Volume 3, Issue 34

Gusht 22 , 2011

Our Words Weekly Issue

N E W L I F E J E T A E R E

SPECI AL POINTS OF I NTEREST: How will EU solve the national case for the Balkan Nations. No Sided articles and no restriction for our members, our guest and our friends. Latest needs for our community and the latest resolutions Our Free Voice through our words.

Si do ta zgjidh BE-ja shtjen nacionale t popujve n Ballkan Qerim Pllana fq.10

Popujt kudo n bot pa i zgjidh shtjet nacionale t mbetura pezull, si rasti m shqiptart dhe t tjert, n regjionin e Ballkanit, nuk mund t ket qetsi! Sepse n koh dhe rrethana t caktuara historike konfliktet prap mund t riprsriten deri n luftra gjenocidi. Si gjat viteve: 1844-1878, 1912-1918, 1939l945, 1991-1999 etj. A jan politikat shqiptare n lajthitje, si zakonisht, t prsritura npr vite! Apo apelet pr dialog dhe Bashkim Evropian sipas ndrkombtarve mjaftojn pr fardo zgjidhje? M kt s`do t thot se Evropa s`do t`i zgjidh problemet brenda shtpis s vet. Por, si, n `mnyr, m kallje-mbyllje doganash, m mendime fashiste, rrnim urash..! evropian me shekuj dhe sipas politiks aktuale ndrkombtare (evropiane) aktualisht mbetet pa u zgjidh. Meq politikat me t cilat prpiqet pr t`u menaxhuar Bashkimi i vrtet Evropian me rastin e Ballkanit Perndimor sht jo afatgjat, pa nj perspektiv t art dhe m synime: Sot pr nesr! Ngreh e mos e kput! Sikur ky regjion mund, apo s`do t qetsohet kurr! Sepse Historia e Evrops kishte ngritje dhe rnie t popujve dhe t perandorive

I N S I D E T H I S I S S U E :

Ceshtja Ballkanit Interviste Cafo Boga, Sevime Nebija, Marieta Zace, Vasil Tabaku,Mimoza Rexhvelaj, Gresa Pirana, Albert Pika Laureta Roshi, Mentor Quku, Pilo Zyba, Silvana Berki, Robert Papa, Qerim Pllana, Cun Paluca Kujtim Stojku, Vullnet Mato, Vasil Tabaku, Zhorzh Send, Monda Hamitaj,

Faqe 1,1012 Faqe 1

Faqe 2-3, 4-5

Evropa, njra ndr kontinentet e njohura me zhvillime t bujshme, ngritje dhe rnie perandorish, luftrash dhe zhvillimesh t artit, kulturs, artit luftarak, ekonomis dhe tregtis, m epoka u bri ball t gjitha rrebesheve, konflikteve, lvizjeve t popujve agresiv, ngritjeve dhe rnieve t perandorive, pellazge-ilire, greke (spartaneathinase), romake, kelte, dardane, dake etj. Kjo ndodhi edhe gjat mesjets m lvizje popujsh nga Azia. Si hunt, sllavet e m pastaj turqit etj. Kta popuj nomad n Evrop u ndeshn me kultura, gjuh dhe rrethana t tjera historike, kulturore politike dhe Kto dhe pyetje t tjera t pareshtura s`jan ekonomike. Prandaj, nj pjes e kulturs, sall t politiks laike, por t filozofve, analekonomis dhe rrethanave t tjera shoqrore Qerim Pllana istve diplomatve dhe vet jets praktike. Se n kontinent psuan humbje, rrnime dhe si do t zgjidhet, bie fjala, shtja e popujve shkatrrime kolosale. Popujt e vjetr evropimos zgjidhja e fatit definitiv t ktyre n Gadishull! Duke filluar nga shqiptart e an e psuan m asimilim gjuhsor dhe shprndar n hapsirn e tyre kompakte, nga popujve n vazhdimsi sjell konflikte deri tkurrje hapsirash t mdha territoriale. Rasti nj Shqipri Londineze t ndar n 5-6 shtete! n luftra t prsritura gjenocidi dhe me Pellazgt, Ilirin, Dardanin, Dakin etnocidi. Pr shqiptart kjo sht kah shtja kroate, ajo serbe, maqedonas, Romn, Maqedonin ilire etj. Evropa e psoj boshnjake... Sepse edhe kta popuj gjithashtu, vazhdon nga viti 1844-1878 deri m sot. me kryqzata dhe dyndje t tjera shkatrrimNga 1878, Konferenca e njanshme e nuk e kan t zgjidhur shtjen hapsinore tare. Deprtimi i Perandoris osmane pr nj Londrs, 1913, Paqja e Versajs, 1918, nacionale kombtare. Kshtu q historia e pjes t Evrops, sidomos G. Ballkanik, ishte Konferenca e Jalts 1945, s fundi m popujve n fjal, pa hyr n shembuj t tjer nj tjetr okupim i errsirs s shekujve n kontinentin evropian, sht e pazgjedhur, e Marrveshjen e Kumanovs qershor 1999! mesjetar, n dm t popujve, n veanti t T gjitha kto tubime m ose pa t drejt padefinuar dhe vazhdimisht e shprehur n shqiptarve. Pasojat e t cilit okupim, shqiphistorike prfunduan dhe jan duke prdm t njeri-tjetrit! Duke mos u respektuar tart i bartin edhe sot e ksaj dite me tkurrje funduar n dm t hapsirs kombtare reciprociteti hapsinor, territorial, ai ekomarramendse t territorit dhe t arealit shqiptare..! nomik, strategjik, gjuhsor, shumetnik, arsigjuhsor, kombtar historik dhe gjeografik, mor-kulturor, kombtar human dhe njerzor. nga viti 1844-1878. Evropa ka prjetuar edhe Kjo do t thot se ky regjion kontinental tri revolucione t mdha, nga ai Borgjez

Faqe 5-7 9, 12

Interviste me Kreshnik Spahiun pd dhe ps "nene sqetullen "greke (fq.14)

Zoti Spahiu, kreu i PBDNJ, Vangjel Dule sht shprehur me tone t ashpra s fundi ndaj atyre q prpiqen t pengojn regjistrimin e popullsis, duke ju prfshir indirekt edhe ju, si lvizje. Ai ka thn se jemi n momente t tensionuara pr shkak t ngrit politik, n kohra t turbullta q jan t favorshme pr spekulant t politiks q mendojm se mund t peshkojn kshtu vota. sht hera e fundit q edhe komentojm dhe hym n debat me individ e grupime q kan shum veori t prbashkta me kategorin e batakinjve politik. Si i prgjigjeni ksaj deklarate? N skakiern politike sot operojne 2 parti etnike greke PBDNJ dhe MEGA. Te dyja kan nj influence t uditshme dhe pavarsisht se nuk kan vota popullore aspak, kan peshkuar shum politikan madje njra ka futur nen sqetull opozitn dhe tjetra nn sqetull qeverin. Skandali i fundit ne Himar dhe heronjt q shpikin Dule, Bollano, Geixh dhe deputet t tjer grek synojn helenizimin e pjesshm t politiks por dhe shoqris. Autort e ligjit t regjistrimit t popullsis pasi kan punuar intensivisht pr 20 vjet t deformojn identitetin etnik t mijra shqiptarve po i diktojn kushte Shqipris duke e krcnuar me proce-

Faqe 6-7 7,-9, 10-14

Adresa Anetaresimi

Faqe 14

P a g e

O u r

W o r d s

Shqiptart n Mal t Zi diskriminohen si n kohn e regjimit komunist Nga Cafo Boga (fq. 11)
limin demokratik n Malin e Zi. Kultura turbo-kapitaliste e elits s vogl dhe t lidhur ngusht prshpejtoi procesin e privatizimit dhe u b shum e pasur. Qytetar t huaj, kryesisht rus, europerndimor dhe kanadez vrapuan t blejn prona prgjat brigjeve malazeze, n dukje me qllim pr t zhvilluar nj infrastruktur q do t trhiqte njerz t famshm dhe turist t klasit t par. N siprfaqe kjo duket mir e bukur, mirpo nj zhvillim kaq i shpejt mund t fsheh probleme t mdha. Jan t shumt ata q besojn se qeveria Pasi u shprnda tymi, u b e qart se qllimisht merret me shtje t natyrs autoritetet n pushtet n Malin e Zi nuk do nacionaliste apo t parndsishme, q n t ndiqnin programin e inteligjencs fakt nevojiten vetm pr qllim hutimi pr prpara referendumit; n vend t ksaj, t fshehur procese ilegale t privatizimit, procesi demokratik do t ndiqte modelin e krimin e organizuar dhe korrupsionin. elits sunduese. Shum jan ata q e Procesi i privatizimit n Malin e Zi tregon shohin Gjukanoviin sot si nj diktator, i qartas sesi interesat financiare t disa cili krkon t kontrolloj do aspekt t individve jan vendosur mbi interesat jets publike dhe si nj penges pr zhvil- financiare kombtare. Disa organizata joqeveritare dhe delegacione t huaja t prfaqsuara n Podgoric e njohin kt problem dhe po prpiqen ta ngren shtjen sa her q sht e mundshme. Mirpo, shumica prpiqen ta anashkalojn at ndoshta pr arsyet e tyre personale. Mali i Zi, me gjith ato bukuri natyrore dhe turistike, sht nj vend i shklqyer pr diplomatt dhe prfaqsues t tjer t huaj q t kalojn katr vite n paqe dhe qetsi, ndrkoh q mbahen me t ngrna e t pira nga zyrtart qeveritar t vendit bujts. Bashkimi Europian dhe nj numr ambasadash t huaja gjithashtu kan anashkaluar me qllim disa prej karakteristikave m shqetsuese t procesit t reformave n Malin e Zi; ndoshta pr shkak se Gjukanovii mbetet i vetmi politikan i profilit t lart n Ballkanin e paskomunizmit q ka mbijetuar pr 20 vjet dhe q e udhhoqi vendin e tij drejt pavarsis pa ndonj luft, testament ky i aftsive t tij t jashtzakonshme politike, guximit personal dhe ashprsis. Megjithat, nqoftse, Gjukanovii dhe elita e tij vazhdojn t monopolizojn pushtetin, kjo mund t oj fare leht n krijimin e nj qeverie autoritariane, gj q vshtir se Bashkimi Europian do ta lejonte t ndodhte. Besuan n demokraci por u zhgnjyen Situata e shqiptarve n Malin e Zi sht m e keqe sot n disa aspekte sesa ka qen gjat regjimit komunist n ish-Jugosllavi. Shqiptart e Malit t Zi, q kan qen subjekt diskriminimi q nga dita q mbetn pjes e tij, e mirpritn procesin demokratik dhe shpresuan se ai do t sillte nj agim t ri. Ata besuan se shum t kqia t t kaluars do t zhdukeshin tashm dhe votuan masivisht pr pavarsin e vendit t tyre. Ata pritn q t ftoheshin pr t bashkpunuar me malazezt dhe pakicat e tjera n ndrtimin e shtetit t ri demokratik e multietnik. Mirpo, realiteti q kan prjetuar deri tani i ka zhgnjyer kto shpresa dhe shumica e shqiptarve jan sot t zhgnjyer dhe me pak shpresa pr t ardhmen e tyre. Tensio-

Vjedhja me e madhe ne ballkan qe po ndodh ndaj pronareve te tokes private

Poezi nga Sevime Kumanova Nebija

Shekulli mua nuk do me ze atehere kure gonxhet e bardha syte e mi nuk do I shohin me aromen e Paqes trupi im nuk do e ndjene me. Per liri dhe bashkim shpresat me humben kure kujtoja lufterat qe shqiptaret u zhduken Periudha e 1997 trazirat shperthyen fisi dhe miqet e mi mbeten aty me UCK-ne u bashkuan Krisi pushka e pare me nje synim mbare shqiptare Kosoven ane- kende ta clirojne se Shqiptaret nuk zhduken kurre ata jane te betuar per nje atedhe e flamure. bashkuan te armatosur gjer ne dhembe per nje ideal e unifikim luftuan. Lufta e Ballkanit emerohet Virusi Sllave ata gjakepires te nenave ata mishengrenes te femijeve ata ,po ata jane Mallkimi I Ballkanit. Syte e mi deshmitare te vrasjeve Veshet e mi deshmitare nga te qarat e femijeve Sote goja ime eshte deshmitare po ne kete poezine time. por cdohere Zoti mua me ndihmoi dhe ushtria shqiptare mua me shpetoi.

Nje pasdite mjafte e trishtuar ne oret policore mbyllur ne shtepi qendruam Mbi koken time fluturonin disa nga shoket e mi fishekzjarret rende pesuan Viti 2001 ne rruget e lagjes kalonin nga dhuna fizike Shqiperia ka bije per Viti i ripertrirjes se masakrave tanket sllave memedhene Viti i rivarrimit te shqiptareve ne gropat e gerryera ata shume u lenduan. vellau vellane besen dhane Viti i asimilimit te Arberise sllavet qendruan nga gjitha trojet Viti i plane-zhdukjes se gjurmeve te para trupit tim armen Vdekje ishte viti ne nje ushtri te vetme u Ilirise. drejtuan 2001

V o l u m e

3 ,

I ss u e

3 4

P a g e

Marieta Zae Pronjari: Jeta ime mes politiks dhe sportit

t gjitha zhvillimet e vendit. Besoj kontribut t shquar n drejtim t dhe shpresoj se un do jem aty ku emancipimit shoqror , por ai duhet t t jet nevoja pr mua. kaloj natyrshm n breza m t rinj me synime dhe prpjekje m ambiMesazhi q dshiron Marieta cioze t cilat t jen n kohezion me sportiste e politikane pr botn femrore Mesazhi im sht shum modest: Prpiquni n jet t bni m t mirn tuaj, t zbuloni dhe zhvilloni talentin tuaj, t krijoni nj bot m paqsore dhe n harmoni pr tu ndjer t barabarta n shoqri dhe pr t gzuar t gjitha t mirat, q jeta t ofron.

Intervista me Adriatik Alimadhin nga Fitnete Bitri (vazhdon javen e ardhshme)

- Konkretisht, ku qndrojn papajtueshmrit tuaja me zotin Pollo, q sht kryetar i ktij komisioni? - Dua te jem korrekt me lexuesin shqiptar, ky sht problem kombtar! Si kan ecur punt e Shqipris me vendosjen e ktyre pyetjeve n pyetsor, si e prmenda m lart, cenohet identiteti kombtar dhe tashm pr shqiptart argumentet jan shum t qarta. Ajo q sht m e rndsishmja, q z. Pollo nuk e ka thn n shkrimin e tij t dats 20 qershor, sht se n komision u vendos q, bashkangjitur me pyetsorin individual, do t atashohen nenet e Kushtetuts pr t mirinformuar t gjith shqiptart. N komision pati edhe shum debate t tjera n kt pik nga antart e tjer, prfshir ktu edhe probleme teknike. Gjithashtu, pati antar q shprehn paknaqsi pr mnyrn e votimit, (nuk po prmend emra), kuptohet rndsia. Ne si komision duhet t kishim miratuar n fillim rregulloren e ktij komisioni, gj q e bm n fund t mbledhjes dhe votimin e pyetsorit e bm para se t miratohej rregullorja. Ajo q m ra n sy ishte se Kryetari i komisionit donte ti kalonte me sportivitet marrjet e vendimeve n kt komision. - Lvizja Kuq e Zi, ka marr iniciativn pr mbledhjen e firmave nga qytetart kundr ktij ligji. Ju jeni dakord q t dgjohet zri i qytetarve n kt rast? ju i dini, e sa mund t krijohen kjo nuk dihet. Por ajo q i doli hapur komunizmit dhe mori plumbin prej kriminelve komunist ishte dhe sht vetm Balli - Emri sht shum i rndsishm, Kombtar. Pr mendimin tim, por po ta shikojm pak m mire, do lvizje i bn nj shrbim kjo lvizje duhet ti ket t qarta t Shqipris dhe shqiptarve, n gjitha nocionet kombtare, pasi koh t caktuara, n momente t tani dalin shum lvizje, parti, duhura, kur ajo vrtet i shrben shoqata, gj q n kohn e komu- Shqipris, kur ajo sht e nizmit kujt ia mbante? Askujt! qndrueshme dhe me parime t Prve atij q quhej dhe quhet qarta, n kt rast jam shum Balli Kombtar, q n luft kundr dakord t dgjohet zri i do komunizmit, n vitet 1943-45 jan qytetari, prandaj e gjej plotsisht vrar 4000-6000 nacionalist. Sa t arsyeshme dhe shum t drejt lvizje jan krijuar n Shqipri pas tiu drejtohem shqiptarve se viteve 90, kt ju e dini m mir sht koha pr ti dhn suport se un dhe si jan shuar, ato prap identitetit shqiptar. - Prse partit politike jan t trhequra nga ky diskutim dhe tregohen indiferente? - Po ja, un jam Kryetar i Partis Balli Kombtar dhe e kam thn dhe po e jap qndrimin tim zyrtar t partis, dhe duke qen antar i ktij komisioni shum t rndsishm, votova kundr pyetsorit individual n pikat 39, 40 madje pati edhe t tjer q abstenuan dhe e kundrshtuan. Besoj se n kt rast, duke qen antar po i prcjell nj mbshtetje shoqris shqiptare. - Keni besim se ky regjistrim, i cili do t bhet n muajin tetor, do t jet i sakt dhe do t mbroj interesat kombtare?

SHTREMBRIME T HISTORIS S EPIRIT NGA AKADEMIA E ATHINS nga Profesor Kristo Frashri
njkohsisht profesor honorar n Universitetin e Janins, Greqi. Vetm pasi i lexon kapitujt t cilt trajtojn qytetrimin helenik n Epir, mson arsyen prse kolektivi i historianve grek ka preferuar tia besoj profesorit britanik pjesn e par t vllimit. Nga mnyra se si ai e ka trajtuar historin e lasht t Epirit, N.G.L. Hammond ua ka tejkaluar grekve n vlersimin apollogjetik t helenizmit n Epir. Ne e kemi njohur nga afr Hammondin, gjat vizits q ai bri n Shqipri m 1972. Nuk e patm t vshtir t bindeshim se ai nuk e fshihte mosprfilljen ndaj historis shqiptare t s kaluars dhe t s tashmes. Ai krkonte me ngulm t gjente me do kusht do thrrmij t kulturs greke n Shqipri dhe nuk pranonte t merrte n konsiderat asnj gjurm kulturore ilire, edhe kur kto objekte qen me shumic. Kur ne i sugjeronim t shihte objektet ilire t ekspozuara n muzet tona, ai prgjigjej: Nuk m interesojn objektet ilire, m interesojn vetm gjurmt helene. Edhe pyetjes son se si mund t vlersohet nj gjurm e veuar greke n morin e objekteve ilire, t zbuluara n t njjtin vend, ai prsri prgjigjej: Un nuk merrem me objektet ilire, un merrem vetm me kulturn greke. Kjo mosprfillje ndaj kulturs ilire bie n sy gjat gjith paragrafve q kan dal nga pena e tij. Le ta trajtojm m nga afr historin e Epirit t lasht. * Gjurmt m t hershme arkeologjike t jets njerzore n truallin e sotm t Greqis dhe Shqipris t ndriuara deri tani na ojn n fundin e Paleolitit t mesm, m sakt n fundin e t ashtuquajturs periudh musteriane. N historiografin botrore mbisundon pikpamja se pr mijra vjet me radh banort e ksaj periudhe qen fise baritore shtegtare, t cilat lviznin n krkim t kullotave pr tufat e tyre. Edhe gjat Paleolitit t von n kto treva vazhduan t banonin fise baritore shtegtare. Prderisa ishin fise shtegtare, pr prkatsin e tyre etnike as q mund t bhet fjal. Puna ndryshoi n periudhn e Neolitit, kur fiset shtegtare n saj t bujqsis u shndrruan n popullata sedentare pavarsisht se krahas tyre vazhduan t ekzistonin fise shtegtare stinore. N fund t periudhs s Neolitit kur shoqria njerzore arriti pjekurin e saj, fillon afrsisht 6000 vjet m par edhe historia e qytetrimit n trevn e Epirit. Se cilt qen kta banor t hershm t Epirit, far gjuhe flisnin dhe cila ishte prkatsia e tyre etnike nuk mund t thuhet me siguri. Ata duket se bnin pjes n grupin e madh t popullatave t cilat n mijvjearin e fundit t Neolitit banonin n brigjet veriore t detit Mesdhe. (Gazeta Shqiptare, 07/08/2011 ) (Vijon nga numri i kaluar ) Shumica e historianve, gjuhtarve, etnologve dhe antropologve mendojn se popullatat q banonin n periudhn e fundit t Neolitit gjat brigjeve veriore t detit Mesdhe bnin pjes n popullatat e grupit etnogjuhsor mesdhetar. Nga tradita historike dihen dhe disa emra fisesh apo popullatash t ksaj epoke, si: leleg, karian, fryg, iber, tiren, osk, umbr, etj, etj. Gjurmt e qytetrimit mesdhetar n truallin e Shqipris s sotme jan zbuluar n liqenin e Maliqit. Se cilat nga kto popullata t grupit etnogjuhsor mesdhetar banonin n viset e sotme t Shqipris dhe t Epirit sht vshtir t thuhet. Rreth 25 shekuj para ers son kur u mbyll epoka e Neolitit dhe nisi epoka e metaleve, rrjedha e jets njerzore n mbar pjesn jugore t Gadishullit Ballkanik prfshir dhe trevn epirote psoi ndryshim. Faktori q shkaktoi kt ndryshim qe dyndja n kt trev e popullatave t reja, t cilat pr disa erdhn nga deti, pr disa nga toka. Mendohet se vatra e tyre fillestare ka qen n Rusin e sotme jugore, n trevn midis Detit t Zi dhe Detit Kaspik, aty ku u mbrujtn popullatat e familjes s madhe etnogjuhsore indoevropiane. Pikrisht nga kjo trev filloi shtegtimi grupe-grupe dhe koh pas kohe i popullatave q sot njihen si pjestar t familjes etnogjuhsore indoevropiane. T part q u shkputn nga vatra e tyre fillestare qen hititt, t cilt morn drejtimin e Jugut dhe u vendosn n Azin e Vogl, n afrsi t qytetrimit mesopotam. T dytt shtegtuan drejt Perndimit dhe u vendosn n pjesn jugore t Gadishullit Ballkanik n afrsi t qytetrimit egjean. Kta qen indoevropiant e par ose si quhen ndryshe protoindoevropiant. *** Dyndja e tyre n Epir vrtetohet ndr t tjera nga shfaqja e nj riti t ri varrimi, q ka dal prej kohsh n drit gjat zbulimeve arkeologjike. Jan varret tumulare ose si quhen ndryshe varret kurgane, t zbuluara kryesisht n pjesn jugperndimore dhe perndimore t Gadishullit Ballkanik. Banort e rinj t vdekurit i shtrinin n tok pa hapur grop dhe pastaj i mbulonin me dhe. Kur pjestart e tjer t familjes patriarkale vdisnin, trupat e tyre vendoseshin mbi tumulin e paraardhsit t tyre. Kshtu veprohej edhe pr brezat pasardhs. Me koh, varreza e nj bashksie ose e nj familjeje t madhe patriarkale kthehej n nj kodr, latinisht tumulus, rusisht kurgan, shqip tum. N fillim t mijvjearit II p.e.s., pra n fillim t epoks s Bronzit, pjesa jugore e Gadishullit Ballkanik psoi nj val t re dyndjesh popullatash indoevropiane. Dshmi pr kt dyndje sht fakti se popullatat e reja nuk prdornin varrezat tumulare, por praktikonin varrosjen e t vdekurit n grop. Kta qen popullatat helene, t cilat u shtrin n viset e banuara m par nga pellazgt, pastaj kaluan edhe npr ishujt e Egjeut, madje edhe n Azin e Vogl. Nga fundi i epoks s Bronzit n Gadishullin Ballkanik u dukn ilirt, t cilt zun vend n veri t Hellads dhe n pjesn perndimore t Gadishullit Ballkanik. Ka koh q jo pak historian dhe gjuhtar t kohve moderne banort e hershm protoindoevropian, t cilt u vendosn n viset e sotme t Greqis, Epirit, Shqipris dhe Maqedonis, i quajn pellazg. N fakt, apelativin pellazg e kan prdorur mijra vjet m par vet historiant dhe shkrimtart e vjetr grek, pas tyre romak. Do t shkonte tepr gjat po t rreshtonim ktu t gjith ata autor t vjetr grek, t cilt i dallojn n mnyr rigoroze pellazgt nga helent dhe nga ilirt. Asnjri prej tyre nuk ka prur argumente bindse q ti identifikojn pellazgt me grekt apo me ilirt. Helent kan bashkjetuar me pellazgt, kan marr prej tyre element t qytetrimit pellazgjik, derisa i asimiluan, ashtu si pellazgt nga ana e tyre asimiluan popullatat e mparshme mesdhetare. Asimilim do t thot huazim elementsh kulturor, por jo identifikim etnik. Dihet se nga prplasja e dy identiteteve njra prej tyre zhduket. (vazhdon Javen e Ardhshme)

prej saj autonomin e Vorio-Epirit. *** Si argument pr t shkputur autonomin e Vorio-Epirit, ajo prpiqet t argumentoj pa prova bindse se Epiri historik, ku, sipas saj, bjn pjes qarqet e sotme t Gjirokastrs dhe t Kors, ka qen q n agimin e historis dhe vazhdon t jet edhe sot tok greke. Pr kt qllim, ajo ka ven dhe vazhdon t ver n lvizje armatn e historianve t saj. Artileria m e fundit q ajo ka vn n veprim n kt mes sht monografia e prmendur e Akademis s Athins, botuar m 1997. Monografia e prmendur e Akademis s Athins ka prsa i prket historis antike t Epirit, nj veori t ciln nuk e kemi ndeshur m par. Historiant grek, kurdoher krenar pr t kaluarn e tyre t lasht, kan preferuar q historin e tyre zyrtare ta shkruajn ata vet. Kjo sepse, sipas tyre, historiant jo grek nuk jan n gjendje ta kuptojn dhe ta realizojn kndvshtrimin se historia e helenizmit sht thelbi i historis s Greqis. Kt radh puna ka ndryshuar. Historin e helenizmit parahistorik, protohistorik dhe klasik n monografin e prmendur akademike e ka shkruar nj historian anglez Nicholas G.L.Hammond, n at koh profesor n Universitetin e Bristolit, Angli dhe

P a g e

O u r

W o r d s

YLLI I SPORTIT SHQIPTARE KUSHTRIM ZACE QE ASNJEHRE NUK DO TE SHUHET .

heshin me kaq . Kt rradh pr mos ikjen e tij n Hungari u b shndeti I fmijs s tij . Ja shkruhej n shtypin sportiv t asaj kohe : Viti 1973 Partizani epel I Hungaris 7871 pr kupn e kampioneve Partizani kishte humbur ndeshjen e par n Budapest 57-58. Ai humb edhe pjesn e par t ksaj ndeshjeje n Tiran 37-45 !Mos vall po vertetohej deklarata e tranjerit hungarez , sipas s cils do t fitonte n Tiran me 10 pik diferenc?!! Por n pjesn e dyt hyn Zae dhe Partizani shnon kthes t dukshme n lojn e N vitin 1972 Kushtrimi grumbullohet me tij .Zae , Fagu e ekipin Kombtar per t marr pjes n Mushi formojn at eliminatoret e Kampionatit Europian q trio q do ta oierenzhvilloheshin n Holland . Ankthi q po tonte prfundimisht prjetonim nse do prsritej e njjta epelin situat e vitit 1970 isht pak torturuese por N minut e 5 t t tashm n nj situat tjetr, Kushtrimi pjess s dyt rezultati ishte br nj titullar I padiskutueshm I barazohet 49-49, ku ekipit Partizani dhe atij Kombtar , Zae edhe se I futur ndrkoh ne ishim t martuar dhe prisnim vetm n pjesn e dyt fmijen e par . sht shnuesi m I Pr fat, ksaj rradhe Kushtrimi u lejua t mir I ekipit me 21 merrte pjes dhe kjo ishte nj lloj qetsimi pike dhe I gjith pallati thrriste Zae , I familjes son aq m tepr q prisnim Zae ashtu sikurse pjesn e par thrriste fmijn e par q do t ishte edhe gzimi Fagu- Fagu, por edhe nj korr I madhe I m I madh I joni . thrrisnin tranjerit A.Greva n pjesn e Por problemet e Zaes nuk do t mjaftopar : fute Zaen dhe nuk po kuptonin q pse Zaja nuk po futej n loj . Sportdashsit nuk e dinin q tranjeri A.Greva kishte marr nje vendim t vetin pr t mos e marr Zaen n Hungari, megjithse ishte nj ndr lojtart titullar t skuadrs , pr nj shkak aspak t drejt dhe vazhdonte edhe n Tiran t mos e fuste n kt ndeshje . Por pasi skuadra e Partizanit ishte n n humbje pjesn e par n pushim zbritn nga tribuna titullart e Ministrive t mbrojtjes dhe t sportit dhe urdhruan tranjerin Greva t fuste n loj M von kur e diskutonim n familje kt ngjarje thonim q zoti e ndihmoi Kushtrimin t dilte faqebardh dhe t ishte n nj ndr ditt m t mira t tij , por mbi t gjitha tI jepte fitoren skuadrs s tij . Pr fat t keq kjo ishte nj ndr episodet q ndodhte n sportin Shqiptar, duke u treguar strikt n trajtimin e sportistve pavarsisht problemeve familjare. Zaja duke qn nj familjar shum I mir dhe ndrkoh kishte djalin e tij smur me kolln e mire I krkoi tranjerit lej vetm q t mos flinte n Durrs, por t merrte rregullisht pjes n seancat strvitore ku ishte grumbulluar ekipi por tranjeri nuk pranoi kt krkes t tij . N kushtet e athershme gruas s tij I duhej t ohej q n orn 4.00 t mngjesit pr t marr qumshtin e domosdoshm pr fmijn , periudh q mund t zgjaste edhe mbi nj or. Duke mos pasur asnj njeri tjetr n familje dhe duke qn fmija 1 vje dhe I smur mund t rezikohej nga ndonj e vjell apo dika tjetr .. mendoi q tranjeri do ta mirkuptonte dhe do I jepte lej . Por si duket tranjeri mendoj se rruga jasht do ishte m joshse se shndeti I fmijs . Zaja mendoi m shum se ishte nj presion dhe duke pasur si prioritet femijn nuk shkoi , dhe vetm kur pa vehten jasht lists q shkoi n Hungari u befasua se nuk e priste kt qndrim jo human nga tranjeri I tij . M pas kjo situat u sqarua dhe drejtuesit e sportit dhe te klubit kuptuan q Zaes (vazhdon javen e ardhshme)

Zaen. Dhe ai nuk zhgenjeu as tifozet as drejtuesit duke ngritur pallatin n kmb kur rezultati u barazua dhe kaloi para asaj t Hungaris , madje fitoi dhe kalimin n turin e dyt .

Prap Ramushi! - Melihate Trmkolli

Ai mbeti atje tashm m pr kriminelt, ne nuk shum se nj vit. Ramushi dim apo nuk duam t po mbahet peng n Hag. kujdesemi as pr Prndryshe, pse nuk heronjt. mbahet procesi pr m Evropa sht m shum se nj vit q kur u shum e entuziazmuar ndal atje? Pse tr kjo ndaj atyre q i fshehin sakrific e Ramush Hakriminelt dhe i drgoradinajt?! Kush thot se jn n Hag vetm Gjykata e Hags nuk sht ather kur i shohin politike. sht krejt prfitimet e tyre, por jo politike. Pr ta knaqur edhe pr ata q n Serbin, e ndoshta edhe mnyr vullnetare i ndoknd ktu. Prndryshe, prgjigjen ktij tribunuk ka asnj kuptim ligjor nali, madje edhe kur dhe t drejtsis pr shpallen t pafajshm. rigjykim pr t njjtat Serbia e gjeti pas 15 akuza pr t cilat sht vjetsh kriminelin liruar. Mladiq, kur iu desh A sht heroi Ramush asaj pr prfitime Haradinaj viktim e politike. politikave serbe dhe Haga do me do kusht lante, dhe me dinjitetin m t qarqeve t caktuara prost gjej prova t reja lart e nderoi veten dhe komerbe dhe, n ann tjetr, pr ta ngarkuar Rabin. pafuqis dhe mungess s mush Haradinajn, por me gjas Prap Ramushi! Gjykata e vullnetit edhe t udedhe ajo e di se nuk ka t tilla. Hags mori vendim dhe e hheqjes s Kosovs n Ne nuk dolm n mbrojtje shpalli t pafajshm. Ai u raport, jo ve me Rainstitucionale ndaj heroit kthye n vend dhe vazhdoi t mushin, por me tr Ramush Haradinaj. punoj aty ku mbeti. Pun pr procesin e lufts pr liri e Pushtetarve ua ka mbyllur vendin. Prap Ramushi! Ndrypavarsi. syt pushteti dhe ve tij nuk she ishte me Ramushin ktu. Haga po i relativizon shohin gj tjetr. As shtetin, as Dhe kur i duhej m s teprmi agresort, pushtuesit, duke qytetarin! vendit, ai u ndal n Hag u krijuar favore politike Kuvendi i Kosovs mbajti nj prsri. Pr rigjykim t pjesdhe duke shkelur mbi seanc pr Ramush Haradinajn, shm. Gjykata e Hags bri nj viktimat. t iniciuar nga grupi parlamenprecedent, duke e akuzuar pr Ku jemi ne, a po sillemi si tar i partis, kryetar i s cils nj pjes t akuzave, pr t shtet edhe n rastin Hasht Ramushi. At e pranuan cilat e kishte liruar po kjo radinaj?! edhe grupet tjera parlamentare. gjykat. Prgjigjja sht thjesht, jo. Nse nuk bri ligje pr kta tre Prap Ramushi! Derisa t tjert kujdesen muaj, Kuvendi s paku e

Ramush Haradinaj udhhoqi suksesshm luftn lirimtare dhe luftoi pr vendin. Ai luftoi. Ai nuk (keq)prdori gjakun as punn e tjerve pr karrier e prfitime politike. Ky sht Ramushi. Pas lufts vazhdoi t punoj e t luftoj pr shtet e pavarsi. E themeloi AAKn dhe kontribuoi pr shtetin dhe demokracin. N kulmin e kontributit t tij, si kryeministr i vendit, pas koalicionit me presidentin Ibrahim Rugova, Gjykata e Hags ngrehu aktakuz ndaj tij. Ai dha dorheqje nga pozita e kryeministrit pas 100 dit qeverisjeje bri-

mbajti nj seanc pr Ramushin. Nga Qeveria asnj fjal! N fakt, ishte vetm nj fjal nga kryeministri aktual, i cili i krkoi AAK-s t bj krkes q Qeveria ti ndihmoj Ramush Haradinajt. far turpi, far hipokrizie! Thua se Ramushi sht n Hag pr arsye private apo t partis. Ramushi, besojm thell, prap do t shpallet i pafajshm, do t lirohet.

Prap Ramushi! Ai do t jet ktu. Pr familjen e tij, pr Kosovn. Ai do t jet ktu pr ata q e duan, por edhe pr ndoknd q nuk do t donte. Ramushi i duhet Kosovs.

V o l u m e

3 ,

I ss u e

3 4

P a g e

Ndre Mjeda, Zbulohet Gramatika shqipe n dorshkrim Nga Mentor Quku (vazhdon javen e ardhshme)
interesant. Jepte etimologjin e fjals. Jepte edhe lidhjen n plan krahasues me gjuht e tjera." Ernest Koliqi (Dom Ndre Mjedja, Cika, v.2, nr. 28-29, fq. 202, Shkodr, 5 shtator 1937.): "Po t'ishte qn Dom Ndreu vetm nji erudit mbledhs citatash klasike apo vetm nji ligjerues i holl mbi systemet e ndryshme filozofike, vepra e tij sigurisht do t kishte inxhinjer kimist, Tiran, ish student i humbun me t. Nji tjetr gj e bni t Madh e t Mjeds: "Kam qen nxans i Mjeds padekshm: dashunija e strfuqishme pr gjuh n vitet 1931-1933, n Shkodr. Na shqipe. Ai njofts i rrall i gjuhve t vjetra, ai qi jepte gjuhn dhe letrsin shqipe. Na shkruente mjeshtrisht pes gjuh t mdhaja europka dhan edhe histori. N gjuh ishte jane dhe lexonte e kuptonte nj tri a katr tjera, jashtzakonisht i thell dhe gjuhn dashunonte me nji dashun t njom e luftarake kt shqipe e konsideronte ndr ma t gjuh t palavrueme t'on. E dashunonte si Dijetar e vjetrat q jetojn, n bot. Kjo thoshte, si Atdhetar, e dashunonte edhe si Poet. Shkrimtart shifet sepse ka shum fjal njire moem geg e tosk dhe italo-shqiptar i studjonte rokshe." pajad dhe dinte kthelltas historn e do fjale t Rozar Dodmasej, (1912), agronom, shqipes. Ai i vetmi ndr ne, po t kishte dashun, Shkodr, ish student i Mjeds: "M ka mund t prpilonte nji fjaluer historik t gjuhs, msue shqip dhe histori n klas t sepse prve prdorimit t saj n popull dhe ndr dyt dhe t tret t liceut n Shkodr. tekste letrare njifte mirfilli edhe burimin ethimologShqipen e zhvillonte n rang univerjik. Ndoq prher me vrejtje studjimet e alsiteti. Pr mjaft eshtje thoshte se pr banologve dhe mbajti letr-shkembim t vazhduekt kam bisedue me Joklin, ose shm me Pedersenin, Joklin, Tagliavinin. Qe n rin mendimi i Meyer-it asht ky. Mandej dishepull i Gustav Mayerit. Mjerisht shum pak prej jepte mendimin e vet. Mezi 'prisnim vrejtjeve t shumta, qi ai prmblodhi n kto me ardh ora e tij. Na lente me goj studjime t parreshtuna, Dom Ndreu botoi. Ai hapt. E prcillte leksionin me shembuj shprndante dijen e vet n gjuhs ndr kshille miqve, nxnsvet, kujdo qi i siellej. Auktor fjalorsh e shkrimtar t vjetr e t rij (ndr t cilt edhe un) i detyrohen ndihms s tij zmr-bardh pr spjegime, ndriime, qortime e shllime. Ai epte landen e vet t grumbullueme me vishtirs, i knaqun kur dikuj i h?nte n pun pr naltsim t shqipes e t Shqipns". Tui lan mbne ata pak verba me sosje n mi qi ikan mbet gihs shqype, si jan verbat ndims jam, kam, thom e shuma e verbavet mbaroshin motit n o. Kta verba mbas trajtavet munden mu d n Klas e Nenklas. T dmit ndodh mbas rrjs s Tashmes e sAoristit. Mbas trajts s Tashmes k kater Klas verbash s zakonshm: Si pasqyra shemblore t zgiedhunit t verbavet t rregullshem vijn verbat n bashkzanore (qi t shumen sht rraja e verbit), e at qi sosin n j t prftueme prei nji nj. Rrja e Tashmes e ktyne t mbramvet sos n n e prandej ju thon edhe verba n n. Kta prbjn shumicn e madhe t verbavet, por zakonisht kta ndjekin verbat e (qi rrjedhin t xjerrun prei tjersh). N dis forma t Tashmes e 1 Vh Njejse e 1 e 3 Vh Shumse e zbusin n e rrajs s Tashmes n -j. Prei ksosh vjen -j edh n Trajta tjera. N shum vnde kjo n zbutet vetem n -j E tashmja e Dishmores. Njejsi nuk k sosje: n shums del si sosje: 1. im(), -ni, in(); por nat qi sosin n j a shifet n vehtjen e 1N, e 1 e 3 Sh, marrin m (), -i, n(); k , mbas ligjs s trets rrokje hup -ja. N 2 Sh. -n-i i verbavet n n asht perhap nder tjer. Kena pr: Nj. marr lj merr ln merr ln Sh. marrim ljm merrni lani marrin ljn Lidhtorja e s Tashmes. Lidhtore e s Tashme e verbavet t rregullshem k sosje t veta vetem n n t dyten e t treten vehte njejse. Vehtjet tjera perbhen prei trajtash perkatse s Dishmores me partikullen lidhtore t. Sosjet e vehtes s dyt e t tret njejse jan, per verba n bashktingllore: ish,-i; per verba n n: -sh, -(). Kjo vehte e tret gegnisht mbas analogjije merr nji n n mbarim. N tosknishten e jugs verbat n n n t dyten e t treten vehte, sikur edh n t paren vehte t Dishmores marrin n-, -nj- per j (si prei sish, nj), n verbat n bashktingllore i (prei sh) n e -nj. Njjs: t marr t lj t marrish t ljsh t marrin t lj (ljn) Shums: t marrim t ljm t merrni (mirrni) t lni t marrin t ljn.

Shkrime nga Nga Robert Papa (vazhdon Javen e ardhshme)

Uashingtoni do vazhdoj t jet Perandoria e Liris! Ruzvelti n takimin e Jalts, krkonte t bindte Stalinin, pr konceptin e 4 Policve t Bots, pa e perfillur Francn, por me Anglin, BS dhe Kinn. Ruzvelti, synonte ta largonte Stalinin nga urilli. Ja si e prshkruan ai, lvizjen e afrimit me Stalinin: ``Winston u skuq, dhe sa m shum skuqej, Stalini qeshte m shum. S fundmi, Stalini shprtheu n t qeshura. Un pash nj drit, e ndrsa Stalini qeshte me mua, un i thirra `` Xhaxha Xho``.. at dit ai qeshi dhe erdhi shtrngoi duart me mua. Q nga ajo koh, lidhjet tona u bn personale..Akulli u thye dhe ne folm si burra , si vllezr.`` (Frances Perkins, The Roosevelt I Knew, pp84-85) Kultura dhe civilizimi amerikan, nuk kishte asnj lidhje me civilizimin e Europs Lindore, megjithat, ajo nuk i duhej dhn, aq leht, si trofe Stalinit. Pas vdekjes s Stalinit ( dyshohet se edhe mund ta ken eliminuar, madje , mbase edhe CIA), Kenan si kshilltar i lart dhe diplomat me z, ofroi nj ide: Amerika dhe BS t trhiqnin dika nga Europa e zbeht, t hiqnin bazat hakrruese dhe ta linin t lir. Kjo i kushtoi vendin e puns. U largua, i dshpruar, nga Shrbimi Diplomatik. Kenan do quante si idjotsi, lvizjen e Klintonit pr t futur n NATO, Hungarin, Lituanin dhe ekin. Kenan nuk ishte dakort me gjoja konservatort e pas lufts, sepse sipas tij, nuk ishin vrtet konservator. Ndryshe ishte me Reganin, kurse neokonservatort e Bushit, ishin larg nivelit t Reganit, i cili duke qen ish-demokrat, arriti q konservatorizmin e egr, ta mvishte me nj fytyr te re moderne. Nuk kishte nivel t lart intelektual, megjithat, ishte mjeshtri i delegimit t pushtetit. Pushteti i Shtpis s Bardh Shtpia e Bardh sht projektuar nga Xhejms Hoban. Fillimisht, ka qen lyer m boj gri dhe sht quajtur Shtpia e Presidentit.Kshtu i plqente Xhorxh Uashingtonit, edhe pse ai vet, nuk arriti t banoj n kt Shtpi. N vitin 1797 , dikush e leu Shtpin me boj t bardh, qysh athere nisi t quhej Shtpia e Bardh. Kan banuar 43 president.

Albert Pike: Shqipja e folur n Ilirin e Epirin e lasht, nj problem pa zgjidhje; shqiptart jan ilirt, pellazgt autokton (fq. 10)
son after the American Civil War. He first joined the Independent Order of Odd Fellows in 1840 then had in the interim joined a Masonic Lodge and become extremely active in the affairs of the organization, being elected Sovereign Grand Commander of the Scottish Rite's Southern Jurisdiction in 1859. He remained Sovereign Grand Commander for the remainder of his life (a total of thirty-two years), devoting a large amount of his time to developing the rituals of the order. Notably, he published a book called Morals and Dogma of the Ancient and Accepted Scottish Rite of Freemasonry in 1871, of which there were several subsequent editions. b Gjuha helene ka pasur, ve nj pasardhse, lbert Pike (December 29, 1809April greqishten moderne. Shqipja, e folur n Ilirin dhe 2, 1891) was an attorney, Confederate Epirin e lasht, ofron nj problem q askush nuk officer, writer, and Freemason. Pike is sht n gjendje ta zgjidh. Gjuhtart nuk mund t the only Confederate military officer or pajtohen nse ajo sht kelte, apo ilirishte e vjetr, figure to be honored with an outdoor apo nj dialekt i pavarur i folur para do migrimi statue in Washington, D.C. (in Judiciarian, ose ttarike apo trake, apo kryesisht indoary Square) mostly due to his masonic europiane apo ariane. Profesor Pott mendon se connection with President Andrew shqiptart jan ilirt, dhe se kjo sht prgjigjja m Johnson, who pardoned Pike for treae mir pr emrin e Pellazg. Ai thot se ilirt nuk ishin as gotik, as sllav, finik (shnim imi: grupi racor i finlandezve) apo turq, e asgj tjetr, n fakt, vese autokton. Titulli: Irano-Aryan Faith and Doctrine As Contained in the Zend-Avesta Autori: Albert Pike Botues: Kessinger Publishing, LLC; Facsimile of 1924 (ribotuar Janar , 1992) * Albert Pike sht nj nga Masont m t mdhenj e m t njohur

P a g e

O u r

W o r d s

Manastiri i shen Naumit "Diplomacia" e Zogut dhe harresa e diplomateve nga Laureta Roshi
manastirine shen Naumit dhe disa fshatra ne lindje te Korces. Ne 26/12/1922 nga Konferenca e Ambasadoreve u deklarua se Shen Naumi I takon Shqiperise. Reagimi I Jugosllavise me pretendimin se kish gjetur dokumenta te reja ne arkiva per pronesine mbi shen Naumin, kjo e rihapi ceshtjen pavaresisht se rezultoi se nuk ishte e vertete. Nga kontradiktat qe kishin vete mes tyre Fuqit e medha, anglia dhe Franca per undimin ne Europe dhe reagimi I Jugosllaveve, zbatimi I vendimit u shty. ndonjehere nga skenaret e dhunshem Telegrami nr 3105 I dt 22 shtator 1924 I derguar nga Prefektura e Shkodrws drejt ministrisw sw Punwve tw brendshme shkruhet sot nw orwn 5 populli I Shkodrws mbajti njw miting te madh kundra evazionit te malazesve, ushtrise jugosllave ne katundet e Vermoshit, ku fjale per ceshtjen e kufivet shqiptaro-serbe, midis te tjerash shton: Qeverija Jugosllave, ka pergatitur nje fuqie prej 800 vetash komitaxhinj, te cilet I mban te veshur dhe ne rast qe tju dorezohet Shend Naumi autoriteteve ushtarake shqiptare, ata do te kundershtojne me arme. Zav nenprefekti K.Rodhe d.v. N fokusin analitik t problemit t kufijve t Shqipris, studiuesi Jozef Suire e paraqet problemin e Manastirit t Shn Naumit dhe Vermoshit, brenda nj analize t hollsishme shkencore, por pa e argumentuar thellsisht mbi baza t forta dokumentare. Ky vakum z fill tek enigma e marrveshjes midis jugosllavve dhe Ahmet Zogut, n favor t rikthimit t tij n pushtet n dhjetor t vitit 1924. A ka patur nj marrveshje t shkruar midis Zogut dhe Pashicit? Me sa duket ky argument mund t jet pjes e arkivave sekrete sllave. Nga korriku i vitit 1926, kur u firmos n Paris marrveshja e kmbimit t territoreve, nga prfaqsuesi shqiptar Iliaz Vrioni e deri m sot, sht br vazhdimisht po e njjta pyetje; U shit apo u dhurua Shn Naumi dhe Vermoshi nga presidenti shqiptar i asaj kohe, apo shkmbimi i tyre ishte nj domosdoshmri objektive imponuar nga rrethanat e ngutshme t kohs? Suir i prgjigjet ksaj pyetjeve t nnkuptuar duke dhn nj gjykim serioz n favor t Zogut, duke gjykuar at n funksion t rrethanave dhe kushteve politike t Shqipris s athershme, por ai, minimizon gjykimin e kundrt shprehur nga kritizert e ktij akti, duke e quajtur at thjesht; mendim popullor. Fjala e hapjes e presidentit, thot ai, prmbante nj referim t ashpr pr vazhdimin e pushtimit t rajonit t Shn Naumit nga trupat jugosllave, q ngjan se e hedh poshtmendimin popullor q Zogu kishte rn dakord me serbt tua lshonte Shn Naumin dhe Vermoshin Jugosllavis n kmbim t ndihms s saj dhjetorin e kaluar. Nuk ka dyshim, vazhdon ai, q Zogu i kishte lejuar jugosllavt t besonin se ai do ta bnte kt, por nuk duket q ai t ishte angazhuar prfundimisht pr kt cshtje(Fq. 360) Ndrsa n nj fragment tjetr t ktij libri ai e v Zogun prball Lidhjes s Kombeve, me gjendjen e saj apatike prkitazi sipas kritikave cinike t Fan Nolit; Lidhja e Kombeve kishte provuar se ishte e paaft ti jepte fund ktij cikli t pandrprer, por Ahmet Zogu ishte i vendosur q ky t merrte fund. N kto rrethana kursi i tij i vetm ishte t kthehej nga Italia dhe njkohsisht ta zbuste Jugosllavin, duke njohur pretendimet e saj pr Shn Naumin dhe Vermoshin apo me mnyra t tjera(Fq. 361) Qeveria shqiptare, duke e konsideruarkonfliktin e zgjatur m t dmshm pr Shqiprin se sa nj sakrific, duke vepruar sipas kshills s fuqive t mdha dhe duke iu nnshtruar asaj q ministri jugosllav n Tiran e quajti shtrngim i nj force m t madhe, (vazhdon javen e ardhshme)

Ende nuk ka nw njw botim apo document tw pwrmbledhjes sw zhvillimeve nw kufijte shteterore te Shqiperise, apo ndonje harte document te dale nga Traktati I Shen Stefanit (1878), Traktati I Londres (1913), Protokolli I Korfuzit, Protokolli I Firences, vendimi I Lidhjes se Kombeve per krijimin e komisionit Nderkombetar te caktimit te kufijve te Shqiperise, marrdheniete dokumentuara Nw vjeshte te 1921 Lidhja e Kommes ketij komisioni dhe te drejtave te vendeve beve me anw te nje ultimatum I nderkufitare. kerkoi Jugosllavise te terhiqet deri 15 kilometra larg kufirit me shqiperine sipas percaktimit te Konferences se Midis viteve 1918-1921 shqiptaret e Malit te Zi Ambasadoreve. Ne tetor 1921 nje dhe te Serbise, qe ishin perfshire ne keto dy shtete komision I posacem per ceshtjet me vendim te Konferences se Ambasadoreve me nderkufitare me prof Sederholm, 1913, bene thirrje te perseritura, ndonese te pafryt- A.Dedian, nje major norvegjez dhe shme, per bashkim me bashkatdhetaret e tyre ne sekretar Conte de Vitalis mberrijne ne Shqiperi dhe I theksuan keto thirrje me kryengritje Tirane. Ne 9 nentor 1921 perfundite ashpra kunder serbeve. Shqiptaret e Kosoves misht konferenca e Ambasadoreve kishin qene object I brutaliteteve gati te pabesuecakton kufijte e Shqiperise me shme nga duart e serbeve, te cilet moren masat me drastike per te shtypur zemerimin e tyre aktiv ndaj sundimit te huaj. Sulmet dhe mizorite serbe mbi shqiptaret vazhduan. Ne korrik 1921, Lidhjes se Kombeve iu paraqit nje peticion I shqiptareve te vilajetit te Kosoves, te riemertuar Serbia e jugut, qe kerkonin bashkimin me bashkatdhetaret e tyre. Peticioni zinte 72 faqe te shtypura dendur, qe pershkruanin mizorite qe kishin kryer serbet. Ne peticion thuhejse ne gjithe vilajetin e Kosoves 12.371 Greqine dhe Serbine. Ne gusht 1923 vete qene vrare, 2200 burgosur, 625 keqtrajtuar vritet ne kufirin shqiptaro grek genseriozisht. Ne 24 gusht pot e 1921 Komiteti I eral tellini, nje ekspert Italian ne Bashkuar I Camerise dhe Kosoves prej selise ne perberje te komisionit tw caktimit te Boston SHBA, nje memorandum dhe thirrje kufijve. Nw shtator 1923 Lidhja e Lidhjes se Kombeve, ku kerkonin krijimin e nje Kombeve autorizoi krijimin e nje komisioni nderkombetar pe rte hetuar gjendjen komisioni nderkombetar per te hetuar dhe mizorite. (Joseph Suire, Shqiperia, ngritja e vrasjen e general tellinit. Ne mars nje mbreterie, botim Diturise, 2005, fq 238.) 1924 Komisioni I Caktimit te Kufijve mbwrrin ne zonwn kufitare tw Ajo qw shpesh harrohet per manastirin e Shen Pogradecit.Ne qershor 1924 Zogu Naumit eshte se kufiri ishte parashikuar deri 750 detyrohet tw largohet pas kryengritjes metra para portave te Shen Naumit, ndersa efekti popullore kundwr tij dhe tw strehohet I nderrimit te kufirit tokesor coi ne kufizimine ne Beograd, ku nw gusht 1924 siperfaqes ujore qe do ti takonte Shqiperise me jo nwnshkruan marrveshjen e fshehtw me pak se 100 km katror siperfaqje ujore qe iken me Pashiq. bashke me shen naumin. Faktikisht serbet I kishin rritur presionet per Shen Naumin pas njohjes/ Ne vitin 1924 ardhja e qeverise se caktimit te kufijve ne 1913 dhe pas berjes se Nolit beri qe te niste fuqishem puna Shqiperise anetare te Lidhjes se Kombeve ne per zbatimin e ketij vendimi. Fan 1921. Beogradi drejtoi presione pa fund dhe dhune Noli mbajti nje fjalim te fuqishwm per destabilizimin e shtetit te ri shqiptar. Deri ne nw Lidhjen e Kombeve nw mbrojtje vitin 1922, kur Lidhja e Kombeve njohu kufijt tw tw drejtave tw popullit shqiptar. shqiptare dhe percaktoi ceshtjet e kontensuara si Por jugosllavwt nuk u terhoqwn

populli garanton se do te beje te gjitha sakrificat. AQSH F 152 V. 1924 D 495 duke treguar se edhe populli shqiptar do tw bwje tw gjitha sakrificat per te mos ju cenuar integriteti I tokes se tij.Demostruesit pwrpara Prefekturws I dwrgojnw kwtw telegram Lidhjes sw Kombeve dhe Konferencws sw Ambasadorwve, si dhe qeverisw Ne popullwn e Shkodrws mbretwron zemwrimi I madh dhe dwshpwrimi tue pa rrezikun qe I kercenohet Atdheut ..Telegrame te protestes popullore percjell edhe zev Prefekti I Dibres. Miting I madh u mbajt edhe ne Tirane nga zoti Fundo me shoke, z Fundo, S Bogdo, e Anastas Pandeli. Mbi nje miting tw mbajtur nga populli I Durrwsit protestohet pwr torturwn qw kanw ba autoritetet serbe mbi vallazwrimin kosovar, mitingu vendor dhe njw telegram derguar Lidhjes se Kombeve. (Populli I Durresit proteste per shkeljen barbare te Vermoshit dhe Kelmendit) Ne Arkivin Qendror te Shtetit AQSH F.152 V. 1924 D. 495 fl 22, ne telegramin derguar Prefekturave, firmosur nga Ministri I P Te Brendshme, Pwr dije me shpallje ju njoftojmw se Gjykatorja e Hagws nuk ka nevojw te rishikohet vendimi I Konferencws s Ambasadoreve me d.6/Dhetur 1922, ne te cilen Shin Naumi I jepej Shqiperis dhe vendosi qe vendimi I Konferences asht definitive, Pra Shen Naumi I mbeti Shqiperise. Pas ketij vendimi serbet reagojne me pergatitje ushtarake, ku ne nje telegram te Prefektures se Korces, Shteti shqiptar, ne 25/X/924..zev Prefekti S. Koleka percjell telegramine derguar nr 1943 me 16/x/924 te nenprefektures se Bilishtit. AQSH F.152 V.1924 D. 495 fl 23, I bejme me dijt asaj Prefekture qe, gazeta Nazavicinia Maqedonia qe del ne Sofje (Bullgarije) me date 10/X/924, tue bere

V o l u m e

3 ,

I ss u e

3 4

P a g e

Shkrime nga Vullnet Mato

t na qetsoj: Mos qani, po pshtyni, kt armik t zi ! Kali hinglliu npr kohrat e gnjeshtrs, sa dhe qimet e bardha ia bn gjilpra, pr t qepur trillimet n dosjet e urrejtjes, pr bijt e kuedrs q shteroi krojet t tra... DHE GUXOJN MARRIN FRYM A ka frymor m t ult mes nesh, apo kafsh me ves m t poshtr, se krijesa e pshtir q lakmon seks, me qengjin e njom q pi kulloshtr?... Bastard t dal prej plehut e llumit, sulmojn voglushe dhe voglush, t shfryjn epshet te pendt e pllumbit, duke i shpupluar kur i zn ngusht. Gjaku familjar zhyhet me flligshti, bn incest t turpshm, vllai me motr, poshtron veten babai me t bijn e tij, ndyn pleqrin gjyshi me mbesn e vogl. At q nuk e bn me kecin dhe qengjin, dashi dhe cjapi me tru kafshror, bjn kta tru balt, me neps prej qeni, q guxojn marrin frym n rreth njerzor... VILA IME N MES T REVE Qyteti qiellor me shtpit e reve t bardha, sot u trondit fort nga nj shkreptim rrufeje. Pash viln time t prtej jets nga dritarja. Por vettima ishte shkrehur diku larg meje. Viln e ngrita me mjagulla pagjumsie netve, n Udhn e Qumshtit, te nj bisht i galaksis. Aty ku yjet barinj shesin me shishet e kometave, qumshtin e Arushs s Madhe mbetur pa klysh. Vizitort kozmonaut q kan kaluar me raketa, m kan prgzuar me urime befasuese n internet. Madje nj kozmologe e re deshi pr studimet e veta, t provonim aty shtatznin qiellore me ultraviolet. Por nuk pranova t bja kalamaj jasht martess, se mund t krkonin trashgim prej asaj pasurie. Si u dhash fmijve t toks dhomat e baness, dhe hyra te bunkeri parafabrikat ln prej sime bije. Vila ime e re me shkallare harkore stil venecian, ka dritare transparente prej oksigjeni t kaltr. Katr rrufepritse mbrojn atin n katr ant, nga shkarkimet e zjarrta t pickimeve si gjarpr. Ve ksaj paguaj me kste siguracionet kozmike, pr ta ruajtur nga rreziqet dhjet vjett e ardhshm. Ndonse gruaja shqetsohet tepr e bhet nevrike, q skemi br n dhoma mobilimin e rehatshm. Megjthat, jam i vendosur t mbijetoj dhe n qiell, me qindarkat nga shitja e fantazive, pa krkuar hua. Dhe m duhet koh t mbledh parat duke kursyer. Por shpresoj q telebingoja e Ufove t m bjer mua... SHKRIMTARI I VERBUAR (Kushtuar shkrimtarit Brhan Kurtaj) Takova shkrimtarin e verbuar shkodran, q pr t shkruar librat merrte syt hua, nga nj engjll durimi me flok t bardh, t ciln si rrall njerz e kishte dhe grua. Asaj i diktonte me z rrjedhshm si n vaj pr ta hedhur n kompjuter krijimin e vet. Dhe blinte libra pr t lexuar zrin e saj, me durim t pashembullt pr dy njerz t qet. Pastaj me kujtesn kompjuterike pr dhunti, ai bri aq analiza t imta karakteresh e temash, sa m la pa mend n nj promovim libri t ri, duke sjell prmendsh gjith at mori emrash. M bri t them m vete, o zot, o zot, mjer kush ka syt pish dhe i djeg kot! (vijon javen e ardhshme)

FLUTURIMI ME KAL T BARDH Krejt papritur babai, trimosh i gjumit, fluturoi me kal t bardh prmbi Greqi. N shpjegime ndrrash, sqaroi absurdin, kur truri kuturu lundron n fantazi. Por kali u b kazm dhe shala lopat, pr t rrnuar t nesrmen e fmijve t tij. Xhipsi i policis hungroi n mesnat. Dhe babai bri oh! nga byzylykt e zinj. Ne vocrrakve na rridhnin lott n goj. Nna dridhej te porta me lemeri. Operativi ktheu syt

PILO ZYBA PAS 20 VJETESH & Poezi

Per te lajmeruar varkaret ku ndodhet toka. Fari im ka nje emer Naten qe shoh driten e tij Lexoj valezimin e shpreses se shpirtit. Hedh veshtrimin pas, Erresire, vetmi, humbetire e thelle. Kjo drite eshte e vetmja shprese Per te prekur me dore token. Per te mbjelle nje lule shprese per te ardhmen. Ne detin e dhimbjes dhe te harrimit, Nuk do mundem kurre te hedh faren e ardhmerise.. Dhe, Ja! Ti dergon lajmetarin, syrit tend Te fshehur thelle ne boten e ndjenjes sime. Eja drita ime! Eja te ndrijme sadopak kete erresire te thelle, Qe ka pushtuar shpirtrat tane. Eja te ndertojme Nje pallat enderrash me driten tone. Ti kendojme asaj qe na dhuruan, Por qe kurre nuk e patem, Dashurine. Eja, eja! Eja te lutem, Ti kendojme frymezimit, Lirise se ndjenjes, Puthjes se mengjeseve Fluturimit te deshirave Ti leshojme te lira ndjenjat, Te kapin qiejt Kengen tone Ta bejme nje drite te vogel, Qe ta shikoje bota. Nuk do vdesim Pa e bere shkelqimin e drites sone Dashuri te bashkekombesve, Te botes se lire. Nje pjese do ta harxhojme drejt deshires, Pjesen tjeter drejt dashurise per ngjitje. shpatulla, Dhe qe duhet nje dite ti ojme ne OLIMP. Atje, Atje ku zotat presin te degjojne kengen tone. Eja e dashur! Rruga eshte e veshtire, Por ne do ta ndricojme me dashurine, shpresen dhe deshiren tone Drejt asaj qe kemi enderruar, dhe qe presim te ndertojme, Nuk ka me kohe te presim Eja! Pa ty jam i humbur! Me ty kalate e veshtiresive Kthehen ne grumbuj dherash Qe i merr era e frymezimeve dhe deshirave tona, Dhe i kthen ne pluhur pa vlere ne jeten e insekteve. Shikoj tek me dergon kengen tende - tufe shtetgetaresh ne perendimet e diteve. Ajo el sythe dhe hap gjethe ne pyllnajen e dashurise sime. Te blerte do ta bejme jeten, Cerdhe gezimesh do ngejme ne sjetullat e degeve Qe ne shekuj te degjohen cicerimat tona, Te lexohen neper fletet e bardha te letres Te prera nga frymezimet e blerta te pemeve Ne, e dashur, Shikojme vetem varken e Odisese Vetem ajo na on ne Itaken e enderrave tona Eja e dashur, EJA! Per ngjitjen e enderrave, qe mbajme mbi

EJA E DASHUR - Fragment poeme I zhytur ne detin e jetes tende Shikoj veten. Shikoj veten mes dallgesh, mes jetes dhe vdekjes Nje i gjalle i vdekur, Nje peme qe kurre nuk lidhi kokrra. Pa polenin tend Eshte i vdekur dhe vete lulezimi im Larg, shume larg, Shikoj nje far, nje drite, nje jete Fiket, ndizet

P a g e

O u r

W o r d s

BALETI I DRERIT TE PLAGOSUR nga Vasil Tabaku

-Esht nj mulli i prishur dhe thuajse nuk po bluan,qesha un -M vjen t qaj, tha Saranda nn z, teksa vshtroj Helenn, O Zot! A mund ta besosh q njeriu t psoj nj fat t till n jet? Un tunda kokn.Prpara nesh ishte silueta e bukur e Ers, Helens s Amundsenit, i cili ecte n krah t saj si nj mamauth i ngatht dhe i kontraktuar.Ngadalsova hapat. -I lm t vetm i thash Sarands, mbase e kan t nevojshme t mbeten vetm, shkojm n lokal dhe i presim atje. Ne u kthyem duke marr me vete edhe piktorin me kngtaren, e cila vetm kndonte nn z Ideja pr t takuar Bardin e Verbr shqetsuar Amundsen. -Jo, i thash, prer, ti nuk do t luash, ti do t jesh vetvetja miku im, nse tenton t sforcohesh, t garantoj q do t dshtoj gjithka. -Po vall a do t mundem? -Gjja m e thjesht Amundsen, sht t jesh natyrshme dhe kjo besoj se i bn gjrat m t thjeshta dhe aspak t komplikuara -Nuk e kuptoj dot ende, a m beson, asnjher n jetn time nuk kam tentuar t luaj, qoft edhe pr nj sekond t vetmeNdaj fuqishme, ose n jetn e prditshme, jasht artit t skens apo ekranit, jan hipokrit, ndaj miku im ti ke pr t shklqyer njher, por gjithmon, mos harro, njher, dhe vetm nj her t vetme. Nse do t guxosh t luash film tjetr do t dal bllof dhe nj monstr e shpifur q do t tremb fmijt natn Ne shprthyem n t qeshura. Kjo tregonte n fund se Amundsen kishte pranuar. Un i rash ziles s telefonit imobilar t Sarands. -Gjitka sht gati, Amundsen po prgatit valixhet piqesha ti krahasoja me Bardin e Verbr, Dikur, n nj bujtin n qaf t malit, nj malsor rreth t njqint vjetve, i veshur me kostumin karakteristik t malsis, mu b se ishte pikrisht Bardi i Verbr. Malsori me shtatin e lart dhe vshtrimin e prhumbur, indiferent ndaj gjithkaje mu duk krejt i verbr. Un iu afrova ngadal, duke dashur ta hetoja me kujdes dhe krshri. -A je burr!-doli nj z baritoni i fort dhe kumbues nga kraharori i reshkur i malsorit. -Tungjatjeta! E prshendeta un i zn n befasi, duke menduar se kisha t bja m nj malsor t verbr. -E mira ju ka sjell n kto an, tha malsori, pasi jeni veshur leht dhe duket se nuk keni ardh pr me dimrue? -Jo, vetm sa t kryejm disa pune dhe do t ikim pa ardhur dimri, iu prgjigja un (vazhdon javen e ardhshme)

Dshira pr t takuar njeriun e vetm q vazhdonte t mbante t gjall vargjet epike t EPOSIT, m ishte shndrruar n padurim.Nuk kishte dit t mos e shkoja n mendime kt dshir.Regjisorja e Kosova Film mikesha ime e ngusht Saranda, ma kishte nxitur m tepr kt dshir me prgatitjet e saj t ethshme pr t filluar xhirimet e filmit artistik.Gjithka ishte tashm n vendin e vet. Saranda kishte rn dakort n parim edhe me Helenn, dhe ishte Ditt rridhnin me nj ngadalsi duke u prpjekur ti t pranueshme.Por gjithsesi mbushte mndjen un isha br i padurueshm gazetarit nordik, pr t pr t br nj kthes t pranuar rrolin e Milmundshme.Monotonia pr loshit.Kishin mbetur mua do t thot,mplakje dhe tashm ca rifinitura t shkatrrim.Un prisja me ankth vogla dhe ne do t niseafrimin e ditve t udhtimit shim drejt bjeshkve pr t magjik npr nalsi drejt atij q filluar xhirimet e filmit t n imagjinatn time isht par artistik kosovar n liri. Homeri i fundit n kt bot... -A mund t luaj un? Pyeti i

vetvetja, pavarsisht kameras. Un e di q ti luan mendsh pas Ers, kshtu q e mbiquajtura jote Helen e Prishtins, nuk do t jet artificiale por krejt e

Ekspedita jon nuk ishte shum e madhe,Ekipi i xhirimit t filmit dhe grupi i aktorve, udhtonin me nj mikrobus, ndrsa ne ishim me xhipin e Amundsen.Un mezi them se do ta kem t prisja t takoja Bardin e vshtir Verbr, dhe n shumicn e -T gjith, n astin q rasteve, kur ndaleshim n guxojn t dalin jasht bujtina anash rrugve malore, vetvetes, padyshim q ose gjith malsort q na prduhet t jen talente t shndesnin, nuk di pse pr-

Mimoza Rexhvelaj, Gresa Pirana, Kujtim Stojku, Gentiana MIkushnica, Adem Berisha, Anila Kati
Mimoza Rexhvelaj Askush Dritarja ime sht n hn, Shoh botn q fle... E zgjohet me zhurm... Qielli deprton mes gishtrinjve hapsirn bosh mbush miqsisht.... Kokn prkul... dua t shikoj ku fshihesh engjulli blu.... Yjet dgjojn pshrtimat frymarrja e bots n bloz. Eci me hapa fluturash mes pr mes n horizont Aty ku s,ka shkelur Askush... Gresa Pirana PRINDRIT E SAJ NA NDAN Ballkoni i saj i bukur t merrte syt lulet posht tij kacavireshin aroma e tyre t dehte mu n ast e ajo.me fustanin e saj t bardh, m dukej parajsn m rezervonte.. E burgosura e shtpis pasditeve skaj lagjes sime kalonte Me gjith emocionin q m prshkoi vendosa vajzn e ballkonit ta ndal.ti them se e duae dua shum Dielli thuase ndriqoi m shum kur kah vetja e ktheva ajo dridhej zri t m dilte mezi vrapuam si fmij aty tek qoshku i rrugs nje vend bm ne Kujtim Stojku Bashkim Buxhovi MUZIKA... forc madhore paska muzika! gjysm i vdekur, e tngrit n kmb, tbn t rrnqethesh, e thumb gjith frika, tshtyen tmrtypsh hekur me dhmb... tfutet fell ndo qeliz truri, e ndez zemren gjithnj e m shum t ngrit pesh, e tbn si guri, pr shpirt tvuajtur sht opium... Nj z pushke q kish Fatimja, jehon malesh n gjith malsin, tdridh tupani, ttherr qiftelija, ish mbretresh pr rapsodin... Gjall m mban zri Fitnetit, Myslym Leles, e Bik Ndojes, Naile Hoxhes edhe tHavsate-s, dhe arshikishtet e Gjakoves... Kur dgjoj tdhmbshmen kaba, tmbrthen vaji, lot shkojn rrke, mallkon djajt, e nbot far ka, pr fat tmjerin q patm ne... Gentijana Mikushnica Nat e fundit Nat e fundit,ishte mbrem, sot s qetsohem une, kush t mallkoj aq shume, sot dhembja ime u be nje me dhembjen tende..! ... Sot une me nuk besoj ne fjalen''te dua'' Sot une me nuk shpresoj ne premtimet e tua..! Sot nuk jetoj me enderr, se une mbrem perjetova ankthin e pritur gjat..! Sot me nuk do te pres, Me nuk do te kerkoj, sot zemra dhe shpirti i lodhur,nje streh nen heshtje dhe vetmi kerkojn...! Sot nuk buzqesh, Sot nuk qaj, Sot une dhembje ndjej...! Shpresoj nje dite te kaloj...! ADEM BERISHA PR NJ BOT NDRYSHE Me kraht e lejlekve t bardh do t doja t fluturoja do dit, t shihja boten si nuk e kam par n paqe, t shndosh e n drit. Askush rripin t mos shtrngonte, ndal ti thuhej dhuns e varfris, do kush t jetoj si vet do t donte e t shijonte knaqsit e liris. Do t doja dete pa dallg e stuhi q nuk rrahin e prmbysin brigjet, n gaz e lumturi do t doja do njeri askujt zemra t mos i digjet. Do t doja edhe nuset si sokolesha me engjjt e tyre pr dore prkrah djelmoshave si princesha t gzuara e t lumtura prore. Sa m shum fmij do t doja kt bot t trazuar q do t zbukuronin, me gjith zemr do ti prgzoja kur bots pamjen do ti ndryshonin. Kur nga kjo bot duhet t shkoj pas vetes do t doja t l porosi: secili tjetrin t doj e t moj dashuria fisnikron, nuk sht ligsi. shpresa besa FJALEN E PA THENE... Zvarritur mes heshtjes s prangosur mbshtetur n nj cep, shprese... fjal e pa thn, n maje t gjuhs...mbetur zjarrit te zemrs...i krkova ndjes. Kmbzvarr ec, tatpjetave t malit m lisat e gjat n heshtje flas ngrire zemra ime, edhe ndr deje gjaku kur s'm dilte fjala...m vinte t bertas. Ec dorzgjatur, shkrepave t larta lart nga qielli, nj bubullim me trazoi ret gri filluan...ngrysur fytyr e vetulla, lot e shi s bashku...t dyja i bashkoi. Fjaln e pa thn, do e flas nj dit pres dhe zvarritem...shtrnguar tmthash s'do pres m shum...shkuan shum vite s'dua t'jem peng, zrash e shtrngatash. Anila Kati Dhimbje .. Me thonj dua te gervish qiellin derisa te pikoje pike ... pike ... Dhimbja - gjak .. oshetime ... Ohhh .. kur jam e hidheruar .. Ne dejet - shkrepetime e zjarr dua te pi ... pak uje pike ...pike ... e lot ... Ohhh ..kur jam e shkrumezuar .. Shkretetira pa kohe pershkova ... me kembe - zbathur ... gjak ... Vrapoj mbi guret e liqenit tend ...

V o l u m e

3 ,

I ss u e

3 4

P a g e

A dim dhe ne Shqiptart t kndojme si ATA? Nga Ali Asllani

Fakti qe ushtart Grek kan nj urrejtje kaq t madhe ndaj Shqipris dhe shqiptarve, tregon se kete e bejne nga ndonj arsye. Meq ne nuk ju kemi dhn ndonj arsye ashtu q ATA te veprojne ne kete mnyr, ather duhet ta vrasim mendjen athua prse? Mbase nga xhelozia sepse ata nuk mund t jen sikur NE, sepse NE nuk dime te shprehemi e lere ma t kendojm me kaq urrejtje ndaj dikujt tjetr si ATA. Tek ne n Kosov, t vjetrit ton kan thn pr Grekt (JUNANIN), "Peshkatar kan qen, peshkatar do ngelin". Ndrsa shum tregime mitologjike tregojn se peshkatart nuk kan mundur kurr te ngriten m tepr se kaq, jan t MALLKUAR si t till apo ndoshta m mire t them jan t BEKUAR t jen te till. Un jam tepr krenar q kam lindur shqiptar dhe q jam pasardhes i ILIRIS dhe ILIRVE, popullit m t vjetr dhe m t kulturuar q Europa ka pasur ndonjher. Popull q kurr nuk i ka br keq t tjerve. Prkundrazi, prher t tjert na kan sulmuar, okupuar, prqar dhe mbajtur n robrim. Shquhemi si populli dhe vendi i vetem n tr rruzullin toksor, ku nj numr i caktuar hebrenjsh kan gjetur 100% shptimin dhe kan qen t strehuar dhe te mbrojtur nga racizmi gjerman. Prandaj ju lutem shum, mos ti japim rendsi kaq t madhe se far thon apo kendojn pr ne nje grup i caktuar i nj populli me histori t DYSHIMT, q kohve t fundit po kalon npr nj kriz t madhe financiare, dhe q nuk ka traditen tone t bujaris, mikpritjes dhe zemrgjrsis. Ndoshta kan dshir t jen sikur ne, t ken historin dhe traditat tona, por ja se edhe vet permes kenges e thon se nuk mund t lindin ndryshe por vetem si ATA. Athere, ti lm pra t till. Tu tregojm se NE pasardhesit e ILIRIS, nuk dime te kendojme me kaq urrejtje ndaj te tjerve si din ATA. Tu tregojme ATYRE se gjuha JON e vjeter 12000 vjet, urrejtje ndaj te tjereve. Ka ardhur koha t mendojm n menyr pak m racionale. Pse jo, ndoshta edhe ne duhet t shikojme se far grekt jan duke br tani pr ne, e jo far kndojn ATA pr ne. Un jam shqipetar nga Kosova, ka do t thot se ndoshta nuk kam informacione te mjaftuara, por jam shume i sigurt se n Greqi jetojn dhe punojn shum motra dhe vllezr shqipetar nga Shqiperia ime e dashur. Shume motra dhe vellezer te mi shqipetare kan gjetur punn dhe ekzistencn n Greqi. Kjo sht ajo q mua m shtyen t them se ka ardhur koha ndoshta t mendojm pak m racionalisht. Para se te perfundoje kete shenim, me duhet ta ciltoj NAPOLEON BONAPARTEN me nje thenje shume te mire dhe qe i peshtatet ketije shkrim: "Kurr mos e pengoni ARMIKUN, derisa eshte duke GABUAR" Prandaj ju lutem shum, ti lam ATA t GABOJN mos ti pengojme, ti lam ATA t LINDIN, t KNDOJN, PUNOJN dhe t VDESIN si Grek, ashtu siqe e meritojne dhe krkojn ata vet. Ti lam t qet sepse kan shume probleme financiare kohve t fundit, dhe ndoshta kta te mjert duht te shesin ndonj cop tok apo ujdhesa vendeve tjera si Gjermania, pr ti SANUAR borxhet. sht koh e humbur t ndgjojm se far thon apo kndojn ushtart GREK, e t shpenzojm kohen tone t muar!

nuk eshte e pasur me aso termash dhe fjalesh kaq MODERNE, per t thurrur kenge qe mbjellin

Shkrime nga Zhorzh Sand (Viktoria Xhako) (vazhdon javen e ardhshme)

Banonte n nj apartament shum modest. Rrezja e diellit, q binte n murin prball dritares e zbukuronte disi at vetmi. Zgjati dorn tek ajo rreze. -sht D. tha. U ulm. Ajo, n karrigen prpara kompjuterit. Un, n cep t shtratit. N tavolin, n krahun e majt, ishte nj bllok gri. Zgjati mundimshm dorn e djatht, e afroi nga vetja, i prkdheli kapakun, pastaj ma zgjati. -Javn e ardhshme e ke ktu, i thash. Buzqeshi trishtueshm. Dola duke trhequr dern pas vetes. E lash bllokun e saj n nj cep t tryezs s puns dhe u mora me skicat e mia. Kujtova edhe njher fletn e vizatimit q ia rrasa n xhep: nj fytyr femre me faqen e majt mbshtetur n nj pllak mermeri, me shikimin ngulur tek fotoja e atij varri. Loti i syrit t djatht duke rrshqitur merrte me vete lotin e syrit t majt dhe s bashku pikonin mbi mermer. Buzt e saj ishin gjysm t hapura, sikur dika murmurisnin. Sikur ta dija se far. Po do ta merrja vesh, e shumta pas nj jave. Hapa bllokun. N faqen e par nj dor e ngatht kishte vizatuar dy sy t mdhenj blu. Edhe un jam me sy blu, po ajo nuk kishte vizatuar syt e mi. Ja prse ma nguli shikimin. Flett ishin mbushur me vargje. mund t kishte n ato vargje, prderisa ajo, duke i shkruar, shprthente n lot? Shfletova me nxitim. Dika m ndali dorn. Nn nj poezi ishin shkruar dy data. Domethn, libri q kishte Floerti paska qen i saj. Vazhdova shfletimin. Mendova tu kthehem m von poezive. M par duhet t gjeja vazhdimin e historis s saj. Un vetm abonen i krkova, asgj tjetr. E gjeta. Arrita tek...asnj fjal m tepr. Shkrimi ishte i qart. Fillova leximin: ...Vazhdova t shkoj tek kafeneja jon. Vetm. Kamerierja m pyeste me shikim dhe po ashtu i pergjigjesha: do t pres pak. Por pritja po zgjatej, aq sa kamerierja hoqi dor nga pyetjet. Qndroja gjer m dymbdhjet e tridhjet me besimin e patundur n fjaln e tij se do t vinte, se nuk m kishte harruar, se duhej ta kuptoja q mund t kishte edhe plot pun t tjera, t cilat nuk i shmangte dot. Pastaj largohesha. Zemra po i shpejtonte dung dung et e saj. donte t m thoshte vall? At dit qershori bnte mjaft vap, po un e mora trikon me vete. E lidha n bel, ashtu si nuk i plqente atij, e sigurt q nuk do t m shihte. U futa n mes t shetitores pr kalimtar n bulevardin kryesor. Ecja ngadal duke numruar pllakat e rrugs. Ngrita kokn me rrmbim pa u besuar veshve. Pak m tej, ai, duke qeshur me at t qeshur t bukur gurgulluese, t ciln do ta njihja mes shum t qeshurave. Zemra m goditi kaq fort, sa u detyrova t mbahem pas pems m t afrt. Pash se si dielli u ngul n minaren e xhamis dhe maja e saj e shpoi si t ishte nj tullumbac.

Shkrime nga Silvana Berki

Por, pr mikeshn time finlandeze nuk patn t njjtin efekt. Shum vite m par, udhtuam pr n Shqipri pr nj vizit ke familja ime. Ishte dimr, dhe si n dimr njerzit jan m t mbyllur brnda, aktivitete ka m pak kshtuq, edhe ne sipas vndit i prisnim vizitort n shtpi. Kur e prshndesnin miken time, un ja prktheja fjalt automatikisht SI JENI, A JE MRZIT?. M kujtohet q n c,do pyetje t till fillonte dhe sqaronte ne detaje, PSE NUK ISHTE MRZITUR, sepse njerzit ishin shume dashamires dhe mikprits etj...Dikur, vura re, se filloi t irritohej sa her ja prktheja t njjtn pyetje dhe filloi t m rrij edhe mua pak ftoht. Nuk e kuptova menjher arsyen por e pash qe dicka nuk ishte n rregull. Nj dit, kur ndodheshim vetm m pyet befasisht: Prse mendojn njerzit e tu, q un duhet t jem mrzitur? Un vrtet jam e ndar nga burri, por kjo nuk sht arsye q un te jem e mrzitur. Mos vall e shikojn nj gj t till, n syt e mi?- m hodhi ajo nj breshri pyetjesh e arsyetimesh, dhe me nj z q shprehte tronditje. Un shtanga. Oh, Zot...mendova ku i paska shkuar mndja. Dhe me siguri mendon q un kam folur dicka per t me njerzit e mi, ndaj duke ju kthyer ashtu bute ju prgjigja. Me t thn t drejtn, as mndja s,m ka shkuar n kt q po thua, dhe shum mir q o e prek. M bre t mendoj edhe mua, pse e kemi ne shqiptart nj pyetje t till, q mund t tinglloj pak cuditshm. Pr t ta hequr merakun po t garantoj q s,ka asnj lidhje me t kaluarn tnde, apo direkt me mua. sht vetm shprehje ke ne....nj ndr ato thniet shqiptare t cuditshme....pa t keq- e sqarova, dhe i buzqesha mbl. Ajo, vazhdoi grmimet pr prejardhjen e atyre fjalve dhe un e dgjoja n heshtje...ndrsa n t vrtet isha thelluar n mendime prse vall populli pyet: A JE MRZIT , kur n shum gjuh pyetet direkt ajo q do t pyessh: Si jeni? Si ke kaluar? Si je me shndet...etj. Kto jan shprehje t drejtprdrejta q edhe po ti prkthesh, prkthehen leht ashtu sic jan. Por hec e prkthe ke nj i huaj shprehjen A JE MRZIT? Kur n t vrtet ti do q ta pyessh, SI JE?. Dhe ashtu sikur t kisha zbuluar dicka t rndsishme ju drejtova shoqes me nj fryme: Besoj sht formuar pr nj arsye. Populli jon sht nj popull i vuajtur, ku m shum ka perjetuar ndryshimet e kohs n format m te dhunshme, nganjher m tragjike. Per kt, ata e din q mrzin e ka n shpirt e n prag gjithkush q sht shqiptar. Besoj, si nj lloj ngushllimi sht formuar edhe shprehja: A JE MRZIT ? (DUKE URUAR n t vrtet Q T MOS JET MRZIT). Syt e mikes time u bn kureshtar, dhe po m dgjonte e knaqur me kt percaktim dhe sqarim, q edhe pse ishte i sajuar n moment....m nxorrn edhe mua t knaqur, q t paktn ajo mikja ime mysafire, T MOS MRZITEJ, nga pyetja dashamirse..jona :A JE MRZIT!.

A je mrzit..! Asnj fjal e dal nga populli nuk ka dal kot. Fjalt apo citatet jan kultura dhe shpirti i nj populli. Asnjher m par nuk m kishte shkuar n mndje t mendoja apo analizoja shprehjen pyetse: A JE MRZIT?. Sigurisht q kjo shprehje vjen menjher mbas fjalve: SI JENI, A JE MERZIT?. Pr mua, apo vellezrit e motrat e mi shqiptar, nuk sht problem t na e bjn t till pyetje sepse ja dim kuptimin e vrtet, e dim se mbas ktyre fjalve fshihet perkujdesi njerzor.

P a g e

1 0

O u r W o r d s W e e k l y Is s u e

Si do ta zgjidh BE-ja shtjen nacionale t popujve n Ballkan nga Qerim Pllana (nga Fq. 1) (Fq.12)
Francez, korrik 1789, Revolucionin e Madh Evropian t vitit 1848 dhe at t tetorit t vitit 1917. As nga kto revolucione, shqiptart nuk kan prfituar asgj t re, sa i prket liris, zhvillimit apo lirimit t territoreve t okupuara. Evropa ka prjetuar shum luftra lokale shum dekadash, mes kombeve brenda vet kontinentit. Si luftrat anglo-franceze, franceze-gjermane, luftra mes shteteve italiane pr bashkim, atyre gjermane etj. N kt hapsir jan zhvilluar dy Luftra Ballkanike, 1912-1913, trsisht n dm t hapsirs territoriale t Shqipris natyrale. S fundi Kontinenti i Evrops ka prjetuar edhe dy luftra t karakterit botror: Luftn e Par (1914-1918). Si rrjedhoj e mos zgjedhjes t shtjeve territoriale kombtare, interesave regjionale, nga Lufta e Par, pason Lufta e Dyt Botrore (1939-1945). Kto dy luftra, Evrops i kan sjell miliarda dollar shkatrrime, humbje t mdha n njerz, kultur etj. Pr habi as pas ktyre dy luftrave t karakterit botror, shtja e popullit shqiptar, si komb, por as si territor, nuk u zgjodh. Me gjith Deklaratn e Atlantikut t vitit 1942. Kosova etnike m Konferencn e Bujanit 1943/4 do t duhej bashkuar Shqipris. Ajo prkundrazi prap u aneksua nga Serbia okupuese n kuadr t ish-Jugosllavis... mes kombeve sllave, serbve, kroatve dhe sllovenve. Popuj kta t cilt pas shum prpjekjeve m Paqen e Versajs 1918 arritn t formojn Mbretrin Serbe, Kroate, Sllovene MSKS. Duke i shm i dirigjuar nga politika luftnxitse e Akademis, Kishs, Ushtris dhe Policis, n krye m kriminelin S. Milosheviq, pr krijimin e Serbis s Madhe. Sa ja vlen t prshkruhen ngjarmos u prsritur kurr m, gjenocidi i shkaktuar nga politika skizofrene, sadiste kriminele e qarqeve luftnxitse, t akademikve, kishs, ushtris, gvozdit t mendur nga urrejtja sadiste e skizofrenis fashiste kundrakroate, shqiptare, boshnjake etj., pr krijimin e Serbin s Madhe drejt Adriatikut, Karllobagut, tej Alpeve shqiptare, diku drejt deteve t nxehta. Madje, me ide mendurake pr okupimin edhe t Shqipris shtet i garantuar i OKBs etj. to, gjat nj dekade, u ushtrua gjenocid, etnocid dhe kulturocid. Por, nuk u zgjodhn shtjet m vitale, ato m t rndsishmet. U krijuan shtete t reja, por jo n hapsirat natyrore, kombtare gjuhsore dhe etnike. Bie fjala, Kosova e fitoj nj pavarsi, por jo n hapsirn e saj etnike, duke iu pamundsuar bashkimi me territorin am Shqiprin. Jasht saj mbetn m shum se sa territori i saj! Shqiptart e tjer mbetn n Maqedoni, nn Serbin, Malin e Zi. Ngeli pa u zgjidhur shtja e amris! Gjithashtu nuk sht zgjidh shtja definitive kroate, ajo serbe, maqedonase, malazeze etj. Faktori ndrkom- Bullgaria, sidomos Greqia, btar as pas ktyre nuk e kan t zgjidhur shtjen e brendshme t tragjedive se minoriteteve. Ato u krijuan zgjidhi shtjen n dm t popujve dhe Tani shtrohen nj shteteve fqinj qysh m 1822 Greqia dhe m Paqen varg pyetjesh, jo sall t laikve, por edhe t njohsve e Shn Stefanit, mars 1878 t ktyre politikave n adres e Kongresin e Berlinit 13 t Bashkimit Evropian? Meq qershor t njjtit vit Bullgaria. Pastaj me Maras pas ktyre konflikteve t rveshjen e Jallts 1945. S prgjakshme, t cilat n gjuhn e historis jan luftra fundi me Marrveshjen kapitulluese t Kumanovs e jo sall konflikte. Sepse n

Luftrat pr Serbin e Madhe 1991-1999 rrnuan e s`zgjodhn shumka N Evrop sot kemi kombe dhe shtete t mdha, t cilat n luft pr bashkim ia doln t krijojn hapsira gjuhsore, kombtare dhe territoriale, me emrin si shtetet e Kuintit: Britania e Madhe, Franca, Gjermania, Italia, Spanja etj. Rusia meq me mbi 70 pr qind t territorit bn pjes jasht kontinentit t Evrops, nuk i takon ktij grupi shtetesh, NATO-s, e as Bashkimin Evropian. N gjysmn e par t vitit 1991, n hapsirn e ishJugosllavis, plasi konflikti

nnshtruar boshnjakt, shqiptart dhe maqedonasit. Pr t`mos qen kurr t knaqur me hegjemonizmin dhe politikn pr krijimin e Serbis s Madhe. Kshtu, n qershor t vitit 1991, plasi konflikti i prgjak-

jet e prgjakshme mes popujve, serb, slloven, kroat e boshnjak, n veanti lufts s fundit shqiptaro-serbe, m nj koment!? Kjo do t thuhet dhe shkruhet me dekada. Gjithsesi ia vlen pr t

Mbreti Borisi III i Bullgaris, Shqipfols dhe mik i Shqiptarve - Nga Uran Asllani
Nga Uran Asllani Bullgaria kaloi gati nj vit anarkie, me prmbysjen e Princit Aleksandr Batenberg, n 1886, pas t cilit, n gusht t vitit 1887, Fuqit Mdha caktuan si princ t Bullgaris, pinjollin mbretror gjerman Ferdinand Saxe Couburg (1861 -1948).Princi Ferdinand SaxeCouburg u b car i bullgarve, n 14 shtator 1908, fill mbas Revolucionit t Turqve t rinj, kur shpalli Mbretrin e pavarur t Bullgaris dhe i bashkoi pjess veriore t Bullgaris edhe pjesn jugore t saj q deri ather kishte qn nn pushtimin osman. Car Ferdinandi I Bullgaris abdikoi n favor t t birit t tij Borisit njzet e tre vjear (30.01..1894-28.08.1943). by Ali Asllani Car Borisi deri n moshn djaloshare u rrit n Sofie, pran Oborrit Bullgar. N pallatin e carit ai u rrit bashk me djalin e kopshtarit, q ishte shqiptar nga Dibra. T dy fmijt rriteshin, loznin dhe msonin gjithmon bashk. Shpesh herr carevii hante s bashku me familjen shqiptare dhe nga kjo shoqri kaq e ngusht carevii msoi t fliste n gjuhn shqipe, sepse familja dibrane fliste gjithmon vetm n gjuhn shqipe amtare. Zotrimi i gjuhs shqipe nga carevii i trhoqi vmendjen princ Ferdinandit, i cili vendosi q i birita msonte gjuhn shqipe me msues shqiptar dhe n mnyr t rregullt. Ndaj krkoi mendimin dhe konsulencn e atdhetarit korar Perikli Cilit, i cili asokohe ishte profesor i latinishtes dhe greqishtes s vjetr n Gjimnazin N 1 t Sofies dhe nj personalitet shkencor dhe shoqror i njohur n Bullgari. Kur princ Borisi ishte ende i vogl, pran Pallatit t Ferdinandit filluan punn dy msues t gjuhs shqipe, njeri jugor dhe tjetri verior, q sipas rekomandimit t prof.Perikli Cilit ishin t nevojshm pr t msuar q t dy dialektet e gjuhs shqipe. Ata kishin qen, korari Stefan Kondillari dhe mirditori Lek Margjini. Kta djem shqiptar princ Ferdinandi i futi n Shkolln Ushtarake pr oficer n Sofie, n vitet 1900-1903. Stefan Kondillari kishte lindur n fshatin Katund t Kors, n vitin 1880. I mbetur dhe rritur jetim qysh n mosh t vogl, merr rrugn e kurbetit pr Bullgari, qysh n moshn 17 vjeare. Atje filloi t njihej dhe t shoqrohej me atdhetart shqiptar t kryeqytetit bullgar, duke marr pjes n t gjith veprimtarit e shumta atdhetare t asaj periudhe. amtare, q asokohe drejtohej nga poeti arbresh Giussepe (Zef) Skiroi. Atje Stefani njihet dhe bashkpunon me atdhetar shqiptar dhe arbresh, midis t cilve Luigj Gurakuqin, q jetonin dhe punonin n Itali. Shkruan artikuj dhe vjersha q i botonte tek Kalendari Kombiar dhe n gazetat Drita Liri e Shqipris,Mngjezi t Bullgaris dhe t Egjiptit. N vitin 1906 mbasi ka mbaruar studimet n Napoli u kthye n Sofie, ku u bashkua me lvizjen patriotike shqiptare q punonte pr t organizuar nj kryengritje n Shqipri. Stefan Kondillari s bashku me Cetn e Ceriz Topullit n korrik t vitit 1907 zbarkojn n Sarand dhe pikrisht atje i gjeti edhe Shpallja e Hyrietit (Kushtetuts). Ai merr pjes n t gjith aksionet luftarake t ets edhe q t gjitha kto veprime ai i prshkruan me mjeshtri n organet e shtypit shqiptar t asaj kohe. Nga Ceta e Cerizit kaloi me mision n Kor ku hyn menjher n lidhje me atdhetart korar t asaj kohe si Pandeli Calen, dr.Haki Mborjen, Stavri Karolin,Mihal Gramenon, Jovan Kosturin, Thimi Markon e midis tyre edhe shkodranin Hil Mosin e t tjer. Fillimisht bashkohet me Ceten e Qamil Panaritit ndrsa m pas me at t Spiro Bellkamenit. N t dyja etat ai kishte qn lufttar dhe sekretar i tyre, por njkohsisht ai ishte br msues i gjuhs shqipe pr lufttarrt analfabet. Madje - shkruan Nedai Tellimi -se Stefani ishte br edhe msues n Shkolln e Djemve kur ajo u rihap n vitit 1911, sbashku me Sotir Pecin dhe Thoma

N vitet 1900-1903 filloi punn si msues pran carevive bullgar dhe pikrisht n at koh, ndoqi dhe mbaroi Shkolln Ushtarake t Sofies. Nj vit m von, me bursn e shtetit bullgar, drgohet n Institutin Oriental t Napolit, pr t studjuar gjuhn shqipe pran katedres t gjuhs

V o l u m e

3 ,

I ss u e

3 4

P a g e

1 1

Poezi nga Agim Desku

kngn Ta kndoja Pr emrin tnd t madh Q ia fale nipes pr pagzimin e tij N Kalf,Eron DESKU Larg zemrs e syve t mi Gjashtdhjet vjet t krkoja N do lule N cilin do emr e zemr T popullit tim pr liri Gjashtdhjet vjet luftoja Edhe me mendimet e mia T krisura e her t heshtura Pr aq sa her edhe vdisja Nse e takon ndonjher kt koh Vdis po e deshe atdheun Pr seciln fjal Pr secilin varg Q do t takohemi n nj dit N liri Ti Marie Shllaku Dhe un Agim DESKU. Im zot E di im zot Fjaln Q ruan dashurit Mu n zemr atdheu E di im zot Kngn E rujtur gjitit t nnave Q rrisin liri E di im zot Cila sht fjala emri e knga e vargut tim e di im zot uratn si t falm Ty e atdheut tim e di im zot emrin tend e mora pr nj varg t poezis sime pr pagzimin e tim biri e di im zot kngn tnde e mora pr birin tim ta kndoj si dashuri pranverore e di im zot fjaln nuk e mora ia kishe fal atdheut tim si kujtim vargut t poetit si kng e shkruar n lapidar si fja; q dhmb. Protest vargut tim do dit e vit Jeta ime ishte protest Her isha rebel e kryeneq Protestoja n njmij mnyra Edhe para vargut tim kryeneq Q m vite bra lutje U kryqzova kudo Askush nuk e mori lutjen time Vetm zoti tha po Kur msoj shqip Emrin AGIM E atdheun tim KOSOV Dhe lott i bri shi E liri Q t rritn lulet Npr lapidare Prher kuror Prher edhe diell t`i shikoja udht se si ecn karroca e ushtarit trim me plagt e tij sip plag e shpirtit tim pr sa koh nuk do t kem fuqi t rebelohem as t protestoj edhe para vargut tim edhe pr aq koh q nuk ma marrin atdheun as bijt e Koshars q ma gjetn emrin tim,AGIM diku t tretur sis hi e liri dhe ndoshta si poezi kur thurja vargjet pr ushtarin e ulur n karroc me plagt e Kosovs ah,me plagt e Koshars e si do t shrohemi t mos rebelohemi m as un as vargu im as ushtari trim.

elia ( Elegji pr Marie Shllakun,n prvjetorin e gjashtdhjet t lufts s elis se Siqevs,shtator 1945,ku ran n mbrojtje t do cepi t atdheut,eta e Uk Sadikut ,e vetmja ,lufttarja Marie Shllaku shpetoj,poredhe kjo lule ra n dor t tradhtarve) Gjashtdhjet vjet e thirra

Shqiptart n Mal t Zi diskriminohen si n kohn e regjimit komunist Nga Cafo Boga (nga Fq.2)
net ndrmjet shqiptarve dhe malazezve mund t prshkallzohen prsri n masn e konfliktit t pakontrollueshm q mund t prhapet edhe te grupe t tjera kombtare dhe pakica, duke rrezikuar kshtu, vet ekzistencn e Malit t Zi. Marrdhniet mes Malit t Zi dhe Serbis jan gjithashtu nj arsye pr shqetsim. Malazezt duhet t pushojn s imponuari identitetin malazez t gjith qytetarve t vendit, ndrsa Serbia duhet t pranoj realitetin e ri t shtetit malazez dhe t shmang prpjekjet pr t ndshkuar seksesionistt malazez, si shpresojn nj numr i madh serbsh. Procesi i privatizimit t Malit t Zi dhe reformat ekonomike kan krijuar shprngulje t mdha shoqrore, vshtirsi ekonomike dhe korrupsion, t cilat mund t krcnojn paqen dhe stabilitetin. Ekonomia e dobt i ka theksuar tensionet etnike ndrmjet shqiptarve dhe grupeve t tjera etnike, nga frika e humbjes s zotrimit t burimeve ekonomike e atyre t jetss, t cilat edhe kshtu jan t pamjaftueshme. Kto tensione, ndonse nuk jan t dhunshme, kan gjasa q t vazhdojn edhe n t ardhmen dhe duhet t adresohen nprmjet prpjekjeve afatgjata parandaluese dhe zgjidhjeve t administrimit t konflikteve. Paknaqsit e shqiptarve n Malin e Zi Qeveria e Malit t Zi ka dshtuar n ndryshimin e modelit t politikave, t shkruara e t pashkruara, t regjimeve t mparshme n kto an, t cilat n thelb ishin krijuar q t kolonizonin tokat e banuara nga shqiptart, t detyronin popullatat q nuk ishin n fuqi q t largoheshin nga vendi dhe pastaj ti popullonin me popullatn sllavofolse n pushtet. Shumica e perndimorve mbase nuk e din se popullsia shqiptare n Malin e Zi pothuajse u prgjysmua pas aneksimit t territorit t tyre nga Mali i Zi dhe ka vazhduar t zvoglohet q athere. Mali i Zi ia ka dal mban q t zvogloj n mnyr drastike popullsin shqiptare, jo me dhun, por me modifikime demografike, duke u mohuar shrbimet baz, duke ua konfiskuar mijra hektar tok, duke ua kufizuar gjersisht mundsin pr tu shkolluar, punsuar dhe pr t marr pjes n politik, duke siguruar dokumentacione t paligjshme pr t inkurajuar emigracionin e shqiptarve jasht Malit t Zi si dhe duke u siguruar favore e prfitime atyre shqiptarve q ishin t gatshm t mohonin gjuhn dhe historin e tyre. Edhe ato t drejta q jan garantuar nga kushtetuta nuk jan zbatuar n praktik ose jan anashkaluar me ligje komunale apo ligje t tjera me natyr t qart antikushtetuese. Ndryshimi ndrmjet asaj far pohohet ligjrisht nprmjet ligjeve dhe asaj far n fakt zbatohet n praktik sht e qart n do aspekt t jets shqiptare n Malin e Zi. M posht vijojn disa prej shtjeve m urgjente apo dhunimet m t dukshme t t drejtave t shqiptarve: Status i nnshtruar Pavarsisht nga fakti se fiset dhe prijsit shqiptar hodhn themelet e Malit t Zi, Dukljas dhe pastaj Zets, malazezt prpiqen t mohojn t vrtetn duke e lidhur do gj shqiptare me perandorit romake dhe otomane. Marrdhniet e ngushta me Rusin pas Dinastis Crnojevi frymzuan nj nacionalizm t bazuar n nj identitet fals; malazezt nuk e pan m veten si pasardhs t ilirve q u grshetuan me fiset slave dhe u asimiluan nn ndikimin e kishs ortodokse bizantine. Pavarsisht prej ktij shndrrimi, malazezt e vjetr i respektonin shqiptart dhe t dy grupet ruajtn marrdhnie relativisht t mira, sidomos me shqiptart e krishter. Ishte lakmia territoriale e Mbretit Nikolla pr tokat shqiptare q i prishi kto marrdhnie; q ktej serbt dhe malazezt u bn armiq t kombit shqiptar. Armiqsia vetm sa u rrit n kohn e Jugosllavis, e cila lejoi zbatimin e politikave diskriminuese dhe t spastrimit etnik t hartuara nga makina ideologjike BeogradMosk. Shqiptart u kthyen n qytetar t klasit t dyt, n mos t tret; ata shiheshin si inferior ndaj serbve. Kaq i fort ka qen indoktrinimi sa edhe sot, disa malazez (sidomos ata serb) vazhdojn t trajtojn shqiptart n t njjtn mnyr. Kjo sht e dukshme sidomos npr shkolla ku do gjje q sht malazeze i thurret lavdi n mnyr t pajustifikueshme, ndrsa do gj shqiptare eliminohet, i ulet rndsia ose demonizohet n mnyr aktive. Si e thot nj shqiptar: S pari u msojn fmijve t tyre q t urrejn kta tant e pastaj u msojn fmijve tan q t urrejn vetveten. Territor me kufinj t

njohur mire Tokat shqiptare q jan aneksuar nga Mali i Zi n baz t Traktatit t Berlinit jan hapsira t prcaktuara qartsisht. Megjithat, Mali i Zi nuk sht prpjekur kurr q t hartoj nj politik q do t ndihmonte n ruajtjen e gjuhs, kulturs dhe trashgimis shqiptare n kto hapsira. Prkundrazi, Mali i Zi ka skicuar plane pr kolonizimin e hapsirave q nga dita e par duke sjell aradhacak joshqiptar me qllim q t ndryshohej demografia dhe pastaj nprmjet arsimit, t asimiloj popullatn shqiptare n shoqrin malazeze. Nuk mund t ket paqe t qendrueshme ndrmjet shqiptarve dhe malazezve n kt hapsir deri kur tokat historike shqiptare t njihen zyrtarisht dhe t mbrohen me kushtetut.

P a g e

1 2

O u r

W o r d s

Si do ta zgjidh BE-ja shtjen nacionale t popujve n Ballkan nga Qerim Pllana (nga Fq. 11)
qershor 1999, pa pjesmarrjen e shqiptarve. Sferat e interesit kombtar, sidomos t shqiptarve, kroatve dhe boshnjakve, jan injoruar deri n maksimum. Serbia nn ndikimin e detomanis, orekseve pr krijimin e Serbis s madhe, as sot e ksaj dite nuk reflekton! Duke pasur prkrahje legale nga pes vende kundrshtuese t Kosovs, n kuadr t BE-s, prkrahjes s hapt t Rusis, nxitjeve t brendshme nga projektet pr Serbin e Madhe, pr dalje diku n dete, qoft nga jugu, perndimi apo juglindja. Mban Sanxhakun, Luginn e Preshevs, Vojvodinn pa t drejta elementare njerzore..! shtja kombtare shqiptare edhe m pavarsin, madje sovranitetin jo t plot brenda kufijve t dikurshm politik t Kosovs autonome, sipas kushtetuts t vitit 1974, nuk ka prfunduar. Sepse, jasht Kosovs etnike kan mbetur pjes t tra autoktone me shqiptar etnik nn Serbi, Mal t Zi dhe nn Maqedoni! shtja ame, gjithashtu, sht tem n vete, e cila do zgjidhje t domosdoshme politike dhe diplomatike. Kjo mund t bhet, por s`sht duke u br me dialog. N fund t fundit mund t bhet edhe me konflikte ndrshtetrore, por sa ia vlen barra qiran! Cilat jan idet e BE-s pr zgjidhjen e ktyre problemeve?! BE-ja, Brukseli, deri m sot, shtjen e pazgjedhur nacionale t ktyre kombeve, varsisht madhsis, voglsis apo rndsis s tyre, edhe pas konflikteve dhe luftrave t prgjakshme, nuk e kan shtruar drejt, mirfilli dhe qart, si duhet zgjidhur! Refreni i prhershm i institucioneve m t rndsishme ndrkombtare, dialog dhe vetm dialog, po dshmohet se m serbt zor se mund t zgjidhet. Prpos me diplomacin e forcs s quajtur shkop, ose kamxhik e m pak kokrra sheqeri n hullin e djerrins. Popujt duan zgjidhje fatlume, sidomos kur mbi ta sundojn renegat, satrap, tiran, politikan a diplomat ndrkombtar t dyshimt! Ata duan zgjidhje fatlume me njerz q kultivojn virtyte humane, demokratike, njerzore dhe paqsore! Sovrani do menaxhim mbi hapsirn t ciln ia ka caktuar e kaluara mijvjeare, perndia, natyra vet! Ai do sundim mbi t mirat materiale, shfrytzimin e tyre n mnyr t drejt, pa i hyr 1999! Vazhdimisht duke shkaktuar tkurrje, asimilim, ndjekje, gjenocid dhe etnocid. BE-ja duket t mos ket projekte t qarta politike dhe diplomatike pr zgjidhjen e ktyre shtjeve imanente! Madje as pr vet strukturimin e Bashkimit t vrtet Evropian, l m t shqiptarve dhe popujve t tjer n Ballkan! Ka shum faktor, t cilt jan duke ndikuar n mosunitet t vrtet brenda vet BE-s: Dallimet enorme sociale, politike, nacionaleekonomike-zhvillimoretregtare, sistemore, gjuhsore e kulturore. Dyshime reciproke, shtje valutore, kmbimi pa paritet, kriminaliteti, prbuzjet reciproke t kulturave, ideve dhe nj Nse as nj shtet deri m sot, pas luftrave 1991-1999, ser faktorsh ndikues n ish-Jugosllavi, nuk ka sjell brenda shumsis s alteraskush n hak, interes a mashtrime masash! Evnativa jo mir t projektundonj ndryshim kufijsh, ndarje t njanshme t ropa duhet shpjeguar si do Kosova do t duhej t ishte e ara, studiuara e t analikapitalit krijues natyror dhe t instaloj iden e bashki- para, pr shum arsye. Ajo do zuara, sa dhe si duhet t atij njerzor. Prap shtrohen mit t vrtet, real politik, t duhej krkuar jo ndryshim, detajuara! Prandaj, politikat nj varg pyetjesh. Cilat jan gjeostrategjik dhe diploshqiptare sot n Ballkan por bashkim t territoreve t planet, idet dhe mnyrat e matik, n secilin regjion t okupuara nga fqinjt, respek- jan n lajthitje t vazhduedialogut pr zgjidhje saj. Nj Evrop E bashshme, si gjat viteve dhe tivisht bashkimin e saj me paqsore t problemeve t kuar, demokratike, e qet do kusht m Shqiprin! Pr ngjarjeve t theksuara m pazgjidhura n Ballkan, bie dhe pa konflikte! Prndry- shkak t okupimeve serbe q lart. Mos m keq, t orienfjala te shqiptarve, she, gjithka duket t jet nga viti 1844 e deri m 1878. tuara m vazhdimin e kroatve, serbve etj!? Me e paarritshme e padefinuar Pastaj nga vitet 1912-1913. pasojave kombtare hapjen e kufijve? Kt, si duhet!? Sepse, pa i gjeografike, hapsinore Paqen Versajs, Jalta, 1918prvoja do dit e m zgjidh problemet ve e 1945. Se fundi nga vitet 1981 historike... shum sht kah e demanve t popujve, rasti me -1991, dhe 1991, qershor ton. Hapja e kufijve po dshmon, pikrisht hapjen e Kutis s Pandors, kriminalitetit, grabitjeve krejt far mund t vidhet e keqprdort. Kshtu ndrronin socialistet pr rendin komunist, por s`u doli askund m ide t tilla iluzioni. Ishin vetm kta n Gadishull nuk mund t ket Evrop t qet, t bashkuar, kufij t hapur pr ide, mallra dhe lvizje t lira t njerzve n Evrop dhe bot. Nuk mund t ket demokraci, liri as paqe me kamxhik n dor, arm dhe arsenal armsh! Do t ishim t lumtur nse do t ndodhte e kundrta, fitorja me dialog, paqe dhe marrveshje. Kto prpjekje s`jan duke dhn rezultate! Shihet t mos jet politik e sigurt, pos premtimeve kalimtare, ose fshehje pas problemeve t brendshme, duke i ln anash problemet e pazgjidhura nacionale jetike t jashtme! Politika e Kosovs me koh duhej t ishte m syel

Kosova, mes Shqipris dhe Jugosllavis, 1941-1945 (Fq. 13)

Trajtesa e mposhtme sht nj prpjekje pr t shqyrtuar procesin e ndarjes s dyt t Kosovs nga Jugosllavia m 1941 dhe e bashkimit t dyt t saj me Shqiprin n epokn bashkkohore. N t njjtn koh, artikulli pretendon t zbuloj rrnjet dhe mnyrn e pushtimit (riintegrimit) t tret t Kosovs nga Serbia dhe Jugosllavia dhe t hedh nj drit m t qart e m t faktuar, mbi procesin e nj gjenocidi t fsheht, ushtruar n rrjedhn e vitit 1945, ndaj popullit shqiptar n Kosov dhe n Maqedonin veriperndimore Nga Romeo Gurakuqi 1. Hyrje n trajtimin e problemit Bhet fjal pr nj spastrim t kujdesshm, por intensiv mashkullor, nga rajonet e lartprmendura, i kryer, pr fat t keq, nn bashkpunimin e heshtur dhe t hapur t autoriteteve partizane e komuniste t Shqipris, t cilt madje kishin ndihmuar qartsisht n procesin e riintegrimit t territoreve t lartprmendura nn Serbi dhe Jugosllavi. Megjithse procesi genocidal ndaj djelmnis shqiptare t Kosovs dhe Maqedonis Veriprendimore sht pjes e nj strategjie t gjer t udhheqjes komuniste jugosllave t drejtuar nga Tito, pr t eliminuar vatrat etnike jo-sllave nga territori i Jugosllavis (kujtojm n kt rast masakrimin e popullsis italiane t Istrias), rasti yn paraqet veantit e veta, mbasi bhet fjal pr spastrim selektiv gjinor, q synonte t nulifikonte forcn e rndsishme t qndress ndaj nj strategjie mjaft mir t menduar, jo vetm t aneksimit t Kosovs nn Serbi, por edhe t Shqipris nn Jugosllavi. Studimi synon t nxjerr n drit rrnjt historike t eleminimit t djelmins s procesit genocidal q sht konsumuar n shum cepa t Jugosllavis, n Dalmaci dhe n Vojvodin, por, fatkeqsisht edhe n Shqipri, n rrugn nga Kuksi n Shkodr e drejt Ulqinit, nn syrin e armt e heshtura t partizanve t UNSH. Nga ana tjetr m duhet t pranoj se studimi sht vetm nj hyrje e prcipt n nj shqyrtim t vshtir, po aq i vshtir sa ka qen pr autoritetet italiane zbulimi i masakrs s kryer ndaj italianve t Istrias nga autoritetet komuniste jugosllave, pr shkak se gjenocidi sht konsumuar n nj hapsir t pamas t ktij vendi, n kushtet e mungess s dshmis njerzore, kryer me nj urrejtje t papar etnike, e denj pr Ballkanin dhe pr komunistt ballkanik, n rrethanat e turbullirs dhe mjegulls s fundit t Lufts s Dyt Botrore. Punimi mbshtetet kryesisht n dokumentacionin arkivor britanik q autori ka mbledhur nga Londra n vitin 2005 dhe n disa dokumente arkivore shqiptare, pa pretenduar ti shkoj n kte faz deri n fund shfaqjes t s vertets. 2. Parahistoria e marrdhnieve ndrkomuniste shqiptaro- jugosllave. Pushtimi italian i Kosovs, 1939-1943 N fillim t Lufts s Dyt Botrore, n mars t vitit 1941, qeveria mbretrore jugosllave vendosi pr tu bashkuar me Boshtin Qendror t shteteve, t prbr nga Gjermania, Italia dhe Japonia, mirpo nj grusht shteti bri q ky vendim t prmbysej. Pas ktij momenti, Gjermania vendosi ta sulmonte Jugosllavin, pasi qeveria e re e ardhur n Beograd pas grushtit t shtetit, shfaqi ndjenja miqsie n drejtim t BRSS. Ushtria Mbretrore Jugosllave nuk mund t kishte asnj shans kundr makineris ushtarake t lufts s Gjermanis naziste dhe gjithashtu disa pjes t vendit, dhe para s gjithash Kroacia, kishin shfaqur pak disponim pr t luftuar pr Jugosllavin e vjetr. Kur Fuqit e Boshtit arritn t fitonin kontrollin n Gadishullin Ballkanik, u ra n nj mendje mes Gjermanis dhe Italis q Perandoria Italiane duhej t prfshinte brenda saj edhe territorin e Kosovs, q m par ishte pjes e Jugosllav-

Kosovs. Krkimi e ridimensionon trsisht edhe at q konsiderohet si Masakra e Tivarit, kryer nga Brigada X partizane malazeze, mbasi ai nxjerr n drit, mendoj pr her t par, fakte q dshmojn se Masakra e Tivarit sht vetm nj nga ngjarjet e

V o l u m e

3 ,

I ss u e

3 4

P a g e

1 3

Kosova, mes Shqipris dhe Jugosllavis, 1941-1945 (nga Fq. 12) (vazhdon javen e ardhshme)
is (PRO.HS.7.70, S.O.E. History, File number 37/B, Allied Military Mission in Albania, 1942 -1945, faqe 3.) Pas pushtimit Jugosllavia u coptua. Serbia u cungua dhe u vendos nn sundimin e nj gjenerali gjerman, i cili caktoi gjeneralin serb Milan Nedic, si kryetar t Administrats Serbe. Kosova u inkorporua n Shqiprin e pushtuar nga Italia; Mali i Zi iu dha Italis; Hungaria mori rajonet e Baranja dhe Baks t zons veriperndimore t Serbis; Maqedonia u nda n mes Bullgaris dhe Shqipris s pushtuar nga Italia. Sllovenia u nda n mes Gjermanis dhe Italis; Kroacia u b nominalisht shtet i pavarur, i emrtuar Shteti i Pavarur i Kroacis (NDH), i cili nga ana e vet inkorporoi brenda njsis s vet, Bosnjn dhe Hercegovinn. Qeveria e Kroacis u vendos n duart e elementve ekstremist djathtist, t drejtuar nga Ante Pavelic. (R.J.Crampton, The Balkans, Since the Second World War, Pearson Education Limited, UK, 2002, pg. 11-12.) Le t dalim tek Kosova. far kuptohej aso kohe me Kosov? Termi Kosov asokohe sht aplikuar n tri mnyra: - Sipas mnyrs s par, me Kosov kuptohej i gjith territori i aneksuar nga dezintegrimi i Jugosllavis n Shqipri dhe pak m shum se kjo, jasht ksaj pjese t aneksuar, n pjesn veriore dhe lindore q aspirohej nga nacionalizmi shqiptar; -Sipas mnyrs s dyt, e gjith kjo pjes e territoreve t aneksuara n Veri t Malit t Sharrit (Sar Planina) dhe n jug t Mokra Planina (dmth t gjitha territoret e aneksuara Shqipris, me perjashtim t disa (a) fragmenteve n Veri perndim, t marra nga Mali i Zi, dhe (b) n disa hapsirave n Veriperndim t Maqedonis n pjesn jugore t territorit t aneksuar). -Sipas mnyrs s tret, kemi Fush Kosovn, q sht gjysma lindore e Kosovs n kuptimin e dyt (gjysma perndimore sht Fusha e Metohis ose si thirret ndryshe nga shqiptart Rrafshi i Dukagjinit). Hapsira e referuar si KOSMET sht e barabart me Kosovn n kuptimin e tret plus Rrafshin e Dukagjinit dhe q korrespondon trsisht me Kosovn n kuptimin e dyt. (PRO.WO.204.9428,From, Captain Vandeleur Robinson to Miss Barker, 20 March 1944, Reference: Force 133s B8/ GSP/6?68 of 5th March.) Duke u kthyer n brendsi t ngjarjeve t Lufts s Dyt Botrore, do t mund t kuptohen m mir proceset politike t fundit t lufts dhe riintegrimit t Kosovs n Jugosllavi. Me ndihmn e Gjermanis hitleriane, gjat periudhs 1939-1943, Italia realizoi ambiciet e saj n Ballkan, n dm t Jugosllavis. N fillim t ksaj periudhe, Gjat dimrit 1941 u kryen sulme prgjat kufirit serb n krahinn e Mitrovics, Novi Pazarit dhe Sjemnics. Kto sulme u zmbrapsen nprmjet koordinimit t veprimeve t forcave italiane dhe shqiptare. Pr pjesmarrjen e tyre n veprime, disa udhheqs t fiseve malsore shqiptare morn Medaljen e Argjendt nga vet Musolini. Pas ksaj, italiant krijuan Gardn Shqiptare t Kosovsnn komandn e Prenk Previzit, me rekrut kosovar, dhe Komitetin e Mbrojtjes s Kosovs nn presidencn kolektive me rotacion t Ferhat Drags, Bedri Pejanit dhe Iliaz Agushit. Para armpushimit me Italin, ky i fundit ishte zvends kryeministr i Shqipris (Iliaz Agushi sht vrar n dhjetor 1943) dhe njkohsisht president i radhs i Komitetit. Duhet t saktsojm gjithashtu se Ferhat Draga dhe Bedri Pejani kan qen n periudhn pararendse deputete t parlamentit jugosllav. (PRO.WO.204.9428, From Captain Vandeleur Robinson to Miss Barker, 20 March 1944, Reference: Force 133s B8/GSP/6?68 of 5th March. Enclusire, Draft Kosov) Ferhat Draga ka qen antari m aktiv i Komitetit t Mbrojtjes s Kosovs n vern e vitit 1943. Pr kt ai do t bhej n vijim t ksaj periudhe Guvernator i Kosovs (dmth Kosovs n kuptimin e saj m t gjer, q prfshinin t gjitha territoret e aneksuara Jugosllavis, me prjashtim t territoreve t shtuara n prefekturat e vjetra t Shkodrs dhe t Dibrs). (PRO.WO.204.9428,From, Captain Vandeleur Robinson to Miss Barker, 20 March 1944, Reference: Force 133s B8/ GSP/6?68 of 5th March.) Garda Shqiptare e Kosovs ka qen prgjegjse pr mbrojtjen e kufijve t rinj dhe ushtrimin e veprimtaris policore brenda ksaj hapsire t re t prfshir n Shqiprin nn pushtimin italian. Kosovart shfrytzuan kt rast pr tu hakmarr n kt periudh kundr kolonistve serb, t cilt u detyruan t largohen pr tu mbrojtur, n Serbi, ose n Mal t Zi, ku madje u bashkuan ose m forcat partizane, ose me ato etnike.

irridentizimi shqiptar n Kosov u nxit t prgatitej pr bashkimin e ktij territori me Shqiprin. Nj bashkim i till u krye m ann e traktatit t dats 15 qershor 1941 me Bullgarin. Menjher pasoi reagimi serb dhe malazez: Gjat vers s vitit 1941, u kryen sulme nga ana e kufirit malazez n zonn e Gucis;

ZANAFILLA E GREQIS MODERNE SHT SHQIPTARE & ARVANITT DHE VLERAT E TYRE un Paluca (vazhdon Javen e ardhshme)
ndrmjet njritjetrit dhe zemrs Arbri.Studime n drejtim t arvanitasve t Greqis jan shum t pakta, prve disa studiuesve serioz t Prishtins dhe pak t Tirans, pr t mos thn aspak. Akademikt shqiptar nuk jan marr shum me arvanitt, kshtu sot na mungojn shum Kurse arvanitasit kristian materjale me vlera t mdha otodoks t Stambollit dhe historike pr kombin shqipt Egjyptit i quajn tar. Arvanitt e Greqis nuk romei,, ose grei,,. jan ardhs, nuk jan as Megjithse ndryshimet minoritet. Ata ishin dhe jan ndrmjet arvanitasve t akoma n Greqi. Val t tjera Greqis, arbreshve t t mdha t arbanve n Italis, Zars, Ukrains, drejtim t Greqis ka patur n Korsiks dhe arbrve t shekullin e 4-7 dhe 14, q Prishtins, Tirans, njohim ne nga disa historian, Ulqinit, Tetovs, n nuk jan ve tjetr, shprnmnyrn e t menduarit, t guljen e disa principatave shprehurit dhe t ndjenarbanve t veriut n drejtim jave, ne jemi vllezr t nj t jugut pr arsyje t gjaku, t nj gjuhe, t pushtimeve t tokave t tyre kombit t sotm shqiptar. n veri t Arbanis nga Q kemi rruajtur t gjalla pushtuesit sllav dhe m von pas kaq shum shekuj nga osmant turq. Arbant lufte dhe vshtirsish, ose arvanitasit q lan tokat traditat tona t vjetra etyre n veri t Arbris si n, shqiptare. Duke mbajtur t Slloveni, Kroaci e deri n gjalla lidhjet shpirtrore fush Kosov. Kur zbritn n drejtimt Greqis s sotme, nuk u pritn me luft nga popullsia e atjeshme. Gj q tregon se ata zbritn nga veriu n jug tek vllezrit e tyre t atjeshm arbanit(arvanit), q jetonin n trojet e tyre mijravjear. Me emrtimin arvanitas kuptojm, vendas n Greqi, q jan pjes e trungut t gjakut t shprish shqiptar.Pak Histori t vrtet t studiuar dhe lexuar npr arkivat dhe librat t autorve grek.Arvanitt jan nj realitet n shtetin e ri Grek. Ata kan luftuar n revolucionin e 1821 bashk me grekt kundra osmanve turq, pr formimin e shtetit t ri grek, arvanitt e quajn veten e tyre zotr t Greqis. Hartuesit e shoqris greke qen tre shqiptar nga fshati Arvanitohori,- Pano Joani, Nikol Kristianika, Janaq Adhami. Dhjetra vjear m par mbizotronte pikpamja se arvanitasit n Greqi jan nj rac e ult. Kt gj e besonin dhe vet arvanitt, pasi nuk njihnin historin e t parve t tyre q kan kontribuar pr krijimin e shtetit t ri Grek. Pr mohimin e kontributit arvanitas n krijimin e shtetit t ri Grek, fillimisht u mohua raca, gjuha shqipe dhe u hodh balt mbi disa figura t shquara heroike t Revolucionit Grek t 1821, q ishin arvanitas pra shqiptar, duke i quajtuar tradhtar, burgosur dhe shum prej tyre u vran n pabesi. Kshtu ata politikan dhe historian grek q hodhn balt mbi disa figura t shquara arvanitase t 1821, krkonin q t pritnin rrnjt arvanitase t ekzistencs n Greqi.Por nuk ia arritn ktij qllimi dashakeqs, sepse jeta historike, politike dhe kulturore greke nuk ka kuptim pa ekzistencn e racs arvanitase n Greqi. (Arvanitasit heronj dhe kryeministra t Greqis s Re) sht fakt q tashm nuk mund t diskutohet edhe pse deri tani pjesrisht ishte fshehur q 90 ndr 100 heroit e Revolucionit t 1821, ishin arvanit ose shqiptar. Q arvanitasit mbajtn peshn kryesore t lufts Nacionallirimtare t 1821, prve q ishin pjesa drrmuese e popullit grek n perjudhat ekryengritjes, mund t shpjegohet edhe nga fakti q arvanitt ishin nj popull luftarak, krenaria e t cilit nuk mund t toleronte poshtrimet e skllavris.Revolucioni i 1821, ishte kryesisht n themel vepre arvanitasve t Epirit, Rumelis, Mores dhe e arvanitasve t ishujve t Hidrs, Specas, dhe Psaron.Populli arban ose shqiptar n do vend t Ballkanit q u ndodh, gjithnj luftoi pr t dbuar do pushtues dhe prdhoss i toks s tij t shenjt.Arbant jan krijuesit e etave t komitve nn pushtimin turk, q ruajtn jo vetm vrtetin e mosnnshtrimit dhe liridashjes, por edhe traditat dhe konceptet e lashta, muzikn, vallet dhe kngn popullore t tyre.M 1647, konsulli i Francs n Athin, Zhan Kird, vrtetoi se Komitat e periferis t Athins, Atiki aq edhe n More, jan t gjith arvanit,, Arbani ose shqiptari kudo ku luftoi n Ballkan u nderua pr heroizmin e tij n Revolucionin eAleksandr Ipsilantit n Moldavo-Vllahi.Arbant luftuan tre shekuj m par pr lirin e Qipros me n krye arvanitin poet Manoli Blesi, q ky poet prmend n poezit e tij t gjith arvanitt e tjer q luftuan n rrethimin e Lefkosis.Arbant kudo q u ndodhn, larg zemrs s atdheut am Shqipni, nuk e harruan at.M 1854 e Teodor Griva me nj bashkim t madh arvanitas dhe djalin e tij Dhimitrin marshuan n drejtim pr lirimin e Shqipnis, por q ky marshim dshtoi me ndrhyrjen dashakeqe t fuqive perndimore dhe n veanti t Francs.M 1901-1907 gjeneral Riccioti Garibaldi, djali i heroit kombtar t Italis, Xhuzepe Garibaldi. Me rreth 1000 arbresh, dshironte t zbarkonte n brigjet e Shqipnis pr lirimin e saj nga pushtuesit turq, por kto prpjekje dshtuan si pasoj e ndrhyrjes s shteteve perndimore. Kjo gjuha arbrishte sht gjuh trimriee fliti Admiral MiauliBoari dhe gjith SuliDisa nga shqiptart ose arvanit heronj t revolucionit t 1821 ishin, Gjeorgjio Kundurioti, Kio Xhavella, Andoni Kryezi, Teodor (Bythgura)Kollokotroni, Marko Boari, Noti Boari, Kio Boari, Laskarina Bubulina, Anastas Gjirokastriti, Dhimitr Vulgari, Kostandin Kanari, Gjeorgjio (Llalla)Karaiskaqi, Odise Andruo, Andrea Miauli, Teodor Griva, Dhimitr Plaputa, Nikolao Kryezoti, Athanasio Shkurtanioti, Hasan Bellushi,Tahir Abazi, Ago Myhyrdani, Sulejman Meto, Gjeko Bei, Myrto ali, Ago Vasiari, shum e shum shqiptar t tjer. Me t drejt poeti yn kombtar Naim Frashri do tu kndonte

WE ARE ALSO ON THE WEB WWW.NEWLIFEAACO.ORG

Non Profit Charitable Organization

N E W

L I F E

J E T A

R E

1774 - 76 street Suite D3 Brooklyn, New York 11214 Phone: 718-594-0511 Fax: 201-795-4795 E-mail: Endri@newlifeaaco.org

Cdo njeri mund te behet anetare dhe te bashkoet me misionin tone per te krijuar nje shtet te vogul ketu ne kete continent te madh. Te ndihmojme njeri tjetrin qoft dhe me nje keshille te thjeshte. Kjo eshte nje thirrje per te informuar njeri tjetrin plus dhe per projekte te ardhshme qe jane ne pune e siper. Se shpejti nje Shkolle Shqipe Anglishteje dhe nje vend ku te gjith njerezit te gjejn nje strehim nga cdo hall apo nevoje. Bashkimi ben fuqi dhe Zemra e Vullnetarit nuk ka cmim.

Building a Future One Person At a Time...

Interviste me Kreshnik Spahiun pd dhe ps "nene sqetullen "greke (nga FQ. 1) (vazhdon javen e ardhshme)
sin e integrimit. Qartazi Shqipris po i vihen kushte publikisht dhe ndjej keqardhje q Shqipria dhe shteti t gjunjzohen n mnyr t turpshme prball ktij shantazhi. Un vlersoj se mbrojtja e identitetit kombtar duhet t jet baza e do procesi integrimi. Batakinjt e politiks po bjn pazar me eshtrat e t vdekurve n Kosin, Boboshtice dhe kudo, ashtu si me 300 Evro ata blen identitetin e t gjallve, ashtu po tentojn t diktojn nj rritje artificiale t minoritetit pr t krkuar nj status special si serbt n Kosov. Ata t cilt nuk votohen nga populli sot, po tentojn q nprmjet censusit inovator t qeveris t rriten politikisht nprmjet kuotimit. Presidenti Topi e dekretoi pa vrejtje ligjin pr censusin. Cili sht komenti juaj pr kt pozicion t kreut t shtetit? Qndrimi im sht publik pr do institucion shtetror apo politik q lidhen me ligjin e censusit. Kt ligj Partia Demokratike e hartoi dhe miratoi, PS bri sikur e bojkotoi, PDIU e abstenoi, Presidenti e nnshkroi dhe vetm Aleanca Kuq e Zi e kundrshtoi. Besoj se jam i qart tu them se beteja do vazhdoj n Gjykatn Kushtetuese pasi nuk mund t pranojm kurr nj ligj, i cili nuk sht votuar, por manipuluar nprmjet votimit me dy duar nga deputett. Kushtetuta e saktson qart se deputett e kan votn me karakter vetjak dhe se vota nuk mund t delegohet. Aleanca Kuq e Zi ka vendosur t mbroj parimet kushtetuese dhe standardet e parlamentarizmit evropian dhe un i prgzoj organizatort e Aleancs Kuq e Zi n kt mision n Gjykatn Kushtetuese ku padyshim do ken sukses t plot pasi sht nj praktik e zbardhur plotsisht me prova se deputett ndodheshin jasht dhe kolegt e tyre votuan pr ta dhe pr vete. Ky sht nj precedent, t cilin ne duhet ta ndalim dhe pr kt arsye e mbshtes kt iniciativ kushtetuese. Ndoshta kjo pyetje duhet tu bhet organizatorve t Aleancs Kuq e Zi pasi jam munduar t mos ndrhyj n vendimet e rndsishme dhe politikat e brendshme q kan. Kam preferuar t prfshihem n disa aktivitete t Aleancs Censusi inovator mund t filloj, por ai Kuq e Zi n fundjav, pra kurr nuk do t prfundoj. Ka nj krkes t tre gjykatave Sarand, Prmet, ditve t shtuna apo t diela, pasi mendoj se modeli i ri i Shkodr adresuar n Gjykatn Kuzyrtarve dhe funksionarve t shtetuese pr t konsideruar antikushtetit duhet t jet kontributi shtetues ligjin pr gjendjen civile ashtu social jasht zyrs, n t mir si ka dhe nj krkese t re, e cila do t komunitetit. Ky sht meparaqitet n Gjykat Kushtetuese pr sazhi q duhet mbshtetur dhe ligjin e censusit. Nse e para sht n t kundrt kritikat e turpgjykuar dhe pas tre javsh pritet shme nuk duhen adresuar ndaj vendimi, e dyta do t gjykohet dhe si pushtetarit q punon 24 or, jurist mund tu them me bindje se ky por ndaj pushtetarve dhe proces administrativ i regjistrimit te popullsis do te ndrpritet dhe nuk do t politikanve q brenda dhe jasht orarit zyrtar konsumoprfundoj mbi baza etnike dhe fetare. jn alkool pa fund dhe rrin N shtator do ket zhvillime t reja. Me npr kazinot e Shqipris Cilat do t jen hapat q do t ndrmer- sa kam dgjuar nga organizatort e rni pr t penguar procesin e censusit? Aleancs Kuq e Zi, t cilt kan siguruar apo rajonit. Duhet t marr fund kryqzimi i njerzve q Ju e keni kontestuar kt nism si n mjetet ligjore pr t mos e lejuar kt punojn dhe inkurajimi i parim, ashtu edhe n mnyrn sesi ajo projekt grek q t finalizohet sipas njerzve q abuzojn. mori plqimin e Kuvendit! krkesave t tyre. Deklaroj dhe njher pr sqarim se regjistrimi i popullsis duhet t kryhet i plot n t gjith Shqiprin, por jo mbi baza etnike dhe fetare t vetdeklarimit pa kritere objektive. E them Shpesh jeni pyetur pr shndrrimin e lvizjes tuaj n nj projekt politik. A ka ardhur koha tjua bjm srish kt pyetje? kt pasi jo rrall keqinterpretohet sikur jemi kundr regjistrimit. Procesi i regjistrimit ka me dhjetra pyetje dhe element t tjer dhe ato duhet t zhvillohen. Censusi inovator pr grupimin etnik dhe besimin fetar nuk duhet t kryhet. debati, argumentet dhe kauza e Aleancs Kuq e Zi, merren me qllimin, arsyet, motivet, t ardhmen dhe brokulla t ktij lloji. Ne duhet t inkurajojm ata q hapin debat pr ruajtjen e identitetit apo simboleve kombtare pasi nga debati nuk na vjen asnj e keqe. A mund ta imagjinoni se far do kish ndodhur nse n janar nuk do kishim hapur kt debat? far e keqe i vjen publikut nse propozohet nj grup studimor, shkencor dhe historiansh pr t krkuar dhe studiuar toponimet dhe m pas t diskutohet dhe debatohet mbi to se si nj prqindje e lart e qyteteve mbajn emra sllav etj, dhe publiku nuk ka dijeni pr to? A u msohet n shkolla fmijve pr Pogradecin, Velipojn, Libohovn, Tropojn, Zadrimn, Novoseln, orovodn, Shirokn e shum qytete t tjera dhe u fshihet origjina apo e vrteta e kuptimit t ktyre emrave? E si E ardhmja e Aleancs Kuq e Zi mundet t bhemi aq qesharak kur gjith qyteti nuk di kupsht shum e parndsishme tim ka emri i qytetit ku kan n kt debat. N shum lindur dhe jan rritur? analiza apo shkrime gazetart n vend t prqendrohen tek