You are on page 1of 6

Tujuan

Verye||d||| |ecepalar perua|ar pada oeroaga| racar zal ca|r



A|at dan bahan

O Laou er|erreyer oerp|pa |ec|| (1 ouar)


O wadar a|r
O 3uroer paras
O A|r
O Eler
O 8ers|r
O A||oro|

angkah kerja

1. 3|ap|ar erpal ouar |aou er|erreyer oerp|pa |ec||. ls| ras|rg-ras|rg |aou dergar a|r, eler, oers|r, dar a||oro| dergar vo|ure yarg sara.
2. 3|ap|ar Wadar yarg aga| oesar dar |s||ar dergar a|r.
3. Vasu||ar |aou lerseoul pada Wadar oer|s| a|r |erud|ar paras|ar Wadar lerseoul.
1. 3ele|ar oeoerapa saal, aral||ar l|rgg| perru|aar zal ca|r pada |aou.


















Pertanyaan

1. 8aga|rara ras|| pergaralar lerradap l|rgg| perru|aar zal ca|r pada |aou? 3ara|ar l|rgg| ras|rg-ras|rg zal ca|r lerseoul?
2. Apa yarg dapal |aru s|rpu||ar oer|a|lar dergar perua|ar pada zal ca|r oerdasar|ar ras|| |eg|alar d| alas?







Penerapan Konsep Pemua|an Zat da|am Keh|dupan 8ehar|-har|

!r|rs|p perua|ar zal oarya| d|lerap|ar da|ar |er|dupar serar|-rar|. 8er||ul |r| ada|ar oeoerapa corlor pereraparrya:

Pemasangan Kaca Jende|a
!erasargar |aca jerde|a rerperral||ar juga ruarg rua| oag| |aca seoao |oel|s|er rua| |aca |eo|r oesar dar|pada |oel|s|er rua| |ayu lerpal |aca lerseoul d|pasarg. la|
|r| perl|rg se|a|| urlu| rergr|rdar| lerjad|rya peroerg|o|ar pada o|rg|a|.

2 Pemasangan 8ambungan Re| Kereta Ap|
!eryarourgar re| |erela ap| rarus reryed|a|ar ce|ar arlara salu oalarg re| dergar oalarg re| |a|r. J||a suru rer|rg|al, ra|a oalarg re| a|ar rerua| r|rgga a|ar
oerlaroar parjarg. 0ergar d|oer||arrya ruarg rua| arlar re| ra|a l|da| a|ar lerjad| desa|ar arlar re| yarg a|ar rerga||oal|ar re| rerjad| oerg|o|.

3 Pemasangan |ngka| es| pada Roda Pedat|
8|rg|a| roda pedal| pada |eadaar rorra| d|oual sed|||l |eo|r |ec|| dar|pada lerpalrya ser|rgga l|da| d|rurg||r|ar urlu| d|pasarg secara |argsurg pada lerpalrya. urlu|
rerasarg o|rg|a| lerseoul, ler|eo|r daru|u oes| rarus d|paras|ar r|rgga rerua| dar u|urarrya pur a|ar rerjad| |eo|r oesar dar|pada lerpalrya ser|rgga rerudar|ar
urlu| d||a|u|ar perasargar o|rg|a| lerseoul. Kel||a suru rerd|rg|r, u|urar o|rg|a| |eroa|| rergec|| dar lerpasarg |ual pada lerpalrya.

4 Pemasangan Jar|ngan |str|k dan Te|epon
Kaoe| jar|rgar ||slr|| alau le|epor d|pasarg |erdur dar| l|arg salu |e l|arg |a|rrya ser|rgga saal udara d|rg|r parjarg |aoe| a|ar sed|||l oer|urarg dar rergercarg. J||a |aoe|
l|da| d|pasarg |erdur, ra|a saal lerjad| peryusular |aoe| a|ar lerpulus.

5 Kep|ng |meta|
Kep|rg o|rela| ada|ar dua ouar |ep|rg |ogar yarg rer||||| |oel|s|er rua| parjarg oeroeda yarg d||e||rg rerjad| salu. Kep|rg o|rela| sargal pe|a lerradap peruoarar suru.
!ada suru rorra| parjarg |ep|rg o|rela| a|ar sara dar |edua |ep|rg pada pos|s| |urus. J||a suru ra|| |edua |ep|rg a|ar rerga|ar| perua|ar dergar perlaroarar
parjarg yarg oeroeda. A||oalrya |ep|rg o|rela| a|ar reroerg|o| |e arar |ogar yarg rerpurya| |oel|s|er rua| parjarg yarg |ec||.









Kep|rg o|rela| dapal d|rarlaal|ar da|ar oeroaga| |eper|uar r|sa|rya pada lerroreler o|rela|, lerroslal o|rela| pada seler||a ||slr||, sa||ar a|arr o|rela|, se|r|rg ||slr||
o|rela|. !erarlaalar perua|ar zal yarg l|da| sara |oel|s|er rua|rya dapal oergura oag| |rduslr| olorol|l, r|sa|rya pada o|rela| yarg d|pasarg seoaga| sa||ar oloral|s alau
pada |arpu rel|rg |erdaraar.









ef|n|s| Ka|or
!er|sl|Wa yarg re||oal|ar |a|or ser|rg ||la jurpa| da|ar |er|dupar serar|-rar|. V|sa|rya, pada Wa|lu rerasa| a|r dergar rerggura|ar |orpor. A|r yarg seru|a d|rg|r |ara
|e|araar rerjad| paras. Vergapa a|r rerjad| paras? A|r rerjad| paras |arera rerdapal |a|or, |a|or yarg d|oer||ar pada a|r rerga||oal|ar suru a|r ra||. 0ar| rara|ar
|a|or |lu? Ka|or oerasa| dar| oarar oa|ar, da|ar ra| |r| lerjad| peruoarar ererg| ||r|a yarg ler|ardurg da|ar gas rerjad| ererg| paras alau |a|or yarg dapal reraras|ar a|r.

3eoe|ur aoad |e-1Z, orarg oerperdapal oarWa |a|or rerupa|ar zal yarg rerga||r dar| sualu oerda yarg sururya |eo|r l|rgg| |e oerda yarg sururya |eo|r rerdar j||a |edua
oerda lerseoul oerserlurar alau oercarpur. J||a |a|or rerupa|ar sualu zal lerlurya a|ar rer||||| rassa dar lerryala oerda yarg d|paras|ar rassarya l|da| oerlaroar.
Ka|or ou|ar zal lelap| |a|or ada|ar sualu oerlu| ererg| dar rerupa|ar sualu oesarar yarg d||aroarg|ar 0 dergar saluar jou|e (J), sedarg saluar |a|rrya ada|ar |a|or| (|a|).
luourgar saluar jou|e dar |a|or| ada|ar:
1 |a|or| = 1,2 jou|e
1 jou|e = 0,21 |a|or|

Ka|or dapat Hengubah 8uhu enda
Apa yarg lerjad| apao||a dua zal ca|r yarg oeroeda sururya d|carpur rerjad| salu? 8aga|rara ruourgar arlara |a|or lerradap peruoarar suru sualu zal? Ada|ar ruourgar
arlara |a|or yarg d|ler|ra dar |a|or yarg d||epas|ar o|er sualu zal? 3erua oerda dapal re|epas dar rerer|ra |a|or. 8erda-oerda yarg oersuru |eo|r l|rgg| dar|
||rg|urgarrya a|ar cerderurg re|epas|ar |a|or. 0er|||ar juga seoa|||rya oerda-oerda yarg oersuru |eo|r rerdar dar| ||rg|urgarrya a|ar cerderurg rerer|ra |a|or urlu|
rerslao|||ar |ord|s| dergar ||rg|urgar d| se||larrya. 3uru zal a|ar oeruoar |el||a zal lerseoul re|epas alau rerer|ra |a|or. 0ergar der|||ar, dapal d|aro|| |es|rpu|ar
oarWa |a|or dapal rerguoar suru sualu oerda.

Ka|or jer|s sualu zal ada|ar oarya|rya |a|or yarg yarg d|per|u|ar o|er sualu zal oerrassa 1 |g urlu| rera|||ar suru 1 C. 3eoaga| corlor, |a|or jer|s a|r 1.200 J/|g C,
arl|rya |a|or yarg d|per|u|ar urlu| rera|||ar suru 1 |g a|r seoesar 1 C ada|ar 1.200 J. Ka|or jer|s sualu zal dapal d|u|ur dergar a|al |a|or|reler.












8arya|rya |a|or yarg d|per|u|ar urlu| rera|||ar alau rerurur|ar suru sualu oerda oergarlurg pada:
O rassa oerda (r)
O jer|s oerda / |a|or j er|s oerda (c)
O peruoarar suru (Ll )
0|er |arera |lu, ruourgar oarya|rya |a|or, rassa zal, |a|or jer|s zal, dar peruoarar suru zal dapal d|ryala|ar da|ar persaraar.

Kelerargar:
0 = 8arya|rya |a|or yarg d|serap alau d||epas|ar (jou|e)
r = Vassa zal (|g)
c = Ka|or jer|s zal (jou|e/|g C)
Ll = !eruoarar suru (C)



Ka|or dapat Hengubah wujud Zat

3ualu zal apao||a d|oer| |a|or lerus-rererus dar rercapa| suru ra|s|rur, ra|a zal a|ar rerga|ar| peruoarar Wujud. !er|sl|Wa |r| juga oer|a|u j||a sualu zal re|epas|ar
|a|or lerus-rererus dar rercapa| suru r|r|rurrya. 0|er |arera |lu, se|a|r |a|or dapal d|gura|ar urlu| rerguoar suru zal, juga dapal d|gura|ar urlu| rerguoar Wujud
zal. !eruoarar Wujud sualu zal a||oal pergarur |a|or dapal d|garoar|ar da|ar s|era oer||ul.



Kelerargar:
1 = rerca|r/re|eour
2 = reroe|u
3 = rerguap
1 = rergerour
5 = reryuo||r
= rerg|r|sla|

Henguap (lerjad| peruoarar suru)

Apa|ar pada Wa|lu zal rerguap rerer|u|ar |a|or? 0ar| rara|ar |a|or |lu d|pero|er? pada Wa|lu a|r d|paras|ar a|ar larpa| uap |e|uar dar| perru|aar a|r. Keryalaar |r|
rerurju||ar oarWa pada Wa|lu rerguap zal rerer|u|ar |a|or. J||a a|r d|paras|ar lerus-rererus, |ara-|e|araar a|r lerseoul a|ar rao|s. lao|srya a|r a||oal oeruoar Wujud
rerjad| uap alau gas. !er|sl|Wa |r| d|seoul rerguap, ya|lu peruoarar Wujud dar| ca|r |e gas, |arera ro|e|u|-ro|e|u| zal ca|r oergera| rer|rgga||ar perru|aar zal ca|rrya.
!ada per|sl|Wa rerguap lerjad| perubahan suhu, o|er |arera |lu oer|a|u:

3ara ra|rya pada per|sl|Wa membeku, me|ebur, dar mengembun.

Hend|d|h (l|da| rerga|ar| peruoarar suru, rarur lerjad| peruoarar Wujud)
Verd|d|r ada|ar per|sl|Wa perguapar zal ca|r yarg lerjad| d| se|urur oag|ar zal ca|r lerseoul. !er|sl|Wa |r| dapal d|||ral dergar rurcu|rya ge|erourg-ge|erourg yarg oer|s|
uap a|r dar oergera| dar| oaWar |e alas da|ar zal ca|r. Zal ca|r yarg rerd|d|r j||a d|paras|ar lerus-rererus a|ar oeruoar rerjad| uap. 8arya|rya |a|or yarg d|per|u|ar
urlu| rerguoar 1 |g zal ca|r rerjad| uap se|ururrya pada l|l|| d|d|rrya d|seoul |a|or uap (u). Karera t|dak terjad| perubahan suhu, ra|a oesarrya |a|or uap dapal
d|rurus|ar:

Kelerargar:
0 = |a|or yarg d|serap/d||epas|ar (jou|e)
r = rassa zal (|g)
u = |a|or uap (jou|e/|g)
Tabe| beberapa ka|or uap zat





J||a uap d|d|rg|r|ar a|ar oeruoar oerlu| rerjad| zal ca|r, yarg d|seoul rergerour. !ada Wa|lu rergerour zal re|epas|ar |a|or, oarya|rya |a|or yarg d||epas|ar pada
Wa|lu rergerour sara dergar oarya|rya |a|or yarg d|per|u|ar Wa|lu rerguap dar suru d| rara zal ru|a| rergerour sara dergar suru d| rara zal ru|a| rerguap.



at|han Yuk!!

1. Apa|ar yarg d|ra|sud dergar |a|or?


2. 3eoul|ar l|ga la|lor yarg rerpergarur| |a|or dapal rerguoar suru zall
3. A|r dergar rassa 1,50 |g pada suru 30 C d|paras|ar sarpa| dergar suru 100 C. 8erapa|ar |a|or yarg d|per|u|ar j||a |a|or jer|s a|r 1.200 J/|gC?
1. 3eoul|ar dua la|lor yarg rerpergarur| peruoarar Wujud zall
5. Apa|ar yarg d|ra|sud dergar rerguap, rergerour, re|eour, dar reroe|u
. 8erapa |a|or yarg d|per|u|ar urlu| re|eour 1,50 |g es 0 C rerjad| 1,50 |g a|r 0 C, j||a |a|or |eour es 33.000 J/|g?
Z. 8erapa |a|or yarg d|per|u|ar urlu| rerguoar 2,0 |g es suru -5 C rerjad| uap a|r se|ururrya pada suru 100 C, j||a |a|or jer|s es 2.100 J/|gC, |a|or jer|s a|r
1.200 J/|g C, |a|or |eour es 33.000 J/|g dar |a|or uap 2.20.000 J/|g?
8. 3eoul|ar erpal cara urlu| rerpercepal proses perguaparl 8er||ar ras|rg-ras|rg salu corlorl


L8lnuAPAn kALC8
8eras yarg d|rasu||ar |e da|ar parc| oer|s| a|r dar d||ela||ar d| alas |orpor rerya|a, |ara-|e|araar a|ar rerjad| ras|. Ap| |orpor rerge|uar|ar |a|or yarg oerp|rdar
dar| parc| |e a|r |erud|ar a|r rerjad| paras dar reraras|ar oeras ser|rgga oeras rerjad| ras|. Karu le|ar rergelaru| oarWa |a|or rerupa|ar sa|ar salu oerlu| ererg|
dar dapal oerp|rdar apao||a lerdapal peroedaar suru. 3ecara a|ar| |a|or oerp|rdar dar| zal yarg sururya l|rgg| |e zal yarg sururya rerdar. 8aga|rara |a|or dapal
oerp|rdar? Apao||a d|l|rjau dar| cara perp|rdararrya, ada l|ga cara da|ar perp|rdarar |a|or ya|lu:
1. |ordu|s| (rarlarar),
2. |orve|s| (a||rar), dar
3. rad|as| (parcarar).

Perp|ndahan Ka|or secara Konduks|
Cooa|ar reroa|ar ujurg oes| dar ujurg oes| |a|rrya |aru pegarg, sele|ar oeoerapa |ara lerryala ujurg oes| yarg |aru pegarg |ara |e|araar lerasa sera||r paras. la|
|r| d|seoao|ar adarya perp|rdarar |a|or yarg re|a|u| oes|. !er|sl|Wa perp|rdarar dar| ujurg oes| |a|or yarg d|paras|ar |e ujurg oes| yarg |aru pegarg r|r|p dergar
perp|rdarar ou|u yarg |aru |a|u|ar, d| rara ro|e|u|-ro|e|u| oes| yarg rergrarlar|ar |a|or l|da| ||ul oerp|rdar. !erp|rdarar |a|or seperl| |r| d|rara|ar perp|rdarar |a|or
secara rarlarar alau |ordu|s|. Apa|ar sel|ap zal dapal rergrarlar|ar |a|or secara |ordu|s|? Aro|||ar sepolorg |ayu, |erud|ar ujurg yarg salu d|paras|ar sedarg ujurg
|ayu yarg |a|rrya |aru pegarg. Apa|ar ujurg yarg |aru pegarg lerasa paras? Terryala l|da| paras. la| |r| oerarl| oarWa pada |ayu l|da| lerjad| perp|rdarar |a|or secara
|ordu|s|.

8arar yarg dapal rergrarlar|ar |a|or d|seoul |ordu|lor |a|or, r|sa|rya oes|, oaja, leroaga, serg, dar a|ur|r|ur (jer|s |ogar). Adapur pergrarlar yarg |urarg
oa||/pergrarlar yarg ouru| d|seoul |so|alor |a|or, r|sa|rya |ayu, |aca, Wo|, |erlas, dar p|asl|c (jer|s ou|ar |ogar). 8aga|rara ra|rya dergar a|r? Terrasu| |ordu|lor alau
|so|alor|ar a|r |lu? Cooa apa ada yarg laru?


Perp|ndahan Ka|or secara Konveks|
!erp|rdarar |a|or secara |orve|s| lerjad| pada zal ca|r dar gas. !erp|rdarar |a|or secara |orve|s| lerjad| |arera adarya peroedaar rassa jer|s da|ar zal lerseoul.
!erp|rdarar |a|or yarg d|||ul| o|er perp|rdarar parl||e|-parl||e| zalrya d|seoul |orve|s|/a||rar. 3e|a|r perp|rdarar |a|or secara |orve|s| lerjad| pada zal ca|r, lerryala |orve|s|
juga dapal lerjad| pada gas/udara. !er|sl|Wa |orve|s| |a|or re|a|u| pergrarlar gas sara dergar |orve|s| |a|or re|a|u| pergrarlar a|r. Keg|alar lerseoul juga dapal d|gura|ar
urlu| rerje|as|ar pr|rs|p lerjad|rya arg|r daral dar arg|r |aul.
O Ang|n arat
Arg|r daral lerjad| pada ra|ar rar| dar oerrerous dar| daral |e |aul. la| |r| lerjad| |arera pada ra|ar rar| udara d| alas |aul |eo|r paras dar| udara d| alas daral, ser|rgga
udara d| alas |aul ra|| d|garl| udara d| alas daral. Va|a lerjad||ar a||rar udara dar| daral |e |aul. Arg|r daral d|rarlaal|ar o|er para re|ayar reruju |e |aul urlu| rerarg|ap
||ar.
O Ang|n aut
Arg|r |aul lerjad| pada s|arg rar| dar oerrerous dar| |aul |e daral. la| |r| lerjad| |arera pada s|arg rar| udara d| alas daral |eo|r paras dar| udara d| alas |aul, ser|rgga udara
d| alas daral ra|| d|garl| udara d| alas |aul. Va|a lerjad||ar a||rar udara dar| |aul |e daral. Arg|r |aul d|rarlaal|ar o|er re|ayar urlu| |eroa|| |e daral alau parla| sele|ar
rerarg|ap ||ar. !erarlaalar |orve|s| da|ar |er|dupar serar|-rar|, arlara |a|r: pada s|sler perd|rg|rar roo|| (rad|alor), peroualar cerooorg asap, dar |erar| es.



Perp|ndahan Ka|or secara Rad|as|
8aga|rara|ar ererg| |a|or ralarar| dapal sarpa| |e our|? Te|ar ||la |elaru| oarWa arlara ralarar| dergar our| oerupa ruarg rarpa udara, ser|rgga |a|or dar| ralarar|
sarpa| |e our| larpa re|a|u| zal perarlara. !erp|rdarar |a|or larpa re|a|u| zal perarlara alau red|ur |r| d|seoul rad|as|/rarlarar. Corlor perp|rdarar |a|or secara rad|as|,
r|sa|rya pada Wa|lu ||la rergada|ar |eg|alar per|erarar, d| ra|ar rar| yarg d|rg|r ser|rg rerya|a|ar ap| urggur. 3aal ||la oerada d| de|al ap| urggur oadar ||la lerasa
rargal |arera adarya perp|rdarar |a|or dar| ap| urggur |e luour ||la secara rad|as|. wa|aupur d| se||lar ||la lerdapal udara yarg dapal rer|rdar|ar |a|or secara |orve|s|,
lelap| udara rerupa|ar pergrarlar |a|or yarg ouru| (|so|alor). J||a arlara ap| urggur dergar ||la d||ela||ar seouar perye|al alau lao|r, lerryala rargalrya ap| urggur l|da|
dapal ||la rasa|ar |ag|. la| |r| oerarl| l|da| ada |a|or yarg sarpa| |e luour ||la, |arera lerra|arg o|er perye|al |lu. 0ar| per|sl|Wa ap| urggur dapal d|s|rpu||ar oarWa:
O da|ar per|sl|Wa rad|as|, |a|or oerp|rdar da|ar oerlu| caraya, |arera caraya dapal reraroal da|ar ruarg rarpa, ra|a |a|or pur dapal reraroal da|ar ruarg rarpa;
O rad|as| |a|or dapal d|ra|arg| dergar cara reroer||ar lao|r/perulup yarg dapal rergra|arg| caraya yarg d|parcar|ar dar| suroer caraya.

at|han Yuk!!
1. Apa|ar yarg d|ra|sud dergar perp|rdarar |a|or secara |ordu|s|, |orve|s|, dar rad|as|? serla oer||ar ras|rg-ras|rg dua corlor?
2. Apa|ar yarg d|ra|sud dergar |ordu|lor dar |so|alor, oer||ar ras|rg-ras|rg dua corlor?

LnL8AAn kALC8 uALAM kLPluuAn SLPA8lPA8l
Termos
Terros oerlurgs| urlu| rery|rpar zal ca|r yarg oerada d| da|arrya agar lelap paras da|ar jarg|a Wa|lu lerlerlu. Terros d|oual urlu| rercegar perp|rdarar |a|or secara
|ordu|s|, |orve|s|, raupur rad|as|. 0|rd|rg lerros d|oual seder|||ar rupa, urlu| rergraroal perp|rdarar |a|or pada lerros, ya|lu dergar cara:
O permukaan tabung kaca bagian dalam dibuat mengkilap dengan lapisan perak yang berfungsi mencegah perpindahan kalor secara radiasi dan memantulkan
radiasi kembali ke dalam termos,
O dinding kaca sebagai konduktor yang jelek, tidak dapat memindahkan kalor secara konduksi, dan
O ruang hampa di antara dua dinding kaca, untuk mencegah kalor secara konduksi dan agar konveksi dengan udara luar tidak terjadi.

8etr|ka
3elr||a leroual dar| |ogar yarg oers|lal |ordu|lor yarg dapal rer|rdar|ar |a|or secara |ordu|s| |e pa|a|ar yarg sedarg d|seler||a. Adapur, pegargar seler||a leroual dar|
oarar yarg oers|lal |so|alor.






Panc| Hasak
!arc| rasa| leroual dar| oarar |ordu|lor yarg oag|ar |uarrya rerg|||ap. la| |r| urlu| rergurarg| parcarar |a|or. Adapur pegargar parc| leroual dar| oarar yarg oers|lal
|so|alor urlu| rerarar paras.



at|han Yuk!!
1. 8aga|rara|ar cara |erja lerros ser|rgga a|r yarg lers|rpar da|ar lerros lelap paras?
2. 3elr||a leroual dar| dua oarar yarg oeroeda, ya|lu |ordu|lor dar |so|alor. 3eoul|ar oag|ar-oag|ar seler||a yarg leroual dar| |edua oarar lerseoull Je|as|arl

You might also like