Professional Documents
Culture Documents
Nguyn c Phng
Bi ging
Quy hoch tuyn tnh
MSSV: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
H tn: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Mc lc
Mc lc
10
14
15
16
16
18
1.7 im cc bin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
21
22
1.8.1 Nghim c bn ca Ax D b
. . . . . . . . . . . . .
23
26
30
ii
MC LC
1.9 Bi tp chng 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
32
33
2.1 Phng php n hnh cho bi ton quy hoch dng chun 33
2.1.1 Phng n cc bin ban u . . . . . . . . . . . . .
36
2.1.2 Du hiu ti u . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
37
41
41
43
51
53
2.4 Bi tp chng 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
58
3 L thuyt i ngu
65
65
. . . . . . . .
67
69
3.2 Cc nh l v i ngu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
73
3.3 Bi tp chng 3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
82
4 Bi ton vn ti
87
87
89
93
93
. . . . . . . . . . . . .
94
94
96
96
. . . . . . . . . 101
MC LC
iii
105
105
4.5.2 Bi ton vn ti c cm . . . . . . . . . . . . . . .
107
4.6 Bi ton vn ti cc i cc ph . . . . . . . . . . . . . .
109
4.7 Bi tp chng 4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
110
115
Chng 1
Gii thiu quy hoch tuyn tnh
1.1 Mt s v d dn n bi ton quy hoch tuyn tnh
V d 1.1 (Bi ton lp k hoch sn xut). Mt tri ca cc khc g
thnh cc tm vn. C hai loi vn: vn thnh phm v vn s dng
trong xy dng. Gi s, i vi:
Vn thnh phm cn 2 gi ca v 5 gi bo 10m vn.
Vn xy dng cn 3 gi ca v 3 gi bo 10m vn.
My ca lm vic ti a 8 gi trong ngy, v my bo lm vic ti a 15
gi trong ngy. Nu li nhun ca 10m vn thnh phm l 120 (ngn
ng), v li nhun ca 10m vn xy dng l 100 (ngn ng). Trong
ngy, tri ca phi ca bao nhiu vn mi loi li nhun ln nht?
Gii.
V d 1.2 (Bi ton khu phn n). Chuyn gia dinh dng nh thnh
lp mt thc n gm 2 loi thc phm chnh A v B. C mt (trm
gram):
Thc phm A cha 2 n v cht bo, 1 n v carbohydrate v 4
n v protein.
Thc phm B cha 3 n v cht bo, 3 n v carbohydrate v 3
n v protein.
Nu mt (trm gram) thc phm A gi 20 (ngn ng) v mt (trm
gram) thc phm B gi 25 (ngn ng). Nh dinh dng mun thc n
phi cung cp t nht 18 n v cht bo, 12 n v carbohydrate v 24
n v protein. Bao nhiu (trm gram) thc phm mi loi c gi nh
nht nhng vn cung cp dinh dng?
Gii.
Gii.
H Ni
W1 :100
5
8
TP. HCM Cn th
W2 :60
W3 :80
7
9
7
10
< a x C a x C C a x ./.D/ b
21 1
22 2
2n n
2
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
: a x C a x C C a x ./.D/ b
m1 1
m2 2
mn n
m
(1.1)
(1.2)
< a x C a x C C a x b
21 1
22 2
2n n
2
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
: a x C a x C C a x b
m1 1
m2 2
mn n
m
xj 0; j D 1; 2; : : : ; n
(1.3)
(1.4)
(1.5)
< a x C a x C C a x D b
21 1
22 2
2n n
2
:
:
:
:
::
::
::
::
: a x C a x C C a x D b
m1 1
m2 2
mn n
m
xj 0; j D 1; 2; : : : ; n
(1.6)
(1.7)
(1.8)
V d 1.4. Cho bit dng ca cc bi ton quy hoch tuyn tnh sau:
a. z D 3x1 C 2x2 ! min
Vi cc rng buc
2x1 C x2 4
3x1
2x2 6
x1 0; x2 0
b. z D 2x1 C 3x2 C 4x3 ! max
Vi cc rng buc
8
3x3
< 3x1 C 2x2
2x1 C 3x2 C 2x3
:
3x1
x2 C 2x3
x1 0; x2 0; x3 0
4
6
8
2x4 ! max
Vi cc rng buc
8
4x4 D 7
< 2x1 C 6x2 C 2x3
3x1 C 2x2
5x3 C x4 D 8
:
6x1 C 7x2 C 2x3 C 5x4 4
x1 0; x2 0; x3 0; x4 0
Mt s sch c nh ngha khc v dng chun v dng chnh tc. Cc bn cn c k nh ngha
khi tham kho cc ti liu khc.
j D1
tng ng
min z D
max. z/
(1.10)
4
6
8
Gii.
1 ta c bt phng trnh
k1x1
k2 x2
knxn
V d 1.6. Chuyn bi ton quy hoch tuyn tnh sau sang dng chun:
z D 2x1 C 3x2 C 4x3 ! max
Vi cc rng buc
8
3x3
< 3x1 C 2x2
2x1 C 3x2 C 2x3
:
3x1
x2 C 2x3
4
6
8
x1 0; x2 0; x3 0
Gii.
(1.11)
(1.12)
(1.13)
10
Gii.
(1.14)
Chng ta c th chuyn rng buc (1.14) thnh phng trnh tuyn tnh
bng cch thm vo bin ph xnCi 0; v
ai1 x1 C ai 2x2 C C ai nxn C xnCi D bi
(1.15)
Bi ton quy hoch tuyn tnh dng chun chuyn thnh dng chnh
tc c dng nh sau
z D c1x1 C c2x2 C C cnxn ! max
Vi cc rng buc
8
< a x C C a x
C xnC2
D b2
21 1
2n n
::
:
:
::
::
: a x C C a x
C xnCm D bm
m1 1
mn n
x1 0; : : : ; xn 0; xnC1 0; : : : ; xnCm 0
11
V d 1.8. Chuyn bi ton quy hoch tuyn tnh sau sang dng chnh
tc
z D 120x1 C 100x2 ! max
Vi cc rng buc
2x1 C 3x2 8
5x1 C 3x2 15
x1 0; x2 0
Gii.
V d 1.9. Chuyn cc bi ton quy hoch tuyn tnh sau sang dng
chnh tc
a. z D 3x1 C 2x2 ! min
Vi cc rng buc
2x1 C x2 4
3x1
2x2 6
x1 0; x2 0
12
4
6
8
2x4 ! max
Vi cc rng buc
8
4x4 D 7
< 2x1 C 6x2 C 2x3
3x1 C 2x2
5x3 C x4 D 8
:
6x1 C 7x2 C 2x3 C 5x4 4
x1 0; x2 0; x3 0; x4 0
13
14
< a x C a x C C a x b
21 1
22 2
2n n
2
:
:
:
:
::
::
::
::
: a x C a x C C a x b
m1 1
m2 2
mn n
m
xj 0; j D 1; 2; : : : ; n
t
0
B
B
ADB
@
C
C
C;
A
B
B
xDB
@
x1
x2
::
:
xn
C
C
C;
A
B
B
bDB
@
b1
b2
::
:
bm
C
C
C;
A
B
B
cDB
@
c1
c2
::
:
cn
1
C
C
C
A
Gii.
15
v cc phng n:
1
x1 D
;
2
x2 D
2
1
x3 D
1
3
x4 D
2
2
16
Gii.
Gii.
17
18
/x2 ;
0 1g
(1.16)
x D x1 C .1
/x2
x2
19
/x2 /
D aT x1 C .1 /aT x2
b C .1 /b < b
Do x tha rng buc cho nn x cng l phng n chp nhn c. Vy,
cc im trn on ni hai phng n chp nhn c l cc phng n
chp nhn c.
ii. Theo i), x l phng n chp nhn c.
cT x D cT .x1 C .1
D cT x1 C .1
/x2 /
/cT x2
D cT x2 D cT x1
Vy cc phng n chp nhn c cng thuc mt on thng th cng
gi tr hm mc tiu.
iii. Vi x D x1 C .1 /x2 ; 0 < < 1, trn on ni hai im x1 v x2 ;
chng ta c
cT x D cT .x1 C .1
/x2 /
D cT x1 C .1
/cT x2
< cT x2 C .1
/cT x2 D cT x2
20
y
4
x1
x
z=3
x2 C
x1 B
x
b
(a)
x2 C
(b)
Hnh 1.2:
a. Ta thy xT1 D .1=2I 2/; xT2 D .2I 1=2/ l phng n chp nhn c v
im x thuc on ni hai im x1 ; x2 : im x nh bi
2
x D x1 C .1 / x2; D
3
cng l phng n chp nhn c, xem hnh 1.2a.
b. Cho hai phng n chp nhn c xT1 D .1=2I 7=3/ v xT2 D .2I 1=3/
c cng gi tr hm mc tiu l .z=3 D 3/ ; th phng n x thuc on
ni hai im x1 x2 : im x nh bi
2
x D x1 C .1 / x2; D
3
cng cng gi tr hm mc tiu l .z=3 D 3/ ; xem hnh 1.2b.
nh ngha 1.5 (Tp li). Tp S 2 Rn c gi l tp li nu vi hai
im phn bit bt k x1 v x2 thuc S th on ni hai im x1 v x2
cng nm trong tp S:
V d 1.15. Cc tp con ca R2 trong hnh 1.3 l cc tp li. Cc tp
con ca R2 trong hnh 1.4 khng phi l tp li.
nh l 1.6. Tp tt c cc phng n chp nhn c S D fxjAx D
b; x 0g ca bi ton quy hoch tuyn tnh dng chnh tc l mt tp
li.
Chng minh. Gi x1 ; x2 2 S l hai phng n chp nhn c, theo
nh l 1.4(i) th
x D x1 C .1 /x2
cng l phng chp nhn c. Do x 2 S; hay S l tp li
1.7 im cc bin
21
C
C
b
x1
x1
b
x2
A
b
x2
x2
b
B
y
(a)
(b)
y
b
x1
(c)
x1
x2
x1
x2
b
x1
x
x2
(d)
(e)
(f)
Hnh 1.3:
b
x2
x2
b
x1
x1
b
(a)
x2
b
(b)
x1
(c)
Hnh 1.4:
1.7 im cc bin
nh ngha 1.7 (T hp li). im x 2 Rn l t hp li ca r im
x1 ; x1 ; : : : ; xr trong Rn nu tn ti 1 ; 2 ; : : : ; r 0; 1 C 2 C C r D 1
sao cho x D 1 x1 C 2 x2 C C r xr :
nh l 1.8. Tp cha tt cc t hp li ca hu hn cc im trong Rn
l mt tp li.
Chng minh. Gi S l tp cha tt c cc t hp li ca r im
x1 ; x1 ; : : : ; xr trong Rn : Ly x; y 2 S
x D 1 x1 C 2 x2 C C r xr ;
r
X
i D 1;
r
X
i D 1;
i > 0
i D0
y D 1 x1 C 2 x2 C C r xr ;
0
i D0
i > 0
22
Ta thy
r
P
i D1
i C i
i D 1;
i C i
r /xr
S l tp li.
nh ngha 1.9 (im cc bin ca tp li). im x ca tp li S c
gi l im cc bin ca S nu x khng l t hp li ca hai im ca S
khc x:
C
D
E
0
Hnh 1.5:
23
ton quy hoch tuyn tnh bng cng c i s. Ta s thy vai tr quan
trng ca phng n cc bin trong vic tm phng n ti u ca hm
mc tiu thng qua nh l 1.18.
Do im cc bin rt kh xc nh bng phng php hnh hc khi bi
ton quy hoch c t ba bin tr ln. Cho nn phn ny s trnh by
phng php i s tm phng n cc bin. Cc khi nim c
trnh by trong phn ny l nghim c bn, phng n c bn,
phng n c bn chp nhn c. c th nh ngha phng
n c bn, trc ht ta xt bi ton quy hoch tuyn tnh dng chnh tc
z D cT x ! max
Vi cc rng buc
(1.17)
Ax D b
x0
(1.18)
(1.19)
Trong A l ma trn cp m n; c 2 Rn ; v b 2 Rm : t cc ct ca ma
trn A l A1; A2 ; : : : ; An : Rng buc (1.18) c vit thnh
x1 A1 C x2 A2 C C xn An D b
(1.20)
Ta c hai gi s v ma trn A W
Th nht l m n:
Th hai l ma trn A c m dng c lp tuyn tnh. Ngha l hng
ca A l m; khi trong n ct ca A s c m ct c lp tuyn tnh.
Hai gi s ny ng cho bi ton quy hoch tuyn tnh dng chnh tc
c bin i t bi ton quy hoch tuyn tnh dng chun.
1.8.1 Nghim c bn ca Ax D b
Nghim c bn ca Ax D b c xy dng nh sau:
(1) Chn tp T gm m ct c lp tuyn tnh ca A (Chn c s cho
Rm ).
24
(2) n
(1.21)
(1.22)
25
26
j D 1; : : : ; 4
Gii.
x1 A1 C x2 A2 C C xm Am D b
0
(1.23)
trong xi 0; 8i D 1; 2; : : : ; m: Khi im
0
x D .0; 0; : : : ; 0; x1 ; x2 ; : : : ; xm /
0
27
m ; u1 ; u2 ; : : : ; um /
v D .v1; v2 ; : : : ; vn
m ; v1 ; v2 ; : : : ; vm /
0
v
0
0
T (1.24) chng ta c
0 D ui C .1
0
xj D ui C .1
/vi ;
/vi ;
1i n m
1j m
(1.25)
Bi v ui ; vi v ; 1 l cc s dng cho nn ui D 0 v vi D 0 vi
i D 1; 2; : : : ; n m: u l phng n chp nhn c nn
u1 A 1 C u2 A 2 C C un A n D b
0
(1.26)
.x1
u1/A1 C .x2
u2 /A2 C C .xn
un/An D b
0
xi D vi ;
81 i m
28
Gii.
j D 1; : : : ; 4
(1.27)
29
c 1 A1 C c 2 A2 C C c k Ak D 0
(1.28)
.x1
dc1/A1
(1.29)
dck /Ak D b
(1.30)
v
w D .0; 0; : : : ; 0; x1
0
dc1; x2
dc2; : : : ; xk
dck /
xj
jcj j
cj 0
30
j D 1; : : : ; 4
Gii.
31
j D 1; : : : ; 4
x5 D .0I 4I 0I 3/
x6 D .0I 0I 4I 15/
32
1.9 Bi tp chng 1
Bi tp 1.1. Bng phng php hnh hc gii bi ton quy hoch tuyn
tnh
z D 4x1 C 3x2 ! min
Vi cc rng buc
8
< x1 C x2 6
2x C 3x2 6
: 1
x1
x2 2
x1 ; x2 0
j D 1; : : : ; 5
j D 1; 2; 3
a. Tm tt c cc phng n cc bin.
b. Tm phng n ti u.
p n:
a. Phng n cc bin xT1 D .2I 4I 0/ I xT2 D .6I 0I 8/
b. Phng n ti u xT D .2I 4I 0/
10:
Chng 2
Phng php n hnh
2.1 Phng php n hnh cho bi ton quy hoch dng chun
Xt bi ton quy hoch tuyn tnh dng chun
z D c1 x1 C c2x2 C C cn xn ! max
Vi cc rng buc
8
< a x C a x C C a x b
21 1
22 2
2n n
2
:
:
:
:
::
::
::
::
: a x C a x C C a x b
m1 1
m2 2
mn n
m
(2.1)
(2.2)
(2.3)
xj 0; j D 1; 2; : : : ; n
ta t
0
B
B
ADB
@
C
C
C;
A
B
B
xDB
@
x1
x2
::
:
xn
C
C
C;
A
B
B
bDB
@
b1
b2
::
:
bm
C
C
C;
A
B
B
cDB
@
c1
c2
::
:
cn
1
C
C
C
A
z D cT x ! max
Vi cc rng buc
(2.4)
Ax b
x0
(2.5)
(2.6)
34
< a x C C a x
CxnC2
D b2
21 1
2n n
:
:
::
::
::
: a x C C a x
CxnCm D bm
m1 1
mn n
x1 0; : : : ; xn 0; xnC1 0; : : : ; xnCm 0
(2.7)
Ax D b
x0
(2.8)
(2.9)
0
1
::
:
0
0
0
::
:
1
1
C
C
C
A
nh ngha 2.1 (Cc bin lin k). Hai im cc bin khc nhau trong
0
S c gi l lin k nu chng ch khc nhau mt cp bin c bn.
V d 2.1. Xem li v d 1.21 trang 31, cc im cc bin
.3=2I 5=2I 0I 0/ ; .3I 0I 1I 0/ ; .0I 4I 0I 3/ ; .0I 0I 4I 15/ :
2.1 Phng php n hnh cho bi ton quy hoch dng chun
35
(2.10)
(2.11)
(2.12)
36
x1
1
5
-4
x2
x3
1
1
3
0
-3
0
Bng 2.1:
x4
0
1
0
z
0
0
1
4
15
0
cj ca hm mc tiu (2.10).
2.1 Phng php n hnh cho bi ton quy hoch dng chun
37
x1
x2 xn xnC1 xnC2 xnCm z
a11 a12 a1n
1
0
0
0 b1
a21 a22 a2n
0
1
0
0 b2
::
::
::
::
::
::
:: ::
:
:
:
:
:
:
: :
am1 am2 amn
0
0
1
0 bm
c1
c2
cn
0
0
0
1 0
Bng 2.2: Bng n hnh ca phng n cc
bin ban u
2.1.2 Du hiu ti u
Tip tc, ta s tm hiu du hiu xc nh phng n cc bin trong
bng c lm hm mc tiu ti u cha?
Trong v d ny, chng ta c th tng gi tr ca
0x3
C 0x4
zD
4x1
C 3x2 C
khng c bn
c bn
38
(2.14)
c bn
j D 1; 2; 3
2.1 Phng php n hnh cho bi ton quy hoch dng chun
39
j D 1; : : : ; 4
40
2.1 Phng php n hnh cho bi ton quy hoch dng chun
41
c bn
min cj I cj < 0 D cv
Ct cha bin vo c s c gi l ct xoay
x3
x4
#
x1
1
5
-4
x2
x3
x4
1
1
0
3
0
1
-3
0
0
Bng 2.3:
z
0
0
1
4
15
0
(2.15)
42
sao cho:
(
x3 D 4 x1 0
x4 D 15 5x1 0
Gii (2.16) ta c
(2.16)
(
x1 4=1
x1 15=5 D 3
x2 D 0;
x3 D 1;
x4 D 0
x3
x4
#
x1
1
5
-4
x2
x3
1
1
3
0
-3
0
Bng 2.4:
x4
0
1
0
z
0
0
1
4
15
0
x3
x4
#
x1
1
(5)
-4
x2
x3
1
1
3
0
-3
0
Bng 2.5:
x4
0
1
0
z
0
0
1
4
15
0
2.1 Phng php n hnh cho bi ton quy hoch dng chun
43
x2
x3
x4
x3
x1
Bng 2.6:
V x1 l bin c bn mi trong dng hai ca rng buc nn:
H s ca x1 trong rng buc th hai l 1. Ta chia hai v ca
rng buc th hai cho phn t trc (l 5).
3
1
x1 C x2 C x4 D 3
5
5
(2.17)
44
x3
x1
x1
0
1
0
x2
x3
2/5
1
3/5
0
-3/5
0
Bng 2.7:
x4
-1/5
1/5
4/5
z
0
0
1
(2.20)
1
3
12
xnC1
::
:
xr
::
:
xnCm
x1
a11
::
:
ar1
::
:
am1
c1
::
:
::
:
#
xv xn xnC1
a1v a1n
1
::
::
::
::
:
:
:
:
.arv / arn
0
::
::
::
::
:
:
:
:
amv amn
0
cv
cn
0
Bng 2.8:
::
:
::
:
xnCm
0
::
:
0
::
:
1
0
z
0 b1
:: ::
: :
0 br
:: ::
: :
0 bm
1 0
Bc 1: Chn bin vo c s. Nu min cj I cj < 0 D cv th bin
xv vo c s. Ngc li, nu cj > 0 vi mi j th phng n cc
bin hin thi l phng n ti u.
Bc 2: Chn bin ra c s. Nu
br
bi
I aiv > 0 D
min
aiv
arv
th bin xr l bin ra khi c s. Ngc li, nu khng tm c bin
ra khi c s th bi ton khng c phng n ti u.
Bc 3: Lp bng n hnh mi. Ta xc nh bin xv l bin vo
v xr l bin ra khi c s. Ta lp bng n hnh mi
2.1 Phng php n hnh cho bi ton quy hoch dng chun
Xc nh phn t trc arv :
Chia dng cha phn t trc cho phn t trc.
Cc phn t dng i ct j khc ca bng c tnh
aij aiv
=arv D aij arv arj aiv =arv
aij D
arj arv
j D 1; : : : ; 4
45
46
Gii.
j D 1; 2; 3
2.1 Phng php n hnh cho bi ton quy hoch dng chun
Gii.
j D 1; 2; 3
47
48
j D 1; : : : ; 6
2.1 Phng php n hnh cho bi ton quy hoch dng chun
Gii.
49
50
Gii.
j D 1; : : : ; 6
51
j D 1; 2; 3
52
Gii.
53
(2.21)
! max
13x4 D 14
14x4 D 11
14x4 D 16
j D 1; : : : ; 4
1 0
@0 1
0 0
d1 Dd1
d3 Dd3
1 0
d2
! @0 1
3d2
0 0
1
1 1
3
2
12 17 A
1 22=5 7
1
2
5
1
12
22
1
3
17 A
35
d3 D 1=5d3
1
1 0 0 27=5 4
d1 Dd1 Cd3
! @0 1 0 16=5 3A
d2 Dd2 2d3
0 0 1 22=5 7
0
54
Bi ton lc ny l
z D 123=5x4 C 35 ! max
Vi cc rng buc
8
C 27=5x4 D 4
< x1
x2
C 16=5x4 D 3
:
x3 C 22=5x4 D 7
xj 0;
j D 1; : : : ; 4
x1
1
0
0
0
x2
0
1
0
0
x3
0
0
1
0
x4
27/5
16/5
22/5
123/5
4
3
7
35
1
2
j D 1; 2; 3
55
Bi ton lc ny l
z D 6x3 11 ! max
Vi cc rng buc
x1
3x3 D
x2 C 2x3 D
xj 0;
4
3
j D 1; 2; 3
a11x1 C C a1nxn D b1
< a x C C a x D b
21 1
2n n
2
:
:
:
:
::
::
::
::
: a x C C a x D b
m1 1
mn n
m
(2.22)
xj 0; j D 1; : : : ; xn
a11x1 C C
< a x C C
21 1
::
::
:
:
: a x C C
m1 1
My1
Mym ! max
(2.23)
a1nxn C y1
D b1
a2nxn
C y2
D b2
::
::
:
:
amnxn
C ym D bm
xj 0; j D 1; : : : ; nI yi 0; i D 1; : : : ; m
56
Gii.
j D 1; 2; 3
1
2
Gii.
57
58
2.4 Bi tp chng 2
Bi tp 2.1. Gii cc bi ton quy hoch tuyn tnh:
a. z D x1 2x2 C 2x3 ! min
Vi cc rng buc
x1 C x2
C 4x4 D 6
2x2 C x3 C 5x4 D 8
xj 0; j D 1; : : : ; 4
p n. Phng n ti u xT D .2I 4I 0I 0/ ; gi tr hm mc tiu
zD 6
b. z D 2x1 C 3x2 C x3 ! max
2.4 Bi tp chng 2
59
Vi cc rng buc
8
5x2 C x3 6
< x1
2x1 C 2x2
2x3 7
:
x1 C 2x2 C x3 5
xj 0;
j D 1; 2; 3
j D 1; : : : ; 4
p n. Phng n ti u xT D .16I 0I 0I 4/ ; gi tr hm mc
tiu z D 44:
d. z D
x1
7x2
2x3
zx4 ! max
Vi cc rng buc
x1 C 3x2 C x3 C x4 10
2x1 C 5x2 C x3 C 4x4 15
xj 0;
j D 1; : : : ; 4
p n: Phng n ti u xT D .10I 0I 0I 0/ ; gi tr hm mc
tiu z D 10:
e. z D 15x1 C 19x2 ! min
Vi cc rng buc
8
< 3x1 C x2 3
x1 C x2 2
:
3x1 C 4x2 7
x1 ; x2 0
60
j D 1; 2; 3
j D 1; : : : ; 4
j D 1; : : : ; 4
2.4 Bi tp chng 2
61
j D 1; 2; 3
62
II
III
A
B
C
1
1
2
1
2
3
3
2
1
2.4 Bi tp chng 2
63
64
Chng 3
L thuyt i ngu
3.1 V d dn n bi ton i ngu
V d 3.1. C m loi nguyn liu d tr dng sn xut ra n loi sn
phm. lm ra mt sn phm j cn aij nguyn liu i cho nh bng
sau:
HH
HH SP
NL HHH
H
1
2
::
:
m
Gi bn
x1 x2
1
2
a11 a12
a21 a22
::
::
:
:
am1 am2
c1
c2
::
:
xn
NL d tr
n
a1n
b1
a2n
b2
::
::
:
:
amn
bm
cn
66
L thuyt i ngu
y1 ; 1
y2 ; 2
::
:
ym ; m
Gi bn
x1 x2
1
2
a11 a12
a21 a22
::
::
:
:
am1 am2
c1
c2
::
:
xn
NL d tr
n
a1n
b1
a2n
b2
::
::
:
:
amn
bm
cn
Tm gi bn nguyn liu i; yi :
Ngi bn khng b thit.
Ngi mua c mua vi gi r nht.
Gii.
67
Gii.
68
L thuyt i ngu
Gii.
69
70
L thuyt i ngu
<
x1
x3
4x4
5x5
2x1 C x2 C x3
2x4
:
3x1 C 4x2
5x3 C x4
5
2
1
D 17
x1 ; x3 0I x2 2 RI x4 ; x5 0
Gii.
Gii.
71
72
L thuyt i ngu
AT y c
y0
c gii trc tip bng phng php n hnh.
Ch . Cc phn sau, ta ch xt bi ton gc dng min :
3.2 Cc nh l v i ngu
73
3.2 Cc nh l v i ngu
Cho cp bi ton gc, i ngu nh sau:
Bi ton gc (1)
Bi ton i ngu (2)
0
z D c1x1 C C cnxn ! min
z D b1 y1 C C bm ym ! max
ai1 x1 C ai 2 x2 C C ai nxn bi
yi 0
ai1 x1 C ai 2 x2 C C ai nxn bi
yi 0
ai1x1 C ai 2 x2 C C ai nxn D bi
yi 2 R
xj 0
a1j y1 C a2j y2 C C amj ym cj
xj 0
a1j y1 C a2j y2 C C amj ym cj
xj 2 R
a1j y1 C a2j y2 C C amj ym D cj
nh l 3.1 (i ngu yu). Nu xT D .x1 ; : : : ; xn / l phng n chp
nhn c ca bi ton gc v yT D .y1; : : : ; yn / l phng n chp nhn
c ca bi ton i ngu th
c1x1 C C cnxn b1y1 C C bm ym
(3.1)
i D1
n
X
ui D
vj D
j D1
Do
0
m
X
i D1
n
X
i D1
n
X
.ai1x1 C ai 2 x2 C C ai n xn
xj cj
bi /yi 0
j D1
ui C
n
X
vj D .c1x1 C C cnxn /
j D1
Ta c iu cn chng minh.
.b1 y1 C C bm ym/
74
L thuyt i ngu
1 khi k ! 1
Vy ta c iu cn chng minh.
H qu 3.3. Cho x D .x1; : : : ; xn / v y D .y1; : : : ; ym/ l phng n
chp nhn c tng ng ca bi ton gc v bi ton i ngu. Nu
gi tr hm mc tiu ca hai bi ton ny bng nhau, ngha l
c1 x1 C C cnxn D b1 y1 C C bm ym
(3.2)
3.2 Cc nh l v i ngu
75
zDz C
n
X
cj xj
m
X
di wi
i D1
j D1
zDz D
n
X
cj xj
i D1
Ta t
yi D
di ;
i D 1; : : : ; m
(3.3)
76
L thuyt i ngu
Trc ht ta chng minh yT D y1 ; : : : ; ym l phng n chp nhn
c ca bi ton i ngu. Tht vy, v
zD
n
X
cj xj D z C
n
X
cjxj
D z C
n
X
cjxj C
D z
m
X
i D1
j D1
m
X
di wi
i D1
j D1
j D1
m
X
bi yi C
n
X
. yi/ @bi
cj C
j D1
i D1
m
X
n
X
j D1
yiaij
i D1
aij xj A
xj
m
X
(3.4)
bi yi
i D1
cj D
cj
m
X
(3.5)
yiaij
i D1
i D1
yi D
bi yi cj ;
di 0;
(3.6)
j D 1; : : : ; n
(3.7)
i D 1; : : : ; m
8i
8j
(3.8)
(3.9)
3.2 Cc nh l v i ngu
77
Chng minh. Ta t
ui D .ai1x1 C ai 2x2 C C ai nxn bi /yi 0
vj D xj cj .a1j y1 C a2j y2 C C amj ym/ 0
Cho nn
m
X
i D1
n
X
ui D
vj D
n
X
i D1
n
X
.ai1x1 C ai 2 x2 C C ai n xn
xj cj
bi /yi 0
j D1
j D1
Do
0
m
X
i D1
ui C
n
X
vj D .c1x1 C C cnxn /
.b1 y1 C C bm ym/
j D1
j D 1; 2; 3
78
L thuyt i ngu
Gii.
j D 1; : : : ; 4
3.2 Cc nh l v i ngu
79
20x5 ! min
3x4 C x5
2x4
5x5
2x4 C 3x5 D
5
9
2
x1 ; x2 ; x3 0
80
L thuyt i ngu
3.2 Cc nh l v i ngu
81
Gii.
j D 1; : : : ; 3
82
L thuyt i ngu
3.3 Bi tp chng 3
Bi tp 3.1. Gii cc bi ton qui hoch tuyn tnh
a. z D 2x1 C 3x2 C 4x3 ! min
Vi cc rng buc
6x1 C 3x2 C 2x3 19
2x1 C 6x2 C 3x3 24
xj 0; j D 1; 2; 3
p n. Phng n ti u xT D .7=5I 53=15I 0/ ; gi tr hm mc
tiu z D 67=5
b. z D x1 C x2 C x3 ! min
3.3 Bi tp chng 3
83
Vi cc rng buc
8
< 6x1 C 2x2 C x3 20
x1 C 7x2 C 3x3 25
:
3x1 C x2 C 8x3 30
xj 0; j D 1; 2; 3
p n. Phng n ti u xT D .131=60I 127=60I 8=3/ ; gi tr
hm mc tiu z D 209=30
Bi tp 3.2. Cho bi ton quy hoch tuyn tnh
z D 2x1 C x2 C x3 C 3x4 ! max
Vi cc rng buc
8
2x2 C x3
D 16
< x1
x2 C 4x3 C x4 8
:
x2
2x3 C 3x4 20
xj 0;
j D 1; : : : ; 4
j D 1; : : : ; 4
84
L thuyt i ngu
x4 C x5 ! min
C x3 C 3x4
C 2x3 C x4
C 3x3
2x5 D
x5
4x5
6
4
8
x1 ; x3 ; x5 0
3.3 Bi tp chng 3
85
86
L thuyt i ngu
Chng 4
Bi ton vn ti
4.1 Bi ton vn ti cn bng thu pht
Gi s:
PP
PP
PP Thu
PP
PP
Pht
P
a1
a2
::
:
ai
::
:
am
b1
b2
bj
bn
c11 c12
c21 c22
::
::
:
:
ci1 ci 2
::
::
:
:
cm1 cm2
c1j
c2j
::
:
cij
::
:
cmj
c1n
c2n
::
:
ci n
::
:
cmn
ai D
n
X
bj
(4.1)
j D1
88
Bi ton vn ti
n
m X
X
(4.2)
i D1 j D1
Gii ta kho
n
X
xij D ai ;
i D 1; : : : ; m
(4.3)
j D 1; : : : ; n
(4.4)
j D1
xij D bj
i D1
Bng phn phi lng hng vn chuyn xij t trm pht th i n trm
thu th j thng c trnh by nh sau:
ai
bj
a1
a2
b1
b2
bj
bn
c11 c12
x11 x12
c21 c22
x21 x22
c1j
x1j
c2j
x2j
c1n
x1n
c2n
x2n
ci1
ci 2
xi1 xi 2
cij
xij
ci n
xi n
cm1 cm2
xm1 xm2
cmj
xmj
cmn
xmn
::
:
ai
::
:
am
Ma trn
1
x11 x12 x1n
Bx
C
B 21 x22 x2n C
x D B ::
::
:: C
@ :
:
: A
xm1 xm2 xmn
(4.5)
89
ai bj
0;
m
P
ai
(4.6)
8i; j
i D1
n
n
X
ai bj
ai X
bj D ai ;
D m
xij D
m
P
P
j D1
j D1
ai
ai j D1
n
X
i D1
(4.7)
j D 1; : : : ; n
(4.8)
i D1
m
m
X
ai bj
bj X
xij D
ai D bj ;
D m
m
P
P
i D1
i D1
ai
ai i D1
m
X
i D 1; : : : ; m
i D1
i D1
n
m X
X
cij xij 0
(4.9)
i D1 j D1
90
Bi ton vn ti
91
92
Bi ton vn ti
b
bj
30
40
80 1 30 5
7
45 5
55 12
50
7
4
40
60
2
35
15
9
6
50
10
bj
40
100
80 1 40 2
4
70 2
100 4
60
4
5
1
2
100
40
20
50
3
1
5
50
93
loi dng i; bj D bj ai
<ai
(4.10)
xij D minfai I bj g D bj
loi ct j; ai D ai bj
:
ai D bj loi dng i ct j
Gii.
bj
30
40
50
60
80 1
45 5
55 12
94
Bi ton vn ti
bj
30
40
50
60
80 1
45 5
55 12
Gii.
95
Gii.
bj
30
40
50
60
80 1
45 5
55 12
96
Bi ton vn ti
bj
40
100
80 1 40 2
4
70 2
100 4
60
4
5
1
2
100
40
20
50
3
1
5
50
97
bj
40
100
60
1 chn
50
80 1 40 2 0 4 40 3
5
4
1
70 2
20 50
5
1
2
100 4
100
Thut ton quy khng cc ph thc hin nh sau: Ln lt cng vo
cc cc ph dng 1; : : : ; m mt lng r1 ; : : : ; rm v vo ct 1; : : : ; n mt
lng s1 ; : : : ; sn sao cho tng cc ph trn cc chn bng khng.
V d 4.11. Quy khng cc ph cc chn ca bng vn ti.
ai
bj
30
40
80 1 30 5
7
45 5
55 12
ri
7
4
40
60
2
35
15
9
6
50
10
sj
1
5
Gii.
50
30
12
40
2
35
15
9
6
50
10
98
Bi ton vn ti
bj
30
80
40
50
60
30
50
45
35
55
40
10
15
cij D ri C sj C cij
th ta c bi ton mi c cng phng n ti u vi bi ton c.
Nhn xt. Theo nh l 4.10, bi ton vn ti vi phng n cc bin
ai
bj
30
40
80 1 30 5
7
45 5
55 12
50
7
4
40
60
2
35
15
9
6
50
10
bj
30
40
80 0 30 9
4
45 -3
55 5
40
50
60
10
35
15
-2
50
10
99
bj
30
40
50
60
80 1 30 5 40 7 10 2
9
7
4
45 5
40
5
3
6
55 12 2
55
Gii.
100
Bi ton vn ti
bj
30
40
80 1 20 5
45 5 10 7
55 12 2
Gii.
50
7
4
40
60
2
35
15
9
6
60
101
Lng iu chnh q D min xij j.i; j / c du (-)
Phng n cc bin mi:
8
<xij C q
xij D xij q
:
xij
c du (+)
c du (-)
khng c du
(4.11)
bj
30
50
90 3 30 2
1
70 4
40 7
80
5
50
3
2
20
20
40
40
1
6
40
102
Bi ton vn ti
bj
25
10 5
25
3
10
5
30 7 25 6 5 8
2
2
20 3
20
10
103
104
Bi ton vn ti
ai
Gii.
bj
50
40
70
80 5
12
20 7
11
60 4
105
m
X
i D1
ai
n
X
bj ;
ci nC1 D 0;
i D 1; : : : ; m
j D1
106
Bi ton vn ti
hng l
amC1 D
n
X
bj
m
X
ai ;
cmC1i D 0;
j D 1; : : : ; n
i D1
j D1
Gii.
bj 100
65
95
80 7
70 3
150 9
107
4.5.2 Bi ton vn ti c cm
y l bi ton vn ti m v mt l do no c mt ni pht khng th
chuyn ch hng n mt ni nhn no c. gii quyt vn
ny chng ta cho cc ph l M; vi M l s dng rt ln, ln hn
bt k s no cn so snh. Sau chng ta gii nh nhng bi ton
trnh by trn.
V d 4.18. Gii bi ton vn ti vi hai cm cho nh sau:
ai
bj 100
80 6
65
5
70 10
150 9
95
40
11
10
108
Gii.
Bi ton vn ti
4.6 Bi ton vn ti cc i cc ph
109
4.6 Bi ton vn ti cc i cc ph
Bc 1. Thnh lp phng n cc bin bng phng php cc i cc
ph, chng ta phn phi lng hng nhiu nht vo c cc ph
ln nht.
Bc 2. Xt xem phng n cc bin hin thi ti u hay cha bng
thut ton quy khng cc ph chn.
Nu cij 0 vi mi .i; j / th phng n cc bin hin thi l
phng n ti u, thut ton kt thc.
0
Gii.
bj
70
55
85
60
90 6
11
10
80 10
100 9
110
4.7 Bi tp chng 4
Bi tp 4.1. Gii bi ton vn ti
Bi ton vn ti
4.7 Bi tp chng 4
111
ai
bj
30
50
80
40
90 3
70 4
40 7
p n: Phng n ti u
0
1
30 20 0 40
x D @ 0 30 40 0 A ;
0 0 40 0
z D 400
bj
40
100
60
50
80 1
70 2
100 4
p n: Phng n ti u
0
1
20 60 0 0
x D @20 0 0 50A ;
0 40 60 0
z D 390
bj
20
30
45
50
40 5
11
30 6
12
55 8
10
112
Bi ton vn ti
p n: Phng n ti u
0
1
0 0 40 0
x D @20 5 5 0 A ;
0 25 0 30
z D 930
sj
45
100
50
70
16
15
100 10
17
85 12
14
10
p n: Phng n ti u
0
1
0 10 0 60
x D @45 5 50 0 A ;
0 85 0 0
60
11
13
z D 2995
bj
40
45
90 4 25 5
1
65 5
60
7
45
65
2
20
65
10
3
6
55 1115 2
40
a. Tnh cc ph vn chuyn ca phng n ny, chng minh phng
n cc bin cho khng phi l phng n ti u.
b. Xut pht t phng n trn hy xy dng mt phng n mi tt
hn (ch cn mt phng n mi tt hn).
Bi tp 4.6. Mt nh my ch bin tht, sn xut ba loi tht: b, ln,
cu, vi tng lng mi ngy l 480 tn b; 400 tn ln; 230 tn cu.
Mi loi u c th bn c dng ti hoc nu chn. Tng lng cc
4.7 Bi tp chng 4
113
B
Ln
Cu
Ti
Nu chn
8
4
4
11
7
9
Nu chn
Ngoi gi
14
12
13
Mc ch ca nh my l tm phng n sn xut lm cc i li
nhun. Hy tm phng n ti u.
114
Bi ton vn ti