Chương 2

C¸c m« h×nh kinh doanh ®iÖn tö

Trần Hoài Nam

Khoa Thương mại điện tử
E-mail: namdhtm@gmail.com

C¸c nội dung chÝnh

1. Giíi thiÖu vÒ m« h×nh kinh doanh

2. CÊu tróc cña m« h×nh kinh doanh
3. C¸c m« h×nh kinh doanh chñ yÕu trong
th−¬ng m¹i ®iÖn tö

Giíi thiÖu vÒ m« h×nh kinh doanh

Khái niệm mô hình kinh doanh miêu tả một tầm rộng

những mô hình (về mặt hình thức) do các doanh
nghiệp xác định dùng để đại diện các khía cạnh
khác nhau của doanh nghiệp, như là các quá trình
hoạt động, các cấu trúc tổ chức, và những dự báo
tài chính…
Thuật ngữ mô hình kinh doanh xuất hiện vào những
năm 50 (thế kỷ XX),
Đạt được vị trí phổ biến trong những năm 90 (thế kỷ
XX).

1
Giíi thiÖu vÒ m« h×nh kinh doanh

Một mô hình kinh doanh liên quan tới 4

khía cạnh cơ bản của doanh nghiệp:
− Cơ sở hạ tầng (Infrastructure - I)
− Chào hàng (Offering - O)
− Khách hàng (Customers - C)
− Tài chính (Finances - F)

Giíi thiÖu vÒ m« h×nh kinh doanh

Các khía cạnh của mô hình kinh doanh bao gồm 9

yếu tố:
− Năng lực nòng cốt
− Mạng lưới đối tác
− Cấu hình giá trị
− Mục tiêu giá trị
− Khách hàng đối tượng
− Mạng lưới phân phối
− Quan hệ khách hàng
− Cấu trúc chi phí
− Mô hình doanh thu

Giíi thiÖu vÒ m« h×nh kinh doanh

2
Giíi thiÖu vÒ m« h×nh kinh doanh

Có nhiều định nghĩa khác nhau về mô

hình kinh doanh:
− Paul Timmers, 1999
− Chesbrough và Rosenbloom, 2000
− Hamel 2000
− Linder và Cantrell, 2000
− Weill và Vitale 2001
− Gordijn 2002
− Afuah và Tucci 2003
− Osterwalder 2004
− Fetscherin và Knolmayer 2005
− Efraim Turban, 2006

Giíi thiÖu vÒ m« h×nh kinh doanh

M« h×nh kinh doanh lµ g×?

− Lµ mét ph−¬ng ph¸p tiÕn hµnh kinh doanh qua ®ã
DN cã ®−îc doanh thu, ®iÒu kiÖn c¬ b¶n ®Ó tån t¹i
vµ ph¸t triÓn trªn thÞ tr−êng.
(Efraim Turban, 2006)
− M« h×nh kinh doanh lµ c¸ch bè trÝ, s¾p xÕp c¸c s¶n
phÈm, dÞch vô vµ c¸c dßng th«ng tin, bao gåm viÖc
m« t¶ c¸c yÕu tè cña qu¸ tr×nh kinh doanh vµ vai trß
cña nã ®èi víi kinh doanh; ®ång thêi m« t¶ c¸c
nguån doanh thu, kh¶ n¨ng thu lîi nhuËn tõ mçi m«
h×nh kinh doanh ®ã.
(Paul Timmers, 1999)

Giíi thiÖu vÒ m« h×nh kinh doanh

Một mô hình kinh doanh:

Một hệ thống gồm nhiều phần tử và các quan hệ của chúng; thể hiện
lý luận kinh doanh, quan điểm quản trị của một doanh nghiệp
Mô tả khả năng sản xuất-kinh doanh các loại sản phẩm, dịch vụ của
một doanh nghiệp đối với một hoặc nhiều đối tượng khách hàng
Mô tả thuật kiến trúc của doanh nghiệp, mạng lưới đối tác doanh
nghiệp sử dụng để tạo lập, tiếp thị và phân phối các sản phẩm, dịch
vụ nói trên
Mô tả các nguồn lực, các mối quan hệ, nhằm phát sinh các dòng
doanh thu có khả năng tạo lợi nhuận trước mắt và lâu dài của doanh
nghiệp.
(Ostenwalder, 2004)

3
 Sự công nhận và bảo hộ các
mô hình kinh doanh
Mỗi mô hình kinh doanh được coi như một phát
minh sáng chế và được pháp luật bảo hộ
− Bằng sáng chế “Đặt giá cố định/Đấu giá đặt sẵn” của Priceline
(US No. 5,794,207), được cấp cho một “phương thức và bộ máy
của hệ thống mạng thương mại chạy trên cơ chế bảo mật được
thiết kế để tạo sự phù hợp với những chào mua hàng có điều
kiện”.
− Bằng sáng chế “Quảng cáo DoubleClick” (US No.5,948,061), cấp
cho “một phương pháp truyền gửi, nhắm đích, và đo lường việc
quảng cáo qua mạng”.
− Bằng sáng chế “Mua hàng bằng giỏ hàng điện tử” (US
5,715,314), cấp cho “Hệ thống bán hàng qua mạng”.

CÊu tróc cña m« h×nh kinh doanh

Mục tiªu gi¸ trÞ cung cÊp cho kh¸ch hµng
− M« t¶ gi¸ trÞ tõ quan ®iÓm cña kh¸ch hµng
Hµng hãa vµ dÞch vô cung øng
− M« t¶ tÊt c¶ s¶n phÈm vµ dÞch vô mµ doanh nghiÖp sÏ cung cÊp
M« t¶ qu¸ tr×nh b¸n hµng, giao nhËn hµng hãa, dÞch
vô
− M« t¶ toµn bé qu¸ tr×nh tiÕn hµnh giao dÞch vµ chuyÓn giao s¶n
phÈm vµ dÞch vô
C¸c nguån lùc cho DN
− Mét danh s¸ch nguån lùc ®−îc yªu cÇu vµ x¸c ®Þnh nguån lùc nµo
s½n cã, nguån lùc nµo ®ang ®−îc ph¸t triÓn, vµ nguån lùc nµo sÏ
cÇn huy ®éng phôc vô cho c¸c ho¹t ®éng kinh doanh
M« h×nh doanh thu
− M« t¶ doanh thu dù kiÕn (m« h×nh doanh thu), chi phÝ dù kiÕn,
nguån tµi trî vµ kh¶ n¨ng lîi nhuËn dù kiÕn (kÕt qu¶ vÒ mÆt tµi
chÝnh) cña m« h×nh kinh doanh.
(Nguån: Efraim Turban, 2006)

CÊu tróc cña m« h×nh kinh doanh

Môc tiªu gi¸ trÞ
− Lµ c¸ch mµ s¶n phÈm hay dÞch vô cña doanh nghiÖp ®¸p øng
®−îc nhu cÇu kh¸ch hµng
− §Ó ph©n tÝch môc tiªu gi¸ trÞ, doanh nghiÖp ph¶i tr¶ lêi c¸c c©u hái
sau:
ƒ V× sao kh¸ch hµng lùa chän doanh nghiÖp ®Ó giao dÞch?
ƒ Doanh nghiÖp cã thÓ cung cÊp cho kh¸ch hµng nh÷ng g× mµ c¸c
doanh nghiÖp kh¸c kh«ng thÓ cung cÊp?
− Môc tiªu gi¸ trÞ th−¬ng m¹i ®iÖn tö bao gåm:
ƒ sù c¸ nh©n ho¸, c¸ biÖt ho¸ cña c¸c s¶n phÈm
ƒ gi¶m bít chi phÝ t×m kiÕm s¶n phÈm, so s¸nh gi¸ c¶
ƒ sù thuËn tiÖn trong giao dÞch th«ng qua qu¸ tr×nh qu¶n lý ph©n
phèi s¶n phÈm.
− ThÝ dô: Amazon.com

4
 C¸c yÕu tè c¬ b¶n cña
m« h×nh kinh doanh
M« h×nh doanh thu
− Lµ c¸ch thøc ®Ó doanh nghiÖp cã doanh thu, t¹o ra lîi nhuËn
vµ cã møc lîi nhuËn trªn vèn ®Çu t− lín h¬n c¸c h×nh thøc ®Çu
t− kh¸c
− C¸c m« h×nh doanh thu chñ yÕu ®−îc ¸p dông trong th−¬ng
m¹i ®iÖn tö bao gåm:
ƒ M« h×nh doanh thu qu¶ng c¸o
ƒ M« h×nh doanh thu ®¨ng ký
ƒ M« h×nh thu phÝ giao dÞch
ƒ M« h×nh doanh thu b¸n hµng
ƒ M« h×nh doanh thu liªn kÕt
ƒ C¸c m« h×nh doant thu kh¸c

Sơ đồ các mô hình
doanh thu trong TMĐT

C¸c m« h×nh kinh doanh chñ yÕu

trong TM§T

B¸n hµng trùc tuyÕn C¸ nh©n hãa s¶n phÈm vµ dÞch vô

§Êu thÇu ®iÖn tö Sµn giao dÞch ®iÖn tö
§Æt gi¸ cè ®Þnh Trung gian th«ng tin
Chän gi¸ thÝch hîp §æi tr¸c
Liªn kÕt Gi¶m gi¸
Lan táa Thµnh viªn
Mua nhãm TÝch hîp chuçi gi¸ trÞ
§Êu gi¸ trùc tuyÕn Nhµ cung cÊp dÞch vô
trong chuçi gi¸ trÞ

5
 M« h×nh B¸n hµng trùc tuyÕn

Lµ m« h×nh b¸n s¶n phÈm hoÆc dÞch vô trùc

tuyÕn tõ mét nhµ s¶n xuÊt tíi 1 kh¸ch hµng (lo¹i
bá trung gian hoÆc c¸c cöa hµng h÷u h×nh) hoÆc
tõ nh÷ng ng−êi b¸n lÎ tíi nh÷ng kh¸ch hµng,
ph©n phèi hiÖu qu¶ h¬n
M« h×nh nµy ®Æc biÖt hiÖu qu¶ ®èi víi nh÷ng s¶n
phÈm vµ dÞch vô cã kh¶ n¨ng sè hãa
M« h×nh nµy ®−îc ¸p dông trong B2C vµ trong
mét vµi lo¹i B2B cña TM§T

M« h×nh §Êu gi¸ & §Êu thÇu ®iÖn tö

Cho phÐp ng−êi tham gia ®Êu gi¸ c¸c s¶n phÈm hoÆc c¸c dÞch
vô th«ng qua m¹ng internet.
M« h×nh nµy rÊt ®−îc −a chuéng hiÖn nay ®èi víi doanh
nghiÖp, c¸ nh©n ng−êi tiªu dïng vµ ®Æc biÖt víi c¸c c¬ quan
c«ng quyÒn, cho phÐp ng−êi mua vµ ng−êi b¸n tham gia trªn
mét cöa hµng ¶o, ®−îc quyÒn ®−a gi¸ trªn mét phßng ®Êu gi¸
¶o do m×nh t¹o ra.
Cã hai ph−¬ng thøc ®Êu gi¸ trùc tuyÕn: ®Êu gi¸ theo gi¸ t¨ng
dÇn vµ ®Êu gi¸ theo h×nh thøc gi¸ gi¶m dÇn (®Êu thÇu Reverve
Auction Model).
VÝ dô:
− www.ebay.com lµ mét trang web thµnh c«ng nhÊt sö dông m« h×nh
®Êu gi¸ t¨ng dÇn.
− www.priceline.com lµ m« h×nh ®¶o ng−îc cña ®Êu gi¸ so víi Ebay
(®Êu thÇu).

M« h×nh §Êu gi¸ ®iÖn tö

Nh÷ng −u ®iÓm cña m« ®Êu gi¸ trùc tuyÕn:
− Kh«ng rµng buéc thêi gian. ViÖc ®Æt gi¸ cã thÓ thùc hiÖn bÊt k× lóc nµo.
C¸c s¶n phÈm ®uîc liÖt kª trong mét mét vµi ngµy (th−êng lµ tõ 1 ®Õn 10
ngµy, tïy theo ý thÝch cña ng−êi b¸n) ®Ó ng−êi mua cã thêi gian t×m kiÕm,
quyÕt ®Þnh vµ ®Æt gi¸. Gi¸ trÞ cña mãn hµng sÏ ®−îc n©ng lªn theo sè
l−îng ng−êi tham gi¸ ®Êu gi¸.
− Kh«ng rµng buéc ®Þa lý: Nh÷ng ng−êi b¸n hµng vµ nh÷ng ng−êi ®Êu gi¸
cã thÓ tham gia ®Êu gi¸ tõ bÊt k× n¬i nµo cã truy cËp Internet. §iÒu nµy
lµm c¸c cuéc ®Êu gi¸ them gÇn gòi vµ gi¶m chi phÝ tham dù mét cuéc ®Êu
gi¸. §iÒu nµy ®ång thêi còng lµm t¨ng sè l−îng c¸c s¶n phÈm (cã cµng
nhiÒu ng−êi b¸n hµng) vµ sè l−îng c¸c ®Æt gi¸ (cã cµng nhiÒu ng−êi ®Æt
gi¸). Nh÷ng mãn hµng kh«ng nh÷ng kh«ng cÇn ph¶i ®−a ®Õn sµn ®Êu gi¸
mµ cßn gi¶m ®−îc chi phÝ, gi¶m ®−îc gi¸ khëi ®iÓm ®−îc chÊp nhËn cña
ng−êi b¸n.
− L¬i Ých víi ng−êi b¸n, ng−êi mua vµ x· héi: thu hót sè ng−êi ®Êu gi¸ lín
nhÊt, Sè l−îng ng−êi b¸n hµng lín, khuyÕn khÝch nhiÒu ng−êi b¸n. Bëi v×
cã nhiÒu ng−êi tham gia ®Æt gi¸, cã thÓ ®¹t ®−îc gi¸ cao, gi¶m chi phÝ b¸n
hµng, dÔ bu«n b¸n.

6
Đấu giá trực tuyến, giá tăng dần
(Ascending Price)

Nguồn: E-Commerce Efraim Turban

Đấu giá trực tuyến, giá giảm dần

(The Reverse Auction Process)

Nguồn: E-Commerce Efraim Turban

M« h×nh §Æt gi¸ cè ®Þnh

§i tiªn phong lµ Priceline.com
Cho phÐp mét ng−êi mua lËp gi¸ mµ hä
s½n lßng tr¶ cho mét s¶n phÈm hoÆc
dÞch vô nhÊt ®Þnh.
Priceline.com sÏ cè hîp nhÊt yªu cÇu
cña kh¸ch hµng víi mét nhµ cung cÊp
s½n lßng b¸n s¶n phÈm hoÆc dÞch vô víi
gi¸ ®ã.

7
M« h×nh Chän gi¸ thÝch hîp
Cho phÐp kh¸ch hµng tù x¸c ®Þnh nhu
cÇu m×nh
Doanh nghiÖp, vÝ dô nh− Hotwire.com,
sÏ hîp nhÊt nhu cÇu cña kh¸ch hµng víi
mét c¬ së d÷ liÖu, ®Þnh vÞ gi¸ thÊp nhÊt
vµ göi tíi kh¸ch hµng.
Kh¸ch hµng sau ®ã trong vßng 30 tíi 60
phót ®Ó chÊp nhËn hoÆc tõ chèi lêi ®Ò
nghÞ ®ã

M« h×nh Liªn kÕt

Mét ®èi t¸c marketing (doanh nghiÖp, tæ chøc
KD, hoÆc c¸ nh©n) liªn kÕt kh¸ch hµng tíi
Website cña mét c«ng ty b¸n hµng
ViÖc liªn kÕt ®−îc thùc hiÖn b»ng viÖc ®Æt mét
mÈu tin qu¶ng c¸o cña c«ng ty b¸n hµng trªn
Website cña c«ng ty liªn kÕt héi viªn.
Khi nµo mét kh¸ch hµng mµ ®−îc dÉn tíi mét
Website cña c«ng ty b¸n hµng mua hµng ë ®ã
th× ®èi t¸c liªn kÕt héi viªn sÏ nhËn ®−îc hoa
hång (cã thÓ tö 3-15%) trªn gi¸ mua.

M« h×nh Lan to¶

Mét DN xóc tiÕn th−¬ng hiÖu hoÆc b¸n

hµng th«ng qua viÖc khuyÕn khÝch mäi
ng−êi göi tin nh¾n tíi nh÷ng ng−êi kh¸c
hoÆc mêi b¹n bÌ tham gia vµo nh÷ng
ch−¬ng tr×nh nhÊt ®Þnh.

8
 M« h×nh Mua nhãm

Mét DN tËp hîp nh÷ng c¸ nh©n hoÆc

DN võa vµ nhá, tæng hîp nh÷ng ®¬n
®Æt hµng nhá cña hä ®Ó ®¹t ®−îc mét
sè l−îng mua lín, vµ sau ®ã ®øng ra
®µm ph¸n (hoÆc tiÕn hµnh bá thÇu) cho
tháa thuËn kinh doanh.
Do khèi l−îng mua nhiÒu nªn hä cã thÓ
nhËn ®−îc chiÕt khÊu gi¶m gi¸ theo
khèi l−îng
ThÝ dô: Letsbuyit.com

M« h×nh C¸ nh©n hãa s¶n phÈm – dÞch vô

C¸ nh©n hãa s¶n phÈm - dÞch vô lµ t¹o mét s¶n

phÈm hoÆc dÞch vô theo tiªu chuÈn/yªu cÇu cña
ng−êi mua.
C¸ nh©n hãa kh«ng ph¶i lµ m« h×nh míi, nh−ng c¸i
míi lµ kh¶ n¨ng c¸ nh©n hãa nhanh s¶n phÈm trùc
tuyÕn cho kh¸ch hµng víi chi phÝ kh«ng cao h¬n
nhiÒu so víi s¶n phÈm kh«ng ®−îc c¸ nh©n hãa
ThÝ dô: Dell.com; Landend.com

M« h×nh Sµn giao dÞch ®iÖn tö

C¸c doanh nghiÖp trªn c¬ së Web sö dông c¸c

c«ng nghÖ Internet ®Ó t¹o nªn thÞ tr−êng, ®−a
ng−êi mua vµ ng−êi b¸n l¹i víi nhau.
Gióp ng−êi mua vµ ng−êi b¸n gÆp gì nhau nh»m
gi¶m chi phÝ mua s¾m trong mét lÜnh vùc kinh
doanh nhÊt ®Þnh

9
M« h×nh Trung gian th«ng tin

Trung gian thông tin cung cấp sự riêng tư,

niềm tin, sự hợp nhất thông tin, dịch vụ
tìm kiếm, nội dung, và những dịch vụ
thông tin khác
Ví dụ: Google.com, Yahoo!

M« h×nh §æi tr¸c

C«ng ty s¾p xÕp c¸c cuéc trao ®æi ®Ó c¸c

thµnh viªn tham gia trao ®æi nh÷ng gi¸ trÞ
mµ hä kh«ng cÇn lÊy nh÷ng thø mµ hä
thùc sù cÇn.
VÝ dô Web-barter.com; Tradeaway.com
s¾p xÕp nh÷ng cuéc trao ®æi nh− vËy.

M« h×nh Gi¶m gi¸

Nh÷ng c«ng ty b¸n s¶n phÈm vµ dÞch vô

cña hä ë møc triÕt khÊu cao, kho¶ng 50%
trªn gi¸ b¸n lÎ.
VÝ dô: Half.com

10
 M« h×nh Thµnh viªn

ChiÕt khÊu cho c¸c thµnh viªn míi nh»m

khuyÕn khÝch viÖc tham gia
§©y lµ m« h×nh kh¸ phæ biÕn trong truyÒn
thèng
VÝ dô:Netmarket.com và NYTimes.com

M« h×nh TÝch hîp chuçi gi¸ trÞ

TÝch hîp c¸c dÞch vô däc theo chuçi gi¸

trÞ cña s¶n phÇm lµm t¨ng thªm gi¸ trÞ
s¶n phÈm vµ sù thuËn tiÖn cho kh¸ch
hµng.
VÝ dô: Carpoint.com cung cÊp c¸c dÞch vô
liªn quan ®Õn viÖc mua « t« nh− ®¨ng ký,
tµi chÝnh vµ b¶o hiÓm…

11
 Nhµ cung cÊp dÞch vô
trong chuçi gi¸ trÞ
Cung cÊp mét dÞch vô, thùc hiÖn mét chøc
n¨ng chuyªn biªt trong chuçi gi¸ trÞ
VÝ dô:
− UPS – cung cÊp dÞch vô hËu cÇn
− Paypal – cung cÊp dÞch vô thanh to¸n

C¸c m« h×nh kinh doanh

®Æc tr−ng cña th−¬ng m¹i ®iÖn tö

Th−¬ng m¹i ®iÖn tö gi÷a c¸c doanh nghiÖp

(business-to-business hay B2B e-commerce) lµ
lo¹i h×nh giao dÞch quan träng nhÊt, chiÕm tØ
träng lín nhÊt trªn Internet.

C¸c m« h×nh kinh doanh ®Æc tr−ng

cña thương mại điện tử
Lo¹i M« hình M« tả M« hình
kinh doanh doanh thu

M« hình kinh doanh giữa Nhµ t¹o Liªn kÕt ng−êi tiªu dïng víi những PhÝ giao dÞch
c¸c ng−êi tiªu dïng (C2C) thÞ tr−êng ng−êi tiªu dïng kh¸c ®Ó b¸n hµng

M« hình kinh doanh Nhµ cung cÊp C«ng nghÖ cho phÐp kh¸ch hµng PhÝ ®ăng ký,
ngang hµng (P2P) néi dung chia sÎ c¸c tËp tin vµ c¸c dÞch vô quảng c¸o vµ phÝ
qua Web giao dÞch

M« hình th−¬ng m¹i di C¸c d¹ng C¸c øng dông kinh doanh më réng B¸n hµng ho¸
®éng kh¸c sö dông c«ng nghÖ kh«ng d©y

12
 M« h×nh kinh doanh gi÷a
c¸c ng−êi tiªu dïng (C2C)
Lµ c¸ch mµ ng−êi tiªu dïng cã thÓ sö dông ®Ó
b¸n c¸c hµng ho¸ cña m×nh cho ng−êi tiªu
dïng kh¸c víi sù gióp ®ì cña mét doanh
nghiÖp kinh doanh trùc tuyÕn
Ng−êi tiªu dïng trªn Internet th−êng dïng c¸ch
nµy ®Ó thanh lý c¸c hµng ho¸ d− thõa hoÆc c¸c
hµng hãa ®· qua sö dông
M« h×nh doanh thu: PhÝ giao dÞch
ThÝ dô:
− eBay.com, Half.com

Mô hình kinh doanh ngang hàng

(peer- to
- peer – P2P)
M« h×nh kinh doanh ngang hµng (P2P) ho¹t
®éng víi môc tiªu liªn kÕt nh÷ng ng−êi sö dông,
cho phÐp hä chia sÎ c¸c tÖp tin vµ c¸c tµi
nguyªn kh¸c trªn m¸y tÝnh mµ kh«ng cÇn truy
cËp vµo mét m¸y chñ chung
Ho¹t ®éng víi môc ®Ých chñ yÕu lµ chia sÎ c¸c
th«ng tin vµ c¸c lo¹i tµi nguyªn kh¸c
M« h×nh doanh thu: PhÝ ®¨ng ký, qu¶ng c¸o vµ
phÝ giao dÞch
ThÝ dô:
− Napster.com

Mô hình thương mại di động

(M
- commerce)
M« h×nh kinh doanh cho phÐp mäi ®èi t−îng
thùc hiÖn c¸c giao dÞch mua b¸n t¹i mäi thêi
®iÓm, ®Æc biÖt lµ ë mäi n¬i sö dông c¸c thiÕt bÞ
trªn c¬ së c«ng nghÖ míi, kh«ng d©y
§iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn m« h×nh nµy:
− H¹ tÇng c«ng nghÖ
− C−íc phÝ sö dông c¸c thiÕt bÞ di ®éng truy cËp Internet
M« h×nh doanh thu: B¸n hµng ho¸

13
 Nh÷ng ng−êi t¹o ®iÒu kiÖn cho
th−¬ng m¹i ®iÖn tö
Nh÷ng ng−êi cung cÊp c¬ së h¹ tÇng cÇn thiÕt gióp c¸c
DN kinh doanh ®iÖn tö thùc hiÖn c¸c H§KD
C¬ së h¹ tÇng C¸c ®iÓn hình
PhÇn cøng: M¸y chñ Web IBM, Sun, Compaq, Dell
PhÇn mÒm: HÖ ®iÒu hµnh vµ phÇn mÒm m¸y chñ Microsoft, Sun, Apache Software Foundation
ThiÕt bÞ m¹ng: Bé ®Þnh tuyÕn Cisco
Bảo mËt: PhÇn mÒm m· ho¸ CheckPoint, VeriSign
C¸c phÇn mÒm hÖ thèng TMĐT (B2B, B2C) IBM, Microsoft, iPlanet, CommerceNet, Ariba
C¸c giải ph¸p ®a ph−¬ng tiÖn Real Networks, Microsoft
PhÇn mªm quản lý mèi quan hÖ kh¸ch hµng PeopleSoft
C¸c hÖ thèng thanh to¸n PayPal, CyberCash
N©ng cao hiÖu suÊt Akamai, Cache Flow, Inktomi, Digital Island
C¬ së dữ liÖu Oracle, Sybase
DÞch vô m¸y chñ Exodus, Equinex, Global Crossing

14