T.C.

MLL ETM BAKANLII

MEGEP
(MESLEK ETM VE RETM SSTEMNN GLENDRLMES PROJES)

BLM TEKNOLOJLER

VER TABANINDA TABLOLAR

ANKARA 2007

Milli Eitim Bakanl tarafndan gelitirilen modller; Talim ve Terbiye Kurulu Bakanlnn 02.06.2006 tarih ve 269 sayl Karar ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eitim Okul ve Kurumlarnda kademeli olarak yaygnlatrlan 42 alan ve 192 dala ait ereve retim programlarnda amalanan mesleki yeterlikleri kazandrmaya ynelik gelitirilmi retim materyalleridir (Ders Notlardr). Modller, bireylere mesleki yeterlik kazandrmak ve bireysel renmeye rehberlik etmek amacyla renme materyali olarak hazrlanm, denenmek ve gelitirilmek zere Mesleki ve Teknik Eitim Okul ve Kurumlarnda uygulanmaya balanmtr. Modller teknolojik gelimelere paralel olarak, amalanan yeterlii kazandrmak koulu ile eitim retim srasnda gelitirilebilir ve yaplmas nerilen deiiklikler Bakanlkta ilgili birime bildirilir. rgn ve yaygn eitim kurumlar, iletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik kazanmak isteyen bireyler modllere internet zerinden ulalabilirler. Baslm modller, eitim kurumlarnda rencilere cretsiz olarak datlr. Modller hibir ekilde ticari amala kullanlamaz ve cret karlnda satlamaz.

NDEKLER
AIKLAMALAR ....................................................................................................................ii GR ....................................................................................................................................... 1 RENME FAALYET1 .................................................................................................... 3 1. TABLOLAR......................................................................................................................... 3 1.1. Tablo Tanm ve Veri Trleri......................................................................................... 3 1.2. Tablo Yapm ................................................................................................................. 6 1.3. Arama Sihirbaz ............................................................................................................. 9 1.4. Birincil Anahtar ve Dizinler......................................................................................... 12 1.5. Alan Seenekleri .......................................................................................................... 13 1.5.1. Alan Boyutu........................................................................................................ 14 1.5.2. Biim .................................................................................................................. 14 1.5.3. Resim Yazs....................................................................................................... 16 1.5.4. Sral ................................................................................................................... 17 1.5.5. Gerekli ................................................................................................................ 17 1.5.6. Varsaylan Deer ................................................................................................ 18 1.5.7. Sfr Uzunluk zni ............................................................................................... 19 1.5.8. Akll Etiketler .................................................................................................... 20 1.6. Giri Maskesi Sihirbaz ................................................................................................ 20 1.7. Geerlilik Kural ve Deyim Oluturucusu Penceresi................................................ 23 1.8. Tablo likileri.............................................................................................................. 24 1.9. Yazdrma Mens ve Penceresi ................................................................................... 29 UYGULAMA FAALYET................................................................................................ 32 LME VE DEERLENDRME ..................................................................................... 33 RENME FAALYET2 .................................................................................................. 35 2. VER GRME..................................................................................................................... 35 2.1. Satr ve Stun Ykseklikleri ........................................................................................ 35 2.2. Veri Girme, Geri Alma, Silme, Deitirme ................................................................. 38 2.3. Kayt Gezinme Ara ubuu ....................................................................................... 40 2.4. Bul ve Deitir Penceresi ............................................................................................. 40 2.5. Artan ve Azalan Sralama Trleri ................................................................................ 42 2.6. Filtre Komutlar ve Filtreyi ptal Etme ........................................................................ 43 2.7. Genel Filtreleme lt leleri ................................................................................... 45 2.8. Seimi Dta Tutarak Filtreleme .................................................................................. 48 2.9. Gelimi Filtreleme ve Sralama .................................................................................. 48 2.10. Veri Sayfas Biimlendirme Mens ......................................................................... 50 2.11. Stun Dondurma ve Gizleme ..................................................................................... 52 2.12. Yaz Tipi Deitirme Penceresi ................................................................................. 54 UYGULAMA FAALYET................................................................................................ 56 LME VE DEERLENDRME ..................................................................................... 57 MODL DEERLENDRME .............................................................................................. 58 CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 59 NERLEN KAYNAKLAR.................................................................................................. 60 KAYNAKA ......................................................................................................................... 61

AIKLAMALAR AIKLAMALAR
KOD ALAN DAL/MESLEK MODLN ADI MODLN TANIMI SRE N KOUL YETERLK 481BB0036 Biliim Teknolojileri Veri Taban Programcl Veri Tabannda Tablolar Veri tabannda tablolarla ilgili renme materyalidir. 40/24 Veri Taban Planlama modln bitirmi olmak Veri tabannda tablo yapmak. Genel Ama Gerekli ortam salandnda, tablo yaparak tabloya veri girebilecek ve biimlendirme yapabileceksiniz. Amalar 1. Tablo oluturup ilikilendirebileceksiniz. 2. Tabloya veri girme, bulma, sralama ve biimlendirme yapabileceksiniz. Bilgisayar laboratuvar ve bu ortamda bulunan; bilgisayar, bilgisayar masalar, kt, kalem, veri taban program, yedekleme iin gerekli donanm, raporlama iin yazc, sayfa iin internet balants ve lisansl iletim sistemi program. Her faaliyet sonrasnda deerlendirme sorular ile deerlendireceksiniz. LME VE DEERLENDRME o faaliyetle ilgili kendi kendinizi

MODLN AMACI

ETM RETM ORTAMLARI VE DONANIMLARI

Modl iinde ve sonunda verilen retici sorularla edindiiniz bilgileri pekitirecek, uygulama rneklerini ve testleri gerekli sre iinde tamamlayarak etkili renmeyi gerekletireceksiniz. Srasyla aratrma yaparak, grup almalarna katlarak ve en son aamada alan retmenlerine danarak lme ve deerlendirme uygulamalarn gerekletiriniz.

ii

GR GR
Sevgili renci, Gnmzde bilgisayar kullanmnn yaygn olarak artmas ve ok eitli bilgilerin bilgisayarda daha rahat saklanmas veri taban programlarna olan ilgiyi artrmtr. Biliimin temel konusu olan veri taban; dank ekilde duran ve ie yaramaz halde olan bilgilerin, ilenebilir, iinde arama yaplabilir, sralanabilir hale gelmesini salayan bir yardmc programdr. Ayn zamanda bilgileri kullancya hzl bir ekilde ulatrlmasn da salar. Bu modl sayesinde gnlk hayatta fark etmediiniz detaylar dikkatinizi ekecek, disiplinli olarak evrenizdeki bilgi paralarn planlayp organize edeceksiniz. Detaylara zen gsterip zamannz etkin olarak kullanacaksnz. Ayrca bakalarna ait zel bilgilerin gizliliine ve korunmasna zen gstereceksiniz. Mesleki bilgi ve becerilerinizi kiisel ve kurumsal karlara zarar vermeyecek ekilde kullanmalsnz. alma yaamnn ahlak kurallarna uyunuz. Sabrl olunuz ve yeniliklere ak olunuz. Bu modlde tablolar ile ilgili konular greceksiniz. Tablo, bir veri taban dosyasnn temel esidir. Tablo olmadan form, rapor ve dier nesnelerin tasarm yaplamaz. Veri taban modlleri iindeki en nemli modl olan Veri Tabannda Tablolar bilgileri verimli ve etkin ekilde saklamamz iin dikkatle takip edilmelidir. Konular anlatlrken boluk doldurma eklide sorularla karlaacaksnz. Bu sorularn cevabn internet, yardm dosyalar veya veri taban kitaplarndan bulabilirsiniz. Konular zincirleme birbirine bal olduundan tm sorular cevapladktan sonra dier konuya geiniz.

RENME FAALYET1 RENME FAALYET1

AMA
Tablo oluturacak ve tablolar ilikilendirebileceksiniz.

ARATIRMA
Bu faaliyet ncesinde hazrlk amal aada belirtilen aratrma faaliyetlerini yapmalsnz. 1. 2. Bir kartvizit zerinde neler vardr? Bu bilgileri standart bir tablo haline getiriniz. Dz dosya olarak tutulan veri taban ile ilikisel bir veri taban arasnda farklar vardr. Her iki veri taban trnn avantaj ve dezavantajlarn aratrnz.

1. TABLOLAR

1.1. Tablo Tanm ve Veri Trleri

Tablo bir veri tabannda bilgilerin tutulduu ana nesnedir. Dier bir deyile veri tabannn kalbi tablodur. Tablo nesnesi alanlardan meydana gelir. Aadaki rnekteki gibi bir konuda planl ve mantksal olarak tasarlanan birden fazla alan, tek tabloda bir araya gelir. Bir nesnenin gerekli zellikleri seilerek bir kt zerine tasarm izilir. Bu zellikler o nesnenin grnmn, davrann veya karakteristiini tanmlar. Mesela bir arabann renk, kap says, firma ad ve model ad gibi olabilir.

Arabann temel zellikleri: Renk: Mavi Kap: 2 Firma: Ford Model: Focus rnek bilgilerin bir tabloda alan olarak tanmlanmas:

Bir alann veri tr zellikleri ilk bakta ok kark gelebilir. Access programn etkin kullanabilmek iin veri trlerini iyi bilmeliyiz. Soru 1: Aadaki boluklara uygun cevaplar yaznz.
Veri Tr Metin Aklama Yaz ve __________ kark kullanlabildii, ama zerinde hesap yaplamayan veri trdr. Girilen metnin uzunluu __________ karakteri aamaz. ok satrdan oluan, __________ karaktere varan metin ve say (__________ - abecesaysal) girilebilen veri trdr. zerinde __________ ilemler yaplabilen saysal (nmerik) verilerdir. __________, __________, __________ veya __________ byte bellek alan kaplayabilir. inde tarih ve __________ bilgisi tutan veri trdr. 100 ile 9.999 yllar arasnda bilgi saklayabilir.

Not

Say

Tarih/Saat

Para Birimi

Virglden nce 15, virglden sonra 4 __________ saklayabilen, zerinde matematiksel ilemler yaplabilen veri trdr. Tabloya bir kayt eklendiinde, deeri kendiliinden 1 artm ile veya rasgele artan, kullanc tarafndan __________ bir alandr. Bo deer olarak geilemez. inde sadece __________ , Evet/Hayr veya Ak/Kapal gibi bilgi saklayabilen veri trdr. __________ bit bellek alan kaplar. Bir __________ alma sayfas, Word belgesi veya baka bir dosya tr saklayabilen bal* veya gml veri trdr. __________ gigabyte bellek alan kaplayabilir. Kpr adreslerini saklayabilen __________ blmden oluan veri trdr. Her blm __________ karakter alan kaplar. Baka bir __________ veya bir veri listesinden deerleri alp, liste kutusu aracl ile kullancnn deer semesi salanr.

Otomatik Say

Evet/Hayr

OLE Nesnesi

Kpr

Arama Sihirbaz

Soru 2: Veri trlerini denemek iin bir tablo oluturunuz. Tablo altrldnda 10 alan trnn nasl grndn ve nasl veri girildiini inceleyiniz.

Resim 1.1: Veri trleri ile ilgili tablo denemesi

Soru 3: OLE kelimesinin anlamn aratrnz, aadaki bolua yaznz. ___________________________________________________________________

Bal: Kaynak belge ile hedef belge arasnda balant oluturularak dinamik veri deiimi yaplr. Gml: Baka bir uygulamadan hedef belge iine kopya oluturularak nesne kattrlr. Kpr Adresi: Nesne, belge veya web sayfas gibi bir hedefin yoludur.

1.2. Tablo Yapm

nceki modlde Tasarm Grnm ve Tablo Sihirbaz ile tablo yapmn grmtk. Bir tablo yapmak iin elimizde 5 seenek vardr: 1. Veri Sayfas Grnm Excel kullanclar ok rahat bir ekilde bu grnmde alan aabilir, silebilir veya yer deitirebilir. Hatta dorudan veri girmeye balayabilirsiniz.

Resim 1.2: Veri sayfas grnmnde tablo oluturmak

Soru: Veri sayfas grnm ile ilgili aadaki ilemler nasl yaplabilir, yanlarna yaznz: Bir alann adn deitirmek: Bir alan silmek: Bir alan eklemek: Bir alann geniliini deitirmek: Bir alann yerini deitirmek: 2. Tasarm Grnm Bu grnmde alanlar zerinde yaplabilecek tm ayarlara ulaabilir ve tabloyu ok daha gelimi bir ekilde tasarlayabilirsiniz. Ayarlar alttaki alan zellikleri ksmndaki Genel ve Arama sekmeleri ile yaplabiliriz. alan adna ift tklatlp ad deitirilir

Resim 1.3: Tasarm grnmnde adm adm tablo oluturmak

Soru 1: Resim 1.3teki admlardan hangilerinde sonradan yaplan bir deiiklik veri kaybna neden olabilir? Adm 1. Adm 2. Adm 3. Adm 4. Adm Soru 2: Resim 1.3teki 1. admda gsterilen yerde aadaki ilemleri nasl yapabiliriz? lem Bir alan silmek Bir alann yerini deitirmek Yeni bir alan eklemek Birden fazla alan silmek Yapm Dzen*Satr Sil komutu vererek Veri kayb olmaz Evet Veri kayb olabilir Hayr

Soru 3: Resim 1.3teki 3. adm yani Tanm ksmnn faydas nedir? Yazlan aklamay kullanc nerede grr? 3. Tablo Sihirbaz Hzl bir ekilde birka tklama ile tablo hazrlanmas iin yaplm penceredir. Genellikle ou tablo, benzer alanlardan oluur. Bu sebeple siz de buradaki rnek tablolarn alanlarn seebilir, daha sonra istediiniz deiiklikleri yapabilirsiniz.

Resim 1.4: Tablo sihirbaz ile tablo yapm

4. Tablo Al: _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ 5. Tablo Bala: _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ 8

Soru: lk iki seenek en ok kullanlanlardr. Siz de Tablo Al ve Tablo Bala menlerini inceleyerek ne ie yaradklarn yaznz.

1.3. Arama Sihirbaz

Arama sihirbaz veri giriini kolaylatran ve hatal girii nleyen bir zelliktir. Bu sihirbaz ile yaplan alanlarda, kullancya girebilecei veri seeneklerini gsteren bir alr kutu grntlenir. Genel kullanm ve yapm aadaki gibi admlar halinde gsterilebilir:

Resim 1.5: Arama sihirbaz ile yaplm bir rnek (araba ve modeller tablolar)

1. Adm

2. Adm

3. Adm

4. Adm

5. Adm

6. Adm

7. Adm 10

8. Adm

Resim 1.6: Arama sihirbaz ile yaplan bir alann alan zellikleri ksmndaki Arama sekmesi

Soru 1: Model iin yaplan arama sihirbaznn benzeri olan firma adn siz yapnz. Mesela; Audi, BMW, Fiat, Renault gibi Verileri 2. admda belirtilen stediim deerleri ben yazacam seili iken yapabilirsiniz. Soru 2: Resim 1.6daki Arama zelliklerini inceleyerek aadaki tabloyu doldurunuz. zellik Denetimi Grntle Satr Kaynak Tr Satr Kayna likili Stun 11 levi Metin, liste veya alan kutu olarak grntlenme trdr.

Stun Says Stun Balar Stun Genilikleri Satrlar Listele Liste Genilii Listeye Snr Soru 3: stediim deerleri ben yazacam ile Arama stunu, deerleri tablo ve sorgudan alsn arasnda ne farklar vardr? Avantaj ve dezavantajlarn dnnz.

1.4. Birincil Anahtar ve Dizinler

birincil anahtar olmas tavsiye edilir. Tek Her tabloda ilk alan olacak ekilde deer (unique) alabilen bu saysal alan, tablonun temel sralanma alandr. Ayrca tablolarn ilikilendirilmesinde de bu alan gereklidir. ok byk tablolarda sralama ileminin daha etkin olabilmesi iin, alanlarn bazlar Sral hale getirilir. Bu zellie herhangi bir tabloda istenen alann Sral zellii ile ulaabilirsiniz. Access arama ve sralama ilemlerini, tm tabloyu taramak yerine sral alanlara danarak daha hzl tamamlar. Dizinler ile ilgili nemli notlar: Bir tabloda sadece bir adet birincil anahtar vardr. Arama ve sralama ilemlerini hzlandrd iin, devaml belli alanlarda bu ilemler tekrar ediliyor ise, o alanlarn sral zelliini aktif hale getiriniz. Mesela mterilerin soyadna gre arama ok sk yaplyor ise, Soyad alan sral olmaldr. Tabloda ok fazla sral alan tanmlamaynz. Arama ve sralama ilemleri yavalar. Not, kpr ve OLE nesnesi trndeki alanlar sralanamaz ve birincil anahtar olamaz. Birincil anahtar olan alanlar otomatik olarak sralanr. Sral alanlar ile isterseniz ayn kaydn tekrarlanmamasn salayabilirsiniz. Mesela bu sayede mterinin ayn T.C. kimlik numarasna sahip olmas engellenebilir. 12

Bir tablo ilk oluturulduunda birincil anahtar yaplmas resim 1.7deki gibi sorulur.

Resim 1.7: Birincil anahtar ile ilgili soru penceresi

Bir tabloya sralama anahtar (dizin) eklemek isterseniz, tablonun tasarm grnmnde Grnm*Dizinler komutu ile yapabilirsiniz.

Resim 1.8: Dizinler penceresi

Soru: Resim 1.8deki Dizin zellikleri ksmndaki yerlerin anlamn yaznz. Birinci: ____________________________________________________ Benzersiz: ____________________________________________________ Bolar Yoksay: ____________________________________________________

1.5. Alan Seenekleri

Alan seenekleri alanlar zerinde daha fazla hkimiyet kurmamz salar. Aada sk kullanlan baz alan seeneklerinden bahsedilmitir. Pratik yaptka kullanmlarn daha iyi anlayacaksnz.

13

1.5.1. Alan Boyutu

Seilen veri trleri, alanlarna girilecek maksimum veri uzunluunu belirtir. Mesela metin veri tr iin varsaylan alan boyutu 50dir. 255e kadar deeri artrlabilir. Say ve para veri trnde ise byte, tam say, uzun tam say, yineleme kimlii gibi seenekleri vardr. Varsaylan say boyutu uzun tam saydr. Alan boyutunun deitirilmesi sayesinde veri giri hatalar en aza indirilir, Access ksa alanlar daha hzl iler, gereksiz yere fazla bellek alan ayrlmam olur.

Resim 1.9: Say veri trnn alan boyut zellii

Soru: Say trleri ile ilgili aadaki tabloyu cevaplaynz. Alan Boyutu Byte Tam say Uzun Tam say Tek ift Yineleme Kimlii Ondalk 0 Snr - 255 Bellek Alan 1 Byte Byte Byte Byte Byte Byte Byte

1.5.2. Biim
Ekranda verinin nasl grneceinin ayardr. rnein bir saynn sonuna otomatik olarak YTL yazlmas istenirse biim zellii Para birimi olarak seilebilir. zellikle tarih veri girileri ok eitli olsa bile, tm verilerin ayn grnmde olmas salanabilir:

Byte istenirse bayt olarak da kullanlabilir. Bir byte 8 bitlik bilgi saklar.

14

10/6/2006, 10-6-2006 veya 10.06.2006 eklinde girilen tarihin biimi, Uzun Tarih seilmi ise 10 Haziran 2006 Cumartesi halinde grlr.

Resim 1.10: Say veri trnn biim zellii

Soru 1: Metin ve not iin geerli olan biim sembollerini aklaynz.

Sembol @ & < >

Tanm Girii mecburi olan boluk da dhil metin karakterler

Soru 2: Metin, Not, Tarih/Saat, Evet/Hayr ve Kpr veri trlerinin Biim zelliklerini inceleyerek kullanm alanlarn aratrnz. Aadaki tabloyu rnekler ile doldurunuz: No 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Veri Tr Metin Metin Not Not Tarih/Saat Tarih/Saat Evet/Hayr Evet/Hayr Kpr Kpr Biim > Girilen Deer Deneme Grnts DENEME

15

1.5.3. Resim Yazs

Bo braklrsa tablonun alan ismi yazlan yerde Alan Ad gzkr. sterseniz alan adndan farkl bir deer girebilirsiniz. Bu deiiklik form ve rapor nesnelerinde grlecektir. Kullancnn asl ilgilenecei ksm grnt ksmdr. Yani alan adlarn tasarlayann bilmesi daha mantkldr. ifrelenmi gibi grnen MusSAdi isimlendirmeyi kullanc Mteri Soyad halinde grmesi daha iyidir.

Resim 1.11: Resim Yazs zelliinin kullanm (tablo tasarm, tablo ve form grnm)

16

1.5.4. Sral
Birincil anahtar haricinde dier alanlarda da sralama zelliini aktif hale getirmek gerekebilir. Bu sayede sk olarak sralama ilemi yaplan bir alann daha hzl bir ekilde sralanmas salanr.

Resim 1.12: Tablo tasarm grnmndeki alan zelliklerinden Sral ksm

Soru: Resim 1.12deki Sral zelliinin anlamlarn yaznz. Hayr: Evet (Yineleme Var): Dizinlere eklenir, veri tekrar yaplabilir______________ Evet (Yineleme Yok):

1.5.5. Gerekli
Veri giriinde tm alanlara veri girilmesi gerekmeyebilir, ama her kaytta muhakkak girilmesi gereken alanlar da bulunabilir. Mesela renci notu kaydedilen bir tabloda rencinin ad ve numaras girilmez ise kaydn kime ait olduu bilinemeyeceinden gereksiz bir kayt alm olur. Hangi alann gerekli olduuna tasarm srasnda karar verilir. Otomatik say tr dnda her veri trnn Gerekli zellii vardr.

Resim 1.13: Yeni bir kayt eklendiinde deeri bo geilen bir alan iin oluan hata mesaj

Soru: Resim 1.13teki krmz ile belirtilen yerlerin Trke karlklarn yaznz. Required: True: Null: 17

1.5.6. Varsaylan Deer

Yeni bir kayt aldnda alan iinde otomatik olarak girilmi hazr bir deer olmas istenirse Varsaylan Deer belirtilebilir. Mesela lke alannn varsaylan deeri Trkiye olarak seilebilir. Tabi kullancnn istedii deeri girme imkn hala vardr.

,Resim 1.14: Varsaylan deer zelliini ayarlamak

18

1.5.7. Sfr Uzunluk zni

Metin veri tr iin geerli olan bu zellik ile verinin ii bo olarak geilmemesi salanabilir. Karakter iermeyen bu veriyi pe pee iki ift trnak ile belirtebilirsiniz. Sfr uzunlukta dize: ""

Resim 1.15: Sfr uzunluk izni ile ilgili bir rnek

Soru: Aadaki tabloda bo braklan Saklanan Deer ksmn doldurunuz.

Sfr Uzunluk zni

Hayr

Gerekli
Hayr

Kullancnn lemi
Enter tuuna basmak Boluk tuuna basmak Sfr uzunlukta dize girmek Enter tuuna basmak Boluk tuuna basmak Sfr uzunlukta dize girmek Enter tuuna basmak Boluk tuuna basmak Sfr uzunlukta dize girmek Enter tuuna basmak Boluk tuuna basmak Sfr uzunlukta dize girmek

Saklanan Deer
Null Null zin verilmez

Evet

Hayr

Hayr

Evet

Evet

Evet

19

1.5.8. Akll Etiketler

Akll etiketler yaptmz hareketleri hissederek hatal ilem yapmamamz iin bize tavsiyelerde bulunan bir zelliktir. Kopyala yaptr, forml dzeltme ve benzeri anlarda imlecin olduu yerde belirir. Accesste hazr olarak kii ve tarih ile ilgili akll etiket ekleme seeneimiz vardr.

Resim 1.16: Akll etiket kullanm

1.6. Giri Maskesi Sihirbaz

Giri Maskesi say ve metin veri giriine desen salayarak snrlandrma getirir. Veri hatasz ve amacna uygun ekilde tabloya kaydolur. Metin, say, tarih ve para birimi veri trlerinde giri maskesi zellii vardr. Eer bir alana giri maskesi eklemek istediinizde eklenti olmadna dair bir mesaj ile karlarsanz, ofis CDsini takarak eklentinin kurulmasn salayabilirsiniz. 20

Giri maskesini daha rahat deitirmemiz iin Access iinde basit bir sihirbaz vardr, aadaki rnekteki gibi giri maskesi hazrlayabilirsiniz.

Resim 1.17: Giri maskesi oluturma ve kullanm

21

Soru 1: Aadaki karakterlerin tanmlarn yanlarna yaznz. Karakter 0 Tanm 0 ile 9 arasndaki saylar kullanlmaldr. +, iaretleri kullanlamaz. Giri gereklidir. Karakter & Tanm

<

.,:;-/

>

PASSWORD

22

Soru 2: Aadaki giri maskelerine rnekler yaznz.

Giri Maskesi
(000) 000-0000 (999) 000-9999 (000) AAA-0099 #99 >90??L9000 >L0L 0a0 0000-9999 >L<???? ISBN 000-00-0000 >AL00000-0000 (216) 345-3445

rnek

1.7. Geerlilik Kural ve Deyim Oluturucusu Penceresi

Geerlilik Kural ve Geerlilik Metni birlikte alan ve veri giriinin doru ekilde olmasn denetleyen zelliklerdir. Girilen veri istenen snrlar iinde olup olmadn kontrol eder ve kullanc aklayc bir mesaj ile uyarlr.

Resim 1.18: Geerlilik kural oluturma ve kullanm

Geerlilik kural hatalar nlemede ok gl bir yardmc aratr. Veri girildiinde Access veriyi test eder ve kurala uygun ise kayda izin verir, uygun deilse kayda izin vermez. En iyi kullanm yerleri say, para birimi ve tarih-saat veri trleri iindir. 23

Soru: Aadaki tablodaki Tanm ksmlarn doldurunuz. Geerlilik Kural <100 <=100 Between 1 And 10 <>0 <20/7/2006 >= Date( ) <= Date( ) "retmen" Or "renci" Or "Mezun" Like "??" Like "####" Tanm (Hata mesaj) Giri deeri 100den kk olmaldr

1.8. Tablo likileri

Bir veya daha fazla tablonun birbirleri ile ilikili almas Tablo likileri sayesinde yaplr. likilendirme sayesinde daha geerli ve gvenilir olarak veri saklayabiliriz. rnein bir veri tabannda, mteri ve sipari tablolar mterinin faturasn oluturacak eklinde birlikte i grebilir.

Resim 1.19: ki tablonun ilikilendirilmesi

24

Resim 1.19da belirtildii gibi 2 tablomuz var. Her tablo benzer bilgileri saklar. Mteri tablosunda isim ve adresler, sipari tablosunda da rn ad, sat tarihi gibi bilgiler saklanr. ki tabloda ortak olan alan ise Kimlik alandr. 2. kimlik alan aslnda 1. tablodaki mteri numarasdr. Ana tablomuza mteri tablosu dersek, buradaki kimlik alannn birincil anahtar, dier tablodakinin ise normal bir alan olduunu gryoruz. 1. tabloda kimlik alannn deeri tekil iken, 2. tablodaki mteri kimlik alan defalarca tekrar kullanlabilir. Dier bir deyile iliki tr birden oadr. Genellikle tablo ilikileri buna benzer yaplr. rnek veri taban uygulamasn yapalm. 1. Mteri tablosu ve sipari tablolarn resim 1.20deki gibi oluturunuz. Veri tabannda bo bir yere sa tklayp likiler komutunu veriniz.

Resim 1.20: Tablolar oluturmak

2. likiler penceresinde resim 1.21deki gibi tablolar ekleyiniz.

Resim 1.21: likiler ve Tabloyu Gster penceresi

25

3. Tabloyu Gster penceresini kapattktan sonra mteri tablosundaki Kimlik alann sipari tablosundaki Mteri Kimlik alan zerine srkle brak yapnz.

Resim 1.22: Alanlar ilikilendirmek

Resim 1.23: likilendirilen tablolarn grnm

26

likiler penceresinde birincil anahtar olan alanlar koyu renkli olarak belirtilirler. Yanl alanlar birletirilirse tekrar dzenlemek veya silmek iin tablolar arasndaki izgiye sa tklayp istediiniz komutu verebilirsiniz. Biraz dnnce tablolar birbiri ile ilikili olsa da, Alt tablodaki kaytlar otomatik olarak gncellenebilir mi? ya da Bir mteri silindiinde alt kaytlar da silinir mi? sorular akla gelebilir. Zorla balantnn gncellenmesi veya kaytlarn silinmesi ilemlerinin nasl yaplabildii resim 1.24te gsterilmitir. Bilgi Tutarllna Zorla seenei aktifletirilerek alt tablodaki kaytlarn yetim - orphan kalmamas salanr, yani iki tablo arasnda balant kopmam olur. likilendirme ile ilgili baz nemli notlar. 1. likilendirilecek alanlar birbiri ile ayn zelliklere sahip olmaldr. Veri trleri ve alan boyutlar eit olmaldr. 2. Genellikle ana tablodaki birincil anahtar, dier tablodaki benzer alana balanr. 3. Birincil anahtarn alan boyutu uzun tam say olmaldr. 4. Bilgi Tutarllna Zorla seeneinin almas iin alanlardan birinin birincil anahtar olmas gereklidir. 5. Bilgi Tutarllna Zorla ancak ayn veri tabannda olan tablolarda alr. 6. Bilgi Tutarllna Zorla aktif olunca alt tabloda istediiniz gibi deiiklik yaplamaz. Mesela alt tabloya dorudan veri girmeye alrken, ana tabloda mteri kimlii bulunmuyor ise yeni kayt eklenemez. 7. Birletirme Tr ile ilikinin tr belirlenebilir. Hangi tablodan tm kaytlarn gelecei ve hangi tablodan birleen alanlarn listelenecei seilir.

27

Resim 1.24: Bilgi Tutarllna Zorla seeneinin etkisi

Resim 1.25: likili Kaytlar Ardarda Sil seeneinin etkisi

Resim 1.26: Bilgi Tutarllna Zorla aktif ise, alt tabloda istediiniz gibi kayt ekleme ve deitirme yapamazsnz

28

Soru: Resim 1.25 ve 1.26daki uyar mesajlarnn hangi durumlarda ekrana geldiini aratrnz. Tablo iliki trlerini aadaki gibi zet olarak gsterebiliriz. liki Tr Tanm Ana tablodaki bir kayt, dier tablodaki bir kayt ile ilikilidir. likili her iki alan birincil anahtar olmaldr. Bu tr iliki sk kullanlmaz. nk bilgileri ayr tabloda deil de tek tabloda saklamak daha kolaydr. rnek: Her mterinin tek kredi bilgisi vardr. Ana tablodaki bir kayt, dier tabloda bir veya daha fazla kayt ile ilikilidir. En ok bu tr kullanlr. rnek: Her mterinin bir veya daha fazla sipari bilgileri vardr. Bir veya daha fazla kayt, dier tablodaki bir veya daha fazla kayt ile ilikilidir. Sk kullanlmayan bir trdr. Genellikle nc bir ara bulucu tablo (kpr tablo junction table), ilikili tablolarn birincil anahtarlarn saklar. rnek: Her sat eleman birok rn satar, her rn birok sat eleman tarafndan satlr.

Birden Bire

Birden oa

oktan oa

1.9. Yazdrma Mens ve Penceresi

Tablolara girilen veriler istenirse sisteme tantlm bir yazcdan kt alnabilir. Her ne kadar Raporlar nesnesi daha profesyonel grnml k iin yaplm olsa da tablo, sorgu ve form nesnelerini istediimiz zaman dorudan yazcya yollayabiliriz.

29

Resim 1.27: Bir nesneye Bask nizleme komutu verilmesi

Resim 1.28: Tablonun bask nizleme grnm ve Dosya*Yazdr penceresi

30

Soru 1: Aadaki yazdrma penceresi elerinin ilevlerini yaznz. Nesne Ad Dosyaya Yazdr Yazdrma Aral Kopya zellikler Ayarlar Soru 2: Word, Excel ve Powerpoint programlar ile Access programndaki Dosya*Yazdr penceresinin farklarn inceleyiniz. lev

31

UYGULAMA FAALYET UYGULAMA FAALYET

lem Basamaklar 1. Var olan bir veri tabann anz, iine Ekle mensnden tablo ekleyiniz. 2. Tasarm grnmnde tablo ekleyiniz. 3. Tablodaki alan adlarn ve trlerini giriniz. 4. Geerlilik kurallarn belirleyiniz. 5. Tablo tasarmnda ara ubuundaki Birincil Anahtar komutu ile ilk alana anahtar ataynz. 6. Alanlarn satr balarna sa tklayp alan silme, ekleme, yerlerini deitirme ilemlerini yapnz. 7. Alanlarn Tanm ksmlarna gerekirse aklamalarn yaznz. 8. Metin, say, tarih, para birimi alanlarnn biimini deitiriniz. 9. Geerlilik kural ve geerlilik metni ile veri giriinin doru bir ekilde yaplmasn salaynz. 10. Tablolar arasnda, veri taban penceresi grnmnde, ara ubuundaki likiler dmesi ile ba kurunuz. 11. Dosya*Kapat komutu verip, alan pencereden tablo adn belirleyip kaydediniz. 12. Dosya mensnden Bask nizleme komutu veriniz ve yazdrma mens ile verilerin yazcdan ktsn alnz. neriler

Uygun ekilde iliki kurup likiler penceresini kaydederek kapatnz.

32

LME VE DEERLENDRME LME VE DEERLENDRME

A- OBJEKTF TESTLER (LME SORULARI) Aadaki oktan semeli sorularda uygun kk iaretleyiniz. 1. Aadakilerden hangisi bir veri tr deildir? A) Resim B) Tarih/Saat C) Say D) Metin Not veri tr ne iin kullanlr? A) Bir kayda elektronik posta adresi eklemek iin B) Birden fazla cmleden oluan uzun metin eklemek iin C) 255 karakteri amayan ksa metinler ekleme iin D) Bir Word belgesini kayda eklemek iin Aadakilerden hangisi form ve raporlarn bilgi kayna olamaz? A) Sorgu B) Tablo C) Form D) Sayfa Aadakilerden hangisi bir alan zellii deildir? A) Alan Boyutu B) Biim C) Renk D) Sral Aadakilerden hangisi birincil anahtar alan iin uygun deildir? A) Bir otomatik say alan B) Sigorta numaras C) Fatura numaras D) Doum tarihi Bir metin alannn biim zelliine > yazlrsa sonu ne olur? A) Girilen tm karakterlerin byk harf olmas gerekir. B) Girilen bilgi byk harf olarak gsterilir. C) Girilen tm karakterlerin say olmas gerekir. D) Girilen bilgi byk yaz tipinde harf olarak gsterilir. Aadakilerden hangisi ile alan kutu ile bilgi girii yaplabilir? A) Not B) Arama Sihirbaz C) OLE Nesnesi D) Kpr 33

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

Aadakilerden hangisi <#1/1/2007# geerlik kuralnn sonucu oluur? A) 1/1/2007den nce olan bir tarih giriniz. B) 112007den kk bir deer giriniz. C) 112007den byk bir deer giriniz. D) 2007 karakterden kk deer giriniz. Aadakilerden hangisi birincil anahtar ile ilgili hatal yazlmtr? A) Birincil alan birden fazla alandan oluabilir. B) Her tabloda otomatik olarak birincil anahtar eklenir. C) Birincil anahtarn bilgisi tekrar edebilir. D) Not veri tr birincil anahtar olamaz. Aadakilerden hangisi say trnn alan boyutu deildir? A) Byte B) Onluk C) Tam say D) ift

9.

10.

DEERLENDRME Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz. Doru cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt yaadnz sorularla ilgili konular renme faaliyete geri dnerek tekrar inceleyiniz.

34

RENME FAALYET2 RENME FAALYET2

AMA
Tabloya veri girip bulma, sralama ve biimlendirme gibi ilemleri yapabileceksiniz.

ARATIRMA
Bu faaliyet ncesinde hazrlk amal aada belirtilen aratrma faaliyetlerini yapmalsnz. 1. 2. Bir kamu (belediye, emniyet gibi) veya zel (market, muhasebe irketi gibi) kurulua giderek bilgisayara nasl bilgi kaydettiklerini inceleyiniz. Temel olarak hangi verileri sakladklarn aratrnz. Aadaki ilemlerin Excelde nasl yapldn rapor haline getiriniz. Hcre boyutlarnn deitirilmesi Hcre, satr ve stun silme ekleme Bir tablodaki bilgileri sralama Veri filtreleme Tablo biimlendirme

2. VER GRME

2.1. Satr ve Stun Ykseklikleri

Ofis paketindeki dier programlar ile benzer ekilde, tablo hcreleri, kenarlarndan tutularak boyutlandrlabilir, balk ubuklarndan tutulup baka bir yere srklenebilir. Hcre ieriine gre otomatik geniletmek iin hcre balnn sana ift tklatnz. Eer yeni genilik veya ykseklik istediiniz gibi deilse, alan balklarna sa tklayp Stun Genilii ve Satr Genilii pencereleri ile daha kararl deerler girebilirsiniz. 35

Birden fazla stunu balndan fare ile tarayp ayn ilemleri oklu olarak yapabilirsiniz. Bunun iin Biim mensnden yardm alabilirsiniz.

Resim 2.1: Kimlik adl alan/stunun geniliini ayarlama

Resim 2.2: Saysal olarak stun geniliini ayarlama

Ykseklik ve genilik belirlerken eski varsaylan deere rahatlkla dnebilirsiniz. Bunun iin Stun Genilii veya Satr Ykseklii penceresindeki Standart Genilik onay kutusunu iaretleyiniz.

36

Soru: Her stunun ayr ayr kendi genilii olabilirken satrlarn tek ykseklik deeri olabiliyor. Bunun nedeni ne olabilir?

Resim 2.3.1: Satr yksekliini saysal olarak belirleme

Resim 2.3.2: First Name adl alan srkleyerek Last Name alannn nne getirmek

37

2.2. Veri Girme, Geri Alma, Silme, Deitirme

Dzgn tasarlanm bir tabloda veri giriinin doru bir ekilde yaplmas kolaydr. Veri rahatlkla hatasz olarak girilir. nceki faaliyetteki gerekli, sral, resim yazs, varsaylan deer ve geerlilik kural gibi zelliklerin amacn tekrar gzden geiriniz. Bilgilerde fazla ksmlar olabilir, deien gncellenen ksmlar olabilir. Bunlar tablo zerinde rahatlkla yapabilirsiniz. Sadece bir geri alma hakknz vardr. Yani birden fazla satrda deiiklik yaptnzda yaptnz deiiklikleri geri alamayabilirsiniz. Bir hcreye veri girerken o srada vazgeilirse klavyeden Esc tuuna basarak eski deerin geri gelmesi salanabilir.

Resim 2.4: Veri giriinde kayt seici ksmnn simgesi

olarak deiir

Soru: Resim 2.5teki 1 ve 2 numaral dmelerin tanmn yaznz. 1. _________________________________ ksa yol tuu _________ 2. _________________________________

Resim 2.5: Tablo veri sayfas ara ubuundaki kayt dmeleri

Resim 2.6: Kayt silme ncesinde verilen uyar diyalog kutusu

38

Tabloda birden fazla hcre Exceldeki gibi seilerek baka bir yere kopyala, yaptr ilemleri iin seilebilir. Semek iin hcrenin sol st kesinden tutabilirsiniz. Dier ofis programlar ile bu ekilde de veri alverii yapabilirsiniz. rnein Word iine Accessteki verileri rahatlkla tablo olarak yaptrabilirsiniz.

Resim 2.7: Hcre seme

Yatay olarak tek bir satr halinde veri girii baz anlarda zor olabilir. Mesela not veri trne ok satr girilebilir. Bunun iin istenen hcreye gelinip Shift+F2 ksa yol tuuna basnz.

Resim 2.8: Alanlara Yaknlatr penceresi ile deer girme

Soru 1: Aadaki ksa yol tularnn veri girii srasndaki ilevlerini yaznz. Ksa yol tuu Tab veya Enter Escape (Esc) Ok tular () Delete (Del) Backspace lev Girii kabul edip, dier alana gemek

39

Soru 2: Aadaki ilemlerin nasl yapldn yaznz. stenen Bir kelime semek Bir hcre semek Bir kayt semek Bir alan semek Tm tabloyu semek lemler Fare ile istenen kelime zerine gelip ift tklamak

2.3. Kayt Gezinme Ara ubuu

nceki modlde tablo, sorgu, rapor ve form altnda bulunan dmeleri grmtk. Bu dmeler ile ilk kayt, nceki kayt, sonraki kayt, son kayt ve kaytlar arasnda dolamamz iin gereken ilemleri yapabiliyoruz. Ara ubuundaki metin kutusuna gitmek istediimiz kaydn satr numarasn girerek de gezinme ilemini yapabiliyoruz. Ayrca tabloda ka kayt olduu ve u anda kanc kaytta oldunuz da bilgi olarak veriliyor.

Resim 2.9: Gezinti dmeleri ve ilevleri

2.4. Bul ve Deitir Penceresi

Bul ve deitir dier ofis bileenlerinden pek farkl deildir. Bu sk kullanlan komutlarn ksa yolu Ctrl+F tu birleimleridir. Binlerce kayt iinde hzl bir ekilde arama yapabilirsiniz. Daha sonraki modlde greceimiz sorgu nesnesi ile milyonlarca kayt iinde daha hzl bir ekilde arama yapabileceiz.

40

Bul ve deitir penceresindeki Bak ile istenen alan veya tm tablo aranabilir. Eletir listesinde yer alan seeneklerden istenilen ayar seilerek daha detayl arama yaplabilir. Ayn seenekler Deitir sekmesinde de geerlidir.

Resim 2.10: Bul ve Deitir penceresi

Soru: Aadaki Bul ve Deitir penceresi seeneklerini ve amalarn yaznz. Seenek Bak Eletir Arama yn Byk/Kk Harf Eletir Alanlar Biimli Olarak Ata 41 Amac Alan ad seilirse, imlecin olduu alanda arama yaplr. Tablo ad seilirse, aktif tablonun tm alanlarnda arama yaplr.

2.5. Artan ve Azalan Sralama Trleri

Resim 2.11deki gibi bir alan sa tklayp Artan Sralama veya Azalan Sralama komutu verebilir. Normalde tablo ilk kez aldnda birincil anahtara gre sral olarak gelir. Daha sonra rnein isme, soyada veya ehre gre sralama komutu verebilirsiniz. Yeni bir kayt eklediinizde tablonun sonundan kayt aldna dikkat etmisinizdir. Daha sonra neye gre sralama yapldysa oraya kayt yerleir. Kaytlar Adan Zye (Artan Sralama) veya Zden Aya (Azalan Sralama) sralanrken sadece harfe gre sralanmaz, saylar ve tarihler de artan veya azalan olarak sralanr. Sralama ayn men komutlar ile tablo nesnesi dnda sorgu, form ve sayfalarda da gerekletirilebilir. Ayn ekilde sralama komutu verilebilir. Soru: Aadaki tablodaki bo hcreleri doldurunuz. Sralama Artan Azalan Alfabetik A, B, C, 6, 4, 2, 1, 0 Saysal Tarih 1/1/06, 1/15/06, 2/1/07

42

Resim 2.11: Tabloda istenen bir alanda verilerin sralanmasn deitirmek

2.6. Filtre Komutlar ve Filtreyi ptal Etme

ok sayda kayt var ise Bul ve Sralama istenen kayda gitmek iin pek ie yaramaz. Uzun bir listede bir aa bir yukar gitmek zordur. Bu sebeple en iyi yntem filtre ilemidir. Filtre komutu ile sadece istediimiz kaytlar tabloda gsterilir. Dier kaytlar kalabalk etmedii iin en etkin arama yntemidir. Kaytlar*Filtre Uygula mensn kullanarak 3 eit filtreleme yntemimiz vardr: 1. Seime Gre Filtre Uygula veya Filtre Uygula:: En kolay ve hzl filtre yntemidir. Sadece aradnz bir bilgiye sa tklayp Seime Gre Filtre Uygula komutu veriniz. 2. Form Filtresi: Birden fazla alana gre filtre yapmak ve bala kullanmak isterseniz, ara ubuundaki Form Filtresi komutu verebilirsiniz. 3. Gelimi Filtre/Sralama: En gl ve karmak filtreleme yntemidir. Sorgu nesnesinin tasarm penceresine benzeyen bir pencerede filtreleme yaplr.

43

Resim 2.12: Seime gre filtre uygulama komutu vermek

Filtreyi iptal etmek, tm kaytlar gstermek iin Kaytlar*Filtre/Sralama Kaldr komutu verilir. Soru 1: Acaba sadece bir kere mi filtreleme hakkmz var? rnein 2 kapl arabalar Seimi Dta Tutarak Filtre Uygula dedikten sonra, Clio modelleri de dta tutarak filtre uygulayabilir miyiz? Ksaca 2 kapl ve Clio modeli olmayan kaytlar filtreleme yapabilir miyiz?

44

Soru 2: Aadaki tablodaki bo hcreleri doldurunuz. Komut Seime Gre Filtre Uygula Seimi Dta Tutarak Filtre Uygula Filtre Uygula: Filtre/Sralama Kaldr levi

2.7. Genel Filtreleme lt leleri

Form filtresinde istenen alan(lar)da belli bir deer seilir ve Filtre Uygula komutu verilir. Form filtresi ve gelimi filtre komutlarnda birden fazla lt belirtebiliyoruz. Bu srada Ve ve Veya gibi lt operatrleri (ileleri) daha ilevsel filtreleme yapmamza yardmc olur. Ayrca Soru 2de yer alan operatrleri, istenen alan zerine sa tklayp Filtre Uygula: komutunu vererek de kullanabiliriz. Soru 1: rnek tablonuzda Ve - And ve Veya - Or lt operatrlerini deneyiniz. Resim 2.14te Veya ile ilgili rnek vardr. Siz de Ve operatr ile ilgili rnek yapnz. Mesela 2 kapl ve Focus model arabalar gibi Soru 2: Aadaki ltlerin anlamlarn yaznz. Bu ltlere rnek veriniz.
le = <> < <= > >= BETWEEN LIKE >10 >=10 AND <>5 BETWEEN 1/1/06 AND 12/31/07 LIKE "He*" <10 ="stanbul" rnek Anlam

stanbul deerine eit olanlar

10dan byk olanlar

He ile balayanlar 45

Resim 2.13: Form filtresi uygulamak

46

Resim 2.14: 2 kapl veya Clio model olan arabalar iin filtreleme yapmak

47

2.8. Seimi Dta Tutarak Filtreleme

Belli bir kayt haricinde dier kaytlara gereksinim duyulur ise o kayda sa tklayp Seimi Dta Tutarak Filtrele komutu verilir. rnein Europa haricindeki kaytlarn listelenmesi istenir ise resim 2.15teki gibi yaplabilir.

Resim 2.15: Seimi dta tutarak filtrelemek

2.9. Gelimi Filtreleme ve Sralama

Gelimi filtreleme ve sralama daha sonra greceimiz Sorgular nesnesindeki gibi yaplr. imdiden sorgu penceresi tandk hale geliyor. Resim 2.16 ve 2.19 aralndaki resimlerde Nortwind.mdb rnei zerinde bir denemenin yaplmas gsteriliyor. Soyad D ile balayan veya London (Londra) ehrinde yaayan kiileri filtreliyoruz. 9 kayt iinde bu artlara uyan 5 kayt szlerek nmze geliyor. Gelimi filtrelemenin ksaca faydalar unlardr.

48

ok alanda sralama yapabilmek. Mesela mterileri nce soyadna sonra da adna gre sralayabilmek gibi Karmak filtre ltleri ve deyimleri kullanabilmek. Mesela alanlardan ie girme tarihi 1.1.2000 ile 31.12.2007 arasnda olanlar listelemek gibi ok sayda Ve/Veya ilelerini kullanabilmek. Mesela mterilerden ikameti Burdur olan ve 5 yldan fazla firma ile alanlar listelemek gibi

Resim 2.16: Gelimi filtre komutu

Resim 2.17: Gelimi filtre penceresi

49

Resim 2.18: Bir alann tablodan klavuz ksmna srklenip braklmas

Resim 2.19: Filtrenin uygulanmas ve sonucunun grlmesi

2.10. Veri Sayfas Biimlendirme Mens

Genellikle tablolarn grnmn deitirerek ilgin hale getirmek yerine, Formlar nesnesi kullanlr. Tablolarn biimlendirilmesi Formlara gre ok kstl ve basittir. Biim*Veri Sayfas komutu ile grnm ayarlarn yapabiliriz. Bu grnm ayar form, sorgu ve rapor ksmlarn etkilemez. Tablo dndaki dier nesnelerin kendi ayarlar ayr olarak saklanr.

50

Resim 2.20: Bir tablonun grnm ayarlarn deitirme komutu

Soru 1: Aadaki Veri Sayfas Biimlendirme penceresi ksmlarnn ilevlerini yaznz.

Ksm lev

Hcre Grnm Klavuz izgileri Arka Plan Rengi Klavuz izgi Rengi Kenarlk ve izgi Stilleri Yn

Hcrelerin dz, kabark veya bask grnmesini salar.

51

Soru 2: Aadaki biimlendirilmi tablolarn deien zelliklerini yaznz:

rnek 1

rnek 2

rnek 3

rnek 4

2.11. Stun Dondurma ve Gizleme

Geici olarak baz stunlarn gizlenmesi ya da kaydrlmas istenmeyen stunlarn dondurulmas gerekebilir. Excel programndaki gibi istenen stuna sa tklayp ilemleri gerekletirebiliriz. Bir stunu semek iin bu stunla ilgili alann seme ksmn tklatnz. Seme ksm stunun en stndeki alan adnn bulunduu yerdir. Gereksiz gibi grnen bir alan silmek yerine gizlemek daha iyidir. Daha sonra lazm olduunda tekrar gstermek iin Biim*Stunlar Gster komutu verebilirsiniz.

Resim 2.21: Bir stuna sa tklayp gizle veya dondur komutu vermek

52

Resim 2.22: Stunlar Gster komutu ve penceresi

Soru 1: Bir stunu dondurmann faydalarn yaznz.

Soru 2: Dondurulmu bir stunu tekrar eski haline nasl getirebilirsiniz?

53

2.12. Yaz Tipi Deitirme Penceresi

Tm tablodaki bilgilerin yaz olarak grnmlerini zelletirmek iin Biim*Yaz Tipi komutu verebilirsiniz.

Resim 2.23: Tablonun yaz tipini deitirmek

54

Soru: Yaz tipi penceresi elerini Word, Excel ve Powerpoint programndaki Yaz Tipi pencereleri ile karlatrnz.

55

UYGULAMA FAALYET UYGULAMA FAALYET

lem Basamaklar 1. Tabloya uygun hcrelere veri giriniz. 2. Stunlar ve satrlar sa tklayp boyutlarn deitiriniz. 3. Stunlar sol fare ile srkleyerek stunlarn yerlerini deitiriniz. 4. Stunlar sa tklayp gizleme, dondurma ve tekrar gsterme ilemlerini yapnz. 5. Kaytlar iinde, ara ubuundaki arama dmesine basarak, bulma veya deitirme yapnz. 6. Sralanacak alana gelip ara ubuundaki Artan Sralama veya Azalan Sralama komutlar ile sralaynz. 7. Aranacak kayda sa tklayp, Seime Gre Filtrele veya Filtre Uygula diyerek lte gre filtreleyiniz. 8. Filtre iin daha gelimi olarak Kaytlar*Filtre Uygula mensnde Form Filtresi veya Gelimi Filtre/Sralama komutu veriniz. 9. Biim mensnden Veri Sayfas diyerek tablonun zgara ayarlarn yapnz. 10. Biim mensnden Yaz tipi diyerek tablonun yaz ayarlarn yapnz. neriler

56

LME VE DEERLENDRME LME VE DEERLENDRME

A- OBJEKTF TESTLER (LME SORULARI) Aadaki kl sorularda uygun kk iaretleyiniz. 1. Aadakilerden hangisi ile bulma ilemi yaplamaz? A) Ara ubuundan Bul dmesine basmak B) Dzen*Bul komutu vermek C) Kayt gezinme ubuundan Bul dmesine basmak D) Ctrl+F ksa yol tuuna basmak Aadakilerden hangisi doru deildir? A) Seime Gre Filtre Uygula seili bilgi ile uyuan tm kaytlar bulur. B) Seimi Dta Tutarak Filtre Uygula seime uymayan bilgileri bulur. C) Form filtresi ile Ve/Veya kullanlmayan bo bir form ile filtreleme imkn salar. D) Gelimi filtreleme basit bir sorgu tasarmna benzer. Aadakilerden hangisi BETWEEN 1/1/06 AND 12/31/08 lt ile ilgili dorudur? A) 1/1/06 ile 12/31/09 tarihleri arasndaki kaytlar gsterir. B) 1/1/06 ile 12/31/08 tarihleri arasndaki kaytlar gsterir. C) 1/1/06 veya 12/31/08 tarihlerine eit kaytlar gsterir. D) Bu deyim hatal yazlmtr. Aadakilerden hangisi hataldr? A) Bir alan gizlemek iin balna sa tklayp Stunlar Gizle komutu verilir. B) Tablo ekrana smad anlarda en iyi yntem gereksiz alanlar gizlemektir. C) Satrlardan istediimizi gizleyemeyiz. D) Bir alan dondurarak o stunu yerinde sabitleriz. Aadakilerden hangisi bir stunu boyutlandrmak iin kullanlabilir? A) stenen stunun balnn sa tarafna ift tklatp boyutu deitirilir. B) stenen stunun balnn sol tarafna ift tklatp boyutu deitirilir. C) Stunun balna sa tklayp Standart Genilik komutu vermek D) Aralar*Stun Geniliini Otomatik Boyutlandr komutu vermek Aadakilerden hangisi yaz tipi ile ilgili hatadr? A) Tablo yaz tipine glge efekti verebiliriz. B) Tablo yaz tipinin altn izili yapabiliriz. C) Tablo yaz tipinin arka plan rengini deitirebiliriz. D) Tablo yaz tipini st izili yapamayz.

2.

3.

4.

5.

6.

DEERLENDRME Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz. Doru cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt yaadnz sorularla ilgili konular renme faaliyete geri dnerek tekrar inceleyiniz. 57

MODL DEERLENDRME MODL DEERLENDRME

PERFORMANS TEST (YETERLK LME) Modl ile kazandnz yeterlii aadaki kriterlere gre deerlendiriniz. DEERLENDRME LTLER Var olan bir veri tabann ap, iine tablo eklediniz mi? Tasarm grnmnde tablo eklediniz mi? Tablodaki alan adlarn ve trlerini girdiniz mi? Geerlilik kurallarn belirlediniz mi? Tablo tasarmnda ilk alana anahtar atadnz m? Alan silme, ekleme, yerlerini deitirme ilemlerini yaptnz m? Alanlarn Tanm ksmlarna aklamalarn yazdnz m? Metin, say, tarih, para birimi alanlarnn biimini deitirdiniz mi? Geerlilik kural ve geerlilik metni ile veri giriinin doru bir ekilde yaplmasn saladnz m? Tablolar arasnda likiler komutu ile ba kurdunuz mu? Dosya mensnden Bask nizleme komutunu verme ve verilerin yazcdan kts aldnz m? Tablonun uygun hcrelerine veri girdiniz mi? Stunlarn ve satrlarn boyutlarn deitirdiniz mi? Stunlarn yerlerini deitirdiniz mi? Stunlar gizleme, dondurma ve tekrar gsterdiniz mi? Kaytlar iinde arama komutu ile bulma veya deitirme ilemi yaptnz m? Sralanacak alana gelip Artan Sralama veya Azalan Sralama komutlar ile sraladnz m? Aranacak kayd Seime Gre Filtrele veya Filtre Uygula komutu ile filtrelediniz mi? Form Filtresi veya Gelimi Filtre/Sralama komutu verdiniz mi? Veri Sayfas komutu ile tablonun zgara ayarlarn yaptnz m? Yaz tipi komutu ile tablonun yaz ayarlarn yaptnz m? DEERLENDRME Yaptnz deerlendirme sonucunda eksikleriniz varsa renme faaliyetlerini tekrarlaynz. Modl tamamladnz, tebrik ederiz. retmeniniz size eitli lme aralar uygulayacaktr, retmeninizle iletiime geiniz. Evet Hayr

58

CEVAP ANAHTARLARI CEVAP ANAHTARLARI

RENME FAALYET-1 CEVAP ANAHTARI 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 A B D C D B B A C B

RENME FAALYET-2 CEVAP ANAHTARI 1 2 3 4 5 6 C C B D A A

Cevaplarnz cevap anahtarlar ile karlatrarak kendinizi deerlendiriniz.

59

NERLEN KAYNAKLAR NERLEN KAYNAKLAR

kb.iu.edu/data/glos.html office.microsoft.com/tr-tr/assistance/HP010447371055.aspx www.araba.com www.filemaker.com/help www.techsoup.org/learningcenter/databases/page1508.cfm www.yunus.projesi.com

60

KAYNAKA KAYNAKA
BARIYANIK Tark, Veri taban Ders Notlar ve Uygulamal Genel Programlama Kitab (www.yunus.projesi.com) Microsoft Computer Courseware, Access 2003 Student Edition, Custom Guide, Minneapolis 2004.

61