Ngu Van 11tron Bo

Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 11
Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
TiÕt sè: 73 ppct
Lu biÖt khi xuÊt d¬ng
(XuÊt d¬ng lu biÖt)
-Phan Béi Ch©u-
A. Môc tiªu bµi häc:
Gióp HS
- Gióp häc sinh thÊy ®îc chÝ lín, khÝ ph¸ch anh hïng, tinh thÇn quyÕt
liÖt cña nh©n vËt tr÷ t×nh trong bµi th¬. C¶m nhËn ®îc nÐt ®Æc s¾c
vÒ ph¬ng diÖn nghÖ thuËt cña bµi th¬ thÓ hiÖn qua giäng ®iÖu, lèi
dïng tõ ng÷, m¹ch liªn tëng.
B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn:
+S¸ch GK, s¸ch GV
+Th¬ v¨n Phan Béi Ch©u
+Gi¸o ¸n lªn líp ç nh©n
C. Çch thøc tiÕn hµnh
- Gi¸o viªn tæ chøc giê d¹y häc theo çch kÕt hîp çc ph¬ng ph¸p: ®äc
s¸ng t¹o, gîi t×m, t¸i hiÖn, thuyÕt tr×nh, kÕt hîp víi çc h×nh thøc trao
®æi th¶o luËn, tr¶ lêi çc c©u hái.
D. TiÕn tr×nh d¹y häc
1 KiÓm tra bµi cò:
2. Giíi thiÖu bµi míi
Ho¹t ®éng cña GV & HS Néi dung cÇn ®¹t

Ho¹t ®éng 1 I.T×m hiÓu chung
- Híng dÉn HS t×m hiÓu 1.TiÓu dÉn
kh¸i qu¸t T¸c gi¶
- Hs lµm viÖc víi SGK +Phan Béi Ch©u (1867-1940).Thuë nhá cã
- Gv ®Þnh híng Hs kh¸i tªn lµ Phan V¨n San. HiÖu lµ Sµo Nam.
qu¸t nh÷ng ý c¬ b¶n +¤ng sinh trëng trong mét gia ®×nh nhµ
Nho, t¹i
lµng §an NhiÖm, Nam Hoµ, Nam §µn,
NghÖ An
+¤ng næi tiÕng thÇn ®ång: 13 tuæi ®ç
®Çu huyÖn, 16 tuæi ®ç ®Çu xø, 33 tuæi
(1900) ®ç Gi¶i nguyªn trêng NghÖ An .
+Phan Béi Ch©u lµ nhµ Nho ViÖt Nam
®Çu tiªn nu«i ý tëng t×m ®êng cøu níc.
N¨m 1904, «ng lËp Héi Duy T©n-tæ chøc
çch m¹ng theo ®êng lèi d©n chñ t s¶n.
+N¨m 1905, theo chñ tr¬ng cña Héi Duy
T©n, Phan Béi Ch©u l·nh ®¹o phong trµo
§«ng Du vµ xuÊt d¬ng sang NhËt.
+N¨m 1912, «ng thµnh lËp ViÖt Nam
1
Quang phôc héi. Còng n¨m nµy «ng bÞ
Nam triÒu (®øng sau lµ thùc d©n Ph¸p)
kÕt ¸n tö h×nh v¾ng mÆt.
N¨m 1925, «ng bÞ thùc d©n Ph¸p b¾t cãc
ë Trung Quèc, chóng ®Þnh ®em «ng vÒ n-
íc ®Ó thñ tiªu bÝ mËt. ViÖc b¹i lé, thùc
Suy nghÜ cña em vÒ sù d©n Ph¸p ph¶i ®em «ng ra xÐt xö c«ng
nghiÖp çch m¹ng cña khai, tríc sù ®Êu tranh m¹nh mÏ cña nh©n
Phan Béi Ch©u? d©n, chóng ph¶i xo¸ ¸n khæ sai chung
th©n vµ ®a «ng vÒ qu¶n thóc (giam láng)
t¹i HuÕ. «ng mÊt ë ®©y n¨m 1940.
 Phan Béi Ch©u lµ ngêi khëi xíng, lµ
ngän cê ®Çu cña phong trµo yªu níc vµ
KÓ tªn nh÷ng t¸c phÈm çch m¹ng ViÖt Nam, trong kho¶ng 20 n¨m
trong sù nghiÖp v¨n ch- ®Çu cña thÕ kØ XX.
¬ng cña Phan Béi Ch©u? Sù nghiÖp cøu níc cña «ng tuy kh«ng
thµnh, nhng ®· kh¬i dËy tinh thÇn yªu níc
m¹nh mÏ trong mäi tÇng líp nh©n d©n.
-N¨m 17 tuæi, viÕt : B×nh T©y thu B¾c,
d¸n ë çc cæng trong lµng, ®Ó kªu gäi mäi
ngêi hëng øng phong trµo CÇn V¬ng.
-Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng çch m¹ng,
Phan Béi Ch©u ®· s¸ng t¸c nhiÒu t¸c
phÈm, thuéc nhiÒu thÓ lo¹i kh¸c nhau,
b»ng ch÷ H¸n vµ ch÷ N«m.
+B¸i th¹ch vi huynh phó (1987)
+ViÖt Nam vong quèc sö (1905)
+H¶i ngo¹i huyÕt th (1914)
+Ngôc trung th (1906)
Néi dung chÝnh th¬ v¨n +Trïng quang t©m sö (1921-1925)
Phan Béi Ch©u ? +V¨n tÕ Phan Ch©u Trinh (1926)
+Phan Béi Ch©u niªn biÓu (1929)
+Phan Béi Ch©u v¨n tËp vµ Phan Sµo Nam
tiªn sinh quèc v¨n thi tËp (hai tËp v¨n th¬
nµy lµm trong thêi gian cô Phan bÞ thùc
d©n Ph¸p giam láng t¹i HuÕ)
-Th¬ v¨n Phan Béi Ch©u s«i sôc, nãng
báng tinh thÇn yªu níc; Th¬ v¨n «ng ®·
thµnh c«ng trong viÖc tuyªn truyÒn, cæ vò
tinh thÇn, ý chÝ d©n téc vµ hµnh ®éng
cøu níc. Th¬ v¨n «ng giµu nhiÖt huyÕt, cã
¶nh hëng s©u réng trong nh©n d©n. «ng
®îc coi lµ c©y bót xuÊt s¾c nhÊt trong
nh÷ng n¨m ®Çu thÕ kØ XX.
T¸c phÈm:
2
-Duy T©n héi ®îc thµnh lËp n¨m 1905, khi
phong trµo CÇn V¬ng ®· cho thÊy sù bÕ
t¾c cña con ®êng cøu níc theo t tëng
phong kiÕn do çc sÜ phu yªu níc l·nh ®¹o.
Phan Sµo Nam, lóc nµy cßn rÊt trÎ ®· biÓu
hiÖn quyÕt t©m vît qua gi¸o lÝ ®· lçi thêi
Em h·y nªu bè côc bµi cña ®¹o Nho ®Ó ®ãn nhËn luång t tëng
th¬? míi, t×m híng míi kh«i phôc giang s¬n.
Phong trµo §«ng Du ®îc nhãm lªn, ®Æt c¬
së, t¹o cèt çn cho phong trµo çch m¹ng
trong níc vµ chñ tr¬ng cÇu NhËt gióp ViÖt
Nam ®¸nh Ph¸p.
-Lu biÖt khi xuÊt d¬ng ®îc viÕt trong b÷a
c¬m ngµy tÕt cô Phan tæ chøc ë nhµ
m×nh, ®Ó chia tay víi b¹n ®ång chÝ tríc
lóc lªn ®êng.
2.V¨n b¶n
Th¬ N«m §êng luËt còng nh th¬ §êng LuËt
thêng cã bè côc 4 cÆp c©u (§Ò, thùc,
Hs ®äc bèn c©u ®Çu luËn, kÕt) hay 4 c©u trªn, 4 c©u díi.
C©u th¬ ®Çu nãi vÒ Cã thÓ chia bµi th¬ lµm hai phÇn:
®iÒu g×? *Bèn c©u trªn:
Cã ph¶i cô Phan lµ ngêi Quan niÖm míi vÒ chÝ lµm trai, cïng ý thøc
®Çu tiªn nãi vÒ chÝ lµm cña çi t«i ®Çy tr¸ch nhiÖm.
trai *Bèn c©u cßn l¹i:
ý thøc ®îc nçi nhôc mÊt níc, sù lçi thêi cña
nÒn häc vÊn cò, ®ång thêi thÓ hiÖn kh¸t
Çi l¹ Êy theo em lµ g×? väng h¨m hë, dÊn th©n trªn hµnh tr×nh
cøu níc.
II. §äc-hiÓu v¨n b¶n
1. Bèn c©u ®Çu
ChÝ lµm trai cña cô Phan - Lµm trai ph¶i l¹ ë trªn ®êi
cã ®iÒu g× kh¸c so víi çc Sinh ra lµm th©n nam nhi, ph¶i lµm ®îc
bËc tiÒn nh©n? nh÷ng viÖc lín lao k× l¹, träng ®¹i cho
®êi.
Çc bËc tiÒn nh©n tríc nh: NguyÔn Tr·i,
Ph¹m Ngò L·o, NguyÔn C«ng Trø ®· tõng
nãi nhiÒu vÒ chÝ lµm trai....
- H¸ ®Ó cµn kh«n tù chuyÓn dêi
Lêi nh¾c nhë: lµm trai ph¶i xoay trêi
chuyÓn ®Êt, ph¶i chñ ®éng, kh«ng nªn
tr«ng chê. (lÏ nµo cuéc sèng muèn ®Õn
®©u th× ®Õn, m×nh lµ kÎ ®øng ngoµi v«
can.
“Trõ ®éc, trõ tham, trõ b¹o ngîc
3
Cã nh©n, cã chÝ, cã anh hïng”
(NguyÔn Tr·i- B¶o kÝnh c¶nh giíi sè
5)
“C«ng danh nam tö cßn v¬ng nî
Luèng thÑn tai nghe chuyÖn Vò HÇu”
Suy nghÜ cña em vÒ hai (Ph¹m Ngò l·o- Tá lßng)
c©u th¬ tiÕp theo? “Lµm trai sèng ë trong trêi ®Êt
Ph¶i cã danh g× víi nói s«ng”
(NguyÔn C«ng Trø- ChÝ lµm trai)
ChÝ lµm trai mµ çc bËc tiÒn nh©n nh¾c
®Õn g¾n víi lÝ tëng phong kiÕn, g¾n víi
nh©n nghÜa, chÝ khÝ, víi c«ng danh sù
nghiÖp.
ChÝ lµm trai theo quan niÖm míi mÎ cña cô
Phan:
Ph¶i xoay trêi chuyÓn ®Êt, ph¶i chñ
®éng, ph¶i lµm nh÷ng viÖc phi thêng,
ph¶i g¾n liÒn víi sù nghiÖp cøu níc. ý tëng
lín lao, míi mÎ nµy ®· gióp Phan Béi Ch©u
thÓ hiÖn çi t«i ®Çy tr¸ch nhiÖm cña
m×nh, trong nh÷ng c©u th¬ tiÕp theo.
Th¸i ®é cña t¸c gi¶ tríc - Trong kho¶ng tr¨m n¨m cÇn cã tí
t×nh c¶nh ®Êt níc trong Kh¼ng ®Þnh ®Çy tù hµo, ®Çy tr¸ch
hiÖn t¹i? nhiÖm: dµnh trän cuéc ®êi m×nh cho sù
nghiÖp cøu níc.
Tù nhËn g¸nh v¸c viÖc giang s¬n mét çch
tù gi¸c,
Nãi b»ng c¶ t©m huyÕt, b»ng tÊm lßng
sôc s«i cña m×nh. Ph¸ vì tÝnh quy ph¹m
cña v¨n häc trung ®¹i
(TÝnh phi ng·).
Gv: nghÖ thuËt tuyªn truyÒn chØ ®¹t ®îc
hiÖu qu¶, khi t¸c phÈm ®îc viÕt b»ng c¶
tÊm lßng, t©m huyÕt, niÒm tin ch©n thËt!
- Sau nµy mu«n thuë h¸ kh«ng ai?
Cô Phan kh«ng hÒ kh¼ng ®Þnh m×nh vµ
Hs ®äc hai c©u th¬ cuèi phñ nhËn mai sau, mµ muèn nãi lÞch sö lµ
mét dßng ch¶y liªn tôc, cã sù gãp mÆt vµ
tham gia g¸nh v¸c c«ng viÖc cña nhiÒu
thÕ hÖ! cã niÒm tin víi m×nh nh thÕ nµo,
víi mai sau nh thÕ nµo míi viÕt ®îc nh÷ng
c©u th¬ nh thÕ.
2.Bèn c©u cuèi
- Non s«ng ®· chÕt....HiÒn th¸nh cßn
®©u?...
4
Nhôc....hoµi!
ViÖc häc hµnh thi cö cò, kh«ng cßn phï hîp
víi t×nh h×nh ®Êt níc hiÖn t¹i. (Cô kh«ng
hÒ phñ nhËn Nho gi¸o, cô chØ muèn kªu
§äc l¹i toµn bµi th¬ gäi sù thøc thêi, tinh thÇn hµnh ®éng v×
Theo em? yÕu tè nghÖ sù nghiÖp gi¶i phãng d©n téc! Con ngêi
thuËt nµo ®· t¹o nªn søc trµn ®Çy nhiÖt huyÕt, ç tÝnh m¹nh mÏ a
l«i cuèn m¹nh mÏ cña bµi hµnh ®éng ®· dïng nh÷ng tõ phñ ®Þnh
th¬? ®Çy Ên tîng:
“Tö hÜ” (chÕt råi); “§å nhuÕ” (nh¬ nhuèc);
“Si” (ngu)
Çc tõ trong b¶n dÞch: nhôc, hoµi; cha thÓ
hiÖn ®îc çc tõ “§å nhuÕ”, “Si” trong
nguyªn t¸c.
-Kh¸t väng hµnh ®éng, t thÕ cña nh©n
vËt tr÷ t×nh ®îc thÓ hiÖn qua çc tõ chØ
kh«ng gian: “Trêng phong ®«ng h¶i”
“Thiªn trïng b¹ch l·ng” võa k× vÜ, võa réng
lín g©y Ên tîng s©u s¾c vÒ con ngêi cña
vò trô. (Con ngêi trong th¬ xa cha ph¶i lµ
con ngêi çc nh©n, ç thÓ mµ lµ con ngêi
vò trô)
H×nh ¶nh mang tÝnh vò trô Êy cã t¸c dông
t« ®Ëm phÈm chÊt cña nh©n vËt tr÷
t×nh, ®ã lµ kh¸t väng lµ t thÕ h¨m hë lªn
®êng cøu níc.
- Con ngêi nh muèn lao ngay vµo m«i tr-
êng ho¹t ®éng míi mÎ s«i ®éng, bay lªn
cïng c¬n giã lín lµm quÉy sãng ®¹i d¬ng.
Ên tîng cña em vÒ h×nh t- M¹nh mÏ h¬n n÷a: cïng mét lóc bay lªn víi
îng nh©n vËt tr÷ t×nh mu«n trïng sãng b¹c.
trong bµi th¬?
Thø nhÊt:
Giäng ®iÖu th¬ ®Çy t©m huyÕt, kh¼ng
®Þnh, t¹o nªn søc l«i cuèn m¹nh mÏ:
Hai c©u ®Çu ý th¬ më ra cã tÝnh chÊt
 Hs th¶o luËn nhãm m¹nh mÏ (híng ngo¹i). Nh÷ng c©u tiÕp:
kh¼ng ®Þnh ý thøc tr¸ch nhiÖm ç nh©n
mét çch tù tin, giäng th¬ l¾ng xuèng khi
nh×n vµo thùc tr¹ng ®Êt níc.
Hai c©u cuèi: tø th¬ l¹i trµo lªn m¹nh mÏ,
h¨m hë, víi kh¸t väng lªn ®êng.
Nh©n vËt tr÷ t×nh ®îc thÓ hiÖn râ qua
giäng ®iÖu bµi th¬:®ã lµ con ngêi tù tin,
d¸m kh¼ng ®Þnh m×nh; ý thøc râ vÒ nçi
5
vinh nhôc ë ®êi, cã kh¸t väng lín lao, trªn
hµnh tr×nh ®i t×m ®êng cøu níc, gi¶i
phãng d©n téc.
Thø hai:
Çch sö dông tõ ng÷:
Híng dÉn häc bµi, chuÈn Cµn kh«n, non s«ng, kho¶ng tr¨m n¨m
bÞ bµi sau: (nh÷ng tõ ng÷ chØ ®¹i lîng kh«ng gian,
NghÜa cña c©u thêi gian réng lín, mang tÇm vãc vò trô-
§Æc trng th¬ tá chÝ trung ®¹i (móa gi¸o
non s«ng...) ®ã còng lµ ®Æc trng trong
bót ph¸p th¬ cña Phan Béi Ch©u.
Nh÷ng tõ phñ ®Þnh m¹nh mÏ, ®· t¸c ®éng
®Õn ®éc gi¶ mét çch s©u s¾c (Tö hÜ,
®å nhuÕ, si)
III.Cñng cè
H×nh tîng nh©n vËt tr÷ t×nh lµ h×nh tîng
mét ngêi anh hïng, trµn ®Çy ý thøc vÒ çi
t«i cña m×nh, çi t«i ý thøc ®Çy tr¸ch
nhiÖm vÒ sù tån vong cña ®Êt níc, ®Ó tõ
®ã thÓ hiÖn vai trß cña m×nh víi giang
s¬n ®Êt níc.
LuyÖn tËp
ChÝ lµm trai cña Phan Béi Ch©u ®îc
kh¼ng ®Þnh trªn mÊy c¬ së sau ®©y:
+Søc v¬n lªn m¹nh mÏ cña tuæi trÎ, cña çi
t«i. lµm trai ph¶i xoay trêi chuyÓn ®Êt,
xuèng ®«ng ®«ng tÜnh, lªn ®oµi ®oµi
yªn
+Vai trß cña tuæi trÎ víi sù tån vong cña
d©n téc, thanh niªn lµ lùc lîng cøu níc
chÝnh. Cøu níc ph¶i t×m ®êng, ph¶i häc
hái. kh«ng thÓ theo lèi mßn cò!
+NÐt míi: sù nh¹y c¶m cña Phan Béi Ch©u
tríc ®ßi hái cña lÞch sö, døt kho¸t tõ bá
kiÓu häc vÊn cò. ChÝ lµm trai g¾n liÒn víi
sù tån vong cña d©n téc, chuyÖn lu danh
mu«n thuë kh«ng ph¶i lµ môc ®Ých
chÝnh!
6
Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
TiÕt sè: 74 ppct
NghÜa cña c©u
Gióp HS
- Gióp häc sinh n¾m ®îc kh¸i niÖm “nghÜa sù viÖc” “nghÜa t×nh th¸i”
trong c©u.
- BiÕt çch vËn dông hiÓu biÕt nghÜa cña c©u vµo viÖc ph©n tÝch , t¹o
lËp c©u.
- SGK, SGV, thiÕt kÕ bµi häc
- Gi¸o ¸n ç nh©n lªn líp
- Gi¸o viªn tæ chøc giê d¹y häc theo çch kÕt hîp çc ph¬ng ph¸p:
thuyÕt tr×nh, kÕt hîp víi çc h×nh thøc trao ®æi th¶o luËn, tr¶ lêi çc
c©u hái.
- Hs lµm viÖc víi SGK 1.NghÜa cña sù viÖc vµ nghÜa t×nh th¸i
- Gv ®Þnh híng Hs kh¸i qu¸t -NghÜa cña sù viÖc lµ thµnh phÇn ph¶n
nh÷ng ý c¬ b¶n ¸nh sù t×nh trong c©u.
ThÕ nµo lµ nghÜa sù viÖc? Vd:
“TiÕng trèng thu kh«ng trªn çi chßi
canh cña phè huyÖn. Tõng tiÕng mét
vang xa gäi buæi chiÒu”
- Sù viÖc: b¸o an toµn kh«ng cã g× x¶y
ra, chuÈn bÞ ®ãng cöa thµnh khi bãng
Hs lµm viÖc víi sgk chiÒu s¾p hÕt.
ThÕ nµo lµ nghÜa t×nh - NghÜa t×nh th¸i lµ thµnh phÇn ph¶n
th¸i? ¸nh th¸i ®é, sù ®¸nh gi¸ cña ngêi nãi
®èi víi sù viÖc ®îc nãi ®Õn trong c©u.
Nªu çc lo¹i nghÜa t×nh th¸i 2. Mét sè lo¹i nghÜa t×nh th¸i quan
7
híng vÒ sù viÖc? träng
a. NghÜa t×nh th¸i híng vÒ sù viÖc
+ChØ sù viÖc ®· x¶y ra hay cha x¶y ra.
+ChØ kh¶ n¨ng x¶y ra cña sù viÖc
+ChØ sù viÖc ®îc nhËn thøc nh lµ mét
®¹o lÝ
Hs lµm viÖc theo nhãm b. NghÜa t×nh th¸i híng vÒ ngêi ®èi
tho¹i
Çc tõ ng÷ biÓu ®¹t ë cuèi c©u: µ, «i,
nhØ, nhÐ, ®©u, ®Êy...híng vÒ phÝa ngêi
®èi tho¹i.
II. LuyÖn tËp
Bµi sè 1
+Cam: nghÜa t×nh th¸i ®îc nhËn thøc
nh mét ®¹o lÝ
Hs lµm viÖc theo nhãm +VÉn: chØ sù viÖc ®· x¶y ra
+LiÒn : chØ sù viÖc x¶y ra ngay sau ®ã
+Kh«ng thÓ : nghÜa t×nh th¸i chØ kh¶
n¨ng x¶y ra.
+C©u 5,6,7,8: nghÜa t×nh th¸i chØ kh¶
n¨ng x¶y ra..
Bµi sè 2
+Trêi ma mÊt! > pháng ®o¸n sù viÖc
ch¾c ch¾n x¶y ra
+Trêi ma ch¾c? > pháng ®o¸n sù viÖc
cã thÓ x¶y ra hoÆc kh«ng?
Tõ “ mÊt”, “ch¾c” ë cuèi c©u thuéc vÒ
nghÜa t×nh th¸i híng vÒ ngêi ®èi tho¹i.
“MÊt”: g¾n liÒn víi viÖc ®¸nh gi¸ tiªu
cùc, nªn kh«ng thÓ ®i víi trêng hîp tÝch
cùc (kh«ng thÓ nãi
“anh Êy sèng mÊt”
Hs lµm viÖc theo nhãm “Ch¾c”: Kh«ng cã hµm ý tÝch cùc, hay
tiªu cùc
“Xong råi nhØ”: s¾c th¸i th©n mËt, chê
®îi sù ®ång t×nh ë phÝa ngêi ®èi tho¹i.
“Xong råi mµ”: s¾c th¸i nghi ng¹i
Trong c©u cÇu khiÕn “¨n ®i mµ”: th× l¹i
Híng dÉn häc bµi, chuÈn cã hµm ý n¨n nØ.
bÞ bµi sau: Bµi sè 3
Bµi viÕt sè n¨m (nghÞ +B¸c Êy ®· thëng cho em t«i ba cuèn
luËn v¨n häc) s¸ch
+B¸c Êy cha thëng cho em t«i ba cuèn
s¸ch
8
+Ch¾c ch¾n b¸c Êy thëng cho em t«i ba
cuèn s¸ch
+B¸c Êy rÊt quan t©m thëng cho em t«i
ba cuèn s¸ch
+B¸c Êy thëng cho em t«i nh÷ng ba
cuèn s¸ch.
+B¸c Êy chØ thëng cho em t«i ba cuèn
s¸ch.
Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
TiÕt sè: 75 ppct
Bµi viÕt sè n¨m
(nghÞ luËn v¨n häc)
A.Môc tiªu cÇn ®¹t
Gióp häc sinh biÕt viÕt bµi nghÞ luËn v¨n häc ph©n tÝch mét vÊn
®Ò vÒ cña t¸c phÈm v¨n xu«i. RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch ®Ò, kÜ n¨ng
viÕt bµi v¨n nghÞ luËn ph©n tÝch mét vÊn ®Ò cña t¸c phÈm v¨n xu«i.
Häc sinh biÕt tr×nh bµy vµ diÔn ®¹t néi dung bµi viÕt mét çch râ
rµng, m¹ch l¹c, ®óng quy çch. H¹n chÕ ®îc nh÷ng sai sãt ë çc bµi
viÕt tríc.
B.Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn

+S¸ch GK, s¸ch GV
9
C.Çch thøc tiÕn hµnh
Gi¸o viªn nh¾c nhë häc sinh trung thùc tù gi¸c, nghiªm tóc thùc hiÖn
®óng quy chÕ kiÓm tra thi cö, trªn tinh thÇn cña cuéc vËn ®éng “Hai
kh«ng” gi¸o viªn kiÓm tra ý thøc häc sinh trong giê lµm bµi t¹i líp.
D.TiÕn tr×nh lªn líp

1.Gi¸o viªn nh¾c nhë chung.
ChÐp ®Ò lªn b¶ng:
T¸c dông cña nghÖ thuËt miªu t¶ t¬ng ph¶n trong truyÖn ng¾n “Hai
®øa trÎ” (Th¹ch Lam)
2. Häc sinh lµm bµi.
Gi¸o viªn theo dâi qu¸ tr×nh lµm bµi cña häc sinh trong giê kiÓm tra.
Gi¸o viªn thu bµi, dÆn dß khi hÕt giê.
§¸p ¸n chÊm
Më bµi
+Häc sinh giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ t¸c phÈm, t¸c gi¶.
+Nªu kh¸i qu¸t nghÖ thuËt miªu t¶ t¬ng ph¶n cña Th¹ch Lam trong t¸c
phÈm.
Th©n bµi
+Giíi thiÖu nghÖ thuËt miªu t¶ t¬ng ph¶n, thñ ph¸p nghÖ thuËt mµ chñ
nghÜa l·ng m¹n thêng sö dông trong viÖc t¸i hiÖn ®êi sèng vµ lµm næi
bËt t tëng chñ ®Ò cña t¸c phÈm.
+ChØ ra nh÷ng biÓu hiÖn cô thÓ cña nghÖ thuËt miªu t¶ t¬ng ph¶n
trong t¸c phÈm:
Bãng tèi / ¸nh s¸ng; BÇu trêi / mÆt ®Êt...
+Ph©n tÝch vai trß vµ t¸c dông cña nghÖ thuËt miªu t¶ t¬ng ph¶n:
¸nh s¸ng chØ lµm t« ®Ëm thªm bãng ®ªm; BÇu trêi ®Ñp “hµng ngµn
ng«i sao ganh nhau lÊp l¸nh” t« ®Ëm thªm c¶nh nghÌo díi mÆt ®Êt
“Trªn ®Êt chØ cßn r¸c rëi, vá bëi, vá thÞ, l¸ nh·n vµ l¸ mÝa...MÊy ®øa trÎ
con nhµ nghÌo ë ven chî cói lom khom trªn mÆt ®Êt ®i l¹i t×m tßi...”
Thñ ph¸p nghÖ thuËt miªu t¶ t¬ng ph¶n cßn lµm t¨ng thªm chÊt th¬, t«
®Ëm mµu s¾c l·ng m¹n, phï hîp víi ©m hëng bao trïm cña thiªn truyÖn:
t©m t×nh ,thñ thØ...
ThÓ hiÖn niÒm c¶m th¬ng lÆng lÏ, ch©n thµnh cña Th¹ch Lam víi cuéc
s«ng ch×m khuÊt, mßn mái, tï tóng, quÈn quanh cña nh÷ng con ngêi
nhá nhoi n¬i phè huyÖn b×nh lÆng, tèi t¨m....
KÕt bµi
+Kh¸i qu¸t l¹i çc ý cña bµi viÕt
+Suy nghÜ riªng cña ç nh©n
BiÓu ®iÓm
§iÓm 9 >10: Bµi cã kÕt cÊu m¹ch l¹c, diÔn ®¹t lu lo¸t, cã c¶m xóc, ®¸p
øng ®ñ nh÷ng yªu cÇu trªn.Ch÷ viÕt cÈn thËn.
10
§iÓm 7>8: C¨n b¶n ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu trªn, kÕt cÊu bµi gän, diÔn
®¹t t¬ng ®èi tèt, cã thÓ cßn cã mét vµi sai sãt nhá vÒ lçi chÝnh t¶.
§iÓm 5>6: DiÔn ®¹t hîp lÝ, n¾m ®îc s¬ lîc nh÷ng yªu cÇu trªn, cßn m¾c
tõ 5 ®Õn 6 lçi chÝnh t¶.
§iÓm 3>4 : HiÓu ®Ò mét çch s¬ lîc, diÔn ®¹t lóng tóng, sai nhiÒu lçi
chÝnh t¶, ng÷ ph¸p.
§iÓm 1>2 : Kh«ng ®¹t çc yªu cÇu trªn. Ph©n tÝch chung chung toµn
truyÖn.
§iÓm 0 : L¹c ®Ò, ®Ó giÊy tr¾ng, hoÆc viÕt linh tinh kh«ng phï hîp yªu
cÇu ®Ò
Thu bµi
Híng dÉn häc bµi, chuÈn bÞ bµi sau:

HÇu trêi (T¶n §µ)
-----------------------
Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
TiÕt sè: 76- 77 ppct
HÇu trêi
11
T¶n §µ
Gióp HS
- hiÓu ®îc ý thøc ç nh©n, ý thøc nghÖ sÜ cña T¶n §µ, ®îc thÓ hiÖn
qua çch nhµ th¬ h cÊu c©u chuyÖn HÇu trêi ®Çy k× thó. ThÊy ®îc
nh÷ng çch t©n nghÖ thuËt trong bµi th¬ vµ quan niÖm míi vÒ nghÒ
v¨n cña «ng.
- SGK, SGV, thiÕt kÕ bµi häc, Th¬ v¨n T¶n §µ NguyÔn Kh¾c HiÕu.
1 KiÓm tra bµi cò: §äc thuéc lßng bµi th¬ “Lu biÖt khi xuÊt d-
¬ng”, nÐt míi trong quan niÖm vÒ chÝ lµm trai cña Phan Béi Ch©u.
Ho¹t ®éng cña GV & Néi dung cÇn ®¹t

HS
Ho¹t ®éng 1 I. T×m hiÓu chung
- Híng dÉn HS t×m hiÓu 1. TiÓu dÉn
kh¸i qu¸t T¸c gi¶ :
- Hs lµm viÖc víi SGK T¶n §µ (1889-1939)
- Gv ®Þnh híng Hs kh¸i Tªn khai sinh lµ NguyÔn Kh¾c HiÕu
qu¸t nh÷ng ý c¬ b¶n Quª lµng Khª Thîng, huyÖn BÊt B¹t, tØnh
S¬n T©y ; nay lµ huyÖn Ba V×, tØnh Hµ
T©y. quª «ng n»m ë bê s«ng §µ, gÇn nói
T¶n Viªn, v× thÕ «ng lÊy bót danh T¶n §µ.
+¤ng sinh ra trong mét gia ®×nh cã
truyÒn thèng khoa b¶ng. Theo con ®êng
cö nghiÖp, nhng hai lÇn thi H¬ng «ng
®Òu kh«ng ®ç. ¤ng chuyÓn sang viÕt b¸o,
viÕt v¨n vµ lµ ngêi ®Çu tiªn ë níc ta sèng
b»ng nghÒ viÕt v¨n xuÊt b¶n.
+¤ng cã ý tëng c¶i çch x· héi theo con ®-
êng hîp ph¸p, dïng b¸o chÝ lµm ph¬ng
tiÖn.
+¤ng sèng phãng tóng, tõng ®eo “tói th¬”
®i kh¾p ba k× B¾c, Trung, Nam. Tõng
nÕm ®ñ mïi cay ®¾ng, vinh h¹nh, tuy
nhiªn «ng vÉn gi÷ ®îc cèt çch nhµ Nho vµ
phÈm chÊt trong s¹ch.
12
Sù nghiÖp v¨n ch¬ng:
+Th¬:
Khèi t×nh con I (1916)
Khèi t×nh con II (1918)
Khèi t×nh con III (1932)
Cßn ch¬i (1921)
Th¬ T¶n §µ (1925)
+V¨n xu«i:
GiÊc méng lín (1928)
GiÊc méng con I (1916)
GiÊc méng con II (1932)
T¶n §µ v¨n tËp (1932)
+Chó gi¶i: TruyÖn KiÒu
Nªu ®Æc ®iÓm v¨n ch- +DÞch: Kinh thi, th¬ §êng, Liªu Trai chÝ dÞ
¬ng T¶n §µ? +So¹n: T©y Thi (tuång), Thiªn Thai (tuång)
- Ç nh©n tr¶ lêi «ng ®¹t thµnh tùu trªn nhiÒu lÜnh vùc, nh-
ng thùc sù næi bËt vÒ th¬.
Th¬ «ng lµ ®iÖu t©m hån míi mÎ víi çi t«i
l·ng m¹n bay bæng; võa hµi hoµ, phãng
kho¸ng, ng«ng nghªnh l¹i võa c¶m th¬ng u
¸i.
“Th¬ «ng lµ g¹ch nèi cña hai thêi ®¹i thi
ca” ¤ng lµ “ngêi d¹o b¶n ®µn më ®Çu cho
Nªu bè côc bµi th¬? cuéc hoµ nh¹c t©n k× ®¬ng s¾p söa”
- Ç nh©n tr¶ lêi (Hoµi Thanh).
¤ng lµ “ngêi b¸o tin xu©n” cho phong trµo
Th¬ míi 1932-1945.
2.V¨n b¶n
Bè côc: bèn ®o¹n
§o¹n I:
Tõ ®Çu ®Õn c©u 20 “Trêi ®· sai gäi thêi
ph¶i lªn”
(LÝ do vµ thêi ®iÓm ®îc lªn ®äc th¬ hÇu
trêi)
§o¹n II:
TiÕp ®ã ...®Õn c©u 68 “S«ng §µ nói T¶n
níc Nam ViÖt” (Cuéc ®äc th¬ cho trêi vµ
ch tiªn gi÷a chèn thiªn m«n ®Õ khuyÕt)
§o¹n III:
TiÕp ®ã ®Õn ...c©u 98 “Lßng th«ng chí
ng¹i chi s¬ng tuyÕt”
NhËn xÐt vÒ bè côc bµi T©m t×nh víi trêi vÒ t×nh c¶nh khèn khã
th¬? cña nghÒ viÕt v¨n vµ thùc hµnh thiªn l¬ng
- Ç nh©n tr¶ lêi ë h¹ giíi.
§o¹n IV: cßn l¹i
13
Phót chia li ®Çy xóc ®éng gi÷a nhµ th¬ víi
trêi vµ ch tiªn.
+Bè côc m¹ch l¹c, râ rµng.
+M¹ch chÝnh lµ kÓ chuyÖn theo tr×nh tù
thêi gian, gióp ngêi ®äc dÔ theo dâi. Xen
vµo kÓ chuyÖn lµ nh÷ng chi tiÕt ®îc h
cÊu, tëng tîng kÝch thÝch trÝ tß mß cña ng-
êi ®äc.
Nªu chñ ®Ò cña bµi th¬? +¢m ®iÖu bµi th¬ còng cã sù chuyÓn
- Ç nh©n tr¶ lêi biÕn linh ho¹t; ©m ®iÖu g¾n liÒn víi m¹ch
truyÖn. §o¹n I vµ II, vui, s«i næi, hµo høng.
§o¹n III: nh©n vËt tr÷ t×nh thÓ hiÖn sù xãt
xa, cã xen vµo sù an ñi vç vÒ cña trêi.
§o¹n cßn l¹i: ©m ®iÖu th¬ cã vÎ ngËm ngïi.
Chñ ®Ò:
Miªu t¶ lÝ do vµ thêi ®iÓm lªn ®äc th¬
Hs ®äc Sgk-T¸c gi¶ kÓ l¹i hÇu trêi ®Ó béc lé çi t«i thËt tµi hoa,
lÝ do, thêi ®iÓm lªn hÇu phãng tóng vµ khao kh¸t ®îc kh¼ng ®Þnh
trêi nh thÕ nµo? gi÷a cuéc ®êi. §ång thêi trÇn t×nh t×nh
- Ç nh©n tr¶ lêi c¶nh khèn khæ cña nghÒ viÕt v¨n vµ thùc
- Gv nhËn xÐt, bæ sung hµnh “Thiªn l¬ng” ë h¹ giíi, phót lu luyÕn
tiÔn biÖt khi trë vÒ.
1. T¸c gi¶ lªn hÇu trêi
-Tr¨ng s¸ng, canh ba (rÊt khuya)
C©u chuyÖn lªn tiªn ®îc -Nhµ th¬ kh«ng ngñ ®îc, thøc bªn ngän
kÓ víi giäng ®iÖu nh thÕ ®Ìn xanh, v¾t ch©n ch÷ ngò...T©m tr¹ng
nµo? buån, ngåi dËy ®un níc, ng©m ngîi th¬
v¨n, ng¾m tr¨ng trªn s©n nhµ
-Hai c« tiªn xuÊt hiÖn, cïng cêi, nãi: trêi
®ang m¾ng v× ngêi ®äc th¬ mÊt giÊc
ngñ cña trêi, trêi sai lªn ®äc th¬ cho trêi
nghe!
-Trêi ®· sai gäi buéc ph¶i lªn!
“§ªm qua ch¼ng biÕt cã hay kh«ng
Ch¼ng ph¶i ho¶ng hèt, kh«ng m¬ mµng
ThËt hån! ThËt ph¸ch! ThËt th©n thÓ!
ThËt ®îc lªn tiªn - síng l¹ lïng.
Em cã nhËn xÐt g× vÒ Çch kÓ tù nhiªn, nh©n vËt tr÷ t×nh nh
hai c©u th¬ sau? gi·i bµy, kÓ l¹i mét c©u chuyÖn cã thËt!
- Ç nh©n tr¶ lêi (mét sù tho¶ thuËn ngÇm víi ngêi ®äc).
- Gv nhËn xÐt, bæ sung Çch ®äc th¬:
“TiÕng ng©m vang c¶ s«ng Ng©n
Hµ”
Giäng ®äc võa cã ©m vùc (cao), võa cã tr-
14
êng ®é(dµi), väng lªn c¶ s«ng Ng©n Hµ
trªn trêi
“¦íc m·i b©y giê míi gÆp tiªn
Ngêi tiªn nghe tiÕng l¹i nh quen”
C©u thø nhÊt néi dung b×nh thêng, nhng
Hs ®äc ®o¹n hai ®Õn c©u thø hai, thËt l¹: quen c¶ víi tiªn!
(?) T¸c gi¶ kÓ chuyÖn nhµ th¬ còng lµ vÞ “trÝch tiªn” - tiªn bÞ
m×nh ®äc th¬ cho trêi ®µy xuèng h¹ giíi. ViÖc lªn ®äc th¬ hÇu
vµ çc vÞ ch tiªn nh thÕ trêi còng lµ viÖc bÊt ®¨c dÜ: “Trêi ®· sai
nµo? gäi thêi ph¶i lªn”
- Hs ®éc lËp tr¶ lêi Cã chót g× ®ã ng«ng nghªnh, kiªu b¹c! tù
n©ng m×nh lªn trªn thiªn h¹, trêi còng ph¶i
nÓ, ph¶i sai gäi lªn ®äc th¬ hÇu trêi!
2. T¸c gi¶ ®äc th¬ hÇu trêi
-Theo lêi kÓ cña nh©n vËt tr÷ t×nh, kh«ng
gian, c¶nh tiªn nh hiÖn ra:
“§êng m©y” réng më
“Cöa son ®á chãi” -> t¹o vÎ rùc rì
(?)V¨n sÜ h¹ giíi – ngêi “Thiªn m«n ®Õ khuyÕt” -> n¬i ë cña vua,
®äc th¬ ®îc miªu t¶ nh vÎ sang träng. “GhÕ bµnh nh tuyÕt v©n nh
thÕ nµo? m©y” -> t¹o vÎ quý ph¸i.
- Gv ph¸t vÊn, hs tr¶ lêi Kh«ng gian bao la, sang träng, quý ph¸i
cña trêi. nhng kh«ng ph¶i ai còng ®îc lªn
®äc th¬ cho trêi nghe. Çch miªu t¶ lµm
næi bËt çi ng«ng cña nh©n vËt tr÷ t×nh.
(?)Trêi, ch tiªn nghe ®äc + “Võa tr«ng thÊy trêi sôp xuèng l¹y”-vµo
th¬ nh thÕ nµo? n¬i thiªn m«n ®Õ khuyÕt ph¶i nh thÕ!
+§îc mêi ngåi: “truyÒn cho v¨n sÜ ngåi
ch¬i ®Êy”, ®äc th¬ say sa “®¾c ý ®äc
®· thÝch” (cã c¶m høng, cµng ®äc cµng
hay) “ChÌ trêi nhÊp giäng cµng tèt h¬i” (hµi
híc), “v¨n dµi h¬i tèt ran cung m©y”.
+Trêi khen: “trêi nghe, trêi còng lÊy lµm
hay”. Trêi t¸n thëng “Trêi nghe trêi còng bËt
buån cêi”. Trêi kh¼ng ®Þnh çi tµi cña ng-
(?)Em thÊy th¸i ®é cña êi ®äc th¬:
çc vÞ ch tiªn cã ®iÒu g× “ Trêi l¹i phª cho v¨n thËt tuyÖt
®Æc biÖt? V¨n trÇn nh thÕ ch¾c cã Ýt”
- Ç nh©n tr¶ lêi +Trêi khen: “trêi nghe, trêi còng lÊy lµm
hay”. Trêi t¸n thëng “Trêi nghe trêi còng bËt
buån cêi”. Trêi kh¼ng ®Þnh çi tµi cña ng-
êi ®äc th¬:
“ Trêi l¹i phª cho v¨n thËt tuyÖt
V¨n trÇn nh thÕ ch¾c cã Ýt”
Në d¹: më mang nhËn thøc ®îc nhiÒu çi
15
hay.
LÌ lìi: v¨n hay lµm ngêi nghe ®Õn bÊt ngê!
“Chau ®«i mµy” v¨n hay lµm ngêi nghe
ph¶i suy nghÜ tëng tîng. “L¾ng tai ®øng”
®øng ng©y ra ®Ó nghe. T¸c gi¶ viÕt tiÕp
hai c©u th¬:
TiÕt 2 “Ch tiªn ao íc tranh nhau dÆn
(?) Qua viÖc ®äc th¬ hÇu Anh g¸nh lªn ®©y b¸n chî trêi”
trêi t¸c gi¶ muèn bµy Nh÷ng ph¶n øng vÒ mÆt t©m lÝ cña trêi
tá th¸i ®é cña m×nh vµ çc vÞ ch tiªn ®an xen vµo nhau lµm
vÒ ®iÒu g×? cho c¶nh ®äc th¬ diÔn ra thËt s«i næi,
- Hs chia nhãm th¶o luËn hµo høng, linh ho¹t...
- Gv quan s¸t, ®Þnh híng Ngêi ®äc th¬ hay mµ t©m lÝ ngêi nghe
th¬ còng thÊy hay! khiÕn ngêi ®äc bµi
th¬ nµy còng nh bÞ cuèn hót vµo c©u
chuyÖn ®äc th¬ Êy, còng c¶m thÊy “®¾c
ý” “síng l¹ lïng”!
3.Th¸i ®é cña t¸c gi¶ qua viÖc ®äc th¬

hÇu trêi
+ThÓ hiÖn quan niÖm vÒ tµi n¨ng (tµi th¬)
Nhµ th¬ nãi ®îc nhiÒu tµi n¨ng cña m×nh
mét çch tù nhiªn, qua c©u chuyÖn tëng t-
îng HÇu trêi ®äc th¬:
+“V¨n dµi h¬i tèt ran cung m©y
Trêi nghe, trêi còng lÊy lµm hay”
+ “V¨n ®· giµu thay, l¹i l¾m lèi”
+ “Trêi l¹i phª cho v¨n thËt tuyÖt
V¨n trÇn nh thÕ ch¾c cã Ýt
(?) Tuy T¶n §µ kh«ng nãi Nhêi v¨n chuèt ®Ñp nh sao b¨ng
trùc tiÕp, nhng em KhÝ v¨n hïng m¹nh nh m©y chuyÓn
cã thÓ nhËn biÕt £m nh giã tho¶ng, tinh nh s¬ng
quan niÖm cña T¶n §Çm nh ma sa, l¹nh nh tuyÕt”
§µ vÒ v¨n ch¬ng nh ***Çc nhµ Nho tµi tö thêng khoe tµi (thÞ
thÕ nµo? tµi), tµi n¨ng mµ hä nãi ®Õn lµ tµi Kinh
bang tÕ thÕ!
T¶n §µ khoe tµi th¬, nãi th¼ng ra “hay”
“thËt tuyÖt” mµ l¹i nãi víi trêi.
Tù khen m×nh (v× xa nay ai thÊy trêi nãi
®©u?!), tù ph« diÔn tµi n¨ng cña m×nh.
Trêi khen: lµ sù kh¼ng ®Þnh cã søc nÆng,
kh«ng thÓ phñ ®Þnh tµi n¨ng cña t¸c gi¶ -
lèi kh¼ng ®Þnh rÊt ng«ng cña v¨n sÜ h¹
giíi, vÞ trÝch tiªn - nhµ th¬.
16
*Bµi th¬ thÓ hiÖn ý thøc ç nh©n cña T¶n
§µ vÒ çi t«i tµi n¨ng cña m×nh!
+Quan niÖm cña T¶n §µ vÒ nghÒ

(?)ý thøc ç nh©n cña v¨n:
T¶n §µ qua lêi tù nãi V¨n ch¬ng lµ mét nghÒ, nghÒ kiÕm sèng.
vÒ m×nh nh thÕ Cã kÎ b¸n, ngêi mua, cã chuyÖn thuª, mîn;
nµo? ®¾t rÎ... vèn, l·i... Qu¶ lµ bao nhiªu chuyÖn
- Ç nh©n ®éc lËp tr¶ lêi hµnh nghÒ v¨n ch¬ng! mét quan niÖm míi
mÎ lóc bÊy giê.
+“Nhê trêi v¨n con cßn b¸n ®îc”
+ “Anh g¸nh lªn ®©y b¸n chî trêi”
+ “Vèn liÕng cßn mét bông v¨n ®ã”
+ “GiÊy ngêi, mùc ngêi, thuª ngêi in
Mín cöa hµng ngêi b¸n phêng phè
V¨n ch¬ng h¹ giíi rÎ nh bÌo
KiÕm ®îc ®ång l·i thùc lµ khã”
Kh¸t väng ý thøc s¸ng t¹o, trong nghÒ v¨n:
Ngêi viÕt v¨n ph¶i cã nhËn thøc phong
phó, ph¶i viÕt ®îc nhiÒu thÓ lo¹i: th¬,
truyÖn, v¨n, triÕt lÝ, dÞch thuËt (®a d¹ng
vÒ thÓ lo¹i).
TÊu tr×nh víi trêi vÒ nguån gèc cña m×nh:

“Con tªn Kh¾c HiÕu hä lµ NguyÔn
Quª ë ¸ Ch©u vÒ ®Þa cÇu
S«ng §µ nói T¶n níc Nam ViÖt”
So víi çc danh sÜ kh¸c:
“ BÊt tri tam b¸ch d niªn hËu
Thiªn H¹ hµ nh©n khÊp Tè Nh”
(NguyÔn Du - §äc TiÓu Thanh kÝ)
HoÆc:
“¤ng Hi V¨n tµi bé ®· vµo lång”
(NguyÔn C«ng Trø – Bµi ca ngÊt ng-
ëng)
Hay:
“Qu¶ cau nho nhá miÕng trÇu h«i
- Hs nhËn xÐt nh÷ng nÐt Nµy cña Xu©n H¬ng míi quÖt råi”
®¸ng chó ý vÒ nghÖ (Hå Xu©n H¬ng – Mêi trÇu)
thuËt cña bµi th¬? T¶n §µ giíi thiÖu vÒ m×nh, víi nÐt riªng:
- Mét vµi ç nh©n tr¶ lêi, +T¸ch tªn, hä.
bæ sung +Nãi râ quª qu¸n, ch©u lôc, hµnh tinh.
17
Nãi râ ®Ó trêi hiÓu NguyÔn Kh¾c HiÕu (ý
çi t«i ç nh©n) vµ thÓ hiÖn lßng tù t«n ,
tù hµo vÒ d©n téc m×nh “s«ng §µ nói T¶n
níc Nam ViÖt” ...
TiÓu kÕt:
Çi t«i ç nh©n biÓu hiÖn trong bµi th¬:
+H cÊu chuyÖn hÇu trêi ®Ó gi·i bµy c¶m
xóc ç phãng kho¸ng cña con ngêi ç
nh©n.
+Nhµ th¬ nãi ®îc nhiÒu vÒ tµi n¨ng cña
m×nh.
+ThÓ hiÖn quan niÖm vÒ nghÒ v¨n
- Gv gîi thªm: +Çch tÊu tr×nh víi trêi vÒ nguån gèc cña
(?) Nh÷ng biÓu hiÖn cña m×nh.
nÐt “ng«ng” riªng cña **C¶m høng l·ng m¹n vµ hiÖn thùc ®an
T¶n §µ xen nhau, trong bµi th¬. (hiÖn thùc: ®o¹n
nhµ th¬ kÓ vÒ cuéc sèng cña chÝnh
m×nh), kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ th¬ T¶n §µ
lµ“g¹ch nèi cña hai thêi ®¹i thi ca”
NghÖ thuËt:
*Lèi kÓ d©n gi·, giäng ®iÖu kh«i hµi
Cã nhiÒu c©u chuyÖn vÒ ngêi trÇn gÆp
tiªn, nhng HÇu trêi vÉn cã çi míi, çi l¹
cuèn hót ngêi ®äc, c©u chuyÖn trêi nghe
th¬!
+Nh©n vËt tr÷ t×nh víi trêi vµ çc ch tiªn,
cã quan hÖ suång s·, th©n mËt. (Ch tiªn
gäi nhµ th¬ b»ng anh!)
+Ngêi trêi biÓu hiÖn c¶m xóc nh con ngêi:
(?) NÐt míi trong néi dung lÌ lìi, chau ®«i mµy, l¾ng tai ®øng, vç tay,
bËt buån cêi, tranh nhau dÆn...
cña bµi th¬?
*Çch dïng tõ cã nhiÒu thó vÞ:
(?) Nh÷ng nÐt ®Æc s¾c
Tõ dïng n«m na nh v¨n nãi, phï hîp víi sù h
vÒ nghÖ thuËt cña bµi
cÊu cña nhµ th¬. “V¨n dµi h¬i tèt ran cung
th¬?
m©y” “v¨n ®· giµu thay, l¹i l¾m lêi” “Trêi
- Suy nghÜ trao ®æi,
nghe trêi còng bËt buån cêi” “KiÕm ®îc
tr×nh bµy
thêi Ýt, tiªu th× nhiÒu”
“lo ¨n lo mÆc hÕt ngµy th¸ng”
 Hs th¶o luËn nhãm:
*Nh©n vËt tr÷ t×nh béc lé ý thøc ç
- §¹i diÖn tr×nh bµy
nh©n, t¹o nªn çi “ng«ng” riªng cña T¶n §µ:
+Tù cho m×nh v¨n hay ®Õn møc trêi còng
ph¶i t¸n thëng.
+Tù ý thøc, kh«ng cã ai ®¸ng lµ kÎ tri ©m
18
víi m×nh ngoµi trêi vµ çc ch tiªn! Nh÷ng
¸ng v¨n cña m×nh chØ cã trêi míi hiÓu vµ
phª b×nh ®îc.
+Tù xem m×nh lµ mét “TrÝch tiªn” bÞ ®µy
xuèng h¹ giíi v× téi ng«ng!
+NhËn m×nh lµ ngêi nhµ trêi, trêi sai
xuèng ®Ó thùc hµnh “thiªn l¬ng”
[Theo T¶n §µ, con ngêi ph¶i cã “thiªn l¬ng”
gåm: “l¬ng tri” (kh¶ n¨ng nhËn thøc cuéc
sèng);
“l¬ng n¨ng” (kh¶ n¨ng lµm viÖc tèt); “l¬ng
t©m” (®¹o ®øc tèt)]
3. Cñng cè, híng dÉn, III. Cñng cè
dÆn dß -Çi “ng«ng”
- Hs ®äc ghi nhí sgk ThÓ hiÖn ý thøc cao vÒ tµi n¨ng cña b¶n
Híng dÉn häc bµi, chuÈn th©n, nhÊt lµ tµi n¨ng vÒ v¨n ch¬ng. Çi
bÞ bµi sau: “ng«ng” nµy gãp phÇn lµm nªn çi míi, çi
NghÜa cña c©u hay cña bµi th¬.
(tiÕp) -TÝnh chÊt “giao thêi” trong nghÖ thuËt
- Gv rót kinh nghiÖm bµi th¬ T¶n §µ:
d¹y tÝnh chÊt b×nh d©n trong lèi kÓ chuyÖn;
giäng ®iÖu kh«i hµi; çch dïng tõ ®Ó lµm
næi bËt çi t«i tµi hoa
nh÷ng nÐt míi vÒ thi ph¸p so víi th¬ ca
trung ®¹i.
LuyÖn tËp
Th¸i ®é “NgÊt ngëng” cña NguyÔn C«ng
Trø vµ çi “ng«ng” cña T¶n §µ
NÐt gièng nhau:
C¶ hai t¸c gi¶ ®Òu ý thøc rÊt cao vÒ tµi
n¨ng b¶n th©n, coi m×nh vît lªn trªn thiªn
h¹.
Ph« bµy toµn bé con ngêi m×nh tríc mÆt
thiªn h¹, nh muèn “giìn mÆt: thiªn h¹. “®¹c
ngùa bß vµng ®eo ngÊt ngëng” -NguyÔn
C«ng Trø; “Thiªn tiªn ë l¹i, trÝch tiªn
xuèng”- T¶n §µ
Coi trêi, tiªn, bôt, nh con ngêi, nªn cã çch
nãi giao tiÕp nh con ngêi.
Kh¸c nhau:
+Çi “ng«ng”cña T¶n §µ tù do, phãng tóng
h¬n, kh«ng víng bËn vÒ “ nghÜa vua t«i
cho vÑn ®¹o s¬ chung” nh NguyÔn C«ng
Trø.
+T¶n §µ kh¼ng ®Þnh çi tµi thuéc lÜnh
19
vùc v¨n ch¬ng; NguyÔn C«ng Trø muèn
“ngÊt ngëng” vît lªn trªn thiªn h¹, muèn
hoµ m×nh vµo triÕt lÝ v« vi trong çch
sèng coi thêng danh lîi, ®îc, mÊt, khen, chª
trong cuéc ®êi.
Ngµy so¹n
Ngµy gi¶ng
TiÕt sè : 78 ppct
NghÜa cña c©u (TiÕp)
Gióp HS
Gióp häc sinh biÕt vËn dông hiÓu biÕt vÒ nghÜa cña c©u vµo viÖc
ph©n tÝch, t¹o lËp c©u. Thùc hµnh lµm bµi tËp.
Ho¹t ®éng 1 I. Thùc hµnh
- Hs lµm viÖc víi SGK 1. C©u 1
 Hs lµm viÖc theo nhãm 1.B»ng chÊp nª g¸nh v¸c...NghÜa t×nh
- - Gv ®Þnh híng b»ng th¸i híng vÒ sù viÖc nhÊt ®Þnh x¶y ra.
nh÷ng c©u hái gîi më 2.¥ gien mãc tói vµ thÊy kh«ng cßn
- Gv nhËn xÐt tæng hîp ®ång nµo...NghÜa t×nh th¸i híng vÒ sù
viÖc ®ang x¶y ra.
3. DÔ hä kh«ng ph¶i ®i gäi ®©u. NghÜa
t×nh th¸i híng vÒ sù viÖc cã thÓ x¶y ra,
hoÆc kh«ng x¶y ra
4.ChuyÕn tµu ®ªm nay...nghÜa t×nh
th¸i híng vÒ sù viÖc cã kh¶ n¨ng x¶y ra.
5.Th«i ®i..
20
6. Mét duyªn hai nî...
7. Hái thêi ta ph¶i nãi ra...
8. Nì nµo lÊy ®«i m¬i n¨m lµm mét kiÕp.
(c©u 5,6,7,8 =>nghÜa t×nh th¸i híng vÒ
®¹o lÝ)
9. §óng lµ Gia-ve ®· ... NghÜa t×nh th¸i
híng vÒ sù viÖc ch¾c ch¾n x¶y ra.
10. T«i ®· suýt kªu lªn...NghÜa t×nh th¸i
híng vÒ sù viÖc s¾p x¶y ra.
11. H¾n võa gÆp ®îc mét ®o¹n hay
l¾m... NghÜa t×nh th¸i híng vÒ sù viÖc
cã quan hÖ víi nhau vÒ nguyªn nh©n.
12. Mong çc chó lîng t×nh cho çi sù l¹c
hËu. NghÜa t×nh th¸i híng vÒ sù viÖc
mong ®îi
13. B©y giê m×nh íc...NghÜa t×nh th¸i
híng vÒ sù viÖc mong ®îi.
14. õ, nÕu m¾t nµng lªn thay cho
sao...NghÜa t×nh th¸i híng vÒ sù viÖc cã
 Hs lµm viÖc theo nhãm kh¶ n¨ng x¶y ra.
- Gv ®Þnh híng, bá sung C©u 2
1a. Anh bÌn dïng bóa...ChÊp nhËn ®îc,
miªu t¶ sù viÖc x¶y ra.
Çc c©u: 1b; 2b; 3b; 4b;5b kh«ng chÊp
 Hs lµm viÖc theo nhãm nhËn ®îc
- §¹i diÖn tr×nh bµy, nhËn C©u 6a ChÊp nhËn ®îc, v× quyÕt
xÐt chÐo cã hµm ý, sù
C©u 6b viÖc cã thÓ x¶y ra hoÆc
kh«ng x¶y ra.
C©u 3
Çc tõ “DÇu, tuy, dÉu, mÆc dï”
®Òu lµ c©u t×nh th¸i chØ sù viÖc, nhng
hµm nghÜa kh¸c nhau.
“DÇu, dÉu”: ®Òu chØ c©u t×nh th¸i h-
 Hs lµm viÖc theo nhãm íng vÒ sù viÖc cã quan hÖ ®iÒu kiÖn gi¶
thiÕt, nªn chØ hµnh ®éng, sù viÖc cha
x¶y ra.
“Tuy, mÆc dï”: xuÊt hiÖn trong c©u
t×nh th¸i chØ sù viÖc ®· x¶y ra.
C©u 4
- Hs kh¸ nh¾c l¹i néi dung a. Sù viÖc ®· x¶y ra: “§· mÊy th¸ng,«ng
çc bµi tËp ®· thùc hµnh Ba rÊt vui”
b.Sù viÖc cha x¶y ra: “Råi ®©y, «ng Ba
sÏ vui”
21
3. Cñng cè, híng dÉn, dÆn c. Kh¶ n¨ng x¶y ra cña sù viÖc: “mÆc dï
dß vËy, «ng Ba råi sÏ vui”
- Hs ®äc ghi nhí sgk d. NghÜa t×nh th¸i chØ sù viÖc ®îc
Híng dÉn häc bµi, chuÈn nhËn thøc nh mét ®¹o lÝ: “¤ng Ba vui v×
bÞ bµi sau: Véi vµng ®· lµm trßn tr¸ch nhiÖm cña mét ngêi
- Gv rót kinh nghiÖm bµi d¹y cha”
II.Cñng cè
Gv: nhÉn m¹nh thªm trêng hîp kh¸c
biÖt:dÇu, dÉu víi tuy (kh¶ n¨ng chØ sù
viÖc ®· x¶y ra)
Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
TiÕt sè: 79-80 ppct
Véi Vµng
-Xu©n DiÖu-
Gióp häc sinh c¶m nhËn ®îc lßng ham sèng bång bét, m·nh liÖt cña
nhµ th¬ víi quan niÖm míi vÒ thêi gian, tuæi trÎ vµ h¹nh phóc.
ThÊy ®îc sù kÕt hîp nhuÇn nhÞ gi÷a m¹ch c¶m xóc dåi dµo vµ m¹ch
triÕt luËn s©u s¾c trong bµi th¬ cïng nh÷ng s¸ng t¹o míi l¹ trong h×nh
thøc thÓ hiÖn.
- SGK, SGV, thiÕt kÕ bµi häc+Th¬ Xu©n DiÖu
22
- Híng dÉn HS t×m hiÓu kh¸i 1. T¸c gi¶ .
qu¸t * Xu©n DiÖu (1916-1985)
- Hs lµm viÖc víi SGK Tªn thËt lµ: Ng« Xu©n DiÖu
- Gv ®Þnh híng Hs kh¸i qu¸t - ¤ng sinh ra vµ lín lªn ë quª ngo¹i: V¹n
nh÷ng ý c¬ b¶n Gß Båi, x· Tïng Gi¶n, huyÖn Tuy Phíc,
tØnh B×nh §Þnh.
- Quª néi: Lµng Tr¶o Nha, nay lµ x· §¹i
Léc, huyÖn Can Léc, Hµ TÜnh.
+Häc xong tó tµi, «ng ®i d¹y häc t, råi
lµm cho së §oan ë MÜ Tho, TiÒn Giang.
Sau ®ã «ng ra Hµ Néi sèng b»ng nghÒ
viÕt v¨n, cã ch©n trong nhãm “Tù lùc
V¨n ®oµn
+N¨m 1943, Xu©n DiÖu bÝ mËt tham
gia Héi v¨n ho¸ cøu quèc, díi sù l·nh ®¹o
cña mÆt trËn ViÖt Minh. Trong hai cuéc
kh¸ng chiÕn cña d©n téc vµ nh÷ng n¨m
x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn b¾c,
Xu©n DiÖu lÊy sù nghiÖp v¨n ch¬ng cña
m×nh phôc vô §¶ng, phôc vô nh©n d©n.
¤ng ®îc bÇu lµ ®¹i biÓu quèc héi kho¸ I,
1946.
(?) Nªu çc s¸ng t¸c chÝnh ViÖn sÜ th«ng tÊn viÖn Hµn l©m nghÖ
cña Xu©n DiÖu? thuËt, Céng hoµ d©n chñ §øc n¨m 1983.
- Ç nh©n tr¶ lêi Gi¶i thëng Hå ChÝ Minh vÒ v¨n häc nghÖ
thuËt n¨m 1996.
Th¬:
Th¬ Th¬ (1938); Göi h¬ng cho giã
(1945); Riªng chung (1960); Mòi Cµ Mau
cÇm tay (1962); Hai ®ît sãng (1967); T«i
giµu ®«i m¾t (1970); Thanh ca (1982)
V¨n xu«i:
PhÊn th«ng vµng (1939); Trêng ca
(1945); Nh÷ng bíc ®êng t tëng cña t«i
(1958); Çc nhµ th¬ cæ ®iÓn ViÖt nam
I, II (1981); C«ng viÖc lµm th¬ (1984)
DÞch thuËt:
Çc nhµ th¬ Hung-ga-ri
DÞch th¬ NguyÔn Tr·i, NguyÔn Du sang
tiÕngPh¸p
=> Xu©n DiÖu ®em ®Õn cho th¬ ca
®¬ng thêi søc sèng míi, c¶m xóc míi,
23
cïng víi çch t©n nghÖ thuËt ®Çy s¸ng
t¹o. ¤ng lµ nhµ th¬ cña t×nh yªu, mïa
(?) Nªu xuÊt xø bµi th¬? xu©n vµ tuæi trÎ.
(?) Bè côc cña bµi th¬? Sau çch m¹ng th¸ng T¸m 1945, th¬
- Ç nh©n dùa sgk tr¶ lêi Xu©n DiÖu híng vµo thùc tÕ ®êi sèng,
rÊt giµu tÝnh thêi sù.
2. V¨n b¶n
* Véi vµng in trong tËp “Th¬ Th¬” (1938)
Lµ mét trong nh÷ng bµi th¬ tiªu biÓu
cña Xu©n DiÖu tríc çch m¹ng th¸ng
T¸m
* Bè côc: ba ®o¹n
- §o¹n mét:
Tõ ®Çu...®Õn “t«i kh«ng chê n¾ng h¹
míi hoµi xu©n” (Miªu t¶ cuéc sèng trÇn
thÕ nh mét thiªn ®êng trªn mÆt ®Êt vµ
niÒm c¶m xóc ng©y ngÊt tríc cuéc sèng
Êy.
- §o¹n hai:
TiÕp ®ã...®Õn “mïa cha ng¶ chiÒu
h«m”
(quan niÖm vÒ mïa xu©n, t×nh yªu vµ
 Hs ®äc khæ th¬ ®Çu tuæi trÎ víi nhËn thøc: con ngêi chØ cã
(?) Çch nh©n vËt tr÷ t×nh thÓ tËn hëng nguån h¹nh phóc khi cßn
xng t«i nãi lªn ®iÒu g× trÎ. Tuæi trÎ l¹i v« cïng ng¾n ngñi, thêi
? C¶m nhËn cña em vÒ khæ gian cã thÓ l¹i cíp ®i tÊt c¶)
th¬ ®Çu? - §o¹n ba:
- Hs lµm viÖc theo nhãm, Cßn l¹i (ch¹y ®ua víi thêi gian ®Ó tËn h-
trao ®æi th¶o luËn ëng cuéc sèng t¬i ®Ñp n¬i trÇn thÕ)
- §¹i diÖn çc nhãm tr×nh II. §äc-hiÓu v¨n b¶n
bµy 1. §o¹n mét
“T«i” muèn béc b¹ch víi mäi ngêi, víi
cuéc ®êi.
(th¬ míi).
T«i muèn “t¾t n¾ng” “ buéc giã”, muèn
®o¹t quyÒn cña t¹o ho¸, thiªn nhiªn, ®Ò
gi÷ l¹i h¬ng vÞ, mµu s¾c, gi÷ l¹i çi
(?) Nh©n vËt tr÷ t×nh ®Ñp cña cuéc ®êi.
muèn nãi víi ngêi ®äc ®iÒu Cuéc sèng trÇn thÕ: hoa ®ång néi xanh
g×? r×, l¸ cµnh t¬, khóc t×nh si, ¸nh s¸ng
hµng mi, ngon nh cÆp m«i gÇn...
 Hs ®äc ®o¹n hai Çi ®Ñp say ®¾m cña mïa xu©n, t×nh
Quan niÖm cña t¸c gi¶ vÒ yªu vµ tuæi trÎ; nh©n vËt tr÷ t×nh nh
mïa xu©n? ®ang ng©y ngÊt tríc cuéc sèng thiªn ®-
êng n¬i trÇn thÕ.
24
- Cuéc ®êi ®Ñp l¾m, ®¸ng sèng, ®¸ng
yªu l¾m! H·y tËn hëng cuéc ®êi ®Ñp Êy
ngay trÇn thÕ nµy! CÇn g× ph¶i lªn tiªn
(ý th¬ ThÕ L÷).
2. §o¹n hai
- Mïa xu©n: thêi xu©n s¾c nhÊt cña
tuæi trÎ, c¶nh vËt (nµo ong bím, tuÇn
th¸ng mËt, hoa ®ång néi, l¸ cµnh t¬,
( ?) Quan niÖm cña t¸c gi¶ khóc t×nh si, th¸ng giªng, cÆp m«i gÇn)
vÒ tuæi trÎ? t×nh yªu? Nhng mïa xu©n cßn lµ dÊu hiÖu cña bíc
chuyÓn thêi gian:
( ?) Quan niÖm cña nhµ th¬ “Xu©n ®¬ng tíi nghÜa lµ xu©n ®¬ng
vÒ quy luËt cña thêi gian ? qua
- Ç nh©n tr×nh bµy Xu©n cßn non nghÜa lµ xu©n sÏ giµ”
- Gv nhËn xÐt, chuÈn kiÕn Mïa xu©n g¾n liÒn víi çi ®Ñp cña t×nh
thøc yªu, tuæi trÎ, cña c¶nh vËt, nªn “mµ
xu©n hÕt nghÜa lµ t«i còng mÊt”
- Mïa xu©n g¾n liÒn víi tuæi trÎ, t×nh
yªu, song quy luËt cuéc ®êi,tuæi trÎ
kh«ng tån t¹i m·i, nhµ th¬ xãt xa, tiÕc
nuèi nªn b©ng khu©ng t«i tiÕc c¶ ®Êt
trêi
- Nhµ th¬ kh«ng quan niÖm thêi gian
tuÇn hoµn (thêi gian liªn tôc, t¸i diÔn,
lÆp ®i lÆp l¹i, quan niÖm lÊy sinh mÖnh
vò trô lµm thíc ®o thêi gian)
- Quan niÖm cña nhµ th¬ vÒ quy luËt
thêi gian: Thêi gian nh mét dßng ch¶y
xu«i chiÒu, mét ®i kh«ng bao giê trë l¹i.
Nhµ th¬ lÊy sinh mÖnh ç nh©n con ng-
êi lµm thíc ®o thêi gian, lÊy thêi gian
h÷u h¹n cña ®êi ngêi ®Ó ®o ®Õm thêi
gian cña vò trô.
Nãi lµm chi r»ng xu©n vÉn tuÇn hoµn
NÕu tuæi trÎ ch¼ng hai lÇn th¾m l¹i
(?) Tõ quan niÖm vÒ thêi C¶m nhËn vÒ thêi gian cña Xu©n DiÖu
gian, nhµ th¬ muèn béc lé lµ c¶m nhËn mÊt m¸t, hÉng hôt:
t tëng tiÕn bé g×? Mïi th¸ng n¨m ®Òu rím vÞ chia ph«i
Kh¾p s«ng nói vÉn than thÇm tiÔn biÖt
HiÖn t¹i ®ang l×a bá ®Ó trë thµnh qu¸
khø, ®îc h×nh dung nh mét cuéc chia li.
Mçi sù vËt trong ®êi sèng tù nhiªn nh
 Hs ®äc ®o¹n ba ®ang ngËm ngïi tiÔn biÖt mét phÇn ®êi
(?) C¶m xóc cña ®o¹n th¬ cña chÝnh nã. T¹o nªn sù phai tµn cña
®îc thÓ hiÖn qua nh÷ng tõ tõng ç thÓ.
25
ng÷ nµo? Con giã xinh th× thµo trong l¸ biÕc
- Hs trao ®æi ph¸t hiÖn, Ph¶i ch¨ng hên v× nçi ph¶i bay ®i?
ph©n tÝch Chim rén rµng bçng ®øt tiÕng reo thi
Ph¶i ch¨ng sî ®é phai tµn s¾p söa
+ Gi¸ trÞ cña cuéc sèng ç thÓ, mçi
kho¶nh kh¾c trong cuéc ®êi con ngêi
®Òu quý gi¸, thiªng liªng
+ Con ngêi ph¶i biÕt quý tõng gi©y,
tõng phót cña ®êi m×nh! BiÕt lµm cho
tõng kho¶nh kh¾c cña ®êi m×nh trµn
®Çy ý nghÜa thiªng liªng!
3. §o¹n ba
-Ta muèn «m..
-Ta muèn riÕt... -say, th©u, c¾n...
C¶m xóc trµn trÒ, µo ¹t, vå vËp h¨m hë...
®éng tõ m¹nh, t¨ng tiÕn dÇn...Mét chuçi
c©u lÆp l¹i: ta muèn... ta muèn...
-TiÕng lßng khao kh¸t, m·nh liÖt cña chñ
(?) C¶m xóc vµ m¹ch triÕt thÓ tr÷ t×nh, g¾n víi mçi íc muèn lµ
luËn ®îc thÓ hiÖn nh thÕ mét biÓu hiÖn cô thÓ cña tr¹ng th¸i:
nµo trong bµi th¬? “Cho chÕnh cho¸ng...”
- Ç nh©n suy nghÜ tr¶ lêi “Cho ®· ®Çy...”
“Cho no nª...”
TËn hëng cuéc sèng thanh t©n t¬i trÎ:
Sù sèng míi b¾t ®Çu m¬n mën
M©y ®a vµ giã lîn...
(?) NÐt míi trong quan niÖm Cá r¹ng, mïi th¬m, ¸nh s¸ng, thêi t¬i
cña Xu©n DiÖu vÒ c¶nh xu©n hång, çi h«n...
s¾c thiªn nhiªn, vÒ cuéc Véi vµng ch¹y ®ua víi thêi gian, thÓ hiÖn
sèng trong bµi th¬? khao kh¸t sèng m·nh liÖt, cuång nhiÖt
- Hs ®éc lËp tr¶ lêi cha tõng thÊy! cña çi “t«i” thi sÜ.
+lÝ lÏ: v× sao ph¶i sèng véi vµng?

TrÇn thÕ nh mét thiªn ®êng , bµy s½n
bao nguån h¹nh phóc k× thó! Con ngêi
chØ cã thÓ tËn hëng h¹nh phóc Êy khi
®ang cßn trÎ; mµ tuæi trÎ l¹i v« cïng
ng¾n ngñi .VËy chØ cßn mét çch lµ
ch¹y ®ua víi thêi gian! ph¶i “véi vµng”
®Ó sèng, ®Ó tËn hëng!
(?) Nªu chñ ®Ò bµi th¬?
+C¶nh thiªn nhiªn quyÕn rò, t×nh tø, k×
thó:
Cña ong bím nµy ®©y tuÇn th¸ng mËt
26
Th¸ng giªng ngon nh mét cÆp m«i gÇn
C¶nh vËt mang t×nh ngêi trµn trÒ xu©n
- Hs nh¾c l¹i néi dung chÝnh s¾c, Xu©n DiÖu miªu t¶ c¶nh vËt b»ng
cña bµi th¬? c¶m xóc vµ çi nh×n trÎ trung! cña
“CÆp m¾t xanh non vµ biÕc rên”! Khai
th¸c vÎ xu©n t×nh cña c¶nh vËt vµ nhµ
th¬ trót c¶ vµo c¶nh vËt xu©n t×nh cña
 Hs lµm viÖc theo nhãm m×nh!
+Quan niÖm míi mÎ, ®éc ®¸o cña Xu©n
DiÖu: gi¸ trÞ lín nhÊt cña ®êi ngêi lµ
tuæi trÎ! H¹nh phóc lín nhÊt cña tuæi trÎ
lµ t×nh yªu! §ã lµ çi nh×n tÝch cùc giµu
gi¸ trÞ nh©n v¨n!
4. Chñ ®Ò
Bµi th¬ miªu t¶ cuéc ®êi ®Ñp l¾m,
®¸ng sèng, ®¸ng yªu. §Ó tõ ®ã nhµ th¬
bµy tá nhËn thøc míi vÒ thêi gian, t×nh
yªu, tuæi trÎ vµ giôc gi· sèng hÕt m×nh,
m·nh liÖt ®Ó tËn hëng cuéc ®êi nµy!
III. Cñng cè
3. Cñng cè, híng dÉn, dÆn -Çi t«i cña Xu©n DiÖu ®iÓn h×nh cho
dß thêi ®¹i míi:
- Hs ®äc ghi nhí sgk +Çch c¶m nhËn çi ®Ñp cña cuéc ®êi
Híng dÉn häc bµi, chuÈn +Quan niÖm vÒ thêi gian, tuæi trÎ
bÞ bµi sau: +ThÓ hiÖn çch sèng cuång nhiÖt, say s-
Thao t¸c lËp luËn b¸c a
bá. luyÖn tËp
- Gv rót kinh nghiÖm bµi d¹y +H×nh ¶nh thiªn nhiªn, sù sèng quen
thuéc quanh ta ®îc t¸c gi¶ c¶m nhËn:
Mçi buæi sím thÇn vui h»ng gâ cöa =>
niÒm vui cuéc ®êi ®îc thÇn th¸nh ho¸.
Th¸ng giªng ngon... c¶m nhËn b»ng c¶m
gi¸c nhôc thÓ! hìi xu©n hång ta muèn
c¾n vµo ng¬i
Çch miªu t¶ nh gi·i bµy, mêi mäc mäi
ngêi h·y tËn hëng thiªn ®êng trÇn thÕ
cña cuéc ®êi nµy!
+Kh¸t khao giao c¶m víi ®êi, víi vÎ ®Ñp
cña thiªn nhiªn chÝnh lµ ®Ó kh¼ng
®Þnh vÎ ®Ñp cña con ngêi. Mïa xu©n
còng nân nµ, t¬i t¾n nh con ngêi! Qua
çch nh×n trÎ trung cña cÆp m¾t “xanh
non, biÕc rên” cña thi sÜ!
+Hån th¬ yªu ®êi, yªu sèng ®Õn cuèng
27
quýt, véi vµng, giôc gi·, tha thiÕt mêi
gäi... h·y sèng hÕt m×nh, m·nh liÖt,
cuång nhiÖt, ®Ó tËn hëng...
Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
TiÕt sè: 81 ppct
Thao t¸c lËp luËn b¸c bá
Gióp häc sinh n¾m ®îc yªu cÇu vµ çch sö dông thao t¸c lËp luËn b¸c
bá trong v¨n nghÞ luËn. Bíc ®Çu h×nh thµnh kÜ n¨ng vËn dông thao t¸c
lËp luËn b¸c bá.
28
( Híng dÉn HS t×m hiÓu kh¸i 1. Kh¸i niÖm
qu¸t) Thao t¸c lËp luËn bá lµ çch dïng lÝ lÏ dÉn
- Hs lµm viÖc víi SGK chøng, ®Ó phª ph¸n, g¹t bá nh÷ng ý
- Gv ®Þnh híng Hs kh¸i qu¸t kiÕn sai, kh«ng chÝnh x¸c. Tõ ®ã nªu ý
nh÷ng ý c¬ b¶n kiÕn ®óng thuyÕt phôc ngêi ®äc ngêi
nghe
 Hs lµm viÖc víi Sgk 2. Yªu cÇu
( ?) Nªu yªu cÇu cña thao t¸c -TrÝch dÉn ý kiÕn ®ã mét çch ®Çy ®ñ,
lËp luËn b¸c bá ? kh¸ch quan trung thùc
-Lµm s¸ng tá ý kiÕn ®ã sai ë chç nµo?
v× sao sai?
- CÇn ®äc kÜ, xem xÐt ba yÕu tè:
+LuËn ®iÓm
+LuËn cø
+Çch lËp luËn
(xem ý kiÕn ®ã sai ë chç nµo? cÇn b¸c
bá luËn ®iÓm? luËn cø? hay çch lËp
luËn? )
(?) Nªu nh÷ng çch sö dông - Tr¸nh nãi qu¸ (phãng ®¹i çi sai, hoÆc
thao t¸c lËp luËn b¸c bá? cha nãi tíi çi sai)
3. Çch sö dông thao t¸c lËp luËn b¸c bá
-Ba çch:
* Çch mét: b¸c bá luËn ®iÓm.
+ Dïng thùc tÕ ®Ó b¸c bá luËn ®iÓm
VÝ dô “TruyÖn KiÒu cßn th× tiÕng ta
cßn. TiÕng ta cßn th× níc ta cßn” (Ph¹m
Quúnh)
Cô Ph¹m quúnh ®Ò cao tiÕng ViÖt qu¶
kh«ng sai. Nhng luËn ®iÓm ®a ra cã
t×nh lËp lê: TruyÖn kiÒu cßn ®Êy, nhng
thùc tÕ níc ta ®ang bÞ thùc d©n Ph¸p
®« hé. Thùc tÕ luËn ®iÓm nµy cã lîi cho
thùc d©n Ph¸p lóc bÊy giê.
+Dïng phÐp suy luËn ®Ó b¸c bá luËn
®iÓm.
Vd: Ph¹m Quúnh ®Ò cao çi g×? TruyÖn
KiÒu? tiÕng ViÖt? hay d©n téc? th¸i ®é
 Hs ph©n tÝch vÝ dô cña t¸c gi¶ kh«ng ®îc minh b¹ch, râ
- Gv ®Þnh híng bæ sung, rµng.
chuÈn kiÕn thøc * Çch hai: b¸c bá luËn cø
Lµ çch v¹ch ra sai lÇm gi¶ t¹o trong lÝ
lÏ vµ dÉn chøng ®îc sö dung
VÝ dô: “§äc v¨n Vò Träng Phông, thÊy
phÉn uÊt khã chÞu: v× c¶m thÊy t tëng
29
h¾c ¸m, c¨m hên nhá nhen Èn trong
®ã” (NhÊt Chi Mai)
+§Ó b¸c bá Vò Träng Phông, luËn ®iÓm
cña NhÊt Chi Mai gåm ba luËn cø:
H¾c ¸m
C¨m hên
Nhá nhen
+Vò Träng Phông viÕt bµi, b¸c bá mét
çch dâng d¹c “H¾c ¸m, cã! V× t«i lµ
mét ngêi bi quan; C¨m hên còng cã, v×
t«i cho r»ng çi x· héi níc nhµ mµ kh«ng
®¸ng c¨m hên, mµ l¹i cø “vui vÎ trÎ
trung”, trëng gi¶, ¨n mÆc t©n thêi,
khiªu vò, v.v. Nh çc «ng chñ tr¬ng th×
mét lµ kh«ng muèn c¶i çch g× x· héi,
hai lµ Ých kØ mét çch ®¸ng sØ nhôc.
Cßn nhá nhen th× thÕ nµo?
T¶ thùc çi x· héi khèn n¹n, c«ng kÝch çi
xa hoa, d©m ®·ng cña bän ngêi cã
nhiÒu tiÒn, kªu ca nh÷ng sù thèng khæ
bÞ bãc lét, bÞ ¸p chÕ, bÞ cìng bøc, muèn
cho x· héi c«ng b×nh h¬n n÷a...mµ b¶o
lµ nhá nhen th× h¸ dÔ D«-la, Huy-g«,
Man-r«, §èt-xt«i-Ðp-ki
M.Goãc-ki l¹i kh«ng còng lµ nhá nhen”
Vò Träng Phông b¸c bá tõng luËn cø mµ
NhÊt Chi Mai ®a ra, ®Ó kh¼ng ®Þnh t
tëng tiÕn bé, cã tÝnh chiÕn ®Êu ®èi víi
cuéc sèng lóc bÊy giê.
* Çch ba: b¸c bá çch lËp luËn
B¸c bá lËp luËn lµ v¹ch ta sù m©u
thuÉn kh«ng nhÊt qu¸n, phi l«gic trong
lËp luËn cña ®èi ph¬ng. ChØ ra sù ®æi
thay ®¸nh tr¸o kh¸i niÖm trong qóa
tr×nh lËp luËn cña ®èi ph¬ng.
VÝ dô: “Mét níc kh«ng thÓ kh«ng cã
quèc hoa, TruyÖn KiÒu lµ quèc hoa cña
ta; Mét níc kh«ng thÓ kh«ng cã quèc tuý,
TruyÖn KiÒu lµ quèc tuý cña ta; Mét níc
kh«ng thÓ kh«ng cã quèc hån, TruyÖn
KiÒu lµ quèc hån cña ta” (Ph¹m quúnh)
Hoa => tinh hoa
Tuý => tinh tuý
- Hs nh¾c l¹i néi dung bµi Hån => thiªng liªng
häc ChØ cã truyÖn KiÒu lµ nhÊt, ngoµi ra níc
30
ta kh«ng cßn g× ®Ó ®¸ng nãi! LËp luËn
nãi qu¸, kh«ng chÆt chÏ, mang tÝnh
phiÕn diÖn!
Hs lµm bµi theo nhãm Cô Ng« §øc KÕ ®· b¸c bá çch lËp luËn
- §¹i diÖn çc nhãm tr×nh nµy:
bµy “ThÕ th× tõ Gia Long vÒ tríc, cha cã
- Gv ®Þnh híng b»ng nh÷ng truyÖn KiÒu, th× níc ta kh«ng quèc
c©u hái gîi më hoa, kh«ng quèc tuý, kh«ng quèc hån.
ThÕ th× v¨n trÞ vò c«ng (sù nghiÖp
dùng níc b»ng ph¸p luËt, gi¸o dôc, qu©n
sù) mÊy triÒu ®Òu lµ ë ®©u ®em
®Õn?”
II. Cñng cè
+Kh¸i niÖm
Hs lµm bµi theo nhãm +ThÕ nµo lµ b¸c bá luËn ®iÓm? luËn cø?
lËp luËn?
III. LuyÖn tËp
Bµi 1
3. Cñng cè, híng dÉn, dÆn Bíc-na-s« ®· b¸c bá ý kiÕn cña c« vò n÷
dß b»ng chÝnh çch lËp luËn cña c« ta:
- Hs ®äc ghi nhí sgk +¤ng vµ em cã thÓ lÊy nhau (thùc tÕ,
- Gv dÆn dß, híng dÉn Hs chuyÖn nµy cã thÓ x¶y ra)
chuÈn bÞ bµi: “ Trµng +Song con cña chóng ta sÏ th«ng minh
giang”- Huy CËn nh «ng, xinh ®Ñp nh em! Th× cha cã g×
- Gv rót kinh nghiÖm bµi d¹y ®¶m b¶o c¶.
+Çch lËp luËn Êy cha chÆt chÏ, kh«ng
l«gic, nªn nhµ viÕt kÞch b¸c l¹i “con cña
chóng ta l¹i ®Ñp nh t«i, th«ng minh nh
em th× ®¸ng sî biÕt bao”
Bµi 2
+Cã tiÒn: “Cã tiÒn kh«n nh con mµi m¹i,
kh«ng tiÒn d¹i nh con thßng ®ong”; “Cã
tiÒn mua tiªn còng ®îc, kh«ng tiÒn mua
lîc ch¼ng xong”.
+TiÒn: kh«ng mua ®îc h¹nh phóc, ®êi
sèng tinh thÇn, h¹nh phóc, t×nh yªu...
+Çch ®Æt vÊn ®Ò, dÉn chøng ®a ra
kh«ng ®óng ,
31
Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
TiÕt sè: 82 ppct
Trµng Giang
Huy CËn
Gióp häc sinh c¶m nhËn ®îc nçi sÇu cña mét çi t«i c« ®¬n tríc
thiªn nhiªn mªnh m«ng hiu qu¹nh, trong ®ã thÊm ®îm c¶ nçi sÇu nh©n
thÕ vµ tÊm lßng yªu níc thÇm kÝn cña t¸c gi¶. NhËn ra vÎ ®Ñp cæ ®iÓn
trong mét bµi th¬ míi.
- SGK, SGV, thiÕt kÕ bµi häc+Th¬ Huy CËn

Ho¹t ®éng 1
( Híng dÉn HS t×m hiÓu kh¸i
qu¸t) I. T×m hiÓu chung
- Hs lµm viÖc víi SGK 1. T¸c gi¶ :
- Gv ®Þnh híng Hs kh¸i qu¸t * Cuéc ®êi :
nh÷ng ý c¬ b¶n Huy CËn (1919-2005)
-Tªn thËt Cï Huy CËn, «ng sinh trëng
trong mét gia ®×nh nhµ Nho nghÌo t¹i
¢n Phó, H¬ng S¬n, nay lµ §øc ¢n, Vò
Quang, Hµ TÜnh.
+N¨m 1939 ®ç tó tµi toµn phÇn ë HuÕ
(THPT)
+1943 ®ç kÜ s canh n«ng t¹i Hµ Néi
+1942, tham gia Héi v¨n ho¸ cøu quèc,
®îc tham dù quèc d©n ®¹i héi T©n
Trµo, ®îc bÇu vµo uû ban d©n téc gi¶i
phãng toµn quèc.
+Sau çch m¹ng th¸ng T¸m 1945, «ng
32
tõng gi÷ nhiÒu chøc vô trong chÝnh phñ
 Nªu nh÷ng s¸ng t¸c vµ héi liªn hiÖp v¨n häc nghÖ thuËt ViÖt
chÝnh cña nhµ th¬? Nam.
Nªu ®Æc ®iÓm th¬ Huy +1996, ®îc nhËn gi¶i thëng Hç ChÝ minh
CËn? vÒ v¨n häc nghÖ thuËt.
* Sù nghiÖp:
Löa thiªng (1940); Trêi mçi ngµy l¹i s¸ng
(1958)
§Êt në hoa (1960); Bµi th¬ cuéc ®êi
(1963); Hai bµn tay em (1967); Nh÷ng
n¨m s¸u m¬i (1968)
ChiÕn trêng gÇn ®Õn chiÕn trêng xa
(1973);Ta vÒ víi biÓn (1997)
 Nªu hoµn c¶nh s¸ng t¸c => Th¬ Huy CËn thÓ hiÖn lßng khao
cña bµi th¬? kh¸t víi cuéc sèng, thÓ hiÖn sù hoµ ®iÖu
 X¸c ®Þnh bè côc bµi th¬? gi÷a hån ngêi vµ t¹o vËt, gi÷a ç thÓ vµ
- Ç nh©n tr¶ lêi nh©n quÇn. V× thÕ th¬ «ng hµm sóc,
giµu chÊt suy tëng vµ triÕt lÝ.
2.T¸c phÈm:
* XuÊt xø
Bµi th¬ viÕt n¨m 1939, in trong tËp “Löa
thiªng”
XuÊt b¶n n¨m 1940.
C¶m xóc cña bµi th¬ ®îc gîi tõ c¶nh
sãng níc mªnh mang cña s«ng Hång (lóc
nµy nhµ th¬ ®ang häc t¹i trêng canh
n«ng Hµ Néi); Mét tho¸ng nhí nhµ, nhí
quª céng víi th©n phËn ngêi d©n mÊt n-
íc t¹o ®· t¹o c¶m høng ®Ó Huy CËn viÕt
bµi th¬ nµy! §©y lµ bµi th¬ tiªu biÓu
cña Huy CËn tríc çch m¹ng.
* Bè côc:
+ §o¹n mét: Khæ th¬ 1, 2 vµ 3
C¶nh thiªn nhiªn trªn s«ng, bªn s«ng, nçi
 Nªu çch hiÓu cña em vÒ buån c« ®¬n hoµ chung cïng nçi sÇu
tiªu ®Ò bµi th¬? nh©n thÕ, thÊu ®îc t×nh ngêi, t×nh
- Mét vµi ç nh©n nªu nhËn ®êi.
xÐt + §o¹n hai: Khæ th¬ 4
 Suy nghÜ cña em vÒ c©u Lßng yªu níc thÇm kÝn cña nhµ th¬
th¬ ®Ò tõ cña bµi th¬?
1. Tiªu ®Ò vµ c©u th¬ ®Ò tõ
- Ç nh©n ®éc lËp tr¶ lêi
- Tõ H¸n ViÖt
- S«ng dµi: chØ míi gîi ®Þnh lîng. Trµng
giang: gîi chiÒu dµi, chiÒu réng (cô thÓ)
[Trµng:dµi; hai nguyªn ©m /a/ liªn tiÕp
33
gîi chiÒu réng, sù xa x«i! ©m H¸n ViÖt
trang träng nh cßn gîi ®Õn mét con s«ng
cña thuë hång hoang lÞch sö nµo ®ã!
+Lêi ®Ò tõ: lµ ®iÓm tùa cho c¶m høng,
cho ý tëng ®Ó t¸c gi¶ triÓn khai t¸c
phÈm (kh«ng ®¬n thuÇn lµ mét trang
søc nghÖ thuËt)
+Trêi réng (b©ng khu©ng) nhí s«ng dµi!
hay nh©n vËt tr÷ t×nh ®ang trong ©m
 Hs ®äc ba khæ th¬ ®Çu tr¹ng b©ng khu©ng th¬ng nhí
(?) C¶nh thiªn nhiªn ®îc +§iÓm tùa nghÖ thuËt ®éc ®¸o:
miªu t¶ nh thÕ nµo? KÕt hîp gi÷a nçi nhí cña con ngêi vµ nçi
- Hs lµm viÖc theo nhãm, nhí cña t¹o vËt. Con ngêi nÆng lßng th-
trao ®æi th¶o luËn ¬ng nhí mµ t¹o vËt còng trµn ngËp nçi
- §¹i diÖn çc nhãm tr×nh nhí ®Õn b©ng khu©ng! T©m tr¹ng cña
bµy nh©n vËt tr÷ t×nh ®· hoµ c¶m ®îc víi
- Gv ®Þnh híng b»ng nh÷ng nçi sÇu cña s«ng nói!
c©u hái gîi më 2. Khæ th¬ mét, hai vµ ba
- Gv nhËn xÐt tæng hîp C¶nh trªn s«ng:
+Sãng gîn
+ThuyÒn xu«i m¸i
+Níc song song
+ThuyÒn vÒ
+Níc sÇu tr¨m ng¶
(?) Nh÷ng chi tiÕt, h×nh +Cñi mét cµnh kh«
¶nh miªu t¶ c¶nh bªn s«ng? +bÌo d¹t nèi hµng
- Ç nh©n tr¶ lêi +Kh«ng ®ß, kh«ngcÇu.
C¶nh bªn s«ng:
+Cån nhá
+Kh«ng gian ba chiÒu: “N¾ng xuèng,
trêi lªn s©u chãt vãt”
+Bê xanh tiÕp b·i vµng.
 C¶nh gîi nh÷ng çi h÷u h¹n nhá bÐ:
+ThuyÒn, sãng gîn, cµnh cñi kh«, nh÷ng
hµng bÌo tr«i næi trªn s«ng! Võa gîi nçi
buån hiÖn t¹i võa gîi nçi sÇu nh©n thÕ,
l¹i võa gîi nçi sÇu cña kiÕp ngêi!
+ThuyÒn vÒ / níc l¹i. tiÓu ®èi gîi sù chia
l×a, tan t¸c...Sãng gîn (nhá) gîi nçi buån
b©ng khu©ng, da diÕt (®iÖp ®iÖp: l¸y
©m gîi nçi buån liªn tiÕp, trïng ®iÖp; l¹i
võa nh ®ãng l¹i bëi phô ©m t¾c / p / v«
thanh, nçi buån nh ñ kÝn trong lßng
kh«ng nãi ®îc thµnh lêi!
+Cµnh cñi kh«, hµng bÌo dËt dê tr«i
34
næi... ®i vÒ ®©u gi÷a s«ng níc mªnh
mang?! gîi liªn tëng ®Õn nh÷ng kiÕp
ngêi, nh÷ng cuéc ®êi buån!
+Nçi buån riªng cña thÕ hÖ nh÷ng ngêi
cÇm bót lóc bÊy giê, nçi buån cña Th¬
míi hoµ nhËp víi nçi sÇu nh©n thÕ ®Ó
t¹o ra ©m hëng buån da diÕt
 Hs t×m nh÷ng chi tiÕt “Mang mang thiªn cæ sÇu”, nçi buån cña
chøng minh nh÷ng con ngêi g¾n bã víi ®Êt níc nhng
c« ®¬n,bÊt
Lùc
 C¶nh mªnh m«ng v« h¹n, réng ®Õn
kh«ng cïng:
S«ng dµi, trêi réng, m©y cao, nói b¹c, bê
xanh, b·i vµng, giã, lµng xa..
Cån ®· nhá l¹i l¬ th¬, gîi tha thít hoang
(?) Theo em v× sao c¶nh v¾ng. Trªn dßng s«ng mªnh m«ng cã tíi
s«ng níc, còng cßn gäi lµ hai lÇn phñ ®Þnh
c¶nh cña t©m tr¹ng? “Mªnh m«ng kh«ng mét chuyÕn ®ß
- Hs kh¸ tr¶ lêi ngang
- Gv tæng hîp Kh«ng cÇu gîi chót niÒm th©n mËt”
TÊt c¶ ®Òu lÆng lÏ, trèng v¾ng, c« tÞch:
“S«ng dµi trêi réng bÕn c« liªu”
+Kh«ng gian ba chiÒu: chiÒu réng cña
 Hs lµm viÖc víi Sgk c¶nh vËt mÆt ®Êt, chiÒu cao cña bÇu
(?) H×nh ¶nh çnh chim trêi, chiÒu s©u cña s«ng níc. §èi diÖn víi
trong bãng chiÒu gîi cho em c¶nh vËt Êy lµ con ngêi nhá bÐ, c« ®¬n!
suy nghÜ g×? +C¶nh bªn s«ng, trªn s«ng còng lµ c¶nh
- §éc lËp suy nghÜ, tr¶ lêi cña t©m tr¹ng, c¶m xóc cña t©m tr¹ng.
T©m tr¹ng cña thi sÜ vµ còng lµ t©m
tr¹ng cña mét líp ngêi thña Êy: g¾n bã
víi quª h¬ng ®Êt níc nhng bÊt lùc! Hä th-
êng t×m ®Õn c¶nh mªnh m«ng hoang
 Hs th¶o luËn nhãm: v¾ng, c¶nh chiÒu tµ, c¶nh chia li,
(?) Em hiÓu hai c©u th¬ nh÷ng sù vËt nhá nhoi, gîi nh÷ng kiÕp
cuèi nh thÕ nµo? ngêi nhá bÐ b¬ v¬...Trµng giang tiªu
biÓu cho phong çch th¬ Êy!
3.Khæ th¬ bèn
“Chim nghiªng çnh nhá bãng chiÒu sa”
Trªn çi nÒn mªnh m«ng cña kh«ng gian,
m©y næi thµnh cån, thµnh líp “®ïn nói
b¹c”!
Çnh chim nhá nhoi ®Õn téi nghiÖp,
nghiªng çnh (søc nÆng cña bãng chiÒu
nh ®ang ®Ì nÆng lªn çnh chim nhá bÐ
35
Êy)
Çnh chim cña th¬ míi l·ng m¹n: gîi sù
nhá bÐ mµ c« lÎ, lÆng lÏ (®èi lËp trong
kh«ng gian réng lín)
+Dîn dîn: cã çi g× gîn lªn, dÊy lªn trong
lßng. T©m tr¹ng th¬ng nhí quª h¬ng
b¾t nguån tõ sãng níc trµng giang! Thiªn
- Hs chia nhãm th¶o luËn vÒ nhiªn lµ n¬i göi g¾m nçi buån, göi g¾m
nghÖ thuËt bµi th¬ nçi lßng th¬ng nhí quª h¬ng!
- Gv gîi më: (yªu thiªn nhiªn còng lµ t×nh c¶m yªu n-
(?) §äc bµi th¬ em cã nhËn íc)
xÐt g× vÒ ©m ®iÖu ? +Th«i HiÖu cÇn khãi sãng ®Ó nhí quª h-
¬ng !
“NhËt mé h¬ng quan hµ xø thÞ
Yªn ba giang thîng sö nh©n sÇu”
(Quª h¬ng khuÊt bãng hoµng h«n
Trªn s«ng khãi sãng cho buån lßng ai)
+Huy CËn kh«ng cÇn ®Õn khãi sãng,
mµ nçi nhí nhµ, nhí quª nh ïa ®Õn, trµo
(?) NhËn xÐt cña em vÒ d©ng trong lßng, hoµ vµo t×nh yªu s«ng
thanh ®iÖu cña bµi th¬? nói !
§ã lµ t©m tr¹ng cña cn ngêi biÕt gép nçi
buån, nçi sÇu nh©n thÕ, thiÕu v¾ng quª
h¬ng vµo m×nh®ã còng lµ t©m tr¹ng
chung cña ngêi d©n mÊt níc lóc bÊy
giê !
4- NghÖ thuËt
* ¢m ®iÖu:
§îc t¹obëi sù hoµ hîp cña nhÞp
(?) NhËn xÐt cña em vÒ thÓ ®iÖu,thanh ®iÖu
th¬ +NhÞp th¬ toµn bµi cã xu híng tr¶i dµi
- Ç nh©n tr¶ lêi theo nhÞp 4/3:
“Sãng gîn trµng giang / buån ®iÖp ®iÖp
Con thuyÒn xu«i m¸i / níc song song”
Cã nh÷ng c©u t¸c gi¶ cè ý ®Ó h¬i l¹c
®iÖu thµnh nhÞp 2/2/3
“ThuyÒn vÒ / níc l¹i / sÇu tr¨m ng¶
Cñi mét / cµnh kh« / l¹c mÊy dßng”
* Thanh ®iÖu:
Nhµ th¬ tu©n thñ quy ®Þnh cña luËt
b»ng, tr¾c vµ cã nh÷ng nÐt riªng:
+Sö dông tõ l¸y nguyªn: ®iÖp ®iÖp,
song song, líp líp, dîn dîn.
+Tæ chøc ng«n tõ t¹o h×nh ¶nh, kÕt hîp
36
nhÞp ®iÖu gîi ©m hëng tr«i ch¶y, xu«i
chiÒu, mªnh mang, xao xuyÕn cña hån
thi nh©n vµ t¹o vËt.
ThuyÒn vÒ - níc l¹i
N¾ng xuèng – trêi lªn
S«ng dµi – trêi réng
Bê xanh – b·i vµng
* ThÓ th¬:
Trµng giang lµ bµi Th¬ míi l·ng m¹n, nh-
ng mang ®Ëm dÊu Ên §êng thi
 Nªu chñ ®Ò cña bµi th¬? +Sè tiÕng trong mét c©u, sè c©u trong
- Mét vµi ç nh©n ®¹i diÖn mét khæ th¬
tr×nh bµy (Cã thÓ coi ®©y lµ mét bµi tø tuyÖt liªn
hoµn, mçi khæ th¬ lµ mét bµi)
+Huy CËn mîn nguyªn t¾c t¬ng xøng
cña phÐp ®èi §êng thi, t¹o vÎ c©n xøng
trang träng më ra çc chiÒu cña kh«ng
gian:
Hs nh¾c l¹i nÐt chÝnh vÒ “N¾ng xuèng trêi lªn s©u chãt vãt
néi dung vµ nghÖ thuËt cña S«ng dµi trêi réng bÕn c« liªu”
bµi th¬? +Sö dông tõ ng÷, h×nh ¶nh mang ý vÞ
cæ thi:
“Líp líp m©y cao ®ïn nói b¹c” (mîn tõ
“®ïn” trong th¬ §ç Phñ “Lng trêi sãng
dùng lßng s«ng th¼m / MÆt ®Êt m©y
®ïn cöa ¶i xa”)
Çnh chim trong th¬ cæ xuÊt hiÖn trong
Hs lµm viÖc theo nhãm th¬ cæ kh¸ nhiÒu, “ngµn mai giã cuèn
- Gv quan s¸t, ®Þnh híng, chim bay mái” (ChiÒu h«m nhí nhµ- bµ
tæng hîp HuyÖn Thanh Quan)
ý vÞ cæ thi: h×nh ¶nh nhµ th¬ mét
m×nh ®øng tríc vò trô ®Ó c¶m nhËn ®-
îc çi vÜnh viÔn, v« cïng v« tËn cña
kh«ng gian, thêi gian víi kiÕp ngêi!
* Chñ ®Ò:
Mîn bøc tranh thiªn nhiªn s«ng dµi, trêi
réng Huy CËn thÓ hiÖn nçi buçn c« ®¬n
cña kiÕp ngêi, ®ång thêi thÓ hiÖn tÊm
lßng th¬ng nhí quª h¬ng
III. Cñng cè
3. Cñng cè, híng dÉn, dÆn -Bµi th¬ ghi l¹i h×nh ¶nh t¹o vËt thiªn
dß nhiªn, võa mªnh m«ng, v« biªn; võa hiu
- Hs ®äc ghi nhí sgk qu¹nh hoang v¾ng!
Híng dÉn häc bµi chuÈn bÞ -Çi t«i c« ®¬n, b¬ v¬ tríc thiªn nhiªn
trêi réng, s«ng dµi, kh«ng biªt tr«i d¹t
37
bµi sau: vµo ®©u gi÷a dßng s«ng v« ®Þnh cña
LuyÖn tËp thao t¸c lËp cuéc ®êi!
luËn b¸c bá. -C¶m xóc chñ ®¹o cña bµi th¬: t×nh
- Gv rót kinh nghiÖm bµi d¹y c¶m thiÕt tha yªu thiªn nhiªn, ®Êt níc
quª h¬ng!
-Bµi th¬ mang ®Ëm phong çch §êng thi
cæ kÝnh
LuyÖn tËp
+Kh«ng gian v« tËn, mªnh m«ng cña
c¶nh thiªn nhiªn: S«ng dµi, trêi réng, bê
canh tiÕp b·i vµng, n¾ng xuèng trêi lªn
s©u chãt vãt.
+Kh«ng gian qu¹nh hiu, hoang v¾ng ®i
liÒn víi c¶nh vËt: bÌo d¹t, cñi tr«i, chim
nghiªng çnh, m©y næi (®ïn) thµnh cån,
thµnh nói.
*Thêi gian:
Buæi chiÒu muén “Chim nghiªng çnh
nhá bâng chiÒu sa” “§©u tiÕng lµng xa
v·n chî chiÒu” “Kh«ng khãi hoµng h«n
còng nhí nhµ”
*Mèi quan hÖ gi÷a kh«ng gian vµ thêi
gian: mèi quan hÖ diÔn ra ®ång thêi,
phô ho¹ cho nhau. Buæi chiÒu (thêi
gian), kh«ng gian chiÒu ph« hÕt vÎ
hoang s¬, hiu qu¹nh; C¶ hai gîi nçi buån
c« ®¬n cho nh©n vËt tr÷ t×nh.
C¶ kh«ng gian, thêi gian ®îc miªu t¶
theo sù vËn ®éng, hoµ ®iÖu gîi c¶nh
vËt mªnh m«ng xa v¾ng, gîi nçi buån c«
®¬n cña lßng ngêi.
38
Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
TiÕt sè: 83 ppct
LuyÖn tËp vÒ thao t¸c
lËp luËn b¸c bá
Gióp häc sinh n¾m v÷ng thao t¸c lËp luËn b¸c bá.
BiÕt vËn dông thao t¸c lËp luËn b¸c bá trong häc tËp vµ ®êi sèng thùc
tÕ.
c©u hái.

Ho¹t ®éng 1 I.Thùc hµnh
- Hs lµm viÖc víi SGK C©u 1
- Gv ®Þnh híng kh¸i qu¸t §o¹n a:
 Hs lµm bµi tËp theo +B¸c bá luËn ®iÓm b»ng luËn cø:
nhãm- Gv kiÓm tra, híng LuËn ®iÓm cÇn b¸c bá: “Cã ngêi nghÜ
dÉn thªm r»ng th¬ lµ nh÷ng lêi ®Ñp”
+Çc luËn cø ®îc sö dông ®Ó b¸c bá
gåm:
* “Díi ngßi bót cña Hå Xu©n H¬ng,
nh÷ng ch÷ tÇm thêng cña lêi nãi hµng
ngµy, n«m na m¸ch quÐ ®· trë thµnh
39
nh÷ng lêi th¬ ®îc truyÒn tông”
*NguyÔn Du víi c©u th¬ “tho¾t tr«ng
nhên nhît mµu da” th× lµm sao?
§o¹n b
§Æng Thai Mai ®· b¸c bá luËn ®iÓm
b»ng çch dïng lËp luËn ph©n tÝch ®Ó
b¸c bá:
LuËn ®iÓm cÇn b¸c bá: “trong s¸ng t¸c
v¨n nghÖ lÝ tÝnh kh«ng tham dù”
-Dïng lËp luËn ph©n tÝch ®Ó b¸c bá:
+LÝ tÝnh t¸c ®éng ®Õn sù lùa chän ®Ò
tµi
+S¾p ®Æt t tëng, nghiªn cøu, ph©n
Hs th¶o luËn ý cÇn b¸c bá tÝch tµi liÖu...
+VËn dông kinh nghiÖm vÒ bót ph¸p
+LÝ tÝnh lu«n tØnh t¸o ®Ó lµm cho
h×nh thøc phï hîp víi néi dung.
B¸c bá luËn ®iÓm b»ng luËn cø vµ lËp
luËn:
+Níc MÜ chØ 20% d©n sè lµ ngêi s¶n
xuÊt, cßn 80% lµ ¨n b¸m...
 Hs lµm bµi tËp theo nhãm +Bin GhÕt l¹i tèt h¬n mÑ Tª- rª-®a ?
Tranh luËn, b¶o vÖ ý kiÕn +Lµ nhµ v¨n nhng ¢y Ren –D¬ l¹i khinh
cña m×nh? rÎ chñ nghÜa nh©n v¨n - Ngîc l¹i thiªn
chøc cña v¨n häc
C©u 2
LuËn ®iÓm cÇn b¸c bá: “chØ cã vµo ®¹i
häc th× cuéc ®êi míi cã t¬ng lai”
+KhuyÕn khÝch Hs tranh luËn, dïng çc
luËn cø, lËp luËn ®Ó b¸c bá
+ý kiÕn ®ã ®óng ë chç nµo?
+Sai ë chç nµo?
+Dïng luËn cø ®Ó b¸c bá: d©n sè mét
lµng, x· cã bao nhiªu ngêi ®ç vµo ®¹i
häc? Trong mét trêng THPT cã tØ lÖ bao
nhiªu b¹n ®ç ®¹i häc?
Cho Hs kh¸ nh¾c l¹i néi +Dïng lËp luËn ®Ó b¸c bá:
dung bµi tËp. -Ai còng vµo ®¹i häc, vËy ai lµ ngêi lµm
Híng dÉn häc bµi, chuÈn ra cña c¶i vËt chÊt, nu«i sèng hä trong
bÞ bµi sau: thêi gian häc tËp?
Tr¶ bµi viÕt sè n¨m -Cã ph¶i ai vµo ®¹i häc còng ®Òu h¹nh
phóc?
-Cã b»ng ®¹i häc, nhng kh«ng cã viÖc
lµm theo yªu cÇu ®µo t¹o? liÖu cã h¹nh
phóc?
40
II.Cñng cè
+Gv: nhÊn m¹nh thªm phÇn lÝ thuyÕt.
Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
TiÕt sè: 84 ppct
Tr¶ bµi viÕt sè n¨m
A. Môc tiªu bµi häc
Gióp häc sinh cñng cè kiÕn thøc ng÷ v¨n ®· häc trong ch¬ng tr×nh
ng÷ v¨n 11; Bíc ®Çu häc sinh tù ®¸nh gi¸ ®îc kÕt qu¶ lµm bµi cña
m×nh, biÕt çch ch÷a lçi, söa nh÷ng luËn ®iÓm, luËn cø cha tèt trong
bµi viÕt cña m×nh.
+S¸ch GK, s¸ch GV
41
Gi¸o viªn tæ chøc giê d¹y theo çch kÕt hîp çc ph¬ng ph¸p: híng dÉn
häc sinh trao ®æi th¶o luËn, thùc hµnh tù söa çc lçi trong bµi viÕt cña
m×nh.
1.KiÓm tra bµi cò:
2.Giíi thiÖu bµi míi:
I. §Ò bµi
T¸c dông cña nghÖ thuËt miªu t¶ t¬ng ph¶n trong truyÖn ng¾n “Hai
®øa trÎ” (Th¹ch Lam)
MB:
+Häc sinh giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ t¸c phÈm, t¸c gi¶.
+Nªu kh¸i qu¸t nghÖ thuËt miªu t¶ t¬ng ph¶n cña Th¹ch Lam trong t¸c
phÈm.
TB:
+Giíi thiÖu nghÖ thuËt miªu t¶ t¬ng ph¶n, thñ ph¸p nghÖ thuËt mµ chñ
nghÜa l·ng m¹n thêng sö dông trong viÖc t¸i hiÖn ®êi sèng vµ lµm næi
bËt t tëng chñ ®Ò cña t¸c phÈm.
+ChØ ra nh÷ng biÓu hiÖn cô thÓ cña nghÖ thuËt miªu t¶ t¬ng ph¶n
trong t¸c phÈm:
Bãng tèi / ¸nh s¸ng; BÇu trêi / mÆt ®Êt...
+Ph©n tÝch vai trß vµ t¸c dông cña nghÖ thuËt miªu t¶ t¬ng ph¶n:
¸nh s¸ng chØ lµm t« ®Ëm thªm bãng ®ªm; BÇu trêi ®Ñp “hµng ngµn
ng«i sao ganh nhau lÊp l¸nh” t« ®Ëm thªm c¶nh nghÌo díi mÆt ®Êt
“Trªn ®Êt chØ cßn r¸c rëi, vá bëi, vá thÞ, l¸ nh·n vµ l¸ mÝa...MÊy ®øa trÎ
con nhµ nghÌo ë ven chî cói lom khom trªn mÆt ®Êt ®i l¹i t×m tßi...”
Thñ ph¸p nghÖ thuËt miªu t¶ t¬ng ph¶n cßn lµm t¨ng thªm chÊt th¬, t«
®Ëm mµu s¾c l·ng m¹n, phï hîp víi ©m hëng bao trïm cña thiªn truyÖn:
t©m t×nh ,thñ thØ...
ThÓ hiÖn niÒm c¶m th¬ng lÆng lÏ, ch©n thµnh cña Th¹ch Lam víi cuéc
s«ng ch×m khuÊt, mßn mái, tï tóng, quÈn quanh cña nh÷ng con ngêi
nhá nhoi n¬i phè huyÖn b×nh lÆng, tèi t¨m....
KB:
+Kh¸i qu¸t l¹i çc ý cña bµi viÕt
+Suy nghÜ riªng cña ç nh©n
BiÓu ®iÓm
§iÓm 9 >10: Bµi cã kÕt cÊu m¹ch l¹c, diÔn ®¹t lu lo¸t, cã c¶m xóc, ®¸p
øng ®ñ nh÷ng yªu cÇu trªn.Ch÷ viÕt cÈn thËn.
§iÓm 7>8: C¨n b¶n ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu trªn, kÕt cÊu bµi gän, diÔn
§iÓm 5>6: DiÔn ®¹t hîp lÝ, n¾m ®îc s¬ lîc nh÷ng yªu cÇu trªn, cßn m¾c
tõ 5 ®Õn 6 lçi chÝnh t¶.
§iÓm 3>4 : HiÓu ®Ò mét çch s¬ lîc, diÔn ®¹t lóng tóng, sai nhiÒu lçi
chÝnh t¶, ng÷ ph¸p.
42
§iÓm 1>2 : Kh«ng ®¹t çc yªu cÇu trªn. Ph©n tÝch chung chung toµn
truyÖn.
cÇu ®Ò
II. Ch÷a bµi

- Cho Hs ®äc l¹i nh÷ng c©u tr¶ lêi cña m×nh trong bµi lµm
+Chän bµi Hs kh¸ ®äc
+Hs tù rót kinh nghiÖm trong viÖc lùa chän çc ph¬ng ¸n triÓn khai ý
+C«ng bè ®¸p ¸n
+Cho Hs ®èi chiÕu, so s¸nh víi ®iÓm cña bµi viÕt
- Cho Hs ®äc l¹i bµi viÕt cña m×nh, tù söa lçi trong bµi.
+Tæng hîp l¹i u khuyÕt ®iÓm chÝnh
- Híng dÉn häc bµi chuÈn bÞ bµi sau:
Bµi viÕt sè s¸u lµm t¹i nhµ (§Ò SGK)
So¹n bµi: §©y th«n VÜ D¹
Ngµy so¹n:
43
Ngµy d¹y:
§©y Th«n VÜ D¹
Hµn MÆc Tö
Gióp häc sinh c¶m nhËn ®îc t×nh yªu ®êi, lßng ham sèng m·nh liÖt
mµ ®Çy uÈn khóc cña hån th¬ Hµn MÆc Tö.
NhËn ra ®îc d¹ng liªn kÕt võa ®øt ®o¹n võa nhÊt qu¸n cña m¹ch th¬
vµ lèi t¹o h×nh gi¶n dÞ mµ tµi hoa cña bµi th¬.
Cho Hs xem vµi h×nh ¶nh vÒ nhµ Th¬ Hµn MÆc Tö b»ng Powerpiont

( Híng dÉn HS t×m hiÓu kh¸i 1.T¸c gi¶
qu¸t) Cuéc ®êi Hµn MÆc Tö:
- Hs lµm viÖc víi SGK Hµn MÆc Tö (1912-1940)
- Gv ®Þnh híng Hs kh¸i qu¸t Tªn thËt lµ NguyÔn Träng TrÝ
nh÷ng ý c¬ b¶n Quª: lµng LÖ MÜ, Tæng Vâ X¸, huyÖn
Phong Léc
nay thuéc §ång Híi, Qu¶ng B×nh.
Cha lµ mét viªn chøc nghÌo mÊt sím, «ng
ë víi mÑ t¹i Quy Nh¬n, häc trung häc ë
HuÕ.
-Tèt nghiÖp trung häc, Hµn MÆc Tö ®i
lµm ë së ®¹c ®iÒn B×nh §Þnh, råi vµo
Sµi Gßn lµm b¸o; n¨m
1936 (24 tuæi) «ng m¾c c¨n bÖnh hiÓm
nghÌo-bÖnh phong. «ng vÒ ë h¼n t¹i Quy
Nh¬n vµ mÊt t¹i nhµ th¬ng Quy Hoµ
-Quy Nh¬n n¨m 1940 (28 tuæi)
Sù nghiÖp v¨n ch¬ng:
«ng lµm th¬ tõ n¨m 14,15 tuæi víi çc
bót danh:
Phong TrÇn, LÖ Thanh, Minh DuÖ Thi víi
44
çc bµi th¬ §êng luËt; sau ®ã «ng
chuyÓn h¼n sang th¬ míi l·ng m¹n
* Çc t¸c phÈm chÝnh:
G¸i quª (1936) ; Th¬ ®iªn (1938) {sau
®æi thµnh §au th¬ng} ; Xu©n nh ý, Th-
îng thanh khÝ, CÈm ch©u duyªn (1939) ;
Duyªn k× ngé (kÞch th¬-1939)
QuÇn tiªn héi (kÞch th¬-1940); Ch¬i
gi÷a mïa tr¨ng (th¬ v¨n xu«i-1940)
Nªu xuÊt xø bµi th¬ Th¬ Hµn MÆc Tö thÓ hiÖn mét t×nh yªu
Nh÷ng nÐt chÝnh vÒ tËp ®Õn ®au ®ín híng vÒ cuéc ®êi trÇn
th¬ §iªn thÕ (yÕu tè tÝch cùc nhÊt cña th¬ «ng)
- Ç nh©n tr¶ lêi 2- T¸c phÈm
* XuÊt xø:
- Bµi th¬ lóc ®Çu cã tªn: ë ®©y th«n VÜ
D¹. Sau ®æi thµnh: ®©y th«n VÜ D¹
- Th¬ “§iªn” (1938)
§iªn kh«ng ph¶i tr¹ng th¸i bÖnh thÇn
kinh, mµ lµ mét tr¹ng th¸i tinh thÇn s¸ng
t¹o: miªn man, m·nh liÖt, mét quan niÖm
thÈm mÜ cña Hµn MÆc Tö víi nh÷ng
®Æc trng c¬ b¶n sau:
+C¶m xóc chÝnh cña tËp th¬ lµ ®au th-
¬ng
+Nh©n vËt tr÷ t×nh tù ph©n th©n
thµnh nhiÒu nh©n vËt kh¸c
+T¹o nhiÒu h×nh ¶nh k× dÞ
Nªu bè côc bµi th¬? +M¹ch th¬ ®øt, nèi ®Çy bÊt ngê
- Ç nh©n tr¶ lêi +Tõ ng÷ ®Æc t¶
( Bµi §©y th«n VÜ D¹ tiªu biÓu cho
nh÷ng ®Æc trng trªn cña tËp th¬ ®iªn)
* Bè côc
Bµi th¬ cã m¹ch liªn kÕt ®øt nèi, v× thÕ
mçi khæ th¬ lµ mét ®o¹n th¬.
- §o¹n I: (khæ mét)
Miªu t¶ c¶nh th«n VÜ , c¶m xóc say
®¾m m·nh liÖt víi c¶nh vµ ngêi.
- §o¹n II: (khæ hai)
C¶nh s«ng níc ªm ®Òm vµ c¶m xóc
buån chia li
Hs ®äc ®o¹n mét - §o¹n III: (khæ ba) C¶nh ch×m trong
C¶nh th«n VÜ ®îc miªu t¶ méng ¶o
nh thÕ nµo?
- Hs chia nhãm trao ®æi II. §äc-hiÓu v¨n b¶n
th¶o luËn 1.Khæ th¬ mét
45
- §¹i diÖn tr×nh bµy (§äc hiÓu theo chñ ®Ò)
H×nh ¶nh n¾ng ban mai: tinh kh«i,
thanh khiÕt “ nh×n n¾ng hµng cau
n¾ng míi lªn”
N¾ng trong th¬ Hµn MÆc Tö:
“Trong lµn n¾ng öng, khãi m¬ tan”
“Däc bê s«ng tr¾ng n¾ng chang chang”
C©u th¬ s¾p xÕp kh¸ ®Æc biÖt: N¾ng-
hµng cau-n¾ng
C©u th¬ chØ gîi chø kh«ng t¶.
Hoµ víi n¾ng lµ s¾c mµu: “vên ai mít
Nçi lßng nhµ th¬ ®îc thÓ qu¸ xanh nh ngäc” Mít: gîi mÒm m¹i, mît
hiÖn nh thÕ nµo? mµ, mì mµng, m¬n mën cña l¸ non!
- Ç nh©n tr¶ lêi ThÊp tho¸ng sau rÆng tróc lµ nh÷ng
khu«n mÆt phóc hËu “mÆt ch÷ ®iÒn” –
c¶nh, t×nh nh cã mét søc hót l¹ k× ®Ó
nhµ th¬ híng tíi!
(Mét híng tham kh¶o: kiÕn tróc nhµ vên
HuÕ cã thê ch÷ §iÒn ®»ng tríc s©n-
tham quan t¹i HuÕ 1977)
+Thiªn nhiªn nh mêi gäi, biÓu hiÖn nçi
lßng khao kh¸t muèn trë vÒ th«n VÜ- n¬i
cã mét t×nh yªu Êp ñ trong lßng!
“Sao anh kh«ng vÒ ch¬i th«n VÜ”
Lêi cña ai? c« g¸i? hay m×nh tù hái
TiÕt sè 2: m×nh? nh©n vËt tr÷ t×nh tù ph©n
th©n, ®em ®Õn cho lêi hái nhiÒu c¶m
 Thiªn nhiªn trong khæ xóc (mêi mäc, tr¸ch mãc nhÑ nhµng)-
th¬ hai ®îc miªu t¶ nh thÕ béc lé nçi lßng th¬ng nhí ®Õn b©ng
nµo? khu©ng!
- Hs lµm viÖc theo nhãm, +C©u hái t¹o c¶m xóc ®a chiÒu, chøa
trao ®æi th¶o luËn ®ùng c¶ nh÷ng uÈn khóc trong lßng (bµi
- §¹i diÖn çc nhãm tr×nh th¬ ®îc viÕt trong lóc t¸c gi¶ l©m bÖnh
bµy nÆng). Kh¼ng ®Þnh c¶m xóc m·nh liÖt:
t×nh yªu cuéc sèng vµ con ngêi!
2.Khæ th¬ hai
Sù chia l×a li t¸n:
“Giã theo lèi giã, m©y ®êng m©y”
Giã m©y vèn kh«ng thÓ t¸ch rêi l¹i chia
l×a ? Phi lÝ cña thùc tÕ, nhng cã lÝ trong
Em cã suy nghÜ g× vÒ c©u c¶m xóc ! c¶nh vËt hiÖn ra trong sù
hái nµy? mÆc c¶m, kh«ng miªu t¶ b»ng m¾t- ®ã
lµ mÆc c¶m cña sù chia l×a !
- C¶nh nhuèm nçi buån cña con ngêi
Dßng níc buån thiu hoa b¾p lay
46
Giã, m©y, s«ng níc nh chia l×a- C¶m xóc
 Hs th¶o luËn: bËt lªn c©u hái, nh mét lêi nh¾n göi:
Kh¸ch ®êng xa lµ ai? “ThuyÒn ai ®Ëu bÕn s«ng tr¨ng ®ã / cã
chë tr¨ng vÒ kÞp tèi nay?”
- Khung c¶nh huyÒn ¶o, th¬ méng ®Çy
tr¨ng! hái ai? hái lßng m×nh? tõ m¬
(khæ mét) chuyÓn sang méng ( khæ hai)
h ¶o trong ¸nh tr¨ng! (nçi lßng nhµ th¬-
khi ®ang bÖnh)
3.Khæ th¬ ba
Kh¸ch ®êng xa:
Lµ em? lµ chÝnh thi sÜ mong ®îc ho¸
thµnh kh¸ch ®êng xa ®Ó tho¶ lßng
m×nh? lµ ngêi thi sÜ híng tíi? khao kh¸t -
Theo em? tø th¬ cña bµi íc mong vµ hi väng, h ¶o chËp chên “S-
th¬ lµ g×? ¬ng khãi mê nh©n ¶nh”. C¶nh thËt xø
- Ç nh©n tr¶ lêi HuÕ
nh÷ng ®ªm tr¨ng? thiªn nhiªn diÔn t¶
nh÷ng uÈn khóc trong lßng thi sÜ ®Ó
bËt tiÕp c©u hái: “ai biÕt t×nh ai cã
®Ëm ®µ”
Ai: thi sÜ? em?
-Ai (thø hai) em? hay kh¸ch ®êng xa?
(?) Bót ph¸p nghÖ thuËt cña Hoµi nghi? hi väng ®an xen! tÊm lßng
bµi th¬? (Hs kh¸) thiÕt tha hi väng vµo cuéc ®êi ! nhng
còng ®Çy mÆc c¶m!
+Tø th¬: ý chÝnh, ý lín lµm ®iÓm tùa

cho c¶m xóc th¬ vËn ®éng xung quanh
+Tø th¬ cña bµi th¬: h×nh ¶nh thiªn
nhiªn vµ con ngêi VÜ D¹; C¶m xóc vËn
®éng xung quanh tø th¬ Êy lµ nçi lßng
th¬ng nhí b©ng khu©ng, lµ hi väng,
tin yªu nhng ®Çy uÈn khóc vµ mÆc
c¶m!
- X¸c ®Þnh chñ ®Ò cña bµi
th¬ +T¶ thùc, l·ng m¹n, tr÷ t×nh.
- Ç nh©n tr¶ lêi C¶nh th«n VÜ (t¶ thùc), nhng trÝ tëng t-
îng dÇy th¬ méng (l·ng m¹n)
Thiªn nhiªn vµ t×nh ngêi th«n VÜ (t¶
thùc), diÔn t¶ nçi lßng b©ng khu©ng,
th¬ng nhí, da diÕt ®¾m say
- Hs kh¸ nh¾c l¹i nh÷ng nÐt (tr÷ t×nh), íc m¬ (l·ng m¹n), hoµi nghi,
chÝnh vÒ néi dung vµ nghÖ kh«ng hi väng (hiÖn thùc)
47
thuËt cña bµi th¬? +T©m tr¹ng t¸c gi¶ thÓ hiÖn trong ba
khæ th¬: ao íc ®¾m say=> hoµi väng
phÊp pháng => m¬ tëng hoµi nghi.
* Chñ ®Ò:
Miªu t¶ thiªn nhiªn vµ t×nh ngêi th«n VÜ
®Ó béc lé lßng th¬ng nhí ®Õn b©ng
khu©ng, da diÕt, ®¾m say vµ nçi buån
chia li, íc m¬ nhng trµn ngËp hoµi nghi
kh«ng hi väng.
III.Cñng cè
- Hs th¶o luËn nhãm +T×nh c¶m thiÕt tha g¾n bã víi cuéc
3. Cñng cè, híng dÉn, dÆn sèng, kh«ng biÓu hiÖn theo lèi xu«i
dß chiÒu mµ ®Çy uÈn khóc cña thi sÜ.
- Hs ®äc ghi nhí sgk +C¶nh s¾c thiªn nhiªn ®îc miªu t¶
Híng dÉn häc bµi,chuÈn bÞ kh«ng tu©n thñ theo tÝnh liªn tôc cña
bµi sau: ChiÒu tèi. thêi gian, tÝnh duy nhÊt cña kh«ng gian.
- Gv rót kinh nghiÖm bµi d¹y +Nh÷ng h×nh ¶nh ®éc ®¸o, ng«n ng÷
g©y Ên tîng giµu søc liªn tëng.
+Bµi th¬ lµ mét bøc tranh ®Ñp vÒ xø
HuÕ méng m¬, lµ tiÕng lßng cña mét
ngêi tha thiÕt yªu ®êi, yªu cuéc sèng!
luyÖn tËp
“¸o em tr¾ng qu¸ nh×n kh«ng ra” =>
nh÷ng c©u th¬, ý th¬ miªu t¶ theo
phong çch nµy: “vên ai mít qu¸ xanh
nh ngäc”, “n¾ng hµng cau”, “bÕn s«ng
tr¨ng” => tÊt c¶ ®Òu ®Ñp l¹ lïng trong
h ¶o, trong kh¸t väng cña nhµ th¬ =>
h×nh ¶nh th¬ kh«ng xuÊt ph¸t tõ viÖc
lùa chän ng«n ng÷, mµ xuÊt ph¸t tõ câi
lßng s©u th¼m cña nhµ th¬!
Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
TiÕt sè: 87 ppct
ChiÒu tèi
Hå ChÝ Minh
Híng dÉn häc sinh hiÓu vµ n¾m ®îc nh÷ng nÐt chÝnh vÒ néi dung
vµ nghÖ thuËt cña bµi th¬; Tõ ®ã hiÓu thªm phong çch nghÖ thuËt
cña tËp NhËt kÝ trong tï
- SGK, SGV, thiÕt kÕ bµi häc+TËp th¬ NhËt kÝ trong tï.
48

Ho¹t ®éng 1 I. TiÓu dÉn
( Híng dÉn HS t×m hiÓu kh¸i
-Bµi sè 31 cña tËp th¬ (mét trong sè
qu¸t) nh÷ng bµi ®îc s¸ng t¸c trong giai ®o¹n
- Hs lµm viÖc víi SGK bèn th¸ng ®Çu- bèn th¸ng Ngêi bÞ hµnh
- Gv ®Þnh híng Hs kh¸i qu¸t
h¹, ®µy ¶i d· man nhÊt)
nh÷ng ý c¬ b¶n -Bµi th¬ ra ®êi khi B¸c bÞ chuyÓn lao tõ
TÜnh T©y ®Õn Thiªn B¶o, th¸ng 9
/1942.
(?) Hai c©u ®Çu cã thÓ 1. Hai c©u ®Çu
®Æt tiªu ®Ò nh thÕ nµo? C¶nh chiÒu muén
(?) C¶nh chiÒu muén ®îc -§iÓm nh×n miªu t¶: §Ønh trêi, xung
miªu t¶ nh thÕ nµo? quanh lµ rõng nói ©m u, nhµ th¬ chØ cã
- Hs lµm viÖc theo nhãm, thÓ ngíc m¾t nh×n ®Ó quan s¸t.
trao ®æi th¶o luËn +Bøc tranh thiªn nhiªn ®©ú tÝnh íc lÖ
- §¹i diÖn çc nhãm tr×nh cña thi ca cæ ®iÓn: miªu t¶ thiªn nhiªn
bµy thêng chó ý tíi bÇu trêi, chßm m©y
- Gv ®Þnh híng b»ng nh÷ng (chïm th¬ thu cña NguyÔn KhuyÕn, thu
c©u hái gîi më høng cña §ç Phñ, Hoµng H¹c l©u cña
- Gv nhËn xÐt tæng hîp Th«i HiÖu)
+Miªu t¶ c¶nh chiÒu muén thêng cã
h×nh ¶nh cña çnh chim vÒ rõng:
Chim h«m thoi thãt vÒ rõng
(TruyÖn KiÒu-NguyÔn Du)
Chim kªu vÒ nói tèi råi (Ca dao)
Ngµn mai giã cuèn chim bay mái
(?) T©m tr¹ng cña B¸c ®îc (ChiÒu h«m nhí nhµ-Bµ HuyÖn Thanh
thÓ hiÖn nh thÕ nµo? Quan)
-Bøc tranh cña t©m trang, ngo¹i c¶nh

còng lµ t©m c¶nh. T©m tr¹ng cña ngêi tï
bÞ lu ®µy, çnh chim mÖt mái, chßm
m©y c« ®¬n...Bót ph¸p íc lÖ vµ sù
ch©n thËt, tù nhiªn thèng nhÊt lµm mét.
Sù t¬ng ®ång gi÷a nh©n vËt tr÷ t×nh
vµ ngo¹i c¶nh, nÐt tinh tÕ: c¶m nhËn
49
(?) Néi dung miªu t¶ cña hai thiªn nhiªn trong hoµn c¶nh kh¾c
c©u th¬ cuèi? nghiÖt, cña mét t©m hån lín...
2. Hai c©u cuèi
(?) NhËn xÐt vÒ çch miªu -Cuéc sèng thêng nhËt: h×nh ¶nh c« g¸i
t¶ cña hai c©u th¬ cuèi? xay ng« tèi vµ lß than rùc hång. Gîi cuéc
sèng gia ®×nh, kh¸t väng thÇm kÝn cña
ngêi tïbÞ lu ®µy trªn ®Êt kh¸ch vÒ cuéc
3. Cñng cè, híng dÉn, dÆn sèng tù do.
dß -Th¬ xa con ngêi còng thêng xuÊt hiÖn
- Hs ®äc ghi nhí sgk tríc c¶nh thiªn nhiªn (Lom khom díi nói
- Gv dÆn dß, híng dÉn Hs tiÒu vµi chó/
chuÈn bÞ bµi: G¸c m¸i ng «ng vÒ viÔn phè) nhng chØ
- Gv rót kinh nghiÖm bµi d¹y lµm t¨ng thªm çi vÎ hoang s¬ cña c¶nh
vËt.
Con ngêi trong th¬ B¸c xuÊt hiÖn mét
çch khoÎ kho¾n, lµm dÞu ®i nçi c« ®¬n
cña ngêi tï.
III. Cñng cè:
Bµi th¬ cã sù vËn ®éng cña thêi gian,
kh«ng gian (tõ kh«ng gian hiu qu¹nh cña
rõng nói ®Õn kh«ng khÝ ®Çm Êm cña
gia ®×nh). Cã sù vËn ®éng cña t tëng
(ch÷ hång-nh·n tù nh ¸nh lªn niÒm vui)
Sù vËn ®éng cña c¶nh (th¬ xa c¶nh th-
êng tÜnh). Sù vËn ®éng Êy híng vÒ sù
sèng, nh©n vËt tr÷ t×nh
Lµ chñ thÓ cña bøc tranh phong c¶nh
(th¬ xa, nh©n vËt tr÷ t×nh thêng Èn
vµo c¶nh vËt)
50
Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
TiÕt sè:88 ppct
Tõ Êy
Tè H÷u
Híng dÉn häc sinh c¶m nhËn ®îc niÒm vui lín cña nhµ th¬ khi gi¸c
ngé lÝ tëng çch m¹ng vµ nhê ®ã biÕt g¾n bã víi nh©n d©n lao khæ,
t¹o cho m×nh mét søc m¹nh tinh thÇn to lín.ThÊy ®îc nghÖ thuËt diÔn
t¶ t©m tr¹ng vui síng say mª, b»ng h×nh ¶nh t¬i s¸ng, giäng th¬ s¶ng
kho¸i, nhÞp th¬ dån dËp.
- SGK, SGV, thiÕt kÕ bµi häc, th¬ tè H÷u

Ho¹t ®éng 1 I. TiÓu dÉn
( Híng dÉn HS t×m hiÓu kh¸i 1- T¸c gi¶
qu¸t) -Tè H÷u (1920-2002) lµ nhµ th¬ lín cña
- Hs lµm viÖc víi SGK nÒn v¨n häc ViÖt Nam hiÖn ®¹i.
- Gv ®Þnh híng Hs kh¸i qu¸t - Quª: Lµng Phï Lai, x· Qu¶ng Thä, Qu¶ng
nh÷ng ý c¬ b¶n §iÒn, Thõa Thiªn-HuÕ.
Nªu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ N¨m 1937 (17 tuæi)Tè H÷u ®îc gi¸c ngé
cuéc ®êi vµ sù nghiÖp thi çch m¹ng. N¨m 1938 (18 tuæi), ®îc kÕt
ca cña Tè H÷u? n¹p vµo §¶ng.
Nªu xuÊt xø bµi th¬? -Sù nghiÖp thi ca cña Tè H÷u g¾n liÒn
Nªu bè côc cña bµi th¬? víi sù nghiÖp çch m¹ng.Néi dung th¬ Tè
H÷u b¸m s¸t çc chÆng ®êng çch m¹ng
®Ó ph¶n ¸nh. Çc tËp th¬: Tõ Êy, ViÖt
B¾c, Giã léng, Ra trËn, M¸u vµ hoa, Mét
51
tiÕng ®ên, Ta víi ta... ®Òu theo s¸t çc
chÆng ®êng lín cña çch m¹ng ViÖt
Nam. NghÖ thuËt th¬ Tè H÷u thÓ hiÖn ë
phong çch tr÷ t×nh chÝnh trÞ, ®Ëm ®µ
tÝnh d©n téc.
C¶m høng (t×nh c¶m chñ yÕu) cña th¬
Tè H÷u lµ c¶m høng l·ng m¹n kÕt hîp
khuynh híng sö thi.
2- T¸c phÈm
a-XuÊt xø bµi th¬:
- Tõ Êy lµ tËp th¬ ®Çu cña Tè H÷u, ®îc
s¸ng t¸c tõ n¨m 1937 ®Õn n¨m 1946.
gåm ba phÇn: M¸u löa, XiÒng xÝch, Gi¶i
phãng.
- Bµi th¬ Tõ Êy, s¸ng t¸c th¸ng7/1938.
n»m trong phÇn M¸u löa vµ ®îc mang
tiªu ®Ò cho c¶ tËp th¬.
b- Bè côc: Ba ®o¹n:
- §o¹n mét: khæ th¬ ®Çu
(NiÒm say mª n¸o nøc cña nhµ th¬ khi
®ãn nhËn lÝ tëng cña §¶ng)
- §o¹n hai: khæ hai (Lêi tù nguyÖn cña
nhµ th¬ khi gi¸c ngé lÝ tëng cña §¶ng)
Hs ®äc khæ th¬ ®Çu - §o¹n ba: khæ ba (Sù kh¼ng ®Þnh cña
(?) Hai tiÕng Tõ Êy cã ý nhµ th¬ khi gi¸c ngé lÝ tëng cña §¶ng)
nghÜa nh thÕ nµo? II. §äc-hiÓu v¨n b¶n
- Ç nh©n tr¶ lêi 1. NiÒm say mª n¸o nøc cña nhµ th¬ khi
®ãn nhËn lÝ tëng cña §¶ng
- ThÓ hiÖn thêi gian
DÊu Ên quan träng trong cuéc ®êi ngêi
thanh niªn Tè H÷u: ®ãn nhËn ¸nh s¸ng
lÝ tëng cña §¶ng.
- Tõ Êy nh ®iÓm chèt cña thêi gian,
(?) Trong khæ th¬ cã h×nh kh«ng gian ®· x¸c ®Þnh: tõ bãng ®ªm
¶nh nµo ®¸ng chó ý? cña cuéc ®êi cò, ¸nh s¸ng lÝ tëng cña
- Ç nh©n ®éc lËp tr¶ lêi §¶ng lµm bõng s¸ng cuéc ®êi nhµ th¬.
-MÆt trêi ch©n lÝ:

To¶ ¸nh s¸ng rùc rì, chãi chang, m¹nh mÏ
(?) Hai c©u th¬ 3 vµ 4 t¹o Ch©n lÝ : ®óng ®¾n nhÊt. Bõng: bÊt
cho em c¶m nhËn g×? ngê ®ét ngét. Chãi: nguån s¸ng lÝ tëng
- Ç nh©n tr¶ lêi cã søc xuyªn thÊu m¹nh mÏ. §ãn nhËn lÝ
tëng çch m¹ng b»ng trÝ tuÖ.
“Hån t«i lµ mét vên hoa l¸

52
RÊt ®Ëm h¬ng vµ rén tiÕng chim”
§ãn nhËn ¸nh s¸ng lÝ tëng b»ng trÝ tuÖ,
b»ng t×nh c¶m r¹o rùc, say mª, s«i næi,
l·ng m¹n.
So s¸nh tu tõ: diÔn ®¹t c¶m xóc, ®ãn
- Hs ®äc khæ 2 vµ 3 nhËn lÝ tëng, nh cá c©y ®ãn nhËn ¸nh
(?) Nhµ th¬ nhËn thøc vÒ lÏ s¸ng mÆt trêi. LÝ tëng céng s¶n ®·
sèng nh thÕ nµo? mang l¹i niÒm tin yªu cuéc ®êi vµ søc
- Hs lµm viÖc theo nhãm, sèng cho con ngêi!
trao ®æi th¶o luËn
- §¹i diÖn çc nhãm tr×nh 2. Lêi t©m nguyÖn ch©n thµnh
bµy Khæ hai: nhËn thøc míi vÒ lÏ sèng: sù
g¾n bã gi÷a çi t«i riªng vµ çi ta chung.
Çc tõ “buéc”, “trang tr¶i”: thÓ hiÖn
tÝnh tù nguyÖn
“Lßng t«i”
“T×nh”
“Hån t«i” => ba tr¹ng th¸i cña tinh thÇn
ý thøc t×nh c¶m, g¾n liÒn víi “mäi ng-
(?) Sù chuyÓn biÕn s©u êi”, “tr¨m n¬i”, “bao hån khæ” diÔn t¶
s¾c trong t×nh c¶m cña sù ®ång c¶m, t×nh yªu th¬ng con ngêi
nhµ th¬ ®îc thÓ hiÖn nh cña nhµ th¬.
thÕ nµo trong khæ th¬ +Khæ hai: chuyÓn biÕn t tëng thÓ hiÖn
cuèi? ë viÖc gi¸c ngé lËp trêng giai cÊp. Tõ bá
çi t«i ç nh©n cña giai cÊp tiÓu t s¶n,
®Ó hoµ nhËp vµo khèi ®êi chung cña
nh©n d©n lao khæ.
- Hs nªu l¹i nh÷ng ý chÝnh +Khæ ba:
cña tõng khæ th¬ T×nh c¶m kh«ng cßn chung chung, mµ
t¸c ®éng ®Õn çc ®èi tîng cô thÓ. Tù
3. Cñng cè, híng dÉn, dÆn kh¼ng ®Þnh m×nh: Lµ con, lµ em, lµ
dß anh > gÇn gòi, ®Çm Êm th©n thiÐt. Víi
- Hs ®äc ghi nhí sgk “v¹n nhµ” “v¹n kiÕp ph«i pha” “v¹n ®Çu
Híng dÉn häc bµi, chuÈn em nhá”. ChuyÓn biÕn vÒ t×nh c¶m lµ
bÞ bµi sau: §äc thªm: Lai biÓu hiÖn cô thÓ cho viÖc gi¸c ngé lÝ t-
T©n, nhí ®ång... ëng céng s¶n cña nhµ th¬.
- Gv rót kinh nghiÖm bµi d¹y III. Tæng kÕt
- Néi dung:
Tõ Êy lµ tiÕng më ®Çu cho hån th¬
çch m¹ng cña Tè H÷u. bµi th¬ mang
s¾c th¸i riªng cña mét t©m hån thanh
niªn lÇn ®Çu b¾t gÆp lÝ tëng: TrÎ trung,
trµn trÒ søc sèng, giäng ®iÖu say sa,
h¨m hë...
- NghÖ thuËt:
53
Bµi th¬ t¹o ®îc nhiÒu h×nh ¶nh Èn dô
®Ñp “mÆt trêi ch©n lÝ” “Vên hoa l¸”
“®¹m h¬ng, rén tiÕng chim”. Sö dông
nhiÒu ®iÖp tõ “®· lµ” “lµ con” “lµ em”
“lµ anh” thuéc trêng nghÜa gia ®×nh...
NhÞp ®iÖu: khæ mét say mª, n¸o nøc.
Khæ hai vµ ba: da diÕt s©u l¾ng bëi
nh÷ng ®iÖp tõ...
Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
TiÕt sè: 89 ppct
§äc thªm
Lai t©n ( Hå ChÝ Minh)
Nhí ®ång( Tè H÷u)
T¬ng t ( NguyÔn BÝnh)
ChiÒu xu©n ( Anh Th¬)
54
Híng dÉn häc sinh çch hiÓu, n¾m ®îc nh÷ng nÐt chÝnh vÒ néi dung
vµ nghÖ thuËt cña çc bµi th¬ trong phÇn ®äc thªm

Ho¹t ®éng 1 I. Bµi Lai T©n
- Hs lµm viÖc víi SGK 1. TiÓu dÉn
- Gv ®Þnh híng Hs kh¸i qu¸t * XuÊt xø
nh÷ng ý c¬ b¶n - Bµi th¬ mang ®Þa danh cô thÓ nµy lµ
bµi sè 97 trong sè 134 bµi cña tËp nhËt
kÝ trong tï.(Bµi th¬ s¸ng t¸c ë giai ®o¹n
bèn th¸ng ®Çu)
Bµi th¬ cã thÓ chia mÊy - Lai T©n n»m trªn ®êng tõ Thiªn Giang
phÇn? nhËn xÐt vÒ néi ®Õn LiÔu Ch©u, Qu¶ng T©y, Trung
dung chÝnh cña bµi th¬? Quèc.
* Bè côc
+ PhÇn mét: ba c©u ®Çu: Thùc tr¹ng bé
m¸y chÝnh
quyÒn ë Lai T©n
+ PhÇn hai: C©u kÕt: th¸i ®é ch©m
biÕm
2.§äc-hiÓu v¨n b¶n
Ba c©u ®Çu ghi l¹i néi dung a. Ba c©u ®Çu
g×? çch miªu t¶ hiÖn thùc -Ba c©u th¬ tù sù (kÓ), ghi l¹i h×nh ¶nh
trong ba c©u ®Çu? mét çch tù nhiªn, nh chôp l¹i hiÖn thùc:
- Ç nh©n tr¶ lêi Ban trëng => ®¸nh b¹c
C¶nh trëng => kiÕm ¨n quanh
HuyÖn trëng => lµm c«ng viÖc
TÝnh híng ngo¹i thÓ hiÖn râ trong çch
t¶.Sù thùc
cña bé m¸y chÝnh quyÒn Lai T©n: thèi
n¸t, v« tr¸ch nhiÖm. T¹o m©u thuÉn
(tiÕng cêi ch©m biÕm chØ bËt lªn khi
t¹o ®îc m©u thuÉn) víi c©u cuèi.
55
b. C©u cuèi
NÐt ®Æc s¾c cña giäng Ba tiÕng: “Th¸i b×nh thiªn”
®iÖu ch©m biÕm cña c©u H¹ mét çch tù nhiªn, nhÑ nhµng, bÊt
th¬ cuèi ? ngê (ngêi ®äc chê mét c©u kÕt tùa nh
mét có ®ßn sÊm sÐt, h¹ gôc ®èi thñ).
Giäng ®iÖu cã vÎ döng dng, nhng hiÖu
qu¶ ch©m biÕm thËt th©m thuý s©u
s¾c, ®©u cø ph¶i ®ao to bóa lín, míi h¹i
gôc ®îc ®èi ph¬ng! Liªn hÖ hoµn c¶nh
thùc tÕ: 1942-NhËt ®ang x©m lîc Trung
Quèc- míi thÊy hÕt ý nghÜa phª ph¸n
m·nh liÖt cña bµi th¬.
II. Nhí §ång
- Hs lµm viÖc víi SGK 1. TiÓu dÉn
- Gv ®Þnh híng Hs kh¸i qu¸t * XuÊt xø:
nh÷ng ý c¬ b¶n - N¨m 1939 nguy c¬ chiÕn tranh thÕ
giíi thø hai bïng næ (1939-1945), thùc
d©n Ph¸p t¨ng cêng ®µn ¸p çch m¹ng ë
§«ng D¬ng.
Ngµy 29/4/1939, Tè H÷u bÞ b¾t, bÞ
giam cÇm t¹i nhµ lao Thõa phñ, HuÕ.
Th¸ng 7/1939, Tè H÷u s¸ng t¸c bµi th¬
nµy (sau ba th¸ng bÞ giam trong tï)
- Bµi th¬ n»m trong phÇn “XiÒng xÝch”
cña Tõ Êy
* Bè côc: Ba ®o¹n
+ §o¹n mét: tõ ®Çu ®Õn “Khoai s¾n
t×nh quª rÊt thiÖt
Nçi nhí da diÕt cuéc sèng bªn ngoµi nhµ
tï.
+ §o¹n hai: TiÕp ®ã ®Õn “ trªn chÝn
- Hs ®äc ®o¹n 1 tÇng cao b¸t ng¸t trêi” (Nçi nhí vÒ chÝnh
- C¶m høng cña bµi th¬ ®îc m×nh trong nh÷ng ngµy cha bÞ giam
g× lªn tõ ®©u? cÇm)
+ §o¹n ba: cßn l¹i (trë l¹i víi thùc t¹i giam
cÇm, lßng trÜu nÆng nçi nhí triÒn miªn)
- C¶m gi¸c hiu qu¹nh ®îc 2- Híng dÉn ®äc thªm

miªu t¶ nh thÕ nµo? a. Nçi nhí cña ngêi tï céng s¶n víi cuéc
sèng bªn ngoµi.
- TiÕng hß:
- TiÕng hß ®îc lÆp ®i lÆp TiÕng hß ®îc lÆp ®i lÆp l¹i nhiÒu lÇn,
l¹i cã ý nghÜa g×? trong bµi th¬. TiÕng hß lÎ loi ®¬n ®éc
gi÷a trêi tra, khiÕn nh©n vËt tr÷ t×nh
c¶m nhËn tÊt c¶ sù hiu qu¹nh.
56
Nh÷ng h×nh ¶nh cô thÓ + Hiu qu¹nh cña kh«ng gian ®ång v¾ng.
cña nçi nhí? + Hiu qu¹nh cña thêi gian tra v¾ng
- Ç nh©n tr¶ lêi + Hiu qu¹nh cña cuéc ®êi buån tñi nhäc
nh»n
+ Hiu qu¹nh cña lßng ngêi ®ang bÞ giam
cÇm.
- So s¸nh t×nh c¶m nhí th-
¬ng cña Tè H÷u víi çc nhµ - Liªn kÕt çc c¶m xóc
th¬l·ng m¹n ®¬ng thêi - NhÊn m¹nh, t« ®Ëm c¶m xóc qu¹nh
hiu
- T¹o nhÞp ®iÖu triÒn miªn, c¶m xóc da
diÕt kh«n ngu«i cña nçi nhí.
-Nhí ®ång, nhí quª, nhí con ngêi...

-TÊt c¶ ®Òu rÊt ch©n thËt vµ ®Ëm t×nh
th¬ng mÕn
-Cuéc sèng bªn ngoµi nhµ tï h«m qua
DiÔn biÕn t©m tr¹ng ®îc cßn gÇn gòi, g¾n bã, th©n thiÕt, giê ®·
thÓ hiÖn nh thÕ nµo trong trë nªn çch biÖt xa x«i
bµi th¬?
-Th¬ l·ng m¹n còng gîi nçi nhí vÒ con ng-
êi (Nçi nhí d»ng dÆc cña Huy CËn vÒ quª
nhµ; nçi nhí b©ng khu©ng cña Hµn MÆc
Tö vÒ th«n VÜ; Nçi nhí th¬ng trong biÖt
li cña Tèng biÖt hµnh...)
Tè H÷u dµnh nhí th¬ng cho tÊt c¶ mäi
ngêi, trong ®ã næi bËt lªn lµ h×nh ¶nh
ngêi lao ®éng. “Tè H÷u lµ nhµ th¬ cña
t×nh th¬ng mÕn”
Em hiÓu thÕ nµo vÒ tiªu (Xu©n DiÖu)
®Ò cña bµi th¬?
b- DiÔn biÕn t©m tr¹ng cña chñ thÓ tr÷
t×nh
-DiÔn biÕn t©m tr¹ng tù nhiªn, ch©n
thùc, liÒn m¹ch
-Nçi nhí b¾t ®Çu ®îc gîi lªn tõ tiÕng hß
-TiÕng hß gîi c¶nh ®ång quª
-Gîi nçi nhí vÒ con ngêi , råi nhí chÝnh
m×nh.
-HiÖn t¹i > qu¸ khø < hiÖn t¹i
TÊt c¶ thÓ hiÖn nçi niÒm da diÕt nhí
th¬ng, yªu cuéc sèng, khao kh¸t tù do
(yÕu tè l·ng m¹n kÕt hîp víi tinh thÇn
çch m¹ng)
57
III. T¬ng T
1- Nhan ®Ò:
T¬ng t : trai g¸i th¬ng nhí nhau (Tõ ®iÓn
Em h·y nªu vµi c©u ca dao H¸n ViÖt - Phan V¨n Çc).
hoÆc th¬ vÒ chñ ®Ò nµy T¬ng t: nçi nhí th¬ng ®¬n ph¬ng ñ kÝn
mµ em biÕt? trong lßng ngêi nµo ®ã. (nghÜa dïng
(KhuyÕn khÝch häc sinh trong ®êi thêng)
ph¸t biÓu) Nguån gèc cña t¬ng t lµ khao kh¸t ®îc
gÇn kÒ, ®îc chung t×nh, v× thÕ diÔn
biÕn t©m lÝ cña ngêi t¬ng t rÊt phøc
t¹p.
“Ba c« ®éi g¹o lªn chïa
Mét c« yÕm th¾m bá bïa cho s
S vÒ s èm t¬ng t
èm l¨n èm lãc nªn s träc ®Çu” (ca dao)
HoÆc:
“Ngì chµng thÊu hÕt tÊm lßng t¬ng t”
DiÔn biÕn t©m tr¹ng cña (Chinh
chµng trai ®îc thÓ hiÖn phô ng©m)
b»ng nh÷ng c¶m xóc nµo? Khi t¬ng t: ngêi ta thêng nhí nhung, th-
- Hs chia nhãm trao ®æi ¬ng c¶m, tr¸ch mãc giËn hên...§Ó diÔn
t¶ t©m tr¹ng Êy, ngêi ta thêng dïng çch
nãi lÊp löng, vßng vo, m¸t mÎ hay béc
b¹ch kh«ng hÒ giÊu diÕm nçi nhí th¬ng
khao kh¸t dµnh cho nhau
(?) Çch t¹o h×nh ¶nh cÆp
®«i thÓ hiÖn nçi nhí víi ngêi L¸ nµy gäi l¸ xoan ®µo
m×nh yªu cña chµng trai ®- T¬ng t th× gäi thÕ nµo hìi em...
îc thÓ hiÖn nh thÕ nµo ..............................
trong bµi th¬? M×nh ¬i! M×nh ë m×nh ®i
§i th× ta nhí ë th× ta th¬ng
Ph©n li çch trë ®o¹n trêng
Con s«ng nho nhá con ®êng çt bay
...................................
T¬ng t ¨n ph¶i miÕng måi
§øng ®i trong löa n»m ngåi trªn s¬ng
(Xu©n DiÖu)
2-DiÔn biÕn t©m tr¹ng cña chµng trai
(?) Tõ nhí nhung chµng trai Nhí nhung
béc lé t©m tr¹ng dçi hên nh 
thÕ nµo? B¨n khu¨n dçi hên

Than thë

58
Kh¸t väng mong mái
Th«n §oµi (T©y) - Nhí - th«n §«ng

- Tõ tr¸ch mãc ®Õn thë Mét ngêi - chÝn nhí mêi mong - mét
than, lêi than thë ®îc thÓ ngêi
hiÖn nh thÕ nµo ? +§Þa danh t¹o nçi nhí song hµnh (ngêi
- Ç nh©n tr¶ lêi nhí ngêi, th«n nhí th«n)
+Khi t¬ng t: nçi nhí bao trïm c¶ kh«ng
gian, quy luËt t©m lÝ cña nh÷ng t©m
hån ®ang yªu!
Chµng trai than thë råi l¹i +Ng«n ng÷ ch©n quª: §«ng, §oµi, thµnh
tr¸ch mãc m¸t mÎ nh thÕ ng÷ “chÝn nhí mêi mong”
nµo? +Çch bè trÝ ng«n ng÷: ®èi tîng nhí th-
¬ng ®îc ®Èy ra hai ®Çu c©u th¬, gi÷a
hä lµ kho¶ng çch ngËp trµn nçi nhí th-
¬ng!
“Hai th«n chung l¹i mét lµng

- Khao kh¸t m¬ tëng cña Cí sao bªn Êy ch¼ng sang bªn nµy”
chµng trai ®îc thÓ hiÖn nh - Ngêi con trai mµ nh thô ®éng? Chê ®îi
thÕ nµo? mµ cßn tr¸ch mãc? V« lÝ mµ cã lÝ: chµng
trai quª yªu vông nhí thÇm, tëng m×nh
bÞ hê h÷ng nªn sinh ra hên dçi, tr¸ch
nhÑ tr¸ch yªu: “Cí sao”? “Ch¼ng sang”?
Ngµy qua ngµy l¹i qua ngµy

- T×m nh÷ng h×nh ¶nh L¸ xanh nhuém ®· thµnh c©y l¸ vµng
cÆp ®«i trong bµi th¬? -“L¹i”: ®iÓm nhÊn ng÷ ®iÖu, bíc ®i
- Ç nh©n tr¶ lêi chËm ch¹p cña thêi gian, ng¸n ngÈm, v«
väng, kÐo dµi ®Õn møc hÐo mßn “l¸
xanh ®· thµnh l¸ vµng”
ý nghÜa cña nh÷ng h×nh => t©m tr¹ng hÐo hon, sÇu muén t¬ng
¶nh cÆp ®«i ? t!
B¶o r»ng çch trë ®ß giang

Kh«ng sang lµ ch¼ng ®êng sang ®·
®µnh
Nhng ®©y çch mét ®Çu ®×nh
Cã xa x«i mÊy mµ t×nh xa x«i
T¬ng t thøc mÊy ®ªm råi
BiÕt cho ai, hái ai ngêi biÕt cho!
+ Kh«ng gian c¶nh vËt: miÒn quª ngµn
®êi, t×nh vµ c¶nh hoµ quyÖn vµo nhau,
®iÖp tõ “xa x«i” ®a nghÜa võa chØ
kho¶ng çch, võa m¸t mÎ tr¸ch mãc
59
Gv: nhÊn m¹nh:
=> Hµng lo¹t nh÷ng h×nh ¶nh sãng ®«i
l·ng m¹n, thÓ hiÖn kh¸t väng t×nh yªu
g¾n liÒn víi h¹nh phóc, h«n nh©n gia
®×nh:
BÕn / ®ß; Hoa khuª çc / bím giang hå ;
- Em h·y nhËn xÐt vÒ phong Nhµ em / nhµ anh ; Giµn giÇu / hµng cau
çch th¬ NguyÔn BÝnh? ; Th«n §oµi / th«n §«ng ; Cau / giÇu
- Mét vµi ®¹i diÖn tr×nh bµy Mèi duyªn quª hoµ quyÖn víi c¶nh quª
ngµn ®êi
Th«n §oµi / th«n §«ng; T«i / nµng; Bªn Êy
/ bªn nµy ; Hai th«n / mét lµng ; BÕn /
®ß; Hoa khuª çc /bím giang hå ; Nhµ
em / nhµ anh ; Giµn giÇu / hµng cau ;
Th«n §oµi / th«n §«ng ; Cau / giÇu
*T©m tr¹ng nhí nhung ®îc diÔn t¶ qua
h×nh ¶nh, ®Þa danh, gÇn gòi quen
thuéc cña cuéc sèng n«ng th«n: th«n
§oµi, th«n §«ng, giã ma...
**T©m tr¹ng b¨n kho¨n, dçi hên ®îc
diÔn t¶ qua h×nh ¶nh, ®Þa danh, tõ
ng÷ gÇn gòi, quen thuéc, ®Ëm chÊt
- NÐt chÝnh vÒ néi dung vµ d©n gian: hai th«n, mét lßng, bªn Êy,
nghÖ thuËt cña bµi th¬? bªn nµy...
*Lêi than thë ®îc diÔn t¶ qua h×nh ¶nh
quen thuéc
L¸ xanh nhuém, c©y l¸ vµng...
- So s¸nh bµi T¬ng t víi chïm *Lêi tr¸ch mãc m¸t mÎ: ®îc diÔn t¶ qua
ca dao yªu th¬ng, t×nh h×nh ¶nh gÇn gòi víi lµng quª: §ß giang,
nghÜa trong s¸ch ng÷ v¨n ®Çu ®×nh, ai..
10 n©ng cao, tËp mét? *ThÓ hiÖn kh¸t väng m¬ íc b»ng hµng
lo¹t h×nh ¶nh sãng ®«i: hoa khuª çc /
bím giang hå; nhµ em / nhµ anh; cau /
giÇu; th«n §oµi / th«n §«ng...
TÊt c¶ tõ ng÷, h×nh ¶nh, ®Þa danh,

c©y cá, c¶nh vËt ®Òu thuéc vÒ chèn
quª bao ®êi, t¹o kh«ng gian quª, ®Ó
nh©n vËt tr÷ t×nhbéc lé t©m tr¹ng:
duyªn quª, c¶nh quª hoµ quyÖn víi nhau.
Thø nhÊt:
Th¬ NguyÔn BÝnh lµ sù kÕt hîp tiÕng
th¬ cña thêi ®¹i víi nh÷ng biÓu hiÖn cña
v¨n ho¸ d©n gian. ¤ng ®· kÕt hîp ®îc
nh÷ng yÕu tè truyÒn thèng d©n gian
60
trong viÖc s¸ng t¹o th¬ míi. NguyÔn
BÝnh ®· lµm sèng dËy nÐt “ch©n quª”,
“duyªn quª”, “t×nh quª”, “hån quª” b»ng
sù hoµ ®iÖu gi÷a néi dung vµ h×nh
thøc, b»ng giäng ®iÖu quª, víi lèi nãi
quª, lêi quª!
Thø hai:
Th¬ NguyÔn BÝnh nghiªng vÒ thÓ th¬
lôc b¸t (t¸c gi¶ kh«ng thiªn vÒ th¬ lôc
b¸t cæ ®iÓn nh NguyÔn Du), th¬ lôc b¸t
cña NguyÔn BÝnh ph¶ng phÊt h¬i thë
Gv: nhÊn m¹nh cña ca dao, mang ®îc çi hån cña ca dao
=> ë giäng ®iÖu, çch vÝ von, çch lùa chän
tæ chøc lêi th¬, çch ®a khÈu ng÷ vµo
th¬ mét çch nhuÇn nhuyÔn (c©u th¬
®iÖu nãi)
(?) Nªu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ +T¬ng t thÓ hiÖn ch©n thËt t©m tr¹ng
t¸c gi¶ Anh Th¬ cña chµng trai n«ng th«n kh«ng tªn tuæi,
trong t×nh yªu...
+Duyªn quª, c¶nh quª hoµ quyÖn víi
nhau t¹o nªn nÐt ch©n quª trong th¬ lôc
b¸t cña NguyÔn BÝnh.
+ThÓ lo¹i:
§Òu lµ ca dao
Chïm ca dao thêng lµ cÆp c©u lôc b¸t
ng¾n, cßn t¬ng t lµ bµi th¬ lôc b¸t trêng
thiªn hiÖn ®¹i.
+VÒ kÕt cÊu m¹ch th¬:
Chïm ca dao yªu th¬ng t×nh nghÜa: kÕt
cÊu m¹ch th¬ t¬ng ®èi dµi, t©m tr¹ng
th¬ng nhí thêng ®îc g¾n víi nh÷ng
(?) Bøc tranh quª ®îc miªu h×nh ¶nh, thÓ hiÖn kho¶nh kh¾c nhÊt
t¶ nh thÕ nµo? ®Þnh nµo ®ã cña t©m tr¹ng: bªn dßng
- Ç nh©n hs ®éc lËp tr¶ lêi s«ng (c©u 1 vµ 2); tríc c¶nh vËt: g¬ng
(?) Bøc tranh buæi chiÒu soi, c¬i ®ùng trÇu (c©u 3); C©y ®a,
xu©n ®îc miªu t¶ nh thÕ con ®ß (c©u 5 vµ 6)
nµo? T¬ng t: triÓn khai trän vÑn m¹ch c¶m
xóc t©m tr¹ng cña t¬ng t (t×nh yªu mét
phÝa cña chµng trai)
+ VÒ çch thÓ hiÖn t©m tr¹ng:
T¬ng ®ång: ca dao yªu th¬ng t×nh
nghÜa thÓ hiÖn©m tr¹ng qua nh÷ng
h×nh ¶nh, sù vËt cô thÓ (dßng s«ng,
61
- Em cã suy nghÜ g× vÒ cµnh hång, d¶i yÕm, g¬ng soi, c¬i ®ùng
nh÷ng h×nh ¶nh nµy? trÇu, kh¨n, ®Ìn, c©y ®a, con ®ß)
T¬ng t: còng mîn nh÷ng h×nh ¶nh quen
thuéc (nhÊt lµ nh÷ng tõ s¸nh ®«i): th«n,
lµng, n¾ng, ma, ®ß giang, con ®êng,
bÕn, hµng cau, giµn giÇu...®Ó t¹o nªn
t×nh c¶m ch©n quª quen thuéc.
+ H×nh tîng nh©n vËt tr÷ t×nh:
T¬ng ®ång: Chïm ca dao lµ nh÷ng
chµng trai c« g¸i n«ng th«n kh«ng tªn
§äc xong bµi th¬, em cã suy tuæi
nghÜ g× vÒ t©m tr¹ng vµ T¬ng t: lµ chµng trai, ®ang yªu vông nhí
tÊm lßng cña t¸c gi¶? thÇm, mét c« g¸i kh¸c xãm nhng cïng
lµng...
*So s¸nh gióp ta thÊy ®îc NguyÔn BÝnh
Híng dÉn häc bµi, chuÈn häc ®îc rÊt nhiÒu ca dao truyÒn thèng.
bÞ bµi sau: Mèi quan hÖ gi÷a v¨n häc truyÒn thèng
TiÓu sö tãm t¾t vµ v¨n häc hiÖn ®¹i.
IV. ChiÒu xu©n
1- T¸c gi¶ Anh Th¬ (1921- 2005)
Tªn thËt: V¬ng KiÒu ¢n
Quª B¾c Giang
Ham v¨n ch¬ng, chÞu khã ®äc s¸ch, Anh
Th¬ t×m ®Õn v¨n ch¬ng nh mét çch tù
gi¶i tho¸t vµ kh¼ng ®Þnh m×nh. N¨m
1937 (mêi s¸u tuæi) bµ ®· cã th¬ ®¨ng
b¸o. 1941 (hai m¬i tuæi) xuÊt b¶n tËp
“Bøc tranh quª” gåm 41 bµi viÕt vÒ c¶nh
n«ng th«n. NguyÔn BÝnh viÕt vÒ nÐt
“ch©n quª”, th× Anh Th¬ l¹i thiªn vÒ
“c¶nh quª” th©n thuéc pha chót t©m sù
b©ng khu©ng, u buån cña çi t«i th¬
míi!
Anh Th¬ ®îc truy tÆng gi¶i thëng Hå
ChÝ Minh vÒ v¨n häc nghÖ thuËt n¨m
2007
+Bµi ChiÒu xu©n in trong tËp bøc tranh
quª.
2-Híng dÉn ®äc thªm

+ Kh«ng gian: Buæi chiÒu xu©n vïng
®ång b»ng B¾c Bé (thêi gian buæi
chiÒu: gîi c¶m gi¸c buån, th¬ míi coi çi
buån, nçi ®au lµ mét ph¹m trï thÈm mÜ
quen thuéc)
62
+ H×nh ¶nh bøc tranh quª:
Ma bôi (ma xu©n nho nhá, nh r¾c bôi li
ti)
-Dßng s«ng, bÕn níc, con ®ß
-Qu¸n tranh nhá
-Hoa xoan tÝm rông t¬i bêi
-Çnh ®ång lóa, con ®ª, cá non xanh
biÕc
-Con cß, con tr©u, s¸o, bím
-H×nh ¶nh con ngêi xuÊt hiÖn
+S¾c xu©n: hoa xoan tÝm rông t¬i bêi,
cá non trµn biÕc cá…
+KhÝ xu©n: “ma ®æ bôi ªm ®Òm trªn
bÕn v¾ng”
+NhÞp sèng lÆng lÏ: ®ß biÒng lêi n»m
mÆc níc s«ng tr«i, qu¸n tranh ®øng im
l×m trong v¾ng lÆng.
 TÊt c¶ gîi nçi buån man m¸c cña buæi
chiÒu quª, nçi buån Êy tõ lßng ngêi
nhuèm sang c¶nh vËt. Mét chót ®éng: lò
cß con v« t×nh bay lªn lµm giËt m×nh
c« nµng yÕm th¾m, còng lµm lßng ngêi
b©ng khu©ng bõng tØnh dËy! LÊy
®éng ®Ó t¶ tÜnh.
- Çi t«i cña t¸c gi¶ rung ®éng tríc c¶nh
vËt quen thuéc b×nh dÞ. T×nh quª bao
trïm lªn bøc tranh quª
buæi chiÒu xu©n b×nh dÞ nµy!
Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
TiÕt sè: 90 ppct
TiÓu sö tãm t¾t
Híng dÉn häc sinh n¾m ®îc yªu cÇu cña v¨n b¶n tiÓu sö tãm t¾t.
BiÕt çch thøc viÕt tiÓu sö tãm t¾t.
c©u hái.
63

- Hs lµm viÖc víi SGK 1. Kh¸i niÖm
- Gv ®Þnh híng Hs kh¸i qu¸t TiÓu sö tãm t¾t lµ v¨n b¶n ghi l¹i nh÷ng
nh÷ng ý c¬ b¶n th«ng tin kh¸ch quan, c¬ b¶n vÒ mét ç
ThÕ nµo lµ tiÓu sö tãm t¾t? nh©n, nh»m giíi thiÖu mét çch kh¸i
qu¸t víi ngêi ®äc, ngêi nghe vÒ cuéc
®êi, qu¸ tr×nh häc tËp, c«ng t¸c, nh÷ng
Tiªñ sö tãm t¾t cã vai trß thµnh tÝch ®ãng gãp cña ç nh©n ®ã.
nh thÕ nµo trong ®êi sèng? 2. Vai trß cña tiÓu sö tãm t¾t
-HiÓu nh÷ng nÐt chñ yÕu vÒ mét con
ngêi
-Gióp ngêi qu¶n lÝ hiÓu nh©n viªn vµ
Nªu yªu cÇu cña v¨n b¶n ph©n c«ng c«ng viÖc hîp lÝ, hiÖu qu¶.
tiÓu sö tãm t¾t? 3. Yªu cÇu c¬ b¶n cña tiÓu sö tãm t¾t
- Giíi thiÖu ng¾n gän
- Ph¬ng thøc tr×nh bµy chñ yÕu: thuyÕt
minh
- Sè liÖu vµ mèc thêi gian cô thÓ.
Giíi thiÖu tiÓu sö mét b¹n + Nh÷ng nÐt chÝnh vÒ th©n thÕ: tªn
häc sinh cã nhiÒu thµnh gäi, ngµy th¸ng n¨m sinh, quª qu¸n, gia
tÝch cao trong häc tËp, nªn ®×nh, bè mÑ...
viÕt nh thÕ nµo? + Sù kiÖn quan träng trong cuéc ®êi vµ
sù nghiÖp?
+ §¸nh gi¸ chung: nh÷ng danh hiÖu vµ
n¨ng lùc ...
VÝ dô: TiÓu sö tãm t¾t cña mét hs
-Tªn khai sinh:
Nªu çc bíc chuÈn bÞ? -Ngµy sinh:
-Quª qu¸n:
-Së thÝch:
-N¨ng lùc ®Æc biÖt:
Thµnh tÝch næi bËt:
4. Çc bíc chuÈn bÞ
 Hs lµm viÖc theo nhãm +T×m hiÓu, su tËp ®Çy ®ñ th«ng tin
+X¸c ®Þnh néi dung c¬ b¶n cÇn tãm
t¾t
+X¸c ®Þnh môc ®Ých viÕt tiÓu sö tãm
 Hs thùc hµnh viÕt b¶n t¾t
tiÓu sö tãm t¾t +ViÕt tiÓu sö tãm t¾t
II. LuyÖn tËp
64
+X¸c ®Þnh nh÷ng t×nh huèng cÇn viÕt
tiÓu sö tãm t¾t : Ngêi cã nhiÒu thµnh
tÝch, ngêi ®îc giíi thiÖu vµo c¬ quan cÊp
trªn, nhµ l·nh ®¹o, nhµ v¨n, nhµ v¨n ho¸
lín...
-X¸c ®Þnh néi dung:
§oµn viªn u tó, ®îc tham gia øng cö vµo
Híng dÉn häc bµi, chuÈn ban chÊp hµnh ®oµn cÊp trªn
bÞ bµi sau: -Néi dung cÇn viÕt:
§Æc ®iÓm lo¹i h×nh +Hä vµ tªn..................
cña tiÕng ViÖt +Ngµy th¸ng n¨m sinh......
+Chøc vô ®oµn............
+Thµnh tÝch häc tËp....
+Thµnh tÝch vÒ c«ng t¸c ®oµn.....
+N¨ng lùc næi bËt......
Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
TiÕt sè: 91-92 ppct
65
§Æc ®iÓm lo¹i h×nh cña tiÕng viÖt
Híng dÉn häc sinh n¾m ®îc ®Æc ®iÓm lo¹i h×nh cña tiÕng ViÖt-mét
ng«n ng÷ ®¬n lËp ®Ó häc tËp vµ sö dông tiÕng ViÖt tèt h¬n.
c©u hái.
2 Bµi míi
Ho¹t ®éng 1
-Híng dÉn HS t×m hiÓu kh¸i I. T×m hiÓu chung
qu¸t 1. Lo¹i h×nh ng«n ng÷
- Hs lµm viÖc víi SGK -ThÕ giíi hiÖn cã trªn 5000 ng«n ng÷
- Gv ®Þnh híng Hs kh¸i qu¸t kh¸c nhau
nh÷ng ý c¬ b¶n +Çch ph©n chia thø nhÊt:
(?) ThÕ nµo lµ lo¹i h×nh Dùa vµo nguån gèc ng«n ng÷ ®Ó ph©n
ng«n ng÷? çch ph©n chia chia thµnh mét sè ng÷ hÖ nh: ng÷ hÖ
dùa theo nh÷ng tiªu chÝ Ên-¢u ((trong ®ã cã tiÕng Anh, §øc,
nµo? Nga...); Ng÷ hÖ Nam ¸ (trong ®ã cã
- Hs dùa vµo sgk tr×nh bµy tiÕng ViÖt, Mêng, Khmer...)
+Çch ph©n chia thø hai:
Mét sè ng«n ng÷ tuy kh«ng cïng nguån
gèc, nhng cã nh÷ng ®Æc trng c¬ b¶n
gièng nhau (ng÷ ©m, tõ vùng, ng÷
ph¸p). Dùa trªn sù gièng nhau ®ã ngêi
ta xÕp çc ng«n ng÷ vµo mét sè lo¹i
h×nh, nh: Lo¹i h×nh ng«n ng÷ ®¬n lËp
(tiÕng ViÖt, Th¸i, Hµn...). Lo¹i h×nh ng«n
(?) Nªu nh÷ng ®Æc trng c¬ ng÷ hoµ kÕt (Nga, Anh, Ph¸p...)
b¶n cña ng«n ng÷ ®¬n 2. §Æc ®iÓm lo¹i h×nh cña tiÕng ViÖt
lËp? -TiÕng ViÖt thuéc lo¹i h×nh ng«n ng÷
- Ç nh©n tr¶ lêi ®¬n lËp- §Æc trng c¬ b¶n cña ng«n ng÷
®¬n lËp lµ:
+TiÕng lµ ®¬n vÞ c¬ së cña ng÷ ph¸p.
VÒ mÆt ng÷ ©m, tiÕng lµ ©m tiÕt. VÒ
mÆt sö dông, tiÕng cã thÓ lµ tõ. [/¨/n/]
-> lµ mét tõ.
+ Tõ trong tiÕng ViÖt kh«ng biÕn ®æi
66
h×nh th¸i khi cÇn biÓu thÞ ý nghÜa ng÷
ph¸p .
+ BiÖn ph¸p chñ yÕu ®Ó biÓu thÞ ý
nghÜa ng÷ ph¸p lµ s¾p ®Æt tõ theo thø
 Hs ph©n tÝch vÝ dô tù tríc, sau vµ sö dông çc h tõ. TrËt tù
s¾p ®Æt tõ ng÷ thay ®æi th× ý nghÜa
cña c©u còng thay ®æi.
VÝ dô 1: “TrÌo lªn c©y bëi h¸i hoa
Bíc xuèng vên cµ h¸i nô tÇm xu©n
Nô tÇm xu©n në ra çnh biÕc
Em cã chång råi anh tiÕc l¾m thay”
Nô tÇm xu©n => bæ ng÷ cho ®éng tõ
h¸i
Nô tÇm xu©n => chñ ng÷.
§Òu lµ tõ ng÷ lÆp l¹i nhng kh¸c nhau vÒ
 Hs ph©n tÝch vÝ dô chøc n¨ng ng÷ ph¸p (mét trong nh÷ng
®Æc ®iÓm cña ng«n ng÷ ®¬n lËp)
VÝ dô 2:
+§·: h tõ (chØ ho¹t ®éng x¶y ra trong
qu¸ khø, viÖc ®· lµm)
+Çc: h tõ, chØ sè nhiÒu
+§Ó: h tõ, cã ý nghÜa chØ môc ®Ých
 Hs ph©n tÝch vÝ dô +L¹i: h tõ, chØ ho¹t ®éng t¸i diÔn, ®¸p
l¹i.
+Mµ: h tõ, ý nghÜa chØ môc ®Ých.
 Hs ph©n tÝch vÝ dô VÝ dô 3:“ThuyÒn ¬i! cã nhí bÕn ch¨ng
BÕn th× mét d¹ kh¨ng kh¨ng ®îi
thuyÒn”
+BÕn: bæ ng÷ cho ®éng tõ nhí
+BÕn: chñ ng÷.
VÝ dô 4:“Nµng r»ng: “ th«i thÕ th× th«i,
(?) §Æc ®iÓm ng÷ ©m cña R»ng kh«ng th× còng v©ng lêi r»ng
tiÕng? kh«ng”
- Ç nh©n tr¶ lêi H tõ: (Th«i1, th×1, th×2, kh«ng1, kh«ng2,
r»ng3, còng)
(?) CÊu t¹o ©m tiÕt cña 3. §¬n vÞ ng÷ ph¸p c¬ b¶n cña tiÕng
tiÕng ViÖt cã ®Æc ®iÓm ViÖt
g×? -TiÕng
-B¾t ®Çu tõ tiÕng, cã thÓ t¹o nªn nh÷ng
®¬n vÞ cã nghÜa nh tõ, côm tõ, c©u.
* §Æc ®iÓm ng÷ ©m cña tiÕng:
+Mçi tiÕng lµ mét ©m tiÕt
+X¸c ®Þnh ®îc ranh giíi tõng tiÕng
trong mét c©u
67
+Ph¸t ©m cÇn râ rµng tõng tiÕng.
* Çch cÊu t¹o ©m tiÕt :
-Thø nhÊt: ©m tiÕt nµo còng cã thanh
®iÖu, sù phèi hîp çc thanh mang l¹i
hiÖu qu¶ ®Æc biÖt vÒ nh¹c ®iÖu cña
c©u.
- Nªu ®Æc ®iÓm ng÷ -Thø hai: ©m tiÕt cã hai thµnh phÇn
nghÜa cña tiÕng? chÝnh: phÇn ©m ®Çu vµ phÇn vÇn
Vd:
“Nhanh” [nh (©m ®Çu), a (phÇn vÇn),
nh(©m cuèi vÇn)
PhÇn vÇn cã h¹t nh©n lµ mét nguyªn
©m gi÷a vÇn, ®îc gäi lµ ©m chÝnh.
Cïng víi thanh ®iÖu, ©m chÝnh bao giê
còng ph¶i cã mÆt trong ©m tiÕt
*§Æc ®iÓm ng÷ nghÜa:
+Trong tiÕng ViÖt, tiÕng lµ ®¬n vÞ nhá
nhÊt cã nghÜa hoÆc tiÒm tµng kh¶ n¨ng
- Nªu ®Æc ®iÓm ng÷ ph¸p trë thµnh ®¬n vÞ cã nghÜa.
cña tiÕng? +NghÜa cña tiÕng dïng ®Ó gäi tªn sù
- Ç nh©n tr¶ lêi vËt (bót, tÈy...)
+NghÜa cña tiÕng cã thÓ nhËn biÕt qua
sù ®èi chiÕu víi çc tæ hîp chøa chóng
Thñy, ho¶, th¶o (®øng riªng kh«ng gäi
tªn sù vËt)
Thuû xa (xe léi níc)
Ho¶ xa (xe löa); th¶o dîc (thuèc tõ c©y
cá)
+Cã nh÷ng tiÕng kh«ng gi¶i nghÜa ®îc:
 Hs lµm viÖc theo nhãm l¹nh lÏo
- Gv ®Þnh híng gîi më +Cã nh÷ng tiÕng kh«ng cã nghÜa (ki,
l«)
*§Æc ®iÓm ng÷ ph¸p cña tiÕng:
+Mçi tiÕng lµ mét tõ ®¬n, cã thÓ ®¶m
nhiÖm chø n¨ng ng÷ ph¸p nµo ®ã trong
c©u
+Mçi tiÕng lµ mét thµnh tè cÊu t¹o nªn
tõ ghÐp
+TiÕng lµ mét thµnh tè t¹o nªn tõ phøc,
nhng vÉn cã kh¶ n¨ng ho¹t ®éng nh mét
tõ
Nh÷ng ®Æc ®iÓm trªn ®©y dÉn ®Õn
sù m¬ hå vÒ kÕt hîp trong c©u
II. LuyÖn tËp
Bµi 1: Ch¬i ch÷: ®ång nghÜa, ®ång
68
©m
Bµi 2: L¸y phô ©m ®Çu (miªu t¶ chiÕc l¸
run rÈy l×a cµnh tríc lµn giã nhÑ)
L¸y tîng h×nh (gîi h×nh ¶nh m¶nh mai,
gÇy guéc)
Bµi 3
ThuËn nghÞch ®äc ®îc v×: mçi tiÕng
®Òu cã nghÜa, tõ kh«ng biÕn ®æi
h×nh th¸i
Bµi 4
Hai c©u ®Çu cña mçi khæ th¬ ®Òu ®èi
nhau
Do: ®Æc ®iÓm mçi tiÕng ®Òu cã
nghÜa, mçi tiªng ®Òu lµ mét ©m tiÕt
(hoÆc mét tõ) gióp phÐp ®èi dÔ dµng
thùc hiÖn.
Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
TiÕt sè: 94 ppct
T«i yªu em
Pu-skin
Híng dÉn häc sinh n¾m ®îc vÎ ®Ñp cña t×nh yªu ch©n thµnh, cao th-
îng cña nh©n vËt tr÷ t×nh trong bµi th¬. ThÊy ®îc nÐt næi bËt trong
nghÖ thuËt th¬ cæ ®iÓn cña Pu-skin: gi¶n dÞ, tinh tÕ vµ hµm sóc.
69
- SGK, SGV, thiÕt kÕ bµi häc+TuyÓn tËp th¬ Pu-skin
Ho¹t ®éng 1 1. TiÓu dÉn
( Híng dÉn HS t×m hiÓu kh¸i 1- T¸c gi¶: Pu-skin (1799-1837)
qu¸t) * Con ngêi vµ cuéc ®êi
- Hs lµm viÖc víi SGK - A-lÕch-xan-®r¬ XÐc-ghª-ª-vich Pu-skin
- Gv ®Þnh híng Hs kh¸i qu¸t sinh trëng trong mét gia ®×nh quý téc
nh÷ng ý c¬ b¶n: l©u ®êi ë
M¸t-xc¬-va.
- Pu-skin sím tiÕp thu nh÷ng t tëng tiÕn
bé, sím næi tiÕng víi nh÷ng bµi th¬ yªu
níc ngîi ca tù do,
ph¶n ®èi chÕ ®é Nga hoµng thèi n¸t.
- 1820-1826 v× nh÷ng bµi th¬ tiÕn bé
Pu-skin bÞ Nga hoµng ®µy ®i ph¬ng
nam råi ph¬ng b¾c.
- 1827 h¹n ®i ®µy ®îc gi¶m, Pu-skin ®îc
trë vÒ kinh ®«.
- 1837 Pu-skin bÞ s¸t h¹i trong mét cuéc
®Êu sóng gi÷a «ng víi §¨ng-tÐc, mét tªn
ngêi ph¸p sèng lu vong (do chÝnh quyÒn
(?) Sù nghiÖp s¸ng t¸c cña Nga hoµng chñ mu). N¨m ®ã «ng míi ba
Pu-skin cã ®Æc ®iÓm g× ? m¬i t¸m tuæi.
* Sù nghiÖp s¸ng t¸c
- Pu-skin viÕt nhiÒu thÓ lo¹i:
+8000 bµi th¬ tr÷ t×nh
+TiÓu thuyÕt th¬ Ðp-ghª-nhi-¤- nhª-
ghin
(?) §Æc ®iÓm th¬ Pu-skin ? +Trêng ca Ru-xlan vµ Li-ót-mi-la...
- Ç nh©n tr¶ lêi +TruyÖn ng¾n: Con ®Çm pÝch, c« tiÓu
th n«ng d©n
+TiÓu thuyÕt lÞch sö: con g¸i viªn ®¹i
uý
Vµ nhiÒu vë kÞch, truyÖn cæ tÝch b»ng
th¬.
* §Æc ®iÓm s¸ng t¸c cña Puskin
70
- §îc mÖnh danh lµ “MÆt trêi cña thi ca
Nga”
- “Th¬ Pu-skin cã ý nghÜa to lín kh«ng
chØ trong lÞch sö v¨n ch¬ng mµ c¶
trong lÞch sö thøc tØnh cña d©n téc
Nga” (N.A.§«-br«-liu-bèp)
- “Qua th¬ Pu-skin, thiªn nhiªn Nga, lÞch
sö Nga, con ngêi Nga, t©m hån Nga
hiÖn lªn thuÇn khiÕt, ®Ñp tíi møc nh ®-
îc soi qua mét thÊu kÝnh diÖu k×”
[G«-g«n (1819-1852)]
- Hs tr×nh bµy xuÊt xø, x¸c - Hai chñ ®Ò c¬ b¶n xuyªn suèt dßng
®Þnh bè côc cho bµi th¬ ch¶y thi ca Pu-skin lµ c¶m høng tù do vµ
t×nh yªu:
“Ta sÏ m·i ®îc nh©n d©n yªu mÕn
V× th¬ ta ®· ®¸nh thøc nh÷ng t×nh
c¶m tèt lµnh
V× trong thÕ kØ b¹o tµn ta ®· ca ngîi tù
do
Vµ gîi tõ t©m ®èi víi kÎ sa c¬”
- Th¬ Pu-skin lµ tiÕng nãi cña t©m hån
- Hs ®äc bèn c©u th¬ ®Çu Nga trong s¸ng, thuÇn khiÕt, thÓ hiÖn
(?) T©m tr¹ng nh©n vËt tr÷ cuéc sèng mét çch gi¶n dÞ vµ ch©n
t×nh ®îc thÓ hiÖn nh thÕ thùc.
nµo? 2- T¸c phÈm: T«i yªu em
- Hs chia nhãm th¶o luËn * XuÊt xø : Sgk
tr×nh bµy * Bè côc: Ba phÇn
- gv quan s¸t ®Þnh híng gîi + PhÇn mét: bèn c©u ®Çu: (Nh÷ng
më vµ tæng hîp m©u thuÉn gi»ng xÐ trong t©m tr¹ng
nh©n vËt tr÷ t×nh)
+PhÇn hai: c©u 5 vµ c©u 6: (ThÓ hiÖn
nçi ®au khæ tuyÖt väng)
+PhÇn ba: hai c©u cßn l¹i (Sù ch©n
thµnh vÞ tha, cao thîng cña nh©n vËt
tr÷ t×nh)
II- §äc hiÓu v¨n b¶n
1. Nh÷ng m©u thuÉn gi»ng xÐ trong
t©m tr¹ng nh©n vËt tr÷ t×nh
-Ba tiÕng “t«i yªu em” më ®Çu nh mét
tÝn hiÖu thÈm mÜ, mét mÜ tõ ®Ñp nhÊt
cña loµi ngêi.
- Hs ®äc c©u 5 vµ 6 -Gi·i bµy, ch©n thµnh, thõa nhËn gi¶n
(?) T©m tr¹ng cña nh©n vËt dÞ, ®¸ng yªu
tr÷ t×nh ®îc thÓ hiÖn qua “Cã g× ®Ñp trªn ®êi h¬n thÕ
nh÷ng tõ ng÷ nµo? Ngêi yªu ngêi sèng ®Ó yªu nhau” (Tè
71
- Hs liÖt kª nh÷ng tõ ng÷ H÷u)
diÔn t¶ t©m tr¹ng -Chõng cã thÓ: qu¸ khø
Ngän löa t×nh: Êp ñ, dai d¼ng ch¸y
- Hs ®äc c©u 7 vµ 8 ®Õn nay.
(?) Em cã suy nghÜ g× vÒ -C©u 3 vµ 4: ®ét ngét chuyÓn m¹ch
lêi cÇu chóc nµy? c¶m xóc:
- Ç nh©n tr¶ lêi “Kh«ng ®Ó em ph¶i bËn lßng” “Hån em
ph¶i gîn bãng u hoµi”
LÝ trÝ m¸ch b¶o, lÖnh cho con tim ph¶i
ngõng yªu, tù dËp t¾t ngän löa t×nh
yªu!
M©u thuÉn gi÷a lÝ trÝ vµ c¶m xóc:
nh©n vËt em ®îc phÇn nµo hÐ më qua
çc tõ “em bËn lßng”, “hån em gîn bãng
u hoµi”
2. T©m tr¹ng ®au khæ cña nh©n vËt
tr÷ t×nh
* “¢m thÇm” ; “kh«ng hi väng”; “Rôt rÌ”
“hËm hùc lßng ghen”
* §ñ mäi cung bËc c¶m xóc cña t×nh yªu
®¬n ph¬ng ,v« väng mét phÝa.
* §au khæ , ghen tu«ng , Ých kØ, nhng lÝ
 Hs lµm viÖc theo nhãm trÝ ®· chiÕn th¾ng, t«i kh«ng r¬i vµo
Thñ ph¸p nghÖ thuËt chÝnh tr¹ng th¸i thÊp hÌn, Ých kØ cña t×nh yªu
trong bµi th¬? thêng t×nh!
Híng dÉn häc bµi chuÈn bÞ 3. Lêi cÇu chóc ch©n thµnh cao thîng
bµi sau: - D©ng hiÕn, ch©n thµnh, cao thîng,
§äc thªm: bµi th¬ sè 28 thÓ hiÖn t×nh yªu: t«i gi÷ l¹i mäi ®au
khæ, ®Ó cÇu cho em:®îc ngêi t×nh nh
t«i ®· yªu em!
Kh«ng ph¶i lµ sù so s¸nh h¬n kÐm gi÷a
t«i vµ ngêi t×nh em ®· chän. Hµm Èn
trong ®ã lµ lêi nh¾n nhñ cao thîng:
“§©u h¬n em lÊy, ®©u b»ng ®îi anh”.(
ca dao). Yªu say ®¾m, ch©n thµnh vµ
®au khæ, nhng ®ñ tØnh t¸o ®Ó vÜnh
biÖt mét t×nh yªu ®¬n ph¬ng kh«ng
thµnh.
“HÕt råi t×nh ®· vì tan
Anh h«n lÇn chãt ®«i bµn ch©n em
Nh÷ng lêi chua xãt thèt lªn
Anh nghe lêi ®¸p cña em hÕt råi”
(Kh«ng ®Ò-
Pu-skin)
T«n vinh phÈm gi¸ con ngêi, dÉu t×nh
72
yªu kh«ng thµnh, nhng vÉn ®Ó l¹i dÊu
Ên ®Ñp ! ®ã chÝnh lµ t©m hån trong
s¸ng cña Pu-skin!
III. Cñng cè
- ®iÖp tõ “t«i yªu em”, h×nh ¶nh ngän
löa, m©u thuÉn gi÷a lÝ trÝ vµ c¶m xóc,
d©ng hiÕn...
Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
TiÕt sè: 95 ppct
§äc thªm
Bµi th¬ sè 28
- Ta-go -
Híng dÉn häc sinh çch t×m hiÓu vµ n¾m ®îc nh÷ng nÐt chÝnh vÒ
néi dung vµ nghÖ thuËt cña bµi th¬.
- SGK, SGV, thiÕt kÕ bµi häc, th¬ Tagore
73

( Híng dÉn HS t×m hiÓu kh¸i - Ra-bin-®ra-n¸t Ta-go (1861-1941), nhµ
qu¸t) v¨n, nhµ v¨n ho¸ lín cña Ên §é
- Hs lµm viÖc víi SGK - ¤ng sinh trëng trong mét gia ®×nh quý
- Gv ®Þnh híng Hs kh¸i qu¸t téc Bµ La M«n næi tiÕng t¹i thµnh phè
nh÷ng ý c¬ b¶n Can-cót-ta, bang Ben-gan. ¤ng ®Ó l¹i
(?) Nh÷ng nÐt chÝnh vÒ mét sù nghiÖp v¨n häc ®å sé:(52tËp
cuéc ®êi vµ sù nghiÖp th¬; 42 vë kÞch; 12 bé tiÓu thuyÕt;
Tagore? Hµng tr¨m truyÖn ng¾n, hµng ngh×n ca
- Ç nh©n tr¶ lêi khóc vµ tranh vÏ)
- Nh©n d©n Ên §é t«n vinh «ng lµ “th¸nh
s”
- 1913, Ta-go lµ ngêi ch©u ¸ ®Çu tiªn ®-
îc nhËn gi¶i thëng N«-ben vÒ v¨n häc víi
tËp “Th¬ D©ng” Gåm 103 bµi, s¸ng t¸c
tõ 1890-1912 vµ «ng tù dÞch ra tiÕng
Anh.
- Bµi th¬ sè 28 trÝch trong tËp Ngêi lµm
vên, th¬ «ng thêng kh«ng cã ®Çu ®Ò.
II. Híng dÉn ®äc thªm
1. Bè côc: Ba ®o¹n
- §o¹n mét: 6 c©u ®Çu. Tõ ®Çu ®Õn ...
“kh«ng biÕt g× tÊt c¶ vÒ anh”: (T×nh
yªu lµ sù hiÓu biÕt hoµ ®iÖu gi÷a hai
t©m hån con ngêi)
- §o¹n hai: tiÕp ®ã ®Õn c©u 12 “em cã
biÐt g× vÒ biªn giíi cña nã ®©u”: (T×nh
yªu lµ sù hiÕn d©ng vµ ®ãn nhËn)
- §o¹n ba: cßn l¹i: (Nh÷ng nghÞch lÝ ®Ó
Hs ®äc Sgk diÔn t¶ sù ®a d¹ng phong phó cña t×nh
(?) H×nh ¶nh më ®Çu bµi yªu vµ cuéc ®êi)
th¬ lµ ®«i m¾t, ý nghÜa 2. T×nh yªu lµ sù hoµ ®iÖu cña t©m
cña chi tiÕt nghÖ thô©t nµy hån hai ngêi
- Hs chia nhãm th¶o luËn, cö -§«i m¾t:
®¹i diÖn tr×nh bµy +Sù biÓu ®¹t cña t©m hån
+§«i m¾t em b¨n khu¨n dß hái, khao
kh¸t ®îc hiÓu thÊu ngêi m×nh yªu!
+So s¸nh: ®«i m¾t “nh tr¨ng kia muèn
lÆn s©u vµo biÓn c¶”. Tr¨ng hiÓu biÓn,
biÓn hiÓu tr¨ng, t©m hån muèn t×m
hiÓu t©m hån.
+Anh hiÓu em vµ anh gi·i bµy:
74
“Anh ®· ®Ó cuéc ®êi anh trÇn trôi díi
m¾t em
Anh kh«ng dÊu em mét ®iÒu g×”
- Hs ®äc khæ th¬ tiÕp theo Ch©n thµnh vµ m·nh liÖt, em híng vÒ
(?) CÊu tróc cña ®o¹n th¬ anh, anh hiÓu em, cïng híng vÒ nhau,
nµy cã g× ®Æc biÖt? t×nh yªu ®ßi hái sù hoµ ®iÖu cña hai
- Ç nh©n tr¶ lêi t©m hån, nÕu kh«ng:
“Dï tin tëng chung mét ®êi mét méng
Anh lµ anh, em vÉn cø lµ em”
(?) C©u th¬ tiÕp xuÊt hiÖn (Xa çch- Xu©n DiÖu)
nghÞch lÝ g×? 3.T×nh yªu lµ sù hiÕn d©ng tù nguyÖn
+Gi¶ ®Þnh kh«ng thùc: anh lµ.. anh lµ...
+KiÓu c©u th¬ sãng ®«i
Tù nguyÖn hiÕn d©ng, dÞu dµng ©u
yÕm.
Anh lµ viªn ngäc, lµ ®o¸ hoa, quµng vµo
- Hs ®äc khæ th¬ cuèi cæ, ®Æt lªn m¸i tãc em!
(?) §o¹n th¬ cã cÊu tróc + §êi anh lµ tr¸i tim
gièng ®o¹n hai ë chç nµo? +T×nh yªu kh«ng thÓ dùa trªn nÒn t¶ng
- Ç nh©n tr¶ lêi vËt chÊt!
+ Tr¸i tim: võa cô thÓ, võa tr×u tîng, võa
nhá be, võa lín lao...dÉu em cã c¶ v¬ng
quèc tr¸i tim t×nh yªu cña anh, em còng
 Suy nghÜ cña em sau khi kh«ng thÓ nµo hiÓu hÕt ®îc nã! T×nh
häc xong bµi th¬ nµy? yªu kh«ng thÓ hiÓu b»ng quan s¸t,
- Mét vµi ®¹i diÖn tr×nh bµy ph©n tÝch, chØ cã thÓ hiÓu t×nh yªu
b»ng chÝnh t×nh yªu
4. T×nh yªu lµ sù ®a d¹ng, phong phó, lµ
cuéc sèng
-CÊu tróc sãng ®«i: Anh lµ A, lµ B, lµ C
Híng dÉn häc bµi chuÈn bÞ -Tr¸i tim t×nh yªu víi nh÷ng cung bËc
bµi sau: c¶m xóc tëng chõng nh ®èi lËp nhau:
LuyÖn tËp viÕt tiÓu sö niÒm vui/ nçi khæ ®au; tÝnh triÕt lÝ:
tãm t¾t t×nh yªu ch¼ng dÔ tá bµy, ch¼ng dÔ
ph¶n ¸nh vµ béc lé trän vÑn
III. Cñng cè
+T×nh yªu ®ßi hái sù hiÓu biÕt, tù
nguyÖn hiÕn d©ng ë c¶ hai phÝa
+T×nh yªu lµ thÕ giíi cña sù v« bê,
thiªng liªng vµ nhiÒu bÝ Èn
+T×nh yªu chÝnh lµ cuéc sèng, t×nh yªu
t¹o sù híng thiÖn, lµm ®Ñp t©m hån con
ngêi, lµ c¬ së ®Ó loµi ngêi tån tai vµ
ph¸t triÓn.
Ngµy so¹n:
75
Ngµy d¹y:
TiÕt sè: 96 ppct
LuyÖn tËp viÕt tiÓu sö tãm t¾t
Híng dÉn häc sinh çch viÕt tiÓu sö tãm t¾t theo çc ®èi tîng vµ çc
yªu cÇu kh¸c nhau.
c©u hái.
1 KiÓm tra bµi cò: ThÕ nµo lµ tiÓu sö tãm t¾t? nªu môc ®Ých?
yªu cÇu cña tiÓu sö tãm t¾t?

Ho¹t ®éng 1
- Hs lµm viÖc víi SGK I. LuyÖn tËp
- Gv ®Þnh híng Hs *TiÓu sö tãm t¾t vÒ mét ngêi th©n
 Hs lµm viÖc theo nhãm trong gia ®×nh
Hs tr×nh bµy tríc líp Hä vµ tªn......
NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ cña çc Tuæi.............
thµnh viªn kh¸c Quª...............
NghÒ nghiÖp....
Së trêng ....
Thµnh tÝch....
*TiÓu sö tãm t¾t mét anh hïng thêi k×
®æi míi
Hä tªn......
 Hs lµm viÖc theo nhãm Giíi tÝnh.....
Hs tr×nh bµy tríc líp BÝ danh..........
NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ cña çc N¨m sinh.......
thµnh viªn kh¸c Quª qu¸n..............
Tr×nh ®é v¨n ho¸........
Qu¸ tr×nh v¬n lªn phÊn ®Êu lµm giµu
cho gia ®×nh
§ãng gãp tÝch cùc......
TÊm g¬ng tiªu biÓu vÒ t tëng ®¹o
®øc.....
*TiÓu sö tãm t¾t mét danh nh©n
 Hs lµm viÖc theo nhãm Hä vµ tªn......
76
Hs tr×nh bµy tríc líp Tªn tù..........
NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ cña çc Tªn hiÖu......
thµnh viªn kh¸c N¨m sinh, mÊt.......
Quª qu¸n.........
Gia ®×nh (cha mÑ, anh chÞ em)....
 Hs lµm viÖc theo nhãm Qóa tr×nh v¬n lªn trë thµnh......
Hs tr×nh bµy tríc líp Vai trß trong ®êi sèng vµ lÞch sö d©n
NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ cña çc téc.....
thµnh viªn kh¸c *TiÓu sö tãm t¾t §oµn viªn u tó giíi thiÖu
lªn ®oµn cÊp trªn.
Hä tªn.......
Giíi tÝnh.......
Ngµy th¸ng n¨m sinh......
Quª qu¸n.........
Hs kh¸ nªu nhËn xÐt chung Gia ®×nh..............
vÒ çc b¶n tiÓu sö T tëng, lËp trêng , ®¹o ®øc.....
Híng dÉn häc bµi chuÈn bÞ Thµnh tÝch næi bËt.............
bµi sau: II. Cñng cè.
Ngêi trong bao Gv: chèt l¹i
§¸nh gi¸, cho ®iÓm mét sè em.
77
Ngµy so¹n
Ngµy d¹y
TiÕt sè 97-98 ppct
Ngêi trong bao
Sª-khèp
A. MôC TIªU CÇN §¹T
Gióp HS:
- HiÓu ®îc gi¸ trÞ t tëng cña truyÖn ng¾n “Ngêi trong bao”: phª
ph¸n s©u s¾c lèi sèng trong bao hÌn nh¸t, ç nh©n, Ých kØ vµ hñ lËu
cña mét bé phËn trÝ thøc Nga cuèi thÕ kØ XIX, qua h×nh tîng nh©n vËt
Ngêi trong bao cña Bªlicèp.
- HiÓu ®îc nghÖ thuËt x©y dùng h×nh tîng nh©n vËt ®iÓn h×nh,
s¸ng t¹o biÓu tîng, çch kÓ chuyÖn ®éc ®¸o; giäng ®iÖu võa mØa mai
ch©m biÕm võa trÇm buån. Cñng cè kÜ n¨ng ph©n tÝch nh©n vËt vµ
kh¸i qu¸t chñ ®Ò cña truyÖn.
- Cã th¸i ®é c¨m ghÐt vµ ®Êu tranh víi lèi sèng thu m×nh trong
bao: h¸o danh, xu nÞnh, gi¸o ®iÒu, sî h·i, hÌn h¹ tríc quyÒn lùc. Tõ ®ã,
gãp phÇn x©y dùng ®¹o ®øc vµ lèi sèng trung thùc, tù tin, lµnh m¹nh,
chan hoµ víi mäi ngêi v× lÝ tëng cao ®Ñp.
B. PH¬NG TIÖN THùC HIÖN
SGK, SGV, Gi¸o ¸n, Tµi liÖu tham kh¶o, h×nh ¶nh (nÕu cã).
C. ÇCH THøC TIÕN HµNH
GV sö dông hÖ thèng c©u hái dÉn d¾t HS c¾t nghÜa, ph©n tÝch,
b×nh luËn chi tiÕt, h×nh ¶nh, nh©n vËt, lêi v¨n, chñ ®Ò t tëng… cña
t¸c phÈm.
D. TIÕN TR×NH LªN LíP
1. æn ®Þnh líp
2. KiÓm tra bµi cò
3. Bµi míi
Ho¹t ®éng cña GV vµ KiÕn thøc cÇn ®¹t

HS
I. T×m hiÓu chung
- GV giíi thiÖu ng¾n 1. T¸c gi¶: SGK
gän nh÷ng ®Æc s¾c
cña v¨n häc Nga TK XIX
vµ nhµ v¨n Sªkhèp.
78
- Sªkhèp lµ
mét trong
nh÷ng ®¹i
biÓu lín cuèi
cïng cña CNHT
Nga.
- Lµ nhµ
çch t©n thiªn
tµi trong lÜnh
vùc truyÖn
ng¾n vµ kÞch
nãi.
- T¸c phÈm cña Sªkhèp ®· nghiªm kh¾c lªn

¸n chÕ ®é x· héi bÊt c«ng, thãi cêng b¹o vµ
cuéc sèng ¨n h¹i cña nh÷ng tÇng líp cÇm
quyÒn Nga ®¬ng thêi; phª ph¸n sù bÊt lùc
cña giíi trÝ thøc vµ sù sa ®o¹ vÒ tinh thÇn
cña mét bé phËn trong sè hä; ®ång thêi
biÓu hiÖn s©u s¾c sù ®ång c¶m, tr©n
träng ®èi víi ngêi lao ®éng nghÌo; t×nh yªu
th¾m thiÕt vµ niÒm tin m¹nh mÏ vµo t¬ng
HS tãm t¾t t¸c phÈm. lai cña nh©n d©n Nga, ®Êt níc Nga.
HS th¶o luËn, t×m 2. T¸c phÈm
hiÓu bè côc truyÖn (cã a. XuÊt xø: Ngêi trong bao (1898) lµ mét
thÓ cã nh÷ng çch chia trong ba truyÖn ng¾n (Khãm phóc bån tö,
bè côc kh¸c nhau). Mét chuyÖn t×nh yªu) cã chung chñ ®Ò phª
GV híng dÉn HS ®äc ph¸n lèi sèng tÇm thêng, dung tôc tiÎu t s¶n,
mét sè ®o¹n tiªu biÓu lèi sèng cña mét kiÓu ngêi, mét bé phËn trÝ
(giäng ®äc chËm, h¬i thøc trong x· héi Nga nh÷ng n¨m cuèi thÕ kØ
buån, tho¸ng chót mØa XIX.
mai, ch©m biÕm. Chó b. Tãm t¾t
ý thay ®æi giäng ®äc c. Bè côc: 3 phÇn
trong nh÷ng ®o¹n ®èi - Më truyÖn: Cuéc trß chuyÖn gi÷a hai ng-
tho¹i). êi b¹n – Ivan Ivanøt vµ thÇy gi¸o Bur¬kin.
GV cã thÓ cho HS - Th©n truyÖn: Cuéc ®êi vµ tÝnh çch
th¶o luËn theo nhãm. Bªlic«p.
- Nhãm 1: T¸i hiÖn - KÕt truyÖn: NhËn xÐt cña b¸c sÜ thó y –
ch©n dung ngo¹i h×nh ngêi nghe chuyÖn.
cña Bªlicèp? NhËn xÐt.
II. §äc – hiÓu

1. Nh©n vËt Bªlicèp
79
* Ngo¹i h×nh:
- G¬ng mÆt
- Nhãm 2: lµm râ nhît nh¹t, nhá bÐ,
tÝnh çch, lèi sèng cña cho¾t l¹i nh mÆt
Bªlicèp. chån.
+ Chän mét vµi chi - Çch ¨n mÆc
tiÕt tiªu biÓu miªu t¶ phôc søc: giµy,
tÝnh çch Bªlicèp? ñng, kÝnh, «… tÊt
c¶ ®Òu ®Ó trong
bao, mang bao,
cho vµo bao →
+ T×m c©u v¨n kh¸i Kh¸c ngêi, k× dÞ.
qu¸t tÝnh çch Bªlicèp? * TÝnh çch,
lèi sèng
- ý nghÜ còng cè
giÊu trong bao,
kh«ng bao giê
d¸m cã ý kiÕn
riªng vÒ bÊt cø
mét vÊn ®Ò nhá,
lín nµo. →
Kh¸t väng m·nh liÖt, k× dÞ: thu m×nh vµo
trong vá, t¹o cho m×nh mét thø bao cã thÓ
+ B¶n th©n Bªlicèp ng¨n çch, b¶o vÖ mäi ¶nh hëng, t¸c ®éng
nh×n nhËn nh thÕ nµo cña cuéc sèng con ngêi >< mäi ngêi trong tr-
vÒ lèi sèng cña m×nh ? êng häc, trong m«i trêng x· héi.
- Nhót nh¸t, ghª sî hiÖn t¹i nhng l¹i ngîi ca,
t«n sïng qu¸ khø (say mª tiÕng Hi L¹p cæ).
- ThÝch sèng theo nh÷ng th«ng t, chØ thÞ
mét çch m¸y mãc, gi¸o ®iÒu, rËp khu«n nh
çi m¸y v« hån… (buång ngñ, quan hÖ víi b¹n
®ång nghiÖp, t×nh yªu muén m»n víi
Bªlicèp cã biÕt th¸i Varenca…).
®é, suy nghÜ cña mäi - C« ®éc, lu«n lu«n lo l¾ng, sî h·i, sî tÊt c¶
ngêi vÒ m×nh kh«ng ? - “sî nhì l¹i x¶y ra chuyÖn g×”.
§iÒu ®ã lµm y trë nªn
⇒ Con ngêi hÌn nh¸t, cæ lç, k× qu¸i.
nh thÕ nµo?
- B¶n th©n l¹i lu«n lu«n tho¶ m·n, lu«n hµi
lßng, tù tin víi lèi sèng cña m×nh. (xem ®ã
míi lµ sèng, míi lµ ngêi cã tr¸ch nhiÖm, lµ
V× sao Bªlicèp chÕt ?
c«ng d©n tèt cña nhµ níc, lµ viªn chøc mÉn
Em cã nhËn xÐt g× vÒ
çn víi cÊp trªn. §ã lµ lÏ sèng, lèi sèng, triÕt lÝ
çi chÕt cña Bªlic«p? ý
sèng tù nhiªn cña y. y ng¹c nhiªn vµ kh«ng
nghÜa chi tiÕt çi chÕt
thÓ chÞu ®îc çch sèng cña chÞ em Varenca,
cña Bªlicèp?
y ng¹c nhiªn ®Õn hèt ho¶ng v× cã ngêi vÏ
80
Qua nh÷ng chi tiÕt tranh ch©m biÕm chÕ giÔu t×nh yªu ®Çu
®· t×m hiÓu, em h·y cña y, y kh«ng hiÓu v× sao çi anh chµng
nhËn xÐt vÒ nh©n vËt C«valenc« l¹i cã thÓ ®èi xö th« b¹o, bÊt nh·
Bªlicèp? KiÓu ngêi ®Ó ®¸p l¹i thÞnh t×nh cña y…)
Bªlicèp, lèi sèng Bªlic«p - Bªlic«p tù nguyÖn, tù gi¸c tu©n thñ
®îc gäi lµ g×? nghiªm tóc vµ thêng xuyªn “lèi sèng trong
bao” ®ã. Y kh«ng hÒ biÕt vµ kh«ng thÓ biÕt
suy nghÜ, th¸i ®é ghª sî, khinh ghÐt, chÕ
Lèi sèng vµ con ngêi giÔu,… cña mäi ngêi ®èi víi y. §ã chÝnh lµ çi
Bªlic«p ®· ¶nh hëng lµm cho y trë nªn k× qu¸i nhÊt, c« ®éc nhÊt.
®Õn tinh thÇn vµ ho¹t - Bªlic«p chÕt → Çi chÕt bÊt ngê nhng tÊt
®éng cña mäi ngêi ra yÕu (vÒ mÆt logic) + BiÖn ph¸p nghÖ thuËt
sao? Sªkh«p dïng ®Ó ®Èy tÝnh çch nh©n vËt lªn
®Ønh cao, Bªlic«p cuèi cïng ®· t×m cho
m×nh ®îc çi bao tèt nhÊt, bÒn v÷ng nhÊt –
n»m vÜnh viÔn trong quan tµi.
Th¸i ®é xö sù cña
mäi ngêi ®èi víi y khi y
cßn sèng? §iÒu ®ã cã ⇒ Bªlic«p ®iÓn h×nh cho mét kiÓu ngêi,
lµm thay ®æi Bªlic«p mét hiÖn tîng x· héi ®· vµ ®ang tån t¹i trong
hay kh«ng? cuéc sèng cña mét bé phËn trÝ thøc Nga: hÌn
nh¸t, cæ hñ, m¸y mãc, gi¸o ®iÒu. ®ã lµ
kiÓu ngêi trong bao, lèi sèng trong bao.
Gi¶i thÝch th¸i ®é,
t×nh c¶m cña mäi ngêi 2. ¶nh hëng cña lèi sèng vµ con ngêi
®èi víi Bªlicèp khi y ®· Bªlic«p ®Õn mäi ngêi vµ th¸i ®é cña mäi ng-
qua ®êi. T×nh c¶m vµ êi ®Õn Bªlic«p
th¸i ®é Êy nãi lªn ®iÒu - Lèi sèng vµ con ngêi Bªlic«p ®· ¶nh hëng
g×? m¹nh mÏ vµ dai d¼ng ®Õn lèi sèng vµ tinh
Sau khi Bªlic«p chÕt, thÇn cña anh chÞ em trong trêng n¬i y lµm
tÝnh çch Êy ®· chÊm viÖc, trong c¶ thµnh phè n¬i y sèng.
døt vÜnh viÔn cha? V× - Khi Bªlicèp cßn sèng: mäi ngêi ghÐt, sî y,
sao nh thÕ? Qua ®ã, tr¸nh xa y. Cã ngêi mu«n thay ®æi y b»ng
t¸c gi¶ muèn nãi lªn çch g¸n víi Varenca, cã ngêi khinh ghÐt ra
®iÒu g× ? mÆt, m¾ng th¼ng vµo mÆt, g©y gæ víi y,
®Èy y ng· l¨n xuèng cÇu thang,… → KÕt qu¶:
kh«ng thÓ thay ®æi, biÕn ®æi tÝnh çch,
çch sèng cu¶ Bªlic«p mµ ngîc l¹i cßn lu«n bÞ
tÝnh çch vµ lèi sèng Êy ®Çu ®éc, lµm cho
sî h·i, ¸m ¶nh tinh thÇn mäi ngêi suèt 15 n¨m
trêi, cho ®Õn tËn khi y chÕt.
- Sau khi Bªlic«p chÕt, mäi ngêi nhÑ nhâm,
nhng sau ®ã cuéc sèng nÆng nÒ l¹i trë l¹i.
TÝnh çch Êy l¹i tiÕp tôc xuÊt hiÖn vµ g©y
81
¶nh hëng nÆng nÒ ®Õn cuéc sèng hiÖn t¹i
vµ t¬ng lai cña c¶ d©n thµnh phè.
→ Qua ®ã, t¸c gi¶ kh¸i qu¸t ¶nh hëng, t¸c
Nªu nh÷ng ®Æc s¾c ®éng dai d¼ng, nÆng nÒ cña kiÓu ngêi
vÒ mÆt nghÖ thuËt Bªlicèp, lèi sèng Bªlic«p ®· ¸m ¶nh, ®Çu
cña t¸c phÈm? ®éc bÇu kh«ng khÝ trong lµnh cña v¨n ho¸,
®¹o ®øc vµ tiÕn bé x· héi níc Nga ®¬ng
thêi. Y chÝnh lµ con ®Î, lµ hÖ qu¶ cña chÕ
®é phong kiÕn chuyªn chÕ ®ang ph¸t triÓn
m¹nh trªn con ®êng t b¶n ho¸ ë níc Nga cuèi
TK XIX. HiÖn tîng, lèi sèng, kiÓu ngêi Bªlic«p
cßn sèng l©u dµi nh mét hiÖn tîng x· héi
mang tÝnh phæ biÕn réng r·i, mang tÝnh qui
luËt trong lÞch sö ph¸t triÓn cña x· héi loµi
ngêi. TÝnh çch, lèi sèng vµ kiÓu ngêi Êy chØ
cã thÓ chÊm døt, hoÆc thay ®æi tËn gèc
cïng víi c¶ x· héi víi mét cuéc çch m¹ng x·
héi.
III. Tæng kÕt
1. Nh÷ng ®Æc s¾c nghÖ thuËt
Rót ra chñ ®Ò t tëng - Chän ng«i kÓ: nh©n vËt kÓ chuyÖn
cña t¸c phÈm? (Bur¬kin - xng t«i), ngêi kÓ chuyÖn (t¸c gi¶ -
ng«i thø ba) → Võa ®¶m b¶o tÝnh kh¸ch
quan võa thÓ hiÖn tÝnh chñ quan, g©y c¶m
gi¸c gÇn gòi, ch©n thËt.
- Cèt truyÖn: lång
• TruyÖn kÓ cña t¸c gi¶ vÒ hai ngêi ®i s¨n
GV híng dÉn HS th¶o vÒ muén.
luËn vÒ ý nghÜa thêi sù • TruyÖn kÓ cña Bur¬kin vÒ Bªlic«p.
cña truyÖn ng¾n Ngêi
- Giäng kÓ: mØa mai, ch©m biÕm mµ
trong bao.
trÇm tÜnh, chËm buån, bÒ ngoµi cã vÎ kh¸ch
Thö chØ ra nh÷ng
quan, b×nh th¶n nhng giÊu bªn trong sù bøc
biÕn thÓ cña kiÓu ngêi
xóc, tr¨n trë m¹nh mÏ, s©u s¾c.
trong bao, lèi sèng
- NghÖ thuËt x©y dùng nh©n vËt
trong bao mµ b¶n th©n
®iÓn h×nh víi tÝnh çch k× qu¸ mµ vÉn
®îc biÕt hoÆc ®îc
ch©n thùc, cã ý nghÜa tiªu biÓu.
chøng kiÕn ?
- §èi lËp gi÷a çc kiÓu ngêi, çc tÝnh çch
vµ lèi sèng tr¸i ngîc.
HS ®äc ghi nhí SGK.
- NghÖ thuËt x©y dùng biÓu tîng:
h×nh ¶nh (çi bao) vµ lêi nãi (sî nhì l¹i x¶y ra
GV híng dÉn HS
chuyÖn g×) võa cã ý nghÜa cô thÓ võa cã ý
luyÖn tËp.
nghÜa biÓu trng (chi tiÕt çi chÕt cña
Bªlic«p).
- KÕt thóc truyÖn b»ng çch trùc tiÕp
82
ph¸t biÓu chñ ®Ò qua mét c©u c¶m g©y Ên
tîng m¹nh víi ngêi ®äc.
2. Néi dung
- T¸c phÈm lªn ¸n, phª ph¸n m¹nh mÏ kiÓu
ngêi trong bao, lèi sèng trong bao vµ t¸c h¹i
cña nã ®èi víi hiÖn t¹i vµ t¬ng lai cña níc
Nga.
- T¸c phÈm bøc thiÕt c¶nh b¸o vµ kªu gäi
mäi ngêi cÇn ph¶i thay ®æi cuéc sèng, çch
sèng, kh«ng thÓ sèng tÇm thêng, hÌn nh¸t,
Ých kØ, v« vÞ vµ hñ lËu m·i nh thÕ!
- “Ngêi trong bao” cã ý nghÜa thêi sù réng
r·i vµ s©u s¾c víi ®¬ng thêi ë níc Nga vµ cã
ý nghÜa toµn thÕ giíi, l©u dµi ®Õn tËn ngµy
nay. (Khi nµo x· héi loµi ngêi trë nªn trong
s¸ch, lµnh m¹nh vµ tù do, khi mçi ç nh©n ý
thøc ®îc môc ®Ých vµ çch sèng cña m×nh
thèng nhÊt víi çc chuÈn mùc v¨n ho¸, ®¹o
®øc cña céng ®ång hiÖn ®¹i… th× “lèi sèng
trong bao” míi triÖt ®Ó chÊm døt, kiÓu “ngêi
trong bao” míi kh«ng cßn lÝ do tån t¹i).
* Ghi nhí : SGK
III. LuyÖn tËp
1. KÓ s¸ng t¹o truyÖn b»ng çch nhËp vai
nh©n vËt Bªlic«p – xng t«i (m×nh), (kÓ c¶
sau khi chÕt).
2. ViÕt ®o¹n kÕt kh¸c cho truyÖn, ®¶m
b¶o thÓ hiÖn râ chñ ®Ò t tëng cña t¸c
phÈm.
3. Nhan ®Ò truyÖn lµ s¸ng t¹o ®éc ®¸o
cña t¸c gi¶, kh«ng nªn vµ kh«ng thÓ thay.
4. Thµnh ng÷ VN: Co vßi rôt cæ, Rïa rôt
cæ, Con èc n»m co, R¾n mång n¨m, Nh¸t
nh thá ®Õ…
3. Híng dÉn häc sinh tù häc : ViÕt mét ®o¹n v¨n nãi vÒ ý nghÜa
thêi sù cña truyÖn ng¾n Ngêi trong bao.
4. DÆn dß: ChuÈn bÞ bµi Thao t¸c lËp luËn b×nh luËn.
83
Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
TiÕt sè: 99 ppct
Thao t¸c lËp luËn b×nh luËn

Híng dÉn häc sinh hiÓu vµ n¾m ®îc néi dung, t¸c dông vµ çch vËn
dông thao t¸c lËp luËn b×nh luËn vÒ mét vÊn ®Ò x· héi hoÆc v¨n häc.
c©u hái.
- Hs lµm viÖc víi SGK 1.B×nh luËn vµ t¸c dông cña b×nh luËn
- Gv ®Þnh híng Hs kh¸i qu¸t B×nh luËn: lµ bµn b¹c, ®¸nh gi¸ vÒ sù
nh÷ng ý c¬ b¶n ®óng sai, thËt gi¶, lîi h¹i cña çc hiÖn t-
îng ®êi sèng nh: ý kiÕn, chñ tr¬ng, sù
Nªu ®Þnh nghÜa Sgk viÖc, con ngêi, t¸c phÈm vh...
84
So s¸nh víi ph©n tÝch, So víi ph©n tÝch, b×nh gi¶ng v¨n häc,
b×nh gi¶ng v¨n häc? b×nh luËn kh«ng nh»m t×m ra b¶n chÊt,
Nªu t¸c dông cña thao t¸c çi hay, çi ®Ñp cña vÊn ®Ò mµ ®i s©u
b×nh luËn? vµo ®¸nh gi¸ vÊn ®Ò.
T¸c dông:
Kh¼ng ®Þnh çi ®óng? sai? tèt? xÊu?
Nªu yªu cÇu víi ngêi tham lîi? h¹i?
gia b×nh luËn? Khen ngîi cæ vò çi tèt; phª ph¸n çi dë
çi sai...
Môc ®Ých: lµm cho x· héi ngµy cµng tèt
®Ñp h¬n.
2. Yªu cÇu cña b×nh luËn
-Ngêi tham gia: cã lËp trêng t tëng tiÕn
bé, v÷ng vµng, cã kiÕn thøc vµ hiÓu
biÕt cuéc sèng.
Hs ®äc v¨n b¶n Sgk -Bµi b×nh luËn: cã ba phÇn nh çc thao
V¨n b¶n bµn vÒ vÊn ®Ò t¸c lµm v¨n kh¸c. phÇn gi¶i quyÕt vÊn
g×? ®Ò cã bèn bíc.
Bíc 1: chØ ra vÊn ®Ò c©n b×nh luËn
Bíc 2: Kh¼ng ®Þnh hay phñ ®Þnh vÊn
®Ò
T¸c gi¶ hiÓu vµ ®¸nh gi¸ Bíc 3: bµn b¹c më réng
thêi gian nhµn rçi cña con Bíc 4: nªu ý nghÜa t¸c dông cña vÊn ®Ò
ngêi nh thÕ nµo? 3.Çch b×nh luËn
Thêi gian nhµn rçi cña con ngêi.
Çch b×nh luËn mét vÊn Çch ph©n tÝch ®Ó ®a ngêi ®äc tiÕp
®Ò trong ®êi sèng x· héi cËn vÊn ®Ò: chia thêi gian ra lµm ba
hoÆc trong v¨n ch¬ng cÇn phÇn: t¸m giê lµm viÖc, t¸m giê ngñ, t¸m
sö dông çc thao t¸c nh thÕ giê nhµn rçi.
nµo cho phï hîp? +Thêi gian ®Ó mçi ngêi sèng cuéc sèng
riªng cña b¶n th©n m×nh
+§¸nh gi¸ ®êi sèng nh×n vµo thêi gian
nhµn rçi cña con ngêi.
+§¸nh gi¸ x· héi: t¹o ®iÒu kiÖn cho con
ngêi sö dông thêi gian nhµn rçi nh thÕ
nµo?
Hs lµm viÖc theo nhãm -X¸c ®Þnh vÊn ®Ò cÇn b×nh luËn b»ng
§Þnh híng cho Hs t×m ®îc çc thao t¸c: ph©n tÝch, gi¶i thÝch ®Ó
çc ý sau: chØ ra cho ngêi ®äc thÊy râ
-Kh¼ng ®Þnh vÊn ®Ò: chó ý c¶ hai
chiÒu ®óng? sai?
-Më réng vÊn ®Ò:
+Më réng b»ng çch gi¶i thÝch, chøng
minh.
85
+Më réng b»ng çch ®µo s©u thªm vÊn
®Ò.
Híng dÉn häc bµi, chuÈn +Më réng b»ng çch lËt ngîc vÊn ®Ò
bÞ bµi sau: II. LuyÖn tËp
Ngêi cÇm quyÒn kh«i -Lßng ®è kÞ
phôc uy quyÒn -TÝnh xÊu ( dÉn chøng vµ ph©n tÝch)
-Lßng ®è kÞ cã thÓ g¾n víi sù hiÕu
th¾ng, nhng thùc tÕ nã chØ lµ sù biÕn
d¹ng cña lßng hiÕu th¾ng, nã lµ t©m lÝ
cña kÎ thÊt b¹i.
“Ngêi ®è kÞ së dÜ c¶m thÊy d»n vÆt
®au ®ín kh«ng chØ v× c¶m thÊy m×nh
thua kÐm mµ cßn v× ph¶i nh×n thÊyng-
êi kh¸c thµnh c«ng”
Lßng ®è kÞ lµ Ých kØ, dï cã ®è kÞ còng
kh«ng thÓ ng¨n ®îc ngêi kh¸c thµnh
c«ng.
Cao thîng gióp con ngêi thanh th¶n, thóc
®Èy x· héi vµ ®ång lo¹i tiÕn bé!
Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
Ngêi cÇm quyÒn kh«i phôc uy quyÒn
86
(TrÝch : nh÷ng ngêi khèn khæ)
Huy-g«
Híng dÉn häc sinh hiÓu t×nh c¶m yªu, ghÐt cña Huy-g« ®ãi víi çc
nh©n vËt trong ®o¹n trÝch. N¾m ®îc nghÖ thuËt tinh tÕ t¸c gi¶ sö
dông trong viÖc t¸c gi¶ t¹o dùng t×nh huèng vµ kh¾c ho¹ nh©n vËt
- SGK, SGV, thiÕt kÕ bµi häc, t¸c phÈm Huy G«
Ho¹t ®éng 1
( Híng dÉn HS t×m hiÓu kh¸i I. T×m hiÓu chung
qu¸t) 1. T¸c gi¶
- Hs lµm viÖc víi SGK V.Huy-g« (1802-1885) nhµ th¬, nhµ tiÓu
- Gv ®Þnh híng Hs kh¸i qu¸t thuyÕt, nhµ so¹n kÞch næi tiÕng cña níc
nh÷ng ý c¬ b¶n Ph¸p vµ thÕ giíi.
Th¬:
- Nh÷ng khóc ca ph¬ng §«ng (1829)
- L¸ thu (1831)
- Trõng ph¹t (1853)
- MÆc tëng (1856)
TiÓu thuyÕt:
+ Nhµ thê §øc Bµ Pa-ri (1831)
+Nh÷ng ngêi khèn khæ (1862)
kÞch: HÐc-na-ni (1830)
2. T¸c phÈm:
* Tãm t¾t: Sgk
* §o¹n trÝch : Cã thÓ chia ba phÇn:
- PhÇn mét: tõ ®Çu ®Õn...chÞ rïng
m×nh
(Gi¨ng Van-gi¨ng cha mÊt hÕt uy quyÒn)
- PhÇn hai: TiÕp ®ã ®Õn Ph¨ng-tin ®·
t¾t thë
(Gi¨ng Van-gi¨ng ®· mÊt hÕt uy quyÒn)
 Hs lµm viÖc víi Sgk - PhÇn ba: cßn l¹i
T¹i sao Gi¨ng Van-gi¨ng l¹i lµ (Gi¨ng Van-gi¨ng kh«i phôc uy quyÒn)
ngêi cÇm quyÒn kh«i phôc II. §äc-hiÓu v¨n b¶n
87
uy quyÒn mµ kh«ng ph¶i lµ 1. Gia-ve hiÖn th©n cña con ¸c thó
Gia-ve? - Gia-ve l©u nay vÉn phôc tïng «ng thÞ
trëng Ma-®¬-len, khi Gi¨ngVan-gi¨ng trë
l¹i víi tªn thËt cña
m×nh, tªn mËt th¸m tëng ®· cã ®ñ
®iÒu kiÖn ®Ó kh«i phôc l¹i quyÒn hµnh
cña h¾n.
- Song ë ®o¹n trÝch nµy ta thÊy: trong
con m¾t mäi ngêi, nhÊt lµ Ph¨ng-tin, «ng
thÞ trëng Ma-®¬-len vÉn lµ vÞ cøu tinh.
Ngay c¶ Gia-ve còng ph¶i khÐp nÐp,
phôc tïng nghe theo Gi¨ng Van-gi¨ng, V×
thÕ ngêi kh«i phôc uy quyÒn chÝnh lµ
? Çch miªu t¶ Gia-ve? Gi¨ng Van-gi¨ng (lu ý ë ®o¹n cuèi t¸c
- Ç nh©n tr¶ lêi phÈm: chÝnh Gi¨ng Van-gi¨ng ®· tha
chÕt cho Gia-ve)
- Miªu t¶ Gia-ve, Huy-g« sö dông lèi so
s¸nh ngÇm
+ Giäng nãi: kh«ng ph¶i tiÕng ngêi nãi,
mµ lµ tiÕng thó gÇm.
+ CÆp m¾t “nh çi mãc s¾t, víi çi
nh×n Êy h¾n ®· quen kÐo giËt vµo h¾n
bao kÎ khèn khæ”
+ Çi cêi “Ph« ra tÊt c¶ hai hµm r¨ng,
xung quanh çi mòi lµ vÕt nh¨n nhóm
man rî, tr«ng nh mâm ¸c thó, Gia-ve mµ
Th¸i ®é vµ hµnh ®éng cña nghiªm nÐt mÆt l¹i th× lµ mét con chã
Gia-ve khi ph¸t hiÖn ra d÷, khi cêi l¹i lµ mét con cäp”
Gi¨ng Van-gi¨ng? Gia-ve lµ con ¸c thó!
Gia-ve chØ cßn mçi cö chØ gÇn gièng
nh©n lo¹i ë chç: “khi nµo ®¾c ý, h¾n tù
thëng cho m×nh mét måi thuèc l¸”
- Nhµ v¨n Huy-g« miªu t¶ hµnh ®éng
(?) Th¸i ®é cña Gia-ve víi cña h¾n hÖt nh mét con ¸c thó:
Ph¨ng-tin ? “Cø ®øng l× mét chç” (nãi nh gÇm, nh
- Ç nh©n tr¶ lêi th«i miªn con måi)
“TiÕn vµo gi÷a phßng” “ n¾m lÊy cæ
¸o” (tùa nh con ¸c thó lóc ®Çu im lÆng
r×nh mß. sau ®ã lao tíi ngo¹m vµo cæ
con måi)
+ Kh«ng ®Ó ý vµ quan t©m ®Õn
Ph¨ng-tin (¸c thó r×nh måi chØ tËp trung
vµo con måi chÝnh)
+ H¾n qu¸t th¸o trong nhµ bÖnh
+ H¾n kh«ng giÊu ®iÒu mµ Gi¨ng Van-
88
gi¨ng cÇn ph¶i bÝ mËt víi Ph¨ng-tin “mµy
xin tao ba ngµy...
®Ó ®i t×m ®øa con cho con ®Ü kia! ¸
µ! Tèt thËt! tèt thËt ®Êy!”
+ H¾n vïi dËp tia hi väng cuèi cïng
Ph¨ng-tin vµo «ng thÞ trëng b»ng çch
tuyªn bè “ChØ cã mét tªn kÎ c¾p, mét
tªn kÎ cíp, mét tªn tï khæ sai lµ Gi¨ng
Van-gi¨ng, tao b¾t ®îc nã ®©y nµy!
TiÕt 2 chØ cã thÕ th«i”
+ Tríc nçi ®au cña ngêi mÑ cËn kÒ çi
chÕt mµ cha ®îc gÆp con “con t«i! thÕ
ra nã cha ®Õn ®©y”ai còng ph¶i mñi
lßng mµ Gia-ve tµn b¹o tuyªn bè “Giê l¹i
®Õn lît con nµy! §å khØ, cã c©m häng
kh«ng?”...
2. Gi¨ng Van-gi¨ng hiÖn th©n cña t×nh
(?) Chi tiÕt bµ x¬ Xem-pli- yªu th¬ng nh÷ng ngêi nghÌo khæ
x¬ tr«ng thÊy nô cêi cña + V× ch¸u ®ãi mµ ph¶i lÜnh ¸n 19 n¨m
Ph¨ng-tin cã ý nghÜa g×? tï khæ sai
+ Víi Ph¨ng-tin: giäng «ng nhÑ nhµng
®iÒm tÜnh
(?) Qua h×nh ¶nh Gi¨ng + H¹ m×nh, ®Ó xin ba ngµy ®i t×m
Van-gi¨ng em hiÓu thÕ nµo con cho Ph¨ng-tin. Th× thÇm nãi víi
vÒ b¶n chÊt cña ngêi cÇm Ph¨ng-tin, nãi víi linh hån ngêi ®· khuÊt!
quyÒn? ¤ng nãi g×? «ng cÇu chóc cho linh hån
- Mét vµi ç nh©n tr×nh bµy chÞ siªu tho¸t! «ng høa víi chÞ sÏ ®i t×m
suy nghÜ C«-dÐt vÒ cho chÞ! T×nh yªu th¬ng
nh÷ng con ngêi cïng khæ-t×nh yªu th-
¬ng cña nhµ v¨n víi çc nh©n vËt
Gi¨ng Van-gi¨ng vµ Ph¨ng-tin
- Chi tiÕt tëng chõng v« lÝ (ngêi ®· chÕt
kh«ng thÓ cêi), nh mét ¶o ¶nh l·ng m¹n,
thÓ hiÖn t×nh ngêi díi ngßi bót l·ng m¹n
cña Huy-g«. Cuéc sèng cÇn ph¶i cã t×nh
- Hs kh¸ nh¾c l¹i ý chÝnh vÒ yªu th¬ng gi÷a con ngêi víi con ngêi!
néi dung vµ nghÖ thuËt **Quan niÖm thø nhÊt:
Ngêi cÇm quyÒn khi ®· th©u tãm quyÒn
lùc vÒ m×nh, muèn thÓ hiÖn quyÒn lùc,
b¾t mäi ngêi ph¶i phôc tïng m×nh!
 Hs lµm viÖc theo nhãm, **Quan niÖm cña Huy-g«:
luyÖn tËp Ngêi cÇm qyÒn lµ con ngêi lÝ tëng, ®îc
tÊt c¶ mäi ngêi híng tíi. §ã lµ con ngêi
hiÖn th©n cña çi ®Ñp, çi thiÖn, cã
t©m hån th¸nh thiÖn, cïng chia sÎ, nÕm
89
tr¶i mäi nçi khæ ®au, bÊt h¹nh cña con
ngêi. Gi¨ng Van-gi¨ng lµ hiÖn th©n cña
con ngêi lÝ tëng Êy, díi ngßi bót l·ng m¹n
cña Huy-g«
III. Cñng cè- LuyÖn tËp
T×nh yªu thíng cña Huy-g« víi çc nh©n
 Hs lµm viÖc theo nhãm vËt:
- C¶m th«ng s©u s¾c víi nçi bÊt h¹nh
cña ngêi mÑ
-T¹o mét ¶o ¶nh l·ng m¹n: chi tiÕt bµ x¬
Xem-pli-x¬ kÓ l¹i...cã ý nghÜa t×nh yªu
th¬ng con ngêi ®· t¹o nªn vÎ ®Ñp vµ
niÒm tin hi väng cho con ngêi
+ §Ó Gi¨ng Van-gi¨ng to¶ s¸ng t×nh yªu

th¬ng:
Híng dÉn häc bµi, chuÈn Cøu Ph¨ng-tin, høa ®i t×m C«-dÐt vÒ
bÞ bµi sau: cho nµng.
LuyÖn tËp thao t¸c lËp + §Ó Gi¨ng Van-gi¨ng kh«i phôc uy
luËn b×nh luËn quyÒn cña m×nh, lµm cho kÎ thï ph¶i run
sî, lÏ ph¶i, t×nh yªu th¬ng ®· chiÕn
th¾ng b¹o lùc
+ Nh©n vËt Ph¨ng-tin
DiÔn biÕn t©m tr¹ng: chê ®îi > sî h·i >
thÊt väng > tuyÖt väng
Çi ¸c xuÊt hiÖn (Gia-ve) çi thiÖn bÞ ®e
do¹, nhng cuèi cïng niÒm tin vµo t×nh
yªu th¬ng cña con ngêi ®· chiÕn th¾ng.
§ã còng lµ gi¸ trÞ nh©n ®¹o cña t¸c
phÈm.
Vai trß cña nh©n vËt Ph¨ng-tin:
+T¹o ra m©u thuÉn ®èi lËp gay g¾t
gi÷a thiÖn vµ ¸c
+Lµm râ t×nh yªu th¬ng, ®ång c¶m cña
con ngêi
Trong mèi quan hÖ víi Gi¨ng Van-gi¨ng
vµ bµ x¬ Xem-pli-x¬
Sù ph©n tuyÕn nh©n vËt cña t¸c gi¶:
Cã nÐt gÇn gòi, t¬ng ®ång víi v¨n häc
d©n gian
+ Cuéc ®Êu tranh gi÷a hai phe thiÖn vµ
¸c
+ NiÒm tin cña ®éc gi¶: çi thiÖn sÏ
chiÕn th¾ng
90
Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
TiÕt sè: 102 ppct
luyÖn tËp thao t¸c lËp luËn b×nh luËn

Híng dÉn häc sinh n¾m v÷ng thao t¸c lËp luËn b×nh luËn, biÕt vËn
dông thao t¸c lËp luËn b×nh luËn vµo viÖc ®äc-hiÓu v¨n b¶n vµ lµm
v¨n.
91
c©u hái.
1 KiÓm tra bµi cò: Nh÷ng Èn dô mµ Huy-g« gîi lªn h×nh ¶nh
Gia-ve ?

Ho¹t ®éng 1 1.Bµi sè 1
- Hs lµm viÖc víi SGK -§èi tîng b×nh luËn: cuéc sèng x· héi
- Gv ®Þnh híng Hs kh¸i qu¸t -Néi dung b×nh luËn: cuéc sèng cña mçi
nh÷ng ý c¬ b¶n thanh niªn kh«ng thÓ quy cho sè phËn
-Çch b×nh luËn cña t¸c gi¶:
+Gi¶i thÝch: thÕ nµo lµ phËn?
- Hs th¶o luËn nhãm +Chøng minh: cuéc sèng ngµy xa , ngµy
- §¹i diÖn çc nhãm tr×nh nay, ®Ó thÊy sù kh¸c nhau...
bµy +Kh¼ng ®Þnh: xa theo sè phËn, nay
- Gv tæng hîp kh«ng thÓ vËy.
+Bµn b¹c: xa theo quy ®Þnh. Nay ba
c©u hái: yªu ai ? häc g× ®©y ? sèng nh
thÕ nµo ®©y? cïng víi thêi gian gióp
thanh niªn x¸c ®Þnh râ vÒ m×nh.
+ ý nghÜa vÊn ®Ò: cÇn cã ph¬ng híng
cho cuéc sèng cña m×nh.
*V¨n b¶n thÇy bãi xem voi:
-§èi tîng b×nh luËn cuéc sèng x· héi
-Néi dung b×nh luËn: muèn hiÓu sù thËt,
con ngêi cÇn cã ph¬ng ph¸p nhËn thøc
- Hs th¶o luËn nhãm ®óng, chø kh«ng cÇn vò lùc.
- Cö ®¹i diÖn nhãm lªn 2. Bµi tËp 2
thuyÕt tr×nh tríc líp +Tù an ñi, tù b»ng lßng, thiÕu ý chÝ v¬n
Híng dÉn häc bµi, chuÈn lªn
bÞ bµi sau: +T¸c h¹i cña viÖc ®ua ®ßi hót thuèc
VÒ lu©n lÝ x· héi ë níc +Vai trß cña ngêi phô n÷ trong cuéc
ta. sèng gia ®×nh. Ngêi phô n÷ hi sinh rÊt
nhiÒu ®Ó mang l¹i h¹nh phóc, sù thµnh
®¹t cho chång con.
Ngµy so¹n:
92
Ngµy d¹y:
TiÕt 103 vµ 104 ppct
VÒ lu©n lÝ x· héi ë níc ta
(TrÝch ®¹o ®øc vµ lu©n lÝ ®«ng t©y)
Phan Ch©u Trinh

Gióp häc sinh thÊy ®îc tinh th©n yªu níc vµ mèi quan t©m ®Æc biÖt
cña Phan Ch©u Trinh tíi vÊn ®Ò d©n trÝ, khi kªu gäi x©y dùng nÒn
lu©n lÝ x· hé ë níc ta, ThÊy ®îc søc thuyÕt phôc cña bµi diÔn thuyÕt.
B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn
+S¸ch GK, s¸ch GV
häc sinh ®äc, trao ®æi th¶o luËn, tr¶ lêi çc c©u hái.
Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Yªu cÇu cÇn ®¹t

( æn ®Þnh tæ chøc, kiÓm tra 1. TiÓu dÉn
bµi cò ) - Phan Ch©u Trinh (1872-1926)
-KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ ë Tù lµ Tö Çn
nhµ cña häc sinh HiÖu lµ :T©y Hå
-Giíi thiÖu bµi míi: BiÖt hiÖu lµ: Hi M·
Ho¹t ®éng 2 - Quª: lµng T©y Léc, huyÖn Tiªn Phíc,
( T×m hiÓu chung, kh¸i qu¸t ) phñ Tam K× (nay lµ th«n T©y Hå, x· Tam
 Hs lµm viÖc víi Sgk Léc, huyÖn Phó Ninh, tØnh Qu¶ng Nam)
- Gv híng dÉn hs tiÕp thu -N¨m 1901, «ng ®ç Phã b¶ng, cã ra lµm
nh÷ng ý chÝnh quan mét thêi gian ng¾n råi ço vÒ
- ¤ng cã sang Trung Quèc, NhËt B¶n ®Ó
xem xÐt thêi cuéc, «ng chñ tr¬ng b·i bá
chÕ ®é qu©n chñ thùc hiÖn d©n chñ,
khai th«ng d©n trÝ, më mang c«ng th-
¬ng nghiÖp. lîi dông chiªu bµi khai ho¸
thuéc ®Þa ®Ó ®Êu tranh hîp ph¸p,
kh«ng t¸n thµnh b¹o ®éng çch m¹ng.
- N¨m 1908, phong trµo chèng su thuÕ
næ ra ë Trung k×, «ng bÞ b¾t ®µy ra
C«n §¶o ba n¨m.
Sau ®ã «ng sang Ph¸p, tranh thñ sù
gióp ®ì cña héi Nh©n quyÒn Ph¸p, ®ßi
chÝnh phñ Ph¸p ë §«ng D¬ng ph¶i c¶i
thiÖn bÇu kh«ng khÝ chÝnh trÞ, chèng
khñn bè, ®µn ¸p, su thuÕ...Song viÖc
93
kh«ng thµnh
-N¨m 1925, «ng vÒ Sµi Gßn, cha kÞp
(?) NhËn xÐt cña em vÒ cuéc triÓn khai kÕ ho¹ch míi cña m×nh th×
®êi Phan Ch©u Trinh? bÞ èm nÆng vµ mÊt ngµy 24 /3 /1926.
- Hs suy nghÜ tr¶ lêi ç nh©n §¸m tang «ng trë thµnh phong trµo vËn
(?) Nªu çc s¸ng t¸c cña Phan ®éng ¸i quèc réng kh¾p trong c¶ níc.
Ch©u Trinh? *Phan Ch©u Trinh lµ mét trong nh÷ng
- Hs tr¶ lêi dùa theo sgk nhµ çch m¹ng lín cña níc ta nh÷ng n¨m
®Çu thÕ kû XX
* Çc s¸ng t¸c:

+ §Çu Ph¸p chÝnh phñ th (1906)
+ Giai nh©n k× ngé diÔn ca (1915)
+ T©y Hå thi tËp (1904-1915)
 Hs lµm viÖc víi Sgk + X¨ng-tª thi tËp (1914-1915)
Nªu xuÊt xø v¨n b¶n? +ThÊt ®iÒu trÇn (1922)
+ §¹o ®øc vµ lu©n lÝ §«ng T©y (1925)
+ Qu©n trÞ chñ nghÜa vµ d©n trÞ chñ
(?) Hs nªu bè côc v¨n b¶n? nghÜa (1925)
2. V¨n b¶n
a. XuÊt xø:
- §o¹n trÝch n»m trong phÇn ba bµi viÕt
“§¹o ®øc vµ lu©n lÝ §«ng T©y” do t¸c
gi¶ diÔn thuyÕt vµo ®ªm 19 /11 /1925
Ho¹t ®éng 3 t¹i nhµ héi thanh niªn Sµi Gßn
( T×m hiÓu v¨n b¶n) b. Bè côc:
 Hs lµm viÖc theo nhãm -Ba phÇn
(?) Nªu quan niÖm cña t¸c gi¶ + PhÇn mét: Nªu vÊn ®Ò lu©n lÝ x· héi
vÒ lu©n lÝ x· héi? ë ViÖt Nam cha cã kh¸i niÖm vµ lu©n lÝ
- §¹i diÖn çc nhãm tr¶ lêi quèc gia bÞ tiªu vong
- §¹i diÖn kh¸c nhËn xÐt + PhÇn hai: Lu©n lÝ x· héi ë ph¬ng T©y
- Gv tæng hîp (Ph¸p) vµ thùc tÕ lu©n lia x· héi ë níc ta
+ PhÇn ba: Bµy tá kh¸t väng mong
muèn
(?) T¸c gi¶ nhËn ®Þnh nÒn
lu©n lÝ x· héi ë níc ta nh thÕ 1. Quan niÖm vÒ lu©n lÝ x· héi cña t¸c
nµo? gi¶
- Hs tr¶ lêi ç nh©n - ë ph¬ng T©y, lu©n lÝ ph¸t triÓn qua
ba giai ®o¹n
(?) T¸c gi¶ kh¼ng ®Þnh lËp Gia ®×nh, quèc gia, x· héi
luËn b»ng nh÷ng dÉn chøng - Nªu râ qu¸ tr×nh h×nh thµnh, ph¸t
nµo triÓn.
(13 dÉn chøng) - B¶n chÊt cña lu©n lÝ x· héi: coi träng
sù b×nh ®¼ng cña con ngêi; Quan t©m
94
®Õn gia ®×nh, quèc gia vµ c¶ x· héi
- ViÖt Nam cha cã lu©n lÝ x· héi
Thø nhÊt: Lu©n lÝ gia ®×nh vµ lu©n lÝ
quèc gia ®Òu ®· bÞ tiªu vong (nguyªn
nh©n mÊt níc)
Thø hai: Lu©n lÝ x· héi nh ë ph¬ng T©y,
ta cha cã ý niÖm g× hÕt.
* DÉn chøng:
+Hai tiÕng “thiªn h¹” (chØ x· héi),
“ngµy nay...chØ lµm trß cêi cho bËc thøc
gi¶ ®Êy th«i. Çi chñ ý b×nh thiªn h¹
mÊt ®i ®· tõ l©u råi”
+ D©n m×nh “ph¶i ai tai nÊy” “ai chÕt
mÆc ai”
+GÆp ngêi yÕu bÞ kÎ m¹nh b¾t n¹t
còng ng¬ m¾t ®i.
+Kh«ng ph¸t huy ®îc tÝnh ®oµn thÓ,
c«ng Ých
 Hs th¶o luËn nhãm +Tri thøc th× ham quyÒn tíc, b¶ vinh
(?) ý nghÜa cña nh÷ng dÉn hoa...
chøng ®ã ? +Dùng lªn luËt ph¸p ph¸ tan tµnh ®oµn
thÓ cña quèc d©n
+Vua quan kh«ng quan t©m g× tíi d©n
+D©n cµng n« lÖ cµng ngu, ng«i vua
cµng l©u dµi, quan l¹i cµng phó quý
+Mét ngêi lµm quan c¶ nhµ cã phíc...
(?) Th¸i ®é cña t¸c gi¶ ®îc +§ua chen, ch¹y chät ®Ó ®îc lµm
thÓ hiÖn nh thÕ nµo? quan...
- hs çc nhãm lÇn lît tr¶ lêi +Xa Nho häc lµ cö nh©n, tiÕn sÜ; nay
- Gv nhËn xÐt, bæ sung T©y häc lµ kÝ lôc, th«ng ng«n.
+Bän quan l¹i ®óng lµ lò ¨n cíp cã giÊy
phÐp..
+Ngêi d©n “kÎ ë vên’ còng ch¹y chät
mét chøc x· trëng, cai tæng ®Ó ®îc
ngåi trªn, ¨n tríc...
* ý nghÜa:
Thø nhÊt: Kh¼ng ®Þnh níc ta ngµy Êy
cha cã lu©n lÝ x· héi
Thø hai: T¹o sù thuyÕt phôc b»ng nh÷ng
dÉn chøng ch©n thùc
(?) K× väng cña t¸c gi¶ ®îc Thø ba: ThÓ hiÖn sù hiÓu biÕt vµ th¸i
dùa trªn c¬ së nµo? ®é t¸c gi¶
- Hs tr¶ lêi ç nh©n
* Th¸i ®é cña t¸c gi¶
(?) T¸c gi¶ mong mái mçi ngêi + Xãt xa tríc thùc tr¹ng cña ngêi d©n
95
d©n nh thÕ nµo ? + §¶ kÝch vua quan Nam triÒu thèi n¸t...
+Th¸i ®é ®îc thÓ hiÖn b»ng giäng
- Hs tr¶ lêi ç nh©n ®iÖu c©u v¨n chÝnh luËn (h×nh ¶nh,
vÝ von, so s¸nh, sö dông thµnh ng÷, tôc
ng÷, c©u c¶m th¸n)
S¾c s¶o, trong lËp luËn (lÝ trÝ), xãt
xa. lo l¾ng. c¨m giËn (t×nh c¶m)
2.Kh¸t väng cña Phan Ch©u Trinh

-T¸c gi¶ nªu dÉn chøng ë ph¬ng
T©y...lu©n lÝ x· héi cô thÓ, ®Ó so s¸nh,
®èi chiÕu vµ cßn béc lé
Ho¹t ®éng 4 kh¸t väng: muèn ®Êt níc m×nh còng ®-
( Cñng cè, híng dÉn, luyÖn îc nh thÕ, cã mét nÒn lu©n lÝ x· héi
tËp) thùc sù.
- Hs nh¾c l¹i néi dung chÝnh +D©n ViÖt Nam ph¶i cã ®oµn thÓ
®· häc? +Cã d©n trÝ
§o¹n trÝch thÓ hiÖn søc hÊp +HiÓu lu©n lÝ x· héi
dÉn cña v¨n diÔn thuyÕt ë Cã nh vËy, níc m×nh míi giµnh tù do,
chç nµo? ®éc lËp
- Gv híng dÉn hs luyÖn tËp Mçi ngêi d©n:
- Cã ý thøc t¬ng trî gi÷a ç nh©n víi ç
nh©n
 Hs lµm viÖc theo nhãm - Lµm trßn ý thøc c«ng d©n
T©m tr¹ng cña t¸c gi¶ khi - Tinh thÇn hîp t¸c
viÕt ®o¹n trÝch nµy? T¸c gi¶ lu ý viÖc truyªn b¸ x· héi chñ
 Hs lµm viÖc theo nhãm nghÜa trong d©n ViÖt Nam (chñ nghÜa
TÊm lßng cña t¸c gi¶ ®îc x· héi theo quan niÖm cña Phan Ch©u
biÓu hiÖn nh thÕ nµo trong Trinh lµ cã sù ph¸t triÓn cao cña ý thøc
®o¹n trÝch nµy? c«ng d©n)
TÊt c¶ thÓ hiÖn tr¸ch nhiÖm cña t¸c
gi¶ víi ®Êt níc, thÓ hiÖn lßng yªu níc
cña Phan Ch©uTrinh.
III. Cñng cè
Søc hÊp dÉn cña v¨n diÔn thuyÕt thÓ
hiÖn trong ®o¹n trÝch:
+ LËp luËn râ rµng rµnh m¹ch
TÝnh thêi sù cña vÊn ®Ò + Lêi v¨n giµu c¶m xóc
lu©n lÝ x· héi? + Nªu cao ý thc d©n chñ, ®¸nh ®æ
- Mét vµi ç nh©n hs ph¸t phong kiÕn
biÓu + KÕ ho¹ch râ rµng
Híng dÉn häc bµi, chuÈn bÞ LuyÖn tËp
96
bµi sau -Th¬ng xãt ®ång bµo m×nh
§äc thªm: tiÕng mÑ ®Î... - C¨m ghÐt bän quan l¹i Nam triÒu
- Gv rót kinh nghiÖm bµi d¹y - Lo l¾ng cho ®Êt níc, k× väng vµo t-
¬ng lai
* TÊm lßng cña t¸c gi¶:

+ Yªu con ngêi, yªu ®Êt níc, quan t©m
tíi vËn mÖnh cña d©n téc, xãt xa th¬ng
c¶m víi ngêi d©n vµ vËn mÖnh cña ®Êt
níc
+ C¨m giËn bän quan l¹i thèi n¸t....
+ ThÓ hiÖn tÇm nh×n xa tr«ng réng:
d©n trÝ níc m×nh qu¸ thÊp kÐm, muèn
giµnh ®éc lËp ph¶i truyÒn b¸ lu©n lÝ x·
héi, g©y dùng ®oµn thÓ, x©y dùng ý
thøc c«ng d©n.
-X©y dùng ý thøc c«ng d©n

-C¶nh b¸o nguy c¬ ®¹o ®øc xuèng
cÊp...
- LÝ thuyÕt vµ hµnh ®éng cô thÓ cña
mçi ngêi.
Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
TiÕt 105 ppct
TiÕng mÑ ®Î- Nguån gi¶i phãng çc d©n téc bÞ ¸p bøc
NguyÔn An Ninh
Gióp häc sinh n¾m ®îc nh÷ng nÐt chÝnh vÒ néi dung, nghÖ thuËt
cña bµi chÝnh luËn xuÊt s¾c nµy, n¾m ®îc ý nghÜa thêi sù cña vÊn
97
®Ò lËp luËn.ThÊy ®îc søc thuyÕt phôc vµ tÊm lßng cña t¸c gi¶ thÓ
hiÖn trong bµi viÕt
+S¸ch GK, s¸ch GV
Ho¹t ®éng 1
( æn ®Þnh tæ chøc, kiÓm tra
bµi cò)
- KiÓm tra bµi cò:
Quan niÖm cña Phan Ch©u
Trinh vÒ lu©n lÝ x· héi? I. T×m hiÓu chung
Ho¹t ®éng 2 1. T¸c gi¶
( T×m hiÓu chung, kh¸i qu¸t ) - NguyÔn An Ninh (1900-1943)
 Hs lµm viÖc víi Sgk Nhµ v¨n, nhµ b¸o, nhµ yªu níc næi tiÕng
tríc çch m¹ng th¸ng T¸m 1945
Quª: x· MÜ Hoµ, huyÖn Hãc M«n, tØnh
Gia §Þnh
(nay thuéc thµnh phè Hå ChÝ Minh)
-Tèt nghiÖp ®¹i häc Xooc-bon
(Sorbonne) Ph¸p n¨m 1920, «ng ®· ®i
nhiÒu níc ch©u ¢u t×m hiÓu thùc tÕ.
N¨m 1922, «ng trë vÒ níc. ¤ng nhiÒu
lÇn bÞ thùc d©n Ph¸p b¾t tï ®µy v×
viÕt baã, diÔn thuyÕt chèng ®Õ quèc.
N¨m1939, «ng bÞ ®i ®µy ë C«n §¶o, bÞ
thùc d©n Ph¸p hµnh h¹ ®Õn kiÖt søc
vµ chÕt trong tï 1943
2- T¸c phÈm
Ho¹t ®éng 3 XuÊt xø:
( T×m hiÓu v¨n b¶n) Bµi chÝnh luËn nµy, ®îc ®¨ng trªn b¸o
“TiÕng chu«ng rÌ” th¸ng 12 /1925 víi
(?)Bµi viÕt lµ mét v¨n b¶n bót danh NguyÔn TÞnh
chÝnh luËn xuÊt s¾c?
- Hs suy nghÜ tr¶ lêi ç nh©n II. Híng dÉn ®äc thªm
- gv nhËn xÐt, tæng hîp LÝ do:
+Néi dung ®Ò cËp mét vÊn ®Ò vÒ ®êi
sèng chÝnh trÞ x· héi
+Sö dông ng«n ng÷ chÝnh luËn
(?) VÊn ®Ò chÝnh cña bµi + HÖ thèng luËn ®iÓm. luËn cø râ rµng
viÕt lµ g×? + Cã ®¸nh gi¸, bµn b¹c, phª ph¸n
Çch ®Æt vÊn ®Ò cña t¸c gi¶ +ThÓ hiÖn râ th¸i ®é lËp trêng cña ng-
98
cã g× ®éc ®¸o? êi viÕt.
- Hs suy nghÜ tr¶ lêi ç nh©n * VÊn ®Ò chÝnh cña bµi viÕt
- gv nhËn xÐt, tæng hîp -Vai trß cña tiÕng mÑ ®Î-nguån gi¶i
phãng çc d©n téc bÞ ¸p bøc.
- Phª ph¸n ®Ó ngÇm kh¼ng ®Þnh (Phñ
(?) Nh÷ng hiÖn tîng t¸c gi¶ ®Þnh ®Ó kh¼ng ®Þnh)
®Æt vÊn ®Ò phª ph¸n lµ g× ?
Çch phª ph¸n cña t¸c gi¶? * HiÖn tîng phª ph¸n
+ HiÖn tîng T©y ho¸ (häc ®ßi)
+ DÉn chøng cô thÓ: BËp bÑ n¨m ba
tiÕng T©y, níc, rîu khai vÞ, cãp nhÆt
nh÷ng çi tÇm thêng cña T©y ph¬ng....
(?) Theo quan niÖm cña t¸c + NhÑ nhµng, th©m thuý, s©u s¾c
gi¶ tiÕng mÑ ®Î-nguån gi¶i (dïng tõ ng÷, dÉn chøng chÝnh x¸c...)
phãng çc d©n téc, v× sao? T¸c gi¶ ®øng trªn lËp trêng cña d©n
 Hs th¶o luËn nhãm téc ®Ó phª ph¸n (Tinh thÇn d©n téc,
- Gv nhËn xÐt tæng hîp yªu níc)
* TiÕng mÑ ®Î- nguån gèc gi¶i phãng...

+TiÕng mÑ ®Î cã tÇm quan träng víi
vËn mÖnh d©n téc (dÉn chøng: nã tù
phæ biÕn çc kiÕn thøc khoa häc cña
(?) TÝnh khoa häc trong quan ch©u ¢u cho ngêi ViÖt)
niÖm vÒ mèi quan hÖ gi÷a +LÝ lÏ lËp luËn: ngêi ViÖt tõ chèi tiÕng
tiÕng mÑ ®Î vµ tiÕng níc mÑ ®Î ®ång nghÜa víi.....tù do cña
ngoµi cña t¸c gi¶? m×nh.
- Hs tr¶ lêi ç nh©n +Quan hÖ gi÷a tiÕng mÑ ®Î víi tiÕng
(?) Anh chÞ cã nhËn xÐt g× níc ngoµi..
vÒ tÝnh chÊt thêi sù cña bµi *Quan niÖm ®óng ®¾n:
viÕt? - ChØ ngêi ViÖt míi hiÓu ng«n ng÷ ViÖt
- TiÕng mÑ ®Î lµ c¬ së ®Ó hiÓu tiÐng
níc ngoµi
- Con ngêi cÇn biÕt nhiÌu thø tiÕng....
Ho¹t ®éng 4 * TÝnh thêi sù cña bµi b¸o
( Cñng cè, híng dÉn, luyÖn +Thêi k× bµi viÕt ra ®êi: gi÷ g×n b¶n
tËp) s¾c v¨n hãa d©n téc, nhng khuyÕn
- Hs chuÈn bÞ bµi sau: Ba khÝch tiÕp thu tinh hoa v¨n ho¸ ph¬ng
cèng hiÕn vÜ ®¹i cña M¸c T©y (häc tiÕng Ph¸p)
- Gv rót kinh nghiÖm bµi d¹y +Thêi ®¹i chóng ta: yªu cÇu häc ngo¹i
ng÷..
99
Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
Ba cèng hiÕn vÜ ®¹i cña Çc m¸c
¡ng-ghen
Gióp häc sinh n¾m ®îc nh÷ng ®¸nh gi¸ cña ¨ng-ghen vÒ nh÷ng
cèng hiÕn vÜ ®¹i cña Çc M¸c.
N¾m ®îc thao t¸c lËp luËn t¨ng tiÕn mµ ¨ng-ghen sö dông trong bµi
viÕt.
+S¸ch GK, s¸ch GV

( æn ®Þnh tæ chøc, kiÓm tra 1- T¸c gi¶
bµi cò ) * ¨ng-ghen (1820-1895)
-KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ ë nhµ Nhµ triÕt häc, nhµ lÝ luËn vµ ho¹t
cña häc sinh ®éng çch m¹ng, l·nh tô cña giai cÊp
-Giíi thiÖu bµi míi: v« s¶n toµn thÕ giíi
Ho¹t ®éng 2 ¤ng lµ ngêi §øc, nhng sèng ë Anh vµ
( T×m hiÓu chung, kh¸i qu¸t ) mÊt t¹i ®ã n¨m 1895
 Hs lµm viÖc víi Sgk N¨m 1844, «ng gÆp vµ kÕt b¹n th©n
- Gv híng dÉn hs tiÕp thu víi Çc M¸c
nh÷ng ý chÝnh * Çc M¸c (1818-1883)
Nhµ triÕt häc, nhµ lÝ luËn vµ ho¹t
®éng çch m¹ng, l·nh tô cña giai cÊp
v« s¶n trªn toµn thÕ giíi.
¤ng lµ ngêi §øc. Do ho¹t ®éng chÝnh
trÞ, nªn «ng ph¶i di chuyÓn vµ sèng ë
nhiÒu níc; sau ®ã sang ë h¼n t¹i
Lu©n §«n
M¸c qua ®êi ngµy 14/3/1883, an
 Hs lµm viÖc víi Sgk t¸ng t¹i nghÜa trang Hai-ghÕt (Lu©n
Nªu xuÊt xø v¨n b¶n? §«n).
2- T¸c phÈm
XuÊt xø:
(?) Hs nªu bè côc v¨n b¶n? Bµi ph¸t biÓu cña ¨ng-ghen ®äc tríc
mé Çc M¸c lµ mét bµi v¨n nghÞ luËn
100
tiªu biÓu vµ cã gi¸ trÞ v¨n ch¬ng
Bè côc:
-Ba phÇn
+ PhÇn mét: Tõ ®Çu...Êy g©y ra
(Thêi ®iÓm Çc M¸c vÜnh biÖt cuéc
®êi)
+ PhÇn hai: TiÕp ®ã ...dï ngêi ®ã
kh«ng lµm g× thªm n÷a (nh÷ng cèng
hiÕn to lín cña M¸c víi cuéc sèng nh©n
Ho¹t ®éng 3 lo¹i)
( T×m hiÓu v¨n b¶n) + PhÇn ba: Cßn l¹i
(?) Thêi ®iÓm M¸c vÜnh biÖt §¸nh gi¸ sù cèng hiÕn vÜ ®¹i cña Çc
cuéc ®êi ®îc giíi thiÖu nh thÕ M¸c
nµo?
- Ç nh©n tr¶ lêi II. §äc-hiÓu v¨n b¶n
1. Thêi gian kh«ng gian vµ mét con
ngêi
-Kh«ng gian: mét c¨n phßng nhá
- Thêi kh¾c: chiÒu 14/3/1883, lóc 3
giê kÐm 15 phót
- Çc M¸c: ra ®i, mét vÜ nh©n ®·
(?) ý nghÜa cña hai tõ hiÖn vÜnh biÖt câi ®êi
®¹i? - Çch giíi thiÖu: ng¾n gän, s©u s¾c
“nhµ t tëng vÜ ®¹i nhÊt trong sè
nh÷ng nhµ t tëng hiÖn ®¹i”
=> HiÖn ®¹i: Sù vît tréi h¬n h¼n
trong t tëng cña Çc M¸c. TÝnh çch
m¹ng, tÝnh chÊt míi mÎ vµ s¸ng t¹o cña
 Hs lµm viÖc víi Sgk Çc M¸c.
=> Çch giíi thiÖu g©y Ên tîng, ®Ó
ngêi ®äc, ngêi nghe theo dâi tiÕp
phÇn sau.
2. Nh÷ng cèng hiÕn vÜ ®¹i cña C©c

M¸c
* Cèng hiÕn thø nhÊt:
- “T×m ra quy luËt ph¸t triÓn cña lÞch
(?) Nªu cèng hiÕn thø hai? sö loµi ngêi”
- Ç nh©n tr¶ lêi B¶n chÊt cña quy luËt ®ã:
C¬ së h¹ tÇng quyÕt ®Þnh thîng tÇng
kiÕn tróc
NghÜa lµ: t liÖu s¶n xuÊt, çch s¶n
xuÊt, tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ (c¬
së h¹ tÇng) quyÕt ®Þnh hßnh thøc,
thÓ chÕ nhµ níc, t«n gi¸o, v¨n häc,
101
nghÖ thuËt (kiÕn tróc thîng tÇng)
Nªu cèng hiÕn thø ba? * Cèng hiÕn thø hai:

- Ç nh©n tr¶ lêi M¸c t×m ra “quy luËt vËn ®éng
riªng cña ph¬ng thøc s¶n xuÊt t b¶n
chñ nghÜa hiÖn nay vµ cña x· héi t
s¶n do ph¬ng thøc ®ã ®Î ra”
§ã lµ quy luËt gi¸ trÞ thÆng d
TrËt tù lËp luËn mµ t¸c gi¶ sö (PhÇn gi¸ trÞ d«i ra so víi kho¶n tiÒn
dông trong phÇn nµy? T¸c ph¶i chi ®Ó
dông? lµm s¶n phÈm Êy. Do nhµ t b¶n kÐo
- Mét vµi ç nh©n ®¹i diÖn dµi giê lµm viÖc vµ t¨ng cêng ®é lao
tr×nh bµy ®éng)
* Cèng hiÕn thø ba:

Cèng hiÕn quan träng h¬n c¶
BiÕn lÝ thuyÕt çch m¹ng thµnh hµnh
®éng çch m¹ng, ®ã lµ sù kÕt hîp
gi÷a lÝ luËn vµ thùc tiÔn
+TrËt tù t¨ng tiÕn

+Cèng hiÕn sau lín h¬n cèng hiÕn tr-
íc, mÆc dï chØ mét cèng hiÕn còng
®ñ vÜ ®¹i
+ So s¸nh víi cèng hiÕn cña §¸c-
(?) Bµi viÕt kh«ng nãi nhiÒu vÒ uyn...quy luËt cña M¸c “nh ¸nh s¸ng
çi chÕt cña M¸c, mµ nhÊn xuÊt hiÖn ®èi lËp bãng tèi mµ çc nhµ
m¹nh sù cèng hiÕn cña ngêi? kinh tÕ häc, çc nhµ phª b×nh x· héi
V× sao? chñ nghÜa ®Òu mß mÉm”
- Ç nh©n tr¶ lêi +LuËn ®iÓm, luËn cø râ rµng:
Gièng nh §¸c-uyn... (luËn ®iÓm)
Sù thËt ®¬n gi¶n....phñ kÝn (luËn cø)
 Hs lµm viÖc víi Sgk Ngêi ®äc, ngêi nghe hiÓu M¸c tõ hai
(?) T×nh c¶m cña ¡ng ghen ®èi ph¬ng diÖn: con ngêi ph¸t m×nh
víi M¸c ®îc thÓ hiÖn nh thÕ kh¸m ph¸, con ngêi cña ho¹t ®éng
nµo? thùc tiÔn.
- Hs chia nhãm th¶o luËn, trao Cao h¬n thÕ “Khoa häc ®èi víi M¸c lµ
®æi, cö ®¹i diÖn tr×nh bµy mét ®éng lùc lÞch sö, mét lùc lîng
çch m¹ng” bëi v× M¸c lµ mét nhµ
çch m¹ng!
*Víi nh©n lo¹i Çc M¸c bÊt tö

*NÐt ®éc ®¸o cña bµi viÕt, ý ®Þnh
cña ngêi viÕt: nhÊn m¹nh ý nghÜa
cuéc ®êi M¸c, nhÊn m¹nh ®ãng gãp
102
cña m¸c cho nh©n lo¹i!
3. T×nh c¶m xãt th¬ng cña ¨ng-ghen

(?) ý nghÜa cña nh÷ng lêi ngîi víi M¸c
ca tiÕc th¬ng ®ã? -§Ò cao, ca ngîi
- Ç nh©n tr¶ lêi -Ca ngîi c«ng lao cña M¸c: kh¼ng
®Þnh sù vît tréi “Ph¶i xuÊt ph¸t tõ
nh÷ng c¬ së ®ã (ph¸t minh cña M¸c)
mµ gi¶i thÝch nh÷ng çi kia chø kh«ng
ph¶i ngîc l¹i nh tõ tríc tíi nayngêi ta®·
Ho¹t ®éng 4 lµm”
( Cñng cè, híng dÉn, luyÖn tËp) TiÕc th¬ng v« h¹n: “«ng mÊt ®i, hµng
- Hs ®äc ghi nhí sgk triÖu ngêi ....®· t«n kÝnh, yªu mÕn vµ
Híng dÉn häc bµi, chuÈn bÞ th¬ng khãc «ng”
bµi sau Lêi kÕt : «ng cã thÓ cã nhiÒu kÎ ®èi
Phong çch ng«n ng÷ ®Þch, nhng cha ch¾c cã mét kÎ thï
chÝnh luËn riªng nµo c¶, tªn tuæi vµ sù nghiÖp
cña «ng ®êi ®êi sèng m·i
+M¸c chèng l¹i bÊt c«ng, cêng quyÒn,

b¹o lùc
+M¸c bªnh vùc nh÷ng ngêi lao ®éng
cïng khæ,
“tham gia vµo sù nghiÖp gi¶i phãng
giai cÊp v« s¶n hiÖn ®¹i ...”
Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
TiÕt 108 ppct
Phong çch ng«n ng÷ chÝnh luËn
Gióp häc sinh n¾m ®îc kh¸i niÖm ng«n ng÷ chÝnh luËn, çc lo¹i v¨n
b¶n chÝnh luËn vµ ®Æc ®iÓm cña phong çch ng«n ng÷ chÝnh luËn.
BiÕt vËn dông nh÷ng hiÓu biÕt nãi trªn vµo viÖc ®äc-hiÓu v¨n b¶n vµ
lµm v¨n.
+S¸ch GK, s¸ch GV
Ho¹t ®éng 1
103
bµi cò )
-KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ ë nhµ
cña häc sinh I. T×m hiÓu chung
-Giíi thiÖu bµi míi: 1. V¨n b¶n chÝnh luËn vµ ng«n ng÷
Ho¹t ®éng 2 chÝnh luËn
 Hs lµm viÖc víi Sgk -Phong çch ng«n ng÷ chÝnh luËn:
Lµ phong çch ng«n ng÷ dïng trong
nh÷ng v¨n b¶n tr×nh bµy t tëng, lËp tr-
êng th¸i ®é, ®èi víi nh÷ng vÊn ®Ò
thiÕt thùc, nãng báng cña ®êi sèng x·
héi, ®Æc biÖt trong çc l×nh vùc
chÝnh trÞ, x· héi . Nh÷ng v¨n b¶n nµy
V¨n b¶n chÝnh luËn thêi xa ®îc gäi chung lµ v¨n b¶n chÝnh luËn.
-HÞch, ço, th s¸ch, chiÕu, biÓu (chñ
yÕu b»ng ch÷ H¸n)
V¨n b¶n chÝnh luËn hiÖn ®¹i -C¬ng lÜnh, tuyªn bè, tuyªn ng«n, lêi
kªu gäi, hiÖu triÖu, çc bµi b×nh luËn,
x· luËn, çc b¸o ço, tham luËn, ph¸t
biÓu trong héi th¶o, héi nghÞ...
ThÓ lo¹i? môc ®Ých v¨n b¶n? Tuyªn ng«n ®éc lËp
+ThÓ lo¹i: v¨n chÝnh luËn
+Môc ®Ých: tuyªn ng«n dùng níc cña
nguyªn thñ quèc gia
Th¸i ®é, quan ®iÓm cña ngêi
viÕt? -B¸c dÉn lêi cña b¶n tuyªn ng«n ®éc
lËp níc MÜ n¨m 1776 vµ tuyªn ng«n
Nh©n quyÒn vµ D©n quyÒn n¨m 1791
cña Ph¸p lµm c¬ së cña ch©n lÝ vµ lÏ
ph¶i.
-Th¸i ®é ®µng hoµng, dâng d¹c, giäng
v¨n hïng hån, ®anh thÐp. Ngêi viÕt
®øng trªn lËp trêng d©n téc, nguyÖn
väng cña d©n téc ®Ó viÕt b¶n tuyªn
ThÓ lo¹i? môc ®Ých v¨n b¶n ng«n lÞch sö nµy.
Cao trµo chèng NhËt

Th¸i ®é? quan ®iÓm cña ngêi +ThÓ lo¹i: v¨n chÝnh luËn
viÕt? + Môc ®Ých: Tæng kÕt mét giai ®o¹n
çch m¹ng
- §øng trªn lËp trêng d©n téc

- LËp trêng cña nh÷ng ngêi céng s¶n,
104
trong sù nghiÖp chèng ®Õ quèc vµ
ph¸t xÝt giµnh tù do ®éc lËp cho d©n
téc.
Hs so s¸nh:
- Gv nhËn xÐt tæng hîp 2. NhËn xÐt vÒ v¨n b¶n chÝnh luËn vµ
ng«n ng÷ chÝnh luËn
NghÞ luËn
dïng ®Ó chØ mét lo¹i thao t¸c (ph-
¬ng ph¸p) t duy. diÔn gi¶i, bµn b¹c, lËp
luËn .trong hÖ thèng çc thao t¸c nh:
miªu t¶, tù sù, thuyÕt minh, nghÞ luËn,
v¨n häc, ®êi sèng.
®Ó chØ mét lo¹i v¨n b¶n (v¨n nghÞ
luËn)
®Ó chØ mét kiÓu lµm v¨n trong nhµ tr-
êng.
ChÝnh luËn
Kh¸i niÖm: chØ mét phong çch ng«n
ng÷ trong v¨n b¶n(chÝnh trÞ) nh»m
tr×nh bµy quan ®iÓm chÝnh trÞ cña
Ho¹t ®éng 3 mét ®¶ng ph¸i, ®oµn thÓ
( Cñng cè luyÖn tËp) Ng«n ng÷ chÝnh luËn: dïng ®Ó chØ
ng«n ng÷ chñ yÕu ®îc sö dông trong
 Hs lµm viÖc theo nhãm çc v¨n b¶n chÝnh luËn, kh«ng gièng víi
- Gv theo dâi ®Þnh híng, tæng ng«n ng÷ hµnh chÝnh, nghÖ thuËt...tõ
hîp çch thøc sö dông ®Õn hiÖu qu¶ tu tõ.
Nã lµ phong çch ng«n ng÷ ®éc lËp víi
çc phong çch kh¸c.
II.Cñng cè
LuyÖn tËp:
Bµi sè 1
 Hs lµm viÖc theo nhãm +Sö dông tõ ng÷ chung
+Sö dông líp tõ ng÷ riªng (tõ chÝnh
trÞ): yªu níc , truyÒn thèng, x©m l¨ng,
b¸n níc, cíp níc. §Ó tõ ®ã B¸c nªu râ lËp
trêng quan ®iÓm, kh¼ng ®Þnh søc
m¹nh cña lßng yªu níc
+Sö dông ng«n ng÷ giµu h×nh ¶nh:
kÕt thµnh lµn sãng, lít qua, nhÊn ch×m
+Sö dông linh ho¹t nhiÒu kiÓu c©u (2
c©u ng¾n, 1 c©u dµi), c©u têng
thuËt, c©u miªu t¶.
105
Bµi tËp sè 2
-B¸c nªu râ t×nh thÕ: chóng ta buéc
ph¶i chiÕn ®Êu
-Sö dông líp tõ chÝnh trÞ: hoµ b×nh, cíp
níc, hi sinh, mÊt níc, n« lÖ. ThÓ hiÖn râ
lËp trêng quan ®iÓm cña ta vµ ©m mu
Híng dÉn häc bµi, chuÈn bÞ cíp níc ta cña thùc d©n Ph¸p. Hai tõ
bµi sau cµng...cµng, ®Æt trong mèi quan hÖ ta
Mét thêi ®¹i trong thi ca Ph¸p thÓ hiÖn râ t×nh thÕ cô thÓ lóc
- Gv rót kinh nghiÖm bµi d¹y ®ã
-Chóng ta chiÕn ®Êu b»ng vò khÝ: bÊt
k× ®µn «ng... gi÷ g×n ®Êt níc. Çc tõ
ng÷: sóng, g¬m, cuèc thuæng, gËy
géc. kh¼ng ®Þnh: ®ã lµ cuéc chiÕn
tranh nh©n d©n
-ThÓ hiÖn niÒm tin vµo chiÕn th¾ng:
nh÷ng tõ nhÊt ®Þnh th¾ng lîi, ®éc
lËp, thèng nhÊt. Kh¼ng ®Þnh niÒm tin
chiÕn th¾ng cña chóng ta.
106
Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
TiÕt 109-110 ppct
Mét thêi ®¹i trong thi ca
(trÝch)
Hoµi Thanh
Gióp häc sinh n¾m ®îc quan niÖm cña t¸c gi¶ vÒ th¬ míi qua vÊn
®Ò cèt yÕu “tinh thÇn th¬ míi”. ThÊy ®îc çch diÔn ®¹t tÕ nhÞ, tµi
hoa, ®Çy søc thuyÕt phôc cña t¸c gi¶ trong ®o¹n trÝch.
+Thi nh©n ViÖt Nam
+S¸ch GK, s¸ch GV
Ho¹t ®éng 1
bµi cò )
- KiÓm tra bµi cò:
ThÕ nµo phong çch ng«n ng÷
chÝnh luËn?
- Giíi thiÖu bµi míi: I. T×m hiÓu chung
Ho¹t ®éng 2 1- T¸c gi¶
( T×m hiÓu chung, kh¸i qu¸t ) Hoµi Thanh (1909-1982)
 Hs lµm viÖc víi Sgk Tªn khai sinh: NguyÔn §øc Nguyªn
- Gv híng dÉn hs tiÕp thu nh÷ng Quª: Nghi trung, Nghi Léc, NghÖ An,
ý chÝnh xuÊt th©n trong mét gia ®×nh nhµ
Nho nghÌo.
Tham gia çc phong trµo yªu níc ngay
tõ thêi ®i häc. N¨m 2000 ®îc nhµ níc
tÆng gi¶i thëng Hå ChÝ Minh vÒ v¨n
häc vµ nghÖ thuËt
T¸c phÈm:
+V¨n ch¬ng vµ hµnh ®éng (1936)
+Thi nh©n ViÖt Nam (1942)
+QuyÒn sèng cña con ngêi trong
truyÖn KiÒu cña NguyÔn Du (1949)
+Nãi chuyÖn th¬ kh¸ng chiÕn (1950)
+Phª b×nh vµ tiÓu luËn (ba tËp:
107
1960, 1965, 1971)
Hoµi Thanh cã biÖt tµi trong thÈm
th¬, «ng “lÊy hån t«i ®Ó hiÓu hån
ngêi”. Çch phª b×nh cña «ng nhÑ
nhµng, tinh tÕ, tµi hoa vµ lu«n thÊp
 Hs lµm viÖc víi Sgk tho¸ng nô cêi hãm hØnh!
Nªu xuÊt xø cña v¨n b¶n 2. V¨n b¶n
-§o¹n trÝch lµ phÇn cuèi cña tiÓu luËn
“mét thêi ®¹i trong thi ca”
(TiÓu luËn më ®Çu cuèn “thi nh©n
ViÖt Nam”-Lµ c«ng tr×nh tæng kÕt
Ho¹t ®éng 3 cã gi¸ trÞ vÒ phong trµo th¬ míi l·ng
( §äc hiÓu v¨n b¶n) m¹n 1930-1945)
 Hs theo dâi v¨n b¶n Sgk -V¨n b¶n nghÞ luËn vÒ mét vÊn ®Ò
LuËn ®iÓm chÝnh cña ®o¹n v¨n häc
trÝch cã thÓ thÓ hiÖn b»ng s¬
®å, h·y tr×nh bµy? II. §äc-hiÓu v¨n b¶n
1. Tinh thÇn th¬ míi
Mét thêi ®¹i trong

thi ca
Nguyªn t¾c: so s¸nh
gi÷a bµi
Çch ph©n tÝch, thÈm b×nh hay víi bµi hay, gi÷a
cña Hoµi Thanh? th¬ cò vµ
- Hs chia nhãm trao ®æi th¶o th¬ míi, so s¸nh trªn
luËn ®¹i thÓ
- Gv ®Þnh híng, tæng hîp Tinh thÇn th¬ míi lµ ë
ch÷ t«i
+Ngµy tríc lµ ch÷ Ta
+B©y giê lµ ch÷ T«i
Ch÷ t«i ngµy tríc ph¶i Èn sau ch÷ ta,
ch÷ t«i b©y giê theo ý nghÜa tuyÖt
®èi
+Çi T«i b©y giê ®¸ng th¬ng téi
nghiÖp, nã kh«ng cßn cèt çch hiªn
ngang, nã rªn rØ, khæ së, th¶m h¹i,
®Çy bi kÞch.
+Hä gi¶i quyÕt bi kÞch b»ng çch göi
c¶ hån m×nh vµo tiÕng ViÖt. Coi
tiÕng ViÖt lµ vong hån cña thÕ hÖ ®·
qua
(?) ChØ râ luËn ®iÓm vµ çc -T¸c gi¶ ®Æt ra nguyªn t¾c “Muèn
108
luËn cø cña t¸c gi¶? hiÓu tinh thÇn th¬ cho ®óng ®¾n
- Ç nh©n tr¶ lêi ph¶i s¸nh bµi hay víi bµi hay”
“H«m nay®· ph«i thai tõ h«m qua vµ
trong çi míi vÉn cßn rít l¹i Ýt nhiÒu
çi cò. çc thêi ®¹i vÉn ph¶i liªn tiÕp
cïng nhau vµ muèn râ ®Æc s¾c mçi
thêi ph¶i nh×n vµo ®¹i thÓ”
LuËn ®iÓm:
Sù kh¸c nhau gi÷a th¬ cò vµ “Tinh thÇn th¬ míi lµ ë ch÷ t«i”
th¬ míi theo quan niÖm cña t¸c Ba luËn cø:
gi¶? +Kh¸c nhau gi÷a th¬ cò vµ th¬ míi lµ
- Ç nh©n tr¶ lêi ë ch÷ t«i vµ ch÷ ta
+Çi t«i b©y giê ®¸ng th¬ng, téi
nghiÖp
+Hä gi¶i quyÕt b»ng göi hån m×nh
vµo tiÕng ViÖt
*Çi t«i xuÊt hiÖn....mang theo quan

niÖm cha tõng thÊy ë xø nµy: quan
(?) Hoµi Thanh c¶m nhËn çi T«i niÖm ç nh©n
trong th¬ míi nh thÕ nµo? -X· héi ViÖt Nam tõ xa kh«ng cã ç
- Ç nh©n tr¶ lêi nh©n...
-Chñ nghÜa Phi ng· trong v¨n ch¬ng
trung ®¹i ViÖt Nam (TrÇn Quèc TuÊn,
NguyÔn C«ng Trø...)
-ý thøc ç nh©n trçi dËy, lµm nªn çi
t«i trong th¬ míi! víi chñ nghÜa tuyÖt
®èi cña nã.
+Lóc ®Çu nã ph¶i høng bao nhiªu çi

khã chÞu cña ngêi ®äc ®¬ng thêi,
(?)V× sao çi t«i ban ®Çu cña thËm chÝ cßn bÞ chØ trÝch.
th¬ míi l¹i ®¸ng th¬ng? téi + “Nhng, ngµy mét ngµy hai, nã mÊt
nghiÖp? dÇn çi bì ngì. Nã ®îc v« sè ngêi
- Hs dùa vµo v¨n b¶n suy nghÜ quen. Ngêi ta l¹i cßn thÊy nã ®¸ng th-
tr¶ lêi ¬ng. mµ thËt nã téi nghiÖp qu¸!”
[ bèn c©u v¨n ng¾n, ba m¬i hai ©m
tiÕt mµ nãi ®îc bao ®iÒu vÒ th¬ míi]
2. Çi t«i ban ®Çu cña th¬ míi:

“ThÊy nã ®¸ng th¬ng” “nã téi
nghiÖp”
+Bëi néi dung cña th¬ míi:
(?) Çch c¶m nhËn th¬ míi cña Bµy tá nçi niÒm giao c¶m víi thiªn
109
Hoµi Thanh cã nÐt g× ®¸ng chó nhiªn, con ngêi, víi t×nh yªu vµ c¶ t«n
ý? gi¸o, cèt sao gi·i bµy ®îc sù c« ®¬n,
- Hs kh¸ giái tr×nh bµy nçi buån cña ngêi cÇm bót.
+T¸c gi¶ c¶m nhËn “T©m hån cña hä
(çc nhµ th¬ míi) chØ võa thu trong
- §o¹n v¨n “®êi chóng ta...ta khu«n khæ ch÷ t«i. §õng t×m ë
cïng Huy CËn” thÓ hiÖn râ hä.....Nhng ta tr¸ch g× Xu©n
phong çch cña Hoµi Thanh, h·y DiÖu!...chØ nãi çi khæ së th¶m h¹i
ph©n tÝch? cña hÕt th¶y chóng ta”
- Hs chia nhãm th¶o luËn, cö
®¹i diÖn tr×nh bµy *Bµn vÒ th¬ míi, t¸c gi¶ liªn hÖ ®Õn
thêi thÕ, t©m lÝ b¹n ®äc trÎ tuæi =>
quan ®iÓm nghÖ thuËt ®óng ®¾n
cña ngêi b×nh th¬!
+NhËn ®Þnh cã tÝnh kh¸i qu¸t cao

(?) V× sao th¬ míi buån? vÒ sù bÕ t¾c cña çi t«i
- Ç nh©n tr¶ lêi +ChØ ra ®îc phong çch riªng cña
tõng nhµ th¬ mét çch tinh tÕ.
+C©u v¨n nghÞ luËn giµu chÊt th¬,
(?) Çc nhµ th¬ míi ®· lµm g× chÊt nh¹c, çch viÕt mÒm m¹i, uyÓn
®Ó tho¸t ra khái bi kÞch? chuyÓn cã t¸c dông khªu gîi c¶m xóc
vµ høng thó
+Khi nãi vÒ tõng nhµ th¬: giäng
- Lßng yªu níc cña çc nhµ th¬ ®iÖu gi·i bµy, chia sÎ, t©m t×nh. “lÊy
míi? hån t«i ®Ó hiÓu hån ngêi”
- Mét vµi ç nh©n tr×nh bµy
Hoµi Thanh chØ râ: “ta thiÕu mét
®iÒu: mét lßng tin ®Çy ®ñ” ®ã lµ bi
kÞch: thiÕu niÒm tin vµo cuéc ®êi,
vµo t¬ng lai.
“Bi kÞch Êy hä göi c¶ vµo tiÕng

ViÖt”... nçi buån, nçi ®au cña çc nhµ
th¬ míi cã phÇn lµ nçi ®au, nçi buån
Ho¹t ®éng 4 cña cña ngêi d©n mÊt níc.
( Cñng cè, híng dÉn, luyÖn tËp)
- Hs nh¾c l¹i néi dung chÝnh +T¸c gi¶ ph©n tÝch:
- Gv híng dÉn hs luyÖn tËp Lßng yªu níc cña hä kh«ng ph¶i
- Hs lµm viÖc theo nhãm nghiªng vÒ phÝa ®Êu tranh, kh«ng
g¾n liÒn víi lao ®éng s¶n xuÊt. mµ
Híng dÉn häc bµi, chuÈn bÞ biÓu hiÖn ë sù thiÕt tha víi nh÷ng gi¸
bµi sau trÞ v¨n ho¸ vµ nç lùc s¸ng t¹o nh÷ng
Phong çch ng«n ng÷ gi¸ trÞ v¨n ho¸. tríc hÕt lµ ë tiÕng ViÖt
110
chÝnh luËn (tiÕp) vµ th¬ ca. Hä muèn tiÕng nãi cña nßi
- Gv rót kinh nghiÖm bµi d¹y gièng ®Ñp h¬n, giµu h¬n. lßng yªu n-
íc Êy ®¸ng tr©n träng.
III.Cñng cè
LuyÖn tËp
Chó ý ba vÊn ®Ò : chñ ®Ò ®o¹n
trÝch (tinh thÇn th¬ míi); Çch triÓn
khai çc ý lµm râ chñ ®Ò; V¨n phong
cña Hoµi Thanh (ng«n ng÷ giµu
h×nh ¶nh, Ýt dïng kh¸i niÖm, thuËt
ng÷ khoa häc mµ chuyÓn kh¸i niÖm
thµnh h×nh ¶nh; Çch ng¾t nhÞp
c©u v¨n, t¹o sù c©n ®èi nhÞp nhµng,
t¹o søc gîi...)
Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
TiÕt 111 ppct
Phong çch ng«n ng÷ chÝnh luËn
(TiÕp)

Gióp häc sinh n¾m ®îc kh¸i niÖm ng«n ng÷ chÝnh luËn, çc lo¹i v¨n
b¶n chÝnh luËn vµ ®Æc ®iÓm cña phong çch ng«n ng÷ chÝnh luËn.
BiÕt vËn dông nh÷ng hiÓu biÕt nãi trªn vµo viÖc ®äc-hiÓu v¨n b¶n vµ
lµm v¨n
+S¸ch GK, s¸ch GV
111

Ho¹t ®éng 1
( æn ®Þnh tæ chøc, kiÓm tra bµi
cò )
-KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ ë nhµ cña
häc sinh 1. Çc ph¬ng tiÖn diÔn ®¹t vµ
-Giíi thiÖu bµi míi: ®Æc trng cña phong çch ng«n
Ho¹t ®éng 2 ng÷ chÝnh luËn
a- Çc ph¬ng tiÖn diÔn ®¹t
 Hs lµm viÖc víi Sgk a.1 VÒ tõ ng÷
Çch sö dông tõ ng÷ cña phong Líp tõ ng÷ chÝnh trÞ
çch ng«n ng÷ chÝnh luËn? +Nh÷ng tõ quen dïng: ®éc lËp, tù
- Ç nh©n tr¶ lêi do, thùc d©n...
+Nh÷ng tõ l¹ (chuyªn):c«ng hµm,
nghÞ ®Þnh th...
a.2 Ng÷ ph¸p
+KiÓu c©u ph¸n ®o¸n l«gic trong
KÕt cÊu ng÷ ph¸p cña phong çch hÖ thèng lËp luËn (c©u tríc gîi c©u
ng«n ng÷ chÝnh luËn? sau...)
- Ç nh©n tr¶ lêi +KiÓu c©u phøc hîp dïng tõ ng÷
liªn kÕt
(Do vËy, bëi thÕ, cho nªn, v× lÏ
®ã...)
+kiÓu c©u ghÐp chÝnh phô víi
nhiÒu mèi quan hÖ
(Nguyªn nh©n kÕt qu¶, nhîng bé
 Hs lµm viÖc víi Sgk t¨ng tiÕn, ph¬ng tiÖn môc ®Ých)
V× sao PCNN chÝnh luËn Ýt sö a.3 BiÖn ph¸p tu tõ
dông çc biÖn ph¸p tu tõ? +Môc ®Ých cña v¨n b¶n chÝnh
- Ç nh©n tr¶ lêi luËn: thuyÕt phôc ngêi ®äc (nghe)
b»ng lÝ lÏ, lËp luËn
+Çch sö dông biÖn ph¸p tu tõ:
Gióp lÝ lÏ lËp luËn thªm phÇn hÊp
dÉn (kh«ng ph¶i lµ môc ®Ých chñ
yÕu)
 Hs lµm viÖc víi Sgk b.§Æc trng phong çch ng«n ng÷
- Mét vµi ç nh©n ®¹i diÖn tr×nh chÝnh luËn
bµy b.1 TÝnh c«ng khai vÒ quan ®iÓm
chÝnh trÞ
-TÝnh c«ng khai vÒ quan ®iÓm
112
chÝnh trÞ: râ rµng, c«ng khai vÒ
quan ®iÓm, kh«ng m¬ hå, óp më.
-Tr¸nh sö dông tõ ng÷ m¬ hå, c©u
nhiÒu ý, dÔ lµm ngêi ®äc(nghe)
nhÇm lÉn quan ®iÓm
b.2 TÝnh chÆt chÏ trong biÓu ®¹t
(?) TÝnh truyÒn c¶m , thuyÕt phôc vµ suy luËn
®îc thÓ hiÖn nh thÕ nµo trong -LuËn ®iÓm, luËn cø, ý lín, ý nhá,
PCNN chÝnh luËn c©u, ®o¹n ph¶i râ rµng, rµnh
m¹ch.
b.3 TÝnh truyÒn c¶m, thuyÕt phôc
+Môc ®Ých: hÊp dÉn, l«i cuèn, ®Ó
Ho¹t ®éng 3 thuyÕt phôc
+ThÓ hiÖn: hïng hån, tha thiÕt,
V× sao v¨n chÝnh luËn ë níc ta l¹i thÓ hiÖn nhiÖt t×nh vµ s¸ng t¹o
rÊt ph¸t triÓn? cña ngêi viÕt.
- Ç nh©n tr¶ lêi
2. Cñng cè
+BÒ dµy lÞch sö, thùc tÕ kh¸ch
quan...
+Phong çch ng«n ng÷ chÝnh luËn
ë níc ta, ®· trë thµnh mét phong
çch ng«n ng÷ ®éc lËp víi ba ®Æc
 Hs lµm viÖc theo nhãm trng: TÝnh c«ng khai vÒ quan
- Gv ®Þnh híng theo dâi, tæng hîp ®iÓm chÝnh trÞ,
tÝnh chÆt chÏ trong diÔn ®¹t, suy
luËn; tÝnh truyÒn c¶m vµ thuyÕt
phôc.
LuyÖn tËp
* Bµi sè 1
§iÖp tõ “ai”, “sóng, g¬m”
NhÊn m¹nh tr¸ch nhiÖm, ý thøc
c«ng d©n, çch ®¸nh giÆc cña
Híng dÉn häc bµi, chuÈn bÞ bµi d©n téc ta.
sau * Bµi sè 2
Mét sè thÓ lo¹i v¨n häc.... +Ngêi quan t©m ®Õn thÕ hÖ trÎ...
- Gv rót kinh nghiÖm bµi d¹y +C«ng lao häc tËp: chØ cã häc tËp
míi cã nhËn thøc, tr×nh ®é, kh¶
n¨ng...phôc vô cuéc sèng
+Häc tËp; lµ nghÜa vô, lÏ sèng,
niÒm vui cña mçi ngêi. (cô thÓ
c«ng viÖc cña häc sinh)
113
Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
TiÕt 112-113 ppct
mét sè thÓ lo¹i v¨n häc: kÞch, nghÞ luËn
....................... ........................

Gióp häc sinh n¾m ®îc ®Æc ®iÓm cña mét sè thÓ lo¹i v¨n häc:
kÞch, nghÞ luËn.BiÕt vËn dông nh÷ng hiÓu biÕt nãi trªn vµo viÖc ®äc-
hiÓu v¨n b¶n vµ lµm v¨n.
+S¸ch GK, s¸ch GV

Ho¹t ®éng 1
bµi cò )
-KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ ë
nhµ cña häc sinh
-Giíi thiÖu bµi míi: I. §äc-hiÓu
Ho¹t ®éng 2 1. KÞch
 Hs lµm viÖc víi Sgk §Æc trng cña kÞch:
Nªu ®Æc trng cña kÞch? +Chän xung ®ét ®êi sèng lµm ®èi tîng
miªu t¶
+Xung ®ét kÞch ®îc cô thÓ ho¸ b»ng
hµnh ®éng kÞch (çch tæ chøc hµnh
®éng kÞch, nh©n vËt kÞch.)
+Nh©n vËt kÞch ®îc x©y dùng b»ng
ng«n ng÷ kÞch (lêi tho¹i)
 Hs lµm viÖc víi Sgk +Ng«n ng÷ kÞch (®èi tho¹i, ®éc tho¹i,
Nªu çc kiÓu lo¹i kÞch? ®µm tho¹i) mang tÝnh hµnh ®éng vµ
- Ç nh©n tr¶ lêi khÈu ng÷ cao.
Çc kiÓu lo¹i kÞch
114
* Ph©n chia theo néi dung, ý nghÜa
xung ®ét kÞch
+Bi kÞch
Xung ®ét kÞch x¶y ra gi÷a nh÷ng
nh©n vËt cao thîng tèt ®Ñp, víi nh÷ng
nh©n vËt ®éc ¸c ®en tèi.
Sù th¶m b¹i hay çi chÕt cña nh÷ng
nh©n vËt cao thîng, tèt ®Ñp gîi lªn nçi
xãt xa th¬ng c¶m...
+Hµi kÞch:
 Hs lµm viÖc víi Sgk Nh÷ng t×nh huèng kÞch kh«i hµi, sù
(?) Nªu çch ph©n lo¹i kÞch ®èi lËp gi÷a çi ®Ñp víi çi xÊu...nh»m
theo h×nh thøc ng«n ng÷ lµm bËt lªn tiÕng cêi.
biÓu diÔn +ChÝnh kÞch:
Ph¶n ¸nh nh÷ng m©u thuÉn xung ®ét
trong cuéc sèng hµng ngµy (buån,vui
(?) Nªu nh÷ng yªu cÇu c¬ b¶n ®an xen..)
cña viÖc ®äc kÞch b¶n v¨n *Ph©n lo¹i kÞch theo h×nh thøc ng«n
häc? ng÷ biÓu diÔn
KÞch th¬
KÞch nãi
Ca kÞch: tuång, chÌo, c¶i l¬ng.
2. yªu cÇu cña viÖc ®äc kÞch b¶n v¨n

häc
 Hs lµm viÖc víi Sgk -§äc tiÓu dÉn ®Ó cã hiÓu biÕt thªm vÒ
Nªu ®Æc trng cña v¨n nghÞ t¸c gi¶, t¸c phÈm...
luËn? -Chó ý lêi tho¹i cña nh©n vËt ®Ó hiÓu
tÝnh çch nh©n vËt
-Ph©n tÝch hµnh ®éng kÞch, x¸c ®Þnh
râ xung ®ét chñ yÕu vµ thø yÕu.
3. V¨n nghÞ luËn

a. Kh¸i lîc vÒ v¨n nghÞ luËn
-V¨n nghÞ luËn lµ thÓ lo¹i v¨n häc ®Æc

biÖt dïng lÝ lÏ, ph¸n ®o¸n, chøng cø ®Ó
bµn luËn vÒ mét vÊn ®Ò nµo ®ã thuéc
vÒ v¨n häc, ®êi sèng chÝnh trÞ, x· héi,
triÕt häc, ®¹o ®øc...
-VÊn ®Ò ®a ra nh mét c©u hái, cÇn ®-
îc gi¶i ®¸p, lµm s¸ng tá, bµn vÒ çi
®óng, sai, kh¼ng ®Þnh hoÆc b¸c bá
®Ó ngêi nghe (®äc) ®ång t×nh chia sÎ
quan ®iÓm vµ niÒm tin cña m×nh.
115
-Søc hÊp dÉn cña v¨n nghÞ luËn: t tëng
(?) Nªu çc lo¹i v¨n nghÞ luËn? s©u s¾c, m¹ch l¹c, tinh tÕ trong diÔn
®¹t; chÆt chÏ trong kÕt cÊu, quan
®iÓm râ rµng minh b¹ch.
-V¨n nghÞ luËn sö dông nhiÒu thao t¸c
nh gi¶i thÝch, chøng minh, ph©n tÝch,
b×nh luËn, so s¸nh, b¸c bá ®Ó gióp
ngêi ®äc hiÓu vÊn ®Ò.
+V¨n chÝnh luËn: bµn b¹c nh÷ng vÊn

®Ò chÝnh trÞ, triÕt häc, ®¹o ®øc
Ho¹t ®éng 3 +Phª b×nh v¨n häc: bµn vÒ çc vÊn ®Ò
v¨n häc nghÖ thuËt
Hs nh¾c l¹i néi dung chÝnh
b. Yªu cÇu ®äc v¨n nghÞ luËn
 Hs th¶o luËn nhãm -T×m hiÓu t¸c gi¶, hoµn c¶nh, môc
®Ých s¸ng t¸c
(VÊn ®Ò nªu trong t¸c phÈm xuÊt ph¸t
tõ nhu cÊu thùc tÕ nµo? cã tÇm quan
 Hs lµm viÖc víi Sgk träng ra sao?)
-N¾m ®îc t tëng, quan ®iÓm cña t¸c
gi¶
-N¾m ®îc çch lËp luËn cña t¸c gi¶.
Híng dÉn häc bµi, chuÈn bÞ
bµi sau II. Cñng cè
LuyÖn tËp vËn dông kÕt LuyÖn tËp
hîp.... * Bµi sè 1
+ Kh«ng cã xung ®ét gi÷a t×nh yªu vµ
thï hËn
- Gv rót kinh nghiÖm bµi d¹y +ChØ cã t×nh yªu vît lªn trªn nÒn rhï
hËn
(xung ®ét trong ®o¹n trÝch lµ xung
®ét t©m tr¹ng)
* Bµi sè 2
-Më bµi: giíi thiÖu....
-Th©n bµi: tr×nh bµy ba cèng hiÕn vÜ
®¹i cña M¸c
-KÕt bµi: nhÊn m¹nh tæn thÊt, bµy tá
®au xãt, lêi cÇu nguyÖn...
116
Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
TiÕt 114 ppct
LuyÖn tËp vËn dông kÕt hîp
çc thao t¸c lËp luËn
Gióp häc sinh cñng cè nh÷ng kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng c¬ b¶n vÒ çc
thao t¸c lËp luËn ®· häc. BiÕt vËn dông nh÷ng hiÓu biÕt nãi trªn vµo
lµm v¨n.
+S¸ch GK, s¸ch GV
Gi¸o viªn tæ chøc giê d¹y theo çch kÕt hîp çc ph¬ng ph¸p: híng
dÉn häc sinh ®äc, trao ®æi th¶o luËn, tr¶ lêi çc c©u hái.

Ho¹t ®éng 1
( æn ®Þnh tæ chøc, kiÓm tra bµi
117
cò )
-KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ ë nhµ cña
häc sinh
-Giíi thiÖu bµi míi: 1. ®o¹n trÝch
Ho¹t ®éng 2 -Néi dung ®o¹n trich: ¶nh hëng
cña çc nhµ th¬ Ph¸p víi çc nhµ
 Hs lµm viÖc víi Sgk th¬ míi ViÖt Nam
Néi dung cña ®o¹n trÝch?
+¶nh hëng trong giao lu lµ tÊt yÕu
Quan ®iÓm cña t¸c gi¶ vÒ vÊn ®Ò +Th¬ Ph¸p vÉn kh«ng lµm mÊt
nµy? b¶n s¾c cña th¬ ViÖt, phong çch
riªng cña çc nhµ th¬ ViÖt Nam
-Thao t¸c so s¸nh vµ ph©n tÝch

-Thao t¸c b¸c bá vµ b×nh luËn
Thao t¸c lËp luËn chñ yÕu mµ t¸c (cuèi ®o¹n)
gi¶ sö dung?
+Thao t¸c sö dông ph¶i phï hîp néi
Cã ph¶i cø sö dông nhiÒu thao t¸c dung
lËp luËn trong bµi viÕt lµ tèt? +CÇn xuÊt ph¸t tõ vÊn ®Ò ®Æt ra
mµ chän thao t¸c lËp luËn cho phï
Ho¹t ®éng 3 hîp.
2. Çch x©y dùng ®Ò c¬ng,
vËn dông çc thao t¸c
Bíc 1: chän vÊn ®Ò cÇn nghÞ luËn
Híng dÉn x©y dùng ®Ò c¬ng, vËn
 Hs lµm viÖc theo nhãm dông çc thao t¸c lËp luËn
§Þnh híng: chän vÊn ®Ò cÇn nghÞ
luËn
Bµn vÒ mét phÈm chÊt mµ thanh
 Hs lµm viÖc theo nhãm niªn cÇn cã
- Hs cö ®¹i diÖn tr×nh bµy Cô thÓ: thanh niªn cÇn cã ý chÝ v-
¬n lªn trong häc tËp vµ c«ng t¸c.
- §Þnh híng Hs x©y dùng ®îc çc ý Bíc hai: lËp dµn ý
-Giíi thiÖu vÊn ®Ò cÇn nghÞ luËn
-Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò:
+Kh¼ng ®Þnh ý chÝ v¬n lªn trong
häc tËp vµ c«ng t¸c lµ yªu cÇu
®óng ®¾n; Phï hîp quy luËt ph¸t
triÓn cña con ngêi ë thêi ®¹i míi
+T¹i sao ph¶i rÌn luyÖn?
-Thanh niªn ngµy nay ®îc thõa h-
ëng thµnh qu¶ cña cuéc sèng h¹nh
phóc.....HÇu nh cha nÕm tr¶i gian
khæ.
118
-¶nh hëng cña nh÷ng mÆt tiªu cùc
t¸c ®éng ®Õn tÇng líp thanh
niªn....
-VÊn ®Ò gi¸o dôc lÝ tëng cho
- §¹i diÖn çc nhãm Hs tr×nh bµy thanh niªn...
dµn ý +Phª ph¸n, b¸c bá nh÷ng viÖc lµm
sai tr¸i cña mét bé phËn thanh
niªn trong thùc tÕ hiÖn nay.
Ho¹t ®éng 4 +Çch phÊn ®Êu rÌn luyÖn?
Cã ph¶i trong dµn ý nµy chØ sö -KÕt thóc vÊn ®Ò:
dông mét thao t¸c lËp luËn? NhËn thøc vµ hµnh ®éng cña b¶n
th©n
Bíc ba: tr×nh bµy tríc líp
+Tr×nh bµy c¶ dµn ý
Híng dÉn häc bµi, chuÈn bÞ bµi + Chän Hs kh¸ tr×nh bµy mét sè
sau ®o¹n v¨n hoµn chØnh trong dµn ý
¤n tËp v¨n häc
- Gv rót kinh nghiÖm bµi d¹y 3. Cñng cè
+Sö dông phèi hîp nhiÒu thao t¸c
+Sö dông çc thao t¸c phï hîp néi
dung vÊn ®Ò cÇn nghÞ lô©n: ý
chÝ v¬n lªn cña thanh niªn trong
häc tËp vµ c«ng t¸c.
Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
TiÕt 115-16 ppct
119
¤n tËp v¨n häc
Gióp häc sinh cñng cè, hÖ thèng ho¸ nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ
v¨n häc ViÖt nam vµ v¨n häc níc ngoµi ®· häc. BiÕt vËn dông linh ho¹t,
s¸ng t¹o nh÷ng tri thøc ®ã. rÌn n¨ng lùc ph©n tÝch v¨n häc theo tõng
cÊp ®é: sù kiÖn, t¸c phÈm, h×nh tîng, ng«n ng÷ v¨n häc
+S¸ch GK, s¸ch GV

1. C©u 1
 Hs th¶o luËn nhãm
+Th¬ míi n¶y sinh trong hoµn
c¶nh x· héi thùc d©n nöa phong
kiÕn
+T¸c gi¶ th¬ míi: tri thøc T©y häc
(th¬ trung ®¹i: Nho sÜ vµ quan l¹i)
+Th¬ míi thÓ hiÖn çi t«i ç nh©n
mét çch tuyÖt ®èi (th¬ trung ®¹i
tÝnh phi ng·)
+Th¬ míi ¶nh hëng thi ph¸p v¨n
häc Ph¬ng T©y (th¬ trung ®¹i ¶nh
Híng dÉn häc sinh lËp b¶ng so s¸nh hëng thi ph¸p v¨n häc trung ®¹i
hai t¸c phÈm Trung Hoa)
§Þnh híng: häc sinh b¸m vµo néi

dung vµ nghÖ thuËt cña hai t¸c
phÈm, ®Ó lËp b¶ng so s¸nh.
B¶ng thèng kª vÒ hai t¸c phÈm

Lu biÖt khi xuÊt d¬ng HÇu trêi
LÝ tëng cña trang nam Çi t«i hµo hoa, phãng tóng,
Néi dung
nhi chñ ®éng xoay trêi kh¼ng ®Þnh tµi n¨ng v¨n ch-
chuyÓn ®Êt. Kh«ng phô ¬ng
thuéc vµo hoµn c¶nh Khao kh¸t muèn ®îc thÓ hiÖn
cuéc sèng m×nh gi÷a cuéc ®êi.
X©y dùng h×nh tîng k× Giäng ®iÖu tù nhiªn, cã nhiÒu
NghÖ thuËt
vÜ, hµo hïng (Th¬ tuyªn s¸ng t¹o (h cÊu chuyÖn hÇu
truyÒn cæ ®éng çch trêi...Çi t«i ng«ng)
120
m¹ng)

 Hs th¶o luËn nhãm -Nh÷ng nÐt chÝnh vÒ hai bµi th¬:
Nh¾c l¹i çc ý chÝnh ®· häc +Thêi ®iÓm ra ®êi: Lu biÖt khi
xuÊt d¬ng (1905), HÇu trêi (1921).
§©y lµ thêi k× më ®Çu cho qu¸
tr×nh hiÖn ®¹i ho¸ v¨n häc ViÖt
Nam
+C¶ hai bµi th¬: ®Òu thÓ hiÖn
phÇn nµo çi t«i, ý thøc ç nh©n.
VÎ ®Ñp l·ng m¹n hµo hïng ë Phan
Béi Ch©u, çi t«i tµi hoa, ng«ng ë
T¶n §µ
 Hs ph¸t biÓu +C¶ hai bµi th¬ ®Òu n»m ë ®iÓm
V× sao ph¶i ®Õn Xu©n DiÖu qóa giao thêi, cña hai thêi ®¹i thi ca ,
tr×nh hiÖn ®¹i ho¸ v¨n häc míi v- tõ thi ca trung ®¹i chuyÓn sang thi
¬n tíi ®Ønh cao cña sù hoµn tÊt? ca hiÖn ®¹i.
*Véi vµng:
Çi t«i ç nh©n thùc sù trçi dËy
m¹nh mÏ, sù cuång nhiÖt ®Õn hÕt
m×nh khi giao c¶m víi thiªn nhiªn,
con ngêi.
Quan niÖm míi mÎ vÒ nh©n sinh,
vÒ thêi gian, cuéc ®êi.
B¶ng thèng kª çc t¸c phÈm
Néi dung NghÖ thuËt
Sù giao c¶m hÕt m×nh

Véi vµng
(Xu©n diÖu) víi thiªn nhiªn, con ngêi, Giäng ®iÖu say mª. s«i næi, cã
cuéc ®êi. nhiÒu s¸ng t¹o vÒ ng«n ng÷ vµ
Quan niÖm míi mÎ vÒ h×nh ¶nh.
nh©n sinh, nçi buån vÒ
sù tr«i ch¶y cña thêi
gian, ®Ó tõ ®ã cã çch
sèng véi vµng.
Trµng giang Çi t«i c« ®¬n tríc thiªn Mµu s¾c cæ ®iÓn
(Huy CËn)
nhiªn, t×nh yªu quª h- Giäng ®iÖu gÇn gòi, th©n
¬ng... thuéc
121
T×nh c¶m thiÕt tha víi Giµu h×nh ¶nh thÓ hiÖn néi
§©y th«n VÜ D¹
(Hµn MÆc Tö) ®êi, víi ngêi. Nçi buån t©m, ng«n ng÷ tinh tÕ, giµu
b©ng khu©ng, víi bao søc gîi liªn tëng.
uÈn khóc trong lßng...
T©m tr¹ng cña chµng Ng«n ng÷ th¬ gi¶n dÞ, ngät
T¬ng t
(NgiuÔn BÝnh) trai lóc t¬ng t, hån quª ngµo tha thiÕt, ph¶ng phÊt ca
hoµ lÉn c¶nh quª, kh¸t dao d©n gian...lµm sèng dËy
väng h¹nh phóc løa ®«i hån xa ®Êt níc. NÐt ch©n quª.
gi¶n dÞ...
C¶nh chiÒu xu©n ë Thñ ph¸p nghÖ thuËt gîi t¶.
ChiÒu xu©n
(Anh Th¬) ®ång b»ng B¾c Bé. (lÊy çi ®éng ®Ó t¶ çi tÜnh
Kh«ng khÝ, nhÞp sèng lÆng cña c¶nh quª)
ªm ¶, tÜnh lÆng.
B¶ng thèng kª çc t¸c phÈm
Tinh thÇn l¹c quan, vît VÎ ®Ñp cæ ®iÓn mµ hiÖn ®¹i

ChiÒu tèi
(Hå chÝ minh) lªn trªn hoµn c¶nh kh¾c Sù vËn ®éng cña t tëng, h×nh
nghiÖt... ¶nh, c¶m xóc.
T×nh yªu thiªn nhiªn.....
Lai t©n T¶ thùc b»ng bót ph¸p M©u thuÉn ®Ó bËt lªn tiÕng c-
(hå chÝ Minh)
ch©m biÕm (híng ngo¹i) êi th©m thuý-> c©u cuèi
NiÒm vui khi ®ãn nhËn VËn ®éng vÒ t©m tr¹ng thÓ
Tõ Êy
(Tè H÷u) lÝ tëng cña §¶ng, lêi hiÖn qua ng«n tõ, h×nh ¶nh,
t©m nguyÖn ch©n nh¹c ®iÖu (¶nh hëng cña th¬
thµnh, thiÕt tha, r¹o míi)
rùc...
Khao kh¸t tù do, say mª DiÔn biÕn t©m tr¹ng thÓ hiÖn
Nhí ®ång
(Tè H÷u) lÝ tëng, thÓ hiÖn qua nçi qua ng«n tõ, h×nh ¶nh, nh¹c
nhí da diÕt, ch¸y báng ®iÖu (®iÖp tõ, ®iÖp kiÓu
víi quª h¬ng, con ngêi. c©u)
T«i yªu em T×nh yªu ch©n thµnh, Ng«n ng÷ gi¶n dÞ, thÓ hiÖn
(Pu-skin)
m·nh liÖt tinh tÕ c¶m xóc vµ lÝ trÝ cña
vÞ tha, cao thîng “t«i”
Phª ph¸n lèi sèng Ých Nh©n vËt ®iÓn h×nh
Nh©n vËt bª-li-
cèp kØ, b¹c nhîc, b¶o thñ Chi tiÕt nghÖ thuËt ®éc ®¸o:
cña mét bé phËn tri thøc çi vá bao. giäng ®iÖu chËm,
Nga cuèi thÕ kØ XIX, mØa mai, ®îm buån.
®Æt vÊn ®Ò: ph¶i thay
®æi, lèi sèng, x· héi....
122
Trong hoµn c¶nh bÊt

c«ng, tuyÖt väng, con Sù ®èi lËp gi÷a hai nh©n vËt:
Gi¨ng van-gi¨ng ngêi ch©n chÝnh vÉn Gia-ve < > Gi¨ng Van-gi¨ng
cã thÓ b»ng ¸nh s¸ng H×nh ¶nh l·ng m¹n: nô cêi cña
cña t×nh yªu th¬ng Ph¨ng-tin
®Èy lïi bãng tèi cña c- NghÖ thuËt x©y dùng nh©n
êng quyÒn b¹o lùc...®Æt vËt
niÒm tin vµo t¬ng lai. (cö chØ, ng«n ng÷, hµnh
®éng)

Tãm t¾t v¨n b¶n nghÞ luËn
Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y :
TiÕt 117 ppct
Tãm T¾t v¨n B¶n NghÞ luËn
A. Môc tiªu cÇn ®¹t

1. KiÕn thøc t tëng : Gióp häc sinh
- HiÓu ®îc môc ®Ých, yªu cÇu cña viÖc tãm t¾t v¨n b¶n nghÞ luËn
- Tãm t¾t ®îc çc v¨n b¶n nghÞ luËn x· héi hoÆc v¨n b¶n nghÞ luËn
v¨n häc kho¶ng trªn díi 1500ch÷
2. TÝch hîp víi v¨n qua çc bµi ®äc v¨n :” VÒ lu©n lÝ x· héi ë níc ta
“( Phan Ch©u Chinh ); “ Mét thêi ®¹i trong thi ca” ( Hoµi Thanh )
3. KÜ n¨ng:
- RÌn kÜ n¨ng tãm t¾t v¨n b¶n nghÞ luËn
- Cñng cè çc kÜ n¨ng tæng hîp vÒ v¨n b¶n nghÞ luËn
B. Ph¬ng tiÖn
1. Gi¸o viªn : - SGK, SGV, SBT, tµi liÖu tham kh¶o
- Mét sè v¨n b¶n nghÞ luËn
2. Häc sinh: SGK, SBT
123
C. Ph¬ng ph¸p tiÕn hµnh
- Ph¬ng ph¸p ph¸p vÊn
- Ph¬ng ph¸p quy n¹p
- Ph¬ng ph¸p th¶o luËn nhãm
D. TiÕn tr×nh giê d¹y
1. æn ®Þnh líp
2.KiÓm tra bµi cò
3.DÉn vµo bµi míi
Trong thùc tÕ cuéc sèng, do ®iÒu kiÖn thêi gian vµ c«ng viÖc,
kh«ng ph¶i lóc nµo chóng ta còng cã thÓ ®äc nguyªn v¨n mét v¨n b¶n
nghÞ luËn , mµ ®«i khi ph¶i tãm t¾t sao cho ng¾n gän , ®ñ ý ®Ó ngêi
®äc cã thÓ nhanh chãng n¾m b¾t ®îc nh÷ng th«ng tin chÝnh x¸c vÒ
®èi tîng .
Tõ yªu cÇu ®ã, h«m nay c« trß chóng ta sÏ cïng t×m hiÓu çc thøc
tiÕn hµnh tãm t¾t v¨n b¶n nghÞ luËn 1 çch chÝnh x¸c vµ hiÖu qu¶
nhÊt
Ho¹t ®éng cña Gi¸o viªn vµ Néi dung vµ yªu cÇu cÇn ®¹t
HS .............................................................
................................................ ........
..............
Ho¹t ®éng 1:
(Híng dÉn HS t×m hiÓu môc I. Môc ®Ých yªu cÇu viÖc tãm t¾t
®Ých vµ yªu cÇucña viÖc tãm v¨n b¶n nghÞ luËn
t¾t v¨n b¶n nghÞ luËn.)
1. Tãm t¾t v¨n b¶n nghÞ luËn lµ g×?:

- GV gäi HS ®äc môc I SGK/ - Lµ tr×nh bµy l¹i néi dung cña v¨n
117 b¶n ®ã mét çch nh¾n gän theo môc
(?)Tãm t¾t v¨n b¶n nghÞ ®Ých ®· ®Þnh
luËnlµ g× ? 2. Môc ®Ých
- sö dông lµm tµi liÖu ®Ó biÖn minh
(?)ViÖc tãm t¾t v¨n b¶n nghÞ cho çc quan ®iÓm , ý kiÕn, mµ
luËn m»m môc ®Ých g×? kh«ng lµm t¨ng qu¸ møc dung lîng v¨n
b¶n
- thu thËp ghi chÐp t liÖu cho b¶n
th©n
- luyÖn tËp n¨ng lùc ®äc- hiÓu, n¨ng
lùc tãm lîc v¨n b¶n
(?)V¨n b¶n tãm t¾t cÇn ph¶i 3. Yªu cÇu
tho¶ m·n nh÷ng yªu cÇu nµo ? - Ph¶n ¸nh trung thµnh t tëng vµ çc
- hs tr¶ lêi ç nh©n theo sgk luËn ®iÓm cña v¨n b¶n gèc
- Ng¾n gän, sóc tÝch
- DiÔn ®¹t trong s¸ng, chÆt chÏ , m¹nh
124
l¹c
Ho¹t §éng 2: II. Çch tãm t¾t v¨n b¶n nghÞ luËn
(Híng dÉn häc sinh çch tãm 1. T×m hiÓu ng÷ liÖu
t¾t v¨n b¶n nghÞ luËn) * V¨n b¶n “ VÒ lu©n lÝ x· héi ë níc ta”
- Häc sinh tù ®äc l¹i v¨n b¶n 1.1 VÊn ®Ò cÇn nghÞ luËn ®îc thÓ
“VÒ lu©n lÝ x· héi ë níc ta” hiÖn qua c©u
( Phan ch©u Trinh) “ X· héi lu©n lÝ thËt trong níc ta tuyÖt
- Gäi 2 HS lªn b¶ng ®Ó tãm nhiªn kh«ng ai biÕt ®Õn”
t¾t. Çc thµnh viªn cßn l¹i tãm 1.2. Môc ®Ých : §Ò cao t tëng tiÕn bé,
t¾t ta giÊy nh¸p theo híng dÉn v¹ch trÇn thùc tr¹ng ®en tèi cña x· héi,
gîi ý SGK ( trong 10’) tõ c©u 1 híng vÒ mét ngµy mai t¬i s¸ng cña
®Õn 4 ®Êt níc
- GV quan s¸t thêi gian quy - môc ®Ých nµy ®îc thÓ hiÖn ë : më
®Þnh , GV nhËn xÐt vµ híng bµi, kÕt bµi vµ çc ý kh¸i qu¸t ë çc
dÉn häc sinh tãm t¾t. ®o¹n trÝch
1.3. Çc luËn ®iÓm
- Kh¸c víi ¢u ch©u, d©n VIÖt Nam
kh«ng cã lu©n lÝ x· héi
- Nguyªn nh©n : do sù suy ®åi tõ vua
®Õn quan, tõ quan ®Õn viªn chøc nhá
®Õn häc trß
- Muèn ViÖt Nam tù do, ®éc lËp, d©n
ViÖt Nam ph¶i cã ®oµn thÓ, cÇn
truyÒn b¸ t tëng tiÕn bé
1.4. Çc luËn cø:
- LuËn ®iÓm 1 gåm: LuËn cø ®èi lËp
gi÷a ViÖt Nam vµ ¢u ch©u
- LuËn ®iÓm 2 gåm:
(?) Tõ viÖc tãm t¾t v¨n b¶n +Lò vua quan thèi n¸t ph¶n ®éng
trªn em h·y rót ra çch thøc t×m çch ph¸ ®oµn thÓ, thùc hiÖn
tãm t¾t mét v¨n b¶n nghÞ chÝnh s¸ch ngu d©n ...
luËn? +Bän ngêi xÊu ®ua nhau t×m mäi
- GV chia líp thµnh 4 nhãm çch lµm quan
th¶o luËn trong 5’ +D©n kh«ng cã ý thøc ®oµn thÓ
- Nhãm trëng tr×nh bµy
- çc nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ
sung 2. Çc thao t¸c tãm t¾t v¨n b¶n nghÞ
- GV kh¸i qu¸t l¹i luËn
- GV gîi ý b»ng mét sè c©u hái 2.1. §äc, t×m hiÓu néi dung, kÕt cÊu
(?) khi ®äc v¨n b¶n gèc cÇn lu cña v¨n b¶n gèc .
ý nh÷ng ®iÓm g×? - X¸c ®Þnh vÊn ®Ò cÇn nghÞ luËn:
v¨n b¶n bµn vÒ vÊn ®Ò g×?
( C¨n cø vµo vÞ trÝ m¹nh cña v¨n b¶n:
+ Nhan ®Ò
+ C©u chñ ®Ò ë phÇn më bµi )
125
- X¸c ®Þnh hÖ thèng luËn ®iÓm
+ C¨n cø vµo phÇn më bµi
+ X¸c ®Þnh chñ ®Ò ( ý kh¸i qu¸t cña
(?) Trong qu¸ tr×nh tãm t¾t v¨n b¶n) cña çc ®o¹n v¨n
cÇn chó ý tíi nh÷ng thao t¸c - X¸c ®Þnh çc luËn cø ( lu ý c©u chñ
cô thÓ nµo? ®Ò cña ®o¹n , ph©n tÝch cÊu t¹o
®o¹n )
- T×m néi dung kh¸i qu¸t phÇn kÕt
2.2. ViÕt v¨n b¶n tãm t¾t
- ViÕt nhan ®Ò cña v¨n b¶n
- LÇn lît viÕt phÇn më bµi - th©n bµi -
- Gäi HS ®äc ghi nhí kÕt bµi
+ Sö dông nhiÒu thµnh phÇn
Ho¹t ®éng 3 + Sö dông nhiÒu ph¬ng tiÖn liªn kÕt
(Híng dÉn HS lµm bµi tËp 2.3. KiÓm tra vµ hoµn chØnh v¨n b¶n
luyÖn tËp ) tãm t¾t
- Gäi HS ®äc bµi tËp 1 - §äc l¹i v¨n b¶n tãm t¾t, ®èi chiÕu víi
SGK/118 v¨n b¶n gèc
(?) Em h·y x¸c ®Þnh chñ ®Ò - Bæ sung söa ch÷a ( nÕu cÇn )
cña tõng v¨n b¶n?
- GV gîi ý: Cã thÓ dùa vµo III. LuyÖn tËp
nhan ®Ò vµ phÇn më ®Çu
®Ó x¸c ®Þnh. 1. Bµi tËp 1 ( SGK / 118 )
a. Sù ®a d¹ng mµ thèng nhÊt cña In -
- Gäi HS ®äc bµi tËp 2 ®« - nª
SGK/119 - xi - a
- HS lµm viÖc theo nhãm ®Ó b. Xu©n DiÖu - nhµ nhgiªn cøu, phª
tr¶ lêi çc c©u hái cuèi bµi b×nh v¨n häc
- Nhãm trëng tr×nh bµy
- GV nhËn xÐt vµ kh¸i qu¸t 2. Bµi tËp 2 ( SGK /119)
Ho¹t ®éng 4 a. VÊn ®Ò cÇn nghÞ luËn: Sù l·ng phÝ
( Cñng cè, híng dÉn, dÆn dß) níc s¹ch
- Çc bíc tãm t¾t mét v¨n b¶n Môc ®Ých: Kh«ng nªn l·ng phÝ níc, h·y
nghÞ luËn: tiÕt kiÖm vµ b¶o vÖ nhuån níc
+ §äc kÜ v¨n b¶n gèc b. Çc luËn ®iÓm
+ ViÕt v¨n b¶n tãm t¾t - Níc lµ tµi s¶n thêng bÞ huû ho¹i vµ
+ Söa ch÷a, bæ sung l·ng phÝ nhiÒu nhÊt
- Híng dÉn häc sinh - D©n sè t¨ng dÉn ®Õn thiÕu níc s¹ch
- Lµm bµi tËp SGK/ 122, 123 - vÝ dô vÒ t×nh tr¹ng thiÕu níc ë mét
- so¹n bµi “ ¤n tËp tiÕng viÖt ’’ sè quèc gia
- Rót kinh nghiÖm c. Tãm t¾t
Níc lµ nguån tµi nguyªn v« gi¸ nhng l¹i
®ang bÞ l·ng phÝ nhiÒu nhÊt. D©n sè
t¨ng nhanh, c«ng nghiÖp ph¸t triÓn
lµm cho nguån níc bÞ « nhiÔm vµ
126
nh©n lo¹i ®ang bÞ ®èi mÆt víi nguy
c thiÕu níc s¹ch. H·y cã ý thøc bo¶ vÖ
vµ gi÷ g×n nguån níc
Ngµy so¹n :
Ngµy d¹y :
TiÕt sè 118 ppct
¤n tËp TiÕng ViÖt

Gióp häc sinh cñng cè, hÖ thèng ho¸ nh÷ng kiÕn thøc vÒ tiÕng ViÖt
®· häc.
RÌn kÜ n¨ng, sö dông, thùc hµnh vÒ tiÕng ViÖt.
+S¸ch GK, s¸ch GV
Ho¹t ®éng 1
bµi cò )
Nªu môc ®Ých yªu cÇu cña
viÖc tãm t¾t v¨n b¶n nghÞ I. ¤n tËp
luËn? 1. C©u 1
Ho¹t ®éng 2 Ng«n ng÷ lµ tµi s¶n chung cña x· héi v×:
 Hs lµm viÖc víi Sgk +Trong thµnh phÇn ng«n ng÷ cã yÕu tè
V× sao ng«n ng÷ lµ tµi s¶n chung cho
chung cña x· héi? tÊt c¶ ç nh©n trong céng ®ång.
§ã lµ: çc ©m, çc thanh.
Çc ©m tiÕt kÕt hîp víi çc thanh theo
quy t¾c nhÊt ®Þnh
Çc tõ vµ ng÷ cè ®Þnh
+TÝnh chung cßn thÓ hiÖn ë quy t¾c,
ph¬ng thøc chung sö dông çc ®¬n vÞ
ng«n ng÷
Quy t¾c cÊu t¹o c©u
Ph¬ng thøc chuyÓn nghÜa cña tõ
Çc quy t¾c vµ ph¬ng thøc vÒ ng÷ ©m,
tõ vùng, ng÷ ph¸p, phong çch.
V× sao lêi nãi l¹i lµ s¶n phÈm Lêi nãi lµ s¶n phÈm cña çc nh©n v×:
cña çc nh©n? +Giäng nãi ç nh©n
Tuy dïng çc ©m, çc thanh chung, nhng
127
mçi ngêi l¹i thÓ hiÖn chÊt giäng kh¸c
nhau
+Vèn tõ ng÷ ç nh©n
Ç nh©n a vµ quen dïng tõ ng÷ nhÊt
®Þnh
Tõ ng÷ çc nh©n phô thuéc vµo t©m lÝ,
løa tuæi.
 Hs lµm viÖc víi Sgk Ç nh©n cã sù chuyÓn ®æi s¸ng t¹o tõ
ng÷.
T¹o tõ míi
VËn dông s¸ng t¹o çc quy t¾c,ph¬ng
thøcchung.
2.C©u 2
Bµi th¬ gåm 56 tiÕng, ®Òu lµ ng«n ng÷
chung
Sù vËn dông s¸ng t¹o cña Tó X¬ng:
 Hs lµm viÖc víi Sgk + “LÆn léi th©n cß” lÊy tõ ng«n ng÷
chung, nhng ®· ®¶o trËt tù tõ
+ “Eo sÌo mÆt níc” (t¬ng tù)
 Hs lµm viÖc víi Sgk + “N¨m n¾ng mêi ma” (vËn dông thµnh
ng÷)
TÊt c¶: thÓ hiÖn sù chÞu th¬ng, chÞu
khã, tÇn t¶o ®¶m ®ang cña bµ Tó.
3.C©u 3
Ng÷ c¶nh lµ bèi c¶nh ng«n ng÷ lµm c¬
Ng÷ c¶nh ®· chi phèi néi së cho viÖc vËn dông tõ ng÷ vµ t¹o lËp
dung vµ h×nh thøc cña c©u lêi nãi, lµm c¨n cø ®Ó lÜnh héi ®îc néi
v¨n nh thÕ nµo? dung, ý nghÜa cña lêi nãi.
4.C©u 4
Bèi c¶nh réng: hoµn c¶nh ®Êt níc bÞ
x©m lîc
Bèi c¶nh hÑp: NghÜa sÜ n«ng d©n CÇn
Giuéc tù vò trang tËp kÝch giÆc ë ®ån
CÇn Giuéc.
Trong cuéc chiÕn ®Êu kh«ng c©n søc
 Hs lµm viÖc víi Sgk Êy: 21 nghÜa sÜ ®· hi sinh bµi v¨n tÕ ®·
ra ®êi trong bèi c¶nh chung vµ cô thÓ
®ã.
“Sóng giÆc ®Êt rÒn

Lßng d©n trêi tá”
TriÒu ®×nh nhµ NguyÔn ®Çu hµng
giÆc, bá r¬i d©n chóng, chØ cã nh÷ng
ngêi n«ng d©n yªu níc, dòng c¶m ®øng
lªn ®¸nh giÆc. Ng÷ c¶nh chi phèi çch
128
sö dông tõ ng÷ cña hai c©u tø tù më
®µu bµi v¨n tÕ: lßng d©n < > sóng
ThÕ nµo lµ nghÜa t×nh th¸i? giÆc
5.C©u 5
* NghÜa sù viÖc:
-Lµ nghÜa t¬ng øng víi sù viÖc ®îc ®Ò
cËp ®Õn trong c©u
BiÓu hiÖn:
+C©u biÓu hiÖn hµnh ®éng
+C©u biÓu hiÖn tr¹ng th¸i, tÝnh chÊt.
+C©u biÓu hiÖn qu¸ tr×nh
+C©u biÓu hiÖn t thÕ
+C©u biÓu hiÖn sù tån t¹i
+C©u biÓu hiÖn quan hÖ
 Hs th¶o luËn * NghÜa t×nh th¸i:
Lµ th¸i ®é, sù ®¸nh gi¸ cña ngêi nãi víi
sù viÖc
BiÓu hiÖn:
+Kh¼ng ®Þnh tÝnh ch©n thùc
+Pháng ®o¸n sù viÖc
+§¸nh gi¸ vÒ møc ®é hay sè lîng
+§¸nh gi¸ sù viÖc cã thùc, hay kh«ng cã
thùc
+§¸nh gi¸ sù viÖc ®· x¶y ra hay cha x¶y
ra
+Kh¼ng ®Þnh kh¶ n¨ng sù viÖc
+Lµ t×nh c¶m cña ngêi nãi ®èi víi ngêi
nghe
+T×nh c¶m th©n mËt, gÇn gòi
+Th¸i ®é kÝnh cÈn
+Th¸i ®é bùc tøc, h¸ch dÞch.
6.c©u 6
DÔ hä kh«ng ph¶i ®i gäi ®©u?
NghÜa sù viÖc: c©u biÓu hiÖn hµnh
®éng
NghÜa t×nh th¸i: pháng ®o¸n sù viÖc
7.C©u 7
§Æc ®iÓm lo¹i h×nh cña tiÕng ViÖt VÝ dô minh ho¹
1. TiÕng lµ ®¬n vÞ c¬ së cña 1. “Th«n §oµi ngåi nhí th«n §«ng”
ng÷ ph¸p
2. Tõ kh«ng biÕn ®æi h×nh th¸i 2. “Con ngùa ®¸ con ngùa ®¸”
3. ý nghÜa ng÷ ph¸p lµ ë chç 3. T«i ¨n c¬m . ¨n c¬m cïng t«i
s¾p ®Æt tõ T«i ®ang ¨n c¬m
vµ çch dïng h tõ
129
8.C©u 8
Phong çch ng«n ng÷ b¸o chÝ Phong çch ng«n ng÷ chÝnh luËn
1.Çc ph¬ng tiÖn diÔn ®¹t:
+Tõ vùng (phong phó) cho tõng +Tõ ng÷ chung, líp tõ chÝnh trÞ
lo¹i
+Ng÷ ph¸p: c©u ®a d¹ng, +Ng÷ ph¸p: c©u chuÈn mùc
ng¾n gän
+BiÖn ph¸p tu tõ: kh«ng h¹n +BiÖn ph¸p tu tõ: sö dông nhiÒu
chÕ
2. §Æc trng c¬ b¶n:
+TÝnhth«ng tin, thêi sù +TÝnh c«ng khai vÒ quan ®iÓm
+TÝnh ng¾n gän chÝnh trÞ
+TÝnh sinh ®éng hÊp dÉn +TÝnh chÆt chÏ trong diÔn ®¹t suy
luËn
+TÝnh truyÒn c¶m, thuyÕt phôc
II. Cñng cè:

- Hs nh¾c l¹i néi dung çc phÇn «n tËp
Híng dÉn häc bµi chuÈn bÞ bµi sau
LuyÖn tËp tãm t¾t v¨n b¶n nghÞ luËn
Ngµy so¹n :
Ngµy d¹y :
TiÕt sè:119 ppct
luyÖn tËp tãm t¾t v¨n b¶n nghÞ luËn
Gióp häc sinh n¾m v÷ng çch tãm t¾t v¨n b¶n.
Tãm t¾t ®îc v¨n b¶n cã ®é dµi h¬n 1000 ch÷.
+S¸ch GK, s¸ch GV
130
Nªu môc ®Ých tãm t¾t v¨n b¶n nghÞ luËn?

I. LuyÖn tËp
 Hs lµm viÖc víi Sgk 1. V¨n b¶n 1
Çch tãm t¾t ®· hîp lÝ ch- -Tãm t¾t võa thiÕu, l¹i võa thõa ý
a? -Bá ý: th¬ míi lµ phong trµo v¨n häc
phong phó, cã nhiÒu yÕu tè tÝch cùc
-Thªm ý: Th¬ míi kh«ng nãi ®Õn ®Êu
tranh çch m¹ng, ®ã lµ mét ®Æc ®iÓm
 Hs lµm viÖc theo nhãm lín
X¸c ®Þnh chñ ®Ò vµ môc 2. V¨n b¶n 2
®Ých cña v¨n b¶n? -Chñ ®Ò:
C¶m nhËn vÒ tinh thÇn th¬ míi lµ ë ch÷
t«i - ý thøc ç nh©n trçi dËy mét çch
tuyÖt ®èi. ®ã lµ çi t«i ®¸ng th¬ng vµ
téi nghiÖp chøa ®Çy bi kÞch.
Kh¼ng ®Þnh: bi kÞch Êy khiÕn çc nhµ
th¬ míi dån t×nh c¶m trong viÖc thÓ
hiÖn t×nh yªu tiÕng ViÖt, yªu th¬, yªu
quª h¬ng ®Êt níc.
-Môc ®Ých:
T¸c gi¶ triÓn khai bµi ý bµi Bµn vÒ çi t«i trong th¬ míi ®Ó ngêi
viÕt nh thÕ nµo? ®äc ngêi nghe hiÓu ®îc tinh thÇn
- Ç nh©n tr¶ lêi chung vÒ néi dung cña th¬ míi, ®ång
thêi thÊy ®îc ý nghÜa x· héi, thêi ®¹i vµ
t©m lÝ cña líp trÎ
-T¸c gi¶ triÓn khai ý bµi viÕt:

+Nªu vÊn ®Ò bµn luËn: tinh thÇn th¬
 Hs tËp tãm t¾t míi
+Çi khã gi÷a ranh giíi th¬ m¬i vµ th¬
cò
+§a ra nguyªn t¾c: Kh«ng c¨n cø vµo
bµi dë, mµ ®èi s¸nh bµi hay víi bµi hay
vµ trªn ®¹i thÓ
+Tinh thÇn th¬ míi lµ ë ch÷ t«i
“Çi kh¸c nhau gi÷a th¬ míi vµ th¬

cò lµ ë ch÷ t«i vµ ch÷ ta. Ch÷ t«i tríc
131
- Hs nh¾c l¹i lý thuyÕt tãm ®©y cã còng ph¶i Èn m×nh trong ch÷
t¾t v¨n b¶n nghÞ luËn ta. Ch÷ t«i trong th¬ míi lµ theo nghÜa
Híng dÉn häc bµi, chuÈn bÞ tuyÖt ®èi cña nã.
bµi sau Çi t«i b©y giê ®¸ng th¬ng vµ téi
¤n tËp lµm v¨n nghiÖp. Nã diÔn t¶ çi bi kÞch vµ t©m
hån líp trÎ. Hä gi¶i quyÕt bi kÞch Êy
b»ng çch göi vµo tiÕng ViÖt. V× tiÕng
ViÖt lµ vong hån çc thÕ hÖ ®· qua”
II. Cñng cè
Ngµy so¹n
Ngµy d¹y
132
TiÕt sè 120 ppct
¤n tËp phÇn lµm v¨n

Gióp häc sinh cñng cè kiÕn thøc c¬ b¶n cña ch¬ng tr×nh lµm v¨n líp
11.
BiÕt çch lËp luËn vµ vËn dông çc thao t¸c lËp luËn: so s¸nh, ph©n
tÝch, b¸c bá, b×nh luËn trong bµi v¨n nghÞ luËn.
BiÕt çch tãm t¾t mét v¨n b¶n nghÞ luËn, viÕt tiÓu sö tãm t¾t vµ
b¶n tin.
+S¸ch GK, s¸ch GV
häc sinh trao ®æi th¶o luËn, tr¶ lêi çc c©u hái.
KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi ë nhµ cña häc sinh

C©u 1
1.Ph©n tÝch ®Ò lËp dµn ý bµi v¨n
nghÞ luËn
 Hs nh¾c l¹i: 2.Thao t¸c lËp luËn ph©n tÝch
3.LuyÖn tËp thao t¸c lËp luËn
ph©n tÝch
4.Thao t¸c lËp luËn so s¸nh
5.LuyÖn tËp thao t¸c lËp luËn so
s¸nh
6.LuyÖn tËp kÕt hîp thao t¸c ph©n
tÝch vµ so s¸nh
7.B¶n tin
8.LuyÖn tËp viÕt b¶n tin
9.Pháng vÊn vµ tr¶ lêi pháng vÊn
10.Thao t¸c lËp luËn b¸c bá
11.LuyÖn tËp thao t¸c lËp luËn b¸c
bá
12.TiÓu sö tãm t¾t
13.LuyÖn tËp viÕt tiÓu sö tãm t¾
14.Thao t¸c lËp luËn b×nh luËn
15.LuyÖn tËp thao t¸c b×nh luËn
16.LuyÖn tËp vËn dông çc thao
t¸c lËp luËn
133
B¶ng tæng hîp
Thao t¸c Néi dung Yªu cÇu vµ çch lµm

So s¸nh ®Ó t×m ra §Æt ®èi tîng so s¸nh trªn cïng mét
So s¸nh
nh÷ng ®iÓm gièng vµ b×nh diÖn. §¸nh gi¸ trªn cïng mét
kh¸c nhau gi÷a hai tiªu chÝ.
hay nhiÒu ®èi tîng Nªu râ quan ®iÓm cña ngêi viÕt.
Chia t¸ch, th¸o gì mét Ph©n tÝch ®Ó thÊy ®îc b¶n chÊt sù
Ph©n tÝch
vÊn ®Ò ra thµnh vËt, sù viÖc.
nh÷ngvÊn®Ò nhá, ®Ó Ph©n tÝch ph¶i ®i liÒn víi tæng hîp
chØ ra b¶n chÊt cña
chóng.
Dïng lÝ lÏ, dÉn chøng
B¸c bá ®Ó phª ph¸n, g¹t bá B¸c bá luËn ®iÓm, luËn cø
nh÷ng quan ®iÓm vµ Ph©n tÝch chØ ra çi sai
ý kiÕn sai lÖch. Tõ ®ã DiÔn ®¹t rµnh m¹ch, râ rµng.
nªu ý kiÕn ®óng,
thuyÕt phôc ngêi ®äc,
ngêi nghe.
B×nh luËn §Ò xuÊt ý kiÕn thuyÕt Tr×nh bµy râ rµng, trung thùc vÊn
phôc ngêi ®äc, ngêi ®Ò bµn luËn
nghe ®ång t×nh víi §Ò xuÊt ®îc nh÷ng ý kiÕn ®óng
nhËn xÐt ®¸nh gi¸ cña Nªu ý nghÜa, t¸c dông cña vÊn ®Ò.
m×nh vÒ ®êi sèng
hoÆc v¨n häc.
Tãm t¾t Tr×nh bµy ng¾n gän, §äc kÜ v¨n b¶n gèc.Lùa chän ý phï
v¨n b¶n
nghÞ luËn néi dung cña v¨n b¶n hîp víi môc ®Ých tãm t¾t.
gèc theo mét môc T×m çch diÔn ®¹t l¹i luËn ®iÓm.
®Ých nµo ®ã
ViÕt tiÓu sö V¨n b¶n chÝnh x¸c cô Nguån gèc
tãm t¾t
thÓ vÒ cuéc ®êi, sù Qu¸ tr×nh sèng
nghiÖp vµ qu¸ tr×nh Sù nghiÖp
sèng cña ngêi ®îc giíi Nh÷ng ®ãng gãp
thiÖu

LuyÖn tËp
C©u 1
 Hs lµm viÖc víi Sgk Phan Ch©u Trinh ®· sö dông çc
thao t¸c:
+Thao t¸c lËp luËn b¸c bá
134
 Hs th¶o luËn nhãm +Thao t¸c lËp luËn ph©n tÝch
+Thao t¸c lËp luËn b×nh luËn
C©u 2
Ph©n tÝch:
C¬ së ®Ó xuÊt hiÖn c©u “thÊt b¹i
lµ mÑ thµnh c«ng
+Tr¶i qua thÊt b¹i
+BiÕt rót ra bµi häc kinh nghiÖm
B¸c bá:
-Sî thÊt b¹i nªn kh«ng d¸m lµm g×
-Bi quan ch¸n n¶n khi gÆp thÊt b¹i
-Kh«ng biÕt rót ra bµi häc
C©u 3
 Hs th¶o luËn nhãm -T¸c gi¶ b¸c bá h¹ng ngêi kh«ng
biÕt sî çi g× trªn ®êi nµy. §Êy lµ
quû chø ®©u ph¶i lµ ngêi. Lo¹i ng-
êi nµy rÊt hiÕm, thùc ra kh«ng cã.
-T¸c gi¶ b¸c bá lo¹i ngêi thø hai:
“lo¹i ngêi sau ®©y th× ch¾c ch¾n
kh«ng Ýt: sî rÊt nhiÒu thø nhÊt lµ
quyÒn thÕ vµ ®ång tiÒn. Nhng
®èi víi çi tµi, çi thiªn l¬ng th× l¹i
. Cñng cè kh«ng biÕt sî, thËm chÝ s½n sµng
Híng dÉn häc bµi, chuÈn bÞ bµi l¨ng m¹ giµy xÐo. §Êy lµ h¹ng ngêi
sau hÌn h¹ nhÊt, th« bØ nhÊt, ®åi b¹i
KiÓm tra tæng hîp cuèi n¨m nhÊt”
- Gv rót kinh nghiÖm bµi d¹y
135
Ngµy so¹n
Ngµy d¹y
KiÓm tra tæng hîp cuèi n¨m
Häc sinh n¾m v÷ng néi dung c¬ b¶n cña ch¬ng tr×nh ng÷ v¨n
trong s¸ch ng÷ v¨n 11; BiÕt vËn dông kiÕn thøc vµo viÖc lµm bµi kiÓm
tra tæng hîp cuèi n¨m.
BiÕt çch lµm bµi tr¾c nghiÖm, viÕt ®îc mét bµi v¨n nghÞ luËn cã luËn
®iÓm, luËn cø, luËn chøng chÝnh x¸c, hîp lÝ. §ång thêi thÓ hiÖn ®îc
quan ®iÓm cña b¶n th©n vÒ mét ®Ò tµi quen thuéc trong ®êi sèng
hoÆc trong v¨n häc.
-S¸ch GK, s¸ch GV
-Gi¸o ¸n lªn líp ç nh©n
Gi¸o viªn qu¸n triÖt chung häc sinh vÒ tinh thÇn lµm bµi kiÓm tra
theo t tëng cña cuéc vËn ®éng “Hai kh«ng” víi bèn néi dung, ®· triÓn
khai trong n¨m häc.
D. TiÕn tr×nh lªn líp
1.KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ cña häc sinh
2.Gi¸o viªn ph¸t ®Ò cho häc sinh
3.Häc sinh lµm bµi kiÓm tra
4.Thu bµi, nhËn xÐt chung vÒ t×nh h×nh lµm bµi cña häc sinh.
Ph¬ng ¸n I: KiÓm tra theo ®Ò chung cña nhµ trêng.
Ph¬ng ¸n II: KiÓm tra theo ®Ò gi¸o viªn tù ra
136
(Bµi so¹n theo ph¬ng ¸n 2)
A.PhÇn tr¾c nghiÖm (3,0 ®iÓm)
C©u1. S¾p xÕp çc bµi th¬ sau theo tr×nh tù thêi gian s¸ng t¸c:
A. Lu biÖt khi xuÊt d¬ng
B. Tõ Êy
C. ChiÒu tèi
D. Nhí rõng
C©u 2. X¸c ®Þnh nÐt riªng ®éc ®¸o cña Hå Xu©n H¬ng trong viÖc
vËn dông quy t¾c chung vÒ ng«n ng÷ qua hai c©u th¬ sau:
Xiªn ngang mÆt ®Êt rªu tõng ®¸m
§©m to¹c ch©n m©y ®¸ mÊy hßn
A. Dïng nh÷ng ®éng tõ diÔn t¶ c¶m gi¸c m¹nh: xiªn ngang, ®©m to¹c,
cïng biÖn
ph¸p ®èi rÊt chuÈn ®Ó nhÊn m¹nh nçi c« ®¬n, còng nh sù ph¶n
kh¸ng cña
mét con ngêi bÞ ®èi xö bÊt b×nh ®¼ng trong x· héi.
B. Dïng nh÷ng h×nh ¶nh ®èi lËp: rªu vµ ®Êt, ®¸ vµ m©y, mét bªn rÊt
yÕu mÒm, mét
bªn rÊt cøng cái; mét bªn lµ lÎ loi, mét bªn lµ mªnh m«ng b¸t ng¸t ®Ó
lµm t¨ng
thªm nçi buån trong t©m tr¹ng cña m×nh. Mét ngêi cha tõng ®îc h-
ëng
h¹nh phóc trän vÑn trong cuéc ®êi.
C. S¾p xÕp danh tõ trung t©m (rªu, ®¸) ë tríc tæ hîp ®Þnh tõ vµ danh
tõ chØ lo¹i
(tõng ®¸m, mÊy hßn); S¾p xÕp vÞ ng÷ ®øng tríc chñ ng÷ ®Ó nhÊn
m¹nh çc
h×nh tîng th¬.
D. Dïng nh÷ng h×nh ¶nh mµ xa nay cha tõng ai sö dông. Cha ai mang
h×nh ¶nhrªu vµ ®¸ ®Ó diÔn t¶ nã trong mèi quan hÖ víi mét søc sèng
m·nh liÖt, ngÇm chøa bªn trong bao nhiªu lµ phÉn uÊt, ph¶n kh¸ng.
C©u 3. Trong çc t¸c phÈm díi ®©y, bµi th¬ nµo thÓ hiÖn nçi sÇu nh©n
thÕ cña mét linh hån nhá tríc vò trô bao la?
A. HÇu trêi
B. Trµng giang
C. Nhí ®ång
D. Lu biÖt khi xuÊt d¬ng
C©u 4. Trong çc bµi th¬ sau, cã mét bµi th¬ thÊt ng«n viÕt vÒ buæi
chiÒu, nhng trong çc dßng th¬ kh«ng hÒ cã ch÷ chiÒu. §ã lµ bµi th¬
nµo?
A. ChiÒu xu©n
B. Nhí ®ång
C. Lai T©n
137
D. ChiÒu tèi
C©u 5. Hai c©u th¬ : Lêi yªu máng m¶nh nh mµu khãi
Ai biÕt lßng anh cã ®æi thay
(Xu©n Quúnh, Hoa cá may)
Ph¶ng phÊt tinh thÇn vµ c©u ch÷ trong hai c©u kÕt cña bµi th¬ nµo ?
A. Véi vµng
B. §©y th«n VÜ D¹
C. Trµng giang
D. T¬ng t
C©u 6. Trong çc tõ l¸ sau ®©y, tõ nµo ®îc dïng víi nghÜa gèc ?
A. L¸ vµng.
B. L¸ cê.
C. L¸ phiÕu
D. L¸ gan.
C©u 7. Vµo nh÷ng n¨m ®Çu cña thÕ kû XX, ai lµ ngêi phª ph¸n : bän
häc trong níc ham quyÒn thÕ, ham b¶ vinh hoa...mµ ch¼ng biÕt cã
d©n ?
A. Phan Ch©u Trinh
B. Phan Béi Ch©u
C. NguyÔn An Ninh
D. T¶n §µ
C©u 8. Tõ Êy trong t«i bõng n¾ng h¹
MÆt trêi ch©n lÝ chãi qua tim
Hån t«i lµ mét vên hoa l¸
RÊt ®Ëm h¬ng vµ rén tiÕng chim (Tè H÷u, Tõ Êy)
Khæ th¬ trªn thÎ hiÖn chÝnh x¸c t©m tr¹ng nµo cña nhµ th¬?
A. NiÒm h©n hoan, phÊn khëi chµo ®ãn mïa h¹
B. NiÒm h¹nh phóc cña mét t©m hån hoµ hîp víi thiªn nhiªn
C. NiÒm vui síng say mª khi b¾t gÆp lÝ tëng çch m¹ng
D. NiÒm vui síng khi lÇn ®Çu ®Õn víi thi ca
C©u 9. Ng÷ c¶nh lµ...
A. ...Bèi c¶nh v¨n ho¸ mµ ë ®ã lêi (c©u) ®îc t¹o lËp vµ lÜnh héi.
B. ...v¨n c¶nh mµ ë ®ã mét ®¬n vÞ ng«n ng÷ ®îc t¹o lËp vµ lÜnh héi.
C. ...Bèi c¶nh ng«n ng÷, ë ®ã ngêi nãi (viÕt) s¶n sinh ra lêi nãi thÝch
øng, cßn
Ngêi nghe (®äc) c¨n cø vµo ®ã ®Ó lÜnh héi ®óng c©u nãi.
D. ...HiÖn thùc ®îc nãi tíi, t¹o nªn phÇn nghÜa sù viÖc cña c©u.
C©u 10. Gi¶i nghÜa çc tõ sau: ®Ò b¹t, ®Ò ®¹t, ®Ò cö.
C©u 11. §iÒn tõ cßn thiÕu vµo c©u sau:
“Ng«n ng÷ lµ............lµ ph¬ng tiÖn giao tiÕp chung cña
c¶...............cßn.............lµ
s¶n phÈm ®îc...........t¹o nªn trªn c¬ së çc yÕu tè............vµ tu©n
thñ.................”
C©u 12. Häc hµnh lµ mét tõ ghÐp, khi dïng çch nãi t¸ch tõ “häc víi ch¶
hµnh”
138
Ngêi ta muèn biÓu thÞ nghÜa:
A. Hµi lßng vÒ viÖc häc cña ai ®ã.
B. Kh«ng hµi lßng vÒ viÖc häc cña ai ®ã.
C. Lo l¾ng vÒ viÖc häc cña ai ®ã.
D. §éng viªn viÖc häc cña ai ®ã.
C©u 13. Sau ®©y lµ mét sè ®Çu ®Ò cña çc bµi b¸o:
-C«-ta sang T©y - T×m hoa gÆp häa
-Tõ mµn b¹c ®Õn kÐt b¹c - Trêng t, ®Çu t tõ ®©u ?
-SÇu riªng víi nçi buån chung - Mü mµ xÊu
-B»ng cÊp gi¶, con dÊu thËt - Hå than thë ®ang... thë than
-KiÓm mµ kh«ng... s¸t -Ph¸ rõng b»ng...luËt rõng
Çch ch¬i ch÷ nh vËy, nh»m :
A. §¶m b¶o tÝnh th«ng tin-sù kiÖn cña v¨n b¶n b¸o chÝ
B. Chøng tá quan ®iÓm, lËp trêng cña ngêi viÕt
C. T¨ng tÝnh hÊp dÉn, thu hót sù chó ý cña ngêi ®äc.
D. §¶m b¶o tÝnh ng¾n gän, sóc tÝch cña b¸o chÝ.
C©u 14. Chän c©u tr¶ lêi chÝnh x¸c vÒ thµnh phÇn nghÜa cña c©u
A. NghÜa sù viÖc vµ nghÜa hµm Èn
B. NghÜa sù viÖc vµ nghÜa t×nh th¸i
C. NghÜa t×nh th¸i vµ nghÜa hµm Èn
D. NghÜa têng minh vµ nghÜa sù viÖc
C©u 15. Tõ gèc cña côm tõ “®¨m ®¨m chiªu chiªu” lµ:
A. §¨m ®¨m.
B. §¨m ®¾m
C. §¨m chiªu
D. §»m ®Æm.
B. PhÇn tù luËn (7,0 ®iÓm) (chän mét trong hai ®Ò)
§Ò 1
Nªu nh÷ng suy nghÜ vµ c¶m xóc riªng cña anh (chÞ) vÒ mét bµi th¬ ®·
häc
§Ò 2
Tr×nh bµy quan niÖm cña anh (chÞ) vÒ viÖc chän nghÒ trong t¬ng lai
§¸p ¸n chÊm
PhÇn tr¾c nghiÖm :3,0 ®iÓm (15 c©u, mçi c©u ®óng ®îc 0,2
®iÓm)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 12 13 14 15
A-D-
B-C C B D B A A C C B C B C
C©u 10: Gi¶i nghÜa tõ: §Ò b¹t (CÊt nh¾c lªn ®Þa vÞ cao h¬n); §Ò ®¹t
(chuyÓn lªn cÊp trªn, nãi vÒ ®¬n tõ, ý kiÕn); §Ò cö (Giíi thiÖu lªn cÊp
trªn ®Ó thu dïng, hoÆc giíi thiÖu víi quÇn chóng ®Ó quÇn chóng bÇu,
lùa chän).
139
C©u 11: §iÒn çc tõ theo thø tù sau: Tµi s¶n chung, céng ®ång x· héi,
lêi nãi ç nh©n, ç nh©n, ng«n ng÷ chung, quy t¾c chung.
PhÇn tù luËn (7,0 ®iÓm)

§Ò 1
Bµi viÕt cÇn ®¹t ®îc çc ý sau:
+Nªu ®îc hoµn c¶nh, môc ®Ých s¸ng t¸c bµi th¬ (truyÖn ng¾n)
+Nªu ®îc c¶m xóc chñ ®¹o (bµi th¬), chñ ®Ò (truyÖn ng¾n)
+C¶m nhËn tõng khÝa c¹nh cña bµi th¬ (chñ ®Ò truyÖn ng¾n)
+Ph©n tÝch ®Ó lµm râ c¶m nhËn, c¶m nhËn ph¶i ch©n thµnh, kh«ng
gi¶ t¹o.
§Ò 2
Bµi viÕt cÇn ®¹t çc ý sau:
+Nªu quan ®iÓm cña b¶n th©n vÒ viÖc chän nghÒ?
+Gi¶i thÝch sù lùa chän cña m×nh
+Híng x¸c ®Þnh cña b¶n th©n trong t¬ng lai víi nghÒ m×nh chän
+Liªn hÖ thùc tÕ: phª ph¸n kiÓu chän nghÒ kh«ng ®óng víi kh¶ n¨ng
thùc tÕ cña b¶n th©n (häc vÊn, søc khoÎ, hoµn c¶nh gia ®×nh)
BiÓu §iÓm phÇn tù luËn

§iÓm 7: §¸p øng nh÷ng yªu cÇu trªn. Bµi cã kÕt cÊu m¹ch l¹c, diÔn
®¹t lu lo¸t, cã c¶m xóc, chØ m¾c vµi lçi sai sãt nhá.
§iÓm 6: C¨n b¶n ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu trªn, kÕt cÊu bµi gän, diÔn
§iÓm 5: DiÔn ®¹t hîp lÝ, n¾m ®îc nh÷ng yªu cÇu trªn nhng çch hiÓu
cha s©u, cßn m¾c mét sè lçi chÝnh t¶.
§iÓm 4 : HiÓu ®Ò mét çch s¬ lîc, diÔn ®¹t cßn lóng tóng, çch triÓn
khai çc luËn ®iÓm cha râ rµng, cßn sai nhiÒu lçi chÝnh t¶, ng÷ ph¸p.
§iÓm 3: ChØ n¾m ®îc mét nöa çc ý trªn, cßn yÕu trong diÔn ®¹t vµ
lËp luËn.Sai nhiÒu lçi chÝnh t¶
§iÓm 2 > 1 : Kh«ng ®¹t çc yªu cÇu trªn.
cÇu ®Ò
Gv: thu bµi

Tr¶ bµi kiÓm tra cuèi n¨m
140
Ngµy so¹n
Ngµy d¹y
TiÕt sè 123 ppct
Tr¶ bµi kiÓm tra tæng hîp

Gióp häc sinh cñng cè kiÕn thøc ng÷ v¨n ®· häc trong ch¬ng tr×nh
ng÷ v¨n 11; Bíc ®Çu häc sinh tù ®¸nh gi¸ ®îc kÕt qu¶ lµm bµi cña
m×nh, biÕt çch ch÷a lçi, söa nh÷ng luËn ®iÓm, luËn cø cha tèt trong
bµi viÕt cña m×nh.
+S¸ch GK, s¸ch GV
Gi¸o viªn tæ chøc giê d¹y theo çch kÕt hîp çc ph¬ng ph¸p: híng
dÉn häc sinh trao ®æi th¶o luËn, thùc hµnh tù söa çc lçi trong bµi viÕt
cña m×nh.
1. §Ò tr¾c nghiÖm
- Gv cho Hs ®äc l¹i nh÷ng c©u tr¶ lêi cña m×nh trong bµi lµm
+Hs tù rót kinh nghiÖm trong viÖc lùa chän çc ph¬ng ¸n tr¶ lêi
+C«ng bè ®¸p ¸n tr¾c nghiÖm
+Cho Hs ®èi chiÕu, so s¸nh víi ®iÓm cña bµi viÕt
2.§Ò tù luËn
§¸p ¸n tr¾c nghiÖm
[3,0®iÓm (15 c©u, mçi c©u ®óng ®îc 0,2 ®iÓm)]
1 2 3 4 5 6 7 8 9 12 13 14 15
A-D-
B-C C B D B A A C C B C B C
C©u 10: Gi¶i nghÜa tõ: §Ò b¹t (cÊt nh¾c lªn ®Þa vÞ cao h¬n); §Ò ®¹t
(chuyÓn lªn cÊp trªn, nãi vÒ ®¬n tõ, ý kiÕn); §Ò cö (giíi thiÖu lªn cÊp
trªn ®Ó thu dïng, hoÆc giíi thiÖu víi quÇn chóng ®Ó quÇn chóng bÇu,
lùa chän).
C©u 11: §iÒn çc tõ theo thø tù sau: Tµi s¶n chung, céng ®ång x· héi,
lêi nãi ç nh©n, ç nh©n, ng«n ng÷ chung, quy t¾c chung.
§¸p ¸n phÇn tù luËn
§Ò 1
Bµi viÕt cÇn ®¹t ®îc çc ý sau:
+Nªu ®îc hoµn c¶nh, môc ®Ých s¸ng t¸c bµi th¬ (truyÖn ng¾n)
141
+Nªu ®îc c¶m xóc chñ ®¹o (bµi th¬), chñ ®Ò (truyÖn ng¾n)
+C¶m nhËn tõng khÝa c¹nh cña bµi th¬ (chñ ®Ò truyÖn ng¾n)
+Ph©n tÝch ®Ó lµm râ c¶m nhËn, c¶m nhËn ph¶i ch©n thµnh, kh«ng
gi¶ t¹o.
§Ò 2
Bµi viÕt cÇn ®¹t çc ý sau:
+Nªu quan ®iÓm cña b¶n th©n vÒ viÖc chän nghÒ?
+Gi¶i thÝch sù lùa chän cña m×nh
+Híng x¸c ®Þnh cña b¶n th©n trong t¬ng lai víi nghÒ m×nh chän
+Liªn hÖ thùc tÕ: phª ph¸n kiÓu chän nghÒ kh«ng ®óng víi kh¶ n¨ng
thùc tÕ cña b¶n th©n (häc vÊn, søc khoÎ, hoµn c¶nh gia ®×nh)
BiÓu §iÓm phÇn tù luËn

§iÓm 7: §¸p øng nh÷ng yªu cÇu trªn. Bµi cã kÕt cÊu m¹ch l¹c, diÔn
®¹t lu lo¸t, cã c¶m xóc, chØ m¾c vµi lçi sai sãt nhá.
§iÓm 6: C¨n b¶n ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu trªn, kÕt cÊu bµi gän, diÔn
§iÓm 5: DiÔn ®¹t hîp lÝ, n¾m ®îc nh÷ng yªu cÇu trªn nhng çch hiÓu
cha s©u, cßn m¾c mét sè lçi chÝnh t¶.
§iÓm 4 : HiÓu ®Ò mét çch s¬ lîc, diÔn ®¹t cßn lóng tóng, çch triÓn
khai çc luËn ®iÓm cha râ rµng, cßn sai nhiÒu lçi chÝnh t¶, ng÷ ph¸p.
§iÓm 3: ChØ n¾m ®îc mét nöa çc ý trªn, cßn yÕu trong diÔn ®¹t vµ
lËp luËn.Sai nhiÒu lçi chÝnh t¶
§iÓm 2 > 1 : Kh«ng ®¹t çc yªu cÇu trªn.
cÇu ®Ò
Gv: Chèt l¹i çc néi dung, dÆn häc sinh kÕ ho¹ch «n tËp trong hÌ 2007-
2008
142

Ngu Van 11tron Bo

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Ngu Van 11tron Bo

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 11

Ho¹t ®éng cña GV & HS Néi dung cÇn ®¹t

B.Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn

D.TiÕn tr×nh lªn líp

Híng dÉn häc bµi, chuÈn bÞ bµi sau:

Ho¹t ®éng cña GV & Néi dung cÇn ®¹t

3.Th¸i ®é cña t¸c gi¶ qua viÖc ®äc th¬

+Quan niÖm cña T¶n §µ vÒ nghÒ

TÊu tr×nh víi trêi vÒ nguån gèc cña m×nh:

+lÝ lÏ: v× sao ph¶i sèng véi vµng?

Ho¹t ®éng cña GV & HS Néi dung cÇn ®¹t

Ho¹t ®éng cña GV & HS Néi dung cÇn ®¹t

II. Ch÷a bµi

Ho¹t ®éng cña GV & HS Néi dung cÇn ®¹t

+Tø th¬: ý chÝnh, ý lín lµm ®iÓm tùa

Ho¹t ®éng cña GV & HS Néi dung cÇn ®¹t

-Bøc tranh cña t©m trang, ngo¹i c¶nh

Ho¹t ®éng cña GV & HS Néi dung cÇn ®¹t

-MÆt trêi ch©n lÝ:

“Hån t«i lµ mét vên hoa l¸

Ho¹t ®éng cña GV & HS Néi dung cÇn ®¹t

- C¶m gi¸c hiu qu¹nh ®îc 2- Híng dÉn ®äc thªm

-Nhí ®ång, nhí quª, nhí con ngêi...

Th«n §oµi (T©y) - Nhí - th«n §«ng

“Hai th«n chung l¹i mét lµng

Ngµy qua ngµy l¹i qua ngµy

B¶o r»ng c¸ch trë ®ß giang

TÊt c¶ tõ ng÷, h×nh ¶nh, ®Þa danh,

2-Híng dÉn ®äc thªm

Ho¹t ®éng cña GV & HS Néi dung cÇn ®¹t

Ho¹t ®éng cña GV & HS Néi dung cÇn ®¹t

Ho¹t ®éng cña GV & HS Néi dung cÇn ®¹t

Ho¹t ®éng cña GV vµ KiÕn thøc cÇn ®¹t

- T¸c phÈm cña Sªkhèp ®· nghiªm kh¾c lªn

II. §äc – hiÓu

A. Môc tiªu bµi häc:

+ §Ó Gi¨ng Van-gi¨ng to¶ s¸ng t×nh yªu

A. Môc tiªu bµi häc:

Ho¹t ®éng cña GV & HS Néi dung cÇn ®¹t

A. Môc tiªu bµi häc

Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Yªu cÇu cÇn ®¹t

* C¸c s¸ng t¸c:

2.Kh¸t väng cña Phan Ch©u Trinh

Híng dÉn häc bµi, chuÈn bÞ LuyÖn tËp

* TÊm lßng cña t¸c gi¶:

-X©y dùng ý thøc c«ng d©n

* TiÕng mÑ ®Î- nguån gèc gi¶i phãng...

Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Yªu cÇu cÇn ®¹t

2. Nh÷ng cèng hiÕn vÜ ®¹i cña C©c

Nªu cèng hiÕn thø ba? * Cèng hiÕn thø hai:

* Cèng hiÕn thø ba:

+TrËt tù t¨ng tiÕn

*Víi nh©n lo¹i C¸c M¸c bÊt tö

3. T×nh c¶m xãt th¬ng cña ¨ng-ghen

+M¸c chèng l¹i bÊt c«ng, cêng quyÒn,

Cao trµo chèng NhËt

- §øng trªn lËp trêng d©n téc

Mét thêi ®¹i trong

*C¸i t«i xuÊt hiÖn....mang theo quan

+Lóc ®Çu nã ph¶i høng bao nhiªu c¸i

2. C¸i t«i ban ®Çu cña th¬ míi:

+NhËn ®Þnh cã tÝnh kh¸i qu¸t cao

“Bi kÞch Êy hä göi c¶ vµo tiÕng