2 0 1 1

n in g

Sep tem b er

sh a ta

praw

(2)

ya

kaw

na

sha praw

a i.

YU-NGWI PINRA LAMANG GALAW

Laiza - 2011 September 30 ya shana Miwa Gumsan Mungdan, Ruili mare kaba kaw Wunpawng Shingni myitrum manang ni hte jinghpawland company ni lit hkam tai let, hpyen hprawng tsin-yam hkrum myusha ni a matu, alu tam Yu-ngwi Pinra lamang hpe galaw lai wa sai lam chye lu ai. Dai lamang hta Ruili ramma ni hte kanu kawa ni shang lawm garum ai hte Ruili RCM nawku hpung ni malu masha dut let alu tam garum nna, Ruili Htunghking Hpung ni mung ra mara madu tai ya let shang lawm garum ai hpe chye lu ai. Ndai lamang hta Wunpawng Yu-ngwi shingni shayi shadang ni tinang a Yu-ngwi mahku nsen hte hpyen tsin-yam hkrum ni a matu myit lawm hkum lawm apnawng alu tam garum ai hpe chye lu ai. Ruili mare kaba na Hpa Se Pa Manau Wang kaw galaw ai re. Sa yu n-gun jaw ai ni tsa

YAK TIM PYAW TIM RAU

lam lahta re, lekmat langai yawm htum Miwa yuan (100) kaw na yuan (1,000) du hkra re, lamang hpe shana hkying 8:30 p.m. kaw na hkying 2:00 a.m. du hkra re nga, sa yu n-gun jaw ai ni kaw na tsun dan ai hta chye la lu ai. Ndai lamang kaw shang wa ai alu gumhpraw Miwa yuan (80,000) tup hpe hpyen yen tsin-yam ni hpe garum jaw sai lam chye la lu ai.

LAHTA SAM MUNG MAJAN

HPYEN YEN SHIGA
Ya yang byin nga ai majan ginra gaw Dapba (4) uphkang gaiwang kata re ai hte, ndai uphkang gaiwang kata kaw kahtawng (200) jan nga ai hta shanu shingbyi nga ai htinggaw ni gaw 5,000 jan rai nna, mare masha yawng 20,000 jan grup yin re ai lam Dapba (4) ginra hpyen yen shiga maram ai ni kaw na chye lu ai. Hpyenman ang ai shara hkan na mungmasha ni gaw Mungbaw, Muse, Hpaikawng, Pangsai, Nam-um, Dima, Mungji, Kuthkai, Tamu Nye, Namhpaka, Mai Ja Yang hte Miwa mung hkran mare ni de hprawng yen wa ma ai. Hprawng yen wa ai hpyen yen masha ni kaw hpunau Miwa myu sha hte Balawng myu baw sang ni mung lawm nga ai. Mare kaba de hprawng du wa ai hpyen yen masha

23 Septerber 2011 ya shani kaw na Lahta Sam mungdaw kaw dap jung da ai Wunpawng Mungdan Shanglawt Hpyendap Dapba (4) hte Myen Hpyendap lapran dinghku majan a majaw, majan ginra mare kahtawng law law kaw na mungmasha ni shimlum ai mare de hprawng yen nga ai lam chye lu ai.

Laika man (9) de

SIMSA KASA Journal Volume -2, Issue - 1 / 2011 October 2 ya

Edita Nsen
Ndai lang na (Volume-2/Issue-1) Hpyen Yen Lanawn Lakawn Journal gaw (3) lang numdaw nna mungshawa ni hpang de garan gachyan dat lu ga ai. NdaiSIMSA KASA journal byin tai wa lu na matu shanglawm apnawng ya nga ai magam gun ni hte shilaika byin tai wa lu na matu shiga sawk kahkyin ya ai, ga shagawp, sumrai/sumroi hte, laika ngau amyu myu hku shanglawm jahkum shatsup ya ai tsawra ai, myitsu du salang, ramma ji nban ni yawng hpe grai chyeju dum ga ai. Ndai zawn apnawng ai majaw Journal lu shapraw ai a marang e amyu sha yawng a yak hkak jamjau hkrum nga ai lam gaw mungkan ting de htawn tsun shana shabra dat lu nga sai. Yawng jawm myit yu mang yu na matu myit masin shajup shabawn dat lu ai gaw awngdang ai magam bungli kaba langai mi mung rai sai. Matut nna mung lu ai laika ngau, shiga ni hpe mung shalai ya marit ngu ga saw lajin dat mayu ga ai. Hkrunlam yak hkak ai majaw buga shara shagu de Journal garan gachyan ai lam hta n dep n hkap, tang n du, n pawt ai lam ni nga ai hpe chye na ya na hpe mung kam dat ai. Du wa na ahkying aten hta buga shara shagu hte mung masha shagu lu hti lu ra hkra gaw shakut nga ga ai. Munghpawm Myen mung kata hta na W.P mungdan kata e mung tatut byin hkrum sha nga ai mungmasa dinghku hpyen majan tsin-yam tsindam gaw ndai aten du hkra rai yang shata mali de kabye shang wa sai. Hpyen majan a majaw mare kahtawng buga masha ni gaw hpyen tsin-yam masha tai let, dum nta, yi sun, hkauna magam bungli yi ngam ni hpe tawn kau da nna, tinang myit kap, shim dum ai shara ni de hprawng yen machyu hkawm nga sai. Ndai aten du hkra na jahpan ni hpe maram yu ai shaloi mun lam rai wa sai. Shingbyi nga shara law malawng gaw Miwa mung ga jarit rai nna, Myitkyina, Waingmaw, N-mawk, Manmaw mare kaba nawku hpung wang hkan e mung shingbyi nga ma ai. Yak hkak jamjau hkrum ai lam gaw tsun n dang hkra rai nga sai. Hkrunlam wanglu wanglang n mai pru hkawm sa/wa ai majaw galaw lu galaw sha, sutmasa hpaga yumga lam ni gaw ningsin chyip rai nga sai. Ndai zawn yak hkak hkrum nga ai hpyen yen tsinyam mung masha ni gaw wuhpung wuhpawng (maigan/ mungdan kata) shagu de na matsan dum ai hte amyu sha yawng a lit rai nga ai hpe chye na let, alu ja gumhpraw, bu hpun palawng, tsi mawan, malu masha hte, K.K kaw kyu hpyi ya ai hku nna mung matut manoi garum madi shadaw shanglawm ya nga ai majaw angwi apyaw hte ahkying aten nhtoi ni hpe tawt lai hkamjan lu nga ai. Daw jaw daw ya garum madi shadaw shanglawm nga ai wuhpung wuhpawng ni gaw, makam masham amyu ru sai, mungdan ga jarit n ginhka ai sha, nkau gaw mare buga hku, nawku hpung hku, NGO, tinggyeng lauban launa
HPYEN YEN LAKAWN LANAWN JINGHKRI

hku hte, amyu sha a gawngmalai asuya hku nna mung du wa ai ni hpe shara hkap madun, ra ai lam ni hpe jahkum shatsup lanawn lakawn ya nga dingyang re. Tsawra ai mungshawa ji nban yawng hte e kade daram na hkra byin hkrum nga na gaw K.K hta lai nna anhte kadai n dang chye lu ga ai. Shinggyim masha hku nna gaw akyu hpyi shaja nga let, Work everything depends upon you, pray everything depends upon God, Bungli galaw ai lam mahkra tinang hta madung rai nna, kyu hpyi ai lam mahkra gaw K.K hte seng nga ai nga ai hte maren, tinang hta man ang ai mai kaja ai amu bungli ni hpe kyu hpyi let tut e galaw ashaja nga ga. Tsawra matsan dum myit hte, daw jaw daw ya, alu sak jaw ya nga ai, lanawn lakawn ya nga ai, mungshawa, lauban launa, myitsu du salang, maigan nga wuhpung wuhpawng hte amyu sha ni, NGO, company ni yawng hpe mung nachying wa chyeju dum shagrau nga ga ai. Yesu Hkristu hpe anhte n mu ra ai, n mashawp lu ra ai, Shi a numhtet ga, nanhte hta na kaji dik ai wa hpe galaw ai lam gaw ngai hpe galaw ai lam rai sai nga ai hte maren, Shi a magam bungli galaw ai lam rai nga ai. K.K ra sharawng ai lam nan mung rai sai law. Lu ai ni mung grau lu jat wa mu ga, sut su ai ni mung grau sut su jat wa mu ga, hpaji chye ai ni mung grau hpaji chye jat wa mu ga ngu, anhte SIMSA KASA Journal dap kaw nna tut chyeju dum let, tut nawng e mung akyu hpyi ya nga ai, matut nna mung naw garum madi shadaw la marit ngu kam hpa myit mada let, sumsing lamu lahta tang e Shi ra sharawng awng nga ai zawn ga ntsa e mung Shi ra sharawng awng ai ni a ntsa e dik wa nu ga law, ngu chyeju dum numhtet shana dat ga ai rai.

Edita Hpung
Executive Editors:B.D. Maran, Shawnghtawk Tsing Pan, Dumsa Lawt Awng Publication Manager: A Ba Awng Reporter-in-charge: Shagawng Brang Reporters: Nang Zin, Seng Nu Ja, Jong Sang, Tsa Bawk, Hkun Seng, Naw Naw Photographer: Zen Myat Layout Designers: A Ba Awng, Mung Ra Proof Reader: Kareng Awng Distribution Manager: Shong Shong Media Assistant: Gum Ja Li Office Staff: Ji Awng Matut Mahkai Hkringdat Simsa Kasa Journal Hpung Documentation & Media Desk Relief Action Network for IDP and Refugee (RANIR) Email: ranir-shiga@kachinrelief.org Tel: +86 153 6896 7060 Htangdi p Gawng: 96 Qiu Bai Printing Shop, Ruili Kanan: (2,000)

SIMSA KASA Journal Volume -2, Issue - 1 / 2011 October 2 ya

HPYEN YEN SHIGA

MANMAW GINWANG

HPYEN YEN NI A LAM

Munghpawm Myen asuya hte KIO ni a lapran byin ai majan a majaw Buga ginra dum nta ni hpe kabai kau da nna shimlam lu ai shara ni de htawt sit hkawm nga ai hpyen yen masha ni gaw Manmaw Ginwang Hkalup Hpung Rung de mung du shang wa ma ai. Mannaw mare kata de du shang wa ai hpyen yen ni gaw Nba Pa, Mung Hkawng, Manwin Gyi, Namlim Pa hkan na ni rai nga ai. Ndai hpyen yen masha ni gaw Manmaw Buga Roberts Sasana wang camp ni hta shanu shingbyi nga ai hpyen yen masha yawng marai (206) re. Malu masha ni hpe Ginwang Rung, Buga hpung ni kawn lit la lajang ya nga ai. Ndai hpyen yen ni hta jawng lung nga ai jawngma ni marai (70) nga ai. Dai hpyen yen jawngma ni hpe Manmaw Buga Hkalup hpung ni kawn lit la nna, Manmaw Masat (3) Lapran Tsang Jawng kaw jawng shalung da ai. Manmaw Ginwang Nmawk buga na Nawku Jawng ni hta mung hpyen yen ni hpe hkap la lanawn

lakawn da nga ai. Nmawk buga camp kaw shanu nga ai hpyenyen ni gaw Deng (17), Dawhpum Yang, Nawng Shu, Dagaw, Namsai hte Prang Hkudung Mare na ni rai ma ai. Yawng rai yang marai (238) nga ai. Deng (17) mare masha ni gaw htawt sit wa ai lam hta tau hkrau shajin la lu ai majaw jamjau ai lam nau n nga ai. Nawng Shu mare masha ni gaw akajawng sha hprawng wa ai majaw hpa n lu la, n lawm hkrat wa ai lam hpe Nmawk buga masha ni kaw nna chye lu ai. Ndai hpyen yen ni kaw lawm wa ai jawngma ni a matu Nmawk mare

Kahtawlik nawku wang kata kaw jawng gap na matu shajin nga ai. Sara/num ni mung Jawng Up hte hpawn htawt lawm wa ma ai hta jawngma yawng marai (51) re. Shara shagu na du shang wa ai hpyen yen ni hta ma kaji ni, nu num ni hte gumgai dingla ni grau law nga ai. Ya aten hta Mannaw Tsi Rung hta tsi tsi hkam la nga ai hpyen yen masha marai (12) hte kaga hpyen yen machyi masha ni a matu ja-gumhpraw hte tsi mawan ni grai ra ahkyak nga ai lam hpe chye lu ai.

Miwa Mung Sama Kahtawng Ni

MALU MASHA SA DU GARUM
Laiza-28.9.2011

Yinjiang Ginwang, Sama kahtawng mare masha ni Laiza Hpyen yen ni a matu malu masha garum jaw ai lam chye lu ai. Malu masha garum jaw ai lam hta Jum buk (1), N-gu buri kaba (4) hte buri kaji (7), Yang Kwa si buk (15) ni rai nga ai. Ndai zawn garum ai lam hpe Hpyen Yen Lakawn Lanawn Komiti (IRRC) kaw nna kabu gara hkap la lu sai hte garan ya sai lam hpe chye lu ai.

RELIEF ACTION NETWORK FOR IDP AND REFUGEE

HPYEN YEN SHIGA

SIMSA KASA Journal Volume -2, Issue - 1 / 2011 October 2 ya

HPYEN YEN MA LANGAI HPU NAU SAM NI MUNG

MAWDAW ADAWT HKRUM
Laiza 20.9. 2011 (bat 2) shana de hkying (5) aten Manau Wang lawu hta ma ni ginsup nga yang Masat (3) Gat Hpyen yen dabang na ma langai Mawdaw adawt hkrum nna pai maga lagaw nra kasha daw mat ai lam hpe chye lu ai. Adawt hkrum ai ma gaw Madi Yang mare na Nhkum Naw hte Lahpai Mary yan a kasha Nhkum Sut Mai rai nga ai. Ya ten e Laiza Lapran tsang jawng, tsang (2) hta hpaji sharin nga ai ma re. Adawt ai Mawdaw madu ni kaw nna ra mara yawng hpe lit la nhtawm mungshawa tsi rung hta tsi tsi hkam la nga ai hpe chye lu ai. HPYEN HPRAWNG HPRAWNG RA Laiza - 2011 June shata hta kajawng kaja byin hpang wa ai majan a majaw mung mare masha ni tinang chye ai ladat hte shara shagu de hprawng yen hkawm ra mat ai. Hpyen yen ni hta Wunpawng myu sha, hpu nau Myen, Sam, Miwa ni re, tim Wunpawng myu sha Hpyen yen ni malawng maga rai nga ai. September shata (20) ya jan kaw nna Hpyen masa grau sawng wa ai majaw, Manmau hte Tu Magyeng mare hkan e shanu nga ai hpu nau Sam amyu ni law law mare buga kaw n mai nga wa nna, tinang a Htaw-LaGyi hte arung arai, Mam, U, Wa ni hpe htaw let Laiza hte Miwa hkran de htawt yen lung wa ai hpe chye lu ai. Nkau htingaw ni gaw U, Wa yamnga hte Mam ni hpe kau da let tinang dang ai arung arai ni hte hprawng yen wa ai. Du lung wa ai hpyen yen ni law malawng gaw kanu num Seng + Zin ni hte ma ni re ai lam chye lu ai.

Matut manoi du shang wa nga ai

Hpyen yen masha ni

Laiza-29.9.2011 Jahpawt hkying 4:30 a.m. aten hta Laiza Ginwang, Ja Ing Yang mare hte deng 2 ram tsan ai Sum Bu sa lam hta Myen hpyenla ni n-gun law law hte lung wa ai majaw Wunpawng Mungdan Shanglawt Asuya Hpyendap ni hte majan byin wa ai. Hkying 11:30 a.m. aten du hkra myawk si, sinat nsen kaji kaba matut manoi ngoi kadu nga ai majaw, shana maga hkying 4:15 p.m. hta Ja Ing Yang mare hte Shadan Pa Langu Sun kaw nchyang shang ai
HPYEN YEN LAKAWN LANAWN JINGHKRI

masha ni Laiza muklum de hprawng shang wa ma ai. Hprawng shang wa ai hpyen yen ni law malawng gaw gumgai dingla ni hte ma kanu, ma ni rai nga ma ai. Shadan Pa Langu sun gaw Miwa ni lamuga shap nna Langu hpun hpe Eka (1000) hku hkai ai shara re. Myen hpyen hpung ni mare de shang wa yang, dum nta ni nat, num sha ni hpe roirip na hkrit tsang ai majaw hprawng shang wa ai nga nna mare masha ni tsun ai kaw na chye lu ai. Ya ten du hkra mare kaw myit tsang let masha law law naw ngam nga ai hpe mung chye lu ai. Majan gaw matut manoi gap hkat nga ai majaw, Laiza hpyen yen dabang de Septeember 29-30, 2011 lahkawng ya ten laman hpyen yen masha (100) jan hprawng yen shang wa ai gaw grau grau jat wa ai hpe chye lu ai. Ndai lam hpe yu yang anhte a ginra shara shagu hta hpyen yen masha law wa ai gaw malu masha kadawn wa na hte nga shara, hpaji lam, hkamja lam ni a matu myit tsang hpa rai nga ai.
Tsa Bawk

SIMSA KASA Journal Volume -2, Issue - 1 / 2011 October 2 ya

HPYEN YEN SHIGA

YAK HKAK RAI TIM

KYUHPYI AI LAM GAW GRIM

aga yang hpyen yen dabang kata e shawa yawng myit ngwi simsa let kyuhpyi la lu na matu dabang komiti Salang Kaba ni, hpung woi sara/saranum ni, Jawng sara/ saranum ni, Tsi sara/saranum ni hte Hpyen yen ni yawng myit hkrum mangrum rai, gawk (6) rawng ai kyuhpyi gawk nta hpe dabang a makau kawng ntsa hta awngdang ai hte shangut shakre gaw gap la lu sai. Ya na zawn tinang a buga dum nta ni hte tsan gang nna myit garen yawn hkyen hkrum nga ai ten hta KARAI KASANG hte rau matut mahkai nna myit hpe shalan shabran la lu na matu, htingra hpe lata hte htu shara la nna shara masat nta gap la lu ai gaw kaja dik ai amu langai mung rai nga ai. Ndai zawn re ai kasi hpe kaga dabang hkan shanu nga ai nu, wa ji nban, shawa yawng hte mung grai nan yu la ging nga ai. Kyu hpyi gawk hpaw poi lamang hpe gaw 2011 October (5) ya shani galaw na re lam hpe chye lu ga ai. Jong Sang

Power Myi Set Mai Lu Sai

Laiza muklum mungshawa tsi rung hta myi-set Power shadawn ya ai hte Power myi-set mai lu sai lam hpe chye lu ai. Ndai zawn galaw sa wa ai lam gaw htawm hpang de anhte buga ginra hta myi-set hpe chye galaw ai sara ni lat pru wa na matu hte mungshawa ni hpe tsi hpaji hte maga mi hku na garum sa wa lu na matu re. Ndai masing galaw sa wa na hta mung Yinjiang kaw na myi-set seng kaba ni hte matut mahkai let galaw mat wa na re. Ya aten hta gaw EENT ga kadoi gawk, jak rai nkau mi n hkum shi ai majaw bungli masan sa hkra garai n lu galaw shi ai. Bai nna masing jahkrat ai hta Shanglawt Asuya kaw nna woi awn let galaw sa wa na re hpe myi, na, ladi, yu-hkraw EENT (Ear, Eye, Nose, Throat) Tsi Du Maran Htoi Awng hku nna tsun dan ai hta Seng Nu Ja chye lu ai.
RELIEF ACTION NETWORK FOR IDP AND REFUGEE

SAN/HTAI

SIMSA KASA Journal Volume -2, Issue - 1 / 2011 October 2 ya

WUNPAWNG NINGHTOI NINGBAW MALAI

Lahkang Mayli Awng hte San/Htai

San: :WPN ngu ai byin pru wa ai labau gadun hpe tsun dan yu rit? Htai: : 2011 June shata praw (9) ya shani Sanggang kaw gap hkat hpang wa ai hte Gauri Krung de hpyen hprawng hprawng bang wa sai lam shiga na ai majaw, grai myit tsang wa ai hte Mai Ja Yang kaw nga ai Amyu Shayi ni gaw; hpyen tsin-yam hkrum, hprawng wa ai buga masha ni hpe gara hku jawm garum yang mai na kun? ngu nna June shata (13) ya shani jawm bawngban ai lam galaw ga ai. Raiyang, masa hpe yu ai shaloi ndai magam bungli gaw anhte hkrai galaw yang n dang ai ngu ai hpe mu mada ai majaw, Mai Ja Yang grup yin shinggyim wuhpawng rawt jat galu kaba bawngring lam galaw nga ai kaga wuhpung wuhpawng ni hte lata gindun jawm galaw sa wa yang grau kaja na re ngu mu mada ai majaw, June shata (14) ya shani nawku makam masham hpung, amyu shayi hpung, bawngring hpung ni yawng jawm hkrum ai hte Wunpawng Ninghtoi (WPN) Hpyen Majan Tsin-yam Hkrum Masha Lakawn Hpung ngu naw jawm hpaw ninghtan dat ai rai ga ai. San: :WPN a madung yaw shada lam gaw hpa rai kun? Htai: :Hpyen majan tsin-yam hkrum masha ni hpe myit masin, hkumhkrang shimlum lam lu la hkra lakawn lanawn zinlum ai lam galaw na matu, Hpyen majan tsin-yam hkrum masha ni a matu malu masha, nga shara, hkamja lam, hpaji lam ni hta ra ai garum ningtum lu la hkra galaw sa wa na matu, Hpyen majan tsin-yam hte seng ai shiga malet ni hpe aten dep lu la nna htinglet ai lam galaw mat wa na matu, San: :WPN a manu shadan ai lam ni gaw hpa ni re kun? Htai: :Shinggyim masha shada tsawra, manu shadan, hkungga masat masa, lakawn lanawn ai lam (love, mutual respect and understanding, care) Shada lata gindun mahkri shawn nna kyithkai, gahkyin gumdin ai lam (Collaboration, Networking, Unity) Ja gumhpraw hte magam bungli lit jawm galaw ai hta asan adan sha mu lu hkra galaw ai lam (Transparency) San: :Hpyen majan a majaw hpyen yen masha ni hprawng yen hkawm ra taw ai a ntsa hta gara hku mu mada ai kun? Htai: :Gara mungdan kaw raitim majan byin wa shagu jamjau tsin-yam hkrum sha ai hta law malawng gaw ma kaji ni hte num ni sha re. Masha hti hkum 1000 mi rai yang ka-ang hkup jan gaw ma kaji ni re, ngam ai kaw na ka-ang hkum jan gaw num ni re hpe mu mada nga ai. San: :Hpyen yen ni hpe garum ningtum jaw ya ai hta gara hku ladat ni hte garum ningtum jaw ya taw ai kun? Htai: :Ladat ngu ai hta garum ya ai masha ni hta hkan ai. Ningnan e gaw WPN ni nan htuk jaw htuk ya ai lam n galaw ga ai. Seng ang ai Ninghtawn, Ginwangdaw, Ginwang Lakawn

Lanawn Komiti ni hpe sha ap ga ai. Hpang daw hta gaw lakawn lanawn ni hte lata gindun nna jawm htuk jaw ra wa ai. Nkau garum jaw ya ai ni gaw shanhte ni a lata hte nan jaw mayu ai ni mung nga ai majaw; masha n law ai shara ni hta dai hku garum na ahkang jaw ya ai ten mung nga ai. Raitim, WPN kaw na chye lawm na matu hkan nang ai, jahpan kanan hpyi la ai lam ni galaw ga ai. Lapran kaw mala hka mat ai lam n byin na matu re. San: :Shinggyim nga sa lam, hpaji lam, hkamja lam ni hte seng nna gara hku kade daram madang garum ningtum jaw ya taw ai kun? Htai: :Hpyen yen Jawngma ni yawng hpe malu masha, sapya, laika buk ni garum jaw nga ai. Hkamja lam hte seng nna, seng ang ai Ginwang Ginjaw Hkamja Dap ni hte jahkrup, lata gindun nna hpyen yen ni hpe tsi tsi gawn lajang ai lam galaw nga ai. Ginwang Ginjaw kata na tsi jaw gawk ni hta tsi mawan garum ningtum ni lu la jang garum jaw ai lam ni galaw ai hku re. WPN hku nna alak mi hkamja lam hte seng ai lit la ai gaw Miwa hkran na La Ying mare du nga ai Hpyen yen 2000 jan hpe tsi tsi gawn lajang ai lam sa galaw ai. Mai Ja Yang kaw gaw mi nnan na KWAT amyu shayi ni hpaw da ai buga Tsi Jaw Gawk langai hpe hpyen hprawng Tsi Jaw Gawk hku jai lang nhtawm shinggan machyi masha (out patient) ni hte ma shangai machyi masha ni hpe sha hkap la tsi tsi ya ai lam galaw ai. Tsi rung rawng ra ai

HPYEN YEN LAKAWN LANAWN JINGHKRI

SIMSA KASA Journal Volume -2, Issue - 1 / 2011 October 2 ya

SAN/HTAI
malawng dinghku kanu ni, num ni hkrai law ga ai. Lai wa sai shata 3 hta shiga ram ram kahtet wa nna, masha ni yawng hprawng mat ai raitim, anhte WPN kaw apnawng nga ai ni gaw sinat hpai-hka madi wa madang sha n du yang, mai byin ai made mungdan kata kaw nga nna garum nga na ga ai. Moi anhte kanu kawa prat anhte naw kaji yang hpyen hprawng hprawng ai shaloi kadai n garum la ai majaw yak hkak hkrum lai wa sai zawn n hkrum sha manu ga ngu anhte mung shakut nga ga ai. Dai majaw Anhte nanhte hte rau rai nga na ga ai. WPN gaw Sinpraw Ginwang Ginjaw kata de hprawng du wa ai hpyen hprawng ni yawng hpe garum na jin jin rai nga ai lam tsun dan mayu ai. Ya Sam Mung Dapba (4) ginra de na hpyen hprawng ni mung Shwili kaw nga n manu ai majaw, Mai Ja Yang de du wa ai ni nga sai hku re. Yak Tim Rau, Yawn Tim Rau, Pyaw Tim Rau Rai Nga Ga ngu htet mayu nngai.

machyi masha ni hpe gaw Mai Ja Yang Mungshawa Tsi Rung de shalai ya ai hku re. WPN Hpyen yen Tsi Jaw Gawk hta Mai Ja Yang Mung Shawa Tsi Rung tsi saranum langai hte amyu shayi kaw na tsi saranum, tsi du ni lit la yu lajang nga ai. San: :Shat malu masha hte seng nna gaw gara baw ladat ni hte garum ningtum jaw ya taw ai kun? Htai: :Madung gaw N-gu, jum, sau, shakau hpraw, nawhpu jahkraw, gala shapre, katsu panau, yang-yi (yang yi n lu jang kaga si mai lama ma) hte sapya ni hpe dingyang lu jaw hkra shakut ga ai. Shata hku jaw na n manu ai majaw 15 ya hta kalang htuk jaw ai hku re. Kaga si maw si mai ni hpe alu jaw ai ni nga jang nga ai hku jaw sha ai. Ma chyu chyu ai kanu ni hpe nga chyu kawk, hkaulan mam mix ni jaw ai. Ma hkum kanu ni hpe mung nutrition malu masha laksan lajang ya ai. Lasi lamun re ai ma ni a matu mung nutrition lajang ya ai. San: :Hpyen yen ni hpe garum ningtum jaw lu na matu WPN ni kawn fund tam ai lam ni nga ai kun? Nga jang gara baw ladat ni hte tam ai kun? Garum gumhpraw kade lu tam sai kun? Htai: :Fund tam ai lam hpe makau grup yin buga masha ni, Miwa hkran na Wunpawng sha ni hte Miwa hkran du Wunpawng sha ni, maigan du Wunpawng sha ni, Mungdan shinggan na NGO nkau mi hte lam tam matut mahkai nna ya ten du hkra garum ningtum nga ai hku re. Lu tam ai gumhpraw gaw Hpyen yen masha 3000 jan sha rai yang ya du hkra pawt hkap ai ngu tsun

lu ai hku re. Shawng nnan gaw 5000 jan re, raitim August shata kaw na yawm mat ai. Ndai hta grau na wa jang maigan karum ningtum n lu la yang n mai na re. San: :Ya shaloi hpyen yen ni hpe garum ningtum jaw, galaw ya taw ai magam bungli ni hta gara baw mayak manghkang ni nga ai kun? Htai: :Mayak manghkang gaw masha pru shang taw ai hpe jahpan aten dep n lu la ai. WPN kaw mung aten na wa ai shaloi mi apnawng lu taw ai masha ni mung, anhte hku na hpa madi shadaw lu ai lam n nga ai. Tinang a shat sha nna she sa garum taw ai re nga yang, na wa ai shaloi gaw kadai mung tinang a dinghku mayak hta hkan nna tam lu tam sha ra ai majaw n lu apnawng mat wa ai. Dai majaw camp ni hta hkan nga lawm na matu aten jaw lu ai masha n nga ai majaw aten dep n lu galaw dat ai bungli ni nga wa ai hku re. San: :Saranum hku nna hpyen yen masha ni hpe n-gun jaw mayu ai ga. Htai: :Anhte WPN kaw

RELIEF ACTION NETWORK FOR IDP AND REFUGEE

SAN/HTAI

SIMSA KASA Journal Volume -2, Issue - 1 / 2011 October 2 ya

HPYEN YEN NI A NSEN

Manau Wang hpyen yen dabang hta shingbyi nga ai, Lahkra Yang mare na Sumlut Hkawn San, Asak (28) a hkam sha lam (San/htai)
Shalet jawng kaw tinang dang di ai made sharin achyin ai magam bungli galaw ai. San: :Tinang (shing n rai), Tinang a kahpu kanau nta masha ni hta dipsha dangsha hkrum ai lam nga lai wa sai kun? Htai: :Anhte kaw gaw dinghkrai hku dipsha hkrum ai n raitim, mare hku nna dipsha ai ga rai nga ai. Anhte mare hte ni ai Seng Mai mare hkan Myen Asuya kawn Hpri nlung shaw sha ai. Anhte galaw lu galaw sha ai shara shagu company hku shara la nna, Rubber hte Thit Hmwi hpun ni hkai kau ai majaw, anhte galaw sha na shara n nga mat ai. Nchyang sha mai chyang sha mat ai. San: :Ndai dabang de htawt yen wa ai shaloi Kaning re ai mayak manghkang ni hkrum sha ai kun? Htai: :Nnan ten gaw kaga hkan majan byin ai shaloi jahkring mi sha rai na re ngu myit la let mare kaw nga taw ai. Raitim Katsu mare kaw gap hkat ai jahpawt Mali bum de marang htu tim ma ni hpe woi hprawng ai. Mali bum kaw bat mi daram wa nga yang, ma ni a hpaji lam hpang hkrat wa ai majaw Gang Dau mare de bai yu mat wa ai. Gang Dau mare kaw na dai shana jang Laiza de anhte marai (40) marang yi kaw hprawng lung wa ai. Laiza kaw shana hkying 10:00 PM du ai shaloi nga shara yak hkak nna grai myit kaji kau sai. Manau Wang Htunghking Gawknu kaw karum hpyi nna she dai shana hpe shalai kau sai re. Hpang shani she Salang ni nga shara lajang ya ai. San: :Dabang de du ai kade ram na sai kun? Htai: :2011 July (24) ya shana dabang de du sai, ya nga yang shata (2) jan rai sai. San: :Buga kaw nga ai shaloi kan bau bungli hpa baw galaw sha ai kun? Htai: :Buga kaw nga ai shaloi Ma
HPYEN YEN LAKAWN LANAWN JINGHKRI

San: :Hpyen majan a majaw ya na zawn hprawng hkawm ra ai a ntsa gara hku mu mada ai kun? Htai: :Ndai hku yen hkawm ra ai gaw anhte a shawng lam hpe galai la na matu re ngu hkam la ai. Lai wa sai ten hta mung anhte amyu sha ni hpe dipchyup lai wa ai. Ya ahkying aten hta anhte n hkamsha nna n kam rawt malan ai rai yang hprawt hpra ni raitim, ndai zawn bai ayai aya rai ra na re. Daini yen hkawm ai, rawt malan ai gaw kaja dik ai lam re ngu mu mada ai. San: :Ndai zawn hprawng hkawm ra ai majaw gara hku hkam sha ai kun? Htai: :Grai na wa ai zawn nga hkamsha ai, nta de lawan n lu wa ai ngu mung myit wa ai, raitim anhte mungdan shanglawt n lu yang gaw nta buga de mi wa tim ndai zawn sha jamjau na re. Hkam sharang ra ai ngu Karai Kasang kaw sha akyu hpyi n-gun la nga ai re. Seng Nu Ja

WAN SHADAW MANU HPU

aga yang hpyen yen dabang hta myihprap wan hpe lu ging, lang ging ai daram jaw lu ai atsam kaba wan jak n nga ai majaw, Ginsum law malawng hta myihprap wan n lu shajang ma ai. Myi hprap wan n lu ai majaw law malawng gaw, wan shadaw hpe madung tawn nna shachyi lang nga ga ai. Wan shadaw manu mung kaba ai gaw wan shadaw 6 sha rawng htuk mi Miwa yuan (5) jaw ra ai. Htuk mi hpe lahkawng na pyi n lu shachyi ai. Ma ni laika hti ai hte hpa hte nga yang shata mi hta wan shadaw manu san san sha pyi Miwa yuan (100) grup yin ma ai. Ya na zawn yen hkawm nga ai ten hta gaw mi moi na zawn ja-gumhpraw mung n lu tam ai majaw, wan shadaw manu pyi yak yak rai nga ga ai. nga nna Npawn mare na Jan. Lahtaw Nang Awn tsun dan ai lam hpe chye lu ai. Jong Sang

SIMSA KASA Journal Volume -2, Issue - 1 / 2011 October 2 ya

BUGA SHIGA

MAKAWP MATUT..... ni hpe buga hpung kawn lakawn lanawn garum la ai hte Wunpawng Mungdan Shanglawt Asuya Dapba (4) kaw na mung n-gu htuk jaw ai lam hpe chye lu ai. Nkau asak kaba sai dinggai dingla ni hte shim ai shara de lam tam nna n chye hprawng pru wa ai nam maling kata matut mahkai n lu asak lawt lam a matu shat malu masha hpang gara let jamjau hkam makoi yen hkawm ai mare masha ni mung law law naw nga ai. Manje mare hkan e sinat myawk kaba nsen ni n mai nga hkra nau ngoi kadu wa ai majaw hkrit nna hprawng wa ai re. Hprawng wa ai shaloi Htaw-

DUMSU NGA NI MUNG

Buga Kaw N mai Nga

la Gyi hte shana yak yak hkak hkak hprawng lung wa ai re nga nna Laksan Ginwang daw Simsa Naura kahtawng kaw shanu shingbyi nga ai hpawmi langai tsun dan ai. Ndai hpyen yen masha 20,000 jan grup yin gaw tinang a mare kahtawng, yi, sun, hkauna hte U, Wa Yamnga ni hpe tawn kau da nna, tinang asak lawt lu lam a matu tsan ai shara de hprawng yen ra mat ai hpe Dapba (4) hpyen yen shiga maram masam ai ni kaw na chye lu ai. Ndai zawn matut manoi gap hkat nga ai majaw mare buga masha ni mung shani shagu matut manoi hprawng yen taw nga ra ai hpe chye lu ai. hpe tawn kau da nna, tinang asak lawt lu lam a matu tsan ai shara de hprawng yen ra mat ai hpe Dapba (4) hpyen yen shiga maram masam ai ni kaw na chye lu ai. Ndai zawn matut manoi gap hkat nga ai majaw mare buga masha ni mung shani shagu matut manoi hprawng yen taw nga ra ai hpe chye lu ai.

Simsa Kasa Journal htet la mai sai! GUMHPRAW GALAI MANU

2011 October 1 ya

are kata Myen hpyen hpung ni du shang wa ai majaw, mare masha ni nta kaw nga ai dusat Nga, Dumsu ni hpe dat prang da nna hprawng mat ma ai. Masha n rem dat prang da sai Nga, Dumsu ni hpe Myen hpyen hpung ni gap sat sha ya ai hpe mare masha ni kawn chye lu ai. Dai majaw Dumsu, Nga ni hpe Miwa mungdan de manu n lu tim dut sha ra ai madang du wa ai. Shawng e Nga U-su langai mi hpe Myen gumhpraw Sen (7) daram lu ai raitim, ya ten hta Sen (3-4) daram sha lu ai hpe mung chye lu ga ai. Manu n lu tim dutsha ra ai madang du mat ai, hpa majaw nga yang mare kaw Nga, Dumsu rem na masha n nga mat ai majaw re nga nna Hpak Ke mare na hpunau Sam la langai tsun dan ai hpe chye lu ai. Masha ni hpyen hprawng hprawng ra ai sha na yu ai raitim, ya daini gaw dusat ni mung shimlam n lu hprawng yen ra mat sai.

GUNRAI MANU
2011 October (1) ya

RELIEF ACTION NETWORK FOR IDP AND REFUGEE

BUGA SHIGA

SIMSA KASA Journal Volume -2, Issue - 1 / 2011 October 2 ya

Laiza Muklum Kata

GUNRAI MANU SHAI WA
Laiza muklum kata simai namlaw namlap hte kunrai manu ni mina hta n bung shai mat ai hte hkun hkraw wa ai lam chye lu ai. Ndai zawn kunrai manu ni shai mat ai lam gaw hpyenmasa a majaw re hpe mung chye lu ai. Myitkyina, Manmaw mare kaba kaw na gunrai manu hpu ai n raitim, hkawm sa yak ai hte mahkrai ni hten mat ai majaw htawwa htawsa manu ni rawt wa ai. Myitkyina gunrai ni ding yang n du lu ai, Manmaw mare kaba hkan na sha law malawng du ai lam hpe Laiza muklum kata

gunrai dut ai num hpawmi ni kaw na chye lu ai. Ndai zawn lam n kaja nna mawdaw, cycle manu hpu ai a majaw gunrai manu ni mina hta jan rawt wa ai hte dutlu dutsha lam hta mung hkun hkraw wa ai. Mungmasa a majaw hpyen yen du wa ai masha law law wa nga ai raitim, lusha seng (hkausoi, shat) ni hta mari lu mari sha na masha n nga wa ai. Hpa majaw nga yang kadai mung yak hkak ai hte kanbau makan bungli galaw sha ra ai majaw re nga nna hkausoi dut ai num hpawmi langai kaw na chye lu ai.

GALAW LU GALAW SHA LAM

YAK HKAK
Laiwa sai June shata praw (9) ya kaw nna byin hpang ai majan a majaw mare masha ni yawng galaw lu galaw sha ai lam hta yak hkak nga ai hpe chye lu ai. Ndai zawn yak hkak nga ai lapran e Yi, Sun hpe shakut let galaw ai ni mung nga ai. Yak hkak nga ai lapran hta galaw hpang da sai Yi, Sun hpe shangut la na matu hkawm sa ai lam hta mung mayak mahkak amyu myu hte hkrum kadup nga ai. Madi Yang mare hte Hka Ya mare lapran mam dang (2) jan galaw da ai yi ngam hpe tsing magang shangut la na matu sa ai lam hta, Laja Yang Myen Gate hta jepjoi ai lam ni hkrum ai. Jepjoi ai hta yi kaw shadu sha na
HPYEN YEN LAKAWN LANAWN JINGHKRI

matu la sa wa ai n-gu ni yawng la kau ya nhtawm simaw simai ni yawng hpe ru kau ya nna sinat hte shagyeng shakat galaw ai lam ni nga ai hpe Yi sa hpaw-mi ni kawn chye lu ai. Yi sa ai hkrunlam hta ndai zawn shalai ai lam n nga ai majaw yi ngam n lu sa galaw shakre ai sha bai nhtang wa ra ai hpe chye lu ai.

SIMSA KASA Journal Volume -2, Issue - 1 / 2011 October 2 ya

SUMRAI

TENG BYIN AI DAW (2)

MAHKRUM MADUP
Dai hpang ngai hpe nta ndaw e jahkring da ai mawdaw hta la wa-ngan sumpum mi shinggrup da nna woi mat wa ma ai. Nye myit hta ngai zawn san ai hpawmi langai mi hpe sha wa kade hkrit ma ai kun? Ndang chye tsun ai. Ndai zawn rai wa-ngan la kaba sumpum mi hte wa asa rim woi la ai gawngu, shanhte hpe yu asawng mani mayu da we ai. Shanhte ngai hpe grai hkrit tsang ra ai ahkyak lapau masha langai hku tak kaba nga ai ningsam ni hpe mung tak chye lu nga ai. Dai majaw ngai mung, mani mayu ai sha n-ga kawng pyi loi tsaw wa ai zawn ngu, hkam sha wa da we ai. Dai shani shanhte ngai hpe ngai tak maram lu sai hte maren, mungmasa lam shiga sawk sagawn mara tam jep sagawn rung de woi shang bang wa masai. Ngai hpe Galoi Mi She video hte seng nna, shani tup jan du lup nta e ngai hpe san ai salang kaji wa e ga ngwi ga pyaw hte san jep ai. Makau kaw kaga salang kaji lahkawng gaw laika hte hkan ka matsing la ma ai sha n-ga ningsen mung rim bang la ma ai. Shana de shanhte san mayu ai lam yawng san ngut dum sam masai; dai ningsen rim bang da ai arai hte ka matsing da ai laika maisau ni shabawn la nna, kaga salang kaji 2 hpe, Myitkyina rung de ya jang wa sa su ngu, hkang dat nu ai. Mai sa Bogyi nga, yau la nhtawm shanhpyi palawng ni hpun la shingma ba htingpa hta dai arai hte laika shabawn ni hta bang la rai, mawdaw sengke rau Shawnghtawk Tsing Pan den mat wa masai. Dai hpang, Daw Anan nang hpe ningtsa de na ni gaw, ndai kaw sharen da na matsun dat ma ai. Raitim na a sari hte shingni hpe yu nna, anhte n rawng da na re. Ya nanhte lawk na masha kaba ni hpe sa hkam la shangun na hku lajang sai nga tsun ai. Ngai mung ningtsa de na ni ngai hpe hpa rai ndai Galoi Mi She video a majaw rim ma ta? ngu san dat nngai. Shaloi shi, Daw Anan nang kaja wa n chye nni? da. Yasha, nta bai wa shangun sana hkyen nga ga ai. Nanhte lawk na masha kaba 3 hpe pahkam hkam shangun na matu, htet dat sai. Ya shanhte hpe ala taw nga ai re. Dai kaw naw dung ala la ga nga nna, dung shara madun dat wu ai. Kade nna yang, daihpawt nta e sa woi la ai hta lawm ai asak kaba ai salang kaba 3 myit hkyi lit li la ai ningsam ni hte bai du sa wa ma ai. Shingrai ngai hpe htangdip hte dip chyalu, Myen laika man lahkawng hpe hti shangun n htawm, ta masat ka shangun ma ai. Ahkyak gaw, n dai rung kaw na lama ma n kahtap matsun dingsa gara de mung n hkawm sa lu ai ngu ai re. Dai masha kaba masum hpe ndai tara hkam masha kade n yen n hprawng hkawm mat u ga, pahkam hkam ga ai, ngu nna, ta masat jawm ka shangun ma ai. Dai ngut jang, wa na ahkang jaw sai. Bogyi gaw, Daw Anan, ningtsa na ni lama ma matsun dat shagu, nang hte aloi sha hkrum ra ga ai majaw, aten hpring nta kaw sha nga u yaw ngu mung, hkan htet dat nga ai. Dai shani gaw, 1997 ning, May 10 ya shani rai nga ai law. Dai hpang na ninghtoi ni hta mung, masha dat nna ga san 2,3 sa san la la rai ma ai. May 20 ya shani gaw, Hpawtde hkying 7 e, Myitkyina lung na re; labu palawng zum 2,3 dang hkyen da nna la nga u, Myitkyina e nanhte manang ni shada hkrum hkat na re nga, sa htet da ma ai.
Daw (III) hpe bai matut hti ga.

Na a manang ni hpe shawng rim sai, Nang hpe anhte Yanggung Ginjaw matsun hte maren tam ai (3) ya na mat ai.
Gaja wa n chye nngai ngu bai htan yang, Na a manang ni hpe shawng rim sai, Nang hpe anhte Yanggung Ginjaw matsun hte maren tam ai (3) ya na mat ai. Hpang jahtum n myit mada ai kaw she sa mu ai hku re. Nanhte a video gaw asuya Policy hkra ai. Mungmasha shada sai garan ginhka ai; dai majaw re ngu loi mi sanglang dan nga ai. Dai ten hta nye kaning yan kanau Ma Lu mung du sa wa ma ai. Nye ning gaw, Bogyi, nye kaning hpe daina shat sa sa ya ra na kun? Jan du wa tim bai n wa sa ya ai majaw, mau nna sa san ga ai nga, tsun dat jang dai Bogyi ngu ai wa gaw, grai hkuhkau ai ningsam hte mani sum sai rai, Sa wa marit, shat n sa sa ra na re.

RELIEF ACTION NETWORK FOR IDP AND REFUGEE

LABAU

SIMSA KASA Journal Volume -2, Issue - 1 / 2011 October 2 ya

SHANING (20) NING LAMAN

Paw Pru Wa Ai Mungdan Nnan Ni

1990 ning kaw na daini 2011 ning duhkra mungdan nnan (34) paw pru wa ai. Soviet Union Mungdan garan mat ai 1991 ning htum wa maga hta moi Soviet Union kata kaw gumhpawn na nga ai mungdan (15) gaw shanglawt lu sai lam hpe mungkan de ndau shabra dat ai. Dai mungdan 15 gaw:1. Armenia 2. Azerbaijan 3. Belarus 4. Estonia 5. Georgia 6. Kazakhstan 7. Kyrgyzstan 8. Latvia 9. Lithuania 10. Moldova 11. Russia 12. Tajikistan 13. Turkmenistan 14. Ukraine 15. Uzbekistan ni rai nga ai. Yugoslavia Mungdan gaw 1990 ning kaw mungdan 5 garan mat wa ai. Dai mungdan 5 ni gaw:1. Bosnia and Herzegovina 2. Croatia 3. Macedonia 4. Serbia and Montenegro, 5. Slovenia, Kaga mungdan 14 gaw shanhte hpe moi colony galaw wa ai ni kaw na shanglawt lu wa ai ni , mungdan 2 hpe gumhpawn na mungdan langai hku na shatai ai ni, mungdan langai kaw na lahkawng garan mat ai ni nga ai. Dai mungdan 14 gaw:1 Namibia 2 Yemen 3 Germany 4 Marshall Islands 5 Micronesia 6 Czech Republic 7 Slovakia 8 Eritrea 9 Palau 10 East Timor 11 Montenegro 12 Serbia 13 Kosovo 14 South Sudan Ndai ni hta na 2002 -2011 lapran hta pru wa ai mungdan nnan ni a lam hpe kadun dawk tsun dan mat wa na. mungdan gaw mungchying masha 1,000,000 grup yin nga nna, 15,410 km2 sha dam ai zinlawng mungdan re (Jinghpaw Mung hta htam 6 kaji ai). Tsaban 16 kaw nna 1975 du hkra Portugal ni a koloni masa hku uphkang ai hpe hkrum sha lai wa sai. 1975 ning, Portugal up ai kata na shanglawt lu ai shaning hta nan Indonesia hpyendap kawn zing la hkrum nna, Indonesia a masat (27) mungdaw langai byin wa sai. Dai aten kaw nna Revolutionary Front for an Independent East Timor (FRETILIN) ngu ai rawt malan hpung gaw Indonesia hpe bai kasat wa ai. 24 ning na ai rawt malan hkrunlam laman, Indonesia hpyenla ni roirip ai majaw masha 17,600 gaw sat hkrum ai, 73,200 gaw kawsi hpanggara hkrum let wundoi mat wa sai. Sinpraw Timaw a sutgan arung arai 70% gaw majan a majaw htenza mat nna, mungkan hta matsan dik ai mungdan jahpan kaw lawm nga ai re. 1999 ning, Mungkan Munghpawm Hpung (United Nations) dawdan ai madu uphkang masa tara hte maren, 2002 May 20 ya shani e Sinpraw Timaw gaw awmdawm shanglawt mungdan langai hku byin tai wa sai rai.

Sinpraw Timaw (Timor-Leste) Democratic Republic of Timor-Leste (snr.) East Timor ngu ai Asia Sinpraw Dingda
HPYEN YEN LAKAWN LANAWN JINGHKRI

Dingda Sudan (South Sudan) Democratic of South Sudan ngu ai awmdawm shanglawt lu ai mungdan 2011 July 9 ya hta Afrika Dan kata pawpru wa sai rai. Mungchying masha 8,000,000 nga ai Dingda Sudan lamuga gaw 619,745 km2 dam ai (Jinghpaw Mung hta htam 9 daram kaba ai). 1956 ning, Britisha hte Egutu ni up ai kata na shanglawt lu la wa ai re. Dingdung maga na Sudan masha ni gaw Muslim ni rai nna dingda maga na masha ni gaw Hkristan ni rai ma ai. Sudan mungdan shanglawt n lu shi ai 1955 ning kawn 1972 du hkra masat 1 lang dinghku majan byin lai wa sai. Dai majan ngut ai hpang, Dingda Sudan hpe Madu Uphkang Gaiwang hku nna masat sai. 1983- 2005 laman hta kalang bai dinghku majan byin wa ai. Simsa lam ga shaka la ngut ai hte Madu Uphkang ai Dingda Sudan Asuya langai hku nna masat da lu sai. Shaning 50 ning byin lai wa ai majan a majaw, masha wan 2 jan si htum nna, wan 5 jan mungdan shinggan de hpyen hprawng hkawm ra mat ai. 2011 January hta awmdawm shanglawt la na n la na hte seng nna mungshawa nsen hta la ai lam (referendum) galaw ai hta, mung shawa 99% gaw awmdawm shanglawt lu ai mungdan hku rawt tsap na hpe lata la sai rai.

SIMSA KASA Journal Volume -2, Issue - 1 / 2011 October 2 ya

SHIGA

Mali Nmai Hka Madim Gan Jahkring

Myitkyina September (30) ya - Mali Nmai hka madim galaw ai lam hpe gan jahkring da sai lam chye lu ai. Ndai madim hpe gawgap ai lam hta hkrat ang ai manu Amerikan 3.6 billion rai nna, lu la na wan n-gun 90% hpe gaw Miwa mung de dut bang na hte ngam ai 10% hpe Myen mung a matu jai lang na re lam maram masam ai ni kaw na chye lu ai. Madim masing a majaw mare (65) kaw na masha 12,000 ram tinang a mare buga hpe tawn kau da let kaga mare de htawt sit ra ai lam hpe mung chye lu ai. Miwa asuyu a masing gaw 2019 hta ndai madim hpe ngut kre hkra gap na masing re ai hte ngut kre lu jang mungkan hta tsaw dik htum ai hka madim kaba rai wa na lam hpe mung chye lu ai re. Ndai madim ai tsaw shadawn ai manu gaw tsaw dik pay 500 ram re ai lam chye lu ai. Hka madim a majaw hka kaba wa na shara shadawn gaw Singapore mungdan ram kaba wa na hpe mu mada ai. Dai majaw ndai madim masing kata shang lawm nga ai Miwa Gumsan Mungdan gaw hpa mung mahtai jaw lu ai lam n nga shi ai re. Ndai hka madim masing hta shang lawm galaw nga ai Asia World company hpe shiga san htai yu na matu matut mahkai ai lam hta mahtai htang ai lam n nga ai hpe mung chye lu ai. Hka madim masing hpe hkrang shapraw galaw sa wa ai lam hta seng ang ai ningbaw ni mung langai hte langai myit n hkrum ai lam hpe mung chye lu ai.

Jinghpaw Wunpawng Myusha Ni hte Shi-laika

Simsa Kasa Lai Di Ra Na Madim Ni
2011 September 2 ya shani, Simsa Kasa journal hpe Jinghpaw Wunpawng ni a buga kata tsaban ningnan hta kalang bai byin pru ai majan aten laman shapraw dat lu sai. Hpyen yen ni hte seng ai shiga hpe madung tawn let mungkan ting chyambra nga ai Wunpawng myu sha ni a shiga hte kaga chyemai chyeging ai lam ni hpe ka bang shapraw sa wa na lam chye lu ai. Aten kade na hkra shapraw sa wa lu na? Manu dan ai, namnak rawng, madang dep ai shilaika tai wa na kun? Aten galu hta kadai madi shadaw na? ngu ai ga san ni gaw shilaika n shapraw shi ai aten kaw nna anga nga shajang sai re. 1914 ning hta Sarakaba Geis woi awn htangdip shapraw hpang ai Jinghpaw Shilaika gaw anhte Wunpawng myusha ni a matu shawng ningnan na shata mi hta lahkawng lang shapraw ai shilaika nan rai sai. Masat (2) Mungkan Majan Kaba aten laman, Jinghpaw Wunpawng myu sha ni nga ai shara shagu de nbungli ntsa kaw na jahkrat ya ai, Shilaika Ningnan mung India mungdan kaw htangdip lai wa sai. 1958 ning kaw nna 1962 ning Ne Win Asuya a pat di sa wa ra na re. Shilaika shapraw na matu atsam rawng ai, kung shingdang hkrum ai ten du hkra Lawdan Duwa Zau (1) kyang ai amu gun masha taw ai lam. Bawm shapraw ai, Jinghpaw Prat zawn re bat mi hta Shilaika amu gun ni shisawk ai hte shilaika kalang aten man man lu shapraw ai shilaika gaw daini (2) shapraw ai hta ra ai arung arai ni taw ai lam. du hkra garai n nga yu shi ai. Laili laika hpe sharawt Shilaika amu gun ni hkawm sa hkawm wa, mayu ai myitsu ni hte wuhpung wuhpawng ni law law (3) matut mahkai yak ai lam. mung shilaika amyu myu shapraw lai wa sai. Shata 3 Ja gumhpraw n law ai lam. hta kalang shapraw ai Zinghkri journal hta lai nna (4) Shilaika shabra ai hta mung masa a majaw kaga shilaika ni malawng maga hpe gaw aten man man (5) dut dang ai lam. n lu shapraw ai (snr.) shilaika a nsa n lu matut ai she law law rai shajang sai. Lam amyu myu a majaw n lu Ndai madim ni sha n ga, kaga mayak mahkak ni mung shapraw mat wa ai rai tim, shapraw wa lu ai hpe nan law law nga ai re. Tim, lahta de tang madun mat wa ai madim 5 hpe gaw, Simsa Kasa journal matut manoi chyeju dum ra na sai. Jinghpaw Wunpawng myu sha ni a shilaika labau dip shapraw ai hta lai nan lai di ra ai madim ni nan rai kawn sharin la lu ai lam ni hta na, Simsa Kasa jour- nga sai rai. Duleng Gam nal matut manoi aten man man shapraw sa wa lu na matu gaw, lawu na mayak mahkak madim ni hpe lai
RELIEF ACTION NETWORK FOR IDP AND REFUGEE

SUMLA SHIGA

SIMSA KASA Journal Volume -2, Issue - 1 / 2011 October 2 ya

SUMLA SHIGA

Nsam lahkawng myitum hte ma.

Kanu ni hte ma ni grau hprawng ra

Katsi katsang masha n nga ai Ja Hta mare

HPYEN YEN LAKAWN LANAWN JINGHKRI

SIMSA KASA Journal Volume -2, Issue - 1 / 2011 October 2 ya

GA SHAGAWP

Hpyen Yen Shayi

Oh Hpyen yen shayi ngai, N kam hprawng la nngai, N kam hprawng tim hprawng ra sai. Gun na rai hpe sumru yu, Hta gun ra na zawn re chyu, Tawn kau da na n rawng ai. Yawng gun ngu yang n dang ai, Myit kap rai hpe ngai hta gun, Buri kata hta baw gun. Lata de gaw ama dun, Aman de mung ama ba, Hkrunlam hkawm ai n hkring n sa. Ruyak jamjau hkrum magang, Karai hpe sha kam dingyang. Buga hpe mung shakram da, Laiza pa de rawt mat wa. Li la raitim sharang ai, Laiza pa de du bang sai. Jinghku ni hte bai hkrum lu, Kabu myi prwi pru ai lu. Yup, Nga shara kaja hkra, Ra n rawng hkra lajang ya. Myit galu hte woi lakawn, Hpa-awn ni hpe mung grai shakawn. Oh. Hpyen yen shayi ngai, Kaning n chye di mat ni ai. Dum nta hpe wa kawan yu GINRA SHAGU NA HPYEN YEN MASHA JAHPAN
2/10/2011 ya shani du hkra na Jahpan Ginchyum

Myit n pyaw na lam ni pru. Nta ting yawng tsing hkrai hkrai, Kabye shara n mu sai. U, Wa, Yamnga tawn kau da, Madu n re ni sat sha. Mare ting mung shingran katsi, Myit hta n pyaw kaning n di. Daini ngwi pyaw simsa hkra, Nang ngai yawng nan shakut ra. Karai hpe shingdu dat n mai, Tsadan hpyen hpe dang ra ai. Anhte a awng padang Yehowa Karai Kasang hpe Hkying ten shagu tut e shakawn ga lu oi......
Marip Hkawn San Na Lung

Source: Hpyen Yen Lakawn Lanawn Komiti (IDP and Refugee Relief Committee) Matsing: (1) Daini October 2 ya shana maga bai jat wa ai hpyen-yen ni hpe jahpan n lu hta la shi ai. (2) Myitkyina, Manmaw Hpyen yen jahpan n lawm shi ai. (3) Sam Mung dingdung de na jahpan hkrak lu na matu shakut nga dingyang re. RELIEF ACTION NETWORK FOR IDP AND REFUGEE

TSANG (5) JAWNGMA

Myen hpyenla ni a Sinat Pala Hkra
26, September 2011 ya shani jahpawt hkying 11:00 a.m. jan aten hta Salang kaba Naw Awng hte Chyauhpa Htoi San Awng, asak (15) ning yen gaw Laja Yang Myen hpyendap, daphkang lam hku n lai ai sha shingdu Hkauna Pa lam hku Shadan Pa de Cycle hte sa wa ai shaloi, lam makau kaw na Jamani sum-up e makoi rawng nga ai Myen hpyenla marai (3) hte Myen Balik marai (2) jahkring ai kaw n hkring ai sha matut hprawng ai hta sinat hte jawm gap ai majaw, shadang Chyauhpa Htoi San Awng a kan kaw pala langai mi hkra mat nna, Motor Cycle ntsa kaw na hkrat mat ai. Salang kaba Lahpai Naw Awng a pai maga lagaw Shinglang hta mung pala langai hkra ai raitim, Motor Cycle hte matut hprawng ai kaw lalam shi daram tsan ai shara hta galau mat ai. Lagaw hte bai matut hprawng mat ai gaw Nalung mare de hprawng du mat ai. Shadan Pa ninghtawn Rung de phone matut la nna Hka Ya bum lam hku Laiza mungshawa Tsi Rung de shana maga hkying 6:00 p.m. daram hta du lung wa ai. Chyauhpa Htoi San Awng gaw hkrat mat ai shara kaw nna, shi hkrai sha Laja Yang Kyithkai Rung de lam hkawm du lung wa ai hpe Kyithkai Rung kawn lit la nna Laiza mungshawa Tsi Rung de shana maga hkying 2:00 p.m. daram hta wa sa ya ma ai. Tsi Rung hta tsi tsi hkam la nga yang 28, September, 2011 ya jahpawt hkying 5:00 a.m. hta n nga mat sai. Ndai Chyauhpa Htoi San Awng gaw Namsan Yang Hpaji sharin jawng hta tsang (5) lung taw ai jawngma re. Kanau ni marai masum hta kahpu ba mung re majaw, grai kam myit mada da ai wa, ya na zawn byin mat ai hpe n chye tsun hkra myit n pyaw ai nga nna Chyauhpa Htoi San Awng a chyinghkai kanu yawn hkyen myiman hte Shagawng Brang tsun dan ai.

Simsa Kasa Journal de sumrai, sumroi, hkrangpan (cartoon), ga shagawp, mani hpa, laika ngau ni shagun ya mai ai.

Ndau shana laika

1. Majan a majaw tsin-yam jamjau hkrum nga ai hpyen yen ni a nsen hte, buga shara shagu na Wunpawng myusha ni a shiga ni hpe mungkan shara shagu kaw nga ai myusha ni chye lu na matu yaw shada let Simsa Kasa Journal hpe dip shabra ai re. 2. Manu jahpu la nna dut shabra ai lam hpe n galaw ai sha, laika hti shawa ni aten dep lu hti hkra galaw lajang sa wa nga ai re majaw, nu wa hpu nau yawng a madi shadaw lam amyu myu ra nga ai re. 3. Madi shadaw mai ai ladat ni: Garum gumhpraw jaw bang ai lam (Fund Donation) Buga Kahtawng langai a matu Journal hpe kumhpa jaw ai ladat (Simsa Kasa Journal as a love Gift to friends) Journal a matu ka-ngau shagun ya ai lam (Article Contribution) Journal shabra ya ai lam (Distribution)

(
Htingnan Mare masha ni (Htinggaw 70)
Htingnan Mare, Dingdung Ginwang Ginjaw (Mali Hkrang Walawng) Uma Brang Seng Dallas, Texas, United States of America US$ 270 70

70 X 6 = 420