You are on page 1of 3

Na:

Ministro di Hustitia mr. Ivo W. Opstelten i Ministro di Asuntunan Interior mr. P.H. Donner, pa medio di Representante di Reino drs. W. Stolte, Rijksdienst Caribisch Nederland Kaya Internashonal PRESENTE

Bonaire, 23 di sptmber 2011 Ekselensia! Tpiko: Petishon pa instal un Komishon di Brdat i Rekonsiliashon pa investig korupshon na Boneiru Durante ehersisio di mi funshon komo abogado mi a haa konosementu di un kaso, kaminda +/- Naf. 20 miyn di fondo pbliko (den sentido amplio) a ser gast na un forma no dokument, f insufisientemente dokument pa benefisi un kantidat deskonos di persona. Ta insigur kua parti di e montante aki ainda por wrdu dokument retro-aktivamente. Terikamente ta posibel ku tin splikashon faktibel pa tur kos. E ora ei ta trata di nada otro ku un atministrashon defisiente. Sin embargo, ta probabel ku un parti konsiderabel di e montante aki a ser gast ilegalmente pa finansi kampaa poltiko f pa duna sosten finansiero na sostenednan di un f mas partido poltiko. Ma haa konosementu di e kaso aki durante ehersisio di mi funshon komo abogado. Esei ta nifik ku mi tin derecho di manten silensio. Te na e momentu aki mi a hasi uso di e derecho ei, pero mi no ta oblig di keda ketu. Ta importante pa komunidat haa sa e brdat tokante prktikanan koruptivo ku sa tuma lugar na Boneiru na un forma struktural. Nos tur a tende di e prktikanan aki, pero nos a medio aksept nan. E balor agreg di haa sa e brdat ta hustifik ku mi ta testigu awor. Sin embargo, mi lo testigu solamente, si ta instal un Komishon di Brdat i Rekonsiliashon, ku tin komo tarea pa saka e brdat den e kaso espesfiko ku mi a refer na dje i tambe den un kantidat di kaso similar (manera esnan ku Fundashon Bon Gobernashon a denunsi na outoridatnan den forma di publikashon di e asina yam Zwartboek), pero di tal forma ku e investigashon aki lo no result den persekushon penal. Es desir, kualkier persona ku ta testigu bou di huramentu dilanti di e Komishon, lo NO por wrdu persigu den korte pa loke el a bisa. Ta sufisiente pa komunidat haa sa e brdat. Mayoria di e personanan envolvi den e prktikanan di korupshon suave aki en prinsipio ta bon hende ku no meres kastigu di prizn. Hopi biaha nan a aktu bou di preshon di nan hefe direkto f indirekto f di un poltiko. Ademas, persekushon penal ta prktikamente imposibel, pasobra no tin sufisiente espasio den prizn. Ku otro palabra, si ta bai den e direkshon ei, lo mi sigui hasi uso di mi derecho pa manten silensio.

Den e Zwartboek ya menshon ta refer na un gran kantidat di kaso. Hopi di nan ta solamente moralmente korupto, no legalmente korupto. Intenshon general di e Zwartboek i e forma di proseder di e fundashon en kestion ta pa yega na persekushon penal di esnan kulpabel. Na prom lugar, mester opserv ku den kasonan di korupshon meramente moral, persekushon penal lo no ta posibel. Ademas, e impreshon ta fuerte ku bengansa poltiko tambe ta hunga un rl den e fundashon aki. Ku otro palabra, motivashon di e fundashon ta kuestionabel. Na di dos lugar, nos tin ku puntra nos mes si persekushon penal en brdat por solushon e problema real? Na mi opinion, gran parti di pueblo di Boneiru no por distingu (mas) entre bon i malu, ora ta trata di korupshon. Hopi hende tabata envolv den dje, direktamente f indirektamente, sea ku nan a risib algu f a paga algu. Si mi opinion al respekto ta korekto, persekushon penal lo kondus mas tantu na cover-up en bes di brdat i alabes lo e kondus na un sintimentu amargo den pueblo, ku no ta wri dje tantu ora ta trata di e forma di korupshon mas komun, basta nan haa un bon trabou, f basta nan haa un pida di e bolo. I es ltimo aki mayoria biaha ta e kaso. Asta por defend e ponensia ku e korupshon suave na Boneiru den prktika ta funshon komo un sorto di sistema di distribushon no-reglament. Resultado neto ta ku tur hende ta haa algu. Den e sentido aki e ta relativamente inosente. Sin embargo, stagnashon ekonmiko ta un efekto negativo ku tambe ta result. Entre otro ta esei ku ta pone ku interes general ta ser sirb si nos por haa klaridat den henter e asuntu aki pa komunidat por verwerk e realidat. En korto, pa duna Boneiru oportunidat pa samin su konsenshi relashon ku korupshon suave, ku mira pa despues di purifikashon sali mas mih for di dje, un diskushon pbliko fuera di un konteksto penal ta e kaminda indik pa eduk pueblo tokante e parti negativo di e prktikanan aki i e konsekuensianan ekonmiko negativo ku eseinan ta trese kun. Ademas, esun ku no a peka por tira e prom piedra numa. Pa e motibunan aki mi a yega na e konklushon ku ta hustifik pa mi no sigui manten silensio, basta ami (i otronan) por testigu tokante prktikanan koruptivo, f supuestamente koruptivo, dilanti di un Komishon di Brdat i Rekonsiliashon, kaminda niun hende ku ta testigu lo NO wrdu persigu pa lokual e ta bisa over di su mes f otronan, basta e ta papia brdat. (pues perhurio s lo wrdu persigu). Art. 162 insiso 9 di WolBES ta bas riba mesun prinsipio. Si gobirnu Hulandes ta disid di instal un Komishon asina, ami ta dispuesto pa inform e Komishon tokante e kaso ku mi a refer na dje i kendenan ta envolv den esei i kendenan por duna mas informashon.

Mi tin ku bisa aserka ku un Komishon asina NO por konsist di poltiko. Ku otro palabra, e NO por ta un komishon di Konseho Insular a base di art. 160 di WolBES. No tin kredibilidat, si ta laga poltiko investig nan mes. Miembronan di e Komishon mester konos kultura di Boneiru bon i mester por papia tur idioma ku ta wrdu us na Boneiru bon. Nan mester ta eksperto riba tereno di derecho i kontabilidat. Ademas, nan mester ta konos den komunidat komo hende ntegro. Mi por imagin mi ku Representante di Reino ta nmbra un presidente, f ta pidi Korte di Hustisia pa nmbra un hues komo presidente, kende lo nmbra un hurista i un accountant eksperensi komo miembro. Art. 164, insiso 1 i 3 di WolBES tampoko lo NO por wrdu aplik, f esakinan mester por lo mnos wrdu re-formul pa evit ku nan lo fungi komo opstkulo pa saka brdat. No ta lgiko pa duna siudadano, mandatario i amtenar e derecho di manten silensio, si na nan opinion nan propio interes of interes pbliko ta reker esei. Pasobra interes pbliko ta reker nt lo kontrario, es desir ku brdat lo sali na kla. Solamente esnan ku tin obligashon pa manten silensio pa motibu di nan funshon (pues notario, mdiko, klero i abogado; kompar art. 164, insiso 2 di WolBES) mester keda ku nan derecho di manten silensio. Si ta otro, brdat no por sali na kla. Ku otro palabra, tarea di e Komishon i su kompetensia mester ta formul di tal forma ku ta razonabel pa spera ku brdat lo sali na kla. Mi lo no testigu dilanti di niun Komishon di Brdat i Rekonsiliashon ku no tin kredibilidat. Finalisando mi kier a remark ku mi a skohe konsientemente pa e ttulo Komishon di Brdat i Rekonsiliashon. Mi ta kere ku e proseso di purifikashon ku e komishon aki lo okashon, lo kontribu alabes na un proseso di rekonsiliashon entre e diferente gruponan di nos poblashon bibando na Boneiru. Mi ta kere tambe ku, ounke e proseso di purifikashon lo hasi hopi dol, na final e lo fortifik nos pueblo spiritualmente. Ademas, e asuntu aki ta na punto di wrdu publik pa otronan na otro manera. Riesgo ta grandi e ora ei ku e lo result den persekushon penal. Pa esnan direktamente envolvi esei lo ta muchu mas penoso, mientras ku no por verwagt solushon di esei, sino retribushon. Mi ta spera ku e inisiativa aki lo konvens un i tur ku ta konsehabel pa kana un kaminda mas humano i fruktfero. Mi ta pidi Sr. Ministro pa konsider mi sugerensia kuidadosamente. E tpiko di e karta aki ta di tal ndole ku ta nesesario pa inform tur medio di komunikashon for di kuminsamentu. Mi ta spera di tende di Sr. Ministro lo mas pronto posibel. Atentamente, mr. M. Bijkerk C.c. Tur medio di komunikashon

You might also like