Minh hoạ Đỗ Đức

Kịch dài 5 hồi

Nhân vật

Lý Thường Kiệt: 18 tuổi-40 tuổi

Thuận Khanh: Người tình LTK, 16 tuổi-35 tuổi
Tạ Đức: bố dượng Thuận Khanh, cậu ruột LTK, 40
tuổi-60 tuổi
Lý Thường Hiến: em trai LTK 16 tuổi- 35 tuổi
Lý Đạo Thành: thái sư, 45 tuổi- 65 tuổi
Lý Kế Nguyên: con trai Lý Đạo Thành,25 tuổi-45
tuổi
Thượng Dương: thái hậu, 40 tuổi
Lý đại gia: thương gia, 30 tuổi- 50 tuổi
Nguyễn Thù: quan đại thần: 40 tuổi
Các quan đại thần, thái giám và cung nữ, lính
tráng, dân...

Kịch xảy ra vào khoảng 1015-1039

Hồi I

Lớp 1.Núi Thái Hoà.

Núi Thái Hòa là một ngọn núi đất nhỏ ở phía tây Thăng Long, nhiều cây
cỏ dại, thỉnh thoảng có một vài cây lớn mọc vống lên giữa mênh mông
Mặt trời to như chiếc mâm son đang dần rơi xuống sau núi Thái Hòa
Dưới một gốc cây lớn, bầy mục đồng đang nắm tay nhau thành vòng tròn
hát lý liên.

bài hát

Ta linh, tình phập

Cái sự làm sao?
Cái sự thế nào?
cái sự như vầy!
Ta linh, tình phập!

Ta linh tình phập

Cái sự làm sao?

1
 Cái sự thế nào?
Cái sự như vầy!
Ta linh tình phập!

Bầy mục đồng vừa hát vừa nhảy chân sáo rút vào.
Lý Thường Kiệt 16 tuổi đang đứng chồn chân trên tảng đá lớn, nhìn về
kinh thành.
Lý Thường Kiệt ngồi xuống rút sáo giắt ở thắt lưng ra thổi khúc Lương
Châu buồn thăm thẳm.
Thuận Khanh 16 tuổi, xinh tươi, hồn hậu, gánh lá dâu từ xa chạy tới. Đến
gần Lý Thường Kiệt, cô dừng lại, đặt gánh, nhẹ nhàng đến sau lưng Lý
Thường kiệt.
Thuận Khanh đứng đắm đuối nhìn Lý Thường Kiệt thổi sáo.
Thuận Khanh cúi xuống bịt mắt Lý Thường Kiệt.Anh ngừng sáo mỉm
cười, cầm chặt lấy hai tay Thuận Khanh.

Lý Thường Kiệt (kêu to):Có thích khách! Quân đâu, bắt lấy!
Thuận Khanh cười to, rút tay mình khỏi tay Lý Thường Kiệt, bỏ chạy.
Thuận Khanh:Ta là hoàng hậu đây, kẻ nào dám bắt ta!
Lý Thường kiệt:Hoàng hậu thì hoàng hậu, ta không sợ!
Họ rượt đuổi nhau quanh gốc cây lớn. Tiếng cười vang lên trong
trẻo.Thuận Khanh vấp ngã, Lý Thường Kiệt mất đà , ngã nhào lên Thuận
Khanh.
Một thoáng lặng im dịu ngọt.
Cả hai ngồi dậy, ngượng ngập nhìn nhau.
Lý Thường Hiến, em trai Lý Thường Kiệt, 14 tuổi, chạy ra, lén núp sau
gốc cây. Anh leo lên chạc ba ngồi rình.
Thuận Khanh:Anh chờ ai mà chiều nào cũng ra đây?
Lý Thường Kiệt:Tôi chờ Thuận Khanh.
Thuận Khanh(Lườm yêu):Nói xàm!
Lý Thường Kiệt:Thật đấy.
Thuận Khanh:Không mà. Anh chờ Thái sư Lý Đạo Thành
Lý Thường Kiệt chợt buồn.
Lý Thường Kiệt:Thái sư nói ba năm thì cho người đón tôi, bây giờ đã
gần hết bốn năm.
Thuận Khanh: Anh thích đăng lính lắm à?
Lý Thường Kiệt:Tôi là con giai, phải theo nghiệp bố.
Thuận Khanh ngồi yên, mãi sau mới lên tiếng.
Thuận Khanh: Muốn xông pha trận mạc cần gì phải sung vào Cấm-
quân.
Chỉ cần làm Sương quân, có trận thì lâm trận, hết trận thì về nhà, chả
thích sao?

2
Lý Thường Kiệt:Bố tôi nói: ở Sương quân chẳng bao giờ gây dựng được
công nghiệp.
Thuận Khanh làm điệu bộ vuốt râu Lý Thường Kiệt
Thuận Khanh:Công nghiệp thành tựu rồi, râu dài tới ngực thế này, liệu
có lấy vợ được không?
Lý Thường Kiệt:Sao không. Râu dài thì lấy vợ râu dài lo gì!
Thuận Khanh:Vợ anh là ai?
Lý Thường Kiệt:Vợ tôi là Khanh.
Thuận Khanh ( Dẩu môi): Còn lâu! Ai thèm lấy ông râu dài!
Lý Thường Kiệt vụt đứng dậy
Lý Thường Kiệt:A , to gan! Dám chê ta hả!
Thuận Khanh bỏ chạy, cười
Thuận Khanh: Chê đấy, làm gì nào!
Lý Thường Kiệt đuổi theo. Họ chạy vòng quanh gốc cây
Lý Thường Kiệt:Lấy ta không?
Thuận Khanh:Không lấy!
Lý Thường Kiệt:Yêu ta không?
Thuận Khanh:Không yêu!
Lý Thường Kiệt:Ghét ta không?
Thuận Khanh:Không ghét!... Ui quên quên... ghét ghét ghét!
Lý Thường Kiệt chụp được Thuận Khanh, ôm ghì cô vào lòng.
Họ hôn nhau.
Lý Thường Hiến trên chạc ba gốc cây che miệng cười thích thú
Thuận Khanh ngả đầu vào ngực Lý Thường Kiệt.
Thuận Khanh:Anh thổi sáo đi, thổi khúc Lương châu ấy
Lý Thường Kiệt:Khúc lương châu buồn lắm
Thuận Khanh:Kệ, buồn mới hay. Thổi đi.
Lý Thường Kiệt thổi sáo, điệu khúc lương châu buồn thăm thẳm.
Thuận Khanh úp mặt vào ngực Lý Thường Kiệt nấc lên.
Lý Thường Kiệt ngừng sáo.
Lý Thường Kiệt:Em khóc à?
Thuận Khanh ( Nũng nịu): Không. Em yêu anh...
Họ âu yếm nhau trong bóng cây to buổi hoàng hôn.
Lý Thường Hiến chạc cây bất ngờ nhảy xuống.
Lý Thường Kiệt, Thuận Khanh giật bắn.
Lý Thường Hiến:Tối rồi không mau về cơm nước, còn đến đây làm gì!
Định làm loạn hả?
Họ cười vui vẻ.
Lý Thường Kiệt:Tên kia, còn đứng đấy trương mắt nhìn à! Sao không
mau đi gánh lá dâu, để ta đưa chị Khanh về!
Lý Thường Hiến vui vẻ chạy đến xốc gánh lá dâu lên.
Lý Thường Hiến:Nhất thời ta phụng mệnh, tối về nhà ta mách mẹ hặc
tội các người!

3
Lý Thường Hiến toét miệng cười, cất gánh lá dâu chạy vù vù.
Chợt Lý Thường Hiến sững lại, ngạc nhiên, đi lùi.
Lý Thường Kiệt :Chuyện gì?
Lý Thường Hiến:Lý đại gia!
Cả ba đứng lên hòn đá, nấp sau gốc cây, nhìn.
Cái Kiệu nhỏ khiêng Lý đại gia, ông ngồi vắt vẻo, vẻ cao ngạo, cầm
bình rượu nhỏ thỉnh thoảng nhấp một ngụm.
Theo sau là đám gia nhân và vệ sĩ, kẻ gánh hàng, kẻ mang vũ khí
lật đật chạy theo
Lý đại gia:Phường Gốm còn xa không?
Một gia nhân:Bẩm! Chỉ còn nửa chặng khăn vắt vai nữa thôi!
Lý đại giá nhấp một ngụm rượu, khà một tiếng khoan khoái
Lý đại gia ( đọc thơ):Hồng lô chí tuyết/Lạp nguyệt chi liên/ Phi bút khả
bút/
Phi ngôn khả ngôn ( Nhấp một ngụm rượu)Thơ ai?
Đám gia nhân:Bẩm thơ Lý đại gia!
Lý đại gia:Hay không?
Đám gia nhân:Bẩm trác tuyệt!
Lý đại gia:Đọc đi
Đám gia nhân ( đồng thanh):Hồng lô chí tuyết/ Lạp nguyệt chi liên/ Phi
bút khả bút/ Phi ngôn khả ngôn
Lý đại giá ngửa cổ cười khoái chí
Họ vào.
Lý Thường Kiệt: Lý đại gia rời kinh thành về đây làm gì?

Thuận Khanh:Em không biết...

Lý Thường Hiến: Cậu Đức nói với mẹ: ba bốn lần Lý đại gia đánh tiếng
mua chị Thuận Khanh về làm vợ thứ 7.
Thuận Khanh run lên bíu lấy Lý Thường Kiệt
Thuận Khanh:Ôi không không...không phải đâu
Lý Thường Hiến:Thật đấy. Lý đại gia nói: Ta thừa sức mua được nửa
kinh thành, mỗi con Thuận Khanh sao ta không mua được?
Thuận Khanh ( Hét lên):Không!
Lý Thường Kiệt ôm lấy Thuận Khanh
Lý Thường Kiệt ( với Thường Hiến):Mày đừng doạ, chị mày sợ
Lý Thường Hiến:Em không doạ đâu. Chuyến này Lý đại gia gánh bạc lên
là để mua chị Thuận Khanh về đấy!
Thuận Khanh:Cứu em! Cứu em! Thường Kiệt ơi!
Thuận Khanh ôm Lý Thường Kiệt chặt cứng.
Lý Thường Hiến:Kia kìa! Lý đại gia đi về hướng nhà cậu Đức rồi!
Cả ba nhìn về hướng Thường Hiến chỉ, cả ba sững sờ, lo lắng

Lớp2. Nhà Tạ Đức

4
Một nhà trung lưu, trong nhà chứa nhiều đồ gốm.
Lý đại gia đứng chắp tay vẻ khúm núm nhưng bộ mặt khá ngạo nghễ. Y
phẩy tay. Hai gia nhân khệ nệ khiêng thùng bạc nén vào, lần lượt xếp lên
bàn.
Tạ Đức ngồi yên trên tràng kỉ, mắt không rời vào đống bạc nén hình chóp
đang dần cao lên.
Xếp xong, hai gia nhân kính cẩn lùi ra.
Tạ Đức nhếch mép cười, lấy quạt phẩy, tỏ ý coi thường.
Lý đại gia phẩy tay, hai gia nhân lại khiêng thùng bạc vào.
Đống bạc dần cao lên đến tận cằm Tạ Đức, hai gia nhân kính cẩn lùi ra.
Ông nhếch mép cười, lấy quạt phẩy.
Lý đại gia lại phẩy tay, hai giá nhân lại khiêng thùng bạc nén vào, xếp.
Đống bạc nén hình chóp cao lút mặt Tạ Đức.

Tạ Đức:Hết rồi à?
Lý đại gia: Vẫn biết cô nhà là vô giá, bỉ nhân không dám so kè, nhưng
nếu cần, bĩ nhân có thể chồng gấp năm gấp mười thế này...
Tạ Đức (cười tủm tỉm):Nghe đại danh Lý đại gia đã lâu, giờ mới được
thực chứng.
Tạ Đức thong thả rót rượu vào bát, uống sạch.
Tạ Đức (Dằn nhẹ cái bát xuống bàn):Lý đại gia có biết ta là ai không?
Lý đại gia: Bỉ nhân học vấn nông cạn, chỉ biết trước mặt bỉ nhân là ông
trùm phường Gốm....

Tạ Đức:Chưa biết à? Chưa biết thì biết ngay thôi.

Tạ Đức đứng vụt dậy trên ghế, nhìn Lý đại gia tủm tỉm cười. Ông vạch
quần đái sè sè vào đống bạc nén.
Lý đại gia hết sức kinh ngạc, trợn mắt nhìn.
Lý đại gia ( cười khẩy):Con gái nhà ngươi đáng giá một đấu bạc vụn, ta
dám mua 100 ngàn lượng, ngươi còn dám bỉ với ta?
Tạ Đức:Ta đâu dám bỉ với Lý đại gia, ta bỉ với đóng bạc thối này đấy
chứ
Lý đại gia:Thế cái gì thì không thối tha, một chức quan chăng?
Tạ Đức:Nhà ngươi có thể mua được chức gì?
Lý đại gia:Từ nhất phẩm đến thái sư không chức gì bỉ nhân không mua
được.
Tạ Đức ngửa cổ cười rất to.
Lý đại gia: Đừng cười. Dưới gầm trời này không có cái gì thương gia
không sắp đặt, kể cả hoàng thượng.
Tạ Đức:To gan! Dám động đến thiên tử!

5
Lý đại gia ( cười nhạt):Thiên tử do trời đẻ ra nhưng trời có nuôi được
ngày nào, toàn dân nuôi cả thôi. Mà dân nghèo, không nuôi nổi mình còn
nuôi được ai? Rốt lại đám thương gia này lo cả.( cười)
Tạ Đức cười to
Lý đại gia:Nhà người không tin a? Thì thử lên hỏi trời thử xem? Lên đó
rồi nhà người sẽ biết chức nào thì bạc vụn, chức gì thì bạc nén, chức gì thì
vàng lá, chức gì thì vàng thỏi, đủ cả...
Tạ Đức ngửa cổ cười to hơn
Lý đại gia:Nhà ngươi vẫn không tin?
Tạ Đức:Không, ta tin. Dưới gầm trời này bất kì thứ gì đám thương gia
nhà ngươi đều có thể mua đi bán lại, chỉ trừ một thứ thôi?
Lý đại gia:Thứ gì?
Tạ Đức:Cái hĩm con gái nhà ta!( ngửa cổ cười to rồi im bặt, nghiêm
giọng)
Tiễn khách!
Gia nhân Lý đại gia chực xông vào, Lý đại gia đưa tay ngăn lại.
Lý đại gia:Thôi được. Thứ gì không mua đựơc thì ta cướp.Báo trước cho
người hay.
Tạ Đức ngửa cổ cười to.

Lớp 3- Chợ gốm.

Chợ gốm Thăng Long nằm ven sông Tô Lịch.

Sông Tô Lịch nước xanh ngắt, thuyền nan và thuyền gỗ chở hàng hóa cập
bến chợ, nhận hàng đưa đi và đưa hàng vào chợ.
Chiếc thuyền lớn từ từ cập bến chợ.Trên thuyền cắm lá cờ trắng to đề : “
Lý đại gia ”.
Lý đaị gia lên bờ, theo sau là đám gia nhân.
Nhiều chủ các sạp hàng vội vàng chạy ra cúi rạp.

Tiếng đám đông

-Vấn an Lý đại gia

-Cung kính rước Lý Đại gia
- Lý đại gia an khang...
Lý Chăm phớt lờ đủng đỉnh đi vào chợ.

Thuận Khanh ngồi phía sau sạp hàng, cô vẽ thoăn thoắt vào bình
gốm hình con cá.
Người ngồi trước sạp là một đàn ông mặt mày chất phác, luôn
mồm mời gọi khách hàng

6
 Lý đại giá chống ba toong đi tới
Người đàn ông bán hàng ( Liến thoắng): Bẩm..đây là gốm của trùm gốm
Tạ Đức, cứng nhất phường gốm, đã đẹp lại bền, chẳng kém gì sứ Giang
Tây, giá chỉ bằng một nửa, đại gia tha hồ chọn.
Lý đại gia không để ý đến người bán hàng, cứ hau háu nhìn Thuận
Khanh.
Người đàn ông bán hàng: Đại gia mua loại nào ạ?
Lý đại gia nhấc bầu rượu bên hông, mở nút uống một ngụm. Ông khà một
tiếng rõ to.
Lý đại gia:(Nói thơ):Hồng lô chí tuyết/ Lạp nguyệt chi liên/ Phi bút khả
bút/
Phi ngôn khả ngôn
Người đàn ông bán hàng: Bẩm...Đại gia mua gì ạ?
Lý đại gia (Nói thơ):Tuyết trên hỏa lò hồng/ Sen nở giữa mùa đông/
Không bút nào tả xiết/ Không lời nào tả xiết/Thích Ca còn ngây ngất
/Huống hồ Lý đại gia...(Với người đàn ông bán hàng) Thơ ta có hay
không?
Người đàn ông bán hàng:Bẩm, hay lắm. Đại gia mua lô hay mua lẻ?
Lý đại gia:Mày hỏi cô kia thơ ta có hay không?
Người đàn ông bán hàng: Bẩm, nhà cháu không dám, đó là con gái ông
chủ.
Lý đại gia rút trong tay áo ra một nén bạc, đặt lên sạp.
Lý đại gia:Hỏi đi!
Người đàn ông bán hàng: Bẩm...nhà cháu không dám.
Lý đại gia hất hàm, một gia nhân lập tức mở cái tráp đầy bạc nén lên sạp
Người đàn ông bán hàng cúi gầm mặt.
Người đàn ông bán hàng:

Bẩm... nhà cháu không dám.

Lý đại gia lấy ba-toong đập mạnh xuống sạp gốm.
Người đàn ông bán hàng (Quì sụp xuống dưới chân Lý Chăm): Xin Đại
gia gia ân! Xin đại gia gia ân! Nhà cháu cắn cỏ xin Đại gia gia ân!
Thuận Khanh quay ngoắt lại, cái nhìn vừa tức giận vửa khinh bỉ.
Rồi cô lại quay mặt chăm chú vẽ, như không có chuyện gì xảy ra.
Dân trong chợ xúm đen xúm đỏ quanh sạp Thuận Khanh.
Lý đại gia ngẩn ngơ nhìn Thuận Khanh.
Lý đại gia:Chợ gốm có nàng Thuận Khanh/ giai nhân tuyệt sắc mười
phân vẹn mười.Tiếng đồn quả không sai. Quay lại đây mình...quay lại
đây...
(Lấy ba toong đạp mạnh vào sạp, người đàn ông bán hàng lại rú lên)
Quay lại đây!(Đạp mạnh vào sạp) Quay lại đây!
Lý đại gia gầm lên và điên cuồng đạp tan nát cả sạp gốm.
Thuận Khanh vẫn như điếc, không một lần quay lại.

7
Người đàn ông bán hàng quì mọp dưới chân Lý đại gia
Người đàn ông bán hàng: Xin đại gia gia ân! Xin đại gia gia ân!
Lý đại gia (Với người đàn ông bán hàng): Chớ có lắm lời! Ta đã nói ta
mua cả cái sạp gốm này. Bây giờ sạp gốm này là của ta, ta muốn làm gì
thì làm.
Dứt lời, Lý đai gia quay lại đập mạnh vào sạp gồm và gầm lên.
Lý Thường Kiệt vừa kịp đến, anh chụp lấy gậy Lý đại gia
Lý Thường Kiệt:Ngươi là ai? Sao dám đến đây phá phách hàng họ của
người ta!
Lý đại gia nhìn Lý Thường Kiệt, cười nhạt, vẻ khinh bỉ.
Lý đại gia:Còn mày là thằng oắt nào?
Một gia nhân đại gia: Bẩm...Đó là con trai của Sùng Ban lang tướng An
Ngữ!.
Lý đại gia cười to, khinh miệt
Lý đại gia: Cái thứ tước phẩm đó, chỉ cần một đấu bạc vụn ta có cả mớ.
Lý Thường Kiệt (Chậm rải, dằn từng tiếng): Lũ gian thương nhà người,
chẳng qua ăn thối nuốt tanh mới giàu có cự vạn...Tài hóa thừa thì trả lại
cho bách tính, phúc trạch thừa thì trả lại cho con cháu, sao lại đi phá
phách?
Lý đại gia (Cũng chậm rải, dằn từng tiếng):Thằng kia, muốn tự toàn lấy
thân phận, việc gì không can thiệp đến mình thì đừng lý hội đến, buông
ra!
Lý Thường kiệt: Câu đấy để cho ta dạy ngươi!
Dứt lời Lý Thường Kiết đấm mạnh vào mặt Lý đại gia., Lý đại gia ngã
nhào.Gia nhân và vệ sĩ Lý đại gia cả thảy hơn chục người xông vào đánh
nhau với Lý Thường Kiệt.
Lý Thường Kiệt tả xung hữu đột, dồn đám gia nhân và vệ sĩ của Lý đại
gia ra đến bến thuyền.
Lý đại gia đứng trên thuyền ngạo mạn chỉ tay vào mặt Thường Kiệt.

Lý đại gia:Thằng ăn cắp quốc tính của vua kia! Trời đất thừa trừ, sự cơ
mầu nhiệm, thế nào tao với mày cũng gặp nhau.
Lý Thường Kiệt nhếch mép cười khẩy.
Lý Thường Kiệt: Được rồi, nhớ cái mặt Thường Kiệt ta đây
Thuyền Lý đại gia đi vào.
Chợ cũng vắng tanh
Thuận Khanh chạy lên bến với Lý Thường Kiệt
Thuận Khanh:May có anh đến kịp
Lý Thường Kiệt: Có người về đón tôi vào Thành, tôi chạy ra chợ để báo
Thuận Khanh thì gặp chuyện.
Thuận Khanh: Sao Lý đại gia lại nói anh ăn cắp quốc tính?
Lý Thường Kiệt: Nó nói láo đấy. Quốc tính là vua ban, ai ăn cắp, tru di
chín họ, ai dám?. Cha tôi theo Thái sư Lý Đạo Thành lên biên cảnh dẹp

8
loạn Nùng Tồn Phúc, bị tên độc tử nạn. Hoàng thượng lấy làm thương xót
lắm, ban cho anh em tôi quốc tính, đổi họ Ngô thành họ Lý
Thuận Khanh: Việc Hoàng thượng ban quốc tính cho hai anh em, thi ân
như thế gọi là tột mực...Anh nhớ đấy.Quốc tính vua ban, không phải
chuyện bỡn. Khéo không nhỡ mồm gọi tên cũ, lại mắc tội khi quân.
Lý Thường Kiệt:Tôi nhớ rồi.
Thuận Khanh: (Tinh nghịch)Thế anh tên gì?
Lý Thường Kiệt: Ngô Tuấn... ây ây quên.. Lý Thường Kiệt... Lý Thường
Kiệt.
Họ cười, dắt nhau chạy đến ngồ trên tảng đá nhìn ra bờ sông
Thuận Khanh: Khi nào anh đi?
LýThường Kiệt: Đi đâu?
Thuận Khanh:Thì anh vừa nói anh vào Thành mà
Lý Thường kiệt: À. Tôi định đi ngay nhưng giờ thì không...Cưới vợ xong
rồi đi cũng không muộn.
Mặt Thuận Khanh rạng rỡ.
Lý Thường Kiệt:Thuận Khanh chưa có chồng, lũ ô trọc quấy rầy, làm
điều khá ố...tôi lo lắm.
Thuận Khanh (Tinh nghịch):Chồng em là ai, vợ anh là ai?
Lý Thường Kiệt:Chồng Khanh là tôi, vợ tôi là Khanh, đúng không?
Thuận Khanh cười trong trẻo.
Thuận khanh:Không đúng!
LýThường Kiệt bế xốc Thuận Khanh lên
Lý Thường kiệt:Không đúng à? Tôi ném Thuận Khanh xuống sông bây
giờ!
Thuận Khanh cười trong trẻo.
Lý Thường kiệt: Để tối nay tôi bảo mẹ tôi xin cậu Đức làm lễ nạp thái.
Thuận Khanh: Đầu tiên phải có lễ nghị hôn đã chứ
Lý Thường Kiệt phấn khích ôm Thuận Khanh xoay vòng

Lý Thường Kiệt: Ừ, nghị hôn, nạp thái, vấn danh, nạp cát, nạp trưng,thỉnh
kì....Pặp pặp pặp!...Pặp pặp pặp!...Thế là nên vợ chồng... ha ha ha!
Hai người cười vang cầm tay nhau chạy đi.

Lớp 4- Nhà Tạ Đức

Gian giữa nhà Tạ Đức.

Ngọn đèn bạch lạp sáng lạnh.
Tạ Đức ngồi trên chiếc tràng kỉ.
Lý Thường kiệt và Thuận Khanh đang quì trước mặt Tạ Đức.

9
Tạ Đức ( đập bàn): Không được! Làm trai chưa tráng chí đã thối chí.
Hôm qua còn quyết chí tang bồng, hôm nay đã vợ con đìu bíu, hỏng!
Lý Thường Kiệt ngẩng lên
Lý Thường Kiệt: Bẩm cậu...
Tạ Đức xua tay
Tạ Đức: Cậu đã nói rồi, tuy Thuận Khanh là con riêng mự mày, không đẻ
ra nó nhưng cậu là chồng của mự mày, gả bán nó cho ai là quyền của cậu
.Mày cứ tang bồng hồ thỉ, có nghiệp thường, tức khắc cậu đem nó cho
mày, cho không, khỏi cần phải sính lễ .
Lý Thường Kiệt cúi đầu, mặt buồn rười rượi.
Thuận Khanh ngước lên rưng rưng nước mắt .
Thuận Khanh:Bẩm dượng.. bao nhiêu người có vợ rồi vẫn tang bồng hồ
thỉ, vẫn cứ có nghiệp thường, sùng ban lang tướng đó dượng ơi!
Tạ Đức xua tay
Tạ Đức:Làm trai mới xuất thân, phải quí trọng điều chính đáng, đem thân
phụng sự triều đình, bày mưu mô dựng công trạng.... Chứ cứ chú mục vào
đàn bà con gái, bại hoại hạnh kiểm, còn mong gì lĩnh được công nghiệp
tiến hấu, sơ phụ được nữa...Nghe đủ chưa?
Lý Thường Kiệt: Bẩm cậu nghe đủ
Thuận Khanh dàn dụa nước mắt.
Tạ Đức:Thuận Khanh, mày có nghe dượng không. Đừng ra thói nữ nhi
thường tình, quẩn chân nó, nghe đủ chưa?
Lý Thường Hiến chạy vào
Lý Thường Hiến:Bẩm cậu ngườì của thái sư Lý Đạo Thành đang chờ anh
Thường Kiệt
Tạ Đức đứng đậy đi đến đỡ Lý Thường Kiệt
Tạ Đức: Đi đi con
Lý Thường Kiệt:Lạy cậu con đi!

Thuận Khanh ngơ ngác, sững sờ.

Thuận Khanh: Đi ngay bây giờ a?... Sao lại đi ngay bây giờ..ô hay sao
lại đi ngay bây giờ(ôm chầm Lý Thường Kiệt, kêu to) Không!

lớp 5. Núi Thái hoà

Ráng chiều đỏ rựng

Trẻ mục đồng quây vòng tròn, nắm tay nhau hát lý Liên

bài hát

10
 Ta linh, tình phập
Cái sự làm sao?
Cái sự thế nào?
cái sự như vầy!
Ta linh, tình phập!

Ta linh tình phập

Cái sự làm sao?
Cái sự thế nào?
Cái sự như vầy!
Ta linh tình phập!

Bóng Lý Thường Kiệt phi ngựa xa xa.

Thuận Khanh chạy đi chạy lại hướng về Lý Thường Kiệt

Lý Thường Kiệt ( Tiếng vọng từ xa):Thuận Khanh... tôi đi đây!

Thuận Khanh: Chừng nào anh về?
Lý Thường Kiệt ( Tiếng vọng từ xa):Công nghiệp thành tựu tôi về!
Thuận Khanh:Mấy năm thì công nghiệp thành tựu?
Lý Thường Kiệt ( Tiếng vọng từ xa):Ba năm!
Thuận Khanh: Không. Hai năm thôi.
Lý Thường Kiệt ( Tiếng vọng từ xa):Rồi. Hai năm... tôi sẽ cố!
Thuận Khanh:Không. Một năm thôi... một năm thôi nhé.., một năm
thôi....

Người ngựa Lý Thường Kiệt khuất hẳn

Thuận Khanh ôm gốc cây nấc lên.
Đám mục đồng vẫn say sưa nắm tay nhau, quây tròn hát lý liên

bài hát

Ta linh, tình phập

Cái sự làm sao?
Cái sự thế nào?
cái sự như vầy!
Ta linh, tình phập!

Ta linh tình phập

Cái sự làm sao?
Cái sự thế nào?
Cái sự như vầy!

11
 Hồi 2.

Lớp 1. Khu rèn tập quân cơ Gíảng võ

Lý Thường Kiệt, Lý Kế Nguyên- con trai Lý Đạo Thành cùng binh sĩ đang
tập đấu kiếm.
Màn đấu kiếm diễn ra náo nhiệt, đẹp mắt.
Thái sư Lý Đạo Thành đi ra, ông đi lại gật gù, ông chợt vỗ tay.
Quan quân quì rạp.
Quan quân ( Đồng thanh):Thái sư vạn hạnh!
Lý Kế Nguyên bước đến quì chào.
Lý Kế Nguyên:Tả đô Lý Kế Nguyên bệ kiến Thái sư
Lý Đạo Thành:Quân cơ rèn tập thế nào?
Lý Kế Nguyên: Bẩm Thái sư, ba ngàn quân cấm vệ đã học xong phần đao
thuật, tháng này hạ quan cho rèn tập kiếm thuật,mới học được 10 ngày
nhưng ai nấy đã lên tay kiếm.
Lý Đạo Thành: Ai có thể bì được với ngươi?
Lý Kế Nguyên: Bẩm, dưới trướng chỉ có kỵ mã hiệu uý Lý Thường Kịêt
là có thể bì được.
Lý Đạo Thành đưa mắt nhìn quan quân
Lý Đạo Thành: Kỵ mã hiệu uý Lý Thường Kiệt đâu?
Lý Thường Kiệt lật đật chạy ra
Lý Thường Kiệt:Bẩm bác con đây!
Lý Đạo Thành ( Nghiêm mặt):Trong quân không có chuyện bác cháu.
Lý Thường Kiệt ( lúng túng):Bẩm Thái sư con quên... í quên... hạ quan
quên... tạ lỗi bác... í quên tạ lỗi Thái sư
Mọi người cười vui vẻ

Lý Đạo Thành:Người rèn tập thế nào, ra kiếm ta xem

Lý Thường Kiệt:Phụng mạng!
Lý Thường Kiệt đấu kiếm với Lý Kế Nguyên,quan quân cỗ vũ.
Màn đấu kiếm hấp dẫn.
Mấy lần Lý Kế Nguyên dồn Lý Thường Kiệt, cuối cùng Lý Thường Kiệt
phản đòn, đánh ngã Lý Kế Nguyên.
Mọi người vỗ tay khen ngợi.
Lý Đạo Thành:Giỏi! Giỏi! Kị mã hiệu uỷ giỏi lắm. Thưởng 10 ngày
phép.
Lý Thường Kiệt mừng rỡ
Lý Thường Kiệt:Tạ ơn Thái sư!
Lý Thường Kiệt lui, Lý Đạo Thành nghiêm mặt với quan quân

12
Lý Đạo Thành:Quan quân nghe đây. Đừng tưởng xã tắc đang bình ninh
mà lơ là rèn tập. Biên cảnh đang nóng lên từng ngày. Hai mươi vạn quan
quân Vương An Thạch đang phủ phục, chỉ cần chờ trong nước có biến là
chúng lập tức động binh. Cho nên việc lập doanh bày trận, rèn tập quân cơ
không ngày nào được bỏ.Nghe đủ chưa?
Quan quân( Đồng thanh):Phụng mạng!
Lý Đạo Thành: Cho lui!
Quan quân lui, chỉ còn Lý Thường Kiệt, Lý Kế Nguyên.
Lý Đạo Thành đi đến vỗ vai Lý Thường Kiệt.
Lý Đạo Thành: Được lắm.Thôi, về văn học, biết chữ kí tên là đủ.Nhưng
vũ học thì phải cố rèn cho giỏi, sau này đi xa vạn dặm để lập công, lấy
được ấn phong, làm vẻ vang dòng tộc. Đó là sở nguyện của bố con, nhớ
chưa ?
Lý Thường Kiệt:Bẩm, con nhớ.
Lý Đạo Thành: Lý Thường Hiến em con cũng vừa nhập trại ( với Lý Kế
Nguyên) Từ ngày Sùng ban lang tướng An Ngữ thất lộc, cha coi hai anh
tam Kiệt, Hiến như con. Con cũng nên coi Kiệt Hiến như em... nhớ chưa?
Lý Kế Nguyên: Bẩm cha, con nhớ.
Lý Thường Kiệt:Hạ quan xin bái biệt Thái sư.
Lý Đạo Thành: Quân lệnh như sơn, nhớ nhập trại cho đúng, trễ một khắc
cũng không được.
Lý Thường Kiệt:Phụng mạng!
Lý Đạo Thành vỗ tay, Thái giám đi ra, trên tay cầm cái khay đựng gói
thuốc bắc, ông đưa gói thuốc bắc cho Lý Thường Kiệt.
Lý Đạo Thành:Về dặn mẹ sao vàng hạ thổ, năm bát sắc lấy một.Thuốc
này dưỡng tâm tốt lắm
Lý Thường Kiệt:Đội ơn Thái sư
Lý Đạo Thành:Về nói mẹ nhớ an tâm tĩnh dưỡng, dù sao bố con cũng đã
mất rồi, đừng quá bi thiết, nhỡ ốm đau thì khổ. Cho bác xin mẹ con hai
chữ bình ninh.Đi đi con.
Lý Thường Kiệt:Lạy bác con đi. ( Với Lý kế Nguyên) Quan Tả đô, hạ
quan xin bái biệt.

Lý Kế Nguyên vỗ vai Lý Thường Kiệt

Lý Kế Nguyện: Anh tam mình cả mà, ai đâu mà đa lễ!
Lý Thường Kiệt lui, chắp tay về phía hai người
Lý Thường Kiệt:Bái biệt bác! Bái biệt anh!
Lý Thường Kiệt đi lui.
Lý Kế Nguyên, Lý Đạo Thành nhìn theo
Lý Kế Nguyên:Cha! Con phải xử với Lý Thường Kiệt thế nào?
Lý Đạo Thành:Anh nói gì? Phùng ban lang tướng An Ngữ là bạn chí
thiết của tôi. Tôi nhận làm cha đỡ đầu cho nó, anh làm anh nó không được
sao?

13
Lý Kế Nguyên ( Lúng túng):Thưa cha, không sao... nhưng mà con sợ...
Thằng này trạng mạo khác thường, cho nó vận hội, nó sẽ khuynh đảo
thiên hạ!
Lý Đạo Thành: Anh sợ à? Có phải anh sợ có ngày nó đè đầu cưỡi cổ anh
không?
Lý Kế Nguyên: Bẩm cha, con sợ cho cả cha nữa...Cha không lo có ngày
như thế thì cha mê lầm
Lý Đạo Thành cả cười.
Lý Đạo Thành:Chỉ cần nó biết đội xã tắc lên đầu, tôi việc gì phải lo sợ?
Lý Đạo Thành phất áo đi vào
Lý Kế Nguyên: Cha! ( Một mình) Cha ơi... con sợ cha đã mê lầm!

Lớp 2. Chợ gốm

Lý Thường Kiệt vui vẻ chạy dọc bờ sông Tô Lịch, anh cần cái roi khua
khua, nhảy chân sáo, thỉnh thoảng lộn mấy vòng, hú lên

Lý Thường Kiệt:Thuận Khanh! Tôi về đây rồi.Công nghiệp thành tưụ

rồi.Tôi về cưới Thuận Khanh đây-ấy!
Mới một năm đã lên chức kị mã hiệu uý, dưới trướng có 5 quân he
he he.Dưới trướng có 5 quân là to rồi, nhiều rồi. Thế là đã đủ nghiệp
thường rồi. Ta không mơ gì thêm nữa. Ta về cưới Thuân Khanh thôi.
Nghị hôn, nạp thái, vấn danh, nạp cát, nạp trưng, thỉnh kì...pặp pặp
pặp! A ha ha ha! Ta sắp có vợ rồi!

Lý Thường Kiệt vung roi quay tít trên đầu.

Anh bỗng sững lại.
Người trong phường đổ ra hai bờ sông Tô Lịch rất đông.
Phía trước có tiếng kêu khóc, tiếng la hét.
Những chiếc xe chở kiệu khảm hình rồng len lỏi đi giữa đám đông.
Đám quan quân, kẻ cưỡi ngựa, người chạy bộ hò hét dân chúng tránh ra
cho xe kiệu đi.
Lý Thường Kiệt đến gần hai gã đàn ông A, B và người vợ.
Lý thường Kiệt: Xảy ra chyện gì?
Đàn ông A: Chuyện gì! Hoàng thượng tuyển mỹ nữ nhập cung.
Lý Thường Kiệt: Mấy người?
Đàn ông A: Năm nay nhiều lắm. Cả thảy chín cô.
Đàn ông B:Năm nào cũng tuyển, dùng hết hả trời!
Đàn ông A: Đại Việt nhằm nhò gì! Bên nhà Tống, thiên tử lập một hậu,
ba phu nhân, mười bảy thế phụ, tám mốt ngự thê, hơn nghìn cung nữ.

14
 Đàn ông B (kêu lên):Gơ-ớm! Vua lắm gái thế hèn gì ai cũng thích làm
vua
Vợ người đàn ông B lườm ông.
Người vợ đàn ông B: Lày lày... Lói gì thế hả. Ông thì nàm được gì mà
đòi
nàm vua.
Đàn ông B: Làm bà cũng đủ chết rồi còn làm ai
Người vợ véo Đàn ông B
Đàn ông B: Trời sao trời ở chả cân! Hoàng thượng có cả kho người đẹp
dùng không hết. Mình chỉ có một mụ nạ dòng già khú, khô rang, lúc nào
nó cũng bắt nàm nàm nàm
Vợ người đàn ông B hét lên, đuổi đánh đàn ông B.
Mọi người cười vui vẻ
Từ chợ, người đàn ông bán ở sạp hàng Thuận Khanh tất tả chạy tới.
Người đàn ông bán hàng: Cậu! Cậu ơi! Cô bị quan gia bắt đi rồi!
Lý Thường Kiệt giật mình
Lý Thường Kiệt: Sao bắt? Bắt đi đâu?
Người đàn ông bán hàng (Vừa khóc vừa nói):Hoàng thượng tuyển cung
nữ, năm nào không tuyển... Mọi năm ông chủ đều cho cô nhà trốn tránh
được cả.Năm nay vì Lý đại gia chó chết, nó tâu Thái hậu,Thái hậu cho
người bất ngờ xộc đến nhà, chạy không kịp cậu ơi
Lý Thương Kiệt: Đi lâu chưa?
Người đàn ông bán hàng: Đi xa lắm rồi cậu ơi!
Lý Thường Kiệt vùng chạy, Người đàn ông bán hàng ôm chặt lấy anh
Người đàn ông bán hàng:Thôi thôi xin cậu... cậu đừng làm gì mà mắc tội
khi quân.Lý Thường Kiệt cố đẩy người đàn ông bán hàng
Lý Thường Kiệt:Buông ra, có buông ra không!
Người đàn ông bán hàng cô giữ Lý Thường Kiệt
Người đàn ông bán hàng:Không không cậu ơi... xin cậu!
Lý Thường Kiệt ( Hét lên):Không!

Lớp 3. Nhà Tạ Đức

Tạ Đức ngồi trước hũ rượu nhỏ.

Lý Thường kiệt đứng như trời trồng giữa nhà, trước mặt Tạ Đức.
Tạ Đức rũ rượi, ông chừng đã say, ông vả vào mặt mình bôm bốp.

Tạ Đức: Cậu sai rồi!... Cậu sai rồi!

Tạ Đức ném hũ rượu vỡ tan. ông điên cuồng ném hết bình gốm này đến
bình gốm khác
Tạ Đức:Ngu này! ... Mê lầm này!...Ngu này!... Mê Lầm này!

15
Lý Thường Kiệt:Cậu ơi! Con lạy cậu!... con xin cậu!
Tạ Đức gục xuống, rất lâu sau mới ngước lên.
Tạ Đức:Con gái đến tuổi nghi gia không lo gả bán, là một điều ngu. Bấy
lâu cắp củm lo cho hai đứa sớm được duyên hài, bao ngờ vì chiếu quan
gia mà chúng mày ghẽ biệt, là hai điều ngu. Ngần này tuổi đầu còn mê
lầm, thật bĩ với con quá.
Lý Thường kiệt đến đỡ Tạ Đức dậy
Lý Thường Kiệt: Chuyện này hệ tại triều đình, cậu cũng đừng quá bi
thiết...
Tạ Đức:Hệ tại thằng buôn gian bán lậu, buôn thánh bán thần Lý đại gia.
Triều đình làm sao biết. Nó không tâu với Thái hậu Thượng Dương làm
sao triều đình biết?
Lý Thường Kiệt:Để con tính chuyện phải quấy với Lý đại gia
Tạ Đức:Không được đâu con ơi. Mày dẹp được Lý đại gia thì có Lý đại
giá, Lý đại giả, Lý Đại Giạ, Lý đại già. Đấy, ra đường mà xem, rặt một lũ
buôn thần bán thánh nhung nhúc như dòi, có ai làm gì được chúng đâu.
Lý Thường Kiệt:Cậu cứ bằng tâm, nhất định con dẹp được.
Tạ Đức nhìn Lý Thương Kiệt hồi lâu.
Tạ Đức:Thường Kiệt...thôi không nói chuyện đó nữa, nghe cậu nói này...
( ngừng, cảm động) Một lời gá nghĩa, cậu không dám đơn sai.Thuận
Khanh đi rồi còn có Thuận Khiết...Tuy dung nhan không bì được với chị
nó nhưng hiền thục nỏ nang thì có thừa...
Lý Thường Kiệt:Cậu!
Tạ Đức:Sao con?
Lý thường Kiệt cúi đầu im lặng
Tạ Đức: Được không con?
Lý thường Kiệt cúi đầu im lặng
Tạ Đức:Thường Kiệt, nói đi con!...
Lý Thường Kiệt: Bẩm cậu... nhân duyên không thể câu thúc.
Tạ Đức vội vàng chạy tới sụp dưới chân Lý Thường Kiệt.
Tạ Đức:Không lo cho mày được no đôi, cậu chết không nhắm mắt con ơi!
Tạ Đức khóc nấc lên. Thường Kiệt vội vàng cúi xuống đỡ lấy Tạ Đức.
Lý Thường Kiệt: Con lạy cậu, cậu mau đứng lên cho....
Nhưng Tạ Đức không nghe, ông cứ thế khóc rống lên.
Tạ Đức:Ôi con ơi cậu mê lầm! Cậu quá mê lầm con ơi!
Lý Thường Kiệt:Cậu!

Lớp 4. Núi Thái Hoà

Lý Thường Kiệt ngồi thổi sáo dưới chân núi Thái Hòa.
Đêm trăng rằm, trăng sáng vằng vặc.
Khúc Lương Châu buồn thăm thẳm vang lên trong đêm tĩnh mịch.

16
Bóng tối dần chìm đi, hiện ra hồi ức của Lý Thường Kiệt

Hôì ức 1
Thuận Khanh đứng trên tảng đá.
Lý Thường Kiệt đứng dưới ngước lên
Lý Thường Kiệt:Lấy ta không?
Thuận Khanh:Không lấy!
Lý Thường Kiệt:Yêu ta không?
Thuận Khanh:Không yêu!
Lý Thường Kiệt:Ghét ta không?
Thuận Khanh:Không ghét!... Ui quên quên... ghét ghét ghét!
Lý Thường Kiệt nhào lên, chụp được Thuận Khanh, ôm ghì cô vào lòng.
Họ hôn nhau.

Hết hồi ức 1

Lại hiện ra Lý Thường Kiệt ngồi thổi sáo.

Khúc lương Châu buồn thăm thẳm
Bóng tối chìm đi, hiện ra hồi ức 2

Hồi ức 2
Thuận Khanh ngả đầu vào ngực Lý Thường Kiệt.
Thuận Khanh: Anh thổi sáo đi, thổi khúc lương châu ấy
Lý Thường Kiệt:Khúc lương châu buồn lắm
Thuận Khanh: Kệ, buồn mới hay. Thổi đi.
Lý Thường Kiệt thổi sáo, điệu khúc lương châu buồn thăm thẳm.
Thuận Khanh úp mặt vào ngực Lý Thường Kiệt nấc lên.
Lý Thường Kiệt ngừng sáo.
Lý Thường Kiệt: Em khóc à?
Thuận Khanh ( Nũng nịu):Không. Em yêu anh...
Họ âu yếm nhau trong bóng cây to buổi hoàng hôn.

Hết hồi ức 2

Ánh sáng bừng lên, Lý Thường Kiệt vụt dậy, bắc loa gọi.
Lý Thường Kiệt:Thuận Khanh!...Em có nghe anh gọi không!
Tiếng gọi đập vào vách đá dội vang.
Lý Thường Kiệt quay cuồng, chạy đi chạy lại.
Lý Thường Kiệt: Anh đã về đây rồi mà... anh thổi sáo cho em nghe đấy...
em đang ở đâu... có nghe tiếng sáo của anh không... Thuận Khanh ơi!
Lý Thường Kiệt vấp ngã. Anh nằm bất động.

17
 Lớp 5. Dưới chân Tử Cấm Thành

Đêm.
Tường thành uy nghi.
Lý Thường Kiệt xách chai rượu lảo đảo đi vào, anh chừng đã say.
Lý Thường kiệt ngồi bệt, ngửa cổ tu từng hớp, anh hát.

Lý Thường Hiến trong bộ giáp trụ võ quan quân Cấm Vệ đi vào. Anh đến
trước mặt Lý Thường Kiệt, lặng lẽ ngồi xuống đối diện.
Lý Thường Kiệt không hề hay biết, vẫn uống rượu tì tì.

Lý Thường Hiến:Anh....
Lý Thường Kiệt ngước lên, đờ đẫn nhìn Lý Thường Hiến.
Lý Thường Kiệt (Giọng hơi lè nhè):Thường Hiến à... đăng lính bao giờ...
Sao không báo cho anh biết?...À, nhớ rồi... thái sư báo rồi... anh tam mình
đều đăng lính... nối nghiệp bố... hay lắm... con giai phải nối nghiệp bố
chứ... phải không?
Lý Thường Hiến: Anh đừng uống nữa...
Lý Thường Kiệt: Làm đến chức gì?...Dưới trướng được mấy quân? Năm
quân hay năm mươi quân?... Được năm mươi quân lâu lắm, khó nhọc
lắm....
Lý Thường Hiến: Anh cứ thế này thì mẹ không sống nổi...
Lý Thường Kiệt: Mẹ làm sao?
Lý Thường Hiến:Mẹ khóc suốt...
Lý Thường Kiệt: Mẹ khóc à?... Ừ, anh cũng khóc...Em về đi, về bảo mẹ
đừng khóc...Một mình anh khóc là được rồi..
Lý Thường Hiến đến vực Lý Thường Kiệt dậy
Lý Thường Hiến:Để em đưa anh về quân doanh.
Lý thường kiệt trì lại.
Lý Thường Kiệt:Về đi! Đã bảo về đi! Về phụng dưỡng mẹ dùm anh, anh
không thiết sống nữa....Về đi o kìa!Về đi!(Quát) Về đi! Mày có nghe tao
không!

Lý Thường Hiến giật lùi. Cứ mỗi tiếng quát “ Về đi!”, anh lại bước lùi
một vài bước.
Lý Thường Kiệt dậm chân quát lớn, Lý Thường Hiến biến mất.
Lý Thường Kiệt đứng úp mặt vào tường Thành. Anh hát
Lý Thường Kiêt đập tay vào tường thành, lúc đầu kêu nhỏ, sau, mỗi lúc
mỗi gào to, rất thảm thiết.
Lý Thường Kiệt: Thuận khanh!... Thuận khanh !... Tôi ở đây, tôi ở đây
này này... cho tôi vào với, Thuận Kha-anh!
Lý Thường Hiến hớt hãi chạy ra.

18
Lý Thường Hiến: Anh ơi! Mau về quân doanh, canh ba còn đứng đây gào
thét, nguy lắm.
Lý Thường Kiệt:Hiến à...Em về cưới vợ đi, cưới vợ vui lắm, thích lắm.
Về cưới Thuận Khiết đi em, cưới đi!
Lý Thường Hiến: Anh ơi đây không phải nhà mình, đây là Tử Cấm
Thành, làm kinh động hoàng thượng, tội chém cổ bêu đầu đấy anh ơi
Lý Thường Kiệt:Hoàng thượng ngủ rồi, không ngủ với thái hậu Thượng
Dương thì ngủ với một trăm cung nữ, ngủ với Thuận Khanh ( cười đau
khổ) Có khi giờ này đang ngủ với Thuận Khanh
Lý Thường Hiến vội vã bịt miệng Lý Thường Kiệt
Lý Thường Hiến:Em cắn cỏ lạy anh... anh ơi!
Lý Thường Kiệt hất tay Lý Thường Hiến
Lý Thường Kiệt: Anh mất vợ đau lắm, em không biết đâu...Hoàng
thượng có mất vợ đâu mà đau....
Lý Thường Hiến: Biết anh đau rồi, nhưng đứng đây la hét có hết đau khổ
được không, mà tội chết đã rành rành trước mắt.
Lý Thường Hiến ra sức kéo Lý Thường Kiệt, anh trì lại.
Lý Thường Kiệt: Buông ra! Anh... bây giờ chết được rồi. Em cứ về đi...
về đi... lấy vợ sinh con, phụng dưỡng mẹ già... anh chết được rồi! Buông
ra!
Lý Thường Kiệt hất mạnh tay, Lý Thường Hiến ngã nhào.
Lý Kế Nguyên chạy ra, theo sau có mấy người lính.
Lý Kế Nguyên:Kẻ nào dám bạ men Tử Cấm Thành làm kinh động Cấm
thát?!Tống cổ nó vào nhà rạc!
Hai ba người lính chạy đến chụp cổ Lý Thường Kiệt lôi đi
Lý Thường Kiệt từ từ ngước lên.
Lý Kế Nguyên:Thôi chết, Lý Thường Kiệt!
Lý Kế Nguyên vội vã đỡ lấy Lý Thường Kiệt.
Lý Kế Nguyên: Canh ba rồi... sao không vào quân doanh, đứng đây làm
gì?
Lý Thường Kiệt (Mệt mỏi, rũ rượi):Quan tả đô cấm vệ...hạ quan không
thiết sống nữa!
Lý Kế Nguyên:Đừng có nói xàm!
Lý Thường Kiệt:Thật đấy, hạ quan không thiết sống nữa!

Bất ngờ Lý Thường Kiệt giật thanh kiếm Lý Kế Nguyên, chực cứa cổ
mình.
Mọi người hét lên, giữ lại.
Lý Thường Hiến:Anh điên à, anh có điên không!
Lý Kế Nguyên ( Với mấy người lính):Đem nó về nhà rạc!
Mấy người lính lôi Lý Thường Kiệt đi.

19
 Lớp 6. Nội điện, nơi thái sư làm việc.

Thư phòng thái sư uy nghi. Trước thư phòng là sân rộng.

Lý Thường kiệt quỳ gối trước Lý Đạo Thành.
Bên Lý Đạo Thành là Lý Kế Nguyên.
Lý Đạo Thành đạp bàn chỉ mặt Lý Thường Kiệt.

Lý Đạo Thành:To gan!Quân pháp uy nghiêm, tuyệt không được ngông

ngáo làm càn !Lôi ra, cho nó mười trượng!
Hai người lính kéo Lý Thường Kiệt ra sân.
Lý Kế Nguyên: Cha... Lý Thường Kiệt là chỗ Sùng ban lang tướng nẩy
thác, con sợ làm vậy thì phũ quá...
Lý Đạo Thành: Càng nẩy thác càng phải lập nghiêm, để cho luông tuồng,
sau này trắc nết khó sửa.
Ngoài sân, hai người lính quất từng roi mạnh.
Lý Thường kiệt nằm sấp, anh cắn răng chịu đau.
Lý Kế Nguyên từ nội điện bước ra.
Lý Kế Nguyên: Được mấy trượng rồi?
Người lính đánh đòn:Bẩm, sáu.
Lý Kế Nguyên:Sao lại sáu? Chín chứ!
Người lính đánh đòn (Hiểu ý Lý Kế Nguyên):Quan Tả đô sáng suốt...
Lý Kế Nguyên lập tức nghiêm mặt.
Lý Kế Nguyên: Đánh cho đủ mười trượng, mau!
Người lính đánh đòn đánh thêm một gậy nữa rồi ngừng.
Lý Kế Nguyên chạy đến đỡ Lý Thường Kiệt.
Lý Kế Nguyên:Mau vào gặp Thái sư!
Lý Thường Kiệt theo Lý Kế Nguyên đi đến qùi trứơc mặt thái sư Lý Đạo
Thành
Lý Đạo Thành đi đến đỡ Lý Thường kiệt .
Lý Đạo Thành:Mau đứng dậy!
Lý Thường Kiệt ngồi rũ trên chiếc đôn.
Lý Đạo Thành đi lại nghiêm nghị.
Lý Đạo Thành:Tôi hiểu tấc niềm của anh. Nhưng mỹ nhân thì muôn vàn
mà công nghiệp chỉ có một...Anh có trí lự, tôi không cần phải đa ngôn.
Kị mã hiệu úy chỉ là chức nhỏ nhưng cũng là hạng tấn thân,
nếu không kính cẩn tuân hành, cam tâm bỏ hết khuôn phép, tự bạo tự khí,
thì vinh chưa thấy đâu, nhục đã nhỡn tiền.
Nhất thiết anh phải gia tâm ngẫm ngợi cho kĩ .
Thôi, cho về quân doanh!
Lý Thường Kiệt đứng dậy đi ra cửa, đột ngột quay lại quì xuống trước
mặt Lý Đạo Thành.
Lý Đạo Thành: Còn chuyện gì nữa?

20
Lý Thường Kiệt: Bẩm Bác. Lời bác dạy con xin khắc tâm, chỉ xin bác gia
ân cho con được hưởng một điều...
Lý Đạo Thành: Điều gì?
( Lý Thường Kiệt cúi đầu không nói)
Điều gì nói mau
Lý Thường Kiệt:Bẩm bác... Cho con được một lần xáp mặt Thuận
Khanh!
Lý Đạo Thành giật mình nhìn Lý Thường Kiệt chằm chằm.
Lý Đạo Thành: Viễn vông,... đơm đó ngọn tre! Cung nhân là quốc bảo,
thái sư can thiệp thái sư còn mất đầu, huống hồ...
Lý Thường Kiệt: Bẩm bác... các thái giám vẫn ra vào Cấm thát.
Lý Đạo Thành và Lý Kế Nguyên trố mắt nhìn nhau.
Lý Kế Nguyên:Hoá ra anh muốn làm thái giám?
Lý Thường Kiệt: Không làm thái giám sao vào được Cấm thát
Lý Kế Nguyên ( Kêu lên, kinh ngạc):Nhưng làm thái giám là phải tự yếm.
Anh có biết tự yếm là gì không? Tự Yếm là tĩnh thân, là thiến....
Lý Đạo Thành dơ tay ra hiệu Lý Kế Nguyên ngừng lời, ông từ từ tốn đến
gần Lý Thường Kiệt.
Lý Đạo thành (hỏi nhỏ, giọng run run):Anh đã tính chuyện vào Cấm
thát?
Lý Thường Kiệt sấp mặt dưới chân Lý Đạo Thành.
Lý Thường Kiệt (Nghèn nghẹn):Bẩm bác chỉ cần xáp mặt Thuận Khanh
một lần, bất kể sống chết biến họa thế nào!...( Nghẹn lại) Bẩm bác..dù gan
óc lầy đất!...
Lý Đạo Thành (Mềm giọng):Tự yếm là tội đại bất hiếu đấy con.
Lý Kế Nguyên: Đúng rồi. Anh là con trai trưởng, không lấy vợ sinh con
nối dõi tông đường là đại bất hiếu.
Lý Thường Kiệt từ từ ngước lên, gương mặt đầm đìa nước mắt.
Lý Thường Kiệt: Bẩm. Con đã về thưa với bà con họ mạc xin cho em
trai con là Lý Thường Hiến được hưởng tập ấm bố con...
Chỉ cần Lý Thường Hiến có con nối dõi tông đường là
con hoàn toàn mãn nguyện.
Lý Đạo Thành đi đi lại lại suy ngẫm, đoạn ông ngẩng lên quả quyết
Lý Đạo Thành: Được! Thái giám thì thái giám.
Lý Thường Kiệt quì sụp
Lý Thường Kiệt: Đội ơn bác!.... Đội ơn thái sư!

Lý Kế Nguyên ( Thảng thốt):Cha!

Lý Đạo Thành đưa tay ra hiệu im lặng.

Bóng tối chìm dần, đen đặc

Ánh sáng mở ra.

21
Phía sau bức màn là phòng Tĩnh thân, bóng Lý Thường Kiệt đang quằn
quại đau đớn. Thỉnh thoảng anh kêu lên một tiếng.

Lý Đạo Thành và Lý Kế Nguyên vẫn đứng yên chỗ cũ.

Lý Kế Nguyên: Cha! Con vẫn không sao hiểu được, vì sao cha để Lý
Thường Kiệt tĩnh thân?
Lý Đạo Thành:Nói rồi. Nó muốn xáp mặt Thuận Khanh một lần.
Lý Kế Nguyên: Còn cha thì muốn nó mau chóng được xáp mặt Hoàng
thượng...
Lý Đạo Thành thở hắt ra.
Lý Đạo Thành:Để chóng được gần gụi Hoàng thượng, không cách nào
hay hơn....
Lý Kế Nguyên:Nhưng đấy là tội đại bất hiếu!
Lý Đạo Thành:Nếu quyết chí tận trung thì tội ấy có thể thể tất.
Lý Kế Nguyên thở dài, im lặng hồi lâu.
Lý Kế Nguyên: Cha làm vậy... không sợ hậu hoạn à?
Lý Đạo Thành:Anh nói gì tôi không hiểu?
Lý Kế Nguyên: Cha đang cho Lý Thường Kiệt vận hội, con đã nói rồi,
thằng này trang mạo khác thường, hậu hoạn cha con mình nhỡn tiền đấy
cha ơi.
Lý Đạo Thành đập bàn đánh rầm
Lý đạo Thành ( Giận dữ): Anh câm cái mồm thối của anh ngay! Kiếm
được một người tài hộc máu mồm, anh có biết không!
Tôi nói với anh rồi, xã tắc có an khang, công nghiệp
cha
con mình mới có cơ thịnh vượng. Chỉ cần nó biết đội xã tắc lên đầu, tôi
không việc gì phải lo sợ cả!
Lý Kế Nguyên: Cha!

Lý Thường Kiệt hét lên một tiếng đau đớn.

Bóng tối đen kịt.
Lặng câm kéo dài.

Hồi 3

Lớp 1. Nội điện, nơi thái sư làm việc

Lý Đạo Thành đang ngồi. Lý Kế Nguyên và Lý Thường Kiệt cung kính

đứng chầu.

22
Lý Kế Nguyên: Khởi bẩm thái sư! Nùng Trí Cao manh động xâm đất
Tống, phá trại Hoành Sơn, hãm các châu Ung, Hoành, Quý, Đằng, Ngô,
Khang, Đoan, Củng, Tấm. Tống Thần Tông sai Địch Thanh đến đánh,
Cao đương cự không nổi, bị khốn ở Ung Châu, sai người về cầu viện.
Lý Đạo Thành:Việc này Nguyên phi cũng đã báo!Ý anh thế nào?
Lý Kế Nguyên:Bẩm... Hạ quan không biết xử thế nào cho phương tiện...
Lý Đạo Thành ( Với Lý Thường Kiệt):Quan thái úy ?
Lý Thường Kiệt: Khởi bẩm thái sư, hạ quan có kế này: Ta sai đại tướng
cất binh đến Ung châu, khoếch trương thanh thế phù Tống diệt Cao, kì
thực ta xé rào giải vây cho Cao. Cứ thế ta đuổi Cao chí tử, trực chỉ đến
Thảng Do, kì thực ta che lưng cho Cao, giúp nó về đất nó vô sự. Đợi Cao
về Thảng Do trăm sự yên ninh, mới hặc tội Cao dám lập quốc xưng
vương, đem chém đầu bêu chợ làm gương cho các biên thần. Rồi sai sứ
sang Tống báo là Đại Việt phụng mạng thiên triều, diệt Cao trừ hậu hoạn.
Lý Đạo Thành cười đắc ý, quay sang Lý Kế Nguyên
Lý Đạo Thành: Quan tả đô thấy thế nào?
Lý Kế Nguyên: Bẩm thái sư... kỳ mưu!
Lý Đạo Thành vỗ vai Lý Thường Kiệt
Lý Đạo Thành: Hậu sinh khả úy!...
Thật không phí công ta tiến cử cho hoàng thượng
Lý Thường Kiệt:Tạ ơn Thái sư. Hạ quan xin cáo từ
Lý Thường Kiệt ra.
Lý Kế Nguyên:Con tưởng chính hoàng thượng nẩy thác Lý Thường Kiệt
cho cha, chứ không phải cha tiến cử Lý Thường Kiệt cho Hoàng thượng
Lý Đạo Thành ( Ngạc nhiên):Anh nói thế là có ý gì?
Lý Kế Nguyên:Cha biết từ ngay Lý Thường Kiệt cứu được Hoàng
Thượng, bắt được thích khách, Hòang Thượng lấy làm yêu quí lắm. Thái
phi Ỷ Lan thì coi Lý Thường Kiệt như thần, bất kể việc nhỏ to đều một
hai hỏi Thái uý. Mà Thái Phi Ỷ lan muốn gì thì cha biết rồi đó.
Lý Đạo Thành:Thái Phi muốn gì?
Lý Kế Nguyên: Cha còn hỏi con. Khi Hoàng thượng xa giá đi phạt nước
Phật Thệ, Hoàng thượng để thái phi lưu thủ kinh sư, đâu có giao cho thái
hậu?
Lý Đạo Thành ( to tiếng, bực mình):Đấy là ý chỉ của hoàng thượng, anh
không nên lý hội đến. Anh biết từ ngày vào Cấm Thát, ngày đêm Thường
Kiệt đau đáu việc gì không?
Lý Kế Nguyên:Thưa cha con biết, Thuận Khanh là niềm riêng Thường
Kiệt. Đêm nào Thương Kiệt cũng ngồi hòn giả sơn thổi sáo, cả cấm Thát
ai mà không biết.Nhưng liệu vận hội đến, anh ta có khước từ không?
Không, không khi nào, thưa cha. Mà dưới mắt Thái phi Ỷ Lan chỉ có Lý
Thường Kiệt chứ không phải là cha.
Lý Đạo Thành: Anh nói sao?

23
Lý Kế Nguyên: Thưa cha, dưới mắt Thái phi Ỷ Lan chỉ có Lý Thường
Kiệt chứ không phải là cha. Trong thành ngoài cõi ai ai cũng nghĩ vậy
Lý Đạo Thành sững sờ
Im lặng.

Lớp 2. Cung Thuý Hoa

+Trong cung

Thúy Hoa và Long Thụy là hai cung tả hữu sau điện Càn Nguyên
dành cho các cung nữ.
Đối dịên với cung Thuý Hoa là hòn giả sơn.
Thái giám 1 xách đèn lồng đi ngang qua các phòng cung Thuý Hoa

Thái Giám 1: Hoàng thượng giá lâm!

Lập tức từ trong tất các phòng cung nữ, các cung nữ, trong đó có Thuận
Khanh, đều ra quì sụp trước cửa.
Lý Thánh Tông cùng các thái giám xách đèn lồng đi qua
Lý Thánh Tông lần lượt đi qua các phòng cung nữ, không một phòng nào
vua dừng lại.
Đoàn vua quan dần đi khuất.
Các cung nữ dần ngước lên, thất vọng.
Cung nữ A: Hoàng thượng lại đến cung Nghênh Xuân với Thái phi Ỷ
Lan rồi. Ôi giời ôi là buồn!
Các cung nữ lui vào phòng trong.
Thuận Khanh ngồi bó gối, tự cửa nhìn ra. Lát sau, cô đi vào phòng.
Thuận Khanh ngồi bên cửa sổ, ngóng ra.
Sau lưng cô là A hoàn
Vang lên tiếng sáo đang thổi khúc Lương Châu buồn thăm thẳm.
Thuận Khanh thảng thốt, cô chực đứng dậy chạy ra nhưng nhớ lại điều
gì, cô lại thẫn thờ ngồi xuống.
Thuận Khanh:Em có biết ai thổi sáo ngoài kia không?
A hoàn: Đó là quan thái úy Lý Thường Kiệt.
Thuận Khanh ( Sững sờ): Sao em biết?
A hoàn: Quan thái úy vào Cấm thát một kỉ, tiếng nổi nội đình, hai kỉ
thanh thế đại chấn, trong triều ngòai cõi ai mà không biết.
Thuân Khanh lặng đi, xúc động
Thuận Khanh (Như nói một mình):Một kỉ là mười hai năm...hai bốn năm
chị đã không gặp anh ấy rồi...
A hoàn ( Ngạc nhiên):Thế ra chị với quan thái uý là...
Thuận Khanh:Là gì chị cũng không biết nữa... là bạn, là anh, là nhân tình
hay là chồng chưa cưới...

24
A hoàn:Hèn gì chiều nào quan Thái uý cũng đứng ở hòn giả Sơn ngóng
về cung Thuý Hoa.
Thuận Khanh: Chiều nào cũng thế?
A hoàn: Chiều nào cũng thế, 24 năm rồi, thật kinh khủng, chưa thấy ai
yêu một người con gái da diết bền bỉ như vậy.Cứ đêm đến quan Thái uý
lại ngồi ở hòn giả sơn thổi sáo, vẫn khúc lương châu ấy mà thổi...
Thuận Khanh:Sao chị không nghe, hai bốn năm, đêm nào chị không ngồi
cửa sổ này ngóng ra, có nghe thấy gì đâu?
A hoàn:Quan Thái uý vừa cho đập bức tường bao quanh cung Thuý hoa,
nhờ thế tiếng sáo mới lọt vào.Giờ em mới hiểu tại sao quan Thái uý lại
cho đập bứctường bao ấy, dù bao nhiêu quan thái giám can gián, Thái hậu
thì không bằng lòng.
Cả hai im lặng nghe tiếng sáo
Thuận Khanh ( rưng rưng):Hơn hai chục năm... tiếng sáo vẫn không
già...
Chỉ mỗi chị là già đi thôi...em nhỉ?
A hoàn:Chị vẫn không già. Hai mươi bốn năm, đã có đêm nào chị được
hoàng thượng ân sủng cho lâm hạnh đâu.Chị vẫn trinh nguyên như thủa
mới nhâp cung
Thuận Khanh:Thôi đừng nói nữa, em nói nữa là chị khóc đấy.
A hoàn đứng im không nói.
Tiếng sáo vẫn vang lên trong đêm tĩnh mịch.
Cả hai khe khẽ hát. Rồi Thuận Khanh múa hát, mỗi lúc mỗi điên cuồng.
Chợt Thuận Khanh nấc lên.
Thuận Khanh (hét to):Lý Thường Kiêt... em đây... Thuận Khanh đây!
Thuận khanh ngã vật
A hoàn:Chị!

+Ngoàì cung
.
Hòn giả sơn đẹp và uy nghi, đối diện với cửa sổ phòng Thuân
Khanh, cung Thuý Hoa
Lý Thường Kiệt ngồi thổi sáo bên hòn giả sơn.
Anh hướng mặt về cửa sổ phòng Thuận Khanh ở cung Long Thụy.
Qua cây cối trong vườn, cửa sổ chập chờn một khoảng sáng mơ hồ.
Khúc Lương Châu vang lên trong đêm buồn thăm thẳm.
Thái giám cầm đèn lồng sau lưng Lý Thường kiệt, đứng yên như
một pho tượng.
Thái giám 1 cầm đèn lồng lật đật đi ra

Thái giám 1: Khởi bẩm Thái uý, Thái hậu cho đòi!
Lý Thường Kiệt vẫn ,mải mê thổi sáo
Thái giám 1: Khởi bẩm Thái uý, Thái hậu cho đòi!

25
Lý Thường Kiệt:Việc gì?
Thái giám 1: Bẩm! Vẫn là việc đêm nào hoàng thượng cũng về cung
Nghênh Xuân với Thái phi, không chịu về cung Chính Dương với Thái
hậu.
Lý Thường Kiệt thở hắt ra, chán ngán
Lý Thường Kiệt :Ta biết làm thế nào bây giờ!

Lớp 3. Cung Chính Dương

Cung chính Dương là cung của thái hậu Thượng Dương

Thái hậu Thượng Dương chừng bốn mươi tuổi, mặt bầu, mắt sắc, môi
dày, bộ ngực nở quá cỡ. Bà đang ngồi yên cho các a hoàn chuốt móng
tay.
Lý Thường Kiệt đứng trước bà.

Thượng Dương: Đêm nay Hoàng thượng ngự ở đâu?

Lý Thường Kiệt:Tâu thái hậu, ở cung Nghênh Xuân.
Thượng Dương:Cấm thát có chín cung, sao nhà ngươi cứ để Hoàng
thượng sa đà cung Nghênh Xuân?
Lý Thường Kiệt:Tâu, đấy là ý chỉ của Hoàng thượng. Từ ngày cầu tự ở
chùa Thánh Chúa về, không khi nào Hoàng thượng rời khỏi cung Nghênh
Xuân, việc này Thái hậu cũng đã biết.
Thái hậu cười nhạt.
Thượng Dương: Một hậu, sáu phi, hơn trăm cung nữ, ai không sinh
được hoàng tử cho Hoàng thượng, cứ gì Thái phi ?
Hay là khéo trau tria, tô lục chuốt hồng, mồm miệng
thớt thăng mới sinh được hoàng tử?
Lý Thường Kiệt: Thần đã tâu, đấy là ý chỉ của Hoàng thượng, thần
không dám lý hội đến.
Thượng Dương: Ừ, ta nói thế thôi. Nữa mai đến tai Hoàng thượng,
Hòang thượng lại cho ta ngon ghen...
Thôi, cho ngươi lui.
Lý Thường Kiệt:Tuân mệnh.
Lý Thường Kiệt cúi chào Thái hậu và đi ra.
Thượng Dương:À khoan! (Lý thường Kiệt quay lại). Nghe nói quan thái
úy đêm nào cũng ngồi thổi sáo ở hòn giả sơn, chắc là có tấc niềm chi?
Lý Thường Kiệt thoáng một chút lúng túng.
Lý Thường Kiệt:Tâu thái hậu...người ta ai cũng có tấc niềm...
Thượng Dương: Tưởng thái uý đã sạch làu sắc dục
Lý Thường Kiệt: Nếu không còn việc gì thần xin cáo từ.

Ngay khi lý Thường Kiệt rời khỏi cửa, Thái hậu đã bỉu môi.

26
Thượng Dương( Gọi vào phía trong): Bay đâu?
Các cung nữ “dạ” và đi ra
Thượng Dương:Thái tử Càn Đức mấy bữa rày ra sao?
Một cung nữ: Muôn tâu thái hậu: Thái tử đã được Thái phi Ỷ lan
cho đón về cung Nghênh xuân.
Thượng Dương ( đập bàn): Không được! Ta không đẻ ra thái tử nhưng ta
là mẹ đích, thái hậu Thượng Dương này là mẹ đích, con đó có đẻ ra thái tử
cũng không được phép lám mẹ,nghe đủ chưa!
Các cung nữ:Tuân mệnh
Thượng Dương: Đem thái tử về cung Chính Dương cho ta... Mau lên!
Một cung nữ: Muôn tâu thái hậu, việc đón thái tử Càn Đức về cung
nghênh xuân là ý chỉ của Hoàng thượng.Hoàng thượng muốn thái tử sống
cùng với Thái phi Ỷ Lan
Thái hậu bỗng quắc mắt, đập bàn.
Thượng Dương:Nó không phải là ỷ Lan! Nó là con Khiết, Lê Thị Khiết!
Hừ!Hoàng thượng cầu tự ở chùa Thổ Lỗi, gặp cô gái ngồi tựa cây lan mà
hát, cảm động nên đón về cung, ban cho tên ỷ Lan... Hoang truyền! (
ngừng ngắn)Trong triều, mười chuyện tốt lành thì có đến chín chuyện chỉ
do thêu dệt mà ra... Ta ở trong chăn sao không biết!Hừ, ngồi tựa cây Lan
mà hát(!)....Hoang truyền! Nó hát sao hay bằng ta? Đây, các người nghe ta
hát đây này.(Hát một làn điệu quan họ)Ai xui con sáo/A la túng phải tính/
A la toán bản ban/ố giàng giáng giang, ố giàng giáng giang/Sao sang
sông/Tình bằng ai đem con sáo sang sông ơ ơ/Tình bằng ai đem con sáo
sang sông ơ ơ/Để cho sáo đói/A la túng phải tính/A la toán bản ban/ố
giàng giáng giang, ố giàng giáng giang/Sổ sổ lồng con sáo bay ơ ơ/ Sổ sổ
lồng con sáo bay ơ ơ...( Ngừng hát, với các cung nữ)Chúng mày hát cùng
ta đi chớ, sao ngậm họng cả thế!
Các cung nữ:Tuân mệnh!
Thái hậu đứng bật dậy.
Thượng Dương:Hát đi, múa đi! Làm loạn cung Chính Dương này cho
ta!
Thái hậu và các cung nữ múa hát ầm ĩ cả cung Chính Dương. Thái hậu
đánh trồng chầu giữ nhịp cho các cung nữ hát bội. Một số cung nữ gõ
sênh, phách hòa theo tiếng trống của Hoàng hậu.
Đến cao trào, Thái hậu bỏ trống chạy vào giữa vòng múa, cùng múa hát
với các cung nữ.
Lý Đạo Thành bước nhanh vào cung, chắp tay trước Thái hậu.
Lý Đạo Thành: Đã canh ba, cung Chính Dương vẫn còn náo động.Thần
sợ kinh động đến Hoàng thượng, dám xin Thái hậu ngừng ngay cho!
Thái hậu dơ tay làm hiệu, tất cả im lặng, lặng lẽ rút lui.
Thượng Dương: Mời thái sư ...

Lý Đạo Thành ngồi xuống ghế.

27
Thượng Dương:Người ta ai cũng có tấc niềm, mong Thái sư hiểu cho....
Lý Đạo Thành: Thần hiểu tấc niềm của thái hậu. Nhưng dù thế nào cũng
phải kiềm thúc. Phàm ai làm kinh động đến Hoàng thượng đều phải xử tội
khi quân, xin Thái hậu cẩn trọng.
Thượng Dương:Thế quốc pháp có chế định cho Thái phi hợp cùng thái
sư lưu thủ kinh sư khi Hòang thượng xa giá không?
Lý Đạo Thành:Tâu, quốc pháp trong tay Hoàng thượng!
Thượng Dương ( cười nhạt)Thế là đã rõ! (Thở dài mệt mỏi)Ta được mặc
áo, cài trâm hoàng hậu rồi thái hậu, ngày đêm ngắm vuốt hư danh, ngoài
ra hỏi có được gì?Từ đây, trong mắt hoàng thượng chỉ có Thái phi, Thái
phi thông quyền đạt biến, Thái phi ưu thời mẫn thế.(Cười) Hoàng thượng
quá chấp mê!
Lý Đạo Thành: Xin thái hậu đừng qua lời, ở đây tai vách mạch rừng....
Thượng Dương:Thái sư cũng chấp mê, thái sư không biết Thái phi tâu
với hoàng thượng thế nào đâu.
Thái hậu dừng lại vẻ chần chừ, khó nói
Lý Đạo Thành:Xin hoàng thái hậu cứ nói
Thượng Dương:Khi hoàng thượng đi phạt nước Phật Thệ trở về kinh sư,
trong triều ngoài cõi ai ai cũng nói nhờ thái sư mà Thái được tiếng thông
quyền đạt biến, nội trị ngõ ngàng. Thái phi giận lắm bèn tâu với hoàng
thượng : “Bọn nho sĩ chỉ giỏi tầm chương trích cú, phê phán việc đời xưa
nay rõ ràng như trỏ bàn tay, đến khi dùng vào công việc thì phần nhiều
không gánh vác nổi. Sáu tháng được Hoàng thượng giao cho lưu thủ kinh
sư, thần thiếp mới biết Lý ĐạoThành chẳng qua là hạng nho sĩ mà thôi.”
Lý Đạo Thành bất giác đứng bật dậy rồi từ từ ngồi xuống.
Thượng Dương:Ta không muốn kể lể nguồn cơn bĩ cực, nhưng cứ coi
thường điển lễ, luông tuồng triều cương thì Đại Việt chẳng mấy hồi mà
suy!
Thái hậu ôm mặt khóc nức nở
Lý Đạo Thành: Tâu thái hậu. Trên có hoàng thượng, dưới có hạ thần, xin
thái hậu cứ bằng tâm, đừng có bi thiết quá.
Thượng Dương đập đầu khóc rú lên
Thượng Dương:Sao ta không lo được, thái tử đâu phải con ta, nó là con
của con mụ Khiết kia. Một mai hoàng thượng có mệnh hệ gì thì ta đi đâu,
ta sống làm sao thái sư ơi là thái sư ơi!
Lý Đạo Thành:Xin thái hậu bằng tâm, đầu hạ thần chưa rơi, quyết
không ai làm gì được thái hậu!

Lớp 4. Cung Thuý Hoa

Thuận Khanh ngồi ở cửa sổ trên lầu

Lý Thường Kiệt đi thẳng đến cung Thúy Hoa, anh ngước lên thấy Thuận
Khanh.

28
Lý Thường Kiệt đứng sững sờ, anh rút sáo thổi khúc liêu châu.
Thuận Khanh bên cửa sổ hát vọng xuống.
Cứ thế ngưới dưới đất thổi sáo, người trên lầu hát vang, nhịp nhàng.
Hai thái giám lật đật chạy ra.

Thái Giám 2: Quan thái úy mau dừng! Đây là cung Thuý hoa...
Lý Thường Kiệt:Ta ở trong Cấm thát hơn hai kỉ, ngươi còn phải nhắc ta!
Thái Giám 2:Quan thái úy quên rồi sao?Giờ này các cung nhân đềuở trong
Dục Thất tẩy trần, sắp đến giờ Hoàng thượng lâm hạnh, tuyệt không được
ai lai vãng.
Từ trên cao Thuận Khanh kêu lên
Thuận Khanh:Anh Tuấn! Anh Tuấn ơi!...Vợ anh là ai?
Lý Thường Kiệt ngẩng lên nói to
Lý Thường Kiệt:Vợ tôi là Khanh.
Thuận Khanh: Còn lâu! Ai thèm lấy ông râu dài!
Lý Thường Kiệt:A , to gan! Dám chê ta hả!
Thuận Khanh:Chê đấy, làm gì nào!
Hai thái giám quì xuống trước mặt Lý Thượng Kiệt
Thái giám 2:Dám xin thái uý ngừng ngay cho. Đấy là tội khi quân tru
di chín họ
Lý Thường Kiệt vẫn không để ý, anh như lên đồng, điên cuồng chạy đi
chạy lại, ngước lên nói với Thuận Khanh
Lý Thường Kiệt:Lấy ta không?
Thuận Khanh:Không lấy!
Lý Thường Kiệt:Yêu ta không?
Thuận Khanh: Không yêu!
Lý Thường Kiệt:Ghét ta không?
Thuận Khanh:Không ghét!... Ui quên quên... ghét ghét ghét!
Một đoàn thái giám chạy vụt ra, xếp hàng ngang, giang tay che tầm mắt
Phía trên cửa sổ, Thuận Khanh cũng đã biến mất.
Các thái giám:Thái uý, khấu đấu xin thái uý ngừng ngay cho!
Lý Thường Kiệt sững lại, anh từ từ rơi xuống, ngồi bệt
Lý Thường Kiệt:Ta vừa làm gì?
Các thái giám im lặng.
LýThường Kiệt:Ta vừa nói gì?
Các Thái giám im lặng
Lý Thường Kiệt ( Hét lên):Ta làm gì, ta nói gì, nói đi, các người không có
mồm sao!
Các Thái giám im lặng.
Bóng đêm dần chìm xuống.

Lớp 5. Hòn giả Sơn

29
Hòn giả sơn đẹp và uy nghi, đối diện với cửa sổ phòng Thuân Khanh,
cung Thuý Hoa
Lý Thường Kiệt ngồi thổi sáo bên hòn giả sơn.
Anh hướng mặt về cửa sổ phòng Thuận Khanh ở cung Long Thụy.
Qua cây cối trong vườn, cửa sổ chập chờn một khoảng sáng mơ hồ.
Khúc Lương Châu vang lên trong đêm buồn thăm thẳm.
Thái giám cầm đèn lồng sau lưng Lý Thường kiệt, đứng yên như một pho
tượng.
Tiếng một ngươì kêu: :”Thái uý! Khởi bẩm Thái uý!”
Thái giám 1 lật đật chạy ra.

Thái giám 1: Bẩm... thái úy, hoàng thượng...

Lý Thường Kiệt đứng bật dậy
Lý Thường Kiệt:Hoàng thượng sao?
Thái giám 1: Bẩm thái uý...Hoàng thượng dậy từ cuối giờ Dần, kêu nhức
đầu chóng mặt...
Lý Thường Kiệt: Nóí mau lên!
Thái giám 1:Từ giờ Thìn đến giờ Tỵ bỏ lâm triều, từ giờ Ngọ đến giờ
Dậu bỏ ngự thiện, không lúc nào rời long sàng, cứ nằm thở ngược...
Lý Thường Kiệt:Hoàng thượng nguy rồi!
Họ vội vàng đi.
Chợt có tiếng chuông vang rền, đuổi nháu, lan xa.
Mọi người chạy qua lại táo tác.
Lý Thương Kiệt quị xuống
Lý Thường Kiêt ( ngào ngào): Hoàng Thượng!
Tiếng chuông vang rền, dội khắp bốn cõi.
Im lặng kéo dài.

Hồi 4

Lớp 1. Nội điện- nơi làm việc của Thái sư

Thái sư Lý Đạo Thành, Thái úy Lý Thường Kiệt và một vài quan

lại kẻ đứng người ngồi quanh chiếc bàn tròn. Các gương mặt đều căng
thẳng.

Lý Đạo Thành:Tiên đế vừa băng, trong triều đã năm bè bảy mối là cớ

làm sao?(Các quan đều im lặng)Tiên đế băng quá đột ngột, không để lại
di chiếu, nhưng việc thái tử Càn Đức lên nối ngôi đại thống là hợp lẽ trời,
không việc gì phải thương nghị.( ngừng dài)Đương kim hoàng thượng còn
nhỏ tuổi, việc để Thái hậu buông rèm phò ấu chúa cũng là hợp lẽ trời, điển

30
lễ xưa nay đều ghi vậy, sao các người còn bàn dày bàn mỏng, bẻ hành bẻ
tỏi ?
Tất cả đều im lặng, hướng về Lý Thường Kiệt.
Lý Thường Kiệt: Bẩm thái sư...buông rèm nhiếp chính là việc trọng đại,
quan thiết đến an nguy xã tắc. Hạ quan liều chết thỉnh cầu Thái sư không
vì điển lễ xưa nay mà giao xã tắc vào tay người không lảu thông triều
chính.Huống hồ thái hậu tính tình nhỏ nhen, đầu óc cố cựu, chỉ giỏi chua
cái chua con, ngậm hơi nồi chõ. Coi sóc chỉ 9 cung mà lúc nào cũng rối
như canh hẹ, khiến Tiên đế lắm bữa phải phiền lòng. Người như thế làm
sao cầm được đại chính?
Lý Đạo Thành: Các quan thấy Thái úy nói có phải không?
Lý Đạo Thành hết nhìn người này sang người khác, hết thảy đều im lặng
cúi đầu.
Lý Đạo Thành:Ta biết Thái phi thông quyền đạt biến, ưu thời mẫn thế,
nhưng điển lễ không ghi thái phi được cầm quyền nhiếp chính.( ngừng
ngắn)Phàm là bề tôi phải biết trừ thuật hiến chương, không bỏ sót phép
tắc tiền cổ. Phàm là bề tôi phải biết giữ tam cương ngũ thường, danh
chính ngôn thuận.Ta quyết đưa Thái hậu lên cầm đại chính chẳng qua
cũng vì trọng rường mối cương thường, hà cớ gì Thái úy không theo?
Lý Thường Kiệt: Bẩm thái sư, cái gì cũng nhất mực nệ vào điển lễ, sách
vở người xưa thì làm gì có Đại Việt bây giờ?
Lý Đạo Thành đột nhiên đạp bàn, quát lớn.
Lý Đạo Thành: Biên khổn đang bấn loạn lên kìa! Có mỗi việc cỏn con
mà thương nghị mãi không xong, quá lắm!
Lý Đạo Thành chắp tay sau lưng ngoảnh mặt ra cửa sổ. Các quan đại
thần lẳng lặng rút lui. Chỉ còn Lý Thường Kiệt vẫn đứng nghiêm, mặt
không hề đổi sắc.
Lý Đạo Thành chậm rải quay lại, bình tĩnh nhìn Lý Thường Kiệt.
Lý Đạo Thành (Nhẹ nhàng, từ tốn): Anh bây giờ đã nên nghiệp thường,
công nghiệp cũng đến kì thành tựu, nhưng chớ có khỏi rên quên thầy!
Dứt lời Lý Đạo Thành bước ra khỏi điện, chỉ còn lại Lý Thường Kiệt
đứng trơ một mình.

Lớp 2. Cung chính Dương

Thái hậu Thượng Dương và các cung nữ đang quì lạy trước bàn thở bài
vị vua Lý Thánh Tông.
Thái hậu khóc nức nở.

Thượng Dương:Ối hòang thượng! Sao hoàng thượng nỡ bỏ chúng thần

mà đi...

31
Các cung nữ oà khóc theo

Các cung nữ:Sao hoàng thượng nỡ bỏ chúng thần mà đi...

Thái giám 3 lật đật đi vào.
Thái giám 3:Khởi tấu...Khu mật sứ Nguyễn Thù bệ kiến!
Thượng Dương lập tức thay đổi thái độ, dơ tay ra hiệu các cung nữ lui
Thượng Dương:Mau cho vào!
NguyễnThù lập cập đi vào, quì sụp dưới chân Hoàng hậu.
Nguyễn Thù:Thái hậu thiên tuế, thiên thiên tuế!
Thượng Dương:Sao rồi?
Nguyễn Thù:Muôn tâu... triều đình thương nghị 4 ngày rồi vẫn chưa
xong. Thái sư vẫn không sao thuyết phục được triều đình trao quyền chấp
chính vào tay thái hậu được.
Thái hậu cười nhạt
Thượng Dương:Nếu thái sư có thuyết phục được, đại chính cũng trong
tay thái sư, làm gì đến tay ta? Ta chỉ là bù nhìn cho thái sư khuynh loát.
Nguyễn Thù:Thái hậu sáng suốt
Thượng Dương: Việc này phải làm sao cho phương tiện?
Nguyễn Thù:Bẩm, thần có kế này nhưng muôn phần sợ hãi...
Thượng Dương: Nói đi!
Nguyễn Thù rỉ tai Thượng Dương. Mắt Thượng Dương sáng lên.
Thượng Dương: Có chắc không?
Nguyễn Thù:Phàm đã dùng lạp thư*, quyết không khi nào sơ suất.
Thượng Dương: Được, ta tin ngươi. Ngươi chớ có phụ ta...
Nguyễn Thù quì mọp dưới chân Hoàng hậu.
Nguyễn Thù:Thần dù gan óc lầy đất....
Thượng Dương:Cho ngươi lui
Nguyễn Thù:Hạ thần xin cáo biệt
Nguyên Thù ra.
Thượng Dương vỗ tay ba tiếng, các cung nữ ra.
Bà lại quì sụp xuống trước bàn thờ bài vị Lý Thánh Tông khóc lóc
Thượng Dương:Ối hòang thượng! Sao hoàng thượng nỡ bỏ chúng thần
mà đi...
Các cung nữ:Sao hoàng thượng nỡ bỏ chúng thần mà đi...
Tiếng khóc lóc ầm ĩ
Tiếng thái giám: “Lý đại gia xin bệ kiến!”
Thái hậu lập tức xua các cung nữ vào
Thượng Dương:Mau cho vào!
Lý đại gia vào, thái độ ngã ngớn, đĩ thoả, quì xuống sát thái hậu, vừa nói
vừa vuốt chân thái hậu
Lý Đại Gia:Thái hậu thiên tuế! Thiên thiên tuế
Thái hậu đá chân, hất tay Lý Đại Gia, lườm yêu y.
Thượng Dương:Ở đây là cung chính dương, không phải thương điếm

32
nhà ngươi đâu.

Lý Đại Gia:Dạ dạ! Bỉ nhân tội muôn đáng chết

Thái hậu lại lườm yêu Lý Đại Gia
Thượng Dương:Thôi đừng có lẻo mép. Nghe ta hỏi đây: Bấy lâu nhà
ngươi buôn gì?
Lý Đại Gia: Tâu.. nhẹ vốn thì buôn muối đổi trâu. Khẳm vốn thì sang Tứ
Xuyên buôn gấm, sang Tô Châu buôn lụa, sang Giang Tây buôn sứ, sang
Hồ Nam buôn trìu, sang Hồ Bắc buôn thuốc, sang Hắc Long Giang buôn
sâm Cao Ly, sang tận nước Quả Oa buôn...
Thượng Dương đưa ta cắt ngang lời.
Thượng Dương:Lẻo mép!Ta muốn biết thực tình biên khổn...
Lý đại gia: Tâu...Bỉ nhân là khách thương, biết đâu chính sự... Bỉ nhân chỉ
biết trên đầu là hoàng thượng, dưới bụng là thái hậu!
Thái hậu đập bàn
Thượng Dương:Câm mồm! Ở đây tai vách mạch rừng ngu ạ!
Lý Đại gia quì sụp hôn bàn chân thái hậu
Lý Đại gia:Bỉ nhân sai rồi! Bỉ nhân sai rồi! Bỉ nhân sai rồi!
Cứ mỗi câu, y lại hôn lên bàn chân thái hậu một cái.
Thượng Dương đá hất mặt Lý Đại gia
Thượng Dương:Nói đi!
Lý Đại Gia đi lại nghênh ngang
Lý Đại Gia: Muôn tâu hoàng thái hậu...Biên khổn đang nóng lên từng
ngày.
Cơ này nhà Tống muốn ăn tươi nuốt sống Đại Việt...
Mắt thái hậu sáng lên
Thượng Dương (Một mình):Hay rồi!
Lý Đại Gia:Vận nước như trứng treo đẩu đẳng sao thái hậu bảo là hay?
Thượng Dương: Câm mồm! Nhà ngươi có dám cất một mẻ hàng nữa
không?
Lý Đại Gia (thái độ cò giả): Tâu... Phàm là khách thương, ai cũng chỉ
mong đục nước béo cò. Hiềm nỗi cơ đen vận túng, đành nhắm mắt làm
ngơ...
Thái hậu lại lườm yêu Lý Đại gia, dài môi
Thượng Dương:Nhà ngươi mà cơ đen vận túng!
Lý đại gia cười khì khì
Lý đại gia:Thái hậu sáng suốt!
Thượng Dương:Ngươi cần bao nhiêu vốn?
Lý ĐạiGia ( Láu cá):Tâu, đi buôn là nghề cần vốn, nhưng hỏi cần bao
nhiêu vốn... thực khó trả lời...
Thượng Dương:Nhà ngươi cũng ghê lắm!Ngươi cần thì ta cấp vốn cho.
Bao nhiêu ta cũng không từ. Ta cũng không cần lấy lãi nhà ngươi một
trinh. Chỉ cần ngươi mang về cho ta....

33
Lý đại gia: Một bức lạp thư...?
Thượng Dương: Sao ngươi biết?

Lý Đại Gia:Tâu...bỉ nhân nói rồi, khách thương muốn đục nước béo cò thì
phải biết chính sự. Hoàng thượng về chầu tiên đế tất nhiên thái sư sẽ loại
thái phi Ỷ lan, để cho thái hậu cầm đại chính. Tất nhiên thái hậu không
bao
giờ tin thái sư giao thực quyền cho thái hậu, nên thái hậu phải cậy đến
Vương An Thạch ngoài biên khổn...
Thượng Dương đập bàn, nhìn quanh quất, rồi lườm yêu
Thượng Dương: Câm mồm!Chua cái chua con, ngậm hơi ngồi chỏ,
người không khác gì đàn bà!
Lý Đại Gia quì mọp, ôm bàn chân thái hậu vuốt ve.
Lý Đại Gia:Thái hậu sáng suốt!Bỉ nhân chỉ đàn ông trên giường thôi, đàn
ông có một không hai, thái hậu biết quá rồi còn gì!
Thái hậu hất chân làm Lý Đại gia ngã ngửa. Bà rút lạp thư đưa cho Lý
Đại Gia
Thượng Dương:Nhớ đưa tận tay họ Vương.
Lý Đại gia:Tuân mệnh
Thái hậu lườm yêu Lý Đại gia
Thượng Dương:Đi mau về ta thưởng!
Lý Đại Gia:Tuân mệnh!
Lý Đại Gia bất ngờ ôm thái hậu ôn lấy hôn để
Lý Đại gia:Thái hậu thiên tuế! Thiên tuế! Thiên thiên tuế!
Thái hậu đẩy Lý đại gia, ông ta vừa chạy vào vừa cười
Thái hậu lại quì sụp trước bàn thờ bài vị vua Lý Thanh Tông, oà khóc nức
nở
Thượng Dương:Ối hòang thượng! Sao hoàng thượng nỡ bỏ chúng thần
mà đi...
Các cung nữ vội vàng chạy ra, quì sụp khóc hùa theo
Các cung nữ:Sao hoàng thượng nỡ bỏ chúng thần mà đi...

Lớp 3. Nội điện- Nơi làm việc Lý Thường

Kiệt

Lý Thường Kiệt mệt mỏi ngồi bên án thư, anh đứng dậy đi đi lại lại.
Lý Thường Hiến lật đật đi vào

Lý Thường Kiệt:Thế nào?

34
Lý Thường Hiến (Nói khẽ, vẻ bí mật):Cung Chính Dương cửa đóng then
cài...em lẻn ra cung Long Đức thì không còn Thái tử ở đấy nữa...Vào
khoảng giờ Dậu, thấy có một toán người đem kiệu vào cung Long Đức
rước Thái tử, không rõ là đi đâu ....
Lý Thường Kiệt gật gật, suy nghĩ

Lý Thường Kiệt: Đúng là có chuyện rồi. Hèn gì có chiếu cho quan hữu
ty: hễ ai vào lầm tư thất các quan đô tả hữu thì sẽ phạt 80 trượng. Các thái
giám trong Cấm thát, ai ở đâu ở đấy, tuyệt không được vãng lai!... Chiếu
gì có chiếu lạ lùng, thì ra thế. ( ngừng ngắn)Anh về cung Nghênh Xuân
xem thái phi Ỷ Lan còn đấy không?
Lý Thường Hiến: Đi làm sao được anh? Khắp Cấm thát, thiên tử binh
giăng đầy..
Lý Thường Kiệt đứng yên, chợt cười cay đắng.
Chợt có tiếng thái giám:” Thái uý... thái uý ơi!”
Thái giám 1 chạy vào
Thái giám 1:Thậm nguy! Thậm nguy!
Bẩm thái uý.. Thái sư đã đưa Thái phi Ỷ Lan về an trí ở Siêu
Loại.
Lý Thường Kiệt:Khi nào?
Thái giám 1: Bẩm... đi từ hồi hôm. Đi ngay trong đêm.
Lý Thường Kiệt khẽ nhếch mép cười, rơi phịch xuống.
Lý Thường Kiệt: Rồi cũng đến lượt tôi. Tôi lại đi làm Kinh phỏng sứ ở
Châu Hoan, biết ngay mà
Lý Thường Hiến:Sao anh biết?
Lý Thường kiệt ( Khẽ thở ra): Kế điệu hổ li sơn ai mà không biết. Thánh
chỉ sắp đến bây giờ.
Họ im lặng nhìn nhau.
Lý Thường Hiến:Vô lẽ anh chịu ngồi bó tay?
Lý Thường Kiệt:Thế chú bảo tôi phải làm thế nào?
Lý Thường Hiến:Ba ngàn quân Cấm vệ trong tay anh. Các quan trong
triều hết thảy đều theo anh. Thái phó Hoàng Kiện, Thái bảo Quách Sĩ An,
phụ quốc Đào Tông Nguyên chỉ chờ anh xuống tay....
Lý Thường Kiệt ngồi yên, trâm ngâm.
Lý Thường Kiệt:Nhưng tôi coi Thái sư như cha. ...
Lý Thường Hiến đứng yên, mặt đầy ấm ức.
Lý Thường Hiến:Nhưng bây giờ người ta có coi anh như con nữa đâu,
anh chớ có mê lầm
Lý Thường Kiệt cườì cay đắng
Lý Thường Kiệt:Phàm là cha mẹ, muốn làm gì con cái mà chẳng được.
Khi điên lên có thể đánh đập, có thể đuổi cổ mình ra khỏi nhà, mình vẫn
phải nghiến răng giữ trọn đạo hiếu
Lý Thường Hiến cười hậc, chúa chát

35
Lý Thường Hiến:Em tưởng trên đầu anh chỉ biết mỗi xã tắc!
Dứt lời Lý Thường Hiến quay ngoắt, hầm hầm đi ra.
Lý thường Kiệt ôm đầu cười cay đắng
Lý Thường Kiệt: Không ai hiểu ta! Không ai hiểu ta hết!

Lớp 4. Cung thuý Hoa

Cung Thuý hoa im lìm

Thái giám 2 đi ra

Thái giám 2:Hoàng Thượng có chỉ!

Từ các phòng, Thuận Khanh và các cung nữ chạy ra cửa quì sụp.
Thái giám 2:Tất cả các cung nhân đã theo hầu Tiên đế, bất kể được Tiên
đế lâm hạnh hay không, ta đều ban mỗi người cho 50 lạng bạc,1 súc gấm
mộc, cho về quê sinh sống.Khâm thử!
Các cung nữ:Hoàng thượng vạn túê! Vạn vạn tuế!
Cung thuý Hoa tán loạn, reo hò phấn khởi, các cung nữ phán khởi thu
dẹp đồ đạc.
Chỉ mình Thuận Khanh ngồi lặng lẽ nhìn các cung nữ.
Các Cung nữ:
- Trời còn thương chị em mình.
- Ờ đó, mau lên lên còn kịp lấy chồng
- Đúng rồi, mau về kiếm chồng bà con ơi!
- Hu hu hu... Hoàng thượng vạn tuế! Vạn vạn vạn
tuế!
Họ múa hát vui vẻ, điệu múa hát hài hước, rồi rút lui.
Một mình Thuân Khanh ngồi yên.
Chợt A hoàn của Thuận Khanh chạy từ ngoài vào.
A hoàn: Chị ơi thái uý không tới được đâu.
Thuận Khanh:Sao?
A hoàn:Thái sư điệu thái uý đi Châu Hoan, đưa thái phi Ỷ Lan về siêu
loại, đưa Hoàn Thái hậu lên cầm chịch đại thống, buông rèm chấp
chính..Triều đình loạn hết rồi chị ơi!
Thuận Khanh:Thái uý đi thật a? Chẳng lẽ Thái uý đi ngay không chịu
gặp chị?
A hoàn:Thái sư buộc phải rờì khỏi thành, không được trễ một khắc.Thái
uý đi rồi, chị em mình về quê thôi chị.
Thuận Khanh:Em về đi. Từ đây tự chị sẽ lo lấy. Em không phải lo cho
chị.
A hoàn:Nhưng chị ở đây làm gì. Thái uý đã về Châu Hoan, đường xa vạn
dặm, làm sao gặp chị được?

36
Thuận Khanh:Vạn dặm đâu bằng 20 năm. 20 năm còn chờ nhau được thì
vạn dăm là gì đâu. ( bỗng đứng vụt dậy) Nhất định thái uý sẽ về!
A hoàn:Chị!
Thuận Khanh( như say):Nhât định thái uý sẽ về... nhất định Lý thường
Kiệt sẽ quay lại triều đình... nhất định anh ấy sẽ trở về... nhất định Ngô
Tuấn sẽ trở về.. anh Tuấn sẽ trở về với em...
A hoàn:Chị!
Thuân Khanh hát say sưa, hát trong cơn phấn khích đến cao trào thì ngã
gục
A Hoàn vội vàng đỡ lấy.
A hoàn:
Chị... chị ơi!

Lớp 5. Trên đường về Châu Hoan

Đường đi dọc các sườn núi Trường Sơn

Lý Thường Hiến cùng ba bốn người chạy ra, họ leo tảng đá nhìn
quanh quất

Lý Thường Hiến:Liệu Thái uý có đi đường này không?

Người A: Bẩm, vào Châu Hoan chỉ đường này là xe ngựa đi được.
Người B:Hay Thái sư tiếng thì đuổi đi nhưng kì thực đã hạ thủ thái uý?
Lý Thường Hiến: Không bao giờ. Dù gì thái sư với thái uý cũng nghĩa
cha con. Xảy ra sự rồi chẳng qua bị Thái hậu làm cho mê lầm... Thái sư
chỉ đuổi thái uý đi để thái sư rảnh tay sắp đặt, đời nào có chuyện hạ thủ.
Ngườì B phấn khởi chỉ tay reo lên.
Người B:Đó rồi kìa!
Mấy người nhảy xuống, chạy ra đường giang tay
Lý Thường Hiến:Thái u-úy! Thái úy dừng ngư-ựa!
Lý Thường Kiệt đi ra cùng một vài ngườì khác
Lý Thường Kiệt:Có việc gì gấp?
Lý Thường Hiến:Việc Thái úy nẩy thác bây giờ đã thành tựu!Bộ tướng
của hạ quan đã tóm được người Lý đại gia đang khi hắn tìm đường sang
đất Tống. Hắn nuốt lạp thư và cắn lưỡi tự tận.Mổ bụng thì thấy lạp thư
của Thái hậu do chính tay thái hậu viết gửi Tống Thần Tông!
Lý Thường Hiến rút trong tay áo bức lạp thư viết trên lụa đưa cho
Lý Thường Kiệt. Lý Thường Kiệt chăm chú đọc.
Lý Thường Kiệt:To gan! Nó còn hẹn cả ngày giờ rước Vương An Thạch
vào Kinh sư! Sao không bắt ngay Lý đại gia?
Lý Thường Hiến:Nó trốn trong tư dinh của Thái hậu làm sao bắt được?
Lý Thường Kiệt:Sự này Thái sư biết không?
Lý Thường Hiến:Biết. Nhưng thái sư một mực không tin. Thái sư cho

37
 đây là kế của Thái Phi ỷ Lan bỏ vạ cáo gian cho Thái hậu.
Lý Thường Kiệt: Áp triệt của cung Chính Dương rành rành!
Lý Thường Hiến:Thái sư nói : Ai biết đấy là triện đồng hay triện củ
khoai!
Lý Thường Kiệt:Thái sư thật quá chấp mê!
Lý Thường Hiến:Việc Lý đại gia vào ra cung Chính Dương như vào chỗ
không người, giở thói trăng hoa với Thái hậu cả chục năm nay, trong triều
ngoài cõi ai ai cũng biết nhưng thái sư vẫn đắp tai cài tróc không chịu
nghe.
Người A:Thái sư không biết thái hậu viết thư cho Vương An Thạch, vời
nhà Tống vào xâm ta là để thái hậu cần chịch đại chính. Khi đó sau lưng
Thái hậu là Lý đại gia chứ không phải thái sư.
Người B: Rồi. Đại Việt sẽ bị bọn gian thương khuynh loát, xã tắc chỉ là
cái bạc dịch trường, chỉ là cái chợ nhỏ của nhà Tống mà thôi.
Có tiếng gọi của Tạ Đức: “Lý Thường Kiệt!... thái uý Lý Thường Kiệt!”
Mọi người quay ra, Tạ Đức lao vào, sụp đầu
Tạ Đức:Thảo dân khấu đầu vấn an Thái uý!
Lý Thường Kiệt vội vãng đỡ Tạ Đức dậy
Lý Thường Kiệt:Cậu mau đứng dậy đi.
Tạ Đức:Tạ ơn Thái uý
Lý Thường Kiệt:Cậu công khó đến đây làm gì?
Tạ Đức:Sao thái uý lại hỏi thế?( ngừng ngắn)Hay tin thái uý bị biếm
chức, đày về Châu Hoan, bốn cõi đều rúng động, ăn ngủ không yên. Cả
phường Thái hoà không đêm nào ngủ được, ngày đêm giục thảo dân tìm
cho được thái uý để nói một câu.
Lý Thường Kiệt:Thưa cậu câu gì?
Tạ Đức: Khởi bẩm thái uý: Xã tắc như trừng treo đầu đẳng, sao thái uý
không quay ngựa?
Lý Thường Kiệt:Nhưng cậu ơi, dù gì mình cũng là phận con cháu, con đã
coi thái sư như cha.
Tạ Đức quì sụp xuống
Tạ Đức:Thế còn xã tắc thì sao... xã tắc thì sao thái uý?
Lý Thường kiệt đứng im
Tạ Đức:Trước đây mấy ông nho sĩ cầm chịch đại thống, suốt ngày ngồi
rung đùi vuốt râu khoe khoang Đại việt đã từng đánh thắng quân Nguyên,
dẹp nước Phật Thệ, dỗ được nước Ô Qua mà không lo gì quốc kế dân
sinh, khiến dân chúng lầm than, đói nghèo khôn xiết.Nhờ ơn tiên đế tỉnh
ngộ, bỏ thói lấy hiềm thù làm căn bản, rung cây doạ khỉ, vuốt râu hùm,
lấy dân làm gốc mà xã tắc an ninh, bốn cõi mùa màng hòa cốc phong
đăng, bờ xôi ruộng mật.Nay tiên đế vừa về trời, bọn gian thương nổi lên
như
rươi, che mắt thái sư, lung lạc ấu chúa, rối loạn triều đình.Nếu thái uý
không quên tình riêng, vung gươm cứu chúa, thì mai mốt triều đình rặt

38
một lũ gian thương, chúng xẻ Đại việt ra từng miếng một bán dần kiếm
lờì, nay bán miếng này mai bán miếng khác, lúc đó xã tắc có còn không?(
gần như hét lên)Lúc đó xã tắc có còn không thái uý?
Lý Thường Hiến và hai người A, B cùng quì xuống, đồng thanh.
Lý Thường Hiến và hai người A, B: Thái úy còn chờ gì nữa mà không
quay ngựa?
Lý Thường kiến đứng thẳng, quả quyết
Lý Thượng Kiệt:Quay ngựa!
Tất cả:Tuân mệnh!

Tạ Đức (nấc lên):Thuận Khanh đã nói đúng. Nó tin trước sau Lý Thường
kiệt cũng quay ngựa( Nghẹn ngào) Cháu ơi Thuận Khanh vẫn ôm bóng
vò võ chờ cháu trong CấmThát!
Lý Thường Kiệt đỡ Tạ Đức, cảm động
Lý Thường Kiệt:Chú!

Lớp 6.Tư dinh Lý Đạo Thành

Đêm.
Lý Đạo Thành đang ngồi viết bên ngọn đèn bach lạp
Lý Kế Nguyên lao vào nhà, xộc thẳng vào buồng ngủ của Lý Đạo
Thành.

Lý Kế Nguyên: Khởi bẩm thái sư! Thậm nguy cấp!

Thái sư bừng dậy.
Lý Đạo Thành:Chuyện gì?
Lý Kế Nguyên:Lý Thường Kiệt trở lại Kinh sư! Điều hơn hai vạn binh từ
Kinh Bắc về, từ Hải Đông lên, nghiềm binh khắp Thăng Long. Ba ngàn
quân Cấm vệ vây kín Long Thành...
Lý Đạo Thành vùng ngay dậy, tìm ngay áo trận.
Lý Đạo Thành (Vừa mặc áo vừa nói):Gọi ngay Thái phó Hoàng kiện,
Phụ quốc Đào Tông Nguyên, Thái bảo Quách Sĩ An đến cho ta. Điều binh
khẩn cấp cố thủ Tử Cấm Thành. Liều chết giữ lấy kho đạn Ngọc Khánh,
tầu ngựa kim Mã, chuồng voi Cống Vị.
Lý Kế Nguyên vẫn đứng yên
Lý Đạo Thành:Đi đi! Sao còn đứng đó trương mắt nhìn ta?
Lý Kế Nguyên buồn rầu nhìn Lý Đạo Thành.
Lý Kế Nguyên: Không kịp nữa đâu cha!
Lý Đạo Thành: Sao, nói đi, nói ngay!
Lý Kế Nguyên: Khắp kinh thành không chỗ nào không có binh Lý
Thường
Kiệt mai phục.

39
Tiếng lính trang reo hò vang dội
Lý Đạo Thành:Còn Thái phó Hoàng Kiện, phụ quốc...
Lý Kế Nguyên (Cắt ngang lời): Cha! Đừng nhắc đến họ nữa!Tất cả đã
theo Lý Thường Kiệt....
Lý Đạo Thành rơi phịch xuống ghế, ông gục đầu xuống bàn, hồi lâu
cất tiếng cười dài, đắng cay.
Lý Đạo Thành: Điều binh như thần! Chỉ trong một đêm làm tê liệt cả
Kinh Thành... (Cười cay đắng) Hậu sinh khả úy...
Lý Kế Nguyên im lặng hồi lâu mới cất tiếng.
Lý Kế Nguyên: Con đã nói với cha rồi, cho nó vận hội tất nó sẽ khuynh
đảo thiên hạ.
Tiếng Lính tráng hô rền vang
Lý Đạo Thành không nói gì chỉ ngồi cười cay đắng.
Đoàn lính tráng chạy vào vây quanh Lý Đạo Thành và Lý Kế Nguyên
Thái giám 1 đi vào
Thái giám 1:Hoàng Thượng có chỉ!
Lý Đạo Thành và Lý Kế Nguyên quì xuống
Thái giám 1 đọc chiếu chỉ
Thái giám 1:Thái sư Lý Đạo Thành, tả đô Lý Kế Nguyên nhiều mê lầm,
cố chấp, không chịu nghe lời can gián, tự tung tự tác, lung lạc ấu chúa,
làm rối loạn triều đình. Nay biếm chức hai cha con, làm tả gián nghị đại
phu, điều đi kinh phỏng sứ Châu Hoan. Đi ngay trong đêm, không được
chậm trễ! Khâm thử!
Lý Đạo Thành, Lý Kế Nguyên:Tuân chỉ!
Linh áp giải hai cha con đi.
Lý Thường Kiệt đi vào.
Thái giám1 và các lính tráng đều quì.
Thái giám 1:Cung kính rước đôn quốc thái uý, tiết chế quốc công...
Lý Thường Kiệt dơ tay ngắt lời
Lý Thường Kiệt:Cứ gọi ta là quan tễ chấp.Các người đứng dậy hết đi.
Mọi người đứng dậy.
Lý Thường kiệt lật đật chạy tới Lý Đạo Thành, qùi xuống
Lý Thường Kiệt:Bác đi...muôn sự bình ninh!
Lý đạo Thành hất mặt, chắp tay chào Lý Thường Kiệt nhưng mặt vẫn
quay đi.
Lý Đạo Thành:Hạ quan không dám! Xin bái biệt Tiết chế quốc công!
Lý Thường Kiệt: Xảy ra sự này, cháu mang tiếng thương luân bại lý,
tham chuông phụ mõ....Chẳng qua cũng vì xã tắc...
Lý Đạo Thành:Tiết chế quốc công bất tất phải nhiều lời!
Nói rồi Lý Đạo Thành phẩy tay áo đi ra, Lý Kế Nguyên đi theo.
Lý Thường Kiệt phủ phục bái vọng Lý Đạo Thành.
Lý Thường Kiệt: Bái biệt bác và anh! Bái Biệt!
Mọi người ra hết, Lý Thường Kiệt vẫn bái vọng

40
Lý Thường Kiệt:Dù thế nào, no đời mãn kiếp cháu vẫn coi bác như cha...
Bái biệt!

Lớp 7- Cung Thuỵ Hoa

Cung Thụy Hoa tối đen, không một bóng đèn, không một bóng
người.
Lý Thường Kiệt một mình đi như kẻ mộng du.
Tất cả các phòng hai bên hành lang đều cửa đóng then cài.
Lý thường Kiệt đi qua hết phòng này đến phòng khác.
Một phòng cửa vẫn còn mở. Lý Thường Kiệt dừng lại, thẫn thờ đi
vào. Ông đứng yên giữa phòng, trong bóng tối.
Chợt một ánh lửa lóe sáng từ buồng trong, một lát, ngọn nến được
thắp sáng, dần chuyển động ra gian ngoài.
Gương mặt Thuận Khanh hiện ra dưới ánh sáng ngọn nến.
Lý Thường Kiệt sững sờ.

Lý Thường Kiệt (Khẽ kêu):Thuận Khanh!

Thuận Khanh ném cây nến xuống sàn nhà, lao đến ôm ghì lấy Lý Thường
Kiệt!
Thuận Khanh (Nghèn nghẹn):Anh Tuấn!
Họ ôm ghì lấy nhau, lặng trong một thời gian dài. Nước mắt Thuận
Khanh dầm dề.
Lý Thường Kiệt: Anh tưởng em đã....
Thuận Khanh:Không. Em không muốn về. Em biết sao rồi anh cũng
quay ngựa trở về...với em.( Nghẹn ngào) Có chết... em cũng muốn chết
cùng anh.
Lý Thường Kiệt:Vì sao em tin anh sẽ quay ngựa?
Thuận Khanh:Vì anh là Ngô Tuấn... Là lý Thường Kiệt... là của em
Thuận Khanh ngước lên nhìn Lý Thường Kiệt. Cô cúi xuống cầm nến, rồi
cứ thế đi lui, mắt không rời Lý Thường Kiệt. Lý Thường Kiệt nhìn Thuận
Khanh như hôn mê, dần đi theo Thuận Khanh vào buồng trong. Thuận
Khanh đứng trên giường, đắm đuối nhìn Lý Thường Kiệt.
Thường Kiệt đứng dưới ngước lên, nhìn Thuận Khanh như hôn mê.
Thuận Khanh: Em biết anh vào Cấm thát đã hơn hai kỉ. Em biết đêm nào
anh cũng ngồi thổi sáo gọi em. Nhưng em không ra được, làm sao mà ra
được...(Lý Thường Kiệt nhìn Thuận Khanh như hôn mê) Em tưởng em vô
phúc...gần vạn đêm, không đêm nào được Hoàng thượng lâm hạnh. Hóa
ra em vẫn còn tốt phúc, mới hay bĩ thái bất phân...(Lý Thường Kiệt nhìn
Thuận Khanh như hôn mê )Tưởng no đời mãn kiếp không được gặp anh,

41
bao ngờ...Giờ đã gặp anh...Anh đừng bảo em chờ nữa...Em không chờ
được nữa đâu...
Lý Thường kiệt vẫn ngước nhìn Thuận Khanh như hôn mê. Xiêm áo của
Thuận Khanh dần tuột xuống trước mắt Lý Thường Kiệt. Thường Kiệt dần
khụy xuống, ông gục mặt vào đống xiêm áo. Rất lâu sau ông ngước lên,
nước mắt chảy thành dòng.
Họ im lặng nhìn nhau.
Lý Thường Kiệt (Nói như bị ai chẹn cổ):Em biết vì sao anh được vào
Cấm thát để đêm nào cũng ngồi thổi sáo cho em nghe không? Có biết
không em....?
Thuân Khanh sững sờ, như hiểu ra

Lý Thường Kiệt: Anh không còn gì nữa để cho em( hét lên) Không còn
gì nữa Thuận Khanh ơi!
Thuận Khanh thảng thốt, cô hiểu ra, trân trố nhìn Lý Thường Kiệt và rơi
xuống.
Ngọn nến phụt tắt,
Dưới ánh trăng lọt qua cửa sổ, Thuận Khanh lỏa thể nằm sấp.
Lý Thường Kiệt quì bên giường, gục đầu xuống thành giường. Ông
khóc, đôi vai rung rung.
Lũ trẻ mục đồng, nắm tay nhau nhảy vòng quanh họ, hát lý Liên

bài hát

Ta linh, tình phập

Cái sự làm sao?
Cái sự thế nào?
cái sự như vầy!
Ta linh, tình phập!

Ta linh tình phập

Cái sự làm sao?
Cái sự thế nào?
Cái sự như vầy!
Ta linh tình phập!

Hồi 5

Lớp1.- Cung Chính Dương

42
Thái hậu lồng lộn đi đi laị lại.
Các cung nữ ai nấy đứng khép nép.

Thượng Dương: Giờ này không thấy tin gì cả là thế nào?

Thái giám 4 lật đật chạy vào
Thái giám 4: Có thám mã động Môn Châu bệ kiến!
Thượng Dương đứng phắt dậy.
Thượng Dương:Mau cho vào!
Thám mã thân hình bê bết máu, lảo đảo đi vào.
Thám Mã: Muôn tâu HoàngThái hậu, việc bất thành! Phò mã Hoàng Kim
Mã tử-ư...
Chưa nói dứt câu, thám mã đã ngã lăn ra, hộc máu mồm, mắt trợn ngược.
Thái hậu Thương Dương giật mình đánh rơi chén nước.
Thượng Dương:Gọi ngay Khu mật sứ Nguyễn Thù cho ta!( với các cung
nữ)Lôi nó vào, huỷ ngay, nhớ không được để dấu tích
Các cung nữ lôi xác thám mã đi.
Thái hậu kéo thái giám 4 nói nhỏ
Thượng Dương:Nguyễn Thù chủ sự, việc bất thành, người biết phải làm
gì chứ?
Thái Giám 4:Phụng mệnh!
Thái hậu đi vào trong.
Khu mật sứ Nguyễn Thù lật đật đi ra.
Nguyễn thù:Thái hậu đâu?
Thái giám 4:Bẩm ở hậu cung...
Thái giám 4 lom khom dẫn NguyễnThù đi vào, hết đi vào lại vòng trở ra
Nguyễn Thù:Thái hậu ở đâu?
Thái giám 4 lom khom chỉ tay vào lối ngoặt
Thái giám 4: Bẩm...ở đây!
Dứt lời, Thái giám 4 rút dao đâm Nguyễn Thù một nhát xuyên lưng.
Nguyễn Thù trợn ngược mắt rơi xuống.
Các cung nữ kéo xác Nguyễn Thù vào trong
Thái hậu đi ra, xua tay ra hiệu mọi người đi vào.
Lý đại gia đi vào.
Thái hậu lật đật chạy tới
Thượng Dương:Ra sao rồi?
Lý Đại gia lấy bầu rượu nhấp một ngụm, vẻ ung dung
Lý Đại Gia:Tâu Thái hậu, Hoàng thượng đã giáng chiếu huyền chức Thái
sư Lý Đạo Thành xuống chức Thị Lang, sai làm Tả gián nghị đại phu đi
coi châu Hoan. Thái úy Lý Thường Kiệt cầm chức Đôn quốc Thái úy,Tiết
chế quốc công, trong cầm đại chính, ngoài coi sư lữ, uy vọng hết tấc..
Thượng Dương:Ngươi nói có vẻ sung sướng lắm, không biết ta đang

43
 đứt từng khúc ruột đây
Lý Đại Gia quì xuống, vuốt ve mơn trớn cặp đùi thái hậu
Lý Đại Gia:Thái hậu không phải lo...Thái hậu vẫn là Hoàng thái hậu, là
bậc mẫu nghi của thiên hạ! Cho hay Thái hậu uy ái đều gồm, Đôn quốc
Thái úy và Thái phi nhiếp chính không dám đụng đến...
Thượng Dương:Không dám đụng đến...(Cười như thở hắt ra)Một cái
phẩy tay là đầu ta lìa khỏi cổ, cớ gì nó không dám?Chẳng qua nó còn
kiềng Vương An Thạch ngoài cõi, chỉ cần họ Vương quất một cái roi ngựa
là hai mươi vạn quânTống chà nát Thăng Long...Nó làm ra vẻ Thăng
Long vẫn an ninh, ta vẫn Thái hậu, con dâm phụ kia vẫn Thái phi, nó vẫn
Thái úy...
Thằng hoạn quan họ Ngô tinh ranh lắm!Nó dám rào đường rấp ngõ cung
Chính Dương, ta như cá nằm tróc thớt.Sắp hết rồi, vận ta sắp hết rồi
Lý Đại Gia:Thái hậu cứ bằng tâm.Chừng nào núi tiền của bỉ nhân chưa
vơi thì thằng hoạn quan họ Ngô không dám đụng đến cái lông chân hoàng
thái hậu đâu!
Thượng Dương: Vì sao, nói nghe
Lý Đại Gia:Nó muốn làm gì nó cũng phải dè chừng các đại thần trong
triêù, mà các đại thần trong triều mười ông thì có 9 ông xài tiền của bỉ
nhân, thái hậu biết quá rồi còn gì.
Thượng Dương:Ngươi nói thật chứ!
Lý Đại Gia:Trời đất, thái hậu không thấy đang lúc nước sôi lửa bỏng mà
bỉ nhân vẫn đi lại nghênh ngang trong triều sao.Lý Thường Kiệt bắt được
người của bỉ nhân mang lạp thư của thái hậu cầu viện Vương An Thạch,
chẳng những không động đến thái hậu mà bỉ nhân nó cũng chẳng dám sờ.
Thái hậu cứ kê cao gối ngủ, bất tất phải lo!Thái hậu cứ múa hát thật vui
vẻ, đừng ngồi khóm róm chúng nó lại thêm nghi.
Thượng Dương:Múa hát a?
Lý Đại Gia:Muôn tâu: lúc này hạ sách là ngồi lo đối phó, địch thủ sinh
nghi, thượng sách là tổ chức múa hát linh đinh, coi như mừng xã tắc đã
bình ninh, mừng hoàng thượng lên ngôi đại thống, mừng thái phi và tiết
chế quốc công thành tựu nội triều. Dám xin thái hậu nghe theo thiển ý của
bỉ nhân
Thái hậu Thượng Dương cười ré lên, chua lòm.
Thượng Dương:Ờ thì múa hát, thử xem thằng hoạn quan họ Ngô làm gì
được ta nào! Bay đâu!
Các cung nữ và thái giám đi ra
Thượng Dương:Mừng hoàng thượng lên ngôi đại thống, cung chính
Dương bữa nay múa hát thoả thuê, nghe chưa!
Các thái giám và cung nữ dạ ran, họ cùng thái hậu múa hát tưng bừng.
Thái hậu cầm roi múa hát, chạy đi chạy lại
Thượng Dương:Múa đi chứ, hát đi chứ! Cung Chính Dương được tha hồ
múa hát kia mà!

44
Một giá nhân Lý Đại Gia bưng khay rượu vào, Lý Đại gia vỗ tay, tất cả
ngừng
Lý Đại Gia: Bĩ nhân có chén rượu nhạt cung kính dâng hoàng thái hậu!
Có chén rượu, lời ca điệu múa thêm nồng
Thái hậu cầm ly rượu dơ cao
Thượng Dương:Nào, uống đi bay, Lý Đại Gia cho say hà cớ gì không
say!
Mọi người chạy đến lấy rượi, nâng lên
Tất cả:Hoàng thái hậu thiên tuế!Thiên thiên tuế!
Mọi người uống
Thái hậu uống sạch, cười to

Thượng Dương:Thiên tuế à?... he he he...đúng rồi phải thiên túê chứ... ta
là hoàng thái hâu, bậc mẫu nghi của thiên hạ tại sao lại không thiên tuế!
He he he...
Đang cười giữa chừng, thái hậu khựng lại, đổ đánh sầm.
Các thái giám và các cung nữ lần lượt ngã đè lên nhau. Cả một đống xác
người
Lý Đại gia cười gằn
Lý Đại Gia:Nhân chứng cuối cùng, nhân chứng nguy hiểm nhất, quan
trọng nhất đã ngậm miệng!( cười) Hoàng thái hậu về trời, Lý đại gia thiên
tuế! Thiên thiên tuế!
Lý đại Gia ngửa cổ cười to.
Từ ba hướng lính tráng tiến vào.
Lý Đại gia sợ hãi, hắn bỗng sựng lại.
Lý Thường Kiệt chậm rãi bước vào
Lý Đại Gia( lắp bắp):Tiết... chế quốc... quốc công...
Lý Thương Kiệt cười khẽ, khinh bỉ
Lý Thường Kiệt:Trời đất thừa trừ, sự cơ mầu nhiệm, cuối cùng ta và
ngươi lại gặp nhau
Lý Đại Gia: Dạ Dạ..Cung chúc tiết chế quốc công vạn sự như ý, công
nghiệp thành tựu!
Lý Thường Kiệt:Câm mồm! Để ta xem núi tiền nhà ngươi to đến đâu mà
dámlung lạc triều chính, sàm sỡ với hoàng hậu, cung nhân của tiên đế.
Lý Đại gia sợ hãi vái lạy
Lý Đại gia:Bỉ nhân tội muôn đáng chết! Xin quan tễ chấp tha mạng
Lý Thường Kịêt bước dấn lên
Lý Thường Kiệt:Mạng người to lắm, quan trong triều 10 người thì 9
người thì hưởng lộc nhà ngươi hỏi sao mạng không to.Trên có hoàng
thượng, dưới có hoàng thái hậu, ở giữa là lũ gian thương nhà ngươi, hỏi
saomạng không to
Lý Đại Gia: Bỉ nhân tội muôn đáng chết, xin quan tễ chấp tha mạng

45
Lý Thường Kiệt ( tiến dần lên):Giết chết cả cung Chính Dương, hoàng
thái hậu và 72 cung nữ, nhằm thủ tiêu nhân chứng, xoá tội cõng rắn cắn gà
nhà. Đúng không?Rồi rêu rao thái phi Ỷ lan vì ngon ghen mà làm việc đó,
con cháu đời sau không biết, cứ thế mà rêu rao, đó là chủ ý ngươi ?
Đúng không?
Lý đại gia đi lùi, sợ hãi
Lý Đại Gia: Bỉ nhân tội muôn đáng chết... bỉ nhân tội muôn đáng chết..
Lý đại gia chợt rút một cái kiếm của một lính, đâm bụng mình, hự một
tiếng, gục ngã.
Lý Thường Kiệt cả cười
Lý Thường Kiệt:Khá khen nhà ngươi còn biết mình tội muôn đáng chết,
lắm kẻ lừa gạt triều đình, bòn rút lê dân, vẫn cứ vỗ ngực ta đây có công
với xã tắc.

Lớp 2. Cung Thuỵ Hoa

+Trong cung

Đêm.
Lý Thường kiệt hướng về cung Long Thụy.
Thái giám già, xách đèn lồng lóm thóm chạy theo sau.
Cung Long Thụy vắng hoe. Những chiếc đèn lồng treo dọc hành
lang sáng lên thứ ánh sáng yếu ớt.
Lý Thường Kiệt đi dọc hành lang.
Tất cả các phòng hai bên hành lang đều mở cửa, nhưng không một
cung nữ nào còn ở đó.
Lý Thường Kiệt dừng lại trước cửa phòng của Thuận Khanh
Thái giám 3 từ buồng trong đi ra.

Thái giám 3: Cung kính rước Thái sư

Lý Thường Kiệt: Người ở đây đi đâu?
Thái giám 3:Khởi bẩm Thái sư...cung nữ Thuận Khanh đã xuống
tóc chầu cửa phật.
Lý Thường Kiệt sững sờ
Lý Thường Kiệt: Đi từ khi nào?
Thái giám 3: Bẩm... từ hôm rằm....
Lý Thường Kiệt im lặng, đột ngột ôm đầu ngửa cổ kêu to.
Lý Thường Kiệt:Trời ơi sao lại thế này!Sao lại thế này!
Hai thái giám cúi đầu im lặng

+Ngoài cung- hòn giả sơn

Lý Thường Kiệt ngồi thổi sáo, khúc Lương Châu buồn thăm thẳm.

46
Thái giám cầm đèn lồng đứng sau lưng Lý Thường Kiệt, trong đêm trông
như một pho tượng gỗ.
Có tiếng chuông vang lên trong đêm.
Lý Thường Kiệt đứng bật dậy
Lý Thường Hiến chạy ra.

Lý Thường Hiến:Khởi bẩm thái sư, khẩn cấp khẩn cấp!

Lý Thường Kiệt:Nói mau!
Lý Thường Hiến:Hạ quan vừa đi thanh sát biên cảnh trở về.Thẩm Khởi
sai binh tướng vào tận các khê động, kiểm điểm động đinh, lập thành bảo
ngũ, cử tướng phát lệnhcấp trận đồ, sai rèn tập binh mã. Khởi cho xây
nhiều kho thóc và cỏ cho người và ngựa.. Tất cả các đường hành binh đều
có kho cỏ, kho lương . Từ Đạc Ma đến Cổ Vạn, hạ quan đếm được năm
chục kho đụn lớn. Không cần phải điểm binh, chỉ cần đếm số kho đụn
thóc, cỏ Khởi xây cũng biết Tống triều sẽ điều bao nhiêu vạn binh....
Lý Thường Kiệt:Ta biết rồi, chỉ cần hoàng thượng tuyên chiếu ta sẽ cho
ba quân lâm trận
Một thái giám 1 chạy ra
Thái giám 1: Khởi bẩm thái sư, hoàng đế Lý Nhân Tông đã tuyên chiếu!
Chuông bốn cõi đã rung lên đón chào tuyên chiếu đả Tống của Hoàng
thượng.
Lý Thường Kiệt đứng im giây lát
Lý Thường Kiệt:Tôi phải vào Châu Hoan rước bác Lý Đạo Thành
Lý Thường Hiến: Chỉ sợ rước Lý Đạo Thành về Kinh khác nào đưa hổ
về
rừng?
Lý Thường kiệt:Rừng trong tay hoàng đế còn gì phải lo sợ? Vả chăng Lý
Đạo Thành đạo cao đức trọng, tiết tháo thanh cần. Xảy ra sự rồi chẳng
qua bị Thái hậu làm cho mê lầm...
Lý Thường Hiến: Chỉ cần giáng chiếu điệu về, việc gì phải lụy đến Thái
sư khổ công lặn lội?
Lý Thường Kiệt:Ta sợ làm vậy, lệnh có thể tuân nhưng tâm thì bất phục.
Đang khi vận nước lung lay, quyết không để nhân tâm rối loạn!Trong
nước bất hoà thì khồng thể xuất quân!
Tất cả:Thái sư sáng suốt!

Lớp 3. Chòi tĩnh thân Lý Đạ Thành

Chòi cao trông xa như một ngôi chùa tháp.

Lý Đạo Thành đang nhập Thiền.
Đứng bên là Lý Kế Nguyên

47
Một người lính hối hả chạy lên chòi.

Người lính: Bẩm... Tả gián nghị đại phu,Tiết chế quốc công Thái úy Lý
Thường Kiệt vừa tới bản doanh!
Lý Đạo Thành hơi nhướn mày nhưng ngay lập tức gương mặt ông lại trở
lại gương mặt của một kẻ nhập thiền.
Lý Thường Kiệt đến dưới chân chòi.
Người lính lật đật chạy xuống, quì.
Người lính: Cung kính rước thái sư vào bản doanh
Lý Thường Kiệt: Ta muốn gặp Tả gián nghị đại phu
Người lính:Khởi bẩm thái sư... hạ quan đã trình... nhưng...
Trên chòi, Lý Kế Nguyên cúi xuống bên Lý Đạo Thành
Lý Kế Nguyên:Cha!

Lý Đạo Thành vẫn yên lặng nhập Thiền.

Dưới chòi người lính lại rập đầu dưới chân Lý Thường Kiệt
Người lính: Khấu đầu cung kính rước thái sư bản doanh!
Lý Thường Kiệt:Ta muốn gặp Tả gián nghị đại phu
Người lính: Bẩm... hạ quan không dám.
Không khí căng thẳng
Lý Kế Nguyên cúi xuống với Lý Đạo Thành
Lý Kế Nguyên:Cha!...
Lý Đạo Thành vẫn nhập thiền.
Lý Kế Nguyên nhắc lần thứ hai, rồi lần thứ ba. Anh thất vọng đi xuống
Lý Đạo Thành (Vẫn trong tư thế nhập thiền, nói chậm rải từng tiếng
một):
Hượm đã!Anh nói với thái sư : Ta bây giờ thân phận chẳng có, tước lộc
cũng không. Một bước lên đoạn đầu đài hay một bước lui chân qui ẩn
trong bóng từ bi cũng chẳng lấy gì làm trọng. Nếu thái sư tìm ta thì thái sư
đã tìm lầm!
Lý Kế Nguyên khúm núm chờ nghe tiếp nhưng Lý Đạo Thành đã nhắm
mắt nhập thiền. Anh lặng lẽ quay lui, tụt xuống cầu thang.
Lý Kế Nguyên chạy xuống quì xuống
Lý Kế Nguyên:Khởi bẩm thái sư!
Lý Thường Kiệt vội vàng đỡ lấy Lý Kế Nguyên
Lý Thường Kiệt: Anh tam mình có ai đâu mà lễ nghi.Tôi vào đây đón
bác và anh.
Lý Kế Nguyên:Dám hỏi thái sư: hạ quan nhậm chức được bao lâu rồi lại
vào đây?
Lý Thường Kiệt: Quyết không bao giờ có sự như vầy!( ngừng ngắn) Sự
rồi là việc chẳng đặng đừng...
Lý Kế Nguyên sững sờ nhìn Lý Thường Kiệt.
Lý Kế Nguyên (Giọng run run): Thái sư....

48
 Bất chợt Lý Kế Nguyên ôm chặt Lý Thường Kiệt. Họ siết chặt vào
nhau, nhau nước mắt lưng tròng.
Lý Thường Hiến mỉm cười giữa hai hàng nước mắt.
Lý Thường Kiệt:Anh lên nói bác giúp tôi đi
Lý kế Nguyên chạy lên chòi
Lý Kế Nguyên: Cha. Thái sư thực lòng tới rước cha về kinh!
Lý Đạo Thành vẫn nhập thiền
Lý Kế Nguyên: Cha!
Lý Đạo Thành vẫn ngồi yên im.
Lý Kế Nguyên chạy xuống
Lý Kế Nguyên:Thái sư...
Lý Thường Kiệt:Anh cứ để yên, tôi chờ bác được mà...
Lý Kế Nguyên lại chạy lên chòi
Lý Kế Nguyên: Cha!

Lý Đạo thành vẫn ngồi yên.

Đêm tối dần, lại sáng lên.
Vẫn Lý Đạo Thành ngồi yên trong chòi, Lý Thường Kiệt đứng dưới chòi
ngước lên.
Lý Kế Nguyên: Cha ơi... sự bất qúa tam, xin cha!
Lý Đạo thành vẫn im lặng ngồi thiền.
Đêm tối dần, lại sáng lên
Vẫn Lý Đạo Thành ngồi yên trong chòi, Lý Thường Kiệt đứng dưới chòi
ngước lên
Chớp rạch xé ngang bầu trời, tiếng sấm dội vang.
Lý Thường Kiệt vẫn đứng yên như tượng, mặt không hề biến sắc.
Mưa trút xuống như thác, sấm chớp, gió quật từng cơn điên dại.
Chòi rung bần bật rung lên bần bật.
Một tiếng sấm rền vang
Lý Kế Nguyên rập đầu trước mặt Lý Đạo Thành
Lý Kế Nguyên ( kêu to, khẩn thiết):Cha!... Cha ơi!
Lý Đạo Thành đứng bật dậy, ông đi nhanh đến lan can, nhìn xuống.
Lý Đạo Thành:Có việc gì mà Thái sư phải khó nhọc cất công ?
Lý Thường Kiệt:(Nói to trong mưa gió rú gào):Bẩm bác... xã tắc đang
cơn tai biến, thập phần hiểm nghèo!
Lý Đạo Thành vội lập cập đi ra. Ông leo xuống cầu thang trong mưa bão.
Ông lập cập chạy đến sụp xuống dưới chân Lý Thường Kiệt.
Lý Đạo Thành:Hạ quan tội muôn đáng chết!
Lý Thường Kiệt vội vàng đỡ Lý Đạo Thành.
Lý Thường Kiệt: Bác ơi, để bác như vầy cháu đã muôn phần tủi hổ. Bác
đừng nói thế thêm đau lòng cháu!
Lý Đạo Thành ôm chầm lên Lý Thường Kiệt, cảm động.
Tiếng chuông rền vang bốn cõi.

49
 lớp 4.- Đại cảnh, náo hoạt

Đây là một lớp náo hoạt, diễn tả sự xuất quân hào hùng, diễn ra nhiều
nơi,
chủ yếu là múa hát trên nền tuyên chiếu của Lý Nhân Tông.

a. Lớp lớp linh tráng xuất quân, trống dong cờ mở, họ đi trong
tiếng tuyên chiếu vua Lý Nhân Tông.
Lý Thường Kiệt, Lý Đạo Thành cưỡi ngựa dẫn đầu ba quân

Tuyên chiếu ( off):Ta tuổi nhỏ đức bạc, nhờ ơn Tiên đế trao ngôi đại
thống chưa được bao lâu thì triều Tống năm lần bảy lượt đòi ta tới chầu.
Đường xa dặm thẳm, tuổi nhỏ sức yếu, ta đi làm sao? Ấy là triều Tống nại
cớ để động binh, đòi Đại Việt nội phụ đất Tống. Noi gương các Tiên đế, ta
đã bấm bụng giữ đạo phiên thần, dù sứ Tống có ăn nói ngang ngược thế
nào ta cũng nhịn hơi nuốt tiếng.

b. Đoàn thuyền buồm ra trận.

Lý Thường Hiến, Lý Kế Nguyên đứng đầu thuyền cùng các đại thần

Tuyên chiếu (off): Ấy vậy mà Tống Thần Tông đòi cống phương vật
năm một thêm nhiều, Vương An Thạch phá rối Bắc Thùy ngày càng thêm
dữ.Ta đã dùng biện sĩ để bàn hòa, không nhọc binh tướng, khỏi tốn máu
mủ mà triều Tống đâu có thèm nghe! Đã nghe Thẩm Khởi tích trữ lương
thảo kho nọ đụn kia, lại thấy Tiêu Chú kiểm điểm sương binh đạo này
quân khác. Thế là đã rõ.

c. Đoàn dân công, dân binh xuất trận do Tạ Đức dẫn đầu, họ vừa
đi
vừa múa hát

Tuyên chiếu (off):Lại thêm:Trước đây quân khê động ta cứng mạnh, sức
một thắng mười, quan thì tay chỉ miệng quát, phên dậu vững tựa thái sơn,
lính thì giày sành đạp sỏi, châu động cứng hơn bàn thạch. Nhân trong
nước chính sự rối ren, hai điều ấy đã không còn nữa. Kẻ thì đắp tai cài
trốc, thây kệ việc đời. Người thì liệu gió trở cờ, chờ khi đục nước. Cho
nên Trí Hội sợ oai mà qui phục, La Châu bỏ mặc. Thiện Mỹ hám tiền mà
cuốn gói,Thọ Châu thây kệ. Ta đau lòng lắm.

50
 d. Nơi tụ binh.Binh lính chỉnh đốn quân ngũ, cờ xúy rợp trời.
Lý Thường Kiệt, Lý Đạo Thành trên lưng ngựa trắng đứng uy nghiêm
trước vạn quân
Đoàn quân rùng rùng tiến bước.

Tuyên chiếu (off):Xã tắc đang cơn tai biến, chớ tham tiếc hư danh, bỏ
quên thực họa. Biên khổn lâm cảnh binh đao, đừng ôm mối tư thù, trái
đạo thần tử. Thấy người có bụng cướp ta, dại gì khoanh tay chờ đến? Nhìn
giặc lân la bờ cõi, chi bằng xuất trận kình phong? Vừa là để giữ yên
cương thổ, giang sơn muôn thủa thái bình.Vừa là để cố kết nhân tâm, trăm
họ thu về một mối.Nay ta cho:Hội sư trên sông Như Nguyệt, trăm họ uống
máu ăn thề, Lý Thường Kiệt thống soái ba quân.Vu qui công chúa Thiên
Thành, triều đình làm lễ rước dâu, Thân Cảnh Phúc đặc ân phò mã.
Bớ ba quân!Tướng sĩ một lòng phụ tử, thế trận xuất kì. Muôn dân biên tái
một nhà, bền gan mai phục!Đánh cho trí cùng lực kiệt, đất tông miếu đời
đời bền vững! Đánh cho sảng vía kinh hồn, nghĩa lân bang muôn năm
phải nhớ! Khâm thử!
Tất cả:Hoàng thượng vạn tuế! Vạn vạn tuế!
Tiêng chuông ngân nga đổ dồn vang động khắp không gian.
Lý thường Kiệt oai phong đi lên bờ, bước lên đài cao bằng gỗ trải da hổ.
Bên Lý Thường Kiệt là Lý Đạo Thành, Lý Kế Nguyên, Lý Thường Hiến
Lý Thường Kiệt vung gươm
Lý Thường Kiệt:Làm tôi bất trung, làm con bất hiếu, thần minh giết chết!
Tất cả (vung gươm):Làm tôi bất trung, làm con bất hiếu, thần minh giết
chết!
Lý Thường Kiệt:Đả Tống!
Tất cả:Đả Tống! Đả Tống! Đả Tống!
Đoàn quân ào lên. Tiếng hô vang rền như sấm.

Lớp 5. Thành Thăng Long

Tiếng chuông từ chùa Trùng Quang rung lên ngân nga. Liền đó là vô hồi
những tiếng chuông các ngôi chùa khắp thành ngoài cõi rung lên.
Thăng Long mở hội mừng chiến thắng.
Khắp nơi chăng đèn lồng, kết hoa. Tiếng trống, thanh la, não bạt của
những đám múa lân diễu khắp phố phường. Những đoàn người quây vòng
tròn hát lý liên.
Lý Thường Kiệt mặc thường phục cưỡi ngựa bạch chạy những đám hội,
những đoàn múa lân, những ngôi chùa kết hoa rực rỡ, ông cho ngựa ra
thẳng bãi sông Nhị Hà.

Lớp 6. Chùa Nhỏ- sông Nhị hà

51
Tiếng tụng kinh gõ mõ vang lên đêu đều.
Lý Thường Kiệt xuống ngựa, chậm rải đi vào chùa. Nghe rõ tiếng tụng
kinh của sư bà Thuận Khanh.
Sư bà Thuận Khanh đang ngồi tay lần tràng hạt, tay gõ mõ, miệng tụng
kinh.
Lý Thường Kiệt đứng tựa cửa nhìn vào.Ông đứng nhìn rất lâu.

Lý Thường Kiệt:Thuận Khanh!

Sư bà Thuận khanh dừng gõ mõ, dần quay lại. Bà sững sờ thấy Lý
Thường Kiệt đang đứng ở cửa.
Sư bà đứng bật dậy nhưng cứ đứng nguyên ở đấy nhìn Lý Thường Kiệt.
Rất lâu sau bà mới chậm rải tiến tới phía Lý Thường Kiệt.
Thuận Khanh:Xã tắc đã an ninh, tướng công làm gì?
Lý Thường Kiệt:Mẹ tôi mất đã lâu, em trai tôi vừa tử trận, tôi chẳng
còn ai để tìm....
Thuận Khanh cúi gầm mặt, lát sau ngước lên, gương mặt dàn dụa nước
mắt.
Thuận Khanh:Bần ni chầu cửa Phật đã lâu ngày, khó lòng trở lại với
đời...Lý Thường Kiệt lặng im không nói, ông khẽ thở dài.
Bất chợt Thuận Khanh ôm ghì lấy Lý Thường kiệt khóc nấc lên.
Lý Thường Kiệt: Về với anh đi em
Thuận Khanh:Không!
Thuận Khanh đẩy Lý Thường Kiệt ra, đóng hẳn cửa chùa.
Tiếng tụng kinh gõ mõ của Thuận Khanh vang lên đều đều.
Lý Thường Kiệt đứng im hồi lâu rồi dọc bờ sông. Ông đi mãi, đi mãi.
Đến gần một tảng đá to, phẳng, nằm nghiêng trên triền cát bờ sông. Ông
dừng lại.
Lý Thường Kiệt rút dao ở thắt lưng, chăm chú khắc lên đá bài thơ
của ông bằng chữ Hán.

bài thơ

Nam Quốc sơn hà Nam đế cư

Tiệt nhiên định phận tại thiên thư
Như Hà nghịch lỗ lai xâm phạm
Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư.

Lý Thường Kiệt ngồi bên tảng đá, rút sáo ra thổi.

Sau lưng ông là bãi ngô non dập dờn trước gió.
Khúc Liên Châu vang lên buồn thăm thẳm, trong nắng sớm sông Nhị Hà
lộng gió.

52
 Lũ trẻ mục đồng xuất hiện, chúng nắm tay nhau xoay vòng tròn hát
lí liên.

bài hát

Ta linh tình phập

Cái sự làm sao?
Cái sự thế nào?
Cái sự như vầy!
Ta linh tình phập.

Ta linh tình phập

Cái sự làm sao?
Cái sự thế nào?
Cái sự như vầy!
Ta linh tình phập.
......................................................
• Lạp thư: một cuộn thư nhỏ bọc sáp mật ong, khi cần có thể nuốt nó
vào bụng
• Kịch bản do nhà hát Idecaf độc quyền dàn dựng và biểu diễn trong
hai năm( 2009-2010)

Bắc Linh Đàm 11h 47 ngày 19 tháng 7 năm

2008.

53