Tarikh : 22 November 2011 (Selasa) Masa : 9:00 10:00 Pagi Tempat : DK2, Fakulti Perubatan dan Kesihatan, UPM

Noor Rizan bin Abd Rahman Penolong Pegawai Kesihatan Persekitaran U32 Jabatan Kesihatan dan Alam Sekitar Dewan Bandaraya Kuala Lumpur
1

Kebersihan makanan melibatkan segala langkah-langkah yang diperlukan demi memastikan keselamatan kesempunaan makanan pada semua peringkat dari pengeluaran, pemprosesan, pengilangan, pembungkusan, penyimpanan, pengedaran hingga ke penjualannya.

Encik Tee Eng Ong IKU

Akta Makanan 1983

PeraturanPeraturan Makanan 1985

PeraturanPeraturan Kebersihan Makanan 2009

PeraturanPeraturan Makanan (Pengeluaran Sijil Kesihatan bagi Eksport Ikan dan Keluaran Ikan ke Kesatuan Eropah) 2009

28 Feb 2009

Peraturan-Peraturan Kebersihan Makanan 2009 Peraturan-Peraturan Makanan (Pengeluaran Sijil Kesihatan bagi Eksport Ikan dan Keluaran Ikan ke Kesatuan Eropah ) 2009 Peraturan-Peraturan Makanan (Pindaan) 2009 Transglutaminase & Ais Yang Selamat Digunakan
4

28 Feb 2009

12 Mac 2009

 Latar belakang Objektif Pemakaian Kandungan Penalti Penguatkuasaan Pelan tindakan

Mula digubal pada tahun 1983 Berdasarkan Kod Amali Kebersihan Makanan 1974, The Codex General Principles of Food Hygiene, Regulation (EC) No. 852/2004 (hygiene of foodstuffs) dan Regulation (EC) No. 853/2004 (hygiene rules for food of animal origin)

Peruntukan di bawah Akta Makanan 1983

Seksyen 10 Pengarah atau orang yang diberi kuasa olehnya mempunyai kuasa untuk mengarahkan supaya premis , peralatan dan perkakasan makanan yang digunakan berada dalam keadaan bersih dan suci
Seksyen 11 Pengarah atau orang yang diberi kuasa olehnya boleh menutup premis yang tidak suci selama 14 hari.

SEKSYEN 34 AKTA MAKANAN

(Kuasa Menteri Membuat Peraturan-Peraturan)

PERATURANPERATURAN KEBERSIHAN MAKANAN 2009 7 BAHAGIAN 60 PERATURAN

Peraturan ini menyediakan satu prasarana yang boleh mengawal kebersihan premis makanan dan keselamatan makanan di negara ini bagi melindungi kesihatan rakyat di negara ini.

Memastikan premis makanan bersih dan memuaskan dari segi rekabentuk dan bangunan Memastikan pengendali makanan menjaga kebersihan diri dan mengelakkan amalan yang boleh mencemarkan makanan Memastikan perkakas dan peralatan yang digunakan sesuai, bersih dan mudah dicuci Membantu, mengukuh dan menyeragamkan aktiviti penguatkuasaan kebersihan makanan di premis makanan termasuk yang dijalankan oleh pihak berkuasa tempatan Mewajibkan program jaminan keselamatan makanan seperti HACCP, GHP dan GMP
9

Semua premis makanan dari kedai makan hingga ke kilang makanan perlu mematuhi Peraturan-Peraturan ini.
Tafsiran dalam Akta Makanan 1983
Premis meliputi(a) bangunan atau khemah atau struktur lain, kekal atau sebaliknya, kenderaan, pengangkutan, vesel atau pesawat udara; dan

(b) Lebuh, tanah lapang, atau tempat peranginan awam atau basikal atau kenderaan yang digunakan untuk penyediaan, pengawetan, pembungkusan, penyimpanan, pengiriman, pengedaran atau penjualan makanan Premis makanan- premis yang digunakan untuk penyediaan, pengawetan, pembungkusan, penyimpanan, pengiriman, pengedaran atau penjualan makanan atau pelabelan semula, pemprosesan atau pembaikan semula makanan

10

PENGUMUMAN

Laman web BKKM 26 Mac 2009 Taklimat kepada anggota BKKM 27 Mac 2009 Edaran warta kepada BKKM, JKN, PKD, makmal April 2009 Mesyuarat TKPK (KA) 6 April 2009 Mesyuarat KPK Khas 13 April 2009 Kenyataan akhbar oleh YBMK Akhir April 2009

PENYEDIAAN PELAKSANAAN

Taklimat dan mesyuarat dengan pihak JKN 31 Mac 2009 1 April 2009 Taklimat JKN kepada pihak PKD April 2009

PENYELARASAN DAN PROMOSI

Taklimat kepada pihak agensi kerajaan- April 2009 Taklimat kepada pihak NGO - April 2009 Taklimat kepada pengusaha premis makanan - April 2009 Penyediaan bahan-bahan promosi - April 2009

11

WARTA KERAJAAN

12

Di mana warta boleh diperolehi?

Pencetakan Nasional Sdn Bhd Laman web BKKM Perundangan

13

Tindakan JKN Memberi taklimat kepada semua PBT dan PKD mengenai peraturan baru Memastikan semua PPKP di peringkat negeri, PKD dan PBT mempunyai kuasa di bawah Akta Makanan 1983 Memastikan JKN dan PKD dapat menguruskan pendaftaran premis makanan

14

Tindakan JKN Memastikan JKN menjalankan audit ke atas sekolah latihan pengendali makanan (SLPM)

Memastikan PKD bersedia untuk pemeriksaan kesihatan pengendali makanan dan vaksin antityphoid Mengadakan taklimat kepada pihak industri sebelum penguatkuasaan peraturan ini

15

Pindaan untuk membenarkan penggunaan transglutaminase sebagai kondisioner makanan dalam - peraturan 63 (pasta) - peraturan 65 (roti) - peraturan 106 (keju) - peraturan 146 (pes daging) - peraturan 147 (daging kilang)

16

Peraturan 394A (baru) Standard bagi ais yang selamat digunakan - Ais hendaklah dibuat dari air yang mematuhi standard peraturan 394 - Ais hendaklah mematuhi standard dalam peraturan - Seseorang yang menyedia ais untuk jualan hendaklah mendapat lesen daripada Pengarah (TKPK (KA)) - Fee memproses lesen ialah RM 30 yang tidak boleh dibayar balik - Fee untuk lesen ialah RM 50 setahun - Pengarah boleh menggantung lesen yang dikeluarkan

17

Akta Juruanalisis Makanan Peraturan-Peraturan Juruanalisis Makanan

Peraturan Import Makanan Peraturan Iradiasi Makanan Peraturan Makanan yang Diubahsuai Secara Genetik

18

Pelaksanaan Peraturan-Peraturan Kebersihan Makanan 2009 memain peranan penting dalam memastikan premis makanan adalah bersih, suci dan hasilnya pengguna akan dapat menikmati makanan yang lebih bersih, selamat dengan harga yang berpatutan.
bersambung.
19

PERATURAN-PERATURAN KEBERSIHAN MAKANAN 2009

Bahagian I Bahagian II Bahagian III Bahagian IV Bahagian V Permulaan Pendaftaran premis makanan Perjalanan dan penyelenggaraan premis makanan Pengendali makanan Kehendak khas dalam pengendalian, pembungkusan, penyajian, penyimpanan dan penjualan makanan khusus

Bahagian VI
Bahagian VII

Pengangkutan makanan
Pelbagai
20

Peraturan 1. Nama: Peraturan-Peraturan Kebersihan Makanan 2009 Peraturan 2 Tafsiran : air minuman, bahan cemar mirobiologi, bekas kedap, bersih, makanan cepat rosak, makanan risiko tinggi, mesin jual air, mesin jual makanan, pemunya, pengendali makanan, penghuni, perkakas pakai buang, permukaan menyentuh makanan, perosak, sanitasi, premis makanan, program jaminan keselamatan terancang, rosak, sanitasi, daging, ikan, susu, dan tuan punya.

21

Peraturan 3 7

Semua premis makanan di Jadual Pertama wajib didaftarkan dengan Kementerian Kesihatan Malaysia. Fi untuk perakuan pendaftaran adalah RM 30.00 dan tempoh sah laku perakuan pendaftaran adalah 3 tahun. Perakuan pendaftaran seperti di Jadual Kedua Permohonan untuk pendaftaran semula hendaklah dibuat sebulan sebelum tarikh tamat pendaftaran

22

Bab 1

Kewajipan tuan punya, pemunya atau penghuni premis makanan Kehendak am premis makanan Kehendak khas premis makanan

Bab 2 Bab 3

23

Peraturan 8 Mempamerkan perakuan pendaftaran, notis, dsb., dalam premis makanan Perakuan pendaftaran premis makanan, notis membasuh tangan dan larangan membawa masuk haiwan

Peraturan 9 Program jaminan keselamatan makanan Semua kilang makanan dalam Jadual Ketiga mesti mengadakan program jaminan keselamatan makanan

24

Per. 10- Sistem kebolehkesanan makanan Premis makanan mesti mengadakan kebolehkesanan makanan

sistem

Per. 11 Kewajipan am tuan punya, pemunya atau penghuni premis makanan Mematuhi semua keperluan am premis makanan; Menggaji pengendali makanan yang telah menjalani latihan pengendali makanan, pemeriksaan kesihatan dan diberi vaksin; Mengekalkan rekod latihan, pemeriksaan kesihatan; dan aktiviti pembersihan dan pemprosesan makanan.

25

Per. 12 Lokasi Jauh daripada punca pencemaran

Per. 13 Reka bentuk am Memudahkan pembersihan Per. 14 Bekalan air Air minuman yang cukup, dilindungi daripada pencemaran

26

Per. 15 Kebersihan premis makanan Keadaan baik, bersih dan kemas, kemudahan untuk pembersihan, agen pencuci
Per. 16 Kawalan perosak di premis makanan Bebas daripada perosak, rawatan kawalan perosak yang sesuai Per. 17 Pelupusan sampah Sampah hendaklah dialihkan dengan seberapa segera

27

Per. 18 Permukaan lantai Keadaan baik, mudah dibersihkan Dibuat daripada bahan tidak telap air, bukan penyerap dan tidak toksik Menyalirkan secukupnya Per. 19 Permukaan dinding Keadaan baik, mudah dibersihkan Dibuat daripada bahan tidak telap air, bukan penyerap, tidak toksik, permukaan rata sehingga ketinggian yang sesuai Dinding lengkung cengkung
28

Per. 20 Pencahayaan Semulajadi atau tiruan yang tidak membawa kepada pencemaran Per. 21 Pengalihudaraan Sesuai dan mencukupi Tidak mengalir daripada kawasan tercemar ke kawasan bersih Per. 22 Siling Permukaan bumbung mesti menghalang pengumpulan kotoran Per. 23 Pintu Mudah dicuci Permukaan rata, bukan penyerap dan boleh tutup sendiri

29

Per. 24 Perabot, lengkapan dan permukaan yang menyentuh makanan Diselenggara dengan baik dan kekal bersih Dibuat daripada bahan tidak telap air dan mudah dicuci Per. 25 Penyimpanan makanan Bilik penyimpanan yang sesuai Bilik penyimpanan yang berlainan untuk menyimpan bahan mentah dan makanan yang telah diproses Keperluan bagi simpanan sejuk beku Per. 26 Bilik persalinan Bilik persalinan untuk pengendali makanan

30

Per. 27 Sink cuci tangan Mencukupi Disediakan dengan air yang mengalir, sabun, pengering tangan dan paip dioperasi tanpa tangan Per. 28 Bilik tandas Mencukupi Disediakan air yang mengalir Sabun, pengering tangan/ tuala gulung/kertas yang bersih Bersih dan bebas bau yang tidak menyenangkan Tidak terbuka secara terus ke bahagian yang ada makanan Per. 29 Kemudahan penyaliran Mencukupi Dibina bagi mengelakkan risiko pencemaran makanan

31

Bab 1: Latihan, pemeriksaan perubatan dan keadaan kesihatan, pakaian dan kebersihan diri pengendali makanan
Bab 2 : Perlindungan makanan

32

Per. 30 Latihan pengendali makanan Wajib untuk semua pengendali makanan

Per. 31 - Pemeriksaan perubatan dan keadaan kesihatan pengendali makanan Wajib untuk semua pengendali makanan Pengendali makanan tidak boleh bekerja di premis makanan sekiranya menghidap atau pembawa penyakit bawaan makanan

33

Per. 32 Pakaian Pengendali Makanan Pakaian bersih, sesuai, berwarna cerah dan tidak menyumbang kepada pencemaran makanan. Pakaian yang tidak dipakai disimpan dalam almari atau loker.
Per. 33 Kebersihan diri Menjaga kebersihan diri Basuh tangan sebelum mulakan kerja Tidak melakukan perkara yang boleh menyebabkan pencemaran Tidak memakai perhiasan diri
34

Per. 34 Kewajipan untuk mengekalkan premis makanan bersih

Premis sentiasa bersih dan bebas daripada sampah

35

Per. 35 - Pengendalian makanan, perkakas, dsb. Makanan tidak boleh bersentuhan dengan bahan yang boleh mencemarkannya Bekas dan perkakas berkeadaan baik, bersih, mudah dicuci dan tidak mencemarkan kandungannya Bekas dan perkakas yang berlainan digunakan untuk makanan mentah dan makanan yang telah dimasak Mengunakan ais dan stim yang tidak mencemarkan makanan Pembersihan premis tidak dilakukan semasa pengendalian makanan Tidak membekukan semula makanan

36

Per. 36 - Penyediaan, pembungkusan dan penghidangan makanan Bebas daripada pencemaran Pembungkus makanan dapat melindungi makanan daripada pencemaran Tidak menggunakan tangan yang tidak berlapik untuk menyentuh makanan yang tidak berbungkus Suhu simpanan yang tidak menimbulkan risiko kesihatan Perkakas berlainan untuk makanan daripada khinzir
37

Per. 37 - Penyimpanan, pendedahan atau pameran makanan untuk dijual

Dilindungi daripada pencemaran

38

Per. 38 Penyimpanan makanan Penyimpanan berasingan: - bahan mentah dengan bahan yang telah diproses - Makanan dengan agen pencuci dan penyahjangkit - Makanan berasal daripada babi dan bukan berasal daripada babi - Makanan berisiko tinggi dengan makanan tidak berbungkus Makanan kekal bersih dan dilindungi daripada pencemaran
39

Makanan diletakkan 15 cm daripada dinding dan 20 cm dari atas lantai Suhu simpanan makanan yang sesuai Bahan mentah dan ramuan dilabel Sistem First In- First Out (FIFO) di setor makanan Rantaian sejuk makanan dingin atau sejuk beku tidak diganggu

40

Bab 1 Bab 2 Bab 3 Bab 4 Bab 5 Bab 6

Daging Ikan Aiskrim dan konfeksi sejuk beku Susu Ais Mesin jual

41

Per. 39 - Penyediaan daging Kawasan penyediaan dibersih dan dinyahjangkit setiap hari Kawasan dan kelengkapan dikhaskan untuk penyediaan daging, suhu kekal di bawah 150C Daging sejuk beku disimpan pada suhu di bawah minus 180C Per. 40 - Pengangkutan daging Dilindungi daripada pencemaran Per. 41 - Penjualan daging Daging dingin suhu di antara -10C hingga 100C Semua daging dipamerkan untuk jualan runcit dalam unit penyejukan pada suhu di bawah 100C

42

Per. 42 - Memunggah dan menurunkan ikan Kelengkapan mudah dicuci dan berkeadaan baik Amalan tidak menyebabkan kerosakan ikan Aktiviti tidak mencemarkan ikan

Per. 43 - Pengendalian ikan segar Pemprosesan simpanan, pembuangan kepala, isi perut, hirisan ikan Ais cair tidak menyentuh ikan

Per. 44 - Pengendalian krustasea atau moluska Penyejukan Pembuangan cangkerang atau kulit

43

Per. 45 - Penyimpanan ikan Ikan segar suhu menghampiri ais Ikan sejuk beku suhu di bawah -180C Ikan sejuk beku dalam air garam suhu di bawah 90C

Per. 46 - Pengangkutan ikan Suhu pengangkutan Ais yang cair tidak boleh menyentuh ikan
Per. 47 - Penjualan ikan dingin dan sejuk beku Ikan dingin suhu di antara -10C hingga 100C Ikan sejuk beku suhu di bawah -180C

44

Per.48 - Penyediaan, pembungkusan atau penjualan aiskrim atau konfeksi sejuk beku Penyejukbekuan dilindungi daripada pencemaran

Per. 49 Kelakuan orang yang menjual aiskrim atau konfeksi sejuk beku Ais yang cair atau disejukbekukan semula tidak boleh dijual Suhu simpanan di bawah minus 180C

45

Per. 50 - Kehendak suhu Susu disejukkan segera pada suhu tidak lebih daripada 60C kecuali: - diproses dalam tempoh 4 jam; ATAU - kehendak teknologi pemprosesan Per. 51 - Penjualan susu Susu mentah suhu di bawah 40C Susu dalam bungkusan lak dijual dalam bentuk, bekas dan kuantiti asal

46

Per. 52 Pengangkutan, penyimpanan dan hantar serah ais Kenderaan dan peralatan dilindungi daripada pencemaran Bekas bersih dan ditutup Tidak terdedah kepada lalu lintas

47

Per. 53 - Pemasangan mesin jual makanan atau mesin jual minuman Nama dan alamat berdaftar perlu dilabel pada mesin Diletakkan di kawasan yang dilindungi daripada pencemaran Ruang sekeliling mesin mudah dicuci Lantai rata, tidak telap air, mudah dicuci

48

Per. 54 - Mesin jual makanan Berfungsi dan berkeadaan baik, bersih, sanitasi Khas untuk jualan makanan Ditempatkan di kawasan yang bersih dan kemas Bekas sampah dan rak untuk bekas guna semula disediakan Mempunyai peranti kawalan suhu, pendispens yang sesuai

49

Per. 55 - Mesin jual minuman Rekabentuk memudahkan pencucian Bahan yang tahan kakisan dan tidak telap air Muncung pendispens tahan kakisan dan pintunya boleh ditutup sendiri Sistem rawatan dan kawalan tumpahan air yang berkesan Ada peranti pencegahan aliran balik, peranti pemantau Air dinyahjangkit mengikut kaedah yang diluluskan oleh Pengarah Bersih, sanitasi dan bebas pencemaran Menggunakan bekalan air awam yang diluluskan

50

Per. 56 Pengangkutan makanan Kenderaan bersih dan berfungsi dengan baik Ada kemudahan untuk mengasingkan makanan dengan bukan makanan Tidak mengangkut bahan bertoksik Boleh mengekalkan suhu

51

Samb. Berasingan untuk makanan berasal daripada khinzir Dibersihkan selepas digunakan untuk mengangkut makanan lain atau bukan makanan Suhu yang sesuai untuk makanan dingin dan sejuk beku Rantaian makanan dingin dan sejuk beku tidak diganggu

52

Per. 57 Tafsiran premis makanan Premis makanan yang sama Pemprosesan makanan dilakukan dalam bilik atau tempat yang berasingan dalam premis makanan yang sama

Premis makanan yang berasingan Penjualan makanan dilakukan di dalam dua atau lebih bilik atau tempat dalam premis makanan yang sama dan di bawah pengurusan yang sama

53

Per. 58 hingga 60 - Kompaun

Per. 58 Kesalahan yang boleh dikompaun seperti di Jadual Keempat

Per. 59 Pengkompaunan kesalahan (1) Tawaran untuk mengkompaun dalam Borang di Jadual Kelima (2)Bayaran kompaun dibuat seperti di Jadual Keenam

Per. 60 Pembayaran kompaun dibuat dalam bentuk tunai, wang pos, pesanan bank atau bank draf kepada Pegawai Kesihatan Daerah yang mengeluarkan kompaun tersebut.
54

Penalti : Tidak melebihi RM10,000 atau penjara tidak lebih dua (2) tahun

55

56