You are on page 1of 3

TRK SYAS HAYATI VE TRKYEDE SYASAL KMLK OLUUMU Trkiyede siyasal kimlik oluum srecini daha iyi anlayabilmemiz

iin Trkiye Cumhuriyetinin kuruluundan gnmze Trk Siyasi Hayat hakknda bilgi sahibi olmamz faydal olacaktr.Trk Siyasi Hayatn ksaca zetlememiz gerekirse,temelde 8 blmden olumaktadr.Bunlar ; -Kurtulu Dnemi (1919-1923) -Tek Parti Dnemi(1923-1950) -1950li yllar (ok Partili Dnem) -1960l yllar -1970li yllar -1980li yllar -1990l yllar -2000li yllardr. Kurtulu Dnemi , Trkiye Cumhuriyetinin kurulma srecini oluturur.Kurtulu Sava ve daha sonra imzalanan Lozan Antlamas ve Saltanatn kaldrlmasnn ardndan 29 Ekim 1923te Trkiye Byk Millet Meclisinin Cumhuriyeti ilan etmesi ile son bulur. Tek Parti Dneminin,ilk evresi olan 1923-1938 yllar arasnda bir ok inklap gerekletirilmitir ve Trkiye Cumhuriyetinin sistematik yaps oluturulmaya balanmtr.kinci evresi olan 1938-1950 yllar ise gnmzde daha ok Milli ef Dnemi olarak bilinmektedir.Bu dnemde 2.Dnya Savandan kanmak iin alnan nlemler eitli toplumsal ve mali skntlara yol amtr ve gnmzde bu toplumsal alg Trk Siyasetine miras kalmtr. 1950li yllarda,Trkiye ok partili siyasal yaama gemitir.Seimleri kazanan Demokrat Parti 10 yllk bir dnemde(1950-1960)ard arda 3 defa iktidar olmutur.Dnemin en nemli olay ise Kore Savadr.27 Mays 1960 darbesi ile dnem sona ermitir. 1960l yllar , 27 Mays Darbesi ve darbenin Trk Siyasi Hayatna etkileri ile geen bir dnemdir. 1970li yllara gelindiinde ise dnemin en nemli olaylar 12 Mart Muhtras ve Kbrs Bar Harekatdr.Bu dnemde Milli Cephe Hkmetleri ve Ecevit Hkmetleri kurulmutur.Dnem 12 Eyll 1980 darbesi ile sona ermitir. 1980li yllara gelindiinde ne kan olaylar 24 Ocak Kararlar ve 12 Eyll 1980 askeri darbesidir.Ayrca bu dnem iinde, gnmzde halen faaliyet gsteren blc terr rgt PKK,1984 ylnda kurulmutur. 1990l yllar, Trk Siyasetinin inili kl grafikler gsterdii bir dnemdir.Bu dnemde gvenlik n plana km ve PKK ile mcadele siyasetin temel amac haline gelmitir.Dier bir yandan ykselen muhafazakarlk beraberinde 28 ubat srecini getirmitir.

2000 ylndan gnmze kadar olan srete yaplan 2002,2007 ve 2011 seimlerinden Adalet ve Kalknma Partisi birinci kmtr ve gnmzde iktidarn srdrmektedir. Bu bilgiler nda gnmzde Trkiyede siyasal kimlik oluum srecini ve siyasal alglar deerlendirelim. Trkiyede siyasal kimlik oluumunu iki temelde ele alabiliriz.Bunlar bireysel katlm sreci ve kltrel alglarn siyasete etkisidir. Trkiyede bireylerin siyasete katlm sreci genelde 15 ila 17 ya arasnda balamaktadr.Siyasal bir kimlik oluturma gereksinimi yaayan birey politik bir aray iine girmektedir.Bu srete ilk aamada yaam alan(aile,okul,arkada evresi vb.) dahilindeki gr bireyce benimsenmektedir.Gnmzde maalesef bireylerin byk ounluu hibir aratrma yapmadan , farkl politik bak alarna kendisini kapatarak, ilk edindii siyasal kimlii kr krne savunmaktadr.Bireylerin dier bir ksm zaman iinde belirli bir siyasal birikime kavutuunda daha rasyonel tercihler yapabilmektedirler.Dier taraftan lkemizde 1980 darbesi sonras oluan depolitizasyon sreci ile zellikle genler siyasetten uzaklatrlmtr ve lkemizde siyasetin i dinamiklerine,dnya genelinde gelien olaylara ilgisiz ve bihaber nesiller yetitirilmektedir. Bu sistemde politika reten,aktif politikaya katlan,eletiriye ak ve analitik dnce yetisine sahip nesillerin yetitiini sylemek ar iyimser bir dnce olacaktr. Bunun en somut rnei hepimizin duyduu aman olum/kzm siyasete bulamatemennisidir. Trkiyede siyasal kimlik oluumunda kltrel alglar ok nemli bir yer tutmaktadr.Bu konuyu rneklerle aklayalm.Aratrmalara bakldnda genel olarak bayan semenlerin babalarnn sahip olduu siyasal akm destekledii grlmektedir.lkemizin dousunda bulunan airet kltrnde bireysel bir hak olan oy kullanmann yerini ounlukla airet liderinin istedii partiye oy verme durumu almtr.Dier bir yandan bireylerin yaad ehirde/blgede hakim olan toplumsal yap bireyin siyasi tercihlerini ve siyasi yaamn etkilemektedir. Tm bu bilgiler bize gsteriyor ki aslnda lkemizde siyaset bir ok deikenden etkilenen bilinsiz bir yapdadr.Peki ne yapmal? Toplumlarn geliimi bireylerin geliimi ile balar.Her konuda olduu gibi siyaset konusunda da geliimin en temel yolu eitimdir.Bireyler demokrasi ve hukuk alannda ok kk yata iyi bir eitime tabi tutulmaldr.Oslo Katliamn gerekletiren ok kltrllk kart ar sac Anders Behring Breivikin yapt saldrnn genlerin demokrasi ve hukuk eitimi ald genlik kampna olmas tesadf deildir.Trkiyede domu bym ve Trk eitim sisteminde yetimi bir birey olarak aldm ilk hukuk dersi niversitenin ilk ylndayd.Peki ya niversiteye eitli sebeplerden gelemeyenler? Hukuk eitimi mfredata uygun hale getirilerek ilkokuldan itibaren bireylere verilmelidir.Ali ata bakarken ayn Ali haklarn da bilmelidir.Kademeli olarak hukuk eitimini alan bireyler toplumsal ve siyasal olaylara daha yatkn ve ilgili yetiecektir.Bireysel geliim toplumsal geliimi beraberinde getirecektir.Bu tarz bir toplumsal geliim siyaseti daha gvenilir,aklc ve pragmatik olmaya ynlendirecektir. Dedenizin,babanzn ve sizin tandnz koltuk sevdals politikaclarn,kr krne bir siyasi akm savunan bireylerin,tahammlszln ve suni siyasetin olmad bir Trkiye gnmzden ok daha iyi olmaz myd? Ne dersiniz ? Ahmet Ate

You might also like