Saniye Dedeolu

Kadn Emei Konferans TEPAV-ODT Kadn almalar 3 Mays 2011, Ankara

Sorunsal
Cinsiyet eitlii politikalar ve kadn istihdam arasndaki

ilikiyi sorgulamak, Bu politikalarn Trkiyede kadn istihdamn arttrma potansiyelini incelemek.

Kavramsal ereve
Cinsiyet eitlii: eitlik - farkllk
Kadn-erkein aynl ilkesi- vatandalk Kadn-erkein farkll ilkesi- vatandalk

Cinsiyet Eitlii Politikalar

Sa Aya Yaklam

Kadn ve erkein aynln salama hedefi ile oluturulan

politikalar (eit istihdam oran, eit cret, eit isizlik oran vb)
Kadn ve erkein farkll, kadnlara zel politikalar (ocuk
ve baml bakm iin kamusal hizmetler)

Cinsiyet rollerini dntrc politikalar (aile ve profesyonel

yaamn uyumu, yar zamanl alma, bakm izinleri)

Avrupa Birliinde Cinsiyet Eitlii Politikalar

1957 Roma Anlamas- Kadn-Erkek Eitlii
alan kadn alan erkee eit- alan vatanda

kavram 1990larda aile ve i yaamnn uyumlatrmas Gender mainstreming

Feminist Eletiri
Neo-liberal ajandann bir paras
Aktif igc politikas olarak ara Bakm izinleri yerine bakm hizmetlerinin yaygnlamas
(Lewis 2006)

ve aile yaamnn uyumlatrlmas politikalar

kadnlarn igc piyasasna entegrasyonu iin ara (Bacchi

1999)

Eitlik politikalar sosyal harcamalarn ksld ve sosyal

haklarn trplendii bir ortamda uygulanmaktadr (Young

2000).

Cinsiyet Eitlii Politikalar ve Toplumsal Cinsiyet (Walby 2004)

Walby, toplumsal cinsiyet rejimlerinin zelden kamusala dnrken hangi yolu izlediini kavramsallatran bir ereve sunuyor.
Devlet merkezli dnm (welfare state-led) Piyasa merkezli dnm (market-led)

Dzenleyici politika merkezli dnm (regulatory

policy-led route)

Pratik ve Stratejik Toplumsal Cinsiyet karlar Molyneux 1985)

(

Pratik karlar: kadnlarn gnlk yaam ihtiyalar olarak

tanmlanabilir, yaam koullar, salk-bakm hizmetleri, istihdam. Toplumsal cinsiyete dayal iblm deitirmezler ya da kadnlarn zgrlemesi gibi hedefleri yoktur.

Stratejik karlar: cinsiyeti iblmn yok etmek, evii

hizmetlerdeki ve ocuk bakmndaki rollerini deitirerek kadnlarn zgrlemesi iin eitliin salanmas

Trkiyede Sosyal Devlet ve Toplumsal Cinsiyet

Kadn sorunu Kemalist reformlarn mihenk ta
Kandiyoti: zgrlemi fakat libere olmam (emancipated

but unliberated) Eitsizlikleri yok etmede yetersiz, st snf kadnlara ulaabiliyor. zel alan ya da kalknma/ modernleme Kadn hareketi ve uluslar aras basklar cinsiyet eitsizliklerine iaret ediyor

 Gney Avrupa lkesi benzeri sosyal devlet yaps Ksm koruma Hiyerarik ve dlayc bir sistem Aile ve kiisel ilikiler Normatif bir aile modeli Kadnn rol ve minimalist sosyal devlet

stihdam Politikalar
Kanunu: Cinsiyet eitlii politikalar AB Direktifleri ile

uyumlu. Eitlik ilkesi, doum ve emzirme izinleri vb. 2004 tarihli Genelge, Personel Temininde Eitlik lkesine Uygun Hareket Edilmesi 2010 tarihli Genelge, Kadn stihdamnn Artrlmas ve Frsat Eitliinin Salanmas Emeklilik yann kadn ve erkek iin 65de eitlenmesi Bir kadn ilk defa ie alan iverenlere vergi indirimi -Kurun kadnlara ynelik programlar

Bakm Politikalar
Okul ncesi ocuklar iin sistematik bir kamu bakm

politikas yok. 4 ile 5 ya aras ocuklar sadece yzde 16s okul ncesi eitim alyor. 4 ile 7 ya arasnda 2009-2010 yllarnda yzde 39 (Ecevit, 2011:99). Gebe ve Emziren Kadnlarn altrlma artlaryla Emzirme Odalar ve ocuk Bakm Yurtlarna Dair Ynetmelik Ksm-zamanl alma

Sonular
Walbynin analizi ile baktmzda piyasa temelli

dnm ve dzenleyici politika temelli dnmn karma bir versiyonu yaanyor. Neden, 1. Hem bakm hem de istihdam art piyasaya terk edilmi durumda 2. Yasal erevede cinsiyet eitlii politikalar belli bir standarda ulam

 Molyneuxun stratejik ve pratik cinsiyet ihtiyalar

asndan baktmzda, 1. stratejik toplumsal cinsiyet karlar kanunlar aracl ile korunmakta ve garanti altna alnm 2. pratik cinsiyet ihtiyalar ise karlanmaktan ok uzak, ocuk bakm hizmetlerinin zayfl ise en gl gsterge. Kadnlarn istihdama katlmlarn tevik edecek pratik uygulamalara ihtiya var.

 Neo-liberal ajandann bir arac olan cinsiyet eitlii politikalar

kadn istihdamn arttrmak iin bir ara olabilir mi? 1. Bat Avrupa lkelerinde esnek alma koullarnn yaygnlamas ile kadn istihdamnn artnda, bu politikalarn salayc rol olmutur. 2. Fakat Trkiyede kadn emei talebinde ciddi bir katlk varken ayn zaman da kadnlarn bakm hizmetlerinde kullandklar emek zamann azaltacak politikalar yoktur. 3. Bu nedenle, kadnn karlksz emeinin deerlenmesinin yollar aranmal ve bu alanda politika retilmesi gerekmektedir.