Cm t vit tt APEC c ngha l g?

APEC l t vit tt ting Anh ca Asia-Pacific Economic Cooperation ngha l hp tc Kinh t Chu Thi Bnh Dng. Ni dung chnh: I. II. III. IV. Gii thiu chung v APEC Thnh cng ca APEC tc ng tch cc ti khu vc v th gii. Kh khn v thch thc ca APEC Quan h Vit Nam - APEC

I. Gii thiu chung v APEC 1. Bi cnh ra i - Kinh t ton cu: S gia tng ca qu trnh ton cu ho trn tt c cc lnh vc khin cc quc gia trn th gii ngy cng tng tnh ph thuc vo nhau. Trong khi , vng m phn Uruguay trong khun kh GATT c nguy c khng t c kt qu nh mong i, thc y thm qu trnh khu vc ho vi s hnh thnh cc khi mu dch khu vc ln trn th gii nh EU, NAFTA, AFTA... - Kinh t khu vc: Khu vc chu , c bit l ng l nhng nn kinh t nng ng trn th gii vo nhng nm 1980 c tc tng trng trung bnh l 910%/nm. Mc d vy, cha c hnh thc hp tc kinh t thng mi c hiu qu trong khu vc Chu Thi Bnh Dng thc y s pht trin kinh t. - Chnh tr: S iu chnh chin lc ca cc quc gia ln vo cui nhng nm 80 khi chin tranh lnh chm dt, c bit l s hi t v li ch kinh t cng nh chnh tr gia nhng nc ln dn ti vic hnh thnh mt c cu kinh t thng mi trong khu vc. - Cc nc ang pht trin: (ASEAN) cng mun tng cng ting ni trong khu vc thc y pht trin kinh t, nhng khng mun lm lu m nhng c ch hp tc chnh tr sn c. 2. Qu trnh hnh thnh v pht trin - Din n Hp tc Kinh t Chu - Thi Bnh Dng (APEC) c 12 thnh vin thuc khu vc Chu -Thi Bnh Dng sng lp ti Hi ngh B trng
1

Ngoi giao v Kinh t t chc Can-b-ra thng 11/1989 theo sng kin ca Australia. Cc thnh vin sng lp l M, Nht, Australia, New Zealand, Canada, Hn Quc, Thi Lan, Philipines, Singapore, Brunei, Indonesia v Malaysia. - Thng 11/1991 kt np thm Trung Quc, lnh th Hng Cng v i Loan; thng 11/1993 thm Pa-pua Niu Ghi-n, Mehico; thng 11/1994 thm Chile v tm ngng thi hn xt kt np thnh vin trong 3 nm. - n thng 11/1998 kt np thm Vit Nam, Nga v Peru, ng thi APEC quyt nh tm ngng thi hn xem xt kt np thnh vin mi thm 10 nm na cng c t chc. - n nay c thm 9 nn kinh t xin gia nhp APEC l: n , Pakitstan, Ma Cao, Mng C, Panama, Colombia, Xrilanca, -cua-o, Ct-xta-ri-ca. - Trong s ba thnh vin ASEAN cha phi l thnh vin ca APEC, Cam-puchia v Lo thng qua Vit Nam by t mong mun gia nhp APEC. Nm 2007 khi thi hn ngng kt np thnh vin mi ht hiu lc, APEC s tho lun vn kt np thnh vin mi. - Nh vy, cho n thi im ny, APEC c 21 thnh vin, chim khong 52% din tch lnh th, 59% dn s, 70% ngun ti nguyn thin nhin trn th gii v ng gp khong 57% GDP ton cu v hn 50% thng mi th gii 3. Mc tiu - Tuyn b Seoul 1991 ra 4 mc tiu pht trin trong APEC gm: Duy tr tng trng v pht trin, v li ch chung ca nhn dn cc nn kinh t trong khu vc, gp phn vo tng trng v pht trin chung ca kinh t th gii. Pht huy nhng tc ng tch cc ca s ph thuc kinh t ngy cng tng i vi kinh t khu vc v th gii, bng cch y mnh s giao lu hng ho, dch v, vn v cng ngh. Xy dng v tng cng h thng thng mi a bin, v li ch ca Chu Thi Bnh Dng v cc nn kinh t khc. Gim dn nhng ro cn i vi thng mi hng ho v dch v gia cc nn kinh t thnh vin ph hp vi cc nguyn tc ca WTO, v khng c hi i vi cc nn kinh t khc.

- Tuyn b Bogor 1994 xc nh mc tiu ca APEC l: thc hin t do ho thng mi v u t ti Chu - Thi Bnh Dng i vi cc nn kinh t pht trin vo nm 2010 v i vi cc nn kinh t ang pht trin l 2020. 4. Nguyn tc hot ng - Cng c li. Do tnh a dng ca cc nn kinh t trong APEC v chnh tr, vn ho, kinh t nn qu trnh hp tc phi bo m c tt c cc nn kinh t APEC, bt k s chnh lch mc pht trin, u c li. - Nguyn tc ng thun (consensus). Tt c cc cam kt ca APEC phi da trn s nht tr ca cc thnh vin. y l nguyn tc c cc thnh vin ASEAN p dng v thu c nhiu kt qu. - Nguyn tc t nguyn. Tt c cc cam kt ca cc thnh vin APEC u da trn c s t nguyn (V d nh IAP). Cng vi nguyn tc ng thun, y l nguyn tc khin cho APEC tr nn khc vi GATT/WTO. Tt c chng trnh t do ho v thun li ho thng mi ca APEC khng din ra trn bn m phn m do cc nc t nguyn a ra. - Ph hp vi nguyn tc ca WTO/GATT. APEC cam kt thc hin ch thng mi a phng ca WTO v khng phi l mt lin minh thu quan, mt Khu vc T do thng mi nh NAFTA, AFTA II. nh hng tch cc ca APEC i vi khu vc v th gii. 1. nh hng tch cc ca APEC i vi khu vc. - APEC tri qua 17 k Hi ngh cp cao (HNCC), 21 k Hi ngh B trng (HNBT) Ngoi giao - Kinh t; 16 HNBT Thng mi, 17 HNBT Ti chnh v 17 HNBT Doanh nghip va v nh. Ngoi ra, cc HNBT chuyn ngnh v gio dc, nng lng, pht trin mi trng bn vng, ti chnh, y t, pht trin ngun nhn lc, an ninh lng thc, bin, cng ngh v khoa hc, ci cch c cu, truyn thng v thng tin, giao thng vn ti, du lch v cc vn v gii c t chc hp khi cn thit. APEC trin khai hng nghn sng kin di dng h tr xy dng nng lc tp trung vo cc lnh vc t do ha thng mi v u t, thun li ha kinh doanh, hp tc kinh t k thut v an ninh con ngi. Hng nm, APEC dnh hng triu -la M cho cc hot ng xy dng nng lc. + V T do ha thng mi v u t: T nm 1994, thc hin mc tiu Bgo, APEC trin khai nhiu bin php t do ha thng mi v u t vi nhng kt qu quan trng: thu quan trung bnh ca APEC gim t 16,9% nm/ 1989 xung cn 5,5% nm 2009; trong giai on 1994-2009, tng giao dch hng ha
3

ca cc nn kinh t APEC tng 7,1%/nm, t 5.600 t USD nm 2009, tng xut khu dch v tng 7,2%/nm, t trn 1.200 t USD nm 2009; u t nc ngoi tng 4 ln trong giai on 1994-2008, t 791 t USD nm 2008. Theo d tho Bo co nh gi thc hin mc tiu B-go (d kin thng qua ti HNCC APEC, 18), APEC c bn hon thnh cc mc tiu B-go 2010, ng thi cn tip tc thc y t do ha trn mt s lnh vc, nht l xa b cc ro cn phi thu quan, tng cng ci cch cc c ch qun l sau bin gii, v.v... Cc thnh vin cng nhn mnh APEC cn c chin lc h tr k thut gip cc nn kinh t ang pht trin thc hin cc mc tiu B-go vo nm 2020. + V Thun li ha mi trng kinh doanh: APEC tin hnh nhiu bin php nhm thun li ha kinh doanh bao gm: ct gim 5% chi ph giao dch kinh doanh giai on 2001- 2006 (Chng trnh hnh ng thun li ha thng mi - TFAP I) v ang trin khai TFAP II giai on 2006-2010; trin khai K hoch hnh ng v Thun li ha kinh doanh vi mc tiu a hot ng kinh doanh r hn, nhanh hn v n gin hn 25% trc nm 2015; thc hin Chng trnh th i li cho doanh nhn ABTC; thc y K hoch hnh ng h thp cc ro cn i vi dy chuyn cung ng vi mc tiu ci thin 5% hot ng ca dy chuyn cung ng vo nm 2015; v thc y Chin lc u t APEC. c bit, APEC ang xy dng Chin lc mi v ci cch c cu, d kin s thng qua ti HNCC 18 ln ny. + V Hp tc Kinh t-k thut: ECOTECH l mt trong nhng trng tm hp tc ca APEC v c cc thnh vin ang pht trin coi trng. Hp tc ECOTECH nhm 2 mc ch ln l: Gip tng cng nng lc cc thnh vin tn dng tt c hi do qu trnh t do ha mang li, v Gp phn thc y t do ha thng mi v u t trong khu vc. Theo , bn cnh cc mc tiu di hn, APEC xc nh 5 lnh vc u tin trung hn gm: lin kt kinh t khu vc, gii quyt cc vn x hi ca ton cu ha, bo m cht lng cuc sng, ci cch c cu, v an ninh con ngi. Vi hng nghn d n c trin khai, hp tc ECOTECH tp trung vo vic chia s thng tin v kinh nghim hoch nh chnh sch, xy dng thng l chnh sch tt nht, t chc o to, hi tho nng cao nhn thc v nng lc x l cc vn chnh sch v k thut cho cc nn kinh t thnh vin. + V vn An ninh con ngi: Trc nhng thch thc ton cu ang ni ln, nhng nm gn y ni dung hp tc ca APEC c m rng thm nhiu lnh vc mi nh an ninh lng thc, i ph vi tnh trng khn cp, chng khng b, an ninh nng lng, v.v... Trong nhng nm qua, APEC thng qua nhiu vn kin quan trng v thc y, trin khai nhiu sng kin v tng cng nng lc nhm bo m mt mi trng kinh doanh an ton ti Chu Thi Bnh Dng
4

(Tuyn b HNCC 9 nm 2001 v chng khng b, Chin lc APEC 2009-2015 v Gim thiu ri ro v i ph vi tnh trng khn cp nm 2008, d kin thng qua K hoch hnh ng 2011-2015 v an ninh lng thc v pht trin ngun nhn lc ti HNCC 18 Trong sut hn hai mi nm qua, mc d phi ng ph vi nhng tc ng su sc ca ton cu ha, phi i mt vi hai cuc khng hong ti chnh nm 1997-1998 v cuc khng hong kinh t ti chnh 2008, APEC vn ng vng v th hin r sc sng ca mt khu vc pht trin nng ng nht trn th gii. Hn 60% GDP, 50% thng mi v 70% tng trng ton cu l c s ng gp ca hai mi mt thnh vin APEC. Khng nhng th, APEC tip tc c nh gi l ni c nhiu nn kinh t nng ng nht trn th gii, c kh nng phc hi mnh m nht sau khng hong, v c k vng s l ng lc ca kinh t ton cu trong thi gian ti. - Trong bi cnh ch ngha khng b v s gia tng ca cc mi e da an ninh phi truyn thng t ra nhng thch thc mi cho khu vc, s quan tm ca APEC khng ch gii hn trong hp tc kinh t m m rng sang cc vn an ninh v chnh tr ca khu vc. Lnh o APEC ra hai tuyn b ring v chng khng b nm 2001, 2002 v mt tuyn b v bin i kh hu nm 2007. Cho ti nay APEC thng qua hng lot sng kin trong cc lnh vc an ninh hng khng, ng st, hng hi, an ton thc phm, phng chng dch bnh, thin tai 2. i vi th gii. Khng ch dng li nhng thnh tu khu vc, APEC hn hai mi nm qua cn c nhiu ng gp mang ngha ton cu. Ngay t Hi ngh B trng u tin ti Can-b-ra, APEC ku gi hon thnh Vng m phn Uruguay v thng mi a phng; v gp phn tch cc vo vic kt thc thnh cng vng m phn ny, t nn mng cho s ra i ca T chc Thng mi Th gii (WTO). Vic APEC t c tha thun v xa b thu quan i vi cc sn phm cng ngh thng tin chnh l c s WTO t c Tha thun v Cng ngh Thng tin (ITA). Trong nhiu nm qua, APEC gp ting ni quan trng vo qu trnh cng c h thng thng mi a phng trong khun kh WTO v kin tr thc y Vng m phn Doha. Cc nh lnh o APEC hn mt ln tuyn b khng nh s nht tr ca APEC trong vic ng h Vng m phn Doha, trong c tuyn b ring v Ngh trnh Pht trin Doha c thng qua Hi ngh Cp cao APEC 2006 ti H Ni. III. Kh khn v thch thc ca APEC

1. Kh khn v thch thc.

5

Bn cnh nhng cu chuyn thnh cng, APEC cng ang phi i mt vi nhiu kh khn v thch thc. l s xut hin ca nhiu vn an ninh phi truyn thng (khng b, dch bnh, thin tai, an ninh nng lng, an ton thc phm), v mt tri ca ton cu ha vi s gia tng khong cch kinh t v cng ngh gia cc nn kinh t thnh vin. Hn na, APEC v ang phi i mt vi mt thch thc ln l hiu qu hot ng cha cao, cha p ng c nhng bin ng ca tnh hnh, cng nh cha pht huy ti a c v th ca mnh so vi cc din n v c ch khc trong khu vc. Nu nh nhng nm qua, mc tiu B-go lun lun l ch phn u ca cc nn kinh t thnh vin, th ng li v chin lc sau nm 2020 ca APEC c coi l mt trong nhng thch thc ln nht ca din n. 2. Gii php. vt qua nhng thch thc mi, nht l trong bi cnh hu khng hong, APEC ang n lc thc y hp tc, phi hp hnh ng thng qua cc K hoch hnh ng tp th (CAP) v quc gia (IAP). Ni dung chnh ca nhng k hoch ny l cc cam kt h thp hng ro thu quan, ct gim chi ph giao dch, ci cch kinh t, chng tham nhng, tng cng tnh minh bch, nhm bo m APEC tng trng ton din v pht trin bn vng v tng lai v hnh phc ca 2,6 t ngi dn khu vc. IV. Quan h Vit Nam - APEC

1. APEC vi Vit Nam Vit Nam c kt np v tr thnh thnh vin ca APEC ti Hi ngh cp cao APEC ln th 5 din ra ti ti Canada t ngy 14 - 15/11/1998. Vic tr thnh thnh vin APEC c ngha to ln i vi Vit Nam, trn c hai bnh din chnh tr v kinh t. V chnh tr, Vit Nam nng cao v th ca mnh v c ting ni mnh hn trn trng quc t. Cc hi ngh thng nin cp b trng, c bit l hi ngh ca cc nh lnh o cc nn kinh t l c hi qu bu cho Vit Nam tham gia vo cc cuc m phn song phng cp cao v quyt nh cc vn quan trng ca khu vc. V kinh t, Vit Nam c iu kin tip cn tt hn vi ngun vn, cng ngh hin i v kinh nghim qun l thng qua cc hot ng u t, thng mi vi cc thnh vin APEC, trong c nhng nn kinh t hng u th gii nh Hoa K, Nht Bn, Trung Quc, Canada. Cc hot ng thng nin ca cng ng
6

doanh nghip APEC nh Hi ngh Thng nh cc Tng Gim c/ Ch tch cng ty, Hi ch C hi u t, i thoi gia cc Nguyn th v Hi ng T vn Kinh doanh APEC (ABAC) gip Vit Nam kt ni hiu qu vi cng ng doanh nghip trong khu vc trn c s quan h hp tc cng c li. Vi Vit Nam, APEC hin l khu vc u t trc tip ln nht, vi 65,6% tng s vn u t. Trong 14 i tc u t ln nht (trn 1 t USD) vo Vit Nam th c 10 i tc thuc APEC vi tng vn 39,5 t USD, chim 95,6% tng s vn u t trc tip ca APEc v chim 62,7% tng s vn u t trc tip ca tt c cc nc vo Vit Nam.APEC l khu vc c lng vn h tr pht trin chnh thc (ODA) ln nht cho Vit Nam, trong Nht Bn l nc c s vn ODA ln nht trong tt c cc nc v vng lnh th, v cc t chc quc t ti tr cho Vit Nam.Gi tr xut nhp khu ca Vit Nam vi cc nn kinh t thnh vin APEC cng chim t trng ln nht trong tng kim ngch xut nhp khu ca Vit Nam, khong 60% gi tr xut khu v 80% gi tr nhp khu. 9 nc v vng lnh th c kim ngch nhp khu trn 1 t USD vo Vit Nam u l thnh vin APEC. Ring lng nhp khu t 9 nn kinh t ny chim hn 90% tng kim ngch nhp khu ca Vit Nam. Trong tng s khch quc t n Vit Nam th APEC chim ti 75,7% khch du lch nc ngoi. 10/14 nc, vng lnh th c lng khch du lch ti Vit Nam ng nht u l thnh vin APEC nh Trung Quc, Nht Bn, Hn Quc, Thi Lan... 2. Vit Nam vi APEC Nhn thc tm quan trng ca APEC, Vit Nam n lc tr thnh mt thnh vin tch cc, c vai tr v uy tn trong din n, v ng gp vo vic thc hin cc mc tiu ca APEC. Vit Nam a ra sng kin thnh lp Qu h tr cc doanh nghip siu nh v Xc tin u t trong APEC vo nm 2003. Nm 2005, Vit Nam ch ng ti tr cho sng kin Thc y hnh ng ca APEC sn sng ng ph vi dch cm gia cm. Vai tr v uy tn ca Vit Nam c th hin r nt nht qua vic cc thnh vin APEC thng nht ng h Vit Nam ng cai nm APEC 2006. Vi ch Hng ti mt cng ng nng ng v s pht trin bn vng v thnh vng, Vit Nam to c du n ring ca mnh trong vic t chc Nm APEC Vit Nam 2006 nhm qung b mt hnh nh Vit Nam nng ng, ci m, an ton v hi nhp, tng cng thu ht u t, y mnh thng mi v pht trin du lch.

Hin nay Vit Nam tham gia khong 70 th ch a phng cc cp khc nhau, t ton cu, lin khu vc n khu vc v tiu khu vc. Trong s cc th ch a phng lin khu vc, APEC c xc nh l din n quan trng, Vit Nam pht huy vai tr, v th v uy tn, ng thi thc y quan h song phng vi cc i tc ln trn ton cu.

Mt s thnh tu ca APEC
- Tng trng kinh t T khi c thnh lp vo nm 1989, khu vc APEC lun l khu vc pht trin kinh t nng ng nht trn th gii. Trong 10 nm u tin, nn kinh t APEC chim gn 70% t l tng trng ton th gii v lun i trc phn cn li ca th gii bt chp cuc khng hong kinh t ti chnh Chu nm 1997. Cc thnh vin kinh t cng hp tc hnh ng gi vng s pht trin n nh ny thng qua mt tho thun m rng thng mi, u t v chuyn i kinh t. Bng vic gim dn thu v cc hng ro thng mi, cc thnh vin APEC hot ng ngy cng hiu qu hn v dn dn khuyn khch xut khu gia cc nc. - Nhng thnh tu ni bt trong thp k u tin Xut khu t 113%, hn 2,5 ngn t USD. u t trc tip nc ngoi (FDI) tng 210% xt trn tng th v 475% nu xt trn cc nc c thu nhp thp trong t chc. GNP thc t tng 3 ln v 74% nu xt trn cc nc c thu nhp thp. GDP/ ngi ca cc nc chm pht trin APEC tng 61% trong khong 10 nm u tham gia vo APEC. Nhn dn cc nc thnh vin trc tip cng nh gin tip thu c li ch t nhng hot ng ca cc thnh vin kinh t APEC: + C c hi nhiu hn v vic lm, c hi tham d nhiu chng trnh hun luyn, c nhiu iu kin hon thin h thng bo him v phc li x hi cng gim thiu i ngho. Hn th na, ngi dn cn c hng chi ph thp t vic gim gi hng ha v dch v t hng ha
8

thit yu nh lng thc, qun o n cc loi hng ha cao cp hn nh in thoi di ng Quan trng hn, pht trin kinh t dn n tin b x hi. Ch trong 10 nm u, chng ta c th nhn thy: + Ch s pht trin con ngi (HDI) theo chng trnh pht trin ca Lin Hip Quc UNDP cc quc gia c thu nhp thp tng gn 18%. + T l i ngho khu vc ng gim 3 ln (165 triu ngi), chnh l nh s pht trin mnh m ca nn kinh t khu vc. + 195 triu vic lm c cung cp cho ngi lao ng trong c 174 triu vic lm dnh cho ngi lao ng cc nc c thu nhp thp. + T l t vong ca tr s sinh gim v mc sng tng r rt cc nc c thu nhp thp dn n vic ci thin ng k nhng iu kin t n cc chun mc v v sinh, an ton ngun nc v m rng chi tiu cho hot ng chm sc sc kho cng ng. + y mnh u t cho vic pht trin ngun nhn lc bng vic nng t l n trng v gia tng chi tiu cho gio dc.

APEC V VIT NAM

1 Vit Nam gia nhp APEC
1.1 Nhng tin Vit Nam gia nhp APEC Qua 10 nm thc hin ng li i mi (1986 - 1995), nc ta t c nhng kt qu to ln v nhiu mt, y nhanh c nhp pht trin kinh t. Nhng nm 1991 - 1995, tng sn phm trong nc (GDP) tng bnh qun hng nm l 8,2%. t nc ra khi khng hong kinh t - x hi. i sng vt cht ca phn ln nhn dn c ci thin mt cch ng k. Lng lin ca nhn dn vo ng v Nh nc c cng c. Gi vng c n nh chnh tr, cng c quc phng, an ninh. Thc hin c kt qu mt s i mi quan trng v h thng chnh tr . . . V i ngoi, "tnh n thng 11-1996, nc ta thit lp quan h ngoi giao vi 163 nc ln nh. Ln u tin nc ta c quan h chnh thc vi tt c cc nc ln, k c 5 nc U vin Thng trc Hi ng bo an Lin hp quc... Hng trm iu c c k kt to hnh lang php l cho vic m rng quan h hp tc trn nhiu lnh vc khc nhau"(13). T ch th trng b thu hp, ta ch ng to dng c quan h kinh t thng mi vi hn 170 quc gia v vng lnh th. Nu nm 1986 kim ngch xut khu ch t 789 triu USD, th nm 1998 t 9.361 triu USD. V u t nc ngoi, t ch hu nh s khng n nm 1998 s d n cp giy php ln ti 2.588, vi tng s vn ng k 35.302 triu USD. i hi VIII nh gi: "Thnh tu trn lnh vc i ngoi l mt nhn t quan trng gp phn gi vng ho bnh, ph th b bao vy, cm vn, ci thin v nng cao v th ca nc ta trn th gii..."

Thnh tu s nghip i mi to nn th v lc mi cho t nc trong quan h khu vc v quc t. Hot ng i ngoi ca Vit Nam vi cc nc chu - Thi Bnh Dng t c nhiu thnh cng ln: thng 11-1991, quan h Vit - Trung chnh thc c bnh thng ho; ngy 17- 1995 bnh thng ho quan h Vit Nam - Hoa K; ngy 28-7-1995 Vit Nam chnh thc gia nhp ASEAN. n gia thp k 90, Vit Nam bnh thng ho quan h vi tt c cc nc chu - Thi Bnh Dng, khp li qu kh nng n, th ch, th b bit lp vi khu vc.

Qu trnh Vit Nam gia nhp APEC

n nm 1996, quan h song phng gia Vit Nam vi cc thnh vin APEC c thit lp v m rng. y l mt trong nhng c s quan trng trc tip dn n vic ngy 14-6-1996 B Chnh tr ng Cng sn Vit Nam quyt nh vic nc ta chnh thc xin gia nhp APEC. Ngy 15/06/1996, Vit Nam chnh thc gi n xin gia nhp APEC do B trng B Ngoi giao Nguyn Mnh Cm k. Tip theo Vit Nam xy dng v gi bn ghi nh v ch kinh t VIt Nam (Aide Memorie) cho ban th k APEC to iu kin thun li cho cc nc APEC trong qu trnh nghin cu v xt duyt vic gia nhp ca Vit Nam, ng thi cng tin hnh chun b nhng yu t cn thit c th tham gia y vo cc chng trnh hp tc ca APEC sau khi l thnh vin. Ngy 30/11/1996 Hi ngh cc nguyn th quc gia APEC hp ti Manila quyt nh chm dt giai on ng ca v a ra bn bc vic kt np thnh vin mi. Ngy 25/04/1997 Vit Nam np n xin gia nhp vo 3 nhm cng tc ca APEC l nhm cng tc v xc tin thng mi, nhm cng tc v khoa hc cng ngh trong cng nghip v nhm chuyn gia v hp tc k thut nng nghip. Ti hi ngh thng nh v hi ngh cp B trng APEC vo ngy 24-25/11/1997 ti Van courver (Canada), APEC tuyn b chp nhn kt np Vit Nam, Peru v Nga vo thng 11/1998. Vi s n lc phn u ca Vit Nam v c s ng tnh ng h ca cc nc trong khu vc, ti Hi ngh Ngoi trng APEC ngy 14, 15-11-1998 (Kualalumpur, Malaysia) Vit Nam c kt np lm thnh vin chnh thc ca APEC.

Nhim v ca Vit Nam cn thc hin khi gia nhp APEC:

Tham gia chng trnh t do ho v thun li ho thng mi, u t ca APEC vi mc hon thnh l nm 2020. Tham gia cc hot ng hp tc trong khun kh chng trnh hp tc kinh t k thut.
10

 Xy dng k hoch hnh ng ring v t do ho, thun li ho thong mi v u t cho 15 lnh vc t mc tiu t do ho vo nm 2020. a ra mt s cam kt t nguyn khc. Nhng cng vic m Vit Nam cn thc hin tham gia c hiu qu vo t chc APEC: H thng php lut v thu quan: Thc hin ci cch h thng thu c bit l thu xut , nhp khu; hon thin danh mc biu thu ph hp vi danh mc hi ho HS su ch s; thc hin Hip nh xc nh tr gi Hi Quan theo WTO; quy nh v vic tip tc ct gim thu quan nhm t c mc tiu t do ho thng mi ca APEC vo 2020. Th tc hi quan: Vit Nam l thnh vin ca t chc Hi Quan th gii ( World Customs Organisation- WCO), trong nhng nm ti cn: Nhanh chng ban hnh lut hi quan, thc hin nghim chnh cc cam kt thc hin phng php xc nh tr gi hi quan ca WTO khi Vit Nam tr thnh vin ca WTO. Chnh sch v php lut v cnh tranh, chng c quyn: Tranh th s gip v khoa hc k thut ca cc thnh vin APEC trong vic thc thi chnh sch v php lut v cnh tranh; ban hnh cc vn bn di lut v thc hin Lut Cnh Tranh c hiu lc v hiu qu hn. Php lut v gii quyt tranh chp trong kinh doanh v thng mi: Ban hnh mi cc vn bn php lut lin quan n gii quyt tranh chp thng mi v u t nh Php lnh trng ti thng mi; tch cc tham gia cc c ch gii quyt tranh chp ca cc lin kt kinh t thng mi quc t v khu vc; tng bc tham gia vo cc cng c quc t trong cc lnh vc gii quyt tranh chp thng mi, u t, s hu tr tu. Nguyn nhn Vit Nam gia nhp APEC C th ni mt trong nhng thnh cng ln ca hot ng i ngoi Vit Nam thi k i mi l vic nc ta tr thnh thnh vin chnh thc ca t chc Din n hp tc kinh t chu - Thi Bnh Dng (APEC). Vic ng v nh nc ta quyt nh a t nc hi nhp APEC l kt qu ca qu trnh nhn thc v cc xu th khch quan; v li ch ca vic tham gia vo c ch hp tc kinh t a phng v v yu cu, nhim v ca thc tin cch mng Vit Nam. Quyt nh y da trn mt s c s nh sau: Xu th ton cu ho v khu vc ha * Ton cu ho v khu vc ho l xu th lin kt, hp tc, trao i nhng gi tr, nhng hot ng chnh tr, kinh t, thng mi v khoa hc - k thut trn phm vi khu vc, quc t.
11

Xu th ton cu v khu vc ho v kinh t bt ngun t s pht trin mnh m ca lc lng sn xut, s phn cng lao ng quc t ngy cng su sc, trn c s thc y hnh thi quan h lin kt, hp tc, s ph thuc ln nhau gia cc quc gia dn tc. T gia thp k 80 n u thp k 90, tnh hnh th gii c nhiu thay i, trong c hai nhn t rt quan trng tc ng trc tip n s gia tng tc v chiu su ca qu trnh ton cu ho, khu vc ho. Th nht l s thay i t duy v li ch dn tc, v quan h quc t, v an ninh v pht trin ca cc nc, v vai tr ca kinh t trong xy dng sc mnh tng hp quc gia v nng cao v th ca quc gia trn trng quc t. Cc nc u coi chin lc m ca vi bn ngoi l mt trong nhng ng lc ch yu pht trin. Th hai l cc din chin tranh lnh kt thc, th gii hai cc tan r. bt u hnh thnh mt trt t th gii mi. Lin X v cc nc XHCN ng u tan r, nhng nn kinh t k hoch ho tp trung, bao cp u chuyn sang kinh t th trng, m ca, hng ngoi. Trung Quc, Vit Nam tin hnh ci cch, i mi, xy dng nn kinh t th trng theo nh hng XHCN. Nhng i thay thc y qu trnh ton cu ho v khu vc ho. n thp k 90, ton cu ho v khu vc ho pht trin rt a dng. Vi cc loi hnh: lin kt, hp tc v kinh t, chnh tr, vn ho, khoa hc k thut nh Cng ng chu u (nay l Lin minh chu u). Hip hi cc quc gia ng Nam (ASEAN).... lin kt hp tc v kinh t - thng mi v u t nh APEC...; lin kt gia cc quc gia c cng tn gio nh: Hi ngh cc quc gia Hi gio Trung ng, Bc Phi... n nay, cc loi hnh trn pht trin vi cc qui m khc nhau nh: lin kt, hp tc tiu khu vc (Hip hi cc nc ng Nam ; Khu vc mu dch t do Bc M - NAFTA); lin kt, hp tc theo chu lc (Lin minh chu u - EU); lin kt hp tc lin chu lc (Din n hp tc kinh t chu - Thi Bnh Dng - APEC); Hip nh thng mi xuyn i Ty Dng (TAFTA) gia Bc M v Lin minh chu u. Cc t chc ti chnh, kinh t thng mi ton cu nh Qu tin t quc t - IMF, Ngn hng th gii - WB v T chc thng mi th gii - WTO.

*Hi nhp kinh t khu vc v quc t l s tham gia ca mt quc gia hoc vng lnh th vo cc t chc hp tc kinh t khu vc v th gii. Cc nc, nhng mc khc nhau, u tm thy li ch ca dn tc mnh khi tham gia vo qu trnh hi nhp khu vc v quc t. Tuy nhin, nhng kh khn, thch thc t ra cng khng nh, thm ch gy hu qu nghim trng, nht l i vi cc nc thuc th gii th ba. Trc xu th ton cu ho, khu vc ho, cc nc ang pht trin din ra ba xu hng. Mt l
12

cng iu ho mt tch cc ca ton cu ho, khu vc ho, coi y l liu thuc vn nng cho s pht trin ca quc gia. Hai l, ch nhn thy mt tiu cc, kh khn, thch thc, t tm cch n trnh, quay lng li vi ton cu ho, khu vc ho. Xu hng th ba l ch ng hi nhp trn c s nhn thc su sc nhng tc ng tch cc v tiu cc ca n. Thc t cho thy rng, cc nc mun trnh khi nguy c b c lp, tt hu, th phi tch cc, ch ng tham gia hi nhp, ng thi phi c bn lnh cn nhc mt cch cn trng cc yu t bt li vt qua. n thp k 90, c nhiu quc gia v vng lnh th do tn dng c c hi ca ton cu ho, khu vc ho gt hi c nhng li ch to ln. Nhiu nc pht trin nhanh chng, tr thnh nc cng nghip mi. Xut pht t vic nhn thc ng n xu th khch quan ca ton cu ho, khu vc ho vi nhng tc ng tch cc v nhng kh khn, thch thc ca n, ng ta xc nh s cn thit v quyt tm a t nc hi nhp nn kinh t khu vc v th gii. Tng cng quan h vi cc nc khu vc nhm ph th b bao vy cm vn v tt hu v kinh t. Quan h gia Vit Nam vi cc nc chu - Thi Bnh Dng trc nm 1991 tri qua nhiu thng trm. S i u, bao vy c lp ca mt s quc gia trong khu vc i vi nc ta gy ra nhng kh khn nghim trng v l mt trong nhng nguyn nhn gy nn cuc khng hong kinh t - x hi Vit Nam trong nhng nm 80. Gii ta tnh trng cng thng, i u, th ch gia Vit Nam vi cc nc trong khu vc nhm ph th b bao vy, cm vn, tin ti thit lp v m rng quan h hp tc vi cc nc l ht sc quan trng v cp bch nhm to mi trng thun li xy dng t nc. Mt khc, vic tng cng hp tc a phng trong khu vc s to nn s an xen quyn li, s ph thuc v li ch kinh t gia cc nc vi nhau v gia cc nc vi Vit Nam, to hnh thi khng qu ph thuc vo mt nc c th. y l iu kin quan trng gp phn gi vng c lp dn tc, an ninh chnh tr v l ng lc thc y s pht trin kinh t ca nc ta. Gia nhng nm 90, mc d t c nhng thnh tu quan trng trn lnh vc kinh t qua mi nm i mi, nhng Vit Nam vn l nc c nn kinh t trnh pht trin thp, c s h tng v dch v di mc trung bnh ca cc nc ang pht trin; trong cc doanh nghip, trnh thit b, cng ngh phn ln lc hu, nng sut lao ng thp, chi ph sn xut cao, cht lng sn phm khng sc cnh tranh ngay ti th trng trong nc: vic s dng cc ngun lc nh t ai, ti nguyn v lao ng km hiu qu. Khong cch v trnh pht trin ca nc ta so vi cc nc trong khu vc chm c thu hp. "Theo World Development Indicators (cc ch s pht trin ca th gii) 1999 ca WB th tc tng trng GDP v GDP tnh theo u ngi nm 1997 so vi nm 1991 ca mt s nc nh: Singapore 2,58 ln v 2,48 ln; Trung Quc 2,48 ln v 2,32 ln; Malaysia 2,14 ln v 1,81 ln;
13

Indonesia 1,99 ln v 1,80 ln; Philippines 1,91 ln v 1,62 ln; Thi Lan 1,85 ln v 1,73 ln; Vit Nam 1,60 ln v 1,44 ln. Nm 1997 trong gn 200 nc trn th gii th Vit Nam ng th 62 v GDP v 186 v GDP tnh theo u ngi (nu tnh thco phng php so snh gi c th ng th 167). Kim ngch xut khu tnh theo u ngi (bng USD) nm 1997 ca Vit Nam l 149, ca Indonesia l 316; ca Philippines l 545, ca Thi Lan l 1087, ca Malaysia l 4222 v ca Singapore l 52.484"(10). Bo co Chnh tr ti Hi ngh i biu ton quc gia nhim k kho VII ca ng coi "Nguy c tt hu xa hn v kinh t so vi nhiu nc trong khu vc" l mt trong bn thch thc ln nht i vi cch mng nc ta. i hi VIII tip tc nhn mnh "nguy c tt hu xa hn v kinh t so vi nhiu nc trong khu vc vn l thch thc to ln v gay gt do im xut pht ca ta qu thp, li phi i ln trong mi trng cnh tranh quyt lit" (ng cng sn Vit Nam: Vn kin i hi i biu ton quc ln th VIII, CTQG, H. 1996, tr.85, 197, 79) khc phc nguy c tt hu xa hn v kinh t, thu hp khong cch pht trin gia Vit Nam vi cc nc, ngoi vic pht huy ti a cc ngun lc trong nc, cn phi tranh th cc ngun lc bn ngoi, trong vic tham gia vo c ch hp tc APEC c ngha c bit quan trng.

Quan h gia Vit Nam v APEC

1 Vai tr ca APEC i vi Vit Nam
T cc s liu v 21 thnh vin APEC, c th rt ra mt s nhn xt ng lu : Th nht, so vi ton th gii, APEC c v tr quan trng, khi v din tch chim 46%, v dn s chim 41,2%, v mt dn s bng 89,8%, v GDP chim 57,7%, v GDP bnh qun u ngi bng 140,1%, v xut khu chim 50,1%, v xut khu bnh qun u ngi bng 121,7%. Nhiu nh nghin cu cho rng, nu nh trung tm s pht trin ca th gii vo th k XIX l chu u, th k XX l Bc M - i Ty Dng th sang th k XXI, trung tm ny c nhiu kh nng s chuyn v chu - Thi Bnh Dng. Th hai, trong 14 nn kinh t ln nht th gii c GDP ln hn 500 t USD (M, Nht Bn, c, Anh, Php, Trung Quc, Italia, Canada, Ty Ban Nha, Mexico, Hn Quc, n , Australia, H Lan), th APEC c 7, trong c 2 nn kinh t ln nht th gii l M, Nht Bn. c bit, Trung Quc vi tc tng cao, tng lin tc, tng trong thi gian di k lc chng
14

my nm s vt Php, Anh, c v theo nhiu d on n nm 2020 s vt qua Nht Bn v n nm 2040 s vt c M ng u th gii. Th ba, Vit Nam l nc c hu ht cc ch tiu ch yu bnh qun u ngi thp nht trong APEC va c c hi, va c thch thc. Nu bit tn dng c hi, hn ch thch thc, th cng c iu kin pht trin so vi khu vc khc. Nh vy APEC l mt t chc hp tc kinh t lin chu lc c thnh phn a dng, bao gm cc nc pht trin nh M, Nht Bn, Canaa, New Zealand, Australia; cc nn kinh t cng nghip ho mi nh Hn Quc, i Loan, Hng Kng, Singapore, cc nn kinh t ang pht trin vi cc tim nng ln nh cc nc ASEAN, Trung Quc... V thc lc kinh t, APEC c 2 trong s 3 trung tm kinh t hng mnh ca th gii l M v Nht Bn; c cc nn kinh t ng v ng Nam pht trin nng ng nht th gii. "Vi tng sn phm quc dn (GNP) chim khong 1/2 tng sn phm ton th gii, tng kim ngch mu dch hng ho chim ti 46% tng kim ngch mu dch ton cu... APEC l mt i tc quan trng trong h thng kinh t - thng mi th gii" (B thng mi: Din n hp tc kinh t chu - Thi Bnh Dng, CTQG, H, 1998, tr.7 ) Mt s nc thnh vin ca APEC gi vai tr tr ct trong cc t chc quc t nh Lin hp quc, Qu tin t quc t - IMF(5). Bn trong s tm thnh vin ca t chc cc nc cng nghip pht trin G8 thuc APEC. Thc t cho thy, APEC c v tr v vai tr rt quan trng trong i sng kinh t, chnh tr v an ninh th gii. i vi Vit Nam: Vit Nam sm nhn ra APEC c v tr a - kinh t v a - chnh tr rt quan trng i vi th gii v i vi Vit Nam khi m ca hi nhp ni chung cng nh khi tham gia APEC ni ring. u t: APEC hin l khu vc u t trc tip ln nht vo Vit Nam, vi 65,6% tng s vn u t. Trong 14 nc v lnh th u t ln nht (trn 1 t USD) vo Vit Nam th APEC c 10, trong 5 nc v vng lnh th ng u. Ch 10 nc v vng lnh th trn c 39,5 t USD, chim 95,6% tng s vn u t trc tip ca APEC v chim 62,7% tng s vn u t trc tip ca tt c cc nc vo Vit Nam. APEC cng l khu vc c lng vn h tr pht trin chnh thc (ODA) ln nht cho Vit Nam, trong Nht Bn l nc c s vn ln nht trong tt c cc nc v cc t chc trn th gii. H tng c s ca Vit Nam c ci thin ng k mt phn quan trng l nh vo ngun vn ny. Xut khu ca Vit Nam vo cc nc thnh vin APEC chim t trng ln nht trong cc khu
15

vc trn th gii. Trong tng kim ngch xut khu ca Vit Nam th xut khu vo cc thnh vin APEC chim trn 58%, c nm chim ti 72,8% nh nm 2003. APEC tr thnh th trng tiu th ch yu cc sn phm xut khu: khong 98% kim ngch xut khu thic, 93% cao su, 55,3% than, 54% go, 61% c ph, 70,4% ht tiu, 72,5% tm ng lnh v 32,7% ch xut khu. V nhp khu, nhng mt hng nh st thp, phn bn, hng cng nghip nng... trc y nhp t Lin X v cc nc XHCN ng u, nay ch yu nhp t cc nc thuc APEC: 97,8% xng du, 80% thp, 70,3% phn ho hc, 58% bng, 84,5% ng c, 65% sm lp, 20,5% thuc cha bnh(6)... cc nn kinh t thnh vin APEC tr thnh i tc ch yu ca Vit Nam v kinh t, thng mi v u t, chim ti 80% kim ngch ngoi thng ca Vit Nam, 75% tng s vn u t nc ngoi v l ngun cung cp ODA ln nht cho Vit Nam. Nhp khu: Trong 7 nc v vng lnh th nhp khu ln nht (trn 1 t USD) ca Vit Nam th APEC c ti 5 v y cng l 5 "i gia" ng u t th nht n th nm. l: M: 4.992,3 triu USD; Nht Bn: 3.502,4 triu USD; Trung Quc: 2.735,5 triu USD; Australia: 1.821,7 triu USD; Singapore: 1.370,0 triu USD. Ch vi 5 nc ny kim ngch nhp khu t Vit Nam ln ti 9.429,6 triu USD, chim 35,6% tng kim ngch xut khu ca Vit Nam. Hng nhp khu ca Vit Nam t APEC chim t trng ln nht so vi cc khu vc: nm 1995 l 6.493,6 triu USD, chim 79,6%; nm 2000 l 12.998 triu USD, chim 83,1%; nm 2001 l 13.185,9 triu USD, chim 81,3%; nm 2002 l 15.792,7 triu USD, chim 80%; nm 2003 l 20.057,1 triu USD, chim 79,4%; nm 2004 c 25,3 t USD, chim 79,2%. C 9 i gia m Vit Nam nhp khu trn 1 t USD u l thnh vin APEC, l: Trung Quc: 4.456,5 triu USD; i Loan 3.698,0 triu USD; Singapore: 3.618,5 triu USD; Nht Bn: 3.552,6 triu USD; Hn Quc: 3.328,4 triu USD; Thi Lan: 1.858,1 triu USD; Malaysia: 1.214,7 triu USD; M 1.127,4: triu USD; Hng Kng: 1.074,7 triu USD. Ch 9 th trng ny xut khu sang Vit Nam 23.928,9 triu USD, chim 90,3% tng kim ngch nhp khu ca Vit Nam. Du lch: Trong 2.927,9 nghn lt khch quc t n Vit Nam trong nm 2004 th APEC c trn 2,2 triu lt khch, chim 75,7%. Trong 14 nc v vng lnh th c s khch ng (trn 50 nghn lt ngi) ca th gii th APEC c 10, l: Trung Quc: 778,4 nghn; M: 272,5 nghn; Nht Bn: 267,2 nghn; i Loan: 256,9 nghn; Hn Quc: 233,0 nghn; Australia: 128,7 nghn; Malaysia: 55,7 nghn; Canada: 53,8 nghn; Thi Lan: 53,7 nghn; Singapore: 50,9 nghn. Mi gia nhp c 7 nm, nhng quan h gia Vit Nam v APEC c bc pht trin kh v quy m tng i ln. Vi s pht trin nng ng v c quy m ln, APEC s l khu vc m Vit Nam cn nng tm quan h ln mc cao hn na. Vic ng cai APEC s l thi c Vit Nam thc hin iu ny. (Thi bo Kinh t, 2/9/2005)./

16

Trong s 10 bn hng ln nht ca Vit Nam thi k 1991-1995 c 8 nc hin l thnh vin ca APEC, v l nhng nc chim t trng xut nhp khu ln nht trong danh sch cc bn hng ca Vit Nam; 8 nh u t nc ngoi ln nht vo Vit Nam cng u l cc nc thnh vin APEC. Ngun u t trc tip nc ngoi (FDI) v ngun vn h tr pht trin chnh thc (ODA) ca cc nc thnh vin APEC c vai tr quan trng v vn cng nh vic chuyn giao cng ngh i vi s nghip CNH, HH ca Vit Nam. Khu vc chu - Thi Bnh Dng khng nhng c v tr quan trng v a - kinh t m cn c ngha ln v a - chnh tr v an ninh i vi nc ta. y l khu vc nhy cm c v chnh tr v an ninh, l ni tp trung quyn li ca cc nc ln, ni tim n nguy c tranh chp lnh th v lnh hi. V vy, vic thit lp v m rng quan h vi APEC s gp phn xy dng mi trng ho bnh, n nh v hu ngh chu - Thi Bnh Dng, to iu kin tp trung pht trin t nc, ng thi nng cao c v th ca Vit Nam trn trng quc t. Chnh v vy, Hi ngh ton quc gia nhim k kha VII ca ng (1-1994), ngoi ch trng tng cng hp tc vi cc nc lng ging, nhn mnh vic, thc y quan h hp tc pht trin vi tt c cc nc ln, cc Trung tm kinh t chnh tr th gii, c bit l chu - Thi Bnh Dng"(8). i hi VIII ca ng (6-1996) ch trng: "cn xc tin vic tham gia Din n kinh t chu - Thi Bnh Dng (APEC)" (ng cng sn Vit Nam: Vn kin i hi i biu ton quc ln th VIII, CTQG, H. 1996, tr.85, 197, 79 )

2
K t khi tr thnh thnh vin c vo cc ho ng c a di y 1998, c nh ng kt qu u n lc tch cc tham gia k.

Tham gia vo cc ho ng hp tc trong APEC l m t phn c a tin trnh hp tc v h i nhp kinh t qu c t, d r c Chnh ph Vi t Nam coi trng. U Ban Qu c gia v H i nhp Kinh t Qu c t c nhi m v gip Chnh ph u ph i chung cc ho ng hp r l c ny. B Ngo i giao tham gia vo cc ho ng lin quan t i H i ngh L o Kinh t APEC, H i ngh lin B rng Ngo i giao - Kinh t v cc H i ngh B r uy . qu u ph i tham gia trc tip vo cc di n kinh t l B T i. Cc B , Ngnh h u quan ph r l c chuyn mn, ph i hp v i B T i v B Ngo i giao tham gia cc ho ng lin quan t i H i ngh cc Quan chc cao cp v m t s cc cu c hp chuyn ngnh trong APEC. V i tinh thn ch ng h i nhp, s tham gia c a Vi t Nam vo APEC l s tham gia c chn l , r s qu c t, li ch qu c gia v kh , r pht trin c a nn kinh t. Cc ho ng ch yu c a Vi t Nam trong APEC bao gm: tham gia K ho ng qu c gia, m t s r r K ho ng tp th, r p tc k thut, v cc ho ng hp tc khc. 17

 Tham gia K hoch hnh ng quc gia

IAP khng nh l bn th hi b a Vi t Nam tin t i thc hi n mc tiu B-go c a APEC v t d u l quan tr ph bin cc thng tin v chnh sch kinh t - i cho cc doanh nghi p c thnh vin APEC nhm gp phn thc y quan h i, u u . X nh tm quan trng c I , , giao B T i ch tr ph i hp v i cc B , cc ngnh h u quan r sot v b su I r 15 l c bao gm: Thu, phi thu, dch v, u , tc hi quan, tiu chun hp chun, s h u tr tu , chnh sch c nh tranh, mua sm c a chnh ph , ci cch chnh sch, qui ch xut x, gii quyt tranh ch , l i c a doanh nhn, thu thp v x l thng tin. Tham gia vo vi c xy dng v trin khai cc ho ng IAP c a Vi t Nam bao gm cc B T i, B Ngo i giao, B Ti chnh (bao gm c Tng Cc Hi quan), B K ho u , B Giao thng vn ti, B Cng nghi p, B T , B Xy dng, B Khoa hc Cng ngh (bao gm c Tng cc Tiu chun lng v ch lng, Cc S h u Cng nghi ), c, Tng c Bu n, Tng Cc Th ng k, Tng cc du lch v Cc Hng khng Dn dng. B T c phn cng ch tr vi c xy dng IAP. Vi c trong vi c xy dng mu IAP m i (e-IAP) c a APEC nhm lm cho IAP c a cc thnh vin r rng, minh b i mc tiu mang l i li ch t d p. B T ng mi chuyn gia APEC vo Vi t Nam v ph i hp v i cc B /Ngnh h u quan t chc cc l p tp hu ng dn cho cc cn b Vi t Nam xy dng IAP theo mu m i. Cc B , cc ngnh c a Vi k n quan trng cho chuyn gia APEC nhm xy dng mu IAP m i r rng, minh b , ng thi lm r nh ng mc s gp phi. Nh ng kin ny uy . dng mu IAP m i k t khi xy dng IAP 2001. H , B /Ngnh h u quan tip tc cp nht nh y i v s r l vc chuyn trch, t b c t o ra nh b c tin m ng t i vi c r sot tham vn IAP c a Vi t Nam d ki 2005. T qu c xy d r I , y nhanh qu trnh minh b s quy nh v kinh t i, ci thi rng kinh doanh cho cc doanh nghi , ng thi xc ti qu r i m i cc cng c qun l kinh t c a c.

Tham gia K hoch hnh ng tp th

D l c hp tc thu c CAP rt r ng, bao trm t , u , l i c a doanh nhn, s h u tr tu .... nn vi c tham gia su vo tt c l c hp tc ny c a APEC l r k k . y, theo ch o c a Chnh ph , nh qu , c bi l 2003, nh m 2 l c hp tc chnh l Tiu chun v hp chun (SCSC) v Th tc Hi quan (SCCP). Trong thi gian t i, Vi s su l c m : s h u tr tu l i c a doanh 18

nhn. Hp tc v Tiu chun Hp chun: Tng cc Tiu chu lng Ch l l h vc ny. Cc ho ng tham gia ch yu r l c ny bao gm: c vo

Hi ho cc tiu chun c a Vi t Nam v i tiu chun qu c t theo danh m u r . n nay, Vi c trn 1200 tiu chun qu c gia v i cc tiu chun qu c t (trong tng s khong 5100 tiu chun qu c gia); Tham gia c a Vi t. n nay, Vi cu kh r r n ln nhau c i v i cc thit b n c tham gia vo phn I c r y p tc nghin p vo cc phn II, III c r y r k , c phm... xy dng d tho lut lc k thut cho cc phng th

Trin khai m t s r tr k thut c a APEC cho Vi thc phm, tham gia vo m t s d n c a APEC v nghi m v ch l lng... Hp tc trong lnh vc Th tc Hi quan

y l l c Vi t Nam tham gia tch c u c nh ng kt qu k, c bi t l vi c n ha cc th tc hi quan, gp phn t o thun li cho cc ho ng kinh doanh c a gi i doanh nghi . l c ho ng ch yu v th tc hi quan m Vi t Nam tham gia bao gm: Tham gia Cng c Kyoto sa i (nm 2001); Thc hi n phn lo e HS. c HS c hi u l i v i Vi t nam t 1/1/2000. Vi xy dng Danh mc hng ha xut nhp khu, danh mc biu thu v danh mc th ng k d r bn HS 96. Tuy nhin, qua thc t p dng Danh mc v Biu thu hi n hnh c a Vi t Nam vn cn m t s bt cp. Hi n nay, ngnh H qu u p dng h th ng danh mc biu thu m i (Danh mc biu thu hi ha ASEAN); Chun b cho vi c p d x nh tr gi hi quan theo Hi GATT/WTO ngay sau khi Vi t Nam tr thnh Thnh vin c a WTO; nh Tr gi hi quan c a

Xy dng h th ng t ng ha (tin hc ho) h qu : y l t ho ng T i phi giy t c a APEC v i mc tiu thc hi 2005/2010. H n nay, Vi dng chi lc pht trin cng ngh thng tin trong ton ngnh h qu n 2001-2005;

r xy

Thc hi n mc tiu lim chnh hi quan: R sot v chn chnh cng tc cn b e ng ch ng tham , ng cc biu hi n tham , h i l . Nghin cu xy dng cu n qui tc ng x c a cn b hi quan. Tham d cc cu c hp, h i tho c a APEC v lim chnh h qu . u chnh v ci tin qui trnh 19

nghi p v hi quan nhm gim thiu s phin h sch nhiu k . trnh nghi p v k c bit v gim st cng vi c c a hi quan; Xc ti

qu

nh, qui

c t m nhp (ATA) nhm t o thun li cho hng ha t m nhp, ti xut;

Tham gia lnh vc khc ca CAPs Bo v quyn s hu tr tu: B Khoa hc Cng ngh M r xy dng v thng qua k ho ch ng tp th APEC v s h u tr tu , ph i hp v i Australia t chc h i tho v Bo v cng ngh sinh hc v tham gia cc d n, h i ngh, h i tho lin quan c a khu vc. i li ca doanh nhn: Vi t Nam tch cc tham gia cc ho ng t o thun li cho vi l i c a doanh nhn trong APEC, c th l thng qua cc ho : r bn php l v xut nhp c , r d c ngoi v i m t s thnh vin APEC, tho thun min th thc xut nhp cnh hoc hp tc v chnh sch th thc v i m t s c. Hi n nay, Vi un b tham r Th l i c a doanh nhn APEC. Chnh sch cnh tranh: Chnh ph nhiu b tham d cc h i tho, cc kha tp hun v c r , qu r b ,t u ki n thun li cho vi c xy dng v thc thi chnh sch c nh tranh Vi t Nam. Gii quyt tranh chp: H tr gii quyt tranh chp c WTO, tin hnh m t s cu c h i th nng cao nhn thc v th ng nht cch hiu i v gii quyt tranh chp c a WTO, ng thi pht hnh n phm v ng dn th tc trng ti v gii quyt khiu n i gi a cc . B T tham gia gp ki i v i d tho v Tho thun thng l php qui t t c a APEC, tr li cc cu hi kho st v gii quyt tranh ch r i c a Vi t Nam. V thng mi in t: B T l B T n t nhm nghin cu v xy d n cho vi c tri k n t Vi . B T n t c a B T m t s cu c hp c a APEC v TMT k iv im ts trnh ho ng c a APEC. Hi n nay, Vi t x n xy dng Php l T n t t o hnh lang php l cho cc ho n t r l .

H tr cho tin trnh hi nhp kinh t quc t

Thng qua hp tc APEC, Vi r ku gi cc thnh vin APEC ng h Vi t Nam gia nhp T ch T i Th gi i (WTO). T i cc cu c hp, cc di , r xut thit th ngh tr gip k thut, thuyt ph k r yu u s . Tn d hp tc s r , i hp v i t-xtry-lia, M v Nht Bn xy dng m t lo t cc d n h tr l , r ng d n quan tr Php l T n t, h tr xy dng Lut C nh tranh. Cc ho ng h i ngh, h i tho, trao 20

, i tho i chnh sch, hp tc nghin cu r r v lc cn b , ng hiu bit v hp tc APEC ni ring v h i nhp kinh t qu c t ni chung.

xy dng k ho ch nh lc thc hi n cc Hi WTO. R 2001, k ng 1,2 tri u USD cho ho ng ny. Cc thnh vin pht tri M, Nht Bn, d , us r l ... k k ng 60 tri u USD e s r n 2001- 2004 h tr r n thc hi n cc hi nh c a WTO. Mc d i l thnh vin c WTO ng li t r y. 2001, c thng qua 01 d n v i tng kinh ph l 198.000 USD. c thng qua v i tng s v n l 685.010 USD. Ngoi ra, do APEC bao gm hu ht cc thnh vin ASEAN khc nn Vi y ph i h qu m v y, c bi l r l v i tc l Tru Qu c, M, Nht Bn... 2002 05 d n

r din c c lin quan t i hp tc

Bc u tham gia cc hot ng h tr cc doanh nghip

M t s ho ng, h i ngh r ng c s tham gia c a gi i doanh nghi p. Vi k thc t t m t s h tr cc doanh nghi p tm kim th rng, b n hng, v tm hiu cc ho t ng c phc v kinh doanh: 2001, B : Ngo , T i, K ho u , p v Pht tri cng ph i hp t ch d p d H i ch u ln th 2 t Y , S , Trung Qu c. T i H i ch u y, d k c m t s h ng v i tng tr gi khong 20 tri u USD; 2001, B T d cc h i ngh v i hp v i U ban Thanh nin Vi t Nam t ch n t t i Trung qu l ; doanh nghi p tr

Tham d mt s din n v doanh nghip va v nh. Ngoi ra, cc ho ng khc h tr d T i c a AP . T qu d 2005. y, c xy dng thng qua ho ng c a nhm Xc tin r c tiu ct gim 5% chi ph giao dch kinh

5. Tham gia cc chng trnh hp tc khc trong APEC

n , , r p tc v kinh t, i khuyt tt,... L o APEC th v u ho ng mang tnh cht x h i n

Theo cam kt c

gi i, c th l v

ph n , l m t ch

xuyn 21

xu t trong m r ng c a APEC. Vi c cc ho ng lin quan t i vn ny thng qua cc v d c th : xy dng v thc hi n k ho ch khu v h i nhp c a ph n , ph bin v tuyn truyn v v gi i trong cc cp, cc ngnh. V i s tr gip c a Canada, Vi k r hiu bit v v ny, gp phn thc hi n t t cam kt v gi i trong APEC. Ngoi ra, Vi i tn tt... b , c t ch d ,d p tr,

r r qu

2006,

Nhng thun APEC

1 Thun i

i v kh khn ca Vit Nam khi gia nhp

- Th nht, m thm mt din n phc v mc ch i ngoi a phng ho, a dng ho quan h; khc phc c tnh trng b cc cng quc ln phn bit i x, nng cao v th ca ta trn trng quc t. APEC l tp hp c th v lc ln vi nhiu thnh vin c vai tr quan trng kinh t, chnh tr (M, Trung Quc, Nht v Nga) m ta s c v tr thnh vin bnh ng ng gp vo lut chi chung ca c khu vc. Quan h vi cc thnh vin APEC quan trng vi ta c v kinh t ln chnh tr. Tham gia APEC l tham gia c ch tip xc i thoi thng xuyn, khng chnh thc, c bit cp cao vi tt c cc nc ln Chu - Thi Bnh Dng, s m ra nhiu c hi ta c th trao i v gii quyt mi vn , bao gm c vn chnh tr, an ninh thc y quan h song phng, trong c quan h vi M, Trung Quc. - Th hai, nm bt thng tin, cp nht y chiu hng pht trin ca th gii nh hng v iu chnh chnh sch trong nc. APEC l kho thng tin v cng l trung tm trao i thng tin. Vic thu thp thng tin qua cc hot ng ca APEC cng nh vic thit lp cc mng thng tin gia cc thnh vin ca APEC c li cho ta. - Th ba, tn dng cc chng trnh hp tc kinh t-k thut. Chng trnh ny bao trm nhiu lnh vc hp tc vi trn 250 d n ang trin khai, tp trung vo mt s vn lin quan ti hp tc, trao i kinh nghim v pht trin ngun nhn lc, chuyn giao cng ngh, kinh nghim qun l, pht trin h tng, tip nhn thng tin, pht trin th trng... m ta cn v rt c li cho cc nc ang pht trin, c cc nc ny cao. Nhng chng trnh ny to iu kin cho ta tham gia pht trin bi dng ngun nhn lc v tip cn vi cng ngh mi trong cc lnh vc sn xut, nhm nng cao hiu qu cnh tranh ca nn kinh t.

22

- Th t, nng cao kh nng qun l, kinh doanh, m rng quan h thng mi, v u t, thm nhp th trng: Cc i tc kinh t ca ta ch yu l trong APEC v l th trng nhiu tim nng cha c khai thc hoc khai thng. Tham gia APEC, ta c c hi i thoi chnh sch vi cc nc pht trin hn, hoc phi hp quan im vi cc nc khc trn cc din n quc t nhm gii to cc ro cn thng mi, u tranh i i x cng bng trong thng mi v trong quan h kinh t vi cc nc. - Th nm, trao i kinh nghim, to thm ng lc thc y pht trin ni lc ca cc doanh nghip v iu chnh c cu kinh t trong nc, tng tnh cnh tranh khu vc. Thng qua hp tc APEC, Vit Nam c c hi nng cao nng lc qun l v sn xut trong nc, y mnh cng cuc ci cch c ch chnh sch trong nc theo hng minh bch hn, bnh ng v thun li hn cho cc hot ng kinh doanh, ng thi ta cng khai thc c kinh nghim v cc ngun lc quc t nhm xy dng cc khung kh php l theo nh hng nn kinh t th trng. Trong thi gian hp tc va qua, ta huy ng c s h tr ca APEC vo rt nhiu chng trnh xy dng v ci cch php lut nh: Lut Cnh tranh v Chng c quyn, Lut Thng mi, Php lnh Thng mi in t

2 h

h n

Mc d c nhiu thun l thch th , r

qu r nh ng thch thc ch quan v khch quan.

u k

- Th nht, nhn thc v APEC trong tin trnh h i nhp kinh t qu c t c a cn b , gi i doanh nghi p, qu d u. V ny m t phn l do cng tc tuyn truyn, ph bin v APEC m i ch c thc hi n m h n ch c v n du ng. Mt khc, m t b phn l n cc doanh nghi p cn t ra th , n th y v vai tr v li ch m APEC mang l i cho chnh bn thn h. - Th hai, h th ng php lut v i con nhiu bt c , p v i thng l qu c t. Cho t i nay, h th s s c lin quan khc c a ta vn cn nhiu bt c k ng b , c s khuy k c vi c m r ng quan h bu b , u , hp tc kinh t k thut c a Vi t Nam trong APEC: nhiu bi n php chnh sch t o li th cho kinh t i m cc t chc qu c t tha nhn, th ta l ( d ch h n ng ch thu quan, bi n php cn bng thanh ton, quyn t v , qui ch xut x, ch ng bn ph gi, chnh sch c nh r ...). Tr k , l i p dng m t s bi n php, chnh sch khng ph hp v i thng l kinh doanh qu c t v nguyn tc c a cc t chc qu c t. - Th ba, h n ch v ngun nhn lc. Hi u b gii c chuyn mn v kinh nghi m trong hp tc kinh t qu c t. Tr cn b tham gia trc tip vo cng tc h i nh c hi n cc cam kt qu c t nhn chung cn yu km. M t trong s nh ng nguyn nhn l t 23

r c t y t chnh sch quy ho ng b u . thc thi chnh sch cn nhiu bt c t phn nguyn nhn l s h n ch v r uy lc thc thi php lut. C th , s h n ch hiu bit v th rng v s vn hnh c a n, cc hc thuy , quy nh c i qu c t, cc v ni c r i qu c t gy tr ng i cho vi c tham gia m t cch xy dng v ch ng trong hp tc APEC. - Th t, lc c nh tranh c a doanh nghi p nhn chung cn yu km, m k k tri r phc v cho cc doanh nghi p. Nh ng n l b u l k so snh v i ti i c a qu trnh hp tc ny. C th nu m t vi ho ng k s u: Doanh nghi p Vi qu khai thc thng tin v th rng, v chnh s s u a cc Thnh vin APEC. Nguyn nhn ch yu l do hu ht cc doanh nghi qu i tin trnh ny, hoc ch y l c c a chnh ph t i vi k phc v cho m k doanh c a mnh; Cc ho ng tham gia c a doanh nghi p rt h n ch d lng doanh nghi p tham gia cc h i ch u , d lu k n ch. u ki d k k ti chnh. Chnh v vy s p tr, hoc cc ho ng giao

- Th nm, kh k k qu r p tc APEC l tnh b ng v l thu c c a cc nn kinh t nh r n. Nh ng nn kinh t ny, ch yu l do h n ch v tim lc kinh t, c li ch h n ch xu ng b l thu qu m c a cc c l n. V d, c l n c th r s nh ng n i dung c li nhiu ( d ng kh ng b ) v ng c s chun b rt t uy , r k , c nh i , n k l pht huy. V chnh y l r b i cnh nn kinh t th gi i c nhiu bi ng th s b ng v l thu c s h n ch rt nhiu i v li ch c a c nh r t Nam.

VIT NAM - APEC: C HI V THCH THC I VI CNG NG DOANH NGHIP

Khi mi c thnh lp vo nm cui cng ca thp nin 80, APEC thc cht ch l mt din n i thoi khu vc v hp tc thng mi v u t m khng c vai tr nh mt t chc hp tc kinh t vi nhng cam kt rng buc v ngha v i vi cc thnh vin. Cc tha thun hp tc trong khun kh APEC v vy khng mang tnh rng buc cao nh trong ASEAN, NAFTA hay WTO. Hp tc APEC da trn cc nguyn tc c bn l t nguyn, linh hot, khng rng buc v ng thun. L tp hp ca 21 nn kinh t thnh vin, APEC bao gm cc nn kinh t nng ng thuc 4 chu lc vi 2,6 t dn, chim khong 40% dn s th gii; tng GDP t trn 19 ngn t USD, xp x 60% GDP ton cu v tng gi tr giao dch thng mi t 5,5 ngn t USD, chim hn 57% thng mi th gii. Thnh vin ca APEC rt a dng, bao gm cc nn kinh t pht trin nht th gii nh: M, Nht, c, Canada cng nh nhng nn kinh t ang pht trin nh: Trung Quc, Nga v Vit Nam... Nhng s liu ni trn cho thy rng APEC thc s l mt khu vc kinh t ng vai tr u tu trong qu trnh n nh v pht trin ca 24

thng mi quc t.

Xt v mt thng mi, th trng APEC c tim nng rt ln i vi cc doanh nghip ca ta. Thng k nhng nm gn y cho thy kim ngch xut khu sang th trng 2,6 t dn ny chim khong 70% tng kim ngch xut khu ca Vit Nam. Nhng mt hng ta c th mnh xut khu u c i tc cc thnh vin APEC v nhiu mt hng mang tnh chin lc u v ang c xut khu rt mnh sang khu vc ny. Trong APEC, Vit Nam c nhiu i tc quan trng nh cc nc ASEAN, Nht Bn, Trung Quc, M, Australia. Ngoi ra, 75% u t trc tip nc ngoi v hn 50% vin tr pht trin chnh thc (ODA) vo Vit Nam hin nay cng n t cc thnh vin APEC. T , c th khng nh s n nh v pht trin ca cc thnh vin APEC c nh hng ng k n s tng trng kinh t lin tc ca Vit Nam trong nhng nm qua cng nh trong thi gian ti. thc y tin trnh hi nhp ca nn kinh t Vit Nam vo kinh t khu vc v th gii, Vit Nam chnh thc gia nhp APEC vo ngy 14/11/1998 cng vi Nga v Peru. Trong 8 nm qua, tuy l thnh vin mi ca APEC nhng Vit Nam tch cc, ch ng tham gia ngy cng su rng vo hu ht cc chng trnh hp tc ca APEC v t do ho v thun li ha thng mi, u t, hp tc kinh t k thut v to thun li cho cng ng doanh nghip... khng nh quyt tm ca Vit Nam tip tc mt cch kin nh ng li v chnh sch i mi kinh t, hi nhp su rng hn vo kinh t khu vc v th gii. Hn th, t tin vo kh nng ca mnh, Vit Nam tuyn b ng cai nm APEC 2006 ti Hi ngh Cp cao APEC 10, Los Cabos, M-xi-c, cui nm 2002. iu ny cho thy s trng thnh nhanh chng ca Vit Nam, mt thnh vin non tr nht trong APEC, v c hp tc chuyn mn ln kh nng t chc nhng Hi ngh ln mang tm khu vc v quc t. Vic t chc mt cch thnh cng c v ni dung ln hu cn cho Hi ngh cc Quan chc Cao cp APEC ln th nht cng hng chc Hi ngh lin quan ti H Ni cui thng 2/2006 va qua c bn b quc t nh gi rt cao v l s khi u tt p cho c nm APEC 2006 ti Vit Nam. Cha kha cho s thnh cng ca APEC l duy tr c mi quan h i tc bn vng gia Chnh ph vi cng ng doanh nghip. Kinh doanh lun l ng lc cho pht trin kinh t v APEC ghi nhn rng vic to dng mt mi trng, trong kinh doanh c ch trng pht trin, s l yu t sng cn em li vic lm v nng cao mc sng. Do vy, APEC t mc tiu xy dng v pht trin mt mi trng kinh doanh an ton, minh bch, cng bng v n nh thng qua cc bin php nh ct gim thu v cc ro cn phi thu i vi thng mi, tng cng tip cn th trng, y mnh xut khu, to thun li cho thng mi thng qua vic gim cc chi ph giao dch v khuyn khch s i li ca doanh nhn, hi ha ha cc th tc hi quan, cc loi tiu chun v quy trnh nh gi hp chun nhm xy dng cc nn kinh t c s pht trin ton din. APEC v ang phn u to dng mt mi trng thun li cho vic lu chuyn mt cch an ton v hiu qu cc loi hng ho, dch v cng nh con ngi gia cc thnh vin thng qua qu trnh phi hp chnh sch v hp tc kinh t, k thut. Thc t cho thy, hp tc APEC mang li khng t c hi thun li cho cc doanh nghip trong vic m rng sn xut, tng cng quan h i tc kinh doanh v tip cn th trng. Tuy nhin, n cng to ra mt s thch thc i vi cc doanh nghip, c bit l cc doanh nghip va v nh. D vy, bn cht hp tc ca APEC l da trn nguyn tc t nguyn, linh hot v khng rng buc nn xt trong ngn hn, mc tc ng ca cc bin php v chng trnh hp tc v ang c thc thi khng bc l mt cch trc tip, mnh m nh cc bin php v cam kt a ra trong WTO v ASEAN hay 25

trong cc Tha thun thng mi t do Xt v di hn, hp tc APEC l thc s c ch i vi tng th nn kinh t Vit Nam ni chung cng nh cng ng doanh nghip trong nc ni ring bi cc tc ng chnh sch ca APEC thng mang tnh nh hng lu di vi mc tiu khuyn khch qu trnh kinh doanh ca cng ng doanh nghip v khu vc t nhn, l cu ni cho cc doanh nghip khu vc v cng l ni tp dt ca cc doanh nghip trong nc trc khi bc vo sn chi vi nhng cam kt rng buc v kh khn hn ca ASEAN, WTO hay trong cc tha thun thng mi t do khu vc v song phng m Vit Nam v s tham gia nh vi Trung Quc, Nht Bn, Hn Quc, n ...

1. C hi
Thi gian qua, APEC v ang y mnh vic thc hin mc tiu to thun li mt cch ti a cho cng ng doanh nghip. Trn thc t, kh c th lng ha c nhng g m doanh nghip khu vc c hng t tin trnh t do ho v thun li ho thng mi APEC v mt s li ch l hu hnh, mt s l v hnh, mt s c tnh di hn, s khc li l ngn hn. Qua phn tch di y, doanh nghip c th hnh dung mt bc tranh tng th v nhng c hi v li ch m APEC v s tip tc mang li xc nh ng hng cho ring mnh trong qu trnh tham gia vo cc hot ng ca APEC trong thi gian ti. Trc ht, t do ho thng mi v u t trong APEC tp trung vo vic tng cng tip cn v m ca th trng, ct gim v dn dn tin ti loi b hon ton cc ro cn thu quan v phi quan thu i vi thng mi v u t trong khu vc. Cc bin php t do ho dn ti vic ct gim kh ln cc loi thu sut trong nhiu ngnh hng. Theo Bo co Vin cnh Kinh t APEC nm 2004 th mc thu sut trung bnh ca cc nn kinh t thnh vin APEC gim ng k, t 16,6% nm 1988 xung cn 6,4% nm 2004. Tt c cc nn kinh t pht trin ca APEC hin ti u c mc thu sut trung bnh thp hn 5%.

C th thy trong thp k u tin k t khi thnh lp, cc nn kinh t thnh vin APEC to ra xp x 70% tng trng kinh t ton cu. Khu vc APEC lin tc c s pht trin kinh t vt tri so vi cc khu vc khc trn th gii, ngay c trong thi gian din ra khng hong ti chnh Chu . Cc thnh vin hp tc nhm thc y tng trng kinh t thng qua cc cam kt ci cch kinh t v tin ti thng mi, u t an ton, t do v thng thong hn. Qua nhiu chng trnh, cc thnh vin lin tc gim thu v x l cc ro cn thng mi sau bin gii (behind the border issues), p ng ngy cng tt hn cc nhu cu ca doanh nghip trong khu vc v to iu kin cho vic kinh doanh d dng vi chi ph r hn. Thng qua cc chng trnh v hi ho tiu chun, APEC xy dng nhng tho thun tha nhn ln nhau trong nhiu lnh vc nh thit b vin thng, thit b in v in t, thc phm v chi. Nhng tha thun ny gip gim 15% chi ph dnh cho vic u t cc thit b kim tra v chng nhn cng nh nhn lc cho vic tin hnh kim tra cht lng sn phm. Bn cnh , chng trnh Th i li ca doanh nhn l mt bc tin ln trong vic to thun li cho vic i li ca cc doanh nhn khu vc. Vi th ny, cc doanh nhn c th tit kim kh nhiu thi gian, cng sc do khng cn phi xin th thc nhp cnh vo cc thnh vin APEC ng thi c hng mt li nhp cnh c bit dnh ring cho doanh nhn APEC ti cc cng hng khng quc t ln. Ngoi ra, nhm to thun li cho kinh doanh qua mng trong thi i k thut s, APEC cng ang xc tin cc hot ng pht trin thng mi in t, h tr nng lc ng dng thng mi in t cho cc doanh nghip APEC, ci thin mi trng kinh doanh cho thng mi in t.

26

Nhng thnh qu ni bt thi gian qua APEC mang li cho cc nn kinh t thnh vin v cng ng doanh nghip khu vc c th tm lc nh sau: Thu quan bnh qun trong khu vc APEC gim t 16,6% vo nm 1988 xung cn 6,4% vo nm 2004; Hu ht cc ro cn phi quan thu c chuyn thnh thu nhp khu; Cc ro cn u t c ct gim mt cch ng k, thc hin c ch u t mt ca, gim thiu cc ro cn sau bin gii i vi u t; Xut khu hng ho v dch v to ra 18,5% GDP ca cc nn kinh t APEC vo nm 2004 so vi mc 13,8% vo nm 1989; Lu chuyn vn ton cu gia APEC vi khu vc bn ngoi tng gn 8 ln, t 1,4 nghn t USD trong vng 20 nm qua; Tng sn phm quc ni ca APEC tnh trn u ngi tng 26% trong khong thi gian t nm 1989 n nm 2004; Cc nn kinh t c thu nhp thp trong APEC tng trng mt cch kh mnh m trong thi gian qua.

2. Thch thc
Tham gia APEC, Chnh ph v cng ng doanh nghip Vit Nam c th nm bt c nhiu vn hi v li ch thit thc nh nu trn. Tuy nhin, song song vi c hi v li ch, bao gi cng tn ti cc tr ngi v thch thc. Nhn bit y cc thch thc ny s gip ta chun b tt hn va i ph, va xoay chuyn ph hp ti a ha li ch cho mnh. Di y l mt s thch thc c bn i vi Chnh ph v cc doanh nghip khi tham gia APEC:

a. Thch thc i vi Chnh ph.

Th nht, nhn thc v APEC trong tin trnh hi nhp kinh t quc t ca phn ln i ng cn b, gii hc gi, cng ng doanh nghip cng nh qun chng nhn dn cn nhiu hn ch. Vn ny mt phn do cng tc, tuyn truyn, ph bin v APEC mi ch c thc hin mc nht nh c v ni dung, hnh thc v i tng. Hn na, nh cp trn, tc ng ca tin trnh APEC n cc nn kinh t khng mang tnh trc tip, trong ngn hn v bn cht ca hp tc APEC l t nguyn v khng rng buc nn nhiu khi APEC vn cha c ch trng ng mc. Th hai, h thng php lut v thng mi, u t ca Vit Nam cn nhiu bt cp, cha thc s ph hp vi thng l quc t v cn phi mt kh nhiu thi gian, cng sc hon thin. Cho ti nay, h thng chnh sch thng mi v cc chnh sch v m c lin quan ca Vit Nam vn cn nhiu chng cho, cha ng b, cha thc s khuyn khch qu trnh m rng quan h bun bn, u t, hp tc kinh t k thut ca Vit Nam trong APEC. Mt s bin php chnh sch to li th cho kinh t thng mi c cc t chc quc t tha nhn th ta li cha c hoc ang trong qu trnh xy dng. Th ba, hn ch v ngun nhn lc. Hin nay, chng ta ang thiu i ng cn b gii, c chuyn mn cao v b dy kinh nghim trong hp tc kinh t quc t. Trnh cn b tham gia trc tip vo cng tc hi nhp cng nh thc hin cc cam kt quc t cn thp so vi mt bng chung ca khu vc. Mt trong nhng nguyn nhn c bn dn n tnh trng ny l t trc ti nay Vit Nam cha c mt chnh sch quy hoch ng b v u tin thch ng. Vn thc thi chnh sch cn nhiu bt cp cng c mt phn nguyn nhn s hn ch v trnh chuyn mn v nng lc thc thi php lut. C 27

th hn, s hiu bit hn ch v c ch th trng v s vn hnh ca n cng nh nhng quy nh ca thng mi quc t ang gy cn tr cho vic tham gia mt cch xy dng v ch ng trong hp tc APEC. Th t, kh khn mang tnh khch quan trong hp tc APEC l tnh b ng ca cc nn kinh t nh v ang pht trin. Nhng nn kinh t ny, ch yu do hn ch v tim lc kinh t, c li ch hn ch hn v c xu hng b ph thuc vo cc nn kinh t ln hn. Vn chnh y l trong bi cnh nn kinh t th gii c nhiu bin ng th tim lc kinh t thp s hn ch rt nhiu c hi v li ch ca cc nc ang pht trin nh Vit Nam.

b. Thch thc i vi cng ng doanh nghip Cng nh Chnh ph, cc doanh nghip khi tham gia APEC cng s gp mt s kh khn nht nh, c th l:
Th nht, nng lc cnh tranh ca doanh nghip Vit Nam nhn chung cn yu, nng lc sn xut, nng lc cng ngh, nng lc vn v kinh nghim qun l u km sc cnh tranh hn so vi mt bng chung ca doanh nghip khu vc. Do vy, kh nng cnh tranh cng theo cha th so snh c vi cc doanh nghip cng ngnh ngh trong APEC. Th hai, i a s cc doanh nghip Vit Nam cha c nhn thc su v cc chng trnh hp tc APEC. Nhiu doanh nghip vn t ra th , khng quan tm ti vai tr v li ch m APEC mang li cho bn thn doanh nghip. V pha Chnh ph, Vit Nam cng cha khai thc trit cc c hi trong APEC phc v cho cc doanh nghip. Nhng n lc ban u l ng k nhng l cha so vi tim nng to nn c hi ln cho qu trnh hp tc APEC. Th ba, quan h ca bn thn cc doanh nghip Vit Nam vi cng ng doanh nghip trong khu vc cng cn nhiu hn ch. Cho ti nay, Vit Nam thc hin chnh sch i mi trn 20 nm nhng cc doanh nghip vn cha to lp c nhng mi quan h mang tnh bn vng vi cc doanh nghip trong v ngoi khu vc. Cch thc kinh doanh vn mang tnh nh l, ri rc. Vic tham d cc Hi ch thng mi, u t trong khu vc Chu - Thi Bnh Dng cng cha c t chc mt cch bi bn, h thng v lin tc. Th t, s yu km trong lin kt gia cc doanh nghip trong nc, bn thn cc doanh nghip ni a vn cha thc s ch ng kt hp ln nhau nhm chia s kinh nghim qun l, kinh nghim kinh doanh thng qua t chc din n/hi ngh, hi tho trao i kinh nghim, cp nht thng tin v cc i tc cnh tranh trong khu vc v trn th gii c phng n v cch tip cn hp l trong qu trnh nng cao tnh cnh tranh ca Hip hi cc doanh nghip trong nc trong cc ngnh kinh doanh hng ha v dch v. Nh vy, vic bit tn dng mt cch hiu qu nhng c hi thun li v gim thiu nhng thch thc tim nng chnh l cha kha c bn cho Vit Nam ni chung v cng ng doanh nghip ni ring t c nhng thnh cng nht nh trong qu trnh tham gia APEC. Tuy nhin, c hi lc no cng c nhng vic hiu, tn dng v nm bt cc c hi nh th no mi l iu quan trng v iu ny li ph thuc ch yu vo thc v s vn ng ni ti ca bn thn cc doanh nghip vi s h tr v mt c ch v chnh sch t pha Chnh ph./.

28

29