You are on page 1of 17

P DNG HM SN XUT COBB-DOUGLASS O HIU QU SN XUT

L Vn Dy Vin Khoa hc Thng k I. Hm Cobb-Douglass Trong hot ng sn xut c ba yu t quan trng m bo cho n pht trin: lao ng sng (L); cng c my mc v nguyn nhin vt liu (vn, K); trnh khoa hc k thut, kh nng t chc qun l ca doanh nghip ni ring v ton x hi ni chung (cc yu t tng hp, A). Sn xut pht trin nhanh hay chm ty thuc vo vic s dng cc yu t lao ng, vn nh th no, ng thi cng ph thuc vo cc yu t tng hp. Trn bnh din kinh t cc yu t ny phn nh hiu qu sn xut chung. nh gi tc ng ca cc yu t ny ti kt qu sn xut ngi ta thng s dng m hnh Cobb-Douglass, m hnh ny c mt s u im sau: - Trong s cc m hnh m t qu trnh sn xut, m hnh ny thuc loi n gin nht; - Tuy m hnh n gin, song vn cho php nhn xt st thc vi tnh hnh sn xut thc t; - Cc thng s ca m hnh d c lng. Hm Cobb-Douglass c dng: (1) Q t = A tL K (1 ) t t Trong : 0< < 1. Vi gi thit 0 < hm Cobb-Douglass coi gi tr sn xut t l thun vi lao ng v vn. Vi gi thit hm Cobb-Douglass l hm lin tc theo thi gian v di gc ton hc c th biu din tc pht trin theo thi gian ca Qt nh sau:

dQ dA dF = F(L t ,K t ) + A t dt dt dt dA F dL F dK = F(L t ,K t ) + A t + At dt L dt K dt

(2)

Chia hai v phng trnh (2) cho Q v sau khi bin i c:

dQ 1 dA 1 Q dL L 1 Q dK K 1 = + + dt Q dt A L dt Q L K dt Q K dA 1 Q L dL 1 Q K dK 1 = + + (3) dt A L Q dt L K Q dt K

V tri ca cng thc (3) chnh l tc tng ca gi tr sn xut (Qt). V phi ca cng thc ny gm c ba thnh phn: thnh phn th nht l tc tng nng sut cc nhn t tng hp; thnh phn th hai l tc tng nng sut cn bin ca lao ng ( tng nng sut bin duyn ca vn (

K Q ). Vit gn li c: Q K L K Gr (Q) = G (A) +M ( )Gr (L) +M r PL PK ( )G (K ) (4) r Q Q

L Q ); thnh phn th ba l tc Q L

Trong Gr(Q) tc tng ca gi tr Sn xut Gr(L) tc tng ca lao ng Gr(K) tc tng ca vn MPL v MPK l nng sut cn bin tng ng ca yu t lao ng v vn. Trong th trng c cnh tranh hon ho(1) t l li nhun ca ng vn b ra s bng nng sut cn bin ca vn (MPK), cn t l lng ca cng nhn s bng nng sut bin duyn ca lao ng (MPL). Trong trng hp ny MPK(K/Q) s l t l ng gp ca vn trong gi tr sn xut v MPL(L/Q) l t l ng gp ca lao ng trong gi tr sn xut (2). Nh vy trong trng hp ny MPL v MPK l t l ng gp ca lao ng v vn trong kt qu sn xut thu c. C th ho cng thc (4) m hnh hm sn xut Cobb-Douglass c dng:

G (Q) = G (A ) + G (L) +(1 )G (K ) (5) r r r r Cng thc (5) cho thy t l ng gp ca tc tng lao ng cho tc tng ca gi tr sn xut bng , cn t l ng gp ca tc tng vn cho tc tng ca gi tr sn xut bng (1- ). Da vo cng thc (5), c th tnh tc tng ca nng sut cc nhn t tng hp (Gr(A) hay Gr(TFP)) theo cng thc: G (T P ) =G (Q) { G (L) +(1 G (K )} (6) r F r r ) r Trong Gr(Q) l tc tng ca gi tr tng thm, Gr(L) l tc tng lao ng, cn Gr(K) l tc tng vn. II. c lng cc thng s ca hm Cobb-Douglass C nhiu phng php c lng cc thng s ca hm Cobb-Douglass. Phng php thng thng nht l s dng phng php hi quy. Mt phng php khc hin nay ang c nhiu nc trn th gii ng dng l phng php "hch ton". y gii thiu ni dung ca hai phng php ny. 2.1. Phng php hi quy ng dng phng php ny ngi ta a m hnh (1) v dng tuyn tnh bng cch Logarit ha hai v ca cng thc (1). Lo ( Q ) = Lo ( A ) + Log ( L ) +(1 )Lo ( K ) (7) g g g p dng phng php hi quy cho m hnh (7) vi ba dy s Log(Q), Log(L) v Log(K) s c Log(A), v (1- ). Ly gi tr i Log ca Log(A) s tm c A. ng dng c phng php ny cn c ba chui s liu tng thch nhau l: Q (gi tr sn lng hoc gi tr gia tng ca cc nm); L (s lng lao ng c s dng to ra Q ca cc nm tng ng) v K (s vn c s dng kt hp vi lao ng to ra Q). Dy s liu ny c di t nht l 9 nm. ng dng phng php hi quy cn phi p ng mt nhu cu khc l vic hch ton cc ch tiu Q, L v K phi chun xc. Trong thc t, ng dng phng php c lng ny Vit Nam thu c cc thng s ca m hnh khng st thc nguyn nhn c th do khu hch ton cn khim khuyt. 2.2. Phng php hch ton Theo phng php ny ngi ta s dng thu nhp ca ngi lao ng t sn xut thay cho lao ng sng. Trong m hnh Cobb-Douglass, v (1- ) chnh l t l ng gp ca lao ng v vn trong tng sn phm trong nc, v vy c th c lng chng trc, sau c lng nng sut cc yu t tng hp (A). Trn gc sn xut, ng gp ca yu t lao ng sng vo gi tr tng thm chnh l ton b thu nhp ca ngi cng nhn da vo sn xut (Labour Cost-LC). V vy, phng php hch ton, thng s a c c lng nh sau:

LC Q

Nh vy c lng thng s st thc, cn hch ton y cc khon m ngi lao ng nhn c nh tham gia trong qu tnh sn xut kinh doanh m c, mt khc cng cn tnh ton chnh xc tng sn phm trong nc (Q). Gi tr ca thng s A c c lng da vo cng thc: Lo (A) = L g (Q) Lo (L) (1 )Lo (K ) (8) g o g g c lng tc tng ca TFP s dng phng trnh (6). Mun p dng c cng thc ny cn phi c s liu Q (tng sn phm trong nc), LC v K theo thi gian. 3. p dng phng php hch ton tnh th nghim cho mt s lnh vc cng nghip 3.1. Th nghim phng php th nghim phng php, s liu thu c t iu tra cc doanh nghip 1/4/2001 c em ra p dng. Kt qu c lng cc thng s ca m hnh Cobb-Douglass cho thy hon ton c th p dng nghin cu v ng gp ca lao ng, vn v trnh khoa hc cng ngh v t chc ca cc ngnh cng nghip cng nh cc thnh phn kinh t c nghin cu (xem bng di). BNG: KT QU C LNG CC THNG S CA HM COBB-DOUGLAS MT S LOI HNH DOANH NGHIP

Loi hnh cng nghip

Lao ng L

Thu nhp ca ngi lao ng LC 3069 4532 2839 13806

Ti sn c nh K 22137 14313 20504 151541

Gi tr tng thm Q 14188 11504 12534 129964

LC/Q 0,2163 0,3940 0,2265 0,1062

1- 1-(LC/Q) 0,7837 0,6060 0,7735 0,8938

A (TFP)

Tng s Cng nghip khai thc m Cng nghip ch bin Cng nghip SX phn phi in v kh t

266 397 253 705

1,6678 3,2989 1,6534 1,5173

Ngun: S liu ly t iu tra doanh nghip (khng c cc doanh nghip du kh) nm 2002. Ghi ch: + S liu y l s liu bnh qun cho 1 doanh nghip + A (TFP) c c lng bng cng thc: A = 10Log( A ) , trong : Log(A) = Log(Q) - aog(L) - (1-a)Log(K) Kt qu c lng a ra trong bng cho thy t l ng gp ca lao ng cho gi tr tng thm thp so vi ng gp ca vn (21,6 % so vi 78,4 %). iu ny c th do: + Tr cng lao ng cha tng xng vi ng gp ca ngi lao ng cho sn xut. + My mc ngy nay thay th nhiu phn vic do con ngi m nhim trc y. Ngnh c mc ng gp ca lao ng cao nht l khai thc m (39,4%), ngnh c mc ng ca lao ng thp nht l ngnh in nc (10,6%). iu ny cho thy m hnh phn nh st vi tnh hnh thc t: + Ngnh khai thc m ca nc ta hin vn s dng nhiu sc lao ng ca con ngi; + Ngnh khai thc m c li nhun khng cao do vy mc du tr lng cho cng nhn mc trung bnh, song vn chim t trng ln trong tng gi tr tng thm. + Ngnh in nc my mc lm l chnh, con ngi ch lm cng tc qun l iu hnh l chnh. Bng kt qu tnh ton trn cho thy ch tiu TFP>1. iu ny chng t cc nhn t tng hp c vai tr quan trng trong lnh vc cng nghip ca nc ta. Trong ba ngnh kinh t c nghin cu, ngnh khai thc m c hiu qu sn sut cao nht (3,3 ln), thp nht l ngnh in nc (1,5 ln). 3.2. Nhn xt + ng dng hm Cobb-Douglass nghin cu thc tin kinh t chc chn c phn gng p, v cn c nhiu hm sn xut khc tng qut hn, m t st vi thc tin hn, v d nh hm CES (3). Tuy nhin, hm Cobb-Douglass thuc loi d ng dng v d c lng, mt khc cng phn nh c xu th ca sn xut do vy c nhiu nc trn th gii ng dng. + Hm ny c th ng dng cho cp ton quc, cp ngnh hoc cho tng doanh nghip. + Cc thng s ca hm ( , TFP) nu c tnh thng xuyn s phn nh c xu hng pht trin ca doanh nghip, ng thi cng cho thy xu hng nng cao cht lng s dng my mc, trnh cng nhn vin ca n v (thng qua TFP). + Nu cc doanh nghip u tnh cc thng s ca m hnh Cobb-Douglass ring cho mnh ri em so snh cc thng s vi thng s ca mt x nghip chun (x nghip c gi tr Q, L, K bnh qun) cng lnh vc sn xut kinh doanh s thy kh nng cnh tranh ca doanh nghip(4). + ng dng c m hnh tt khu hch ton phi c t chc tt -------------------------------------(1) Cnh tranh hon ho l khng nh doanh nghip no li c th trng theo ring ca mnh. (2) iu ny c chng minh cht ch v mt ton hc. (3) CES; Hm sn sut cho php nghin cu c v h s co dn thay th. Hm ny trong mt iu kin nht nh s tr v dng hm Cobb-Douglass (4) TFP cao hn hoc bng ca x nghip chun th c ngha l vn m bo sc cnh tranh; thp hn kh nng b ph sn ln

Ti liu tham kho 1. NCP, Malaysia: Productivity measure-ment handbook 2. Tng cc Tiu chun o lng cht lng (1996): Bo co khoa hc chnh thc ti cp nh nc "Cch tip cn mi v nng sut v cc phng php nh gi nng sut". 3. Henryk Krynski: Zastosowania matematyki w ekonomii; NXB: Panstwowe wydawnictwo Naukowe, 1973. 4. Kazimierz Niemczykcki: Z zagadnien analizy ynamiki gospodarczej; NXB: Panstwowe wydawnictwo Naukowe, 1974. 5. Masayoshi Shimizu, Kiyoshi Wainai, Kazuo Nagai: Value added productivity measurement and practical approach to management improvenment; Asian Productivity Organizatio, Tokyo 1991.

Mt s vn tin t v kinh t v m nm 2010-2011


ThS. Nguyn Hu Ngha1 Nn kinh t tng trng trong s lo ngi v ri ro Kinh t Vit Nam duy tr c s n nh v tng trng cao trong giai on 2002 2007, tuy nhin, k t nm 2008, nn kinh t bc sang giai on kh khn mi: Nm 2008: u nm tp trung chng lm pht, cui nm chuyn sang chng suy gim kinh t do tc ng ca cuc khng hong ti chnh v suy thoi kinh t ton cu n ra t cui nm 2008 - hai na ca nm din bin tri chiu nhau. Nm 2009: Tp trung n lc ngn chn suy gim kinh t, n nh kinh t v m, thc y tng trng kinh t v bo m an sinh x hi. Chnh ph thc thi chnh sch tin t v chnh sch ti kha ni lng. Nm 2010: Ngh quyt s 03/NQ-CP ngy 15/1/2010 nu r mc tiu kinh t v m l: Phn u phc hi tc tng trng kinh t t cao hn nm 2009, tng tnh n nh kinh t v m; nng cao cht lng tng trng; ngn chn lm pht cao tr li. Do lm pht qu I/2010 tng cao, v vy Ngh quyt s 18/NQ-CP ngy 6/4/2010 xc nh Chnh ph tp trung n lc huy ng cc ngun lc ton x hi bo m n nh kinh t v m, khng lm pht cao, t tc tng trng khong 6,5% trong nm 2010. T thng 4 8/2010, lm pht c kim ch mc thp, v vy trong iu hnh v m xut hin mt s du hiu xem nh nguy c lm pht cao. n qu IV/2010 khi m lm pht ln cao (gi c hng ha trn th trng quc t trong qu IV/2010 cng tng cao v lm pht cao xut hin nhiu nc pht trin nh Trung Quc, n , Braxin), cc chnh sch kinh t v m chuyn sang u tin kim ch lm pht. Din bin trn cho thy tnh n nh v bn vng ca nn kinh t Vit Nam rt thp, d b tn thng bi cc c sc khng ch bn ngoi m ngay c bn trong. Nm 2010 khp li vi nhiu thnh cng, c bit l mc tiu tng trng kinh t vt mc tiu ra nhng cng li khng t s lo ngi v mt s cn i v m. Kinh t, thng mi v u t phc hi kh Nn kinh t thc s vt qua giai on suy gim do tc ng ca suy thoi kinh t ton cu v phc hi vi tc nhanh. Tng trng kinh t nm 2010 t 6,78%, cao hn mc 5,32% ca nm 2009 v 6,31% ca nm 2008. Tng trng kinh t t c nm 2010 rt ng khch l mc d kinh t th gii phc hi kh chm v tim n nhiu bt n, trong khi thin tai, dch bnh xy ra lin tip nh hng khng nh n sn xut v i sng. Trong bi cnh , ngnh cng nghip, xy dng v ngnh dch v ng vai tr u tu thc y kinh t i ln (Biu 2). Trong 6,78% tng trng kinh t nm 2010, ngnh cng
1

V D bo thng k tin t, NHNN

nghip, xy dng ng gp 3,2%, ngnh dch v ng gp 3,11% v ngnh nng, lm nghip, thy sn ng gp 0,47%. Mc d vy, ngnh cng nghip, xy dng v ngnh nng, lm nghip, thy sn cha ly li c tng trng nh trc khng hong. Biu 1: Tng trng GDP bnh qun theo Qu: Giai on 2006-2010

Ngun: (Tng cc Thng k 2010) ng ch s chu k kinh t lm trn (Biu 3) cho thy sau khi suy gim lin tip trong cc qu ca nm 2008 v qu I/2009, nn kinh t Vit Nam phc hi tr li k t qu II/2009 v duy tr trng thi tng trng dng, lin tip t qu II/2009 n qu IV/2010 v c kh nng tip tc xu th tng trng cao trong cc qu ca nm 2011. Biu 2: Tng trng GDP theo gi so snh phn theo cc khu vc kinh t

Ngun: (Tng cc Thng k 2010) Biu 3: Ch s chu k kinh t v chu k kinh t lm trn

Ngun: (V DBTKTT 2010) Thng mi v u t tng trng kh: Kim ngch xut khu hng ha t 71,6 t USD (tng ng 80,28% GDP), tng 25,5% v kim ngch nhp khu hng ha t 84 t USD (tng ng 68,46% GDP), tng 20,1% so vi nm 2009. Nhp siu mc tng ng 12,4 t USD tng ng 17,3% kim ngch xut khu (Bng 4). Vn u t trc tip nc ngoi (FDI) tip tc vo Vit Nam. Nm 2010, vn FDI thc hin t 11 t USD, tng 10% so vi nm 2009, trong vn FDI ca pha nh u t nc ngoi t 8 t USD. Quy m thng mi v lung vn ngy cng ln phn nh kh nng d b tn thng ln hn ca Vit Nam i vi kinh t th gii khi m nng lc chng ri ro ca nn kinh t cn hn ch xt v nng lc th ch, ngun lc, c cu kinh t. Mt s ri ro kinh t v m chnh Th nht, cht lng tng trng kinh t thp v ch yu da vo vn, song hiu qu u t li thp. M hnh tng trng ny ph hp vi cc quc gia trong giai on pht trin u ch yu da vo vn v lao ng r, nhng hin nay, m hnh ang km hm tc v cht lng tng trng, ng thi khng nng cao c sc cnh tranh ca nn kinh t. Mc d tc tng trng GDP ca Vit Nam trong nm 2010 c ci thin ng k so vi nm 2009, nhng nu xt di gc cht lng tng trng th tng trng kinh t Vit Nam trong nm 2010 v trong giai on 2006 - 2010 cn bc l nhiu vn cn phi gii quyt bo m a nn kinh t vo qu o tng trng bn vng trong trung, di hn, nhanh chng bt kp cc nc trong khu vc Chu v trn th gii, c bit l trnh by thu nhp ca cc nc thu nhp trung bnh tng gp phi. Hp 1: Hm sn xut Cobb-Douglas nh gi ngun gc tng trng ca Vit Nam trong cc giai on 19962000; 2001-2005; 2006-2010, chng ta tin hnh hi quy hm sn xut Cobb-Douglas Y=AKL, theo : Y l sn lng ca nn kinh t; A l tin b cng ngh (hay cn gi l nng sut cc nhn t tng hp-TFP); K l nhn t vn u t; v L l lao ng cho ton b nn kinh t. Kt qu hi quy hm sn xut cho kt qu: GDP=1,132K0,64L0,23 (1) Tuy nhin, cn ht sc lu , tng h s v ca hm sn xut (phng trnh 1) cho thy + <1, iu ny ng ngha rng hm sn xut ca Vit Nam c nng sut gim dn theo quy m.

ng gp vo s pht trin kinh t Vit Nam trong giai on 1990 - 2010, c bit l giai on 2001 -2010, chng ta c th nhn thy vai tr to ln ca chnh sch m ca v hi nhp quc t l trong vic huy ng ngun vn bn ngoi cho u t pht trin, chuyn giao cng ngh, thc y thng mi v to cng n vic lm. Theo , ng gp ca cc yu t u vo trong tng trng kinh t Vit Nam trong cc giai on 1996 - 2000; 2001 2005; 2006 - 2010 c kt qu nh sau: (Xem bng 1) Bng 1: ng gp ca cc yu t u vo trong tng trng kinh t Vit Nam Thi k 1. ng gp theo im phn trm (%) - Vn - Lao ng -TFP 2. ng gp theo t l phn trm (%) - Vn - Lao ng -TFP Ngun: (V DBTKTT 2010) Kt qu c lng t hm sn xut Cobb-Douglas c th thy tng trng kinh t Vit Nam trong cc giai on 1996 - 2000; 2001 - 2005 v 2006 - 2010 ch yu tng trng theo chiu rng. Vn u t ng vai tr quan trng nht i vi tng trng kinh t, chim t trng trn 50%, mc d qua tng giai on vai tr ca yu t vn trong tng trng kinh t gim dn t mc 64,28% trong giai on 1996 - 2000 xung 55,4% trong giai on 2001 - 2005 v xung mc 51,16% trong giai on 2006 - 2010. Yu t nng sut cc nhn t tng hp (TFP) mc d ng gp ngy cng cao vo tng trng kinh t Vit Nam nhng vi tc chm v vn gi mc khim tn 28,94% trong giai on 2006 - 2010. Trong khi , li th lao ng r ca Vit Nam ngy cng gim. Theo s liu ca Tng cc Thng k, quy m vn u t pht trin ton x hi cng gia tng nhanh chng trong giai on 2001 - 2010. Nu nh nm 2001 vn u t pht trin ton x hi ch chim 35,4% GDP, th n nm 2010 con s ny c l 41,9% GDP (Biu 4). T l vn u t/GDP cng tng ln rt nhanh trong giai on 2001 - 2010, c bit l giai on 2006 - 2010, c nm t l ny trn 46,5%. T l ny a Vit Nam tr thnh mt trong nhng quc gia c t l vn u t/GDP thuc din cao nht th gii. Biu 4: Vn u t pht trin qua cc nm 1996-2000 6,96 3,09 2,63 1,24 100,00 64,28 17,90 17,83 2001-2005 7,51 3,23 2,49 1,79 100,00 55,40 20,80 23,80 2006-2010 7,02 3,16 1,82 2,03 100,00 51,16 19,90 28,94

Ngun: (B K hoch v u t 2010) Trong 15 nm qua, vn u t pht trin ton x hi bnh qun tng nhanh v cao hn rt nhiu tc tng trng GDP trong cng k (Biu 5). Tc tng trng vn u t lun gp hn hai ln tc tng trng kinh t. iu ny ti khng nh vn l ng lc ca tng trng kinh t ti Vit Nam trong giai on 2001 - 2010 v hiu qu u t thp, khng tng ln. Biu 5: Tc tng vn u t pht trin bnh qun trong tng thi k

Ngun: Tnh ton t s liu ca TCTK Nu phn loi theo loi hnh u t th vn u t khu vc nh nc chim t trng ln nht trong tng vn u t ton x hi trong giai on 2001 - 2010, mc d trong tng giai on 2001 - 2005; 2006 - 2010 t trng vn u t nh nc gim dn v thay vo l s gia tng vn u t ca khu vc ngoi nh nc v khu vc c vn u t nc ngoi, c bit l khu vc ngoi nh nc (Biu 6). Vn u t ca khu vc ngoi nh nc tng nhanh lin tc qua cc nm nh cc chnh sch khuyn khch khu vc t nhn nhng so vi tim nng, th lng vn huy ng u t ca khu vc ngoi nh nc cha tng xng, ng lu l cn mt lng vn khng nh chy lng vng qua cc knh u t nh chng khon, bt ng sn, vng, ngoi t... Biu 6: C cu vn u t pht trin ton x hi trong tng giai on

Ngun: Tnh ton t s liu ca TCTK Ti cu trc nn kinh t trc ht phi thay i c cu v hiu qu vn u t sau l thay i ng lc tng trng. Vn u t phi c tp trung vo cc lnh vc em li hiu qu cao nht. lm c iu ny phi mt nhiu thi gian v i hi phi c mt chin lc tng th cng s quyt tm cao, thm ch c th phi chp nhn nh i bng vic tng trng kinh t chm li tm thi. Do , trong t nht trung hn, vn vn ng vai tr quyt nh i vi tng trng kinh t ca Vit Nam. iu c ngha mun tng trng kinh t nhanh Vit Nam trong vi nm ti vn phi tng cng u t bng ngun vn huy ng trong nc v quc t. Ni mt cch khc, c cu v chuyn dch c cu kinh t phi bt u t c cu u t v chuyn dch c cu u t. V mt l thuyt kinh t v thc tin u cho thy, vic duy tr vn u t khu vc Nh nc trong giai on u ca pht trin kinh t c vai tr v cng quan trng trong vic thc y cc thnh phn kinh t tham gia u t. Tuy nhin, khi cc thnh phn kinh t pht trin, vn u t nh nc trong cc lnh vc sn xut kinh doanh nn gim dn m thay vo l u t vo cc khu vc, cc vng kinh t m khu vc t nhn khng tham gia. Vic duy tr mt ngun lc ln vn u t nh nc trong hot ng sn xut kinh doanh s dn n tnh trng ngun vn u t nh nc ln t u t ca khu vc ngoi nh nc.

Hp 2: Tnh trng ln n u t gia cc khu vc trong nn kinh t nh gi liu vn u t nh nc c dn ti tnh trng ln t u t khu vc ngoi nh nc ti Vit Nam hay khng, V DBTKTT s dng phng trnh hm u t t nhn theo : Von _ TN = 0 + 1Von _ NN + 2 Laisuat (2) Trong : bin Von_TN l bin i din vn u t khu vc ngoi nh nc; bin Von_NN l bin i din vn u t khu vc nh nc; bin Laisuat l bin i din li sut cho vay VND ngn hn. Kt qu hi quy phng trnh hm u t khu vc ngoi nh nc cho kt qu nh sau:

Von _ TN = 10,287 + 0,327 * Von _ NN 6,089 * Laisuat (3)

R2=0,93; Dw=1,9 Theo kt qu c lng phng trnh hm u t khu vc ngoi nh nc trong giai on 1990-2010 cho thy, nu vn u t nh nc tng ln 1 ng th ch ko theo c 0,327 ng vn khu vc ngoi nh nc. Kt qu ny cho thy, u t ca khu vc ngoi nh nc, c bit l u t dnh cho hot ng sn xut ang c du hiu b ln t. Do vy, Nh nc nn rt dn vai tr u t trc tip vo hot ng sn xut kinh doanh, thay vo ch yu l thc hin chc nng khc phc cc khuyt tt ca th trng. Biu 7: GDP/Vn u t trong cc giai on

Ngun: Tnh ton t s liu ca TCTK Cng vi vic tng trng kinh t ph thuc ln vo vn u t, Vit Nam cng ang phi i mt vi thc trng hiu qu u t ang trng thi thp. Hiu qu u t ca Vit Nam ang gim dn qua cc giai on tng trng ca nn kinh t. C th: trong giai on 1996 - 2000 bnh qun 1 ng vn u t to ra 3,01 ng GDP, nhng con s ny gim dn trong cc giai on tip theo, xung cn 2,59 ng GDP trong giai on 2001 - 2005 v 2,34 ng GDP trong giai on 2006 - 2010. Nu tnh theo h s ICOR, th h s ICOR cng tng nhanh qua cc giai on, c bit l trong giai on 2006 - 2010 (xem Biu 8). Biu 8: H s ICOR trong cc giai on

Ngun: Tnh ton t s liu ca TCTK

Th hai, p lc v lao ng, vic lm gia tng vi quy m dn s v c cu dn s tr ang tng nhanh i hi phi duy tr tng trng kinh t nhanh nhm gim p lc v mt x hi. Nh nh gi trn, nhn t lao ng ch ng gp khong gn 20% vo tng trng ca kinh t Vit Nam, tuy nhin, lc lng lao ng ang gia tng nhanh chng qua cc nm. Tng s lao ng lm vic tnh n thi im 1/7/2009 l 47.743 nghn ngi v c tnh trong nm 2010 t khong 48.756 nghn ngi, tng 11.680 nghn ngi so vi cui nm 2000, v tng 4.775 nghn ngi so vi cui nm 2006, bnh qun trong giai on 2006 - 2010, mi nm nn kinh t to ra khong 1,2 triu ngi lao ng. Tuy nhin, th trng lao ng vn phi i mt vi nhiu vn : Mc d mi nm nn kinh t to ra khong 1,2 triu vic lm cho ngi lao ng, nhng s ngi lao ng n tui lao ng hng nm l rt ln, to p lc ln ti gii quyt cng n vic lm ca ngi lao ng (xem Biu 9). Biu 9: S lao ng ang lm vic qua cc nm n v: nghn ngi

Ngun: (Tng cc Thng k 2010) C cu lao ng theo nhm ngnh ang chuyn bin tch cc qua cc nm, nhng t trng lao ng ang lm vic trong nhm ngnh nng, lm nghip - thy sn gim chm v hin ang mc cao, chim trn 48% tnh n cui nm 2010. Ngc li, nhm ngnh cng nghip - xy dng v dch v ch chim t trng nh trong c cu lc lng lao ng. T l tht nghip khu vc thnh th gim t mc 6,42% trong nm 2000 xung cn 5,31% trong nm 2005 v cn 4,43% trong nm 2010, tuy nhin t l ny vn cn cao so vi nhiu nc trong khu vc. Lc lng lao ng ph thng cha qua o to chim t trng ln. Trnh chuyn mn lnh ngh ca lc lng lao ng cn hn ch, c bit l trong cc ngnh cng ngh cao. Th ba, nng lc cnh tranh ca nn kinh t Vit Nam thp. Theo nh gi nng lc cnh tranh quc gia ti Din n kinh t th gii (WEF) nm 2010 - 2011 (da trn 4 tiu ch l: Th ch; H tng; n nh kinh t v m; Cc dch v x hi c bn nh y t v gio dc) th Vit Nam tip tc c nh gi tng i thp so vi cc nc trong khu vc, mc d v tr xp hng ca nm 2010 c ci thin 6 bc so vi nm 2009 (xem Bng 2). Bng 2: Cc tiu ch cnh tranh quc gia ca cc nc trong khu vc

Cc tiu ch cnh tranh Vit Trung Thi Indonesia Phillipines Malaysia Singapore quc gia Nam Quc Lan Th hng 59 27 38 44 85 26 3 Thang im 4,3 4,8 4,5 4,4 4 4,9 5,5 Tr ct 1: Th ch 74 49 64 61 125 42 1 Tr ct 2: H tng 83 50 35 82 104 30 5 Tr ct 3: n nh KT v m 85 4 46 35 68 41 33 Tr ct 4: Y t v gio dc tiu hc 64 37 80 62 90 34 3 Ngun: (Bo co cnh tranh ton cu 2010-2011) So vi cc nc trong khu vc, c bit l khu vc ASEAN, th Vit Nam lun ng th hng thp hn so vi Thi Lan, Indonesia, Malaysia v Trung Quc trong bo co cnh tranh ton cu cc nm gn y. Nhn vo Bng 2 chng ta c th thy hu ht 4 tr ct ca chng ta u xp hng mc thp, nu nh trc y tiu ch n nh kinh t v m c nh gi cao so vi nhiu nc trong khu vc th trong Bo co 2010 - 2011 tiu ch n nh kinh t v m ca Vit Nam ch t c 4,5/7 im, xp hng th 85, mc d c ci thin hn rt nhiu so vi xp hng ca Bo co cnh tranh ton cu 2009 - 2010 (t 3,9/7 xp hng 112), nhng vn thp hn 15 bc so vi xp hng ca Bo co cnh tranh ton cu 2008 -2009 (t 4,9/7 im, xp hng th 70). Theo Bo co cnh tranh ton cu 2010 - 2011, mt trong nhng nguyn nhn khin tiu ch n nh kinh t v m ca Vit Nam xung thp so vi cc nc trong khu vc v trn th gii l ri ro bt n kinh t v m ln nh: lm pht cao, thm ht ngn sch nh nc vn mc ln v n cng cao, d tr ngoi hi tip tc suy gim. Th t, thm ht ngn sch ln, ko di v n cng tng nhanh. Nh cp trn, tng trng Vit Nam trong nhng nm qua c c im l l thuc qu ln vo vn u t, c bit l u t cng, duy tr mc tng trng trong giai on 2006 - 2010 khong 7% trong bi cnh kinh t v m suy gim do tc ng ca khng hong kinh t ton cu, Vit Nam thc hin chnh sch ti kha theo hng ni lng nhm h tr tng trng, bo m vic lm v an sinh x hi. Kt qu l thm ht ngn sch nh nc trong giai on ny lin tc mc trn 5%, c bit trong nm 2009 t l thm ht ngn sch mc 6,9% do Chnh ph thc hin tng chi tiu v u t, gim thu thu nhp doanh nghip nhm h tr nn kinh t vt qua tc ng ca khng hong kinh t ton cu (xem Bng 3) Bng 3: Thm ht Ngn sch Nh nc trong giai on 2001-2010 n v: nghn t ng 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Bi chi ngn sch theo phn loi BTC Vit Nam -40,7 -48,6 -64,6 -66,2 115,9 -116,1 T l trong GDP (%) Bi chi ngn sch -4,9 -5,0 -5,6 -4,5 -6,9 -5,95 Ngun: (B Ti chnh 2010) Vic duy tr mc bi chi ngn sch ln trong mt thi gian di k t nm 2001 khin mc n cng ca Vit Nam cng gia tng lin tc qua cc nm v nh hng xu ti n nh kinh t v m, cht lng tng trng v ngha v tr n trong tng lai ca Chnh ph Vit Nam. Tnh n ngy 31/12/2009, n cng chim 52,6% GDP trong n Chnh

ph chim 41,9% GDP, xp x 39 t USD. n cui nm 2010, n Chnh ph mc 44,3% GDP, d n quc gia bng 42,2% GDP v d n cng bng 56,6% GDP. Hp 3: Mc vay n trong nc ca Chnh ph Vit Nam S dng m hnh hiu chnh sai s (ECM) nh gi mc vay n trong nc ca Chnh ph Vit Nam, theo , mc vay n trong nc c xc nh nh sau: VAYNO _ TN = 0 + 1THNS + 2 LaisuatTP + e ECM (3) Trong : VAYNO_TNt l mc b p b chi ngn sch ca nm t; TNHSt l mc bi chi ngn sch trong nm t; LaisuatTPt l mc li sut tri phiu Chnh ph nm t. Kt qu hi quy phng trnh (3) cho chng ti kt qu nh sau: #VAYNO_TN=4,91+0,80* #THNS-0,26* #LaisuatTP+1,39*ECM (4) Kt qu ny cho thy nu mc bi chi ngn sch tng 1% GDP s phi vay n trong nc mt khon vay tng ng 0,8% GDP b p. Th nm, nhp siu ln v ko di; thm ht cn cn thanh ton quc t ln (xem Bng 4). Bng 4: Xut, nhp khu v cn cn thng mi 2006 2007 2008 Kim ngch Xut khu (triu USD) 39826 Nhp khu (triu USD) 44891 Cn cn thng mi (triu USD) -5065 Nhp siu/xut khu 12,72 Tc tng Xut khu (%) 22,74 Nhp khu (%) 22,12 Thm ht cn cn thng mi (%) 17,41 Ngun: (B K hoch v u t 2010) 48561 62765 -14203 29,25 21,93 39,82 180,43 62685 80714 -18029 28,76 29,08 28,60 26,93

2009 57096 69949 -12853 25,51 -8,92 -13,34 -28,71

2010 71629 84004 -12375 17,28 25,45 20,09 -3,72

Nm 2010, kinh t th gii phc hi, nhu cu hng ha trn th trng quc t tng v khi lng hng xut khu tng cao, nh hot ng thng mi tng trng mnh. Mc d kim ngch xut khu tng cao hn kim ngch nhp khu, song trong nm 2010 nhp siu vn rt ln (12,3 t USD tng ng mc nm 2009). Nhp siu nm 2010 phn nh 3 vn ca nn kinh t Vit Nam: (1) Kinh t tng trng nng, tng cu trong nc cao; (2) Tiu dng, u t trong nc qu ln lm gia tng vay n nc ngoi v ph thuc vo ngun ti tr bn ngoi; (3) Vit Nam tham gia chui gi tr thng mi ton cu bc thp, ch yu nhp khu yu t u vo gia cng v xut khu; Vit Nam nhp siu vi a s cc nc trong khu vc, c bit ln vi Trung Quc nhng xut siu vi cc nc pht trin.

Nm 2010 l nm th hai lin tip cn cn thanh ton quc t thm ht phn nh nhng cn i nn tng v ri ro v m ca nn kinh t ang mc xu nh chnh lch tit kim - u t, thm ht ngn sch, ri ro lm pht v t gi cao ko theo l s chm li ca lung vn vo. Th su, ch s CPI tng cao v tr thnh mi quan tm ln nht ca nm 2010 v 2011. Trong thi gian gn y v nm 2010, lm pht lun c Chnh ph quan tm v dnh nhiu n lc nhm kim ch nhng ri ro lm pht vn thc s rt ln. Lm pht cao gn vi tng trng kinh t cao ca Vit Nam hin nay phn nh cc yu t thuc v c cu v m hnh tng trng kinh t ca Vit Nam khng vng chc i km nhiu ri ro. n cui thng 12/2010, ch s CPI tng 11,75% so vi cui thng 12/2009, cao hn nhiu mc tiu Quc hi ra (7%). Tc tng ch s CPI ca nm 2010 thuc din cao so vi cc nm trc y. Tc tng CPI cui k ca nm 2010 cao gp hn 1,25 ln so vi nm 2006 v 2009 (xem Biu 10). Biu 10: Tc tng gi tiu dng (CPI) theo thng nm 2010

Ngun: (GSO 2010) Ch s CPI tng cao trong nm 2010 do mt s yu t sau y: - Nhm hng gio dc c tc tng cao nht mc 19,38%, do tc ng ca tng hc ph t hc k I nm hc 2010 - 2011; - Nhm lng thc, thc phm v n ung ngoi gia nh tng mc 16,18% do thin tai, bnh dch lin tip xy ra v gi lng thc, thc phm xut khu tng cao; - Gi mt s hng ha thit yu, nguyn liu u vo ca sn xut tng nh nc sch, than, in (bnh qun +6,9%), xng du, tin lng (+12,3-22,5%), xi mng, st thp. Mt s mt hng c tc tng gi cao l do chu nh hng bi s bin ng ca gi c hng ha th gii. Tnh n cui thng 11/2010: + Ch s gi tng hp cc hng ha c bn tng 14,2% so vi thng 12/2009, c bit l thng 10/2010, tc tng ch s gi tng hp cc hng ha c bn mc 5,5% so vi thng lin trc; + Ch s gi phi nhin liu tng mc 17,9% so vi thng 12/2009; - Ch s gi lng thc tng mc 15,9% so vi thng 12/2009; + Ch s gi nguyn liu sn xut tng mc 21,2% so vi thng 12/2009;

+ Ch s gi nng lng tng mc 12% so vi thng 12/2009; gi du tng t mc 74,8 USD/thng trong thng 12/2009 ln mc khong 90,0 USD/thng vo ngy 31/12/2010. Nm 2010, mt hng gi c hng ha trn th trng quc t tng mnh do kinh t th gii phc hi, tng cu ca cc nc ang pht trin tng cao, c bit l Trung Quc, n , Braxin. Nhiu nc ang pht trin phi i ph vi tnh trng lm pht cao do cc bin pht kch thch kinh t p dng trong nm 2009 v u nm 2010. - Lm pht cao nm 2010 xut pht t nhiu nguyn nhn nhng nguyn nhn su xa l m hnh tng trng kinh t ca Vit Nam khng c hiu qu cao hin nay, c bit mc tiu tng trng kinh t lun c t v tr u tin, khin cho nn kinh t tng trng nng, vt sn lng tim tng. - Nguyn nhn khc nh tm l lm pht rt ln, t chc lu thng, phn phi hng ha v qun l th trng km hiu qu, tnh trng u c, gm gi hng ha ph bin,... Din bin tin t v hot ng ngn hng Nm 2010, chnh sch tin t c iu hnh ch ng, thn trng, linh hot nhm gp phn n nh kinh t v m, thc y tng trng kinh t v kim ch lm pht. Tuy nhin, nhng vn kinh t v m nm 2010 y khu vc tin t - ngn hng vo nhng kh khn mi nh li sut cao, VND chu p lc mt gi ln, ri ro hot ng ngn hng gia tng. Trong , yu t tm l, u c ng vai tr cc k quan trng i vi vn tng gi v t gi USD/VND. Nm 2010, Ngn hng Nh nc t mc tiu tng trng tin t kh hp l (M2 tng khong 20% v tn dng tng khong 25%). Tuy nhin, tng trng kinh t mt ln na c t ra l mc tiu u tin cho hu ht nm 2010. Do , p lc ln iu hnh tin t v li sut va kim ch lm pht va thc y sn xut kinh doanh l rt ln. n ngy 31/12/2010, tng d n tn dng c tng 29,8% so vi cui nm 2009, trong d n tn dng VND tng 25,3% v d n tn dng ngoi t, vng tng 49,3%. Nu loi tr bin ng tng t gi v gi vng hch ton th tng d n n tn dng tng 27,7%, trong d n tn dng ngoi t v vng tng 37,8%. Huy ng vn n cui nm 2010 c tng 27,3% so vi cui nm 2009. Nu loi tr bin ng tng t gi v gi vng hch ton th huy ng vn tng 24,5%. So vi nm 2009, tc tng trng d n tn dng v huy ng vn nm 2010 u thp hn. Tuy nhin, nm 2010 c mt s c im sau y: - Tn dng ngoi t nm 2010 tng nhanh hn nm 2009, do nguyn nhn ch yu l chnh lch li sut gia VND vi ngoi t v m rng i tng cho vay ngoi t. Xu hng ny ngc vi nm 2009 khi m thc hin chnh sch h tr 4%/nm li sut vay vn ngn hng lm cho d n tn dng bng VND tng manh (43,5%). - Nm 2010 huy ng vn VND tng vi tc gn bng nm 2009, tuy nhin, vn huy ng bng ngoi t tng rt chm. Lm pht tng cao trong bi cnh phc hi tng trng kinh t nhanh, nhu cu vn ca nn kinh t ln, do , mc d li sut li tng cao trong nhng thng cui nm 2010 nhng cng khng lm gim tng trng tn dng. iu ny cho thy mt ln na vai tr ca vn i vi tng trng kinh t v vai tr vn tn dng ngn hng i vi hot ng sn xut kinh doanh ca doanh nghip. Trong 9 thng u nm 2010, tn dng ngoi t tng rt nhanh nh h thng ngn hng c lng d tr vn kh dng ngoi t ln, li sut ngoi t thp hn nhiu so vi li sut VND, huy ng vn ngoi t t cc ngn hng nc ngoi tng nhanh. n qu IV/2010, vn huy ng t cc ngn hng nc ngoi tng chm li v

c xu hng gim cng vi nhng lo ngi v ri ro v m, nht l cn cn thanh tan quc t, d tr ngoi hi, t gi USD/VND v lm pht. Nm 2010, chnh sch tin t chu s tc ng bt li ca cc yu t kinh t v m trong nc v quc t: - Cht lng tng trng kinh t v hiu qu u t thp lm tng p lc lm pht trong trung hn. Gnh nng nhu cu vn ln cho tng trng kinh t v c bn dn ln vai ca h thng ngn hng trong khi th trng vn cha phc hi trong nm 2010. - Lm pht cao tc ng trc tip n k vng ca cng chng, n li sut VND v t gi VND so vi cc ngoi t trong mi quan h v li ch kinh t. Theo , lm pht c xu hng tng v VND c xu hng mt gi. Tuy nhin, nhng thng cui nm 2010, s phn ng thi qu (trong c c ng c lm gi, gm gi) ca th trng trc din bin kinh t v m khng thun li khin cho t gi USD/VND tng qu mc (c lc t gi trn th trng t do vt mc 1 USD = 21.500 ng). - Cn cn thanh ton quc t tng th thm ht l kt qu tc ng tng hp ca cc din bin v chnh sch kinh t trong nc v quc t cho thy trng thi i ngoi ca Vit Nam c chiu hng xu i. iu ny ny tc ng khng nh i vi tm l, lng tin ca th trng v cc nh u t v mi trng kinh doanh v n nh kinh t v m ca Vit Nam. - Chnh sch ti kha ni lng v n cng gia tng tc ng n th trng tin t (lung vn v li sut) v iu hnh chnh sch tin t (CSTT) ca NHNN. - Tm l v nim tin ca cng chng i vi s n nh kinh t v m cng nh cc chnh sch kinh t v m l vn kh gy dng, duy tr nhng d b nh mt v hin nay ang tr thnh tr ngi khng nh i vi s thnh cng ca cc chnh sch kinh t. Nm 2011, khu vc tin t v ngn hng c nhiu thun li nh trin khai 2 Lut Ngn hng (mi), c ch iu hnh CSTT v iu hnh th trng tin t ph hp vi 2 Lut Ngn hng (mi), cc quy ch an ton hot ng ngn hng c tng cng mt bc, Chnh ph tp trung gi n nh kinh t v m v kim ch lm pht. Tuy nhin, khu vc tin t - ngn hng phi i mt khng t kh khn, thch thc, c th: (1) p lc lm pht khng nh: M thc tng trng v c bn khng i, tc l vn ch yu da vo vn u t nhng hiu qu u t li thp. Ti cu trc nn kinh t l mt qu trnh lu di v cng mi ch bt u, trong khi mc tiu tng trng kinh t t ra rt cao, t 7 - 7,5% trong khi tng trng kinh t th gii v khu vc c xu hng tng trng chm li. (2) Nhu cu vn tn dng ln nhm p ng mc tiu tng trng kinh t 7 - 7,5%. (3) V th i ngoi mc d c ci thin nhng vn cha tr li mc trc khng hong. (4) Thm ht ngn sch vn cn mc cao (d kin 120,6 ngn t ng tng ng 5,3% GDP) t ra nhu cu ti tr thm ht bng ngun vay trong nc rt ln (92,6 ngn t ng). (5) Ri ro trong hot ng ngn hng, c bit l ri ro thanh khon v ri ro tn dng cn c quan tm hn. H thng doanh nghip, nht l doanh nghip nh nc hiu qu kinh doanh thp v tim n nhiu ri ro. Nng lc qun tr ca mt b phn TCTD cha c ci thin ng k v theo kp vi s pht trin nhanh, phc tp ca th trng. Cc TCTD c xu hng u tin mc tiu tng trng v li nhun trong ngn hn li khong trng khng nh v nng lc qun tr so vi mc ri ro phi gnh chu. Nhn li iu hnh kinh t v m trong hai nm qua, CSTT thc s l cng c ca Chnh ph trong vic hn ch tc ng ca cuc khng hong ti chnh v suy thoi kinh t ton cu, gi vng n nh kinh t v m, kim ch lm pht v thc y kinh t tng

trng. Tuy nhin, qua cng bc l mt s vn v s phi hp gia cc chnh sch v m, nht l CSTT v chnh sch ti kha nhm bo m thc hin cc mc tiu kinh t mt cch ti u. CSTT trong 2 nm qua dng nh b t ln vai qu nhiu mc tiu vn d xung t vi nhau trong ngn hn i vi nn kinh t c mc m ca ln (kim ch lm pht, tng trng kinh t v n nh t gi) trong mt khun kh th ch thiu tnh c lp v ch ng ln nhau gia cc mc tiu iu hnh v m v cc th ch lm cho hiu qu ca CSTT cha c pht huy mt cch tt nht, k lut iu hnh CSTT theo nguyn tc th trng khng c thc thi nht qun. Nhn thc x hi cha ng nht v vai tr, v tr ca CSTT v NHNN trong h thng kinh t, trong khi trch nhim ca cc B, ngnh v c ch phi hp cha c xc nh r rng trong vic thc hin cc ch tiu kinh t v m. Hn gn v sa cha nhng khim khuyt ca nn kinh t khng ch l trch nhim ring ca CSTT v NHNN, cn c s phi hp gia cc chnh sch kinh t v m vi CSTT v gia cc c quan qun l v m vi NHNN trong iu hnh nn kinh t. Cn la chn chui mc tiu ti u c th t c vi chi ph thp nht trong mt khun kh iu tit kinh t v m thng nht v mc tiu v t duy, quan im iu hnh gia cc khu vc hng ti s pht trin n nh, bn vng ca nn kinh t. S yu km ca cc khu vc ti kha, kinh t thc v kinh t i ngoi s c nhng tc ng rt ln n khu vc tin t - ngn hng trong vic thc hin cc mc tiu kinh t u tin ca n - n nh gi c, to mi trng thun li cho tng trng kinh t v n nh v m mt cch bn vng, ng thi bo m an ton h thng ngn hng v th trng tin t.

You might also like