BLM DERS

: GIDA MH.(i) : GIDA BYOKMYASI

HAZIRLAYANLAR : 2903140070 AHMET FATH YALIN 2903140060 SBEL SAYGILI 2903140045 HAYRYE KAPUCU 2903140020 SMGE EMR 2903140021 SAMED ENES 2903140029 RFAN GD 2903140038 MESUT CANER GNCAN 2903140043 NMET B DEVDEN SORUMLU KLER : PROF.DR.SEMRA KAYAARDI

ARA.GR.MGE AKKARA
SARKOPLAZMK PROTENLER
1.GR Kas hcreleri miyofibrillerle evrilidir ve sarkoplazma veya hre ii svda ykanr.Sarkoplazma glikojen ve glikolitik ara maddeler ierir, ATP, ADP, AMP dahil olmak zere organik fosfat, fosfokeratin, keratin, ve laktat art organik elektrolitler ve btn enzimlerin gam ve dier proteinler organik gc dk zeltiler (~0,1 M) ierisinde znrler. Sarkoplazmik proteinler suyla veya 0,1 M zeltiler ierisinde 6,7-7.5 pH aralnda ekstrakte edilebilir. Sarkoplazmik proteinler, kas hcrelerinde total olarak proteinlerin % 30-35 ini oluturmaktadr. onlar, dierleri arasnda protein sentezi ve ykm, ya asidi oksidasyonu, elektron tama, fosforilasyon, glikoliz, glikogenezis ve glikogenoliz gibi eitli fonksiyonlar yer alan 1000 in zerinde farkl protein bileenleri ieren son derece karmak bir karm oluturur. Bu grup proteinlerin eitlilii sarkoplazmik fraksiyonda her proteinin tartmas iin izin vermez. Bu nedenle, herbiri sadece byk gruplar ve baz daha nemli proteinlerle kapldr. 2.SARCOPLAZMK PROTENLERN FRAKSYONLARI Sarkoplazmik proteinler diferansiyel santrifje gre 4 farkl fraksiyonlara ayrlabilir: (1) dk hz peleti (1000 g) veya nkleer fraksiyon, (2) mitokondriyal fraksiyon ieren 1000 g pelet, (3) yksek hzl pelet (100000 g) veya mikrozomal fraksiyon, ve (4) sitoplazmik spernatant (Bodwell ve McClain, 1978). Bu fonksiyonlarn her biri (sitoplazmadakiler hari), eitli hcre ii organel ve deiik boyutlarda protein ierir (arlklar), ve ksaca, baz iyi karakterize daha nemli bileenlerin kas ilevleri hakknda ayrntl bilgiler ile tartlr. Ancak, kapsama alan ne kapsaml nede hereyi kapsayan ekildedir: bu yzden, bir ok ayn derecedeki proteinler sadece ksa bir sre tartlacak veya ad bile gemeyecek. Drt farkl sarkoplazmik protein fraksiyonu ana hatlaryla ekil 11-1 de gsterilmitir. 5001000 g tohum kaynakl olan proteinlerden oluan nkleer fraksiyonlar ve byk molekller ierir, DNA, RNA, ve dier nkleoproteinler ve lipoproteinler gibi. Mitekondriyal fraksiyolar, 1000 ve 10000 g arasnda santrifj proteinlerin bir sonraki ar grubu oluturur. Bu grup %30 lipoprotein ierir.ayrca mitekodri, trikarboksilli asid (TCA) ember enzimleri, ya asidi oksidasyonunda yer alan enzimler, ve elektron tama sistemlerinin bileenlerini, sitokromlar ve flavoproteinler dahil, hemde lizozomlar ve peroksizomlar ierir. Santrifj tarafndan ktrlm mikrozomal fraksiyonlar 100000 g mikrozom, sarkoplazmik retikulum (SR), ve ribozom, hemde kastaki dier baz kk yap elemanlarn ierir, ve sakkaroz younluk gradiyentini santrifj daha da ayrabilir. 100000 g zerindeki zelti iinde kalan bileenleri oluturan sitoplazmik spernatant ve glikolitik enzimler, znr kas ve kan pigmentleri, miyoglobin ve hemoglobin, srasyla, diger sitoplazmik enzimler gibi kalsiyumla aktive edilen faktrde dahil olmak zere veya CAF olarak bilinen tablo 11-1 de gsterilen greceli ses tarafndan igal edilen tipik hepatosit byk hcre ii blmeleri: tipik kas hcresi iin benzer bilgiler mevcut deildir. 3.NKLEER FRAKSYON zndrlm iyonik gc dk zeltilerde kas dk hzl homojenattr, daha ncede belirtildii gibi, DNA, RNA, ve dier nkleoproteinler ayrca baz ar lipoproteinler (Bodwell ve McClain, 1978) ierir. Deoksiribonkleik asit (DNA) kovalent balanan

zincirlerle oluur, ve ribonkleik asit ise (RNA) ribonkleotit zincirlerden oluur. DNA ve RNA bir dizi kimyasal ve fiziksel zellikleri paylarlar, nk nkteotit ardk birimleri arasnda oluturduu kpr ile birbirine kovalent balarla balanm diester 5-hidroksil grupta bir nkleotit ve 3-hidroksil grup yanndakiler Lehninger tarafndan tartlmtr (1975). Bylece, diester kprler alternatif fosfat kovalent srekliliini saglamak ve pentoz kprler hem DNA da hem RNA da omurga yapsndadrlar. Prin ve pirimidin yaplar nkleotite omurga yapsnda deillerdir fakat molekl zelliklerinde ayrt edici impart formu yan zincirler bulunur. DNA bu yzden omurgasnda D-2-deoksiriboz pentoz eker ierir, ayn zamanda RNA da D-riboz eker ierir. Yukarda belirtildii gibi hem molekller prin ve pirimidin yan zincirini ierir.DNA ve RNA kas ve memeli dokularnda ortak prin guanin ve adenindir. Pirimidinde ortakca bulunan sitozin, urasil, ve timindir. Timin DNA da bulunur, urasil ise RNA nn yapsnda bulunur. DNA ve RNA deoksiribonkleotid ve ribonkleotid zinciri ierir, bunlar srasyla, polinkleotit basamaklar ve daha sonra zincirlerle birlikte aagda gsterilmitir Baz-pentoz-fosfat baz-pentoz-fosfat baz-pentoz-fosfat DNA ve RNA kontrol proteini sentezler, DNA hcre iindeki genetik bilgi ieren transkripsiyonu dzenlemek iin zel mRNA lar kullanr. ekirdek tarafndan mRNA lar sitoplazma nkleer membrann dna g ettirilirler ve ribozoma balanrlar. Ribozomal RNA ieren polipeptid ierisindeki aminoasitler sral montaj iin bir ablon olarak hizmet vermektedirler. Bu noktada bi aminoasit sitoplazmada aktive oluyor ve tRNA ile tanyor,bunlar RNA nn 3 tipi,zel kararl peptir ierisinde mRNA tarafndan kodlanm ablona gre enzimatik birbirleriyle baglantl olmal. Bylece mRNA mesaj belli rn polipeptit olan rRNA ya tar. Sinyal tRNA ya dndnde polipeptitte motaj kontrol ribozomdaki zincirler yaplr. Protein sentezinin detay hangi ekilde DNA ve RNA da kontrol protein sentezi baka yerde tartld (Lehneinger,1975,Watson, 1976, vs ). Protein sentezi ve kaslarda bozulma ayrca bu blmn 2. ksmnda zetlenmitir. Bu blmdeki vurgu DNA ve RNA nn fiziksel ve kimyasal zelliklerine idi. A.DNA Farkl hcrelerin DNA molekllerinin oran 4 byk nkleotide, nkleotit dizisi, ve molekler arlna gre deiir.btn DNA lar 4 byk baz ierir,bunlar, adenin, guanin, timin, ve sitozindir, ayn zamanda kk miktarda buslerin yapt metil trevlerini ierir. Diploid karyotik hcrelerde kas liflerinin btn trleri dahil olmak zere hepsinde bulunur. DNA molekllerinde histon bal olan ve byk lde hcre ekirdekleri bulunur. Ancak son derece az miktarda DNA mitekondride bulunur:hcrede toplam %0,1-0,2 mitekondriyal DNA bulunur. Molekler arla sahip yalak 10 milyon kas hcresi DNA s vardr. DNA eitli koullarda denatrasyona ugrar, rnek yksek pH, stma, dielektirik konsantrasyonunda orta dereceli alkollaer eklenerek azalmas, ketonlar ve zclerle ilgili veya reye maruz kalma, amid ve dier benzer zeltiler. Denatrasyon boyunca DNA nn kovalent baglar krlmaz. ki iplikikli DNA'nn bazlar arasndaki hidrojen baglarnn krlmas sonucu, zlp, iplikikler birbirinden ayrlr. Tek sarmall DNA, ift sarmall DNA ya gre daha cok sezyum klorr gradyanlar ierdii iin daha byk bir

younlua sahiptir ve dier proteinlere gre daha yogundur. DNA zeltileri byk lde seyreltilmediklerinde yksek viskoziteye sahiptirler. DNA gl asidik yapdadr yenilenen fosfat gruplar sayesinde, pH 4 civarlarndadr. Bu fosfat gruplar gl iki deerli katyonlar balar,rnek olarak Ca+2 ve Mg+2 ,bunun yan sra polikatyonik aminler ,spermin ve spermidin. ift sarmal DNA moleklnn oluk gibi poliaminler balayc, dengeler ve esneklii artrr DNA da nazik asid hidrolizi pH 3.0 da pirimidin deoksiriboz tahvil veya fosfodiester baglar omurga yaps yada etkilenmede prin bazlar tm seici hidrolitik kaldrma nedenleridir. DNA alkali zeltilerde hidrolize edilemez. DNA ,RNA 2-hidroksil gruplar blnme alkol sonular alkol sonular ile tedavi edilir ise,seyreltilmi alkali zeltileri ile hidrolize deildir. Nkleik asitlerin sindirimi barsaklarda gerekleir,bir dizi nkleazlar pankreas tarafndan salglanan enzimlerle hidrolize edilir. Doal DNA moleklleri nispeten keskin erime noktalarna sahiptir veya gei scaklklarnda denatrasyon geirirler. Farkl Tm kaynaklardan gelen DNA moleklleri olduka farkl degerlere sehip baz iftinden (G-C) dogrusal olarak artmasyla ierir. Bylece, daha fazla G-C baz ifti ierir. daha istikrarl DNA yaps ve bozulmas veya eritmek iin gerekli olan termal enerjidir. Ancak DNA denatrasyonunda basit fiziksel deiimleri lmek iin 260 nm dalga boyunda k emmedeki arta hiperkromik etki denir. Doal ift sarmall DNA, 260 nm dalga boyunda kurucu mononkleotit tarafndan emilen k miktar toplamnn beklenenden daha nemli lde daha az k emer. Denatrasyon, ancak. %40 daha fazla k kayna,DNA ya bal olarak 260 nm dalga boyunda emilerek belirgin bir hiperkromik etkisi vardr. Doal DNA molekllerinin denatrasyonu 260 nm dalga boyunda k emme orannda art dogrudan A-T baz ifti iermeyle ilgilidir. Bu nedenle, dogal DNA denatrasyonu k emen A-T baz iftindeki art daha yksektir. B.RNA Ribozomlar normal protein sentezi siteleri olarak bilinmektedir. Farkl organizmalar boyutu biraz deimekle birlikte, karyotik hcrelerinin sitoplazmik ribozomlarnn ap ise yaklak 22 nm dir. Bir sedimantasyon katsaylar 73, 80 S ve 4 milyon paracklar arasndadr. Ribozomlar ise sitoplazda serbest yada kaba endoplazmik retikulum yzeyine bal olarak bulunabilmektedir. karyotik hcrelerin ribozomlar ise hcrenin ekirdeinde bulunan ve mitekondri lizozomlarna veya peroksizonlarna bal bulunmaz. Yaklak 60 ve 40 S sedimantasyon katsaylar ile kendi alt birimlerinin 28 ve 18 S rRNA hayvan ribozomlarna sahiptir. C.LPOPROTENLER Lipidler biyomolekllerin bir distined snf olmasna ramen,protein ile birleerek genellikle ayn molekln lipid ve protein gruplar lipoproteinleri oluturur.Lipoproteinler, bylece, bu bileen proteinlerin benzer lipit gruplar ve dier arta bal olan baz zelliklere sahiptir.Belirli bir lipoprotein belirli zellikleri baml protein ve lipid bileenleri molekl oluturmak iin bir araya getirilmitir.Lipoproteinler genel olarak iki tipleri ulam ve membran sistemleridir.Lipidler ve proteinlerin kovalent katlm deildir ancak bunun yerine byk lde lipid ve protein bileenleri apolar ksmlar arasndaki hidrofobik etkileimler ile birlikte yaplmaktadr.Tama lipoproteinler eitli organlara kan plazma sistemi ile suda znmeyen lipidlerin tayan ve nispeten kk ve sabit bir parack aplar ve arlklar vardr. (tablo 11-2) 1.Plazma Lipoproteinler

nsan plazma lipoproteinleri yaygn olarak drt gruba ayrlr: 1)ilomikronlar,2)ok dk dansiteli lipoproteinler (VLDL),3)dk younluklu lipopproteins (LDL), 4) yksek younluklu lipoproteinler (HDL).Protein ve lipid trne oran farkl plazma lipoproteinleri arasnda deiir (Tablo 11-2).VLDL'lerden farkl amino polipeptid zincirlerinin trleri ierir.HDL, her biri polipeptid zincirleri farkl tipte molekler arl yaklak 150,000.Plazma lipoproteinlerin polipeptid zincirleri lipid yzey zerinde dzenlenmi olduu dnlmektedir,ve bu molekllere hidrofilik kazandrmaz.Ancak VLDL'lerden ve ilomikronlar durumunda, protein miktar molekln yzeyi tamamen rtmek iin yeterli deildir.Bu VLDL'lerden kan damarlarnda plak oluumuna katkda bulunur.Apolar triailgliseroller ayn zamanda hidrofilik zelliklerine katkda bulunabilir fosfolipidlerden kutup balar yzeyine ynelmi ise i ksmnda olduuna inanlmaktadr. 2.Membran Lipoproteinleri Membranlarn tm hcreler iin nemli bir yapsal ve fonksiyonel zellii vardr.Onlar sadece farkl kompozisyon znenlerin iin engel olarak deil, ayn zamanda baz enzimler ve transport sistemleri destek yaplar olarak hareket eden farkl blmelere, hcre ayr hizmet vermektedir.Genellikle hcre zarlar ok ince,yaklak 8 nm kalnlndadr.Onlar da son derece esnek olma eilimindedir.Hcre zarlar genellikle yaklak% 40 lipid ve% 60 protein iermektedir.rnein,sadece% 20-25 orannda i mitokondriyal lipid sahipken baz sinirlerin miyelin zar% 75 kadar lipid ierir.Ilikili olduklar organellerin zarlar ve deiken younluk lipoprotein kompozisyonu nemli belirleyicisidir ve dolaysyla onlarn ayrlmasnda kullanlabilir. Membran lipidleri baskn fosfogliseritler ile byk lde kutup vardr.Hayvanlarn baz hcrelerin plazma membranlar hem serbest ve esterlemi byk miktarda kolesterol ierir, endoplazmik retikulum ve membranlar, dier hcre organelleri membran lipidleri ise, nispeten daha az kolesterol veya triaigliserol ierir. Membran lipidleri amphipathic molekller, bir polar ve apolar u ierdikleri iin hem hidrofilik ve hidrofobik zellikleri var. ana tip hcre zarlarnda bulunan lipid, fosfolipid, kolesterol ve glikolipidler, tm bunlar amphipathic.Fosfolipidler veya kolesterol greceli miktarlar doymamlk derecesinin artrlmas iin katkda bulunur. Membranlarn temel yaps, ift katl lipid tarafndan belirlense de, kendi zel ilevleri ncelikle protein bileenleri tarafndan yrtlmektedir.Bylece, bir membran protein miktar ve tipi, ilevi byk lde kontrol eder.Proteinler bilayeri genelinde uzatabilir zarnn her iki tarafnda sulu ortamda maruz kalabilecei transmembran Proteinler olarak bilinir , ya da bilayeri sadece bir tarafta suya maruz olabilir.Birok membran proteinlerinin sulu zeltilerde znmeyen hidrofobik yzeylere sahiptir.Proteinler ile ift katl lipid polipeptid bilayeri geer tek bir sarmal olarak ya da katlanm yapsndaki bilayeri apnda geniletme olabilir.Membran protein ksmnn ikinci dzenlenmesi, muhtemelen bir tama fonksiyonu ile ilgilidir. Transport proteinler ya da kanal proteinleri ve tayc proteinler olabilir.Kanal proteinler, basit difzyon ile uygun boyut ve arj znenlerin bilayeri gemeye izin verir.te yandan, tayc proteinler, tanacak zel bir molekle balanr ve zarndan transfer edilir,kolaylatrlm veya aktif tama ile ilev grr.kinci sre, kendi elektrokimyasal gradyanlara kar spesifik znenlerin hareketi aktif sr ve metabolik enerji kayna gerektiren karakterizedir.Aktif tama rnekleri, plazma membran potansiyelini srdrdne sodyum-potasyum pompas, ve kas hcrelerinde SR membran bal kalsiyum pompas.Membranlara endositoz ve fagositoz ya da makromolekller tanmasdr.Eski srecin ardndan hcre ii evresinde oluan ve bir hcrenin iindeki yabanc madde, hcre zar ile d malzeme karmak iin kaynatrr.Fagositoz ve pinocytosis hcreleri, sindirim ile pay paracklar ve sv almndan ierir.

Membranlar da genellikle hcre nonsitoplazmik yzeyi zerinde bulunmaktadr glikolipitler ve glikoproteinler ierir.zet olarak, hcre zarlar ve paralar nkleoproteinleri ile birlikte nkleer fraksiyon bileenleridir.DNA ve RNA, tabii ki , bu grubun geri kalannda daha iyi karakterize edilir.

4.MTOKONDRYAL FRAKSYON
A.ZOLASYON Daha nce de belirtildii gibi,mitokondriyal fraksiyon Ernster ve Nordenbrand yordam kullanarak 1,000 ve 10,000 gr arasnda tortulam olabilir(1967).Mitokondriyal fraksiyonu oluturan kelti, 0,1 M KCl, 50 nM Tris-HCl tamponu (pH 7.4), 1 nM ATP, 5 nM MgSO4 ve 1 mM EDTA ieren Chappel-Perry orta askya alnr.10.000 g pelet santrifj sonra 0.25 M sakkaroz ve pH 7.4 'de 10 mM HEPES tamponu yeniden bekletildi ve 6-10 mg proten / ml Cornforth ve ark. ierecek ekilde seyreltilir(1980).0.25 M sakkaroz ve 10 mM HEPES tamponu pH 7.4 'de 10.000 g pelet santrifj sonra yeniden bekletildi ve 6-10 mg proten / ml Cornforth ark ieren seyreltilmi (1980), sr etinden mitokondri izolasyonu iin bu yordam kullanlr. B.MTOKONDRYAL FRAKSYONU BLEENLER Mitokondriyal fraksiyonu temel bileenleri: 1)Mitokondri 2)TCA dngs iinde yer alan enzimler 3)Elektron tama sistemi bileenleri 4)Lizozomlar ve 5)Peroksizomlar ierir.Eektron tama sisteminin bileenleri, molekler oksijen TCA dngs edilen elektronlarn ve dier yzeyler oluturmak iin transfer katlan sitokromlar ve flavoproteinlerdir.Bu sre, oksidasyon-redksiyon ierir ve aadakileri gerektirir: (1) koenzimler nikotinamid adenin dinkleotid NAD veya fosfat trev NADP ile birlikte piridin balantl dehidogenazis;(2)Kendi prostetik grup olarak flavin adenin dinkleotid (FAD) veya flavin mononkleotid (FMN) ieren flavin balantl dehidrogenaz;(3)Demir slfr proteinleri;ve(4)Bir demir porfirin prostetik grubu ieren sitokromlar.Elektron transferinin bir baka nemli yn, hidrojen iyonlarnn olutuu ve bal bana aktarm ilemi kullanlan bir gerektir. 1.Mitokondri Mitokondri hemen hemen tm aerobik karyotik sitoplazmada mevcuttur.Genellikle enerji kaynaklar ve hcrelerde yapsal bileenleri yaknl bulunan kontraktil aparat, baml enerji tama sistemleri, ve salg sreleri gibi bakm ve fonksiyonel aktivite iin ihtiya duyduklar ATP'dir.Bylece, bir tek fare karacier hcresi yaklak 1.000 Mitokondri olan mitokondri says hcre tipine bal olarak deiir.Kas liflerinin muhtemelen beyaz liflere oranla krmz lifleri az,mitokondride ortalama 100 hcre var.Kas hcrelerinde mitokondri says ve dalm uzun silindirik gvdeleri gibi grnen organellerin en dikkat ekici liflerin uzunluu boyunca sabittir.Memeli kas, geri kalannda periferik yerlerde bulundu ise, mitokondriyal nfusunun ou, myofibrils arasnda yer almaktadr.Lif evresindeki biriken sarcolemma paralel kmelerin altnda bulunan olma eilimindedir ve subsarcolemmal mitokondri olarak adandrlr.Subsarcolemmal mitokondri byk kmelerin, sinir ular, kan klcal damarlar ve ekirdekler yaknnda bulunur. Mitokondri 30% lipid oluur, ncelikle kuru arlk baznda fosfolipid ve% 70 protein.Ayn zamanda spesifik DNA trleri ierir ve RNA.Mitokondride bir d dz membran ve bir i membran vardr.Mitokondride bir d dz membran ve bir i membran vardr.Intermembranal alan eitli metabolitlerin translokasyon sorumlu enzimler ierir ve ek olarak adenilat kinaz ve nkleozid diphosphokinase iermektedir.Membranel yzey alann artrmak cristae denilen isel ynettii kvrm veya invajinasyonlar, bir i membran ile karakterizedir.I Membran yzey alan byk miktarda elektron tama sistemleri ve enzimleri ieren kmeler ek

barndrmaktadr.Tek bir karacier mitokondriyal elektron tama meclisleri 15.000 ve 30.000 arasnda olabilir. Yukarda da belirtildii gibi, mitokondri intermembranal alan, translokasyon enzimler ierir,onlarn d membranlar arasnda hareket metabolitleri yan sra, adenilat kinaz ve nkleozid diphosphatase.I zar iinde matris,% 50 protein oluur.TCA dngs enzimler, ya asidi oksidasyon enzimlerinin paras, protein sentezleme ierenmakine, ATP sentezleme yaplar ve elektron tama montaj.Proteinler, i ve d zar, i ya da d yzeyleri ya da bana zarlar yapsal bileenleri olarak ilev grebilir bal olabilir, ya da membrana bal enzimler olarak hizmet verebilir.bylece, mitokondrinin i ve d zarlar arasnda enzimler ek olarak, i zar matrisi ierir(1)oksidatif fosforilasyon iin gerekli tm faktrleri: (2) enzimler, sitrik asit dngs iin gerekli,(3) paras deil, tm ya asit oksidasyon enzimlerinin ve (4) DNA, ribozom ve protein sentezi iin gerekli olan makineler de dahil olmak zere protein ylma iin gerekli sistem. I ve d mitokondriyal membranlarn yaps, dier biyomembranlara benzemektedir.Membranlarn orta ksmlar her iki tarafa doru da bakan lipofilik fosfolipidlerden oluur.Proteinlerin kutup blgelerinde daha nce akland gibi membranlarn her iki tarafta da iaret etmektedir.Bylece, hem mitokondriyal membranlarn d ve i yzeyleri lipofilik ve zarndan molekllerin tamacl difzyon veya aktif tama ile kolaylatrlr.Oksaloasetat ATP ve NADPH a geerken,mitokondriyal membranlar piruvat iin geirgendir.Bu nedenle, translokasyon enzimler membranlar vastasyla metabolitleri bir dizi geii iin gereklidir. A.Mitokondride Elektron Transferi: Mitokondride elektronlar, substrattan(NADH ve FADH2) ara tayclarla molekler oksijene tanr.Elektron transfer mekanizmas daha yksek enerji seviyesinden daha dk bir enerji seviyesine elektron ak gibi belirli bir mekansal dzenlemeye baldr. Elektron tayclar dzenlidir; bylece bireysel oksidasyonredksiyon potansiyelleri, dk enerji seviyelerine elektron akn kolaylatrr. Elektron tama zincirinin belli blgelerinde aa kan enerjinin bir ksm yksek enerji balarnn oluumuyla, ATP, ADP ve inorganik fosfat sentezi ile korunur. ekil 11-4 mitokondrial elektronun molekler oksijen ve suya transfer yolunu gstermektedir. ATP retilen 3 zel blge gsterilmektedir. Elektron transferi iin tayclar, NAD+, flavoproteinler,koenzimQ ve sitokromlar birletirirler. NAD kosubstrattr ve NADH'a dnebilmek iin uygun bir vericiden hidrit iyonu alr. NADH oksidasyonu FMN koenzimi ieren NADH dehidrogenaz ile yaplr. Enzimin porfirin benzeri proteine bal olan nonheme demir ile ilikili olduuna inanlmaktadr. Nonheme demirin NAD'n NADH'a oksidasyonundaki rol tam olarak anlalm deildir.Mitokondride elektron transferine ve solunuma dahil olduu bilinen dier flavin dehidrogenazlar,sksinat dehidrogenaz(TCA dngs enzimi), dehidrolipoamid dehidrogenez(piruvat ve alfa-ketoglutarat dehidrogenaz komplekslerinde yer alan enzim) ve asetil-coA dehidrogenaz(ya asidi oksidasyonu srasnda dehidrojenasyonu ilk katalizleyen enzim) ierir. Tm bu enzimler proteinin amino asit halkasna balanan izoalloksazin tarafndan kovalent bala balanm FAD ierir. Birok flavin ieren esas elektron tama sistemi iinde yer almayan ama oksidasyonredksiyon sistemlerinde rol oynayan enzim vardr. Bunlar D-amino asit oksidaz, aldehit oksidaz, ksantin oksidaz ve orotate redktaz ierir. Bu enzimlerin bazlar peroksizomlarda mevcuttur. Bu dier enzimlerin et kalitesini etkileyen dokudaki oksidatif reaksiyonlarda her hangi bir neminin olup olmad henz anlalmamtr. Fakat, genelde tm oksidasyonredksiyon reaksiyonlar elektron tama sistemine katlanlarla birlikte kabul edilmelidir.

Sklkla, flavin balantl dehidrogenazlar ve NAD balantl dehidrogenazlar kataliz ilemi srasnda ve sonrasnda flavin nkleotidin enzime skca balanmas ynnden farkldr; oysa NAD, NADP ve azaltlm formlarn havuzlar sadece reaksiyon esnasnda enzime skca balanr. Baz dehidrogenaz eitleri her zaman NADa skca balanmaz. FMN proteini ieren NADH dehidrogenaznda demir, reaktif kkrt atomlaryla ilikilidir. Nonheme demir oksitlenir ve indirgenerek yani deerliinde deiim gstererek normal ileyiine devam eder. Katalitik aktivite iin gerekli olan 4 demir-slfr merkezi bilinmesine ramen, bunlarn kesin grevi tam olarak anlalm deildir. Bunlardan biri NADHtan FMNye elektron transferine dahil olmak zere grlebilir ancak dierleri FMNden KoenzimQya elektron transferine katlabilir. Elektron spin rezonans spektrokopisi, dier 3 demir-slfr merkezinin elektron tama zinciri ile sitokrom B ve sitokrom Cnin ilgili olduunu gstermitir. KoenzimQ bir grup kinondan oluur ve membranda lipid fraksiyonu meydana getiren koenzimleri ierir. Memeli dokularndaki baskn KoenzimQ 10 tane izopren nitesi ierir ve KoenzimQ10 olarak atanr. Bu koenzimlerin oksidasyon-redksiyon fonksiyonu aada gsterildii gibidir:

K vitamini KoenzimQya benzer bir yapya sahip ve mikobakterilerde ayn fonksiyonu yerine getirmesine ramen, hayvanlarda benzer bir oksidasyon-redksiyon rolne sahip grnmemektedir. Grne gre, hayvanlarn koenzimQ sentezleme yetenei bu ihtiyac karlar ve bylece vcutta KoenzimQ oluumu iin herhangi bir vitamin ncs gerekmez. (Bhagavan, 1978) Sitokromlar, demir-porfirin prostetik gruplarn ieren protein grubu oluturur. Porfirin halkasnn nkleusundaki demir oksitlenebilir ve aada gsterildii gibi azalabilir:

Sitokromlar, porfirin halkalarndaki yan zincirlerinde absorbsiyon spektrumlarndaki farkllardan dolay ayrt edilebilirler. Spesifik bir sitokromun oksidasyon durumu absorbsyon spektrumundaki farkllklardan tespit edilebilir. Porfirin halkas ayn zamanda myoglobin ve hemoglobinin yapsal bir zelliidir ve bu blmde daha sonra tartlacaktr. Sitokromlar ve elektron transfer yerleri ekil 11.4te gsterilmitir. Sitokrom b,elektron tama sistemi olsa da elektron transferinde ilk sitokrom faaliyetidir(ekil 11-4):

Metaloprotein ieren protein grubunun zellikleri zetlenmitir ve myoglobin ve hemoglobin Tablo 11-3te kyaslanmtr. Lipoprotein membranna skca bal olan sitokrom b, indirgenmi koenzimQdan electron alr ve daha dk oksidasyon-redksiyon potansiyeline aktarr. Sitokrom c, gevek bir biimde solunum sistemi zincirine baldr. Bu sitokrom b oksidasyon sistemini sitokrom oksidaz sistemine balar. Sitokrom c elektron tama sisteminin merkez yesidir ve orta dzeyde redoks potansiyeline sahiptir. Sitokrom a ve sitokrom a3 topluca sitokrom oksidaz olarak adlandrlr. Sitokrom cnin kompleks reoksidasyonu ve oksijeni ykseltger. Elektron transferini kolaylatrmak iin yksek bir redoks potansiyeline sahiptir ve elektron tama sisteminin terminal yesidir. Oksidaz sistemi, demir-porfirin sistemine ek olarak bakr ierir. Sitokrom oksidasyonu, metaloenzim sistemi zerine etkileri sayesinde siyanr, H2S , N2 ve CO tarafndan inhibe edilir. Elektron tama srasnda, bakr, aadaki gibi oksidasyon-redksiyon urar: Cu2+ + e Cu+ Elektron tama zinciri yelerinin yakndan membran lipidleri ile ilikilidir. Elektron transferi ve ilikili enerji tasarrufu sadece hidrofobik bir ortamda yer alabilir. Elektron tama yollar gibi dier mitokondri formlar mikrozomlarda meydana gelir. rnein, ya asitlerinin oksidasyonu iin oksijenin izledii ( karboksil grubunun en uzandaki karbonu okside eder.) karacier mikrozomlarnda gzlenmitir. 3 farkl enzim bu sistemin paras olduunu gstermitir: esiz bir sitokrom ve NADPH sitokrom redzktazdr ve sya dayankl bir lipid faktrdr. Sistem geni zellik gsterir ve siklohekzan, ya asitleri, n-alkanlar ve eitli ilalar veya O- veya N-metil gruplarn ieren dier bileenlerin yeteneklerine sahiptir. NADPH ve oksijen gerektiren hidrolazlar bbrek st mikrozomlarnda bulundu. Bunlardan bazlar endojen aromatik bileenler ve steroid oksidsyon kalntlarn ierirler. Bu enzimlerin sarkoplazmik proteinlerin hcresel fonksiyonlarna ait olmasna ramen mitokondiyal enzimlerle benzerliinden dolay burada bahsedilir. B.Mitokondride ATP sentezi : Mitokondri ATP sentezi i membran kreleri zerinde olur. ATP oluumu tarafndan aklanr.

TABLO 11-3

Sitokrom metaloproteinleri, Hemoglobin ve Miyoglobin Karlatrlmas

Yeterli serbest enerji serbest kaldnda 11-4 te ATP sentezi kullanlmtr. Mol says oran ATP sentezlendiinde, mol bana den dk oksijen P O orannda ifade edilir. Deneysel gsterilen bu 3 molekl ATP retildiinde her elektron ifti aa geer, bu elektron tama zinciri NADH den molekler oksijene geer. Bu, her atom oksijenini azaltr. Bylece, PO oran normal koullar altnda 3 e eittir. NADH den 52.6 kcal mol serbest kalarak genel sre olur. 7 mol ATP NADH yi termodinamik olarak retmek mmkndr. 52.6kcal mol NADH / 7.3 kcal mol ATP = 7 mol ATP mol NADH Bylece, standart koullar altnda ph 7.0 srecindeyken forforilasyon yaklak olarak 4368 de etkili olur. Ancak gerek koullar altnda ATP oluumu iin g genellikle 10-12 kcal moldr. Sentezlenen ATP de enerji kullanlmaz, s aa kar ve baz scak kanl hayvanlarda vcut ssn korur.

Elektron tama sisteminde elektronun hangi seviyede enerji tayacan belirleyen metabolik subrstatlarn belirli PO oranlar vardr. Birlikte baz ortak elektron tama yzeylerin, okside rnleri ile PO oranlar aadaki gibidir. Mitokondri tarafndan 1 mol glikoz oksidasyonu sonunda 36-38 mol ATP meydana gelir edeer ekilde 2 mol stoplazmik NADH elektron tama sistemine girerek oluturur. ATPde genel verimlilik %38i karlar. Oksidatif fosforilasyon, ATP syhntesizing cihazlar, solunum zinciri bileenleri yakn iinde bulunduu sreci, i mitokondrial membran zerinde yer alr. 360,00 bir molekl arl olan F-ATPaz enzim, ADP ve P nin ATP oluumunu katalize edip ATP olumasnda nemli bir rol oynadna inanlmaktadr. Oksidatif fosforilasyonun inhibitrlerinin bir numaras vardr. Malonat dahil,rotenone. oksidatif fosforilasyon reaksiyonlarn altrmak iin yararll kantlanm olan Amytal ve antimyein A vardr. Ayrc ajanlar elektron akn maksimumda tutmaya izin verirken fosforilasyonu engeller, 2.4dinitropenol gibi. Ayrc ajanlar mevcutken ADP yokluunda oksijen tketimi uyarlr. Sentezinin yerine ATP hidrolizi oluur fakat glikolitik fosforilasyon etkilenmez. Rutamycin ve oligomyein blok fosforilasyon olmakszn birlemeyen elektron tama ve fosforilasyon(?). Bu ajanlar ilemi durdurmasna ramen solunum zincirleri zerinde elektron tayclara direk etki etmeden ATP sentezini etkiler. Oligomycin ile birlikte DNP gibi bir ayrc eklenmesi elektron tama devam etmesine izin verir fakat ATP hidrolizinin genellikle ayrclar ile ilikisi yoktur. Bylece ayrc ajan ve bloklayc ajanlarn kombinasyonu mitokondri tarafndan ATP sentezlenmesine yarar salar. Elektron transferi ve ATP sentezi mitokondri ile skca birlemitir yani solunum ve fosforilasyon birlikte reaksiyonlardr. kili sistemde ADP veya Pn hepsi bittiinde; Bu tr sistem sonularnda NADH retimi ve O2 alm olduunda ayrclar eklenir. Normalde mevcut olan ADP, ADP ve P nin serbest kalmas ile harcanan ATPye baldr. Chance ve William tarafndan ADP ve P iin solunum koulu ile ilgili 4 farkl derece veya koul tarif edilmitir. ATP oluumu, ADP ve P durumu ekildeki gibi kontrol edilir.Dier bir deyile ADP ve P seviyeleri dkse ATP sentezi uyarlr ama tam tersi ise ATP sentezi hcre iinde modle edilir.Baz elektron transportunda tretilen enerji ATP ye dntrlemez, ancak dorudan CA MN ve FE gibi baz kalsiyum katyonlarn pompalamak iin kullanlmaktadr.CA belirli bir miktarda alndnda bir konsantrasyon gradiyenti kar fosfat, mitokondri iine de tar.Yaklak alt CA iki iyonlar her fosforilasyon sitelerin bal olduu molekler oksijen NADH tanan elektronun her bir ifti iin alnr.Kalsiyum birikimi mitokondri tarafndan kalsifikasyon srecinde nemli bir rol oynar.ayrca mitokondri tarafndan serbest kalsiyum iyonlar souk bir ksalma ncesi sert ete katlr. Oksidatif fosfarilasyon,sadece olduka salam olan membran yaplardan oluur.Bylece membranz yaplarn; elektron ulam zincirinin aa geirilmesi, herhangi yksek enerjili ara izole edilmesi, baarszlk hesaplar gibi bu srete nemli rol oynamas gerekir.Bhagavan yakndan elektronlar i zar ve ATP, FMN ve CoQ oluumu ile sonulanr intermembranal alan mitokondrial matriks nasl geebildiini gsteren Chemiosmosis fosforilasyon iin elektron tama kaplin katlan enzimler olas bir dzenleme sunartama enzimleri ile ilikili olduunu ve NADH oksidasyonu substrat spesifik dehidrogenaz ierir. Gliserol fosfat mekii ve malat mekii Bhagavan tarafndan akland gibi, elektron ulam zincirinin yerde meydana gelen olas ATP sentezi siteleri ile mitokondri iine benzerleri azaltarak tama yapabilirsiniz.Mitokondrideki tek ynl gliserol fosfat mekii ve karacier hcrelerinin bcekleri ve uu kaslar oluur.Malat servis fonksiyonlar her iki ynde de karacier ve dier hcreleri bulundurur.Bu sonu bir fosforilasyon sitesi ve kinci olmasi halinde ona iki elektron iin ATP karlatrldnda, eski yol onu iki elektron sadece iki ATP sentezi atlayarak yaplr.Bylece, malat mekii ATP sentezinde daha verimli olur.

C.Trikarboksilik Asit(TCA dngs) TCA veya sitrik asit dngs Krebs dngs olarak anlarak adn Sir Hans Krebsin bu metabolik hatta yapt aklayc aratrmalardan dolay almtr, reaksiyon sonunda glikoz veya asetatla beraber CO2 meydana gelir. Dng pruvatn AsetilCo-A ya dnmesi ve NAD+ nn H alarak NADH olmasyla balar. Reaksiyonlar birok biyokimya metninde incelenmi ve ekil 11-6da gsterilmitir. FAD ve NAD indirgenir ve CO2 oluur. TCA dngsnn her turunda oksaloasetat yeniden oluur ve sonraki asetil-coA ile birleebilir. TCA dngs enzimleri hcrenin mitokondiriyal fraksiyonu bileenleridir. Bu enzimler, solunum zinciri ile ilgili enzimlere yaknl dolaysyla krista membranlarn bileenleri mitokondrial matriks enzimler gibi znr. Aconitase, fumarese ve malate dehidrojenaz mitokondrinin matrixinde oluurken piruvat dehidrogenaz kompleksleri, sksinat dehidrogenaz ve dier enzimler TCA dngsnde cristae membranlarna baldr. Oksidatif fosforilasyon, elektron tama sonular ile birletiinde sentez bana toplam 38 mol atp glikoz okside olur. There is one exception namely when the NADH-reducing power produced by glycerol-3-phosphate dehydrogenase is transferred to the mitochondria , part of it is used reduce a flavin coenzyme(?).Flavinin mol bana 2 mol okside olur Bu dikkate alarak zerinde sadece 36 mol ATP mol glikoz bana retilmektedir. D. Ya Asidi Oksidasyonu Ya oksidasyonuyla ilgili enzimler sarkoplazmik proteinlerin mitkondriyal franksiyonun bileenleridir. Hcre iinde ya asidi metabolizmas iin en nemli yollar -oksidasyonu ile kas hcreleri dahildir. -oksidasyonu ad asetil-CoAdan 2 karbon parasnn karlmasyla karbonunda olumu hareketli ya asitlerinden kaynaklanr. Asetil-CoAnn oksidasyonu mitokondrinin matrixinde oluur. Bylece oluan 2 karbon nitesi TCA dngsne katlrlar. Kas dokusundaki gerekli enerjinin %50si bittiinde ya asidi oksidasyonun normal olarak balamasyla dinlenme durumuna geer. Ya asidi -oksidasyonu 3 admdan oluur : Asetik, proprionik ve akrilik asitlerdeki eylemlerde asetil-CoA sentezi Ya asidi ve 4-11 adet karbon atomunun paralanmasndan orta zincir asetil-CoA sentezi Ya asitlerindeki almalardan uzun zincir asetil-CoA sentezi Bu enzimlerin ilki mitokondrinin d zarnda yer almaktadr, ikincisi ise endoplazmik retikulum ve peroksizomlarda bulunmaktadr ve bu fraksiyonlarn bileenidir . Orta ve uzun zincirli Ail-CoA , doymam ya asitleri ve 2-,3- hidroksi asitlerin aktivasyonunu katalize ederler. Ya ail-CoAnn mitokondrial matrixe tanmas karnitin gerektirir , sadece varln meydana getiren i zarndan transferi ile. Karnitinin tama mekanizmasndaki rol ema olarak ekil 11.7 de gsterilmitir. Karnitin ayrca ya asitlerinin sentezinde nemli rol oynar, ve Asetil-Coann mitokondrial zarlardan sitoplazmaya geiini kolaylatrr. eit karnitin ailtransferaz vardr: ksa, orta ve uzun zincirli ya asitleri( ail-CoA nn tanmasyla ilgili). Bunlar i mitokondrial zarn i ve d yzeylerinde bulunmaktadr.(Fig. 11.7) -oksidasyon gerek anlamda mitokondrial matrix iinde yer alr. Mitokondrial ya asidi aktivasyonunda eitli admlar vardr. Tama ve -oksidasyon eitli biyokimya konularnda tartlmaktadr. Peroksizomlardaki ikinci -oksidasyon sistemi karacier ve baz dokularda iyi kurulmu ancak henz tamamiyle karakterize edilememitir. (1)Ail-CoA dehidrojenaz dahil -oksidasyon reaksiyonlarnda kolayca anlalmayan enzimler ; drt spesifik enzim ierirler: ya asitlerinde fonksiyonlarn her biri belirli bir karbon zinciri uzunluundadr. (2)enoyl-CoA; (3)NAD a 3-hidroksiail-CoA balanm ;(4)-ketothiolase . Farkl gruptaki enzimler mitokondri ve peroksizomlardan meydana gelir.

Ya asidi oksidasyonu, oluan CO mol bana daha fazla mol ATPnin karbon oksidasyonu iin retilir. rnek olarak, nceden belirtildii gibi 1 mol glikoz CO okside etmek iin 36 ve 38 mol ATP retilir. Hekzanoik asidin oksidasyonu 44 mol ATP retir, ve palmitik asit oksidasyonu iin yaklak 129 mol ATP gerekir. Ya asidi oksidasyonu, karbonhidrat ve protein oksidasyonlarndan enerji olarak daha etkilidir, ki TCA devresine ayn yolla girer. 2.LZOZOMLAR : Lizozomlar hidrolik enzimler ieren zarl organellerdir. Makromolekllerin ve hcredeki yabanc maddelerin hcre ii sindirimi bu ekilde olur. De Duve tarafndan yaplan mkemmel bir gzlem, lizozomlarn en son kavramlarn ve canl hcrelerin grevlerini zetlemektedir. Lizozom zarna verilen zarar ozmotik liziz veya yalanmaya neden olabilir. Lizozomal enzimlerin salnm sonular bylece hcre ii sindirim ilemini balatabilir. Lizozomlarda yaklak 40 farkl enzim tespit edilmitir: proteazler, nkleazlar, glikosidazlar, lipazlar, fosfatazlar gibi . Bu enzimlerin hepsi Phn 5.0 a yakn olduu optimum aktivitede asit i hidrolize ederler, ki ntr Phda inaktiftirler. Normal olarak lizozomal zar bu enzimler iin (hava veya suyu) geirmezdir. Hcre ntr Ph olmasna ramen herhangi bir szntya kar hcreyi korur. Asit fosfataz ou kez lizozomal enzimler iin belirleyici olarak kullanr ve onun varl llebilir miktarda lizozomal aktivite gstergesidir. Asis fosfataz ilk olarak Berthert ve de Duve tarafndan membranlarla ilikili olduunu bulmulardr.(1951) Sadece lizozomlar benzersiz Asit hidrolazn karakteristik bir grubunu ierirler, ama olaan d zars sisteme sahiptirler. Permitler ve aidler, ya hcreden dar atlrlar yada reutilize edilirler. Membran hcrelerine H+ pompalamak iin bir enerji kayna olarak kullanlan ATPnin zel tayc proteinleri ierdiine inanlmaktadr. Bu H+nn aktif nemi :Lizozomun i PH yaklak Ph 5 teki hidrolitik aktiviteyi yrtmek iin korur. Lizozomlar karyotik hcrelerin tamamnda bulunurlar, zellikle de karacier ve beyaz kan hcrelerinde. Lizozomlar nispeten daha az sayda olmalarna ramen kas hcrelerindede oluurlar, ve otolizde nemli rol oynarlar. Morfolijik olarak , Lizozomlar dier hcre organellerine gre heterojendirler. Lizozomlarn eitlilii sindirim fonksiyonlarn geni bir yelpaze gibi gsterir. Mikrooarganizmalarn fagositozu dahil ekstra selller bileikler ve aralarnda hcre ii sindirimi salayan yaplar vardr. Lizozomlar programlanm hcre lmne yardmc olurlar, embriyogeneze ve hatta hcre beslenmesine. Endositozlu serum proteinlerden kolesterol asimilasyonunun temel ilevleridir. ekil 11.8 lizozomlar ve ilgili paracklarn fonksiyonel snflandrmasn gstermektedir. Lizozomlar grup iinde iki eittirler: primer ve sekonder lizozomlar olmak zere. (1966) Bunlarn enzimleri sindirimle balantl olmadndan beri, Primer lizozomlar gerek, saf , ham lizozomlar olarak adlandrlrlard. Sekonder lizozomlarn aksine, gemi veya gnmzde enzimatik sindirim aktivitesi ilevleriydi. Sekonder lizozomlar iki gruba ayrlr: heterofajik hat ve otofajik hat ; sindirim olan malzemenin kkenine baldrlar. Bu blnme her iki balang materyalinden ; art arda veya ayn anda ayn enzimlerle sindirilebilir. Gordon primer lizozomlar tayin etmek iin protolizozom termini ortaya koymu. Daha sonra de Duve ve Wattiaux unvan protolizomlarn kabul ettiler. Otofajik hat ve telolizozomun sekonder lizozomunu adlandrmak iin, her iki hattan artklarla ge formlarda yklemilerdir. Heterefajik hattan erken sekonder lizozomu adlandrmak iin heterolizozom termini kullanmlardr.(ekil 11.8) Saldrmayan materyal ieren prolizozomlar enzimleri ierenlerde ileride sindirimde rol oyuncaklardr. Bilinen tek prolizozom heterofajik hatta ait ve Straus(1958) tarafndan bulunun phagasome diye adlandrlan organeldir. Protein absorbe eden damlacklarn sindirimi iin herhangi eit phagocytic veya pinocytic vakuoller gereklidir. Otofajik hattaki

prolizozomlarn varoluunun mmkn olmas iin de Duve ve Wattiaux otophagasome termini nermilerdir ve phagasomelarn heterophagasomelara belirgin bir ekilde deiimini anlatmlardr. Enzimlerini kaybetmi dejenere telelysosomelar aklamak iin poslysosom termini bulmulardr. Primer lizozomlarn golgi aygt tarafndan geliimi ile olumu olduklarn sitolojik kantlar gstermektedir. ok sayda golgi ilikili vezikller : yaklak 50 m. apnda, kaplamal ve przsz, asit hidrolaz aktivitesi ierirler. Endoplazmik retikulumda sentezlenen lizozomal enzimler, Golgi aygtna tanmadan nce E.run lmenine transfer olduunu eit kant gstermektedir. lk olarak ; Sitokimyasal boyama olduu gsterilmektedir ve E.r ve golgi aygt elementleriyle asit hidrolaz aktivitesi verirler. kinci olarak ; Lizozomal enzimler sentezlenen ayn amino-terminal lider dizileri ile , plazma membran tarafndan kullanlr, ve sekreter proteinlerin vektrel dearj iin E.R a doru gider. nc olarak; Hemen hemen tm hidrolazlar glikoproteinlerdir, ki oligosakkarit ieren E.rda meydana gelmek zorundadrlar. ekil 11.9 otofajik vakuollerin sindirim iin materyal etrafnda ekillendirilmesini , lizozomal hidroliz ile sindirim ileminin balangcn gstermektedir. Kullanlm hale gelmi hcresel yaplardaki bu lizozomun fonksiyonu hcresel aktivitenin devam iin nemlidir. Membran kaynamas lizozomal fonskiyonlarda enmli bir ilemdir, ve d hcre yz endositoz blnmeyle oluur. Hcrenin i yada sitoplazmik yzeyleri de eksositoz, fzyon, tomurcuklanma ve ayrlma ile oluur. Hcre iinde eitli ekillerde lizozomlarn fonksiyonu ekil 11.10 da zetlenmitir. Salglanma, dklama, boaltm ve regrjitasyon ilemleri gsterilmektedir. Heterofaji ve otofaji ilemleri: prelizozomlar, lizozomlar ve postlizozomlar gibi eitli lizozomal organeller gsterilmektedir.(de Duve and Wattiaux: 1966) Ar intralizozomal sindirim , baz patolojik durumlarda belirtilmitir. Hcresel otofaji belirli baz koullarda gelitirilmitir ve muhtemelen eitli hcresel yaralanma trlerinde nemli bir rol oynar. Weissman ve Thomas farkl koullar altndaki lizozomal enzimlerin hcresel hasar iin gzlemler yapmlardr.(1964) rnek olarak, A vitamini eksikliinin ve fazla A vitamini almnn lizozomal bozuklukla alakal olduu gsterilmitir. Klorpromozin yksek konsantrasyonlarda lizozomlar paralar ancak dk konsantrasyonlarda lizozomlar koruyucu etkisi vardr. (Koenig ve Jibril) Kolesterol, kortizon, kortisol, prednizon ve klorokin gibi lizozom stabilizatrleri vardr ve bunlarn lizozomal zar glendirici etkileri vardr.(1966) Ortak zellii olduuna inanlan lizozomal hidrolazlar, kendini hcre yzeyi reseptrlerine balama iin sorumludur ve lizozomun paketlenmesini salarlar. Bir tanma iareti sz konusu olduu dnlmektedir. Arndrlm lizozomal enzimler iiren bir oligosakkarit; yani fosforile bir mannoz kalnts lizozomlar iin balayc olarak ilev grrler. ki adet kant bu gr desteklemektedir. Birincisi; Hurlers hastal olan, Liduronidaz lizozomal enzim eksikliinin neden olduu gsterilmitir, normal ve anormal hcrelerin birlikte kltr ile bu hastalk dzeltilebilmektedir. kincisi ; I-cell diye bilinen lizozomal bozukluktan meydana gelen hastalk, I-cell tarafndan yaylan her bir hidroliz: normal hcrelerin reseptrleri tarafndan tannmaktadr. I-cell hcre eksiklii fibrolastlar tarafndan hazrlanan L-iduronidase hidrolaz gibi aktif olsa bile Hurlers hastal olduunu dorulamaz. Basite, I-cell hastalnn tek bir geni bir enzimin kodlanmasn etkiler ki o da birok hidrolazn tannmasn salar, bu sonula lizozomlar iine paketlenmesi kabul edilmemektedir. I-cell hidrolazlarnn yokluunda bu hastalk mannoz fosfat oligosakkaritin zel hcre reseptrleri ile tannmaktadr. Golgi aygt ve E.R membranlarnn ayn mannoz fosfat reseptrleri ierdii bilinmektedir, onlar hidrolazlar zara balamak ve lizozoma paketlemek iin gereklidir.

3.PEROKSZOMLAR : Ksmen peroksizomlar santrifj younluundaki ykselme boyunca, lizzomlar ve mitokondri ile ortak sediment edilirler. 1960larn bana kadar bu kk organelleri ayrmadaki baarszln sorumlusuydu. Bunlarn kefi lizozomlar ile birlikte, de Duve ve Baudhin tarafndan yaplmtr. Ve de Duve tarafndan 1975te gzlemlenmitir.(Nobel dl) Literatrde microbodies diye adlandrlan peroksizomlar: Epeyce fazla biyokimyasal ayrntlaryla Tolbert tarafndan gzlemlenmitir. Peroksizomlarn flavin oksidaz varl ile karakterize solunum yapan hcre ii organelleri vardr; HO formunda ve katalaz HOu paralar. Peroksizomlar tm karyotik hcrelerde bulunur. Bitki ve hayvan dokularndan izole ve karakterize edilmilerdir.(de Duve and Baudhuin) Biyokimyasal izolasyonu ve elektron mikroskobu kombinasyonu ile, peroksizomlar tespit edilmi ve karacier hcrelerinde youn olarak bulunur: 0.5 m apnda ve en az eit karakteristik oksidatif enzim ierdii bulunmutur. Bunlar D aminoasit oksidaz, rat oksidaz ve katalaz. Katalaz iin histokimyasal zel boyama ile Diaminobenzidinenin peroksidasyonunu ler. (DAB) Yaklak 0,1 m apnda mikroperoksizomlar, Kas, kalp, bbrek ve karacierde dahil olmak zere memeli hcrelerinde geni bir alana yaylm olarak bulunmulardr.(de Duve ve Baudhin 1966; Tolbert ve Esner 1981) Balarda peroksizomlarn , 0.1 m apndan daha kk olanlara mikroperoksizom da denmekteydi. Kk boyuttaki peroksizomlarn kas ile yakn ilikisi son derece zor hale getirilmitir. eer imkansz deilse onlar izole edin nk paralanm kas dokularnda znmlerdir. Peroksizomlar katalaz ieren kaslarda, DAB testinde pozitif gsterildii bulunmutur; ancak karacier hcrelerinden yaplan organeller gibi rat oksidaz ekirdee sahip deillerdir. Peroksizomlar endoplasmik retikulum ile bitiik zara sahip olarak grnmesine ramen, bu konuda gnmzde anlamazlklar vardr. Peroksizomlar kalp kaslarnda bol bulunurlar ( Herzog ve Fahimi 1975) ayrca dier dokularda lipid metabolizmas dahil, karacierde de bulunurlar. Peroksizomlarn ya asitlerininin oksidasyonu fonksiyonu memeliler iin nemlidir. Baka bir deyile bbrek ve karacier hcrelerinin birlikte hareket ettii kabul edilmesine ramen, kaslarda fonksiyonlar az bilinir. (Tolbert 1981). Ancak bu tartmann geri kalan; kalp, kas, karacier ve bbrekten peroksizomlara kadar ayn temel reaksiyonlara sahip olduu varsaymna dayandrlmaktadr, bu ispat edilmemi olsa bile. Karacier peroksizomlar, elektron tama ve ATP senteziyle birbirinden ayrlm molekler oksijen kullanarak, oksidatif reaksiyonlar tama yeteneine sahiptirler: mitokondri olaynda olduu gibi , hidrojen peroksit retirler, ierdikleri ortalama katalz ile kullanr ve paralarlar. Katalaz peroksizomlarda en ok bulunan oksidatif bir enzimdir ve toplam peroksizomal proteinin % 40n olutururlar. Aslnda hepsi deilse de ou hcre iindeki peroksizomlara yerlemitir. Kantlar, byk peroksizomal enzimlerin sitoplazmadaki serbest ribozomlarla sentezlendiini ve olutuu gibi peroksizomlara tandn gstermektedir. Tam olarak karakterize edilmemi zel tanma markerlar iermelidir. Peroksizomal enzimler daha sonra tek bir ift zar hcre iine alrlar. Olgun peroksizomlarla genellikle granlsz E.r arasnda gzlenmesinden bu yana, baz aratrmaclar tomurcuklarn kapal veya E.r a bal olduuna inanmaktayd. Karacier peroksizomlarnn E.R ile yakn iliki iinde olduu gsterilmitir. (Albert 1983) Peroksizomlarn ekil 11.11 de grld gibi kaslarda bulunduu gsterilmitir, ki kalp kas hcrelerinde birka peroksizom olduunu gsterir. Peroksizomlar molekler oksijen kullanm iin nemlidirler. Peroksizomlar bir veya daha fazla flavin oksidaz enzimleri ierirler ki; zel substratlarn hidrojen atomlarn yok etmek iin O kullanrlar.

RH + O R + HO Vivo deneylerinde kantlanm olmamasna ramen, neri olarak ileri srlmtr. Katalaz HO ile bu enzimleri retmek : Alkoller, fenoller, formik asit ve formaldehit gibi dier substratlar okside etmek iin peroksidatif reaksiyonlarda gsterildii gibi kullanlr. HO+ RH R + HO RHnin dk kontrasyonlarnda, katalaz HO de HO ya dnr. 2HO (katalaz) 2HO - O HO nin HO ve Oye katalaz ile dnmesi ; Hidrojen donrlerin yeterli kayna olmamas sebebiyle , toksik seviyelere ulamasn engelleyen gvenlik aygt olarak grlmektedir. (RH) Peroksizomun membran seici geirgendir bu yzden glikoz kadar byk olan inorganik iyonlar ve dk molekl arlkl substratlar zardan geebilirler , HO oalmasndan peroksizomlar korumaya yardmc olur. Ancak karacierde ve bbrek hcrelerinde bulunan peroksizomlarn eitli molekllerinin detoksifikasyon fonksiyonu olduu dnlmektedir. Biri tarafndan tketilen Etanol Alkol dehirojenaz ile balantl Nad tarafndan det oksifiye edilmitir. Ama peroksizomlarda herhangi bir parasnn peroksidatif olarak metabolize edilmi olmas mmkndr. Peroksizomlarn karacier tarafndan toplam O alm en az % 10 dur. Kalp ve karacier peroksizomlarnn bilinen en nemli fonksiyonu: Ya asitlerinin asetil-CoA a paralanp kataliz edilmesidir. HOyi oluturmak iin asetil-CoA tarafndan katobilize edilmesidir . Hepatik peroksizomlarda -oksidasyon sistemindeki ya asidi, ok uzun zincirli ya asitlerini(C-C) mitokondriden daha iyi oksitler. Hepatik peroksizomal oksidasyonunun C-Cli ya asitleri zincir uzunluunun yaklak Clu oalana kadar devam eder. retilen Asetil-Coa ve C-C ya asitlerinden daha ksa zincirliler daha sonra karnitinin trevleri olarak sitoplazmaya ve mitokondriye tanr; sitrik asi dairesine girebildikleri veya biyosentetik reaksiyonlar iin kullanldklar. Peroksizomlarn prekaryotik hcrelerde O metabolizmasn yrten bir organel kalnts olabilecei ne srlmtr ve oksidatif fosforilasyon iin ATP ile birleen mitokondri tarafndan deitirilmitir. Aslnda bitki peroksizomlarnn yosunlarda bulunmad ne srlerek, peroksizomlarn evrimsel lekte yukar doru bir adm att dnlmtr. Peroksizomlarn izolasyonunun saniye bana sonularnda 50 ile 100 kat art olmas, onlarn enzimlerinin zel aktivitelerinin sitoplazmann ayn enzimlerinin izolasyonuyla karlatrlmasn belirtir, bu kas peroksizomlarn incelemek iin en iyi yaklam; kaslardan bozulmam peroksizomlarn izole edilmesinin baz anlamlar ierdii dnlmektedir. Enzimlerinin aktiviteleri; ozmotik ok ve baz dier olaylar ile paralanma ileminden sonra incelenmitir. Ayrca peroksizomlarn proliferasyonu etil p-chlorophenose isobutyrate (klorofibrate ) veya di-ftalat gibi hiperlipidemik ilalar kullanarak karacierde elde edilir. (DEPH) baz olaylarda verimi artrarak veya mekanik bozulmaya kar direnci artrarak bu organellerin izolasyonuna yardmc olabilir. Kaslarda izole edilen peroksizomlarn hazrlanmas ve nemini anlamakta ilerleme olup olmuca phelidir. V. MKROZOMAL FRAKSYON Daha ncede belirtildii gibi , mikrozomal fraksiyon yaklak 100g. Santrifj ile ktrlmtr. Mikrozomlar, S.R, ribozomlarla, kas liflerinde bulunan baz kk yap elementlerini ierir. MKROZOMLAR : Hcre ii bileenlerin hcrenin paralanmas ve blnmesi srasnda, hcre paralanr ve kk paracklar mikrozom olarak bilinir. Mikrozomlar E.R paralarnn yan sra, mitokondri, mikrozom, peroksizom paralar sk sk oluur, ama bunlar canl hcre iindeki

organelleri deildir. Bu fraksiyonla ilgili enzimler mikrozomal enzimler olarak bilinmektedir. Mikrozomlar sonikasyon ve mitokondrinin mekanik artmasyla retilebilirler ve dier hcre organelleri ekil 11.12 de gsterilen. Ama mikrozomlarn en nemli kayna E.Rdur. E.R membranlar genellikle hcrenin toplam membran alannn yarsn oluturur, sonrakiler mitokondrial membranlarla oluur. E.R membran kapal bir kese etrafnda srekli bir biim oluturmaktadr ve Alberts tarafndan ele alnmtr.(1983) E.R sitoplazmada yani sentezlenen molekllerin ayrlmasna yardmc olur. E.R molekllerinin, dier organellerin yapmnda merkez rol oynar. Bu nedenle lipitler, proteinler ve kompleks karbonhidratlar golgi aygtna tanmtr. Plazma membran, lizozomlar ve d hcrenin tm E.r ile birlikte sentezlenmitir. E.R ; granll E.R a ayrlabilir, ok sayda bal ribozomlara ve granlsz E.R a sahiptir. Granll E.R protein sentezinde grev almaktadr. Granlsz E.R ise dier bir deyile protein sentezinde fonksiyonu olmayandr. Ama lipid metabolizmasnda uzmanlam hcrelerin baskn zellii vardr ve ilalarn detoksifikasyonunda ve dier zarl bileiklerde. Granll E.R granl grnm iin gerekli olan ribozomlarla daha da ele alnd. Mikrozomal enzimler ayn mitokondride meydana geldii gibi elektron tama sistemlerine sahiptirler. Farelerin karacier mikrozomlarnda, ya asitlerinin w-oksidasyonun fonksiyonu grlmtr. Bunlar benzersiz sitokrom, B-420 veya P-450 ierirler. NADHsitokrom P-450 redktaz ve sya dayankl lipid faktr olarak bilinirler. Dier NaDPH ve O gereken hidroksilazlar mikrozomlarn bbrek st bezlerinde bulunurlar. Bunlarn bazlar endogenezin oksidasyonunda ve ekzogenez aromatik bileikler ve steriotlerin sentezinde rol oynar. rnek olarak ; kolestroln biyosentezinin son aamasnda, skualen monooksijenaz proteinlerden, sitolojik fraksiyondan 1 ve 2 ye ihtiya duyar. ekil 11.12 mikrozomal enzim F1-ATPase a bal submitokondrial paracklarn sanikasyon ve dier mekanik metodlarla retildiini gsterir. F1-ATPase elektron tama deil, ATPhidrolaz yeteneine sahiptir. Oksidatif fosforilasyon boyunca meydana gelen bu enzim ADP plus Piden ATP oluumunun katalize fonksiyonu olduu tahmin edilmektedir. F1-ATPase 360.000 molekl arlna sahiptir ve oligomysin tarafndan inhibe edilemez. Be veya Alt altbirimden meydana gelen F proteini F1- proteinleri mitokondriden zarl vezikller boyunca salndnda, oluan sistem hem elektron tama hem de oksidatif fosforilasyonda yeteneklidir. RBOZOMLAR: Ribozomlar sarkoplasmin mikrozomal fraksiyonun kuruculardr. Granll E.Rn membrana bal ribozomlar, mikrozomal protein fraksiyonlarnda bulunan tek ribozomlar deildir; sitoplazmadaki serbest ribozomlarda bulunduu gibi. Geerli grnmde membrana bal ribozomlar sadece bu ribozomlardr ki , zellikle E.R membranna ynlendirilirler, multisubunit proteinlerinin sitoplazmada bulunduuna dair kantlar gsterilir. Baz molekllerin sentezlenmesinde ribozomlar balanr ve ribozomlarn granll E.R. membranna balanmasna kadar daha fazla protein sentezlemesini durdurur. Sinyal tanma proteinleri : Granll E.R membrannda baz zel reseptrlerin aktiviteleri ve sitoplazmada yeni sentezlenen amino terminusun tannmasn salar. Ribozomlarn gne sebep olan ve sentezlenen proteinlerin Granll E.R membranna balanmasn salar. Ribozomun granll E.Ra balandnda molekllerin sentezi devam eder. Granll E.R da sentezlenen ou protein glikolize edilmitir.(WAGH ve BAHL 1981) Hcre tarafndan salglanmadan veya dier introselller blgelere tanmadan nce, E.Run lmeni meydana gelir. Golgi aygt, lizozomlar veya plazma membran gibi. Granll E.R proteinlerinin aksine, sitoplazmann proteinleri glikolize edilmemilerdir. Ba dokularnda bulunan glikoproteinler blm 12 de incelenmitir. SARKOPLAZMK RETKULUM:

Dier mikrozomal proteinlerle, sarkoplasmik retikulum kntleri, S.R un yaps , fonksiyonu, biyokimyas; 1. Blmde ksaca ele alnmtr, ve nemli ayrntlar blm 6da verilmitir. Peachey ve Franzini-Armstrong (1983) S.Ru gzden geirmiler ve T-tubule sistemine ait oldupunu gstermilerdir. Bylece, bu blmdeki inceleme S.Ru detaylaryla kapsamamaktadr, ama S.R proteinlerinin sadece ksaca deerlendirilmesi yaplmtr ve isel ve dsal proteinlerin iine fraksiyone olabilirler. Dsaol proteinler, gevek baldrlar bu nedenle kolayca znrler: (1) calsequestrin, (2) yksek afinite Ca2 balayc proteinler, (3) 32.000 molekler arlktaki protein ve (4) 20.000 molekler arlktaki protein ierir. Son iki zelliin calsequestrn rnlerini paraladna inanlmaktadr, ki 44.000 dalton ktleye sahip ve 40mol Ca2/mol protein balar. Yksek afinite Ca2 balayc protein 55.000 dalton ktleye sahip ve 25 mol Ca2/ mol protein balar.

Sitoplazmik spernatant veya sitozolik fraksiyonu

Stoplazma fraksiyonu 100000 santrifj yoluyla tortulamam olan bir kas homojenat bileenlerin tmn ierir. Bu bileen , btn hcresel orgenallerin dnda stoplazmadaki bolukta yer kaplar ve genelde karyot hcrelerin toplam hacminin %50-60 n oluturur. Tipik bir hayvan hcresinin sitoplazmasnda byk introselller blme vardr. Toplam hacmin %54 n oluturur. Ana metobolizma ve protein sentezi hcre bymesi ve bakm iin gerekli glikoliz ve karbonhidrat gibi ekerler , ya asitleri , nkletidler ve aminoasitlerin biyosentezi katalize eden enzimler vardr.Sitoplazmada yer alr.Sitoplazmada hcre iskeleti proteinleri hcrelere ekil verir ve eitli enzimatik reaksiyonlarn gerekletirilmesi iin bir ortam salar. Sitoplazmada protein ierii %20 dir.Sitoplazmadaki kompozisyonu ekirdek etrafndaki sitokimyasal almalarda gsterildii gibi deiir. Sitoplazmada mikroskop ile incelenmesi ou hcrede 0.2- 5micrometrdir. Sitoplazmada gze arpan dier bir nemli zellik genellikle kendi yzeylerine bal 10-40nm apl glikojen granllerin varl ve glikojen sentezinin ykm iin gerekli enzimlerin varldr. Sitoplazmik protein fraksiyonunda bulunan pek ok farkl bileen vardr.kalsiyum aktif faktrde dahil olmak zere dier birka sitozolik enzimler gibi , glikolin ve glukojenez ve sitrik asit veya TCA dngs iinde yer alan enzimlerde ksaca gzden geirilir. Sitoplazmik supernatant dier bileenleri kas pigmentleri sadece onlar bu yana etin rengi ve oksidasyonunda tartld iin zellikle nemli rolleri olan myoglobin , hemoglobulin oksijen ve karbondioksit deiimleri daha sonra tartld . Dier bir ok sarkoplazmik proteinler tartlmamtr. Bunun nedeni nemsiz olduklar iin deil daha az kas ve\veya et zerindeki etkiye sahip olmalarndandr. Glikoliz ve Glukoneogenez Glkoliz 6C atomu ile bir glikoz molekl ve 2 molekl pirvat ierir. Dnm sreci , fosfat ieren ara bir dizi yolla devam eden 9 farkl enzimatik reaksiyon ierir. lk 4 reaksiyonda glikozun ATP ekjlinde enerji girii gerkir.3-fosafat 3 karbon aldehit gliseraldhite dntrlr.5. ve 6. reaksiyonlarda gliseraldehit 3-fosfat aldehit grubu 2 ATP oluturmak iin kullanlan bu reaksiyonda elde edilen enerji ile karboksilik asit okside olur. Son 3 reaksiyonda 3-fosfogliserat formlar fosfoenolpirvat alanda ek bir iki molekl ATP oluumu ile sonulanan son adm ile pirvata dntrlr.glikoliz 2 ATP kullanr fakat 4 ATP retir.Bylece net kazanc 2 ATP olur. Glukoz 6-fosfat glikoz oluumu iin ters reaksiyonla glukoz 6-fosfotaz tarafndan katalize olur ve karacier kas glikoz salar. Kasda bulunan bir fosfat fruktoz glikoz 6-fosfat dnm bu reak. in zel enzim olan glikoz 6-fosfat izomeri tarafndan katalize olur. Fruktoz 1.6-

bifosfat fruktoz oluumuna 1-fosfat 6-fosfofruktokinaz tarafndan katalize olur. Glikoliz reak. nemli kontrol admlar 3 yksek konsantrasyonlu ATP sitrat ve uzun zincirli ya asitleri reaksiyonu inhibe eder. ADP ve AMP ise hzlandrr. Hcre iinde enzimatik katalizlenen reaksiyon geri dnmszdr.4.admda 2 mol gliseraldehit 3-fosfatn her mol 1.6-bifosfat oluumu iin fruktoz bifosfat aldoz tarafndan katalize olur. Reaksiyon geri dnml olmasna ramen intraselller artlar altnda kolaylkla ileri gider. Kas aldoz enzimi lizin kalntsnn amino grubu ve dihidroksiaseton , karbonil grubu schiff baz yoluyla kovalent bir enzim substrat kompleksi oluturur. Bu adm ayn zamanda temel trioz-fosfat izomeraz 3fosfat katalize gliseraldehit hidroksiaseton fosfatn enzimatik dnmdr. %90 fruktoz 1.6bifosfat dihidroksiaseton fosfat ve glikoliz ile oluan rnlerin denge karm yalnzca 3fosfat gliseraldehite dntrme yoluyla daha fazla devam edilebilir bu yzden nemli admdr. 5.reaksiyon giseraldehit 3-fosfat dehidrogenez tarafndan katalize olur. Glikolizin en nemli admlarndan biri oksidasyon rn iindeki 3-fosfat gliseraldehit aldehit grubunun oksidasyonundaki enerji tasarrufudur. Gliseradehit 3-fosfat dehidrogenaz kasda bulunur ve her biri blinen bir srayla 330 aminoasit artklaryla 4 zde birimden olumaktadr. NAD reaksiyonu 3-fosfat gliseraldehitten itibaren elektron alr. Reaksiyon 6 sonular 3fosfogliserat tepkimesi difosfogliserat 1.3 dnmleri fosfogliseratkinaz tarafndan katalizlenir. ADP den ATP oluturmak iin 1.3 difosfogliserat fosfat transferinden kan enerji bu reaksiyon tarafnda korunur. 7fosfogliserat tepkimesi olarak 3-fosfat grubu , 2fosfogliserat gliserik asit oluumu ile 2 pozisyonu 3-fosfogliserat transferi ile katalizlenir. Tablo 11-4 katalitik enzimlerde glikolitik yolda meydana gelen deiimler Reaksiyon enzim reaksiyon Enzim spesifikasyonu ve oluumu no

heksokinas

glukozglukoz 6-fosfat

glikokinaz

glikozglikoz 6-fosfat

Glikoz , fruktoz , mannoz ve glukozamin fosforilasyonun katalize olmas sonucu kas bulunan ve yksek konsantrasyonda glikoz 6fosfat tarafndan inhibe edilmesi Sadece glikoz fosforilasyonu katalize dier heksozlar deil 6- fosfat glukoz tarafndan inhibe edilir. Kasn mevcut durumu bu reaksiyon iin kolayca tersine evrilir. Fosforilasyon iin ATP gereklidir. Glikolizizin en nemli adm ATP , sitrat ve uzun zincirli ya asitlerinin yksek konsantrasyonlarda inhibesi :ADP ve AMP tarafndan uyarlr.

Glukoz 6- fosfat izomerizasyonu

Glukoz 6-fosfatfruktoz 6-fosfat

6fosfofruktokinaz

Fruktoz 6-fosfatfruktoz 1.6 bifosfat

Fruktoz bifosfat aldol

Fruktoz 1.6bifosfatdihidroksiaseton fosfat gliseraldehit 3fosfat Giseraldehit 3fosfat1.3-difosfogliserit

Gliseraldehit 3fosfat dehidrogenaz Fosfogliserit kinaz

Geri dnml aldol younlama 2 mol gliseraldehit 3-fosfat fruktozun 1.6 bifosfata dnr.iskelet kasnda bulunur.aktivite iin zel birka SH gruplarn ierir. 3-fosfat gliseraldehit grubunun oksidasyonunda enerji tasarrufu iin 2 mol NAD ve inorganik fosfat gerektirir. Bu aamada korunmu enerji 1.3 difosfogliseral ADP den ATP oluumu ile fosfat grubu ierir. ntraselller artlar altnda reaksiyon geri dndrlemez. Gliserit asit 3 den 2 konumuna fosfat grubu aktarr. Hayvan dokularnda bir ara madde olarak 2.3-digliserit gerekir.

1.3-difosfogliserit3fosfogliserit

Piruvat kinaz

fosfoenolpiruvatpiruvat

Fosfogliserit mutase

3-fosfogliserit2fosfogliserit

8 reaksiyon oluturan fosfoenolpiruvat 2-fosfogliserat sonular ve enzim enolaz tarafndankatalize edilmektedir. substrat balamak nce tepki enzimin Mg veya Mn kompleksi iin mutlak bir gereksinim vardr. Bu H2O kayb ieren bir dehidrasyon tepki olmasna ramen serbest enerjide byk bir deiiklik vardr. Son reaksiyon glikoliz 2 mol ATP oluumu ile sonulanr. Oksijen yokluunda, piruvat, gliseraldehid 3-fosfat tarafndan salnan elektronun etkisiyle laktat azalr. Bu elektronlar NADH zinciri boyunca yaplr ve reaksiyon, laktat dehidrogenaz tarafndan katalize edilmektedir. laktat dzeyleri, kan dolamnda, glikoz geri dntrlebilir hcre zarndan, ok yksek laktat yaylr . kincisi, yaam kasnn nemli bir tepki olduudur, ancak dolam sistemi fonksiyon yokluu nedeniyle lmden sonra oluamaz. Bylece, lmnden sonra kas pH , laktik asitlerin oluumu nedeniyle dmeye devam eder. PH ve glikolizizin son admn etkileyen faktrler 13. blmde daha fazla incelenmektedir. Glikoliz reaksiyonuna katlan cou serbest enerji deerleri 0 a yakn fakat reaksiyonun ierdii heksokinaz , fosfofruktokinaz ve piruvatkinaz byk kayplar ierdii iin G de dengede deildirler. Fosfofruktokinaz enzimi ieren reaksiyon glikolizde byk bir hz snrlayc basamadr. Heksokinaz ve pirvatkinaz tarafndan katalizlenen reaksiyonlar glikolizin ikincil kontrol noktalarn temsil eder. Glikoliz ve kumanda okuyucular hakknda daha fazla bilgi iin biokimya adlandrlr. Geri bildirim kuralndaki zel hcre deseni, glikozun glikogenezise ya da glikoz bozulmasnda oluur. Kas kaslmas iin gerekli olan glikoz, glikozlaktat reorganizenin karaciere kan tarafndan tanan laktat ile elde edilebilir. Bu yol iddetli egzersiz srasnda nemlidir. Alk dnemlerinde glikozdan itibaren ya asitleri ve proteinler oluabilir. Glikoliz yolunda 1. ,3. ve 9. reaksiyonlar zerinden tersine gei olabilir. Yani katlan bu 3 enzim, heksokinaz , fosfofruktokinaz ve pirvatkinaz G deki byk azalma sonucu reaksiyonu ileri ynde ilerletir. Bypass metobolik enzimleri inaktif hale getirerek metobolik olarak geri salar. ADP ve AMP dzeyleri yksek olduunda enzimler bu

reaksiyonlara ters girerek glikoz olutururlar. Bu ters dng geri bildirim sistemindeki glikoz yerine glikoliz oluumlar ile oluur. B.Sitrik asit dngs Sitrik asit dngsnde pirvatn asetil coA ya girii ile oksalaasetatn sitrat retimi gerekleir. Pirvat dehidrogenaz enzim kompleksi , ATP ye baml dehidrogenaz bileeninin fosforilasyonu azalarak fosfor enzimininde fosforilasyonu tarafndan aktive edilir. Sitrat sentaz sitrik asit dngs orann kontrol eder. Bu katalize kondensasyonu asetil coA daki metil grubu ile oksalaasetattaki karbonil grubu arasndadr.bunun sonucunda hidroliz olan thioester ba oluumu ve serbest coASH oluum grlr. Sitrat sentezi asetil coA ile rekabet halinde olan skin coA tarafndan inhibe edilir. Ayrca NADH , ATP tarafndan ve uzun zincirli ya ail coA esterleri tarafndan engellenir. Fakat canl iin inhibisyonu anlalamamtr. Sitrat sentezi mitokondriyal membran ii matrisde yer almaktadr. 3 reaksiyon sitrattan izo-sitrat oluumu ile katalizlenir. Reaksiyonun enzim tarafndan katalizi kolay ve geri dnmldr. Reaksiyon enzim tarafndan katalize olur ve kolayca kendine evrilebilir. Her iki durumda 2 aamada gerekleir. lk adm ikinci izo-sitrat retildii zaman oluan cis-akonitindir. Akonitin Fe 2 ierir ve aktivasyonu iin bir tiyol grup gerektirir. Hayvansal dokularn iki izozymic formlar, mitokondri ve dier sitoplazmasnda lokalize olur. so sitrat dehidrojenaz tarafndan katalizlenen reaksiyon 4, a-ketogluteratn izositrat dnm hzn snrlayc adm ve sonucudur. Enzim Mg+2 veya Mn-2 gerektirir. Hayvansal dokularn iki izositrat dehidrogenaz tipi, elektron alcs olarak gereken NAD+ ve dieri NADP dir. Mitokondri ve sitoplazmada yalnzca eski trleri bulunur. NAD+ gerektiren form ihtiyaclarn Mg-2 ve ADP aktivasyonu iin mutlak gerekliliktir. NADP+ gerektiren izositrat dehidrogenaz sitrik asit dngs bir a-ketoglutaratn izositrat dnmnn en nemli enzim katalizrdr. Reaksiyon 5 a-ketogulteratn skkin coA dnm sonlar ve bir ketogluteratn dehidrogenaz tarafndan katalizidir. Reaksiyon asetil-coA oluumundaki pirvat oksidasyonuna benzer. Koenzimler olarak tiamin, pirofosfat, lipoik asit, coA, FAD ve NAD+ gerektirir. Skkin coA yksek enerjili tiyoester ile karbonil grubudur. Reaksiyon 6 sksinat thiokinase tarafndan katalizlenen ve skkin-coa ile, fosfat ve guanozindifosfat ieren bir enerji asndan evrilii reaksiyonu sksinat oluturmak iin olan coA grubunu kaybeder. Hayvansal dokularda enzim GSP skkin-coA ile birletiinde solunuma bal fosforilasyontersine bir substrat dzeyinde fosforilasyon gerekleir. a-ketoglutaratn oksidasyonu srasnda GTP oluumunda 2,4dinitrofenol bylelikle substrat seviyesinde fosforilasyon gsteren oksidatif fosforilasyon koparan ek tarafndan inhibe edilemez. ekil 11-6 sksinat fumarat ile bu dnmn, kovalent bal FAD ieren sksinatdehidrogenaz tarafndan katalize olduunu gsterir. Enzim skca i mitokondrial membrana bal, ayklamak ok zor. ndirgenebilir koenzim FAD tepki olarak bir hidrojen alcs. enzim sksinat fosfat, ATP ve azaltlm CoQ tarafndan aktive edilir ve oksaloasetat okdk konsantrasyonlarda inhibe edilir. Reaksiyon 8 sitrik asit dngs sonucu L-malat ve katalizi enzim fumares tarfndan olur. Reaksiyon canlda kolayca geri dnmldr ve koenzim gerektirmez. Atp fumarat iin enzim afinitesi azalr. malat sadece L-stereoizomer formlar gibi stereoseicidir.Fumarase mitocondria matrisi oluur. sitrik asit dngsnn son dnm malat dehidrogenaz tarafndan katalize oksaloasetat malat oksidasyonu ierir. Hcre normalde sonraki admlarda reaksiyon rnleri kullanr reaksiyon ileri gider. enzim stereoseicidir ve sadece Lmalat kullanr. Yksek hayvanlarda dokular iki tr enzim ierir. Sitrik asit dngsnde yer alan enzimler genellikle substrat fazlal aktif ve rnleri yksek konsantrasyonlarda inhibe

edilir. Dngsnde kontrol noktalar, asetil-CoA ile birletirerek, sistemi besleyen oksaloasetat giriinde ve piruvat dehidrogenaz furnshng asetil-CoA tarafndan kontrol edilir. Sitrat formu oksaloasetat ile tepki dngs iine asetil-CoA giriinde sitrat sentaz tarafndan katalizlenir. Dier hz kontrol adm isocitrate dehidrogenaz tarafndan katalizlenir ve aketoglutaratn isocitrate dntrr. Sitrik asit dngs, bir glikoliz rn iin bir yol yani, piruvat girmek iin deil, ayn zamanda metabolik yolu giriinde kazanmak iin ya asidi oksidasyon rnleri salar. C.DER STOZOLK ENZMLER Buna ek olarak, glikoliz, glukoneogenez ve sitrik asit dngs katlan enzimler, saysz dier enzimler sitoplazmik supernatant mevcuttur.Bunlara pek ok proteazlar ve kas protein ylma ve ykm fonksiyonu dinamik sistemler dahil olabilir.Onlarn etkinlikleri aktivatrleri ve inhibitrleri, tarafndan kontrol ediliri, ayn zamanda, kas grevlerini dzenleyen nemli bir rol oynamaktadr.obinate, kas proteazlar, bu dicussion CAF olarak adlandrlr Ca ile aktive ana grupta alkali proteazlar, asidik proteazlar veya katepsinler ve ntral proteazlar ayrlabilir indicad var.Proteazlarn bu gruplarn her biri briefl aktivite, inhibisyon ve kas muhtemel rol ile ilgili olarak ele alnmtr. 1.Alkali Proteaz Alkalin proteazlar sitoplazmada bulunmaz ancak grnte myofirillar proteinlere skca bal.Onlar normalde myofibrillar proteinlerin karlmas nce veya sonra ya 0.2-0.5 mikro mol aralnda bir iyonik kuvvet KCl veya KI ile tedavi edilir.Bylece sarkoplazmik protein grubu yeleri, alkalin proteazlar Okuyuculara kolaylk olmas iin ksaca burada kapsanacak olmasna ramen, tm proteazlar, bu blmde grnr. Koszalka ve Miller ilk san iskelet kasnn pH 8,5-9,0% 2 KCL homojenatlarnda en iyi aktif olan proteinlerin bu grubu kefetti.Proteazlar kas proteinleri, hemoglobin, serum albmin, kazein ve sentetik peptid N-asetil-L-tirozin etil ester bozulmasna yol aar.Aktivitesi enzimlerin SH gruplarn ieren tiyol reaktifler tarafndan gelitirilmi oldu.Aktivitesi kalsiyum katyonlar azalarak tamamen p-kloro Mercuri benzoat ile inhibe oldu.te yandan, Noguchi ve Kandatsu bir deterjan ve re tedavisi ile takip miyozin kaldrmak iin HasselbachSchneider zm ile geni kapsaml ekstraksiyonu ilemi sonrasnda kalan kasnn kalntsnn KI tedavisi aktif bir proteaz fraksiyonu ald.Onlar bu enzimatik olarak aktif fraksiyonunda kasnn alkalin proteaz veya MAP olarak adlandrlan, Mayer, potasyum tiyosiyanat veya KCL yksek konsantrasyonlarda myofibrillar proteinler alan benzer bir enzimatik olarak aktif fraksiyonu ald.Noguch ve Kandatsu HARTASI saflatrlmasnda sonra, optimum pH 9,5-10,5 kazein hidrolizi sergilendi ve faaliyet neredeyse tiyol reaktifler ve kalsiyum katyonlar unafected olduunu bulundu.Bu HARTASI Koszalka ve Miller tarafndan izole edilen enzim fraksiyonu ile ayn olduunu ileri srd. Katnuma kimotripsin gibi zellikleri ile bir serin proteasea izole ve karakterizedir.Aseton ayklanr ve kurutulmu kas toz veya taze kas homojenatlarnda 0.5 M fosfat tamponu (pH 8,0-8,5) izole olabilir bu proteaz saflatrlmaldr ve sedimenttion SDS-poliakrilamid electroporesis veya 22,000-24,000 26.000, molekler arl denge analizine sahiptir.Enzim pH 8,0-9,0 optimum aktivite sergiler.Stongly kimotripsin inhibitrleri (chymostatin paminophenly-2-phenyle propiyonat) tarafndan inhibe edilir ve comletely diisoproply fluorophosphate serin artklar ile birleerek bilinen bir reaktif (DFP) tarafndan inhibe edilir.Tiyol reaktiflerin faaliyet etkisi yok slfidril gruplar bu enzim etkileri dahil olmak zere grnmyor.Bu serin proteaz kolayca miyozin ar zincir ve Troponin T drr ve ayn zamanda LC2, troponin 1 drr.tropomiyozin ve aktin daha yava, ama troponin Caktinin, LC1 ve LC3 zerinde M-proteinin neredeyse hibir etkisi yok.Enzim myofibrils lokalize grnr ve grnte mast hcreleri retilir.

Sull alkalin pH'da aktif baka bir proteaz izole edilmitir ve kalp kas arnm.Bu enzimde, benzer zellikler sergileyen MAP idendical olabilir.ATP-baml bir alkalin proteaz da doku ve hcrelerin farkl trde localize olduu tespit edilmitir.zgllkleri, optimum pH aktivite ve etkileri aktivatrleri ve inhibitrleri benzemezlii bu fonksiyonlarn en azndan bazlar farkl enzim oluan olduunu gstermektedir.Bylece farkl kas alkalin proteazlarda bir numara var gibi grnyor, ve bir btn olarak olmasa da en azndan sarkoplazmik proteinler gibi grnen, kas bileenleri hidrolize ve znen ykm rnleri sarcoplasm veya sitoplazmada serbest yeteneine sahiptir.Bylece, proteolitik paralar odasndaki dk molekler arlkl, yapsal ve / veya myofibrillar proteinler paralanr ve hi phesiz sitoplazmada bulunur. 2.Ntral Proteaz Kas alkali proteazlar aksine, byk ntral proteaz sitoplazmada bulunur ve bylece sarkoplazmik proteinlere aittir. Dier ntr proteaz kasn olduuna ramen enzimlerin bu grubun en iyi karakterize yeleri aktivasyonu iin Ca gerektirir. Dayton Ca aktif proteaz mevcut bilgileri gzden geirilmi ve alkali proteazlar ve lizozomal proteazlar hem de tartmtr. Pearson ise (1980), ayn zamanda, tm iskelet ve kalp kas ve olas ilevi tannan yerli proteazlar tartmtr. sonuncu konular daha detayl olarak Blm 13 te anlatlmtr.Huston ve Krebs (1968),fosforilaz aktivasyon mekanizmas okurken,kastan izole edilmi bir ntral proteaz ksmen saflatrlm Ca tarafndan etkinletirilmitir. Onlar bu proteaz fosfolaz b kinaz etkinletirildiinde kinaz-aktive edici faktr (KAF)olarak adlandrld. Busch (1972) da onlar CAF denilen kas Ca aktive faktrle ayklanabilir gsterdimyofibrils ve salam kas tercihen bozulan Z-bantlar. Dayton (1976), bir molekler arl 112.000 vard ve CAF Troponin T hydrolizegsterildi iki ekimolar 80,00 ve 30.000 noni dentical subunist, troponin I oluanolduunu gsteren C-saflatrlm ve domuz kas CAF karakterize izoleprotein ve tropomiyozin (Dayton 1975). mmnofloresan almalarda CAF sadece myofibril Z-disk (Dayton ve Schollmeyer)lokalize olduunu gstermitir. Dayton CAF, fizyolojik salam myofibrillar sklmesini kontrol ederek kas fonksiyonunu ve bylece myofbirillar proteinlerin metabolik ciro iindeki yerini nerdi.Onlar daha fazla kas Ca konsantrasyonu CAF ama ve kapatma, bylece myofibrillar proteinlerin paralanmas kontrol mekanizmas olarak hizmet verebilir nerdi.CAF ile Erken almalar enzimin Ancak, daha yakn bir alma, yani CAF iki tr, yksek Ca-gerektiren formu (millimolar CAF) ve dk Ca-requring formu (mikromolar CAF) vardr ve tatlar ortaya koymutur.Buna karlk yksek Ca gerektiren CAF (1-2mm), bir buuk maksimum etkinlii hakknda 5 Mikro mol Ca gibi dk konsantrasyonlarda 20 Mikro mol Ca ve gsterir aktivitesi dk Ca-CAF sergiler .Mg ve Mn gibi dier kalsiyum katyonlar, ayn zamanda ksmen CAF, dk Caform aktive etme yeteneine sahiptir.Mikromolar CAF Blmde daha detayl olarak tartlmtr. etin hassasiyeti nemli bir rol oynayabilir. Hcresel protein arza kontrol nemli ilevleri yerine getirebilir Bord ve Carter tarafndan gzden geirilmitir kas proteaz inhibitrlerinin bir dizi vardr.Proteaz aktivitesi dzenleyen inhibitrlerin nemi hatta CAF aktivitesi Ca konsantrasyonlarnn etkileri daha fazla olabilir.

AST PROTEAZLAR VEYA KATEPSNLER

Asit proteazlar asidik pH da optimum aktivite sergiler. Birou catheptic kkenli olduu bilinmektedir.

Katepsinler ve lizozomal enzimler zde olduu dnlmektedir ve genellikle sarkoplazmik proteinler olarak snflandrlr. Lizozomal proteaz aktivitesi miktar gibi denervasyon, alk ve eitli miyopatiler srasnda meydana gelen kas hzl protein paralanmas srasnda nemli lde artrr. Katepsinler A, B, C, D ve L iskelet kas izole edilmitir. Yerli proteins.However kaybetmez, doal proteinler dmeye yetersizlik muscle.Cathepsin B proteolitik paralarnn bozulmasna bir rol yoktur anlamna gelmez yan sra miyozin ve aktin bozulmas aktif olduu gsterilmitir sentetik peptidler. Cathepsin D hidrolize miyozin aktin ve hemoglobin sentetik peptidler blnm olmamasna ramen. Katepsin L miyozin, aktin, a-aktinin, Troponin T ve troponin paralanr ancak troponin C veya tropomiyozin aalamak deildir. Katepsin H katepsin B. daha miyozin kar daha spesifik aktivite olduunu bulundu Bir d ve Carter ile kas dokusu da izole edilmitir Bylece, katepsinler aalayc en yetenekli gibi grnyor yoksa tm myofibrillar proteinlerin. Lizozomal katepsinler ek olarak. Izole edilmi ve ayr tzel kiilik olarak kabul kas dier lizozomal enzimlerin bir dizi de vardr. Bunlar arasnda asit fosfataz, lizozomal enzim aktivitesinin bir gstergesi olarak yaygn olarak kullanlr. B-B-galaktosidaz, kollajenaz glucuronidase ve muhtemelen pek ok baka ama daha az iyi karakterize lizozomal enzimler. B-Glucuronidase, B-galaktosidaz et postmortem tenderization fonksiyonu bilinen, ancak muhtemelen de ykm rnleri sindirim lizozomlar iinde nemli rol oynamaktadr.Aslnda, ksmen sindirilmi myofibrils asit koullarda yaayan kas lizozomlar iinde var olduunu gstermektedir in vivo lizozomlarnda mevcut olduu gzlenmitir. Dutson (1983), belirli kas proteinleri bozulmas ve lizozomal proteaz aktivitesi pH ve scaklk arasndaki ilikiyi gzden geirdi.Birincil nem, baz bilgileri yaayan kas uygulanabilir Blm 13 daha ayrntl tartlmtr postmortem bozulmas zerine yerletirilen olmasna ramen.rnein, yksek pH CAF faaliyet artar ama lizozomal enzim aktivitesini azaltr.Dier taraftan, vcut scakl, dk scaklklarda daha myofibrillar protein paralanmas iin daha elverili.Bu lizozomlar ayrk organlar myofibrils veya dier hcresel ykm rnleri paralar dmeye bylece, in vivo olarak lizozomal katepsinler aktif hale getirebilirsiniz asidik bir ortam olabilir nk lizozomal katepsinler fizyolojik artlar altnda etkin olduu anlamna gelmez.Daha ncede belirtildii gibi, lizozomlar yaayan kas yan sra et belirtilen nemli rol oynar.

SOLUNUM PGMENTLER
Tm solunum pigmentleri, bir protein protez grubuna bal bir porfirin ekirdein oluan heme proteinler, vardr.Porfirin methene kpr ile birbirine balanm drt heterosiklik pirol halkalar oluan ve bir cenral demir atomu ierir.Demir kompleksi heme olarak bilinen ve bir histidin balant yoluyla protein globin balanr.Katalaz, peroksidaz ve sitokromlar ou da dahil olmak zere, dier solunum pigmentleri says olmasna ramen iki ana solunum pigmetns hemoglobin ve miyoglobin.Kas, ayn zamanda birok dier demir ieren ferritin ve ferredoxin gibi hem pigmentleri yakndan ilgili bileikleri ierir. Tablo 11-6, sr eti, kuzu eti, domuz eti ve tavuk farkl demir kesirler yzde dalm gsterir., Srasyla domuz eti bel ve tavuk bacak kas iin yaklak 7 ve 9 deerleri ile

karlatrldnda, dana eti popo ve kuzu fileto kas ortalamalar srasyla 24 ve 19 hakknda toplam demir ierii.Bu koyu renkli kaslar zerinde ak renkli kas oranla kat daha fazla demir iki ierdiini gsterir.Domuz deerleri tavuk daha dk olmasna ramen bir tavuk uyluk kas karanlk bir kas alnd dikkate alndnda bu artc deil. Sr kas% 77 demir, srasyla% 68,55 ve 42 kuzu eti, domuz eti ve tavuk, ile karlatrldnda byk bir znr. Myogobin ierii 69,50,35 ve% 5'i oluturan ayn srayla izleyin. te yandan tavuk kas domuz eti ile karlatrldnda (% 12), kuzu eti (% 9), ve sr eti (% 5), hemoglobin gibi toplam demir (% 23) daha byk bir oranda ierir.Ferritin demir greceli miktar, kuzu eti (% 5) ve sr eti (% 1), kas (% 5), domuz, tavuk (% 11) ok daha yksektir. Bu deerler daha yksek miktarda demir emilimini Layrisse ve Martinez Torres sr kar tavuk iin rapor ile anlamas vardr. 70 kg yetikin insan solunum pigmentleri ve ilgili bileikler bal ou yaklak 4.0-4.5g demir ierir.2,6-3,0 g veya yaklak te ikisi ile ilgili toplam demir hemoglobin bulunur.Yaklak 1.0-1.5g veya% 25-35 ferittin ve hemosiderin olarak ortaya kar.Kalan 0.10.2 g demir veya in vivo olarak toplam demirin% 2.5-4.0 miyoglobin transferrin gibi dier pigmentler sitokromlar peroksidaz, katalaz ve benzeri dier bileikler bulunur.

Table 11-6 Sr eti, kuzu, domuz ve tavuk eitli Demir Bileiklerin Yzde Dalm. Tr znr znmez Ferritin Hemoglobi Dk Yaydklar n molekler Demir Miktar Sr Eti 77 23 1 5 3 2 Kuzu 68 32 5 9 4 2 Domuz Eti 55 45 5 12 3 2 Tavuk 42 58 5 23 2 1

MYOGLOBN
Miyoglobin hem kompleksi, merkezi bir demir atomu ile globin histidin elasyon tayc protein eklenir.eitli heme proteinler porfirin halka bal sbstitent yan zincirleri ve grup protein, amino asit kompozisyonu ve / veya sras farkldr. Miyoglobin durumunda, porfirin halka zincirler gsterildii gibi metil vinil veya propil ya.Miyoglobin ekirdei ieren demir ya da demir veya ferrik eklinde bulunabilir.Demir porfirin halkasnn drt azot atomlar bal drd alt ba orbitalleri vardr. Altnc ba yrnge ekil gsterildii gibi farkl radikaller ile karmak serbest iken baka globin moleklnn histidin imidazol halka azot komplekslemesine neden olur..Altnc ba yrnge kan miyoglobin kompleks oksidasyon durumunu ve renk belirlemek igal demir ekirdek ve radikal deerlik gsterilmitir.

Miyoglobin yaklak 16.800 molekl arl olan ve aksine drt hem grubu ierir ve yaklak bir molekl arl 67.200 olan hemoglobin molekl bana sadece tek bir hem grubu ierir.Ancak amino asit bileimi bal olarak farkl trler myoglobins molekl arlklar baz farkllklar vardr.Kendrew, bir proteinin tamamen sral olmutu ilk bulumasyd sperm balina miyoglobin boyutlu yapsn ve amino asit dizilimi aydnlatmtr. Deiken zellikleri baz kromatografik veya elektroforetik farkl myoglobins izole edilmi olmasna ramen, grne gre polipeptid zinciri veya birincil amino asit dizisi kk farkllklar amido gruplarn yerini amido gruplarn yer kaymalar neden olur. Miyoglobin 153 amino asit kalntlar yaklak% 70, sa-elli sarmal sekiz farkl blgelerinde yer almaktadr.Apolar alanlar birbirleri ile temas halinde olan ve neredeyse sadece molekln merkezi bir blgede bulunmaktadr.Molekln sarmal porsiyonlarda nonpolar yan zincir etkileimler ve hidrojen balar van der Waals kuvvetleri tarafndan stabilize edilir.Globin histidin kalnt azot bal heme grubu, polar propiyonik gruplar molekln d ile apolar cebinde yer almaktadr. Hem apolar vinil ornatklar apolar amino asitlerin yan zincirleri ile evrili olan heme tm i ksm ile i gmld.Demir demir oksijen ile geri dnml karmak miyoglobin yetenei, aka onun nonpolar evresi bir sonucudur.

2. HEMOGLOBN Daha nce de belirtildii gibi, hemoglabin molekl bana drt hem grubu ierir veyaklak 67,000-68,000 molekl arl vardr.altnda, miyoglobin oksijen ile ayn reaksiyongider.oxidezed MHB ferrik devlet demir ayn chages oxyhemoglabin ve methe moglobinoluturur.emme spektrumlar ve hb farkl formlar iin renk deiiklikleri mb olduka benzer ama ayn deildir. Hemoglobin, akcierlerden dokulara O2, CO2 ve mb ile kompleksleri ile deitiriliroksijen tayc olarak fonksiyonlar. O2 ve CO2 deiimi ters kolayca CO2 bltenleri vedokulara O2 alr Mb, doru ise hb, co2 iin byk bir cazibe 02 tarafndan kolaylatrlrolduu gerei ile kolaylatrlmtr.Sonuncusu ksmi basnc normalde ok ilham hava,akcierlerin broniyo lleri ve aveoli higherin olduundan o2 ile CO2 kolayca eritrositlerdeiim bulunan akcierler, Hb, alanda. Bylece, bu iki gazlar iin CO2 ve O2 ve Mb ve Hb greli yaknlk greceli ksmi basnlar, doku ve akcierlerde gerekleir hzl gazdeiimi iin hesap. Memeli hemoglobinler, kendi amino asit dizilimi farkl drt polipeptid altbirimden ierentetramers. Bu polipeptidlerin drt alt birimden oluur: iki alt birimleri ve genellikle B, y veyaq dier ikisidir. Bir alt birimden yaklak 15.750 molekl arl 16.500 hakknda B altbirimden var.Drtpolipeptidlerin, ortak bir merkez etrafnda bulunan drt kresel alt birimden elde edilen sonular dzenli bir tetrahedron, drt ke oluturan olarak grnr. Hemoglobinin bir baka olaand yapsal ve genetik adan yksek ve dk potasyumtrlerinin varl, basit bir Mendel ekilde miras dk potasyum tipleri ile egemen olanyksek potasyum eritrosit magnezyum potasyum seviyesi dk olan bu ten.Deilyksek ve dk potasyum formlar hemoglobin bileimi ile ilikili bilinen potasyumeritrositler dier baz bileenlerin bal olduu daha olas grnyor.

Toplam% 95 - hemoglobin 90 compries yaayan hayvanlarda baskn pigment olmasna ramen. Warriss eti% 60, hemoglobin iin iftlik hayvanlar katletmeye kanama tarafndankayp olduu tahmin edilmektedir. O ek bir% 2025 toplam hemoglobin i organlar kalr vesadece% 15-25 ya ve kemikleri de dahil olmak zere, karkas olduunu belirtti. Bu yol atwarriss toplam hemoglobinin% 10'dan daha fazla deil sonucuna kas kalr. Benzer bilgileri kullanarak, Warriss ve Rodos kasap tarafndan satlan toplam canl hayvan kan sadece yaklak% 0,3, ette muhafaza olduu sonucuna varmtr. Hazell, hemoglobinin bulunduTablo 11-6, bu tahmin dk olduunu gstermektedir. 3.Dier solunum pigmentler Catalese, peroksidaz ve sitokromlar ou da dahil olmak zere dier solunumpigmentler, kantitatif toplamn ok kk bir yzdesini oluturan ramen, solunum nemli bir rol oynar. Hemoglobin ve miyoglobin ile ortak olarak, hem proteinlerin bir protein, baldemir bir ekirdek ierir. Katalaz, tm hayvan hcrelerinde bulunan, hyrogen peroksit yok eder ve hcreye toksik seviyelere ulamasn nlemek.Metalloenzyme deinildii gibi karacier ve kas eritrositlerve peroksizomlara yksek konsantrasyonlarda bulunur. Catalese demir ferrik devletnormalde. t yaklak 250.000 molekler arla sahiptir ve yaklak 0.09% demir ierir.Hem protein, demir ve drt protez gruplar drt atom sahiptir. Dier bir deyileMelik-Adamyan karlatrldnda sr karacieri katalaz Penicillium Vitale izole alt nitenin her birinin i gml bir heme grubu ile tetramerik molekl katalaz ve hem deamino asit molekllerinin % 91 dizisi Kimliine ile byk benzerlik gstermek bulundu.P.vitale gelen artklar.Enzimin op timal 0-10 C arasnda bir scaklkta son derece zel veilevleri Peroksidaz, ayn zamanda hidrojen peroksit arza katalize bir kez bitki hcreleri ile snrlolduu dnlyordu.Ancak, daha yeni bir kant peroksidaz de hayvan hcrelerindebulunan olduunu gstermitir.Ayn zamanda, fenoller ve aromatik aminler oxididizes.Zor,nk hemoglobin, miyoglobin ve sitokrom yksek konsantrasyonlarda hayvansaldokulardan enzim izolasyonu karlald.Peroksidaz yksek scaklklara kar olduka dayankldr ve bu ti stand kaynar ve izin zerine faaliyet geri kazanacak.Hakknda 44.000molekler arl vardr.Konsantre peroksidaz rengi koyu kahverengi ve peroksidaz 1 ve640 snd peroksidaz 2 498 mm iin karakteristik emilimini 583 bantlar ve 538 mm verir. Sitokromlar hem de proteinlerdir. Substrat molekler oksijen elektron transferfonksiyonlar daha nce de bu blmde. 7. ZET 500-1000 (2) 1000 ve 10000 (3) mikrozomal fraksiyon arasnda ktrlm mitokondrialfraksiyon santrifj yoluyla tortulam 1 nkleer fraksiyonu: Bu blmde sarkoplazmikproteinler, drt ana gruba ayrlabilir olduu dikkat ekti. 10000 ve 100.000 spernatant100000g zm kalr arasnda aa spin.Ikincisi fruquently sitoplazm ada olarak adlandrlr. dk hzda Homojenat veya nkleer fraksiyonu, DNA, RNA ve dier nkleoproteinleri yan sra ar lipoproteins.DNA kovalent balanan deoxyribonucleotides zincirleri oluur

vepentoz eker ierir, B-2 backone yaps deoksiriboz, nkleotid niteleri balantl ierirdiest er kpr ile birlikte. RNA smilarly diester kpr ile birbirine balanmtr omurga yaps iinde, pentoz eker b-riboz ierir. Hem RNA ve DNA guanin ve adenin prin ierir amahem de urasil olan DNA RNA timin mevcut ve sitozin, pirimidin farkl. DNA ve RNA kontrolieren DNA ile protein sentezi, Mitokondrial fraksiyon, sitrik asit dngs mitokondri, enzimler ve elektron tama sisteminin bileenleri ierir.kincisi, molekler oksijen oluturmak iin sitrik asit dngs vedier subsrates edilen elektron transferi fonksiyonu sitokromlar ve flavoproteins i erir.Mitokondri ve orada enzimler de kendi fonksiyonlar ile birlikte gzden geirilir.Flavincontanining enzimler ve sitokromlar tartmaya zel nem alrsnz.Mitokondrive sitrik asit dngs yoluyla ATP sentezi de cevered.Ya asidi oksidasyonu yer alanenzimler ve reaksiyonlar da aklanmtr. Sitoplazmik spernatant binlerce enzimler ierir; baz glikoliz ve karbonhidrat, eker, ya asitleri, nkleotidler, ve amino asitlerin biyosentezi dierleri fonksiyonu reaksiyonlarkatalize.Glikoliz ve glukoneogenez her admda involded enzimler verilmitir. Oksidatif fosforilasyon rolleri ile birlikte ele alnmtr ve reaksiyonlar katalize aklanmtr.