DTR Tokarka 143

R
PROMA
DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA
TOKARKI UNIWERSALNE TYP : SPA , SPB

1
PROMA
DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA TOKARKA UNIWERSALNA TYP SPA , SPB;
SPIS
TRECI
1. WSTP 1.1. Opis oglny maszyny...........................................................................................................................1 1.2. Parametry maszyny .............................................................................................................................3

1.3. Podstawowe zespoy, mechanizmy maszyny .................................................................................... 6
1.3.1. Elementy obsugi........................................................................................................................ 2. BEZPIECZESTWO PRACY
2.1. Zagroenia w trakcie pracy maszyny.................................................................................................9 2.2. Dopuszczalny poziom haasu.............................................................................................................. 9 2.3. rda niebezpieczestwa................................................................................................................... 9 2.4. Stanowisko pracy................................................................................................................................ 10 2.5. Osobiste wyposaenie ochronne........................................................................................................ 10 2.6. rodki bezpieczestwa w miejscu ustawiania maszyny.................................................................... 10 2.7. Urzdzenie zabezpieczajce BHP....................................................................................................... 10 2.8. Postpowanie w razie wypadku lub awarii......................................................................................... 10 3. INSTALACJA MASZYNY 3.1 Miejsce przeznaczone pod maszyn................................................................................................... 11 3.2. Transport............................................................................................................................................. 11
3.3. Rozpakowanie i odkonserwowanie..................................................................................................... 11

3.4. Monta, fundamentowanie, ustawienie............................................................................................... 12 3.5. Podczenie maszyny do sieci elektrycznej........................................................................................ 13 3.6. Uruchomienie...................................................................................................................................... 13 4. PRACA NA MASZYNIE 4.1. Pulpit sterowniczy............................................................................................................................... 15
PROMA
4.2. Czynnoci przygotowawcze do pracy................................................................................................. 16

4.3. Dobr parametrw skrawania..............................................................................................................19 4.4. Prace na maszynie................................................................................................................................22 4.4.1. Przygotowanie maszyny do operacji toczenia wzdunego z rcznym posuwem...................... 22 4.4.2. Przygotowanie maszyny do operacji toczenia wzdunego z mechanicznym posuwem........... 23 4.4.3. Przygotowanie maszyny do operacji toczenia wzdunego w kach.......................................... 23 4.4.4. Przygotowanie maszyny do operacji toczenia poprzecznego..................................................... 24 4.4.5. Przygotowanie maszyny do operacji toczenia stokw.............................................................. 24 4.4.6. Toczenie gwintw.......................................................................................................................25
5.
OBSUGA EKSPLOATACYJNA
5.1. Konserwacja , smarowanie.................................................................................................................. 28
5.2. Regulacja zespow i mechanizmw..................................................................................................
30
5.2.1. Regulacja kocwki wrzeciona, monta uchwytu tokarskiego.................................................. 30 5.2.2. Regulacja konika tokarskiego..................................................................................................... 31 5.2.3. Wymiana i regulacja nacigu paskw napdowych................................................................... 31 5.2.4. Dobr k zmianowych i regulacja przekadni gitarowej........................................................... 32 5.2.5. Regulacja luzu sa poprzecznych i nakrtki............................................................................... 33 5.2.6. Regulacja oysk wrzeciona........................................................................................................33 5.2.7. Regulacja luzu osiowego ruby pocigowej............................................................................... 34 5.2.8. Podtrzymka staa, ruchoma ........................................................................................................34 5.3. Specyfikacja oysk............................................................................................................................. 35 5.4. Schemat kinematyczny tokarki............................................................................................................35 5.5. Naprawy i remonty.............................................................................................................................. 36 6. SPECYFIKACJA CZCI TOKAREK 37 7. INSTRUKCJA OBSUGI - cz elektryczna 52 7.1. Wykaz elektrycznych elementw i czci zamiennych...................................................................... 54 7.2. Schematy elektryczne dla maszyny - ideowy.......................................................................................................................................... 55 - montaowy.................................................................................................................................... 59 3
Szanowni Pastwo.
Niniejsza Dokumentacja Techniczno-Ruchowa stanowi integraln cz zakupionej tokarki uniwersalnej model: SPA 500, SPA-500P, SPA-700P, SPB-400, SPB-550 firmy PROMA. Zawiera ona wszelkie informacje konieczne do prawidowego montau oraz waciwego uytkowania i konserwacji tokarki. Tokarki uniwersalne wykonane s zgodnie z aktualnymi przepisami w zakresie bezpieczestwa konstrukcji z trosk o zagwarantowanie obsudze najwyszego bezpieczestwa uytkowania. Uytkownik przed przystpieniem do pracy na tokarce winien dokadnie zapozna si z niniejsz dokumentacj celem poznania budowy obrabiarki, sposobu dziaania jak rwnie zasad uytkowania, obsugi i konserwacji. Wszelkie szkody wynike z nieprzestrzegania tej dokumentacji s wyczone z odpowiedzialnoci gwarancyjnej producenta. Poniewa PROMA w sposb cigy wprowadza zmiany w konstrukcji dla ulepszenia swoich wyrobw mog wystpi drobne niecisoci w niniejszej DTR w stosunku do maszyny, ktr pastwo posiadacie.
Przy wszelkich zapytaniach do Producenta, zamwieniach na czci zamienne itp. naley bezwzgldnie podawa okrelenie modelu maszyny, numer fabryczny, rok produkcji i numer czci.
PROMA
1. WSTP
1.1. Opis oglny maszyny
Charakterystyka maszyny
Tokarki uniwersalne typu SPA, SPB s przeznaczone do wszelkiego rodzaju prac tokarskich. Moliwa jest obrbka zgrubna i wykaczajca powierzchni walcowych zewntrznych, powierzchni czoowych ( paskich ), obrbka gwintw, obrbka powierzchni wewntrznych (wiercenie, rozwiercanie z konika lub wytaczania przy zastosowaniu noy ) w czciach wykonanych ze stali, eliwa ,metali nieelaznych i tworzyw sztucznych. Przelot wrzeciona pozwala na obrbk prtw do rednicy 25mm ( dla SPA-700P ) i 20 mm dla pozostaych modeli. Wielkoci charakterystyczne poszczeglnych modeli tokarek ujte s w punkcie 1.2. Przez zastosowanie rnego osprztu oferowanego zgodnie z katalogiem Producenta istnieje moliwo rozszerzenia zakresu technologicznego wykorzystania obrabiarek. Walory techniczne czyni je szczeglnie przydatne do lekkich prac w maych warsztatach rzemielniczych , warsztatach samochodowych. Idealne do nauki zawodu. Tokarka ( rys. 1 ) skada si z wrzeciennika A zamocowanego na ou D i osadzonego w wannie podstawy B ,ustawionej na dwch nogach C. Na prowadnicach oa D znajduj si suport z sankami narzdziowymi E oraz konik F. Napd tokarka otrzymuje od silnika elektrycznego G zamontowanego z tyu wrzeciennika , przekadni pasowej i skrzynki prdkoci umieszczonej we wrzecienniku. Sze rnych prdkoci obrotowych wrzeciona uzyskuje si przez: - przesuwanie k zbatych skrzynki prdkoci (dla modeli SPA- 700P, SPA-500 P), lub zmian przeoenia przekadni pasowej ( dla pozostaych modeli ). Tokarka odznacza si atw obsug i wygodnym rozmieszczeniem elementw sterujcych. Pulpit z przyciskami oraz wycznikiem awaryjnym znajduje si na wrzecienniku z lewej strony obsugujcego. Zmiana kierunku obrotu wrzeciona uzyskiwana jest przez przeczanie kierunku obrotw silnika napdowego. Mechanizmy ( przekadnia pasowa, przekadnie zbate, ukady krzywkowe) suce do nadania koniecznych ruchw do przeprowadzenia procesu roboczego, stanowi ukad kinematyczny obrabiarki. Uproszczony schemat kinematyczny tokarki dla niektrych modeli pokazuje rys. 17. Wrzeciennik, skrzynka prdkoci Wrzeciennik A (rys. 1) wykonany jako odlew o sztywnej konstrukcji przymocowany jest do oa tokarki. We wrzecienniku jest umieszczona skrzynka prdkoci 2 (rys. 1) ukad wakw i k zbatych pozwalajcy poprzez zazbienie odpowiednich k uzyska odpowiednie prdkoci wrzeciona. Skrzynka prdkoci stanowi jeden zesp konstrukcyjny z wrzecionem. Wrzeciono 1 (rys. 1) wykonane jest jako stopniowy wa z otworem przelotowym. Ksztat uzaleniony gwnie od sposobu oyskowania, osadzenia elementw napdu i zastosowanej kocwki wrzeciona. Wrzeciono posiada kocwk i gniazdo stokowe utwardzone cieplnie. oyskowane tocznie wrzeciono gwarantuje dobr prac obrabiarki. Przednie i tylne oyska wrzeciona posiadaj regulacj luzw. Paski klinowe, przenoszce napd z silnika na waek napdowy skrzynki prdkoci do wrzeciennika znajduj si na zewntrz wrzeciennika po otwarciu drzwiczek przekadni8 (rys. 1). Wymiana ich nie wymaga demontau waka napdowego. Sterowanie zmiany prdkoci wrzeciona jest dwigniowo-krzywkowe (dla modeli SPA700P;SPA-500P) lub przez zmian przeoenia przekadni pasowej ( dla pozostaych modeli). Skrzynka posuww Skrzynk posuww 3 (rys. 1) stanowi przekadnia gitarowa 4,umieszczona na zewntrz wrzeciennika po otwarciu drzwiczek przekadni 8. Przez wymian k zbatych przekadni gitarowej 4 ( rys.1 ) uzyskujemy zmian prdkoci w napdach ruchw posuwowych.
5
PROMA
Umoliwia toczenie z posuwami mechanicznymi, nacinanie gwintw metrycznych, zwykych, drobnozwojowych oraz calowych w zakresach podanych w tabeli 2 . Skrzynka suportowa- suport Napd przesuwu przenoszony jest z przekadni gitarowej do skrzynki suportowej E (rys. 1) przez rub pocigow 6, wczany dwigni 22tylko dla modelu SPA-700P( rys. 1.1 ) , a dla pozostaych modeli bez dwigni ( rys. 1.2 ) Przy gwintowaniu oraz przy posuwie mechanicznym napd przechodzi ze ruby pocigowej na nakrtk dwudzieln wczan dwigni23 ( rys.1.1, 1.2 ). Skrzynka suportowa posiada mechanizm wczania posuww. Mechanizm ten sterowany jest jedn dwigni 23 posiadajc nastpujce pooenia: - przesuw wzduny wczony, - przesuw wyczony. Szybki przesuw suportu wzdunego realizowany jest przez zamontowan na ou zbatk i waek zbaty. Przesuw realizowany jest przez kko rczne 25 ( rys. 1.1, 1.2 ). Do wsppracy ze rub pocigow tokarki zastosowana jest nakrtka dwudzielna, ktrej regulacja niezbdna dla kompensacji zuycia prowadnic dokonywana jest z zewntrz. Suport tokarki wyposaony jest w sanie poprzeczne na ktrych umieszczony jest suport narzdziowy na obrotnicy. Suport narzdziowy wyposaony jest w imak czteronoowy z obsug jednej dwigni 27 (rys.1.1, 1.2 ). Suport poprzeczny uzyskuje tylko przesuw rczny od skrzynki suportowej przez koo zbate.
Konik
Konik tokarki F (rys. 1) zaciskany jest na ou nakrtk 30. Istnieje moliwo poprzecznego przestawienia konika w niewielkich granicach dla toczenia dugich stokw o maej zbienoci. oe tokarki oe tokarki D (odlew rys.1) o klasycznym ukadzie prowadnic (paska i trapezowa) przykrcone jest na stae do podstawy. Prowadnice oa s hartowane powierzchniowo. Z przodu oa tokarki zamontowana jest ruba pocigowa 6 (rys. 1 ). Poczona jest ze skrzynk przekadniow z lewej strony i podparta na obydwu kocach. Podstawa tokarki Podstawa tokarki (rys. 1) wykonana jest w ksztacie wanny B o sztywnej konstrukcji ( wyprofilowana gruba blacha), ustawionej na dwch nogach ( konstrukcja spawana z blachy) C.
PROMA
1.2 Parametry maszyny

Parametr/ typ
SPA-500 SPA-500P SPA-700P SPB-400 SPB-550
MAKSYMALNA REDNICA TOCZENIA NAD OEM [MM]

MAKSYMALNA REDNICA TOCZENIA NAD SUPORTEM [MM] MAKSYMALNA DUGO TOCZENIA W KACH [MM] GNIAZDO WE WRZECIONIE (STOEK MORSE A) PRZELOT WRZECIONA [MM] GNIAZDO W TULEI KONIKA (STOEK MORSE`A) REDNICA TULEI KONIKA [MM] PRZESUW TULEI KONIKA [MM] LICZBA PRDKOCI WRZECIONA
200
200
270
250
250
115
115
145
150
150
500
500
700
400
550
III
III
IV
III
III
20 II
20 II
25 II
20 II
20 II
30 45 6 140 -:1710 4 0,05 -:0,2 11 0,4-:- 3 2 10 x 10 0,37/ 230V 1400
30 45 6 140 -:1710 4 0,05 -:0,2 11 0,4-:- 3 2 10 x 10 0,37 1400
30 40 6 115 -:1620 12 0,05 -:1,25 20
30 68 6 125 -:2000 22 0,1 -:0,2 12
30 68 6 125 -:2000 22 0,1 -:0,2 12 0,4-:-3 8
ZAKRES PRDKOCI WRZECIONA [OBR/MIN]
LICZBA POSUWW W CAYM ZAKRESIE OBROTW WRZECIONA ZAKRES POSUWW WZDUNYCH [MM/OBR] LICZBA GWINTW METRYCZNYCH ZAKRES GWINTW METRYCZNYCH LICZBA GWINTW CALOWYCH ZAKRES GWINTW CALOWYCH SKOK RUBY POCIGOWEJ [MM] MAKSYMALNY PRZEKRJ TRZONKA NOA MOC SILNIKA NAPDU GWNEGO [KW] OBROTY SYNCHRONICZNE SILNIKA NAPDU GWNEGO [OBR/MIN]
0,2 -:- 3,5 0,4 -:-3 20 8 -:- 56 2 10 x 10 0,75 1400 8
10 -:-44 10-:-44 2 2
10 x 10 10 x 10 0,6 1400
7
0,6 1400
PROMA
Parametr
SPA-500
SPA-500P
SPA-700P
SPB-400
SPB-550
110
130
150
120
130
MASA [KG]
GABARYTY MASZYNY [MM] d. x szer. x wys. 1130 x 580 x 390 1160 x 560 x 420 1400 x 600 x 1150 935 x 588 x 470 1085 x 588 x 480
Pomiar haasu wykonano w hali 12,5m x 9,5m x 3,5m (d , wys, szer.)

w odlegoci 1m od obrysu urzdze.
Poziom haasu LA (dB) Numer pomiaru Numer punktu pomiaru
1 1 2 3
Cinienie akustyczne Max. szczytowy poziom
2
72,4 72,4
72,3
3
73,6 73,6
73,4 72,9
4
73,8 73,7
5
72,7 71,8
71,6
72,3 72,5
72,7
LWA =83,13 dB LWA=100 dB LA =74,10 dB
Uwaga!!!
W czasie pracy na tokarce poziom haasu moe przekroczy 85dB(A), dlatego naley uywa ochraniaczy suchu.
WYPOSAENIE DLA MODELI SPA-500, SPA-500P normalne : - uchwyt 3-szczkowy uniwersalny 100mm
8
PROMA
kie stay (2 szt), zestaw k zbatych , paski klinowe, komplet kluczy.
specjalne : - podstawa nr kat. 25330967, - uchwyt 4-ro szczkowy 100mm (oddz. ust. szczki) nr kat. 25330956, - tarcza czoowa nr kat. 25330968 - podtrzymka staa nr kat. 25330965, - podtrzymka ruchoma nr kat. 25330962, - konierz sprzgajcy pod uchwyt nr kat. 60404030, - uchwyt wiertarski 13/B16 nr kat. 25160113, - trzpie wiertarski B16/2 nr kat. 25220192, - kie obrotowy nr kat. 25220250, - uchwyt zaciskowy nr kat. 60404201, - tuleje zaciskowe 3, 4, 6, 8, 10, 12 mm nr kat. 60330030, - regulator czstotliwoci obrotw FM0-1 nr kat. 60000101, - zestaw noy SK 10 x 10 (6 szt.) nr kat. 25331010,
WYPOSAENIE DLA MODELI SPB-400, SPB-550 normalne : - uchwyt 3-szczkowy uniwersalny 125 mm, - kie stay (2 szt.), - zestaw k zbatych , - paski zbate ( SPB-400, SPB-550), - komplet kluczy. specjalne : podstawa (SPB-400) nr kat. 25330924, (SPB-550) nr kat. 25330926, uchwyt 4-ro szczkowy 125mm (oddz. ust. szczki) nr kat.25330964, uchwyt 4-ro szczkowy 125mm nr kat. 60404540, tarcza czoowa nr kat. 25330969, - podtrzymka staa nr kat. 25330963, - podtrzymka ruchoma nr kat. 25330966, - konierz sprzgajcy pod uchwyt nr kat. 25404500, - uchwyt wiertarski 13/B16 nr kat. 25160113, - trzpie wiertarski B16/2 nr kat. 25220192, - kie obrotowy nr kat. 25220250, - uchwyt zaciskowy nr kat. 60404101, - tuleje zaciskowe 3, 4, 6, 8, 10, 12 mm nr kat. 60330030, - regulator czstotliwoci obrotw FM0-1 nr kat. 60000201, - zestaw noy SK 10 x 10 (6 szt.) nr kat. 25331010.
-
WYPOSAENIE DLA MODELU SPA-700P normalne : - uchwyt 3-szczkowy uniwersalny 125mm, - uchwyt 4-szczkowy 125mm (oddz. ust. szczki) + konierz sprzgajcy, - tarcza zabierakowa, konierz sprzgajcy do mocowania gowicy, - podtrzymka staa, podtrzymka ruchoma, - kie stay (2 szt.), - komplet k zbatych,
9
PROMA
pasek klinowy, komplet kluczy.
specjalne : - kie obrotowy nr kat. 25220250, - uchwyt wiertarski B16 1-13 nr kat. 25160113, - trzpie wiertarski B 16 nr kat. 25220192, - uchwyt zaciskowy nr kat. 60404103, - tuleje zaciskowe 3, 4, 6, 8, 10, 12, 14, 16mm nr kat. 60350030, - regulator czstotliwoci obrotw FM0-1 nr kat. 60000601, - zestaw noy SK 12 x 12 (8 szt.) nr kat. 25331212.
1.3 Podstawowe zespoy, mechanizmy maszyny
10
Rys. 1
A- wrzeciennik B- wanna podstawy C- podstawa (nogi: lewa, prawa) D- oe z prowadnicami E- suport z sankami narzdziowymi F - konik G- silnik elektryczny ( niewidoczny z tyu wrzeciennika ) H- pulpit sterowniczy
wrzeciono z uchwytem tokarskim skrzynka prdkoci skrzynka posuww (patrz poz. 4 ) przekadnia gitarowa (po otwarciu drzwiczek 8 ) 5. przekadnia pasowa (po otwarciu drzwiczek8) 6. ruba pocigowa 7. osona uchwytu 8. drzwiczki przekadni pasowej i gitarowej 9. osona tylna 10.osona imaka 11.osona ruby pocigowej
1. 2. 3. 4.
11
PROMA
1.3.1 Elementy obsugi i regulacji mechanizmw tokarki.

Tokarka model: SPA - 700P; SPA 500P;
Rys 1.1
H pulpit sterowniczy 20. dwignia do ustawiania wymaganych obrotw wrzeciona

21. dwignia do wybierania wymaganych obrotw wrzeciona
22. dwignia wczania i rozczania wrzeciennika ze rub pocigow wzdun ( dla modelu SPA- 700P) 23. dwignia wczania i rozczania mechanicznego posuwu suportu wzdunego 24. tabliczka gwintw i posuww 25. kko przesuwu rcznego suportu wzdunego 26. kko przesuwu rcznego suportu poprzecznego 27. dwignia zacisku, zluzowania i obrotu imaka 28. kko rcznego przesuwu sa grnych 29. dwignia zacisku tulei konika 30. ruba zacisku i zwalniania konika na prowadnicach oa 31. kko rczne do przesuwu tulei konika 32. ruba do poprzecznego przestawienia osi konika 33. kko rczne do ustawiania noa przy nacinaniu gwintu
12
PROMA
Tokarka model: SPA 500; SPB 400; SPB 550
Rys 1.2
H pulpit sterowniczy 20. dwignia do ustawiania wymaganych obrotw wrzeciona

21. dwignia do wybierania wymaganych obrotw wrzeciona
23. dwignia wczania i rozczania mechanicznego posuwu suportu wzdunego 24. tabliczka gwintw i posuww 25. kko przesuwu rcznego suportu wzdunego 26. kko przesuwu rcznego suportu poprzecznego 27. dwignia zacisku, zluzowania i obrotu imaka 28. kko rcznego przesuwu sa grnych 29. dwignia zacisku tulei konika 30. ruba zacisku i zwalniania konika na prowadnicach oa 31. kko rczne do przesuwu tulei konika 32. ruba do poprzecznego przestawienia osi konika
13
PROMA
2. BEZPIECZESTWO PRACY
2.1 Zagroenia w trakcie pracy maszyny Tokarka uniwersalna wyposaona jest w odpowiednie zabezpieczenia zapobiegajce powstawaniu niebezpiecznych sytuacji lub jej niewaciwego uytkowania. Operator obrabiarki przed przystpieniem do pracy musi by bezwzgldnie przeszkolony i upowaniony do obsugi tokarki. Dobre utrzymanie obrabiarki ,jej okresowe przegldy i konserwacja jest czci integraln zapewnienia bezpieczestwa pracy. 2.2 Dopuszczalny poziom haasu
Maksymalny poziom haasu w pozycji operatora nie powinien przekracza 78 dB (A). 2.3 rda niebezpieczestwa
Niebezpieczne elementy wirujce w czasie pracy tokarki s nastpujce: obrabiany przedmiot, uchwyt lub tarcza zabierakowa tokarki, ruba pocigowa. Tokarka moe by eksploatowana tylko w stanie penej sprawnoci technicznej. Naley dba, aby stanowisko nie byo zanieczyszczone wirami, ciecz chodzc itp. Materiaw atwopalnych nie skadowa w pobliu obrabiarki z uwagi na moliwo poaru. W czasie pracy maszyny moe wystpowa niebezpieczestwo ostrego zranienia przez skaleczenie lub poparzenia, dlatego nie naley dotyka narzdzi, obrabianego elementu lub wrzeciona. Nigdy nie dopuszcza do zaniedba warunkw bezpieczestwa, dlatego naley pracowa wycznie z przewidzianymi osonami. Przed uruchomieniem naley sprawdzi i zamkn osony zabezpieczajce. UWAGA: Zabrania si pracy na maszynie przy otwartych osonach lub bez oson. Przewd zasilajcy powinien by tak uoony, aby nie uleg mechanicznemu uszkodzeniu i nie przeszkadza w czasie pracy. Rczn wymian przedmiotu obrabianego w uchwycie i wymian narzdzi w imaku dokonywa przy nieruchomym wrzecionie. Dokadnie zamocowa lub zabezpieczy przedmiot obrabiany, aby zapobiec jego wyrwaniu. Przed rozpoczciem pracy naley bezwzgldnie sprawdzi ,czy pewnie jest zamocowany obrabiany przedmiot oraz czy klucz do uchwytu zosta wyjty z niego. Stosowa zalecan prdko obrotow wrzeciona dobran do materiau obrabianego i narzdzia zalecan przez producenta narzdzi. Przed uruchomieniem naley sprawdzi waciwe ustawienie elementw obsugi, czy klucz do uchwytu zosta wyjty z niego, czy pewnie jest zamocowany obrabiany przedmiot. Nigdy nie uruchamia tokarki, kiedy narzdzie jest w kontakcie z materiaem. Wiry usuwa tylko przy wyczonym napdzie uywajc do tego celu odpowiedniego narzdzia i rkawic. Podczas pracy maszyny zabrania si dokonywa pomiarw, poprawia i dotyka obrabiany przedmiot. Przed przystpieniem do konserwacji, smarowania, czy te oczyszczenia maszyny naley wyczy j z sieci przez wycignicie wtyczki z gniazdka. Nigdy nie uywa spronego powietrza w celu czyszczenia obrabiarki.
14
PROMA

Przy wymianie czci obrabianej, narzdzia naley wyczy obrabiark z zasilania. Po zmianie czci, narzdzia naley bezwzgldnie zaoy z powrotem osony ochronne. Sprawdzi, czy klucz do mocowania przedmiotu zosta wyjty z uchwytu. Przed opuszczeniem stanowiska pracy naley wyczy maszyn z zasilania. Naprawy mechanizmw i instalacji elektrycznej maszyny wykonywa mog jedynie osoby posiadajce odpowiednie uprawnienia. Wszystkie zauwaone nieprawidowoci lub uszkodzenia zgasza odpowiednim subom.
2.4 Stanowisko pracy Stanowisko pracy osoby obsugujcej tokark znajduje si po prawej stronie patrzc od strony wrzeciona. Stanowisko powinno by dostatecznie owietlone. Nigdy nie wolno stawa na maszynie. Na tokarce moe pracowa tylko jedna osoba operator. Podczas ustawiania, regulacji lub napraw ubezpieczy stanowisko znakami ostrzegawczymi NIE WCZA. 2.5 Osobiste wyposaenie ochronne Stosowa okulary ochronne zabezpieczajce przed odpryskami materiau. Stosowa obuwie ochronne z podeszwami z materiaw przeciwpolizgowych, zabezpieczajce przed ewentualnym polizgiem i upadkiem na nogi obrabianego materiau. Przy wymianie narzdzi stosowa mocne rkawice w celu ochrony przed zranieniem. Stosowa odpowiedni strj ochronny, zawsze nosi nakrycie gowy. Nie stosowa garderoby lunej itp., nie naley pracowa w rkawicach.
2.6 rodki bezpieczestwa w miejscu ustawiania maszyny Maszyna powinna by ustawiona na twardym, odpowiednio przygotowanym podou. (posadzka betonowa). Tokark po wypoziomowaniu naley przykrci rubami do podstawy. Otoczenie maszyny powinno by czyste. Naley stosowa dobre owietlenie. Drogi i przejcia wok tokarki nie mog by zastawione i powinny odpowiada odpowiednim przepisom. Materiaw atwopalnych nie naley pod adnym pozorem skadowa w pobliu maszyny. 2.7 Urzdzenia zabezpieczajce BHP Tokarka posiada nastpujce zabezpieczenia: - osona uchwytu, - osona ( drzwiczki ) k pasowych i gitary, - osona tylna maszyny, - osona ruby pocigowej, - osona imaka narzdziowego, - wycznik awaryjny, - instalacja ochronna i znaki ostrzegawcze. 2.8 Postpowanie w razie wypadku lub awarii W przypadku powstania sytuacji awaryjnej naley natychmiast wcisn czerwony przycisk grzybkowy urzdzenia awaryjnego H 4 (rys. 5). Znajduje si on na tablicy pulpitu sterowniczego tokarki. W ten sposb zostanie zatrzymana tokarka.
15
PROMA
3. INSTALACJA MASZYNY
3.1 Miejsce przeznaczone pod maszyn
Podoe powinno by paskie, poziome i nadajce si jako fundament pod maszyn ( np. betonowe). Naley przewidzie wystarczajc ilo wolnej przestrzeni wok maszyny dla jej codziennej obsugi, jak i ewentualnego serwisu, czyszczenia, zaadunku czci. Miejsce staego ustawienia maszyny nie powinno znajdowa si w pobliu maszyn generujcych drgania, urzdze silnie pylcych. 3.2. Transport Tokarka jest dostarczana w skrzyniach drewnianych mocowana jest dwoma rubami do belek dna skrzyni. Natomiast podstawa tokarki zdemontowana dostarczana jest w opakowaniach kartonowych. Wyposaenie mocowane jest w oddzielnej skrzynce mocowanej do dna opakowania tokarki. Podnoszenie, transport , ustawianie i monta na miejscu przeznaczenia winno odbywa si ostronie, bez silnych wstrzsw przy odpowiednim sprzcie i zgodnie z przepisami obowizujcymi w danym kraju. 3.3. Rozpakowanie i odkonserwowanie Przed montaem tokarki , po jej rozpakowaniu naley sprawdzi czy jest kompletna i czy nie ma uszkodze mechanicznych, ktre mogy powsta w czasie transportu. W przypadku stwierdzenia uszkodzenia lub niekompletnoci wyrobu naley skontaktowa si z dystrybutorem. Zmontowa podstaw tokarki .Tokark odkrci od dolnej czci skrzyni i zamocowa do podstawy. Tak przygotowan tokark naley transportowa dwigiem na miejsce przeznaczenia w sposb przedstawiony na rys. 2 , stosujc odpowiedni lin mocujc i zachowujc wszystkie obowizujce przepisy bhp w tym zakresie. Suport i konik ustawi wzdu oa w taki sposb , aby tokarka w czasie transportu znajdowaa si w rwnowadze. Tokark zamontowa ostatecznie do podstawy rubami po jej wypoziomowaniu .
model: SPA - 700P Rys. 2
pozostae modele
Usun zabezpieczenia antykorozyjne ze wszystkich czci obrabianych ( s powleczone specjalnym smarem konserwujcym ) uywajc sprawdzonych rodkw oraz zwracajc uwag by nie stosowa tych rodkw do elementw z tworzyw sztucznych i gumy. Bezporednio po usuniciu powoki powierzchnie naley wytrze do sucha a nastpnie lekko nasmarowa cienk warstw oleju maszynowego.
16
PROMA
UWAGA: 1. Przed usuniciem caoci warstwy ochronnej nie naley przesuwa adnych elementw maszyny wzgldem siebie, nie naley przesuwa suportu i konika z pooe w jakich si znajdoway, a do chwili cakowitego oczyszczenia prowadnic, ruby pocigowej. 2. Nie uywa rozpuszczalnikw, ani adnych innych agresywnych rodkw chemicznych. 3. Przy czyszczeniu naley unika kontaktu rodka czyszczcego z elementami gumowymi i tworzyw sztucznych. 4. Z uwagi na prac z materiaami atwopalnymi i rodkami konserwujcymi naley przestrzega odpowiednich przepisw bezpieczestwa pracy i ppo. 3.4. Monta , fundamentowanie , ustawienie Tokark zmontowan z podstaw naley posadowi na stabilnym podou, gwarantujcym prac bez drga i wstrzsw ujemnie wpywajcych na dokadno obrbki ( na betonowej pododze). Po ustawieniu maszyny na miejscu- na sztywnej podstawie naley wypoziomowa j w dwch kierunkach( podunym i poprzecznym) z dokadnoci do 0,02 mm/ m. mierzc na prowadnicach oa. Ewentualne odchylenia wyregulowa za pomoc klinw lub podkadek. Do poziomowania naley uy poziomicy o dokadnoci 0,02-:-0,05 mm/m. Przy opracowywaniu zabudowania fundamentu tokarki naley zwrci uwag na plan sytuacyjny rozmieszczenia elementw tokarki i niezbdnej powierzchni dla prowadzenia waciwej eksploatacji i obsugi tokarki ( rys. 3). model SPA 700 P
pozostae modele
Rys. 3 3.5. Podczenie maszyny do sieci elektrycznej Do podczenia maszyny wymagana jest sie trjfazowa z przewodem ochronnym, a dla tokarki model SPA-500 sie jednofazowa z przewodem ochronnym. Tokark naley podczy do sieci
17
PROMA
elektrycznej uytkownika odpowiednim przewodem z wtyczk 16 A( 10A dla modelu SPA-500). Zacisk ochronny PE musi by podczony do instalacji ochronnej uytkownika. UWAGA: Podczenie do sieci powinno by wykonywane wycznie przez uprawnionego elektryka. Maszyna dostarczana jest bez przewodu zasilajcego z wtyczk. Wtyczka i gniazdo wtykowe winno rwnoczenie spenia wymagania odnonie wycznika gwnego zgodnie z odpowiednimi przepisami. Warto napicia podana na tabliczce znamionowej silnika maszyny musi by zgodna z napiciem sieci. Po stronie zasilania naley wykona zabezpieczenie na prd 16A ( 10 A dla modelu SPA-500 ). Moc zainstalowana maszyny posiada warto okrelon w punkcie 1.2. Kierunek obrotw prawy silnika musi by zgodny z ruchem wskazwek zegara. Jeeli kierunek obrotw nie jest zgodny, elektryk musi sprawdzi sposb przyczenia do sieci i doprowadzi do zgodnoci. Rys. 4 UWAGA: Niebezpieczestwo poraenia prdem. W czasie sprawdzania kierunku obrotw silnika nie wolno wkada rki ani adnego przedmiotu lub narzdzia w obrb pracy maszyny. 3.6. Uruchomienie Przed uruchomieniem tokarki naley zapozna si z opisem elementw obsugi, sprawdzi : - czy maszyna jest wyczona z prdu ,przed wykonaniem jakichkolwiek regulacji mechanicznych na tokarce wyj wtyczk z gniazdka, - czy waciwie s dobrane narzdzia do kierunku obrotw wrzeciona ( prawe obroty dla prawych narzdzi ), - czy jest dobrze zamocowany uchwyt lub tarcza zabierakowa na wrzecionie, - czy jest waciwie zamocowany materia obrabiany, - czy osony i zabezpieczenia s na waciwych miejscach (zamknite) oraz czy stan ich jest dobry, - czy suporty lekko przesuwaj si po prowadnicach, - czy pasy klinowe i pasek zbaty ( dla modelu SPB-400,SPB-550 ) maj waciwy nacig, - czy pasy klinowe s ustawione wg tablicy obrotw, - czy koa zmianowe przekadni gitarowej ustawione s wg tablicy posuww, - czy przestrze obrbcza jest dobrze owietlona, - czy narzdzie nie jest w kontakcie z materiaem obrabianym, - czy poziom oleju w zbiornikach (skrzynce prdkoci) dotyczy to modeli SPA-700P i SPA-500 osiga wymagany stan, - czy uruchomienie nie grozi wypadkiem. Po dokonaniu tych czynnoci naley tokark nasmarowa wg instrukcji smarowania (pkt. 5.1), a nastpnie mona przystpi do uruchomienia tokarki. Przede wszystkim naley sprawdzi prawidowy kierunek obrotw silnika gwnego : - ustawi pooenie dwigni 20, 21 ( dla modeli SPA-500P, SPA-700P ) lub otworzy drzwiczki przekadni 8( dla pozostaych modeli ), ustawi paski klinowe na odpowiednie rednice k tak ,aby uzyska najmniejsz ilo obrotw wrzeciona, zmiana obrotw tylko przy zatrzymanej maszynie, - podnie pokrywk przecznika kierunku obrotw H3 ( rys 5-5.2) , wcisn dane obroty ( d- lewe, gra- prawe )- czynno t wykona jako pierwsz przy uruchamianiu silnika, - wczy zasilanie ( wtyczka gniazdko ),
18
przesun w gr przycisk wycznika awaryjnego H4( rys. 5) , co spowoduje odblokowanie przycisku i otwarcie pokrywki, - nacisn przycisk STARTH 1 sucy do uruchomienia silnika napdowego tokarki i wrzeciona. Przy waciwym kierunku obrotw silnika wrzeciono obraca si przeciwnie do ruchu wskazwek zegara patrzc od strony konika. W przypadku zmiany kierunku obrotw wrzeciona przyciskiem STOP H2 naley zatrzyma silnik. Po wyczeniu napdu odczeka 1-:-2 sekundy w celu cakowitego wyhamowania wrzeciona i dopiero przecza. W celu uruchomienia napdu gwnego naley wykona nastpujce czynnoci ( rys.1.1) : - podnie pokrywk przecznika kierunku obrotw H3 ( rys.5) wcisn dane obroty ( gra- prawe, d -lewe), - ustawi dwignie 20 i 21 (dla modelu SPA-700P, SPA-500P ) lub pooenie pasw klinowych przekadni pasowej 5 dla pozostaych modeli( rys.1) wg tabliczki obrotw, - sprawdzi pooenie i jako paska zbatego (tylko dla modeli SPB-400,SPB-550), - wczy zasilanie ( wtyczka gniazdko ), - otworzy drzwiczki przekadni8 dobra koa zmianowe na dany posuw wg tabliczki 24 oraz ustawi pooenie dwigni 23 w gr dla posuwu mechanicznego wzdunego lub ustawi dwignie 23 w pooenie rodkowe - posuw rczny, - sprawdzi czy ruba pocigowa jest wyczona dwignia 22 (pooenie grne)- tylko dla modelu SPA-700P, - nastpnie wczy przycisk H1 START, UWAGA: Przecznik kierunku obrotw wrzeciona wczy jako pierwszy przy uruchamianiu silnika. Przy przeczaniu obrotw odczeka w celu wyhamowania wrzeciona. Przy zmianie obrotw lub posuww naley napd wyczy- przyciskiem STOPH2 . Przycisk grzybkowy czerwony urzdzenia zatrzymania awaryjnego H 4, suy do zatrzymania obrotw wrzeciona i silnika . Ponowne wczenie obrotw wymaga odblokowania przycisku urzdzenia zatrzymania awaryjnego zgodnie z zaznaczon strzak (otwarcia pokrywki ) i nacinicia przycisku START H1.
19
PROMA
4. PRACA NA MASZYNIE
4.1 Pulpit sterowniczy
Celem sprawnej obsugi tokarki naley przede wszystkim zapozna si z elementami obsugi pokazanymi na rysunku 1.1 oraz elementami sterowania znajdujcymi si na pulpicie sterowniczym (rys. 5). Pulpit sterowniczy H (rys. 1) znajduje si w grnej czci wrzeciennika tokarki dla modeli SPB-400, SPB-550 lub w dolnej czci wrzeciennika dla pozostaych modeli. Ukad i rozmieszczenie przyciskw, przecznikw dla poszczeglnych modeli pokazuj rysunki poniej: model: SPA 500, SPA-500P model:SPA-700P
model: SPB - 400 , SPB 550
Rys. 5 Oznaczenia i informacje o stanie maszyny : H 1 przycisk START ( gotowo do pracy ) H 2 przycisk STOP H 3 przecznik obrotw wrzeciona ( gra- prawe, d- lewe ). Podnie pokrywk przecznika kierunku obrotw, wcisn dany kierunek obrotw, lub przecznik przestawi na dany kierunek obrotw, H 4 przycisk urzdzenia zatrzymania awaryjnego ( zatrzymanie obrotw wrzeciona i silnika ), ponowne wczenie tokarki wymaga odblokowania przycisku zgodnie z zaznaczon strzak ( lub otwarcia pokrywki ) i nacinicia przycisku START UWAGA : Przecznik kierunku obrotw wrzeciona wczy jako pierwszy przy uruchamianiu silnika.
20
4.2. Czynnoci przygotowawcze do pracy

(1) Ustawienie obrotw wrzeciona , posuww i gwintw Prdkoci wrzeciona wybierane s za pomoc ukadu dwch dwigni sterowniczych 20 i 21 dla modeli SPA-700P i SPA-500 P(rys. 1.1) lub zmiany przeoenia przekadni pasowej dla pozostaych modeli ( rys. 1.2 ). W tym przypadku naley otworzy drzwiczki przekadni8 ( rys. 1 ) ,dobra odpowiednie przeoenie przekadni pasowej do wymaganych obrotw. Na tabliczce z danymi pokazanych jest sze dostpnych prdkoci wrzeciona. Pooenie odpowiednich dwigni dla okrelonych prdkoci wrzeciona ,dla modeli SPA-700P i SPA500P pokazano na rysunku jak poniej ( rys. 6 ). model SPA - 700 P model SPA - 500 P
Natomiast pooenia paskw klinowych dla okrelonych prdkoci, dla modeli SPA-500,SPB-400 i SPB-550 pokazano na rysunku jak poniej ( rys. 6 ) model SPB - 400, SPB 550 model SPA 500
Rys. 6
Obroty wrzeciona mona wczy tylko przy wczeniu przecznika kierunku obrotw wrzeciona i przy opuszczonej osonie uchwytu 7 (rys. 1). UWAGA: Wybieranie obrotw wrzeciona dwigni 20 i 21 lub zmian pooenia paskw przekadni pasowej naley wykonywa tylko przy zatrzymanej tokarce.
21
PROMA
Ustawienie posuww lub gwintw Ustawienie posuww lub gwintw ( tab.2 ) powinno odbywa si przy zatrzymanej tokarce. W celu uzyskania mechanicznego posuwu suportu wzdunego naley : dla modelu SPA-700 P - dwigni 22 ( rys.1.1 ) ustawi w pooenie wczenia ruby pocigowej oraz kko rczne 33 ustawi na luz, - otworzy drzwiczki przekadni 8( rys.1) przez odkrcenie odpowiednich rub ,dobra odpowiednie koa zbate przekadni gitarowej do wymaganego posuwu wg tabliczki 24 ( tab.2 ), - dwigni 23 ustawi w pooenie grne odpowiadajce symbolowi ( wczenie nakrtki ), dla pozostaych modeli - otworzy drzwiczki przekadni 8 ( rys.1 ) dobra odpowiednie koa zbate przekadni gitarowej do wymaganego posuwu wg tabliczki 24 ( tab. 2 ), - dwigni 23 ustawi w pooenie grne odpowiadajce symbolowi ( wczenie nakrtki ). Dla uzyskania rcznego posuwu suportu wzdunego naley : dla wszystkich modeli - dwigni 23 ustawi w pooenie dolne odpowiadajce symbolowi( wyczenie nakrtki ). Przy nacinaniu zewntrznych gwintw metrycznych , calowych naley (rys.1.1 ) : dla modelu SPA-700P - otworzy drzwiczki przekadni8 ( rys. 1 ),przeoy odpowiednie koa zbate przekadni gitarowej do wymaganego skoku ( tabliczka 24 ), - dwigni 23 ustawi w pooenie grne odpowiadajce symbolowi ( wczenie nakrtki ), - dwigni 22 ustawi w pooenie wczenia ruby pocigowej, - wczy i obraca kkiem rcznym 33tak, aby n trafi dokadnie w zwj nacinanego gwintu. dla pozostaych modeli - otworzy drzwiczki przekadni 8, przeoy odpowiednie koa zbate przekadni gitarowej do wymaganego skoku ( tabliczka 24 ), - dwigni 23 ustawi w pooenie grne odpowiadajce symbolowi ( wczenie nakrtki ). Aby rozczy napd suportu od ruby pocigowej, wystarczy przestawi dwigni 23 w pooenie ( wyczenie nakrtki ). UWAGA: Przy przeczaniu obrotw odczeka w celu wyhamowania wrzeciona. Przy zmianie posuww naley napd wyczy tzn. wcisn przycisk H2 STOP. (2) Sterowanie rczne obrabiark Sterowanie obrabiark odbywa si za pomoc przyciskw , przecznikw elektrycznych oraz dwigni ( dla modelu SPA-700P, SPA-500P ) znajdujcych si na tokarce. Sterowanie moliwe jest po wykonaniu czynnoci dotyczcych codziennej obsugi przed uruchomieniem (pkt. 3.6)
(3) Uzbrojenie imaka narzdziowego i tulei konika w narzdzia skrawajce W zalenoci od rodzaju obrbki, warunkw skrawania, rodzaju obrabianego materiau stosuje si odpowiednie suportowe noe tokarskie. Ze wzgldu na charakter pracy i przeznaczenie dzieli si je na : - zdzieraki , - wykoczaki, - przecinaki, - wytaczaki, - noe specjalne do gwintu.
22
PROMA
Ksztat ( kty ),gatunek ostrza, rodzaj narzdzia i warunki obrbki powinien by dobierany wg zalece producenta narzdzi skrawajcych do danych ,obrabianych materiaw. Noe tokarskie suportowe mocuje si w imaku narzdziowym czteropozycyjnym zamocowanym na sankach grnych suportu E ( rys. 1 ). Do imaka mona zaoy cztery noe tokarskie. N mocuje si za pomoc dwch rub przy czym n powinien wystawa poza imak od 10 do 15 mm . UWAGA : Ostrze noa powinno si znajdowa w osi przedmiotu obrabianego lub minimalnie poniej . W celu odpowiedniego ustawienia noa naley stosowa odpowiednie podkadki pod noe. Aby sprawdzi odpowiednie ustawienie noa naley dojecha do ka konika jeeli ostrza ka konika i ostrza noa pokrywaj si narzdzie jest ustawione prawidowo. Imak mona obraca po zwolnieniu dwigni 27 ( rys 1.1 ) o dowolny kt. Gniazdo tulei konika przystosowane jest do mocowania narzdzi posiadajcych chwyt stokowy Morse`a nr 2. Narzdzia mog by mocowane bezporednio w gniedzie tulei , jak rwnie za porednictwem tulei redukcyjnych, oprawek szybkomocujcych. Aby osadzi narzdzie w stoku wrzeciona naley je wsun w gniazdo wrzeciona z lekkim uderzeniem, ktre spowoduje zakleszczenie na stoku. Przy wymianie kw, wierte , rozwiertakw z chwytem stokowym naley: - dwigni 29(rys. 1.1) zwolni zacisk tulei konika, - obraca rcznym kkiem 31 w lew stron a do oporu( automatycznie luzowany jest stoek zamocowanego narzdzia z tulei konika), - wycign z tulei konika narzdzie ,itp. - oczyci stoek tulei konika. (4) Mocowanie przedmiotu obrabianego Mocowanie przedmiotw obrabianych jest dokonywane dwoma sposobami: - w uchwytach tokarskich samocentrujcych albo z niezalenie nastawianymi szczkami (uchwyty czteroszczkowe), - w kach wrzeciona i konika z zastosowaniem odpowiednich urzdze zabierakowych. W przypadku mocowania przedmiotw w uchwytach zarwno ustalenie pooenia przedmiotu, jak te i jego zacinicie dokonywane jest za pomoc szczk, ktre mog by przystosowane do chwytania przedmiotw za powierzchnie zewntrzne i wewntrzne. Powierzchnie robocze szczk powinny by czyste i nieuszkodzone. Uchwyty mocowane s na kocwce wrzeciona za pomoc tarcz poredniczcych lub bezporednio do kocwki wrzeciona ( rys. 12 ). W przypadku mocowania w kach ( rys 13 ) przedmiot jest ustalony na nakiekach, ktre mog by wykonane jako zwyke lub chronione. Tuleja konika powinna by ustalana przy jej moliwie najmniejszym wysuniciu. Na wrzecionie mocowana jest wwczas tarcza zabierakowa , a na przedmiocie zabierak. (5) Czynnoci przygotowawcze do pracy Przed przystpieniem do pracy na tokarce naley: - przeprowadzi ogldziny maszyny i usun zauwaone usterki, - sprawdzi i ewentualnie uzupeni ilo czynnika smarujcego ( dla modelu SPA-700P,SPA500P), - zamocowa dobrane narzdzia do danych operacji i przedmiot obrabiany - pkt. 4.2 (3 i 4 ), - ustawi potrzebn wielko posuwu mechanicznego pkt.4.2 ( 1), - ustali wielko obrotw wrzeciona ( pkt.4.3 ), - dobra odpowiednie naddatki na obrbk ,aby usunite zostay bdy pwyrobu, bdy poprzedniej operacji i nie pozostaway po niej lady, naddatki dla obrbki dokadnej powinny by moliwie mae ( 0,1- 0,3 mm), - wyczy posuw mechaniczny dwigni 23 w pooenie ( wyczenie nakrtki ), - uruchomi obroty wrzeciona (pkt. 3.6) - w razie potrzeby stosowa rczne chodzenie.
23
PROMA
4.3 Dobr parametrw skrawania Szybko skrawania
Zalecane szybkoci skrawania w zalenoci od rodzaju materiau obrabianego oraz jakoci obrbki podaje tabela nr 1. Majc okrelon szybko skrawania w m/ min z tabeli nr 1 oraz rednic skrawania przedmiotu obrabianego w mm mona podstawiajc do poniszego wzoru : 1000 x v n= x d
gdzie : n - prdko obrotowa przedmiotu w obr/ min, v szybko skrawania w m/ min , d - rednica przedmiotu obrabianego w mm, - warto staa 3,14
wyliczy prdko obrotow przedmiotu obrabianego i nastpnie ustawi najblisz prdko obrotow na tokarce ( obr /min ). Mona te skorzysta z wykresu szybkoci skrawania (nomogramu tokarki). dan prdko skrawania wyszukamy w lewej stronie skali wykresu, za rednic obrabianego przedmiotu na dolnej skali tego wykresu (rys. 7). Obroty wrzeciona wyznacza punkt przecicia si tych linii z lini okrelajc obroty (proste przebiegajce na wykresie pod ktem 45). Przykad: Wykoczy waek stalowy o wytrzymaoci Rr= 75kG/mm2 noem z wglikw spiekanych. rednica waka 100mm, dugo 200mm. W tablicy nr 1 pkt. 2 znajdujemy dla narzdzia z wglikw spiekanych i obrbki wykaczajcej, dla stali o Rr= 75kG/mm2 szybko skrawania 100-150 m/min , przyjmujemy 140m/min. Wybran szybko skrawania 140m/min. wyszukujemy na lewej stronie wykresu, za rednic materiau 100mm wyszukujemy na jego dolnej skali. Punkt zetknicia tych dwu prostych na linii obrotw, pochylonej pod ktem 45, daje liczb szukanych obrotw 450 na min. Dobieramy najblisze obroty na tokarce. Posuw , gboko skrawania - Przy doborze posuww naley kierowa si obrabialnoci materiau obrabianego i wymagan dokadnoci i gadkoci. Im mniejszy posuw tym wiksza gadko. Sposb ustawiania posuww omwiono w pkt.4.2 (1). Najczciej wystpujce posuwy przy toczeniu wzdunym zawieraj si w przedziale : - dla obrbki zgrubnej : 0,16-:-0,6 mm/ obr , przy gbokoci w przedziale 0,5 5 ,0 mm - dla obrbki wykaczajcej : 0,04-:-0,10 mm/ obr, przy gbokoci 0,1 0,3 mm.
TABLICA ZALECANYCH SZYBKOCI SKRAWANIA
24
Tab. 1
25
PROMA
DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA TOKARKA UNIWERSALNA TYP SPA , SPB; WYKRES PRDKOCI SKRAWANIA
Rys. 7
26
PROMA
4.4 Prace na maszynie
W czasie pracy na tokarce naley : - wybra cykl pracy opisany poniej, - dobra waciwe narzdzia zalecane przez producentw narzdzi, - dobra odpowiednie parametry skrawania zalecane przez producentw narzdzi, - dobra wielko naddatkw midzyoperacyjnych, naddatki dla obrbki dokadnej powinny by moliwie mae ( 0,1 0,3 mm), - uruchomi przecznikiem kierunek obrotw wrzeciona H3, - uruchomi obroty wrzeciona przyciskiem H1 START, - na bieco kontrolowa prac maszyny, - do szybkiego zatrzymania tokarki stosowa przycisk H2 STOP, - w razie zagroenia lub awarii zatrzyma maszyn przyciskiem grzybkowym H4 , - stosowa w razie potrzeby rczne chodzenie. 4.4.1 Przygotowanie maszyny do operacji toczenia wzdunego z rcznym posuwem. Toczenie wzdune stosowane jest do obrbki powierzchni zewntrznych wakw stopniowanych i niestopniowanych oraz do obrbki powierzchni wewntrznych otworw ( roztaczanie ). Przed rozpoczciem toczenia naley wykona nastpujce czynnoci ( rys.1.1): - wyczy obroty wrzeciona ( przyciskiem H2 STOP), - zamocowa odpowiednie noe w imaku czteronoowym - pkt. 4.2 (3 ), - zamocowa obrabiany przedmiot w uchwycie pkt.4.2 (4) - ustawi dwigni 23( rys. 8) w pooeniu ( wyczenie nakrtki ), - obracajc kkiem rcznym 25 przesuwa suport wzdu przedmiotu obrabianego od strony prawej do lewej posuwem rcznym wzdunym uwzgldniajc warto dziaki noniusza na kku rcznym. Przy dokonywaniu tych ustawie naley obraca rcznie przedmiotem zamocowanym w uchwycie, aby by pewnym, e nie bdzie adnych przeszkd podczas obrbki. - dosun ostrze narzdzia do przedmiotu obrabianego, ustawi 0na bbnie skali posuwu poprzecznego ( kko przesuwu 26 ) ( obrci podziak ,aby zera pokryy si ). Skala ta suy do odczytywania gbokoci toczenia, - odsun n od przedmiotu obrabianego o jeden obrt kkiem 26 , przesun suport kkiem posuwu wzdunego 25 do prawego koca przedmiotu obrabianego. Ponownie zbliy ostrze noa do przedmiotu obrabianego posuwem poprzecznym ,a podziaki wyzeruj si , - uruchomi tokark pkt. 3.6. UWAGA : Mocowanie obrabianego przedmiotu w uchwycie, noy w imaku oraz wybieranie obrotw ( posuww ) naley wykonywa przy zatrzymanej tokarce. Maszyn mona uruchomi wycznie przy zamknitych i zaoonych wszystkich osonach. W trakcie toczenia naley wykona nastpujce czynnoci( rys. 1.1 ) : - przesun powoli n do przedmiotu obrabianego za pomoc kka 26, - w razie potrzeby stosowa rczne chodzenie , - rozpocz toczenie z prawa na lewo ,po dojciu do danego wymiaru wycofa n posuwem poprzecznym o p obrotu kkiem rcznym, powrci na pocztek obrabianego przedmiotu, dosun n o dan warto plus o dodatkow gboko skrawania w zalenoci od podziau naddatku, wcisn przycisk H1 START i przeprowadzi dalsze toczenie, - zabiegi wykonywa do czasu uzyskania danej rednicy toczenia, - zwolni zacisk dwigni 27 ( rys. 1.1 ),obrci i ustawi imak noowy z odpowiednim noem do wykonania dalszych operacji a nastpnie zacisn, - ustawi obroty i posuw pkt.4.2 (1),
27
PROMA
-
po zakoczeniu obrbki wycofa narzdzie i przyciskiemH2 STOP wyczy obroty wrzeciona, sprawdzi wymiary i jako powierzchni po obrbce. Przygotowanie maszyny do operacji toczenia wzdunego z mechanicznym posuwem. Na suporcie wzdunym znajduje si dwignia23. Jeeli dwignia 23 zostanie przesunita do gry to zostanie wczony posuw mechaniczny suportu wzdunego (napd suportu od ruby pocigowej). Ustawienie dwigni 23 w pozycji dolnej pozwala na wykonanie posuwu rcznego.
4.4.2
Rys. 8 Przed rozpoczciem toczenia naley wykona nastpujce czynnoci : - dobra odpowiednie parametry skrawania ( obroty wg pkt.-u 4.3 oraz posuw ), - wybra odpowiedni posuw na tokarce - pkt. 4.2 ( 1), - wybra odpowiednie obroty na tokarce pkt. 4.2 ( 1), - dwigni 23( rys 8) ustawi w pooenie odpowiadajce symbolowi ( wczona nakrtka), Pozostae czynnoci zwizane z przygotowaniem do toczenia, samym toczeniem i zakoczeniem obrbki ujto w pkt. 4.4.1.
4.4.3 Przygotowanie maszyny do operacji toczenia wzdunego w kach. Przedmiot ustalany jest w specjalnie do tego celu wykonanych na jego powierzchniach czoowych nakiekach, ktre mog by wykonane jako zwyke (A) lub chronione (B). Obydwa nakieki powinny lee na wsplnej osi. Przed rozpoczciem toczenia naley wykona nastpujce czynnoci : - zdj uchwyt tokarski z wrzeciona ( rys. 12), - zamocowa tarcz zabierakow we wrzecionie a na waek obrabiany zabierak od strony wrzeciona, - w tulei konika zamocowa kie obrotowy, zwolni nakrtk 30,przesun i unieruchomi na prowadnicach zaciskajc nakrtk30 ( rys.9 ) konik Rys. 9 jak najbliej obrabianego przedmiotu, - ustali przedmiot obrabiany w kach przesuwajc tulej konika z kem kkiem rcznym31 a nastpnie zacisn w korpusie konika, co wykonuje si dwigni 29, - przy toczeniu dugich i cienkich wakw stosowa podtrzymk ruchom, - pozostae czynnoci zwizane z przygotowaniem do toczenia, samym toczeniem ujto w pkt.4.4.1 lub 4.4.2. Po zakoczeniu obrbki w kach postpowa w kolejnoci odwrotnej z czynnociami omwionymi powyej , zachowujc wszelkie przepisy bezpieczestwa.
28
PROMA
4.4.4
Przygotowanie maszyny do operacji toczenia poprzecznego.
Toczenie poprzeczne stosowane jest przy wykonywaniu podci, przy przecinaniu oraz do obrbki powierzchni czoowych ( planowanie ). Przed rozpoczciem toczenia naley( rys.1.1) : - dwigni 23 ustawi w pooenie ( wyczona nakrtka ), - zwolni zacisk dwigni 27, obrci i ustawi imak noowy z odpowiednim noem do wykonania jednej z czynnoci omwionej na wstpie, a nastpnie zacisn, - ustawi obroty i posuw -pkt.4.2(1, ) zgodnie z zaleceniami producentw narzdzi, pozostae czynnoci jak w pkt. 4.4.1 lub 4.4.2.Po zakoczeniu obrbki, zatrzymaniu tokarki postpowa w kolejnoci odwrotnej z czynnociami omwionymi powyej, zachowujc wszelkie przepisy bezpieczestwa. 4.4.5 Przygotowanie maszyny do operacji toczenia stokw Obrbk powierzchni stokowych mona wykonywa na tokarce w nastpujcy sposb: - przez przesunicie osi ka konika w kierunku prostopadym do prowadnic tokarki, - przez skrcenie obrotowej czci suportu i nadanie mu posuwu rwnolegego do tworzcej stoka. Obrbka powierzchni stokowych zewntrznych dotyczy powierzchni o niewielkiej dugoci. Obrbka stokw przy poprzecznym przesuniciu konika. Przy obrbce stokw t metod wielko przesunicia h w zalenoci od wymiarw stoka oblicza si ze wzoru: D-d h = L ------- cos 2l L D-d przyjmujc cos = 1 , h = --- x --------- , D-d 2 l gdzie --------- jest zbienoci stoka l Oznaczenia symboli podano na szkicu. Przed rozpoczciem toczenia naley: obliczy wielko przesunicia h wg podanego wyej wzoru , przesun o konika w kierunku poprzecznym do osi wkrcajc jedn z rub 32 a drug wykrcajc ( rys 9). ruba opierajc si o koek oporowy powoduje przesunicie korpusu konika o dan warto. dwigni 23 ustawi w pooenie ( wyczona nakrtka ), wybra odpowiednie obroty pkt. 4.2.(1), pozostae czynnoci jak przy toczeniu wzdunym z posuwem rcznym - pkt. 4.4.1 . Po zakoczeniu obrbki postpowa w kolejnoci odwrotnej z czynnociami omwionymi powyej, zachowujc wszelkie przepisy bezpieczestwa. Obrbka stokw przy skrconym suporcie Do toczenia krtkich stokw naley uywa kka rcznego 28 ( rys. 1.1 ) posuwu sa grnych, narzdziowych . Przy toczeniu stokw przy skrconych saniach ( rys. 10 ) kt skrcenia sa obliczamy ze wzoru: Dd ---------2l tg = Oznaczenia symboli podano na rys. 10
Sanie grne ,narzdziowe s standardowym wyposaeniem suportu poprzecznego tokarki. Sanie grne osadzone s na obrotnicy co pozwala na uzyskanie ich ruchu pod ktem 45 - 0 - 45.Obrt o dany kt jest moliwy po odkrceniu dwch nakrtek na saniach. Kka rczne przesuwu sa
29
PROMA PROMA
DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA TOKARKA UNIWERSALNA TYP SPA , SPB; TOKARKA UNIWERSALNA TYP SPA , SPB;
grnych i suportu poprzecznego posiadaj podziaki (przy obrbce uwzgldnia warto dziaki noniusza dla sa i suportu). Przed rozpoczciem toczenia naley : - wyliczy kt o jaki naley skrci sanie grne na podziace sa suportu poprzecznego , - poluzowa nakrtki na tyle, aby mona byo obrci sanki grne o dany kt, - docign nakrtki po ustawieniu odpowiedniego kta, - zamocowa odpowiednie noe w imaku pkt.4.2(3 ), - zamocowa obrabiany przedmiot pkt. 4.2(4), - dwigni 23 ustawi w pooenie ( wyczona nakrtka ), - uruchomi tokark - pkt. 3.6, Rys. 10 przesun powoli n do przedmiotu obrabianego za pomoc kka 28, pozostae czynnoci wykonywa jak w pkt. 4.4.1 w zakresie toczenia zabiegi toczenia stoka wykonywa pokrcajc kkiem 28 a do uzyskania wymiarw stoka, po zakoczeniu obrbki i zatrzymaniu tokarki postpowa w kolejnoci odwrotnej z czynnociami omwionymi powyej ,przestrzegajc przepisy bezpieczestwa.
4.4.6 Toczenie gwintw Wszystkie gwinty jakie mona uzyska na tokarce przedstawione s na tabliczce jaka znajduje si z przodu skrzynki posuww ( tabl.2. ). Przy nacinaniu gwintw metrycznych zwykych, drobnozwojnych oraz calowych dla niektrych skokw zachodzi potrzeba wymiany k zmianowych przekadni gitarowej co podaje powysze tabele. Do toczenia gwintw stosuje si noe ksztatowe pojedyncze suportowe. Posuw na obrt przedmiotu jest rwny skokowi gwintu. Nie naley stosowa wikszych prdkoci wrzeciona ni 700 obr/ min .Gbokoci skrawania jest pewna cz wysokoci zarysu gwintu, gdy gwint wykonuje si w kilku lub wicej przejciach. Przy kadym przejciu przesuwa si narzdzie poprzecznie (prostopadle do osi przedmiotu ) oraz jednoczenie rwnolegle do osi ( patrz szkic ) o wielko 0,050,15 mm na kade przejcie.
Przy przejciu wykaczajcym ostrze przesuwa si tylko w kierunku poprzecznym. Schemat nacinania gwintw noem tokarskim przedstawiono na powyszym szkicu. Liczba przej wstpnych i wykaczajcych zaley od zastosowanego rodzaju ostrza noa , materiau obrabianego i skoku gwintu. Dane orientacyjne dla skoku gwintu 0,75 1,0 przyjmuje si przejcia wstpne w iloci 3,wykaczajce- 3. Im wikszy skok gwintu tym naley przyj wiksz ilo przej wstpnych i wykaczajcych. Gwinty moliwe do wykonania na tokarce okrelaj odpowiednie tabele dla poszczeglnych modeli tokarek. Przed rozpoczciem toczenia gwintu naley : - dobra odpowiednie noe do toczenia wstpnego i wykaczajcego i zamocowa w imaku noowym pkt. 4.2(3), - zamocowa przedmiot obrabiany pkt. 4.2 (4),
30
PROMA
- wybra odpowiednie obroty wrzeciona pkt.4.2(1), - dobra koa zmianowe do wybranego skoku gwintu ( tabl.2. ) pkt.4.2 (1), - uruchomi tokark pkt.3.6, - dwigni 23 wczy w pooenie ( wczona nakrtka ), - pozostae czynnoci wykonywa jak w pkt. 4.4.2 Wielkoci posuww i skoki gwintw ,ktre uzyskuje si przez zmian k zbatych przekadni gitarowej (tabela 2. ) podaje umieszczona na tokarce tabliczka 24 ( rys. 1.1, 1.2 )
TABLICZKI POSUWW I GWINTW DLA POSZCZEGLNYCH MODELI TOKAREK przedstawia ponisza tabela ( tab.2 ):
model SPA 500 P
model SPA - 500
31
PROMA
model SPB 400, SPB 550
model SPA 700 P
Tab. 2
32
PROMA
Zakres czynnoci po zakoczeniu pracy - wyczy zasilanie poprzez wyjcie wtyczki z gniazdka, - zdj narzdzia ,przedmiot obrabiany, itp., - oczyci i zakonserwowa maszyn.
5. OBSUGA EKSPLOATACYJNA
5.1. Konserwacja , smarowanie Konserwacja tokarki obejmuje czynnoci zmniejszajce przebieg zuycia elementw maszyny. Konserwacja obejmuje: - utrzymanie maszyny w odpowiedniej czynnoci, - przestrzegania instrukcji smarowania, - biece usuwanie drobnych uszkodze, - dokrcanie rub i nakrtek mogcych si poluzowa w trakcie pracy. a) Obsuga codzienna uzupeni ilo rodka smarujcego przed uruchomieniem maszyny( dla modelu SPA-700P, SPA500P ), - w przypadku przegrzania lub radykalnego zwikszenia gonoci naley przerwa prac i wykry przyczyn, - smarowanie elementw i zespow wg instrukcji ( tab. 3 ) i diagramu smarowania b) Obsuga cotygodniowa -
czyci i pokry warstw oleju rub przesuwu poprzecznego suportu, sa grnych, skontrolowa stan powierzchni lizgowych prowadnic i elementw obrotowych, smarowanie zespow wg instrukcji smarowania ( tab. 3 ), uzupeni rodek smarujcy w zbiornikach olejowych ( dla modelu SPA-700P, SPA-500P).
c) Obsuga coroczna skontrolowa wypoziomowanie prowadnic oa, sprawdzi stan pocze elektrycznych, przewodw, cznikw itp.
Instrukcja smarowania
DIAGRAM
SMAROWANIA (do tabeli nr 3 )
A --- sprawdza raz w tygodniu

Rys. 11
B - - smarowa codziennie
33
L.p. 1
Zesp smarowany oe
3 4
6 7
Smarowa przez polanie na caej ruba pocigowa, dugoci p nakrtka Wspornik ruby --//-Oliwiarka pocigowej smarowniczki kulkowe Koa zbate --//-Oliwiarka gitary, wejcie smarowniczka kulkowa wejcia waka waka Sanie wzdune, poprzeczne, --//-Oliwiarka prowadnice, smarowniczki kulkowe pokrta, dwignie Konik --//-Oliwiarka tuleja konika smarowniczki kulkowe Suport Olej wzduny maszynowy Oliwiarka (mechanizmy) Shell Tonna 33 smarowniczki kulkowe Wrzeciennik Olej ( model SPA-700P, maszynowy Wypeni korpus wrzeciennika SPA-500P) Shell Tellus 22 Wrzeciennik Oliwiarka ( po zdjciu pokrywy (pozostae modele) --//-grnej lub bocznej ) Smar stay T 4 W razie [potrzeby lub przy wymianie oysk
Gatunek smaru Olej maszynowy Shell Tonna 33 --//--
Tab. 3 Sposb smarowania Smarowa przez rozlanie i rozmazanie.
Czstotliwo Codziennie
Codziennie
Codziennie Raz na tydzie
Codziennie
Codziennie
Codziennie Wymiana co dwa miesice eksploatacji Raz na tydzie
10 oyska silnika elektrycznego
Raz na p roku
W obrabiarce s stosowane dwa rodzaje smarowania: - smarem staym (smarowanie oysk silnika elektrycznego), - olejem maszynowym Typy rodkw smarowniczych pokazuje tabela 3. Punkty smarowania ujte s na rys. 11.
SMAROWNAIE OYSK WRZECIONA Tokarka SPB 550 nie wymaga smarowania oysk wrzeciennika (konstrukcja maszyny nie daje takowej moliwoci) W przypadku zuycia si oysk naley wymieni na oyska typu 30206
Kontrola stanu smarowania powinna by przeprowadzana raz w miesicu a w przypadku obnienia poziomu smaru
34
PROMA
dokonane uzupenienie. Punkty smarowania naley sprawdza przed rozpoczciem pracy i w miar potrzeby uzupenia ubytki smaru. Smarowanie wrzeciennika ( dla modelu SPA-700P, SPA-500P).
Wrzeciennik tokarki smarowany jest rozbryzgowo olejem z wewntrznego zbiornika (olej Shell Tellus 27). Poziom oleju sprawdza si na wskanikach oleju, ktre znajduj si z boku wrzeciennika. Zaleca si sprawdzanie poziomu oleju przynajmniej raz w tygodniu. Olej wlewa si poprzez zdjcie pokrywy ktra znajduje si w grnej czci wrzeciennika. Spust oleju dokonywany jest przez otwory spustowe, ktre znajduj si w dolnej czci wrzeciennika.
Wymiana oleju ( dla modelu SPA-700P ; SPA-500P )

Pierwszy raz wymieni olej w zbiorniku olejowym wrzeciennika po pierwszym miesicu eksploatacji . Nastpna wymiana przeprowadzana powinna by dla wrzeciennika co dwa miesice eksploatacji. Podczas wymiany olej naley spuszcza cakowicie. Uzupenia olej do poziomu wskanikw co tydzie.
Zalecane oleje i smary
Olej maszynowy Shell Tellus 27 Olej maszynowy Shell Tona 33, Olej maszynowy Exol AN46 lub AN68 Smar stay T-4,
5.2. Regulacja zespow i mechanizmw

5.2.1. Regulacja kocwki wrzeciona, monta uchwytu tokarskiego Regulacj kocwki wrzeciona naley przeprowadzi w nastpujcy sposb (rys. 12); wykrci wkrt blokujcy B 1, dokona regulacji przez wkrcenie lub wykrcenie ruby A 1 ( znacznik na piercieniu C 1 ma pokry si z tyln powierzchni uchwytu tokarskiego ), dokrci ponownie wkrt B 1 Montujc na wrzecionie uchwyt tokarski, tarcz lub inne wyposaenie naley: sprawdzi, czy powierzchnie czoowe przyrzdu s pozbawione zanieczyszcze, ustawi wszystkie krzywki w odpowiedniej pozycji (rys. 12), zamocowa uchwyt na kocwce wrzeciona, zablokowa krzywki poprzez jej obrt w kierunku zgodnym z ruchem wskazwek zegara uywajc do tego celu specjalnego klucza, sprawdzi ,czy odpowiednie linie na uchwycie pokrywaj si ( rys.12 ).
35
PROMA
UWAGA: Aby zabezpieczenie dziaao prawidowo, kada krzywka musi by wcinita pomidzy dwoma znaczkami V na kocwce (rys. 12).
Rys. 12 5.2.2. Regulacja konika tokarskiego Sprawdzanie konika tokarskiego. W celu sprawdzenia wsposiowoci konika tokarskiego naley zamocowa w kach waek kontrolny o dugoci 305mm( rys.13).Unieruchomi konik na prowadnicach nakrtk30 ( rys.9 ).Pomiaru dokonujemy za pomoc czujnika zegarowego o wartoci dziaki elementarnej 0,002 mm zamontowanego na suporcie. W przypadku stwierdzenia rnych wskaza czujnika wzdu prta naley dokona regulacji osi tulei konika za pomoc rub regulacyjnych 32 ( rys.9). Czynno powtarza do czasu uzyskania idealnej wsposiowoci wrzeciona i konika. ( dokadno 0- 0,02 mm ).
Rys. 13 5.2.3. Wymiana i regulacja nacigu paskw napdowych. W celu wymiany paska klinowego lub paskw( rys. 14) naley otworzy drzwiczki przekadni 8( rys.1 ) znajdujce si w tylnej czci wrzeciennika przez odkrcenie dwch nakrtek i poluzowa
36
PROMA
rub regulacyjn znajdujc si na wsporniku , na ktrym zamocowany jest silnik obrabiarki ( dla modelu SPA-500P, SPA-700P) lub poluzowa nakrtk ( rub ) i przesun rolk napinajc paski na ramieniu wahliwym ( dla pozostaych modeli ). Dokona wymiany paskw i regulacji nacigu. model: SPA 500 model: SPA 500 P
model: SPB 400, SPB 550
model : SPA 700 P
Rys. 14 Regulacj nacigu paskw klinowych przeprowadzi w nastpujcy sposb ( rys. 14 ) : - luzowa rub regulacyjn na wsporniku silnika ( dla modelu SPA-700P,SPA-500P) lub luzowa rolk ( dla pozostaych modeli ) - nacign odpowiednio paski klinowe2( jeden lub dwie sztuki ) do uzyskania odpowiedniego ugicia ( nacisn kciukiem na pasek lub paski w poowie odlegoci pomidzy koem pasowym silnika a wrzeciennikiem; jeeli ugicie paska wynosi okoo 12 mm pasek jest nacignity poprawnie ), - dokrci rub regulacyjn lub nakrtk rami wahliwe , - zamkn drzwiczki przekadni. Wymian i regulacj paskw przeprowadza naley przy wyczonym zasilaniu zachowujc odpowiednie rodki bezpieczestwa. 5.2.4 Dobr k zmianowych i regulacja przekadni gitarowej Zmiana k zbatych przekadni gitarowej wynika z tabelki regulacja przeprowadzana jest w nastpujcy sposb : posuww i gwintw ( tab. 2 ). Zmiana i
37
PROMA
-
otworzy drzwiczki przekadni 8 przez odkrcenie dwch rub , dobra koa zmianowe dla okrelonego przeoenia przekadni z tabeli 2, odkrci ruby imbusowe lub nakrtki na waku wrzeciennika lub wakach porednich, zdj koa zmianowe i zaoy waciwe, oczyszczone koa, wkrci ruby lub nakrtki, - poluzowa nakrtki na wahliwej ramie L( tab. 2 ), przesuwa ram tak, aby ustawi odlego (luz) midzy zbami k z tolerancj - po regulacji dokrci nakrtki, zamkn drzwiczki przekadni. Luz midzyzbny winien wynosi 0.127mm Przekadnia musi by dokadnie czyszczona przed ustawieniem luzu. 5.2.5. Regulacja luzu sa poprzecznych i nakrtki ( specyfikacja suportu poprzecznego ) Wielko luzu suportu poprzecznego i sa grnych nie moe by wiksza ni 0.03mm. Przed przystpieniem do regulacji, naley prowadnice oczyci i nasmarowa. Regulacj luzu dokona poprzez: - przesuw klinw za pomoc rub regulacyjnych prowadnic znajdujcych si z przodu i z tyu (rys. 15), - sprawdzi pynno przesuwu sa (bez zaci na caej dugoci).
Rys. 15
Regulacja nakrtki suportu poprzecznego Aby regulacj przeprowadzi naley ( rys. 16 ) : - odkrci rub, - krci kkiem 26( rys.1.1;1.2) posuwu poprzecznego do czasu gdy nakrtka posuwu dojdzie do koca ruby pocigowej (rys. 16), - przekrci wkrt z gniazdem do momentu uzyskania minimalnego luzu, - podczas regulacji sprawdza od czasu do czasu czy sanie poruszaj si bez oporw i zaci, - po zakoczeniu regulacji , pokrci kkiem 26 w odwrotnym kierunku, nakrtka przesuwa si bdzie do przodu, - zamocowa rub . Rys. 16 5.2.6. Regulacja oysk wrzeciona ( specyfikacja czci skrzyni prdkoci ). Wrzeciono uoyskowane jest na dwch oyskach. Dobre oyskowanie zapewnia cich i spokojn prac wrzeciennika co decydujco wpywa na dokadno i gadko obrabianej powierzchni. oyska s regulowane indywidualnie dla kadego wyrobu. Regulacj oysk wrzeciona powinien przeprowadzi odpowiednio kwalifikowany pracownik. oysko mona regulowa (luz promieniowy i osiowy) w nastpujcy sposb: - otworzy drzwiczki przekadni 8( rys. 1) , - odkrci nakrtk kontrujc - poluzowa oysko waciw nakrtk , - dokrca z odpowiedni si waciw nakrtk powodujc przesunicie piercieni oysk , zmniejszajc luz do danych wielkoci, - skontrolowa wielko luzu dopuszczalne 0,015 mm,
38
PROMA
- zabezpieczy waciw nakrtk , nakrtk kontrujc, zamkn drzwiczki. UWAGA! Zbyt mocne dokrcenie nakrtki moe spowodowa zniszczenie oysk. Sprawdzenie dokonuje si przez obrt wrzeciona rk za konierz. Obrt powinien odbywa si lekko bez wikszych oporw i zaci. Po kadej regulacji oysk wczy obroty wrzeciona i dociera ok. 2 godzin. Wrzeciono po dokrceniu moe si grza przy wysokich obrotach jednak do temperatury nie wyszej ni 50 C. 5.2.7 Regulacja luzu osiowego ruby pocigowej (specyfikacja czci oa ).
zdemontowa obudow i odsoni lew podpor ruby przy wrzecienniku, zluzowa nakrtk i dokrci waciw nakrtk , sprawdzi wielko luzu , ktry nie powinien przekracza wielkoci 0,01mm oraz dokrci nakrtk , zmontowa w kolejnoci odwrotnej jak demonta. Podtrzymka staa, ruchoma .
5.2.8
Podtrzymki przeciwdziaaj uginaniu si podczas obrbki pod wpywem si skrawania lub wasnego ciaru przedmiotw dugich. Stosuje si przy obrbce przedmiotw, ktrych stosunek dugoci do rednicy L/ d jest wikszy od 12. Podtrzymka staa suy jako podparcie dla wakw ze swobodnym kocem od strony konika. Montowana jest na prowadnicach oa i zabezpieczona od spodu prowadnic za pomoc pyty blokujcej i rub. Palce lizgowe nie posiadaj luzw, wymagaj cigego smarowania ( smar na bazie oowiu) w punktach kontaktu z przedmiotem obrabianym. Palce powinny by dopasowane suwliwie, ale nie za mocno dokrcone. Dla umoliwienia uycia podtrzymki staej przy obrbce przedmiotu o powierzchni surowej naley w odpowiednim miejscu zatoczy na nim szyjk o szerokoci wikszej od szerokoci palcw lizgowych. Podtrzymka ruchoma montowana jest do czoowej powierzchni suportu i poda za pracujcym narzdziem. Stosowana jest podczas toczenia dugich i cienkich wakw. Palce lizgowe rwnie wymagaj cigego smarowania. 5.3. Specyfikacja oysk Lp Zesp poz. Typ oyska Nazwa oyska Tab. 4 Wymiary Szt Zamiennik FAG 1 3 1 1 1 2 6 1 1 1 1 1 5 61801T 6002 6007 6008 51104 6004 6003 6007 6008 51104 32009XAP5 32008XAP5 6002
1. Wrzeciennik
1 2,5,6 3 4 7 1, 2 3,4,7, 8,9,10 5 6 11 1 2 3
2. Wrzeciennik
dla modelu SPA - 500 61801 kulkowe jednorzdowe 6002 kulkowe jednorzdowe 6007 kulkowe jednorzdowe 6008 kulkowe jednorzdowe 51104 kulkowe wzdune dla modelu SPA 500 P 6004 kulkowe jednorzdowe 6003 kulkowe jednorzdowe kulkowe jednorzdowe kulkowe jednorzdowe kulkowe jednorzdowe dla modelu SPA 700 P 51209 stokowe 51208 stokowe 6002 kulkowe jednorzdowe 6007 6008 6002
12x21x5 15x32x9 35x62x14 40x68x15 20x35x10 20x42x12 17x35x10 35x62x14 40x68x15 20x35x10 45x75x20 40x68x19 15x32x9
2. Wrzeciennik
39
PROMA
4 5 16002 51104

wzdune kulkowe kulkowe jednorzdowe 15x32x8 20x35x10 2 1 16002 51104
5.4. Schemat kinematyczny tokarki Uproszczony schemat kinematyczny tokarki oraz rozmieszczenie oysk przedstawia rys. 17. model SPA 700 P
model SPA 500 P
model SPA - 500
Rys. 17 5.5. Naprawy i remonty
Naprawy gwarancyjne i pogwarancyjne oraz remonty
PROMA POLSKA Sp. z o.o. ul. Fabryczna 14 53-609 Wrocaw Tel. (0-71) 352-10-77 e-mail : proma@promapl.pl
40
PROMA
6. SPECYFIKACJA CZCI TOKAREK
OE, SILNIK, NAPD RUBY POCIGOWEJ
model: SPA - 500, SPA 500 P
41
PROMA
model: SPA 700 P
42
PROMA
43
PROMA
44
PROMA
WRZECIENNIK
model:
SPA 500 P, SPA 700 P
model:
SPA 500 P,
45
PROMA
model : SPA - 700 P
46
PROMA
47
PROMA
SUPORT WZDUNY
model: SPA 500, SPA 500 P

48
PROMA
model:
SPA 700P
model:
SPB 400, SPB 550
49
PROMA
SUPORT POPRZECZNY
model : SPA 500 , SPA 500 P
50
PROMA
model: SPA-700 P
51
PROMA
52
PROMA

IMAK NARZDZIOWY
model : SPA 500, SPA 500P
model: SPA 700 P
53
PROMA
model: SPB 400 , SPB 550;
54
PROMA
PRZEKADNIA PASOWA , GITAROWA ( OSONA, KOA ZMIANOWE)
model: SPA 500, SPA 500 P;
model: SPB 400, SPB 550 ;
55
PROMA
KONIK
model : SPA 500, SPA 500 P, SPA 700P,
model : SPB 400, SPB 550;
56
PROMA
7. INSTRUKCJA OBSUGI
- cz elektryczna
Napicie zasilania Czstotliwo Moc 400V , 230V ( dla modelu SPA-500 ) 50 Hz 0.75kW ( dla modelu SPA-700P ) 0,60kW ( dla modelu SPB-400; SPB-550 ) 0,37kW ( dla modelu SPA-50; SPA-500P )
SPIS TRECI - Uwagi - Opis budowy i dziaania - Elementy elektryczne na tokarce - Elementy sterownicze - Warunki bezpieczestwa - Schematy - Wykaz elementw i czci zamiennych Uwagi 1. Przed przystpieniem do pracy naley zapozna si z instrukcj obsugi. 2. Tokark naley podczy do instalacji elektrycznej uytkownika przewodem zakoczonym wtyczk 16A ( 10A dla modelu SPA-500 ). Zacisk ochronny PE musi by podczony do instalacji ochronnej uytkownika. 3. W obwodzie zasilajcym naley zabudowa zabezpieczenia przeteniowe o wartoci 16A( 10A dla modelu SPA-500 ) 4. Przewd zasilajcy zabezpieczy przed mechanicznym uszkodzeniem. ELEMENTY ELEKTRYCZNE I STEROWNICZE NA MASZYNIE Napd obrabiarki stanowi trjfazowy silnik M. o odpowiedniej mocy i obrotach na minut. Sterowanie prac silnika tokarki odbywa si za pomoc panelu sterowniczego zaopatrzonego w zespolony modu przyciskw S1 (START), S2 (STOP) oraz przycisk grzybkowy z blokad SQ3 (STOP AWARYJNY) dla modelu SPA-700P. Wewntrz drzwiczek przekadni napdowej umieszczony jest mikrowycznik SQ2 uniemoliwiajcy wczenie maszyny przy otwartych drzwiczkach. Mikrowycznik SQ1 blokuje sterowanie maszyny uniesionej osonie uchwytu tokarskiego. Przecznik klawiszowy S3 ( krzywkowy S3 dla modelu SPB-400;SPB-550 ) suy do zmiany kierunku obrotw wrzeciona tokarki. Przeczenia mona dokonywa tylko przy zatrzymanej maszynie i przed uruchomieniem silnika. URUCHOMIENIE I OBSUGA Wczenia zasilania dokonuje si przez podczenie do gniazda wtykowego wtyczk 16A ( 10A dla modelu SPA-500 ). Uruchomienie maszyny odbywa si za pomoc przycisku S1 (START), zatrzymanie nastpuje po naciniciu przycisku S2 (STOP). Zmiany kierunku obrotw mona dokonywa tylko przy zatrzymanej tokarce uywajc przecznika S3. W przypadku awarii bd innego zagroenia naley uy przycisku SQ3 (STOP AWARYJNY) dla modelu SPA-700P oraz nacisn pokrywk przy przyciskach S1i S2 dla pozostaych modeli.
57
PROMA
WARUNKI BEZPIECZESTWA PRACY I KONSERWACJI 1. Przed przystpieniem do zaczenia maszyny naley sprawdzi stan instalacji ochronnej. 2. Prace instalacyjne, konserwatorskie i remontowe moe przeprowadza osoba posiadajca odpowiednie kwalifikacje. 3. Po zakoczeniu pracy maszyn naley odczy od sieci zasilajcej. 4. Nie naley pracowa na maszynie gdy napicie sieci waha si wicej ni 15% : + 10% 5. Kontrol stanu elementw sterowniczych (dziaanie przyciskw, mikrowycznikw , itp.) naley dokonywa co 2 do 3 miesicy. 6. W czasie prac konserwatorskich i remontowych naley urzdzenie odczy od sieci zasilajcej. 7. Do napraw uywa technicznych zamiennikw elementw zamontowanych. 8. Po dokonaniu napraw skontrolowa poprawno dziaania urzdzenia. 9. Przed przystpieniem do pracy naley zwrci uwag na znaki i bezpieczestwa.
58
PROMA
7.1. Wykaz elektrycznych elementw i czci zamiennych model SPA - 500
model SPA 500 P
model SPA 700 P
model SPB 400, SPB 550 ;
59
PROMA
7.2. Schematy elektryczne dla maszyny
SCHEMAT IDEOWY model : SPA 500 ;
60
PROMA
model: SPA 500 P
61
PROMA
model: SPA 700 P
62
PROMA
model : SPB 400, SPB 550 ;
63
PROMA
DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA TOKARKA UNIWERSALNA TYP SPA , SPB; SCHEMAT MONTAOWY
model : SPA 500
64
PROMA
model : SPA 500 P
65
PROMA
model : SPA 700 P
66
PROMA
model : SPB 400, SPB 550;
67

DTR Tokarka 143

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

DTR Tokarka 143

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

R

TOKARKI UNIWERSALNE TYP : SPA , SPB

DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA TOKARKA UNIWERSALNA TYP SPA , SPB;

1.3.1. Elementy obsugi........................................................................................................................ 2. BEZPIECZESTWO PRACY

3.3. Rozpakowanie i odkonserwowanie..................................................................................................... 11

DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA TOKARKA UNIWERSALNA TYP SPA , SPB;

4.2. Czynnoci przygotowawcze do pracy................................................................................................. 16

5.2. Regulacja zespow i mechanizmw..................................................................................................

DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA TOKARKA UNIWERSALNA TYP SPA , SPB;

DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA TOKARKA UNIWERSALNA TYP SPA , SPB;

DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA TOKARKA UNIWERSALNA TYP SPA , SPB;

1.2 Parametry maszyny

MAKSYMALNA REDNICA TOCZENIA NAD OEM [MM]

30 45 6 140 -:1710 4 0,05 -:0,2 11 0,4-:- 3 2 10 x 10 0,37/ 230V 1400

30 45 6 140 -:1710 4 0,05 -:0,2 11 0,4-:- 3 2 10 x 10 0,37 1400

30 40 6 115 -:1620 12 0,05 -:1,25 20

30 68 6 125 -:2000 22 0,1 -:0,2 12

30 68 6 125 -:2000 22 0,1 -:0,2 12 0,4-:-3 8

ZAKRES PRDKOCI WRZECIONA [OBR/MIN]

0,2 -:- 3,5 0,4 -:-3 20 8 -:- 56 2 10 x 10 0,75 1400 8

DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA TOKARKA UNIWERSALNA TYP SPA , SPB;

Pomiar haasu wykonano w hali 12,5m x 9,5m x 3,5m (d , wys, szer.)

Poziom haasu LA (dB) Numer pomiaru Numer punktu pomiaru

LWA =83,13 dB LWA=100 dB LA =74,10 dB

DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA TOKARKA UNIWERSALNA TYP SPA , SPB;

kie stay (2 szt), zestaw k zbatych , paski klinowe, komplet kluczy.

DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA TOKARKA UNIWERSALNA TYP SPA , SPB;

pasek klinowy, komplet kluczy.

1.3 Podstawowe zespoy, mechanizmy maszyny

DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA TOKARKA UNIWERSALNA TYP SPA , SPB;

1.3.1 Elementy obsugi i regulacji mechanizmw tokarki.

H pulpit sterowniczy 20. dwignia do ustawiania wymaganych obrotw wrzeciona

DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA TOKARKA UNIWERSALNA TYP SPA , SPB;

Tokarka model: SPA 500; SPB 400; SPB 550

H pulpit sterowniczy 20. dwignia do ustawiania wymaganych obrotw wrzeciona

DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA TOKARKA UNIWERSALNA TYP SPA , SPB;

DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA TOKARKA UNIWERSALNA TYP SPA , SPB;

DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA TOKARKA UNIWERSALNA TYP SPA , SPB;

model: SPA - 700P Rys. 2

DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA TOKARKA UNIWERSALNA TYP SPA , SPB;

DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA TOKARKA UNIWERSALNA TYP SPA , SPB;

DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA TOKARKA UNIWERSALNA TYP SPA , SPB;

model: SPB - 400 , SPB 550

4.2. Czynnoci przygotowawcze do pracy

DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA TOKARKA UNIWERSALNA TYP SPA , SPB;

DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA TOKARKA UNIWERSALNA TYP SPA , SPB;

DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA TOKARKA UNIWERSALNA TYP SPA , SPB;

TABLICA ZALECANYCH SZYBKOCI SKRAWANIA

DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA TOKARKA UNIWERSALNA TYP SPA , SPB;

DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA TOKARKA UNIWERSALNA TYP SPA , SPB;

DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA TOKARKA UNIWERSALNA TYP SPA , SPB;

Przygotowanie maszyny do operacji toczenia poprzecznego.

DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA TOKARKA UNIWERSALNA TYP SPA , SPB;

model SPA 500 P

model SPA - 500

DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA TOKARKA UNIWERSALNA TYP SPA , SPB;

model SPB 400, SPB 550

model SPA 700 P

DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA TOKARKA UNIWERSALNA TYP SPA , SPB;

SMAROWANIA (do tabeli nr 3 )

A --- sprawdza raz w tygodniu

Gatunek smaru Olej maszynowy Shell Tonna 33 --//--

Tab. 3 Sposb smarowania Smarowa przez rozlanie i rozmazanie.