Professional Documents
Culture Documents
SIREGAR / 06 - 006
HERYPASC ADIPASAH / 09 -
KOMPUTASI PROSES
011
D 2 = ( y i ( a 0 + a 1 x 1,i + a 2 x 2,i )) 2
i =1
Persamaan diatas diturunkan terhadap tiap koefisien dari polinomial, dan kemudian
disama-dengankan nol, sehingga diperoleh:
n
D 2
= 2 ( y i a 0 a 1 x 1,i a 2 x 2 ,i ) = 0
a 0
i =1
n
D2
= 2 x 1,i ( y i a 0 a 1 x 1,i a 2 x 2,i ) = 0
a1
i =1
...(1)
n
D2
= 2 x 2 ,i ( y i a 0 a 1 x 1,i a 2 x 2 ,i ) = 0
a 2
i =1
n a0
x1,i a0 + x1,i2 a1
+ x2,i a2
= yi
+ x2,i 2 a2
= x2,i yi
x 1,i
x 2,i
x 1,i
2
x 1,i
x 1,i x 2,i
x 2,i
x 1,i x 2,i
2
x 2,i
a 0
a
1 =
a 2
y i
x 1,i y i
x 2,i y i
... (2)
Sistem persamaan (2) dapat diselesaikan dengan menggunakan metode pada sistem
persamaan linier untuk mendapatkan koefisien a0, a1, dan a2.
Regresi Linier Berganda
KOMPUTASI PROSES
011
Secara umum persamaan regresi linier dengan m variabel mempunyai bentuk berikut:
y = a0 + a1 x1 + a2 x2 + + am xm
di mana koefisien a0, a1, a2 sampai am dapat dihitung dari sistem persamaan berikut:
n
x
1,i
x 2,i
x m ,i
x 1,i
x 1,i
x 2,i x 1,i
x 2,i
x 2,i x 1,i
x 2,i
x m ,i x 1,i
x m,i x 2,i
x m ,i a
0
x 1,i x m ,i a 1
x 2,i x m ,i a 2 =
2
x m ,i a m
y i
x y
1,i i
x 2,i y i
x m ,i 2
...(3)
Koefisien korelasi dapat dihitung dengan persamaan (3)
KOMPUTASI PROSES
011
CONTOH STUDI KASUS PENGGUNAAN REGRESI LINIER BERGANDA
No sampel
Waktu
CA
CB
2
3
4
5
6
7
0
10
20
30
40
50
0,8513
0,5694
0,4496
0,0599
0,0599
0,0599
0,2128
0,1424
0,1124
0,015
0,015
0,015
= 60,06 gr/mol
Kadar Formaldehid
Bebas
(gr/200 ml larutan)
2,56
1,71
1,35
0,18
0,18
0,18
Reaksi :
Formaldehid + urea
A + B
Kecepatan reaksi :
rA =
dC A
= kC mA C nB
dt
dimana : k
...(1)
CA
= konsentrasi reaktan A
CB
= konsentrasi reaktan B
...(2)
Untuk mencari konstanta kecepatan reaksi dan orde reaksi, maka digunakan
persamaan regresi linier berganda :
y = a0 + a1x1 + a2x2
...(3)
massa B
mol A : mol B = BM A : BM B
KOMPUTASI PROSES
011
4
massa B
massa B
=2
:
30,03
60,06
; C B0 X B = C A0 X A
C B = C B0 C A0 X A
X A = 1
C A0 =
=
CA
C A0
massa A 1000
BM A
VA
88,148 1000
= 14,675 M
30,03
200
1,71 1000
= 0,56943 M
30,03 100
C B = 0,25C A = 0,25 ( 0,56943 )
CA =
= 0,1423 M
X A =1
CA
C A0
0,56943
= 0,96119
14,675
C CA
rA = A0
t
14,675 0,56943
=
= 1,410557 M/menit
10
=1
KOMPUTASI PROSES
011
Waktu
CA
2
0
0,8513
3
10
0,5694
4
20
0,4496
5
30
0,0599
6
40
0,0599
7
50
0,0599
Bila dimisalkan : y = log (-rA)
CB
XA
-Ra
0,2128
0,1424
0,1124
0,015
0,015
0,015
0,9420
0,9612
0,9694
0,9959
0,9959
0,9959
0
1,4106
0,7113
0,4872
0,3654
0,2923
x1= log CA
x2= log CB
maka data yang diperlukan untuk perhitungan regresi linier berganda dapat dilihat
pada tabel pada hasil program.
Tabel 2 Data Untuk Perhitungan Regresi Linier Berganda
CA
CB
(-rA)
0,851
0,569
0,449
0,059
0,059
0,059
0,212
0,142
0,112
0,015
0,015
0,015
0
1,410
0,711
0,487
0,365
0,292
x1y
x12
0
0,004
-0,036
0,059
0,051
0,120
0,381
1,494
0,534
1,494
0,652
1,494
Rumus-rumus yang digunakan :
y
Log CA
Log CB
Log(-rA)
(x1)
(x2)
(y)
-0,069
-0,244
-0,347
-1,222
-1,222
-1,222
-4,328
-0,67
-0,846
-0,949
-1,824
-1,824
-1,824
-7,940
0
0,149
-0,148
-0,312
-0,437
-0,534
-1,282
x1x2
0,047
0,207
0,329
22.29
2,229
2,229
x2y
0
-0,126
0,140
0,569
0,797
0,974
x22
0,451
0,716
0,901
3,328
3,328
3,328
= n.a 0 + a 1 x 1 + a 2 x 2
y.x 1 = a 0 x 1 + a 1x 12 + a 2 x 1 x 2
y.x 2 = a 0 x 2 + a 1 x 1 x 2 + a 2 x 22
KOMPUTASI PROSES
011
2,3559
- 4,3285 4,6672
2,8135 a1 = 1,5839
l 22
l 32
0
0
l 33
u 13
u 23
1
4,3285
Matriks A = 4,3285
7,9409
1,2823
Matrikis b =
1,5839
2,3559
4,6672
2,8135
7,9409
2,8135
12 ,0541
0
l 22
l 32
0 1 u12
0 0 1
l 33 0 0
u13
6
u 23 = 4,3285
1 7,9409
4,3285
4,6672
2,8135
7,9409
2,8135
12,0541
Untuk kolom I:
1.
2.
3.
(l11)(1) + 0 + 0
=6
l11
=6
= -4,3285
l21
= -4,3285
= -7,9409
l31
= -7,9409
(l11) (u12) + 0 + 0
= -4,3285
Regresi Linier Berganda
KOMPUTASI PROSES
011
2.
3.
6 (u12)
= -4,3285
(u12)
= -0,7214
= 4,6672
(-4,3285)(-0,7214) + l22
= 4,6672
l22
= 1,5446
= 2,8135
(-7,9409)(-0,7214) + l32
= 2,8135
l32
= -2,9150
2.
3.
(l11) (u13) + 0 + 0
= -7,9409
6 (u13)
= -7,9409
u13
= -1,3234
= 2,8135
= 2,8135
1,5446 (u23)
= -2,9148
u23
= -1,8871
= 12.0541
= 12,0541
= 12,0541
l33
= -3,9558
Matriks L = 4,3285
7,9409
0
1,5446
2,9150
3,9558
0
1
Matriks U =
0
0
- 0,7214
1
0
1,3234
1,8871
4,3285
7,9409
1.
2.
0
1,5446
2,9150
0
Y1 1,2823
Y = 1,5839
0
2
3,9558 Y3 2,3559
6 Y1 + 0 + 0
= -1,2823
Y1
= -0,2137
(-4,3285) Y1 + (1,5446 ) Y2 + 0
= 1,5839
= 1,5839
Regresi Linier Berganda
KOMPUTASI PROSES
011
3.
Y2
= 0,4265
= 2,3559
(-7,9409)(-0,2137)+(-2,9150)(0,4265)+(-3,9558)Y3 = 2,3559
(1,6969) + (-1,2432) + (-3,9558)Y3
= 2,3559
-3,9558 Y3
= 1,9022
Y3
= -0,4808
0
0
1.
2.
3.
1,3234 a 0 0,2137
1,8871 a 1 = 0,4265
1 a 2 0,4808
0 + 0 + (1) (a2)
= -0,4808
a2
= -0,4808
= 0,4265
a1 + (-1,8871) (-0,4808)
= 0,4265
a1
= -0,4808
= -0,2137
= -0,2137
a0
= -1,9679
Maka diperoleh :
a2 = -0,4808
a1 = -0,4808
log k = a0 = -1,9679
a0 = -1,9679
k = 10a0 = 0,0170
m = a1 = -0,4808
n = a2 = -0,4808
Maka, persamaan kecepatan reaksi :
(-rA)
= k.CAm.CBn
= 0,0170 . CA-0,4808. CB-0,4808
CA
CB
rA Model
rA Praktek
0,8513
0,2128
0,038652
0,5694
0,1424
0,05689
1,4106
0,4496
0,1124
0,07141
0,7113
KOMPUTASI PROSES
011
0,0599
0,015
0,495675
0,4872
0,0599
0,015
0,495675
0,3654
0,0599
0,015
0,495675
0,2923
KOMPUTASI PROSES
011
PENYELESAIAN MATRRIKS PADA MATLAB
untuk mendapatkan harga konstanta a0, a1, dan a2
>> A=[6 -4.3285 -7.9409; -4.3285 4.6672 2.8135; -7.9409 2.8135 12.0541]
A=
4.6672 2.8135
-7.9409
2.8135 12.0541
B=
-1.2823
1.5839
2.3559
>> X=A\B
X=
-1.1966
-0.4806
-0.4806
>>