Professional Documents
Culture Documents
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
k':tssf] p2]Zo
xfdL clxn] gofF g]kfn lgdf{0fsf] ;ª\3f/df plePsf 5f}F . b]zdf ePsf x/]s
/fhgLlts kl/jt{g;+u} cfly{s, ;fdflhs, z}lIfs nufot ef}lts ljsf;sf qmdx¿
a[l4 eO/x]sf 5g\ . /f0ffsfn eGbf k~rfotL Joj:yfsf] ;dodf b]zn] s]xL yk k|ult
u/]sf] lyof] . k~rfotL Joj:yfdf eGbf ax'bnLo Joj:yfsf] ;dodf b]zn] 7"n} k|utL
xfFl;n u/]sf] kfOG5 . km]l/ clxn] b]zdf kl/jt{gsf] csf]{ Pp6f gofF kfgf klN6Psf] 5 .
olx gofF kfgf;+u} yk cfzfsf d'gfx¿ c+s'/0f klg x'g yfn]sf 5g\ . b]zdf cem w]/} /
yk /fd|f] x'g;S5 / ug{ ;lsG5 eGg] cfzfx¿ ylkPsf 5g\ . dflg;nfO{ lhpFbf] /fVg]
Ps dxTjk"0f{ s'/f klg t cfzf g} xf] .
xfdL g]kfnLx¿ b]zdf s]lx /fd|f] x'g;S5 / ug{ ;lsG5 eGg] cfzfdf /x]sf
5f}F . ljutsf] nfdf] ;do;Dd z+sf, ufnL / ljgf;df afFRof} . cfkm"n] s] ug{ ;lsG5
gx]/L c¿n] s] ljuf/]sf] 5 b]Vg cfFvf nufof}+ . cfkm";+u ePsf] l;h{gzLntfnfO{
c¿sf] cjgtL u/fpg] of]hgfdf w]/} vr]{/ ;Sof}+ . c¿nfO{ xf]rf] b]vfP/ cfkm" cUnf]
aGg] y'k|} cEof;x¿ klg u/L;Sof}+ . kmn:j?k cfh xfdL cfkm}+ of] b]zdf s]lx 5}g clg
s]lx ug{ ;lsb}g eGg] lg/fzfjfbL ;f]rn] u|:t x'g yfln;Sof}+ . casf lbgdf lautsf
;kmntfnfO{ lg/Gt/tf lbFb}, jt{dfgdf ePsf Ifdtfsf] vf]hL u/L oL b'a}nfO{ cem
a9fpg] sfddf ;/sf/ /fhgLlts bn, of]hgfljb\ / ;a} g]kfnL ;Fu} nfUg' k/]sf] 5 .
lxhf] s;n] s] uNtL u/]sf] lyof] x]g]{ a]nf of] xf]Og . ca t cfh s;n] s] /fd|f]
ug{;S5 vf]Hg' kb{5 . oxL /fd|f] vf]Hg], /fd|f] ug]{ / /fd|f] ug]{x¿nfO{ dfGotf lbg] clg
cem yk /fd|f] ug]{ of]hgf tof/ u/L nfu' ug'{ kg]{ sfdsf] nflu x/]sn] cfkm\gf] bfloTj
af]w ug'{ kb{5 .
b]zsf x/]s JolQm, ;dfh, ;ª\3;+:yf clg /fi6«n] ca efu xf]Og e"ldsf
vf]Hg] ;do cfPsf] 5 . x/]ssf] efudf Pp6f g Pp6f bfloTj 5 – ;dfh lgdf{0fsf]
1
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
clg /fi6« lgdf{0fsf] . of] dxfg\ cleofgdf s;}n] s;}sf] e"ldsf tf]Sg] eGbf klg d}n]
d]/f] 7fpFaf6 s] ug{ ;S5', s] ug{'kb{5, cfkm}+ vf]Hg] xf] . ;a}sf] xf]:6]n] b]z x}+;] ug{
;S5 . xfdLn] klg cfkm"n] ug{ ;Sg] / clxn]sf] cj:yfdf ug'{kg]{ sfd vf]Hof}+ . cfly{s
k|ult gu/L cGo pGglt x'g uf¥xf] kg]]{ oyfy{nfO{ a'em]/ To;}sf lglDt s] x'g ;S5
eGg] vf]hL ug]{ k|of; u¥of}F . b]zsf ufpF3/ jf ;x/df a;]/, cfkm\g} j/k/ ePsf
;fwg / ;|f]tsf] pkof]u / kl/rfng u/L cfkm" / ;dfhsf] pGgltdf yf]/} eP klg
of]ubfg k'¥ofO/x]sf pBdzLn / l;h{gzLn g]kfnL k|ltefx¿sf] vf]hL ug{ ;¿jft
u¥of}F . ltg} k|ltefx¿sf] ;ª\3if{, pGglt / ;kmntfsf] syfnfO{ ;d]6]/ of] æk|ltefsf]
vf]hL–@)^%Æ gfdsf] k':ts lnP/ tkfO{x¿sf] ;fd' pkl:yt ePsf 5f}F .
c¿ s;}n] s]xL gul/lbP/ xf]Og, xfdL cfkm}+n] s]xL gu/]/ ul/j ePsf xf}F .
xfdL;Fu s]xL geP/ klg xf]Og, ePsf] ;|f]t / ;fwgnfO{ k|of]u gu/]/ ul/j ePsf xf}F .
ePsfnfO{ gb]v]/ gePsf] vf]Hg ;do latfO/x]sf 5f}+F . k|s[ltn] s;}nfO{ klg e]befj
gu/L s]xL g s]xL lbPsf] 5 . x/]s :yfg s]xL g s]xL pTkfbgsf nflu pko'Qm 5,
x/]s JolQm s]xL g s]xL ug{ ;Ifd 5 . cfkm" / cfkm\gf] jl/kl/ ePsf IfdtfnfO{ vf]Hg
5f]8]/, ltgLx¿sf] ;b'kof]uaf6 pGgltsf] ;Defjgfx¿ b]Vg g;s]/ cfkm\gf nflu ;w}+
c¿n] g} s]xL u/Llbg'k5{ eg]/ cf;] hLjg w]/} latfof}+ . t/ cfbz{sf jrg kf]Vg'kg]{
7fpFdf af]Ng klg r's]gf}F – xfd|f] efUo rDsfpg] ;j} s'/f xfdL;+u} 5 eg]/ . t/ /f0ff
zf;gsf] cGTokl5sf] cfwf zts eGbf a9L ;do;Dd klg b]z pxL cj:yfdf /x]sf]
5, xfd|f] cj:yfdf ;Gtf]if ug{ ;lsg] k|ult s]xL b]lvb}g . emg\ clxn] cfP/ b]zsf]
o'jfzlQmsf] 7"nf] lx:;f ljb]lzg] qmd a9\bf] 5 . ca k|dfl0ft eO;s]sf] 5, l;4fGt /
efif0fn] dfq b'O{ s/f]8 g]kfnLn] vf]h]sf] k|ult x'g ;Sb}g . k|ultsf] nflu cfkm}+ sDd/
s:g' kb{5 . cfkm\g} ;Lk / IfdtfnfO{ lgvfg{'k5{, ltvfg'{k5 clg cfkm\g} ufpF7fpFdf
k|s[ltn] pknAw u/fOlbPsf] ;|f]tnfO{ l;h{gzLn ;f]r, pBdL dg / kf}/vL xftx¿
nufP/ cfly{s / ;fdflhs ?kfGt/0fsf] cfFwLa]/L l;h{gf ug'{kb{5 .
o;f] eGb}df clxn];Dd b]zdf s]xL gePsf] eGg] klg xf]Og . x'Dnfsf] b'u{d
ufpFdf a:g] xf];\ jf s0ff{nL kf/Lsf] k|b]zdf a:g] xf];\, lxdfnsf] lr;f]n] s7fªlu|b} xf];\
jf t/fO{sf] tftf]n] 89\b} xf];\, sf7df8fF}sf] zx/df xf];\ jf ;+v'jf;efsf] le/df xf];\
x/]sn] s]xL g s]xL u/]/} cfkm" / cfkm\gf] kl/jf/ kfn]sf 5g\ . s]xL g s]xL pGglt u/]s}
5 . of] s]xL u/fO pm / p;sf] jl/kl/ dfq ;Lldt g]kfnLx¿ klg 5g\ hf] cfkm";+u
ePsf] IfdtfnfO{ a9fP/ ;dfh / ;Dk"0f{ /fi6«nfO{ g} dxTjk"0f{ of]ubfg lbg ;S5g\ .
g]kfndf c;ª\Vo n's]sf k|ltef / kf}/vL xftx¿ 5g\ h;n] of] b]znfO{
h:tf];'s} ljifd kl/l:yltdf klg 9f8; lbO/x]sf 5g\ . olb cfh pgLx¿sf] of]ubfg
geOlbPsf] eP xfdL ef]sf] gfª\uf] a:g' kg]{ lyof] xf]nf . pgLx¿;Fu ePsf]
l;h{gzLntf, ldlxg]t / pBdzLntf c¿ ;a} g]kfnLn] l;Sg} kg]{ 5g\ . t/ tL gjLg
;f]r / k|of]ux¿ n'Sg gvf]Hbf gvf]Hb} klg 5fofFdf k/]sf 5g\ . ltgLx¿sf] vf]hL u/]/
2
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
pgLx¿sf] ;Lk / k|of]unfO{ c¿n] cg's/0f dfq u/]klg cfpFbf] s]xL jif{df g} b]zsf]
cfly{s pGgltdf sfofkn6 x'g ;S5 . cem tL k|ltefx¿nfO{ vf]h]/ pgLx¿sf] ;f]r /
k|of]unfO{ /fi6«n] k|fyldstf lb+b} b]zsf] efjL of]hgfdf ;d]6\g] xf] eg] g]kfnsf]
oyfy{df cfwfl/t Jofjxfl/s of]hgf aGg;S5 . xfdLnfO{ nfUof] gofF g]kfn lgdf{0fsf]
of]hgf aGg nflu/x]sf] of] z'e38Ldf o:tf ;Defjgfx¿nfO{ ;a}sf] ;fd' pEofpg}
kb{5 . To;}n] tL n's]/ a;]sf pBdL, l;h{gzLn k|ltefx¿ / pgLx¿sf] gjLg k|of]un]
NofPsf] ;sf/fTds kl/jt{gnfO{ ;a}sf] cufl8 clg /fi6«sf] ;fd'Gg];Dd NofOk'¥ofpgsf]
nflu of] k':ts tof/ kfl/Psf] xf] . To;}n] k':tssf] gfd klg …k|ltefsf] vf]hLÚ /x]sf]
5.
kxf8sf] sfGnfsfGnfdf a;]/ cn}+rL v]tL ug{]b]lv lnP/ anf}6] kmf+6df t/a'hf
/ v/a'hf pdfg]{ s[ifsx¿, ;fj{hlgs agh+undf hª\unnfO{ gdf;Lsg v]/ uO/x]sf]
hldgdf t/sf/L pdf/]/ :s'n / lzIf0f ;+:yfgnfO{ ;d]t of]ubfg k'¥ofO/x]sf
l;h{gzLn / pBdzLn ljBfyL{ / lzIfsx¿, kmf]xf]/nfO{ df]xf]/ agfpg] pBf]u ;~rfng
ug]{b]lv lnP/ v]/ uO/x]sf j:t'nfO{ k|of]u u/]/ a}1flgs cfljisf/ ug]{ o'jf tyf afn
a}1flgsx¿, gf}nf] k|ljlw / ljrf/af6 v]tLkftL u/L/x]sf ls;fgx¿b]lv lnP/ ;LknfO{
ljb]zdf nu]/ a]Rg] l;h{gzLnx¿n] b]zsf] pGgltdf ;d]t of]ubfg k'¥ofO/x]sf 5g\ .
logLx¿n] s;/L u/L/x]sf 5g\, oL sfdx¿n] s;/L ;dfh / /fi6«nfO{ kmfObf
k'¥ofO/x]sf 5g\ eGg] ljifodf b]zsf of]hgfsf/x¿n] a'em\g] lzIffd"ns sfo{qmdsf]
?kdf ;d]t of] k':tsn] ;xof]u k'¥ofpg ;Sg] s'/fdf xfdL cfzfjfbL 5f}F .
gofF g]kfn lgdf{0f ug]{ ;ª\sNk lnPsf g]tf, of]hgfljb\ / al/i7 k|zf;sx¿n]
oL n's]sf pBdzLn g]kfnLx¿sf] of]ubfgnfO{ dxTj lbg;Sg' kb{5 . ca aGg] efjL
3
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
…Pp6f ufpF Pp6f j:t'Ú eg]/ xfdLn] ;do ;dodf cleofg t ;'¿ u¥of}F t/
cleofg cg¿k sfo{qmd ug{ ;s]sf 5}gf} . olb of] sfo{qmd ;kmntfk"j{s ;~rfng
ug]{ xf] eg] h'g h'g ufpF7fpFdf hf] – hf] pBdzLn JolQmx¿n] pBf]u u/]/ ;kmntf
xfl;n u/L;s]sf 5g\, To;}nfO{ cfwf/ / pbfx/0f agfP/ ;/sf/n] …Ps ufpF Ps j:t'Ú
sf] a[l:tt cjwf/0f / sfo{qmd a9fpg ;lsof] eg] of] kl/sNkgf cjwf/0ff ;kmn
gx'g] s'/} 5}g .
h] xf];\ xfd|f] of] ;fgf] sf]l;; xf] b]zdf eO/x]sf k|of; / Jojxfl/s
k|of]ux¿nfO{ ufpF b]lv 7fpF;Dd NofOk'¥ofpg' . n's]sf k|ltefleqsf] l;h{gzLntfnfO{
vf]hL u/L phfu/ ug'{ / gofF g]kfn agfpg] of]hgf sf]l/Fbf oL k|ltefx¿n] klg :yfg
kfpg, pgLx¿sf] k|of]u / k|flKt klg ;d]l6O{ b]zsf nflu w/ftnLo Jojxfl/s of]hgf
aGg ;sf];\ eGg] xfd|f] clenfiff xf] . ;DjlGwt lgsfon] k':tsdf ;d]l6Psf / ;d]6\g
g;lsPsf cgluGtL k|ltefx¿nfO{ vf]h]/ cufl8 Nofpg] 5 / pgLx¿sf] k|ltefnfO{
sb/ ug]{5 eGg] yk ck]Iff;d]t /flvPsf] 5 . o;/L g} n'ls/x]sf cGo k|ltefx¿nfO{
vf]Hg] sfd ;DjlGwt lgosfoaf6 eO/xg'kb{5, b]z cfkm}+n] pdf/]sf oL df}lns
k|ltefx¿n] k|f]T;xg kfO/xg'kb{5 / logLx¿sf] of] 1fg /fi6« pGgltsf] cleofgdf
;d]l6g' kb{5 .
oL k|ltefx¿sf] of]ubfgnfO{ x]g]{ xf] eg] 5\ofK5\ofKtL b]Vg ;S5f}+ . xfdLn] ofb
u/]sf 5}gf} / kf] s]xL ePsf] 5}g / s;}n] s]xL ug{ ;Sb}g h:tf] nfUb5 . Psrf]l6
ljrf/ u/f}+F t M lxhf];Dd b"wsf] cefj ePsf] of] b]zdf clxn] aGb / x8\tfnsf] a]nf
/fhdfu{df b"w kf]Vg ;Sg] ePsf 5g\ ls;fgx¿ . lxhf];Dd t/sf/L ahf/df sfpnLsf
4
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
kft kmF\oflsPsf] b]lvPdf vf]hLvf]hL a6'n]/ u'Gb|'s agfpg] cj:yfsf] xfd|f] b]zdf cfh
6«ssf 6«s ;j} k|sf/sf df};dL / a]df};dL t/sf/L pTkbfg u/]/ ljb]z;Dd ljqmL ug{
;Ifd eO;s]sf 5g\ . lhGbuLdf slxNo{ gb]lvPsf :6«a]/L, Rofp, df5fh:tf ljsl;t
d'n'sdf dfq kfOg] a:t'x¿ s;n] pdf/] < h'u ljlt;Sof] agdf/fn] hª\un vfO/x]sf] .
ca tL jgdf/faf6 la|s]6 agfpg] n's]sf oL l;h{g;Ln k|ltefx¿nfO{ /fHon] slxn]
lrGg] < ef}uf]lns agfj6sf] sf/0fn] b'u{d eP/ a:g'kg]{ of] b]zdf cfkm\g} b]zdf
cWoog/t kf}/vL o'jfx¿n] jftfj/0f;Fu d]n vfg] tl/sfn] 7fpF7fpFdf t'Og, emf]n'ª\u]
k'n agfPsf 5g\ . olb /fHon] oL ;Ifd o'jfx¿nfO{ ;lx 9ª\udf k/rfng ug{ ;s]sf]
eP cfh xfd|f b'u{d ufpF3/ ;'ud aGg] lyP . ;fdfGo j:t'x¿ a6'n]/ b}lgs hLjgnfO{
;/n agfpg] k|ljlwsf] cfljisf/b]lv xjfOhxfh lgdf{0f ug]{;Ddsf g]kfnL a}1flgsx¿
cfkm\gf] k|ltef / l;h{gfnfO{ v'DRofP/ al;/x]sf 5g\ . oL k|ltefnfO{ /fi6«n] lrg]/
plrt ;xof]u / cj:yfsf] hf]xf]dfq u/Llbg ;s]sf] eP klg g]kfnnfO{ ljZjdf
lrgfpg ;u/dfyf / a'4sf] ;fydf k|fljlwsx¿sf] klg b]z eg]/ lrgfpg ;lsGYof] .
h'ga]nf;Dd oL sd{zLn sd{of]uLx¿nfO{ b]zn] lrGb}g / logLx¿nfO{ k|f]T;fxg u/]/
kl/rfng u/Lb}Fg, tj;Dd ljsf;sf] gf/f, gf/fdfdfq ;Lldt /x]g5 . xfd|f] of] k|of;
tL n's]sf k|ltefx¿nfO{ ;dfh;fd' pEofpg' xf] .
o;/L n's]/ a;]sf k|ltefx¿sf] vf]hL ug{ xfdLn] b]ze/ 8'Ng]sfd ug{ ;s]sf
xf]Ogf}+ . xfdLn] t ljleGg kqklqsfx¿df k|sflzt ;dfrf/nfO{ cfwf/ dfg]/ oL
k|ltefx¿sf] l;h{gzLntfnfO{ k':tsdf ;d]6\g ;s]sf xf}+ . ;fydf cfkm\gf lrg]sf
;fyL;ª\uLx¿ / cfkm" ;+nUg ;+:yfsf] ;xof]udf pknAw x'g;s]sf k|ltefx¿sf]
;kmntfsf syfnfO{ dfq o; k':tsdf c6fpg ;s]sf xf}F .
k':tsdf ;d]l6Psf k|ltefx¿ t k|ltgLlw kfqsf] ?kdfdfq /x]sf 5g\ .
Rofpm v]tL ljsf;df cu|0fL e"ldsf lgefpg] 8f= s]z/L dfgGw/, :yfgLo
af]6lj?jfnfO{ ;b'kof]u ul/ snfTds j:t' l;h{gf ug]{ s[l6/ pBf]usL pBdL >LdtL
Zofdjbg >]i7, sDKo"6/ ljz]if1 d'gLaxfb'/ zfSo tyf cfkm\g} kl/sNkgfnfO{ 9fn]/
x]lnsK6/ agfpg] gjLg ljZjsdf{ h:tf l;h{gzLn Pjd pBdzLn ;a} ;k"t
g]kfnLx¿sf] km]xl/:t o; k':tsdf ;d]6\g ;s]gf} . of] t Pp6f k|f/lDes k|of;dfq xf]
. o:tf xhf/f}F, nfvf}+ pBdzLn g]kfnLx¿ k':ts aflx/ 5g\ . xfdL dfkmL rfxG5f} tL
;j}nfO{ ;d]6\g g;lsPsf]df . ;fy} ;dfhnfO{ ;sf/fTds ?kfGt/0f ug{ nflu kg]{ c¿
y'k|} JolQm, ;ª\3;+:yf / syfx¿ klg 5g\ h;nfO{ o; k':tsdf pNn]v ug{ ;lsPsf]
5}g . t/ xfdL lj:jf; u5f}{F sL cfpFbf lbgdf g]kfn ;/sf/ / ;DjlGwt lgsfon] xfd|f]
of] ;fgf] k|of;nfO{ lg/Gt/tf lbg]5 clg n's]sf xfd|f c;ª\Vo kf}/vL / k|ltefx¿nfO{
hg;dIf k|:t't ul/ b]z ljsf;sf] cleofgdf ;d]t kl/rfng ug]{5 .
Jff:tjdf o; cjwf/0ffsf kl/sNkgfsf/ lbNnLsf] Pp6f c:ktfnsf] vf6df
zNolqmofkZrft kL8fnfO{ sdug]{ qmddf ljrf/ ul//x]s} a]nf g]kfndf n's]sf
5
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
k|ltefx¿sf] vf]hL ug]{ ;f]rsf] lahf/f]k0f ePsf] lyof]= . clxn] of] kl/sNkgfnfO{ xfdL
;a} ldnL cfkm\g} JolQmut ;|f]t vr{]/ k':tssf] ?kdf k|:t't u/]sf 5f}F . eljiodf of]
k|of;nfO{ lg/Gt/tf lbg'kg]{ x'G5 . t;y{ of] k':ts 5fk]/ l;Q}df ljt/0f ubf{ kl5
cfly{s ;|f]tsf] sldn] ubf{ of] ;Tsfo{df ljWgjfwf gcfcf]; eg]/ xfdLn] of] k':tsnfO{
k/n d"Nodf ljqmL ub}{ 5f}+F . cfzf 5 of] k':tsnfO{ vl/b u/]/ eljiodf o:t}
k|ltefx¿ clg ;dfh ;'wf/sf k|z+;fof]Uo sfdug]{ ;dfh;]jLx¿sf] ;kmntfsf syfsf
k':ts k|sfzgsf] sfddf lg/Gt/ nflu/xg xfdLnfO{ k|]/0ff k|bfg u/Llbg'x'g]5 .
;kmntfsf syf ;ª\sng ug{b]lv lnP/ of] k':tsnfO{ of] ¿k;Dd
NofOk'¥ofpg JolQm tyf ;ª\3;+:yfx¿sf] ;xof]u cToGt dxTjk"0f{ /x]sf] 5 .
kqklqsfsf k':tsfnox¿df uP/ k|f/lDes r/0fdf oL syfx¿ ;ª\sng u/]/ ;xof]u
k'¥ofpg] g/]z pk|]tL, ;dfrf/kq b}lgssf] sfof{no tyf ToxfFsf] k':tsfnosL od'gf
s+8]n, ;dfrf/kq b}lgssf jl/i7 kqsf/ sdn 9sfn, sflGtk'/ b}lgssf] sfof{no,
a'l4 ljsf; d08n / Toxfsf kbd axfb'/ 8fu/, Clifb]j km'+ofn nlntk'/Ù l6sf/fd
e';fn kj{tÙ g]kfn k|z+;gLo b[li6sf]0f /fli6«o ;~hfnÙ ODoflhg nlntk'/Ù s~rg
dfWolds ljBfno nlntk'/Ù n] k'¥ofPsf] ;xof]usf nflu pRr k|z+;f ub}{ cfef/ k|s6
ub{5f}+F . ;fy} sflGtk'/ b}lgs, g]kfn ;dfrf/kq b}lgs, uf]/vfkq b}lgs, cGgk"0f{ kf]i6
b}lgs, /fhwfgL b}lgs tyf cGo ljleGg b}lgs, ;fKtflxs / dfl;s kqklqsfx¿k|lt
xfdL cToGt} C0fL 5f}F, h;df k|sflzt ;dfrf/x¿sf] cfwf/df of] k':ts tof/ ePsf]
5 . ;dfrf/sf] ;|f]tnfO{ x/]s ;kmntfsf syfdf pNn]v u/]sf 5}gf} . o;sf] cy{
xfdLn] g} syfsf] l;h{gf u/]sf klg xf]Og . ljleGg kqklqsf, ;+ª;+:yf, JolQm
nufotsf ;|f]taf6 oL ;kmntfsf syfx¿ ;ª\sng ul/Psf] xf] . g]kfn g]r/ 86
sdsf o1/Tg zfSon] klg k':tsnfO{ of] ?kdf NofOk'¥ofpg' ePsf] ;xof]u cd"No 5 .
To;}u/L efiff ;Dkfbgdf ;xof]u k'¥ofpg'x'g] Clifs]z cfrfo{ tyf uf]kfnk|;fb
ahufO{nfO{ klg d'/Ld'/L wGojfbg lbg rfxG5f} .
of] ;a} k|of;nfO{ k':tssf] ¿kdf Nofpg ;j}eGbf dxTjk"0f{ e"ldsf lgjf{x
ug'{x'g] aNne ltdlN;gfsf] ;DkfbsLo of]ubfg pRr / k|z+;fof]Uo /x]sf] 5 . pxfFsf]
;xof]u gePsf] eP of] k':ts cem} k|sfzf]Gd'v dfq /xg] lyof] . kqklqsfaf6
;dfrf/ ;ª\sng, ;dfrf/nfO{ ;kmntfsf] syfsf ¿kdf k"j{n]vg, sDKo'6/
6fOlkªnufot clwsf+z sfddf pxfFsf] of]ubfg of] cleofgsf] Oltxf;df ;bf hLjLt
/xg] 5 .
k':ts ca tkfO{Fsf] xftdf 5 . /fi6«nfO{ k|ultsf] kydf 8f]¥ofpg ljz]if
e"ldsf v]ln/x]sf / cem w]/} e"ldsf v]Ng ;Sg] k|ltef / l;h{gfsf ;kmntfsf syfx¿
cWoog u/]/ xf};nf k|bfg u/Llb+b} x'g'x'G5 . cWoogkZrft\ cfpFbf lbgx¿df o:t}
k':ts k|sfzg ubf{ yKg'kg]{ / Wofg k'¥ofpg' kg]{ ljifodf oxfFsf ax'd"No / l;h{gfTds
;'emfjx¿ k|fKt x'g] g} 5g\ . wGojfb .
6
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
s0f{ zfSo
k/z'/fd ltdlN;gf
k|s[tL ;sf/fTds 5 clg hLjg klg ;sf/fTds 5 . t/ s]xL x'Fb}g / s]xL ug{
;lsb}Fg eGg] zAbx¿ gsf/fTds 5g\ . h:tf] c;Dej eGg] zJb sd{of]uL dflg;sf]
hLjgdf xF'b}g To:t} “s]xL x'Fb}g / s]xL ug{ ;lsb}Fg” eGg] jfSo laNs'n} unt / cdfGo xf]
eGg] d klg 7fGb5' . u/] s] xF'b}g / u/] h] df klg ;kmntf ldN5 . s]jn cfjZostf 5
Pp6f b[9 c7f]6, lg/Gt/ sd{of]u / c6n ljZjf; . tkfO{ xfdL ;a};Fu ;w}F ePsf], ;a}
aflx/L tTj h:t} wg ;DklQ cflb tkfO{Faf6 Pslbg 6f9f eP/ hfg ;S5 of tkfOF{nfO{
To; j:t'x¿af6 jl~rt ug{ ;lsG5 t/ tkfO{Fsf] xf};nf, lxDdt, c7f]6 / ljj]snfO{
tkfOF{sf] z/L/af6 cnUofpg ;lsFb}g . To;}sf/0f …gx'g]Ú eGg] zAb / ts{ g} glgsfnL
cfkm\gf] leqL zlQmnfO{ k|of]u u/f}F clgdfq ;a} ;lhnf] x'G5 / ;a} s'/f ug{ ;lsG5 .
xfdL ;f]R5f}F b]z sdhf]/ 5, g]tfx¿ :jfyL{ 5g t/ :jfyL{ xfdL klg ePsf 5f}F .
s;}n] s;}nfO{ 6]b}{g . ;dfg'kflts elgPsf] 5 t/ b]lvPsf] 5}g . of] b]z h'g ca:yfdf
k'u]sf] 5 eg]/ xfdL elg/x]sf 5f}F, To;sf] sf/0f g]tf jf /fhgLts bnx¿dfq geP/
tkfO{F xfdL cfkm}F klg xf}F . xfdL cfkm\gf] b]znfO{ s'Nrb}5}fF . @! cf}F ztfJbLdf t emg\
klxnfsf] bfFhf]df /fd|f / gjk|lalwx¿sf] ;fy lnP/ b]znfO{ gofF df]8 lbg ;lsG5 . t/
ug]{ sf] xf] t < gj o'jf < gofF o'u of gj Hof]tL < xfdL xf]O{g / < s] tkfO{ xf]O{g / < s]
g]kfnL dft[e"lddf hGd lnP/ ljb]zdf a;]sf g]kfnLx¿ xf]Ogg\ / < To;}sf/0f dnfO{
nfU5 of] xfdL h:tf hjfg o'jfnfO{ k|fKt ePsf] Pp6f cj;/ xf] <
xf] xfd|f] b]z ;fg]f 5 t/ oxfF s]xLsf] sdL 5}g . k|fs[lts ;f}Gbo{, vfgLx¿,
;fF:s[lts emfFsLx¿ xfd|f eljiosf] ;kgfx¿ ;fsf/ kfg]{ 7fFp x'g\ clg xfd|f ;Dklt x'g .
a'å hGd]sf] b]z oxL xf] . axfb'/ uf]vf{nLsf] d'n's oxL xf] . lsg xfdL Psh'6 eP/ cuf8L
a9\g ;s]sf 5}gf}F < lsg cfkm\gf] b]znfO{ a9L ula{nf] ?kdf k|:t't ug{ ;s]sf 5}gf}F<
cfkm\g]f Hofg /x]dfq cfkm\gf] af]nL /xG5 . To:t} b]z /x]dfq xfd|f] klxrfg Û To;sf/0f
x/]s g]kfnL gful/ssf] k|yd bfloTj b]znfO{ hf]ufpg] g} x'g'kb{5 .
s]xL xF'b}g / s]xL ug{ ;lsb}gn] w]/} s'/f lgDTofpg ;S5 . h:t} M c¿nfO{ dfq
xf]Og cfk'mnfO{ klg cuf8L a9fpg ;lsFb}g, s'g} s'/faf6 v'zL k|fKt x'Fb}g, lhGbuL / b]z
a]dtna x'g k'U5, c¿ / cfkm}FnfO{ cfkm' 3fF8f] aGg k'luG5, b]zsf] kl/l:ylt cem emg
v:sG5 . To;}ul/ s]xL u/f}F / s]xL x'g ;S5 n] klg w]/} /fd|f] ug{;S5 . h:t} M Pp6f
cgf}7f] hf]z k}bf u5{, lhGbuLdf cfgGb / hLt k|fKt u5{, ;a}af6 ;xof]u / :ofjf;L
kfOFG5, ;dfh / b]zsf nflu Pp6f dxTjk"0f{ wg aGg k'luG5, ;To ;Fusf] ;fy slxNo}
5'6\b}g, k|ult ug]{ ;Defagf a9L x'G5 .
7
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
k|f0fLsf] Hofg lnP/ cfkm\gf] :jfy{ k"/f ug{ ;+;f/sf ;a}sf] eljionfO{ cGwsf/df ws]Ng
nfUb}g . To;}n] b]znfO{ arfpg xfdL ;a}n] ;r]t gful/ssf] ?kdf e"ldsf lgaf{x ug'{
clxn]sf] h?/t xf] .
Pp6f Hofgdf/f eujfg a'4sf] cg'ofoL x'g ;S5 . Pp6f uFh8L] eujfg aGg
;S5 . Pp6f /]i6'/]G6df sfd ug]{ ;fwf/0f dfG5] ljZjsf] ;a}eGbf 7"nf] dfG5] x'g;S5 .
Pp6f ;fgf] s's'/sf] 5fp/f] h:tf] eP/ hGdg] l;+x hËnsf] /fhf x'g ;S5 . ;fgf]
;nfO{sf] sfF6Ln] hËn ;vfk kfg{ ;S5 . Pp6f sd lzlIft JolQm klg ;+;f/sf] ;a}eGbf
wgL JolQm x'g ;S5 . xfdL ;fgf b]zsf dflg;n] kl/>d u/]/ b]znfO{ cufl8 a9fpg
;S5f}F . To;}n] /fd|f] sfd ug{] ;Defjgf htftt} 5 . vfFrf] 5 xfdL leqsf] c7f]6 /
;sf/fTds ;f]r .
Jofkf/, /fhgLlt, gf]s/L, s[lif h] u/] klg ;a}eGbf a9L cu|;/ k|ltefjfg
hgzlQm eg]sf o'jf g} x'g\ . o'jf x/]s If]qdf ;ª\nUg x'g' k5{ clg x/]s tj/ / gLltaf6
cuf8L a9\g' k5{ . xfd|f lbUuhx¿sf] ;NnfxnfO{ dfu{lgb]{zgsf ?kdf k|of]u ub}{ cufl8
hfg] xf] eg] xfd|f] ef]ln cfheGbf cjZo ;'Gb/ x'g]5 . ;d:ofdf clNemP/ xf]Og g t
;d:of c¿nfO{ lbP/ g} ;kmn xf]OG5 . a¿ ;d:ofnfO{ cj;/ tyf df}sfsf] ¿kdf lnP/
l;h{gfTds ;f]rsf ;fy cl3 a9\bf csf{sf] kL8f / b'MvnfO{ klg v'zLdf kl/jt{g ub}{
Pp6f ;'Gb/ eljiosf] gS;f sf]g{ ;lsG5 .
dfG5] $ k|sf/sf x'G5g\ M klxnf] – cfkm" vfg] c¿nfO{ glbg] . bf];|f] – c¿nfO{
lbg] cfkm" gvfg] . t];|f] – c?sf] dfq vfg] / rf}yf] – cfkm" klg vfg] / c¿nfO{ klg lbg] .
of] b]znfO{ rf}yf] vfnsf] efjgf ePsf] gful/ssf] h?/L 5 . Tof] u'0f ePsf] gful/s
tkfO{, d / ;a} g]kfnL xf}F . ug]{sf] nflu h'g;'s} ;do klg z'e x'G5 . To;}n] b]zsf] nflu
s]lx ug]{ c7f]6 u/f}F, cfkm" l;h{gzLn agf}F, s] 5}g xf]Og s] 5 vf]hf}F . b]zn] dnfO{ s] lbof]
x}g d}n] b]znfO{ s] lbg ;S5' eg]/ nfuf}F .
b]znfO{ cfly{s, ;dflhs, z}lIfs tyf ef}lts nufot x/]s If]qaf6 dfly
p7fpg nflu kl//x]sf l;h{gzLn, kf}/vL / pBdLx¿nfO{ vf]h]/ pgLx¿sf] k|ltefnfO{
;Ddfg / k|f]T;fxg k|bfg ug]{] Pp6f rf]vf]] p2]Zo lnP/ tkfO{Fx¿n] ;'? ug'{ ePsf] of]
;sf/fTds cleofgn] xfdLx¿ h:tf o'jfsf] xf};nf a9fPsf] 5 . cGtdf s]xL u/f}F / s]xL
x'g ;S5 eGg] efjgf x/]s g]kfnL gfu/Lsdf /xf];\ . leqL dgb]lv u/]sf] of] d]/f] k|fy{gf /
lalGtnfO{ tkfO{Fx¿sf] …k|ltefsf] vf]hLÚ k':tsdf ;dfj]z ul/lbg'x'g cg'/f]w ub{5' .
k|sf; ahfrfo{, nugv]n, nlntk'/
-…k|ltefsf] vf]hLÚ sf] ;ª\sng ug{] qmddf xfdLn] y'k|} o'jf ;fyLx¿sf] z'e]R5f tyf
k|ltlqmofx¿ kmf]g / Od]naf6 k|fKt u/]sf lyof}F . tL ;a} efjgfx¿nfO{ o; k':tsdf
8
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
;d]6\g g;s]tf klg k|sfz ah|frfo{sf] dfld{s efjgfTds cleJolQmnfO{ xfdLn] oxfF
k|ltlglw efjgfsf] ?kdf k|:t't u/]sf 5f}F_
dflg;n] 3/sf] 5tnfO{ n'uf jf cGg ;'sfpg] clg hf8f] df};ddf 3fd tfKg]
sfddf dfq k|of]u u/]sf] kfOG5 . t/ clnsltdfq ;f]rdf kl/jt{g ug]{ xf] eg] 3fd
tfKg] sfddf k|of]u u/Lg] 3/sf] 5t / yf]/} s/];fjf/Laf6 klg y'k|} cfDbfgL ug{ ;lsg]
s'/f sf:sL :ofª\hf lgjf;L s[ifs >L zf]efs/ ltldlN;gfn] k|dfl0ft u/]/ b]vfOlbPsf
5g .
pgL 3/df cfPsf kfx'gfnfO{ ;Tsf/ ug{ xf];\ jf c¿sf] 3/df hfFbf sf];]nL
lbg xf];\, oxL ;'Gtnf g} lbg] ub{5g\ . pgL /fhgLltdf ;d]t ;lqmo JolQm x'g\ t/ klg
pgnfO{ ;a}n] /fhgLltn] eGbf klg o;} ljif]z vfnsf] v]tLaf6 a9L lrGb5g\ .
pgsf] of] gf}nf] sfo{n] ufpFdf c¿nfO{ klg pT;flxt agfPsf] 5 . gofF
;f]rn] pgsf] sdfO{ / pgsf] OHht a9fPsf] b]v]/ ufpn]x¿ klg o; k|sf/sf]
v]tLtkm{ pT;flxt ePsf 5g\ . o;n] ubf{ zf]efs/nfO{ yk kmfObf k'¥ofPsf] 5 . pgL
9
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
ca ;'Gtnfsf] kmn kmnfpg eGbf o;sf] a]gf{ / aLpaf6 a9L cfDbfgL u/L/x]sf 5g\ .
pgsf] cfufdL of]hgf o; v]tLnfO{ ufpF ufpFdf k'–Øfpg' / Ps /f]kgL hUufdf g;{/L
agfpg' /x]sf] 5 .
k|s[ltn] x/]s :yfgsf] nflu s]xL g s]xL lbPs} x'G5 . vfFrf] 5 t dfq
l;h{gzLn ;f]rsf] . yf]/} 7fpFaf6 w]/} pTkfbg lng] / k|of]udf gNofpg] u/LPsf
:yfgx¿nfO{ Jofj;flos kmfObfsf lgldQ k|of]u ug]{ . clg a9L / ;lhnf];Fu pTkfbg
ug{ ;lsg] v]tL ug]{ . /f]huf/L / cfly{s pGgtLsf] af6f] cfkm}+ agfpg] xf] g ls s;}n]
agfP/ NofOlbg] . :ofªhfsf zf]efs/ o:t} pbfx/0fLo s[ifs ag]sf 5g\ . pgsf] of]
tl/sf / o:tf] vfnsf] v]tL jf:tjdf yf]/} hUuf hldg x'g] u/La kl/jf/sf] nflu
e/kbf]{ / pkof]uL Joj;fo aGg ;S5 . h;sf] 3/ jl/kl/sf] hUuf yf]/} dfqfdf ePklg
vfnL 5 clg cfkm\gf] 3/sf] 5tnfO{ klg pkof]u ug{ ;lsg] vfnsf] 5 eg] klg of]
cfDbfgLsf] ;|f]t aGg ;S5 . o:tf] v]tL s[ifsx¿sf] nflu klg gub] afnLsf]¿kdf
pkof]uL l;4 x'g ;S5 .
@= :6«a]/L len]h
u/] s] x'Fb}g / < ;wF} km';|f] / w'nf] p8\g] le/fnf] hldg klg cfDbfgLsf] alnof]
;|f]t x'G5 . clg km'ª\u p8]sf] lg/; :yn ;'Gb/ b]lvg yfN5 . g'jfsf]6 ssgLsf
dflxnf nfdf / pgLh:tf To; e]usf % ;oeGbf a9L s[ifsx¿ clxn] cfkm\gf] ufpFsf]
p/f7 nfUbf] le/fnf] hldgnfO{ Ps} k6s cfDbfgLsf] ;|f]t / ;'Gb/tfsf] af]6 agfPsf
5g\ . klxn] g t cGg kmNg] g t /fd|f] s'g} la?jf g} pd|g] g'jfsf]6sf] le/fnf]
hldgnfO{ b]zs} Psdfq :6«a]/L len]h agfpg nfluk/L/x]sf 5g\ ssgLsf oL
ls;fgx¿ .
:yfgLo afl;Gbfsf]nflu 6fpsf] b'vfOsf] ljifo ag]sf] Tof] le/fnf] hldg klxn]
To;} v]/ uO/x]sf] lyof] . t/ ToxLFsf Pshgf :yfgLo sfdL z]kf{n] 6fpsf] b'vfO ag]sf]
hldgnfO{ :ju{emF} agfpg ;kmn eP . pgn] & jif{cl3 hfkfgaf6 NofPsf] :6«a]/Lsf]
aLpn] clxn] pQm :yfgnfO{ :6«a]/Ldo agfpg ;kmn ePsf] 5 .
le/fnf] hldgdf klg x's{g] :6«a]/L Ps k|sf/sf] emf8Lbf/ kmn xf] . ebf}
clGtdb]lv c;f]hsf] klxnf] ;ftf;Dddf o;sf] a]gf{ ;fl/;Sg' kb{5 / of] kmn
10
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
sflQssf] cGtlt/ kfSg yfN5 . o;sf] pTkfbg ^ dlxgf;Dd eO/xG5 t/ af]6sf]
:jf:Yodf klg o;sf] cjlw lge{/ x'G5 . dflxnf nfdfn] cfkm\gf] cfDbfgL gx'g] af/Ldf
:6«a]/L nufP/ jif{lbgd} ?= ! nfvhlt sdfP/ ;a}nfO{ rlst kfl/blbP . ToxL s'/f
l;s]/ csf{ s[ifs nId0f tfdfªn] klg cfkm\gf] af/Ldf :6«a]/L kmnfP / dgUo] cfDbfgL
u/] . clxn] ufpFdf :6«a]/L gnufpg] s'g} 3/ g} 5}g . s:tf vfnsf aLp nufpg],
s:tf] vfnsf] dnhn ug]{, s:tf] /f]u nfu]df s:tf] pkrf/ ug]{, sxfF nu]/ a]Rg] eGg]
cflb s'/fx¿df oxfFsf ;a}h;f] s[ifsx¿ cEo:t eO;s]sf 5g\ .
of] Pp6f cfDbgLsf] alnof] ;|f]t aGg k'u]sf]df oxfFsf ;a} s[ifsx¿ cToGt}
v';L 5g\ . pQm :6«a]/Ln] clxn] l;ª\u} ufpFs} efUo km]l/lbPsf] 5 . o:tf] vfnsf]
kmnsf] cTolws dfu b]zsf 7'nf 7'nf tf/] xf]6]nx¿df x'g] ub{5 hxfF ! s]=hL=sf] rf/
;o ?k}Fof;Dddf a]Rg ;lsG5 eg] km'6kfydf a]Rg]n] o;nfO{ k|lt s]=hL= tLg;o krf;
?k}+of;Dddf a]r]sf] kfOG5 . of] kmn ! /f]kgL hldgdf !) xhf/ af]6x¿;Dd nufpg
;lsG5 / Ps af]6df b'O{ lsnf];Dd kmN5 . h;n] ubf{ ls;fgnfO{ ! /f]kgL hldgaf6
dfq}klg jif{sf] & ÷ * nfv ?k}Fof ;Dd cfDbfgL x'G5 . :6«a]/Lsf] ;a}eGbf /fd|f] kIf
eg]sf] of] v]tL To:tf] 7fpFsf] nflu klg pko'Qm 5, hxfF ds}, ux'F, wfg jf sf]bf]h:tf
s'g} klg k|sf/sf] cGg afnLsf] pTkfbg x'Fb}g . c¿ v]tLaf6 eGbf o; v]tLaf6 lgSs}
w]/} cfDbfgL ug{ ;lsg] s'/f o; e]usf s[ifsx¿af6 k|dfl0ft eO;s]sf] 5 . of]
v]tLsf] sf/0fn] ubf{ o; e]usf o'jfx¿sf] ljb]lzg] nx/sf] cGTo ePsf] 5 eg] cem
/f]rs s'/f t ljb]z uPsf o'jfx¿ ;d]t cfkm\g} ufpF kms]{/ wdfwd :6«a]/Lsf] v]tLtkm{
nfu]sf 5g\ .
s]xL ePg / s]xL ug{ ;lsPg eg]/ 6fpsf]df xft /fVb} efUonfO{ bf]if lbg'sf]
;6\6fdf cfkm}+;Fu ePsf Ifdtfx¿nfO{ s;/L ;lxtl/sfn] k|of]udf Nofpg ;lsG5 eGg]
lrGtg ug]{ xf] eg] oxL 7fpFdf ;'g kmnfpg ;lsG5 . k|df0f ag]sf] 5 :6«a]/L v]tL .
vf;u/L w]/} hldg x'g] t/ le/fnf] ePsf]] / cGo v]tLkftL ug{ g;lsg] 7fpFsf nflu
pko'Qm 5 . h;nfO{ cfkm\gf] hldg le/fnf] / cGg pAhgL gePsf]df lrGtf 5,
pgLx¿sf] nflu of] v]tL cToGt pko'Qm x'G5, a/bfg g} ;fljt x'G5 .
#= ux'Ftaf6 cfDbfgL
s'g} klg sfd ;fgf] / 7"nf] x'Fb}g sfdk|ltsf] xfd|f] x]/fO dfq ;fgf] jf 7"nf]
x'G5 . cem cfkm\g} j/k/ ePsf j:t'x¿sf] s;/L plrt k|of]u ug{ ;lsG5 eGg]
11
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
ljifodf lrGtg ug{ ;Sof] eg] g;f]r]sf] kmfObf lng ;lsG5 . o;} s'/fsf] /fd|f]
pbfx/0f ag]sL l5g\ pd/fkf]v/f–(, kj{tsL >LdtL h;'bf a:ofn . s;}n] ;f]Rb}
g;f]r]sf] sfo{ u/]/ pgn] lbgx'F /fd|f] sdfO u/L/x]sL l5g\ .
xfdLn] 3/df kfNg] u/]sf] j:t'efpx¿sf] uf]7af6 lbgx'F lg:sg] ux'Ft To;}
kmflnlbG5f}F+ . t/ >LdtL h;'bf a:ofnn] pQm ux'Ft ;ª\sng u/]/ ljqmL u/L b}lgs
nueu &% ?k}ofF hlt sdfO ul5{g\ / c¿n] eGbf cfkm\gf] a:t'efpaf6 a9L g}
cfDbfgL ul5{g\ . tLg eO+;L / b'O{ uf]¿ kfn]/ pgL nueu lbgsf] !% ln6/ ux'Ft
;ª\sng ul5{g\ . h;'bf cfkm\gf] af/Ldf k|of]u eP/ afFsL /x]sf] ux'Ft dfq laqmL| ul5{g\ .
pgsf] ;f] sfdnfO{ klxnf klxnf ufpFn]x¿n] vf;} /fd|f] dfGb}g lyP . t/ kl5 cfP/
pgn] sdfPsf] b]v]/ / ux'Ftsf] jf:tljs dxTj a'em]/ ;Dk"0f{ ufpFn]nufot pgsf
3/kl/jf/sf ;b:ox¿n] ;d]t pgnfO{ k|z+;f u/L/x]sf 5g\ . klxnf pgsf] sfdnfO{
g/fd|f] dfGg]x¿;d]t clxn] pgLsxfF ux'Ft vl/b ug{ cfPsf]df pgL xlif{t l5g\ . of]
sfd nufgL gykL ug{ ;lsg] ePsfn] a:ofnn] c¿sf] eGbf a9L cfDbfgL ug{ ;s]sL
x'g\ .
ux'Ft ;ª\sng sf] nflu pgn] cfkm\gf] uf]7df Pp6f vfN8f] agfPsL l5g\ /
pQm vfN8f]af6 dun] p7fP/ 8«ddf /fvL lbgx'F ux'Ft ;ª\sng ul5{g\ . pgsf] o;
sfdsf] dxTjnfO{ a'em]/ cGo s[ifsx¿n] klg cfkm\gf] af/Ldf ux'Ftsf] k|of]u u/L/x]sf
5g\ . a:ofnsf] egfO{cg';f/ ;fgf] af]6 la?jfsf nflu ! ln6/ ux'Ftdf ( ln6/ kfgL
/ 7"nf] la?jfsf] nflu $ ln6/ kfgL ld;fP/ 5g'{ pko'Qm x'G5 . pgsf] o; sfo{n] ubf{
ufpFsf s[ifsx¿sf] af/Ldf /f;folgs dnsf] vkt sd ePsf] 5 . ;fy} jftfj/0f /
hldgnfO{ klg 7"nf] kmfObf k'u]sf] 5 .
12
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
sd ug{ ;lsG5 . ux'Ftsf] k|of]u cGo /f;folgs dnsf] ;§fdf k|of]u ugf{n] df6f]sf]
pa{/f zlQm klg a9\g] / af]6 la?jfdf nfUg] ls/f km6\ofª\u|fnfO{ klg gi6 ug{ ;lsG5 .
o;n] ubf{ s[ifssf] dndf nfUg] vr{ klg s6f}tL x'g hfG5 eg] jftfj/0f / df6f]nfO{
klg c;w}Fo} /fd|f] u5{ .
13
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
k9\g] / hflu/ vfg] clg ToxL klg gkfP ljb]l;g' g} kg]{ afWotf jf /x/ jf
cfjZostf < g]kfndf ljz]ifu/L o'jfk':tfsf] ljb]z knfogsf] sf/0f g]kfndf s]xL
sfd g} geP/ xf] t < xf]Og eGg] s'/fsf] k|df0f bfªsf s]xL yf¿ ;d'bfosf o'jfx¿n]
b]vfPsf5g\ . ljsNksf] vf]hL ;a}eGbf pQd pkfo xf] . cfkm\gf] k/Dk/fut k];faf6
s'g} kmfObf gePsfn]] skfn sf6\g] k];fdf ;+nUg eO /fd|} cfDbfgL ug{ ;kmn ePsf
5g\ oL o'jfx¿ . x'g t of] pgLx¿sf] k'Vof}{nL k];f xf]Og, t/ cfkm\gf] k'Vof}{nL k];f g}
cFufNg' kg]{ afWotfnfO{ tf]8]/ clg g]kfndf s]xL 5}g eGg] knfogjfbL ;f]rnfO{ tf]8]/
oxfFsf s]xL o'jfx¿ skfn sf6\g] k];fdf ;+nUg eP/ ;fFRr} g} ;fx|} /fd|f] cfDbfgL
u/L/x]sf 5g\ . Tolt dfq xf]Og, pgLx¿n] t s]xL cGo o'jfx¿nfO{ klg cfkm\gf]
Joj;fodf nufpg ;s]sf 5g\ . vf;u/L klxn] klxn] skfn sf6\g] sfd dw]zL d"nsf
o'jfx¿n] uy]{ eg] clxn] cfP/ of] sfd yf¿ hfltsf o'jfx¿n] klg ug{ yfn]sf 5g\ .
cfkm\gf] k/Dk/fut v]tLkftLsf] k];fdf cfkm\gf] hldGbf/x¿sf] ;fdGtL / ?vf] Jojxf/ /
To;dfly klg s'g} kmfObf gx'g] ePkl5 pgLx¿dWo] w]/}h;f] o'jf clxn] skfn sf6\g]
k];fdf ;+nUg eO cfkm\g} Joj;fo rnfO/x]sf5g\ .
lhNnfdf w]/};do cl3b]lv 3/]n' tyf ;fgf pBf]u sfof{non] oxfFsf a]/f]huf/
o'jfx¿nfO{ ;}n'g rnfO{ cfkm\g} Joj;fo rnfpg] ;DaGwdf tflnd lbFb} cfPsf] 5 .
sfof{non] lbPsf] cfod"ns tflnddf efu lnPkl5 o;tkm{ cfslif{t x'g] o'jfx¿ clxn]
cfkm\gf] k];f cFufn]/ cfDbfgL u/L/x]sf 5g\ . clxn];Dd pQm sfof{non] @* hgf
o'jfx¿nfO{ ;f] tflnd lbO;s]sf] 5 .
oxfF rfvnfUbf] s'/f s] 5 eg] rf}w/L ;d"bfosf JolQmx¿ pQm k];fdf cfa4
ePkl5 clxn] u|fxsx¿ pgLx¿s} ;}n'gdf a9L hfg] u/]sf] kfOPsf] 5 . pgLx¿
u|fxssf] bfx|L sf6\g], skfn sf6\g], x]o/ sn/ ug]{ tyf d;fh ug]{ h:tf sfd ub{5g\ .
ljut s]xL jif{b]lv skfn sf6\g] k];fdf ;+nUg lqe'jggu/ gu/kflnsf–@ sf @%
jifL{o j;Gt rf}w/L, u'nl/of lgjf;L #* alif{o w/d rf}w/L tyf l9sk'/ uflj; lgjf;L
lgd' rf}w/L cfkm\gf] k/Dk/fut k];fnfO{ 5f8]/ laNs'n} gf}nf] k];fnfO{ lg/Gt/tf lbP/
o;} k];faf6 x'g] cfDbfgLsf] e/df cfkm\gf] kl/jf/sf] hf]xf] dfq geO{ s]xL /sd ;d]t
hDdf ug{ ;s]sf]df ;a}hgf v';L 5g\ . pgLx¿n] o; k];faf6 b}lgs #÷$ ;o ?k}ofF
;Dd sdfpg ;S5g\ .
14
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
3/kl/jf/sf] dfof, b]zsf] df6f] clg ;fyL;FuLsf] ;fydf /x]/} klg ljb]zL
e"lddf g]kfnL kl;gf aufPsf] eGbf a9L cfDbfgL ug{ ;lsG5 . g]kfndf k9]kl5 hflu/
g} rflxg] clg ljb]zdf h'g;'s} sfd ug{ klg kl5 gkg]{x¿n] oL o'jfx¿af6 l;Sg} kg]{
s'/f olt xf] ls hflu/sf] ljsNkdf y'k|} sfdx¿ 5g\ . sfdnfO{ dxTj lb+bf o;n]
xfdLnfO{ klg OHHft lbG5 clg xfdLn] vf]h]sf] ;DkGgtf klg . yf¿ ;d'bfosf oL
o'jfx¿n] u/]sf] h:t} sfddf w]/} nufgL grflxg] x'Fbf Joj;fo ;'? ug{ c;w}Fo} ;lhnf]
5 . o:tf] vfnsf] k];f To:tf o'jfx¿nfO{ pko'Qm x'g ;S5 hf];Fu yf]/} k'FhL 5, h;n]
lard} cfkm\gf] k9fO 5f]8]sf 5g\ jf h;n] hlt ubf{ klg hflu/ kfpg ;s]sf 5}gg\
clg hf] cfkm\g} Joj;fo ug{ rfxG5g\ . sd nufgLdf klg /fd|} cfDbfgL x'g] of]
Joj;fo c¿ o'jfx¿n] klg ;~rfng ug{ ;S5g\ . hflu/af6 eGbf klg o:t}
;fgf]ltgf] Joj;foaf6 /fd|} cfDbfgL x'g] s'/f oxfFsf o'jfx¿n] k|dfl0ft u/LlbPsf 5g\ .
%= ljBfnodf k9\
k9b}\b} ;fa'g agfpFb}
;dosf] plrt k|of]u ug'{ ;|f]t / ;w}Fgsf] k|of]uem}+ kmnbfoL x'g ;Sb5 . cem
v]n]/ jf 3'd]/ dfq ljtfpg] sfddf ;fg}b]lv nfUg] xf] eg], cfTdlge{/sf] kf7 k9\b}
cfkm"eGbf 7"nfnfO{ klg l;sfpg ;lsG5 . lbkfonsf] Ps ;/sf/L ljBfnosf
ljBfyL{x¿n] cfkm\gf] k9fO ;Fu;Fu} ;fa'g agfpg] sfd u/]/ cfly{s pkfh{g u/L/x]sf
5g\ / c¿nfO{ klg l;sfO/x]sf 5g\ . km';{bsf] ;donfO{ To;} v]/ hfg glbO{ pgLx¿
cfˆg} Joj;fodf tNnLg 5g\ . oxfFsf ljBfyL{x¿ cfkm\gf] k9fOnfO{ s'g} afwf x'g glbO{
cfod"ns sfddf Jo:t /x]sf]df ;Dk"0f{ lzIfs tyf cleefjsx¿ v';L 5g\ . km';{bsf]
;dodf ukm dfq} ug]{, v]Ng] jf cGo s'g} cg'Tkfbs sfo{ ug'{ eGbf oL ljBfyL{x¿
a]n}df cfkm\gf] :j/f]huf/ tkm{ nfu]sf 5g\ . cfkm\gf] k9fOnfO lg/Gt/tf lbO{ o;/L
cfkm\g} kxndf cfDbfgL klg ug]{ oL ljBfyL{x¿ cGo ljBfyL{x¿sf] nflu k|]/0ffsf ;|f]t
klg x'g\ .
15
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
n'uf w'gnfO{ k|of]udf Nofpg ;lsg] pQm ;fa'g ahf/df c¿ ;fa'gx¿ eGbf cfwf
;:tf] / cem a9L u'0f:t/sf] ePsf] ToxL+sf k|of]ustf{x¿sf] cg'ej 5 .
k9fO ;Fu;Fu} cfo cfh{gdf nfUg' cem To;df klg cfkm\g} j/k/sf j:t'nfO{
k|of]u u/]/ cfkm\g} k];fdf nfUg' lgtfGt} gf}nf] / k|z+;gLo sfo{ xf] . pgLx¿sf] o;
sfo{af6 km';{bsf] ;do pkof]u ug{ ghfGg] ljBfyL{x¿nfO{ of] Pp6f ultnf] pbfx/0f
ePsf] 5 . km';{bdf /xg] cGo ljBfyL{x¿n] cfkm\gf] OR5f / hfFu/ cg';f/ s'g} klg
cfod"ns sfo{ ug{ ;Sb5g\ eGg] s'/f lbkfonsf ljBfyL{x¿n] b]vfPsf 5g\ . km';{bsf]
;dodf s'g} klg l;h{gzLn sfo{ ug{ ;s] ljBfyL{x¿n] eljiodf s] ug]{ xf]nf eg]/
?dlNng' kb}{g . clxn]sf u|fdL0f jf ;x/L e]usf ljBfyL{x¿n] pgLx¿sf] h:t} l;sf]
ug{ ;s]df pgLx¿nfO{ cfkm'nfO{ rflxg] vr{sf] nflu cfkm\gf cleefjsf] d'v tfls/xg'
kb}{g . wGojfbsf kfq ag]sf 5g\ ;f] ljBfnosf lj1fg lzIfs h;n] cJofjxfl/s
elgg] u/LPsf] lzIffaf6} Jofjxfl/s 1fg pknAw u/fP/ slnnf afnaflnsfnfO{
kl/>dL, cfTdflge{/ / l;h{gzLn agfpg pbfx/0fLo sfo{ u/s]fdf .
g]kfn c/lgsf] h:tf] dxfg\ d"lt{sf/sf] b]z xf] . pgn] agfPsf] d"lt{ tyf
cGo s[ltx¿ g]kfndf yf]/}n] dfq lrg]sf ePklg rLg h:tf] ljzfn /fHodf pgsf
snfs[ltx¿n] v'a} /fd|f] ;Ddfg kfpg;s]sf] 5 . c/lgsf]nfO{ tTsfnLg ;dodf rLgn]
cfkm\gf] b]zdf af]nfPkl5 pgn] km]l/ :jb]z kms{g ;s]gg\ . sf/0f pgL Ps dxfg\
d"lt{sf/ lyP . t/ g]kfn Pp6f dfq c/lgsf] b]z xf]Og of] t pgLh:tf ;of}+ / sof}+
d"lt{sf/x¿ hGdfpg] b]z xf] . log} c;ª\Vo d"lt{sf/x¿ dWo] vf;} rrf{df cfpg
g;s]sf a? ljZjsf cGo /fi6«x¿df v'a} VoftL sdfpg ;kmn Ps g]kfnL d"lt{sf/
16
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
x'g\ sfn' s'dfn], h;n] agfpg] d"lt{x¿df Ps ljz]if vfnsf] ljz]if0f e]l6G5 . pgn]
agfpg] d"lt{x¿ qmf]wk"0f{ x'G5g\ . x'g t pgL pgs} hdftdf gf}nf] gfd xf]Ogg\ t/
pgnfO{ cfkm\g} /fi6«n] eg] cem} klg lrGg g;s]sf]df pgL b'vL 5g\ .
d"lt{snfsf] ljwfdf qmf]w d"lt{snf ;fFRr} g} Pp6f c;w}Fo} ufx|f] ljwf xf] .
o;df d"lt{x¿sf] cfs[ltnfO{ qmf]wn] el/k"0f{ agfpg ;Sg'k5{ . sf7df8f}F+ ;t'Funl:yt
lji0f'b]jL dlGb/df /x]sf] ci6dft[sf, kf6gsf] wGjGt/L af/fxL d"lt{, eO/jsf] d"lt{,
kf6g dxfa'4 dlGb/df /x]sf] ah|sf] d"lt{, ah|kf0fL af]lw;Tjsf] d"lt{ cflb pgn] lbPsf
of]ubfgx¿ x'g\ . Tolt dfq xf]Og pgsf d"lt{x¿n] rLg, hd{gL, l;Fufk'/, k|mfG;,
cd]l/sf, hfkfg, sf]l/of, O6nL, d+uf]lnof, e'6fg, OG8f]g]l;of, yfONof08nufotsf
d'n'sdf c;w}Fo} /fd|f] :yfg kfpg ;kmn ePsf] 5 . pgsf d"lt{x¿ u'Daf tyf
d7dlGb/df k'Hg], ;ª\u|xfnodf cWoog u/Lg] jf cjnf]sg u/Lg] u/LG5 .
17
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
x/]s JolQm /fi6«sf] Ps c+z xf] . ;a}sfd ;/sf/n] dfq u/Llbg' kb{5 eGg]
dfGotfdf /xg] xf] eg] b]z k|ltsf] xfd|f] bfloTj s] x'g] < ;fob oxL ;f]rsf] k|]/0ff
x'g'kb{5 vf]6fª, l56fkf]v/L ;]Ddfsf @% jifL{o ;"o{ /fOn] cfkm\gf] kfFr ;o /f]kgL
hUufnfO{ lhNnfel/ s[lif ljifo lnP/ k9fOx'g] ljBfnox¿sf] z}lIfs cWoogsf] :ynsf]
¿kdf klg k|of]u u/L/x]sf 5g\ . ;f] sfdsf] nflu ;b/d'sfd lbQm]n;Fu hf]l8Psf]
uflj; vfNn]l:yt kfFr ;o /f]kgL hUufdf s[lif ;|f]t s]Gb| :yfkgf u/]sf 5g . /fOn]
;f] hUufnfO{ c¿sf] nflu dfq k|of]udf NofOlbPsf xf]Ogg\ . pgn] Pp6f cleofg ;'?
u/]sf5g\ . k"j{sf] s0ff{nL eg]/ lrlgg] vf]6fªnfO{ t/sf/L tyf kmnkm"n pTkfbg x'g]
pj{/f e"lddf kl/0ft ug{ nfluk/]sf 5g\ . o;} sfo{dfkm{t pgn] lhNnfsf
ls;fgx¿nfO{ cfw'lgs tyf j}1flgs v]tLtkm{ 8f]¥ofO/x]sf 5g . d;nf, t/sf/L,
kmnkm"n, lrof, kz'nufot ljifodf pgL ls;fg;Fu w]/}h;f] ;do 5nkmn u/]/
latfpF5g .
klxn] klxn] pgsf] ;f] s]Gb|df k|fljlws pTkfbgd} 7"nf] vr{ eof] t/ klg
pgn] cfkm\gf] w}o{nfO{ sfod} /fv]/ ldlxg]tsf ;fy ;kmn x'Fb} uP . w}o{, ldlxg]t /
nugzLntfsf] k|ltkmn :j¿k clxn] pgL cfkm\gf] cfly{s :t/ dfly p7fpg / b]z
k|ltsf] lhDd]jf/L Ps} ;fy k"/f ug{ ;kmn ePsf 5g\ . o'jf k':tfnfO{ ljb]z knfog
geO{sg} b]zd} cfw'lgs s[lif Joj;fodf nfUg'k5{ elg ;DemfO/x]sf klg 5g\ ;"o{ /fOn] .
pgn] vf]6fªs} 8fF8fufpF, 5f]/Da', atf;], lrlk|ª, ;Kt]Zj/ l5tfkf]v/L / l5tfkf]v/LnfO{
;d]6\g] u/L ;f]xL 7fpFdf Ps s[lif tflnd s]Gb klg :yfkgf u/]sf 5g\ .
18
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
b]zn] s] lbof] x}g cfkm"n] b]znfO{ s] lbg ;lsof] eg]/ ;f]Rg] xf] eg] cfkm"n]
klg w]/} kfOG5 . pTkfbg s]xL x'+bg} / sfd s]xL 5}g eg]/ z"Godf x/fpg
hfg]sfx¿nfO{ pbfx/0f k|:t't u/]sf 5g\ ;"o{ /fO{n] . pgn] cfkm"n] dfq} cfo cfh{g
u/L/x]sf 5}gg\ c¿ JolQmx¿nfO{ ;d]t /f]huf/L pknAw u/fpg ;s]sf 5g\,
s[lif;DaGwL ;/;Nnfx klg k|bfg u5{g / Ps s[lif s]Gb|sf] :yfkgf u/L cWoog ug]{
7fpF klg agfOlbPsf 5g\ . pgsf] o:tf] sfo{nfO{ olb ;+:yfut u/]/ nfg] xf] eg]
;a}nfO{ ;lhnf] x'g] lyof] . clg pgsf] sfdnfO{ k|z+;f ub}{ b]zsf cGo e]usf
JolQmx¿n] klg o;} u/L cfkm\gf] hldgnfO{ ax'hg lxtfo, ax'hg ;'vfosf] nflu
k|of]udf Nofpg] xf] eg] cfkm" / ;dfhsf] pGgtLsf] nflu c¿sf] d'v tfSg' kg]{ x'+b}g .
Hflu/n] kl/jf/ kfNg d'l:sn ePkl5 cfn]n] Pp6f xft] tfgaf6 kfFr jif{
cl3 cfkm\gf] 9fsf sk8f pBf]u ;'? u/]sf lyP . clxn] pgn] cfkm\gf] pBf]udf !
;oeGbf a9L nfO{ /f]huf/ lbPsf 5g\ . Toltdfq xf]Og pgsf] pBf]u Psn dlxnf,
c;xfo, åGå kLl8t / a]/f]huf/Lsf nflu klg cfo cfh{g ug{ ;lsg] Pp6f cf>o:yn
ag]sf] 5 . sfd vf]Hg cfpg] a]/f]huf/ o'jfx¿nfO{ pgn] lgz'Ns cfjf; ;'ljwfsf ;fy}
;Lk ljsf; tflnd / dfl;s # xhf/b]lv * xhf/ ?k}of;Dd kfl/>lds lbb} cfPsf
5g\ . 3/]n' 9fsf sk8fsf] xft] tfgnfO{ d"Vo Joj;fo 7fGb} /ª\lug wfuf] v]nfpg]
cfn]h:tf o'jfx¿ clxn] t]x|y'ddf w]/} 5g . Dofªn'ª ahf/ / o;sf cf;kf;sf
uflj;x¿ clxn] 9fsf sk8fsf] cf}Bf]lus If]q ag]sf] 5 . oxfFsf pBdLx¿n] u|fxssf]
19
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
dfucg';f/ tGgf, ;f8L, k5\of}/f, 6f]kL, ;n, sldh, sf]6, ?dfn, unaGbL, s'tf{
;njf/h:tf sk8f tof/ u/Llbg] ePsfn] j:t' ljqmLdf jf jhf/ cefjsf] s'g} ;d:of
5}g .
oxfF ;a} pBf]ux¿ 3/]n' pBf]udf btf{ geP klg % ;osf] xf/fxf/Ldf
Joj;foL /x]sf] / emG8} @) xhf/ JolQm o:tf] pBf]udf ;++nUg /x]sf 5g\ . k/Dk/fut
;LknfO{ j[l4 u/]/ u|fxssf] dfucg';f/sf] /ª\u, a'§f, aTt', /fv]/ z'eljjfx, :jfutd,
z'esfdgf, pkxf/ tyf cf–cfkm\gf ljleGg gfd /fv]/ tof/ u/Lgfn] 9fsf sk8fsf]
cfsif{0f emg} a9]sf] 5 . Toltdfq xf]Og oxfF pTkflbt 9fsf a]nfot, cd]l/sf, hfkfg,
hd{gnufot ;d'b|kf/sf d'n'sdf klg k'u]s]f 5 .
x/]sn] hflu/ g} 5f]8]/ o:tf] Joj;fo ug'{ kb{5 eGg] ;Gb]z lbPsf xf]Ogg\ oL
pBdLx¿n] a? logLx¿sf] ;Gb]z olt dfq xf] ls hflu/ vfO/x]sfn] ;d]t o:tf]
Joj;fodf /dfpg ;s]sf 5g\ eg] hflu/ kfOPg eg]/ ef}+tfl/P/ lx8\g]x¿nfO{ /fd|f]
ljsNk of] klg x'g;S5 . Dofªn'ª t]x|y'dsf /fdl;+x cfn]du/nufot To; e]usf cGo
sd{rf/Lx¿n] k/Dk/fut hflu/nfO{ 5f]8]/ 9fsf sk8f pBf]usf] :yfkgf u/L cfDbfgL
;Fu;Fu} w]/}sf] nflu cj;/sf] ;|f]t ;d]t ag]sf 5g\ .
20
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
(= km"n}km"nsf] 6f]n
hldgsf] k|of]u v]tLsf nflu dfq geP/ dfgjLo cfjZostfsf cGo y'k|}
pTkfbgdf ug{ ;lsG5 . jftfj/0f, hldgsf] ef}uf]lns agf]6sf] cfwf/df ljleGg s[lif
pTkfbg ug{ ;lsG5 eg] :yfgLo cfjZostf cg';f/sf] pTkfbgdf klg k|of]u ug{
;lsG5 . hldg pTkfbgsf nflu, cfjZostf dflg;sf] nflu . pbfx/0f /fhwfgLsf]
pQ/klZrdl:yt xnrf]ssf ;'lgtf >]i7, sfG5f k't'jf/ tyf ;'rgf ljefusf k"/fgf
kmf]6f] kqsf/ lji0f'g/l;+x/f0ff . logLx¿n] cfkm\gf] hldgdf ljleGg k|sf/sf km"nx¿
km'nfP/ sf7df8f}Fsf w]/} 7fpFdf ljqmL ub}{ cfkm\gf] cfDbfgLnfO{ cem j[l4 u/L/x]sf 5g\ .
pgLx¿sf] k"mnsf] pTkfbg olt w]/} 5 ls tL k"mn PSn}n] l6Kg gEofP/ c¿sf] ;xof]u
;d]t lng k/]sf] 5 . tL km"nx¿ sf7df8f}Fsf w]/} 7fpFx¿df 3/ tyf dlGb/df
k"hfcfhfsf nflu eg]/ nlug] u/LG5 . k"hfdf k|of]u u/Lg] oL km"n k|ltd'7f % ?k}ofF
hltdf a]Rg] u/LG5 h;n] ubf{ ;'lgtfsf] kfFr hgfsf] kl/jf/sf] vr{ 6/]sf] 5 .
To;}u/L pQm :yfgdf sfG5f k't'jf/n] klg Ps /f]kgLdf kx]nf] / gj/ª\uL km"n
nufPsf 5g\ . Psb'O lbgsf] cGt/df c9fO{ ;o ?k}Fof hlt pgL o;} km"naf6
sdfpF5g\ . jiff{ofddf nufPsf ;okqL / dvdnL km"nsf] cfDbfgL klg cToGt} /fd|f]
5 . o:tf] km"naf6 dfq} pgn] ltxf/df % xhf/ ?k}Fof hlt yk cfDbfgL ug{ ;S5g\ .
km"n Jofj;foaf6} pgsf] rf/ hgf kl/jf/ kflnPsf] 5 .
v]tL ug{ klg ;lhnf], wfg / ds}eGbf a9L / afx|} dlxgf cfDbfgL x'g] o:tf]
km"n Joj;foaf6 Oru'+gf/fo0f uflj;sf w]/}h;f] kl/jf/x¿ kflnPsf dfq} xf]Ogg\
;a}hgf ;Gt'i6 klg 5g\ . df6f] pa{/ x'g], w]/} hUuf To;} v]/ hfg] / df};dsf] sf/0fn]
afFemf] x'g] v]taf/Lsf] nflu o:tf] v]tL jf Joj;fo pko'Qm x'g ;S5 . cfkm\gf] af/L jf
v]t gx'g]n] klg ahf/sf] dfu x]/]/ v]t af/L ef8fdf lnO{ o:tf] Jofj;fo ug{ ;S5g\ .
21
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
cfjZostf / df};dnfO{ Wofgdf lbP/ hldgsf] plrt k|of]u ug]{ xf] eg] k|s[ltsf]
j/bfg of] g]kfndf s'g} g]kfnL u/LjLsf] ljz]if0f le/]/ afFRg' kb}{g .
sf7df8f}Fsf w]/} 7fpFx¿df 3'Dg] xf] eg] ToxfF y'k|} k|sf/sf dgdf]xs /
Oiof{nfUbf sfi7af6 ag]sf ljleGg k|sf/sf snfs[ltx¿ b]Vg ;S5f}+ . sf7df8f}Fsf
ljleGg :yfgx¿ cem ljif]zu/L sf7df8f}Fsf] d'6' elgg] j;Gtk'/ / 7d]nsf k;ndf
;hfOPsf ljleGg sfi7snfsf j:t'x¿n] ;a}nfO{ Ps k|sf/sf] cfsif{0f u/]sf] kfOG5 .
To:tf sfi7af6 ag]sf snfs[ltx¿ sf7df8f}F+ ;x/sf ljleGg xf]6]n, /]i6'/]G6, 3/ tyf
sfof{nox¿df ;hfj6sf] nflu /fVg] u/LG5 .
3/sf a}7s ;hfpg xf]; jf s;}nfO{ pkxf/ lbg tL j:t' n}hfFbf ;a}nfO{
ltgdf k/]sf] kl/>d b]v]/ v'nb'nL ePsf] x'g;S5, t/ tL j:t' agfpg] cg'xf/ ;fob
xfdL sNkgf ug{ ;Sb}gf}+ . o:tf] /fd|f] / cfsif{s snfs[ltx¿sf] lgdf{0f ug]{
JolQmx¿sf] af/]df eg] xfdL ;a}hgf cEo:t eg] kSs} 5}gf}+ . dxn / dlGb/df ;lhg]
cfs{ifs / dgdf]xs snfs[ltx¿ g]kfn / ef/tsf] ;Ldfdf /x]sf] w]/} em'k8Lx¿af6
pTkfbg x'g] ub{5 . tL sfi7snf lgdf{0fdf lk5l8Psf cflbjf;L ;d'bfo ;lqmo 5g\
hf] b;uhf glhs}sf ufpFdf a:5g\ . tL x'g cNk;ª\Vos elgg] /fhj+zL, dfemL /
ugufO{ hfltx¿ .
22
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
ePsf] 5 . lj1fgn] pTkfbg u/]sf] d]l;gn] rfx]sf] cfsf/ lbg ;lsg] k|ljlwsf] cufl8
pgLx¿sf] ;Lk / Ifdtf ;u/dfyf eGbf cUnf] 5 . ;'Gbf crDd nfU5 pgLx¿ cfkm\gf]
snfs[ltsf] lgdf{0f ubf{ g s'g} kmf]6f]sf] ;xf/f lnG5g\ g t s'g} j:t'sf] g} . pgLx¿
To:tf snfs[lt cfkm\gf] sNkgf / dgleqsf] kmf]6f] x]/]/ agfpg] ub{5g\ . of] ;Lkn]
a};faf8Lsf !^ 3/kl/jf/ cfkm" / cfkm\gf] kl/jf/sf] hf]xf] u/L/x]sf 5g\ . ;docg';f/
rNg klg hfg]sf oL ;h{sx¿ ebf}, c;f]h / sflQsdf cfkm\gf] snfnfO{ rDsfpF5g
clg afFsL+ ;do v]tLkftLdf /dfFp5g\ .
23
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
ds} v]tL ug'{ kg]{ hUufdf pv]n]/ kmfNg'kg]{ 3fF; /f]Kbf s;n] :ofjf;L lbG5 / <
t/ gofF ;f]r / tl/sf ckgfpg]n] c¿n] s] eG5g ;'g]/ a:b}gg\ . cfkm"n] kl/sNkgf
u/]sf] eljionfO{ ;fsf/ agfpg} tNnLg /xG5g\ . tgx'F u0ffbLsf Ps ls;fg jfdb]j
vgfnn] ds} nufpg] af/Ldf 3fF; /f]k]/ ;dfhsf] cuf8L gf}nf] sfdsf] ;'?jft u/]sf
5g\ . /fd|f] cfDbfgL ug{ ;lsG5 eg]/ b]vfO{lbPsf 5g\ .
vgfnn] v]taf/L / jgkfvfdf To;} pd|g] k/Dk/fut 3fF; v]tL u/]sf eg]
xf]Ogg\ . @)%$ ;fnlt/ 3fF; v]tL;DaGwL kf]v/fdf cfof]lht Ps xKt] tflnddf
;xefuL ePkl5 pgn] hLjgdf klxnf]k6s 3fF;sf] dxTj a'em\g ;s]sf lyP . To;kl5
pgn] pGgt hftsf 3fF;sf a]gf{ / ljp lsg] clg vghf]t u/L 3fF; /f]k]/ cGg
afnLhlQs} uf]8d]n u/], kfgL nufP / dnvfbsf] Joj:yf u/] . Vfgfnn] 3fF; v]tL ;'?
u/]s} jif{ $% xhf/sf] aLp / a]gf{ a]Rg ;kmn klg eP . rf/ d'/L ds} klg gcfpg]
pgsf] af/Ldf $% xhf/sf] 3fF; pld|Pkl5 pgL cem xf}l;P / To;kl5 pgn] yk
af/Ldf 3fF; nufP . clxn] pgsf] @@ /f]kgL af/Ldf :6fOnf], d7, km/]6, lkg -abfd]
3fF;_ HjfOg r]h, OlklnkL, lsDa', a8x/, /fOvlgof], hf} jlif{d, ax'jifL{o lsDa', lxpb]
e]h, 6fFsL 8fn]3fF; cflb 8]9 bh{geGbf a9L ljsf;] 3fF; 5g\ .
;'?sf] Ps df};ddf pgn] cfkm\gf] ds} nufpg] af/Ldf 3fF; /f]k]/ #) xhf/
?k}Fofsf] cfDbfgL u/]kl5 pgsf] sfdnfO{ g/fd|f] dfGg]x¿;d]t pgsf] pQm sfo{af6
k|efljt ag]sf 5g\ clxn] . pgn] 3fF;af6 dfq} jflif{s () xhf/ ?k}Fof hlt cfDbfgL
u5{g\ . pv]n]/ kmfNg'kg{] 3fF; af/Ldf /f]k]sfn] ;'?sf jif{df l5d]sLn] pgnfO{ duh
km':s]sf];Dd eg]sf lyP . eljionfO{ cem ;'Gb/ agfpg gofF / l;h{gzLn lrGtgsf]
dxTj ga'em]sf ufpn]n] 3fF; a]r]/ klg k};f cfpF5 eg]/ w]/} kl5;Dd klg kTofpg
;s]sf lyPgg\ . kl5 3fF; v]tLaf6 /fd|f] cfDbfgL x'g] b]v]kl5 pgnfO{ ;'?df lv;L
ug{]n] ;d]t 3fF;sf] v]tL ug{ yfn]sf 5g\ .
pgn] pdf/]sf 3fF;dWo] :6fOnf] / jlif{d gfdsf 3fF; a9L kf]l;nf] / b'lwnf]
x'g] u/]sfn] ;a}hgf oxL 3fF; g} vf]Hg cfpg] u5{g . :6fOnf]sf] aLp k|ltlsnf] ;o /
jlif{dsf] aLp @ ;odf lsGg] u/]s]f vgfns]f egfO 5 . a9L vkt x'g] ePsfn]] oL
3fF;x¿ c¿eGbf cln a9L dxFuf] klg 5 .
o;/L pdfl/Psf] 3Ff; a]Rgsf nflu pgnfO{ ahf/sf] s'g} ;d:of 5}g .
ufpFdf /x]sf ljleGg u}/;/sf/L ;+:yf / kz' ;]jf sfo{fno pgsf] 3fF; lsGg pgs}
24
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
3/df cfOk'U5g\ . pgn] cfkm\gf] 3fF; a]Rg ahf/;Dd wfpg' kb}{g h;n] ubf{
oftfoftdf nfUg] vr{ / b'Mv ;a} s6f}tL x'ghfG5 .
;j} ufpFn]nfO{ x'g] ;:tf] / /fd|f] d]l;g agfpg] gu]Gb| s[ifsx¿sf] nflu b]jtf
g} ;fljt ePsf 5g\ . pgn] k|of]u ug]{ ;fdfgx¿ klg vf;} dxFuf] 5}g . pgn] d]l;g
agfpg k"/fgf] ;fOlsnsf] k|m]d, u]o/, l6NnL, r}g, uf]a/ Uof;sf] 8G8L, h:tfkftf /
sf7 k|of]u u/]sf 5g . o;/L sfd gnfUg] egL kmflnPsf k"/fgf d]l;g/L j:t'x¿af6
25
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
pgn] agfPsf] d]l;gsf] nfut dfq @ xhf/ 5 . v'§fn] rnfpg ldNg] o; d]l;gdf
wfg emfg{ sf7sf] kftfdf ;fOsnsf ltNnLn] bfFt agfOPsf] 5 . h;n] ubf} afnLsf]
gn / k/fn d]l;gdf c8\sb}g . aTtfpFbf v]/ uPsf] afnLnfO{ ;FufNgsf nflu eg]/
pgn] o;df h:tfsf] kftf sf6]/ Ps lsgf/df k+vf agfPsf 5g . pQm d]l;gaf6
emfg{] / aQfpg] b'j} sfd Ps}k6s ug{ ;lsG5 . o;df sfd ug{sf nflu @ hgf
JolQmsf] h?/L kb{5 . pgn] @ jif{b]lv oxL d]l;gaf6 cfkm\gf] afnL leq\Øfpb} cfPsf
5g . ;lhnf] ePsfn] ufpFsf cGo s[ifsx¿n] klg o;}af6 sfd rnfpg] u/]sf] 5g\ .
pQm d]l;gn] ! 306fdf !@ d'/L ;Dd wfg emfg{ / aQfpg ;S5 . pgn] agfPsf]
d]l;gdf df]6/ h8fg u/]/ :jrflnt klg agfpg ;lsg] ;Defjgf /x]sf]5 .
ufpF3/df sfd gnfUg] eg]/ kmflnPsf ;fdfgx¿ kmf]x/sf ;|f]t x'g\ . t/ ;Lk
/ a'l4n] ltg} kmf]x/nfO{ df]xf]/df kl/0ft ug{ ;kmn ePsf zfxsf] sfdsf] k|z+;f /
k'/:sf/ ufpFn]n] lbg ;'? u/L;s]sf 5g\ . d]l;g ;:tf] / ;'ne ePsfn]] klg
s[ifsx¿n] pgsf] d]l;gsf] dfu a9L u/]sf 5g\ . pgsf] o; k|sf/sf] sfdn] Psflt/
v]/ kmflnPsf j:t'x¿sf] /fd|f] Joj:yfkg x'g ;s]sf] 5 eg] csf{lt/ pgn] agfPsf]
d]l;gsf] nfut klg sd ePsf] 5 . bf]xf]/f] kmfObf lng ;s]sf 5g\ pgn] .
c;L k|ltzt eGbf a9L hgtf s[lifdf lge{/ /x]sf] xfd|f] h:tf] b]zdf s[lifdf
cfw'lgsLs/0f x'g] xf] eg] xfdL c¿ b]zsf] s[lif pkhdf lge{/ kg'{ kb}{glyof] . clxn]
xfd|f] b]zdf s[lif If]qdf vf;} w]/} s[lif;DaGwL s'g} j}1flgs cljisf/ ePsf] kfO{Fb}g .
dfq s]xL ;Lldt JolQmx¿n] ;Lldt dfqfdf s[lifsf] nflu cfjZos kg]{ k|ljlwsf]
ljsf; u/]sf 5g\ . h'g ;fdfGo s[ifssf] kx'+r aflx/ 5g\ . lrtjg df8Lsf g/]Gb|
zfxn] agfPsf] d]l;gnfO{ Jofj;flos pTkfbgdf a9fpg] xf] eg] v]/ uPsf ;dfgsf]
;b'kof]u / s[ifsn] ;lhn} pkof]u ug{ ;Sg] o:tf y'k|} cf}hf/sf] pTkfbg xfd}|
ufpF3/df n's]sf k|ltefn] klg ug{ ;S5g\ .
26
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
!#= h/fsnf
elgG5 of] ;+;f/df sfd gnfUg] JolQm, j:t' / 7fpF s'g} klg 5}g . ;Lk /
a'l4sf] k|of]u u/]/ cfsf/ g} gePsf] 9+'uf] b]jtf aG5 clg v]/ kmflnPsf j:t'
;'Gb/tfsf] ;|f]t x'G5 . ;'g;/L, O6xl/sf /f]hg /fO{ o:t} g/fd|f]nfO{ Kof/f] clg sfd
gnfUg]nfO{ ax'd"No agfpg hfGg] / ;Sg] cAan JolQm ag]sf 5g\ . gbLn] aufP/
NofPsf] h/f xf];\ of af“; sf6]/ bfp/fsf ¿kdf k|of]u ug{ /flvPsf] km]b xf];\, pgsf]
xftdf k/]kl5 s'dfn]sf] xftdf k/]sf] df6f] em}+ eOxfN5g\ . /f]hgn] ?vsf ljleGg h/f
tyf sfd gnfUg] sf7x¿af6 lgSs} g} /fd|f] snfs[ltx¿ agfP/ :jb]z tyf ljb]zdf
/fd|};Fu laqmL| u/L cfDbfgL u/L/x]sf 5g\ .
pgsf] xftdf k/]sf o:tf sfd gnfUg] h/f tyf afF;af6 pgL sf7df8f}Fsf]
w/x/fb]lv cd]l/sfsf] 6\jLG; 6fj/;Ddsf] b'?:t} snfs[lt agfpg ;S5g\ . pgL k|fo
o:t} h/faf6 aGg] cgf}7f] snfnfO{ d"t{ ?k lbg k|foM h/f ltvfl//x]sf x'G5g\ . w]/}sf
nflu ;'s]sf] h/f s]xL xf]Og t/ /f]hgsf cf“vfdf eg] o;df ;wF} snfTds cfs[lt
gflr/x]sf x'G5g . pgL o;af6 ljleGg snfs[ltx¿ h:t} clhË/, ;k{, kfgLxf“;, rLn,
as'Nnf, k/]jf, ;'uf cflbsf] cfs[lt agfpF5g\ . logn] agfPsf] h/fsnf k|wfgdGqL
lgjf;b]lv ;fdfGo dhb'/sf] 3/;Dd ;hfj6sf] cfsif{s j:t' aGg;s]sf] 5 . Tolt
dfq xf]Og pgn] agfPsf] h/fsf snfs[ltnfO{ O6xl/df x'g] sfoqmdx¿df pkxf/ jf
kbs lbgsf nflu klg lsGg] u/LG5 . o;}sf/0f pgn] cfkm\gf] 3/nfO{ g} Uofn/Lsf]
:j?k lbPsf 5g . o;sf cltl/Qm pgL ljleGg ;d'xnfO{ o;;DaGwL tflnd klg
lbO/x]sf 5g\ . pgsf] o; h/fsnfnfO{ l;Fufk'/, xªsª, cd]l/sf nufotsf b]zx¿af6
dfu cfO/x]sf] 5 .
To;f] t Ps ;do pgL :jo+ klg d'n'sdf s]xL x'Gg eGb} l;Fufk'/ uPsf lyP .
ToxL+ l;s]s]f snfsd{n] clxn] pgsf] 5lj plhNofO/x]sf] 5 . l;Fufk'/df c/af}+ 8n/
nufgL u/]/ af“; / h/f snfsf] Jofj;flos pTkfbg ePsf] b]v]kl5 pgdf klg o:t}
sfd ug]{ OR5f hfu[t eP/ cfof] . h/fsnf;DaGwL tflnd lnP/ g]kfn kms]{kl5 cfkm\g}
3/af6 pQm sfd ;'? u/]sf /fOn] ToxL Joj;foaf6 clxn] dgUo] cfDbfgL u/L/x]sf
5g\ .
O6x/L ahf/ klZrd dgzfGt /]i6'/]G6;Dd k'Ug] xf] eg] klg pgsf]
snfsf}zn a'em\g ;lsG5 . udL{sf a]nf lr;f] lkpb} xf];\ jf hf8f]df tftf] skmL,
27
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
x/]ssf cf“vfdf pgsf snfs[lt ;lhn} kg{ ;S5g . 3/ / /]i6'/]G6nfO{ Uofn/Lsf ¿kdf
ljsf; u/]sf /f]hgn] ef/t, Sofg8f, a|'gfO{, hfkfgnufotsf b]zx¿df l;h{gf k7fP/
cjf8{ xft kfl/;s]sf 5g\ .
;a}n] /f]hgsf] h:t} snfsfl/tf hfGg' k5{ eGg] klg xf]Og . k|s[ltn] ;a}nfO{
s]xL g s]xL ;Lk / snf lbPs} x'G5 . cfkm";Fu ePsf] IfdtfnfO{ lrg]/ k|of]udf Nofpg]
xf] eg] of] b]zdf a]/f]hu/Lsf] ;d:of afn'jfdf x/fPsf] l;of] em}+ vf]Hg' kg]{ x'G5 .
O6x/Lsf /f]hg /fO{sf] h/fsnf jf:tjd} gf}nf] / cToGt} ;[hgzLn sfo{ xf] . o;
sfo{af6 pgn] k|lti7fsf ;fy;fy} cfDbfgL klg /fd|};Fu ug{ ;s]sf 5g\ . To;}n]
/f]hgsf] h/fsnf h:t} g]kfnsf c¿ y'k}| /f]hgx¿n] kftsnf jf af]qmfsnf jf cGo
s'g} snfsf] ;'?jft kf] ug]{ xf] ls < OHht / wg b'j} k|fKt ug]{ :yfg cfkm" j;]s}
7fpFdf x'g] ub{5 .
kf]v/f glhs}sf] x]Dhf ufpFsf b'O{ tGg]/L o'jf lji0f' kf}8]n / n]vgfy kf}8]nn]
cfw'lgs s[lif kmd{ ;~rfng u/]/ cfkm\gf] 3/cfFugnfO{ g} ljb]zdf ;/xcfDbfgL x'g]
ynf]sf] ¿kdf ljsf; u/]sf 5g\ . o;sf nflu pgLx¿n] ;'¿df pQm ufpFs} uf}/Lz+s/
dfWolds ljBfnosf] emf8L hUUff ef8fdf lnP/ t/sf/L v]tL ;'? u/]sf lyP . clxn]
pgLx¿n] pQm 7fpFdf !% /f]kgL hUuf ef8fdf lnO{ s[lifdf cfw'lgsLs/0f ;Fu;Fu}
ljljwLs/0f klg ckgfPsf 5g\ . pgLx¿sf] kmd{df t/sf/Lx¿ dfq} xf]Og !% j6f
b'x'g] ufO{, ^ xhf/ j6f hlt s'v'/f / lasf;] 3fF; klg pdfl//x]sf5g\ . kmd{sf] 5]j}df
;fgf] kfgL kf]v/L, cf/fd ug{] 6x/f], sfdbf/ ;'Tg] sf]7f / bfgf agfpg] d]l;g klg 5g\ .
cem pgLx¿n] ahf/df Pp6f k|]m; xfp; klg vf]n]sf 5g . bfgf / ;/;fdfgsf nflu
pgLx¿ kf]v/f / slxn] gf/fo0fu9;Dd df]6/;fOsndf s'lb/xG5g . ;fyL efO;“u klg
/dfOnf] x'g] 7fp“df k'u]s} x'G5g . pgLx¿sf] nugzLntf b]v]/ w]/} ufp“n] 5Ss k5{g .
pgLx¿sf] o; sfdaf6 k|]/0ff lnP/ pgLx¿s} pBdzLntfsf] l;sf] ug]{ klg y'k|} 5g\ .
pgLx¿s} pBdzLntfsf] l;sf] ugf{n] clxn] kf]v/f glhs}sf] x]Dhf ufpFs} :j?k
km]l/Psf] 5 . clxn] pgLx¿ t/sf/L, kmnkm"n, cG8f, s'v'/f, b"w / dnaf6 dgUo]
cfDbfgL u/L/x]sf 5g\ .
logLx¿n] cfkm\gf] k9fOnfO :gfts ;Dd nu]/ k"/f u/]sf 5g\ . hflu/ vfg]
jf ljb]z uP/ k};f sdfpg] sfdaf6 c;kmntf gkfPkl5 cfkm\gf] k9fOsf] 1fgnfO{
28
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
lolgx¿n] cfkm\g} Joj;fodf vr]{ . kmn:j?k logLx¿ clxn] cfkm" dfq} cfDbfgL
u/L/x]sf 5}gg\ c¿nfO{ klg /f]huf/L lbO/x]sf 5g\ . $ hgfnfO{ :yfoL sfdbf/sf
¿kdf /fv]sf 5g eg] cGonfO{ ;docg';f/ egf{ u/L sfddf nufpg] u/]sf 5g\ .
;'?sf lbgdf logLx¿n] cfkm\gf] sfddf w]/} afwf / 3f6f ;xg' k/] klg kl5Nnf]
;dodf cfP/ ;kmn ePsf /x]5g\ . k9]n]v]sf dfG5]n] v]tLkftL ug{ x'Fb}g eGg]x¿ klg
ufpFdf y'k|} /x]sf] pgLx¿sf] cg'ej 5 . clxn] pgLx¿ pQm kmd{sf] Joj:yfkg ug]{
sfdx¿ dfq} u5{g\ . v]taf/L jf kmd{df sfd ug{sf nflu pgLx¿n] ljleGg
sfdbf/x¿nfO{ /fv]sf 5g\ .
pgLx¿n] sfd ;'? ug]{ a]nfdf ufpFdf Jofj;flos t/sf/L v]tL lyPg .
logLx¿s} sfd b]v]/ To; ufFpdf dflg;df klg t/sf/L a]r]/ k};f sdfpg ;lsg]
/x]5 eGg] r]tgf cfof] / pgLx¿ dWo] clxn] () k|ltzt hlt ufFpn] oxL Jofj;flos
t/sf/L v]tL / s'v'/fkfng u/L/x]sf 5g\ .
ldlxg]t gu/L yfndf k:s]sf] eft klg d'vdf kb}{g . ljZjsf] s'g} klg
7fpFdf kl/>d gu/L cfh{g ug{ ;lsGg . To;f] xf] eg] cfkm\g} 7fpFdf cfkm\g} kl/>d
nufP/ lsg sfd ;'?gug]{ < u/] x'G5 eGg] pbfx/0f kf}8]n aGw'x¿n] b]vfOlbPsf 5g\ .
29
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
of] ;+;f/ lhTg]x¿sf] xf] . h;n] ;docg';f/ sfd nfUg] t/ c¿sf] eGbf
km/s / gf}nf] sfd ub{5 plx ljh]tf aG5 . afFsL ;+;f/ p;}sf] x'G5 . o:t} ljh]tf
ag]sf5g\ sf7df8f}F, 7d]n uNsf]kfvfsf ;fg'sfhL >]i7n] . s'lsª ljbfp6 UofF; cyf{t
UofF; ljgfg} vfg]s'/f ksfpg ;lsg] Psbd} gf}nf] k|ljlw kQf nufP/ ljh]tf ag]sf x'g\
;fg'sfhL >]i7 . vfgf ksfpg rflxg] UofF; tyf OGwgsf] vkt z"Go /xg] of] k|ljlwsf]
nflu ;fg'sfhLn] ljleGg k|sf/sf kmf]x/x¿ ;ª\sng u/L To;nfO{ la|s]6 agfO{ cfuf]
afNg ;lsg] u/L tof/ u/]sf 5g\ . pgsf] of] k|ljlw kmf]x/ / ;f}o{phf{nfO{ OGwgsf]
j}slNks ;|f]tsf] ¿kdf k|of]u ug{ ;lsg] k|ljlw xf] . pgsf] o; k|ljlwaf6 l;;f,
Knfl:6s / l6gafx]ssf 3/d} pTkfbg x'g] ;a} lsl;dsf kmf]x/x¿nfO{ k|of]u u/L
;"o{sf] tfkaf6 clxn]sf] eGbf cfwf vr{df g} phf{ lgsfNg ;lsG5 .
of] k|ljlwsf] ljsf;sf] nflu w]/} ldlxg]t u/]sf lyP ;fg'sfhLn] . @)%(
;fndf ljZj a}+ssf] @) jif]{ hflu/af6 cjsf; kfPkl5 ;fg'sfhL >]i7 o:tf] vfnsf]
k|ljlw l;Sgsf nflu cd]l/sf, 8]gdfs{ nufotsf d'n'sdf uPsf lyP . cy{zf:qdf
:gfts u/]sf / lj1fg ;DaGwL s'g} k|fljlws tflnd glnPsf pgn] oxL k|ljlwnfO{
Jofj;flos ¿kdf leqfP/ cGt/f{li6«o :t/sf] k'/:sf/ ;d]t xft kfg{ ;kmn ePsf
5g\ . kmf]x/ / ;f}o{ pmhf{nfO{ OGwgsf] j}slNks ;|f]tsf ¿kdf k|of]u / lj:tf/ u/]s}
sf/0f pgnfO{ olt gfdL k'/:sf/ lbOPsf] xf] . aLaL;L jN8{ / Go"hljs ;fKtflxsn]
@))& df u/]sf] k|ltof]lutfdf >]i7n] JolQmut tj/df kfFr jif{cl3dfq :yfkgf u/]sf]
lbuf] k|ljlw ;+:yfn] pTs[i6 tLgdWo]sf] k'/:sf/ lhTg'ePsf] xf] . pQm k'/:sf/sf] /sd
!) xhf/ cd]l/sL 8n/ /x]sf] 5 .
of] k|ljlw /fhwfgL / /fhwfgL aflx/sf yf]/} lhNnfdf dfq k'u]sf] eP tfklg
sf]nlDaof, o'lgel;{l6b]lv :k]g, g}/f]aL / OG8f]g]l;of tyf sDaf]l8ofdf ;d]t pgn]
cfkm\gf] cg'ej ;f6f;f6 ug{ ;kmn ePsf 5g\ . pgsf] o:tf] u/Lad'vL k|ljlwnfO{
ljb]zLn] dfq b]v]sf]df pgL Ps k|sf/n] b'vL klg 5g\ .
o:tf] vfn] k|ljlw g]kfnnfO{ dfq xf]Og ljZjsf ;a} b]zx¿nfO{ cToGt}
cfjZos 5 . ljZjsf ;a} b]zx¿df OGwgsf] nflu eg]/ jg tyf e" ljgf; ug]{
u/LG5 . o:tf] vfn] k|ljlwdf jg ljgf;nufotsf Iflt sd x'g] / cfkm\g} b]zsf]
k|fs[lts ;|ft] ;w}Fgsf] e/k'/ pkof]u u/L sd nfutdf bL3{sfnLg pmhf{ lgsfNg
;lsG5 .
30
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
o:tf] vfn] k|ljlwnfO{ cem lj:tf/ u/L b]zsf] ;x/L tyf u|fdL0f e]ux¿df Jofj;flos
¿kdf g} ljsf; ub{} nfg ;lsPdf clxn]sf] UofF; tyf OGwg cefjnfO{ ;d]t x6fpg
;lsG5 . csf]{lt/ o; k|ljlwdf ljleGg k|sf/sf kmf]x/x¿nfO{ k|of]u u/Lg] ePsfn]]
jftfj/0fnfO{ ;d]t hf]ufpg d2t k'Ug hfG5 .
;fg'sfhL >]i7sf] o:tf] k|ljlwn] UofF; cefj, dxFuL tyf jftfj/0fdf k/]sf]
c;/nfO{ lgSs} sd ug{ ;lsg] b]lvG5 . o:tf] j}slNks OGwgnfO{ Jofks k|of]udf
Nofpg kxn u/Lg] xf] eg] ;fFRr} g} xfdLn] vfgf ksfpg] OGwgsf nflu k/lge{/ x'g'
kb}{g . ;fy}} gofF / gf}nf] clg jftfj/0f c'gs"lnt k|ljlw tof/ kfg]{ g]kfnL df}lns
k|fljlwssf] ;Lk / 1fgnfO{ plrt ;+/If0f / ;Dj4{g k|bfg ug'{ klg plQs} cfjZostf
/x]sf] 5 .
!^= afF;snfdf
snfdf ljb]zLsf] df]x
31
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
;]G6/n] afF;sf] h/faf6 do"/, 8fFkm], lu4, ;'uf, ;f/;, pNn', u8'/, 8fOgf];/,
b'D;L, e]8f, xfQL, xl/0f, af3, l;+xu/L sl/a $ ;osf] xf/fxf/Ldf k+IfL tyf hLjhGt'sf]
cfs[lt tof/ kfg]{ u/]sf] 5 . To;}u/L ;]G6/sf snfsf/x¿n] wfld{s cf:yf x'g]x¿sf]
nflu lzj, u0f]z, uf}td a'4 h:tf ljleGg b]jL b]jtfx¿sf] klg cfs[lt afF;af6}
lgdf{0f u/L/x]sf 5g\ . o:tf cfs[ltsf] d"No # ;o ?k}ofFb]lv #) xhf/ ?k}ofF;Dd k5{ .
;]G6/n] afF;sf] cfs[ltsf cnfjf afF;sf] rf]ofaf6 n]l8h Jofu, udnf, ls:tL, aQL
9fSg] em'Dsf, emNn/L, em\ofn9f]sfdf /fVg] kbf{ cflb klg lgdf{0f u5{ .
afF;nfO{ xfdL ;a}n] b]v]sf 5f}F . ufpF3/lt/ sltko 7fpF afF;}afF;n] 6Dd}
ePsf] klg b]lvPsf] 5 . t/ afF;sf] olt dxTj eg] xfdL ;a}n] ga'em]sf xf]cf}Fnf . afF;
/ o;sf] h/faf6 aGg] snfs[ltx¿ ;fFRr} g} cd"No 5g\ . afF;af6 ljleGg ;/;fdfg
klg agfpg ;lsg] ePsfn]] o;sf] Jofj;flos v]tL klg ug{ ;lsG5 .
32
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
ljb]zsf] e"lddf kl;gf jufPkl5 b]zdf pknAw ;|f]t / ;w}Fgsf] ;b'kof]u ug]{
ljrf/ a9]sf] w]/} ;'lgG5 . cem To;df klg gofFgofF tf}/tl/sfsf] af/]df tflnd klg
lng ;s]df ljrf/n] d"t{ ?k lnG5 . o:t} eof] kj{t, s':df, lzjfnosf #@ jifL{o
lgn/fh k'/LnfO{ . pgL Psk6s hflu/ vfg ;fpbL c/a uO{ kms]{/ cfPsf x'g\ . ;fy}
l;8 g]kfn tyf skmL k|a4{g cfof]hgfn] lbPsf] u8\of}nfsf] dn pTkfbg tflnddf klg
;xeflu ePsf lyP . log} ef]ufO / l;sfOsf] k|ltkmn :j?k pgL clxn] u8\of}nfnfO{
cfkm\gf] cfDbfgLsf] ;|f]t agfO/x]sf 5g\ / dn pTkfbg sfo{nfO{ Jofj;flos ?k lbg
;kmn ePsf5g\ . pgn] u8\of}nfaf6} dlxgfsf] xhf/f}+ /k}ofF sdfO/x]sf 5g\ .
;'¿sf lbgx¿df pgn] c¿sf] lv;L klg ;xg'k/]sf] lyof] . c¿sf] lv;Laf6
ljrlnt geO{ cfkm\g} ;f]r cg'?k sfd ub}{ klg uP . kl5 pgsf] sfo{sf] dxTj
a'em]kl5 eg] pgsf] k|z+;f ug{ yflnPsf]df pgL xlif{t 5g\ . u8\of}n] dnsf] k|of]u u/L
pTkfbg u/LPsf t/sf/L tyf kmnkm"n lgs} :jflbi6 / :jf:Yoa4{s klg x'G5 . pgL
:jo+ klg o;} dnaf6 cfkm\g} af/Ldf sfFqmf], l3/f}Fnf, 6df6/, aGbf, sfpnL, l;dL,
s/]nf, le08L nufot cGo ljleGg k|sf/sf t/sf/L pTkfbg u/L/x]sf 5g\ .
o; Joj;fosf nflu k'/Ln] cfkm\gf] af/Lsf] Pp6f ;fgf] Jof8df jflif{s rf/
xhf/ s]hL dn pTkfbg u5{g\ . k|lts]hL u8\of}nfn] Ps dlxgfdf kfFr ;o s]hL dn
agfpF5 / pQm dn ahf/df k|lts]hL ?=@) df a]Rg ;lsG5 . o;f] ubf{ pgn]
dlxgfdf !) ÷!@ xhf/ ?k}ofFhlt sdfpg ;S5g\ . pgn] u8\of}n] dn dfq} xf]Og
u8\of}nfg} klg a]Rb} yk cfDbfgL u/L/x]sf 5g\ . pgn] pTkfbg u/]sf] u8\of}n] dn
kj{t lhNnfsf clwsf+z uflj;sf ;fy} sf:sL, afUn'ª, DofUbL, :ofª\hf tyf
sf7df8f}Fdf ;d]t lgof{t u/L laqmL| ub{5g\ .
o;sf] cem csf]{ /fd|f] kIf eg]sf] o;n] kmf]x/nfO{ klg Joj:yfkg ub{5 . Ps
s]hL u8\of}nfn] Ps dlxgfdf 3/af6 lg:sg] cfwf 6g hlt kmf]x/nfO{ ;8fpg] unfpg]
sfd u/L dn pTkfbg ub{5 . o;af6 Psflt/ kmf]x/sf] klg plrt Joj:yfkg eof]
eg] csf{lt/ dn klg pTkfbg eof] .
u8\of}nf To;} v]/ hfg] df6f]df kfOg] hLj xf] . o;sf] ;d'lrt Joj:yfkg
ug]{ tl/sf hfGg] xf] eg] s[ifsx¿n] cfkm\gf] af/Lsf nflu rflxg] dn cfkm}F} pTkfbg ug{
;S5g\ . h;n] ubf{ Psflt/ dndf nfUg] vr{ s6f}tL eof] eg] csf]{lt/ a9L ePsf]
dn laqmL| u/L cfDbfgL klg ug{ ;lsg] eof] . s[ifsx¿nfO{ o; ;DaGwL cled'vLs/0f
33
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
tflndx¿ klg lbg'kg]{ b]lvG5 . cfkm\g} df6f]df x'g] hLjaf6 s[ifsx¿n] yk kmfObf lng
;S5g\ .
lgn/fh k'/L clxn] ufFpsf nflu pbfx/0fLo JolQm ag]sf 5g\ . ljb]zdf uO{
>d ug'{ eGbf :ju{h:t} df6f]df k|z:t} cfDbfgL ug]{ af6fx¿ 5g\ egL k|dfl0ft klg
u/]/ b]vfOlbPsf 5g\ . o;} k];faf6 pgn] $ hgfsf] kl/jf/ /fd|/L kfln/x]sf 5g\ eg]
cfkm\gf] b'O{ 5f]/LnfO{ lghL ljBfnodf klg k9fO/x]sf 5g\ . Tolt dfq} xf]Og pgn]
dfl;s ¿kdf cfkm\gf] cfDbfgL jrt klg u/L/x]sf 5g\ . o:tf cgluGtL pkfox¿ oxL
wtL{df 5g\ h;n] cfkm" / c¿nfO{ xF;fpg ;S5 . ca vfFrf] ePsf] 5 dfq sfd ug]{
hfFu/ / ePsf ;|f]t ;w}FgnfO{ plrt k|of]udf Nofpg] ljrf/sf] .
lxDdt / c7f]6n] cfkm"nfO{ eg{ ;Sg] xf] eg] s'g} klg sfd hf] sf]xLn] klg
ug{ ;Sb5 . cem To;df dlxnf t emg pbfx/0f aGg ;lS5g\ . pbfx/0f vf]Hg 6f9f
hfg' kb}{g . sf7df8f}Fsf] ;8sdf #^^# gDa/sf] ;jf/L rnfpFb} lxF8\g] g]kfns} k|yd
dlxnf 6]Dkf] rfns ;'ldqf bª\ufn clxn] cfkm\gf] clGtd p2]Zo kfOn6 aGg] ;'/df
l5g\ . pgL o; sfo{sf] clGtd clGtd r/0fdf cfOk'u]sL l5g\ . pgn] 6]Dkf] dfq xf]Og
/]n tyf kfgLhxfh ;d]t ;kmntfsf ;fy rnfO;s]sL l5g\ . To;sf/0f klg pgL
g]kfns} klxnf] dlxnf /]nrfns, kfgLhxfh rfns x'g ;kmn ePsL l5g\ . :gfts
;Dd cWoog k"/f u/]sL ;'ldqfn] !! jif{cl3 sf7df8f}Fsf] ;8sdf 6]Dkf] rnfpg
yfn]sL lyOg\ . Toltv]/ pgsf] ;kgf eg] 7"n} lyof] . cfsfzdf p8\g], 3'dfpg] s';L{df
a:g] ;kgf ;Fufn]sL ;'ldqfn] kl/l:yltsf] sf/0f 6]Dkf] rfns aGg'k/]sf] lyof] .
Tolta]nf pgsf kl/jf/df g}/fZotf klg 5fPsf] lyof] t/ clxn] cfP/ pgsf]
nugzLntf, hfFu/ / cfTdljZjf;sf] sf/0f Tof] ;kgf k"/f x'Fb} 5 .
@)%% ;fndf g]kfndf g} klxnf] 6]Dkf] 8«fOleª :s'n vf]n]/ !$ hgf u/La
tyf c;xfo dlxnfnfO{ ;jf/Lrfns tflnd lbPsL lyOg\ ;'ldqfn] . pgn] clxn];Dd
!% ;o eGbf a9L dlxnfnfO{ o:tf] tflnd lbO;s]sL l5g\ . pgn] tflnd lbPsf
dlxnfx¿ clxn] sf7df8f}Fnufot cGo ;x/sf ;8sx¿df 6]Dkf] rfnssf ¿kdf
:yflkt eO;s]sf 5g\ . pgL eg] clxn] ;Dk"0f{ dlxnf 6]Dkf] rfnsx¿sf] k|]/0ffsf] ;|f]t
ag]sL l5g\ . t/ pgsf] k|]/0ffsf] ;|f]t eg] pgsf] cfkm\g} ;ª\3if{ xf] eGg klg pgL kl5
klb{gg\ .
34
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
dlxnfn] klg cfF6, w}o{ / nugzLn eP/ nfUg] xf] eg] jf:tjdf k'?ifn] h:t} jf k'?ifn]
eGbf klg a9L sfo{ ug{ ;S5g\ eg]/ ;'ldqfn] b]vfOlbPsL l5g\ . pgn] cfkm\gf]
dxTjfsfª\IffnfO{ k"/f ug{ w]/} ldlxg]t ug'{ k/]sf] b]lvG5 . !! jif{ cufl8b]lv pgn]
6]Dkf] rnfP/ hLljsf ub}{ / lg/Gt/ ;ª\3if{ ub}{ clxn] kfOn6 h:tf] pRr Jofj;flos
If]qdf nfUg cfF6\g' eg]sf] rfgr'g] s'/f xf]Og . pgL jf:tjd} ;a} dlxnfsf nflu
k|]/0ffsf] ;|f]t aGg ;s]sL l5g\ . k'?ifk|wfg ;dfh eg]/ lrlgg] o; ;dfhdf pgnfO{
dfly p7fpg eg] km]l/ k'?ifs} xft /x]sf] klg cg'ej pgL;Fu 5 . pgn] cfkm\gf] o:tf]
dxTjfsfª\IffnfO{ k"/f ug{ g]kfnd} :yfkgf ePsf] lzjfgL Po/af6 ;}4flGts /
Jofjxfl/s 1fg lnFb} l5g\ . o;sf nflu nfUg] s'n @& nfv ?k}ofF dWo] pgn] ! nfv
?k}ofF a'emfO;s]sL l5g\ . afFsL /sdsf] nflu pgn] ;/sf/ / ljleGg bftfx¿nfO{
cfu|xcg'/f]w u/L/x]sL l5g\ .
clwsf/ glbP/ jf df}sf pknAw gu/fOPsfn] dlxnf kl5 k/]sf x'g\ eGg]
cfjfh ;8sel/ c;/Nn 5l/Psf] kfOG5 . t/ cfF6, c7f]6, ldlxg]t / nugzLntfnfO{
Ps};fy x'sf{pg] xf] eg] lbPsf] clwsf/df dfq afRb}gg dlxnf klg . k'?ifk|wfg
;dfhnfO{ r'gf}lt lb+b} k|]/0ff / ;fx;sL pbfx/0f ag]sL l5g\ ;'ldqf . dfgj l;lh{t
s'g} klg sfd dlxnfn] klg k'?if;/x g} ug{ ;S5g\ olb pgLx¿df ;'ldqfsf] h:t}
c7f]6 / Tofu ePdf . pgsf] of] ;ª\3if{ / c7f]6nfO{ ;nfd . kfOn6 aGg] ;kgf k"/f
xf]cf];, z'esfdgf Û
s'g} klg jg:klt cf}ifwL gnfUg] xF'b}g . cem g]kfnsf] xfjfkfgL / ef}uf]lns
jgf]6 olt ;'xfpFbf] 5 ls lxdfn b]lv t/fO{;Dd pTkfbg x'g] x/]s k|sf/sf hl8a'6L
oxfF kfOG5g\ . cfkm";Fu ePsf] hldgdf hl8a'6Lsf] pTkfbg u/]/ klg cfly{s pkfh{g
ug{ ;lsG5 eg] ufpF3/s} kfvf kv]/f jf jghª\undf kfOg] ltg} hl8a'6Lsf] Jofkf/
u/]/ klg cfly{s x}l;ot a9fpg ;lsG5 . b]j:yn uflj;–(, ;NnLahf/ ;Nofgsf $%
jifL{o l8NnL l;+xn] cfkm\gf] cfDbfgLsf] Ps dfq ;|f]t hl8a'6L Joj;fonfO{ agfpg
;kmn ePsf 5g\ . hl8a'6L Joj;foaf6} pgL clxn] To; If]qsf] rlr{t Jofkf/L ag]sf
5g\ . pgn] cGo b}lgs pkef]Uo j:t'af6 eGbf o;} Joj;fodf a9L cfo x'g] b]v]kl5
o;tkm{ nfu]sf x'g\ . kfFr hgfsf] kl/jf/nfO{ /fd|};Fu kfNg ;s]sf5g\ oxL Joj;foaf6 .
pgL hl8a'6Lsf] v]tL jf pTkfbg eg] ub}{gg\ t/ hl8a'6Lsf] vl/b u5{g\ / To;nfO{
a]Rg] sfd ub{5g\ . o; Joj;fodf pgn] jflif{s $÷% nfvsf] sf/f]af/ u5{g\ eg] !÷@
35
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
nfv ?k}ofFhlt cfDbfgL klg u5{g\ . o;df hlt a9L nufgL uØf] Tolt g} a9L kmfObf
x'g] klg pgsf] cg'ej 5 .
36
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
pgsf] Tof] xf]6n Psdfq To:tf] xf]6n lyof], hxfF zf}rfno / jfy?dsf] pkof]u ug{
kfOGYof] .
pgn] u/]sf] Joj;foaf6 s] klg :ki6 x'G5 eg] jf:tjdf Joj;fodf hlt
a9L hf]lvd 5 Tolt g} w]/} kmfObf klg . pgn] ;ª\s6sfnsf] ;do, ljs6 lhNnfdf
Tof] klg C0f lnP/ cfkm"n] cfF6]sf] Joj;fonfO{ ;kmn agfO{ 5f8] . cflv/ of] ;a}
pgsf] sfd ug]{ hfFu/ / nugzLntfn] g} ;Dej ePsf] xf] .
s[i0fsf] ;kmntfkl5 pgsf] gf}nf] / pBdzLn ;f]rsf] hlt 7"nf] xft 5, Tolt
g} 7"nf] xft 5 s[lif lasf; a}ª\ssf] . ;ª\s6sfnsf] ;dodf Jofkf/ tndfly x'Fbf klg
g pgn] a}ª\ssf] ;fy 5f]8] g t a}ª\sn] pgsf] ;fy g} . ;+;f/e/ ;kmn pBdLsf kl5
ljQLo ;+:yfsf] bx|f] xft x'G5 . g]kfndf klg rf}nfufOF h:t} sof}+ ;kmn pBdL /
ljQLo ;+:yfsf] c6'6 ;DaGwn] pQm ;+:yf / pBdLnfO{ Ps csf{sf] kl/k"/s agfpg
d2t ul//x]sf] 5 . ;xL ;dodf ;xL ljrf/ clg C0fsf] ;xL ;b'kof]un] b[9 c7f]6nfO{
k"/f u/fpg an k|bfg ub{5 .
37
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
dflg;df /x]sf hfFu/, Ifdtf / ;[hgzLntfnfO{ olb phfu/ ug{ ;lsof] eg]
w]/} s'/f k|fKt x'G5 eGg] s'/f lrtjg zlQmvf]/sf r]kfª ;d'bfon] b]vfOlbPsf] 5 .
g]kfndf ko{6g pBf]usf] clt g} ;Defjgf x'Fbfx'Fb} w]/} sfdx¿ ug{ g;ls/x]sf] clxn]sf]
o; kl/l:yltdf r]kfª hfltn] cfkm\gf] 7fpFaf6 lgSs} 7"nf] sfo{ u/L/x]sf 5g\ . o;
sfo{n] c¿nfO{ klg k|]l/t ug'{ kg]{ xf] . xfd|f] b]zsf] k|fs[lts ;f}Gbo{nfO{ /fd|/L pkof]u
ug{sf nflu of]hgfa4 9ª\un] :yfgLo :t/sf hgtfx¿sf] k|ToIf ;xeflutfnfO{ k|d'v
cfwf/ agfP/ u|fdL0f jf cfGtl/s ko{6gnfO{ klg ;Fu;Fu} nfg ;lsG5 .
r]kfª hfltnfO{ xfd|f] b]zdf lk5l8Psf] ju{ eg]/ ;"rLs[t u/]sf] kfOG5 .
g]kfndf r]kfª hfltx¿sf] jfx'Notf /x]sf lrtjg zlQmvf]/sf r]kfª ;d'bfosf
JolQmx¿ cfkm\gf] hfltsf] ;+:s[ltnfO{ ljZj;fd' lrgfpg] / ;fy;fy} ko{6sx¿af6}
38
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
cfDbfgL ug]{ sfo{df nflu/x]sf 5g\ . ko{6sx¿nfO{ o;/L leq\ofpFbf Psflt/ To;
e]udf /x]sf cGo Joj;fox¿ klg km:6fpg] eof] eg] csf]{lt/ pgLx¿sf] nflu
/f]huf/Lsf] klg ;[hgf eof] .
Ko'7fg d/G7gf lgjf;L lbgaxfb'/ lh;Ln] crDd} nfUg] u/L Pp6} uf]¿af6
klg cfkm\gf] v]taf/L hf]Tg ;lsg] gf}nf] tl/sfsf] ljsf; u/]sf 5g\ . To;}n] pgn]
Pp6f dfq} uf]¿nfO{ nfUg] h'jf / xnf] ;d]t tof/ u/]sf 5g\ . ufpF tyf kxf8sf
v]taf/Lsf u/fx¿ ;fF3'/f tyf ;'sf{ k/]sf x'G5g\ . ToxfF @ j6f uf]¿af6 hf]Tg ufx|f]
x'G5 cem sltko 7fpFdf t ldNb}ldNb}g . ljz]ifu/L To:tf] ;fgf] u/f tyf ;fgf ;fgf
;'sf{ x'g] 7fpFsf] nflu of] tl/sf j/bfg g} ;fljt ePsf] 5 . pgn] agfPsf] of] gf}nf]
tl/sfdf pgn] cfkm\g} >LdltnfO{ xnLsf] ¿kdf k|of]u u5{g\ . g]kfndf dlxnfn] xnf]
hf]Tg' x'Gg eGg] k"/fgf] ?l9afbL dfGotfnfO{ ;d]t pgn] kG5fPsf 5g\ . pgn] of]
k|ljlwnfO{ cfkm" cWoIf /x]sf] ;+:yf hgk|Lo ;fd'bflos ljsf; s]Gb|åf/f klxnf]kN6
;fj{hlgs u/]sf lyP . h;df pgn] cfkm\g} >LdtLnfO{ xnL agfP/ v]t hf]Tg nufPsf
lyP . To; k|bz{gLdf pkl:yt ;a}hgf pgsf] of] r'gf}tLk"0f{ k|ljlwaf6 crlDdt ePsf
lyP .
lh;L :jo+ cfkm\g} af/Ldf o;}u/L hf]Tb} cfO/fv]sf 5g\ . pgsf] of] /fd|f]
sfObf b]v]/ cGo ufpFn]n] ;d]t cfkm\gf] v]taf/L Pp6} dfq} uf]¿ nufO{ hf]Tg] u5{g\ .
ljb]zdf Pp6} uf]¿af6 hf]Tg] sfd u/LG5 eg]/ 6]lnlehg dfkm{t yfxf kfPsf lh;Ln]
klg cfkm}Fn] of] s'/f k|of]udf NofO{ ;kmn klg eP . pgsf] yk p2]Zo eg]sf] pgsf]
o:tf] sfo{dfkm{t grflxFbf] k/Dk/fnfO{ tf]8]/ cfkm\gf] ufpFnfO{ gd'gf ufpFsf] ¿kdf
ljsf; ug'{ xf] . o;sf nflu pgn] ;a};Fu ;xof]usf ck]Iff klg /fv]sf 5g\ .
dflg;nfO{ cl3a9fpg ;Lk p;};+Fu x'G5 . s;}n] s]xL u/Llbg' kg]{ eGg]]
dfGotfdf x's{g l;s]sf xfdLx¿ cfkm}+n] s] ug{ ;lsG5 eg]/ ;f]Rg ;do lb+b}gf} . t/
yf]/} klg l;h{gzLn ljrf/nfO{ ;lqmo agfpg] xf] eg] xfdLn] ug]{ x/]s sfdnfO{
:yfgLo ?kdfg} ;/n / l56f] agfpg ;S5f}+ . To;}n] s[lif If]qsf] nflu lh;Ln] u/]sf]
sfo{ ;fFRr} g} cg's/0fLo 5 . pgn] g]kfndf w]/} jif{cl3 b]lvsf] k/Dk/fut s[lifsf]
dfGotfnfO{ unt ;fljt u/LlbPsf 5g\ . s[lif If]qsf] nflu of] gf}nf] k|ljlw c¿n] klg
k|of]u ug{ ;S5g\ .
39
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
ux'Fsf 5\jfnLx¿ v]taf/Ldf sfd gnfUg] eg]/ To;} v]/ kmfNg] u/LG5 . t/
kfj{tL / nIdL eg] To;}df cfkm\gf] cfDbfgL x'g] b]Vb5g\ / a6'Ng yflnxfN5g\ . cfkm\gf]
km';{bsf] ;do v]/ gkmfnLsg pgLx¿ k|foh;f] ;do ToxL pBf]udf g} Jo:t b]lvG5g\ .
kf]v/f cr{nfaf]6sf s]xL pT;fxL dlxnfx¿n] s]xL ;do cl3 ux'Fsf d'gf 5\jfnLaf6
ljleGg k|sf/sf j:t'x¿ agfP/ Ps s'l6/ pBf]u ;'? u/]sf lyP . o; pBf]uaf6
pgLx¿ cfkm}F} 3/vr{ rnfpg ;Ifd ePsf 5g\ . Tolt dfq} xf]Og pBf]uaf6 dfl;s @
b]lv # xhf/ ;Dd cfDbfgL u/L 3'dlkm/ ug]{ / gofF ;Lk l;Sg] ;d]t ub{5g\ .
pgLx¿n] o:tf] 3/]n' pBf]usf] sfObf :yfgLo jof]j[4f ;'snIdL zfSoaf6 l;sf] u/]sf
x'g\ . pgLx¿n] o;sf nflu sd'gf 5\jfnL x:tsnf pBf]u rnfO/x]sf 5g\ . pgLx¿
ux'Fsf sfd gnfUg] d'gf 5\jfnL a6'n]/ ljleGg k|sf/sf 6f]s/L, udnf, rs6L, Jofu,
af:s]6, l6 Dof6, 6«], j]:6k]k/ jS;, klqsf 8fnf], udnf, k|m'6 af:s]6, 9lsof cflb
tof/ kf5{g\ . o; pBf]udf kfj{tL lh;L / nIdL lh;L tNnLg 5g\ .
pgLx¿sf] of] pBf]u @)^) ;fndf ;fs{ ;lrjfnon] ;fj{hlgs u/]sf] If]qLo
u/LaL k|f]kmfOndf gd'gf sfo{qmdcGt{ut ;dfj]z ePsf] lyof] . pgLx¿sf] of] pBf]u
…dlxnfn] klg u/]/ b]vfpg ;S5g\Ú eGg] zLif{sdf ;d]l6Psf] xf] . ;fs{n] dlxnfn] u/]sf]
pBd / pT;fxnfO{ cg's/0fLo agfpg of] pBf]unfO{ 5gf}6 u/]sf] xf] . o; pBf]u
;fs{df dfq} xf]Og of]hgf cfof]u, Go' P/f, cfO{cfO{8LPkmn] ;d]t cfkmg\f] gd'gf
sfo{qmdsf nflu 5gf}6 u/]sf 5g\ . pgLx¿sf] of] pBf]u ;+o'Qm /fi6«;ª\3Lo ljsf;
sfo{qmdn] lgsfn]sf] ;kmn sfo{qmdsf] k'l:tsfcg';f/ 5gf}6df k/]sf] xf] . pgLx¿sf]
of] d'gf 5\jfnLsf] pBf]unfO{ w]/} b]zL ljb]zL ;+:yfx¿n] k|fyldstfsf ;fy x]/]sf 5g\ .
o:tf] x:tsnfsf ;fdfgx¿ ljb]zdf ;d]t k'u]sf]df pgLx¿ cfkm" ;kmn ePsf]
7fGb5g\ . x:tsnf k|a4g ug]{ sfo{sf nflu ufpF gu/ ;fem]bf/Ln] kfFr jif{cl3
pgLx¿nfO{ @% xhf/ ?k}ofF C0f lbPsf] lyof] . pQm C0f klg pgLx¿n] r'Stf u/L;s] .
40
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
dlxnfsf] sfd s]xL x'+b}g eGg]x¿sf] d'vdf a'hf] nufOlbPsf d'gf 5\jfnLsf]
pBf]unfO{ gd'gf sfo{qmdsf] ¿kdf dfq} /fVg] xf] eg] of] hxLF+sf] txLF+ /xG5 . kf]v/fsf
kfj{tL / nIdL lh;Ln] ;'? u/]sf] of] s'l6/ pBf]unfO{ Jofj;flos ¿kdf cufl8
a9fpg'kg]{ h?/L 5 . pgLx¿sf] cg'ejdf klg Jofj;flos ¿kdf of] pBf]unfO{ cl3
a9fpg cfly{s sl7gfO{ k|d'v xf] . o; pBf]udf ahf/sf] klg ;d:of 5}g . pgLx¿n]
a'g]s} 7fpFaf6 pQm ;fdfgx¿ ljs|L x'g] u/]sf] 5 .
b'u{d ufpFdf a;f]af; ug]{ dflg;x¿sf] 3/df ;f]nf/ /fVg], /ª\uLg 6]lnlehg
lsGg], ynfdf l;ª 3'd]sf u'Fh/ftL eO+;L lsGg] nufotsf ;kgf k"/f ug{ slt pTkbfg
ug'{ knf{ < t/ oL / o:t} y'k|} ;kgf k"/f ug{ jif{el/sf] pTkfbg rflx+b}g Ps u]8f] g}
sfkmL 5 eGg] ;'Gbf crDd nfUb5 . of] crDdnfO{ oyfy{df kl/0ft u/]sf5g\ ef]hk'/
d'nkfgL uflj;sf w]/}h;f] s[ifsx¿n] . pgLx¿sf] of] ;kgf k"/f u/fpg] dxFuf] u]8f
?b|fIfsf] xf] . ?b|fIfsf] d"No / pkof]lutfnfO{ a'em]/ d'nkfgL uflj;sf hgtfx¿
lbnf]Hofg lbP/ cGo afnLsf] ;f6f] ?b|fIf v]tLdf nfu]sf5g\ . cGo afnLdf eGbf sd
ldlxg]t kg]{ / w]/} u'0ff a9L cfDbfgL x'g] b]v]kl5 To; e]usf s[ifsx¿ ?b|fIf v]tLtkm{
cfs{lift ePsf x'g\ .
41
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
o;sf] Jofkf/ al9h;f] ;fpgb]lv k';;Dd a9L x'g] ub{5 . t/ klg o;sf] Jofkf/ eg]
k"/} jif{el/ g} eO/xG5 .
oxfF ?b|fIfsf] efp olt g} k5{ eGg] 5}g . h;n] a9L k};f lbg ;Sof] p;}n]
of] ?b|fIf n}hfG5 . ljz]if u/L oxfF ?b|fIf vl/b ug{ sf7df8f}F nufot ef/t,
cd]l/sfb]lvsf dfG5]x¿ cfpFb5g\ . nfvf}+ ?k}ofFdf laSg] ?b|fIf a9L h;f] ef/tsfn]
vl/b u5{g\ . ?b|fIfdf hlt a9L d'v eof] Tolt g} a9L df]n kg{ hfG5 . Pp6f ;fdfGo
?b|fIfsf] bfgfsf] df]n $ nfv ?k}ofFhlt k5{ eg] !$ d'v eGbf a9L ePsf] ?b|fIfsf] !!
b]lv !$ nfv ?k}ofF ;Dd klg efp hfG5 . To;}u/L tLgj6f hf]l8Psf] uf}/Lzª\s/ /
b'O{j6f bfgf hf]l8Psf] Hjfnfsf] efp t emg w]/} 5 . eujfg lzjhLsf] uxgf dflgPsf]
?b|fIfsf] vl/bstf{ eg] ef/ts} ;w}F' tyf ;DkGg 3/fgfsf JolQmx¿ a9L dfqfdf k5{g\ .
o; e]usf ljBfyL{x¿ ;d]t ljBfno guO{sg} oxL ?b|fIf Jofkf/df jl9 ;+nUg x'G5g\ .
?b|fIfsf] l;hgdf t logLx¿;Fu k|To]ssf] uf]hLdf 6Gg} k};f x'G5 .
To:t} ef]hk'/sf cGo 7fpFdf klg ?b|fIfsf af]6x¿ /x]sf 5g\ . t/ To;
e]usf afl;Gbfx¿nfO{ o;sf] dxTj yfxf gePsfn] pgLx¿ o; v]tLdf Tolt rf;f]
/fv]sf] e]l6+b}g .
wfld{s cf:yf;+Fu hf]l8P/ dxTj a9]sf] ?b|fIf j}1flgs sf/0fn] klg d"Nojfg
5 . oxL dxTjnfO{ a'em]/ o;sf] v]tLsf nflu cfjZos kg]{ xfjfkfgL ePsf] :yfgsf
hgtnfn] ?b|fIfsf] pTkfbgnfO{ Jofj;flos agfpg] xf] eg] ;fdfGo JolQm klg ;lhn}
wgL aGg ;S5 . To;}n] g]kfndf ?b|fIfsf] v]tL / o;n] ug{ ;Sg] 7"nf] cfly{s
k|ultnfO{ dfkg ug{ ;Sg'k5{ . o;sf] v]tLn] jf:tjdf w]/} hgtfsf] cfly{s k|ult x'g]
b]lvG5 . o:tf] v]tL ef]hk'/ / o;sf cf;kf;sf ufFpx¿dfdf dfq} ;Lldt 5 . o;nfO{
Jofj;flos ?k lbP/ Jojl:yt 9ª\uaf6 Jofks ¿kdf ;~rfng ug{ ;lsof] eg]
o;n] 7"n} cfly{s ljsf; ug{ ;Sg] s'/f ToxfFsf :yfgLojf;Lx¿n] u/]sf] cfly{s
k|ultaf6 5n{Ë x'G5 . o:tf] v]tLnfO{ cGo pTkfbgdf s'g} c;/ gkg]{ u/Lsg
;~rfngdf Nofpg ;lsG5 .
42
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
k'vf{n] ub}{ cfPsf] k];f eg]/ kl/jf/ kfNg g} wf} wf} k5{ eg] ljsNksf] vf]hL
ug'{ knfog x'g' xf]Og a¿ ;do cg';f/ rNg l;s]sf] x'g]5 . gjnk/f;L u}+8fsf]6
cfbz{ uflj;–@ sf u0f]z af]6] ;docg';f/ rNg] pbfx/0fLo JolQm ag]sf 5g\ . pgL
clxn] cfkm\gf] k'Vof}{nL df5f dfg]{ k];f 5f8]/ afF;sf] ljleGg ;/;fdfg agfpg] k];fdf
nfu]sf 5g\ . pgLx¿sf] k'Vof}{nL k];frflxF gf/fo0fL gbLdf df5f dfg'{ xf] . o:tf]
k];faf6 pgLx¿nfO{ b'O{ 5fs vfg klg ufx|f] x'g] ePsfn]] logsf] kl/jf/} clxn] of]
afF;sf ;/;fdfg agfpg] k];fdf ;+nUg ePsf x'g\ .
hfn of aN5Ldf df5f knf{ / ;fFem ljxfgsf] 5fs 6fg{ ;lsPnf eg]/
gbLlsgf/df ?ª\g'eGbf gof / gf}nf] of] sfddf kl/jf/sf cf7}hgf ;b:ox¿ /dfpg
;s]sf5g\ . pgsf] kl/jf/sf ;a}hgf ;b:ox¿ clxn] oxL k];fdf lbge/ Jo:t
eO/xG5g\ . afF; hDdf kfg'{, v's{g', To;nfO{ ldnfP/ 7f]s7fs kfg'{ clg ljleGg
k|sf/sf ¥ofsx¿ agfpg' / To;nfO{ nu]/ ljqmL ug'{ pgLx¿sf] lbgrof{ xf] .
o;sfnflu pgn] gf/fo0fL gbL lsgf/df ;fgf] a]tafF;sf] 6f]s/L pBf]u ;~rfng
u/L/x]sf 5g\ . pgL o;sfnflu laxfgsf] sfd ;s]/ lrtjgsf] wd{rf]s,
o1k'/Lnufotsf 7fpFdf afF; vl/b ug{ hfG5g\ . lsg]/ NofPsf] afF;n] @÷# lbgnfO{
dfq sfd ug{ k'Ub5 . pgsf] 3/sf ;a} ;b:o ldn]/ sfd ubf{ k|To]s lbgdf pgLx¿n]
@) j6f hlt ¥ofsx¿ lgdf{0f ub{5g\ . h;df Pp6f ¥ofssf] d"No ^) b]lv ^% ?k}ofF
kb{5 . o; lx;fan] klg pgLx¿n] o; pBf]uaf6 lbgsf] !))) b]lv !@)) ?k}ofF;Dd
sdfpg ;S5g\ .
43
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
k'Vof}{nL k];fdf vf;} cfly{s tyf ;fdflhs pGglt x'g] b]lvb}g . pgLx¿nfO{ klg cGo
k];f tyf pBf]u tkm{ klg cfslif{t ug{ ;s] y'k|} o:tf kl/jf/sf] cfly{s l:ylt dha't
x'g ;S5 . k'Vof}{nL k];f 5f]8\bf kfk nfU5 eGg] ;f]rnfO{ kmfn]/ ljsNksf af6fx¿
vf]Hg} kb{5 . xf]Og eg] c¿sf] pGglt / k|ult x]b}{ ul/jLsf] cf]/fnf] nfUg' l;jfo s]xL
pkfo x'g]5}g .
@^= u'/fF
/f;
/f F / cb'jfsf] ;j{t
nflnu'/fF; k"mn x]g{sf nflu hlt ;'Gb/ 5 Tolt g} o;sf] ;j{t dxTjk"0f{
x'G5 . To;}u/L cb'jf cfkm}+df Ps k|sf/sf] cf}ifwL xf] / o;sf] klg ;j{t :jf:Yosf]
nflu w]/} nfebfos x'G5 . gofF ;f]r / ljrf/sf wgL g]kfnL pBdLx¿n] :jb]zd} u'/fF;
/ cb'jfsf] Jofjzflos pTkfbg ;'? u/]sf5g\ . ToxL sfd s'g} ljb]zdf eof] jf
:jb]zd} klg ljb]zLn] u/]sf eP v'a} k|rf/ k|;f/ u/Lg] t/ g]kfnLn] g} u/]sf eP
jf:tf gug]{ kl/kf6L xfjL ePsfn] ] klg x'g;Sb5, o;/L pTkfbg u/LPsf] :jf:Yo
a4{s ;j{tn] ahf/sf] vf]hLdf ef}+tfl/g' k/]sf] 5 .
44
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
45
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
oxL ufpFs} l;sf] ub}{ l5d]sL ufp“sf ls;fg klg kf]v/L vg]/ df5f kfNg
yfn]sf 5g\ . jf]wjg ;Fu}sf] t]tl/of ufpFdf klg o:tf y'k|} df5f kf]v/Lx¿ alg;s] .
oxfFsf jfl;Gbfx¿klg clxn] df5fkfngdf Jo:t 5g\ . oxfFsf ls;fgx¿ df5f dfq}
xf]Og e'/f klg cfkm}n] pTkfbg u5{g\ .
46
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
cg]s x'g;S5g\ . eujfg\n] lbPgg\ jf efUodf 5}g eg]/ sd{df vLof nufP/ a:bf
hlxsf] ToxL+ /lxG5 . g'jfsf]6sf oL JolQmx¿n] sd{nfO{ ltvf/] clg efUo cfkm}+n] agfP
. o:tf] sfdsf] l;sf] c¿n] klg ug{ ;Sg'kb{5 .
@)%* ;fndf l5d]sLsf] ;Nnfxsf] cfwf/df 3/df ePsf] ;a} v;L, afv|f,
af]sf a]r]/ pgn] #) 3f/ df}/L vl/b u/]sf lyP . cToGt} ldlxg]t ug]{ afgLsf sf/0f
clxn] pgn] df}/L r/g Joj;foaf6 dfq} nfvf}+ sdfO;s] . a]nfa]nfdf df}/Lkfng
47
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
;DaGwL tflnd klg lnO/fv]sf 5g\ . clxn] pgnfO{ s'g} k|fljlwssf] klg vfFrf] kb}{g .
a? pN6} c¿nfO{ df}/Lkfng ;DaGwL ;/;Nnfxtyf tflnd lbg ;S5g\ .
;fgf] Pp6f em'k8Lh:tf] nfUg] 3/ / 3/ aflx/ pleg klg gk'Ug] hldg ePsL
nlntk'/ rfkfufFpsL uf]df nD;fn Rofp v]tLaf6 ;fdflhs x}l;ot / cfly{s pGglt
a9]sf] b]v]/ v';L ePsL l5g\ . lg/Gt/ ¿kdf !% jif{b]lv Rofp Joj;fo u/L/x]sL
pgsf] cg'ejdf Rofpv]tLaf6 nufgLsf] bf]Aa/ cfDbfgL ug{ ;lsG5 . Rofpv]tLaf6
x'g] cfDbfgL b]v]/ cfkm\gf ufpF3/sf dflg;x¿nfO{ o;} v]tLtkm{ cfslif{t ug{ lg/Gt/
nflukl//x]sL 5g\ . ;xsf/Lsf] ;d]t dxTj a'em]sL pgn] cfkm\g} kxndf Rofp ;xsf/L
;+:yf;d]t :yfkgf u/]sL l5g\ . pgn] Rofp pTkfbg ug{ ;a}nfO{ ;lhnf] xf];\, ahf/df
klg xfgyfk gxf];\, d"No klg ;/n 9+udf nufpg ;lsof];\ eGg] x]t'n] ;xsf/L
;+:yfdfkm{t Rofp pTkfbg ug]{ sfo{ ub{} cfPsL l5g\ . …rfkfufpF Rofp pTkfbg
;xsf/L ;+:yfÚdf clxn] !^) hgf Rofp pTkfbsx¿sf] ;+nUgtf 5 / pgL To;
;xsf/LsL cWoIf klg x'g\ . pgsf] cleofg Rofp pTkfbgdfq geO{ ;fdflhs ljsf;
/ ufpFsf dlxnfx¿sf] pTyfgdf klg Tolts} ;lqmo 5 . ;+:yfdf gnfu]sf cGo
lblbalxgLx¿nfO{ klg Rofpv]tL tkm{ cfsif{0f u/fPsL l5g\ . pgsf] Rofpv]tLdf 3/sf
cGo ;b:ox¿n] klg ;3fpg] ub{5g\ / o;af6 pgsf] kl/jf/ /fd|};Fu rn]sf] 5 .
Toltdfq xf]Og pgn] cfkm\gf tLg 5f]/f5f]/Lx¿nfO{ klg /fd|};Fu k9fO/x]sL l5g\ .
48
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
rfkfufpFsL uf]dfn] h:t} cGo 3/kl/jf/n] klg o; e]udf y'k|} Rofpv]tL
u/L/x]sf 5g\ . cfkm\gf] hUUff x'g]n] cfkm\g} hUufdf clg cfkm\gf] hUuf gx'g]n] hUuf
ef8fdf lnP/ ePklg Rofpv]tLaf6 dgUo] cfDbfgL u/L/x]sf 5g\ . Rofpv]tLsf] sfd
uf]dfn] g} ;'? gu/]sf] ePklg Jofj;flos ¿kdf o;sf] pTkfbg ug'{kb{5 / of] v]tLn]
yf]/} hldgaf6 klg w]/} pTkfbg ug{ ;lsG5 eGg] cleofgsf] ;'?jft eg] pg}n] u/]sL
x'g\ . ;x/sf] 5]p5fpdf dfq geP/ o;sf] pTkfbg ufpF3/df ;d]t ug{ ;lsG5
h;sf] nflu ;dfGo tflnd lng ;s]df cem} /fd|f] x'G5 .
Rofp :yf:Yo / cfDbfgLsf nflu Psbd} nfek|b 5 . To;}n] klg o;sf] v]tL
/fd|};Fu km:6fPsf] 5 . nlntk'/nufot o;sf] v]tL cGo lhNnfx¿df klg plQs}
km:6fPsf] 5 . eQmk'/sf sltko df6f]sf] ;fdfg agfpg] kl/jf/;d]t clxn] of]
v]tLtkm{ cfslif{t ePsf 5g\ . pgLx¿ ;a}n] of] v]tLaf6 w]/} cfDbfgL ug{ ;lsG5
eg]/ nfluk/]sf 5g\ . /fhwfgLsf] vf]sgfsf s[ifs xl/ dfgGw/;d]t of] v]tLaf6 cGo
k];feGbf lgSs} cfDbfgL ug{ ;kmn ePsf 5g\ . xl/ Ps l;hgdf dfq} @ nfv ?k}ofF
hlt sdfpF5g\ .
uf]dfn] Rofpv]tL ;DaGwL s'g} tflnd eg] lnPsL 5}gg\ . pgn] c¿n] u/]sf]
b]v]/ / a'em]/ of] sfddf nfu]sL x'g\ . ;'¿df cfkm\gf] /x/ geO{ afWotfdf o;
Rofpv]tLdf nfu]sL uf]df clxn] cfkm\gf] cfDbfgL / k|lti7f b]v]/ v'a} v';L l5g\ .
49
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
ufpFd} @)%( ;fndf sfhLdfgs} kxndf :yflkt l;h{gf s[ifs ;d"x;d]t
u7g ePsf] 5 . o; ;d"xsf pgL k|aGws klg x'g\ . o; ;d"xdf s[ifsx¿n] ;fd"lxs
k|of;df v]tL ugf{sf cfltl/Qm art klg ub{5g\ .
50
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
o; ufpFdf pTkflbt xft] sfuhsf] dfu OG6/g]6af6 cfpg] ub{5 . of] ;a}
sfo{ Dofuf;];] k'/:sf/ ljh]tf dxfjL/ k'gsf] b]gaf6 ;Dej ePsf] xf] . j]tf/] k|ljlwsf]
O–ljhLg];åf/f o; ljBfnon] xft] sfuh ljb]z lgof{t ub{5 . OG6/g]6df u|fxs vf]Hg]
/ To;sf] ljqmL ljt/0f ug]{ sfo{ pg} dxfjL/ k'gn] ub{5g\ . pgn] vf]h]sf] u|fxssf]
dfucg';f/ ljBfnon] sfuh agfpg] ub{5 .
o:tf] vfn] k|0ffnL ;:tf] klg ePsfn]] g]kfnL ;dfhdf ;'xfFpbf] 5 . o;af6
jftfj/0fsf] plrt ;+/If0f x'g'sf] ;fy} OGwgsf] klg cfk"lt{ x'g hfG5 . o; sfo{sf]
51
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
nflu ;a} ;DalGwt kIfsf] lg/Gt/ ;xof]u ckl/xfo{ x'G5 . kmf]x/sf] plrt Joj:yfkg
ug{ g;lsPsf] cj:yfdf of] k|0ffnL jf:tjd} cToGt nfebfos x'g ;S5 . kmf]x/sf]
plrt Joj:yfkgsf] nflu ljleGg ;ª\3 ;+:yfdfkm{t of] sfo{ cufl8 a9fpg ;lsG5 .
vfg] d'vnfO{ h'Fufn] 5]Sb}g eg]h:t} k9\g pTs6 OR5f x'g]nfO{ klg s]xLn]
/f]Sb}g . o:t} pbfx/0f ag]sf 5g\ u|fdL0f e]uaf6 cfly{s cj:yf sdhf]/ eP/
/fhwfgL l5/]sf s]xL afnsx¿ . /fhwfgLsf k|d'v le8ef8 x'g] If]qdf km'6kfydf k;n
u/]/ s]xL afnsx¿n] cfDbfgL ub}{ cfkm\gf] k9fO vr{ dfq} xf]Og 3/df ;d]t k};f
k7fpF5g\ .
ch'{g /fO, km/f/ x';]g / lbk]z aonsf]6L sf7df8f}{sf k|ltlglw kfqx¿ dfq
x'g\ . o:tf y'k|} afnsx¿ cfkm\gf] v]Ng] s'b\g] ;donfO{ cfo cfh{g x'g] k];fdf nufpg
tNnLg 5g\ . oL dWo] w]/}sf] nflu of] afWosf/L ePtf klg o;sf] ;an kIf eg]sf]
logLx¿sf] pHhjn eljio g} xf] . k9fO ;Fu;Fu} a]n}df cfDbfgL ug{ ;Sg] oL
afnsx¿n] eljiodf w]/} ;kmntf k|fKt ug{ ;Sg] s'/fdf b'O{dt 5}g . logLx¿dWo]
w]/}n] t cfkm\gf] eljiosf] of]hgf klg agfO;s] . sf]xL ;kmn Jofkf/L aGg rfxG5g\,
sf]xL /fd|f] v]nf8L t sf]xL snfsf/ aGg] dL7f] ;kgf af]Sb} lxF8]sf 5g\ .
52
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
cfkm\gf] hUuf geP/ s] ef] /< hf+u/ / c7f]6 eP c¿sf] vfnL a;]sf] hUuf
ef8fdf lnP/ klg t v]tL u/L hLljsf]kfh{g ug{ ;lsg] /x]5 . of] cg's/0fLo sfo{df
53
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
k|]/0ff k|bfg ug]{ ;ª\3;+;:yfx¿n] klg b]vfPsf 5g\ ls ;fFrf] cy{df ;fdflhs ;]jf s]
xf] eGg] s'/f .
cfFk a]r]/ xf]Og cfFksf] la?jf a]r]/ w]/} /fd|f] cfDbfgL ug{ ;lsG5 eGg]s'/fsf]
k|df0f b]vfPsf5g\ nxfg nfnk'/–% sf %@ jifL{o /fhb]j ofbjn] . cfkm\gf] hldgdf
cfFksf] la?jf ljqmLaf6 dfq} klg lgSs} w]/} cfDbfgL ug{ ;kmn ePsf 5g\ pgL .
cfFksf] la?jfsf] ljqmLaf6 w]/} sdfO x'gyfn]kl5 & jif{cl3b]lv cfkm\gf] 8]9 la3f
hldgdf cfFksf sndL la?jf agfO{ a]Rg] u/]sf 5g\ . pgn] & jif{cl3 s[lif ljsf;
sfof{no l;/xfaf6 la?jf pTkfbg ug]{ tflnd lnPkl5 pgsf] gofF Joj;fo ;'?ePsf]
xf] . oxL hUufdf cGo v]tL ubf{ pgnfO{ vf;} s'g} cfDbfgL ePsf] lyPg . kl5 cfFksf]
la?jfsf] v]tL ug{ yfn]kl5 cfly{s x}l;ot cfsfl;Psf] 5 . pgn] o;} la?jfsf]
v]tLaf6 cfkm\gf tLg 5f]/f5f]/Lx¿nfO{ ;'ljwf ;DkGg lghL ljBfnodf ;d]t cWoog
u/fO/x]sf 5g\ . o;}sf] cfDbfgLaf6 pgn] b'O{ 5f]/Lsf] ljjfx;d]t /fd|/L ug{ ;s] .
Tolt dfq} xf]Og ufpFsf] ljleGg 7fpFdf 3/ 38]/L ;d]t hf]8\g ;s]sf 5g\ .
cfkm\gf] hldgdf cGo afnL nufpFbf eGbf o:t} gub] afnLsf] ¿kdf cfFksf]
la?jf nufpFbf /fhb]j ofbjn] dgUo] cfDbfgL ug{ ;s]sf x'g\ . cfkm\gf] hldgdf df6f]
54
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
/ ;do ;'xfpFbf] s'g} klg afnL jf la?jf nufpFbf dgUo] kmfObf x'g] s'/f ofbjsf] o;
k|of;af6 b]lvG5 . o;}sf/0f o; lhNnfdf dfq} $ xhf/ $ ;o % x]S6/ hldgdf
Jofj;flos cfFksf] v]tL u/LG5 .
55
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
pgL jg:kltsf] If]qdf cfpg'eGbf cufl8 d"lt{sf/ lyP . h;df pgn] @)$^
;fnsf] /fli6«o k'/:sf/ ;d]t xft kfg{ ;kmn ePsf lyP . To;kl5 pgL km]l/
gf6ssnfdf xf]ldP clg @)%) ;fndf czf]s lji6sf] …j;Gt Ct'Ú gfds gf6ssf]
lgb]{zg u/L k|1f k|lti7fgdf d~rg;d]t u/] . gf6skl5 pgL km]l/ kqsfl/tfsf] If]qdf
nfu] . ToxfF klg pgn] /fd|} ;kmntf xfl;n ub}{ uP . kqsfl/tfsf] If]qdf kf/ª\ut x'Fb}
hfFbf …o'4 l/kf]{l6ËÚ sf] Ps kf7\oqmdg} tof/ kf/L o;}sf] lzIfs klg eP . tfTsfnLg
;do o'4sfnLg ;do ePsfn]] of] sf];{ k|ltalGwt klg lyof] clg kmn:j?k pgL @
dlxgf h]n klg uP .
g]kfndf k|ltefsf] vfFrf] 5}g . vfFrf] 5 t k|ltef x's{gsf nflu cfjZos kg]{
jftfj/0fsf] . o:t} k|ltef o'jf j}1flgs h'DNofxf /fd–nId0fn] nf]8 ;]l8ªsf] ;dodf
klg aQL afNg ;lsg] Ps oGqsf] ljsf; u/]sf 5g\ . pgLx¿n] ;f] oGq # jif{sf]
cys ldlxg]tkl5 tof/ kf/]sf x'g\ . pgLx¿n] agfPsf] ;f] 6fOd nf]8ld6/n] 3/df
lglZrt dfqfdf ;w}F}el/ ljB't cfk"lt{ eO/xG5 . o; 6fOd nf]8ld6/nfO{ ljB't
k|flws/0fsf] ;xof]udf 3/sf] d'Vo ld6/df h8fg u/LG5 . o;af6 ljB't cfk"lt{ x'g
g;s]sf] ;dodf klg lglZrt dfqfdf aQLx¿ afNg ;lsG5 . of] 6fOd nf]8ld6/
h8fg u/]kl5 3/df :jrflnt ¿kdf sfd ug]{ / o;sf] wfGg ;Sg] Ifdtf klg
lglZrt ePsfn]] lglZrt dfqfdf dfq} ljB'tsf] pkof]u x'g hfG5 . o;af6 ljB't rf]/L
56
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
jf r'xfj6 x'g] ;d:of klg x'Fb}g . To;}n] of] oGq h8fg u/]kl5 ljB't cfk"lt{ gx'Fbf
a9L dfqfdf ljB't rflxg] ;fdu|L sd dfqfdf rnfpg'kb{5 . pgLx¿sf] tYofª\s
cg';f/ nf]8 ;]l8ª x'Fbf sf7df8f}F pkTosfdf dfq} sl/a * xhf/ 3/nfO{ o;n] k|ToIf
c;/ kfb{5 . o:tf]df o; oGqn] jiff}{b]lv nf]8;]l8ªsf] df/ v]Kb} cfPsf
pkef]Qmfx¿nfO{ /fxt k|bfg ug{ ;Sb5 .
pgLx¿n] ;f] oGq sl/a # nfv ?k}ofFdf lgdf{0f u/]sf x'g\ . of] oGqnfO{
pkef]Qmfn] ljB't k|flws/0fsf] ;xof]udf cfkm\gf] 3/sf] ld6/df h8fg ug'{kb{5 . o;df
k|flws/0fn] l;n;d]t nfpg ;Sg] Joj:yf ldnfOPsf] x'Fbf o;af6 s'g} rf]/L jf
r'xfj6sf] ;d:of /xFb}g . of] 6fOd nf]8ld6/ Ps k6s h8fg u/]kl5 km]l/km]l/ z'Ns
ltg'{kb}{g . of] oGq olb ahf/df Nofpg ;lsof] eg] o;nfO{ pkef]Qmfx¿n] Ps xhf/
?k}ofFdf k|fKt ug{ ;Sb5g\ . of] oGq ;fdfGo /f]huf/ x'g]n] ;d]t vl/b ug{ ;Sg]
ePsfn]] o;n] pkef]Qmfsf] cfly{s ef/nfO{ a9fpFb}g . To;} klg pkef]Qmfx¿n] ljB't
cfk"lt{ x'g g;s]sf] ;dodf cGo j}slNks j:t'df vr{ u/]s} x'G5g\ . km]l/ of] oGq
Psk6s h8fg u/]kl5 ;wF}nfO{ 9'Ss x'G5 . pgLx¿sf] dfq} k|of;df of] oGqnfO{
pkef]Qmfd'vL agfpFg eg] ;lsFb}g . To;}n] of] oGq k|of]udf Nofpg ;d'bfo cfkm}F}
hfu?s x'g'kb{5 eGg] cg'ej /fd nId0fsf] 5 .
pgLx¿n] lgdf{0f u/]sf] of] oGq ljB't k|flws/0fdf k/LIf0f ;d]t u/L;lsPsf]
5 . k|flws/0fsf] ef/ k|]if0f s]Gb|n] ;d]t of] pks/0fnfO{ pTs[i6 dfg]sf] 5 . ;'Vvfofd
tyf pks/0fx¿ lau|]sf] ;dodf k|flws/0fn] ljB't cfk"lt{ ug]{ csf]{ e/kbf]{ dfWodsf]
ljsf; gx'Gh]n ;Ddsf nflu of] pks/0f Psbd} pkof]uL b]lvG5 .
/fd nId0fsf] # jif{ nfdf] cys ldlxg]taf6 agfOPsf] of] 6fOd nf]8ld6/
oGq jf:tjd} xfdLnfO{ vfFrf] 5 . jiff}{b]lv nf]8;]l8ªsf] df/ v]Kb} cfPsf xfdL
g]kfnLx¿nfO{ of] oGq j/bfg g} l;4 x'g ;S5 . o;sf nflu pTkfbg tyf ahf/
lj:tf/ ug{ ;DalGwt kIfn] a]n}df Wofg lbg'kb{5 .
57
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
tgx'F aGbLk'/ ofDkfsf s[ifs s]zjk|;fb e§/fO{n] c¿sf] hUuf ef8fdf lnP/
ufO{kfng Joj;fo u/L/x]sf 5g\ . o; Joj;foaf6 pgn] dfl;s @ nfv @% xhf/
?k}ofFhlt cfDbfgL ub{5g\ . o;sf nflu pgn] ! ;o ^& /f]kgL hUuf jflif{s # nfv
?k}ofF ltg]{u/L ef8fdf lnP/ &) j6f xf]n]l:6g, h;L{, a|fpgl:jr h:tf cToGt} pGgt
hftsf ufO{x¿ kfn]sf 5g\ . ef/t 5Fbf 6]lnlehgdf o:tf] pGgt ufO{af6 b'w a]r]/
dgUo] cfDbfgL ug{ ;lsg] s'/f yfxf kfPsf pgn] cfkm}F} g]kfndf g} s]xL ug]{ rfxfgf
cg'¿k o:tf] Joj;fo u/]sf x'g\ . &) j6f ufO{dWo] @% j6fn] dfq} b'w lbFbf klg
pgsf] cfDbfgL w]/} 5 . pgLsxfF ePsf] Pp6f ufO{sf] d"No nueu $) xhf/ ?k}ofF
kb{5 . ;'¿df ! j6f ufO{ lsg]/ of] Joj;fo ;'?u/]sf s]zjn] lbgdf sl/a %)) ln6/
;Dd b"w a]Rg] ub{5g\ . dfl;s sl/a # nfveGbf a9Lsf] b'w Jofkf/ ug]{ pgn] ;a}
vr{ s6fP/ klg dfl;s ! nfv ?k}ofF /sd hf]ufpg ;kmn ePsf 5g\ . cfkm"n]
lnPsf] hUufdWo] ^% /f]kgL hUufdf 3fF; dfq} nufPsf 5g\ eg] cfkm\gf] kmd{df sfd
ug{sf nflu $ hgf dfG5]nfO{ /f]huf/;d]t lbPsf 5g\ .
g]kfnsf] t/fO{ jf u|fdL0f e]udf ufO{ eO+;L kfnL b"w a]Rg] rng k"/fgf] xf] .
t/ s]zjk|;fbn] h;/L pGgt hftsf ufO{ w]/}sf] ;ª\Vofdf kfn]/ b"w Joj;fo ug]{sf]
;ª\Vof eg] lgSs} sd 5 . /fd|f / pGgt hftsf] ufO{eO+;Laf6 w]/} g} cfDbfgL ug{
;lsG5 .
s]zjk|;fbn] c¿af6 hfg]sf] of] Joj;fo ldlxg]t ug{ ;Sg]sf] nflu Psbd}
pko'Qm 5 . cfkm\gf] v]/ u}/x]sf] jf afFemf] /x]sf] hUuf eP To;}df klg ufO{ eO+;Lsf]
kmfd{xfp; rnfpg ;lsG5 . cfkm\gf] hUuf cg';f/sf] j:t'efpsf] ;ª\Vof /fVg ;lsG5 .
jf cfkm\gf] hUuf gx'g]n] ;d]t c¿sf] hUuf ef8fdf lnP/ pGgt hftsf] ufO{ eO+;L
kfn]/ dgUo] cfDbfgL ug{ ;lsbf]+/x]5 .
cfkm\gf] hUuf geP klg tgx'Fsf s]zjk|;fbn] c¿sf] hUuf ef8fdf lnO{
Joj;fo u/]/ dgUo] cfDbfgL u/L/x]sf 5g\ . pgn] u/]sf] of] ufO{kfng Joj;foaf6
hUufjfn / a]/f]huf/n] ;d]t /fd|f] cj;/ kfPsf 5g\ . pgsf] of] Joj;foaf6 ljb]lzg]
clxn]sf] k':tfnfO{ ;d]t k|]/0ffsf] ;|f]t aGg ;s]sf] 5 . dfl;s ! nfv ?k}ofF ;Dd
sdfpgsf] nflu pgn] u/]sf] of] k|of;n] c¿nfO{ klg ultnf] af6f] b]vfOlbPsf] 5 .
58
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
ljleGg tYofª\sx¿ x]bf{ df5fsf] ahf/ w]/} g} /fd|f] b]lvG5 . g]kfnel/g} sl/a
$( xhf/ d]l6«s 6g df5f pTkfbg x'G5 / of] pTkfbg jf:tjdf dfusf] cfwf dfq} xf] .
?kGb]xL nufot cGo 7fpFsf s[ifsx¿ ;d]t clxn] ljleGg 7fpFsf wfgv]tnfO{
df5fkf]v/L agfO{ df5fkfng ug{lt/ nfu]sf 5g\ . wfgaf6 eGbf df5fkfng
Joj;foaf6 dgUo] cfDbfgL x'g] ePkl5 o;tkm{ cfslif{t x'g]sf] ;ª\Vof w]/} 5 . v]tdf
59
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
kfgL k|z:t} nfg ;lsg] 5 eg] of] Joj;fo /fd|f] x'g] b]lvG5 . cem wfgv]tL;Fu}
df5fkfng sfo{ ug{;Sg] xf] eg] t bf]xf]/f] cfDbfgL Ps} k6s x'g;S5 .
$)= v]tLaf6
Laf6 ljBfno ;~rfng
t/sf/Lsf] aLp nufpg], dn xfNg], To;sf] uf]8d]n ug]{ / ljqmLsf] k|aGw ug]{
;a} sfd cfkm}F ub{5g\ . o;sf nflu ljBfnon] k|To]s xKtfsf] z'qmaf/ dWofGg kl5
ljBfyL{x¿nfO{ sfdsf] afF8kmfF8 u/LlbG5 / ;f]xLcg';f/ pgLx¿ cfkm\gf] lhDd]jf/L k"/f
ug{ tNnLg x'G5g\ . ljBfnonfO{ cfly{s ¿kdf ;Ifd agfpg] of] sfo{df ljBfyL{x¿
dfq xf]Ogg\ k|wfgfWofks / lzIfs lzlIfsfx¿ ;d]t ;nUg x'G5g\ . v]tLkftLsf]
k|fljlws / Jojxfl/s 1fgsf] af/]df k|wfgfWofks / lzIfs lzlIfsfx¿n] ljBfyL{nfO{
l;sfpF5g\ h;af6 ljBfyL{x¿n] lstfaL 1fgsf] ;fy} s[lif ;DaGwL Jojxfl/s 1fg klg
k|fKt u5{g\ .
60
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
ljBfno ;~rfng ug{ k/]sf] cfly{s ;d:ofsf] ;dfwfg ljBfyL{n] u/LlbPsf]df ToxfFsf
ljBfyL{ ;fFRr} g} sb/of]Uo 5g\ . o;af6 ljBfyL{x¿nfO{ Psflt/ ;d"xdf ldn]/ sfd
ug]{] afgL k/]sf] 5 eg] csf]{lt/ ldlxg]t ug]{ afgL klg k/]sf] 5 . ToxfF k9\g] clwsf+z
ljBfyL{sf] kl/jf/ ;fdfGo cfly{s x}l;otsf eP tfklg pgLx¿ cfkm\gf] ljBfno /fd|f]
agfpg o;/L ldlxg]t u5{g\ .
$!= aª\
aªu'\u/' kfng
……kl/>dL xftx¿ ;kmntfsf] d'n s8L xf]ÚÚ of] egfO nfu" x'G5 df]/ª ky/L
uflj; j8f g+= !) sL #) jifL{of lalgtf b]jfgdf . cfkm\gf] c;w}Fo} u/Lasf]
lhGbuLnfO{ cfkm\g} ldlxg]t / hfFu/n] pgnfO{ clxn] Ps ;kmn pBdL, Ps ;kmn
u[lx0fL / Ps ;kmn ;dfh;]jL aGg ;3fPsf] 5 . ljlgtf ( jif{cl3 k|j]lzsf k/LIffdf
c;kmn ePsL ljBfyL{ x'g\ . ljjfx eO;s]kl5 klg pgsf] kltn] s'g} /f]huf/ kfPsf
lyPgg\ eg] pgsf] klg vf;} s'g} cfo;|f]t x'g] sfd lyPg . hDdf ;DklQ eg]sf] Pp6f
3/ dfq lyof] . ljutsf] cfkm\gf] cufw b'Mv ;Dem]/ pgL kL8fsf] dx;'; klg ul5{g\ .
cfkm\gf] s]xL ;DklQ / sfd gx'Fbf csf{sf] aª\u'/ / afv|f kfn]/ hLljsf rnfpg] uy]{
lalgtf / pgsf klt . t/ klg cfkm\gf] hLjg rnfpg lgSs} d'l:sn k/]sf] lyof] .
x]km/ OG6/g]zgn / s[lif ;'wf/ tyf k|fljlws ;xof]u d~rn] lbPsf] aª\u'/
k|hgg k|ljlw tyf :jg]t[Tj ljsf; tflnd g} ljlgtfsf] k|ultsf] d'Vo ;|f]t aGg uof] .
;f] tflndn] pgsf] hLjgsf] jf:tljstf a'em\g / cfkm"n] g} s]xL ug{ ;lsG5 eGg]
efjgfsf] ljsf; u/fof], cfTdljZjf; a9]/ cof] . tflnddf l;s]sf s'/fnfO{ k"0f{tof
cfkm\gf] Jojxf/df nfu" ul/g\ / ldlxg]tsf ;fy ;kmn x'Fb} uOg\ . tflndkZrft\ pQm
;+:yfn] ljgLtfnfO{ @ j6f aª\u'/sf kf7L -e'gL_ pknAw u/fPsf] lyof] / ToxL pkxf/n]
g} pgsf] hLjgdf 7"n} cfly{s pGgtL u/fOlbof] . ;+:yfaf6 kfPsf] kf7L x'sf{pg] qmddf
61
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
x}hfsf sf/0f y'k|} aª\u'/x¿ dfl;P t/ pgn] slQ klg x/]; vfOgg\ / cfkm\gf] sfd
lg/Gt/ ub}{ uOg\ . Tolt lg/Gt/ ldlxg]tsf] sf/0fn] pgL Ps ;kmn gf/L ePsL l5g\ .
pgnfO{ ;xof]u ug]{ oL b'O{ ;+:yfsf]] ;kmntfsf] d'Vo cfwf/ ljlgtf /x]sf] klg ;+:yfsf]
cg'ej 5 .
clxn] pgn] df]/ªsf] zlgZr/]–^ sLtL{k'/df cnu cnu aª\u'/ tyf s'v'/f
kmfd{ ;~rfng u/L/x]sL l5g\ . To;afx]s pgn] ky/Ld} b'O{ dfp aª\u'/ klg kfn]sL
l5g\ . aª\u'/ tyf s'v'/fkfngaf6 jflif{s @ nfv ?k}ofF eGbf a9L sdfpl5g\ h'g /sd
pgsf] ;Dk"0f{ kl/jf/sf] nfngkfng tyf afnaRrfsf] plrt lzIfflbIffsf] nflu kof{Kt
dfq} xf]Og ljleGg ;xsf/Ldf ;d]t pgn] art ug]{ u/]sL l5g\ . o:tf] Joj;foaf6
pgLdfq} Jo:t 5}gg\ pgsf kltn] klg cfkm\g} /f]huf/ k|fKt u/]sf 5g\ .
ljlgtfn] cfly{s pkfh{g dfq} xf]Og ;fdflhs k|lti7f;d]t cfh{g ug{ ;kmn
ePsL l5g\ . klxn] klxn] hgdfg;df af]Ng lxlRsrfpg] ljlgtf ;+:yfn] lbPsf]
tflndkZrft hxfFklg v'n]/ af]Ng ;Sg] ePsL l5g\ h;sf] sf/0f pgL y'k|} ;fdflhs
sfd ug]{ ;+:yfdf cfa4 l5g\ . clxn] t ljlgtf c;xfo tyf ljkGg kl/jf/nfO{ cfly{s
;xof]u ;d]t ug{;Sg] ePsL l5g\ .
62
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
@)%& ;fndf d]l/7 sfi7 pBf]u ;~rfng u/L ljho;fnsf efF8fx¿ a]Rg
yfn]kl5 pgLx¿sf] ;'vsf lbg ;'? ePsf] xf] . ljho;fn vf;u/L dw'd]xsf] /f]uLsf]
nflu pkof]uL dflgG5 . ;'? ;'?df Jofkf/n] /fd|f] d'gfkmf lbg g;Sbf klg pgLx¿n]
x/]; vfPgg\ / lg/Gt/ ljho;fnsf efF8fs'F8fx¿ agfpgd} cfkm\gf] ldlxg]t vr{ u/] .
o;} pBf]uaf6 pgn] dx]Gb|gu/df dfq} dlxgfsf] %) b]lv @)) j6f;Dd lunf;,
cDvf]/f tyf srf}/f las|L ub{5g\ . u0f]zn] oxL ljho;fnsf] efF8fs'F8f Joj;foaf6
dfq} @& hgfsf] kl/jf/ kfNb5g\ eg] !# hgf pgs} kl/jf/ leqsf ;b:ox¿nfO{
ljleGg SofDk;, ;/sf/L tyf lghL ljBfnox¿df k9fO/x]sf 5g\ . To;}u/L pgn]
k"j{klZrd /fhdfu{sf] efifL glhs sl/a @$ nfv ?k}ofF kg]{ kSsL 3/;d]t vl/b
u/]sf 5g\ . jif{df b'O{ xhf/j6f hlt ljho;fnsf efF8fs'F8fx¿ a]r]/ kl/jf/sf] ;Dk"0f{
vr{ s6fP/ klg tLgb]lv rf/nfv ?k}ofF;Dd arfpg ;s]sf 5g\ . Joj;fo ;'? ug{
pgn] ;'?df ! nfv ?k}ofF nufgL u/]sf lyP / clxn] pgsf] Tof] nufgL ;of}+ u'gf
d'gfkmf cfh{g ug{ ;kmn ePsf] 5 .
Pp6f dfq ljho;fnsf] la?jf x's{g @) jif{;Dd nfU5 / of] la?jf lbglbg}
dfl;g yfn]sf]df ;d]t pgL lrlGtt 5g\ . To;}n] pgn] gu/kflnsfdfkm{t !)
xhf/j6f hlt ljho;fnsf la?jf /f]Kg nufPsf]df pgn] klg % j6f ljho;fnsf
la?jf x'sf{pFb} 5g\ .
clxn] pgsf] Joj;fon] dfl;s ;Dk"0f{ vr{ s6fP/ %) xhf/ ?k}ofF art
ub{5 . pgn] u/]sf] of] Joj;fo gf}nf] eg] kSs} xf]Og t/ pgsf] cys ldlxg]t /
Joj;fok|ltsf] cufw nufjsf sf/0f pgL ;kmntfsf] r'nLdf k'Ug ;s]sf x'g\ . pgsf]
Joj;fo cem} a9\b} hfcf];\ . c¿ yk JolQmx¿n] klg pgsf] Joj;fodf /f]huf/sf]
cj;/ kfpmg\ xfd|f] d'/L d'/L z'esfdgf Û
63
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
64
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
pBf]u / lxDdtn] dflg;nfO{ sxfFaf6 sxfF k'¥ofpF5 eGg] s'/f s;}nfO{ yfxf
g} x'Fb}g . b]pk'/ uf=lj=;= j8f g+= &, bf]jf6f lgjf;L 6Lsf/fd ltldlN;gfnfO{ klg
pBf]un] ul/jLsf] vf8naf6 lems]/ w]/} p+rf] :yfgdf k'¥ofPsf] 5 . cfˆgf] gfddf /x]sf]
@ /f]kgL kfvf] af/Lsf] pAhgLn] ltldlN;gfsf] & hgfsf] kl/jf/nfO{ wfGg lgs} ufx|f]
kl//x]sf] lyof] . To;If]qsf] ;DefJotfnfO{ x]/L ltldlN;gfn] pQm hUufdf ;'Gtnf v]tL
ug]{ ljrf/ u/L k'/} hldgdf ;'Gtnfsf] la?jfx¿ ;fg{ yfn] . ;'Gtnf x's]{/ pAhgL
lbgsf] nflu lglZrt ¿kdf g} s]xL ;do kv{g' kg]{ lyof] . kmn lbg] a]nf;Dd pxfFnfO{
klv{g lgs} ;ª\3if{ ug'{k¥of] . ;a} hUufdf ;'Gtnf v]tL u/]kl5 !@ dlxgf g} a];fP/
vfg' kg]{ jfWotf cfof] . cfDbfgLsf] cGo s'g} ljsNk lyPg .
;'Gtnf v]tLs]f cfDbfgL k|fKt gx'g] ;do;Ddsf nflu eg] klg u/f}+ g t
eg]/ n3' pBd ljsf; sfo{qmdaf6 dfx'/L kfng tflnd k|fKt u/] . Oi6ldq;Fu /
cfkm";Fu ePsf] k};fn] @ 3f/ dfx'/L lsg]/ pGgt 3f/df dfx'/L kfng ;'? u/]] . t/
b'ef{Uo ! dlxgf;Dd 3f/df /x]sf df}/L 3f/ 5f]8]/ efu] . ;d"xsf 6Lsf/fd ;lxtsf @
hgf ;b:onfO{ sf7df08fF} la sG;g{df k'gtfh{uL tflndsf] nflu k7fOof] . ToxfFsf]
df}/Lsf] lg/LIf0f / 1fg lnP/ kms{g' ePsf ltldlN;gfdf km]l/ pQm Joj;fo ug]{ bl/nf]
cfF6 cfof] / km]l/ pxfFn] @)%* ;fndf !@ 3f/ df}/L vl/b u/L pQm k];fnfO{ lg/Gt/tf
lbg ;'? ug'{eof] . To;kl5 )%( ;fndf #@ uf]nf df}/L eP . dfl;s ¿kdf % b]lv &
xhf/ ;Ddsf] dxpTkfbg / ljqmL x'g yfNof] . xfn pgL;Fu ^@ 3f/ df}/L /x]sf 5g\ .
pQm Joj;foaf6 xfn 6Lsf/fd lgs} ;Gt'i6 b]lvG5g\ .
bogLo /x]sf] cfly{s cj:yfdf ;'wf/ u/L xfnsf] OHhltn]f cj:yfdf Nofpg
df}/L kfng Joj;fon] lgs} dxTjk"0f{ e"ldsf v]n]sf] x'G5 . pgL cfkm} atfp5g\ æklxnf
C0fn] 8'a]sf] cj:yf lyof] . cfDbfgLsf] s'g} ;|f]t lyPg . clxn] cfP/ k"/} C0faf6 d'Qm
ePsf] 5' . art t ca /fd|} xf]nf h:tf] nfu]sf] 5 . cab]lv jif{df sDtLdf Ps nfv
65
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
art ug{ ;lsG5 eGg] s'/fdf lj:j:t 5' . 5f]/f5f]/LnfO{ ;lhn} :s'n k7fpg ;s]sf]
5' . 3/df ;'wf/ ePsf] 5 . ;/;kmfO{ / jftfj/0f k|lt ;r]t ePsf] 5' . ;fFRr} eGg'kbf{
t d]/f] lhGbuLsf] csf]{ o'u ;'? ePsf] 5 ls h:tf] cg'e"lt x'G5 .Æ pgn] ;a}nfO{ o:tf
lbuf] ¿kdf pBdL aGg] sfo{df ;xefuL eP/ cfˆgf] OR5fcg';f/sf pBdx¿ ;~rfng
ug{ k|]/0ff k|bfg u/]sf5g\ . cfh 6Lsf/fd ltldlN;gfnfO{ ufpF ;dfh ;a}n] pbf/0fsf
¿kdf / ;kmn pBdLsf] ¿kdf x]g]{ u/]sf 5g\ .
;fgf] dfqfdf ePklg cfo cfh{gsf] lx;fjn] pgn] ;f] sfd ub}{ lyOg\ . s'Zdf
ahf/df cfof]hgf ePsf] cf}Bf]lus k|bz{gdf pgsf] pTkfbgn] t[tLo eP/ k'/:sf/ /
k|df0f kq k|fKt u/]kl5 cem hfFu/ / xf};nf ylkb} uof] . To;kl5 Joj;fo cem
a9fpg] larf/ pgdf cfof] . a'6andf uP/ Ps} k6sdf b; xhf/ bh{g cu/aQLsf]
se/ …;'lgtf cu/aQL pBdÚ n'+v' b]p/fnL kj{t eg]/ 5kfP/ NofOg\ .
kfl/jfl/s ¿kdf klg pgnfO{ pQm Joj;fo ug{ >Ldfg\ tyf 5f]/Lx¿n] klg
/fd|f] ;xof]u u/]sf 5g\ . km';{bsf] ;dodf >Ldfg\n] pTkfbg, KoflsË / ljqmLsf] nflu
;xof]u u/LlbG5g\ . o;}n] ubf{ klg pgnfO{ c¿ cufl8 a9\g ;xof]u eO/x]sf] pBdL
lji0f' clwsf/Lsf] cg'ej 5 .
JolQmut ¿kdf cfTd lge{/ ePsf], cfFkm"nfO{ vfFrf] kg]{ cyjf r'/f kf]t] / 3/
vr{sf] nflu cfjZos kg]{ /sdsf nflu s;}sf] d'v tfSg' gk/]sf] l:yltdf k'¥ofpg
pQm cu/aQL pBdn] agfPsf] 5 eg] csf]{tkm{ r'nf rf}sf / 3fF; bfp/fdf dfq
66
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
cNem]sf dlxnfx¿nfO{ ljleGg k|sf/sf tflndx¿, e]nf tyf k|bz{gLx¿df ;xefuL x'g]
df}sf k|bfg u/]/ ckl/lrt dfG5]x¿;Fu klg cfˆgf] ;fdfgsf] af/]df 9'Ss;Fu atfpg
;Sg] v'aLsf] ljsf; ePsf] 5 . clxn] pgL cu/aQL pTkfbg tflndsf] ;|f]tJolQmsf]
¿kdf klg kl/rflnt x'g yfn]sL 5g\ .
dfl;s #—$ xhf/ ?k}ofF;Dd sdfpg ;Sg] ePsL lji0f' clwsf/L ljleGg
uf]i7L, tflnd, k|bz{gLdf ;xefuL eP/ cfˆgf s'/fx¿ /fVg ;Sg] ePsL 5g\ .
;|f]tJolQmsf] ¿kdf sfd ug]{ df}sf klg kfpg yfn]sL 5g\. pgL elG5g\ æslxNo} of]
lbg cfpnf h:tf] ;f]r]sL klg lyOg, lhGbuL 3fF; bfp/f d} hfG5 ls h:tf] nfu]sf]
lyof] t/ clxn]sf] cj:yfdf cfkm"nfO{ kfpFbf cfkm}nfO{ uj{ nfU5 / ;dfhsf ;a}
cfkm"h:tf lbbL alxgLx¿nfO{ klg o:t} sfddf nfUg] k|]/0ff lbG5' / ;xof]u ub{5' .Æ
eljiodf oxL k];fnfO{ lg/Gt/tf lbg] / o;}nfO{ cem} Jojl:yt agfP/ n}hfg]
c7f]6 JoQm ub}{ cfkm"nfO{ of] cj:yfdf NofO{lbg kyk|bz{ssf] sfd ug]{ n3' pBd
ljsf; sfo{qmdnfO{ wGojfb lbg rfxg] pBdL lji0f' clwsf/L km';t{ s]f ;do TolQs}
ljtfpg] lbbLalxgL tyf bfh'efOx¿ nfO{ k|]/0ffsf] ;|f]t ePsL 5g\ .
ldlxg]tL / kf}/vL dfG5]n] ljb]zdf uP/ csf{sf] u'nfdL ug'{eGbf cfˆg} b]zdf,
cfˆg} ufpF 7fpFdf ldlxg]t u/]/, cfˆg} xftsf] ;Lkn] klg nfvf}+ cfh{g ug{ ;lsG5
eGg] s'/f sfls{g]6f uf=lj=; j8f g+ !, kj{t pBdL j]bfË eQm -ljgf]b_ kfWofn]
k|dfl0ft u/LlbPsf 5g\ . wg sdfpgsf nflu ef/ttkm{ k;]sf pgn] &–* jif{sf] ef/t
a;fO{sf] bf}/fgdf ;Dxfn]sf cg'ejcg';f/ ljb]z a;]/ cfly{s / af}l4s lx;fjn] k|ult
gx'g] nfu]kl5 cfˆgf] hGd:yn sfls{g]6fdf cfP/ g} cfˆgf] k"/fgf] k];f s[lifdf g}
;dflxt x'g k'u] .
67
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
gd| af]nL, v'nf Jojxf/, ;xof]uL efjgf, hlt a]nf klg xFl;nf] b]lvg] pxfFsf]
JolQmTj, ;fbf hLjg pRr larf/, w}o{jfg, nugzLn, p2]Zok|lt ljrlnt gx'g]
k|ltjåtf h:tf u'0fx¿n] pgnfO{ ;kmntfsf] lzv/ r'Dg ;kmn agfof] . lbg k|ltlbg
pgsf] Jofkf/ qmlds ¿kdf a9\b} uof] . u'0f:t/df ;'wf/ cfpg yfNof] . dfG5]x¿
k|efljt x'g yfn] . ToxL kmf]6f]sf] Jofkf/n] ;fgf] s:d]l6s k;naf6 cfh sfls{g]6f
ahf/df /fd|f] Jofkfl/sf ¿kdf :yflkt ePsf5g\ j]bfË .
lxhf] ;fdfGo ZofdZj]t kmf]6f]af6 ;'? u/LPsf] kmf]6f]u|fkmL k];fdf a[l4 eO{
cfh l8lh6n kmf]6f], /ª\lug tyf ;fbf kmf]6f], kmf]6f] 6' kmf]6f], OGnfh{d]06÷l/8S;g,
kmf]6f] ldlS;Ë b]lv sfFwdf Sofd]/f lnP/ lel8of]u|fkmL ug{;Dd k'u]sf 5g\ pgL . jflif{s
¿kdf kmf]6f]af6 dfq klg u|fdL0f :t/sf] ahf/df ! nfv eGbf a9L sf/f]af/ u5{g\
j]bfË .
pgL] eG5g\, ælxhf] ?= !)))÷– C0f dfUbf lagf]bn] lt5{ ls s] u5{ eg]/
skfn sGofP/ ;f]Rg]x¿ cfh nfvsf 9's'6L jf cGo sf/f]af/x¿ klg ;fdfGo af]nLsf
cfwf/df ug]{ ub{5g\ of] g} d]/f nflu 7"nf] uf}/jsf] s'/f xf] / of] ;a oxL kmf]6f]u|fkmL
Joj;fosf] b]g xf] .Æ
jf:tjdf a]/f]huf/ a;]/ / rflxg] grflxg] s'/f u/]/ 8'n]/ s'g} cy{ 5}g .
dflg; pTkfbgzLn sfo{df Jo:t x'g' kb{5 . s'g} zLk l;s]/ cfˆg} ufpF7fpFdf ljleGg
lsl;dsf n3' pBdx¿ u/]/ klg cfkm"nfO{ cfjZos kg]{ k};f cfh{g ug{ ;lsG5 .
sfd s'/f] Psflt/ s'Dnf] af]sL l7dLlt/ eg]em}+ cfˆg} :yfgLo :t/df g} ljleGg k|sf/sf
cj;/ / ;|f]tx¿ x'Fbfx'Fb} klg wg sdfpgsf nflu ljb]ztkm{ xflgg] o'jfx¿n] Psk6s
a]bfËeQm kfWof -ljgf]b_nfO{ x]g'{kb{5 . ljZn]if0f ug'{kb{5 . s] ;fFRr} ljgf]b ljb]zdf g}
a;]sf eP of] cj:yfdf cfpg ;Sy] xf]nf t <
68
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
ldlxg]tL / kf}/v u/]/ cfTdlge{/ aGg rfxg] o'jfx¿ clxn] klg hflu/ jf
gf]s/Lsf] t'ngfdf pBdL ag]/ afFRg ?rfpF5g\ . o;/L g} cfˆgf] pBd ;~rfng u/]/
s;}sf] rfs8L / u'nfdL gu/Lsg wg / OHht sdfpg ;kmn ePsf Pp6f o'jf
pBdL x'g\ b]j]Gb| k'/L . kj{t v'sf]{6 uf=lj=;=sf] j8f g+= * sf k'/Ln] afF; lgufnf]af6
pTkfbg x'g] ljleGg k|sf/sf ;fdfgx¿ h:t} 8f]sf, 8fnf], gfª\nf], gfDnf], df]8f, ¥ofs,
kmf]6f]k|m]d, k]6L, v]nf}gsf ;fdu|Lx¿ cflb agfp5g\ . a'jfn] ;fdfGo ¿kdf z'? u/]sf]
afF;sf ljleGg k|sf/sf ;fdfgx¿ agfpg]] sfdnfO{ pBdL b]a]Gb| k'/Ln] cem a9L
Jofks u/fO{ pBf]usf] ¿kdf rnfpg] ;f]rsf ;fy cufl8 a9] / o; ;DaGwL ;Lk
tflnd] 3/]n' tyf ;fgf pBf]u ljsf; ;ldltn] af6 k|fKt u/] .
?= %)))÷– af6 ;'? u/LPsf] Joj;foaf6 k'/Ln] xfn cfP/ jflif{s %),)))
eGbf a9L /sd art ug{ ;s]sf5g\ eg] ;fydf ljleGg ;+:yfx¿df ;|f]t JolQmsf]
¿kdf sfd u/]/ k|fKt x'g] kfl/>lds klg yk x'G5 . k'/Ln] xfn kf]v/fdf Pp6f
cfO;lqmd / afF;sf ;fdfgx¿ pTkfbg tyf ljqmL ug]{ k;n ;~rfng u/]sf 5g\
pgn] . kf]v/f h:tf ko{6sx¿ lelqg] 7fpFdf cfˆgf] x:tsnf jf afF;sf ljleGg
k|sf/sf ;fdfgx¿ pTkfbg u/]/ dgUu] cfDbfgL ug{ ;s]sf 5g\ . xfn cfˆgf]
k];faf6 ;Gt'i6 eP/ hf] sf]xLnfO{ ljb]z hfgeGbf cfˆgf] b]zd} a;]/ klg o:tf ljleGg
k|sf/sf pBd x¿ ;~rfng u/]/ nfFvf} cfo cfh{g ug{ ;lsG5 eg]/ gd'gfsf ¿kdf
:yflkt ePsf 5g\ pBdL b]j]Gb| k'/L .
lxDdt / nugzLn eP/ sfd ug]{ xf] eg] oxL+af6 nfvf}s +F f] cfDbfgL ug{
;lsG5 eGg] ;Gb]z ;a}df lbG5g\ k'/L . ca eljiodf kf]v/fdf o; Joj;fonfO{ cem
/fd|f];Fu rnfpFb} Pp6f ;kmn pBdLsf] ¿kdf :yflkt x'g] of]hgfdf pgL 5g\ . ;kmn
pBdLdf x'g'kg]{ u'0fx¿nfO{ /fd|f];Fu cg';/0f u/]/ cfTdljZjf;sf ;fy cufl8 a9]sf]
v08df dgUu] k};f o+lxF cfh{g ug{ ;lsG5 eGg] ljZjf; 5 dfof ¿kf afF; lgufnf]
pBdsf pBdL b]j]Gb| k'/Lsf] .
69
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
kj{t lhNnfsf] clt ljs6 tyf pRr kxf8L efu zflnhf uf=lj=;= j8f g+= ^
df hlGdg' ePsL h;dfof k'hf{ xfn cNnf] wfuf] k|zf]wg tyf sk8f a'gfO{ pBd
;~rfng u/L ;kmn pBdLsf] ¿kdf :yflkt ePsL 5g\ . aNntNn sIff # ;Ddsf]
cWoog k"/f ug{ ;kmn ePsL h;dfofn] cNnf] k|zf]wg;DaGwL ;Lk tflnd k|fKt
u/]kl5 xDkfn cNnf] cNnf] k|zf]wg tyf a'gfO{ Joj;fosf] :yfkgf u/Lg\ . cfjZos
kg]{ nufgLsf nflu sfnLu08sL art tyf C0f ;xsf/L ;+:yfaf6 ?= !),)))÷– C0f
lnO{ Joj;fo ;'? u/]sL pgn] ;'¿df wfuf] a]rL dfl;s ?= %))–&))÷– dfq gfkmf
sdfpg ;kmn ePsL lyOg\ . t/ xfn oxL Joj;foaf6 dfl;s $)))–^))) ;Dd
kmfObf sdfpg ;s]sL 5g\ .
;'¿df wfuf] tof/ u/L ljqmL ub}{ ;'?ePsf] Joj;fo xfn cGoqaf6 wfuf]
vl/b u/]/ ljleGg l8hfOg / /ªdf sk8f a'gL ljqmL ug]{ pBf]udf kl/0ft ePsf] 5 .
cfkm"nfO{ :j/f]huf/L x'g'sf] ;fy} 3/vr{;d]t rnfpg ;s]sL h;dfofsf] kl/jf/sf]
cfDbfgLsf] ;|f]t eg]sf] g} cNnf] k|zf]wg Joj;fo ePsf] 5 .
lhNnfsf Psxhf/ eGbf a9L pBdLx¿sf] g]t[Tj ug]{ lhNnf n3' pBdL
;ª\3sL pkfWoIf;d]t /x]sL h;dfof k'hf{n] pBdLx¿nfO{ ;ª\ul7t ¿kdf cufl8
n}hfg ;s]dfq lhNnf tyf /fi6«df n3' tyf ;fgf pBdsf] ljsf; x'g ;Sg] b]lV5g\ .
klxnf s;}sf] d'vdf x]/]/ af]Ng klg nfh dfGg] pBdL ljleGg k|sf/sf cf}Bf]lus
k|bz{gLdf cfˆgf] ;fdfgsf] JofVof ug{ dhfn] af]NMg ePsL 5g\ . c¿;Fu C0f sf9]/
;fdfGo vr{ rnfpg] pBdL xfn c¿nfO{ ;d]t C0f ;xof]u k|bfg ug{ ePsL 5g\ .
h;dfof k'hf{n] bh{geGbf a9L lhNnf tyf /fli6«o cf}Bf]lus k|bz{gLdf efu lnO{ kj{t
lhNnfsf] cfˆgf] pTkfbg cNnf]sf] pTkfbgnfO{ /fli6«o :t/;Dd lrgfpg] dxTjk"0f{ sfd
ub}{ cfPsL 5g\ .
k/Dk/fut ¿kdf k|zf]wg u/L sk8fsf] ;d:of 6fg]{ cNnf] xfn cfP/ /fd|f]
cfDbfgLsf] ;|f]t aGg k'u]sf] 5 . h'g cNnf]sf sk8fx¿ ljb]zLn] ;d]t clt dg k/fO{
70
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
vl/b ug]{ u/]sf 5g\ . o;af6 k|dfl0ft x'G5 k/Dk/fut ¿kdf pknJw ;Lk tyf
k|ljlwx¿nfO{ cfw'lgsLs/0f u/]/ klg :yfgLo :t/df /x]sf] sRrf kbfy{af6 dgUu]
cfDbfgL ug{ ;lsG5 .
kj{t dfemkmfF6 uf=lj=;=sf] j8f g+= ^ sf] blnt a:tLdf a;f]af; ub}{ cfPsL
jif{ $@ sL sfnLsf g]kfnLsL @ 5f]/L, ! 5f]/f / a"9f ;;'/fsf] kfngkf]if0fsf] lhDd]jf/L
sfFwdf cfPsf] lyof] cfkm\gf] >Ldfg\ \sf] d[To'kZrft\ . kl5 n3' pBd ljsf;
sfo{qmddfkm{t pmgLsf] emf]nf a'gfO tflnd k|fKt u/]kl5 sflnsf pmgL emf]nf pBd
;~rfng u/Lg\ . ;'?sf jif{df laxfg a]n'sf / km';{bsf] ;dodf emf]nf a'gfO{ ug]{ /
lbp;f] a]gLdf ef/L af]Sg hfFbf a'g]sf !÷@ j6f emf]nfx¿ ahf/df a]Rg] ub{lyg\ .
sfdsf] af]em a9] klg b}lgs cfodf a[l4 ePsf] x'gfn] pgsf] kl/jf/nfO{ s]xL
/fxt x'g yfNof] . Ps sfg b'O{ sfg d}bfg x'Fb} pgn] a'g]sf emf]nfn] ufpF, 6f]n x'Fb}
ahf/df klg /fd|f] :yfg kfpg yfNof] . xfn pgnfO{ emf]nf a'Gg EofO{ gEofO{ 5 . pgL
clxn] cfP/ b}lgs %—^ emf]nf a'Gg] ul5{g\ . emf]nfsf] :t/ / ;fOh cg';f/ !@)—!%)
;Dddf Pp6f emf]nf ljqmL ul5{g\ . b}lgs *)÷() ?k}ofdf el/ofsf] sfd ug{ lx+8\g]
sfnLsf clxn] cfP/ b}lgs !%) b]lv !*) ;Dd sdfpg] ul5{g\ . dfl;s ?= %)))
;Dd pgsf] cfDbfgL x'g] u/]sf] 5 . pgnfO{ pBd ;~rfng ug{sf nflu pgsf @ j6L
5f]/Ln] k9fOaf6 ar]sf] ;do wfuf] a]g]{ tfg nufO{lbg] u/]/ ;xof]u k'¥ofPsf 5g\ .
;'¿df pBd ;~rfng ubf{ cfkm";Fu k};f gePkl5 dfOtLdf uO{ Pp6f yf/f]
afv|f] NofP/ ? !))) df laqmL u/L tfg, kf6L / ! s]=hL= wfuf] NofP/ ;'? u/]sL
lyOg\ pgn] pBd . xfn pgL n3' pBdsf] dflns ag]sL l5g\ . c¿sf 5f]/f5f]/Lx¿
a]gL ef/L af]Sg hfFbf pgsf 5f]/f5f]/Lx¿ emf]nf af]s]/ ljBfnotkm{ hfG5g\ . klxn] b'Mv
x'Fbf ? !))÷– ;fk6L glbg] l5d]sL pgsf] 3/df ;/;fk6 lng cfpF5g\ . ;ef e]nf
x'Fbf 6f]ndf pgsf klg ljrf/x¿ ;'Gg yflnPsf] 5 .
klxnf ! s]=hL= wfuf] lsg]/ pBd ;~rfng u/]sL sflnsf clxn] cfP/
@)÷#) lsnf] wfuf] lsGg PSn} kf]v/f ;Dd hflG5g\ . pgL cfkm"nfO{ Pp6f ;kmn
pBdL ePsf] d"NofÍg ul5{g\ .
71
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
Pp6f ef/L af]Sg] dlxnf !)) ?k}ofs nflu c¿sf] 3/df uP/ xft yfKg' kg]{
cj:yfaf6 clxn] Pp6f pBdsf] dflns eP/ a:g kfPsf]df pgL dVv l5g\ . s]xL ug{
;ls+b}g eg]/ k'k'{/f]df efUo 5}g eGb} a:g] ;a}sf nflu cfbz{ JolQm ag]sL l5g\
sflnsf . klxnf] pgL dlxnf To;dfyL klg ;dfhn] æblntÆ sf] wAaf nufOlbPsf]
hfnf]nfO{ tf]8\b} pBdL ag]kl5 ToxL ;dfhn] pgsf] ljrf/ ;'g]/ sfd ug{ yfn]sf] 5 .
pBdn] cfly{s cj:yfdfq xf]Og ;fdflhs x}l;ot klg a9fpF5 . k|ToIf pbfx/0f
ag]sL l5g\ sflnsf g]kfnL .
72
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
æklxnf klxnf 3/sf ;fgf 7"nf vr{df klg >Ldfg\n] slxn] k};f k7fpg' x'G5
/ vr{ u/f}Fnf eg]/ kv{g'kb{Yof] . t/ clxn] 3/ vrL{ ug]{ ;a} k};f d cfkm}F sdfpg
;S5' / sdfPsL klg 5' . ToxL cfDbfgLn] d}n] 5f]/f5f]/LnfO{ SofDk; / af]l8{Ë k9fPsL
5'Æ uj{;fy atfpl5g\ . cfkm"h:t} dlxnfx¿nfO{ ;[hgzLn eP/ sfd ug{ pTk|]l/t ug'{
x'G5 . æ;fgf] 7"nf] h:tf] sfd klg nuglzn eO{ Jojzflos ¿kdf u/] /fd|f] cfDbfgL
ug{ ;ls+bf] /x]5 . alif{s ¿kdf ! nfv hltsf] sf/f]af/ t xfdL h:tf cgk9 dlxnfn]
klg ug{ ;ls+bf] /x]5 gkTofP x]gf]{; t dnfO{Æ cfkm";Fu ;Dks{df cfPsf dlxnfx¿nfO{
pgL jtfpFl5g\ .
l3+/f}nf Ps k|sf/sf] t/sf/L xf] . slnnf] x'Fbf o;sf] t/sf/L vfg] u/LG5 eg]
l5lKkb}+ uPkl5 o;sf] aflx/L efudf Psk|sf/sf] hfnf] h:tf] pTkGg x'G5, h;nfO{
df]xL, b"w 5fGg k|of]u ug]{, efF8f dfem\g] cflb sfdsf nflu k|of]u ug{ ;lsG5 . o;df
x'g] Psk|sf/sf] alnof] vfnsf] /];fh:t} b]lvg] hfnf]sf] k|of]u plNnlvt sfo{x¿df
73
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
k|of]u x'Fb} cfO{/x]sf] 5 . t/ e'jg uh'/]nn] o;} hfnf]af6 cem yk l;h{gzLn sfd
u/]sf 5g\ . pgn] l3/f}n F fsf] of] hfnf]af6 6f]kL agfO{ To;}sf] Joj;fo ;~rfng
u/L/x]sf 5g\ . pgn] agfPsf] 6f]kLsf] d"No klg c¿ ;fdfGo 6f]kL eGbf clns a9L
dxFuf] 5 . Pp6f 6f]kLsf] d"No kfFr;o ?k}ofFb]lv cf7;o ?k}ofF;Dd /fv]sf 5g\ .
pgL a:g] ufpFsf] gfd ltufpF xf], To;sf/0f klg pgn] cfkm\gf] 6f]kLsf] gfd
…ltufpFn] 6f]kLÚ eg]/ /fv]sf 5g\ . o; 6f]kLn] pgsf] ;fy} ltufpFsf] gfd rf/}lt/
km}nfpg ;s]sf]df klg pgL lgSs} uf}/j dx;'; ub{5g\ . pgsf] 6f]kL emnSs x]bf{
g]kfnL 3/]n' pBf]unfO{ k|f]T;fxg ug]{ vfnsf] b]lvG5 . km]l/ pgn] o;df g]kfnLkg lbg
6f]kLsf] leqL;d]t g]kfnL sk8f g} k|of]u u/]sf5g\ . o; hfnf]af6 pgn] 9fsf6f]kLh:t}
b]lvg] 6f]kL, Sofk, 3'd z}nLsf] 6f]kL lgdf{0f u/]sf 5g\ .
hfGg]nfO{ >Lv08 eg]em}+ Tolts} v]/ hfg] l3/f}Fnfsf] hfnf]af6 6f]kL agfpg]
gljg ;f]rsf wgL e'jgn] ;fRr} k|dfl0ft u/LlbPsf 5g\ ls ;f]rnfO{ cln km/flsnf]
kfg{ ;s]df sfd gnfUg] eg]/ v]/ kmflnPsf j:t' klg ax'd"No x'G5g\ . l3/f}Fnfsf] hfnf]
alnof] / b¥xf] klg x'g] ePsfn]] o;af6 aGg] 6f]kL klg alnof] / cfs{ifs g} x'G5 . o;
k|sf/sf] sfdnfO{ 3/]n' pBf]usf] ¿kdf ljsf; ug{ xf};nf / cGo cfjZos s'/fsf]
Joj:yf ug{ cfjZos 5 . c¿sf] nflu pbfx/0fLo sfd ug]{ e'jg uh'/]n awfO{sf kfq
ePsf 5g\ .
xfd|f] b]z xl/of] jgsf] wgL b]z xf] . oxfFsf jgaf6 y'k|} k|sf/sf jg:klt
nufot k|fs[lts cGo j:t'x¿ e]6\g ;lsG5, h'g cfo;|f]tsf] bl/nf] dfWod klg aGg
;ls/x]sf] 5 . To:t} pbfx/0f e]6\g ;lsG5, kj{t lhNnfsf] n]vkmfF6 uflj;sf h'emf?
/ ldlxg]tL ls;fgsf] g]kfnL sfuh pBf]udf . pgLx¿s} :yfgLo jgdf 3fF;bfp/fsf
nflu k|of]u x'g] a?jf gfds nf]Qmf k|zf]wg u/L g]kfnL sfuh pTkfbg ug{ yfn]kl5
pgLx¿n] cfkm\g} 3/df a;La;L cfDbfgL ug{ ;kmn ePsf 5g\ .
pRr n]sdf o:tf] vfnsf] nf]Qmf k|z:t} kfOg] / o;sf] /fd|f] ;b'kof]u x'g
g;Sbf 3fF;bfp/fsf nflu dfq} k|of]u x'Fb} cfO/x]sf] lyof] . @)^) ;fnlt/ ToxfFsf
cfwf bh{ghlt ls;fgx¿n] Jofj;flos sfuh agfpg] tflnd lnPkl5 eg] pgLx¿
74
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
clxn] o;} pBf]udf ;lqmo 5g\ . pgLx¿nfO{ o;;DaGwL tflnd lbPsf] lyof] eQmk'/
x:tsnfsf] ;xof]udf lhNnf jg sfof{no kj{t / PnPkmkL gfds ;+:yfn] . oL # j6}
;+:yfsf] ;+o'Qm kxndf To; e]usf cfwf bh{ghlt ls;fgn] nf]Qmf ;ª\sng u/L
sfuh agfpg] cfwf/e"t tflnd lnPsf lyP . To;dWo] clxn] n]vkmfF6sf 6]saxfb'/
If]qL, eLdgfy kf}8]n / t]hgfy kf}8]n o;} pBf]udf c;w}Fo} ldlxg]tsf ;fy nfluk/]sf
5g\ . nf]Qmf ;ª\sng df a9L emGem6 x'g] / ;'?sf jif{x¿df pTkfbgsf] qmddf a9L
ldlxg]t ubf{ klg ;fdfGo dfq cfDbfgL ePsf]df klg pgLx¿ s;}n] o;df x/];
vfPgg\ / cfkm\gf] Joj;fonfO{ lg/Gt/tf lbO/x] . kmn:j¿k clxn] pgLx¿n] jflif{s !
nfv ?k}ofF eGbf a9L sdfpg ;ls/x]sf 5g\ .
nf]Qmf ;ª\sngsf nflu pgLx¿n] s]xL ;fdfGo lgod klg agfPsf 5g\ .
h;df pgLx¿n] Ps lbgdf Pshgfn] @% lsnf]dfq nf]Qmf ;ª\sng ug{ ;Sg]5g\ .
Pslbg ;ª\sng u/]sf] nf]Qmfaf6 #% ;ob]lv rf/xhf/ ?k}ofFhlt cfDbfgL ug{
;lsG5 .
g]kfnsf] nf]Qmf g]kfnd} sfuh agfpg ;fdfGo ¿kdf k|of]udf cfP klg
o;sf] dxTj g]kfn aflx/ cToGt} w/]} kfOG5 . nf]Qmfsf] pTkfbg dfq} a9fpFbf klg
ljb]z lgsf;L u/L kmfObf lng ;lsG5 eg] g]kfn leq} klg o;af6 aGg ;Sg]
;fgfltgf pBf]ux¿n] /f]huf/Ldf dfq e/kg'{ kg]{x¿nfO{ /fd|f] ljsNk lbnfpg ;S5 .
g]kfndf 3/]n' pBf]usf] cToGt} w]/} ;Defjgf /x]sf] s'/f o;} sfuh pBf]un] klg
b]vfPsf] 5 . n]vkmfF6sf ls;fgx¿sf] sfuh pBf]uh:t} pBf]u c¿ 7fpFx¿df klg
ug{ ;lsG5 . of] vfnsf] pBf]unfO{ rflxg] k"jf{wf/ agfpg ;DalGwt kIfn] ;xof]u /
xf};nf k|bfg ug{ ;Sg'kb{5 .
75
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
dlxnfx¿sf] hut\df d'gf l3ld/] >]i7 ;a}sf nflu Ps gf}nf] gfd x'g ;S5 .
t/ pgn] ug]{ sfdnfO{ x]g]{ xf] eg] pgL g]kfns} k|yd dlxnf 8f]h/ rfns x'g\ . uf]/vf
af]nf{ª–$ sL d'gf ljut ! bzsb]lv g]kfnsf 7"nf 7"nf le/kx/fx¿;Fu h'Wb} af6f]3f6f]
lgdf{0f ug]{ sfddf tNnLg l5g\ . cfkm\gf sf]dn xftx¿n] 8f]h/sf] ljleGg kf6{k'hf{nfO{
rnfP/ pgL le/kx/f;Fu lbgx'Fh;f] h'Wg] ul5{g\ . k"j{df tfKn]h'ªb]lv klZrddf
s}nfnL;Dd k'u]/ kx/f kmf]g]{ sfd u/L;s]sL l5g\ pgn] . dlxnf eP tfklg pgsf]
sfd k'?ifsf] eGbf s'g} klg s'/fdf sd 5}g . cfkm\gf] k];f;Fu} b]z ljsf;df ;d]t
pgsf] of]ubfg kSs} e]l6G5 .
;'?df pgn] nfdf sG:6«S;gdf ;fdfGo l/z]K;lgi6sf] sfd ubf{ ub}{ ;f]xL
sDkgLdf 8f]h/ rnfpg] tflnd lnP/ xfn Ps ;kmn dlxnf 8f]h/ rfns ag]sL l5g\ .
pgs} cg'ejdf olb lgoldt sfd eO/xg] xf] eg] 8f]h/ rnfP/ dfl;s #% xhf/
?k}ofF eGbf a9L sdfpg ;lsG5 .
cfkm\gf a'af cfdfsf] 5f]/f gePsfn]] 5f]/L dfG5]n] klg 5f]/fn] ug]{ h:t} sfo{
ug{ ;lsG5 eGg] b[9 ;ª\sNksf ;fy of] k];fdf nfu]/ pgL ;kmn ePsL l5g\ .
;dfhn] 5f]/LdfG5]nfO{ x]g]{ b[li6sf]0fn] ubf{ ;'?sf lbgx¿df s]xL cK7\Øf/f] dx;';
ePtfklg cfkm\gf] 3/kl/jf/sf] ;xof]u / k|]/0ffn] ubf{ clxn] pgL o;} Joj;foaf6 w]/}
/fd|f] cfly{s pkfh{g ug{ ;Ifd l5g\ . Tolt dfq} xf]Og pgn] cfkm"n] hfg]sf] of]
;LknfO{ c¿df klg afF9]sL l5g\ . pgn] csL{ dlxnf j;GtL u'?ªnfO{ ;d]t 8f]h/
rnfpg l;sfOlbPsL l5g\ eg] cfkm\g} >Ldfg\ nfO{ klg of] k];fdf nfUg d2t u/L/x]sL
l5g\ . o;} l;nl;nfdf pgn] !) hgf eGbf a9lnfO{ 8f]h/ rnfpg] tflnd klg lbPsL
l5g\ .
dlxnfn] 3/sf] sfd dfq} ug'{k5{, r'nf] rDsf dfq} x]/]/ a:g'k5{, aflx/ sfd
u/] tfklg ;lhnf] / dlxnfx¿sf nflu dfq pko'Qm x'g] sfd 5fg]/ ug'{k5{ eGg]
wf/0ffnfO{ lrg{ ;kmn ePsL l5g\ , b]zs} k|yd dlxnf 8f]h/ rfns d'gf . dlxnfn]
klg k'?ifn] ;/x cem k'?ifn] eGbf sl7g / ufx|f] sfd klg ug{ ;S5g\ eg]/ k|dfl0ft
u/LlbPsL l5g\ d'gfn] . pgsf] of] k];fut ofqfdf cem a9L ;kmntfsf v'8\lsnfx¿n]
;fy lbb}F hfpmg\ xfd|f] z'esfdgf Û
76
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
g]kfnsf hldgx¿df ;'g kmnfof] eg] klg kmNg a]/ nfpFb}g, sf/0f xf] oxfFsf]
df6f]sf] pa{/tf / oxfFsf ls;fgx¿sf] h'emf?kg . oL b'j}yl/ ldn]kl5 df6f]df ;'g
kmnfpg ;lsG5 . of] s'/fnfO{ k'li6 ug{ ;s]sf 5g\, ndh'ª lhNnfsf] afFemfv]t
uflj;sf] vfFr] ufpFsf ls;fgn] . x'g t g]kfnsf u|fdL0f tyf cw{u|fdL0f e]usf ;a}
s[ifsx¿ ;fx|} ldlxg]tL 5g\ . ;fx|} pGgtzLn 5g\ .
vfFr]df @% jif{cl3 :yfgLo sfn' tfdfªn] cn}FrL v]tL ;'? ubf{ pgsf] lv;L
ug]{x¿ klg sd lyPgg\ . t/ clxn] pg} sfn' tfdfªn] jflif{s &) b]lv *) xhf/
?k}ofF sdfpg yfn]kl5 eg] cGo ls;fgx¿ ;d]t of] k];fk|lt cfslif{t ePsf 5g\ .
77
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
hxfF ;d:of ToxfF pkfo eg] h:t} xfd|f] b]z g]kfn hn;|f]tsf] wgL eP
tfklg ;wF} lah'nLsf] df/df kl//x]sf 5f}+ . lah'nL kof{Kt dfqfdf pTkfbg x'g g;Sbf
w]/}h;f] ;do cGwsf/df afFRg' kl//fv]sf] 5 . t/ klg olb s'g} pkfo nfpg] xf] eg]
To:tf] cGwsf/af6 s]xL xb;Dd kf/ kfpg ;lsg] /x]5 . j}slNks ¿kdf lah'nL
lgsfNg] y'k|} pkfox¿dWo] cln sd vr{df eQmk'/ s6'~h]sf clDasf d]6n
OlGhlgol/ªsf ;~rfns b'b{d yfkfn] xfjfsf] k|of]uaf6 lah'nL lgsfNg ;Sg] k|ljlwsf]
ljsf; u/]sf 5g\ . pgn] agfPsf] ;f] k|ljlwaf6 ! lsnf]jf6 ;Ddsf] lah'nL pTkfbg
ug{ ;lsG5 . h;n] @ b]lv # 3/kl/jf/nfO{ ;lhn} lah'nL pkof]u ug{ k'Ub5 eg] Ps
3/n] dfq k|of]u ug]{ xf] eg] hDdf hDdL *) xhf/ ?k}ofFdf of] k|ljlw vl/b ug{
;lsG5 . pgn] ckgfPsf] ;f] k|ljlwdf ^ b]lv * lkm6 cUnf], $ lkm6 Jof; /x]sf]
tLgj6f kª\vfaf6 Ps lsnf]jf6 ljB't pTkfbg x'G5 . pQm d]l;gdf h8fg u/LPsf]
Jof6«Ln] !^ ld6/ k|lt ;]s]G8 xfjfdf $ 306f kª\vf rn]kl5 rfh{ k"/f x'G5 / kª\vf
cfkm}F aGb x'G5 . olt u/L;s]kl5 o;n] ^ 306f;Dd cf/fd;Fu aQL afNg / 6]lnlehg
x]g{ k'Ub5 .
x'gt xfjfaf6 pmhf{ pTkfbg ug]{ k|ljlwsf] k|of]u g]kfndf klg x'Fb} cfO/x]sf]
xf] t/ b'b{d yfkfsf] h:tf] k|ljlwnfO{ xf};nf / ;xof]u k|bfg ug]{ xf] eg] ;/n
tl/sfaf6 ;fdfGo xfjf axg] 7fpFaf6 klg ljB't pTkfbg ug{ ;lsg] 5 . o;n] ubf{
Psflt/ b'u{d 7fpFx¿df ToxL ljB't pTkfbg ug{ ;lsg] / csf{tkm{ nf]8;]l8ªsf]
df/af6 klg d'lQm k|fKt ug{ ;lsg] x'G5 yf]/} 7fpFx¿df ePklg . j}slNks pmhf{
pTkfbgsf] sfddf hf] sf]lxn] hxLF sxLFaf6 u/]sf] eP klg k|f]T;fxg k|bfg ug}{ kg]{
cfjZostf em\g emg\ a9\b} 5 . b'b{d yfkfn] agfPsf]] xfjfaf6 lah'nL pTkfbg ug]{
gf}nf] k|ljlwnfO{ ljsf; / lj:tf/ ug{sfnflu xf};nf / ;xof]usf] vfFrf] 5 .
78
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
%%= yf]
yf]kf l;~rfO{ k|ljlw
ca v]tL ug{sf nflu cfsfz] kfgLdf dfq} lge{/ x'g'kb}{g . ljleGg pkfo
ckgfPdf a]df};ddf klg /fd|/L v]tLkftL ug{ ;lsG5 . cyjf ;'Vvf 7fpFdf klg ca
v]tL ug{ ;lsG5 .
;/n yf]kf l;~rfO{ k|ljlw $ nfOg, ^ nfOg tyf !@ nfOgsf] k|of]u u/L
t/sf/L v]tL ug{ ;lsG5 . o:tf] vfnsf] k|ljlwdf cfly{s ef/ sd kg]{ / sd hUufdf
klg pko'Qm x'g] ePsfn]] u|fdL0f e]usf nflu ;fx|} pko'Qm x'g ;S5 . of] yf]kf l;~rfO{
k|ljlwsf] sf/0fn] kfNkfsf ls;fgx¿n] tfhf t/sf/L klg vfg kfPsf5g\ eg] jflif{s
¿kdf *) b]lv () xhf/ ?k}ofF;Dd sdfpg ;s]sf 5g\ .
yf]kf l;~rfOsf] k|ljlwaf6 b]zsf cGo efudf ;d]t t/sf/L v]tL u/L+b}
cfOPsf] 5 . t/ o; k|ljlwsf] ljsf; / lj:tf/df s]xL ;+:yfx¿sf] kxndf s]xL
7fpFx¿df dfq u/Lg] / cGo 7fpFsf ls;fgx¿ a]va/ /xg] kfOPsf] 5 . hxFf hxfF of]
k|ljlwsf] k|of]u u/LPsf]5, tL :yfgsf k|of]ustf{x¿sf] ;kmntfsf] syf cGo
:yfgx¿df klg k'¥ofpg], ljleGg ;~rf/ dfWodx¿af6 k|rf/ k|;f/df Nofpg] h:tf
sfdx¿ x'g;s]df s[ifsx¿sf] hLjg:t/ klg psfl;g] / pkef]Qmfx¿sf] :jf:Yodf
klg a9f]Q/L x'g] s'/fdf b'O{dt gxf]nf . vf;u/L a]df};ddf u/Lg] v]tLn] /fd|f] ahf/
lng ;Sb5 . To;sf/0f klg o:tf] k|ljlwaf6 u/Lg] v]tLn] /fd|f] cfly{s pkfh{g lbg
;Sg]5 . kfNkfdf ckgfOPsf] of] vfn] ;/n yf]kf l;~rfO{ k|ljlw jf:tjdf ;'Vvf / sd
hldg x'g] 7fpFsf] nflu ;fx|} g} pko'Qm b]lvG5 .
79
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
8f]sf] 8fnf] a'Gg] s'g} Jofj;flos tflnd glnPsf pgLx¿n] o;af6 cfkm\gf]
afnaRrfnfO{ k9fpg k'Ug] cfo cfh{g u/L/x]sf 5g\ . DofUbLsf] tdfg ufpF, 8f]6Lsf]
wfdLufFp, l;dkf6f, s'8f;}g, aan]s nufotsf ufpFsf clwsf+z cleefjsx¿ cfkm\gf]
afnaRrfsf] k9fOsf nflu eg]/ o;/L 8f]sf] 8fnf] a'Gg] ub{5g\ .
pgLx¿sf] of] k];fnfO{ cem Jofks agfpg ;lsG5 . pgLx¿df ePsf] Tof]
;Lk / hfFu/nfO{ /fd|/L pkof]u u/fpg ;Sg] xf] eg] pgLx¿sf] 5f]/f5f]/L k9fpg dfq
xf]Og rf]of tyf lgufnf]sf] 3/]n' pBf]u g} :yfkgf ug{ ;lsG5 . :yfgLo ;|f]t /
;w}Fgsf] k|of]unfO{ Jofjzflos :j¿kdf NofP/ g} :yfgLo afl;Gbfx¿sf] hLjg:t/nfO{
psf:g ;lsG5 . x/]/ 7fpFdf s]xL g s]xL /fd|f] x'G5 . Tof] /fd|f] jftfj/0f x'g;S5,
xfjfkfgL x'g;S5, ;w}Fg ;|f]t x'g;S5, ef}uf]lns cj:yf x'g;S5 / o:t} cGo y'k|} .
:yfgLo ¿kdf pknAw ltg} ;ankIfx¿sf] Jofj;flos pkof]un] g} x/]snfO{ pGgtLsf]
lzv/df k'¥ofpF5 . 8f]6L tyf DofUbLsf s[ifsx¿sf] 8f]sf] 8fnf] agfpg] sfd o:t}
;f]rsf] Pp6f pbfx/0f xf] . b]zsf x/]s :yfgdf ePsf o:tf ;|f]t / ;w}Fgsf] ;+/If0f
ub}{ plrt pkof]u ug]{ s'/fsf] l;sf] x]/sn] ug{{} kg]{5 .
80
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
b]zdf OGwgsf] ;xh cfk"lt{ x'g g;s]sf] a]nf kfNkfsf s]xL pT;fxL
s[ifsx¿n] OGwgsf nflu j}slNks ;|f]tsf] v]tL g} ug{ yfn]sf 5g\ . of] j}slNks ;|f]t
xf] ;hLjgsf] v]tL . h]6«f]jf xfOlj|8 ;hLjgsf] la?jfsf] v]tL ug{ vf;} w]/} vr{ klg
gx'g] , la?jf hxfF nufP klg x'g] / v]tL ug{ klg c;w}Fo} ;lhnf] x'g] ePsfn]] o;sf]
dxTj lhNnfsf ;a} ls;fgx¿df JofKt 5 . kfNkf, h/]lkknsf #^ jifL{o s]zj sfsL{n]
of] gf}nf] / clt pkof]uL v]tL ufpFdf klxnf] k6s NofPsf x'g\ . pgn] g} kfNkfsf
ls;fgx¿nfO{ ;hLjgsf] Jofj;flos v]tL ug{ l;sfPsf x'g\ . s]]zjn] ;hLjgsf]
v]tLdfq u/]sf 5}gg\ a¿ o;af6 l8h]n pTkfbg u/]/ dl0fu|fddf cfkm\gf] ;jf/L
rnfP/ klg b]vfOlbPsf 5g\ . o;n] Psflt/ v]tL ug]{ ls;fgx¿sf] ljZjf; lhTg
;s]sf] 5 eg] csf{tkm{ b]zdf ;xh¿kdf l8h]n cfk"lt{ u/fpg g;Sg]x¿s nflu gofF
;Defjgfsf] cfzf a9fPsf] 5 . :jod sfsL{ o;sf] v]tLdf olt ljZj:t 5g\sL
cfkm\gf] hUufdf dfq # xHhf/ eGbf a9L ;hLjgsf] la?jf x'sf{O/x]sf 5g\ .
81
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
uld{df lr;f] xfjfsf] dx;'; u/fp5 . cem l8h]ns} ljsNksf] ¿kdf v]tL g} ;'?
ePsf]df t xif{ dfGb} o:tf] sfo{nfO{ b]zs} /sd nufgL u/L Jofj;flos v]tL tkm{
ls;fgx¿nfO{ cfslif{t ug'{kg]{ cfjZostf /x]sf] 5 . awfO{sf kfq ePsf 5g\ s]zj
sfsL{ / b]zsf cGo efudf /fd|f] cfDbfgL lng gl;Psf] hldgdf ;d]t ;hLjgsf] v]tL
ug{ ls;fgx¿ klg cfs{lift xf]pmg\, xfd|f] z'esfdgf Û
cfly{s cefjsf] sf/0f sltko z}lIfs ;+:yfx¿n] ug{;Sg] hlt /fd|f] ug{
;ls/x]sf x'Fb}gg\ . cfly{s cefjs} sf/0f z}lIfs u'0f:t/df a[l4 ug{ g;lsPsf]
x'g;S5 , ;+:yfsf] ef}lts k"jf{wf/nfO{ klg Tolt Wofg lbg g;lsPsf] x'g ;S5 cflb .
oL ;a} ;d:of of cfly{s cefjaf6 d'lQm kfpg] pkfo nufPsf 5g\ ;+v'jf;efsf tLg
;fd'bflos SofDk;x¿n] . vfFbaf/Lsf] a?0f a=SofDk;, r}gk'/sf] ;+v'jf;ef SofDk; /
dfbLsf] dfbL a= SofDk;n] ;+o'Qm ¿kdf nufgL u/L @ ;o @) lsnf]jf6;Ddsf] ljB't
pTkfbg u/L a]lr/x]sf 5g\ . o; Jofj;foaf6 pgLx¿sf] cfly{s cj:yf dha't dfq}
xf]Og, cfsfl;Psf] 5 . ca pgLx¿nfO{ SofDk;sf] z}lIfs tyf ef}lts ljsf; ug{
cfly{s ;|f]t sxfFaf6 h'6fpg] eGg] lrGtf 5}g . @)^) ;fndf oL ltg}j6f SofDk;x¿n]
!s/f]8 * nfv ?k}ofF nufgL u/]/ v/fª–* sf] lgu'/] ;fgf hnlaB't cfof]hgfdd{t
u/]sf lyP . @)^$ ;fndf dfq} pQm cfof]hgfn] #@ nfv ?k}ofF d'gfkmf lbof] h'g
tLg}j6f SofDk;n] bfdf;fxLdf afF8] . pgLx¿n] åGåsfndf elTsPsf] ljB't cfof]hgf
ljB't k|flws/0f;Fu @) jif{sf nflu ef8fdf lnPsf x'g\ .
82
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
a]lr/x]sf] 5 . of] Joj;fo ug{sf nflu eg]/ tL ;a} SofDk;x¿ ldnL ;fd'bflos
lzIff ljsf; hnlaB't k|fln gfds sDkgL klg btf{;d]t u/]sf 5g\ .
lah'nLdf nufgL u/]/ z}lIfs ;+:yf ;~rfng u/LPsf] of] cEof; blIf0f
Plzofd} klxnf] xf] . ;/sf/L jf ;fd'bflos ljBfno, SofDk; cflbn] ;/sf/ jf
;d'bfosf] d'vtfSg' kg]{ afWotf o;}u/L x6fpg ;Sg] xf] eg] g]kfndf klg ljZj:t/sf]
z}lIfs ;'ljwf k|bfg ug{ ;lsG5 . o:tf z}lIfs ;+:yfsf lhDd]jf/ JolQmx¿ hflu/]
dfgl;stfaf6 dfly p7]/ cfkm\gf] ;+:yf j/k/ cfly{s pkfh{gsf ljsNk jf
cj;/x¿sf] vf]hL ug]{ xf] eg] y'k}| pkfox¿ e]l6g ;S5g\ . cfkm}+ pleg ;Sg] ePkl5
c¿sf] xft ;dfTg} lsg k5{ / < oL SofDk;x¿sf] of] ;kmntfsf] syf c¿
;+:yfx¿sf] nflu k|]/0ff aGg ;sf];\ .
l;:g' xfd|f] 3/cfFug tyf af6f]3f6f]df To;} v]/ hfg] Psk|sf/sf] 3fF; xf] .
ToxL l;:g' 5'g klg 8/fpF5f}, sf/0f o;df ePsf] Psk|sf/sf] /;fogn] xfd|f] 5fnf
kf]n]h:tf] x'G5 . cem aRrfx¿nfO{ t;f{pg' k–Øf] eg] t l;:g'sf] gfd lnP dfq k'U5 .
t/ ToxL l;:g' /fd|f] cfly{s pkfh{gsf] ;|f]t klg x'g;S5 eGbf kTofpg ufx|f] kg{ ;S5 .
cem ToxL l;:g'af6 klg lk7f] aG5 eGbf t crDd} nfUg ;S5 .
83
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
kms{bfFv]l/ l;:g'sf] kL7f] g} sf];]nL :j¿k nfg la;{b}gg\ . l;:g'sf] kL7f] k|lt s]hL
#)) ?k}ofFdf ljqmL x'G5 .
l;:g'af6 cyf]{kfh{g ug{ ;lsg] s'/f Pp6f kmfObf xf] eg] o;sf] csf]{ kmfObf
eg]sf] l;:g' lgoldt ;]jg ugf{n] pRr /Qmrfk / dw'd]xnfO{ kmfObf k'U5 . l;:g'sf]
kL7f] bfnh:tf] agfP/ vfFbf :jflbnf] / :jf:Yoa4{s x'G5 .
l;:g' hxfF;'s} klg kfOg] / vf;} o;sf] v]tL ug{ hldg klg w]/} grflxg]
ePsfn]] ;lhn};Fu o;sf] v]tL ug{ / yk cfo ug{ d2t k'Ug] b]lvG5 . o;sf nflu
gofF k|ljlw / ahf/sf] cefjnfO{ 6fg{ ;Sg'kb{5 . 3/j/k/ jf jghª\undf Tolts} v]/
hfg] jf kmflng] j:t'sf] pkof]uLtf vf]h]/ k|of]udf Nofpg] gjLg ljrf/sf wgLx¿ g}
jf:tljs ¿kdf wgL x'g\ . sf];]nL3/ ;xsf/L ;+:yf o:t} Pp6f jf:tljs wgL ;+:yf
x'g ;s]sf] 5 .
^)= aLpm
aLpmsf] Jofkf/
84
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
vu]Zj/ e§/fO{n] klg oxL aLp v]tLaf6 sf]xnk'/df 38]/L;dt hf]8s ] f 5g\ . o;
;d"xaf6 dfq jif]{lg !) nfv ?k}ofF a/fa/sf] aLp ljqmL x'g] u/]sf] 5 . oxfFaf6
pTkflbt aLp kf]v/f, sf7df8f}F, gf/fo0fu9, g]kfnu+h / ;'v]{tdf lgof{t x'G5 . aLp
ljqmL ug{ ahf/sf] klg cefj 5}g . oxfF o:tf] aLp pTkfbs ;d"xsf] ;ª\Vof !* j6f
5.
uf]/vf gf/]Zj/–^, b'D;/LsL sdnf ljZjsdf{n] ;w}F} k'?ifn] dfq} ub}{ cfPsf]
efF8fs'F8f agfpg] sfd u/]/ cfkm\gf] ;a} kl/jf/sf] u'hf/f dfq} u/]sL 5}gg\, cfkm\gf
kfFrhgf 5f]/f5f]/L k9fpg] / s]xL /sd;d]t hDdf ug{ ;kmn ePsL l5g\ . o;sf
nflu pgL laxfg ;a]/}b]lv ;fFem ca]/;Dd cf/gdf a;]/ efF8fs'F8f agfpgd} Jo:t
x'lG5g\ . sfFrf] kmnfdnfO{ lxsf{P/ ljleGg cfsf/df abn]/ w]/}yl/sf efF8fs'F8f lgdf{0f
ug'{ jf:tjd} ufx|f] sfd xf] / of] sfd clxn];Dd k'?ifn] dfq} ub}{ cfPsf] kfOG5 . t/
klg pgn] o;nfO{ r'gf}ltsf ¿kdf lnFb} k"/}ifsf] ;/xdlxnfn] klg sfd ug{ ;S5g\
eGg] s'/fsf] k|dfl0ft u/]/ b]vfOlbPsL l5g\ . pgn] ufpFdf rngrNtLdf /x]sf ljleGg
k|sf/sf efF8fs'F8f agfpg'sf] ;fy} s;f}8L, tfKs], sf]bfnf], xFl;of, v'kf{, v's'/L tyf
s[lif cf}hf/ cflb klg agfpFl5g\ . pgn] agfPsf] efF8fs'F8f lsGgs nflu u|fxsx¿
pgs} 3/df cfpF5g\ . o;af6 pgn] dfl;s $ xhf/ ?k}ofF;Dd sdfO ul5{g\ .
To; ufpFsf cGo JolQmx¿n] eg] of] afpafh]sf] k"/}fgf] k];f xf] eg]/ sfd}
ug{ 5fl8;s] t/ pgL Ps dlxnf eP/ klg of] sfd u/]/ /fd}| cfly{s pkfh{g ug{
;kmn ePsL l5g\ . pgn] u/]sf] of] ldlxg]t To; ufpFsf nflu pbfx/0fLo sfd ag]sf]
5.
85
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
pgsf klt klxn]klxn] afnL3/] k|yfsf] nflu dfq sfd ub{y] . o;n]
pgLx¿sf] u'hf/f rnfpg w]/} wf} wf} k/]sf] lyof] . c¿sf] 3/sf] dfq sfd u/]/
lbglbgsf] /f]hL/f]6L rNg ;s]sf] lyPg . oxL ;d:ofsf sf/0f pgsf kltn] afnL3/]
k|yf 5f8] / sdnfn] cfkm\g} kxndf cf/g rnfP/ ljleGg ;fdfgx¿ agfpg yflng\ .
logsf] ldlxg]t / nugzLntfsf] pkh logsf] kl/jf/n] v';L ;fy hLjg lhpg ;s]sf]
5 . pgnfO{ o:tf] sfddf cfly{s ;xof]u eg] ToxL+sf] Ps dlxnf ;d"xn] u/]sf] 5 .
pgn] ToxL ;d"xaf6 C0f lnP/ kmnfd lsGg] / ;fdfg a]r]/ C0f r'Stf ug]{ sfd
u/L/x]sL l5g\ .
86
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
ToxfF Ps ;ftfdf emG8} @) lsnf] ;Dd lrh pTkfbg x'G5 . s8f lrh
k|ltlsnf] ;qb]lv @@ ;o ?k}of“ / g/d lrh gf} ;o ?k}of“;Dd k5{ . rf//]lv k“fr
ln6/ b"wdf Ps lsnf] g/d / !) b]lv !@ ln6/ b"wdf Ps lsnf] s8f lrh aG5 .
lrhsf] ahf/ vf;u/L g]kfnsf tf/] xf]6nx¿ x'g\ . ToxfF agfOPsf] lrh ;ld6,
cGgk"0f{ / ;f]N6L xf]6n;Dd k'¥ofOG5 . sf/vfgfsf] Ifdtf yf]/} ePsfn]] ToxfFsf
s[ifsx¿ lbgdf Psk6sdfq cfkm\gf] afv|f b'x'g] ub{5g\ . vf;u/L afv|fn] lbgdf
b'O{k6s ;Dd b"w lbg ;S5 . Pp6 afv|fn] Ps k6sdf Ps ;o ldlnln6/b]lv Ps
xhf/ ldlnln6/;Dd b"w lbG5 .
xfd|f] b]zsf] ufpF3/df kflng] afv|faf6 yk w]/} cfDbfgL ug{ ;lsG5 . afv|fsf]
b"w kf]lifnf] / afSnf] x'g] ePsfn]] o;af6 lrh agfpg ;lsg] s'/f lrTnfªaf;Ln]
b]vfOlbPsf 5g\ . jf:tjdf Jofj;flos ¿kdf afv|f kfng ug]{ xf] eg] o;af6 w/}
cfly{s pkfh{g ug{ ;lsG5 . o;sf nflu afv|f kfNg] s[ifsx¿nfO{ afv|fsf] b"wsf]
dxTj b]vfpFb} cem xf};nf k|bfg ug{ ;Sg'k5{ . oltn] dfq} k'Ub}g afv|fsf] b"waf6 lrh
agfpgsf nflu rflxg] ;Dk"0f{ ef}lts Pj+ k|fljlws ;xfotf pknAw u/fpg ;lsof]
eg] b]zsf cGo e]usf s[ifsx¿n] afv|fsf] b"waf6 klg lgSs} nfe lng ;S5g\ .
87
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
b'gf 6k/L xft}n] lgdf{0f ubf{ pTkfbg sd x'g] / o;sf nflu ef/taf6 d]l;g
Nofpg ;lsPdf pTkfbg / cfDbfgL bf]Aa/ ug{ ;lsg] oxfFsf dlxnfx¿sf] cg'ej 5 .
of] d]l;gn] Ps 306fdf @ ;oj6f ;Dd b'gf tof/ kfg{;S5 . k|lt b'gf6k/Lsf] @
?k}ofF;Dddf a]Rg ;lsG5 . of] d]l;gsf] d"No %) b]lv ^) xhf/ g]kfnL ?o}ofF;Dd kg{
hfG5 . t/ d]l;g vl/b ug{ oxfFsf dlxnfx¿ cfly{s ?kn] ;Ifd 5}gg\ . o;sf nflu
;/sf/ tyf :yfgLo ;xsf/L ;+:yfn] kxn ug{;S5 .
88
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
lbPsf] / d]l;g tyf cf}hf/ vl/b ug]{ jftfj/0f gldnfPsf]df eg] u'gf;f] ub{5g\ .
To;}n] ToxfF Ps j:tLdf Ps d]l;g pknAw u/fOlbP ;fem]bf/Ldf d]l;g ;~rfng ug{
;lsg] / pgLx¿sf] cfly{s l:yltdf yf]/} dfqfdf ePklg ;'wf/ Nofpg ;lsg] b]lvG5 .
;'b"/klZrdsf oL dlxnfx¿sf] sfdn] km[';{tsf] ;donfO{ ?k}+ofdf kl/0ft ug]{ pkfo
klg b]vfPsf 5g\ . ;fn, ef]nf{nufot ljleGg hftsf ?vsf] kftaf6 3/sf ;j}
;b:ox¿n] b'gf 6k/L agfP/ kl/jf/df yk cfDbfgL leqfpg ;lsg]s'/fsf] k|df0f
logLx¿n] lbnfPsf 5g\ . /fd|f] sfdsf] cg's/0f c¿n] klg ug{ x'+b}g / <
89
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
ldg]6;Dd aN5 eg] ?= & kg]{ sf]Onf ! ;o @) ldg]6;Dd aN5 . ;fd'bflos jgn]
Ps dlxnfn] pTkfbg u/]sf] !) sf]Onf a/fa/ ! sf]Onf cfkm}F /fVg] ub{5 . o;/L
;ª\sng u/]sf] sf]Onfaf6 jgn] pBf]usf] d]l;g agfpg] tyf Joj:yfkg h:tf cflb
sfddf k|of]u ub{5 .
o; pBf]un] clxn]sf] OGwg cefjnfO{ yf]/} ePklg k"/f ug{ ;xof]u k'¥ofpg]
b]lvG5 . xfdLn] k|of]u ug]{ ljleGg PnkL UofF; tyf cGo OGwgx¿eGbf of] ;lhn} /
;'ne ¿kdf pknAw x'G5 . o;n] b]zsf] pBf]u wGbfdf rflxg] OGwg klg tof/ ug{
;Sg] b]lvG5 . ;/sf/n] cem k|f]T;fxg u/L b]zdf /x]sf ;fd'bflos jgx¿ dfkm{t
jg:klt sf]Onf lgdf{0f sfo{nfO{ Jofks agfpg ;lsof] eg] OGwgsf] nflu cefj
v]lk/xg' kb}{g .
k|s[lt jf efUon] s;}nfO{ klg 7Ub}g a¿ 7U5 eg] cfkm\g} sdhf]/ rfxgf,
lga{n OR5fzlQm / sd nugzLntfn] dfq 7U5 eGg]s'/fsf] k|df0f lrtjgdf /x]sf
g]qxLgx¿n] b]vPsf 5g\ . pgLx¿ cfkm}n + ] pTkfbg u/]sf] ;fdfg laqmL ug{ ufp“–ufp“
8'N5g\ . Toltdfq} xf]Og oxf“sf b[li6xLgx¿ Kfl/jf/nfO{ cfly{s ;xof]u ug{;d]t ;Ifd
ePsf 5g\ . b[li6 geP/ s] ef] t sf]xL eGbf sd 5}gg\ pgLx¿ . oxf“sf g]qxLgx¿
;d"xdf cfa4 eO art ug{] / To;}nfO{ kl/rfng u/L cfod"ns sfd ug{ yfn]kl5
cfTdlge{/ ePsf x'g\ . pgLx¿ ;fdfg agfpg] dfq xf]Og, sRrf kbfy{ vf]Hg klg
cfkm}F hfG5g\ . cfkm\gf] cfDbfgL gx'“bf ks]6 vr{;d]t c¿;“u dfUg'kg]{ afWotfaf6
pgLx¿ d'Qm 5g\ .
90
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
a9fPsf] pgLx¿sf] cg'ej 5 . /fh]gn] tLg jif{cl3 d}gaQL, d'8f, af“;sf] ¥ofs cflb
agfpg] Psdlxn] tflnd lnPsf lyP . ToxL ;Lkn] clxn] pgnfO{ cfTdlge{/ agfPsf]
5 . o;af6 pgLx¿sf] dgf]andf klg a[l4 ePsf] 5 . ufpFdf klg u|fxsx¿n]
g]qxLgn] agfPs]f ;fdfg eg]kl5 dfof u/]/ lslglbG5g\ . pgLx¿ d'8f, ¥ofs cflb
eg] u|fxssf] dfucg';f/ agfOlbG5g\ .
zf/Ll/s ckfª\utfsf sf/0f w]/} JolQmx¿ cfkm"n] s]xL ug{ rfx]/ klg ug{
g;s]sf] cg'ejx¿ kf]Vt5g\ . jf:tjdf To;f] xf]Og pgLx¿nfO{ pgLx¿sf] z/L/
;'xfFpbf] sfd ug]{ cj;/ / ;Lksf] 1fg lbg] xf] eg] cfkm\gf] Ifdtfn] EofP;Dd pgLx¿
klg ;kmn x'g ;S5g\ . lrtjgsf g]qxLgx¿sf] of] ;kmntfsf] syfaf6 cGo zf/Ll/s
ckfª\u ePsfx¿sf] nflu klg k|]/0ffsf] ;|f]t aGg ;S5 . ;DalGwt lgsfo jf ;+:yfn]
ckfª\x¿sf] klxrfg u/L pgLx¿nfO{ cfod"ns sfddf nufpg ;s]df pgLx¿n]
cfkm}+n] yk cfo cfh{g ug'{sf] ;fy} cfkm\gf] ckfª\utfsf] xLgtfaf]waf6 pgLx¿ d'Qm
x'g ;S5g\ .
91
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
g]kfndf s[lif;Fu ;DalGwt pBf]ux¿ jf:tjd} lgSs} yf]/} 5g\ . ef]hk"/}sf /fO
bDkltn] ToxL+ :yfgLo:t/df kmNg] csa/] gfdsf] v';f{gLaf6 crf/ pBf]u ;~rfng
u/L jflif{s nfvf}+ ?k}ofF sdfO/x]sf 5g\ . o:tf cGo y'k|} pBf]ux¿sf] ;Defjgf
g]kfndf 5 . s[lifnfO{ kl/jf/sf ;b:on] vfgsf] nflu pTkfbg ug'{kb{5 eGg]
dfgl;stfaf6 dfly p7fpg xtf/ eO;s]sf] 5 . ca s[lifnfO{ Jofjzflos / cf}Bf]lus
s|flGtsf] k|:yfg ljGb' agfpg} kb{5 . æ;a}sf] nflu /f]huf/L, ;a}sf] el/g] esf/LÆ s[lif
g} xf] . pbfx/0f log} /fO{ bDklt ePsf 5g\ . pgLx¿sf] cg'ejdf klg k};f sdfpg g
ljb]z hfg'k5{ g t 7"nf] nufgL g} rflxG5 . ;fg} pBdaf6 klg /fd|f];Fu ;~rfng ug{
;lsof] eg] w]/} cfDbfgL ug{ ;lsG5 .
92
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
ljleGg sf/0fn] ubf{ aGbL ePsf pgLx¿ cfkm" aGbL eP tfklg cGo ;fdfGo
dfG5]sf] h:t} cfkm\gf] 3/ kl/jf/ k|ltsf] lhDd]jf/L eg] e'n]sf 5}gg\ . dfl;s ¿kdf
cfDbfgL x'g]ePkl5 pgLx¿sf] kl/jf/sf] 3/ vr{sf] ;fy} cfkm\gf 5f]/f5f]/Lx¿nfO{ klg
k9fpg d2t k'u]sf] 5 . o; sf/fuf/leq ;a}n] s]xL g s]xL t u/L/x]s} x'G5g\ . of]
;a} Joj:yf sf/fuf/ k|zf;gn] ldnfO{lbP/ ;Dk"0f{ aGbLx¿sf] /fd|f];Fu afFRg]
clwsf/nfO{ ;Ddfg u/]sf] b]lvG5 / pgLx¿nfO{ ;'w|g] /fd|f] df}sf klg lbPsf] 5 .
sf/fuf/ eg]sf] ;'wf/ u[xklg xf] eGg] s'/f ndh'ª sf/fuf/n] k|i6 kfg{ ;s]sf] 5 .
oxfFsf aGbLx¿ o;/L sfd u/L/xFbf cfkm\gf] b}lgs aGbL hLjg ljt]sf] kQ} kfpFb}gg\ .
o;sf] sf/0f pgLx¿df x'g] lxgtfaf]wsf] efjgf klg lj:tf/} ;]nfP/ uPsf] 5 h;n]
ubf{ pgLx¿nfO{ km]l/ ;fdfGo hLjgdf kmls{g ;lhnf] x'g] b]lvG5 .
sf/fuf/ aGbLsf gfOs] d+un tfdfª, aGbL ;'sdfg u'?ª, hLjg nfdf, s'df/L
/fgf ;a} cfkm\gf] aGbL hLjgnfO{ rf/ kvf{nleq dfq} l;ldt g/fv]/ cfo cfh{g ug{
;lsg] lqmofsnfkdf ;d]t ;+nUg u/fPsf5g\ . ;fydf cfkm\gf] 3/kl/jf/k|ltsf]
lhDd]jf/L klg /fd|/L jxg ug{ ;s]sf 5g\ . sf/fuf/ ;hfoF e'Qmfg ug]{ :yndfq
geP/ ;'wf/u[xklg xf] . ;fydf ndh'ª sf/fuf/sf aGbLx¿n] Pp6f ;Defjgf klg
b]vfPsf5g\ . b]ze/Lsf aGbLu[xdf /x]sf aGbLx¿nfO{ klg cfly{s pkfh{gsf] sfdddf
nufpg] . o;n] ljut / kl/jf/nfO{ ;Demb} lg/f;x'+b} lbg ljtfpg' kg]{ jfWotfnfO{
cfly{s ;DkGgtf k|fKt ug]{ cj;/sf] ¿kdf k|of]u ug{ ;lsg]5 . aGbLu[xsf lhDd]jf/
JolQmx¿ / ;/sf/n] klg o; ljifodf ;f]Rg z'¿ ug]{ kf] xf] ls<
93
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
wgL xf];\ jf u/La hxfF;'s} klg k/fnaf6 ag]sf] u'Gb|L jf ;'s'n 3/sf]
hxfF;'s} klg /fVg ;lsG5 . ;'s'n u'Gb|L hf8f]nfO{ t cem w]/} /fd|f] x'G5 . 3/df sfk]{6
/fVg gldNg] 7fpFx¿df k/fnaf6 a'g]sf] g]kfnLkg emNsg] k/fnsf] u'Gb|L cToGt}
zf]efodfg aGg ;S5 . g]kfnsf ufpF3/lt/ ;'s'n u'Gb|L gePsf] 3/ g} e]6\g d'lZsn
x'G5 . kfx'gfsf] :jfut ubf{ xf];\ jf gofF cfpg] dfG5]x¿nfO{ :jfut ubf{ xf];\,
ufpF3/lt/ cfFugd} ;'s'n cf]5\ofP/ /fVg] rng 5 . k/fnaf6 ag]sf] ;'s'n u'Gb|Lsf]
dxTj ca ;x/lt/ klg x'g yfn]sf] kfOG5 . cem pkTosfsf g]jf/x¿sf] ef]hdf t
nfdf] ;'s'n u'Gb|L ljgfsf] ef]h t vNnf] nfUg ;S5 . To:t} ;x/sf ljleGg xf]6]n tyf
/]i6'/fFx¿df klg g]kfnLkg lbgsf] nflu klg ;'s'n u'Gb|Lsf] k|of]u ePsf] kfOG5 .
o:tf] ;'s'n tyf u'Gb|L pTkfbg ug]{ sfd eg] ;x/ ahf/sf s]xL k"/fgf
6f]nx¿df clxn] klg hf/L 5 . To:t} Ps ufpF xf] nlntk"/}sf] l;l4k"/} . hxfFsf dlxnf
tyf a[4a[4fx¿ hf8f] jf udL{ gelgsg Psgf;;Fu ;'s'n u'Gb|L agfpg] cfkm\gf]
lg/Gt/ k];fdf nfluk/]sf e]l6G5g\ . $) jifL{of ;fg' dxh{g;Fu cfkm" !) jif{ pd]/
x'Fbfb]lv g} ;'s'n a'Gg yfn]sf] cg'ej 5 . pgL nueu lbgsf] !@ ÷!# 306fhlt ;'s'n
a'g]/ lbg sf6\b5g\ . To:t} ^) jifL{of tfl/d} dxh{g klg of] k];fdf nfu]sf] y'k|}
eO;Sof] . pgn] o;} k];faf6 g} cfkm\gf] 3/kl/jf/sf] g'gt]n vl/b ug]{ nufotsf
sfddf ;xof]u ul5{g\ . pgLx¿ ;a}sf] cg'ejdf of] sfd ;'¿df l;Sbf ufx|f] ePtfklg
afgL kb}{ uPkl5 eg] ;lhnf] g} x'g] u/]sf] 5 .
of] k];f s]xL ;docufl8;Dd o; ufpFdf k'?ifx¿n] klg ub{y] . clxn] of]
sfd a9Lh:tf] dlxnf tyf a[4a[4fx¿n] u/]sf] kfOG5 . cfkm\gf] km';{bsf] ;dodf klg
of] sfd ug{ ;lsg] ePsfn]] klg oxfFsf dlxnfx¿sf] cltl/Qm cfo ug]{ dfWod ag]sf]
5 ;'s'n u'Gb|L a'Gg] k];f . s;}s;}n] o;nfO{ k"/} ;do nufP/ klg cyf]{kfh{g ug]{
ub{5g\ . k"/fgf] tl/sfnfO{ s]xL gofFkg lbFb} ;'s'n a'Gg] gofF gofF tl/sfx¿ klg oxfF
lelqPsf] 5 . pgLx¿n] a'g]sf] ;'s'n u'Gb|Lsf] d"No klg Tolt dxFuf] 5}g . Ps xft
a/fa/ nDafO{sf] ?=#) hlt kg{ hfG5 / lbgdf * ÷!) xft] ;'s'n u'Gb|L dfq} klg a'Gg
;lsof] eg] lbgsf] @)) b]lv $)) ?k}ofF;Dd cfDbfgL ug{ ;lsG5 .
94
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
;'s'n u'Gb|LnfO{ cfw'lgs hLjgz}nLsf] Pp6f kf6f] agfpg' kg]{ lhDdf xfdL ;j}sf] xf] .
o; k];fsf] ;Dj4{gsf] nflu a'gfOdf cfw'lgsLs/0f / k|of]udf Jofkstf NofP/ o;sf]
Jofjzflos pTkfbg ug{ yfNg] xf] eg] ;'s'n u'Gb|Lsf] eljio klxnfsf]eGbf pRr
x'g;Sg] ;Defjgf alnof] 5 .
clxn] dlxnfx¿sf] ljifodf y'k|} jx; tyf 5nkmn rNg] ub{5 . dlxnfx¿sf]
nflu cf/If0fsf] s'/f pl7/x]sf] 5 . pgLx¿nfO{ ljz]ifflwsf/sf] klg k|;Fu rln/x]sf] 5 .
y'k|} dlxnfjfbL sfo{qmdx¿ ;x/df s]lGb|t 5g\ . t/ of] ;a} cleofgaf6 k/
clwsf/eGbf st{Jodf Jo:t eP/ Joj;fo ub}{ cfkm\gf] u'hf/f dfq} xf]Og l;Fuf] kl/jf/}
kfNg] dlxnfx¿ klg oxfF 5g\ . To:tf dlxnfx¿ sf]xL u|fdL0f e]udf xf]nfg\ t sf]xL
;x/L If]qdf .
95
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
dlxnfx¿n] klg cfkm\g} hf]zhfFu/df y'k|} sfd ug{ ;S5g\ eGg] of] t Pp6f pbfx/0f
dfq xf] . dlxnfx¿n] u/]sf] sfddf ;a}n] xf};nf lbg ;Sg] jf pgLx¿n] u/]sf]
sfdnfO{ dxTjsf ;fy x]g]{ xf] eg] sf]xL klg dlxnfx¿nfO{ cf/If0fsf] Joj:yf u/L/xg'
kb}{g pgLx¿ :jo+df cf/lIft x'g ;S5g\ . b]zsf c¿ dlxnfx¿n] o;}u/L cfkm\g}
;d"xdf yk pGglt k|ult ub}{ hfpmg\, xfd|f] d'/Ld'/L z'esfdgf .
cfkm\gf] sfd ;lsPkl5 cfkm"n] k|of]u u/]sf] s'g} j:t' sfd gnfUg] eg]/
kmflnlbG5f}+ . cyjf sltko j:t'x¿ kmf]x/sf] ¿kdf gi6 u/LlbG5f}+ . t/ hfGof] eg]
ToxL sfd gnfUg] j:t' jf kmf]x/ df]xf]/ klg x'g ;Sbf]/x]5 . ToxL kmf]x/af6 cg}sf}+
j:t' agfpg ;lsG5 . kmf]x/af6 dn agfPsf] t xfdL ;a}n] yfxfkfO{ cfPs} s'/f xf]
t/ oxfF ToxL kmf]x/af6 s] dfq} ug{ ;lsbf}]+/x]g5 t eg]/ cs}{] k|;Fu pKsfpg vf]lhPsf]
5.
afUn'ªsf s]xL pT;fxL / ldlxg]tL o'jfx¿n] s]/fsf] sfd gnfUg] af]qmf / k'gM
k|of]udf gcfpg] k"/fgf Jof6«Lx¿af6 lah'nL lgsfn]/ @ j6f uflj;sf] nueu *)
3/kl/jf/nfO{ pHofnf] k|bfg ug{ ;kmn ePsf 5g\ . afun'ª lhNnfsf] eLdfkf]v/f
uflj;sf lvd sfsL{, k|hfklt kf}8]n / t]h]Gb| yfkfsf] ;fd"lxs k|of;df s]/fsf] af]6 /
sfd gnfUg] k"/fgf] Jof6«Laf6 ljB't pTkfbg u/L ToxL+sf ^ / & j8fsf 3/kl/jf/df
pgLx¿n] ljB't ljt/0f u/]sf 5g\ . o;n] ufpF3/df s]/fsf] af]6 /f]Kg] sfo{n] cem
ltj|tf kfPsf] 5 . o;n] csf]{lt/ s]/fsf] Jofj;flos v]tLnfO{ lj:tf/ ug{ ;d]t d4t
u/]sf] 5 . s]/fsf] af]6 dfq} xf]Og, vGo'sf] rf]knfO{ klg s]/fsf] af]qmfsf] ljsNksf]
¿kdf k|of]u ug{ ;lsg] pgLx¿sf] cg'ej 5 . pgLx¿n] pTkfbg u/]sf] ljB'taf6
6]k/]s8{ ;'Gg], 6]lnlehg x]g]{, /]l8of] ;'Gg] cflb sfd ug{ ;lsG5 . o;sf] cem /fd|f]
kIf eg]sf] of] jftfj/0fd}qL x'gsf ;fy} uf]a/af6 pTkflbt ljB'teGbf cem rxlsnf] /
;lhnf] 5 . To;}u/L o;nfO{ k|of]u ug{ w]/} cfly{s ef/ klg v]Kg' kb}{g .
o'jf kl/jt{gsf jfxs eg]sf] w]/} k6s ;'g]sf 5f}F . t/ u/]/ b]vfpg] yf]/}
o'jfx¿dWo] oL o'jfx¿ kb{5g\ . logLx¿sf] of] sfd olt k|z+;fof]Uo 5 ls alQ
lgsfNg k|of]u u/Lg] j:t' ljz'4 v]/ hfg] ju{ leq kb{5g\ . cem jftfj/0f k|b'if0f
u/fpg] kmf]x/nfO{ cfkm\gf] p4]Zo k"/f u/fpg ;Sg] agfpg] afun'ª eLdfkf]v/Lsf lvd,
k|hfklt / t]h]Gb| cfkm}+ alQ ag]sf5g\ h;n] ufpF emndn kf/]sf5g\ . of] pgLx¿sf]
96
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
ljZj emndn kfg]{ z'e;ª\s]t xf] . jftfj/0fd}qL klg x'g] / ljB't klg pTkfbg ug{
;lsg] jf Pp6} sfdaf6 km/s km/s kmfObf lng ;lsg] afUn'ªsf o'jfx¿sf] sfo{nfO{
tfl/km ug}{ kb{5 . pgLx¿sf] sfo{ cem km:6fpb} hfcf];\ .
&!=
&!= s'v'/fkfngdf
fkfngdf SofDk; k|d'v
elgG5 sfd s'g} ;fgf] jf 7"nf] x'Fb}g, of] t dflg; :jo+n] agfpg] s'/f xf] .
s'g}klg sfdnfO{ ;fgf]7"nf] gegLsg ToxL sfddf nflukg]{ xf] eg] s;}nfO{ s]xL
j]kmfObf x'Fb}g, ;a}nfO{ kmfOb} kmfObf x'G5 . To:t} dWo]sf Ps HjnGt pbfx/0f x'g\
emfkf uf}/fbxax'd'vL SofDk;sf SofDk; k|d'v ef]h/fh bfxfn . pgL k];fn] k|fWofks
cem SofDk;sf k|d'v . pgsf] of] lrgf/L g} ToxfF kof{Kt 5 . pgL cfkm\gf] SofDk;
k|d'vsf] lhDd]jf/LnfO{ hflu/ ;Demb}gg\ o;nfO{ t cfkm\gf] ;dfh ;]jf 7fGb5g\ .
cfkm\gf] z}lIfs ;+:yfdf xhf/f}+ ljBfyL{x¿nfO{ 1fg afF8]/ klg pgL eg]
cfkm\gf] km';{bsf] ;donfO{ ax't} /fd|/L ;b'kof]u u/L/x]sf 5g\ . o;sf nflu pgn]
cfkm\gf] 3/df s'v'/f kfn]sf 5g\ . o;af6 pgn] cfkm\gf] km';{bsf] ;donfO{ pkof]u
dfq u/]gg\, SofDk; k|d'v h:tf] dxTjk"0f{ lhDd]jf/L lnPsf] JolQmaf6 klg o:tf]
Joj;fo x'g ;Sbf]/x]5 eg]/ c¿sf] nflu klg xf};nfsf] ;|f]t ag]sf5g\ . pgn] cfkm\gf]
s'v'/fkfng Joj;fodf km]l/ csf]{ h'lQm klg nfPsf 5g\, s'v'/f kfng ubf{ ub}{
df5fkfng klg ;'?u/]sf 5g\ . s'v'/fkfng ubf{ s'v'/fsf] vf]/af6 lg:s]sf] kmf]x/
cflbnfO{ df5fkf]v/Ldf cGgsf] ¿kdf k|of]u ug{;lsbf]F /x]5 . of] dxTj a'em]kl5 pgn]
df5fkfng Joj;fo klg ;'?u/] . o;sf cnfjf pgL cfkm\gf] af/Ldf xnf] hf]Tg] sfd
klg ug{ kl5 kb}{gg\ . :yfgLo JolQmx¿ pgL;Fu s[lifsf sltko s'/fx¿df ;NnfxdfUg
;d]t cfpg] ub{5g\ .
emfkf uf}/fbxsf SofDk; k|d'vn] cfkm\gf] lrgf/L lbFbf klg cfkm\gf] s'v'/f
kfng Joj;fonfO{ cToGt} dxTjsf ;fy lng] ub{5g\ . o;n] pgsf] sfdk|ltsf] ;dk{0f
efj b]vfpFb5 . pgn] h:t} s'g}klg sfd ;fgf] jf 7"nf] gegLsg sfd cflv/ sfd} xf]
eg]/ nfUg] xf] eg] j]/f]huf/n] To;} a:g'kb}{g eg] /f]huf/ x'g]n] klg cem cfkm\gf]
cfly{s cj:yf ;'wf/ ug{ ;Sb5g\ .
97
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
d}n] of] ug{ x'G5 x'+b}g eGg] ;ª\ls0f{ ;f]rn] g t cfkm"nfO{ g} dfly p7fpF5 g cfkm"
a;]sf] ;dfhnfO{ g} . cem ;fdflhs x}l;ot pRr ePsf JolQmx¿n] g} s'g} klg sfd
plQs} dxTjk"0f{ x'G5 eGg] s'/f cfkm}+n] u/]/ b]vfpg' kb{5 h;/L SofDk; k|d'v
ef]h/fh bfxfnn] u/]/ b]vfP .
&@= u]8fu'8L
\8L / 8fN8f £o"af6
af6 l8h]n
OGwg pTkfbg gug]{ jf OGwg cfoft ug]{ b]zx¿nfO{ ;w}F}el/ l8h]nsf] cefj
v8\ls/xG5 . gxf];\ klg lsg, ;a} b]zdf t]n vfgLx¿ x'Fb}gg\ / hxfF To:tf vfgLx¿
x'G5g\, ToxfFaf6 cfoft ubf{ dxFuf] x'g' :jefljs} xf] . o;n] ubf{ t]n pTkfbg gug]{ /
ljsf;zLn /fi6«x¿sf cfd dflg;sf] b}lgs JolQmut hLjgdf k|ToIf jf k/f]If ¿kdf
c;/ u/L/x]s} x'G5 .
clxn]sf] ljZj kl/l:yltdf uf8Lsf] OGwgsf] d"No clws al9/x]sf] a]nfdf of]
vfnsf] pkfo ;fFRr} g} OGwgsf] cefj k"lt{ ug{ s]xL xb;Dd j/bfg ;fljt x'g ;S5 .
o;sf nflu vfFrf] 5, pgn] u/]sf] sfdsf] plrt ;Ddfg, /fHosf] tkm{af6 ljz]if kxn
/ pgnfO{ ;a}sf] xf};nf . OGwgsf] cefjnfO{ s]xL xb;Dd ePklg kf/ nufpgsf] nflu
pgn] oxLF o;sf] pTkfbgdf cfkm\gf] ;Dk"0f{ ;do / kl/>d vr{ ug]{ klg
atfpF5g\ . pgsf] OR5f rfF8} k"/f xf];\, z'esfdgf .
98
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
pgsf] kl/>dL xftx¿nfO{ ;w}F'jfb ...
of] Pp6f k"j{sf c;w}Fo} ldlxg]tL JolQmx¿sf] jf:tljs syf xf] . of] emfkfsf]
bds gu/kflnsf– ! df /xsf] pBf]udo ufpFsf] syf xf] . ToxfFsf kl/>dL xftx¿sf]
syf xf] .
oxfF 3/}lkR5] pBf]u 5 . pBf]u gug]{ 3/} 5}g . km/s olQ xf], oxfF s;}sf]
3/sf] pBf]u 7"nf] 5 eg] s;}sf] ;fgf] . t/ h] xf];\, ;a}sf] 3/df Pp6f g Pp6f sk8f
a'Gg] tfgrflxF cjZo 5 . oxfF hDdf ^ bh{g 3/kl/jf/sf] j;f]af; /x]sf] 5 .
pgLx¿sf] cfkm\g} s[lif, hflu/ tyf cGo k];f klg 5, t/ ;Fu} 3/df Pp6f sk8f a'Gg]
tfg t clgjfo{ 5 . pgLx¿dWo] w]/}h;f]n] o; k];fnfO{ g} cfkm\gf] pBf]u agfPsf 5g\
eg] s;}n] o;nfO{ km';{bsf] ;do ;b'kof]u ug]{ dfWod . h] xf];\ o;n] ;a}sf] cfly{s
pGglt cjZo u/]sf] 5 .
oxfFsf clwsf+; dflg;x¿sf] d'Vo k];f s[lif xf] . t}klg sk8f a'Gg] cltl/Qm
k];f eg] ;a}n] cFufn]sf 5g\ . oxfF tfg pBf]u ;~rfng ug]{ w]/}sf] cg'ejdf olt w]/}
cfDbfgL x'G5 eGg] lyPg . kl5 o;} pBf]uaf6 /fd|f] cfDbfgL x'g yfn]kl5 klxnf tfg
g/fVg] 3/n] klg b]vfl;lsdf tfg /fVg yfn], kmn:j?k ;a}sf] cj:yf /fd|f] ePsf] 5 .
s;} s;}n] t o;} pBf]unfO{ d'Vo k];f agfP/ sfdbf/x¿ ;d]t klg /fv]sf 5g\ . oxfF
o:tf] pBf]uaf6 dfq} #)) hgfeGbf a9L dlxnfx¿n] /f]huf/ ;d]t k|fKt u/]sf 5g\ .
99
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
emfkf gu/kflnsf bds–! sf] k"/} ufpF / pbok"/}sf] hnhn] jf:tjdf 3/]n'
pBf]usf] gd"gf cf}Bf]lus If]q xf] eGbf cTo'QmL gxf]nf . lxhf] s]xL gePsfx¿nfO{ s]xL
x'g] agfpg] / s]xL eO;s]sfx¿nfO{ w]/} ePsf] agfpg] pBf]u g} xf] . u}/;/sf/L
;+3;+:yf tyf ;/sf/L lgsfox¿n]] yf]/} dfq kxn u/]/ hgtfdf eO/x]sf] r]tgfnfO{
clnslt dfq a9fOlbg] xf] eg] b]zsf x/]s JolQm a]/f]huf/ a:g'kg]{ x'+b}g . ;a}
JolQmdf cfly{s ;DkGgtfsf] ;kgf x'G5 / t/ ;j}df tl/sfsf] af/]df 1fg gx'g ;S5 .
To;}n] /fi6«n] ;j}s'/fdf nufgL g} ug'{kg]{ x'G5 eGg] xf]Og, tl/sf / ljlwsf] af/]df dfq
hfgsf/L pknAw u/fOlbP/ klg w]/} dflg;df /x]sf] ;kgfnfO{ ;fsf/ agfpg ;lsG5 .
cfzf u/f}+ u0ftflGqs ;/sf/n] gofF g]kfn agfpg] cleofgdf o:tf ;/n pkfox¿nfO{
klg canDjg ug]{5 .
dlxnfx¿sf] ljifodf o;} k':tsdf klg y'k|} s'/f n]lvPsf 5g\ . oxL le8leq
of] klg Pp6f dlxnfx¿s} cfTdlge{/tfsf] jf:tljstfdf cfwfl/t syf xf] . g'jfsf]6
a'ªtfªsf dlxnfx¿ cfkm}Fn] sfuhsf] nflu rflxg] sRrf kbfy{ hª\undf vf]Hg]b]lv
lnP/ To;sf] k|zf]wg u/]/ g]kfnL 3/]n' sfuh agfP/ cfocfh{g ub{5g\ . pgLx¿ o;}
k];faf6 cfkm\gf] kl/jf/sf] u'hf/fdfq} xf]Og, cfkm\gf 5f]/f5f]/Lsf] plrt lzIff bLIff
lbg'sf ;fy} art ug]{ klg ub{5g\ .
@)%^ ;fndf oxfF ufpFljsf; sfo{qmd nfu" ePkl5 sfo{qmdaf6 zLk ;w}Fg
/ :yfgLo ;|f]tsf] kl/rfng u/L g]kfnL sfuh pTkfbg ug{ yflnPkl5 oxfFsf
dlxnfx¿ cfTdlge{/ aGg ;s]sf x'g\ . nueu $)÷%) 3/w'/L /x]sf] a'ªtfªdf klxn]
klxn] ;a}h;f] 3/sf] cfly{s cj:yf Tolt /fd|f] lyPg . kl5 lhNnf ljsf; ;ldltsf]
kxndf ;~rflnt sfo{qmdaf6 pgLx¿sf] cfly{s cj:yf dha't x'Fb} cfPsf] xf] . clxn]
oxfFsf dlxnfx¿ g]kfnL xft] sfuhaf6 dfl;s !)÷!@ xhf/ ?k}ofF;Dd cfDbfgL ug{
;Sb5g\ . o;sf nflu jgsf] nf]Qmf ;ª\sng u/L To;nfO{ 3/]n' k|ljlwdf k|;f]wg
u/LG5 / g]kfnL sfuh tof/ u/LG5 .
oxfFsf clwsf+z dflg;x¿sf] d'Vo k];f s[lif xf] . t}klg ;a}h;f] dlxnfx¿
3/]n' xft] sfuh agfpg] pBf]udf ;+nUg 5g\ . pgLx¿n] of] k];f ;'?ubf{sf] ;doklg
100
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
/f]rs 5 . pgLx¿n] $) jif{cufl8 g} aghª\unaf6 nf]Qmf ;ª\sng u/L 3/}df xft]
sfuh lgdf{0f uy]{ / ljleGg ;/sf/L sfof{nox¿df ;f] sfuh nu]/ lbPjfkt ToxfFaf6
lgz'Ns ¿kdf cfkm\gf] k|zf;lgs sfd ub{y] . tTsflng ;dodf pgLx¿ k/Dk/fut
tj/df xft] sfuhsf] pTkfbg ub{y] .
g'jfsf]6sf bfh'efO /fd nId0f l/dfnnfO{ glrGg] g]kfnL ;dfhdf ;fob} sd}
xf]nfg\ . pgLx¿n] agfPsf] ljleGg *^ j6f k|ljlwx¿sf] sf/0f pgLx¿ g]kfnL
;dfhdf /fd|};Fu :yflkt eO;s]sf 5g\ .
o; k|ljlwdf k|of]u ePsf ;a} pks/0f tyf kf6{k'hf{x¿ k"0f{tof :jb]zL 5g\ .
of] k|ljlwsf] csf]{ /fd|f] kIf eg]sf] o;n] kfgLsf] r'xfj6nfO{ ;d]t lgoGq0f ug{ ;Sb5 .
Tolt dfq} xf]Og o;n]] Pp6} eNe vf]Ng / aGb ug{sf nflu @ hgf sd{rf/L rflxg]
;d:ofsf] klg xn ub{5 . ;8ssf] aLrdf /x]sf] eNe eGbf afx]s cGo ;a} 7fpFdf
/x]sf eNenfO{ vf]Ng] tyf aGb ug]{ k|ljlw o;df 5 .
101
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
/fd nId0fn] u/]sf k|ljlw ;DalGw y'k|} sfdx¿ dWo] of] pgLx¿sf] csf]{
;zQm sfo{ xf] . o; k|ljlwsf] dfWodaf6 clxn] b]lvPsf] kfgL r'xfj6 x'g] k|d'v
cfDbfgL ug{ jf k};f sdfpgsf] nflu 7"n} nufgL ug{ ;Sg'k5{, ljz]if ;Lk jf
Ifdtf rflxG5 eGg] klg s]xL 5}g . ldlxg]tsf ;fy s'g} klg sfddf bQlrQ eP/
nfUg] xf] eg] kSs} klg k};f sdfpg ;lsG5 . of] s'/f s~rgk"/}sf dfof/fd Gof}kfg]sf]
;fdfGo v]tLkftLn] k|i6 kfg{ ;S5 . pgsf] v]tL c¿ s]xL geP/ v';f{gLsf] v]tL xf] .
o;sf cnfjf pgL v]tLkftLtkm{ klg plQs} ;lqmo 5g\ . To;}u/L pgsf]
csf]{ ;a}eGbf /fd|f] ljz]iftf eg]sf] cfˆgf] v]taf/Ldf /;folgs dnsf] k|of]u gug'{ xf] .
102
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
h;sf] nflu klg km]l/ pgn] csf]{ pkfo lgsfn]sf 5g\ h;af6 pgn] cfkm"nfO{ rflxg]
sDkf]i6 dn k|fKt dfq} ub}{gg\, yk cfo klg ub{5g\ . o;sf nflu pgn] gf}j6f eO+;L
klg kfn]sf 5g\ . h;af6 pgnfO{ rflxg]dfqfdf k|fª\ufl/s dn k|fKt x'G5 .
dfof/fdn] hLjgdf v';f{gLsf] v]tL dfq} u/]/} klg nfvf}F ?k}ofF sdfO;s]sf
5g\ . o;sf cnfjf pgn] cGo v]tLkftL klg u/L/x]sf 5g\ eg] dnsf] nflu eg]/
pgn] gf} ÷bzj6f eO+;L klg kfn]sf 5g\ . pgL klxnf of] Joj;fodf PSn} lyP . t/
clxn] pgsf] of] ljljw v]tLkftLsf] k];fnfO{ c¿n] klg cFufn]sf 5g\ . pgsf] u'gf;f]
r}+ /fHon] s[ifsnfO{ hlt ;x'lnot lbg'kg]{ xf] Tolt lbg g;s]sf]df 5 . h'g;'s} k];f
jf v]tL u/]klg nugzLntfsf;fy u/]df To;}n] pGgtL u/fpFb5 . dfof/fdsf]
;kmntfsf] syfn] klg t oxL s'/f atfpF5 .
g]kfndf y'k|} If]qsf af/]df y'k|} k|sf/sf 1fg ePsf j}1flgsx¿ 5g\ .
logLx¿dWo]sf s]xL pbfx/0f x'g\, lqe'jg ljZjljBfno k'Nrf]s OlGhlgol/ª SofDk;sf
s]xL pT;fxL, ldlxg]tL, / j}1flgs ljBfyL{x¿sf] . oxfFsf s]xL ljBfyL{x¿n] g]kfndf
klxnf]k6s dfG5];lxt p8fpg ldNg] ljdfgsf] lgdf{0f u/]sf 5g\ . @)^$ ;fnsf]
Jofrdf cWoog/t * hgf ljBfyL{x¿sf] tLg jif{sf] cys ldlxg]tåf/f of] ;fFRr} p8\g
;Sg] ljdfgsf] lgdf{0f x'g ;ssf] xf] . @)^$ ;fnd} of] ljdfgsf] Ps ?;L ljdfg
rfns SofK6]g cn]Sh]G8/ DoflS;df]en] ;kmn p8fg k/LIf0f u/]sf lyP .
pgLx¿n] agfPsf] of] ljdfgdf rfns ;lxt b'O{ hgfsf] Ifdtf /x]sf] 5 .
vf;u/L of] ljdfg @ ;o lsnf]ld6/ xjfO{ b'/Lsf nflu pkof]uL /x]sf] 5 . o;
ljdfgsf] s'n tf}n nueu !$) lsnf]u|fd 5 eg] pgLx¿nfO{ of] ljdfg lgdf{0f ug{
sl/a !) nfv ?k}ofF nfu]sf] lyof] . Tolt dfq} xf]Og, * hgf ljBfyL{x¿sf] # jif{sf]
cys ldlxg]t / ;do klg o;df ;Fu;Fu} hf]l8Psf] 5 . of] vfnsf] ljdfg ljb]zaf6
cfoft ug]{ xf] eg] sl/a #% nfv ?k}ofF nfUb5 . o:tf] ljdfgn] ^ xhf/ lkm6;Dd
103
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
p8fg eg{ ;S5 eg] vf;u/L o:tf] vfnsf] ljdfg pkTosf tyf lxdfnL
b[iofjnf]sgsf] nflu pko'Qm x'g ;Sg] cg'ej To;} ljdfg lgdf{0f ;d"xsf Ps ;b:o
ljsf; k/fh'nLsf] /x]sf] 5 .
g]kfnLn] agfPsf] of] ljdfgnfO{ g]kfnsf] ko{6g ljsf;sf] nflu k|of]u ug{
;lsg]5 . ljleGg lxdfnL tyf pkTosfsf If]qdf o;nfO{ p8fpg ldNg] ePsfn]] klg
ko{6sx¿ o;k|lt cfslif{t x'g ;S5g\ . o;sf nflu g]kfnd} pTkfbg x'g] ljdfgnfO{
Jofj;flos ¿kdf pTkfbg ug{ ;DalGwt 7fpFaf6 kof{Kt ;xof]u lbg' h?/L 5 .
pgLx¿sf] of] sfo{nfO{ a]n}df lrg]/ o;sf] Jofj;flostfdf Wofg lbOxfNg'kg]{ h?/L
b]lvG5 .
&*= g]kfnL
fnL t]n cd]l/sL ahf/df
g]kfn klg s]xL s'/fdf c;w}Fo} cfTdlge{/ 5 eg] Tof] xf], s[lif pkhdf .
jf:tjdf g]kfndf pTkfbg gx'g] s]xL klg 5}g xf]nf . oxfF ;Dk"0f{ s[lif pkhx¿nfO{
kmnfpg ;lsG5 . s[lifdf cfw'lgsLs/0f / ljljlws/0f;Fu} o;sf] If]qnfO{ Jofks
agfpg] xf] eg] xfdLn] c¿ b]zaf6 j:t'x¿ cfoft u/]h:t} s[lifsf y'k}| pkhx¿
g]kfnn] lgof{t ug{ ;S5 eGg] Pp6f ;fgf] pbfx/0f dsjfgk"/}sf] lrTnfªdf pTkflbt
h}t'gsf] t]nnfO{ lng ;lsG5 . oxfF pTkflbt t]nsf] cd]l/sf / o'/f]kdf c;w}Fo} dfu 5 .
lrTnfªdf dfq o;sf] Jofj;flos ¿kdf v]tL ePsfn]] dfu cg';f/ o;nfO{ lgof{t
ug{ ;lsPsf] 5}g .
104
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
a9L cfDbfgL x'g]x¿ / ljz]ifu/L ljsl;t /fi6«x¿df a9L x'G5 . t/ g]kfnL wgf9\o
k/Ljf/df klg o;sf] /fd|} k|of]u x'g yfn]sf]n] cfGtl/s ahf/df klg o;sf] dfu
a9\g]qmd hf/L 5 .
h}t'gsf] t]n :jf:Yosf nflu c;w}Fo} nfek|b x'g], o;sf] k|of]un] SofG;/,
Xbo/f]u, d'6'/f]unufot cGo /f]usf] pkrf/sf] nflu ;xof]u k'U5 . af]6af6 l;w} l6k]/
nu]/ k]n]kl5 o;sf] t]n pTkfbg x'g] ePsfn]] o;sf] u'0f:tl/otfdf s'g} sdL gePsf]
sDkgLsf cWoIf x6{d8' sf] bfjL 5 .
h}t'gsf] t]n g]kfnL s[ifsx¿sf] nflu j/bfg g} ;fljt x'g ;S5 . o;sf]
v]tLn] rf}tkmL{ kmfObf lbg] s'/fdf s'g} z+s} 5}g . of] :jf:Yosf] nflu clt nfek|b x'g]
ePkl5 / o;sf] dfu ;+;f/sf w]/} ljsl;t b]zx¿df cToflws /x]sf]n] o;sf]
Jofj;flos v]tLtkm{ kf] nfUg ;DalGwt If]qaf6 kxn x'g] xf] ls < lrTnfªdf dfq}
xf]Og, o;sf] v]tL df6f] ;'xfpg] cGo 7fpFx¿df klg x'g' h?/L b]lvG5 . o;n] s[lif
If]qdf Ps gf}nf] cfofd yKg ;Sg] s'/fdf b'O{ dt} 5}g .
udL{df lr;f] x'g] / hf8f]df Gofgf] lbg] sk8f g]kfndf pTkfbg x'g] u/]sf] 5 .
ToxfFdfly klg o;n] Pp6} lhNnfaf6 dfq jflif{s @) s/f]8 ?k}ofFsf] Jofkf/ u/L/x]sf]
5 eGg] s'/fsf] af/]df hfGbf ljZjf; gnfUnf . t/ s'/f jf:tljs xf] . ;+v'jf;efdf
pTkflbt cNnf]af6 tof/ u/LPsf] sk8fn] udL{df z/L/nfO{ lr;f] /fV5 eg] hf8f]df
Gofgf]kg k|bfg ub{5 . sk8fsf] oxL ljz]if u'0fsf] sf/0f g} oxfFsf] sk8f pBf]un] cGo
ljb]zL sk8f pBf]unfO{ ;d]t r'gf}tL lbg ;s]sf] 5 .
105
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
aGb5 . cNnf]sf ljleGg ;fdfgx¿nfO{ :jb]zL dfofsf] lrgf]sf] ¿kdf pkxf/ :j?k
klg lbg] rng 5 .
Psjif]{ a'6Øfg x'g] cNnf] Ps÷b'O{ ld6/ cUnf] ePkl5 sf6]/ Nofpg], af]qmf
lgsfn]/ kf6 agfpg] u/LG5 . cNnf]af6 sflQsb]lv h]7;Dd kf6 ;ª\sng u/]/
ksfpFb} wfuf] agfOG5 / ;f]xL wfuf]af6 ljleGg k|sf/sf sk8f tyf cGo ;fdu|Lx¿
agfOG5 .
cNnf]n] To; ufpFsf] y'k|} JolQmx¿sf] hLjg:t/ psf:gnfO{ v'a} d2t u/]sf]
5 . ToxfFsf * ;o $% kl/jf/sf sl/a * xhf/ hgtfn] cNnf]sf] Jofj;flos
v]tLaf6 /fd|/L lhljsf]kfh{g u/L/x]sf 5g\ eg] oxfF :yflkt @% pBf]udf # ;oeGbf
a9Ln] /f]huf/L ;d]t kfO{/x]sf 5g\ .
106
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
x/]s ;d:ofnfO{ cj;/sf] ¿kdf lng] xf] eg] ToxL ;d:of a/bfg ;fljt
x'G5 . oxfFsf ls;fgx¿n] oxL ;f]rsf ;fy sfd ;'?u/]sf lyP . cfkm\gf] af/Ldf c¿
k|sf/sf cGg afnLaf6 /fd|f] pTkfbg x'g g;s]kl5 sf]bf] /f]k]sf lyP t/ To;af6 klg
k|ofKt cfDbfgL gePkl5, Tof] ;d:ofnfO{ c¿ s'g} afnL jf kmnkm"n nufpg] df}sf
x'g'kb{5 egL vf]hL u/] . h] vf]lhG5, ToxL e]l6G5 . cflv/ pgLx¿n] kQf nufO5f8]
ls ToxfFsf] xfjfkfgLdf ;'Gtnf v]tL /fd|f] x'g;S5 eGg] . ;'?u/Lxfn] ;'Gtnfsf] v]tL .
pgLx¿nfO{ dgUo] cfDbfgL klg lbg yfNof] ;'Gtnf v]tLn] t/ lx+pbsf] ;dodf
/fd|f];Fu hf]ufpg g;s]kl5 hlt cfDbfgL lng ;Sy] Tolt lng g;s]kl5 km]l/ csf]{
df}sfsf] vf]hLdf nfu] . ;'GtnfnfO{ :yfgLo k|ljlwaf6 af¥x} dlxgf hf]ufpg g;Sg]
ePkl5 km]l/ csf]{ pkfo lgsfn] . To;} cg'?k afF;vs{ uflj;df NofOPsf] kfFrj6f
d]l;gaf6 ;'GtnfnfO{ lgr/]/ To;sf] h'; agfO{ a]Rg ;d]t yfln;s] .
of] Ps pbfx/0f xf] / ;'Gtnfsf] v]tL ug]{ ;j} ls;fgx¿n] of] pkfonfO{
canDjg ug{ ;S5g\ t/ 7fpF, ;do / cfjZostf x]/]/ s'g} ;dodf w]/} pTkfbg x'g]
107
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
j:t'nfO{ hlt;'s} d"No cfPklg a]Rg} kg]{ eGg] jfWotf xf]Og, of] t ;f]rsf] sdL xf]
eGg] s'/f oxfFsf ls;fgx¿n] b]vfPsfdfq x'g\ . w]/} kl/0ffddf pTkfbg x'g] j:t'nfO{
?k kl/jt{g u/]/ klg af¥x} dlxgf k|of]udf Nofpg ;lsG5 . goFf ;f]r / goFf ljrf/n]
gofF hLjg klg lbG5 .
pd]/ k'u]kl5 dfq gofF / gf}nf] sfd ug{ ;lsG5 eGg] dfGotfnfO{ ljZjsf
w]/} afnaflnsf ;d]tn] tf]8]sf5g\ . clxn] cfP/ g]kfns} !( jifL{o ;'lgn kl/of/n]
klg k|dfl0ft u/LlbPsf 5g\ sL ;fg} pd]/df klg 7"nf7"nf a}1flgsn] ug]{ cfljisf/sf]
sfd ug{ ;lsG5 . lrtjg e/tk"/}sf ;'lgnn] kfgLaf6 rNg] qm]g / /s]6sf] cfjlisf/
u/]sf5g\ . ;'Gbf crDd nfUg] ljifonfO{ pgn] k|dfl0ft u/]/ b]vfOlbPsf5g\ 5g\ sL
l8h]n gxfnL kfgLs} k|of]u u/]/ qm]g / /s]6 rnfpg ;lsG5 . pgsf] cfljisf/df
kfgLn] OGwgsf] sfd ub{5 . To;df xfjfsf] k|];/ lbP/ /s]6 p8fpg ;lsG5 eg]
To;nfO{ sDo'6/sf] ;xfotfn] lgoGq0f ug{ ;lsG5 . o;nfO{ l/df]6sf] ;xfotfn] klg
rnfpg ;lsG5 .
pgn] klxnf] k6s Jofl6«af6 rNg] sf/ agfPsf lyP . sIff * df k9\b} ubf{
l/df]6af6 rNg] sf/ agfP . kfgLaf6 rNg] ;}lgs 6\of+s klg agfP . pgsf cfljisf/
pgsf sf]7fdf dfq yGs]/ a;]sf 5}gg\ . kb\dsGof SofDk;df ePsf] lj1fg
k|bz{gLb]lv lnP/ sf7df8fF} ljZjljBfnon] cfof]hgf u/]sf] lj1fg k|bz{gL x'+b} gfi6df
ePsf] o;} k|sf/sf] k|bz{gL;Dddf k'/:s[t x'+b} cfO/x]sf5g\ ;'lgn . pgsf
l;h{gzLntfdf ;DaGwLt If]qsf 7"nfa8fx¿sf] cfFvf kl/;s]sf 5g\ . x/]s k6ssf]
k|b{zgLdf pgsf] cfljisf/n] jfxjfxL kfO/x]sf] 5 .
cfly{s cefjn] cfkm\gf b'O{ bfh'x¿n] k9g gkfPsf] kL8f rls{/x] klg cfkm"df
OlGhlgo/ aGg] wf]sf] /x]sf] atfpg r'Sb}gg\ . w]/}n] ;xof]u ug]{ cfzf b]vfPklg
108
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
clxn];Dd s'g} ;xof]u k|fKt x'g g;s]sf]n] st} of] k|ltef To;} d'emf{P/ hfg] t xf]Og
eGg] z+sf nfUg' :jfefljs g} xf] . t/ /fhwfgLsf] OG6]G;Le OG6/g]zgn sn]hn]
lgz'Ns k9fOlbP/ Pp6f xf]gfxf/ k|ltefnfO{ hf]ufO/xs]f 5 .
g]kfn k|fs[lts kIfdf ;Dejt ljZjd} wgL /fi6« 5 . oxfFsf dgf]/d k|fs[lts
;|f]tn] g]kfnnfO{ wgL agfpg tDtof/ 5g\ . ;fydf :j:k"mt{ ¿kdf hlGdb} / x's{b}
u/]sf a}1flgsx¿sf] klg sld 5}g . o:tf k|ltef / l;h{gfnfO{ km'Ng / kmNg plrt
aftfj/0f xfdLn] ;dod} ug{ ;s]gf}F eg] of t oL k|ltef ;'s]/ hfG5g\ of ljb]zL
/fi6«x¿df knfog x'G5g\ . ;dfhsf] bfloTj xf] logLx¿nfO{ hf]ufpg] / /fi6«sf] klg
d'Vo st{Jo x'g cfpF5 logLx¿nfO{ k'mNg lbg] . ;'lgnsf] cfljisf/ lg/Gt/ clu
al9/x]f;\, b'Os/f]8 g]kfnLsf] z'esfdgf .
hxfF OR5f, ToxfF pkfo . of] pvfg rl/tfy{ u/LlbPsf5g\ x'Dnf 8fF8fkmofsf
lx/axfb'/ zfxLn] . sfd ;fdfGo xf] t/ ;'Gbf crDd em}+ nfU5 . pgL;Fu w]/} hdLg
klg 5}g / pgn] s'g} ljz]if k|ljlw jf a}1flgs cfljisf/sf] k|of]u klg u/]sf xf]Ogg\
t/ cfkm";Fu ePsf] hDdf tLg cfgf hUufdf pTkfbg u/]sf] uf]ne]+8f laqmL u/]/ nfvf}+
?k}+of sdfPsf 5g\ . cem crDdsf] s'/f t tL uf]ne]+8f 9'+ufdfly pdf/]sf x'g\
lx/axfb'/n] .
cfkm";Fu ePsf] yf]/} hUuf , To;dfly cem 9'+u}9'+uf . kl/jf/ rnfpg xDd]
xDd] kg]{ ;w}+sf] cfly{s cj/f]w . sd{zLn ljrf/ / hfFu/nfO{ of] ;+;f/df cj/f]w st}
klg 5}g . pgn] ;Defjgfsf] vf]hL u/] / pkfo kQf nufOxfn] . clg agfP 9'+ufnfO{
pj{/ , /f]k] uf]ne]+8f / ag] nvklt . pgn] 9'+ufdfly df6f] ljR5\ofP/ pj{/ agfPsf x'g\
cfkm\gf] 9'+u] hdLgnfO{ . pgsf] oxL l;h{gzLntfsf] ;kmntfn]] Jofj;flos t/sf/L
v]tLtkm{ cfslif{t u/fPsf] xf] pgnfO{ . @)^% ;fndf dfq pgn] tLg cfgf hUufdf
9'+ufdfly df6f] /fv]/ /f]k]sf () af]6af6 !% lSjG6n ufne]+8fsf] Jofkf/ ug{ ;kmn
ePsf 5g\ .
109
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
x'Dnfsf ls;fg lx/axfb'/ Jofj;flos t/sf/L v]tLaf6 /fd|f] cfDbfgL ug]{
ls;fgsf] ¿kdf lrlgPsf5g\ . uf]ne]+8fsf] ;fydf cfkm\gf] af/Ldf ufh/, Kofh, aGbf /
sfpnLaf6 klg /fd|} cfDbfgL ug{ ;kmn ePsf 5g\ . lr;f] 7fpF ePsfn]] w]/}h;f]
dflg;x¿ e]8f kfng Jojzfodf ;+nUg ePsf5g\ pgsf ufpFn]x¿ t/ pgL eg] yf]/}
;dodf w]/} kmfObf x'g] t/sf/L Jofj;fodf ;+nUg ePsf5g\ / c¿sf]eGbf /fd|f] kmfObf
lnPsf5g\ . pgL cfkm}+ eG5g\ æe]8f kfngdf kmfObf lng tLg jif{ kv{g'k5{ t/ t/sf/L
v]tLaf6 tLg dlxgfd} kmfObf lng ;lsG5 .Æ
ljh]tf Tof] xf] h;n] s'g} gf}nf] sfd ub}{g t/ ToxL sfdnfO{ km/s tl/sfn]
ub{5 . o; cy{df lx/axfb'/ klg ljh]tf ag]sf5g\ . 9'+u}9'+ufn] el/Psf] yf]/} hdLgdf
;fdfGo dflg;n] s]xL ug{ ;lsb}g eg]/ a:y] xf]nfg . t/ pgn] ToxL 9'+ufnfO{ km/s
tl/sf ckgfP/ pj{/ agfP / kmfObf lnP . yk s'/f eg]sf] pgn] l56} cfDbfgL lng
;lsg] t/sf/L v]tL u/] . oxL xf] l;h{gzLntf . ;fdfGo sfdwGbfnfO{ klg Jofj;flos
¿kdf ;~rfng ug]{ xf] / ePsf] ;|f]t ;w}FgnfO{ ;Dej pkfo ;lxt k|of]udf Nofpg] xf]
eg] of] b]zdf ul/jL pGd'ng x'g nfdf] ;do kv{g' g} kb}{g . cem To;df klg s[lifaf6}
of] cleofgsf] ;'¿jft ug'{kg]{ x'G5 .
3f]/fxLsf] d]rLsnL af]l8{ª :s'nsf sIff gf}sf !$ jifL{o ;'ud l;+x, EofnL6k
O+lUn; af]l8{ª :s"ndf sIff gf}df g} cWoog/t !% jif{sf ljzfns'df/ k'g, / ;f]lx
ljBfnodf sIff gf}df g} cWoog/t xl/ s];L tyf cNkmf cfjf;Lo dfWolds
ljBfnodf ;f]lx sIffdf cWoog/t dfz{n /f]sfn] PPd Jof08df /]l8of] k|zf/0f u/]/
b]vfOlbPsf 5g\ . pgLx¿sf] of] cfljisf/sf]nflu Ps jif{sf] k|of; / ldlxg]t k/]sf] 5
eg] hDdf %)÷^) ?k}+ofdfq vr{ u/]/ :6]zg tof/ kf/]sf x'g\ .
110
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
xfn pgLx¿n] !) jf6 dfq Ifdtf ePsf] cl8of]sf] k|of]u u/]sf]n] ;o ld6/ 6f9f;Dd
dfq ;'Gg ;lsG5 . t/ cl8of]sf] Ifdtf a9fpg] xf] eg] of] eGbf w]/} 6f9f;Dd klg
;'Gg ;lsG5 . pgLx¿n] /]l8of] :6]zg k|of]usf] nflu 6«flGhi6/, /]lhi6/, sg]i6/,
6«fG;kmd{/, ldl8od Sjfon nufotsf ;dfgx¿ k|of]u u/]sf 5g\ . oL ;j} lrhsf]
Joj:yf kl/jf/ / ljBfnosf] ;xof]u lagf cfkm}+n] h'6fPsf x'g\ . cem /f]rs s'/f t
k"/fgf kmflnPsf ;dfgx¿af6 of] :6]zg tof/ kf/]sf x'g\ .
111
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
:jb]zdf cj;/ vf]Hg] / ldlxg]t ug]{ eGbf klg ljb]zd} uP/ b'Mv ug]{ clg
5f]6f] ;dodf w]/} k};f sdfpg] ;kgflt/ nfnflot\ clxn]sf] o'jfk':tfnfO{ k};f sdfpg
:jb]zd} ;Defjgf 5 eg]/ b]vfpg] sfddf ;kmn ePsf5g\ kfNkfsf bfh'efO clegj /
lbkªs/ s;h"n] . ;fOj/ ;+;f/ 86 sdsf ;~rfns b'O{ bfh'efOsf] ;+3if{, ;kmntfsf]
syf cfhsf] o'jf lk+9LnfO{ k|]/0ffsf] ;|f]t aGg;S5 .
!#÷!$ jif{sf] pd]/df afa'n] 3/df nu]sf] sDKo'6/ klxnf] k6s b]v]kl5
sDKo'6/ rnfpg] /x/ hfu]sf] lyof] b'j}nfO{ t/ 5'g klg gkfpg] ;dodf n'lsl5kL
ePklg b'j}n] rnfO{ 5f8\y] . sDKo'6/k|ltsf] cfsif{0f a9]kl5 uf¥xf] ePklg b'j}n] ldn]/
kfNkfdf sDKo'6/ OlG:6Ro'6 vf]n] . OG6/g]6k|ltsf] rf;f] a9L ePklg cToGt dxuf]+
ePsfn]] lhNnfdf ;f] ;~rfng ug{ g;lsg] ePkl5 b'j}efO sf7df08f} l5/] .
olta]nf;Dd b'j}n] P;Pn;L k/LIff dfq ptL0f{ u/]sf lyP .
s]xL u5'{ eGg] b[9 OR5fzlQm af]s]sf s;h" bfh'efO sf7df08f}sf] a;fOnfO{
pknlAw d"ns agfpg v'a} ldlxg]tsf;fy nfluk/] . dflg;df j]j;fO6k|lt xfnsf]
h:tf] cfsif{0f geP klg pgLx¿n] ;g !((& df ;fOj/g]kfn z'? u/] . ;fy} j]j
l8hfOlgª, u|flkmS; l8hfOlgª, d]l8of 6]Sg]fnf]hL ;DaGwL 1fg xfFl;n u/L sDKo'6/
OG6/g]zgndf l8Knf]df ;d]t u/] . cfkm\gf] ;fOj/ ;+;f/nfO{ l6sfpg pgLx¿nfO{ wf}
wf} k/]sf] a]nfdf ljleGg ldl8of xfp;x¿df hflu/ vf+b} o;nfO{ lg/Gt/tf lbPsf lyP .
;g\ @))$ -@)^) ;fn_ df cfP/ o'jfx¿sf] klxnf] /f]hfOsf] g]kfnL j]e ;fO6 ;fOj/
;G;f/ 86 sd vf]n] .
112
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
113
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
114
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
*^= ;ª\
;ªqmldtx¿sf]
\qmldtx¿sf] ;fd'lxs v]tL
;fdfGo JolQmx¿ ;d]t s]xL ug{ ;lsb}g / ug{ ;lsg] 7fpF tyf pkfo s]xL
5}g eg]/ lg/f; eO/x]sf] cj:yfdf kf]v/fsf oL ;fx;Lx¿n] Ps} k6s w]/} ;Gb]z lbg
115
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
ljutdf /fhwfgLsf] ;'Gb/tf ag]sf] jfudtL gbL clxn] cle;fk h:t} ag]sf]
5 . cJojl:yt ¿kdf a9]sf] ;x/Ls/0f / hg;ª\Vof a[l4n] k|b'lift ePsf] jfudtLsf]
ju/ dsjfgk"/}, l;Gw'nL / nlntk"/}sf ls;fgx¿n] ds} af/Lsf] ¿kdf klg k|of]u ub}{
cfPsf s'/fn] crDd agfpg ;S5 . t/ of] oyfy{ xf] ls Tolts} v]/ hfg] ju/nfO{
;fdfGo vgLvf];|L u/]/ jif{e/L vfg] ds} pdfg]{ sfd u/]sf5g\ oxfFsf ls;fgx¿n] .
116
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
x'g t pgLx¿n] ;'¿df jfWotfn] g} of] sfd ug'{ k/]sf] xf] . wfg pTkfbg x'g]
v]t vf]nfn] aufPkl5 vfgnfO{ cGg gk'Ug] ePsf] lyof] . lx+pbsf] ;dodf ePklg
k|of]u u/]/ v]tL ug'{kg]{ jfWosf/L cj:yfaf6 clxn] jfWo gePsfx¿n] klg l;Sg
yfn]sf 5g\ . nlntk'/÷dsjfgk'/, dsjfgk'/÷l;Gw'nLsf hgtfx¿ clxn] of] gofF
df}sfnfO{ ;b'kof]u u/L/x]sf5g\ . jiff{sf] ;dodf sf7df8fF}sf] kmf]x/ af]s]/ afudtL
gbL pn]{/ k"/} au/ 9fs]/ aU5 . lxFpbdf kfgL 36\b} uP/ vf]nf ;fgf] x'G5 / w]/} efu
au/ ag]sf] x'G5 . ;fdfGo vghf]t u/]/ ds}sf] aLpm dfq 5l/lbg] xf] eg] af/LdfeGbf
a9L pTkfbg x'g] s'/f cg'ejL ls;fgx¿sf] 7DofO{ 5 . jif{fdf jufP/ NofPsf] kmf]x/
lx+pbdf ds}sf] nflu dn x'g] ePsfn]] a9L pTkfbg x'g ;s]sf] xf] . o;/L afudtLsf]
au/ oxfFsf ls;fgx¿sf] cfDbfgLsf] ;|f]t x'g ;s]s]f 5 .
117
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
k|s[ltdf kfOg] s'g} klg af]6la?jf cf}ifwL gnfUg] x'+b}g . lrGg ;s]df xfd|}
cfFvf cufl8 pd|]/ ToxLF dg]{ y'k|} xl/of la?jfx¿ xfd|f] z/L/sf] nflu cfjZos kf}li6s
cfxf/ x'G5g\ . log} k|s[ltn] lgMz'Ns pknAw u/fPsf ;fukft a]r]/ hLjg rnfpg
klg ;lsG5 . o:t} pbfox/0f k|:t't u/]sf 5g\ df]/ª zlgZr/]sf rlGb|sf Clifb]j,
;~h' kf;jfg, km"ndfo dfemL nufot oxfFsf #% 3/ :yfgLojf;LGbfn] .
zlgZr/]sf] df]/ª\uL gfdsf] vf]nfdf kfOg] ;Ld ;fu -;Ld /fof]_ oxfFsf
afl;Gbfsf] cfDbfgLsf] Ps dxTjk"0f{ cª\u ag]sf] 5 . ;fj{hlgs vf]nfdf kfOg] of]
/fof]sf] h:tf] ;fu a]r]/ oxfFsf dflg;x¿n] cfkm\gf] 3/vr{ rnfpg] u/]sf5g\ .
lbge/L c¿ sfddf nfu]klg cf–cfkm"n] :yfg efunufP/ 5'6\6ofOPsf] :yfgaf6
;ful6k]/ a]Rb} ubf{ dfl;s b'O{xhf/b]lv kRrL;;o;Dd yk cfDbfgL ug{ ;s]sf5g\
oxfFsf afl;Gbfx¿n] .
of] ;fusf] dfu olt w]/} x'G5 sL Jofkf/Lx¿ vf]n};Dd cfP/ lsGg] ub{5g\ .
o;n] ubf{ w]/}h;f] ;do oxfFsf ls;fgx¿nfO{ ;fu af]s]/ ahf/;Dd klg hfg' kb}{g .
5f]/f5]f/L k9fpg], kl/jf/sf] u'hf/f rnfpg] h:tf sfd ug{ ;Ld;fun] dxTjk"0f{
e"ldsf lgjf{xu/]sf] 5 zlgZr/]sf oL jfl;Gbfx¿nfO{ .
k|s[ltn] ;a}s'/f lbPsf] 5 t/ p;n] slxNo} klg lng cfOh eg]/ af]nfpg]
sfd ub}{g . vf]nf, gfªuf 8fF8f, eL/, kfvfx¿ g]kfnsf] ef}uf]lns ljz]iftf xf] . log}
ljz]iftfnfO{ yk s] ug{ ;lsG5, :yfgLo¿kdf k|s[ltn] s] lbPsf] 5 eg]/ vf]Hg] xf] eg]
efUonfO{ bf]if lb+b} k'k'{/f] lk6\g' kg]{ jfWotf sxLF s;}sf] nflu klg kb}{g . df]/ª\uL
vf]nfsf] jl/kl/sf afl;Gbfn] o'uf}+o'ub]lv pTkfbg ePsf] ;Ld;fusf] dxTj a'em]/ aNn
o;af6 cfly{s kmfObf lng yfn]sf5g\ . pgLx¿n] of] ;fusf] dxTj yfxf gkfpFbfsf]
;do;Dd s/f]8f}+ ?k}of v]/ uPsf] k|i6 b]lvG5 . To;}n] hf] hxFf 5, ToxLF pknAw
ePsf] IfdtfnfO{ lrGg ;s]df s;}n] klg b'Mv kfpg' kb}{g . b]zsf cGo gbL gfnf jf
jghª\un lt/ o:tf vfg jf k|of]u ug{ ;lsg] y'k|} k|fs[lts j:t'x¿ kfOG5g\ .
ltgLx¿sf] vf]hL u/L cfly{s pkfh{g ug{ zlgZr/]sf jfl;Gbfn] l;sfPsf] tl/sf
ckgfpg lsg kl5 kg]{ <
118
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
;LknfO{ l;h{gdf kl/0ft u/]/ 3/d} a;]]/ u/]sf] ;fdfGo h:tf] nfUg] sfdsf]
k|z+;f / j:t'sf] dfu ljb]zdf ;d]t x'g yfn]kl5 s;nfO{ hfFu/ rNb}g / yk sfd ug{ .
cem To;df klg lbge/Lsf] 3/wGbf / v]tjf/Lsf] sfd ;s]/ km';{bsf] ;dodf u/]sf]
sfd ljb]zLn]x¿n] dg k/fOlbPkl5 xf};nf t a9\g] g} eof] . o:t} ePsf] 5 kfNkf
d:ofdsf dlxnfx¿nfO{ .
o:tf 3/]n' pBf]usf] ¿kdf ;~rfng ug{ ;lsg] ;fgfltgf sfd ug{sf nflu
z}lIfs of]Uotfsf] cfjZostf gkg]{ / ;fdfGo ;Lk l;s]kl5 3/sf kl/jf/ ;j} ldn]/
klg ug{ ;lsg] sfdnfO{ ;/sf/L jf u}/;/sf/L ;+:yfx¿n] yf]/} dfq ;xof]u u/]sf]
v08df ufpF3/df /x]sf ;fdfGo u[lx0fLx¿n] klg /fd|f] sdfO ug{;Sg] s'/f d:ofdsf
dlxnfx¿sf] sfdsf] dfun] k|i6\ofPsf] 5 .
pgLx¿n] a'g]sf] / hd{gLaf6 dfu ePsf] pmgL emf]nf tof/ ug]{ vr{sf]
ljj/0f x]bf{ Tolt a9L gnfUg] t/ cfDbfgL /fd|f] g} x'g] b]lvG5 . pgLx¿sf] egfO
cg';f/ Ps lsnf] pmgnfO{ #@) ?k}+ofdf vl/b u/L To;af6 sDtLdf !^) b]lv !&)
?k}+of;Dddf a]Rbf 3/vr{ s6fP/ /fd|} cfDbfgL x'G5 . t/ hd{gLdf @)) ?k}+of;Dddf
a]Rg ;lsPsf] hgfpF5g\ . pgLx¿sf] of] cfDbfgLsf] ;|f]tnfO{ lj:tf/ u/]/ hd{gL;Dd
k'¥ofpg ;xof]u ug]{ l;sf]8/ gfdsf] ;+:yf xf] . ufpn] dlxnfx¿n] a'g]sf] emf]nf
l;sf]8/n] hd{gLsf kfx'gfx¿nfO{ pkxf/ :j?k lbPsf lyP . kl5 ToxL pkxf/n]
hd{gLsf c¿ JolQmx¿nfO{ klg cfslif{t u¥of] / emf]nfsf] dfu x'g;Sof] .
pmgL wfuf]af6 emf]nf, 6f]kL, l:j6/ a'Gg]sfd gf}nf] xf]Og . t/ nfdf] ;dob]lv
w]/} dlxnf tyf k'?ifx¿n] ub}{ cfPsf] of] sfdsf] k|rf/ k|;f/ x'g;s]df xfdLnfO{
;fdfGo nfUg] ToxL j:t'n] cGt/fli6«o ahf/df /fd|f] :yfg kfpg ;Sg] /x]5 . pkxf/sf]
¿kdf lbPsf] j:t' vl/bsf] nflu dfu cfpg ;S5 eg] ufpF3/df km';{tsf] ;dodf
tof/ u/Lg] sf7, afF;, lgufnf], pmgL wfuf] nufot y'k|} j:t'n] ljb]zsf] ahf/df :yfg
kfpg ;S5g\ . t/ vfFrf] 5 kxnsf] . ufpFsf dflg; cfkm}+ ahf/ k|j4{g sfo{df nfUg
119
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
;Sb}gg\ . ;/sf/L tyf u}/;/sf/L ;+3;+:yfx¿ o;sf nflu pko'Qm dfWod aGg
;S5g\ . ufpFb]lv ;x/;Ddsf dflg;x¿sf] cfly{s cj:yfnfO{ p+ef] nufpg ;lsg]
x'G5 . pbfx/0f ag]sf] 5 l;sf]8/ ;+:yf . cGo ;+3;+:yf tyf ;/sf/L kIfaf6 klg
o:tf ;fgfltgf pTkfbgsf] ahf/ lj:tf/ ug]{ sfddf yf]/} dfq ;xof]u u/]df klg
cfly{s kIf alnof] agfpg ;lsg] x'G5 .
O{nfdnfO{ cf7 j6f æcÆ sf] lhNnf eg]/ lrgfpg kfpFbf Onfd]nLx¿
uf}/jflGjt x'G5g\ . oL cf7 æcÆ dWo] Pp6f æcÆ xf] cld|;f] . st} cld|;f] t st}
cDnL;f]sf] gfdaf6 lrlgg] o;sf] v]tL ca Jofj;flos ¿kdf x'g ;'?eO;s]sf]5 .
Onfdb]lv gjnk/f;L clg bf]nvf b]lv b]zsf cGo efux¿df cld|;f] v]tLn] Jofkstf
kfpg yfn]sf] 5 .
cld|;f]sf] kft ufOj:t'sf] vfgf, o;sf] 8fF7 bfp/f / km"n s'rf]sf] ¿kdf
k|of]u u/LG5 . ax'pkof]uL cld|;f] v]tLsf] nflu g t s'g} ljz]if tlndsf] g}
cfjZostf kb{5 g o;sf nflu ;Dd k/]sf] v]tjf/L g} . eL/, kfvf, af6fsf] bfofFjfofF,
v]taf/Lsf] l8n jf 3/j/Lk/L hxfF;'s} h:tf];'s} 7fpFdf klg o;sf] v]tL ug{ ;lsG5 .
;fy} o;sf] h/f df6f]df tn;Dd ghfg] ePklg jl/kl/ 5l/P/ /xG5 t/ df6f]nfO{
a]:;/L Rofk]/ /fVg] ePsfn]] e"Ifo /f]Sg klg of] Tolts} ;xfos x'G5 . oL ljljw
pkof]lutf / ;/ntfsf] sf/0fn] klg o;sf] v]tL u/L s'rf]sf] Jofj;flos pTkfbg ug{
ls;fgx¿ cfslif{t ePsf x'g\ .
jif{df b'O{5fs vfg d'l:sn kg]{ kl/jf/n] klg cld|;f]sf] s'rf] a]r]/ nfvf}+
sdfpg ;s]sf5g\ eg]sf] ;'Gbf kTofpg d'l:sn kg{;S5 . t/ of] oyfy{ xf] ls
cld|;f]n] xhf/f}+ ls;fgx¿sf] hLjg:t/ w]/} dfly p7fPsf] 5 . pQ/L Onfdsf]
;'n'j'ªsf lrqaxfb'/ ;fpb]g x'g\ jf Onfds} k"lj{ lhd{n]sf /fhaxfb'/ aflnª\ x'g\,
a/af]6]sf tf]ofgfy x'g\ jf du+naf/] ;fAh'ªsf u+ufk|;fb ;'j]bL x'g\ clg gjnk/f;Lsf]
xfQLuf}+8f ufpFsf jfl;Gbf x'g\ jf Onfdsf $* uflj; / gu/kfnlnsfsf jfl;Gbf x'g\
;j}n] cld|;f]sf] v]tLaf6 g;f]r]sf] cfDbfgL lng ;s]sf5g\ .
cld|;f]sf] Jofj;flos v]tL ug]{ hf] sf]lx ls;fgn] klg jflif{s Ps b]lv
8]9nfv;Ddsf] cfDbfgL ug{ ;kmn ePsf5g\ . lu7f / Eofs'/ vfP/ hLjg lgjf{xug'{
120
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
kg]{ JolQmx¿ cfh klSs3/ agfP/, wfgv]t lsg]/ cfkm\gf] kl/jf/ cfgGb;Fu kfNg
;s]sf5g\ / dgnfu]sf] a]nfdf b'O{ rf/ xhf/ /sd lgsfn]/ vr{ ug{ ;Sg] klg
ePsf5g\ . cld|;f]sf] oxL kmfObfnfO{ ls;fgx¿sf] 3/3/df k'¥ofpg bf]nvfsf] lhNnf
kz':jf:Yo sfof{no tyf lhNnf jg sfof{non] klg cld|;f] cleofg ;~rfng u/]sf
5g\ .
cld|;f] v]tLsf] kmfObf dfq} ePsf] x'+bf o;sf] Jofj;flos v]tL tkm{ b]zsf
cGo efusf ls;fgx¿nfO{ klg cfslif{t ug'{ kg]{ b]lvG5 . ;j} k|sf/sf] hUufdf
pTkfbg x'g], s'g} ljz]if hdLg grflxg], Ps k6s /f]k]kl5 :ofxf/ ;';f/ ug'{ gkg]{,
jf6f]sf] bfofFjfofF /f]Kbf ;'Gb/tf lbg], e"Ifo /f]Sg d4t ug]{ / 3f; / bfp/fsf]
cfjZostfnfO{ k"/f ug]{ / ;j}eGbf dxTjk"0f{ kIf km"naf6 s'rf] agfO{ dgUo] cfDbfgL
ug{ ;lsg] ePsfn]] cld|;f] v]tLn] ;w]}+ / ;a}nfO{ kmfObf dfq w]/} lbG5 . o;sf]
Jofkstf / ahf/sf] Joj:yfdf ;DaGwLt lgsfon] yf]/} dfq Wofg lbg] xf] eg] cld|;f]n]
b]zsf nfvf}F ls;fgx¿n] hLjg:t/ psf:g ;xof]u k'¥ofpg ;Sg]5 . bf]nvfsf] lhNnf
kz':jf:Yo / jg sfof{no o; ljifodf awfOsf kfq ag]sf5g\ h;n] ;/sf/L:t/af6
ls;fgsf] hLjg:t/ p7fpg cld|;f] cleofg ;~rfng u/]sf 5g\ / pgLx¿n]
b]vfOlbPsf5g\ ;/sf/L sfof{nox¿n] cfkm\gf] sfo{If]q leqsf hgtfsf] hLjg:t/
p7fpg s;/L sfd ug'{kg]{ /x]5 eg]/ . cld|;f] v]tLnfO{ cfkm\gf] hUuf leqsf eL/
kfvf jf v]/ uPsf] 7fpFdf nufpg ;'?lsg gug]{ <
g]kfndf v]tLkftLaf6 w]/} eGbf w]/} cfDbfgL ug{ ;lsG5 . o;df b'O{dt} 5}g .
g]kfnsf] hdLgdf xfjfkfgL / df6f] ;'xfpbf] v]tL ug]{ xf] eg] s[lifdf lge{/ ePsf] xfd|f]
b]zsf] ax';+Vos hgtfn] u/LlaqmL] r/d rk]6faf6 l5§} g} d'lQm kfpg ;S5g\ . *)
k|ltzt hgtf s[lifdf g} lge{/ ePsfn] klg pgLx¿n] ug]{ s[lifn] Pslbg b]zsf] d'xf/
km]g{ ;Sg]5 .
o:t} d;nfsf] ¿kdf k|of]u u/Lg] l6d'/sf] v]tL u/]sf DofUbLsf s[ifs tyf
dlxnfx¿n] nfvf}+ d'/L l6d'/ pTKffbg u/]/ w]/} cfDbfgL lng ;kmn ePsf 5g\ .
l6d'/sf] Jofj;flos v]tLn] ubf{ cGo zLk gePsf / ljb]z hfg rfxg]x¿sf nflu
;d]t Pp6f k|]/0ffsf] ;|f]t ePsf] 5 . DofUbLs} u'dfgl;+xbhL{n] t ! jif{d} l6d'/ a]r]/} !
121
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
nfv ?k}ofFeGbf a9L sdfO cfkm\gf] d'6s' f] pkrf/;d]t u/]sf 5g\ . oxfFaf6 pTkflbt
l6d'/sf] Ps kfyLsf] @ ;o *) ?k}ofFb]lv ^ ;o ?k}ofF;Dddf ljqmL x'G5 .
(@= /f]huf/Lsf]
uf/Lsf] dfWod sfuh
cfkm"n] hfg]sf] ;Lksf] pRrtd k|of]u ug]{ xf] eg] yf]/} /sdaf6 klg /fd|}
Joj;fo ug{ ;lsG5 . clg ;fg} Joj;foaf6 klg y'k|} cfDbfgL ug{ ;lsG5 . of]
oyfy{tfnfO{ k|dfl0ft u/LlbPsL l5g\ c~hgf tfd|fsf/n] . dlxnfx¿sf] ;Lk / Ifdtfsf]
ljsf; ub}{ pgLx¿sf] :j/f]huf/sf] ljsf; ug{ :yfkgf u/]sL …sf7df8f}F lalhg]; PG8
k|f]km];gn jdgÚ gfds g]kfnL sfuh;DaGwL n3'pBf]uaf6 cfkm" / cfkm"h:t}
dlxnfx¿nfO{ /f]huf/L pknAw u/fP/ ;dfhdf pbfx/0fLo sfd u/]sL l5g\ .
122
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
dfu ePsf] gf]6a's, lu|l6ª sf8{, kmf]6f]k|m]d, Aofu, lukm\6 cfO6d, r'/f aS;,
k]lG;naS; cflb 5g\ .
pgn] ;'?df o; pBf]udf $ hgf dlxnfx¿nfO{ /f]huf/ lbP/ :yfkgf u/]sL lyOg\ .
xfn pgsf] ;+:yfdf !) hgfeGbf a9L dlxnfx¿n] /f]huf/ kfO{ cfTdlge{/ ePsf 5g\ .
;fydf pgLx¿sf] JolQmTj ljsf; ;d]t ePsf] 5 .
u|fdL0f dlxnfx¿nfO{ ;fFRr} g} cfly{s ?kn] dfly psf:g] xf] eg] pgLx¿sf]
;Lk / Ifdtfsf] klg ljsf; ug'{kb{5 / pgLx¿nfO{ k"FhL nufgL ug]{ plrt jftfj/0f
klg tof/ ug'{kb{5 eGg] wf/0ff /flV5g\ c~hgf . dlxnfx¿sf] xs clwsf/ /
cf/If0fsf] ;jfnn] pRr k|fyldstf kfO/x]sf] of] ;dodf ;a} ldn]/ b]zsf] pGgtL
ug'{5 . dlxnfx¿ klg c~hgf h:t} pBf]u Jofj;fodf k|j]z ug'{kb{5 clg /f]huf/Lsf
cj;/x¿ l;h{gf ub}{ cfly{s ;DkGgtftkm{ nfUg' kb{5 . o;sf nflu ;DaGwLt
lgsfoaf6 jftfj/0fsf] ck]Iff ug'{ kg]{5 eg] :jod dlxnfx¿df sfdk|ltsf]
cfTdljZjf; / hf]lvd p7fpg ;Sg] cfF6 klg x'g'k5{ .
df6f]df ;'g kmN5 df6f];Fu v]Ng] tl/sf hfg]df . cfjZos x'G5 dfq o;dfly
k|of]u u/Lg] xfd|f] hfFu/ / ldlxg]tsf] . o:t} g]kfnL df6f]df ;'ga/fa/sf] v]tL ug]{
d]lxg]tL / tl/sf hfGg] s[ifs x'g\ sf:sL e/tkf]v/L –$ afudf/fsf dfwj kf}8]n .
pgsf] v]taf/L slxNo} klg afFemf] / vfnL b]Vg kfOb}g . To;}n] t pgn] cfkm\gf]
af/Laf6 c¿n] eGbf $ u'gfeGbf a9L cfDbfgL ug{ ;s]sf 5g\ .
pgsf] v]tL ug]{ tl/sf c¿sf] eGbf km/s / gf}nf] 5 . af/Ldf 6fF8 agfP/
ds} /f]K5g, ds} x's{Fb} hfG5, ToxL 7fpFdf uf]ne]+8f n6/Dd eO;S5 . uf]ne]+8f l6k]/
a]Rb} ubf{, o;sf] em\ofª klg dl/;S5 . km]l/ ToxLFleq /f]k]sf] a]df};dL sfFqmf] l6Kb} a]r]/
g;Sbf ToxLF em\ofªleq x's{b}F u/sf] af]8L a]Rg xtf/ eO;s]sf] x'G5 . af]8L
a]lr;s]kl5 eg] ds} /f]Kbf agfPsf 6fF8 klg lgsfN5g\ / tf]/Lsf] pAhgL ub{5g\ .
123
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
#÷$ nfv ?k}ofF cfDbfgL u/L/x]sf x'G5g\ eg] slxn] sfFqmf]af6 #÷$ nfv ?k}ofF .
pgn] cfkm\gf] !) /f]kgL hUufdf ljljw k|sf/sf df};dL a]df};dL t/sf/L tyf kmnkm"n
nufPsf 5g\ . v]taf/Lsf] k|fo ;a}h;f] sfd pgL cfkm}F ug]{ u5{g\ . pgsf] of]
cGt/v]tLn] ubf{ ToxfF /x]sf s'n @$^ 3/kl/jf/sf !% xhf/ hg;ª\Vof /x]sf]
afudf/fdf ;a}eGbf ;kmn / ldlxg]tL s[ifs pg} x'g ;s]sf 5g\ .
Ps jif{df b'O{ of tLgafnL nufP/ vfg gk'Ug] v]taf/L 5 eGb} ;w}+ u/Ljsf]
/]vfd'lg /xg afWo g]kfnL ls;fgx¿sf] nflu dfwjsf] v]tL ug]{ of] tl/sf ;a}sf] nflu
cg's/0fLo 5 . pgsf] of] tl/sfsf] Jofks k|rf/k|;f/sf] h?/L klg Tolts} 5 tfsL
c¿n] klg l;Sg ;s'g\ . olt w]/} ldlxg]t / s8f kl/>d u/]/ s[lifdf gf}nf] tl/sf
k|of]u ug]{ dfwjsf] eg] ;/sf/;Fu lgSs} u'gf;f] /x]sf] 5 . ;/sf/n] s[lifdf gofF
k|ljlwsf] ljsf; ug'{kb{5 , ;/sf/s} tkm{af6 cfjZos tflnd / cg';Gwfg x'g'kb{5 .
cem l;FrfO{sf] ;'ljwf x/]sf 7fpFdf k'–Øfpg ;s]df ;a} afFemf] hdLgnfO{ pa{/ agfpg
a]/} gnfUg] klg pgsf] syg 5 .
hdLg slxNo} yfSb}g pTkfbg lbg . yfs]sf x'G5f} xfdL cfkm}+ . s[lif qmflGt
dfkm{t cfly{s qmflGt ug{ ;/sf/sf] tkm{af6 ug'{kg]{ sfd klg Jofks¿kdf ug'{kb{5
eg] b]ze/L dfwjx¿ hGdg' kb{5 h;n] hdLgaf6 Ps} k6s b'O{ of tLg k|sf/sf] v]tL
ub}{ jif{df 5 b]lv cf7 afnL;Dd nufpg ;s'g\ . lxhf]sf] hlts} hdLgaf6 cfh ltg
rf/ bf]Aa/ pTkfbg ug{ ;lsPkl5 u/LjLn] jfWo eP/ b]z 5f]8g' kg]{ x'G5 .
124
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
125
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
126
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
sfd lsg z'¿ gug]{ < alb{ofsf /Defk"/}sf jfl;Gbfn] t o:t} sfd u/]/ /fd|} cfDbfgL
ug{ yfln;s]sf 5g\ .
127
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
alb{ofsf dlxnfx¿n] ;~rfng u/]sf] of] ;fgf] pBf]un] pgLx¿sf] cfly{s
cj:yfdf ;'wf/ ug'{sf ;fy} pgLx¿nfO{ pBdzLn klg agfPsf] 5 . pgLx¿sf]
sfd ;'? ubf{sf avtdf pgnfO{ lv;L u/L dgf]an 36fpg] k|oTgx¿ klg
y'k|} ePsf lyP . t/ pgn] oL s'g} klg s'/fsf] jf:tf ul/gg\, jf:tf ul/g\ t cfkm\g}
k];fsf] / nflu/lxg o;}df lg/Gt/ . dgf]an 36fpg sf]l;; ug]{x¿sf nflu clxn]
k~rsnf Ps ;kmn dlxnf l;sdL{ ePsL l5g\ .
128
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
xfdLn] xfd|f] ;+:s[lt hf]ufpg' kb{5 . t/ o;f] eGb}df k/Dk/fut k];fsf] dfnf
hlk/xg] clg cfkm" / cfkm\gf] kl/jf/ cfly{s bnbndf kml;/xg' kg]{ dfGotf / afWotf
ca TofUg' kb{5 . k/Dk/f hf]ufpg] sfdnfO{ klg Jofj;flos agfP/ cfly{s pkfh{g
ug{ ;Sg'kb{5 . xf]Og eg] j}slNks k];f Joj;fo lt/ cfsif{0f a9fpg} kb{5 . cfkm\gf]
k/Dk/fut k];f Tolta]nf pko'Qm lyof] hlta]nf vf;} cfly{s ;ª\s6 kg]{ lyPg . t/
clxn]sf] of] ahf/d'vL hdfgfdf klg cfkm\gf] k/Dk/fut k];fn] /fd|f] cfDbfgL lbg
;Sb}g eg] j}slNks pkfosf] vf]hL ug'{kg]{ /x]5 egL k~rsnfsf] of] Joj;fon] k'li6
ub{5 . t/ k/Dk/fnfO{ Tofu]/ cGo Jofj;fodf nfu]klg cfkm\gf] lrgf/L lbg] ;+:s[ltnfO{
hf]ufpg] pkfo eg] lgsfNg} kb{5 .
g]kfnL lxGb" k/Dk/fcg';f/ ufO{nfO{ wgsL b]jL, nIdL dftfsf] ;fIfft hLljt
cjtf/sf]¿kdf lng] ul/G5 . ufO{ nIdLs} cjtf/ xf] eGg] s'/f] ?kGb]xLsf lji0f'
1jfnLsf nflu k|dfl0ft ePsf] 5 . sf/0f pgn] cfkm\gf] uf]7df kfn]sf @% j6f
ufO{x¿ . x'g t o;f] eGb}df ;a} s'/f k'Ub}g, pgn] kfn]sf ufO{x¿n] ;fFRr} g} pgnfO{
s/f]8klt agfpg'df pgsf] lg/Gt/sf] ldlxg]t, sfd ug]{ z}nL / pgLdf ePsf] hfFu/ g}
k|d'v xf] .
pgn] ufO{ kfngaf6 dfq} !$ hgfsf] 7"nf] kl/jf/nfO{ cfly{s cefjaf6 lgs}
6f9f /fVg ;kmn ePsf 5g\ . ^ hgf s]6fs]6LnfO{ /fd|f] :s'ndf dfl;s % xhf/ ?k}ofF
129
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
eGbf a9L vr{ u/]/ plrt lzIffbLIffsf] klg k|aGw u/]sf 5g\ . cem pgn]
ufO{kfngaf6} a'6jndf b'O{ laufx|f] hdLg / ;Fu} kSsL 3/;d]t vl/b u/]sf 5g\ . oxL
ufO{kfngaf6} sdfPsf] s'n ;DklQsf] lx;fa ug]{ xf] eg] lji0f' 1jfnL ! s/f]8 ?k}ofF
eGbf ;Dkltsf] dflns eO;s]sf 5g\ .
k};f sdfpg 7"n} nufgL ug'{k5{ jf ljb]z g} efl;g' k5{ eGg] s]xL 5}g .
ldlxg]t ug]{sf nflu hxfF klg 7fpF 5 / h] klg pkfo e]6fpg ;lsG5 eGg] s'/f
k|dfl0ft ul/lbPsf 5g\ lji0f'n] . pgs} xf/fxf/Ldf ufO{ kfNg] c¿ ls;fgx¿ klg o;
7fpFdf lgSs} 5g\ / tL ;j}sf] cfly{s cj:yfdf qmdzM ;'wf/ cfpFb} 5 .
lxdfnL lr;f] xfjfb]lv kxf8sf] dWod x'Fb} t/fO{sf] tftf] xfjfkfgLdf x's]{sf
g]kfnLx¿sf] lbdfu, ;f]r / vf]h ljZj;Fu k|ltikwf{ ug{;Sg] 5g\ . ljZj ahf/df
pTkfbg x'g] / ljZjn] s/f]8f}+ 8n/ vr]{/ tof/ ug]{ k|ljlw / cfljisf/x¿ g]kfnLn]
g]kfnL j:t' g} k|of]u u/]/ tof/ ug{ ;s]sf 5g\ . xfdLn] gvf]h]/ dfq xf] k|ljlw /
cfljisf/sf] nflu g]kfn dfgj / k|fs[lts b'a} kIfdf ;Ifd 5 . o;} s'/fsf] k|df0f
:ofª\hf l;;]{sf]6–%, sf]v]sf x'daxfb'/ u'?ªn] klg lbg ;kmn ePsf 5g\ .
130
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
;'Gtnf /ªsf] h';, æn]d]g km\n]j/Æ df ælk|G;Æ / æsfa{g8fOcS;fO8 / kfgLÆ ld;fP/
agfPsf] ;fbf ;f]8f klg ælk|G;Æ / oL ;j} pTkfbg @ ;o %) ldlnsf] af]ntdf
ahf/df NofPsf 5g\ . u'?ªsf] bfaL cg';f/ pgsf ;j} pTkfbgx¿ sf]sfsf]nf, k]K;L,
kmG6f, ldl/G8fsf] :jfb;Fu ;dfg /x]sf] 5 . pgsf] pTkfbgsf] yf]s d"No * ?k}ofF ##
k};f /flvPsf] 5 .
d]sfgfOH8 a[h
131
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
g]kfn h:tf] kxf8L d'n's hxfF :yfgLo :t/d} ljB't pTkfbg ug{ ;Sg]
;Defjgf Jofks 5, To:tf] 7fpFdf cGttf]uf]Tjf oftfoftsf] ;fwgsf] ¿kdf /Hh' dfu{
g} pko'Qm b]lvG5 . t/ /Hh' dfu{ ljb]zaf6 vl/b ubf{ dxFuf] dfq xf]O{g ljleGg vr{ /
;d:of j]xf]g'{ kg]{ b]lvG5 .
d]sfgfOH8 j[h Ps k|sf/sf] /f]k j] xf] . :yfgLo :t/df pTkflbt ljB't zlSt g}
o;sf] k|d'v O{Gwg xf] . ;fy}] l8h]naf6 rNg] h]g]/]6/ j}slNks O{Gwgsf] ¿kdf Joj:yf
ul/Psf] x'G5 . ljB't zlSt / l8h]n b'j} pknAw gePsf] cj:yfdf t];|f] ljsNksf]
¿kdf dflg;n] g} klg rnfP/ vf]nf kf/ ug{ ;lsG5 . ck/]6/n] cfjZostf cg';f/
ult a9fpg tyf 36fpg ;Sg] x'G5 . $)) s]hLsf b'O{ j6f 6«nL h8fg ul/Psf] x'G5 .
Pp6f 6«nLdf ^ hgfsf] b/n] j:g ldN5 .
k/Dk/fut ¿kdf k|of]u ul/Fb} cfPsf t'Og, l3ln{ª / k/Dk/fut k'nx¿ #%)
dL6/eGbf a9L nDafOdf agfpg' k|fljlws tyf cfly{s b[li6sf]0fn] cg'ko'Qm b]lvG5g\ .
t/ of] d]sfgfO{G8 a[h !,%)) dL6/;Ddsf] nDafOdf klg agfpg ;lsg] ePsfn]] w]/}
pkof]uL x'g] b]lvG5 .
ljB'tLs/0fsf] ;'ljwf gk'u]sf] u|fdL0f e]usf hgtfsf] nflu of] k|ljlw j/bfg
l;4 ePsf] 5 . k/Dk/fut ¿ksf] lj08 kDkLª eGbf *) k|ltzt sd nfutdf lgdf{0f
;DkGg ug{ ;lsg] of] k|ljlw ;lhn} dd{t ug{ ;lsg], ;lhn} h8fg ug{ ;lsg] /
xfjfsf] rfk Go"g x'Fbf klg k|efjsf/L ¿kdf sfd ug]{ ePsfn]] b]zsf x/]s If]qdf
pkof]uL x'g ;Sg] k|dfl0ft eO;s]sf] 5 .
;f]nf/ klDkª k|0ffnL ;lhn} h8fg ug{ ;lsg] ;fy} o;sf nflu cGo OGwg
klg grflxg] x'G5 . ;f]nf/ Kofgnsf] nflu lbgsf] sDtLdf klg % 306fsf] b/n]
slDtdf #)) lbg;Dd ;f}o{ k|sfz pknAw eO/xG5 . o; k|0ffnLdf @) cf]]6f *)
jf6lks Ifdtfsf ;f]nf/ lkeL df]8nx¿ k|of]u ul/G5g\ . oL ;f]nf/ lkeL df]8nx¿sf]
132
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
sfo{Ifdtfdf @) k|ltzt kfj/ s6f}ltsf] t'ngfdf @% jif{sf] jf/]G6L x'G5 . kfgL klDkª
ug{sf nflu SQ flex ;adl;{on kDksf] k|of]u ul/Psf] 5 . oL kDkx¿ 8]gdfs{sf]
Grund fos sDkgLåf/f lgdf{0f ul/Psf x'g\ . oL kDknfO{ #)–#)) lel8;Lsf] l8;L
kfj/ ;KnfO jf ()–@#) leP;Lsf] P;L kfj/ ;KnfOaf6 klg rnfpg ;lsG5 .
SQ Flex kDkdf ;]G;/sf] klg Joj:yf ul/Psf] x'G5 . 6\ofFsLdf kfgLsf] ;tx
;]G;/eGbf 36\of] eg] oL kDkx¿ :jrflnt ¿kdf !) ldg]6;Ddsf] nflu aGb x'G5g\ /
pQm ;doleq klg kfgLsf] ;tx ;]G;/eGbf tn /x]5 eg] ;tx ;]G;/;Dd gcfpGh]n
oL kDkx¿ aGb g} /xG5g\ . oL kDkn] k|lt ;]s]G8 )=$@ ln6/ kfgL kDk u5{g\ .
lbgsf] cf};t % 306fsf b/n] kDk ubf{ Pslbgdf s/La &,%)) ln6/ kfgL ;+slnt
x'g hfG5 .
133
k|ltefsf]
tefsf] Vff]hL
Downloaded from MySansar.com
cufl8 sf]bf], ds} cflbsf v]tL x'g uYof]{ h;sf] cfly{s pkfh{g jf:tjd} Go'g lyof] .
clwsfª\; hgtfx¿nfO{ ^ dlxgfeGbf clws vfg k'Ug] cfDbfgL x'Fb}g lyof] . k};fsf]
c;fWo} cefj lyof], Pshf]/ n'uf km]g{, lj/fdL x'Fbf Hofb} sl7g lyof] . lzIff t tL
clwsfª\; ul/a hgtfx¿sf] kxF'raf6 6f9f lyof] .
ljZjd} t]neGbf kl5 cTolws dfu x'g] skmL h:tf] dxTjk"0f{ lrh nlntk'/
nufot cGo lhNnfsf ls;fgx¿sf] cfˆg} kxndf o;/L ljsf; / lj:tf/ eO{/x]sf] 5 .
o;nfO{ clxn];Dd /fHosf] tkm{af6 vf;} rf;f] b]vfO{{Psf] 5}g . olb ;/sf/L tj/af6
o; e]udf Jofj;flos skmL v]tLsf nflu k"jf{wf/ tof/ ul/g] xf] eg] / g]kfnsf cGo
e]udf ul/g] skmL v]tLnfO{ k|f]T;fxg ug]{ xf] eg] o;n] 7"n} cfly{s qmflGt Nofpg ;S5 .
134