Glavni tipovi kemijskih promjena

Sinteza: 2Mg(s) + O2(g) 2MgO(s) Analiza: 2HgO(s) 2Hg(l) + O2(g) Jednostruka zamjena: Zn(s) + H2SO4(aq) ZnSO4(aq) + H2(g) Dvostruka zamjena: Na2SO4(aq) + BaCl2(aq) BaSO4(s)+2NaCl(aq)

OKSIDACIJSKO REDUKCIJSKI PROCESI

OKSIDACIJA REDUKCIJA REDOKS PROCESI
Stare definicije oksidacije i redukcije
Lavoisier: - oskidacija: spajanje elementa s kisikom npr. 4 Fe + 3 O2 2Fe2O3 2FeO + H20 oksidacija redukcija

Fe2O3 + H2

- redukcija: oduzimanje kisika pomou vodika

Elektronska definicija oksido redukcije (prijenos elektrona)

OKSIDACIJA svako otputanje (gubitak) elektrona

REDUKCIJA primanje elektrona Redoks proces (oksidacija eljeza) moe se prikazati pregledno s parcijalnim redoks jednadbama Fe + O2 2Fe 6eO2 + 4e4Fe
0 0 0

-2

Fe2O3 +3 2Fe X 2
X3
+3

2O 4Fe
-2

Oksidacija: otputanje elektrona ili poveanje pozitivnog naboja

12e-

3O 2 +12e4Fe + 3O2

6O 2Fe2O3

Redukcija: primanje elektrona i poveanje negativnog naboja

Tvar koja otputa elektrone (donor) i pri tome se oksidira, zove se REDUKCIJSKO SREDSTVO (REDUCENS) Tvar koja prima elektrone (akceptor) i pri tome se reducira zove se OKSIDACIJSKO SREDSTVO (OKSIDANS) SVI METALI SU REDUKCIJSKA SREDSTVA (Na, Ca, Ba, Cu) SVI NEMETALI SU OKSIDACIJSKA SREDSTVA (Cl2, Br2, I2, O2)
+2 +3

Fe
0

Fe
+1

Na
0

Na
+3

- VII I NII STUPANJ OKSIDACIJE NAZIVA SE REDOKS PAR

Al

Al

JAKA OKSIDACIJSKA SREDSTVA

KMnO4

kalij permanganat

K2Cr2O7
HNO3 H2SO4 KClO3 KClO4 Cu +2

kalij bikromat
konc. nitratna kiselina konc. sulfatna kiselina kalij klorat kalij perklorat bakrov(II) ion

JAKA REDUKCIJSKA SREDSTVA C H2 S ugljik (grafit) hidrogensulfid

H2SO3
HI H2

sulfitna kiselina
hidrogenjodid hidrogen (vodik)

OKSIDACIJSKI BROJ ili STUPANJ OKSIDACIJE - pokazuje u kojim se oksidacijskom stanju nalazi atom elementa u pojedinom spoju - oksidacijski broj se prikazuje arapskim brojem iznad elementa, a naboj se pie ispred brojane vrijednosti 1. Oksidacijski broj tvari u elementarnom stanju jednak je nuli
0 0 0 0 0 0

S8, N2, Fe, Al, Cl2, O2

0

2. Kisik ili oksigen (O2)

-2 -2 -1 -2 -2

Oksidi:

-2,

Na2O, CuO, CO, CO2

-1

Peroksidi: -1,

H2O2, Na2O2

3. Vodik ili hidrogen (H2)

- u spojevima
+1 +1 -1 -1 +1 -1 +1

a) hidridi nemetala (+1) b) hidridi metala 4. Ionski spojevi (-1)

H20, H2S, NH3, PH3 NaH, LiH, CaH2

- naboj iona metala = elektrovalencija

+1 -1 +2 -2 +3 -1

NaCl, MgO, AlCl3

Suma svih naboja u molekuli jednaka je nuli

EKVIVALENTNA JEDINKA oksidacijskog ili redukcijskog procesa je ona koliina tvari koja u redoks reakciji prima ili daje 1 elektron E(spoja) = M(spoja)/n e-

Promjena oksidacijskog stanja Mn u ovisnosti o promjeni kiselosti otopine (tj. koncentraciji H+ , tj. pH sustava)
1) MnO4 - + 8H+ + 5e2) MnO4 - + 4H+ + 3e+7 +7 +7

Mn2+ + 4H2O
+4

Jako kiselo Slabije kiselo Gotovo neutralno

MnO2 + 2H2O MnO4 2+6

3) MnO4 +

1e-