30-4 oSG

C NV TÔI YÊU T QU C TÔI!
H n thiêng sông núi n c Nam

Máu h ng nòi gi ng Con R ng Cháu Tiên
V vang hùng c ph ng ông
V y vùng b n b tranh tài n m châu.
30/4/1975 SÀI GÒN-CON NG KHÔNG PH I C

TR I TH M .
Tác gi ebook: C n V
C ng tác viên:Mèo Con
Ngu n: ttvnol.com
Ebook c post t i box VH-LS forum thegioiebook.com
T ngôn: Ngày cu i cùng c a cu c chi n,khi quân gi i phóng ang ti n vào

SG c n c u não c a Ng y-VNCH li u có ph i cu c chi n ã k t thúc
trong hòa bình nh nhàng,có ph i”con ng c tr i th m ”…không
th t lòng là không,máu v n ti p t c trên ng ph SG c a c ôi
bên,cu c chi n v n quy t li t gi a nh ng ng i b d n vào n cùng-
nh ng ng i lính VNCH chi n u b ng s s hãi kinh hoàng và ng i lính
gi i phóng nh ng ng i ang vi t nên 1 l ch s th n k . c ebook này
hi u bi t h n v l ch s ( p tan nh ng lu n i u xuyên t!c) mà quí tr ng
nh ng gì mình c h "ng b!n à!C m n ace trong 4rum TTVNOL.com
C vào d p này, hình nh mình xúc ng nh t là các chi n s hy sinh ngay tr c khi gi i phóng.
c bi t là tr n ánh c u R ch Chi c, mình còn nh là ã c m t bài báo c a ng i ch huy
n v , ông nói r ng ã có h n 50 chi n s hy sinh b o v cây c u này.
B n Ng y r t dã man, chúng ã s d ng xe t ng nghi n lên các chi n s ta b b t làm tù binh.
Ông ch huy tr ng v n nh v m t chi n s tr b b t, c ng quy t không khai v v trí c a n
v , b n ng y ã chém u anh c m lên c c và t lên u c u.
Ông c ng ã khóc mà nói r ng do h!i ó ph i ti n quân th n t"c và có nhi u thi u xót v h u c n
mà cho n bây gi c ng không th bi t #c nhi u tên tu$i c a 50 li t s ã hy sinh ngày y
trên c u.
Tr n này:
- Quân ta có l% 203 t ng thi t giáp, trung oàn 66 và trung oàn c công 116 ã gi% c u 2 ngày
tr c ó. Phía bên kia ko rõ n v nào, có th là các thành ph n s oàn 18 BB và a ph ng
quân.
- ánh c u !ng Nai và c u R ch Chi c h t 4 ti ng, n 9 gi m i xong. 2 bên t$n th t n ng.

Bên ta hy sinh nhi u nh t là c công. Xác phía bên kia c ng kh p n i, trôi c d i sông. Có m t
ông nhà báo phía ta i sau, n n i th y th ng binh hai phía còn rên ra, máu ch y y c u.
- Chuy n ch dùng xe t ng cán nát anh em ta ko có c s . Phía ta gi% 1 u c u, phía bên kia
c ng v y. Bên ta có s&n B-41, xe ch mò t i là n òn li n. Nh ng chuy n t i nó ch t u 1 anh
tù binh thì có th t, hình nh trên báo tu$i tr n m nào.
Phía VNCH ánh tr n ó ch y u là L% oàn 3 K' binh ch ko ph i s 18BB, b n này ánh n

khi có l nh ng ng b n c a D ng V n Minh m i ch u thôi ch ko ph i quân ta anh d ng ánh lui

quân ch v #t c u âu. Các bác c nhìn th i i m tr n ánh k t thúc là 9h 30/4/75 thì bi t.
Tr c khi b( v khí theo l nh D ng V n Minh nó còn th i gian ch p hình k) ni m ây này:
Thêm n%a là ko ph i mình chi m 1 u c u, nó chi m 1 u mà nó chi m c 2 u c u, công s*

ti n tiêu b o v c u c a VNCH t ngay u bên kia c u, t c là u mà các bác ngh+ là ta gi%
y, ây là hình:
Nh%ng hình nh này là l ch s thôi, ko có h i h m chính ch chính em gì h t, tuy nhiên n u các

MOD th y có v vi ph m thì c xóa, b n nào mu"n xem PM cho t .

Chào thân ái và quy t th ng!
Nh%ng tr n ánh c u ch y u tham gia là c công. Xe t ng và b binh n sau, ch còn làm

nhi m v ti p qu n c u và quét s ch tàn binh bên kia.
Chi m c u R ch Chi c là l*c l #ng thu c l% oàn bi t ng 316. Trên th*c t trong su"t quá
trình gi% c u (2 ngày) ch m t có 6 ng i (tính c anh tù binh b ch t u), nh ng lúc ánh chi m
thì do không thông th o nên c m t m i xung phong b sa l y ngay gi%a t m ho l*c c a ch, 46
ng i hy sinh ch trong 10 phút....
Bác maseo, l% 3 k' binh VNCH không có ánh c u R ch Chi c. B n này n m vòng ngoài
phía b c Sài Gòn, trên ng rút v SG thì ng v i quân c a s 320B Q 1 Lái Thiêu sáng
30/4 và g n nh b bao vây tiêu di t toàn b . Sau ó s 320B còn dùng chính xe chi n l#i ph,m
thu c a l% 3 k' binh (tù binh lái) ti n vào SG ánh chi m tr s BTTM.
Theo l i ông Nguy-n V n Thu t, tham m u tr ng ti u oàn 81 (l% bi t ng 316), tr*c ti p ch

huy tr n ánh c u R ch Chi c thì ti u oàn 81 chi m #c u c u phía nam vào êm 27 r ng
28/4 (s" 46 ng i hy sinh thu c m i ánh u c u phía b c). n r ng sáng 30/4 thì ti u oàn
81 sang chi m #c u c u còn l i và gi% ó n khi xe t ng l% 203 t i.
H!i tr c có m t bài báo k l i, khi xe t ng t i, vì tr l i sai m t hi u mà c công ã b n B41.

Nh ng c ng chính nh lu!ng l a c a qu n s #t qua tháp pháo mà anh em c công nh n ra
c hi u Q ND.
Em còn nh ã c t p ký s* "Phía Tây m t tr n" c a ông Hòang Ph ng có nói v m y v này.

Em có th kh.ng nh v i các bác là ánh chi m c u R ch Chi c ch có c công (Hình nh L%
òan 113 hay 116), h chi m c 2 u c u, tr c ngày 30/4/1975 kh(ang 2 ngày. c công ph i
ch"t, ánh lui nhi u #t ph n kích chi m c u c a ng y; k c phía u c u Sài Gòn l n u c u
phía B c vì ph i ánh c quân ng y rút lui mu"n qua c u nên ph n kích.
c công minh hy sinh c u này nhi u l m. Mãi sau m i có b i ch l*c ti n n tr# giúp.
Cu"n sách này k m y tr n ánh chi m gi% c u ch không riêng gì c u R ch Chi c âu.
Bác nào ó tr ng ra m y cái nh và a ra thông tin không h chính xác chút nào v v c u
R ch CHi c, m y t m nh ch có giá tr l ch s chút gì c .
- V/a check l i v i bài L% oàn 3 K' binh c a chu,n t ng Tr n Quang Khôi, theo bài này thì l%
3 và các n v xung kích c a quân oàn 3 còn óng Biên Hòa cho n 8h30 ngày 30/04.
- 8h30 ông Khôi m i cho quân c a mình r i Biên Hòa kéo xu"ng Sài Gòn. Ch c 9h thì quân ta ã
i r!i.
- Sau ó ông Khôi xu"ng BTL và ko còn rõ v l% 3 n%a. Lúc sau có th nh bác chianshan nói.
- N u l% 3 này mà óng R ch Chi c t h.n s0 có 1 tr n u t ng d% d i vì l% này có nhi u M-

48 trong tay. Bên kia l% 203 c ng có h n 100 xe thi t giáp các lo i.
- T oán là s oàn 18 BB vì lúc 2h sáng 30/04 ông o có nói là ông ta b ánh lui, ang rút t/
ngh+a trang BH v h ng Th c.
- Trong trang m ng v th ng binh VNCH, m t bà i tìm xác ch!ng, th y xác PQ r i rác nhà
máy xi m ng Hà Tiên. Nh v y có th h có trong tr n c u R ch Chi c.
Có th bác spirou úng. ây là m t s" nh xe t ng trong chi n d ch HCM, t t c u không s n.
Hê hê các bác l m thông tin ghê, ti p i các bác, có l0 ta s0 hi u #c nh%ng gì ã th*c s* x y

ra c u R ch Chi c ngày 30/04/75. ó có l0 là tr n ánh nhau t t cu"i cùng c a Vietnam War
nên c ng áng quan tâm. Th*c ra các cu"n sách c a các ông VC ch làm tôi ch c #c 1 i u là
ti u oàn 81, trung oàn c công 116 là n v ch y u ánh chi m c u R ch Chi c và cu"i
cùng chi m #c vào 9h sáng 30/04/75 là th i i m D ng V n Minh ra l nh cho quân VNCH
h v khí. Thông tin quân ta ã chi m #c 1 u c u t/ 2 ngày tr c h i khó tin vì n u v y
VNCH nó phá béng cái c u vô d ng ó i ch y VC nó xông vào cho d- ah? Nói chung
thông tin c a VC t$ng th có th úng vì ông y th ng th t, còn chi ti t r t l n x n, n bây gi
ông Tín ông Th ông Tùng còn cãi nhau lo n lên kìa, xe 843 c ng v/a #c thay th b ng xe
390 m i ây nh b n Tây y thôi.

V phía VNCH theo Maseo bi t L%3 k' binh là l*c l #ng chi n xa c a toàn Quân oàn 3, 1 b
ph n nh( c a nó r t có th #c giao b o v c u R ch Chi c, cái nh c a tôi a lên c ng ch
có vài chi c v/a t ng v/a thi t giáp, GMC y thôi. Th*c ra ng n y là r!i, VC c ng ch s
d ng có 1 ti u oàn t n công thôi mà. Làm quái gì có chuy n L% 3 K' binh và L% 203 ném t t c
m y tr m con t ng ra u trên cái c u bé tí y nh m c c a bác Spirou #c. Vi c c lính
s 18BB và a ph ng quân tham chi n c ng có th nh ng rõ ràng xe t ng là l*c l #ng quan
tr ng nh t b o v c u v phía VNCH. Trong t t c các tài li u c a ta c ng có nói n xe t ng
ch b o v c u mà b binh v i a ph ng quân thì n n âu ra xe t ng?
Chào thân ái và quy t th ng!
Báo cáo bác, bên GP ph i dùng c công chi m c u là VNCH không phá #c y .
N u VNCH còn gi% #c c 2 u c u thì lúc l% 203 n nó cho n$ béng i là xong, h t ng
mà ti n r!i bác .
Báo cáo bác là m1i s b binh c a VNCH có trong biên ch 1 thi t oàn (trung oàn) t ng thi t
giáp. Có bên GP là các s b binh m i thi u xe t ng ch VNCH thì thi u quái gì.
ây là hình dàn d*ng xuyên t c trong th i kì NC K. Xe c a NC không s n s" hi u màu vàng

mà luôn luôn s n b ng màu tr ng. M i m y n m tr c t có xem qua tài li u c a m t h c gi
n c ngoài phân tích v v này.
Em g i 1 nh ch p v c nh xe t ng quân gi i phóng u c u trên ng ti n v SG vào sáng

30/4/1975
các bác c l i tr n ánh bi t c công Vi t c ng ngon h n lính dù Anh trong chi n d ch

Market Garden, m c dù ch ã báo ng và chi m l i c u nh ng cu"i cùng v n m t c u l n 2:
Tr n ánh c u R ch Chi c
--------------------------------------------------------------------------------
C u R ch Chi c, i m phòng ng* quan tr ng c a ch c a ngõ phía ông thành ph" Sài Gòn.
Cách ây 30 n m, êm 27, r ng sáng 28, 29 và 30-4-1975, n i ây ã di-n ra tr n chi n ác li t
c ab i c công L% oàn 316 v i l*c l #ng "t th " c a ch. H n ba ngày êm chi n u,
giành gi t chi m gi% c u, quân ta ã tiêu di t và làm tan rã hai ti u oàn ch, t o i u ki n thu n
l#i cho i quân ti n th.ng vào Dinh c L p.
C u Sài Gòn, c u R ch Chi c và c u !ng Nai n m trên xa l Sài Gòn - Biên Hòa, là ba i m
tr ng y u án ng% c a ngõ phía ông TP Sài Gòn, t/ lâu luôn #c M - ng y canh phòng c,n
m t. T/ tháng 3-1975, các cánh quân c a ta ang th.ng ti n h ng v Sài Gòn, n i t các c
quan u não chính quy n ng y, ch v i vã t ng c ng h th"ng phòng th b o v ba chi c c u
trên con ng huy t m ch dài 30 km này, a v ây g n 10.000 tên g!m các s c lính: th y
quân l c chi n, bi t ng quân, b o an và nhi u v khí h ng n ng, pháo, xe b c thép, tàu,
thuy n. Riêng c u R ch Chi c, chúng t ng thêm h n 400 quân, a s" quân b o v c u lên g n
2.000 tên, xây thêm lô c"t, t nhi u súng, bãi mìn, rào thêm dây thép gai và gài s&n hai qu
bom, s&n sàng cho n$ tung phá c u khi th t th , hòng c n b c ti n th n t"c c a quân gi i
phóng vào trung tâm thành ph".
Ta ph i ánh chi m, khai thông ba c u, nh t là c u R ch Chi c, t o nút ch n, ng n không cho

quân ch t/ Tây Nguyên, mi n trung và ông Nam B d!n v Sài Gòn "t th ". Chi m c u,
thông ng là m tung cánh c a phía ông thành ph" cho i quân ta ti n vào. Nhi m v quan
tr ng y #c giao cho L% oàn 316 c công, bi t ng th*c hi n. i tá T"ng Vi t D ng, Ch
huy tr ng cánh ông L% oàn 316 c công, k l i: Nh n l nh c p trên, ngày 26-4, ba n v:
Ti u oàn D81, Z22 và Z23 thu c L% oàn nghiêm ch nh ch p hành và s&n sàng vào tr n. T"i
27-4, nhanh chóng áp sát m c tiêu ch #i gi G, và vào lúc 3 gi sáng 28-4, g n 200 cán b ,
chi n s+ ba n v b t ng !ng lo t n$ súng ti n công tiêu di t ch, chi m c u, k p th i tháo g2
hai qu bom ch gài s&n, không cho chúng phá c u. 5 gi sáng, ch ph n kích quy t li t, n
12 gi chúng chi m l i c u. 21 gi , quân ta t$ ch c ánh chi m l i. T/ êm 29 n r ng sáng
30-4, gi%a vòng vây c a ch t/ hai phía (Th c v và Sài Gòn ra), trong th gi ng co quy t
li t v i ch, các chi n s+ c công ã m u trí, d ng c m, kiên c ng bám tr , ánh lui hàng
ch c #t ph n kích c a ch có xe b c thép, pháo, máy bay, ca-nô... y m tr#, di t và làm tan rã
hai ti u oàn, b t s"ng hàng tr m tên. Hàng nghìn lính ng y t/ khu liên tr ng Th c và tàn
quân S oàn 18 t/ Xuân L c, Biên Hòa tháo ch y v , u b ch n l i u c u R ch Chi c,
gây ách t c, ho ng lo n, khi n binh s+ ng y b( xe, qu ng súng, c i áo, tháo giày v t ng$n ngang
y ng, tìm m i cách l,n tr"n. 9 gi 30 phút sáng 30-4, chi c xe t ng u tiên c a L% oàn
203 và theo sau là b i Trung oàn 66, Quân oàn 2 ào t ti n n, lao nhanh qua c u gi%a
ti ng reo vui c a h n 100 chi n s+ x m en vì khói súng, máu và bùn t.
Ba m i n m ã trôi qua k t/ khi x y ra tr n ánh oai hùng y, thành ph" có nhi u thay $i.
C u R ch Chi c v n còn ây, xa l Hà N i #c m r ng. Th c tr c kia, qu n 2 ngày nay
#c thành ph" ch n làm qu n trung tâm trong t ng lai, ang v n mình nhanh chóng. Nh%ng
a danh: B ng 6 xã, An L#i, Th nh M , Bình Tr ng, Gi!ng Ông T", An Phú, An Khánh... n$i
ti ng th i kháng chi n, ang thay da $i th t h ng ngày. i âu c ng th y công tr ng xây d*ng.
Bên c u R ch Chi c, d c theo xa l Hà N i, khu ô th m i An Phú - An Khánh hi n i ang
#c kh,n tr ng xây d*ng và ã th y rõ dáng d p, hình hài v i hàng tr m h ng m c công

trình: ng giao thông, khu nhà cao t ng, nhà v n, tr ng h c, b nh vi n, khách s n, siêu
th , nhà hàng, câu l c b , nhà v n hóa, công viên cây xanh... ph c v ng i dân nh c t i ch1
và ón kho ng 35.000 ng i t/ trung tâm thành ph" ra . Khu liên hi p th d c - th thao R ch
Chi c c ng ã #c thành ph" phê duy t, và nhi u công trình khác s p m c lên.
Tháng t , v th m l i c u R ch Chi c, g p, nghe các c*u chi n binh k chuy n ánh gi c, càng
c m ph c và thêm yêu quý nh%ng chi n s+ ã d ng c m, m u trí chi n u giành, gi% c u. C m
n các chi n s+ D81, Z22, Z23, L% oàn 316 c công, bi t ng ã không qu n gian kh$, hy
sinh m ng cho nh%ng ng i lính Quân oàn 2 chúng tôi th.ng ti n n th ng l#i hoàn toàn.
ng bên chi c c u l ch s , c*u chi n binh Nguy-n V n Thu t, nguyên cán b tham m u D81,
xúc ng nh v tr n ánh n m x a, bùi ngùi nh t i 52 chi n s+ ã n m xu"ng n i này.
Úi tr i ui. Gi này mà v n còn m y ông Vi t Nam C ng Hoà.

"h chi n u n viên d n cu"i cùng, sau ó #c l nh ng/ng b n bu$i tr a ngày 30-4"
Chi n u n viên n cu"i cùng r!i thì còn âu mà nh n l nh ng/ng b n. V n d"t nh th mà

c ng làm tuyên truy n. Th mà c ng có ng i tin sái c$. Ch có lính Vi t Nam C ng Hoà m i
#c nh n hai c ân c a Th #ng cùng lúc, là anh d ng chi n u n viên n cu"i cùng
và s"ng sót r i tr n ánh. Anh dúng nh th thì Tu t c ng i anh d ng #c.
Hình nh con s" trên m i ch là 1/10 th*c t thôi.
B C c a ta có th là r t gi(i, nh ng ch gi(i khi ánh t kích, b t ng thôi. Tr n c u R ch

Chi c là m t tr n ánh gi ng co, bu c hai bên ph i "i di n nhau mà b n thì y u t" " c công"
s0 không còn nhi u ý ngh+a.
T/ Biên Hòa v Sài Gòn có 4 chi c c u, theo th t* là c u !ng Nai (qua sông !ng Nai), c u
Su"i Cái (ngay nhà máy Cocacola ngày nay, g n ngã t Th c), c u R ch Chi c và c u Sài
Gòn.
Trong ó c u !ng Nai và c u Sài Gòn là hai c u l n, nên b n thân quân MNVN c ng không
mu"n phá vì h hi v ng vi c quân CS t n công ch là "t m th i".
C u Su"i Cái là c u nh( qua m t m ng n c c n, n u có b phá thì c ng không có ý nghiã

ng n c n quân CS. M t khác c u su!i cái n m trong t m tr*c x c a tr ng Pháo binh Th c
(nay là khu v*c tr ng HGTVT c s II), c th là t i n i ây quân ta ã b cháy 2 chi c T-54
(nói t$ng quát bao g!m c T-54 và T-55).
V y ch còn c u R ch Chi c là #c quân MNVN ch n làm c i m c" th . V i tinh th n c" mà

gi%, n u không gi% #c thì phá s p vì c u này không l n, khi c n có th b c l i b ng c u dã
chi n.
Có l n t c âu mà bây gi không nh : Tài li u ó có nói r ng c u R ch Chi c và C u Sài

Gòn u ã b t mìn. Nh ng không bi t vì lý do gì nh ng ng i làm nhi m v "nh n nút" u
không th*c hi n nhi m v c a mình... Ngày ó n u c u R ch Chi c và c u Sài Gòn b phá theo
úng "k ch b n" thì có l0 l ch s ã khác ít nhi u.
ây là hình nh c u R ch Chi c ngày nay.
Em có nh tr c kia c quy n "l ch s u tranh m t tr n B2..." c a c Tr n V n trà nói là êm

27 khi ta làm ch c u R ch Chi c có c t h t các dây i n phát ho làm vô hi u hoá #c t t c
các c c n$ ã #c gài s&n.
Còn c u !ng Nai, nh bác Chiang nói, ta chi m #c u c u phía ông, b n ng y phía tây.
Nh ng còn r t nhi u tàn quân ng y b k3t l i phía ông mu"n i qua cho nên ây quân ta
ph i chi n u c 2 phía...
êm 28, tr c nguy c m t c u !ng Nai, b n ng y có ý nh phá c u b( k b n còn b k3t l i
phía ông nh ng không làm #c...
V/a m i xem trên int nt th y sách c a c Trà #c d ch sang ti ng Anh
R t ti c là em không có b n ti n vi t "i chi u, nh ng theo b n ti ng Anh, m t vài tin t c có

th xem l i là :
1- Các n v ng y ch n quân ta trên qu"c l 1 g!m : s oàn 18, l% thi t k' 3 và th y quân l c
chi n (ch c là b n tàn quân còn s"ng sót rút v t/ à N&ng).
2- Nh%ng vi c : tr n c a c công ánh gi ng co r t quy t li t, ta chi m #c n a c u, b n ng y

chi m #c n a c u, c công b n vào xe t ng ta vì sai m t hi u x,y ra c u !ng Nai.
3- 4 c u R ch Chi c, có 1 th i gian c công ta ph i rút lui xa ra kh(i c u n c 500 mét.

Bây gi t có th kh ng nh c hai b c hình này là m t.
B c hình nh( ch là m t ph n c a b c hình l n.
B c hình l n vì lý do nào ó, b m t cân b ng sáng. Các s c quãng gi%a (có sáng trung
bình) b l ch v phía t"i kho ng 25-30%. N u l y l i cân b ng sáng ta s0 có hình nh nh sau.
Nh v y thì chi c xe t ng âu có b en l m...
B c hình nh( b thi u blue và d green, th ng ây là do l1i n loát. N u cân b ng m u l i, ta s0

có hình nh nh sau.
Tuy nhiên b c hình th hai m u s c v n t i h n th*c t .
T m th i b( qua ch a bàn t i các v n khác và t m th i tôn trong b"i c nh c a b c hình t có

m y nh n xét sau:
i hình d!n c c nh 3 chi c xe này ch là khi b( ch y, không ph i ang t n công.
Nh%ng chi c này có v "s ch" không gi"ng n m r/ng ng ru ng, ngoài các v t móp ch n bùn và
èn b v2 thì không tìm th y c trên thân xe.
Chi c phía bên ph i nòng pháo b bi n d ng, th ng ch có khi dùng nòng pháo âm vào t ng,
b trúng n thì nòng pháo không b nh v y.
Xe c a ta th ng eo theo nhi u th tá l ve chai ch không g n gàng nh v y.
Nhìn v t xích th y v t mòn r t m i có m u sáng bóng ch có trên m c a gai xích, gi"ng v i xe

lâu m i mang ra ch y (ho c #c kéo i) trên ng nh*a khác v i v/a ch y qua m i a
hình...
S#i cáp kéo c a chi c xe phía tr c n m không úng v trí. N u b trúng n cáp không v ng ra
nh v y.
V t rách trên tháp pháo c a chi c xe sau cùng không bình th ng "i v i súng ch"ng tank cá
nhân.
Ch có chi c phái sau ang cháy còn hai chi c tr c không có bi u hi n gì c a m i b cháy.
Các v t b i và r trên ng*c chi c phía tr c không gi"ng v i b i hành quân mà gi"ng lâu
không b o qu n.
V ng nh t d i g m xe có v không bình th ng.

V trí hai chi c phía sau ang kè nhau là không h#p lý vì chi c bên ph i hoàn toàn có th trèo
qua con lu n.
V n khác là gác chuông nhà th phía sau b c hình nhìn quen quen, hình nh ngoài H" Nai
c ng có nh v y. Anh em nào ki m tra giùm. T s0 ki m tra khu v*c Bình Th nh.
M y ông c ng hoà n nay v n còn to m!m #c, l th t.
"Quân gia phóng ông".

Lúc dó, i quân còn xa, ch có n v c công ánh chi m b o v c u, quân s" c2 vài tr m
ng i. Quân ch thì v/a quân b o v t i ch1, v/a quân ti p vi n, v/a quân rút ch y v . Ng n y
quân v i trang b xe t ng pháo binh m nh c" ch t làm ch c u, quân s" nh v y t$ng c ng nhi u
s oàn. Ch có di u ây là các "m nh s oàn". S* c" ch t làm ch c u thì rõ, v i b n có
nhi m v gi% c u thì ây là m c tiêu quan tr ng sát "th ô", sông còn c a chính quy n. V i b n
ch y v thì ây là ng ch y v c u l y tính m ng. C" ch t gi% m t m c tiêu sát "th ô" th
mà m y ngày không th*c hi n #c. ánh nhau không #c nên gi m i k chuy n quân ta
ông cho con cháu nghe. Nhìn chung c c c di n 1975, quân ngu' ông h n quân ch l*c ta
nhi u l n, trang v thì kh(i nói g p bao nhiêu l n. Riêng v kho n máy bay thì ta h u nh là s"
không chi n tr ng mi n Nam lúc dó.
"Không dùng pháo b* n n nhau"

Úi tr i, su"t th i gian c công làm ch c u, pháo b* nã liên h!i k5 tr n. Quân ta rút vào trong
các boongke ven ng tránh m nh.
"Quân ta b n xe t ng quân ta".

Quân Ngu' sau tr n này thì tan tác, còn âu mà ng!i vi t h!i ký. H!i ký quân ta có o n, c
công #i mãi m i th y xe t ng, h(i m t kh,u thì lính t ng nh m (tuy nhiên quân ta thì không th
nh m). Sau ó lính t ng ã s a l i. Chuy n m t kh,u là chuy n v t, c oàn xe t ng T-54, gi ng
b c thì ngu' có huy ng c n c mà làm gi . c tr m h!i ký quân ta k th , m y ông c ng
hoà c i ti n thêm cho con cháu là VC nó b n cháy VC.
Th t ra, con cháu m y ông c ng hoà không h i âu mà i nghe cha anh k v s* d ng c m
chi n u n viên n cu"i cùng (r!i v nhà k chuy n cho con cháu!!!!). H c ng b n làm n
bên n c M v t v , h i âu mà cái nhau v i b n h c "sao b" mày chi n u n viên n cu"i
cùng mà v n s"ng ra mày". Th*c ch t, ch m y ông c ng hoà và m y bà c ng hoà goá ch!ng
t) tê cho nhau m y chuy n này.
"Chuy n m t bà i tìm xác ch!ng"

ây là th pháp hay dùng c a m y ông c ng hoà t) tê. Do d"i t #ng nghe, "i t #ng k có nhi u
c tr ng nên hay dùng th pháp t) tê này.
c tr ng c a th pháp t) tê:
Trong toàn b mùa xuân 1975, trên các forum c a ám c ng hoà ã t/ng "chi n u n viên
n cu"i cùng" này, hay k v tr n Xuân L c. Tr n y, quân ta ã thi t h i áng k , ch m m t 2
ngày ti n quân. Dùng th pháp c bi t này, các forum th ng mô t ó là m t chi n th ng c a
ngu' quân. Th*c ch t, trong tr n này, quân ta không l ng #c ch huy ng quá n a v khí
h ng n ng còn l i ch"t gi%, nên không l ng d #c t$n th t. T p trung binh l*c nh v y là m t
hành ng t* sát ngu ng"c, mà quân ta không l ng #c ch l i tính n và s d ng.
Ngày hôm sau, quân ta chi m c i m này b ng m t chi n thu t hi u qu là .....b( không ánh,
i vòng qua. Ho l*c l n nh t còn l i c a Ngu' quân nh v y tan rã mà không c n ánh, d n
n vi c ta ti n v Sài Gòn nhanh chóng, không cho ch rút v k p, b o v thành ph", nh d*
nh. M t tr n ánh ngu ng"c nh v y, cho n nay, các tay t) tê v n mô t là tr n ánh thành
công oai hùng.
Thành công oai hùng d n n vi c làm m t h n m t n a v khí h ng n ng và l*c l #ng còn l i
vô ích. (ch y u ch ta rã khi quân ta i vòng qua, b( ch l i ng sau).
Nói chung, ngu' là ngu', th y M làm th nào thì t làm v y. Tu t t/ng ch ng ki n m t thanh
niên M h(i, i ý: " , th sao tr n nào quân ta (M ) c ng th ng, mà t$ng chi n tranh l i thua".
R!i c ng ch ng ki n m t th y M gi(i: "ta có thua âu, quân ta ã th ng l#i v vang, VC ph i
ng!i ký hi p nh v i ta".
T ngu' c ng v y, m y tay c ng hoà t) tê b ng nh%ng th pháp trên, h p nhau yahoo mi-n
phí, l p ra "quân s ". C chi n tranh, lúc nào quân ngu' c ng d ng c m, anh hùng, chi n th ng.
Riêng có m t chi ti t "quân s " không nói, là ngu' quân r!i u hàng.
Th t ra, nh%ng k t) tê l p "quân s " th*c ch t là nh%ng k ã b( nhi m v ch y tr"n. Còn
nh%ng ng i lính th t s* ã chi n u n gi phút cu"i cùng c a chi n tranh, nh%ng ng i ã
nã i bác vào oàn xe t ng Gi i Phóng, trong bình minh ngày 30-4 n m y, thì sau ó ho c
ch t, ho c xây d*ng l i t n c iêu tàn. H ã hoàn thành nhi m v ng i lính, cho dù là lính
bên nào, cho dù s"ng hay ch t.
Nh%ng ng i ó ang #c con cháu t* hào, nghe h k l i v bu$i sáng hôm y, h ã hoàn
thành nhi m v trong khi s quan ch huy ã b( tr"n.
V i ni m t* hào ó, con cháu nh%ng ng i lính d ng c m ph nh$ vào nh%ng k ch y tr"n v i
th "quân s " t) tê.
Nghe m y cái nh n xét v b i t, c thì có v bác ov10 c ng là dân làm mô hình chuyên
nghi p thì ph i
Th*c ra n u ch d*a vào m1i t m nh thì r t khó nói lên #c i u gì. Trong tr ng h#p không
ph i c nh d*ng thì có l0 chi c i u và bên ph i b trúng n tr c. Chi c bên trái tìm cách lách
qua và sau ó c ng trúng n.
Chi c i u có th b b n vào s n. Chi c bên ph i hình nh trúng n vào ph n bên trái tháp
pháo.
Khó hi u nh t là nh%ng chi ti t sau :

- C hi u là c ( sao vàng.
- S" hi u màu vàng thay vì tr ng.
- Xe không có lá ng y trang (hay là bay h t r!i).
- Và kì l nh t là ch% T màu vàng s n trên chi c i u.
Bác i. Có nói nói cho úng. Không ng i ta c i cho. Ngày 9/4 ta ánh Xuân L c. Ngày 16/4
gi i phóng Phan Rang. Ngày 20/4 s oàn 18 rút lui, l i 600 quân phòng gi%. Ngày 21/4 T$ng
th"ng Thi u t/ ch c. Lê Minh o rút v Tr ng Bom, H" Nai r!i b tiêu di t y. Nói túm l i là
d% d i ác li t l m. Không n gi n ch là " i vòng qua" âu.
Bác c "S oàn Sông Lam" nói v cu c chi n u c a s oàn 341 và Quân oàn 4 ti n công
Xuân L c thì th y v n nó th nào. Ta ánh mãi không #c, bu c ph i chuy n sang bao vây
pháo kích, c t t liên l c gi%a Xuân L c và Sài Gòn. 6y v y mà c ng ph i m t g n 11 ngày m i
xong y.
N u mà nói là An L c t th y không $n. Vì sao?

An L c th i ó khó có th s m u t nh b"i c nh trong b c hình. Xem các b c nh sau anh em

s0 rõ.
Toàn c nh An l c sau tr n ánh.

Khu trung tâm An L c.
âu khác gì ph" Khâm Thiên Hà N i sau B-52.
nguyên chú: City of An Loc following North Vietnamese artillery shelling and US aerial
bombardment Binh Long province South Vietnam May 1972.
Xe T-54 b b n t i An L c hình nh ch y u là do tr*c th ng Cobra dùng tên l a ch"ng tank. ây

là m t hình v0 r t n$i ti ng minh ho v An L c.
V Cobra anh em s0 bàn ti p sau.

Theo t M-72 không ph i là "i th c a T-54.
ây là các hình nh T-54 die t i An L c.

Nguyên chú (hình cu"i): Captured moment in history: This photo was taken seconds after Blue
Max''''s 2.75" rockets impacted, marking the first tank kill ever by a helicopter. Twin smoke
columns testify to the accuracy the McCoy/McIntyre attack. Photo provided by Col William Miller..
Và ây là hình m u.
Anh em chú ý vào b c hình nhé:

C ? Không có!
S" hi u: S n màu tr ng.
ng sau là m t h" bom t$ b".
Ngoài T-54 cón có c các lo i khác.

Type-63.
Zsu-57.
Có l0 ây là bài h c l n c a Tank Q NDVN.
Hình m y chi c xe t ng b b n cháy không gi"ng An L c. nhà c a An L c b s p g n h t,

trong hình th y nhà c a phía sau còn nguyên. KK có c m t tài li u, cho r ng m y chi c xe t ng
này b b n cháy g n sân bay TSN, trong khi di chuy n vào n i ô Sài Gòn sáng 30/4, b ph c
kích b i các n v thu c L BKD. Thi u tá Ph m Châu Tài (ch huy tr ng L 81 BKD) nói r ng
n v c a ông ta b n cháy 6 xe t ng. M t c*u s+ quan Q ND nói có 2 xe t ng b b n cháy.
To Thân D u Tu t, V tr n Xuân L c, không ph i b( không ánh, hay ánh vòng qua. Mà ánh
nhau c t l*c. N u không chi m #c ngã ba Gi u Dây thì không th vòng qua #c. Ngã ba
Gi u Dây, cách Xuân L c ch/ng vài cây s", do Chi n oàn 52, thu c S oàn 18 phòng th .
Bàn v l ch s tìm hi u nh%ng gì ã x y ra ch không nói ai ngu ai khôn. H th p "i ph ng,

vô tình b n c ng h th p luôn nh%ng ng i ã $ máu cho b n ngày hôm nay - b n h th p luôn
chính mình.
n 6 gi sáng 5 chi n xa T54 và oàn quân tùng thi t c a VC trên ng ti n vào Sài Gòn ã
b l*c l #ng c a S oàn Nh,y Dù và Liên oàn 81/BCND ch n ánh tr c c$ng phi tr ng
Tân S n Nh t, 4 chi n xa c a VC b phá hu), chi c sau cùng quay tr l i ch y thoát.
\"Các bi t i c a L 81/BCND tr n th tr c c$ng b TTM là bi t i 817 do trung úy Lê v n L#i

ch huy, và bi t i 818 do i úy Nguy-n Ánh ch huy.
7 gi sáng m t oàn chi n xa khác c a Vi t C ng h ng vào c$ng chính b T$ng Tham M u..
M t toán c a L 81/BCND phòng th trên cao "c ã dùng M72 b n cháy chi c u tiên, chi c th
2 ã dùng súng i pháo trên pháo tháp b n vào cao "c làm tê li t tuy n phòng th ó, nh ng
chi n xa này c ng b b n cháy tr c c$ng b T$ng Tham M u do quân nhân thu c bi t i 817
c a trung úy Lê v n L#i. \"
ây là tài li u c a \"phía bên kia\", n v , tên tu$i u #c a ra. Vì lí do t nh , tôi không a

ng link lên ây, nh ng n u ai mu"n c, c PM cho tôi. Tôi nh l m, 6 chi c b b n cháy bao
g!m 4 chi c b b n cháy Tân S n Nh t và 2 chi c BTTM. Xin l u ý: ây ch là tài li u tìm
hi u, n u mod th y không h#p thì vui lòng xoá hay edit phù h#p v i box.
Theo m t ng i có m t trong oàn T-54 ti n vào SG (sau này là cán b tr ng HGTVT cs II)
k l i:
T-54 ti n vào SG theo l trình c u SG - ngã t Hàng Xanh (n u vi t úng ph i là Hàng Sanh) -
ng Xô Vi t Ngh T+nh - c u Th Nghè - ng Nguy-n Th Minh Khai - ng Tôn c
Th ng ho c Pasteur- ng Lê Du,n - dinh Th"ng Nh t. Riêng chi c 390 không r0 mà ch y
th.ng t i ngang tr ng PTTH Lê Quý ôn thì m i phát hi n dinh Th"ng Nh t bên tay trái, khi ó
m i d/ng xe và lùi l i, sau ó r0 theo ng Nam K) Kh i Ngh+a t i c$ng dinh Th"ng Nh t.
Các h ng còn l i không có T-54, mà ch có các lo i thi t giáp khác.
Chi c T-54 cu"i cùng b b n cháy là g n c u Th Nghè khi v/a qua kh(i khúc cua Thanh M do
b 2 chi c M-48 ph c trên c u Th Nghè b t tr*c x . Sau ó ph i m t m t th i gian nh t nh
quân gi i phóng m i tiêu di t #c 2 chi c M-48 này m ng ti n th.ng vào thành ph".
Hình nh quân gi i phóng ti n qua c u Th Nghè.
Tr c ó có 2 chi c T-54 b b n cháy ngã t Hàng Xanh và m t chi c b cháy ngang ng

vào tr ng Th nh M Tây (nay là tr ng PTTH Gia nh).
ính chính: thi u tá Ph m Châu Tài không ph i là ch huy tr ng L 81 BKND. Ông ta là ch huy
tr ng BCH 3 Chi n Thu t (t ng ng (h i nhi u quân h n) v i 1 ti u oàn)
Tr n ánh sân bay TSN vào lúc 6 gi sáng ngày 30/4. 4 BTTM vào lúc 7 gi sáng. Cánh quân
chi m dinh c L p vào dinh kho ng 10:45. Các cánh quân khác nhau? B n có ch c là ch có 1
cánh quân có xe t ng T54 khong? B n nào có th cho bi t n v Q ND nào tham chi n v i ND,
BKD khu v*c TSN t/ lúc 2 gi sáng cho n sáng?
Phía sân bay Tân S n Nh t do quân oàn 3 m nhi m (có l% oàn t ng 273 v i T54). 4 ây
tr n ánh gay go nh t là tr n ti u oàn 5 trung oàn 24 và ti u oàn 1 l% oàn t ng 273 ti n t/
ngã t B y Hi n n c$ng TSN. 2 xe T-54 b cháy, 3 xe b h(ng ngoài ra còn có 1 xe K-63 và 1
xe kéo pháo 85 n%a c ng b b n ng y b n cháy (trong h!i ký c a c ng V Hi p th nào c ng
có nh c t i tr n này).
Bác nh m r!i, c 5 cánh quân u có xe t ng T-54 (c ng nh các lo i t ng thi t giáp khác). L

trình ch c c ng ch t ng "i vì sau khi vào SG có nhi u m i c ng ti n v 1 m c tiêu, ho c i
vòng do ng t c... nên i hình an vào nhau h t.
Riêng v BTTM thì ngoài quân c a s 320A Q 3 còn có m t cánh khác c a s 320B có 8 xe
t ng M-48 chi n l#i ph,m y m tr# (chi c i u b "i ph ng dùng súng phun l a b n cháy).
Xin l1i b n Maseo nhe. Tôi v/a ki m tra l i thi úng là rongxanhpmu post nh ch không ph i
b n. Cai b c nh th hai trong quy n sách nh ó chính là b c nh d i ây mà các b n ã
OV10 ã post lên. Tôi xin phép ch a thông tin thôi, còn không bình lu n nó úng hay sai.
Tôi c ng ã c m t s" tài li u trên internet c a ng i M bình lu n v s* phát tri n v t duy
tác chi n b ng xe t ng c a Quân Gi i phóng (nh ng vì không gi% #c link nên không th
chuy n lên m ng #c, nen n u các b n không tin thi cung danh ch u v y thôi). i trong
bình lu n ó h ca ng#i tr n Làng Vây, ch ra nguyên nhân th t b i An l c và nói r ng s* th t
b i ó ã giúp thay $i t duy s d ng xe t ng n m 1975. Nói cách khác là h ca ng#i cách th c

s d ng t ng và thi t giáp c a Qu n Gi i phóng vào n m 1975
C 5 h ng u có th có T-54 là không chính xác, h ng Long An ch n ch m là không có. Các

h ng khác có th u có T-54, nh ng vào #c t i SG là chuy n khác.H th"ng giao thông
ti p c n Sài gòn ngày y ch a #c nh bây gi .
Có các m i ti n công chính nh sau:
M i ti n công qua thành Tuy H , t i phà Cát Lái, tank ph i n m l i vì hi p !ng không t"t, khi
quân gi i phóng t i phà v n n m gi%a sông.
M i theo h ng Hóc Môn qua c u Xáng thì b s p c u, hai chi c t m sông nên oàn tank ành
n m l i, sau ó ph i i ng vòng vào "t p k t". V này l1i do trinh sát.
M i theo ng theo QL 1 ông D ng (nay là QL-22) t/ Tây Ninh v ngã t An S ng không

th y nói có T-54 tham gia.
M i theo h ng phía tây t/ Long An lên t ngh+ là T-54 không th vào #c.
M i theo h ng c u Sài Gòn chúng ta ã nói r!i.
Ch còn m i theo h ng QL 13 - ngã t Bình Ph c. T i ây chia làm hai: M t là ch y th.ng qua

c u Bình Tri u t i Hàng Xanh. Hai là r0 ph i, v #t c u Bình Ph c, t i ngã t Ga r0 Trái vào
TP. H ng này ch a có thông tin hay tài li u gì c p.
Tin thêm: khi ó c u m i Hoá An - Biên Hoà ã b phá s p.
Ai có t li u gì thêm v s* kiên này thì ng lên nhé.
C n l u ý: Ngày ó, s+ quan, b i nhà ta nhi u ng i c th y xe xích có tháp tháp pháo thì g i

là tank, ch là lo i gì thì không ph i ai c ng bi t.
Trong tr ng h#p này là T54. KK v n c ngh+ r ng hình nh m y chi c T54 b b n cháy là b c

hình ch p #c tr n ánh BTTM. Tài li u c a hai bên u nói rõ là xe t ng T54. BKND có
kinh nghi m ch"ng xe t ng t/ 1972, tôi ngh+ là h bi t phân bi t xe t ng. V phía quân GP, n u
nh b n Panzerlehr nói chính xác thì c ng ã xác nh là T54 ã b b n cháy. Xin l1i Panzerlehr,
tôi không nghi ng b n bài c a b n, nh ng vì tôi không bi t tài li u phía QGP, nên ành ph i
dùng \"n u\". C ng có th m t cánh quân vào n SG, l i chia ra nhi u h ng khác nhau t n
công các m c tiêu quan tr ng trong thành ph". ây là các tr n ánh c a quân chính quy, nên tài
li u "i chi u ch c ch n s0 d- dàng h n.
Ta ti n vào SG trên 5 h ng, m1i h ng t/ 1-2 s oàn, vào n n i ô l i chia nh( thành nhi u
m i m1i m i 1-2 trung oàn, có nh%ng m i i ch!ng lên nhau nên r t khó th"ng kê #c h t.
ng i thì em không ph i dân SG nên không th bi t nh bác #c.
Xe t ng thi t giáp c a ta lúc ó n u không k chi n l#i ph,m thì ch y u là T-54 và K-63, m t s"
ít PT-76 và PT-85. Riêng có s 9 c a oàn 232 ánh t/ h ng tây và tây nam thì do a hình
sông r ch nên ch y u dùng PT-85 và BTR-60. Nh%ng m i ánh các m c tiêu ch y u nh
BTTM hay sân bay TSN
Có l0 là có T-54 trong v BTTM.
M y ông c ng hoà l n l3o lèo lá làm gì. Tr n ánh Xuân L c #c nh c d n nhi u. Nh c n

c trong ngiên c u l ch s k càng, c trong h!i ký c a các quân nhân tr*c ti p tham gia và s
ch huy. C ng #c nh c n trong ký c c a nh%ng ng i a ph ng, k c trong c u chuy n
c dân chúng hay chính quy n xã huy n. C ng #c binh lính VNCH sau này k l i. Có m y
ngày v t ó mà máy ông c ng hoà ngày nay l n l3o lèo lá, ra s c b cong.
ây là di-n bi n c a tr n ánh. Di-n bi n k h n nói lên ây ch c dài dòng quá. 7 8 9nh B i,

:; 8<ch UBMTTQVN =>8Xuân Tr ng, Xuân L c, !ng Nai.
ti n v c Sài Gòn, gi i phóng hoàn toàn t n c kh i ch th c dân, thách th c c a

quân i gi i phóng là ph i phá v c b c t ng thép Xuân L c – Long Khánh. Nhi m v ti n
công Xuân L c ã c giao cho Quân oàn 4 g m các s oàn: S oàn b binh 7; S oàn
b binh 341; L oàn phòng không 71; L oàn pháo 24; L oàn công binh 25; L oàn thông
tin 26; 1 ti u oàn trinh sát; i i v n t i. Ngoài Quân oàn 4, còn có : S oàn b binh 6 ph i
thu c; 2 ti u oàn xe t ng; 2 ti u oàn b i a ph ng. B t l nh chi n d ch c a ta xác nh :
- S oàn 7 ti n công trên h ng ch y u t phía ông th xã, có nhi m v ánh chi m h u c
trung oàn 5 thi t giáp, chi n oàn 43, s ch huy s oàn 18 ng y, tiêu di t toàn b quân ch
ông th xã.
- S oàn 341 ti n công trên h ng th y u t phía B c th xã, có nhi m v ánh chi m ty c nh
sát, khu c v n M , dinh t nh tr ng và cùng s oàn 7 phát tri n xu ng phía Nam, s oàn 6
chia c t ng 1, o n ngã 3 D u Dây, có nhi m v tiêu i t các ch t ch t p H ng L c –
èo M! B ng Con, ánh vi n binh và ánh ch rút ch y.
- Quân oàn t" ch c 4 c m pháo, 2 c m cao x chi vi n và b o v cho các c m chi n u.
Cu c chi n u Xuân L c di#n ra h t s c quy t li t. K t khi n" ra chi n d ch (9/4/1975), ã
qua 3 ngày chi n u, tuy ta ã chi m c 1 s m c tiêu, di t 1 b ph n sinh l c ch và gi
c1s a bàn quan tr$ng, nh ng ta ch a di t g$n c 1 ti u oàn nào c a chúng, b ib
th ng vong r t nhi u.
Tr c tình hình nghiêm tr$ng và xu t phát t nh n nh c b n : Xuân L c ch có giá tr khi c
n i v i Biên Hòa, B t l nh chi n d ch ch tr ng l p th tr n m i:
- Cô l p và c t r i Xuân L c ra kh i Biên Hòa b%ng cách ánh chi m ngã 3 D u Dây
-C t ng s 1, ch&n ánh ch t Tr ng Bom lên
- ánh chi m Tân Phong, c t ng s 2 i Bà R a.
Th c hi n ch tr ng trên, B t l nh ã ra l nh ng ng ti n công th xã, m'i s oàn ch l i1
ti u oàn ki m ch nghi binh, còn l i rút ra phía sau c(ng c làm l c l ng c ng.
- S oàn 6 và trung oàn 95B (v a c trên t ng c ng) t" ch c bao vây tiêu di t chi n oàn
52, th c hi n ch t ch&n chi n d ch, di t quân ch t Biên Hòa, Tr ng Bom lên ph n kích
- Trung oàn 209 tri n khai trên d i phía B c chi khu Tân Phong ch&n ánh L oàn 1 dù
không cho chúng v t qua c u Gia Liên ph i h p v i trung oàn 43 trong th xã . Ngày 13,
các n v c a ta rút kh i th xã.
Trong khi ta chuy n th tr n, ch t ng r%ng chúng ã )y lùi c cu c ti n công c a ta.

Chúng tuyên truy n rùm beng v “chi n th ng Xuân L c”, v “kh n ng chi n u c a quân l c
Vi t Nam C ng hòa (VNCH) ã c ph c h i” …
R ng sáng 15/4/1975, pháo 130mm c a chi n d ch b n d n d p vào sân bay Biên Hòa, cùng lúc
b%ng 5 tr n t p kích, s oàn 6 và trung oàn 95B ã tiêu di t chi n oàn 52, di t g$n 1 ti u
oàn pháo, 1 chi oàn thi t giáp, gi i phóng hoàn toàn chi khu Gia Ki m, ngã 3 D u Giây, c t t
ng s 1 o n Xuân L c – B u Cá, ng 20 o n Túc Tr ng – Ngã 3 D u Giây.
Trong 2 ngày 16 và 17, s ch huy ti n ph ng quân oàn 3 ng y Tr ng Bom c thúc L oàn
3 thi t giáp cùng Chi n oàn 8 c a S oàn 5 v i h n 100 kh)u pháo các c n c N c Trong,
H c Bà Th c, Long Bình, i An và 125 l n chi c máy bay m'i ngày chi vi n, ph n kích hòng
chi m l i khu v c D u Giây. S oàn 6 và Trung oàn 95B ch&n ánh ch quy t li t H ng
Ngh*a và i m cao 122, di t g$n 1 ti u oàn, b t h n 100 tên, )y lùi quân ch xu ng B u Cá.
Sau m t tu n l# chuy n ph ng án tác chi n, ta ã ánh qu+ chi n oàn 52 và Chi n oàn 8
ng y. Nh n nh tình hình trên các m&t tr n ã có nh ng thay "i, nên B ch huy chi n d ch ã
quy t nh ti n t i ti n công d t i m gi i phóng Xuân L c.
M t gi sáng 21 tháng 4 n m 1975 quân ta m t ti n công cu i cùng vào Xuân L c, và t i 8
gi sáng cùng ngày thì ng y quân, ng y quy n th xã Long Khánh tháo ch y và tan rã hoàn
toàn. Tuy n phòng th cu i cùng c a ch Xuân L c b p tan - c,a ngõ ti n quân vào Sài
Gòn c a i quân ta cm .
M y ông c ng hoà l n l3o lèo lá b cong chuy n làm gì.??? c l i di-n bi n tr n ánh, các
bác th y #c nh n xét c a Tu t. Ban u, quân ta không l ng #c ch t p trung quá nhi u
binh l*c trong m t di n tích h3p. Th t s*, hoàn thành nhi m v tiêu di t ch t/ xa, không cho
chúng v ven Sài Gòn, b o v thành ph", quân ta có nhi u h ng. Th m chí, không c n v #t
!ng Nai thì quân ta c ng ti n t/ Tây Nguyên, qua Tây Ninh làm #c i u ó. (H ng này,
i T ng V n Ti n D ng tr*c ti p theo dõi.) Ngay c phòng th Phan Rang, k ho ch duy
nh t có th thi hành là tr i r ng binh l*c, bám vào các i m cao(khu v*c này h3p, nhi u i m
cao, không khó b" trí phòng th ).
Nh ng ây ch l i t p trung h t vào trong th tr n nh( !ng b ng ???.
Quân ta không l ng #c k ho ch quá ngu ng"c này lên th ng vong trong nh%ng ngày u.
Ch huy chi n d ch coi ch chí ít c ng bi t m t chút v quân s*. N u ngay t/ u, quân ta bi t
#c ch b" trí nh v y, thì ã không ti n công th tr n, mà vòng qua ti n ánh Sài Gòn, d l i
l*c l #ng bao vây và tiêu di t ch khi ã suy y u vì cô l p (nh cách làm sau này).
M t trong nh%ng iên r! ngu ng"c mà nh%ng k s p b ánh tan ngh+ ra, là ném bom s ng
nhiên li u xu"ng th tr n. ây là th bom l , là l n duy nh t s d ng, cháy r t hoành tráng (bom
#c áp d ng trong i n nh). Nh ng ây là lo i bom di t h m ng m, nó rút oxy trong h m
ng m di t sinh l*c trong h m kiên c" không phá #c. Xuân L c là !ng b ng, không h có
chút h m ng m nào. Trên m t t, ám cháy b gió th$i b t trong vài phút. ( qu bom ch t o
#c m t ám cháy ng kính 20 mét, h u nh không có s c công phá).
B t k5 ai bi t chút v quân s*, u hi u #c, vi c d!n binh l*c co c m nh th là m t hành
ng t* sát. (4 ây t p trung 40% ho l*c m nh còn l i c a Ngu', #c h1 tr# t"i a b i toàn b
l*c l #ng tr*c th ng v trang và không quân còn l i). T/ "t* sát" có nghiac c v i binh lính tham
gia, vì h d- dàng b bao vây. T/ ó c ng úng v i chính quy n Sài Gòn. Tr n ánh ng n ng i
n ng s ch s c l*c còn l i c a quân ngu'.
Th*c t , nh%ng tr n chi n quan tr ng nh t gi i quy t Xuân L c trong 3 ngày 15,16 và 17. Ngày
15, quân ta th*c hi n ti n công các v trí xung quanh, cô l p Xuân L c. Ngày 16 và 17, ch iên
cu!ng trong ánh ra ngoài ánh vào ph vòng vây, t p trung vài chi m l i D u Dây. Ngày
18,19,20,21, quân ta hành quân lên phía tr c chu,n b ti n ánh Sài Gòn, l*c l #ng bao vây
#i quân Xuân L c suy y u, m t tinh th n và tan rã. Ngày 21 ta gi i quy t d t i m.
Có l0, ngu' quân b" trí binh l*c vào ó, mong mu"n ta c ng d!n l*c vào u nhau m t tr n phân
th ng b i, nh các hi p s trong chuy n ch ng.
Sau khi quân ta vòng qua Xuân L c, Thi u tháo ch y.
Nh v y, tr n ánh th hi n s* ngu ng"c c a c p ch huy t"i cao ch. Ch có m t lý do khi n

ch b" trí nh v y. Lý do ó là 30 n m sau, nh%ng ông c ng hoà còn sót l i có th k cho
con cháu, h ã chi n u n viên n cu"i cùng. 40% v khí h ng n ng còn l i $i l y vài câu
nói huyên hoang r i r t.
?nh, l% doàn dù 1 t/ Sài Gòn d$ xu"ng ngã ba Tân Phong ngày 12/4.
Trong khi Xuân L c là m t th tr n !ng B ng, có th i vòng quan d- dàng, nh ng #c b" trí
m t l*c l #ng kh$ng l!. Thì R ch Chi c, m c tiêu quan tr ng sát "th ô", ngu' quân ph n
kích m y ngày không chi m l i #c. ?????
Ngu' quân, ó là m t i quân ô h#p và khó hi u. Khó hi u vì không hành ng theo nh%ng quy
t c bình th ng. Ngay c m t ví d này c ng th hi n. Xe t ng cháy h(ng c a quân ta thì nhi u,
không thi u, th mà m y gã tuyên truy n r ti n ph i b a ra m t b c nh gi , b mang ti ng là
b a t ???.
Làm theo bác thông thái. Chèn thêm o n uôi v th ng vong quân ta. N u không nói rõ s"
l #ng, máy ông công hoà l i l n l3o ph t ph,y.
Trong 3 ngày u, s oàn 7 th ng vong 300, s oàn 341 th ng vong 1.200, 6 xe t ng b
ch b n h(ng và cháy, h u h t pháo 85mm và 57mm b h(ng ho c b b n h(ng.
T m th i không tìm th y quy n S oàn Sông Lam, Trích t m quy n này v y:

L ch s ngh thu t chi n d ch Vi t Nam trong 30 n m chi n tranh ch ng Pháp, ch ng M
(1945-1975) - T p 2 - Nhà Xu t b n QDND n m 1994
- mi n ông Nam B , sau khi gi i phóng chi khu D u Ti ng, th xã An L c, Ch n Thành, ti p ó

gi i phóng th xã B o L c, Di Linh... Quân oàn 4 ã t p trung l c l ng (t ngày 9/4) m t
ánh l n vào s oàn 18 ngu+ th xã Xuân L c (t nh Long Khánh) Song, tr n chi n u Xuân
L c ngay t ngày u ti n ã di#n ra gay go, ác li t. Các n v Quân oàn 4 ã ph i t" ch c ti n
công nhi u l n vào th xã nh ng không thành công. K ho ch ti n công Xuân L c c a ta ch a d
tính h t s phát tri n ph c t p c a tình hu ng, ch a ánh giá h t tính ch t ngoan c và kh n ng
ch ng . c a m t k/ ch th cùng ng nh ng ang còn s c. Do v y ta ph i thay "i cách
ánh cho phù h p v i tình hình ch, chuy n sang bao vây th xã, ánh các n v ch ph n kích
vòng ngoài, dùng pháo t m xa b n phá và kh ng ch ch&t ch0 sân bay Biên Hoà... Th c hi n
cách ánh này, ta ã tiêu di t c trung oàn 52(s oàn 18 ngu+), ánh b t l oàn 3 k+ binh
thi t giáp ch t Biên Hoà ra ti p vi n, làm cho Xuân L c b chia c t v i Sài Gòn. Quân oàn 4
ti p t c dùng pháo binh ch áp và tiêu di t d n các c m pháo binh ch, tiêu di t t ng b ph n
trung oàn 48 và l oàn 1 dù ngu+ m i ra t ng vi n.
Bình: N u Xuân L c d- i qua nh bác nói, t i sao Quân oàn 4 không l i l*c l #ng bao vây
mà ánh th.ng vào SG luôn, mà l i ph i #i Quân oàn 2.
Ti p theo:
Cùng trong th i gian này, ngày 13/4, Quân oàn 2 c a ta ã t i sát Phan Rang. Ngày 14, n"
súng ánh Phan Rang, c m phòng th ti n tiêu c a tuy n Phòng th t xa c a ch b o v Sài
Gòn. R ng sáng ngày 16/4, c s chi vi n m nh m0 c a xe t ng pháo binh, m t b ph n
Quân oàn 2 cùng s oàn 3 - Quân khu 5 ti n công vào trung tâm th xã Phan Rang và sân bay
Thành S n, quân ch ho ng lo n b ch y(...)
Phát tri n v phía nam, Quân oàn 2 c ph i thu c s oàn 3 (Quân khu 5) ph i h p v i các
n v Quân khu 6 ti n ánh gi i phóng th xã Phan Thi t, ti p ó gi i phóng Hàm Tân. Cánh
quân phía ông c a ta ti n r t nhanh và b ph n i u ngày 20/4 ã n R ng Lá k t h p v i
Quân oàn 4 uy hi p r t m nh Xuân L c, Long Khánh. Tr c nguy c b tiêu di t, êm 20/4 toàn
b l c l ng ch Xuân L c tháo ch y v h ng Bà R a. B ta ch&n ng, chúng ã b l i
nhi u xe, pháo, súng n. Th xã Xuân L c c gi i phóng. Cánh c,a phía ông Sài Gòn ã m
Quân oàn 4, Quân oàn 2 ti n vào tr n quy t chi n chi n l c cu i cùng.
Bình: o n này cho th y Ý ngh+a c a chi n th ng Phan Rang "i v i vi c gi i phóng Xuân L c
và vi c k t h#p l*c l #ng 2 Quân oàn tiêu di t s oàn 18.
M t khác, theo ý tôi, không nên so sánh Xuân L c v i R ch Chi c. Xuân L c là c m c i m l n,

R ch Chi c ch là m t cây c u nh(.
Bác so sánh hài h c. M t cây c u nh(, mà không gi% #c, su"t m y ngày tr i không chi m l i
#c c ng không phá hu) #c. Quân ta ch có m t n v c công, c2 vài tr m n i. Cây c u
c bi t quan tr ng, sát Sài Gòn. M t cây c u nh th không gi% #c thì còn làm #c vi c gì
???? Hay ý bác b o, Xuân L c l n cho nên i u quân b( c u R ch Chi c i b o v Xuân L c.
???? hay bác i u luôn c quân b o v sài gòn i gi% Xuân L c ????
Th t ra, chuy n hài h c là i u quân Sài Gòn i gi% Xuân L c #c th*c hi n th t s* !!! Không
hi u có do thi u quân b o v Sài Gòn mà c u R ch Chi c m t không. V n này nh là m t
ng i ch nhà, ch m ch m ôm kh kh cánh c$ng, k c p nó vào nhà chính.
"Bình: N u Xuân L c d# i qua nh bác nói, t i sao Quân oàn 4 không l i l c l ng bao vây
mà ánh th1ng vào SG luôn, mà l i ph i i Quân oàn 2. "
Tr l i: Quân oàn 2 là quân oàn m nh theo k ho c là m i nhon t n công th c sâu và Sài
Gòn, các n v ang ánh ch trên ng i, t p k t ti n ánh sài gòn y bác (Quân
oàn 2 là n v ti n vào dinh c L p) .
Bình: o n này cho th y Ý ngh*a c a chi n th ng Phan Rang i v i vi c gi i phóng Xuân L c
và vi c k t h p l c l ng 2 Quân oàn tiêu di t s oàn 18.
Tr l i: l*c l #ng c a ch Xuân L c còn m nh và có công s* kiên c". ch ch rút i khi Xuân
L c không còn giá tr n%a. Quân ta ã ti n b ng nhi u h ng b( qua Xuân L c, chính nh ý bác
h(i. Nh n m nh ây là sai l m trong vi c b" trí phòng th , Xuân L c ngay l p t c bi cô l p
ngày 9-4. Xuân L c không còn giá tr phòng th sau khi m t hoàn toàn ngã 3 D u Dây sáng ngày
15-4. Th*c ch t, chi khu D u Dây b chi m ngay ngày 10-4, ng 1 và ng 20 c ng b c t
ngay lúc ó, ngã ba D u Dây b chi m sáng ngày 15. Quân ch $ quân ti p vi n và ph n kích
d% d i chi m l i Ngã 3 D u Dây, cho n ngày 17 thì ch u m t.
Hoàn toàn không có chuy n k t h#p hai quân oàn gi i quy t s oàn 18. Chi n oàn 52 b
tiêu i t sáng ngày 15-4 cùng m t ti u oàn pháo và m t chi oàn thi t giáp t ng c ng. Quân ta
b" trí chu áo, ch Tr ng Bom không th ng c u #c. Tr n ánh do s 6 và trung oàn
95B th*c hi n. Sau ó, ngày 16 và 17, l*c l #ng này ánh lui nhi u l n l*c l #ng ph n kích t/
Tr ng Bom, nòng c"t là l% thi t giáp 3, chi n oàn 8 c a s 5.
Chi n oàn 43 và 48 phòng th t"t núi Th -Tân Phong, nhi u l n gây khó kh n cho s 7 và s
431 trong giai o n u ngày 9,10,11,12. Sau #t u, chi n oàn 43 và 48 b c t r i. Chi n
oàn 48 #c vi n tr# l% oàn dù 1 Núi Th -Tân Phong ngày 12. Chi n oàn 43 trong th xã.
Quân ta b" trí trung oàn 209 ch n ánh không cho l% dù 1 kéo v #c th xã qua c u Gia Liên,
h#p quân v i chi n oàn 43.
Sau ngày 15, hai chi n oàn này cùng ph n còn l i c a s 18 ph n kích d% d i vào hai s oàn
7 và 431, b thi t h i n ng. Hai chi n oàn rút lui cùng quân óng Xuân L c v V n Ki p trong
tr n m a to t"i ngày 20.
-----
V n Xuân L c ã #c gi i quy t sau ngày 15. y là ngày quân ta th*c hi n k ho ch i
vòng qua , c t r i Xuân L c kh(i Biên Hoà và bao vây Xuân L c. Ngày 16 và 17 di-n ra nh%ng
tr n ph n kích quy t li t chi m l i Ngã ba D u Dây. Nh%ng tr n ph n kích D u Dây #c h1 tr#
r t l n. H u nh toàn b s" máy bay còn l i và quá n a i bác c a ngu' tr# chi n.
n cu"i ngày 17, trong ngoài vòng vây ch không th n"i l i #c v i nhau qua D u Dây.T/
ây, ch Th xã m t ti p vi n suy y u nhanh chóng. M t trong nh%ng sai l m ti p theo Xuân
L c là, trong ngày 16, 17, 18, 19, ch ph n kích d% d i, n ngày 20, chúng c n s c, sau có 4
ngày b cô l p. ch không t n d ng công s* kiên c" trong th xã, sau khi c" g ng n"i l i tuy n
D u Dây không thành, chúng l i c" g ng n"i tuy n Tân Phong-Xuân L c (L% oàn dù t/ Sài Gòn
1 $ xu"ng Tân Phong tham gia ch"ng 2 #t t n công th 2 ngày 12). Cùng v i n1 l*c này,
ch c ng n1 l*c ph n kích vào l*c l #ng ta B c Xuân L c. Toàn b nh%ng n1 l*c này bi n
ch t/ k phòng th sang ti n công, vô hi u hoá công s* kiên c"
ch quy t nh b( Xuân L c cùng toàn b trang b h ng n ng và các công s* kiên c", chia hai
h ng. T/ Xuân L c ch y v V n Ki p Bà R a và t/ Ông Qu v Tr ng Bom. Tr i m a to h n
ch t m quan sát t o i u ki n cho m t ph n quân d ch ch y thoát ngày 20. (T nh tr ng Long
Khánh b b t trong tr n ch y tr"n này.)
R t là ng i gõ, nh ng bác dã nói th , Tu t chi ti t tr n ánh Xuân L c.

Ban u, tuy n phòng ng* ch kéo dài t/ Túc Tr ng qua D u Dây, Xuân L c n ngã ba Tân
Phong. Tuy n này dài kho ng 30-40km. Trong ó có nh%ng i m cao núi Th (100 m), núi Gió
(nam Xuân L c) và i m cao 396 trông vào ngã ba D u Dây. L*c l #ng pháo binh t i ch1, ch"ng
t ng, t ng và thi t giáp r t m nh. Pháo t m xa t/ c n c l n nh t g n ó h1 tr#, cùng toàn b
không quân còn l i c a Ngu' h1 tr# t"i a. Nh ng ngày t/ #t ti n công u tiên, quân ta ã chia
c t tuy n phòng th ra nhi u o n. Quan tr ng nh t d i ây:
-Chi n oàn 52 b d!n v ngã 3 D u Dây. B( Túc Tr ng và 5 ch"t t/ H ng Ngh+a n èo M3
B!ng Con cùng trang b h ng n ng. Ta làm ch chi khu D u Dây. ng 1 b c t. (Chi n oàn
này b tiêu di t sáng ngày 15-4 t i ngã ba D u Dây sau ó).
-6p B o Toàn m t. Núi Th và Tân Phong b c t kh(i Xuân L c, chi n oàn 43 và 48 Tân
Phong ph n kích n"i l i con ng này, nh ng th t b i. Phía Nam, quân a ph ng c a ta phát
tri n v h ng B o Toàn, c t r i tuy n ng này.
NH v y, ngay trong ngày u tiên(9/4/1975), tuy n phòng th Xuân L c ã tan v2. ch ch còn
gi% Tân Phong và Xuân L c nh ng b c t r i. Ta c t #c ng 1 nh ng ch a chi m #c ngã
3 D u Dây. Quân ta th ng vong khi ti n sâu vào th xã. Ngày 12, ch $ ào t quân ti p vi n,
quân ta ti n công l n 2 l i ch ng l i. Nh%ng l*c l #ng chính ti p vi n ngày 12 là L% dù 1 $
xu"ng Tân Phong và các n v sau $ xu"ng xung quanh Xuân L c:
-L% oàn 3 th y quân l c chi n, chi n oàn 318 bi t ng n Tr ng Bom.
-Chi n oàn 322 bi t ng n B u Cá. Trung oàn 8 thu c s oàn 5 t/ Lai Khê sang B u Cá.
-Chi n oàn 315 B u Hàn, i m cao 122.
Th ng vong l n c a ta tr c ngày 15:
S 7: Nh%ng th ng vong l n nh t c a trung oàn 165, s oàn 7 x y ra tr c m t c n c s
18. S oàn 7 #c t ng c ng xe t ng, pháo phòng không và pháo. Ngày 9/4, trung oàn 165
t ng c ng ti n công c n c s oàn 18 b ánh b t ra, ch b n h(ng 3 xe t ng cách 300 mét,
m i này chuy n sang chi m m t ph n h u c chi n oàn 52. Ngày hôm sau, s oàn 7 tung d*
tr% vào ti p t c ti n công c n c s oàn 18, b ch ph n kích t/ ph n còn l i c a h u c chi n
oàn 52 và trung oàn 5 thi t giáp. Thi t h i l n c a S oàn 7 do s tr ng không n m #c
tình hình, nên không thay $i h ng tiên công mà ti p t c a l*c l #ng d* tr% vào. S oàn 7
và l*c l #ng t ng c ng m t 300 ng i.
S 341: Ngày u tiên 9/4, trung oàn 270 ánh ch ph n kích d% d i t/ Tân Phong và Núi Th ,
b o v s n S 7 và chia c t Tân Phong-Xuân L c. Ngày hôm sau, ti u oàn 5 và 6, trung oàn
266 4 l n ánh sân bay Cáp Rang u không thành. Trong khi trung oàn 270 ánh nhau ch n
chi n oàn 43 ph n kích thì các m i khác ánh h u c chi n oàn này, gi ng co không thành.
Nguyên nhân thi t h#i l n c a S 341 m t ph n do v p ph i phòng ng* m nh, m t ph n do
chi n oàn 48 phòng ng* và ph n kích hi u qu . S 341 b o v t"t s n s 7. S oàn 341
thi t h i 1200 ng i.
K t thúc giai o n 1, ch gi% #c m t ph n Tân Phong và Xuân L c, gi% #c Núi Th , m t

ph n khu v*c D u Dây. M t ph n ng 20 t/ D u Dây i Túc Tr ng. ch m t Túc Tr ng.
Trong vùng giao tranh Xuân L c, quân ta công s* s sài (th*c t là h u nh không có công
s*), ch công s* r t kiên c".
Phân b" l*c l #ng sau giai o n 1. Ta có m t quân oàn nh ng m i dùng m t n a. ch $
quân n ông o các v trí sau Xuân L c là Bàu hàn, Bàu Cá, Tr ng Bom, t$ng c ng quân
ông h n ta (có th t/ g p r 2i n g p 2). ch h n ta v s" l #ng xe t ng, xe b c thép. ch
#c h1 tr# pháo t m xa các c n c thu c lo i l n nh t mi n nam: N c Trong, H"c Bà Th c,
Long Bình, i An. Ta h n ch v s" l #ng pháo phòng không, nh ng lúc này h(ng ph n l n.
các v trí c a ta là trong Xuân L c, p B o Toàn (chia c t Xuân L c v i Tân Phong, b o v s n
Xuân L c), chi khu D u Dây.
Th*c t , Xuân L c ã t m th i b bao vây. Tuy nhiên, phía sau vòng vây là l*c l #ng m nh c a
ch m i n. N u ch không ti p vi n, coi nh tuy n Xuân L c ã m t.
T i sao trong m t th i gian r t ng n, tuy n phòng th c a ch m t nhanh chóng v y.
Sai l m c a ch là phân b" l*c l #ng và xây d*ng công s*. áng lý ra, các i m cao Núi Th ,
Núi Gió, và 396 ph i #c c bi t quan tâm, c ng nh Túc Tr ng. M t k ho ch phòng th
ây ch có th l y 3 i m cao trên làm nòng c"t gi% v%ng các v trí quan tr ng(Núi Th , Núi Gió
và 396 án ng% Tân Phong, Xuân L c và D u Dây). Xây d*ng h th"ng công s* t/ Túc Tr ng v
Tân Phong. t các tr n a pháo, c"i và công s* kiên c" trên ba i m cao này, làm c n c bàn
p th*c hi n ph n kích, thì quan ta s0 r t v t v m i chi m #c tuy n Xuân L c.
Nh ng ch làm khác.
Ch có Núi Th là #c ch quan tâm (th*c t , ây là sáng su"t c a ch huy chi n oàn 48, có
th coi h ã b( h u c c a mình trong Xuân L c gi% i m cao này. Chi n oàn 48 gi% i m
cao này ã h1 tr# cho Tân Phong, nhi u l n ch t/ Tân Phong h1 tr# cho Xuân L c. Sau #t
ti n công u tiên, ngày 12, Tân Phong l i #c ti p vi n l% dù 1 t/ Sài Gòn.
ch ch d!n vào xây d*ng công s* c n c s oàn 18, các h th"ng công s* c sân bay
Cáp Rang, tr i Lê L#i và h u c c a các n v , t p trung trong Xuân L c. Ngay sau #t u ti n
công, ch ã m t ng 20 và Túc Tr ng do b" phòng s sài. Th*c t giai o n 1 (g!m 2 #t
ti n công) nh sau: sau #t 1, quân ta ã chi n #c g n h t tuy n, ch còn Tân Phong và Xuân
L c. ch v i i u quân ti p vi n, ta ti n công l n 2 l i v ng ra. Tóm l i là, ch d!n ch t l*c
l #ng và công s* Xuân L c.
Sau giai o n 1, quân ta ã kh"ng ch ngã ba D u Dây và c t các tuy n ng quanh Xuân L c
nh ng ch a làm ch #c ngã ba này. ch ã i u ng m t l*c l #ng l n phía sau, chu,n b
ti n v Xuân L c.
----
Giai o n 2.
Quân ta nh n nh: Xuân L c ch có giá tr khi #c n"i v i Biên Hòa, B t l nh chi n d ch ch
tr ng l p th tr n m i, cô l p và c t r i Xuân L c ra kh(i Biên Hòa b ng cách ánh chi m ngã
ba D u Dây, c t ng s" 1, ch n ánh ch t/ Tr ng Bom lên, ánh chi m Tân Phong, c t
ng s" 2 i Bà R a. Các n v S 7, S 341 lui v sau c ng c" l*c l #ng, chuy n thành d*
tr%. Các n v hi n là d* tr% ti n lên th*c hi n k ho ch m i. K t qu nh th nào thì các bác

ã bi t. Ngày 15, quân ta chi m các v trí quan tr ng quanh th xã. Quân ch ó không h có
công s* kiên c". T/ ó -n ngày 20, áng lý ra có #c l#i th phòng th trong công s* kiên c",
thì ch bi n thành quân ti n công iên cu!ng.
Ch có i u, ngày 13 và 14, quân ta rút ra i u ch nh l i l*c l #ng, m1i s oàn ch l i 1 ti u
oàn ánh nghi binh và ki m ch . Thi u s ng m lên khoe toáng v “chi n th ng Xuân L c”, v
“kh n ng chi n u c a quân l*c Vi t Nam C ng hòa ã #c ph c h!i” và hy v ng chúng “còn
m nh gi% v%ng ch ”. Các bác th y y, Thi u khoe #c 2 hôm thì quân c a h n
trong và ngoài Xuân L c iên cu!ng ánh phá vây. Pháo b n chu,n b t/ sáng ngày 15-4, n
tr a thì s" ph n Xuân L c ã xác nh.
Nh trên ã nói, ch ch d!n l*c l #ng và công s* Xuân L c. Chìa khoá c a toàn b tr n
ánh là ngã ba D u Dây ã b kh"ng ch ngay ngày u tiên 9/4. Chi n oàn 52 b ánh b t kh i
Túc Tr ng, H ng Ng+a mà không có công s* v%ng ch c, ch y v ây. 4 ây, ngày 15-4, chi n
oàn này b tiêu di t c ng trong tình tr ng công s* s sài.
5 gi i chi u ngày 20-4, ch b n pháo vào các v trí c a ta nghi binh. T"i ó, tr i m a to, t m
nhìn h n ch , ch rút lui, chúng ta ch tiêu di t và b t #c m t ph n. Ngày 21, quân ta ti n vào
làm ch hoàn toàn Xuân L c. Thi u tháo ch y.
n ngày nay, m y ông c ng hoà v n còn khoe, v n còn l n l3o lèo lá v chi n th ng này.
Bác Tuat nói h i quá l i. "i ph ng c ng có lúc m c sai l m, ta c ng có nhi u lúc nh v y.

Không nên vì th mà m t sát "i ph ng là kém c(i (không thì ta có khác gì m y bác VNCH ó
âu). Rõ ràng b" trí quân Xuân L c m c dù bác Tuat chê, nh ng nó gây b t ng cho ta và làm
cho ta thi t h i n ng. ánh nhau mà gây b t ng cho nhau c ng là khá r!i. M t khác lúc ó
VNCH th*c s* ã tr i qua quá nhi u nh%ng sai l m khác khó hi u g p v n l n (d n d n m t Tây
Nguyên, m t Hu / à N&ng và h u nh toàn b quân các vùng ó, còn hi n n d #c cho "i
ph ng n%a), cho nên nh%ng c" g ng v t vát lúc ó qu th t là khó kh n l m, b i vì l*c và th
u ã không còn.
Tôi nh có c qua m t bài báo c a m t ch huy c công k v tr n chi m c u (ko nh là c u

gì). Ta chi m c u thì nhanh, vì t n công là i m m nh c a c công. Tuy v y khi chi m xong thì
bu c ph i dùng c công gi% c u (vì b binh ch a n k p) - c công thì nói chung ko có kinh
nghi m và ph ng ti n phòng th cho nên ta th ng vong r t n ng, nh t là l i th ng vong
nh%ng chi n s+ có th coi là "elite" n%a. Tuy nhiên m t ph n nh th mà ng n #c ko cho
VNCH phá c u.
C ng ph i nói thêm là hi n nay các bác VNCH h i ngo i hay $ l1i cho M quá - i u này c n
b n là t* h th p giá tr c a h . l p li m chuy n này thì h hay nói r ng VNCH ph i m t mình
"ch"ng ch i c kh"i XHCN". Tuy v y so sánh l*c l #ng thì v ng i mà nói, hai bên có quân s"
t ng ng. V khí tài thì không th nào nói là quân GP l i tr i h n #c. Có i u quân VNCH
v!n là "con nhà lính, tính nhà quan", ít ti n nh ng l i quen xài sang cho nên tinh th n tan rã
nhanh chóng.
nh%ng xe t ng kia n u là nh th t thì có th cháy trong 2 ngày 29-30/4 khu v*c g n ngã t B y
Hi n nh trong bài sau:
-----
S 10 vinh d* là kh"i t kích th c sâu t n công theo l 1, v #t c u Bông, n ngã t B y Hi n,
r0 trái t n công Tân S n Nh t. E24 là b binh c a Thê i tiên phong. K5 là m i tiên phong c a
trung oàn. Còn C7 chúng ta là m i tiên phong c a K5. Không k p p sa bàn, m1i trung i
#c phát m t t m s ! Sài Gòn v0 tay, r t gi n l #c. Sài Thành gi"ng hình m t con cá l n,
uôi ng tây, phía ông ngo m mi ng vào khúc cong c a sông Sài Gòn. Ph" xá #c bi u th
i khái. Sân bay là m t v trí phía b c trên l ng con cá. Tr c t n công c a Thê i M t khá
g p khúc: Qu n l' C Chi- C u Bông- Thành Quan N m- Tham L ng- Bà Qu3o- ng Lê V n

Duy t - Ngã t B y Hi n- C a s" 5 sân bay. Quy t tâm d t i m sân bay trong vòng m t tu n.
Lính #c c p t"c trang b l i, tinh, g n, m c dù c ng khá n ng: 3 cân l ng khô BA70, m t cân
702, m t túi g o s y c a ng y, hai h p th t, túi ru"c, m t h p s%a, n a ký ng viên c a M , 5
bao Tam o. B"n c s" n AK. M i l*u n: 5 u-ét c a M và 5 qu $i c a Nga. M1i ti u i
hai kh,u B40, m t B41, m t RBD. H n 20 ch c ký v khí và l ng th*c trên l ng và quanh
ng i cho ba ngày chi n u u tiên. N ng nh ng v%ng tâm, b i m1i ng i là m t kh"i ho l*c
c*c m nh, và nh t là không ph i lo ói, m"i lo “truy n th"ng” c a lính Tây Nguyên.
Sáng ngày 29 tháng T . R ng ông. N m gi . T/ B n Súc, C7 c a K5 trung oàn 24 bám tháp

pháo và ng!i trong khoang 15 chi c xe t ng T54 và thi t giáp K63 d n u i hình S oàn
b ng ngang cánh !ng C Chi ra l M t. S oàn 320 c ng ã m màn t n công c n c
!ng Dù c a S 25 ng y m ng cho hai trung oàn 24 và 28 c a S 10 t"c chi n t
kích vào n i ô.
L M t, l n r ng, th.ng ro, tráng nh*a láng l5. Ch.ng khác nào là công binh M ã d"c s c ra
trong nhi u n m m m t con ng thênh thang và ti n nghi cho i quân Vi t c ng vào l y
Sài Gòn. i i 7 b binh cùng i i 9 trung oàn xe t ng 273 ánh v1 m t vào qu n l' C
Chi. Quân ta ti n theo i hình sóng ôi: M t T54 kèm m t thi t giáp K63 ch b binh t o ra
nh%ng c p s c m nh “binh ch ng h#p thành”. Tr c c a vào C Chi quân ta b n cháy li n m t
lúc 4 chi c M48. B binh ch iên lên vì s# vùng kh(i công s* tháo ch y tràn ra trên m t ng
d i à l t c a xích t ng T54 và l i n i liên.
T i x tr a, K5 ã v #t qua qu n l' C Chi và ti n th.ng t i C u Bông. Anh em c công ã

chi m cây c u quan tr ng này vào lúc r ng sáng. ch tung c m t thi t oàn v i hàng ngàn b
binh t/ H u Ngh+a ánh v ph n kích tái chi m c u. S 10 ã k p th i áp t i ng c u anh em
c công. Trên cánh !ng Tân Phú Trung, tr a ngày 29, ã di-n ra tr n c u Bông, tr n “ u xe
t ng” l/ng danh. i tôi ch a bao gi th y t p trung m t lúc t i m t d i t h3p nhi u xe t ng
n nh v y. S t thép t l i ông c, g m rú kh ng khi p, nã tr*c di n i bác 100 ly, 90 ly, 76
ly vào nhau nh%ng kho ng cách không t i m t tr m th c. Sau h n m t gi !ng h! giao
chi n, 30 xe t ng M48 và M41, g n tr m xe M113 và GMC ch quân b"c cháy trên cánh !ng
lúa phía tây nam c u Bông. Toàn b thi t oàn xe t ng c a Quân oàn 4 ng y b tiêu di t. B
binh tan v2. Cánh c a b ng thép m n tây b c Sài Gòn ã b t toang.
K5 l i ti p t c theo xe t ng phát tri n t i tr c thành Quan N m. B y chi c T54 tr*c ch m t ph"

t n công, còn b binh to hai m i vu h!i ánh vào m n s n ti u oàn 8 dù. Tr n ánh kéo dài
ch/ng 30 phút thì quân ta chi m #c thành. Quân dù v/a ánh tr v/a rút v phía Bà Qu3o.
Quân ta ráo ri t truy kích, t i ch/ng ba gi chi u thì xáp n c$ng Trung tâm hu n luy n Quang
Trung, nh ng S oàn h l nh cho Thê i Tiên phong b( qua b n ch ang c" th trong ó
tranh th th i gian và th i c áp sát khu v*c phi tr ng Tân S n Nh t. Ch/ng 5 gi chi u thì
trung oàn 24 v #t c u Tham L ng, t n công kh"i phòng th c a l% dù và chi n oàn xe t ng
ng y t i Nhà máy d t Vinatexco. ch lùi v gi% Bà Qu3o và ti n hành ph n kích. Nh ng n b y
gi r 2i t"i thì ch ph i rút ch y v tuy n trong. 21 gi ngày 29 tháng T , C7 trung oàn 24 áp
sát ngã t B y Hi n. T i ây, Thê i Tiên phong #c l nh d/ng l i, #i h u quân, ch tr ng
lên. Sau m t ngày t n công quy t li t chúng tôi ã th*c s* b c vào n i ô Sài Gòn!
Nói tóm l #c nh v y, nh ng trong th*c t thì ngày 29 tháng T là m t ngày th t dài, có th nói
là dài nh t trong i c a ng i. Riêng v i trung oàn 24 B binh và trung oàn 273 Thi t giáp thì
nh%ng khó kh n ác li t c a các tr n ánh liên ti p trong ngày 29 không thua kém gì m c
nh%ng ngày t n công Buôn Ma Thu t, th m chí c nh%ng ngày cao nh ác chi n n m 72. ánh
ch trong hành ti n, h n n%a, trong ô th là c*c k5 gay go. Do t n công vào vùng ô th ông
dân, quân ta không th dùng ho l*c l n c a i bác và c"i c2 l n y m tr# b binh. Ho l*c
m nh nh t c a các m i xung kích là DKZ75 và pháo t ng 100 ly c ng bu c ph i h n ch uy l*c.
Trong khi ó thì quân ng y d"c m i ho l*c các c2 ra ch"ng tr . Hàng ch c kh,u i bác 105 ly,
c"i 106 và 81 ly t/ Gò V p và t/ các c n c quanh sân bay nã c p t p vào ph" xá dày c nhà
c a trên d c con ng hành ti n c a S 10. Sau khi b v2 tuy n c u Bông và thành Quan N m,
ph i lùi v tuy n trong, d*a vào ph" xá, s c ch"ng c* c a b binh ch không suy gi m i mà
càng quy t li t h n. Thông th o a hình a v t và c ng r t thi n chi n, quân dù và c nh sát dã
chi n c a bi t khu th ô tri n khai thành t/ng phân i nh( ch"t kèm v i xe t ng M48 v/a có
kh n ng phòng th v%ng ch c v/a t$ ch c #c liên ti p nh%ng #t ph n kích ánh t t s n
r t m nh và linh ho t v i s* y m tr# ! t c a không quân
B y gi m c dù phi tr ng Tân S n Nh t ã b pháo binh ta khoá ch t, nh ng ch v n còn

nguyên v3n nhi u sân bay và phi oàn Vùng B"n. Su"t ngày 29 không quân ng y tung toàn
l*c ra ánh ch n các m i t kích c a quân ta. Trên su"t ch ng ng t n công t/ c u Bông t i
ngã t B y Hi n, trung oàn 24 ã hàng ch c l n b máy bay ch g!m các lo i F5, A37, tr*c
th ng v trang t n công vào i hình.
C ng trong ngày hôm y, sau h n hai n m v ng bóng, máy bay F4 c a H i quân M ã xu t

hi n tr l i. Chúng qu n o trên vùng tr i Sài Gòn y m tr# cho cu c di t n b ng tr*c th ng,
song "i v i chúng tôi và có l0 v i c các toán quân ng y ang ráng s c ch"ng 2 thì s* hi n
di n c a máy bay F4 ch có ngh+a là quân M ã tr*c ti p tham chi n tr l i. Ti ng g m r"ng c a
h n ch c chi c Con Ma, nh%ng lo t bom phá, bom ph t quang, bom bi d p th.ng xu"ng ph" xá
ch c ch n ã có tác d ng nâng 2 tinh th n cho quân dù ng y v"n ch quen tác chi n trong s*
che ch c a ho l*c M .
Ngày 29 càng v chi u càng nóng b(ng. T i khu v*c Nhà máy Vinatexco, không quân ch ã s
d ng n c n r"c két hoá h c ch n b c quân ta và m ng cho quân dù ph n kích.
c bi t ác li t là nh%ng tr n ánh giành nhau t/ng ngôi nhà góc ph" Bà Qu3o và trên ch ng
ng Lê V n Duy t t/ Bà Qu3o v ngã t B y Hi n. Trong bóng t"i ang d n trùm xu"ng nom
rõ hàng ch c ô c a s$ nhoàng nhoàng ch p l a u nòng c a các $ i liên và DK ch. Xe t ng
M48 núp trong các h m ngang nã b/a i bác vào các toà nhà. Nh%ng phát n t ng c2 90 ly y
có th xuyên qua hàng ch c ngôi nhà, th m chí hàng dãy ph" r!i m i phát n$, không bi t là ã
gi t h i bi t bao nhiêu dân th ng.
Vào lúc 19 gi , tr i ã t"i h.n và m a, có l0 là c n m a u c a mùa m a Sài Gòn n m y, tám

chi c A37 t/ Trà Nóc lên !ng lo t b$ nhào trút bom xu"ng phía m n bên s" l c a ng Lê
V n Duy t. Có th coi y là tr n bom cu"i cùng trong cu c chi n tranh Vi t Nam, và y th*c
s* là m t v th m sát. Nhà c a n$ tung v2 tan b"c cháy trong m a. Dân chúng th ng vong r t
nhi u.
ng vào gi i phóng Sài Gòn không hoàn toàn thênh thanh và vui t i h! h i nh phim nh và
thi ca th ng mô t . Trên con ng dài t/ qu n l' C Chi t i ngã t B y Hi n, riêng trung oàn
24 ã hy sinh m t g n n m ch c anh em, b th ng thì t i c tr m ng i. "i v i anh em bên
trung oàn xe t ng 273, ngày 29 tháng T c ng là ngày mà trung oàn ph i ch u nhi u t$n th t
nh t trong su"t 60 ngày êm c a chi n cu c mùa khô 1975.
Vâng, 3 T54 b cháy mà bác dongadoan nói n thu c ti u oàn 1, l% 203 t n công h ng c u
SG. a i m này kô phù h#p v i nh nh có bác ã nói.
4 ây có chi ti t liên quan n sân bay TSN nên có th t p trung vào h ng th c sâu c a Quân
oàn 3, g!m F10, t ng c ng E c công 198, E64(F320), E 234 cao x ...., v i xe t ng c a D1,
trung oàn t ng 273 (g!m 31 t ng+19 thi t giáp), có nhi m v chi m sân bay, B TTM, Bi t khu
T ....
H ng này g p s* ph n ng quy t li t c a quân dù t i khu v*c t/ Thành N m Quan n TTHL
Quang Trung, chung quanh khu v*c Ngã ba Bà Qu3o, Ngã t B y Hi n, L ng Cha C -C$ng s" 5
sân bay...
V chi ti t a i m 3 xe t ng b b n cháy, thì:
+ T i Ngã Ba Bà Qu3o (phía sau là x ng Vinatexco, phía tr c là Ngã t B y Hi n???) trong
H!i ký c a T ng ng V Hi p.
+ T i C$ng s" 5 sân bay-L ng Cha C (sau khi v #t qua Ngã t B y Hi n, chu,n b vào sân
bay) trong L ch s Binh ch ng T ng-TG.
Các bác có i u ki n thì tìm hi u th*c a các a danh nêu trên. Th y #c ch m t vài chi ti t
gi"ng trong nh thì rõ ràng ngay.
Cho em h(i thêm là có bác nào bi t E273 #c thành l p ngày, tháng, n m nào kô ?
Nhân d p 30/4 này, m y ông c*u chi n binh Vi t Nam c ng hoà l i có d p huyênh hoang v cái
g i là tính thi n chi n c a Quân l*c VNCH.
H nói r ng khi chi n u v i b i ta thì luôn ph i ch"ng ch i v i "i ph ng ông g p vài l n,
ch n u ánh nhau sòng ph.ng thì chúng ta ko ph i "i th c a h .
L ch s là l ch s , ko th ph nh n #c, mu"n nói gì thì nói, các anh b i c h! ã i vào l ch
s nh nh%ng anh hùng ã th"ng nh t t n c t/ Nam chí B c.
Có i u mình mu"n nói là:
úng là chúng ta s d ng binh l*c bao gi c ng nhi u h n h.n "i ph ng.
Ví d :
T ic i m Him Lam, i oàn 312 t n công bán l% oàn lê d ng 13 (t l 6/1tính c l*c l #ng
d* b ).
Buôn Mê Thu t chúng ta dùng 3 s oàn ánh m t trung oàn (theo h!i ký c a Bác D ng) t l
5/1.
Khe Sanh 1968, chúng ta c ng vây ánh v i t) l r t chênh l ch. B phim Nh%ng i u ch a bi t
v cu c chi n vi t nam ã chi u trên vtv1 nói r ng M m t khe sanh 100 ng i, còn chúng ta
là 15000, s* th t nh th nào.
T t nhiên vi c d!n binh l*c ánh vào i m y u nh t c a "i ph ng là nguyên t c truy n th"ng
c a quân s*, t o ra i m "t phá, và c ng th*c hi n chi n thu t " ánh i m di t vi n".
Khi nh l i v chi n Tranh Vi t Nam. West Morland nh n nh. Tuy l*c l #ng ít h n, ph ng ti n
c ng r t kém. Quân i c a t ng Giáp luôn t p trung #c trong m t tr n ánh l #c l #ng
ông g p nhi u l n M .
Vi c t p trung #c l*c lu#ng trong tr n ánh và chi n d ch là th m nh c a ch huy nhà ta ch
tuy tuy t "i h n v ph ng ti n c ng nh ta l i luôn luôn h n v kh n ng c ng.
Tuy nhiên, trong chi n d ch H! CHí Minh thì quân ta không th t p trung binh l*c tr i h n ch
#c. ây là c a t$ng ti n công cu"i cùng, ch bu c ph i s d ng toàn b l*c l #ng còn
l i.Nh trong tr n ánh Xuân L c k trên, quân ch v quân s" luôn ông, c bi t sau ngày 12,
ch ti p vi n thì ông h n h.n.
Trong hai #t u (các tr n ánh t/ 9-4 n 12-4). Ta s d ng s 7 và s 341. Trong giai o n
2, ta s d ng trong oàn 95B và s 6 ánh ngã ba D u Dây, s 209 ng n ch n l% dù 1. Theo k
ho ch, s 7 và 341 ang b thi t h i c ng c" l*c l #ng, làm d* b nh ng các chi n oàn 48, l%
dù 1, chi n oàn 43 và h y c s 18 ph n kích m nh ph n kích m nh và v trí c a các s oàn
này. L*c l #ng r t l n c a ch $ quân xu"ng B u Cá, B u Hàn, Tr ng Bom. Ngoài ph ng
ti n ch h n h.n, các c n c l n xung quanh và pháo t i ch1,trong ó t ng c ng c bi t
ch"ng t ng c a ch chi n 40% pháo binh còn l i cùng toàn b không quân h1 tr# t"i a.
L p lu n cho r ng b" trí l*c l #ng gây b t ng và thi t h i cho ta là r t sai. Nhi m v ch ch"t là
gi% #c Xuân L c. T ng M Uây-oen nói v i Nguy-n V n Thi u và các t ng ng y “ph i gi%
cho #c Xuân L c, m t Xuân L c là m t Sài Gòn”. Nh trên ã trình b y, vi c b" trí t p trung là
nguyên nhân Xuân L c m t giá tr l p t c (ngày 9) và th t th sau ó. V y ch huy phòng th
Xuân L c ã hy sinh nhi m v s"ng còn c a qu"c gia n ngày nay v n l n l3o v "chi n
th ng".
To bác Cavalry. Xe t ng u tiên trong nh không có n và trong tình tr ng c g nh ng s n l i

(do ó logo sai). Không hi u t i sao, xe t ng ta cháy thì nhi u mà ph i b a ra m t b c nh nh
v y.
Sáng ngày 30/4, các tr n ánh v n còn r t quy t li t phía BTTM ng y. Theo h!i kí c a c ng
V Hi p :
"Trên h ng trung oàn 28 (s oàn 10) vào lúc 3 gi ngày 30/4 ti u oàn 1 trung oàn 28 và 4
xe t ng T54 c a ti u oàn 2 trung oàn 273 i vòng lên phía b c tr i Quang Trung nh ng n
ây g p ch. Ta và ch ch m súng, ch x d ng súng ch"ng t ng B90 b n cháy 2 chi c T54
c a ta. do v y cánh quân này ph i quay l i theo ng trung oàn 24 ánh vào n i ô.
9 gi 30 phút, trung oàn 28 n l ng Cha C , d* ki n s0 theo ng Võ Tánh nh vào BTTM
ng y. Nh ng ng Võ Tánh xe ta b cháy làm t c ngh0n, s oàn phó Võ Kh c Ph ng và trung
oàn phó 1 Công Mùi cho i hình v/a ti n v/a ánh ch theo ng Tr ng Minh Ký qua
nhà th Tân Sa Châu r0 sang ng Tho i Ng c H u r!i sang ng Võ Tánh..."
Em c ng ch.ng bi t tung tích cái nh trên t/ âu ra (em nghi là ! "fake") nh ng xem l i nh%ng
s* ki n x,y ra thì c ng ph i công nh n là máu c a b i ta ã ph i $ n t n gi phút cu"i
cùng.
c công ta chi m c u R ch Chi c gi% c u, t o ng ti n quân cho b i ch l*c, n u lúc

ó i quân có m t r!i thì các chi n s c công v i trang b nh3 ã không ph i gánh vác nhi m
v này Cho nên, khi tr n ph n công c a phía VNCH tái chi m c u, ch c ch n bên t n
công có u th áp o v quân s" và h(a l*c, v y mà v n không chi m n$i, c u không b phá,
t c là phía VNCH kém ch còn gì n%a! gi% c u, các chi n s c công c ng không nh t thi t
ph i chi m #c c hai u c u, h ch c n ki m soát #c m t u và b" trí l i ho l*c ki m
soát d c theo chi u dài c a c u n u bên kia là "i ph ng có mu"n phá c u c ng không
phá #c
Khi có ng mà huy ng u#c m t quân s" ông h n ch chi m u th trong tr n ánh

là cái gi(i c a ng i ch huy - t$ng binh l*c c a ta ít h n ch mà m1i khi b c vào m t tr n
ánh quan tr ng mà luôn t o #c u th v quân s" thì l i càng gi(i! Ng i ch huy gi(i không
ph i là ng i em m t tr m quân mình ra u v i m t nghìn lính ch #c ti ng là "anh d ng
l y ít ch nhi u".
Trong su"t cu c chi n, quân i VNCH luôn có u th h n QGP v quân s" và trang b , nh ng
l*c l #ng c ng c a h l i th ng xuyên ít h n (ch có quân dù và Thu) quân l c chi n c a
VNCH là quân c ng - còn QGP thì h u h t các n v b binh ch l*c u là quân c ng
c ), y là th kém v chi n l #c c a h !
Kính các bác ah, các bác t p trung vào chuyên môn cho em nh . Cho n gi em m i bi t ánh
c u R ch Chi c phía VC ch y u là ti u oàn 81 c công, phía VNCH quan i m c a em là 1
b ph n c a l% 3 k' binh là nòng c"t (quan i m này ã c Mr. TEA xác nh n trong web ... M0o).
Di-n bi n, l*c l #ng, v khí, t$n th t m1i bên n gi v n lo n xà ng u mà các bác c ah t
An L c n BP vào làm gi . Có m y v n Maseo mu"n làm rõ trong tr n này là:
01. Quân ta chi m #c toàn b c u tr c hay sau th i i m D ng V n Minh ra l nh cho quân
VNCH ng/ng kháng c*?
02. c công b t u ánh chi m c u vào th i i m nào? chi m #c vào th i i m nào?
03. Sau khí chi m c u, c công có gi% #c c u ko?

04. Xe t ng ta có th*c s* tham gia tr n ánh hay ch v #t 1 cây c u ã #c c công quét
s ch t/ tr c?
05. c 1 s" bài m r ng tài c a các bác, th y chi ti t F4 H i quân M0o có tham gia oanh
kích quân ta trong ngày 30/04/75 là úng hay sai, mong các bác tr l i ng n g n kh(i làm
loãng topic.
Hình nh là F-14 ch không ph i là F-4 t ch có hình v0 này minh ho .

Tr c ó gi%a Hà N i và Washington có tho thu n ng m v i nhau: Hà N i m b o an toàn

cho máy bay M t$ ch c a ng i di t n. Còn Washington không có b t c can thi p gì vào
cu c t n công SG c a quân B c Vi t.
T có nghe chuy n: F-14 và F-15 h1 tr# quân i MNVN b o v Tr ng Xa kh(i t n công c a

Kh*a cho t i khi quân B c Vi t ra chi m o. Khi BV b t u $ quân b bên này thì b bên
kia c ng b t u rút và không n$ súng. Tr c ó ch n$ súng qua l i khi t u BV còn xa b , nên
quân MNVN trên o không phân bi t #c là quân BV hay Kh*a. Khi ã xác nh không ph i là
kh*a, quân MNVN trên o ã g i thông i p ng/ng b n.
Thêm m t chi c T-54 SG ngày 30-04-1975.
Nguyên chú: Lead combat elements of the North Vietnamese Army advance into downtown
Saigon. With little or no opposition these tanks quickly secured the inner city
Chi c T-54 ang ch y trên ng T* Do ( !ng Kh i ngày này) ngay góc v i ng Nguy-n
Hu , bên trái là Nha Thông Tin SG c .
ây là l i k c a nhà báo M nh Hùng trên báo Nhân Dân, trong bài báo nh m "làm rõ" v tác
d ng c a l i g i hàng c a t$ng th"ng D ng V n Minh.
http://www.nhandan.com.vn/tinbai/?top=37@=50&article=21418
Xin trích m t o n ng n có liên quan n c u R ch Chi c:
"M sáng ngày 30-4, chúng tôi lên các xe trong i hình chi n u hành ti n c a trung oàn 66,
s oàn 304 ti n v h ng Sài Gòn. Các n v xe t ng c a l% oàn 203 d n u i hình. n
v xe t ng ta ã d ng mãnh v #t qua s* ch"ng tr c a quân Ng y khu v*c c u Biên Hòa cùng
h th"ng v t c n là nh%ng cát, c c và ghi s t d*ng dày c trên c u. Chúng tôi ph i d ng l i

khá lâu phía b c c u R ch Chi c (trên xa l Sài Gòn- Biên Hòa). Cu c chi n u khu
v c này ã di n ra r t quy t li t và ch a k t thúc. Kho ng g n 10 gi , khi quân ta ã
chi m l nh hoàn toàn khu v c này và ang ti n công xe t ng ch t i c u Tân C ng thì
chúng tôi c m t cán b ch huy thu c trung oàn 66 b binh thông báo D ng V n
Minh ã c tuyên b l nh cho quân Ng y ng ng chi n u. Có m t t i c u R ch Chi c,
tr c m t chúng tôi là nh%ng chi n s+ ta và lính Ng y b th ng n m ngay bên c u, máu loang
( m t c u. Chi n s+ ta v/a nhanh chóng c p c u v/a truy b t nh%ng tên còn l,n tr"n d i g m
c u, trong nh%ng bãi cây c( l p x p n c. H(i chuy n nhanh, chúng tôi #c bi t ây là nh%ng
chi n s+ c công, bi t ng ã chi n u và gi% c u hai ngày nay, ch liên t c ph n kích, nhi u
chi n s+ ta b th ng và hy sinh."
Nh v y là theo nhà báo thì lúc ông Minh c l nh ng ng chi n thì ch l*c ã áp sát #c c u
R ch Chi c và ã chi m hoàn toàn #c c u, ngoài ra ã phát tri n d n t n c u Tân C ng.
C ng trong bài báo này, o n sau có môt t là chính t i c u Tân C ng mà t ng T-54 ã b tiêu
di t khi qua #c 1/2 c u do c u cong (gi"ng nh m y bài tr óc các bác có mô t ).
M t bài báo n%a, l y t/ trang web c a báo quân i nhân dân. Mô t riêng v tr n R ch Chi c.
Trong ó có th tóm t t nh th này:
- 17:00 ngày 27/4 b t u ánh c u l n th nh t, 03:45 ngày 28/4 chi m #c c u. Quân t n

công có 323 ng i trang b AK, B40, B41, th pháo, l*u n. Quân phòng th có 400 ng i ,
trang b súng ch"ng t ng, súng phóng l*u, c"i, i liên, trung liên, súng tr ng, có ài quan sát
v i kính nhìn êm h!ng ngo i, hãng rào k0m gai + bãi mình.
- Nga5 28/4 khi tr i sáng, VNCH ph n kích, s d ng tàu chi n, xe t ng, b binh, tr*c th ng, pháo
t n công chi m l i #c c u. L*c l #ng c công rút lui, trong ngày th nh t c công hi sinh 40
ng i.
- êm ngày 28/4 c công ph n kích chi m c u. Lúc này bên t n công #c b$ sung v khí n
d #c (v n g!m B40, B41, AK, th pháo. l*u n). Bên phòng th có thêm xe t ng. Tr c khi tr i
sáng c công chi m c c u.
- Ngày 29/4 VNCH ph n kích và b ánh lui 7 l n. Bên phòng th s d ng thêm thu) lôi ch n tàu
thu) d i sông. Trong ngày này c công hi sing thêm 12 ng i.
- Ngày 30/4 xe t ng qua c u thu n l#i không g p ch"ng tr nào c do c công làm ch toàn b
c u (h i ng #c v i l i c a ông nhà báo trong 2 bài tr c tôi nh c n).
-----------------------------------------------------------------------------------------
Ký c Mùa Xuân i th ng: Ti n công làm ch c u R ch Chi c tr c bình minh toàn th ng

Ngày 18 tháng 04 n m 2005
4 h ng ông và ông b c c a i hình chi n d ch H! Chí Minh trên ng ti n v gi i phóng

Sài Gòn, i quân ta ph i l n l #t qua các c u !ng Nai, R ch Chi c và Tân C ng. T ng sáng
ngày 27-4-1975, oàn 316 c công-bi t ng #c l nh kh,n tr ng ánh chi m c u R ch
Chi c, sau ó ph i b o v c u an toàn tuy t "i. T/ cán b n chi n s+, ai c ng bi t ây là
nhi m v vô cùng quan tr ng. N u n b c ng cùng ch phá h(ng cây c u này thì cu c
hành ti n c a b binh c gi i, xe t ng, tr ng pháo ta l p t c b ch n l i, ch có th i gian t/ các
n i d!n v co c m Sài Gòn th*c hi n ý ! t th . Mà l i ph i ánh chi m c u th t kh,n
tr ng k p ph"i h#p v i b c ti n th n t"c c a i quân ta, trong i u ki n biên ch quân s"

và trang b v khí g n nh3 c a binh ch ng c công-bi t ng. ây là l n u tiên nv #c
phân công ánh ch ang ch"t gi% m c tiêu. Nh ng khó kh n g n li n v i vinh d* l n, m i cán
b , chi n s+ u th hi n quy t tâm hoàn thành nhi m v , góp ph n tích c*c vào chi n d ch mang
tên Bác H! kính yêu, chi n d ch mang l i th ng l#i hoàn toàn cho cu c ch"ng M , c u n c.
oàn 316 phân công c th :
M i 1 g!m ti u oàn 81 (223 !ng chí) do !ng chí T Lê ch huy, ánh chi m phía nam c u.
M i 2 g!m Z22 và Z23 (kho ng 100 !ng chí) do !ng chí T Th nh ch huy, ánh chi m phía
b c c u.
Ngày 27-4-1975, b ph n i u nghiên bám sát ch, bi t #c l*c l #ng ch th ng tr*c có 1

ti u oàn ch l*c kho ng 400 tên trong dãy nhà tr t và nhà m t l u, trang b nhi u lo i v khí
g!m súng ch"ng t ng, súng phóng l*u, M.72, M.79, c"i 60 ly. Hai bên u c u có 4 lô c"t bê
tông, d i mép sông còn 2 lô c"t khác. ó là vòng trong, còn vòng ngoài là 4 bót gác có các bao
cát và thùng phuy t che ch , trang b 4 i liên và m t s" trung liên, súng tr ng. ài quan sát
c a chúng t trên c n nhà l u, có "ng nhòm, pháo i kích, kính h!ng ngo i tuy n có th
phát hi n ta t/ xa trong m i th i ti t ngày êm, m a n ng. Ngoài cùng còn có 5 l p rào k0m gai
k t h#p v i bãi mìn và kho ng t tr"ng vì b phát quang. T/ u hôm n r ng sáng, h th"ng
èn pha c*c m nh k t h#p v i b binh tu n ti-u d i t, trên không máy bay lên th.ng trinh sát
liên t c. úng là k ch ã r t coi tr ng h th"ng các cây c u trên tr c l l n này, bi n chúng
thành nh%ng ch"t ch n l#i h i.
Công tác chu,n b c a ta r t kh,n tr ng, 17 gi ngày 27-4 b t u xu t kích. T t c u ng y

trang b ng cách i chân t, tr n, bôi bùn t vào ng i. Ta khai h(a, súng ch b n tr d% d i
g p nhi u l n. Nh ng chúng b ánh ph u và b b t ng nên ch"ng 2 không hi u qu . n3
gi 45 phút ngày 28-4 ta làm ch hoàn toàn c u R ch Chi c và khu c n c c a ch.
Cu c chi n u ti p theo ác li t h n nhi u khi tr i b t u sáng, ch kéo n ph n kích. T/ xa,

pháo các tr n a tr ng s+ quan Th c, Nh n Tr ch, Sóng Th n b n n không ng t. Trên
không, máy bay lên th.ng t/ng t"p 3 chi c, 6 chi c phóng r"c-két xu"ng. Trên m t sông, tàu ch
v/a b n v/a ti n vào g n. Theo xa l , xe t ng và xe thi t giáp ch d n b binh nh m h ng c u
ti n t i. Ta dùng 4 kh,u i liên thu #c trong 4 lô c"t b n quét sát m t ng, di t nhi u ch.
Nh ng quân chúng ông và có h(a l*c m nh nên tràn #c vào, giáp m t v i quân ta kho ng
cách r t g n. M t khác n d #c c a ta ang c n d n, s" hy sinh lên t i 40 !ng chí. Do ó c
hai m i #c l nh c a ch huy oàn v/a chi n u v/a rút d n v v trí xu t phát.
T/ng t$, t/ng ti u i và t/ng m i rút kinh nghi m, #c b$ sung v khí và biên ch l i. Ngay
êm ó ta ti n công chi m l i c u R ch Chi c. T n d ng màn êm, ta bí m t ti p c n r!i dùng
B40 và B41 di t ph n l n xe t ng ch án ng% hai u c u, bu c s" ít còn l i tháo ch y ra xa. L3
làng, ti ng t$ xé l , chia c t ch và di t g n b ng ti u liên AK, th pháo, l*u n. Quy n làm ch
l i thu c v ta khi tr i ch a sáng.
Trong ngày 29-4, do ã có kinh nghi m, ta b" trí t$ th y lôi ch n tàu ch d i sông, s d ng các
lô c"t và công s* có s&n c a ch t o thành l i h(a l*c ng n chúng t/ xa. Do ó c ngày hôm
ó chúng ph n kích 7 #t, b ta ánh lui c 7 l n. Thêm 12 !ng chí ta hy sinh, nh ng cây c u
v n do ta làm ch , #c b o v an toàn.
T/ sáng s m ngày 29-4, l nh t$ng công kích c a B ch huy chi n d ch H! Chí Minh ã truy n
n t/ng ng i trên các m t tr n, các m i ti n công. Các chi n s+ gi% c u R ch Chi c #c
truy n thêm ý chí quy t tâm, càng quán tri t sâu s c nhi m v c a mình trong th i i m l ch s
tr ng i này. Ban ch huy oàn 316 i n nh c anh em t ng c ng c nh giác, s&n sàng chi n
u cao, nhi u n v ch ang tan rã nên có th binh lính li u m ng ch y tràn qua c u thoát
v Sài Gòn!
Cho n 9 gi 30 phút ngày 30-4-1975, b1ng có ti ng ng c xe t ng t/ phía b c v ng vào,

càng lúc càng rõ. C ng m t quan sát, kìa, c m t oàn xe t ng ang hùng d ng ti n vào, lá c
M t tr n Dân t c Gi i phóng ph p ph i trên chi c i u. 9 gi 35 phút, !ng chí T Th nh báo
cáo lên trên: l% oàn xe t ng 203 c a Quân oàn 2 ang l n l #t qua c u, không h có s* ch"ng
tr c a tàn quân ch. M i cán b , chi n s+ c ng ã #c phép r i kh(i công s*, reo m/ng v y
chào n v b n trong ni m vui dào d t, vui t t , có c n1i bu!n sâu l ng vì m i m t ngày và
h n m t ngày tr c, có t t c 52 !ng i thân yêu ã ngã xu"ng n i này. H u h t anh em u
còn r t tr , tu$i m i tám, ôi m i. S* hy sinh cao c c a anh em góp ph n r t x ng áng
vào chi n công chung. Ch hai gi !ng h! sau, oàn xe t ng qua c u R ch Chi c ã húc $
cánh c a s t, ti n vào dinh c L p và bu c toàn b n i các ng y quy n u hàng vô i u ki n.
Toàn th ng ã v ta.
TRABNG NGUYÊN TUC
P.S. Nghe mô t thì gi"ng nh là c công h u nh không có th ng vong trong t n công mà ch

b hi sinh trong lúc phòng th . Ch ng t( ti ng !n c a c công không ph i t* nhiên mà có :).
ây là hình quân l*c VNCH ang t th b o v0 Sài Gòn khu v*c g n c u R ch Chi c
ó là nh%ng chi c F14 xu t hi n l n u, c ng là l n cu"i cùng trong chi n tranh Vi t Nam, ch

dùng y m tr# cho cu c di t n c a ng i M ch không ch ng t n công QGP.
Vào th i i m cu"i tháng 4-1975, h u h t toàn b s c m nh quân s* c a ta ã t o thành m t
vành ai thép bao quanh SG, trong ó có c m t l i l a phòng không r t m nh, n u mu"n b n
thì máy bay M còn r i nhi u . Nh ng phía QGP không t n công các máy bay di t n c a M ,
cho h m t hành lang v n t i an toàn mà rút lui. Ta mu"n ng i M rút h t tr c khi quân ta
ki m soát SG, ch vào ó r!i u súng v i ng i M , r!i l i b t thêm m t m tù binh M ch t$
ph c t p thêm tình hình.
Bác maseo à, ây nhân nói n s* ki n c u R ch Chi c, anh em trao $i thêm các v n
quanh Chi n th ng 30-4 thì c ng không ph i i quá xa ch âu
Tu t mà bình lu n thì......dám bình ch t ch à. Nh ng Tu t th bình ôi ý xem. Có khi, ch tich r1i

vi c ng!i c th y, c i to l i s"ng thêm #c ch c n m.
V tr n Xuân L c. Hình nh ch t ch có h i cao quá trình tri n công, l n m nh và thành l p

quân àon 4 c a quân a ph ng mi n ông. Nh ng suy cho cùng, i quân này không #c
hu n luy n bài b n chu áo nh quân oàn 2. Quen ánh c p nh(, ánh ch hành quân ngoài
ng. Có th th y, quá trình quân mi n ông l n lên thành l p quân oàn 4 là chi n d ch
Ph c Long. Ch có m t c i m !ng Xoài, mà p sa bàn hu n luy n n hàng m y tháng,
trong khi có t ng pháo. Ch t ch c ng k rõ, quân ta dùng t ng pháo không....k t qu b ng
ánh c$ i n, dùng c công lu!n sâu phá rào g2 mìn. (bí m t c t rào tr c hàng tháng). Ngay
nh các tr n ánh tr c sau !ng Xoài, c ng ch dùng pháo b n th.ng (85 c a ta và 105 ch ta
thu #c). Rõ ràng, quân a ph ng c n ào t o vài n m các tr ng i h c, m i dùng t ng
pháo, pháo t m xa, ti n công trong hành ti n, phá rào phá mìn t n công c i m ngay l p t c
#c. M t k t qu c th là t$n th t Xuân L c sau ó.
Th*c t , ngay ngày u tiên quân ta ã cô l p #c Xuân L c, làm c i m này m t giá tr ,

kh"ng ch chìa khoá c a c i m này là ngã ba D u Dây. Ta #c t ng c ng t ng, pháo, pháo
t* hành r t m nh.
Thi t h i u tiên ta v p ph i là s 7 ti n công c n c s 18, c ng l i nh #c i m c a quân du
kích, xe t ng b b n h(ng cách m c tiêu 300 mét. Nh ng ây ch là thi t h i u tiên, thi t h i l n
n m trong s" 1200 th ng vong c a s 341. Nguyên nhân là s doàn tr ng s 7 không n m
ch c #c tình hình. Quân ta chi m #c m t ph n các h u c c a ch, nh ng ngh qua êm
và tr l i trong th xã $ nát, không có công s*. !ng th i, c ng nh #c i m c" h%u c a quân du
kích, là ánh không g n các công s* v%ng ch c c a ch. Ch huy s oàn 7 cho r ng ta phát
tri n nh th là thu n l#i, li n tung l #c l #ng d* tr% vào.
Trong khí ó, ch i u m t s" l #ng quân r t l n ph n kích. L*c l #ng ti p vi n c2 n a quân
oàn n cùng quân ch t i ch1 các v trí sau Xuân L c, l% dù m t $ b ng không xu"ng
Tân Phong, th*c hi n trong ánh ra ngoài ánh vào. Bên c nh ó, ch huy chi n oàn 48 c a
ch phòng th sáng su"t, cùng l% dù m t liên t c ph n kích vào s n 341. ây là nguyên nhân
s oàn 341 th ng vong l n, ánh ch ng tr c thì ch t t s n, thi u công s*, thi t h i
n ng mà không thu #c m c tiêu ti n công nào. Ph n l n do ki u ch huy du kích c a ch huy
s 7. Trong khi ó, s 341 b o v t"t s n cho s 7, nh ng s 7 c ng không thu #c th ng l#i
gì #t 2 ti n công tr c ngày 12. Nhìn chung, các s hoàn toàn không n m #c s c m nh
c a t ng pháo. Ti p sau vi c ti n công không thành công, l i vi c ph i ra thi u công s* cho ch
ph n kích.
Trong khi quân a ph ng... không quen phú quý, làm h(ng h t t ng pháo vô ích thì hình nh
ch t ch c ng h i...quên nh%ng tr n công kiên th n t"c, truy kích tàn quân c a quân ch l*c mi n
B c. Toàn b tuy n phòng th nam Qu ng Tr -Hu ch.ng h n. Hay nh Phan Rang, ch.ng qua
ta ti n nhanh #c t/ à N&ng n Biên Hoà do ti n ánh h#p lý, ch không th tr #c m t
i m nào.
Th t ra, k ho ch ban u úng, ngay trong ngày u tiên, Xuân L c ã b cô l p. Ngày 15-4,
E95B và F9 "i u v i m t l*c l #ng m nh h n g p b i c a ch. Nh ng k ho ch #c th*c
hi n chính xác h n. Ta tiêu di t chi n oàn 52 khi ch ch a k p c ng c" công s* ngã ba Xuân
L c . Sau ó, ch t/ trong ngoài iên cu!ng ph n kích, t/ phòng th trong công s* kiên c" tr
thành ti n công. C ng m t nh #c i m n%a r t a ph ng quân. S 7 và s 341 h(ng g n h t
c gi i, #c i u v c ng c" thì ph i ng u v i chi n oàn 48, l% dù 1 và c n c s 18
ph n kích, ch.ng #c ngh chút nào. N u trung oàn 209 ào hào c m c* ây, các s
oàn trên dù có th ng vong c ng lu!n qua p B o Toàn, thì k t qu tr n ánh úng là b o
toàn, ch h t ng ch y.
Nh v y, ch t ch có hay nh c n s tr ng s 7 v i ý tuyên d ng, Tu t h i....láo. úng ra, v
này m i áng khi n trách nh t chi n d ch.
ây c ng là m t bài h c l n v ánh chính quy. C n nh%ng ki n th c bài b n t/ t ng n lính,
hu n luy n chu áo ki u nuôi quân 3 n m dùng m t gi . Ch ki u kinh nghi m, dùng 3 n m nuôi

m t gi th ch t$.....ch t lính. Có xe t ng pháo t* hành thì có khí ....càng ch t.
Bài c a ch t ch h i dài, g i là cu"n sách nh( thì úng h n. G i là sách vì trong ó k chuy n ch
là m t ph n, ph n lý lu n chi m khá nhi u. Ch t ch lý lu n b ng ngôn ng% bình d , càng c
càng th y ch t ch chính xác là v t ng th i c$ x a, nh trong các h ch, các cáo. Quân mi n
ông là quân trong tay c a ch t ch, ng i chi u h n c chi u con út trong nhà.
----------------
To bác Quyenlinh66 , úng là khi ti n công, quân ti n công c n ông h n và th ng vong nhi u
h n. Th ng ta l y t) l là 3, nh ng còn tu5 ho l*c, công s* và b" trí c a ch. Tuy nhiên, trong
tr n tiêu di t chi n oàn 52 và ch"ng ph n kích ngày 15, 16, 17 tháng 4, ta ã "i m t v i l*c
l #ng ch ông h n nhi u. L*c l #ng c a ta là E95B và F9. Quân ich Tr ng Bom, B u á,
B u Hàn có quân s" c2 quân oàn, trang b r t m nh. Ho l*c tr# chi n thì nh Tu t ã nói, toàn
b không quân và 40% s" pháo h ng n ng còn l i óng trong nh%ng c n c g n y. C ng
ây ich th hi n sai l m "truy n th"ng" trong su"t chi n tranh, t/ quan th y M , là ph n ông
quân ng!i nhìn m t s" ít ph n kích.
Nh ng bác sai khi nh n nh ta ánh Xuân L c s m. Nh Tu t trình b y d i ây, chi n d ch
này ã làm #c hai nhi m v c a nó. M t là chi m các v trí quan tr ng, ng n không cho ch
c ng ti p vi n hay co c m v . Hai là, bu c d ch ph i d!n ây l #ng l #ng ông o. Riêng
quân ti p vi n xung quanh Xuân L c ã c2 quân oàn (có th là h n), cùng chôn chân m t
l #ng ho l*c l n. bác th y ó, riêng máy bay ch t p trung h1 tr# ây, nên các h ng quân
ta ti n thu n l#i h n.
Nói rõ h n, áng l0 ra quân ta ph i ánh t/ Qu n Tr vào. ch có h u ph ng l n v/a ánh v/a
rút v/a c ng ti p vi n và i u công binh dân binh xây d*ng nhi u Xuân L c. Mi n Duyên h i
h3p, nhi u dãy núi c t ngang ra thành èo, bi t bao nhiêu Xuân L c cho v/a. T i sao ch không
làm #c i u ó. Bác c t ng t #ng m t quân oàn càng ánh càng m nh, có xe t ng i
bác h ng n ng, kinh nghi m chi n u lâu dài. Bác l i t ng t #ng ra l*c l #ng ó có thu c tính
là không th b ánh b i. Cùng l m là l i t n ra nh h!i du kích, thay cho m t vài tr n l n là liên
ti p các tr n nh(. R!i bác thêm m m mu"i: l*c l #ng ó có bi n ng và c công. Cái cu"i
cùng bác c n thêm là quân oàn nguy hi m ó ngay sát "th ô".
Nh Tu t ã nói, di-n bi n tr n ánh không h b t l#i cho ta, ch hao quân thôi, mà nình chung,
quân ti n công hao ít h n quân phòng ng* thì là th ng l#i l n( ch b( lai hai ngàn r 2i xác ch t).
V k t c a b" trí sau ngày u tiên, Xuân L c ch có giá tr khi #c n"i v i Biên Hoà. Cái mà
bác g i là chi n d ch d i ây th t ra là hai #t ti n công t/ ngày 9 n ngày 12. Ngay ngày u
tiên, quân ta ã cô l p Xuân L c và kh"ng ch ngã ba D u Dây, t c là Xuân L c không còn giá
tr n%a. Nh%ng di-n bi n ti p theo th*c ch t là c n1 l*c phá vây và ta chi m D u Dây, ch n m i
n1 l*c c a ch.
4 ây có m t v n . N u nh quân mi n ông th t s* có ý nh chi m sài gòn tr c quân
oàn 2, nh bác miêu t , thì ó là m t sai l m. Nh Tu t nh n nh trên, quân Mi n ông v b n
ch t v n là quân du kích, ch có th ch"t ch n nh%ng m c tiêu quan tr ng ngay trên a bàn quen
thu c. Sao mà quân mi n ông có th ti n công nh%ng m c tiêu m nh h n, ví nh sân bay Tân
S n Nh t. C ng không trình giành th ng trong nh%ng tr n u t ng xu t hi n trên
ng ti n, c ng nh không th có ho l*c pháo t m xa, phòng không c p chi n d ch.... và ch c
ch n không trình giao ti p v i chính ph tù binh.
Còn n u ta không t$ ch c tr n ánh này lúc ó. Ch c ch n là ch t$ ch c #c phòng ng* sâu
vùng duyên h i h3p. ta có th i nhi u ng, ánh h t t t c các phòng tuy n ch, nh ng c
bình t+nh co c m l i #c. Thành ph" Sài Gòn ch c t$n th t và ta còn v t v ti p t c ti n ánh
!ng B ng mi n tây trong mùa m a. T t nhiên, kh n ng x y ra i u ó g n nh b ng không,
nh ng n u ic nhàn nhã h n Xuân L c, thì ch có i u ki n h n. Nh ng ây ch là nh%ng "vui
vui". Th*c t d n gi n h n nhi u. N u nh không ánh ngay lúc ó, thì khi ã v #t qua Phan
Rang, quân oàn 2 l i ph i ti n công Xuân L c. Ch.ng có lý gì quân oàn 4 ng!i ch i x i n c
nhìn quan oàn 2 ti n th n t"c. Có ch ng là cái lý vui vui c a bác Quyenlinh66.

Nói chung, di-n bi n c a chi n tranh lúc ó ã h t s c rõ ràng, vi c quân ta không tiêu di t g n
Xuân L c t/ ngày 9 n ngày 12 ch là m t bi n c" nh(. Tr n ánh di-n ra úng th i i m, khi
tr n ánh k t thúc thì c ng là quân oàn 2 n n i, quân ta t p k t vài ngày nh%ng i m qua
Xuân L c r!i chi m Sài Gòn. Nh v y, quân mi n ông và quân oàn 2 cùng lúc ti n công Xuân
L c và Phan Rang.
---------------------------
To bác Tr ng S n.
úng nh bác nói. Tuy r ng, l*c l #ng t n công m(ng có th do ta không l ng #c ch t p
trung quân m nh nh v y. Nh ng s oàn 7 hay quân mi n ông là quân chi n u ki u a
ph ng, nay ch m t th i gian ng n ã chi n u ki u chính quy ánh l n v i t ng pháo. Ch
trong giai o n nh ch t ch ã k , sau hi p nh Paris, quân mi n ông ã ti n lên t/ c p ánh
ti u oàn n ánh quân oàn chính quy c gi i.
Quân mi n ông ph n ông là quân a ph ng, b$ sung trong su"t quá trình chi n u tr ng
thành l*c l #ng b binh và c công t/ mi n B c. n sau Paris, l i #c b$ sung v khí c
gi i h ng n ng.
Quân mi n ông ã làm l*c l #ng th c sâu t i ch1 quan tr ng, t n công ch sát th ô tr c
khi i quân mi n B c th*c hi n các chi n d ch quan tr ng. R!i khi Tây Nguyên b t u cho n
h t chi n tranh, quân mi n ông luôn ti p t c ti n công, óng góp vai trò quan tr ng khi quân
mi n B c ti n vào. ch không th t$ ch c tuy n phòng th trong và sát "th ô", có th coi ây
là quân ánh t/ trong lòng ch ra.
Nh ng ý Tu t mu"n nh c n yêu c u nghiên c u và hu n luy n k càng nhi u n m c a c
t ng và lính, m i có th s d ng khí tài h ng n ng hi u qu .
Tôi có xem v tr n Xuân l c cùng v i các h!i ký c a các t ng Tr n V n Trà, Hoàng C m, V n

Ti n D ng, vvv.
Suy ngh+ c a tôi là tr n Xuân L c ch ng t( s* nóng v i c a quân y Mi n và b t l nh B2. Trên

th*c t chi n tr ng cho th y k ho ch gi i phóng Sài gòn b ng l*c l #ng B2 cùng vài s oàn
b$ xung là không th*c t . Vào ngày 10/4 khi quân oàn 2 còn à n&ng, quân oàn 3 còn Tây
nguyên, Quân oàn 1 ang trên ng vào thì l*c l #ng B2 ã ánh Xuân l c.
Nên nh là Xuân l c ch là 1 trong 2 chi n d ch ti n công lúc ó và u không thành công. Chi n
d ch th 2 là vào Th Th/a trên l 4. C 2 chi n d ch ti n công u b thi t h i và câu tr l i rõ
ràng là l*c l #ng t n công không s c - c v binh l*c l n kh n ng ch huy chi n d ch.
ây là quân ch ã b tác ng l n c a các tr n Ban Mê Thu t, à N&ng, Hu . Còn n u quân

ch không b tác ng thì hoàn toàn vi n vông là v i 5 s oàn ang có làm sao mà B2 có th t*
l*c gi i phóng Sài gòn - hay là ch n ng quân vô ích.
c h!i ký c a t ng Hoàng C m còn th y trong n m 1972, c b ch huy mi n lúc ó (t ng

Hoàng V n Thái là t l nh và t ng Hoàng C m là tham m u tr ng) u không !ng ý ánh
vào An L c vì cho r ng ã h t th i c . Nh ng b ch huy ti n ph ng B2 do t ng Tr n V n Trà
làm t l nh thì nh t nh òi ti p t c ánh - th m chí còn dùng quy n ch huy chi n tr ng. V y
ánh thì k t qu là không thành công.
http://vietnamnet.vn/psks/2006/04/565983/
C m n bác thông thái ã cho m t cái link t"t.
Ch t ch có nói v h i th Boston. Tu t có nh , Kít ã 82 tu$i v n g i b ng video n tham lu n.

Nhìn chung, tham lu n c a Kít hi u chi n và ng #c l i v i t$ng k t h i th o. Kít có nói, i ý, M
xoay ng #c #c tình hình n u quay l i ném bom d% d i ng Tr ng S n. Nh l i, n m
1972, ta ã th ng l n. Nh ng cu"i cùng c ng ph i rút ra b b c sông Th ch Hãn do M ném tr n
bom l n nh t trong l ch s chi n tranh, 420.000 t n bom. Quân ta m i s d ng t ng, c c u xe
thi u c u h s a ch%a và h u c n b ng xe b c thép bánh xích, y u i ph i lui. Sau ó, m i
chi m l i #c m t vài i m.
Tuy nhiên, Kít hi u chi n quá, chính h i th o Boston t$ng k t ng #c ý v i Kít. M nó ã thi t h i
quá ph i rút. Càng ném bom xu"ng càng không th xây d*ng m t chính quy n th t s* "Vi t Nam
hoá chi n tranh". Vì ném bom xu"ng là càng làm m i ng i kh c sâu không quên cái i u M
ngu' là k thù dân t c. H n n%a, sau 12 ngày êm, ta ã có kinh nghi m ch"ng nh%ng chi n
d ch ng không l n. Ngoài B c, ta có th h v khí m i. Còn Tr ng S n, ta ã có m t giai
o n tho i mái chuy n vào mi n Nam nhi u ch c v n t n hàng. Nhìn c c di n chi n tr ng mà
ch t ch miêu t , có th th y n u Kít ném bom ! t, thì quân Ngu' b quân a ph ng ta h
nhanh h n. Quân a ph ng ã phát tri n thành c p quân oàn. Nh quân mi n ông ây.
C t ng t #ng, n u chi n tranh các li t tr l i thì quân c p mi n #c trang b r ng rãi tên l a
SAM-7 và AT-3. Ngay trên a hình sa m c tr"ng tr i, n m 1973 quân Ai C p tiêu di t toàn b b
ph n xe t ng b o v Xinai c a Israel. Không riêng gì mi n Trung, l#i th c a ch a hình
tr"ng tr i mi n Tây c ng m t. Th m c nh c a ch là d!n vào nh%ng c n c kiên c" l n, câc
tr m radar, phòng không, sân bay, b n c ng b nã pháo th ng xuyên tê li t. Ta a c tên l a
phòng không l n vào mi n Nam. Máy bay ta ném bom. Th m chí, l n u tiên sau th chi n, các
tu n d ng h m ho c c t u sân bay b ánh chìm.
Ch tính riêng quân s*, th sau hi p nh, quân ta ã có th và l*c hoàn toàn khác.
C ng l i ch tính riêng v k thu t quân s*, sau hi p nh là th i i m cu c cách m ng k thu t ví
i nt n v i quân ta. Ta hoàn thi n ph ng pháp s d ng và c u t o tên l a nh( SAM-7 và
AT-3, cùng nh%ng chi n thu t c"ng t ng và máy bay t m th p. Th*c ch t, i u ki n k thu t c a
M lúc ó không có kh n ng k thu t "i l i, không th ti p t c thi t xa v n và tr*c th ng
v n.
(SAM-7 d #c hi u ch nh t i n c ta, sau ó t/ kinh nghi m chi n tranh Vi t Nam, Liên Xô hai
l n c i ti n l n. ây c ng là th i i m ta có nhi u x th 12,7 ch"ng tr*c th ng t"t nh t.. ây
c ng là th i i m súng B-41 nh n #c nhi u thay th d n cho B-40...Ta c ng ã có các xe
phòng không t* hành ng m b n t* ng, lúc dó ch hoàn toàn không có tên l a ch"ng t ng có
i u khi n b n t/ máy bay, gây nhi-u t m th p và máy bay vô hình "i phó.Tuy nhiên, m t
trong nh%ng giá tr l n nh t c a quân ta là chi ti t v các tr n ánh máy bay và xe t ng, thì th y
các nhà s h c v t b( r t áng ti c. Các nhà s h c ph n nhi u quan tâm n vinh quang, anh
d ng, ác li t, ch thèm l i cho con cháu kinh nghi m chi n u #c $i b ng bao nhiêu
x ng máu. Trong th chi n, ng i Nga hay ph ng Tây ch p nh t/ng v t n b n th ng xe
t ng l i.).
V phòng không b o v b u tr i mi n B c, di-n bi n các tr n ánh #c l i chu áo h n, ta

c ng ã có SAM-3 và nh%ng radar m i ch a b l tính n ng k thu t. (ph n nhièu tính n ng k
thu t b l t/ Trung ông). Ngoài nh%ng radar m i, trong chi n tranh Vi t Nam, l n u tiên
ch ng t( u th c a ph ng pháp thay $i t n s", t o i u ki n s d ng nh%ng radar c$ và h
th"ng SAM-2 hi u qu (lúc b y gi , thay $i chút ít b c sóng radar, ph i thay $i hi u c u
trúc máy phát, antena và th m chí c xe, nh ng ch c ng m t vài ngày tr c khi gây #c
nhi-u tích c*c. Sau này, ph ng pháp nh,y t n và nh,y b c sóng ngày càng hoàn thi n, #c
t*c hi n t* ng hoá, là nh%ng c di m chi n thu t c a các lo i radar hi n i ngày nay).
Không quân ta c ng ã có nhi u h n máy bay MIG-21 th h m i, các c tính tên l a ch thu
#c c ng ã #c Lien Xô phân tích k và v khí, khí tài trên máy bay ta c ng #c c i thi n.
Không quân ta c ng hoàn thji n chi n thu t s d ng MIG-21 theo chi u th.ng ng. Chi n thu t
này v n ang là kinh i n trong các tr ng d y phi côg chi n u c a th gi i.
Ngoài ti n b k thu t, ta c ng ã xây d*ng #c ng Tr ng S n và h th"ng kho hàng. Dù

c có v #t qua h th"ng phòng không m i, làm t c ng, thì t/ng m t tr n, o n ng hàng
hoá v n ch y. C ng trong th i gian mi n B c yên $n, ta nh n #c m t l #ng hàng hoá,
ph ng ti n l n. Nh%ng gì mà các x ng nhà ta s n xu t uw c c ng có d* tr% l n.
N u chi n tranh tr lên ác li t, M quay tr l i ???? Có l0 ngày nay binh ch tên l a ch"ng h m
và n o c a ta ã l n m nh. Th m chí, các h m i t u ng m và t u phóng tên l a, máy bay
ném bom c ng #c xây d*ng.
Không nói n v khí h ng n ng, n u chi n tranh ác li t kéo dài n nhh%ng n m 1980, m t
lu#ng kh$ng l! các tên l a nh( các nhân có i u khi n #c s n xu t ngay trên mi n B c
------------------
Có l0, c ng ta trong n m 1970-1972, có l0 c tr c ó, th i k5 còn Mác, m t tr n ngo i giao c a
ta có gì gi"ng v i Iran ngày nay. M yêu c u nh%ng th không th ch p nh n #c, mà không
hi u r ng ng i ta không ch p nh n nh%ng yêu c u dó. Không hi u t/ bao gi , ng i M luôn
tin r ng ng i khác s0 hành ng theo i u h mu"n.
n tr c 12 ngày êm n m 1972, hoà bình ã trong t m tay. Hi p nh coi nh ã #c ký.
Nh ng t nhiên, Kít $i gi ng, ông ta t ng t tr nên ngang ng #c.
Sau tr n ánh 12 ngày êm, hai oàn tr l i Paris, c th gi i ch m chú theo dõi. K+t gi tay ra
nh cùng b t tay bác Th . Tr i t, gi%a ông o các chính khách và các nhà báo, trên th m
c a toàn nhà h i ngh , bác Th m u m t câu "tôi không b t tay v i k l t l ng", r!i hàng tràng
ch i Kít, ch i m t tr n ã i. Bác ch i nhi u, ch i dài, ch i anh thép, không thi u v chua. Bi t
làm th nào #c, Kít-n c M ành c i ng #ng, g n m t #i bác Th m t. Cái h c n bây
gi là ký hi p nh, rút quân, chu!n nhanh kh(i cu c chi n, chu!n b ng b t c giá nào. 15 ngàn
lính còn l i Mi n Nam và là c M ó ã nghe th y ti ng k ng nhà lao Ho Lò th t s*. N c
M b k3t, nh ng các chính sách thông thái c a M còn b k3t h n.
H quá li u. Ng i M ã th*c hi n tr n ném bom l n nh t trong l ch s chi n tranh vào Qu ng
Tr thành công. Ngay tr c hôm ti n ánh Hà N i, h cho máy bay gây nhi-u phát tín hi u gi , ta
t ng là B-52 ã b n phí vô ích 60 n, ch cho r ng h th"ng radar c a ta ã mù. T$ng th"ng
M do ó tin t ng vào cu c nén bom Hà N i. Kít phá bàn h i ngh . H l/a ta, l/a i b ph n
dân M lúc ó ã ph n chi n ánh canh b c này.
Th*c ra, cu c chi n 12 ngày êm ch kéo dài #c 8 ngày, n ngày 26-12-1972. Hai b ch huy
không quân chi n thu t và chi n l #c nh ng nhau v trí ch huy tr n ánh. H không tin vào các
báo cáo, ph i t* mình h ng ch u th t b i. Sau ó, M ném bom c m ch/ng, các l*c l #ng M
khônbg mu"n có thêm nhi u th ng vong, #i cái i u t t s0 n, là t$ng th"ng quy t nh d/ng
l i. Tr n ánh di-n ra khó kh n, nh ng ta ã th ng.
Kít th m phòng h#p th t kh$ s . Ông ta là m t chính khách gi(i, nh ng bi t làm sao #c, các
nhân ông ta không l t l ng, ông ta ch làm theo l nh t$ng th"ng. Mà t$ng th"ng c a ông ta thì
thua canh b c quy t nh. "i v i ta, chi n tranh ã lâu, ch u thêm m t tr n ném bom tuy l n,
nh ng c ng ch là m t tr n ném bom. Còn t$ng th"ng M ã t c #c danh d* vào ó, và m t.
Bác Th và Kít cùng #c gi i Nobel hoà bình. Nh ng bác ã t/ ch"i. bác t/ ch"i có th vì nhi u
lý do, nh ng có l0 nhi u h n c là bác không mu"n nh n gi i th ng cùng k l t l ng, hèn n.
Sau nh%ng kh$ s ó, khi hi3p nh ã ký, Kít n hà N i ch i v i t cách cá nhân.. Ông ta i
ch i m t s" n i, lúc g n v , ông ta g p bác Th , "i th c a ông ta trên m t tr n Ngo i giao. Ông
ta xin m t chai r #u nút là chu"i và th t chó. Bác Th cùng u"ng. Kít u"ng r t nhi u và r t say.
Ông ta nh trú i nh%ng kh$ s , nh c nhã ã tr i v i ng i !ng nghi p. Có l0, ông ta bi t rõ
nh t chinh ph M r ng th t b i th nào. Th t b i ng m sâu vào ông ta h n t t c nh%ng chính
khách M .
Th nh ng 33 n m sau, Kít l i g i m t thông i p hi u chi n n v y. Ông ta nói hoàn toàn khác
nh%ng gì ông ta ã nói, nh%ng gì ã ng m sâu vào ông ta. ?????
V n Kít g i tham lu n n h i th o khá ph c t p. C ng c còn l i gi i áp duy nh t, Kít #c
Bussh nh , hay thuê m n tìm ki m thêm chút ng h l c lõng v i v n Iran hay Iraq.
Có th hi u h n cu c chi n khi c h!i ký c a Mac. Có l0 trên i này duy n t có m t t l nh

chi n u trên m t tr n kinh t . Mác ki n trúc cu c chi n tranh theo các h c thuy t kinh t . Mac
thi t k phòng tuy n Macnamara ng n ch n c a c i mi n B c. c bi t n t #ng là tr n ánh
Ia rang, Mac n t n s oàn k' binh bay xem xét thi t h i, và ng m òn r ng chi n tranh s0
th t b i. Mac là k u tiên chu!n kh(i cu c chi n. Vì chu!n tr c, ông ta tìm #c ch1 m, làm
giám "c WB. c hòi k c a Mac ta th y m t kh"i lu#ng l n v khí khí tài #c t hàng ph c
v cu c chi n th nào. Kh,u AR-15 ra i trong trong chi n tranh Vi t Nam, làm m t cu c cách
m nh trong súng b binh M . S oàn k' binh bay c ng là m t cu c cách m ng, yêu c u mua
c a các nhà th u m t l #ng hàng hoá kh$ng l!. Ch a bao gi , bình quân m1i ng i lính trong
ti u i chi phí nhi u tri u ô. M t l #ng máy bay kh$ng l! #c yêu c u, nh máy bay F-5
#c s n xu t ban u cho chi n tranh Vi t Nam. Quân M x láng "tr*c th ng v n", "thi t xa
v n"....và tiêu t"n ti n c a. 4 ti n tuy n mi n Nam, trung bình 10 lính M thì ch có 1 là tr*c ti p
tham chi n, còn âu là các ho t ng tr# chi n, xài ti n.
Nh ng Mac ch d/ng l i ó, nh%ng ng i khác còn i xa h n, trong h!i k Mác ã cho th y,
m t t) l l n hàng hoá ch có trên gi y t . N c M thì khánh ki t, còn Mi n Nam tr thành lò
r a ti n l n nh t m i th i i.
Vì l0 ó mà Di m b sát h i, Kenerdy b b n. Di m b b n vì h n còn có u óc chính tr , ng i
M ây c n, h c n r a ti n. Ken thì b b n vì n y ra ý nh rút kh(i cu c chi n. Thi u cùng tay
chân bám vào c1 máy r a ti n b ng máu ó. Thi u th v trí ó vì h n ch.ng bi t làm gì, ngoài
nh t nh nh chút r i vãi.
Ngày nay có l0 c ng v y. Ch.ng âu, quân i nào #c b n tho i mái nh%ng viên n giá
nhi u tri u ô. Vì l0 ó mà Kít già nua l i ph i i làm "n i giao" m t l n n%a.
L i chú thích c a t m nh tôi post lên nhw sau:

Fall of Saigon
Original caption: South Vietnamese tank in flames as North Vietnamese forces enter Saigon.
Photographer: Jacques Pavlovsky
Date Photographed: April 30, 1975
Location Information: Saigon, South Vietnam
Tôi post thêm 1 s" t m nh nag5 30/4. N u có nh nào trùng nh bác Mod xoá giùm.
Lính Vi t Nam C ng Hòa sáng 30 tháng 4, t i c u Sài Gòn

và sau ó
Cu c ti n quân vào dinh cL p
Sau g n m t ngày t$ng công kích, các binh oàn ch l*c c a ta ã ánh chi m h u h t các c n
c vòng ngoài c a ch, cô l p bao vây, tiêu di t và làm tan rã ph n l n các s oàn ng y s" 5,
18, 25, 22 và s" 7. Trên h ng quân oàn 2, s oàn 304 ã chi m #c c n c N c Trong,
ngã ba ng 15 và c u sông Buông. 14 gi ngày 29 tháng 4, binh oàn th c sâu c a quân
oàn #c l nh xu t kích.
Theo k ho ch ti n quân, i u i hình là phân i xe t ng trinh sát chi n u và 3 ti u oàn 1,

4, 5, c a L% oàn t ng - thi t giáp 203, có b binh c a trung oàn 66 và công binh ng!i trên
thành xe. Ti p theo là ti u oàn b binh 7 trung oàn 66, ti u oàn pháo binh 85mm, ti u oàn 7
pháo cao x 37mm, ti u oàn 3 công binh (t ng c ng) c a l% oàn công binh 219 và các b
ph n còn l i c a l*c l #ng th c sâu; t$ng s" g n 400 xe chi n u và m b o. Ti n sau i
hình c a binh oàn th c sâu là trung oàn b binh 18, s oàn 325, l*c l #ng d* b m nh c a
binh oàn.
Quy t ch n b c ti n quân th n t"c c a ta, ch cho máy bay ánh s p c u sông Buông. Ti u
oàn 3 l% oàn công binh 219 v #t trên bom n ác li t, sau 2 gi ã d*ng l i #c cây c u dài
40 mét, m thông ng cho binh oàn ti n quân. N a êm 29-4, ti u oàn 1 l% oàn 203 i
u i hình n b c c u Xa L , b t liên l c #c v i l*c l #ng c công c a trung oàn 116,
n m tình hình ch.
M t tuy n phòng ng* vòng ngoài N c Trong, sông Buông, ch co l*c l #ng v "t th "
ngã ba Long Bình, c u Xa L , c n c Nguy-n Hu , Th c, H c vi n c nh sát, c n c R ch
Chi c, c u Sài Gòn. c bi t c u Xa L (qua sông !ng Nai), ch b" trí l*c l #ng m nh b
tây sông. !ng th i chúng s d ng xe M113 ch y n pháo, l*u n, n súng b binh s&n
sàng cho n$ phá c u. Kiên quy t gi% v%ng t"c t n công, quân oàn s d ng ti u oàn H
pháo binh t m xa c a l% oàn 164 ch áp các tr n a pháo binh Long Bình, sau ó b n phá
các tr n a h(a l*c ch b tây sông !ng Nai, y m h cho b binh và xe t ng ta chi m ngã
ba Long Bình và c u Xa L . 24 gi , ta n c u Xa L , xe t ng và b binh ta ti n ánh c m ch
bên kia c u Xa L . tránh thi t h i cho các l*c l #ng phía sau, ta c ng ti u oàn xe t ng 1
t i sát c u, b n n$ tung 3 xe M113 ch y n gi%a c u; sau ó quân ta tràn lên c u. ch
cho xe t ng d n b binh ra ph n kích. Xe t ng c a ti u oàn 1 b n cháy 4 xe ch, s" còn l i h"t
ho ng b( ch y v Th c; Th/a th ng, lúc 3 gi 15 phút b ph n i u #c l nh v #t qua
c u. Cùng th i gian trên, s oàn 304 s d ng trung oàn 24 ánh chi m c n c Long Bình. S
oàn 325 ánh chi m chi khu Nh n Tr ch, thành Tuy H ; sau ó trung oàn 101 ánh th.ng
xu"ng Cát Lái.
Trong khi các n v c a quân oàn ang ti n công nh v bão chi m các m c tiêu vòng
ngoài. Vào lúc 4 gi ngày 30-4, t i m t a i m g n c u sông Buông, B t l nh Quân oàn 2
h huy t tâm theo xa l Biên Hòa - Sài Gòn ánh th.ng vào th ph c a chính quy n Sài Gòn t i
dinh c L p.
5 gi ngày 30-4, sau khi ánh b i ch gi% c u Xa L , trên sông !ng Nai, binh oàn th c sâu
t c t"c v #t c u, nhanh chóng v #t qua các tuy n ng n ch n c a ch, 5 gi 30 phút, ti u oàn
1 xe t ng n cách ngã ba Th c kho ng 500m, thì b ch ch n l i. Ngay l p t c, s ch huy
ti n ph ng c a quân oàn i u 2 kh,u pháo 85mm lên b n ng m tr*c ti p vào tr n a ch.
i i 12 ti u oàn 7 pháo cao x tri n khai ngay trên xa l , h th p nòng b n s p ài quan sát,
di t 2 tr n a c"i và nhi u lính ch. Các xe t ng c a ti u oàn 5 l% oàn 203 d ng c m vòng ra
sau khu hu n luy n Th c t phá ch c th ng tr n a phòng ng* c a ch, di t nhi u tên. 9
gi , T l nh quân oàn 2 n Th c, th y ti u oàn 5 ang d!n s c ánh ch Th c, ã
l nh cho ti u oàn 5 l p t c u$i theo i hình c a l% oàn 203 ánh vào m c tiêu chính và giao
nhi m v di t ch Th c cho trung oàn 18 s oàn 325.
Trong th i gian ó, b ph n i u c a binh oàn th c sâu ã ti n sát t i c u Sài Gòn, m t c u

l n #c c công chi m gi% t/ tr c. Nh ng trên ng ti n lên c u, ch d*ng các v t c n và
liên t c ánh ch n ta. Khi ta ti n n u c u phía b c, ch cho 8 xe t ng và xe b c thép ra
ph n kích. Sáu tàu chi n Tân C ng n$ súng vào i hình c a binh oàn th c sâu. Hai xe t ng
c a ta b trúng n b"c cháy. Ti u oàn tr ng ti u oàn 1, hai cán b i i, m t s" cán b
chi n s+ l% oàn 203 và l% công binh 219 hy sinh. Cán b , chi n s+ i i 5 ti u oàn b binh 8
th ng vong n ng.
nhanh chóng p tan s* kháng c* c a ch, ch huy ti n ph ng c a quân oàn s d ng

pháo t m xa b n m nh chi vi n cho trung oàn 66 di t c m ch tây ng. Ti u oàn 7 pháo
cao x ánh máy bay, không cho chúng ném bom phá c u và h th p nòng cùng pháo 85mm
ánh tr tàu chi n ch Tân C ng, t o i u ki n cho b binh và xe t ng t phá qua c u.
Các chi n s+ i i 8 ti u oàn công binh 3 v #t qua bom n ác li t c a ch phá v t c n m

ng cho xe t ng, ph"i h#p cùng b binh, xe t ng chi n u ánh b i ch kháng c* c u.
Trên ng ti n vào c u, h(a l*c c a xe t ng và c a súng KZ b n cháy 2 xe t ng và 2 tàu
chi n ch.
9 gi , b ph n i u c a binh oàn th c sâu ánh tan quân ch b o v c u, ngay l p t c i

i t ng 4 v #t lên d n u i hình th c sâu vào n i thành. Phát tri n t i c u Th Nghè, g p
ch kháng c*, i i b n cháy 4 xe t ng và xe b c thép M113, nhanh chóng v #t qua c u ti n
theo ng H!ng Th p T*.
Tr c s c t n công mãnh li t c a quân ta, quân ng y v t v khí trà tr n vào dân ch y tr"n.
#c nhân dân d n ng, xe t ng, xe c gi i c a ta ti n theo ng H!ng Th p T* và ng
Th"ng Nh t vào dinh c L p.
11 gi 30 phút ngày 30-4-1975, phân i i u c a binh oàn th c sâu ti n n dinh c L p,

ch không còn tinh th n ch"ng c*, xe t ng c a ta xông th.ng vào húc $ c$ng s t, ti n vào sân;
ch huy n v l p t c r i xe xông vào dinh, h lá c ng y, treo c gi i phóng lên v trí cao nh t.
Cùng th i gian, cán b , chi n s+ l*c l #ng t kích c a binh oàn th c sâu và bi t ng thành
ph" vào phòng h p, b t t$ng th"ng D ng V n Minh và toàn b các nhân v t ch ch"t trong n i
các Sài Gòn. Chi n d ch H! Chí Minh toàn th ng.
Theo báo "Quân i Nhân dân"
Bài vi t c a: i tá, TS NGUYDN MENH HÀ

(Vi n L ch s quân s* Vi t Nam, biên so n)
T/ tháng 10 n tháng 12 - 1974, B Chính tr và Quân y Trung ng cùng cán b lãnh o, ch

huy các chi n tr ng h p th"ng nh t quy t tâm chi n l #c gi i phóng mi n nam trong 2 n m
1975-1976. B Chính tr còn d* ki n m t ph ng án n%a: n u th i c n thì l p t c gi i phóng
mi n nam trong n m 1975.
Tháng 7-1973, BCH T.A ng h p h i ngh l n th 21, kh.ng nh: Nhi m v c b n c a cách
m ng mi n nam trong giai o n m i là ti p t c th*c hi n chi n l #c cách m ng dân t c, dân ch
nhân dân, kiên nh con ng cách m ng b o l*c, gi% v%ng chi n l #c ti n công. Tháng 7-
1974, !ng chí Lê Du,n, Bí th Th nh t BCH T.A ng, tr*c ti p h ng d n B T$ng tham
m u kh i th o k ho ch chi n l #c gi i phóng mi n nam. Ti p ó, t/ tháng 10 n tháng 12 -
1974, B Chính tr và Quân y Trung ng cùng cán b lãnh o, ch huy các chi n tr ng h p
th"ng nh t quy t tâm chi n l #c gi i phóng mi n nam trong 2 n m 1975-1976. B Chính tr còn
d* ki n m t ph ng án n%a: n u th i c n thì l p t c gi i phóng mi n nam trong n m 1975.
Ngoài ra còn các l*c l #ng xe t ng, pháo binh, cao x , công binh, c công và các n v b i
a ph ng du kích.
Chi n d ch Tây Nguyên m màn t/ ngày 4-3-1975 v i #t ho t ng tác chi n d!n d p c a S

oàn 3 và Trung oàn 95A ánh c t ng 19, o n t/ An Khê n phía nam Bình Khê; Trung
oàn 25 c a Quân khu 5 ánh c t ng 21; S oàn 968 t p kích b ng c công và pháo binh
vào th xã Kon Tum, Plây Cu, tích c*c nghi binh ghìm gi% ch phía b c Tây Nguyên. !ng
th i, S oàn 316 ti n vào phía nam th xã Buôn Ma Thu t; S oàn 320 áp sát ng s" 4,
ngày 7-3 ánh chi m i m cao Ch Du , ngày 8-3 ti n công c i m Thu n M n. Ngày 9-3, S
oàn 10 ti n công gi i phóng qu n l' c L p. Th xã Buôn Ma Thu t hoàn toàn b bao vây và cô
l p.
#t ho t ng th 2 b t u vào r ng sáng 10-3 v i vi c các n v quân ta !ng lo t ti n công

th xã Buôn Ma Thu t t/ các h ng. òn ti n công b t ng d!n d p vào Sân bay Hòa Bình, Khu
kho Mai H c ,c nc S oàn 23, Trung oàn 53 ng y và nhi u v trí khác ã khi n ch
không k p tr tay, hoàn toàn b ng, ch"ng 2 y u t. n tr a 11-3-1975, quân ta hoàn toàn
làm ch th xã. Nh%ng ngày sau ó, các l*c l #ng tham gia ph"i h#p ch n ánh các n v quân
ng y ph n kích hòng chi m l i th xã và tiêu di t các v trí chung quanh. òn i m huy t Buôn Ma
Thu t ã làm rung chuy n toàn b th b" trí c a ch trên a bàn Tây Nguyên.
Ngày 14-3-1975, T$ng th"ng ng y quy n Nguy-n V n Thi u quy t nh rút b( Tây Nguyên, c
th là rút kh(i Kon Tum, Plây Cu theo ng s" 7 v gi% vùng !ng b ng ven bi n. Quy t nh
sai l m v m t chi n l #c c a ch, trong tình th ho ng lo n, ã m u cho s* s p $ dây
chuy n c a ch ng y quy n, ng y quân.
T/ ngày 17 n 24-3-1975, quân ta truy kích, ch n ánh các l*c l #ng ch t/ Plây Cu, Kon
Tum rút ch y, o n t/ Cheo Reo n C ng S n, tiêu di t, b t s"ng m t b ph n l n sinh l*c
ch. Ph"i h#p v i h ng chính, t/ 17 n 22-3, quân ta gi i phóng Kon Tum, Plây Cu, An Khê,
Gia Ngh+a, Ki n c. Tây Nguyên hoàn toàn gi i phóng v i 5 t nh: Kon Tum, Gia Lai, ác L c,
Phú B$n, Qu ng c.
C c di n chi n l #c toàn mi n nam có s* thay $i l n v i s* rút lui chi n l #c c a ng y quy n

Sài Gòn.
Trong khi ti ng súng ch a ng/ng n$ m t tr n Tây Nguyên, thì ngày 18-3-1975, cu c h p c a

B Chính tr m r ng nh n nh th i c chi n l #c ã t i, quy t nh b$ sung quy t tâm chi n
l #c: gi i phóng mi n nam ngay trong n m 1975. Không nh%ng th , ngày 25-3, B Chính tr còn
b$ sung quy t tâm: Gi i phóng mi n nam ngay tr c mùa m a. H ng phát tri n ti p theo th ng
l#i c a Chi n d ch Tây Nguyên là ti n xu"ng !ng b ng ven bi n, gi i phóng các t nh l' và thành
ph" Hu , à N&ng, th*c hi n chia c t chi n l #c, không cho ch co c m và có th liên h v i
nhau "i phó.
T/ ngày 21 n 29-3-1975, quân ta liên ti p m 2 chi n d ch ti n công Hu , à N&ng. Các l*c

l #ng ch l*c c a Binh oàn H ng Giang và Quân khu 5, Quân khu Tr Thiên ã m các tr n
ti n công mãnh li t vào các c n c , s ch huy và các n v quân ng y, gi i phóng ph n còn l i
c a t nh Qu ng Tr , th xã Qu ng Tr . B i ta ánh thi t h i n ng và làm tan rã S oàn b binh
s" 1, L% oàn s" 147 thu c S oàn th y quân l c chi n, Liên oàn bi t ng quân ng y, th*c
hành chia c t qu"c l 1A, phá v2 h th"ng phòng ng* phía nam thành ph" Hu , truy kích ch v
c a bi n Thu n An, T Hi n. 4 phía b c, các l*c l #ng c a Quân khu Tr Thiên ánh ch trên
tuy n phòng th sông M Chánh, ánh chi m qu n l' H ng i n, phát tri n ti n công vào Hu .
Ngày 25-3-1975, thành ph" Hu #c gi i phóng. Ngày 26-3, toàn b t nh Th/a Thiên #c gi i
phóng. Trên h ng à N&ng, ngày 25-3, các n v ch l*c Quân khu 5 ti n công gi i phóng th
xã Tam K5 (Qu ng Nam) và th xã Qu ng Ngãi, tiêu di t S oàn b binh s" 2, Liên oàn bi t
ng quân s" 11, Thi t oàn 4, Trung oàn 6 thu c S oàn b binh s" 8 quân ng y. Ti p ó,
trong #t 2, t/ 27 n 29-3, các n v ch l*c c a ta phát tri n ti n công tiêu di t S oàn th y
quân l c chi n, S oàn b binh s" 3, ánh vào B T l nh Quân oàn 1 và Quân khu 1 c a
ng y. n 15 gi ngày 29-3-1975, quân ta ã ánh chi m toàn b các m c tiêu quan tr ng trong
thành ph" à N&ng và bán o S n Trà. à N&ng, v"n là c n c liên h#p quân s* l n nh t c a
M -ng y, #c hoàn toàn gi i phóng.
Theo à ti n công nh v bão c a quân và dân ta, cu c h p c a B Chính tr , ngày 31-3-1975,

m t l n n%a l i b$ sung quy t tâm chi n l #c m i: Gi i phóng mi n nam trong th i gian s m
nh t, t"t nh t là trong tháng 4-1975, không th ch m, b i "cu c chi n tranh cách m ng mi n
nam không nh%ng ã b c vào giai o n phát tri n nh y v t mà th i c chi n l #c ti n hành
cu c t$ng công kích, t$ng kh i ngh+a vào sào huy t cu"i cùng c a ch ã chín mu!i. T/ gi
phút này, tr n quy t chi n chi n l #c cu"i cùng c a quân và dân ta ã b t u...".
Vi c m t Hu , à N&ng và toàn b a bàn Quân khu 2, Quân khu 1 ã ,y ch ng y

quy n, ng y quân vào tình th tuy t v ng, không l"i thoát, bu c ph i ti p t c cu c rút ch y chi n
l #c v phía nam.
Th/a th ng, ngày 1-4-1975, ph"i h#p v i l*c l #ng v trang a ph ng và qu n chúng nhân
dân, b i ta gi i phóng Quy Nh n (Bình nh) và Tuy Hòa (Phú Yên). Ngày 2-4, ta gi i phóng
Ninh Hòa, Nha Trang. Ngày 3-4, gi i phóng th xã Cam Ranh.
Ngày 7-4-1975, i t ng Võ Nguyên Giáp, B tr ng Qu"c phòng kiêm T$ng T l nh Q ND

Vi t Nam g i i n cho các n v nh n m nh c n ph i "Th n t"c, th n t"c h n n%a, táo b o, táo
b o h n n%a".
Sài Gòn - Gia nh gi ây là h ng ti n công chi n l #c ch y u và là m c tiêu chi n l #c cu"i

cùng. M i l*c l #ng , v khí trang b , v t ch t b o m ã #c t p trung cho tr n ánh cu"i
cùng này.
Ngày 13-4, B Chính tr thông qua k ho ch gi i phóng Sài Gòn - Gia nh mang tên Chi n d ch
H! Chí Minh.
Ngày 16-4, tuy n phòng ng* t/ xa c a ch b o v Sài Gòn t i Phan Rang b quân và dân ta p
tan. T m lá ch n i vào phía b c Sài Gòn ã ng(.
Tr c ó, t/ ngày 9-4, các n v thu c Binh oàn C u Long ã !ng lo t n$ súng ti n công
Xuân L c, ti u khu Long Khánh, c n c S oàn 18 và L% oàn dù s" 1 quân ng y, khu v*c sân
bay nh m m c ích tiêu di t ch vòng ngoài, phá âm m u phòng ng* t/ xa, c t t giao
thông, cô l p Sài Gòn. Cu c chi n u Xuân L c di-n ra r t quy t li t. Quân ch iên cu!ng
ch"ng tr , gây cho ta không ít th ng vong. Ngày 15-4, quân ta v n ng t p kích tiêu di t Chi n
oàn 52 ng y khu v*c ngã ba D u Giây. Hai ngày 16 và 17-4, ta ánh lui các #t ph n kích
c a L% oàn thi t giáp s" 3 và Chi n oàn 8. Ngày 18-4, S oàn 18 ng y rút ch y kh(i Long
Khánh. T"i 20-4, quân ch Xuân L c rút ch y qua Bình S n - Long Thành v Biên Hòa. C a
ngõ phía ông b c Sài Gòn ã m toang.
V i khí th xung tr n th n t"c "m t ngày b ng 20 n m", các n v ch l*c ta nhanh chóng hình
thành nhi u m i áp sát, bao vây Sài Gòn t/ các h ng.
Tr c tình th nguy c p, tr c s c ép c a M , ngày 21-4-1975, T$ng th"ng Nguy-n V n Thi u

ph i t/ ch c và sau ó ch y ra n c ngoài. Tr n V n H ng lên thay v i hy v ng c u vãn ch
Sài Gòn ang $ s p. Tuy nhiên, ó là i u không t ng. B i vào lúc này, không m t s c
m nh nào, không m t m u ! àm phán nào có th ng n c n cu c ti n công c a quân và dân ta
vào dinh l y cu"i cùng c a ch Sài Gòn, giành toàn th ng.
Sau th i gian chu,n b kh,n tr ng v m i m t, ngày 26-4-1975, Chi n d ch H! Chí Minh l ch s

m màn. L*c l #ng tham gia ông và m nh nh t t/ tr c t i nay, g!m 4 binh oàn: Quy t
Th ng, H ng Giang, Tây Nguyên, C u Long và oàn 232, t$ng c ng là 15 s oàn, 2 l% oàn,
3 trung oàn b binh. Pháo binh có 20 l% oàn, trung oàn và ti u oàn. Có 3 l% oàn, trung
oàn và 6 ti u oàn xe t ng thi t giáp. Các n v binh ch ng nh Phòng không, Công binh,
Thông tin, c công và c Không quân, H i quân. Ngoài ra còn có l*c l #ng b i a ph ng,
dân quân, du kích và nhân dân ph"i h#p tham gia chi n u.
L*c l #ng ch phòng th Sài Gòn có 6 s oàn, 4 l% oàn, 3 liên oàn b o an và c nh sát,
phòng v dân s*. T) l so sánh là ta 3, ch 1. Ta hoàn toàn áp o ch v tinh th n và l*c
l #ng.
Chi n d ch H! Chí Minh di-n bi n qua 3 tình hu"ng.
Tình hu"ng 1: t/ 17 gi ngày 26-4 n 24 gi ngày 28-4, quân ta ti n công ánh chi m tuy n
phòng th bên ngoài c a ch, c t t ng s" 15, sông Lòng Tàu phía ông, ng s" 4
phía nam. Các l*c l #ng Binh oàn H ng Giang ánh chi m c Tr ch, th xã Bà R a, chi khu
Long Thành, Tr ng hu n luy n Thi t giáp. Binh oàn C u Long ánh chi m c u R ch Chi c,
xa l !ng Nai. Không quân ném bom sân bay Tân S n Nh t. Pháo binh b n phá, làm tê li t sân
bay Biên Hòa.
Tình hu"ng 2: ngày 29-3, quân ta t$ng ti n công trên toàn m t tr n. Trên h ng ông, các nv
ti n công c n c N c Trong, Long Bình, chi m ph n l n th xã V ng Tàu. L*c l #ng th c sâu
c a Binh oàn H ng Giang ti n t i c u xa l !ng Nai. Binh oàn C u Long ánh chi m c n
c Yên Th , sân bay Biên Hòa, ti n công H" Nai. Trên h ng b c và Tây B c, Binh oàn Quy t
Th ng ti n n b c Lái Thiêu, Binh oàn Tây Nguyên ánh chi m c n c !ng Dù, Tr ng Bàng,
phát tri n ti n công tr i hu n luy n Quang Trung, Bà Qu3o. H ng nam và tây nam, oàn 232
chi m chi khu c Hòa, th xã H u Ngh+a.
Tình hu"ng 3: T$ng công kích t/ các h ng vào n i thành Sài Gòn.
H ng tây b c, Binh oàn Tây Nguyên ánh chi m Ngã t B y Hi n, B T l nh quân dù, chi m
B T$ng tham m u, sân bay Tân S n Nh t.
H ng b c, Binh oàn Quy t th ng ánh chi m B T l nh Không quân, ph"i h#p cùng Binh
oàn Tây Nguyên ánh chi m B T$ng tham m u ng y.
H ng ông, Binh oàn C u Long ánh chi m c n c B T l nh Quân oàn 3 ng y Biên

Hòa, chi m B Qu"c phòng, B T l nh Th y quân l c chi n, c n c h i quân B c ng.
H ng tây nam, oàn 232 ánh chi m B t l nh Bi t khu th ô, B T l nh C nh sát qu"c

gia, khu trung tâm thông tin Phú Lâm.
L*c l #ng th c sâu c a Binh oàn H ng Giang v #t c u xa l !ng Nai ti n vào dinh c L p,
bu c T$ng th"ng ng y quy n D ng V n Minh ( ã thay Tr n V n H ng) lên ài phát thanh
tuyên b" u hàng không i u ki n.
Cùng v i òn ti n công c a ch l*c, qu n chúng cách m ng n i, ngo i thành Sài Gòn ã !ng
lo t n$i d y giành quy n làm ch .
Chi n d ch H! Chí Minh l ch s toàn th ng.
T i khu v*c !ng b ng sông C u Long, quân và dân các t nh thu c khu 8, khu 9 ch ng k t
h#p ti n công v i n$i d y, n ngày 1-5-1975 ã tiêu di t và làm tan rã toàn b quân ch thu c
Quân oàn 4 và Quân khu 4.
B i H i quân nhanh chóng ti n công làm ch các o thu c qu n o Tr ng Sa.

Nh v y, ch trong vòng ch a y 2 tháng, cu c T$ng ti n công và n$i d y mùa Xuân n m 1975

ã giành toàn th ng. H n m t tri u quân ng y và b máy ng y quy n Sài Gòn b ánh tan và $
s p. Ch th c a Ch t ch H! Chí Minh: ánh cho ng y nhào ã #c th*c hi n. Ch th*c dân
m i #c qu"c M dày công xây d*ng ã b th tiêu. Cu c kháng chi n ch"ng M , c u n c,
mà nh cao là cu c T$ng ti n công và n$i d y mùa Xuân n m 1975, v i Chi n d ch H! Chí Minh
l ch s , ã k t thúc th ng l#i v vang sau 21 n m chi n u y gian kh$, hy sinh. tn c c
l p, th"ng nh t, non sông thu v m t m"i, nhân dân b t tay cùng xây d*ng cu c s"ng m i.
Trích (L ch s Sài Gòn - Ch# L n - Gia nh kháng chi n 1945-1975. NXB TP.HCM)
Nh%ng ngày u chi n d ch
Th i c n"i ti p th i c , chi n d ch m ra chi n d ch, h i ngh B chính tr ngày 31/3/1975 xác

nh "T/ gi phút này tr n quy t chi n chi n l #c cu"i cùng c a quân dân ta ã b t u". Các
ngh s+ M theo dõi tình hình mi n Nam qu quy t, ã quá mu n làm b t c vi c gì nh m l t
ng #c tình th Vi t Nam.
Ngày 1/4/1975 chi n d ch gi i phóng Sài Gòn ã b t u #c chu,n b theo t t ng ch o

"th n t"c, táo b o, b t ng , ch c th ng" v i t"c "m t ngày b ng 20 n m". Ngày 14/4/1975 B
chính tr phê chu,n ngh c a b ch huy chi n d ch t tên chi n d ch gi i phóng Sài Gòn - Gia
nh là "Chi n d ch H! Chí Minh", ph ng án chi n d ch #c thông qua l n cu"i.
Nh m t b c tranh hoành tráng, xe pháo và tàu thuy n lo i, b i và dân nhân du kích, dân
công và Thanh niên xung phong, nh%ng ng ng t p n p..., c dân t c t/ B c chí Nam ang
hành quân, h u ph ng ang d"c toàn l*c ra ti n tuy n, n a mi n Nam v/a #c gi i phóng
c ng góp s c vào chu,n b gi i phóng n a còn l i.
u tháng 4/1975 Trung ng c c mi n Nam ra ch th cho quân dân Nam b và Nam Trung b
(B2) hãy "táo b o ánh các i m theo ch"t... khi có th i c ". B ch huy chi n d ch gi i phóng Sài
Gòn quy t nh m chi n d ch chia c t ch trong toàn B2 bao vây cô l p d ch Sài Gòn. i n
c a B chính tr và Quân y trung ng nh c nh c n chu,n b thêm tr c khi làm n l n. Ch
th c a Bí th th nh t Lê Du,n c n d n ph i bi t t p trung l*c l #ng y vào các tr n then
ch"t.
Ngày 8/4/1975, ta cho ném bom Dinh c L p¹. Ngày 9/4/1975 ta ti n ánh ch Xuân L c.
Ngày 16/4/1975 ta p tan phòng tuy n phòng th t/ xa c a ch Phan Rang. Ngày 17/4/1975
Phnôm-pênh gi i phóng. Cu c kháng chi n ch"ng M Campuchia ã k t thúc th ng l#i. Trong
khi ó Lào chính ph liên hi p óng c a s quán ng y Sài Gòn và ng y Phnôm-pênh, sau ó
vua Lào ra l nh gi i tán qu"c h i, cu c u tranh c a quân và dân Lào b c h.n sang th i k5
chính tr hi p th ng giành th ng l#i hoàn toàn. Ngày 18/4/1975 t$ng th"ng M . G.Ford ra
l nh di t n ng i M ² kh(i Vi t Nam. Ngày 20/4/1975 M bu c Nguy-n V n Thi u t/ ch c. Ngày
23/4/1975 M tuyên b" chi n tranh k t thúc, không th giúp chính ph Nam Vi t Nam. Ngày
24/4/1975 M - H ng ngh xin ng ng b n... Di-n bi n d!n d p y di-n ra cùng lúc v i 5 cách
quân g!m 270.000 b i ch l*c và 180.000 ng i khác ph c v chi n d ch ang t/ng b c
chi m l+nh các v trí xu t phát ti n công vào Sài Gòn.
17 gi ngày 26/4/1975 cu c t$ng kích áng chi m Sài Gòn b t u, các m c tiêu t n công ng p
chìm trong bão l a. M v i vàng m chi n d ch "ng i li u m ng" di t n. Các t ng tá quân
i Sài Gòn t/ các s oàn b ánh t i t , k b b t, k u hàng, k t* sát, k c i quân ph c l,n
tr"n vào ám tàn quân. T$ng th"ng ng y mu"n xin "bàn giao chính quy n", các i di n M ,
Pháp tìm k hoãn binh... Nh ng t t c ã không th ng n c n #c s c ti n công c a l*c l #ng

v trang cách m ng trong "tr n ánh cu"i cùng" k t thúc chi n tranh 30 n m.
Di-n bi n chi n d ch H! Chí Minh t i Sài Gòn
T i Sài Gòn, sáng ngày 30 tháng 4, chu,n t ng Nguy-n H%u H nh (t ng V+nh L c t$ng tham
m u tr ng ã b( ch y) và Nguy-n H%u Có, lên g p D ng V n Minh báo cáo tình hình quân
s*, ã thúc ,y D ng V n Minh và V V n M u (th t ng) i n quy t nh n ph ng
ng/ng b n, ch "bàn giao trong vòng tr t t*". D ng V n Minh h p b h và a ra ý ki n
"tuyên b" thành ph" b( ng(". Sau khi bàn lu n, V V n M u vi t b n tuyên b" kêu g i n
ph ng ng ng b n và bàn giao chính quy n cho cách m ng. B n tuyên b" #c phát trên ài
phát thanh Sài Gòn lú 9 gi 30 phút.
Trên t t c các h ng vào Sài Gòn, quân ta ti p t c ti n công theo m nh l nh c a B Chính tr

"ti n quân v i khí th hùng m nh nh t, gi i phóng và chi m l+nh toàn b , t c v khí quân i
ch, gi i tán chính quy n các c p c a ch, p tan tri t m i s* ch"ng "i c a chúng".
ch dùng pháo t/ phía ông xa l Sài Gòn - Biên Hòa b n ra c t i hình l% oàn xe t ng 20.
M t phân i c a l% oàn r0 vào ánh di t chúng liên tr ng Th c ( Cây Mai). T i ây
chi c xe 707 ã ph i chi n u n viên n cu"i cùng và ng i cu"i cùng. 9 gi 30 phút oàn
xe t ng ti n thu n l#i qua c u R ch Chi c do Z23, l% oàn 316 c công bi t ng ang chi n
gi%. Phía tr c là c u Sài Gòn, ây ti u oàn 4 Th c ã chi n u quy t li t, gi ng co v i
ch t/ êm 29 r ng 30 tháng 4, n 7 gi sáng ngày 30 tháng 4 m i chi m l i #c u c u
phía ông. oàn xe t ng l% oàm 203 n u c u Sài Gòn, 2 xe d n u i hình t ng t"c v #t
qua #c n a c u thì b xe t ng ch phía Tây vòm c u b n cháy. i hình xe t ng ta ph i
d/ng l i u c u phía Tây. Ti u oàn tr ng ti u oàn xe t ng Ngô V n Nh2 c m c hi u và
i n ài ch huy t"p xe d n u v #t c u l i b trúng n ch và hy sinh trên tháp pháo. L% oàn
phó Tr n Minh Công lên ch huy v #t c u. ch ti p t c b n h(ng thêm 2 xe t ng. i i tr ng
Bùi Quang Th n và chính tr viên V ng Toàn ch huy i i 4 v #t qua c u. ch lui v ngã
t Hàng xanh, ta bám sát và b n cháy m t xe t ng c a chúng t i ây. Các l*c l #ng t i ch1 bao
vây, v n ng vô hi u hóa m t s" xe khác. ch c u Th Nghè ngoan c" ch"ng c*, ta b n cháy
thêm 1 xe t ng, 1 xe thi t giáp.
Qua c u Th Nghè, n% chi n s+ li t ng Nga (l% oàn 16) lên xe t ng cùng Ph m Duy ô làm
nhi m v d n ng. L% oàn 203 ti n vào Dinh c L p theo ng H!ng Th p T* và il
Th"ng Nh t do xe t ng 483 c a trung úy Bùi Quang Th n d n u. M t s" chi n s+ bi t ng ã
có m t tr c dinh c L p. Trong Dinh c ng ã có m t m t s" cán b tình báo ng dài c a ta:
Tô V n Cang, V Ng c Nh m m t c s binh v n (chu,n t ng Nguy-n H%u H nh). Chi c xe
t ng 843 húc cánh c$ng s t Dinh c L p, ti n th.ng vào c a Dinh. Ngay t c kh c chi n s+ lái xe
Jeep Bùi Ng c Vân c m c ch y lên t ng 2 ph t m nh tr c dân chúng ang reo vui c$ng
Dinh c l p. Trong lúc ó, Bùi Quang Th n nh y ra kh(i xe, cùng m t s" chi n s+ ti n th.ng lên
ban công th #ng c a tòa nhà, gi t b( lá c vàng 3 s c và kéo c gi i phóng lên c t c cao nh t
c a Dinh c L p lúc 11 gi 30 phút. i i tr ng Ph m Duy ô ch y th.ng vào trong Dinh
quan sát và tr ra báo cáo ngay v i trung tá chính y l% oàn 203 Bùi V n Tùng xác nh n s* có
m t c a t$ng th"ng và n i các ng y quy n t i Dinh. Trung tá l% tr ng Nguy-n T n Tài l nh i u
ch nh i hình xe t ng bao vây Dinh phòng ch ph n kích, !ng th i phái m t b ph n ra
ánh chi m c ng Sài Gòn.
i úy trung oàn phó trung oàn 66 Ph m Xuân Th cùng m t s" cán b , chi n s+ ta #c
Nguy-n H%u H nh d n ng ti n th.ng vào phòng khánh ti t g p D ng V n Minh và n i các
V V n M u. Ti p ó, các !ng chí Bùi V n Tùng và Nguy-n T n Tài vào phòng khánh ti t. Hai
cán b tình báo c a ta c ng ã có m t t i ây t/ sáng v i t cách là ng i c a l*c l #ng th ba

n v n ng D ng V n Minh s m u hàng: V Ng c Nh , Tô V n Can. D ng V n Minh
ng d y nói: "Chúng tôi ang #i các ông bàn giao". Ta tuyên b": "Các ông ã b b t làm tù
bình, các ông ph i tuyên b" u hàng vô i u ki n. Các ông không còn gì bàn giao".
D ng V n Minh ch p nh n, trao kh,u súng ng n cho i úy Phan Xuân Th và n ài phát

thanh c b n tuyên b" u hàng không i u ki n. Trung tá Bùi V n Tùng c l i ch p nh n u
hàng c a D ng V n Minh.
T/ sáng ngày 30 tháng 4 cho n lúc này t i trung tâm Sài Gòn ã có 34 i m n$i d y c a qu n
chúng và l*c l #ng t i ch1.
Sau 11 gi 30 phút 41 i m ch l*c ta ch a t i, quân chúng và l*c l #ng t i ch1 ti p t c n$i

d y.
4 qu n 3, t i ph ng c xá ô Thành, lúc 12 gi ngày 30 tháng 4 khi l*c l #ng võ trang ta ti n

công qu n 3, anh T và anh Công, ng i a ph ng, cùng m t cán b bi t ng c a Z15 (l%
oàn 316) dùng loa hô hào nhân dân n$i d y giành chính quy n, kêu g i s+ quan và binh lính
ch n p v khí u hành. Ngay chi u 30 tháng 4 hàng tr m !ng bào xin nh n công tác theo yêu
c u c a cách m ng, hàng tr m ng i khác t* ng ra ng thu gom v khí, quân trang, quân
d ng c a ch. !ng bào treo y c gi i phóng tr c nhà riêng, công s và t* nguy n góp c p
th i l ng th*c th*c ph,m cho b i.
T i ph ng Bàn c qu n 3, các ông chí c s m t c a ta: Ch B y, anh Châu, anh Ba ông,

phát ng qu n chúng n$i d y giành chính quy n, chi m gi% các kho tàng c a ch, gi% gìn tr t
t*, an ninh, làm v sinh ng ph". !ng bào thu gom #c 3.000 súng các lo i em n p cho
cách m ng. 16 gi ngày 30 tháng 4, ph ng Bàn C t$ ch c mít tinh, có 13.000 ng i d* l-
m/ng chi n th ng và gi i thi u nh%ng ng i t"t vào chính quy n m i. n 17 gi , thành l p
xong các b n ph trách ph ng, khóm và t$ ch c chuyên vi c ng ký ng y quân, ng y quy n
ra trình di n.
4 h ng xa l Biên Hòa, Z27 sau khi hoàn thành nhi m v chi m gi% c u R ch Chi c cho l%
oàn 203 i qua, theo l nh trên, ti n chi m nhà máy xi m ng Hà Tiên, nhà máy Zetcô (nay là liên
h#p công trình 4) và gi% nhà máy i n Th c. Nh ó, i n thành ph" ch gián o n có vài
gi trong ngày 30 tháng 4.
Ti u oàn 4 Th c, sau khi l% oàn 203 xe t ng qua c u Sài Gòn ti p t c t$ ch c ánh chi m
các !n bót ch trên tr c l 33 o n t/ ngã ba Bình Tr ng n ngã ba Phú H%u, cùng cán b
a ph ng phát ng qu n chúng n$i d y tr/ng tr ác ôn, gi i phóng hai xã Bình Tr ng và Phú
H%u.
T i nhà máy n c Th c, t/ nh%ng ngày 27 và 28 tháng 4, nòng c"t công nhân ã l p i b o

v nhà máy. Hàng tr m công nhân và k s liên t c bám gi% máy, không cho ch phá, b o m
cung c p y n c cho thành ph" c n c và sau khi gi i phóng. Ngày 30 tháng 4, khi xe
t ng ta ti n g n n, !ng chí Mu"ng, ng u y ban kh i ngh+a nhà máy, lãnh o công nhân
tung tin hù d a ch và t* mình leo lên nóc nhà máy treo m t lá c l n. ch ây r t ông:
th ng xuyên có m t ti u oàn th y quân l c chi n, 1 ti u oàn cao x , 1 i i b o an và ngày
30 tháng 4, còn kéo v ây thêm kho ng 40 xe t ng và thi t giáp... nh ng tr c th ti n nh v
bão c a ta và khí th công nhân t i ch1, t t c ch ây ã ph i b( ch y.
Toàn b l*c l #ng ch Th c tan rã. Qu n chúng xông vào chi m gi% các c n c quân s*
c a ch, ti n chi m tr s qu n. Toàn b ng y quy n qu n b( ch y.
V i m i chu,n b t/ tr c, khi i quân ta ti n vào Sài Gòn, c s cách m ng và qu n chúng lao

ng n i thành k p th i n$i d y chi m l+nh, làm ch và b o v các c s kinh t , chính tr v n hóa
quan trong, b o m m i sinh ho t bình th ng c a m t thành ph" m i gi i phóng.
4 nhà máy i n Ch# Quán, ngay lúc ch ang t!n t i và thi t quân lu t, công nhân ã thay
phiên nhau i s a ch%a ng dây, $n nh dòng i n. Anh em kêu g i binh lính ng y quay v
v i chính ngh+a, ng h hành ng n$i d y c a công nhân.
T ix ng Ba Son, công nhân tháo g2 h t ch t n$ ch gài, b o v nguyên v3n nhà máy.
4 các hãng Esso, Shell, công nhân thành l p các y ban công nhân võ trang b o v kho x ng
Nhà Bè.
Công nhân các xí nghi p Vimytes, Sicovina, Vinatexco, Biopharma và hàng lo t hãng, x ng
khác b t ch p công an, m t v , ã n$i d y chi m x ng b o v máy móc.
Các c s cách m ng và qu n chúng n$i d y chi m l+nh, c m c tr s khóm hai ph ng Huy n

S+, ngã ba Th Khoa Huân, ng Lê Thánh Tôn, ch# B n Thành, c xá ô Thành, ty c nh sát
qu n 3, s v n hóa... M t trí th c, c s c a ta, ã gi% gìn và trao l i nguyên v3n cho cách m ng
toàn b phòng báo chí Ph t$ng th"ng ng y c a Hoàng c Nhã ( t t i s" 116 ng H!ng
Th p T*, nay là ng Nguy-n Th Minh Khai).
15 gi ngày 30 tháng 4 t t c cán b Thành y cánh A (lu!n vào t/ êm 29 tháng 4) ã có m t

trong thành ph", t p k t nh n nhi m v k ti p t i khu tr ng Pétrus Ký.
Cán b , chi n s+ cánh B c a Thành y có m t cùng nhân dân th*c hi n n$i d y giành chính
quy n, giành quy n làm ch t/ p, xã n th tr n ngo i thành, c ng ã h i t v nh n nhi m v
t i dinh t nh tr ng Gia nh.
Trong chi n d ch H! Chí Minh, riêng quân dân Sài Gòn - Gia nh ã di t và làm tan rã 31.000
tên ch, b t s"ng 12.619 tù binh, chi m 9 c n c quân s*, 5 chi khu, 21 phân chi khu và tr s
t ... thu 12.275 súng và g n nh toàn b h! s các c quan t/ Ph t$ng th"ng tr xu"ng. S"
ng y quân l n l #t ra trình di n là 40 v n và s" công an c nh sát là 10 v n.
17 gi ngày 30 tháng 4, ti ng súng ã th*c s* ch m d t "th ô" ng y quy n, tr/ m t s" m c

tiêu quân s*. Thành ph" h n 3 tri u dân v/a qua cu c chi n tranh 30 n m, v n nguyên v3n ã
chuy n sang tr ng thái bình yên n gây ng c nhiên cho m i ng i trên th gi i ang có m t:
n c v n ch y u trong các ng "ng; dòng i n ch t m ng/ng trong 2 gi r!i m i nhà l i
sáng; công nhân nhà máy v n s&n sàng cho máy ch y; ch# búa, quán xá v n s&n sàng m ;
ng ph" v n ông ng i, xe c ... Ng i dân Sài Gòn - Gia nh náo n c c t dàn c hoa
xu"ng ng ngày 1-5 m/ng cu c toàn th ng và ch êm h i pháo hoa.
thêm h n 400 quân, a s" quân b o v c u lên g n 2.000 tên, xây thêm lô c"t, t nhi u
súng, bãi mìn, rào thêm dây thép gai và gài s&n hai qu bom, s&n sàng cho n$ tung phá c u khi
th t th , hòng c n b c ti n th n t"c c a quân gi i phóng vào trung tâm thành ph".
Ta ph i ánh chi m, khai thông ba c u, nh t là c u R ch Chi c, t o nút ch n, ng n không cho

quân ch t/ Tây Nguyên, mi n trung và ông Nam B d!n v Sài Gòn "t th ". Chi m c u,
thông ng là m tung cánh c a phía ông thành ph" cho i quân ta ti n vào. Nhi m v quan
tr ng y #c giao cho L% oàn 316 c công, bi t ng th*c hi n. i tá T"ng Vi t D ng, Ch
huy tr ng cánh ông L% oàn 316 c công, k l i: Nh n l nh c p trên, ngày 26-4, ba n v:
Ti u oàn D81, Z22 và Z23 thu c L% oàn nghiêm ch nh ch p hành và s&n sàng vào tr n. T"i
27-4, nhanh chóng áp sát m c tiêu ch #i gi G, và vào lúc 3 gi sáng 28-4, g n 200 cán b ,
chi n s+ ba n v b t ng !ng lo t n$ súng ti n công tiêu di t ch, chi m c u, k p th i tháo g2
hai qu bom ch gài s&n, không cho chúng phá c u. 5 gi sáng, ch ph n kích quy t li t, n
12 gi chúng chi m l i c u. 21 gi , quân ta t$ ch c ánh chi m l i. T/ êm 29 n r ng sáng
30-4, gi%a vòng vây c a ch t/ hai phía (Th c v và Sài Gòn ra), trong th gi ng co quy t
li t v i ch, các chi n s+ c công ã m u trí, d ng c m, kiên c ng bám tr , ánh lui hàng
ch c #t ph n kích c a ch có xe b c thép, pháo, máy bay, ca-nô... y m tr#, di t và làm tan rã
hai ti u oàn, b t s"ng hàng tr m tên. Hàng nghìn lính ng y t/ khu liên tr ng Th c và tàn
quân S oàn 18 t/ Xuân L c, Biên Hòa tháo ch y v , u b ch n l i u c u R ch Chi c,
gây ách t c, ho ng lo n, khi n binh s+ ng y b( xe, qu ng súng, c i áo, tháo giày v t ng$n ngang
y ng, tìm m i cách l,n tr"n. 9 gi 30 phút sáng 30-4, chi c xe t ng u tiên c a L% oàn
203 và theo sau là b i Trung oàn 66, Quân oàn 2 ào t ti n n, lao nhanh qua c u gi%a
ti ng reo vui c a h n 100 chi n s+ x m en vì khói súng, máu và bùn t.
Trích m t bài vi t t/ phía bên kia.
Ai không thích có quy n không c
( ã l #c b t bình lu n, ch gi% l i nh%ng thông tin. Các l1i chính t là nguyên tác không #c
s a ch%a)
T/ chi u 29 cho t i tr a ngay 30-4-1975, súng lo i l n nh( ã b t u n$ vang kh p Sài Gòn.

Kinh khi p h n h t là các lo i bích kích pháo B40-41, h(a ti-n 122 ly, c bì bõm liên t c, rót
xu"ng phi tr ng Tân S n Nh t và các vùng... lân c n. Nh ng gi phút ó, h u h t các lo i máy
bay c a S oàn 5 Không quân, B T L nh S oàn và c B T$ng Tham M u QLVNCH bên
trong tr i Võ Tánh, c ng ã di t n chi n thu t g n h t theo M . Lúc ó, m t s" ang trên ng
bay t i Thái Lan hay ra bi n ông. S" khác ch m h n thì c ng ho c ang trong khuôn viên DAO
hay Toà i S M và n i b n tàu d c hai b sông Sài Gòn.
R"t c c ch có m t nh*a phi o b an làm xoáy tung mà thôi. N i n i b"n h ng, cây c"i,
dây i n, g ch vôi và thân xác c a nh%ng ng i lính quèn lúc ó, v n còn l i phòng th cái
phi tr ng tr"ng không...
Trong lúc ó trên ng Võ Tánh t/ c$ng chính c a B T$ng Tham M u g n ngã ba Tr ng

T n B u ch y t i ngã ba B y Hi n, xa nhìn ngút m t, có các ám cháy l n và nhi u quân xa ch
lính c ng nh thi t giáp ang d!n d p di chuy n...
1- Sài Gòn, nh%ng phút gi h p h"i :
Sài Gòn ã b t u xáo tr n t/ tháng 3-1975, t/ lúc mi n Trung b m t qua quy t nh sai l m rút
b( quân oàn I và II c a TT.Nguy-n V n Thi u, Th T ng Tr n Thi n Khiêm và i T ng Cao
V n Viên, T$ng Tham M u tr ng QLVNCH lúc ó. Ngày 21-4-1975, T$ng Thi u qua áp l*c c a
M , mu"n thay ng*a, hòa h#p hòa gi i, nên ph i tuyên b" t/ ch c t$ng th"ng trong lúc nguy
ng p và ã cùng Th t ng Khiêm, #c Tòa iS M , a ra kh(i Sài Gòn, t i ài B c trong
êm t"i b ng máy bay quân s*. Vi c b( ra i c a TT. Thi u, khác v i tr ng h#p c a Th
T ng Khiêm hay i T ng Viên, vì hai ng i này ch.ng h b e d a hay b t bu c. Trái l i

T$ng Th"ng Nguy-n V n Thi u vào gi th 25 c a VNCH trong tháng 4-1975, gi"ng nh cái
ch t c a T$ng Th"ng Ngô ình Di m ngày 2-11-1963, #c quy t nh b i bàn tay c a ng i
M . T$ng Th"ng Di m không cho ng i M em quân vào VN nên b gi t. TT Thi u khôn ngoan
t/ ch c ra i, nên #c s"ng nh%ng ngày th/a n i quê ng i.. Ngoài ra, c ng theo s li u,
chính T$ng Th"ng Tr n V n H ng, mu"n ng i M em T$ng Th"ng Thi u ra kh(i n c, mà
theo TT H ng, ó là k5 à c n m i, nên ông ta không th tr n c hay ch"ng C ng #c.
Tr n v n H ng lúc ó, ã g n t xa tr i, thêm m t m i kém, l i b M b t làm T$ng Th"ng

VNCH - Nguyên th nh v y, nên mi n Nam b m t là cái ch c, dù s m hay mu n c ng th thôi.
Sau ó l i màn thay ng*a cu"i cùng, D ng V n Minh danh chánh ngôn thu n, k t thúc cu c
chi n qua mi ng k c m quy n c a mi n Nam, dù ch có hai ngày ng n ng i.
Chi u 28-4-1975, i t ng D ng v n Minh ng quan T$ng Th"ng VNCH. ây là l n thú hai

ông làm x p chúa c mi n nam. Trong lúc o, n i h u tr ng, qua ài phát thanh và truy n hình,
tân t$ng th"ng Minh tuyên b" là s0 ánh u$i VC v B c chi m l i lãnh th$ ã m t, khi M rút
h t v n c trong 24 gi n nh. T$ng th"ng cho bi t, t/ nay QLVNCH không c n chi n u
n a, s0 hòa h#p hòa gi i hòa bình. Nh ng c ng lúc ó, khi bài di-n v n ch a ch m d t, thì
nh%ng trái n t/ các máy bay A37 c a tên phi công n m vùng Nguy-n Thành Trung, t/ tr i r t
xu"ng, n$ tung.
2- QLVNCH t chi n trong gi th 25 :
ây chính là th i i m , mà B c B Ph g i là gi G, ngày N, t$ng t n công chi m Sài Gòn.

ó là lúc n a êm 29-4-1975, th i gian Hà N i qui nh cho t t c các cánh quân, t/ n m h ng
ti n vào th ô. ây c ng là th i gian qui nh cho c công, bi t ng n m vùng... (hành ng)
T i M t Tr n Mi n ông Nam Ph n, t/ sau ngày S 18BB và L% oàn 1 Dù, rút lui an toàn v Bà
R a, Quân oàn III ã tái ph"i trí l i các phòng tuy n m i vào nh%ng ngày cu"i tháng 4-1975.
Vì SD18BB c a Thi u T ng Lê Minh o b thi t h i n ng n sau 12 ngày ác chi n v i quân

B c Viê.t. Ngoài Trung oàn 48/18 c a Trung Tá Công, t ng "i quân s" còn nguyên v3n, các
Trung oàn 52/18 c a i Tá Ngô K5 D ng, t i M t Tr n Ngã Ba D u Giây-Túc Tr ng, thi t h i
h n 80% quân s" và Trung oàn 43/18 c a i Tá Lê Xuân Hi u, t th trong th xã Xuân L c,
thi t h i trên 30% nh t là Ti u oàn 2/43/18 c a Thi u Tá Nguy-n H%u Ch , là n v cu"i cùng
r i Long Khánh. Do ó sau khi ch nh "n l i n vi, SD18BB #c giao trách nhi m phòng th
tuy n phía ông Sài Gòn, t/ kho an thành Tuy H ch y dài t i T$ng Kho Long Bình. Riêng BCH
Hành quân c a SD18BB t t i c n c H i Quân Cát Lái. Phòng tuy n c a SD 18BB ti p giáp
v i v trí phòng th c a L*c l #ng Nh y Dù, Tr ng Thi t Giáp và B Binh Th c.
T nh Ph c Tuy và c Khu V ng Tàu, trong ó có qu"c l 15 #c L% oàn 1 Nh y Dù,

SD3BB ph"i h p v i các l*c l #ng DPQ + NQ c a Ph c Tuy và Bình Thu n di t n t/ mi n
trung t i. Thi u T ng Bùi Th Lân, t l nh SDTQLC kiêm T$ng tr n c khu V ng Tàu. Riêng
SD3BB t/ vùng 1CT di t n vào, quân s" k luôn SD1BB c ng #c h n 1000 ng i, l p thành 2
ti u oàn thu c Trung oàn 2/3 và 56/3 v n do Thi u t ng Nguy-n Duy Hinh làm t l nh.
SD3BB #c t ng c ng thêm Chi oàn 2/15 Thi t K' và L% oàn 1 Dù, b o vê. QL15, th xã
Bà R a-V ng Tàu.
T nh Biên Hòa và phi tr ng do L*c l #ng III xung kích c a Chu,n T ng Tr n Quang Khôi,
#c t ng phái thêm 2 L% oàn 147 và 258 TQLC phòng th . T/ ngày 28-4-1975, b ov
thành ph" Biên Hòa, Liên oàn 81 Bi t Kích Dù b" trí trong phi tr ng gi% m t b c B t L nh
QDIII. M t TD/TQLC thu c L% oàn 2 b o vê. BTL.QDIII, các thành ph n còn l i c a L% oàn,
phòng th m t nam BTL. Quân oàn. L% oàn Nh y Dù gi% hai C u M i và S t cùng các nút
ch n vào th xã. Riêng L*c L #ng III Xung kích g!m Chi n oàn 315phòng th t/ Ngã ba H"
Nai n Ngã t Lò Than. Chi n oàn 322 gi% t/ Ngã t Lò Than t i c$ng phi tr ng Biên Hòa và
Chi n oàn 318 t/ phi tr ng t i C u M i.
V phía b c Sài Gòn có SD25BB c a Chu,n t ng Lý Tòng Bá #c t ng phái thêm hai Liên
oàn 8 và 9 Bi t ng Quân, trách nhi m Tây Ninh và C Chi-H u Ngh+a. M t tr n phiá b c t nh
Bình D ng là trách nhi m c a SD5BB c a Chu,n T ng Lê NguyênV , v i Trung oàn 8/5
c a i Tá Nguy-n Bá M nh Hùng t ng phái cho L*c L #ng III Xung kích c a T ng Khôi
H ng L c, v/a #c tr v . Phòng tuy n phía nam Sài Gòn là Long An, có SD22BB Bình nh
di t n t i, ph"i h#p v i L*c L #ng 99 Tu n Thám Ng n Ch n c a H i Quân và DPQ+NQ.Long
An. Nh v y tr/ ba SD7,9 và 21BB c a QDIV ph i b o v lãnh th$, phía VNCH ch còn t t c
ch/ng sáu S oàn g!m SD5,18,22,25 bô binh + Hai L% oàn 1 và 4 Nh y Dù + S oàn TQLC
+ L*c L #ng III Xung Kích +Liên oàn 81 Bi t Cách Nh y Dù +4 Liên oàn BDQ + DPQ và NQ +
625 chi n xa lo i và 400 pháo, t t c ch/ng 240.000 ng i, b o vê. Sài Gòn. Trong khi ó
VC tung vào 5 l quân v i quân s" trên 280.000, g!m 15 S oàn BB + 5 L% oàn bi t l p + 4
L% oàn thi t giáp + 6 Trung oàn c công.
T/ chi u ngày 29-4-1975, hai B T L nh Không quân và H i quân VNCH ã di t n chi n thu t,
k c T ng Nguy-n V n Toàn (T l nh QDIII) và i T ng Cao V n Viên, T$ng TMT t/ ch c.
Do ó, t$ng th"ng m i nh m ch c là D ng V n Minh, c ? T ng V+nh L c lên th ch c T$ng
Tham M u Tr ng. n t"i cùng ngày, T ng L c ra l nh cho SD18BB v b" trí t/ Ngh+a Trang
Quân i Biên Hoà, t i Th c.
u tháng 4-1975, tr ng B Binh lúc ó t/ Th c ã d i v Long Thành-Biên Hòa, sinh viên

các khóa, trong ó có hai quân tr ng t/ à L t di chuy n v nh Tr ng Võ B và Chi n Tranh
Chính Tr . Lúc 8 gi t"i ngày 27-4-1975, tr ng B Binh l i có l nh di chuy n tr v tr ng c
Th c. T i 8 gi sáng ngày 30-4-1975, có b"n T54 c a c ng s n B c Vi t t/ Xa L Biên Hòa,
t n công tr ng, bi. Pháo Binh 105 bán tr*c x cháy 3 chi c t i ch1. Nh ng chi c còn l i ã
nh p d #c vào trung tâm, sau khi thoát #c các t m n M72, b n t th #ng Trung Tá Ông
v n Tuyên, Trung s+ I Nhân và 5 h c viên, cùng 10 ng i b th ng, trong s" này có Trung Tá
V ng Bá Thu n. Cu"i cùng chi c t ng trên bò ra kh(i tr ng và bi M72 b n t xích, n m t i
Ni m Ph t ng c nh Ch# Nh(, nh ng v n tác x d% d i vào tr ng. Cu"i cùng có hai h c
viên SQ Th c mang l*u n lân tinh lo i xuyên phá, m i tiêu di t #c chi n T54 này.
C ng t i Long Bình vào sáng ngày 29-4-1975, Ti u oàn 43 thu c Liên oàn 4 BDQ, do Thi u
Tá X n làm TDT, #c l nh c a Bi t Khu Th ô,t ng phái phòng thu? Trung Tâm Hu n Luy n
Quang Trung. T/ 2 gi 30 chi u cùng ngày, VC ã v t i Trung Chánh-Hóc Môn, sau khi chi m
#c C n c !ng Dù c a SD25BB, c n c Pháo binh Lòng T o và ánh tan Trung oàn
46/25BB trên QL s" 1 t/ C Chi v Tân phú Trung. Lúc ó Tr ng Quân V n "i di n v i TTHL
Quang Trung c ng ã m t, nên Chi n xa c a VC b t u t n công trung tâm, nh ng không ng
trong ó không ph i ch có tân binh quân d ch, mà còn s* hi n di n c a m t ti u oàn BDQ v í
h n 500 tay súng, ã cùng v i các TD41,42,44 tung hoành trong m t khu sình l y c a Vùng 4
Chi n thuâ.t. T"i 29-4-1975, qua h th"ng truy n tin c a TD43BDQ, m i bi t BTL Bi t Khu Th
ô ã b( ch y, ch còn các s+ quan c p uý l i nh ng BCH.Bi t ng Quân và T ng $ K
Giai v n còn nguyên v3n t i Tr i Tô Hi n Thành. Bên trong chi n hào c a TTHL Quang Trung,
c ng nh su"t o n ng t/ ngã ba Trung Chánh- Hóc Môn, v t i Ngã ba B y Hi n, các n
v c a QLVNCH nh BDQ, Bi t Cách Dù và Nh y Dù ang #i ch m t tr n ánh nh SD18BB,
LD1ND,TD82BDQ và DPQ Long Khánh, t i Xuân L c, tr a 30-4-1975 bi. D ng V n Minh ban
l nh buông súng rã ng .
5 gi chi u ngày 29-4-1975, các m t tr n, lính v n chi n u. T i Biên Hòa, TQLC, Bi t Cách Dù
và các Chi n oàn thu c L*c L #ng III Xung Kích, ã ng n ch"ng VC t i các phòng tuy n.
T i BCH.Thi t Giáp trong tr i Phù $ng, c ng là n i t t m BTL.QDIII t/ Biên Hòa di t n v ,

c ng nh Trung Tâm Hành Quân /BTTM/QLVNCH g n nh không còn i bàng nh n tin
chi n tr ng và quy t nh l nh l c. Cho t i 22 gi 30 êm 29-4-1975, Ph t ng Nguy-n H%u
Có, ng i vào n m 1965 bi. Nguy-n Cao K5 l t ch c và b t l i H!ng Kông không cho v
n c, cách ó vài gi , v/a #c TT.D ng V n Minh g n cho cái lon Trung T ng, lên máy ra
l nh cho SD18BB c a Thi u T ng o và LL3XK c a T ng Khôi, c" g ng gi% yên phòng
tuy n trong êm 29-4-1975, r ng sáng ngày 30-4-1975 s0 có hòa bình vì c ng s n B c Vi t
ã ch u hòa h p hoà gi i hòa v i TT. Minh và l*c l #ng th ba "i l p.
Nh ng 23 gi 45 êm 29-4-1975, B c Vi t ã t n công d% d i b ng b binh và chi n xa kh p các

phòng tuy n t i Biên Hòa. Hai bên g n nh c n chi n v i kho ng cách ch/ng 10-15m, nh t là t i
phòng tuy n do quân Dù, TQLC và Chi n oàn 315 c a Trung Tá $ c Th o có chi n xa
M48.
2 gi sáng ngày 30-4-1975, phòng tuy n SD18BB c a T ng o t i Long Bình bi. VC tràn
ng p, quân ta t/ Ngh+a Trang Quân i Biên Hòa ph i rút v Th c.
Riêng Chi n oàn 3, thu c Liên oàn 81 Bi t Cách Nh y Dù c a Thi u Tá Ph m Châu Tài, quân
s" h n 1000 ng i, t/ Biên Hòa #c i u ng v b o vê. B T$ng Tham M u t/ 5 gi 30
ngày 26-4-1975. B Ch Huy Chi n oàn óng t i Building s" 1, "i di n v"i Tr i Võ Tánh. Các
Bi t i 811 c a i Uý Lâm óng trong L c Quân Công X ng. Bi t i 812 c a i Uý Ánh
óng gi%a c$ng sau TTM và T$ng Y Vi n C ng Hòa. Bi t i 813 a i Uý Th ch r i quân t/
Ngã T B y Hi n t i Tr i Phi Long c a Nh y Dù và Bi t i 815 c a i Uý L#i là l*c l #ng tr/
b c a Chi n oàn, óng tr c c$ng B TTM.
T/ ngày 28-4-1975, các i bàng B TTM, B T L nh QD3, Quân Khu Th ô.. t/ i

T ng tr xu"ng ã di t n chi n thu t, nên coi nh không còn ai ra l nh cho thu c c p d i
quy n. V vi c phi công n i tuy n Nguy-n Thành Trung, d n oàn máy bay c a KQ.VNCH b( l i
Phù Cát, Phan Rang vào oanh t c phi tr ng Tân S n Nh t, không bi. Chi n oàn 3 Bi t
Cách Dù b n h , vì ã t ng là phe ta làm o chánh.
Chi u ngày 29-4-1975, t ng V+nh L c #c TT. Minh c làm T$ng Tham m u tr ng thay Cao
V n Viên, còn Nguy-n H%u Có th g n ba sao, x ng là T$ng Tham M u Phó. Ngoài ra còn có VC
n m vùng Nguy-n H%u H nh, c ng #c D ng V n Minh g n sao t ng, dù Có và H nh ã b
gi i ng t/ lâu.
T/ 6 gi 30 sáng ngày 30-4-1975, VC pháo kích h(a ti-n 122 ly vào vòng thành B TTM. Trên
các ng ph" d n t i i L Chí L ng, chi n xa B c Vi t ã xu t hiê.n. Chi n xa VC t i Ngã T
B y Hi n bi. Bi t Cách Dù, dùng súng i bác M90 ly không gi*t, ch trong vòng 15 phút, b n
cháy 6 chi c T54, PT76 cùng v i m t kh,u pháo phòng không có bánh xe kéo, v i nhi u c
công b ch t, n m r i rác t/ B y Hi n t i B TTM.
9 gi 30 sáng ngày 30-4-1975, D ng V n Minh ra l nh cho Chi n oàn 3 Bi t Cách Dù ph i

ng ng ánh nhau, ch u hàng. Tuy nhiên nhi u toán không tuân l nh, v n ti p t c b n vào
các oàn xe c a VC. Riêng 2 Chi n oàn Bi t Cách Dù do i Tá Phan V n Hu n ch huy, sáng
ngày 30-4-1975, t/ Su"i Máu rút v Ngh+a trang Quân i Biên Hòa, khi nghe l nh D ng V n
Minh b t u hàng, nên c ng rã ng t i ây.
Khôi hài nh t là lúc mà ng i lính ang ngã g c kh p chi n tr ng, b o v cho th ô Sài
Gòn và cu c di t n b ng máy bay tr*c th ng c a M , trên các mái nhà t i C quan Dao và Tòa
i S , thì g n h t t ng lãnh b( ch y tr c. Còn Chính phu? D ng V n Minh v/a m i nh m
ch c, thì ã sai Nguy-n V n Huy n vào Tr i David, th ng thuy t xin u hàng, nh ng bi. Võ
ông Giang b t giam luôn chi u ngày 29-4-1975.
Trong cu c di t n ra kh(i n c, ngoài ng i M còn có m i thành ph n lúc ó, t/ quan

t ng, trí th c, th y cha, nhà báo, ca s+, m3 mìn, * i m. T t c p lên u l n nhau ki m
m t ch1 ch y ra kh(i n c. Lúc ó không còn ai thèm ngh+ t i t cách, th di n, trinh ti t hay gì
gì n a. K5 c c nh t là nh%ng chuyên viên "i lâp, ph n chi n, phá ho i và nói x u chính ph
VNCH, gi phút cu"i l i là nh%ng thành ph n h ng hái ch y tr"n nhi u và tr c h t.
Sài Gòn náo lo n kh p n i, dân chúng ùn ùn kéo t i các ngân hàng rút ti n ký thác. Các Tòa i
S l n l #t óng c a, c ng nh nhi u Hãng Máy bay ng ng ho t ng vì s# h a lây.
9 gi 30 sáng ngày 30-4-1975, trong lúc m i ng i ang mê t nh trong c n h p h"i c a t

n c, thì D ng V n Minh(ra l nh) QLVNCH buông súng rã ng .
30-4-1975, b i B c Vi t ti n vào Sài Gòn.
Phút cu"i v n còn m t s" n vi. Dù, TQLC, BDQ, Bi t Cách Dù.. ch n ánh trên các ng ph"
H!ng Th p T*, Th Nghè. T i i lô. Th"ng Nh t, lính Dù và BDQ b n M72 vào xe tâng VC
( ang) ti n vào chi m Dinh c Lâ.p.
úng 12 gi 30 tr a ngày 30-4-1975, lá c vàng ba s c ( VN treo trên nóc Dinh T$ng Th"ng
VNCH b t c b(. D ng v n Minh và toàn b n i các có m t t i dinh, b b i mi n b c, nh"t
gi% t i ch1. Nh c nhã muôn i c ám b thu hình tr c "ng kính c a h ng tr m nhà báo ngo i
qu"c.
T i B Qu"c Phòng, Trung Tá Nguy-n v n Cung, thu c SD18BB ã t* sát. Nhi u lính Dù c ng
dùng súng M16 t* k t li-u tr c T$ng C c Chi n Tranh Chính tr . Trong tr i Hoàng Hoa Thám,
m t toán lính Nh y Dù, làm thành vòng tròn, r!i m ch"t l*u n ch t t p th . M t i Úy
C nh Sát t* b n vào u ch t tr c Qu"c H i. Trong khi ó các t ng lãnh Ph m v n Phú,
Nguy-n Khoa Nam, Lê v n H ng, Lê nguyên V , Ph m V n Hai.. c ng quyên sinh.
Trìch t/ (Almanach Ki n th c v n hóa - NXB V n hóa Thông tin)
CHIFN DGCH LGCH SH HI CHÍ MINH.
Sau khi hi p nh Paris #c ký k t, tình hình mi n Nam v n r t ph c t p. Chính quy n Ng y

Sài Gòn th*c hi n k ho ch Lý Th ng Ki t tung quân i th*c hi n k ho ch "tràn ng p lãnh
th$" trên toàn mi n Nam l n chi m, c m c giành t h t s c quy t li t.
Tr c tình hình y, Trung ng tri u t p oàn cán b B2 ra mi n B c h p. oàn g!m Nguy-n

V n Linh, phó bí th Trung ng c c, ph trách khu v*c Sài Gòn - Gia nh, Võ V n Ki t bí th
Khu y khu 9, Tr n Nam Trung ph trách các t nh mi n ông Nam B , Nguy-n Minh D ng, bí
th Khu y khu 8 và i t ng Hoàng V n Thái phó bí th Trung ng c c, t l nh B2.
Mu"n ra B c toàn cán b B2 ph i i vòng qua h ng Campuchia qua con ng huy t m ch

v n chuy n v khí l ng th*c và quân i t/ mi n B c vào mi n Nam, sang Lào và sang
Campuchia. Hai ngày sau oàn ã ra t i Hà N i, g p m t t$ng Bí th Lê Du,n và b c u trao

$i m t s" v n v tình hình mi n Nam:
1. M ã rút quân song v n còn can thi p vào mi n Nam nh ng s* can thi p này ch có m c
t c là ti p t c vi n tr# , ch c quy n Thi u t* l*c và ng v%ng #c.
2. Hi p nh Paris c p nv n hòa bình, hòa h#p dân t c và i u này i ng #c v i ý
mu"n c a Thi u.
3. Ta mu"n t o th ti n công ch ph i giành #c dân - ó không ch là m t v n khoa h c mà
còn là m t ngh thu t: nông thôn ph i giành l i p xã, giành l i dân. B thành th ph i giành
#c t ng l p lao ng và t ng l p trung gian.
4. Cách m ng mi n Nam ang b c chuy n giai o n.
ó là m t b c th thách l n gi%a ta và M Ng y v chi n l #c là b c quá di-n ra trong b"i

c nh mi n Nam có hai chính quy n hai quân i. Nh v y s0 có hai kh n ng:
1. Chi n tranh có th ti p t c trong m y n m n%a.

2. Chi n tranh có th k t thúc s m. Chi n tranh mi n Nam không di-n ra nh tr c, nh ng
ch a ph i ã có hòa bình.
B i v y, ch tr ng c a ta là gi% v%ng và c ng c" vùng gi i phóng tránh b ch l n chi m trong

các vùng tranh ch p, k t h#p u tranh chính tr và v trang trong vùng ch ki m soát.
Sau ngh quy t Trung ng l n th 21, t$ trung tâm c a c c tác chi n ã chu,n b b n k ho ch
chi n l #c: ph ng h ng tác chi n n m 1973 - 1975 và b n d* th o c ng nghiên c u k
ho ch giành th ng l#i mi n Nam, trong ó có m y v n chính:
1. N m v%ng toàn b tình hình phát tri n c a c c di n chi n tr ng t/ cu"i n m n nay, th và

l*c m i c a ta ã hình thành và ngày càng rõ nét.
2. D*a trên thay $i v so sánh l*c l #ng và c c di n chi n tr ng, chu,n b theo hai b c.
* Giành th ng l#i có ý ngh+a quy t nh, t o kh n ng thành l p chính ph liên h#p.
* Phát tri n t$ng công kích, t$ng kh i ngh+a giành th ng l#i hoàn toàn.
3. Hai h ng chi n l #c quan tr ng là Tây Nguyên và mi n ông Nam B . H ng ch y u và
quy t nh nh t là mi n ông nh ng ch làm khi có i u ki n d t i m. Trên hai h ng chi n
l #c này, ph i có bi n pháp nghi binh, t o y u t" b t ng , không l l*c l #ng ch
phòng. Tr c m t ch l*c ch ho t ng m c v/a ph i.
4. Có k ho ch riêng cho mi n B c: chi vi n c ng i và v t ch t cho mi n Nam, phòng
ch"ng chi n tranh phá ho i tr l i và s&n sàng k ho ch tác chi n trong tr ng h#p ch $ b
vào ven bi n nam khu 4.
5. Xây d*ng l*c l #ng, biên ch h#p lý, ng viên tuy n quân, b!i d 2ng i ng cán b .
6. V/a rút kinh nghi m v/a t$ng k t ánh phá Bình nh c a gi c, nghiên c u kinh nghi m
tác chi n c a các n v ch l*c ánh tiêu di t chi khu, qu n l? th xã và chi n oàn ch, xây
d*ng n v l n tác chi n hi p !ng binh ch quy mô l n.
7. T$ ch c quân i tham gia xây d*ng kinh t , chu,n b ph c h!i ng s t t/ nam khu 4 tr
vào.
Vào h tu n tháng 9, B t$ng tham m u thu #c b n t ng trình c a B t$ng tham m u ng y

g i cho Thi u v d* ki n n m 1975.
Theo tài li u ó, ng y cho r ng n u M vi n tr# 1,4 t) ôla, chúng s0 ki m soát #c toàn mi n

Nam, 1,1 t) ô la s0 m t m t n a quân khu 1 v phía B c, n u ch 900 tri u ô la s0 m t quân
khu 1 và vài t nh quân khu 2, còn 750 tri u ô la s0 m t quân khu 1 và quân khu 2, n u ch còn
600 tri u ô la thì ch ki m soát m t n a quân khu 3 t/ Biên Hòa t i quân khu 4.
Do nh%ng khó kh n v binh l*c, b t$ng tham m u ng y d* tính rút 25 - 30% s" !n b"t cô l p,
ti p t khó kh n và không có kh n ng ng v%ng n u b ta ti n công.
V chính tr , M trù tính cùng m t s" n c l n tri u t p cu c h p v i các n c liên quan tìm
gi i pháp chính tr "i v i mi n Nam, a l*c l #ng th ba do M s p x p ra sân kh u chính tr
Sài Gòn.
D*a trên tình hình y, B t$ng tham m u c a ta d* ki n n m 1975 có th xu t hi n cao trào

ho c s0 có m t b c phát tri n m i trong n m 1976, tr c khi M b u t$ng th"ng. Có th , òn
quy t nh n m 1976 khi n ch ph i ch p nh n chính ph ba thành ph n, c ng không lo i tr/ ta
s0 giành th ng l#i quy t nh vào n m 1977.
Tuy nhiên, ta v n còn ph i tìm ra l i gi i, kh n ng can thi p c a M th nào n u ta ánh l n, s*

ph"i h#p gi%a qu n chúng v i cu c ti n công c a b i ch l*c, c s v t ch t và n pháo c a
ta. Ngoài ra, b n d* ki n c a B T$ng tham m u còn a ra tình hu"ng:
1. ch ngoan c" ti p t c chi n tranh.

2. ch ch u lùi m t b c, ch p nh n thi hành hi p nh.
3. Th i c kh i ngh+a thành th xu t hi n s m vào n m 1976.
Sau cu c h p c a B Chính tr , quy t tâm chi n l #c c a B t$ng tham m u là: hoàn thành gi i
phóng mi n Nam trong hai n m 1975, 1976, không lo i tr/ kh n ng kéo dài sang u n m
1977.
V ph ng h ng chi n l #c c a ta, tr ng i m là nam Tây Nguyên ó là h ng chi n l #c

quan tr ng và mi n ông Nam B là h ng quy t nh cu"i cùng.
Sau chi n th ng Ph c Long, it ng V n Ti n D ng vào Tây Nguyên ch huy tr*c ti p

chi n d ch.
Qua tin t c tình báo, ta #c bi t cu c h p ngày 18 tháng 2 gi%a Thi u và các t ng ng y Sài
Gòn. Chúng phán oán ta m cu c ti n công xuân hè trong th i gian s p t i v i m c tiêu giành
t giành dân, tr ng i m là quân khu 2. Thi u còn nh c các t ng ng y phòng ta ánh
Qu ng c, Plây Cu, Công Tum cho ó là các m c tiêu " i m" còn Buôn Ma Thu t n u có b ti n
công c ng ch là di n.
Cho t i cu c h p giao ban lúc 11 gi ngày 9 tháng 3, các t ng ng y ch huy Tây Nguyên v n
cho r ng quân ta ánh Qu ng c, uy hi p Buôn Ma Thu t ch nghi binh. Có th vài ngày t i,
ta s0 ánh Plâycu, Công Tum. B i v y chúng t ng c ng quân "i phó h ng b c Tây
Nguyên. Chính vì phán oán sai l m, chúng i u b t l*c l #ng t/ nam Tây Nguyên lên t ng vi n
cho Plâycu khi n Buôn Ma Thu t càng tr nên s h và cô l p.
Sau khi ánh L p c, ta ánh luôn Buôn Ma Thu t. Buôn Ma Thu t #c gi i phóng, ta làm
ch c L c và ti n t i Cheo Reo. Chi n th ng Buôn Ma Thu t ã khi n B t$ng tham m u b t
u suy ngh+ v kh n ng giành th ng l#i l n h n d* ki n ban u.
Tình báo c a ta n m #c khá s m ph n ng c a ch. ch có ý nh d*a vào các l*c l #ng

còn l i và các i m ph c n c a Buôn Mê Thu t ph n kích hòng chi m l i vùng t ã m t.
Chi n oàn 45 cùng s ch huy c a s oàn 23 ng y ã #c tr*c th ng $ xu"ng Buôn H! tr a
11 tháng 3. Sáng 15 tháng 3, theo tin tình báo c a ta, Thi u tr*c ti p ra l nh cho t ng Ph m
V n Phú c" gi% cho #c các v trí xung quanh th xã Buôn Ma Thu t làm bàn p ph n kích
chi m l i th xã này b ng liên oàn bi t ng 21, hai trung oàn 44 và 45 thu c s oàn 23, v i
s* y m tr# c a oàn 3 không quân sân bay Thành S n, liên oàn bi t ng 7 #c i u t/
Sài Gòn ra thay th s oàn 23 Plâycu.
Ngày 17, khi trên chi n tr ng Tây Nguyên, quân ta ã c b n ánh b i cu c ph n kích c a ch
hòng chi m l i Buôn Ma Thu t B t$ng tham m u t$ng h#p tình hình và a ra hai ph ng án.
1. Phát tri n vào mi n ông, sau ó xu"ng !ng b ng khu V.

2. Dùng ch l*c Tây Nguyên phát tri n v !ng b ng khu V gi i phóng Bình nh, Phú Yên,
Nha Trang sau ó m i phát tri n v h ng ông.
So sánh hai ph ng án trên, i t ng Võ Nguyên Giáp và B t$ng tham m u nh t trí ngh

B chính tr cho hành ng theo ph ng án m t và h quy t tâm gi i phóng mi n Nam trong
n m 1975 và hoàn thành gi i phóng Sài Gòn tr c mùa m a.
V i vi c gi i phóng Hu , Tam K5 và Chu Lai, tiêu di t và làm tan rã l*c l #ng ch y u c a quân
oàn 1 ng y, ta ã phá m t ph n quan tr ng k ho ch co c m chi n l #c c a ch ven bi n
mi n Trung, hình thành th bao vây uy hi p à N&ng t/ nhi u h ng. ch bu c ph i b( k
ho ch rút s oàn th y quân l c chi n t/ à N&ng i và ph i co các l*c l #ng còn l i v c" gi%
à N&ng, c n c cu"i cùng và quan tr ng nh t c a chúng quân khu 1, hòng kìm chân ch l*c
ta phía B c có th i gian b" trí l i th phòng th chi n l #c phía Nam.
n ngày 27, tình hình à N&ng tr nên sôi ng. Theo l nh c a b t$ng tham m u, B t l nh
quân oàn 2 và quân khu 5 t n công à N&ng t/ nhi u h ng. Qu n chúng trong thành ph"
d i s* lãnh o c a ng ã h1 tr# cho các cánh quân ch l*c ti n vào à N&ng !ng bào à
N&ng a xe khách, xe ò, xe lam, xe honda t(a ra các h ng ch b i ta ti n vào n i ô,
mang th*c ph,m ti p t cho b i. 15 gi ngày 29 tháng 3, 10 v n tên d*a trên c n c quân s*
liên h#p à N&ng ã b tiêu di t. Ta làm ch hoàn toàn thành ph". Nghe tin à N&ng th t th .
Nh%ng k c m u ng y quy n Bình nh, Phú Yên, Khánh Hòa r c r ch b( ch y. M b t u
rút các c quan và lãnh s*, s quán Nha Trang chuy n hàng Cam Ranh i.
T/ ngày 26-3 tháng 4, ta gi i phóng Bình nh. Sau ó là th xã Quy Nh n, Phú Yên, Khánh Hòa
và quân c ng Cam Ranh. C ng trong th i gian trên, chi n tr ng B2, ta gi i phóng Di Linh,
B o L c và thành ph" à L t. Ti p theo vi c gi i phóng hoàn toàn các t nh Lâm !ng, Tuyên
c Bình Thu n, Bìn Tuy, g n nh toàn b a bàn khu 6 ã #c gi i phóng.
Ngày 12 tháng 4, Th ng v Thành y Sài Gòn ra ngh quy t v các t$ ch c chính tr và v trang
n i thành và vùng ven chu,n b kh,n tr ng cho qu n chúng n$i d y ph"i h#p v i b i ch l*c
khi chi n d ch gi i phóng Sài Gòn m màn. Kho ng 700 cán b n i thành và 1000 cán b vùng
ven ã #c chu,n b , s&n sàng ón th i c phát ng qu n chúng n$i d y. G n 40 t$ ch c
"bi n t ng" #c c ng c" và tr thành c s c a ta vùng ven bi n và n i thành.
Ngày 20 tháng 4, ng i M di t n kh(i Sài Gòn. Ngay êm ó, ch rút quân kh(i Xuân L c. Hôm
sau 21 tháng 4, Thi u t/ ch c th i c m cu c ti n công vào Sài Gòn ã chín mùi.
Theo nh%ng tin t c tình báo m i nh t lúc ó, M ành ph i ch p nh n ra i. Ch m i tu n tr c,

t$ng th"ng Pho còn gây s c ép, òi qu"c h i vi n tr# b$ sung kh,n c p cho Thi u thì ngày 18
tháng 4, Pho bu c ph i ra l nh di t n. Kitxinhgi tuyên b" trong m t cu c h p báo r ng "Tình
hình chính tr Nam Vi t Nam phát tri n nh th nào là thu c vào b n thân ng i Nam Vi t
Nam, M s&n sàng ch p nh n gi i pháp nào do h thông qua". i s Mactin c ng ph i th/a
nh n: không th làm gì h n là kéo dài s* t!n t i c a Sài Gòn trong 1 - 2 tu n. Thành ph" có th
r i vào tay B c Vi t và Vi t c ng trong vòng m y tu n n%a.
Ngày 23 tháng 4 trong m t bài di-n v n c i h c Ôlian t$ng th"ng Pho nói: "Cu c chi n
tranh Nam Vi t Nam ã k t thúc "i v i M . Không th giúp ng i Nam Vi t Nam #c n%a.
H ph i ng u v i b t c s" ph n nào ang ch h .
T/ ngày 24, nhi u s quán ph ng Tây Sài Gòn óng c a. Các công ty hàng không qu"c t
Tân S n Nh t ng/ng ho t ng. Ngày 26 Tr n V n H ng yêu c u "qu"c h i" trao quy n cho
t ng D ng V n Minh "Th ng l #ng v i m t tr n". Cùng ngày hôm ó, Thi u chu!n ra
n c ngoài.
T i m t tr n Sài Gòn, ngày 30 tháng 4, trên c n m h ng, các cánh quân !ng lo t ti n vào
ánh chi m các m c tiêu trong thành ph".
Trên h ng ông 5 gi sáng, m i th c sâu c a binh oàn 2 #c m t phân i c công ph"i

h#p và d n ng b t u v #t c u xa l sông !ng Nai, tiêu di t ch tr ng hu n luy n Th
c r!i ti n v c u xa l Sài Gòn. Sau khi tiêu di t ch c u Th Nghè r!i ti n v dinh c L p.
T$ c công ã d n ng cho xe t ng ti n vào c quan u não c a chính quy n ch. D ng
V n Minh u hàng. C cách m ng #c treo lên lúc 11 gi 30.
L*c l #ng còn l i c a quân oàn chi m ài phát thanh, nhà ngân hàng, tr s B Qu"c phòng,
B t l nh H i quân, khu Long Bình, th xã V ng Tàu và o C n Gi , sân bay Biên Hòa, th xã
Biên Hòa, Th c.
Trên h ng b c, quân oàn 1 ti n ánh Lái Thiêu, c u Bình Tri u, ti n vào B t$ng tham m u
ng y, b t liên t c các i bi t ng Z28, ánh chi khu qu n l?Lái Thiêu, Gò V p, c n c Phú L#i,
ti u khu Bình D ng, qu n l?B n Cát và làm ch th xã Th D u M t.
H ng Tây B c, quân oàn 3 ti n công vào ngã t B y Hi n, sân bay Tân S n Nh t, ánh
chi m b t l nh quân dù và liên l c v i phái oàn quân s* c a ta "tr i avit" và ti n th.ng vào
b t$ng tham m u Ng y; C ng trong th i gian này, m t ti u oàn b binh có xe t ng d n u
c ng ti n v h ng dinh c L p.
Trên h ng Tây: Trung oàn 1 oàn 232 ánh chi m ngã ba Bà Qu3o phát tri n v ngã t B y
Hi n r!i ti n v b t l nh bi t khu th ô; c ng có trung oàn 2 c a s oàn 9 ti n v ánh dinh
c L p.
Trên h ng Nam: Trung oàn 24 và 429 c công ti n ánh ngã ba Bình H ng ông c u Nh
Thiên ng, c u Ông Thìn, ngã ba An Phú, b t l nh h i quân, c ng B ch ng, chi khu qu n
l?Nhà Bè.
Nh v y, ngay trong sáng 30 tháng 4, các binh oàn t kích th c sâu ã t/ các h ng !ng
lo t ti n công vào n i ô và n tr a ã chi m #c 5 m c tiêu ch y u: dinh c L p, B t$ng
tham m u, Bi t khu th ô, T$ng nha c nh sát và sân bay Tân S n Nh t.
V i chi n th ng trong chi n d ch l ch s này, l i tiên tri c a Bác n m 1960 ã thành hi n th*c
"Toàn dân ta oàn k t nh t trí b n b u tranh thì ch m l m là 15 n m n%a, T$ qu"c ta nh t nh
s0 th"ng nh t, B c Nam nh t nh s0 sum h p m t nhà".
Chán quá. Xe t ng ta cháy thì nhi u, mà m y ông c ng hoà ph i a nh gi vào.

c l i các trang web c a "c ng hoà ngày nay", toàn th y $ t i cho Thi u. Toàn th y quân c ng
hoà anh hùng, l1i toàn do M Thi u h t. Anh hùng n có cái nh c ng ph i b a.
M i nhìn qua, th y ngay chi c u tiên trong các nh trên #c kéo v ây, xe ã không ho t
ng t/ lâu, nách nòng pháo có treo cái chai. Chi c gi%a ang cháy, n trong xe n$ v2 tháp
pháo. Chi c th 3 nòng cong g p xu"ng, do v n$ n trong xe t/ chi c th 2.
ây là hình nh khác, tr c v n$ n trong xe gi%a, các bác cho bình lo n. M c dù #c chú

thích là after (Tu t nguyên chú thích). Nh ng nòng chi c xe th 3 ch a b m t l*c kh ng
khi p làm cong (do m t m nh giáp chi c gi%a, khi n trong xe phát n$, n u nh v n$ ó là
th t).
Xe t ng 390: Xe t ng lo i T59, h ng trung, s n xu t t i Trung Qu"c. Ðây là hi n v t !ng d ng

cùng th i v i xe t ng 390 - xe t ng u tiên húc tung c$ng chính Dinh Ð c l p vào ngày 30 / 4 /
1975. Chi c xe này #c Kho KT 580 - C c KTBC-TCKT - B T l nh t ng thi t giáp - B Qu"c
phòng t ng và a v di tích l ch s v n hoá Dinh Ð c l p ngày 15/4/2001 làm hi n v t tr ng bày
nhân d p k) ni m 26 n m ngày gi i phóng Sài gòn.
Xe t ng 843: Xe t ng lo i T54, h ng trung, s n xu t t i Liên xô. Ðây là hi n v t !ng d ng cùng

th i v i xe t ng mang s" hi u 843 ã húc nghiêng c$ng ph c a Dinh Ð c l p vào lúc 10h45
ngày 30/4/1975. Chi c xe này #c s u t m t/ tr ng H s+ quan thi t giáp I thu c B T l nh
thi t giáp và ph c ch l i thành xe t ng 843 làm hi n v t tr ng bày nhân d p k) ni m 20 n m
ngày gi i phóng mi n Sài Gòn.
ây là m t vài hình nh xe t ng trong chi n tranh và duy t binh

Nh v y, có th th y rõ ngu!n g"c v t cháy chi c xe gi%a.
Nh v y, vào th i i m tr ng b y t i dinh, xe 390 và 834 còn t"t, nên th vào ó là nh%ng m u

cùng lo i. Cu"i cùng thì ch ng c ng ph i vào b o tàng, nh ng ch1 khác. Hai nh v các xe
trong nga5 30-4-1975

Tôi g i kèm nh ngày 30/4/1975 (Có th ã có r!i) các bác th y xe t ng ã u#c s n c màu
vàng

30-4 oSG

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

30-4 oSG

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

C NV TÔI YÊU T QU C TÔI!

H n thiêng sông núi n c Nam

30/4/1975 SÀI GÒN-CON NG KHÔNG PH I C

T ngôn: Ngày cu i cùng c a cu c chi n,khi quân gi i phóng ang ti n vào

- ánh c u !ng Nai và c u R ch Chi c h t 4 ti ng, n 9 gi m i xong. 2 bên t$n th t n ng.

Phía VNCH ánh tr n ó ch y u là L% oàn 3 K' binh ch ko ph i s 18BB, b n này ánh n

khi có l nh ng ng b n c a D ng V n Minh m i ch u thôi ch ko ph i quân ta anh d ng ánh lui

Thêm n%a là ko ph i mình chi m 1 u c u, nó chi m 1 u mà nó chi m c 2 u c u, công s*

Nh%ng hình nh này là l ch s thôi, ko có h i h m chính ch chính em gì h t, tuy nhiên n u các

MOD th y có v vi ph m thì c xóa, b n nào mu"n xem PM cho t .

Nh%ng tr n ánh c u ch y u tham gia là c công. Xe t ng và b binh n sau, ch còn làm

Theo l i ông Nguy-n V n Thu t, tham m u tr ng ti u oàn 81 (l% bi t ng 316), tr*c ti p ch

H!i tr c có m t bài báo k l i, khi xe t ng t i, vì tr l i sai m t hi u mà c công ã b n B41.

Em còn nh ã c t p ký s* "Phía Tây m t tr n" c a ông Hòang Ph ng có nói v m y v này.

- N u l% 3 này mà óng R ch Chi c t h.n s0 có 1 tr n u t ng d% d i vì l% này có nhi u M-

Có th bác spirou úng. ây là m t s" nh xe t ng trong chi n d ch HCM, t t c u không s n.

Hê hê các bác l m thông tin ghê, ti p i các bác, có l0 ta s0 hi u #c nh%ng gì ã th*c s* x y

390 m i ây nh b n Tây y thôi.

ây là hình dàn d*ng xuyên t c trong th i kì NC K. Xe c a NC không s n s" hi u màu vàng

Em g i 1 nh ch p v c nh xe t ng quân gi i phóng u c u trên ng ti n v SG vào sáng

các bác c l i tr n ánh bi t c công Vi t c ng ngon h n lính dù Anh trong chi n d ch

Ta ph i ánh chi m, khai thông ba c u, nh t là c u R ch Chi c, t o nút ch n, ng n không cho

#c kh,n tr ng xây d*ng và ã th y rõ dáng d p, hình hài v i hàng tr m h ng m c công

Úi tr i ui. Gi này mà v n còn m y ông Vi t Nam C ng Hoà.

Chi n u n viên n cu"i cùng r!i thì còn âu mà nh n l nh ng/ng b n. V n d"t nh th mà

Hình nh con s" trên m i ch là 1/10 th*c t thôi.

B C c a ta có th là r t gi(i, nh ng ch gi(i khi ánh t kích, b t ng thôi. Tr n c u R ch

C u Su"i Cái là c u nh( qua m t m ng n c c n, n u có b phá thì c ng không có ý nghiã

V y ch còn c u R ch Chi c là #c quân MNVN ch n làm c i m c" th . V i tinh th n c" mà

Có l n t c âu mà bây gi không nh : Tài li u ó có nói r ng c u R ch Chi c và C u Sài

ây là hình nh c u R ch Chi c ngày nay.

Em có nh tr c kia c quy n "l ch s u tranh m t tr n B2..." c a c Tr n V n trà nói là êm

V/a m i xem trên int nt th y sách c a c Trà #c d ch sang ti ng Anh

R t ti c là em không có b n ti n vi t "i chi u, nh ng theo b n ti ng Anh, m t vài tin t c có

2- Nh%ng vi c : tr n c a c công ánh gi ng co r t quy t li t, ta chi m #c n a c u, b n ng y

3- 4 c u R ch Chi c, có 1 th i gian c công ta ph i rút lui xa ra kh(i c u n c 500 mét.

Bây gi t có th kh ng nh c hai b c hình này là m t.

B c hình nh( ch là m t ph n c a b c hình l n.

Nh v y thì chi c xe t ng âu có b en l m...

B c hình nh( b thi u blue và d green, th ng ây là do l1i n loát. N u cân b ng m u l i, ta s0

Tuy nhiên b c hình th hai m u s c v n t i h n th*c t .

T m th i b( qua ch a bàn t i các v n khác và t m th i tôn trong b"i c nh c a b c hình t có

i hình d!n c c nh 3 chi c xe này ch là khi b( ch y, không ph i ang t n công.

Xe c a ta th ng eo theo nhi u th tá l ve chai ch không g n gàng nh v y.

Nhìn v t xích th y v t mòn r t m i có m u sáng bóng ch có trên m c a gai xích, gi"ng v i xe

V ng nh t d i g m xe có v không bình th ng.

M y ông c ng hoà n nay v n còn to m!m #c, l th t.

"Quân gia phóng ông".

"Không dùng pháo b* n n nhau"

"Quân ta b n xe t ng quân ta".

"Chuy n m t bà i tìm xác ch!ng"

Khó hi u nh t là nh%ng chi ti t sau :

N u mà nói là An L c t th y không $n. Vì sao?

An L c th i ó khó có th s m u t nh b"i c nh trong b c hình. Xem các b c nh sau anh em

Toàn c nh An l c sau tr n ánh.

Khu trung tâm An L c.

âu khác gì ph" Khâm Thiên Hà N i sau B-52.

Xe T-54 b b n t i An L c hình nh ch y u là do tr*c th ng Cobra dùng tên l a ch"ng tank. ây

V Cobra anh em s0 bàn ti p sau.

ây là các hình nh T-54 die t i An L c.

Anh em chú ý vào b c hình nhé:

Ngoài T-54 cón có c các lo i khác.

Có l0 ây là bài h c l n c a Tank Q NDVN.

Hình m y chi c xe t ng b b n cháy không gi"ng An L c. nhà c a An L c b s p g n h t,

Hê hê các bác l m thông tin ghê, ti p i các bác, có l0 ta s0 hi u #c nh%ng gì ã thc s x y

Ngày 27-4-1975, b ph n i u nghiên bám sát ch, bi t #c lc l #ng ch th ng trc có 1