You are on page 1of 182

ideSTATK IDS/NC 99

Integrated Design System

NDEKLER
NDEKLER ............................................................................................................................ 3 BLM 1 PROJE NASIL YAPILIR......................................................................................... 11 Yaplacak Projenin Bilgileri .................................................................................................... 11 Proje, Kat ve Obje Parametreleri ........................................................................................... 11 Proje Genel .......................................................................................................................... 11 Kat Genel ............................................................................................................................. 12 Parametre ............................................................................................................................ 12 Kat Objeleri ............................................................................................................................ 12 Aks ....................................................................................................................................... 12 Kolon .................................................................................................................................... 13 Kiri ...................................................................................................................................... 14 Deme................................................................................................................................ 15 Kat Kopyalama....................................................................................................................... 17 Donat Seimi......................................................................................................................... 17 Analiz ..................................................................................................................................... 17 Deme Analizi .................................................................................................................... 17 Analiz+Betonarme................................................................................................................ 18 Betonarme.............................................................................................................................. 18 Temel Objeleri........................................................................................................................ 19 Srekli Temel ....................................................................................................................... 19 Tekil Temel .......................................................................................................................... 19 Ba Kirii .............................................................................................................................. 19 Temel Analizi.......................................................................................................................... 20 izimler .................................................................................................................................. 20 Plan Ayarlar ........................................................................................................................ 20 Plan llendirme Ayarlar .................................................................................................. 20 Kalp Plan............................................................................................................................ 20 Kolon Aplikasyon Plan ........................................................................................................ 20 Temel Aplikasyon Plan ....................................................................................................... 21 Alm Ayarlar...................................................................................................................... 21 Kiri Almlar ...................................................................................................................... 21 Rapor ..................................................................................................................................... 21 BLM 2 TEMEL KONULAR................................................................................................. 22 Genel...................................................................................................................................... 22 Yeni Proje ............................................................................................................................ 22 Komut ve Bilgi Girii............................................................................................................. 22 Sa Tu Mens.................................................................................................................. 22 Kat Oluturma Ve Kat Genel Ayarlar .................................................................................. 25 Proje izimleri...................................................................................................................... 25 izim Snrlar ...................................................................................................................... 26 Obje Seimi.......................................................................................................................... 26 Seme Uzakl.................................................................................................................... 26 Genel Obje Edit.................................................................................................................... 26 Undo..................................................................................................................................... 27 Lokal Undo........................................................................................................................... 27 Redo..................................................................................................................................... 28 Projeyi Kapat........................................................................................................................ 28 k ..................................................................................................................................... 28 Destek Komutlar ................................................................................................................... 28 Orta Nokta............................................................................................................................ 28 En Yakn Nokta .................................................................................................................... 28 U Nokta .............................................................................................................................. 29 Kesiim................................................................................................................................. 29 Obje Bul ............................................................................................................................... 29 3

indekiler Obje Trim Yntemi ............................................................................................................... 29 izim Yardmclar.................................................................................................................. 29 Dik ........................................................................................................................................ 29 Kilitleme................................................................................................................................ 30 Izgara ................................................................................................................................... 30 Izgara Aralklar Ayarlar ...................................................................................................... 31 Kontur izgileri..................................................................................................................... 31 Kontur Hesapla .................................................................................................................... 31 Dm Noktas Gster ........................................................................................................ 31 Koordinat Kutusu ................................................................................................................. 31 Global Koordinatlar .............................................................................................................. 33 Lokal Koordinatlar ................................................................................................................ 33 Lokal Nokta Tanmla ............................................................................................................ 33 Hepsini Se .......................................................................................................................... 34 Hibirini Seme .................................................................................................................... 35 Seimi Ters evir................................................................................................................. 35 Referans Tanmlama ............................................................................................................. 35 Dik Referans ........................................................................................................................ 35 Paralel Referans .................................................................................................................. 36 Bir Kattaki Objelerin Dier Katlara Kopyalanmas ................................................................. 37 Hzl Kopyalama................................................................................................................... 37 Kattan Kata Yaptr............................................................................................................. 37 BLM 3 KAT OBJELER ..................................................................................................... 38 Aks ......................................................................................................................................... 38 Aks Ayarlar.......................................................................................................................... 38 Aks izimi ............................................................................................................................ 38 Aks Bildirim .......................................................................................................................... 38 Bir Akstan Belirli Bir Mesafede Aks Tretmek ..................................................................... 39 Aks Offset ............................................................................................................................ 39 Klonla le Aks Tretmek ....................................................................................................... 39 Aks Snr.............................................................................................................................. 40 Aks Tanmla ......................................................................................................................... 40 Akslarn Tipleri ve Bak Ynleri .......................................................................................... 40 izilen Aksn Ayarlarn Deitirmek.................................................................................... 41 Kolon ...................................................................................................................................... 42 Kolon izimi ......................................................................................................................... 42 Keye Yanak Kolon......................................................................................................... 42 Kenara Yanak Kolon ......................................................................................................... 43 Ortalanm Kolon ................................................................................................................. 43 Dikdrtgen Kolon ................................................................................................................. 44 Kolon Ayarlar ...................................................................................................................... 44 Daire Kolon .......................................................................................................................... 44 Yarm Daire Kolon Tanm ................................................................................................... 45 Poligon Kolon....................................................................................................................... 46 Yeni Bir Poligon Kolon Oluturmak...................................................................................... 47 Poligon Kolona Dntr ..................................................................................................... 48 Kolon Bildirim ....................................................................................................................... 48 Kolon Girerken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar ............................................................. 49 Kolon Boyutlar..................................................................................................................... 49 Kolon Trimle......................................................................................................................... 50 Panel (Bodrum evre Perdesi) .............................................................................................. 51 Panel .................................................................................................................................... 51 Panel Ayarlar ...................................................................................................................... 51 Panele Dntr .................................................................................................................. 51 Panel Bildirim ....................................................................................................................... 52 Kiri ........................................................................................................................................ 52 Kiri Ayarlar......................................................................................................................... 52 Kiri izimi ........................................................................................................................... 52 Kiri Girerken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar ............................................................... 53 4

indekiler Kiriin Farkl Dorultudan Kolona Balanmas .................................................................... 54 Basit Kiri Tanmlamak ........................................................................................................ 56 Panel zerinde Kiri Tanmlamak ....................................................................................... 57 Kirie Dntr .................................................................................................................... 57 Bir Kiriin Sehim Deerine Baklmas .................................................................................. 57 Kirilerde Duvar Yklerinin Ayarlanmas ............................................................................. 58 Konsollar .............................................................................................................................. 59 Deme.................................................................................................................................. 60 Deme (Statik) ................................................................................................................... 60 Deme Ayarlar .................................................................................................................. 60 Deme Boluu.................................................................................................................. 60 Deme Kenar .................................................................................................................... 61 Deme Yazs Ta............................................................................................................. 62 Deme Yk Ayarlar ......................................................................................................... 63 Noktasal Deme Yk ....................................................................................................... 63 izgisel Deme Yk......................................................................................................... 63 Betonarme Hesap Aks ........................................................................................................ 64 Betonarme Hesap Aks Edit................................................................................................. 64 Betonarme Hesap Aks Sil ................................................................................................... 64 Nervr .................................................................................................................................... 64 Nervr .................................................................................................................................. 64 Kaset ...................................................................................................................................... 65 Kaset .................................................................................................................................... 65 BLM 4 TEMEL OBJELER.................................................................................................. 67 Tekil Temel............................................................................................................................. 67 Tekil Temel Ayarlar ............................................................................................................. 67 Tekil Temel izimi................................................................................................................ 67 Srekli Temel ......................................................................................................................... 68 Srekli Temel izimi ............................................................................................................ 68 Srekli Temel Ayarlar.......................................................................................................... 68 Radye Temel.......................................................................................................................... 68 Radye Demesi.................................................................................................................. 68 Radye Deme Kenar......................................................................................................... 69 Ba Kirii ................................................................................................................................ 69 Ba Kirii Ayarlar ................................................................................................................ 69 Ba Kirii izimi ................................................................................................................... 69 BLM 5 ANALZ................................................................................................................... 70 Geometri Kontrol .................................................................................................................. 70 Donat Seimi......................................................................................................................... 71 Deme Analizi ...................................................................................................................... 71 Analiz+Betonarme.................................................................................................................. 72 Nokta Deplasmanlar ............................................................................................................. 72 Temel Analizi.......................................................................................................................... 72 BLM 6 BETONARME......................................................................................................... 73 Deme Donatlar ................................................................................................................. 73 Kiri Donatlar........................................................................................................................ 73 Nervr Donatlar.................................................................................................................... 73 Kaset Donatlar ..................................................................................................................... 73 Kolon Donatlar ..................................................................................................................... 74 Panel Donatlar ..................................................................................................................... 74 Srekli Temel Donatlar ........................................................................................................ 74 Tekil Temel Donatlar............................................................................................................ 74 Ba Kirii Donatlar ............................................................................................................... 74 Radye Demesi Donatlar ................................................................................................... 75 Filtre Olanaklar...................................................................................................................... 75 Kiri Donatlarnda Filtre ...................................................................................................... 75 Srekli Temel Donatlarnda Filtre ....................................................................................... 76 5

indekiler Kolon Donatlarnda Filtre .................................................................................................... 77 BLM 7 ZM ...................................................................................................................... 78 3 Boyutlu Tayc Sistem ...................................................................................................... 78 Grafik Sunum ......................................................................................................................... 78 Deme Kuvvetleri............................................................................................................... 78 Kiri Ykleri .......................................................................................................................... 78 Tekil Temel Deplasmanlar .................................................................................................. 78 Ayarlar.................................................................................................................................... 79 Plan Ayarlar ........................................................................................................................ 79 Plan llendirme Ayarlar .................................................................................................. 79 Alm Ayarlar...................................................................................................................... 79 Planlar .................................................................................................................................... 79 Kalp Plan Kesiti.................................................................................................................. 79 Kalp Plan............................................................................................................................ 80 Kolon Aplikasyon Plan ........................................................................................................ 80 Temel Aplikasyon Plan Kesiti ............................................................................................. 80 Temel Aplikasyon Plan ....................................................................................................... 80 Almlar ve Detaylar .............................................................................................................. 80 Kiri Almlar ...................................................................................................................... 81 Nervr Almlar .................................................................................................................. 81 Kaset Almlar.................................................................................................................... 81 Perde Detaylar .................................................................................................................... 81 Kolon Dey Almlar......................................................................................................... 81 Kiri Mesnet Detaylar.......................................................................................................... 82 Kolon-Kiri Birleim Yatay Kesidi......................................................................................... 82 Temel Kiri Almlar ........................................................................................................... 82 Tekil Temel Detaylar ........................................................................................................... 82 Ba Kirii Almlar.............................................................................................................. 82 Donat..................................................................................................................................... 83 Etriye iz.............................................................................................................................. 83 iroz iz............................................................................................................................... 83 BLM 8 RAPOR ................................................................................................................... 84 A2-A3 Tr Dzensizliklerin Kontrol .................................................................................... 84 Ynetmelik Ve Geometrik Uygunluk Kontrol........................................................................ 86 Eleman Baznda Rapor.......................................................................................................... 87 Semeli Raporlar.................................................................................................................... 88 Metraj ..................................................................................................................................... 88 BLM 9 3.BOYUT GRNTLER..................................................................................... 89 Perspektif ............................................................................................................................... 89 Open GL Render.................................................................................................................... 89 Render ................................................................................................................................... 90 Kamera Yolu Tanmla ............................................................................................................ 90 Animasyon ............................................................................................................................. 91 Grntleyici .......................................................................................................................... 91 Kamera................................................................................................................................... 91 Kamera Ayarlar ................................................................................................................... 91 Kamera Tanmla .................................................................................................................. 91 Ik.......................................................................................................................................... 92 Spot Ik Kayna................................................................................................................. 92 Spot Ik Kayna Ayarlarn Deitirmek: .......................................................................... 92 Ynlendirilmi Ik Kayna.................................................................................................. 92 Noktasal Ik Kayna .......................................................................................................... 93 Noktasal Ik Kayna Ayarlarn Deitirmek:..................................................................... 93 Noktasal Ik Kayna Oluturduktan Sonra Ayarlarn Deitirmek: .................................. 93 BLM 10 KAYIT LEMLER............................................................................................... 94 Projeyi Kayt Etmek................................................................................................................ 94 6

indekiler Projeyi Yeni simle Kaydet ..................................................................................................... 94 Ayarlar Kaydet....................................................................................................................... 94 Animasyon Kaydet ................................................................................................................. 94 Dxf Olarak Kaydet .................................................................................................................. 95 Bmp Olarak Kaydet................................................................................................................ 95 BLM 11 YKLEME LEMLER ........................................................................................ 96 Yeni Proje............................................................................................................................... 96 Proje Ykle............................................................................................................................. 96 Bmp Ykle.............................................................................................................................. 96 Ayarlar Ykle......................................................................................................................... 96 BLM 12 KATMAN .............................................................................................................. 97 Katman Ayarlar ..................................................................................................................... 97 Obje Katman Deitir ............................................................................................................ 98 BLM 13 LKEL OBJELER ................................................................................................. 99 Tek izgi ................................................................................................................................ 99 Srekli izgi ........................................................................................................................... 99 Drtgen izgi ......................................................................................................................... 99 ember ................................................................................................................................ 100 Yay ....................................................................................................................................... 100 Eriler................................................................................................................................... 100 Yaz ...................................................................................................................................... 101 Yaz Tipi Ayarlar.................................................................................................................. 101 lkel Obje Ayarlar................................................................................................................. 101 lkel Obje izgi Tipi .............................................................................................................. 102 lkel Obje Renkleri ................................................................................................................ 102 BLM 14 K BOYUT LEMLER ..................................................................................... 103 ki Boyuta Aktar .................................................................................................................... 103 Trim ...................................................................................................................................... 103 Simetri .................................................................................................................................. 104 Uzat...................................................................................................................................... 104 Offset.................................................................................................................................... 104 lekle ................................................................................................................................. 105 lekle(Referans) ................................................................................................................ 105 Fillet...................................................................................................................................... 105 Fillet Ayarlar ........................................................................................................................ 105 Chamfer ............................................................................................................................... 106 Chamfer Ayarlar .................................................................................................................. 106 Break.................................................................................................................................... 107 Teet .................................................................................................................................... 107 BLM 15 ZM YAZICIYA/ZCYE GNDERMEK ...................................................... 108 Kalem Kalnlklar ................................................................................................................. 108 izdir .................................................................................................................................... 108 BLM 16 KOPYALAMA LEMLER ................................................................................ 109 Kopyala ................................................................................................................................ 109 Kattan Kata Yaptr ............................................................................................................. 109 Dosyaya Kopyala ................................................................................................................. 109 Kontur Kopyala..................................................................................................................... 110 Dosyadan Yaptr ............................................................................................................... 110 Kontur Yaptr ..................................................................................................................... 110 Obje oalt .......................................................................................................................... 110 Klonla ................................................................................................................................... 111 BLM 17 DM NOKTASI LEMLER......................................................................... 112 Gelimi Yakalama .............................................................................................................. 112 7

indekiler Dm Noktas Gster ........................................................................................................ 114 Dm Noktas Rengi.......................................................................................................... 114 Dm Noktas Ta ............................................................................................................ 114 Dm Noktas Dndr ....................................................................................................... 114 Dm Noktas Kilitlenme.................................................................................................... 115 Dm Noktas Yarap...................................................................................................... 115 Dm Noktas Atlama Faktr........................................................................................... 115 Bo Dm Noktalarn Sil................................................................................................... 116 BLM 18 GRNT.......................................................................................................... 117 Zoom izim .......................................................................................................................... 117 Zoom Hepsi.......................................................................................................................... 117 Zoom Pencere...................................................................................................................... 117 Zoom Geri ............................................................................................................................ 117 Zoom Seim ......................................................................................................................... 118 Pan....................................................................................................................................... 118 Yeniden iz.......................................................................................................................... 118 Yeniden Olutur ................................................................................................................... 118 BLM 19 EDTLEME OLANAKLARI................................................................................. 119 Sil ......................................................................................................................................... 119 Ta ...................................................................................................................................... 119 Dndr ................................................................................................................................. 119 U Noktas Edit .................................................................................................................... 120 Yaz Deitir......................................................................................................................... 120 st ste ............................................................................................................................... 120 Yan Yana ............................................................................................................................. 120 konlar Dzenle ................................................................................................................... 120 Hepsini Kapat....................................................................................................................... 120 Hepsini A ............................................................................................................................ 121 erik..................................................................................................................................... 121 Obje Adlandr ....................................................................................................................... 121 Bilgi Al .................................................................................................................................. 121 Alan ve evre....................................................................................................................... 121 Uzaklk ................................................................................................................................. 121 Objeden Ayarlar Al.............................................................................................................. 122 BLM 20 SIKA SORULAN SORULAR ........................................................................... 123 Teknik Servis........................................................................................................................ 143 BLM 21 PROGRAMIN DAYANDII TEORK ESASLAR ............................................... 144 Teorik Esaslar ...................................................................................................................... 144 BLM 22 PROGRAMIN 1997 DEPREM YNETMELNE UYUMLULUU .................. 148 BLM 23 IKTILARDA KULLANILAN SMGELER VE AIKLAMALARI ....................... 152 1. Yap Uzay ereve Eleman Bilgileri .............................................................................. 152 2. Kat Edeer Yatay Kuvvetleri ve Genel Bilgileri............................................................ 152 3. Dinamik Hesap............................................................................................................... 154 4. Katlara Etkiyen Yatay Ykler ......................................................................................... 155 5. Dm Noktas Deplasmanlar...................................................................................... 155 6. Kat Deplasmanlar ......................................................................................................... 156 7. Elemanlarn U Kuvvetleri.............................................................................................. 156 8. Greli Kat telemelerinin Snrlandrlmas ................................................................... 157 9. kinci Mertebe Etkileri..................................................................................................... 157 10. A1 Burulma Dzensizlii .............................................................................................. 158 11.A2-A3 Dzensizlii Kontrol ......................................................................................... 159 12. A4 Tayc Sistem Eleman Eksenlerinin Paralel Olmamas ....................................... 159 13. B1 Komu Katlar Aras Dayanm Dzensizlii............................................................. 160 14. B2 Komu Katlar Aras Rijitlik Dzensizlii................................................................. 161 8

indekiler 15. B3 Tayc Sistemin Dey Elemanlarnn Sreksizlii .............................................. 162 16. R Katsaysnn Seim Nedeni ...................................................................................... 162 17. Hesap Ynteminin Seim Nedeni ............................................................................... 162 18. Vis/Vik Oranlar ............................................................................................................ 162 19. Demelerin Statik Betonarme Sonular ve Donatlar .............................................. 163 20. Kirilerin Yk Bilgileri ve Ankastrelik Tesirleri .............................................................. 164 21. Kirilerin Betonarme Hesap Sonular......................................................................... 164 22. Kirilerin Donatlar....................................................................................................... 164 23. Deprem Ynetmelii Kiri Tahkikleri............................................................................ 165 24. Kolonlarn Betonarme Hesap Sonular ...................................................................... 166 25. Kolonlarn Donatlar .................................................................................................... 167 26. Deprem Ynetmelii Kolon Tahkikleri.......................................................................... 167 27. Kolon Kiri Birleim Blgelerinin Kesme Gvenlii...................................................... 169 28. Panellerin Tasarm Eilme Momentleri........................................................................ 170 29. Panellerin Betonarme Hesap Sonular ve Donatlar ................................................. 170 30. Radye Demeleri Statik-Betonarme Sonular ve Donatlar..................................... 171 31. Temellere Gelen Kolon Ykleri .................................................................................... 171 32. Tekil Temel Statik-Betonarme Sonular ve Donatlar................................................ 171 33. Srekli Temellerin Statik Hesap Sonular .................................................................. 172 34. Srekli Temel Kirilerinin Donatlar............................................................................. 172 BLM 24 TM KOMUTLAR .............................................................................................. 173 DZN...................................................................................................................................... 183

10

BLM 1 PROJE NASIL YAPILIR


Yaplacak Projenin Bilgileri
Bu rnekte, basit bir sistemle temel unsurlarn anlatlmas hedeflenmitir. Aks, kolon, kiri, deme, tekil ve srekli temel datalarnn girilmesi ve izimlerinin alnmas anlatlacaktr. Projenin kalp plan ve kat ykseklikleri ekildeki gibidir.

Projeye balamadan nce yeni proje komutuyla bir proje an.

Proje, Kat ve Obje Parametreleri


Proje Genel
Bildirim mensnden Proje Genel satrn tklayn. Proje Genel dialou alacaktr. Bu dialogta; deprem, yk gvenlik,dinamik, beton, elik ve dier isimli balklar(sekmeler) altnda, projenin genelini kapsayacak parametreler dzenlenebilir. Ayrntl bilgi iin, mouse imlecini yazlarn zerine getirerek, mouseun sa tuuna basn. bu nedir yazsn tklayn . Bu nedir(whats this help) yardm ekrana gelecektir. Deprem sekmesini tklayn. Tayc davran katsaysn(R) deilse, 8 yapn. Deprem blgesini 1.blge sein. Deprem yk belirleme yntemini mod birletirme yntemi olarak sein. Sneklilik dzeyi yksek olsun. Dier sekmesini tklayn. simlendirme grubundaki K101, ve rapor almadan nce projede ynetmelik ve geometrik uygunluk kontrol yap satrlarn, iaretli deilse iaretleyin. Tamam 11

Proje Nasl Yaplr butonunu tklayarak dialou kapatn.

Kat Genel
1. Bildirim mensnden Kat Genel satrn tklayn. Kat Genel Ayarlar dialou alacaktr. 2. Proje Ad satrna rnek1 Projesi yazn. 3. Yukar ekle butonunu tklayn. Mevcut zemin kat zerinde bir kat daha alacaktr. Katlarn varsaylan ykseklik deerleri 2.80 metredir. 4. Srayla, 2.80 yazlarn ift tklayn ve 3 yazn. Bu ilem kat yksekliklerinin 3 metre olarak tariflenmesini salayacaktr. 5. Hepsini A butonunu tklayn. Kat Genel Ayarlar kapanacak ve btn katlar alacaktr. Pencere mensnden Yan Yana satrn tklayn. 6. Zemin Kat Tavan penceresini, Zemin Kat Tavan yazsn ift tklayarak bytn.

Parametre
Bildirim mensnde, Parametre satr altnda kan alt mende, Deme, Kiri, Nervr-Kaset, Kolon, Panel, Srekli Temel, Tekil Temel, Ba Kirii Radye Demesi ayarlar satrlar bulunmaktadr. Bu ayarlarda artname parametrelerinin varsaylan deerleri bulunmaktadr. Her bir eleman iin bu parametreler deitirilebilir. Burada bulunan ayarlar, eleman betonarme sonularn dorudan etkilemektedir. Alan parametre diyaloglarnda; ayrntl bilgi iin, mouse imlecini yazlarn zerine getirerek, mouseun sa tuuna basn. bu nedir yazsn tklayn . Bu nedir(whats this Help) yardm aa kacaktr.

Kat Objeleri
Aks
1. Toolbardan aks butonunu ya da iz mensnden Aks satrn tklayn. Mouse imlecinin ekli deiecektir. 2. Klavyeden space-bar (boluk) tuuna art arda basarak imlecin grntsn yatay aks moduna getirin. (2.grnt) 3. Klavyeden space-bar (boluk) tuuna bastnzda imlecin grnts deimezse, en stte pencere balnn olduu blm (rnein zemin kat tavan yazsn) sol tu ile tklayn ve klavyeden space-bar (boluk) tuuna art arda basarak imlecin grntsn yatay aks moduna getirin. (2.grnt) 4. Klavyeden Y tuuna basn. Yaz imleci koordinat kutusunda Y satrna gidecektir. 0 yazp, klavyeden enter tuuna basn. Bu durumda Y=0 koordinat kilitlenmi olacaktr. Mouseun sol tuunu tklayn. A Aks yatay pozisyonda orijin noktasna izilecektir. (pucu: Mouse imlecini sol alt kede bulunan dairenin -dm noktasnn- zerine gtrn. Mouse imleci Okey iareti haline gelince, orijin noktasn yakaladnz demektir. Sol tu ile tkladnzda, aks izilecektir.) 5. Toolbardan aks butonunu tklayn. Aa yardmc aks toolbox(aks offset toolbox) kacaktr. 4.50 yazn ve enter tuuna basn. B aks oluacaktr. 6. Tekrar enter tuuna basn. Aa tekrar yardmc aks toolbox(aks offset toolbox) kacaktr. Aks toolboxn aks deer kutucuunda 4.50 yazs durmaktadr. Enter tuuna basn. C aks oluacaktr. 7. Ayarlar mensnden Aks Ayarlar satrn tklayn. Alan Aks Ayarlar dialounda Nmerik 12

Proje Nasl Yaplr yazsn tklayn ve klavyeden enter tuuna basn. 8. Klavyeden space-bar (boluk) tuuna art arda basarak imlecin grntsn dikey aks moduna getirin. (3.grnt) 9. Mouse imlecini sol alt kede bulunan dm noktasnn zerine gtrn. Mouse imleci Okey iareti haline gelince, orijin noktasn yakaladnz demektir. Sol tu ile tkladnzda, 1 aks izilecektir. 10. Enter tuuna basn. 5 yazn. Aks yardmc toolboxdaki 4.50 yazs 5 olacaktr. Enter tuuna basn. 2 aks oluacaktr. 11. ki defa Enter tuuna basn. 3 aks oluacaktr.

Kolon
1. Toolbardan Dikdrtgen Kolon ( ) butonunu tklayn. Mouse imlecinin ekli deiecektir. Aa kan kolon toolboxnda varsaylan kolon boyutlar grnecektir. Burada varsaylan deerlerle kolon izimi yaplacaksa, herhangi bir mdahaleye gerek yoktur. Aksi takdirde X satr mouse ile tklanr ve kolonun X boyutu girilir. Daha sonra, Y satr tklanr ve kolon Y boyutu girilir. Projede izeceimiz kolona vereceimiz n boyut 50/25 olduundan, X ve Y satrlarnda 50/25 yazmyorsa, yukarda anlatld yntemle bu boyutlar kolon toolboxnda yazn. 2. Toolbardan Keye Yanak Kolon ( ) butonunu tklayn. Mouse imlecini C ile 1 aks kesiimine gtrn. mle Okey iaretini aldnda sol tuu iki defa tklayn. 1.kolon oluacaktr. 3. Mouseun sa tuuna basn. Sa tu mens alacaktr. Son komutu tekrarla satrn tklayn. Mouse imlecini C ile 3 aks kesiimine gtrn. mle Okey iaretini alnca sol tu ile tklayn. Enter tuuna basn. Saat akrebinin tersi ynnde mouseu hareket ettirerek kolonu 180 derece dndrn. Klavyeden space-bar(boluk) tuuna basn. Kolon istenilen kakla gelecektir. Sol tuu tklayn. 2. Kolon oluacaktr. 4. Mouseun sa tuuna basn ve son komutu tekrarla satrn tklayn. Mouse imlecini A ile 1 aks kesiimine gtrn. mle Okey iaretini alnca sol tu ile tklayn. Klavyeden spacebar(boluk) tuuna basn. Kolon istenilen kakla gelecektir. Sol tuu tklayn. 3. kolon oluacaktr. 5. Klavyeden Enter tuuna basn. Mouse imlecini A ile 3 aks kesiimine gtrn. mle Okey iaretini alnca sol tu ile tklayn. Enter tuuna basn. Saat akrebinin tersi ynnde mouseu hareket ettirerek kolonu 180 derece dndrn. Sol tuu tklayn. 4. kolon oluacaktr. 6. Mouseun sa tuuna basn ve son komutu tekrarla satrn tklayn toolbardan Kenara Yanak Kolon ( ) butonunu tklayn. Mouseun imlecini B ile 1 aks kesiimine gtrn. mle Okey iaretini alnca iki kez sol tu ile tklayn. 5. kolon oluacaktr. 7. Mouseun sa tuuna basn ve son komutu tekrarla satrn tklayn . Mouse imlecini C ile 2 aks kesiimine gtrn. mle Okey iaretini alnca sol tu ile tklayn. Enter tuuna basn. Saat akrebi ynnde mouseu hareket ettirerek kolonu 90 derece dndrn. Sol tuu tklayn. 6. kolon oluacaktr.

13

Proje Nasl Yaplr 8. Mouseun sa tuuna basn ve son komutu tekrarla satrn tklayn. Mouse imlecini A ile 2 aks kesiimine gtrn. mle Okey iaretini alnca sol tu ile tklayn. Enter tuuna basn. Saat akrebinin tersi ynnde mouseu hareket ettirerek kolonu 90 derece dndrn. Sol tuu tklayn. 7. kolon oluacaktr. 9. Mouseun sa tuuna basn ve son komutu tekrarla satrn tklayn. Mouse imlecini B ile 3 aks kesiimine gtrn. mle Okey iaretini alnca sol tu ile tklayn. Enter tuuna basn. Saat akrebinin tersi ynnde mouseu hareket ettirerek kolonu 180 derece dndrn. Sol tuu tklayn. 8. kolon oluacaktr. 10. Mouseun sa tuuna basn ve son komutu tekrarla satrn tklayn. Toolbardan Ortalanm Kolon ( ) butonunu tklayn. Aa kan kolon toolboxnda X satrn tklayn 30 yazn, Y satrn tklayn 30 yazn. Mouseun imlecini B ile 2 aks kesiimine gtrn. mle Okey iaretini alnca iki kez sol tu ile tklayn. 9. kolon oluacaktr. 11. Kolonlarn numaralar, kolon izim srasna gre otomatik dzenlendi. Bununla beraber kolon numaralar herhangi bir anda, baka srayla da dzenlenebilir. Yukarda izili kalp plan gibi kolonlarn numaralarn sol st keden sa alt keye doru sraya sokalm. 12. Destek mensnden obje adlandr satrn tklayn. Alan dialogdaki satra S1 yazn ve Tamam butonunu tklayn. 13. Kolonlar sayar gibi her birini srayla tklayn. Kolonlar seilecektir. (Eer yanl seim yaparsanz, o kolunu tekrar tklayarak seimi iptal edebilirsiniz.) 14. Btn kolonlar setikten sonra klavyeden enter tuuna basn. Kolonlar, seim srasna gre adlandrlacaktr. 15. Destek mensnden kontur hesapla satrn tklayn.

Kiri
1. Toolbardan kiri ( ) butonunu tklayn. Oluan yardmc kiri butonlarndan Kiri

) butonunu tklayn. Aa kan Kiri Ayarlar dialounda, genel ayarlar Ayarlar ( sekmesinde kiri kalnl ve kiri ykseklii satrlarna izeceiniz kiri boyutlarn girebilirsiniz. Projede izilecek kiriler 25/50 olduuna gre, kiri kalnl ve ykseklii bu boyutlardan baka bir boyutta ise dzeltin (srasyla 0.20/0.50 yazn). 2. Statik sekmesini tklayn. Duvar yk satrna 625 yazn. Bylece kiriler 25/50 boyutlarnda ve 625 kg/m duvar ykne sahip oldular. 3. Tamam butonunu tklayn. Kiri Ayalar dialou kapanacak ve mouseun imleci kiri imleci eklini alacaktr. 4. Mouse imlecini S1 kolonu zerine gtrn. Mouse imleci Okey iaretini alnca sol tu ile tklayn. Mouse imlecini S2 kolunu zerine getirin mouse imleci Okey iaretini alnca, klavyeden space-bar tuuna art arda basn. Kiri izim hatt deiecektir. Kiri stten tanml duruma gelince(alt ksmda mesaj izleyebilirsiniz), sol tu ile tekrar tklayn. 1. kiri oluacaktr. mleci S3 kolonun zerine gtrn(her durumda mouse Okey iaretini eklinde olmas gerekir) ve sol tu ile tklayn. Bylece 2.kiri de oluacaktr. mleci S6 kolunu 14

Proje Nasl Yaplr zerine getirin ve klavyeden space-bar tuunu art arda tklayn. Kiri alttan tanml duruma gelince sol tu ile tklayn. mleci S9 kolunu zerine getirin, sol tuu tklayn. mleci S8 kolunu zerine getirin, sol tuu tklayn. mleci S7 kolunu zerlerine getirin, sol tuu tklayn. mleci S4 kolonu zerine getirin ve klavyeden space-bar tuuna basn. Kiri stten tanml duruma gelecektir. Sol tu ile tklayn. mleci S1 kolunu zerine getirin ve sol tu ile tklayn. Klavyeden esc sa tuuna basn. mle kiri iziminden(modundan) kacaktr. 5. Mouseun sa tuuna basn ve kan mende, son komutu tekrarla satrn tklayn. mleci S4 kolunu zerine getirin ve sol tu ile tklayn. mleci S5 kolonu zerine getirin. Space-bar tuuna art arda basn. Kiri ortadan tanml duruma gelecektir. Sol tu ile tklayn. mleci S6 kolonu zerine getirin ve sol tu ile tklayn. Klavyeden Esc tuuna basn. mle kiri modundan kacaktr. 6. Mouseun sa tuuna basn ve kan mende, son komutu tekrarla satrn tklayn. mleci S8 kolunu zerine getirin ve sol tu ile tklayn. mleci S5 kolonu zerine getirin sol tu ile tklayn ve imleci S2 kolonu zerine getirin, sol tu ile tklayn. Mouseun sa tuuna basn. Bylece btn kiriler izilmi olacaktr. 7. Kiri adlarn, kalp planndaki gibi dzenleyelim. Destek mensnden Obje Adlandr satrn tklayn. Alan dialogdaki satra K1 yazn ve Tamam butonunu tklayn. Srayla yukarda izili kalp planndaki gibi, kirileri sayar gibi her birini srayla tklayn. Kiriler seilecektir. (Eer yanl seim yaparsanz, o kirii tekrar tklayarak seimi iptal edebilirsiniz.) Btn kirileri setikten sonra klavyeden enter tuuna basn. Kiriler, seim srasna gre adlandrlacaktr. kirilerin duvar yklerini 375 kg/m olarak deitirelim. 1. Srasyla K3, K4, K9, K10 kirilerini sol tu ile tklayarak sein. 2. Sol elinizle klavyeden shift tuunu basl tutarken, setiiniz herhangi bir kiriin zerinde mouseun sa tuuna basn. kan menden zellikler satrn tklayn. Alan Kiri Ayarlar dialounda, Statik sekmesini tklayn. Duvar yk satrna 375 yazn ve Tamam butonunu tklayn. pucu: 2. maddede anlatlan ilemi u ekilde de yapabilirdiniz. Toolbardan Genel Obje Edit ikonunu tklayn. Alan Kiri Ayarlar diyalounda, Statik sekmesini tklayn. Duvar yk satrna 375 yazn ve Tamam butonunu tklayn.

Deme
1. Toolbardan deme ( ) butonunu tklayn.

) butonunu tklayn. 2. Aa kan yardmc deme butonlarndan Deme Ayarlar ( Aa kan Deme Ayarlar dialounda deme ykseklii satrlar izeceiniz demenin yksekliini girebilirsiniz. Projede izilecek demeler 12 cm yksekliinde olduuna gre, deme ykseklii bu deerden baka bir deerde ise 0.12 yazarak dzeltin. 3. Kaplama satrna, betonarme arl dndaki arl girilir. (Bu rnekte 150 kg/m2).Q satrna ise demenin hareketli arl girilir. (Bu rnekte 200 kg/m2) . Bu ayarlarla deme kalnl 12 cm., zati arl 450 kg/m2 (deme beton arl otomatik olarak eklendi), hareketli arl ise 200 kg/m2 oldu. 4. Tamam butonunu tklayn. Deme Ayarlar diyalou kapanacak ve mouseun imleci deme imleci eklini alacaktr. 5. D1 demesi K1, K10, K3, K8 kirilerinin oluturduu kapal poligon iinde oluturulacaktr. 6. Bu kirilerin oluturduu kapal blgenin iini sol tu ile tklayn. Deme dairesinin izi belirecektir. Deme dairesini yerletirmek iin, imleci uygun yere gtrerek sol tu ile tekrar tklayn. D1 demesi oluacaktr. Deme dairesini, olabildiince kelere yerletirmeniz, ileri aamalarda iziminizin karmasn nleyecektir. 15

Proje Nasl Yaplr 7. Mouseun sa butonuna basn ve kan mende, son komutu tekrarla satrn tklayn. K2, K12, K4, K10 kirilerinin oluturduu kapal blgenin iini sol tu ile tklayn. Deme dairesinin izi belirecektir. Deme dairesinin yerine karar verin ve sol tu ile tekrar tklayn. D2 demesi oluacaktr. 8. Mouseun sa butonuna basn ve kan mende, son komutu tekrarla satrn tklayn. K3, K9, K5, K7 kirilerinin oluturduu kapal blgenin iini sol tu ile tklayn. Deme dairesinin izi belirecektir. Deme dairesinin yerine karar verin ve sol tu ile tekrar tklayn. D3 demesi oluacaktr. 9. Mouseun sa butonuna basn ve kan mende, son komutu tekrarla satrn tklayn. K4, K11, K6, K9 kirilerinin oluturduu kapal blgenin iini sol tu ile tklayn. Deme dairesinin izi belirecektir. Deme dairesinin yerine karar verin ve sol tu ile tekrar tklayn. D4 demesi oluacaktr. Betonarme Hesap Akslarnn Belirlenmesi: 1. Toolbardan deme ( ) butonunu tklayn.

) butonunu 2. Aa kan yardmc deme butonlarndan Deme Hesap Aks ( tklayn. Aa kan Deme Ayarlar dialounda deme ykseklii satrlar izeceiniz demenin yksekliini girebilirsiniz. Projede izilecek demeler 12 cm yksekliinde olduuna gre, deme ykseklii bu deerden baka bir deerde ise 0.12 yazarak dzeltin. 3. Mouseun imlecini D1 demesi zerine getirin ve sol tu ile tklayn. D1 demesi seilecektir. 4. Mouseun imlecini D2 demesi zerine getirin ve sol tu ile tklayn. D2 demesi seilecektir. 5. Mouseun sa tuuna basn. mle B ile C aklarnn arasnda kalacak ekilde herhangi bir yeri (Betonarme hesap aksnn belirlendii yer, deme donat izimlerinin yaplaca yer olaca iin, B ile C aksn ortasna yakn tklamanz, ileri aamada izimin karmasn engelleyecektir.) tklayn. 6. mleci saa doru kaydrn. Bu arada klavyede shift tuunu basl tutun. Shift tuunun basl tutulmas, 0 ve 90 derece izilmesinde kolaylk salar. Tekrar mouseun sol tuunu tklayn. Bylece D1, D2 demelerinin betonarme hesap akslar oluacaktr. 7. Mouseun sa tuuna basn ve kan mende, son komutu tekrarla satrn tklayn. Mouseun imlecini D3 demesi zerine getirin ve sol tu ile tklayn. D3 demesi seilecektir. 8. Mouseun imlecini D4 demesi zerine getirin ve sol tu ile tklayn. D4 demesi seilecektir. 9. Mouseun sa tuuna basn. mle A ile B akslarnn arasnda kalacak ekilde ortaya yakn herhangi bir yeri sol tu ile tklayn. mleci saa doru kaydrn. Bu arada klavyede shift tuunu basl tutun. Tekrar mouseun sol tuunu tklayn. Bylece D3, D4 demelerinin betonarme hesap akslar oluacaktr. 10. Mouseun sa tuuna basn ve kan mende, son komutu tekrarla satrn tklayn. Mouseun imlecini D3 demesi zerine getirin ve sol tu ile tklayn. D3 demesi seilecektir. 11. Mouseun imlecini D1 demesi zerine getirin ve sol tu ile tklayn. D1 demesi seilecektir. 12. Mouseun sa tuuna basn. mle 1 ile 2 akslarnn arasnda kalacak ekilde ortaya yakn herhangi bir yeri sol tu ile tklayn. mleci yukar doru kaydrn. Bu arada klavyede shift tuunu basl tutun. Tekrar mouseun sol tuunu tklayn. Bylece D3, D1 demelerinin betonarme hesap akslar oluacaktr.

16

Proje Nasl Yaplr 13. Mouseun sa tuuna basn ve kan mende, son komutu tekrarla satrn tklayn. Mouseun imlecini D4 demesi zerine getirin ve sol tu ile tklayn. D4 demesi seilecektir. 14. Mouseun imlecini D2 demesi zerine getirin ve sol tu ile tklayn. D2 demesi seilecektir. 15. Mouseun sa tuuna basn. mle 2 ile 4 akslarnn arasnda kalacak ekilde ortaya yakn herhangi bir yeri sol tu ile tklayn. mleci yukar doru kaydrn. Bu arada klavyede shift tuunu basl tutun. Tekrar mouseun sol tuunu tklayn. Bylece D4, D2 demelerinin betonarme hesap akslar oluacaktr. pucu: Betonarme hesap akslar birden fazla ve al izilebilir. Bu olanak sayesinde, zellikle yamuk kenarl ve L tipi gibi aklklar deien demelerde istenilen sayda betonarme hesap aks geirilerek, her deien aklk iin donat hesaplanabilir ve izdirilebilir.

Kat Kopyalama
1. Olutur mensnden Hzl Kopyala satrn tklayn. Eski objeleri sil ve kontur izgilerini kopyala iaretli, dier satrlar iaretsiz olmaldr. 2. Tamam butonuna tklayn. 3. Zemin kat tavanndaki tariflenmi btn objeler 1.kat tavanna kopyaland. 4. Pencere mensnden yan yana satrn tklayn. NOT: alrken projeyi kayt etmek gereklidir . Bunun iin Proje mensnden Kaydet satrn tklayn. Dosya ad satrna RNEK1 yazn ve Tamam butonunu tklayn. Proje, rnek1 ismiyle kayt edilmitir. (Bilgi girdike bu ilemi tekrar yapn.)

Donat Seimi
1. Betonarme mensnden Donat Seimi satrn tklayn. Donat Seimi diyalou alacaktr. 2. Bu dialogta, Kiri, Kolon, Panel, Deme, Tekil Temel, Srekli Temel, Nervr elemanlarnn betonarmelerin kullanlabilecek donat aplarn belirleyebilirsiniz. rnein, deme sekmesini tklayn. Donat satr karndaki, 8, 10, 12, 14 ve 16 stunlarna ait kutular(check box) sol tu ile iaretleyin, dier donatlarn iaretini kaldrn. 3. Deme betonarmesi sonucunda iaretli olan aplar kullanabilecek, iaretli olmayan aplar kullanlmayacaktr. 4. Tamam butonu tklayn. Donat seimi diyalou kapanacaktr.

Analiz
Deme Analizi
1. Analiz mensnden deme analizi satrn tklayn. 2. allan katta demeler sonlu elemanlar yntemine gre zlecek ve betonarme hesab otomatik olarak yaplacaktr. Pencere mensnden dier katlar seilerek, her bir katn deme analizi yaplmaldr. Deme analizinden nce, betonarme hesap akslar tanmlanmaldr.

17

Proje Nasl Yaplr

Analiz+Betonarme
Analiz + Betonarme, temel dahil, deme analizi dndaki tm analizleri yapar. mensnden Analiz + Betonarme satrn, ya da toolbardan Analiz + Betonarme tklayn. Analiz

butonunu

Analiz + Betonarme yaptrabilmek iin tm katlarn ak olmas gerekir. Bunun iin Pencere mensnden hepsini a satrn tklayn.

Betonarme
3 boyutlu ereve analizi ile birlikte betonarme de otomatik olarak yapld. Sonular, Betonarme mensnde eleman balyla listelenmitir. lgili satr tklanarak, betonarme sonular incelenebilir. rnein kiri ve kolon donatlarn inceleyelim. Kolon: 1. Zemin Kat Tavan, 3.00 Kotu yazsn tklayn. 2. Betonarme mensnden Kolon Donatlar satrn tklayn. 3. Kolon diyalou alacaktr. Ayrntl bilgi iin, mouse imlecini yazlarn zerine getirerek, mouseun sa tuuna basn. bu nedir yazsn tklayn . Bu nedir(whats this Help) yardm ekrana gelecektir. 4. S2 satr, B stununu ift tklayn. Alan satra 30 yazn. Bylece kolon boyutu 30 cm. oldu. Betonarme butonunu tklayn. 5. S8 satr, B stununu ift tklayn. Alan satra 30 yazn. Bylece kolon boyutu 30 cm. oldu. Betonarme butonunu tklayn. 6. Tamam butonu stnde tklayn. Diyalog kapanacaktr. Kiri: 1. Betonarme mensnden Kiri Donatlar satrn tklayn. 2. Kiri dialou alacaktr. Ayrntl bilgi iin, mouse imlecini yazlarn zerine getirerek, mouseun sa tuuna basn. bu nedir yazsn tklayn . Bu nedir(whats this Help) yardm ekrana gelecektir. 3. Tamam butonu stnde tklayn. 4. K7 ve K8 kirilerini pilyesiz dizayn edelim. 5. K7 ve K8 kirilerini sein. Toolbardan Genel Obje edit butonunu tklayn. 6. Statik blmnde Pilye/Toplam min. ve Pilye/Toplam max. satrlarna sfr yazn ve Tamam butonu stnde tklayn. 7. K7 ve K8 kirilerini tekrar sein. 8. Betonarme mensnden Kiri Donatlar satrn tklayn. Dialogta, sadece K7 ve K8 kirileri listelenir.(Seili olduu iin). Betonarme butonunu tklayn. mleci K8 kirii zerine getirin. Betonarme butonunu tekrar tklayn. Grld gibi pilyesiz dizayn gereklemi oldu. 9. Tamam butonu stnde tklayn.

18

Proje Nasl Yaplr

Temel Objeleri
Srekli Temel
1. Zemin Kat Tavan 3.00 Kotu yazsn ift tklayn. Toolbardan kalp (sekme) butonunu tklayn. 2. Ayarlar mensnden Srekli Temel ayarlar satrn tklayn. Alan dialogta, kalnlk ve ykseklik satrlarna srasyla 0.60 yazn. st H1, st H2, Alt H1, Alt H2 satrlarna 0.2, st ampatman, alt ampatman satrlarna 0.30 yazn. Tanml yazsn (radio buton) tklayn ve 0.05 yazn. Kot satrna 0 yazn ve tamam butonu stnde tklayn. 3. Toolbardan Temel kirii ( ) butonunu tklayn.

4. Mouseun imlecini S1 kolonu zerine getirin. Mouse imleci Okey iaretini alnca, sol tu ile tklayn. mleci S2 kolonun zerine getirin ve sol tu ile tklayn. 5. Mouseun imlecini S3 kolonu zerine getirin ve sol tu ile tklayn. Klavyeden Esc tuuna basn. 6. Ayarlar mensnden Srekli Temel ayarlar satrn tklayn. Alan dialogta, tanml satrna 0.55 yazn ve tamam butonu stnde tklayn. 7. Toolbardan Srekli Temel butonunu tklayn. 8. Srasyla S3, S6, S9, S8, S7 kolonlarn tklayn. Klavyeden Esc tuuna basn. ) butonunu tklayn. C aks zerinde bulunan temeli 9. Toolbardan Objeden Ayarlar Al ( tklayn. Bu durumda daha nce izilmi bir temelin ayarlarn alm oluyoruz. 10. Toolbardan Srekli Temel butonunu tklayn. 11. Srasyla S7, S4, S1 kolonlarn tklayn. Klavyeden Esc tuuna basn. 12. Toolbardan yeniden olutur ( ) butonunu tklayn.

pucu: Obje adlandr ile srekli temel kirilerinin adlarn sraya sokabilirsiniz.

Tekil Temel
1. Ayarlardan mensnden Tekil Temel ayarlar satrn tklayn. Aa kan Tekil Temel Ayarlar dialounda Boy X ve Boy Y satrlarna 1.20, Kenarda ykseklik ve Kolon hizasnda ykseklik satrlarna 0.30 yazn. Bylece temel dikdrtgen kesitli temel olacaktr.( Kenarda ykseklik ve kolon hizasnda ykseklik farkl deerde olsayd trapez kesitli temel olacakt.).Tamam butonu stnde tklayn. 2. Ortalanm tekil temel ( ) butonunu tklayn.

3. Mouse imlecini S5 kolunu zerine getirin ve iki kez sol tu ile tklayn. Tekil temel oluacaktr.

Ba Kirii
1. Ayarlar mensnden Ba Kirii ayarlar satrn tklayn. Aa kan Ba Kirii Ayarlar dialounda kalnlk satrna 0.20 ve ykseklik satrna 0.60 yazn ve Tamam butonu stnde tklayn. 2. Mouseun imlecini S4 kolonu zerine getirin. Mouse imleci Okey iaretini alnca, sol tu ile tklayn.

19

Proje Nasl Yaplr 3. mleci S5 kolonu zerine getirin, klavyeden space-bar tuuna basarak, ba kiriini ortadan tanml duruma getirin.(alt ksmda mesaj takip edebilirsiniz.) Mouse imleci Okey iaretini alnca, sol tu ile tklayn. 4. mleci S5 kolonu zerine getirin, sol tu ile tklayn, imleci S6 kolonu zerine getirin, sol tu ile tklayn. 5. Mouseun sa tuuna basn. mleci S8 kolonu zerine getirin, sol tu ile tklayn, imleci S5 kolonu zerine getirin, sol tu ile tklayn. 6. mleci S5 kolonu zerine getirin, sol tu ile tklayn, imleci S2 kolonu zerine getirin, sol tu ile tklayn.

Temel Analizi
Toolbardan temel analizi ( ) butonunu tklayn.

izimler
Plan Ayarlar
1. Toolbardan kalp ( ) butonunu tklayn.

2. izim mensnden Plan Ayarlar satrn tklaynz. 3. Alan dialogta, plan paftasnn ayar, ereve rengi ve plan bal yaz rengi ayarlanabilir. Varsaylan ayarlar kullanacaz. 4. Tamam butonu stnde tklayp dialou kapatn.

Plan llendirme Ayarlar


1. izim mensnden Plan llendirme ayarlar satrn tklaynz. 2. Alan dialogta, llendirme yaz tipi, llendirme yaz ykseklii vb., llendirme ile ilgili ayarlar yaplabilir. Ayrntl bilgi iin, mouse imlecini yazlarn zerine getirerek, mouseun sa tuuna basn. bu nedir yazsn tklayn . Bu nedir(whats this Help) yardm aa kacaktr. rnek proje iin varsaylan(daha nce dzenlenmi) ayarlar kullanacaz. 3. Tamam butonunun stnde tklayp dialou kapatn.

Kalp Plan
1. Analiz mensnden Kat Parametreleri satrn tklayn. Alan dialogta Genel blmn tklayn. (aktif deilse) ndis stununa Zemin iin 1 ve 1.kat iin 2 yazn ve Tamam butonu stnde sol tuu tklayn. Bylece eleman indislerini rnein K1 iin Zemin katta K101, 1.katta K201 olarak dzenlemi olduk. 2. izim mensnden Kalp Plan satrn tklayn. 3. Kalp plan otomatik olarak ekrana gelecektir. 4. Sa st kedeki, stten ikinci arp iaretini tklayarak kalp plann kapatn.

Kolon Aplikasyon Plan


1. izim mensnden Kolon Aplikasyon Plan satrn tklayn. 20

Proje Nasl Yaplr 2. Kolon aplikasyon plan otomatik olarak ekrana gelecektir. 3. Sa st kedeki, stten ikinci arp iaretini tklayarak kolon aplikasyon plann kapatn.

Temel Aplikasyon Plan


1. Pencere mensnden 1.kat sein. 2. izim mensnden Temel Aplikasyon Plan satrn tklayn. 3. Temel aplikasyon plan otomatik olarak ekrana gelecektir. 4. Sa st kedeki, stten ikinci arp iaretini tklayarak kolon aplikasyon plann kapatn.

Alm Ayarlar
1. izim mensnden Alm Ayarlar satrn tklayn. 2. Alan diyalogta, iaretli deilse, A0 1189x841 satrn tklayn. Ayrntl bilgi iin, mouse imlecini yazlarn zerine getirerek, mouseun sa tuuna basn. bu nedir yazsn tklayn. Bu nedir(whats this Help) yardm ekrana gelecektir. rnek proje iin varsaylan(daha nce dzenlenmi) ayarlar kullanacaz. 3. Tamam butonunun stnde tklayp diyalou kapatn.

Kiri Almlar
1. izim mensnden Kiri Almlarn satrn tklayn. 2. Kiri almlar otomatik olarak ekrana gelecektir. 3. Sa st kedeki, stten ikinci arp iaretini tklayarak kiri almn kapatn. 4. Ayn yntemle, srekli temel, tekil temel ve ba kirii almlarn izdirebilirsiniz.

Rapor
Rapor alabilmek iin printerin Windows programna tantlm olmaldr. 1. Rapor mensnden Semeli Rapor satrn tklayn. Statik Rapor Ayarlar dialou alacaktr. Ayrntl bilgi iin, mouse imlecini yazlarn zerine getirerek, mouseun sa tuuna basn. bu nedir yazsn tklayn . 2. Hepsi butonunu tklayn. Tm proje yazsn iaretleyin. 3. Tamam butonu stnde sol tuu tkladnzda de Rapor program alacaktr. 4. Projede ynetmelik ve geometrik adan problemli durum varsa listelenecektir. 5. Tamam butonunu tklayn. ktlar, sayfa sayfa grntlenecektir. Printer hazr ise, Yazdrma mensnden Yazdr satrn tklayn. Alan Yazdr dialounda, Tamam butonunun stnde sol tu ile tklayn. Proje ktlar yazdrlacaktr. 6. Dosya mensnden kaydet satrn tklayn. Dosya ad satrna ORNEK1 yazn ve Tamam butonunun stnde sol tu ile tklayn. Rapor kayt edilecektir. 7. Dosya mensnden k satrn tklatn. Rapor kapanacaktr.

21

BLM 2 TEMEL KONULAR


Genel
Yeni Proje
Program altrn. Eer program ilk kez altryorsanz program size isimlendirilmemi bir proje aacaktr. Aksi durumda daha nce kayt ettiiniz proje karnza gelecektir. Proje mensnden Yeni Proje satrn ya da toolbarda bulunan yeni proje butonuna tklayarak Yeni bir proje aabilirsiniz. Yeni Proje butonu.

Komut ve Bilgi Girii


deYAPI programlarnda ekilde komut girebilirsiniz; 1.Toolbardan a- mleci, altracanz komuta ait butonun zerine getirin. b-Tklayn. Toolbarda herhangi bir buton zerinde mouseun imlecini ksa bir sre bekletirseniz, karnza butonla ilgili yardm balonu gelecektir. Toolbarda herhangi bir komut altrdnzda, toolbarn alt ksmnda komutla ilgili yardmc butonlarn yklendiini greceksiniz. 2.Menlerden Komutlara, men satrndaki balklar altndan ulaabilirsiniz. Menden komut altrmak iin; a- altracanz komutun yer ald baln zerine mouse unuzu tklayn. b- Balk altndaki men ekrannzda belirecektir. stediiniz komut zerine, mouse ile gelerek tklayn. 3.Sa tu mens Mouseun sa tuunu men olarak kullanabilirsiniz. Ayrnt bilgi iin sa tu kullanm konusunu inceleyiniz.

Sa Tu Mens
Farenin sa tuunun kullanmn program ierisinde iki ekilde ayarlayabilirsiniz. Sa tu, men gster ve Sa tu, komut tekrar 1. Sa tu men gster. Mouseun sa tuunu komut mens ayar ile kullanmak: Yeni proje an. Ayarlar mensnden Genel ayarlar satrn tklayn. Sa men gster satr iaretli deilse iaretleyin ve tamam butonunu tklayn. Sa tu mens aktif hale gelecektir. izim alannda, bo bir yerde mouseun sa tuuna basn. Sa men alacaktr.

22

Temel Konular

Mouse imlecini men zerinde hareket ettirin. Kullanmak istediiniz komutun stnde mouseun sol tuuna basarsanz, komut alr. imdi, rnein kolon butonunu tklayn. izim alannda sol tuu iki kez tklayn. Kolon izilecektir. Sa tua basn. Sa men aadaki gibi alacaktr. Bu mende, son komut tekrarla satr grnecektir.

Son komut tekrarla satrn tklarsanz, tekrar kolon izimi iin hazr duruma gelirsiniz. Ksacas, eer bir komut iletirseniz, sa menye son komut tekrarla satr eklenecektir. mleci izdiiniz kolon zerine getirin ve sa tua basn. Sa men aadaki gibi alacaktr.

23

Temel Konular

Obje zerinde (burada kolon) sa tua basarsanz, o obje ile ilgili en ok kullanlan komutlarn listesi alr. rnein zellikleri tkladnzda ilgili kolon iin obje edit komutunu altrm olursunuz. Kiri butonunu tklayn. izim alannda bo bir yere tklayn. Sa tua basn.

ptal satr ald. Herhangi bir obje izerken sa meny aarak, iptal satrn tklarsanz, yapacanz ilemi kesmi olursunuz. Klavyeden Esc basarak da ilemi kesebilirsiniz. Grld gibi, sa men alma srasnda, srekli st menden veya toolbardan komut seme gerekliliini ortadan kaldrmaktadr. ntelli fare kullanyorsanz, farenin orta tuu komut tekrarn altracaktr. Baka bir deyile, rnein kiri izimini bitirdiniz. Tekrar kiri izeceksiniz. Orta tua basn. Kiri komutu aktif hale gelecektir. sterseniz intelli farenin orta tuuna herhangi bir komutu da atayabilirsiniz. Soru: Birden fazla kolon izdim ve hepsini birlikte tamak istiyorum. Hepsini setim. Herhangi bir kolon zerinde sa tua basarak sa meny atm ve ta satrna tkladm. Tadm zaman sadece zerinde tklama yaptm kolon tand. Hepsini tamak iin ne yapmalydm? Yant: Herhangi bir kolon zerindeyken klavyeden shift tuuna basl tutarak sa meny aarsanz, tama komutunu setiiniz btn kolonlar iin geerli klabilirsiniz. 2. Sa tu komut tekrar. Mouseun sa tuunu komut tekrar olarak kullanmak: 24

Temel Konular Yeni proje an. Ayarlar mensnden Genel ayarlar satrn tklayn. Sa men gster satr iaretli ise iaretini kaldrn. ve tamam butonunu tklayn. butonunu tklayn. izim alannda sol tuu iki kez tklayn. Kolon imdi, rnein kolon izilecektir. Mouseun sa tuuna basn. Tekrar kolon izimi iin hazr duruma gelirsiniz. Ksacas, her sa tua bastnzda bir nceki komutu iletecek duruma gelirsiniz. Soru: Sa tuu Genel Ayarlara girmeden istediim zaman sa men olarak, istediim zamanda komut tekrar olarak kullanabilir miyim? Yant: Evet kullanabilirsiniz. Klavyeden ctrl tuunu basl tutarken, sa butona basarsanz, ilevine gre tersinin almasn salarsnz. Baka bir deyile, sa tu men ise, komut tekrar; sa tu komut tekrar ise sa men olarak alrsnz.

Kat Oluturma Ve Kat Genel Ayarlar


1. Bildirim Mensnden Kat Genel Ayarlar satrn tklayn. 2. Karnza Kat Genel Ayarlar penceresi gelecektir. Program kat ykseklii ile kot ilikisini kendisi ayarlar. Ykseklik deitirildiinde kot deeri, kot deitirildiinde ykseklik deeri otomatik dzenlenir. Aa ve Yukar Ekle butonlarna basldnda, program imlecin altna veya stne yeni bir kat aar. Kat ykseklii default 2.8 metredir. Kat tablosuna bilgi girmek iin, mouse imlecini ilgili hcreye tklayn ve deiiklii klavyeyi kullanarak yapn. Hcrelerden birine mouse ile ift tklama yaparsanz, imle, ilgili hcrede bulunan btn bilgileri seer. Bylece tabloda deiiklikler daha kolay yaplabilir. Kat Genel Ayarlar butonu.

Proje izimleri
Proje izimlerinde projede bulunan izimlere ait btn pencereler(katlar, 2D izimler,planlar, aplikasyonlar, almlar,kesitler vb.) listelenir.

lgili izimi ift tklayarak kapatr ve aarsnz. Herhangi bir satrn zerinde sa klik yaparsanz, bir men alr.

Sil: izim penceresini siler. A/Kapa: Aksa kapatr, kapalysa aar.

25

Temel Konular Pencereyi ne getir: Pencereyi aktif izim penceresi yaparak, zerinde allmasn salar

izim Snrlar
izim snrlar ile grafik alan zerinde allan alan tanmlar. 1. Bildirim mensnden izim Snrlar satrn tklayn. 2. Karnza izim Snrlar Ayarlar penceresi gelecektir. 3. Bu pencerede sol alt ke ve sa st kenin koordinatlarn girin. 4. Tamam butonuna tklayn. 5. Bylece izim alan zerinde iziminizin en byk boyutlarn tanmlam olacaksnz.

Obje Seimi
izim srasnda oluturduunuz her bir eleman, obje veya nesne olarak adlandrlr. Objeler zerinde deiiklik yapmak istendiinde ilgili obje seilir. Bu seme ilemine obje seimi denir. izim alannda var olan objeleri, komut altrldktan sonra mouse ile iaretleyerek zerinde almalar yapabilirsiniz. Objeyi iaretleyip setiiniz anda, nesne zerinde mavi renkli kk kutucuklar belirir. Bu durumda obje seilmitir. Obje seimi, ekilde yaplabilir: 1. mleci, ekran zerinde semek istediiniz objenin zerine getirin. Bu arada, altta ilgili objenin adn program kullancya iletir. Mouseun sol tuuna basn. Obje seilecektir. 2. mleci semek istediiniz objelerin dna tayp, sol tua basn. Objeleri iine alacak erevenin bir kesini, belirlemi olursunuz. mleci hareket ettirerek, ereveyi oluturun ve sol tua basn. ereve iinde yer alan objeler seilmi olur. 3. mleci semek istediiniz objelerin dna tayp, sol tua basn. Objeleri iine alacak erevenin bir kesini, belirlemi olursunuz. Klavyeden shift tuuna basl tutup, imleci hareket ettirin ve istediiniz boyutta ereveyi oluturun. Sol tua basn. erevenin iinde kalan ve zerinden geen btn objeleri semi olursunuz. Seilmi objeler zerinde yaplacak, ikinci bir seim ilemi, objelerin seilmilik zelliini ortadan kaldrr.

Seme Uzakl
Obje seimi srasnda, tklama ileminin objeden ne kadar uzaa yaplabileceini belirten ayara verilen addr. Obje, seme uzakl ayar evresinde bulunuyorsa, alt ksmda ilgili objenin ismini grrsnz. 1. Ayarlar Mensnden Genel Ayarlar satrn tklayn. 2. Seme Ayarlar grubundaki Seme uzakl satr nndeki kutuyu ift tklayn. 3. stediiniz deeri girin. 4. Tamam butonunu tklayn.

Genel Obje Edit


izdiiniz objelerin zelliklerini o objeye ait ayarlardan belirleyebilirsiniz. Ancak izimin herhangi bir aamasnda daha nce oluturulmu bir objenin zelliklerini deitirmenin en ksa yolu Genel Obje Edit komutunu kullanmaktr. 1. Deitir mensnden Genel Obje Edit satrn veya toolbardan Genel Obje Edit butonunu

26

Temel Konular tklayn. 2. Ayarlar deitirilecek objeyi tklayn. (Sol altta ilgili objenin ismini grn) 3. Karnza ilgili objenin ayarlar penceresi gelecektir. 4. stediiniz deiiklikleri yapn. 5. Tamam butonuna basn. 6. Yaptnz ayarlar ilgili objeye uygulanacaktr. Genel Obje Edit komutunu uygulamann dier yolu 1. Objeleri sein. (Ayn grup objeler -rnein kiriler- veya grubu farkl objeler -rnein kiri ve kolon-) 2. Genel obje edit butonunu tklayn. 3. Ayarlarda yaptnz deiiklikler, ayn gruba ait btn objeler iin uygulanacaktr. 4. Baka obje grubu iin, srayla kendi ayarlar ekrana gelecektir. veya 1. Genel ayarlarda sa tu men aktif ise, 2. Obje zeriden mouseun sa butonuna basn. Alan menden zellikleri tklayn. 3. Birden fazla obje setiyseniz, klavyeden shift tuuna basl tutarak mouseun butonuna basn. 4. Alan menden zellikleri tklayn. Genel Obje Edit butonu pucu: Genel obje editle ok saydaki objenin zelliklerini ayn anda deitirebilirsiniz. Bununla beraber, bir ayar deitirmek demek, o ayarn eski deerinin deimesi demektir. Dolaysyla, oklu obje edit srasnda aa kan dialoglarda, sadece deien ayarlar, edit edilen objelerde dikkate alnr. Dier ayarlar eskisi gibi kalr. rnein, 5 adet kirii genel obje editle setiiniz ve Kiri Ayarlar diyalou ald. Yksekliklerini deitirdiniz, ancak bu arada hepsinin duvar ykleri farkl. Kiri ayarlarnda duvar deerini deitirmediiniz srece, btn kirilerin duvarlar ayn kalacaktr. Sadece ykseklikler deiecektir. sa

Undo
Undo, yaplan en son ilemin etkisini geri alr. Snrszdr. 1. Destek mensnden Undo satrn veya toolbardan Undo butonunu tklayn. 2. En son ilem geri alnacaktr. 3. Undo butonuna bastka ilemler geri alnacaktr. Alt ve Backspace tularna birlikte basarak da undoyu altrabilirsiniz. Undo butonu.

Lokal Undo
Lokal undo oklu ilemlere sahip obje iziminde(kiri, temel, tarama vb.), en son noktann tklamasn geri almak iin kullanlr. 1. Toolbardan kiri butonunu tklayn. (Lokal Undo butonu aktif hale gelecektir.) 2. Kirii izmeye balayn. 27

Temel Konular 3. Herhangi bir anda, toolbardan Lokal Undo butonunu tklayn. Kirii izerken, izim alannda belirlenen en son nokta geri alnacaktr. Lokal Undo butonu

Redo
Redo undo yaptnz en son ilemin etkisini geri alr. 1. Destek mensnden Redo satrn veya toolbardan Redo butonunu tklayn. 2. Undo ile, uygulanan son ilem ileri alnacaktr. Redo butonu, Undo altrlrsa aktif hale gelir. Redo butonu.

Projeyi Kapat
zerinde almakta olduunuz bir projeyi , istediiniz zaman kapatabilirsiniz. 1. Proje Mensnden Projeyi Kapat satrn tklayn. 2. Kayt edilmemi bir projede alyorsanz, program size projeyi (katlar, kesitleri ve render almalarnz) kayt edilip edilmeyeceini soracaktr. 3. lgili butona tklayarak seiminizi yapn. 4. Kayt edilsin mi soruna klmayacaktr iptal cevab verilmezse, Proje kapatlacak fakat programdan

k
1. Proje Mensnden k satrn veya klavyeden Alt tuuyla beraber F4 tuuna basn. 2. Programdan klacaktr. 3. Kayt edilmemi bir projede alyorsanz, program size projeyi (katlar, kesitleri ve render almalarnz) kayt edilip edilmeyeceini soracaktr. 4. Soru iptal edilmezse, ilem sonunda programdan klacaktr.

Destek Komutlar
Orta Nokta
izilen objelerin orta noktalarndan yakalamak iin kullanlr. Destek mensnden Orta Nokta satrn tklayn veya klavyeden F5 tuuna basn. 1. Orta Nokta aktif hale gelecektir. (Ekrann altnda Orta Nokta Aktif yazs belirir.) 2. Komutun iptali iin yukardaki ilemleri tekrar uygulayn. Bu durumda altta Orta Nokta Aktif Deil yazsn grrsnz. Orta Nokta butonu.

En Yakn Nokta
izilen objelerin en yakn noktalarndan yakalamak iin kullanlr. Destek mensnden En 28

Temel Konular Yakn Nokta satrn tklayn veya klavye den F6 tuuna basn. 1. En Yakn Nokta aktif hale gelecektir. (Ekrann altnda En Yakn Nokta Aktif yazs belirecektir) 2. Komutun iptali iin yukardaki ilemleri tekrar yapmalsnz. Bu durumda ekrann altnda En Yakn Nokta Aktif Deil yazsn grrsnz. En Yakn Nokta butonu.

U Nokta
izilen objelerin u noktalarndan yakalamak iin kullanlr. 1. Destek mensnden U Nokta satrn tklayn veya klavyeden F4 tuuna basn. 2. U Nokta aktif hale gelecektir. Ekrann altnda U Nokta Aktif yazs belirecektir. Komutun iptali iin yukardaki ilemleri tekrar yapmalsnz Bu durumda ekrann altnda U Nokta Aktif Deil yazsn grrsnz. U Nokta butonu.

Kesiim
izilen ilkel objelerin (izgi, ember, yay) kesiimlerinde dm noktas bulunmuyorsa, kesiimlerini yakalamak iin kullanlr. 1. Destek Mensnden Kesiim satrn tklayn veya klavyeden F8 tuuna basn. 2. Kesiim aktif hale gelecektir. (Ekrann altnda Kesiim Aktif yazs belirir.) Komutun iptali iin yukardaki ilemleri tekrar uygulayn. Bu durumda altta Kesiim Aktif Deil yazsn grrsnz. Kesiim butonu.

Obje Bul
Obje Bul komutu, kat plannzdaki herhangi bir objeyi bulmanza yarar. Destek mens altndan Obje Bul satrn tklayn. 1. Karnza gelen Obje Bul diyalounda aradnz objenin adn yazn. (K1, S1, D8 vb) 2. Bul butonunu tkladnzda aradnz objeye zoom yaplacak, se butonunu tkladnzda obje seilecektir. Ayn isimde baka objelerin olup olmadn anlamak iin tekrar bul butonunu tklayn.

Obje Trim Yntemi


Obje trim yntemi komutu, kolona farkl ynlerden nonortogonal kirie balandnda ortaya kan keisim problemlerinin giderilmesinde kullanlan komuttur.

izim Yardmclar
Dik
Dik modu aktif iken, objeleri yatay ve dikey dorultuda daha kolay izebilirsiniz. Bu durumda imle, izim annda sadece yatay ve dikey ynde hareket eder. 29

Temel Konular 1. Ayarlar Mensnden izim Yardmclar satrn tklayn. 2. Karnza izim Yardmclar penceresi gelecektir. 3. Burada Dik(Ortho) satrn tklayn. 4. Dik(Ortho) satrnn nndeki kutu iaretlenecektir. 5. Tamam butonunu tklayn. 6. Dik modu aktif hale gelecektir. Herhangi bir anda Shift tuuna basarsanz, Dik modunu altrrsnz. Toolbarda Dik butonunu tklayn. Buton basl ise dik modu aktif, deilse dik modu inaktiftir.

Kilitleme
Kilitle, imlecin, belirli aralklarla hareket etmesini salayan bir olanaktr. Kilitle ak olduunda, imle zgara noktalarnda hareket edebilmektedir. 1. Ayarlar Mensnden izim Yardmclar satrn tklayn. 2. Karnza izim Yardmclar penceresi gelecektir. 3. Kilitleme grubundan Ak satrna tklayn. 4. Yaznn nnde iaret varsa, iaret kalkacaktr (kilitle inaktif). 5. Yaznn nnde iaret yoksa, iaretlenecektir (kilitle aktif) 6. Tamam butonunu tklayn. 7. Ya da toolbar da Kilitle butonunu tklayn. 8. Buton baslyken kilitle aktiftir. 9. Buton basl deilken kilitle inaktiftir. 10. Kilitle aktifken, imle zgara izgilerinin kesiim noktalarna atlar. 11. Kilitle inaktifken, imle serbesttir. Kilitle butonu

Izgara
Ekranda verilen limitlerle belirlenmi alan iinde dzenli ve eit aralkl noktalardan oluan bir zgara (sistemi) oluturulur. Bu sistem, izime kolaylk salamak amacyla kullanlmaktadr. Izgara aralklar ise kullanc tarafndan ayarlanabilmektedir. 1. Ayarlar Mensnden izim Yardmclar satrn tklayn. 2. Karnza izim Yardmclar penceresi gelecektir. 3. Izgara grubundan Ak satrna tklayn. 4. Yaznn nnde iaret varsa, iaret kalkacaktr (Izgara inaktif). 5. Yaznn nnde iaret yoksa, iaretlenecektir (Izgara aktif) 6. Tamam butonunu tklayn.

30

Temel Konular

Izgara Aralklar Ayarlar


1. Ayarlar Mensnden izim Yardmclar satrn tklayn. 2. Karnza izim Yardmclar penceresi gelecektir. 3. X Aral ve Y Aral nndeki saylar deitirin. 4. Tamam butonuna tklayn. Izgara izgileri yeni arala gre ayarlanacaktr.

Kontur izgileri
Kontur izgisi, poligonal bir alan tanmlar. Kenar izgileri, aks kenarn snrlar. Kontur izgisi deitirildiinde, program, izilmi akslar yeni kontura gre tekrar oluturur. 1. Bildirim Mensnden Kontur izgileri satrn tklayn. 2. izim alannda ke noktalarn sol tu ile belirleyin. 3. Poligonu kapatn (Birinci noktay tkladnzda poligon kapanacaktr). 4. Kontur izgisi tanmlanacaktr. 5. Kontur izgilerinin ekranda gzkp gzkmemesi opsiyoneldir. Bunun iin; 6. Ayarlar Mensnden, izim Yardmclar satrn tklayn. 7. izim Yardmclar penceresi ekrana gelecektir. 8. Aks grubundan Kontur izgileri satrn tklayn. nnde iaret varsa iaret kalkacaktr. aret yoksa iaretlenecektir. 9. aretli kaldrp, Tamam butonunu tklarsanz, izim alannda kontur izgisi grnmez.

Kontur Hesapla
Kontur Hesapla komutu, projenizdeki tm kontur izgilerini otomatik olarak dzenlenmesini salar. lemi balatmak iin Destek mens altndan Kontur Hesapla satrn tklamanz yeterlidir. Tm katlardaki kontur izgileriniz boyutlu iziminizin snrlarna ekilecektir.

Dm Noktas Gster
Dm noktalar , izim alannda kare olarak gzkr. Ancak, dm noktalarnn gzkp gzkmemesi opsiyoneldir. 1. Ayarlar Mensnden izim Yardmclar satrn tklayn. 2. Karnza izim Yardmclar penceresi gelecektir. 3. Burada Dm Noktalarn Gster satrn tklayn. 4. Satrn nndeki iaret kalkacaktr. 5. Tamam butonunu tklayn. 6. Dm Noktalar izim alannda grnmez duruma gelecektir.

Koordinat Kutusu
izim objelerinin lokal ve/veya global koordinatlarn tanmlamak iin tasarlanm kutudur. Koordinat kutusu mouse ve klavye ile kullanlabilir. X, Y, L, A, birine klavyeden baslr. mle, ilgili satra gider ve istenilen deer yazlr. Mouse ile ilem, ilgili say kutusu tklatlarak yaplr. 31

Temel Konular Girilen deerin sabit kalmas iin enter tuuna baslr. Bu durumda ilgili kutunun rengi deiir. Girilen koordinatlar, lokal ve global olarak kullanlabilir. Klavyeden G harfine bir kez bastnzda X ve Y'nin nndeki kutuya arp iareti konulur ve Lokal olarak kullanlr. Yani tkladnz en son nokta orijin noktas kabul edilir ve girdiiniz koordinatlar bu noktaya olan uzaklklar belirler. Lokal nokta tanmla ile de izim alannda lokal eksen tanmlayabilirsiniz. Tekrar G tuuna basarsanz Global koordinat sistemine gre koordinat girersiniz. Koordinat Kutusundaki Notasyonlar: X kutusuna girilen deer objenin koordinat sistemine gre yatay mesafesidir Y kutusuna girilen deer objenin koordinat sistemine gre dikey mesafesidir L kutusuna girilen deer objenin boyunu ifade eder. Lokal olarak alr. A kutusuna girilen objenin yatayla yapt asdr.

1. Toolbardan yeni proje butonunu mousenizin sol tuunu tklayarak yeni bir proje an. 2. (1;2) noktasndan (10;12) noktasna kiri izeceiz. Bunun iin toolbardan kiri butonunu tklayn. 2. X say kutusuna 1 yazmamz gerekiyor. X tuuna basn, 1 yazn ve enter tuuna basn. X say kutusunda sabitlenecek ve kutunun rengi deiecektir. (Bu arada fareyi oynatmayn.) 3. imdi Y kutusuna 2 yazmamz gerekiyor. Y tuuna basn, 2 yazn ve enter tuuna basn. Y say kutusunda 2 sabitlenecektir. 4. izim alann tklayn. mle (1;2) noktasn yakalayacaktr. 5. X tuuna basn,10 yazn ve enter tuuna basn. 6. Y tuuna basn, 12 yazn ve enter tuuna basn. 7. mle (10;12) noktasna kilitlenecektir. izim alann tklayn. Bu arada kutulara iaret konulmad iin global eksene gre kiri izildi. Global eksene gre (2;3) noktasndan balayan ve bu noktaya gre 20 derece a yapan 6 metre uzunluunda kiri izimi ; 1. Yeni bir proje an ve toolbardan kiri butonunu tklayn. 2. X say kutusuna 2 yazmak iin X tuuna basn, 2 yazn ve enter tuuna basn. Say sabitlenecek ve kutunun rengi deiecektir. (Bu arada fareyi oynatmayn) 3. Y kutusuna 3 yazmak iin Y tuuna basn, 3 yazn ve enter tuuna basn. Say sabitlenecektir. 4. izim alanna tklayn. mle, (2;3) noktasna kilitlenecektir. 5. A say kutusuna 20 yazmamz gerekiyor. A tuuna basn, 20 yazn ve enter tuuna basn. Bylece imle son noktaya gre (lokal eksen) 20 dereceye kilitlenir. 6. Uzunluun 6 metre olmas iin L kutusuna 6 yazmamz gerekiyor. Bunun iin, L tuuna basn, 6 yazn ve enter tuuna basn. Bu durumda imle lokal eksene gre 6 metreye kilitlenir. izim alann tklayn. Programda koordinat kutusunu kullanarak eik aks izmek iin aks zerindeki herhangi iki noktann koordinatn vermek yeterlidir. izim ekrannda (4,4) ve (7,8) noktalarndan geen aksn izimi; 1. Yeni proje an ve aks butonunu tklayn ve space bar tuu ile imlecinizi eik aks izebilecek duruma getirin. 32

Temel Konular 2. Koordinat kutusuna bilgi girmek iin; klavyeden X tuuna basn, 4 yazp enter tuuna basn. Say sabitlenecek ve kutunun rengi deiecektir. 3. Y kutusuna 4 yazmak iin Y tuuna basn, 4 yazn enter tuuna basn. Say sabitlenecek ve kutunun rengi deiecektir. 4. izim alann tklayn. mle (4,4) noktasna kilitlenecektir. 5. kinci noktay girmek iin; X tuuna basn, 7 yazn ve enter tuuna basn. 6. Y tuuna basn, 8 yazn ve enter tuuna basn. mle (7,8) noktasna kilitlenecek ve izim alannda aksnzn sanal grnts oluacaktr. 7. mlecinizi izim alanna tkladnzda daha nce belirttiiniz Aks Snrlar dorultusunda aksnz oluacaktr.

Global Koordinatlar
izim alannn sol alt kesinde bulunan nokta global koordinat sistemine gre tanmlanan orjin noktasdr. Global koordinat sistemine gre bir kiri izelim. 1. Kiri butonunu tklayn. 2. X tuuna basn. mle koordinat kutusunda X satrna gidecektir. 3. rnein 2 yazn. Bu deer, kiriin 1. noktasnn apsisi. Enter tuuna basn ve deeri kilitleyin. 4. Y tuuna basn. mle koordinat kutusunda Y satrna gidecektir. 5. rnein 3 yazn. Bu deer, duvarn 1. noktasnn ordinat. Enter tuuna basn ve deeri kilitleyin. 6. izim alann tklayn. Kiriin 1.noktas yazlan deerlere gre belirlenecektir. 7. Tekrar X tuuna basn. mle koordinat kutusunda X satrna gidecektir. 8. rnein 6 yazn. Bu deer, kiriin 2. noktasnn apsisi. Enter tuuna basn ve deeri kilitleyin. 9. Y tuuna basn. mle koordinat kutusunda Y satrna gidecektir. 10. rnein 5 yazn. Bu deer, kiriin 2. noktasnn ordinat. Enter tuuna basn ve deeri kilitleyin. 11. izim alann tklayn. Kiri izilecektir.

Lokal Koordinatlar
Kullanc tarafndan, izim alannn herhangi bir noktasnda tanmlana bilinen sistemidir. Bu koordinat sistemi Lokal Nokta Tanmla komutu ile oluturulur. koordinat

Dndr ve Dm Noktas Dndr komutlarnda, lokal nokta dndrme merkezi, yatay eksen(apsis) ise obje ekseni kabul edilir. Ayrntl bilgi iin ilgili balklar inceleyebilirsiniz.

Lokal Nokta Tanmla


1. Destek Mensnden Lokal Nokta Tanmla satrn veya toolbardan Lokal Nokta Tanmla butonunu tklayn. 2. izim alannda herhangi bir noktay veya mevcut objelerinden birinin dm noktasn tklayn.

33

Temel Konular 3. Koordinat kutusundaki X ve Y satrlar nndeki kutular iaretlenecektir. 4. Tklanan nokta, orijin noktas kabul edilecek, bu aamadan sonra ise X ve Y satrlarna yazlan koordinatlar bu orijine gre ileme sokulacaktr.

5. Lokal koordinat sistemine gre, bir kiriten, belirli mesafede baka bir kiri izelim. izilecek kiriin as 30 derece uzunluu 4 birim ve balang koordinatlar, mevcut kiriin bitim noktasndan itibaren (2;3) koordinatlarnda olsun. 6. lk kiri izin (Mevcut kiri) 7. Kiri butonunu tklayn (Kiri modundasnz). 8. Destek Mensnden Lokal Nokta Tanmla satrn veya toolbardan Lokal Nokta Tanmla butonunu tklayn. 9. Mevcut kiriin sa dm noktasn yakalayn -imle OK. iaretine dnecektir- ve tklayn. 10. Koordinat kutusundaki X ve Y satrlar nndeki kutular iaretlenecektir. 11. X tuuna basn. mle koordinat kutusunda X satrna gidecektir. 12. 2 yazn. Bu deer, kiriin 1. noktasnn apsisi. Enter tuuna basn ve deeri kilitleyin. 13. Y tuuna basn. mle koordinat kutusunda Y satrna gidecektir. 14. 3 yazn. Bu deer, kiriin 1. noktasnn ordinat. Enter tuuna basn ve deeri kilitleyin. 15. izim alann tklayn. Kiriin 1.noktas yazlan deerlere gre belirlenecektir. Bu nokta, mevcut kiriin sana gre, (2;3) noktasdr. 16. L tuuna basn. mle koordinat kutusunda L satrna gidecektir. 17. 4 yazn. Bu deer, izilen duvarn uzunluudur. 18. A tuuna basn. mle koordinat kutusunda A satrna gidecektir. 19. 30 yazn. Bu deer, izilen kiriin asdr. 20. izim alann tklayn. Kiri izilecektir. Lokal Nokta Tanmla butonu.

Hepsini Se
1. Toolbarda Hepsini Se butonunu tklayn. 2. izilmi btn objeler seilecektir. Belirli Objeleri Semek (Filtre) 34

Temel Konular 1. Herhangi bir moddasnz. (rnein aks, aks butonunu tklayn) 2. Destek mensnden Hepsini Se satrn tklayn. 3. Sadece akslar seilecektir (Hangi modda iseniz, o moda ait objeler seilecektir). Hepsini Se butonu.

Hibirini Seme
Seilmi objelerin hepsini brakmak iin kullanlr. 1. Bir ka obje sein. 2. Toolbardan Hibirisini Seme butonunu tklayn. 3. Seilmi btn objelerin seilmilii ortadan kalkacaktr. Seilmi Belirli Objeleri Brakmak 1. Btn objeleri setiniz. 2. Herhangi bir moddasnz. (rnein aks, aks butonunu tklayn) 3. Destek mensnden Hibirini Seme satrn tklayn. 4. Sadece akslar braklacaktr. Hibirisini Seme butonu.

Seimi Ters evir


Seilmi objeleri brakp, seilmemi objeleri semek iin kullanlr. 1. Bir ka obje sein. 2. Toolbardan Seimi Ters evir butonunu tklayn. 3. Seildiiniz objeler deselect olacak, bunun yannda dier btn objelerin seilecektir. Seimi Ters evir Butonu

Referans Tanmlama
Dik Referans
ki ekilde kullanlr: Dik referans olarak obje tanmlayarak ve dik referans olarak dorultu tanmlayarak; Dik Referans Olarak Obje Tanmlayarak : 1. Herhangi bir objeyi altrn 2. Toolbarda dik referans butonunu tklayn. 3. Dorultusu olan herhangi bir objeyi tklayn. (Aks, izgi, kiri gibi) 4. lgili obje tklandktan sonra toolbardaki dik referans butonu basl hale gelecek ve koordinat kutusunun a satr(A), ilgili objenin dik asna kilitlenecektir. 5. Bu durumda izeceiniz obje(iptal etmediiniz srece objeler) setiiniz objeye dik 35

Temel Konular izilecektir. 6. Dik referans modunu iptal etmek iin Dik referans butonunu tekrar tklaynz. Dik Referans butonu. Dik Referans Olarak Dorultu Tanmlayarak: 1. Herhangi bir objeyi altrn(rnein kiri) 2. Toolbarda Dik Referans butonunu tklayn. 3. izim alannn herhangi bir noktasn tklayn. 4. kinci noktay tklayn. 5. Toolbardaki dik referans butonu basl hale gelecek koordinat kutusunun a satr(A), sz konusu iki noktann oluturduu dorultuya dik ada kilitlenecektir. 6. Bu durumda izeceiniz obje(iptal etmediiniz srece objeler) bu dorultuya dik izilecektir. 7. Dik referans modunu iptal etmek iin Dik referans butonunu tekrar tklaynz. Dik Referans butonu. Dik inme ve dik kma ilemlerini dik referans komutu ile gerekletirebilirsiniz

Paralel Referans
ki ekilde kullanlr: Paralel referans olarak obje tanmlayarak ve paralel referans olarak dorultu tanmlayarak; Paralel Referans Olarak Obje Tanmlayarak: 1. izim dorultusu belirlenmesi gereken herhangi bir objeyi altrn. (rnein duvar) 2. Toolbarda Paralel Referans butonunu tklayn. 3. Dorultusu olan herhangi bir objeyi tklayn. (Aks, izgi, kiri gibi) 4. lgili obje tklandktan sonra toolbardaki paralel referans butonu basl hale gelecek ve koordinat kutusunun a satr(A), ilgili objenin asna kilitlenecektir. 5. Bu durumda izeceiniz obje(iptal etmediiniz srece objeler) setiiniz objeye paralel izilecektir. 6. Paralel referans modunu iptal etmek iin Paralel referans butonunu tekrar tklaynz. Paralel Referans butonu. Paralel Referans Olarak Dorultu Tanmlayarak : 1. izim dorultusu belirlenmesi gereken herhangi bir objeyi altrn. (rnein kiri) 2. Toolbarda Paralel Referans butonunu tklayn. 3. izim alannn herhangi bir noktasn tklayn. 4. kinci noktay tklayn. 5. Toolbardaki paralel referans butonu basl hale gelecek koordinat kutusunun a satr(A), sz konusu iki noktann oluturduu dorultunun asna kilitlenecektir.

36

Temel Konular 6. Bu durumda izeceiniz obje (iptal etmediiniz srece objeler) bu dorultuya paralel izilecektir. 7. Paralel referans modunu iptal etmek iin paralel referans butonunu tekrar tklaynz. Paralel Referans butonu. Bu komutla objeleri, herhangi bir referansa gre paralel izebilirsiniz.

Bir Kattaki Objelerin Dier Katlara Kopyalanmas


Hzl Kopyalama
Hzl kopyalama bir kattaki objeleri dier katlara kopyalar. Bu objeler sadece seilen objeler olabilecei gibi, tm objelerde olabilir. 1. Hzl kopyalama iin birden ok kata ihtiyacnz vardr. Kat genel de bu katlar tarifleyin ve katlar an. 2. Olutur mensnden Hzl Kopyala satrn tklayn. 3. Kopyalama yaplacak katlar iaretleyin, yaplmayacak iaretleri kaldrn. Ayrntl bilgi iin, mouse imlecini yazlarn zerine getirerek, mouseun sa tuuna basn. bu nedir yazsn tklayn . Bu nedir(whats this Help) yardm aa kacaktr. 4. Tamam butonu stnde sol tu ile tkladnzda altnz kattaki objeler, dier katlara kopyalanacaktr. Hzl Kopyala butonu

Kattan Kata Yaptr


1. Kat Genel Ayarlarndan bir kat an. (1.kat olsun.) 2. Kopyalanacak objelerin bulunduu kat sein . (Zemin kat). 3. Olutur mensnden Blokla satrn mouseun sol tuu ile tklayn. 4. Kopyalanacak objeleri sein. kutucuklarndan anlayabilirsiniz. Objelerin seildiini zerlerinde beliren renkli iaret

5. Seilen objelerin kopyalanmas iin mouseun sa tuuna basn. 6. Hedef kat tklayarak o pencereyi aktif hale getirin. 7. Olutur mensnden Yaptr satrn sol tu ile tklayn. 8. Emin misiniz? sorusuna evet cevabn verdiinizde kat kopyalama gerekleir. 8. Genel ayarlardan obje yaptrrken koordinat al modu ak ise, kopyalama srasnda yeni koordinatlar, Koordinat Kutusunu kullanarak veya izim alann tklayarak girebilirsiniz. Yaptr klavyeden Shift ve Insert tularn birlikte kullanarak da altrabilirsiniz. Yaptr butonu

37

BLM 3 KAT OBJELER


Aks
Aks Ayarlar
1. Ayarlar Mensnden Aks Ayarlar satrn veya Aks butonunu tkladktan sonra toolbarn altnda oluan Aks Ayarlar butonunu tklayn. 2. Karnza Aks Ayarlar penceresi gelecektir. 3. Aks ayarlar penceresinde istediiniz ayarlar yapn. 4. Tamam butonunu tklayn. 5. Yaplan ayarlara gre aks izimini gerekletirin. Aks butonu Aks Ayarlar butonu

Aks izimi
Toolbarda aks butonunun zerine gelerek mouse'un sol tuu ile butonu tklayn. mlecin ekli deiecektir . Bu durumda aks izmeye hazrsnz demektir. Klavyeden space-bar tuuna art arda basarsanz, aks imlecinin deitiini grrsnz.

1.grnt durumunda; aks, iki nokta vererek herhangi bir ada izebilirsiniz. 2.grnt durumunda; yatay aks (0 derece) izmek iin kolaylk salar. 2.grnt durumunda dikey aks (90 derece) izmek iin kolaylk salar. Aks butonu

Aks Bildirim
Girilen akslarn geometrik zellikleri, aks bildirim ekrannda tablolatrlm dzende grlr. 1. Aks izin. 2. Bildirim Mensnden Aks Bildirim satrn tklayn. 3. Karnza Aks Bildirim penceresi gelecektir. 4. Burada istediiniz deiiklikleri yapn. 5. Tamam butonuna tklayn.

38

Kat Objeleri

6. lgili aksn zellikleri deiecektir.

Bir Akstan Belirli Bir Mesafede Aks Tretmek


yntemle yapabilirsiniz; 1. Aks Offset : Aksn adn otomatik deitirir. Zaten aks iin gelitirilmitir. Aks zelliklerini, Aks Ayarlarnda yaplan en son deiikliklerden alr. (nerilen) 2. Klonla Genel olarak tm objeler iin kullanlr. Aksn ad dahil, referans aksn zellikleri ile tretilir. 3. Obje oalt Genel olarak tm objeler iin kullanlr. Aksn ad dahil, referans aksn zellikleri ile tretilir. Detayl bilgi iin ilgili konu balklar inceleyiniz.

Aks Offset
Aks Offset, daha nce izilmi bir akstan belirli bir mesafede o aksa paralel yeni bir aks tretmek iin gelitirilmitir. ki ekilde kullanabilirsiniz. En son izilen akstan teleyerek; 1. Toolbarda Aks butonunu tklayn. 2. Ekranda aks offset toolbox oluacaktr. 3. stediiniz mesafeyi girin. (+ ve ya - deerli) 4. Aks offset butonunu tklayn. 5. Aks izilecektir. nceden izilen akstan teleyerek; 1. lgili aks sein. 2. Yukardaki ilemleri srayla uygulayn. Aks butonu. Aks offset butonu.

Klonla le Aks Tretmek


1. Olutur mens altnda Klonla satrn tklayn. 2. Mouseun sol tuu ile kopyalanacak aks sein. 3. Mouseun sa tuuna basn.

39

Kat Objeleri 4. izim alann sol tu ile tklayn. 5. Toolbardan dik referans butonunu tkladktan sonra kopyalanacak aks tklayn. 6. Klavyeden L tuuna basn. mle, koordinat kutusunda L satrna gidecektir. 7. stediiniz teleme mesafesini girin ve enter tuuna basn. 8. izim alann tklayn. Aks telenecektir. 9. sterseniz oluan aksn ismini obje edit ile deitirebilirsiniz.

Aks Snr
Aks snr, aks kenar(kontur izgisinin getii hat) ile aks balonu arasndaki mesafeyi tanmlar. 1. Bildirim mensnden Aks Snr satrn tklayn. 2. Karnza Aks Snr Ayarlar penceresi gelecektir. 3. Bu pencerede istediiniz ayarlar yapn. 4. Tamam butonuna basn. 5. Aks snr deiecektir. Aks snr izgisinin ekranda gzkp gzkmemesi opsiyoneldir. Bunun iin; 1. Ayarlar mensnden, izim Yardmclar satrn tklayn. 2. izim Yardmclar penceresi ekrana gelecektir. 3. Aks grubundan Aks Snr satrn tklayn. nnde iaret varsa iaret kalkacaktr. aret yoksa iaretlenecektir. 4. aretleyip, Tamam butonunu tklayn. izim alannda aks snr izgisi grnecektir. Aks snr ile Kontur izgisi arasndaki mesafeyi, Ayarlar mensnden Aks Snr satrn tkladktan sonra karnza gelen Aks Snr Ayarlar penceresinde deitirebilirsiniz.

Aks Tanmla
1. Olutur mens altndan Aks tanmla satrn tklayn. 2. Karnza gelen diyalogta aksn adn, tipini, balang ve biti noktalarnn koordinatlarn girin ve tamam butonunu tklayn. Aks izilecektir. Eer Aks Ayarlar diyaloundaki Aks snrna uzat kk iaretliyse, 1 ve 2 tipi akslar iin tek bir nokta girmeniz yeterlidir. 3. Eer mevcut bir akstan teleme yapmak suretiyle aks izmek istiyorsanz, tele kutusuna mevcut aksn adn, Delta kutusuna teleme mesafesini (m)(+ ya da -) yazn, aksn tipini girin ve tamam butonunu tklayn. Aks izilecektir. X ynndeki akslar 1 tipi, Y ynndeki akslar 2 tipi, serbest yndeki akslar da eer X ekseni ile o yaptklar a 90 den kkse 3, bykse 4 tipi akslardr. Hatal Giri mesaj alnyorsa, girilen koordinatlarn aks tipine uyup uymad kontrol edilmelidir. Ayrca eer mevcut bir akstan teleme yaplmyorsa, tele ve Delta kutularnn bo olmas gerekir.

Akslarn Tipleri ve Bak Ynleri


Aks tipleri aksn a durumunu belirler 1 tipi akslar:

40

Kat Objeleri X eksenine paralel akslar. (0) 2 tipi akslar: Y eksenine paralel akslar. (90) 3 tipi akslar: X ekseni ile 90' den kk a yapan akslar. 4 tipi akslar: X ekseni ile 90' den byk a yapan akslar. Akslarn bak ynleri aks zerinde bulunan elemanlara ne ynden bakacamz belirler.

izilen Aksn Ayarlarn Deitirmek


1. Deitir mensnden Genel Obje Edit satrn veya toolbar da Genel Obje Edit butonunu tklayn. mlecin ekli deiecektir. 2. mleci, deitirmek istediiniz aksn zerine getirerek ayarlarn gsteren pencere karnza gelecektir. 3. Deiiklikleri yapn ve Tamam butonunu tklayn. sol tuu ile tklayn. O aksn

41

Kat Objeleri Bir ve birden fazla aks setikten sonra da Genel Obje Edit butonunu tklayabilirsiniz. Yaplan deiiklikler seilen tm akslara uygulanacaktr. Bir projede, sadece, tm akslar semek iin programn filitre zeliinden faydalanabilirsiniz. Genel Obje Edit butonu

Kolon
Kolon izimi
1. Toolbarda Dikdrtgen Kolon butonunu veya iz mensnde kolon satrnda alan alt mende Dikdrtgen Kolon satrn tklayn. 2. mle, deiecektir. 3. izim alannn herhangi bir noktasna veya obje kesiim noktalarna mouse'un sol tuunu tklayn. 4. Kolonun grnts ekranda belirecektir. 5. Space-bar tuuna basarak, kolonun simetrisini alabilirsiniz. 6. Enter tuuna basarak, kolonu mouse yardmyla kendi etrafnda dndrebilirsiniz. 7. Ekrannda beliren toolboxda, kolon boyutlarn deitirebilirsiniz. 4. Mouse'un sol tuu ile tekrar tklayn. 5. Kolon izilecektir.

Dikdrtgen Kolon butonu.

Keye Yanak Kolon


Keye yanak kolon, kolon kakl ne olursa olsun, kolonu kenara aktrarak izer. 1. iz mensnden Kolon alt mensnde, Dikdrtgen Kolon satrn veya toolbarda Dikdrtgen Kolon butonunu tklayn. 2. Toolbarn altnda butonlar oluacaktr. 3. Sol Keye Yanak Kolon butonunu tklayn. 4. izim alannn herhangi bir noktasna veya obje kesiim noktalarna mouse'un sol tuunu tklayn. 5. Kolonun grnts ekranda belirecektir. 6. Space-bar tuuna basarak, kolonun simetrisini alabilirsiniz. 7. Enter tuuna basarak, kolonu mouse yardmyla kendi etrafnda dndrebilirsiniz. 42

Kat Objeleri 8. Ekrann altnda beliren ok butonlarna basarak, kolon boyutlarn deitirebilirsiniz. 9. Mouse'un sol tuu ile tekrar tklayn. 10. Kolon izilecektir. Dikdrtgen Kolon butonu. Keye yanak kolon.

Kenara Yanak Kolon


Kenara yanak kolon, kolonun bir kenarn kenara akk izerken, dier kenar ortalar. 1. iz mensnden Kolon alt mensnde, Dikdrtgen Kolon satrn veya toolbarda Dikdrtgen Kolon butonunu tklayn. 2. Toolbarn altnda butonlar oluacaktr. 3. Kenara Yanak Kolon butonunu tklayn. 4. izim alannn herhangi bir noktasna veya obje kesiim noktalarna mouse'un sol tuunu tklayn. 5. Kolonun grnts ekranda belirecektir. 6. Enter tuuna basarak, kolonu mouse yardmyla kendi etrafnda dndrebilirsiniz. 7. Mouse'un sol tuu ile tekrar tklayn. 8. Kolon izilecektir. Dikdrtgen Kolon butonu. Kenara Yanak Kolon butonu.

Ortalanm Kolon
Ortalanm kolon, kolon kakl ne olursa olsun, kolonu ortalayarak izmeye yarar. 1. iz mensnden Dikdrtgen Kolon alt mensnde, dikdrtgen kolon satrn veya toolbarda Dikdrtgen Kolon butonunu tklayn. 2. Toolbarn altnda butonlar oluacaktr. 3. Ortalanm Kolon butonunu tklayn. 4. izim alannn herhangi bir noktasna veya obje kesiim noktalarna mouse'un sol tuunu tklayn. 5. Kolonun grnts ekranda belirecektir. 6. Enter tuuna basarak, kolonu mouse yardmyla kendi etrafnda dndrebilirsiniz. (kare kolonda ilemi gremezsiniz!) 7. Ekrannda beliren toolboxda, kolon boyutlarn deitirebilirsiniz. 8. Mouse'un sol tuu ile tekrar tklayn veya enter tuuna basn 9. Kolon izilecektir.) Dikdrtgen Kolon butonu.

43

Kat Objeleri

Ortalanm Kolon butonu.

Dikdrtgen Kolon
Kolon ayarlarnda kaklk X ve kaklk Y deerlerine gre kolon izmekte kullanlr. 1. Ayarlar mensnden kolon ayarlar satrn tklayn. Kolon ayarlar diyalou alacaktr. Kaklk X ve Kaklk Y satrlarna srasyla rnein 0.10, 0.10 yazn ve tamam butonunu tklayn. 2. Kolon toolboxndan dikdrtgen kolon butonunu tklayn. 3. izim alannn herhangi bir noktasna veya obje kesiim noktalarna mouse'un sol tuunu tklayn. 4. Kolonun grnts ekranda belirecektir. 5. Space-bar tuuna basarak, kolonun simetrisini alabilirsiniz. 6. Enter tuuna basarak, kolonu mouse yardmyla kendi etrafnda dndrebilirsiniz. 7. Mouse'un sol tuu ile tekrar tklayn. 8. Kolon izilecektir tanmlanan kaklkta izilecektir.

Kolon Ayarlar
1. 1. Ayarlar mensnden Kolon Ayarlar veya kolon izimi aktif iken Kolon Ayarlar butonunu sol tu ile tklayn. 2. Karnza Kolon Ayarlar Penceresi gelecektir. 3. Kolon Ayarlar Penceresinde istediiniz ayarlar yapn. 4. Tamam butonunu tklayn. 5. Yaplan ayarlara gre kolon izimini gerekletirin. Kolon butonu Kolon ayarlar butonu toolbarda oluan

Daire Kolon
1. Toolbardan Dikdrtgen Kolon butonunu tkladktan sonra alt blmde oluan Daire Kolon butonunu veya iz mensnn Kolon Satrnda alan alt menden Daire Kolon satrn tklayn. 2. mlecin ekli deiecektir. 3. izim alannda herhangi bir yeri veya dm noktasn tklayn. 4. Mouse'u srkleyerek daire kolonun apna karar verin. 5. Sol tuu tklayn. 6. Daire kolon oluacaktr. Dikdrtgen Kolon butonu. Daire Kolon butonu.

44

Kat Objeleri Daire kolon boyutlarn deitirmek: 1. Daire kolonu iaretleyin 2. Toolbardan kolon boyutlarn tklayn. 3. Daire kolon yarapna istediiniz yarap deerini girin ve tamam butonunu tklayn. Daire kolon kakln deitirmek: 1. Daire kolonu sein. 2. Genel obje edit ( ) butonunu tklayn.

3. Kolon ayarlar diyalou alacaktr. 4. Poligon kolon butonunu tklayn. 5. Orijin butonunu tklayn. Daire kolonda kakl belirleyin.

Yarm Daire Kolon Tanm


Yarm daire kolonu poligon kolon olarak tanmlayalm. 1. Yayla (merkez-yarap-alarla) yarm daireyi izin. 2. Yay sein ve kirie dntr (panel dntr veya idemimarda duvara dntr ile de yapabilirsiniz) satrn tklayn. Para saysn verin ve tamam butonu tklayn.

3. 4. Kirie dntrmedeki ama, kiri dm noktalarn izgi ile dolaarak poligon kolonun eklini oluturmaktr. 5. Gelimi yakalama modunu aktif hale getirin ve srekli izgi ikonunu tklayn. Kiriin evresini, kirie dntrerek oluturduunuz her bir dm noktasn yakalayarak dolan.

45

Kat Objeleri

6. Konun anlalmas iin evre izgisini daha kaln izildi. 7. Kirie dntrerek oluturduunuz kirileri silin. 8. Yay silin. Sadece iziler kalacaktr. izgileri sein ve poligon kolana dntr satrn tklayn.

9. 10. Sonu yukardaki gibi olacaktr. ktphanenize ekleyebilirsiniz. Kolonu, poligon kolon ayarlarnda saklayarak

Yarm daire kolonu panel objesi olarak tanmlayalm. 1. Yayla (merkez-yarap-alarla) yarm daireyi izin. 2. Yay sein ve panele dntr satrn tklayn. Para saysn verin ve tamam butonu tklayn.

Poligon Kolon
1. iz mensnden Kolon satrn tkladktan sonra alan alt menden Poligon Kolon satrn veya toolbarda Dikdrtgen Kolon butonunu tkladktan sonra altta oluan Poligon Kolon butonunu tklayn. 2. mle, deiecektir. 46

Kat Objeleri 3. izim alannn herhangi bir noktasna veya obje kesiim noktalarna mouse'un sol tuunu tklayn. 4. Poligon kolonun, varsaylan grnts ekranda belirecektir. 5. Space-bar tuuna basarak, kolonun simetrisini alabilirsiniz. 6. Enter tuuna basarak, kolonu mouse yardmyla kendi etrafnda dndrebilirsiniz. 7. Mouse'un sol tuu ile tekrar tklayn. 8. Kolon izilecektir. Dikdrtgen Kolon butonu. Poligon kolon butonu.

Yeni Bir Poligon Kolon Oluturmak


ki yntemle oluturulabilir. izgilerle Kapal Alan Tarifleyerek; 1. iz mensnden, izgi satr altnda kan srekli izgi butonunu tklayn. 2. Koordinat kutusu yardmyla, poligon kolonun ke noktalarnn koordinat, uzunluk ve a bilgilerini girerek poligon kolonun konturunu tarifleyin. 3. Poligon kolon konturunu sein. Olutur mensnden Poligona Dntr satrn tklayn. Poligon kolon oluacaktr. 4. Poligon kolonu kayt etmek iin, poligon kolonu sein. 5. Toolbardan genel obje edit butonunu tklayn. Aa kan Poligon Kolon ayarlarnda Poligon Kolon butonunu tklayn. Sakla butonunu tklayp, bir isim verin. Poligon Kolon Ayarlarnda Tarifleyerek: Yeni bir poligon kolon oluturmak iin, Poligon Kolon Ayarlar penceresindeyken, Yeni butonunu farenizin sol tuu ile tklayn. Karnza kan dialog kutusunda kolona bir isim verin. Tamam butonunu tklayn yada enter tuuna basn. izim ekrannda drtgen bir kolon oluacaktr. Poligon kolonu her ke noktasnda bir dm noktas olacak ekilde oluturmal ve kolonun sadece ke noktalarnn koordinatlarn girmelisiniz. Kolon zerinde varolan bir dm noktasnn koordinatn deitirmek iin imlecinizi dm noktas zerine getirip farenizin sol tuunu tklayn. Dm noktasn yakalam olursunuz. mlecinizi ekran zerinde hareket ettirdiinizde dm noktas da hareket eder. Dialog kutusundaki X ve Y kutularna dm noktasnn yeni koordinatn yazp Uygula butonunu tklayn. Dm noktanz yeni koordinatna tanm olur. Kolonun herhangi bir kenarnda yeni bir dm noktas oluturmak iin kolon kenar zerinde ift tklayn. Tkladnz yerde yeni bir dm noktas oluur. Bu dm noktasn, istediiz yere tayabilirsiniz. Kolon zerindeki bir dm noktasn silmek iin imlecinizi sileceiniz dm noktas zerine getirin. Farenizin sol tuunu tklayarak dm noktasn yakalayn. Bu dm noktasn, en yakn dm noktalarndan birinin zerine gtrp tklayn. Bylece dm noktasn iptal etmi olursunuz. Poligon kolon ekrann belirli aralklarla zgaraya blp, imlecin zgara kesiimlerine atlamasn salayabilirsiniz. Bunun iin, zgara grubu altndaki Ak ve Iz. Kilitlen satrlarn iaretleyebilirsiniz. sterseniz X ve Y satrlarna yeni zgara aralklarn da girebilirsiniz.

47

Kat Objeleri Yeni oluturduunuz ya da zerinde deiiklik yaptnz bir poligon kolonu saklamak iin Sakla butonunu farenizin sol tuu ile tklayn. Karnza kan dialog kutusunda kolona bir isim verin. Tamam butonunu tklayn ya da enter tuuna basn.

Poligon Kolona Dntr


izgiyle oluturulmu poligon kolon konturunu poligon kolona dntrr. Aadaki ekilde grlen poligon kolonu Poligon Kolona Dntr ile oluturalm.

1. Toolbardan Dm Noktasna Atla butonunu tklayarak dm noktasna atlamay iptal edin. 2. Toolbardan srekli izgi butonunu tklayn. 3. izim alannda herhangi bir yeri sol tu ile tklayn. izginin ilk noktas belirlenecektir. 4. Zoom Pencere ile tkladnz noktay bytn. 5. L tuuna basn. 0.60 yazp enter tuuna basn. L satr krmzya boyanacak ve imle 0.60a kilitlenecektir. 6. Shift tuuna basn ve imleci saa doru kaydrn ve sol tu ile tklayn. izginin ikinci noktas belirlenecektir. 7. L tuuna basn ve 0.25 yazp enter tuuna basn. Shift tuuna basn ve imleci yukarya doru kaydrn. Sol tuu tklayn. 8. L tuuna basn ve 0.35 yazp enter tuuna basn. Shift tuuna basn ve imleci sola doru kaydrn. Sol tuu tklayn. 9. L tuuna basn ve 0.35 yazp enter tuuna basn. Shift tuuna basn ve imleci yukarya doru kaydrn. Sol tuu tklayn. 10. L tuuna basn ve 0.25 yazp enter tuuna basn. Shift tuuna basn ve imleci sola doru kaydrn. Sol tuu tklayn. 11. Toolbardan Dm Noktasna Atla butonunu tklayarak dm noktasna atlamay an. 12. lk baladnz noktaya imleci gtrn ve imle Okey iaretini alnca sol tu ile tklayn. Moddan kmak iin klavyeden Esc tuuna basn. 13. Oluturduunuz izgilerin hepsini sein. 14. Olutur mensnden Poligona Dntr satrn tklayn. Poligon kolon oluacaktr. 15. Poligon kolonu kayt etmek iin, poligon kolonu sein. Toolbardan genel obje edit butonunu tklayn. Aa kan Poligon Kolon ayarlarnda Poligon Kolon butonunu tklayn. Sakla butonunu tklayp, bir isim verin.

Kolon Bildirim
Girilen kolon datalar, kolon bildirim ekrannda tablolatrlm dzende grlr.

48

Kat Objeleri 1. Kolon izin. 2. Bildirim Mensnden Kolon Bildirim satrn tklayn. 3. Karnza Kolon Bildirim penceresi gelecektir. 4. Burada istediiniz deiiklikleri yapn. 5. Tamam butonunu tklayn. 6. lgili kolonun zellikleri deiecektir.

Kolon Girerken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar


Kolon oluturmak iin herhangi bir aks gerekmez. Kolonun aks otomatik oluturulur. Kolonun aksna kolonun majr aks (1.aks) diyeceiz. Kolonun dier aks ise kolonun minr aksdr ve majr aksna diktir. Bu iki aksn kesiim noktasnda ise dm noktas bulunmaktadr. Aadaki ekilde, dm noktas ve kolon aksnn kolon zerindeki pozisyonu grlmektedir. Kolon dm noktasnn kolon zerindeki yeri ise, kolon kaklklaryla belirlenmektedir. rnein, yukardaki ekilde kolon kaklklar xka=10 cm., yka= 10 cm olarak verilmitir. Dolaysyla kolon dm noktas sol ve st kenardan itibaren 10 cme 10 cm. ieridedir. rnein, sol keye yanak yerletirilmi bir kolonda dm noktas sol st kede, ortadan yerletirilmi bir kolonda ise, dm noktas kolonun ortasndadr. Kiriler tariflenirken, kolonun dm noktasn yakalamaldr. Aksi takdirde, kiriin taycs kolon olmaz. Bu nedenle, kolonlarn kaklklar girilirken, kiri ile pozisyonu dnlmelidir. Kolonlarn tarifi iin akslarn girilmesinin gerekmediinden sz edilmiti. Bununla beraber sistemde izilmi akslar bulunabilir. Bu aamada kolonu yerletirirken akslar baz alabilirsiniz. Akslarn kesiim noktasnda dm noktas olumaktadr. Eer, kolonun yerletirme noktas(dm noktas) ile, aks kesiiminde bulunan dm noktasn st ste getirirseniz kolon ve akslar birbirine baml olurlar. Bir baka deyile, akslar tandnda veya dndrldnde kolon da tanr veya dndrlr.

Kolon Boyutlar
Kolon boyutlar, seilen bir ve birden fazla kolonun boyutlarn tamamiyle deitirme veya belirli bir sayda attrmak veya belirli bir sayda azaltmak iin kullanlr. 1. Kolon veya kolonlar sein. 2. Deitir mensnden Kolon Boyutlar satrn tklayn. 3. Xboy ve Yboya istediiniz deeri girin. (rnein, Xboy=50, Yboy=25 yazlrsa, kolon veya kolonlar 50/25 olur. Xboy=+5, Yboy=-5 yazlrsa, kolonun veya kolonlarn X boyutu 5 artar, Y boyutu 5 azalr) 4. Tamam tuu zerinde tklayn.

49

Kat Objeleri pucu: Ayrntl bilgi iin, mouse imlecini yazlarn zerine getirerek, mouseun sa tuuna basn. bu nedir yazsn tklayn . Bu nedir(whats this Help) yardm ekrana gelecektir.Kolon

Kolon Trimle
Kolon trimle ile kolonun herhangi bir kenarn, deforme edebilirsiniz. 1. Dikdrtgen kolon izin. 2. Toolbardan kolon trimle butonunu tklayn. 3. Kolonu tklayn. Deforme edilecek kolon kenarn tklayn. Referans obje sein (aks,kolon, duvar v.b.) Kolon Trimle Komutuna rnekler:

1. 1.ekli izin. Kolon trimle butonunu tklayn. 2. S8 kolonunu tklayn. Kolon kenarn tklayn. 3. Kirii tklayn. 2.ekil oluacaktr. Kolon trimle ile poligon kolonlarn boyutlarn deitirebilirsiniz.

50

Kat Objeleri 1. ekli izin. Kolon trimle butonunu tklayn. 2. S1 kolonunu tklayn. Kolon kenarn tklayn. 3. Aks tklayn. Alttaki ekil oluacaktr.

Panel (Bodrum evre Perdesi)


Panel
1. Toolbarda bulunan Panel butonunu sol tu ile tklayn. 2. Mouseun imlecini kolonun zerine getirin. mle Okey iaretini alnca sol tu ile tklayn. 3. Panelin ilk noktasn belirledikten sonra, imleci ikinci kolon zerine getirin. mle Okey iaretini alnca, klavyeden space-bar tuu ile panelin izim hattn deitirebilirsiniz. Sol tuu tekrar tklayn. 4. Moddan kmak iin klavyeden Esc tuunu basn. 5. Panel izilecektir. (Hzl izim modu kapal ise panelin adn deitirin veya enter tuuna basarak varsaylan ad onaylayn) Panel butonu.

Panel Ayarlar
1. Ayarlar mensnden Panel Ayarlar satrn sol tu ile tklayn. 2. Karnza Panel Ayarlar diyalou gelecektir. 3. Panel Ayarlar Diyalounda istediiniz ayarlar yapn. Ayrntl bilgi iin, mouse imlecini yazlarn zerine getirerek, mouseun sa tuuna basn. bu nedir yazsn tklayn . Bu nedir(whats this Help) yardm aa kacaktr 4. Tamam butonunu tklayn ve panel izimini gerekletirin.

Panele Dntr
Panele dntr ile erisel veya dairesel paneller oluturabilirsiniz. 1. Yay veya ember izin. 2. Yay veya emberi, imleci zerine getirerek sol tuu ile sein. 3. Olutur mensnden Panele Dntr satrn tklayn. 4. Karnza gelen panel saysn verin satrna yay veya ember zerinde izilecek panel 51

Kat Objeleri saysn verin. 5. Tamam butonunu tklayn. 6. Yay veya ember panele dnecektir. Yay veya emberi panele dntrmeden nce, panel ayarlarnda, panelin zelliklerini ayarlayabilirsiniz. Panele dntr ileminden sonra yay veya emberi silebilirsiniz.

Panel Bildirim
Girilen panel datalar, panel bildirim ekrannda tablolatrlm dzende grlr. 1. Panel izin. 2. Bildirim mensnden Panel Bildirim satrn tklayn. 3. Karnza Panel Ayarlar diyalou gelecektir. 4. Burada istediiniz deiiklikleri yapn. 5. Tamam butonuna tklayn. 6. lgili panelin zellikleri deiecektir.

Kiri
Kiri Ayarlar
1. Ayarlar mensnden Kiri Ayarlar veya kiri izimi aktif iken toolbarda Ayarlar butonunu sol tu ile tklayn. 2. Karnza Kiri Ayarlar Penceresi gelecektir. 3. Kiri Ayarlar Penceresinde istediiniz ayarlar yapn. 4. Tamam butonunu tklayn ve kiri izimini gerekletirin. Kiri butonu Kiri Ayarlar butonu oluan Kiri

Kiri izimi
1. Kalp plan modunda deilseniz,Mimari Plan/Kalp Plan butonunu sol tu ile tklayn. 2. Toolbarda bulunan Kiri butonunu veya iz mensnden Kiri satrn sol tu ile tklayn. 3. Mouseun imlecini kolonun zerine getirin. mle Okey iaretini alnca sol tu ile tklayn. 4. Kiriin ilk noktasn belirledikten sonra, imleci ikinci kolon zerine getirin. mle Okey iaretini alnca, klavyeden space-bar tuu ile kiriin izim hattn deitirebilirsiniz. Sol tuu tekrar tklayn. 5. Kiri izilecektir. Moddan kmak iin klavyeden Esc tuuna basn. 6. (Hzl izim modu kapal ise kiriin adn deitirin veya enter tuuna basarak varsaylan ad onaylayn))

52

Kat Objeleri

Kiri butonu

Kiri Girerken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar


Burada anlatlan tm konular duvar ve panel iin de geerlidir. Kiri oluturmak iin herhangi bir aks gerekmez. Kiriin aks otomatik olarak oluturulur. Kiri tariflenirken bilindii gibi iki nokta verilir. Bu noktalar kiriin dm noktalardr. Dm noktalarn birletiren izafi doru ise kiri aksdr. 1.ekilde; kiri dm noktalar ve kiri aks grlmektedir.

Kiri ortadan tanmland iin, kiri dm noktalar ortadadr. Kiri stten tanml olduunda dm noktalar st kenara akk, alttan tanml olursa dm noktalar alt kenara akk olur. Bununla beraber kiri herhangi bir noktadan da tanml olabilir. Tanml deer, rnein 5 cm. ise, kiriin dm noktalar st kenardan 5 cm. aadadr. Kiriin tayclar bilindii gibi kolon veya kiri olabilir ya da bir ucu bota olabilir. Bu durumun ngrd koular inceleyelim: 1. Kiri taycsnn kolon olduu durum: Kolonun veya kiriin tarifleme sras nemli deildir. Kolon nce tanmlandysa, kirii girerken kolon stnde sol tuu tklayn. Kiri kolonla ilikilendirilecektir. Data girerken kolon dm noktasyla kiri dm noktasnn akmas zorunlu deildir, ancak aktrmak size kolaylk salayacaktr. (ekil2)

Kiri stten tanmland ve kolonlarn dm noktas yakaland. (mle okey iaretini ald.) nce kiri tanmlandysa, yerletirilecek kolonun dm noktas kiri dm noktasna denk gelmelidir.

53

Kat Objeleri

Kolon yerletirirken imlecin okey iaretini almasna dikkat edin. Yukardaki ekilde dm noktasna keye yanak kolon yerletirelim.

Kiriin kolona farkl ynlerden, dm noktasna denk gelmeyecek ekilde balanmas durumunda, gelimi yakalama komutu kullanabilirsiniz. Ayrntl bilgi iin, Kiriin Farkl Dorultudan Kolona Balanmas baln inceleyiniz. 2. Kiri taycsnn kiri olduu durum: Ayrntl bilgi iin, Basit kiri tanmlamak baln inceleyiniz. 3. Kiri bir ucunun bota olmas durumu: Kiriin sol ve sa dm noktalarna kolon, panel veya kiri objesi tarif edilmezse kiri ucu bo u olur.

Kiriin Farkl Dorultudan Kolona Balanmas


A.) ekil 1de grld gibi S2 kolonuna X ynnde srekli olmayan iki kiri birlemektedir. Bu sistemin nasl tarifleneceini uygulamal olarak inceleyelim.

1. Kolonlar girin. S1 ve S2 kolonun dm noktalar sol alt kede, S3 kolonun dm noktas sol st kede bulunmaktadr. 2. K1 kiriini girmek iin, kiri butonunu tklayn. Mouseu kaydrarak S1 kolonuna ait dm noktasnn zerinde gelin -imle okey iaretini alacaktr- ve sol tuu tklayn. S2 kolonuna

54

Kat Objeleri ait dm noktasnn zerine gelin ve space-bar tuuna basarak kirii alttan tanml yapn, sol tuu tekrar tklayn. Moddan kmak iin klavyeden Esc tuuna basn. 3. K2 kiriini girmek iin, mouseun sa tuunu tklayn. Sa tu mensnde, komut tekrarn sein. Mouseu S2 kolonun sa st kesine gtrn ve klavyeden ctrl tuunu basl tutun. mle okey iaretini alacaktr. Ctrl tuuna basarak gelimi yakalamay aktif hale getirdik. Sol tuu tklayn. Ctrl tuunu brakn. S3 kolonuna ait dm noktasnn zerine mouseu kaydrn, imle okey iaretini alnca sol tuu tekrar tklayn. B. )Kiri-kolon birleimi kolonun herhangi bir noktasndan olabilir. ekil 2

1. Kolonlar girin. S1 dm noktas sol alt kede, S2 ve S3 kolonlarnn dm noktas sol st kede bulunmaktadr. 2. K1 kiriini girmek iin, kiri butonunu tklayn. Mouseu kaydrarak S1 kolonuna ait dm noktasnn zerinde gelin -imle okey iaretini alacaktr- ve sol tuu tklayn. S2 kolonuna ait dm noktasnn zerine gelin ve space-bar tuuna basarak kirii stten tanml yapn, sol tuu tekrar tklayn. Moddan kmak iin klavyeden Esc tuuna basn. 3. K2 kiriini girmek iin, mouseun sa tuunu tklayn. S3 kolonuna ait dm noktasnn zerine mouseu kaydrn, imle okey iaretini alnca sol tuu tklayn. Mouse aaya doru kaydrn ve klavyeden shitf tuuna basl tutun -dik modu aktif hale gelecektir, bylece dikey izebileceksiniz - S2 kolonun zerine gelince sol tuu tekrar tklayn. 4. Moddan kmak iin Esc tuuna basn. C.) Poligon kolonun bir ok kesinde kiri-kolon birleimi olabilir. ekil 3

55

Kat Objeleri

1. Kolonlar girin. S2 kolona ait dm noktas sol st kede, S1 ve S3 kolonlarna ait dm noktalar sol alt kede bulunmaktadr. 2. K1 kiriini girerken S2 kolonun dm noktasn yakalayn.

Basit Kiri Tanmlamak


Basit kiri diye sz ettiimiz, bir ucu veya iki ucu kirie oturan kirilerdir. Normalde, kiri tanmlarken, herhangi bir elemana ihtiyacmz yoktur. Ancak, kiriler statike kolonlara/ perdelere oturduu gibi, kirilere de oturabilir. Kiri kolonlara oturuyorsa, ilgili kiriin ular, kolonlar yakalayacak ekilde izilir. Kolon tklanr. Kiri kirie oturuyorsa, kirii tanmlarken, en yakn noktay kullanacaz. Bunu bir rnekle aklayalm: 1. ki kolon arasna bir kiri izin. 2. En Yakn Noktay aktif hale getirin. 3. kinci kirii bu kirite tanmlayacaz. 4. Kiri butonunu tklayn. 5. mleci, ilk izdiiniz kiriin zerine getirin. Altta, kiriin ad yazlacaktr. 6. Mouseun sol tuunu tklayn. 7. Kiri izimini bitirin. 8. lk kiri iki paraya ayrlacaktr. NOT: Bir kiriin herhangi bir yerinde deme oluturulduysa, bu kirie, dm noktas dnda zerinde kiri tanmlanamaz. nce deme silinmelidir.

Kirii, dier kiriin orta noktasndan tanmlamak istiyorsanz, Orta Nokta komutunu 56

Kat Objeleri kullanabilirsiniz.

Panel zerinde Kiri Tanmlamak


Bodrum katlarda, baz durumlarda panelin ykseklii su basman seviyesinde braklabilir. Dolaysyla, panel ykseklii kat ykseklii kadar olmayacaktr. Deme kat seviyesinde bulunduu iin, bu noktada kirite tanmlamak gerekecektir. 1. Kirii girin. Demeyi yerletirin. 2. izim alann bo bir yerdide kiri uzunluu ve as kadar panel izin ve ta ile kolonun arasna tayn.

Kirie Dntr
Kirie dntr ile erisel veya dairesel kiriler oluturabilirsiniz. 1. Yay veya ember izin. 2. Kalp planna gein. 3. Yay veya emberi, imleci zerine getirerek sol tuu ile sein. 4. Olutur Mensnden Kirie Dntr satrn tklayn. 5. Karnza gelen kiri saysn verin satrna yay veya ember zerinde izilecek kiri saysn verin. 6. Tamam butonunu tklayn. 7. Yay veya ember kirie dnecektir. Yay veya emberi kirie dntrmeden nce, Kiri Ayarlarnda, kiriin zelliklerini ayarlayabilirsiniz. Kirie dntr ileminden sonra yay veya emberi silebilirsiniz.

Bir Kiriin Sehim Deerine Baklmas


Bir kiriin sehim deerine bakmak iin,nce kiri paraya/paralara blnr. Kiri zerinde oluan dm noktalarnn numaralar tayc sistemden baklarak not edilir. Analiz yaplr. Dm noktas deplasmanlar bastrlr. Dm noktas deplasmanlarnda G ve Q yklemesi balklarnda, dm noktas numaras dikkate alnarak srayla kiriin G ve Q yklemesine ait U(z) deplasman deerleri bulunur. Bu deerler sabit ve hareketli yk faktrleriyle arplr ve toplanr. Bulunan deer, kiriin ilgili dm noktasndaki sehim deeridir. rnek:

8.75 metre aklndaki bir kiriin orta noktasndaki sehim deerinin bulunmas. ekildeki K1 kiriini tam ortadan blnerek iki para haline getirilir.

57

Kat Objeleri

Demeler, duvar ykleri vs btn datalar girildikten sonra 3 boyut mensnden tayc sistem alnr ve dm noktasnn numarasna baklr. rnekte kiriin orta noktasna ait dm noktas numaras 13dr. Analiz yaplr ve dm noktas deplasmanlar bastrlr.

rnekte G yklemesine ait U(z)=7.39094 mm, Q yklemesine ait U(z)=1.03947 mm. dir. Proje genel ayarlarnda, yk gvenlik sekmesinde zati yk ve hareketli yk faktrlerine baklr. Bunlar srasyla 1.4 ve 1.6 dr. Dolaysyla K1 kiriinin orta noktasndaki sehim deeri: Sehim deeri = 7.39094 x 1.4 + 1.03947 x 1.6 = 12.01 mm olarak bulunur.

Kirilerde Duvar Yklerinin Ayarlanmas


ideSTATK programnda kirilere duvar yk iki farkl durum iin tanmlanabilir. 1 )deMMAR programnda izilmi mimari bir projeye ideSTATK programnda devam etmek: a) ideMMAR programnda oluturulmu duvarlarn ykn otomatik olarak statikte kullanmak: Bu durumda, duvarlar mimari proje zaten tariflenmitir. demimar duvarlarn kullanmak istiyorsanz, proje genel ayarlarnda, dier sekmesinde bulunan ideMMAR duvarlarndan al seeneini iaretlemelisiniz. deSTATK programnda mimaride girilmi duvar ykleri, kap/pencere boluklar dlerek otomatik olarak dikkate alnacaktr. NOT: demimar programnda duvar tanmlarken duvarn 1 m n arl girilebilmektedir.
3

b) ideMMAR programnda oluturulmu duvarlarn ykn kullanmadan, kullanc tanml duvar yk kullanmak: Bu durumda, duvarlar mimari proje tariflenmesine karn idemimar duvarlarnn yklerini kullanmak istemiyorsunuz demektir. Bu koulda; proje genel ayarlarnda, dier sekmesinde

58

Kat Objeleri bulunan kullanc tanml yayl ykten al seeneini iaretlemelisiniz. oluturduunuz kirilere, duvar yklerini, nmerik deer olarak girmelisiniz. 1. Kiri ayarlarn tklayn. 2. Statik sekmesini tklayn. 3. Duvar yk satrna kg/m cinsinden duvar yk girin. Duvar deeri girilirken aadaki forml uygulanabilir: Duvar Yk[kg/m]= Duvar Arl[kg/m2] x ( kat ykseklii[m] - st katn kiri ykseklii[m] ) 2 ) Paftaya izdirilmi mimari bir projenin datalarn ideSTATK programnda girmek: Bu durumda, proje genel ayarlarnda, dier sekmesinde bulunan kullanc tanml yayl ykten al seenei iaretlenmelidir. Projenizde oluturduunuz kirilere, duvar yklerini, nmerik deer olarak girmelisiniz. 1. Kiri ayarlarn tklayn. 2. Statik sekmesini tklayn. 3. Duvar yk satrna kg/m cinsinden duvar yk girin. Duvar deeri girilirken aadaki forml uygulanabilir: Duvar Yk[kg/m]= Duvar Arl[kg/m2] x ( kat ykseklii[m] - st katn kiri ykseklii[m] ) Projenizde

Konsollar
Analizi sonucunda kirilerin konsol olarak donatlp donatlmayaca otomatik olarak tespit edilir. Bununla beraber, baz kirilere konsol olarak donatlandrmak veya konsol olarak donatlacak kirii normal kiri olarak donatlandrmak isteyebilirsiniz. Bunun iin konsollar komutu kullanlr. 1. Analizinden sonra, bir kiri sein. 2. Deitir mensnden Konsollar satrn tklayn. 3. Konsol edit diyalou alacaktr. Sol ucu bota konsol yaplacaksa sol konsol, sa ucu bota konsol yaplacaksa sa konsol, program otomatik bulacaksa, program otomatik yazsn tklayn. 4. Tamam butonu stnde mouseun sol tuu tklayp, diyalou kapatn. 5. Kirii tekrar sein. Betonarme mensnden kiri donatlar satrn sein. Alan penceredeki betonarme tuuna basn. Betonarme sonunda konsol olmayan kiri, konsol kiri olarak grnyorsa: 1. Konsol olmayan kirii sein. 2. Deitir mensnden Konsollar satrn tklayn. 3. Konsol edit dialou alacaktr. Konsol deil satrn tklayn. 4. Tamam butonu stnde mouseun sol tuu tklayp, dialou kapatn. 5. Kirii tekrar sein. Betonarme mensnden Kiri Donatlar satrn sein. Alan dialogta Betonarme butonunu tklayn. Konsol kiriin betonarme hesab tekrar yapld.

59

Kat Objeleri

Deme
Deme (Statik)
1. Mimari planda iseniz, ekrann sol alt kesinde bulunan Mimari Plan/Kalp Plan butonunu mouse'un sol tuu ile tklayn. Mimari plandan kalp planna geeceksiniz. Kalp plannda statik deme aktif hale gelecektir. 2. Kirilerle kapal bir blge oluturun. 3. iz mensnn Deme Satrnda alan alt menden deme satrn veya toolbardan Deme butonunu tklayn. 4. mlecin ekli deiecektir. Bu durumda statik deme izmeye hazrsnz demektir. 5. Mevcut kirilerle oluturulmu kapal blgenin iinde herhangi bir yere mouse'un sol tuunu tklayn. 6. Mouse'u gezdirerek deme yk listesinin yerini belirleyin ve mouse 'un sol tuuna tklayn. 7. Hzl izim modu kapalysa, program sizden deme ad yazmanz bekleyecektir. (Ctrl + H tuu izim modunu kapatr veya aar.) 8. Klavyeyi kullanarak deme adn yazn ve enter tuuna basn. 9. Demeniz oluacaktr. 10. Hzl izim modu ak ise deme ad sorulmadan deme oluacak kirilerle kapal bir blge oluturun. Deme butonu

Deme Ayarlar
1. Ekrann sol alt kesinde bulunan Mimari Plan/Kalp Plan butonunu sol tu ile tklayn. Mimari moddan kalp plan moduna geeceksiniz. 2. Ayarlar mensnden Deme Ayarlar satrn veya Deme butonunu tkladktan sonra toolbarn altnda oluan Deme Ayarlar butonunu tklayn. 3. Karnza Deme Ayarlar penceresi gelecektir. 4. Deme Ayarlar Penceresinde istediiniz ayarlar yapabilirsiniz. 5. Tamam butonunu tklayn. Yaplan ayarlara gre deme izimini gerekletirin. Deme butonu Deme Ayarlar butonu

Deme Boluu
1. Deme oluturun. 2. Toolbardaki Deme butonunu tkladktan sonra altta oluan Boluk butonunu veya iz mensnn Deme Satrnda alan alt menden deme boluu satrn tklayn. 3. mle deiecektir. 4. Deme zerine gelerek kapal bir alan izin. 5. Bu alan, deme zerindeki bulunan boluu tanmlayacaktr.

60

Kat Objeleri

Deme butonu

Deme Kenar
1. Toolbardan Deme butonunu tkladktan sonra oluan Deme Kenar butonunu tklayn. 2. mlecin ekli deiecektir. 3. izim alann tklayarak istediiniz kadar deme kenar izin. 4. Klavyeden Esc tuuna basarak izimi sonlandrn. Deme butonu Deme kenar butonu NOT: Aadaki rneklerde, kiri -statik deme kullanlmtr. rneklerde anlatlanlarn hepsi duvar- mimari deme ve srekli temel-radye deme iin de geerlidir. Deme kenar, duvar veya kiri olmayan, baka bir deyile ucu bota demelerin tarifi iin kullanlr:

Yukardaki ekilde; 1,2,3,4 ile grnen izgiler deme kenar ile izildi. Daha sonra demeler yerletirildi. Deme kenar kolonun herhangi bir kesini yakalayabilir:

61

Kat Objeleri

Yukardaki ekilde; 1,2,3 ile grnen izgi deme kenardr. S9 kolonunun kesine gelimi yakalama modu ile tariflendi. Daha sonra deme yerletirildi. Deme kenar bir kiri veya duvar zerinde de tanmlanabilir:

Yukardaki ekilde; 1 ile grnen izgi deme kenardr. Bu rnekte deme kenar tanmlarken nce en yakn nokta aktif hale getirilir. K33 kirii zerindeyken sol tu tklanr, daha sonra K40 kirii tklanr. Deme kenar tanmlandktan sonra kiriler ikiye blnr. Blnmezse hatal data girimi yaplm olunur. Daha sonra D3, D6 ve D7 demeleri tanmlanr. NOT: Bir kiriin herhangi bir yerinde deme oluturulduysa, bu kirie, dm noktas dnda zerinde deme kenar tanmlanamaz. nce deme silinmelidir.

Deme Yazs Ta
1. Deme oluturun. (mimari, statik veya radye)

62

Kat Objeleri 2. Deme ikonunu tkladktan sonra aa kan toolbarda deme yazs ta butonunu tklayn. 3. Deme yazsn tklayn. Deme zerinde tamak istediiniz noktaya gtrn. Tekrar tklayn. 4. Deme yazs tanacaktr. Deme butonu Deme Yazs Ta butonu

rnek mimari deme yazs

rnek statik deme yazs

rnek radye deme yazs

Deme Yk Ayarlar
Noktasal ve izgisel Deme yklerinin yk deerleri tanmlanr. 1. Ayarlar mens altndan Deme Yk Ayarlar satrn tklayn. 2. Alan diyalogta zati ve hareketli yk bilgilerini girin. Ayrntl bilgi iin, mouse imlecini yazlarn zerine getirerek, mouseun sa tuuna basn. bu nedir yazsn tklayn . Bu nedir(whats this Help) yardm aa kacaktr. 3. Diyalogtan kmak iin Tamam butonunu tklayn.

Noktasal Deme Yk
Deme zerinde tekil yk tariflemek iin kullanlr. Noktasal deme yknn yk deerlerini Deme Yk Ayarnda tanmlayabilirsiniz. 1. iz mens altndaki Deme satr altnda alan menden, Noktasal Deme Yk satrn tklayn. 2. Mouse imlecini noktasal deme ykn yerletirmek istediiniz noktann zerine getirip tklayn. Noktasal deme yknz izilecektir.

izgisel Deme Yk
Deme zerinde izgisel yk (duvar, parapet vb.) tariflemek iin kullanlr. izgisel deme yknn yk deerlerini Deme Yk Ayarnda tanmlayabilirsiniz. 1. iz mens altndaki Deme satr altnda alan menden, izgisel Deme Yk satrn tklayn. 2. Mouseunuzla izgisel yknzn balang ve biti noktalarn tklayn. izgisel deme yk girerken dikkat edilmesi gereken bir husus: Deme kenar ile balkon izdiniz. izgisel deme yk ile balkon parapetinin ykn tanmlamak istiyorsunuz. izgisel deme ykn, deme kenarnn dm noktalarnn zerine tanmlamayn. Biraz ieride tanmlayn. 63

Kat Objeleri

Betonarme Hesap Aks


Betonarme hesap aks, deme analizi yapmadan nce tariflenmelidir. Birden fazla ve al izilebilir. Bu olanak sayesinde, zellikle yamuk kenarl ve L tipi gibi aklklar deien demelerde istenilen sayda betonarme hesap aks geirilerek, her deien aklk iin donat hesaplanabilir ve izdirilebilir. 1. Demeleri oluturulduktan sonra, iz mensnden Deme satr altnda aa kan alt mende, Betonarme hesap aks satrn tklayn. Sreklilie dikkat ederek, demeleri sein. Mouseun sa tuuna basn. 2. Sol tuu tklayn. lk nokta oluacaktr. Mouse imlecini srkleyerek ikinci noktay tklayn. kinci noktay verirken koordinat kutusunda a girebilirsiniz. 0 veya 90 derece ile izilecekse, koordinat kutusunda 0 veya 90 derece a verilebilecei gibi, klavyeden shift tuuna basl tutularak bu alar kolayca tariflenebilir. 3. Betonarme hesap aks bir deme iin farkl ynlerden en az birer adet tariflenmelidir.

Betonarme Hesap Aks Edit


Deme analizi sonucunda demenin alma ekli ve ne tip donat atlaca otomatik olarak tespit edilir. Bununla beraber, betonarme hesap aks edit ile demenin alma ekli ve donat tipi deitirilebilir. 1. Deme analizinden sonra, Deitir mensnden betonarme Hesap Aks Edit satrn tklayn. 2. Mouseun imlecini betonarme hesap aks zerine gtrn ve sol tu ile tklayn. Betonarme Aks Tipi diyalou alacaktr. Ayrntl bilgi iin, mouse imlecini yazlarn zerine getirerek, mouseun sa tuuna basn. bu nedir yazsn tklayn . Bu nedir(whats this Help) yardm ekrana gelecektir. 3. stediiniz deiiklii yapn ve Tamam butonu stnde mouseun sol tuunu tklayp diyalou kapatn.

Betonarme Hesap Aks Sil


1. Deitir mensnden Betonarme Hesap Aks Sil satrn tklayn. 2. Mouseun imlecini betonarme hesap aksnn zerine gtrn ve sol tu ile tklayn. 3. Betonarme hesap aks silinecektir.

Nervr
Nervr
Nervr iin statik deme gereklidir. 1. Statik deme oluturun. 2. iz mensnden Deme satrn tkladktan sonra alan alt menden Nervr satrn veya deme toolbar tkladktan sonra nervre dntr butonunu tklayn. 3. Demeyi tklayn ve mouseun sa tuuna basn. 4. Referans iin bir kiri sein ya da iki nokta tklayarak dorultu belirleyin. 5. Nervr oluacaktr. Nervr olutururken tip nervrn kanc nervr olarak kabul edilecei nemlidir. Bunun iin

64

Kat Objeleri nervr oluturmadan nce deme ayarlarnda, nervr baln sein. Tipik nervr 1 ve Tipik nervr 2 satrlarna yerletirirken referans alnan yerden itibaren kanc nervr, hesap nervr olacaksa o rakam girin.(Negatif veya pozitif deer olabilir, -1, 2 ,4 gibi.). Her nervr iin iki adet tip nervr tanmlanabilir. Bu olanak aklklar deien ok kenarl nervrlerde(L tipi gibi), farkl aklklar iin hesap yaptrlmasn ve izimin alnmasn salar. Tip nervrler, ayrt edilebilmesi iin, planda farkl renkte izilir. Srekli nervrlerin, tip nervrleri de srekli olmak zorundadr. Baka bir deyile ayn hizaya gelmelidir. Tip nervrleri, genel obje editle nervr tanmladktan sonra da belirleyebilirsiniz. Tip nervr tanmlamann baka bir yolu ise, tipik kiri belirle komutunu kullanmaktr. Nervr oluturduktan sonra, deitir mensnden deme satrn tkladktan sonra alan alt menden tipik kiri belirle satrn tklayn. Nervr dilerini tklayn. Nervr boyutlarn, deme ayarlarnda, nervr bal altnda ayarlayabilirsiniz. izilen bir nervr iptal etmek: 1. Statik deme oluturun. 2. Nervr oluturun. 3. Nervre dntr butonunu tklayn. Nervr tklayn. Nervr iptal olacak, sadece deme kalacaktr.

Kaset
Kaset
Kaset iin statik deme gereklidir. 1. Statik deme oluturun. 2. iz mensnden Deme satrn tkladktan sonra alan alt menden Kaset satrn tklayn. 3. Demeyi tklayn ve mouseun sa tuuna basn. 4. 1.Referans iin bir kiri sein ya da iki nokta tklayarak dorultu belirleyin. 5. 2.Referans iin baka bir kiri sein ya da iki nokta tklayarak dorultu belirleyin. 6. Kaset oluacaktr. Kaseti olutururken tip kasetin kanc kaset olarak kabul edilecei nemlidir. Bunun iin kaset oluturmadan nce deme ayarlarnda, kaset baln sein. Tipik kaset 1 ve Tipik kaset 2 satrlarna yerletirirken referans alnan yerden itibaren kanc kaset, hesap kaseti olacaksa o rakam girin.(Negatif veya pozitif deer olabilir, -1, 2 ,4 gibi.). Her kaset iin iki adet tip kaset(X ve Y dorultusu iin) tanmlanabilir. Tip kasetlerin ayrt edilebilmesi iin, planda farkl renkte izilir. Srekli kasetlerin, tip kasetleri de srekli olmak zorundadr. Baka bir deyile ayn hizaya gelmelidir. Tip kasetleri, genel obje editle kaset tanmladktan sonra da belirleyebilirsiniz. Tip kaset tanmlamann baka bir yolu ise, tipik kiri belirle komutunu kullanmaktr. Nervr oluturduktan sonra, deitir mensnden deme satrn tkladktan sonra alan alt menden tipik kiri belirle satrn tklayn. Kaset dilerini tklayn. Her iki yn iinde bu ilemi yapn. Kaset boyutlarn, deme ayarlarnda, kaset bal altnda ayarlayabilirsiniz. izilen bir kasedi iptal etmek: 1. Statik deme oluturun. 65

Kat Objeleri 2. Kaset oluturun. 3. Kasete dntr butonunu tklayn. Kasedi tklayn. Kaset iptal olacak, sadece deme kalacaktr.

66

BLM 4 TEMEL OBJELER


Tekil Temel
Tekil Temel Ayarlar
1. Tekil temel modundayken toolbarn altnda oluan Tekil Temel Ayarlar butonunu veya Ayarlar mensnden Tekil Temel Ayarlar satrn sol tu ile tklayn. Karnza Tekil Temel Ayarlar penceresi gelecektir. 2. Tekil Temel Ayarlar penceresinde istediiniz ayarlar yapn. 3. Tamam butonunu tklayn ve tekil temel izimini gerekletirin. Tekil Temel Ayarlar butonu

Tekil Temel izimi


Programda tekil temel tanmlayabilmeniz iin daha nce oluturulmu bir kolona ihtiyacnz vardr. 1. Kolon izin. Mimari plana gein. 2. Mimari moddayken (klavyeden tab tuuna basn) toolbarda Tekil Temel butonunu tklayn. 3. Ya da iz Mensnden Tekil Temel satrn mouseun sol tuu ile tklayn. 4. mle deiecektir. 5. Kolon zerinde oluan dm noktasn yakalayn. mle OK. iaretine dnecektir. 6. Mouse un sol tuuna tklayn. 7. Space-bar tuuna basarsanz, tekil temelin boyutlar ana eksene gre reverse olacaktr. (Boyutlar eit temelde bu ilem gzlenemez). 8. S tuuna basarsanz, temel kendi etrafnda dnecektir. (Simetrik temelde bu ilem gzlenemez). 9. Tekil temel istediiniz pozisyona geldiinde mouseun sol tuuna tklayn. 10. Temel izilecektir. (Hzl izim modu kapal ise temelin adn deitirin veya enter tuuna basarak varsaylan ad onaylayn) Tekil temelin zelliklerini Tekil Temel Ayarlarnda ayarlayabilirsiniz. NOT: Daha nce izilmi bir tekil temelin ayarlarn, Genel Obje Edit ile deitirebilirsiniz. Tekil Temel butonu

Ayarlara girmeden eitli kaklklar iin kullanlan tekil temel butonlar ve temel boyutlar

67

Temel Objeler

girilebilen kutucuklar

Srekli Temel
Srekli Temel izimi
1. Mimari moddayken, toolbarda bulunan Temel kirii butonunu veya iz mensnden Srekli Temel satrn mouse'un sol tuu ile tklayn. 2. izim alannn herhangi bir noktasna sol tu ile tklayn. Tklanan bu noktada temelin ilk noktas oluacaktr. 3. Bu arada space-bar tuu ile srekli temelin izim hattn deitirebilirsiniz. 4. Temelin ilk noktasn belirledikten sonra izim alannn herhangi bir noktasna sol tuunu tekrar tklayarak ikinci noktasn belirleyin Moddan kmak iin klavyeden Esc tuuna basn. 5. Temel izilecektir. (Hzl izim modu kapal ise srekli temelin adn deitirin veya enter tuuna basarak varsaylan ad onaylayn) Srekli temelin zelliklerini Srekli Temel Ayarlarnda ayarlayabilirsiniz. Srekli Temel butonu

Srekli Temel Ayarlar


1. Ayarlar mensnden Srekli Temel Ayarlar veya Srekli Temel izimi aktif iken toolbarda oluan Srekli Temel Ayarlar butonunu sol tu ile tklayn. 2. Karnza Srekli Temel Ayarlar penceresi gelecektir. 3. Srekli Temel Ayarlar penceresinde istediiniz ayarlar yapn. 4. Tamam butonunu tklayn. 5. Yaplan ayarlara gre temel izimini gerekletirin. Srekli Temel Ayarlar butonu

Radye Temel
Radye Demesi
1. Kalp planndaysanz, ekrann sol alt kesinde bulunan Mimari Plan/Kalp Plan butonunu mouseun sol tuu ile tklayn. 2. Srekli temel ile kapatlm bir alan oluturun. 3. iz mensnn Deme Satrnda alan alt menden radye deme satrn tklayn. 4. mlecin ekli deiecektir. 5. Kapal alann herhangi bir yerine mouseun sol tuunu tklayn. 6. Mouseu gezdirerek deme yk listesinin yerini belirleyin ve mouse un sol tuuna tklayn. 7. Radye demeniz oluacaktr.

68

Temel Objeler

Radye Deme Kenar


1. Kalp planndaysanz, ekrann sol alt kesinde bulunan Mimari Plan/Kalp Plan butonunu mouseun sol tuu ile tklayn. 2. Toolbarda Deme butonunu tkladktan sonra oluan Srekli Radye Deme Kenar butonunu tklayn. 3. mlecin ekli deiecektir. 4. izim alann tklayarak istediiniz kadar deme kenar izin. 5. Sa tua basarak izimi sonlandrn. Radye deme kenar konsol radye demesi yapmak iin kullanlr ve srekli temel kirii tanmlanmayacak (bo kenar) kenarlar iin tariflenir. Ayrntl bilgi iin deme kenar baln inceleyiniz. Deme butonu
Deme kenar butonu

Ba Kirii
Ba Kirii Ayarlar
1. Kalp plannda iseniz, ekrann sol alt kesinde bulunan Mimari Plan/Kalp Plan butonunu sol tu ile tklayn. Kalp planndan mimari planna geeceksiniz. 2. Ayarlar mensnden Ba Kirii Ayarlar satrn veya Ba Kirii modundayken alt blmde oluan Ayarlar butonunu tklayn. 3. Karnza Ba Kirii Ayarlar penceresi gelecektir. 4. Gerekli deiiklikleri yapn ve Tamam butonunu tklayn.

Ba Kirii izimi
1. iz mensnden Ba Kirii satrn tklayn. 2. mlecin ekli deiecektir. 3. izim alannn herhangi bir yerini sol tu ile tklayn. Bu ilem, ba kiriinin 1. noktasn belirleyecektir. Bu arada space- bar tuu ile ba kiriinin izim hattn deitirebilirsiniz. 4. 2. noktasn belirlemek iin, tekrar izim alann tklayn. Modu bitirmek iin Esc tuuna basn. 5. Hzl izim modu aktif ise ba kirii izilecek ve kiriin numaras otomatik belirlenecektir. 6. Hzl izim modu aktif deilse, ilem sonlanmayacak altta ba kiriinin ad gzkecektir. Bu durumda kiri numarasn klavyeyi kullanarak deitirebilir ya da varsaylan kiri numarasn kullanabilirsiniz. lemi sonlandrmak iin mouseun sol tuunu tekrar tklayn.

69

BLM 5 ANALZ
Geometri Kontrol
Herhangi bir katta geometrik olarak problemli objelerin varln kontrol etmek iin kullanlr. Program, kontrol sonunda ekrana sonular listeler ve sz konusu objeleri otomatik olarak seer.

1. Toolbardan geometri kontrol satrn tklayn. 2. Ekrana gelen diyalogta, geometri kontrol yaplacak durumlar iaretleyin ve minumum obje uzunluunu girin( Sfr deeri uzunluk kontrol yaplmayacak demektir). 3. leri butonunu tklayn. Program, problemli durumlarn bulunup bulunmadn bildirecek, varsa problemli objeleri izim alannda seecektir. Ksa duvar, ksa kiri, ksa srekli temel says: Minimum obje uzunluu satrnda girilen deerden kk objeler varsa, says listelenir ve seilir. Bu objelerin uzunluunun gerekliliini kontrol edin. st ste duvar, kiri, srekli temel, kolon says: Sz konusu elemanlarn st ste izilip izilmedii rapor edilir. st ste elemanlarn varl ancak arakatl, farkl kotlar ieren sistemler yapyorsanz geerli olabilir. Bu durum rapor edildiinde seilen elemanlarn gerekten st ste izilmesi gerekliliinin olup olmadn kontrol edin. Hatal kiri/panel kesiimi says: Birbirini kesen ve statik olarak iliki olmayan kiri ve/veya paneller varsa says listelenir. Bu durum kiriin ve/veya panelin, baka kirii ve/veya paneli pas gemesinden kaynaklanr. 70

Analiz Kolon/kiri kesiimleri: Birbirini kesen ve statik olarak ilikili olmayan kiri ve paneller varsa listelenir. Bu durum kiriin kolonu pas gemesinden kaynaklanr. st veya alt kattaki kolonlarla kesien kolon says: Seilen kolonun, st veya alt kattaki kaklklar veya boyutlar veya kotlar hatal girildii durumlarda rapor edilir. rnein, kolon 50/25 boyutlarnda olsun. Bir st katta 60/25 ise kesien kolon raporu verilir. Kolon kaklklar geometri kontrol yaplan katta 0/0 olsun. st katta rnein 10/0 ise baka bir deyile kolon di yapyorsa, kesien kolon raporu verilir. Bu durumun ortaya kabilecei baka bir durum ise, st veya alt kattaki kolon kotlarnn hatal girilmesidir. rnein kat ykseklii 2.80 olsun. Alttaki kolonun st kotuna 1 verilsin. Geometri kontrol yapldnda alt kolon st kattaki kolonla akt iin kesien kolon raporu aa kacaktr. Hatal kakl olan kiri says: Kiri orta aksnn kolonu kesmedii durumlarda rapor edilir. Ayn isimli objeler: simleri ayn olan objeleri tespit eder. Ayn isimli objenin gerekliliini kontrol edin. Hatal pencere yerleimi: Pencerelerin duvarn iinde kalp kalmadnn kontrol yaplr. Hatal kap yerleimi: Kaplarn duvarn iinde kalp kalmadnn kontrol yaplr. Yetersiz ve hatal hesap aks izilmi demeler: Statik demelerde, hesap aks izilmediyse ya da sadece bir ynde izildii durumlarda rapor edilir. Geometri kontrol butonu

Donat Seimi
1. Betonarme mensnden Donat Seimi satrn tklayn. Donat Seimi dialou alacaktr. 2. Bu dialogta, Kiri, Kolon, Panel, Deme, Tekil Temel, Srekli Temel, Nervr elemanlarnn betonarmelerin kullanlabilecek donat aplarn belirleyebilirsiniz. rnein, deme sekmesini tklayn. Donat satr karndaki, 8, 10, 12, 14 ve 16 stunlarna ait kutular(check box) sol tu ile iaretleyin, dier donatlarn iaretini kaldrn. 3. Deme betonarmesi sonucunda iaretli olan aplar kullanabilecek, iaretli olmayan aplar kullanlmayacaktr. 4. Tamam butonu tklayn. Donat seimi dialou kapanacaktr.

Deme Analizi
1. Analiz mensnden deme analizi satrn tklayn. 2. allan katta demeler sonlu elemanlar yntemine gre zlecek ve betonarme hesab otomatik olarak yaplacaktr. 71

Analiz NOT: Deme analizinden nce betonarme hesap akslar tanmlanmaldr.


Pencere mensnden dier katlar seilerek, her bir katn deme analizi yaplmaldr.

Analiz+Betonarme
Analiz + Betonarme, temel dahil, deme analizi dndaki tm analizleri yapar. mensnden Analiz + Betonarme satrn, ya da toolbardan Analiz + Betonarme butonunu tklayn. NOT: Analiz+Betonarme yaptrabilmek iin tm katlarn ak olmas gerekir. Bunun iin pencere mens altnda hepsini a satrn tklayn. Analiz

Nokta Deplasmanlar
1. Analiz mensnden Nokta Deplasmanlar satrn tklayn. 2. Mouse imlecini deplasmanlarn renmek istediiniz noktann zerine getirip tklayn. Her bir yklemeye ait deplasmanlar karnza gelecektir.

Temel Analizi
Analiz mensnden Temel Analizi satrn tklayn. Eer sistemde radye deme varsa, temel analizi nce yaplmal, sonra, Analiz mensnden Radye Deme Analizi satr tklanmaldr.

72

BLM 6 BETONARME
BU DYALOGLARDA YAPILAN DEKLKLERN UNDOSU YOKTUR.

Deme Donatlar
1. Deme analizinden sonra Betonarme mensndeki Deme Donatlar satrn tklayn. Deme Betonarme diyalou ekrana gelecektir. Ayrntl bilgi iin, mouse imlecini yazlarn zerine getirerek, mouseun sa tuuna basn. bu nedir yazsn tklayn . Bu nedir(whats this Help) yardm aa kacaktr. 2. Sol, Aklk ve Sa hcreler ift tklandnda, donat deiiklii yaplabilir. 3. Diyalogtan kmak iin Tamam butonu stnde mouseun sol tuunu tklayn.

Kiri Donatlar
1. 3 Boyut analizden sonra Betonarme mensndeki Kiri Donatlar satrn tklayn. Kiri Betonarme diyalou ekrana gelecektir. Ayrntl bilgi iin, mouse imlecini yazlarn zerine getirerek, mouseun sa tuuna basn. bu nedir yazsn tklayn . Bu nedir(whats this Help) yardm aa kacaktr. 2. Donatlarn listelendii hcreler ift tklandnda, donat deiiklii yaplabilir. 3. Dialogtan kmak iin Tamam butonu stnde mouseun sol tuunu tklayn.

Nervr Donatlar
1. Deme analizinden sonra Betonarme mensndeki Nervr Donatlar satrn tklayn. Nervr Betonarme diyalou ekrana gelecektir. Ayrntl bilgi iin, mouse imlecini yazlarn zerine getirerek, mouseun sa tuuna basn. bu nedir yazsn tklayn . Bu nedir(whats this Help) yardm aa kacaktr. 2. Donatlarn listelendii hcreler ift tklandnda, donat deiiklii yaplabilir. 3. Diyalogtan kmak iin Tamam butonu stnde mouseun sol tuunu tklayn.

Kaset Donatlar
1. Deme analizinden sonra Betonarme mensndeki Kaset Donatlar satrn tklayn. Kaset Betonarme diyalou ekrana gelecektir. Ayrntl bilgi iin, mouse imlecini yazlarn zerine getirerek, mouseun sa tuuna basn. bu nedir yazsn tklayn . Bu nedir(whats this Help) yardm aa kacaktr. 2. Donatlarn listelendii hcreler ift tklandnda, donat deiiklii yaplabilir.

73

Betonarme

3. Diyalogtan kmak iin Tamam butonu stnde mouseun sol tuunu tklayn.

Kolon Donatlar
1. 3 Boyut analizden sonra Betonarme mensndeki Kolon Donatlar satrn tklayn. Kolon Betonarme diyalou ekrana gelecektir. Ayrntl bilgi iin, mouse imlecini yazlarn zerine getirerek, mouseun sa tuuna basn. bu nedir yazsn tklayn . Bu nedir(whats this Help) yardm aa kacaktr. 2. Donatlarn listelendii hcreler ift tklandnda, donat deiiklii yaplabilir. 3. Diyalogtan kmak iin Tamam butonu stnde mouseun sol tuunu tklayn.

Panel Donatlar
1. 3 Boyut analizden sonra Betonarme mensndeki Panel Donatlar satrn tklayn. Panel Betonarme diyalou ekrana gelecektir. Ayrntl bilgi iin, mouse imlecini yazlarn zerine getirerek, mouseun sa tuuna basn. bu nedir yazsn tklayn . Bu nedir(whats this Help) yardm aa kacaktr. 2. Donatlarn listelendii hcreler ift tklandnda, donat deiiklii yaplabilir. 3. Diyalogtan kmak iin Tamam butonu stnde mouseun sol tuunu tklayn.

Srekli Temel Donatlar


1. Temel analizden sonra Betonarme mensndeki Srekli Temel Donatlar satrn tklayn. Srekli Temel Betonarme diyalou ekrana gelecektir. Ayrntl bilgi iin, mouse imlecini yazlarn zerine getirerek, mouseun sa tuuna basn. bu nedir yazsn tklayn . Bu nedir(whats this Help) yardm aa kacaktr. 2. Donatlarn listelendii hcreler ift tklandnda, donat deiiklii yaplabilir. 3. Diyalogtan kmak iin Tamam butonu stnde mouseun sol tuunu tklayn.

Tekil Temel Donatlar


1. Temel analizden sonra Betonarme mensndeki Tekil Temel Donatlar satrn tklayn. Tekil Temel Betonarme diyalou ekrana gelecektir. Ayrntl bilgi iin, mouse imlecini yazlarn zerine getirerek, mouseun sa tuuna basn. bu nedir yazsn tklayn . Bu nedir(whats this Help) yardm aa kacaktr. 2. Donatlarn listelendii hcreler ift tklandnda, donat deiiklii yaplabilir. 3. Diyalogtan kmak iin Tamam butonu stnde mouseun sol tuunu tklayn.

Ba Kirii Donatlar
1. Temel analizden sonra Betonarme mensndeki Ba Kirii Donatlar satrn tklayn. Ba Kirii Betonarme diyalou ekrana gelecektir. Ayrntl bilgi iin, mouse imlecini yazlarn zerine getirerek, mouseun sa tuuna basn. bu nedir yazsn tklayn . Bu nedir(whats this Help) yardm aa kacaktr. 2. Donatlarn listelendii hcreler ift tklandnda, donat deiiklii yaplabilir. 3. Diyalogtan kmak iin Tamam butonu stnde mouseun sol tuunu tklayn.

74

Betonarme

Radye Demesi Donatlar


1. Temel analizi ve radye deme analizi yaptktan sonra Betonarme mensndeki Radye Demesi Donatlar satrn tklayn. Deme Betonarme diyalou ekrana gelecektir. Ayrntl bilgi iin, mouse imlecini yazlarn zerine getirerek, mouseun sa tuuna basn. bu nedir yazsn tklayn . Bu nedir(whats this Help) yardm aa kacaktr. 2. Donatlarn listelendii hcreler ift tklandnda, donat deiiklii yaplabilir. 3. Diyalogtan kmak iin Tamam butonu stnde mouseun sol tuunu tklayn.

Filtre Olanaklar
Kiri Donatlarnda Filtre
B (=) : Kiri genilii H (=) : Kiri ykseklii OLUMSUZ : Olumsuz kiriler KULKON : Kullanc tanml konsol SOLKON : Sol konsol SAGKON : Sa konsol VD(=) : Tasarm kesme kuvveti PUR_ACK_ALT(=)PAA : Alt aklk pursantaj (1000 ile arplm deer yazlacak) PUR_ACK_UST(=)PAU : st aklk pursantaj (1000 ile arplm deer yazlacak) PUR_SOL_ALT(=)PLA : Sol alt pursantaj (1000 ile arplm deer yazlacak) PUR_SOL_UST(=)PLU : Sol st pursantaj (1000 ile arplm deer yazlacak) PUR_SAG_ALT(=)PRA : Sa alt pursantaj (1000 ile arplm deer yazlacak) PUR_SAG_UST(=)PRU : Sa st pursantaj (1000 ile arplm deer yazlacak) ADT_ACK_ALT(=)AAA : Aklk alt ksmdaki donat adedi ADT_ACK_UST(=)AAU : Aklk st ksmdaki donat adedi ADT_SOL_ALT(=)ALA : Sol alt ksmdaki donat adedi ADT_SOL_UST(=)ALU : Sol st ksmdaki donat adedi ADT_SAG_ALT(=)ARA : Sa alt ksmdaki donat adedi ADT_SAG_UST(=)ARU: Sa st ksmdaki donat adedi PLYE (=) : Pilye adedi DUZ (=) : Dz adedi ILV_SOL_UST(=)ILU : Sol st ilave donats adedi ILV_SOL_ALT(=)ILA : Sol alt ilave donats adedi ILV_SAG_UST(=)IRU : Sa st ilave donats adedi ILV_SAG_ALT(=)IRA : Sa alt ilave donats adedi MOM_ACK_ALT(>)MAA : Aklk alt momenti MOM_ACK_UST(>)MAU : Aklk st momenti

75

Betonarme

MOM_SOL_ALT(>)MLA : Sol alt moment MOM_SOL_UST(>)MLU : Sol st moment MOM_SAG_ALT(>)MRA : Sa alt moment MOM_SAG_UST(>)MRU : Sa st moment EKSIKAS : Donats eksik kiriler

Srekli Temel Donatlarnda Filtre


B (=) : Temel kirii genilii H (=) : Temel kirii ykseklii OLUMSUZ : Olumsuz temel kirileri KULKON : Kullanc tanml konsol SOLKON : Sol konsol SAGKON : Sa konsol VD(=) : Tasarm kesme kuvveti PUR_ACK_ALT(=)PAA : Alt aklk pursantaj (1000 ile arplm deer yazlacak) PUR_ACK_UST(=)PAU : st aklk pursantaj (1000 ile arplm deer yazlacak) PUR_SOL_ALT(=)PLA : Sol alt pursantaj (1000 ile arplm deer yazlacak) PUR_SOL_UST(=)PLU : Sol st pursantaj (1000 ile arplm deer yazlacak) PUR_SAG_ALT(=)PRA : Sa alt pursantaj (1000 ile arplm deer yazlacak) PUR_SAG_UST(=)PRU : Sa st pursantaj (1000 ile arplm deer yazlacak) ADT_ACK_ALT(=)AAA : Aklk alt ksmdaki donat adedi ADT_ACK_UST(=)AAU : Aklk st ksmdaki donat adedi ADT_SOL_ALT(=)ALA : Sol alt ksmdaki donat adedi ADT_SOL_UST(=)ALU : Sol st ksmdaki donat adedi ADT_SAG_ALT(=)ARA : Sa alt ksmdaki donat adedi ADT_SAG_UST(=)ARU : Sa st ksmdaki donat adedi PLYE (=) : Pilye adedi DUZ (=) : Dz adedi ILV_SOL_UST(=)ILU : Sol st ilave donats adedi ILV_SOL_ALT(=)ILA : Sol alt ilave donats adedi ILV_SAG_UST(=)IRU : Sa st ilave donats adedi ILV_SAG_ALT(=)IRA : Sa alt ilave donats adedi MOM_ACK_ALT(>)MAA : Aklk alt momenti MOM_ACK_UST(>)MAU: Aklk st momenti MOM_SOL_ALT(>)MLA : Sol alt moment MOM_SOL_UST(>)MLU : Sol st moment MOM_SAG_ALT(>)MRA : Sa alt moment MOM_SAG_UST(>)MRU : Sa st moment

76

Betonarme

MAXZGER (>)ZG : Maksimum zemin gerilmesi ZEMGER(>)ZEM : Ortalama zemin gerilmesi

Kolon Donatlarnda Filtre


OLUMSUZ : Olumsuz kolonlar BRLEM : Birleimleri gvensiz kolonlar ZYF (=) : Zayf kolonlar PUR (=) : Pursantaj (1000 ile arplm deer yazlacak) ACFCK(=) : Kolon u blgesi brt enkesit alan * Beton karakteristik silindir basn dayanm B (=) : Kolon B boyutu H (=) : Kolon H boyutu KISA : Ksa kolonlar (Ksa kolon tanm kapsamna giren kolonlar) VD : Tasarm kesme kuvveti ASWS : Etriye alan SGPUR(=) USTMAF(=) ALTMAF(=) : Statike gerekli pursantaj (1000 ile arplm deer yazlacak) : st ucu mafsal kolonlar : Alt ucu mafsal kolonlar

77

BLM 7 ZM
3 Boyutlu Tayc Sistem
1. 3 Boyut mensnden 3 Boyutlu Tayc Sistem satrn tklayn. 2. Tayc sistemin 3 Boyutlu grnts belirecektir. Bu grntde, eleman dm noktalar ve eleman ubuk numaralar incelenebilinir. 3. 3 boyutlu tayc sistem programnda, toolbarda bulunan kullanmla ilgili bilgi alabilirsiniz. 4. k mensn tklayarak grnty kapatn. butonunu tklarsanz,

Grafik Sunum
Deme Kuvvetleri
Deme Kuvvetleri komutu, deme moment ve kesme kuvvetleri diyagramlarn incelemek iin kullanlr. 1. Demeyi sein. 2. Analiz mensnden Deme Kuvvetleri satrn tklayn. 3. Demeye etkiyen kuvvetler renk deiimi biiminde izlenebilir. Mouse imlecini deme zerinde gezdirirseniz kuvvetlerin deerini sol st kedeki (F =) ksmndan okuyabilirsiniz. 4. Klavyeden art arda Spacebar tuuna basarak X, Y, XY, ve sizin izdiiniz betonarme hesap akslar ynndeki kuvvetleri izleyebilirsiniz.

Kiri Ykleri
Kiri Ykleri komutu, kirilere etkiyen ykleri(duvar, deme zati, deme hareketli) boyutlu olarak grafik biimde izlemenize olanak salar. 1. Kirii sein. 2. Analiz mensnden altndan Kiri Ykleri satrn tklayn. 3. Kiriin 3 Boyutlu grnts karnza gelecektir. 4. Ok tularn kullanarak kirii dndrebilir, Z ve Shift+Z tularyla yaklatrp uzaklatrabilir, A ve Shift+A tularyla cetveli bytp kltebilir, S tuuyla cetveli ap kapatabilir, R tuuyla kirii z ekseni etrafnda dndrebilir, K tuuyla kiriin kendisini ap kapatabilirsiniz. 5. 1 tuuyla kiriin kendi yklerini, 2 tuuyla kirie etkiyen duvar yklerini, 3 ve 4 tularyla kirie etkiyen deme yklerini izleyebilir, H tuunu kullanarak hareketli ya da sabit yk seimi yapabilirsiniz. 6. Spacebar tuu ile yk diyagramn boyal hale getirebilirsiniz.

Tekil Temel Deplasmanlar


Tekil Temel Deplasmanlar komutu, tekil temellerine etkiyen ykleri ve temellerinizde meydana gelen kmeleri izlemenize olanak salar.

78

izim

1. Tekil Temeli sein. 2. Analiz mens altndan Tekil Temel Deplasmanlar satrn tklayn. Temelinizdeki yk deiimleri renk deiimleri olarak karnza gelecektir. 3. Spacebar tuunu kullanarak hareketli, sabit ve drt ynden etkiyen deprem yklemeleri altnda temele etkiyen ykleri grebilir, mouse imlecini temel zerinde gezdirerek eitli noktalardaki ykleri ve kmeleri saysal olarak okuyabilirsiniz. 4. 3D butonunu tklayp temeli boyutta izleyebilirsiniz. 5. Temeli boyutta dndrmek, uzaklatrmak, yaklatrmak iin R, Z, Shift+Z, ok tularn kullanabilirsiniz.

Ayarlar
Plan Ayarlar
1. izim mensnden Plan Ayarlar satrn tklaynz. 2. Alan diyalogta, plan paftasnn ayar, ereve rengi ve plan bal yaz rengi ayarlanabilir. Varsaylan ayarlar kullanacaz. 3. Tamam butonu stnde tklayp diyalou kapatn.,

Plan llendirme Ayarlar


1. izim mensnden Plan llendirme ayarlar satrn tklaynz. 2. Alan diyalogta, llendirme yaz tipi, llendirme yaz ykseklii vb., llendirme ile ilgili ayarlar yaplabilir. Ayrntl bilgi iin, mouse imlecini yazlarn zerine getirerek, mouseun sa tuuna basn. bu nedir yazsn tklayn . Bu nedir(whats this Help) yardm aa kacaktr. 3. Tamam butonunun stnde tklayp diyalou kapatn.

Alm Ayarlar
1. izim mensnden Alm Ayarlar satrn tklayn. 2. Alan diyalogta, almlar iin(kiri, nervr, kaset, ba kirii, srekli temel) renk ayarlar, lek ve pafta boyutunu ayarlayabilirsiniz. 3. Tamam butonunun stnde tklayp diyalou kapatn.

Planlar
Kalp Plan Kesiti
1. izim mensnden Kalp Plan Kesiti satrn tklayn. 2. Kesit almak istediiniz yere imleci gtrerek herhangi bir noktay sol tu ile tklayn. 3. Kesit hattnn ilk noktasn belirledikten sonra imleci kaydrn (dik veya al) ve sol tuu tekrar tklayn. 4. Klavyeden enter tuuna basn. (Mouseun imleci gz halini alacaktr) 5. Yn belirlemek iin, kesit hattnn altn veya stn sol tu ile tklayn. Kesit hafzaya alnacaktr. 79

izim 6. Kesiti yerletirmek iin, ister kat plannn izildii pencerede, ister kalp plan aldktan sonra, yerletirirken koordinat al seeneini aktif hale getirerek blok yerletir ile kesiti yerletirin.

Kalp Plan
1. izim mensnden Kalp Plan satrn tklayn. 2. Kalp plannda, donatlar ve llendirme izgileri blok olarak dzenlenmitir. zellikle donat kalp plannda donat tama ii fazlaca yaplabileceinden, bloklar tama ilemini olduka kolaylatrmaktadr. Obje parala ile bloklar alt bloklarna ayrabilirsiniz. Alt bloklarda yine obje parala ile izgi ve yazlara ayrlabilir. 3. Proje mensnden Genel izim Dosyas Kaydet satrn tklayn. Alan diyalogta dosya ad satrna bir dosya ad yazn ve Tamam butonu stnde mouseun sol tuunu tklayn. Kalp plann tekrar arabilmek zere saklanmtr.

Kolon Aplikasyon Plan


1. izim mensnden Kolon Aplikasyon Plan satrn tklayn. 2. Kolon aplikasyon plannda, kolonlar, etriye detaylar ve llendirme izgileri blok olarak dzenlenmitir. Obje parala ile bloklar alt bloklarna ayrabilirsiniz. Alt bloklarda yine obje parala ile izgi ve yazlara ayrlabilir. 3. Proje mensnden Genel izim Dosyas Kaydet satrn tklayn. Alan diyalogta dosya ad satrna bir dosya ad yazn ve Tamam butonu stnde mouseun sol tuunu tklayn. Kolon aplikasyon plann tekrar arabilmek zere saklanmtr.

Temel Aplikasyon Plan Kesiti


1. izim mensnden Temel Aplikasyon Plan Kesiti satrn tklayn. 2. Kesit almak istediiniz yere imleci gtrerek herhangi bir noktay sol tu ile tklayn. 3. Kesit hattnn ilk noktasn belirledikten sonra imleci kaydrn (dik veya al) sol tuu tekrar tklayn. 4. Yn belirlemek iin, kesit hattnn altn veya stn sol tu ile tklayn. Kesit hafzaya alnacaktr. 5. Kesiti yerletirmek iin, ister temel plannn izildii pencerede, ister temel aplikasyon plan aldktan sonra yerletirirken koordinat al seeneini aktif hale getirerek blok yerletir ile kesiti yerletirin.

Temel Aplikasyon Plan


1. izim mensnden Temel Aplikasyon Plan satrn tklayn. 2. Temel aplikasyon plannda, llendirme izgileri blok olarak dzenlenmitir. Obje parala ile bloklar alt bloklarna ayrabilirsiniz. Alt bloklarda yine obje parala ile izgi ve yazlara ayrlabilir. 3. izimlerde 2 boyut editleme olanaklarn kullanarak deiiklik ve ilaveler yapabilirsiniz. (Ta, klonla, simetri, dndr, offset, Trim vb.)

Almlar ve Detaylar
DETAY VE AILIM ZMLERNDE 2 BOYUT EDTLEME OLANAKLARINI
80

izim

KULLANARAK DEKLK VE LAVELER YAPABLRSNZ. (TAI, KLONLA, SMETR, DNDR, OFFSET, TRM VB.)

Kiri Almlar
1. izim mensnden Kiri Almlar satrn tklayn. allan katn kirileri, alm ayarlarnda belirtilen lek ve pafta boyutuna gre, otomatik olarak dizayn edilecektir. Paftaya sma durumuna gre, bir ve birden ok kiri alm penceresi oluturabilir. lgili pencere, Pencere mens altnda bulunan listeden seilebilir. 2. Kiri almlarnda, kiriler, donatlar ve llendirme izgileriyle blok olarak dzenlenmitir. zellikle tama ii fazlaca yaplabileceinden, bloklar tama ilemini olduka kolaylatrmaktadr. Obje parala ile bloklar alt bloklarna ayrabilirsiniz. Alt bloklarda yine obje parala ile izgi ve yazlara ayrlabilir.

Nervr Almlar
1. izim mensnden Nervr Almlar satrn tklayn. allan katn tip(nervr tanmlarken deme ayarlarnda oluturulan) nervrleri, alm ayarlarnda belirtilen lek ve pafta boyutuna gre, otomatik olarak dizayn edilecektir. Paftaya sma durumuna gre, bir ve birden ok nervr alm penceresi oluturabilir. lgili pencere, Pencere mens altnda bulunan listeden seilebilir. 2. Nervr almlarnda, nervrler, donatlar ve llendirme izgileri ile blok olarak dzenlenmitir. Obje parala ile bloklar alt bloklarna ayrabilirsiniz. Alt bloklarda yine obje parala ile izgi ve yazlara ayrlabilir.

Kaset Almlar
1. izim mensnden Kaset Almlar satrn tklayn. allan katn tip(nervr tanmlarken deme ayarlarnda oluturulan) kasetleri, alm ayarlarnda belirtilen lek ve pafta boyutuna gre, otomatik olarak dizayn edilecektir. Paftaya sma durumuna gre, bir ve birden ok kaset alm penceresi oluturabilir. lgili pencere, Pencere mens altnda bulunan listeden seilebilir. 2. Kaset almlarnda, kasetler, donatlar ve llendirme izgileri ile blok olarak dzenlenmitir. Obje parala ile bloklar alt bloklarna ayrabilirsiniz. Alt bloklarda yine obje parala ile izgi ve yazlara ayrlabilir.

Perde Detaylar
1. izim mensnden Perde Detaylar satrn tklayn. allan katn perdeleri, alm ayarlarnda belirtilen lek ve pafta boyutuna gre, otomatik olarak dizayn edilecektir. Paftaya sma durumuna gre, bir ve birden ok perde detay penceresi oluturabilir. lgili pencere, Pencere mens altnda bulunan listeden seilebilir. 2. Perde detaylarnda, perdeler, donatlar ve llendirme izgileri ile blok olarak dzenlenmitir. Obje parala ile bloklar alt bloklarna ayrabilirsiniz. Alt bloklarda yine obje parala ile izgi ve yazlara ayrlabilir.

Kolon Dey Almlar


1. izim mensnden Kolon Dey Alm satrn tklayn. allan katn kolonlar, alm ayarlarnda belirtilen lek ve pafta boyutuna gre, otomatik olarak dizayn edilecektir. Paftaya sma durumuna gre, bir ve birden ok kolon dey alm penceresi oluturabilir. lgili pencere, Pencere mens altnda bulunan listeden seilebilir. 2. Kolon dey almnda, tm kolon-kiri birleimleri, donatlar ve llendirme izgileri ile 81

izim blok olarak dzenlenmitir. Obje parala ile bloklar alt bloklarna ayrabilirsiniz. Alt bloklarda yine obje parala ile izgi ve yazlara ayrlabilir.

Kiri Mesnet Detaylar


Ayn yke ve geometriye sahip katlarn kiri almlarnn tekrar izdirilmesine gerek yoktur. Bu zelliklere sahip katlarn sadece mesnet ilaveleri ve montajlar deiiktir. Kiri mesnet detaylar herhangi bir katta mesnet ilavelerinin ve montajlarn 1/50 tekniinde izdirilmesi iin kullanlr. 1. izim mensnden Kiri mesnet detaylar satrn tklayn. 2. Kiri mesnet detaylar, alm ayarlarnda belirtilen lek ve pafta boyutuna gre, otomatik olarak dizayn edilecektir Kiri mesnet detaylarnda, donatlar, yazlar ve llendirme izgileriyle blok olarak dzenlenmitir. zellikle tama ii fazlaca yaplabileceinden, bloklar tama ilemini olduka kolaylatrmaktadr. Obje parala ile bloklar alt bloklarna ayrabilirsiniz. Alt bloklarda yine obje parala ile izgi ve yazlara ayrlabilir.

Kolon-Kiri Birleim Yatay Kesidi


1. izim mensnden Kolon-Kiri Birleim Yatay kesidi satrn tklayn. allan katn kolonkiri birleimleri, alm ayarlarnda belirtilen lek ve pafta boyutuna gre, otomatik olarak dizayn edilecektir. Paftaya sma durumuna gre, bir ve birden alm penceresi oluturabilir. lgili pencere, Pencere mens altnda bulunan listeden seilebilir. 2. izimlerde, tm kolon-kiri birleimleri, blok olarak dzenlenmitir. Obje parala ile bloklar alt bloklarna ayrabilirsiniz. Alt bloklarda yine obje parala ile izgi ve yazlara ayrlabilir.

Temel Kiri Almlar


1. izim mensnden Temel Kiri Almlar satrn tklayn. Temel kirileri, alm ayarlarnda belirtilen lek ve pafta boyutuna gre, otomatik olarak dizayn edilecektir. Paftaya sma durumuna gre, bir ve birden ok temel kiri alm penceresi oluturabilir. lgili pencere, Pencere mens altnda bulunan listeden seilebilir. 2. Temel kiri almlarnda, kiriler, donatlar ve llendirme izgileri blok olarak dzenlenmitir. zellikle tama ii fazlaca yaplabileceinden, bloklar tama ilemini olduka kolaylatrmaktadr. Obje parala ile bloklar alt bloklarna ayrabilirsiniz. Alt bloklarda yine obje parala ile izgi ve yazlara ayrlabilir.

Tekil Temel Detaylar


1. izim mensnden Tekil Temel Detay satrn tklayn. Tekil temeller, alm ayarlarnda belirtilen lek ve pafta boyutuna gre, otomatik olarak dizayn edilecektir. Paftaya sma durumuna gre, bir ve birden ok tekil temel detay penceresi oluturabilir. lgili pencere, Pencere mens altnda bulunan listeden seilebilir. 2. Tekil temel detaylarnda, temeller, donatlar ve llendirme izgileriyle blok olarak dzenlenmitir. zellikle tama ii fazlaca yaplabileceinden, bloklar tama ilemini olduka kolaylatrmaktadr. Obje parala ile bloklar alt bloklarna ayrabilirsiniz. Alt bloklarda yine obje parala ile izgi ve yazlara ayrlabilir.

Ba Kirii Almlar
1. izim mensnden Ba Kirii Almlar satrn tklayn. Ba kirileri, alm ayarlarnda belirtilen lek ve pafta boyutuna gre, otomatik olarak dizayn edilecektir. Paftaya sma durumuna gre, bir ve birden ok temel kiri alm penceresi oluturabilir. lgili pencere, Pencere mens altnda bulunan listeden seilebilir. 2. Ba kirii almlarnda, kiriler, donatlar ve llendirme izgileriyle blok olarak 82

izim dzenlenmitir. zellikle tama ii fazlaca yaplabileceinden, bloklar tama ilemini olduka kolaylatrmaktadr. Obje parala ile bloklar alt bloklarna ayrabilirsiniz. Alt bloklarda yine obje parala ile izgi ve yazlara ayrlabilir.

Donat
Etriye iz
Program kolonlarda boyuna donatlarda deprem ynetmeliinde belirtilen standartlara gre otomatik etriye ve iroz izer. Bununla beraber kullanc kendi inisiyatifini kullanarak etriye izimi yapabilir.

rnein yukardaki soldaki kolonda irozlar iptal edip, sadaki kolonda grld gibi etriye izeli 1. Kolon aplikasyonda, kolonu obje parala ile paralayn. 2. irozlar silin. 3. iz mensnde donat alt mens altndaki etriye iz satrn tklayn. 4. Etriyenin balanmasn istediiniz(yukardaki izimde ortadaki donatlar) boyuna donat dairelerini srayla tklayn. lk donaty tkladnzda etriye izilecektir.

iroz iz
Program kolonlarda boyuna donatlarda deprem ynetmeliinde belirtilen standartlara gre otomatik iroz izer. Bununla beraber kullanc iroz iz ile ihtiyaca gre -poligon kolonlarda bu ihtiya aa kabilecektir- iroz ilavesi yapabilir. 1. Kolon aplikasyonda, kolonu obje parala ile paralayn 2. iz mensnde donat alt mens altndaki iroz iz satrn tklayn. 3. Poligon kolon ierisinde iroz izmek istediiniz iki boyuna donatsn sol tu ile srayla tklayn. 4. irozun pozisyonunu deitirmek iin space bar tuuna basn. 3. izimi tamamlamak iin, mouseun sol tuunu tklayn.

83

BLM 8 RAPOR
A2-A3 Tr Dzensizliklerin Kontrol
A2-A3 Dzensizlii kontrol yapabilmek iin bir aks, bir de izgiye ihtiya vardr. 1. nce analiz yapn. 2. Projede A2-A3 dzensizlii kontrol yapacanz ksmn kesit zelliklerini belirlemek iin projenin o blgesindeki kiri ve demeleri kesen bir izgi izin. izginin en zayf kesit zelliklerinin bulunduu hattan gemesine dikkat edin. 3. izdiiniz izgiyi mouse'un sol tuu ile zerine tklayp sein. 4. Ayn ekilde bir aks sein. Seilen aks moment kolunun yerini belirler. 5. izgi ve aks setikten sonra Rapor mensnden Deprem Ynetmelii bal altndaki A2A3 Dzensizlii Kontrol satrn tklayn. A2-A3 Dzensizlii Kontrol diyalou karnza gelecektir. 6. Delta deeri sfr girilirse, moment seilen aksn oluturduu hatta gre bulunur. Eer moment kolu akstan belli bir mesafedeyse delta deeri olarak bu mesafeyi girin (birimi metre). 7. A2-A3 dzensizlii yaplacak kolonlar bak ynne gre aksn st ksmnda kalyorsa st, alt ksmnda kalyorsa alt seeneini iaretleyin. Tamam butonunu tkladnzda program A2-A3 Dzensizlii Raporunu oluturacaktr. 8. Daha sonra raporu yazdrn.

84

Rapor

Bir rnek yapalm:

1. Sistemi girip, analiz yapalm. 2. 1 aksn ve izgiyi seelim. 3. izgi ve aks setikten sonra Rapor mensnden Deprem Ynetmelii bal altndaki A2A3 Dzensizlii Kontrol satrn tklayn. A2-A3 Dzensizlii Kontrol diyalou karnza gelecektir.

4. Deltaya; rnein -0.25 yazalm. Bu deer moment kolunu K8 ve K9 kirilerinin sa yzne kaydracaktr. 5. Aks ynn Alt verelim. Bu ilem, A2-A3 dzensizlik kontrolnde S4 ve S5 kolonlarn dikkate alacamz belirler. 85

Rapor 6. Tamam butonuna basn. 7. Rapor oluacaktr.

Ynetmelik Ve Geometrik Uygunluk Kontrol


Proje genel ayarlarnda, rapor almadan nce projede ynetmelik ve geometrik uygunluk kontrol yap seeneini aktif hale getirin. Rapor alnrken, varsa, program problemli durumlar listeleyecektir. Proje geneldeki seenek iaretli deilse, liste grnmeyecek. Bununla beraber, seenek iaretli olsun olmasn, projede problem olduunda program kt almanza izin vermeyecektir. Listedeki problemlerin zlmesi gereklidir. Liste aada aklanmtr. Katlarn herhangi birinde 0.70ten kk alfai var, sistem rijitliini arttrn: Herhangi katta gl kolonlara gelen kesme kuvvetinin tm kolonlara gelen kesme kuvvetine oran %70'den kk olmas durumu. Kolonlarn boyutlar bytlecek. Deprem ynetmeliinde ilgili madde 7.3.6 Projede kesiti yetersiz veya kurallara uymayan objeler var: Betonarme mensnden kolon, kiri donatlarnda olumsuz elemanlar incelenecek, olumsuz koullar kesit bytlerek ortadan kaldrlacak. (Kolon ve kirilerde filtreden sadece olumsuzlar listelenebilir). Perde donatlarnda eksik As olup olmad kontrol edilecek. Temellerde zemin emniyeti olumsuz kan tekil veya srekli temellerin varl kontrol edilecek. Projede ni<0.60 olan zayf kat var, sistem rijitliini arttrn: Herhangi bir kattaki etkili kesme alannn bir st kattaki etkili kesme alannn %60'ndan kk olma durumudur. Kat parametrelerindeki dzensizlik balnda listelenen dzensizliklerden hangi katta B1 tr dzensizlik olduu tespit edilerek, sistemin rijitlii attrlacak. Deprem ynetmeliinde ilgili madde 6.3.2.4 Panel ihtiva etmeyen katlar var ve beton kalitesi olarak C16 kullanlm: Sneklik dzeyi yksek seilmi sistemlerde perde ihtiva etmeyen katlar varsa kullanlmas zorunlu en dk beton snf C20'dir. Proje genel ayarlarnda Beton Snf balndan deitirilebilir. Deprem ynetmeliindeki ilgili madde 7.2.5.1 Dinamik hesaba katlan mod says yetersiz: Proje Genel Ayarlarnda Dinamik balnda tanmlanabilen mod says, deprem ynetmeliinde madde 6.8.3.1'de belirtilen titreim modu saysndan az olamaz. Mod saysnn arttrn. Greli telemesi ok yksek kat veya katlar var, sistem rijitliini arttrn: Greli kat telemesi deprem ynetmeliinde, madde 6.10.1'de belirtilen deerlerin altnda kalmak zorundadr. Bu sebeple sistem rijitlii attrlmaldr. kinci mertebe gsterge deeri ok byk, sistem rijitliini arttrn: Deprem ynetmeliinde madde 6.10.2.1'de ikinci mertebe etkileri snrlandrlmtr. Projede Edeer Deprem Yk Yntemi uygulanamaz. Ltfen dinamik analiz yapn: Sistemde deprem ynetmelii tablo 6.6'da belirtilen koullar var. Proje genel ayarlarndan deprem analizi yntemi olarak mod birletirme yntemi seilerek analiz tekrarlanacak. Sistemde paneller var ve R katsays 7den byk:

86

Rapor Sistemde bodrum evre perdesi (deprem ynetmelii madde 6.7.2.4'de tanmlanan) dnda paneller varsa, proje genel ayarlarndaki Sneklik dzeyi katsays 7 olacak. R katsays 7, ve perde eilme momentlerinin toplam devrilme momentine oran 0.75ten byk: R katsays madde 6.5.2.2 ye gre tekrar hesaplanacak. alfam katsays Deprem Ynetmelii Genel Raporu , R katsaysnn seim nedeni bal altnda baslmaktadr. Hesaplanan Sneklik katsays proje genel ayarlarnda girilecek ve tekrar analiz yaplacak. Projede mevcut donats gerekenden az olan demeler var: Projede eksik As'li demeler var. Betonarme mensnden deme donatlar satrn tklayn. Eksik As'li demeleri gzden geirin. Donat ilave edin. Projede mevcut donats gerekenden az olan kiriler var: Projede eksik As'li kiriler var. Betonarme mensnden kiri donatlar satrn tklayn. Tm katlar listeleyin ve filtreden eksik As'leri listeleyin. Donat ilave edin. Projede mevcut donats gerekenden az olan kolonlar var: Projede eksik As'li kolonlar var. Betonarme mensnden kolon donatlar satrn tklayn. Tm katlar listeleyin ve fazlaAs stununda negatif deer olup olmadn kontrol edin. Donat ilave edin. Projede mevcut donats gerekenden az olan srekli temeller var: Projede eksik As'li srekli temeller var. Betonarme mensnden srekli temel donatlar satrn tklayn. Donat alanlar blmde her bir temel iin fazlaAs blmnde negatif deer olup olmadn kontrol edin. Donat ilave edin. Projede mevcut donats gerekenden az olan tekil temeller var: Projede eksik As'li tekil temeller var. Betonarme mensnden tekil temel donatlar satrn tklayn. Donat alanlar blmde her bir temel iin fazlaAs blmnde negatif deer olup olmadn kontrol edin. Donat ilave edin Proje parametreleri deiti ve yk analizi yaplmad: Yk analizi yaptrn. Proje parametreleri deiti ve deprem kuvvetleri analizi yaplmad: Deprem kuvvetleri analizi yaptrn. Proje parametreleri deiti ve 3 boyutlu ereve analizi yaplmad: 3 boyutlu ereve analizi yaptrn.

Eleman Baznda Rapor


Rapor mens altnda listelenen Semeli Rapor ve Metraj satr dndaki btn satrlar, sadece ilgili balklara gre rapor verir. rnein sadece kiri hesaplar alnacaksa, Rapor mensndeki Kiri hesaplar satr tklanmaldr. Analiz mens altnda bulunan Kat Parametreleri diyalounda rapor stunun iaretli olup olmamas nemlidir. Raporun iaretli olmas raporu alnacak elemanlarn o katta rapora dahil edilmesi anlamna gelmektedir. rnein 3 katl bir projede, kat parametrelerinde 1. ve 2.katlarda rapor iaretli, 3. katta iaretli olmasn. Rapor mensnden Kolon Betonarme satr tklandnda, oluan rapor, sadece 1. ve 2. katn kolon betonarme sonularn kapsayacaktr. Rapor, de Rapor program altnda sayfa sayfa grntlenecektir. Printer hazr ise, Yazdrma 87

Rapor mensnden Yazdr satrn tklayn. Alan Yazdr diyalounda, Tamam butonunun stnde sol tu ile tklayn. Proje ktlar yazdrlacaktr. Dosya mensnden kaydet satrn tklayn. Dosya ad satrna bir dosya ad yazn ve Tamam butonunun stnde sol tu ile tklayn. Rapor kayt edilecektir. Rapor mens altndaki semeli rapor ise, daha geni opsiyonlarn, bir seferde rapora yazlmasna olanak tanmaktadr. Printern deskjet veya laser olmas tercih edilmelidir. ktlar grafik basld iin, ineli printerlarda verim alnamamaktadr. Ayrca printerin Windows programna tantlmas gereklidir.

Semeli Raporlar
1. Rapor mensnde Semeli Raporlar satrn tklayn. Alan diyalogta, rapor ile ilgili deiik seenekler ayarlanabilir. 2. Ayrntl bilgi iin, mouse imlecini yazlarn zerine getirerek, mouseun sa tuuna basn. bu nedir yazsn tklayn . Bu nedir(whats this Help) yardm aa kacaktr. 3. Seim yapldktan sonra, Tamam butonu stnde sol tuu tkladnzda de Rapor program alacak ve ktlar, sayfa sayfa grntlenecektir. Printer hazr ise, Yazdrma mensnden Yazdr satrn tklayn. Alan Yazdr diyalounda, Tamam butonunun stnde sol tu ile tklayn. Proje ktlar yazdrlacaktr. 4. Dosya mensnden kaydet satrn tklayn. Dosya ad satrna bir dosya ad yazn ve Tamam butonunun stnde sol tu ile tklayn. Rapor kayt edilecektir. 5. Rapor mensnden Exit satrn tklayn. Rapor kapanacaktr. Printern deskjet veya laser olmas tercih edilmelidir. ktlar grafik basld iin, ineli printerlarda verim alnamamaktadr. Ayrca printern Windows programna tantlmas gereklidir.

Metraj
1. Metraj almak iin, Rapor mensnden Metraj satrn tklayn. de Rapor program alacak ve metrajlar, kalp, beton ve donat metraj olarak sayfa sayfa grntlenecektir. 2. Printer hazr ise, Yazdrma mensnden Yazdr satrn tklayn. Alan Yazdr diyalounda, Tamam butonunun stnde sol tu ile tklayn. Metraj yazdrlacaktr. 3. Dosya mensnden kaydet satrn tklayn. Dosya ad satrna bir dosya ad yazn ve Tamam butonunun stnde sol tu ile tklayn. Metraj kayt edilecektir. 4. Rapor mensnden Exit satrn tklatn. Metraj kapanacaktr. Printern deskjet veya laser olmas tercih edilmelidir. ktlar grafik basld iin, ineli printerlarda verim alnamamaktadr. Ayrca printern Windows programna tantlmas gereklidir.

88

BLM 9 3.BOYUT GRNTLER


Perspektif
1. Kamera veya bir ka kamera tanmlayn. 2. 3 boyut Mensnden Perspektif satrn veya toolbardan Perspektif butonunu sol tu ile tklayn. 3. Karnza Perspektif Ayarlar penceresi gelecektir. 4. Perspektif ayarlar penceresinde gerekli ayarlamalar yapn. 5. Grntle butonunu tklayn. 6. Perspektif grnt karnza gelecektir. Perspektif penceresi zerinde mouseun sa tuuna basn. Renk paleti ekrana gelecektir. Renk paletinde seeceiniz renk, perspektif penceresinin rengi olacaktr. 7. stediiniz sayda kamera tanmlayarak, her bir kamera iin perspektif alabilirsiniz. 8. izim ile perspektif grnt egdml almaktadr. Baka bir deyile, izimde yaptnz ilave veya deiiklikler, her bir perspektif penceresinde ayn anda izlenebilmektedir. Perspektif Penceresi Aktifken Kamera Ayarlarn Yenileme 1. Deitir Mensnden Ta satrn tklayn. 2. Kameray sein. 3. Klavyeden oklar, Home, End, Page UP, Page Down tularn kullanarak kamera ayarlarn deitirin. 4. Ayn anda deiiklikleri perspektif penceresinde de izleyebilirsiniz. 5. Ya da kamera ayarlarn Genel Obje Edit komutu ile de ayarlayabilirsiniz. Perspektif butonu

Open GL Render
1. Kamera veya bir ka kamera tanmlayn. 2. Toolbardan OpenGL render butonunu sol tu ile tklayn. 3. Karnza Render diyalou gelecektir. 4. Gerekli ayarlamalar yapn. 5. Grntle butonunu tklayn. 6. stediiniz sayda kamera tanmlayarak, her bir kamera iin render alabilirsiniz. 7. izim ile gl-render grnt egdml almaktadr. Baka bir deyile, izimde yaptnz ilave veya deiiklikler, her bir perspektif penceresinde ayn anda izlenebilmektedir. 8. Gl grnt zerinde mouse sa tuuna basn. 9. OpenGl grntleme ayarlar diyalou alacaktr. 10. Ayrntl bilgi iin yazlarn zerinde sa butona basn. Bu nedir yardm alacaktr.

89

3.Boyut Grntleri OpenGl-Render Penceresi Aktifken Kamera Ayarlarn Yenileme 1. Deitir mensnden Ta satrn tklayn. 2. Kameray sein. 3. Klavyeden oklar, Home, End, Page UP, Page Down tularn kullanarak kamera ayarlarn deitirin. 4. Ayn anda deiiklikleri OpenGl penceresinde de izleyebilirsiniz. 5. Ya da kamera ayarlarn Genel Obje Edit komutu ile de ayarlayabilirsiniz. OpenGl Render butonu

Render
Render, izim ekrannda objelere ve izim alanna, birer yzey dokusu atanarak boyutlu grntsnn alnmasdr. 1. izim yapn. 2. Kamera tanmlayn. (Gerekli koul) 3. Uygun bir yere k tanmlayn. 4. 3 boyut Mensnden Render satrn veya toolbardan Render butonunu sol tu ile tklayn. 6. Karnza Perspektif Ayarlar penceresi gelecektir. 7. Perspektif ayarlar penceresinde gerekli ayarlamalar yapn. 8. Grntle butonunu tklayn. 9. Render oluacaktr. Baarl render alabilmek iin en az 65000(16 bit) renkte almak gereklidir. Render butonu

Kamera Yolu Tanmla


Bir animasyon hazrlayabilmeniz iin en az bir kamera yolu tanmlamanz gerekir. 1. Obje izin.(rnein duvar ). 3 Boyut mensnden Kamera Yolu Tanmla satrn tklayn. 2. Karnza Kamera Yolu-u Anki Grn penceresi gelecektir. Burada, mevcut izimin perspektifi grlecektir. 3. Pencere mensnden Yan Yana satrn tklayn. 4. Mouse'u srkleyerek, perspektifi istediiniz pozisyona getirin. (Plan penceresi zerindeki imle, kamera grevi grecektir.) 5. Bu arada klavyeden oklar, home, end, page up ve page Down tularn kullanarak uygun grnty yakalayn. 6. Animasyon yapacanz noktalar belirlemek iin farenizin sol tuunu izim alannda ilgili yerlere tklayn. stediiniz kadar nokta setikten sonra enter tuuna basn Kamera yolu oluacaktr.

90

3.Boyut Grntleri

Animasyon
1. Kamera yolu tanmlayn. 2. Kamera yolunu sol tu ile sein. 3. 3 Boyut mensnden Animasyon satrn tklayn. 4. Karnza Kamera Animasyonu Grntle penceresi gelecektir. 5. Bu pencerede n Grntle butonuna tklayn. 6. Animasyon istediiniz gibi olutuysa Tamam butonuna tklayn. 7. Karnza Animasyon Kaydet penceresi gelecektir. 8. Dosya Ad satrna karakterli bir isim verin. 9. Program her bir karenin render'ini hazrlayacaktr. 10. Hazrlanan animasyonu, Grntleyici isimli programda izleyebilirsiniz.

Grntleyici
1. Animasyon hazrlayn. 2. Balat' tan, Programlar'dan, de Yap klasrnden, Grntleyici ksa yolunu tklayn. 3. Grntleyici program alacaktr. 4. Dosyalar mensnden A satrn tklayn. 5. Ekrana gelen pencerede animasyon sonucunda oluan ve nmerik deerlerle artan BMP dosyalarnn ilkini ift tklayarak sein. 6. lgili dosya alacaktr. 7. Kontrol kutusunda, sa oku tklayn. 8. Animasyon grntlenecektir.

Kamera
Kamera Ayarlar
1. 3 Boyut Mensnden Kamera Ayarlar satrn tklayn. 2. Karnza Kamera Ayarlar penceresi gelecektir. 3. Burada istediiniz deiiklii yapn. 4. Tamam butonuna basn. 5. Kamera tanmlayn.

Kamera Tanmla
1. 3 boyut Mensnden Kamera Tanmla Satrn veya 3 Boyut Mensnden Ik Kayna Tanmla alt mensnde kan k kayna satrlarndan birini tkladktan sonra, toolbarda oluan butonlarn arasndan Kamera butonunu tklayn. 2. izim alann tklayn. 91

3.Boyut Grntleri 3. Enter tuuna basn. 4. Mouse u oynatarak kameray dndrn. 5. stediiniz yne geldiinde, mouseun sol tuunu tklayn. 6. Kamera yerleecektir. Kamera butonu

Ik
Spot Ik Kayna
1. 3 boyut mensnden Ik Kayna Tanmla alt mensnde kan Spot satrn veya, 2. 3 boyut mensnden Ik Kayna Tanmla alt mensnde kan k kayna satrlarndan birini ya da 3 boyut mensnden Kamera Tanmla satrn tkladktan sonra, toolbarda oluan butonlarn arasndan Spot Ik Kayna butonunu tklayn. 3. izim alannda istediiniz bir noktay tklayn. 4. Enter tuuna basn. Mouse 'u oynatarak k kaynan dndrn. 5. stediiniz yne geldiinde, mouse'un sol tuunu tklayn. 6. Ik kayna yerleecektir. Spot k kayna

Spot Ik Kayna Ayarlarn Deitirmek:


1. Spot k kayna oluturun. 2. Deitir mensnden Genel Obje Edit satrn veya toolbarda Genel Obje Edit Butonu tklayn. mlecin ekli deiecektir. 3. mleci deitirmek istediiniz k kaynann zerine getirerek mouse' un sol tuunu tklayn. 4. lgili k kaynann ayarlarn gsteren pencere karnza gelecektir. 5. Deiiklikleri yapn 6. Tamam butonunu tklayn.

Ynlendirilmi Ik Kayna
1. 3 boyut mensnden Ik Kayna Tanmla alt mensnde kan Ynlendirilmi satrn veya, 2. 3 boyut mensnden Ik Kayna Tanmla alt mensnde kan k kayna satrlarndan birini ya da 3 boyut mensnden Kamera Tanmla satrn tkladktan sonra, toolbarda oluan butonlarn arasndan Ynlendirilmi Ik Kayna butonunu tklayn. 3. izim alannda istediiniz bir noktay tklayn. 4. Enter tuuna basn. Mouse 'u oynatarak k kaynan dndrn. 5. stediiniz yne geldiinde, mouse'un sol tuunu tklayn. 6. Ik kayna yerleecektir. 92

3.Boyut Grntleri

Ynlendirilmi k kayna butonu

Noktasal Ik Kayna
1. 3 boyut mensnden Ik Kayna Tanmla alt mensnde kan Noktasal satrn veya, 2. 3 boyut mensnden Ik Kayna Tanmla alt mensnde kan k kayna satrlarndan birini ya da 3 boyut mensnden Kamera Tanmla satrn tkladktan sonra, toolbarda oluan butonlarn arasndan Noktasal Ik Kayna butonunu tklayn. 3. izim alanda herhangi bir tklayn. 4. Noktasal k kayna oluacaktr. Noktasal Ik kayna

Noktasal Ik Kayna Ayarlarn Deitirmek:


1. 3 Boyut mensnden Ik Kayna Ayarlar satrn veya Ik Kayna Tanmla alt mensnden Ik kayna Tanmla satrlarndan birini tkladktan sonra sol toolbarda oluan Ik Kayna Ayarlar butonunu tklayn. 2. Karnza Noktasal Ik Kayna Ayarlar penceresi gelecektir. 3. Burada istediiniz deiiklii yapn.

Noktasal Ik Kayna Oluturduktan Sonra Ayarlarn Deitirmek:


1. Deitir mensnden Genel Obje Edit satrn veya toolbarda Genel Obje Edit Butonu tklayn. mlecin ekli deiecektir. 2. mleci deitirmek istediiniz k kaynann zerine getirerek mouse' un sol tuunu tklayn. 3. lgili k kaynann ayarlarn gsteren pencere karnza gelecektir. 4. Deiiklikleri yapn 5. Tamam butonunu tklayn.

93

BLM 10 KAYIT LEMLER


Projeyi Kayt Etmek
1. Proje mensnden kaydet satrna veya toolbardan projeyi kaydet butonuna tklayn. 2. lk defa kayt yapyorsanz, karnza, Proje Kaydet penceresi gelecektir. 3. Dosya Ad satrna bir isim yazn (uzants PRJ). 4. Tamam butonunu tklayn. 5. altnz projenin datalar verdiiniz isimle diske kayt edilecektir. 6. Daha nce kayt yaptysanz, program proje ismi sormadan, daha nce verilmi isme gre kayt yapacaktr. 7. zerinde altnz proje, Proje Ykle komutu ile atnz proje ise, program bu isimle kayt yapacaktr. Projeyi Kaydet butonu.

Projeyi Yeni simle Kaydet


Bir izimi baka adla saklamak ve almay sz konusu projede srdrmek iin kullanlr. 1. Proje mensnden Yeni simle Kaydet satrn tklayn. 2. Karnza Proje Kaydet penceresi gelecektir. 3. Dosya Ad satrna bir isim yazn (uzants PRJ). 4. Tamam butonunu tklayn. 5. altnz projenin datalar verdiiniz isimle diske kayt edilecektir. Yeni verdiiniz isimle kaydedilmi baka bir proje varsa, bir uyar mesaj grntlenecektir. Mesajda kaydetmeye altnz dosyay, ayn isimli nceki dosya yerine kaydetmek isteyip istemediiniz sorulacaktr.

Ayarlar Kaydet
izim ekrannzn ve iziminizde kullanacanz objelerin ayarlarn istediiniz dzenleyebilir ve bu ayarlar daha sonraki bir projede kullanmak zere saklayabilirsiniz. 1. Proje mensnden Ayarlar Kaydet satrn tklayn. 2. Karnza Ayarlar Kaydet penceresi gelecektir. 3. Dosya Ad satrna bir isim yazn (uzants SET). 4. Tamam butonunu tklayn. 5. Yaptnz btn ayarlar verdiiniz isim ile diskinize kayt edilecektir. gibi

Animasyon Kaydet
1. Kamera yolu tanmlayn.

94

Kayt lemleri 2. Kamera yolunu sol tu ile sein. 3. 3 Boyut mensnden Animasyon satrn tklayn. 4. Karnza Kamera Yolu Grntle penceresi gelecektir. 5. Bu pencerede n Grntle butonuna tklayn. 6. Animasyon istediiniz gibi olutuysa Tamam butonuna tklayn. 7. Karnza Animasyon Kaydet penceresi gelecektir. 8. Dosya Ad satrna karakterli bir isim verin. 9. Program her bir karenin render'ini hazrlayacaktr. 10. Hazrlanan animasyonu, Grntleyici isimli programda izleyebilirsiniz.

Dxf Olarak Kaydet


Oluturduunuz btn izimlerinizi *.dxf uzantl olarak kaydedip dxf uzantl dosyalar okuyabilen herhangi bir izim programnda grntleyebilir ve zerinde alabilirsiniz. 1. Proje mensnden DXF Olarak Kaydet satrn tklayn. 2. Karnza DXF Olarak Kaydet penceresi gelecektir. 3. Dosya Ad satrna bir isim yazn (uzants DXF) ve Tamam butonunu tklayn. 4. Karnza DXF kt Seenekleri penceresi gelecektir.

1. lgili seenekleri sein ve Tamam butonunu tklayn. 2. altnz kat, diskinize DXF formatnda kayt edilecektir.

Bmp Olarak Kaydet


1. Render aln. 2. Render penceresi seili iken Proje mensnden BMP Kaydet satrn tklayn. 3. Karnza BMP Olarak Kaydet penceresi gelecektir. 4. Dosya Ad satrna bir isim yazn (uzants BMP). 5. Tamam butonunu tklayn. 6. Yaptnz render almas BMP formatnda diskinize saklanacaktr. BMP olarak sakladnz Render' Paint programnda grntleyebilir, isterseniz bu program kullanarak resmi, printer veya ploter'a gnderebilirsiniz.

95

BLM 11 YKLEME LEMLER


Yeni Proje
Program altrn. Eer program ilk kez altryorsanz program size isimlendirilmemi bir proje aacaktr. Aksi durumda daha nce kayt ettiiniz proje karnza gelecektir. Proje mensnden Yeni Proje satrn ya da toolbarda bulunan yeni proje butonuna tklayarak Yeni bir proje aabilirsiniz. Yeni Proje butonu.

Proje Ykle
Program ilk defa altryorsanz veya projeyi kapatmsanz; 1. Toolbarda Proje Ykle butonunu veya Proje mensnden Proje Ykle satrn tklayn. 2. Ekrana Proje Ykle penceresi gelecektir. 3. Bu pencerede daha nce kayt edilmi projelerden birini ift tklayn. lgili proje alacaktr. Kat genel ayarlarndan varsa dier katlar da aabilirsiniz. Herhangi bir projede alyorsanz ve bu projeyi kayt etmemiseniz program, projeyi kayt edip etmeyeceinizi soracaktr. Soru iptal edilmezse, allan proje kapatlacak, yklenen proje alacaktr. Proje Ykle butonu.

Bmp Ykle
Programnda *.bmp uzantl dosyalar grntleme olanana sahipsiniz. 1. Proje mensnden BMP Ykle satrn tklayn. 2. Karnza BMP Ykle penceresi gelecektir. 3. BMP formatl dosyalardan birini ift tklayn. 4. Dosya grntlenecektir.

Ayarlar Ykle
Daha nce kaydettiiniz ayarlar tekrar kullanabilirsiniz. 1. Proje mensnden Ayarlar Ykle satrn tklayn. 2. Karnza Ayarlar Ykle penceresi gelecektir. 3. Ayarlar dosyasndan birini ift tklayn.(Ayar dosyalarnn uzants SET tir) 4. Yeni proje atnzda, bu dosyada bulunan ayarlar aktif hale gelecektir.

96

BLM 12 KATMAN
Katman Ayarlar
1. Ayarlar mensnden Katman Ayarlar satrn veya toolbardan Katman Ayarlar butonunu tklayn. 2. Karnza Katman Ayarlar diyalou gelecektir. Katman Ayarlar butonu Katman Ad: Blmnn altnda projede yer alan katmanlar yer almaktadr. Katman adlarn, adn zerine mouseun sol tuu ile tklayp biraz bekleyip tekrar tklayarak deitirebilirsiniz. Obje yaratrken toolbarda yer alan katman kutucuu aktif hale gelecek ve obje ile ilgili katman seili hale gelecektir. rnein; bir aks izelim. Aks butonunu tklayn. Katman kutucuunda katman ad olarak aks katman grnecektir. imdi aks izerseniz, aks; aks katmannda oluacaktr. imdi, tekrar aks butonunu tklayn. Katman kutucuunu tklayn. Listeden baka bir katman sein. Duvar izin. Duvar setiiniz katmanda izilecektir. Katman Ak: Ak blmnn altnda yer alan arpl kutucuklar o satrdaki katmann ak olduunu temsil etmektedir. arpl kutunun zerine mouseun sol tuu ile tklayp kutuyu bo hale getirebilirsiniz. Bu durumda katman kapal hale gelecektir. Katmann ak olmas durumunda; katmana ait obje, izim alannda grnr ve zerinde deiiklik yaplabilir. Katmann kapal olmas durumunda; katmana ait obje, izim alannda grnmez ve zerinde deiiklik yaplamaz. Katman Kilitli: Kapal blmnn altnda yer alan ak kilitler o satrdaki katmann kilitsiz olduunu temsil etmektedir. Ak kilit zerine mouseun sol tuu ile tklayp kilidi kapal hale getirebilirsiniz (kilit krmzya dnecektir.) Bu durumda katman kilitli hale gelecektir. Katmann kilitsiz olmas durumunda; katmana ait obje, izim alannda grnr ve zerinde deiiklik yaplr. Katmann kilitli olmas durumunda; katmana ait obje, izim alannda grnr ancak zerinde deiiklik yaplamaz. Yeni Katman Tanmlamak: Yeni bir katman ekleyebilirsiniz. Obje izerken oluturduunuz yeni katman, katman kutucuundan seerek objenin o katmanda izilmesini salayabilirsiniz. rnein; Yeni butonu tklayn ve sol tarafta listede alan satra Benim Katmanm yazn. Benim Katmanm isimli yeni bir katman oluturmu oldunuz. Bir aks izelim. Aks butonunu tklayn. Katman kutucuunu tklayn. Listeden Benim Katmanm ' sein. Duvar izin. Duvar Benim Katmanm isimli katmanda izilecektir.

Katman Kutucuu Katman olanaklaryla projenizde kullandnz objeleri gruplandrabilirsiniz. 97

Katman

Obje Katman Deitir


izilmi bir objenin katmann deitirmek iin kullanlr. 1. Deitir mensden obje katmann deitir satrn tklayn. 2. izim alannda bir objeyi mouseun sol tuu ile tklayn. Mouse un sa tuuna basn. 3. Obje katman deitir diyalou alacaktr. 4. Diyalog aldnda mavi ile iaretli katman ismi, sizin tkladnz objeye ait katmandr. Listedeki katmanlardan herhangi birini seerek, seilen objeleyi o katmana atanmalarn salayabilirsiniz. NOT: Birden fazla obje setiinizde eer objeler farkl katmanlara aitlerse, diyalog ekrana geldiinde hi bir katman mavi ile iaretlenmez ancak yeni bir katman seip tamama tklayarak seili objelerin bu yeni katmana atanmasn salayabilirsiniz.

stteki resimde, obje katman deitir diyalounun bir ksm grnyor.

98

BLM 13 LKEL OBJELER


Tek izgi
1. Toolbarda izgi butonunu ya da iz Mensnden izgi satrn tkladktan sonra alan alt menden Tek izgi satrn tklayn. 2. 3 boyutlu izim penceresinde iseniz(duvar, kolon, merdiven gibi objelerin kullanld pencere), iz Mensnden izgi satrn tkladktan sonra alan alt menden Tek izgi satrn tklayn. 3. mlecin ekli deiecektir. 4. izim alannn herhangi bir noktasna mouseun sol tuu ile tklayn, tklanan bu noktada izginin ilk noktas olacaktr. 5. Mouseu hareket ettirerek izginin uzunluuna karar verin ve mouseun sol tuunu tklayarak izginin ikinci noktasn belirleyin. izgi izimi tamamlanm olur. Moddan kmak iin klavyeden Esc tuuna basn. izgi butonu

Srekli izgi
1. Toolbarda izgi butonunu tkladktan sonra oluan Srekli izgi butonunu ya da iz Mensnden izgi satrn tkladktan sonra alan alt menden Srekli izgi satrn tklayn. 2. 3 boyutlu izim penceresinde iseniz(duvar, kolon, merdiven gibi objelerin kullanld pencere), iz Mensnden izgi satrn tkladktan sonra alan alt menden Srekli izgi satrn tklayn. 3. izim alann sol tu ile tklayarak istediiniz kadar izgi izin. izgi izme iini bitirmek iin sa tua basn. 4. izgiler oluacaktr. izgi butonu Srekli izgi butonu

Drtgen izgi
1. Kesit penceresinde veya 2 boyutlu izim penceresinde iseniz, toolbarda izgi butonunu tkladktan sonra oluan Drtgen izgi butonunu ya da iz Mensnden izgi satrn tkladktan sonra alan alt menden Drtgen izgi satrn tklayn. 2. 3 boyutlu izim penceresinde iseniz(duvar, kolon, merdiven gibi objelerin kullanld pencere), iz Mensnden izgi satrn tkladktan sonra alan alt menden Drtgen izgi satrn tklayn. 3. izim alann sol tu ile tklayn. 4. Mouseu srkleyin ve izim alann tekrar tklayn. 5. Mouseu tekrar srkleyin ve drtgen izginin yksekliine karar verdikten sonra tklayn.

99

lkel Objeler 6. Drtgen izgi olumu olacaktr. izgi butonu Drtgen izgi butonu

ember
1. Toolbardan ember butonunu tklayn. 2. mlecin ekli deiecektir. Bu durumda ember izmeye hazrsnz demektir. 3. izim alannn herhangi bir yerini mouse'nuzu kullanarak tklayn. Bylece emberin merkez noktasn belirlemi olacaksnz. 4. Mouse'u hareket ettirerek emberin yarapna karar verin ve mouse'nuzu izim alanna tklayn. 5. ember izilmi olacaktr. ember butonu

Yay
1. Toolbardan yay butonunu tklayn. 2. mlecin ekli deiecektir. 3. 3 noktadan yay tipini semiseniz, ilk noktay belirlemek iin izim alanna sol tuu tklayn. 4. kinci noktay da belirleyin, yayn sanal grnts oluacaktr. 5. Son olarak nc noktay belirleyin, 3 noktadan yay izimi sonlanm olacaktr. 6. Eer merkez, yarap, alar tipini semiseniz alanna sol tu ile tklayn. merkez noktay belirlemek iin, izim

7. Mouse'u srkleyerek uygun uzaklkta sol tuu tklayn. Yayn yarapn belirlemi olursunuz. 8. Mouse'u kullanarak yarap izgisinin grntsn dndrn, uygun ada oluturduunuzda sol tuu tklayarak yayn izimini sonlandrn. Yay butonu (merkez, yarap, alar) 3 noktadan yay butonu yay

Eriler
Bezier ve kapal bezier: 1. Olutur mensnden eri satr altnda alan bezier veya kapal bezier satrn tklayn. 2. Noktalar izim alannda tklayn. 3. Bitirmek istediinizde ayn noktay ift tklayn. Nurbs ve Kapal Nurbs:

100

lkel Objeler 1. Olutur mensnden eri satr altnda alan menden nurbs veya kapal nurbs satrn tklayn. 2. Noktalar izim alannda tklayn. 3. Bitirmek istediinizde ayn noktay ift tklayn. Serbest izgi: 1. Olutur mensnden eri satr altnda alan menden serbest izgi satrn tklayn. 2. Mouseun sol tuunu basl tutarak, mouseu kaydrn, serbest izgi izilecektir.

Yaz
1. Toolbarda bulunan Yaz butonunu veya iz mensnden Yaz satrn tklayn. 2. izim alannn herhangi bir noktasna sol tu ile tklayn. 3. Mouse'u yaz yazmak istediiniz yne doru srkleyin ve tekrar sol tuu tklayn. Bu ilem, yaznn asn belirleyecektir. 4. Tekrar sol tuu tklayn. Mouse'u yukar ya da aa srkleyin ve yaznn byklne karar verin. (Koordinat kutusunda L deerine bilgi girip enter tuuna basarsanz, yaz yksekliini ayarlam olursunuz) 5. Sol tuu tklayn. 6. Klavyeyi kullanarak yazy yazn. 7. Alt satra gemek iin bir defa enter tuuna basn. 8. Yazy sonlandrmak iin ise iki defa enter tuuna basn. Yaznn rengini ve satr araln, ilkel obje renklerinden ayarlayn. Yazlm bir yaznn yksekliini veya ieriini Yaz Deitir ile yapabilirsiniz.

Yaz Tipi Ayarlar


1. Ayarlar Mensnden Yaz Tipi Ayarlar satrn veya True Type Yaz butonunu tkladktan sonra Toolbarda oluan Yaz Ayarlar butonunu tklayn. 2. Karnza Yaz Tipi Ayarlar penceresi gelecektir. 3. Buradan istediiniz yaz tipini sein. 4. Tamam butonunu tklayn. 5. Yaznz oluturun. Yaz Tipi Ayarlar

lkel Obje Ayarlar


1. Toolbardan izgi, ember veya yay butonunu tklayn. 2. Aa kan yardmc butonlardan ilkel obje ayarlar butonunu tklayn. 3. lkel obje ayarlar diyalou alacaktr. Bu diyalogta, ilkel objelerin (izgi, ember, yay ve erilerin) renklerini, izgi tiplerini ve izgi kalnln ayarlayabilirsiniz.

101

lkel Objeler

lkel Obje Ayarlar Butonu

lkel Obje izgi Tipi


1. Ayarlar Mensnden Genel Ayarlar satrn tklayn. 2. lkel Obje izgi Tipi yazsnn nndeki kutuyu tklayn. 3. izgi tiplerinden birini sein. 4. Tamam tuunu tklayn. 5. izgi, ember, yay veya eri gibi objeler setiiniz izgi tipleriyle izilecektir.

lkel Obje Renkleri


1. Ayarlar mensnden Genel Ayarlar satrn tklayn. 2. lkel Obje Renkleri yazsnn nndeki kutuyu tklayn. 3. Renk paletinden istediiniz rengi ift tklayarak sein. 4. Tamam tuunu tklayn. izgi, ember, yay ve true type yaz gibi objeler setiiniz renkle izilecektir.

102

BLM 14 K BOYUT LEMLER


ki Boyuta Aktar
Ekranda izilen objeler 3 boyutlu objelerdir, baka bir deyiler ykseklikleri de vardr. Ancak, isterseniz mevcut izimi 2 boyuta aktararak, izgiye dntrp plan baznda deiiklikler yapabilirsiniz. Bunun iin, Proje mensnden 2 Boyutla Aktar satrn tklayn.

Trim
Trim komutu, izim alannda setiiniz 2 Boyutlu herhangi bir objenin (bu bir ember, kesien izgiler, yay olabilir), bir kesme kenarndan itibaren kalan paralarn silmek iin kullanlr. Silinecek nesne, seilen objenin iinde ya da dnda olabilir, ama ayn zamanda onunla kesimelidir. Trim ilemi, silinecek nesnenin tamamn silmez; kesien izgilerin tam ksmlarn, kesime yerinden siler. 1. Kesit aln veya 2 Boyuta aktarn veya Birbirini kesen iki izgi izin. 2. Deitir Mensnden Trim satrn veya Toolbardan Trim butonunu tklayn. 3. 1. izgiyi tklayn. 4. 2. izgiyi tklayn. Tkladnz taraf silinecektir. Ayn anda birden fazla izgiyi trimlemek:

1. Trim butonunu tklayn. 2. Dik izgiyi sein. Mouseun sa tuuna basn. 3. Sadaki paralel izgileri kesecek ekilde iki nokta vererek oklu trimi yapn.

103

ki Boyut lemleri

Trim butonu

Simetri
Simetriyi, iki boyut veya kesit penceresinde kullanabilirsiniz. 1. Kesit aln veya 2 Boyuta aktarn. 2. Toolbardan Simetri butonunu veya Deitir Mensnden Simetri satrn tklayn. 3. sterseniz, toolbarda oluan Simetri Ayarlar butonunu tklayarak, karnza gelen pencerede simetri parametrelerini ayarlayabilir ve Tamam butonuna tklayabilirsiniz. 4. Objeleri sein. 5. Mouseun sa tuuna basn. 6. izim alann tklayarak, simetri ekseninin 1.noktasn verin. 7. Tekrar tklayarak simetriyi sonlandrn. Simetri butonu

Uzat
Uzat ile, seilen bir izginin, belirlenen 2 boyutlu bir objenin (izgi, ember vb.) snrna dorultusu da olabilir- kadar uzatlmas iin kullanlr. 1. Kesit aln veya 2 Boyuta aktarn veya Birbirini kesmeyen ancak kesebilecek iki izgi izin. 2. Deitir Mensnden Uzat satrn veya Toolbardan Uzat butonunu tklayn. 3. 1. izgiyi tklayn. 4. 2. izgi tklayn. 5. 2. izgi bu izgiye kadar uzanacak. Uzat butonu

Offset
Offset ile, 2 boyutlu bir izim esinin (izgi, ember, yay) ie ya da da doru belli bir mesafede paralelini alabilirsiniz. 1. Kesit aln veya 2 Boyuta aktarn veya izgi izin. 2. Olutur Mensnden Offset satrn veya Toolbardan Offset butonunu tklayn. 3. Toolbarda oluan Offset Ayarlar butonunu tklayarak, karnza gelen pencerede offset mesafesini girin 4. Objeyi sein. 5. Offset ynn belirlemek iin izim alann tklayn. 6. Bitirmek iin mouseun sa tuuna basn. Offset butonu

104

ki Boyut lemleri

lekle
lekle komutu, 2 boyutlu objelerin (izgi, ember, yay) ekillerinin bykln deitirme olana salar. 1. Kesit aln veya 2 boyuta aktarp izgi izin. 2. Deitir mensnden tklayn. lekle satrn tklayarak veya toolbardan lekle butonunu

3. Deitirmek istediiniz objeleri sein. 4. Mouse'un sa tuuna basn. mlecin ekli deiecektir. Baz noktay verdikten sonra objeleri byltp kltebilirsiniz. lekle butonu

lekle(Referans)
lekle komutuyla ayn ilevi yerine getirir. Farkl yan ise objelerin byltlp kltme oranna referans noktas vererek mdahale edebilmemizdir. 1. Kesit aln veya 2 boyuta aktarp izgi izin. 2. lekle butonunu sonra veya aa kan yardmc toolbarda lekle (Referans) butonunu tklayn. 3. Deitirmek istediiniz objeleri sein. 4. Mouse'un sa tuuna basn. mlecin ekli deiecektir. Baz noktay verdikten sonra karnza gelen pencerelerde byltme veya kltme oranlarn girerek leklemeyi yapnz. lekle (Referans) butonu

Fillet
Fillet komutu, izim alannda setiiniz 2 Boyutlu iki doruyu, yaylar veya emberleri belirli bir yarapta uygun bir yay kullanarak birletirir. 1. Kesit aln veya 2 Boyuta aktarn veya birbirini kesen iki izgi izin. (Birbirini kesmeyen fakat yayla birletirilebilecek durumda olan iki izgide olabilir.) 2. Deitir mensnden Fillet satrn veya Toolbardan Fillet butonunu tklayn. 3. 1. izgiyi tklayn. 4. 2. izgiyi tklayn. 5. izgiler yayla birleecektir. Fillet butonu

Fillet Ayarlar
Fillet komutu iin gerekli olan fillet yarap mesafesini tanmlamak iin kullanlr.

105

ki Boyut lemleri 1. Fillet modunda iken fillet/chamfer ayarlar butonunu tklayn. 2. Ekranda alan diyalogta, yarap satrna istediiniz deeri girin. 3. Fillet Ayarlar butonu

Tamam butonuna tklayn.

Fillet/Chamfer Ayarlar Butonu

Chamfer
Chamfer komutu, izim alannda setiiniz 2 Boyutlu iki doruyu kesime noktalarndan itibaren belli bir miktar ksaltr ve ksalan ular yeni bir doru parasyla birletirilir. 1. Kesit aln veya 2 Boyuta aktarn veya birbirini kesen iki izgi izin. (Birbirini kesmeyen fakat yayla birletirilebilecek durumda olan iki izgide olabilir.) 2. Deitir mensnden Chamfer satrn veya Toolbardan Chamfer butonunu tklayn. 3. 1. izgiyi tklayn. 4. 2. izgiyi tklayn. 5. izgiler baka bir izgiyle birleecektir. Chamfer Butonu

Chamfer Ayarlar
Chamfer komutu iin gerekli olan chamfer krma mesafesini tanmlamak iin kullanlr. 1. Chamfer modunda iken chamfer ayarlar butonunu tklayn. 2. Ekranda alan diyalogta, 1. Ve 2. uzakla istediiniz deeri girin. 3. Tamam butonuna tklayn.

106

ki Boyut lemleri

Fillet/Chamfer Ayarlar Butonu

Break
Break komutu, izim alannda setiiniz 2 Boyutlu herhangi bir objenin (izgi, ember, yay) belli bir ksmn silmek iin kullanlr. 1. Kesit aln veya 2 Boyuta aktarn veya bir izgi izin. 2. Deitir mensnden Break satrn veya Toolbardan Break butonunu tklayn. 3. izgiye tklayn. mlecin ekli deiecektir. 4. izgi zerinde iki nokta iaretleyin. aretlenen iki nokta aras silinecektir. Break butonu NOT: emberde seme ilemi saat akrebinin ynnde yaplrsa seilen iki nokta arasnn dndaki izgi silinir.

Teet
Tklanan bir noktadan, seilen yay veya embere teet izer. 1. Olutur mensnden teet satrn tklayn. 2. Yay veya emberi sein. 3. Teet izilecek noktay belirleyin.

107

BLM 15 ZM GNDERMEK
Kalem Kalnlklar

YAZICIYA/ZCYE

1. Ayarlar Mensnden Kalem Kalnlklar satrn veya Proje Mensnden izdir satrn tkladktan sonra Kalem Kalnlklar butonunu tklayn. 2. Kalem Kalnlklar penceresi karnnza gelecektir. 3. Renkleri bir kez tklayn. 4. Ekrana Yeni Kalnlk penceresi gelecektir. 5. Mevcut satra istediiniz deeri yazn. Tamam butonunu tklayarak yeni kalnlk penceresinden kn. 6. Tamam butonuna tklayn kalem kalklar penceresinden kn. 7. Renklere ait izgiler ayarladnz kalnlklarla printer veya plotera gnderilecektir. Pskrtmeli printer veya ploter kullanyorsanz, kalem kalnlklarn yukarda anlatld ekilde yapmalsnz. Kalemli ploter kullanyorsanz, kalem ayarlarn, her bir renk iin 0.1 mm yapn. Kalem sralarn ise printer/ploter ayarlarnda tanmlayn.

izdir
Programda kt alabilmeniz iin Printer veya ploternz destekleyen yazlm(driver) Windows programna yklemelisiniz. 1. Proje mensnden izdir satrn tklayn. 2. Karnza izici Ayarlar Penceresi gelecektir. 3. Bu pencerede gerekli ayarlar yapn. 4. ngrntle ve Bas butonuna tklayn. 5. Karnza izimin ngrnts gelecektir. (Eer bir yazc tanml deilse Sistemde Kurulu Yazc bulunamad mesaj ekrana gelecektir.) 6. izdir butonunu tklayn. 7. iziminiz printer'a veya ploter'a gnderilecektir. Pskrtmeli printer veya ploter kullanyorsanz, Kalem Kalnlklar butonunu tklayarak izgi kalnlklarn ayarlayabilirsiniz. Kalemli ploter kullanyorsanz, kalem ayarlarn printer/ploter ayarlarnda yapmal

108

BLM 16 KOPYALAMA LEMLER


Kopyala
Kopyala komutunu kullanarak izim veya izim gruplarnz daha sonra tekrar kullanmak zere bilgisayarnzn hafzasnda saklayabilirsiniz. 1. Olutur mensnden Kopyala satrn mouse'un sol tuu ile tklayn. 2. Kopyalanacak objeleri sein. 3. Seilen objelerin kopyalanmas iin mouse'un sa tuuna basn. 4. Baz noktay mouseun sol tuu ile belirleyin 5. Objeler bellee alnacaktr. Kopyala butonu.

Kattan Kata Yaptr


1. Kat Genel Ayarlarndan bir kat an. (1.kat olsun.) 2. Kopyalanacak objelerin bulunduu kat sein. . (Zemin kat). 3. Olutur mensnden Kopyala satrn mouse'un sol tuu ile tklayn. 4. Kopyalanacak objeleri sein. Objelerin seildiini zerlerinde beliren renkli iaret kutucuklarndan anlayabilirsiniz. 5. Seilen objelerin kopyalanmas iin mouse'un sa tuuna basn. 6. Hedef kat tklayarak o pencereyi aktif hale getirin. 7. Olutur mensnden Yaptr satrn sol tu ile tklayn. 8. Emin misiniz? sorusuna evet cevabn verdiinizde kat kopyalama gerekleir. 9. Genel ayarlardan obje yaptrken koordinat al modu ak ise, kopyalama srasnda yeni koordinatlar, Koordinat Kutusunu kullanarak veya izim alann tklayarak girebilirsiniz. Yaptr klavyeden Shift ve Insert tularn birlikte kullanarak da altrabilirsiniz. Yaptr butonu.

Dosyaya Kopyala
Oluturduunuz makro izimleri, dosyada saklayarak istediiniz anda almalarnzda kullanabilirsiniz. 1. Olutur mensnden Dosyaya Kopyala satrn tklayn. 2. Kopyalanacak objeleri sein. 3. Sa tua tklayn. 4. Sol tu ile baz noktay verin. 5. Karnza Blok Kaydet penceresi gelecektir. 6. Dosya Ad satrna bir isim yazn(uzants BLK) ve Tamam butonunu tklayn. 109

Kopyalama lemleri Dosyaya Kopyaladnz bu objeleri Dosyadan Blok Yerletir komutuyla tekrar kullanabilirsiniz.

Kontur Kopyala
1. Olutur Mensnden Kontur Kopyala satrn mouseun sol tuu ile tklayn. 2. Kontur izgisi bellee alnacaktr.

Dosyadan Yaptr
Dosyaya Kopyala komutuyla hard diskinize kaydettiiniz izim gruplarnz Dosyadan Yaptr komutuyla baka bir iziminizde kullanabilirsiniz. 1. Olutur mensnden Dosyadan Yaptr satrn tklayn. 2. Karnza Blok Ykle penceresi gelecektir. 3. BLK uzantl dosyalardan birini ift tklayarak sein. 4. Emin misiniz? sorusuna evet cevabn verdiinizde blok yerletirme ilemi gerekleir. 5. Genel ayarlardan obje yaptrrken koordinat al modu ak ise, yaptrma srasnda yeni koordinatlar, Koordinat Kutusunu kullanarak veya izim alann tklayarak girebilirsiniz.

Kontur Yaptr
1. Kontur izgisi tanmlayn. 2. Kat Genel Ayarlarndan bir kat an. (Hedef kat) 3. Kopyalanacak kontur izgisinin bulunduu kat sein. (Kaynak kat) 4. Olutur Mensnden Kontur Kopyala satrn mouseun sol tuu ile tklayn. 5. Hedef kat tklayarak o pencereyi aktif hale getirin. 6. Olutur Mensnden Kontur Yaptr satrn sol tu ile tklayn. gerekleecektir. Kontur Yaptr

7. Genel ayarlardan obje yaptrrken koordinat al modu ak ise, bloklama srasnda yeni koordinatlar girebilirsiniz.

Obje oalt
allan izimde objeleri belirli aralkta ve sayda tretmek iin kullanlr. 1. Obje sein. 2. Olutur mensnden Obje oalt satrn tklayn. 3. Obje oaltma penceresi karnza gelecektir. 4. Gerekli ayarlar yapn. 5. Tamam butonunu tklayn. 6. Obje oaltlacaktr. Obje oalt satrnn aktif olmas iin daha nceden obje veya objelerin seilmi olmas gereklidir.

110

Kopyalama lemleri

Obje oalt butonu.

Klonla
Objeleri kopyalamak iin kullanabilirsiniz. 1. Olutur mensnden Klonla satrn tklayn. 2. Obje/objeleri sein. (rnein duvar) 3. Mouseun sa tuuna basn. 4. Baz noktay belirlemek iin, mouseun sol tuu ile istediiniz noktay tklayn. 5. Mouseu hareket ettirerek tekrar sol tuu tklayn. 6. Obje klonlanacaktr. Seri klonlamak iin mouseun sol tuuna tekrar basabilirsiniz. Klonla butonu

111

BLM 17 DM NOKTASI LEMLER


Gelimi Yakalama
Gelimi yakalama objelerin dm noktas dnda ekstra noktalarndan yakalamak iin kullanabileceiniz bir komuttur. Buton baslyken gelimi yakalama aktif, basl deilken inaktiftir. Ayrca ikon basl deilken, ilem yaparken klavyen ctrl tuuna basarsanz, gelimi yakalamay aktif hale getirebilirsiniz. Gelimi yakalama butonu

ekilde, baz objelerin dm noktas-gelimi dm noktas ilikisi grnmektedir. Gelimi dm noktas aktif deilken objelerin sadece dm noktalarn yakalayabilirsiniz. Tam tersi durumunda, objeleri, ekilde dikdrtgen kutucuklarnn bulunduu noktalardan da yakalayabilirsiniz. Programa tam hakim olduktan sonra gelimi dm noktas aktif hale getirerek almanz nerilir. Gelimi dm noktas kullanlrken dikkat edilmesi gerekli durumlar bulunmaktadr. Kolon objesinde, gelimi dm noktas kullanrken dikkat edilmesi gereken hususlar: Kolonun dm noktas dnda ke noktalarn yakalamak iin kullanlr. Gelimi dm noktas aktif deilse, kolona duvar, kiri vb. objeler tariflenirken sadece kolonun dm noktas yakalanabilir. Gelimi dm noktas aktif ise, imle kolonun her bir ke noktasna atlar ve bu olanak sayesinde, kolona farkl dorultudan obje balanabilir.

112

Dm Noktas lemleri Gelimi yakalama inaktif olsun. ekilde tane kolon grlmektedir. 1-2 hattnda kiri (panel, temel, ba kirii vb. btn objeler olabilir) izeceiz. Sadece dm noktas aktifken kiri izilebilir. imdi, 3-4 hattnda kiri izeceiz. Sadece dm noktas aktifken 4 nolu noktay yakalayabiliriz. 3 nolu noktay yakalayamayz. 3 nolu noktay yakalamak iin, gelimi dm noktas aktif hale getirilmelidir. (izim srasnda, 3 nolu nokta zerindeyken klavyeden ctrl tuuna basmak kolaylk salayacaktr.) lem sonunda izim aadaki gibi grnecektir.

Kiri, panel, srekli temel vb. statik objelerde, gelimi dm noktas kullanrken dikkat edilmesi gereken hususlar: Kiri-kolon birleimlerinde yukar anlatld zere gelimi dm noktasn kullanabilirsiniz. Kiriin kirie u noktalarndan baland durumlarda, sadece dm noktalarn kullanmalsnz.

4 noktasn ve gelimi yakalama ile 3 noktasn yakalayarak kiri izemezsiniz. 4-2 nolu noktalar yakalamalsnz. 4-3 hattn kullanarak kiri izerseniz, her iki kiriin ular bota kalacaktr. Kiri gelimi noktasn, ancak statike nemsiz olan izgi, yay, ember vb. objelerde kullanabilirsiniz.

113

Dm Noktas lemleri

Dm Noktas Gster
Dm noktalar , izim alannda, kare olarak gzkr. Ancak, dm noktalarnn gzkp gzkmemesi opsiyoneldir. 1. Ayarlar mensnden izim Yardmclar satrn tklayn. 2. Karnza izim Yardmclar penceresi gelecektir. 3. Burada Dm Noktalarn Gster satrn tklayn. 4. Satrn nndeki iaret kalkacaktr. 5. Tamam butonunu tklayn. 6. Dm Noktalar izim alannda grnmez duruma gelecektir.

Dm Noktas Rengi
Objeler oluturulduun oluan dm noktalarnn rengini deitirmek iin; 1. Ayarlar mensnden Genel Ayarlar satrn tklayn. 2. Dm noktas sekmesi tklayn. 3. D.N. Ayarlar grubundaki D.N. Rengi satr nndeki kutuyu ift tklayn. 4. Renk paleti ekrana gelecektir. 5. stediiniz rengi ift tklayn. 6. Tamam butonunu tklayn.

Dm Noktas Ta
Dm Noktas Ta komutu, objelerin dm noktalarnn koordinatlar zerinde deiiklik yapmak iin kullanlr. 1. Deitir mensnden Dm Noktas Ta satrn veya toolbardan Dm Noktas Ta butonunu tklayn. 2. Tamak istediiniz dm noktalarn sol buton ile sein. Sa tua basn 3. Sol tu ile referans noktasn belirleyin. 4. Mouse'u srkleyerek dm noktalarn istediiniz noktaya gtrn. Bu ilem iin koordinat kutusunu da kullanabilirsiniz. 5. Dm noktalar (sz konusu dm noktalarna bal tm objeler), belirlenen mesafede tanacak, ksalacak veya uzayacaktr. Dm Noktas Ta butonu

Dm Noktas Dndr
Dm noktas dndr, dm noktasna sahip objeleri dndrmek iin kullanlr. 1. Deitir mensnden Dm Noktas evir satrn veya toolbarda Dm Noktas Dndr butonunu tklayn. 2. Dndrmek istediiniz dm noktalarn sol tuu kullanarak sein. mle dm noktas zerine geldiinde O.K. iaretine dnecektir. Mouse un sa tuuna basn. 114

Dm Noktas lemleri 3. Dndrme yaplacak merkezi belirlemek iin sol tuu kullanarak izim alannda bir noktay veya herhangi bir dm noktasn tklayn. 4. Dndrme yarapn belirlemek iin, sol tuu kullanarak herhangi bir nokta(dm noktas da olabilir) sein. 5. Dndrme asn belirlemek iin koordinat kutusunu kullanabilirsiniz. 6. Klavyeden A tuuna basn. Derece cinsinden a deerini girin ve enter tuuna basn. mle, ilgili aya kilitlenecektir. 7. Klavyeden Space-bar tuuna basarak, ann global veya lokal koordinatlara gre mi kullanlacana karar verebilirsiniz. deMMAR ayn anda altta mesaj kutusunda hangi koordinatlarda alldn size iletecektir. 8. Global koordinat, izim alann sol alt kesinde bulunan noktay orijin kabul eden koordinat sistemini, (Koordinat kutusuna yazlan deer objenin global as olacaktr) 9. Lokal koordinat ise, dndrme merkezini orijin, apsisini obje ekseni kabul eden koordinat sistemini simgeler. (Objenin global as + koordinat kutusunda yazlan a deeri) 10. Tekrar sol tua tkladnzda dm noktalar(sz konusu dm noktalarna bal tm objeler), belirlenen aya gre dnecektir. Dm Noktas Dndr butonu

Dm Noktas Kilitlenme
Dm Noktas kilitleme yntemi, imle koordinatlarnn dm noktas koordinatlarna kilitlenmesidir. 1. Toolbarda Dme Kilitlenme butonunu tklayn. 2. Buton basl deilse (inaktif), herhangi bir moddayken imle dm noktalarna atlamaz. 3. Buton basl ise (aktif) -programn varsayd durum- imle dm noktasna atlar. Buton basl Buton basl deil.

Dm Noktas Yarap
Objeler oluturulduunda oluan dm noktalarnn yarapn deitirmek iin; 1. Ayarlar mensnden Genel Ayarlar satrn tklayn. 2. Dm noktas baln tklayn. 3. D.N. Ayarlar grubundaki Yarap satr nndeki kutuyu ift tklayn. 4. stediiniz deeri girin. 5. Tamam butonunu tklayn.

Dm Noktas Atlama Faktr


mlecin, dm noktalarn yakalama uzakln ayarlayabilirsiniz. 1. Ayarlar mensnden Genel Ayarlar satrn tklayn.

115

Dm Noktas lemleri 2. Seme Ayarlar grubundaki D.N. Atlama faktr satr nndeki kutuyu ift tklayn. 3. stediiniz deeri girin. 4. Tamam butonunu tklayn.

Bo Dm Noktalarn Sil
Dm Noktasna bal objeler zerinde yaplan ilemlerden sonra (tama, silme, klonlama) ya da oluturulan dm noktas ve/veya dm noktalarn ekrandan temizlemek iin; 1. Destek mensnden Bo Dm Noktalarn Sil satrn tklayn. 2. Objelere bal olmayan dm noktalar silinecektir.

116

BLM 18 GRNT
Zoom izim
Zoom izim izim hacminiz ne olursa olsun, tm izimin ekranda grnmesini salar. Komutun altrlmas iin; 1. Grnt Mensnden Zoom izim satrn veya toolbardan zoom snrlar butonunu tklayn. 2. Ekran, izim boyutlarna gelecektir. Zoom izim butonu

Zoom Hepsi
Zoom Hepsi izim snrlarn gz nne alarak alan bir komuttur. izim Snrlar iinde verdiimiz deerleri veri alarak iziminizi ekrana getirir. 1. Grnt mensnden Zoom Hepsi satrn tklayn. 2. izim, izim snrlar ayarlarnda tanmlanan boyutlarna gelecektir.

Zoom Pencere
Zoom Pencere ile iki adet koordinat girilir. Mouse ile seildiinde program bu koordinatlar otomatik alglar. stenirse koordinatlar klavye ile de girilir. Bu koordinatlar arasnda kalan ksm ekran kaplayacak ekilde byr. 1. Grnt mensnden Zoom Pencere satrn veya butonunu tklayn. 2. izim alann sol tu ile tklayn. 3. Mouse'u srkleyerek bytmek istediiniz alan pencere iine aln ve sol tuu tklayn. 4. Ekran, pencere boyutlar orannda byyecektir. Klavyeden Ctrl ve Z tularna birlikte basn. Zoom Pencere alacaktr. Klavyeden sa tarafta bulunan - ve + tularna basn. Zum alacaktr. Zoom Pencere butonu toolbarda bulunan Zoom Pencere

Zoom Geri
izim zerinde zoom yaptktan sonra, bir nceki grntye gemek iin zoom geri komutunu kullanabilirsiniz. 1. Zoom pencere veya kaydr komutunu altrn. 2. Grnt mensnden Zoom Geri satrn veya toolbarda Zoom Geri butonunu tklayn. 3. Bir nceki, grne dneceksiniz. Klavyeden Ctrl ve G tularna basarsanz, nceki grn alr.

117

Grnt

Zoom Geri butonu

Zoom Seim
Seilen bir objeyi veya objeleri bytmek iin kullanlr. 1. Bir obje sein. 2. Toolbardan zoom seim butonunu tklayn. Zoom Seim butonu

Pan
Pan komutu, izimi belirli bir miktarda kaydrmak iin kullanlr. 1. Grnt Mensnden Pan satrn tklayn. 2. mleci, kaydrmak istediiniz nokta zerine getirin ve sol tuu tklayn. 3. Mouse u srkleyin ve tekrar tklayn. 4. izim, srkleme miktar kadar kayacaktr Klavyeden sol, sa, yukar ve aa ok tularn kullanarak pan yapabilirsiniz. Pan butonu

Yeniden iz
Ekran temizlemek iin kullanlr. 1. Grnt Mensnden Yeniden iz satrn veya toolbarda Yeniden iz butonunu tklayn. 2. Objeler yeniden izilecektir. Yeniden iz butonu

Yeniden Olutur
Yeniden olutur komutu programn izimi yeniden yaratmasna ve objelerin ekranda zerinde yaplan deiikliklerle yeniden oluturulmasna olanak salar. 1. Grnt Mensnden Yeniden Olutur satrn veya toolbardan Yeniden Olutur butonunu tklayn. 2. Objeler yeniden oluturulacaktr. Yeniden Olutur butonu

118

BLM 19 EDTLEME OLANAKLARI


Sil
1. Objeyi sein. 2. Del tuuna basn. 3. Obje silinecektir.

Ta
1. Objeyi sein. 2. Deitir Mensnden Ta satrn veya butonunu tklayn. 3. Sa tua basn. 4. Referans noktas iin izim alann tklayn. 5. Objeyi gtrmek istediiniz yere srkleyin ve izim alann tklayn (mesafeyi koordinat kutusu ile de girebilirsiniz). 6. Obje tanacaktr. 2 boyut ve kesit penceresindeki Ta butonu 2 boyut ya da kesit penceresindeyken ta

Dndr
1. Deitir Mensnden Dndr satrn tklayn. 2. Objeyi sein. Mouseun sa tuuna basn. 3. Dndrme yaplacak merkezi belirlemek iin sol tuu kullanarak izim alannda bir noktay veya herhangi bir dm noktasn tklayn. 4. Dndrme yarapn belirlemek iin, sol tuu kullanarak herhangi bir nokta(dm noktas da olabilir) sein. 5. Dndrme asn belirlemek iin koordinat kutusunu kullanabilirsiniz. 6. Klavyeden A tuuna basn. Derece cinsinden a deerini girin ve enter tuuna basn. 7. mle, ilgili aya kilitlenecektir. 8. Klavyeden Space-bar tuuna basarak, ann global veya lokal koordinatlara gre mi kullanlacana karar verebilirsiniz. deSTATK ayn anda altta mesaj kutusunda hangi koordinatlarda alldn size iletecektir. 9. Global koordinat, izim alann sol alt kesinde bulunan noktay orijin kabul eden koordinat sistemini, (Koordinat kutusuna yazlan deer objenin global as olacaktr) 10. Lokal koordinat ise, dndrme merkezini orijin, apsisini obje ekseni kabul eden koordinat sistemini simgeler. (Objenin global as + koordinat kutusunda yazlan a deeri 11. Tekrar sol tua tkladnzda aksla beraber, aksa bal tm objeler belirlenen aya gre dnecektir

119

Editleme Olanaklar

U Noktas Edit
U noktas edit, herhangi bir kesiimdeki duvar veya kiriin, kesiimde bulunan ucunu, o kesiimden kurtarmaya ve baka bir yere tamaya yarar. Bir duvara U Noktas Edit komutunu uygulayalm. 1. Deitir Mensnden U Noktas Edit satrn veya sa toolbardan U Noktas Edit butonunu tklayn. 2. Duvar veya kiriin sol veya sa ucuna yakn bir yere tklayn. 3. Duvar veya kirii istediiniz yere gtrn. 4. Sol tuu tklayn. 5. Duvarn veya kiriin ilgili ucu tanacaktr. U Noktas Edit butonu

Yaz Deitir
1. True type yaz yazn. mleci zerine getirip tklayarak yazy sein. 2. Deitir Mensnden Yaz Deitir satrn tklayn. 3. Mouse un sa tuunu tklayn. 4. Karnza Yaz Deitir penceresi gelecektir. 5. Bu pencerede, yaz yksekliine ve yaz metnine mdahale edebilirsiniz. 6. Deiiklikleri yaptktan sonra Tamam butonuna tklayn. 7. Yaz yeni zellikleriyle oluacaktr.

st ste
Ak pencerelerin hepsini st ste dizer.

Yan Yana
O anda ak olan pencerelerin hepsini izim ekrannda grmenizi salar.

konlar Dzenle
1. altnz katlara ait pencereleri ikon haline getirdiyseniz tkladysanz) ve bu pencereleri dzenli hale getirmek istiyorsanz 2. Pencere Mensnden konlar Dzenle satrn tklayn. (minimize ikonunu

Hepsini Kapat
O anda ak olan btn pencerelerinizi kapatr.

120

Editleme Olanaklar

Hepsini A
Kat Genel Ayarlarnda oluturulan btn katlar st ste aar.

erik
deSTATK programndan ana yardm mensne geii salar.

Obje Adlandr
Obje adlandr, projede bulunan objelerin adlarnn dzenlenmesi iin kullanlr. Data girerken obje adlarnn ve srasnn dnlmesine gerek yoktur. Bunun yerine bir katta data tarifi bittikten sonra obje adlandr ile, obje isimlerini deitirebilir ve sraya sokabilirsiniz. Bunun iin, 1. Destek Mensnden Obje Adlandr satrn tklayn. 2. Alan diyalogtaki satrda, hangi obje adlandrlacaksa, objenin indisi ve balang numarasn girin. (rnein kiri ise K ve 1den balayacaksa 1, baka bir deyile K1 yazn, deme iin D1, kolon iin S1 gibi) ve Tamam butonunu tklayn. 3. Srayla, objeleri sayar gibi her birini srayla tklayn. Objeler seilecektir. (Eer yanl seim yaparsanz, o kirii tekrar tklayarak seimi iptal edebilirsiniz.) 4. Seim bittikten sonra, klavyeden enter tuuna basn. Objeler, seim srasna gre adlandrlacaktr. pucu: Ayrntl bilgi iin, mouse imlecini yazlarn zerine getirerek, mouseun sa tuuna basn. bu nedir yazsn tklayn . Bu nedir(whats this Help) yardm ekrana gelecektir.

Bilgi Al
Objelerin zelliklerini ekrana listeler. 1. Destek Mensnden Bilgi Al satrn veya toolbarda Bilgi Al butonunu tklayn. 2. izim alannda herhangi bir objeyi tklayn. 3. Obje bilgilerini gsteren pencere ekrana gelecektir. Bilgi Al butonu

Alan ve evre
Poligonal bir yerin, alan ve evre hesabn ekrana listeler. 1. Destek Mensnden Alan satrn tklayn. 2. izim alannda kapal bir poligon izin. 3. Alan ve evre hesab ekrana gelecektir.

Uzaklk
ki nokta arasndaki uzakl, as ve ikinci noktann orijine olan yatay ve dikey mesafelerini ekrana listeler. 121

Editleme Olanaklar 1. Destek Mensnden Uzaklk satrn tklayn. 2. izim alannda iki nokta tklayn. 3. Ekrana sz konusu bilgiler listelenecektir.

Objeden Ayarlar Al
izilmi herhangi bir objenin ayarlarn gncelletirir. 1. Destek Mensnden Objeden Ayarlar Al satrn veya toolbardan Objeden Ayarlar Al butonunu tklayn. 2. izim alannda izilmi bir obje tklayn. 3. Artk, sz konusu objenin ayarlar kullanlacaktr. Objeden Ayarlar Al butonu

122

BLM 20 SIKA SORULAN SORULAR


?
Program ykledim. altryorum Hasp Key Not: Found mesaj veriyor. Ne yapmalym?

1. Program yeni yklediyseniz ve bilgisayar resetlemediyseniz, Balattan Oturumu Kapat satrn tklayn. Alan windows penceresinde, Bilgisayar Yeniden Balat satrn iaretleyin ve Evet butonu tklayn. Windows tekrar alnca program altrn. 2. Sahip olduunuz dangla ait programn dnda, baka bir program kullanmaya alyor olabilirsiniz. Baka bir deyile, rnein, dangln zerinde, ideSTATK NC yazyordur, fakat ideSTATK IDS program kullanlmak isteniyordur. Hangi programa ait dangla sahipseniz, o program kullanabilirsiniz. 3. Yukarda anlatlan seeneklerden hibiri sorunu zmediyse, u ilemleri yapn. Windowsda Balat butonunu tklayn. altr tklayn. Command yazp enter tuuna basn. Yklemeyi hangi dizine yaptysanz, cd\ideyapi yazp enter tuuna basn.) drivers dizinine gein. (cd drivers) install dizinine gein. (cd install) hinstall -r yazp enter tuuna basn. Tamam butonuna basn. hinstall -i yazp enter tuuna basn. Tamam butonuna basn. Windowsu bir defa kapatp, an. oraya gein.(rnein dizin IDEYAPI ise,

Daha nce kayt ettiim projeyi amak istiyorum. ngrntde gzkyor, fakat almyor. Ne yapmalym.

Pencere mensnden hepsini a satrn tklayn.

Rapor alyorum. yapmalym?

Assertion Failed: Printer Data Error==0 mesaj veriyor. Ne

Windowsda printer tanmlanmam. Bilgisayarmdan yazclar tklayn ve yazc ekle ile bir printer tanmlayn.

HP yazcm var. Raporu yazcya gnderiyorum. Uygulama hatas veriyor. Ne yapmalym?

Bununla ilgili zmler aada aklanmtr: 1. Laser yazclarda; Yazc Ayarlar / Yaz Tipleri blmnde True Type lar Grafik olarak yazdr(Print True Types as Graphics) seenei iaretlenmelidir. 2. HP Deskjet 670 ncesi yazclarda; yaz tipleri (printer fontlar) yklenmelidir. 3. HP Deskjet 670 sonras yazclarda, Balat / Programlar / HP Deskjet Utilities / HP Deskjet Release Notes Other known problems. 123

Ska Sorulan Sorular Large fonts print incorrectly ATM Click here to change this now. Windows Printing Technology seenei iptal edilecek. Treat Black as Graphics seenei iaretlenecek ve OK tklanacak. Windows yeniden balatlacak. (Restart Windows)

Deme Oluturulamyor?

1. Demenin olumas iin evresinde bulunan kiriler, kolon, perde gibi tayc elemanlarla birletirilmelidir. Bir kolon oluturulduunda, kolonun yerleme noktasnda dm noktas oluur. Kirii tanmlarken, bu dm noktasnn yakalanmas (dm noktasnn yakaland imlecin Okey iaretini almas ile anlalr) gereklidir. 2. Deme, evresindeki en az bir kirii yakalayamyordur. Kirilerden birinin kotu, deme kotundan, demenin oturamayaca kadar farkl kotta olabilir. rnein kiriin kotu 0.50deyken demenin kotunu sfr veremezsiniz. Demenin kotu da en az -0.50 olmaldr. (Kiri ykseklii 60, deme ykseklii 12 cm ise en fazla -0.98 olabilir. (0.5+0.6-0.12)

3. Gelimi yakalama komutu hatal kullanlyor olabilir. Ayrnt iin gelimi yakalama baln inceleyiniz.

? ?

Bir kolona veya Tanmlayacam?

perdeye

farkl

dorultulardan

kiri

balanyor.

Nasl

Kiriin Farkl Dorultudan Kolona Balanmas baln inceleyiniz. zellikle nonortagonal sistemlerde kiri izgileri kolonun iinden geiyor ve dier kirilerle birleiyor. Ne yapmalym?

Deitir mensnden Obje Trim Yntemi satrn tklayn ve ilgili kirileri sein. rnekte K7 kiriinin st ucunu tklayn. Kiriler aadaki ekilde grnecektir.

124

Ska Sorulan Sorular

? ?

Almlarda yazlar kk. Daha byk nasl izdirebilirim?

izim mensnden Alm Ayarlarn tkayn. Yaz bytme faktrn attrn. Dinamik analiz yaparken 1. mod X yn iin gerekli hesaplar yaplyor diyor ama gei zaman ok uzun sryor. Neden?

Sisteminizde herhangi bir katta panel tanmladysanz, yksekliini kontrol edin. Panel yksekliini kat ykseklii kadar girin.

Rapor grntleniyor ama printer ikonu aktif deil. Neden?

Rapor alrken Proje Genel ayarlarnda ynetmelik ve geometrik uygunluk kontrol yap seenei aktif ise, ynetmelik ve geometrik uygunluu olmayan durumlar listelenir. Bu listede bulunan durumlar giderilmedii srece rapor alamazsnz.

Kat indisi nasl verebilirim? rnein K101, K102 gibi

Analiz mensnden Kat Parametreleri satrn tklayn. Burada indis stununa yazlmasn istediiniz kat indislerini tanmlayn. (rnein; 1. Kat iin 1, 2.kat iin 2, zemin kat iin Z vb.).

? ?

Sahanlk demesinde pilyeler komu demenin iine uzuyor. Ne yapmalym?

Kiriin zerine deme kenar izilmitir. Sadece bo olan kenarlar deme ile kapatlacak. Bir katta bilgileri girdim. st katlara aynsn kopyalayabilir miyim?

Hzl kopyalama ya da kattan kata blok yerletir ile yapacaksnz. Bu komutlarla kattan kata, objelerin hepsini ya da sadece seilen objeleri ya da sadece statik ve/veya mimari objeleri opsiyonel olarak kopyalayabilirsiniz.

ide6 programyla daha nce yaptm projeyi bu versiyonda kullanabilir miyim?

Evet. destatik 6.01 programnda yaplm bir projeyi ideSTATK IDS 99 programna aktarmak iin; 1. Proje adn uzantsn ._rj olacak ekilde kopyalayn. rnein, proje ad ORNEK1 ise, a)DOS ortammda, Proje dizinine gein, COPY ORNEK1.PRJ ORNEK1._RJ

125

Ska Sorulan Sorular yazp enter tuuna basn. b)Windows 95'de, Windows gezginini altrn ve ORNEK1.PRJ yi bulup, kopyalayp, yaptrn. Kopya ORNEK1.PRJ'yi yeniden adlandr ile ORNEK1._RJ yapn. 2. WINDOWS 'da veya DOS ortamnda ideDATA programn altrn. Bu programda projeyi an. 3. Data Aktarma ilemini yapn. 4. ideSTATK IDS 99 programn altrn. 5. Proje mensnden ide6'dan proje oku ile alacanz projenin datalarn ykleyin.

deSTATK 6.01 programndan proje okurken hata verdi. Ne yapmalym?

Hata veren objelerin isimlerini ve katlarn not edin. 1. Objenin aksnn bulunduu yerde baka aks girilmi. (st ste aks girilmi olabilir.) 2. ki kolonun dm noktalar st ste akyor olabilir. 3. Kiriin orta aks taycsn kesmiyor olabilir.

Bu versiyonda yaptm projeyi ileride kacak yeni versiyonlarda okuyabilecek miyim?

Evet. Bu versiyonda GPD olarak kayt ettiiniz projeleriniz ileride kacak versiyonlarda okunabilecektir. GPD kaydet, bu ama iin gelitirilmitir. Proje, projeyi kaydet ile saklanabilir. Ancak ariv yaplacak projelerin, proje kaydetin yannda GPD olarak da kayt edilmesinde fayda vardr. Ayrca ariv amal saklanan projelerin, sadece GPD olarak kayt edilmesi yeterlidir.

Projeyi GPD olarak kayt ettim. Anca, proje geneldeki bilgilerin deimi olduunu grdm. Neden?

GPD sadece objelerin geometrik bilgilerini kayt eder. Objelerin ayarlaryla ilgili bilgilerini kayt etmez. Ayrca GPD olarak kayt edilmi bir proje tekrar yklendiinde, analizinin batan yaplmas gereklidir.

Kalp plan alyorum. Deme donatlarn izmiyor veya deme donatlarn tklyorum deme donatlar listelenmiyor.

Deme betonarme hesap aks tanmlamal ve deme analizi yapmalsnz.

Plan izimlerinde (Kalp, kolon aplikasyon vb.) d ller kirilerin zerinden geiyor veya birden fazla d l atlm.

Kontur izgisini, yapnn en dndan ve girinti knt yapmayacak ekilde tanmlayn.

Deme analizi yaptm. Nervr veya kaset donatlarn tklyorum. Donatlar listelenmiyor.

Nervr veya kasette tariflenmesi gereken tipik nervrler demenin dnda kalyordur. Tipik nervr ve kaset tariflerini deitirin.

Program altrdm. Menden veya toolbardan seim yapamyorum.

126

Ska Sorulan Sorular Yeni bir proje amal veya daha nce kayt ettiiniz bir projeyi yklemelisiniz.

Kolonda st kattaki donat alt kattan fazla kyor. Neden?

Kolon betonarme hesabnda, kolon eksantrisitesi, momentle doru orantl, eksenel kuvvetle ters orantldr. Baka bir deyile, momentin bymesi ile, normal kuvvetin klmesi eksantrisiteyi arttrr. Eksantrisitenin byk olmas ise kolon donatsnn artmasna yol aar. Bu koulu oluturacak en genel durum, en steki kolonla bir alttaki kolon arasndaki moment farkdr. En stte bulunan kolonun dm noktasna, alt kata nazaran daha az eleman balanmaktadr. Dolaysyla, en st kattaki kolonun alaca moment, altta kattakine oranla daha byk olacaktr.

Yk analizi yaparken veya deme analizi yaparken mesh oluturamad mesaj verdi. Ne yapmalym?

Mesajn verildii deme Genel obje editle seilir. Alan deme ayarlar dialounda, statik blmdeki sonlu eleman genilii kltlr ve analiz tekrar yaplr. Bu mesajn verdii btn demeler iin bu ilem yaplmaldr.

Yk analizi yaparken veya deme analizi yaparken alma ekli belirlenemedi mesaj verdi. Ne yapmalym?

lgili demedeki tm betonarme hesap akslarn silin ve yeniden girin. Betonarme hesap aks deme dnda kalm.

Ayn boyuttaki kolonlarn hepsini birden x boylarn 10 cm. y boylarn 5 cm. bytmek istiyorum. Ne yapmalym? +10, Y satra +5

Kolonlar seilir. Deitir mensnden kolon boyutlar tklanr. X satrna yazlr. Tamam butonu stnden mouseun sol tuu tklanr.

Baz kolonlarn boyutlarn ayn anda hepsini birden rnein 60/25 cm. yapmak istiyorum. Ne yapmalym?

Kolonlar seilir. Deitir mensnden kolon boyutlar tklanr. X satrna 60, Y satra 25 yazlr. Tamam butonu stnde mouseun sol tuu tklanr.

Projede bir katta ok sayda kaset deme var. ok yava alyor. Neden?

Kalp plannda ka tane kaset kirii varsa o kadar eleman, ka tane kaset kirilerinin birleimi varsa o kadar dm noktas vardr. Sistem rijitlik matrisinin band genilii de, eleman adedi ile dm noktalarnn saysna baldr. Sistem rijitlik matrisinin bymesi ise daha ok bellek ve zaman demektir.

Proje simetrik olmasna karn sonular simetrik kmyor.

Projenin simetrik kmas iin data bildirimlerinin de simetrik tarif edilmesi gereklidir. Bu durum balk altnda incelenebilir. 1. Geometri simetrililii Objelerin boyutlarnn simetrik olup olmadn kontrol edin. Kolonlar arasndaki mesafelerin de simetrik olmas gerekir. Elemanlarn kotlarn kontrol edin. 2. Yk simetrililii Deme ve duvar yklerinin simetrik girilip girilmediini kontrol edin. izgisel veya noktasal yk bilgisi girii yaplmsa bunlarn da yklerinin ve yerlerinin simetriyi bozmayacak ekilde 127

Ska Sorulan Sorular tariflenmesi gerekir. 3. Nervr ve Kaset dengelemeleri Simetrik nervr ve kasetlerin dengelemelerinin simetrik yaplp yaplmadn kontrol edin. Tip nervr ve tip kasetlerde simetrik olmaldr.

Kolona tekil temel giremiyorum. Neden?

Eer tekil temel girmeye altnz kolon, panel objesi olarak tanmlandysa, tekil temel tanmlayamazsnz. Bunun yerine panel objesi altna, ampatmanlar, gvde derinliine eit srekli temel tanmlamalsnz.

Kolona veya kirie tekil yk girebilir miyim?

Evet. iz mensnden noktasal yk satrn tklayn ve kolon veya kiri zerine yerletirin. Yerletirme ilemi srasnda koordinat kutusunu kullanabilirsiniz. Noktasal ykn geometrik yeri nemlidir.

Proje Genelden karken beton kalitesi yeterli deil mesaj veriyor. Neden?

1997 deprem ynetmeliinde belirtilen beton kalitesi koulu yerine getirilmiyor. Proje Genel ayarlarnda Beton balnda beton snflarn deitirebilirsiniz.

Proje Genelden karken tayc sistem davran katsays yeterli deil mesaj veriyor. Neden?

1997 deprem ynetmeliinde belirtilen koula uyulmuyor. Yapnn sneklilik durumuna gre tayc davran katsays Proje Genel ayarlarnda deitirilmelidir.

Menden kiri veya paneli seemiyorum veya toolbardan kirii tklayamyorum.

Mimari plan modundan, kalp plan moduna gemelisiniz. Toolbarda bulunan mimari plan/ kalp plan ikonunu tklayn.

Toolbardan temel ikonunu tklayamyorum.

Kalp plan modundan, mimari plan moduna gemelisiniz. Toolbarda bulunan mimari plan/ kalp plan ikonunu tklayn.

Obje editle, bir objenin zelliklerini deitirmek istiyorum. Baka obje ayarlar dialou geliyor.

Daha nce seili braklm obje var ve bu objenin ayarlar geliyor. Hibirini seme ile seilmi objenin, seilmilik durumunu iptal edin ve Genel Obje Editle ayarlarn deitirmek istediiniz objeyi sein.

Yanllkla hzl kopyala kullanarak kopyalamamam gereken kata bilgi kopyaladm. O kattaki eski izimlerim kayboldu. Nasl Kurtarrm?

izimlerin kaybolduu kat, pencere mens altndan seerek, toolbardan undo ikonunu tklayn.

Hzl kopyala yaptktan sonra btn kattaki bilgilerim silindi. Nasl Kurtarrm?

Data girilmemi kattayken hzl kopyalama yaptnz. Daha nce izimlerin bulunduu katlar 128

Ska Sorulan Sorular pencere mens altndan seerek undo yapn. (Her biri iin)

Rzgar Hesabn Nasl Yapabilirim?

Rzgardan oluan yatay kuvvetleri hesaplayn. Analiz mens altndaki Kat Parametreleri satrn tklayn. Kat parametreleri dialou alacaktr. Rzgar-Toprak baln tklayn ve RzgarX satrna her katlarn X yn yatay kuvvetlerini, RzgarY satrna, katlarn Y yn yatay kuvvetlerini ton cinsinden girin. Analiz yaptnzda, rzgar hesab da yaplm olacaktr.

Toprak tkisini Nasl Dikkate Alabilirim?

Yap sistemine gre, ister 1, ister 2 tane toprak bileke kuvveti girebilirsiniz. Bileke kuvvetlerin deerlerini ve etkidii yerin koordinatlarn belirleyin. Analiz mens altndaki Kat Parametreleri satrn tklayn. Kat parametreleri diyalou alacaktr. Rzgar-Toprak baln tklayn. Tabloda hangi stuna ne bilgi gireceiniz aada listelenmitir. Burada gireceiniz kuvvetler, kat dzlemindeki bileke kuvvetlerdir. Toprak X1 :X yn toprak itkisi bileke kuvveti ilgili kat satrna girilebilir. X yn iin iki tane farkl bileke kuvveti girilebilir. Bu stuna yazlan deer 1. bileke kuvvetidir.(t) :Toprak X1 vektrnn x eksenine dik mesafesi bu stuna girilir.(m) :X yn toprak itkisinin bileke kuvveti ilgili kat satrna girilebilir. X yn iin iki tane farkl bileke kuvveti girilebilir. Bu stuna yazlan deer 2. bileke kuvvetidir.(t) :Toprak X2 vektrnn x eksenine dik mesafesi bu stuna girilir.(m) :Y yn toprak itkisi bileke kuvveti ilgili kat satrna girilebilir. Y yn iin iki tane farkl bileke kuvveti girilebilir. Bu stuna yazlan deer 1. bileke kuvvetidir.(t) :Toprak Y1 vektrnn y eksenine dik mesafesi bu stuna girilir.(m) :Y yn toprak itkisinin bileke kuvveti ilgili kat satrna girilebilir .Y yn iin iki tane farkl bileke kuvveti girilebilir. Bu stuna yazlan deer 2. bileke kuvvetidir.(t) :Toprak Y2 vektrnn y eksenine dik mesafesi bu stuna girilir.(m)

eks Tx1 Toprak X2

eks Tx2 Toprak Y1

eks Ty1 Toprak Y2

Eks Ty2

Toprak ile ilgili kuvvetler birbirinden bamsz yklemeler olarak dikkate alnrlar.

Programa ynelik isteklerim dikkate alnacak m?

steklerinizi dkmante ederek faks ile teknik servise gnderin. Baka kullanclardan gelen isteklerle birlikte yeni versiyonlarda bir plan baznda deerlendirilerek dikkate alnacaktr.

Kalem kalnlklar blmnde kalem ayarlar yaptm. Ancak ploterm bunlar dikkate almyor.

Kalem kalnlklarndaki ayarlarn geerli olmas iin plotern pskrtmeli ploter olmas gerekiyor. Kalemli ploterlarda, kalem kalnlklarn , plotern salad yazlmla(driver) yapabilirsiniz. Yklemediyseniz bu yazlm Windows programna ykleyin. Daha sonra, programda izdir dialounda Ayarlar butonunu tklayn. Ploter ayarlar alacaktr.

Ploterm prskrtmeli atayamyorum.

olduu

halde

renklere

istediim

kalem

kalnlklarn

Renk paletinde ayn rengin birden fazla tonu yer ald iin objelerin rengini tam olarak 129

Ska Sorulan Sorular bilemeyebilirsiniz. lgili objenin ayarlarna girerek obje rengini klavyeden shift tuunu basl tutarak tklayn. Burada vereceiniz kalem kalnl objenin baslaca kalem kalnl olacaktr.

Printerdan kty tam siyah olarak alamyorum. Ne yapmalym.

Printern zeliklerine girin ve siyaha dntr seeneini aktif hale getirin. Ploterdan kt aldmda yazlar kmyor veya yazlar kayyor veya yazlarn alar yanl. a) Kalemli ploterm var. Kalemli ploterlar true type yazy desteklemezler. Plotera izim gnderirken izdir dialounda ii bo seenei seilmelidir. b) Pskrtmeli ploterm var. Plotern salad yazlmn (driver) en yeni versiyonunu edinin.

Obje Parala ile bir blou paralayamyorum. Neden?

Obje parala blok entity(blok olarak hazrlanm obje)lerde alr. rnein kat pencerelerinde alrken kiri, kolon gibi objeleri paralayamazsnz. Bulunla beraber, kalp plan, kiri almlar gibi izim pencerelerinde bulunan bloklar paralayabilirsiniz.

Daha nce tanmladm bir obje(kiri, kolon aks vb.) var. Mevcut ayarlar ise ayn deil ve daha nceden tanmladm objenin ayarlarn tekrar kullanmak istiyorum. Ne yapmalym?

Objeden ayarlar al komutunu kullanmalsnz. Objeden ayarlar al, izilecek objenin ayarlarn daha nceden izilmi objenin ayarlarndan gncelletirir.

Data girerken isim vermekte zorlanyorum. Bu ilemin daha ksa yolu var m?

Projeyi tanmlarken isim verme ii ile hi uramayn. Objeleri tamamen rastgele girebilirsiniz. Obje izimleri bittiinde, Obje Adlandr ile obje isimlerini istediiniz gibi dzenleyebilirsiniz.

Projemde rijit bodrum evre perdeleri var. Tayc olarak baka S indisli perde kullanmadm halde hesap sonucunda rapor almak istediimde sistemde paneller var ve R katsaysn 7den byk mesajn veriyor. Halbuki deprem ynetmelii (6.7.2.4.a) maddesi gereince R katsaysn 8 alabilmem gerekir. Ne yapmalym?

Bildirim mensnden Proje Genel satrn tklayn. Deprem blmnde Madde 6.7.2 iin st rijit bodrum kat numaras satrna bodrum evre perdelerinin bulunduu katn numarasn girin ve tekrar analiz yapn.

? ?

alrken hard diskin srekli yanmaya balad ve program yavalad.

Projeyi kayt edip, programdan kn ve tekrar altrn. Proje Bilgilerini Nasl Kayt Edeceim?

Projeyi, proje kaydet veya GPD kaydet komutlaryla kayt edeceksiniz. Bunlar tekrar, Proje ykle veya GPD ykle ile alabilir. Proje kaydet ile tm almalarnz kayt edilecektir. GPD kaydet ile sadece ana bilgiler kayt edilirler.

izimlerde baz yazlar ve izgiler st ste gelmi.

130

Ska Sorulan Sorular st ste gelen yaz ve izgiler bir bloktur. Bloklar, obje parala komutunu kullanarak alt bloklara ayrabilirsiniz. Alt bloklar da tekrar obje parala ile izgi ve yazlara dntrebilirsiniz. Bu ilemlerden sonra st ste izgi ve yaz gelmeyecek ekilde her yaz ve izginin yerini, ta komutuyla deitirebilirsiniz.

rnein birden fazla kolon(herhangi bir obje olabilir) izdim ve hepsinin birlikte zelliklerini deitirmek istiyorum. Hepsini setim. Herhangi bir kolon zerinde sa tua basarak sa meny atm ve zellikler satrn tkladm. lemi bitirdim ve bir de baktm ki, sadece zerinde tklama yaptm kolonun zellii deiti. Hepsinin zelliini deitirmek iin ne yapmalydm?

Herhangi bir kolon zerindeyken klavyeden shift tuuna basl tutarak sa meny aarsanz, ilettiiniz komutu, setiiniz btn kolonlar iin geerli klabilirsiniz.

Mouseun sa tuunu, Genel Ayarlara girmeden istediim zaman sa men olarak, istediim zaman da komut tekrar olarak kullanabilir miyim?

Evet kullanabilirsiniz. Klavyeden ctrl tuunu basl tutarken, sa tua basarsanz, ilevine gre tersinin almasn salarsnz. Baka bir deyile, sa tu men ise, komut tekrar; sa tu komut tekrar ise sa men olarak alrsnz.

Uygulama hatas verdi veya geersiz ilem yrtt mesaj verdi ve program kapatt.

Projede, ayn ilemi yaptnzda uygulama hatasyla karlayorsanz, ilem srasn yazarak, projenizi de Yap teknik sevisine gnderin.

de Yap teknik servisine projeyi nasl gndereceim?

Elektronik posta veya kargo ile gnderebilirsiniz. E-Posta adres: ideyapi@ideyapi.com.tr

? ? ?

Windowsta alrken srekli uygulama hatas veriyor.

CPU un fan km olabilir. Bilgisayar reticisinin teknik servisine bavurun. Program kullanmak iin baka CAD programna ihtiya var m?

Hayr. Projede dilatasyon var, nasl zmeliyim?

Dilatasyonla ayrlm ksmlar ayr projeler olarak girip zdrn. Dilatasyonla ikiye ayrlm bir proje statik olarak iki ayr sistemi temsil eder. Bu iki sistemin ayr arlk merkezleri, ayr ktleleri vardr. Kat deplasmanlar birbirinden bamszdr. Dolays ile bu iki sisteme etkiyen deprem ykleri ayr ayr hesaplanmaldr. Byle bir proje tek bir proje olarak girilip zdrlrse tek arlk merkezi hesaplanr. Sisteme etkiyen deprem ykleri ve buna bal deplasmanlar, dolaysyla projenin genel zm yanl olur.

Plotterm ( izicim ) yok, nasl kt alabilirim?

a) kt almak istediiniz izicinin disketlerini kendi bilgisayarnza ykleyin. El kitabnda anlatlan yntemleri kullanarak kalem kalnlklar ayarlarn yapn. izdir komutu ile iziciye gnderdiinizde karnza yazc ayarlar gelecektir. Burada dosyaya yazdr seeneini kullanarak izimi dosyaya yazdrn. Bu dosyay diskete kopyalayn ve izicinin bal olduu 131

Ska Sorulan Sorular bilgisayara gtrn. Dos komut sistemine gein ve komut satrna copy dosyaadi lpt1 yazp enter tuuna basn. Paftanz izilecektir. b) Program izicinin bal bulunduu bilgisayara ykleyin. IDS kullanyorsanz ideplot programnda projenizi ap izdirebilirsiniz. NC kullanyorsanz kilidi takp programa girin ve projenizi izdirin. c) Son alternatif ise dxf dosyas oluturarak data gndermektir. Bu durumda dxf dosyasn hangi programda atysanz o programn zelliklerini kullanarak kt alacaksnz. pucu: de Yap programlar ierisinde ilk dokuz rengi kullanrsanz iiniz olduka basitleecektir. Dxf dosyasn atnz programda da bu dokuz renge gre kalem kalnlk ayar yapabileceksiniz.

Nervrl demelerde, kalp plannda rakamlar kyor. Ne yapmalym?

tevzi demirinin zerinde -258985 f 0/0

Nervrl demelerde ykler nervr kirileri tarafndan tand iin bu tip demeler zerine izeceiniz Betonarme Hesap Akslar iin program hesap yapmaz. Burada hesap deme iinden geen tipik nervr kirii iin yaplr. Tevzi donats iin izilen hesap akslarna donatlar kendiniz atamalsnz. Bunun iin betonarme hesap akslarn izdikten sonra Betonarme mensnden Deme Donatlarna girip, diyalogta donat kutucuklarn ift tklayn ve nervrl demelerde kullanmak istediiniz, donat apn ve araln yazn. Bu ekilde girdiiniz donat ap ve aralklar, kalp plannda donatlar zerine yazlacaktr.

Program tklyorum. almaya balad anda geersiz ilem yrtt mesajn veriyor.

Bilgisayarnza virs bulam(win95.cih virs). Virs taramas yaptrn.

? ?

Toolbara ikon ekleyebilir miyim?

Toolbar ve men zelletirme baln inceleyiniz. Kolon, kiri, temel vs. kesitini ne kadar bytrsem byteyim yine kurtarmyor.

Herhangi bir elemanda kesit yetersizse bu yetersizlii gidermenin akla ilk gelen yolu o elemann kesitini arttrmaktr. Fakat yetersizlik her zaman sadece ilgili elemann kesitini attrarak zlmeyebilir. Bu yzden kesiti bytmeden nce, kesitin neden kurtarmadn aratrn. lgili elemanlarn betonarme mensndeki editrlerinde elemanlarla ilgili yk, kesit ve donat durumlar ile ilgili bilgiler mevcuttur. Bu editrlerde olumsuzluklarla ilgili ipular da mevcuttur. Kesit arttrarak olumsuzluu gideremediiniz durumlarda sistemi gzden geirmeniz ve sistemde baz deiiklikler yapmanz gerekecektir.

Tarama ayarlarndan eitli taramalar seiyorum fakat hep kare tarama yapyor.

Tarama ayarlarndan ktnzda, mouse basit tarama izim moduna girer. Tanml tarama yapmak istiyorsanz tanml tarama butonunu, bitmap tarama yapmak istiyorsanz bitmap tarama butonunu tklayn.

Poligon kolona nasl kaklk verebilirim?

Poligon kolonu sein. Genel obje edit deyin. Karnza kolon ayarlar diyalou gelecektir. Buradan poligon kolon butonunu tklayn. Karnza Poligon Kolon diyalou gelecektir. Burada kolonunuzun orijinini deitirmek suretiyle kakln deitirebilirsiniz.

Poligon kolon kesitini nasl bytrm?

Kolon trimle komutunu kullann. 132

Ska Sorulan Sorular

Kaydedilmi bir raporu nasl tekrar ap yazdrrm? iderpt2

Windows gezgini altrn. Programn ykl olduu klasrde (rnein ideyapi) programn ift tklayarak altrn. Buradan kaytl raporunuzu ap yazdrn.

? ?

Kalp plan kesidi veya temel aplikasyon aplikasyon plan kesidini nasl alrm?

Kalp plan kesidi ve temel aplikasyon aplikasyon plan kesidi konu balklarn inceleyiniz. Asansr perdelerini nasl gireyim?

ster poligon kolon olarak, ister panel objesi olarak girebilirsiniz. Poligon kolon olarak girerseniz, asansr perdesini ubuk eleman olarak modellemi olursunuz. Panel objesi olarak girerseniz, asansr perdesinin her bir kolunu sonlu levha olarak modellemi olursunuz. Asansr perdesini ubuk olarak modellerseniz, altna tekil temel tanmlayabilirsiniz. Sonlu levha olarak modellerseniz, her bir levhann altna temel kirii tanmlayabilirsiniz.

Kolon donatlarnda B kontrol salamyor. Kolonun boyutunu attryorum. Uyar hala devam ediyor. Ne yapmalym?

B kontrol salamayan kolonlar izim alannda sein. Kolon-kiri birleim kesme gvenlii raporu aln. Bu raporda her bir deprem yklemesi iin (isimleri, E1, E2, E3 ve E4) ayrntl hesap sonular bulunmaktadr. Bununla beraber, kolon-kiri birleiminin hangi ykleme iin GVENSZ olduuna bakn. Gvensiz yazan satrdaki kiri isimlerini not edin. Bu kiri dorultusunda probleminiz vardr. Bu aamay bir rnekle inceleyelim:

Yukardaki ekilde, K2 ve K3 ynnde kolon-kiri kesme gvenlii salamyor. Sadaki bytlm emada taral alan grnyor. Kolon-kesme gvenlii forml incelendiinde, taral alann formldeki snr deeri byten deikenlerden biri olduu grlecektir. Dolaysyla taral alann bytlmesi gerekmektedir. S1 kolonunu yatay dorultuda istediiniz kadar bytn. Sonu deimeyecektir. Bununla beraber, kolon dikey boyutunu ya da kiri geniliini yeterli derecede attrrsanz veya kolonu dndrrseniz, kolon-kiri kesme gvenliini salam olursunuz. Daha ayrntl bilgi iin deprem ynetmelii, madde 7.5.2 yi inceleyiniz.

133

Ska Sorulan Sorular

Kolon donatlarnda K kontrol salamyor. Ne yapmalym?

Kolon kesme gvenlii hesabnda kullanlan Ve; Ve = (Ma+M) / ln formlyle hesaplanmaktadr. Ln kolon temiz yksekliini (kat yksekliinden, saplanan en byk kiri yksekliini kartnz) simgelemektedir. Ln nin klmesi Ve deerini bytecektir. Ma veya M, kolonun alt ve st tama gc momentlerinden bulunan peklemeli tama gc momentleridir. Ma ve Mnn bymesi Ve yi bytmektedir. Ve nin deprem ynetmelii madde 7.3.7.5 deki snr deerlerden kk olmas gerekmektedir. Yukarda anlatld gibi, projede Veyi kltecek nlemlerin alnmas gerekmektedir. Daha ayrntl bilgi iin deprem ynetmelii, madde 7.3.7 yi inceleyiniz.

? ?

Katlar arasnda akan paneller var diyor ve analize balamyor. Problem nerede?

Panellerinizi kontrol edin. Ykseklii kat yksekliinden fazla panelleriniz var. Uyar gelmedii halde raporu yazdrmama izin vermiyor.

Proje Genel ayarlar satrn tklayn. Alan diyalogda Dier sekmesinde bulunan Projede Ynetmelik ve Geometrik Uygunluk Kontrol Yap seeneini iaretleyin ve tekrar analiz yaptrn.

Madde 6.7.2 iin bodrum kat numaras olarak ne gireceim?

Rijit bodrum katlarnn tespiti iin girilmesi gereken kat numarasdr. (1, 2, 0, -1 gibi..) rnein 5 katl bir projede 2 girilirse, 2. ve 1. katlar iin deprem ynetmelii madde 6.7.2 uygulanarak, Fbk hesaplanr ve bu katlara yatay kuvvet olarak uygulanr

? ?

Kademeli yapy nasl gireceim?

Kademeli yap rneini inceleyiniz. IDS ve NC arasnda data alverii yaplabilir mi?

NCde yaplm bir projeyi gpd olarak kaydedilirse IDSde GPD ykleyerek alabilir. Fakat IDSde yaplm bir proje NCye aktarlamaz.

izimleri ayn paftada toplayabilir miyim?

Evet. Bir paftadan kopyalayp dier paftaya yaptrn. Kopyalama ve yaptrma komutlarn nasl kullanlacan inceleyiniz.

Aldm render grntlerini (BMPleri) nasl izdiririm?

Ayarlar mensnden Bitmap satrn tklayn. Karnza gelen Bitmap Ayarlar diyalounda n grnt alann tklayn. Bitmap dosyasn an. Oranlarn bozulmamas iin Ykseklik Genilikle Orantl seeneini iaretleyin. Tamam deyip bitmapi izim alanna yerletirin.

Kolon aplikasyon plannda baz kolonlar i ie giriyor. Bunu nasl engellerim?

Kolon aplikasyon plan almadan nce, kat plannda kolonu iaretleyin. Kolon aplikasyon plan aln. aretlediiniz kolonun 1/50 lekte izildiini greceksiniz.

134

Ska Sorulan Sorular

Alttaki kolonun Ndsi stteki kolonunkinden kk. Bu mmkn m?

Evet mmkn. nk Nd deeri en kritik yk kombinasyonundaki tasarm normal kuvvetini ifade eder. Artmas gereken dey ykleri grmek iin, kolon donatlarnda kuvvetler-donat alanlar sekmesini tklayn. Burada, G ve Q yklemelerinde grnen tz1 ve tz2 deerleri, alt katlara inildike artmaldr.

Simetri alabilir miyim?

2 boyutlu her trl objenin (izgi, ember, yaz vb.) simetrisini alabilirsiniz. Kiri, duvar, kolon vb. 3 boyutlu objelerin simetrisini alamazsnz.

? ?

Simetrik isimlendirme yapabilir miyim?

Evet. Yapabilirsiniz. Bir projede, ayn isimli n tane eleman olabilir. Sadece x ynndeki yazlar gzkyor. y ynndeki ve eik al yazlar gzkmyor. Neden?

Programn kullandnz ekran kartyla bir uyumsuzluu bulunmaktadr. Baka bir kart deneyin. Problem yaadnz ekran kartn adn da de Yap teknik servisine fakslayn.

Plan ve almlardaki llendirme ve donat yazlarn nasl bytebilirim?

Plan llendirme yazlar iin; izim mensndeki plan llendirme satrn tkayn. Plan llendirme diyalou alacaktr. Bu diyalogta bulunan yaz ykseklii deerini deitirin. Almdaki llendirme ve donat yazlar iin; izim mensndeki alm ayarlar satrn tklayn. Alm ayarlar diyaloundaki yaz bytme faktrn deitirin.

Program kilitlendi ve kmak zorunda kaldm. Otomatik kaydedilen projeyi nereden aacam?

Program klasr altnda bulunan AUTOSAVE klasrnn altndan arn. Bununla beraber, proje kaydettiinizde, program altnz projenin otomatik olarak yedeini almaktadr. (Genel ayarlar diyalounda yedek al seenei aktif ise). Bu dosyann uzants bak dr. Proje ykle komutunu altrn. Dosya trnden *.bak yazsn sein. Projeyi an

Analiz butonunu tklyorum. Proje analize uygun deil. Analiz yapabilmek iin her katta en az bir st serbest olmayan kolon ya da panel bulunmaldr mesaj aa kyor. Ne yapmalym.

Datalarnz atnz her kata kopyalayn. Kolon veya panel olmayan herhangi bir kat varsa analiz yapamazsnz.

Temellere gelen dey yklere nereden bakabilirim? alanlar

Betonarme mensnde, Kolon Donatlar satrn tklayn. Kuvvetler-Donat sekmesinde bulanan G ve Q yklemelerine ait u kuvvet deerleri dey yklerdir.

? ?

Temel analizi yaparken uygulama hatas verdi.

Bilgisayarn bellei (ram) yeterli deil. Kesit ve grnleri kat plannn yanna getirebilir miyim?

135

Ska Sorulan Sorular Evet. Kopyala ve yaptr komutlarn kullann.

? ? ?

Program DXF okuyabiliyor mu?

Hayr. Okuyamazsnz. Eik deme sistemi girebilir miyim?

Giremezsiniz. Program altrmak iin minimum konfigrasyon nedir?

Pentium tabanl PC, minimum 32 MB RAM, Windows9X/NT, minimum 1024x768 znrlk, CD-ROM src, mouse.

Tek ynl demenin her iki ynne de dz+pilye atyor. Ne yapmalym?

Deitir mensndeki deme satr altnda alan menden Betonarme Hesap Aks Edit satrn tklayn. lgili betonarme hesap aks zerine gelip tklayn. Alan diyalogda donat tipini deitirin. Tamam deyin ve deme analizi yaptrn.

? ?

Kirileri, silmeden bodrum evre perdesine dntrebilir miyim?

Hayr. Silmelisiniz. Renderda nasl daha kaliteli kt alabilirim?

Render diyaloundaki X ve Y znrlk deerlerini bytn. Hzl Render seeneini iaretlemeyin.

Render ve openGL'lerin daha hzl olmas iin bilgisayarmn donanm ne olmaldr?

Bilgisayarnzn ekran kart OPEN GL destekli bir ekran kart olmaldr. (Permedia ilemcili bir kartla olduka performansl alabilirsiniz)

? ?

Open GL render istiyorum, hi bir grnt alamyorum. Ne yapmalym?

Render diyaloundaki sadece seilen objeleri al seeneinin yanndaki iareti kaldrn. Birka kalp plann DXF aktardm zaman bilgisayar ok yavalyor.

Dxf kt seeneklerinde, fontlar balndaki d izgi olarak aktar seenei yerine, autocad standart fontu olarak aktar seeneini iaretleyin.

Dxf aktardm. Autocad programnda atm. Donat yazlarnda, ve kyor. Ne yapmalym?

, ? olarak

Windows gezgini altrn. Program klasr altnda (rnein IDEYAPI) , DATABASE isimli klasr bulunmaktadr. Bu klasrdeki TXTX.SHX dosyasn, Autocad programn fontlarnn bulunduu dizine kopyalayn. (rnein ACAD\FONTS vb.)

kiye blnm kiriler iki ayr kiri gibi mi zlyor?

Hayr. Bununla beraber ayn ismi tayorlarsa tek kiri gibi, ayr isimler tayorlarsa, iki ayr kiri gibi donatlandrlrlar. 136

Ska Sorulan Sorular

Yerletirirken kolonu dndrdmzde boyut yazlar yine ayn kalyor, bunun hesap asndan sakncas var m?

Hayr. Konuyu daha iyi aklayabilmek iin, Ayarlar mensnden genel ayarlar satrn tklayn. Kolon akslarn iz seeneini iaretleyin. 50/25 kolon yerletirin. Kolon aks izgisi kolonun majr ynn gsterir. Kolonun bak yn majr aksnn belirttii yndr. 50/25 kolonu dndrerek yerletirin. Kolon boyutlar 50/25 kalacak, fakat kolon aks da dnecektir. Dolaysyla kolon bak yn de dnm olacaktr. Bu yzden kolon boyutlarn ayn kalmasnn herhangi bir sakncas yoktur. Kolonu iaretleyin ve kolon boyutlarn tklayn. Kolon boyutlarn ters dndr seeneini iaretleyin ve tamam butonunu tklayn. Kolon boyutlarnn 50/25den 25/50 olduunu greceksiniz. Bununla beraber kolon aks ayn dorultuda kalacaktr. Grld gibi ideSTATK program kolon majr akslarnn ynn her koulda ayarlamaktadr.

Bir projenin yedeini nasl alrm?

Proje mensnden, Projeyi yeni isimle kaydet satrn tklayn. Yeni bir isim verip kaydedin. Amacnz proje dosyasn diskete yedeklemek ise, Windowsun backup programn kullanabilirsiniz.

Statiini yaptm bir projenin mimarisini yapmak iin ne yapmalym?

ideMMAR IDS programn altrn. ideSTATK IDS programnda kaydettiiniz projeyi burada ap mimarisini girin.

S indisli panellerin zayf yndeki atalet momentlerini analizde kullanma seenei ne ie yaryor?

Kullandnz S indisli perdelerin byk boyutu, kk boyutundan ok bykse kolonlarn, panel objesi gibi levha olarak altn kabul edebilirsiniz. Bu durumda, genel ayarlarda S indisli panellerin zayf yndeki atalet momentlerini kullanma seeneini iaretleyebilirsiniz. Objeyi kolon objesi olarak girdiniz. S indisli panellerin zayf yndeki atalet momentlerini kullanma seeneini kaldrdnz. Analiz sonucunda u kuvvetlerine bakn. Ayn durumda kolonu panel objesi olarak girdiniz. U kuvvetlerine bakn. Sonular farkl olacaktr. S indisli panellerin zayf yndeki atalet momentlerini kullanma seenei iaretli ise her iki durumda da sonular birbirine yakn kacaktr.

? ?

Kirisiz radye ve mantar deme zebiliyor muyuz?

Hayr. zemezsiniz. Panel objesi olarak girdiim perdenin altna tekil temel tarifleyebilir miyim?

Perdeyi kolon objesi olarak girdiyseniz tarifleyebilirsiniz. Panel objesi olarak girdiyseniz, bir ucundan dier ucuna srekli temel kirii tarifleyin.

? ?

Kolon objesi olarak girdiim perdenin altna tekil temel tarifleyebilir miyim?

Evet. Tanmlayabilirsiniz. Deprem hesabnda bodrum katm rijit olmad halde deprem kuvvetleri sfr gzkyor.

Proje genel ayarlarndaki Madde 6.7.2 iin st rijit bodrum kat numarasn dzeltin. Projenizde

137

Ska Sorulan Sorular tm katlar rijit bodrum eklinde grnyor.

ki katl projede greli kat teleme deeri sfr, neden?

Proje genel ayarlarndaki Madde 6.7.2 iin st rijit bodrum kat numarasn dzeltin. Projenizde tm katlar rijit bodrum eklinde grnyor.

? ? ?

Programlar tek danglla ayn anda iki bilgisayarda kullanabilir miyim?

Hayr. Kullanamazsnz. Daire kolonun boyut ve kakln nasl deitirebilirim?

Daire kolon baln inceleyiniz. Paneli objesini st serbest kolon yapabilir miyim?

Hayr. st serbest kolonu, sadece ubuk elemanlar iin uygulanabilirsiniz. Panel objesi olarak girdiiniz eleman sonlu levha olarak modellenmektedir.

Open GL renderin arka plann beyaza nasl dntrrm? paint programnda, render

Program ieriinde dntremezsiniz. Ancak Windowsda dosyasn ap arka plann beyaza boyayabilirsiniz.

Asmolen tulasnn arln nereye giriyoruz?

Deme ayarlarnda kaplama satrna, asmalon tulasnn arln, kaplama arl ile toplayarak, bulduunuz deeri girin.

Betonarme hesap akslar attm halde ekranda gzkmyorlar.

Deme ayarlarndan, deme rengini izim alan arka plan rengi ile ayn semisiniz. Deme rengini veya arka plan rengini deitirin.

st serbest olarak atadm kolonlarn st serbest olarak atanp atanmadn nereden kontrol edebilirim?

Bildirim mensndeki kolon bildirime girin. lgili kolonun DNS kutucuu iaretli ise kolonun st serbest demektir. Kolonlarnz buradan da st serbest yapabilirsiniz.

Srekli temellerde bazen tek, bazen ift etriye yapyor. Bu neye bal?

Srekli temel parametrelerindeki ift etriye iin min.B kouluna gre etriyenin tek ya da ift olaca belirlenir.

Ba kirilerindeki konstrktif seenei ne anlama geliyor?

Konstrktif seenei iaretlenirse ba kirileri tamamen konstrktif olarak dizayn edilir. Betonarmede, ba kirii parametrelerinde belirlenen minimum koullar uygulanr.

Depr.Yn.Madde 12.3.2.1 de bahsedilen %50 zemin emniyet gerilmesi artrmn biz mi yapyoruz?

Evet. Bu durumda zemin emniyet gerilmesi kullanc tarafndan %50 arttrlp Proje Genelde 138

Ska Sorulan Sorular zemin emniyet gerilmesi olarak girilir.

? ? ?

Yma yap zmek istiyorum. Ne yapmalym?

Programla yma yap zemezsiniz. Kirilerde duvar ykleri nasl ayarlanyor?

Kirilere duvar yk tanmlamak baln inceleyiniz. Ktphane nasl dndrlr, paralayp izgiye dntrebilir miyim?

Ktphaneyi yerletirmeden nce hzl izim modunu kapatrsanz, ktphaneyi yerletirirken dndrebilirsiniz. Yerletirilmi bir ktphaneyi dndrmek iin, genel obje edit kullanacaz. Genel obje edit ile ktphaneyi tklayn ve ktphane ayarlarnda asn deitirin. Paralamak iinse, 2 boyuta aktarmalsnz. 2 boyuta aktarp, paraladktan sonra kopyala ve yaptr ile projenize, paralanm ekilde yerletirebilirsiniz.

? ?

izgilerin izgi tipini nasl deitirebilirim?

lkel obje ayarlarnda, izgi tipini seebilirsiniz. Projeyi bitirdikten sonra raporlarn hangilerini bastrmam gerekiyor?

Hepsini bastrmalsnz. Bunu yapmann en kolay yolu, semeli raporlara girip, hepsini seerek rapor oluturmak ve yazcya gndermektir.

? ?

Hatal kakl olan kiri mesaj ne anlama geliyor?

Geometri kontrol baln inceleyiniz. Kirileri kolonun herhangi bir noktasna balamakla, kolon dm noktasna balamak arasnda hesap farkll var m?

Geometrik olarak farkl bir durum oluturmuyorsa hesapta fark etmez.

? ?

Yay eklinde kirii nasl zdrebilirim?

Kirie dntr baln inceleyiniz. Perdeli bodrum katlarn rijit kat olarak alndn hangi raporlardan anlarm?

Dinamik analiz raporunda, ilgili katlarn modal ktleleri ve elastik deprem ykleri sfr olarak grlrler bunun yannda kat genel bilgileri raporunda Hi ve Wi Hi deerleri grnmez.

? ?

Yarm daire bir kolonu nasl girerim?

Yarm daire kolon tanm baln inceleyiniz. Kirileri nasl pilyesiz dizayn ettirebilirim?

Kiri ayarlarnda statik sekmesinde bulunan pilye/toplam min, pilye/toplam max satrlarn sfr yapn.

139

Ska Sorulan Sorular

Akslarm kontur izgisinin dnda kalyor ve kk iziliyor, nasl dzeltebilirim? tklayn. Kolonlar

Kolonlar girdiyseniz destek mensnden kontur hesapla satrn girmediyseniz, kontur izgilerini kullanarak kontur alann bytn.

? ?

A2-A3 tr dzensizliklerin kontrol yaplyor mu?

Evet. Ayrntl bilgi iin A2-A3 dzensizlik kontrol baln inceleyiniz. Demelerde betonarme hesap akslar izilmediyse ykler aktarlr m?

Evet. Demelerde betonarme hesap akslar sadece deme betonarmesi iin gereklidir. Sistem yklerinin aktarlmas ile ilikisi yoktur.

Kesit grntlyorum, bo pencere geliyor. Neden?

Kesit ayarlarna girip sadece seilen objeleri al seeneinin nndeki iareti kaldrn veya obje sein ondan sonra kesit aln.

? ?

Hzl kopyalama yapyorum, kopyalama yaptm katlar deimiyor. Neden?

Hzl kopyalama diyalounda kopyalama yapmak istediiniz kat satrlarn iaretleyin. Rapor olutur diyorum, bo sayfa geliyor.

Semeli Raporlarda sadece seilen objeleri al seenei iaretini kaldrn veya obje seerek rapor aln.

Kiri almlar pafta dna tayor.

Kiri almlarnz setiiniz ebattaki paftaya smyor. Alm ayarlarndan daha byk bir pafta semelisiniz.

Merdiven sahanlnda, uzun ynde pilye kryor.

Deitir mensndeki deme satr altnda alan menden Betonarme Hesap Aks Edit satrn tklayn. lgili betonarme hesap aks zerine gelip tklayn. Alan diyalogda donat tipini deitirin. Tamam deyin ve deme analizi yaptrn.

Asma kat nasl tarifliyoruz?

Ayr bir kat olarak tarifleyin. Katta demelerle balanmayan kolonlar st Serbest Kolon olarak atayn.

Her aksn her bir katta bulunmas art m?

Hayr. de yap programlar akslara bal deildir. Her bir katta istediiniz kadar aks ekleyebilir veya kartabilirsiniz.

Kolonlar eik akslara paralel ekilde yerletiremiyorum. Ne yapmalym?

Kolon yerletirilirken enter tuu ile kendi etrafnda dndrlr. Bu aamada paralel ya da dik Referans komutunu eik aks seilir. A aksn asna kilitlenecektir.

140

Ska Sorulan Sorular

? ? ? ?

Kolonlara her ynden kiri balayabilir miyim?

Evet. Kiriin kolona farkl dorultuda balanmas baln inceleyiniz. Kalp plan kesitinde kan taramalar nasl kaldrabilirim?

Kalp plan Kesitini Obje Parala komutu ile patlatn. Taramalar seip silin. Kat parametrelerinde yapnn zati ykn azaltmak istiyorum. Ne yapmalym?

Kat parametrelerinde bulunan zati, hareketli ve deprem yklerine mdahale edemezsiniz. Srekli temel raporunda temellerin ucundaki, panel objesiyle girilmi paneller yazlmyor. Yoksa bu temeller konsol gibi mi zlyor?

Hayr. Bununla beraber, panel objesi ile panel tanm yaparken, panelin sana ve soluna kolon yerletirmeniz, daha uygun bir modelleme yapmanz salayacaktr. Srekli temeli de bu kolonlara balarsnz. Fakat her iki durumun da hesap asndan bir problemi yoktur.

Sadece kalp modunda izdiklerimi, dier katlara kopyalamak istiyorum, nasl? Sadece lgili alma Modu

Kalp plan moduna gein. Hzl kopyalama diyalounda Objelerini Kopyala seeneini sein.

? ? ?

neli printer kullanabilir miyim?

Kullanabilirsiniz. Tantm ve eitim programn altramadm. Ne yapmalym?

Program CDsi CD-ROM da takl olmaldr. Projede kolon ve kiriler ar ykl gzkyor, hibir ey kurtarmyor. Problem nerede olabilir?

Bilgi girilerinizi kontrol edin. zellikle yk ve kesit bilgilerini gzden geirin. Sistemde kirie mesnetli tek konsol kiriler varsa, burulma rijitliini dikkate almalsnz. Bununla beraber projeyi de Yap teknik servisine gnderebilirsiniz.

Frame'de ubuklar net grnmyor. Ekran kartnda bir problem mi var?

Bilgisayarnz daha yksek renge (en az 16 bit) ayarlamalsnz. Masa stnde, mouseun sa tuuna basn. Ayarlar sekmesine gein. Renkler listesinden 16 bit veya zerini sein.

Autocadte girilmi mimari akslar ideSTATK programna aktarabilir miyim?

Hayr. Bununla beraber autocad programnda yazacanz lisp programyla akslar GPD formatnda kayt ederseniz, aabilirsiniz.

Deme donatlarnda ''!!!!!'' var. Ne olabilir?

Demenin kesiti ift donat gerektiriyor. Deme yksekliini arttrn. Veya demede eksik donat bulunmaktadr. Donat arttrn.

141

Ska Sorulan Sorular

Srekli kirilerin almlar srekli izilmiyor. Neden?

Srekli olarak tanmlanan kiriler arasnda a fark bulunmaktadr. A fark, data girim hatasndan kaynaklanmaktadr. Kirilerin alarn dzeltin. Srekli kirilerin alar ayn olmaldr. Proje genel ayarlarnda, dier sekmesinde bulunan Arasndaki a dereceden farkl olan kirileri srekli olarak kabul et satr, aralarnda a fark olan kirileri srekli izdirilmesini salar. Sistem gerei kiriler arasnda a fark varsa, bu satra uygun a deerini giriniz.

Mimarisini girdiim projede temel girmek istiyorum. Mimari objeler ve temeller birbirine giriyor. Ne yapmalym?

Katman Ayarlar an. Grmek istemediiniz mimari objelerin katmanlarn kapatn.

L kesitli kiri zebiliyor muyuz?

Program kirilerin tabla durumlarn otomatik olarak ayarlamaktadr. Dolaysyla kiri kesiti, projede L, T ve dikdrtgen kesit olarak zlrler.

? ?

.rpt uzantl dosyalar(rapor dosyalarn) baka bir editrde aabiliyor muyuz?

Hayr. Aamazsnz Projemi bulamyorum. Ne yapacam?

Windows gezginin altrn. Aralar mensnden Bul satrn tklayn ve projenizin adn(programda kayt iin kullandnz ad) yazn ve enter tuuna basn. Hangi klasrde olduunu not edin.

Srekli temellerdeki 80/80/180 yazs nedir?

Temel kiri genilii/ Temel kiri ykseklii/ Temel kirii genilii ile ampatman geniliinin toplam deeridir.

? ? ? ?

Kiri kotunu neye gre giriyoruz?

Kat kotunu sfr kabul ederek, kotu satrna + veya - deerle kot deerini girebilirsiniz. Analiz sonucunda kolon ve kirilere hi donat atlmyor. Neden?

Betonarme mensnden Donat Seimine girip donat ap sein. Nervrl demelerden betonarme hesap aks geirmek zorunda myz?

Hayr. Mendeki baz satrlar yok olmu. Nasl geri getirebilirim?

Destek mensnden zelletir satrn tklayn. Karnza gelen zelletir mensnde meny sfrla butonunu tklayn. Diyalogdan ktnzda menlerin eski haline geldiini greceksiniz.

rnein aks iziyorum. Yeniden olutur yaptmda akslar siliniyor. Neden?

Aks katman kapal olduu iin akslar grnmyor. Katman ayarlarnda aks katmann 142

Ska Sorulan Sorular iaretleyerek an.

Raporda, saplama kiriin ykn gremiyorum. Neden?

Saplanan kiriin zlp, saplama yknn tayan kirie verilmesi ancak 2 boyutlu analizde izlenen bir yoldur. IdeSTATK programnda hi bir yaklak model kullanmadan gerek 3 boyutlu analiz yaplmaktadr. 3 boyutlu analizde, tek bir ereve vardr. O da binann kendisidir. Analiz sonucunda her dm noktasnn u kuvvetleri bir seferde hesaplanmaktadr. Kiri-kiri birleimleri de bir dm noktas olduuna gre, bu tr birleimlerde, ancak, dm noktas dengesinden bahsedilebilir. Bunu bir rnekle aklayalm:

Yukardaki izimde, K5 ve K2 kirilerinin birleim noktas kontrol yle yaplr. 1. U kuvvetleri raporunu bastrlr. 2. Burada ykleme 5 G ya da ykleme 6 Q balklar altndaki tz1 ve tz2 deerleri incelenir. (tz1=kiriin sol ucunun kesme kuvveti, tz2=kiriin sa ucunun kesme kuvveti). 3. K2 kiriinin 1.parasnn sa ucu (tz2), K2 kiriin 2.parasnn sol ucu (tz1), k5 kiriinin sa ucu (tz2) deerlerinin toplam sfrdr. (dengededir)

Nervrlerde 4 metreden sonra enine di atyor mu?

4 metreden daha byk aklkl dili demelerde, kaset tanm yaplr. Deme ayarlarnda, kaset sekmesinde, 2. dorultudaki kaset di araln 4 metre yapn ve kaset objesiyle nervr tanm yapn.

Teknik Servis
de Yap teknik servisine yneltilecek sorular, ekilli aklamalaryla birlikte faksla gndermeniz faydal olacaktr. nce, sorularnzn yantlarn, yardmda ska sorulan sorular bal altnda anlatlan konularn iinde olup olmadn kontrol ediniz. Daha sonra, ilgili konuyu yardmlarda araynz ve bulduunuz yardm balnda inceleyiniz. Yantn bulamazsanz, faks ekiniz. Faks:(0224) 220 67 17 e-mail:ideyap@ideyapi.com.tr

143

BLM 21 PROGRAMIN TEORK ESASLAR


Teorik Esaslar

DAYANDII

Her bina boyutludur. Bu programda ele alnan tm binalar da boyutlu olarak kabul edilecek ve binann tayc sistemini oluturan paralar olarak, boyutlu davran gsteren kolon ve kirilerden, sadece dzlemleri iinde hareket serbestlii olan rijit demelerinden ve nihayet dey deprem panellerinden sz edilecektir. Genelde, ideSTATK program betonarme binalar iin yazlmtr. Kolon ve kiriler herhangi bir poligonal enkesite sahip olan, sabit atalet momentli prizmatik ubuklar olarak kabul edilecektir. Kolon ve kiriler uzayda en genel geometrik konumda olabilirler. Dolays ile, kolon ve kirilerin her ucunda teleme ve her uta dnmeden ibaret alt serbestlik derecesi vardr. Genel konumda bir uzay ubuu 12x12 boyutlu rijitlik matrisine sahiptir. Baka bir deyimle, kolon ve kirilerin her iki ucunda da, bir eksenel kuvvet, bir burulma momenti, iki kesme kuvveti ve iki eilme momenti bulunur. Topluca, dorusal kuvvet ve momentten oluan alt adet kuvvet bileeni vardr. ekil1

Kiri atalet mometlerinin biri dey, dieri muhakkak yatay XY-dzlemi iindedir. Kolon asal atalet eksenleri ise uzayda herhangi bir konumda bulunabilir. Her katta kendi dzlemi iinde sonsuz rijit kabul edilen betonarme demelerin bulunduu varsaylmtr. Bu demelerin, yatay dzlem iinde birbirine dik iki dorultuda yatay deplasman ile dey eksen etrafnda bir dnme yaptklar, dolays ile toplam serbestlik derecesine sahip olduklar varsaylr. Kirilerin ve kolonlarn u deplasmanlar, bu rijit kat demesinin deplasmanlar cinsinden hesaplanr. Dolays ile, sistemin ana bilinmeyenleri, her kat demesine ait iki teleme ve bir dnmeden ibaret serbestlik derecesidir. Dier tm ubuklarn ve panellerin u serbestlik dereceleri, bu rijit kat demelerinin serbestlik derecelerine baml olarak ifade edilir. Kirilerin 144

Programn Dayand Teorik Hesaplar kolon veya panellere oturduklar noktalar, kolon veya panellerin teorik dey eksenlerinin, yani arlk merkezi eksenlerinin bulunduu noktalar olmas mecburiyeti yoktur. Kiriler, kolon veya panelin enkesit geometrisi zerinde herhangi bir noktaya oturabilirler. Bu takdirde, kolon veya panel arlk merkezini gsteren G-noktasndan itibaren, kiriin oturduu noktaya kadar olan mesafe "rijit bir kol" olarak kabul edilir. Arlk merkezinden gayri yerlerde ular bulunan genel konumdaki bir kiri ile, bunun i ve j ularndaki rijit kollar ve kiriin perspektif grn ve u deplasman numaralar ekil 2'de gsterilmitir.

Dey dzlemdeki bir deprem paneli nce, bir levha sonlu eleman olarak ele alnr ve sonlu elemanlarn rijitlik matrisi ekil 3'de grld gibi, panelin st ve alt balarndaki kesit orta noktalarndan ibaret iki noktaya indirgenir. Bu iki nokta panel dzlemi iinde yatay ve dey telemeler ile, gene panel dzlemi iinde bir dnmeden ibaret er serbestlik derecesine sahiptir.

145

Programn Dayand Teorik Hesaplar

Dolays ile, 6x6 boyutlu bir rijitlik matrisi vardr. Dey panellerin dzlemleri dik dorultuda rijitlikleri bulunmad varsaylmtr. Bir panelin genel konumu ve ularndaki kuvvetler ekil 4'te verilmitir.

146

Programn Dayand Teorik Hesaplar Her yklemeye ait sistem yk vektr ve sistem rijitlik matrisi tekil edildikten sonra, dinamik bir bellek algoritmas kullanlarak, de Yap tarafndan gelitirilmi olan zel bir Gauss elimasyon metodu yardm ile, sistemin deplasmanlar zlr. Sistem zmnden elde edilen kat deplasmanlar, kolon, kiri ve panel rijitlik matrislerinin yerine konularak, her ykleme hali iin bu elemanlarn her birinin iki ucundaki ubuk ve panel u kuvvetleri elde edilir. Ayrca, TS500'n gerektirdii tm yk kombinasyonlar gz nne alnarak, her ubuk ve panelin her iki ucundaki u kuvvetleri her yk kombinasyonlar iin hesaplanr. Her ubuk eleman iin, btn yk kombinasyonundaki eksenel kuvvet, burulma momenti, iki eksenli eilmeye ait kesme kuvvetleri ve eilme momentleri elde edildikten sonra, bu ubuklarn her iki ucunda, en kesit boyutlar tahkiki yaplr. Tama gc metodu kullanlarak ve en kritik yk kombinasyonu gz nne alnarak her ubuun iki ucunda donat tayini yaplr. Donatlar, kolonlarda kelere konsantre olduundan ve ayrca keler arasnda kenarlar boyunca eit yayl olduuna gre iki eksenli eilme iin hesaplanr. Kirilerde donat tek eksenli eilmeye gre tayin edilir. Minimum ve maksimum donat koullar zellikle tahkik edilir. Panellerde donatlar dey ve yatay dorultularda ve panelin her iki yz iin ayr ayr hesaplanr. Demeler, dolu gvdeli deme, ara dolgulu veya ara dolgusuz nervrl ya da kaset deme olarak tekil edilir. Plak zmleri sonlu elemanlar yntemi ile yaplr.

147

BLM 22 PROGRAMIN 1997 DEPREM YNETMELNE UYUMLULUU


Bu blmde bulunan bilgiler Ynetmelik ile birlikte kullanld zaman anlalr olmaktadr. Ayrca deSTATK printoutlar ile incelenmesi faydal olur. Deprem Ynetmeliinde her madde gayet ak ekilde ifade edilmitir. Bu yzden ok zet bir slup seilmitir. 6.3.2.1 A1 ve B2 tr dzensizlikler otomatik olarak saptanmaktadr. Kullanc uygun hesap yntemi semedii srece output almas engellenmektedir. A1 burulma dzensizlii tm yatay yklemeler iin ara admlar ile birlikte outputlarda listelenir. B2 yumuak kat dzensizlii tm yatay yklemeler iin ara admlar ile birlikte outputlarda listelenir. 6.3.2.2 Deprem kuvvetlerinin tayc sistem elemanlar arasnda gvenle aktarld hesapla dorulanr. A2 ve A3 tr dzensizlikte dikkate alnan dey elemanlarn adlar ve u kuvvetleri, ayrntl olarak tm yatay yklemeler iin outputlarda listelenir. 6.3.2.3 A4 tr dzensizlik otomatik olarak saptanmaktadr. lgili elemann asal ekseni dorultularndaki u kuvvetleri 6.7.5'e gre byltlp outputlarda ayrca listelenir. 6.3.2.4 B1 Komu katlar aras rijitlik dzensizlii otomatik tahkik edilir. Hibir suretle nci<0.60 olmasna msaade edilmez. 0.6-0.8 aralnda tayc sistem katsays 1.25 ncimin deeri ile arplr. Ayrca 7.3.4.3 gerei kolon sarlma blgesi iin hesaplanan enine donat kolon orta blgesinde aynen devam ettirilir. 6.3.2.5 B3 tr dzensizlii olan yaplarda; a) Otomatik kontrol yaplmaz. b) lgili dm noktasna bal tm kiri ve kolonlarn btn kesitlerinde tm yklemeler iin elde edilen tm i kuvvetler %50 orannda otomatik arttrlr. c) Program byle bir data giriine msaade etmez. Dolaysyla uygulanmaz. d) Otomatik kontrol yaplmaz. Kullanc yapmamal. 6.4 6.4.1 6.4.2 Uygulanr. Kullanc tabloda iaretler. Kullanc tablodan girer.

6.4.3.1 Uygulanr. Spektrum Karakteristik periyotlar tablodan iaretlenir. Ayrca kullanc tanml periyotlar girilebilir. 6.5 6.5.1 Uygulanr. Tayc sistem davran katsays kontrol yaplr. Uygun olmayan katsay ile printout alnmasna msaade edilmez. Sneklilik dzeyi bakmndan karma tayc sistem kullanlmaz.

6.5.2.1 Sneklilik dzeyi yksek boluksuz betonarme perdeler ile sneklilik dzeyi yksek betonarme erevelerin birlikte tasarland sistemlerde R katsays kontrol edilir. R=7 kullanlabilmesi iin devrilme moment orannn %75'den daha fazla olup olmadna baklr. Fazla ise kullanc uyarlr. Printout almasna msaade edilmez. 6.5.2.2 1.0 aralnda da kontrol yaplarak kullanc uygun R katsaysn girmeye zorlanr. 6.5.3.1 Otomatik kontrol yaplmaz. Kullanc denetimindedir. 6.5.3.2 Otomatik kontrol yaplmaz. Kullanc denetimindedir. 6.5.4.1 Otomatik kontrol yaplmaz. Kullanc denetimindedir. 6.5.4.2 Programn hesap mantnn dndadr. Uygulanmaz. 6.5.4.3 Otomatik Uygulanr. 6.5.5.1 Ana tayclar prefabrike ve elik olan binalar ideSTATK'in kapsam dndadr.

148

Programn 1997 Deprem Ynetmeliine Uyumluluu 6.6.1 Programda opsiyonel olarak a) Edeer deprem yk yntemi ile hesap. b) Mod birletirme yntemi ile hesap. c) Eski ynetmelik Edeer deprem yk yntemi ile hesap yntemlerinden biri kullanlabilir. 6.6.2 Edeer deprem yk ynteminin uygulanp uygulanmayaca kontrol otomatik olarak yaplr. Uygun olmayan Yntem kullanlmas durumunda printout alnmasna msaade edilmez.

6.7.1.1 Uygulanr. 6.7.1.2 Uygulanr. 6.7.2.1 Uygulanr. 6.7.2.2 Uygulanr. 6.7.2.3 Uygulanr. 6.7.2.4 Uygulanr. 6.7.3.1 Uygulanr. 6.7.3.2 Kolon dm noktalarnn deplasmanlarn katn deplasmanlarndan ayrmak iin ideSTATK'te st serbest kolon tanm getirilmitir. Kullanc gereken kolonlar bu ekilde tanmlamak zorundadr. Katta ka tane bamsz rijit diyafram varsa yap bu say kadar ayr ayr hesaplanmaldr. Her hesapta ilgili rijit diyafram iinde olmayan kolonlar st serbest tanmlanmaldr. Ancak yap bir defa da tm kolonlar itibariyle ve tek bir rijit diyafram olarak alp dey ykler asndan emniyetli tarafta kalnmas salanmaldr. 6.7.3.3 Program bu koulun ortaya kmasn engeller. A1 dzensizlii olan yaplarda 1.2<nbi<=2.0 durumunda edeer hesaba msaade etmez. 6.7.4.1 Edeer hesap yaplsa bile program bina birinci doal periyodunu dinamik hesap yaparak bulur. 6.7.4.2 T1a Ayrca hesaplanr. 6.7.4.3 Kesin hesap yapldndan burada verilen denklem kullanlmaz. 6.7.4.4 T1a>1.0 olmas durumunda Dinamik hesap sonucu bulunan T1, T1a'nn 1.30 katyla snrlandrlr. 6.8 Her katta Kaydrlm ktle merkezlerinin her birinde birbirine dik dorultuda iki yatay serbestlik derecesi ile dey eksen etrafnda dnme serbestlik derecesi gz nne alnr. Bu ama iin nce Yap 3 boyutlu Stifness matrisi Son deplasmanlar, Yukarda tanmlanan serbestlik dereceleri olacak ekilde dzenlenir. Titreim yapmayan serbestlik derecelerine karlk gelen satr ve stunlar elimine edilerek yalnz titreim yapan dorultular kapsayan indirgenmi Stifness matrisi bulunur. Matris (3*kat adedi) *(3*kat adedi) boyutundadr. Matematik yntemle zel deerler ve zel vektrler ve periyotlar hesaplanr. Her mod iin o moddaki deplasmanlarn katlm miktarn karakterize eden katk arpanlar (katlm oran) hesaplanr. Bylece her modun etkin ktlesi bulunur. vme spektrumu erisi ve her modun periyotu ve deprem yk azaltma katsaysndan yola klarak Spa(Tr) hesaplanr. Her mod iin binaya etkiyen toplam tasarm yk deprem yk bulunur. Her mod, her kat ve her serbestlik derecesi iin F kuvvetleri hesaplanr. Uygulanr.

6.8.1

6.8.2.1 Uygulanr. 6.8.2.2 Kolon dm noktalarnn deplasmanlarn katn deplasmanlarndan ayrmak iin ideSTATK'te st serbest kolon tanm getirilmitir. Kullanc gereken kolonlar bu ekilde tanmlamak zorundadr. Katta ka tane bamsz rijit diyafram varsa yap bu say kadar ayr ayr hesaplanmaldr. Her hesapta ilgili rijit diyafram iinde olmayan 149

Programn 1997 Deprem Ynetmeliine Uyumluluu kolonlar st serbest tanmlanmaldr. Ancak yap bir defa da tm kolonlar itibariyle ve tek bir rijit diyafram olarak alp dey ykler asndan emniyetli tarafta kalnmas salanmaldr. 6.8.3.1 Titreim modu yeterlilik kontrol otomatik yaplr. Yetersiz mod says tespit edilirse printout alnmasna msaade edilmez. 6.8.3.2 Uygulanr. Printoutlarda listelenir. 6.8.4.1 Hi bir durumda karelerin karekk yntemi kullanlmaz. 6.8.4.2 Her durumda maksimum mod katklarnn birletirilmesi iin Tam Karesel Birletirme (CQC Complete Quadratic Combination ) Kural uygulanr. apraz Korelasyon Katsaylar Hesabnda modal snm oran %5 alnr. 6.8.5 6.8.6 6.9 Uygulanr. Detaylaryla printoutlarda gsterilir. Uygulanr. Detaylaryla printoutlarda gsterilir. Uygulanmaz.

6.10.1.1Uygulanr. 6.10.1.2Uygulanr. Detaylaryla printoutlarda listelenir. Verilen koullara uygun olmayan projede printout alnmasna msaade edilmez. Ancak yapsal olmayan (cephe elemanlar) gevrek elemanlarn kullanlabilirlik kontrol yaplmaz. 6.10.2.1Uygulanr. 6.10.2.2Uygulanr detaylaryla printoutlarda listelenir. Verilen koullara uygun olmayan projede printout alnmasna msaade edilmez. 6.13.1 Uygulanr. 6.13.2 Uygulanr. 6.13.3 Uygulanr. 6.13.4 Uygulanr. 7.1.1 Uygulanr. 7.2.1.1 Kullanc sneklik dzeyine karar verir. Program sneklik dzeyi normal sistemler iin tm koullar uygular. 7.2.1.2 Kullanc sneklik dzeyine karar verir. Program sneklik dzeyi normal sistemler iin tm koullar uygular. 7.2.2 7.2.3 7.2.4 Uygulanr. Otomatik Uygulanr. Kesit hesaplarnda Tama gc yntemi uygulanr.

7.2.5.1 Uygulanr. 7.2.5.3 Otomatik kontrol yapmaz. 7.2.5.4 Otomatik kontrol yapmaz. 7.2.6 7.2.8 Otomatik uygulanr. Otomatik uygulanr.

7.3.1.1 Otomatik kontrol yapmaz 7.3.1.2 Uygulanr. Otomatik kontrol edilir. Salamayan kolon varsa printout alnmasna msaade etmez. 7.3.2.1 Uygulanr. Otomatik kontrol edilir. Uygun olmayan kolon saptanrsa printout alnmasna msaade edilmez. 7.3.2.2 Uygulanr. Otomatik kontrol edilir. Uygun olmayan kolon saptanrsa printout alnmasna msaade edilmez.

150

Programn 1997 Deprem Ynetmeliine Uyumluluu 7.3.3.3 Uygulanr. Kolon dey alm detaylarnda ayrntlaryla izilir. 7.3.4 7.3.5 Otomatik uygulanr. Tm kontroller yaplr. Kolon dey almlarnda detaylaryla izilir. Printoutlarda detaylaryla listelenir. Otomatik uygulanr.

7.3.6.1 Otomatik uygulanr. 7.3.6.2 Otomatik uygulanr. 7.3.6.3 Program asndan Denklem 7.4'n mutlaka salanmas gerekir. Salanmad takdirde printout alnmasna msaade edilmez. Kullanc yap rijitliini arttrarak hesab tekrar eder. 7.3.7 7.3.8 7.4.1 Otomatik uygulanr. Printoutlarda detayl listelenir. Olumsuz durumda printout alnmas engellenir. Uygulanr. Kullancnn kolonu ksa kolon olarak iaretlenmesi gerekir. Kullanc inisiyatifindedir.

7.4.2.1 Otomatik uygulanr. 7.4.2.2 Otomatik uygulanr. 7.4.2.3 Otomatik uygulanr. 7.4.2.4 Otomatik uygulanr. 7.4.2.5 Otomatik uygulanr. 7.4.3 7.4.4 7.4.5 7.5 Otomatik uygulanr. Otomatik uygulanr. Otomatik uygulanr. Printoutlarda detayl listelenir. Olumsuz durumda printout alnmas engellenir. Otomatik uygulanr. Ancak 7.12 ve 7.13 denklemlerindeki 0.60 ve 0.30 katsaylarnn deiebilecei dikkate alnarak printout alnmas engellenmez fakat bariz grnecek ekilde SALANMIYOR yazlr. Otomatik uygulanr.

7.6

7.6.8.2 Otomatik yaplmaz. 7.6.8.3 Yeniden dalm yaplmaz. 7.6.8.4 Otomatik yaplr. Ancak Kiri almlarnda da apraz donat izilmez. Ancak kullanc kirie hesaplanan enine donatya koymayp apraz donat atabilir. Olutuu zaman kullanc uyarlr. 7.7 7.8 7.9 7.10 Uygulanr. Uygulanr. Uygulanr. Uygulanr.

7.13.1 Otomatik yazlr. 7.13.1.2 Otomatik yazlr. 7.13.1.3 Kanca kvrm detaylar detay ktphanesinden alnr. 7.13.2.1 Otomatik izilir. 7.13.2.2 Otomatik izilir. 7.13.2.3 Otomatik izilir. 7.13.2.4 Otomatik izilir. 7.13.3 Otomatik izilir. 151

BLM 23 IKTILARDA KULLANILAN SMGELER ve AIKLAMALARI


Bu blmde; raporda kullanlan tm simgeler, rapor balklarna gre sralanarak aklanmtr. Hesaplarda kullanlan kapal formller belirtilmi, hangi deerin nasl bulunduu anlatlmtr.

1. Yap Uzay ereve Eleman Bilgileri


a) Simgeler i: :Kiri elemanlarnn sol u dm noktasnn numaras. Kolon elemannn alt u dm noktasnn numaras j :Kiri elemanlarnn sa u dm noktasnn numaras Kolon elemannn st u dm noktasnn numaras L :Elemann boyu. [m] Kirilerde temiz boy Kolonlarda dm noktasndan dm noktasna olan boy IBurul IMajor IMinor A Cos :Elemann burulma ataleti [m ] :Elemann majr atalet momenti [m ] :Elemann Minr atalet momenti [m ] :Elemann alan [m ] :Elemann plandaki asnn cosins Kirilerde i-j vektrnn yatayla yapt ann cosins Kolonlarda majr atalet dzlemine dik vektrn yatayla yapt ann cosins. Uzun kenar x eksenine paralel bir dikdrtgen kolonun as 90 derecedir. Sin Ex1(Xo) :Elemann plandaki asnn sins :Kolonlarda kolonun arlk merkezi x apsisi [m] Kirilerde, kiriin sol ucundaki teorik dm noktas ile kiriin sol ucu arasndaki eksantrisitenin x eksenine paralel mesafesi Ey1(Yo) :Kolonlarda kolonun arlk merkezi y ordinat [m] Kirilerde, kiriin sol ucundaki teorik dm noktas ile kiriin sol ucu arasndaki eksantrisitenin y eksenine paralel mesafesi Ex2 Ey2 :Kiriin sa ucundaki teorik dm noktas eksantrisitenin x eksenine paralel mesafesi [m] :Kiriin sa ucundaki teorik dm noktas eksantrisitenin y eksenine paralel mesafesi [m] ile kiriin sa ucu arasndaki ile kiriin sa ucu arasndaki
2 4 4 4

2. Kat Edeer Yatay Kuvvetleri ve Genel Bilgileri


a) Simgeler

152

ktlarda Kullanlan Simgeler ve Aklamalar gi qi HYKK wi Hi :Binann i. katndaki toplam sabit yk [t] :Binann i. katndaki toplam hareketli yk [t] :Hareketli yk katlm katsaysz :Binann i. katnn hareketli yk katlm katsays kullanlarak hesaplanan arl [t] :Binann i. katnn temel stnden itibaren llen ykseklii (Bodrum katlarnda rijit evre perdelerinin bulunduu binalarda iinci katn zemin kat demesi stnden itibaren llen ykseklii ) Bu durumda, rijit evre perdelerin bulunduu katlarda hi bir deer yazlmaz. [m] :Edeer deprem yk ynteminde i. kata etkiyen edeer deprem yk (x yn) [t] :Edeer deprem yk ynteminde i. kata etkiyen edeer deprem yk (y yn) [t] :Gerek ktle merkezi koordinatlar[m]

Fi(x) Fi(y) Xa,Ya

b)Aklamalar Fi(x) , Fi(y) nin bulunmas: X ve Y yn iin; 1. Doal Titreim Periyodu Tr hesaplanr. Zemin cinsine gre belirlenen spektrum erisinde T yerine, Tr konularak (Denklem 6.2a,b,c) S(Tr) hesaplanr. S(T) = 1+1.5T/ TA S(T) = 2.5 S(T) = 2.5( TB /T)
0.8

( 0

T TA )
B

Denklem 6.2a Denklem 6.2b Denklem 6.2c

(T A < T T ) ( T>T )

2. (Denklem 6.3a,b) de T yerine Tr konularak Ra(Tr) hesaplanr. Tr>T A ise Ra(Tr)=R dir. Ra(T) = 1.5 + (R - 1.5)T/ T A Ra(T) = R ( 0

T TA )

Denklem 6.3a Denklem 6.3b

( Tr > T A )

3. A(T)= Ao I S(T) (Denklem 6.1) denklemiyle ile A(Tr) hesaplanr. 4. Vt = W. A(T1) / Ra(T1) (Denklem 6.4) ile Vt hesaplanr. Bu formlde bulunan A(T1) ve Ra(T1), srasyla A(Tr) ve Ra(Tr) dir. Vt deeri 0.10 Ao I W deerinden byk veya eit olmaldr. 5. Hn>25 ise Fn = 0.07 T1 Vt (denklem 6.8) kullanlarak Fn =0 dr. Fn 0.2Vt den kk ya da eit olmaldr. 6. (Denklem 6.9) kullanlarak her kat iin Fi hesaplanr. Fi = (Vt - FN ) N

Fn hesaplanr. Hn 25 ise

wiHi

( wjHj)
j=1

7. Rijit evre perdelerinin bulunduu katlarda Fi Madde 6.7.2.4 belirtilen esaslara gre 153

ktlarda Kullanlan Simgeler ve Aklamalar hesaplanr. Fi=Fbk=Ao I Wbk /1.5. Bu formldeki Wbk, ilgili katn Wi sidir. Burada kullanlan simgeler iin ayrca dinamik hesap yaplmsa dinamik hesap bal altnda, yar dinamik hesap yapldysa yar dinamik hesap bal altnda rapor edilir.

3. Dinamik Hesap
a) Simgeler W T1a Hn :Binann hareketli yk katlm katsays kullanlarak bulunan toplam arl [t] :Binann amprik bant ile hesaplanan birinci doal titreim periyodu [s] :Binann temel stnden itibaren llen toplam ykseklii (Bodrum katlarnda rijit evre perdelerinin bulunduu binalarda zemin kat demesi stnden itibaren llen toplam ykseklik) [m] :Binann N'inci katna (tepesine) etkiyen ek edeer deprem yk ( x yn) [t] :Binann N'inci katna (tepesine) etkiyen ek edeer deprem yk ( y yn) [t] :Edeer deprem yk ynteminde x dorultusunda binaya etkiyen toplam edeer deprem yk (taban kesme kuvveti) [t] :Edeer deprem yk ynteminde y dorultusunda binaya etkiyen toplam edeer deprem yk (taban kesme kuvveti) [t] :Mod birletirme ynteminde x dorultusunda modlara ait katklarn birletirilmesi ile bulunan bina toplam deprem yk (taban kesme kuvveti) [t] :Mod birletirme ynteminde y dorultusunda modlara ait katklarn birletirilmesi ile bulunan bina toplam deprem yk (taban kesme kuvveti) [t] :Mod birletirme yntemi ile hesaplanan byklklerin alt snrlarnn belirlenmesi iin kullanlan katsay :Etkin yer ivmesi katsays :Bina nem katsays :Binann r'inci titreim periyodu [s] :Tr iin hesaplanan spektrum katsays

Fnx Fny
Vt(x) Vt(y) VtB(x) VtB(y)

Ao I Tr S(Tr)

b)Aklamalar X ve Y yn iin, 1. Her modda, serbest titreim periyodu (w), doal titreim periyodu (Tr), (Denklem 6.2) kullanlarak spektrum katsays S(Tr), (Denklem 6.1) kullanlarak spektral ivme katsays A(Tr), (Denklem 6.3) kullanlarak deprem yk azaltma katsays Ra(Tr), (Denklem 6.15) kullanlarak ivme spekturum ordinat Spa(Tr), etkin modal ktle Mr, C katsays ve katk arpan hesaplanr, srasyla listelenir. Spa(Tr) = A(Tr) g / Ra(Tr) Denklem 6.15

2. Hesaba katlacak titreim modu says kontrol edilir. (Madde 6.8.3.1) (Bu madde edeer deprem ykne gre hesap yaplrsa uygulanmaz) Bina toplam ktlesi= W/g (g yerekimi ivmesi=9.81 m/ s ) Bina toplam ktlesinin %90n hesaplanr.
2

154

ktlarda Kullanlan Simgeler ve Aklamalar Bina toplam ktlesinin %5i hesaplanr. 3. Toplam etkin modal ktle bulunur ve bina toplam ktlesi ile karlatrlr. Toplam etkin modal ktle, bina toplam ktlesinden bykse mod says yeterlidir. 4. Srasyla karakteristik mod vektrleri, normalletirilmi yap serbest titreim modlar yap kat maksimum ivmeleri, yap kat modal ktleleri, yap kat elastik deprem ykleri, yap kat tasarm deprem ykleri hesaplanr. 5. Kat maksimum ykleri, edeer ve dinamik ykler olmak zere listelenir. Rijit bodrum evre perdelerinin bulunduu katta bu deerler sfrdr. Bu yklerin toplamlar Madde 6.8.5e gre karlatrlr. Vt(x)< VtB(x) ve Vt(y)< VtB(y) ise dinamik analizle bulunan btn i kuvvetler; x yn iin, Vt ( x) / VtB( x) ; y yn iin Vt ( y) / VtB( y) katsaylaryla otomatik olarak arplrlar. (Bu madde edeer deprem ykne gre hesap yaplrsa uygulanmaz. Sadece edeer deprem yk yntemine gre bulunan kat maksimum ykleri listelenir.)

4. Katlara Etkiyen Yatay Ykler


a) Simgeler ex ey Fx Fy Mb :Katn gerek ktle merkezi ile kaydrlm ktle merkezi arasndaki mesafe. ex= 0.05 Bx [m] :Katn gerek ktle merkezi ile kaydrlm ktle merkezi arasndaki mesafe. ey= 0.05 By [m] :Kullanlan ynteme gre hesaplanan, X yn kat deprem kuvveti [t] :Kullanlan ynteme gre hesaplanan, Y yn kat deprem kuvveti [t] :Kata etkiyen burulma momenti [tm]

5. Dm Noktas Deplasmanlar
a) Simgeler Dn X,Y,Z G1 G2 G3 G4 G5 G6 U(x) U(y) U(z) R(x) :Dm noktas numaras :Dm noktas koordinatlar [m] :Dm noktasnn global x ekseni dorultusundaki numaras :Dm noktasnn global y ekseni dorultusundaki numaras deplasman bileeni kod deplasman bileeni kod

:Dm noktasnn global z ekseni dorultusundaki deplasman bileeni kod numaras :Dm noktasnn global x ekseni etrafndaki deplasman bileeni kod numaras :Dm noktasnn global y ekseni etrafndaki deplasman bileeni kod numaras :Dm noktasnn global z ekseni etrafndaki deplasman bileeni kod numaras :Dm noktasnn global x ekseni dorultusundaki deplasman [mm] :Dm noktasnn global y ekseni dorultusundaki deplasman [mm] :Dm noktasnn global z ekseni dorultusundaki deplasman [mm] :Dm noktasnn global x ekseni etrafndaki deplasman [radyan] 155

ktlarda Kullanlan Simgeler ve Aklamalar R(y) R(z) :Dm noktasnn global y ekseni etrafndaki deplasman [radyan] :Dm noktasnn global z ekseni etrafndaki deplasman [radyan]

6. Kat Deplasmanlar
a) Simgeler

x y

:Katn master dm noktasnn ( ktle merkezinin ) x deplasman [mm] :Katn master dm noktasnn ( ktle merkezinin ) y deplasman [mm] :Katn master dm noktasnn ( ktle merkezinin ) dnmesi [radyan]

7. Elemanlarn U Kuvvetleri
a) Simgeler i) Kolonlar ve paneller majr dzlem :Kolonun majr (byk) atalet momentinin hesapland dzlem. Uzun kenar x eksenine paralel bir dikdrtgen kolonun majr dzlemi , x eksenine paraleldir. 1 indisler alt ucu simgelemektedir. 2 indisler st ucu simgelemektedir. tx1 ty1 tz1 mx1 my1 mz1 ii) Kiriler 1 indisler sol ucu simgelemektedir. 2 indisler sa ucu simgelemektedir. tz1 my1 mz1 :Kesme kuvveti :Eilme momenti :Burulma momenti :Kolonun uzun kenar dorultusundaki kesme kuvveti majr dzlemdeki kesme kuvveti [t] :Kolonun ksa kenar dorultusundaki kesme kuvveti majr dzleme dik dzlemdeki kesme kuvveti [t] :Kolonun eksenel kuvveti [t] :Kolonun ksa kenar dorultusundaki moment majr dzleme dik dzlemdeki moment [tm] :Kolonun uzun kenar dorultusundaki moment majr dzlemdeki moment [tm] :Kolonun burulma momenti [tm]

b) Aklamalar Kolonlarda, 0.70< i <1 aralnda (Mra + Mr) 1.2 (Mri + Mrj) denkleminin hem alttaki, hem de stteki dm noktalarnn saland kolonlara etkiyen eilme momentleri ve kesme kuvvetleri 1/ i orannda arplarak otomatik olarak attrlr. Sonular ikinci satr olarak(yanna 1/ i yazar) listelenir

156

ktlarda Kullanlan Simgeler ve Aklamalar

8. Greli Kat telemelerinin Snrlandrlmas


a) Simgeler Kat hi :i. Kat :i. Kat ykseklii [m] :i. Katta hesaplanan maksimum greli kat telemesi [mm] :i. katn Sol-st kesinde hesaplanan yatay yerdeitirme [mm] :i. katn Sol-Alt kesinde hesaplanan yatay yerdeitirme [mm] :i. katn Sa-Alt kesinde hesaplanan yatay yerdeitirme [mm] :i. katn Sa-st kesinde hesaplanan yatay yerdeitirme [mm]

imax (i)SLU (i)SLA (i)SA (i)SU

(i-1)SLU :(i-1). katn Sol-st kesinde hesaplanan yatay yerdeitirme [mm] (i-1)SLA :(i-1). katn Sol-Alt kesinde hesaplanan yatay yerdeitirme [mm] (i-1)SA :(i-1). katn Sa-Alt kesinde hesaplanan yatay yerdeitirme [mm] (i-1)SU :(i-1). katn Sa-st kesinde hesaplanan yatay yerdeitirme [mm] iSLU iSLA iSA iSU
:i. katn Sol-st kesinde hesaplanan greli teleme [mm] :i. katn Sol-Alt kesinde hesaplanan greli teleme [mm] :i. katn Sa-st kesinde hesaplanan greli teleme [mm] :i. katn Sa-Alt kesinde hesaplanan greli teleme [mm]

b) Aklamalar Her bir deprem yklemesi ve kat iin;

iSLU :d(i)SLU - d(i-1)SLU iSLA :d(i)SLA - d(i-1)SLA iSA :d(i)SA - d(i-1)SA iSU :d(i)SU - d(i-1)SU imax= iSLU , iSLA , iSA , iSU'dan en bydr. imax/hi 0.0035 veya imax/hi 0.02/R olmaldr. Madde 6.10.1.2

9. kinci Mertebe Etkileri


a) Simgeler ( i)ort Vi hi :i. Katta kolon ve perdelerde hesaplanan greli kat telemelerinin kat iindeki ortalama deeri. [mm] :i. katn ilgili dorultudaki kat kesme kuvveti [t] :i. katn ykseklii [m] :i. kattan itibaren en st kata kadar olan katlarn hareketli yk katlm katsays 157

Wj

ktlarda Kullanlan Simgeler ve Aklamalar kullanlarak hesaplanm arlklarnn toplamlar [t]

:i. katn ikinci mertebe gsterge deeri [radyan]

b) Aklamalar Her bir deprem yklemesi ve kat iin; ( i)ort =( iSLU+ iSLA + iSA + iSU ) /4 ilemiyle bulunur. kullanlarak i hesaplanr. i 0.12 olmaldr. (Denklem 6.21)

(i)ort wj
j=i

Vihi

10. A1 Burulma Dzensizlii


a) Simgeler ( i)max1 ( i)min1 ( i)ort1 :i. katta 1. Deprem yklemesinden hesaplanan maksimum greli kat telemesi [mm] :i. katta 1. Deprem yklemesinden hesaplanan minimum [mm] greli kat telemesi

:i. katta 1. Deprem yklemesinden hesaplanan ortalama greli kat telemesi [mm] :i. katta 1. Deprem yklemesinden hesaplanan burulma dzensizlii katsays [mm] :i. katta 2. Deprem yklemesinden hesaplanan maksimum greli kat telemesi [mm] :i. katta 2. Deprem yklemesinden hesaplanan minimum greli kat telemesi [mm] :i. katta 2. Deprem yklemesinden hesaplanan ortalama greli kat telemesi [mm] :i. katta 2. Deprem yklemesinden hesaplanan burulma dzensizlii katsays [mm] :i. katta 3. Deprem yklemesinden hesaplanan maksimum greli kat telemesi [mm] :i. katta 3. Deprem yklemesinden hesaplanan minimum greli kat telemesi [mm] :i. katta 3. Deprem yklemesinden hesaplanan ortalama greli kat telemesi [mm] :i. katta 3. Deprem yklemesinden hesaplanan burulma dzensizlii katsays [mm] :i. katta 4. Deprem yklemesinden hesaplanan maksimum greli kat telemesi [mm] :i. katta 4. Deprem yklemesinden hesaplanan minimum greli kat telemesi [mm] :i. katta 4. Deprem yklemesinden hesaplanan ortalama greli kat telemesi [mm] :i. katta 4. Deprem yklemesinden hesaplanan burulma dzensizlii katsays [mm]

bi1
( i)max2 ( i)min2 ( i)ort

bi2
( i)max3 ( i)min3 ( i)ort3

bi3
( i)max4 ( i)min4 ( i)ort4

bi4

158

ktlarda Kullanlan Simgeler ve Aklamalar b) Aklamalar Greli kat telemelerinde balnda her bir deprem iin rapor edilen imax deerleri, bu balkta srasyla ( i)max1, ( i)max2, ( i)max3, ( i)max4 olarak listelenir. ( i)min1, ( i)min2, ( i)min3, ( i)min4 her kat ve ykleme iin, greli kat telemeleri balnda rapor edilen iSLU , iSLA , iSA , iSU deerlerinin en kdr. ( i)ort1=[( i)max1/( i)min1] / 2 ; ( i)ort2=( i)max2/( i)min2; ( i)ort3=( i)max3/( i)max3 ; ( i)ort4=( i)max4/( i)max4 formlleriyle ortalama greli kat telemeleri hesaplanr. nbi1 =( i)max1/( i)ort1 ; nbi2 =( i)max2/( i)ort2 nbi3 =( i)max3/( i)ort3 ; nbi4 =( i)max4/( i)ort4 formlleriyle nbiler hesaplanr. nbilerin bir tanesi 1.2 deerinden bykse A1 burulma dzensizlii vardr.

11.A2-A3 Dzensizlii Kontrol


e cos Sin :Moment kolunun uzunluu [m]

:Kolon majr atalet dzlemine dik vektrn yatayla yapt ann cosins. :Kolon majr atalet dzlemine dik vektrn yatayla yapt ann sins. (Not: Uzun kenar x eksenine paralel bir dikdrtgen kolonun as 90 derecedir.)

txu tyu txa

:iinci kattaki kolonun st ucuna x ekseni dorultusunda etkiyen kesme kuvveti [t] :iinci kattaki kolonun st ucuna y ekseni dorultusunda etkiyen kesme kuvveti [t] :i+1inci kattaki kolonun alt ucuna x ekseni dorultusunda etkiyen kesme kuvveti [t]

tya Vux Vuy Vax Vay Vu Va V M

:i+1inci kattaki kolonun alt ucuna y ekseni dorultusunda etkiyen kesme kuvveti [t] :txu * sin :tyu * cos :txa * sin :tya * cos :Vux + Vuy :Vax + Vay :Va - Vu :V * e

12. A4 Tayc Sistem Eleman Eksenlerinin Paralel Olmamas


a) Simgeler

159

ktlarda Kullanlan Simgeler ve Aklamalar tx1 ty1 tz1 mx1 my1 mb1 tx2 ty2 tz2 mx2 my2 mb2 : Alt uta majr aks dorultusunda kesme kuvveti [t] : Alt uta minr aks dorultusunda kesme kuvveti [t] : Alt uta normal kuvvet [t] : Alt uta majr aks etrafnda eilme momenti [tm] : Alt uta minr aks etrafnda eilme momenti [tm] : Alt uta kolon dey ekseni etrafnda burulma momenti [tm] : st uta majr aks dorultusunda kesme kuvveti [t] : st uta minr aks dorultusunda kesme kuvveti [t] : st uta normal kuvvet [t] : st uta majr aks etrafnda eilme momenti [tm] : st uta minr aks etrafnda eilme momenti [tm] : st uta kolon dey ekseni etrafnda burulma momenti [tm]

b) Aklamalar Sistemde A4 dzensizlii varsa, tespit edilmitir mesaj yazlr ve Madde 6.7.5 uygulanr. Bu maddenin uyguland durumda elemanlarn asal eksen dorultusundaki i kuvvet byklkleri Madde 6.7.5'deki belirtildii zere hesaplanr ve her bir deprem dorultusu iin bulunan deerler bu balk altnda listelenir. Burada listelenen i kuvvet byklkleri, elemanlarn tasarmnda kullanlan byklklerdir.

13. B1 Komu Katlar Aras Dayanm Dzensizlii


a) Simgeler

Aw(i+1) :(i+1). Katta kolon enkesiti etkin gvde alanlar Aw'larn toplam [m2] Ag(i+1) Ak(i+1) Ae(i+1) Aw(i) Ag(i) Ak(i) Ae(i) ci
:(i+1). Katta gznne alnan deprem dorultusuna paralel olarak perde olarak 2 alan tayc sistem elemanlarnn enkesit alanlarnn toplam [m ] :(i+1). Katta gznne alnan deprem dorultusuna paralel kagir dolgu duvar 2 alanlarnn ( kap ve pencere boluklar dlm) toplam [m ] :(i+1). Katta gznne alnan deprem dorultusunda etkili kesme alan. [m ] :i. Katta kolon enkesiti etkin gvde alanlar Aw'larn toplam [m ] :i. Katta gznne alnan deprem dorultusuna paralel olarak perde olarak alan 2 tayc sistem elemanlarnn enkesit alanlarnn toplam [m ] :i. Katta gznne alnan deprem dorultusuna paralel kagir dolgu duvar 2 alanlarnn ( kap ve pencere boluklar dlm) toplam [m ] :i. Katta gznne alnan deprem dorultusunda etkili kesme alan. [m ] :i. Katn Dayanm Dzensizlii Katsays
2 2 2

b) Aklamalar Her bir katta;

Ae = Aw +

Ag + 0.15 Ak hesaplanr. Katlarn birinde;


160

ktlarda Kullanlan Simgeler ve Aklamalar

ci=( Ae)i /( Ae)i+1 < 0.80 ise B1 komu katlar aras dayanm dzensizlii vardr.
0.60 ci < 0.80 ise tayc sistem davran katsays R, 1.25( ci)min deeri ile arplarak deprem hesab otomatik olarak tekrarlanr. ( ci)min rapor edilen btn ci lerin en kdr. ci < 060 olmas durumunda rapor alnmasna izin verilmez. 1.25( ci)min deeri, R Katsaysnn Seim Nedeni balnda rapor edilir. R katsays da 1.25( ci)min arplm olarak R Katsaysnn Seim Nedeni balnda yazlmaktadr.

14. B2 Komu Katlar Aras Rijitlik Dzensizlii


a) Simgeler ( i)ort1 : i. katta 1. Deprem yklemesinden hesaplanan ortalama greli kat telemesi [mm]

( i+1)ort1 :(i+1). katta 1. Deprem yklemesinden hesaplanan ortalama greli kat telemesi [mm]

ki
( i)ort2

:i. katta 1. Deprem yklemesinden hesaplanan Rijitlik dzensizlii katsays [mm] :i. katta 2. Deprem yklemesinden hesaplanan ortalama greli kat telemesi [mm]

( i+1)ort2 :(i+1). katta 2. Deprem yklemesinden hesaplanan ortalama greli kat telemesi [mm]

ki2
( i)ort3

:i. katta 2. Deprem yklemesinden hesaplanan rijitlik dzensizlii katsays [mm] :i. katta 3. Deprem yklemesinden hesaplanan ortalama [mm] greli kat telemesi

( i+1)ort3 :(i+1). katta 3. Deprem yklemesinden hesaplanan ortalama greli kat telemesi [mm]

ki3
( i)ort4

:i. katta 3. Deprem yklemesinden hesaplanan rijitlik dzensizlii katsays [mm] :i. katta 4. Deprem yklemesinden hesaplanan ortalama [mm] greli kat telemesi

( i+1)ort4 :(i+1). katta 4. Deprem yklemesinden hesaplanan ortalama greli kat telemesi [mm]

ki4

:i. katta 4. Deprem yklemesinden hesaplanan Rijitlik dzensizlii katsays [mm]

b) Aklamalar kinci mertebe etkileri balnda 4 adet deprem yklemesine gre listelenen ( i)ort lar bu dzensizliin kontrolnde kullanlr. ( i)ort ilgili kat, ( i+1)ort bir st kat olmak zere, her kat iin;

ki1 = ( i)ort1/( i+1)ort1 (1.deprem yklemesi iin) ki2 = ( i)ort2/( i+1)ort2 (2.deprem yklemesi iin) ki3 = ( i)ort3/( i+1)ort3 (3.deprem yklemesi iin) ki4 = ( i)ort4/( i+1)ort4 (4.deprem yklemesi iin) hesaplanr ve listelenir. ki lerden biri 1.50 den bykse B2 komu katlar aras rijitlik dzensizlii vardr.
161

ktlarda Kullanlan Simgeler ve Aklamalar

15. B3 Tayc Sistemin Dey Elemanlarnn Sreksizlii


Sadece kolonun iki ucu mesnetli kirie oturduu durum kontrol edilir. Yoksa, Tayc Sistemin Dey Elemanlarnda Sreksizlik Bulunmamaktadr. mesaj rapor edilir. Varsa, Elemanlarn plandaki adlar ve katlar yazlr. lgili dm noktasna bal tm kiri ve kolonlarn btn kesitlerinde tm yklemeler iin elde edilen tm i kuvvetler %50 orannda otomatik attrlr.

16. R Katsaysnn Seim Nedeni


Her bir deprem yklemesi ve her kat iin devrilme momenti kontrol yaplr. a) Simgeler PMx PMy Mx My :lgili katta ve ilgili deprem yklemesinden dolay kattaki perdelerin yatay x istikametine transfer edilmi momentleri toplam [tm] :lgili katta ve ilgili deprem yklemesinden dolay kattaki perdelerin dey y istikametine transfer edilmi momentleri toplam [tm] :lgili katta ve ilgili deprem yklemesinden dolay kattaki perde ve kolonlarn yatay x istikametine transfer edilmi momentleri toplam [tm] :lgili katta ve ilgili deprem yklemesinden dolay kattaki perde ve kolonlarn dey y istikametine transfer edilmi momentleri toplam [tm] :PMx/Mx :PMy/My

Mx My

b) Aklamalar

hesaplar ve tekrar analiz yaptrr. ( M , Mx ve My'lerin en by olarak alnabilir). Kullanlan R katsays Seilen R katsays olarak bu balkta listelenir. Srasyla, deprem blgesi, bina nem katsays, bina toplam ykseklii, girilen R katsays, seilen R katsays, 1.25( ci)min deeri listelenir. R katsaysnn uygunluu rapor edilir.

Mx ya da My herhangi bir deprem yklemesinde 0.75den kk veya eitse R=7 kullanlabilir. 0.75den byk 1den kk ise, program rapor alrken kullancy uyarr ve kt almasna izin vermez. Bu durumda, kullanc, R=10 - 4 M formlnden R katsaysn

17. Hesap Ynteminin Seim Nedeni


Srasyla deprem blgesi, Bina toplam ykseklii, dzensizlik durumlar ve katsaylar (A1 iin bi, B2 iin ki) ve kullanlan hesap yntemi rapor edilir.

18. Vis/Vik Oranlar


a) Simgeler Vis1 :Binann i. katnda (Mra + Mr) 1.2 (Mri + Mrj) denkleminin (Denklem 7.3) hem alttaki hem de steki dm noktalarnda saland kolonlarda , 1. deprem yklemesinden hesaplanan kesme kuvvetlerinin toplam [t] :Binann i. katnda tm kolonlarda 1. deprem yklemesinden hesaplanan kesme kuvvetlerinin toplam [t] :i. katta 1. deprem yklemesinden hesaplanan Vis1/Vik1 oran :Binann i. katnda Denklem 7.3'n hem alttaki hem de steki dm noktalarnda 162

Vik1

i1
Vis2

ktlarda Kullanlan Simgeler ve Aklamalar saland kolonlarda , kuvvetlerinin toplam [t] Vik2 2. deprem yklemesinden hesaplanan kesme

:Binann i. katnda tm kolonlarda 2. deprem yklemesinden hesaplanan kesme kuvvetlerinin toplam [t] :i. katta 2. deprem yklemesinden hesaplanan Vis2/Vik2 oran :Binann i. katnda Denklem 7.3'n hem alttaki hem de steki dm noktalarnda saland kolonlarda , 3. deprem yklemesinden hesaplanan kesme kuvvetlerinin toplam [t] :Binann i. katnda tm kolonlarda 3. deprem yklemesinden hesaplanan kesme kuvvetlerinin toplam [t] :i. katta 3. deprem yklemesinden hesaplanan Vis3/Vik3 oran :Binann i. katnda Denklem 7.3'n hem alttaki hem de steki dm noktalarnda saland kolonlarda , 4. deprem yklemesinden hesaplanan kesme kuvvetlerinin toplam [t] :Binann i. katnda tm kolonlarda 4. deprem yklemesinden hesaplanan kesme kuvvetlerinin toplam [t] :i. katta 4. deprem yklemesinden hesaplanan Vis4/Vik4 oran

i2
Vis3

Vik3

i3
Vis4

Vik4

i4

b) Aklamalar Herhangi bir deprem yklemesinde ve herhangi bir katta, i < 0.70 olmasna izin verilmez. 0.70< i <1 aralnda (Mra + Mr) 1.2 (Mri + Mrj) denkleminin hem alttaki, hem de stteki dm noktalarnn saland kolonlara etkiyen eilme momentleri ve kesme kuvvetleri 1/ i orannda arplarak otomatik olarak attrlr. Sonular Eleman U Kuvvetleri" balnda ikinci satr olarak(yanna 1/ i yazar) listelenir. Mra, Mr, Mri, Mrj iin Deprem Ynetmelii Kolon Raporu'na baknz.

19. Demelerin Statik Betonarme Sonular ve Donatlar


a) Simgeler L G Q D MSol AsSol DntSol MAck AsAck DntAck MSa AsSa DntSa :Demenin ilgili dorultudaki temiz akl [m] :Demenin sabit yk [t] :Demenin hareketli yk [t] :Demenin ykseklii [m] :lgili dorultunun solunda hesaplanan moment [tm] :lgili dorultunun solunda (sol mesnet) olmas gerekli donat alan [cm ] :Sol mesnetteki ilave adet ve ap :lgili dorultunun aklnda hesaplanan moment [tm] :lgili dorultunun aklnda olmas gerekli donat alan [cm ] :Aklktaki donat adet ve ap :lgili dorultunun sanda hesaplanan moment [tm] :lgili dorultunun sanda (sa mesnet) olmas gerekli donat alan [cm ] :Sa mesnetteki ilave adet ve ap 163
2 2 2

ktlarda Kullanlan Simgeler ve Aklamalar

20. Kirilerin Yk Bilgileri ve Ankastrelik Tesirleri


a) Simgeler Mg1 Mq1 Vg1 Vq1 Mg2 Mq2 Vg2 Vq2 Edeer g Edeer q :Sol uta lgili sabit ykten hesaplanan ankastrelik momenti [tm] :Sol uta lgili hareketli ykten hesaplanan ankastrelik momenti [tm] :Sol uta lgili sabit ykten hesaplanan ankastrelik kesme kuvveti [t] :Sol uta lgili hareketli ykten hesaplanan ankastrelik kesme kuvveti [t] :Sa uta lgili sabit ykten hesaplanan ankastrelik momenti [tm] :Sa uta lgili hareketli ykten hesaplanan ankastrelik momenti [tm] :Sa uta lgili sabit ykten hesaplanan ankastrelik kesme kuvveti [t] :Sa uta lgili hareketli ykten hesaplanan ankastrelik kesme kuvveti [t] :lgili ykn edeer dzgn yayl yk karl (sabit) [t/m] :lgili ykn edeer dzgn yayl yk karl (hareketli) [t/m]

21. Kirilerin Betonarme Hesap Sonular


a) Simgeler st Alt Ve Vd Vcr Vc Asw/s Moment0 :Kiriin ilgili ucunda (mesnedinde) , Kiriin st tarafnda en fazla ekme donats karan ykleme kombinasyonu :Kiriin ilgili ucunda (mesnedinde) , Kiriin alt tarafnda en fazla ekme donats karan ykleme kombinasyonu :Enine donat hesabnda esas alnan kesme kuvveti [t] :Yk katsaylar ile arplm dey ykler ve depremin ortak etkisi altnda hesaplanan kesme kuvveti [t] :Eik atlamay oluturan kesme kuvveti [t] :Betonun kesme dayanmna katks [t] :1 metredeki kayma donats alan [m ] :Moment sfr noktasnn ilgili uca olan uzakl
2

22. Kirilerin Donatlar


a) Simgeler bw hk ln Mdst MdAlt :Kiriin gvde genilii [m] :Kiri ykseklii [m] :Temiz aklk [m] :Kiriin ilgili blgesinde st tarafta en fazla ekme donats karan dizayn momenti. [tm] :Kiriin ilgili blgesinde alt tarafta en fazla ekme donats karan dizayn momenti [tm]

164

ktlarda Kullanlan Simgeler ve Aklamalar Hes.Asst :Kiriin ilgili blgesinde st tarafta hesaplanan donat alan [cm ] Hes.AsAlt :Kiriin ilgili blgesinde alt tarafta hesaplanan donat alan [cm ]
2 2 2

Mev.Asst :Kiriin ilgili blgesinde st tarafta mevcut donat alan [cm ] Mev.AsAlt :Kiriin ilgili blgesinde alt tarafta mevcut donat alan [cm ]
2

23. Deprem Ynetmelii Kiri Tahkikleri


a) Simgeler bw hk ln fctd fyd fcd Sol :Kiriin gvde genilii [m] :Kiri ykseklii [m] :Temiz aklk :Kiriin betonunun tasarm ekme dayanm [kgf/cm ] :Kiriin boyuna donatsnn tasarm akma dayanm [kgf/cm ] :Kiriin betonunun tasarm basn dayanm [kgf/cm ]
2 2 2

:Kiriin sol mesnedinin st tarafndaki ekme donatsnn oran :Kiriin sa mesnedinin st tarafndaki ekme donatsnn oran :Kiri kesitinin kesme dayanm [t] :Kiriin sol ucunda hesaplanan kesme kuvveti [t] :Kiriin sa ucunda hesaplanan kesme kuvveti [t] :Kiriin sol ucunda ve kolon yznde dey yklerden meydana gelen basit kiri kesme kuvveti [t] :Kiriin sa ucunda ve kolon yznde dey yklerden meydana gelen basit kiri kesme kuvveti [t] :Kiriin sol ucunda stte ekme kartacak yn iin hesaplanan peklemeli tama gc momenti [tm] :Kiriin sol ucunda altta ekme kartacak yn iin hesaplanan peklemeli tama gc momenti [tm] :Kiriin sa ucunda stte ekme kartacak yn iin hesaplanan peklemeli tama gc momenti [tm] :Kiriin sa ucunda altta ekme kartacak yn iin hesaplanan peklemeli tama gc momenti [tm]

Sa Vr Vei Vej Vdyi Vdyj Mpist Mpialt Mpjst Mpjalt

b)Aklamalar 1.fctd/fyd < sol

ve fctd/fyd < sa olmaldr.

2.Vr=0.25 fcd bw d formlnden kiri kesitinin kesme dayanm hesaplanr. (d=hk-paspay) 3.0.22 bwd fcd deeri hesaplanr. 4.Depremin soldan, sadan etkimesi durumlar sonucunda, sol ve sa u iin en olumsuz kesme kuvveti hesab yaplr. (Vei ve Vej). Bunun iin; (Mpist+Mpjalt), (Mpialt+Mpjst) hesaplanr. Byk olan alnr. (Mpmax olsun). 165

ktlarda Kullanlan Simgeler ve Aklamalar Sol u iin; Vei=Vdyi + Mpmax/ln Sa u iin; Vej=Vdyj + Mpmax/ln (Madde 7.9) hesaplanr. 5.Vei ve Vej deerlerinden bir tanesi, Vr ya da 0.22 bw d. fcd deerlerinden bykse kesit yetersizdir.

24. Kolonlarn Betonarme Hesap Sonular


a) Simgeler NdMax NdMin Ac fck Acfck AshMaj :Kolonda en byk eksenel kuvveti veren kombinasyondan hesaplanan eksenel kuvvet [t] :Kolonda en kk eksenel kuvveti veren kombinasyondan hesaplanan eksenel kuvvet [t] :Kolonun brt enkesit alan [cm ] :Kolonunda kullanlan betonun karakteristik silindir basn dayanm [kgf/cm ] :Ac * fck :Kolon majr dzleminde s enine donat aralna kar gelen ykseklik boyunca kolon u blgesindeki tm etriye kollarnn ve irozlarn enkesit alan deerlerinin majr dzleme dik dorultudaki izdmlerinin toplam. Kolon uzun kenarna 2 paralel etriyelerin ve irozlarn toplam alanlarnn izdmleri [cm ] :Kolon minr dzleminde s enine donat aralna kar gelen ykseklik boyunca kolon u blgesindeki tm etriye kollarnn ve irozlarn enkesit alan deerlerinin minr dzleme dik dorultudaki izdmlerinin toplam Kolon ksa kenarna 2 paralel etriyelerin ve irozlarn toplam alanlarnn izdmleri [cm ] :Kolonda majr dzlemde enine donat hesabnda esas alnan kesme kuvveti [t] :Kolonda minr dzlemde enine donat hesabnda esas alnan kesme kuvveti [t] :Majr dzlemde Eik atlamay oluturan kesme kuvveti [t] :Minr dzlemde Eik atlamay oluturan kesme kuvveti [t] :Majr dzlemde betonun kesme dayanmna katks [t] :Minr dzlemde betonun kesme dayanmna katks [t] :1 metredeki kayma donats alan (majr dzlemde) [cm ] :1 metredeki kayma donats alan (minr dzlemde) [cm ]
2 2 2 2

AshMin

VeMaj VeMin VcrMaj VcrMin VcMaj VcMin Asw/sMaj Asw/sMin

b)Aklamalar 1. 0.50 Ac fck hesaplanr. Bu deer NdMax deerinden byk ya da eit olmaldr. 2. Nd > 0.20 Ac fck olmas durumunda, sarlma blgesindeki minimum toplam enine donat aadaki koullardan elverisiz olan salayacak ekilde hesaplanr. Ash Ash

0.30 s bk [(Ac / Ack ) 1](fck / fywk) 0.775 s bk (fck/fywk)

Denklem 7.1a Denklem 7.1b

3. Nd < 0.20 Ac Fck olmas durumunda, kolon sarlma blgesinde Denklem (7.1) ile verilen enine donatlarn en az 2/3 minimum etriye donat olarak kullanlr. 4. VcrMaj=0.65 fctd .bw .d hesaplanr. (bw:majr dzleminde kolon genilii, d: minr 166

ktlarda Kullanlan Simgeler ve Aklamalar dzleminde kolon genilii-paspay) 5. VcrMin=0.65.fctd. bw.d hesaplanr. (bw:minr dzleminde kolon genilii, d: majr dzleminde kolon genilii-paspay) 6. VcMaj=0.80 VcrMaj ile Vcmaj hesaplanr. Ve 0.50 Vd ve Nd 0.05Acfck ise Vcmaj=0 alnr. 7. VcMaj=0.80 VcrMin ile Vcmin hesaplanr. Ve 0.50 Vd ve Nd 0.05Acfck ise Vcmin=0 alnr. 8. Asw/sMaj ve Asw/sMin hesaplanr.

25. Kolonlarn Donatlar


a) Simgeler hx by Ykleme N,Mx,My MevAs Ke Kenar :Kolonun uzun kenar uzunluu [m] :Kolonun ksa kenar uzunluu [m] :Kolonda en fazla donaty karan kombinasyon :Kombinasyondan hesaplanan betonarme hesaba esas dizayn kuvvetleri [t], [tm] :Kolondaki mevcut donat alan [cm ] :Ke donats adet ve ap :Kenar donats adet ve ap
2

b)Aklamalar: Kolon betonarme hesaplar, akr-zer yntemine gre yaplmaktadr. (Referans: Eik Eilme Ve Eksenel Kuvvet Etkisindeki Dikdrtgen Betonarme Kesitlerde Tama Gc Formlleri Adnan akrolu-Erkan zer)

26. Deprem Ynetmelii Kolon Tahkikleri


a) Simgeler Yn Zk Maf alt-st st alt :Tahkikin yn majr veya minr :lgili kattaki kolon zayf kolon hesaplanmsa + iareti konulur gl kolon ise hibir iaret yoktur :lgili kattaki kolonun st ve alt ularnda Denklem 7.3'n salanp salanmad bilgisidir. Salanmayan ucun ad yazlr. :Her iki uta da salanmamtr. :st uta salanmamtr. :Alt uta salanmamtr.

bilgi yazmyorsa:Her iki uta da salanmtr. Mra Mrs Mrj+ :st kattaki kolonun alt ucunda hesaplanan tama gc momenti [tm] :lgili kattaki kolonun st ucunda hesaplanan tama gc momenti [tm] :Kiriin sa ucu j deki kolon veya perde yznde hesaplanan pozitif tama gc momenti [tm] 167

ktlarda Kullanlan Simgeler ve Aklamalar MrjMri+ MriMha(i+1) Mha(i) Mh(i) Mh(i-1) Mp Mpa M Ma Ve VMax :Kiriin sa ucu j deki kolon veya perde yznde hesaplanan negatif tama gc momenti [tm] :Kiriin sol ucu i deki kolon veya perde yznde hesaplanan pozitif tama gc momenti [tm] :Kiriin sol ucu i deki kolon veya perde yznde hesaplanan negatif tama gc momenti [tm] :(i+1). katta kolonun alt ucunda hesaplanan moment [tm] :i. katta kolonun alt ucunda hesaplanan moment [tm] :i. katta kolonun st ucunda hesaplanan moment [tm] :(i-1). katta kolonun st ucunda hesaplanan moment [tm] :i. katta kolonun st ucunda hesaplanan peklemeli kolon tama gc momenti [tm] :i. katta kolonun alt ucunda hesaplanan peklemeli kolon tama gc momenti [tm] :Kolonun serbest yksekliinin st ucunda, kolon kesme kuvvetinin hesabnda esas alnan moment [tm] :Kolonun serbest yksekliinin alt ucunda, kolon kesme kuvvetinin hesabnda esas alnan moment [tm] :Kolon enine donat hesabnda esas alnan kesme kuvveti [t] :Vr ve 0.22Awfcd nin kk olan [t]

b) Aklamalar Kolonlarn kirilerden daha gl olma koulu iin; 1. (+) ve (-) tama gc momentleri iin, (Mra + Mr ) salanmad kontrol edilir.

1.2 (Mri + Mrj) (Denklem 7.3) salanp

2. Denklem 7.3 uygulanmas iin, dm noktalarnda birleen kolonlarn her ikisinde de Nd 0.10. Ac. fck olmaldr. Bu artn kontrol otomatik olarak yaplmaktadr. (Nd ve Ac.fck, kolonlarn betonarme hesap sonular balnda listelenmektedir.) 3. Tek katl binalarda ve ok katl binalarda en st katndaki dm noktalarnda Denklem 7.3n salanp salanmadna baklmaz. 4. Denklem 7.3 salanmazsa, Maf bilgisine iaret konur. Kolonlarn kirilerden daha gl olmas koulunun baz kolonlarda salanamamas durumu: 1. i =Vis/ Vik 0.70 Denklem 7.4 ise denklem 7.3 n baz dm noktalarnda salanamam olmasna izin verilir. (Ayrntlar Vis/Vik oranlar balnda rapor edilirler.) 2. Denklem 7.4'n salanmas durumunda, 0.70< i < 1.00 aralnda Denklem'7.3 n hem alttaki, hem de stteki dm noktalarnda saland kolonlara etkiyen eilme momentleri ve kesme kuvvetleri 1/ i oran ile arplarak arttrlr. (Sonular Eleman U Kuvvetleri balnda 1/ i bilgisi verilerek ikinci satr olarak rapor edilir.) Kolonlarn Kesme Gvenlii 1. M hesab , kolon st ucunda Denklem 7.3'n salanmas durumunda,

168

ktlarda Kullanlan Simgeler ve Aklamalar

M=

Mh(i) Mp Mh(i) + Mha (i + 1)


= Mpi + Mpj ). Salanamamas durumunda M=Mp dr.

denklemiyle hesaplanr. ( Mp

2. Ma hesab , kolon alt ucunda Denklem 7.3'n salanmas durumunda, Ma=

Mha (i) Mp Mha (i) + Mh(i 1)


= Mpi + Mpj ). Salanamamas durumunda Ma=Mpa dr.

denklemiyle hesaplanr. ( Mp

3. Ve= (Ma + M ) / ln (Denklem 7.5) ile Ve hesaplanr. ln kolonun kiriler arasnda kalan serbest akldr. 4. Ve Vmax ise kesme gvenlii salanyor demektir.

27. Kolon Kiri Birleim Blgelerinin Kesme Gvenlii


a) Simgeler h 1.Kiri bw1 2.Kiri bw2 bj :Tahkikin yapld yne paralel kolon boyutu [m] :Sol taraftaki kiri :1. kiriin genilii [m] :Sa taraftaki kiri :2. kiriin genilii [m] :Tahkikin yapld ynde birleim blgesine saplanan kiriin dey orta ekseninden itibaren kolon kenarlarna olan uzaklklardan kk olannn iki kat [m] :Kolonun tahkik yaplan yne dik boyutunun 3/4' [m] :1. kiriin sa ucunun st tarafndaki ekme donats [cm ] :1. kiriin sa ucunun alt tarafndaki ekme donats [cm ] :2. kiriin sol ucunun st tarafndaki ekme donats [cm ] :2. kiriin sol ucunun alt tarafndaki ekme donats [cm ] :Dm noktasnn stnde ve altnda hesaplanan kolon kk olan [t] :1.25(As1j + As2i) - Vkol :1.25(As1i + As2j) - Vkol :Kuatlmam durumuna gre birleimin tayabilecei max kesme kuvveti[t] kesme kuvvetlerinin
2 2 2 2

3/4b As1j As2j As1i As2i Vkol Ve(+) Ve(-) VeMax

b) Aklamalar 1.Kirilerin kolona drt taraftan birlemesi, her bir kiriin geniliinin kolon geniliinin 3/4nden daha az olmas durumunda, kolon kiri birleimi kuatlm birleim, aksi durumda kuatlmam birleim olarak tanmlanacaktr. 2.Ve(+)=1.25 fyk (As1j+ As2i) - Vkol hesaplanr. 3.Ve(-)=1.25 fyk (As1i+ As2j) - Vkol hesaplanr. 169

ktlarda Kullanlan Simgeler ve Aklamalar 4.Ve(+) veya Ve(-)< Vemax ise kesme gvenlii salanyordur. Deilse salanmyordur. Bu durumda GVENSZ mesaj rapor edilir.

28. Panellerin Tasarm Eilme Momentleri


a) Simgeler My1 My2 My3 My4 My1A My2A My3A My4A Hw Hcr :Perdenin 1. deprem yklemesinden st ucunda hesaplanan tasarm eilme momenti [tm] :Perdenin 2. deprem yklemesinden st ucunda hesaplanan tasarm eilme momenti [tm] :Perdenin 3. deprem yklemesinden st ucunda hesaplanan tasarm eilme momenti [tm] :Perdenin 4. deprem yklemesinden st ucunda hesaplanan tasarm eilme momenti [tm] :Perdenin 1. deprem yklemesinden alt ucunda hesaplanan tasarm eilme momenti [tm] :Perdenin 2. deprem yklemesinden alt ucunda hesaplanan tasarm eilme momenti [tm] :Perdenin 3. deprem yklemesinden alt ucunda hesaplanan tasarm eilme momenti [tm] :Perdenin 4. deprem yklemesinden alt ucunda hesaplanan tasarm eilme momenti [tm] :Temel stnden veya zemin kat demesinden itibaren llen toplam perde ykseklii [m] :Kritik perde ykseklii [m]

b) Aklamalar Hcr hesab, Hcr lw veya Hcr Hw /6 formlleriyle hesaplanr. (lw panelin plandaki uzunluudur.)

29. Panellerin Betonarme Hesap Sonular ve Donatlar


a) Simgeler lw bw Vd Vr :Perdenin plandaki uzunluu [m] :Perdenin gvde kalnl [m] :Yk katsaylar ile arplm dey ykler ve depremin hesaplanan kesme kuvveti [t] :Perde kesitinin kesme dayanm [t] ortak etkisi altnda

dier simgeler iin kolona baknz b) Aklamalar Hw / lw

2 ise panelin her iki ucunda perde u blgeleri oluturulur. Vd< Vr art kontrol edilir.

170

ktlarda Kullanlan Simgeler ve Aklamalar

30. Radye Demeleri Statik-Betonarme Sonular ve Donatlar


Simgeler iin demelere baknz

31. Temellere Gelen Kolon Ykleri


a) Simgeler x,y :Kolon koordinatlar [m] :Majr atalet dzlemine dik vektrn yatayla yapt a (uzun kenar x eksenine paralel bir dikdrtgen kolonun as 90 derecedir) :Normal kuvvet [t] :Global x ekseni etrafndaki moment ( y-z dzleminde) [tm] :Global y ekseni etrafndaki moment ( x-z dzleminde) [tm]

N Mx My

E1,E2,E3,E4 :Srasyla deprem yklemeleri [t] G,Q :Dey yklemeler [t]

W1,W2,W3,W4:Rzgar yklemeleri [t] H1,H2,H3,H4 :Toprak itkisi yklemeleri [t]

32. Tekil Temel Statik-Betonarme Sonular ve Donatlar


a) Simgeler hx by Hx By hf ZG Vdx Vdy MaxMx MaxMy Vpr Vpd Tp Asx Asy :Kolonun uzun kenar uzunluu [m] :Kolonun ksa kenar uzunluu [m] :Temelin uzun kenar uzunluu [m] :Temelin ksa kenar uzunluu [m] :Temel kalnl [m] :Zemin gerilmesi [t/m ] :Hesap kesme kuvveti ( uzun dorultu iin ) [t] :Hesap kesme kuvveti ( ksa dorultu iin ) [t] :Hesap eilme momenti (uzun dorultu iin) [tm] :Hesap eilme momenti (ksa dorultu iin) [tm] :Zmbalama tama gc [t] :Zmbalama yk [t] :Zmbalama kesitinde oluan kayma gerilmesi [t] :Uzun dorultuda hesaplanan donat alan ( MaxMx momentinden) [cm ] :Ksa dorultuda hesaplanan donat alan (MaxMy momentinden) [cm ]
2 2 2

171

ktlarda Kullanlan Simgeler ve Aklamalar

33. Srekli Temellerin Statik Hesap Sonular


a) Simgeler i j tz1 my1 mb1 tz2 my2 mb2 :Temelin sol ucundaki kolonun ad :Temelin sa ucundaki kolonun ad :Temelin sol ucundaki kesme kuvveti [t] :Temelin sol ucundaki eilme momenti [tm] :Temelin sol ucundaki burulma momenti [tm] :Temelin sa ucundaki kesme kuvveti [t] :Temelin sa ucundaki eilme momenti [tm] :Temelin sa ucundaki burulma momenti [tm]

34. Srekli Temel Kirilerinin Donatlar


a) Simgeler ZG B Ba :Zemin gerilmesi [t/m ] :st ampatman genilii [m] :Alt ampatman genilii [m]
2

Dier simgeler iin kirilere baknz.

172

BLM 24 TM KOMUTLAR
Komut
+ Space-Bar

Men
Grnty yaknlatrr. Grnty uzaklatrr.

Aklama

Akslarda imleci yatay, dey, serbest aks izim konumlarna getirir. Kolonlarda kolonu majr aksa gre dndrr. Kirilerde kiri aksn alt, st orta pozisyona getirir. Obje adlandrmada isim atlatr. Ktphane objelerinde yakalama noktasn deitirir. X koordinat kutusuna girer. X koordinat girilir. Y koordinat kutusuna girer. Y koordinat girilir. L koordinat kutusuna girer. Obje uzunluu girilir. A koordinat kutusuna girer. A girilir. Kaklkl tekil temellerde temelin ynn deitirir. Komutlar altrr. eitli komut aamalarnda ilevleri vardr. Komut ii eitli ilevleri vardr Sayfay yukarya kaydrr. Grnt ilemlerinde bak asn deitirir. Sayfay aaya kaydrr. Grnt ilemlerinde bak asn deitirir. mleci satrn bana getirir. Grnt ilemlerinde bak asn deitirir. mleci satrn sonuna getirir. Grnt ilemlerinde bak asn deitirir. Grnt ilemlerinde bak asn deitirir. Siler. Grnt ilemlerinde bak asn deitirir. Bulunulan moddan kar. Komut altrr. eitli komut aamalarnda ilevleri vardr. Proje Analiz Analiz allan pencerenin iki boyutlu bir kopyasn karr. 3 Boyutlu ereveyi grntler. Tayc sistemin (kolon, kiri, panel) betonarme hesaplarn yapar. A2-A3 dzensizlii kontrol hesap raporu hazrlar. Alm ayarlar diyalounu aar. Aks izer. Aks ayarlar diyalounu aar. Mevcut bir akstan belli bir mesafede aks izer. Akslarn kontur izgisinden ne kadar mesafeye uzatlacan belirler.

X Y L A S Mouse Sol Mouse Sa Page Up Page Down Home End Insert Delete Esc Enter 2 Boyuta Aktar 3B Tayc Sistem 3B ereve Analizi A2-A3 Kontrol Aks Aks Ayarlar Aks Offset Aks Snr Ayarlar

Dzensizlii Rapor/Deprem Ynetmelii izdir iz Ayarlar Mende yok Bildirim

Alm Ayarlar

173

Tm Komutlar

Aks Tanmla Alan Analiz+Betonarme Animasyon Ayarlar lk Haline Getir Ayarlar Kaydet Ayarlar Ykle Ba Kirii Almlar Ba Kirii Ba Kirii Ayarlar Ba Kirii Ayarlar

Olutur Destek Analiz 3 Boyut Ayarlar Proje Proje izdir iz Ayarlar

Tablodan aks tanmlar. Alan ve evre ler. Yk, Deprem, 3B ereve, Temel analizlerini tek komutla yapar. Animasyon hazrlar. Ayarlar program default ayarlarna getirir. Ayarlar kaydeder. Kaytl ayarlar ykler. Ba kirii almlarn izer. Ba kirii izer. Ba kirii ayarlar diyalounu aar.

Betonarme Bildirim/Parametre Ba kirii parametreleri diyalounu aar. Betonarme Rapor iz Ba kirii donatlar diyalounu aar. Ba kirii raporu hazrlar. Deme ve radye deme zerine hesap aks izer. Betonarme aks tipi diyalounu aar. Donat tipi ve alma ekli deitirilebilir. Betonarme hesap aks siler. Bezier erisi izer. Bmp formatndaki dosyalar plan zerine yelletirir.. Bitmap ayarlar diyalounu aar. Bitmap tarama yapar. Bmp dosyas kaydeder. Bmp dosyas aar. Objelerin bal olmad dm noktalarn siler. lkel objelerin belli bir parasn koparr. ki izgiyi nc bir izgi ile birletirir. ember izer. iroz izer. Paftay izime gnderir. izgisel deme yk izer. izim snrlar diyalounu aar. izim snrlar ayarlanr. izinm yardmclar diyalounu aar. Daira kolon izer. Deprem hesab yapar. Deprem ynetmelii genel raporunu hazrlar.

Ba Kirii Donatlar Ba Kirii Raporu Betonarme Hesap Aks

Betonarme Hesap Aks Deitir/Deme Edit Betonarme Hesap Aks Deitir/Deme Sil Bezier Erisi Bitmap Bitmap Ayarlar Bitmap Tarama BMP Kaydet BMP Ykle iz/Eri iz Bitmap Ayarlar iz/Tarama Proje Proje

Bo Dm Noktalarn Destek Sil Break Chamfer ember iroz iz izdir izgisel Deme Yk izim Snrlar izim Yardmclar Daire Kolon Deprem Analizi Deitir Deitir iz iz/Donat Proje iz/Deme Bildirim Ayarlar iz/Kolon Kuvvetleri Analiz

Deprem Ynetmelii Rapor Genel Raporu

174

Tm Komutlar

Deprem Ynetmelii Rapor Kiri Raporu Deprem Ynetmelii Rapor Kolon Raporu Dik Dik Referans Dikdrtgen Kolon Dinamik Analiz Raporu Donat Seimi Dosyadan Yaptr Dosyaya Kopyala Dndr Drtgen izgi Deme Deme Analizi Deme Ayarlar Deme Ayarlar Ayarlar/izim Yardmclar Destek/Referans iz/Kolon Rapor Betonarme Olutur Olutur Deitir iz/izgi iz/Deme Analiz Ayarlar

Deprem ynetmelii kiri raporunu hazrlar. Deprem ynetmelii kolon raporunu hazrlar. Dik modunu aar. Dik referans belirler. Dikdrtgen kolon izer. Dinamik analiz raporunu hazrlar. Donat seimi diyalounu aar. Statik elemanlar iin kullanlacak donat aplar belirlenir. Dosyaya kopyalanm objeleri arp yaptrr. Seilen objeleri dosyaya kopyalar. Dndrr. Drtgen izgi izer. Deme oluturur. Deme betonarme hesab yapar. Deme ayarlar diyalounu aar.

Betonarme Bildirim/Parametre Deme parametreleri diyalounu aar. iz/Deme Betonarme iz/Deme Analiz Rapor Deitir/Deme Deme boluu izer. Deme donatlar diyalounu aar. Deme kenar izer. Deme zerindeki kuvvet dalmn renk paleti eklinde grntler. Deme hesap raporu hazrlar. Deme yazsn tar. mle dm noktalarna atlar. Ekranda dm noktalar izilir. Dm noktas deplasmanlar raporu hazrlar. Dm noktalarn ve bunlara bal objeleri dndrr. Dm noktalarn ve bunlara bal objeleri tar. izimi DXF formatnda kaydeder. Objeleri en yakn noktasndan yakalar ve dm noktas oluturur. Eskiz izmek iin kullanlr. Etiket yazar. Etiket ayarlar diyalounu aar.

Deme Boluu Deme Donatlar Deme Kenar Deme Kuvvetleri Deme Raporu Deme Yazs Ta Dm Kilitlen

Noktasna Toolbar Ayarlar/izim Yardmclar

Dm Noktalarn iz

Dm Noktas Rapor Deplasmanlar Raporu Dm Noktas Dndr Dm Noktas Ta DXF kt En Yakn Nokta Eskiz Modu Etiket Etiket ayarlar Deitir Deitir Proje Destek/Yakalama Destek iz/llendirme Ayarlar/llendir me

175

Tm Komutlar

Etriye iz Fillet Fillet/Chamfer Ayarlar Yaz Tipi Ayarlar Gelimi Yakalama Genel Ayarlar Geometri kontrol Geri Zoom Gpd Kaydet Gpd Ykle Hepsini A Hepsini Se Hibirini Seme Hzl izim Modu Hzl Kopyala IDE6 dan Proje Oku lkel Obje Ayarlar Ik Kayna Ayarlar Izgaraya Kilitlen Izgaray iz Kalem Kalnlklar Kalp Plan Kalp Plan Modu (Tab) Kalp Plan Kesidi Kamera Kamera Ayarlar Kamera Ta Kamera Yolu Tanmla Kapal Bezier Erisi Kapal Nurbs Erisi Kasede Dntr Kaset Almlar

iz/Donat Deitir Mende yok Ayarlar Mende Yok Ayarlar Destek Grnt Proje Proje

Etriye izer. ki izgiyi yay ile birletirir. Fillet/Chamfer ayarlar diyalounu aar. Yaz Tipi ayarlar diyalounu aar. Objelerin dm noktas yakalamak iin kullanlr. Genel ayarlar diyalounu aar. eitli kriterlere gre sistem geometrisini kontrol eder. Bir nceki yaknlk derecesine dndrr. Projeyi Gpd formatnda kaydeder. Gpd formatnda kaydedilmi projeleri aar. bulunmayan kelerini de

Pencere ya da Tm pencereleri aar. Bildirim/Kat Genel Destek Destek Ayarlar/Genel Ayarlar Olutur Proje Mende Yok 3 Boyut Ayarlar/izim Yardmclar Ayarlar/izim Yardmclar Ayarlar izim/Kalp Plan Destek izim 3 Boyut 3 Boyut 3 Boyut 3 Boyut iz/Eri iz/Eri iz/Deme izim izim alanndaki btn objeleri seer. Seilmi objelerin seimini iptal eder. Hzl izim modunu aar. Bir kattaki objeleri baka kat veya katlara kopyalar. DE6 programnda girilmi ve DEDATA program ile aktarlm projeyi aar. izgi, ember, yay gibi objelerin ayarlarnn yapld lkel obje ayarlar diyalounu aar. Ik Kayna Ayarlar diyalounu aar. mleci zgara kesiim noktalarna atlatr. Izgarann ekranda grnmesini salar. Kalem kalnlk ayarlar diyalounu aar. Kalp plan izer. Kalp plan modu ve Mimari plan modu arasnda gei salar. Kalp plan kesidi alr. Kamera tanmlar. Kamera ayarlar diyalounu aar. Kamera tar. Kamera yolu tanmlar. animasyonda kullanlr. Kapal bezier erisi izer. Kapal nurbs erisi izer. Kaset deme oluturur. Kaset kiri almlarn izer. Tanmlanan kamera yolu

176

Tm Komutlar

Kaset Donatlar Kaset Raporu Kat Raporu

Betonarme Rapor

Kaset donatlar diyalounu aar. Kaset hesap raporunu hazrlar. Kat deplasmanlar raporunu hazrlar. Kat genel ayarlar diyalounu aar. Projeye kat ekleme ve kat ykseklik ayarlar yaplr. Kat genel bilgileri raporunu hazrlar. Katlara etkiyen yatay ykler raporunu hazrlar. Kat parametreleri diyalounu aar. Katman ayarlar diyalounu aar. Katman ama-kapama, kilitleme, katman ekleme gibi ilemler yaplr. Bir kenar aksla akk, dier kenar ortalanm kolon izer. Bir kenar aksla akk, dier kenar ortalanm tekil temel izer. lkel objelerin kesiim noktalarn yakalamak iin kullanlr. Kesiim llendirme yapar. Kesiim llendirme ayarlar diyalounu aar. Kesit hatt izer. izilmi kesit hattndan kesit alp grntler. Kesit penceresinde kot llendirme yapar. Kesit kot llendirme ayarlar diyalounu aar. Kiri izer. Srekli kiri izer. Kiri almlarn izer. Kiri ayarlar diyalounu aar. Kiri donatlar diyalounu aar. Kiri donatlar raporunu hazrlar. Kiri zerine etkiyen ykleri gragik olarak grntler. Kiri ykleri raporunu hazrlar. Yay veya emberi kirie dntrr. Seilen kolonlar ksa kolon olarak tanmlar. Seilen obje ile ayn zellikleri tayan objeler yaratr. Kolon aplikasyon plan izer. Kolon ayarlar diyalounu aar.

Deplasmanlar Rapor Bildirim Rapor Rapor Analiz Ayarlar Mende yok.

Kat Genel Ayarlar Kat Genel Raporu Kat Kuvvetleri Raporu Kat Parametreleri Katman Ayarlar Kenara Yanak Kolon Kenara Temel Kesiim Kesiim llendirme Kesiim Ayarlar Kesit Al Kesit Grntle Kesit Kot Kesit Kot Ayarlar Kiri Kiri (Ardak) Kiri Almlar Kiri Ayarlar Kiri Donatlar Kiri Donatlar Raporu Kiri Ykleri Kiri Ykleri Raporu Kirie Dntr Ksa Kolonlar Klonla Kolon Aplikasyon Plan Kolon Ayarlar Kolon Ayarlar Yanak

Tekil Mende yok. Destek/Yakalama iz/llendirme

llendirme Mende yok iz 3 Boyut iz/llendirme Ayarlar/llendir me iz Mende yok. izim Ayarlar Betonarme Rapor Analiz Rapor Olutur Deitir/Kolon Olutur izim Ayarlar

Kiri Betonarme Ayarlar Bildirim/Parametre Kiri parametreleri diyalounu aar.

Betonarme Bildirim/Parametre Kolon parametreleri diyalounu aar. Deitir/Kolon Kolon boyutlar deitirilir. diyalounu aar. Kolonun boyutlar

Kolon Boyutlar

177

Tm Komutlar

Kolon Donat Raporu Kolon Donatlar Kolon Dey Almlar Kolon Trimle Kolon-Kiri Kesme Raporu Kolon-Kiri Yatay Kesidi Konsollar Kontur Hesapla Kontur Kopyala

Rapor Betonarme izim Deitir/Kolon Trimle

Kolon donat raporunu hazrlar. Kolon donatlar diyalounu aar. Kolon dey almlarn izer. Kolonun seilen kenarn, seilen aks ya da kirie kadar uzatr. Kolon-Kiri Birleim Kesme Gvenlii raporunu hazrlar.

Birleim Rapor Gvenlii Birleim izim Deitir Destek Olutur ya Olutur/Hzl Kopyala Destek Olutur Olutur iz/llendirme Ayarlar/llendir me Mende Yok

Kolon-Kiri Birleim Yatay Kesitlerini izer. Kirilerin konsolluk durumuna mdahale etmek iin kullanlr. Kontur izgilerini otomatik olarak yap snrlarna eker. da Kontur izgilerini hafzaya kopyalar.

Kontur Tanmla Kontur Yaptr Kopyala Kot Kot Ayarlar Keye Yanak kolon

Kontur tanmlar. Hafzaya kopyalanm kontur izgilerini kat planna yaptrr. Seilen objeleri hafzaya kopyalar. Planda kot llendirme yapar. Kot llendirme ayarlar diyalounu aar. ki kenar da akslara yanak kolon izer. ki kenar da akslara yanak tekil temel izer. Ktphane objelerini izim alanna yerletirir. Ktphane ayarlar diyalounu izer. Lokal nokta tanmlar. oklu obje izimlerinde yaplan en son ilemi geri alr. Metraj raporu oluturur. Birim olarak metreyi atar. Nervr almlarn izer. Nervr donatlar diyalounu aar. Nervr hesap raporunu hazrlar. Nervrl deme oluturur.

Keye Yanak Tekil Mende Yok Temel Ktphane Ktphane Ayarlar Lokal Nokta Tanmla Lokal Undo Metraj Raporu(Statik) Metre Nervr Almlar Nervr Donatlar Nervr Raporu Nervre Dntr Nervr-Kaset Betonarme Ayarlar Nokta Deplasmanlar Noktasal Ik Kayna Noktasal Yk Nurbs Erisi Obje Adlandr izim Betonarme Rapor iz/Deme iz Ayarlar Destek Destek Rapor

Bildirim/Parametre Nervr, kaset parametreleri diyalounu aar. Analiz Nokta deplasmanlarn grntler.

3 Boyut/Ik Noktasal k kayna tanmlar. Kayna Tanmla iz iz/Eri Destek Noktasal yk tanmlar. Nurbs erisi izer. Objeleri yeniden adlandrr.

178

Tm Komutlar

Obje Bilgisi Al Obje Bul Obje izim Ayarlar Obje oalt Obje Edit Obje Katman Deitir Obje Parala Obje Trim Yntemi

Destek Destek Grnt Olutur Deitir. Deitir Olutur Deitir

Seilen objeye ait bilgileri grntler. Obje bulur. Obje izim ayarlar diyalounu aar. Objelerin alt katmanlar alp kapatlabilir. Seilen objeyi istenilen sayda oaltr. Herhangi bir objenin ayarlarna girip mevcut zelliklerini deitirmeye yarar. Obje katman deitirir. Blok halindeki objeleri alt bloklarna ayrr. Objenin varsaylan trim yntemini deitirir. Kiri, temel objelerinin bak ynn deitirir. Mevcut bir objenin ayarlarn alp daha sonra izilecek objelere ayar olarak atar. lkel objeleri kopyalar. Projenin kat modellemesini yapar. Objeleri orta noktadarndan yakalar. Ortalanm kolon izer. Ortalanm tekil temel izer. lkel objelerin leini bytp kltr. Referans lekleme yapar. llendirme ayarlar diyalounu aar. Toolbar, men ve tu ksayollarn zelletirme diyalounu aar. Kaydrma yapar. Panel izer. Panel ayarlar diyalounu aar.

Obje Yn(Kiri Temel Deitir Yn Belirt) Objeden Ayarlar Al Offset Open Gl Render Orta Nokta Ortalanm Kolon Ortalanm Tekil Temel lekle lekle(Referans) llendirme Ayarlar zelletir Pan Panel Panel Ayarlar Panel Ayarlar Destek Olutur 3 Boyut Destek/Yakalama Mende Yok Mende Yok Deitir/lekle Deitir/lekle Ayarlar/llendir me Destek Grnt iz Ayarlar

Betonarme Bildirim/Parametre Panel parametreleri diyalounu aar. izim Betonarme Olutur Destek/Referans iz/Tarama 3 Boyut izim llendirme izim iz/Kolon Perde detaylarn ve dey almlarn izer. Perde donatlar diyalounu aar. Panel betonarme raporunu hazrlar. Yay ve emberi panele dntrr. Paralel referans atar. Parametrik tarama yapar. Perspektif grnt oluturur. Pafta snr ayarlar diyalounu aar. Planlardaki llendirmelerle ilgili ayar diyalounu aar. Poligon kolon izer.

Panel Detaylar Panel Donatlar Panele Dntr Paralel Referans Parametrik Tarama Perspektif Plan Ayarlar Plan Ayarlar

Panel Donatlar Raporu Rapor

Poligon Kolon

179

Tm Komutlar

Poligon Kolon Ayarlar Poligon Dntr Programdan k Proje A Proje izimleri Proje Genel (Statik) Projeyi Kapat Projeyi Kaydet Radye Ayarlar Radye Donatlar Redo Render Santimetre Seimi Ters evir Semeli Raporlar Serbest izgi Serbest llendirme Sil Simetri Spot Ik Kayna Srekli izgi Srekli Temel Almlar Yeni

Ayarlar

Poligon kolon ayar diyalounu aar. izgilerden oluan kapal bir poligonu, poligon kolona dntrr. Program kapatr. Mevcut projeleri aar. Proje izimleri diyalounu aar. Projedeki mevcut paftalar burada grlebilir. Proje genel ayarlar diyalounu aar. Deprem, yk, zemin, malzeme vb. ayarlar burada yaplr. Projeyi kapatr. Projeyi farkl isimle kaydeder. Radye betonarme hesab yapar.

Kolona Olutur Proje Proje Bildirim Bildirim Proje simle Proje Analiz

Radye Analizi

Betonarme Bildirim/Parametre Radye demesi parametreleri diyalounu aar. Deme Betonarme Rapor Destek 3 Boyut Mende yok Destek Rapor iz/Eri iz/llendirme Deitir Deitir Radye deme donatlar diyalounu aar. Radye deme hesap raporunu hazrlar. leri al. Render alr. Varsaylan birimi cm yapar. Seili objelerin seimini iptal eder, seilmemileri seer. Semeli raporlar diyalounu aar. Hazrlanmas istenen hesap raporlar burada seilip hazrlattrlabilir. Serbest izgi izer. Serbest llendirme yapar. Siler. ki boyutta simetri alr.

Radye Deme Raporu

3 Boyut/Ik Spot k kayna tanmlar. Kayna Tanmla iz/izgi izim Srekli izgi izer. Srekli temel almlarn izer.

Srekli Temel Bildirim/Parametre Srekli temel parametreleri diyalounu aar. Betonarme Ayarlar Srekli Temel Raporu Srekli Kaklklar Tarama Tarama Ayarlar Ta Donat Rapor Srekli temel hesap raporunu hazrlar. Srekli temel donatlar diyalounu aar. Srekli temel kakln deitirir. Tanml tarama yapar. Tarama ayarlar diyalounu aar. Tar.

Srekli Temel Donatlar Betonarme Temel Mende yok iz/Tarama Ayarlar Deitir

180

Tm Komutlar

Tayc Sistem Raporu Teet Tek izgi Tekil Temel Tekil Temel Ayarlar

Rapor Olutur iz/izgi iz Ayarlar

Yap uzay ereve eleman bilgileri raporunu hazrlar. Teet izer. izgi izer. Tekil temel izer. Tekil temel ayarlar diyalounu aar.

Tekil Temel Betonarme Bildirim/Parametre Tekil temel parametreleri diyalounu aar. Ayarlar Tekil Deplasmanlar Temel Analiz izim Betonarme Rapor iz Analiz izim Tekil temelin eitli ykler altndaki davrann grafik olarak gsterir. Tekil temel detaylarn izer. Tekil temel donatlar diyalounu aar. Tekil temel hesap raporunu hazrlar. Srekli temel kirii izer. Temel hesab yapar. Temel aplikasyon plan izer. Temel aplikasyon plan kesidi alr. Temel ayarlar diyalounu aar. Nervr ve kaset demelerde tipik hesap kirii belirler. Trim yapar. SAP90 datas hazrlar. Eleman u kuvvetleri raporu hazrlar. U noktay yakalar. Kiri,temel kirii, panel gibi objelerin u noktalarn yakalayp yeniden balamaya yarar. Geri al. ki nkta arasndaki uzakl ler. Seilen kolonlarn st dm noktalarn kattan bamsz yapar. Lokal X koordinat. Lokal Y koordinat. Bellee kopyalanm objeleri izim alanna getirir. Yaptrlacak objelerin istenilen yere konmasn salar. Kapal olduu takdirde objeler orijin noktasna yerletirilir. Yay izer. Yay izer. Yaz yazar. Mevcut yazy deitirmeye yarar. Txt formatnda yazlm metinleri izim alanna getirir. Bo iki boyut penceresi aar. 181

Tekil Temel Detaylar Tekil Temel Donatlar Tekil Temel Raporu Temel (Temel Kirii) Temel Analizi Temel Aplikasyon Plan

Temel Aplikasyon Plan izim Kesidi Temel Ayarlar Tipik Kiri Belirle Trim Txt Aktar U Kuvvetleri Raporu U Nokta U Noktas Edit Undo Uzaklk st Serbest Kolonlar X Lokal Y Lokal Yaptr Yaptrrken Al Ayarlar Deitir/Deme Deitir Proje Rapor Destek/Yakalama Deitir Destek Destek Deitir/Kolon Mende yok Mende yok Olutur Koordinat Ayarlar/Genel Ayarlar iz/Yay iz/Yay iz Deitir Olutur Proje

Yay (Merkez,yarap,alar) Yay-3 Noktadan Yaz Yaz Deitir Yaz Import Yeni 2 Boyut Penceresi

Tm Komutlar

Yeni Proje Yeniden iz Yeniden Olutur Ynlendirilmi Kayna Yk Analizi Yk Ayarlar Zoom izim Zoom Hepsi Zoom Pencere Zoom Seim

Proje Mende yok Mende yok

Yeni proje dosyas aar. Mevcut izimi yeniler. Mevcut izimi yeniden oluturur.

Ik 3 Boyut/Ik Ynlendirilmi k kayna tanmlar. Kayna Tanmla Analiz Mende yok. Grnt Grnt Grnt Grnt Yk analizi yapar. Noktasal-izgisel yk ayarlar diyalounu aar. izime yaknlatrr. izim snrlarna yaknlatrr. Pencere iine alnan blgeye yaknlatrr. Seilen objelere yaknlatrr.

182

You might also like