You are on page 1of 174

CM NANC CHO CA C A M TR 1

hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




Mu c lu c


CIa I da p m f s cau ho I v ca c bI n pha p fra nh fhaI............................ 4
VIfamIn C Ia m gIa m bI n chu ng cu a fhaI ky ......................................... 9
a fha ng da u cu a fhaI ky ....................................................................... 11
a fha ng gIu a cu a fhaI ky ...................................................................... 13
a fha ng cu I cu a fhaI ky ...................................................................... 16
Tm ra Io I gIa I v sao phI ba m duo c va o fha nh fu cung.................... 21
a I fa p cho phu nu mang fhaI............................................................... 22
I fa f ba m sInh....................................................................................... 24
Ia m gIa m nguy co phu chan khI mang fhaI ........................................ 36
ThaI gIa fha ng gay nguy co g7.............................................................. 38
a I fa p da nh cho ba me mo I sInh.......................................................... 39
Co I ha nh Iy khI be ra do I ....................................................................... 42
Nhu ng dI u ca n fra nh va nn Ia m sau khI de ..................................... 45
Co nn sInh hoa f fnh du c frong fho I gIan mang fhaI7....................... 46
Cham so c su c khoe sau khI sInh ........................................................... 48
A p du ng phuong pha p a me - Kangaroo |chu f fu I)......................... 51
CM NANC CHO CA C A M TR 2
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
ThaI phu bI fhu y da u co a nh huo ng d n fhaI nhI7.............................. 54
An g cho con duo c khoe ......................................................................... 55
Ia m fh na o d gIa m dau khI sanh7..................................................... 60
CIa m can vo I be ....................................................................................... 63
TIm pho ng u n va n cho phu nu co fhaI .............................................. 65
HI m mu n - v sInh: M f s dI u ca n bI f.......................................... 66
Ha y ba o v fre khI co n Ia ba o fhaI ........................................................ 70
Xu Iy fnh hu ng sau khI sInh............................................................... 74
Nhu ng fhay d I o nguo I me khI mang fhaI .......................................... 76
Nhu ng dI u ca n bI f d I vo I fhaI phu pha I dI xa................................. 79
VIm gan sIu vI fru ng va fhaI nghe n.................................................. 82
ThaI nghe n va b nh fI u duo ng ............................................................ 85
ThaI nghe n vo I nguo I ma c b nh fIm..................................................... 89
ThaI ky va sIu am................................................................................. 91
M f s Iuu y cho nhu ng ba me fre Ia n da u "dI bI n"........................... 94
u ng fhu c cho phu nu dang cho con bu ........................................... 100
CIa n fInh ma ch..................................................................................... 103
Huy f fra ng........................................................................................... 105
M f mo I .................................................................................................. 106
Tu u do na m............................................................................................ 107
Sung ma f ca chan va ngo n fay............................................................ 108
m hI............................................................................................... 109
Ca c phuong pha p sInh con fheo y mu n............................................. 110
Ca c v f ra n............................................................................................. 112
CM NANC CHO CA C A M TR 3
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
Kho ngu .................................................................................................. 113
Pha f ban |n I rm)................................................................................ 114
TrI ........................................................................................................... 116
O m nghe n .............................................................................................. 117
So n da I ................................................................................................... 118
O chua.................................................................................................... 119
a I ra f.................................................................................................... 120
Ca m fha y mu n xIu.............................................................................. 121
I vo p be ................................................................................................ 122
Chu ng fa o bo n....................................................................................... 123
Chu ng kho fho ....................................................................................... 124
Cha y ma u nuo u rang............................................................................ 125
Ch d dInh duo ng sau khI sInh.......................................................... 126
M f s fnh hu ng da c bI f khI cho con bu me .................................. 128
Cho fre nhe can u ng bao nhIu su a Ia du cho m f nga y7............... 130
Ia m g khI me chua xu ng su a7.......................................................... 131
Ia m fh na o d nuI fre su f mI - ho ha m ch - che vo m ha u7 ....... 132
Me sanh m fh co su a cho be bu me khng7..................................... 133
Ia m sao cho be bu me khI nu m vu bI nu f7 ........................................ 134
a f da u cho fre bu me .......................................................................... 135
Ca ch b ng b ra f quan fro ng d be bu duo c nhI u su a..................... 139
NuI con ba ng su a me va m f s va n d co IIn quan....................... 141
Pha I Ia m g khI vu cang fu c su a va dau7............................................ 146
Ia m sao cho con bu khI nu m vu qua nga n hoa c qua da I7................ 149
CM NANC CHO CA C A M TR 4
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
KhI dI Ia m me bI cha y su a uo f ca a o. Tha f ba f fI n!......................... 151
Me pha I Ia m sao khI be khng chIu bu me 7....................................... 152
Ia m fh na o d bI f me co du su a cho con bu 7.................................. 154
Cho be bu nhu fh na o khI me dI Ia m fro Ia I7 ................................... 156
e kho c nhI u Ia m me fha f su Io Ia ng!............................................... 157
e cha m fang can co pha I do su a me no ng khng7 ........................ 160
Ia m fh na o d fang Iuo ng su a va phu c h I su a me 7....................... 161
u me hoa n foa n frong 6 fha ng da u Ia m fang fri fhng mInh........ 163
Mo n an ba I fhu c cho ba me fhI u su a............................................... 171
Ngay sau khI sInh, co ca n cho fre u ng nuo c duo ng, nuo c cam fha o
khng7.................................................................................................... 173













CM NANC CHO CA C A M TR 5
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




Gia i a p m t s cu ho i v ca c bi n pha p tra nh thai

N u ba n du ng fhu c dI f fInh fru ng, ca n da f hoa c bom fhu c 15
phu f fruo c khI gIao ho p. HI u qua fra nh fhaI se ke o da I frong vo ng 1
gIo . Khoa ng 10-15% phu nu a p du ng bI n pha p na y bI fha f ba I do
hI u saI v ca ch su du ng hoa c co ba f fhuo ng gIa I pha u o am da o,
khI n fhu c khng duo c phan b d u.
Sau day Ia m f s dI u ca n bI f kha c v ca c bI n pha p fra nh
fhaI:
1. Cc nguy h! n Rhcng n u chI uec Iac cac su !u c s p u I
I!nh?
ao cao su ca n duo c deo ngay fruo c khI ba f da u gIao ho p. Ngay
ca khI chua xua f fInh, cha f nho n fI f ra o da u duong va f da co fh
chu a fInh fru ng, gay fhu fhaI. Ngoa I ra, ca c b nh Iay qua duo ng fnh
du c cu ng co fh fruy n fu nguo I no sang nguo I kIa ngay fu da u ma
khng cho d n Iu c xua f fInh.
Ty I fha f ba I cu a bI n pha p fra nh fhaI na y Ia 4-5%, nguyn
nhan Ia du ng khng du ng ca ch hoa c bao cao su bI fhu ng.
2. 1!n Ira nh Iha! cc !a n g!a n ung nng Inh uu c?
CIa m xung nang fnh du c chI Ia h qua cu a su fhay d I finh
khi, m f fa c du ng phu cu a fhu c fra nh fhaI. Ca c nghIn cu u cho
fha y, progesferon frong vIn fra nh fhaI co fh gay fra m ca m hoa c
ca m gIa c bu c b I o m f s phu nu . N u fhu c a nh huo ng qua nhI u
d n fam fra ng, ba n co fh fm Ioa I fhu c co ha m Iuo ng hoo c mn fha p
hon hoa c fhay d I phuong pha p fra nh fhaI.
CM NANC CHO CA C A M TR 6
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
3. !hucng pha p u I I!nh ngca ! cc ua ng I!n c y Rhcng?
Khng. Nhu da no I o cau 1, cha f dIch o da u duong va f khI chua
xua f fInh |do fuy n Covper - co n go I Ia fuy n ha nh nI u da o - fI f ra)
cu ng co fh chu a fInh fru ng. Ngoa I ra, frong vo ng va I gIo sau khI
xua f fInh, n u 2 nguo I Ia I gIao ho p ma khng a p du ng bI n pha p
ngan cha n na o fh s fInh fru ng co n so f Ia I o nI u da o va n co fh gay
fhu fhaI.
Phuong pha p xua f fInh ngoa I hoa n foa n v hI u frong vI c
ngan ngu a ca c b nh Iay qua duo ng fnh du c.
4. 1a n Ihna c u I!nh uuc c Ihc ! g!an an Ica n?
Tru ng pha I duo c fhu fInh frong pha m vI 12-24 gIo d ng h sau
khI ru ng |co n fInh fru ng chI co kha nang fhu fInh frong vo ng 48 gIo
sau khI xua f fInh). V va y, fho I ky d fhu fhaI nha f Ia 2 nga y fruo c
va 1 nga y sau khI ru ng fru ng. Va n d kho khan Ia pha I xa c dInh
chinh xa c fho I dI m na y.
Phuong pha p xa c dInh nga y ru ng fru ng: o fhan nhI f ha ng
nga y, fheo do I su ba I fI f cha f nha y cu a c fu cung, k f ho p finh nga y
ru ng fru ng du a frn d da I ca c chu ky kInh nguy f fruo c day. Ca c ky
fhua f na y chI cho k f qua fuong d I chinh xa c.
Nguyn nhan fha f ba I khI su du ng bI n pha p finh nga y an foa n
g m: chu ky kInh nguy f khng d u, gIao ho p khng du ng du ng cu
fra nh fhaI frong nhu ng nga y nguy hI m, ru ng fru ng hon m f Ia n
frong chu ky kInh nguy f.
5. 1! c chc ccn Iu cc h! u qua Ira nh Iha! Ircng Iruc ng hc p na c?
phuong pha p na y co hI u qua cao, ca n co du 3 dI u kI n:
- Tre bu if nha f 85% kh I Iuo ng su a da nh cho no va pha I duo c
bu nhI u Ia n frong nga y va dm.
- Nguo I me va n chua co kInh fro Ia I, hoa c frong 8 fua n sau de
khng bI ra ma u 2 nga y IIn fI p.
- Con chua qua 6 fha ng fu I.
CM NANC CHO CA C A M TR 7
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
Vo I nhu ng nguo I khng cho con bu fhuo ng xuyn, ca ch fra nh
fhaI f f nha f sau de Ia su du ng ca c phuong fI n khng co hoo c mn
nhu fhu c dI f fInh fru ng |co fh ph I ho p vo I mu c fu cung hoa c
ma ng ngan am da o), bao cao su, xua f fInh ngoa I... Tu y fheo hoa n
ca nh, co fh da f vo ng hoa c dnh sa n.
ThI f Ia p ch d dInh duo ng fruo c 6 sau 6 mo I co fh sInh con
fhng mInh
1 sac Iruc c Rh! nang Iha! sa u Iha ng ua pha ! Ih! I ! p nc I ch
uc u!nh uuc ng?
Ngay fu fruo c khI mang fhaI 6 fha ng, nhu ng nguo I chua n bI
Ia m cha, me pha I chu fro ng d n su a nh huo ng cu a va n d dInh duo ng
d I vo I nhI m sa c fh , nguo I chua n bI Ia m me ca ng pha I bI f can dI
va n d dInh duo ng cu a ca c bu a an, fruo c nha f Ia co buo c chua n bI
da u fIn hoa n ha o nha f cho cu c s ng du a con, v va y, va n d dInh
duo ng co fa m quan fro ng d I vo I co fh nguo I me va du a con ngay fu
fruo c khI mang fhaI 6 fha ng. Ngoa I ra, ca c chuyn gIa cu ng cho bI f,
fu khI mang fhaI cho d n Iu c du a be duo c 6 fha ng fu I Ia gIaI doa n
ma b na o pha f frI n nhanh nha f. Xem xe f v fro ng Iuo ng cu a na o,
Iu c mo I sInh na ng khoa ng 400gr, ba ng m f pha n fu b na o cu a nguo I
fruo ng fha nh, d n 6 fha ng fu I, fro ng Iuo ng cu a no da fang ga p dI,
d n m f fu I fang ga p ba, Iu c na y da na ng ba ng 66% fro ng Iuo ng b
na o nguo I fruo ng fha nh, r I d n 3 fu I da na ng ba ng 80%, so vo I f c
d pha f frI n cu a ca c b pha n co fh kha c. V va y, d fhaI nhI co fh
fro fha nh m f du a fre fhng mInh kho e ma nh fh vI c ha p fhu da y
du ca c cha f dInh duo ng Ia dI u ba f bu c, sau day chu ng fI xIn duo c
II f k ca c cha f dInh duo ng co IIn quan d n su pha f frI n na o b fhaI
nhI:
- Ca c cha f da m d ng va f cung ca p ca c acId-amIn ca n fhI f cho
su hnh fha nh da I na o cu a fhaI nhI. Va 50% ca c b pha n cu a co fh Ia
do ca c cha f da m ca u fha nh. V va y, ca n pha I b sung da y du ca c cha f
da m
- Ca c axIf IInoIeIc va a - IInoIenIc ha m chu a frong cha f be o Ia
ca c cha f dInh duo ng khng fh fhI u d I vo I su pha f frI n ca c f ba o
na o, nguo I me mang fhaI ca n u ng Ioa I su a b f co fh cung ca p da y
CM NANC CHO CA C A M TR 8
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
du Iuo ng cha f be o ca n fhI f, khng nn v so ma p ma khng ha p fhu
da y du ca c cha f be o.
- AcId foIIc ra f quan fro ng d I vo I nguo I me mang fhaI. No
khng nhu ng gIu p gIa m fhI u nguy co sa y fhaI va ng d c fhaI, ma
ga n day, ca c nha nghIn cu u y ho c pha f hI n n u fhI u acId foIIc se
gay fhuong f n cho frung khu fha n kInh va fu y s ng cu a fhaI nhI va
da c bI f frong 12 fua n da u cu a fhaI ky co fh gay nhu ng nguy co ma c
ca c khuy f fa f frn ma f cu a fhaI nhI. ay Ia m f frong nhu ng go c d
fro ng y u cu a va n d dInh duo ng frong fho I ky mang fhaI.


















CM NANC CHO CA C A M TR 9
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




Vitamin C la m gia m bi n ch ng cu a thai ky

NghIn cu u mo I cu a MexIco cho fha y, vI c b sung vIfamIn C
frong fho I gIan mang ba u co fh Ia m gIa m fy I sInh non o phu nu .
Ho a cha f na y gIu p Ia m fang su c b n cu a ma ng I va nho do gIa m
nguy co vo I so m - fhu pha m khI n nhI u fre bI de non.
VIfamIn C fhu c nho m fan frong nuo c. No khng co kha nang
f n fa I Iau frong co fh , Iuo ng vIfamIn fhu a se duo c fha I ra ngoa I
ngay. O phu nu mang fhaI, nhu ca u v cha f na y fang cao nn ha m
Iuo ng cu a no frong ma u fhuo ng gIa m. Nhu ng nghIn cu u fruo c day
cho fha y:
- VIfamIn C ra f quan fro ng d I vo I ca u fru c cu a ca c ma ng Ia m
fu coIIagen.
- O phu nu co fhaI, ha m Iuo ng vIfamIn C frong ma u va frong
ba ch ca u |kho du fru cha f na y) fhuo ng gIa m.
- Nguo I khng du ng du vIfamIn C fruo c va frong khI co fhaI d
bI vo ma ng I so m.
Ca c nha khoa ho c fa I VI n Chu sInh Qu c gIa cu a MexIco cho
ra ng, b sung vIfamIn C co fh gIu p ngan ngu a vI c gIa m ha m Iuo ng
cha f na y frong ba ch ca u. 52 phu nu mang fhaI o fha ng fhu 5 da duo c
du ng gIa duo c hoa c 100 mg vIfamIn C m I nga y frong 3 fha ng. K f
qua Ia :
- Ha m Iuo ng vIfamIn C frong ma u gIa m o fa f ca phu nu . Iuo ng
cha f na y frong ba ch ca u gIa m o nho m du ng gIa duo c va fang o nho m
du ng fhu c.
CM NANC CHO CA C A M TR 10
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
- KhI k f fhu c fhaI ky , duo I 5% phu nu nho m duo c b sung
vIfamIn C bI vo ma ng I so m, so vo I 25% o nho m du ng gIa duo c.
Nho m nghIn cu u dI d n k f Iua n: VIfamIn C fa o dI u kI n duy
fr ngu n du fru cha f na y frong ba ch ca u, va co fh gIu p ngan ngu a
fnh fra ng vo ma ng I so m.
VI n Y khoa My ga n day da khuyn fa f ca ca c phu nu co fhaI
du ng 75 mg vIfamIn C m I nga y. M f c c 250 mI nuo c cam do ng h p
chu a 100 mg vIfamIn C.


















CM NANC CHO CA C A M TR 11
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com



Ba tha ng u cu a thai ky

a fha ng da u cu a fhaI ky Ia m f khoa ng fho I gIan fuy f vo I,
da y nhu ng fhay d I cu a ca ba n va em be . Trong pha n na y, chu ng fI
d ca p d n mo I va n d fu su pha f frI n cu a fhaI frong 3 fha ng da u
|hoa c 13 fua n da u) cho d n nhu ng fhay d I o co fh ba n xa y ra cu ng
Iu c do . O nhu ng pha n sau, ba n se fm fha y nhu ng g se dI n ra o Ia n
kha m fhaI da u fIn va o nhu ng Ia n sau do . Chu ng fI cung ca p
nhu ng fhng fIn v ca c xe f nghI m cha n doa n co fh duo c fhu c hI n o
ba fha ng da u va cho ba n bI f ca c Iy do su du ng chu ng, cu ng nhu
nhu ng nguy co IIn quan. Cu I cu ng, chu ng fI gIu p ba n bI f khI na o
ba n ca n dI kha m b nh, khI na o ba n nn go I cho ba c sI cu a ba n va khI
na o ba n co fh fho sau va fhu gIa n. Chu ng fI d ca p d n mo I fhu ma
ba n va em be co fh ga p frong 3 fha ng da u o nhu ng frang duo I day.
Jc I su sc ng nc ! uInh hnh
ThaI ky ba f da u khI fru ng va fInh fru ng ga p nhau fa I ng da n
fru ng. Ta I gIaI doa n na y, fru ng va fInh fru ng k f ho p vo I nhau fa o
fha nh ho p fu |m f f ba o). Ho p fu phan chIa nhI u Ia n fa o fha nh
phI. PhI dI chuy n fheo ng da n fru ng va o fu cung. KhI no d n fu
cung, ca ba n va em be ba f da u fra I qua nhu ng fhay d I Io n.
Va o khoa ng nga y fhu nam, phI ba m va o Io p nIm ma c gIa u
ma ch ma u cu a fu cung |go I Ia hI n fuo ng Ia m f ). M f pha n cu a phI
pha f frI n fa o fha nh phI fhaI |em be frong 8 fua n da u) va pha n co n
Ia I pha f frI n fha nh nhau fhaI.
m be pha f frI n bn frong fu I I frong fu cung. a n ha y fuo ng
fuo ng nhu Ia em be pha f frI n bn frong m f bong bo ng |fu I I),
nhung fhay v qua bo ng duo c bom da y khi fh Ia day Ia dIch frong
CM NANC CHO CA C A M TR 12
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
|duo c go I Ia dIch I). Qua bo ng duo c ca u fa o ba ng haI Io p ma ng mo ng
go I Ia ma ng d m va ma ng I.
KhI mo I nguo I no I ''vo fu I nuo c" fu c Ia ho d ca p d n vo ma ng
I. Ca c ma ng na y Io f o fha nh frong cu a fu cung. m be boI frong dIch
I va ga n vo I nhau ba ng day r n. C fu cung |Ia cu a cu a fu cung) se
mo ra |hoa c gIa n) khI ba n dang chuy n da .
Nhau fhaI ba f da u hnh fha nh ra f so m, nga y sau khI phI Ia m
f frong fu cung. Ma u me va ma u fhaI nhI fI p xu c ra f ga n nhau bn
frong nhau fhaI. I u na y gIu p cho su frao d I ca c cha f kha c nhau
|nhu cha f dInh duo ng, oxygen, va cha f fha I). Ma u me va ma u fhaI
nhI fI p xu c ga n nhau nhung chu ng khng fha f su fr n Ia n nhau.
CI ng nhu m f ca I cay, nhau fhaI fa o fha nh nhu ng nha nh Io n
r I phan chIa fha nh nhu ng nha nh nho da n. Nhu ng ch I nho nha f cu a
nhau go I Ia nhung mao d m; bn frong do Ia nhu ng ma ch ma u nho
cu a fhaI. Khoa ng 3 fua n sau khI fhu fhaI, ca c ma ch ma u na y se n I
Ia I vo I nhau fa o fha nh h fh ng fua n hoa n cu a em be va fIm ba f da u
da p.
Sau fa m fua n fhaI, phI fhaI pha f frI n duo c xem nhu Ia fhaI.
Va o fho I dI m na y, ha u h f co quan va ca u fru c quan fro ng da duo c
hnh fha nh. 32 fua n co n Ia I cho phe p ca c ca u fru c cu a fhaI pha f frI n
va fruo ng fha nh. Ma f kha c, b na o du cu ng duo c hnh fha nh so m
nhung va n IIn fu c pha f frI n frong su f fha I ky |va ngay ca frong
gIaI doa n da u cu a fho I fho a u).
KhI chu ng fI d ca p d n fua n fhaI, fu c Ia fua n I finh fu nga y
kInh cho f |chu khng pha I finh fu nga y fhu fhaI). V va y va o fho I
dI m 8 fua n fhaI, em be fha f su Ia 6 fua n fu I k fu nga y fhu fhaI.
Va o cu I fha ng fhu haI, fay, chan, ngo n fay va ngo n chan ba f
da u hnh fha nh. Tha f ra, fhaI da ba f da u fhu c hI n nhu ng cu d ng
nho , fu nhIn. N u ba n duo c kha m sIu am frong 3 fha ng da u fhaI
ky , ba n co fh nhn fha y ca c cu d ng fu nhIn na y frn ma n hnh.
Na o Io n ra f nhanh, va faI, ma f xua f hI n. Co quan sInh du c
ngoa I cu ng hnh fha nh va co fh phan bI f duo c con fraI hay con ga I
CM NANC CHO CA C A M TR 13
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
va o cu I fha ng fhu haI ma c du vI c phan bI f gIo I finh na y chua pha f
hI n duo c frn sIu am.
Va o cu I fha ng fhu ba, fhaI da I khoa ng 4 Inch |fu c 10cm) va
can na ng khoa ng 1 ounce |khoa ng 28g). a u co ve Io n va fro n va ca c
mi ma f do ng cha f. Va o fho I dI m na y, ru f |dinh nhe va o day r n va o
fua n I fhu 10) na m bn frong bu ng. Mo ng fay xua f hI n va fo c ba f
da u mo c frn da u em be . Tha n ba f da u Ia m vI c frong fha ng fhu ba.
ThaI ba f da u fa o ra nuo c fI u khoa ng gIu a fua n fhu 9 d n fua n fhu
12. Trn sIu am ba n co fh fha y nuo c fI u bn frong ba ng quang
nho cu a fhaI.

















CM NANC CHO CA C A M TR 14
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




Ba tha ng gi a cu a thai ky

Tam ca nguy f fhu haI |fu c Ia 3 fha ng na m frong khoa ng fu
fua n I fhu 13 d n fhu 26) fhuo ng Ia gIaI doa n de p nha f cu a fhaI ky .
TrI u chu ng bu n nn va m f mo I |fhuo ng ga p o 3 fha ng da u) fhuo ng
da bI n ma f va ba n ca m fha y kho e hon va fhoa I ma I hon. ay Ia fho I
gIan fuy f vo I v ba n ca m fha y em be dI d ng bn frong ba n va cu I
cu ng ba n ba f da u I ra da ng ve co fhaI ro ra ng. Trong fam ca nguy f
fhu haI, ca c xe f nghI m ma u, xe f nghI m fI n fhaI, va sIu am co fh
xa c nha n em be kho e ma nh va pha f frI n bnh fhuo ng. Va nhI u phu
nu nha n fha y ra ng cu I cu ng ho da co fh na m cha c vI c sa p co em
be . Tho I dI m na y cu ng Ia Iu c ba n ba f da u chIa se ca c fIn fu c fuy f
vo I vo I gIa dnh, ba n be va d ng nghI p.
Trong chuong na y, chu ng fI se cung ca p cho ba n m f y nI m ro
ra ng v fam ca nguy f fhu haI cu a ba n se nhu fh na o va m f s va n
d ba f da u ba n chu y |fu nhu ng cu d ng cu a em be d n nhu ng fhay
d I v da, fo c cu a ba n, su vu ng v cu a ba n). Chu ng fI cu ng no I cho
ba n v sIu au m, cho c I, va ca c xe f nghI m y khoa kha c. Cu I cu ng,
chu ng fI d ca p d n nhu ng da u hI u v ca c fru c fra c cu a fhaI ky .
1ha n pha su pha I Ir! n cu a en Ie
m be cu a ba n pha f frI n nhanh cho ng frong 3 fha ng gIu a fhaI
ky . ThaI da I khoa ng 3 Inch |8 cm) va o fua n I fhu 13. Va o fua n I fhu
26, no da I khoa ng 14 Inch |35 cm) va can na ng khoa ng 2,25 pound
|fu c I,022 kg) . Va o khoa ng gIu a fua n I fhu 14 d n 16, ca c fay chan
ba f da u da I ra va ba f da u frng gI ng nhu fay va chan chu ng fa. Su
dI chuy n co ph I ho p cu a fay va chan cu ng co fh fha y duo c frn
sIu am. CIu a fua n I fhu 18 d n fhu 21, ba n ba f da u ca m fha y fhaI
CM NANC CHO CA C A M TR 15
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
cu d ng, ma c du chu ng khng nha f fhI f pha I xua f hI n d u da n su f
nga y.
Trong 3 fha ng da u fhaI ky , da u em be Io n so vo I kich fhuo c co
fh nhung va o gIaI doa n na y khI co fh pha f frI n, da u em be fro nn
fuong xu ng hon vo I fhan mnh. Xuong fro nn da c va nha n bI f duo c
frn sIu am. Va o gIaI doa n so m cu a 3 fha ng gIu a fhaI ky , fhaI frng
co ve gI ng va f fh Ia nhung va o fua n I fhu 26, no frng gI ng con
nguo I hon. ThaI cu ng fh hI n nhI u hoa f d ng co fh ghI nha n duo c.
No khng nhu ng dI d ng ma co n hoa f d ng fheo nhu ng chu ky fhu c
ngu d u da n va no co fh nghe va nu f. Su pha f frI n ph I fang ro
r f gIu a fua n I fhu 20 va 25. Va o fua n I fhu 24, f ba o ph I ba f da u
fI f cha f sunfacfanf. ay Ia m f cha f hoa ho c co kha nang gIu p ph I
duy fnh fra ng no r ng. CIu a fua n I fhu 26 d n fhu 28, ma f |fruo c
kIa nha m kin) mo duo c va Ing xua f hI n o da u va fhan mnh. Io p
mo hnh fha nh duo I da va h fh ng fha n kInh frung uong fruo ng
fha nh ngoa n mu c.
Va o fua n I fhu 23 d n fhu 24, fhaI duo c xem Ia co fh s ng
duo c, dI u na y co nghIa Ia n u no duo c sanh ra va o fho I dI m na y fh
no co kha nang s ng duo c n u sanh o m f frung fam co khoa so sInh
gIa u kInh nghI m frong vI c cham so c fre sanh non. M f fre sanh
non va o fua n I fhu 28 |so m ga n 3 fha ng) va duo c cham so c fa I khoa
san so c da c bI f fh co kha nang s ng ra f cao.
Cu uc ng cu a Iha!
VI c nha n bI f cha c cha n Ia n da u fIn em be cu d ng frong co
fh ba n fh ra f kho khan. NhI u phu nu ca m fha y ca c cu d ng nhanh
va o khoa ng fua n I fhu 16 d n fua n I fhu 20. Khng fh no I mo I phu
nu d u co fh no I ca m gIa c do fha f su Ia cu d ng cu a em be . M f s
cho do Ia hoI |sI bu ng) nhung da s nghI ra ng em be cu d ng. Va o
khoa ng fua n I fhu 20 va 22, cu d ng cu a fhaI d da ng nha n bI f hon
nhung va n khng pha I Ia cha c cha n . Va o gIaI doa n 4 fua n k fI p,
chu ng fro nn d u da n hon. Ca c em be kha c nhau co ca c kI u cu d ng
kha c nhau. a n co fh d y fha y ra ng em be cu a ba n co khuynh
huo ng cu d ng nhI u hon va o ban dm, co Ie no mu n fa p duo f cho
ba n quen vo I nhu ng dm ma f ngu sau khI no sanh ra! Hoa c ba n chI
co fh nha n bI f em be cu d ng va o ban dm v Iu c na y ba n na m yn
CM NANC CHO CA C A M TR 16
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
fInh hon. N u day Ia du a con fhu haI |hoa c fhu ba, fhu fu...), ba n co
fh ba f da u ca m nha n duo c cu d ng cu a fhaI so m hon haI fua n I .
N u ba n khng ca m fha y em be cu d ng g ca va o fua n I fhu
22, ba n ha y ba o cho ba c sI. Co fh a c sI cho ba n dI kha m sIu am
|da c bI f n u fruo c khI do ba n chua co dI sIu am) d kI m fra em be .
M f Iy gIa I fhuo ng ga p cho vI c khng ca m fha y su cu d ng cu a em
be Ia nhau fhaI do ng |Ia m f ) o fha nh fruo c cu a fu cung |fu c Ia nhau
fhaI na m gIu a em be va da bu ng cu a ba n). Nhau fhaI co vaI fro nhu
m f fa m d m va Ia m cha m fho I gIan ma ba n Ia n da u fIn nha n bI f
cu d ng cu a fhaI.
Sau fua n I fhu 26 d n 28, n u ba n ngung ca m fha y em be cu
d ng nhI u nhu fhuo ng I , ba n ha y go I dI n cho ba c sI. Va o fua n I
fhu 28, ba n pha I ca m fha y em be cu d ng if nha f 6 Ia n m I gIo sau
khI ba n an f I. N u ba n khng cha c Ia em be co dang cu d ng bnh
fhuo ng hay khng, ba n ha y na m nghIng sang fra I va d m ca c cu
d ng. N u em be cu d ng if nha f 6 Ia n frong 1 gIo fh cha c cha n ra ng
no hoa n foa n bnh fhuo ng. Nguo c Ia I, n u ba n ca m fha y cu d ng cu a
em be if hon fhng fhuo ng, ba n nn go I dI n cho ba c sI.












CM NANC CHO CA C A M TR 17
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




Ba tha ng cu i cu a thai ky

Cu I cu ng fh ba n cu ng sa n sa ng cho 3 fha ng cu I cu a fhaI ky .
Va o fho I dI m na y, ba n co fh da quen vo I ca I bu ng ba u cu a mnh,
frI u chu ng m nghe n va o bu I sa ng da qua dI, ba n ba f da u mong do I
va fhuo ng fhu c ca m gIa c em be cu d ng va da p frong bu ng ba n.
Trong 3 fha ng na y, em be fI p fu c pha f frI n va ba c sI fI p fu c fheo
do I su c kho e cu a ba n va em be . a n cu ng pha I ba f da u chua n bI cho
vI c sanh em be , co nghIa Ia chua n bI nghI Ia m d fham du Io p ho c
fI n sa n |no I ca ch kha c Ia fm hI u nhu ng g se xa y ra khI chuy n da
va sanh).
Va o fua n I fhu 28, em be da I khoa ng 35 cm va can na ng
khoa ng 1135g. Nhung va o cu I 3 fha ng cu I fhaI ky |va o fua n I fhu
40), no da I khoa ng 50 cm va na ng khoa ng 2700g d n 3600g |dI khI
Io n hon m f chu f hoa c nho hon m f chu f). ThaI da nh ga n h f 3 fha ng
cu I cho su pha f frI n, fang fhm Iuo ng mo , va fI p fu c pha f frI n ca c
co quan kha c da c bI f Ia h fha n kInh frung uong. Tay chan fro nn
da y da n hon va da chuy n sang ma u h ng xanh va fron Ia ng. m be
if nha y ca m vo I nhI m fru ng va fa c du ng phu cu a fhu c, nhung m f
s fa c du ng na y va n co fh a nh huo ng d n su pha f frI n cu a fhaI. HaI
fha ng cu I fhuo ng da nh cho vI c chua n bI cho vI c chuy n sang cu c
s ng bn ngoa I fu cung. Nhu ng fhay d I na y if ngoa n mu c hon o gIaI
doa n fruo c nhung su fruo ng fha nh va pha f frI n xa y ra o gIaI doa n
na y fh ra f quan fro ng.
Tu fua n I fhu 28 d n 34, fhaI fhuo ng o fu fh da u quay xu ng
duo I |co n go I Ia ngI da u). a ng ca ch na y, mng va chan |pha n 1I
fhaI), em be co fh co fu fh mng quay xu ng duo I |ngI mng) hoa c
na m ngang fu cung |ngI ngang).
CM NANC CHO CA C A M TR 18
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
Va o fua n I fhu 36, su pha f frI n cha m Ia I va fh fich dIch I
da f f I da. Sau fho I dI m na y, fh fich dIch I ba f da u gIa m. Trong
fhu c f , da s ba c sI kI m fra fh fich dIch I fhuo ng quy ba ng ca ch
sIu am hoa c ba ng ca m nha n qua fha nh bu ng va o nhu ng fua n I cui
d cha c cha n Ia Iuo ng dIch I va n co n bnh fhuo ng.
Ca c R! u pha I Ir! n cu a Iha!
T c d pha f frI n cu a em be fhay d I fu y fheo fu ng gIaI doa n
cu a fhaI ky . Va o fua n I fhu 14 d n 15, em be fang can khoa ng
5g/nga y, va fua n I fhu 32 d n 34, fang can 30- 35g/nga y |va o
khoa ng 230g/fua n).
Sau 36 fua n, f c d pha f frI n cu a fhay cha m dI va va o fua n I
fhu 41 d n 42 |fa I fho I dI m na y, ba n da qua nga y du sanh), f c d
pha f frI n Ia f I fhI u hoa c co fh fhaI khng pha f frI n hon nu a.
M f s y u f sau day a nh huo ng In su pha f frI n cu a fhaI:
- Hu f fhu c Ia . Hu f fhu c Ia Ia Ia m gIa m can na ng cu a fhaI va o
khoa ng 200g.
- TI u duo ng. a me bI fI u duo ng co fh Ia m con qua fo hoa c
qua nho .
- TI n can dI fruy n hoa c fI n can gIa dnh. No I ca ch kha c, va n
d ng vIn bo ng r fhuo ng khng co con Io n In fro fha nh na I cuo I
ngu a dua chuyn nghI p |na I cuo I ngu a dua fhuo ng co vo c da ng nho
be ).
- NhI m fru ng fhaI. M f s nhI m fru ng a nh huo ng d n su pha f
frI n frong khI m f s kha c fh khng.
- Su du ng fhu c "ca m". Thu c gay nghI n co fh Ia m cha m su
pha f frI n cu a fhaI. Su fang can cu a sa n phu . N u ba n fang qua
nhI u hoa c qua if, no cu ng co fh a nh huo ng d n su pha f frI n cu a
em be .
- TI n can y khoa cu a me . M f s b nh Iy , nhu cao huy f a p
hoa c Iupus, co fh a nh huo ng d n su pha f frI n cu a fhaI.
CM NANC CHO CA C A M TR 19
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
- a fhaI. Song fhaI hay fam fhaI fhuo ng co con nho hon nhu ng
em be don fhaI.
- Chu c nang cu a nhau fhaI. o ng ma u nhau fhaI cha m co fh
Ia m cha m su pha f frI n cu a em be .
a c sI quan fam d n su pha f frI n cu a em be fhuo ng ba ng ca ch
do d cao fu cung va Iuu y d n su fang can cu a ba n. N u ba n fang
can qua if hoa c qua nhI u, n u b cao fu cung cu a ba n ba f fhuo ng,
hoa c n u frong b nh su cu a ba n co m f s va n d khI n cho ba n co
nguy co bI cha m pha f frI n fhaI, ba c sI fhuo ng cho ba n dI Ia m sIu
am d da nh gIa chinh xa c hon.
Su cu uc ng cu a Iha!
ThInh fhoa ng va o fam ca nguy f fhu ba, ba n co fh ca m fha y
nhu Ia nu I Iu a b c pha f frong fu cung ba n. Nhn xu ng bu ng khI fhaI
dang hoa f d ng, ba n fha y nhu co m f sInh va f ngoa I vu fru dang
nha y fh du c nhIp dI u bn frong bu ng ba n. Va o cu I fhaI ky , fhaI co
ve if cu d ng da m fho c hon va co nhI u cu d ng cu n fro n, Ian I n
hon. Tho I dI m cu d ng cu ng fhay d I; chu y u va o nhu ng Iu c yn
fInh. ThaI dang fhich u ng vo I kI u fre so sInh hon, co gIa c ngu da I
hon va chu ky hoa f d ng da I hon.
NhI u phu nu co fhaI nghe no I Ia cu d ng fhaI se gIa m da n va o
fho I dI m ga n nga y sanh. I u na y khng du ng, kI u cu d ng chI
fhay d I fu dam fho c ma nh sang cu d ng cu n fro n cha m.
N u ba n khng ca m fha y fhaI cu d ng bnh fhuo ng, ba n ha y
ba o cho ba c sI bI f. Theo quy Iua f fhng fhuo ng fh ba n se ca m fha y
fhaI cu d ng 6 Ia n frong m f gIo sau khI an f I, frong Iu c nghI ngoI.
a f cu cu d ng na o ba n cu ng d m ca . M f s phu nu nha n ra ra ng ho
dI va o gIaI doa n ca m fha y fhaI cu d ng if dI, nhung sau do cu d ng
fhaI fang In fro Ia I bnh fhuo ng. ay Ia va n d ra f fhuo ng ga p va
khng pha I Ia m f fru c fra c frong fhaI ky . Tuy nhIn, n u ba n Iuu y
fha y fhaI gIa m hoa f d ng hoa c ca m fha y fhaI khng cu d ng frong
nhI u gIo |cho du nghI ngoI hay an u ng), ba n nn go I dI n fhoa I cho
ba c sI ngay Ia p fu c.
Cu uc ng Ihc cu a Iha!
CM NANC CHO CA C A M TR 20
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
ThaI ba f da u co cu d ng fho d u da n va o fua n I fhu 10 fro dI,
va ca c cu d ng na y fro nn fhuo ng xuyn hon va o 3 fha ng cu I fhaI
ky . ThaI khng fho fha f su ma I ng ngu c, fha nh bu ng va co hoa nh
chI dI chuy n nhu dang fho . Ca c cu d ng na y ba n khng ca m nha n
duo c, nhung chu ng fI co fh quan sa f duo c frn sIu am va Ia m f
da u hI u chu ng fo fhaI dang fI n frI n f f. Trong 3 fha ng cu I, fho I
gIan ma fhaI da nh cho fho gIa fang, nha f Ia sau bu a an.
Tha! n c cu I
a n co fh ca m fha y fhaI cu d ng nhanh va d u da n, xua f hI n
m I va I gIay. Ca c cu d ng na y frong ra f gI ng na c cu f. M f s phu nu
ca m fha y fhaI na c cu f nhI u Ia n frong nga y; m f s kha c fh ca m
fha y chu ng ra f hI m ga p. Ca c cu d ng na c cu f na y va n fI p fu c khI
em be sanh ra va hoa n foa n bnh fhuo ng.















CM NANC CHO CA C A M TR 21
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




Tm ra l i gia i v sao phi ba m c va o tha nh t cung

Ca c nha khoa ho c My da hI u v sao frn duo ng dI chuy n do c
fheo fha nh fu cung, phI mo I hnh fha nh khng frI fu f dI ma Ia I
du ng buo c va Ia m f o do . M f Ioa I profeIn ba m dinh da c bI f duo c
fI f ra frn b ma f phI chinh Ia "fha n cu u m nh" gIu p no ba m r o
da con.
Su fha f ba I frong vI c Ia m f cu a phI frong fu cung Ia nguyn
nhan cu a 3/4 ca c ca sa y fhaI. Thng fhuo ng, sau khI phI duo c hnh
fha nh, khng co g da m ba o Ia no se ga n duo c va o fha nh fu cung. Ca c
nha khoa ho c fa I a I ho c CaIIfornIa o San IrancIsco |!CSI) da fm
ra bi quy f v sao m f s phI fru Ia I duo c.
Theo nho m nghIn cu u, va o khoa ng 6 nga y sau khI fhu fhaI,
ca c phI no I frn fI f ra m f Ioa I profeIn ba m dinh mang fn I-
seIecfIn. Chu ng fuong fa c vo I ca c phan fu na m frn fha nh fu cung
cu a nguo I me va fa o nn mI fruo ng dinh nhu keo. Iu c na y, gI ng
nhu khI qua bo ng fennIs Ian qua m f ma f pha ng phu sIrop, phI se bI
chu ng Ia I. No ga n vo I fha nh fu cung va fu nuI duo ng ba ng ma u cu a
me , qua rau fhaI.
Pha f hI n na y mo ra frI n vo ng mo I frong vI c dI u frI cho
nhu ng phu nu v sInh hoa c bI sa y fhaI so m. No cu ng gIu p hI u ro
hon nguyn nhan cu a ca c ca rau bong non, frong do rau fhaI khng
fh ga n vo I fha nh fu cung va bong so m hon fho I ha n, gay nguy hI m
cho finh ma ng cu a ca me va con.
Nho m fa c gIa da Ia m fhu fu c xIn ba n quy n pha f mInh cho vI c
su du ng profeIn I-seIecfIn frong xe f nghI m cha n doa n so m nhu ng
CM NANC CHO CA C A M TR 22
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
ba f fhuo ng IIn quan fo I qua frnh Ia m f cu a phI o phu nu v sInh.
NghIn cu u dang frn fa p chi Khoa ho c cu a My s ra hm qua.























CM NANC CHO CA C A M TR 23
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




Ba i t p cho phu n mang thai

Ta p nhe nha ng, kIn nha n fu khI mo I mang fhaI, k f fhu c fa p
khI buo c sang fha ng fhu 7. H f su c fa p frung khI fa p va fra nh fam
fra ng cang fha ng.
- Ia m nhe dI chan: Na m fha ng Iung. Chan va mng f va o
fuo ng, fa o vo I fhan m f go c 90 d . Hif va o, ke o cang chan va da y go f
chan In cao d ng fho I va n gIu Iung a p da f. Sau do , chIa mu I chan
In phia frn va fho ra.
- fhu gIa n vu ng fha f Iung: Na m fha ng, haI chan song song,
haI ba n chan a p da f ca ch nhau khoa ng ca ch r ng ba ng hng. HaI fay
xuI fheo nguo I. Hif va o va fho ra, nang vu ng xuong cha u In cao d
du I fha ng c f s ng. Hif va o Ia n nu a, va fu fu fho ra d ng fho I ha
fhan nguo I xu ng.
- fra nh dau Iung: Quy g I, haI ba n fay a p da f, haI khuy u fay
hoI ga p, Iung fha ng. Hif va o r I cong nguo I In r I fho ra fruo c khI
fro v fra ng fha I ban da u. Thu c hI n nhI u Ia n d ng fa c na y.







CM NANC CHO CA C A M TR 24
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




D t t bm sinh

I fa f ba m sInh Ia 1 ga nh na ng cho cho ba n fhan nguo I b nh,
cho gIa dnh va cho xa h I. Cha n doa n dI fa f ba m sInh khng pha I d
va khng pha I khng co nhu ng suy nghI khng du ng v nhu ng
nguyn nhan gay nn dI fa f ba m sInh do fhI u hI u bI f. HI u bI f v
dI fa f ba m sInh, k f Iua n duo c nguyn nhan dI fa f se gIu p ich ra f
nhI u cho nhI u nguo I IIn quan d ng fho I gIu p cho fha y fhu c co xu
fri phu ho p. HI u bI f dI fa f ba m sInh co n gIu p chu ng fa ngan ngu a
khng d xa y ra b nh v fhI u hI u bI f, gIa I quy f duo c pha n na o n I
dau khI co nguo I b nh frong nha . Chu ng fI xIn gIo I fhI u ba I vI f v
dI fa f ba m sInh du a fheo fa I II u gIa ng da y cu a b mn M PhI I
Truy n Truo ng a I ho c Y uo c TPHCM.
1ha ! n! n "!I I I I n s!nh":
I fa f ba m sInh Ia nhu ng fruo ng ho p ba f fhuo ng v hnh fha I,
pha f sInh frong fhaI ky |co fh pha f hI n ba ng ca c xe f nghI m v n I
fI f, sIu am), duo c kha m pha f hI n ngay khI sInh ra, hoa c xua f hI n
sau na y khI fre Io n In. T n fhuong co fh o mu c d da I fh hay vI
fh , co fh bI u hI n o bn ngoa I co fh hay o ca c fa ng bn frong co
fh .
Ca c dI fa f ba m sInh pha f sInh so m o gIaI doa n phI fhuo ng gay
ch f phI, co n xua f hI n frong gIaI doa n fhaI fh fhaI fhuo ng s ng va
co dI fa f |gIaI doa n phI finh fu khI fhu fInh fo I fua n I fhu 8, gIaI
doa n fhaI fu fua n I fhu 8 d n khI sanh). NhI u fruo ng ho p dI fa f
khng fh fh ng k duo c do co fruo ng ho p sa y fhaI so m ma nguo I me
khng bI f mnh co fhaI va v phI qua nho nn khng fh xa c dInh
phI co frong ma u ky kInh duo c. TI I dI fa f ba m sInh fruo c sInh
CM NANC CHO CA C A M TR 25
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
khoa ng 20%. TI I dI fa f ba m sInh o fu I mo I sInh ra Ia 3% |Mac
VIcar, 1976). TI I dI fa f ba m sInh o fre em Ia khoa ng 6% |McKeovn,
1976; Connor va Ierguson-SmIfh, 1984).
I fa f ba m sInh co fh Ia 1 fa f hay nhI u fa f, co bI u hI n Iam
sa ng nhe hoa c nghIm fro ng. Ca c fruo ng ho p dI fa f nhe |fa f chI fay,
fhu a da va nh faI) chI m 14% ca c fruo ng ho p dI fa f ba m sInh, khng
quan fro ng v Iam sa ng; fuy va y ca c dI fa f nhe co gIa frI go I y chu ng
fa dI fm ca c dI fa f kha c nghIm fro ng hon. Thi du fa f co 1 d ng
ma ch r n gIu p fa fruy ra fa f fIm ma ch.
Nga nh phI fhaI ho c nghIn cu u su pha f frI n cu a phI fhaI.
Truo c fha p nIn 1940, nguo I fa cho ra ng phI duo c nhau, fu cung va
fha nh bu ng me ba o v an foa n ch ng Ia I ca c y u f mI fruo ng. Nam
1941, Cregg ba o ca o 1 fruo ng ho p dI n hnh chu ng mInh ra ng fa c
nhan mI fruo ng |b nh fhu y da u) co fh gay ra dI fa f ba m sInh n u
fa c d ng du ng fho I dI m. Sau do ca c cng frnh cu a Iens |1961) va
McrIde |1961) v vaI fro gay dI fa f cu a fhu c. HaI ng da m fa ca c
dI fa f o chI va o ca c co quan kha c do du ng fhaIIdomIde |1 Ioa I fhu c
an fha n va ch ng nn). HI n nay uo c finh co khoa ng 7% ca c fruo ng
ho p dI fa f ba m sInh co nguyn nhan do fhu c va vI ru f |Persaud va
cs, 1985; Thompson, 1986).
TI I ca c fruo ng ho p dI fa f nhe do da y u f co ke m fheo dI fa f
na ng Ia 90% |Connor va Ierguson-SmIfh, 1984). Trong s 3% fre so
sInh co dI fa f fh frong s do co 0,7 % do nguyn nhan da y u f . Ca c
dI fa f ba m sInh nghIm fro ng |chI m 10 fo I 15%) fhuo ng xua f hI n
ra f so m va da s bI sa y fhaI.
Nguyn nhan dI fa f ba m sInh fhuo ng duo c chIa ra Ia m 2 nho m:
nho m nguyn nhan dI fruy n va nho m nguyn nhan y u f mI
fruo ng. Tuy va y, pha n Io n ca c dI fa f ba m sInh co su k f ho p ca c y u
f frn va duo c go I Ia b nh dI fruy n da y u f .
Ca c Ihuc c \a hca ch I gy uI I I:
Ca c Ioa I fhu c co kha nang gay qua I fhaI kha c nhau. M f s
Ioa I co fh gay dI fa f nghIm fro ng n u duo c du ng du ng fho I dI m
nha y ca m |fhi du nhu ThaIIdomIde); co Ioa I du ng nhI u frong 1 fho I
gIan da I co fh gay cha m pha f frI n fam fha n va va n d ng |fhi du
CM NANC CHO CA C A M TR 26
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
nhu ruo u). TI I dI fa f ba m sInh do fhu c va ho a cha f duo I 2% |renf,
1986 ). Ca c nha khoa ho c da xa c dInh 1 s fhu c cha c cha n gay dI fa f
cho nguo I. Co 1 s cha f nghI ngo co finh gay dI fa f |nhu ruo u). M f s
fhu c duo c coI co kha nang gay dI fa f du a frn ca c ba o ca o fruo ng
ho p. M f s duo c xem Ia co kha nang gay dI fa f du a frn kha o sa f ca
nga u nhIn. Co Ioa I duo c Iuu y khI du ng |ca c Ioa I AIkaIoIds).
T f nha f phu nu khI mang fhaI khng nn du ng fhu c frong 8
fua n I da u, chI du ng nhu ng fhu c da duo c cng nha n an foa n va co
foa cu a ba c sI. Iy do Ia du cho nhu ng fhu c da duo c nghIn cu u ky
chu ng fo v ha I song va n co kha nang gay qua I fhaI.
- Ca c cha f AIcaIoId: NIcofIne va caffeIne. Khng gay dI fa f cho
nguo I, nhung nIcofIne frong fhu c Ia co a nh huo ng d n su fang
fruo ng cu a fhaI |WerIer va cs, 1986). Me hu f fhu c co fh Ia m fhaI bI
cha m pha f frI n. Truo ng ho p nghI n fhu c Ia na ng |frn 20
dI u/nga y) fh fI I sInh non fang ga p dI so vo I nguo I khng hu f va
fre sInh ra fhuo ng bI fhI u can. NIcofIne Ia m co ma ch, Ia m gIa m
Iuo ng ma u fo I fu cung, do do gIa m Iuo ng oxy va cha f dInh duo ng d n
cho fhaI, Ia m fhaI ke m fang fruo ng va fhI u nang fInh fha n. Page va
cs, 1981 cho ra ng cha m fang fruo ng Ia do nhI m d c kho I fhu c fru c
fI p; chinh n ng d carboxyhemogIobIn cao frong ma u cu a me va fhaI
Ia m xa o fr n hI u nang frao d I khi cu a ma u va Ia m fhaI fhI u duo ng
khi. CaffeIn khng pha I Ia cha f gay dI fa f, song khng co g ba o da m
n u phu nu co fhaI du ng caffeIn qua nhI u. Chinh v va y phu nu khI
mang fhaI khng nn du ng nhI u fra va ca ph.
- Ruo u: Me nghI n ruo u sInh ra con bI ke m pha f frI n fruo c
sanh, sau sanh bI fhI u nang fInh fha n, ngoa I ra co n co ca c dI fa f
kha c nu a. Ca c dI fa f do ruo u nhu: khe mI ma f nga n, ke m pha f frI n
xuong ha m frn, dI da ng chI fay, dI da ng kho p xuong va fIm ba m
sInh, duo c go I chung Ia H I chu ng fhaI ng d c ruo u |Jones va cs,
1974; MuIvIhIII, 1986).
M f frong nhu ng nguyn nhan gay fhI u nang fInh fha n ba m
sInh fhuo ng ga p Ia do me co du ng ruo u. Nhu ng fruo ng ho p nguo I me
chI du ng Iuo ng ruo u fuong d I |50-70g /nga y) cu ng co fh gay h I
chu ng fhaI ng d c ruo u, da c bI f Ia frong nhu ng fruo ng ho p me
CM NANC CHO CA C A M TR 27
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
du ng ruo u va co suy dInh duo ng. "XIn" frong khI mang fhaI se gay
f n fhuong cho fhaI.
- Ca c cha f kich fhich f : Ca c kich fhich f sInh du c Ioa I
progesferone fhuo ng duo c du ng cho nguo I me dang mang fhaI d
fra nh sa y fhaI.
a f ky kich fhich f sInh du c na o cu ng co ha I cho fhaI, Ia m cho
fhaI nu co b pha n sInh du c ngoa I bI nam ho a. Mu c d dI fa f fu y
fhu c Ioa I va II u kich fhich f . I fa f g m ph da I am va f, ca c mI
Io n fo va dinh nhau. Ca c fhu c fhuo ng ga p Ia progesfIns, efhIsferone
va norefhIsferone |VennIng, 1965). Ngoa I ra ProgesfIn cu ng gay ra dI
fa f fIm ma ch |HeInoen va cs, 1977). Tesfosferone cu ng gay nam ho a
ca c fhaI nu .
u ng ca c fhu c ngu a fhaI vIn |co chu a progesfogens va
esfrogens) frong gIaI doa n da u |fu nga y 15 d n nga y 60) ma khng
bI f co fhaI se co fh pha f sInh dI fa f. Co 13 du a fre /19 nguo I me co
u ng fhu c ngu a fhaI khI da co fhaI bI H/C VACTRAI |vI f fa f cu a
nho m dI fa f: V-c f s ng, A-ha u mn, C-fIm, T-khi qua n, -fhu c qua n,
R-fha n va I-chI) |Nora va Nora, 1975).
Me du ng SfIIbesfroI khI mang fhaI sanh con bI dI da ng fu cung
va am da o |!IfeIder, 1986). a Ioa I dI fa f fhuo ng ga p cu a SfIIbesfroI
Ia : Ioa n pha f frI n ha ch o am da o, Io c fu cung va su I c fu cung co
fh cu ng xua f hI n khI du ng fhu c ngu a fhaI Iu c da co fhaI. Trong fa I
II u Terafogen !pdafe cu a Sever va renf, 1986 co ghI IefhyI-
sfIIbesferoI Ia 1 cha f gay qua I fhaI cho nguo I.
M f s phu nu fre fu 16-22 fu I bI ma c chu ng ung fhu bI u m -
fuy n o am da o do fruo c kIa co me frong khI mang fhaI da du ng
esfrogen frong fam ca nguy f fhu 1 |Herbsf va cs,1974; Harf va cs,
1976). TI I ung fhu na y do me du ng dIefhyIsfIIbesfroI da co gIa m
|CoIbus, 1980). TI I ung fhu do me du ng dIefhyIsfIIbesfroI nga y nay
co n duo I 1/1.000 |!IfeIder, 1986).
- Kha ng sInh
TefracycIInes qua nhau va fich fu frong xuong va rang cu a fhaI
|KaIanf va cs, 1985). Me du ng fefracyIIne 1g/nga y frong fam ca
CM NANC CHO CA C A M TR 28
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
nguy f fhu 3 co fh Ia m va ng rang su a cu a con |CohIan, 1986). Ngoa I
ra co n co ca c dI fa f kha c nhu fhI u sa n men rang, xuong ngu ng fang
fruo ng so m |RendIe-Shorf, 1962; WIfop va cs, 1965). Rang vInh vI n
ba f da u c f ho a sau sanh |fru rang ha m 3) va d n 8 fu I mo I hoa n fa f
c f ho a. V va y khng nn du ng fefracycIIne cho phu nu co fhaI va
cho fre em n u co fh du ng fhu c kha c.
PenIcIIIIn da duo c du ng r ng ra I cho phu nu co fhaI nhI u nam
qua va khng ghI nha n co da u hI u gay f n fhuong cho phI va fhaI.
SfrepfomycIn du ng frI II u Iao cho me co fh sInh con bI dI c
|CoIbus, 1980). Co hon 30 fruo ng ho p dI c va co 8 fruo ng ho p f n
fhuong fha n kInh da ghI nha n duo c do du ng sfrepfomycIn.
QuInIn: Truo c kIa nguo I fa fhuo ng du ng quInIn vo I II u cao d
pha fhaI va da ghI nha n quInIn gay dI c ba m sInh cho fhaI.
- Thu c ch ng dng ma u: Ta f ca ca c fhu c ch ng dng ma u,
ngoa I fru HeparIn, d u co fh qua nhau va gay xua f huy f cho fhaI.
WarfarIn Ia cha f gay qua I fhaI. WarfarIn co ngu n g c IIn
quan vIfamIn K. Co 1 s ba o ca o ca c sa n phu co du ng fhu c na y sInh
con bI fa f fhI u sa n su n mu I va co ca c dI fa f fha n kInh. u ng fhu c
na y frong fam ca nguy f 2 va 3 co fh sInh con cha m pha f frI n fam
fha n, feo fha n kInh fhI gIa c, na o nho .
HeparIn khng qua nhau, do do HeparIn khng pha I Ia cha f
gay qua I fhaI.
- Ca c fhu c an fha n |fhu c ch ng co gIa f).
TrImefhadIone |TrIdIone) va paramefhadIone |ParadIone) cha c
cha n gay dI fa f. TrI u chu ng chinh cu a fre bI nhI m frImefhadIone Ia
cha m pha f frI n, Ing ma y chu V, faI do ng fha p, su f mI co fh ke m
nu f vo m ho ng.
PhenyfoIn |IIanfIn) Ia cha f gay dI fa f. H I chu ng fhaI bI
phenyfoIn g m ca c fa f sau: cha m pha f frI n fruo c sInh, da u nho ,
fhI u nang fInh fha n, ra nh xuong fra n u In, co n p qua f frong, su p
mI ma f, s ng mu I fe f, fhI u sa n mo ng fay va d f xa, fhoa f vI be n.
CM NANC CHO CA C A M TR 29
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
PhenobarbIfaI, Ia fhu c ch ng co gIa f du ng cho phu nu co fhaI
fuong d I an foa n.
- Thu c ch ng nn:
endecfIn: Co n nhI u franh ca I, da c bI f qua ba o chi.
Ca c nha phI fhaI ho c cho ra ng endecfIn |oxyIamIne) khng pha I
Ia cha f gay dI fa f cho nguo I, bo I qua nghIn cu u du ng fhu c cho sa n
phu khng fha y fre sInh ra bI dI fa f. Ngoa I ra cu ng khng fha y fhu c
da gay dI fa f frn Ioa I va f.
- Thu c ch ng ung fhu: Ca c ho a cha f frI ung fhu co finh gay dI
fa f cao. I u na y khng co g nga c nhIn do bo I ca c cha f na y u c ch
su phan chIa f ba o. u ng ca c fhu c g c a. foIIc fhuo ng Ia m ch f fhaI,
20-30% fhaI s ng duo c fh fhuo ng co dI fa f na ng.
usuIfan va 6-mercapfopurIne du ng Iuan phIn co fh gay da
dI fa f na ng, song du ng rIng fu ng Ioa I fh khng fha y gay dI fa f.
AmInopferIn Ia cha f gay dI fa f ra f nguy hI m cho fhaI, da c bI f
cho h fha n kInh frung uong.
- CorfIcosferoId: u ng corfIcosferoId o chu f va fho cho sanh
con co fa f nu f vo m ho ng va fIm ba m sInh. Tuy nhIn o nguo I va n
chua co k f Iua n chinh fhu c Ia crofIsferoId gay ra nu f vo m ho ng hoa c
ca c dI fa f kha c.
- Ca c cha f ho a ho c: Trong va I nam ga n day, nguo I fa quan fam
nhI u hon v finh gay dI fa f cu a ca c cha f ho a ho c co frong do I s ng
nhu ca c cha f nhI m cng ngh , cha f phu gIa fhu c pha m. a s ca c
cha f na y chua fha y gay dI fa f cho nguo I.
Thu y ngan: Nhu ng sa n phu du ng nhI u Ioa I ca co nhI m fhu y
ngan sanh con bI b nh MInamafa co r I Ioa n fha n kInh va ha nh vI
nhu fre ba I na o |vu a n ca o vInh MInamafa nhI m fhu y ngan fu
nuo c fha I cng nghI p, Mafsumofo va cs, 1965; akIr va cs, 1973).
M f va I fruo ng ho p fre bI f n fhuong na o na ng, cha m pha f frI n fam
fha n, bI mu do me bI ng d c fhu c an co cha f fhu y ngan. O My co vu
nhu ng sa n phu 7anh con dI fa f do an fhIf heo ma heo do da duo c nuI
ba ng ba p co xIf fhu c dI f na m co fhu y ngan. Sever va renf, 1980
CM NANC CHO CA C A M TR 30
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
cho ra ng fhu y ngan Ia cha f gay qua I fhaI gay ra ca c fruo ng ho p feo
fI u na o, chu ng co cu ng, chu ng co gIa f, va fhI u nang fInh fha n.
PoIychIorInafed bIphenyIs |PCs) Ia cha f gay qua I fhaI gay ra
h I chu ng cha m pha f frI n fruo c sanh va sa m ma u da. Vu ca nhI m
PCs frong ca c h nuo c o a c My |Rogan, 1986). O Nha f va a I
Ioan, cha f gay qua I fhaI na y da duo c pha f hI n frong da u na u an.
nh fI u duo ng: Me bI fI u duo ng co fh sanh con bI ch f chu
sanh, ch f fu I so sInh, hoa c sanh con co fro ng Iuo ng fo na ng ba f
fhuo ng. Theo 1 s fa c gIa , nhu ng dI fa f o khung xuong cha u va chI
duo I co fI I cao o fre co me fI u duo ng ga p 3 Ia n fre co me bnh
fhuo ng. Co fa c gIa ghI nha n fa f fhI u ca c d f s ng fha f Iung va fa f
cu a co va xuong chI duo I IIn quan me b nh fI u duo ng. InsuIIn va
ca c fhu c ha duo ng ma u. No I chung ca c fhu c dI u frI fI u duo ng
khng duo c xem nhu cha f gay qua I fhaI.
- IS |IysergIc AcId IefhyIamIde): Co kha nang gay dI fa f va
khng nn du ng khI co fhaI.
- Ca n sa: Chua co du ba ng chu ng cho fha y ca n sa co finh gay dI
fa f. Tuy va y, co 1 va I fruo ng ho p du ng ca n sa sInh con bI cha m fang
fruo ng fruo c sanh va fhI u nang fInh fha n.
- RefInoIc AcId |VIfamIn A): Thu c na y da duo c kha ng dInh gay
dI fa f frn fhu va f. Nam 1986, Rosa da xa c dInh finh gay qua I fhaI
cu a fhu c na y. IsofrefInoIn |ITR) du ng dI u frI mu n, Ia 1 cha f gay dI
fa f nhe . Tho I dI m d gay dI fa f Ia fu fua n fhu 2 d n fua n fhu 5. Ca c
dI fa f chinh Ia dI da ng so -ma f, nu f vo m ho ng co fh ke m fhI u sa n
fuy n u c, dI da ng ng fha n kInh. VIfamIn A ca n cho dInh duo ng
nhung khng nn du ng II u cao frong fho I gIan da I.
- SaIIcyIafe: AspIrIn co a nh huo ng d n fhaI n u du ng II u cao
|Corby, 1978). Ca c chaI fhu c AspIrIne duo c In frn bao b cho du ng
khI co fhaI chI co nghIa Ia nn du ng aspIrIn vo I II u fhng fhuo ng.
- Ca c fhu c IIn quan fuy n gIa p:
Iode pofassIum co frong ca c fhu c ho va Iode pho ng xa du ng
II u cao co fh gay buo u gIa p ba m sInh. Iode dI qua nhau va a nh
huo ng d n vI c f ng ho p fhyroxIn, Ia m fo fuy n gIa p va gay da n d n.
CM NANC CHO CA C A M TR 31
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
Khng nn du ng fhu c PovIdone-IodIne da ng xIf hay da ng kem v
fhu c co fh nga m qua nIm ma c am da o.
PropyIfhIouracII co a nh huo ng d n vI c f ng ho p fhyroxIn cho
fhaI va co fh gay ra buo u gIa p. u ng ca c fhu c kha ng gIa p dI u frI
cho me co fh gay dI fa f cho con n u du ng qua II u ca n fhI f. Me
fhI u IodIne sInh con bI da n d n.
- Ca c fhu c an fha n:
ThaIIdomIde: Ra f nhI u chu ng cu cho fha y day Ia fhu c ch ng
nn va an fha n co finh gay qua I fhaI. Thu c na y fruo c day da duo c
du ng r ng ra I fa I ca c nuo c chau u. Vu a n dI fa f do fhu c
ThaIIdomIde duo c ba f da u pha f hI n fu nam 1959 |Nevman, 1986).
Nam 1966, Ien fh ng k co khoa ng 7.000 fre bI dI fa f do
fhaIIdomIde. ThaIIdomIde gay fa f chI, duo c chIa ra Ia m 2 Ioa I Ia v
chI |khng co chI hoa n foa n) va nga n chI |chI ra f nho va nga n do
fhI u ma f 1 doa n chI). ThaIIdomIde cu ng gay ra ca c dI fa f kha c nhu
khng co faI frong va faI ngoa I, buo u ma u vu ng fra n, fIm ba m sInh,
ca c dI fa f fI f nI u va fIf ru f |Persaud, 1979, Persaud va cs, 1985).
ThaIIdomIde duo c chinh fhu c fhu h I fu fha ng 10/1961. Tho I gIan
nha y ca m cu a fhaIIdomIde Ia fu nga y 24-36 fhaI ky , u ng vo I gIaI doa n
fa o co quan.
IIfhIum carbonafe: fhuo ng duo c du ng frI b nh fam fha n, gay dI
fa f fIm va ca c ma ch ma u Io n |CoIbus, 1980). Ma c da u bI f IIfhIum
carbonafe Ia cha f gay dI fa f cho nguo I, song Thu c va Thu c Pha m
Hoa Ky va n cho du ng khI mang fhaI mI n Ia "ba c sI fha y Io I nhI u
hon ha I".
Iazepam du ng frong fam ca nguy f fhu 1 co fh gay su f mI
va nu f vo m ho ng |CoIbus, 1980). Khng nn du ng fhu c na y khI
mang fhaI, nha f Ia fu nga y 15 d n nga y 60.
Y u Ic\!n nh! n:
PhI va fhaI bI fa n cng bo I ca c vI khua n, vI ru f va ky sInh
fru ng frong su f fhaI ky . a s ca c fruo ng ho p fhaI ch ng Ia I duo c, 1
s fruo ng ho p bI sa y fhaI so m hay bI ch f chu sInh va 1 s fruo ng
ho p co dI fa f ba m sInh. Ca c vI khua n co fh qua nhau va va o frong
CM NANC CHO CA C A M TR 32
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
ma u fhaI nhI. Ha ng ra o ba o v ma u-na o cu a fhaI nhI d I vo I ca c vI
khua n fuong d I y u va m fha n kInh ra f d bI f n fhuong. Tuy va y
ba n fhan nguo I me cu ng co mI n dIch fhu d ng d I vo I 1 va I Ioa I vI
khua n. a Ioa I vI ru f chinh fhuo ng gay f n fhuong cho phI va fhaI
Ia vI ru f RubeoI, vI ru f gay b nh f ba o Io n va vI ru f Herpes.
- VI ru f RubeoI |So I). VI ru f so I Ia 1 fhi du dI n hnh cu a sIu vI
khua n gay qua I fhaI |Korones, 1986). Me bI so I frong fam ca nguy f
fhu 1 co fI I sInh ra con co dI fa f Ia 15-20 %. Tam dI fa f do vI ru f na y
gay ra Ia : du c nhan ma f, fIm ba m sInh, va dI c ba m sInh |do hu co
quan CorfI), ngoa I ra co ca c dI fa f kha c nhu: vIm ma ng ma ch-vo ng
ma c, fang a p nha n ca u, na o nho , ma f nho , khng rang. Me ca ng ma c
b nh so I so m fh con co dI fa f ca ng na ng. Ha u h f fre bI dI fa f Ia co
me bI so I fu fua n fhu 1 d n fua n fhu 5. I u na y cu ng d hI u v fho I
gIan na y fa o ca c co quan nhu ma f, faI frong, fIm, va na o. Me bI so I
frong fam ca nguy f 2 va 3 if sanh con bI dI fa f hon, nhung co fh
a nh huo ng chu c nang na o nhu fhI u nang fInh fha n, dI c.
- VI ru f gay b nh f ba o Io n |CyfomegaIo vIrus). Ia Ioa I vI ru f
fhaI fhuo ng bI nhI m nha f. V vI ru f na y gay ch f fhaI n u bI nhI m
so m nn nguo I fa cho ra ng nhI m vI ru f na y frong fam ca nguy f fhu
1 se bI sa y fhaI. NhI m vI ru f na y frong ca c fam ca nguy f 2 va 3 co
fh gay ra cha m fang fruo ng fruo c sanh, ma f nho , vIm ma ng ma ch-
vo ng ma c, fhI u nang fInh fha n, dI c, ba I na o, gan Ia ch fo.
- VI ru f Herpes SImpIex: ThaI fhuo ng nhI m vI ru f na y frong
fam ca nguy f fhu 3, nha f Ia frong Iu c chuy n da . NhI m vI ru f na y
fruo c sanh co fh gay ra ca c dI fa f nhu na o nho , ma f nho , Ioa n sa n
vo ng ma c, fhI u nang fInh fha n.
- VI ru f fra I ra : I fra I ra frong fam ca nguy f fhu 1 co fh sInh
con bI dI fa f da co se o, feo co va fhI u nang fInh fha n. TI I dI fa f Ia
20%.
- Ky sInh fru ng ToxopIasma gondII: Ia Ioa I ky sInh fru ng n I
ba o; fn gondII Ia do pha f hI n b nh fu con gondI |1 Ioa I ga m nha m o
a c PhI). Ky sInh fru ng na y co fh co frong ma u, frong m, va frong
1 s Ioa I f ba o, da c bI f Ia frong ca c f ba o vo ng ma c, ba ch ca u, va f
ba o bI u m. Me bI nhI m do an fhIf s ng co nang foxopIasma |o fhIf
CM NANC CHO CA C A M TR 33
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
heo, fhIf cu u), do fI p xu c vo I fhu va f nhu me o, hay do nhI m fu da f
co phan me o co nang foxopIasma. ToxopIasma gondII dI qua nhau va
fa c d ng va o fhaI gay f n fhuong o na o, ma f nhu: na o nho , ma f nho ,
na o u ng fhu y. Sa n phu fhuo ng khng bI f mnh bI nhI m. Ca c fhu
va f nuI frong nha |me o, cho , fho , ca c fhu ru ng nho ) co fh bI nhI m
ky sInh fru ng na y do do phu nu co fhaI khng nn fI p xu c vo I chu ng
va khng nn an fhIf s ng.
- CIang maI: Xoa n khua n gIang maI Treponema paIIIdum co fh
dI qua nhau sau 20 fua n fu I. Truo ng ho p ma c b nh gIang maI frong
khI mang fhaI n u khng duo c dI u frI se gay dI fa f na ng, fuy va y
n u me duo c dI u frI kho I fruo c fua n fhu 16 fh vI fru ng khng co n
va khng dI qua nhau, khng Ia m a nh huo ng d n fhaI. Truo ng ho p
ma c b nh fruo c khI mang fhaI if co f n fhuong na ng Ia m fu vong.
N u me khng duo c dI u frI fI I ch f fhaI Ia 1/4.
I u da duo c kha ng dInh Ia xoa n fru ng gIang maI gay ra dI c,
dI fa f rang xuong, na o u ng fhu y va fhI u nang fInh fha n. Ca c frI u
chu ng Iam sa ng n u gIang maI khng duo c dI u frI Ia nu f vo m ho ng
va va ch mu I, dI fa f rang |rang co khia, ho rang, rang cu a frn hnh
ca I chm, rang HufchInson), dI da ng ma f |fra n v , mu I yn ngu a,
xuong ha m frn ke m fang fruo ng).
- Pho ng xa : Pho ng xa Ia m f n fhuong f ba o, ch f f ba o, f n
fhuong NST, Ia m cha m pha f frI n fam fha n va va n d ng. Mu c d f n
fhuong fu y II u Iuo ng pho ng xa va gIaI doa n nhI m.
Truo c day co nhI u fruo ng ho p fhaI bI nhI m Iuo ng pho ng xa
Io n |ha ng fram d n ha ng nga n rads) nhu o ca c nu b nh nhan duo c xa
frI v b nh ung fhu c fu cung nhung khng bI f co fhaI. Ha u h f fhaI
d u ch f hay bI dI fa f. Ca c fruo ng ho p co dI fa f sau: na o nho , nu f d f
s ng, nu f vo m ho ng, dI da ng xuong va fa ng, fhI u nang fInh fha n.
Iun Iun co f n fhuong h fha n kInh frung uong.
Kha o sa f nhu ng fruo ng ho p s ng so f sau vu ne m bom nguyn
fu o Nha f cho k f Iua n ra ng, fho I gIan mang fhaI fu fua n I fhu 8
d n 18 Ia fho I dI m h fha n kInh frung uong ra f nha y ca m vo I pho ng
xa , co fh gay fhI u nang fInh fha n na ng.
CM NANC CHO CA C A M TR 34
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
Ca c nha phI fhaI ho c d u nha f fri ra ng nhI m pho ng xa II u
cao gay ra dI fa f ba m sInh va cng nha n ra ng II u pho ng xa qua
25.000 mIIIIrads fh de do a su pha f frI n cu a h fha n kInh frung
uong.
Khng co chu ng cu cho fha y II u pho ng xa du ng frong xe f
nghI m cha n doa n gay dI fa f. Ca c fruo ng ho p chu p hnh khng IIn
h fu cung nhu chu p ngu c, xoang, rang, co II u pho ng xa d n fhaI chI
va I mIIIIrads khng nguy hI m cho fhaI. Thi du chu p x quang fIm
ph I phu nu co fhaI o fam ca nguy f fhu 1 fh II u pho ng xa fhaI co
fh nha n duo c Ia 1 mIIIIrad. N u fhaI nhI m pho ng xa if hon 5
mIIIIrads fh a nh huo ng pho ng xa khng da ng k .
Ca n fha n fro ng khI quy f dInh chu p x quang vu ng cha u cu a
phu nu co fhaI do II u pho ng xa co fh In fo I 0,3-2 rads. T ng II u
pho ng xa f I da cho phe p frong su f fhaI ky Ia 500 mIIIIrads.
Ca c y u Iccc hc c:
Y u f co ho c fa c d ng In fu cung gay ra ca c dI fa f me o mo
hnh da ng chI. Nuo c I co fa c du ng dI u ho a a p Iu c gIu p fhaI fra nh
duo c pha n Io n ca c cha n d ng fu bn ngoa I. No I chung cha n d ng fu
bn ngoa I a nh huo ng d n fhaI khng da ng k .
Ta f kho p ha ng I ch ch , ve o ba n chan co fh do nguyn nhan co
ho c, nha f Ia do co dI da ng fu cung. Ta f na y co fh do fhaI bI ha n ch
cu d ng. ThI u I |fhI u nuo c I) co fh gay ra dI fa f chI. Trong khI
fang fruo ng fhaI co fh bI du f chI hay bI bI n da ng do bI ca c bang I
qua n.
1 I !u n:
I fa f ba m sInh Ia fruo ng ho p fre sInh ra bI ba f fhuo ng v hnh
fha I. I fa f co fh o mu c d vI fh , da I fh , co bI u hI n bn ngoa I hay
o ca c fa ng bn frong co fh .
Nguyn nhan dI fa f co fh do y u f dI fruy n hay do y u f mI
fruo ng. a s ca c fruo ng ho p dI fa f co finh gIa dnh co nguyn nhan
do dI fruy n da y u f , va nguo ng ma c b nh Ia su k f ho p cao d gIu a
y u f dI fruy n va mI fruo ng.
CM NANC CHO CA C A M TR 35
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
Khoa ng 3% fre co dI fa f ngay sau sanh. n nam fhu 1, fI I dI
fa f pha f hI n fang ga p dI fha nh 6%. I fa f ba m sInh co fh don d c
hay da dI fa f, co fh nhe hay na ng.
Ca c fruo ng ho p dI fa f don va nhe chI m fI I 14%. Nhu chI fay
na m ngang, co da faI fhu a, khng quan fro ng v Iam sa ng, song
chu ng ba o d ng d fruy fm ca c dI fa f kha c quan fro ng hon. 90%
fruo ng ho p da dI fa f nhe co ke m fheo if nha f 1 dI fa f na ng. Trong 3%
fre sInh ra co dI fa f, fh 0,7% Ia da dI fa f.
TI I dI fa f pha f hI n frong fam ca nguy f fhu 1 Ia 10-15%; |fI I
dI fa f sau khI sInh ra Ia 3-6%), fhuo ng ca c dI fa f na ng sa y fhaI frong
fua n fhu 6 d n fhu 8. M f s fruo ng ho p dI fa f co nguyn nhan dI
fruy n |ba f fhuo ng NST, d f bI n), 1 s fruo ng ho p co nguyn nhan
mI fruo ng |nhI m fru ng, y u f gay qua I fhaI), nhung fhuo ng ga p
k f ho p dI fruy n va y u f mI fruo ng. a s ca c dI fa f khng bI f
duo c nguyn nhan.
Ca c y u f mI fruo ng co fh gay dI fa f frong gIaI doa n fa o co
quan fu nga y 15 d n nga y 60. Ca c y u f mI fruo ng co fh gay f n
fhuong v hnh fha I va chu c nang, nha f Ia cho na o va ma f. Ca c fa c
nhan vI khua n va pho ng xa co fh gay cha m pha f frI n fam fha n.










CM NANC CHO CA C A M TR 36
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com



La m gia m nguy c phu chn khi mang thai

Trong gIaI doa n mang fhaI, nhu ng bI n d I v kich fhich f Ia m
fhay d I su fua n hoa n cu a ca c ma ch ma u. Nguo I phu nu ca m fha y
chan mnh na ng nhu ch. Nguyn nhan v sao7 Ia m ca ch na o d chan
bo f dau7
^guyn nhn u! Iruy n:
Trong fho I gIan mang fhaI, ca c fInh ma ch cu ng gIa n no d
chuy n ma u d n ba o fhaI va gIu p no pha f frI n f f. hI u ro fa c
d ng cu a qua frnh na y, ba n ca n bI f ra ng ca c fInh ma ch fa p frung
fha nh haI ma ng Iuo I. M f ma ng Iuo I na m duo I sau se dI qua ca c co
chan va du I. Ma ng Iuo I co n Ia I na m duo I da se va n chuy n ma u qua
ca c fInh ma ch con. HaI ma ng Iuo I na y duo c k f n I nhau va d hoa n
chInh ca h fh ng, m I ma ng Iuo I duo c frang bI ca c van m f chI u
bn frong.
KhI ca c fInh ma ch cang ra, ca haI cu a cu a van khng khe p
du ng nhau duo c. Ma u bI cha y nguo c Ia I va Ia m u da y. Ha u qua Ia dI
chan bI na ng, ba n chan bI sung phu , ba p chan bI cu ng, chua k d n
fra ng fha I m f mo I na ng Iu c cu I nga y. Va nguy co na y nga y ca ng
fang khI cha me cu a nguo I phu nu mang fhaI fu ng bI dau nhu fh .
a c sI egeIIh cho bI f: "HI n fuo ng no fInh ma ch Ia mang finh dI
fruy n. N u khng m f fha nh vIn na o frong gIa dnh ga p pha I
nhu ng r I Ioa n fInh ma ch fh ba n chI co 20% nguy co bI ma c pha I.
Nhung n u co nguo I bI dau fh nguy co fang In d n 62% va n u ca
cha Ia n me d u bI fh fy I se fang In d n 90%".
Ca ch Ihu c u! u IrI
CM NANC CHO CA C A M TR 37
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
Trong mo I fruo ng ho p, co fh nho d n su can fhI p cu a ba c sI
chuyn khoa. a c sI se cha n doa n xem h fInh ma ch dang hoa f d ng
co bI no ra khng va dang o gIaI doa n na o. N u pha f hI n co hI n
fuo ng gIa n no fInh ma ch, ba c sI se k foa dI u frI phu ho p vo I fho I ky
mang fhaI cu a b nh nhan va yu ca u pha I gIa m sa f ky fro ng Iuo ng co
fh .
Theo ba c sI Maryse egeIIh, phu nu mang fhaI khng nn na m
ngu nghIng m f bn, pha I d ba o fhaI khng de In fInh ma ch chu
duo I co nhI m vu va n chuy n ma u fu pha n duo I co fh - bu ng duo I va
ca c chI duo I - In fIm.
Trong fruo ng ho p khng pha f hI n fha y co hI n fuo ng no fInh
ma ch fhu c su , ba c sI chI yu ca u ba n fuan fhu m f va I Io I khuyn ra f
hI u qua sau day:
- Tra nh vI fh du ng va gIa m chan fa I ch ma pha I dI b . Chinh
hoa f d ng cu a ch Io m o gan ba n chan va su co ru f cu a ba p chan se
fhu c da y ma u fua n hoa n nguo c.
- Na m da I ra, haI chan dua In cao frong nga y.
- ! ng nhI u nuo c.
- Trong fhu c don an u ng, nn du ng nhI u cha f xo |d fra nh fa o
bo n), fra I cay ho cam va ca c Ioa I ngu c c v chu ng co nhI u vIfamIn C,
va P co finh nang ba o v ca c fha nh fInh ma ch.
- u ng ca c Ioa I kem fhoa Ia m ma f chan ba ng ca ch massage fu
ma f ca chan In d n du I.
- Mang ca c Ioa I vo gIu chan nhe va mo ng v no se gIu p xoa bo p
chan ma ba n khng nha n ra.





CM NANC CHO CA C A M TR 38
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




Thai gia tha ng gy nguy c g?

Cau ho I: "TI nghe no I sInh non fh khng f f. Va y n u sInh gIa
fha ng fh co g nguy hI m Rhcng? Cc Iha! Iac nh!u !u Ih uuc c cc!
!a g!a Iha ng? Thec uc ! Iha! g!a Iha ng nhu Ihna c?".
Tra Io I: ThaI gIa fha ng Ia khI fhaI da duo c 42 fua n ma chua
sInh, nguyn nhan chua duo c xa c dInh ro ra ng. Cha n doa n fhaI gIa
fha ng Ia vI c ra f quan fro ng d co quy f dInh Ia y fhaI ra du ng Iu c.
VI c cha n doa n chinh xa c du a va o:
- KhaI fha c fI n su : a co Ia n sInh gIa fha ng.
- Xa c dInh nga y kInh cu I cu ng d finh chinh xa c fu I fhaI.
- SIu am: NghIn cu u Iuo ng nuo c I |sau fua n fhu 38, fh fich
nuo c I gIa m dI).
ThaI gIa fha ng co nguy co bI suy fhaI cao |5 d n 10%), nguyn
nhan chinh Ia fhI u xy. Ty I fu vong so sInh o nhu ng fre sInh gIa
fha ng cao hon 3 Ia n so vo I fre bnh fhuo ng. Sau fua n 42, o fhaI phu
se xua f hI n ca c da u hI u Ia o hoa ba nh rau. o ng ma u o ba nh rau
gIa m dI, ke o fheo vI c gIa m frao d I khi, co fh da n fo I suy fhaI, fhaI
ch f frong khI chuy n da hay frong nhu ng gIo da u sau sInh.
Theo do I fhaI gIa fha ng:
- Nguo I me fheo do I va finh s Ia n fhaI cu d ng va o bu I sa ng,
chI u va f I frong 10-30 phu f. VI c gIa m cu d ng cu a fhaI Ia da u hI u
ba o d ng.
CM NANC CHO CA C A M TR 39
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
- KhI fhaI qua 42 fua n hoa c Iuo ng nuo c I gIa m fh fhaI phu
pha I va o b nh vI n d fheo do I Iuo ng nuo c I, ca u fru c cu a ba nh rau
va ghI nhIp fIm fhaI. N u co ba f fhuo ng v ca c fhng s frn, ca c ba c
sI se co quy f dInh cho fhaI ra.






















CM NANC CHO CA C A M TR 40
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




Ba i t p da nh cho ba me m i sinh

a n mu n fro Ia I da ng ve fhon ma nh nhu xua7 Ha y kIn fr
fhu c hI n ba I fa p duo I day d co duo c co ba p khoe ma nh, gIu p ma u
Iuu fhng f f, ca c co bu ng va co da y cha u kho e ma nh, va ph I hoa f
d ng f f hon. ng fho I, ba n se co duo c fha nh ngu c khoe ma nh d co
fh nang do duo c b ngu c na ng v cang su a.
T p ca c cc ua y ch u: Ca c Ia ! I p cc \a Iucng !c ng cc se g!u p
Ia n Rhcng II ung huy I \u ng ch u. 1a y co cu a mnh Ia I nhu fh
mu n nhIn fI u. Ta p nhu va y khoa ng 4 Ia n m I khI dI v sInh va m I
Ia n khoa ng 4 gIay. Ca c co khung cha u cu a ba n se co h I nhanh
cho ng.
T p cc Iu ng:
1.Na m ngu a. Co haI g I In. CIu nguyn fu fh do va da nh g I
sang haI bn.
2. Na m ngu a va co g I In. haI fay xuI do c fheo co fh .
Nha c mng In kho I ma f da f. CIu fu fh do khoa ng 5 gIay, sau do fa p
Ia I fu da u.
T p cc Iu ng:
1.Na m ngu a, dang haI fay ngang vaI. ua fha ng haI ca nh fay
In cha p va o nhau ngay frn ngu c cu a ba n. Ta p fro Ia I fu da u. Ha y
fa p d ng fa c do 4 Ia n.
2. Na m ngu a va co g I In. HaI ba n fay dan va o nhau va gIu cho
khu yu fay ga p. SI f cha f ba n fay frong khoa ng 3 gIay. Tha Io ng co
fh . Ta p d ng fa c na y 4 Ia n.
CM NANC CHO CA C A M TR 41
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
!a nh chc Ia ne s!nh nc
Va I nga y sau khI m , ba n ca n pha I fa p cu d ng ba n chan va ca
chan d cho ma u duo c Iuu fhng. C ga ng u n va du I c chan
nhanh, ma nh frong m f va I gIay. Ia m nhu va y khoa ng 20 Ia n frong
m f nga y. a p chan gI ng nhu khI dI xe da p khI ba n dang na m frn
gIuo ng cu ng gIu p Ia m khoe ca c co. Ch ng da u g I xu ng gIuo ng va
ho p mng. Ta p fho sau va va n suo n sang haI bn. a n co fh ho ra
do m frong ba I fa p fho na y. Nhu fh se gIu p cho ba n nhanh cho ng h I
phu c su c khoe . Co fh ba n se ca n fro gIu p d ra kho I gIuo ng. Ha y m
bu ng d ha n ch dau va c gIu cho Iung ca ng fha ng ca ng f f. N u ba n
ca m fha y cang fha ng va Io Ia ng pha I hif va I hoI fha f sau nhung pha I
hif fha f cha m. Nhu ng ba I fa p nhu va y se gIu p ba n Ia y Ia I duo c da ng
ve can d I cu a mnh. Sau va I nga y, ba n co fh ba f da u fa p nhu ng
d ng fa c cu a ba I fa p frn, co fh cu a ba n nha f dInh se fro Ia I hnh
da ng fhon fha nhu xua.














CM NANC CHO CA C A M TR 42
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




Go i ha nh ly khi be ra i

Ha nh frang co ba n ma ca c ba me d n b nh vI n khI sInh ca n co
Ia : b qua n a o sa ch cho be , bnh su a Ioa I nho , fa - mu - bao fay chan
ba ng va I, khan Ing, khan fay nho , ga c va bang qua n r n da duo c v
fru ng; Iy va fha nho u ng nuo c, su a.
KhI mo I ra do I, be Iun duo c ca c b nh vI n chua n bI sa n m f b
frang phu c g m ca gang fay chan va khan da duo c ha p da m ba o v
fru ng. Sau do , frong khI cho 6-12 fI ng cho su a me co du , co fh cho
be bu ba ng su a bnh |frung bnh 30 mI) va nha p nuo c cho be u ng
ba ng fha nho .
Ioa I frang phu c f f nha f cho fre Ia ba ng va I fhun coffon, mo ng
va m m, co duo ng may I n ra ngoa I. Ioa I mu fhich ho p cho fre em Ia
mu ba ng va I coffon co d gIu a m vu a du , hu f a m f f nn khng Ia m
ha p m hI; nhu ng vu ng khi ha u Ia nh mo I nn du ng ba ng va I Ien.
Tra nh gIo cho be khng nn qua n khan u a m qua nhI u, m hI
fhoa f ra co fh Ia m be bI Ia nh. Ioa I bang qua n r n co nhI u Ioa I
nhung f f nha f nn mua Ioa I fro n, d f fu so I va I fhIn nhIn, co d co
gIa n Io n.
Ta I m f s b nh vI n Io n Iun co sa n gIa y v sInh, nhung khI
d n ca c b nh vI n nho , ca c ba me nn mang fheo gIa y v sInh cu n,
Ioa I m m va co d daI. TI n du ng hon Ia Ioa I khan gIa y uo f do ng h p
hoa c go I co chu a cha f duo ng Ia m m m da, du ng Iau cho be sa ch se va
m a I, gIa khoa ng 20.000-65.000 d ng/h p fu y hI u.
CM NANC CHO CA C A M TR 43
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
Co fh sa m fhm Ioa I bnh u ng nuo c, n I fI f fru ng fu d ng fa f
khI ha p bnh su a; bnh su a ch ng da y hoI gIa cao hon Ioa I bnh
fhuo ng 20 - 30%...
fang fhm kI n fhu c khI nuI con fu khI mo I hnh fha nh cho
d n 3 fu I, ca c ba me co fh mua sa ch Ca m nang cham so c ba me va
em be do ba c sI Nguy n Ian inh dIch va ba c sI Nguy n ThI Ngo c
Phuo ng hI u dinh, Nha xua f ba n Tre pha f ha nh, gIa 48.000
d ng/cu n.
Truo c day, Ioa I bnh su a co nu m vu fro n va n duo c nhI u ba me
cho con du ng, nhung gIo day nguo I fa finh foa n ra ng Ioa I nu m vu de p
f f hon. Ioa I na y co khoa ng 5 kI u kha c nhau vo I d dI u fI f fIa
nuo c nhI u hay if du ng d u ng nuo c, hoa c bu su a frong fu ng fha ng
fu I.
Theo ba c sI fh nn du ng fa va I va o ban nga y v no vu a fhng
fhoa ng, vu a co fh pha f hI n ngay khI fa bI ba n hoa c uo f, fra nh cho
da be khng bI ma n do hay ngu a nga y. an dm co fh du ng fa gIa y
d me va be co gIa c ngu fro n ve n.
NI Ia c fu d ng ha ng n I va ha ng ngoa I fuy fI n du ng, nhung
d u co nhu ng khuy f dI m nha f dInh nhu fI ng ku hoa c khI dong
dua d bI fhIn I ch v m f bn. Chua k da s nI sa n xua f frong
nuo c d u co khung ba ng kIm Ioa I gay ca m gIa c fhI u an fam cho
nguo I fIu du ng khI ca m dI n d va n ha nh. KhI su du ng, phu huynh
ca n fheo do I chInh nI cho phu ho p vo I can na ng fang fheo fu ng
fha ng cu a be va da f be na m o vI fri can ba ng f f nha f. HI n nay gIa
nI frong nuo c khoa ng 320.000-470.000 d ng/chI c, kha re so vo I nI
nha p 1.350.000-2.625.000 d ng.
CIa fham kha o:
- nh su a cong IInco: 24.000 d ng
- nh su a haI ra nh: 20.000 d ng
- O ng fIm d u ng fhu c: 31.700 d ng
- nh u su a dI: 67.400 d ng
- du ng fhu c an va bnh u ng: 149.500 d ng
CM NANC CHO CA C A M TR 44
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
- no n va gIa y hnh me o con: 20.500 d ng
- du ng sa n pha m fa m g I hnh fhu : 23.000 d ng
- Khan uo f Nany: 50.800 d ng
- A o so sInh ca I da n: 5.200 d ng
- A o fra ng fay da I: 12.000 d ng
!Ia chI Ihan Rha c Ia ! T! 1CJ:
- SIu fhI MaxImark: 3C duo ng a Tha ng HaI, qua n 10
- SIu fhI Co-opmarf: 168 Nguy n nh ChI u, qua n 3
- Cu a ha ng cho me va em be cu a cng fy IImexco: 19 Nguy n
Van Tr I, qua n Phu Nhua n
- Cu a ha ng ba me va fre em: 440 Tra n Hung a o, qua n1
- Cu a ha ng aby: 201 Nguy n ThI MInh KhaI, qua n3
- Ca c cu a ha ng fre em frn duo ng HaI a Trung, Nguy n ThI
MInh KhaI











CM NANC CHO CA C A M TR 45
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




Nh ng i u c n tra nh va nn la m sau khi e

^hu ng u! u c n Ira nh:
- Khng na m fhan v co fh Ia m bo ng me va con. HoI d c |khi
CO2) fu kho I fhan xng In se Ia m vo h ng ca u, gay fhI u ma u cho
me va con.
- Khng cho sa n phu an qua ma n v co fh gay huy f a p cao, In
con co gIa f.
- Khng Iao d ng na ng qua so m.
^hu ng u! u c n Ihu c h! n:
- phu sa n va fre so sInh na m noI fhoa ng khi, kin gIo .
- Cho con bu su a me ngay 2 gIo sau khI sInh.
- Cho sa n phu an da y du cha f b , rau xanh, fra I cay fuoI.
- Ta m, fhay qua n a o ha ng nga y.
- Ta p fh du c nhe nha ng khI ba f da u ra huy f hI.
1uu y : C n u n I nh \! n ngay Rh! sa n phu sc I cac, ra huy I
Iuc! \a sa n uIch cc nu ! hc!.




CM NANC CHO CA C A M TR 46
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




Co nn sinh hoa t tnh du c trong th i gian mang thai?

Trong qua khu , nguo I fa fhuo ng cho ra ng khI mo I mang fhaI
ma gIao ho p nhI u fh co fh sInh non va da n d n nhI m fru ng cho
me va con. Tuy nhIn cho d n nay va n chua co m f ba ng chu ng hay
ba o ca o y khoa da ng fIn ca y na o ba f bu c pha I ngung gIao ho p khI
mang fhaI, fru khI co su khuy n ca o cu a ca c ba c sI chuyn khoa phu
sa n v nhu ng nguy co co fh xa y ra nhu sInh non, sa y fhaI..., hoa c
khng nn gIao ho p d fra nh cha y ma u frong fruo ng ho p nhau ba m
fha p...
gIa I fo a va n d vuo ng ma c ra f f nhI na y gIu a haI vo ch ng,
do Ia nn hay khng nn gIao ho p Iu c mang fhaI7, ba n nn fham va n
y kI n cu a ba c sI chuyn khoa, ma nh da n da f ra nhu ng cau ho I, fha c
ma c nha m gIa I fo a ca c kho khan v ma f fam Iy va do I ho I cu a hoa f
d ng fnh du c, khng nn fu suy doa n va Ia m II u.
Trong 3 fha ng da u cu a fho I ky mang fhaI, ca c frI u chu ng nhu
bu n nn, m f mo I hay xua f hI n nn nguo I vo fhuo ng ne fra nh
chuy n a I an, day cu ng Ia dI u d hI u va phu ho p vo I su bI n d I
fam sInh Iy .
Trong 3 fha ng k fI p, khI ca c frI u chu ng frn cha m du f, fInh
fha n nguo I vo da n dInh, khng co n nhu ng Io au, su do I ho I v hoa f
d ng fnh du c se duo c fa I Ia p. VI c gIao ho p se fro nn fhich fhu hon.
Ca ng ga n d n nga y sInh, co fh nguo I phu nu fhay d I nhI u,
fhaI nhI cu ng nga y ca ng Io n nn nhu ng fu fh quen fhu c frong hoa f
d ng fnh du c gIu a haI vo ch ng khng co n fhich nghI nu a. KhI do o c
sa ng fa o cu a dI bn se na y sInh d co fh fho a ma n do I ho I fnh du c
Iu a dI ma khng Ia m f n fhuong d n fhaI nhI. Iu c na y, ca c fu fh
CM NANC CHO CA C A M TR 47
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
gIao ho p duo c kha m pha m f ca ch fnh co va fhu vI. Cha ng ha n fu
fh na m ma f d I ma f vo I nguo I nu o duo I se khng co n phu ho p khI
fhaI da frn 6 fha ng. KhI fham va n, ca c nha fnh du c ho c se co
khuy n ca o va huo ng da n cu fh cho nhu ng fha c ma c cu a dI vo
ch ng fheo ca ch rIng cu a ho . Trong m f cu n sa ch huo ng da n v
fnh du c cu a Trung Qu c ca ch day 1.500 nam, cu n T nu kInh, co
huo ng da n fu fh gIao ho p khI mang fhaI d fra nh sa y fhaI hay sInh
non.
Chu ng fa va n bI f fnh du c va ba n nang fnh du c Ia haI va n d
kha c nhau. Hoa f d ng fnh du c cu a con nguo I kha c ba n nang fhu
finh o ch con nguo I bI f ca ch cho n Iu a, nang nIu, au y m, fn fro ng
Ia n nhau, va dI nhIn ca n fra nh n u hoa f d ng fnh du c gay f n
fhuong cho nguo I vo va cho em be . Iu c na y, su kI m ch cu a nguo I
ch ng co y nghIa quan fro ng frong fnh vo ch ng.
Nguo I fa co fh bI u I nhu ng ca m hu ng fnh du c qua su m a p,
vu f ve, gh xI f..., chu khng ha n Ia pha I ba f bu c fhu c hI n ha nh vI
gIao ho p.
Trong fho I gIan mang fhaI, o phu nu co su gIa fang cha f dIch
fI f am da o, su bI fron na y gay ca m hu ng va Ia m d da ng cho vI c
gIao ho p, c ng vo I fam Iy khng co n Io Ia ng chuy n ngu a fhaI se Ia m
gIa fang su fhoa I ma I khI ga n gu I.
Ma f kha c, d I vo I phu nu frong fho I ky mang fhaI, ca c vu ng
ca m gIa c fro nn nha y ca m hon, d kich fhich hon nn ho fhuo ng ua
fhich hoa f d ng fnh du c, nha f Ia frong chu ky fhu 2. I u na y gIa m
da n cho d n ga n nga y sInh. I vo I m f s da n ng, ho Ia I ca m fha y
fhich ga n gu I vo I vo hon frong fho I gIan 6 fha ng da u fhaI ky .
NhI u ca p vo ch ng so ra ng vI c gIao ho p se de In ba o fhaI gay
f n fhuong cho em be , Ia m vo I, nhI m fru ng; co nguo I Ia I so ra ng
fInh dIch va fInh fru ng se Ian va o ba o fhaI. Tha f ra, do Ia nhu ng Io so
v can cu va fuo ng fuo ng. Nn bI f ra ng fhaI nhI na m frong m f fu I
nuo c, dIch I Ia m f fhu cha f d m gIu p fhaI fra nh nhu ng va cha m
ma nh, cu ng Ia m f ha ng ra o ba o v vu ng cha c ma fhIn nhIn da fa o
nn. Vo I d ng fa c gIao ho p nhe nha ng, se khng gay f n fhuong hay
dau do n cho em be .
CM NANC CHO CA C A M TR 48
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
Sa n phu ca n Iuu y fra nh gIao ho p khI co nhu ng va n d sau:
- Co ca c frI u chu ng sInh non.
- Vo fu I I.
- Co xua f huy f am da o.
- Co fnh fra ng nhau ba m hay bif c fu cung.
- Nguo I ch ng co b nh Iay qua duo ng fnh du c.
N u co fh , nn fham va n nhu ng va n d IIn quan d n hoa f
d ng fnh du c va fhaI nghe n vo I ba c sI d duo c huo ng da n cu fh .

















CM NANC CHO CA C A M TR 49
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




Chm so c s c khoe sau khi sinh

Co fh cu a ba n se fro Ia I fra ng fha I bnh fhuo ng frong vo ng fu
6-8 fua n sau khI sInh. KInh nguy f va su c khoe cu ng fro v fra ng
fha I bnh fhuo ng. Truo ng ho p ba n sInh frong b nh vI n an foa n, me
fro n con vung, fh sau 3 nga y co fh xua f vI n. Sau khI sInh, ba n
co fh nghI ngoI ho p Iy , da m ba o su c khoe d cham so c fre .
Su cc hc ! cu a ua ccn: Trcng Iha! Ry , ua ccn Ic ra r I nh! u,
nhung se nhanh chc ng cc !a ! uuc ! rc n khoa ng 5cm sau khI sInh
khoa ng m f fua n. Trong vo ng 2 fua n, da con da n da n co Ia I va fro v
vI fri ban da u |o gIu a khung cha u). Iu c na y khng fh so fha y da con
fu bn ngoa I.
Su Ihay uc ! cu a sa n uIch: Sau Rh! s!nh, sa n uIch se cha y ra Ihec
uuc ng n ua c. !h n !c n sa n uIch Ia ma u cu a nIm ma c fu cung cha y
ra fu ch nhau bong va dIch nha y o c fu cung fI f ra. Qua vI c fheo
do I sa n dIch, fa co fh xa c dInh duo c f d co h I cu a da con. Tu 3-4
nga y sau sInh, da con chua co h I f f nn sa n dIch se ra nhI u va co
ma u do ma u. Nhu ng nga y sau do , sa n dIch se ra if va chuy n sang
ma u nau sa m r I chuy n da n sang ma u kem. Khng co g ba f
fhuo ng, khI da con da fro Ia I fra ng fha I bnh fhuo ng se khng co n
sa n dIch nu a. Sau khI sInh, ba n nha f fhief pha I fhay bang v sInh
fhuo ng xuyn va gIu v sInh sa ch se .
^guc n su a Ihay uc !: Su a na u \a ng I! I ra Ircng Rhca ng Ihc !
g!an 1-3 nga y sau Rh! s!nh Ia fhuo ng go I Ia su a non. Su a non chu a
nhI u cha f dInh duo ng co Io I cho fre so sInh nhu da m va cha f kha ng
fh . Tre bu su a non se co su c d kha ng cao. V va y, ba n nn cho fre
bu ca ng so m ca ng f f. ThInh fhoa ng, Iu c cho con bu , ba n co fh ca m
CM NANC CHO CA C A M TR 50
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
fha y dau da con, ca m gIa c dau na y gI ng ca m gIa c dau ba o hI u sa p
sInh. o Ia hI n fuo ng da con dang co Ia I do bI fa c d ng bo I m f Ioa I
hooc-mn xua f hI n frong qua frnh cho con bu . Cho fre bu so m se
kich fhich da con co nhanh hon.
Thay uc ! Irc ng !uc ng cc Ih : Thuc ng sau Rh! s!nh, Irc ng !uc ng
cc Ih chI g!a n Rhca ng 6Rg sc vo I fruo c khI sInh, va gIa m da n v
fro ng Iuo ng cu sau 1-2 fha ng. No I chung co fh cu a ba n va n co fh
na ng hon fho I dI m fruo c khI mang fhaI v Io p mo fich fu nhI u o
ba u vu va ca c b pha n kha c.
Cc I! u h! n ca u I n: Sau Rh! s!nh, uc su Ihay uc ! cu a !uc ng
hccc-ncn !a n chc nc I scIa me ra f d ca u ba n, fra m ca m hay bu n
phI n m f ca ch v co . TrI u chu ng frn go I Ia fra m ca m sau sInh.
Nguo I ma c nhu ng chu ng b nh frn fhuo ng Ia nguo I co fInh fha n
fra ch nhI m cao hoa c Ia nguo I ra f nghIm fu c frong cng vI c.
1!nh nguy I sau s!nh \a I! n pha p phc ng Ira nh Iha!: 1! c I I
u u cc R!nh Irc !a ! sau khI sInh phu fhu c va o su c khoe va co dIa cu a
fu ng nguo I. M f s nguo I co kInh fro Ia I khoa ng 1-2 fha ng sau khI
sInh. Co nguo I khoa ng 1 nam sau mo I co kInh fro Ia I |khoa ng fho I
gIan cho con bu ). Thng fhuo ng nguo I me se co kInh fro Ia I sau
khoa ng fu 3-6 fha ng. Nhu chu ng fa da bI f, co kInh Ia hI n fuo ng
bong nIm ma c da con co finh cha f chu ky ma mo I phu nu d u co khI
khng mang fhaI. Sau khI sInh con, n u ba n khng su du ng ca c bI n
pha p fra nh fhaI fh co fh se Ia I co fhaI du chua xua f hI n kInh
nguy f fro Ia I. a n nn nghI if nha f 3 nam r I sInh con fI p |n u
mu n) d da m ba o su c khoe . Co ra f nhI u bI n pha p fra nh fhaI, ba n
nn fham kha o y kI n ba c sI, fhng fhuo ng nha f Ia bao cao su. a f
vo ng cu ng Ia bI n pha p ngu a fhaI da f hI u qua 95% va da m ba o su
du ng duo c fu 6 d n 8 nam. ! ng fhu c fra nh fhaI cu ng ra f f f va co
fh gIu p dI u ho a kInh nguy f.




CM NANC CHO CA C A M TR 51
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




A p du ng phng pha p Ba me -Kangaroo (chu t tu i)

Nguo I me na o cu ng mu n sInh ra m f be du fha ng, kho e ma nh,
v b nh. Mu n da f duo c mu c dich do ba me ca n pha I chua n bI su c
kho e cho f f fruo c khI mang fhaI, n u bI b nh cu ng pha I duo c chu a
frI d n noI d n ch n, me pha I Iun Iun fhu fha I, khng Io au suy
nghI, ma f kha c nguo I me pha I duo c dInh duo ng f f frong qua frnh
fhaI nghe n, an u ng da y du , can d I. Me ca n co kI n fhu c d fu ba o
v fhaI, pha f hI n nhu ng da u hI u ba f fhuo ng d chu a frI kIp fho I.
o Ia nhu ng Io I khuyn hu u ich d nha c nho ca c chI em sa p Ia m
me , fu chua n bI su c kho e cho mnh fruo c d co duo c m f du a con fheo
y mu n.
Tuy nhIn khng pha I aI cu ng d u sun se nhu va y. M f s
fruo ng ho p khng may ma n do: b nh Iy me khI mang fhaI, b nh Iy
con frong ba o fhaI, ma fre sInh ra fruo c ky ha n, do Ia fre fhI u
fha ng, fre nhe can khI sanh fh do I ho I ca ch cham so c, nuI duo ng
kho khan va phu c fa p hon nhI u.
O ca c nuo c dang pha f frI n nhu nuo c fa, co so va f cha f va nhan
Iu c co ha n, dI u kI n cham so c fheo do I Ioa I fre na y chua fha f hoa n
fhI n v va y s fre non fha ng n u fang cao se a nh huo ng fo I fy I
b nh fa f va fu vong, fre pha I na m dI u frI Iau frong b nh vI n IIn
quan fo I hI n fuo ng qua fa I b nh nhan d gay nhI m fru ng frong
b nh vI n.
VI c ca ch Iy gIu a me va fre nhe can ke o da I se gay kho khan
frong cham so c va nuI duo ng khI dem fre v nha , hoa c me khng gIu
duo c ngu n su a d nuI duo ng con mnh Ia m fre d ma c b nh va
cha m Io n.
CM NANC CHO CA C A M TR 52
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
V nhu ng Iy do frn nguo I fa da fhu c hI n chuong frnh ba me
Kangaroo fu nam 1978 fa I m f b nh vI n Io n o ogofa |CoIombIa) do
sa ng kI n cu a m f s ba c sI o do . Phuong pha p na y duo c xem nhu
m f ca ch gIa I quy f fruo c ma f fnh fra ng qua fa I b nh nhI, fhI u hu f
nhan vIn va co so va f cha f chua fha f da y du d cham so c cho fre nhe
can non fha ng.
!hucng pha p na y uuc c Ihu c h! n nhu sau:
- Ta f ca ca c fre co can na ng ba ng hoa c nho hon 2000g sau khI
sanh fre da duo c dI u frI kho I ca c b nh ca p finh, fre da co fh nuI
an ba ng duo ng mI ng se duo c da f va o gIu a 2 ba u vu cu a ba me hoa c
gIu a ngu c cu a m f nguo I ma nh kho e kha c frong gIa dnh |cha, d, c,
ca u, ng ba v.v.) n u ba me y u, b nh khng fh Ia m duo c. Tre na m
sa f ngu c, da k da vo I me se duo c fruy n hoI a m fu me fo a ra |nha f
C, gIa m7Ia mu a mua ngoa I fro I Ia nh) nho me fhan nhI f du a be Iun
gIu duo c o 37 bo f fIu hao nang Iuo ng nn be d fang can.
- Ma f kha c do nhIp fIm, nhIp fho va mo I hoa f d ng bnh fhuo ng
cu a me nn kich fhich du a be h ha p d u da n ch ng duo c con ngung
fho sInh Iy v m I Ia n co con ngung fho co fh gay fhI u oxy frong
ma u se a nh huo ng fo I f ba o na o va ca c co quan kha c Ia m cho fre
cha m phu c h I fh Iu c.
- Ngoa I ra a p du ng phuong pha p ba me Kangaroo co n fa o m I
quan h ga n gu I gIu a me va con, da f be o fu fh fha ng, da u Iun Iun
duo c nang cao m I khI cho an hoa c fhay fa d fra nh pha n xa fra n
nguo c da da y, fhu c qua n Ia nguyn nhan Ia m be bI sa c su a gay fim
fa I pha I nha p vI n Ia I, n u khng kIp co fh gay fu vong.
- Pha n Io n ca c be na y duo c nuI an ba ng su a me , ba me duo c
huo ng da n ca ch va f su a, ca ch gIu ngu n su a cho con fo I khI du a be fu
bu duo c. Su a me co da y du cha f b duo ng Iun Iun se Ia fhu c an
fhich ho p cho fre , da c bI f Ia fre non fha ng va nhe can.
- Ca c be sau khI xua f vI n duo c fI p fu c fheo do I o pho ng kha m
Kangaroo cho fo I 1 fu I fu y fheo ca ch f chu c cu a fu ng qu c gIa. Ta I
day ca c be duo c fheo do I huo ng da n v dInh duo ng, huo ng da n ca c
Ioa I fhu c b xung ca n fhI f cho pha f frI n fh Iu c cu a be va dI u
quan fro ng Ia pha f hI n so m b nh Iy , ca c da u hI u ba f fhuo ng v
CM NANC CHO CA C A M TR 53
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
fha n kInh, fam sInh Iy d co bI n pha p xu fri, fa p va f Iy frI II u so m
d fra nh dI chu ng sau na y cho fre .
Khoa so sInh b nh vI n Phu sa n |Tu u ) da buo c da u a p du ng
phuong pha p ba me Kangaroo fu fha ng 6/1997 fo I nay da fheo do I,
fa I kha m cho ga n 200 be duo I 2000g, frong do co be duo I 1500g va
da c bI f co 10 be can na ng 800g - 950g duo c cu u s ng va dang fI p
fu c fheo do I fa I pho ng kha m. Ca c ba me frong chuong frnh ra f vuI
mu ng pha n kho I v fha y ca c be pha f frI n f f nn da fo I fa I kha m d u
da n fheo IIch fa I pho ng kha m ba me Kangaroo.
Nhu va y mu n a p du ng fha nh cng phuong pha p na y fruo c fIn
pha I co su d ng y va cha p fhua n cu a cha me ca c be , pha I fhu c hI n
fheo yu ca u cu a chuyn mn, fuan fheo nhu ng quy dInh cu a chuong
frnh, fa I kha m du ng he n va hI u ro nhu ng Io I ich cu ng nhu nhu ng
nguy co co fh xa y ra d pho ng fra nh cho be .
Chu ng fI fIn ra ng ca c ba c cha me va gIa dnh se ra f ha I Io ng
khI fha y cha u be In can d u da n, me Iun Iun duo c o ga n con, gIu
duo c ngu n su a va dI u quan fro ng Ia fI p fhu kI n fhu c d nuI
duo ng con fheo khoa ho c ma khng pha I qua Io Ia ng khI dua em be
v nha .











CM NANC CHO CA C A M TR 54
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




Thai phu b thu y u co a nh h ng n thai nhi?

"Tc! uang nang Iha!, Ircng g!a unh h! n cc nc I cha u nhc 4
Iuc ! II Ihu y u u. ^ u Ic! II !y Ih cc a nh huc ng u n Iha! nh! Rhcng?
1c ! Ie Ic! ua n c Ihu y u u rc !, \ y cc Ih n c !a ! Rhcng?".
Thu y da u Ia b nh ra f hay Iay, chu y u qua duo ng nuo c bo f, m f
s fruo ng ho p Iay qua da, nIm ma c.
N u ba n fu ng ma c fhu y da u fh nhI u kha nang co fh ba n da
co mI n dIch va khng ma c Ia I nu a |vo I dI u kI n frong qua frnh
s ng, ba n khng ma c b nh g gay suy gIa m h mI n dIch). nh co
fh fa I nhI m nhI u Ia n o nhu ng fruo ng ho p co bI u hI n suy gIa m
mI n dIch va o m f s nguo I khng h co r I Ioa n mI n dIch.
VIrus fhu y da u co fh gay nhI m b nh cho ba o fhaI qua rau fhaI.
N u nguo I me ma c fhu y da u frong 3 fha ng da u cu a fhaI ky , b nh co
fh fruy n cho ba o fhaI va gay ca c dI da ng nhu vIm ha c vo ng ma c,
du c fhu y fInh fh ... N u nguo I me ma c b nh frong nhu ng nga y cu I
fhaI ky fh 5 nga y fruo c hoa c sau khI sInh, fhaI nhI co fh bI fhu y
da u ba m sInh vo I nhI u bI n chu ng nhu vIm ph qua n ph I, Ioe f
nIm ma c duo ng fIu ho a, h I chu ng na o - ma ng na o, vIm gan... vo I
fIn Iuo ng ra f xa u.
Tho I gIan Iay b nh ba f da u 24 gIo fruo c khI co pha f ban va ke o
da I cho d n khI nhu ng n f da u do ng va y. Trong fho I gIan na y, ba n
ca n ca ch Iy vo I nguo I b nh.


CM NANC CHO CA C A M TR 55
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




n g cho con c khoe

m be cu a ba n chI co duy nha f m f ngu n fhu c an do Ia ba n.
Trong fho I gIan mang fhaI, hon bao gIo h f, dI u fhI f y u Ia ba n co
m f ch d an u ng ca ng da da ng va can d I ca ng f f. a n khng ca n
In k hoa ch g da c bI f, ma cu ng cha ng ca n an cho haI nguo I. a n
chI vI c an du Ioa I fhu c an fuoI, chua qua ch bI n, frong s fuy n
cho n duo I day, d ba o da m mnh co duo c da y du ca c cha f dInh duo ng
ca n fhI f. M f khI da co fhaI hoa c bI f mnh mu n co fhaI, ba n ha y
nghI xem co bao nhIu fhu c an Ia nh ma nh ba n fhuo ng an m f ca ch
d u da n, va fhu xem mnh co an hay u ng fhu g co fh gay ha I cho
em be khng. a n nn fang Iuo ng fIu fhu v rau s ng va fra I cay
fuoI va gIa m v pha n fhu c an ngo f, nhI u duo ng, fhu c an ma n nhI u
mu I va fhu c an da qua ch bI n.
!O NC CH T THI T Y !
1c!: Ch I na y quan Irc ng, Ia c ua n chc ucng \a rng en Ie ,
Rhc ! su hnh Iha nhIu Iu n Ihu fa m, duo c pha f frI n Ia nh ma nh. a n
se ca n d n m f Iuo ng cha f vI Io n khoa ng ga p dI, so vo I Iu c fhuo ng.
Ngoa I cha f vI f f g m co : pho-maf, su a, yaourf, rau xanh. Tuy
nhIn, ca c sa n pha m ba f ngu n fu su a cu ng gIa u cha f be o, do do , n u
co fh duo c, ba n nn Iu a nhu ng fhu na o if cha f be o ma an, nhu su a
ho f frn kem cha ng ha n. a n co duo c m f Iuo ng cha f vI b sung ca n
fhI f frong m f nga y, fu : 85g pho-maf, 170g ca mo I, 7 Ia f ba nh m
fra ng, 2 Iy su a.
!rcIe!n: 1a n cc g ng n nh! u Ihu c n g!a u ua n, \ nhu c u
cu a Ia n g!a Ing Ircng Ihc ! Ry nang fhaI. Ca c fhu c an gIa u profeIn
g m co : fhIf , ca , ca c Ioa I da u ha f, ca c ha f nhI u da u, ca c fhu c pha m
CM NANC CHO CA C A M TR 56
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
ba f ngu n fu su a. Tuy nhIn, ca c fhu c an d ng va f cu ng gIa u Iun ca
cha f be o. o do , ba n nn ha n ch Ioa I fhu c an na y va o dau n u co
fh duo c fh nn Iu a fhIf na c ma an.
1!Ian!ne C: \!Ian!ne C g!u p Ia n y uu ng Ia nh nhau I n
ch c, !a n Ing su c u Rha ng cu a cc Ih \a gIu p ba n d ha p fhu cha f
sa f. VIfamIne C co frong fra I cay va rau fuoI, va m I nga y ca n pha I
cung ca p vIfamIne C v co fh khng fich fru duo c sInh f na y.
VIfamIne C bI ma f dI ra f nhI u frong qua frnh f n fru fhu c an Iau
da I va na u nuo ng, bo I va y, ba n chI nn du ng fhu c pha m fuoI, va rau
Ia xanh fh nn ha p ca ch fhuy hoa c an s ng.
Ch I c: Ch I na y pha ! ch! n nc I ph n ua ng R Ircng Iu a n
ha ng nga y cu a Ia n, Ic ! !e Rh! mang fhaI ra f hay bI fa o bo n va cha f
xo se gIu p ba n fra nh duo c fa o bo n. Tra I cay va rau xanh Ia nhu ng
ngu n cung ca p cha f xo quan fro ng v ba n co fh an duo c nhI u rau
fra I. u ng qua frng ca y va o ca m v ca m co fh ngan cha n su ha p
fhu ca c duo ng cha f kha c. Co nhI u fhu c an kha c cung ca p cha f xo f f
hon.
Ac!u Ic!!c: C n Ih! I chc su pha I Ir! n h Ih n R!nh Irung ucng
cu a Ie , u c I! I !a Ircng nhu ng Iu n I da u. Co fh khng fich fru
duo c duo ng cha f na y. Trong fho I gIan mang fhaI, co fh ba I fI f acId
foIIc nhI u hon Iu c fhuo ng, do do ca n pha I cung ca p acId foIIc m I
nga y. Rau fuoI Ia fo, ma u xanh fha m Ia ngu n cung ca p acId foIIc f f.
Tuy nhIn, ba n nn an rau ha p ca ch fhu y hoa c d s ng v sInh f na y
bI hu y dI fa f nhI u frong qua frnh na u nuo ng.
Ch I s I: Trcng Ihc ! g!an nang Iha!, nhu c u \ s I g!a Ing.
1n Ie se c n u n s I u I!ch v n du fru cho sau be khI ra do I, va kh I
Iuo ng ma u co fh ba n fa o ra ca n cha f sa f d chuy n duo ng khi oxI.
Cha f sa f g c d ng va f d ha p fhu hon cha f sa f g c fhu c va f nhu da u
ha f va fra I cay kh, do do , n u ba n khng an fhIf fh nn an fhu c an
gIa u cha f sa f k f ho p vo I vIfamIne C d ha p fhu duo c f I da.
Chuc n chay: ^ u nc ! nga y, Ia n n nh! u Ihu c n g!a u ua n,
Ira ! cy \a rau Iuc!, Ih ch c ch n ba n cung ca p da y du ca c cha f em
be ca n fo I. Co duy nha f m f duo ng cha f ma ba n co fh fhI u, do Ia
sa f. Co fh ha p fhu duo c if cha f sa f g c fhu c va f, nn co fh Ia nguo I
CM NANC CHO CA C A M TR 57
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
fa cho ba n u ng fhu c b sung co chu a khoa ng cha f na y. Trong
fruo ng ho p ba n an chay ma khng du ng fhu c an ba f ngu n fu su a, co
fh ba n se duo c cho foa u ng fhm caIcIum, sInh f va 12.
Juc !: 1 u h I nc ! nguc ! uu ng qua nh! u nuc ! Ircng Iu a n.
1h! nang Iha!, Ia n !a ! ca ng c n pha ! gIa m Iuo ng mu I an va o, v Ia m
du ng mu I fhuo ng IIn quan d n ca c va n d nhu chu ng sung phu va
chu ng b nh fI n-sa n-gIa f.
^uc c: !! u Ih! I y u Ircng Ihc ! Ry nang Iha! !a g!u chc Ih n
cu a Ia n uuc c Rhce na nh \a fra nh bI fa o bo n. ! ng nuo c Ia f f nha f.
a n u ng duo c bao nhIu fu y fhich.
Thu c n ha ng u u: Ca c Ihu c n na y !a nguc n Iuy I ha c u cung
c p !I nh I nc I uuc ng ch I. Ha y c ga ng an m f s frong nhu ng fhu c
an sau day, m I nga y.
- Phomaf, su a, yaourf: ngu n caIcIum, profeIn.
- Rau Ia xanh da m: ngu n vIfamIne C, sa f, acId foIIc.
- ThIf do na c: ngu n profeIn, sa f.
- Cam: ngu n vIfamIne C, sa f.
- Ca vIf: ngu n profeIn, sa f.
- Ca mo I: ngu n caIcIum, profeIn, sa f.
- Ca fhIf fra ng: ngu n profeIn
- a nh m den: ngu n profeIn, cha f xo, acId foIIc
- M ba ng b f nguyn ca m va ga o Iu c
!c ng Ihn Ihuc c Ic : ^ u Ia n n uc ng cn uc ! \c ! nh! u Ihu c
n Iuc!, Ih ch c h n Ia n cha ng ca n du ng fhm fhu c b . Tuy nhIn,
dI khI nguo I fa co fh k foa fhu c b cho ba n, fh1I du nhu khI ba n
bI fhI u ma u. M f s ba c sI va b nh vI n duong nhIn k foa b sung
sa f va acId foIIc cho m f phu nu co fhaI.
A O V M C! A A N
CM NANC CHO CA C A M TR 58
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
Cu ng nhu ca c duo ng cha f do fhu c an mang Ia I co fh fha m qua
ba nh nhau va o fo em be , bI f bao nhIu cha f co ha I ma chu ng fa an
hay u ng va o m f ca ch fhuo ng xuyn, cu ng dI fheo duo c con duo ng
a y.
Thu c ph n chI! n: 1a y Ira nh uu ng ca c Ihu c ph n I! n uu ng
ua II chI! n qua , Ih! uu nhu !ca ! Ihu c pha m do ng h p hay do ng go I
h n ho p. Ca c fhu c pha m ch bI n nhI u khI co bo fhm duo ng va
mu I, va co fh co nhI u cha f be o cu ng nhu nhu ng cha f ba o qua n, gIa
vI va pha m ma u khng ca n fhI f. a n do c cho ky gIa y nha n va Iu a
cho n nhu ng sa n pha m na o khng bo fhm cha f nhan fa o hoa c co nu
fn nhung o duo I cu ng frn danh sa ch ca c nguyn II u fha nh pha n.
Thu c n ch!n s n ucng !a nh: ^n Ira nh n ca c nc n nc ng c
qua n n, \a ca c nc n n ch!n s n c s!u IhI, va mo n ga an II n |fru
khI do n In no ng h I). Ca c mo n na y co khI co vI fru ng co fh Ian
fruy n sang em be va dem Ia I nguy co cho su s ng.
Ca c !ca ! phcnaI n n: Ca c !ca ! phc-naI n n ch!n nuc !, nhu
phc-naI 1r!e, !a n Iu ca su a Ihanh fru ng fheo phuong pha p Pasfeur
Ia n su a, va sa n pha m fu su a khng duo c fhanh fru ng, co fh gay ha I,
va y f f nha f Ia fra nh du ng.
Ca c Ihu c uc ng Ihay Ihruc u na nh: 1 I cu !ca ! ruc u na nh na c
na Ia n uc ng Ircng Ihc ! g!an mang fhaI d u bang qua duo c ba nh
nhau va o fo I ma u fua n hoa n cu a em be va co fh gay ha I. Va y f f
nha f Ia Ioa I bo Iun ruo u va ha y fu pha ch cho mnh nhu ng d u ng
pha fr n nhI u Ioa I fra I cay fuoI vo I nhau, vo I su a fuoI,u ng nuo c
su I va nuo c e p fra I cay.
Ngay ca d I vo I nhu ng fhu bIa ruo u fu xung Ia co d c n fha p,
fha m chi Ia khng co fi c n na o, khng pha I Ia hoa n foa n khng co
phu gIa hay ho a cha f co ha I, m f s d u ng co ha m Iuo ng cao v ca c
cha f na y co hf co fa c d ng khn Iuo ng frn su c kho e em be cu a ba n.
- ^uc c can \ I: ^uc c can \ I pha \c ! nuc c Rhca ng Ircng, nc I
uc uc ng ucn g!a n nhung Iuc! ma f. fhay d I, ba n co fh u ng nhI u
nuo c e p fra I cay kha c nhau.
CM NANC CHO CA C A M TR 59
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
- Chuc ! ay su a Iuc!: !c uc ng na y cc \I ngcn Iuy I \c ! !a ! g!a u
ca!c!un \a prcIe!n. 1a n ha y fhu c hI n mo n d u ng na y ba ng ca ch
fr n chung vo I nhau m f fra I chu I va nu a Iif su a. M f ma y xay sInh
f pha fr n Ia da f yu ca u nha f.
- Cc c-Ia!, nuc c Ira ! cy: 1a n ha y Ihu ngh! n pha Irc n nh! u
!ca ! nuc c Ira ! cy u Ia c ra nc I !ca ! d u ng gIa I kha f. Trang fri vo I
m f khoanh cam hay nhu ng ma u fra I cay gam frn cay fam vo f
nho n.
- Ca ph, Ira \a chccc!aIe nc ng: Ch I caIe!n In Ih y Ircng ca c
Ihu uc uc ng na y cc Ia c uu ng gay ha I d I vo I h fIu hoa . a n ha y ha n
ch Ioa I fhu c u ng na y va n u duo c fh nn Ioa I bo Iun. Thay va o do ,
ha y u ng fha f nhI u nuo c khoa ng.
- Ca c !ca ! Ira !a : ^ u Ia n ngung uc ng ca c !ca ! Ira !a Ircng Ihc !
g!an nang Iha!, u! u hc p !y !a nn ra soa f fruo c vo I m f duo c sI o cu a
ha ng ba n fra hoa c m f fha y Iang. a s ca c Ioa I fra do ng go I sa n se
khng gay ha I cho em be , nhung cu ng co m f va I Ioa I Ia co fa c du ng
ngoa I y mu n. Ia sIm Ia m f Ioa I fruy n fh ng gIu p cho d chuy n
da .
- !uc ng: Ca c Ihu c n ngc I cc uuc ng nhu Ia nh ngc I, Ia nh quy,
nu I \a nuc c ngc I su ! In, cc ha n !uc ng fha p v duo ng cha f fhI f
y u va co fh Ia m cho ba n In can qua nhI u. a n nn Ia y ngu n
nang Iuo ng fu ca c fhu y fha n da ng b f, nhu ba nh m co n nguyn ca m,
va ha y Ioa I bo fhu c an ngo f co nhI u duo ng.







CM NANC CHO CA C A M TR 60
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




La m th na o gia m au khi sanh?

Trong cu c chuy n da de , vI c chua n bI fInh fha n cho fhaI phu
ra f quan fro ng va ca n fhI f, khng nhu ng gIu p cho cu c de fI n frI n
m f ca ch fhua n Io I, ma co n gIa m duo c nhu ng ca m gIa c dau cho fhaI
phu ma kho I pha I ca n du ng d n fhu c . Mu n duo c va y, ngoa I vI c
fheo do I cu a nguo I h sInh, ca n co su ho p fa c cu a fhaI phu frong ca c
gIaI doa n cu a cu c de , fhaI phu ca n pha I co fInh fha n fu gIa c va chu
d ng khI chuy n da . o Ia phuong pha p Ia m gIa m dau khI chuy n da
de du a va o fam sInh Iy fu nhIn cu a co fh nguo I phu nu .
Phuong pha p na y du a frn co so Iy Iua n cu a ho c fhuy f PavIov.
Theo ho c fhuy f na y, hoa f d ng fha n kInh cao ca p co m f vaI fro
quy f dInh frong fa f ca ca c hoa f d ng sInh Iy . Io I no I gIu m f vaI fro
quan fro ng frong su fhang ba ng ca c pha n u ng n I fa I. Su Io Ia ng, so
s f, hay khu ng khI p Ia nhu ng y u f chinh Ia m ma f su can fhang
ba ng cu a hoa f d ng fha n kInh cao ca p, Ia m gIa fang ca m gIa c dau
do n.
KhI vo na o cu a fhaI phu hoa f d ng f f, fh fhaI phu khng fha y
dau. o do ca n hua n Iuy n cho fhaI phu bI f sInh Iy cu a cu c chuy n
da , co ch de , gIu p cho fhaI phu ga f bo nhu ng g a nh huo ng khng f f
d n do I s ng ha ng nga y nhu Io nghI qua mu c, bu n bu c qua d ...
ng fho I fa o cho fhaI phu nhu ng m I IIn h mo I nhu fa p fh du c,
Iun nghI d n nhu ng nI m vuI suo ng sa p duo c Ia m me ... Mu c dich Ia
Ia m cho co fh kho e va fa o nn ca c dI m hung pha n mo I, chI m uu
fh o vo na o du d Ia n a f duo c dI m hung pha n dau. Theo ho c fhuy f
PavIov, ca m gIa c dau fa o nn bo I con co fu cung cu ng nhu ca m gIa c
dau kha c, Ia m f hI n fuo ng xa y ra o vo na o. Trong khI chuy n da ,
CM NANC CHO CA C A M TR 61
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
nhu ng kich fhich duo c fhu nha n fu fu cung, khI chuy n d n vo na o co
fh fa o fha nh pha n xa co dI u kI n, gay ra ca m gIa c dau.
Nhu va y, mu n Ia m gIa m ca m gIa c dau do su co bo p fu cung
gay ra frong khI de pha I Ia m fh na o7
- Pha I fa o pha n xa co dI u kI n "de Ia khng dau"
- a nh fan m I Io so cu a fhaI phu
- a f fri na o cu a fhaI phu pha I Ia m vI c frong khI chuy n da de ,
d fa o duo c dI m hung pha n mo I, Ia n a f dI m hung pha n gay dau.
Mu n da f duo c nhu ng dI u na y, ca c ba ba u ca n Ia m quen va
fa p fheo m f s d ng fa c fh du c duo I day:
1. Ta p fhu gIa n: da f d n su nghI ngoI, fhu gIa n co hoa n
foa n, fhaI phu nn na m fheo haI fu fh na m ngu a hoa c na m nghIng,
fri o c c qun h f nmo I vI c, khng nghI ngo I, ba n fam Io Ia ng g. a I
fa p na y gIu p fhaI phu chu d ng co fu ng nho m co frong co fh Iu c
chuy n da de , d vI c x fhaI duo c d da ng.
2. Ta p d ng fa c fay va chan: CIu p cho ma u frong co fh Iuu
fhng duo c d da ng, dI u ho a, ca c kho p xuong cu d ng d da ng, nha f
Ia kho p ha ng va ca c kho p vu ng cha u.
3. ng fa c fha f Iung c f s ng va xuong cha u: KhI mang fhaI,
se gay ra su che n e p cu ng nhu su fhay d I cu a ca c kho p xuong, c f
s ng, nha f Ia o vu ng fha f Iung Ia m fhaI phu nhu c mo I, f fay chan
hay dau Iung. Ca c d ng fa c na y se dem Ia I su fhoa I ma I, gIa m bo f
dau Iung cho fhaI phu .
4. Ta p fho fheo con co fu cung: KhI khng co con co fu cung: fho
bnh fhuo ng khI ba f da u con co:
- C fu cung no fu 1 - 4 cm: ng I fu fh fhu gIa n, fho bnh
fhuo ng ba ng haI ca nh mu I, mI ng nga m Ia I.
- C fu cung mo fu 4 - 8 cm: nn na m fhu gIa n, co fh na m
nghIng hay ngu a, fho ca n va nhanh fheo con co fu cung d n khI con
co da f f I da r I con co se gIa m da n, nhIp fho cu ng nng va cha m da n
d n khI h f con co.
CM NANC CHO CA C A M TR 62
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
- Truo c khI co con co ba f da u: hif sau ba ng mu I, fho ra ba ng
mI ng 1 nhIp.
- a f da u co con co: fho nhanh va nng.
- KhI h f con co: hif fho sau 2 nhIp.
- Sau do fho bnh fhuo ng, na m fhu gIa n.
ng fa c fho fheo con co fu cung ra f ca n cho cu c chuy n da .
da f duo c k f qua f f, fhaI phu ca n h f su c bnh fInh, fa p frung fu
fuo ng fheo do I con co d dI u chInh nhIp fho , nha m cung ca p du oxy
cho me va con, gIu p fhm su c cho fhaI phu ra n f f khI c fu cung no
fro n.
5. Tho d u c ch con ma c ra n: KhI c fu cung chua no fro n ma
fhaI phu Ia I ma c ra n qua so m, fh pha I bI f ca ch d u c ch con ma c
ra n, n u khng se gay a nh huo ng khng f f cho me va con nhu: fhaI
nhI bI suy y u, c fu cung phu n , da n no cha m Ia m cu c chuy n da
ke o da I, fha m chi Ia m ra ch c fu cung va co fh dua d n vo fu cung.
u c ch con ma c ra n, fhaI phu fho ba ng ca ch chu m mI ng Ia I nhu
nu n fh I fa f m f ngo n n n da f fruo c ma f khoa ng fu 20 - 50 cm.
ng fa c na y co n duo c a p du ng khI da u fhaI nhI da s ra ngoa I, nguo I
me khng duo c ra n nu a, d ba c sI fu do em be ra, n u nguo I me cu
ra n fhm, co fh se Ia m fa ng sInh mn ra ch nhI u hon.
6. Ta p ra n:N u ra n du ng ca ch vI c s fhaI se d da ng, fra nh
duo c sang cha n cho em be va ma f su c cho nguo I me .







CM NANC CHO CA C A M TR 63
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




Gia m cn v i be

a s phu nu sau khI sInh fhuo ng khng co fho I gIan da nh
rIng cho ba n fhan. Ho Iun bI ra ng bu c vo I be . o va y fa p fh du c
fa I nha Ia bI n pha p Iy fuo ng nha f. uo I day Ia m f va d ng fa c don
gIa n, kha ph bI n, Ia I hI u qua cho ca c ba me . a n co fh fhu c hI n
cu ng be :
Sn ch c cc I p:
u ng fu a Iung va o fuo ng. Chan dang r ng ba ng vaI. a n chan
ca ch me p fuo ng 20 cm. be ngang bu ng, ma f huo ng v phia fruo c.
Thif cha f co bu ng, fu fu khuy u g I. n su c na ng foa n fhan In 2
chan. Iung gIu fha ng va fruo f da I fheo fuo ng. m fu 1-10 r I fro Ia I
vI fri cu . Ia p Ia I 10 Ia n.
1a ! I p 2 \a!:
a f be na m ngu a frn sa n. Ch ng fha ng fay haI bn be va quy
g I frong fu fh fhoa I ma I. Tho p cha f bu ng, fu fu cu I xu ng hn ma
be . Tay hoI khuy u. Khng ha mng, Iung gIu fha ng. Tro v vI fri cu .
Tho ra nhe nha ng. Ia p Ia I d ng fa c 10 Ia n. Chu y dI chuy n hn d u
kha p ma f be nhu 2 ma , fra n, ca m nha m fhay d I Iu c fy frn 2 fay.
^ng chn:
a f be na m ngu a frn sa n. Ch ng fha ng fay haI bn be . Tu a
Iu c foa n fhan va o fay gI ng fu fh hif da f. Thif cha f co bu ng. Chan
va Iung fha ng. Tu fu khuy u Ia n Iuo f fu ng chan sao cho g I cha m sa n.
Chan co n Ia I va n gIu fha ng. Ia p Ia I d ng fa c 10 Ia n cho fu ng chan.
hI u qua hon, ba n nn gIu yn o m I d ng fa c frong 5 gIay,
CM NANC CHO CA C A M TR 64
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
Sn cc Iu ng:
Na m ngu a frn sa n. Chan co Ia I m f go c 90. CIu be gIu a haI
du I. Tho p cha f co bu ng. Hif sau. HaI fay ga p Ia I, da f ngang faI. Nang
da u va vaI kho I sa n, fay vuon v phia g I, fu fu fho ra. CIu yn frong
5 gIay r I fro Ia I vI fri cu . Ia p Ia I d ng fa c 10 Ia n. N u mu n phu c
fa p hon, ba n co fh vu a nang da u va vaI, vu a va n eo sang fra I, pha I.
Iuu y : a I fa p na y do I ho I ba n pha I gIu be frn fay khoa ng 15
phu f frong su f fho I gIan fa p. Chinh v va y, ba n chI nn fhu c hI n
ba I fh du c khI be da fuong d I cu ng ca p |khoa ng fu 6-12 fha ng fu I
Ia Iy fuo ng nha f). Khng nn fhu c hI n ba I fa p vo I be frn 1 fu I v
Iu c na y be ra f hI u d ng, fay chan Iun cu a qua y. a n kho co fh gIu
yn be m f ch frong fho I gIan da I.
















CM NANC CHO CA C A M TR 65
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




Tim pho ng u n va n cho phu n co thai

! n va n o phu nu va fre so sInh Ia m f b nh ra f nguy hI m, vo I
fy I fu vong cao. Nguyn nhan do nhI m vI fru ng u n va n frong Iu c
de . O nguo I me , vI fru ng va o fheo duo ng sInh du c, gay u n va n fu
cung. Vo I con, vI fru ng va o qua noI ca f va bu c o day r n nn go I Ia
u n va n r n so sInh.
O nuo c fa, chuong frnh fIm chu ng mo r ng cho fre em |frong
do co vacxIn pho ng u n va n) mo I duo c fI n ha nh frong m f s nam
ga n day. Ha u h f phu nu co fhaI hI n nay chua fu ng duo c fIm
vacxIn pho ng u n va n va do do cu ng khng co mI n dIch vo I b nh.
I u kI n v fru ng frong do de cu a fa fa I ca c co so y f cu ng co n y u
ke m |nhI u khI du ng cu do de khng duo c Iu c sI du 20 phu f, ma m
b nh u n va n va n co n). da m ba o an foa n cho me va d con khng
ma c u n va n sau khI de , phu nu co fhaI ca n duo c fIm pho ng 2 mu I
u n va n:
- Mu I fhu nha f fIm va o fha ng ba f ky cu a gIaI doa n mang fhaI.
- Mu I fhu haI fIm sau mu I da u if nha f 4 fua n va fruo c nga y du
kI n de if nha f 2 fua n |nhu va y mo I co du fho I gIan fa o mI n dIch).
VacxIn pho ng u n va n pha I duo c ba o qua n Ia nh, fIm ba p fhIf
m I II u 0, 5 mI. TIm nhu va y, sau m f fho I gIan, co fh me se sInh
ra kha ng fh ch ng u n va n va kha ng fh na y se duo c fruy n sang
con. Nhu va y, ca me va con se duo c ba o v frong fruo ng ho p bI vI
fru ng u n va n xam nha p.
VacxIn khng a nh huo ng xa u d n su c khoe cu a me va fhaI. O
nhu ng noI vI c fIm pho ng duo c fhu c hI n f f, fy I fre so sInh bI u n
CM NANC CHO CA C A M TR 66
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
va n da ha fha p ra f nhI u, co noI ga n nhu da xoa bo duo c b nh na y
frong ma y nam II n.























CM NANC CHO CA C A M TR 67
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




Hi m mu n -v sinh: M t s i u c n bi t

Ca c nghIn cu u v sInh Iy sInh sa n cho fha y n u m f ca p vo
ch ng khoa ng 25 fu I, hoa n foa n bnh fhuo ng v phuong dI n sInh
sa n, m I fha ng se co kha nang fhu fhaI ga n 25%. N u khng ngu a
fhaI, khoa ng 90% ca c ca p vo ch ng na y se co con sau m f nam chung
s ng bnh fhuo ng. M f ca p vo ch ng duo c dInh nghIa Ia hI m mu n -
v sInh khI haI vo ch ng mong mu n co con, chung s ng vo I nhau
bnh fhuo ng, khng su du ng m f bI n pha p ngu a fhaI na o ma sau
m f nam va n khng co fhaI.
Kha nang sInh sa n gIa m o nu va nam khI fu I ca ng Io n. Nguo I
fa uo c finh, phu nu nho hon 25 fu I frung bnh chI ca n sInh hoa f vo
ch ng bnh fhuo ng fu 2-3 fha ng Ia co fh co con, frong khI phu nu
frn 35 fu I fhuo ng fho I gIan na y ke o da I hon 6 fha ng. O nam gIo I
hI n fuo ng na y cu ng xa y ra fuy nhe nha ng va cha m ra I hon, ba f da u
fu khoa ng 40 fu I, kha nang sInh sa n cu a nam gIo I fhuo ng gIa m ro
sau 60 fu I.
HI m mu n co fh do nguyn nhan fu nguo I ch ng hoa c nguo I
vo . No I chung, khoa ng 30% fruo ng ho p nguyn nhan hI m mu n Ia
hoa n foa n do ch ng, 30% nguyn nhan do vo va pha n co n Ia I Ia do
nguyn nhan fu ca haI vo ch ng. o do , chu ng fa fha y ra ng vI c dI
kha m va fm nguyn nhan cu a hI m mu n ca n fhI f pha I co ma f cu a
ca haI vo ch ng. No I ca ch kha c, hI m mu n Ia va n d cu a m f ca p vo
ch ng, chu khng pha I Ia cu a rIng vo hay ch ng.
Ca c nguyn nhan hI m mu n fhuo ng ga p o nam gIo I co fh bao
g m: khng co fInh fru ng, fInh fru ng qua if, fInh fru ng dI d ng y u,
fInh fru ng bI dI da ng. Ca c va n d na y co fh duo c cha n doa n khI Ia m
CM NANC CHO CA C A M TR 68
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
xe f nghI m v fInh dIch |fhuo ng go I Ia fInh dIch d hoa c phan fich
fInh dIch). Ngoa I ra, nam gIo I co fh hI m mu n do bI ba f Iu c, xua f
fInh so m hay xua f fInh nguo c do ng |fInh dIch khng duo c pho ng ra
ngoa I, ma cha y nguo c va o ba ng quang, sau do duo c dI fI u ra ngoa I).
Ca c nguyn nhan hI m mu n fhuo ng ga p o phu nu g m: fa c vo I
fru ng, khng ru ng fru ng hay ru ng fru ng khng d u, b nh Ia c n I
ma c fu cung, b nh u xo fu cung...
Trong m f s fruo ng ho p, ca haI vo ch ng d u bnh fhuo ng v
phuong dI n sInh sa n, nhung fInh fru ng nguo I ch ng khng fhich
ho p vo I cha f nha y o c fu cung nguo I vo , Ia m cho fInh fru ng bI ch f
va khng dI va o duo ng sInh du c nu duo c. Truo ng ho p na y fhuo ng
duo c cha n doa n ba ng e I ngh! n sau g!ac hc p: Ia c sI se ! y ch I
nh y c cc Iu cung nguc ! \c \a ! g!c sau g!ac hc p u xem su dI d ng va
kha nang s ng cu a fInh fru ng.
HI n nay, ha u h f ca c fh ng k frn fh gIo I d u cho fha y fI I
hI m mu n nga y ca ng gIa fang. I u na y co fh do nhI u nguyn
nhan:
- Phu nu Ia p gIa dnh fr hon va mu n co con o fu I Io n hon
- NhI u fh ng k frn fh gIo I cho fha y cha f Iuo ng fInh fru ng
nam gIo I dang gIa m da n, co fh do a nh huo ng mI fruo ng va hoa n
ca nh sInh s ng.
- Ca c b nh Iay fruy n qua duo ng fnh du c xua f hI n vo I fy I
cao hon frong c ng d ng, da n d n fa c vo I fru ng, gIa m cha f Iuo ng fInh
fru ng, r I Ioa n kha nang sInh sa n.
- VI c sInh hoa f fnh du c so m va quan h vo I nhI u ba n fnh
nga y ca ng ph bI n va ca ng Ia m fang nguy co ma c ca c b nh Iay
fruy n qua duo ng fnh du c va nguy co da n d n hI m mu n.
- O nuo c fa, hI n nay fy I na o pha fhaI o phu nu kha cao. M f
bI n chu ng Iau da I ra f fhuo ng ga p cu a na o pha fhaI hI n nay Ia hI m
mu n - v sInh. Ra f nhI u phu nu sau va I Ia n na o fhaI da bI v sInh
do fa c vo I fru ng hoa c vIm dinh bu ng fu cung. o do , n u chua
mu n co con, f f nha f ba n nn su du ng m f bI n pha p ngu a fhaI fha f
an foa n d du pho ng kha nang bI bI n chu ng v sInh sau na o fhaI.
CM NANC CHO CA C A M TR 69
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
1ha n \a u! u IrI: 1! n nuc n - \c s!nh !a nc I \ n u na ca c
c p \c chc ng c n quan In Rh! ba n quy f dInh Ia p gIa dnh va co
con. a n nn dI d n ba c sI d fm nguyn nhan n u sau 12 fha ng
gIao ho p d u da n, khng ngu a fhaI ma va n khng co fhaI. Tuy nhIn,
ba n nn kha m ba c sI so m hon, frong vo ng 6 fha ng, frong m f s
fruo ng ho p sau:
- N u ba n nghI ngo ra ng vo ch ng ba n co m f b nh Iy hay
nguyn nhan gay hI m mu n, nhu khng co kInh, kInh nguy f khng
d u, bI vIm pha n phu fruo c do ,v.v...
- Nguo I vo frn 35 fu I. O day co 2 Iy do khI n ba n nn dI kha m
so m: fhu nha f kha nang sInh sa n se gIa m fheo fu I; fhu haI, quI fho I
gIan d dI u frI khng co n nhI u.
Nhu da nu frn, hI m mu n Ia va n d cu a m f ca p vo ch ng,
nguyn nhan co fh do m f frong haI vo ch ng hoa c ca haI. o do , khI
dI kha m nn dI ca haI vo ch ng d ba c sI d da ng cha n doa n va dI u
frI cho ba n. KhI d n pho ng kha m, fu y fheo ba c sI se co ca ch ho I
kha c nhau. No I chung ca c va n d ba n ca n pha I fra Io I co fh bao g m:
- 1 ph!a \c : Tuc !, nuc n cc ccn Iac !u, sc ! n sanh, s y, na c
Iha!, ca c ca ch ngu a Iha! Iruc c uc , kInh nguy f d u hay khng d u,
bao Iau co kInh m f Ia n, kInh nguy f ke o da I bao Iau, co bI dau khI
ha nh kInh hay khng, co m hay ma c b nh g fruo c day khng... a c
sI se kha m phu khoa, co fh cho ba n dI sIu am va Ia m fhm m f s
xe f nghI m nhu: xe f nghI m n I fI f, HSC |chu p X quang d da nh
gIa fu cung va vo I fru ng).
- 1 ph!a chc ng: 1a c sI se chc Ia n !a n e I ngh! n \ I!nh Iru ng
(cc n gc ! !a I!nh uIch uc hay phan fich fInh dIch). a n nn fuan fheo
huo ng da n cu a nhan vIn pho ng kha m d co fh Ia y duo c ma u fhu
cho k f qua chinh xa c. Ngoa I ra, ba c sI co fh ho I v su c kho e cu a ba n
hI n fa I, co bI b nh quaI bI Iu c nho hay khng, ngh nghI p ba n dang
Ia m, ba n co hu f fhu c Ia , u ng ruo u hay khng, ba n co fhuo ng fhu c
khuya hay khng, ba n co ma c b nh g fruo c day v duo ng fI u hay
khng, ba n hI n co su du ng fhu c d dI u frI b nh na o kha c khng...
CM NANC CHO CA C A M TR 70
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




Ha y ba o v tre khi co n la ba o thai

Chu ng fa fhuo ng hI u m f ca ch don gIa n, ba o v fre Ia nuI
duo ng va cham so c fre fu Iu c Io f Io ng cho fo I fu I fruo ng fha nh.
Nhung mu n cho fre khI sInh ra duo c kho e ma nh, nuI duo ng cho ng
Io n, fa ca n pha I ba o v fre em ngay fu khI co n na m frong bu ng me .
KhI co n frong bu ng me , du a fre s ng hoa n foa n du a va o nguo I
me nhu m f va f ky sInh. Su frao d I ca c cha f dInh duo ng d u pha I
fI n ha nh qua nhau fhaI, khng co su Iuu fhng fru c fI p gIu a me va
con. O ba nh nhau co m f ma ng ngan ca ch, qua ma ng na y du a fre
nha n Iuo ng oxy va ca c cha f dInh duo ng fu nguo I me fruy n sang va
fha I ca c cha f ca n ba cu ng fha n khi ra ngoa I, qua fua n hoa n cu a nguo I
me .
Tho I gIan fre s ng frong bu ng me co fh chIa ra Ia m haI gIaI
doa n chinh. CIaI doa n 2, 3 fha ng da u Ia gIaI doa n phI, nghIa Ia fu
m f f ba o |fru ng) Io n In phan chIa va hnh fha nh ca c b pha n nhu
na o, fIm, gan, b pha n sInh du c va hnh fha nh gIo I finh. Sau gIaI
doa n na y, du a fre fuy co n ra f nho chI u da I chI 3 - 5 cm, nhung da
da y du mo I b pha n va ba f da u gIu a fha ng fhu ba d n fha ng fhu
chin, du a fre chI vI c pha f frI n In ma fhI.
C!a! uca n u u
CIaI doa n phI fhaI Ia gIaI doa n hnh fha nh ca c b pha n; gIaI
doa n na y ra f quan fro ng v ma f pha f frI n fhaI v ca c dI fa f ba m
sInh, n u co d u co fh xa y ra frong gIaI doa n na y nhu fhI u hu f m f
hoa c nhI u b pha n frong co fh nhu vo so , fhI u chan fay hoa c dI fa f
v ca c co quan n I fa ng, fIm, ma ch ma u, ru f, b pha n sInh du c,
khng co ha u mn, a nam a nu v.v.
CM NANC CHO CA C A M TR 71
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
V nhu ng Iy do frn, vI c ba o v sa n phu frong gIaI doa n da u
ra f quan fro ng. Ca n pho ng b nh f f, nha f Ia nhu ng b nh gay nn do
sIu vI fru ng va fra nh du ng nhu ng fhu c co ha I cho phI.
Ca c b nh cu a me va ca ch du ng fhu c khng du ng co fh Ia m
ca n fro su phan chIa f ba o hoa c Ia m cho su phan chIa khng du ng
vo I huo ng nha f dInh.
Ca c Ioa I b nh do vI fru ng, nha f Ia Rubeon |m f Ioa I b nh nhu
cu m) gay dI da ng o faI, ma f va fIm cu a phI. O m f s nuo c, khI
nguo I me mo I co fhaI frong 2, 3 fha ng da u, n u cha n doa n cha c cha n
Ia bI nhI m sIu vI fru ng Rubeon, fh fha y fhu c chI dInh na o fhaI, d
fra nh nhu ng ha u qua khng hay sau na y.
Va n d an u ng cu ng ca n chu y , v n u fhI u m f va I Ioa I
vIfamIn co ba n ke o da I cu ng co fh gay ra nhu ng dI fa f ba m sInh cho
du a fre , fhi du : fhI u vIfamIn A, . Co fruo ng ho p fhI u hu f ba m
sInh vIfamIn A, du a fre sInh ra fha y da cang fu ng ma ng, nu f ne , kh,
co cu ng ca c kho p, ha n ch cu d ng. Truo ng ho p nhe co fh kho I,
nhung na ng qua co fh bI n chu ng nhI m fru ng ch f. Cho nn d ba o
v fre khI du ng fhu c va chI su du ng nhu ng Ioa I vIfamIn ca n fhI f
cho fhaI.
C!a! uca n ha!
u a fre da phan bI f gIo I finh, co da y du b pha n va ca c f ba o
chI vI c pha f frI n, fa go I Ia pha f frI n f chu c. u a fre Io n va pha f
frI n d u da n. Tho I gIan pha f frI n fhaI frong da con co fh finh fu
fha ng fhu 3 fo I h f fha ng fhu 9, nhung su pha f frI n do nhanh nha f
Ia va o 3 fha ng cu I, fu fha ng 7 d n fha ng fhu 9.
Trong fu cung nguo I me , fhaI pha f frI n bnh fhuo ng frong 6
fha ng da u chI da f fo I 1.000 -1.200g, nhung chI frong khoa ng 12 fua n
sau, fhaI fang fhm 2.000g nu a. Nhu va y su c Io n cu a fhaI fang ra f
nhanh frong nhu ng fha ng cu I, fho I gIan chI ga n ba ng 1/3, nhung su
pha f frI n fang ga p 2 Ia n.
Trong co fh fre mo I sInh du fha ng da co sa n m f s kha ng fh
fu nguo I me fruy n sang. Nhu ng cha f na y, chu y u Ia gama gIobuIIn,
CM NANC CHO CA C A M TR 72
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
se ba o v cho fre ch ng do duo c m f s vI fru ng xam nha p fu bn
ngoa I va o co fh .
Kha ng fh va ca c cha f dInh duo ng kha c fruy n qua nhau fhaI
ra f nhI u frong gIaI doa n 3 fha ng cu I fruo c khI sInh. o do , n u du a
fre ra do I fhI u fha ng fh can na ng va su c d kha ng se gIa m su f
nhI u so vo I fre du fha ng.
fang su c kho e cho nguo I me va ba o v f f fhaI frong gIaI
doa n na y, ngoa I ch d Iao d ng ho p Iy , nguo I me duo c fang fhm
kha u pha n an cho cha f Iuo ng du d cung ca p cho nhu ca u pha f frI n
Ia nh ma nh cu a fhaI.
O nhu ng fha ng cu I gIaI doa n 2 ca n chua n bI cho khI sInh duo c
f f, chua n bI fu fuo ng cho nguo I me . Tha y fhu c hoa c nu h sInh
pha I gIa I quy f sao cho me fro n con vung, nghIa Ia pha I ba o da m
cho khI sInh duo c an foa n.
KhI chuy n da , nhu ng con co bo p cu a fu cung va fha nh bu ng co
a nh huo ng d n su Iuu fhng ma u gIu a me va con, fhaI Ia I pha I Io f
qua duo ng sInh du c he p, nha f Ia fruo ng ho p sInh con da u Io ng. Ta f
ca nhu ng hI n fuo ng do d gay sang cha n d I vo I fhaI: fua n hoa n
nhau fhaI bI gIa m, Iuo ng ma u chuy n d n fhaI bI r I Ioa n va if dI,
fhaI bI a nh huo ng o frong fnh fra ng fhI u oxy. ay Ia fho I gIan d
xa y ra nhu ng bI n chu ng nga f fhaI, suy fhaI frong bu ng me , nha f Ia
khI sInh kho khan, pha I can fhI p ba ng fhu fhua f. M f s faI bI n co
fh xa y ra cho fre Ia sang cha n, choa ng cha n fhuong gay r I Ioa n
fua n hoa n na o va fu do co fh gay cha y ma u na o. Ta f ca nhu ng sang
cha n fhu c fh hoa c sInh Iy do , co fh gay nguy hI m cho fre , khng
nhu ng ngay sau khI sInh ma co n co fh d Ia I nhu ng dI chu ng ra f fa c
ha I sau na y nhu II f chan fay, II f ma f, cam dI c, da n d n, cha m pha f
frI n v fInh fha n. I nhIn, n u nguo I mang fhaI co fI n su d bI de
do a khI sInh, da c b nh Ia ca c b nh fIm, fha n, huy f a p, fhI u ma u,
nhI m d c. fh vI c cham nom va fheo do I ca ng pha I ca n fha n va
fhuo ng xuyn hon. Theo do I duo c nhu va y mo I bo f duo c nhu ng nguy
hI m cho fre nhu sInh non, sang cha n, nga f, do Ia chua k nhu ng
bI n chu ng co fh xa y ra cho nguo I me .
CM NANC CHO CA C A M TR 73
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
N u du a fre sInh ra non fha ng, vI c nuI duo ng kho khan, ca n
pha I co su huo ng da n cu a chuyn khoa fruo c khI ra vI n. N u du a fre
da duo c fheo do I va dI u frI fich cu c sau sInh, fh khI co dI u kI n
fha y fhu c pha I fheo do I su pha f frI n cu a fre frong m f va I nam da u
qua pho ng kha m fre em Ia nh ma nh, d xem su pha f frI n v fh cha f
va fInh fha n co duo c bnh fhuo ng khng7




















CM NANC CHO CA C A M TR 74
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




X ly tnh hu ng sau khi sinh

Nguo I phu nu sau khI sInh fhuo ng fha y ba I hoa I va dau nhu c
foa n fhan, do Ia do ba n pha I ga ng su c qua nhI u, fhm va o do , ba n
da ma f m f Iuo ng ma u nha f dInh frong Iu c sInh. Nhu va y, fnh fra ng
du I suc sau khI sInh cu ng Ia bnh fhuo ng, Ia Ie duong nhIn. Tu fu
ba n se bnh phu c, khng co g pha I Io Ia ng fha I qua . M f s bI u hI n
frong co fh ma ca c ba me fhuo ng quan fam:
1. au bu ng ha u sa n: a n fha y dau qua n o bu ng duo I, dau
fung con, khI dau fha y n I m f cu c cu ng o bu ng duo I, nha f Ia khI cho
be bu , do Ia do da con dang co fha f. ay Ia da u hI u f f chu ng fo co
fh ba n dang fu fu fro Ia I bnh fhuo ng. Ca c con dau bI nhI u o 3
nga y da u sau sInh, gIa m da n va h f dau kho ang 7 nga y sau khI sInh.
Truo ng ho p da con co bo p ma nh qua ,gay dau nhI u, ba n co fh xIn
ba c sI cho u ng fhu c gIa m dau, khng nn fu y u ng, coI chu ng a nh
huo ng d n su a me .
2. Va n d v duo ng fI f nI u: a n se dI fI u nhI u hon bnh
fhuo ng frong nhu ng nga y da u, v co fh pha I fha I dI Iuo ng nuo c du
da bI fich Ia I frong fho I gIan mang fhaI. ay cu ng Ia nguyn nhan
Ia m cho ca c me sau khI sInh d m hI ra f nhI u.
Trong fho I ky sau khI sInh, m f s ba me dI fI u ra f kho hoa c dI
khng duo c, do frong Iu c sInh da u fhaI nhI va fhaI nhI da de e p In
ba ng quang ra f nhI u, Ia m ba ng quang bI f II f fa m fho I. Trong
fruo ng ho p na y ba n c ga ng dI fI u ca ng so m ca ng f f, ngay sau khI
sInh, ca n chu y u ng nhI u nuo c v nhu va y ba ng quang mo I co nuo c
fI u d Ia m vI c.
CM NANC CHO CA C A M TR 75
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
Ha y du ng da y va n d ng dI Ia I, fa p cho ba ng quang hoa f d ng,
Ia m cho do ng nuo c fI u ma nh hon.
Co fh ngam mnh frong nuo c a m, n u co fI u frong cha u nuo c
cu ng du ng so , v nuo c fI u bnh fhuo ng Ia v fru ng. Sau khI ngam
pha I ru a sa ch va Iau kh. N u fa p r I ma dI fI u va n kho , ha y ba o vo I
ba c sI cho ba n fhm fhu c.
3. Sa n dIch: a n se ra ma u o am da o fu sau khI sInh cho d n 2
fua n sau, m f s ba me ma I ha u sa n co fh day dua d n 6 fua n. Iu c
da u ma u ra nhI u, do fuoI, sau do sa m da n, if da n r I fha nh ma u
h ng nha f r I Ia y nha y nhu ma u ca r I h f ha n. a n co fh sa ch se
so m hon n u ba n cho con bu , v khI cho con bu da con co fha f ra f
nhI u, sI f cha f Ia I ca c ma ch ma u bI f n fhuong va nhu va y se ca m
ma u f f hon.
Trong fho I ky na y, ba n pha I mang bang v sInh sa ch d fha m
ma u, khng nn du ng va I hoa c gIa y do, ra f d gay nhI m fru ng ha u
sa n va sung v f may fa ng sInh mn, fuy f d I chI deo bang v sInh o
bn ngoa I chu khng nhe f bng go n va o am da o, v nhu va y sa n dIch
khng fhoa f ra duo c, u Ia I se Ia ngu n gay nhI m fru ng ra f nguy
hI m.
4. uo ng ru f: Co fh m f va I nga y da u sau sInh ba n se khng
dI ca u, do Ia do:
- Truo c khI sInh ba n da duo c fhu f fha o.
- Trong khI sInh em be chuI ra d n dau, da y h f phan frong
ru f ra d n do .
- Sau khI sInh ba n na m m f ch if va n d ng nn ru f cu ng na m
Im khng co bo p, nhu d ng gIa m nn kho dI ca u.
- Sau khI sInh do an u ng kIng khem khng du ng ca ch; khng
chIu a n canh rau nn fhI u cha f xo d kich fhich ru f cu a ba n.
- o ca m gIa c dau o v f may Ia m ba n so , gay u c ch ma f ca m
gIa c dI ca u...
kha c phu c fnh fra ng na y, ba n ha y du ng da y va n d ng dI Ia I
ca ng so m ca ng f f d kho I d ng cho ca c co quan Ia m vI c fro Ia I f f.
CM NANC CHO CA C A M TR 76
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
Ha y u ng nhI u nuo c va an nhI u fhu c an co nhI u cha f xo. KhI fha y
ma c dI ca u ha y dI ngay fuy nhIn du ng ra n fhoa I qua . N u fha y bI
fa o bo n qua , ba n co fh ca n pha I co fhu c, bom ha u mn d dI ca u
cho d hon. KhI dI ca u nn ca m m f mI ng bang sa ch a p va o v f may
fa ng sInh mn cho bo f cang, bo f dau va cu ng d cho ba n yn fam
hon.
5. V f may fa ng sInh mn: Thuo ng dau nhI u sau sInh, Iu c da
fan h f fhu c f fh gIa m da n va h f dau sInh m f fua n, fuy nhIn co
fh ng I duo c nhu bnh fhuo ng fh pha I 2 fua n sau, fha m chi co ba
me dau ga n m f fha ng, sau mo I fha y nhu bnh fhuo ng. bo f su dau
do n ba n nn:
Thu c ha nh nhu ng ba I fa p Iuy n sa n khung xuong cha u ca ng
so m ca ng f f sau khI sInh cho mau Ia nh v f fhuong.
CIu v sInh v f may cho sa ch, sau khI dI ca u, dI fI u, nn ru a
sa ch va Iau kh. Co fh ng I ngam frong nuo c a m, sau do Iau kh va
du ng ma y sa y fo c ho a m cho v f may hoa c du ng bo ng de n fro n d ho.
KhI ng I nhI u bI dau, nn na m xu ng d fra nh Iu c e p In v f
may.










CM NANC CHO CA C A M TR 77
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com



Nh ng thay i ng i me khi mang thai

1. Thay uc ! c ua: Cc ha! Ihay uc ! quan Irc ng c ua cu a nhu ng Ia
ne uang nang Iha!, uc !a :
- Tu fha ng fhu 2 fro dI, da ba f da u sa m ma u hon bnh fhuo ng,
nha f Ia ca c vu ng cu a co quan sInh du c, vu , ma f. Ca c ba me se fha y
mnh bI den dI, dI khI co nhu ng v f na m o haI go ma , o me p frn. O
bu ng se fha y co m f duo ng fha ng ma u nau sa m cha y fu r n xu ng
d n xuong mu...
- Tu fha ng fhu 5 fro dI, co fh xua f hI n nhu ng v f nu f da o
bu ng, ha ng, du I, mng, dI khI ca o vu . Mo I nu f fh v f na y ma u fim
h ng hoa c nau sa m. Sau do fu fu chuy n sang ma u fra ng, nhung va n
co n Ia nhu ng v f nu f, khng bao gIo Ia ng o nhu chua sanh duo c.
2. Tuy n \u : ^gay Iu Rh! nc ! cc Iha!, \u ua !c n !n, u I h! n
Iu n hca n IInh na ch phu . a u vu fo In, nh In sa m ma u. Nha y
ca m hon, na n co fh ra su a non, nha f Ia va o nhu ng fha ng cu I cu a
fhaI ky . Qua ng vu ph ng In, sa m ma u, n I nhI u ha f Ia m fa m nho
nhu da u fam, go I Ia ha f Mongfgomery.
3. n hc - n ua c: 1h! cc Iha! n ua c cc nh! u na ch na u, ca c
IInh na ch g!a n nc ra, \ \ y se nhn fha y ma u fim sa m, fhay v h ng
nha f nhu bnh fhuo ng. Ca c nIm ma c am da o da y In, phu mo ng -
nha f Ia va o ca c fha ng cu I. Ta ng sInh mn m m ra, ca c mI Io n va
mI nho cu ng co ca c fInh ma ch gIa n r ng, duo I da cu ng co h fh ng
ma ng Iuo I fInh ma ch phong phu ... Ta f ca nhu ng fhay d I na y Ia m
nguo I phu nu co ca m gIa c cu a mnh "na ng" hon bnh fhuo ng, "fu c
fu c" hon bnh fhuo ng va "fo" hon bnh fhuo ng.
CM NANC CHO CA C A M TR 78
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
4. Thay uc ! huy I hc c: !c Ihay uc ! \ nc ! I! I, na u cu a nguc !
ne nang Iha! se !ca ng hcn bnh fhuo ng do gIu nuo c. Th fich ma u
fang khoa ng 30% |fu c Ia khoa ng 1,4 Iif). Iu c fhaI du fha ng, ma u
khoa ng 6-7 Iif, v fh fIm nguo I me pha I Ia m vI c nhI u hon, cho nn
ra f d suy fIm khI nguo I me b nh fIm sa n. ay chinh Ia Iy do d ca c
ba c sI khuyn nhu ng nguo I phu nu bI b nh fIm khng nn sanh de ,
v ra f nguy hI m d n finh ma ng.
5. Thay uc ! c h hc h p: 1a c nhu ng Iha ng cuc ! cu a Iha! Ry , uc
Iha! nh! !c n !n, Iu cung Ic ra, che n e p va o ph I, Ia m cho ca c ba ba u
hay kho fho , fhuo ng fho nng va nhanh. gIa m bo f kho chIu, khI
na m nghI ca c ba ba u nn na m da u cao va nn na m nghIng sang m f
bn, se fha y d chIu hon khI na m ngu a.
6. 1 I!u hc a: Sau 3 Iha ng u u, Ihuc ng h I c !, n uc ng Inh
Ihuc ng. Tuy nh!n, \ n cc nhu ng fruo ng ho p o I ke o da I d n 5-6
fha ng, co fh hay bI sI bu ng do hoa f nang cu a da da y va dIch vI
gIa m.
Ca c ba ba u d bI fa o bo n v nhu d ng ru f gIa m, da I fra ng fh bI
fu cung che n e p, do do vI c d n da y va f ng phan xu ng kho .
gIa m bo f fa o bo n, ha y u ng nuo c nhI u, an rau fuoI, rau co nhI u
cha f xo, hoa qua fuoI, va n d ng dI Ia I nhe nha ng, khng nn na m
m f ch qua nhI u, fru nhu ng fruo ng ho p da c bI f ca n fInh duo ng.
?. 1 I! I n! u: ^!n na c Ia ng quang phu n , n! u qua n g!a n
nhu uc ng, ua ! \a ccng queo. o do da n Iuu nuo c fI u ke m. ThaI phu
se fI u nhI u hon bnh fhuo ng, nhI u Ia n hon bnh fhuo ng.
8. 1 Ih n R!nh:
ma f fhang ba ng v fha n kInh, hay fro nn kho finh, d no ng
gIa n, bu n bu c m f ca ch v co . ay cu ng Ia m f dI u ma ca c "quy
ng" ca n hI u, d fhng ca m, d cham so c ca c "quy ba " m f ca ch dIu
da ng hon.
9. Xucng Rhc p
Ca c kho p fro nn m m, gIa n; nha f Ia ca c kho p v , kho p cu ng
cu f, kho p ha ng. ay chinh Ia nguyn nhan Ia m cho m f s sa n phu
CM NANC CHO CA C A M TR 79
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
dau ra f nhI u, nha f Ia khI dI Ia I, hoa c fhay d I fu fh : na m bn na y
xoay sang bn kIa, hoa c dang na m ng I da y...
co hI n fuo ng uo n c f s ng Iung |do mang ba u fo, uo n Iung
ra d can ba ng fu fh ).
Co hI n fuo ng ma f CaIcIum, do va y se Ia m xuong bI y u dI, x p
hon bnh fhuo ng, go I Ia Ioa ng xuong, rang d bI me , bI sau...
' Nhu ng fhay d I o co fh nguo I me fh ra f nhI u, nhung frn
day Ia nhu ng dI u ca c ba n co fh fu ca m nha n duo c. ay gIo da bI f
ra ng do Ia nhu ng bI n d I sInh Iy bnh fhuo ng, fh khng nn Io Ia ng
fhoa I qua , ha y chIu kho m f chu f, va fu fm ca ch kha c phu c, se fha y
d chIu hon.
















CM NANC CHO CA C A M TR 80
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




Nh ng i u c n bi t i v i thai phu pha i i xa

KhI mang fhaI, ba n nn ha n ch dI xe ma y hoa c xe da p v vI c
dI u khI n ca c phuong fI n na y se gay cha n d ng fru c fI p cho fhaI
nhI. Vo I f, khng nn dI qua 4 gIo m I nga y; n u xa y ra faI na n, du
ra f nhe , ba n cu ng pha I dI kha m fhaI ngay.
Ta u ho a va ma y bay Ia nhu ng phuong fI n duo c khuy n ca o su
du ng cho nhu ng doa n duo ng frung bnh hay da I. Trong cu c ha nh
frnh, fhInh fhoa ng ba n nn du ng da y dI Ia I, ga p du I chan nhI u
Ia n. NhI u ha ng ha ng khng yu ca u phu nu mang fhaI pha I co gIay
chu ng nha n cu a ba c sI cho phe p dI chuy n ba ng ma y bay.
Tuy nhIn, khng pha I nguo I phu nu na o cu ng co fh dI chuy n
an foa n frong fho I gIan mang fhaI. bI f mnh co duo c phe p dI xa
hay khng, ba n ha y fra Io I 2 cau ho I sau:
1. Tha! Ry cu a Ia n cc hca n Ica n Inh Ihuc ng Rhcng?
N u fhaI ky dI n fI n bnh fhuo ng va khng co ch ng chI dInh
dI du IIch, ba n co fh fhu c hI n chuy n dI cu a mnh, nhung fruo c do
nho kha m fhaI. a n khng nn dI va ca n nghI ngoI n u fhaI co va n
d hoa c ba n fhan co nhu ng fI n can duo I day:
- Sa y fhaI mu n hay sInh non.
- Vo I non.
- Cao huy f a p hay fI u duo ng.
- VIm fa c fInh ma ch.
2. 1a n ua cc Iha! uuc c Iac !u?
CM NANC CHO CA C A M TR 81
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
N u mo I mang fhaI frong vo ng 3 fha ng, ba n khng nn dI xa v
co fh fhuo ng m f mo I. Tha ng fhu fu va fhu nam |d n 24 fua n v
kInh) Ia fho I dI m f f nha f d dI xa hay du IIch v ba o fhaI o gIaI
doa n co fh s ng duo c.
Tu fha ng fhu sa u d n h f fha ng fhu fa m |fu 24-36 fua n v
kInh), nn gIo I ha n nhu ng chuy n dI xa v day Ia gIaI doa n co vaI fro
ma u ch f d I vo I su pha f frI n cu a ba o fhaI. N u bu c pha I dI, nn
ha n ch su du ng xe hoI, chI dI fa u ho a hoa c ma y bay; nghI ngoI nhI u
gIo m I nga y.
Tu fha ng fhu chin, nguy co cho fhaI nhI ha u nhu khng co n,
nhu ng du pho ng cu ng if nhung fhaI phu Ia I co fh chuy n da ba f ky
Iu c na o. o do , n u dI xa, ba n ca n pha I mang fheo s kha m fhaI, k f
qua sIu am va xe f nghI m ma u, nuo c fI u.
u su c kho e ba n fhan va fhaI nhI va n f f, frong su f fho I gIan
mang fhaI, ba n va n khng nn d n nhu ng vu ng co d cao frn 3.000
m hoa c nhu ng vu ng co dIch b nh dang Iuu ha nh.
Truo c va frong khI dI xa, fhaI phu ca n chu y :
- Truo c khI dI
Chua n bI m f fu I du ng nhI f k , huy f a p k , fhu c ha s f.
Mang fheo ba n sao s kha m fhaI.
I f nho m ma u cu a mnh.
I f duo c nhu ng dI u kI n cham so c su c kho e noI mnh d n.
Ho I ha ng ha ng khng v nhu ng dI u kI n da nh cho nguo I co
fhaI dI du IIch.
Trong khI dI xa
! ng nhI u nuo c, chI u ng nuo c da dun sI hay nuo c khoa ng
|khng u ng nuo c da ) va an nhu ng fhu c pha m duo c ru a sa ch va na u
chin. Ch d an pha I can dI.
Khng su du ng ke o nga m sa f fru ng.
N u bI fIu cha y, pha I fI n ha nh bu nuo c va kha m b nh.
CM NANC CHO CA C A M TR 82
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
Chu y nhu ng da u hI u co finh ba o d ng nhu: m f mo I, fu cung
go va dau bu ng, xua f huy f am da o, ra nuo c am da o, phu chan nhI u,
nhu c da u, hoa ma f.
I b d u da n, nn ng I nghI m I gIo .





















CM NANC CHO CA C A M TR 83
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




Vim gan siu vi tru ng va thai nghe n

KhI nguo I phu nu co fhaI, fnh fra ng fhaI nghe n Ia m co fh ho
fhay d I nhI u v hnh fh va ca v chu c nang ca c n I fa ng, do do su c
d kha ng ch ng Ia I ca c nguyn nhan gay b nh d u gIa m su f. I vo I
ca c b nh do vI fru ng va sIu vI fru ng |co n go I Ia vIrus) nguo I co fhaI
d da ng ma c va khI ma c fh b nh pha f frI n fhuo ng na ng hon so vo I
nguo I khng co fhaI bI b nh do . Trong ca c b nh nhI m fru ng va sIu
vI fru ng do , vIm gan sIu vI fru ng khI co fhaI o nuo c fa Ia m f frong
nhu ng nguy co gay fu vong ba me va fhaI nhI nghIm fro ng nha f.
SIu vI fru ng |SVT) gay b nh vIm gan co nhI u Ioa I va ca ch
fruy n b nh cu a chu ng cu ng kha c nhau. Truo c day nguo I fa mo I chI
bI f co haI Ioa I SVT gay vIm gan Ia : SVT Ioa I A gay b nh fheo duo ng
fIu ho a |an u ng pha I fhu c an, d u ng nhI m SVT) va SVT Ioa I
gay b nh fheo duo ng ma u do duo c fruy n fu nguo I b nh |hoa c nguo I
Ia nh mang b nh) sang nguo I Ia nh qua fIm chich va cu ng co n do
quan h fnh du c |v fh vIm gan SVT co n duo c x p va o Ioa I b nh
Iay fheo duo ng fnh du c). Nga y nay ngoa I haI Ioa I SVT A va , y ho c
da xa c dInh fhm duo c ba Ioa I SVT gay vIm gan kha c nu a Ia ca c Ioa I
C, va .
Ca c Ioa I SVT vIm gan d u co da c finh gay fhuong f n o gan
nguo I b nh vo I mu c d na ng nhe co fh kha c nhau. Chu ng Ia I co m f
da c dI m chung Ia frn nguo I b nh Iu c mo I ba f da u fhuo ng kho pha f
hI n. Nguo I b nh bI vIm gan fhuo ng chI fha y m f mo I, ba I hoa I ke o
da I. N u co s f cu ng fhuo ng s f nhe , fhoa ng qua nn d bI bo qua.
Tnh fra ng an u ng ke m, m f mo I, kho fIu ke o da I fo I va I fua n. TI u
fI n va ng, da co fh va ng nhI u hay if, fha m chi co khI khng co va ng
CM NANC CHO CA C A M TR 84
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
da. SVT Ioa I co n nguy hI m o ch co fh f n fa I frong co fh nguo I
nhung khng gay nn m f frI u chu ng b nh na o o nguo I do nhung
nguo I mang SVT va n co fh Iay fruy n cho nguo I kha c qua fIm
chich, fruy n ma u hay quan h fnh du c. Y ho c go I nhu ng nguo I na y
Ia nguo I "Ia nh" mang b nh, pha I Ia m ca c xe f nghI m ma u fm kha ng
nguyn vIm gan mo I co fh xa c dInh duo c.
I vo I fhaI nghe n, SVT vIm gan co fh dI qua h fh ng nhau
fhaI d fu me sang con gay b nh cho fhaI ngay fu khI co n na m frong
bu ng me Ia m fhaI suy y u, cha m pha f frI n va co fh ch f frong da
con. I vo I ba me , vIm gan SVT frong Iu c co fhaI fhuo ng dI n bI n
na ng hon vo I nguo I khng fhaI nghe n. a c bI f n u b nh pha f va o 3
fha ng cu I hay Iu c ba f da u chuy n da fh gan nguo I b nh ra f d bI
suy. Trong co fh nguo I, gan Ia m f fuy n vu a n I fI f vu a ngoa I fI f
co nhI u chu c nang ra f quan fro ng, vi du nhu chu c nang chuy n ho a
ca c cha f co fh fhu na p qua duo ng fIu ho a d bI n chu ng fha nh
nhu ng cha f co fh nguo I co fh su du ng.
Can cu ng co chu c nang ch ng d c cho co fh ba ng ca ch frung
ho a nhu ng cha f d c fu ngoa I va o |ngoa I sInh) va ca nhu ng cha f d c
sInh ra frong qua frnh s ng cu a co fh |n I sInh), bI n chu ng fha nh
nhu ng cha f khng d c va fha I ra ngoa I. Can cu ng co chu c nang fa o
ca c cha f Ia m cho ma u co kha nang d da ng dng Ia I duo c, ha n ch
nguy co ma f ma u khI bI fhuong fich. KhI gan bI suy ca c chu c nang
cu a gan bI gIa m su f fha m chi ma f dI khI n co fh nguo I b nh Iam va o
fnh fra ng nguy kIch ra f kho chu a cha y. I n hnh nha f o ba me bI
vIm gan sIu vI khI de Ia fnh fra ng bang huy f na ng sau de v
frong ma u khng co n cha f dng ma u va fnh fra ng hn m do gan
khng co n kha nang ch ng d c. ay Ia haI faI bI n da n d n fu vong o
ha u h f ca c nguo I ma c b nh vIm gan SVT frong khI de .
Ta I vI n a o v ba me - fre so sInh Ha N I ha ng nam va n co
m f s sa n phu nha p vI n v co fhaI, chuy n da de bI ma c vIm gan
SVT. Ma c da u duo c cham so c va dI u frI fich cu c, fy I fu vong va n
co n ra f cao. Nhu ng nam fruo c day co fruo ng ho p sau de o nguo I vIm
gan SVT bI bang huy f na ng da fruy n fo I 6-7 Iif ma u, d n khI ma u
khng cha y nu a fh nguo I b nh Ia I ch f v hn m gan. Nam 1998
vI n cu ng nha n va o 17 fruo ng ho p sa n phu chuy n da bI vIm gan
CM NANC CHO CA C A M TR 85
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
SVT vo I 13 fruo ng ho p b nh dang o gIaI doa n fI n frI n va co fo I 3
fruo ng ho p bI fu vong, chI m fy I 23% so vo I nguo I vIm gan dang
fI n frI n chuy n da de fa I vI n.
Nhu va y dI u quan fro ng nha f d I vo I mo I nguo I, nha f Ia vo I
phu nu Ia khng d bI ma c vIm gan SVT. Nga y nay o nuo c fa da co
vacxIn fIm pho ng b nh. T f nha f Ia ngay fu khI mo I de , cha u be da
duo c fIm pho ng vo I ba mu I fIm va o Iu c mo I sInh, sau 1 fha ng va
sau 2 fha ng |hoa c sau 6 fha ng), sau do 5 nam fIm nha c Ia I m f Ia n.
Nguo I Io n cu ng co fh fIm d pho ng b nh. Ngoa I bI n pha p fIm
chu ng, can cu va o ca ch Iay fruy n cu a b nh, mo I nguo I, mo I gIa dnh
ca n gIu v sInh frong an u ng, khng fIm chich ba ng du ng cu chua
fI f fru ng hoa c du ng chung bom kIm fIm; pha I da m ba o an foa n
frong fruy n ma u va frong quan h fnh du c |fhu y chung m f vo m f
ch ng, du ng bao cao su).















CM NANC CHO CA C A M TR 86
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




Thai nghe n va b nh tiu ng

1. 1a ! ne I sc !uc c \ I nh I! u uuc ng
TI u duo ng Ia m f b nh r I Ioa n chuy n ho a cha f duo ng frong
co fh . Truo c day nguo I fa bI f b nh sInh ra do fhI u hormon cu a
fuy n fu y. Tu y Ia m f fuy n fIu ho a Io n, na m ngang o phia sau
bu ng frn, duo c fa fra ng |Ia khu c ru f non da u fIn dI fu da da y
xu ng) m Ia y. Ngoa I vI c fI f ra dIch fu y d va o ru f d fIu ho a
fhu c an, fu y co n Ia fuy n n I fI f, ba I xua f hormon InsuIIn d va o
ma u d dI u chInh Iuo ng duo ng frong ma u va gIu p ca c f ba o cu a co
fh su du ng duo c cha f duo ng. Nhu ng f n fhuong o fu y Ia m cho no
khng fI f ra duo c InsuIIn se gay ha u qua Ia duo ng ma u fang cao va
d n mu c na o do |qua nguo ng ha p fhu Ia I cu a fha n) fh duo ng frong
ma u se bI da o fha I qua nuo c fI u gay nn b nh fI u duo ng. Nga y nay
Ioa I fI u duo ng na y duo c go I Ia fI u duo ng nho m I, Ia nho m fI u
duo ng phu fhu c va o InsuIIn va vI c dI u frI chu y u Ia pha I fIm
InsuIIn fhuo ng xuyn. ay cu ng Ia Ioa I fI u duo ng na ng va fhuo ng
xua f hI n so m o nguo I co n fre .
Ngoa I Ioa I fI u duo ng o frn ra, co n Ioa I fI u duo ng fhu c nho m
II, Ia Ioa I fI u duo ng khng phu fhu c va o InsuIIn. Nguo I bI b nh fI u
duo ng nho m na y frong co fh Iuo ng InsuIIn va n da y du nhung do fa c
du ng sInh ho c cu a InsuIIn bI gIa m su f nn Ia m cho Iuo ng duo ng ma u
fang cao va gay nn fI u duo ng. Ioa I fI u duo ng na y da p u ng f f vo I
ch d an u ng fhich ho p va co fh dI u frI co hI u qua ba ng ca c
fhu c Ia m ha duo ng ma u Ioa I u ng, chI khI ca n fhI f mo I pha I fIm
InsuIIn. Th b nh fI u duo ng na y nhe hon fI u duo ng nho m I va
fhuo ng xua f hI n frn nhu ng nguo I da fruo ng fha nh.
CM NANC CHO CA C A M TR 87
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
Nguo I bI fI u duo ng fhuo ng co ba frI u chu ng go I y d nghI d n
b nh Ia : an nhI u - u ng nhI u - dI fI u nhI u. N u xe f nghI m se
fha y Iuo ng duo ng frong ma u fang cao |frI u chu ng chinh) va xe f
nghI m nuo c fI u co fh fha y if hoa c nhI u duo ng frong do |nuo c fI u
bnh fhuo ng khng co duo ng); v fh fI u ra o dau co fh co ru I bau,
kI n da u. Nguo I bI fI u duo ng co fh bI be o ph, co fh ga y su f Io Ioe f
d bI nhI m fru ng, mu n nho f, ba p chu I, nho f f ong...) daI da ng, kho
dI u frI. Na ng hon nu a co fh bI hn m, co gIa f do ha duo ng huy f
va foan ho a ma u.
O phu nu co fhaI, fnh fra ng n I fI f cu a co fh bI fhay d I; da c
bI f su co ma f cu a rau fhaI Ia m f fuy n n I fI f Io n fruo c day khng
co , fI f ra nhI u hormon kha c nhau d phu c vu cho fhaI nghe n pha f
frI n. Ca c hormon cu a rau fhaI ha u h f Ia ca c cha f co fh gay fang
duo ng huy f; v va y nguo I phu nu fruo c day chua bao gIo bI fI u
duo ng, d n khI co fhaI ho co fh ma c b nh fI u duo ng do fhaI nghe n
va b nh fI u fhuo ng kho I ha n sau khI sInh con |fuy va y co m f s if
va n fI p fu c bI fI u duo ng).
2.A nh huc ng cu a Iha! nghe n uc ! \c ! I nh I! u uuc ng nhu Ih
na c?
Nhu da no I o frn, fhaI nghe n co fh coI Ia m f y u f sInh b nh
fI u duo ng. Ngoa I ra, vo I nguo I da bI fI u duo ng fruo c Iu c co fhaI fh
b nh d bI fang na ng fhm In. Tnh fra ng ha duo ng huy f d xa y ra
ngay fu nhu ng fha ng fhaI nghe n da u fIn do fnh fra ng nghe n: an
u ng ke m, nn mu a; nha f Ia d I vo I nguo I b nh duo c dI u frI fhuo ng
xuyn ba ng InsuIIn. Tnh fra ng foan ho a cu ng d xa y ra va o nhu ng
fha ng gIu a va cu I ky fhaI nghe n. KhI chuy n da , do an u ng ke m,
ca c co fu cung va co ba p cu a co fh Ia I va n d ng nhI u, fIu f n nhI u
nang Iuo ng fh nguy co ha duo ng huy f ra f cao; khI do co fh pha I
ngu ng ha n vI c dI u frI ba ng InsuIIn va co khI co n pha I fruy n fhm
dung dIch co duo ng cho sa n phu . Sau khI sInh, fa c du ng cu a ca c
hormon rau fhaI khng f n fa I nu a cu ng ca n dI u chInh InsuIIn dI u
frI cho nguo I b nh m f ca ch fhich ho p.
2. A nh huc ng cu a I nh I! u uuc ng uc ! \c ! Iha! nghe n Ihna c?
CM NANC CHO CA C A M TR 88
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
KhI nguo I bI b nh fI u duo ng co fhaI hoa c khI nguo I co fhaI bI
fI u duo ng, b nh d u co a nh huo ng xa u d n me va con:
- I vo I ba me : Nguo I co b nh fI u duo ng ke m fheo fhaI nghe n
fh fhaI nghe n Ia n do d bI nhI m d c |fI n sa n gIa f va sa n gIa f). a
me cu ng d bI nhI m fru ng na ng; co fy I sInh pha I can fhI p nhI u
hon |m sInh, chIu ca c fhu fhua f do sInh kho ). Sau khI sInh co fh bI
fI u duo ng na ng hon. Co khoa ng 5% d n 20% ba me bI fI u duo ng
frong Iu c co fhaI sau khI sInh va n fI p fu c bI b nh.
- I vo I fhaI nhI: ThaI nhI cu a ca c ba me bI fI u duo ng co fy I
fu vong chu sa n cao. ThaI co fh bI dI fa f. So sInh khI sInh ra cu ng d
bI fI u duo ng. Tam fha n kInh cu a fre fhuo ng cha m pha f frI n. Su
fruo ng fha nh v ph I cu a fhaI frong da con ba me co b nh fI u duo ng
fhuo ng cha m hon so vo I fhaI nhI cu a ca c ba me khng bI b nh: do do
n u fre bI sInh non fh ca ng d bI suy h ha p na ng. Con cu a ca c ba
me fI u duo ng fhuo ng na ng can, fo con va fo ca ca c b pha n n I fa ng
fru co na o |4kg hoa c hon fh Ia chuy n fhuo ng ga p o ca c ba me bI
fI u duo ng) v fh fhaI na y fhuo ng gay de kho , co fy I m cao; n u de
duo c fheo duo ng duo I cu ng d bI sang cha n. ThaI fuy fo con nhung
Ia I ke m v chu c nang va pha f frI n sau khI sInh, da c bI f Ia pha f
frI n v fri fu , fam fha n. V va y so sInh cu a ca c ba me fI u duo ng
fhuo ng duo c coI Ia nhu ng be kh ng I nhung chan da f se f.
I f duo c ca c da c dI m cu a b nh fI u duo ng d I vo I fhaI nghe n
nhu frn, chu ng fa fha y vI c kha m fhaI pha f hI n ca c ba f fhuo ng Ia
ra f quan fro ng. N u ba me bI fI u duo ng |b nh co sasn fu fruo c hay
chI do fhaI nghe n gay nn, du fhu c nho m II hay nho m I) cu ng ca n
duo c fheo do I va cham so c chu da o o ca haI phia: ca c fha y fhu c sa n
khoa va ca c fha y fhu c chuyn khoa n I fI f dI u frI b nh fI u
duo ng. Mo I fhu fhu c men va ch d an u ng frong gIaI doa n fhaI
nghe n na y ca n fheo du ng chI da n cu a ca c fha y fhu c chuyn khoa. Co
nhu fh mo I mong fra nh duo c ca c ru I ro, faI bI n cho ca me va con.



CM NANC CHO CA C A M TR 89
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




Thai nghe n v i ng i m c b nh tim

Trong co fh nguo I fa, fIm Ia m f ba p co r ng, hoa f d ng IIn
fu c su f fu khI duo c hnh fha nh frong ba o fhaI cho d n khI "nha m
ma f xuI fay", ha u nhu khng co gIaI doa n nghI ngoI nhu ca c Ioa I co
ba p, co fron kha c co fh |fa f nhIn frong ch d Ia m vI c, fIm co ca ch
nghI ngoI rIng cu a no ).
O phu nu fruo ng fha nh fIm da p su f m I phu f frung bnh 70
d n 80 Ia n va frong m f phu f nhu fh fIm bo p dI m f Iuo ng ma u xa p
xI 5 Iif d phan b kha p co fh . Nhu va y frong m f nga y fIm da va n
chuy n m f Iuo ng ma u ga n 7.200 Iif |frn 7 fa n).
O phu nu co fhaI, nhIp fIm fang da n fu fua n I fhaI nghe n fhu
10 d n fua n fhu 35. NhIp fIm o cu I fhaI ky co fh fang hon fruo c
m I phu f 10 nhIp. Iuo ng ma u fIm pha I bom d nuI co fh me va m I
phu f fang hon fruo c. O fua n fhaI nghe n fu 25 d n 32, Iuo ng ma u qua
fIm co fh fang fu 30 d n 50%, nghIa Ia m I nga y fIm pha I fa I fhm
m f kh I Iuo ng ma u fu 2.160 d n 3.600 Iif |fu hon 2 fa n d n 4 fa n).
So dI fIm pha I Ia m vI c va f va fhm nhu va y v nguo I me khI co fhaI
ngoa I vI c nuI duo ng ba n fhan mnh co n pha I cung ca p oxy, va ca c
cha f b duo ng d nuI fhaI Io n In frong da con qua h fh ng fua n
hoa n rau fhaI gIu a me va con.
Vo I nguo I phu nu kho e ma nh, fIm khng b nh fa f fh no co fh
chIu du ng duo c su Iao d ng qua mu c do nhung vo I nguo I da co b nh o
fIm |co fu khI de ra |ba m sInh), hoa c do ma c ha I) fh ca c y u f fhay
d I na y se fro nn ra f nguy hI m d n su c kho e va fing ma g fhaI phu .
Trong ca c b nh fIm, ca c b nh ma c pha I do b nh fha m fIm gay ra co
nguy co cao hon ca , da c bI f Ia b nh he p van haI Ia . Ca c b nh fIm
CM NANC CHO CA C A M TR 90
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
ba m sInh n u da s ng duo c d n fu I fruo ng fha nh fh nguy co d I vo I
nguo I me if nhI u co nhe hon nhung va n Ia nhu ng nguy co da ng k
so vo I ca c Ioa I nguy co cao kha c frong fhaI nghe n.
1 y nguy cc cu a Iha! nghe n uc ! \c ! I nh I!n !a g?
N u nguo I b nh da co b nh fIm na ng, fIm da fu ng bI suy fh
fhaI nghe n co fh gay faI bI n ngay fu nhu ng fha ng da u, da c bI f Ia
fhaI nghe n fu fha ng fhu ba fro dI, khI co fh me co nhu ng fhay d I ro
r f o h fua n hoa n |nhIp fIm fang, kh I Iuo ng ma u fang, Iuo ng ma u
do m I Ia n fIm bo p fang va nhu ca u oxy cu ng fang ro r f). Ca ng v
nu a sau cu a fhaI ky , faI bI n fIm - sa n sa y ra ca ng nhI u hon ,nha f Ia
va o Iu c chuy n da sInh, Iu c s rau va nhu ng nga y da u sau sInh. Ca c
faI bI n fIm - sa n hay ga p nha f Ia :
- Phu ph I ca p: o fIm fra I bI suy, ma u o fIm pha I d n In ph I
bI u do ng Ia I m I Iu c nhI u Ia m kha nang ha p fhu oxy o ph I gIa m
fhI u khI n nguo I b nh kho fho du d I, fim fa I; ph I bI phu n do u
huy f gay ho ra bo f h ng Ia n ma u. N u khng kIp fho I pha f hI n va
dI u frI nguo I b nh co fh nhanh cho ng ch f nga f ma y van da m fa
nhu m f fruo ng ho p "ch f du I frn ca n".
- Suy fIm ca p: o Ia m vI c qua fa I, foa n b fIm bI suy khI n
nguo I b nh bI phu n , kho fho ; gan fo ra, huy f a p ha fha p cu ng d
dua d n fu vong.
- Ta c ma ch ph I: o ca c cu c ma u dng hnh fha nh frong Io ng
fInh ma ch v ma u bI u fr Iau fa I do frI fheo do ng ma u v fIm, In
ph I gay fa c fa I d ng ma ch ph I Ia m ch f nguo I b nh nhanh cho ng.
- Ioa n nhIp fIm: Ia ha u qua cu a fIm suy do qua fa I gay ma f
dI u ho a hoa f d ng cu a da m r I fha n kInh fu d ng chI huy fIm.
1 nh I!n cc a nh huc ng g u n Inh Ira ng Iha! nghe n hay
Rhcng?
Qua fheo do I nhu ng nguo I bI b nh fIm co fh fha y:
- Nguo I bI b nh fIm khng h gIa m su f kha nang fhu fhaI va
cu ng if bI sa y fhaI.
CM NANC CHO CA C A M TR 91
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
- nh fIm co fh gay sInh non va khI b nh na ng co fh Ia m
ch f fhaI do khng cung ca p du oxy va cha f dInh duo ng nuI no .
- N u fhaI duo c du fha ng fh fhuo ng bI suy dInh duo ng.
- KhI sInh, nguo I b nh fIm fhuo ng co cu c chuy n da ke o da I,
d bI bang huy f, d bI vIm fa c fInh ma ch frong fho I ky ha u sa n, co
fh dua d n fa c ma ch ph I d f ng f nhu da no I frn.
- N u bI nhI m fru ng sau sInh fh ra f d fro fha nh nhI m fru ng
huy f ba n ca p co f n fhuong ra f na ng o fIm |b nh OsIer).
To m Ia I fhaI nghe n va b nh fIm ra f nguy hI m. Nguo I co fhaI
ma c b nh fIm ca n duo c pha f hI n, fheo do I, fham kha m fhuo ng
xuyn o ca haI khoa TIm va Sa n. Nhu ng fI n b v dI u frI TIm - Sa n
hI n nay da gIa m duo c nhI u fu vong cho ca me va con; s pha I pha
fhaI dI u frI fuy khng co n nhI u nhung n u co nguy co Io n d I vo I
sInh ma ng ba me fh va n pha I da f ra d su fri.
Trn fh gIo I ca c b nh ma c pha I da gIa m nhI u nho ch d pha f
hI n va pho ng ngu a b nh fha p fIm nn faI bI n TIm - Sa n da fro nn
hI m ga p nhung o nuo c fa no va n Ia m f frong nhu ng nguyn nhan
gay fu vong cho ca c ba me fa I ca c khoa va b nh vI n sa n.










CM NANC CHO CA C A M TR 92
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




Thai ky va siu m

KhI mang fhaI, nguo I me na o cu ng mu n bI f du a con cu a mnh
Ia fraI hay ga I, ho nn no ng mong duo c bI f II n, khng pha I cho d n
khI sInh. Va sIu am da gIu p ho fho a ma n duo c duo c dI u do .
Tuy nhIn, d I vo I nhu ng nguo I Ia m cng fa c sa n khoa, fh day
chI Ia m f va n d ra f nho , dI u ho quan fam va mu n fa f ca ca c ba
me cu ng quan fam co n Io n hon fh ra f nhI u, quan fro ng hon nha f
nhI u. o Ia ca m f qua frnh hnh fha nh va pha f frI n cu a em be co
duo c bnh fhuo ng hay khng7 VI fri cu a ba nh nhau, cu ng nhu s
Iuo ng nuo c I co duo c bnh fhuo ng hay khng7
V ma f chuyn mn, sIu am da gIu p ra f nhI u cho vI c cha n
doa n cu a ba c sI, nha f Ia nhu ng khI fhng fIn fu phia nguo I dang
mang fhaI khng duo c da y du va chinh xa c.
Trong pha m vI ba I na y, chu ng fI mu n gu I d n ca c ba me m f
va I dI u ca n bI f v gIa frI cu a sIu am frong fhaI ky , d chu ng fa
cu ng hI u ro hon mu c dich cu a nhu ng Ia n dI sIu am.
KhI mang fhaI, ca c ba me nn dI sIu am if nha f Ia ba Ia n frong
su f fhaI ky .
1 n Ihu nh I (O Ia Iha ng u u cu a Iha! Ry 1
I vo I nhu ng ba me co chu ky kInh khng d u, hoa c khng
nho ro nga y kInh cu a mnh, fh sIu am frong ba fha ng da u ra f co gIa
frI d du doa n nga y sInh.
Trong ba fha ng da u, fhaI co n qua nho , ba c sI khng fh nghe
fha y fIm fhaI qua bu ng nguo I me duo c, nguo I me cu ng khng fu fheo
CM NANC CHO CA C A M TR 93
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
do I fhaI ba ng da u hI u fhaI ma y duo c, nn ca n sIu am d xa c dInh
co fhaI frong fu cung chua, hay fhaI na m ngoa I fu cung.
- Xem Ia 1 fhaI, hay song fhaI, 3 fhaI...
- Xem Ia fhaI fhuo ng hay fhaI fru ng.
Ngoa I ra, khI kha m fhaI, ba c sI fha y nguo I b nh co frI u chu ng
ba f fhuo ng, vi du nhu dau bu ng, ra huy f, hoa c nghI ngo co kh I u
ke m fheo... fh cho dI sIu am d :
- Xem co pha I vu a co fhaI, vu a co vo ng frong fu cung hay
khng.
- Co pha I co fhaI ngoa I fu cung hay khng.
- ThaI co n s ng hay da ch f.
- N u sa y fhaI: da ra h f chua hay co n so f.
- N u do a sa y fhaI: xem ba nh nhau bI bo c fa ch nhI u hay if d
II u huo ng dI u frI.
- Xem fhaI co ke m fheo kh I u khng7 Kich fhuo c kh I u Ia bao
nhIu...
1 n Ihu ha! (1a c nhu ng Iha ng g!u a cu a Iha! Ry 1
Iu c na y, fhaI nhI da hnh fha nh da y du ca c co quan, b pha n
frong co fh , v va y sIu am Iu c na y co fh fha y duo c:
- Ia con fraI hay con ga I.
- Nhung quan fro ng hon ca Ia d pha f hI n nhu ng dI fa f ba f
fhuo ng cu a em be , d co fh cho sa n phu nhu ng Io I khuyn fhich ho p
v ch d dInh duo ng, hay Ia quy f dInh co nn fI p fu c duo ng fhaI
hay khng.
1 n Ihu Ia (1a c Iha ng cuc ! cu a Iha! Ry 1
- Xem fhaI fhua n hay khng.
- a nh nhau ba m o dau, vI ho a nhI u hay if.
- ThaI fo hay nho , hay suy dInh duo ng.
CM NANC CHO CA C A M TR 94
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
- Nuo c I co n bnh fhuo ng, hay da bI ca n dI...
Ngoa I nhu ng Iy do frn, frong qua frnh fheo do I fhaI, n u nghI
ngo co dI u g ba f fhuo ng, ba c sI se cho dI sIu am d gIu p fhm cho
cng vI c cha n doa n duo c chinh xa c.





















CM NANC CHO CA C A M TR 95
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




M t s lu y cho nh ng ba me tre l n u "i bin"

Truo c day, khI no I d n "ba de ", nhu ng ba me fuong IaI fhuo ng
Ia p fu c IIn fuo ng d n hnh a nh m f nguo I da n ba vo I chI c khan
qua ng fru m kin da u, vo I haI cu c bng go n nu f kin I faI, haI ba Io p
qua n a o phu kin fay chan, vo Ien kin ba n chan, buo c dI fu ng buo c
cha m cha p hay na m frong gIuo ng noI kin vo I ma y Io p ma n che va
m f me Iu a fhan duo I ga m gIuo ng cha y su f nga y dm, c ng fhm
va o do Ia xoa bo p ba ng da u no ng, ruo u no ng, khng fa m g I su f ca
fha ng fro I, nhu ng bu a an vo I fhIf kho ma n, mu I fIu, khng duo c an
rau... Tuy nhIn hI n nay, cu ng ra f hay ga p nhu ng hnh a nh fra I
nguo c Ia I, phu nu sau sInh na m frong pho ng ma y Ia nh, ma c a o ngu
mo ng, an u ng khng kIng cu ... Tha f ra, ca 2 ca ch cham so c phu nu
mo I sInh k frn d u co nhu ng uu dI m va khuy f dI m ma ba n pha I
IInh d ng a p du ng frong fu ng fruo ng ho p cu fh .
1. ^hu ng quan n! n sa! ! n c n Ira nh:
- Na m pho ng kin gIo ha ng fha ng fro I, na m Iu a, ho Iu a cho me
va be ...: Tha f ra frong qua khu , ng ba cu a chu ng fa khng saI Ia m
Ia m frong vI c cham so c phu nu mo I sInh nhu va y, nha f o nhu ng
vu ng phia a c va o mu a dng, fro I ra f Ia nh va co gIo ba c. Sau sInh, co
fh ba n fhuo ng m f mo I va co ca m gIa c Ia nh do ma f nhI u ma u, ma f
nhI u nang Iuo ng cho cu c sInh, be cu a ba n cu ng ra f ca n hoI a m v
fre con mo I sInh d ma f nhI f ra mI fruo ng ngoa I nn ba f bu c pha I
gIu a m du cho ca con va me .
Tuy nhIn o ca c vu ng phia Nam, nhI f d mI fruo ng fhuo ng
cao nn vI c na m ho Iu a Ia khng ca n fhI f, dI khI co n co fh mang
Ia I nhu ng dI u faI ha I nhu Ia m me va con d m hI su f ca nga y Ia m
CM NANC CHO CA C A M TR 96
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
cho co fh ma f nuo c, da a m fhuo ng xuyn khI n bI ham Io , vI fru ng
d pha f frI n gay vIm da, hoa c gay ra faI na n ngoa I y mu n nhu fa n
Iu a co fh gay pho ng cho me va con n u so y ... N u o nhu ng vu ng
Ia nh nhu o vu ng cao nguyn, nu I cao, hay va o mu a dng Ia nh co gIo
ba c... ba n co fh na m pho ng kin da o fra nh gIo Iu a sau sInh hoa c da f
m f me fhan nho ho a m duo I ga m gIuo ng v ban dm, nhung hoa n
foa n khng nn ca ch Iy vo I mI fruo ng ngoa I qua Iau. a n va be nn
ra ngoa I pho ng phoI na ng va o bu I sa ng khoa ng m f va I fua n sau
sInh, hif fho khng khi frong Ia nh va va n d ng nhe nha ng se gIu p co
fh ba n phu c h I nhanh hon.
- A n u ng kIng khem qua mu c: Sau khI sInh, ba n ra f ca n phu c
h I nang Iuo ng da ma f frong qua frnh "vuo f ca n" va chua n bI ngu n
nang Iuo ng fa o su a nuI con. Mu n va y, ba n pha I an m f ch d an
da y du cha f dInh duo ng, da da ng fhu c pha m, bu du nuo c va nha f Ia
khng nn fhI u rau fra I d du ng bI fa o bo n. A n du ng fheo kha u vI
fhuo ng nga y cu a ba n, khng nn an ma n hon, fra nh ca c gIa vI co mu I
n ng cay co fh a nh huo ng d n mu I vI cu a su a me nhu ha nh, fo I...
fra nh ca c fhu c u ng co c n va cha f kich fhich nhu ruo u, bIa, ca ph...
- Cu nuo c, khng fa m g I su f ha ng fha ng fro I: a chu ng fa Ia
m f co quan ra f nha y ca m va ra f ca n duo c ba o v . N u khng fa m
ru a sa ch se fhuo ng xuyn, ca c I chan Ing se bI bif va vI fru ng co co
h I pha f frI n gay vIm da, ngu a nga y ra f kho chIu cho ba n. Chua k
Ia mu I m hI duo c "fich fru " ha ng fha ng c ng vo I mu I da u, ruo u
no ng xoa bo p ha ng nga y co fh gay "dI u ng" cho nhu ng nguo I xung
quanh ba n da y.
2. Jc I sc\! c c n !a n u chu n II chc ! n "u! I! n" cu a Ia n
- a n ca n chua n bI sasn m f s qua n a o r ng ra I, fhoa ng ma f
may ba ng Ioa I va I cofon hu f m hI: frong nhu ng nga y da u sau sInh,
co fh ba n ca n d n va I chI c va y r ng, da I vu a pha I d d da ng Ia m
v sInh, fhay bang... Ca c a o nn may r ng d d cho be bu . Khng
nn du ng Ioa I a o ba ng va I qua mo ng hay may sa f ca nh. N u ba n o
vu ng khi ha u Ia nh, nn chua n bI fhm va I chI c a o Ien, khan qua ng,
vo Ien...
CM NANC CHO CA C A M TR 97
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
- Khoa ng muoI go I bang v sInh: HI n nay frn fhI fruo ng co
ra f nhI u Ioa I bang ra f fI n Io I cho ba n, ba n nn cho n haI Ioa I bang
da y mo ng kha c nhau. Trong fua n da u sa n dIch nhI u ba n ca n d n
Ioa I bang da y, haI fua n sau do sa n dIch if da n co fh ba n chI ca n d n
Ioa I bang mo ng d d chIu.
- N u ba n fhich du ng ca c Ioa I da u no ng nhu da u gIo , khuynh
dI p... co fh mua m f if, nhung ca n Iuu y fra nh Ioa I da u co mu I co
fh Ia m cho be kho chIu.
- Trong nhu ng nga y sa p sInh, fhuo ng ba n ca m fha y m f mo I,
kho chIu, dau nhu c kha p mnh ma y. N u ca c ba n Ia cng nhan vIn
chu c nn fhu x p cng vI c d co fh nghI so m khoa ng ba b n fua n
fruo c nga y du sInh. Nn va n d ng nhe nha ng, khng nn dI Ia I qua
nhI u, xa ch na ng, Ieo fhang, dI xe frn ca c doa n duo ng da n xo c hoa c
dI xa frong nhu ng fha ng cu I cu ng cu a fhaI ky v ra f d sInh so m,
sInh ro f...
- a c bI f, ba n khng nn bo bu a an. a n ra f ca n su c kho e cho
cu c sInh sa p fo I. Thuo ng frong nhu ng nga y cu I cu a fhaI ky su m f
mo I hay Ia m ba n bI ng an, ma f kha c fu cung fo In che n e p ca c co
quan frong bu ng k ca da da y nn ba n fhuo ng co ca m gIa c da y bu ng,
an mau no. a n co fh an Ia m nhI u bu a nho , an ca c fhu c an ma ba n
ua fhich, ca c fhu c an m m d an, u ng su a... Ch d an ca n da da ng,
du cha f, gIa u cha f fuoI nhu rau fra I gIu p ba n fra nh fa o bo n nha f Ia
frong nhu ng nga y sa p sInh.
- Nn fa m g I m I nga y ba ng nuo c a m.
- KhI nhu ng con dau chuy n da ba f da u, co fh ba n se ca m fha y
so ha I. Ha y fm su chIa se noI ch ng ba n, me ba n va ca noI du a con
sa p cha o do I cu a ba n nu a. a n nn hif fho sau va dI u ho a, chu y
fra nh fe nga va pha I fuan fhu fheo mo I huo ng da n cu a ba c sI va nu
h sInh frong pho ng sInh d be va ba n duo c an foa n nha f.
3. Ca c \! c quan In sau s!nh
- Sau khI sInh, fhuo ng ba n hay ca m fha y Ia nh. o Ia do ba n da
ma f nhI u ma u va su c Iu c cho cu c vuo f ca n. a n nn u ng m f Iy
su a no ng, da p m n a m va ngu m f chu f, ca m gIa c se d chIu hon
CM NANC CHO CA C A M TR 98
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
nhI u. N u cu c chuy n da ke o da I, ba n ca m fha y do I va mu n an fh
cu vI c an m f chu f fhu c an ma ba n fhich.
- M f va I nga y sau sInh, ba n se fha y hI n fuo ng "cuong su a".
Ngu c se co ca m gIa c cang dau, dI khI ba n bI s f nhe va ca m fha y
m f mo I. Nn chuo m ngu c vo I nuo c a m va ho I y kI n ba c sI v vI c
du ng fhu c.
- u ng qun ra ng con ba n ca n bu su a non ca ng so m ca ng f f
sau sInh. gIu gn ngu n su a me cho be , ba n ca n pha I Iuu y d n
vI c cho be bu nhI u Ia n frong nga y. Truo c va sau m I Ia n cho bu ba n
nn Ia m v sInh vu sa ch se ba ng nuo c a m. Nn nho ra ng fra ng fha I
fInh fha n cu a ba n cu ng a nh huo ng d n Iuo ng su a da nh cho con.
Trong fha ng da u con cu a ba n fhuo ng hay fhu c nhI u v dm va ba n
pha I fhu c fheo, v va y nn franh fhu ngu nhu ng Iu c con ba n ngu va o
ban nga y.
- a n ca n an u ng du fhu d co cha f fa o su a cho con bu , da c
bI f Iuu y an nhI u rau qua fra nh fa o bo n. Trong dan gIan va n Iuu
fruy n m f s mo n an da nh fa m b cho sa n phu , co fa c du ng Io I su a
nhu gIo heo ha m vo I du du hay da u den, ga a c fI m fhu c ba c, rau
Iang na u vu su a bo ... Thu c cha f day Ia ca c mo n an gIa u dInh duo ng
co fh su du ng ra f f f cho phu nu mo I sInh. Trong fho I gIan sau sInh
va frong su f fho I gIan cho con bu ba n ca n an fhm m I bu a m f
che n com, u ng fu 1-2 Iy su a m I nga y. Nn u ng fhm nhI u nuo c.
Chu y fra nh ca ch fhu c an co nhI u gIa vI, cay hay chua qua cu ng nhu
ca c fhu c u ng co men nhu bIa hay ruo u. Ca c fhu na y co fh qua su a
Ia m mu I su a fhay d I.
- I vo I fa f ca ca c Ioa I fhu c du Ia fhu c b , ba n cu ng chI nn
su du ng khI da co y kI n cu a ba c sI.
- Nn dI Ia I so m m f ca ch nhe nha ng d co fh ba n mau cho ng
fro v fra ng fha I bnh fhuo ng. Trong khoa ng 2 fua n da u sau sInh,
am h se ra sa n dIch ma u do da m sau do nha f da n, cu I gIaI doa n
na y co fh co kInh non do fuoI. Ca n chu y va ba o ngay vo I ba c sI n n
ba n fha y sa n dIch sa m den, mu I hI hoa c ba n bI s f.
- Trong Ia n sInh da u fIn, ba c sI hoa c nu h sInh se ca f fa ng
sInh mn |vu ng cu a mnh) d be d ra ngoa I fra nh sang cha n. a n
CM NANC CHO CA C A M TR 99
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
ca n chu y gIu v sInh sa ch se vu ng v f may, ha ng nga y pha I ngam
ru a haI ba Ia n vo I fhu c sa f fru ng sa n khoa va ru a sa ch sau m I Ia n
dI fI u. Ca n fhay bang v sInh sa ch fhuo ng xuyn fra nh fnh fra ng
a m uo f ke o da I v f fhuong se cha m Ia nh va d nhI m fru ng.
- Va I nga y sau khI sInh ba n co fh fa m g I vo I nuo c a m. Chu y
noI fa m ca n fra nh gIo Iu a. Sau khI fa m nn ma c a m d fra nh bI ca m
Ia nh.
- Va m f dI u ra f ca n fhI f, du ng qun ho I ba c sI v vI c fra nh
fhaI sau khI sInh frong fho I gIan chua ha nh kInh Ia I.


















CM NANC CHO CA C A M TR 100
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




Du ng thu c cho phu n ang cho con bu

VI c du ng fhu c cho phu nu dang cho con bu ca n Iuu y nhu ng
dI m sau day:
1. M f s fhu c co fh Ia m ma f su a me : vi du aspIrIn, m f s
fhu c kha ng sInh esfrogen, bromorcrypfIn
2. NhI u fhu c ma me du ng co fh co d c finh vo I fre do ba I
fI f qua su a: fhu c ngu Ioa I barbIfurIc, fhu c fra n fInh dIazepam, co
aIcaIoId na m cu a ma ch
M f s fhu c duo c fha I fru qua su a vo I n ng d kha cao hon o
ma u me co fh gay d c cho fre nhu ca c Iodua. M f s fhu c u c ch
pha n xa bu cu a fre nhu phenobarbIfaI. M f s fhu c kha c co fh gay
dI u ng cho fre .
1a ng nc I scIhuc c c n Ira nh hay Ih n Irc ng uu ng Rh! uang chc
ccn Iu

Tn Ihuc c Ch! chu
Thuc c h Ih n R!nh Irung
ucng
- Ca c barbIfurIc |nhu
phenobarbIfaI meprobamaf)
- Ca c bromId, cIoraIhydraf,
fra nh du ng |II u cao hay fho I
gIan da I co d c cho fre em)
n ng d o su a me co fh ga p fo I
4 Ia n so vo I n ng d o ma u me ,
co fh d da ng gay ngu cho fre
em
CM NANC CHO CA C A M TR 101
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
fra nh du ng v gay bu n ngu , u c
ch fha n kInh va ma n ngu a o
fre , gay ga y su f cho fre
fhu c fra n fInh nho m dIazepIn
|nhu dIazepam)
- HaIoperIdoI va ca c da n cha f
phenofhIazIn
frn su c va f gay bI n d I fa p
finh
Ia m fre ma f pha n xa bu - PhenobarrbIfaI va prImIdon
- AIcaIoId na m cu a ma ch va
da n cha f
gay nhI m d c cho fre em, du ng
Iau gIa m fI f su a.
d c finh vo I fre so sInh ma c da u
n ng d frong su a me chua cao
Thuc c h I!n na ch
- Thu c che n befa
- Thu c ch ng dng ma u du ng
u ng
gay faI bI n xua f huy f cho fre
so sInh
nhI m d c cho s fre em ma n
ca m
fang nhu d ng ru f gay Ia cha y
va frI u chu ng ma n ca m cho
m f s fre em
Thuc c h I!u hca
- AfropIn
- PhenoIphfaIeIn

kich fhich fha n kInh fre nho Thuc c h hc h p
- AmInophyIIn
- CyprohepfadIn
co fh u c ch fI f su a
Thuc c h nc ! I! I co fh gay gIa m duo ng huy f o
CM NANC CHO CA C A M TR 102
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
fre
d gay suy fuy n gIa p cho fre
nho
a nh huo ng d n hoa f d ng fuy n
gIa p cu a fre nho
du ng Iau vo I II u Iuo ng frn
10mg/ nga y co fh a nh huo ng
d n chu c nang fha n cu a fre nho
II u cao u c ch fI f su a
nam finh hoa fre em ga I va Ia m
cho fre em fraI da y fh so m
gIa m fI f su a cho m f s phu nu
- Thu c gIa m duo ng huy f
- Iodua, MTV va ca c fhu c
kha ng fuy n gIa p
- ThyroxIn
- Ca c cosfIcosferoId


- Ca c hormon sInh du c
- Ca c androgen
- VIn fhu c fra nh fhaI
- romocrypfIn
Ia m ca n su a me
Thuc c chc ng ung Ihu d c finh cho fre em
VIfamIn
VIfamIn A va
II u cao co d c finh vo I fre em
a nh huo ng d n fhinh gIcs va
chu c nang fha n
u c ch fuy xuong fre em
Thuc c chc ng nh! n Rhu n
- Kha ng sInh amInozId
- CIoramphenIcoI
- SonIazId
- MefronIdazoIe
gay kInh gIa f o fre em. Nn
u ng fhm VIfamIn 6 d
CM NANC CHO CA C A M TR 103
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
pho ng ngu a
Ia m cho su a me da ng
c fh gay ma n ca m o fre em
- PenIcIIIn
- SuIfamId |va co. frImazoIe)

- TefracycIIn
fre so sInh |va I fua n I da u)
suIfamId fa c du ng ke o da I co fh
gay fhI u ma u fan huy f cho fre
em
do phu c ho p vo I caIcI o su a me
nn co fh gay faI bI n va ng
r ng nn nhI u fha y fhu c
kIng fra nh














CM NANC CHO CA C A M TR 104
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




Gia n tnh ma ch

Chu ng b nh: a n d ma c b nh na y va o gIaI doa n sau cu a fhaI
ky n u ba n qua ma p, hoa c day Ia b nh fhuo ng ga p frong gIa dnh
ba n. u ng qua Iau hay ng I va f chan chu ngu co fh Ia m cho fInh
ma ch ca ng gIa n fo hon nu a.
I u hI n: Chan dau, ca c fInh ma ch o ba p chu I ca ng chan, du I
fro nn dau do n va ph ng fo In.
I u pha I Ia m:
- Nang na m nghI ga c chan In cao.
- Ha y fhu nang cao phia chan gIuo ng ba ng ca ch chm va I ca I
g I xu ng duo I d m. Ma c Ioa I qua n Io f bo sa f |supporf fIghfs) co fh
cu ng do . Ha y ba n qua n na y bu I sa ng fruo c khI ra kho I gIuo ng.
- Ng I nghI ga c chan In if nha f Ia haI ca I g I. Chm fhm m f
ca I g I kha c va o phia duo I Iung cu a ba n.
- Nn fa p ca c d ng fa c chan.






CM NANC CHO CA C A M TR 105
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




Huy t tr ng

"Trcng Ihc ! g!an nang Iha! hnh nhu !a huy I Ir ng ra nh! u
hcn Ih pha !. ^ u Rhcng ca n Ih y ngu a nga y hc c Rhc chIu Ih cc
c n u! Rha n Ia c sI Rhcng?"
Chu ng b nh: a n co fh nha n fha y cu a mnh fang fI f cha f
nha y |huy f fra ng) do co bI n d ng kich fhich f frong Iu c mang fhaI.
I u hI n: Ich am da o frong hoa c fra ng du c fI f ra hoI nhI u
hon, khng Ia m cho dau hay ra f.
I u pha I Ia m:
Tra nh du ng ca c fhu c khu mu I am da o va ca c my pha m xa bng
fhom.
Nn mang m f bang v sInh mo ng.
Nn dI ba c sI kha m n u ba n fha y ngu a, dau hay fI f ra cha f co
ma u Ia hay mu I hI.







CM NANC CHO CA C A M TR 106
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




M t mo i

"Tc! ngu nghI u y uu nhung \ n cu ca n Ih y Rhcng Rhc e,
nguc ! cu nc ! n I. Cc pha ! Ic! Ih! u ch I g Rhcng?"
Chu ng b nh: Ia do fI n frnh mang fhaI fa o nn fhm nhu ca u
d I vo I co fh . I khI Ia fu ba n Io au ma ra.
I u hI n: Ca m fha y ba I hoa I, va mu n ngu ban nga y. an dm
fha y ca n ngu nhI u hon.
I u pha I Ia m:
- NghI ngoI va fa p ca c ba I fh du c fhu gIa n.
- Nn dI ngu so m.
- u ng Ia m vI c qua su c.









CM NANC CHO CA C A M TR 107
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




T u do n m

Chu ng b nh: Ca c bI n d ng kich fhich f Ia m gIa fang nguy co
ma c pha I chu ng khi hu do na m. Co fh xa y ra frong su f fho I ky
mang fhaI. I u quan fro ng Ia ca n chu a cho h f chu ng b nh na y
fruo c khI em be ra do I v chu ng fua co fh Iay qua mI ng be Ia m cho
vI c nuI be fro fha nh kho . u ng xa bng d ru a sa ch co fh Ia m cho
chu ng fua na ng hon.
I u hI n: Tu am da o xua f ra m f cha f da c s f ma u fra ng va
ra f ngu a. Cu ng co khI ba n fha y dau ra f khI dI fI u.
I u pha I Ia m:
- Ngung du ng xa bng n u fha y dau.
- Ha y Ia y ngo n fay dua m f chu f yagourf nguyn cha f va o cu a
mnh.
- Tra nh ma c fa f ca qua n Io f ba ng nyIon, qua n bo va fra nh du ng
fhu c khu mu I am h .
- Nn dI fham ba c sI, cha c fh na o ba c sI cu ng k foa fhu c kem
fhoa, va mu chu p fu cung.





CM NANC CHO CA C A M TR 108
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




Sng m t ca chn va ngo n tay

"TI co fhaI duo c 7 fha ng. Ma f ca chan va ca c ngo n fay cu a fI
hoI bI sung. Khng dau nhung co ca m gIa c hoI kho chIu. XIn ho I co
a nh huo ng g d n fhaI nhI khng7"
Chu ng b nh: KhI mang fhaI, hoI sung |phu ) Ia chuy n bnh
fhuo ng, do co fh gIu Ia I nuo c du fhu a va fhuo ng dI n ra o ky cu I.
ay khng pha I Ia dI u da ng d cho ba n fam.
I u hI n: HoI sung o ma f ca , da c bI f Ia Iu c fho I fI f no ng nu c
va o cu I nga y. Chu ng na y khng duo c Ia m cho ba n dau hay kho chIu
g h f. a n cu ng co fh nha n xe f fha y ca c ngo n fay mnh cu ng do va
sung va o bu I sa ng va nha n khng deo vu a nu a.
I u pha I Ia m:
- Nang nghI ngoI vo I fu fh ga c chan In cao.
- Ha y fhu fa p nhu ng ba I fa p chan nhe . CIo haI fay In frn da u
va co du I ca c ngo n fay.
- Nn dI kha m ba c sI hoa c nu h sInh. N u fha y sung phu nhI u
va ro r f hon fh co fh Ia da u hI u chu ng fI n sa n gIa f |pre-
ecIampsIa).
- Ha y nhe nha ng xoay ma f ca chan va ba n chan cho ma u Iuu
fhng f f hon.


CM NANC CHO CA C A M TR 109
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




m hi

"Truc c uy !I Rh! na c Ic! II uc nc hc! Iay \a chn nhung Iu !u c
nang Iha! u n nay Ih h! n Iuc ng na y Ihuc ng uyn a y ra uu Irc !
Rhcng nc ng nu c?"
HI n fuo ng d m hI fhuo ng xa y ra frong gIaI doa n fhu 2 va 3
cu a fhaI ky . o Ia do bI n d ng kich fhich f gay nn va do Iuu Iuo ng
ma u dua fo I da nhI u hon khI mang fhaI.
I u hI n: m hI sau m I Ia n chI hoI ga ng su c m f chu f,
hoa c khI fhu c da y frong dm, ca m fha y no ng nu c, da rIn m hI.
I u pha I Ia m:
- a n nn ma c qua n a o r ng va ba ng va I bng |coffon). Tra nh
du ng ha ng d f ba ng so I nhan fa o.
- Ha y u ng nhI u nuo c.
- Nn d mo cu a s ban dm.







CM NANC CHO CA C A M TR 110
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




Ca c phng pha p sinh con theo y mu n

!o c nguy n sInh con fheo y mu n cu a con nguo I co fh da co fu
bao Iau nay, fuy nhIn cho d n nay, nguo I fa va n chua fm ra phuong
pha p hI u qua . Trong ba I na y chI d ca p d n va n d cho n Iu a gIo I
finh cu a du a fre fruo c khI fhu fhaI.
Theo sInh Iy cu a con nguo I, vI c sInh con fraI hay con ga I phu
fhu c va o Ioa I fInh fru ng cu a nguo I ch ng. o I v fa f ca fru ng cu a
nguo I phu nu d u chu a m f nhI m sa c fh gIo I finh X, frong khI a y
nam gIo I co fh sInh ra haI Ioa I fInh fru ng kha c nhau Ia Ioa I mang
nhI m sa c fh gIo I finh X va Ioa I mang nhI m sa c fh gIo I finh Y. o
va y n u fInh fru ng X fhu fInh vo I vo I fru ng |X-X) fh se sInh con ga I,
co n n u fInh fru ng Y fhu fInh vo I fru ng |Y-X) fh se sInh con fraI.
No I ca ch kha c, vI c sInh con fraI hay con ga I I fhu c nhI u va o nguo I
ch ng hon nguo I vo .
M f s phuong pha p cho n Iu a gIo I finh fhuo ng duo c a p du ng:
- Phuong pha p SheffIes du a frn 3 gIa fhuy f co ba n:
1. TInh fru ng Y co kich fhuo c nho hon fInh fru ng X.
2. TInh fru ng Y dI d ng nhanh hon fInh fru ng X.
3. TInh fru ng X co su c chIu du ng va kha nang s ng cao hon fInh
fru ng Y.
u a frn 3 gIa fhuy f na y da da f ra m f s phuong pha p d
fang xa c sua f sInh con fheo y mu n. Truo c h f pha I xa c dInh fuong
d I chinh xa c fho I dI m ru ng fru ng.
- N u mu n sInh con fraI
CM NANC CHO CA C A M TR 111
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
KIng gIao ho p nhI u nga y fruo c khI ru ng fru ng.
CIao ho p m f Ia n va o fho I dI m nghI ngo ru ng fru ng.
- N u mu n sInh con ga I
CIao ho p m I nga y fu Iu c sa ch kInh.
Ngu ng gIao ho p khoa ng 2-4 nga y fruo c fho I dI m du doa n ru ng
fru ng.
Vo I phuong pha p nu frn cho fha y kha nang fha nh cng da f
60 70%. bI f nga y ru ng fru ng, nn do nhI f d co fh 2-3 vo ng
kInh. M I bu I sa ng khI fhu c gIa c da y, co n na m yn frn gIuo ng, Ia y
nhI f k nga m va o duo I Iuo I frong 5 phu f do fhan nhI f. ChI Ia I nhI f
d m I nga y frong m f chu ky kInh nguy f. Tu nga y co kInh fhan
nhI f fha p, d n gIu a ky kInh fhan nhI f ba f da u cao hon va gIu mu c
cao do fo I nga y co kInh cu a ky sau, Iu c do fhan nhI f ba f da u fha p.
Nga y fhan nhI f fang fu fha p In cao |cu I nu a chu ky fruo c va da u
ba n chu ky sau) Ia nga y fru ng ru ng.
Hoa c don gIa n d finh hon nhung if chinh xa c hon Ia ca ch finh
fruo c ky kInh 14 Ia nga y fru ng ru ng. Vi du n u vo ng kInh Ia 30 nga y
fh nga y fru ng ru ng Ia nga y fhu 16 |30 14 = 16).
- K f ho p vo I ch d an
N u ba n mu n sInh con fraI fh fruo c khI fhu fhaI 3 fha ng nn
an ch d nhI u mu I ma n hon bnh fhuo ng, an fhIf, ca , khoaI fay,
chu I va fhu c pha m kh uo p mu I; kIng su a, fru ng, nuo c khoa ng, ca
chua, ca r f... Sau khI fhu fhaI fh an fro Ia I bnh fhuo ng.
N u ba n mu n sInh con ga I ha y an nhI u canxI |su a), if mu I, if
kaII...
- Phuong pha p cho n Io c fInh fru ng va fhu fInh nhan fa o
Nguo I fa su du ng nhI u phuong pha p ho a ho c va va f Iy d c
ga ng fa ch haI Ioa I fInh fru ng. Sau do su du ng fInh fru ng da cho n Io c
d fhu fInh nhan fa o cho nguo I vo . Tuy nhIn phuong pha p na y chI
fha nh cng khng qua 70% va f n ke m.
CM NANC CHO CA C A M TR 112
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




Ca c v t ra n

"X!n chc I! I, Rh! nang Iha!, Iung Ic uung Ren Ic! ue chcng
nuI ua cc anh hucng au uen Iha! nh! Rhcng?"
Chu ng b nh: Ca c v f na y hnh fha nh khI da bI cang qua finh
da n h I bnh fhuo ng cu a no fhuo ng dI n ra frong 2 ky cu I. Tang can
qua co fh Ia nguyn nhan gay nn ca c v f na y, chu ng if khI bI n
ma f ma chI nha f dI fha nh ca c v f ba c mo .
I u hI n: V f do dI khI xua f hI n frn vu ng da du I, bu ng, hay
vu frong fho I gIan mang fhaI.
I u pha I Ia m:
- Tra nh fnh fra ng In can qua nhanh.
- Thoa Ia I kem gIu nuo c, duo ng da |moIsfurIzer) cho nga m va o
da co fh Ia m cho ba n ca m fha y da ma f va do ra f nhung khng ngan
cha n hoa c chu a Ia nh duo c ca c v f ra n.







CM NANC CHO CA C A M TR 113
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




Kho ngu

"KhI na o co fho I gIan nghI ngoI Ia fI c ga ng nghI ngoI va ngu
d da m ba o su c kho e cho ca haI me con. Nhung na m hoa I ma khng
ngu duo c. XIn duo c fu va n."
Chu ng b nh: a n fhuo ng bI kho ngu co fh Ia doem be da p, v
fI p fu c ma c dI v sInh ban dm, hoa c Ia v bu ng cu a ba n qua Io n nn
ba n na m khng fhoa I ma I frn gIuo ng. a c sI dI u frI cu a ba n se
mI n cuo ng mo I k foa cho ba n du ng fhu c ngu .
I u hI n: Truo c fIn Ia kho dI va o gIa c ngu va cu ng kho ngu
Ia I sau khI fhu c gIa c. M f s phu nu ga p nhu ng con a c m ng v vI c
sInh no hoa c v em be . a n cho nn Io Ia ng v ca c gIa c mo, m ng mI
fhuo ng khng pha n a nh nhu ng g se xa y ra.
I u pha I Ia m:
- o c sa ch hoa c fa p ca c ba I fh du c fhu gIa n nhe hay fa m nuo c
a m fruo c khI dI ngu co fh gIu p ba n d ngu .
- a n ha y fhu su du ng fhm g I. N u ba n fhuo ng ngu na m
nghIng v m f phia, ba n ha y ga c du I |frn) In m f chI c g I
m.Nguo I fa khuyn phu nu co fhaI nn na m nghIng. V khI na m
ngu a, fu cung chu a fhaI nhI se che e p va o h fh ng ma ch ma u o vu ng
cha u, fha m chi che n d ng ma ch chu bu ng Ia m gIa m cung ca p ma u
cho fu cung |fhaI nhu cu ng ke m duo c nuI duo ng). Ma u fInh ma ch o
2 chan kho khan khI fro v fm nn fhuo ng bI phu chan. Ngoa I ra, fu
cung fo co fh che n e p nI u quan gay ca n fro do ng nuo c fI u fu fha n
xu ng khI fhaI phu na m ngu a. KhI nghIn cu u su pha f frI n cu a fhaI
nhu va su fhay d I cu a fu cung, ca c nha khoa ho c fha y ra ng 80 - 90%
CM NANC CHO CA C A M TR 114
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
khI mang fhaI fu cung nga sang pha I. o do , fhaI phu nn na m
nghIng sang bn fra I Ia f f nha f.























CM NANC CHO CA C A M TR 115
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




Pha t ban (n i rm)

"TI dang mang fhaI va bI n I sa y. Truo c day du fro I no ng ma y
fI cu ng khng bI. TI nn Ia m g7"
Chu ng b nh: Thuo ng xa y ra cho ca c ba me co da ng nguo I ma p
ma p va hay d m hI. Co fh do bI n d ng kich fhich f gay nn.
I u hI n: Ca c ma ng do fhuo ng pha f frI n frn vu ng co n p
ga p, hay ra m hI nhu o duo I haI vu hay vu ng be n.
I u pha I Ia m:
- Nang ru a va Iau kh nhu ng vu ng na y. a n ha y du ng xa bng
khng co huong fhom.
- a n ha y fhoa dIu Ia n da ba ng IofIon caIamIne.
- Ha y ma c qua n a o r ng ra I ba ng va I bng |coffon).








CM NANC CHO CA C A M TR 116
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




Tr

"TI co fhaI duo c 7 fha ng, fruo c day fI khng bI frI nhung
khoa ng fha ng nay fh co ve khng n. VI c mang fhaI co IIn quan g
d n b nh frI khng7"
Chu ng b nh: o da u cu a fhaI nhI de In nn ca c fInh ma ch
quanh ha u mn bI gIa n no . KhI ba n ra n dI ca u se Ia m cho b nh frI
ca ng na ng hon, fhuo ng dI n ra frong 2 ky cu I. nh frI nhe fhuo ng
bI n ma f khng ca n dI u frI sau khI du a be ra do I.
I u hI n: KhI ba n dI ca u, ba n co fh fha y ngu a, dau va cha y
ma u.
I u pha I Ia m:
- Tra nh chu ng fa o bo n.
- Khng nn du ng qua Iau
- M f ca I fu I chuo m da da f a p va o ch bI frI co fh Ia m cho ba n
bo f ngu a.
- N u bInh frI ke o da I daI da ng, ha y dI kha m o ba c sI hay ba nu
h sInh, ho co fh k foa fhu c mo bI ha u mn.




CM NANC CHO CA C A M TR 117
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




m nghe n

"TI co fhaI duo c 1 fha ng. TI dang Io Ia ng cho su c kho e cu a con
fI va ca fI nu a. TI an u ng khng duo c, m I Ia n an xong Ia nn ra
h f."
Chu ng b nh: Thuo ng Ia m f frong nhu ng da u hI u fhaI ky xua f
hI n da u fIn, co fh xa y ra va o ba f cu Iu c na o frong nga y. Su m f
mo I co fh Ia m cho va n d fra m fro ng hon. TrI u chu ng bu n o I
fhuo ng bI n ma f sau fua n fhu 12 nhung co khI xua f hI n fro Ia I sau
na y.
I u hI n: NhI u khI ba n ca m fha y bu n o I khI ngu I fha y mu I
m f s fhu c an hoa c kho I fhu c Ia . a s ca c fhaI phu nha n xe f Ia co
nhu ng Iu c da c bI f frong nga y hI n fuo ng na y hay xa y ra.
I u pha I Ia m:
- a n ha y fhu an ca I g do d kha c phu c chu ng bu n o I.
- Tra nh du ng ca c fhu c an va mu I Ia m cho ba n ca m fha y bu n o I.
- a n co fh an m I Ia n m f if, an nhI u bu a frong nga y.
- d I pho vo I chu ng bu n o I, ba n ha y fhu an ba nh quy kh,
ba nh m nuo ng hay fra I cay. a nh quy bo gu ng hoa c bIa co bo gu ng
co fh co fa c du ng cu ng nhu nuo c khoa ng.



CM NANC CHO CA C A M TR 118
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




So n a i

"Tc! nang Iha! uuc c 8 Iha ng. 1hcng n c I! u nhung Ihnh
Ihca ng Ic! !a ! sc n ra qu n. 1! n Iuc ng na y chI nc ! ay ra Ihc!. Tc! cc
II g Rhcng?"
Chu ng b nh: Ia do ca c co sa n xuong cha u y u va do em be nga y
m f Io n e p In ba ng quang. Thuo ng xa y ra va o ky cu I.
I u hI n: a n fhuo ng so n m f fi nuo c fI u ra qua n va o nhu ng
Iu c cha y, ho, ha f hoI hay cuo I.
I u pha I Ia m:
- Nn dI fI u fhuo ng xuyn
- a n nn fa p Iuy n ca c co sa n xuong cha u d u da n.
- Tra nh bI fa o bo n va du ng xa ch na ng.








CM NANC CHO CA C A M TR 119
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com



chua

"TI co fhaI duo c 6,5 fha ng va ra f hay o chua. TI bI f day Ia
hI n fuo ng bnh fhuo ng nhung khng bI f nguyn nhan Ia fa I sao7
XIn duo c gIa I fhich."
Chu ng b nh: Ca I van na m o ngo da n va o bao fu gIa n ra khI co
fhaI, do bI n d ng v ma f kich fhich f . V va y cha f chua frong da
da y fra o nguo c fro Ia I fhu c qua n |Ia ng da n xu ng bao fu ).
I u hI n: a n ca m fha y dau ra f o ngay gIu a I ng ngu c.
I u pha I Ia m:
- u I f I, ba n ha y fhu u ng m f Iy su a no ng va nang cao da u
gIuo ng hoa c su du ng fhm g I d g I da u.
- a n ha y dI kha m o ba c sI dI u frI cu a ba n, co fh vI na y se k
foa fhu c d chu a chu ng bao fu du acId.









CM NANC CHO CA C A M TR 120
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com



a i r t

"Tc! nang Iha! uuc c 3 Iha ng. Tc! u! I! u nh! u ! n Ircng nga y,
un cu ng \ y, n c uu gn u n g!c ngu !a Rhcng ua n uc ng nuc c.
1! n Iuc ng na y cc Inh Ihuc ng Rhcng?"
Chu ng b nh: HI n fuo ng na y fhuo ng xa y ra frong gIaI doa n da u
va cu I cu a fhaI ky , nguyn nhan Ia do fu cung de In frn bo ng da I.
TrI u chu ng na y se fhuyn gIa m frong ca c fha ng gIu a cu a fhaI ky .
I u hI n: a n hay ca m fha y mo f dI fI u.
I u pha I Ia m:
- N u ba n fha y pha I fhu c da y ban dm d dI fI u, fh v chI u
ha y c ga ng u ng if nuo c.
- a n nn dI kha m ba c sI n u ba n fha y ra f bu f m I khI dI fI u
v co fh Ia ba n da bI nhI m fru ng.









CM NANC CHO CA C A M TR 121
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




Ca m th y mu n xu

"KhI mang fhaI duo c 5 fha ng, fhInh fhoa ng fI bI cho ng ma f, co
ca m gIa c mu n nga . TI mu n duo c gIa I fhich va pho ng ngu a."
Chu ng b nh: Trong Iu c mang fhaI, huy f a p fha p hon, v fh
ba n d ca m fha y mu n xIu, fhuo ng xa y ra va o ky da u va ky cu I cu a
fhaI ky .
I u hI n: Ca m fha y choa ng va ng va du ng khng vu ng. ChI
mu n ng I hoa c na m.
I u pha I Ia m:
- Thu du ng du ng yn qua Iau.
- N u ba n ca m fha y m f ba f fhnh Inh, ha y ng I xu ng va da f
da u ba n gIu a haI da u g I cho d n khI ba n ca m fha y khoe hon.
- a n nn cha m ra I fu fu du ng da y khI dang na m frong b n
fa m nuo c no ng, hoa c khI dang ng I hay dang na m. N u ba n dang
na m ngu a, fh fruo c khI du ng da y, ba n ha y xoay nguo I sang m f phia
da .





CM NANC CHO CA C A M TR 122
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




B vo p be

"ThInh Ihca ng Ic! hay II chuc I ru I. !c I ngc I \a Rhc chIu ! n.
Tc! cc II Ih! u ch I g Rhcng? Cc a nh huc ng u n Ia c Iha! Rhcng?"
Chu ng b nh: Co fh do fhI u cha f vI, fhuo ng ga p pha I frong
gIaI doa n cu I cu a fhaI ky
I u hI n: Co ba p co fha f Ia m dau, fhuo ng Ia xa y ra o ba p chu I
ca ng chan va ba n chan, nhI u khI va o ban dm. Thuo ng kho I su ba ng
frI u chu ng ca ng chan du I do vo I ca c ngo n chan qua p xu ng.
I u pha I Ia m:
- Xoa bo p pha n ba p chan va ba n chan bI co ru f.
- Ha y dI dI Ia I Ia I m f Ia f khI da bo f dau d ma u Iuu fhng f f
hon.
- Ha y dI kha m b nh, co fh ba c sI se k foa fhu c b fhm canxI
va vIfamIn .
- a n ha y du ng ba n fay ke o ba n chan v phia ba n va xoa bo p
ma nh ba p chu I ca ng chan d Ia m gIa m con dau do chu f ru f





CM NANC CHO CA C A M TR 123
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




Ch ng ta o bo n

"Tc! cc Iha! uuc c 5 Iha ng. J c uu Ic! uc ng nh! u nuc c, n uc ng
Inh Ihuc ng, Rhcng n nhu ng Ihu c n qua nc ng nhung \ n hay II
Ia c Ic n. X!n hc ! ca ch phc ng Ira nh"
Chu ng b nh: Kich fhich f progesferone cu a fho I ky mang fhaI
Ia m chu ng gIa n ca c co ru f khI n cho ca c nhu d ng ru f gIa m dI va
gay ra chu ng fa o bo n frong qua frnh mang fhaI.
I u hI n: a n dI fIu ra phan kh, cu ng vo I s Ia n dI if hon
fhuo ng I .
I u pha I Ia m:
- a n nn an fhu c an gIa u cha f xo va u ng nhI u nuo c.
- Ha y dI ca u ba f cu Iu c na o ba n ca m fha y co nhu ca u.
- Ta p fh du c d u da n.
- ! ng mo I fhu c b co cha f sa f da duo c ba c sI k foa va o sau
bu a an no va u ng vo I nhI u nuo c.
- Ha y dI kha m ba c sI n u chu ng fa o bo n ke o da I. Tra nh du ng
fhu c nhua n fruo ng |fhu c x ).




CM NANC CHO CA C A M TR 124
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




Ch ng kho th

"Tc! nang Iha! uuc c 8 Iha ng. Ca ng \ sau Ic! !a ! hay II n I
nc !, nh!u u Rh! ca n Ih y Rhc Ihc . X!n hc ! nguyn nhn Ia ! sac?"
Chu ng b nh: Va o fho I ky cu I cu a fhaI ky du a be e p In co
hoa nh va Ia m ba n kho fho . Thuo ng fh chu ng kho fho na y gIa m dI
nhI u khoa ng m f fha ng fruo c khI sInh, khI da u du a be Io f qua
xuong cha u. ThI u ma u cu ng co fh Ia m cho ba n kho fho .
I u hI n: Ca m fha y kho fho khI ga ng su c hoa c ngay ca khI no I
chuy n.
I u pha I Ia m:
- NghI ngoI ca ng nhI u ca ng f f.
- Ha y fhu ng I ch m h m n u quanh ba n khng co gh na o va
khI ba n ca m fha y kho fho .
- u I f I Iu c dI ngu ba n nn k fhm m f ca I g I.
- N u chu ng kho fho na y nghIm fro ng, ba n nn ho I y kI n ba c
sI hay nu h sInh.
- Tu fh ng I ch m h m co fh gIu p ich ba n n u ba f fhnh Inh
ba n ca m fha y hu f hoI khI Ieo d n Iung chu ng ca u fhang.



CM NANC CHO CA C A M TR 125
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




Cha y ma u n u rng

Cau ho I: "TI mang fhaI da duo c 7 fha ng r I, khng hI u sao fI
Ia I hay bI cha y ma u nuo u rng?"
Cha y ma u nuo u rang fhuo ng xa y ra frong ca ba gIaI doa n cu a
fhaI ky . Nuo u rang fro nn m m hon va d bI f n fhuong frong Iu c
mang fhaI. Nuo u co fh sung do khI n cho bu a fich fu o chan rang.
I u na y co fh da n fo I b nh Iy nuo u rang va sau rang.
I u hI n: Io I cha y ma u, da c bI f Ia sau khI da nh rang.
I u pha I Ia m:
- Iu n chI ke rang va da nh rang ky sau khI an.
- Nn dI kha m nha sI. Chu a rang duo c mI n phi frong fhaI ky ,
fuy nhIn ba n khng duo c dI chu p X-quang hoa c qua gay m Iu c na y.








CM NANC CHO CA C A M TR 126
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




Ch dinh d ng sau khi sinh

N u ba n cho con bu , ba c sI se khuyn ba n m f ch d dInh
duo ng nhI u profeIn va nang Iuo ng, co fh u ng fhm su a va nhu ng
cha f kha c ca n fhI f cho ba n. ba c sI co fh khuyn ba n khoan a p du ng
nhu ng chuong frnh gIa m can cho d n khI ba n ngung cho con bu v
ch d an kIng co fh a nh huo ng d n dInh duo ng cu a fhaI nhI n u
nhu ba n an khng du ng cha f dInh duo ng fhI f y u. Co n n u nhu ba n
khng cho con bu fh ba n cu ng ca n co m f ch d an d ba n co du
nang Iuo ng cham so c em be .
Trong ba f ky phuong pha p an kIng na o fh nhu ng Ioa I fhu c
pha m fhuo ng bI Ioa I ra Ia fhu c an ngo f, nhu ng mo n fra ng mI ng va
nhu ng fhu c an co nhI u cha f be o. N u ch d dInh duo ng cu a ba n co
nhIu xo, profeIn va if cha f be o, ba n se gIa m can va fro v bnh
fhuo ng nhanh hon.
Trong fho I gIan cho con bu , nguo I me cu ng pha I ca n fha n vo I
fhu c an cu a chinh mnh, khng nn u ng ruo u, ca ph, fra da m, hu f
fhu c Ia . Nhu ng fhu c an nhu fo I, su, mang... co fh Ia m d I mu I su a.
Pha I ca n fha n frong vI c su du ng ca c Ioa I fhu c, chI u ng fheo foa
cu a ba c sI va du ng qun cho ba c sI bI f Ia mnh dang frong gIaI doa n
cho con bu . Nn an nhI u rau ca I, fra I cay, u ng nhI u nuo c, an chan
gIo heo ha m du du , u ng su a va co ch d nghI ngoI phu ho p. Ha ng
nga y, nn an nhu ng fhu c an fhu c ca c nho m fhu c pha m sau day:
- a m: ca , fhIf heo, fhIf ga , fhIf vIf, da u pho ng, fa u hu , ca c Ioa I
da u ha f kha c |da u den, xanh, do ...)
CM NANC CHO CA C A M TR 127
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
- Rau qua : rau du ca c Ioa I nha f Ia rau Ia xanh va ca c Ioa I rau
fra I, rau cu co ma u va ng hay do |rau dI p, bng ca I, da u hoa Ian, bi
do , khoaI...)
- Tra I cay, nuo c e p fra I cay: cam, buo I, chanh, chu I, da o, I...
- Ngu c c: com ga o, ba nh m, nuI, ngu c c no I chung, ca c Ioa I
khoaI...
- Sa n pha m fu su a: su a bo hay su a d ng va f kha c va ca c sa n
pha m fu su a nhu yaourf, fromage, bo... Khng fhich su a bo fh u ng
su a da u na nh cu ng f f.
1hcng nn uu ng:
- Thu c pha m co nhI u duo ng, mo nhu ba nh ngo f, ba nh ra n, ke o,
su a nguyn kem, kem su a.
- Thu c pha m nhI u profeIn, nhI u mo : fromage cu ng, fhIf mo ,
fhu c an nhanh.
^n uu ng:
- Thu c pha m nhI u cha f xo: ha u h f fra I cay, rau qua
- Thu c pha m nhI u profeIn, if mo : ha u h f ca c Ioa I su a ga y, ga
vIf bo da, da u phu ...









CM NANC CHO CA C A M TR 128
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




M t s tnh hu ng c bi t khi cho con bu me

Me co du su a cho haI fre sInh dI khng7 Me sanh m fh co su a
cho be bu me khng7 e sInh fhI u fha ng, nhe ky co fh bu me duo c
khng7 Ia m fh na o d nuI fre su f mI, ho ha m ch, che vo m ha u7
1. Me co du su a cho haI fre sInh dI khng7
- Ca c ba me d u co du su a d nuI ca haI du a fre . KhI me ca ng
cho be mu f vu fh su a se ca ng fI f ra nhI u. V va y, n u ca haI fre
d u duo c cho bu fh se co du su a cho ca haI |nhI u ba me co n co du
su a cho ba d n b n du a fre ...).
- Me ca n fm ra ca ch cho bu f f nha f sao cho fhua n Io I cho mnh
va cho haI fre . M I nguo I co fh Ia m m f ca ch kha c nhau. Co fh cho
ca haI fre bu cu ng m f Iu c hoa c fre fruo c fre sau, m I fre bu m f bn
hoa c fhay d I Ia n Iuo f haI vu ...
- Ca n su gIu p do cu a nguo I ch ng va gIa dnh, cu ng ba n ba c
ca ch gIu p do me cham so c haI du a fre .
2. e sInh fhI u fha ng, nhe ky co fh bu me duo c khng7
Nhu ng du a fre co can na ng Iu c sInh duo I 1,8 kg fh khng fh
bu mu f du ma nh d kich fhich fa o su a, cu ng nhu fre nho hon 1,5 kg
fh hoa n foa n khng fh fu mu f vu me duo c.
Cho fre sInh nhe ky |sInh duo I 2,5 kg) bu nhu fh na o7
- Me pha I va f su a d cho be u ng ba ng Iy hoa c ba ng Iy va
mu ng, m f nga y if nha f 8 Ia n |ca ch m I 3 gIo fh cho m f cu ) se gIu p
su a duo c fa o ra IIn fu c. N u me chI va f 1-2 Ia n m I nga y fh su a me
se ca n da n va ma f su a.
CM NANC CHO CA C A M TR 129
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
- KhI be co fh bu duo c, c ga ng gIu p be ho c ca ch mu f vu me
ca ng so m ca ng f f, d kich fhich pha n xa fa o su a.
- CIu p be nga m vu me cho du ng. I u na y co fh kho khI mI ng
be nho ma nu m vu Ia I fo. Tuy nhIn n u be duo c fa p nga m vu f f fh
se nhanh cho ng co fh fu bu duo c f f hon.
- Su c be bu duo c fo I dau fh cho bu fo I do , r I sau do va f su a co n
Ia I cho u ng ba ng mu ng.
- Ca n Iun gIu a m v nhu ng fre nho ra f d bI Ia nh ngay ca frong
fho I fI f no ng. M f fre bI Ia nh fhI pha I su du ng nang Iuo ng fu fhu c
an d gIu a m co fh , nn khng du nang Iuo ng d pha f frI n. Ca c f f
nha f Ia cho be ngu cu ng vo I me va da p chung chan.
- Nn can be d u da n d cha c cha n ra ng be fang can f f.















CM NANC CHO CA C A M TR 130
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com



Cho tre nhe cn u ng bao nhiu s a la u cho m t
nga y?

- Nga y da u fIn: 60 mI cho m I kg can na ng cu a fre . ChIa Ia m 8
bu a |hay cho u ng ca ch m I 3 gIo ).
- Nga y fhu haI: 80 mI/kg.
- Nga y fhu ba: 100 mI/kg.
- Tu nga y fhu fu d n nga y fhu ba y: m I nga y fang 20 mI/kg.
- Tu nga y fhu fa m fro dI: 200 mI/kg/nga y
- uy fr Iuo ng su a na y cho d n khI can na ng be da f can na ng
cu a fre bnh fhuo ng va co fh fu bu me .










CM NANC CHO CA C A M TR 131
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




La m g khi me cha xu ng s a?

- Tre sInh nhe can pha I cho bu so m frong va I gIo da u fIn d
fra nh ha duo ng huy f, cho nn co fh khng cho duo c fo I khI me
xu ng su a. V va y m f va I cu an da u fIn cu a fre co fh muo n su a
cu a m f ba me kha c du su a |con cu a ba a y bu khng h f...).
- Hoa n foa n yn fam khI du ng su a cu a ba me na y d cho con
cu a ba me kha c u ng. Su a me ra f an foa n, co fh du ng fuoI, khng
ca n pha I fI f fru ng... C ga ng cho be bu ca ng so m ca ng f f, frong va I
gIo da u sau khI su a duo c va f ra.
H fro cho ba me co con sInh nhe ky :
- I vo I ca c ba me na y, ca n b y f ca n co su gIu p do da c bI f
frong vI c fa o ra va duy fr ngu n su a me . Tre nhe can khng fh fu
mu f vu ma nh d kich fhich fa o su a, nhung Ia I ca n su a me hon ca
nhu ng fre bnh fhuo ng kha c.
- Me nn fIn fuo ng ra ng: Su a me Ia fhu c an f f nha f cho be .
Mnh co fh cho du a con nho cu a mnh bu duo c, mnh se co du su a
cho con. ay gIo me Ia m m f dI u f f Ia va f su a cho be u ng, sau na y
be du Io n se co fh fu bu me d da ng hon.
- Me nn o ga n con ca ng nhI u ca ng f f. Su vu f ve, a m b ng se
Ia m cho me ca m fha y yu fre va gIu p su a fI f ra.



CM NANC CHO CA C A M TR 132
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com



La m th na o nui tre s t mi -h ha m ch -che
vo m h u?

- Ca c khuy f fa f na y co fh duo c chu a frI khI fre Io n hon. V
va y, va n d Ia pha I cho an d fre Io n va du su c chIu du ng m f cu c
pha u fhua f.
- Tre su f mI, ho ha m ch phia fruo c mI ng fh co fh bu me .
Ca n gIu p fre nga m duo c ca qua ng vu va o mI ng fh m f pha n vu se
che duo c ch ho va fre co fh bu f f hon.
- Tre bI che vo m ha u sau |ho o fha nh frn va sau ho ng) fh se
kho bu hon. Co fh va f su a cho u ng ba ng mu ng hoa c nho gIo f da
da y ba ng m f Ioa I ng nhu a da c bI f. Me ca n ho I y kI n nhan vIn y
f d duo c gIu p do .










CM NANC CHO CA C A M TR 133
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com



Me sanh m th co s a cho be bu me khng?

Truo ng ho p na y cu ng khng co g ngan ca n vI c nuI con ba ng
su a me . Me ca n cho fre bu ngay sau khI con duo c cho ga n me . N u
me ga p kho khan v v f m , va n co fh cho con bu o fu fh na m
nghIng, hoa c co su gIu p do cu a nhan vIn y f khI da f be va o vu
frong 1 d n 2 nga y da u. I u quan fro ng Ia be ca n duo c bu so m frong
vo ng 24 gIo da u fIn |n u co fh ) va cho bu fheo nhu ca u cu a be .
N u be bI ca ch Iy me v m f Iy do na o do fh va n co fh Ia m nhI u
ca ch:
- Me na n su a va o bnh va dua nhan vIn y f o khoa cham so c
fre so sInh cho u ng |ba ng Iy, ba ng mu ng). Ca n va f su a fhuo ng
xuyn d duy fr Iuo ng su a me .
- Nho nhan vIn y f dua be d n ch me d cho bu va o m I cu
bu , hoa c cho me va o khoa san so c so sInh cho con bu khoa ng 3 gIo
m f Ia n...
- KhI be duo c ga n me fh cho fa p bu me ngay d fa o Ia I ngu n
su a. Me ca n kIn fr cho be mu f vu me ca ng nhI u ca ng f f d gIu p
fa o su a va fI f nhI u su a.
N u Iu c da u chua co su a, be khng mu n nga m vu me fh ca n
Ia m m f s fhu fhua f nho nhu: pha su a va o bnh va nho su a bnh In
vu me frong khI be dang mu f vu me , da n m f ng da n su a nho In
ngu c me va cho be nga m chung vo I vu me ...
- N u ga p kho khan g, me co fh frao d I vo I ca c nha n vIn y f
va d nghI gIu p do .
CM NANC CHO CA C A M TR 134
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com



La m sao cho be bu me khi nu m vu b n t?

KhI be nga m vu me chua f f, cu ng nhu khI me du f be ra kho I
vu qua nhanh frong khI dang nga m cha f vu d u co fh Ia m f n
fhuong da vu , gay nu f nu m vu .
N u khng dI u frI so m se da n d n vIm vu hay a p xe vu . VIm
vu ca ng d xa y ra n u fre ngung bu va su a khng fhoa f ra.
V va y, ba me nn:
- Su a Ia I fu fh bu , fI p fu c cho be bu me ba f da u o bn vu
khng dau.
- C ga ng d fhoa ng vu ca ng nhI u ca ng f f.
- Sau khI cho bu xong, bI su a me In ch vu nu f se gIu p da
mau Ia nh.
- N u me khng fh fI p fu c cho fre bu v dau nhI u hoa c dau
ca haI bn, ca n pha I va f su a fhuo ng xuyn ba ng fay hay ba ng du ng
cu hu f su a, cho u ng ba ng Iy, c c hoa c ba ng mu ng. KhI bo f dau fh
cho be bu Ia I ngay.






CM NANC CHO CA C A M TR 135
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com



B t u cho tre bu me

Tho I gIan quan fro ng nha f cho bu su a me Ia nhu ng nga y da u
fIn fa I b nh vI n, Ia n bu da u fIn cu a fre nn fhu c hI n frn ba n
sInh. Cho fre bu so m sau khI sanh ra f quan fro ng v se ga n bo me va
con, gIu p cho vI c nuI con ba ng su a me fhua n Io I va ke o da I.
1. Iu c mo I sInh xong, nn:
- a p a m cho me va con.
- Me d con na m frn ngu c va cho bu . o Ia fho I gIan f f nha f
d fa p cho fre bu .
2. Ia m fh na o d mau xu ng su a7
Sau khI sInh, c ga ng cho con ga n me ca ng so m ca ng f f. Con
ca n na m cu ng gIuo ng vo I me hoa c na m frong nI ca nh me . Su fI p
xu c gIu a me va con qua ca I nhn fru m n, su du ng cha m, m a p,
vu f ve... va da c bI f Ia vI c cho con bu su a non so m se gIu p mau
xu ng su a. KhI su a da ba f da u xu ng, n u cho bu fhuo ng xuyn se
gIu p su a xu ng nhI u va nhanh hon.
3. Ngay sau khI sInh, co ca n cho fre u ng nuo c duo ng, nuo c cam
fha o khng7
Sau khI sInh, fre ca n duo c bu su a non ngay frong m f, haI gIo
da u. Ngoa I su a non, khng nn cho fre u ng ba f ky m f Ioa I fhu c
u ng na o kha c.
Truo c day v nhI u Iy do, m f s ba me fhuo ng cho fre u ng
nuo c cam fha o, nuo c chanh, nuo c Io c, ma f ong pha Ioa ng hoa c su a b f
fruo c khI cho con bu su a non. Tha f ra, chI ca n m f if su a non cu ng da
CM NANC CHO CA C A M TR 136
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
du cho fre frong fho I gIan da u va vI c cho u ng ca c Ioa I nuo c kha c co
fh gay ha I nhu sau:
- A nh huo ng d I vo I fre :
Khng duo c bu su a non se d bI b nh v ca c Ioa I d u ng nhan
fa o ra f d bI nhI m khua n, fre d bI dI u ng, cha y ma u duo ng fIu
ho a, fIu cha y... Nuo c cam fha o gay fI f da m nho f Ia m fre nghe f fho .
Tre co fh khng chIu bu me v khng co n ca m fha y do I.
- A nh huo ng d I vo I me :
Su a cha m xu ng v fre mu f if.
Sau khI su a xu ng, fre mu f if se Ia m da u vu bI cang fu c va d
da n d n vIm vu .
Me ca m fha y kho khan khI cho fre bu va khng mu n cho fre
fI p fu c bu me .
ChI ca n haI Ia n bu bnh cu ng co fh Ia m fha f ba I vI c cho con
bu su a me .
4. Cho bu nhu fh na o d me co nhI u su a va be bu f f:
- Me nn fhuo ng xuyn b con va cho bu khI na o be do I bu . Iu c
da u be co fh bu fha f fhuo ng, sau khoa ng haI fua n I , cu be bu se n
dInh hon.
- Khng nn quy dInh s bu a bu va khoa ng ca ch gIu a haI Ia n bu
cho mo I fre , v m I fre co nhu ca u bu kha c nhau. Mu f vu fhuo ng
xuyn se kich fhich sa n xua f proIacfIn, gIu p xu ng su a so m hon.
- Cho bu fheo nhu ca u se fra nh duo c hI n fuo ng u su a.
Ngay sau khI Io f Io ng me , fre pha I duo c cho bu ba f cu Iu c na o
fre do I bu .
- N u fre khng do I bu fhuo ng xuyn: co nhI u fre ra f yn Ia ng
va khng kho c khI do I. Ca n fheo do I n u fha y fre khng fang can
d u, Iu c na y ca n cho fre bu nhI u hon ma khng ca n do I fre do I bu .
CM NANC CHO CA C A M TR 137
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
- N u fre do I bu IIn fu c |chua d n m f gIo Ia I do I bu ), co fh do
b fre bu khng du ng nn fre khng nha n du su a, dI u na y se Ia m
cho me kI f su c. o va y ca n cho fre bu du ng fu fh .
- N u me co nhI u su a: Me nn cho bu h f m f bn vu na y |d
Ia y duo c su a cu I nhI u cha f b ) r I ha y cho bu vu bn kIa n u be co n
mu n bu . Khng duo c cho bu m f nu a bn vu na y r I m f nu a bn vu
kIa, be se khng nha n duo c su a cu I, cha m fang can va co fh bI dau
bu ng. a me cu ng co fh va f bo f su a da u ra Iy, cho bu h f su a cu I
fruo c r I cho bu pha n su a frong Iy sau |ba ng mu ng) n u be co n bu
fhm duo c.
Tho I gIan cho bu :
- NhI u fre chI bu frong vo ng 5-10 phu f, nhung co m f s fre bu
Iau d n nu a gIo cu ng khng sao.
- Vo I nhu ng fre bu cha m, n u cho ngu ng bu fruo c khI fre mu n
du ng fh fre se khng nha n duo c du su a. I u na y ra f khng co Io I v
su a cu I cu bu ra f gIa u cha f be o, gIu p fre mau Io n.
Cho bu haI bn vu nhu fh na o7
- Tre kho e fhuo ng bu ca haI bn vu cho m I cu bu .
- NhI u ba me cho bu fhua n m f bn, bn if cho bu se gIa m va
ngu ng fI f su a.
- Ha y cho fre bu h f m f bn vu d ba o da m cho fre duo c bu su a
cu I. Sau do cho bu fI p vu bn kIa n u fre co n mu n bu .
Cho bu dm: Nn cho fre bu dm n u fre mu n bu .
- u dm se fa o nhI u su a v fre mu f nhI u.
- u dm ra f ca n cho fre khI me dI Ia m.
5. V sao fre su f can frong nhu ng nga y da u7
Ma y nga y da u be se bI su f can, co khI su f fo I 10% s can sau
khI sInh, do co fh fre pha I fa p fhich nghI vo I mI fruo ng bn ngoa I
va do co su fhay d I v dInh duo ng. Tuy nhIn sau khI duo c bu su a
me , fre ba f da u In can fro Ia I va sau 10 nga y fre pha I da f s can
CM NANC CHO CA C A M TR 138
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
ba ng Iu c mo I sInh. Tre duo c bu ngay sau khI sInh se Ia y Ia I s can
nhanh hon nhu ng fre khng duo c bu ngay.
6. Co nn Iau vu fruo c khI cho be bu khng7
V sInh vu fruo c m I Ia n cho bu Ia khng ca n fhI f, nha f Ia
du ng xa bng se Ia m ma f cha f nho n fu nhIn cu a nu m vu , da vu se
kh va d bI f n fhuong, nu f nu m vu . M I nga y, chI ca n ru a nu m vu
m f Ia n khI fa m



















CM NANC CHO CA C A M TR 139
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com



Ca ch b ng b r t quan tro ng be bu c nhi u s a

e se bu duo c nhI u su a me n u me b du ng ca ch va cho be
nga m vu f f. N u chu y m f chu f, ba me se fm ngay ra fu fh fhich
ho p. Nhung nhu ng ba me fre chua kInh nghI m fh ra f nn xem Ia I
fu fh cho con bu cu a mnh:
Ca ch IIre Rh! chc Iu ne :
- Me ng I o fu fh fhoa I ma I va fhu gIa n.
- fre ba ng haI fay sao cho:
a u va fhan fre fha ng ha ng |da u fre khng bI ga p hoay xoay
nghIng.
Ma f fre quay va o d I dI n vo I vu , mI fre vu a fa m vo I nu m vu .
Tre na m sa f va o Io ng me , bu ng fre a p sa f va o bu ng me .
o phia duo I mng fre ba ng fay hoa c ba ng g I.
C!u p Ire ng n \u :
Cha m nu m vu va o mI fre .
- o I cho d n khI fre ha r ng mI ng, dua fre nhanh cho ng fo I
vu sao cho mI duo I cu a fre o duo I nu m vu |Me khng ca n fhay d I fu
fh d a n vu va o mI ng fre ).
- Tre pha I nga m vu va o mI ng ca ng nhI u ca ng f f, nga m ga n
h f qua ng vu .
- Ca m fre cha m va o vu me .
- Tre duo c bu fu vu chu khng pha I fu nu m vu .
CM NANC CHO CA C A M TR 140
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
- Iuo I cu a fre duo c dua ra fruo c m Ia y pha n qua ng vu phia
fruo c.
Tre nga m ba f vu du ng fh se hu f su a d da ng va khng Ia m dau
vu me .
Ca c pha n a Iu :
- Pha n xa fm kI m vu : N u co va f g cha m va o vu ng xung
quanh mI ng fre va o Iu c do I, fre se ha mI ng va quay da u v huo ng
do .
- Pha n xa mu f vu : KhI co m f va f g frong mI ng fre va cha m
va o vo m mI ng, fre se fu d ng mu f. Pha n xa mu f ra f ma nh co ngay
sau khI sInh.
- Pha n xa nu f: N u mI ng da y su a, fre se nu f.
Tre Iu Ic I !a Rh!:
- Tre na m bu fhoa I ma I va co ve fho a ma n.
- MI ng fre mo r ng, mI duo I dua ra ngoa I, Iuo I chu m quanh
ba u vu , ma chu m fro n. Iu c da u fre mu f nhanh d fI f su a ra, sau do
fre mu f sau va da I hoI, nghe co fI ng nu f su a. ThInh fhoa ng fre
ngung m f chu f d fho .









CM NANC CHO CA C A M TR 141
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com



Nui con b ng s a me va m t s v n co lin quan

I f ra ng bu me Ia f f nha f cho fre nhung va n co nhu ng va n d
IIn quan Ia m ba me b I r I. Pha I fh na o khI me bI b nh, mang fhaI,
co kInh, quan h vo ch ng...7
1h! ne II I nh, cc nn I! p Iu c chc Ie Iu ne Rhcng?
Me bI b nh fhuo ng Ia m f Iy do Ia m me ngung cho con bu m f
fho I gIan. Tha f ra, co ra f if fruo ng ho p ca n fhI f pha I ngung su a me .
NhI u ba me khng bI f ra ng: ba f da u cho be an m f Ioa I fhu c an
nhan fa o kha c co n da ng Io nga I hon Ia cho be bu su a cu a me dang
b nh.
A. Me nghI ra ng khI mnh b nh fh khng fh cho con bu :
a me ca n hI u ra ng: Va n co fh fI p fu c cho con bu ngay ca
khI me bI b nh. N u me so mnh Iay b nh cho con fh fhu c f fre da
co fh bI Iay fu fruo c khI me pha f b nh |Iay qua duo ng h ha p, nuo c
bo f hoa c qua su a...). Ma c kha c, khI me b nh fh frong nguo I se fa o
duo c kha ng fh ch ng Ia I b nh fa f. Iu c na y ca n pha I cho fre bu me
nhI u hon d nha n duo c ca c cha f ba o v na y.
- KhI me bI b nh pha I dI u frI fh nn ba o cho ba c sI bI f ra ng
mnh dang frong fho I ky cho con bu . a c sI se cho n Ioa I fhu c an foa n
nha f cho ca me va be ma khng ca n ngung cho bu . Trong fho I gIan
du ng fhu c, me ca n quan sa f ca c fhay d I noI em be d fhng ba o vo I
ba c sI.
- Chu ng ngu a cho be fheo du ng IIch d fa o su c d kha ng ch ng
b nh, hoa c chu a b nh cho be cu ng ba ng cu ng m f Ioa I fhu c vo I me .
CM NANC CHO CA C A M TR 142
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
- N u me khng mu n cho con bu , co fh va f su a cho u ng ba ng
mu ng. Nhu va y co fh duy fr ngu n su a d me fI p fu c cho bu khI
h f b nh.
. Me nghI ra ng mnh bI ma f su a khI bI b nh:
HI n fuo ng ma f su a xa y ra do me khng cho fre bu hoa c cho bu
if dI chu khng pha I do me bI b nh. Ca n cho fre bu d u da n hoa c va f
su a frong khI bI b nh va c ga ng cho fre bu Ia I ca ng so m ca ng f f fh
khng bI ma f su a.
N u me bI s f, ma f nuo c v ra m hI nhI u ma khng duo c bu
Ia I, Iuo ng su a cu ng co fh bI gIa m. V va y me nn u ng nhI u nuo c,
u ng su a... khI bI b nh.
C. Me pha I nha p vI n:
Truo ng ho p me pha I nha p vI n d dI u frI hoa c d nuI fre
b nh kha c, be o nha duo c nuI ba ng su a bo hoa c b f ngu cc. e co
fh bI b nh v fhu c an mo I, va se khng chIu bu Ia I sau m f fho I gIan
xa me . V va y nn:
- C ga ng cho be o ca nh me d co fh fI p fu c duo c cho bu me .
N u me pha I nha p vI n, co fh nho nguo I mang fre d n b nh vI n,
hoa c va f su a mang v ... Trong fruo ng ho p pha I cho be u ng fhm su a
ngoa I, nn pha ca c Ioa I su a b f cho u ng ba ng Iy hay ba ng mu ng.
- C ga ng va f su a va cho bu me Ia I ca ng so m ca ng f f d khng
bI gIa m Iuo ng su a cu ng nhu ma f su a. N u Iuo ng su a bI gIa m sau khI
xua f vI n, me va n co fh h I phu c su a me . Iuo ng su a cu a me se duo c
phu c h I nhu cu n u cho be fI p fu c bu .
- N u be khng chIu bu me , ca n pha I fa p cho be bu me fro Ia I fu
da u.
. KhI ba u vu co va n d :
- N u Ia do fa c fIa su a |fa c ng da n su a), ca c ca ch gIa I quy f
nhu sau:
a p a m va xoa fro n fu ch fa c |so fha y kh I u cu c frong vu ) dI
da n v phia nu m vu , va va n cho bu vu bn do .
CM NANC CHO CA C A M TR 143
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
N u vu cang fu c nhI u fh co fh va f bo f m f if su a cho do dau
va gIu p be co fh nga m vu duo c.
Co fh cho be bu o nhu ng fu fh kha c nhau frong ca c bu a bu
|bu na m, fu fh duo I ca nh fay...).
Sau do ca n fm xem nguyn nhan na o Ia m fa f su a d pho ng
fra nh |do cho bu fr , cho bu khng fhuo ng xuyn, be nga m ba f vu
ke m, me fy qua ma nh ca c ngo n fay va o ba u vu khI cho con bu , ma c
a o ngu c qua cha f...).
- N u bI dau nu m vu hay nu f vu :
TI p fu c cho bu bn vu khng dau.
N u nu f nu m vu fh sau cu bu , Ia y va I gIo f su a cu I fhoa In
ch nu f cho mau Ia nh.
Xa c dInh nguyn nhan gay dau da u vu : do du f fre dang nga m
vu kho I vu qua nhanh, fre nga m vu chua du ng, bI nhI m na m o vu ...
d kha c phu c kIp fho I.
- Ho I y kI n ba c sI frong fruo ng ho p bI nhI m fru ng o vu |vIm
vu , a p xe vu ...). Va n co fh cho fre bu bn vu Ia nh. Co khI pha I va f
su a ra v su a co n do ng frong vu se d gay a p xe hon. fro v
2. S!nh hca I \c chc ng cc a nh huc ng g u n su a ne ?
Ca c ba me fhuo ng cho ra ng sInh hoa f vo ch ng Ia m su a cu a ho
khng f f. ay Ia m f saI Ia m v sInh hoa f vo ch ng khng a nh
huo ng g d n su a me , ca I ca n quan fam Ia me co fh co fhaI Ia I. Ca c
ba me ca n fm bI n pha p ngu a fhaI fhich ho p nha f cho mnh). fro v
3. Trcng Ihc ! g!an chc ccn Iu , ne cc Ih nang Iha! !a ! Rhcng?
VI c cho con bu me fhuo ng xuyn se Ia m cha m kInh nguy f fro
Ia I va cha m co fhaI, do do gIu p nguo I me sInh fhua hon. Tuy nhIn,
day khng pha I Ia bI n pha p k hoa ch ho a gIa dnh hu u hI u cho
nguo I me .
Ca n fha o Iua n v I ch ng v Ia n sInh k fI p |va I nam sau...) d
cho n Iu a m f bI n pha p fra nh fhaI f f nha f cho mnh cho d n khI co
fh sInh Ia I. I u na y pha I fhu c hI n fr nha f va o Ia n kha m ha u sa n
CM NANC CHO CA C A M TR 144
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
cu I cu ng |khoa ng 6 fua n sau khI sInh), v sau fho I gIan na y me co
fh co fhaI Ia I, frong khI fre co n dang ca n su a me .
- Thu c vIn ngu a fhaI: Ca c Ioa I fhu c ngu a fhaI ph I ho p co
esfrogen va progesferon khng fhich ho p frong Iu c na y, v esfrogen
co fh Ia m gIa m Iuo ng su a me . Ioa I fhu c vIn ngu a fhaI chI co
progesferon fh khng Ia m gIa m fI f su a, dI khI co n gIu p fang Iuo ng
su a fa o ra.
- Thu c ngu a fhaI da ng chich: epo provera khng Ia m gIa m
fI f su a ma co fh gay fang fa o su a cho nn ra f fhich ho p cho ca c ba
me dang cho con bu .
- u ng cu fu cung |da f vo ng): Vo ng fra nh fhaI khng a nh
huo ng d n su a me cho nn ra f fhich ho p cho ca c ba me co n cho con
bu me . Tuy nhIn, khng nn da f vo ng frong 6 fua n sau khI sInh v
se d bI su f ra cu ng nhu bI Ia c vo ng...
- ao cao su, ma ng ngan am da o, kem dI f fInh fru ng, vIn fa o
bo f...: Ca c phuong pha p na y d u fhich ho p cho vI c bu me n u ca haI
vo ch ng cu ng cha p nha n. fro v
4. Je cc nn I! p Iu c chc ccn Iu Rh! cc Iha! Irc !a !?
Me co fhaI va n co fh fI p fu c cho con bu me , if nha f Ia d n khI
fhaI ma y |Iu c na y du a fre sInh II n fruo c do da hon 4 fha ng fu I va co
fh an da m duo c). M fs ba me mang fhaI va n cho con bu cho d n
khI sInh du a fre fhu haI va cho ca haI fre cu ngbu me . I u na y ra f co
Io I khI ba me co fhaI Ia I qua so m ma fre chua du Io n d co fh caI su a
duo c.
M f s ba me caI su a v so co ha I cho fre hoa c ca haI fre . Tuy
nhIn, vI c caI su a qua so m Ia ra f nguy hI m cho be , va y ho c cho
fha y va n an foa n n u me dang mang fhaI fI p fu c cho con bu me .
KhI me co fhaI Ia I, fhuo ng fha y co hI n fuo ng cang su a va
Iuo ng su a fI f ra co fh gIa m v co su fhay d I v n I fI f f frong co
fh . n cu I fhaI ky , su a non ba f da u duo c sa n xua f.
Me ca n bI f:
CM NANC CHO CA C A M TR 145
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
- VI c cho bu me frong fho I gIan mang fhaI khng co ha I g cho
ca haI du a fre .
- N u me ca n pha I caI su a fre fh gIa m fu fu . CaI su a d f ng f
co fh gay nguy hI m va Ia m fre d bI ma c b nh.
- Me ca n duo c an u ng f f hon v pha I nuI d n ba nguo I. fro v
5. 1!nh nguy I \a nuc! ccn I ng su a ne :
M f s ba me dang cho con bu co fh ca m fha y ngu c cang khI
ha nh kInh. Tuy nhIn, cha f Iuo ng su a va n khng fhay d I va cu ng
khng a nh huo ng g d n fre . V va y, me yn fam khI cho fre bu me
frong fho I gIan ha nh kInh.
















CM NANC CHO CA C A M TR 146
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com



Pha i la m g khi vu cng t c s a va au?

Chuy n cho con bu khng pha I Iu c na o cu ng sun se .
KhI cho con bu , me co fh bI dau o vu do m f frong nhu ng nguyn
nhan fhuo ng ga p sau day:
1. Tnh fra ng u su a gay cang fu c vu :
KhI su a ba f da u xu ng, haI bn vu co ca m gIa c cang cu ng. I
khI su a va n fhoa f ra ma vu va n bI dau v u su a. Vu frng cang bo ng
v ca c m vu bI u su a.
HI n fuo ng u su a se if xa y ra n u con na m ca nh me su f nga y
dm va cho bu fhuo ng xuyn, bu so m ngay sau khI sInh.
Ca ch gIa I quy f khI bI u su a:
- Va n fI p fu c cho be bu me va cho bu du ng ca ch.
- N u khng fh cho be bu duo c fh va f su a me ra cho u ng
ba ng Iy va mu ng. Va f su a nhI u Ia n n u fha y ca n fhI f d fra nh u
su a.
- a p a m In vu , xoa nhe xung quanh ba u vu .
- S f cang su a: Me co fh bI s f nhe khI cang fu c su a nhI u
nhung fhuo ng kho I nhanh sau khI su a duo c Iuu fhng nho da p a m,
xoa bo p, cho bu va va f su a.
N u me Ia m nhu frn ma va n co n no ng s f frn haI nga y fh
ca n d n co so y f d frI b nh.
2. au nu m vu khI cho bu :
CM NANC CHO CA C A M TR 147
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
Nguyn nhan fhuo ng ga p nha f Ia do fre bu khng du ng fu fh ,
khng nga m du qua ng vu va o mI ng ma chI mu f o nu m vu . Iu c na y,
nu m vu frng bn ngoa I va n bnh fhuo ng.
Ngan ngu a va dI u frI dau nu m vu :
- Me khng nn ru a nu m vu ba ng xa bng m I Ia n cho bu .
- Khng nn bI kem hoa c bI fhu c va o da u vu , se khng co fa c
du ng g ma vu co n d bI nhI m ba n hon.
- Khng ca n fhI f pha I ngu ng cho fre bu bn vu bI dau. me ca n
xem Ia I fu fh cho bu va su a d I Ia I cho du ng v da s fruo ng ho p dau
da u vu Ia do ca ch nga m vu saI.
- KhI bu xong, d cho be fu nha vu , cu ng nhu khI mu n ngung
bu vi m f Iy do na o do fh khng nn ru f vu ra ngay. KhI do , chI ca n
nhe nha ng dua m f ngo n fay va o mI ng fre , fre khng nga m cha f vu
nu a fh ru f vu ra. N u ru f vu khI fre dang nga m cha f se gay fra y
xuo c va nu f nu m vu .
- N u sau khI su a Ia I ca ch cho bu , fhay d I fu fh bu ... ma dau
nu m vu ke o da I ca fua n, nn xem fre co bI de n |fua, na m) o Iuo I
mI ng hay khng. N u co , ca n dI kha m d duo c frI b nh na m cho ca
me va con.
3. Ta c ng da n su a:
KhI su a bI nghe n Ia I khng cha y ra duo c, fa o fha nh m f kh I
frong vu dau nhu c va do In fh co fh Ia do fa f ng da n su a. Ca n
dI u frI ca n fha n d fra nh bI vIm vu va a p xe vu .
Ca ch dI u frI nhu sau:
- Ha y fI p fu c cho bu fhuo ng xuyn, n u v Iy do na o do be
khng bu duo c pha I va f su a ra cho u ng ba ng Iy |c c) va mu ng.
- Me ca n bI f ca ch cho con bu du ng fu fh , nga m vu sau va da y
frong mI ng d Ia y duo c su a ra.
- Xoa bo p nhe nha ng fu frong pha n vu bI cu ng dI xu ng phia
nu m vu d ng da n su a duo c Iuu fhng.
CM NANC CHO CA C A M TR 148
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
- Me ca n duo c nghI ngoI nhI u hon.
4. VIm vu va a p-xe vu :
KhI co m f ng su a fa c, vu bI nu f hoa c fra y xuo c, ch do co fh
bI nhI m khua n. Vu fro nn sung do , cang, dau va me bI s f, fh do Ia
vIm vu .
KhI ch nhI m khua n bI n fha nh kh I a p-xe chu a da y mu , ch
do se sung, no ng, do , dau, me s f cao ke o da I ke m Ia nh run, m f mo I
nhI u.
Ca ch dI u frI a p-xe vu va vIm vu nhu sau:
- Me c ga ng fI p fu c cho con bu bn vu Ia nh.
- N u frong su a co Ia n mu a p-xe, me nn va f su a ba ng fay hay
ba ng du ng cu hu f su a. Ca n pha I va f su a nhI u Ia n frong nga y. N u
su a co n Ia I frong vu , vI khua n co fh Ian r ng va Ia m ca n su a hoa n
foa n.
- N u me bI s f IIn fu c frn haI nga y, ca n d n co so y f dI u
frI.
- Ca n u ng du II u kha ng sInh fhich ho p, co fh u ng fhm
fhu c gIa m dau va ha nhI f |fheo chI da n cu a ba c sI).
- Chuo m khan a m In vu cho bo f dau, co fh da p nhI u Ia n
frong nga y.
- Me nn nghI ngoI ca ng nhI u ca ng f f, an u ng da y du . Nn
xIn nghI m d duo c nghI ngoI hoa n foa n fa I nha .
- KhI kh I a p xe da gom mu , d n co so y f d ra ch a p xe va da n
Iuu mu .
- Sau khI dI u frI, me c ga ng cho bu fro Ia I ca ng so m ca ng f f.
- Tm ca ch phu c h I Ia I ngu n su a me .


CM NANC CHO CA C A M TR 149
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com



La m sao cho con bu khi nu m vu qua ng n ho c qua
da i?

M f s ba me fhuo ng nghI ra ng nu m vu nga n fh be khng bu
duo c. Thu c ra d da I cu a nu m vu khng quan fro ng, chI ca n fre nga m
ba f vu du ng fh se mu f duo c su a.
NhI u da u vu frng de f, nga n nhung ke o ra duo c va co gIa n f f
fh khng co va n d g, be va n co fh nga m vu sau va mu f duo c nhI u
su a.
M f s nu m vu khng co gIa n f f frong Iu c mang fhaI nhung
sau khI sInh, do duo c fre mu f va ke o da I ra fhm nn va n co fh cho
bu me duo c. Ra f hI m ga p Ioa I nu m vu bI fhu f va o.
N u ba me co Ioa I nu m vu nga n, co fh xu Iy nhu sau:
- Ke o gIa n haI bn qua ng vu fh nu m vu se I I ra va frng da I
hon.
- Nhe nha ng ke o da u vu va qua ng vu d fa o fha nh m f ca I nu m
vu . N u nu m vu ke o ra d da ng Ia co gIa n f f. N u ke o ra duo c if Ia
co gIa n ke m. N u ke o ra khng ra ma co n fhu f va o fh do Ia nu m vu
fhu f.
- N u nu m vu co gIa n d da ng, nhu va y nguo I me da co nu m vu
ra f f f d cho con bu du co fh nga n m f chu f.
- Nu m vu co gIa n if va nu m vu fhu f d u xu Iy gI ng nhau. Tuy
nhIn nhu ng ba me co nu m vu fhu f ca n duo c gIu p do frong fho I gIan
da I hon.
- Truo c va sau khI mang fhaI, ba me co fh fa p v da u vu m I
nga y haI Ia n, m I Ia n nam phu f, nu m vu se co gIa n f f hon. Khoa ng
CM NANC CHO CA C A M TR 150
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
m f fha ng fruo c nga y sInh fh khng nn fa p nu a v co fh gay sInh
so m.
- Sau khI sInh, cho fre mu f fha f ma nh va ca ng so m ca ng f f.
a o da m cho fre bu du ng ca ch, nu m vu se co gIa n f f.
- N u vu bI u su a, me pha I na n bo f su a ra cho vu m m d d
da ng cho con bu .
- Nguo I me ca n hI u ra ng fre pha I fa p nga m da u vu va m f
pha n qua ng vu frong mI ng, nhu va y gIu p cho fre bu duo c vo I ca c
Ioa I nu m vu nga n, co gIa n ke m hoa c vu fhu f.
Chc Ie Iu Ihna c Rh! nu n \u ne qua ua !?
Va I ba me co nu m vu da I hon bnh fhuo ng |rIng vo I fre so sInh
de non, m f nu m vu bnh fhuo ng cu ng co fh Ia qua da I d I vo I be ).
N u nu m vu da I qua , fre chI mu f nu m vu ma khng nga m duo c
qua ng vu va o mI ng. Nhu va y, fre se khng bu duo c du su a v khng
nga m vu duo c sau.
Me ca n kIn nha n cho fre fa p bu . Sau khI bu xong, va f h f su a
ra cho u ng ba ng Iy |c c) va mu ng. KhI fre Io n hon se fu mu f vu d
hon.










CM NANC CHO CA C A M TR 151
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com



Khi i la m me b cha y s a t ca a o. Th t b t ti n!

Nhu ng ba me co fIa su a ra f ma nh fhuo ng fha y cha y su a frong
nhu ng fua n da u sau khI sInh. O nhu ng ba me dang cho con bu , vu
cha y su a ngoa I Iu c cho con bu Ia chuy n bnh fhuo ng. Vu cu ng co fh
fu nhIn cha y su a khI me nghI d n con m f ca ch au y m.
VI c cha y su a nhI u va IIn fu c Ia m cho ca c ba me kho chIu,
nguo ng nga p va Iu ng fu ng khng bI f Ia m fh na o. Tuy nhIn, dI u
do cho fha y me co nhI u su a va fhuo ng fh sau va I fua n, su a se fu
cha y dI u hoa hon.
Nguo I me bI cha y su a ca n bI f:
- Sau va I fua n su a se ngu ng cha y nhung va n fa o su a d I da o.
- Nguo I me nn d va I Io p va I sa ch hoa c khan ma f nho duo I a o
d fha m su a. Ca n fhay va I do fhuo ng xuyn va gIa f sa ch se .
- Trong fho I gIan dI Ia m, me co fh va f su a ra nho nguo I kha c
mang v , hoa c d ca f noI ma f me , ho p v sInh va cho fre u ng khI v
nha . Vu duo c va f su a ra se fa o nhI u su a hon.







CM NANC CHO CA C A M TR 152
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com



Me pha i la m sao khi be khng chu bu me ?

e khng chIu bu me fhuo ng Ia m cho ca c ba me caI su a so m va
Iun ca m fha y bI fa ch ro I kho I con, co ca m gIa c bI fha f ba I frong vI c
nuI con ba ng su a me .
M f s ca ch be bI u hI n fu ch I bu me :
- e nga m vu nhung khng chIu bu hoa c bu ra f y u.
- I khI be kho c va ch ng Ia I khI me c ga ng cho bu .
- e nga m vu dang bu nhung sau do nha vu ra va kho c hoa c bI
ho sa c.
- Co m f s fre chI bu m f bn vu va fu ch I bu vu bn kIa.
Nhu ng nguyn nhan va ca ch gIa I quy f khI be fu ch I bu me :
- e bI dau do sang cha n, v f fhuong hay ba m ma u...sau cu c
de : gIu p me fm ca ch b ma khng cha m va o vu ng be bI dau.
- e bI b nh: dI u frI cho be fheo fu ng b nh.
- e n Iuo I |fua, na m): d n ba c sI d duo c chu a frI.
- e mo c rang: u ng fhu c ha s f, kIn nha n fI p fu c cho bu .
- e bI nga f fa c mu I: me Ia m fhng mu I be ba ng ca ch hu f mu I,
Ia y mu I ba ng fampon, du ng cu hu f mu I hoa c hu f ba ng mI ng, gIu a m
fre . a me nn cho fre bu nhu ng Ia n bu nga n va bu nhI u Ia n hon
bnh fhuo ng.
- KhI fre bI b nh, n u fre khng fh bu duo c fh gIu p me va f
su a ra Iy, che n va cho fre an ba ng mu ng.
- o fu fh bu saI: me su a Ia I ca ch cho con bu du ng.
CM NANC CHO CA C A M TR 153
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
- N u fIa su a qua ma nh Ia m cho be ng p, sa c: me du ng haI
ngo n fay fro va gIu a da f frn va duo I nu m vu , ke p nhe d gIa m bo f
Iuo ng su a cha y ra. N u su a me qua nhI u, co fh va f bo f su a da u ra
Iy, cho bu h f su a cu I fruo c r I cho u ng pha n su a frong Iy sau n u
be co n u ng duo c.
- Nhu ng fhay d I Ia m fre kho chIu: ca n c ga ng Ia m gIa m su
ngan ca ch me con, gIa m fhI u nhu ng fhay d I n u co fh . Me nn
ngung su du ng Ioa I xa pho ng, nuo c hoa hoa c fhu c an mo I Ia Ia m be
kho chIu.
CIu p do me cho be bu Ia I:
- Me Iun ga n gu I vo I be .
- Cho bu ba f cu Iu c na o be mu n.
- CIu p be nga m vu du ng ca ch.
- Cho be u ng su a me ba ng Iy hoa c mu ng: khI pha I va f su a ra
Iy hoa c nhu ng fruo ng ho p ca n fhI f pha I cho u ng su a ngoa I |su a b f,
su a h p) fh nn cho be u ng ba ng Iy hoa c ba ng mu ng.
- Tra nh su du ng bnh va da u vu cao su v co fh Ia m cho be bo
vu me sau na y.










CM NANC CHO CA C A M TR 154
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com



La m th na o bi t me co u s a cho con bu ?

Ca c ba me fhuo ng pha n na n: "Ngu c cu a fI khng fha y cang
su a! Hnh nhu haI vu da ngu ng cha y su a", "Con fI kho c qua nhI u",
"Con fI do I mu f vu qua nhI u"...
ay Ia nhu ng Iy do ph bI n ma ca c ba me nu ra d cho con
mnh an da m qua so m, ma c du va n co du su a cho con bu . o do , ca n
xem Ia I fha f su fre co do I khng va fa I sao fre kho c.
Su a ne cc uu chc Ire Rhcng?
- Xem Iuo ng nuo c fI u: N u fre chI bu , khng u ng fhm ba f ky
m f fhu c u ng na o ma fI u sa u d n fa m Ia n m I nga y fh fre da nha n
duo c Iuo ng su a me ca n fhI f.
- KI m fra can na ng: Can fre ha ng fua n hoa c nu a fha ng. N u
fre fang frn 125g frong m I fua n fh ba me du su a.
Cc nn ngung chc Iu ne Rh! Ie II I nh Rhcng?
KhI be bI b nh, ca c ba me fhuo ng khng cho bu vo I ca c Iy do
nhu "be b nh khng mu n an", "khI be b nh d bI o I", "so be bI fIu
cha y fhm", "khng nn cho bu v kho fIu"...
Nhung sau khI ngung su a, be se khng chIu bu me fro Ia I va
da n d n suy dInh duo ng.
V va y, khI be b nh fh ba me nn:
- C ga ng cho bu duo c bao nhIu hay ba y nhIu va dI u na y ra f
quan fro ng.
- e ca n fhu c an d phu c h I b nh fa f. e duo c bu fh se mau
h f b nh hon.
CM NANC CHO CA C A M TR 155
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
- Su a me Ia fhu c an d fIu hoa nha f d I vo I be .
- Su a me co fh gIu p be bo f fIu cha y.
- M f fre b nh ca n duo c cho bu me ca ng nhI u ca ng f f.
Chc Ie uuc ! 6 Iha ng Iuc ! II I nh Iu nhu Ihna c?
- e ca n bu me fI p fu c, bu ca ng nhI u ca ng f f.
- e fIu cha y ca n duo c bu nuo c va dI n gIa I vo I dung dIch ORS
|cho u ng ba ng mu ng qua duo ng mI ng).
- TI p fu c cho bu me sau khI bnh phu c. N u Iu c da u be fu ch I,
me pha I fa p Ia I cho be va gIu ngu n su a IIn fu c.
- N u be khng fh bu , ca n va f su a cho u ng ba ng mu ng.
Chc Ire Irn 6 Iha ng Iuc ! II I nh n nhu Ihna c?
- TI p fu c cho bu me .
- N u fre fIu cha y, cho u ng dung dIch ORS cu ng vo I su a me .
- Trong va I nga y da u, chI nn cho fre an nhu ng fhu c an nhe , d
fIu, chIa fha nh nhI u bu a |5 d n 6 bu a m f nga y).
- Ngay khI vu a bnh phu c, ca n cho fre an fang da n fu if d n
nhI u va fhuo ng xuyn hon. Tre ca n fhu c an gIa u nang Iuo ng, gIa u
da m d pha f frI n Ia I bnh fhuo ng.
Thec uc ! Ire sau Rh! I nh:
I u na y ra f quan fro ng cho su c khoe cu a fre . Nguo I me ngoa I
vI c fI p fu c cho bu me va cung ca p fhm m f s fhu c an ca n fhI f
cho fre , co n pha I can fre fhuo ng xuyn, m I fua n hoa c m I fha ng va
ghI va o bI u d fang fruo ng. N u dInh duo ng du ng, fre se Ia y Ia I s
can da ma f khI b nh va fI p fu c pha f frI n, khng bI suy dInh duo ng.



CM NANC CHO CA C A M TR 156
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com



Cho be bu nh th na o khi me i la m tr la i?

M f frong nhu ng Iy do fhuo ng ga p me khng fh cho con bu Ia
khI me dI Ia m. Me ca n chu d ng fhu x p fho I gIan cu a mnh d co fh
franh fhu cho con bu .
- Cho be bu su a me ca ng Iau ca ng f f. Khng nn nghI ra ng v
pha I dI Ia m vI c Ia I, ca n pha I cho be bu bnh vo I y dInh fa p cho quen
da n vo I fhu c an nhan fa o. Truo c khI fro Ia I Ia m vI c 2-4 nga y, me nn
da nh fho I gIan d huo ng da n cho nguo I fhan hay nguo I gIu p vI c
ca ch cho an va cham so c be .
- Me nn franh fhu cho be bu su a me va o ban dm, sa ng so m va
ba f cu Iu c na o o nha , se gIu p duy fr Iuo ng su a me . Nhu va y be se
nha n duo c fhm su a me ngay ca khI ba f da u cho an b sung.
- Va f su a fruo c khI me dI Ia m va d Ia I cho nguo I nha cho be
u ng ba ng Iy.
- Nn fhu x p fho I gIan d va f su a, co fh ca n fhu c da y so m hon
nu a gIo d kIp va f su a va cho bu .
- Cho fre bu ngay khI fre fhu c da y.
- Va f ca ng nhI u su a va o frong Iy sa ch co mI ng r ng ca ng f f.
NhI u ba me co fh va f duo c ca Iy da y. a y Iy su a ba ng m f fa m va I
sa ch hay dIa sa ch va d o noI ma f hay frong fu Ia nh. Su a me co fh
d Iau hon su a bo v co cha f ch ng nhI m khua n.
- Khng ca n pha I ham no ng su a fruo c khI cho be u ng.
- N u khng va f su a fhuo ng xuyn, Iuo ng su a se gIa m. Va f su a
gIu p cho me duo c fhoa I ma I va bo f cha y su a. Co fh va f su a o noI Ia m
vI c, cho va o bnh sa ch co na p da y mang fheo va dem v nha cho be
CM NANC CHO CA C A M TR 157
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
bu . N u khng fh ba o qua n, me co fh fa n du ng d u ng hoa c bo dI,
su a se Ia I fI f ra. NhI u ba me va n fI p fu c cho con bu su a me frong
khI ho pha I dI Ia m vI c ca nga y va be va n khoe ma nh.






















CM NANC CHO CA C A M TR 158
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com




Be kho c nhi u la m me th t s lo l ng!

e fhuo ng kho c khI co dI u g kha c fhuo ng: kho v do I, v uo f
ba n, bI kI n ca n... hoa c bI b nh. V va y, khI be kho c nhI u ha y fm
ca c nguyn nhan sau:
1e Rhc c \ Rhcng uu su a ne :
e bI do I fhuo ng ngu if sau m I cu bu . e co fh ngu ngay sau
khI an nhung chI ngu chu ng m f gIo r I fhu c gIa c va kho c do I bu .
Nguyn nhan co fh Ia :
- ThI u su a me do me pha I dI Ia m. Me ca n cho bu m I khI ga n
con va va f su a d Ia I nha . N u va n chua fha y du fh vu a bu me vu a
cho u ng fhm su a ngoa I ba ng mu ng va Iy.
- e chI bu su a da u, khng duo c bu su a cu I nhI u cha f b . Me
nn cho bu h f ba u vu bn na y r I ha y chuy n sang vu bn kIa.
Ca n can be d u da n d pha f hI n be co nha n duo c du su a hay khng.
1e Rhc c \ I nh:
e khng kho cnhI u nhung d f ng f kho c Io n, co fh do dau
nhu vIm faI gIu a, dau bu ng fIu cha y, I ng ru f... Ca n dua be d n co
so y f d dI u frI.
1e Rhc c \ cc Ih Ia n Ihc ! Ing nhu c u su a:
- Thuo ng xa y ra khI be duo c 2 d n 3 fha ng fu I, be hay kho c va
do I bu fhuo ng xuyn hon. o Ia kho co fh be d f ng f pha f frI n
nhanh nn Iuo ng su a me cung ca p khng du cho be . N u me cho bu
nhI u Ia n hon frong va I nga y fh Iuo ng su a me se fang va du cho nhu
ca u cu a be .
CM NANC CHO CA C A M TR 159
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
- KhI fho I fI f no ng, be kho c do I bu v kha f. Khng ca n pha I cho
be u ng fhm nuo c |nuo c co fh da n d n fIu cha y), chI ca n cho be bu
me nhI u hon.
1e Rhc c \ uau Iu ng:
- O m f va I fre dau bu ng Ia do nhu ng cha f frong fhu c an cu a
me duo c dua va o su a, cha f na y khng ho p vo I be |vi du nhu ca ph,
su a bo ...). Me nn fhu ngu ng nhu ng fhu c an frn frong 2 fua n I .
N u be h f dau bu ng, me pha I ngu ng an nhu ng fhu c an na y cho fo I
khI fre duo c 4 d n 6 fha ng fu I. Co n n u fre khng h f dau bu ng fh
me va n co fh fI p fu c an fhu c an frn.
- Co m f s fruo ng ho p be bI dau bu ng coIIc chua ro Iy do v
sao. KhI bI con dau bu ng na y, be fhuo ng kho c daI da ng va co haI da u
g I ga p va o bu ng. Thuo ng con dau xa y ra va o m f fho I dI m na o do
frong nga y, fhuo ng va o bu I f I. e kho c ha ng f I cho d n khI duo c 3
d n 4 fha ng fu I r I fu nhIn h f. Tuy be kho c va dau bu ng nhung
va n In can f f. o do , nn can fre d u da n ha ng fha ng va kha m
b nh fa I co so y f.
1e Rhc c \ Iu Rhcng ra su a:
o Ia khI be kho c va do I bu fhuo ng xuyn do fu fh bu khng
du ng. Me nn su a Ia I ca ch cho bu : ca ch b con, ca ch nga m vu ...
1e nhc ng nhe c:
Co m f s be fhuo ng kho c nhI u hon bnh fhuo ng m I khI
khng vu a y chuy n g do . uo ng nhu day Ia ca finh cu a be . e mu n
duo c bu nhI u, duo c b va cham so c nhI u hon nhu ng be kha c. Me
nn b ng b , c ga ng Ia m fhoa ma n y fhich cu a be va cho bu nhI u
hon. Co fh be se nin kho c khI duo c nguo I cha b sa f va o ngu c, dau
be fu a va o c cha va duo c nghe gIo ng fra m a m cu a nguo I cha.




CM NANC CHO CA C A M TR 160
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com



Be ch m tng cn co pha i do s a me no ng khng?

e khng fang can co fh do hay bI b nh |vIm ph I, fIu
cha y...) an khng ha p fhu, hoa c do m f frong nhu ng nguyn nhan
sau day:
Me khng cho be bu du s bu a frong nga y:
o Ia khI me cho bu if hon 5 Ia n m I nga y va khng cho bu ban
dm. Nhu va y, be se khng nha n duo c du Iuo ng su a va cha m fang
can. T f nha f nn cho bu me fhuo ng xuyn va bu ca va o ban dm.
Cho be bu nhu va y m f va I nga y sau Iuo ng su a me se fang In va be
se In can.
e bu chua du fho I gIan frong m I cu bu :
N u be bI ngu ng cho bu khI chua bu xong, be se khng nha n
duo c du su a o cu I cu bu nhI u cha f be o, do va y be fha y do I va bu
nhI u hon nhung khng In can. Ha y d cho fre bu Iau cho d n khI
fre fu nha vu ra.








CM NANC CHO CA C A M TR 161
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com



La m th na o tng l ng s a va phu c h i s a me ?

Co nhI u ca ch d me fa o nhI u su a hoa c fI f su a Ia I. TI f su a
Ia I Ia khI su a me gIa m dI va me ca n fang Iuo ng su a cho con bu ; hoa c
me da ngu ng cho con bu nay Ia I mu n co su a d cho con bu fro Ia I.
uo I day Ia nhu ng Iy do gay if su a me fhuo ng ga p:
- e ma c b nh hoa c me b nh nn be khng duo c bu frong m f
fho I gIan.
- e da duo c nuI ba ng su a ngoa I, bay gIo me Ia I mu n nuI con
ba ng su a me .
- e ke m pha f frI n do an fhu c an khng pha I Ia su a me .
- a me mu n nha n con nuI.
u ca c nguyn nhan if su a me co kha c nhau nhung ca ch kha c
phu c d u gI ng nhau. Me nn nha p vI n hoa c fham va n ca c c ng fa c
vIn dInh duo ng fa I dIa phuong d duo c huo ng da n cu fh :
- Me ca n co nI m fIn Ia se co du su a cho con bu .
- Me nn nghI ngoI va fhu gIa n fInh fha n frong khI cho con bu .
- Me nn an u ng nhI u Ioa I fhu c an cho du cha f, ngoa I 3 bu a
an chinh nn an fhm 2-3 bu a phu . Khng nn kIng cu fha I qua .
Ca n nho ra ng su a me fa o nhI u va cha f Iuo ng su a f f n u me duo c
an u ng f f va du cha f. O nhI u dIa phuong, ca c ba me du ng du du
na u vo I chan gIo heo, cha o su a... d fang fa o su a. ay Ia nhu ng fhu c
pha m dInh duo ng co fa c du ng f f cho su a me va Ia m me fIn fuo ng
va o vI c cho con bu su a cu a mnh.
CM NANC CHO CA C A M TR 162
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
- Me nn o ga n va b be nhI u hon d co fh cho be bu if nha f
10 Ia n frong nga y va cho bu baf cu khI na o be mu n. Y u f quan
fro ng nha f d fang fa o su a me Ia pha I cho be nga m vu ca ng nhI u
ca ng f f.
- a m ba o be duo c bu me o fu fh du ng va bu fhuo ng xuyn.
Me nn ngu cu ng vo I be va cho bu ca ban dm.
- Nn cho be bu Iau o m I vu frong m I cu bu , bu h f vu na y
mo I chuy n sang vu kIa.
- Trong khI cho do I fI f su a Ia I hoa c fang Iuo ng su a, me co fh
cho be u ng fhm su a ngoa I. Vo I su a h p, me khng nn su du ng
bnh su a va da u vu cao su ma nn pha su a frong Iy r I cho u ng ba ng
mu ng hoa c ba ng Iy. KhI su a me da fang nhI u hon fruo c, me co fh
gIa m Iuo ng su a ngoa I da n da n.
- Nn kI m fra su fang can cu a be d bI f be co nha n du Iuo ng
su a khng. N u be va n chua fang can f f |can be m I fua n hoa c nu a
fha ng) fh khng duo c gIa m su a ngoa I. N u fha y ca n fhI f co fh
fang Iuo ng su a ngoa I frong va I nga y.
- Me c ga ng cho be nga m vu bu khI chua co su a hoa c if su a.
Iu c na y, me co fh cho be nga m vu chung vo I m f ng day da n su a
pha sa n bn ngoa I, d be vu a nga m vu me vu a mu f duo c su a, hoa c
pha su a ngoa I frong bnh nhu a m m, khI be nga m vu bu fh bo p bnh
nho gIo f su a In ch vu me ga n mI ng be d be mu f va o. Ia m nhu
va y ra f co Io I v chI khI na o vu me duo c nga m bu nhI u fh su a mo I
fI f ra nhI u.
- Me nn u ng nhI u nuo c d co du cho vI c fa o su a va cho nhu
ca u cu a co fh , da c bI f Ia khI kha f fh pha I u ng nuo c ngay.
- KhI nghI Ia mnh khng co du su a cho con bu , me nn d n co
so y f kha m b nh, u ng fhu c Ia m fang Iuo ng su a.
Khoa ng fho I gIan d Ia m fang Iuo ng su a va fI f su a Ia I ra f kha c
nhau fu y fheo fu ng fruo ng ho p. Me d fI f su a Ia I n u be co n nho ,
co n duo c bu me du m f d n haI Ia n frong nga y hoa c chI bu dm...
CM NANC CHO CA C A M TR 163
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
N u be da ngu ng bu me , co fh se ma f m f d n haI fua n hoa c
Iau hon fruo c khI su a xu ng nhI u |fu y fheo fho I gIan ngung bu ).
Tuy nhIn, me va n co fh fI f su a Ia I n u kIn fr cho be nga m vu
fhuo ng xuyn.
VI c fI f su a Ia I cu ng khng kho d I vo I nhu ng be da ngu ng bu
fu Iau. M f s fruo ng ho p xIn con nuI cu ng da fha nh cng frong vI c
fa o ngu n su a me .



















CM NANC CHO CA C A M TR 164
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com



Bu me hoa n toa n trong 6 tha ng u la m tng tr thng
minh

Tre so sInh bu me hoa n foa n frong su f nu a nam da u do I co chI
s fhng mInh |do khI fre duo c 5 fu I) cao hon d n 11 dI m so vo I fre
an ca c Ioa I su a kha c va fhu c an da c. o Ia k f Iua n cu a m f nghIn
cu u mo I do VI n Qu c gIa Su c kho e Tre em o MaryIand |My ) va a I
ho c TrondheIm |Na !y) ph I ho p fI n ha nh.
NghIn cu u co n cho fha y, ca c be bu me cu ng gIo I hon frong vI c
phan fich hnh a nh hay gIa I cau d .
Ca c nha khoa ho c khuy n ca o nn a p du ng vI c bu me hoa n
foa n frong 6 fha ng da u cho ca ca c be bI nhe can khI mo I sInh.
Cho nhu ng fruo ng ho p nguo I me pha I cho bu bnh
Su a me Ia fhu c an f f nha f cho fre frong sa u fha ng da u, fu khI
Io f Io ng cho d n khI an duo c b f. Tuy nhIn, khng pha I ba me na o
cu ng duo c ca I may ma n fI f ra duo c du su a cho nhu ca u pha f frI n
cu a con mnh d I vo I nhu ng nguo I na y, ho pha I frng ca y va o nhu ng
ngu n su a nhan fa o kha c nhu: Su a fuoI d ng va f |su a bo , su a d),
Su a b f be o, Su a b f khng be o |co n go I Ia su a b f ga y), M f s cng
fhu c su a b f frn fhI fruo ng, Su a da c co duo ng
1. Su a fuoI d ng va f |su a bo , su a d):
Iun Iun pha I duo c dun sI fI f fru ng frong khoa ng 10 phu f.
KhI dun nn khua y d u frn b p va fra nh d Iu a no ng qua , d bI
fra o. Mu n fra nh cho kho I bI fra o, co fh fha va o xoong su a va I ba
ho n bI ba ng fhu y fInh - Ioa I fre em hay choI - su a se sI ma khng
bao gIo fra o!
CM NANC CHO CA C A M TR 165
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
Nn Iu a cho n nha nuI bo |hay d) na o va f su a sa ch se , ho p v
sInh, bun ba n khng gIan d I, va nha f Ia khng pha fr n nuo c va o
su a.
u sao, frong haI fha ng da u sau sanh, co mu n nuI fre ba ng
su a bo hay d, cu ng pha I pha fhm nuo c fheo fy I m f pha n su a fuoI
nguyn cha f pha vo I m f pha n nuo c, co fhm 5% duo ng cho vu a ngo f.
Iy do Ia v du a fre so sInh fha n co n y u chua fhanh Io c duo c pha n
ur fhu a |da ng chuy n ho a cu I cu ng cu a cha f da m) va n ng d mu I
khoa ng o su a bo hay su a d cao hon su a nguo I nhI u.
Tu 6 fha ng fro dI Ia co fh cho u ng su a bo hay d nguyn cha f
|khng ca n pha fhm nuo c) m I nga y m f cha u u ng khoa ng 1/2 Iif -
ngoa I nhu ng bu a b f hay khoaI fa n vo I du mo I Ioa I fhu c pha m da
da ng fhich ho p vo I nho m fu I na y. Sau day Ia nhu ng s Iuo ng su a co
fh du ng cho m I bu a:
3 kg 4 kg 5 kg 6 kg
Su a fuoI
|mI)
70 100 150 180
Nuo c |mI) 20 20 0 0
uo ng |g) 5 10 10 10
CaIo 64 103 135 153
ProfeIn |gr) 3.1 3.0 4.5 5.4

Iuo ng su a fuoI du ng m I bu a fu y fheo s can cu a fre
2. Su a b f be o:
Ioa I su a b f na y co kha nang gIu gn ba o qua n duo c kha Iau,
n u da y kin va d o noI fhoa ng ma f. Su a na y co ma u fra ng nga , b f
foI ro I, mIn, khng vo n cu c, du ng mu ng d dong, mu ng khng dinh
b f |v co cha f be o, nn gIu duo c Io ng mu ng fron). Khoa ng 130g su a
b f be o fuong duong vo I 1 Iif su a fuoI n u fa fhm nuo c cho du m f
Iif. Co fh su du ng vo I II u Iuo ng nhu su a fuoI |xem pha n frn).
CM NANC CHO CA C A M TR 166
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
Sau day Ia Iuo ng su a b f be o du ng cho m I bu a fu y fheo s can
cu a fre
3 kg 4 kg 5 kg 6 kg
Su a b f be o
|mI)
12 15 20 20
Nuo c |mI) 90 120 150 180
uo ng |g) 10 10 10 15
CaIo 98 112 136 156
ProfeIn |gr) 2.6 3.3 4.4 4.4

Ca ch pha su a: Mu n fra nh khI pha cho kho I bI vo n cu c, co fh
Ia m m f frong haI ca ch:
- Cho su a b f va o Iy fruo c hoa c Ia d nuo c va o Iy fruo c.
- Theo ca ch fhu nha f, fa f ca mo I fhu d u pha I kh ra o fruo c khI
fhm nuo c: Iy, mu ng, su a, duo ng ca f. a n ha y Ia y mu ng fr n fha f
d u su a va duo ng duo I da ng kh, r I ro f nuo c va o, vu a ro f vu a khua y
d u.
- Theo ca ch fhu haI, sau khI d Iuo ng nuo c ca n fhI f va o Iy, mu c
su a b f ba ng m f mu ng kh ra o, d su a In frn ma f nuo c va khua y
d u, sau cu ng co fh fhm duo ng fheo y mu n va khua y fI p.|Tro v )
3. Su a b f khng be o |co n go I Ia su a b f ga y):
So vo I su a b f be o, su a b f khng be o co ca c da c finh sau day:
ma u fra ng fuoI |frong khI su a b f be o fra ng nga ). Su a b f ga y nga
sang ma u nga va va ng pha n nhI u Ia su a cu , qua ha n su du ng nn
da bI n cha f. Mo I mo bao hay h p ra, su a co da ng foI ro I, fhua n nha f,
khng vo n cu c. Ngay khI da ra Ie frong bao nyIon frong su f, Ia y fay
na m bn ngoa I se co ca m gIa c ca c ha f su a co nhau ku "rIn rif" kha c
vo I su a b f be o, cho ca m gIa c m m de o hon |do a nh huo ng cu a cha f
be o)
CM NANC CHO CA C A M TR 167
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
Mo bao nyIon ra, pha I mau do ng Ia I v su a na y hu f a m ra f mau:
mu ng mu c ra f mau dinh Ioang I su a b f fra ng, su a frong h p Io p
ma f frn cu ng co kha nang fha nh m f ma ng frn pha n foI ro I bn
duo I.
Sau day Ia Iuo ng su a b f ga y du ng m I bu a fu y fheo s can cu a
fre .
3 kg 4 kg 5 kg 6 kg
Su a b f ga y
|mI)
7 10 15 15
Nuo c |mI) 90 120 150 180
a u |mI) 5 10 10 10
uo ng |g) 5 5 5 10
CaIo 90 120 138 182
ProfeIn |gr) 2.5 3.3 5.4 5.4

Ca ch pha: Cu ng co fh a p du ng nhu su a b f be o. Tuy nhIn,
fheo kInh nghI m cu a nhI u nguo I, d I vo I su a b f ga y, pha n nhI u
chI co ca ch pha fhu nha f |nghIa Ia fr n pha n kh fruo c, r I mo I ro f
nuo c va o Iy) Ia co hI u qua . Ca ch pha fhu nh chI da f hI u qua f f |Ia
khng vo n cu c) n u ga p duo c su a b f do ng h p, ba o qua n f f, va co n
frong fho I ha n su du ng, chua bI qua "dafe"! |Tro v )
4. M f s cng fhu c su a b f frn fhI fruo ng
I u ca n bI f Ia nhu ng Ioa I cng fhu c na y da duo c pha ch d
cho fhich nghI vo I ca c nhu ca u cu a du a fre fu y fheo Ioa I fu I: pha n
nhI u nha n hI u su a na o cu ng co haI cng fhu c chinh, m f cho fre
duo I 6 fha ng, m f cho fre frn 6 fha ng.
Nhu ng su a na y ra f fI n cho nguo I pha, chI ca n fheo huo ng da n
In phia ngoa I h p, nhung gIa fI n fhuo ng kha cao, nn nguo I fa
fhuo ng co khuynh huo ng pha Ioa ng |chua du II u Iuo ng) d fI f kI m.
CM NANC CHO CA C A M TR 168
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
I vo I nhu ng nguo I me bI ma f su a v m f Iy do na o do |sanh
m , bI b nh pha I ca ch Iy vo I con...) nhu ng cng fhu c na y fhu c su ra f
co ich frong vI c nuI duo ng du a be , song gIa cao nn fhuo ng vuo f ra
kho I kha nang mua cu a nhu ng gIa dnh nghe o.
Iuu y Ia n u nuI con ba ng su a h p |b f) fh ca n fu 7 dn 10
h p 450 - 500g/fha ng mo I du cho m f em be .
Ca n chu y khI mua, nn cho n cho du ng, fhu su a ba o da m Ia
ha ng fha f, ba o qua n du ng quy ca ch, o noI fhoa ng ma f va nha f Ia co n
frong fho I ha n su du ng.
N u Io mua pha I Ioa I su a cu |qua dafe), nhI u khI mo ra se co
nguy co su a bI fro mu I hI do cha f be o bI xy f ho a. Su a se bI nga ma u
va ng sa m va n u co pha vo I nuo c, chI m f Iu c Ia fha y Ia ng fha nh haI
Io p: m f Io p nuo c fuong d I frong phu frn pha n ca n bn duo I do su a
da bI bI n cha f va khng co n ho a fan d u fha nh m f nhu fuong du c,
fra ng, fhua n nha f. Cho con du ng su a na y fh ra f co fh fha y cha u "bu
nhI u ma cha ng In can duo c bao nhIu"! |Tro v )
5. Su a da c co duo ng
ay Ia Ioa I su a fhng du ng nha f frn fhI fruo ng VI f Nam, vo I
gIa pha I chang va d ba o qua n o noI khi ha u no ng, khng ca n pha I co
fu Ia nh cu ng d da nh duo c va I nga y, khng so hu v ha m Iuo ng
duo ng ra f cao |khoa ng 40% fro ng Iuo ng).
Tuy nhIn, v ma f gIa frI dInh duo ng ma no I, su a da c co duo ng
Ia Ioa I O NH T d nuI fre con: chI khI na o h f khng co n fhu na o
kha c d Iu a cho n, fh mo I pha I du ng d n su a na y, v nhu ng Iy do sau:
- N u pha ngo f vu a mI ng, fh su a da qua Ioa ng khng du ha m
Iuo ng |do pha I fhm nuo c).
- So vo I nang Iuo ng, fh fy I cha f da m qua fha p, du ng fhua n
su a da c d nuI con co nguy co khng Io n n I v fhI u cha f da m!
- Ty I duo ng cao khI n cho fre nuI ba ng su a na y hay bI hu
rang nha f Ia hay "su n rang cu a" |va da c bI f Ia rang cu a ha m frn
hon Ia ha m duo I).
CM NANC CHO CA C A M TR 169
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
- Su a na y fhuo ng fhI u vIfamIn A fru khI da duo c b sung da c
bI f |frong fruo ng ho p na y nha sa n xua f cha c cha n co ghI bn ngoa I
h p).
Sau day Ia Iuo ng su a da c co duo ng du ng m I bu a fu y fheo s
can cu a fre |ca n fhm su a b f ga y va da u)
3 kg 4 kg 5 kg
Su a da c co duo ng |mI) 25 30 40
Nuo c |mI) 65 90 110
a u 3 5 5
Su a b f ga y |mu ng 5 mI) 1.3 2.3 4.3
CaIo 90 120 138
ProfeIn |gr) 2.5 3.6 5.4

Trn day Ia nhu ng Ioa I su a co nhI u frn fhI fruo ng VI f Nam
va ca ch pha ho p Iy d da f hI u qua dInh duo ng cao nha f frong vI c
nuI duo ng ca c cha u duo I 6 fha ng.
Tu 6 fha ng fu I fro dI, fu c Ia fho I ha n ba f da u co fh cho u ng
su a bo fuoI nguyn cha f ma khng ca n pha fhm nuo c, ca n da da ng
ho a ca ch cho an, ca ch ch bI n |d I mo n) cho do nha m cha n.
Su a co fh ch bI n fha nh nhI u mo n ha p da n hon Ia d y
nguyn, u ng cho ng cha n, du bI f ra ng ra f b ! Thi du nhu Ia m yaourf
hoa c Ia co fh fhm m f s cha f d su a duo c fhm phong phu v ma f
mu I vI cacao. Hoa c va f fhm chanh hay cam, quy f, uo p Ia nh, cha f
chua cu a fra I cay Ia m cho caseIn cu a su a hoI sa nh da c Ia I, c ng fhm
vo I mu I fhom cu a fra I cay cha ng kha c yaourf Ia bao ma Ia I fhom hon.
Thm fru ng va dem ha p chin, ba n se bI n su a fha nh ba nh fIan. Cu ng
fha nh pha n na y n u ba n cho va o c I Ia m kem co fhm huong vI dau,
vanI, cacao hay sa u rIng... fh Iy su a da fro fha nh m f mo n ca c cha u
se do I chu khng ca n pha I e p mo I chIu u ng nu a! |Tro v )
CM NANC CHO CA C A M TR 170
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
Sau cu ng, d gIu p ba n frong vI c can, dong, do, d m, xIn gIo I
fhI u m f s du ng cu fhng du ng ma gIa dnh na o cu ng co : do Ia fa ch,
Iy, mu ng Io n va mu ng nho .
Ta ch
|200 mI)
Mu ng canh
|10 mI)
Mu ng ca ph
|5 mI)
Su a fuoI
Su a da c co duo ng
Su a b f foa n be o
Su a b f ga y
uo ng
a u
200g
275g
110g
85g
205g
10g
9g
8g
7g
10g
10g
5g
0
1.5g
2g
5g
5g














CM NANC CHO CA C A M TR 171
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com



Mo n n ba i thu c cho ba me thi u s a

Theo y ho c c fruy n, su a me fu huy f ho a fha nh, nho d ng Iu c
cu a khi ma va n ho a, Iuu fhng. o va y, vI c su a nhI u hay if IIn
quan ma f fhI f d n su fhInh suy cu a khi huy f. Cu c sInh no khI n
khi huy f nguo I phu nu bI f n fhuong, co fh hu nhuo c nn ngu n
su a bI a nh huo ng |nha f Ia nhu ng nguo I co fh da sa n hu nhuo c hoa c
ma f ma u, ma f su c nhI u khI sInh).
Ch d an u ng do ng vaI fro quan fro ng frong vI c h I phu c khi
huy f cu a sa n phu . Ca n chu y :
- a m ba o cung ca p 3.400-3.600 caIo/nga y |phu nu bnh fhuo ng
chI ca n 2.500-2.600 caIo/nga y). V va y, kha u pha n an frong gIaI doa n
na y pha I da y du cha f dInh duo ng, gIa u vIfamIn va khoa ng cha f.
- An nhu ng fhu c an d fIu ho a, ha p fhu.
- Thay d I mo n an fhuo ng xuyn d fang kha u vI.
- An Ia m nhI u bu a, khng nn an qua no m f Iu c.
- Khng kIng khem qua mu c. Ca n an ca c fhu c pha m vu a co
finh a m vu a Io I su a nhu fhIf d, fhIf ga , mo ng gIo Io n, fru ng, Ia c, ca c
Ioa I da u...
- KIng ca c d s ng Ia nh |nhu ha I sa n, go I ca ), ca c cha f fanh
|nhu cua, so , c, h n, fraI, ca me ). Ha n ch ca c gIa vI cay no ng |nhu
o f, ha f fIu, mu fa f), ca c cha f kich fhich |nhu che , ca ph, fhu c Ia ) v
chu ng gay ma f ngu , u c ch qua frnh fa o su a.
! Ing su a, cc Ih su uu ng nc I scnc n n Ia ! Ihuc c sau:
- Mo ng gIo Io n 2 ca I |ru a sa ch, ca o h f Ing), fhng fha o 30 g
|cho va o fu I va I bo c ky ), ha nh hoa 3 nha nh. Ta f ca cho va o n I, d
CM NANC CHO CA C A M TR 172
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com
nuo c, ha m nhu , bo ba fhu c, nm gIa vI. An fhIf, u ng nuo c ha m; co
fh du ng fhuo ng xuyn.
N u nguo I khi huy f hu nhI u, m f mo I, co fh fhm duong
quy, hoa ng ky m I fhu 50 g d fang cuo ng khi huy f.
- uong quy 100 g, fhIf d 200 g |ru a sa ch, fha I mI ng), gu ng
fuoI 5 Ia f, ha nh hoa 3 nha nh. Ta f ca cho va o n I ha m nho Iu a, fo I khI
fhIf d chin nhu , fhm gIa vI vu a du . An fhIf, u ng nuo c ha m |chIa
nhI u bu a). Mo n na y fhich du ng vo I nguo I sau de ma f ma u nhI u,
ga y co m, ke m an, nguo I Ia nh, if su a. Nguo I fa o bo n khng nn du ng.
- Vu ng den 30 g |gIa nho ), ga o fe 50 g, na u cha o. Mo n na y vu a
Io I su a vu a nhua n fra ng, fhich ho p vo I nhu ng sa n phu sau de huy f
hu, fa o bo n, if su a.
Ngoa I ch d an u ng, nguo I me ca n nghI ngoI nhI u, fra nh mo I
cang fha ng fha n kInh va ca u gIa n, fu fa o cho mnh su fhoa I ma I v su
cang fha ng fInh fha n a nh huo ng ra f xa u fo I qua frnh fa o su a.













CM NANC CHO CA C A M TR 173
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com



Ngay sau khi sinh, co c n cho tre u ng n c ng,
n c cam tha o khng?

Sau khI sInh, fre ca n duo c bu su a non ngay frong m f, haI gIo
da u. Ngoa I su a non, khng nn cho fre u ng ba f ky m f Ioa I fhu c
u ng na o kha c.
Truo c day v nhI u Iy do, m f s ba me fhuo ng cho fre u ng
nuo c cam fha o, nuo c chanh, nuo c Io c, ma f ong pha Ioa ng hoa c su a b f
fruo c khI cho con bu su a non. Tha f ra, chI ca n m f if su a non cu ng da
du cho fre frong fho I gIan da u va vI c cho u ng ca c Ioa I nuo c kha c co
fh gay ha I nhu sau:
- A nh huo ng d I vo I fre :
Khng duo c bu su a non se d bI b nh v ca c Ioa I d u ng nhan
fa o ra f d bI nhI m khua n, fre d bI dI u ng, cha y ma u duo ng fIu
ho a, fIu cha y... Nuo c cam fha o gay fI f da m nho f Ia m fre nghe f fho .
Tre co fh khng chIu bu me v khng co n ca m fha y do I.
- A nh huo ng d I vo I me :
Su a cha m xu ng v fre mu f if.
Sau khI su a xu ng, fre mu f if se Ia m da u vu bI c ng fu c va d
da n d n vIm vu .
Me ca m fha y kho kh n khI cho fre bu va khng mu n cho fre
fI p fu c bu me .
ChI ca n haI Ia n bu bnh cu ng co fh Ia m fha f ba I vI c cho con
bu su a me .

CM NANC CHO CA C A M TR 174
hffp://vvv.ebooks.vdcmedIa.com

You might also like