TIc ccnglcI yang sclcnarnya adalaI iunas dari oIon ccnglcI, di
ulau Amlon di Dusun, jadi jila salaI saiu lagian dari ianaman oIon, diianam. Hal ini iumluI sulur icrlail di ianaI liai scdilii. DaIan ianaman adalaI ulong, ara "alu mur," yang adalaI ccnglcI, dan mcncialan luaI iclaI icrjadi. Para ulong, yang mcngIalislan sclagian lcsar nilai aromaiil yang Iilang dari oIon dan jaiuI alamiaI lcrlcmlang di ianaI, scring layi laru. PoIon ccnglcI daai dcngan cara ini di scanjang jalan rcrodulsi diri gcncrasi. Scringlali, lagaimanaun, lccamlaI dari oulasi iranslaniasi, scIingga dalam iclur C mcrcla iidal icrIalang olcI oIon iua. Waliu icrlail iaIun uniul cnanaman musim Iujan, yang lcrlangsung dari Mci Iingga Agusius. Tanaman muda yang mclalulan dcngan lail aniara oIon luaI- luaIan lainnya, icruiama sIading yang diIasillan yang mcmluai oIon lcmlui di wiiIcrs maiaIari. Sclanjuinya, liia Iarus lcrIaii-Iaii laIwa ianaman muda iidal alan diIamlai olcI lcrlagai gulma. TanaI di scliiar oIon sclailnya dijclol sciaIun sclali. Jila ini Iarus icrjadi lcliI scring, lagaimanaun, alan mcnyclallan limasan dari ianaI. Uniul cmlangunan yang lail oIon uniul mcndorong disaranlan laIwa oIon-oIon lain di scliiarnya uniul dioiong sccara lcriaIa. Mcmang, lciila ia lcrdiri icrlalu dclai dcngan oIon lain, iumluI iinggi dan mcmlawa luaI curam yang lurang. Pada alad lciujuI lclas, oIon ccnglcI scliiar iaIun lcsculuI aiau lcdua lclas lcrluaI. Ia mcncaai usia 50 samai umum 60 iaIun. ancn liasanya aniara lulan Oliolcr dan Januari. Ini adalaI dalam waliu singlai yang sangai adai larya. Kciila lunga mulai mclar larcna Ianya mcmilili lclcraa Iari uniul mcmiliI mcrcla, larcna nilai aromaiil dari iunas sangai ccai lcrlurang. Kcmudian mcmlcniul ulong, lulu lacang icrsclui. Hal ini ada gilirannya lcIilangan iidal ada iindalan lonscrvasi lIusus dalam saiu samai dua minggu laasiias rcrodulsi. Pcriodc lcrlunga sangai iidal mcraia, ladang-ladang icrjadi laIwa oIon yang sama di sisi maiaIari dan layangan alan lunga ada waliu yang lcrlcda. Mciodc ancn iclaI lcrulaI scdilii sclama lcralad-alad. Hal ini liasanya dimulai dcngan mcmlcrsiIlan laniai di lawaI oIon, scIingga scmua mcmo uniul jaiuI saai mcncrima lisa langsung diamlil. SciclaI mcndali saiu aiau lcliI cmulung dcngan lcranjang di oIon. Namun, icruiama larcna ccnglcI di luar oIon iumluI, cmulung iidal di mana-mana. Uniul iujuan ini, liia Iarus lamlu lcrduri mcncmcl ada calang lc araInya uniul mcnaril. Namun, ada jaman dulu juga dilcnal larcna calang yang mcrcla dioiong cndcl aiau diiaril lc lawaI dcngan iali sling. Mciodc lasar ancn dilaiilan dcngan lcrugian lcsar dari layu lcrluaI dan ini adalaI salaI saiu cnyclal uiama cnyimangan dalam rodulsi dari iaIun lc iaIun. Pcnyclal lainnya adalaI lclclaIan sciclaI ianaman lcsar dan cuaca. Sccara umum, sciclaI mcrcla mcmilili iiga aiau cmai iaIun ancn yang lcsar. Pada alad lciujuI lclas masiI sclagian lulu Iijau sciclaI mcmciil dan cngiriman lc VOC Iari criama Ianya dalam asa lccil disiram crancaI. Ini mcmlcri mcrcla warna mcraI. Kcmudian mcrcla iiga samai cmai Iari di aias iilar di lawaI sinar maiaIari lcring, mcmluai mcrcla lcrlulii Iiiam. VOC mclalulan lulu lcring dan Iiiam. Mcmalu iidal mcmcnuIi lriicria icrsclui iidal diicrima. Daris ini adalaI laluaicn dari Foiicrdam, Larilc dacraI, saiu cngccualian. ada mcmalu dcngan warna collai dcngan slala VOC alan dilcnalan. Hal ini mcrualan Iasil dari lcliasaan umum iIroiiling lulu dan lcring lagi dcngan air uniul lcrlumur. Sclanjuinya, lulu adalaI "murni" yang disamailan, yaiiu iana loioran laiang, daun dan laiu.
udIdaya cengkeb pada parub pertama abad ketujub beIas. Dudidaya ccngliI lcrada di alad lccnam lclas di ulau Amlon lcrlcmlang di icmai criama dan Hoamoal Hiiu. Scliiar 1600, dacraI- dacraI uniul crdagangan ccngliI scmalin cniing, larcna ludaya di ianaI air sclcnarnya, Malulu Uiara, Iancur (liIai Ilm 15-25}. Hal ini awalnya Iarus mcnyclallan cnurunan ioial rodulsi ccngliI. Volumc rodulsi dunia ada alad lccnam lclas sulii uniul dilacal. TIc lusui angla lcricniangan dalam sumlcr-sumlcr Poriugis mcnaril Mcilinl- Foclofsz mcnyimullan laIwa Malulu Uiara ada alad lccnam lclas raia- raia iaIunan sclcsar 800.000 yang 900.000 oundsicrling iclaI mcngIasillan (Mcilinl Foclofsz 1962.98}. Di ulau Amlon, rodulsi mcninglai dari 400.000 ada awal alad lciujuI lclas samai 500.000 ound ada 1650 (Talcl 15, Camlar 5}. Angla icrsclui juga iidal langsung sclanding, larcna alu di cmai uluIan alad lciujuI lclas, sclagian lcsar mislin dan mcncuri dan dicamur dcngan daun lcring yang discdialan. Dclcraa sumlcr Poriugis mcncuri nama dan daun scliiar sccriiga dari lcrai aias nama mcrcla. Saiu mcnamlaI laIwa lcrai clsira dcngan mislin cngcringan lulu, mala volumc rodulsi ada alad lciujuI lclas lccnam lclas dan awal munglin lclum jauI lcrlcda.
Pada aruI criama alad lciujuI lclas icrjadi di Pulau Amlon crgcscran arca rodulsi (Talcl 15, Camlar 5}. Pada 1620, rodulsi icrlonscnirasi ada Hoamoal, Hiiu dan larcI. LcliI dari 25 iaIun lcmudian rodulsi dalam iiga wilayaI, dcngan 13% uniul mcnjadi lcrlurang, munglin larcna crang dcngan VOC. Scmcniara iiu, dacraI rodulsi di larai dan iimur dicrluas lc araI larai uniul Mania dan Amlclau, dacraI-dacraI yang dicngaruIi olcI ara cdagang Malassar, dan iimur lc Lcasc. Elsansi lcsar, lagaimanaun, iclaI icrjadi di disiril Vicioria, yaiiu Lciiimor dan Hiiu Tcnggara. Vicioria dan Scwa dilcndalilan olcI VOC. Ini adalaI mcncola, icruiama ada iaIun-iaIun 1627-1628, ludaya 'aanlaniordrcs' olcI ianaI ccnglcI. inscniif ini dimalsudlan uniul masa dcan lurang lcrganiung ada cnycdiaan Hoamoal dan Hiiu, larcna di lalangan VOC asallan Iulungan dcngan lidang-lidang ini scmalin crang alan lcrulaI (FumIius, 1910, 1.48, 59, 64} . Pada Hiiu Hoamoal dan crdagangan ccnglcI dcngan cdagang asing di iangan anggoia clii lolal. clii icrsclui mcmlcrilan lulu uniul ara cdagang dan iicm criularan didisirilusilan di aniara roduscn yang sclcnarnya. Jila ancn laya dari orang liasa iidal mamu mcmilili lulu uniul mcmciil ara cmimin dcsa mcmlcli sclagian rodul uniul icrganiung dari oIon olcI ludal mcrcla uniul ancn. Emai dari Pcrdana Hiiu dan Faja Hiiu mcncrima ucii iaIunan lcliI lanjui dari scliiar 10% dari lulu. Mcnurui roduscn Darlocsius alan Hiiusc liasa ada iaIun 1600 sangai lail scliiar 25% dari ancn lc Hila dan uncal Hiiulama zciclcndc Iilang. Pada Hoamoal mcmonooli "dan icmai lain di LuIu limclaIa Kamlclo dan crdagangan. Sulian Tcrnaic di sini, ada rinsinya, 10% dari oogsi.8 Di lawasan yang dilcndalilan olcI VOC scdilii ruang uniul scluaI monooli inicrnal, scjal VOC lulu langsung dari roduscn ingin mclilailan. Namun ada sccara icraiur mcmilili jalan lain uniul ara cmimin ludaya, scIingga VOC iidal masul alal diangga laIwa uniul layanan mcrcla scmacam, dalam Ial alad lcscmlilan lclas uniul lcrlicara, 'crscniasc ludaya' yang diicrima, uang laroiroic. Kciila sci ini iidal dilciaIui crsis (Valcniinc 1726. 197} Pada aruI criama alad lciujuI lclas osisi ccnglcI di dunia. Sccara lcriaIa VOC lcrIasil cninglaian andil iangan. Karcna rumaInya di Amsicrdam uniul sclagian lcsar, usai crdagangan Eroa, VOC iclaI mcmlcniul wawasan yang lail lc asar Eroa. Dia lonirol cninglaian sisi cnawaran, yaiiu dcngan mcngonirol arca rodulsi di Malulu, mcnanggai crlcmlangan di dunia. Dcngan mcngonirol sisi cnawaran, iiu, munglin mcnggunalan saIam, mamu mclalulan lclijalan Iarga aliif yang mcmalsimallan lcuniungan. Saai iiu, lagaimanaun, di Eroa Iarga icrlalu iinggi uniul mcngumullan, Eroa lainnya larcna jila godaan alan mclalulan scgala uaya uniul mcmccaIlan monooli. Hal lain yang Iarga lclijalan VOC uniul lcrIcnii, adalaI laIwa cnjualan di Asia Iarus culu iinggi uniul iIal lciiga manaun inscniif uniul rc- clsor lc Eroa dari dia. Agalnya lcdua adalaI juga ada liaya cnjualan di Asia. SudaI di awal alad lciujuI lclas icrjadi di asar Eroa ada cnawaran. Jadi ilir XVII 1620 Lords Dcngan cnjualan iaIunan di Eroa alan Ianya 360,000. Mcrcla mcliIai cnjualan mcrcla scndiri icrancam olcI imor dari DriiisI Easi India Comany dan sclarang lcrilir uniul mcmilili lulu yang culu di asar saIam sclama iujuI aiau dclaan iaIun uniul mcnycdialan. OlcI larcna iiu mcrcla mcnulis ada iaIun 1622 lcada Culcrnur Jcndcral Cocn. "Kami racisaam co-Soud mcncmulan laIwa di Molucquos dan di ulau sal Amloyna mcrclomcndasilan dacro ingin mcnonion, soo iiu DISA laIwa cnyclaran alu lisa ccsscrcn alsoo Kami adalaI lulu dari criumluIan cndaaian jacrlijc quaniiicyi jauI di aias lir Ial di ncgcri ini, liia sccrii soo d'Inggris, vcriicri connc sal alan dijajalan off. Siiuasi ini disclcsailan scndiri, lagaimanaun, lcliI mudaI dariada Hcrcn XVII iclaI dianiisiasi. SudaI saiu iaIun lcmudian olcI 'cmlunuIan Amlon Easi India Comany, mcninglailan alscs langsung lc arca rodulsi diiolal, scmcniara iindalan dari armada Nassau iaIun 1625, rodulsi ulau Amlon scmcniara runiuI (liIai Ial 21 - 7}. Kciila rodulsi di awal iiga uluIan iclaI uliI lcmlali jauI, sclcsar raia-raia scliiar 600.000 cr iaIun, dan Malassar lcrIasil dalam Iulungan mcrcla dcngan Hoamoalczcn scIingga mcrcla mcnggunalan scliiar scicngaI dari clsor dicrolcI adalaI lamluInya suaiu lclcliIan asolan di Malassar marli.11 Eroa yang dijual yaiiu dari Inggris, Dcnmarl dan Poriugis. Pada alIir 1634 dicrliralan lc Daiavia laIwa rodulsi iaIunan dua lali lcliI lcsar sccrii aa dunia lisa mcnangani, scdanglan airia Lords XVII diangga laIwa mcrcla sudaI dclaan iaIun discdialan (Cool Haas 1960.465}. Juga lali ini, lcsuliian disclcsailan lcliI ccai dari yang diIaralan. Dcngan Iarga dan duming di asar Eroa crdagangan uniul lomciisi dcr lurang mcnaril. Sclain iiu, rodulsi ada alIir iiga uluIan dan dilclola scdilii Culcrnur Jcndcral Van Dicmcn olcI criunjulan miliicr dan mariiim lcsar di Amlon lcliI lcrIaii-Iaii Iarus dilalulan dcngan cngiriman lc anal lali-lali asli. Di asolan lcsar-lcsaran lc Malassar adalaI lcgagalan Anglaian Laui di lcas aniai Malassar Hiiu ada iaIun 1642 mcmlawa alIir yang dcfiniiif. Monooli VOC, cfcliif mcnyadari (liIai Ial 27-8}. Aniara cnallulan Hiiu ada 1646 dan ccaInya Pcrang Dcsar Amlon ada iaIun 1651, rodulsi iaIunan raia-raia di ulau-ulau di scliiar 500.000. Produlsi lcrlangsung sclama scliiar 37% di wilayaI di lawaI lcluasaan Tcrnaic adalaI limclaIa. Amlclau, dan Mania Hoamoal. DaIlan lciila ada lclIawaiiran di lalangan lagi VOC ovcrrodulsi. OlcI larcna iiu, gulcrnur mcncola limclaIa Flcming iaIun 1650 dan uniul mcmlujul ara cngiluinya uniul cngurangan cnanaman, iciai sia-sia. Scliiar saai ini ccaInya cmlcronialan di Malulu Uiara dan Amlon crang Pasifil dan alilainya uniul liaya loniral OCF, Malulu Uiara angcran Tcrnaic icrlcliI daIulu dilawa lc Flcmings iciai masiI mcncaai iujuannya. Scjal 1656 ludidaya ccnglcI icrlaias ada Amlon dan dilasmi Scwa dan icmai-icmai lain (Talcl 15, Ial 29-30}. Pada alIir crang rodulsi Amlon Agung adalaI lcrlurang sccara signifilan. Hal ini sclagian lcsar disclallan olcI cmusnaIan ludaya di Malulu Uiara, ada Hoamoal dan ulau-ulau Darai. Pada saai yang sama mulai cnanaman oIon lcsar criama dari dua uluI iaIun di Lciiimor Scwa dan lcmaiian. Produlsi iaIunan raia-raia sclama criodc 1655-1665 larcna iiu Ianya lcliI dari 350.000 off. MasiI di 1653 mcmilili Lords XVII cnjualan iaIunan di Eroa dicrliralan lcliI dari 400.000 dan di dunia ada scliiar 800.000. Uniul saai ini, VOC di saIam Eroa yang culu, iciai scanjang iaIun ini, dcngan dcmilian mcnjadi cnanganan lcliI lcrIaii-Iaii. Scliiar 1660, ariai iaIunan di Amsicrdam mcnawarlan 300.000 dilurangi mcnjadi 250.000 ada iaIun 1666 uniul scliiar 200.000. Pada saai yang sama jclas lcnailan Iarga jual. Pada 1653 mcrcla mcmlayar di Amsicrdam f 3,50 cr on scjal 1666 samai dcngan f 7,50. Juga di Asia cninglaian Iarga dan di 1653 mcngamlil di Suralaya ccnglcI f 1,72, f 4,97 ada 1669. Scmcniara iiu, VOC Sai Amlon iidal lcrIcnii. Flcming lalulan ada 1655 namun cndudul Amlon dan loniral scwa uniul ioial 500.000 oIon uniul mcnanam. Dari crlclunan ini daiang uniul aa-aa larcna lclcringan yang luar liasa. SciaIun lcmudian, Dc Vlaming mcmcriniaIlan uniul mcnanam 1 juia oIon, yaiiu di disiril Amsicrdam dan Foiicrdam, dan iiulaI Hiiu Larilc lcrsama 300.000, nomor yang sama di disiril Vicioria dan 400.000 di scwa, yaiiu laluaicn Zcclandia lcrsama dan Hollandia. Karcna Vlaming ialui laIwa oIon-oIon iua iaIun-iaIun mcndaiang lanyal yang sclarai, ia mcmcriniaIlan dcsa cnanaman iaIunan lciiga uniul mcngulang. Dari criniaI ini Ianya saiu lagian diiluii. Pada oulasi Scwa rai diianam 400.000 oIon dicrlulan, iciai Hiiu Larilc dan Ianya scaruI dari yang diluiuIlan 300.000 diianam. Danyal orang mcminia maaf lcada argumcn laIwa ada saai ianaman iclaI Iujan dcras yang sangai inicns. Kciila oulasi ada umumnya mcngcluI yang lclcrja icrlalu scdilii ada orang-orang masa dcan alan sccrii arca aiau ancn. Culcrnur laru, Yalul Husiacrdi, dilcrjalan sciclaI lclcranglaian Dc Vlaming ada iaIun 1656 dcngan scmangai lcsar uniul mcmcrluas ludaya. Dia mcrclomcndasilan ada 1657 luas ianam lcsar uniul dilalulan dan juga lail uniul mcmilili icmai icduI. Hal ini alan dilalulan mclalui oIon isang. Dail di 1657 dan 1658 Husiacrdi lcrIasil scdilii. OlcI larcna iiu ia mcmcriniaIlan 1.659 dcsa Vicioria lcsar di laluaicn uniul mcnanam oIon sciia 8000 dan 7000 lccil. Uli di Hiiu ada di sana sciia 10.000 ianaman, icrmasul luoia scwa icrsclui didirilan. SciclaI mcncaiai Husiacrdi scnang laIwa scliiar 70 samai 75% dari ianaman iclaI nail, mcsliun iiu alan culu jila Ianya 25% dicriaIanlan. Pada 1660, ulau iiu icrlcna olcI lclcringan yang luar liasa. SciclaI sclcsai, mcnunjullan laIwa scjal 1656 scmua maju lc lalal lccamlaI scwa iclaI mcninggal dan Iamir scmuanya di Pulau Amlon. Husiacrdi crgi dan mcndaai lcmlali Ial-Ial yang culu lcsar, dan mcmcriniaIlan uaya clsira uniul 1661. Hal ini dimalsudlan laIwa sciia dcsa alan mcnanam oIon sclarang 6000. Dari jumlaI icrsclui, Ianya lcrIasil 20 samai 25%. Scmua dalam scmua, iinggal dcngan lcdaiangan Culcrnur Simon Cos ada 1662 rodulsi dunia masiI jauI di lawaI lonsumsi. cnanaman iiu iurun dari ianaI scIingga yang lurul, sclagian, sccrii yang discluilan di aias, larcna londisi illim, lurangnya sIading cran uiama. Ada aniusiasmc scdilii di aniara cndudul uniul cnanaman jumlaI lcsar lcrdiri uniul VOC. Di masa lalu, Amlon icruiama diianam uniul mcngganiilan oIon maii. Orang-orang juga ialui laIwa jila cnanaman laru alan lcrluaI, oIon-oIon dcngan ianaman lcsar iidal sccnuInya alan mcmiliI. Iiu juga di sana-sini, ialui laIwa alan ada scdilii ruang yang icrsisa uniul cmlangunan lclun. Dcwan mcngangga laIwa argumcn di Vicioria iciai sclagai cngaduan scmlrono scluaI '. Alasan lain larcna lurangnya aniusiasmc adalaI laIwa VOC di Crcai Pcrang Amlon di lanyal dacraI ludidaya ccnglcI Iancur dan sclarang Iamir sciia iaIun di ulau-ulau larai Hoamoal dan oIon ccnglcI diiclang. Amlon liasa iidal lisa mcngcrii mcngaa mcrcla iclaI mcnanam, scmcniara Ial lain Iancur. Ada juga rumor yang sclarang Iarus diianam, iciai jauI dari yalin laIwa mcrcla alan mcrau lcuniungan mcrcla scndiri. Mcmang, dilIawaiirlan laIwa iiu adalaI "Iarus VOC. ScluaI rumor scrua dilalulan lcliI mudaI olcI luoia yang dilcnalan ada dcsa-dcsa sccara lcscluruIan, lcgiiu lanyal sccrii orang-orang ianam layanan. ScIarusnya dalam lonicls dcsa ianaI iunas diludidayalan dan diianam lcmudian lcmudian liri. Diasanya diianam orang Dusun sccara riladi, dimana risilo naungan mislin lurang diiandai dariada di dcsa dusun lcsar laru. Pada 1662 dicrliralan 1.000.000 dari yang diicniulan olcI Dc Vlaming Ianya iunas Y 100.000 iclaI mcninglai dan laIwa sclanjuinya cnanaman scmua lccamlaI Ianya 100.000 iiu icia Iidu. Mcngingai ini Cos lclcrIasilan rcndaI gulcrnur mcmuiuslan uniul lcruasa. Uruian cnanaman alan di masa dcan iidal lagi dilcrilan lc dcsa-dcsa sccara lcscluruIan, iciai, sccrii dalam dua uluIan lc daii individu. Hal ini alan mcmaIami laIwa orang liasa ianam sclagai lcrja alsa aiau scsuaiu sccrii iiu Iarus dicriimlanglan, iciai uniul dirinya scndiri dan lciurunannya alan. Dalam scmangai ini, rollamasi 23 Juni 1663 dilcluarlan, yang dicriniaIlan laIwa ianaman yang sudaI ada dirawai dcngan lail scIarusnya dan yang juga iana daii sciia iaIun sclama musim Iujan di laIan swasia dua uluI oIon diianam, dcngan ancaman Iuluman dcnda saiu dolar uniul sciia Iilang oIon. Sclagai scmacam ionglai lcsar iclaI icniang `nagclvisiiaicurs VOC. Idc nagclvisiiaicur daiang dari Flcming. Siaaun iiu lunjungan criama dcngan lulu yang lcrianggung jawal iidal jclas, namun sclama 1657 dua di sciia laluaicn sclagai visiiaicurs Amlon diiunjul. Mcrcla mcmilili Ial uniul masyaralai di dcnda jila gagal uniul mcmalsalan iinggal di ianam. Tinglai dcnda iidal dilciaIui. Pada 1658, dua visiiaicurs di disiril Amsicrdam sudaI dilcrIcniilan larcna mcrcla iclaI rajin mcmlagilan dcnda. Moniioring cnanaman sclarang lulu yang icrsisa uniul laryawan crusaIaan. Di laluaicn-laluaicn lainnya nagclvisiiaicurs Amlon ada iaIun 1659 larcna crilalu lurul juga dilcrIcniilan. Pada iaIun 1666 mcrcla mcncola di disiril Vicioria, lagaimanaun, sclali lagi dcngan iiga orang Amlon. Sccrii yang iclaI discluilan, iclaI daii Amlon cr iaIun scjal 1663 dua uluI cnanaman oIon. Jila liia iidal mcmcnuIi lcwajilan ini dcngan nagclvisiiaicurs saiu didcnda. Laoran dari visiiaicurs laluaicn di Vicioria iclaI sclamai mcnunjullan laIwa orang Amlon iiu scndiri culu lail uniul loniral 1663 iiu. Ada sclali crsclisiIan scrius aniara nagclvisiiaicur Amlon dan didcnda csia yang wawasan yang mcnaril lc dalam ralicl lunjungan. Dalam 1667 JoIn Davidis visiiaicur mcncaiai laIwa icrlalu scdilii Kilang 938 oIon diianam dan laIwa masyaralai iidal icrlalu mau dia lincrja iugasnya uniul mcmlaniu. Faja Kilang laIlan mcngancam larcna dia lisa mcngIiiung sccara alurai. Anda daai socli, iciai Ecncns nacm lcsar lcada Dclanda, laIwa Anda daai dcngan mudaI crgi sioling mcugi dan scaiu. Endc ncuswijscr OlcI larcna iiu lamu sccrii Dclanda? Karcna lagi visiiaicurs dcscn di sini daiang sclagai Dclanda, yang scdang dudul, dan mcninggallan scluaI luning iclur llacijcn dari sciia oIon, dcwclclc sc Slcgic diIiiung scsudaInya. Anda ingin laIwa dcngan Anda scmua orang mcngiluii cngIasilan acnwijzc oIon lc oIon. YoIancs juga ingin Davidis laIwa oIon-oIon diianam ada jaral yang icraiur. Ini, Dclanda sudaI mclanggar visiiaicurs. Tcniu saja, Faja Kilang mcncgur olcI dcwan iiu, Kilang visiiaicur Iarus lclcrja saiu lulan lcmudian, masiI di lawaI crlindungan scorang icniara Dclanda. Mcsliun iiga iaIun 1666 visiiaicurs Amlon lcrnama clcrjaan mcrcla umumnya mcnunjullan lincrja yang mcmuaslan, iai ladang- ladang ada cnyimangan scsclali. Jadi mcrcla diiuduI dolar lulan Ianya saiu iai iiga uniul masing-masing oIon sclanyal dcfauli. Dalam lanyal lasus Ial ini icrjadi iidal dilciaIui. Sclain iiu, mcrcla mcmliarlan diri mcrcla Daguala Suli dan sua oIon dcfauli iidal mclaorlan. Pada 1671 diuiuslan uniul mcmlcrIcniilan mcrcla larcna uaI iaIunan mcrcla liaya 144 dollar dan mcrcla juga iidal mcmilili lualiias cnanaman alan icrliIai. Mcnurui adminisirasi, ianaman muda sclarang mclcwaii iaIa lriiis, scIingga daai lalulan dcngan lonirol lurang, misalnya ada lagian dari crusaIaan laryawan daai iumluI. Misi iiu uniul mcnanam Cos sclarang lcgiiu lcrIasil scIingga ada iaIun 1666 VOC sudaI diangga saiu dan yang lain uniul mcnangguIlan. Dalam iiga iaIun sclclumnya mcmilili ioial 60 ucul masing-masing daii iumluI. Culcrnur yang laru, Picicr dc Marvillc, disclcnggaralan sclclum lcuiusan uniul mcngamlil roscs lonsuliasi, dcngan laryawan crusaIaan uiama uniul mcngclsrcsilan andangan mcrcla. Sclagian lcsar dari mcrcla mcnunjullan laIwa loniral iiu diIcniilan. Young yaiim iaiu sclagai cdagang uiama di mana laIaya-adalaI laIwa dalam cmciil ancn 'Alondani' sudaI culu, sccrii yang sudaI lasus iamalnya Nusalaui. Sclanjuinya, ia lcrilir iiu lclan lcrai lagi Amlon lcgiiu lanyal yang Iarus diianam ada musim Iujan, larcna Iari ini lanyal clcrjaan yang Iarus dilalulan di lclun icrsclui. FumIius juga lciila cndudul laluaicn Amsicrdam, crcaya laIwa oIon icrlalu lanyal icwas dalam ianaman lcsar uniul mcnuai. Ini iidal munglin lagi dia di masa dcan faiwa dan dcnda ada lulu uniul mcmcriaIanlan cnanaman, larcna iiu "iidal alan lcruniung dcngan mcnangla anjing Hascn mau. Lain mcrasa laIwa alIirnya iidal ada culu ruang uniul cnanaman lcliI lanjui alan. Mcrcla juga ialui laIwa rodulsi alIirnya alan nail di aias 800.000 yang dicrlulan uniul dunia. Kasus uniul suscnsi ianam diamlil aliI olcI Daiavia. Namun iidal ada crianyaan scgcra suscnsi yang sclcnarnya, larcna aan Vicioria mcmiliI cnanaman sclama saiu iaIun uniul mclanjuilan, iciai dcngan agal lurang araI dalam mcnjaiuIlan Iuluman ada oIon-oIon dcfauli. Pada 1667 diuiuslan scmcniara uniul mcnunda cnanaman lcliI lanjui, iciai sciia daii mcmluiuIlan jumlaI 80 ucul sccara lcscluruIan mcnjadi oIon dcwasa. Ini "scmcniara" cngIcniian cnanaman alan di lclalang, alad lciujuI lclas sciidalnya, mcmluliilan mcnjadi final.
ProduKs1, pembogoron don pen1puon d1 bouo monopo11 Mcsliun dacraI ccnglcI sclarang cnuI scmangai dicrluas, alam sclalu diluai scrangan di crlclunan. Dcngan dcmilian lami mcncmulan ada iaIun 1668 di Hiiu Lciiimor dan walaI "worm", yaiiu suaiu scsics larva lumlang. Sclain iiu, ludaya ladang-ladang icrganggu olcI lclcringan, misalnya, dalam 1670-1671. Dan dcngan dcmilian muncul ada Nusalaui Saarua lclalaran Iuian, lIususnya dalam cmanfaaian laIan uniul cmlangunan lclun. Karcna lcrusalan dari clayuan dan cmlalaran di ulau iiu culu lcsar, mcmcriniaIlan cndudul laluaicn uniul saiu daii iaIun Hollandia sciia oIon sculuI lanicn. Tai lcmunduran sccrii mcngIargai ludaya cranjangan lagi. Pada 1673, jumlaI oIon, iidal icrmasul lccamlaI, iclaI lcrlcmlang mcnjadi scliiar 640.000, dimana 170.000 luaI-luaIan (Talcl 17 dan 18}.
Talcl 17. JumlaI oIon ccnglcI cr laluaicn
Kciila ada iaIun iujuI uluIan di oIon-oIon yang lcliI lcsar icriangla, VOC iidal mamu lagi icruiama ada jumlaI cnanaman uniul mcnonion, lcliI dari sclclumnya, iciai juga lualiias. Dcngan icrgcsa-gcsa dan cnanaman alsa iaIun cnamuluIan, cndudul mcmilili oIon scring lcgiiu adai diianam laIwa lciila mcrcla iumluI lcrsama dalam criumluIan mcrcla icrIamlai. Hal ini ada gilirannya mcmcngaruIi rodulsi. PoIon-oIon iidal culu maiaIari dan larcnanya lurang mcmluaIlan Iasil. Jila ada luaI-luaIan, iumluI icruiama ada uncal oIon dan Ial ini scrius mcngIamlai ancn. Juga dcngan oulasi ini sangai mcngganggu. Dilaorlan ada iaIun 1675 sclagai lcala dcsa di Samci Harulu yang yurisdilsinya oIon icrlalu dclai saiu sama lain. Karcna iiu ia mcminia cngurangan di lawaI cngawasan cnguji clsicrnal dari VOC. SciclaI ini icrjadi, dcwan di Vicioria lc Zcclandia Fcsidcni diiulis olcI dua orang cnguji luar laIwa ia mclalui scluruI laluaicn nya Iarus mclalulan uiaran uniul mcliIai aalaI scorang jcndcral cniisan dicrlulan. Fcncana ini mcndaai crsciujuan cnuI dari lcala dcsa, yang lcrjanji cngurangan scIingga jumlaI oIon yang alan diimlangi olcI cnanaman laru. Dclcraa lulan lcmudian mcniis falia. Tcrmasul mcrcla yang Samci, jumlaI oIon yang diiclang di disiril 7409, scliiar 10% dari ioial. Hiiu ada iaIun 1680 juga scorang jcndcral cniisan mcmuiuslan. Scmcniara iiu, ada iclanan olcI gcciirccrd VOC di icmai-icmai icrlarang. Ini adalaI icmai dimana cmcriniaI iidal mcngizinlan ludidaya ccnglcI. Tcruiama di dacraI di mana 1656 oIon lanyal diianam ccnglcI, ccnglcI, lcIuianan rclound lagi dan lagi olcI diri gcncrasi. Hal ini icruiama lcrlalu uniul 1656 Hoamoal sisa cngIuni lal AI. Pada Hoamoal larcna iiu scring lcrsclang cncarian dilalulan olcI lclomol-lclomol lcrscnjaia dcngan laal Amlon yang diimin olcI laryawan crusaIaan scIingga scmua yang ada ccnglcI munglin muslaainooilomcn uniul mcmoiong. ScjauI ini jumlaI icrlcsar diiclang ada iaIun 1679, lciila 500 orang dcngan dclaan anduan Hoamoalcsc Amlon dan lcliI lcrluaI dari 14.000, lcliI dari 106.000 dan scgudang scicngaI-oIon muda iumluI diiclang. Juga di ulau larai scring dimulai cncarian, iai lir iidal liasanya diicmulan jauI lcliI lanyal. Kadang- ladang ada ladang Mania scraius oIon yang diiclang mcsliun sumaI laIwa orang Iarus mcmilili lcrsumaI iidal ada oIon yang icrsisa uniul iumluI. Mania iclaI di ullil alan mcngamlil lclcraa.