KIVRIK KANAT UCLARININ(winglet) YAKIT TUKETIMINE

DOLAYISIYLA HAVAYOLLARININ ISLETME MALIYETLERINE

KATKISI ?

Ucaklarin havada tutunabilmesi olayi,Ucagimizin kaldirma kuvvetinin (LIFT)

kanadin altina uyguladigi farkli basinclar sayesinde gerceklesir.Basinc
farkindan dolayi kanat uzerinde akip giden hava, kanat ucunu terk ederken
girdaplar(vorteksler) olusur.Bu vortekslerin siddeti ucagin agirligi,hizi ve kanat
yapisina gore degisebilir.
Ornegin ucagimiz agirsa ve kanatlarin altinda hava akimini bozacak herhangi bir
yuk yok ise ve ucagimiz dusuk suratle ucuyorsa cok siddetli girdaplar meydana
gelebilir.Bu vorteksler ucagin performansini olumsuz yonde etkiler.

Ucaklarin Take-off asamasina gecmesinden, tekerlek koyusuna kadar meydana

gelen vorteksleri onlemek icin bilim adamlari kanatlarin ucuna ilave edilen
WINGLET adi verilen parcalar uzerinde calisirak havayollarinin isletme
maliyetlerine korunmasina katki saglamislardir….

Tek parçadan oluşan kıvrık kanat uçlarının dışa ve yukarı doğru yaptığı kıvrımın eğimli
olmasının, sürtünmeyi azalttığı ve itiş performansını artırdığı, kıvrık kanat uçlarının yeni nesil
Boeing 737 uçaklarının menzilini yaklaşık 240 kilometre artırdığı biliniyor…

Kıvrık kanat uçları, maksimum kalkış ağırlığında üç tona kadar artış sağlarken, bu uçların
takıldığı uçakların daha kısa sürede yükselip daha sessiz uçabildiği, motoru daha verimli
çalıştıran ve motor bakım maliyetlerini düşüren kıvrık kanat uçlarının hava yolu şirketlerine
işletme maliyetlerinde tasarruf sağladığı gozlemlenmistir.

Yüksek rakım ve sıcak iklime sahip bölgelerdeki hava alanlarından kalkışı kolaylaştıran bu
uçların, uçuş operasyonunda ve prosedürlerde herhangi bir değişiklik yapılmasını
gerektirmediği de biliniyor….

THY nda 38 tane B738 bulunuyor ama sadece 3 tanes

Türk Hava Yolları (THY), yakıtta yüzde 10`a varan tasarruf sağlayan `winglet` adlı parçanın
Boeing 737-800 tipi uçaklara montesini iş yoğunluğu sebebiyle erteledi. Boeing`in, yaklaşık
900 bin dolara kanat uçlarına taktığı parçaları THY, 450-500 bin dolarlık maliyetle kış
sezonundan itibaren uçaklara monte edecek. Uçağın süratine, uçuş menziline, azami kalkış
ağırlığına ve kalkış için pistte koştuğu mesafeye direkt etki yapan winglet parçası, yakıtta da
yüzde 10`a varan tasarruf sağlıyor. THY yetkilileri, yaz sezonundaki yoğunluk sebebiyle
montaj işlemini kış sezonuna ertelediklerini söyledi. Boeing 737-800 tipi uçakların sadece
günlük kirasının yaklaşık 10 bin dolar olduğuna dikkat çeken yetkililer, bu kaybın daha da
artmaması için uçakların seferden çekilmesine onay verilmediğini bildirdi. Kanat ucuna
takılan parça köpekbalığı yüzgeçlerinden esinlenerek yapıldı. Amerika`da wingleti gündeme
getiren Seattle merkezli, eski Boeing mühendisleri tarafından kurulan Aviation Partners Inc.
(API) şirketi oldu. Boeing ile ortaklaşa geliştirilen çalışmalar sonrasında ilk deneme 737`lerde
yapıldı. API, 737 için geliştirilen sistemi uçak başına yaklaşık bir milyon dolara satıyor.
Sistem kendini 4-5 yıl içinde amorti ediyor.
THY 24 adet WINGLET tipine sahib ucak siparisi verdi.Ucagin performansini arttiran
dolayisiyla yakit korunumu sagliyan bu ucaklarin THY na yilda yaklaşık 10 milyon 260 bin
litre (10.000 tondan fazla) yakıt tasarrufu sağlanacağı kaydedildi.

THY'nin 3 Boeing 737-800 uçağında kullanılan kıvrık kanat uçlarının bir uçakta yılda
yaklaşık 380 bin litre yakıt tasarrufu sağladığı ve 3 yıldan daha az bir sürede kendini amorti
ettiği biliniyor.

Dünya genelinde kullanılan Boeing 737-700'lerin yüzde 65'inin, 737-800'lerin ise yüzde
57'sinin kıvrık kanat uçlarıyla uçtuğu biliniyor,, Aviation Partners Boeing'in, 2010 yılı
itibarıyla tüm dünyada 4 bin 500 civarında uçağın kıvrık kanat uçlarına sahip olacağı ve
yakıttan yılda yaklaşık 7.6 milyar litre tasarruf elde edileceğinin öngörüldüğü açıklandı.

Ben butun bu aciklamalardan sonra Havayolu sirketlerinin WINGLET tipli ucak tiplerini
kullanmalarinin uzun vadede sirket maliyetlere katki saglayacagini dusunuyorum..

WINGLET ORNEKLERI

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/9/9a/DSCF6963a.jpg

Boeing 737-800 winglet ornegi

http://en.wikipedia.org/wiki/Image:Aeroflot-Il-96.png

IL-96 winglet

Daha fazla bili icin gozatabilirsiniz….

http://en.wikipedia.org/wiki/Winglet