Orakulli i Dodones:nga Maksim Zotaj Drejtimet e reja Gjithnj e m shum po bhet interesante dalja n siprfaqe e nj metod krejt t re n interpretimin

e historis botrore n prgjithsi. Galopi teknologjis s sotme, solli nj ndryshim t madh n jetn e njeriut, i cili sht pasqyruar n t gjitha fushat e dijes. Ky ndryshim cilsor, veanrisht n fokusimin e problemeve q dikur trajtoheshin si gati misterioze, bri t mundur kaprcimin e disa kontradiktave t vjetra q kan t bjn me interpretimin e gjrave. Zbulimi dhe prdorimi i karbonit C-14, i cili afronte zgjidhjen, me nj propabilitet (+)(-) 100-vjet, ishte nj prmbysje e madhe n saktsimin e etapave kohore n fushn e historin. Mbi t gjitha u krijua nj mendim i ri i prgjithshm, i nj natyre krejt t re, pr vlerat e trashguara njerzore. Kaprxehet koncepti provincial i shfaqur jo pak her edhe nga historian t kalibrit botror. Mjaft sht diskutuar rreth Herodotit i mbiquajtur edhe "Babai i Historis", i cili gjithashtu pr pasaktsit trashanike q ka br e quajn edhe "Babai i Gnjeshtrs". P.sh. E.Gibboni gjat kohs q po prgatiste "Shklqimin dhe Rnien e Perandoris Romake" ankohej se; "Paragjykimi, injoranca dhe budallallku i shum historianve t lasht" t cilt ishte i detyruar q ti prdorte si burim informacioni, "e bezdisnin pa mas". Le t theksojm ktu edhe interpretimet e shum studjuesve t sotm pr interesa thjesht shoviniste! Por, si nj argument domethns brnda oborrit t historis son, sht me vnd q t prmendim nj prej iluministve t mdhenj Gjerman t shek. XVIII-t! Ishte viti 1774 kur n Leipzig Johan Tunman, botoi librin e tij "Krkime n Historin e Popujve t Evrops Lindore"! N parathnien e ktij libri duke prmndur direkt Shqiptart ai theksonte se; "Asnj popull tjetr i bots n t ciln ne jetojm, nuk sht aq i panjohur pr Europiant e perndimit prsa i prket prejardhjes, historis dhe gjuhs, sa Shqiptart."E megjithat ata jan popuj kryesor, t lasht e t rndsishm, q do historian do t dshironte ti njihte: historia e tyre do t plotsonte zbrazti t mdha n historin e vjetr e t re t Europs. Porata sot nuk luajn m ndonj rol t veant, ata jan, t nnshtruar, ata jan fatkeq dhe historiani shpesh sht po aq i padrejt sa dhe njeriu i zakonshm; ai nuk i prfill ata q nuk i ka prir fati". (Studime gjermane). bot. shqip. 1990. Kto dukuri negative t vna n dukje nga sa a sa shkollar, kan krijuar kontradikta dhe t ara t mdha mbi njohjen e trashgimin ton. Ato kan shrbyer si burim keqinterpretimi, dhe jo n pak raste i kan uar pasardhsit e genit njerzor, n drejtimin e kundrt t asaj q ata duan t njohin. Sot n kt aspekt po kristalizohen dy grupe t mdha t cilat i interpretojn t njjtat fakte me koncepte diametralisht t kundrta. Grupi i par sht konservativ i mshon metodologjis klasike, injoron t rejat q zbulohen, ose bhet thjesht penges burokratike. Ndrsa grupi i dyt, prbhet nga njerz pasionant dhe jo ortodoks. Shpesh ata qasen pa edukim formal n fushn ku ata militojn, por q me metodat e tyre krkimore kan sjellur risi, veanrisht n fushn e historis botrore. Nuk mund ta l rastin t kaloj pa prmendur Hajnrih Shlimanin i cili rizbuloi Trojn n kundrshtim t plot me mendimin e akademikve t cilt pretendonin se historia e Homerit, Iliada dhe Odisea, ishin prodhim folklorik dhe pa baza historike. Shlimani vet konsiderohej aventurier, dhe n fakt ai ashtu ishte! Ai nuk kishte kurrfar lidhje me punn e arkeologut. Por realiteti tregoi se bindjet e tij t patundura q do ta zbulonte Trojn sipas tregimit t Homerit i dhan atij famn e prjetshme. Me shmbullin e Shlimanit bota e sotme sht e mbushur plot. Prej ktij kndvshtrimi studimi i ksaj disipline ka fituar nj linj t re dhe interesante. Pr kt shtje pikrisht n aspektin e t kaluars s Shqiptarve n veanti, po konfigurohen gjithashtu avantazhet e para!

Humbjet nga e kaluara M ndodh q n biseda t ndryshme njerzit t m pyesin, se prse tani shqiptart nuk jan m t famshmit e dikurshm, dhe pse nuk kemi m influenc n ekonomin dhe politikn botrore? S pari, dua t'ju a theksoj pyetsve t mi se koht ndryshojn. Kjo gj n fakt ka lidhje me fenomenin njeri, por nuk varet nga vullneti i tij! E thn ndryshe, n mnyr t dukshme kjo shtje ka lidhje me vullnetin e zotit! Mendoj q edhe pr fisin e par dhe t bukur t shqiptarve "Krijuesi" nuk ka br ndonj lshim t madh, qysh kur vendosi, q shqiptart t jetojn n tok bashk me t tjert. N Testamentin e Vjetr prmenden 12+1,fise (tribu) t ndryshme. Pra sado e ndritur q t ket qn e kaluara jon, ne nuk kemi jetuar vetm, n boshllk, dhe pa konkurencn e fiseve apo grupeve t tjera. Kjo logjik na bn t mendojm se pavarsisht se ne jemi ndr grupimet e para pr nga kontributi i rndsishm n stabilizimin e jets n tok, prap fati yn ngjan njsoj si fati i do qnie tjetr njerzore, por n koh dhe vnde t ndryshme. T momit tan, i spjegonin kto fenomene thjesht me dy fjal; "Rrota e Historis"! Ajo si dhe e dim, nuk e ndal rrotullimin e saj asnjher! Ne shpesh do t shikojm gjat shkrimit se si t vjetrit, m s shumti kan pasur t drejt. Esht me vnd me kt rast q t spjegojm fillimisht me argumenta baz si ndryshojn gjrat n Univers, nn lvizjen e pandrprer t "Mullirit Kozmik". Filozofi Platon (429-347) gati 2500 vjet m par i plqente t thoshte "Si posht edhe lart"! Me fjal t tjera sjell vmndjen tek Mikro-Kozmosi dhe Makro-Kozmosi. Dy elementt kryesor n spjegimin e Universit, Pra filozofia e tij ishte se fenomenet toksore jan t lidhura ngusht dhe n mnyr t pazgjidhshme me ato qiellore! Kshtu q nga ky pikvshtrim, mund t themi se Dodona ka qn qysh nga fillimi i procesit t civilizimit q njohim ne sot! Priftrinjt e Dodons si do ta shikojm me shmbuj ktu m posht ishin vet Zotat n tok! Me nj gjuh simbolike, quheshin prej disa mijra- vjetsh si "Perndit e Olimpit"! Sa pr kurreshtjen tuaj emrat e disa prej tyre n periudhn dymijvjeare t dominimit t Zeusit n Olimp ishin; Zeusi, Hera, Athinaja, Poseidoni, Hades, Demeter, Artemisi, Apollo, Hermesi, Hephaestusi dhe Aphrodita! Kur Robert Temple botoi hern e par librin e tij t famshm "The Sirius Mistery" n vitin 1976, me nntitull "Evidenc e Re Shkencore mbi Kontaktin e Alienve gati 5000 vjet t Shkuara" opinioni botror u kap n befasi. Vet R.Temple pr punn e tij gjeniale n vnd q t shprblehej, u persekutua pr pesmbdhjet vjet pandrprer! Persekutort e tij sht interesante ta theksojm ktu, nuk ishin njerz t zakonshm apo fanatik injorant. Ata ishin disa individ nga agjensit dhe grupet sekrete m t fuqishme t bots... Dhe n kt rast pyetja shtrohet! Po prse vall?! T gjith ne e pranojm se gjrat lvizin. Q ato ndryshojn pambarimisht, shpesh dhe jasht vullnetit ton edhe kt gj ne e kuptojm. Pamvarsisht prej besimit q ne i prkasim, nj gj pranohet unanimisht; Prezenca e ZOTIT! Ai sht Nj, dhe i vetm! Astrologjia, n koht antike konsiderohej mbretresha e dijeve, sepse ajo t msonte llogjikn se si lvizin gjrat atje lart! Nqoftse ne do t besojm sinqerisht n shprehjen; "do gj vendoset me vullnetin e Atij", le t vazhdojm t besojm si m par! Prej ktij besimi, do t prfitojm dy gjra n praktik. E para, do i kthejm strgjyshve tan t urt nj borxh t vonuar shum gjat; Respektin e domosdoshm pr ka ata kontribuan pr ne, dhe atdheun! Dhe e dyta, sipas "Mullirit Kozmik", ne tani po dalim ose po lem pas, "shekujt e gjat t errsirrs s trash shpirtrore, dhe injorancn ton t rrezikshme"! A ishte gabim Sami Frashri kur na msonte: "Se drita e dituris, prpara do t na shpjer"? Un jam i sigurt, - se jo! Po ashtu vllai tjetr Naimi, grvishte t njjtn plag kur thoshte;

"Hiqu, hiqu, errsirr! Pa ja ktu, o drit"! Si shihet rilindasit tan t mdhenj e kishin kuptuar gjuhn e Zotit. Esht m se e qart se ktu bhet fjal pr triumfin e drits kundra errsirrs n kuptimin simbolik. Prof. Harold Cooke n studimin e tij "Osiris, a Study in Myths, Misteries, and Religion", by Ares Publishing Inc. London, 1931. na kujton; "Konflikti midis t mirs dhe s keqes, sht konflikt, fizik dhe shpirtror"! Ndryshe ne mund ta kuptojm kt fenomen si lufta e, "t mirs kundra s keqes"! Por ne si duket nuk i kuptuam ata krejtsisht, me vonesat dhe zig-zaket tona t turpshme. Esht fjala pr fatin e Shqiptarit, por edhe pr fatin e njeriut n prgjithsi si qnie toksore. N dymij-vjearin q po ln pas, ishin predikuar gjrat, pra ishin parathn! Dhe ky predikim bhej n prgjithsi me mekanizmin e njohur t Orakujve por edhe me forma t tjera akoma m praktike. Duke dal prej influencs s shenjs s Dashit ne lam pas edhe karakteristikat e tij gjithashtu! Le t kujtojm ktu q nn kt shenj, njeriu vet mori pjes aktive dhe i ndrtoi perandorit e mdha. Pra ndryshe njeriu me sjelljen dhe mentalitetin e tij t asaj kohe rrezatoi tendencn ekspansioniste, dhe u krijuan nga ky shkak njra pas tjetrs perandorit e Ilirve, Persve, Maqedonasve, Romakve, Bizantinve, etj; Por duke hyr nn influencn e Peshqve, po vet njeriu u b dshmitar dhe varrmihs njkohsisht n shkatrrimin e po ktyre perandorive, njra pas tjetrs. Milena Gonzales-Wippler e diplomuar n Porto Riko dhe n "Universitin e Kolumbias" respektivisht n Psikologji dhe Antropologji e spjegon kshtu fenomenin n librin e saj, "Formulat Magjike, dhe Ceremonit" bot. i 1997; "Shenja e Ujorit e cila po na afrohet tani, personifikon miqsin, shpresn dhe dshirat"! "Ndrsa prpara saj Shenja e Peshqve ishte pr dymijvjearin q po lem pas, fillimi i kristianizmit, dhe bota u zhyt gati n mnyr absolute nn influencn e theologjis Judeo-Kristiane". Karakteristik e ksaj shenje ishte Jezu-Krishti, i cili, u ndalua, u burgos, u torturua dhe u kryqzua nga armiqt e tij t shpallur dhe t pashpallur"! Kjo gj pra ishte parashikuar m par nga Orakujt! Ishte parathn lindja dhe kryqzimi i tij! Ai kshtu u b symbol i sakrifics Kristjane. Esht interesante ta kujtojm se n treqind vitet e para Kristjanizmi kishte si simbol t vetin dy Peshq, pra pikrisht shenjn e Oroskopit. Por n 325 A.D, n kshillin e Nikea-s u vendos unifikimi i kishs dhe "Jesu Krishti" u pranua t shpallej Zot! Ja se si na e prshkruan kt moment t veant t historis studjuesi Simon Cox, n librin e tij "Duke Zbrthyer Kodin e Leonardo Da Vinit" bot. i vit. 2004, nga "Barnes and Noble": "Konstandini i Madh, ishte perandori Kristjan i cili megjithse ende besonte n paganizm u b prgjegjs pr ruajtjen e perandoris nga shkatrrimi. N vitin 325 A.D, ai organizoi t parin kshill t kishs Kristiane n Nikea, dhe e unifikoi at. Aty u vendos formula i shenjt e pagzimit, "N Emr t Atit, Birit, dhe Shpirtit t Shenjt, Amin"! M von kjo formul u b doktrina m e rndsishme pr besimin Kristian. Kostandini vet kishte lindur n 274 A.D. aty ku sht territori modern i Shqipris s sotme". Gjithnj me gjuhn e Astrologjis, nn shenjs e Peshqve, shoqria njerzore ishte parashikuar se do t zhytej n anarki, dhe luftra mizore. Por pasoja m e rnd do t ishte errsira shpirtrore. Ndryshimi i pozicionit t yjeve, sjell kshtu n mnyr t pakundrshtueshme, ndryshime fizike dhe psikollogjike n jetn e prditshme t njeriut. Ky sht nj cikl q prsritet nga nj shenj e Oroskopit n tjetrn, n nj periudh mesatarisht dymij-vjeare. Nga t dymbdhjet shenjat q ka Oroskopi, prfitojm nj proes lvizjeje q zgjat afrsisht 25.975 vjet! Pra kemi me kt rast, nj rrotullim t plot n 360 t boshtit t toks. P.sh; n 180 shmangie, Poli i Veriut kalon n pozicionin jugor dhe Poli i Jugut kalon n opozit. Ky konkluzion arrihet nga

vzhgimi i ngadalt i shmangjes t tij. Kjo lloj lvizje(shmangje) prej 1, e boshtit toksor, merr pothuajse 72 e 3/4 vjet. Pikrisht kjo distanc e gjat sht e barabart me jetn mesatare t njeriut n tok. Astronomt e quajn kt fenomen, thjesht, nj vit kozmik. Pra n nj mesatare gati dymij-vjeare n tok, ne prfitojm vetm nj shmangje prej 30 t boshtit toksor. Le t theksojm se njeriu i lasht duhet t ket qn mjeshtr i ktyre kalkulimeve. Po mundohem q ti prmend kalimthi gjra t tilla, sepse neve na duhet q t vim n t njjtin nivel t kuptuari me ata q ndrtuan Dodonn. Kjo llogjik do t na ndihmoj n zbrthimi me lehtsi t rndsin s saj. Arsyeja e vrtet se prse Shqiptart jan nj popull m shum supersticioz sesa fetar, shfaqet pikrisht tek baza e ktyre njohurive t cilat ata duket se i kan zotruar mrekullisht dikur. Supersticioni sht nj besim, dhe nga m t vjetrit gjithashtu dhe dihet q ai i ka rrnjt drejprdrejt t lidhura me fuqin e Zotit. E thn ndryshe, ata (Shqiptart) me kujdes e zgjuarsi i shmangen shpesh fanatizmit t sotm fetar, i cili shum tragjedi t mdha ka sjellur n jetn e njeriut. Kshtu, duke i analizuar t gjith elementt n kompleks ne mundemi ti shohim gjrat realisht. Dhe po realisht ne do t kemi shancin q ti prmirsojm ato! Dy fjal mbi gjenezn Historia e njeriut fillon n t njjtn koh me aktivitetin e trurit t tij. Kshtu e kan prcaktuar studjuesit historin. Gj kjo q konsiderohet t ket filluar gati 50.000 vjet t shkuara. N Fillim zbulimet m t rndsishme u konsideruan; Muzika, Gramatika, Retorika, Drejtsia, Prudenca, Mathematika dhe Gjeometria, t cilat kan qn t lidhura si tham pak m sipr, me momentin e formimit t psikologjis s njeriut t sotm modern. Ato u quajtn n at koh "shtat artet e lira" q u bn themel e t gjitha njohurive pr shoqrin njerzore. Po ta shikojm me kt prizm etimologjin e fjals art, ajo si e dim ka kuptimin e prsosmris, pra Zotit! Prndryshe sht elementi baz, q e bn pranin e Atij, si dika konkrete n mes njerzve. Esht me vend q t theksojm ktu se artistt jan misionar, t cilt nuk bjn gj tjetr, por me formn e artit q krijojn, zbresin mesazhe n tok t cilat influencojn n mnyr t pakundrshtueshme n jetn e prditshme t njerzve. Le t tinglloj kjo si kujtes e shkurtr pr disa shqiptar t prap! Artistt nuk jan kontigjent diskriminimi, dhe aq m keq pr tu vrar, ashtu si bhej gjat rregjimit komunist. Ata jan pasuri kombtare! Duke vazhduar mbi origjinn, dhe mnyrn se si ka filluar civilizimi n tok, pra periudha e par e njeriut si qnie inteligjente, nga shkollart e sotm ka qasje t kujdesshme n deshifrimin e skripteve t vjetra. Krahas ksaj po i kushtohet gjithnj e m shum seriozitet, gjurmve t shumta t lna nga vizitor, "Alien-t" t ardhur nga distanca t largta kozmike ku mendohet se jeta atje sht m e avancuar se n planetin ton. Shum testamente, dhe mbishkrime brnda mureve t piramidave, jan zbrthyer nga prmbajtjet e tyre dhe na kujtojn shpesh nj gj t till megjithat! Me pak fjal, shkollart po deshifrojn mendimin, komunikimin dhe vizionin e njeriut t par, duke u munduar t hyjn nn lkurn e tij! Ata po prqndrohen gjithashtu n rrjedhn apo edhe nnshtresat e civilizimeve t tra q deri m sot, konsideroheshin krejtsisht t humbura. Nga kto llojprpjekjesh po arrihen rezultate tepr t rndsishme! Esht fjal pr piramidat e Egjyptit, Stonehence-t, Atlantt, Limurt, Olmik-t, Ilirt, Sumert, Babilonasit, Majat-, Actek-t, Inkasit dhe plot enigma t s djeshmes, t cilat jan trajtuar si tabu apo mistere t padeshifrueshme, t zhdukura ose thjesht pjell e mitheve dhe legjendave. N kt kontekst, sht shum me vend q ta theksojm se historia e shqiptarve z nj vnd me pesh t madhe n historin e civilizimit botror. Por n kt shkrimin tim, un do t fokusohem vetm n nj fakt, n misterin e Dodons Po 'far fshihet brnda guacks s ktij misteri? Dhe a ja vlen, q ne t grmojm rreth ksaj shtjeje?!

'dim pr Dodonn? N kuptimin e gjr t fjals kurgj! Arsyet jan t ndryshme, por ato m t rndsishmet jan historike. N kujtesn e shqiptarve Dodona ka ardhur e gjall dhe e ruajtur vetm nprmjet gojdhnave, mitheve dhe legjendave. N fakt, n kto mite e legjenda Dodona prmndet shpesh si vnd i shenjt. Intersante gjithashtu sht se mali i Tomorrit thirret ende edhe sot; "Mali i Zotit"! Njerzit e atyre anve me respekt e quajn at "Baba Tomorri"! Tek Iliada, Homeri me gojn e Akilit thot: "O Zot, mbret Dodonas Pellazgjik, q banon n'ato vise t largta e sundon mbi Dodonn dimrkeqe"! Nga gojdhnat thon se "Mali i Tomorrit" quhej m par "Mali i T Mirit". Semantika e fjals " T Mirit" zbulon krejt funksionin e veant t ktij mali! Ndrsa Straboni e prshkruante kshtu situatn e terrenit t thyer fizik pr t arritur deri n Tomorr; "Sa do q sht i ashpr e plot me male t mdhenj si Tomorri e t tjer, Epiri dhe Ilirija nxjerrin burra trima e t menur"! Kshtu me kt llogjik po t vazhdoj, do t prsris se 'thon t tjert q jan t shumt padyshim. Por n fakt m e rndsishme pr ne sht zbulimi i funksionit t vrtet t Dodons. Tek historiant e vjetr dhe shnimet e tyre historike Dodona prmndet shkarazi, n mnyr t zbeht dhe vetm si nj fakt i prgjithshm! Le ta quajm ndryshe kt gj si prplasjen e par me injorancn apo kufizimet t cilat i ka vuajtur jo pak her historia jon. Duket pra se n rastin ton ne kemi m shum mjegull, sesa informacion. Flasim pr Dodonn, dhe pr nj moment harrojm q e kemi fjaln pr origjinn institucionale t njeriut n tok! Fakti i madh q Dodona prfshihet e para dhe m e vjetra n listn e 8-t Orakujve t par dhe m kryesor, duke br pjes brnda rrjetit territorial t ktyre Orakujve, na shtyn t mendohemi... Dhe n listn e ktyre tet Orakujve ishin; 1-Dodona, 2- Delphi, 3-Delos, 4-Cythera?, 5-Omphalos?, 6Akrotin?, Paphos?,7- Tritoni?, 8-El Marj?, 0-Bendet! Emrat dihen, por disave prej tyre ende nuk ju sht prcaktuar vnd-ndodhja. Pr disa t tjera gjithashtu nuk ju sht qartsuar prkatsia, prandaj ato jan me pikpyetje n fund. Funksioni i tyre i cili prve Dodons dhe Delphit q kan prafrsi me njra-tjetrn, t tjerat jan t ndryshme. Kodi i Orakullit t Dodons sht ky; 1. Vnd-Ndodhja- "Mali i Tomorrit", n Qndrn Perndimore, 2. Pema Simbol,-"Lisi" 3. Planeti Simbol,-"Saturni" 4. Lindja Hyjnore,-"Qnia Humane" prej "Ashtit t Toks"! Esht e pajustifikueshme q n programet apo tekstet e shkollave shqipe Dodona as q zihet me goj qoft edhe shkarazi. Sa pr shkrimet e autorve klasik, t ashtuquajturit Greko-Romak apo Bizantin, terma q po bhen gjithnj edhe m t dyshimta sot, me lehtsi mund t prmendim emra si; Homeri, Eskili, Platoni, Hesiodi, Herodoti, Tukididi, Plutarku, Straboni, Pindari, Plini, Apollodor Tekniku, Polibi, Titus Libius, Stefan Bizanti, Eustathi etj Disa prej ktyre emrave i prkasin periudhs s dyt asaj Bizantine. Ndrsa n plejadn e rilindjes Evropiane deri n ditt e sotme, kemi emra t shquar shqiptar dhe t huaj si Jeronim de Rada, Dhimitr Kamarda, Shtjefn Gjeovi, Perikli Ikonomi, Myzafer Korkuti, Sknder Anamali, Aleksandr Stipevi, Nermin Vlora (Falaski), Aristidh Kola, Mexhit Kokalari, Rasim Bedo, etj. Nga studjuesit e huaj le t prmndim; J.G.Fon Han, Edvin Jacques, Michael Grand, Nikolas Hammond, Robert Temple, Erik Von Daniken, Robert D'angely, Enzo Gatti, John Wilkes, Eduard Gibbon, Agnes Savill, dhe plot t tjer t cilt do ti kujtojm hera-hers gjat ktij shkrimi. Por ata t cilt do t mbajn peshn argumentative t mija n subjektin e Dodons jan vetm pak autor. Pr koiidenc dua t prmend Perikli Ikonomin, Rasim Bedon, Robert Temple, Raymond Moody, Erik Von Daniken, etj. Le t shikojm tani se si po na afrohen gjrat; VIJON... Dy fjal mbi P.Ikonomin: Perikli Ikonomi sht autori par Shqiptar n epokn moderne i cili ka hartuar nj studim

t shkurtr mbi Dodonn Pellazgjike. Ai e ka mbshtetur kryesisht punn e tij tek literatura klasike Greko-Romake dhe Bizantine. Na ka ln nj librth t vogl, nj prpjekje krejt modeste n form broshure, botuar rreth vitit 1934. Ajo prmban mbi 30 faqe t nj formati jo t madh. Pr autorin vet dim fare pak gjra. Bashk me titullin thuhet se ai ishte nj drejtor shkolle fshati! Ka gjithashtu edhe nj prkushtim t vetin ku ai me gojn e tij thot; "Kt vepr ja kushtoj vnlindjes time, katundit Vokopol (Berat), q me madhshti piktoreske shikon nga lart qndrimin viganor t Tomorrit". Atij i sht dashur rreth tet vjet pr t hartuar studimin. Pr mendimin tim, vlerat e ktij librthi jan t mdha dhe autentike. Ky librth ngjan gjithashtu si nj thirrje pr tu zgjuar n aspektin e ndrgjegjes son historike. Gjithashtu ky sht nj argument historik, pr t vrtetn e rrnjve se nga e kan origjinn shqiptart. Pra motivi i cili e ka shtyr autorin t shkruaj kt vepr sht i qart. Ideja kryesore q bie m shum n sy sht se; "Dodona ka qn nj qndr shum e rndsishme e kulturs Shqiptare dhe civilizit botror"! Gjithashtu sht fat sot pr ne q ajo bn pjes ende n territorin Shqiptar sot e gjith ditn. Ai e thekson kt gj me forc, n kohn kur n kujtesn e popullit tim, ishte krejt i freskt proesi i dhimbshm i copzimit territorrial. Superfuqit Europiane n fillimin e shekullit t kaluar, duke krijuar Greqin dhe Srbin si shtete u nisn thjesht nga prkatsia fetare, brnda territorrit t lasht Pellazgo-Ilir, u duk pra e qart se ata po i shkpusnin pa mshir momentet m t rndsshme t historis son t ndritur. Prpjekja dhe argumentat e Ikonomit n kt studim historic, krahas vlerave t dukshme shkencore, padyshim kuptohen ndryshe edhe si thirrje protest kundra injorancs, padrejtsis dhe arrogancs, me t ciln politikat e Fuqive t Mdha u soll n at koh ndaj nesh. Nj hap tjetr n kt drejtim i cili padyshim duhet prgzuar, na vjen n formn e nj artikulli t shkurtr nga Rasim Bedo. N artikullin e Bedos, Dodona shtrihet tetmbdhjet kilometra jasht Janins! Por dua ta theksoj qysh n fillim se me kt argument bashkatdhetari im gabon n mnyr t dukshme. N kt rast shihet se ai nuk sht n kontakt me t rejat e fundit, t cilat prfaqsojn gjithashtu dhe opinionin e studjuesve ndrkombtar. Mali i Tomorrit ndodhet n Berat, dhe atje ai ngrihet prej miliona vitesh, shum koh se prpara t shkruhej vet historia njrzore. Bedoja si duket i referohet vetm kronologjis s arkeologve Grek, e cila si fakt, pr hatr t s vrtets, qndron jo pr Dodonn, por pr Orakullin e Janins! Grekt ashtu si edhe thon, mndurisht dshrojn q Dodona t ishte 18 km larg Janins, sepse ajo do t prfshihej brnda territorit t shtetit t tyre! Q krkimet mbi egzistencn e Dodons kan filluar pran Janins nga arkeologu Karapanos n vitin 1873, kjo vrtet q qndron. N 1913 arkeologu tjetr G. Sotiriadhis, m pas Evangjeli dhe S. Dakaris arrijn me krkimet e tyre deri n vitin 1950. Pastaj filluan krkimet sistematike dhe restaurimet e periudhs 1961-75, dhe kjo gjithashtu sht e vrtet! (Ylliria 12-14 korrik 2005). Por me keqardhje po ngul kmb edhe nj her, se prej ktyre krkimeve ata vese rizbuluan Orakullin e Janins dhe jo at t Dodons, si duan ti bien ata daulleve sot! Ana tjetr dhe m kryesorja sht se Orakulli i Dodons sht shum m i vjetr n koh dhe m i rndsishm se "Orakulli i Vdekjes" i Janins, i cili tashm sht rizbuluar dhe restauruar. Sot prdoret nga ministria Greke e kulturs pr prfitime turistike. Por, ky "Orakulli i Vdekjes" pran Janins pranohet ndryshe nga studjuesit, si nj kopje e keqe e Orakullit t Baia-s n Siili, i prmendur edhe nga Virgjili n vargjet e Eneids. Po i ktij mendimi sht edhe Robert Temple, antar i Akdemis Mbretrore t Londrs, i cili ka m shum se 50 vjet q sht n krkim t ktyre Orakujve. Rasim Bedo megjith dshirn e tij t mir, si duket nuk sht n gjndje ta diferencoj dot nj gj t till. Dodona e famshme prfundimisht ndodhet brnda territorrit t Mollosve. Si e dime, ata (Mollost) si dhe Thesprott jan nj tjetr fis i madh dhe i famshm Pellazgo-Ilir! Gjeografikisht Mali i Tomorrit sht pjes e vargmaleve t Pindit.Vargmali i Pindit, vet arrin deri pran Janins, por jo Mali i Tomorrit gjithashtu! Ai prfundimisht mbetet n Mollosi. Sot nn kmbt e Tomorrit sht ngritur Berati. N librin e tij "The Illyrians" bot i

vitit. 1995, autori John Wilkes, e lokalizon Dodonn kshtu; "Udhtimi me det n Orikum merr tetdhjet Stades (njsi e vjetr matse), dhe deri n Amantia gjashtdhjet Stades. N jug kufizohen nga Antitant, posht Orikumit, dhe Kaonia ka t njjtn distanc largsie sa Dodona" M posht vazhdon ai; "M n veri t Thesprotis, sht nj vnd i largt sa fundi i bots ku shtrihet Orakulli i famshm i Zeusit t Dodons, q n fakt sht i vshtir pr t deprtuar"Por nga Grekt, q duket se punojn me mjeshtri me gjysmn e argumentit, bjn nj manipulim t pastr n kt mes, t ciln e prdorin pr qllime politike dhe biznesi. Ata nga ana e tyre, e prshkruajn historin e Dodons kshtu; "Thuhet q Dodona u ndrtua gati dymij vjet, B.C, n nj zon t thell midis maleve n fillim nga Thesprott dhe m pas u rindrtua nga Mollost njmij e dyqind vjet B.C! Aty shrbenin priftrinj q thirreshin "Helloi", ose "Selloi", dhe mendohet ata t ken qen para indo-europian, pra Pellazgjik! Pas ksaj periudhe, nj lloj "zoti grua" vazhdonte t nderohej nn emrin Dione e cila u bashkua m pas me Zeusin e Naios. Ritualin, e zhvillonin rreth nj peme lisi, dhe parashikimi bhej duke lexuar gjethet e verdha t tij, interpretim q bhej nga priftrinjt e ktij Orakulli. N kohn Heroike aty shkonin dhe konsultoheshin emra t till si, Herakliti, Akili, Odiseu, etj. Orakulli vet ka jetuar koh pas kohe shklqimin dhe rnien e tij. Ardhja e Delphit n sken n nj pozicion gjegrafik m t prshtatshm gjeografik pran Athins e dobsoi rndsin e veant t Dodons Megjithat evidencat tregojn mbi egzistencn e tij, edhe n shekullin e shtat, B.C,! N periudhn e Dinastis Maqedonase Dodona u rifuqizua, sepse parlamenti Maqedon ishte ndrtuar shum pran tempullit. Aleksandri i Madh e frekuentonte at rregullisht. M pas tempulli sht restauruar fillimisht nga Pirro i Epirit (297-273), B.C. Por u shkatrrua me themel nga Aetolians m 221. Ringrihet nga Philipi i V Maqedon (219 B.C)! Shkatrrohet edhe nj her sbashku me Epirin nga gjenerali Romak Paul Emili. Konvertohet n kish dhe e shkatrrojn prsri n (391 A.D). Por megjithat n shek. e pest dhe t gjasht thon q Dodona sht par q t ket pasur nj prift t rangut". Dhe sfundi, jan pikrisht fiset barbare(Gjermanike) t Gothve t cilt e rrafshuan krejtsisht, duke e fshir Dodonn nga kujtesa pr nj periudh kaq t gjat, n m shum se njmij vjet! Por krejt ndryshe nga Grekt i famshmi Robert Temple, n librin e tij "Netherworld", (Bota e t vdekurve), bot. i Londrs 2002 gjithashtu thekson; "Jam i angazhuar me vite t tra q gjej vend-ndodhjen origjinale t Orakullit t Dodons dhe at t Delphit'..."Pranohet nga t gjith ne se Dodona ndodhet nn kmbt e malit t Tomorrit. Liritzis (koleg grek ky) dhe un, jemi prpjekur t prdorim edhe photot nga sateliti, por nuk kemi pasur rezultat. Jam krejt i bindur se vnd-ndodhja e Dodons sht diku tjetr N vitin 1979, un vet mblodha fonde t konsiderueshme pr nj ekspedit krkimi t Malit t Tomorrit pr t gjetur Dodonn, dhe dola pa sukses! Nga t gjith Orakujt, pranohet edhe nga vet Grekt se "Dodona sht m e vjetra dhe se zoti i saj qysh nga koht klasike ishte Zeusi"! M tej po ky autor n librin e tij "The Sirius Mystery" shton:" Cila pjes territoriale, mund t isht m larg se Dodona, n Greqin e vjetr? Ajo dihet se gjeografikisht ishte krejtsisht jasht sfers s influencs, dika m n veri dhe perndim gjithashtu, shum m larg se pr do Grek, q t mund ta quante at t pranueshme si pjes e historis s tyre"Studjuesi tjetr Amerikan, Raymond Moody, n nj program televiziv me titull "Misteret e Padeshifruara", kur bie fjala pr Orakullin e Dodons, theksonte t njjtn gj: "Bindja ime e patundur sht se Dodona me Malin e Tomorrit ndodhet lart mbi kufirin verior t Greqis". Si shihet nga kto deklarata bie n sy se Historiant e huaj, as q e imagjinojn q Tomorri ndodhet n Shqipri dhe nuk egziston nj Tomorr i dyt n bot. Esht pr t ardhur keq, q ky fakt nuk e shqetson sot aspak, Akademin e Shkencave t Shqipris, e cila me cinizm vazhdon aktin e turpshm t heshtjes, n kohn q duhej t ngrinte n kmb legjione t tra studjuesish, pr tema kaq t rndsishme dhe aktuale si sht ajo e Dodons! Pse ka rndsi sot Dodona? Nga mitologjia e vjetr "Dodoni ishte biri i Zeusit dhe i Evrops, ndrsa Dodona e bija e

Oqeanit dhe e Tithis, perndi t lashta, t cilat adhuroheshin nga Pellazgt hyjnor". Aravantinoi n shnimet e tij shkruan; "Dodonn e ndrtuan Pellazgt, andaj edhe Zeusi, quhesh Zot i Pellazgve"! Gjithashtu Plutarku n "Jett Paralele" kur flet pr Pirron e Epirit, prmend edhe Dodonn e cila gjendet n Mollosi! Duke ju referuar historis sot m tepr se kurr po bhen krkime rreth rrnojave t Dodons dhe rndsis s veant t saj. Italiani, Enzo Gatti, thot; "Ilirt e Shqipris, t Pindit dhe t Maqedonis kan shenjtoren e tyre t famshme, Dodonn. Ajo ndodhet n zemr t Kaonis, e cila konsiderohet sot, si qndra e krijimit t njeriut". Thuhej se; "Orakulli (thnia e fatit), jepej nga nj lis, nga nj pllumb, e shkruhej mbi nj flet plumbi". Por si procedohej n tempullin e Dodons? Dhe pse ajo ka shum rndsi sot, pr studjuesit e historis botrore? Po ti referohemi n kt pik Ph.D. Raymond Moody-t, cili sht autor i librit (Reunions) "Ribashkimi", ai thot se n kohn e vjetr; "Priftrinjt e Dodons kishin aftsi q t vendosnin kontakte midis t gjallva dhe t vdekurve. Ata ishin n gjndje t shkrinin kufijt real midis dy botve. Dhe ata konsideroheshin m t zott nga t gjith t tjert, krahasuar ktu me t gjith priftrinjt e Orakujve t tjer t marr sbashku". N Dodon, e cila mendohet q t jet ndrtuar nntok, dhe ambjentet e prdorura pr vizitort i ngjanin nj spitali t zakonshm. Por hyrja atje, npr llagmet e nndheshme t saj, pa ndihmn e priftrinjve ishte krejt e pamundur. Dikush duhej t t shoqronte pr n qndrn e tyre. Nga shnimet e vjetra thuhesh se, "eksperiencn dhe llahtarin q provoje aty, ishte tamam sikur t hyje i gjall n Ferrin e vrtet". Vizitort jetonin nj prudnim t paprshkruar. Disa e konsideronin kt gj, njsoj sikur t shikonin vdekjen e tyre me sy! Atje vinin nga larg dhe pothuaj nga t gjitha ant e bots. Ata donin q t mundsonin kontakte me t dashurit e tyre, t cilt ishin t vdekur tashm. N aspektin e llogjiks s sotme, nj ide e till sht nj lajthitje e pastr! Por ne po flasim pr nj epok tepr t largt dhe pr eksperiencn e nj civilizimi t humbur Pasi vizitort kishin ardhur aty ju paguanin priftrinjve nj shum t caktuar "pr shrbimin", dhe kta t fundit i sistemonin klientt e tyre n dhoma t ndara nga njratjetra q prngjanin me nj spital t sotm. Ata ju bindeshin priftrinjve dhe u duhej nganjher t prisnin edhe me muaj, ose derisa prifti ta gjykonte momentin e prshtatshm pr ribashkim. Ky pra ishte nj moment shum misterioz i cili zgjidhej me kujdes nga priftrinjt, dhe mund t ndodhte q "pacientin" ta ngrinin edhe n mes t nats nganjher "Ky "pacient" fillimisht tymosej me sulfur! N mentalitetin e athershm, nj veprim i till ishte i domosdoshm dhe i rndsishm paraprakisht, pr t pastruar trupin dhe shpirtin nga mkatet e mundshme t t gjallit, prpara procesit t kontaktit me t vdekurin. Dikush m mbrapa e shoqronte klientin nga dhoma e ktij t fundit n dhomn qndrore, e cila prdorej pr t tilla ceremoni, ku pritej t fillonte procesi i kontaktit. Pas ktij veprimi, ai kalonte pr "atje" nprmjet nj korridori q zakonisht ishte i gjat, gati pesdhjet kmb. Aty gjendej nj en jashtzakonisht e gjer dhe plot me uj! Gjithmon nn kujdesin e priftit t lart i cili i qndronte shum pran "klientit" n kto momente, ai instruktohej q ti mbante syt n siprfaqen e ujit. N t njjtn koh prifti e kungonte at me formula magjike. Dhe papritur, dalngadal fytyra e t gjallit shuhej n pasqyrimin e ujit, dhe po aq ngadal tashm vizualizohej i "vdekuri", i gjall, tredimensional, me ngjyra natyrale, bile edhe duke folur N kt rast, parashikimi me ndrmjetsin e veant t priftit t lart, dgjohej drejtprdrejt nga goja e t vdekurit! Ky akt ndodh edhe me ne n kushtet e gjumit, kur flasim me t vdekurit n mnyr t pavullnetshme n ndrrat tonaPr t arritur nj gjndje psikollogjike kaq speciale "klienti" nga priftrinjt e Orakullit shpesh si mjete ndihmse, prdoreshin edhe droga t ndryshme q t stimulonin deri n nivelin e haluinacinit. Plini veanrisht na e thekson nj fakt t till, pr nj bim me emrin "Henbane" e cila konsiderohej si "bar i shenjt" q kishte kualitet hipnotik, dhe pastaj prdorej pr ceremoni t tilla. Henbane n fakt kthehej n nj helm vdekjeprurs, nqoftse nuk dije q ta prdorje. Tjetr narkotik haluino-gjetik, ishin bimt me emrin

"Hellebore", "Dittany" dhe"Melampus" t cilat gjithashtu prdoreshin n kohn e lasht. "Prshmbull n civilizimin Minoan, Opiumi nderohej n nivelin e besimit fetar". Robert Temple (Bota e Nndheshme). bot. i .vit. 2002. Pra, mbas ksaj lind pyetja e thjesht, a ishte e vrtet e gjith kjo? Si pra ishte i mundur realizimi i nj gjje t till? Ndr profett modern le t kujtojm Nosterdamus-in, i cili prdorte t njjtat metoda pr t parashikuar t ardhmen, duke par gjrat jo m me enn e ujit, por n siprfaqen e nj xhami t zi i ngjashm me ekranin e sotm televiziv. Po ashtu edhe sot fenomeni i t parit t gjrave pa qen prezent n ngjarje egziston tek njerz t cilt e kan kt si aftsi t veant dhe ndryshe thirren me termin mjeksor "Paranormal". Pra fenomeni egziston por si shihet ai shtrihet n nj grup veanrisht t kufizuar njerzish. Kta individ kan t theksuar "Ndjenjn e Gjasht". Shpesh n programe t ndryshme televizive, ne shikojm njerz t till q prdoren me shume sukses nga forcat e rendit pr aftsin e tyre t veanta duke zgjidhur krime t vjetra dhe t reja q edhe teknollogjia moderne apo hetues me eksperienc nuk i kan zbuluar dot. Gjithashtu kta njerz nuk e kan sensin e t kaluars, apo at t ardhmes, sepse ata i shikojn gjrat n kohn e tanishme me nj qartsi t pagabueshme. Por n "Institucionin e Dodons", priftrinjt e saj njiheshin edhe pr bma t tjeraItaliani Enzo Gatti n librin e tij Gli ILIRI, bot. 1981, nnvizon se; "Priftrinjt Ilir ishin astronom ekspert. Ata ndrtonin qndra nga ku vzhgonin qiellin. Parashikonin ndikimet e yjeve. Kuptonin ciklet e hns, ciklet menstruale t grave, baticat dhe zbaticat. Studjonin galaktikat, kometat, dhe mjegullnajat. Dhe i faleshin yllit Sirio" "Ata u tregonin bujqve kohn e t mbjellave, e rnies squk, e nxjerrjes s vers, e mbarsjes gjithashtu. Parashikojn datn dhe orn e sakt t eklipseve. Me urdhr t priftit dielli humbiste dritn e tij dhe zhdukej. Kjo ishte shenj ndjellakeqe. Prifti sigurisht prfitonte nga eklipset dhe bhej interpretuesi i paralajmrimeve hyjnore, duke diktuar msime t dobishme"... Pra sipas ktij prshkrimi t Enzo Gatti-t, del se priftrinjt Ilir kishin njohuri universale! VIJON... Sistemi i Orakujve Nga aspekti i mnyrs se si jan ndrtuar dhe shprndar Orakujt, ky fenomen interesant t bn t habitesh prsri M mir t themi, sht nj gj krejt e jashtzakonshme me kushtet dhe llogjikn e sotme. Megjithse n kto 50-t vitet e fundit, krkimet jan intensifikuar mjaft, prap ka kaq shum pikpyetje q varen pezull saq gjithka duket si nj iluzion i pastr. N grmimet e bra deri m tani m shum se 50% e Orakujve ende jan t pa lokalizuar, dhe pr m tepr t pa rizbuluar. Por si theksuam n krye t shkrimit ton, dokumentat e vjetra, dhe deshifrimi i tyre i bn historiant dhe studjuesit e pasionuar krejt optimist n kt pik. Nga ky kontest edhe Dodona na afron megjithat ende mundsi t pakufizuara informacioni. "Ajo me sa po shihet sht nj pjes e pandar e nj kompleksi ndrtimesh me nj qllim t prbashkt e cila prfshihet brnda nj trekndshi knd-drejt, por q ka nj shtrirje gjiganteske n terren. Qndrat e Orakujve t Dodons, Delphit, Delos, Cythera, Knossos, dhe Cyprus jan t lidhura n seri, t shkputura nga gjersia gjeografike me njra-tjetrn. Ato gjithashtu jan n nj intergral distance gjeografike nga Bendet-i i Egjyptit, gj q tregon njkohsisht lidhjet e tradits arkeologjike midis tyre Dodona njihet mir si pjes e nj trekndshi knd-drejt. Le ta prshkruajm pak kt trekndsh Njri knd fillon me Malin e Tomorrit nga perndimi, (Dodona) dhe prfundon n pikn lindore, n Malin Ararat (Arka e Noes). Pastaj ai zbret posht n jug, prshkon pingul t gjith Mesdheun e krijon nj knd t drejt 90 aty ku ngrihet piramida e madhe e Egjyptit. Poashtu vndi ku bie ky knd 90 quhet Bendet dhe ka qn kryeqyteti i par i Egjyptit. T jet kjo nj koinidenc e rastit? Historiant e sotm nuk mendojn ashtu. Ktu ndeshim me nj tjetr kuriozitet, at t meridianit origjinal fillestar, por i caktuar nga kush? Distanca nga Mali i Tomorrit n Malin Ararat sht e barazlarguar! Duke u prqndruar n kt pik prmedim prsri Robert Temple q n "The Sirius Mistery" na thekson: "Ne me nj vmndje t veant duhet t

prqndrohemi tek kndi 45 Dodona/Tomorri, dhe tek kndi tjetr 45 Metsamor/Ararat, pika t cilat kan largsi t barabart nga Theba, kryeqytet i mvoshm i Egjyptit! Gjithashtu Arka e Grekev (Deukalion) ndodhet n Malin e Tomorrit, ndrsa Arka e Hebrejve (Noes) n Malin Ararat Pr arkn e Deukalionit, thuhet se gjndet diku aty pran Orakullit t shenjt t Dodons, prej t cils Argo, prijsi i Argonautve gjat udhtimit merrte drejtimin Kibernetik, t rrjetit pyjor"! Por Robert Temple n t njjtn koh v n pikpyetje pronsin e ktyre Arkave t njohura dhe t prmndura gjat prmbytjes s madhe biblike. Ai na kujton; "Nga burimet e shkrimeve t vjetra historike Grekt adaptuan Arkn Deukalion, dhe Hebrenjt e bn t tyren Arkn e Noes! Grekt dhe Hebrenjt jan shum t vonshm n historin e lasht, saq mund t themi, q bhet fjal pr mijra-vite distance prpara se vet emrat Greqi dhe Hebre t vinin n jet"! Po ktu ai sugjeron kdo q ka interes t msoj mbi origjinn e civilizimit Grek dhe Hebre, librin brilant t Prof. Cyrus Gordon me titull, "Pikat e takimit n civilizimit Grek dhe at Hebre"! Duke vazhduar m tej me llogjikn e shtrirjes gjeometrike t Orakujve mund t themi se; Dodona sht saktsisht 8 n veri t Bendet-it n gjersi, dhe qndra e Orakullit t Delphit sht saktsisht 7 n veri t Bendet-it, n gjersi gjithashtu! Kndet e brndshme t ktyre pikave, jan secili nga 45. do t thot kjo? Vet Orakujt jan t baraz-larguar nga njritjetri! Pra a kemi ktu nj rast klasik se si Arkitekti i Universit i ndrtoi gjrat n tok? Autori i famshm i librit "Vizitor nga Kozmosi" Erik Von Daniken n librin "Odisea e Zotave", me nntitull (Historia e Alienve, n Greqin e vjetr) na e rithekson fenomenin e trekndshave q krijojn nj rrjet t uditshm marrdhniesh t ndrsjellta. Ai thekson; "dokush mundet t ver re se kemi trekndsha t till q t krijojn nj rrjet t prbashkt me qndrat e kultit, dhe kjo gj nuk mund t jet nj rastsi"! Ja nj shmbull vashdon ai: Dodona-Delphi-Sparta, nj trekndsh! Distanca ndrmjet tyre sht e barabart. Dodona-Delphi, Dodona-Sparta, Delphi-Sparta, etj. Nj tjetr trekndsh formon Nikosia-Dodona-Knossos. Dhe po ti marrim t gjitha sbashku del q: Dodona sht n relacion gjeodezik / gjeometrik me Delphin, Olimpian, Eleusis, Epidaurus, Aphea, Akropolis, Sparta, Mycenae, Thebes, Chalcis, Nemea, Gortys dhe Milet". Komunikimi Nj tjetr dukuri e rndsishme sht komunikimi midis ktyre qndrave t kultit. 'do gj brnda ktij territori me nj dimension krejt t pa imagjinueshm pr kohn ton sht ndrtuar sipas nj mastr- plani! Me njohurit dhe teknollogjin e sotme ky mastr-plan sht i krejt i pa realizueshm. Robert Temple, nga ana e tij v n dukje edhe dika tjetr. Sistemin e komunikimit midis tempujve! Po si pra, komunikonin ato? N "Netherworld" (Bota e t vdekurve) Robert Temple, shkruan; "Jam i informuar se, pllumbat postjer ishin n gjndje q t fluturonin nga Theba e Egjyptit n Dodon brnda nj dite"! " N koht e vjetra profett t lidhur me Dodonn, konsideroheshin t aft n zbrthimin e gjuhs s zogjve. N fakt "gjuha e zogjve" ishte e shkruar n nj letr e cila i lidhej pllumbit korier, n kmb. Sistemi i pllumbave postjer sht spjegim binds pr shprehjen "zogjt q flasin" t Orakullit. N fakt zogjt ndihmonin qndrn e Orakullit q t ruante lidhje me qndrat e tjera, me t rejat e fundit gjithashtu, dhe siguronte rrjetin komunikues t domosdoshm pr biznes. Kjo ishte nj zgjidhje brilante e kohs; pra pllumbi pronte mesazhet nga Zeusi! N nj tjetr rast Homeri tek poema e tij Odisea prmend; "Pllumbi i ndrojtur po sjell ambrozia ( ushqimin e pavdeksis tek baba, Zeusi"! Herodoti gjithashtu shkruan, pr funksionin stabl t Orakullit sht edhe pr merit t pllumbave postjer"! Prap Herodoti n nj vend tjetr thot; "M ka thn nj prift i Thebs se profett e Dodons thoshin, q dy pllumba t zinj fluturuan nga Theba n Egjypt, njri nga ata prfundoi n Libi, dhe tjetri u ul n nj lis dhe foli me z njeriu, duke thn se Orakulli ktu duhet t ndrtohet pr nder t Zeusit"! Pas gjith ktyre fakteve q prmendm, pllumbat korier jan prdorur pr qllim komunikimi, edhe m hert prej Sumerve tremij vjet B.C. M von nga Romakt, deri von edhe nga flota Britanike Flitet gjithashtu edhe pr komunikimim n formn e nj rrjeti t nndheshm! Nj gojdhn e vjetr Shqiptare thot; "Tomorri komunikon nn dh me Vezuvin e

Italis. Pra thuhet se kur fillon Vezuvi t shprthej, Tomorri zbraz topa"! Perikli Ikonomi. "Hist. e Tomorrit", bot. i vit. 1934. Bije n sy menjher n kt rast egzagjerimi i faktit! Por fakti i komunikimit t nndheshm a duhet trajtuar me respekt? Philostratus, pr kompleksin e hyrjeve n Libadea kujton; "Siprfaqja i bn ato (hyrjet) disa t afrta, dhe disa n distanca shum t largta" Pra nqoftse sht e vrtet kjo, ne ktu kemi t bjm me nj rrjet nntoksor komunikimi dhe hyrje sekrete q jan larg qndrs s Orakullit! Shum legjenda t vjetra e prmendin poashtu nj fakt t till, por duhet t theksojm se ende pritet t zbulohen evidenca arkeologjike t cilat do t mbshtesin ose do ti rrzojn kto argumenta!

(Indexis for Dodona) Literatura e Shfrytzuar 1. Herodotus,"The Histories",Page,xv,xxvi,"Liar School of Herodotus"!Publ.2004 by Barnes&Noble 2.E GGibon,"The Decline and Fall of Roman Empire", Page, 23. Publ.1952. from Pinguin Books 3.Johan Tunman,"Autoktonia e shqiptarve" Studime Gjermane, faq.52-53. Bot."8 Nntori".1990 4.Sami Frashri,"Shqipria 'ka qen 'sht dhe 'do t jet",bot.8 Nntori.1978. 5.Naim Frashri"Bagti e bujqsi" vargje t zgjedhura,bot,8 Nntori. 1972 6.Milena Gonzales-Wippler,"Spells,Ceremonies & Magic",page.192-93,by Llewellyn Publications USA.1997. 7.Simon Cox,"Cracking the Da Vinci Kode" page,41,publ,2004,by Barnes & Noble inc. 8.John White,"PoleShift" Predictions and Prophecies of the Ultimate Disaster.publ,1980,by Dubleday & Company,inc. 9.Perkli Ikonomi,"Dodona Pellazgjike" dhe "Tomor'i Zotit t Pellazgve",bot.Gushtit,1934. 10.Herodotus "The Iliad", "Zeus of Dodona,god of Pelasgians, O god whose home lies far! Rules of wintry harsh Dodona". Page,378.Publ,2004.by Farrah,Straus and Giroux 11.Straboni,(gjeo,libri 7,) P Ikonomi "Dodona Pellazgjike",faqe,2,bot,1934. 12.Robert Temple,"The Sirius Mistery" page,198.Publ,by Destiny 1998. 13.Fodor's,"Greece" Turisme Guide, page,230-31,Publ,by David Mckay Company.inc,1974 14.Beadeker's Greece,"The Ultimate Tourguide",page,128-29,Publ by Prentice-Hall,New Jersey,German Edition. 15.John Wilkes,"The Illyrians",page,96,Publ.by Blackwell,Oxford(UK)&Cambridge (USA),1992 16.Robert Temple,"Netherworld",page,74-75,Publ.by Random house (UK),2002

17.Raimond Moody,Ph.D.-"Riunion"&"Ancient Prophecies".NBC,Fri.18.1994.Broadcast.USA. 18.Plutarch's "Lives" Vol,I.page,519, Publ. by A Modern Library Giant New York,1992. 19.Enzo Gatti,"Gli Iliri" Bot Shqip"Iliret",faqe.87-88,93-94,bot."Bargjini,Tiran,2005. 20.Erich Von Dniken"Odyssey of Gods" The alien history of ancient Greece,page.79,80,81,82, cap.The Network of gods,Publ. by "Vega"(UK),London.2002. Gjithashtu u shfrytzuan