You are on page 1of 350

Worldwide websites of

3
A

The Official Website of The New Life Mission

The New Life Mission

www.nlmission.com or www.bjnewlife.org

Please find your vernacular websites below. You can download Christian e-books and request Christian books for free. Feel free to visit our websites below right now!
www.nlmafghanistan.com www.nlmafrikaans.com www.nlmalbania.com www.nlmamharic.com www.nlmangola.com www.nlmarabemirates.com www.nlmarabic.com www.nlmargentina.com www.nlmarmenia.com www.nlmaruba.com www.nlmaustralia.com www.nlmaustria.com www.nlmbahamas.com www.nlmbahrain.com www.nlmbangladesh.com www.nlmbelarus.com www.nlmbelgium.com www.nlmbengali.com www.nlmbenin.com www.nlmbhutan.com www.nlmbolivia.com www.nlmbotswana.com www.nlmbrasil.com www.nlmbriton.com www.nlmbrunei.com www.nlmbulgalia.com www.nlmburkinafaso.com www.nlmburundi.com www.nlmcameroon.com www.nlmcanada.com www.nlmcebuano.com www.nlmchichewa.com www.nlmchile.com www.nlmchin.com www.nlmchina.com www.nlmcolombia.com www.nlmcongo.com www.nlmcostarica.com www.nlmcotedivoire.com www.nlmcroatia.com www.nlmczech.com www.nlmdenmark.com www.nlmdioula.com www.nlmdominica.com www.nlmdutch.com www.nlmecuador.com www.nlmegypt.com www.nlmelsalvador.com www.nlmequatorialguinea.com www.nlmethiopia.com www.nlmfinland.com www.nlmfrance.com www.nlmfrench.com www.nlmgabon.com www.nlmgeorgian.com www.nlmgerman.com www.nlmgermany.com www.nlmghana.com www.nlmgreek.com www.nlmgrenada.com www.nlmguatemala.com

Some of these websites may not work because they are still under construction.

Ebirimu

Worldwide websites of
H
I

The New Life Mission


www.nlmsouthafrica.com www.nlmspain.com www.nlmspanish.com www.nlmsrilanka.com www.nlmsuriname.com www.nlmswahili.com www.nlmswaziland.com www.nlmsweden.com www.nlmswiss.com www.nlmtagalog.com www.nlmtaiwan.com www.nlmtamil.com www.nlmtelugu.com www.nlmthailand.com www.nlmtogo.com www.nlmtonga.com www.nlmturkey.com www.nlmuganda.com www.nlmukraine.com www.nlmurdu.com www.nlmusa.com www.nlmvenezuela.com www.nlmvietnam.com www.nlmzambia.com www.nlmzimbabwe.com www.nlmzou.com

J K

L M

www.nlmgujarati.com www.nlmhaiti.com www.nlmhindi.com www.nlmholland.com www.nlmhonduras.com www.nlmhungary.com www.nlm-india.com www.nlmindonesia.com www.nlmiran.com www.nlmiraq.com www.nlmisrael.com www.nlmitaly.com www.nlmjamaica.com www.nlmjapan.com www.nlmjavanese.com www.nlmkannada.com www.nlmkazakhstan.com www.nlmkenya.com www.nlmkhmer.com www.nlmkirghiz.com www.nlmkirundi.com www.nlmkorea.com www.nlmlatvia.com www.nlmluganda.com www.nlmluo.com www.nlmmadi.com www.nlmmalagasy.com www.nlmmalayalam.com www.nlmmalaysia.com www.nlmmarathi.com

Q R
S

www.nlmmauritius.com www.nlmmexico.com www.nlmmindat.com www.nlmmizo.com www.nlmmoldova.com www.nlmmongolia.com www.nlmmyanmar.com www.nlmnepal.com www.nlmnewzealand.com www.nlmnigeria.com www.nlmnorthkorea.com www.nlmnorway.com www.nlmpakistan.com www.nlmpanama.com www.nlmperu.com www.nlmphilippines.com www.nlmpoland.com www.nlmportugal.com www.nlmportuguese.com www.nlmprcongo.com www.nlmqatar.com www.nlmromania.com www.nlmrussia.com www.nlmsaudiarabia.com www.nlmserbian.com www.nlmshona.com www.nlmsingapore.com www.nlmslovakia.com www.nlmslovene.com www.nlmsolomon.com

Ebirimu

Kino kyekitabo ekyolubereberye, mu biseera byaffe bino, ekyogera ku mawulire amalungi agamazzi nomwoyo ngessira lijjibwa mu byawandiikibwa.
Bangi mu mwe abasomi bekitabo kino temumanyi njiri eno eyokuzaalibwa nate (eyokuzaalibwa omulundi ogwokubiri) mu mazzi ne mu mwoyo. Kale nno mu kitabo kino, ngezezzaako nga bwensobola okuteeka essira ku kubatiza kwa Yesu nomusalaba kwe yafiira. Singa Yesu Kristo teyabatizibwa, okufa kwe ku musalaba tekwandibadde na mugaso gwonna gye tuli. Eno yemu ku nsonga lwaki essira nditadde ku kubatiza kwa Yesu. Ensonga endala empandiisiza ekitabo kino yeno; Njagala abasomi mwenna wuweebwe omukisa nenjiri eno eyamazzi (okubatiza kwa Yesu) nomwoyo. Esaala yange yeno, nti mwenna mukkiriza mu njiri yokubatiza kwa Yesu Kristo nomusalaba gwe, musobole okulokoka. Era nsuubira nti ebiwandiikidwa mu kitabo kino binakuluamya okufuna obulokozi. Ebirimu

OZAALIDDWA OMULUNDI OGWOKUBIRI MU MAZZI NOMWOYO?


Ozaaliddwa omulundi ogwokubiri mu mazzi nomwoyo?
Copyright 2006 by The New Life Mission Tewali muntu yenna akkirizibwa okufuna (okukubisaamu nebyuma byamasanyalaze (fotocopi, kompyuta, nengeri endala yonna)) ekitundu kyekitabo kino oba ekitabo kino kyonna nga tasoose kufuna lukusa eri abawandiisi bakyo nabo aba kifulumya.eyetaaga olukusa kimugwanira okusaba olukusa mu buwandiike. Ebyawandiikibwa ebikozeseddwa mu kirabo kino biggiddwa mu EKITABO EKITUKUVU (Baibuli yOluganda). ISBN 89-8314-088-7

PAUL C. JONG

Hephzibah Publishing House


Obuweereza bwa THE NEW LIFE MISSION SEOUL, KOREA

Ebirimu

Okwebaza
Twagala okuwaayo okwebaza kwaffe eri Katonda olwokutuwa obulokozi natuwa omukisa neno enjiri yokuzaalibwa nate amazzi nomwoyo. Nebaza abaweereza ba Katonda bonna nga mwotadde Rev. Samuel J. Kim ne Rev. John K. Shin, abatuyambye ennyo okukuba akatabo kano. Mukyala Jugpil sul naye mwebaza nnyo olwokukyusa ekitabo kino mu lungereza. Aboluganda abo mu Hephzibah Publishing house; nomukyala Elaine Dawe owa National University awa mu nomukyala Ross Wallace owa KOREA TIMES. Bakoze omulimu munene nnyo mu kuwandiisa ekitabo kino. Nsuubira era nsaba nti kino ekitabo (ne Kasseti zaakwo) zinaakuyamba ggwe nabantu

abalala bangi okulokokera ddala; era njagala okwebaliza ennyo nnyini aba abakoze ennyo naffe. Kwe kusaba kwange nti Katonda atuyamba okubunya enjiri yokuzaalibwa nate amazzi nomwoyo mu nsi yonna okuyita mwabo abakkiriza mu Yesu Kristo. Nate mbalamusa nokukkiriza kwa Katonda okutaggwawo era nebaza Katonda.

PAUL C. JONG

Ebirimu

Enyanjula

Enyanjula
Tulina okuzaalibwa nate mu mazzi nomwoyo.
Katonda bwe yatonda ensi neggulu mu lubereberye, yatonda eggulu neggeyena. Yatonda omuntu mu kifaananyi kye ye, naye oluvanyuma lwa Adamu okwonoona mu maaso ga Katonda, buli muntu eyatondebwa alina okuffa omulundi gumu. Era ngabantu bwe baterekerwa okufa omulundi gumu, oluvanyuma lwokwo musango (Abaebbulaniya 9:27). Okuffa kwemibiri gyaffe lyekkubo eritutuusa mu bulamu obutagwaawo. Abo abatalina kibi bagya kuyingira ensi etegwaawo gye tuyita eggulu; bgya kufuuka baana ba Katonda. Abo abonoonyi banaasuulibwa mu

Ebirimu

Enyanjula

nyanja yomuliro nekibiriiti (Okubikulirwa 20:10) era babonebone emirembe egitagwaawo. Nolwekyo buli muntu alina okuzaalibwa nate (okulokoka). Tulina okulokoka, tuvve ku kubyonoono bye tubadde tukola tufuuka abatuukirivu; olwo naffe lwe tujja okusobola okuyingira mu bwakabaka obwomuggulu. Okuggyako ngomuntu azaaliddwa omulundi agwokubiri tasobola kuyingiria mu bwakabaka bwomuggulu. Bayibuli egamba nti,Ddala ddala nkugamba nti omuntu bwatazaalibwa mazzi na Mwoyo, tayinza kuyingira mu bwakabaka bwa Katonda. (Yokaana 3:5). Okuzaalibwa mu mazzi nomwoyo yengeri yokka gye tuyinza okuyingira mu bwakabaka bwa Katonda. Amazzi agoogerwaako nOmwoyo ayogeerwako mu Baibuli byebitusobozesa okulokoka? Yee. Amazzi mu baibuli kwe kubatiza kwa Yesu.

Lwaki Yesu Katonda mweene, yabatizibwa Yokaana omubatiza? Olowooza yali ayagala kulaga bugoonvu bwe? Olowooza yali ayagala kulangirira nti yoyo affukkiddwaako amafuta? Nedda. Yesu bwe yabatizibwa Yokaana omubatiza, bwe yamuteekako emikono (ebyabaleevi 16:21), kino kyali kikolwa kya muntu omu ekyobutuukirivu (Abaruumi 5:18), ekya ggyawo ebibi byabantu bonna. Mu ndagaano enkadde, Katonda yawa Isiraeri eteeka eryobununuzi eryekisa. Eteeka lino lyalabisibwanga ku lunaku olwokutangirira. Ku lunaku luno, ebibi byabaana ba Isiraeri byonna ebyomwaka byatangirirwa. Alooni, kabona omukulu, yateekanga emikono gye ku mutwe gwe mbuzi ennume. Ebibi byabaana ba Isiraeri byonna byateekebwanga ku mbuzi eyo. Ebigambo byokutangirira mundagaano enkadde byalagulanga (byali bitulaga)
Ebirimu

Enyanjula

okutangirira okwolubeerera okugenda okugya. Bitulaga amazima gano: nti ebibi byabantu fenna biriteekebwa ku Yesu omulundi gumu. Yesu yaggya kuno ku nsi ngomuntu, kubanga kuno kwali kwagala kwa Katonda. Yabatizibwa Yokaana omubatiza (yokaana yali asibuka mu lulyo lwa Alooni, kabona omukulu eyasooka mu ndagaano enkadde), era Yokaana yakiikirira abantu fenna. Yesu bwe yali abatizibwa, yagamba Yokaana nti, kkiriza kaakano; kubanga kitugwanira bwe tutyo okutuukiriza obutuukirivu bwonna (Matayo 3:15). Wano amakulu gokuteekako emikono gogerwako. Yokaana yali alina okuteeka emikono gye ku Yesu. Mu kikolwa kino (ekyokumuteekako emikono ngabatizibwa) Yesu yeetikka ekibi kyensi yonna asobole okutuukiriza obutuukirivu bwonna kulwaffe abantu. Ekigabo obutuukirivu mu luyonaani

kye kigambo dikaiosune amakulu gakyo ge gano; okubeera omwenkanya mu mbala oba mu bikolwa. Okubeera mu mbeera (okubeera nembala) esibuka mu kusanyizibwa. Yesu yatuukiriza obutuukirivu bwonna kulwabantu bonna okuyita mu kubatiza kwe era kino yakikola mu ngeri (enkola) entuufu, esaanidde. Yesu ngamaze okwetikka ebibi byabantu bonna okuyita mu kubatiza kwe, Yokaana omubatiza yamusisinkana enkeera era bwati bwe yajulira ku bulamu bwe, Laba! Omwana gwendiga owa Katonda aggyawo ebibi byensi! (Yokaana 1:29). Yesu yetikka ebibi byabantu bonna nayolekera omusalaba. Kumusalaba yatwala omusango gwebibi byaffe bye yali yeetisse ngamaze okubatizibwa. Yaffa kumusalaba nagamba nti kiwedde (Yokaana 19:30). Yeyikka ebibi byonna natwala omusango omujjuvu ku lwaffe.
Ebirimu

10

Enyanjula

Amazzi (oba Okubatiza kwa Yesu) kye kifaananyi kyobulokozi.


Nolwekyo, awatali kukkiriza mu kubatiza kwa Yesu tetuyinza kulokoka. Eyo yensonga lwaki omutume Peteero yagamba nti amazzi (okubatiza kwa Yesu) kye kifaananyi ekyamazima (1 Peetero 3:21) ekitulokola. Ennaku zino, abantu abasinga abakkiriza mu Yesu Kristo tebakkiriza mu kubatiza kwe okwamazzi wabula bakkiriza mu kufa kwe kumusalaba. Owoluganda osuubira okukkiriza kuno kuyinza okulokola abonoonyi? Olowooza nti obununuzi bwaffe okuva mu kibitubufuna, kubanga tukkiriza mu musaayi gwa Yesu gwokka? Nedda, obununuzi bwaffe tebuva mukukkiriza mu kuffa kwa Yesu (kumusalaba) kwokka. Mu ndagaano enkadde, abaana ba Isiraeri bwe bawangayo ssaddaakka eyokutangirira, bali

balina okugiteekako emikono ne baatulirako ebibi. Kyali kyamuzizo okutta omutango nga ebibi tebinayatulibwako (ku mutwe gwomutango). Mu ngeri yemu mu ndagaano empya, si kituufu era kyamuzizo okukkiriza mu kufa (musalaba) kwa Yesu Kristo nga tokkiriza mu kubatiza kwe. Nolwekyo, omutume Peetero kyava agamba nti, era kaakano ge gaabalokola mmwe mu kifaananyi ekyamazima, kwe kubatizibwa, si kuggyawo mpitambi za mubiri, wabula okuddamu okwomwoyo omulungi eri Katonda, olwokuzuukira kwa Yesu kristo (1 Peetero 3:21). Nga abantu bo mundaagano enkadde abatakkiriza mu bubaka bwa Nuuwa (obwokwewala amataba) bwe baali, nabo bwe bali abagaana okukkiriza mu kubatiza kwa Yesu, bajja kusaynizibwawo. Okukkiriza okutuukiridde okutuluamya eri
Ebirimu

11

Enyanjula

obulokozi kwe kukkiriza mu Yesu Kristo, eyajja namazzi nomusaayi (1 Yokaana 5:6). Kitugwanira fenna okukkiriza mu kubatiza kwa Yesu nokuffa kwe kumusalaba. Omutume Yokaana yawandiika nagamba nti okukkiriza okutuufu kwe kukkiriza mu bujjulizi obwomwoyo, amazzi, nomusaayi. (1 Yokaana 5:8). Okukkiriza okutuufu kwe kuno; Yesu yennyini ye Katonda eyajja mu mubiri kubbwomwoyo omutukuvu okuyita mu muwala atamanyi musajja Maliyamu. Yesu yaggyawo ebibi byonna ebyensi bwe yabatizibwa (Yokaana omubatiza, eyakiikirira abantu fenna) mu mugga Yoludaani. Yesu yaffa kumusalaba nga yeetisse ebibi byensi yonna era yeetikka omusango gwebibi byaffe fenna. Kulwensonga eyo, awatali kubatiza kwa Yesu, enjiri entuufu teyinza kutuukirira era ne bwe tukkiriza mu Yesu, tetuyinza kusikira bulokozi

bwe tugaana okukkiriza mu njiri eno.

Ebyafaayo byekkanisa ya Kristo nengeri enjiri gye yawaba.


Lwaki enjiri yamazzi nomwoyo tekyabuulirwa? Lwaki enjiri enkyamu yebuulirwa mu nsi yonna ennaku zino? Yesu bwe yazuukira mu baffu nagenda mu ggulu, abatume baabuuliranga enjiri eno eyamazzi nomwoyo. Bwe tusoma mu mu byawandiikibwa tumanya nti abatume (nga Paulo, Peetero, Yokaana) si be bantu bokka abaali babuulira enjiri yamazzi nomwoyo. Abo abekkanisa eyasooka nabo baali babuulira enjiri eno. Naye omulabe setaani yateekateeka enkola enkyamu, asobole okuggyawo obulamu mu Kkanisa. Mu mwaka gwa 313 AD (oluvanyuma
Ebirimu

12

Enyanjula

lwokuggya kwa Kristo) enteekateeka eno yazuulibwa mu teeka eryayisibwa ekkanisa enkatolika eMilan (eteeka lino lyayitibwa eteeka lya Milan). Mu teeka lino, omuntu yenna eyayiingiranga mu (eyegattanga ku) Kkanisa yalina okubatizibwa. Etteeka lino lya yisibwa abaruumi, kubanga baali bagala okukuuma amatwaale gaabwe. Eno yemu ku ngeri amatwale (gabaruumi) gye gaali gasobola okufugibwa mu bumu neddembe. Kale no obufuzzi bwayiingirira eddembe lyobukristaayo. Mu mbeera eno ekkanisa ekkanisa mwe yali, mwe twafunira enzikkiriza Yeniike era ye yasomesebwanga. Nolwekyo, enjiri eri kumulamwa (nga bwe wandiikidwa mu baibuli) enjiri eyamazzi nomwoyo - etuwa amaanyi omwoyo omutukuvu nobuvvumu obungi (1 Abesesalonika 1:5) yakyusibwa ffe netufuna enkyamu. Kino omulabe setaani kye yali ateeseteese, kubanga tewali yali ayinza

kuzaalibwa mulundi gwa kubiri nakulakulana. Okumala emyaka lukumi nomusobyo ngetteeka lino elyeMilan liyisibwa, ekkanisa mubulaaya yayita mu biseera ebizibu. Newankubadde enzikkiriza empya zali zitandikidwawo mu nsi zebulaaya (nga abantu babagamba okukomawo ku Kigambo ekyekisa nokukkiriza), tewaaliyo kukkiriza kwonna okwali kusomesa ku njiri yokubatiza nomusaayi gwa Yesu. Enjiri eno eyamazima yakuumibwa nga nnamu okuva kumulemba gwabatume. Ngomwala gwamazzi agakulukuta bwe gubula ate oluvanyuma lwekiseera neguzuulibwa nate kukaserengeto, nenjiri eno eyamazzi nomusaayi bweri. Ezuuliddwa nate era kitugwanira okugilangirira mu nsi yonna.

Ebirimu

13

Enyanjula

Kino kyekitabo ekisooka, mumulembe guno, okubuulira kunjiri yokubatiza kwa Yesu nga bwe kwawandiikibwa mu Baibuli.
Kino kyekitabo kyolubereberye mu mulembe guno ekiwandiikiddwa okubuulira enjiri yokubatiza kwa Yesu nga bwe wandiikiddwa mu baibuli. Enjiri entuufu etugamba nti Yesu Kristo yaggyawo ebibi byaffe byonna okuyita mu kubatiza kwe neyeetikka omusango gwebibi byaffe byonna kumusalaba. Nzikkiriza nti teriyo kitabo kirala kyonna kibuulira ku njiri eno eyamazzi nomusaayi mubulambulukufu nobwesigwa nga kino. Mu nsi yaffe eya leero ejjudde okumanya okwabuli kika ne tekinologiya webyumma bikalimagezi, ngezezaako okunoonya abantu abazudde ekyama kyokubatiza kwa Yesu naye

nemeddwa. Nolwekyo nsazeewo okukusa ekitabo kino lulungereza (omuwandiisi wekitabo kino musumba weKoleya). Amataba bwe gajjula negabikka ensi yonna, amazzi gayinza okukulukuta mubuli kifo, naye tegeetaaga kunyweebwa. Mu ngeri yemu bangi abayitibwa abaweereza ba Katonda ababuulira enjiri egezaako okufaanana enjiri entuufu; wabula mu bo temuli ayinza kutuwa bulamu. Omukazi omusamaliya eyanyweeranga amazzi ku luzzi lwa Yakobo teyasobola kuggyawo ennyonta yomwoyo ge yali alina. Bwe yannwa amazzi agobulamu okuva eri Yesu yafuna obulokozi era ennyonta ye yamuggwako era teyadda nate. Amazzi agobulamu bwa Yesu Kristo gakulukutira mu bigambo ebiwandiikidwa mu kitabo kino. Buli anannywa ku mazzi agavaamu analokolebwa emirembe gyonna. Omuntu oyo tabeere muddu wa kibi nate, wabula amazzi amalamu ganaakulukutanga
Ebirimu

14

Enyanjula

okumuvaamu gamuwonye nabo abamulinanye.

ennyonta

awamu

Kitugwanira okukyuuka tufuuke abakozi abakolagana ne Katonda; abaddabiriza olutindo.


Tutambula mu nsi eno era tuli mu biseera ebyenkomerero. Mu biseera ngabino, ekibi mu nsi kiyinze obungi era nomusango gwa Katonda gunatera okututuukako. Abakuggu mu bya sayansi baasobola okutonda embuzzi (emanyiddwa nga Dolly) mu magezi gabwe (nga baziyiza enkola katonda gye yateekawo ku lubereberye eyokuzaala nokwaala)! Oluvanyuma lwobuwanguzi buno abantu nabo basuubibira okukkiriza amagazi gano (nabo bafunenga abanu banabwe abatazaalidwa).

Mu nsi yaffe eyaleero twezimbidde ekiggo (ekifaananako ng;ekya Baberi). Mu ndagaano enkadde abantu bwe bagezako okuzimba ekigo babere bumu ne Katonda, basasanyizibwa mu nsi zonna era Katonda yabawa ennimi ezenjawulo. Tutuuse mu kiseera eky;okubonabona. Obusungu bwa mukama bunatera okugyga kwabo bonna abawabye; abatanaba kuzaalibwa mulundi gwakubiri. Nolwekyo nkusaba owoluganda osome ekitabo kino nga weegendereza. Era nkusabira gwe ozaalibwe omulundi ogwokubiri mu mazzi nomwoyo. Kino ekitabo kibuulira enjiri nga bwe yawandiikibwa mu baibuli. Nkakasa nti buli muntu aluubirira okusoma ekitabo kino nakitegeera taleme kuzaalibwa mulundi gwakubiri. Yesu mukama waffe atugamba nti, Bwe munywerera mu kigambo kyange, nga muli bayigirizwa bange ddala; era mulitegeera amazima, namazima galibafuula ba ddembe
Ebirimu

15

Enyanjula

(Yokaana 8:31-32). Owoluganda, nkusabira osobole okumanya nokutegeera ebigambo byamazima ebiri mu kitabo kino era osumululwe okuva mu kibi ne mukufa! Nsaba katonda akununula akuwe obulamu obutaggwawo okuyita mu Yesu Kristo! Kitugwanira okukola omulimu gwa Katonda kitaffe anunule abawabye kubanga tebamanyi njiri yamazzi nomusaayi. Nsuubira nti enjiri eno eneeyaka nate mu nsi yonna era nkakasa nti eno enjiri eyamazima eneddabiriza entindo zokukkiriza kwaffe abakristayo mu mazima. Nabo abaliuvaamu balizimba ebifo ebyedda ebyazika: olizza emisingi egyemirembe emingi: era oliyitibwa nti muzimbi kituli, muzza wa makubo ga kutuulamu (Isaaya 58:12). Ddala nkakasa nti bangi mu mwe abasoma ekitabo kino temumanyinjiri eno eyozaalibwa omulundi ogwokubiri mu mazzi nomwoyo. Eno yensonga lwaki mubuli kubuulira, essira

nditadde nnyo ku kubatiza kwa Yesu nokuffa kwe kumusalaba. Okufa kwa Yesu kumusalaba tekwandibadde na makulu gonna gye tuli, singa okubatiza kwe tekwabaawo. Yensonga lwaki essira litereddwa kukubatiza kwe (Yesu) emirundi mingi. Njagala buli musomi ategeera ensonga eno okutuusa nga muwereddwa omukisa nenjiri yamazzi (okubatiza kwa Yesu) nomwoyo. Nsuubira nti mwenna munakkiriza mu njiri yokubatiza kwa Yesu nomusaayi musobile okulokolebwa okuva mu kibi. Nkakasa nti kino ekitabo kinakuluamya mu kkubo eryokuzaalibwa omulundi ogwokubiri mu mazzi nomwoyo.

Ebirimu

Ebirimu
Ekituundu EkisookaOkubuulira
1. Tulina okusooka okumanya ekibi mu ffe tulyoke tununulibwe (Makko 7:8-9, 20-23) -------------------------- 17 2. Abantu tuzaalibwa tuli bonoonyi (Makko 7:20-23) -------------------------------- 34 3. Ebintu byetukola bwetubikola ku lwamateeka tununulibwa? (Lukka 10:25-30) ------------------------------- 46 4.Obununuzi obwolubeerera (Yokaana 8:1-12) ------------------------------- 69 5. Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi (Matayo 3:13-17) ------------------ 100 6. Yesu Kristo yajja ku bwamazzi, Omusaayi nOmwoyo. (1 Yokaana 5:1-12) --------------------------- 150 7. Okubatiza kwa Yesu kyekifananyi (kyekyokulabirako) Eri abononyi. (1 Peetero 3:20-22) --------------------------- 182 8. Enjiri yokutangirira okungi (Yokaana 13:1-17) ---------------------------- 200

Ekituundu ekyokubiriEbyenkomerero
1. Obujulizi bwObulokozi ---------------------- 256 2. Ebyokunnyonyola ebirala ------------------- 275 3. Ebibuuzo nEbyokuddamu ------------------- 308
COVER PAGE

OKUBUULIRA 1
Tulina okusooka okumanya ekibi mu ffe tulyoke tununulibwe

Ebirimu

18

Tulina okusooka okumanya ekibi mu ffe tulyoke tununulibwe

Tulina okusooka okumanya ekibi mu ffe tulyoke tununulibwe


< Makko 7:8-9 > Muleka etteeka lya Katonda, ne mukwata obulombolombo bwabantu. Nabagamba nti Mugaanira ddala bulungi etteeka lya Katonda, era mukwate obulombolombo bwammwe. < Makko 7:20-23 > Nagamba nti Ekiva mu muntu, kye kyonoona omuntu. Kubanga munda, mu mitima gyabantu, muvaamu ebirowoozo ebibi, obukaba, okubba, okutta, obwenzi, okwegomba, obubi, obukuusa, obuluvu, eriiso ebbi, obuvoozi, amalala, obusirusiru: ebibi

ebyo byonna biva munda ne byonoona omuntu. Okusookera ddala, njagala okunyonyola amakulu emabega we kigambo ekibi. Ekibi kye ki? Waliwo ebibi ebinyonyolebwa Katonda, ate nebyo ebinyonyolebwa abantu. Ekigamo ekibi, kiva mu ekyoluyonaani hamartia. kitegeeza okusobya. Bwetugana okukola ebiragiro bya Katonda tuba, tusobezza era kiba kibi. Katusooke twekkenenye engeri ffe abantu gye tulabamu ekibi. Ekibi kye ki? Kwe kugana okugondera ebiragiro bya Katonda. Wabula endaba eyobuntu (endaba yaffegyetulabamu ekibi ekibi) yanjawulo. Endaba yange eyekibi teyawukana nendaba yomuntu
Ebirimu

19

Tulina okusooka okumanya ekibi mu ffe tulyoke tununulibwe

omulala. Enjawulo eno ebaawo, kubanga Ensibuko zaffe abantu zanjawulo, embera ezitwetolode teziffanagana, ate nentegeera yabantu yanjawulo. Nolwekyo, enyinyonyola yekibi eyawukana mu Bantu. Ekikowa ekimu kiyinza obutalabika (obutatwalibwa) nga kibi okusinziira ku mutindo oba ku nnono omuntu zalina mu bulamu bwe. Eno yensonga lwaki Katonda atuwade ennono 613 ezamateeka okukozesebwa ngomutindo gwekumanyirako ekibi. Ekyokulabirako kino wammanga kitulaga ebibi byaffe abantu. Amateeka ga Katonda Entegeera yomuntu, Nempisa. Amateeka geggwanga, nobuwangwa.

Ffe nga abantu tetulina kugera mutindo gwa kibi nga tusinziira ku kutegeera kwaffe ne mu neyisa yaffe oba mu mpisa. Ebibi byaffe abantu ebisibuka mu ntegeera yaffe tebikwatagana nekyo Katonda kyayita ekibi. Kulwensonga eno, tetuteekwa kuwuliriza ntegera zzaffe, wabula emitindo gyekibi tulina okugyimanya no kujiraba nga Katonda bwagiraba. (Mu mateeka gge). Buli omu kuffe alina endowooza ye gyalaba era gyamanyi ekibi. Abamu ekibi bakiraba nga okuwaba kwabwe ngabantu, ate abalala ekibi bakitwala okuba empisa zabantu enkyamu. Ekyokulabirako: mu Korea abantu babikka entaana zabazzadde babwe nessubi (wadde nga tebanaffa); ate nebavunaanyizibwa okubalabirira. Nera ekika ekimu mu Papua New Guinea kirina ennono eyokussa ekitibwa mu bazaddee babwe abaffa; balya omubiri gwabwe awamu nabeanda zzabwe (si kakasiza ddala oba
Ebirimu

20

Tulina okusooka okumanya ekibi mu ffe tulyoke tununulibwe

ennyama eno bagifumba nga tebanaba kugirya). Nzikiriza tebayagala bazzadde babwe kuliibwa nvunuju. Ebyobuwangwa bino biragira ddala endowooza nentegeera ezenjawulo abantu zetulina eri ekibi. Ekikolwa ekyomuwendo mu kika, ekimu kirabibwa nga ekikolwa ekyekivve mu kika ekirala. Wabula, Bayibuli etulabula nti kitugwanira okugondara amateeka ga Katonda.
Muleka etteeka lya Katonda, ne mukwata obulombolombo bwabantu. Nabagamba nti Mugaanira ddala bulungi etteeka lya Katonda, era mukwate obulombolombo bwammwe (Maako 7:8-9).

Omuntu kyatalina kubuusa maaso kyekibi mu maaso ga Katonda


Kibi ki ekisinga obunene? Kwe kunyoma nobutagondera Kigambo kya Katonda.

Endabika yaffe wabweeru (kungulu) si ya muwendo mu maaso ga Katonda, kubanga Katonda atunuulira ddala wansi kuntobo yemitima gyaffe.

Kibeera kibi mu maaso ga Katonda bwetugana okukkiriza okwagala kwe. Kyenkana nokugana okukkiriza mu kigambo kye. Katonda yagamba nti kyali kibi (era kikyali kibi) okubeera nga abafalisaayo (nokweyisa nga bbo), kubanga tebagondera mateeka ge. Mukifo kyokugonda, essira balissa ku kusomesa kwabwe kwe beevvumbulira so si mu Katonda kyayagala. Yesu bano abafalisaayo yabayita bananfuusi. Katonda ki gwokkiriza? Mazima ddala Katonda omuwa ekitibwa era omusuuta?

Ebirimu

21

Tulina okusooka okumanya ekibi mu ffe tulyoke tununulibwe

Wewaawo wenyumiriza mu linnya lye: naye ddala Katonda omusaamu ekitibwa? Abantu batunula kungulu nebatassaayo mwoyo eri ekigambo kyaKatonda. Ekibi ekisingira ddala obunune kwe kunyoma, nobutagondera kigambo kyakatonda. Kino obade okimanyi? Ebikolwa ebikyamu mu ffe byebyo ebyasibuka mu Adamu, ku lunaku luli lwe yayonoona nagwa. Ebibi bye tukola nobukyamu bwe tukola, kubanga tetutuukiridde kubeera kuwaba. Abo abagana ekigambo kya Katonda nabo bonoonyi: newankubadde nga tebalina kibi kyonna, abatakkiriza kigambo kya Katonda babeera bonoonyi mu maaso ge. Eno yensonga lwaki Yesu yanenyanga abafalisaayo. Mu Pentateuch (Ebitabo ebitaano ebyabayibuli ebisooka), mu wandiikiddwamu amateeka agatulaga ekyokukola nekyokuleka. Ago ge mateeka ge. Wewaawo tuyinza obutaba nabusobozi obugakuumira ddala gonna; naye ate

tulina okugalaba nga amateeka ga Katonda. Okuva kuntandikwa Katonda agatuwade era tulina okugakkiriza ngekigambo kye.
Ku lubereberye waaliwo Kigambo, Kigambo naba awali Katonda, Kigambo naba Katonda. Katonda nagamba, Wabeewo ekitangaala, era ne wabaawo ekitangala. Yatonda ebintu byonna. Oluvanyuma nassawo amateeka.

Kigambo nafuuka omubiri, nabeera muffe (Yokaana 1:1, 14). Kakono Katonda atulabikidde. Naye akulabikidde atya? Atulabikidde okuyita mu mateeka ge, kubanga Katonda ye Kigambo era ye Mwoyo. Nolwekyo Bayibuli kye tuva tujituuma ekigambo kyaKatonda. It Muno mu Bayibuli muwandikidwa nti, Muleka etteeka lya Katonda, ne mukwata obulombolombo bwabantu. Nabagamba nti Mugaanira ddala bulungi etteeka lya Katonda, era mukwate obulombolombo bwammwe. Mulimu ennono 613 ezAmateeka mu Bayibuli.
Ebirimu

22

Tulina okusooka okumanya ekibi mu ffe tulyoke tununulibwe

Kola kino, naye tokola kiri, ossangamu Bakadde bo ekitiibwa nebirala. Mu byaBaleevi, tusoma kungeri abasajja nabakazi gyebalina okweyisamu ngensolo egudde mu kkinya Amateeka amalala nga 613 gawandiikiddwa mu ndagaano enkadde. Ebigambo ebiwandiikidwa mu Bayibuli si bya bantu nolwekyo tulina okubirowozaako buli kiseera. Newankubadde ffe mu buntu tetuyinza kukuuma mateeka gonna, tulina wakiri okugakkiriza ate nokugondera Katonda. Waliwo ekitundu kyonna ekyawandikibwa mu kigambo kya Katonda ekikyamu? Abafalisaayo banyoma amateeka ga Katonda nebatwala ennono zabantu okulabika nga ezomuwendo ogusukkuluma ku mateeka gaKatonda. Yesu bwe yali ku nsi, kino kye yajulira, era ekyasinga okumukosa (okumulima) kwe kunyoma abantu kwe baali balina eri ekigambo kyaKatonda. Katonda atuwadde ennono zino ezamateeka 613 tusobole okulaba obubi bwaffe, era atulage nti ye ge

Mazima. Fenna tuli bonoonyi mu maaso ge. Tulina okutambulira mu bulamu bunno lwa kukkiriza ate ngatukiriza mu Yesu eyatuweebwa Katonda Kitaffe kulwokwagala okungi kwalina gyetuli. Abantu abanyooma ekigambo kya Katonda nebagaana okukikkiriza bonoonyi. Abo abatasobola kukikuuma nokukissa munkola nabo bonoonyi. Wabula abanyoomi bekigambo bo balina ekibi ekinene. Abantu bwebatyo enkomerero yabwe eri mu geyena. Obutakiriza mukugambo kya Katonda kyekibi ekisinga obunene mu maaso ge (Katonda).

Lwaki Katonda yatuwa amateeka


Lwaki Katonda yatuwa Amateeka? Tusobole okulaba ebibi byaffe Nekibonerezo ekitegekeddwa kulwaffe.

Ebirimu

23

Tulina okusooka okumanya ekibi mu ffe tulyoke tununulibwe

Lwaki Katonda yatuwa amateeka? Yatuwa amateeka tusobole okulaba ebibi byaffe tutere tumudire. Yatuwa amateeka 613 tusobole okulaba ebibi byaffe era tununulibwe okuyita mu yesu kristo. Eyo yemu kunsonga lwaki katonda yatuwa amateeka. Mu bbaluwa eri Abaruumi 3:20 tusoma nti, Kubanga olwebikolwa byamateeka alina omubiri yenna taliweebwa butuukirivu mu maaso ge: kubanga amateeka ge gamanyisa ekibi. Nolwekyo tumanyi nti katonda teyatuwa mateeka kutukaka tugatambulilemu (teyagatuwa ffe tubeere nga abalagidwa okugakuuma nokugatambulilamu). Nolwekyo tumanyi nti katonda teyatuwa mateeka kutukaka tugatambulilemu (teyagatuwa ffe tubeere nga abalagidwa okugakuuma nokugatambulilamu). Kakano bwetumanya amateeka tuganyulwamu ki? Ensonga yeno: ffe abantu tuli banafu nyo

okutuukiriza ateeka gonna mubulambulukufu bwaago ate tuli nabonoonyi mumaaso ge. Kiki kyetuyigamu mumateeka gano 613? Tulaba okukyama kwaffe nobunafu bwaffe nti tetusobola kubeerawo, nokatambulira mu mateeka ge. Tuyiga nti ffe abatondebwa mukifananyi kya Katonda, tuli bonoonyi ddala mu maaso ge; era enkomerero yaffe, okusinzira kumateeka ge, geyena. Bwetumanya ebibi byaffe nobunafu bwaffe nti tetuyinza kutambulira mu mateeka ge; kiki kyetulina okukola? Tugezaako mu maanyi gaffe okufuuka abatuukilivu? Nedda, tulina okukkiriza nti tuli bonoonyi, tukkirize Yesu tununulibwe mubulokozi obuli mu mmazzi nomwoyo era tumwebaze. Ensonga lwaki twawebwa amateeka yali kutusobozesa okukkiriza ebibi byaffe nokumanya ebibonerezo ebitutegekedwa. Tulaba era tumanyi nti obulokozi tebusoboka awatali
Ebirimu

24

Tulina okusooka okumanya ekibi mu ffe tulyoke tununulibwe

Yesu Kristo. Bwe tukkiriza mu Yesu Kristo ngomulokozi waffe, tununulibwa. Katonda yatuwa amateeka galyoke gatulunamye eri omulokozi Yesu. Katonda yaleeta amateeka tusobole okulaba obubi bwaffe, era asobole okulokola ememe zaffe okuva mu kiibi. Yatuwa amateeka era natuwa omwana we Yesu okutulokola. Yesu yagyawo ebibi byaffe byonna okuyita mukubatizibwa kwe; bwetumukkiriza tulokolebwa. Tuli bonoonyi abatalina suubi era tulina okukkiriza Yesu tufuuke abaana be ne Katonda tumuwe ekitiibwa kye. Ffe abantu tulina okutegera, okumanya nokufumitirizanga mukigambo kya Katonda, kubanga buli kintu kisibuka mu ye era tulina nokutegeera amazima agali mu kununulibwa okuli mu kigambo kye. Kuno kwe kukkiriza okutuufu era okwamazima.

Kiki ekiri mu mutima gwomuntu?


Kiki kyetulina okukola Mu maaso ga Katonda? Tulina okukkiriza ebibi byaffe Tusabe Katonda atulokole. Okukkiriza kulina okuva mu kigugambo kya Katonda. Naffe kitugwanira okukkiriza Katonda nga tuyita mu kigambo kye. Bwe tugana okukkiriza tutyo, tuwaba era tukyaama. Okwo kwekukkiriza okukyamu era okutali kwa mazima.

Abafalisaayo nabasadukaayo, bwe balaba abayigirizwa ba Yesu nga balya emigaati nengalo ezidugala babanenya. Kino tekyandibadde bwe kityo singa ekikolwa kyabayigirizwa, kyalabibwa nga Katonda bwa kyagala (nga bwakiraba mu kigambo kye). Bayibuli etugamba nti buli kintu omuntu

Ebirimu

25

Tulina okusooka okumanya ekibi mu ffe tulyoke tununulibwe

kyayingiza okuva ebweru (ekiyita mukamwa) si kyekimwonona, kubanga kiyita mu lubuto nekifuluma omubiri nga omutima tegukosedwa. Nga bwe kyawandiikibwa mu Makko 7:20-23, Nagamba nti ekiva mu muntu, kye kyonoona omuntu. Kubanga munda, mu mitima gyabantu, muvaamu ebirowoozo ebibi, obukaba, okubba, okutta, obwenzi, okwegomba, obubi, obukuusa, obuluvu, eriiso ebbi, obuvvoozi, amalala, obusirusiru: ebibi ebyo byonna biva munda, ne byonoona omuntu. Yesu yagamba nti abantu bonoonyi kubanga bazaalibwa nekibi. Kino omanyi kye kitegeeza? Kitegeeza nti twazaalibwa tuli bonoonyi kubanga tuva mululyo lwa Adamu. Naye ate naffe tetusobola kulaba mazima, kubanga tetukkiriza kigambo kye mubujjuvu. Kiki kaakano ekiri mu mutima gwomuntu? Ekitundu kyetusomye mu makko kigamba nti, mu mitima gyabantu, muvaamu ebirowoozo

ebibi, obukaba, okubba, okutta, obwenzi, okwegomba, obubi, obukuusa, obuluvu, eriiso ebbi, obuvvoozi, amalala, obusirusiru. Buli kika kyekibi nekyobugwenyufu kyonna kiva mu mitima gyabantu ne kibonoona. Kiwandiikiddwa mu zabbuli nti, Bwe ndowooza eggulu lyo, omulimu gwengalo zo, Omwezi nemmunyeenye, bye walagira; Omuntu kye kiki, ggwe okumujjukira, oba omwana womuntu ggwe okumujjira? (zabbuli 8:3-4) Lwaki ye katonda mwene atukyalira? Katonda atukyalira, kubanga atwagala.Ye yeyatutonda natusasira ffe abonoonyi. Yajjawo ebibi byaffe byonna natufuula abantu be. Ayi Mukama waffe, erinnya lyo nga ddungi nnyo mu nsi zonna! Zabbuli eno mu ndagaano enkade yayimbibwa kabaka Daudi bwe yazuula nti Katonda yalilokola abonoonyi. Omutume Pawulo mu ndagaano empya yaddamu okwogera ku Zabbuli eno. Mazima ddala kya kyewuunyo nti ffe,
Ebirimu

26

Tulina okusooka okumanya ekibi mu ffe tulyoke tununulibwe

abatondebwa Katonda, tusobolera ddala okufuuka abaana be. Kino tukifuna kubanga Katonda yatusaasira. Kuno kwe kwagala kwa Katonda. Tulina okumanya nti kubeera kusomooza kwamanyi nnyo eri Katonda, bwe tugezaako nga abantu okutambulira mu mateeka ge. Era bwe tweyongera okutambula bwetutyo, tubeera tutambulira mu butamanya namalala. Tubeera bakyaamu kubanga tuba tusazeewo okutambulira wabweeru wokwagala (omukwano) Katonda kwalina gye tuli kyawandikibwa mu Makko nti 7:20-23, ekiva mu muntu, kye kyonoona omuntu. Kubanga munda, mu mitima gyabantu, muvaamu ebirowoozo ebibi, obukaba, okubba, okutta, obwenzi, okwegomba, obubi, obukuusa, obuluvu, eriiso ebbi, obuvvoozi, amalala, obusirusiru: ebibi ebyo byonna biva munda, ne byonoona omuntu. Yesu yagamba nti ebiva mu muntu bye

bimwonoona. Emere etali nnongoofu Katonda gyatuwa tesobola kutwonoona. Buli kitonde kirongoofu naye ebyo byokka ebisubuka mumuntu, ebibi bye bitwonoona netubeera abatali balongoofu. Fenna tuva mu lulyo lwa Adamu. Nolwekyo, twazaalibwa naki? Twazalibwa nebika kuminabibbiri ebyekibi. Kino si kituufu? Kakano, tusobola okubeerawo nga tetwonoonye nakamu? Nedda, tujja kweyongera okwonoona, kubanga twazaalibwa nekibi. Tusobola okulekeraawo (okukoma) okwonoona, kubanga tumanyi amateeka? Tusobola okutambulira mu mateeka ago? Nedda. Gyetukoma okugezaako okutambulira mu mateeka, gye tweyongera okufuna obuzibu mu kugatuukiriza. Tulina okumanya obunafu bwaffe era nokwewals twewale endowooza enkadde ezitukuumira mu mateeka. Nemitima emikkakkamu, tusobola okukkiriza mu kubatiza
Ebirimu

27

Tulina okusooka okumanya ekibi mu ffe tulyoke tununulibwe

kwa Yesu nomusaayi gwe. Ebyo bye bisobola okutanaazako ebibi nokutulokola. Ennono zamateeka 613 nnungi era zabwenkanya. Wabula abantu bakyali bonoonyi okuva kulunaku lwebazaalibwa. Bwe tumanya nti amateeka ga Katonda matuufu, naye ate nti naffe nti tuli bonoonyi abatayinza kufuuka batuukirivu ku lwaffe, tumanya obwetaavu bwokusasira nekisa kya Katonda awamu nobununuzi bwa Yesu okuyita mu njiri eya mazzi, omusaayi nomwoyo. Bwe tumanya obunafu bwaffe (nti tetuyinza kufuuka batukirivu ku lwaffe, era nti twolekede gyeyeena) tulina okukkiriza mu kununulibwa kwa Yesu. Ffe tusobola okununulibwa. Tulina okumanya nti kulwaffe tetusobola kubeera batuufu oba balungi mu maaso ga Katonda. Nolwekyo, tulina okukkiriza nti tuli bonoonyi abolekede omuliro gwa geyena, ate tusabe Katonda owokusasira nga tugamba nti, ayi Katonda nkwegayiride

ndokola onzijjeko ebibi byange era onsasire. Olwo, Katonda anatusisinkana nga byange mu Kigambo kye. Eno yengeri gye tuyinza okununulibwaamu. Tusome essala ya Dawudi mu Zabbuli. Onsasire, ai Katonda mu kisa kyo; mu bungi bwokusaasira kwo sangula ebyonoono byange byonna. (Zabbuli 51:4). Dawudi yamanya obwonoonefu bwe yalimu, yali naye ayolekede geyena, wabula yakkiriza ensobi ze bwe yali mu maaso ga Katonda. Essala ye yafananako ngeno; Mukama, bwoba ompita mwonoonyi, wewaawo oli mutuufu ddala ndi mwonoonyi, bwoba ompita mutukirivu, wewaawo ndi mutuukirivu. Bwondokola, mazima nalokolebwa; era bwonontwala mu geyena, enkomerero yange eneeba geyena. Kuno kwe kukkiriza okutuufu era enendowooza gyetutasanide okubeera nayo bwetuba twagala okulokolebwa. Bwetutyo bwe tulina okulowooza bwe tuba tusuubira okukkiriza mu kununulibwa kwa Yesu.
Ebirimu

28

Tulina okusooka okumanya ekibi mu ffe tulyoke tununulibwe

TULINA OKUMANYIRA DDALA EkIBI MU FFE BWEKIRI


Kubanga fenna tuva mu lulyo lwa Adamu, tulina okwegomba okubi mu mitima gyaffe. Wabula Katonda atugamba ki? Atugamba nti toyeendanga; wadde tweenda mu mitima gyaffe. Tutta mu mitima gyaffe, naye Katonda atugamba ki? Atugamba nti totanga. Bakadde baffe tetubasaamu kitiibwa mu mitima gyaffe, naye atulagira tubassemu ekitiibwa. Ekigambo kya Katonda kituufu era kirungi, wabula ffe fenna tulina ekibi mu mitima gyaffe. Kino kituufu oba kikyamu? Kino kituufu ddala. Nolwekyo, kiki kye tulina okukola mu maaso ga Katonda? Tulina okukkiriza nti fenna tuli babi abatalina suubi. Kibeera kikyaamu nnyo okulowooza nti tuli batukirivu, kubanga tetwayononye jjo. Era kibeera kikyamu okulowooza nti tuli bonoonyi leero, kubanga

twonoonye leero. Tuzaalibwa tuli bonoonyi. Ffe buli kye tukola mu buntu, tekisobola kujjawo bwonoonefu bwaffe. Eno yensonga lwaki tulina okununulibwa nga tuyita mu kukkiriza mu kubatizibwa kwa Yesu. Tetuli bonoonyi olwebibi byetukola ngokutta, okwenda, okubba nebirala. Tuli bonoonyi, kubanga twazaalibwa ngabonoonyi. Twazaalibwa nebika byebibi kumi nabibbiri ate engeri gye twazaalibwa ngabonoonyi mu maaso ga Katonda, tetuyinza kufuuka balungi mu maanyi gaffe. Bwetufuba bwetutyo tubeera bananfuusi. Twazaalibwa nendowooza enyononefu, nolwekyo tusobola tutya okubeera abatuukirivu ngate tetukola bikolwa bibi? Tetulibeera batuukirivu mu maaso ga Katonda mu maanyi gaffe. Bwetugamba nti ffe nga Bantu kulwaffe, tuli batuukirivu obwo bunanfuusi. Yesu abafalisaayo, nabasadukaayo yabayita
Ebirimu

29

Tulina okusooka okumanya ekibi mu ffe tulyoke tununulibwe

abananfuusi abafalisaayo nabasadukaayo. Abantu twazaalibwa ngabonoonyi era twonoona obulamu bwaffe bwonna. Buli agamba nti talwanangako, oba tabbangako mu bulamu bwe alimba, kubanga ffe abantu mubutonde, tuli bonoonyi. Omuntu bwatyo munanfuusi. Newankubadde omuntu agezezaako okukuma amatteka asigala ngakyali mwonoonyi era ayolekedde geyena. Buli agamba nti talwanangako, oba tabbangako mu bulamu bwe alimba, kubanga ffe abantu mubutonde, tuli bonoonyi. Omuntu bwatyo munanfuusi. Newankubadde omuntu agezezaako okukuma amatteka asigala ngakyali mwonoonyi era ayolekedde geyena. Kakano tukole tutya? Tulina okusaba ekisa kya Katonda era tumwesige tulyooke tulokolebwe. Bwetutalokolebwa awo tunaba twolekedde geyena. Abo bokka abakkiriza ekigambo kya Katonda bebamanya nti ddala bbo

bonoonyi. Era bebamu abamanya nti bafuuka batuukirivu lwa kukkiriza; kale bamanyi nti okunyooma nobutamanya kigambo kya Katonda kibi kinene. Abo abakkiriza ekigambo kye batuukirivu, wadde edda baali bonoonyi. Bazaalibwa natte mu kigambo kya Katonda ne mu kisa kye era baweredwa omukisa.

ABO ABAGEZAAKO OKUNUNULIBWA NGA BESIGA EBIKOLWA BYABWE BAKYALI BONOONYI


Abonoonyi be bani, wadde nga bamazze okukiriza Yesu? Abo abagezaako okununulibwa nga besiga ebikolwa byabwe.

Mu Baggalatiya 3:10 ne 11 kyawandiikibwa


Ebirimu

30

Tulina okusooka okumanya ekibi mu ffe tulyoke tununulibwe

nti, kubanga bonna abayima mu bikolwa byamateeka, bafugibwa kikolimo: kubanga kyawandiikibwa nti Akolimiddwa buli ataabinyiikirira byonna ebyawandiikibwa mu kitabo kyamateeka, okubikolanga. Era kimanyiddwa nga mu mateeka tewali aweebwa butuukirivu eri Katonda: kubanga nti Abatuukirivu banaabeeranga balamu lwa kukkiriza; Kywawandiikibwa nti, Akolimiddwa buli ataabinyiikirira byonna ebyawandiikibwa mu kitabo kyamateeka, okubikolanga. Abo abalowooza nti bakkiriza mu Yesu Kristo naye ne bagezako okwetukuza nga bayita mu bikolwa ebirungi, bakolimiddwa. Bani abo abagezako okufuna obutuukirivu nga bayita mu kikolwa byabwe? Abo bali wansi wekikolimo kya Katonda. Lwaki Katonda yatuwa amateeka? Yatuwa amateeka tusobole okumanya obubi bwaffe (Abaruumi 3:20). Era yayagala tumanye nti enkomerero yabonoonyi geyena. Kkiriza mu

kubatiza kwa Yesu, omwana wa Katonda. Kkiriza ozaalibwe omulundi ogwokubiri mu mazzi nomwoyo. Olwo onolokolebwa okuva mu bibi byo. Onofuuka omutuukirivu era onofuna obulamu obutagwawo ogende mu gulu. Beera nokukkiriza mu mutima gwo.

Ekibi ekisiinga okulabisibwa (okumanyibwa) namalala


Kibi ki ekisiinga okumanyibwa Ngekileetebwa amalala? Kwe kugezaako okutambulira mu mateeka.

Bwe tubeera nokukkiriza mu mukisa gwa Katonda, ffe tuba tuweereddwa omukisa. Katonda alokola abo abakkiriza mu kigambo kye. Enaku zino,
Ebirimu

31

Tulina okusooka okumanya ekibi mu ffe tulyoke tununulibwe

mu ffe abakkiriza, mulimu abakristaayo abagezaako okutambulira mu mateeka, naye kino kisoboka kitya? Tulina okumanya nti tekigasa nakamu okugezaako okutambulira mu mateeka. Gye tweyongera okufuba kulwaffe nga tugatambuliramu, naffe kibeera kituzibuwalira okugatuukiriza. Kyawandikibwa nti, okukkiriza kujja nga tuwulirizza ekigambo kya Katonda. Nolwekyo, twetaga okuleka, nokweyambulako amalala tulyoke tulokoke.

Tulina okuleka emitiindo gyaffe egyobuntu tulokolebwe


Kiki kyetulina okuleka naffe tulokolebwe? Emitiindo, nebipimo byaffe Ebyobuntu.

Omuntu alokolebwa atya? Okuggyako ngomuntu akimanyi nti mwononyi era yeetaga omulokozi, tasobola kulokolebwa. Waliwo bangi abatanaba kununulibwa, kubanga tebasobola kweyambulako ndowooza, nenzikkiriza zzabwe enkyamu awamu nokufuba kwabwe okukyamu. Katonda atugamba nti abo abanyweeza amateeka bakolimiddwa. Nabo abasuubira okuyita mu mitendera egyokukola ebikolwa ebirungi, balyoke bafune obutukirivu bakolimidwa. Wewaawo bakkiriza mu Katonda naye balowooza nti balina okutambulira mu mateeka balyoke balokolebwe. Abemikwano tusobola okufuna obutuikirivu nga tukoze ebikolwa ebirungi? Nedda, tufuuka abatuukirivu nga tukkiriza ekigambo kya Yesu, olwo naffe tunanunulibwa. Bwe tukkiriza mu kubatiza kwa Yesu, omusaayi gwe, era ne tukkiriza mu bujjuvu bwa Katonda (Katonda kitaffe, omwana, nomwoyo omutukuvu)
Ebirimu

32

Tulina okusooka okumanya ekibi mu ffe tulyoke tununulibwe

tununulibwa. Eno yensonga lwaki Katonda atutegekeddewo eteeka lyokukkiriza nga ekkubo lye tuyinza okuyitamu okufuuka abatuukirivu. Okununulibwa amazzi nomwoyo tekulina musiinji nakamu mu bikolwa byabantu, wabula omusiinji guli mu kukkiriza kigambo kya Katonda. Katonda yatununula lwa kukkiriza. Bwatyo bwe yamaliriza enteekateeka ye eyokutununula. Lwaki abo abakkiriza mu Yesu Kristo tebaanunulibwa? Kubanga tebakkiriza mu kigambo ekinunuzi ekyamazzi nomwoyo. Naye ffe abatatuukiridde nga bwe tuli, tununuliddwa okuyita mu kukkiriza kwe tulina mu kigambo kya Katonda. Ekyokulabirako: Bwe wabaawo abantu babiri abakola ku lubengo omu nagenda omulala asigala akola, newankubandde munne amuleseewo. Oyo alekedwa ku lubengo atulaga

ekifananyi kyoyo omuntu atanaba kununulibwa. Lwaki omu yatwalibwa omulala nalekebwa emabega? Eyatwalibwa yagenda, kubanga yawuliriza era nakiriza ekigambo kya Katonda; wabula owokubiri yakola nyo okukuuma amateeka naye enkomerero ye yali mu geyena. Omuntu oyo yali agezako okwenunula ngadda eri Katonda, naye Katonda yamunnyenya namuvaako (teebereza omuntu nga yeewalula nagezaako mu manyi ge okudda eri Katonda) enkomerero ye yali geyena. Eno yensonga lwaki tulina okununulibwa nga tukkiriza mu mazzi nomwoyo. Kubanga bonna abayima mu bikolwa byamateeka, bafugibwa kikolimo: kubanga kyawandiikibwa nti Akolimiddwa buli ataabinyiikirira byonna ebyawandiikibwa mu kitabo kyamateeka, okubikolanga. Era kimanyiddwa nga mu mateeka tewali aweebwa butuukirivu eri Katonda: kubanga nti Abatuukirivu
Ebirimu

33

Tulina okusooka okumanya ekibi mu ffe tulyoke tununulibwe

banaabeeranga balamu lwa kukkiriza; Kubanga mu yo obutuukirivu bwa Katonda bubikkulibwa obuva mu kukkiriza okutuusa mu kukkiriza:nga bwe kyawandiikibwa nti naye omutuukirivu anabaanga mulamu lwa kukkiriza (Abagalatiya 3:10 -11 nAbaruumi 1:17). Bwe tugana okukkiriza ekigambo kya Katonda tubeera bonoonyi. Ate era kibeera kibi bwe tunnyoma ekigambo kya Katonda. Mukifo kyokukisukkulumya, twenyumiriza mu mitiindo gyaffe ngabantu. Ffe abantu tetuyinza kutambulira mu mateeka, kubanga fenna twazaalibwa tuli bonoonyi era twonoona. Tuyinza okwonoona akatono wano, wali na buli wetugenda. Tukimanye nti ffe abantu tuli mu mubiri era tetuyinza kweyamba mu manyi gaffe okwewala kibi. Ekyokulabirako: Omuntu afanana nga baketi ennene ejudde ebijimusa. Bwe tugezaako okujitwala wonna wetwagala, ejja kwonona

ekkubo nekifo kyonna kyeyisibwamu. Naffe bwetutyo bwetubeera. Tugenda tusuula ebibi buli gye tuba tugenze. Ekyo osobola okukiteebereza owoluganda? Osobola okukkiriza kakati nti oli mutukuvu? Siinga wali wemanyidde ddala, wandirese okugezaako okufuba okubeera omutukuvu era wandikkiriza mu njiri yamazzi nomusaayi gwa Yesu? Abo abatanaba kuzaalibwa natte, balina okweyambulako obujjeemu bakkirize nti bonoonyi ddala mu maaso ga Katonda. Era balina okukkiriza ekigambo kya Katonda bazule era bamanye nti Katonda yabalokola namazzi nomwoyo.

Ebirimu

OKUBUULIRA 2
Abantu tuzaalibwa tuli bonoonyi

Ebirimu

35

Abantu tuzaalibwa tuli bonoonyi

Abantu tuzaalibwa tuli bonoonyi


< Makko 7:20-23 > Nagamba nti ekiva mu muntu, kye kyonoona omuntu. Kubanga munda, mu mitima gyabantu, muvaamu ebirowoozo ebibi, obukaba, okubba, okutta, obwenzi, okwegomba, obubi, obukuusa, obuluvu, eriiso ebbi, obuvvoozi, amalala, obusirusiru: ebibi ebyo byonna biva munda, ne byonoona omuntu.

Abantu babuzabuziddwa era batambulira mu kufumitiriza kwabwe okukyamu.


Ani ayinza okulokolebwa? Oyo eyeraba ngomubi asinga.

Okusokera ddala nandiyagadde okutandika nga nkubuuza ekibuuzo kino. Weraba otya? Olowooza oli mubi oba oli mulungi? Kiki kyolowooza? Abantu bonna batambulira mu ndowooza zabwe eziwabya. Oyinza okuba nga toli mubi nga bwobade olowooza, oba nga toli mulungi nga bwobade olowooza. Ani, kakano, gwosubira okuba ngatambulira mu bulamu obulungi obwokukiriza? Yoyo eyeraba era eyerowoozaako ngomulungi? Oba oyo eyeraba neyerowoozako ngomubi? Yoyo eyeraba
Ebirimu

36

Abantu tuzaalibwa tuli bonoonyi

neyerowoozaako ngomubi. Kankubuzeeyo ekibuuzo ekirala. Ani, ku bano ababiri, ayinza okununulibwa? oyo azziza emisango emingi era alina ebibi ebingi, oba oyo azziza obusango obutono ngalina obubi butono? Ddala yoyo azziza emisango emingi era alina ebibi ebitabalika. Oyo asobola okununulibwa, kubanga akkiriza nti ye mwonoonyi asingirayo ddala. Omuntu bwatyo asobola okukkiriza ekigambo kyokunnunulibwa Yesu kyamutegekedde. Mazima ddala bwe twetunulira munda muffe, tumanya nti tujjudde ekibi. Ffe abantu tuli ki? Omuntu tuli nsigo yababi. Mu Isaaya 59, kiwandikidwa nti buli kika kyekibi kiri mu mutima gyabantu. Nolwekyo, kikakasibbwa nti abantu bajjudde ekibi; abasinga bakiwankanya. Naye okunyonyola kwomuntu mu bayibuli nga bwali ensigo yabakozi bekibi kwe kunyonyola okutuufu. Amazima gali nti bwe twetunuulira ffe, kya lwatu nti tuli bonoonyi. Abo abetunuulira

nebezuula era ne bamanya amazima nti bonoonyi baba bamazima. Naye oluusi abantu bagaana okukkiriza nti bajjude ekibi. Abalala batambulira mu bulamu obwokumuseetwe, era teberaba ngabonoonyi, kubanga fenna tuli bonoonyi: tutonzewo omulembe omwononefu. Singa kino tekyali kituufu, okwonoona kwandibadde kutuswaza. Wabula bangi mu ffe tetuswaala wadde nga twonoona. Entegeera yaffe emanyi (omuntu owomunda amanyi). Buli muntu alina entegeera. Eno yemugamba nti kiswaza. Adamu ne Kaawa bekweeka mu miti oluvanyuma lwokwonona. Mu naku zino, abonoonyi bangi bekweka emabega wennono - ennono yaffe eyekibi. Bekweka mu bonoonyi banaabwe balyoke bewale okulamula kwa Katonda. Abantu balimbibwa nendowooza enkyamu. Berowoozako nnyo okubeera abomwoyo enyo
Ebirimu

37

Abantu tuzaalibwa tuli bonoonyi

okusinga abalala. Bwe bawulira amawulire amabi ku muntu munabwe bakaabira wagulu mu busungu nti; omuntu ono asobola atya okukola ebintu bwebityo? Bbo benyini bakkiriza nti tebandikoze bintu ngebyo. Abemikwano abagalwa, kizibu nnyo omuntu okwemanya. Okusobola okwemanya ffe ngabantu (sekinoomu) tulina okujibwaako ekibi. Ffe abantu kitutwalira ekiseera kiwanvu okumanya engeri omuntu gye yeyisaamu. Kino abamu kitutwalira ekiseera kiwanvu nnyo.

Wemanye
Abantu abatemanyi baberawo batya? Obulamu bwabwe bwa kinanfuusi babeera bagezaako okwekweka obubi bwabwe.

Oluusi tusisinkana abantu abatemanyiddeko ddala. Omufilisoofu Socrates yagamba nti, wemanye. Abasinga muffe tetumanyi kiri mu mitima gyaffe: Okkutta, okubba, okwegomba okubi, obukaba, obulimba, obwononefu, nebirala. Oyo atemanyi alina obusagwa bwomusota, naye akamwa ke kogera birungi byerere. Omuntu ono ajjudde obusaggwa, kubanga tamanyi nti yazaalibwa nga mwonoonyi; era tasobola kukyebeera. Abantu bangi mu nsi muno tebemanyi ddala nga bwe baazalibwa. (tebamanyi kiri mu mitima gyabwe.) Basazewo okwerimba era enkomerero ya byonna obulamu bwabwe buzingidwa mu bulimba bwerere. Tebamanyi nti enkomerero yokwerimba kwebalimu eri mu geyena.

Ebirimu

38

Abantu tuzaalibwa tuli bonoonyi

Abantu bongerera ddala okusasaanya ekibi mu bulamu bwabwe


Lwaki abantu bagenda mu geyena? Kubanga abantu tebamanyi.

Katusome Makko 7:20-23. Nagamba nti ekiva mu muntu, kye kyonoona omuntu. Kubanga munda, mu mitima gyabantu, muvaamu ebirowoozo ebibi, obukaba, okubba, okutta, obwenzi, okwegomba, obubi, obukuusa, obuluvu, eriiso ebbi, obuvvoozi, amalala, obusirusiru: ebibi ebyo byonna biva munda, ne byonoona omuntu. Emitima gyabantu gijjudde ebirowoozo ebibi. Bwekityo bwe kiri okuva kukuzaalibwa kwomuntu. Katutebereze nti omuntima gwomuntu gulinga endabirwamu okuva ku ntobo okutuuka

wagulu (gilasi). Tutebereze nti gilasi eno ejjuzibbwa amazzi agaddugala. (ekifananyi ekiraga ekibi muffe). Kale kiki ekyandibadewo singa omuntu ono anyenyezebwa mu maaso nemabega? Amazzi gano amabi (ekibi) gandiyiise negasasaana buliwamu. Omuntu ono ngatambula, ekibi, kyandibadde kiyiika mu buli kifo kyayitamu . Naffe, abajjude ekibi, bwe tutyo bwe tutambula mubulamu bwaffe. Tusasanya ekibi buli we tugenda. Era tuja kweyongera okwonoona, kubanga tujjudde ekibi. Ekizibu kyaffe kiri mu butamanya nti tujjudde ekibi, nti tulina ensigo zekibi. Okuva lwe twazalibwa, tulina ekibi mu mitima gyaffe. Ekibi muffe kirinze kusasaanizibwa. Wabula, abantu tebakkiriza nti ddala ekibi mu bbo kya nsikirano. Balowooza nti abantu abalala be babawaliriza okwonoona, nolwekyo bbo si be babi. Era wakati mu kikolwa ekyekibi abantu
Ebirimu

39

Abantu tuzaalibwa tuli bonoonyi

balowooza nti ekyetagisibwa kirikimu kwenaaza nokwetukuza, olwo ekibi kiryoke kigibwewo. Balowooza nti omusango sigwabwe, era nti tegubasiinze. Bwe twetukuza ne twerongoosa, olowooza nti tetewyongeerenga kusasaanya kibi ekiri muffe? Nedda, era tujja kuba tulina okuddamu okwetukuza naffe. Emitima gyaffe, nga gilasi ejjudde amazzi amakyafu, jijja kweyongera okusasaanya ekibi buli wetugenda. Nolwekyo, tekigasa bwe tweyongeranga okulongosa ebweeru wa gilasi. Emirundi egisinga tulongoosa ebweru wa gilasi yemitima gyaffe nebikolwa ebirungi, naye tekigasa kulongoosa ebweru nga munda amazzi agaddugala agekibi galimunda mu mitima gyaffe. Emitima gyaffe, nga gilasi ejjudde amazzi amakyafu, jijja kweyongera okusasaanya ekibi buli wetugenda. Nolwekyo, tekigasa bwe tweyongeranga

okulongosa ebweeru wa gilasi. Emirundi egisinga tulongoosa ebweru wa gilasi yemitima gyaffe nebikolwa ebirungi, naye tekigasa kulongoosa ebweru nga munda amazzi agaddugala agekibi galimunda mu mitima gyaffe. Ebibi ebiri muffe binji era tusasaanya ebibi bingi. Obubi tebuyinza kutugwamu, kubanga twazaalibwa nekibi munda muffe. Nolwekyo, twonoona mubulamu bwaffe bwonna. Omuntu bwagaana okukkiriza nti ajjudde ekibi, yeyongera okutambulira mu kibi era nokikweka ngakikweka. Ekibi kiri mu Bantu bonna ate tekitujjibwaako, kubanga twelongoosa kungulu. Ekibi tukisasaanya netukisimula nekiwero, nera netuddamu ne tukisasaanya netusiimula. Tusuubira nti gye tweyongera okusiimula ekibi buli kiseera nakyo gye kineyongera okutuggwamu, naye era kidamu nekiyiika. Olowooza kino kineyongera okubaawo okutuusa ddi? Kino bwe kityo bwe kiri okutuusa
Ebirimu

40

Abantu tuzaalibwa tuli bonoonyi

omuntu bwaffa. Abantu batambulira mu kibi okutuusa lwe baffa. Yesonga lwaki tulina okukikiriza Yesu tununulibwe. Nga tetunaba kununulibwa, tulina okusooka okwemanya.
Ani asobola okufuna okwagala kwa Yesu nessanyu? Abonoonyi abakkiriza nti balina ebibi.

Tutwaale ekyokulabirako ekyabasajja babiri abaalina emitima egifanana gilaasi ejjudde amazzi amabi. Omu yetunuulira nagamba nti, zinsaanze nze, ndi mwonoonyi? Oluvanyuma, nanonya omuntu asobola okumuyamba. Naye omulala nalowooza nti simwonoonyi era talina kabi konna. Tasobola kulaba kibi kimulimu, kubanga alowooza simwoonyi. Asiiba asasanya kibi nga bwakisiimula nera nakisasaanya nasiimula

Abantu abamu bagezaako okutambulira mu bulamu nga begendereza; bagezako okusasanya ekibi kitono. Naye amazima gasigala nti, babeera bakyalina ekibi mu mitima gyabwe. Okwegendereza muntambula yabwe, tekubagasa, kubanga tebasobola kutuuka mu ggulu. Okwegendereza kubateekera ddala ku kubo lya geyenna. Kiki ekiri mu mutima gwomuntu? Kibi? Bukaba? Yee! Birowooza bibi? Yee! Mulimu obubbi? Yee! Amalala? Wewaawo! Tetuyinza kukyebeera, wabula okukkiriza nti tujjude ekibi, nadala mu ngeri embi gyetweyisamu gye tutasomesebwa. Obubi bwaffe buyinza obutalabisibwa nnyo, naddala nga mu biseera bwe twali tukyali bato? Olowooza kibeera kitya nga tukuze? Nga tutandise okusoma tumanya nti buli ekiri munda muffe kibi. Kino kituufu? Mazima ddala, abantu tetusobola kukweeka bubi bwaffe. Kituufu? Tetusobola kweyamba, wabula
Ebirimu

41

Abantu tuzaalibwa tuli bonoonyi

okusasanya ekibi. Oluvanyuma netwejjusa nti, sandi kozze kintu kino. Atte kituzibuwalira, ffe abantu, okukyuka? Lwaki kiri bwekityo? Kubanga buli omu mu ffe yazaalibwa nekibi. Tetufuuka balongoofu, kubanga twegendereza. Kye twetaaga okumanya kye kino; Twazaalibwa nekibi. Nolwekyo twetaaga okutwala obununuzi Yesu bwa tutegekedde, olwo tunaalokolebwa. Abo abalowooza, oba abagamba nti sirina bibi bingi tebakkiriza nti Yesu yatwala ebibi byabwe byonna. Abo bolekedde geyena. Tulina okumanya nti buli omu muffe alina ekibi munda mu ye, kubanga ffenna twazaalibwa nakyo. Omuntu bwalowooza nti sirina bibi bingi, naye singa nsobola okununulibwa mu kabi kano akatono, . Naye omuntu nendowooza effanana ngeno talibeera wadembe. Kino tekisoboka. Omuntu ayiinza okununulibwa yoyo amanyi

nti ajjudde ekibi. Akkiriza nti Yesu, oluvanyuma lwokubatizibwa kwe mu Yoludani, yatwala ebibi byaffe byonna; era natufirira. Bwe tununulibwa, oba bwe tutanunulibwa, ekikemo ekyokubera nga bananfuusi fenna tukirina. Tulina ekibi muffe era ekyo kye tuli (kibi). Okujjako nga tununulibwa, okuyita mu kukkiriza nti Yesu yagyawo ebibi byaffe byonna, tunalokolebwa.

Katonda teyanunula abo abalina akabi akatono


Ani oyo alimba Mukama? Oyo asaba Katonda okumusonyiwa ebibi bya bulijjo.

Katonda tanunula abo abalina akabi akatono. Katonda nokutemya tatemya ku bantu
Ebirimu

42

Abantu tuzaalibwa tuli bonoonyi

abagamba nti, Katonda, nina obubi butono. Abantu Katonda basaasira be bagamba nti, ayi Katonda nsasira, kubanga nzijjudde ekibi. Abonoonyi ddala abagamba nti, Katonda, nandirokose, singa ondokola. Nkooye okwenenyanga buli kiseera, kubanga neyongera bweyongezi okwonoona, nkwegayiridde nsasira. Katonda alokola abo abamwesigira ddala. Nze mwene nange nagezaako okusaba esaala ezokwenenya, wabula esaala ezo tezanzijja mu kibi. Nafukamira mu maaso ga Katonda nensaba nti, Katonda Nkwegayiridde nsasira ondokole okuva mu bibi byange. Abasaba esaala ngeno balilokolebwa. Bakkiriza mu bununuzi bwa Katonda nokubatizibwa kwa Yesu (lwe yabatizibwa Yokaana omubatiza). Katonda anunula abo bokka abemanyi nti bajjudde ekibi, misota gya busaggwa. Abo abagamba nti, akabi kenkoze katono, nkwegayiridde nsonyiwa, bakyaali bonoonyi era

Katonda tasobola kubalokola. Katonda alokola abo bokka abakkiriza nti bajjudde ekibi mu bbo. Mu Isaaya 59:1-2 kyawandikibwa nti, Laba, omukono gwa Mukama teguyimpawadde nokuyinza ne gutayinza kulokola; so nokutu kwe tekumuggadde nokuyinza ne kutayinza kuwulira: naye obutali butuukirivu bwammwe bwe bwawudde mmwe ne Katonda wammwe, nebibi byammwe bye bimukwesezza amaaso, natayagala kuwulira. Kubanga twazaalibwa mu kibi, Katonda tatulaba bulungi; atugamba nti, naye obutali butuukirivu bwammwe bwe bwawudde mmwe ne Katonda wammwe, nebibi byammwe bye bimukwesezza amaaso, natayagala kuwulira. Tetusobola kuyingira ggulu, kubanga tulina ekibi mu mitima gyaffe. Ffe, Abajjudde ekibi, bwe tusaba ekisonyiwo buli lwe twonona, Katonda naye yandibadde awaayo omwana we Yesu, emirundi ejjisukka mu
Ebirimu

43

Abantu tuzaalibwa tuli bonoonyi

gumu, akke atufiirire. Naye Katonda kino tayagala ku kikola. Katonda agamba nti, tojja mu maaso gange bulijo nebibi byo. Kyolina okukola kwe kutegera nokumanya nti Katonda bwe yajjawo ebibi byo. Osanye okkirize nti gano gemazima. Oluvanyuma, kkiriza enjiri eyamazzi nomwoyo olyoke olokolebwe. Kuno kwe kwagala okusiinga kwe mbawadde, mwe ebitonde byange. Era Katonda ayongera okututegeeza nti, kkiriza mu mwana wange era otwale, oba offune okusonyiyibwa ebibi. Nze, Katonda, natuma omwana wange okubeera omutango olwebibi byammwe nebyonono byammwe. Kkiriza mu mutabani wange olokoke. Abo abatemanyi nti bajjudde ekibi basaba okusonyiyibwa buli kabi akatono. Bagenda mu maaso ga Katonda nga tebamanyi buzito buli mu kibi kyabwe nga basaba busabi nti ayi Katonda nsasira akabi akatono kano. Sijja kudamu

kwonoona natte. Bagezaako okulimba Katonda nesaala ezo. Ffe abantu tetwonoona mulundi gumu, wabula twonoona emirundi egyomudirianwa okutuusa lwe tuffa. Tuba tulina okweyongeranga okusaba ekisonyiwo okutuusa kulunaku olusembayo olwobulamu bwaffe. Tetusobola kulekerawo kwonoona; era omubiri muddu eri etteeka lyekibi okutuusa lwe tuffa. Okusonyiyibwa akabi akamu akatono tekitugasa, Kubanga twonoona bulijjo. Nolwekyo, ekubbo ffe mwe tuyinza okununulibwa liri mu kuwaayo bibi byaffe eri Yesu.
Omuntu alimu ki? Ajudde kibi.

Bayibuli elambulula bulungi ebibi byaffe abantu; Kubanga emikono gyammwe

Ebirimu

44

Abantu tuzaalibwa tuli bonoonyi

gyonoonese nomusaayi, engalo zammwe nobutali butuukirivu; emimwa gyammwe gyogedde ebyobulimba, olulimi lwammwe luvulungutana ebyekyejo. Tewali awaaba ebyensonga so tewali awoza ebyamazima: beesiga obutaliimu ne boogera ebyobulimba; baba mbuto za bubi ne bazaala amagi agessalambwa ne baluka engoye eza nnabubi: alya ku magi gaabwe afa, nekyo ekibetentebwa ne kiwamatukamu embalasaasa. Engoye zaabwe tezirifuuka byambalo, so tebalyebikka mirimu gyabwe: emirimu gyabwe mirimu gya butali butuukirivu, nekikolwa ekyekyejo kiri mu ngalo zaabwe. Ebigere byabwe bidduka mbiro okugoberera obubi, era banguya okuyiwa omusaayi ogutaliiko musango: ebirowoozo byabwe bya butali butuukirivu; nokuzika nokukzikirizibwa kuba mu makubo gaabwe. Ekkubo eryemirembe tebalimanyi; so mu magenda gaabwe temuli musango: ebirowoozo

byabwe bya butali butuukirivu; okuzika nokuzikirizibwa kuba mu makubi gaabwe. Ekkubo eryemirembe tebalimanyi; so ne mu magenda gaabwe temuli musaango: beekubidde amakubo amakyamu; buli atambulira omwo tamanyi mirembe. (Isaaya 59:3-8). Emikono gyabantu gijjude ekibi. Mu bulamu bwabwe bonna abantu bonoona era obulamu bwa bwonoonefu. Emimwa gyaffe, gyogera ebibi. Buli ekiva mu kamwa kaabwe bulimba bwerere. Mmwe muli ba ba kitammwe Setaani, era mwagala okukola okwegomba kwa kitammwe. Oyo okuva kulubereberye ye mussi, so teyanywerera mu mazima, kubanga amazima tegali mu ye. Bwayogera obulimba, ayogera ekiva mu bibye; kubanga ye mulimba era kitaawe wobulimba. (Yokaana 8:44). Abo abatanaba kulokoka batera okwogera nti njogera mazimaddala njogera mazima. Kyenjogera ge mazima. Wabula, buli kye
Ebirimu

45

Abantu tuzaalibwa tuli bonoonyi

bogera kijjudde bulimba. Nga bwe tusomye mu Yokaana 8:44. Abantu besiga nnyo ebigambo byabwe ebitaliimu, era bogera bulimba. Okufumiitiriza kwabantu nakwo kuzaala obubi, Yensonga lwaki tulina okununulibwa, nokukkiriza enjiri eyokubatizibwa mu mazzi ne mu musaayi. Buli lwe ntandika okwogera ku Katonda, waliyo abanamba nti, Bambi tombulira ku Katonda. Ebyo byantama sisobola ku kyebera, kubanga buli kyenkola nsasanya kibi buliwamu. Ekibi kijjudde mu nze ate sirina suubi nolwekyo tombulira kintu kyonna kikwata ku Katonda. Omuntu bwatyo amanyi nti ajjude ekibi, wabula tamayi nti Katonda ya mulokola namununula okuyita mu njiri yokwagala kwe. Abo abemanyi nti bajjudde ekibi basobola okulokoka. Abo abasasanya ekibi nga banyiize, nga basanyuse oba nga bali bulungi bebasobola

okulokoka bwe baba nga bakkiriza mu Yesu Kristo.Yesu yaggyawo ebibi bwaffe byonna.
Kkiriza nti ojjudde ekibi olyoke olokoke.

Ebirimu

OKUBUULIRA 3
Ebintu byetukola bwetubikola ku lwamateeka tununulibwa?

Ebirimu

47

Ebintu byetukola bwetubikola ku lwamateeka tununulibwa?

Ebintu byetukola bwetubikola ku lwamateeka tununulibwa?


< Lukka 10:25-30 > Kale, laba, omuyigiriza wamateeka nayimirira ngamukema ngamugamba nti Omuyigiriza, nkolenga ki okusikira obulamu obutaggwaawo? Namugamba nti Kyawandiikibwa kitya mu mateeka? Osoma otya? Naddamu nagamba nti Yagalanga Mukama Katonda wo nomutima gwo gwonna, nemmeeme yo yonna, namaanyi go gonna, namagezi go gonna; ne muliraana wo nga bwe weeyagala wekka. Namugamba nti Ozzeemu bulungi; kola bwotyo, onoobanga nobulamu. Naye ye obutayagala kuwangulukuka, nagamba Yesu nti

Muliraanwa wange ye ani? Yesu naddamu namugambe nti Waaliwo omuntu eyali ava e Yerusaalemi ngaserengeta eYeriko; nagwa mu batemu, ne bamwambula, ne bamukuba emiggo, ne bagenda ne bamuleka ngabulako katono okufa.
Kizibu ki ekisinga obunene abantu kye balina? Batambulira mu bulimba bunji.

Lukka 10:28, kola bwotyo, onoobanga mulamu. Abantu batambulira mu buliimba obungi era kirabika nti emirundi egisinga balimbibwa nnyo. Balabika ngabagezigezi naye balimbiddwa, era tebamanyi kibi kiri mu bbo. Ffe abantu tuzaalibwa tetwemanyi naye bulijjo tutambulira mu bulamu buno ngabemanyi. Bayibuli
Ebirimu

48

Ebintu byetukola bwetubikola ku lwamateeka tununulibwa?

etugamba kaati nti tuli bonoonyi . Abantu bogera ku bibi byabwe. Kirabika nti ffe abantu tetusobola kukola birungi, newankubadde twetwaala okubeera abantu abajjudde ebikolwa ebirungi. Abantu benyumiriza mu bi. Benyumiriza mu bikolwa byabwe ebirungi newankubadde bye bogera bubi bwereere. Abantu tebalina kirungi kyonna, newankubadde obusobozi obwokukola ebirungi. Nolwekyo bagezaako okulimba abalala, ate nabo abalimba ne beelimba. Waliwo abayinza okugamba nti, Vvawo nawe tetuyinza kuba bonoonyi ddala. Mulimu obulungi munda muffe. Bwe batunuulira abantu abalala, bagamba nti, haa singa takoze kintu ekyo kyandibade kirungi, singa ayogedde bwati ndowooza kyandibade kirungi, singa enjiri agibuulira bwati. Kale ye yansooka okulokoka, ndowooza yandyeyisizza ngomulokole. Nze

nalokoka jjo jjuuzi naye ssinga neeyongera okuyiga, nja kuba musinga. Abantu bwe batyo bamalirira ddala mu mitima gyabwe okwesasuza na ddala nga waliwo ekibakosezza. Batera okwogera nti, hee lindako ggwe bulinzi. Ojja ku kiraba nti nze siri nga ggwe. Oyinza okulowooza nti oli mumaaso gange kakati naye linda ko ggwe. Kyawandiikibwa nti abo aboluberyeberye balibeera aboluvanyuma, era naboluvanyuma balibeera aboluberyeberye. Era mmanyi nte ekigambo ekyo kyogera ku mbeera yange. Linda bulinzi, nja ku kulaga. Abantu twerimba, bwe twogera tutyo. Newankubadde omuntu asala omusango naye asobola okweyisa mu ngeri eyo munne (gwasalira omusango) gye yeyisamu, agenda mu maaso nokumusalira omusango. Bwayimirira ku katuuti okwogera yesanga atandise okunanagira, kubanga afaayo nnyo ku bintu
Ebirimu

49

Ebintu byetukola bwetubikola ku lwamateeka tununulibwa?

ebitagasa, ngebyo byayambadde. Abantu abasinga bwe babuuzibwa oba balina obusobozi obwokukola ebirungi, bakkikiriza ddala nti bbo ku lwaabwe obusobozi tebabulina. Naye oluusi mu mitima gyabwe balimbibwa nti babulina, olwo ne bagerezaako ddala okubeera abalungi mu maanyi gabwe okutuusa lwe bafa. Abantu balowooza nti balina obulungi mu mitima gyabwe era nti nobusobozi obukola obulungi babulina. Abo abaludde mu diini yabwe na ddala abo abafubye ennyo mu buwereza balowooza nti basobola okukola buli kimu mu maaso ga Katonda. Naye Katonda bwe tumujja mu bulamu bwaffe tuyinza okukola ebilungi? Waliwo ebilungi muffe abantu? Ffe abantu tusobola okubeerawo nga ebikolwa bye tukola bilungi? Nedda, abantu tetulina busobozi butukozesa bikolwa bilungi. Buli lwe tugezaako okukola ebikolwa ebilungi ku lwaffe twonoona.

Abantu abalala, Yesu bamwesambajja, nga bakkiriza nti tebakyamwetaaga; babeera basuubira nti basobola okubeera abalungi ku lwaabwe awatali Yesu gwe basooka okukkiriza. Muffe ffena abantu mulimu ekibi. Kibi kye tusobola okukola ffe abantu kulwaffe (awamu nabo abalokoka) twonoona bwonoonyi. Ago ge mazima agakwata ku kibi ekiri mu mubiri gwaffe.
Kiki kye tukola buli kiseera, ekilungi oba ekibi? ekibi.

Mu kitabo kyaffe ekyenyiimba, tendereza erinya lya Yesu, mulimu oluyimba olulina ebigambo bino Yesu watali, tuseerera netuggwa. Tubeeranga ekyombo ku nyanja ekitalina ndagiriro, ekibulidwa endagiriro (ekkubo). Yesu bwaba taliiwo twonoona

Ebirimu

50

Ebintu byetukola bwetubikola ku lwamateeka tununulibwa?

bwonoonyi, kubanga tujjude ekibi. Obusobozi bwokukola ebyobutuukirivu tubufuna tumaze okulokoka. Omutume Paulo yagamba nti, kubanga kye njagala ekilungi sikikola; naye kye sagala ekibi kye nkola. (Abaruumi 7:19). Omuntu bwa beera ne Yesu naye natamweyabiza, natamweewa kiba tekigasa. Omuntu bwatyo abeera agezaako nga bwasobola okukola ebikolwa ebilungi mu maaso ga Katonda, wabula gye yeyongera okugezaako, gye yeyongera okukola ekibi. Ne Kabaka Daudi, owa Isiraeri, yalina empisa yemu. Ensi yo mu nnaku ezo yali etutumuse nga neddembe weeliri. Olwegulo lumu ngatambula mu lubiri lwe, yalaba ekifaananyi ekya mukema. Yayima ku lubiri kungulu nalaba omukazi omulungi eyali anaaba. Kabaka Daudi yafanana atya nga yerabidde Katonda? Yli ajudde ekibi. Yayenda ne Basuseba nokutta natta Uliya omwami wa Basuseba, naye teyalaba kibi

ekyamulimu. Awo olunaku lumu nnabbi Nasani najja gyali namugamba nti, waaliwo abasajja babiri mu kibuga kimu omu nga mugagga ne mune nga mwaavu. Omugagga yalina endiga nente nnyiinji nyo nnyini. Naye omwavu teyalina kantu wabula akaana kendiga akaluusi ke yagula nakalera; ne kakulira wamu naye nabaana be; kalyanga ku kamere ke ye, ne kanywa ku ndeku ye ye, ne kagalamira mu kifuba kye, ne kaba gyali nga muwala we. Awo ne wajja omutambuze eri omugagga oyo nalema okutoola ku ndiga ze ye ne ku nte ze ye, okufumbira omutambuze eyajja gyali, naye natwala omwana gwendiga ogwomwavu, nagufumbira omusajja azze gyali. (2 Samwriri 12:1-4). Dawudi bwe yabiwulira byonna yagamba nti; omusajja eyakola ekyo asanidde okufa. Dawudi yasunguwala nnyo, yagamba nti, omugaga alina endiga ezize nnyinji, yanditute
Ebirimu

51

Ebintu byetukola bwetubikola ku lwamateeka tununulibwa?

yo emu kuzzo naye yatwala akaliga komwavu ddala ddala. Awo Nasani namugamba nti, omusajja oyo ye ggwe; Bwe tugaana okugoberera Yesu, naffe abalokole twonoona nga Dawudi bwe yayonoona, oba olyawo nokusingawo. Kino kiri mu buli muntu. Nabo abesigwa; tugwa buli kiseera era tukola ebibi bwe tugaana okugoberera Yesu. Nolwekyo tulina okubeera nokwebaza mu mutima gyaffe eri Yesu eyatulokola newankubadde ngekibi kiri muffe. Njagala okuwumulira wansi wekisikirize kyomusalaba. Emitima gyaffe tugireke giwumulire mu bununuzi bwa Yesu Kristo. Naye bwe tunava ku kisikirize, ne tweetunulira ffe, tetujja kusobola kuwumula.

Katonda yasoka kutuwa butuukirivu obwokukiriza, nalyoka atuwa amateeka


Kiki ku bino ekitwanguyira okugoberera, okukiriza oba amateeka? Okukkiriza.

Omutume Paulo atuyigiriza nti ku lubereberye, Katonda yatuwa obutuukirivu obwokukkiriza. Obutukirivu buno, yabuwa Adamu ne Kaawa, Kayini ne Aberi, Seezi ne Enoka, Nuwa, Ibulayimu, Isaaka, Yakobo ne batabani be ekumi nababiri. Awataali mateeka, abantu bano, baafuuka batuukirivu mu maaso ga Katonda. Obutuukirivu bwabwe bwava mu kukkiriza kigambo kya Katonda. Baweebwa omukisa era baweebwa nekiwumulo okuyita mu kukkiriza ekigambo kya Katonda.

Ebirimu

52

Ebintu byetukola bwetubikola ku lwamateeka tununulibwa?

Oluvanyuma, wayita ekiseera kya myaka (400) bina, abantu ba Isirayiri (abolulyo lwa Yakobo) baali baddu mu nsi yemisiri eyobuwaanguse. Katonda mwene yabajjayo, nabaluamya ngayita mu Musa nabatwala mu nsi Ye Kanani. Wabula, mu myaka egyo ebina (400) gye bamala mu buwaanguse, bali berabidde buli ekikwata ku butuukirivu obwokukiriza (obufunibwa olwokukkiriza). Olwo nno Katonda, okuyita mu byamagero, yasobola okusomosa abaisirairi ku nyanja emyufu, nabakulembera mu ddungu. Bwe batuuka mu ddungu lyekibi, Katonda nabawa amateeka ekumi nenono endala 613 ezamateeka agenjawulo. Katonda yabagamba nti, nze mukama Katonda wo, Katonda wa Ibulayimu, Katonda wa Isaaka, Katonda wa Yakobo. Musa anayambuka waggulu wolusozi Sinayi era naabawa amateeka. Katonda yabawa amateka gabamanyise

ekibi (Abaruumi 3:20). Amateeka gabaweebwa okulaga Katonda kye yagala nekyo kyatyagala;era gaweebwa okulaga obutuukirivu nobutukuvu bwa Katonda. Abaisirairi bonna abaali mu buddu eMmisiri okumala emyaka 400 basomoka enyanja emyufu. bali tebalabanga ku Katonda wa Ibulayimu; nowa Isaaka, nowa Yakobo. Bali tebamumanyi. Baali baddu okumala emyaka 400 era baali beerabidde obutuukirivu bwa Katonda mu biseera ebyo; Tebaalina mukulembeze. Yakobo ne Yozefu be baali abakulembeze baabwe, naye baali baffadda. Kirabika Yosefu yalemelerwa okuyigiriza batabani be, Manaase ne Efulaimu, obutuukirivu obwokukkiriza bwe yali amanyi. Nolwekyo Abaisirairi balina okumanya Katonda natte, kubanga bali berabidde obutuukirivu bwe. Tulina okumanya nti Katonda yabawa obutuukirivu olwokukkiriza, nalyoka abawa amateeka. Amateeka yagabawa nga
Ebirimu

53

Ebintu byetukola bwetubikola ku lwamateeka tununulibwa?

bamaze okwerabira okukkiriza (nobutuukirivu obuvaamu) Yabawa amateeka balyoke bakyuke bamuddire. Katonda yagamba Abaisirairi nti balina okukomolebwa olwo lwe banaafuuka abaana be. Katonda yalina ensonga bbiri zeyali ayagala abaisirairi bamanye. Esooka; yali ayagala bamanye nti Katonda gyali. Ekyokubiri; yali ayagala abantu bamanye nti bonoonyi mu maasoge (Katonda) mukumanya ezo ensonga ebiri, Katonda yayagala abantu badde gyali banunulibwe okuyita mu ssadaaka gye yabawa. Nabafuula abantu be. Abaisirairi banunulibwa okuyita mu nkola ya ssadaaka eyamateeka nga bakkiriza mu oyo eyali agenda okugya. Naye enkola eno eya ssadaaka (okwewaayo) yagenda evaawo. Katumanye ddi kino lwe kyabaawo. Mu Lukka 10:25, mulimu munamateeka eyali akema Yesu. Munamateeka ono yali Mufalisaayo.

Abafalisaayo bali Bantu bamaanyi; naye ate nga bagezaako okutambulira mu kigambo kya Katonda. Bagezangako okusooka okukuuma ensi yabwe Isirairi olwo ne balyoka batambulira mu mateeka ga Katoonda. Natte waaliyo Abazeloti abaali abantu abobusungu obungi ennyo era nga beewaddeyo okulwaana balyoke bafune ekirubirirwa kyabwe: Eddembe lya Isirayiri okuva ku Baruumi.
Bantu ki Yesu be yali ayagala okusisinkana? Bonoonyi abatalina musumba.

Ennaku zino tulina abakulembeze abeddiini abakulembera ebitongole ebifaayo ku Bantu bensi ababonabona. Bakkiriza nti Yesu yajja okulokola abo abanaku nabo abanyigirizibwa. Nolwekyo, oluvanyuma lwokuyiga ebyeddiini
Ebirimu

54

Ebintu byetukola bwetubikola ku lwamateeka tununulibwa?

mu masomero, beetaba mu byobufuzi balyoke bagezeeko okununula abo abeetaga obuyambi. Abantu bwe bati bwe bogera leka tubeerawo olwamateeka amatukuvu era nagekisa katutambulire mu mateeka ge nga tukkiriza mu bigambo bye. Naye abantu ablowooza bati tebamanyidde ddala mateeka kyegategeeza. Bagezaako okutambulira mu bbaluwa yamateeka naye nga tebamanyi kubikkulirwa kwa bwa Katonda okuli mu mateeka. Nolwekyo tuyinza okugamba nti tewaali bannabbi, nabaweereza ba Katonda mu Isirairi okumala emyaka 400 nga Yesu Kristo tanaba kujja. Olwembeera eno, abaisirairi bali nga endiga ezitalina musumba. Bali tebalina na mateeka newankubadde omukulembeze. Katonda teyeebukulira (teyalabika) eri abafalisaayo bannanfuusi abomukiseera ekyo. Eggwanga lya Isirairi lyali ttwale lyeRuumi.

Nolwekyo Yesu yagamba Abaisirairi abamugoberera mu ddungu nti, talibagoba nga balumwa enjala nenyonta. Abantu bamukwasa ekisa mu kiseera ekyo, kubanga bali nga endiga ezitalina musumba. Banamateeka wamu nabantu abali mu bifo ebyobukulembeze bali balina emikisa egyenjawulo. Abafalisaayo bali Bantu bamalala. Omunamateeka ono mu Lukka 10:25 yabuuza Yesu nti, nkole ntya okusikira obulamu obutagwaawo? Yali alowooza nti tewaali muntu amusinga bulungi mu Bantu ba Isirairi. Kale nno munamateeka ono (yali tananunulibwa) yasomooza Yesu namubuuza nti, nkole ntya okusikira obulamu obutagwaawo? Munamateeka ono atulaga ffe abantu kyetuli. Yabuuza Yesu nti, nkole ntya okusikira obulamu obutagwaawo? Yesu namuddamu nti, kyawandikibwa kitya mu mateeka? osoma otya? Munamateeka naddamu nti, oyagalanga
Ebirimu

55

Ebintu byetukola bwetubikola ku lwamateeka tununulibwa?

mukama Katonda wo nomutima gwo gwonna, nemeeme yo yonna, namanyiggo gonna, nendowooza yo yonna era oyagalanga muliranwa wo nga bwe weyagala wekka. Awo Yesu namugamba nti, ozzeemu bulungi; kola bwotyo. Munamateeka ono yasomoozanga Yesu nga tamanyi nti ye ajjudde ekibi ngera tasobola kukola birungi. Yesu yamubuza kiki ekiwandikidwa mu mateeka? Osoma nga otya?
Amateeka ogasoma otya? Tuli bonoonyi abatasobola kukuuma mateeka.

Yesu akubuuza ggwe nange nti amateeka gge tugamanya era tugategeera tutya? Ngabantu abasinga bwe bakola, ennaku zino, munamateeka yalowooza nti Katonda yamuwa amateeka asobole okugakuuma. Naye Yesu

yamuddamu nti, oyagalanga Katonda wo nomutima gwo gwonna, nendowooza yo yonna, ne muliranwa wo nga bwe weyagala wekka. Amateeka tegaalina kikyaamu. Katonda yatuwa amateeka agatuukiridde. Yatugamba twagale Katonda nemitima gyaffe gyonna, nemeeme zaffe zonna, namanyi gaffe gonna, nendowooza zaffe zonna, era twagale nebaliranwa baffe nga bwetweyagala ffe. Kino kituufu era kitugwanira okwagala Katonda waffe nemitima gyaffe, namanyi gaffe, naye lino eteeka tteeka tukuvu eritayinza kukumibwa mu manyi gobuntu. Osoma otya? mu bigambo bino, Yesu atugamba nti amateeka matuufu, naye ogateegera otya? Munamateeka ono yalowooza nti Katonda yagatuwa tusobole okugagondera; wabula amateeka gatuweebwa tusobole okumanyira ddala obunafu bwaffe; nga gassa ebibi byaffe mu kitangaala. Omussi bwatta, amanya nti ayonoonye,
Ebirimu

56

Ebintu byetukola bwetubikola ku lwamateeka tununulibwa?

kubanga amateeka gatulagira nti tottanga. Amateeka gaweebwa, gasobole okutulaga ffe abantu ekibi ekiri mu mitima gyaffe. Kandeete ekyokulabilako kino: siinga mbadde ntambula, nendaba emiyembe emyengevu mu kisaawe. Katonda nandabula, okuyita mu mateeka nti, egyemiyembe togilonda era togirya: kijja kuba kya buswaavu bwonookikola? Nange nenziramu nti, ye Taata sijja kukikola. Katonda naamba nti, ekisaawe ekyo kya mwami gundi nolwekyo tomala galonda bibala bitali bibyo, nange nenziramu nti, ye Taata sijja kukikola. Bwe tuwulira ebigambo ebyo nti, tolondanga miyembe egyo munda muffe tusikirizibwa okujironda. Omuntu bwasindika Sepulinji wansi namala nagitta emala nedayo wagulu, omuntu gye yagikwatidde ngagisindika. Nebibi byabantu bwebityo; bwoyongera okubinyigiriza mu maanyi go, nabyo gye

byeyongera okweyongera mu bulamu bwo. Katonda tatugambanga kukola bikolwa bikyamu. Yatugamba tukole ebikolwa ebirungi. Yatugamba bwatyo, kubanga Katonda mutukuvu era atuukiridde: nolwekyo asinzira kwekyo okutugana okukola ebibi. Wabula ffe abantu tetusobola kwewala kwonona ku lwaffe ate tetuyinza kubeera balungi oba abatuukiridde ffe ku lwaffe. Temuli kirungi nakamu mu ffe. Amateeka gatuweredwa nebigambo To, Lwaki? Kubanga abantu tulina okwegomba okubi mu mitima gyaffe. Twenda kubanga mu mitima gyaffe mujjudde obwenzi. Tulina okusoma Baibuli nobwegendereza. Omulundi ogwasooka lwenagezaako okusoma baibuli nengyekkennenya, namanya nti Yesu yafa ku musalaba kulwange. Bwenafumiitiriza ku bigambo ebyo, nakaaba. Nze omubi era omwonoonyi naye Yesu nanfirira! Omutima gwange gwakwatibwako era nemukkiriza.
Ebirimu

57

Ebintu byetukola bwetubikola ku lwamateeka tununulibwa?

Nendowooza nti, bwemba enda okukkiriza Katonda, enda kumukkiriza okusinziira ku kyayogera mu Kigambo kye. Nera nasoma mu kitabo kyokuva nti tobeeranga nabakatonda balala wendi. Nasaba era nennenenya ekibi ekyokusinza bakatonda abalala. Namanya nti Katonda nali munyoma bwe nali nina bakatonda abalala benali nsiinza nga ntuukiriza obulombolombo bwabakadde abaafa edda. Kino kyali kibi mu maaso ga Katonda. Nenenya nga amba nti, Mukama nsinzizza bakatonda abalala. Olwekibi ngekyo nina okulamulilwa. Naye nyamba ai Mukama, sijja kuddamu kukikola. Oluvanyuma ekibi kino kyali kinzijiddwako nga tekikyanfuga. Najjukira emirundi gyenanyomanga erinnya lya Katonda. Bwe nali nzikkiriza Katonda, nga ndokose, nafuuweetanga taaba. Mikwano gyange gyaamba, olowooza Katonda tomuswaaze

bwofuuweeta taaba? Ggwe omulokole, osobola otya okunywa taaba? Ekyo kifananako nokunyoma erinnya lya Katonda. Nolwekyo nasaba nate nti, Mukama nyomye erinnya lyo nyamba onsasire; njagala kuva ku taaba. Nagezaako okuva ku taaba naye namala nemuddako, nemuvaako nemuddako. Kino kyatwaala omwaka nga gumu, kyanzibuwalira nnyo, naye namalirira okuva ku taaba olwa nawulira ekibi ekinzijiddwaako. Olunaku olwaddako nasoma mu baibuli nti, okujjukira olunaku lwa sabbiiti era okulutuukirizanga. Kino kitegeza nti nali sirina kukola kintu kyonna ku ssande. Nange okukola ku sande nenkukomya. Netteeka eddala nti kitaawo ne nyoko obassangamu ekitiibwa. Kino nakyo kyali kinkwatako. Bwe nali ssiri kumpi ne bazadde bange, nali sibassamu kitiibwa; naye omwooyo yannumirizanga bwenali okumpi nabo. Era nenenenya nga
Ebirimu

58

Ebintu byetukola bwetubikola ku lwamateeka tununulibwa?

amba nti Mukama wange nyonoonye, nsaba kisonyiwo. Wabula bazadde bange baaffa nga ssinaba kubasaba kisonyiwo. Nasaba Katonda nti Mukama nkwegayiride sonyiwa omwonoonyi ono atalimu; wanfiirira ku muti najjula essanyu! Bwe nakolanga bwentyo, nalowooza nti ibibi byange naasobola okubyewala kimu ku kimu. Waaliyo amateeka amalala agankwatangako nga okutta, okwenda, okwegoomba, naye amaaso gaange gabikuka ne ndaba nti wadde nenenya, nali situukirizangako tteeka lyonna. Nasaba ekiro kyonna nga nnenenya era naawe nga bwomanyi essaala yokwenenya, sinungi era tenyuma. Bwe nalowooza ku kukomererwa kwa Yesu namanya obulumi bwe yayitamu. Yatufirira ffe abantu abatasobola kutambulira mu kigambo kye. Nakaaba ekiro kyonna bwe nalowooza ku kwagala kwa Yesu era namwebaza olwokumpa essanyu erya ddala. Okukuana naboluganda mukanisa kwali

kunyanguyira, naye oluvanyuma, nga wayisewo emyaka mitono okukuaana ne kutandika okunzibuwalira. Okwenenya nakwo kwanzibuwaliranga, nga sikyenenyeza ddala mu maziga nokunakuwala nga edda. Bwe nakizuula nti okwenenya mu nakku ne mu maziga nali sikulina mu nze, era nga sikyakussa munkola, nagenda ku lusozi ne nsaba, nensiiba okumala enaku satu. Olwo okwenenya nokunakuwala okusibuka mu mutima nekukomawo, era nakomawo nate mu Kkanisa nensaba essala eyokwenenya nga yamazima. Abantu abali baneetolodde ne bagamba nti, ofuuse mutukuvu oluvanyuma lwokusaba essala ze wasaba ku lusozi. Wabula oluvanyuma lwakaseera akatono, amaziga (age nnaku) negakala nate. Olwo nekinzibuwalira mu mwaka ogwokusatu okusaba ngedda. Natandika okulowooza ku bikyamu bye nakola mikwano gyange, nenziramu okukaaba. Awo nga wayise
Ebirimu

59

Ebintu byetukola bwetubikola ku lwamateeka tununulibwa?

emyaka enna, amaziga negakala era. Amaaso gange gaali tegasobola kutiirisa zziga. Oluvanyuma lwe myaka etaano, nali sisobola kukaaba. Nebwenagezaangako nga bwensobola, amaziga tegaavangayo. Wayitawo emyaka nga etaano, nga neetamiddwa obulamu bwange, kubanga nali sirina maziga. Awo Katonda yekka, ye yempa amanyi nanyamba okuddayo mu Baibuli ngisom buto.

Amateeka gatuweebwa tumanye ekibi


Kiki kye tulina okumanya ku mateeka? Ffe tetuyinza kukuuma mateeka.

Mu Baruumi 3:20, tusoma nti, kubanga

amateeka ge gamanyisa ekibi. Okusooka, nalowooza nti olunyiriri luno bwali bubaka bwomutume Paulo yekka. Naye amaziga gange nga gamaze okukala, nali sisobola kwe yongerayo kutambulira mu bulamu bwange bwnalimu obwewdiini. Kale nno nayononanga olutatadde era nokumanya namanya nti ekibi kyali mu mutima gwange era nobuyinza obutambulira mu mteeka nange nali sibulina. Nali sisobola ku kyebeera; wabula era nali sisobola kusambajja mateeka, kubanga nakkiriza nti amateeka gatuweebwa gasobole okukuumibwa. Nali nga banamateeka abogerwaako mu Baibuli. Kyanzibuwalira nnyo okweyongerayo mu bulamu bwange (okukulakulana mu Mwoyo). Nalina ebibi bingi. Bwe nasomanga amateeka, natandika okumanya ebibi ebyo. Buli lwe namenyanga amateeka ekumi mu mutima gwange. Okwonoona mu mutima nakyo kibi ate
Ebirimu

60

Ebintu byetukola bwetubikola ku lwamateeka tununulibwa?

nali nfuuse omuntu akkiriza mu mateeka. Bwe nakumanga amateeka nasanyukanga. Naye bwe nalemererwanga, nanakuwalanga era nenyiikaala mu mutima. Singa amazima nali ngamanyi, obulamu bwange tebwandifunye buzibu bwonna. Singa namanya nti omugaso gwamateeka kwe kundaga ekibi ekiri munze! oyagala sente, olina okwaaka mu mutima, olina ebintu byoyagala okusinga Katonda, oyagala okugoberera ebintu byensi? Bino byonna birabisibwa mu ffe okuyita mu mateeka. Amateeka gatuweebwa tusobole okwelaba nga abonoonyi abalina ekibi mu mutima; so sikugakuuma. Singa nnamanya amazima, singa sabonabona, okumala emyaka kumi nga ntambulira mu mateeka, nga ngezaako, okugakuuma. Nolwekyo okumala emyaka kumi, nali ntambulira mu mateeka nga ngezaako okugakuuma, wabula oluvanyuma nnamaya amazima. Etteeka eryokuna ligamba nti, jjukira olunnaku lwa sabiti era olukuumenga. Kitegeeza

nti tetulina kukola mulimu gwonna. Tusomesebwa nti tulina okutambula so sikuvuga ggali oba motoka bwe tuba tutambula enendo empanvu ku Sande. Nalowooza nti kyali kisana era kya kitiibwa okutambula nga nenda mu kifo kyenali enda okubuuliramu. Era nali enda kubuulira ku mateeka. Kale nno nali nfuba okulaba nti kyembuulira nange nkissa mu nkola. Kyanzibuwalira nnyo nti nali ntandise okulekulira. Nga bwe kyawandiikibwa nti, osoma otya? ekibuuzo kino sakitegeera era nabonabona okumala emyaka kumi. Munamateeka naye teyategeera kibuuzo kino. Yalowooza nti singa yagondera amateeka gonna nobwegendereza, yandibadde wa mukisa mu maaso ga Katonda. Naye Yesu yamubuza nti, osoma otya? Munamateeka ono yamuddamu ngasinziira ku nnono zeddiini zeyali amanyi. Namudamu namugamba omusajja nti, wewaawo ozeemu
Ebirimu

61

Ebintu byetukola bwetubikola ku lwamateeka tununulibwa?

bulungi, okitwala era okimanyi nga bwe kyawandiikibwa. Kale nno, gezaako okukikuma, onobera mulamu bwonogezaako okukikuuma nga bwe kyawandikibwa. Naye ojja kufa bwonoba nga tosobola ku kikuuma nga bwe kiri. Naye munamateeka ono teyategeera. Munamateeka ono alinga buli omu ku ffe, ggwe nange. Nasoma ebyeddiini okumala emyaka kumi. Nageezako ku buli kimu, nasoma buli kimu, nenkola buli kimu: okusaba, okwolesebwa (olumu nga kukyamu), okwogera mu niimi ne Bayibuli najisoma okumala emyaka kumi nga nsuuubira okugijjamu ekintu. Naye nasigala nga nkyali musajja muzibe. Eno yensonga lwaki omwononyi yetaaga okusisinkana omuntu anamuzibula amaaso era omuntu oyo ye Yesu Kristo Mukama waffe. Awo omuntu lwa kizuula nti ddala ddala tetuyinza kukuuma mateeka ku lwaffe ne bwe tugezaako ennyo okugatambuliramu, tujja kufa nga

tugeezako okugatuukiriza. Naye Yesu yajja okutulokola namazzi nomwoyo allelluya! Amazzi nomwoyo bye biyinza okutununula. Okununulibwa okwo kutuweereddwa lwa kisa era kirabo kya Katonda. Nolwekyo tendereza Mukama. Nali wa mukisa okuva mu ddinii nennono zaayo ezitalina suubi. Abamu batwala ekiseera nga basoma ebyeddiini naye nga tebamanyi mazima. Basigala mu butamanya buno okutuusa olunaku lwebafa. Abantu abalala bakkiriza okumala emyaka nemyaka nokuva ku mulembe ku mulembe, naye tebalokokanga. Bwe tumanya nti tetusobola kukuuma mateeka, tuva mu byononono byaffe, olwo ne tuyimirira mu maaso ga Yesu ne tuwuliriza enjiri eyamazzi nomwoyo. Bwe tusisinkana Yesu, tuva mu musango ogwokuzikirira ogwa teekateekebwa ku lwaffe. Ffe abantu, ffe babi abasingirayo ddala, naye tufuuka abatuukirivu, kubanga Yesu
Ebirimu

62

Ebintu byetukola bwetubikola ku lwamateeka tununulibwa?

yatulokola namazzi nomusaayi. Yesu yatugamba nti, tetuyinza kutambulira mu kwagala kwe. Kino yakigamba munamateeka, naye omusajja oyo teyakitegeera. Awo Yesu nalyoka omugerera olugero asobole okutegeera.
Kiki ekifuula abantu okuba no bubi mu bulamu bwokukiriza? Ekibi.

waliwo omuntu eyali ava e Yerusalemi ngaserengeta e Yerliko; nagwa mu batemu, ne bamwambula, ne bamukuba emiggo, nebagenda, ne bamuleka ngabulako katono okufa (Lukka 10:30). Yesu yagerera munamatteka ono olugero luno asobole okumutegeeza amazima mu bulamu bwe bwonna nti yabonabonanga ngono omusajja eya kubibwa ababbi ngabulako katono okufa. Omusajja yaserengeta okuva e Yerusalemi

ngagenda e Yeriko, Yeriko etulaga ensi, ate Yerusalemi kifanaanyi kyensi yeddiini, ensi eyokulumizibwa erimu abenyumiriza mu mateeka. Mulugero muno, tuyiga nti bwetukkiriza mu Yesu mu ngeri yobwanaddinni, tubonabona. Waliwo omuntu eyali era e Yerusalemi nga aserengeta e Yeriko, nagwa mu batemu, ne bamwambula, ne bamukuba emiggo, ne bagenda ne bamuleka ngabulakko katono okufa. Yerusalemi kyali kibuga kinene nabantu bangi. Mu kibuga omwo, mwalimu kabona omukulu, ne bakabona abalala bangi, abaleevi era nabantu abeddinii abassibwangamu ekitiibwa. Waliwo bangi abali bamanyi amateeka obulungi. Waliwo ate nabo abali bagezaako okutambulira mu mateeka naye nga balemererwa (nga baserengeta e Yeriko). Nga tebasobola kwewala babbi. Omusajja ono yasisinkana ababbi nabatemu ku lugendo ngava e Yelusalemi nga agenda e
Ebirimu

63

Ebintu byetukola bwetubikola ku lwamateeka tununulibwa?

Yeriko ne bamwambula. Okwambula kifananyi kya kujibwako butuukirivu. Kitegeeza nti omusajja ono yajibwako obutuukirivu bwe. Ffe abantu tetusobola kukuma mateeka, nokugatambuliramu. Omutume Paulo yagamba mu Baruumi nti, kubanga kye njagala ekilungi sikikola naye kye sagala ekibi kyenkola. Naye obanga kyesagala kyenkola, si nze nkikola nate, wabula ekibi ekituula munze (Abaruumi 7:19-20). Singa nali nsobola okukola obulungi! Naye mu mutima gwomuntu mulimu ebirowoozo ebibi, obwenzi, obukaba, obussi, okubba, okwegomba okubi, obulimba obukuusa, obuluvu, eriso ebbi obuvoozi, amalala nobusiru (Makko 7:21-23). Kubanga ebintu binno biri mu mitima gyaffe era bigya emirundi egisinga. Tukola bye tutayagala kukola ate ne tutakola bye tulina okukola. Ekibi tweyongera okukikola, kubanga kijjudde mu mitima gyaffe. Omulabe sitani kyakola ye kwe kutuwa enkwaso entono mu

bulamu bwaffe. Naffe kwe tweyongerera okwo ne twonona.

Ekibi mu mitima gyabantu bonna


Ffe abantu tusobola okutambulira mu mateeka? Nedda.

Kyawandiikibwa mu Makko 7 nti, ekintu ekiri ebweru, bwe kiyingira mu muntu tekiyinza kumwonoona, ekiva mu mutima kye kyonona omuntu. Yesu atugamba nti munda mu ffe mulimu ebirowoozo ebibi. Obwenzi, obukaba, okutta, obubbi, okwegomba okubi, obukuusa, obuluvu, eriso ebbi, obuvoozi, amalala nobusiru mu muitima gyaffe abantu.
Ebirimu

64

Ebintu byetukola bwetubikola ku lwamateeka tununulibwa?

Ffenna abantu tulina obussi mu mitima gyaffe. Tewali nomu muffe atattangako. Bamaama baboggolera abaana babwe nti, nedda ekyo tokikola! Musiru gwe ekyo sinakikugamba kukikola! Naakugamba emirundi emekka mwana gwe, njakukuba nkutte bwonokiddamu. Simanyi ompulira! enjogera bwetyo ejjudde obussi. Tetutera okutta abaana baffe nebigamo bye twogera gye bali nga tetusoose kubirowoozako ebyo bye twogera. Abaana baffe olussi bwe bawulira ebigambo ebifananako bwe bityo batuuka ne bava mu maaso gaffe oba oli awo, abazadde twandibakwatidde ddala ne tubatta! Emirundi emilala tugenda ne twebuuza nti, ye, mukama wange lwaki nkoze kino kumwana wange? olwo no nga tumaze okulaba ebizimbye ku mibiri gyabaana baffe nga tuva kubakuba. Tuyinza nokulowooza nti tubadde tugudde eddalu. Ensibuko ya bino byonna, buba bussi obubeera munda mu mitima gyaffe.

Nolwekyo ebigambo bino nti kye sagala kukola kye nkola bitegeeza nti tukola ekibi, kubanga ffena tujjude ekibi. Omulabe setaani kimwanguyira nnyo okutukema tugwe mu kibi era nokwonoona twonoona. Kakano tufune ekyokulabirako kino ekyomusamize we Koleya atuula mu kasiisira okumala emyaka kkumi. Omusamize ono atudde, namaaso ge nga golokede ekisenge era afumitiriza mu ngeri yobufumu nga eyomusamize sungkooli amanyiddwa ennyo wano mu Koleya. Wewawo abantu abamuweereza tebafuna buzibu bwonna mu ngeri gyatudemu, wabula bamanyi nti balina okumuwa emere nokumulongoosa nga afulumye. Omusamize ono alina okubeera ngakolagana nabantu. Kyandibadde kizibu nnyo ssinga aweereza omusamize ono musajja. Naye katuteebereze (tugambe) nti singa omuweereza ono yali mukyala nga mukyala mulungi. Ono
Ebirimu

65

Ebintu byetukola bwetubikola ku lwamateeka tununulibwa?

omusamize aba kumulaba omulundi ogwo ogusooka, munda mu ye yandilowoozeza nti, ye lwaki ssebaka nomukazi ono omulungi bwati? Eheh nkirina mumutima gwange naye nina okukigyamu mangu. Nedda! Kirowoozo ggwe vva mu birowoozo byange olwo ekiseera kyaba amaze ngatudde tekikyagasa, kubanga ava kwenda mu mutima ggwe. Newankubade omusamize ono amaliridde okumala emyaka ngafumiitiriza ebyobufumu, taganyulwamu kintu kyonna, kubanga mu mutima obwenzi mwebuli. Omulabe setaani kumwanguyira nyo okutwala obutukirivu bwaffe abantu. Ye kyakola kitono nyo: kusendasenda Bantu. Omuntu bwalwana nekibi ye mu maanyi ge, gyakoma okulwana nakyo gye yeyongera okuwangulwa. Kino kibaawo, kubanga omuntu ono alwana mu maanyi ge aba tannaba kununulibwa. Omuntu bwatyo agezaako okuwa ekimu ekyekkumi buli sande, asiiba ennaku,

awayo ennaku kikumi ezokusaba okwokukeesa naye era setaani ye takoowa ku mukema nebintu ebilabika obulungi ebisendaasenda. Ekyokulabirako njagala okukuwa ekifo ekirungi ekyomuwendo mu kampuni, naye oli mukristaayo ate toosobola kukola ku sande; Ekifo kye nkuwa kirungi oyinza okukolanga ku sande satu. Olwo ku sande emu mu mwezi nolyoka osaba. Omusaala mulungi kyeeke yo evaayo nga ezitowa bulungi okilowoozako ki kino? ebyo bye biyinza okuba ebimu ku bisenda senda abakkiriza. Abamu singa bawulidde ku kiteeso nga ekyo bagamba bandikikkirizza era nomulimu nebagutwala. Ekiteeso ekisooka bwe kigaana omulabe atera okutusendasenda nokwaka, obukaba oba obwenzi. Omulabe aletera ddala omukazi anasobola okusendasenda omusajja okutuusa lwa ggwa mu kibi ne Mukama namwerabira. Olwo no ngomulabe amwambuddeko obutuukirivu bwe.
Ebirimu

66

Ebintu byetukola bwetubikola ku lwamateeka tununulibwa?

Bwe tugezaako okutambulira mu mateeka, bye tufuna ku nkomerero bye bino: biwundu bya kibi, bulumi, nobwaavu obwomwoyo. Tujibwaako obutukirivu bwonna. Omusajja yali ava e Yerusalemi ngaserengeta e Yeliko; nagwa mu batemu ne bamwambula, ne bamukuba emiggo, ne bagenda ne bamuleka ngabulako katono okufa. Omulamwa mu bigambo bino gwe guno: wadde tugezaako okubeera mu Yerusalemi, nga tutambulira mu kwagala kwa Katonda okutukuvu, ekisera kituuka ne tuseerera ne tuggwa, kubanga tulina obunafu era tumala ne tulumizibwa. Oyinza okusaba esaala eyokwenenya ngeno nti, Mukama wange nyonoonye, nkwegayiridde nsonyiwa. Sijja kudamu kwonoona bwenti natte. Nkusubiza ai Mukama nti ddala guno gwe mulundi gwange ogusembayo okukola ekibi kino nkwegayiridde nsonyiwa. Naye oluvanyuma lwe saala bwetyo, wayitawo ebbanga ttono ngomuntu ava okwenenya ngakizemu ekibi ekyo. Wewaawo

abamu bagezaako okwewala okukola ekibi ekyo, naye era bamala nabo ne badamu okukola ekibi ekyo natte. Nera ne basaba ekisonyiwo. Enkola eno eyokwenenya olutatadde bwe yeyongera abantu besalira omusango ne bava mu kkanisa era nobulamu bwabwe obweddiini babuleka. Olwobuzito bwe kibi mu bbo, bavva ku Katonda olwo ne babeera nga bolekedde geyena era yeba enkomero yabwe. Omulamwa oguli mu kuserengeta e Yeriko gwe guno: kwe kuseerera nokuggwa mu nsi (ejjudde ekibi) ngomuntu yeyongerayo okuva e Yelusalemi. Ku ntandikwa Yerusalemi eri kumpi, naye omuntu gye yeyongera okwonoona ne yenenya yesanga aserengeta e Yeriko nga agwiridde ddala mu nsi.
Ani asobola okulokolebwa? Abo abamaliride okuta obutukirivu bwabwe bwebekoledde.

Ebirimu

67

Ebintu byetukola bwetubikola ku lwamateeka tununulibwa?

Omusajja bwe yali aserengeta e Yeliko yasisinkana ani? Yasisisnkana ababbi: Omuntu atamanyi era atatambulira mu mateeka afananyizibwako embwa emomboze (omusege). Omuntu bwatyo kyasanze kyakola, yebaka mu bifo byasanze, emmere ajjirya wasanze, ngera embwa etalina maka bwekola. Oluusi embwa zirya mu mpitambi, so nabantu oluusi naffe bwe tuli twonoona, ne twenenya ate ne twonoona natte. Omusajja ono yagwa mu batemu bwe yali aserengeta e Yeriko. Babba ebintu bye byonna ne ne bamukuba era ngabuzaako katono okufa. Amakulu: ekibi kye kiri mu mutima gwe, abulako katono affe. Naffe abantu bwe tutyo bwetuli. Abantu bakkiriza mu Yesu Kristo ngate era bwe batambulira mu mateeka e Yerusalemi, ekibuga ekijjude eddiini, wabula ekibi nga kikyaali mu mitima gyabwe. wadde obulamu bwabwe bujjude eddiini, amabwa gebafunye olwekibi mu bo gebalaga. Enkomerero ya

byonna abalina ekibi eri mu geyena. Abantu kino bakimanyi, naye tebamanyi kya kukola. Gwe owoluganda asoma ebigambo bino, nange tetubadde banaddiini naffe? Yee naffe tetusobola kwegana. Omunamateeka ataategera mateeka ga Katonda yandifubye okukuuma amateeka obulamu bwe bwonna, naye era enkomerero ye yendibadde geyena. Yandisigadde ngakosebwa era ngalinga nze nawe.
Amawulire amalungi ge gano nti Yesu yekka yasobola okutulokola. Abantu bakagezimunyo bangi nnyo abatwetolodde abenyumiriza mu bye bamanyi. Era nga bananfuusi bagezaako okwerimba nti basobola okutambulira mu mateeka ga Katonda. Ekituufu tebasobola kukiraba ngekituufu wabula essira balissa ku bikolwa byabwe ebyebweru nendabika yebwe kungulu. Balimba abantu nti besigwa.

Abamu ku Bantu abagwa mu ttuluba lino be bonoonyi abaserengeta e Yeliko, abakubibwa


Ebirimu

68

Ebintu byetukola bwetubikola ku lwamateeka tununulibwa?

ababbi era nga babuzaako katono okufa. Ffe abantu tulina okumanya nga bwe tuyinza okusanawo amangu mu maaso ga Mukama. Tulina okukkiriza ensobi zaffe era Katonda tumusabe nti, Mukama, singa tondokola nja kugenda mu geyena. Nkwegayiride ndokola, njakugenda eyo yonna gyoyagala ende wadde waliyo enkuba eyomuzira. Singa mpulira enjiri eya amazima naalokoka, naye bwondeka nzekka nja kugenda mu geyena. Nkusaba ondokole. Abantu abamanyi nti bolekedde geyena wabula ngate tebanyiikira okufuna obutuukirivu nga besiga Mukama, bebasobola okulokolebwa. Tetuyinza kulokolebwa mu manyi gaffe. Tulina okumanya nti tuli nga omusajja eyagwa mu babbi (batemu).

Ebirimu

OKUBUULIRA 4
Obununuzi obwolubeerera

Ebirimu

70

Obununuzi obwolubeerera

Obununuzi obwolubeerera
< Yokaana 8:1-12 > Naye Yesu nagenda ku lusozi olwa Zeyituuni. Nakeera mu makya najja nate mu yeekaalu, abantu bonna ne bajja gyali; natuula, nabayigiriza. Abawandiisi nAbafalisaayo ne baleeta omukazi gwe bakutte ngayenda; ne bamussa wakati, ne bamugamba nti, omuyigiriza, omukazi ono bamukutte ngayenda. Bamusisinkanirizza. Naye mu mateeka Musa yatulagira okubakubanga amayinja abakola bwe batyo: kale ggwe oyogera otya ku ye? Baayogera bati nga bamukema, babe nekigambo kye banaamulopa. Naye Yesu nakutama, nawandiika nengalo ku ttaka. Naye bwe baayongera okumubuuza, ne yeegolola

nagamba nti, mu mummwe atayonoonangako, asooke okumukuba ejjinja. Nakutama nate, nawandiika nengalo ku ttaka. Nabo bwe baawulira ne bafuluma ebweru musoolesoole, abakadde be baasooka, okutuusa ku benkomerero: Yesu nasigalawo yekka, nomukazi we yeli wakati. Yesu ne yeegolola, namugamba nti, omukyala, bazze wa? Tewali asaze kukusinga? naye nagamba nti, mpaawo muntu, Mukama wange: Yesu nagamba nti, nange sisala kukusinga: genda; okusooka leero toyonoonanga lwa kubiri. Awo Yesu nayogera nabo nate, nagamba nti, nze musana gwensi: angobeerera taatambulirenga mu kizikiza, naye anaabanga nomusana ogwobulamu. Ebibi bimeka Yesu bye yagyawo? Ebibi ebyensi byonna.

Ebirimu

71

Obununuzi obwolubeerera

Yesu yatuwa obununuzi obwolubeerera. Buli muntu akkiriza Yesu Kristo ngomulokozi eyajja okutununula anunulibwa. Yesu yatununula natulokola fenna. Abantu abatambulira mu bwennyamivu olwebibi byabwe baba tebanaba kumanya bulungi buli mu kusumululwa Yesu kwe yabawa okuyita mu kubatizibwa kwe nokukomererwa kwe ku musalaba. Abantu tusaanye tumanye, era tukkirize mu kyama kyobulokozi. Yesu yeetikka omusango gwebibi byaffe abantu bwe yaffa kumusalaba. Owoluganda olina okukkiriza mu bulokozi obusibuka mu kubatizibwa mu mazzi nomwoyo; omwo mwe tufunira obununuzi obwolubeerera. Olina okukkiriza mu kwagala kwa Katonda okwamala okukufuula omutuukirivu. Kkiriza mu Yesu nekyo kyakukolede (okukulokola) lwe yabatizibwa mu Yoludaani ate nakomererwa ne kumusalaba. Yesu yamanyi ebibi byaffe byonna; weewawo

nebyo ebikusike. Ffe abantu abamu entegeera yaffe eyekibi nkyamu. Tulowooza nti tetuyinza kulokolebwa oba kununulibwa kuva mu bibi ebimu. Naye Yesu yatununula natugya mu buli kibi. Tewali kibi nakimu ku nsi kuno Yesu kye yagana okununula, kubanga Yesu yanaaza (yajjawo) ebibi byensi byonna. Amazima ge gano; tewakyaliwo bonoonyi. Okimanyi nti enjiri etununudde netulokola okutujja mu bibi byaffe? (nebyo ebyomumaaso bye tutanaba kukola?) Kikkirize kino owoluganda, onoolokoka era Katonda onoomuwa ekitiibwa kyonna.

Omukyala eyakwatibwa mukikolwa ekyobwenzi


Bantu bameka mu nsi abenda? Abantu bonna. Ebirimu

72

Obununuzi obwolubeerera

Mu Yokaana 8 mulimu olugero lwomukazi eyakwatibwa mi kikolwa kyobwenzi era tulaba engeri Yesu gye yeeyisamu eri omukazi ono. Twandiyagadde naffe okugabana mu kisa kye yafuna. Bwe amba nti abantu fenna twali twetabyeeko mu kikolwa kino ekyobwenzi mu ngeri emu oba endala mu bulamu bwaffe, sibeera mukamu. Nga tututte ekyokulabirako ekyomukyala ono mu Yokaana 8, nebuuza nti ddala muyinza okubamu muffe omuntu yenna atayendangako? Buli omu kuffe yali ayenzeeko, naye tweyisa nga abatayendangako. Olowooza nti nnimba? Nedda ago ge mazima. Singa weetunuulira munda mu mutima gwo ojja kukizuula nti naawe wayendako. Buli muntu ku nsi yali ayenzeeko. Bwe tutununulira abakyala nebirowooza ebyobukaba, nobwenzi tuba twonoonye era kino kibeerawo emirundi egisiinga mu mitima gyaffe. Abantu fenna twenda wadde emirundi egisinga tetukimanya. Abantu abamu ebyonoono byabwe babimanya banaatera

okufa. Mulimu muffe abantu abenda mu birowoozo ne mu bikolwa ne batakwatibwa. Wadde omuntu akwatidwa, oba wadde takwatidwa ekikulu kiri kimu nti fenna tuli benzi. Munange owoluganda asoma, kino kikinyiziza? Ago ge mazima, ekibi kino tetukyasanguza era tetukissa mu musana, kubanga tutya okuswala. Ekyamazima kye kino: Abantu benda buli kisera, nga tebamanyi nti bali mu kibi. Abantu tulina obwenzi mu meeme zaffe nazzo. Ffe abaatondebwa mu kifananyi kya Katonda, tutambulira mu bulamu bwensi eno nga tetumanyi nti ne mu mwoyo tuli benzi. Tusinza ba Katonda abalala ne tuva ku Mukama Katonda omwami waffe abantu ffena. Omukyala eyakwatibwa mu kikolwa ekyobwenzi muntu nga ffe. Yafuna ekisa kya Katonda era nga naffe bwe twakifuna netununulibwa. Naye Abafalisaayo, bananfuusi bamuwaliriza okuyimirira mu maaso gabwe ne
Ebirimu

73

Obununuzi obwolubeerera

bamusalira omusango, katono bamukanyugire amayinja bamutte bali beeraba ngabatuukiride abatayendangako. Aboluganda bakristaayo banange, amazima ge gano nti, abo abeemanyi okuba nekibi mu bbo tebasalira Bantu balala musango mu maaso ga Katonda, kubanga nabo bamanyi nti bajudde ekibi. Abantu abo bafuna ekisa kya Katonda ekitununula fenna. Abo bokka abamanyi nti benzi era bonoonyi be balina obusobozi bwokununulibwa mu maaso ga Katonda.

Ani asobola okufuna ekisa kya katonda?


Ani asobola okufuna ekisa kya Katonda? Oyo atasaanide.

Muntu ki ku bano ababiri asobola okufuna ekisa kya katonda? Oyo eyekuumye mu manyi ge okuva mu bwenzi, oba oyo akkiriza nti mwonoonyi, namenyeka nafuna ekisa kya Katonda? Oyo asaba era afuna ekisa kya katonda ekingi yanunulibwa. Abo abatasobola kweyamba, abanafu bebanunulibwa. Abo bebatambulira mu kisa kya Katonda. Abo abalowooza nti tebalina kibi munda mu bbo, tebayinza kununulibwa. Ate bayinza batya okufuna ekisa mu kununulibwa nga tebasuubira kununulibwa? Abawandiisi nabafalisaayo baakwata omukyala mu kikolwa ekyobwenzi ne bamuleeta eri Yesu ne bamubuza nti omuyigiriza, omukazi ono bamukwatide mu bwenzikale gwe oyogera ki ku ye? olowooza lwaki baaleeta omukyala ono mu maaso ga Yesu nga bamukema? Nabo benyini baali benzi (oba baayendako) emiruundi mingi naye baali bagezaako okusalira
Ebirimu

74

Obununuzi obwolubeerera

omukazi ono omusango mu maaso ga Yesu era bamutte, nga bagala Yesu naye akkiriziganye nabo. Yesu yamanya ekyaali mu mitima gyabantu bano era yali alina byamanyi ku mukazi. Awo nalyoka agamba nti mu mmwe atayonoonangako yaba asooka okumukuba ejjinja. Awo abawandiisi nabafalisaayo okuva ku mukulu okutuuka kumuto, ne batandika okuvaawo omu kwomu, Yesu ne bamuleka nomukazi. Tukimanye nti abaavaawo baali bawandiisi nabafalisaayo abakulembeze bediini, baali banatera okusalira omukazi ono omusango newankubadde nabo benyini baali bonoonyi. Yesu Kristo yalangirira okwagala eri ensi eno. Okwagala kusibuka mu ye. Yesu yawanga abantu emmere, yazuukiza nga abafu, namwandu omu yamuddiza mutabani we eyali afudde, yazuukiza ne lazaalo mu bafu, e Besaniya; yawonya abagenge, nebyamagero ebirala bingi. Yesu yatwala ebibi byabonoonyi ffena nalyoka atuwa

obulokozi. Yesu atwagala. Yesu ayiinza byonna; asobola okukola kyonna kyayagala. Wabula abafalisaayo nabawandiisi baalowooza nti Yesu mulabe wabwe. Eno yensonga lwaki abantu abo baleeta omukazi ono mu maaso ge bamukeme. Baabuuza nti omuyigiriza Musa yatulagira okubakuba amayinja abakola bwebati. Kale gwe oyogera ki ku ye? Baali basuubira nti Yesu anabakkiriza okumukuba amayinja, Lwaki? Singa twaali tusala omusaango nga tusinziira ku kyawandiikibwa mu mateeka ga Katonda, buli omu kuffe mwenzi era nga tulina okukubibwa amayinja ne tuttibwa; ffena twandibadde tuttibwa namayinja era nga twolekedde geyena ngomukyala ono eyakwatibwa mu bwenzi bwe yali. Empeera yekibi kufa. Wabula, Yesu teyalagira Bantu bano kugenda mu maaso kukuba mukazi mayinja. Yabagamba nti, mu mmwe atayonoonangako asooke okumukuba ejjinja.
Ebirimu

75

Obununuzi obwolubeerera

Lwaki Katonda yatuwa ennono 613 ezamateeka? Yazituwa tulyoke tumanye nti tuli bonoonyi.

Amateeka galeeta musango. Katonda mutukuvu era namateeka ge matukuvu. Amateeka ge gali mu nnono 613. Katonda atuwadde ennono 613 tusobole okumanya nti tuli bonoonyi era tuli bantu abatatuukiride. Amateeka gatuyigiriza nti tulina okuyaayanira ekisa kya Katonda, olwo lwe tunaanunulibwa. Singa tetulina kumanya (oba okutegeera) kisa kya Katonda, naffe twandibadde ngomukyala eyakwatibwa mu bwenzi ngayolekede omusango ne geyena. Abawandiisi nabafalisaayo abataamanya mazima gaali mu mateeka baalowooza nti singa baakanyuga amayinja ne batta omukazi, bandibade basajja batukuvu.

Wabula tebaamanya nti mu kumukuba amayinja, nabo benyini baali besalira omusango. Omukazi newankubadde yakwatibwa mu kikolwa, tewali muntu mu nsi eyandibadde asanidde okumukuba amayinja. Singa ffe, abantu awamu nomukazi ono, twasalilwa omusango okusinziira ku mateeka, twandifunye ekibonerezo ekibi ekyekitalo. Naye Yesu Kristo yatulokola ffe abonoonyi natuwonya nomusango gwe twalina. Olowooza ffe abantu twandibadde tukyali balamu singa amateeka gaali gakyassibwa mu nkola? Singa buli omu kuffe ali mu geyena. Abo abawandiisi nabafalisaayo bo amateeka baali bagamanyi nga bwe gawandiikidwa. Singa gaali gateekeddwa mu nkola kigambo ku kigambo, nabo gandibasse. Amazima ge gano; amateeka Katonda yagatuwa ffe abantu tusobole okumanya ekibi ekiri muffe. Naye abamu kuffe ngabawandiisi nabafalisaayo, mulimu ababonabona, kubanga amateeka
Ebirimu

76

Obununuzi obwolubeerera

bagategera bubi era tebagateeka bulungi mu nkola. Abafalisaayo abenaku zino, ngera abebiseera ebya baibuli, amateeka bagamanyi nga bwe gawandiikibwa. Betaaga okumanya ekisa kya Katonda awamu nobwenkanya era namazima ge. Balina okuyigirizibwa enjiri yobununuzi bwa Yesu era balokoke. Abafalisaayo baabuza nti, mu mateeka Musa yatulagira okubakuba amayinja abakola bwe batyo: kale gwe oyogera ki kuye? bino baabibuuza nobuvumu nga bakute amayinja gabwe. Bali bamanyidde ddala nti Yesu yali tayinza ku kontana nabo era nga besunga okumulaba ngamaze okugwa mu katego kaabwe. Singa Yesu omusango yagusala ngasinzira ku mateeka, bano abafalisaayo nabo bandimukubye amayinja. Ekiluubirirwa ekyabantu bano abajja eri Yesu kyal kirala. Baali bagala kukuba mukazi awamu ne Yesu amayinja. Singa Yesu yabagaana okukuba omukazi amayinja, abantu bandigambye

nti Yesu anyoma amateeka ga Katonda naye bandimukyukidde era bandimukubye amayinja, kubanga buli eyanyoomanga amateeka yali avvodde Katonda. Kaali katego kazibu nnyo Yesu ke yalimu, naye Yesu yakutama nawandiika ku ttaka nengalo. Abantu ne beyongera okumubuuza, oyogera otya ku ye? Kiki kyowandiika ku ttaka? Damu ekibuuzo kyaffe. bali basoonze engalo eri Yesu nga bamubuuza. Olwo Yesu nagolokoka nabagamba nti, oyo mu mmwe atalina kibi yabasooka okumukanyugira ejjinja. Nakutama nate nawandiika ku ttaka. Olwakiwulira, ne balumirizibwa mu myoyo gyabwe, ne bava mu maaso ge, omu kwomu okutandikira ku bakulu otutuusa ku yasembayo. Yesu nomukazi bokka be basigalawo.

Ebirimu

77

Obununuzi obwolubeerera

Mu mmwe atayononangako yaba asooka okumukuba ejjinja


Ebibi biwandikiidwa wa? Mu mitima gyaffe, ne mu bikolwa byaffe.

Yesu yabagamba nti, mu mmwe, atayononangako asooke okumukuba ejjinja nakutama nate nawandiika ku ttaka. Abakulu ne batandiika okuva mu maaso ge. Ebibi byali bingi nokulumizibwa nakwo kwali kungi. Nolwekyo be basooka okuvaawo. Nabato nabo bavaawo. Kandete ekyokulabirako kino: Singa Yesu yali ayimiridde mu ffe, era nga naffe tuyimiridde nga twetoolodde omukazi omwenzi, singa Yesu atugamba nti, mu mmwe, atayonoonanga asooke okumukuba ejjinja. Kiki kyewandikoze ggwe?

Yesu yali awandiika ki ku ttaka? Katonda eyatutonda awandiika ebibi byaffe mu bifo bibiri. Ekifo ekisooka, gyemitima gyaffe. ekibi kya Yuda kyawandiikibwa ne kalamu eyekyuuma nejjinja eryalimasi essongovu. Kyayolekebwa ku kipande ekyomu mitima gyabwe, ne ku mayembe gebyoto byammwe; (Yeremiya 17:1). Katonda ayogera naffe, ngayita mu Yuda omukiise waffe. Ebibi byaffe abantu biwandiikidwa nekalamu eyekyuma, nejjinja eryalimasi essongovu. Ebibi biwandikiidwa ku bipande byemitima gyaffe. Yesu yakutama wansi nawandiika ku ttaka nti abantu ffena tuli bonoonyi. Katonda amanyi nti twonona era ebibi abiwandiika ku bipande byemitima gyaffe. Asooka nawandiika ebikolwa byaffe, ebiva (ebisibuka) mu kufuba (okugezaako) okukuuma amateeka. Kubanga ebibi biwandiikidwa mu mitima gyaffe, buli lwe tutunulira amateeka, tumanya nti, tuli bonoonyi. Kubanga ebibi
Ebirimu

78

Obununuzi obwolubeerera

byawandiikibwa mu mitima gyaffe, tumanya nti tuli bonoonyi mu maaso ga Katonda. Yesu yakutama wansi omulundi ogwokubiri nawandiika ku ttaka. Kyawandiikibwa nti ebibi byaffe byonna byawandiikibwa mu bitabo ebyebikolwa ebiri mu maaso ga Katonda (Okubikulirwa 20:12). Buli mwonoonyi nekibi kyakoze oba kye yakola, awandikiiddwa mu kitabo. Ebibi nabyo, biwandiikiddwa ku buli kipande kyomutima gwomuntu. Ebibi byaffe, biwandiikidwa, mu kitabo ekyebikolwa era ne ku bipande byemitima gyaffe. Ebibi biwandiikibwa ku kipande kyomutima gwa buli muntu: eno yensonga lwaki abaali bategese okukuba omukazi amayinja baali tebalina kya kwogerako ku kibi mu bbo. Ebigambo bya Yesu byabikula amaaso gaabwe okulaba ekibi ekyali ku bipande byemitima gyabwe.

Kakano ebibi byaffe bisangulibwa ddi? Bwe tukkiriza obununuzi bwamazzi nomusaayi gwa Yesu mu mitima gyaffe.

Bwofuna obulokozi bwa Yesu, ebibi byo byonna mu bitabo ebyebikolwa bisangulibwa era nerinnya lyo liwandiikibwa mu kitabo ekyobulamu. Abo abawandiikiddwa mu kitabo ekyobulamu bagenda mu ggulu. Ebikolwa byabwe ebirungi nebintu bye bakoze mu nsi nga babikolera bwakabaka bwa Katonda, nobutuukirivu bwe, nabyo biwandiikibwa mu kitabo kyobulamu. Abo abanunulibwa okuva mu kibi kyabwe, banassikira obulamu obutagwaawo. Jjukira nti ebibi bya buli muntu biwandiikidwa mu bifo so tewali asobola kulimba Katonda. Tewali muntu nomu muffe atayonoonangako
Ebirimu

79

Obununuzi obwolubeerera

oba atayendangako mu mutima gwe. Abantu tulina ekibi muffe era tetutuukiridde. Abo abatanaba kukkiriza kununulibwa kwa Yesu mu mitima gyabwe bakyafugibwa kibi. Tebalina buvvumu. Batya Katonda nabantu baanabwe, kubanga balina ekibi mu bbo. Naye bwe bakkiriza enjiri eyokununulibwa okwamazzi nomwoyo mu mitima gyabwe, ebibi byonna ebiwandiikidwa ku bipande byemitima gyabwe ne mu bitabo byebikolwa byabwe, bisangulibwa era ne banunulibwa ne bava mu bibi byabwe byonna. Waliwo ekitabo ekyobulamu mu ggulu. Amannya gabo abakkiriza mu kununulibwa okwamazzi nomwyo gawandiikibwa mu kitabo. Abo bebolekedde eggulu. Mu ggulu bayingirayo, si lwakuba teboononangako mu nsi naye bayingirayo, kubanga baanunulibwa okuva mu bibi byabwe byonna nga bakkiriza okununulibwa kwamazzi nomwoyo. Lino lyeteeka

lyokukkiriza (Abaruumi 3:27). Aboluganda, tukimanye nti, abawandiisi nabafalisaayo bali bonoonyi, bali tebawukana nomukazi eyakwatibwa mu kikolwa ekyobwenzi. Amazima gali nti bayinza okuba nga baali bonoonyi okusinga abalabi (abantu abalala) kye bali babasuubira okubeera ate nabo bennyini bali beelimba nti sibonoonyi nnyo. Banaddiini mu biseera ebyo nabo bali babbi bamyoyo, nga babba obulamu. Bagezangako okusomesa abantu nobuyinza naye nga bo tebanaba kununulibwa. Okusinziira ku mteeka, tewali muntu nomu atalina kibi. Wabula omuntu afuna obutuukirivu silwakuba ye tayonoonangako? Nedda. Naye obutuukirivu abufuna, kubanga anunulibwa okuva mu kibi. Erinnya lyomuntu bwatyo liwandiikibwa mu kitabo ekyobulamu. Ensonga eyomuwendo omuntu gyalina okumanya yenno: Erinnya lyo liwandiikidwa mu kitabo
Ebirimu

80

Obununuzi obwolubeerera

ekyobulamu oba teririyo? Abantu tetusobola kutuukirira ku lwaffe. Tetusobola kubeerawo nga tetwonoonye. Eno yensonga lwaki tulina okununulibwa tusobole okuwandiikibwa mu kitabo kino ekyobulamu. Olowooza onokkirizibwa okuyingira mu ggulu ku lunaku luli? Kisinziira ku kyonoba okoze ngowulidde enjiri. Bwonogikkiriza, Yee naye bwonogigana, nedda! Kiki ekyaba ku mukazi eyakwatibwa mu bwenzi? Osanga yagwa ku mavivige nazibiriza nga bwakaaba, kubanga yamanya nti enkomerero ye etuuse. Oba osanga amaziga ge yakaaba gali maziga ga kunakuwala nokwenenya. Abantu bwetunaba tunatera okufa, tufuuka bamazima. Osanga esaala yomukazi ono, yali efananako bweti, Ai Mukama kituufu ddala nfe? Kkiriza emmeme yange era onsasire. Nkwegayiride nsasira Yesu. Mukama Katonda bwogamba nti nina omusango, oli mutuufu era bwonoamba nti sirina kibi, era olimutuufu.

Omukazi ono osanga yali ayogera buli kimu ekyali kimujjira kusaawa ezo. Osanga yali agambye nti byonna abirekedde Yesu. Omukazi ono teyagamba nti nyonoonye. Ai Mukama nsonyiwa obwenzi. Yagamba nti, nkwegayiride nnunula onzigye mu bibi byange. Bwononunula nange, nalokoka, bwotonunule, naagenda mu geyena, naye netaaga obununuzi bwo. Netaaga okwagala kwa Katonda era nsaba Katonda onsasire. Yazibiriza nayatula obwononefu bwe. Yesu namubuuza, omukazi bazze wa? Tewali asaze kukusinga? omukazi nadamu namugamba nti, mpaawo muntu Mukama wange. Yesu teyasalira mukazi musango, kubanga yali atute ebibi bye okuyita mu kubatizibwa kwe mu mugga Yoladani era yali yanunulibwa dda era Yesu yeyalina okusalirwa omusango ku lwebibi byomukazi ono.

Ebirimu

81

Obununuzi obwolubeerera

Yesu namugamba nti nange sisala kukusinga


Omukazi omwenzi Yesu yamusalira omusango? Nedda.

Omukazi omwenzi yawebwa omukisa bwe yafuna obulokozi mu Yesu. Yanunulibwa okuva mu bibi bye byonna. Mukama waffe Yesu atugamba nti, yatununula okuva mu bibi byaffe byonna era naffe tuli batuukirivu. Bwatyo bwatugamba mu Baibuli. Yaffa ku musalaba, okusasulira ebibi byaffe, bye yajjawo ku lunaku lwe yabatizibwa mu mugga Yoludani. Yesu atugamba kati nti yatununula ffe abakkiriza mu bununuzi obuli mu kubatizibwa kwe era nomusango gwebibi byaffe gwe yeetikka ku musalaba. Ffena abantu tweetaga ekigambo kya

Yesu ekyawandiikibwa era tulina okukinyweeza nokukitambuliranga mu. Olwo tunaanunulibwa era tubeee abomukisa. Esaala: Mukama Katonda sirina bisanyizo mu maaso go sirina kirungi munda munze. Sirina kirungi kye nyinza kulaga okujjako ebibi byange. Naye nze nzikiriza nti Yesu ye Mukama wange annunula. Yatwala ebibi byange byonna mu mugga Yoludani era nabeera omutaango ku musaalaba. Olwokubatizibwa kwe nomusaayi gwe, yatwala ebibi byange byonna. Ai Mukama wange, nkukkiriza. Bwatyo omuntu bwalokoka asaba esaala ngeyo gye tusomye waggulu. Yesu tatusalira musango. Yatuwa ffena omukisa okubeera abaana ba Katonda. Eri abo abakkiriza mu kununulibwa kwamazzi nomwoyo, Katonda abajjeko ebibi byabwe byona era abafudde abatuukirivu. Abemikwano abagalwa, omukazi omwenzi yanunulibwa. Yawebwa omukisa nokunulibwa
Ebirimu

82

Obununuzi obwolubeerera

kwa Mukama waffe Yesu Kristo. Naffe tusobola okuweebwa omukisa bwetutyo. Buli muntu amanyi obwonoonefu bwe nasaba Katonda amusasire, era buli muntu akkiriza mu bununuzi bwamazzi nomwoyo obuli mu Yesu, affuna obununuzi nobulokozi okuva eri Katonda era aba aweereddwa omukisa. Wabula abo abatamanyi nti bonoonyi tebayinza kununulibwa era tebabeera na mukisa. Yesu yajjawo ebibi byensi (Yokaana 1:29). Buli mwonoonyi mu nsi bwakkiriza mu Yesu Kristo, asobola okununulibwa. Yesu yagamba omukazi nti, nange sisala kukusinga. Yagamba nti tamusalira musango, kubanga ebibi byomukazi byali byatwalibwa Yesu okuyita mu kubatizibwa kwe mu mugga Yoludani. Yesu ye yeetikka ebibbi byaffe era nomusango ogwandibadde kuffe Yesu ye yagutwaala.

Tulina okununulibwa mu maaso ga yesu


Kiki ku bibiri ekisinga omuweendo: Okwagala kwa Katonda, oba okulamula (omusango) gwa Katonda? Okwagala kwa Katonda.

Abafalisaayo, abalina amayinja mu ngalo zaabwe abedda bafanana banaddiini bennaku zino abavvunula obubi amateeka. Bakkiriza nti, kubanga amateeka gagamba oyo akwatibwa mu bwenzi alina kukubibwa mayinja affe. Newankubadde kino bakituukiriza, bbo abafalisaayo batunuulira abakazi nobukaba nebamala nebeebuzabuza ngabatalina kibi kyonna. Tebayinza kununulibwa era tebayinza kulokolebwa. Abafalisaayo nabawandiisi baali bakuumi ba nnono zansi. Abo sibe bantu Yesu be yatita. Abantu bwebatyo tebaawulira Yesu
Ebirimu

83

Obununuzi obwolubeerera

ngabagamba omukazi nti, nange sigusala ku kusinga. Omukazi eyakwatibwa ye yasobola okuwulira Yesu ngamugamba nti, nange sisala kukusinga. Nawe bwomenyeka nobeera omwesimbu mu maaso ga Katonda, osobola okuweebwa omukisa nga ye. Ayi Katonda, obwenzi bwe bujjudde mu bulamu bwange ekyo nkimanyi, kubanga ekibi kye nkola buli kaseera, nkiddamu emirundi mingi buli lunaku. Esaala ngeyo etalimu bukuusa, gyoyinza okusaba Katonda. Bwe tukkiriza amateka era netumanya nti tuli bonoonyi abalina okuffa twetaaga okusaba Katonda nti, Ai Katonda bwenti bwendi era bwenfanana nkwegayiride ndokola. Katonda anaatununula era teweebwe omukisa. Okwagala kwa Yesu, enjiri eyamazzi nomwoyo bisinga omusango gwa Katonda. Nange sisala kukusinga Yesu tatusalira musango. Akugamba nti, wanunulibwa. Muakama waffe Yesu Kristo ye Katonda owekisa.

Atununudde okuva mu bibi byensi. Katonda waffe ye Katonda owobwenkanya era Katonda wokwagala. Okwagala kwa Katonda, okubatiza kwe okwamazzi nomwoyo kusingia ddala omusango gwe.

Okwagala kwe kusingaobwenkanya bwe


Lwaki Katonda yatununula fenna? Kubanga okwagala kwe kusinga obwenkanya bwe.

Singa Katnda yalamula nobwenkanya ffe abantu, fenna twandisuulidwa mu geyena. Naye olwokwagala kwa Yesu, twalokolebwa okuva mu musango. Omusango gusinga obwnkanya. Katonda yatuma omwana we omu yekka, Yesu.
Ebirimu

84

Obununuzi obwolubeerera

Yesu yaggyawo ebibi byaffe byonna nabyeetikka era natwala omusango ku lwaffe fenna. Kakano buli akkiriza mu Yesu ngomulokozi afuuka omwana wa Katonda era abeera mutuukirivu. Okwagala kwa Katonda kusinga obwenkanya bwe. Tulina okwebaza ennyo Katonda, kubanga tatulamula ngasinziira ku bwenkanya bwe. Lumu Yesu yagamba abawandiidsi, abafalisaayo nabayigiriziwa nti, naye mugende muyige amakulu gekigambo kino nti njagala kisa, so si ssadaaka: kubanga sajja kuyita batuukirivu. Wabula abantu ababi (Matayo 9:13). Abantu abamu bayinza okuba nga batta ente oba embuzi buli lunaku, nga bagiwaayo eri Mukama nga bwe bamusaba nti Ai Mukama nsonyiwa ebyonoono byange ebya bulijo. Katonda tayagala ssadaka zaffe, wabula, okukkiriza kwaffe mu kununulibwa okwamazzi nomwoyo. Ayagala tununulibwe era tulokolebwe. Ayagala kutuwa era kutulaga okwagala kwe era naffe atukkirize

nga bwetuli. Aboluganda mulabye nti Katonda atuwadde obulokozi bwe obutuukiridde. Yesu tayagala kibi, naye alina okwagala okwa namaddala eri ffe abantu abatondebwa mu kifananyi kye. Katonda yasalawo, nga ttanabana kutonda nsi, nti ffe abantu tuyitibwe abaana bbe era yaggyawo ebibi byaffe ngayita mu kubatiza era nomusaayi gwe. Katonda yatutonda alyoke atununule, atwambaze Yesu era atufuule abaana be. Kuno kwe kwagala kwalina eri ffe abatondeebwa mu kifananyi kye. Singa Katonda yali atulamula ngasinziira ku mateeka, ffe abonoonyi twandibadde tulina kufa. Naye yatununula okuyita mu kubatiza kwa Yesu, era ne mu musango Yesu gwe yeetikka ku musalaba. Omusomi kino okikkiriza? Njagala kino tukikkakkase mu ndagaano enkadde.

Ebirimu

85

Obununuzi obwolubeerera

Alooni yateeka emikono gye ku mbuzzi


Ani eyassanga ebibi byabaisilairi ku mbuzzi? Kabona omukulu.

Mu ndagaano enkadde, ebibi byensi yonna byatangirirwanga. Mu ndagaano empya, okubatiza kwa Yesu kwe twafuna. Mu ndagaano enkadde, ebibi byomwaka ebyabaana ba Isirairi byatangirirwanga. Kabona omukulu ye yateekanga emikono gye ku mutwe geembuzi ennamu etaalina bulema bwonna. Awo Alooni anaateekanga emikono gye gyombi ku mutwe gwembuzi ennamu, nayatulira ku yo obutali butuukirivu bwonna obwabaana ba Isirairi, nebyonoono byabwe byonna; nabiteeka mu mutwe gwembuzi,

nagisindiikiriza mu ddungu mu mukono gwomuntu eyeteeseteese: (ebyebaleevi 16:21). Omutango gwebibi bwe gutyo bwe gwaweebwangayo mu nakku ezendagaano enkadde. Omuntu yateekanga emikono gye ku mutwe gwekiweebwayo era ebibi bye bya ssibwanga ku ssadaaka. Awo ssadaaka yattibwa era omusaayi gwa ssadaaka, Kabona yaguteekanga ku mayembe agaali ku alutaali. Amayembe gano gaali gasangibwa ku nsonda ennya eza alutaali. Amayembe gano galina kye gatulaga: mu Kubikulirwa 20:12 tusoma ku bitabo ebyebikolwa. Kino kye kifananyi kyenyini ekyamayembe. Omusaayi gwa ssadaaka ogwasigalawo gwa mansulibwanga ku ttaka. Ettaka wano litegeeza (litulaga) omutima gwomuntu. Omuntu yatondebwa mu ttaka. Nolwekyo abantu bawaangayo bwebatyo omutango olwebibi byabwe bulijo, wabula tebaasobola kuwangayo biwebwayo bya kibi buli
Ebirimu

86

Obununuzi obwolubeerera

lunaku. Awo Katonda yabakkiriza okuwaayo omutango gwebibi byabwe omulundi gumu mu mwaka. Omukolo guno ogwokutangirira ebibi gwakolebwanga ku lunaku olwekumi mu mwezi ogwomusanvu. Luno lwe lwali olunaku lwomutango. Ku lunaku olwo, Kabona omukulu eyali akikirira Abaisilairi yaletanga embuzi bbiri naziteekako emikono gye ngakabonero akokuzisaako ebibi byonna abyabantu. Era yaziwangayo eri Katonda. Embuzi zino ze zaali omutango gwe bibi byabantu ba Isirairi. Awo Alooni anateekanga emikono gye gyombi ku mutwe gwembuzi ennamu, nayatulira ku yo obutali butuukirivu bwonna obwabaana ba Isirairi, nebyonoono byabwe byonna; nabiteeka ku mutwe gwembuzi. Katonda yawa Alooni obuyinza nga Kabona omukulu okukikirira Abaisirairi. Kabona yeyakikirira abantu bonna mu Isirairi. Yateekangako emikono gye ku mbuzi

nagyatulirako obutali butuukirivu bwa Isirairi nebyonoono byabwe era Alooni omutango yali aguwaayo kulwa Isirairi yonna. Alooni yayatulanga ebyonoono bya Isirairi. Esaala yali efenenako ngeno, Ai Kataonda, ffe abaana bo twonoonye. Tusinzizza ebibumbe, tetugondedde nnono zamateeka go, tuvvodde erinnya lyo ne twetonderawo ffe ebibumbe ebirala netubyagala okusinga ggwe. Tetukuumye lunaku lwa sabiiti. Abazadde baffe tetubasizzamu kitiibwa, so nokutta tusse, tuli benzi, tuli babbi era mulimu enyombo nobugyemu mu ffe. Alooni yayatulanga buli kibi kyabaana ba Isirairi, Mukama Katonda Abaisirairi wewaawo nange, fenna tetusobodde kukuuma mateeka go. Nolwekyo ffe okununulubwa nga bwe wagamba, nteeka emikono gyange kumutwe gw'embuzi eno okugissaako ebibi ebyo byonna byetukoze. Kabona omukulu yateekanga emikono ku mbuzi era yakikola ku lwa Isirairi yonna, ngassa ebibi
Ebirimu

87

Obununuzi obwolubeerera

byonna ku mutwe gwembuzi. Ekikolwa ekyokusaako emikono kyamanyibwanga ekikolwa ekyokuyitako oba okusindiikiriza (Ebyabaleevi 1:1-4, 16:20-21).

Ekiwebwayo ekyokutangirira kyatukirizibwanga kitya mu ndagaano enkadde? Kyatuukirizibwa mu kikolwa ekyokussaako emikono ku mbuzi (omutango).

Katonda yawa abaisirairi enkola yokuwa ssadaaka balyoke bayisse (baatule) ebibi byabwe olwo banunulibwe. Katonda yassa essira kukiweebwayo. Kyali kirina kubeera nga kirongoofu, nga tekirina bulema yadde nebbala. Era ekiweebwayo kino yeyali ssadaaka eyaffa mu kifo kyomuntu. Nokununulibwa kwaffe abantu kwali bwe kutyo.

Wabula ku lunaku olwokutangirira, ekiwebwayo ekyekibi, kyattibwanga nomusaayi negutwalibwa munda mu weema mu kifo ekitukuvu awaali emeeza eyekisa, omusaayi guno gwamansulibwanga ku meeza eno emirundi musanvu. Yensonga lwaki Abaisirairi baatangiriranga ebibi byabwe ku lunaku olwekumi mu mwezi ogwomusanvu. Kabona omukulu yayingiranga mu kifo ekitukuvu yekka okuwaayo ekiweebwayo. Abantu bakuananga ebweeru nebawulira ebidde bya zaabu ku mudalizo (ku mukugiro) ogwekyambalo kya effodi ekya Kabona omukulu. Ebidde bya zaabu byavuganga emirundi musaanvu ngomusaayi nagwo bwe gumansirwa ku meeza eyekisa. Olwo abantu ebweru basanyukanga, kubanga baamanya nti ebibi byabwe bitangiridwa. Okuvvuga kwebidde bya zaabu kutulaga edoboozi eryamawulire agenjiri agessanyu mu nnaku zino.
Ebirimu

88

Obununuzi obwolubeerera

Kikyamu nnyo okulowooza nti Yesu alina abamu banunula ate naleka abalala. Yesu yatwala ebibi byaffe abantu fenna, bwe yabatizibwa mu Yoludani. Yayagala okutununula fenna omulundi gumu. Ebibi byaffe ebya bulijo byali birina okujjibwawo omulundi gumu. Mu ndagano enkadde okutangirira kwaweebwa ffe abantu okuyita mu kuteeka emikono ku mutango (embuzi oba endiga etaalina bbala) nomusaayi gwomutango. Alooni yateekanga emikono ku mutwe gwomutango mu maaso gabantu bonna nayatula ebibi byabantu bonna bye baali bakoze mu mwaka ogwo. Ebibi byassibwanga ku mbuzi mu maaso gAbaisirairi. Omukulu ngoyinza okumbuuza nti, Kabona omukulu ngamaze okussa emikono gye ku mbuzi ebibi byabantu byaddangawa? oluvanyuma lwokussibwa ku mbuzi, olwo omuntu eyeeteeseteese yeyalina okugisindiikiriza mu ddungu awataali mazzi na

muddo. Embuzi yali ejjudde ebibi byAbaisirairi. Olwo embuzi yatabaalanga mu ddungu mu musana era waayitangawo akaseera embuzi neffa olwobuzito bwekibi kyAbaisirairi. Kuno kwe kwagala kwa Katonda; okwagala kwatulaga mu bununuzi bwatuteeketeekedde. Edda bwebatyo bwe batangirira ebibi byAbaisirairi mwaka ku mwaka. Naye tuli mu nnaku ezendagano enkadde kyatuukirizibwa era okumala emyaka kati nkumi bbiri ekisuubizo kino ekyokununulibwa kituukiridde. Yajja natununula okuva mu bibi byaffe byonna.

Okutununula fenna
Erinnya Yesu litegeeza ki? Omulokozi anaanunula abantu be okuva mu bibi byabwe.

Ebirimu

89

Obununuzi obwolubeerera

Tusome mu Mataayo 1:20-21 Laba bwe yali alowooza bwatyo, malayika wa Mukama najja gyali mu kirooto, namugamba nti Yusufu omwana wa Dawudi, totya kutwala Malyamu mukazi wo, kubanga olubuto lwe lwa Mwoyo Mutukuvu. Naye alizaala omwana wa bulenzi; naawe olimutuuma erinnya lye YESU, kubanga ye yalilokola abantu be mu bibi byabwe. Kitaffe ali mu ggulu yafuna omubiri gwomuwala embeerera Malyamu era Yesu nazaalibwa. Yesu yazalibwa asobole okutunazaako ekibi. Katonda yatuma Malayika we nagamba Malyamu nti, era, laba, oliba olubuto, olizaala omwana owobulenzi, olimutuuma erinnya Yesu. Kino kyali kitegeeza nti omwna wobulenzi owa Malyamu asooka, Yesu, ye yali omulokozi. Erinnya Yesu kiki kye litegeeza? Amakulu mu linnya eryo ge ganno: Oyo anaanunula abantu be, oba omulokozi. Kale no Yesu atulokola atya okuva mu bibi

byaffe? Yesu bwe yabatizibwa mu mugga Yoludani, yagyawo ebibi byaffe. Ebibi byonna byassibwa ku ye. Mu Mataayo 3:13-17 tusoma nti; Awo Yesu nava e Galiraaya, natuuka ku Yoludaani eri Yokaana, amubatize. Naye Yokaana yali ayagala okumugaana, ngagamba nti nze nneetaaga ggwe okumbatiza, naawe ojja gyendi? Naye Yesu naddamu namugamba nti Kkiriza kaakano: kubanga kitugwaanira bwe tutyo okutuukiriza obutukirivu bwonna. Nalyoka amukkiriza. Awo Yesu, bwe yamala okubatizibwa, amangu ago nava mu mazzi: laba, eggulu ne limubikkulira, nalaba Omwoyo gwa Katonda ngakka ngejjiba, ngajja ku ye; laba, eddoboozi ne liyima mu ggulu, nga ligamba nti Oyo ye Mwana wange, gwe njagala, gwe nsanyukira ennyo. Yesu yagenda ewa Yokaana omubatiza abatizibwe, ffe abantu tulyoke tununulibwe okuva mu bibi byaffe. Yatambula nadda eri Yokaana nakkiriza okubatizibwa Yokaana.
Ebirimu

90

Obununuzi obwolubeerera

Nsuubira ebigambo bye byafananako nga bino: Yokaana, kkiriza okumbatiza kaakano, kubanga kitugwanira bwetyo okutuukiriza obutukirivu bwonna. Kubanga nze enda okugyawo ebibi byensi yonna nokununula abonoonyi bonna, nolwekyo kkiriza omubatize kaakano! Wewaawo ddala kyali kigwana okutuukiriza obutuukirivu bwonna obwa Katonda. Bwatyo bwe yatwala ebibi byo byonna. Ebibi byo byonna byateekebwa ku Yesu. Kino okimanyi owoluganda? Kkiriza mu bununuzi bwa Yesu, mu kubatizibwa kwe nOmwoyo era olokoke.
Obutukirivu bwonna bwatuukirizibwa butya? Bwatukirizibwa mu kubatizibwa kwa Yesu.

Katonda yasuubiza Abaisirairi nti ebibi byensi

yonna birijjibwawo ngemikono giteekeddwa ku ssaddsaka eyali eweredwayo olwekibi. Wabula kino kyali tekisoboka, kubanga buli muntu yali tasobola kwefunira mbuzi yiye kububwe okugiteekako emikono. Kale nno, Katonda yayita Alooni namwawula nga Kabona omukulu asobole okuwangayo ssaadaaka ku lwAbaisirairi. Nolwekyo kyava ayatulira ebibi byAbaisirairi ku mutwe gwembuzi omundi gumu. Gano gegali amagezi era namanyi agali mu bununuzi bwa Katonda. Katonda mugezi era yeewunyisa. Katonda yatuma omwana we Yesu alokole ensi yonna. Kale ssaddaaka eyokuwebwaayo eyoluberera (Yesu) yali yategekebwa dda. Ffe abantu fenna twali tulina okufuna atukiikirira eyali alina okuteeka emikono ku Yesu okumusaako ebibi byensi yonna. Eyatukiiririra yali Yokaana omubatiza eyali Kabona omukulu asembayo. Ono ye yajja eri ffe abantu. Kyawandiikiibwa mu Mataayo 11:11, ddala
Ebirimu

91

Obununuzi obwolubeerera

mbagamba nti tevangamu abbo abazalibwa abakazi omuntu asinga Yokaana omubatiza. Yokaana ye mukiise yekka owaffe abantu. Katonda yamutuma alyoke abatize Yesu ngamussaako ebibi byensi yonna. Singa obuwumbi mukaaga obwabantu mu nsi bagenda eri Yesu kakati era nga buli omu alina okuteeka emikono ku Yesu, nayatula ebibi bye, olowooza kiki ekyandibadde ku mutwe gwa Yesu? Tekyandibadde kirungi abamu kuffe twandimunyigiriza okutuusa enviri lwe zandimuvuddemu. Kale nno, Katonda mu magezi ge amangi yalonda Yokaana omubatiza akiikirire ffe abantu era ebibi byaffe byassibwa ku Yesu omulundi gumu. Mu Matayo 3:13 kyawandikibwa nti, Awo Yesu nava e Galiraya, natukka ku Yoludani eri Yokaana omubaiza Yesu kwolwo yalina emyaka asaatu. Yesu yali yakomolwa nga yakamala ennaku munana ku nsi. Ebisinga ku Yesu byamanyibwa nga awezezza

emyaka asatu. Ensonga lwaki Yesu yalinda okutusa ngawezezza emyaka asaatu, yali enno: mu biseera byendagano enkadde, Kabona omukulu yali alina okuwezza emyaka asaatu egyobukulu nga tanaba kuweereza. Lino etteeka Katonda yaliwa Musa. (Mukyamateeka 2) Kale nno Yesu, nga Kabona omukulu owo mu ggulu, yali alina okusooka okuwezza emyaka asatu. Kino obadde okimanyi era okikkiriza owoluganda? Mu ndagano empya, mu Mataayo 3:13-14, tusoma nti, Awo Yesu nava e Galiraya natuka eri Yokaana, amubatize. Naye Yokaana yali ayagala okumugana ngagamba nti nze nneetaaga gwe okumbatiza, nawe ojja gyendi? Omukiise wabantu yani? Yokaana omubatiza. Naye ani mukiise weggulu? Ye Yesu Kristo. Abakiise bombi basisinkana. Awo ani asinga mune? Oyo omukiise we ggulu yasinga. Yokaana omubatiza yali mutuufu bwe
Ebirimu

92

Obununuzi obwolubeerera

yakabiranga waggulu ngagamba bana ddiini nti, mmwe abaana bemisota mwenenye. Naye mbagirawo, yewombeeka mu maaso ga Yesu. nze netaaga gwe okumbatiza, naawe ojja gyendi? Yesu namugamba nti, kkiriza kaakano: kubanga kitugwanira okutuukiriza obutuukirivu bwonna? Yesu yajja mu nsi okutuukiriza obutuukirivu bwa Katonda era kino ekikolwa kyatuukirizibwa ku lunaku Yokaana omubatiza lwe yamubatiza. Nalyoka amukkiriza. Awo bwe yamala okubatizibwa, amangu ago nava mu mazzi, laba eggulu ne limubikulira nalaba Omwoyo wa Katonda ngaka ngejjuba najja ku ye. Laba eddoboozi ne liyima mu ggulu nga ligamba nti oyo ye mwana wange gwe njagala, gwensanyukira ennyo. Ebyo byabaawo Yesu lwe yabatizibwa. Enziji zeggulu zagguka era nebibi byaffe byagibwawo. Okuva ku biro bya Yokaana omubatiza,

okutuusa leero, obwakabaka bwomuggulu bwawaguzibwa, nabawagguza babunyaga lwa manyi (Mataayo 11:12). Banabbi bonna baalagulanga era namateeka gayogera ku biro bya Yokaana omubatiza. okuva mu biro bya Yokaana omubatiza okutuusa leero, obwakabaka obwomuggulu, buwaguzibwa nabawaguza babunyaga lwamaanyi. Buli akkiriza mu kubatizibwa kwa Yesu asobola okuyingira mu bwakabaka bwo mu ggulu.

Nange sisala kukusinga


Lwaki Yesu yasalirwa omusango kumusaalaba? Kubanga yajjawo ebibi byaffe byonna.

Ebirimu

93

Obununuzi obwolubeerera

Yesu yabatizibwa Yokaana omubatiza najjawo ebibi byaffe byonna. Oluvanyuma yagamba omukazi eyali akwatibwa mu kikola ekyobwenzi nti, nange sisala kukusinga. Omukazi ono teyamusalira musango, kubanga yatwala ebibi byensi yonna bweyabatizibwa mu mugga Yoludani, era Yesu yenyini ye yatwala omusango gwebibi byomukazi ono. Yesu yajjawo ebibi byensi yonna. Tusoma mu Baibuli nti Yesu yali atya obulumi bwe yalina okuyitamu nga yeetikka ebibi byaffe ku musalaba. Kubanga empera yekibi kufa. Yasaba Katonda ku lusozi emirundi esatu. Yasaba Katonda amujjeko ekikompe. Yesu yali nga omu kuffe era okuffa kumusalaba tekyamwanguyira. Naye yali alina okufa asobole okutuukiriza omusango. Nga ssadaaka ezekibi, mu ndagano enkadde bwe zaali, nga zzirina okutiriisa omusaayi ebibi bilyoke bitangirirwe. So no ne Yesu yali alina okuyita mu kufa okufanana bwekutyo ku

musalaba. Yali yajjawo ebibi byabantu bonna era ngalina okuwayo obulamu bwe tununulibwe. Yamanya nti yalina okusalirwa omusango mu maaso ga Katonda. Yesu teyalina kibi kyonna mu mutima gwe, naye ebibi byensi byonna byamuteekebwako okuyita mu kubatizibwa kwe. Katonda mwene ye yalina okusalira omwana we omusango. Tusanye tumanye ensonga zino. Esooka: obwenkanya bwa Katonda. Eyokubiri: Katonda yatutonera okwagala kwe tulyoke tulokoke. Nolwekyo, Yesu yali alina okufa kumusalaba. Yesu yagamba nti, nange sisala kukusinga, sikusalira musango. Katonda yalina okubilamula ebibi byaffe bye tugenderedde okukola ne bye tutagenderedde, bye tumanyi nebyo bye tutamanyi. Katonda ye yatusalira omusango. Omusango yagusalira Yesu eyatwala ebibi byaffe byonna okuyita mu kubatizibwa kwe. Katonda abonoonyi
Ebirimu

94

Obununuzi obwolubeerera

teyabasalira musango, kubanga ajjude okwagala ate wa kisa. Okubatizibwa kwa Yesu nomusaayi gwe yayiwa ku musalaba kulwaffe, kwe kwagala okwolubeerera Katonda kwalina eri ffe. Katonda bwatyo bwe yayagala ensi nokuwayo nawayo omwana we omu yekka nti buli amukkiriza aleme okubula wabula afune obulamu obutagwaawo (Yokaana 3:16). Bwe tutyo bwe tumanya okwagala kwe. Yesu bwe bamuleetera omukazi omwenzi, teyamusalira musango. Omukazi ye yamanya nti mwononyi, kubanga yakwatibwa mu bwenzi. Teyayonoona mu mutima gwokka wabula ne mu bikolwa. Yali tayinza kwegana kibi kye wabula yakkiriza nti Yesu yatwala ebibi bye byonna nalokoka. Bwe tukkiriza mu kununulibwa kwa Yesu, tulokolebwa. Kkiriza owoluganda, kiyamba ggwe.

Bani abaweredwa omukisa? Abo abatalina kibi.

Abantu bonna bonoona. Abantu bonna benda, naye abantu bonna tebanaba kusalirwa musango olwebibi byabwe. Ffena tuli bonoonyi, naye abo abakkiriza mu kununulibwa kwa Yesu Kristo, tebalina kibi mu mitima gyabwe. Omuntu akkiriza mu bulokozi bwa Yesu abeera nessanyu lingi. Abo abaanunulibwa okuva mu bibi byabwe be basinga okubeera abomukisa. Babeera batuukirivu mu Yesu Kristo. Katonda atubuulira ku ssanyu abasonyiddwa lye balina. Mu Baruumi tusoma nti, baweredwa omukisa abajjibwako ebibi byabwe (Abaruumi 4:7) ebibi byabwe byabajjibwako. Fenna twonoona okutuusa lwe tuffa. Ffe tetulimu: Katonda bwatabeerawo tetutuukiridde tweyongera mu maaso okwonoona wadde nga
Ebirimu

95

Obununuzi obwolubeerera

namateeka tugamanyi. Tuli banafu nnyo. Naye Katonda yatununula nokubatizibwa kwa Yesu awamu nomusaayi gwe. Atugamba nti tetukyali bonoonyi, tuli batuukirivu mu maaso ge. Tuli baana be. Enjiri yamazzi nomwoyo, njiri yabununuzi obutagwawo. Kino okikkiriza? Eri abakkiriza, abayita batuukirivu, abanunulibwa era abaana be. Muntu ki asinga essanyu mu nsi? Oyo akkiriza era anunulibwa nga akkiriza enjiri eyamazima. Owoluganda onunulibbwa? Olowooza Yesu yakola ensobi bwe yajjawo ebibi byo? Nedda, yajjawo ebibi byo byonna okuyita mu kubatizibwa kwe. Kikkirize onunulibwe okuva mu bibi byo byonna. Tusome Yokaana 1:29.

Nga ebyeeredwaawo nolweyo


Yesu yajjawo ebibi bimeka? Ebibi byensi byonna.

Olunaku olwokubiri nalaba Yesu ngajja gyali nagamba nti laba omwana gwendiga ogwa Katonda ajjawo ebibi byensi (Yokaana 1:29). Laba omwana gwendiga ajjawo ebibi byensi. Yokaana omubatiza yassa ebibi byensi yonna ku Yesu mu mugga Yoludani. Olunaku lwokubiri yalaba nakakasa nti Yesu ddala yali mwana gwendiga ajjawo ebibi byensi byonna. Yesu yabyetikka. Bwe twogera ku bibi byensi yonna, tutegeeza ebibi nebyonoono abantu bye baakola okuva ku lubereberye okutuusa ku nkomelero. Kale, emyaka nga nkumi biri gye gyakayitawo, Yesu
Ebirimu

96

Obununuzi obwolubeerera

kakyanga ajjawo ebibi byaffe abantu natununula. Ngomwana gwendiga, yatwala ebibi byaffe byoona, era yasalirwa omusango ku lwaffe. Buli kibi ffe abantu kye tukola, kyassibwa ku Yesu. Yesu yafuuka omwana gwendiga ajjawo ebibi byonna ebyensi. Yesu yajja mu nsi munno ngomusajja omuwombeefu eyali eyetegese okulokola abonoonyi ebensi eno yonna. Ffe abantu twonoona, kubanga tuli banafu abonoonyi abatamanyi kubanga tetutegeera ate tetutuukiride. Twonoona, kubanga ekibi twakisikira okuva kujjaja ffe Adamu. Ebibi bino byonna, byayerebwa nebiyolebwa nebitekebwa ku mutwe gwa Yesu okuyita mu kubatizibwa kwe mu mugga Yoludani. Yesu yamala naffa ku musalaba naye oluvanyuma Katonda yamuzuukiza ku lunaku olwokusatu. Ngomulokozi wabonoonyi bonna, ngomulamuzi era omuwanguzi, Yesu atudde kakati ku mukono ogwa ddyo ogwa Katonda,

talina kununula nate. Kye tulina okukola kwe kumukkiriza era tulokoke. Obulamu obutagwawo bulindiridde abo abakkiriza, naye abo abatakkiriza, bolekedde kuzikirira. Yesu yatununula fenna. Ffe abanunule ffe abasinga okubeera nessanyu ku nsi. Amazima gali nti tujja kwonoona mu maaso, kubanga tuli banafu naye obunafu bwaffe, nabwo yabutwala. Mulimu ekibi kyonna mu mutima gwo? Nedda. Yesu teyabitwala byonna? Weewawo yabitwala era yabijjawo. Ffe abantu fenna twenkana teri asinga munne butukuvu oba butuukirivu. Wabula abasinga mu ffe tuli bananfuusi tukkiriza nti tetuli bonoonyi naye nga naffe twonoona. Eno ensi elinga ekifo ekimaamira ekibi. Ekyokulabilako: ebakyala bwe bavva munju zaabwe, bambala lipisitiki, ne besiiga ebizigo ebibalungiya nebambala nekakondo. Nabasajja bwe batyo olufuluma bayitirako ewa
Ebirimu

97

Obununuzi obwolubeerera

kinyoozi nebambala esaati ezomulembe. Newankubadde abami nabakyala bafanana bulungi ebweru, munda bajjudde ettaka. Olowooza ffe abantu, sente zezitusanyusa? Omubiri omulungi gwe gutusanyusa? Nedda. Okununulibwa okwoluberera, okusonyibwa ebibi byonna; bino bye bisanyusa abantu wadde omuntu asanyuse atya ebweru, munda mu mutima abeera talina ssanyu: kubanga alina ekibi munda mu ye. Omuntu bwatyo abeera atya okusalirwa omusango. Naye oyo anunulibwa muvvumu ngempologoma. Talina kibi mu mutima gwe; webale nnyo Mukama wandokola nze omwonoonyi, wajjawo ebibi byange byonna. Mmanyi sisanide kufuna kwagala kwo, naye nkuntendereza olwokundokola. Ebibi byange byasonyiyibwa, ekitiibwa kidde eri Katonda. Ddala omuntu anunulibwa abeera musanyufu. Omuntu awereddwa omukisa abeera nekisa kya

Katonda ekyobununuzi ddala musanyufu, kubanga Yesu omwana gwe ndiga owa Katonda yajjawo ebibi byonna ebyensi. aggyewo ebibi byaffe byonna, naffe tetulina bibi. Ye yamaliriza obulokozi bwaffe ku musalaba. Ebibi byaffe byonna, ebibyo nebyange byajjibwawo. Nolwekyo fenna twalokolebwa.

Olwokwagala kwa katonda


Ffe tubeera nekibi bwe tuba tulina Yesu mu mitima gyaffe? Nedda.

Abemikwano abagalwa, omukazi eya kwatibwa mu bwenzi yakkiriza mu bigambo bya Yesu era nalokoka. Awandiikibwako mu Baibuli, kubanga yawebwa omukisa nobununuzi bwa
Ebirimu

98

Obununuzi obwolubeerera

Katonda obwolubeerera. Naye abo abawandiisi nAbafalisaayo bananfuusi baddukanga nebava ku Yesu. Bwokkiriza Yesu oyolekedde ggulu, naye Yesu bwomuleka, ojja kugenda mu geyena. Bwokkiriza mu bikolwa bya Yesu ebyobutuukirivu, obeera oyingidde mu bwakabaka bwa Katonda. Naye bwogana, oba okkiriza ekubbo elikutwala mu geyena. Obununuzi tetubuffubira ffe ngabantu, wabula busibuka mu bulokozi Yesu bwatuwa. Mu Abebulaniya 10 tusoma nti, kubanga amateeka bwe galina ekisikirize ekyebirungi ebyali bigenda okujja, so si kifananyi kye nyini ekyebigambo nessadaka ezitajjulukuka zebawaayo obutayosa buli mwaka buli mwaka, tebayinza ennaku zonna kutuukiriza abo abazisemberera, kubanga tezandirekeddwayo ku weebwayo? Kubanga abasinga bwe bamala okunaazibwa ddala omulundi ogumu, tebandibadde nakwetegelako bibi nate. Naye mu

ezo mulimu okujjukizanga ebibi buli mwaka buli mwaka. Kuabanga tekiyinzika omusaayi gwente ennume nembuzi okujjawo ebibi. Ngajja mu nsi kyava ayogera nti: Ssadaaka nebiweebwayo tewabyagala, naye wanteekeekera omubiri. Tewasiima ebyokebwa ebiramba nebiweebwayo olwebibi ne ndyoka njogera nti laba, nzize (mu muzingo gwekitabo ekyampandiikwako), okukola byoyagala ai Katonda. Bwayogera waggulu nti Ssadaka nebiweebwayo nebyokebwa ebiramba nebiweebwayo olwebibi tewabyagala so tewabisiima. (ebyo byebiweebwayo ngamateeka bwegali) nalyoka ayogera nti laba nzize okukola byoyagala. Aggyawo ekyolubereberye alyoke anwyeze ekyokubiri. Mu ebyo byayagala twatukuzibwa olwokuwayo omubiri gwa Yesu Kristo omulundi ogumu (Abebulaniya 10:10). Olwokwagala kwa Katonda Yesu yawaayo obulamu bwe okutwala ebibi byaffe byonna
Ebirimu

99

Obununuzi obwolubeerera

omulundi gumu, era natwala omusango mulundi gumu nazuukira. Nolwekyo ffe abantu be twatukuzibwa (Abebulaniya 10:10). Obununuzi bwaffe bwatuukirizibwa. Na buli Kabona ayimirira, buli lunaku ngaweereza, ngawaayo emirundi minji Ssaddaaka ezitajjulukuka, ezitayinza kuggyako bibi emirembe gyonna: naye oyo bwe yamala okuwaayo Ssadaaka emu olwebibi okutuusa emirembe gyonna, nalyoka atuula ku mukono ogwa ddyo ogwa Katonda ngalindirira oluvanyuma abalabe be okufuusibwa entebe eyebigere bye. Kubanga olwokuwaayo Ssadaaka emu yatuukkiriza okutuusa emirembe gyonna abatukuzibwa (Abebualaniya 10:11-14). Owoluganda otukirizibwa. Bwonoyoona enkya, ekyo kitegeeza nti onooba mwonoonyi nate? Yesu teyagyawo bibi ebyo nabyo? Wewaawo kye yakola yatwaala ebibi byobulamu bwo obwomumaaso nabwo.

Era nomwoyo omutukuvu ye mujulirwa gye tuli: kubanga bwamala okwogera nti eno yendagaano gye ndiragana nabo. Oluvanyuma lwenaku ziri bwayogera Mukama; Nditeeka amateeka gange ku mitima gyabwe era ne ku magezi gabwe ndi gawandiika; nalyoka ayogera nti nebibi byabwe nobujjeemu bwabwe siribujjukira nate. Naye awali okujjibwako ebyo, tewakyali kuwangayo Ssadaaka olwekibi. (Abaebulaniya 10:15-18). Bwagamba nti, naye awali okuggibwako ebyo tewakyali kuwangayo Ssadaaka atutegeeza nti ebibi byaffe byagibwaawo okuva mu nsi. Yesu ye mulokozi waffe. Bwe tumukkiriza, tulokoka. Buno bwe bununuzi obuli mu Yesu era kyekirabo nekisa ebiva eri Katonda. Gwe nage abanunulibwa okuva mu kibi, tuweeredwa ddala omukisa!

Ebirimu

OKUBUULIRA 5
Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi

Ebirimu

101

Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi

Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi


< Matayo 3:13-17 > Awo Yesu nava eGalilaaya natuuka ku Yoludaani eri Yokaana, amubatize. Naye Yokaana yali ayagala okumugaana ngagamba nti nze nneetaaga ggwe okumbatiza, nawe ojja gye ndi? Naye Yesu naddamu namugamba nti kkiriza kaakano: kubanga kitugwanira bwe tutyo okutuukiriza obutuukirivu bwonna. Nalyoka amukkiriza. Awo Yesu, bwe yamala okubatizibwa amanagu ago nava mu mazzi: laba, eggulu ne limubikkukira, nalaba Omwoyo wa Katonda ngakka ngejjiba, ngajja ku ye; laba, eddoboozi ne liyima mu ggulu nga ligamba nti, Oyo ye Mwana wange, gwe njagala, gwe nsanyukira ennyo.

Muffe mulimu abonanona nekibi?


Obusibe bwaffe mu kibi bukomye? Yee.

Mukama Katonda waffe amenye ebijjegere byebibi byabantu bonna. Abantu bonna abalina obuzibu nekibi, baddu eri ekibi. Naye olwobununuzi bwa Yesu Kristo, ekibi kyatujjibwako ddala. Katonda yatwala ebibi byaffe. Mulimu muffe omuntu yenna akyabonabona nekibi? Tulina okutegera nti olutalo lwaffe eri ekibi lukomye. Tetulibonabona nekibi nate. Obusibe bwaffe mu kibi bwakoma dda. Yesu lweyatununula ngayita mu kubatizibwa kwe nomusaayi, naffe twasumululwa. Ebibi byaffe byonna, byakoma awo. Omwana wa Katonda ajjewo ebibi byaffe

Ebirimu

102

Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi

byonna. Katonda yasasulira ebibi byaffe byonna ngayita mu Yesu eyatufuula abeddembe. Omanyi abantu nga bwe babonabona olwebibi byabwe? Kuno okubonabona kwatandikira mu kiseera kya Adamu ne Kaawa. Abantu okutuusa kati tukyabonabona olwekibi kye twasikira (okuva mu biseera bya Adamu ne Kaawa). Naye Katonda yakola endagano ewandikidwa mu kitabo kyoolubereberye 3:15 nti, Yesu alinunula abonoonyi bonna Yagamba nti abonoonyi balinunulibwa okuva mu byonoono byabwe okuyita mu ssadaaka (Yesu Kristo) nga eriwebwayo ku lwabwe: Kuno kwe kwali okubatizibwa kwe okwamazzi nomwoyo. Era ekiseera bwe kyatuuka, Katonda yatuma omwana we Yesu akke abeere muffe. Yasubiza nti alituma Yokaana Omubatiza alangirire okujja kwa Yesu (ekisuubizo). Mu Makko 1:1-8 tusoma nti, okusooka kwe njiri ya Yesu Kristo omwana wa Katonda nga bwe kyawandikibwa mu Nabbi

Isaaya nti laba ntuma omubaka wange mu maaso go, alirongoosa oluguudo lwo. Eddoboozi lyayogerera waggulu mu ddungu nti, mulongoose oluguudo lwa Mukama, muluamye amakubo ge; Yokaana yajja eyabatiza mu ddungu nabuulira okubatitizibwa okwokwenenya olwokujjibwako ebibi. Nensi yonna eyeBuyudaaya nabeYerusaalemi bonna ne bavayo ne bajja gyali ne babatizibwa ye mu mugga Yoludaani nga baatula ebibi byabwe. Ne Yokaana yayambalanga byoya byaamira nolukoba lweddiba mu kiwato kye ngalya nzige nomubisi gwenjuki ezomunsiko. Nabuulira ngagamba nti ajja ennyuma wange ye ansinga amaanyi, so sisaanira kukutama kutuggulula lukoba lwa ngato ze. Nze nababatiza namazzi naye oyo alibatiza nomwoyo omutukuvu.

Ebirimu

103

Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi

Yokaana omubatiza, omujulirwa era omulanzi wenjiri.


Yokaana omubatiza yani? Ye Kabona omukulu asembayo era akikirira abantu bonna.

Ekigambo okubatiza mu Luyonani baptizo kitegeza okunnyikka oba okunazibwa, okuziikibwa oba okubbira.Ku lunaku Yesu lwe yabatizibwa, obutukirivu bwa Katonda bwatuukirizibwa. Obutuukirivu, oba dikaiosune mu Luyonani (ekitegeeza okubeera omwenkanya) oba era ekintu ekisinga obutuufu, ekisiinga obusanyizi oba embeera. Kale nno, Yesu yabatizibwa asobole okufuuka omulokozi mu mbeera esinga obutuufu era esaanidde. Nolwekyo abo abakkiriza mu

kubatizibwa kwa Yesu ne mu musalaba bafuna ekirabo kyobununuzi bwa Katonda. Mu ndagano empya, Yokaana omubatiza ye Kabona omukulu asembayo. Mu Matayo 11:10-11, ebyawandiikibwa bitulaga nti, Yokaana ye mukiise wabantu bonna; ye Kabona omukulu owendagaano empya. Ye yassa ebibi byensi yonna ku Yesu. Nolwekyo yaweereza mu ttuluba oba mu kifo ekyenkananga ekyo ekya Kabona omukulu mu ndagaano enkadde. Yesu yenyini naye yali omujulirwa wa Yokaana. Yagamba mu Matayo 11:13-14 Kubanga bannabbi bonna namateeka baalagula okutuusa ku Yokaana. Era oba mwagala okukiriza oyo ye Eriya agenda okujja. Kale, Yokaana omubatiza, eyabatiza Yesu; yava mu lulyo lwa Alooni Kabona omukulu, era Yokaana ye yali Kabona omukulu asembayo. Baibuli eyongera okwogera ku Yokaana nti ava mu lulyo lwa Alooni mu Lukka 1:5 nEbyomumirembe
Ebirimu

104

Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi

(ekyolubereberye 24:10). Kaakano lwaki Yokaana yabeeranga yekka mu ddungu ngayambadde byoya byaamira? Kino yakikola kimusanyiize okuweereza mu kifo kya Kabona omukulu. Nga omukiise wabantu bonna, Yokaana omubatiza teyasobola kubeera mu Bantu bonna. Lumu yagamba abantu nti, mwenenye mwe abaana bemisota era nababatiza nabakuutira okubala ebibala ebyokwenenya badde eri Yesu era balokolebwe. Ensonga esiinga yeno: Yokaana omubatiza ye yassa ebibi byensi byonna ku Yesu lwe yamuteekakko emikono ngamubatiza. Yokaana yakikola kino ffe abantu tufune obulokozi.

Ebika byokubatiza bibiri


Lwaki Yokaana yabatizanga abantu? Yabatizanga alyoke abaluamye okwenenya ebibi byabwe byonna era bakkirize okubatiza kwa Yesu okulimu obulokozi.

Yokaana omubatiza yabatiza ngabantu era namala nabatiza Yesu. Okubatiza okwasooka kwe kwali okwokwenenya. Mu kubatiza kuno, Yokaana yakuutira abonoonyi okudda eri Katonda. Abantu bangi abawulira ekigambo kya Katonda okuyita mu Yokaana baalumirizibwa, ne baleka ba Katonda abalala nebibumbe ne badda eri Katonda. Okubatiza okwokubiri kwe kubatiza kwa Yesu. Kwe kubatiza okwayissa ebibi byensi yonna ku Yesu. Yokaana omubatiza yabatiza Yesu, kubanga
Ebirimu

105

Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi

kyali kituufu Yesu atuukirize obutukirivu bwonna obwa Katonda. Kale nno, Yesu yabatizibwa Yokaana omubatiza, asobole ye okulokola abantu okuva mu bibi byabwe (Matayo 3:15). Lwaki Yokaana omubatiza yabatiza Yesu? Yabatiza Yesu, kubanga Yesu ye yali asobola okujjawo ebibi byensi. Yokaana yali muwereza wa Katonda; era omugaso gwe omukulu gwali gwa kuyisa bibi bya nsi yonna, abiteeke ku Yesu okuyita mu kubatizibwa kwe. Era nokubeera omujjulirwa eri Yesu, nti abantu yababuulira enjiri eyokwenenya ebibi nokukkiriza mu bununuzi bwe. Nolwekyo Yokaana yali alina okubeera yekka mu ddungu. Mu kiseera kya Yokaana omubatiza, abantu ba Isirairi baali bononyi ddala. Katonda kyava agamba mu ndagano enkadde nti, laba ndibatumira Eriya nnabbi olunaku olukulu olwentiisa olwa Mukama nga telunnaba kutuuka. Era alikyuusa omutima gwa bakitaabwe

eri abaana nomutima gwabaana eri bakitaabwe; nneme okujja nenkuba ensi nekikolimo (Malaki 4:5-6). Mu maaso ga Katonda, abantu bonna abali basinga yakuwa Katonda bali bonoonefu. Tewali nomu mu bbo, yali mutuukirivu mu maaso ga Yakuwa. Ekyokulabirako; banaddinii abo mu yekaalu, bakabona, banamateeka nabawandiisi bali bonoonefu ddala. Abantu ba Isirairi ne bakabona babwe tebawangayo ssaddaaka ezaali zisaniide ngamateeka ga Katonda bwe gaali gannyonyodde. Bakabona nabo baali tebakyateekako mikono era nennono eyokuwangayo ssaddaaka eyokujjawo era okusonyiyibwa ebibi bakabona bali tebakyagikuuma. Buno bwe bwali obumu ku bubonero; abantu bali bavudde ku Katonda. Kyawandikibwa nti mu biseera bya Malaki, bakabona baali tebakyakuuma nnono zamateeka ezali zetaagisa mu kuwaayo ssaddaaka, ne mu
Ebirimu

106

Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi

kuteekangako emikono ku mutango. Nolwekyo Yokaana bwe yatumibwa kuno kunsi, yali tasobola kubeera nabo. Ye yagenda mu ddungu nayogera nayasanguza ekigambo kya Katonda. Kiki kye yayogera? Mu Makko 1:2-3 yayogera ebigambo bya nnabbi Isaaya ngagamba nti, laba nze ntuma omubaka wange mu maaso go alirongoosa oluguudo lwo; eddoboozi lye ayogerera wagulu mu ddungu nti, mulongose oluguudo lwa Mukama muluamye amukubo ge. Eddoboozi lyoyo mu ddungu lyayogerera waggulu nga likutira abantu okwenenya bakkirize okubatizibwa okwokwenenya. Kuno okubatizibwa kwokwenenya kwe kuliwa mu Baibuli kwe yayogera ko? Kwe kubatiza Yokaana omubatiza kwe yali alangirira bwe yayogereranga waggulu. Okubatizibwa kuno kwali kwa kukuutira bantu kukomawo eri Yesu balyoke bamukkirize, kubanga ye yali ayinza okujjawo ebibi byabwe byonna nabo balokoke.

Okubatizibwa kuno okwokwenenya kwe kulina okutuusa abantu oba okubaluamya eri obulokozi. mwenenye era mubatizibwe. Okulangilira kwa Yokaana mu bumpi kwe kuno: Yesu ye yali ajja okujjawo ebibi byensi era atwaale nomusango gwensi ku musalaba, alyoke alokole abantu bonna nabo balyoke badde eri Katonda. Yokaana yagamba nti, Nze mbabatiza namazzi naye ye alibabatiza nomwoyo omutukuvu bwe yagamba nti okubatiza nomwoyo omutukuvu yali atutegeeza nti Yesu yaligyawo ebibi byaffe byonna. Okubatiza kitgeeza okunaazibwa. Okubatizibwa kwa Yesu mu mugga Yoludani kutulaga nti omwana wa Katonda yabatizibwa era natwala ebibi byaffe byonna okutulokola. Nolwekyo tukyuuka ne tuva mu bulamu bwaffe obujjude ekibi netukkiriza mu Yesu, yomwana gwendiga ajjawo ebibi byensi. Eno yenjiri yobununuzi
Ebirimu

107

Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi

Yokaana omubatiza gye yaweerako obujulizi.

Omulimu gwa Kabona omukulu mu kutangirira ebibi


Ani eyategeka ekkubo lyobulokozi? Yokaana.

Nnabbi Isaaya yali yalagula nti Mwogere ebyokusanyusa Yerusalemi mumukoowoole nti entalo ze zimalirizibbwa, ngobutali butuukirivu bwe busonyiyiddwa; ngaweereddwa mu mukono gwa Mukama emiruundi ebiri olwbibi bye byonna: (Isaaya 40:2). Yesu yajjawo ebibi byaffe byonna awatali kusosola: ebibi ebyasooka, ebibi bya leero, ebya jjo, nebyo mu maaso byonna byajjibwawo

okuyita mu kubatizibwa kwe. Yatununula ffe ffenna. Era naffe tulina okumanya obununuzi bwa Katonda. Tulina okukkiriza nti Yokaana yassa ebibi byonna ku Yesu bwe yali ngamubatiza mu mugga Yoludaani. Bwe tukikkiriza kino, tunaalokoka. Wabula era tetulina kubuzaabuzibwa nga tugamba nti kubanga Katonda kwagala, naffe tusobola okuyingira eggulu (obwakabaka obwomuggulu) nga tukkiriza Yesu mu mitima gyaffe; nti ssi nsonga nnyo ne bwe tubeera nga mu ffe tulina ekibi mu mitima. Endowooza eno nkyamu era ssi ya Katonda. Ffe abantu tununulibwa tuve mu bibi byaffe byonna tulina okukkiriza mu kubatizibwa kwa Yesu. Mwokwo okubatiza, Yokaana mwe yayisa ebibi byensi byonna ngabissa ku Yesu. Yesu oluvanyuma yakomererwa ku musalaba nafa. Ekikolwa ekisooka Katonda kye yakola okutununula, kwe kutuma Yokaana mu nsi eno.
Ebirimu

108

Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi

Yokaana omubatiza yali atumiddwa ku nsi kuno era yali nga omukiise wa Kabaka. Yajja ateeke ebibi byensi ku Yesu okuyita mu kubatiza. Yawereza nga kabona omukulu ku nsi. Katonda yatugamba nti yatuma omubaka we. Yokaana omubatiza yatugamba nti, laba ntuma omubaka mu maaso gamwe. Lwaki Katonda yatuma Yokaana agende mu maaso ga Yesu? ensonga yali eno: Katonda yali ayagala Yokaana ayise ebibi byensi yonna ku Yesu omwana wa Katonda. anateekateeka ekkubo lyo mu maaso go. Ani ono anateekateeka ekkubo naffe tununulibwe era tugende mu ggulu? Yokaana omubatiza. Mu bigambo ebirala Katonda yali abuuza nti ani anategeka ekkubo lyaffe ffe abantu, tusobole okugenda mu ggulu? Yali Yokaana. Yokaana omubatiza yayisa ebibi baffe nabisa ku Yesu, naffe tulyoke tukkirize nti yabijjawo byonna. Omulimu gwe gwali gwa kussa bibi byensi ku Yesu nga ayita mu kumubatiza. Yesu ne Yokaana

be baatusobozesa okukkiriza amazima tununulibwe. Obulokozi bwaffe businziira ku nsonga ki? Businziira ku nsonga zino: tusanidde tukkirize. okukkiriza mu bikolwa bya Yesu ebyobutuukirivu era tukkirize nti Yokaana omubatiza yassa ebibi byensi yonna ku Yesu. Ffena tulina okumanya enjiri yokusonyiyibwa ebibi. Katonda kitaffe yatuma omubaka we mu maaso, yoyo eyabatiza mutabani we. Katonda amufudde omukiise wabantu bonna. Kale nno Katonda yamaliriza omulimu gwe ogwobununuzi ku lwaffe. Katonda yatuma omuwereza we Yokaana omubatiza abatize mutabani Yesu, alyoke asobole okuteekateeka ekkubo lyobulokozi eri abo abakkiriza mu Yesu. Eno yensonga lwaki Yokaana yabatiza Yesu. Okubatiza kwa Yesu kwatuukiriza obununuzi bwa Katonda. Mu bununuzi buno, ebibi byaffe abantu byassibwa ku Yesu, olwo nga buli muntu asigazza kukola kimu: kukkiriza mi Yesu kristo agende mu ggulu.
Ebirimu

109

Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi

Nebibi byabantu ebyo mu maaso nabyo byassibwa ku Yesu okuyita mu kubatiza kwe. Yesu ne Yokaana omubatiza baatutegekera ffenna ekkubo eritutuusa mu ggulu. Mu kkubo lino, Katonda atubikulidde ekyama kyobununuzi ngayita mu Yokaana omubaiza. Ngomukiise waffe abantu, Yokaana yabatiza Yesu ffe abantu tusobole okukkiriza mu bununuzi obutuwereddwa era tugende mu ggulu. Yokaana yassa ebibi byonna ku Yesu: gano ge mawulire agobununuzi, agessanyu.

Lwaki Yokaana omubatiza yazaalibwa?


Ani eyatulaga ekkubo lye tuyitamu okudda eri Yesu? Yokaana omubatiza.

Malaki 3:1 kyawandiikibwa nti, laba, ntuma omubaka wange, naye alirongoosa ekkubo mu maaso gange. Baibuli bwoba ngojjisomye nobwegendereza, olowooza lwaki Katonda yatuma omubaka we okusooka Yesu? Lwaki Yokaana omubatiza yazaalibwa emyeezi mukaaga okusooka Yesu? Ffe abantu tulina okumanya omugaso gwa Baibuli (Ebyawandiikibwa). Mu ndagano enkadde tulaba omulimu gwa Kabona omukulu. Alooni yali mukulu wa Musa. Katonda yamusaako ye ne batabani be amafuta nga bakabona. Waaliwo Abaleevi abalala abakolanga naye nga bamuweereza. Bo abatabani be bawangayo ssadaaka munda mu yekaalu entukuvu. Abaana ba Alooni bateekebwako amafuta, basobole okukola omulimu gwa Katonda mu yekaalu ye. Naye ku lunaku olwokutangirira, olunaku olwekkumi mu mwezi ogwomusanvu, Kabona omukulu yekka ye yawangayo ssadaaka
Ebirimu

110

Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi

eyokutangirira ku lwabantu olwebibi bye bakoze mu mwaka ogwo. Mu Lukka 1:5 mulimu olugero olwogera ku lulyo lwa Yokaana omubatiza. Tulina okumanya omubaka ono owa Katonda, olwo naffe tunaasobola okumanya nokutegeera Yesu. Emirundi ejjimu tutera okulowooza ennyo ku Yesu, naye Yokaana natassibwaako ssira, ate nga ye yamusooka. Njagala tufune okumanya nokutegeera. Okusooka kwenjiri ya Yesu Kristo omwana wa Katonda nga bwe kyawandiikibwa mu nabbi Isaaya nti laba nze ntuma omubaka wange mu maaso go, alirongoosa oluguudo lwo (Makko 1:1-2). Enjiri eyobwakabaka bwomuggulu etandika ne Yokaana omubatiza. Bwe tuyiga, era bwe tumanya omugaso gwomubaka (Yokaana omubatiza) tusobolera ddala okutegeera ate ne tukkiriza enjiri yobununuzi bwa Yesu. Kifanana ngokuwuliriza

ba Ambasada (abakiise begwanga lyaffe mu mawanga amala). Abo be basobola okunyonyola ebirungi ebifa munsi mwe bali. Bwe tumanya Yokaana omubatiza, naffe obununuzi tubutegeerera ddala bulungi. Kya nnaku nnyo nti Abakristaayo bennakku zino tetukyamanyi muwendo gwa Yokaana. Katonda teyatuma Yokaana wano kunsi, kubanga teyalina kya kukola, nedda. Mu Matayo, Makko, Lukka ne Yokaana, Yokaana omubatiza ye yasooka okwogerwaako, oluvanyuma obununuzi bwa Yesu nabwo ne bwogerwaako. Ababuulizi benjiri, ennakku zino tebalina kye bamwogerako. Era abantu bagamba nti omuntu akkiriza bukkiriza mu Yesu Kristo, ekyo kimumala okulokoka. Ekikolwa kino kubwakyo tekimala. Omuntu asanye afune okutegeera. Singa abalokole bonna bakiriza mu Yesu nga tebanaba kutegeera mugaso gwa Yokaana omubatiza, olwo obulokozi bubeera
Ebirimu

111

Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi

bwonoonedwa. Osobola okununulibwa okuva mu bibi byo nga tomanyi mazima? Tekisoboka. Enjiri eyobununuzi si nyangu ate si nzibu. Abasinga mu ffe tusuubira oba tulowooza nti obununuzi buli mu kukkiriza kwaffe mu musalaba, kubanga Yesu yatufirira ku musalaba. Wabula omuntu bwakkiriza mu kufa (mu kukomererwa nokufa) kwa Yesu naye nga tamanyi mazima gali mu kuwayo bibi byaffe (nga Yokaana bwe yakola ngabatiza Yesu), omuntu bwatyo talifuna bununuzi mu bujjuvu, newankubadde omuntu ngoyo alina amanyi, nokumanya okungi. Katonda yatuma Yokaana, kubanga yali ayagala abantu bamanye obununuzi bwe bunafunibwa, era bamanye nti Yesu yajjawo ebibi byensi. Gano ge mazima. Bwe tuba tugategedde, tumanyira ddala nti Yesu ye mwana wa Katonda eyatwala ebibi byaffe byonna. Yokaana omubatiza atubuulira ku mazima agali mu bununuzi. Atubuulira nga bwe

yajja okujulira nti Yesu Kristo ye Katonda era omusana gwensi. Yannyonyolera ddala nti ye, (Yokaana) teyali musana, naye yali mujulirwa wa Musana. Yagamba mu Yokaana nti ye yateekateeka ekkubo lyenjiri, ngayita mu kubatiza Yesu Kristo. Singa tetwalina bujulizi bwa Yokaana omubatiza olowooza Yesu twandimukkiriza? Ye. twandimukiriza tutya? Yesu tetumulabangako na maaso gaffe, era ffe tuva mu mawanga namaddiini agenjawulo ne tulokoka. Kino olowooza kisoboka kitya? Ku maddini gonna gonna agali mu nsi ffe abalokole tukkiriza tutya nti Yakuwa ye Katonda waffe? (Lwaki tukkiriza nit Yesu yomwana wa Katonda eyatununula natwala ebibi byaffe byonna?) Tulina okutunula mu ndagano enkadde okufuna ebigambo ebyobunnunuzi, era tumanye nti mu lubereberye kyategekebwa ne kimanyibwa nti Yesu yalibeera omununuzi waffe. Tulina
Ebirimu

112

Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi

okumanya ekituufu, olwo okukkiriza kwaffe nakwo kunaabeera kutuufu. Ffe okukkiriza mu Yesu tulokolebwe, tulina okumanya enjiri eyobununuzi Yokaana gye yajulira era nokumanya tumanye omugaso gwa Yokaana. Amazima agali mu Kristo ganaaba gatuukiridde. Kywandiikibwa nti era mulitegeera amazima, namazima galibafuula abeddembe. Tulina okumanya amazima gobununuzi obuva mu Yesu.

Obukakafu okuva mu Baibuli


Ebitabo ebina ebyenjiri bitandikira ku mulamwa ki? Bitandikira ku mulamwa gwa Yokaana omubatiza.

Njagala tweyongere okufuna okutegera nga bwe

tusoma ku mazima agamu agali mu bununuzi mu Bayibuli. Tunaasoma era tumanye kiki ebitabo bino ebyenjiri byebyayogera ku Yokaana omubatiza; omubatiza yali ani? Lwaki yayitibwa omubaka wabantu oba kabona omukulu aseemabyo? Ebibi byensi byasibwa bitya ku Yesu ddala ddala byassibwa ku Yesu oba tebyamussibwako? Tulina okumanya nti ekitabo byenjiri ebina bitandika nenyanjula ku Yokaana omubatiza. Mu Yokaana 1:6 tusoma kwemu kunsonga enkulu ennyo munjiri. Tusoma Tusoma kwoyo eyateeka ebibi byaffe ku Yesu. Walabika omuntu, Katonda, gwe yatuma, erinnya lye Yokaana. Oyo yajja olwokuteheeza ategeeze ebyomusana, bonna bakkirize ku bubwe (Yokaana 1:6-7). Tusoma nti Yokaana, yajja olwokutegeeza ategeeze ekyomusana bonna bakkirize kububwe. Omusana ye Yesu Kristo. Kino kitegeeza nti Yokaana yali omujulirwa wa Yesu. Ngomubaka wabantu, Yokaana lweyajulira Yesu, ekikolwa ekyo (ekyokujulira) kyandiwaliriza abantu bonna
Ebirimu

113

Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi

okumukkiriza. Katusome mu Mutayo 3 tulabe kye tuyigamu. Matayo 3:13 -17, Awo Yesu nava eGgaliraaya natuuka eri Yokaana amubatize. Naye Yokaana yali ayagala okumugaana ngamugamba nti nze netaaga gwe okumbatiza, nawe ojja gyendi? Naye Yesu namugamba nti, kkiriza kaakano kubanga kitugwanira bwe tutyo okutuukiriza obutuukirivu bwonna. Nalyoka amukkiriza. Awo Yesu bwe yamala okubatizibwa amangu ago nava mu mazzi. Laba eggulu ne limubikkukira nalaba omwoyo wa Katonda ngakka ngejjuba ngaka ku ye. Laba eddoboozi ne liyima muggulu nga ligamba nti, oyo ye mwana wange gwe njagala, gwe nsanyukira ennyo.
Lwaki tulina okumanya olulyo lwa Yokaana? Kubanga Baibuli etugamba nti Yokaana ye Kabona omukulu owabantu.

Yokaana omubatiza yabatiza Yesu asobole okutuukiriza ekikolwa ekyokugibwaako ebibi byonna ebyensi. Okubatiza Yesu kwe yafuna okuva eri Yokaana kye kikolwa ekyomuwendo ekyobulokozi bwaffe. Naye okusobola okutegeera nokumanya amazima, ffe tuteekwa okusooka okutunuulira Yokaana omubatiza nolulyo lwasibukamu. Tusoma mu Lukka 1:114 nti, bwe bali abangi abatandika okuwandiika amakulu gebigambo ebyatuukirizibwa mu ffe nga baabitubuulira abo abasooka okuva ku lubereberye okuba abajulirwa era abaweereza bekigambo, awo bwe nnaliraanyizza ddala byonna okuva ku lubereberye, era nange nnalaba nga kirungi okukuwandikiiranga gwe Teefiro omulungi ennyo nga bwe byaliraana; olyoke amanye amazima gebigambo bye wayigirizibwa. Awo mu mirembe gya Kerode, Kabaka we Buyudaaya, waaliwo Kabona erinnya lye Zaakaliya, wa mululyo lwa Abiya: era yalina
Ebirimu

114

Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi

omukazi owomu bawala ba Alooni, erinnya lye Erisabesi. Nabo bombi baali batuukirivu mu maaso ga Katonda, nga batambulira mu bilagiro byonna ne mu byobutuukirivu ebya Mukama nga tebaliiko kabi. So tebaalina mwana, kubanga Erisabesi yali muguumba, nabo bombi baali bakaddiye mu myaka gyabwe. awo olwatuuka, bweyali nga akola omulimu ogwobwa Kabona mu maaso ga Katonda ngoluwalo lwe bwe lwalilaana, awo akalulu ne kamugwako ngempisa ezobwakabona bwe zaali okuyingira mu yekaalu ya Mukama okwoteza obubaani. Awo ekibiina kyonna ekyabantu kyali nga kisabira bweru mu kiseera ekyokwoterezaamu. Awo malayika wa mukama namulabikira nga ayimiride ku luuyi olwa ddyo olwekyoto ekyokwoterezako. Awo Zaakaliya bwe yamulaba ne yelarikirira, natya. Naye malayika namugamba nti totya zaakaliya; kubanga okwegayirira kwo kuwuliddwa, mukazi wo Elizabesi alikuzaalira

omwana owobulenzi, olimutuuma erinnya Yokaana. Olisanyuka era olijaguza era bangi balisanyukira okuzaliibwa kwe. Lukka omuyigiriza wa Yesu, atubuulira ebikwata ku lulyo lwa Yokaana mu bujjuvu nganyonyola okuva ku luberyeberye. Lukka yali asomesa Teefiro, munnamawanga atamanyi kintu kyonna ku Yesu. Nolwekyo okusobola okusomesa ku Yesu, alokola abonoonyi, Lukka yasuubira nti yali alina okusooka okunyonyola olulyo lwa Yokaana omubatiza mu bujjuvu. Naffe abantu, nga Teefiro, tuli bannamawanga era okujjako nga obulokozi Yesu bwagaba nga bunyonyoddwa bulungi gye tuli, tetusobola ku butegeera (buno obulokozi) nga Katonda bwayagala tubutegeere. Waliwo ate ensoonga endala. Mu lukka 1:5-9 tusomye nti awo mu mirembe gya Kerode, kabaka webuyudaaya, waaliwo Kabona erinnya lye Zaakaliya, mu lulyo lwa Abiya: era yalina omukazi owomubawala ba
Ebirimu

115

Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi

Alooni, erinnya lye Erisabesi. Nabo bombi bali batuukirivu mu maaso ga Katonda nga batambulira mu biragiro byonna nemu byobutuukirivu ebya mukama nga tebaliiko kabi. So tebaalina mwana, kubanga Erisabesi yali mugumba, nabo bombi bali bakaddiye mu myaka gyabwe. Awo olwatuuka, bwe yali nga akola omulimu ogwobwa Kabona mu maaso ga Katonda ngoluwalo lwe bwe lwaliraana awo akalulu ne kamugwako ngempisa ezobwa Kabona bwe zaali okuyingira mu yekaalu ya mukama okwotereza obubaani. Tuyiga nti Zaakaliya yali aweereza mu yekaalu ngera ennono ya bakabona bwe yali. Lukka atunnyonyola nti Zakaliya yali asibuka mu musika wa Alooni. Ekyomuwendo ekirala Lukka kyatugamba kyekino: Zakaliya yalinga akola omulimu ogwobwakabona mu maaso ga Katonda ngoluwalo lwe bwe lwaliraana awo akalulu ne kamugwaako

ngempisa ezobwakabona bwe zaali okuyingira mu yekaalu ya mukama okwoteza obunaani. Lukka yafuna okubikulirwa ku Zakaliya. Kino tukilaba okusinziira ku ngeri gye yannyonyola enjiri eyobununuzi, nga ayogera ku Zakaliya ne Elisabesi, abazadde ba Yokaana omubatiza. Tweyongera okusoma nokutegera olulyo lwa Zakaliya, taata wa Yokaana.

Olulyo lwa Yokaana omubatiza


Yokaana omubatiza asibuka mu lulyo lwani? Lwa Alooni Kabona omukulu.

Tulina okusoma obulungi endagano enkadde, olwo lwe tunategeera olulyo lwa Yokaana: mu 1

Ebirimu

116

Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi

Ebyomumirembe 24:1-19 tusoma nti. Nempalo za batabani ba Alooni zaali zino. Batabani ba Alooni, Nadabu ne Abiku, Eriyazaali ne Isamaali. Naye Nadabu ne Abiku ne basooka kitaabwe okufa nga tebalina baana: Eriyazaali ne Isamaali kye baava bakola omulimu ogwobwakabona. Dawudi wamu ne Zadooki owokubatabani ba Eriyazaali ne Akimereki owokubatabani ba Isamaali ne babasalamu ngebisanja byabwe bwe byali mu kuweereza kwabwe. Awo ne walabika abasajja abakulu ku batabani ba Eriyazaali bangi okusinga abokubatabani ba Ismaali; era bwe bati bwe basalibwamu: ku batabani ba Eriyazaali kwaliko kkumi na mukaaga, emitwe gyennyumba za bakitaabwe; ne ku batabani ba Isamaali; ngenyumba za bakitaabwe bwe zaali munaana. Bwe bati bwe baasalibwamu nobululu, emitindo gyonna wamu; kubanga waaliwo abakulu abomu kifo ekitukuvu nabakulu ba Katonda, ku

batabani ba Eriyazaali era ne ku batabani ba Isamaali; awo Semaaya mutabani wa Nesaneri omuwandiisi owoku baleevi nabawandiikira mu maaso ga kabaka. Abakulu ne Zadoki kabona ne Akumereki mutabani wa Abiyasaala nemitwe gyennyumba za bakitaabwe eza bakabona nAbaleevi; ennymba emu eya bakitaabwe ngeronderwa Eriyazaali, nendala ngeronderwa Isamaali. Awo akalulu akolubereberye ne kamugwako Yekoyalibu, akokubiri Yedaya; akokusatu Kalimu, akokuna Seyolimu; akokutaano Malukiya; akomukaaga Miyamini; akomusanvu Kakkozi; akomunana Abiya; akomwenda Yesuwa; akekkumi Sekaniya; akekumi nakamu Eriyasibu, nakekkumi nobubiri Yakumu, akekkumi nobusatu Kuppa; akekkumi nobuna Yesebayabu; akekkumi nobutaano Biruga; akekkumi nomukaaga Immeri; akekkumi nomusanvu Keziri; akekkumi nomunaana
Ebirimu

117

Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi

Kapizzezi; akekkumi nomwenda Pesakiya; akamakumi abiri Yekezukeri; akabiri mukamu Yakini; akabiri mu bubiri Gamuri; akabiri mu busatu Deraya; akabiri mu buna Maziya. Bino bye byali ebisanja byabwe mu kuweereza kwabwe, okuyingiranga mu nnyumba ya Mukama ngekiragiro bwe kyali kye baaweebwa mu mukono gwa Alooni jjajjaabwe, nga Mukama wa Isirairi bwe yali amulagidde. Olunyiriri lwekkumi lugamba nti, akomusanvu Kakkozi, akomunaana Abiya. Mu nnaku za Kabaka Dawudi waaliwo ba Kabona bangi. Nolwekyo waaliwo obwetaavu obwokulabirira ebyali bigenda mu maaso. Kale no Dawudi yawa batabani ba Alooni obululu basobole okumanya nti ssasdaaka yaweebwanga mu ngeri entuufu (fenna nga bwe tumanyi Alooni, ye yali mukulu wa Musa. Katonda yayita Musa nga omukiise we ne Alooni, Katonda yamuyita nga Kabona omukulu mu yekalu entukuvu mu maaso

ga bantu ba Isirairi). Abaleevi abalala baali wansi wa bakabona ne Alooni era bakabona ne batabani baabwe be baali bakola ku kuwaayo ssaddaaka mu maaso ga Katonda. Nga Dawudi tanaba kugaba bululu, bakabona abomululyo lwa Alooni balina okukuba obululu buli kiseera era kino kyaleetangawo obutakwatagana. Nolwekyo Dawudi yategekangawo empalo bakabona basobole okukwatagana. Empalo zaali abiri mu nnya. Nga entandikwa yazzo essibuka mu bazzukulu ba Alooni, era nowomunaana yali Abiya. Emabegako twasoma nti, omu kubakabona erinnya lye Zaakaliya, yali ava mu luwalo lwa Abiya. Kale Zaakaliya yali kabona ava mu kika kya Abiya. Ye (Zaakaliya) ne Abiya bombi baava mu lulyo lwa Alooni Kabona omukulu. Zaakaliya kabona owoluwalo lwa Abiya, yali taata wa Yokaana omubatiza. Bwe tusoma Baibuli tuyiga nti abantu bakkirizibwa okuwasanga (oba
Ebirimu

118

Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi

okufumbirwa) mu kkanisa. Awo nno Zaakaliya yawasa muwala wa kojja we (ku luyi lwa maama we). Ekyomuwendo kye tulina okumanya kye kino: Zaakaliya kabona yali agwa mu kisanja kya (mu luwalo lwa) Abiy. Kale Zaakaliya ava mu lulyo lwa Alooni. Okumanya ensonga zino zijja kutuyamba okunnyonyola obununuzi bwa Yesu nobuwereza bwa Yokaana omubatiza obwokuteka ebibi bye nsi yonna ku Yesu.

Batabani ba alooni bokka bebanaawerezanga bakabona


Ani eyawerezanga mu kifo kya Kabona Mu kiseera kyendagano enkadde? Alooni nababakaabava Mu lulyo lwe, be yateekangawo.

Kyawandiikibwa wa mu baibuli nti tulina okuweereza nga bakabona? Ka tusome mu kitabo kyokubala 20:22-29. Ne basitula e Kadesi ne batambula: abaana ba Isirairi, ekibiina kyonna, ne batuuka ku lusozi Koola. Mukama nalagira Musa ne Alooni ku lusozi Koola, ku nsalo yensi ya Edomu, ngayogera nti Alooni anakuanyizibwa eri abantu be: kubanga taliyingira mu nsi gye mpadde abaana ba Isirairi, kubanga mwanjeemera ekigambo kyange ku mazzi age Meriba. Twala Alooni ne Eriyazaali mutabani we, obalinnyise ku lusozi koola: Alooni omwambuleko ebyambalo bye, obimwambaze Eriyazaali mutabani we. Kale Alooni anaakuaanyizibwa eri abantu be, era anaafiira eyo. Musa nakola nga mukama bwe yalagira: ne balinya ku lusozi Kooli mu saaso gekibiina kyonna. Musa nayambula Alooni ebyambalo bye nabyambaza Eriyazaali mutabani we; Alooni nafiira eyo ku ntikko yolusozi. Musa ne
Ebirimu

119

Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi

Eriyazaali ne baserengeta ne bava ku lusozi. Awo ekibiina kyonna bwe baalaba Alooni nga afudde, ne bamala ennaku asatu nga bakaabira Alooni, ennyumba ya Isirairi yonna. Mu kitabo kyokuva kyawandiikibwa mu mateeka nti abatabani ba Alooni nabo baalina okufuuka bakabona, era lwe baali balina emyaka asatu bayingizibwa mu buweereza bwa bakabonona abakulu. Okuva 28:1-5, Era weesembereze gyoli Alooni muganda wo, nabaana be wamu naye, mu baana ba Isirairi ampeereze mu bwakabona, Alooni; Nadabu, abaana ba Alooni muganda wo ebyambalo ebitukuvu olwekitiibwa nolwobulungi. Era olibagamba bonna abalina omutima ogwamagezi, be nnajjuza omwoyo ogwamagezi, bakole ebyambalo ebya Alooni okumutukuza, ampereze mu bwa Kabona. Bino bye byambalo bye balikola; ekyomu kifuba, nekkanzu, nomunagiro, nekizibawo

ekyakatimba, ekiremba, nolukoba; era balibakolera ebyambalo ebitukuvu Alooni muganda wo nabaana be, ampeereze mu bwakabona. Era balitwala ezaabu eyo, ne kaniki, nolugoye olweffulungu, nolumyufu, nebafuta. Katonda yawa Alooni obuweereza bwo bwakabona omukulu. Buno bwali bubwe yekka, era Katonda yalagira Musa ayawule Alooni nga Kabona omukulu, amukolere ekyambalo ekirungi ekimusaanira mu buweereza bwe ye nga kabona omukulu. Bino ebigambo tetulina kubyerabira. Era ne mu Kuva 29:1-9 tusoma nti: Era bwolibakola bwotyo okubatukuza, bampereze mu bwakabona: otwale ente ennume ento nendiga ennume bbiri ezitaliko bulema, nemigaati egitazimbulukusiddwa; nobugaati obutazimbulukusiddwa obutabudwamu amafuta, nemigaati egyempewere egitazimbukuswa egisiigidwako amafuta: oligikola nobutta
Ebirimu

120

Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi

obulungi obweano era oligiteeka mu kabbo, awamu nente nendiga ebbiri. Ne Alooni nabaana be olibaleeta ku mulyango ogweweema eyokusisinkanirangamu, olibanaaza namazzi. Era oliddira ebyambalo noyambaza Alooni ekizibawo, nomunagiro ogwekkanzu, nekkanzu, nekyokukifuba, nomusiba olukoba olwekkanzu olulukibwa namagezi: era olissa ekiremba ku mutwe gwe, noteeka engule entukuvu ku kiremba. Nolyoka otwala amafuta agokufukibwako, nogafuka ku mutwe gwe, nomufukira amafuta. Era olireeta abaana be nobassaako enkuufira; era banaabeeranga, nobwakabona mu kiragiro ekitaliggwaawo: era olijjuza emikono gya Alooni nabaana be. Alooni ne batabani be olibasiba nenkoba nobassako enkuufira era banabeeranga nobwakabona mu kiragiro ekitaggwawo. Onoyawula Alooni nabaana be Katonda yalagira nti Alooni yekka nabaana be be baali

balina okwawulibwa okuweerezanga mu buweereza obwakabona. Bwe yagamba nti banaabeeranga nobwakabona mu kiragiro ekitaligwawo kyali kitegeeza nti obwakabona bwali bukyali mu nkola era bwassibwaako nnyo essira, newankubadde Yesu yali amaze okujja mu nsi muno. Lukka atunyonyola bulungi nti Zakaliya yali ava mu lulyo lwa Alooni kabona omukulu. Zakaliya bwe yali aweereza Katonda nga kabona eyali alabirira eweema mu kiseera ekyo, malayika wa mukama yamulabikira namugamba nti, Katonda yawulira esaala ye: mukyaala we Erisabeesi yali agenda kuzaala omwana owobulenzi. Zaakaliya kino teyakikkiriza. Kale nabuuza malayika nti, nnaakimanya ntya ekyo? Kubanga nze ndi mukadde, ne mukazi wange akadiye mu myaka gye. Kubanga yabusabuusa, Zaakaliya yaziba omumwa. Yaddamu okwogera okutuusa kukisera ekyo malayika kye yamugamba nga bituukirizibwa.
Ebirimu

121

Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi

Oluvanyuuma lwekiseera kitono mukyala wa Zaakaliya yali lubuto. Ne Malyamu omuwala omuto era embereera, wayitawo akaseera katono naye nabeera olubuto. Katonda yakozesa embeera abakyala bano ababiri ze baali bayitamu. Katonda yali ateekateeka okwolesa obulokozi bwe mu nsi alyoke alokole ffe abonoonyi. Nolwekyo Katonda yalonda Yokaana omubatiza abatize Yesu. Kino Katonda yakikola, kubanga yali ayagala abo abamukkiriza balokolebwe.

Obugabirizi bwa Katonda obwenjawulo!


Katonda yateekateeka ani nga tanaba kutuma Yesu kunsi okutununula? Yokaana Omubatiza.

Yesu Kristo yomul.okozi wensi yonna eyazaalibwa omuwala atamanyi musajja Malyamu. Malyamu yali akyayogerezebwa Yusufu (Lukka 1:27). Yusufu yali ava mu lulyo lwa Yuda. Yesu yali alina okuzaalibwa ngalina enkwaso ku lulyo lwa Yuda. Katonda bwatyo bwe yakyagala, endagano gye yakola esobole okutuukirira. Ne Yokaana omubatiza yali alina okuva mu lulyo lwa Alooni Kabona omukulu. Katonda eno yenteekateeka eyenjawulo gye yateekawo okulaba nti Yokaana azaalibwa, asobole okussa ebibi byensi byonna ku Yesu nga amubatiza. Kabona ava mu lulyo lwa kabona omukulu ye yali alina okuwayo ssaddaaka eyokutangirira ekibi; olwo endagano ya Katonda etuukirizibwe. Endagano eno Katonda yagyogera mu ndagano enkadde nendagano empya. Enjiri eno eyobununuzi bwa Yesu yali erina okuteekateekebwa mu ngeri entuufu. Singa waliwo okuwaba mu ngeri yonna, ffe abantu
Ebirimu

122

Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi

bensi tetwandinunuliddwa. Mu kitabo kyokuva, Katonda yawa Isiraeri amateeka nendagano. Amateeka gaalimu bino; amateeka ga Katonda nebiragiro ebyokugoberera mu kuwangayo ssaddaaka eza buli kika mu weema. Ebyambalo bya bakabona, ssaddaaka ezali zirina okuweebwayo, nemitendera (enkalala) zabakabona nempalo ze bavaamu okutuusa ku bakabona abakulu abaali mu kiragiro ekitaligwawo. Kale no abolulyo lwa Alooni bonna bawangayo ssaddaaka era ne bakabona abakulu baali balina okuva mu nju ya Alooni. Owoluganda olowooza kino lwaki kyali bwekiti? Okuva mwabo bonna abava mu lulyo lwa Alooni, Katonda yalonda kabona omu, erinnya Zaakaliya ne mukyalawe Elisabesi. Katonda yagamba nti, laba: ntuma omubaka wange mu maaso go. Katonda bwe yagamba Zaalikaya nti, Elisabeesi mukazi we anamuzaalira omwana, Zaakaliya yeewunya

nnyo nga takkiriza era yaziba omumwa okutuusa Yokaana lwe yazaalibwa. Mubutuufu Yokaana ddala yazaalibwa mu nju ya Zaakaliya. Ekiseera bwe kyatuuka okutuuma omwana erinnya lya kitaawe oba erinnya lyomu ku beanda (Lukka 1:57-66). Awo ebiro bya Elisabesi ne bituuka okuzaala: nazaala omwana wa bulenzi. Baliraanwa be nabekika kye ne bawulira nga mukama amugulumiririzza ekisa kye, ne basanyukira wamu naye. Awo olwatuuka ku lunaku olwomunaana, ne bajja okukomola omwana; baali bagala okumutuuma erinnya lya kitaawe Zaakaliya. Nnyina naddamu nagamba nti nedda, naye anaatuumibwaYokaana. Ne bamugamba nti tewali wa mu kika kyo ayitibwa linnya eryo. Ne bawenya kitaawe, bwayagala okumutuuma. Nayagala ekipande ekyokuwandiikako, nawandiika, nagamba nti erinnya lye Yokaana. Ne bewuunya bonna.
Ebirimu

123

Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi

Amangu ago akamwa ke ne kazibuka, nolulimi lwe ne lusumulukuka nayogera nga yebaza Katonda. Bonna abaali baliraanyeewo ne batya. Nebigambo ebyo byonna ne bibuna mu nsi yonna eyensozi eze Buyudaaya. Ne bonna abaabulirwa ne babissa mu mitima gyabwe, ne bagamba nti kale omwana oyo aliba ki? Kubanga omukono gwa mukama gwali wamu naye. Zaakaliya yali akyazibye omumwa ku lunaku mutabani we lwe yazaalibwa. Ekiseera bwe kyatuuka okutuuma omwana erinnya, abeanda baateesa nti omwana bandimutuumye Zaakaliya. Naye nnyina ye nagamba nti erinnya lye ye Yokaana. Abeanda bali tebamanyiyo linnya lyonna nga Yokaana mu nju ya Zaakaliya ne mu lulyo lwe, era ne bateesa nti omwana yandituumidwa Zaakaliya (kubanga lyerimu ku manya agaali gatuumibwa mu lulyo olwo). Naye Elisabesi yagaana. Awo abeanda ne bagenda ewa Zaakaliya ne bamubuuza nti omwana alina

kutuumibwa linnya ki? Kubanga Zaakaliya yali tayogera yasaba ekipande era okwo kwe yawandiika erinnya Yokaana. Abeanda bonna beewunya ekika kyerinnya eryo. Ate oluvanyuuma lwokutuuma omwana erinnya akamwa ka Zaakaliya ne kagguka. Zaakaliya natendereza Katonda era najjuzibwa omwoyo omukutuvu nalagula. Kale Lukka atubuulira ku kuzaalibwa kwa Yokaana omubatiza mu nju ya zaakaliya era engeri gyabinnyonnyolamu nnambulukufu bulungi. Waaliwo kabona omu erinnya lye Zaakaliya ngava mu lulyo lwa Abiya. Mu bugabirizi buno obwa Katonda obwenjawulo, tulaba era tuyiga nti Yokaana omubatiza mutabani wa Zaakaliya ava mu lulyo lwa Alooni, yomubaka wabantu bonna. Katonda yatuukiriza (yamaliriza) obulokozi bwaffe abantu be. Kino yakikola ngayita mu buweereza bwa Yokaana omubatiza ne Yesu Kristo. Ffe abantu, bwe tukkiriza mu bununuzi
Ebirimu

124

Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi

obwatuweebwa Katonda ngayita mu Yokaana ne Yesu Kristo, tulokolebwe.

Okubatizibwa kwa Yesu


Lwaki Yokaana omubatiza yabatiza Yesu? Yesu asobole okujjawo ebibi byensi byonna.

Yokaana omubatiza yennyini yajulira nti Yesu yali mwana wa Katonda era ye yajjawo ebibi byaffe byonna. Yokaana omubatiza era omuweereza wa Katonda ye yali anaajulira obulokozi bwa Katonda. Kino tekitegeeza nti Katonda ye mweene tasobola kutugamba ffe abantu nti ye mulokozi waffe. Katonda akolera mu baweereza be mu kanisa awamu ne mu Bantu

be bonna mu nsi abalokolebwa (Isaaya 40:2, 8). Mwogere ebyokusanyusa Yerusalemi, mu mukoowoole nti entalo ze zimalirizibbwa, ngobutali butuukirivu bwe busonyiyiddwa; ngaweereddwa mu Mukono gwa mukama emirundi ebiri olwebibi bye byonna. Omuddo guwotoka, ekimuli kiyongobera naye ekigambo kya Katonda waffe kinaanyweranga ennaku zonna. Emyaka lusaanvu emabega nga Yesu tanaba kuzaalibwa, Katonda yatusuubiza nti, temukyaali bonoonyi nate. Nze newaddeyo ngomutango olwebibi byammwe era nokubonabona kwamwe kukomye. Eno yensonga lwaki enjiri yobununuzi esiiba ekonkona ku luggi lwemitima gyaffe. Eno gye tuyita enjiri eyamazima, eya nnama ddala. Bwe tutegeera Yokaana omubatiza era ne tutegeerera ddala nti ebibi byensi yonna byassibwa ku Yesu Kristo, tusumululwa okuva mu bibi byaffe era tufuuka ba ddembe.
Ebirimu

125

Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi

Ebitabo ebina ebyenjiri bitubuulira ku Yokaana omubatiza. Ne Malaki, nnabbi asembayo mu ndagano enkadde naye ajjulira nti Yokaana omubatiza yomuweereza Katonda gwe yateekateeka. Endagaano empya etandika nokuzaalibwa kwa Yokaana omubatiza, nobuweereza bwe obwokubeera omubaka wabantu bonna anateeka emikono ku Yesu nga amussaako ebibi byensi. Yensonga lwaki tumuyita Yokaana omubatiza; kubanga yabatiza Yesu. Okubatiza kitegeza ki? Kitegeeza okuyisaako, okusaako, okuziikibwa mu okunaazibwa era ne mu ndagano enkadde, okussaako emikono, omuntu bwe yayonoonanga, yayissanga (oba yassaanga) ebibi bye ku nsolo (ssaddaaka) etaalina bulema bwonna. Bwe yateekanga emikono gye ku mutwe gwa ssaddaaka, yali agissizaako ebib bye. Ensolo eno yafanga nebibi ebyo. Ekikolwa kino ekyokuteekako emikono mu ndagano enkadde

kyali kya kuyisaako bibi omwononyi asobole okununulibwa. Nolwekyo okuteekako emikono (ku ssaddaaka), nokubatiza byali bikolwa ebirina ekigendererwa kimu newankubadde mu ndabika bikolwa byanjawulo. Olwo kiki ekyali kigendererwa mu kubatiza kwa Yesu? Okubatiza kwa Yesu yengeri yokka ffe abantu (abanoonyi) gye twandifunyeemu okusonyiyibwa nokujibwako ebibi. Katonda yali atadewo amateeka, ekibi kisobole okuyisibwako kissibwe ku ssaddaaka, (nga ssaddaaka eteekedwaako emikono). Mu ndagano enkadde, abonoonyi baalina okussa emikono ku mitwe gya ssaddaaka okusobola okugisaako ebibi byabwe babiteeke ku mutwe gwensolo. Oluvanyuma ensolo bagitta era bakabona baddiranga omusaayi ne bagumansira ku mayembe agaali ku alutaali eyekiweebwayo ekyokebwa. Bwe batyo bwe batangiriranga ebibi byabantu bulijjo.
Ebirimu

126

Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi

Ebibi byomwaka bwe bati bwe baabitangirira: Alooni, kabona omukulu, yawangayo ssaddaaka ku lwabantu ba Isiraeri bonna. Yokaana omubatiza yazaalibwa mu nju ya Alooni (nga bwe tulabye emabegako) nolwekyo obuweereza bwobwakabona omukulu bwali bumusaanira, era Katonda bwe yali amuteeketeekedde, okusinziira kukisuubizo kye ekyobununuzi. Yokaana omubatiza yali mubaka wabantu bonna era ye kabona omukulu asembayo. Yesu Kristo bwe yazaalibwa, endagano enkadde yakoma. Yokaana omubatiza yekka ye yalina obuvunanyizibwa obwokussaako (okuteeka) ebibi byensi yonna ku Yesu (mu ndagaao empya). Kino kikwatagana nenkola eyedda, Alooni bwe yatangirira ebibi byaffe mu (ndagaano enkadde). Nga kabona omukulu asembayo mu ndagano enkadde, era nga omubaka (omukiise) wabantu bonna Yokaana omubatiza yassa ebibi byensi yonna ku Yesu lwe yamubatiza. Kubanga kino

kyabaawo, buli akkiriza mu njiri eyamazzi nomwoyo anunulibwa. Yesu yafuuka omwana gwendiga asobole okulokola abonoonyi bonna. Bwe tufuna obulokozi olwo ngomulimu gwobununuzi gutuukirizibwa nga Katonda bwe yayagala (era nga bwe yateekateeka) Yesu yatugamba nti Yokaana omubatiza ye yali nnabbi asembayo, ne kabona omukulu asembayo eyamussaako ebibi byensi. Lwaki Yesu teyasobola ku kola byombi? (Kutangirira bibi byaffe era naye nabeera omutango?) Lwaki Yokaana omubatiza yali yeetagibwa? Waaliwo ensonga lwaki Yokaana yazaalibwa emyezi mukaaga okusooka Yesu. Kino kyakolebwa okutuukiriza amateeka agomu ndagano enkadde; nokutuukiriza ebisuubizo ebiwandiikiddwamu. Yesu yazaalibwa omuwala atamanyi musajja, Malyamu ate ne Yokaana omubatiza yazaalibwa Elisabeesi eyali omugumba okumala emyaka
Ebirimu

127

Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi

eminji. Bino byonna byali bikolwa Katonda bye yateekateeka okutulokola ffe abonoonyi tuve mu kwonoona okutakoma era tuve ne mu kubonabona okuleterwa ekibi. Eno yensonga lwaki Katonda yatuma omuweereza we Yokaana nomwana we Yesu. Yokaana omubatiza yatumibwa ngomubaka wabantu bonna, Kabona omukulu asembayo.

Omusajja asinga eyazaalibwa omukazi


Musajja ki asinga mu nsi eyazaalibwa omukazi? Yokaana omubatiza.

Tusome mu matayo 11:7-14. Nabo bwe baagenda, Yesu nasooka okwogera nekibiina ku

Yokaana nti kiki kye mwagenderera mu ddungu okutunuulira? Olumuli olunyenyezebwa nempewo? Naye kiki kye mwagenderera okulaba? Omuntu ayambadde ezinekaaneka? Laba abambala ezinekaaneka baba mu nyumba za bakabaka. Naye kiki kye mwagenderera? Okulaba nnabbi? Weewaawo, mbagamba era asingira ddala nnabbi oyo ye yawandiikibwako nti laba ntuma omubaka wange mu maaso go, alikukulembera, alirongoosa ekkubo lyo. Ddala mbagamba nti tevangamu abo abazaalibwa abakazi omuntu asiinga Yokaana omubatiza; naye omuto mu bwakabaka obwomuggulu amusinga ye. Okuva ku biro bya Yokaana omubatiza okutuusa leero obwakabaka obwomuggulu buwaguzibwa, nabawaguza babunyaga lwa maanyi. Kubanga bannabbi bonna namateeka balagula okutuusa ku Yokaana. Era oba mwagala okukkiriza, oyo ye Eriya agenda okujja.
Ebirimu

128

Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi

Abantu bagenda mu ddungu okulaba Yokaana omubatiza, eyakaabiranga wagulu nti mwenenye mwe abaana bemisota. Ne Yesu yababuuza nti kiki kye mwagenda mu ddungu okutunuulira? omuntu ayambade ezinekaneka? Laba abambala ezinekaneka baba mu nyumba za bakabaka. Yesu yenyini yajjulira obukulu bwa Yokaana. kiki kye mwagenderera okulaba? Omukopi ayambadde ebyamalo byeamiya awowoganira abantu? Alina okuba nga ayambadde ebyeamiya? Kiki kye mwagenderera okulaba? omusajja ayambadde ezinekaneka? Oba ayambala ezababeera mu mbiri za bakabaka? Naye Yokaana asinga bakabaka. Yesu bwati bwe yagamba laba abambala ezinekaaneka baba mu nyumba za bakabaka naye kiki kye mwagenderera? Okulaba nnabbi? wewawo mbagamba, era asingira ddala nnabbi. Edda bannabbi baali bakulu okusinga bakabaka. Yokaana omubatiza yali asinga kabaka

era yali asinga ne nnabbi. Yali asinga ba nnabbi abomundagano enkadde era Yokaana kabona omukulu era omubaka wabantu yali wamuwendo nnyo nokusinga ngasinga Alooni kabona omukulu eyasooka. Yesu ddala yajjulira nti Yokaana abasinga bonna. Ani akiikirira abantu bonna nga kabona omukulu? Okujjako Yesu, musajja ki asinga obukulu ku nsi? Yokaana omubatiza. oyo asingira ddala nnabbi, laba ntuma omubaka wange mu maaso go, alikukulembera, alirongoosa ekkubo lyo. Yokaana omubatiza yajjulira nti olutalo lwekibi lwali lukomye. laba omwana gwendiga owa Katonda ajjawo ebibi byensi. Yokaana yajjulira nti Yesu yajjawo ebibi byensi. Mu matayo 11:11 tusoma nti ddala mbagamba nti tevanga mu abo abazalibwa abakazi omuntu asinga Yokaana omubatiza. Tewabangawo muntu yena asinga Yokaana
Ebirimu

129

Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi

omutiza eyazalibwa abakazi. Kino kitegeeza ki? (ekyokuzalibwa abakazi?) kikwaata ku Bantu bonna abensi. Okujjako Adamu ne Kaawa, abantu bona bazaalibwa omukazi. Mwabo abazaalibwa abakazi, temusibukangamu muntu yenna asinga Yokaana omubatiza. Nolwekyo Yokaana, kabona omukulu asingayo, ye mubaka owabantu bonna. Mu ndagano enkadde Alooni ne batabani be bayawulibwa mu buweereza bwo bwakabona obutali bwankomerero. Ebibi byonna abyaali bitangirirwa byali birina kujjibwawo Alooni ne batabani be. Bwatyo Katonda bwe yalagira. Singa abaleevi abalala baagezako okweddiza obuweereza bwa batabani ba Alooni bandifudde. Bano abaleevi kye baali bakkirizibwa okukola kwe kusonda enku ezomuliro ogwokukozesebwa ku alutaali, be baali batta ensolo ne bagijjamu mu amasavu, balongoosa nebyenda. Singa betumikiriza ne bagezaako

okukola omulimu gwa bakabona, bandifudde; eryo lye lyali eteeka lya Katonda. Wano ku nsi tewabangawo musajja yenna asinga Yokaana omubatiza. Ye yali asinga mu Bantu bonna. okuva mu biro bya yokaana omubatiza okutuusa leero, obwakabaka obwomuggulu buwaguzibwa, nabawaguza babunyaga lwa manyi. Obununuzi bwaffe abantu bwatuukirizibwa mu kiseera Yokaana lwe yali ngamaze okubatiza Yesu era nabo abakkiriza mu Yesu basobola okuyingira obwakabaka obwomuggulu, kubanga bafuuse abatuukirivu olwokukkiriza. Tusanye tukimanye nti taata wa Yokaana naye yajjulira ku mutabani we. Kino kyajja kitya?

Ebirimu

130

Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi

Obujulizi bwa Zaakaliya, taata wa Yokaana


Zaakaliya yalagula ki ku mutabani we? Yokaana aliteekateeka ekkubo lya mukama ngaleeta okumanya kwobulokozi eri abantu be.

Tusome mu Lukka 1:67-80. Kitaawe Zaakaliya najjuzibwa omwoyo omutukuvu, nalagula, ngagamba nti atenderezebwe mukama, Katonda wa Isirairi, kubanga akyalidde abantu be, era abanunudde, era atuyimusirizza ejjembe eryobulokozi mu nyumba yomuddu we Dawudi (nga bwe yayogera mu kamwa ka bannabbi be abatukuvu, abaali wo kasookedde ensi ebaawo), okulokolebwa mu balabe baffe, ne mu mikono gyabo bonna abatukyawa;

okutuukiriza ekisa kye yasuubiza bajjajjaffe, nokujjukira endagaano ye entukuvu, okutuukiriza ekirayiro kye yalayirira jjajjaffe Ibulayimu, okukituwa ffe; ffe bwe tulokolebwa mu mikono gyabalabe baffe tulyoke tumuweereze nga tetuliiko kye tutya, mu butukuvu ne mu butuukirivu mu maaso ge ennaku zaffe zonna. Naawe, omwana, oliyitibwa nnabbi woyo ali waggulu ennyo: kubanga olikulembera mukama okulongoosa amakubo ge; okumanyisa abantu be obulokozi, ebibi byabwe bibaggyibwe ko, olwekisa kya Katonda waffe ekirungi, emmambya kyevudde etusalira eva mu ggulu, okwakira abatuula mu nzikiza ne mu kisiikirize kyolumbe, okuluamya ebigere byaffe mu kkubo eryemirembe. Omwana nakula nayongerwako amaanyi mu mwoyo nabeera mu malungu okutuusa ku lunaku lwe yayolesebwa eri Isirayiri. Zaakaliya yalagula ebintu bibiri.
Ebirimu

131

Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi

Ekyolubereberye nti, kabaka wabantu bonna alijja. Mu Lunyiriri 68 okutusa ku 73 yalagula nessanyu nti Katonda teyerabira bisuubizo bye. Yalagula nti Yesu nga Katonda yazaalibwa Malyamu omuwala atamanyi musajja; kino kyali kisuubizo ekyaweebwa abasika ba Ibulayimu. Abasika ba Ibulayimu nabo banunulibwa. Okutuwa ffe; ffe bwe tulokolebwa mu mikono gyabalabe baffe, tulyoke tumuweereze nga tetuliko kye tutya kino kijjukizo; kye kisuubizo kya Katonda eri Ibulayimu nabantu ba Isirairi anti, yalagula nti okutuwa ffe bwe tulokolebwa tulyoke tumuweereze nga tetuliko kyetutya Okuva ku lwe 76 nalagula eri omwana we nti naawe, omwana, oliyitibwa nnabbi woyo ali waggulu ennyo: kubanga olikulembela mukama okulongoosa amakubo ge okumanyisa abantu be obulokozi, ebibi byabwe bibaggibweko, olwekisa kya Katonda waffe ekirungi,

emmambya kyevvudde etusalira eva mu ggulu, okwakira abatuula nzikiza nemu kisiikirize kyolumbe okuluamya ebigere byaffe mukubo eryemirembe. Yagamba nti, okumanyisa abantu be obulokozi ebibi byabwe bibagyibweko Yokaana omubatiza yeyalondebwa Katonda, nateekebwateekebwa okumanyisa abantu bensi yonna nti Yesu Kristo ye mwana wa Katonda ajjawo ebibi byensi yonna. Mu Maako 1:1-5 tusoma nti, Okusooka kwenjiri ya Yesu Kristo omwana wa Katonda. Nga bwe kyawandiikibwa mu nnabbi Isaaya nti, laba nze ntuma omubaka wange mu maaso go, alirongoosa oluguudo lwo; eddoboozi lye ayogerera wagulu mu ddungu nti mulongoose oluguudo lwa mukama, muluamye amakubo ge; Yokaana yajja eyabatiza mu ddungu nabuulira okubatizibwa okwokwenenya olwokujjibwako ebibi. Nensi yonna eye
Ebirimu

132

Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi

Buyudaaya nabe Yerusalemi bonna ne bavaayo nebajja gyali ne babatizibwa ye mu mugga Yoludani nga baatula ebibi byabwe. Abantu ba Isirairi bwe baawulira okubuulira kwa Yokaana omubatiza, bavaanga ku bakatonda babanamawanga ne benenya ne babatizibwa Yokaana omubatiza. Yokaana yenyini yajjulira nti, nze mbabatiza namazzi musobole okuddira Katonda. Naye omwana wa Katonda alijja abatizibwe nze, ebibi byamwe byonna biryoke bissibwe ku ye. Era bwe mukkiriza mu kubatiza kwe, ebibi byammwe byonna binassibwa ku ye; era ng ebibi byomundangano enkadde bwe byateekebwanga ku ssadaaka mu ndagaano enkadde. Ebyo Yokaana bye yajjulira. Mu Baibuli, ne mu biseera bya baibuli omugga Yoludani gwali gukwataganyizibwa nokufa. Kale Yesu bwe yabatizibwa mu mugga Yoludani, kaali kabonero akalaga nti yali abatizibwa mu mugga gwokufa. Eno (mu Koleya) ffe bwe tuba

tuyimba nga tuziika abagalwa baffe tugamba nti, gye buggyako mu maaso tulisisinkana emitala eri mu nsi ennungi. Bwe tuliffa, tulisala omugga Yoludani; gwe mugga ogwokufa. Yesu yabatizibwa mu mugga ogwokufa, kubanga yatwala ebibi byensi yonna anti kyawandiikibwa nti, empeera yekibi kufa.

Okubatiza okwokugyawo ebibi byaffe


Kikolwa ki(mundagaano empya) ekiyinza okukufananyizibwako Ngekikolwa kyokuteekako emikono Ekyali mu ndagaano enkadde? Okubatiza kwa Yesu.

Ebirimu

133

Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi

Mu Matayo 3:13-17 tusoma nti Awo Yesu nava eGaliraaya, natuuka ku Yoludaani eri Yokaana, amubatize. Naye Yokaana yali ayagala okumugana, ngagamba nti nze nneetaaga ggwe okumbatiza, naawe ojja gyendi? Naye Yesu naddamu namugamba nti kkiriza kaakano: kubanga kitugwanira bwe tutyo okutuukiriza obutuukirivu bwonna. Nalyoka amukkiriza. Awo Yesu bwe yamala okubatizibwa, amangu ago nava mu mazzi: laba omwoyo wa Katonda nakka ngejjiba, najja ku ye; laba, eddoboozi ne liyima mu ggulu nga ligamba nti oyo ye mwana wange gwe njagala gwe nsanyukira ennyo. Yesu yagenda mu mugga Yoludani nabatizibwa. Yagamba Yokaana amubatize. Yokaana namugamba nti naye nze nneetaaga kubatizibwa ggwe. Naye ate ojja gyendi? Bakabona abakulu abeggulu baasisinkana. Nga bwe kyawandiikibwa mu Abebulaniya, Yesu Kristo ye kabona omukulu owolubeerera

okusiinzira ku ntegeka ya Merikizadeki. Kino kitegeeza nti ensibuko (emirandira) gya Yesu si gyabantu. Yesu tava mu lulyo lwa Alooni era tava mu lulyo lwonna wano mu nsi. Yesu mwana wa Katonda omununuzi waffe. Yesu yeyambulako ebitiibwa byomuggulu najja wano ku nsi okulokola abantu be. Ensonga lwaki yajja wano kunsi yali eno: kulokla abonoonyi bonna abaali babonyabonyezebwa obulimba bwa Setaani. Yesu yajjawo ebibi byonna bwe yabatizibwa Yokaana omubatiza. Naye Yesu nadamu namugamba nti: kubanga kitugwanira bwe tutyo okutuukiriza obutuukirivu bwonna: nalyoka amukkiriza. Kkiriza kaakano. Kkiriza! Yesu yatuukirira omubaka wabantu ne yeewombeeka abatizibwe ye. Mu ndagaano enkadde, ssadaaka bwe yawebwangayo eri Katonda, omwonoonyi, oba kabona omukulu yateekanga emikono gye ku mutwe gwa ssaddaaka okujjiteekako ebibi. Kino
Ebirimu

134

Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi

ekikolwa ekyokuteeka emikono kitegeeza ki? kitegeeza okuyisa, okunazibwa oba okuziikibwa. Yokaana bwe yabatiza Yesu, ekikolwa ekyokubatiza kyali kikwataganira ddala nekyo ekyokusaako emikono ku ssadaaka nga eyatulibwaako ebibi. Endagaano enkadde kisiikirize kyendagaano empya. Omuntu bwe yateekanga emikono gye ku ndiga (mu ndagaano enkadde) ebibi bye byayisibwangako ne biteekebwa ku ndiga, ne biziikibwa, ne binaazibwa. Endiga eno yattibwanga neziikibwa. Ebibi byoyo eyassangako emikono ku ndiga byali bimugibwako. Kino ekyokulabirako tekyawukana ne Yesu kye yakola mu ndagaano empya. Yensonga lwaki endagaano enkadde kisiikirize. Aboluganda tufune ekyokulabirako kino: muno mu mikono gyange mulimu akatambala nomuzindaalo (ogwokwogererako,

maiklofooni). Singa akatambaala kyekibi, nomuzindaalo, ye ssadaaka (endiga). Bwenteeka emikono gyange ku muzindaalo guno ebibi bino biyisibwa ne bissibwa ku ndiga. Katonda yenyini ye yasalawo kibe bwe kityo. Omuntu mu ndagaano enkadde yali alina okuteeka emikono ku mutwe gwa ssaddaaka asobole okununulibwa. Bwe kutyo okubatiza kwa Yesu nakwo kwali kwa kunaazako, kuziika nokuyisako ebibi byensi ku ye (Yesu).
Okutuukiriza obutukirivu bwonna kitegeeza ki? Kwe kunaaza ebibi byonna nga bissibwa ku Yesu.

Kale nno, Yesu bwe yabatizibwa ddala ebibi byensi byonna byayisibwa ne bissibwa ku ye. Bino byebibi abonoonyi fenna bye twakola. Kye
Ebirimu

135

Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi

kifananyi kye tulabye ekyaliwo mu ndagaano enkadde. Okubatiza kwa Yesu kwe kwatuleetera ffe obununuzi. Yesu yava e Galiraaya nagamba Yokaana nti kkiriza kaakano kubanga kitugwanira okutuukiriza obutukirivu bwonna. Olwo Yokaana nalyooka abatiza Yesu. Yesu bwe yagamba nti obutuukirivu bwonna yali ategeeza ki? Yali ategeeza nti kyali ekikolwa ekituufu ekisanidde. Kale nno mu kubatiza kwa Yesu, ebikolwa byonna ebisanidde byatuukirizibwa. Yokaana, nolwekyo yali mutuufu okubatiza Yesu ne Yesu yali mutuufu okukkiriza okubatizibwa Yokaana, ebibi byensi byonna bisobole okumuteekebwako. Katonda ffe abantu atununula nga asinziira ku kubatiza kwa Yesu, ssaddaaka ye ku musalaba nokukkiriza kwaffe. Nteberezamu nga Yesu ngagamba Yokaana nti, Abantu bonna babonabona nekibi era batulugunyizibwa nnyo Setaani olwekibi mu bbo. Nolwekyo gwe

Yokaana ova mu lulyo lwa Alooni era omubaka wabantu, osanye ombatize olwo omulimu gwobwakatonda ogwobununuzi gunatuukirizibwa. Yokaana naddamu, kino nkitegeera. Yokaana nateeka emikono ku Yesu, namubatiza ebibi byensi yonna ne bimussibwako. Yesu nafuuka omulokozi aggyawo ebibi byensi yonna. Ffe twetaga kukkiriza bukkiriza mu bununuzi bwe, olwo tunalokoka. Kino okikkiriza owoluganda? Oluvanyuma lwokubatizibwa kwe, Yesu yamala emyaka asatu nekitundu ngabuulira enjiri; wabula ekibi kyensi yonna yali akyetisse mu myaka egyo mwe yabuulirangamu enjiri. Yagamba omukazi eyali akwatiddwa mu kikolwa ekyobwenzi ntu nange sisala kukusinga. Yesu teyamusalira musango, kubanga yali yatwala dda ebibi bye (omukazi eyakwatibwa mu kikolwa kyobwenzi) era yali anaatera okumufiirira ku
Ebirimu

136

Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi

musalaba. Yesu bwe yali asaba mu lusuku lwe Gethusemeni yasaba Katonda emirundi esatu ngamwegayirira amujjeko ekikompe ekyokubonabona kye yali anaatera okunywa; naye yakkiriza nagamba mukama nti okwagala kwo kukolebwe.

Laba omwana gwendiga wa katonda ajjwo ebibi byensi!


Yesu yagyawo ebibi byensi bimeka? Ebibi byensi yonna.

Yokaana 1:29, olunaku olwokubiri nalaba Yesu nga ajja gyali nagamba nti laba, omwana gwendiga owa Katonda ajjawo ebibi byensi! Yokaana omubatiza ye yabatiza Yesu.

Oluvanyuma nga wayiseewo olunaku lumu Yesu yajja gyali. Yokaana nalyoka agamba abantu be yali nabo nti laba, omwana gwendiga owa Katonda, ajjawo ebibi byensi. Obwo bwe bwali obujulizi bwa Yokaana. Obujulizi buno Yokaana yabuddamu. Mu 1:35-36 tusoma nti olunaku olwaddirira nate Yokaana yali ayimiridde nabokubayigirizwa be babiri; natunuulira Yesu ngatambula, nagamba nti laba, omwana gwendiga owa Katonda! Omwana gwendiga ye Yesu. Omwana wa Katonda yava mu ggulu nakka kuno kunsi ku lulwo ne kulwange nakka okuggyawo ebibi byaffe byonna; ebyonoono byonna okuva ku kutondebwa kwensi okutuuka ku nkomerero. Yesu yatununula nokubatiza kwe nomusaayi gwe yayiwa ku musalaba, natuwa obununuzi obutuukiridde. Laba omwana gwendiga owa Katonda aggyawo ebibi byensi. Emabegako (emyaka nga nkumi biri emabega2000) Yesu yazaalibwa mu nsi eno era mu
Ebirimu

137

Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi

mwaka 30A.D (oluvanyuma lwa Kristo) Yesu yaggyawo ebibi byaffe byonna mu mwaka 1 A.D (oluvanyuma lwa Kristo) Yesu yazaalibwa. Mu 30A.D (oluvanyuma lwa Kristo) Yokaana omubatiza yabatiza Yesu. Oluvanyuma nalagirira abantu nti, laba omwana gwendiga owa Katonda aggyawo ebibi byensi! Laba! yagamba abantu bakkirize mu Yesu eyagyawo ebibi byabwe. Yokaana yajulira nti Yesu, ye yatulokola ffe abantu okuva mu bibi byaffe. Ebibi byaffe byatwalibwa era twasonyiyibwa. Ffe tetukyalina kibi, kubanga omwana wa Katonda ebibi byaffe byonna yabigyawo. Yokaana omubatiza yajulira nti yesu yatwaala ebyonoono byo nebyange. Oyo (Yokaana) yajja olwokutegeeza ategeeze ebyomusana, abantu bonna bakkirize (Yokaana 1:7). Awatali bujulizi bwa Yokaana, twanditegedde tutya nti Yesu yatufirira fenna? Yokaana omubatiza yajulira nti Yesu ye yagyawo ebibi

byaffe byonna.

Bibi byenkana ki ebyo Ebimanyiddwa ngebibi byensi? Ebibi byabantu bonna okuva kuntandikwa yensi eno okutuusa ku nkomerero.

Bangi baajulira Yesu ngamaze okufa; naye Yokaana omubatiza yekka ye yajulira Yesu ngakyali mulamu. Abayigirizibwa nabo baajulira obununuzi bwa Yesu. Baajulira nti Yesu yaggyawo ebibi byaffe; nti era ye mulokozi waffe. Owoluganda asoma nkikakasa nti tonaba kuweza myaka 100, weewawo? Yesu yaggyawo ebibi byensi bwe yali emyaka 30. Wekkennenye ekifananyi kino:

Ebirimu

138

Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi

AdamuIbulayimuOkubatiza kwaYesu katiEnkomerero 4000Bc 2000BC 30AD 2006AD ?AD

Ebibi byensi byonna


BC (Yesu nga tanalabisibwa) AD (Oluvanyuma lwa Yesu)

Tetunaba kumanya bulungi myaka ensi gyerina oba gyesigazayo naye amazima ge gano: enkomerero erina okutuuka mu (Kubikulirwa 22:13) Nze Alufa ne Omega, owolubereberye era omukoobezi, okusooka nenkomerero. Ffe abantu tutandika okwonoona okuva ku lunaku lwe tuzaalibwa. Owoluganda kankubuuze: okuva ku lunaku lwe twazaalibwa okutuusa ku myaka kumi, twonoona oba tetwonoona? Weewawo twonoona. Ebyonoono ebyo byassibwa ku Yesu oba tebyamussibwako? Mazima byamussibwako. Ekyo kimufuula

omulokozi waffe. Okuva ku myaka 11 okutuusa 20 twonoona oba tetwonoona? Mazima twonoona mu bigambo ne mu bikolwa tubeera tukugusse mu kibi. Tulabuddwa emirundi mingi obutonoona nokwewala ekibi, naye mu kibi mwe twazaalibwa. Wabula Katonda atugamba nti ebibi ebyo byassibwa ku Yesu. Yamanya nti tuli bonoonyi, nolwekyo ebibi yabiggyawo byonna mbagirawo. Singa omuntu amala emyaka 70 ku nsi. Bwe tugatta ebyonoono ebikoleddwa mu myaka egyo 70, olowooza obuzito bwabyo bwandibadde bwenkana ki? Singa ebibi ebyo tubissa ku galoole aganene, gayinza okulemererwa okutambula. Gezaako okufumitiriza ku byonoono bye tuzziza mu bulamu bwaffe. Olowooza ebyo ebibi bya nsi oba si bibi bya nsi? Mazima ddala kituundu kya bibi bya nsi. Twonoona okuva ku lunaku lwe tuzaalibwa okutuusa lwe tufa. Naye
Ebirimu

139

Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi

ebyonoono ebyo byonna biri mu bibi byensi era byateekebwa ku Yesu okuyita mu kubatiza kwe.

Omulokozi wabantu, Yesu Kristo


Yesu yaggyawo ebibi byenkanawa? Ebibi byonna ebyabasika baffe nabo abolulyo lwaffe okutuusa ku nkomerero yensi.

Yesu atugamba nti yajja mu mubiri atunazeeko ebibi ebyo byonna. Naye Yesu yali tasobola kwebatiza, nolwekyo Katonda yatuwa omuwereza we Yokaana, eyalondebwa ngomubaka wabantu bonna. Nga bwe kyawandikiibwa nerinnya lye liriyitibwa nti wakitalo, ateesa ebigambo, Katonda owamaanyi Katonda yennyini mu magezi ge

agasukuluma, mu kuteesa kwe, yatuma omubaka wabantu bonna okukulembera ne Yesu, omwana wa Katonda. Yajja mu mubiri okuggyawo ebyonoono byonna ebyensi. Olowooza obugabirizi bwa Katonda si bulungi nnyo? Ddala obulokozi buno bulungi, bwa tendo! Yokaana, omubaka wabantu bwe yamala okumubatiza Yesu, ebibi bya buli muntu mu nsi byaggyibwaawo era buli muntu yasumululwa okuva mu kibi ku lunaku Yesu lwe yakomererwa. Yatusumulula fenna. Kifumitirizeeko kino owoluganda; ebyonoono byo byonna Yesu yabiggyawo: ye mukolozi wabantu. Kaakano tumanyi nti Yokaana omubatiza yateeka ebibi byaffe fenna ku Yesu. Katonda bwatyo bwe yakyagala. Nolwekyo ffe bwe tukkiriza Yesu tulokoka. Naye kambuzze: ggwe nange tuli bonoonyi? Ebibi byaffe tebyateekebwa ku Yesu? Nedda tetukyaali bonoonyi, kubanga ebibi byaffe byateekebwa dda ku Yesu.
Ebirimu

140

Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi

Ani agamba nti ekibi kikyali mu nsi eno? Yesu yaggyawo ebibi byensi yonna. Yamanya nti tujja kwonoona so yatwala nebibi byaffe byonna nebyomumaaso. Abamu mu ffe tetunawezza myaka 50; ate abamu tetunaba kutuusa kituundu kyabulamu bwaffe, naye abamu mu ffe, nange kamwa koogera, tweyogerako nga abantu abafuna edda obulamu obutagwaawo. Edda ennyo, Yesu yaggyawo ebibi byensi yonna bwe yaffa ku musalaba nagamba nti Kiwedde. Ku lunaku olwokusatu yazuukira mu bafu nagenda mu ggulu. Era ye yalina obulamu obutaggwawo. Atulaba era fenna atumanyi. Omuntu ayinza okugamba nti, banange nze ndi mwonoonyi, mu nsi munno mazeemu emyaka 20, naye ebibi byange byo bingi. Nsobola ntya okubeera omutukuvu? Wabula Katonda waffe agamba atya? Katonda amuddamu nti, tomanyi nti nakununula nenkuggya mu bibi byo nebya bajjajabo,

awamu nebibi byabo abantu abatanaba kuzaalibwa? Katonda bino abyogera ngasinziira ku ki? Abyogera ngasinziira ku busobozi bwalina okubeera nga ye yalina obulamu obutagwaawo. Owoluganda kino okikkiriza? Kikkirize kaakano. Onofuna ekirabo kyobulokozi Katonda kyagaba, era onoyingira obwakabaka obwomuggulu. Twelarikirira na birowoozo bikyamu, wabula kkiriza mu kigambo kya Katonda. Kituggwanira ffe okutuukiriza obutuukirivu bwonna. Omwana gwendiga owa Katonda yatuukiriza dda obutuukirivu bwaffe. Yesu yaggyawo ebibi byensi byonna. Kino sikituufu owoluganda? Ddala kituufu.
Yesu, yagamba ki lwe yali ttanaba kufa ku musalaba? Kiwedde!

Ebirimu

141

Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi

Yesu Kristo yajjawo ebibi byensi yonna okuyita mu kubatiza kwe; yasalirwa omusango gwokufa mu Kooti ya Pontiyo Pilato era nakomererwa ku musalaba. Nafuluma, nga yeetisse yekka omusalaba gwe, natuuka mu kifo ekiyitibwa Ekyekiwanga, ekiyitibwa mu Lwebbulaniya Gologoosa: ne bamukomererera awo, era nabalala babiri wamu naye, eruuyi, neruuyi, ne Yesu wakati Ne Piraato nawandiika ebbaluwa nagissa ku musalaba, ngewandiikidwa nti YESU OMUNAZAALESI KABAKA WABAYUDAAYA. Awo ebbaluwa eyo bangi ku Bayudaaya ne bagisoma: kubanga ekifo kye baakomereramu Yesu kyali kumpi nekibuga: era yawandiikibwa mu Lwebbulaniya, ne mu Luyonaani, ne mu Luruumi (Yokaana 19:17-20). Njagala twekkanya bulungi ebintu ebyabaawo Yesu bwe yali amaze okukomererwa ku musalaba. Oluvannyuma lwebyo, Yesu bwe

yamanya nti kaakano ebigambo byonna bimaze okutuukirira, ekyawandiikibwa kituukirizibwe, nagamba nti nina enyonta. Waali wateekeddwawo ekibya ekkijjudde omwenge omukaatuufu: awo ne bassa ku ezobu ekisuumwa ekijjudde omwenga omukaatuufu, ne bakitwala ku mumwa gwe. Awo Yesu bwe yamala okuweebwa omwenge, nagamba nti kiwedde: nakutamya omutwe gwe, nawaayo omwoyo gwe. (Yokaana 19: 28- 30). Bwe yannywa ku nnvinnyo ekaawa eyamuweebwa, yagamba nti Kiwedde! nawayo omwoyo we naffa. Yesu Kristo Yazuukira ku lunako olwokusatu nagenda mu ggulu. Mu Abaebbulaniya 10:1-9 tusoma nti, Kubanga amateeka bwe galina ekisiikirize ekyebirungi ebyali bigenda okujja, so si kifaananyi kyennyini ekyebigambo, ne ssaddaaka ezitajjulukuka, ze bawaayo obutayosa buli mwaka buli mwaka, tebayinza ennaku zonna
Ebirimu

142

Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi

kutuukiriza abo abazisemberera. Kubanga tezandirekeddwayo kuweebwayo? Kubanga abasinza bwe bamala okunaazibwa ddala omulundi ogumu, tebandibadde na kwetegeerako bibi nate. Naye mu ezo mulimu okujjukizanga ebibi buli mwaka buli mwaka. Kubanga tekiyinzika omusaayi gwente ennume nembuzi okuggyako ebibi. Ngajja mu nsi, kyava ayogera nti, Ssaddaaka nebiweebwayo tewabyagala, Naye wanteekerateekera omubiri; Tewasiima ebyokebwa ebiramba nebiweebwayo olwebibi; Ne ndyoka njogera nti Laba, nzize (Mu muzingo gwekitabo ekyampandiikibwako) okukola byoyagala, ai Katonda. Bwayogera waggulu nti Ssaddaaka nebiweebwayo nebyokebwa ebiramba nebiweebwayo olwebibi tewabyagala so tewabisiima (ebyo bye biweebwayo ngamateeka bwe gali), nalyoka ayogera nti Laba, nzize okukola byoyagala. Aggyawo ekyolubereberyw, alyoke anyweze ekyokubiri.

Obununuzi obwoluberera
Twewala tutya okwonoona okutattadde newankubadde nga tumaze okukiriza Yesu? Tulina okukakasa nti Yesu yaggyawo ebibi byaffe byonna lwe yabatizibwa.

Amateeka gaali kisiikirize kyebyo ebyo mumaaso. Ssadaaka ezomundagaano enkadde ezendiga nembuzi zaali nga akabonero akatulaga nti mu ngeri ye emu Yesu alijja atununule ffe abantu okuva mu bibi byaffe. Abantu bonna abomu ndagaano enkadde, Ibulayimu, Dawudi nabalala bonna bamanya era bakkiriza mu nnono eyaliwo kwolwo eyokuwangayo ssadaaka. Kristo yali yasuubizibwa: yatubikkulirwa (Kristo kitegeeza

Ebirimu

143

Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi

oyo ateekedwako amafuta) era Kristo ye yali omununuzi mulindwa. Amateeka gaali kisiikirize kyebirungi ebigenda okujja. Okuwayo ssadaaka olwebyonoono ku lunaku, mwaka ku mwaka kyalimu obuzibu, kubanga abantu tebaanunulibwa ddala. Baddangayo mu kibi: Kale yensonga lwaki omwana wa Katonda ataalina kibi yakka najja kunsi. Yesu yagamba nti yajja okutuukiriza okwagala kwa kitaawe, nga bwe kyawandiikibwa mu Baibuli ku ye era neamba nti laba nzize okukola okwagala kwo, ai Katonda aggyawo ekyolubereberye, alyoke anyweze ekyokubiri. Nolwekyo ffe twawuliddwa okuyita mu ssaadaka eyomubiri gwa Yesu Kristo mulundi gumu. Mazima ddala twayawulibwa. Kino kitegeeza ki? Katonda kitaffe yatuma omwana we Yesu era Yesu yateekebwako ebibi byaffe byonna okuyita mu kubatiza kwe, nakomererwa ku musalaba, okununula ffe fenna

abaali babonyabonyezebwa olwekibi tulyoke twawulibwe. Twayawulibwa, kubanga Yesu Kristo yeeyawula ku lwaffe nebibi byaffe nafa ku lwafe tuleme kubeera na musango gwonna. Ssadaaka ezo mu ndagaano enkadde zaweebyangayo bulijjo, kubanga ebibi ebya bulijjo byali birina okunaazibwa era nokuggibwawo ssadaaka endala.

Amakulu agali mu kikolwa yesu kye yakola ekyokunaaza ebigere bya petero nabayigirizwa abalala
Wakyaliyo ebibi bye tulina ffe era nga twetaaga okusaba ekisonyiwo? Nedda.

Mu Yokaana 13 mulimu olugero lwa Yesu nga

Ebirimu

144

Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi

anaaza ebigere bya Petero. Yanaaza ebigere bya Petero amulage nti yali ajja kuddamu okwonoona mu biseera byo mumaaso. Era yamusomesa nti yali anunuliddwa okuva mwebyo ebyonoono bye yali tanaba kukola. Yesu yamanyira ddala nti Petero aliddamu okwonoona. Nolwekyo yayiwa amazzi mu bansini namunaaza ebigere. Peetero yagezaako okugaana, naye Yesu namugamba nti kye nkola nze tokimanyi ggwe kaakano, naye olikitegeera luvanyuma. Amakulu ge gano: ojja kwonoona nate. Ojja kwonoona nga mmazze nokuzuukira. Nolwekyo, nnaazza ebigere byo nsobole okulabula setaani aleme okukugezesa, kubanga ebibi byo bijjibwawo. Olowooza lwaki Yesu yanaaza ebigere bya Petero? Olowooza yakikola tusobole okumanya nti twetaaga okwenenya? Nedda. Singa twali tulina okwenenya bulijjo, kitegeeza nti Yesu teyandigyewo bibi byaffe mulundi gumu.

Naye Yesu yagamba nti yaggyawo ebibi byaffe omulundi gumu. Kaakano bwe twenenya bulijjo, tubeera nga abazeeyo mu ndagaano enkadde. Ani kale ayiinza okubeera omutuukirivu? Ani asobola okununulibwa? Newankubadde tukkiriza mu Katonda, ani mu ffe ayiinza okugamba nti tayonoona? Ani asobola okwawula olwokwenenya? Twonoona bulijjo; kale tuyinza tutya okusaba Katonda ekisonyiwo olwa buli kibi kye tukola? Tuyinza tutya okukakanyala ate nga tweyoongera okumusaba obununuzi obwa bulijjo? Ffe tutera okwerabira ebyonoono bye tuzza ku nkya okutuusa olweggulo. Omuntu tasobola kwenenyeza ddala bibi ebyoluberera nasigala nga atuukiridde. Kale, Yesu yabatizibwa omulundi gumu era ne yeewaayo ku musalaba ffe tulyoke twawulibwe omulundi gumu. Kino okitegeera owoluganda? Twanunulibwa okuva mu bibi byaffe omulundi gumu. Tetununulibwa buli kiseera lwe twenenya. Bwe twakkiriza nti
Ebirimu

145

Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi

Yesu ye yatulokola okuva mu bibi, twalokolebwa. (Abaebbulaniya 10:11-18); na buli kabona ayimirira buli lunaku ngaweereza ngawaayo emirundi emingi ssadaaka ezitajjulukuka, ezitayinza kuggyawo bibi emirembe gyonna: naye oyo bwe yamala okuwaayo ssadaaka emu olwebibi okutuusa emirembe gyonna, nalyoka atuula ku Mukono ogwa ddyo ogwa Katonda; ngalindirira oluvanyuma abalabe be okufuusibwa entebe eyebigere bye. Kubanga olwokuwaayo ssadaaka emu yatuukiriza okutuusa ye mujulirwa gye tuli: kubanga bwamala okwogera nti, eno ye ndagaano gye ndirangaana nabo oluvanyuma lwennaku ziri, bwayogera mukama; nditeeka amateeka gange ku mutima gwabwe, era ne ku magezi gaabwe ndigawandiika; nalyoka ayogera nti nebibi byabwe nobujeemu bwabwe siribijjukira nate. Naye awali okuggibwako ebyo, tewakyali kuwangayo ssadaaka olwekibi.

Naye awali okuggibwako ebyo tewakyali kuwangaayo ssaddaaka Olunyiriri luno lutegeeza ki? Amakulu agali mu ge gano: Ekibi, ekya buli kika kyanaazibwa Katonda atusonyiye era aggyewo ebyonoono byaffe byonna owoluganda kino okikiriza? Kale nno tewakyali kuwangayo ssadaaka olwekibi. Kaakano katumalirize nokunuwumbawumba kuno: Singa Yokaana omubatiza teyateeka mikono gye ku Yesu, oba singa Yokaana omubatiza teyabatiza Yesu, tetwandinunulibwa. Singa Yesu teyalonda Yokaana omubatiza ngomubaka wabantu bonna era singa Yesu teyagyawo byonoono byaffe, ddala twandisigadde nebyonoono byaffe. Amateeka ga Katonda gabwenkanya. Katonda kyali tekimugwanira kwogera bwogezi nokututegeeza nti tuli bonoonyi. Yajja natwala ebyonoono byaffe. Lwaki Yesu, Katonda, yajja gye tuli mu mubiri? Yajja okugyawo ebyonoono
Ebirimu

146

Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi

byabantu bonna okuyita mu kubatiza kwe. Yesu ddala yamanya nti ebyonoono byaffe byonna ebyemitima, nebikolwa tebyasobola kujjibwawo okujjako nga Yesu azze ne yeewayo nga ssaddaaka eyoluberera. Singa Yesu teyabatizibwa ebyonoono byaffe tebyandigyidwawo. Singa Yesu yakomererwa nga tanaba kujjawo bibi byaffe, okufa kwe tekwandibadde na makulu. Bwe yali atandise obuweereza bwe ku myaka 30, Yesu yagenda ewa Yokaana abatizibwe mu Yoludaani. Obuweereza yabumaliriza ku myaka 33. Yagamba Yokaana nti, kkiriza kaakano kubanga kitugwanira okuyuukiriza obutuukirivu bwonna. olwo abantu bonna balyoke balokoke era batuukirirre. Katonda teyatunuulira Yesu (bwe yali akomereddwa ku musalaba), kubanga yali ajjude ebyonoono ebyamuteekebwako ku lunaku luli lwebamubatiza. Katonda yali alina okumuwaayo nga ssaddaaka. Katonda yali alina

okukkiriza Kristo omwanawe affe. Kale okumala esaawa satu ensi yali ekutte ekizikiza. Yesu bwe yali tanafa nakabira waggulu nti, Eli, Eli lama Sabaehtani ekitegeeza Katonda wange Katonda wange lwaki ondekulidde? Yesu yeetikka ebibi natwala omusango ku musalaba ku lwaffe. Kale yatulokola fenna. Awatali kubatiza kwa Yesu, okufa kwe tekwandibadde na mugaso.
Oli mwonoonyi oba oli mutuukirivu? Ndi mutuukirivu atalina kibi mu mutima gwange.

Singa Yesu yafa ku musalaba nga tajjeewo byonoono byaffe okuyita mu kubatiza kwe, okufa kwe ku musalaba tekwanditununudde. Yesu yabatizibwa Yokaana omubatiza omubaka wabantu, alyoke atununule, era omusango

Ebirimu

147

Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi

yagufunira ku musalaba. Kale buli amukkiriza (Yesu) analokolebwa. Nolwekyo okuva mu biro bya Yokaana omubatiza okutuusa kati obwakabaka bwomuggulu buwaguzibwa. Ebibi byaffe bitangiriddwa, kubanga Yokaana omubatiza yateeka ebibi byensi yonna ku Yesu. Ggwe nange tusobola okukowoola Katonda kitaffe era tusobola okuyingira obwakabaka bwomuggulu nobuvumu. Twasomye (mu abebulaniya 10:18) nti naye okuggyibwako ebyo tewakyali kuwangayo ssadaaka olwekibi. Owoluganda okyali mwonoonyi? Oluvanyuma lwokumanya nti Yesu yasasula ebbanja lyo? Okyalinayo ebbanja lyonna? Lumu waaliyo omusajja eyanywanga ennyo omwenge. Nabo abaagumuguzanga kati baali bamubanja. Wabula mutabani womusajja yali wa mukisa nafuna esente ezasobola okusasula ebbanja lyonna. Kati taata yali takyalina bbanja lyonna.

Kino Yesu naffe kye yatukolera ffe. Yasasulira nebibi byaffe ebyomu maaso, ate so ebyo byokka; naye ebyensi yonna. Byonna byateekebwa ku Yesu, lwe yabatizibwa. Kankubuuze owoluganda; okyali mwonoonyi kati? Nedda toli. Singa enjiri eno eyobununuzi twagimanya okuva kuntandikwa, kyanditwanguyiridde okukkiriza mu Yesu. Naye nga bwe kirabika kati, kiwulikika ngekintu ekipya ennyo nti abantu bakyeewunya naye kino si kipya. Kibadewo okuva ku ntandikwa, mu luberyeberye. Tetwakimanyako. Enjiri eyamazzi nomwoyo yawandiikibwa mu baibuli era ebadde eteekebwa mu nkola. Ebaddewo buli kiseera, mu baibuli, ebaddewo gwe nange nga tetunazaalibwa, ebaddewo mu lubereberye.

Ebirimu

148

Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi

Enjiri eyobununuzi obwolubeerera


Kiki kye tulina okukola mu maaso ga Katonda? Tulina okukkiriza mu njiri eyobulamu etagwaawo.

Yesu Kristo, eyanaaza nagyawo ebibi byaffe, yafa nga gwe nange tetunnazaalibwa. Yaggyawo ebibi byaffe byonna. Kale nno okyali nekibi? Nedda. Olwo ate ebyonoono byo ebyenkya oba mu maaso? Byonna byatwalibwa mu bibi byensi. Olwo nebya leero? Olowooza nabyo byateekebwa ku Yesu oba tebyamutekebwako? Wewawo byamutekebwako. Tewali kyonoono nakimu kirekeddwayo emabega? Enjiri etukuutira okukkiriza nti Yesu agyawo ebibi byaffe byonna omulundi gumu era byonna

nabitusasulira. Okusooka kwenjiri ya Yesu Kristo, omwana wa Katonda (Makko 1:1). Enjiri yomuggulu elimu amawulire amalungi. Yesu akubuuza, natwaala ebibi byo. Nze mulokozi wo. Onzikkiriza? Batono mu mwe abayinza okugamba nti, ye nzikkiriza nga bwotugambye abo abayatula bwebatyo bafuuka batuukirivu nga Ibulayimu. Abalala bagamba nti sisobola kukkiriza, tekiwulikika bulungi gyendi. Olwo Yesu nabuuza mbulira leero: ebibi byo nabigyawo oba sabigyawo? Naawe nodamu nti, nayigirizibwa nti waggyawo ebibi byange ebyasooka, naye si bino ebyabulijjo nebyo mu maaso. ndaba nti oli mugezigezi mu maanyi go gwe. Okikkiriza nga bwewasomesebwa, ne kulwensonga eyo eyolekede geyeena, okukkiriza mu bununuzi bwa Yesu butulokodde. Abo bonna abakyanywerera ku ndowooza nti
Ebirimu

149

Okubatizibwa kwa Yesu nomutango gwebibi

balina ekibi, balina okugenda mu geyeena era ekyo bakisalawo ku lwabwe. Enjiri yobununuzi etandikira mu njiri ya Yokaana omubatiza. Yesu yagyawo ebibi byaffe byonna okuyita mu kubatizibwa kwe. Naffe bwe tumukkiriza twawulibwa. Omutume Pawulo yayogera naye ku kubatiza kwa Yesu mu baluwa ze yawandiika. Mu (Abgalatiya 3:27) tusoma nti kubanga mwenna abaabatizibwa okuyingira mu Kristo, mwayambala Kristo okubatizibwa mu kristo kitegeeza nti tubeera mubumu ne kristo bwe tukkiriza mu kubatiza kwe. Yesu bwe yabatizibwa, ebibi byaffe byonna byateekebwa ku ye okuyita mu Yokaana omubatiza era byonna byamalizibwa ddala. Mu 1 Peetero 3:21 era kaakano gegabalokola mwe mu kifaanayi ekyamazima kwe kubatizibwa, si kuggyawo mpitambi za mubiri, wabula okudamu okwomwoyo omulungi

eri Katonda olwokuzuukira kwa Yesu kristo. Abo bokka abakkiriza mu bino: obujulizi bwa Yokaana omubatiza, mu kubatiza kwa Yesu, ne mu musaayi gwe yayiwa ku musaalaba, abo bebafuna ekisa ekyobununuzi okuva eri Katonda. Owoluganda weetwalire okubatiza kwa Yesu ngekifaananyi ekyobulokozi mu mutima gwo nawe onolokoka.

Ebirimu

OKUBUULIRA 6
Yesu Kristo yajja ku bwamazzi, Omusaayi nOmwoyo

Ebirimu

151

Yesu Kristo yajja ku bwamazzi, Omusaayi nOmwoyo

Yesu Kristo yajja ku bwamazzi, Omusaayi nOmwoyo


< 1 Yokaana 5:1-12 > Buli muntu yenna akkiriza nga Yesu ye Kristo, ngazaaliddwa Katonda: na buli ayagala eyazaala ayagala noyo gwe yazaala. Ku ekyo kwe tutegeerera nga twagala Katonda ne tukola ebiragiro bye. Kubanga kuno kwe kwagala kwa Katonda ffe okukwatanga ebiragiro bye: era ebiragiro bye tebizitowa. Kubanga buli ekyazaalibwa Katonda kiwangula ensi; era kuno kwe kuwangula okuwangula ensi, okukkiriza kwaffe. Era awangula ensi yani, wabula akkiriza nga Yesu ye mwana wa Katonda? Oyo ye yajja namazzi nomusaayi, Yesu

Kristo; si na mazzi gali gokka, naye namazzi gali nomusaayi guli. Era omwoyo yategeeza, kubanga omwoyo ge mazima. Kubanga abategeeza basatu, Omwoyo namazzi, nomusaayi; era abasatu abo bagendera wamu. Bwe tukkiriza okutegeeza kwabantu, okutegeeza kwa Katonda kwe kuno nti atageezezza ebyOmwana we. Akkiriza Omwana wa Katonda alina okutegeeza mu ye; atakkiriza Katonda ngamufudde mulimba; kubanga takkiriza kutegeeza Katonda kwategeezezza ebyOmwana we. Era okutegeeza kwe kuno nti Katonda yatuwa obulamu obutaggwaawo, era obulamu obwo buli mu mwana we. Alina Omwana alina obulamu; atalina mwana wa Katonda talina bulamu.

Ebirimu

152

Yesu Kristo yajja ku bwamazzi, Omusaayi nOmwoyo

Yesu Kristo yajja ku bwaki? Amazzi, omusaayi nomwoyo.

Ddala ddala Yesu yajja ku bwamazzi? Yee yajja ku bwamazzi. Amazzi kifaananyi kyokubatiza kwa Yesu, nga Yokaana omubatiza amubatiza mu mugga Yoludani. Okubatiza kuno kwe kubatiza okwobununuzi okwagyawo ebibi byensi byonna. Ddala ddala Yesu yajja ku lwomusaayi? Yee yajja ku lwomusaayi. Yajja mu mubiri gwomuntu, nabatizibwa okugyawo ebibi byonna ebyensi yonna; olwo nasasula empeera yekibi bwe yayiwa omusaayi gwe ku musalaba. Yesu yajja ku bwomusaayi. Yesu yajja ku bwomwoyo? Yee yajja ku bwomwoyo. Yesu yali Katonda, naye yajja ngomwoyo mu mubiri okulokola abonoonyi. Abantu bangi tebakkiriza nti Yesu yajja ku

bwamazzi, omusaayi nomwoyo. Abantu batono nnyo bakkiriza nti Yesu ye Katonda wa bakatonda era ye Kabaka wa bakabaka. Abantu bangi bewunya nti, ddala ddala Yesu mwana wa Katonda oba mwana wa muntu? Ate abantu bangi, nga mwotadde nabakulu beddiini nabaweereza, bakkiriza mu Yesu ngomuntu si nga Katonda, omulokozi. Naye Katonda yagamba nti buli akkiriza nti Yesu Kabaka wa bakabaka, anazaalibwa Katonda. Abo abagala Katonda bakkiriza mu Yesu. Okugyako ngabantu balokoka, tebayinza kuwangula nsi. Kale omutume Yokaana yatugamba nti abakristayo abamazima be bayinza okuwangula ensi. Lwaki abakristayo abamazima era abesigwa be bayinza okuwangula ensi? Kubanga bakkiriza mu mazzi, omusaayi,nomwoyo. Amanyi agokuwangula ensi tegayinza kuva mu kwagala kwomuntu, okufuba kwe oba okuyayana kwe okungi.
Ebirimu

153

Yesu Kristo yajja ku bwamazzi, Omusaayi nOmwoyo

Bwe njogera nennimi zabantu neza bamalayika, naye ne ssiba na kwagala, nga nfuuse ekikomo ekivuga nebitaasa ebisaala. Era bwe mba ne bunnabbi ne ntegeera ebyama byonna nokutegeera kwonna; era bwe mba nokukkiriza kwonna, nokuggyawo ne nziggyawo ensozi; naye ne ssiba na kwagala, nga ssiri kintu. Era bwe ngabira abaavu bye nnina byonna okubaliisanga, era bwe mpaayo omubiri gwange okwokebwa, naye ne ssiba na kwagala, nga ssiriiko kye ngasizza (1 Abakkolinso 13:1-3). Okwagala okwogerwaako wano kutegeeza ki? Nti Yesu yajja ku bwamazzi, omusaayi nomwoyo. Mu baibuli, ekigambo okwagala kikwataganyizibwa nnyo nokwagala amazima (Abasessaloniika 2:10). Okwagala kwa Katonda kwalabisibwa mu mwana we Yesu Kristo (1 Yokaana 4:9).

Oyo yekka akkiriza mu mazzi nomusaayi yasobola okuwangula ensi


Ani asobola okuwangula ensi? Abo abakkiriza mu bununuzi Bwokubatiza kwa Yesu, owbomusaayi gwe Nobwomwoyo

1 Yokaana 5:5-6 tusoma nti, Era awangula ensi yani, wabula akkiriza nga Yesu mwana wa Katonda? Oyo ye yajja namazzi nomusaayi, Yesu Kristo; si na mazzi gali gokka, naye namazzi gali nomusaayi guli. Aboluganda, oyo eyawangula setani nensi ye Yesu Kristo. Abo abakkiriza mu kigambo kyamazzi, omusaayi nomwoyo wa Yesu nabo bawangula ensi. Yesu yawangula atya ensi?

Ebirimu

154

Yesu Kristo yajja ku bwamazzi, Omusaayi nOmwoyo

Yawangula ensi okuyita mu bununuzi obwamazzi, omusaayi nomwoyo. Mu Baibuli, amazzi gatulaga okubatiza kwa Yesu (1 Peetero 3:21). Yesu yajja mu nsi eno mu mubiri. Yajja okulokola abonoonyi mu nsi eno; yabatizibwa naffa ku musalaba okuggyawo ebibi byaffe. Omusaayi ku musalaba kitulaga nti Yesu yajja mu nsi muno mu mubiri gwomuntu. Yajja mu kifananyi kyomwonoonyi okulokola abonoonyi era yabatizibwa namazzi. Nolwekyo, Yesu yajja gye tuli ku lwamazzi nomusaayi. Yesu yaggyawo ebibi byensi yonna namazzi gokubatiza kwe, nomusaayi gwokufa kwe. Omulabe setaani yafuga atya ensi? Omulabe yakema omuntu namusigamu okubuusabuusa, nobugyeemu mu mutima. Omulabe ne leero akema abantu era afuba okulaba nti tebakkiriza kigambo kya Katonda; ayagala begyeeme Katonda. Yesu yajja kuno ku nsi naggyawo ebibi byensi yonna namazzi agokubatiza kwe

nomusaayi gwe yayiwa ku musalaba. Yawangula setaani naggyawo ebibi byensi yonna. Kino kyabaawo, kubanga Yesu Kristo ye yali asanidde okulokola abonoonyi, namazzi nomusaayi.

Yesu yagyawo ebibi byensi yonna nOkubatiza kwe okutununula


Tutegeeza ki bwe tugamba nti, Yesu yawangula ensi? Yesu yagyawo ebibi byensi yonna.

Yesu yabatizibwa okugyawo ebibi byensi byonna. Yasobola okutununula fenna, Yokaana omubatiza (eyali akiikiridde abantu fenna) bwe yamubatiza mu mugga Yoludani. Yesu yawayo obulamu bwe ku musalaba ku lwebibi byaffe.

Ebirimu

155

Yesu Kristo yajja ku bwamazzi, Omusaayi nOmwoyo

Yawangula amanyi gomulabe Setaani nokufa kwe nokuzuukira kwe. Yesu yasasula empeera yebibi byaffe nokufa kwe.

Yesu yajja eri ffe abonoonyi, okuyita mu Mazzi agokubatiza kwe nomusaayi gwe yayiwa ku musalaba
Yesu yawangula atya Amanyi ga setaani? Okuyita mu kubatiza kwe, Omusaayi nomwoyo

Omutuma Yokaana yagamba nti, obununuzi si bwa mazzi gokka, wabula amazzi nomusaayi. Nolwekyo, nga Yesu bwe yaggyawo ebibi byaffe byonna emirembe gyonna, abonoonyi bonna bwe bamukkiriza era ne besiga ekigambo kye, balokoka.

Yesu bwe yajja mu nsi, teyaggyawo bibi byaffe byokka, wabula byonna yabisasulira bwe yayiwa omusaayi gwe ku musalaba naffa ku lwaffe. Yaggyawo ebibi byaffe byonna nokubatiza kwe mu mugga Yoludani, nasasula empeera yekibi kyaffe ku musalaba; yasasulira ebibi byaffe nokuffa kwe. Eteeka lya Mukama eryobwenkanya lyatuukirizibwa; eteeka ligamba nti, empeera yekibi kufa (Abaruumi 6:23). Yesu ategeeza ki bwayogera ku kuwangula ensi? Okukkiriza okuwangula ensi kwe kukkiriza mu njiri eyobununuzi, Yesu gye yatuwa; enjiri yamazzi nomusaayi. Yajja mu nsi mu mubiri nabeera omujulizi wobulokozi nokubatiza kwamazzi nokufa kwe ku musalaba. Yesu yawangula ensi eno ne setaani. Abayigirizwa bekkanisa eyasooka bayimirira ku mazima genjiri ya Kristo era tebamwegaana. Tebasiinza bakatonda beburuumi, ate nebikemo ebyensi babyewala. Kino kyabawo ku bakkiriza bekkanisa eyasooka,
Ebirimu

156

Yesu Kristo yajja ku bwamazzi, Omusaayi nOmwoyo

kubanga bakkiriza nti Yesu Kristo yajja ku bwamazzi (yabatizibwa okuggyawo ebibi byensi yonna), era yayiwa omusaayi gwe ku musalaba (yasasulira empeera yebibi byaffe). Yesu yajja mu nsi nobujjuvu bwomwoyo omutukuvu (newankubadde nga yali mu mubiri), naggyawo ebibi byabonoonyi nokubatiza kwe, nomusaayi gwe yayiwa ku musalaba, ffe fenna abanaanunulibwa tusobole okuwangula ensi.

Era kaakano ge gaabalokola mmwe mu kifaananyi ekyamazima, kwe kubatizibwa,olwokuzuukira kwa Yesu Kristo <1 Peetero 3:21>
Ekifaananyi kyobulokozi Kye kiriwa? Okubatiza kwa Yesu

Kyawandiikibwa mu 1 Peetero 3:21 nti, era kaakano ge gaabalokola mmwe mu kifaananyi ekyamazima, kwe kubatizibwa, si kuggyawo mpitambi za mubiri, wabula okuddamu okwomwoyo omulungi eri Katonda, olwokuzuukira kwa Yesu Kristo. Omutume Paulo yajulira Yesu ngagamba nti ye yali omulokozi, era yajja ku lwamazzi gokubatiza kwe nomusaayi. Nolwekyo, tulina okukkiriza mu Yesu, eyajja ku bwamazzi nomusaayi; era tusaanye tumanye nti amazzi agokubatiza kwa Yesu kifaananyi kyobulokozi bwaffe. Omutuma Peetero yatugamba nti amazzi gokubatiza kwe, omusaayi omusaayi nomwoyo nsonga nkulu nnyo mu bununuzi bwaffe abantu. Abayigirizwa ba Yesu bakkiriza mu musaayi gwomusalaba ogwayiika, nokubatiza kwa Yesu. Bwetukkiriza mu musaayi gwa Yesu gwokka, okukkiriza kwaffe kubeera kwa kituundu.
Ebirimu

157

Yesu Kristo yajja ku bwamazzi, Omusaayi nOmwoyo

Okukkiriza kuno okunnyweredde ku mazima agekituundu si ga lubeerera. Naye okukkiriza kwabo abakkiriza mu njiri eyamazzi, omusaayi nomwoyo ennywera neggumira. Oluusi tusuubira nti bwe tukuba akabonero komusalaba, tubeera tusobola okugoba omulabe Setaani. Eno endowooza nkamu era si ya bwakatonda. Setaani ayise mu ndowooza bwe ziti okulimba abakristayo nebawalirizibwa okukkirza mu musaayi gwomusalaba gwokka. Peetero nabayigirizwa abalala bonna bajulira enjiri eyamazima eyokubatiza kwa Yesu nomusaayi gwe yayiwa ku musalaba. Naye, ffe abakristayo bennaku zino kiki kye tujulira? Tujulira musaayi gwe Yesu Kristo gwokka. Kitugwanira okukkiriza mu bigambo ebiwandiikidwa mu Baibuli, era nokukkiriza mu bulokozi bwomwoyo, okubatiza kwa Yesu nomusaayi gwe. Bwe tu nnyoma okubatiza kwa Yesu ne tujulira okufa kwe ku musalaba kwokka,

tubeera nobulokozi obutatuukiridde.

Ekigambo kyobujulizi obwobulokozi obusibuka mu kubatiza kwa Yesu


Kiki ekikakasa nti Katonda yatulokola? Amazzi, Omusaayi, nOmwoyo

Mu 1 Yokaana 5:8, Mukama atugamba nti, Kubanga abategeeza basatu, Omwoyo namazzi nOmusaayi; era abasatu abo bagendera wamu. Abajulirwa (abategeeza) banu bali basatu nyau mwomu (mu muntu omu) Yesu yajja mu nsi muno okutulokola ngayita mu basatu bano.

Ebirimu

158

Yesu Kristo yajja ku bwamazzi, Omusaayi nOmwoyo

Singa ekimu ku bino ebisatu ebyogereddwako tebikkirizibwa, obulokozi bwa Katonda tebutuukiridde. Nate magamba nti abajulizi (abategeeza) bali basatu: Omwoyo amazzi nomusaayi. Yesu Kristo, eyajja gye tuli mu mubiri, ye Katonda, omwoyo era n;omwana. Yakka mu nsi ngomwoyo mu mubiri gwomuntu. Yabatizibwa mu mazzi okugyawo ebibi byensi yonna. Yetikka ebibi byaffe byonna bwe yayiwa omusaayi gwe kumusalaba nafa. Yasasulira ebibi byaffe byonna. Eno yenjiri obutuukiridde okuyita mu mazzi, omusaayi, nomwoyo. Newankubadde omu ku bajulizi (bategeeza) bano annyoomebwa, oyo aba amunnyomye tayawukana noyo atakkiriza mu bulokozi bwa Katonda (obwatununula okuva mu buli kibi). Abakrisataayo ennaku zino bangi abakkiriza nti abajulizi (abategeeza bali babiri) omusaayi nomwoyo. Naye omutume Yokaana

yatutegeezeza nti waliyo ebibtu bisatu ebyajuliranga: amazzi gokubatiza kwa Yesu, omusaayi gwe yayiwa ku musalaba, nOmwoyo. Omutume Yokaana yali mulambulukufu nnyo mu bujilizi bwe. Okukkiriza okununula omwonoonyi kwe kukkiriza mu mwoyo, amazzi, nomusaayi. Kukkiriza kwa kika kki okusobozesa omuntu okuwangula ensi? Kyawandiikibwa mu baibuli. Kwe kukkiriza mu Yesu eyajja ku bwamazzi. Omusaayi, Omwoyo nAmazzi water, bye tulina okufuna, tulyoke tufune obulokozi nobulamu obutagwawo.
Obulokozi bwa Katonda bunatuukirira awatali kubatiza kwa Yesu? Nedda

Ebirimu

159

Yesu Kristo yajja ku bwamazzi, Omusaayi nOmwoyo

Edda ennyo, nga sinaba kulokoka, nange nnali mukristayo eyali akkiriza mu musaayi ne mu musalaba, wewaawo ne mu Mwoyo. Nakkiriza nti Yesu yajja ku bwomwoyo era nanfirira kumusalaba okundokola mu bibi byonna. Nnali nakkiriza mu bino ebibiri era nabubuuliranga abantu bonna. Nnalinasoma ebyeddiini nga njagala okufuuka omumiinsani, nsobole okukolera era nokwewayo ku lwemyoyo gya Katonda ejibuzze; nga Yesu bwe yakola. Nnali ntegese ebintu bingi ebinene. Wabula okuva kwolwo lwe nakkiriza, ekibi kyali kikyali mu mutima gwange. Nolwekyo nnali sisobola kuwangula nsi. Bwe nnakkiriza mu musaayi ne mu mwoyo, nnali nkyali nekibi mu mutima gwange. Ensonga lwaki nnali nkyali nekibi mu mutima gwange (newankubadde Yesu nnali mukkiriza) yeno: Nnali sirina kye mmanyi ku mazzi gokubatiza kwa Yesu. Obununuzi bwange bwali

tebutuukiridde okutuusa lwe nnakkiriza mu mazzi gokubatiza kwa Yesu, omusaayi nomwoyo. Nnali sisobola kuwangula bibi byange ebyomubiri, nnali sinamanya makulu agali mu kubatiza kwa Yesu. Leero, mu nnaku zino, abantu bangi bakkiriza mu Yesu, naye bakyayonoona mu mubiri. Balina ebibi mu mitima gyabwe era bagezaako nga bwe basobola okwagala Katonda nokwagala okwasooka kwe bali balina eri Yesu. Abantu tebayinza mu manyi gaabwe kuzza buggya kwagala kwabwe okwasooka, kubanga tebanazanga bibi byabwe namazzi. Tebamanyi nti ebibi byabwe byonna byateekebwa ku Yesu bwe yabatizibwa, era bwe beesittala ne baggwa, emirundi egisinga tebasigala mu kukkiriza. Owoluganda njagala okukunnyonnyola ensonga eno. Tuyinza okutambulira mu kukkiriza ne tuwangula ensi bwe tukkiriza mu Yesu.
Ebirimu

160

Yesu Kristo yajja ku bwamazzi, Omusaayi nOmwoyo

Weewawo tetusanidde, twonoona emirundi mingi naye bwe tukkiriza mu Yesu Kristo, eyatutukuza natugyako ebibi byaffe okuyita mu kubatiza kwe nomusaayi gwe yayiwa, tununulibwa okuva mu nsi, era tugiwangula. Bwe tukkiriza mu Yesu nga tetukkiriza mu mazzi gokubatiza kwe, obulokozi bwaffe tebuyinza kutuukirira. Omutume Yokaana yatugamba nti okukkiriza okuwangula ensi kwe kukkiriza mu Yesu Kristo, eyajja gye tuli (mu nsi) ku bwamazzi, omusaayi, nomwoyo. Katonda yatuma omwana we yekka okujja okununula abo abakkiriza mu kubatiza kwe nomusaayi. Yesu yagyawo ebibi byaffe byonna nokubatiza kwe. Yesu, omwana wa Katonda, yajja gye tuli mu mwoyo (ne mu mubiri ngomuntu). Yayiwa omusaayi gwe ku musalaba okusasulira ebibi byaffe. Nolwekyo, Yesu yanunula abantu fenna okuva mu bibi. Okukkiriza okutuwangusiza ensi kuva mu

kukkiriza nti Yesu yajja ku bwamazzi, omusaayi, nomwoyo. Gano ge mazima agatununula okuva mu buli kibi. Singa okubatiza kwa Yesu tekwaliwo, era singa Yesu teyayiwa musaayi gwe, tewandibaddewo bulokozi. Awatali mwoyo, mazzi, nomusaayi tewali bulokozi bwa mazima. Nolwekyo, tulina okukkiriza mu mazzi, omusaayi nomwoyo. Owoluganda kino bwonokimanya, onobeera nokukkiriza okwamazima.

Obulokozi obwamazima bwe bwamazzi, omusaayi nomwoyo


Bisanyizo ki ebisatu ebijulira obulokozi obwamazima? Amazzi, Omusaayi nOmwoyo. Ebirimu

161

Yesu Kristo yajja ku bwamazzi, Omusaayi nOmwoyo

Weekaliriza enjogera eno etera okubaawo mu bantu. Babeera bagamba nti, Mmanyi Yesu mulokozi wange. Nzikkiriza mu musaayi gwe yayiwa ku musalaba era nange njagala okwewayo gyali. Nzikkiriza mu Yesu, newankubadde nina ebibi mu mutima gwange. Nenenya bulijjo era nfuba nnyo okutambulira mu makuba amalongoofu bulijo. Mmpaddeyo obulamu bwange ne byonna byenina gyoli mukama. Nokuwasa saawasa (oba nokufuumbirwa saafumbirwa). Mazima ddala oyinza okuba nga nze tommanyi? Ddala ku byenkoze oyinza okuntwala mu geyena? Nedda tayinza! Abantu bangi balowooleza mu ndowooza efananako ngeyo gye tulabye waggulu. Tebakkiriza nti Yesu yabatizibwa okujjawo ebibi byonna ebyensi. Abakristaayo bano bwe bafa bagenda wa? Bagenda mu geyena, kubanga endowooza yabwe mbi. Abo abeenyumiriza mu

bikolwa ebyokungulu ate ne balowooza nti Katonda naye abyenyumirizaamu, babeera bakyamu era bolekedde geyena. Abantu abamu balowooza nti, mu nsi temukyali kibi nakimu, kubanga Yesu yagyawo ebibi byensi yonna. Tulina okukkiriza nti Yesu yaggyawo ebibi byaffe nokubatiza kwe, yatwala omusango gwaffe nakomererwa ku musalaba, nazuukira mu bafu ku lunaku olwokusatu. Awatali kukkiriza mwebyo, obununuzi bwaffe abantu tebwandituukiriziddwa wano kunsi. Yesu Kristo yabatizibwa, naffa ku musalaba era nazuukira. Yesu yajja gye tuli ku bwamazzi, omusaayi nomwoyo nagyawo ebibi byensi yonna. Ebisanyizo biri bisatu ebijulira obulokozi bwa Yesu kuno ku nsi: Omwoyo, amazzi nomusaayi. Omwoyo omutukuvu ajulira nti Yesu ye Katonda era yakka mu mubiri ngomuntu. Ekisanyizo ekyokubiri ge mazzi: kwe
Ebirimu

162

Yesu Kristo yajja ku bwamazzi, Omusaayi nOmwoyo

kubatiza kwa Yesu mu mugga Yoludaai. Yokaana omubatiza ye yabatiza Yesu. Ebibi byaffe byonna byateekebwa ku Yesu ku lunaku lwe yabatizibwa (Matayo 3:15). Omujjulizi owokusatu gwe Musaayi; ke kabonero akalaga nti Yesu yakkiriza okutwala omusango ogwokwetikka ebibi byaffe. Yesu yaffa nakkiriza omusango hwa kitaawe muggulu, ku lwaffe. Wabula ku lunaku olwokusatu yazuukira mu baffu. Katonda kitaffe atuwa omwoyo we (mu mitima gyaffe) bwe tukkiriza mu kubatiza kwe nomusaayi gwomwana we, kubanga bino byebisanyizo ebijulira obulokozi bwaffe. Abo abanunule balina ekigambo kya Katonda mu bo. Kino kye kibasobozesa okuwangula ensi. Abanunule bokka be bayinza okuwangula Setaani, obuliimba bwa bannabi abaliimba nemizzizzikko emirala egiri mu nsi egiyinza okubalumba. Lwaki abakkiriza balina amanyi ga

Katonda mu bulamu bwabwe? Kubanga balina obujulizi bwamazzi gokubatiza kwa Yesu, omusaayi gwe nomwoyo. Omulabe setaani nensi
Tubiwangula tutya?

Bwe tukkiriza mu bajulirwa


abasatu

Ffe abakkiriza tusobola okuwangula setaani, kubanga tukkiriza mu mazzi, omusaayi nomwoyo. Abo abakkiriza mu bino tebayinza kuwangulibwa mulabe setaani ne bannabi be abalimba. Okukkiriza kwaffe abakkiriza kuli mu bisanyizo bino ebisatu. Owoluganda kino okukkiriza? Toyinza kulokoka era nensiotoyinza kugiwangula bwoba tokkiriza mu bisanyizo ebisatu. Owoluganda ebisanyizo bino obirina mu mutima gwo? Okkiriza nti ebibi byo

Ebirimu

163

Yesu Kristo yajja ku bwamazzi, Omusaayi nOmwoyo

byateekebwa ku Yesu? Olina obukakafu nti omusango Yesu yaguggyawo bwe yayiwa omusaayi gwe? Buno obukakafu bwe bu beera mu mutima gwo, ojja kuwangula ensi. Bwoba okkiriza nti Yesu yeetikka omusango ku lulwo, ojja kuwangula ensi. Omutume Yokaana yawangula ensi, kubanga ebisanyizo ebisatu yali abirina mu mutima gwe. Era yagabana ku bisanyizo bino eri baganda be mu kukkiriza. Yabalaga nga bwe bayinza okuwangula ensi; okuyita mu Yesu eyajja ku bwamazzi, omwoyo nomusaayi. Nga Yesu bwe yawangula, nabo abeesigwa bajja kusobola okuwangula ensi. Mu 1 Yokaana 5:8, kyawandiikibwa nti, Kubanga abategeeza basatu, Omwoyo namazzi nomusaayi; era abasatu abo bagendera wamu. Abantu bangi bogera ku musaayi nomwoyo, naye amazzi gokubatiza kwa Yesu bagaleka. Tutegeezeddwa nti ebisatu bigendera wamu. Kale

nno amazzi bwe gajjibwamu, tubeera tulimbiddwa omulabe setaani. Amazzi agokubatiza kwa Yesu tulina okugakkiriza; olwo tunalokoka. Tewali nomu ayinza okuwangula ensi okugyako ngakkiriza mu mazzi nomusaayi gwa Yesy Kristo. Nate njagala okukugamba nti tewali asobola kuwangula nsi! Olutalo lwaffe nensi tulina okululwana nga tukozesa amazzi (agokubatiza kwa Yesu) nomusaayi ngebyokulwanyisa byaffe ebyamanyi. Ekigambo kye kyekitala ekyomwoyo era ekitangala. Abantu bangi tebakkiriza mu kubatiza kwa Yesu okwatunaazaako ebibi byonna. Kale nno Yesu bwabagamba okugolokoka baake, oluusi bamunnyoma. Bakyali nekibi mu mitima gyabwe. Newankubadde bakkiriza mu Yesu, bajja kugenda mu geyena, bwe batakkiriza mu njiri ye etuukiridde.
Ebirimu

164

Yesu Kristo yajja ku bwamazzi, Omusaayi nOmwoyo

Abakkiriza mu njiri eno eyokubatiza kwa Yesu nomusaayi gwe yayiwa balina okugijulira; olwo abantu banawulira era banakkiriza nokulokoka balokolebwe
Okukkiriza mu kubatiza kwa Ndowooza yabantu? Nedda si ndowooza yabantu,
wabula mazima.

Ffe abakkiriza bwe tulina okujulira enjiri ya Kristo mu bujjuvu. Kristo Yesu yajja ku bwomwoyo, nabatizibwa okugyawo ebibi byaffe era nayiwa omusaayi gwe okusasula omusango gwebibi byaffe. Kitugwanira okukkiriza mu nnono zino esatu. Bwe tugana okukkiriza mu njiri eno, tetubuulira mazima wabula twelimbira mu diini.

Abakrisatayo bangi ennaku zino balowooza nti obukristayo diini, naye kino si kituufu. Obukristayo kukkiriza okuzimbiddwa ku musingi gwokukkiriza. Obukristayo si diini. Ediini yo yatondebwawo bantu. Okukkiriza kwo kuva wa Katonda, era abakkiriza bo beesiga Katonda okubalokola. Eno yenjawulo eriwo wakati weddiini nokukkiriza. Omuntu bwagana amazima, obukristayo aba abututte ngeddiini. Yesu Kristo teyajja ku nsi kutandikawo diini eyitibwa eyobukristaayo. Aboluganda, tulina okuyimirira tunywerere ku mazima. Tulina okugolokoka twake. Tulina okubuulira abantu amazima. Omuntu yenna bwa kugamba nti, Yesu si lykkubo lyokka eritutuusa mu ggulu olina okubeera nobuvvumu obumuddamu nti, mazima ddala Yesu lyekkubo lyokka eritutuusa mu ggulu. Oyo akkiriza nti Yesu yajja ku bwamazzi, omusaayi, nomwoyo ajja kuganda
Ebirimu

165

Yesu Kristo yajja ku bwamazzi, Omusaayi nOmwoyo

muggulu. Owoluganda, ekitangala mu ggwe kirina okwakira ddala mu mutima gwo, abantu abalala bawulire ekigambo kyobulokozi balokoke era bagende mu ggulu.

Beera nokukkiriza okutuufu: Abo abagamba nti Katonda bamwagala, naye nga tebakkiriza mu bununuzi bwa Yesu, okubatiza kwe nomusaayi, bajja kusanawo
Bani abanasaanawo, newnkubadde Bakkiriza mu Yesu? Abo abatakkiriza mu Kubatiza kwa Yesu Ffe abakkiriza bwe tugamba nti tukkiriza mu

Yesu, okwagala kwetulina gyali emirundi egisinga kubeera kwesigamye ku ndowooza etali ntuufu. Kandeete ekyokulabirako kino: Lumu emmeeri yali esala ngeyolekedde oluyi olulala olwenyanja nefuna obuzibu mu ntambula. Abali bavunanyizibwa mu mmeeri ne bawereza obubaka obuwandiike obusaba obuyambi. Wayitawo ebbanga ttono, enyonyi entono (helicopter) nejja nesuula omuguwa awaali emmeri eyali efunye obuzibu. Singa omu ku bantu abaali mu mmeeri yakwata ku muguwa nemikono gye mukifo kyokugwesiba mu kiwato, yandibadde tasobola kununulibwa, kubanga emikono gye tegiyinza kunyweza muguwa okumala ebanga eddene. Kale nno, nabo abagamba nti bakkiriza mu Yesu (naye ngokukkiriza kwabwe tekulina we kwesigamye) bwe bali ngomuntu akwata omuguwa ngagenda okununulibwa bagamba nti, nzikkiriza naye nga tebanaba kununulibwa.
Ebirimu

166

Yesu Kristo yajja ku bwamazzi, Omusaayi nOmwoyo

Omuntu atategeera mazima agali emabega wokubatiza kwa Yesu Kristo nomusaayi gwe abeera ngoyo owomu mmeeri akkiriza nti bwakwata omuguwa, ananunulibwa. Omuntu ono bwasikibwa, ajja kuta omuguwa, kubanga emikono gimufuuyirira era nengalo ziseerera. Abeera ayagala kununulibwa mu manyi ge ye, naye kino tekisoboka anti amanyi ge gabeera matono ddala. Omuntu bwatyo tayawukana nomukristayo akkiriza obukkiriza mu Yesu, naye Kristo ngokukkiriza kwe tekulina we kwesigamye. Bangi bagamba nti bakkiriza mu Yesu, eyajja ku bwomwoyo. Kino kirungi, wabula eno si yenjiri etuukiridde. Yesu yajja ku bwomwoyo, nabatizibwa, nayiwa omusaayi gwe kumusalaba. Eno yenjiri etuukiridde. Omuntu bwatagikkiriza anaba ayolekedde geyena. Owoluganda, siba omwoyo wo nomuguwa gwenjiri eyamazima, enjiri eyamazzi

nomusaayi. Yesu bwanakanyuga omuguwa gwobulokozi, abo abanasiba emyoyo gyabwe nomuguwa guno ogwenjiri yamazzi nomusaayi nomwoyo be banalokoka. Kaneyongereyo nakagero kange akemmeeri: Omununuzi eyajjira mu nyonyi entono yagamba abasajja (ababiri abalimu) beesibe omuguwa gwe yali abawadde mu kiwato; ebirala babimulekere. Yabagana okukwata ku muguwa. Omusajja eyasooka yagondera amateeka agamuweebwa era nanunulibwa. Owokubiri yagamba nti Tofaayo nina amanyi mangi, nsobola okukwata omuguwa guno nendokoka. Kuntadikwa omusajja ono yali anwezezza omuguwa, naye ate wayitawo ekiseera kitono nnyo nagwamu amanyi nata omuguwa era yaffa. Omusajja eyasooka yagonda nawuliriza endagiriro zomununuzi, naye owokubiri yaguguba era enkomerero ye bwetyo bwe yali, yafa. Omuntu eyetaaga obununuzi obutuukiridde,
Ebirimu

167

Yesu Kristo yajja ku bwamazzi, Omusaayi nOmwoyo

asanya akkirize mu bununuzi obwamazzi, agokubatiza kwa Yesu, nomusaayi gwe ogutulokola okuva mu kibi kyonna. Omuntu bwakkiriza ekigambo kya Katonda nomutima gwe gwonna, alokoka. Ekigambo kitutegeeza nti Yesu yatulokola nokubatiza kwa Yokaana omubatiza,nomusaayi gwe yayiwa ku musalaba. Abakristayo abakkiriza mu musaayi bagamba nti, tofaayo nze nzikkiriza, era nebaza nnyo Yesu olwomusaayi gwe. Nja kugoberera Yesu okutuusa ku nkomerero, ate nokukkiriza kwange mu musaayi kujja kunsobozesa okuwangula ensi nebibi byonna mu bulamu bwange. Okukkiriza kuno tekumala. Abo Katonda bakkiriza okubeera abaana be, be bo abalina obukakafu buno mu mitima gyabwe; nti Yesu yajja ku bwomwoyo omutukuvu, yabatizibwa (naggyawo ebibi byaffe bwe yabatizibwa mu mugga Yoludaani), era yaffa ku musalaba okusasula ebibi byabantu byonna ate nazuukira

okuva mu bafu ku lunaku lwokusatu. Eri abakkiriza ebisatu bye tulabye waggulu, omwoyo omutukuvu abalabikira. Abo abatalina bukakafu ku nsonga esatu ze tulabye, tebafuna bulokozi. Abayigirizwa ba Yesu bonna (mu ndagaano empya) bakkiriza ensonga zino. Yseu atugamba nti okubatiza kwe kye kifaananyi kyobulokozi era omusaayi gwe gwe musango.

Omutume Paulo nOmutume Peetero nabo bajulira okubatiza kwa Yesu nomusaayi ggwe
Abayigirizwa ba Yesu bajulira ki? Okubatiza kwa Yesu nomusaayi ggwe

Ebirimu

168

Yesu Kristo yajja ku bwamazzi, Omusaayi nOmwoyo

Omutume Paulo yayogera ku kubatiza kwa Yesu? Kiki kye yawandiika? Tusome mu Baruumi 6:3, Oba temumanyi nga ffe fenna, abaabatizibwa okuyingira mu Kristo Yesu, nga twabatizibwa kuyingira mu kufa kwe? ne mu Abaruumi 6:5, Kuba obanga twagattibwa wamu naye mu kifaananyi kyokufa kwe, era tuligattibwa ne mukifaananyi kyokuzuukira kwe; Paulo yawandiika ne mu Baggalatiya 3:27, Kubanga mwenna abaabatizibwa okuyingira mu Kristo mwayambala Kristo. Abayigirizwa ba Yesu nabo bajulira ku mazzi (okubatiza kwa Yesu. era kaakano ge gaabalokola mmwe mu kifaananyi ekyamazima, kwe kubatizibwa, si kuggyawo mpitambi za mubiri, wabula okuddamu okwomwoyo omulungi eri Katonda, olwokuzuukira kwa Kristo, (1 Peetero 3:21).

Obulokozi obwobununuzi bwa Mukama bwajja gye tuli ku bwamazzi nomusaayi gwa Yesu
Bani Katonda bayita abatuukirivu? Abo abatalina kibi kyonna mu Mitima gyabwe Obununuzi Yesu bwe yatuwa ffe abantu bwe bwamazzi gokubatiza kwa Yesu nomusaayi gwe kumusalaba. Tulina obusobozi ffe abanunule okugolokoka ne twaka nga tuyita mu bununuzi buno. Golokoka, yaka; kubanga omusana gwo gutuuse, nekitiibwa kya Mukama kikuviiriddeyo. (Isaaya 60:1). Katonda ayasizza ekitiibwa kye mu ffe era atulagira naffe okugolokoka twaake. Tulina okugondera eteeka
Ebirimu

169

Yesu Kristo yajja ku bwamazzi, Omusaayi nOmwoyo

lino. Oluusi enjiri tubadde tujibuulira mu manyi gaffe, wabula abantu bangi tebawulira. Kkiriza mu Yesu era naawe ononunulibwa. Onobeera mutuukirivu. Bwoba okyalina ekibi mu mutima gwo, toli mutuukirivu; tonaba kuwangula bibi byensi. Omuntu bwatakkiriza mu kubatiza kwa Yesu, tayinza kwewala kibi mu mutima gwe. Omuntu tayinza kwewala musango bwatakkiriza mu musaayi gwa Yesu. Era omuntu bwatakkiriza mu Yesu Kristo (eyajja kubwomwoyo) tayinza kulokoka. Abantu tetuyinza tufuna butuukirivu bwa Katonda bwe tutakkiriza mu mazzi (okubatiza kwa Yesu), Omusaayi nOmwoyo. Omuntu yenna bwe yeeyita omutuukirivu naye ngamanyi nti akyali nebibi, aba takkiriza Yesu. Abantu abamu ennaku zino beesigama ku bununuzi bwe beekoledde mu butuukirivu bwabwe. Bawandiise obutabo bungi nnyo ku mutwe guno. Naye kanbuuze! Omuntu bwaba alina ekibi

mu mutima ggwe abeera mutuukirivu mu maaso ga Katonda? Nedda. Katonda talimba. Abantu tebamanyi mazima agali mu kubeera omutuukirivu. Ekintu, ffe abantu kye tuyita ekirongoofu kyawukana nnyo nekyo Katonda kyayita ekirongoofu. Oyinza okulowooza nti Yesu akuyita mulongoofu, newankubadde olina ekibi mu ggwe. Naye endowooza eno nkyamu. Yesu bwe tumukkiriza ngoyo eyajja ku bwomwoyo, amazzi nomusaayi (nagyawo ebibi yaffe byonna bwe yabatizibwa, naffa ku musalaba kuwaffe), olwo tufuuka batuukirivu era Yesu atuyita batuukirivu. Bakristayo banange, waliyo obutuukirivu abantu bwebatandise okuyiya. Obutuukirivu bun tebukwatagana na njiri ya mazzi nomusaayi. Omuntu alina ekibi tabeera mutuukirivu mu maaso ga Katonda, newankubadde omuntu oyo akkiriza mu Yesu nomutima gwe gwonna. Eno yendowooza abantu abakkiriza mu butuukirivu
Ebirimu

170

Yesu Kristo yajja ku bwamazzi, Omusaayi nOmwoyo

buno (obuyiiye) gye balina. Abantu Katonda bayita abatuukirivu be bo abamanyi nti tebalina kibi mu mitima gyabwe. Abantu bano bakkiriza nti Yesu Katonda era yajja mu nsi mu mubiri, nabatizibwa mu mugga Yoludaani, nayiwa omusaayi gwe ku musalaba okugyawo ebibi byaffe byonna. Abo bokka abakkiriza mu mawulire amalungi agobununuzi bwa Katonda be batuukirivu mu maaso ga Katonda. Balina okukkiriza okutuufu, kubanga bakkiriza mu bikolwa Yesu bye yatukolera ffe abantu; Yesu yajja, nabatizibwa okujjawo ebibi byaffe byonna, natwala omusango gwaffe bwe yaffa ku musalaba nazuukira okuva mu bafu ku lunaku olwokusatu. Bino byonna Katonda yabitukolera mu kwagala. Yesu yakka okuva mu ggulu nagamba nti, Mujje gye ndi, mmwe mwenna abakooye era abazitoowereddwa, nange nnaabawummuza. (Matayo 11:28). Yesu yatuwummuza bwe

yajjawo ebibi byaffe byonna. Abo abakkiriza mu musaayi gwa Yesu gwokka si batuukirivu mu maaso ga Katonda, era bakyali bonoonyi. Okukkiriza mu kubatiza kwa Yesu Kristo, omusaayi gwe nsonga nkulu nnyo. Yesu yajjawo ebibi byaffe bwe yajja mu nsi nabatizibwa Yokaana omubatiza. Ebibi byensi yonna byateekebwa ku ye era yabisasulira ku musalaba natulokola fenna. Abo abakkiriza mu mazzi, omusaayi nomwoyo banunulibwa, era baana ba Katonda abatuukirivu. Kkiriza leero mu kubatiza kwa Yesu, omusaayi gwe, nomwoyo. Nawe ononunulibwa. Abo abakkiriza mu musaayi nomwoyo bakyalina ekibi mu mitima gyabwe. Obwakabaka bwa Katonda butambulira ku nnonno zino: obwenkanya, obwesimbu, okwagala, nekisa. Gano ge mazima. Obulimba tebuliyo mu bwakabaka bwomuggulu.

Ebirimu

171

Yesu Kristo yajja ku bwamazzi, Omusaayi nOmwoyo

Ebikolwa ebitali bya Katonda bikolebwa ani?


Bikolebwa abo abatakkiriza Mu kubatiza kwa Yesu

Bangi abaliamba ku lunaku luli nti Mukama waffe, Mukama waffe, tetwalagulanga mu linnya lyo, tetwagobanga dayimooni mu linnya lyo, tetwakolanga bya magero bingi mu linnya lyo? (Matayo 7:22) Katonda tateeka ssira mu bikolwa byabantu bwa beera ayagala tuyingire obwakabaka bwe. Ne ndyoka mbatulira nti sibamanyangako mmwe:muve we ndi mwenna abakola ebyobujeemu (Matayo 7:23). Mu nnaku zino abantu abenyumiriza mu bikolwa bogera bwe bati: Yesu mukama wange nawayo enju bbiri. Obulamu bwange bwonna nabuwayo gyoli.

Mazima ddala tewandaba Yesu? Si kweganangako mu bulamu bwange bwonna. Yesu nakubuuza, Olina ekibi mu mutima gwo? Yee, Mukama wange. Nina ebibi bitono. Kale no, vva mu maaso gange! Teri mwonoonyi nomu akkirizibwa okujja mu maaso gange. Naye nafiirira ggwe mukama wange, neewayo ngomujulizi ku lulwo mukama wange! Yesu nalyoka akuddamu nti, Kiki kyotegeeza nti weewayo ngomujulizi? Wali mukakanyavu mu mutima. Wakkiriza mu kubatiza kwange nomusaayi? Najulira mu mutima gwo nti oli mwana wange? Nedda. Tokkiriza na mu kubatiza kwange, era nokujulira sajulira mu mutima gwo nti oli mwana wange. Wakakanyala nokkiriza mu kikyamu noffa. Wagezaako okwenunula mu
Ebirimu

172

Yesu Kristo yajja ku bwamazzi, Omusaayi nOmwoyo

manyi go. Kale no, vva mu maaso gange. Yesu yatulagira okugolokoka twake. Abakkiriza abamanyi amazima oluusi tutya okwasanguza amazima getutegedde. Tugaana okugolokoka nokwaka! Kale ekiseera kituuse ekitangala muffe okwakira ddala. Omukkiriza omu bwanayimirira najulira amazima, ensi yonna eneyaka. Mu Isaaya 60:1-2, kiwandiikiddwa nti, Golokoka, yaka; kubanga omusana gwo gutuuse, nekitiibwa kya Mukama kikuviiriddeyo. Kubanga, laba, ekizikiza kiribikka ku nsi nekizikiza ekikutte kiribikka ku mawanga: naye Mukama alikuviirayo nekitiibwa kye kirirabikira ku ggwe. Katonda atulagira okugolokoka twake, kubanga ekizikiza ekyobulimba (enjiri enkyamu) kibisse ensi yonna. Abo bokka abakkiriza Yesu Kristo be basobola okumwagala. Abatanaba kununulibwa tebasobola kwagala Katonda. Bo kibanguyira

okwogera ku kwagala kwa Katonda, wabula tebasobolera ddala kumwagala, okujjako nga bakkiriza mu mazima gonna.

Ebintu bisatu ebitegeeza (ensonga satu ezitegeeza) obulokozi eri abonoonyi


Kiki ekijulira(ekitegeeza) Obulokozi mu mutima gwo? Okubatiza kwa Yesu Kubanga abategeeza basatu, Omwoyo namazzi nomusaayi era abasatu abo bagendera wamu. Yesu yajja mu nsi nakola omulimu gwe kubwamazzi nomusaayi. Kiono yakikola nalyoka atulokola.

Ebirimu

173

Yesu Kristo yajja ku bwamazzi, Omusaayi nOmwoyo

Bwe tukkiriza okutegeeza kwabantu, okutegeeza kwa Katondakwe kusinga obukulu: kubanga okutegeeza kwa Katonda kwe kuno nti ategeezezza ebyOmwana we. Akkiriza Omwana wa Katonda alina okutegeeza mu ye; atakkiriza Katonda ngamufudde mulimba; kubanga takkiriza kutegeeza Katonda kwategeezezza ebyOmwana we. Era okutegeeza kwe kuno nti Katonda yatuwa obulamu obutaggwaawo, era obulamu obwo buli mu mwana we. Alina Omwana alina obulamu;atalina mwana wa Katonda talina bulamu (1 Yokaana 5:9-12). Abalokole bafuna okutegeeza (obujulizi) obwabantu. Tumanyibwa ngabantu abatuukirivu. Ffe abalokole abanunule, bwe twogera ku mazima agobununuzi abantu tebatuwakanya. Bakkiriza mu mazima ge tubagamba. Bwe tubabuulira ku bujulizi bwaffe (nga bwe twalokoka) bakkiriza bukkiriza, anti tewali muntu yenna asobola okuwakanya enjiri

eyamazima ffe abalokole gye tujulira. Bakimanyi nti tuli batuufu, nolwekyo naffe tufuna obujulizi obwabantu. Wabula tumanyi nti, omujulizi wa Katonda (ajulira Katonda) yasinga. Okutegeeza kwa Katonda ye Mwana we. Si kituufu? Okutegeeza kwomwana we kwe kuliwa? Kwe kutegeeza nti Katonda yatulokola. Yesu yajja ku bwomwoyo, amazzi agobununuzi nomusaayi gwe kumusalaba. Katonda yajulira nti bwatyo ye bwe yatulokola, era naffe tuli baana be, kubanga tukkiriza mu bulokozi bwe. Akkiriza Omwana wa Katonda alina okutegeeza mu ye; atakkiriza Katonda ngamufudde mulimba; kubanga takkiriza kutegeeza Katonda kwategeezezza ebyOmwana we. Olunyiriri luno luttulagira ddala abo abanunulibwa. Tuyiga nti oyo akkiriza mu mwana wa Katonda alina okutageeza (obujulizi) mu ye. Owoluganda olina okutegeeza kuno mu
Ebirimu

174

Yesu Kristo yajja ku bwamazzi, Omusaayi nOmwoyo

mutima gwo? Kubeera mu gwe nange (bwokkiriza). Yesu yajja mu nsi kululwo ne kulwange. (yajjira mu mubiri bwe yazaalibwa omuwala atamanyi musajja Maliyamu). Bwe yali awezezza emyaka asatu, yabatizibwa era ne yetikka ebibi byaffe byonna. Era yetikka nomusango gwaffe ku musalaba. Ku lunaku olwokusatu yazuukira mu bafu era natuwa obulamu obutagwaawo. Kiki ekyandibaddewo singa Yesu teyazuukira? Olowooza obujulizi bwe ku bulamu bwange nadi butegedde (nti yaggyawo ebibi byange byonna)? Nedda! Eno yensonga endala lwaki Yesu mmuyita mulokozi wange, era yensonga lwaki ffe tumukkiriza. Yesu yagamba nti yatununulanokubatiza kwe nomusaayi. Ggwe nange tulokolebwa, kubanga tukkiriza. Abnunule tebayinza kunnyoma mazzi agokubatiza kwa Yesu. kubanga kitugwanira bwe tutyo okutuukiriza obutuukirivu bwonna (Matayo 3:15).

Tumanyi nti Yesu yaggyawo ebibi byaffe byonna mu mugga Yoludani bwe yabatizibwa (Yokaana omubatiza). Abanunule tetuyinza kwegana mazzi agokubatiza kwa Yesu.

Abo Abakkiriza, naye nga tebanunulibwanga beegaana okubatiza kwa Yesu


Ani oyo afuula Katonda omulimba? Oyo atakkiriza mu kubatiza Kwa Yesu.

Yokaana omutume yali mutuufu bwe yagamba nti oyo atakkiriza mu Katonda aba amufudde muliimba. Singa omutume Yokaana yali abeera wano kati, olowooza abakkiriza abomulembe
Ebirimu

175

Yesu Kristo yajja ku bwamazzi, Omusaayi nOmwoyo

guno yandibadde abagamba ki? Yandibadde atubuuza oba tumanyo nti Yesu yaggyawo ebibi byaffe. Olowooza Yokaana omubatiza naye singa yali wano teyandijulidde njiri ya Yesu nokubatiza kwe okwatununula? Kan kubuuze: ebibi byaffe tebyatekebwa ku Yesu? Era omanyi nti Yesu bwe yabatizibwa yatwaala ebibi byaffe? Ne Yokaana omubatiza yajulira nti Yesu yabatizibwa asobole okutununula fenna. (Yokaana 1:29, 1 Yokaana 5:4-8). Abo abatakkiriza mu Katonda (abatakkiriza mwebyo bye yakola asobole okutulokola) bamufuula muliimba. Fe abakkiriza bwe tugamba nti Yesu yaggyawo ebibi byaffe omulundi gumu (ku lunaku luli lwe yabatizibwa), abatakkiriza bagamba nti Nedda, Yesu tayinza kuggyawo bibi byange. Ebibi ebya bulijjo bikyaliwo, ebyo ebyemabega bye byasonyiyibwa. Kale nno abantu bwebatyo benenya ebibi byabwe olutatadde basobole okununulibwa. Kino kye

bakkiriza. Owoluganda nawe kino okikkiriza? Abo abatakkiriza nti ebibi byabwe byanaazibwa nokubatiza kwa Yesu, Katonda aba amufuula omuliimba.

Yesu yatununula ffe abantu, bwe yabatizibwa nayiwa nomusaayi gwe kumusalaba
Omuntu omulimba yani? Yoyo atakkiriza mu kubatiza kwa Yesu

Yesu yabatizibwa era naggyawo ebibi byonna omulundi gumu. Katonda alokola abo abakkiriza mu musaayi gwa Yesu Kristo, wabula abatakkiriza tebalokolebwa. Babeera boolekedde geyena. Nolwekyo, okulokoka kwaffe abantu
Ebirimu

176

Yesu Kristo yajja ku bwamazzi, Omusaayi nOmwoyo

kusinziira ku kye tukkiriza. Yesu yanunula ensi okuva mu bibi byonna. Abo abakkiriza bolokolebwa ate nabo abatakkiriza tebalokolebwa, kubanga Katonda babeera bamufudde omulimba. Abantu tebagenda mu geyena, kubanga balina obunafu (mu mubiri ne mu mwoyo) nedda. Bagenda mu geyena, kubanga tebakkiriza. Akkiriza Omwana wa Katonda alina okutegeeza mu ye; atakkiriza Katonda ngamufudde mulimba; kubanga takkiriza kutegeeza Katonda kwategeezezza ebyOmwana we (1 Yokaana 5:10). Aba abatakkiriza nti ebibi byabwe byonna byateekebwa ku Yesu bakyalina ekibi mu mitima gyabwe. Tebayinza kugamba nti tebalina kibi mu bbo. Olunaku lumu nasisinkana omudiinkoni nemubuuza nti, Ssebo omudiinkoni ebibi byo byonna byajjibwawo bwe wakkiriza mu Yesu? Naamba nti, Weewawo byonna byajjibwawo.

Kale nno, Yesu bwe yajjawo ebibi byo nebensi yonna nagamba nti Kiwedde, walokolebwa. Ekyo kituufu? Yee, kituufu nalokolebwa. Kitegeeza nti tolina kibi kakati. Yee, sirina kibi. Bwe yanziramu. Kiki ekibeerawo bwoddamu okwonoona? Yaamba nti, Ffe naffe tuli bantu. Olowooza tetusobola kuddamu kwonoona nate? Bwe tuddamu okwonoona, tulina okwenenya ebibi byaffe ebya bulilunaku. Omudiinkono ono yali akyalina ekibi mu mutima gwe, kubanga yali tamanyi mazima agali mu bununuzi bwa Katonda obutuukiridde. Abantu abalina endowooza bwetyo batera okunyooma Katonda era ne bamufuula omulimba. Mazima ddala olowooza nti Yesu, Katonda mwene, yalemererwa okuggyawo ebibi byensi yonna? Singa Yesu teyaggyawo bibi bya nsi, olowooza nti yandifuuse omulokozi wensi?
Ebirimu

177

Yesu Kristo yajja ku bwamazzi, Omusaayi nOmwoyo

Olowooza yandibadde asobola okutukuutira okumukkiriza? Kale nno naffe tetulina kumufuula mulimba! Baibuli etulabula kaati nti tetulina kunnyoma Katonda. Kino kitegeeza nti tetulina kumufuula mulimba: Katonda talinga ffe abantu. Omutume Yokaana alina byatubuulira kunjiri eyobununuzi. Abantu bangi tebagala kukkiriza mu bintu Katonda byatukoledde. Wabula, amazima ge gano: Yesu yajja kubwamazzi (agokubatiza kwe), Omusaayi, nomwoyo. Waliyo ebika byabakritaayo bibiri: abo abatakkiriza mu Baibuli kyegamba, era abagamba nti, Nze ndi mwonoonyi, era nabo abakkiriza mu bintu Katonda byabakoledde ate nebaatula nokukkiriza nti, Ndi mutuukirivu. Olowooza bakristaayo ki abogera amazima owoluganda? Abo abakkiriza mu mulimu ogwobununuzi Katonda gwabategekedde. Abo abakkiriza mu

kubatiza kwa Yesu, omusaayi nomwoyo (ebikolwa bya Katonda ebyobutuukirivu). Abo abatakkiriza mu bikolwa ebyo Katonda bye yakola balimba, era beerimba. Okukkiriza kwabwe kukyamu; Katonda babeera bamufudde omulimba. Owoluganda Katonda tomufuula mulimba. Yesu yajja ku mugga Yoludani era bwe yabatizibwa, yatuukiriza obutuukirivu bwonna (anti yaggyawo ebibi byensi yonna).

Abatakkiriza begaana okubatiza kwa Yesu nobutukuvu bwe


Setaani nemizimu gye Begaana ki? Okubatiza kwa Yesu

Akkiriza mu Yesu alina obujjulizi ku ye.

Ebirimu

178

Yesu Kristo yajja ku bwamazzi, Omusaayi nOmwoyo

Omulokole akkiriza nti ebibi bye byateekebwa ku Yesu (Yesu bwe yabatizibwa). Era omukkiriza (omulokole) akkiriza nti yanunulibwa namazzi nomusaayi gwa Yesu. Ffe abalokole tukkiriza nti Yesu yazaalibwa mu nsi eno okuyita mu mubiri gwa Malyamu; yabatizibwa mu mugga Yoludani nga tanaba kufa ku musalaba era yazuukira ku lunaku olwokusatu. Abatuukirivu balina obujulizi mu mitima gyabwe. Obujulizi bwobulokozi bwaffe buli mu kukkiriza Yesu Kristo, eyajja kubwamazzi, omusaayi nomwoyo. Obujulizi buno buli mu ggwe nange. Nkukuutira owoluganda era nkusaba obeere nobujulizi buno mu ggwe. Singa tobeera nabwo, tolina bulokozi. Obujulizi buno bwe bukakasa oba olina obulokozi munda mu ggwe. Omutuma Yokaana yagamba nti, Akkiriza Omwana wa Katonda alina okutegeeza mu ye; atakkiriza Katonda ngamufudde mulimba; kubanga takkiriza kutegeeza Katonda kwategeezezza

ebyOmwana we (1 Yokaana 5:10). Bwe tubeera nokutegeeza kuno (obujulizi buno) tunalokolebwa. Tebakkiriza mu mazzi, naye ate beenyumiriza mu kukkiriza kwabwe! Bangi mu nsi bakkiriza mu musaayi nomwoyo, era bajulira ne bawandiika nebitabo. Tebalina bujulizi mu mitima gyabwe. Buno si bwe bulokozi obwogerwaako. Abo bokka abakkiriza mu Yesu, eyajja kubwomwoyo, amazii nomusaayi, be balina obujulizi bwa Katonda nobwabantu. Omutume Paulo yagamba, Kubanga enjiri yaffe teyajja gye muli mu kigambo bugambo, wabula era ne mu maanyi, ne mu Mwoyo omutukuvu, ne mu kutegeerera ddala okungi; nga bwe mumanyi bwe twali gye muli ku lwammwe. (1 Abasessaloniika 1:5). Omulaba Setaani asanyuka nnyo bwalaba nga abantu bakkiriza mu musaayi gwa Yesu gwokka. Bangi abantu bakkiriza nti bwe bassa essira ku musaayi gwa
Ebirimu

179

Yesu Kristo yajja ku bwamazzi, Omusaayi nOmwoyo

Yesu, setaani addukka. Balowooza nti setaani atya omusalaba. Omulabe setaani asinga kutya abo abakkiriza mu Yesu; abamanyi nti Yesu yabanaaza nabatukuza nokubatiza kwe, era ne yeetikka omusango gwabwe ku musalaba naffa nazuukira ku lunaku olwokusatu. Omulabe tayinza kwesembaza awali omuntu akkiriza mu kubatiza kwa Yesu Kristo nobulokozi obuva mu musaayi gwe yayiwa. Omulokole ayogera ku musaayi gwa Yesu Kristo nobuvvumu. Ate nokujulira ajulira okubatiza kwa Yesu. Omulabe bwagezaako okumutulugunya, omukkiriza amuddamu nti okimanti nti Yesu yaggyawo ebibi byange byonna? Awo omulabe adduka buddusi, anti akkyawa omulokole alina okumanya. Abo abatakkiriza, Katonda bamufudde omulimba. Tebakkiriza mu bujulizi bwomwana we Yesu Kristo (obujulizi obwamazzi nomusaayi).

Obujulizi bwomwana wa Katonda bwe buliwa? Okubatiza kwe,omusaayi gwe, NOmwoyo.

Obujulizi bwomwana wa Katonda bwe buliwa? Bwe buno: Yesu yajja kubwomwoyo naggyawo ebibi byaffe namazzi. Yeetikka ebibi byensi yonna nayiwa omusaayi gwe kumusalaba kulwaffe. Obw bwe bununuzi obwamazzi, omusaayi nomwoyo. Abantu balimba Katonda, kubanga tebakkiriza mu njiri eyamazima; enjiri eyobununuzi eyamazzi nomusaayi. Enjiri endala zonna nkyamu. Mu 1 Yokaana 5:11 tusoma nti, Era okutegeeza kwe kuno nti Katonda yatuwa obulamu obutaggwaawo, era obulamu obwo buli mu mwana we. Katonda ye yalina obulamu obutagwaawo
Ebirimu

180

Yesu Kristo yajja ku bwamazzi, Omusaayi nOmwoyo

ate obulamu buno bubeera mwoyo abufuna. Ate obulamu buno bui mu mwana we. Abo abafuna obulamu obutaggwawo bebanunulibwa, kubanga bakkiriza mu kubatiza kwa Yesu nomusaayi gwe. Abanunule balina obulamu obutaggwawo. Owoluganda olina obulamu obutagwaawo? Mu lunyiriri olwekkumi nebbiri tusoma nti, Alina omwana alina obulamu; atalina Mwana wa Katonda talina bulamu. Oyo akkiriza mu mwebyo omwana bye yakola ku nsi (okubatizibwa kwe, okufa kwe, nokuzuukira kwe) alina obulamu obutaggwaawo. Wabula oyo annyoma omwana bye yakola ku nsi talina bulamu era talinunulibwa. Omutume Paulo yayawualnga abantu ba Katonda ngasinziira ku nikkiriza yabwe mwebyo Yesu bye yakola: okubatiza kwe, omusaayi nomwoyo. Ensonga zino za muwendo eri buli akkiriza. Yokaana yamanya abanunule

bwe yategeera nti bakkiriza mu kubatiza kwa Yesu, omusaayi gwe nomwoyo.

Abo abatanaba kulokoka tebasobola kwawula ndiga ku mbuzi


Ani asobola okwawula Abanunulu kwaboabatali banunule? Omulokole

Omutume Yokaana yamanyira ddala abo abatuukirivu abanunulibwa. Omutume Paulo naye bwatyo bwe yakola, bwe yali abuulira enjiri. Mpozzi oyinza okumbuuza nti omuweereza wa Katonda aasobola atya okwawula wakati wendiga nembuzi? Omuntu ayinza atya okwawula wakati womuweereza wa Katonda noyo munanfuusi? Abo abanunule abakkiriza
Ebirimu

181

Yesu Kristo yajja ku bwamazzi, Omusaayi nOmwoyo

mu kubatiza kwa Yesu (amazzi) nomusaayi gwe be bafuna amanyi okuwawula nokumanya. Omusumba, omubuulizi wenjiri oba nomukadde wekkanisa bonna tebasobola kwawula wakati wa ndiga na mbuzi bwe babeera nga tebanaba kulokoka, era tebabeera na bulamu mu bbo. Naye abo abalokokedde ddala be basobola okulaba enjawulo era nokwawula basobolera ddala okwawula wakati wendiga nembuzi. Enjawulo wakati wembuzi nendiga ya lwatu era erabibwa mangu. Bwekityo era bwe kiri ne kubantu abanunule n\abo abatnaba kununulibwa. Tulina okubuulira enjiri eyobununuzi, enjiri eyamazzi, omusaayi, nomwoyo. Tulina okugolokoka twaake. Abantu bwe bajja gye tuli tulina okwogera Katonda byayagala twogere gye bali. Kino kinnyonnyoleddwa bulungi mu 1 Yokaana 5. Ekigambo kino kye tubuulira; ekigambo kyamazzi, omusaayi, nomwoyo kyekitangala ekyobununuzi. Ekitangala muffe kirina okwaka

ennyo, abantu bategeera okubatiza kwa Yesu; kubanga gano ge mazima. Singa abalokole tetugolokoke ne twaaka, abantu bangi bajjakusaanawo, era kino tekijakusanyusa Katonda. Aja kutuyita abaweereza abanafu. Kale nno kitugwanira fenna okubuulira enjiri eno eyamazzi nomusaayi gwa Yesu. Aboluganda, okubatiza kwa Yesu kwa muwendo mungi nnyo gye tuli. Eno yensonga lwaki ensonga zino nziddamu emirundi mingi. Bwe tubeera twogera eri abanna, waliwo ensonga zetulina okuddamu buli mulundi; tubeera twagala bategeere. Naffe tugezaako okunnyonnyola okubatiza kwa Yesu. Yesu yajja mu nsi muno kubwamazzi, omusaayi nomwoyo. Nkusabira owoluganda osobole okukkiriza mu mulokozi Yesu onunulibwe. Obununuzi obwamazzi nomwoyo buvva mu kukkiriza mu kubatiza kwa Yesu, omusaayi gwe yayiwa kumusalaba, ne mu kukkiriza nti Katonda ye mulokozi waffe.
Ebirimu

OKUBUULIRA 7
Okubatiza kwa Yesu kyekifananyi (kyekyokulabirako) Eri abononyi

Ebirimu

183

Okubatiza kwa Yesu kyekifananyi (kyekyokulabirako) Eri abononyi

Okubatiza kwa Yesu kyekifananyi (kyekyokulabirako) Eri abononyi


< 1 Peetero 3:20-22 > edda abataagonda okugumiikiriza kwa Katonda bwe kwali nga kulindirira mu nnaku za Nuuwa, eryato bwe lyaali nga likyayisibwa, amazzi mwe gaalokolera abantu si bangi, gye myoyo omunaana: era kaakano ge gaabalokola mmwe mu kifaananyi ekyamazima, kwe kubatizibwa , si kuggyawo mpitambi za mubiri, wabula okuddamu okwomwoyo omulungi eri Katonda olwokuzuukira kwa Yesu Kristo, ali ku mukono ogwa ddyo ogwa katonda, bwe

yamala okugenda mu ggulu; bamalayika nabalina obuyinza nabamaamasaza bwe baateekebwa wansi we.

Obutuukirivu tubufuna tutya? Tubufuna lwakisa kyakatonda.

Katonda yatumanya dda fee nga tetunaba na kuzaalibwa kunsi kunoi. Yamanya nti tulizaalibwa ngabonoonyi era natulokola okuyita mu kubatiza kwe okwaggyawo ebibi byaffe byonna. Katonda yalokola abakkiriza fenna natufuula abana be. Kino kye kisa kya katonda kye yatulaga; kyawandiikibwa mu Zabbuli 8:4 nti, Omuntu kye kiki, ggwe okumujjukira, oba omwana womuntu, ggwe okumujjira? abanunula abalokoleddwa okuva mu bibi be bafuna okwagala kwa Katonda okwenjawulo.
Ebirimu

184

Okubatiza kwa Yesu kyekifananyi (kyekyokulabirako) Eri abononyi

Abo be baana ba Katonda. Fee twali kiki? Nga tetunaba kukkiriza mu musaayi gwe nomwoyo we, nga tetunaba kuyitibwa baana be nga tetunaba kufuna butuukirivu bwe nebisanyizzo ebiyita Katonda nti Ye Kitaffe, Twali kiki ngebyo bonna tebinabaawo? Twali bonoonyi abali bazaliddwa kunsi okumala emyaka egitassukka nsanvu oba kinaana. Nga tetunaggibwako bibi byaffe, era nga tetunaba kukkiriza mu njiri eyokubatiza kwa Yesu nomusayi gwe twali tujjudde obutali butuukirivu ngera twolekedde geyena. Omutuma Paulo yajulira nti, yali ekyo kyali, lwa kisa kyamukama. Naffe abakkiriza tuli ekyo kyetuli lwa kisa kyakatonda. Katonda tumwebazze olwekisa kye gye tuli. Omutonzi weggulu nensi yakka kuno kunsi natulokola natufuula abaana be era abantu be. Tumwebaza Katonda olwekisa ekyobulokozi bwe obwamazzi nomwoyo. Lwaki Katonda

atukkiriza ffe okubeera abaana be? Kubanga tulabika bulungi nnyo natiki? Kubanga ffe tusanidde? Kubanga tukola ebikolwa ebirungi? Lowooza ku kibuuzo ekyo owoluganda. Amazima ge gano: Katonda yatutonda ffe abantu, kubanga yali ayagala tubeere mu bwakabaka bwe obwmuggulu naye. Yali ayagala tubeere naye mu bulamu obutagwawo. Eyo yensonga lwaki Katonda yatuwa omukisa gwobulamu obutaggwawo. Teyatufuula baana be, kubanga tulabika bulungi, oba kubanga tusanidde, oba kubanga ffe tulina empisa esukkiridde, nedda. Katonda yatufuula abaana be, kubanga atwagala. era kaakano gegaabalokola mmwe mukifaananyi ekyamazima, kwe kubatizibwa, si kuggyawo mpitambi za mubiri, wabula okuddamu okwomwoyo omulungi eri Katonda, olwokuzuukira kwe Yesu Kristo, (1 Peetero 3:21). eryato bwe lyali nga likyasibibwa, amazzi mwe gaalokolera abantu si bangi, gye
Ebirimu

185

Okubatiza kwa Yesu kyekifananyi (kyekyokulabirako) Eri abononyi

myoyo omunaana: (1 Peetero 3:20). Abantu si bangi abalokose;omu wano omulala wali. Naye kino olowooza kitegeeza nti abtanalokoka tubasninga omugaso? Nedda. Fenna twalokolebwa. Tulina kukkiriza mu kubatiza kwammazzi nomwoyo. Ddala ddala kyamagero ffe fenna okulokolebwa; obulokozi kirabo kya Katonda ekitaliiko bukwakkulizo. Era ffe abaana bakatonda tuweredda omukisa okubeera ne Taata omulungi bwati. Amazima gano tetuyinza kugegaana. Kaakano Katonda tusobola tutya okumuyita Kitaffe naye nga tukyalina ekibi muffe (nga tukyali bonoonyi?) Bwofumiitiriza mu mazima gano nti twalokolebwa, tumaya era tukakasa nti katonda atwagalira ddala. Olwo tetusanidde kumwebaza banange? Singa twaffa dda oluvanyuma lwokuzaalibwa. Geyena ye yandibadde enkomerero yaffe, singa Katonda teyatubunya kwagala kwe na mikisa gye. Katonda tumwebaze

nate olwokwagala kwe nemikisa gye; egyo gye gitusaanyiza okuyitibwa abaana be.

Obulokozi obwomuwendo obutuwereddwa okuyita mu kubatiza kwa Yesu.


Lwaki abantu mu basanyizibwaawo
Mu biseera bya Nuuwa?

Kubanga tebakkiriza mu mazzi


(okubatiza kwa Yesu).

era kaakano ge gaabalokola mmwe mu kifaananyi ekyamazima, kwe kubatizibwa,. Kyawandiikibwa mu 1 Peetero nti emyoyo munaana (mu biseera bya Nuuwa mu lyato) gye gyalokolebwa okuva mu mazzi. Bantu bali

Ebirimu

186

Okubatiza kwa Yesu kyekifananyi (kyekyokulabirako) Eri abononyi

bameka mu biseera bya Nuuwa? Tetuyinza kumanyira ddala muwendo gwabantu abaliyo, wabula katusuubire nti bali nga akawuumbi kamu. Munaana kwako akawuumbi be balokoka. Abantu bagamba nti embalirira yabantu fenna munsi eri mu Billiyoni nga mukaaga kati wetwogerera. Olowooza bantu bameka mu nsi abanaazibwako ebibi byabwe? (mwabo abalokose mu nnaku zino?) Singa tubanoonya mu kibuga kimu kyonna mu nsi, babeera batono ddala. Mu kibuga kyange mwe mbeera, mulimu abantu nga 250,000. mwabo bameka abanunuliddwa okuva mu bibi byabwe? Osanga balinga 200! Kino kitegeeza nti mu bantu lukumi, kizibu nnyo okufuna mu omuntu omu anunulidwa okuva mu byonoono bye. Wano mu Koleya kiteberezebwa nti abakristayo fenna, nga nabakatuliki mwobatwalidde tuli obuwuumbi 12. Mu bano abakristayo bonna bameka abalokose (abazaaliddwa obuggya) okuyita mu mazzi

nomwoyo? Tulina okumanya nti abantu munaana bokka be banunulibwa mu biseera bya Nuuwa. Tulina okumanya nokukkiriza tukkiriza nti Yesu yanazaako ebibi byabo abakkiriza mu kubatiza kwe okuggyawo ebyonoono byonna. Ennakuu zino abantu abakkiriza nti Yesu yatununula fenna ngayita mu kubatiza kwe nomusayi gwe yayiwa kumusalaba batono ddala. Bwotunulira ekifaananyi ekyokuzuukira kwa Yesu (ebifaananyi ebitera okukubibwa ku bipande oba mu bayibuli), bantu bameka abaali mu? Mu bifaananyi ebisinga bakubiddwa nga baserengeta okuva eYerusalemi nga boolekedde Yesu (nga ne Yesu naye yetegesa okubasisinkana) wabula batono ddala. Leero wadde banaddini bangi munsi, tusanga mu batono ddala abakkiriza mu kubatiza kwa Yesu ngomusingi ogwnkalakalira. Banaddini abasinga bagamba nti Yesu yabatizibwa, kubanga yali mugonvu; abalala bagamba nti Yabatizibwa
Ebirimu

187

Okubatiza kwa Yesu kyekifananyi (kyekyokulabirako) Eri abononyi

asobole okufuuka nga ffe abantu. Wabula kyawandiikibwa mu Bayibuli nti, abatume nga Peetero ne Yokaana bajjulira ku kubatiza kwa Yesu nga bwe kwali ekikolwa ekyobwakatonda ekyokuteeka ebibi byaffe ku Yesu; era naffe kino tukikkiriza. Abatume bajjulira nate mubyawandiikibwa nti, ebibi byaffe byateekebwa ku Yesu lwe yabatizibwa. Buno obujulizi bwa kyewunyo nnyo gyetuli; ekisa Katonda kyatuwadde kyakyewunyo, ffe tulina kukkiriza bukkiriza ne tununulibwa.

Tewali kyakwekwasa ku kubatiza kuno okwobununuzi.


Ani afunna okwagala Kwa katonda okutakoma? Oyo akkiriza mukubatiza kwa Yesu nomusayi gwe.

Abantu twanguwa nnyo okumala gagamba nti, okukkiriza mu Yesu kwe kujja okutulokola. Abalokole kumpi bonna (kababe abapentekote, ababptisti, aba fullgospel, abazuukufu, aba karizimatiki nabalala) bamanyi nti okubatiza kwa Yesu nnono ya bakristaayo fenna. Mu bitabo ebingi ebyabakristaayo byensomye, si sanzemu kitabo kyonna kikwataganya ku nkolagana wakati wobununuzi obuva mukubatiza kwa Yesu nomusaayi ggwe. Jjukira nti, mu biseera bya Nuuwa abantu munaana bokka bebanunulibwa. Simanyi muwendo gwabantu abalokole leero; osanga si bangi nnyo. Abo abalokole beboo abakkiriza mu kubatiza kwa Yesu nomusaayi gwe. Bwe mba ntambula nga nkyalira amakanisa agasinga, nkizudde nti batono nnyo (ababulizi benjiri) ababuulira ku kubatiza kwa Yesu; ate eno yenjiri eyamazima. Bwe tuba tetukkiriza mu bununuzi obuva mu kubatiza kwa Yesu, tukyali bonoonyi era
Ebirimu

188

Okubatiza kwa Yesu kyekifananyi (kyekyokulabirako) Eri abononyi

tetunalokoka, newankubadde nga tuli besigwa mu kkanisa oba nga ebintu bya Katonda tubijjumbira nnyo; bwe tuba tulina ekibi mu ffe tuli bonoonyi. Ffe abakkiriza bwe tuba nga twajjumbira okugenda mu kkanisa okumala emyaka ataano, naye ngekibi ki kyali mu mitima gyaffe tuba tumazze emyaka ataano mu bunanfuusi nokwelimba. Kiba kisingako okubeera nolunakku lumu olwokukkiriza. Mu ffe abakkiriza mu Yesu, mulimu abo abalina enzikkiriza entuufu mu makulu agali mu kubatiza kwa Yesu nomusayi ggwe. Abalina enzikkiriza eno entuufu be bajja okuyingira mu bwakabaka obwomuggulu. Okukkiriza okutuufu kwe kuno: kwe kukkiriza nti Yesu Kristo, omwana wa Katonda yakka kunsi nabatizibwa okuggyawo ebibi byensi yonna. Kuno okukkiriza kwe kututuusa mu bwakabaka obwomuggulu. Tulina okukkiriza nti

Yesu yayiwa omusayi gwe kumusalaba ku lulwo nange. Kino naffe tulina okukimanya tusobole okumwebaza katonda nokumuwa ekitiibwa. Naye ffe tuli kiki? Tuli baana ba bantu abanunulibwa nokubatiza kwa Yesu nomusayi ggwe. Lwaki kale tetumwebaza? Yesu yali alina emyaka asatu lwe yabatizibwa Yokaana omubatiza mu mugga Yoludaani, olwamala naggyawo ebibi byaffe neyetikka omusango gwabyo ku lunaku lwa yakomererwa kumusalaba. Bwe tukilowoozaako, katonda tumwebaza bwebaza. Kitugwanira fenna okumanya nti buli kintu Yesu kye yakola mu nsi eno kyakolebwa lwa bununuzi bwaffe. Ekyolubereberye, yakka ku nsi, nabatizibwa, nakomererwa, naffa ku musalaba, nazuukira mu baffu ku lunaku olwokusatu era kati atudde ku mukono ogwa ddyo ogwa Katonda. Obununuzi bwa Katonda bwa buli omu mu ffe.
Ebirimu

189

Okubatiza kwa Yesu kyekifananyi (kyekyokulabirako) Eri abononyi

Obulokozi bwa Katonda nabwo bwaffe fenna gwwe nange. Katonda tumusinze olwokwagala kwe nemikisa gye. Oluyimba lwe tutera okuyimba lunsanyusa, Waliwo olugero olulungi. Mu bantu bonna abo mu nsi, nze nina okwagala kwe nobulokozi. Okwagala kwe nga kwakitalo! Okwagala kwe gyendi, okwagala kwe gyendi. Waliwo olugero olulungi. Mu bantu bonna abomu nsi, ffe abalokole abafuuse abantu be. Twambala okwagala kwe. Okwagala kwa katonda,ekisa kya Katonda. Okwagala kwe nga kwakitalo! Okwagala kwe gyendi. Yesu yajja okutulokola, ggwe nange. Era nobununuzi obuva mu kubatiza kwe bwaffe. Enjiri eno si lugero; ge mazima agatujgya mu mpitambi negatuyingiza mu bwakabaka bwakatonda obulungi. Olina okumanya nti okukkiriza kusibuka mu nkolagana eyobuntu wakati wo ne katonda. Yesu yakka kuno kunsi

atulokole. Yabatizibwa era neyetikka omusango gwebibi byaffe kumusalaba kwe yakomererwa, natunazaako ebibi byaffe. Guno mukisa gye tuli aboluganda; ffe abeesigwa bwetuyita Katonda Kitaffe ne tumukowola mu bwetavu! Olowooza tusobola okukkiriza mu Yesu ngomulokozi waffe netulokoka okuva mu kibi? Olwokwagala Katonda kwalina gyetuli, kisoboka. Tulokolebwa, kubanga katonda ye yasooka okutwagala ffe nga tetunalowooza na kumwagala.

Yesu yaggyawo ebibi byaffe omulundi gumu.


Kubanga era ne Kristo yabonyaabonyezebwa olwebibi omulundi gumu, omutuukirivu olwobutali butuukirivu, atuleete eri Katonda; (1 Peetero 3:18). Yesu yabitizibwa ffe tununulibwe; yaffa
Ebirimu

190

Okubatiza kwa Yesu kyekifananyi (kyekyokulabirako) Eri abononyi

kumusalaba atulokole nze naawe.


Tulokoka mulundi gumu, oba mu mitendera? Mulundi gumu.

Okuffa kwe yaffa, yaffa mulundi gumu, asobole okutuwonya omusango gwa Katonda, era tusobole okuyingira obwakabaka obwomuggulu emirembe nemirembe. Yesu yajja munsi muno mu mubiri natuzazaako ebibi byaffe omulundi gumu nokubatiza kwe, okuffa kwe kumusalaba, nokuzuukira kwe. Okkiriza nti Yesu Kristo yatulokola nkubatiza kwe nomusaayi? Bwoba tokkiriza mu njiri eyokubatiza nomusaayi toyinza kulokoka. Ffe abantu tuli banafu nnyo, nolwekyo tetuyinza kulokoka okugyako nga tukkiriza nti Yesu yatunaliza ddala natugyako ebibi byaffe okuyita mu kubatiza kwe nomusayi.

Yabatizibwa alyoke agyewo ebibi byaffe, era neyettikka omusango kumusalaba kulwaffe. Yesu yagyawio ebibi byabonoonyi omulundi gumu ngayita mu bununuzi bweyatuwa obuli mu kubatiza kwe nomusayi. Kyandibadde tekisoboka ffe abantu okununulibwa singa twali tulina okwenenya buli kiseera lwe twonoona, oba okukola ebirungi tulyoke tusonyiyibwe. Nolwekyo, okukkiriza mu kubatiza kwa Yesu, nomusayi gwe ogwayiika kumusalaba, nsonga nkulu nnyo era za tteeka eri obulokozi bwaffe abakkiriza. Tulina okukkiriza mu mazzi ne mu mwoyo. Okukola ebikolwa ebirungi, newankubadde kulungi naye tekugasa era tekutufuula bantu basanidde mu maaso ga Katonda. Okugabira abaavu, okulabirira abasumba nebikolwa ebirala ebifaananako ngebyo biriungi naye tebiyamba. Yesu alokola abo bokka abakkiriza mu kubatiza kwe nomusayi gwe. Bwe tukkiriza nti Katonda
Ebirimu

191

Okubatiza kwa Yesu kyekifananyi (kyekyokulabirako) Eri abononyi

yatulokola okuyita mu kubatiza kwa Yesu nomusayi gwe omulundi gumu, tulokolebwa. Gano gemazima agali mubyawandiikibwa. Mu Abaebulaniya 10:1-10, kyawandiikibwa nti Katonda yatulokola fenna abakkiriza omulundi gumu. Kino naffe tusanye tukikkirize. Yaffa mulundi gumu, natulokola omulundi gumu, abooluganda mukkirize munaanunulibwa. Muleete ebibazitoweredde mubimuwe mu funne okubatiza kwa Yesu. Yesu bwe yabatizibwa nayiwa omusayi gwe, yatulokola okuva mu buli mpitambi nekibi omulundi gumu. Omutuukirivu olwabatali batuukirivu (1 Peetero 3:18) Yesu yali mutuukirivu; tayonoonangako era taliyonoonangako. Yakka kuno kunsi okutulokola ffe abantu okuva mu bibi byaffe. Yabatizibwa nagyawo ebibi byaffe byonna natulokola okuva mu bwononefu. Ebibi byabantu bonna; okuva lwe bazalibwa okutuusa lwe baffa, byateekebwa ku Yesu ku

lunaku lwe yabatizzibwa era bonna balokolebwa okuva mu musango ku lunakku Yesu lwe yakomererwa kumusalaba. Yabatizibwa ku lwaffe abonoonyi era yaffa mu kifo kyaffe. Obwo bwe bununuzi obuli mu kubatiza kwa Yesu. Ffe abonoonyi fenna twalokolebwa mulundi gumu. Ffe abantu ddala tuli banafu, naye Yesu si munafu. Tetuli besigwa, naye Katonda mwesigwa. Katonda era yatulokola mulundi gumu. Kubanga Katonda bwe yayagala ensi bwati, nokuwayo nawaayo Omwaana we eyazaalibwa omu yekka, buli muntu yenna amukkiriza aleme okubula, naye abeere nobulamu obutaggwaawo (Yokaana 3:16). Katonda yatuwa omwana we yekka. Ye yawaayo nomwana we abatizibwe ffe tusobole okuteeka ebibi byaffe ku ye, era ye yettikke omusango gwensi yonna. Kino nga kya kyewunyo gye tuli! Ngokwagala katonda kwalina gyetuli kungi! Katonda tumwebazenga olwokwagala kwe nobulokozi bwe. Katonda alokola abakkiriza mu
Ebirimu

192

Okubatiza kwa Yesu kyekifananyi (kyekyokulabirako) Eri abononyi

mazzi (agokubatiza kwa Yesu) nomwoyo. Abo abakkiriza mwebyo babera baana. Abo abakkiriza mu Yesu bayinza batya okulokolebwa? Balina okukkiriza mu mazima agali mukubatiza kwa Yesu nomusayi gwa Yesu, basobole okufuna obulamu obutuukirivu obwoluberera. Fenna tulina okugikkiriza. Ani eyatulokola? (eyatununula?) Yali Katonda oba ekimu kubitonde bye? Yesu, Katonda ye yatununula. Twalokoka, kubanga twakkiriza mu Katonda owobununuzi,era buno bwe bulokozi obuva mu bununuzi obutuweredwa.

Yesu ye mukama wobulokozi bwaffe.


Ekigambo kristo Kitegeeza ki? Kabona, Kabaka, NNnabbi.

Yesu Kristo ye Katonda, erinnya Yesu litegeeza omulokozi; erinnya Kristo litegeeza oyo afukiddwaako amafuta. Nga Samwiri bwe yafukka amafuta ku Saulo mu ndagaano enkadde, bakabaka, bakabona ne bannabbi nabo bafukibwaangako amafuta basobole okuweereza Katonda. Yesu bew yajja mu nsi muno, Yali ateekedwaako amafuta okukola emirimu esatu: Ogwa Kabona, ogwa Kabaka, nogwa nnabbi. Nga Kabona akiikiridde eggulu, yabatizibwa asobole okujjawo ebibi byabantu bonna. Yagonderanga okwagala kwa Katonda, era yewaayo nafuuka ekibi kulwaffe. Nze kkubo namazima, nobulamu; teri ateuuka eri Kitaffe okujjako nga ayise mu nze Yesu yalokola abo abamukkiriza na ggyawo ebibi byabwe okuyita mu kubatiza kwe nokukomererwa kwe kumusalaba. Kubanga obulamu bwennyama buba mu musaayiblood (Ebyabalevi 17:11). Yesu
Ebirimu

193

Okubatiza kwa Yesu kyekifananyi (kyekyokulabirako) Eri abononyi

yayiwa omusaayi gwe kumusalaba oluvanyuma lwokubatizibwa kwe; Yawaaayo obulamu bwe mu maaso ga Katonda nge empeera eyebibi byaffe ffe abakkiriza tulyoke tulokoke. Yazuukira kulunaku olwokusatu, oluvanyuma lwokuffa kumusalaba, nabuulira enjiri eri emyoyo ejgyali gisibidwa mu geyena. Abo abatanaba kununulibwa balinga abasibe abomukkomera eryomwoyo. Yesu ajja gyebali nababuulira enjiri ye eyamazzi nomusaayi. Katonda atuwadde enjiri yamazzi nomwoyo okutulokola: oyo atajikkiriza talilokoka.

Okubatiza kwa Yesu nomusaayi gwe bye bilokola abonoonyi.


Tuyinza tutya okutuukirira
Mu maaso ga Katonda?

Tulina okukkiriza mu kubatizakwa


Yesu nomusaayi gwe.

Yesu Kristo ye mulokozi waffe; kino omutume Paulo akijjulira mu 1 peetero 3:21, era kaakano ge gaabalokola mmwe mu kifaananyi ekyamazima, kwe kubatizibwa, si kuggyawo mpitambi za mubiri, wabula okuddamu okwomwoyo omulungi eri Katonda, olwokuzuukira kwa Yesu Kristo. Okubatiza kwamazzi tteeka eri abonoonyi bonna abetaaga obulokozi. Yesu yaggyawo ebibi byabonoonyi bonna lwe yeetikka ebibi byonna okuyita mu kubatizibwa kwe. Okkiriza mu kubatiza kwa Yesu? Okkiriza nti emitima gyaffe ginazibwa negitukuzibwa okuyita mu kubatiza kwe? Newankubadde emibirigyaffe gikyayonoona, emitima gyaffe ginaazibwaako buli kibi. Bwe tuzalibwa obuggya (bwe tulokoka) tekitegeeza nti tukomye okwonoona; nedda. Naffe abalokole twonoona, naye emitima gyaffe gisigala nga mirongoofu, kubanga tukkiriza mukubatiza kea Yesu. Yensonga leaaki kyawandiikibwa nti, si
Ebirimu

194

Okubatiza kwa Yesu kyekifananyi (kyekyokulabirako) Eri abononyi

kuggyawo mpitambi za mubiri, wabula okuddamu okwomwoyo omulungi eri Katonda, olwokuzuukira kwa Yesu Kristo (1 Peetero 3:21). Kale nno Yesu Kristo bwaba yannazaako ebibi; era bwaba nga yakkiriza omusango kulwange, kale nno lwaki nange si mukkiriza? Ffe mu maaso ga Katonda twalokoka era nentegeera yaffe (omuntu waffe owomunta) mulongoofu. Kale tetuyinza kuyimirira mu maaso ga Katonda ne tugamba Yesu teyatuggyaako bibi; nga naffe fe tetusobola kuyimirira mu maaso ga Katonda netugamba nti Katonda tatwagala. Bwe tumala okulokoka, omuntu waffe owomunda abeera ategeera ekibi. Tulabulibwa buli kiseera bwe tuba tuwaba oba buli lwe tukola ekikyamu. Emitima gyaffe (omuntu owomunda bwa bulwa emirembe) bwegibulwa emirambe, tetuyinza kweyita banunule, kubanga ekibi kiba kikyali muffe. Mu biseera nga bino tulina okujjukira amaanyi agokubatiza kwa Yesu. Yengeri yokka

mwe tusobola okutukuza emitima gyaffe nentegeera yaffe. Entegeera yomuntu (omuntu owomunda) bwabulwaako emirembe, olwo nga waliwo ekikyamu mu ffe. Amazzi gokubatiza kwa Yesu gasangulawo buli kikyafu nekibi. Yesu yaggyawo ebyonoono byaffe nokubatiza kwe netunaazibwa ddala netutukula. (awamu nomuntu waffe oyo owomunda) Kino bwe tukikkiriza tulokokera ddala. Kino naye kisoboka kitya? Omuntu alina okukkiriza mu kubatiza kwa Yesu nomusaayi gwe. Buli omu ku ffe yali alina entegeera eddugala era enkyamu okuva ku lunaku lwe yazaalibwa; wabula bwetukkiriza nti obunaffu bwaffe bwona nebyonoono byaffe byonna byatekeebwa ku Yesu, tutukuzibwa. Okwo kwe kukkiriza kwaffe abalokole. Omuntuwo owomunda mulongoofu? Lwaki? Mulongoofu kubanga obadde otambula bulungi mu maasa ga Katonda, oba mulongoofu, oba
Ebirimu

195

Okubatiza kwa Yesu kyekifananyi (kyekyokulabirako) Eri abononyi

kubanga ebibi byo byonna byateekebwa ku Yesu era kubanga nawe omukkiriza? (Entegeera yo nnongoofu? Lwaki? nnongoofu kubanga obadde otambula bulungi mu maasa ga Katonda, oba nnongoofu, oba kubanga ebibi byo byonna byateekebwa ku Yesu era kubanga nawe omukkiriza?) Entegeera ennongoofu tugifuna lwa kukkiriza. Waliyo ebigambo ebyobulamu nebigambo ebitali byabulamu. Entegeera zaffe abantu ziyinza zitya okutukuzibwa? Ekkubo liri limu; Kukkiriza mu bununzi bwa Yesu obutuukiridde. Bwe tugamba nti tukkiriza mu kubatiza kwe era netwawulibwea, kino tekitegeeza nti ebibi ebyomubiri biggidwaawo, wabula tukakasibwa nti omuntu waffe owomunda atukuzibwa mu maaso ga katonda; kulwensonga eyo yajja, nabatizibwa, naffa ku musalaba nazuukira mu baffu, era kati atudde ku mukono ogwa ddyo ogwa katonda. Mu kiseera ekituufu, alikomawo

kuno kunsi. era ne Kristo bwatyo, bwe yamala okuweebwayo omulundi ogumu okwetikka ebibi byabangi, alirabika omulundi ogwokubiri awatali kibi eri abo abamulindirira, olwobulokozi. (Abaebulaniya 9:28). Fee abalindirira Yesu era nabakkiriza mukubatiza kwe nomusaayi, tukkiriza nti alikomawo natte okututwala eyo muggulu.

Ekyokulabirako ekiyigiriza Okukkiriza. (Okunoonyereza okutuyigiriza Okukkiriza)


Tusobola okulokoka awatali Kubatiza kwa Yesu? Tetusobola.

Mu Kkanisa yaffe eye Daejeon, twategekayo


Ebirimu

196

Okubatiza kwa Yesu kyekifananyi (kyekyokulabirako) Eri abononyi

okunonyereza. Rev Park owKkanisa yaffe eno yagamba abafumbo nti muno mu nsi temwalimu kibi. Kino bwe yali akibategeeza, teyayogera ku kubatiza kwe Yesu. Omwami yagandanga mu makkanisa amalala era yateraanga okwebaka ngekigambo kibuulirwa eyo ku sande. Enjiri yokubatiza kwa Yesu teyabuulirwaanga, kale no yali awalirizibwa buli kiseera okulokoka nokwenenya ebibi. Wabula wano mukkanisa yaffe eyeDaejon, yawuliriza okubuulira kwonna nokwebaka nateebaka; yategeezebwa nti ebibi bye byateekebwa ku Yesu, omukyala naye kyamwanguyira okulaba enjawulo mu mwami era naye yamala najjira wamu naye. Olunaku lumu omwami ono yali atudde mu Kkanisa nawulira olunyiriri oluva mu Baruumi 8:1 Kale kaakano tebaliiko musango abali mu Kristo Yesu. kino bwe yakiwulira, yamanya nti, omutnu yenna bwakkiriza mu Yesu aba talina kibi kyonna mu ye; kale no naye yakakasa nti

talina kibi mu ye. Oluvanyuma omwami ono yakwata essimu nakkubira mukko we nemikwano gye emirala mingi ngabagamba omu kwomu nti, Okimanyi nti olina ekibi mu mutima gwo? Era okimanyi nti okukkiriza kwo kukyamu? Rev Park kino bweyakiwulira yewuunya nnyo. Omusajja oyo yali talina kyamanyi ku kubatiza kwa Yesu, naye yali akakasa mu ye nti yali talina kibi. Wayitawo nnaku ntono ddala, abafumbo bano nebatandika okebeera nebizibu. Omukyala yali atandise okukaknyalira ddala mu ddini; ye yali amanyi nti akyalina ekibi mu mutima gwe: omwami ye teyaliimu kibi kyonna. Yagendaanga mu kkanisa emirundi mitono nnyo wabula ngakakasa nti talina kibi mu ye. (newankubadde omukyala ye yali akikakasa nti bombi balina ekibi mu bbo) Ensonga eno batandikanga okugikayanirako: omwami ngagamba nti ye talina kibi, kubanga tebaliiko musango abali
Ebirimu

197

Okubatiza kwa Yesu kyekifananyi (kyekyokulabirako) Eri abononyi

mu Kristo Yesu. Naye omukyala ngawakana nti ekyo si kituufu. Olunaku lumu omukyala yasalawo ajje alabe Rev park amubuuze kiki kye yali ategeeza bwe yagamba nti ebibi byonna byateekebwa ku Yesu Kristo. Oluvanyuma lwokusaba okwolweggulo yatuukirira omusumba namubuuza nti manyi olina ekyomuwendo kyotubuulira; wabula kikusike tekiyinza kumanyibwa mangu, nkwegayiridde nsonga ki eyo Omusumba olwo namubuulira enjiri yobulokozi obuva mukukkiriza mu mazzi nomwoyo. Omukyala nakizuula nti ddala kyawandiikiba mu Abaruumi 8:1 nti, Kale kaakano tebaliiko musango abali mu Kristo Yesu. Omukyala yakkiriza era nalokokerawo. Yamanya nti ebibi bye byonna byateekebwa ku Yesu, okuyita mu kubatiza kwe era nti nabo abali mu Kristo tebalina musango. Yatandika okusoma nokutegeera ekigambo kya Katonda.

Ekyenkomerero yazuula nti ekkubo eryobunuzi bwali mu kubatiza kwa Yesu era tufuuka abatuukirivu okuyita mu bununuzi bwokubatiza kwe. Kwolwo olunaku omwami we teyagenderawo kka: yali amulinze ko wabweru. Yawuliriza obujulizi bwe namugamba nti kakati onunulidwa? Naye ate bwe yamala okuwulira omusumba bye yagamba mukyala we naye nabuzaabuzubwa: anti yali tawuliranga ku njiri yokubatiza kwa Yesu. Yali akakasa nti talina kibi mu ye, newankubadde nga nokubatiza kwa Yesu nakwo yali takumanyi, kale nate badayo ekka nebakayana nate! Ku mulundi guno, omukyala ye yabuzaanga omwami oba alina ekibi oba talina. Omukyaala yali yeewunya nti, omwami we ayinza atya okuba nga talina kibi mu ye naye ngera ate takkiriza mu kubatiza kwwa Yesu Kristo. Omukyala yamukuutira okwetunulamu mu muntu we owomunda. Oluvanuma omwami yakizuula oluvanyuma nti
Ebirimu

198

Okubatiza kwa Yesu kyekifananyi (kyekyokulabirako) Eri abononyi

alina ekibi mumutima gwe. Omusajja yagenderawo ewa Rev park nayatula nti alina ekibi mu mutima ggwe. Omwami yabuuza omusumba nti, Abomundagaano enkadde ddi lwebateekangako emikono gyabwe ku kiweebwaayo? (ssaddaakka?) nga bamaze okugitta oba nga tebannaba kugitta? Omwami ddala yabuzaabuzibwa, kubanga yali tawuliraanga ku njiri eyamazzi nomwoyo. Eno yensonga enkulu mu kyokulabirako kino. Yesu yali alina okubatizibwa, ebibi byensi yonna biryoke biteekebwe ku ye; oluvanyuma yali aganda kukomererwa kumusalaba (empeera yekibi kwe kufa) Abomundagaano enkadde ddi lwebateekangako emikono gyabwe ku kiweebwaayo? (ssaddaakka?) nga bamaze okugitta oba nga tebannaba kugitta? Kino ekibuuzo kyabuuzibwa, kubanga omwami yali abuzabuzziddwa ku kikolwa kino ekyokuteekako emikono ku Yesu nga

abatizibwa. Omusumba Park yamunyonyola ku bununuzi obuli mu kubatiza kwa Yesu mu bujjuvu. Ku lunaku olwo omwami naye yawulira nakkiriza enjira yamazzi nomwoyo era nanunulibwa. Ekyo kye kyokulabirako kyaffe ekyokukkiriza. Tuyinza okugamba nti tetulina kibi naye nga amazima gali nti ekibi kitudde muffe. Abantu abasinga bamanyi nti Yesu yatutukuza kulunaku lwe yaffa kumusalaba, naye abo bokka abakkiriza mu kubatiza kwa Yesu nomusaayi ggwe kumusalaba, be bayinza okugamba nti tebalina kibi kyonna mu maaso ga Katonda.ensonga eno ekakasibwa mu kyokulabirako kyabafumbo be tusomyeko nti, awatali bununuzi obusibuka mu kubatiza kwa Yesu, tetuyinza kulokoka.

Ebirimu

199

Okubatiza kwa Yesu kyekifananyi (kyekyokulabirako) Eri abononyi

Okubatiza kwa Yesu: Ekifaananyi kyobulokozi.


Ekifaananyi kyobulokozi Kye ki? Kwekubatiza kwa Yesu

era kaakano ge gaabalokola mmwe mu kifaananyi ekyamazima, kwe kubatizibwa Yesu yakka kuno kunsi okutunazaako buli kibi nokututukuza. Twajjibwako buli kibi, kubanga Yesu byonna yabyettikka okuyita mu kubatiza kwe: eno yensonga lwaki buli kitonde kimusinza. Bwe tukkiriza mu Yesu tulokoka. Tufuuka abaana be era tubeera batuukirivu so nobutuuze bwaffe bubeera muggulu. Tuli kia kitukuvu, Katonda tumuyita kitaffe newankubadde tuli munsi ffe tuli bakabaka. Owoluganda okkiriza nti katonda alokola abo bonna abakkiriza mu

bununuzi obuva mu maazi ne mu mwoyo? Obununuzi bwaffe tebuyinza kutuukirizibwa awatali kubatiza kwa Yesu Kristo. Okukkiriza okusanidde mu maaso ga Katonda ne Yesu Kristo omwana we kwe kuno: Enjiri yokubatiza kwa yesu, omusalaba nomwoyo. Mu bino ebisatu mu tusinzziira okufuna obulokozi. Era kuno kwe kukkiriza okwa nama ddala. Weewaawo kino tukikkiriza!

Ebirimu

OKUBUULIRA 8
Enjiri yokutangiria okungi

Ebirimu

201

Enjiri yokutangiria okungi

Enjiri yokutangiria okungi


< Yokaana 13:1-17 > Naye embaga eyOkuyitako yali nga tennatuuka, Yesu bwe yamanya ngekiseera kye kituuse okuva mu nsi muno okugenda eri Kitaawe, bwe yayagala ababe abali mu nsi, yabaagala okutuusa enkomerero. Bwe baali balya emmere eykyeggulo Setaani nga yamaze dde okuweerera Yuda Isukaliyoti omwana wa Simooni mu mutima gwe okumulyamu olukwe, Yesu bwe yamanya nga Kitaawe amuwadde byonna mu mukono gwe, era nge yava wa Katonda, ate ngadda wa Katonda, nava ku mmere nayambulamu engoye ze; naddira ekiremba, ne yeesiba ekimyu. Nalyoka afuka amazzi mu kibya,

natanula okunaaza abayigirizwa ebigere nokubisiimuuza ekiremba kye yali yeesibye. Awo najja eri Simooni Peetero. Naye namugamba nti Mukama wange, ggwe onnaaza ebigere? Yesu namuddamu namugamba nti kye nkola nze tokimanyi ggwe kaakano, naye olikitegeera luvannyuma. Peetero namugamba nti, Tonnaazenga bigere byannge emirembe gyonna. Yesu naddamu nti bwe ssiikunaaze tossa kimu nange. Simooni Peetero namugamba nti Mukama wange, si bigere byange byokka, naye nemikono nomutwe. Yesu nmugamba nti Anaazibwa omubiri taliiko kye yeetaaga wabula okunaaba ebigere byokka, naye yenna nga mulongoofu: nammwe muli balongoofu naye si mwenna. Kubanga yamumanya anaamulyamu olukwe; kyeyava ayogera nti mwenna temuli balongoofu. Awo bwe yamala okubanaaza ebigere, nayambala engoye ze,
Ebirimu

202

Enjiri yokutangiria okungi

nattuula nate, nabagamba nti Mutegedde kye mbakoze? Mmwe mumpita muyigiriza era Mukama wammwe: era mwogera bulungi; kubanga bwe ndi. Kale oba nga nze Mukama wammwe: era omuyigiriza mbanaazizza ebigere, era nammwe kibagwanira okunaazagananga ebigere. Kubanga mbawadde ekyokulabirako, era nga bwe mbakoze nze, nammwe mukolenga bwemutyo. Ddala ddala mbagamba nti omuddu tasinga buklu oli eyamutuma. Bwe mubimanya ebyo, mulina omukisa bwe mubikola.

Yesu mwana wa Katonda era najjulira nti Yesu ye Kristo (oyo eyafukibwaako amafuta). Waaliwo ensonga enungi lwaki Yesu yanaaza ebigere bya Peetero (nabayigirizwa abalala). Peetero bwe yayatula nti Yesu ye Kristo, kyali kiraga nti Peetero yali akkiriza nti Yesu yomulokozi eyajja okulokola ensi mu bibi bya yo.
LwakiYesu yanaaza Ebigere byabayigirizwa nga tanakomererwa? Yali ayagala abayigirizwa bategeera Obulokozi bwe obutuukiridde.

Lwaki Yesu yanaaza ebigere bya Peetero oluvanyuma lwembaga yokuyitako? Nga tanaba kubanaaza, Yesu abayigirizwa yabagamba nti, kyenkola nze tokimanyi ggwe kaakano, naye olikitegeera luvanyuma. Peetero yali omu kubayigirizwa ba Yesu abagalwa. Yakkiriza nti

Lwaki yanaaza ebigere bya Peetero? Yesu yamanya nti Peetero ali mwegaana emirundi esatu; ate nti ne mumaaso aliddamu okwonoona. Singa Peetero yali alina ekibi mu mutima gwe teyandizzeemu kutabagana ne Yesu, naddala ku
Ebirimu

203

Enjiri yokutangiria okungi

lunaku luli Yesu bwe yabasisinkana nga agenda muggulu. Yesu yamanya obunafu bwabayigirizwa be. Nolwekyo yali alina okubasomesa nti ebyonoono byabwe byabajjibwaako. Eyo yensonga lwaki yanaaza ebigee byabonoonyi. Yesu nga tanaffa, yali ayagala okukakasiza ddala nti bayimiridde ngera anyweredde kunjiri yokubatizakwe nokujjibwaako ekibi emirembe nemirembe. Yokaana 13 ayogera ku bulokozi obutuukiridde Yesu bwe yatuukiriza eri abayigirizwa be. Bwe yali ngabanaaza ebigere, yababuulira ku magezi genjiri yokubatiza kwe, nga okuyita mu yo, abantu bonna bajjibwaako ebibi byabwe. Tolimbibwa mulabe setaani mu bulamu bwo. Nze najjawo dda ebibi byo nokubatiza kwange mu mugga yoludaani; era nomusango gwebibi naagwettikka ku musalaba. Oluvanyuma nazuukira mu baffu nsobole okutuukiriza obulokozi gye muli mwenna.

Njagala kale mbasomese nti naazizza ebibi byammwe byonna (weewawo nebyobulamu bwammwe obwomumaaso,musobole okumanya enjiri eyasookera ddala eyokujjibwaako ebibi. Nze mbanaaza ebigere nga sinakomererwa kumusalaba. Kino kye kyama kyeno enjiri yokulokoka, kibagwanira okujikkiriza ntebereza nti Yesu bwatyo bwe yayogera eri abayigirizwa. Tulina okutegeera ensonga lwaki Yesu yanaaza ebigere byabayigirizwa be; lwaki yabagamba nti, kye nkola nze tokimanyi ggwe kaakano, naye olikitegeera luvanyuma.. Bwe tuzuula lwaki, olwo naffe tunakkiriza mu njiri eyokulokoka naffe netulokoka.

Ebirimu

204

Enjiri yokutangiria okungi

Yayogera mu Yokaana 13:12


Ebibi bye biruwa? Bye byo byetukola buli lunaku Olwobunafu bwemibiri gyaffe.

Nga tanaba kufa kumusalaba, Yesu yakuana nabayigirizwa be ku mbaga eyokuyitako. Mu kikolwa ekyo ekyokunaza ebigere byabayigirizwabe, Yesu yali abasomesa enjiri yokujjibwako ebibi. Yesu bwe yamanya nga Kitaawe amuwadde byonna mu mukono gwe, era nge yava wa Katonda, ate ngadda wa Katonda, nava ku mmere nayambulamu engoye ze; naddira ekiremba, ne yeesiba ekimyu. Nalyoka afuka amazzi mu kibya, natanula okunaaza abayigirizwa ebigere nokubisiimuuza ekiremba kye yali yeesibye. Awo najja eri Simooni Peetero.

Naye namugamba nti Mukama wange, ggwe onnaaza ebigere? Yesu namuddamu namugamba nti kye nkola nze tokimanyi ggwe kaakano, naye olikitegeera luvannyuma. (Yokaana 13:3-7). Yesu yabasomesa enjiri yokubatiza nokutangirira ebibi okuyita mu mazzi agokubatiza kwe. Mu kiseera ekyo, Peetero yali tasobola kutegeera nsonga lwaki Yesu, Mukama we era omuyigiriza, yali anaaza ebigere bye. Naye oluvanyuma, Peetero yategeera ensonga lwaki Yesu Mukama yamunaaza ebigere; ekikolwa kino kyakyusa okukkiriza kwa Peetero mu Yesu Kristo. Yesu Kristo yayigiriza abayigirizwa be enjiri yokubatiza nokutangirira ebibi okuyita mu mazzi gokubatiza kwe. Yesu yabanaaza ebigere basobole okunyweera mu kukkiriza kwabwe. Oluvanyuma kino Peetero yakitegeera. Yesu yategeka ekkubo ngayagala omuntu yenna akkiriza mu kubatiza kwe nomusaayi gwe
Ebirimu

205

Enjiri yokutangiria okungi

anunulibwe okuva mu bibi bye emirembe nemirembe. Mu Yokaana 13 Ebigamo Yesu bye yayogera ngabanaza biwandiikidwa. Bigambo byamuwendo nnyo naddala eri abo abalokose. Ensonga lwaki Yesu yanaaza ebigere byabayigirizawa be oluvanyuma lwe embaga yokuyitako yeno: Yali ayagala kubayamba bamanye nti ebibi byabwe byabanaazibwaako emirembe nemirembe. Yababuuza mu ngeri efanaanako nga eno Lwaki mbanaaza ebigere? Ensonga temugimanyi, naye oluvanyuma mulikimanya ebigambo bino, ebyayogererwa eri Peetero bye byali mu amazima agobununuzi mu ye. Tulina okumanya era nokukkiriza tukkirize mu kubatiza kwa Yesu okutunaazaako buli kibi. Fenna kitugwanira okukkiriza mu bigamb bya Yesu Kristo: yaggyawo ebibi byensi yonna era natuukiriza ekikolwa ekyokutugyako ebibi lwe yettikka omusango kumusalaba. Yabatizibwa fe abantu tulyoke tununulibwe tuve mu bibi byaffe.

Ekikolwa kyokuggibwako ebibi byaffe byonna kyatuukirizibwa nOkubatiza kwa Yesu nOmusaayi gwe.
Katego ki setaani katezel abatuukirivu? Setaani agezaako okulimba abatuukirivu, Basobole okuwaba bademu bafuuke Abonoonyi.

Yesu yamanya nti oluvanyuma lwokukomererwa kwe kumusalaba, okuzuukira kwe nokuganda kwe muggulu, omulabe setaani nabawereza be abekizikiza bagya kugezaako okulimba abakkiriza. Kino tukiraba mu bujulizi bwa Peetero, gwe Kristo, omwana wa Katonda omulamu. Newankubadde Peetero amazima yali agamanyi, Yesu yali alina okumujjukiza okukuuma
Ebirimu

206

Enjiri yokutangiria okungi

enjiri yokuggibwako ebibi mu mutima gwe. Eyo enjiri ye yokubatiza kwa Yesu Kristo era mu yo, ebibi byensi yonna byatangirirwa. Kino Yesu yali ayagala Peetero addemu akiyige awamu nabayigirizwa abalala. Yensonga lwaki yagamba nti kyenkola nze tokimanyi ggwe kaakano, naye olikitegeera luvannyuma. Abayigirizwa ba Yesu bayonoonanga, omulabe yabakemanga nabasalira omusango: enjogera ye efaananako ngeno, Labayo! Osobola otya okugamba nti tolina kibi naye ngate okya yonoona? Tonalokoka okyali mwonoonyi ddala. Yesu atuyigiriza nti okwewala endowooza zino eza setaani tulina okussa okukkiriza kwaffe mu kubatiza kwa Yesu kubanga okuyita mu kwo, ebibi byaffe byonna byanaazibwa weewaawo nebyo bye tutanaba kukola (ebyomumaaso). Yesu ayagala tumanye nti Yabatizibwa mu mugga Yoludaani asobole okugyawo ebibi byaffe

byonna. Yanaaza ebigere byabayigirizwa okubalaga nti yali agyeewo ebibi byabwe ebyoluberera okuyita mu kubatiza kwe: era nomusango gwebyonoono ebyo byonna yagwettikka kumusalaba. Kaakano ggwe nange tununulidwa era tuggibwaako ebibi byaffe okuyita mukukkiriza munjiri yokubatiza kwa Yesu nomusaayi gwe. Ebyo bye bitusobozesa okufunna ekirabo kyokuggibwaako ebibi. Yesu yabatizibwa era nakomererwa kumusalaba ku lwaffe. Atunazizaako ebibi byaffe byonna nokubatiza kwe awamu nomusaayi gwe. Buli akkiriza mu mazima gano anunulibwa. Kale tukole ki oluvanyuma lwkulokoka? Tulina okwatula ebib byaffe ebyoluberera era nokukkiriza tukkirize mu bulokozi obusibuka mu kubatiza kwa Yesu Kristo nomsaayi ggwe. Eno yenjiri yokutangirira ebibi byaffe gye tulina okukuuma mumitima gyaffe.
Ebirimu

207

Enjiri yokutangiria okungi

Olowooza bwoddamu okwonoona kitegeeza oli mwonoonyi era tolokokaanga? Nedda kino si kituufu. Bwoba omanyi nti nti Yesu yagyawo ebibi byaffe byonna, osobola otya okufuka omwonoonyi nate? Tuyize nti okubatiza kwa Yesu nomusaayi ggwe yayiwa kumusalaba byebikolwa ebyobwakatonda, era mu byo enjiri yokutangirira ebibi byaffe byonna mwesibuka. Buli akkiriza mu njiri eno eyasooka, alokolebwa era aba mutuukirivu mu maaso ga katonda.

Abatuukirivu tebayinza kuddamu kufuuka bonoonyi nate.


Lwaki abatuukirivu tebayinza Kufuuka bonoonyi nate? Kubanga Yesu yamala okutangirira Ebibi byabwe byonna.

Bwoba okyakkiriza mu njiri eyokusonyiyibwa ebibi (eyamazzi nomwoyo) naye ngowulira munda okyali mwonoonyi, kikugwanira okuddayo mu mugga Yoludaani, Yesu we yabatizibwa okuggyawo ebibi byo byonna. Bwoddamu okwonoona ngomazze okusonyiyibwa ebibi, Yesu anaadamu okukubatiza. Omuntu kimuggwanira okukkiriza mu kusonyiyibwa kwebibi nemunjiri yokubatiza kwa Yesu. Okukkiriza mu Yesu kye ki? Kwe kukkiriza mu kubatiza kwe okwaggyawo ebibi byaffe byonna. Bwoba okkiriza mu kubatiza nomusalaba nokuzuukira kwa Yesu, toyinza kuddamu kwonoona (toyinza kufuuka mwonoonyi nate), newankubadde ngokoze ekibi ekisingayo obunene. Onunuliddwa okuva mu bibi byobulamu bwo bwonna okuyita mu kukkiriza. Yesu Kristo yaggyawo ebibi byaffe ebyomumaaso nabyo (awamu nebibi byetukola
Ebirimu

208

Enjiri yokutangiria okungi

ebisibuka mu bunafu bwemibiri gyaffe). Yesu yali alina okunyweza omuwendo gwokubatiza kwe; kye yava anaaza ebigera byabayigirizwa be namazzi okulaga enjiri yokusonyiyibwa ebibi (okubatiza kwe). Yesu Kristo yabatizibwa, nakomererwa kumusalaba naffa, nazuukira mu bafu, nagenda muggulu okutuukiriza ekisuubizo kya Katonda ekyokutangirira okungi olwebibi byensi yonna. Oluvanyuma lwokuzuukira kwa, abayigirizwa be baatandikka okubuulira enjiri yokutangirira ebibi, okubatiza kwa Yesu omusalaba, nokuzuukira okutusa kunkomerero yobulamu bwabwe.

Obunafu bwomubiri gwa Peetero


Lwaki Peetero yegaana Yesu? Kubanga yali munafu.

Bayibuli etugamba nti abaweereza ba Kabona omukulu, bwe balaba Peetero (nga bamumanyi ngomu kubayigirizwa ba Yesu): Peetero yegaana Yesu nagamba nti, Nedda omusajja simumanyi naddamu okwegaana omulundi ogwokusatu. Matayo bwati bwatugamba mu suula ye 26 nolunyiriri lwe 69 Naye Peetero yali atudde bweru mu kigango: omuwala najja gyali, namugamba nti naawe wali wamu ne Yesu omugaliraaya. Naye ne yeegaanira mu maaso ga bonna, ngagamba nti kyogamba sikimanyi. Naye bwe yafuluma okutuuka mu kisasi, omuwala omulal namulaba nagamba abantu abaali awo nti nono yali wamu ne Yesu omunazaaleesi. Ne yeegaana nate, nalayira nti omuntu oyo simumanyi. Ne wayitawo ebbanga ttono,abaali bayimiridde awo ne bajja ne bagamba Peetero nti mazima naawe oli munaabwe; kubanga enjogera yo ekutegeezezza. Awo natanula okukolima nokulayira nti omuntu
Ebirimu

209

Enjiri yokutangiria okungi

oyo simumanyi. Amangu ago enkoko nekookolima. Peetero najjukira ekigambo Yesu kye yagamba nti enkoko eneeba tennaba kukookolima ononneegaanira emirundi esatu. Nafuluma ebweru, nakaba nnyo amaziga. (Matayo 26:69-75). Peetero yakkiriza mu Yesu: yakkiriza nti yomulokozi era nnabi mulindwa. Naye Yesu bwe yatwalibwa mu bayudaaya okusalirwa omusango yaganibwa era nokukolimirwa nakolimirwa bayudaaya bane. Peetero naye teyamanya nti alyegaana Yesu, wabula Yesu ye yakimanya. Yesu yamanya obunafu bwa Peetero. Kale Yesu yanaaza ebigere bya Peetero nakkakasa enjiri gye yali ayagala ategeere mu mutima gwe (nga bwe kyawandiikibwa mu Yokaana 13). Yali nga amugamba nti Ojja konoona mu maaso naye ebibi byo mazze okubinaaza, weewawo nbibi byo ebyomumaaso. Peetero yeegaana Yesu bwe

yalaba ngobulamu bwe buli mu kabi. Buno bwe bwali obunafu bwomubiri gwe obwamukozesa ekibi ekyo. Eno Yensonga lwaki Yesu yalaba nti kyali kimugwanira okunaaza ebigere byabayigirizwa nga tanaba kufa. Yali nga agamba nti nja kuggyawo ebibi byammwe byonna, weewaawo nebibi byammwe ebyomumaaso. Nja kukmererwa kumusalaba, kubanga nabatizibwa nsobole okuggyawo ebibi byammwe. Nja kutangirira ebibi byamme byonna nfuuke omulokozi wammwe. Nja kufuuka omusumba wammwe okuyita mu kubatiza kwange:mazima nze musumba wobulokozi bwammwe. Yesu Kristo yanaaza ebigere byabayigirizwa oluvanyuma lwembaga yokuyitako asobole okusiimba amazima gano agenjiri mu mitima gyabayigirizwa be. Ffe abantu twonoona nate, kubanga emibiri gyaffe minafu. Kituufu buli mulokole (buli mukkiriza) talina kuddamu kwonoona: wabula
Ebirimu

210

Enjiri yokutangiria okungi

emirindi egisinga twesanga mu biseera ebizibu nga Peetero bye yalimu, ne twonoona nga tetugenderedde. Olulala tutambulira mu mubiri ne tuwaba mu bwonoonefu. Omubiri guno oguli mu nsi era oguyayanira ebyensi gwonoona: naye Yesu yaggyawo ebibi ebyo byonna nokubatiza kwe nomusaayi kumusalaba. Tukkiriza nti Yesu mulokozi waffe: naye bwe tutambulira mu mubiri tutambulira mu mubiri ne tuwaba okuva ku kwagala kwa Katonda. Ffe abantu twazaalibwa mubiri ate obulamu bwakatonda butuukirira mu ffe bwe tuba tutambulira mu mwoyo. Yesu yamanyira ddala nti tujja kwonoona mu maaso bwe tutambulira mu mubiri. Nolwekyo yafuuka omulokozi waffe bwe yeewaayo mu kbatiza kwe nomusaayi gwe okutwala ebibi byaffe, era natuukiriza obulokozi bwaffe bwe yazuukira. Eno yemu kunsonga lwaki ebitabo bynjiri ebina byonna bitandika nokubatiza kwa Yesu (nga kulangibwa Yokaana omubatiza) mu

nyanjula. Ogumu kumugaso gwobulamu bwa Yesu kuno ku nsi gwali kutuukiriza njiri yobulokozi.
Ffe abakkiriza twonoona Mirundi emeka? Twonoona paka lwe tuffa.

Peetero yeegaana Yesu si mulundi gumu, si mirundi ebiri naye emirund esatu mu maaso gabantu. Kino ddala kyamenya omutima gwa Yesu! Peetero naye alina okuba nga yanakuwala, kubanga yalayira nokulayira nti yesu tamumanyi. Ebyo byonna Peetero yabikola, kubanga yali munafu mu mubiri, era kirabika yawulira bubi oluvanyuma lwokwegaana Yesu emirundi esatu. Naye ate Yesu yaddamu namutunuulira nekisa nate. Bino byonna ebyabaawo ku Peetero Yesu yali abimanyi nebirala bingi. Nolwekyo Yesu
Ebirimu

211

Enjiri yokutangiria okungi

yalinga agamba nti, Manyi nti ojja kuddamu okwonoona. Naye ebibi byo biggiddwaawo okuyita mu kubatiza kwange. Kino nkikoze, kubanga saagala bibi byo bikufuule omwonoonyi nate: bwonofuuka omwonoonyi oyinza obutaddamu kukomawo gyendi. Nfuuse omulokozi wo. Nabatizibwa era natwala omusango gwebibi byo, nfuuse katonda wo: omusumba wo. Kkiriza leero mu njiri yokuggyawo ebibi. Nze nja kweyongeranga okukwagala newankubadde oyonoona mu mubiri. Okwagala kwange gyoli kwaluberera. Yesu yagamba peetero nabayigirizwa abalala nti bwe ssiikunaaze tossa kimu nange. Yesu yayogera bwati, kubanga yali ayagala okussa essira ku kuzaalibwa nate amazzi nomwoyo. Kino okukkiriza owoluganda? Tusoma mulunyiriri olwomwenda nti, Simooni Peetero namugamba nti Mukama wange, si bigere byange byokka, naye nemikono nomutwe. Yesu

namugamba nti anaazibwa omubiri taliiko kye yeetaaga wabula okunaaba ebigere byokka, naye yenna nga mulongoofu. Aboluganda muliddamu okwonoona, oba temuli ddamu kwonoona nate? Mazima ddala mujja kuddamu. Naye Yesu yagamba nti ebyonoono byamme ebyomumaaso nabyo yabggyawo nokubatiza kwe nomusaayi gwe era nabayigirizwa be yababuulira ekigambo kyamazima; yenjiri eyokutangirira. Kino yakibabuulira nga tanaba kukomererwa kumusalaba.Yesu tanazizza mitwe gyaffe gyokka namibiri wabula nebigere byaffe; eno yenjiri eyamazima. Oluvanyuma lwokubatiza kwe, Yokaana omubatiza yajulira nti, Laba! Omwana gwendiga owa katonda aggyawo ebibi byensi (Yokaana 1:29). Kitugwanira fenna okukkiriza nti ebibi byaffe byonna byateekebwa ku Yesu kulunaku lulilwe yabatizibwa. Obunafu
Ebirimu

212

Enjiri yokutangiria okungi

bwemibiri gyaffe bwe bulabika era kitugwanira ffe okwejjukizza nti Yesu yanaaza ebibi byaffe nebyensi yonna okuyita mu kubatiza kwe nomusaayi gwe. Tulina okumwebaza Katonda okuva kuntobo yemitima gyaffe, era twatule okukkiriza kwaffe mu Yesu omulokozi era katonda Mukama yebazibwe!

okuwaayiriza, okvuma: ebyo bye byonoona omuntu: naye okulya nga tanaabye mu ngalo tekwonoona muntu. Ebibi ebyenjawulo mu mutima gwomuntu bye bimwonoona.

Omuntu alina okumanya obwonoonefu bwe.


Kiki ekiri mu mutima Gwa buli muntu? Ebibi ebyogerwako mu (Makko7:21-23).

Ebirowoozo ebibi mu mitima gyabantu.


Kiki eyonoona abantu? Ebibi ebynjawulo Nendowooza enkyamu.

Yesu agamba mu Matayo nti 15:19-20 Kubanga mu mutima mwe muva ebirowoozo ebibi, obussi, obwenzi, obukaba, obubbi,

Nga tetunaba kuzaalibwa nate mu mazzi nomwoyo (kulokoka) tulina okukkiriza nti ebibi (ekkumi nebibiri ebyogerwaako mu Makko) biri mu mitima gyaffe. Tulina okukkiriza nti tuli bonoonyi mu maaso ga Katonda, wabula
Ebirimu

213

Enjiri yokutangiria okungi

emirundi egisiinga ekyo tetukikola. Abasinga muffe twewolerezza nga tugamba nti, nedda nze sibngako mwonoonyi era nebibi ebyo mu makko sibirina mu mutima kano akabi akatono kenakoze nawabye buwabi. Yesu yayogera ki ku ffe abantu? Yagamba nti ekiva mu mutima gwomuntu kye kikufuula omwonoonyi; amakulu gali nti mu mitima gyaffe mujjudde ebirowoozo ebikyaamu. Okimanyi nti buli omu alina ebirowoozo ebikyamu? Kino kituufu. Emyaka kati mitona emabegako waliwo Stoowa ennene wano mu Seoul eyaggwa. Abantu bangi baafiirwa abagalwa baabwe; abalala abantu bagenda kunyumirwa nakufuna kyebayinza okuyaga. Abantu abamu beebuuza nti bameka abafudde? 200? Nedda abo batono. 300? Osaanga bawera naye kayandibadde kirabikako bulungi singa abantu nga 1000 be bafudde.. (Abantu abamu baali bogera batyo). Obwo bwe

bwonoonefu obuli mu mitima gya abantu. Kno nga kitalo! Fenna tumanyi obwonoonefu obuyinza okutuvaamu. Oluusi bye tulowooza tetuyinza kubyogera mu lwatu. Tuyinza okweyogeza ebigambo ebiseendereza oba ebikubagiza (mukiseera kyokuffa nga kyetuva okusomako) naye nga mumitima gyaffe ekibi kubumbujja mu ffe. Tuba tuyayaana okulaba obubi oba obukyammu nga bweyongera mu maaso. Kino kye kibi ekiri mu mitima gyabantu. Abasinga mu ffe bwe tuli nga tetunaba kulokoka.

Obussi mu mutima gwa buli muntu


Lwaki twonoona? Kubanga tulina ebirowoozo ebibi Mu mitima gyaffe.

Ebirimu

214

Enjiri yokutangiria okungi

Katonda yatugamba nti mulimu obussi mu mitima gya buli muntu. Naye bangi beegana mu maaso ga Katonda. Bagamba nti Osobola otya okwogera ekintu bwekityo! Sirina kirowoozo kyonna ekyobussi nekimu. Oyinza otya okugamba nti ndi mussi? Abantu bwebatyo tebalikkiriza nti balina obussi mu mitima gyabwe. Balowooza nti abassi bawuffu nnyo ku bo. Enjogera nendowooza yabwe efaananako ngeno Oyo omussi gwe baalaze ku televizoni ku mawulira gesaawa esatu, oyo yalina obussi mu mutima siyinza nze kubeera nga bo abo bo boolekedde geyeena. Wabula ebirowoozo byobussi buli mu mitima gyabantu aboogera batyo kale kino nbo kibafuula abassi. Tulina okukkiriza ekigambo kya Katonda, kubanga katonda alaba byonna nebikwekedwa mu mitima gyaffe. Kyetulina okukola kwe kukkiriza nti nze nina ekibi mu mutima gwange. Weewawo Katonda yagamba nti tulina ebirowoozo

byobussi mu mitima gyaffe. Byetukozesa emirundi egisinga (ngbisso, emundu nebirala) bisibuka mu birowoozo byetubeera nabyo ebyobussi. Omuntu ayinza okutta nga obusungu bumutta. Weewaawo tuyinza okuba nga tetusse na mikono gyaffe naye era ekirowozo kyobukyayi buba bussi. Nolwekyo, ekkubo etuufu kwe kukkiriza ekigambo kya Katonda tumugondere. Twonoona mu nsi eno, kubanga tulina ebirowoozo ebikyamu.

Obwenzi mu mitima gyaffe.


Katonda agamba nti mu buli mutima gwomuntu mulimu obwenzi. Kino si kituufu owoluganda? Okukkiriza nti naawe olina obwenzi mu mutima gwo? Weewawo mulimu obwenzi mu mutima gwa buli muntu. Eno yemu kunsonga lwaki abantu betuunda, abalala
Ebirimu

215

Enjiri yokutangiria okungi

nebakwata obwana obuto, abalala nebenda kubakyala baabwe oba abaami baabwe. Abeetunda abasinga mwe bafunira sente eza mangu. Bizineesi endala ziyinza okuggwa naye eno eyabamalaya teyinza kugwawo. Lwaki? Kubanga obwenzi bujjudde mu mitima gyaffe.

Abonoonyi bakungula kibala kya kibi (kyebibi)


Omuntu afaanananyizibwa ki? Omuti ogubala ebibal by Ekibi.

Ngemiti gymicungwa bwe gibala emicungwa, egyemiyembe bwe gibala emiyembe, so naffe abazaalibwa mu bibi (ebyogerwako mu Makko) tubala ebibala ebyekibi.

Yesu yagamba nti ekyo ekiva mu muntu kye kimwonoona. Kino okukkiriza owoluganda. Tulina okukkiriza obutali butuukirivu bwaffe mu maaso ga Katonda. Nga Yesu bwe yakkiriza okwagala kwa Katonda eri obulamu bwe naffe tulina okukkiriza ekigambo Katonda kyayogera ku ffe era tukigondere: eno yngeri yokka gye tunayinza okulokolebwa okuva u bibi byaffe. Obulokozi bwaffe buli mu kukkiriza mu kubatiza kwa Yesu nomwoyo we: Bino bye birabo Katonda byatuwadde. Nsi yange (eyeKorea) eweeredwa omukisa ne Sizoni nnya mu mwaka. Sizoni zino nga ziyita, emiti egyenjawulo gibala ebibala. Mu ngeri yemu, ebibi ebyenjawulo mu mitima gyaffe bifubutuka mu mitima gyaffe nebituwabye buli jjo. Leero buyinza okuba obussi nga bwe bukutte emitima gyaffe enkya buyinza okuba obwenzi, olulala birowoozo bikyamu, luli nga bukaba, obubbi, okuwayirizanebirala. Lunaku ku
Ebirimu

216

Enjiri yokutangiria okungi

lunaku mwezi ku mwezi mwaka ku mwaka twonoona bulijjo. Tewali lunaku luyitawo nga tetwonoonye. Oluusi tulayira nti tetugya kuddamu kwonoona, naye tetuyinza kwe yamba kubanga twzaalibwa mu kibi. Wali olabyeyo omuti gwomuyembe ogugaana okubala ebibala (byemiyimbe) kubanga tegwagala? Newankubadde omuti gusalawo gwokka nti tegwagala kubala kibala kya muyembe tegusobola kugaana gwokka. Oluvanyuma lwekiseera emiyembe gibala. Lino tteeka lya butonde. So neri ffe abantu tulina kugondera tteeka lino eryobutonde; kale nobulamu bwabonoonyi bulina okugoberera etteeka lino eryobutonde. Yensonga lwaki ebibala bya bonoonyi kibi.

Okubatiza kwa Yesu nomusalaba gwe bya labisibwa gyetuli ebibi byaffe bisobole okutangirirwa.
Okutangirira kwa Yesu kye ki? Yempeera yekibi kyensi okuyita mu Kubatiza kwa Yesu nomusaayi gwe yayiwa kumusalaba.

Tusome mu bayibuli tuigw nga abonoonyi abedda bwe baali batangirira ebibi byabwe mu maaso ga Katonda. Eno yenjiri yokutangirira ebibi. Mu byabaleevi tuyiga nti Era oba ngomuntu yenna kubantu abomu nsi ayonoona nga tamanyiridde, ngakola ekigambo kyonna ku ebyo Mukama bye yalagira obutabikolanga, era ngazziza omusango; ekibi kye kyayonoonye

Ebirimu

217

Enjiri yokutangiria okungi

bwanaakitegeezebwanga, awo anaaleetanga embuzi okuba ekitone kye, enkazi eteriiko bulema, olwekibi kyayonoonye. Awo olwekibi kyayonoonye. Awo anaateekanga engalo ze ku mutwe gwekiweebwayo olwekibi, nattira ekiweebwaayo olwekibi mu kifo ekyekiweebwayo ekyokebwa. Awo Kabona anaatoolanga nengalo ye ku musaayi gwayo, nagusiiga ku mayembe gekyoto ekiweerwako ebyokebwa, nomusaayi gwayo gwonna anaaguyiwanga ku ntobo yekyoto. Namasavu gaayo gonna anaagaggyangako, ngamasavu bwe gaggibwa ku ssaddaaka eyebiweebwayo olwemirembe: awo kabona anaagookeranga ku kyoto okuba evvumbe eddungi eri Mukama; era Kabona anaamutangiriranga, naye anaasonyiyibwanga (Ebyabaleevi 4:27-31). Abantu bomundagaano enkadde batangiriranga batya ebibi byabwe? Bateekanga emikono gyabwe ku kiweebwayo olwekibi

nebakiteekako ebibi byabwe. Nera mu byabaleevi kyawandiikibwa nti, Yogera nabaana ba Iseraeri obagamba nti omuntu yenna mu mmwe bwawangayo ekitone eri Mukama, munaakiwangayo okukiggya ku nsolo, ku nte ne ku mbuzi. Oba ngawaayo ekiweebwayo ekyokebwa ku nte, anaawangayo nnume eteriiko bulema: anaagiweerangayo ku mulyango gweweema eyokusisinkanirangamu, alyoke akkirizibwenga mu maaso ga mukama. Era anaateekanga engalo ze ku mutwe gwekiweebwayo ekyokebwa; awo eneemukkiririzibwanga okumutangirira (ebyabaleevi 1:2-4). Omuntu yenna mu biseera byendagaano enkadde bwe yamanya nti alina ekibi mu mutima yatekateeka ebiweebwayo ebyokutangirira ebibi bye. Yali alina okuteeka emikono gye ku kiweebwayo nga akabonero akokuteekako ebibi bye ku mutwe gwekiweebwaayo. Munda mu
Ebirimu

218

Enjiri yokutangiria okungi

weema m wwaliwo ekyoto awatwalibwa ebiweebwayo ebyokebwa. Kwaliko amayembe kubuli nsonda (ensonda zaali nnya; era nga nekyoto kiringa bokisi ennene). Abantu ba Iseraeri batangiriranga eibbi byabwe nga bassa emikono gyabwe ku kiweebwayo. Oluvanyuma omubiri gwekiweebwayo gwalongoosebwanga munda era nenyama yaggwo yasalibwanga mu ebiffi neyokyebwa ku kyoto ku kyoto kyebiwebwayo ebyokebwa. Olwo evvumbe eddungi lyaweebwangayo eri Mukama okutangirira ebibi byabwe. Bwe bati bwe batangiriranga ebibi byabwe ebya buli jjo. Katonda yakkiriza ssaddaakka endala eyokutangirira ebibi byabwe byomwaka. Ssaddaaka eno yayawukana neyo eyali eyokutangirira ebibi bya buli lunaku. Ku ssaddaaka eno, Kabona omukulu yekka ye yali akkirizibwa okuteeka emikono gye. Ekikolwa kino yali akikola ku lwabantu; yali ateeka

emikono gye ku kiweebwayookutangirira ebibi byabwe. Oluvanyuma omusaayi ne gumansulibwa emirundi musanvu ku sanduuko eykisa. Ekikolwa kino ekyokussako emikono ku mutwe gwembuzi kyakolebwa mu maaso gabantu ba Iseraeri ku lunaku olwekumi olwomwezi ogwomusanvu buli mwaka (Ebyabaleevi 16:5-27).

Ekifaananyi kyekiweebwaayo olwekibi Mu ndagaano enkadde kyani? Kya Yesu Kristo.

Kitugwanira okuyiga era okumanya enkola eno eyokuwaayo (eyebiweebwayo) nga bwe yakyuuka mu ndagaano empya, era netteeka lya Mukama ne lisigala nga lya lubeerera. Lwaki Yesu yali alina okuffa ku musalaba? Kikyamu ki kye yakola kuno kunsi alyoke affe kumusalaba?
Ebirimu

219

Enjiri yokutangiria okungi

Ani ye eyamukaka okuffa ku musalaba? Ffe fenna abonoonyi mu nsi nga tumaze okuwaba nokuva ku Katonda Yesu yajja ku nsi okutulokola. Yabatizibwa Yokaana omubatiza mu mugga Yoludaani natwaala omusango gwebibi byaffe fenna. Mu ndagaano enkadde, omwonoonyi yateekanga emikono gye ku kiweebwayo nayatula ebibi bye ngagamba nti, Mukama wange nyonoonye nzibye era nyenze. Olwo ebibi bye byateekebwanga ku kiweebwayo. Olwo ekiweebwayo nekitwala omusango nekittibwa nekiweebwayo eri Katonda. Mu ngeri yemu, Yesu yaweebwayo mu ndagaano empya nafuuka omutango gwebibi byaffe. Yesu yabatizibwa era nayiwa omusaayi gwe kumusalaba asobole okutangirira ebibi byaffe. Eyo yensonga lwaki yafuuka ssaddaakka. Yesu yaffa ku lwaffe. Olowooza lwaki ensolo ezitaliiko bulema bwonna ze zaweebwangayo? Olowooza ensolo

ezo zali zimanyi ekibi? Nedda ensolo tezimayi kibi. Tezalina bwonoonefu bwonna. Ngensolo ezomundagaano enkadde bwe zitaalina kibi, so ne Yesu bwe yali: nga talina kibi nakimu. Ye Katonda mutukuvu. Yaffa kumusalaba, kubanga omusango gwamuteekebwaako.

Entandikwa yenjiri yokutangirira ebibi.


Lwaki Yesu yabatizibwa Yokaana omubatiza Mu mugga Yoludaani? Kutuukiriza obutuukirivu bwonna.

Kyawandiikibwa mu Matayo 3 nti, Awo Yesu nava e Galiraaya, natuuka ku Yoludaani eri Yokaana, amubatize. Naye Yokaana yali ayagala
Ebirimu

220

Enjiri yokutangiria okungi

okumugaana, ngagamba nti nze nneetaaga ggwe okumbatiza, naawe ojja gye ndi? Naye Yesu naddamu namugamba nti Kkiriza kaakano: kubanga kitugwanira bwe tutyo okutuukiriza obutuukirivu bwona. (Matayo 3:13-15). Lwaki Yesu yabatizibwa nga alina emyaka asatu? Yabatizibwa asobole okutangirira ebibi byaffe era nokutuukiriza atuukirize obutuukirivu ba Katonda bwonna. Kino okutuukirira omutntu atalina kibi kyonna ye yali alin okubatizibwa atangirire ebibi byaffe: eno yensonga lwaki Yokaana omubatiza ye yabatiza Yesu. Gano amazima tusaanye tugakkirize tulokolebwe. Makulu ki agali mu kubatiza kwa Yesu? Ge gamu agaali mu mu kuteekako emikono mu ndagaano enkadde. Mu ndagaano enkadde ebibi byabantu byateekebwa ku mutwe gwekiweebwayo. Kabona omukulu ye yateekangako emikono kukiweebwayo kino. Mu ndagaano empya, Yesu yennyini yewaayo

nafuuka ekibi ku lwaffe. Yokaana omubatiza ye yakikirira ffe abantu fenna (Yensonga lwaki Yesu yagambe nti teri muntu nomu kunsi yali amusinga). Ye yali Kabona omukulu owabantu bonna kunsi. Yateeka emikono gye Ku Yesu namuteekako ebibi byensi. Mu kikolwa kino mwe tufuna amakulu gokubatiza, era ge gano; okuteekako (ebibi), okuyisaako, okuziikibwa (awamu ne Yesu), okusindiikiriza oba okunaazibwa. Owolugaanda omanyi lwwaki Yesu yajja nabatizibwa Yokaana omubatiza? Okkiriza mu makulu agali mukubatiza kwa Yesu? Okubatiza kwa Yesu kwbaawo tusobole okujjibwaako ebibi byaffe byonna; ebibi fee abantu abonoonyi byetukola. Kale nno Yokaana omubatiza yabatiza Yesu asobole okutuukiriza enjiri eyasooka, ye yokutangirira ebibi byaffe byonna. Yesu yabatizibwa omulundi gumu era nokuffa kumusalaba yaffa omulundi gumu
Ebirimu

221

Enjiri yokutangiria okungi

nazzuukira mu bafu ku lunku olwokusatu. Ekibi kyensi yonna yakifirira mulundi gumu nanulula abantu fenna okutujja mu bwonoonefu. Lwaki Yesu yeetikka ebibi byensi yonna nakomererwa kumusalaba ngomubbi wa bulijjo? Lwaki yali alina okubatizibwa? Bino byonna byamubaako asobole okununula ggwe nange okuva mu byonoono byaffe tulokolebwe. Tusanye tukkirize mu kigambo kyobulokozi Katonda kyatuwadde tumwebaze, kubanga awatali kubatiza kwa Yesu, omusalaba ggwe, nokuzuukira kwe tetwanilokose. Atakkiriza mu mazima gano ali mu kkubo eriwabya. Kituufu nti Yesu yaggyawo ebibi byobulamu bwaffe bwonna (nebyomumaaso)? Weewaawo kituufu! Tugenda kukikakasa mu byabaleevi. Tuyiga bingi ku kabona omukulu byeyakolanga kulunaku lwokutangirira.

Ekiweebwayo ekyokutangirira ekyebibi byabaiserairi ebyomwaka.


Olowooza abaisereri baali basobola Okwawulibwa omulundi gumu nga bawadeyo Ekiwebwayo(olwekibi) ekiva mu nsi? Nedda.

Awo Alooni anaayanjulanga ente ennume eyekiweebwayo olwekibi, eyiye ku bubwe, ne yeetangirira ye nennyumba ye. Awo anaatwalanga embuzizombi, naziteeka mu maaso ga Mukama ku mulyango gweweema eyokusisinkanirangamu. Awo Alooni anaazikubiranga obululu embuzi zombi; akalulu akamu ka Mukama, nakalulu akokubiri ka Azazeri. Awo Alooni anaayanjulanga embuzi egwiriddwako akalulu ka Mukama, nagiwaayo okuba ekiweebwayo olwekibi
Ebirimu

222

Enjiri yokutangiria okungi

(Ebyabaleevi 16:6-10). Alooni yateeka embuuzi biri ku mulyango gwa Yeekalu okutangirira ebii byabaisiraeri. Awo anaatwalanga embuzizombi, naziteeka mu maaso ga Mukama ku mulyango gweweema eyokusisinkanirangamu. Ssaddaaka yali yetaagisa okutangirira ebibi ebyabonoonyi ebya bulijjo nga biteekebwa ku mutango. Wabula ebibi byomwaka byali biteekebwa ku mutango ku lunaku olwekkumi mu mwezi ogwomusanvu buli mwaka. Kabona omukulu ye yali ali okuteekako emikono gye ku mutango. Omwonoonyi bwakkiriza mu kubatiza kwa Yesu nokufa kwe ku musalaba alokoka nafuuka omutuukirivu. Abalokole be boluganda abanaazzibako ebibi byabwe byonna era abalindirira Mukama waffe okulabisibwa gye tuli omulundi ogwokubiri nga tetulina kibi wabula obulokozi bwokka. Alooni Yatwalaanga embuuzi biri ku

mulyango gweweema eyokusisinkanirangamu okutangirira ebibi byabaisiraeri. Ku lunakku olwekkumi, mu mwezi ogwomusanvu buli mwaka, Kabona Yateeka emikono gye ku kiweebwayo okutangirira ebibi byabantu bonna. Ye yali akikirira abaana ba isiraeri. Bino byetusoma mu byabaleevi 16:29-31 era lino linaabanga tteeka gye muli emirembe gyonna: mu mwezi ogwomsanvu, ku lunaku olwekkumi, munaabonerezanga emmeeme zammwe, so temukolangamulimu gwonna, enzaalwa newankubadde omugenyi atuula mu mmwe: kubanga ku lunaku olwo kwe banaabatangiririranga, okubalongoosa; munaabanga balongoofu mu bibi byammwe byonna mu maaso ga mukama. Olwo ye ssabbiiti eyokuwummula eyokwewombeekerako gye muli, era munaabonerezanga emmeeme zammwe; lye tteeka eryemirembe gyonna. (Ebyabaleevi 16:29-31). Mu ndagaano enkadde, abaana ba Isiraeri
Ebirimu

223

Enjiri yokutangiria okungi

baleetanga ekiweebwayo olwebibi byabwe ebya bulijo bitangirirwe. Basabanga Katonda okubasonyiwa, era oluvanyuma nebagisala. Omusaayi owavamu baguwa Kabona omukulu. Bwe bamala, ne bagenda ekka nga bakkiriza nti basonyiyidwa. Embuzi yali ettiddwa mu kifo kyoyo eyali agiwaddeyo. Mundagaano enkadde, ebiwebwayo Katonda bye yakkirizanga bye bino; omwana endiga, enyana oba ente ensajja. Katonda, mu kisaakye ekingi, yakkiriza obulamu bwensolo eterina musango okuttibwa mu kifo kyaffe. Bwe batyo abaana ba Isiraeri mu ndagaano enkadde bwe bataangirira ebibi byabwe. Bateekanga emikono gyabwe ku mutwe gwomutango (ekiweebwayo, ssaddaakka). Omusaayi gwaweebwa Kabona eyabakirira ngagenze okutangirira ebibi byabwe. Wabula tulina okumanya nti kyali tekisoboka kutangirira bibi byabaana ba Isiraeri bulijo. Katonda kye yava akkiriza kabona omukulu okutangirira ebibi

byomwaka gwonna buli mwaka ku lunaku lwekkumi mu mwezi gwomusaanvu. Kabona omukulu yakolanga ki ku lunaku owokutangirira ebibi byomwaka? Alooni, kabona omukulu yateekanga emikono gye ku kiweebwayo, nga bwayatula ebibi byabantu nga agamba nti Mukama, abantu bo bonoonye; bassi, benzi bajude obukaba, babbi, bawayiriza. Oluvanyuma nasala ekiweebayo olwekibi. Omusaayi gwensolo ne gumansirwa emirundi musanvu ku sanduuko eri munda mu weema (Mu baibuli enamba musaanvu ya butuukirivu). Ebyo Kabona omukulu bye yakolanga ku lunaku lwokutangirira ebibi byomwaka. Kubanga Katonda wa bwenkanya, yakkiriza ssaddaaka eweebweyo ettibwe kulwabantu. Kabona omukulu Yamansira omusayi ku luuyi lwebuvanjuba lwesanduuko yekisa eyali mu weema.

Ebirimu

224

Enjiri yokutangiria okungi

Ani mwana gwendiga eyaweebwayo? Yesu atalina kibi kyonna.

Emu kumbuzi kabona omukulu gye yawaayo yayitibwa yamutango. Mu ndagaano empya, Yesu Kristo ye yafuuka omutango gwaffe. Katonda bwatyo bwe yayagala ensi bwatyo nokuwayo nawaayo omwana we omu yekka Katonda nti buli amukkiriza aleme okubula wabula afune obulamu obutagwawo (Yokaana 3:16). Katonda yatuwa omwana we omu yekka, Yesu. Ye yali omwana gwendiga. Yabatizibwa Yokaana omubatiza nafuuka omulokozi wensi era eyafukibwako amafuta. Emyaka kati 2000 emabega Yesu kyanga ajja okutufirira. Yajja nabatizibwa nayiwa omusaayi gwe kumusalaba asobole okutuukiriza enjiri yokutangirira ebibi byaffe.

Mu byabaleevi 16:21-22 bino byetusoma; Awo Alooni anaateekanga emikono gye gyombi ku mutwe gwembuzi ennamu, nayatulira ku yo obutali butuukirivu bwonna obwabana ba Isiraeri, nebyonoono byabwe byonna; nabiteeka ku mutwe gwembuzi, nagisindiikiriza mu ddungu. Kabona omukulu ye yateekanga emikono gye ku mbuzi nagyatulirako obutali butuukirivu bwonna.

Okusinziira ku mateeka ga Katonda, ffe Abantu tulina okumanya ebibi byaffe.


Lwaki Katonda yatuwa amateeka? Tusobole okumanya ekibi muffe.

Ebirimu

225

Enjiri yokutangiria okungi

Etteeka lya Mukama liri mu ennono endala 613 ezamateeka amatono. Mulimu Katonda byatulagira okukola nebyo byatugaana okukola. Kale engeri gytutayiinza kugatuukiriza gonna, amateeka ago ge gazuula ekibi ekiri mu ffe (nga bwekyawandiikibwa mu Baruumi 3:20). Amateeka gatuweebwa okutusomesa nti tuli bonoonyi. Katonda teyagatuwa kugagondera, kubanga twali tetusobola kugatambuliramu. Yagatuwa kubanga twali bonoonyi naye ngatte tetukimanyi. Amateeka gatugamba nti tottanga, toyendanga naaye twesanga tubikoze ebibi ebyo. Mu ndagaano enkadde, ebiweebwayo olwekibi bibiri bye byaleetebwa mu maaso ga Katonda. Ekimu kya weebwayo ewa Katonda, ekirala kyassindikirizibwanga mu ddungu oluvanyuma lwokugiteekako emikono nokugyatulirako ebibi byabana ba Isiraeri bonna. Ensi ye Palestine ya ddungu. Muno embuzi omuntu asanide mwe

yagisindiikirizibwanga era oluvanyuma lwekiseera neffa. Naffe, ebibi byaffe byonna byatangirirwa mu ndagaano empya okuyita mu mwana gwendiga owa Katonda, Yesu Kristo. Mu Kubatiza kwe nokuffa kwe kumusalaba, fenna twasonyiyibwa. Yesu yatondebwa mu kifaananyi kyaffe ye; era ensonga eyamuleeta wano mu nsi Yali kutufiirira. Ebibi byaffe byonna (nebyomumaaso) byateekebwa ku Yesu lwe yabatizibwa, okutuukiriza obutuukirivu bwa Katonda. Bwe yali nga tanaba kukomererwa, Yesu yali yaggyawo dda ebibi byaffe nokubatiza kwe mu mugga Yoludaani. Obulokozi bwe yali atuletedde ffe abantu bwatandikira mu mugga Yoludaani. Kuno okubatiza tekwayawukana na nkola yokuteekako mikono (ku kiweebwayo) mu ndagaano enkadde okusindiikiriza ebibi ku ssaddaakka. Amakulu emabaga wokunyikirwa mu mazzi
Ebirimu

226

Enjiri yokutangiria okungi

ge gano: kwali kufa. namakulu mu kuva mu mazzi kwe kuzuukira. Kale no Yesu lwe yabatizibwa Yokaana omubatiza, Yesu yali atuukiriza era nokubikkulirwa natubikkulira ensonga satu ezikwatagana nensonga eyamuleeta ku nsi. Ensonga ze zino: okutwala ebibi byaffe, okukomererwa kwe kumusalaba, nokuzuukira. Katonda yasalawo okutuwa obulokozi ngayita mu Yesu; era nendagaano gye yakola mu ndagaano enkadde etuukirizibwa. Bwe tumugondera Yesu, tulokoka.

Kiki kye tulina okukola oluvanyuma Lwokumanya nti Yesu atusonyiye? Tulina okukkiriza mu bigambo Bya Katonda.

Mu Yokaana 1:29, kyawandiikibwa nti olunaku olwokubiri nalaba Yesu ngajja gyali, nagamba nti Laba, omwana gwendiga gwa Katonda, aggyawo ebibi byensi! Yokaana yajulira nti, Laba omwana gwendiga gwa Katonda aggyawo ebibi byensi! ebibi byensi yonna byateekebwa ku Yesu lwe yabatizibwa. Kino okikkiriza owoluganda? Bwoba okikkiriza ojja kuweebwa omukisa. Tulina okukkiriza mu kigambo kya Katonda. Tukomye endowooza enkyamu zetulina eri ekigambo kya mukama tukkirize. Tukkirize mu mazima nti Yesu yaggyawo ebibi byaffe byonna (nebyensi yonna). Ekikolwa kyokussako emikono ku ssaddaakka mu ndagaano enkadde, tekyawukana nekyo ekyokubatiza kwa Yesu mu ndagaano empya. Byonna amakulu ge gamu. Yesu yabatizibwa era nakomererwa kumusalaba okutangirira ebibi byaffe. Eno yenjiri eyasooka gye tulina okkukiriza naffe.
Ebirimu

227

Enjiri yokutangiria okungi

Tumaze okkuyiga nti Yesu yaggyawo ebibi byensi. Bye biruwa ebyo? Byebyo? Zendowooza enkyamu, obukaba, okwegomba okubi, obwonoonefu, amalala, okuvvola Katonda, nobussirusiru obutudde mu mitima gyaffe. Kubanga empeera yekibi kwe kufa; naye ekirabo kya Katondabwe bulamu obutaggwaawo mu Kristo Yesu Mukama waffe (Abaruumi 6:23). era mu mateekakubulako katono ebintu byonna okunaazibwa omusaayi, era awataba kuyiwa musaayitewabaawo kusonyiyibwa (Abaebbulaniya 9:22). Nga bwekitangazidwa mu byawandiikibwa, ebibi byonna bisasuliddwa Obulamu bwa Yesu bwe bwasasula ebibi byabantu bonna omulundi gumu. Kale kitugwanira okukkiriza mu njiri eyasooka okubatiza kwa Yesu nomusaayi gwe yayiwa kumusalaba kino kiraga obwakatonda bwe.

Okutangirira kwebibi byenkya.


Tukyetaaga okuwayo ssaddaaka Olwebibi byafe nate? Nedda tetwetaaga.

Ebyonoono byaffe ebyenkya, noluvanyuma lwenkya okutuusa lwe tuliffa byonna nabyo bibalibwa mu bibi byensi (Yokaana omubatiza bye yali ayogerako bwe yalaba Yesu). Ebibi byaffe ebyomumaaso bisonyiyidwa ngera ebyajjo ne leero bwe bisonyiyidwa. Kino tulina okukikkiriza tusobole okulokolebwa. Tetwetaaga kubuusabusa. Oyinza okuba nga weebuuza nti kakati Yesu asobola atya okuggyawo ebibi ebitanakolebwa? (ebyenkya?) Nange ka nkubuuze, Olowooza Yesu kimugwanira okukomawo kuno ku nsi ayiwe omusaayi gwe buli lwe twonoona?

Ebirimu

228

Enjiri yokutangiria okungi

Mu njiri eno eyokulokoka mulimu etteeka lyokutangirira ebibi byaffe. era awataba kuyiwa musaayi tewabaawo kusonyiyibwa. (Abaebbulaniya 9: 22). Mu ndagaano enkadde, omuntu bwe yali yetaaga obununuzi okuva mu kibi, yateekanga emikono gye ku kiweebwayo nayatulirako ebibi bye era ensolo eyo yaffanga mu kifo kye. Mu ngeri yemu, omwana wa Katonda yakka mu nsi okulokola abantu bonna. Yabatizibwa asobole okuggyawo ebibi byaffe byonna. Yayiwa omusaayi gwe ku musalaba okusasula empeera yebibi byaffe, nagamba nti Kiwedde bwe yali affa ku musalaba.Yazuukira ku lunaku olwokusatu. Era afuuse omulokozi waffe emirembe gyonna. Kitugwanira naffe okuta endowooza enkyamu ze tulina eri amazima katonda gatulaze. Tuleke ensomesa enkyamu gye tubadde tumanyi. Okusinziira ku mateeka, ssaddaaka

eyaweebwayo kulwaffe yaweebwayo mulundi gumu era kyaggwa. Obulokozi bwaffe bwatuukirizibwa ku lunaku Yesu lwe yazuukira. mazima yeetikka obuyinike bwaffe nasitula ennaku zaffe: naye twamulowooza nga yakubibwa yafumitibwa Katonda nabonyaaboyezebwaera mukama atadde ku ye obutali butuukirivu bwaffe fenna. Mu Isaaya 53, kiwandiikidwa nti obutali butuukirivu bwaffe bwonna bwateekebwa ku Yesu Kristo. Ate mu ndagaano empya, mu abaefeeso 1:4 kyawandiikibwa nti, nga bwe yatulondera mu ye ngensi tennaba kutondebwa, ffe okubeera abatukuvu abatalina kabi mu maaso ge mu kwagala. Uyiga nti Katonda yatutonda natulonda ngensi eno tenaba kutondebwa. Katonda yasalawo okututuukiriza mu Kristo nga neno ensi tenaba kutondebwa. Gano amazima kitugwanira okugakkiriza, awamu ne mu njiri eyamazzi, omusaayi nomwoyo.
Ebirimu

229

Enjiri yokutangiria okungi

Katonda yatugamba nti Yesu Kristo, omwana gwendiga, ye yaggyawo ebibi byensi. Mu Abaebbulaniya 10 kyawandiikibwa nti Kubanga amateeka bwe galina ekisiikirize ekyebirungi ebyali bigenda okujja, so si kifaananyi kyennyini ekyebigambo, ne ssaddaaka ezitajjulukuka, ze bawaayo obutayosa buli mwaka buli mwaka, tebayinza ennaku zonna kutuukiriza abo abazisemberera (Abaebbulaniya 10:1). Ssaddaaka abantu ze bawangayo mwaka ku mwaka zali teziyinza kubatuukiriza. Amatteeka galinga kisikirize kyebyo ebirubgi ebigenda okujja naye si ebyo byenyini ebigenda okujja. Yesu Kristo eyajjo ku lwokwagala kwa Katonda, yatutuukiriza omulundi gumu (ngera ebibi byabaana ba Isiraeri bwe byatangirirwa omulundi gumu mu mwaka). Yesu yabatizibwa naffa kumusalaba era natangirira ebibi byaffe omulundi gumu. Nolwekyo Yesu kyava agamba mu abaebbulaniya 10, nalyoka ayogera nti Laba,

nzize okukola byoyagala. Aggyawo ekyolubereberye, alyoke anyweze ekyokubiri. Mu ebyo byayagala twatukuzibwa olwokuwaayo omubiri gwa Yesu Kristo omulundi ogumu. Na buli kabona ayimirira buli lunaku ngaweereza ngawaayo emirundi emingissadaaka ezitajjulukuka, ezitayinza kuggyako bibi emirembe gyonna: naye oyo bwe yamalaokuwaayo ssaddaakaemu olwebibi okutuusa emirembe gyonna, nalyoka atuula ku mukono ogwa ddyo ogwa Katonda; ngalindirira oluvanyuma abalabe be okufuusibwa entebe eyebigere bye. Kubanga olwokuwaayo ssaddaaka emu yatuukirizaokutuusa emirembe gyonna abatukuzibwa. Era nOmwoyo Omutukuvu ye mujulirwa gye tuli: kubanga bwamala okwogera nti Eno ye ndagaano gye ndiragaana nabo oluvanyuma lwennaku ziri, bwayogera Mukama; nditeeka amateeka gange ku mutima gwabwe, era ne kumagezi gaabwe ndi gawandiika; nalyoka ayogera nti nebebi byabwe
Ebirimu

230

Enjiri yokutangiria okungi

nobujeemu bwabwe siribijjukira nate Naye awali okuggibwako ebyo, tewakyali kuwangayo ssaddaaka olwekibi (Abaebbulaniya 10:9-18). Tukkiriza nti Yesu yatulokola natujja mu byonoono byensi okuyita mu kubatiza kwe nomusaayi gwe yayiwa ku musalaba.

Obulokozi obwokuzaalibwa nate Amazzi nOmwoyo, buli mu mitima gyaffe ne mu ndowooza yaffe.
Lwaki tuli batuukirivu? Kubanga tetuddamu kwonoona? Nedda.tuli batuukirivu, kubanga Yesu Yaggyawo ebibi byaffe byonna era Naffe tumukkiriza.

Owoluganda okkiriza mu bulokozi obutuukiridde? Okkiriza nti Yesu yabatizibwa naffa kumusalaba okutulokola? Tulina okukkiriza ekigambo kya Katonda. Tetuyinza kufuuka batuukirivu abatalina byonoono bwe tukkiriza mu mateeka. Obutuukirivu bwaffe busibuka mukukkiriza mu bikolwa bya Yesu Kristo; okubatizibwa kwe mu Yoludaani, okubonyabonyezebwa kwe kumusalaba awamu nokuffa kwe. Mu kukkiriza mu njiri eno nemitima gyaffe gyonna, tufuuka abatuukirivu. Kino okukkiriza owoluganda? Byonna Yesu byatukoledde bisibuka mu kwagala kwe kwalina eri ffe Abaana be. Katonda atwagala bwaagazi ffe abantu nga bwe tuli. Katonda wa bwenkanya. Yatufuula abatuukirivu okuyita mu bulokozi obusibuka mu kubatiza kwa Yesu, omusaayi gwe yayiwa. Okwo kwe kwagala kwa Katonda okutaliiko bukwakulizzo. Mu abaebbulaniya 10:16 tusoma nti,
Ebirimu

231

Enjiri yokutangiria okungi

nditeeka amateeka ganga ku mutima gwabwe, era ne ku magezi gaabwe ndigawandiika; mu mitima gyaffe ne mundowooza zaffe, tuli bonoonyi mu maaso ga Mukama oba tuli batuukirivu? Bwe tukkiriza mu kigambo kya Mukama tufuuka abatuukirivu. Yesu yaggyawo ebibi byaffe ne yetikka omusango gwabyo; ye mulokozi waffe. Newankubadde oyonoona bulijjo, era ngolowooza tosanidde mu maaso ga Katonda, kkiriza bukkiriza mu kigambo kya Katonda ojja kulokoka ofuuke omutuukirivu. Emabegako nagambye nti, twalina ekibi munda muffe nga tetunaba kulokoka. Bwe twakkiriza enjiri yokusonyiyibwa ebibi twwlokolebwa. Nga tetunaba kumayna njiri, twali bonoonyi. Bwe twatandika okukkiriza mu bulokozi bwa Yesu twafuuka batuukirivu. Kuno kwe kukkiriza omutume Paulo kwe yali ayogerako; okukkiriza mu kusonyiyibwa ebibi kwe kututuukiriza.

Omutuma Paulo ne Jjajaffe Ibulayimu tebafuuka batuukirivu lwa bikolwa byabwe. Ne banaggwano aboogerwako mu biseera bya Baibuli tebatuukirira lwa bikolwa, wabula bakkiriza bukkiriza mu kigambo kya Katonda. Kino ekigambo kye kye kyalimu omukisa gwokufuna ekisonyiwo kyebibi. Naye awali okuggibwako ebyo, tewakyali kuwangayo ssaddaaka olwekibi (Abaebbulaniya 10:18). Katonda yatulokola ffe tuleme okufiirira ebibi byaffe okikkiriza kino owoluganda? Era mu Abafiripi 2 tusoma nti, Mmwe mubeerengamu okulowooza kuli, era okwali mu Kristo Yesu; oyo bwe yasooka okubeera mu kifaananyi kya Katonda, teyalowooza kintu ekyegombebwa okwenkanankana ne Katonda, naye yeggyako ekitiibwa, bwe yatwala engeri yomuddu, nabeera mu kifaananyi kyabantu; era bwe yalabikira mu mutindo ogw;obuntu, ne
Ebirimu

232

Enjiri yokutangiria okungi

yeetoowaza, nga muwulize okutuusa okufa, era okufa okwomusalaba. Era Katonda kye yava amugulumiza ennyo namuwa erinnya liri erisinga amanya gonna; buli vviivi lifukaamirirenga erinnya lya Yesu, eryebyomu ggulu nebyoku nsi nebya wansi wensi, era buli lulimi lwatulenga nga Yesu Kristo ye Mukama waffe, Katonda Kitaffe aweebwe ekitiibwa (Abafiripi 2:5-11). Yesu Kristo, eyali mu kifanaanyi kyekitiibwa kye (abaebbulaniya 1:3), teyayagala kuluubirira kufuna tuttumu ku lulwe. Naye yajja gyetuli ngomuntu era nokwewombeeka neyewombeeka okutuusa ku kuffa nagondera mukama. Yesu Tumutenderezza, Yesu ye Katonda waffe Omulokozi waffe era Kabaka waffe. Yesu tumutendereza era tumwebaza, kubanga yagondera okwagala kwa Katonda kitaawe okutuusa ku nkomerero. Abantu bensi yonna

abalala nabo batendereza Yesu, kubanga nabo bamanyi nti yagondera okwagla kwa Kitaffe. Singa Yesu teyagondera kitaffe, twandibadde tetumwa kitiibwa kyonna kati. Yesu Kristo yafuuka omwano gwendiga owa Katonda aggyawo ebibi byensi; era ebyonoono byaffe byaggibwawo okuyita mu kubatiza kwe mu mugga Yoludaani. Emyaka kati 2000 egiyise gyetujjkira bukya Yesu atwala ebibi byensi.
Tunaafuuka abonoonyi nate Bwetwonoona enkya? Nedda,kubanga Yesu yaggyawo ebibi byaffe Byonna;ebya jjo, leero nebyomumaaso.

Yesu yamanya nti tuli bonoonyi. Okuva kulunaku lwe twazaalibwa okutuusa kulunaku lwe tuffa, yamanya nti ebikolwa byaffe si bya

Ebirimu

233

Enjiri yokutangiria okungi

butuukirivu, nolwekyo yaggyawo ebibi byaffe tuleme kuba nomusango. Omuntu bwaba nga amala emyaka 70 kuno ku nsi, ebibi bye byandibadde bijjuzza loole nga kikkumi. Naye Yesu yaggyawo ebibi byaffe byonna omulundi gumu, okuyita mu Kubatiza kwe natwala omusango gwa byo kumusalaba. Singa Yesu yaggyawo ebibi ebimu naleka okuggyawo ebyonoona bya bulijjo bye tukola, nera twandibadde twolekedde geyena. Bibi byenkanaki bye twakola ffe abantu? Buli kyonoono abantu ku nsi kye tukola kibalirwa mu bibi byensi. Yesu bwe yagamba Yokaana omubatiza okumubatiza, Yesu yali ajulira nti ye yenyini yaliggyawo ebibi byaffe byonna. Katonda yatuma omuddu we, Yokaana omubatiza, mu maaso ga Yesu. Kale nno ebibi byaffe byonna, okuva ku myaka gyaffe emito nokudda waggulu, byonna bibalibwa mwebyo Yesu bye yaggyawo okuyita mu kubatiza kwe.

Ani agamba nti ekibi ki kyali mu nsi? Yesu yaggyawo ebibi byensi era naffe fenna tusobola okulokoka bwe tukkiriza mu mitima gyaffe, awatali kubusabuusa kwonna nti Yesu ye yatangirira ebibi byaffe byonna: okuyita mu kubatiza kwe nokuyiwa omusaayi gwe.

Obulokozi bwabonoonyi butuukirizibwa.


Lwaki Yesu yanaaza ebigera bya Peetero? Kubanga yali ayagala Peetero agume era akukkirize Mu mazima nti Yesu yali yanaaza dda ebibi bye nabiggyawo okuyita mu kubatiza kwe.

MU Yokaana 19 bino byetusoma; Awo ne


Ebirimu

234

Enjiri yokutangiria okungi

batwala Yesu: nafuluma, nga yeetisse yekka omusalaba gwe, natuuka mu kifo ekiyitibwa Ekyekiwanga, ekiyitibwa mu Lwebbulaniya Gologoosa: ne bamukomererera awo, era nabalala babiri wamu naye, eruuyi neruuyi, ne Yesu wakati. Ne Piraato nawandiika ebbaluwa nagissa ku musalaba, ngewandiikiddwa nti YESU OMUNAZAALEESI KABAKA WABAYUDAAYA. Awo ebbaluwa eyo bangi ku Bayudaaya ne bagisoma: kubanga ekifo kye baakomereramu Yesu kyali kumpi nekibuga: era yawandiika mu lwebbulaniya, ne mu Luyonaani ne mu Luruumi (Yokaana 19:17-20). Aboluganda, tukimanye nti Yesu yaggyawo ebibi byensi byonna era nalamulwa nasalirwa omusango mu Kooti ya Piraato. Mu ssuula yemu nokuva kulunyiriri olwa 28, Oluvannyuma lwebyo, Yesu bwe yamanya nti kaakano ebigambo byonna bimaze okutuukirira, ekyawandiikibwa kituukirizibwe, nagamba nti

nnina ennyonta. Waali wateekeddwawo ekibya ekkijjudde omwenge omukaatuufu, ne bakitwala ku mumwa gwe. Awo Yesu bwe yamala okuweebwa omwenge, nagamba nti kiwedde: nakutamya omutwe gwe, nawaayo omwoyo gwe (Yokaana 19:28-30). Yesu yagamba, kiwedde nakutamya omutwe gwe nawaayo omwoyo gwe. Oluvanyuma lwennaku satu, yazuukira mu baffu nagenda muggulu.okubatiza kwa Yesu Kristo awamu nokuffa kwe kumusalaba bikwatagana. Ebyo byombi (okubatiza nokuffa kumusalaba) tebisobola kwawulibwa. Ffe abantu twonoona mu mibiri gyaffe, naye Yesu yajja natuwa okubatiza kwe nomusaayi tusobole okununulibwa. Yatununula natuwa amawulire amalungi agenjiri ye. Abo abasonyiyibwa ebibi byabwe be bayinza okuyingira mu bwakabaka obwomuggulu. Anti babeera bakkiriza mu Yesu eyazaalibwa eBeserekemu, nabatizibwa mu mugga
Ebirimu

235

Enjiri yokutangiria okungi

Yoludaani, naffa ku musalaba era yazuukira ku lunaku olwokusatu. Erinnya lya Mukama lyebazibwe emirembe gyonna. Mu suula ya Yokaana esembayo, Yesu yagenda eGaliraaya, oluvanyuma lwamazuukira, nabuuza Peetero nti onjagala okusiinga bano? Peetero namuddamu nti Weewaawo, Mukama: okimanyi nti nkwagala namuddamu nti liisa endiga zange. Peetero yamala nakkiriza mu njiri yokubatiza kwa Yesu nomusaayi gwe (okuggibwako ebibi). Bwe yakkiriza mu njiri eno eyamazzi nomwoyo, yajjibwako ebibi bye, nokumanya yamanya lwaki Yesu yanaaza ebigere bye era nanywera. Mu Yokaana 21:15 tusoma nate Awo bwe bamala okulya, Yesu nagamba Simooni Peetero nti Simooni, omwana wa Yokaana, onjagala okukira bano? Namugamba nti Weewaawo, Mukama wange; ggwe omanyi nga nkwagala. Namugamba nti Liisanga abaana bendiga bange. Kati Peetero yali asobola okuweebwa obuvunaanyizibwa

obwokuliisa, kubanga Peetero yali omuyigirizwa eyali atuukirizibwa mu bulokozi, era yali afuuse omuweereza wa Katonda atuukiridde. Singa ebibi Peetero bye yali akola bulijo byamufuula omwonoonyi, Yesu teyandimugambye lubuulira njiri yokutangirira ebibi, kubanga ababuulira bandi badde tebasanidde mu maaso ga Katonda.

Mukama wange, okimanyi nti nkwagala.


Osuubira onoddamu okubeeraomwonoonyi Bwonoddamu okwonoona nate? Nedda. Yesu yaggyawo dda ebibi byange Bwe yabatizibwa mu mugga Yoludaani.

Ebirimu

236

Enjiri yokutangiria okungi

Tulowooze kubigambo Yesu bye yagamba Peetero. Simooni omwana wa Yokaana, onjagala okukira bano? Weewaawo Mukama wange; ggwe omanyi nga nkwagala. Peetero ya yayatula amazima eri mukama waffe. Obuvvumu bwe bwali buva mukukkiriza mu njiri yokutangirira ebibi. Singa Yesu teyasomesa Peetero awamu nabayigirizwa abalala enjirie eno eyokusonyiyibwa ebibi kulunaku lwe yabanaza ebigere, Peetero teyandisobode kwatula kwagala kwalina eri Yesu Kristo. Singa enjiri yokutangirira bali tebagimanyi, Yesu tabandimugambye nti bamwagala. Bandi badde beesalira omusango ngera tebasuubira kusasira kwa Katonda nekisa kye. Wabula tusanyu tulowooze ku bigambo ebyo Peetero bye yaddamu Yesu. Yaweebwa omukisa; yagamba nti, Weewaawo Mukama wange; ggwe omanyi nga nkwagala. Yakkiriza mu njiri yokusonyiyibwa ebibi Yesu mwe yayita okuggyawo ebibi byensi yonna; muno mwe mwali

nebibi byaffe ebyo mu maaso. Peetero yakkiriza mu njiri yokusonyitibwa ebibi, kubanga yakkiriza nti Yesu yali omwana gwendiga owa Katonda. Peetero yamanya nti ebibi bye ebya bulijo bisonyiyidwa, weewaawo nebyo ebyomumaaso. Owoluganda nawe olinga Peetero? Okkiriza era weesiga okwagala kwa Yesu? Okkiriza nti ye yaleeta enjiri yokusonyiyibwa ebibi okuyita mu kubatiza kwe, nomusaayi? Singa Yesu yaggyawo ebibi byaffe ebya jjo oba ebya leero byokka, na tulekera ebyo mu maaso, tetwandisobodde kumutendereza nga bwe tukola leero; twandibadde twolekedde geyena fenna. Nolwekyo, tulina okukkiriza mu njiri Yesu gye yaleeta. Emiriundi mingi omubiri gwaffe guwaba netwesanga nga tuli mu kibi. Nolwekyo tulina okukkiriza mu njiri yokusonyiyibwa ebibi Yesu gyatuwadde eno yenjiri yokubatiza nomusaayi eya Yesu. Atakkiriza, tasobola kununulibwa. Yesu yaleeta enjiri eno, tumanye nti yatwagala era naffe
Ebirimu

237

Enjiri yokutangiria okungi

tusobole okumwagalira ddala. Abakkiriza mu njiri eno bafuuka abaddu eri okwagala kuno okwa Yesu. Aboluganda abagalwa, singa Yesu yaleka akabi kona wano ku nsi, tetwandisobodde kukkiriza mu Yesu newankubadde okufuuka omujulirwa wenjiri eyokusonyiyibwa ebibi. Tetwandisobodde kuweereza Katonda nga bwe kitugwanira. Naye, bwetukkiriza mu njiri eno, tulokolebwa.

Onjagala okukira bano?


Kiki ekitusobosezza okwagala Yesu okukira ebirala byonna? Okwagala kwatulazze okuyita mu kubatiza Kwe okwaggyawo ebibi byaffe byonna, (weewaawo nebyomumaaso).

Ffe abantu bwe twagala omuntu yenna, era okwagala kuno bwe kuba okwagala okukakke, emirundi egisinga tunafuwala era okwagala kuno kwe tulaga banaffe tekuba kwalubeerera. Wabula okwagala kuno bwe kuba nga kusibuka mu kwagala okwasooka Katonda kwatubikulidde, okwagala okwo kwetulagabanaffe kubeera kwalubeerera. Okwagala kwa Katonda kuno kwe kusibuka mu kusonyiyibwa (okutangirira) ebibi byaffe abantu; obulokozi bwamazzi gokubatiza kwa Yesu, nomwoyo. Okkukkiriza kwaffe mu njiri yokusonyiyibwa ebibi gwe musinji fee abakkiriza gwetulina. Era muguno omusiingi mwetusinziira okufuna okwagala kwa Katonda. Singa Katonda tumwagala na ndowooza zaffe zokka, tuwaba era ne twesanga nga tuzzeyo mubulamu obwekibi. Naye ate Yesu yanaaza ebibi byaffe byonna: ebibi bya bulijo, ebyajjo, ebya leero nebyenkya. Tewali nomu gwalese wabweeru wobulokozi bwe.
Ebirimu

238

Enjiri yokutangiria okungi

Kale, okwagala kwaffe kulina okusibuka mu njiri yokusonyiyibwa ebibi Katonda gyatubikkulidde. Okwagala okwo kwe kutufuula abaana be. Era bwe tukkiriza mu bulokozi obwamazzi nomwoyo, tetulina kibi kyonna. Obulokozi bwaffe tebwava mu butuukirivu bwaffe, naye bwava mu kwagala Katonda kwalina gyetuli awamu namateeka ge. Newankubadde nga muno mumubiri tuli banafu, tubalibwanga abatuukirivu. Tujja kuyingira obwakabaka bwa Katonda era tutendereze Katonda emirembe nemirembe. Mu 1 Yokaana 4:10 tusoma nti, Mu kino mwe muli okwagala, so si nga ffe twayagala Katonda, naye nga ye yatwagala ffe, natuma Omwana we okuba omutango olwebibi byaffe. Yesu yatulokola namazzi nomwoyo ffe tusobole okukkiriza mu njiri yokusonyiyibwa, okubatiza kwa Yesu awamu nomusaayi gwe. Singa Katonda teyatulokola ngayita mu njiri

yokusonyiwa, tetwandilokose ne bwe twandiffubye enyo. Tulina okukkiriza mu kubatiza kwamazzi nomwoyo. Eno yenjiri ya Katonda eyokusonyiyibwa ebibi. Eno enjiri yerimu okukkiriza okwamazima; guno gwe musingi gwobulokozi bwaffe, era ekisumuluzo ekituyingiza mu bwakabaka bwa Katonda.

Tetulina kusinziira mu kukkiriza kwendowooza zaffe.


Okukkiriza okwamazima kuva wa? Kuva eri Mukama Katonda, Eyanaaza ebibi byaffe byonna.

Okukkiriza oba okwagala okuva mu ndowooza

Ebirimu

239

Enjiri yokutangiria okungi

yomuntu tekubeera kwagala oba okukkiriza okwamazima. Bangi mu nsi basooka kukkiriza na ndowooza. Oluvanyuma bakoowa era nobulokozi babuddukamu, kubanga ebibi mu mitima gyabwe bibeera bibazitoweredde. Mu Yokaana 13, Yesu yakuanya abayigirizwa be nga tanaba kukomererwa. Yali ayagala bayige obumu obwali mu njiri gye yali anateera okubayigiriza. Yesu yabanaaza ebigere. Ekikolwa kino yakikola nga ayagala bamanye obulokozi bwazze okubabikulira.Peetero yasooka nagana Yesu okunaaza ebigere bye (okwo kwe kwali kukkiriza kwendowooza ye). Naye Yesu yamutegeeza nti yali tana manya makulu gekikolwa Yesu kye yali akola. Mu njiri eno eyamazzi nomwoyo, tuyiga ebigambo ebirina amakulu agayinza okutuzibuwalira. Bwetukkiriza munjiri eno, ekituzibuwalira kifuuka kyangu gye. Enjiri yamazzi nomwoyo etusobozesa

okutegeera ebibtu ebikusike ebisukka okutegeera kwaffe bulijo. Buli mwonoonyi agikkiriza atuukirira mu maaso ga Katonda. Peetero yagenda okuvuba nabavubi abalala. Bali tebanaba kusisinkana Yesu. Olwo Yesu nabalabikira; yali abategekeredd ekyenkya. Kwowo Peetero lwe yazuula amakulu gebigambo Yesu bye yamulagira (bwe yamugamba nti, kyenkola Kaakano tokimannyi). Katonda yanaaza nasonyiwa ebibibyange byonna. Byonna byenkola olwobunafu bwange, awamu nebyo byenkola ebyomumaaso. Peetero yali alina okukkiriza okwobuntu era okukkiriza okwo yaku leka; kubanga kwali tekugasa era nga tekubala bibala. Peetero kale yatandika okuyimirira mu kikkiriza kwe mu Kubatiza nomusaayi gwa Yesu; eyo ye yali enjiri eyokusonyiyibwa ebibi. Ea oluvanyuma Yesu bwe yabuuza Peetero, Peetero yaddamu nobuvumu nti Weewaawo Mukama: wange gwe omanyi nti nkwagala. Yali
Ebirimu

240

Enjiri yokutangiria okungi

asobola okwatula okukkiriza kwe mu lujjudde; okukkiriza mu kubatiza kwa Yesu nomusaayi gwe.

Oluvanyuma, Peetero yafuuka omuweereza wa Katonda owamazima.


Ensonga lwaki Peetero nabayigirizwa ba Yesu abalala baabuulira enjiri okutuusa lwe baafa yeno; Bali bategedde enjiri eyamazima. Ne Paulo omutume naye, eyabonyabonya abakkiriza, yamala najulira ku mazima agali mu njiri mu nakku ezo enzibu ezomu Ruumi.
Ofuuka otya omuweereza Wa Katonda owamazima? Kkiriza mu kutangirira kwe okwoluberera olwebibi byo.

Mu bayigirizawa ekkumi nababbiri, Yuda ye yalyamu Yesu olukwe atte oluvanyuma neyetugga. Paulo ye yatwala ekifo kye. Abayigirizwa baali balonze mubo omuyigirizwa wabwe, naye Paulo yalondebwa Katonda. Paulo awamu nabayigirizwa abalala be babunya enjiri yokusonyiyibwa ebibi. Abayigirizwa abasinga baafa nga abajulizi. Newankubadde batiisibwa nokuffa, tebeegana kukkiriza kwe bali bafunye mu njiri era baganda mu maaso ne bajibuulira. Osanga abantu babagambanga nti Yesu yaba nazaako ebibi byabwe, nga ayita mu njiri yokubatiza kwe nomusaayi gwe yayiwa kumusalaba ne yetikka omusango gwaffe.eno enjiri yalokola bangi. Abayigirizwa babuulira enjiri yamazzi nomwoyo nga bagamba nti Yesu ye Katonda era yomulokozi. Kino bakyogera, kubanga bajulira enjiri yokubatiza nomwoyo. Olwokukkiriza kwabayigirizwa, gwe nage tusobola okuwulira
Ebirimu

241

Enjiri yokutangiria okungi

enjiri yokubatiza kwe era ne tulokolebwa okuva mu kibi. Olwokwagala kwa Katonda okutakoma, nobulokozi bwe obutuukiridde, fenna tufuuse abayigirizwa ba Yesu. Kino okukkiriza? Yesu yatwagala nnyo nnyini nti yatuwa enjiri eno eyamazzi nomwoyo era yatufuula abayigirizwa be abatuukirivu. Eno yenzonga lwaki abayigirizwa be yali nabo yabanaaza ebigere. Yabanaaza ebigere asobole okubasomesa nti ebibi byonna ebyensi, byanaazibwa ku lunakku luli Yesu bwe yabatizibwa era nayiwa omusaayi gwe ku musalaba. Twebaza nnyo Katonda olwokwagala kwe nenjiri yokusonyiyibwa ebyonoono. Bwe yanaaza ebigere byabayigirizwa, Yesu yabasomesa ebintu bibiri. Ekisooka: nti ebibi byabayigirizwa byonna byasonyiyibwa, lwe bakkiriza mu njiri yokubatiza kwa Yesu nomusaayi gwe. Ekyokubiri: Yesu ye wombeeka asobole okulokola abonoonyi abafuule

abatuukirivu. Ffe abakkiriza tulina okuwereza abalala nga tubuulira enjiri yokusonyiyibwa. Omuyigirizwa tayinza kusinga musomesa we. Nolwekyo mu nakku zino, tubuulira enjiri mu nsi era tuweereza nga abo abaweereza Yesu. Ffe abasooka mu okulokoka tulina okuweereza abo abgenda okulokoka. Kye tuyiga mu kikolwa Yesu kye yakola bwe yanaaza abayigirizwa be. Yesu bwe yanaaza ebigere byabayigirizwa be yali abalaga nti ye yali omulokozi atuukiridde; nga tayagala ffe abakkiriza tulimbibwe setaani nate. Fenna tusobola okulokolebwa nga tukkiriza mu njiri yokusonyiyibwa ebibi, nokubatiza kwa Yesu okwamazzi nomwoyo. Yesu yanaaza ebibi byaffe fenna nokubatiza kwe, okukomererwa kwe kumusalaba. Abo bokka abakkiriza mu njiri eno be bafuna obulokozi obwolubeerera.

Ebirimu

242

Enjiri yokutangiria okungi

Kkiriza mu njiri yokusonyiyibwa ebibi ebya bulijo.


Bwe tukkiriza mu njiri eno, tusobola okwewala emitego nobulimba bwa setaani. Abantu bangi balimbibwa omulabe setaani ne bawaba. Ffe abakkiriza tumanyi nti Yesu yaggyawo ebibi byaffe byonna nokubatiza kwe. Olwo omukkiriza asobola atya okubeera nekibi? Yesu bwa ba nga yewaayo okusonyiwa kiki ffe kyetwetaaga okusasula? Bwe tugaana okukkiriza mu njiri yamazzi nomwoyo twesanga nga tukkiriza ebigambo bya setaani. Naye ate bweyuba nokukkiriza okutajulukuka mu njiri, nekigambo kya Katonda ekyamazima, tutuukirira. Ekifanaanyi kyeweema entukuvu (mu ndagano enkadde) wali okirabyeko? Nyumba ntono eyawuddwamu bibiri, oluuyi olwebweru (ekifo ekitukuvu) nekitundu ekyomunda (ekifo

ekisinga obutukuvu) omwo mwe tusaanga essanduuko eyekisa. wabweru we weema mwazimbibwa empagi 60. Ekifo ekitukuvu kyalina embawo (enzimbe ngebisenge) 48.

Omulyango gwoluggya mu weema (yabaiseraeri) gwali gwa kika ki?


Omulyango gwoluggya mu weema Gwakolebwa na ki? Kaniki, nolugoye olweffulungu, nolumyufu Ne bafuta erangiddwa omudalizo.

Era olwomulyango ogwoluggya walibeera oluggi olwemikono amakumi abiri, olwa kaniki, nolugoye olweffulungu, nolumyufu, ne bafuta erangiddwa, omulimu gwomudaliza: empagi zaazo nnya, nebinnya byazo bina (Okuva
Ebirimu

243

Enjiri yokutangiria okungi

27:16). Laangi ezakozesebwa zaali nungi era nga zirangiddwa bulungi. Katonda bwatyo bwe yalagira Musa okubikola, buli muntu eyali ayagala okuyingira eweema afune obwangu. Engoye zino zali zirina akabonero akobwakatonda akakusike: bwe bulokozi Katonda bwe yaleeta (obwokubatiza nomusaayi). Muno mwe yali agenda okuyita okulokola abantu bensi yonna. Ebyakozesebwa kumulyango gwoluggya mu weema birina amakulu amakusike eri entekateeka ya mukama okulokola ensi. Singa tebyalina makulu, tebyandiwandiikiddwa mu baibuli, era ebintu bino bituyamba okunyweza okukkiriza kwaffe mu njiri. Eno yensonga lwaki Katonda yabibikulira Musa.

Engoye ezo zitegeeza ki bwe tuzikwataganya nenjiri ya Katonda?


Makulu ki amakusike agali emabega Wengoye ezakozesebwa kumulyango gwoluggya? Bulokozi bwa Yesu Kristo obuva mukubatiza Kwe nomusaayi gwe.

Olugoye lwa bulu (nge bwetugiyita enaku zino) lwali lwogera ku kubatiza kwe Yesu. Mu 1 Peetero 3:21 tuyiga nti, era kaakano ge gaabalokola mu kifanaanyi ekyamazima, kwe kubatizibwa, Peetero yakakasa okubatiza kwa Yesu. Era okuyita mu kwo, yaggyawo ebibi byensi yonna. Mu lunyiriri luno, ekifanaanyi ekyokutangirira, kwe Kubatiza. Nolwekyo langi ya bulu ya muwendo nnyo eri ekigambo

Ebirimu

244

Enjiri yokutangiria okungi

kyobulokozi. Amakulu agali mu lugoye olumyufu ge gano: Omusaayi gwa Yesu. Ate makulu ki agali mu lugoye lweffulungu (ennakku zino gwe tumanyi nga kakobe?) obwakatonda (bwa Yesu), ekifo kye ekikulu kuno kunsi nga Kabaka era nga Katonda. Langi zino esatu za muwendo mungi nnyo eri obulokozi bwaffe. Ekyambalo ekirungi Kabona omukulu naye kye yayambala nakyo kyonna kyali kya bulu. Kabona omukulu yesibanga olugoye ku mutwe gwe. Kungulu nalyoka ateekako ekpande okwali kuwandiikidwaako mu nukuta za zaabu nti OMUTUKUVU ERI MUKAMA. Ekipande kino kyanywezebwanga ku mutwe nolugoye olwa bulu.

Amazima (amakulu) agali mu lugoye ka bulu.


Olugoye lwa bulu lulina Makulu ki? Okubatiza kwa Yesu.

Nanonya amakulu golugoye lwa bulu mu baibuli nge nebuuza nti olugoye lwe langi eno lutegeeza ki? Ekifanaanyi kya bulu mu baibuli ge mazzi (kwe kubatiza kwa Yesu). Kristo yabatizibwa Yokaana omubatiza okugyawo ebibi byensi yonna (Matayo 3:15). Singa Yesu teyaggyawo bibi bya nsi nokubatiza kwe, tetwandibadde batuukirivu mu maaso ga katonda. (tetwandibadde baawule mu maaso ga Katonda). Nolwekyo Yesu Kristo yali alina okuggya mu nsi muno abatizibwe Yokaana omubatiza mu mugga Yoludaani era aggyewo
Ebirimu

245

Enjiri yokutangiria okungi

ebibi byensi yonna. Langi ya bulu yali kumulyango, kubanga Katonda yali ayagala tumanye nti omwo (mu makulu agali mu langi eyo) okwawulibwa kwaffe mwe kuva. Awatali kubatiza kwa Yesu, twandibadde twtwayaawulibwa. Olugoye olumyufu, omusaayi, kwe kufa kwa Yesu, ate olweffulungu ye Katonda (omu mu busatu; Kitaffe, omwana nomwoyo omutukuvu) ye Nannyini buyinza yekka atenderezebwa, Kabaka wa bakabaka, era Mukama wabaami (1 Timoseewo 6:15). Olugoye olumyufu lwogera ku musaayi gwa Kristo ogwayiika kumusalaba okusasula ebibi byabantu bonna mu nsi. Yesu Kristo yajja mu nsi eno mu mubiri okuggyawo ebibi byabantu bonna. Enjiri yokubatiza kwa Yesu nomusaayi gwe ynjiri eyamazima era yalagulibwa mu langi ezo esatu (mu biseera byendagaano enkadde). Empagi zeweema zali zambaawo ezekika

kya kasiya, era nebinya byazo byali bya kikomo. Ebinya bino ebyekikomo byalina enkwaso za ffeeza (ebikwaso bya feeza). Abonoonyi bonna balamulibwanga,kubanga empeera yekibi kufa. Omuntu yenna nga tanaweebwa (nga Katonda tanamuwa) mukisa kufuna bulamu buggya, yali alina okuwaayo ssadaaka olwebibi bye. (kino kyaliwo mu biseera byendagaano enkadde). Okubatiza kwa Yesu kwaggyawo ebibi byaffe byonna. Yesu yayiwa omusaayi gwe kumusalaba, natulokola ffe abakkiriza mu njiri yokusonyiyibwa ebibi. Yesu ye Kabaka wa bakabaka era Katonda omutukuvu. Aboluganda abagalwa, okubatiza kwa Yesu bwe bulokozi Yesu bwe yaleeta okuggyawo ebibi byaffe. Yesu, Katonda, yakka kunsi mu mubiri (olugoye lweffulungu); yabatizibwa okuggyawo ebibi byensi (olugoye lwa bulu); yakomererwa era nayiwa omusaayi gwe okukkiriza omusango
Ebirimu

246

Enjiri yokutangiria okungi

ogwandibadde kuffe (olugoye olumyufu). Kale okubatiza kwa Yesu kutubuulira ddala nti yajja okulokola abantu fenna. Tuyiga nti langi zino zali zikozesebwa ku mulyango gweweema entukuvu. Okulanga (okutunga) kwolugoye olwalina langi zino (eyabulu, eyeffungulu oba kakobe, nemyuffu) kwabawo, kubanga Katonda yali ayagala abantu bamanye ammazima agali mu bulokozi bwe. Ewuuzi ezakozesebwa zitulaga nti fenna talokolebwa. Okusinziira ku byetulabye era ne bye tuyize tumanyi kati nti Yesu yateekateeka obulokozi bwaffe. Yabatizibwa, nakomererwa kumusalaba nazuukira mu bafu okutuukiriza obulokozi bwaffe abantu. Mu langi zino, ekyo kyetuyigamu.

Ekinabirwaamu ekyekikomo mu ndagaano enkadde, kye kifanaanyi kyokubatiza mu ndagaano empya.


Lwaki bakabona banaaza emikono Gyabwe nebigere nga tebanaba Kuyingira mu kifo ekitukuvu? Bali balina okuyimirira mu maaso ga Katonda nga tebalina kibi kyonna.

Ekinaabirwaamu kino kyakolebwa nekyuuma ekyekikomo. Langi yekikomo kifanaanyi kyomusango Yesu gwe yettikka ku lwaffe. Amazzi agali mu kinaabirwaamu kye Kigambo kyenjiri. Enjiri etugamba nti ebibi byaffe byonna bugidwawo. Tuyiga nti ebibi byaffe ebyabulijjo byasonyiyibwa okuyita mu kubatiza kwa Yesu. Ekyoto ekyebiweebwayo ebyokebwa gwe

Ebirimu

247

Enjiri yokutangiria okungi

musango. Amazzi ga Yesu (aga bulu) yenjiri yokutangirira ebibi oba okubatiza kwa Yesu nga bwekyawandiikibwa mu (Matayo 3:15, 1 Yokaana 5:5-10). Kyekigambo kyobujulizi bwenjiri yobulokozi okuyita mu mutango. Mu 1 Yokaana 5 kyawandiikibwa nti, Era awangula ensi ye ani, wabula akkiriza nga Yesu ye mwana wa Katonda? Oyo ye yajja namazzi nomusaayi, Yesu Kristo; si na mazzi gokka naye namazzi gali nomusaayi guli. Era omwoyo yategeeza, kubanga omwoyo ge mazima. Era atubuulira nti oyo akkiriza mu mwana wa Katonda alina obujulizi obwamazzi, omusaayi, nomwoyo mu ye. Katonda yakkiriza okwawulibwa nga ayita mu kukkiriza mu njiri eyokutangirira; natukkiriza nokuyingira mu weema entukuvu. Kale tuyinza okutambulira mu kukkiriza, nga tuliisibwa ekigambo kya Katonda nga tuli batuukirivu. Kitugwanira okukkiriza mu njiri yokutangirira

ebibi byaffe, tusobole okuyingira mu weema entukuvu. Abantu bangi ennakku zino bagamba nti kimala okukkiriza obukkiriza nga tolowoozeza ku langi zino ezeweema entukuvu. (nga tofuddeyo kunyonyolebwa ku makulu gazo). Omuntu bwakkiriza mu Yesu nga tamanyi makulu gano, okukkiriza kwe si kwa mazima, kubanga ekibi kibeera kiyyatudde mu ye. Omuntu oyo aba akyalina ekibi mu mutima gwe, kubanga takkiriza mu mazima agali mukuzaalibwa omulundi ogwokubiri (Okulokoka) ngayita mu njiri yokutangirira eyamazzi, omusaayi, nomwoyo. Katonda ayagala tumwesige nemitima gyaffe gyonna, newankubadde oluusi tetulina kutegeera.Katonda ayagala tukkirize mu njiri yokusonyiyibwa ebibi okuyita mu Yesu Kristo. Nolwekyo tulina okumanya nti Yesu yatulokola okuva mu buli kika kyekibi.
Ebirimu

248

Enjiri yokutangiria okungi

Bwe tutegeerera ddala nti Yesu yatulokola okukkiriza kwaffe kuba kutuukiridde. Okukkiriza okwamazima kujja nga tukkiriza mu bujulizi obwobulokozi bwa Yesu, nenjiri yokusonyiyibwa ebibi.

Okukkiriza okunyoma Yesu.


Kiki kyetwetaaga okukkiriza? Okumanya okutuufu okw Okubatiza kwa Yesu.

Tulina okumanya nti okukkiriza obukkiriza mu Yesu kuba kumunyooma. Abagamba nti, nze banange nfuna obuzibu okukkiriza, naye Yesu nga bwali omwana wa Katonda, kale ka male ga mukkiriza baba banyooma Yesu. Bwoba oyagala okulokokera ddala olina

okukkiriza mu kubatiza kwa Yesu nomusaayo gwe: enjiri yokutangirira (okusonyiyibwa ebibi). Omuntu akkiriza mu Yesu nga tamanyi njiri ya kusonyiyibwa bibi, aba bubi nnyo. Oyo atakkirizanga Yesu okuba omulokozi we aba amusiinga. Ababuulira enjiri yomusaayi gwa Yesu gwokka bakolera bwereere era tebamanyi mazima. Yesu tayagala muntu yenna kugenda mu maaso nga abuulira enjiri gyatanamanya mubujjuvu, oba tayagala kuabagana nabo abamukkiriza naye nga tebalina nsonga yonna lwaki bamukkiriza. Ayagala tumukkirize nga tumanyi enjiri yokusonyiyibwa. Bwe tukkiriza mu Yesu, tulina okukkiriza nti enjiri yokusonyiyibwa ebibi, kwe kubatiza kwa Yesu nomusaayi gwe. Bwe tukkiriza mu Yesu, tulina okutegeera enjiri yokusonyiyibwa ebibi okuyita mu kigambo kye era tumanye engeri gye yatunazaako ebibi. Era awamu nebyo tulina okumanya amakulu amakusike emabega wa langi
Ebirimu

249

Enjiri yokutangiria okungi

ezo ezeweema entukuvu (eyabulu, eyeffungulu oba kakobe nemyuffu). Olwo tunaabeera nokukkiriza okwamazima era okwoluberera.

Tetuyinza kuzaalibwa gwakubiri (okulokoka) nga tetukkiriza mu Yesu, namazima agazuuliddwa emabega wa langi ezeweema (bulu, kakobe ne kamyuffu).
Bakabona bakolanga ki nga Tebanaba kuyingira kifo kitukuvu? Banazaanga emikono gyabwe nebigere byabwe Namazzi agekinaabirwaamu Ekyekikomo.

Mukama

waffe

Yesu

yatilokola.

Tulina

kumwebaza buli kiseera, bwe tulaba enkola etuukiridde gye yayitamu okutulokola. Yatuwa ebigambo byenjiri yokusonyiwa (okuyita mu langi zeweema) era natulokola. Tumwebaza nnyo nyini olwekyo. Abonoonyi tebasobola kuyingira kifo kitukuvu nga tebanayita mu kulamula (mu musango). Omuntu ayinza atya okutuuka mu kifo ekitukuvu nga tanalamulibwa kibi kye? (tanatwala musango gwekibi kye?) omuntu bwatyo bwe yayingiranga mu kifo ekitukuvu yattibwanga amngu ago. Kyali kivve omwonoonyi okuyingira ekifo ekitukuvu. Mukama waffe yakozesa ekyama kyamakulu agali mu mulyango (mu weema entukuvu) okutulokola. Yatubuulira ekyama kyobulokozi bwe okuyita mu mazima agazuulidwa mu lugoye lwa bulu, kakobe ne kamyuffu). Langi ya bulu si kabonero ka katonda, wabula langi eno etunnyonyola nti okubatiza kwa Yesu kwe kuggyawo ebibi byaffe. Omuntu yali ayinza
Ebirimu

250

Enjiri yokutangiria okungi

okuyingirira ddala natuuka ku kyooto kyebiweebwayo naye nga takkiriza (oba nga nokumanya tamanyi) makulu gali mu langi eno eya bulu (newankubadde nga tasobola kutuuka mu kifo mukama wabeera). Kale, okuyingira mu mulyango gweweema entukuvu, tulina okukkiriza mu kubatiza kwa Yesu (langi ya bulu), omusaayi gwe kumusalaba (olugoye olumyuffu) ne mu mazima nti Yesu Katonda era mwana wa Katonda (Olugoye lwa Kakobe). Bwe tukkiriza, tukkirizibwa okuyingira mu kifo ekisinga obukuvu mu weema. Abantu abamu bayingira ne batuuka ku mulyango gwoluggya yeweema ne balowooza nti bali munda. Naye buno si bwe bulokozi. Kitugwanira okuyingira mukifo ekisinga obutukuvu. Okutuukayo, tulina okunaaba mu kinaabirwaamu ekyakakomo (kye kifaananyi kyokubatiza kwa Yesu). Ebibi byaffe ebya buli jjo tulina okubinaaza nokubatiza kwa Yesu era

twawulibwe, olwo lwe tunasobola okuyingira ekifo ekitukuvu. Mu ndagaano enkadde, bakabona bali balina okwenaaza nga tebanaba kuyingira yekaalu. Ate ne mu ndagaano empya, Yesu yazaaza ebigere byabayigirizwa; kano kali kabonero akalaga nti ebibi byabwe ebya buli jko byali bigidwawo. Etteeka lya Katonda ligamba nti, kubanga empeera yekibi kwe kufa; naye ekirabo kya Katonda bwe bulamu obutaggwaawo mu Kristo Yesu Mukama waffe (Abaruumi 6:23). Katonda alamula ebibi byabantu bonna. Kuno kwe kwagala kwe era obulokozi bwe. Obulokozi obwa nnama ddala bufunibwa nga tukkiriza mu njiri yokusonyiyibwa ebibi (eyokutangirira ebibi). Muno mwe muli okubatiza kwa Yesu, omusaayi gwe, okuffa kwe kumusalaba nokuzuukira kwe.

Ebirimu

251

Enjiri yokutangiria okungi

Tewali alina kunyooma mazima agali mu njiri yokusonyiyibwa ebibi.


Kiki kye tulina okukola? Tulina okukkiriza mu njiri, Ekigambo kya Katonda.

Nze sinyooma bantu. Omuntu bwa yogera ku kintu kyonna nga sirina kye manyi ku nsonga eyogerwako, musaba ademu okukinyonyola. Kale nno bwe nagezaako okubuuza ku bigendererwa bya yekaalu entukuvu, tewali nomu yaamba ekintu kyonna. Nebuuza muli nti kiki kye nali nina okukola? Kye nali nina okukola kyawandiikibwa mu bujjuvu mu kitabo kyokuva. Omuntu bwasoma ekitabo kino, afuna okutegeera nokumaya okuva eri Katonda. Aboluganda, okugenda mu Kanisa tekutulokola. Bino bye bigambo Yesu bye yagamba Nikoodemo.

Ddala ddala nkugamba nti Omuntu bwatazaalibwa mazzi na Mwoyo, tayinza kuyingira mu bwakabaka bwa Katonda. Ggwe omuyigiriza wa Isiraeri, nototegeera ebyo? (Yokaana 3:5, 10) Abo bonna abakkiriza mu Yesu balina okukkiriza mu kubatiza kwe, okuffa kwe ne mu mazima nti Yesu ye Katonda, yomulokozi waffe era mwana wa Katonda. Tulina okukkiriza nti Yesu yomulokozi wabonoonyi binna mu nsi, kubanga awatali kukkiriza, tetuyinza kulokoka so nokuyingira tetusobola kuyingira mu bwa Kabaka bwa Katonda. Olowooza tekyandibadde kyangu, singa omuntu akkiriza bukkiriza mu Yesu nalokoka? -weewawokyandbadde kyangu. Oluyimba olumu lugamba nti, olokose. Nange ndokose. Fenna tulokose. kino nga kirungi! Wabula ddala ddala bameka abakkiriza mu Yesu naye nga tebalokokedde ddala? (nga tebazaalidwa mazzi na mwoyo?) Tulina okukkiriza Yesu nyae eyo si
Ebirimu

252

Enjiri yokutangiria okungi

yenkomerero. Tulina okweyongera okumanya amazima. Kitugwanira okutegeera enjiri yokusonyiyibwa ebibi mu byawandiikibwa, era tulina okumanya amakulu emabega wa langi (ezeweema entukuvu). Kino kitusobozesa okuyingira mu kubeerawo kwa Mukama (okwomwoyo) nga tuyita mu kukkiriza. Tubeera tuyingidde mu bwakabaka bwa Katonda. Kale abooluganda kitugwanira okukkiriza mu Yesu Kristo nendowooza entuufu.

Enjiri eyasooka mwe musibuka okwawulibwa


Kiki ekitayinza kwawulibwa Kubulokozi (ngakakwakulizo), okuggyako omusalaba gwa Yesu? Okubatiza kwa Yesu.

Abantu balowooza nti buli kiseera basobola okutambula nga batuukiridde. Bagezaako nga bwe basobola okukola ebirungi, naye oluvanyuma bazuula obunafu bwabwe. Ffe abantu tetutuukiridde era omuntu tasobola kwewala kibi mu manyi ge ye. Wabula Yesu yatulokola ngayita mu njiri yokutangirira ebibi byaffe era ne twwawulibwa ne tufuna obusobozi obutuyingiza mu kubeerawo kwa Katonda. Singa Katonda teyatulokola, tetwandisobodde kuyingira kifo kitukuvu ku lwaffe. Lwaki? Singa abo bokka abali batuukiridde mu manyi gabwe be bakkirizibwa okuyingira mu kifo ekitukuvu, tewali nomu kuffe yandibadde nabusobozi obutuukayo(mu maaso ga Katonda). Omuntu bwakkiriza mu Yesu naye nga tamanyi njiri yamazima, aba yeyongerako kibi na musango mu mutima gwe. Ate omutnu bwakkiriza okujulira enjiri, olwo yegatta ku
Ebirimu

253

Enjiri yokutangiria okungi

bekika ekitukuvu (1 Peetero 2:9) era kukyenyi kye kuliko akapande akawandiikidwako OMUTUKUVU ERI MUKAMA. Omuntu bwatyo, munakku zino, yakola nga kabona omukulu, kubanga aba aweereza Katonda. Twafuuka tutya abatuukirivu? Kyawandiikibwa mu Matayo 3:15, nti kitugwanira okutuukiriza obutuukirivu bwonna. Yesu yabatizibwa na tulokola okuva mu bibi byensi. Mu kubatiza kwe, yaggyawo ebibi byensi era naffe abakkiriza tufuuse abatuukirivu. Singa twali tulowooza bulowooza ku musalaba gwa Yesu olwo tetwandilokose. Singa tukaaba amaziga amangi ne twenenya nga bwe tusobola, era ebibi byaffe byanditusigadeko; awatali kubatiza kwa Yesu Kristo, tewali kusonyiyibwa bibi. Kubanga yaggyawo ebibi byaffe, mukama yakkiriza Yesu okwutikka buli kibi abantu bokunsi kye baali bakoze, era kubanga ekigambo kyobulokozi kiwandiikidwa mu Baibuli, naffe

tufuuse batuukirivu okuyita mu kukkiriza, newankubadde tulina obunaffu. Nolwensonga eyo, tusobola okuyimirira mu maaso ga Katonda nobuvvumu ne tubuulira enjiri ye era nokuyimba ne tuyimba nti, ndokose. Olokose.fenna tulokose. era ddala, okusinziira ku ntekateeka yamukama Katonda eyekisa, fenna tulokose. Awatali kigambo kya njiri eyokutangirira ebibi mu mitima gyaffe, tewali bulokozi. Kino kifaananako noluyimba lwe tumanyi wano mu Koleya olwokwagala omusajja kwalina eri omukyala naye ate omukyala ye nga tafaayo. Oh, buli lwe mulaba omutima gwange gukuba nnyo, awatali nsonga yonna. Nini okuba nga mwagala newankubadde ye nga tanjagala. Buli lwe muliraana omutima gwanga gukubba nnyo. omutima gwomusajja gwe gukuba ennyo, si gwa mukyala. Omusajja yali yebuuza muli nti lwaki omukyala gwayagala tamuddizza kwagala kwe. Ekyennakku naffe abakkiriza bwe tutyo bwe tuli. Katonda atwagala ffe
Ebirimu

254

Enjiri yokutangiria okungi

nomutima gwe gwonna, wabula ffe tetumuddiza kwagala kwaffe. An bantu, enakku zino balowooza nti obulokozi buli omu abufuna mu ngeri ezanjawulo. Babuuza nit, yiyi! Lwaki obulokozi bulina kuva mu njiri yokubatiza? tebamanyi nti awatali njiri yakubatiza enjiri yobulokozi teyandituukiridde. Engeri gye tuyinza okufuuka abatuukirivu mu maaso ga Katonda kwe kukkiriza mu kubatiza kwa Yesu, okufa kwe kumusalaba nomwoyo; olwo ebyonoono byaffe bigibwawo era nga naffe tetulina musango.

Bulokozi ki Yesu bwe yatuwa?


Kiki ekitufudde abatuukirivu? Enjiri(nga bwe yazzulibwa mu Kitabo kyokuva)

Obulokozi obwalabisibwa mu makulu agali mu lugoye lwa bulu, olwa kakobe nolumyufu bwali buva eri Katonda era kino kyali kirabo kye gyetuli. Ekirabo kino, kye kituwa obusobozi okuyingira mu yekaalu ya mukama waffe (mukubeerawo kwa Mukama waffe) era tutambulire mu mirembe. Ekirabo kino kitufudde abatuukirivu era nekitusobozesa okubeera mu Kanisa ne nga tutambulira mu byawandiikibwa. Buli lwe tugenda mu maaso ga Katonda, tusaba era atuwa omukisa nokwagala kwe. Yesu atulagira okuziimba enju eyokukkiriza ku lwaazi. Olwaazi yenjiri yokubatiza. Fenna kitugwanira okulokoka, tutambulire mu bulokozi, tugende mu ggulu era tube nobuvumu nti tuli baana ba Katonda. Aboluganda tukkirizibwa okuyingira mu kubeeraw kwa mukama, kubanga tukkiriza mu njiri eyokusonyiyibwa ebibi.Kubanga Yesu yabatizibwa, natwala omusango gwebibi byaffe
Ebirimu

255

Enjiri yokutangiria okungi

kumusalaba, naffe abakkiriza tulokolebwa, kubanga tukkiriza. Kino okikkiriza owoluganda? Mukama yebazibwe! Enjiri eno Yesu Kristo ye yagibuulira. Ekitabo kino kiwandiikidwa, kubanga ekyama kyenjiri eno eyamazzi nomwoyo kitugwanira okumaya. Abantu bangi bakkiriza naye nga tebamanyi mazima gonna. Abamu batambulira mu malala nga benyumiriza mu ku manya kwabwe okwobufilosoofu. Tebamanyi nti bakyamye era nga bawaba. Wabula ffe kitugwanira akudda ku njiri yaffe eyasooka. Okyalina omukisa owoluganda bwoba tokkirizanga. Nja kweyongera okunyonyola mubujuvu (mu kitabo kyange ekyokubiri) ku nsonga zino ezi kwata ku kuzaalibwa nate amazzi nomwoyo.

Ebirimu

EBYENKOMERERO 1
Obujulizi bwObulokozi

Ebirimu

257

Obujulizi bwObulokozi

Obujulizi bwObulokozi
Nali nenyamidde olwebibi byange.
Brother Jae-dong Park, Korea Naye Yesu naddamu namugamba nti kkiriza kaakano: kubanga kitugwanira bwe tutyo okutuukiriza obutuukirivu bwonna. (Matayo 3:15). Nze eyali ayolekedde geyena kakati ndokose. Ekitiibwa kidde eri Katonda! yimirira nnonobusawo bwo nobulogo bwo obwayinga obungi (Isaaya 47:12). Ekyo nze kyenakolanga. Nazaalibwa mu maka agalina amateeka amakakali. Mama wange yali akkiriza mu

Buddha, era yali mwesigwa mu ddini ye. Bwe nali nkula, nage nali neetaba mu mikolo gyabakkiriza mu Buddha, ngebyawandiikibwa bya Buddha nabyo mbisoma awamu nokukuaniranga mu yekaalu yabwe buli kiseera. Nalowooza ku bunyoomi obutaliimu abakyala abasinga bwe bagobereranga mu nzikiriza eno. Nagezangako nnyo okufuba okulaba nga nfuna ekintu ekirala ekiynza okungasa okusinga obulamu buno bwe nalimu. Omuggugu gwekibi nali nguwulira ku mutima gwange. Nali nkoye munda munze era nga neetamidwa okuwaanibwa buli kiseera (abantu abanetolodde nga bampaana). Bwe nali enda mu somero elimu mu kibuga kye Sokcho, nasisinkana mukwano gwange omukristayo (omukkiriza). Nzikkiriza nti Katonda ye yeteekateeka okusisinkana okwo, kubanga obulamu bwanga bwakyukiraddala. Oluvanyuma nakizuula nti mukwano gwange
Ebirimu

258

Obujulizi bwObulokozi

naye yali atambulira mu bulamu bwe nalimu nga tanaba kulokoka. Nange namunakuwalirako. Bwe natuuka mu Kanisa, namanya nti okufuba kwange kwonna kwali tekusanyusa Katonda (kyali kibi). Kubanga munda, mu mitima gyabantu, muvaamu ebirowoozo ebibi, obukaba, okubba, okutta, obwenzi, okwegomba, obubi, obukuusa, obuluvu, eriiso ebbi, obuvvoozi, amalala, obusiru: (Makko 7:21-22). Namanya nti si sobola kwefuula mulungi, kubanga endowooza yange yali ejjudde obubi bungi, era obuzibu bwe nali nini nekibi nali sisobola kubwejjako. Nali njolekedde geyena. Okuva kwolwo, nanakuwalanga nnyo olwebibi byange. Natuukirira Rev. Samual Kim nemusaba obuyambi. Kye nayiga kye kino: nti oyo aggyawo ekibi kyensi (Yokaana 1:29) ye Yesu, era ye yaggyawo nebibi byange byonna. Okumanya okwo kwansumulula ebirowoozo era

nenfunna eddembe eriva muggulu. Oluvanyuma, nasisinkana Rev. Paul Jong naamba nti Yesu yanaaza ebibi byaffe byonna. Yandaga nga abantu bomundagaano enkadde mu Isiraeri bwe bawangayo ebiwebwayo. Neeyongera okuyiga lwaki Yesu, eyazaalibwa omwoyo omutukuvo (mu Matayo 1:20), yafuuka ekikolimo nakomererwa kumusalaba (Abagalatiya 3:13). kkiriza kaakano: kubanga kitugwanira bwe tutyo okutuukiriza obutuukirivu bwonna (Matayo 3:15). Yokaana omubatiza, Kabona omukulu asembayo, yabatiza Yesu namuteekako ebibi byaffe fenna. Yesu ye yali omwana gwendiga ataliiko bulema bwonna. Yesu yasasula buli mpeera eyekibi kyaffe kumusalaba. Eno yenjiri eyanzukusa nenfula omutuukirivu; nze eyali omwonoonyi kakati ndi mutuukirivu. ebyedda nga biweddewo;laba, nga bifuuse biggya (2 Abakkolinso 5:17). Ekyo kyenyini
Ebirimu

259

Obujulizi bwObulokozi

kyatuukirira mu bulamu bwange. Nenenya obulamu obubi (Ebikolwa byabatume 11:18) nembatizibwa mu Yesu Kristo era sirina musango gwonna ate tewaliba musango nate (Abaruumi 8:1) abo bonna abenyamidde olwebibi byabwe era abanoonya Yesu mbasabira era nsuubira nti munakkiriza enjiri yobununuzi mu Yesu! Allelujah.

Navva mu bufumu nenzikkiriza Katonda owamazima.


Sister Sung-neo Kim, Korea Nafumbirwa nga nin emyaka 19 ate baze yali mwavu nnyo. Omwami wange yali tanjagala. Nali nini obuggya eri abakyala abalala abalina obugaga era abagalwa ennyo abaami babwe. Abomumakka gomwami wange bakkirizanga mu bakatonda bensozi; era ne sezaala yali musamize. Oluvanyuma lwenakku satu nga maze okufumbirwa, omwami wange yayingira amajje, muganda womwami wange (omukko) yatabuka omutwe. Yali wa myaka 22. ne nyazaala wange ku myaka 50 yaziba amaaso. Ennaku ezo zali nzibu nnyo. Nali ndowooza nti ndi beera mwavu obulamu bwange bwonna, kubanga sasooma era nali siri
Ebirimu

260

Obujulizi bwObulokozi

mulingi. Nyazaala wange yali ayagala nnyo okulongoosebwa naye obusobozi obumutwala mu ddwaliro nali sibulina. Esente ezigula eddagala zali tezirabika. Nali nsuubira nti akaseera keyali anamala nga mulwadde kanabeera katono. Kati nina emyaka 54. nyazaala wange yaffa emyaka ebiri emabega. Abantu baffe (abakoleya) bakkiriza nti kyamuzizo okuzizika omulambo ne pillo (ku mutwe) nga guli mu sanduuko. Nze ekyo nali sikimanyi era nyazaala wanga namuzizika ne pillo so nokumuziika twamuziika nayo. Okuva kwolwo nyazaala wange yandabikiranga mu birooto. Nanakuwala nnyo, kubanga nakola ekyomuzizo; ate ne bwe yali nga akyali ku nsi, namukambuwalira nnyo. Abantu abalala bali beyisa bulungi eri baynazaala ne basezaala babwe. Nze nali nina bukyayi bwereere. Nabonyabonyezebwa ebirowoozo ebikyamu (oluvanyuma lwokuffa kwa nyazaala).

Nina omulenzi omu nabawala bana. Natya nnyo, kubanga nali nsuubira nti ekintu ekibi kigenda kubeera ku mutabani wange. Bwe nabuulira kubaliraanwa bange, baamba nti nalina omwoyo omubi era gwali gulina okugobebwa. Bano abaamba bali bashamani (enzikiriza mu koleya). Nagenda mu masinzizo gabashammani nenvvunamira bakatonda babwe nembasaba okunyamba naye sa funna buyambi. Banange singa sa funna Yesu nandi bade si kyali wano leero. Olunaku lumu, nadduka nenva mu nju ne enda ewabawala bange okuwumula era nfune nekuddagala. Ku lunaku olwo Katonda lwe yandaga obulamu bwange. Omu kubawala bange mulokole. yayita omukyala womusumbawe agye ayogereko nange. Omukyala ono yagya nabakyala abalala era bayogera nange. Nali sirina kye manyi ku Katonda. Bwe baamba nti Yesu yaggyawo ebibi byange
Ebirimu

261

Obujulizi bwObulokozi

byonna, nange nasalawo okukkiriza ekigambo kye. Nagananga bawala bange okugenda mu kkanisa, kubanga nalowooza nti balikomawo nemikisa emibi nga sagala kubeera na bakatonda babiri mu nju emu. Naye nali mwenyamivu nnyo era nali saagala kuffa nga mwonoonyi. Omukyala womusumba yaamba nti abantu bonna bazaalibwa nga bonoonyi; naye katonda aggyewo ebibi byaffe byonna okuyita mu Yesu Kristo era tetukyali bonoonyi nate, singa tukkiriza mu Yesu Kristo. Natandikanga okugenda mu Kanisa era najjumbiranga nnyo okusaba,nengezaako okuwuliriza ekigambo kya Katonda, newankubadde ebisinga nali sibitegeera. Oluvanyuma lwekiseera natandika okutegeera ekigambo. Nazuula nti ndi mwonoonyi atasobola kwe yamba; era namanya nti enowooza zange oluusi zali mbi; era nakino kyali kibi mu maaso ga Katonda. Enkola eyokuwayo ssaddaakka mu ndagaano

enkadde, yengeri Katonda gye yakozesa okutulaga ebirungi byatutegekedde. Era Yesu, yateekebwako emikono kulunaku lwe yali abatizibwa Yokaana omubatiza, era ebibi byange byonna byateekebwa ku Yesu nokuffa nanfirira kumusalaba. Nakizuula oluvanyuma nti sirina kibi era tewali nomu yali asanidde okunsalira omusango. Okuva kwolwo nali nsobola okwebaka mu mirembe. Kale kaakano tebaliiko musango abali mu Kristo Yesu (Abaruumi 8:1). nabonabona nyo nekibi mu mutima gwange, naye kakati ekibi kigenze. Si kyalina birooto bikyamu. Kyempulira si yinza kukissa bulungi mu buwandiike, naye nsobola okubuulira buli gwensanga ku mawulira amalungi, nga Yesu bwe yaggyawo ekibi mu mutima gwange. Nsaba era nkya suubira nti Yesu ajja kulokola omwami wange awamu nabenju yange abatanaba kumumanya; nga bwe nalokoka nzikkiriza nti
Ebirimu

262

Obujulizi bwObulokozi

naba bajja kulokoka nkya suubira nti obujulizi buno bunayamba bangi okulokoka bakkirize Yesu. Nebaza nyo katonda eyandokola, era ndi musanyufu nnyo kubanga nsobola okubunya enjiri eri abantu bensanga. Kakati sikyalina buggya eri abagagga nabo abalabika nti bansinga.

Ku lwEnjiri eyamazima eyabuulirwa mu Moscow.


Sister Belova Lyssa Moscow, Russia Ka ntuuse okulamusa kwange eri obuweereza bwonna mu Koleya, mu linnya lya Yesu. Njagala ate okugabana namwe ku nsonga eyakyussa obulamu bwange bwonna.

Emyaka mitono emabega nali mu lukuana mu Moscow, nempulira ekigambo kya Katonda. Bwe nali mu trainingi eKoleya mu mwaka ogwaddako, nera nawulira ku kigambo ekyokuzaalibwa omulundi ogwokubiri (okuzaalibwa omwoyo namazzi). Kyansanyusa nyo okumanya nti nasumululwa mu era naggibwako ebibi! Kati wayiseewo emyaka 6 okuva lwe nakkiriza mu Yesu. Nga sinaba kuzaalibwa gwakubiri, nalowooza nti ndi mwonoonyi nyo era nali nina okwenenya emirundi mingi. Nasabanga bulijo era nenenenyanga buli lwe naggwa mu kibi. Nali nabatizibwa mu mazzi, naye nga si nazaalibwa mulundi gwakubiri. Nazuula nti ndi mwonoonyi alina ebibi bingi mu mutima. Nali sikoowa kusaba katonda kisonyiwo. Ebibi byange byantuluguyanga omwoyo. Naye nakkiriza ddala nti Katonda talindekka mu kunakuwala kuno era alindokola.
Ebirimu

263

Obujulizi bwObulokozi

Katonda yanuamya eri omuweereza eyali alokose (azaalidwa ogwokubiri). Okuyita mu muweereza oyo nasobola okuwulira enjiri; enjiri eyamazima eyobulokozi. Nayiga nti Yesu yanaaza ebibi byange nokubatiza kwe naffa kumusalaba era kati si kyali mwonoonyi era omutima gwange gujjudde essanyu! Eyali asaba essaala zekisonyiwo si kyazisaba. Nsiiba nebaza Katonda buli lunaku era obulamu bwange bufunye emirembe nessanyu. Manyi nti teriyo njiri ndala yonna eyamazima ngeno. Kyensaba kye kino; nti okukkiriza kwange kunywerera ddala. Katonda neyongera okumwebaza nokumutendereza bulijjo era nzikkiriza nti teri kukkiriza kusinga kuno okwaffe abalokole (abazaalida ogwokubiri). Kati nina eddembe, kubanga nkakasa nti nja kuyingira obwakabaka bwomuggulu ku nkomerero. Kakati mpeereza Katonda mu kubuulira enjiri eri abantu bensisinkana. Nina

essanyu (era ntambulira mu ssanyu) eritagambika nga ngabana okwagala kwa Katonda eri abantu bensi yonna.

Kakati, nina okukkiriza okunywevu (okunyeredde) mu Kristo.


Peter Chris, Teenagers for Christ, Nigeria Bwe nasoma ekitabo kino, namanya obutuukirivu bwakatonda; kwe kubatiza kwa Yesu nokufa kwe kumusalaba. Bino byombi bikwatagana, era byetagisa okutuukiriza obulokozi bwaffe. Okubatiza kwa Yesu (Yokaana bwe yamuteekako emikono ngamubatiza) kwaggyawo ebibi byabantu fenna. Olwo kumusalaba ngaffa Yesu yetikka omusango gwebibi byaffe fenna, kubanga
Ebirimu

264

Obujulizi bwObulokozi

yafuuka ekibi kulwaffe. Kale nno singa sakkiriza kubatiza kwe nokuffa kwe kumusalaba, obulokozi bwange tebwandituukiridde (newankubadde nga Katonda byonna abituukiriza). Wadde nakkiriza Kristo oluusi nyonoona, naye siri mwonoonyi, kubanga Kristo atamanyi kibi kyonna yafuuka omubi (omwonoonyi) nange ndyoke nfuuke obutuukirivu bwa Katonda. Bwe nasoma ekitabo kyo, nafunna okukkiriza okunywevu mu mulimu gwobulokozi bwa Kristo okuyita mu kubatiza kwe nomusalaba. Manyi nti ebibi byange byonna biggibwawo okuyita mu Yesu Kristo. Ngomulokole, nkola buli kyensobola okwewala ekintu kyonna ekinansuula mu kibi. Tulina okumanya nti Kristo yasasulira ebyonono byaffe byonna, tuleme okwenyumiriza mu kibi nate, kubanga bwe tunenyumiriza mukyo, tujja kuba tunyooma ekisa kye ekirokola.

Yesu yetikka ebibi byange.


Pastor Timothy Katola, Kenya Katonda akuwe nnyo omukisa Rev. Paul C. Jong. Mukama yebale okukusobozesa okuwandiika ekitabo ekyo ddala wazaalibwa nate amazzi nomwoyo? notangaaza kumazima agenjiri. Wiiki ntono nyo emabega, nga mazze okusoma ekitabo kino, natandika okutegera obununuzi bwenafuna okuyita mu kufa kwe mukama waffe Yesu Kristo. Amazima gokubatiza kwe mu mugga Yoludaani gatuwa ffe abakkiriza obuvumu nti omugugu gwekibi gutuggibwako bwe tukkiriza mu njiri. Yokaana omubatiza, mu ndagaano empya, ye yali nga Alooni, kabona omukulu mu ndagaano enkadde. Alooni yawangayo ebiweebwayo kulwabaana baisiraeri ngasaba Katonda
Ebirimu

265

Obujulizi bwObulokozi

abasonyiwe. Yateekanga emikono gye ku mitwe gyemitango nga yegayirira Katonda abasonyiwe, abaana ba Isiraeri. Ne Yesu naye, yaggyawo ebibi byaffe byonna ku lunaku luli Yokaana omubatiza bwe yamuteekako emikono gye. Bakabona abakulu bawangayo ssaddaakka buli mwaka, naye mwezo mulimu okujjukizanga ebibi buli mwaka buli mwaka. Kubanga tekiyinzika omusaayi gwente ennume nembuzi okuggyako ebibi. (Abaebbulaniya 10:3-4). Wabula Kristo ye yaffa mulindi gumu; ate ngaffirira abantu fenna. Bwetukkiriza mu Yesu Kristo, tusonyiyibwa ebyonoono byaffe omulundi gumu. Paul C. Jong atulaga bulungi ngebibi byaffe bwe byateekebwa ku Yesu era ekibi tekirina kutuleetera buzibu nate. Nze sikyali mwonoonyi, kubanga nasonyiyibwa era YESU YETIKKA EBIBI BYANGE okuyita mu kubatiza kwe nanfirira kumusalaba. Abantu fenna tutawanyizibwa nekizibu

kyokusumulibwa okuva ku muntu owedda (endowooza neneyisa eyekibi). Kino ekitabo kitulagira era kitusomeseza ddala okutambulira mu bulamu obutalina kibi na kwesalira musango nga tutambulira mu kukkiriza. Twebaza katonda olwokubikulirwa kwa wadde omuddu we Paul C. Jong.

Ebirimu

266

Obujulizi bwObulokozi

Banange! Kino kya kyewunyo!


Missionary Brucilla Johnson, USA Mbalamusiza mu linnya lya Mukama waffe Yesu Kristo omulokozi waffe. Njagala okuddamu ekibuuzo kye nafuna mu bbaluwa gyenafuna: Lwaki Yokaana omubatiza yateeka emikono gye ku Yesu bwe yali amubatiza mu mugga Yoludaani? Lino lye lyali etteekka lyokutangirira mu ndagaano enkadde. Katonda Yalagira Musa okwawula muganda we Alooni, kabona omukulu eyasooka. Alooni yali alina okuteeka emikono gye ku mutwe gwomutango (emirundi egisinga yali mbuzi) nayatulirako ebibi byabaana ba iserairi. (Isaaya 53:3-5). Oluvanyuma, embuzi yatwalanga ebibi nebyonoono byabaana baiserairi era yasindikirizibwanga mu ddungu

(Ebyabaleevi 16:21-22). Mu ngeri yemu, Yokaana omubatiza yateeka emikono gye ku Yesu (nga tanaba kutandika kubunya njiri) Yesu yakkiriza okwetowaza nabatizibwa Yokaana omubatiza, asobole okugyawo ebibi byabantu fenna. Yesu yetikka ebibi byaffe byonna ku mutwe gwe ne kukibegebega (Isaaya 53:3-5, Matayo 3:13-17). Yesu bwe yabatizibwa, yaggyawo ebibi byaffe (Yokaana 1:29). Baibuli egamba nti, tugwa netuyimuka (zabuli 37:23-24), fenna twayonoona (abaruumi 3:23), muffe tmuli mutuukirivu (Abaruumi 3:10-12). Wabula Mukama yebazibwe! Halleluya, kubanga olwekisa kye twalokolebwa (Abaefeso 2:8, 1 Yokaana 1:9). Omwana gwendiga owa Katonda yettikka era yatwala empeera yekibi kyaffe okuyita mu kubatiza kwe nokufa kwe kumusalaba. Kati sirina kibi, kubanga nalokolebwa
Ebirimu

267

Obujulizi bwObulokozi

(olwekisa kya Yesu Kristo mu kukkiriza) rea ebibi byange byaggibwawo, okuyita mu kubatiza nomusaayi gwomwana gwendiga. Mazima tulina okudda tukkirize mu njiri yamazzi nomwoyo; kino kitegeeza nti tulina okubeera nemyoyo egiboneredde nemitima egyetegese okukkiriza amazima. Era mukama waffe Yesu anatusonyiwa ebibi byaffe era atuwonye mu buli kirwadde nobutali butuukirivu (1 Yokaana 1:9, Ebyomumirembe ekyokubiri 7:14, 3 Yokaana 2). Kino Katonda akikola nga ayita mu bununuzi bwatutegekedde mu njiri eno eyamazzi nomwoyo. Okudda ku njiri eno eyamazzi nomwoyo, kitugwanira ffe okwatula ekibi kyetukoze era ne tukyusibwa mu ndowooza yaffe (ne mu mwoyo) ne tubatizibwa nomwoyo omutukuvu. (ebikolwa byabatume). Nina essanyu lingi nnyo bwe nsoma ekitabo kino era nfunna okutegeera okwekigambo kya Katonda. Katonda ampadde

okumanya kwe nnali si suubira kufuna banange! Kino kya kyewunyo!

Ebirimu

268

Obujulizi bwObulokozi

Nali mwonoonyi atalina suubi.


Mrs. Alderman, USA Okusookera ddala, Katonda yatuma omuddu we Yokaana omubatiza abatize omwana we Yesu Kristo. Kino yakikola, kubanga Katonda yali ategeka ekkubo lyobulokozi. Yokaana yateeka ebibi bye ku Yesu mu mugga Yoludaani. Kino kye kyali ekikolwa kya muntu omu, ekya gyawo ebibi byabantu fenna. Yesu Kristo bwe yabatizibwa, yaggyawo ebibi byensi yonna. Yesu yawaayo obulamu bwe ku musalaba okusasula empeera yekibi kyaffe; yasasula empeera yekibi kyaffe nokuffa kwe. Ebibi byaffe byateekebwa ku Yesu, era ye yalamulibwa mu kifo kyaffe asobole okulokola abantu bonna. Yesu yali alina okuggyawo ebibi byabwe byonna era abafirire. Omuntu abeera mu

kibi bwaba takkiriza mu kubatiza kwa Yesu nomusalaba. Nolwekyo, obutakkiriza kigambo kya Katonda nakyo kibi; ngokuwaba okuva kumazima nakyo bwe kiri ekibi. Omuntu bwatakkiriza mu mazima nti Yesu yabatizibwa naffa kumusalaba, era nazuukira nga bwe kyawandiikibwa, abeera mu kibi. Bwe twenenya ne tukkiriza nti tuli bonoonyi mu maaso ga Katonda, ne tukkiriza mu Yesu Kristo omwana we eyatulokola okuva mu buli kibi, tununulibwa ddala okuva mu kibi (bulamu obwekibi). Nolwekyo, tulina okukkiriza mu kubatiza nomusaayi ogwa Yesu ogwatunazaako buli kibi. Bwe nnali sinaba kukkiriza Yesu Kristo ne mu kubatiza kwe, nnali mwonoonyi atalina suubi. Singa Yesu teyabatizibwa Yokaana omubatiza, nandisigadde nga nkyali mwonoonyi atalina suubi, era abuzze.

Ebirimu

269

Obujulizi bwObulokozi

Kakati nsobola okuyimirira mu maaso ga Katonda.


Pastor Steven Icke, England Mu ndagaano enkadde,kabona omukulu yateekanga emikono gye ku mutwe gwekiweebwayo okuteekako ebibi. (Ebyabaleevi 16:3-4). Ekikolwa ekyokuteekako emikono kyali kyamuwendo nnyo kulunaku lwokutangirira. Singa emikono tegyateekebwangako (ku ssaddaakka), ekikolwa ekyokuwaayo tekyandituukirizibwa, kubanga okutangirira kwebibi kwali tekusoboka awatali kuteekako mikono ku kiweebwayo (ssaddaakka). Mu ebyabaleevi 16:21 tusoma nti, Awo Alooni anateekanga emikono gye gyombi ku mutwe gwembuzi ennamu, nayatulira ku yo obutali butuukirivu bwonna obwabaana ba

Isiraeri, nebyonoono byabwe byonna, ebibi byabwe byonna; nabisindiikiriza mu ddungu mu mukono gwomuntu eyeeteeseteese. Alooni yaddira embuzi bbiri okuba ebiwebwaayo, nmbuzzi ensajja okuba ekiwebwayo ekyokebwa okuva mu bantu. Oluvanyuma yawangayo ebuzzi ebbiri mu maaso ga Katonda ku mulyango gweweema, nakuba akalulu asobole okulonda embuzi eya Katonda nendala okubeera omutango. Embuzi ya Katonda yaweebwangayo ngekiwebwayo olwekibi. Embuzi yomutango yaweebwangayo nga nnamu mu maaso ga Katonda okutangirira ebibi byabantu ba Isiraeri oluvanyuma nesindikirizibwa mu ddungu (Ebyabaleevi 16:7-10). Ebibi bya Isiraeri byali birina okuteekebwa ku mutango guno (kabona lwe yateekanga emikono gwe ku mutwe gwembuzi). Embuzi eno, eyettikka ebibi bya Isiraeri, yasindikirizibwanga mu ddungu. Kano kali kabonero ka mirembe
Ebirimu

270

Obujulizi bwObulokozi

wakati wa Katonda nabantu be. Nolwekyo ebibi bya Isiraeri ebyomwaka byaggibwawo. Mu ngeri yemu, mu ndagaano enkadde, Yesu Kristo yabatizibwa (akabonero akokuteeka emikono ku mutango mu ndagaano enkadde) Yokaana omubatiza, kabona asembayo okuva mu lulyo lwa Alooni. Era Yesu yaggyawo ebibi byensi nga omwana gendiga okutuukiriza obulokozi bwa Katonda (Ebyabaleevi 20:22, Matayo 3:15, Yokaana 1:29, 36). Mu ndagaano enkadde, nga obululu tebunakubibwa, Alooni yattanga ensolo ensajja okubeera ekiweebwayo olwekibi eri ye nabenjju ye (Ebyabaleevi 16:11). Oluvanyuma yaddiranga ekyoterezo ekijjudde amanda agomuliro ngagagya mu kyoto mu maaso ga Mukama, nembatu ze nga zijjudde obubaane obwakaloosa obusekuddwa ennyo, nabuleeta munda weggigi: yateekanga obubaane ku muliro mu maaso ga Mukama, omukka

gwobubaane gubikke ku ntebe eyokusasira eri ku bujulirwa, Alooni aleme okufa. Yaddiranga nomusaayi gwente nagumansira nengalo ze ku ntebe yokusasira emirundi musanvu (ebyabaleevi 16:12-19). Ku lunaku lwokutangirira, Alooni yali alina okuteeka emikono gye kukiweebwayo. Yateekangako ebibi byabaana ba Isiraeri ku mutwe gwomutango. Oluvanyuma omuntu eyeeteeseteese yaddiranga embuzi nagisindikiriza mu ddungu. Eyo omutango guno gyegwatabaaliranga, nebibi byabaana ba isiraeri okutuusa lwe gwaffa. Eno ye yali enkola yokutangirira ebibi mu ndagaano enkadde. Mu ndagaano empya, enkola yemu, wabula waliwo enjawulo. Yesu Kristo, omutango gwaffe, yetikka ebibi yensi yonna nabiggyawo bwe yabatizibwa naffa kumusalaba ku lwaffe. Nolwekyo obulokozi bwensi yonna tebwandituukiridde awatali kubatiza
Ebirimu

271

Obujulizi bwObulokozi

nokukomererwa kwa Yesu Kristo ku musalaba. Yesu era ye kabona waffe omukulu ava mu ggulu. Yesu yoyo Aggyawo ebibi byensi (Yokaana 1:29) era ye yatwala ebibi byange nabisasulira. Yesu yaggyawo ebibi byaffe byonna (ngera abaana ba Isiraeri mu ndagaano enkadde bwe bawangayo ebiweebwayo nebasonyiyibwa). Eno yensonga lwaki Yesu Kristo eyazaalibwa omwoyo omutukuvu (Matayo 1:20) yafuuka ekikolimo nakomererwa kumusalaba (Abagalatiya 3:13). Kkiriza kaakano, kubanga kiwanira okutuukiriza obutuukirivu bwonna (Matayo 3:15). Yokaana omubatiza, Kabona omukulu yabatiza era yateeka ebibi bynsi yonna ku Yesu, omwana gwendiga ataliiko kibi kyonna.Yesu nasasulira ebibi byange kumusalaba. Eno yenjiri eyamazima eyanfuula omutuukirivu. Nnali mwonoonyi, kati ndi mutuukirivu. ebyedda nga biweddewo; laba nga bifuuse biggya (2 Abakkolinso 5:17). Nenennya

(Ebikolwabyabatume 11:18) nembatizibwa mu Kristo, era tebakyalina musango abo abali mu Kristo (Abaruumi 8:1). Kakati ntambulira mu kisa kya Katonda era nebaza Katonda eyandokola. Newankubadde nyonoona oluusi nkomawo mu kukkiriza (mu kubatiza kwa Yesu nokuffa kwe kumusalaba) ne manya nti Yesu yasasula empeera yekibi kyange, era kulwekisa kye nsonyiyibwa MUKAMA YEBAZIBWE! Kakati sikyalina kibi, newankubadde nyonoona bulijo. Nga bwe kyawandiikibwa, Empeera yekibi kuffa (Abaruumi 6:23). Nakizuula nti siyinza kuyimirira mu maaso ga Katonda nebibi byange ebyali binzitoweredde mu mutima, naye KATONDA ANJAGALA. Yatuma omwana we Yesu Kristo okundokola. Laba omwana gwendiga owa Katonda aggyawo ebibi byensi! (Yokaana 1:29) Namanya nti mu kibi kyensi mwe mwali ebibi byange. Yesu yabiggyawo byonna, ebya jjo, ebya
Ebirimu

272

Obujulizi bwObulokozi

leero nebyenkya. Yesu yabiggyawo byonna ku lunaku lwe yabatizibwa. Yesu yagamba Yokaana nti kkiriza kaakano, kubanga kitugwanira fenna okutuukiriza obutuukirivu (Matayo 3:15). Nange nakkiriza nti ebibi byange byonna byateekebwa ku Yesu ku lunaku luli Yokaana omubatiza lwe yamubatiza, oluvanyuma nga wayisewo ebbanga Yesu yaffa kumusalaba ku lwange. kubanga obulamu bwennyama buba mu musaayi: era ngubawadde ku kyoto okutangirira obulamu bwamwe: kubanga omusaayi gwe gutangirira olwobulamu. (Ebyabaleevi 17:11). Yesu nga tanaffa yagamba nti kiwedde! (Yokaana 19:30). Yafumitibwa mu mbirizi era omusaayi namazzi nebibifubutukayo (Yokaana 19:34). Bwe yafumitibwaekisenge kyekibi, ekyawula omuntu ku Katonda nekimenyeka. Kakati nsobola okuyimirira nobuvumu mu maaso ga Katonda, kubanga nanunulibwa.

Kakati nzikkiriza ddala mu njiri eyamazzi nomwoyo.


Brother Godson, India Mu byawandiikibwa tunyonyolwa bulungi ku kubatiza kwa Yesu. Mu Yokaana 3:5 tusoma nti omuntu bwatazaalibwa mulundi gwakubiri mazzi na mwoyo, tayinza kulaba bwakabaka bwa Katonda. Amazzi agogerwako wano kwe kubatiza kwa Yesu Kristo; era olunyiriri lutulaga nti ekkubo eritutuusa mu maaso ga Katonda liri limu. Awatali kukkiriza mu kubatiza kwa Yesu tetuyinza kulokoka. Yesu Kyakulabirako (kifaananyi) gye tuli ekyobulokozi. (1 Peetero 3:21). Tetuyinza kununulibwa mu maaso ga Katonda nga tukkiriza mu kufa kwe kumusalaba kwokka. Mu ndagaano enkadde, abaana ba Isiraeri singa bawangayo ebiweebwayo nga tebanaabye
Ebirimu

273

Obujulizi bwObulokozi

mungalo kino kyandibadde kikyamu. Naye Yokaana omubatiza, kabona omukulu eyakiikirira abantu fenna mu ndagaano empya, yateeka emikono gye ku Yesu bwe yali ngamubatiza namuteekako ebibi byensi yonna. Yesu yalina okutuukkiriza obutuukirivu bwonna eri abantu fenna okuyita mu kubatiza kwe. Kale Yokaana omubatiza yajulira ku Yesu ngagamba nti, Laba omwana gwendiga owa Katonda aggyawo ebibi byensi. (Yokaana 1:29). Yesu bwe yettikka ebibi byabantu fenna, natambula ngayolekera omusalaba okutwala omusango gwaffe. Nakkiriza okukomererwa kumusalaba ngagamba nti, Kiwedde (Yokaana 19:30). Yesu Kristo yaggyawo ebibi byaffe fenna, nebyo ebyakolebwa nga tetunaba kuzaalibwa. Byonna yabiggyawo. Ebibi byetutasuubira kukola mumaaso, naye bye tukola, nabyo biri mu tuluba eryo eryebibi byensi. Kale ebibi byensi yonna byateekebwa ku Yesu emyaka 2000

emabega. Teyalekayo kibi kyonna, wabula ebibi byaffe byonna, ebyajjo (emabega), leero (kakati) nenkya (ebyomumaaso) Yesu yabyetikka omulundi gumu nabisasulira. Kubanga mwenna abaabatizibwa okuyingira mu Kristo, mwayambala Kristo (Abagalatiya 3:27). Okubatizibwa mu Kristo kitegeeza ki? Kitegeeza nti tuli bumu ne Kristo bwe tukkiriza mu Kubatiza kwe. Yesu bwe yabatizibwa, ebibi byaffe byateekebwa ku ye okuyita mu Yokaana omubatiza; era nebyonoono byaffe byaggibwawo. Kakati tetulina kibi. Bwe tukkiriza okubatiza kwa Yesu mu mitima gyaffe, tufuuka abatuukirivu. Enakku zino, abantu abasinga tebayinza kukakasa oba basonyiyibwa oba tebanasonyiyibwa. Obulamu bwabwe bwonna babumalira mukubuusabuusa. Naye singa bamalirira nebakkiriza enjiri eno (eyokubatiza kwa Yesu), bayinza okwatula nobuvumu nti
Ebirimu

274

Obujulizi bwObulokozi

tebakyalina kibi mu bo. Yesu yagamba nti fenna yatwawula. Bwe tenenya bulijo, tufaananako ngabo abazeyo mu ndagaano enkadde. Olw tetulifuuka batuukirivu. Newankubadde tukkiriza mu Katonda, tetuyinza kutambula mu bulamu buno nga tetwonoonye; era tetuyinza kwawulibwa nga twenenya buli kiseera. Twonoona emirundi mingi bulijo. Mu kitabo kyabaebbulaniya, tumanya nti ebbanja lyaffe lyasasulibwa omulundi gumu. Nolwekyo Yesu yabatizibwa omulundi gumu ne yewayo kumusalaba fenna tusobole okwawulibwa omulundi gumu. Ffe abantu tetununulibwa buli lwe twenenya, wabula tununulibwa okuva mu bibi byaffe omulundi gumu. Mu ebyo byayagala twatukuzibwa olwokuwaayo omubiri gwa Yesu Kristo omulundi ogumu. (Abaebbulaniya 10:10). Kale tulina okukkiriza mu kubatiza kwe nokukomererwa kwe kumusalaba.

Nzikkiriza ddala mu njiri eyamazzi nomwoyo era manyi nti yenjiri eyamazima. Nsuubiza okukola buli mulimu gwemperedwa (era gwempeebwa), kubanga Yesu neyongedde okumwagala okusinga ekintu kyonna era nina kumuweereza buweereza, kye kyokka kyensobola okumukolera.

Ebirimu

EBYENKOMERERO 2
Ebyokunyonyola ebirala

Ebirimu

276

Ebyokunyonyola ebirala

Ebyokunyonyola ebirala
Okununula
Okuta ekintu oba omuntu oluvannyuma lwokukisasulira (lwokumusasulira). Zino zessenta omuntu zasasula okufuna ekintu (okununula omuntu). Mu byawandiikibwa, ekigambo kino kikozesebwa okutulaga obununuzi (Okuva 21:30; Okubala 35:31-32; Isaaya 43:3). Mu ndagaano empya, mu Matayo 20:28 ne Makko 10:45, kyekikolwa ekyokusasula essente.

Okutangirira, Omutango.
Enkola (ekikolwa) ekyokuteeka ebibi

byabantu bonna ku Yesu. Mu ndagaano enkadde, ekikolwa ekyokuteeka emikono ku Ssaddaaka. Kabona yateeka emikono gye ku mutwe gwekiweebwayo. Mu ndagaano empya, ekikolwa kyokutangirira kikwatagana nokubatiza kwa Yesu Kristo mu mugga Yoludaani. (Yokaana bwe yali abatiza Yesu). Mu luyudaaya noluyonaani, amakulu gekigambo kino ge gano; okuteeka ekibi ku Yesu, ffe abonoonyi tulyoke tubeere nenkolagana ennungi wakati waffe ne Katonda. Endagaano empya etunnyonola bulungi ku kikolwa kino. Tukiraba mu kubatiza kwe Yesu nokufa kwe kumusalaba. Mu ndagaano enkadde: Ekigambo omutango kikozesebwa emirundi 100 mu ndagaano enkadde. Ekigambo kino mu luyudaaya kiwandiikidwa nga kaphar (amakulu: okufuula omutango.kino tukiraba mu ebyabaleevi 23:27, 25:9, okubala 5:8). Amakulu amalala agali mu kigambo omutango ge gano; okuteeka ebibi ku
Ebirimu

277

Ebyokunyonyola ebirala

ssaddaakka nokugyatulirako ebibi byabaana ba Iserairi ngemikono gya kabona giteekedwa ku mutwe bgwmbuzi (ssaddaaka) nga bwe kiwandiikidwa mu ebyabaleevi 16:20). Mu ndagaano empya: ekigambo kino omutango kikwatagana nekigambo kpr mu lwalamiya ekitegeeza okubikka. Okubikka kuno kwe kubatiza okwobununuzi obuva mu Yesu bwetusoma mu ndagaano empya. Yesu yajja mu nsi. Bwe yali alina emyaka asatu yabatizibwa. Kino yakikola asobole okulokola abantu bonna.

Omutango ogwo mu Baibuli.


A. Mu ndagaano enkadde, ensolo etaliko bulema (ssaddaakka) ye yali omutango. (okuva 30:10, Ebyabaleevi 1:3-5, 4:20-21, 16:6-22). B. Ne mu ndagaano empya, enkola

eyokutangirira teyakyuka nnyo. Enjawulo eyaliwo yeno: mu ndagaano eno empya, Yesu Kristo omwana wa Katonda yeyaweebwayo ku lwabantu fenna okutulokola. Omutume Paulo atugamba nti Yesu Kristo yatufirira (1 Abakolosaayi 15:3). Ekigambo kino, omutango kyakozesebwanga mu ngeri bibir; kukuggyawo ekibi ekyasooka (m lusuku Adeni), nokuggyawo ebibi byaffe fenna abantu ebyyateekebwa ku Yesu (Matayo 3:15). Yalokola abantu fenna lwe yayiwa omusayi gwe kumusalaba (ebyabaleevi 1:1-5, Yokaana 19:30). Omutume Paulo atunyonyola mu 2 Abakkolinso 5:14 nti, ngomu yabafiirira bonna, bonna kyevaava bafa; ne mu luyiriri olwa 21 tunyonyolwa nti ku lwaffe ate mu abaggalatiya 3:13, bwe yafuuka ekikolimo ku lwaffe: enyiriri ntono nnyo mu ndagaano empya ezogera ku Yesu nga ssaddaaka (Abaefeso 5:2): mu Yokaana 1:29, 36, Amanyibwa ngomwana
Ebirimu

278

Ebyokunyonyola ebirala

gwendiga) ne mu 1 abakkolinso 5:7 (amanyidwa ngokuyitako kwaffe). Omutuma Paulo yakikakasa nti okubatiza kwa Yesu mu Yoludaani, ke kali akabonero akokutangirira ebibi byensi. Atunnyonyola mu Abaruumi 6 nti ebibibyensi yonna byateekebwa ku Yesu okuyita mu kubatiza kwe (Yokaana omubatiza lwe yamubatiza). Paulo yeyongera okutunyonyola nti, okukomererwa kwa Yesu gwe musango nempeera yekibi, era ne ssaddaakka (Yesu Kristo) yaweebwayo ku lwemeeme zabantu fenna. Okufa kwa Yesu kwatuukiriza entekateeka ya Katonda. Eno enteekateeka yaliwo ne mu ndagaano enkadde (mu nkola yokuwaayo omutango ogutalina bulema). Ekikolwa ekyokuteekako emikono, mu ndagaano enkadde, nokubatiza kwa Yesu, mu ndagaano empya, byonna bikwatagana namateeka ga Katonda (Isaaya 53:10, Matayo 3:13-17, Abaebbulaniya

7:1-10, 18, 1 Peteero 3:21). Endagaano empya tekoma ku kubatiza kwa Yesu. Wabula tweyongera okuyiga nti okutuukirizibwa kwobulokozi bwaffe kubeerawo bwe tukkiriza okubatizibwa mu Kristo, ne tufiira mu ye (Abaruumi 6:3-7, abagalatiya 2:19-20). Yokaana omubatiza yabatiza Yesu, kubanga Yesu ye yali atumiddwa okuggyawo ebibi byensi yonna; era oluvanyuma lwa byonna, yakomererwa naffa. Yesu Kristo, okuyita mu kubatiza kwe nomusaayi, yaggyawo ebibi byensi byonna natulokola okuva mu manyi ga Setaani natuzzayo mu manyi ga Katonda. Kino yakikola lwe yakkiriza omusango gwaffe nobulumi bwaffe abantu. Nolwekyo, obununuzi (obulokozi) bwa Yesu bwaggyawo ekibi ekyali kiziyiza abantu okusemberera Katonda. Olwo Katonda naye yasobola okutabagana nabantu be mu ddembe, nabawa essanyu nobulokozi (Abaruumi 5:11),
Ebirimu

279

Ebyokunyonyola ebirala

obulamu (Abaruumi 5:17-18) nobununuzi (Matayo 3:15, Yokaana 1:29, abaebbulaniya 10:1-20, abaefeeso 1:7, abakolosaayi 1:14) byonna omulumu.

Olunakku olwOmutango (olwOkutangirira)


Mu Abbaebulaniya, ekigambo kino kitegeeza okubikkirira oba okutabagana. Mu bayudaaya, olunaku olwomuwendo olusiinga lwali lunaku lwa mutango (olunaku olwekkumi mu mwezi ogwomusanvu. (Ebyabaleevi 23:27, 25:9). Tusoma mu byabaleevi 16 nti Kabona omukulu yali tayinza kuyingira mu watukuvu okuggyako ngatuukirizza ennono namateeka golunaku luno olwomutango. Ekifo kino mu weema, (awatukuvu) kyali kirina okutangirirwa. Nabaana ba Isiraeri nabo

baali balina okutangirirwa. Kale nno, Kabona omukulu yali alina okuwaayo ssaddaakka (ngateeka emikono gye ku mutwe gwomutango) asobole okutangirira ebibi byabaana ba Isiraeri. Ku lunaku luno, Abaisiraeri balowoozanga ku bwonoonefu bwabwe ne ku Katonda. Mu kiseera kye kimu (kulunaku luno) ebiweebwayo 15 (nga mwe muli nomutango), ebiweebwayo ebyokebwa 12 nebiweebwayo 3 ebyokutangirira byaweebwayo eri Katonda (Ebyabaleevi 16:5-29, okubala 29:7-11). Bwe tubala omwana gwendiga gwetusomako mu kubala 28:8, tufuna ebiweebwayo ebyokebwa 13, nebiweebwayo ebyomutango bina. Abaana ba Isiraeri batangiriranga ebibi byomwaka ku lunaku olwkkumi mu mwezi ogwomusanvu. Mu ndagaano empya, olunaku olwomutango olwensi yonna lwe lunaku Yesu Kristo lwe yabatizibwa Yokaana omubatiza. Lwe
Ebirimu

280

Ebyokunyonyola ebirala

lwali olunaku lwabantu bonna olwomutango.Lwe lunaku Katonda lwe yaggyawo ebibi byensi yonna (Matayo 3:13-17). Lwe lunaku Katonda lwe yatuukiriza obutuukirivu bwonna.

Ssaddaakka eyOmutango
Mu ndagaano Enkadde: ssaddaakka eyokwawulibwa (kwabaana ba Isiraeri) nayo yaweebwayo mu yeekalu. Kabona omukulu yeelongoosanga nateekako ebyambalo bya bafuta (mu kifo kyengoye ezabulijjo), nalonda ente ento ensajja etaliiko bulema okuda ekiweebwayo olwekibi nembuzi ensajja okuba ekiweebwayo ekyokebwa ku lulwe ne ku lwenyumba ye (Ebyabaleevi 16:3-4). Kabona omukulu yateeka emikono gye ku mutwe gwebiweebwayo nayatulirako ebibi byabantu ebyomwaka.

Ekikolwa ekyokuteekako emikono kyali kituundu kyamuwendo nnyo ku lunaku olwomutango. Singa ekikolwa kino tekyakolebwa, okuwayo ssaddaakka tekwandikoleddwa, kubanga omutango gwekibi tegwandituukirizibwa awatali kuteekako mikono ku kiweebwayo olwekibi. Mu ebyabaleevi 16:21, Awo Alooni anaateekanga emikono gye gyombi ku mutwe gwembuzi ennamu, nayatulira ku yo obutali butuukirivu bwonna obwabaana ba Isiraeri, nebyonoono byabwe byonna; nabiteeka ku mutwe gwembuzi, nagisindiikiriza mu ddungu mu mukono gwomuntu eyeeteeseteese. Yatwalanga embuzi bibi okuba ebiweebwayo olwekibi nembuzi ensajja ngekiweebwayo ekyokebwa okuva eri abantu (ebyabaleevi 16:5). Oluvanyuma yaleetanga embuzi bbiri mu maaso ga Katonda ku mulyango gweweema nakuba akalulu, asobole okulonda eya Mukama, nendala
Ebirimu

281

Ebyokunyonyola ebirala

okubeera omutango. Embuzi eya londebwa okuba eya Katonda yaweebwangayo ngekiweebwayo olwekibi. Omutango gwaweebwayo nga mulamu mu maaso ga Katonda okutangirira ebibi byabantu ba Isiraeri ebyomwaka era oluvanyuma nesindiikirizibwa mu ddungu (Ebyabaleevi 16:7-10). Ebibi bya Isiraeri byali birina okuteekebwa ku mutango nga Kabona omukulu amaze okutaakako emikono gye ku gwo. Olwo, omutango omutango negusindiikirizibwa mu ddungu. Kano kali kabonero akazza obuggya okutabagana wakati wa Katonda nabantu be (okulaga nti ebibi byabwe ebyomwaka biggibwawo). Mu ndagaano empya: Mu ngeri yemu, Yesu Kristo yabatizibwa Yokaana omubatiza (Yokaana yamuteekako emikono, era ekikolwa kino kikwatagana nekyomundagaano enkadde)

naggyawo ebibi byonna ebyensi ngomwana gwendiga okutuukiriza obulokozi bwa Katonda (Ebyabaleevi 20:22, Matayo 3:15, Yokaana 1:29, 36). Mu ndagaano enkadde, nga tanaba kukuba kalulu, Alooni yatta embuzi ennume nebeera ekiweebwayo olwekibi ku lulwe nenjju ye (Ebyabaleevi 16:11). Oluvanyuma yaddiranga ekyoterezo ekijjudde amanda agomuliro okuva mu kyoto mu maaso ga mukama nga embattu ze zijjudde obubaane obwakaloosa obusekuddwa ennyo, nabuleeta munda weggigi. Awo yateekanga obubaane ku muliro mu maaso ga mukama, omukka gwobubaane gubikkenga ku ntebbe eyokusaasira eri kubujulirwa, aleme okufa. Yaddiranga nomusaayi ogwente ennume nagumansira mu maaso gentebe eyokusasira emirundi musanvu. (ebyabaleevi 16:12-19). Ku kunaku lwomutango, ekikolwa kya Alooni kye yakola ekyokuteekako emikono
Ebirimu

282

Ebyokunyonyola ebirala

kyali tekisobola kuggibwawo. Alooni yateekanga emikono gye ku mutwe gwembuzi nateekako ebibi byonna ebya Isiraeri ku mutwe gwayo. Omusajja eyeteeseteese yatwala embuzi mu ddungu nagisindiikiriza. Omutango guno gwatabalanga mu ddungu nebibi bya Isiraeri. Oluvanyuma lwekiseera embuzi eno yamala neffa. Eno ye yali enkola eyokutangirira mu ndagaano enkadde. Kye kimu mu ndagaano empya. Ekyenjawulo kye kino: omutango mu ndagaano empya ye Yesu eyaggyawo ebibi byonna ebyensi okuyita mu kubatiza kwe nokufa kwe kumusalaba ku lwaffe fenna. Nolwekyo kati, obulokozi obutujja mu buli kibi tebuyinza kufunibwa awatali kubatiza nokukomererwa kwa Yesu Kristo, kabona owomuggulu. Kuno kwe kutuukiriza obulokozi obwokuzaalibwa nate amazzi nomwoyo.

Okuteekako Emikono (okwawulibwa).


Kino ekikolwa kyaweebwa Katonda okubeera enkola eyokuteeka ekibi ku kiweebwayo olwekibi mu ndagaano enkadde (Ebyabaleevi 4:29, 16:21). Mu nakku zendagaano enkadde, Katonda yakkirizanga abantu okutangiriranga ebibi byabwe nga bateeka emikono ku mitwe gyebiweebwayo olwekibi munda mu weema. Kino kyabwo okubeera akabonero akatulaga okubatiza kwa Yesu okwali kugenda okuggya mu ndagaano empya.

Okubatiza
Okubatiza kutegeeza okunaazibwa okuziikibwa (okunyikirwa) ate mu kutegeera

Ebirimu

283

Ebyokunyonyola ebirala

okwomwoyo, okuteeka ekibi ku kiweebwayo (ngokitadekko emikono). Mu ndagaano empya, okubatiza kwa Yesu (Yokaana omubatiza lwe yamubatiza) kwaggyawo ebibi byensi yonna. Okubatiza kwa Yesu kwe kuggyawo ebibi byabantu bonna abensi. Yesu yabatizibwa Yokaana omubatiza (omukiise wabantu bonna era kabona omukulu ava mu lulyo lwa Alooni) neyettikka ebibi byonna ebyensi. Guno gwe gwali omugaso gwokubatiza kwe. Amakulu agomwoyo agekigambo kino okubatiza ge gano: okuteekako oba okuziikibwa. Kale mu kubatiza kwa Yesu tumanya nti ebibi byonna byateekebwa ku Yesu era yatwala omusango ku lwaffe. Yesu yali alina okuggyawo ebibi byaffe nokubatiza kwe, alyoke atulokole fenna. Kale nno, okufa kwa Yesu kumusalaba

kululwo (ne kulwange nababi fenna) kwe kufa kwaffe; era nokuzuukira kwe kwe kuzuukira kwaffe abantu fenna. Ssaddaakka ye Yesu bwe bulokozi bwabonoonyi ate nokubatiza kwe bwe bujulizi bwokusonyiyibwa ebibi byabantu bonna. Mu byawandiikibwa tusoma nti, era kaakano ge gaabalokola mmwe mu kifaananyi ekyamazima, kwe kubatizibwa (1 Peetero 3:21). Okubatiza kwa Yesu lye kkubo eryobutuukirivu eryokulokola abantu okuyita mu kusonyiyibwa ebibi.

Ekibi
Buli ekikontana ne Katonda kibi. Muno mwe muli ebibi byonna okuviira ddala ku kibi ekyolubereberye (mu lusuku) okutuusa kubibi byetukola bulijjo mu bulamu bwaffe. Ekigambo
Ebirimu

284

Ebyokunyonyola ebirala

kino ekibi kiva mu kigambo kyoluyonaani hamartia oba hamartano amakulu gakyo okusubwa ebisanyizo oba obutasanira. Ekimu ku bibi byaffe abantu kwe kukkiriza Yesu mu ngeri enkyamu. Tuba tetuyinza kulokolebwa. Omuntu bwamanya amazima natagakkiriza abeera ajjemye Katonda era ekyo kiba kibi. Bwe tuba tetwagala kugyemera katonda, tulina okufuna okumanya okutuufu okwekigambo kye nokutegeera amazima nti Yesu afuuse omulokozi waffe. Tulina okukkiriza mu kubatiza kwa Yesu nomusalaba gwe. Bwe tugaana okukkiriza mu kigambo kya Katonda, tuwaba okuva ku mazima ne tukkiriza mu ndowooza enkyamu. Baibuli eyogera kukibi ekyokufa (1 Yokaana 5:16), kwe kugaana okukkiriza nti Katonda yaggyawo ebibi byonna ebyensi. Tulina okukkiriza mu kuzaalibwa kwa Yesu, mu kusonyiyibwa ebibi okuyita mu kubatiza kwe, ne

mu kutuwa obulamu nomusaayi gwe ku musalaba. Omuntu atakkiriza mu byawandiikibwa (ebitugamba nti Yesu yabatizibwa, nafa kumusalaba nazuukira mu bafu okutulokola), abeera mwonoonyi.

Okwenenya
Omuntu awabye okuva ku Katonda bwamala namanya ekibi kye ne yebaza Yesu okumusonyiwa, nakomawo eri Katonda, ekikolwa kino kyakozze kye tuyita okwenenya. Fenna abantu tujjudde ekibi. Okwenenya okwamazima kwe kukkiriza bino wamanga: nti tuli bonoonyi mu maaso ga Katonda, nti tuli bonoonyi abolekedde geyena, nti tulina okukkiriza Yesu ngomulokozi waffe nti yajja okulokola abonoonyi nga ffe naggyawo ebibi byaffe (okuyita mu kubatiza kwe), nti yafa
Ebirimu

285

Ebyokunyonyola ebirala

nazuukira alyoke atulokole. Okwenenya okwamazima kwe kuleka ebirowoozo byaffe nokukyuka okuda eri katonda (Ebikolwa byabatume 2:38). Okwenenya kwe kwatula ebibi nokudda ku kigambo kya Katonda nokukkiriza obulokozi obwamazzi nomusaayi nemitima gyaffe gyonna (1 Yokaana 5:6). Okwenenya okwamazima kwe kwemanya ffe nti tuli bonoonyi ddala era kitugwanira okukkiriza mu Yesu, omwana wa Katonda era omulokozi waffe eyatulokola okuva mu bibi byaffe. Okugyako nga ffe abantu tulekeddawo okugezaako okwetukuza mu manyi gaffe, netukkiriza nti tuli bonoonyi ddala mu maaso ga Katonda, tetuyinza kusonyiyibwa. Tulina okukkiriza amazima agobilokozi bwe; yenjiri eyamazzi nomwoyo Yesu gye yatuwa nokubatiza kwe nomusaayi. Omwonoonyi alina okuva ku ndowooza ze zonna enkyamu, akyuke

adde eri Yesu. Bwe tukkiriza nti okubatiza kwe Yesu kwe kuggyawo ebibi byaffe, tunalokoka. Okubatiza kwe (Yesu) okukomererwa kwe kumusalaba, nokuzuukira kwe bye bituukiriza obutuukirivu bwa Katonda (bwe bulokozi bwabonoonyi bonna). Yesu yajja mu mubiri, yabatizibwa nakomererwa okuggyawo ebibi byaffe byonna. Bwe tumanya netukkiriza nti Yesu yazuukira (okufuuka omulokozi wabo bonna abamukkiriza) kuno kwe kwenenya era okukkiriza okwamazima.

Obulokozi
Obulokozi, mu ntegeera yaffe okwekikristayo, butegeeza okununulibwa okuva mu maanyi nempeera yekibi. Tufuna obulokozi bwe tumanya nti twali abonoonyi abolekedde geyena, naye ate oluvanyuma abakkiriza mu Yesu
Ebirimu

286

Ebyokunyonyola ebirala

ngomulokozi waffe eyatulokola okuva mubibi byonna okuyita mu kuzalibwa kwe, okubatiza kwe nokufa kwe kumusalaba. Abo abafuuse abatuukirivu olwokukkiriza mu bulokozi bwa Yesu, okubatiza nomusaayi gwe be bayitibwa abalokole abazaaliddwa nate era abatuukirivu. Ngomusajja agenda okubbira mu mazzi bwalokolebwa, so nomuntu aganda okubbira mu nyanja yekibi bwalokolebwa, bwakkiriza mu kubatiza nomusaayi gwa Yesu; ensibuko yebigambo ebyamazima.

omulundi ogwokubiri nafuuka omutuukirivu bwakkiriza mu kubatiza kwa Yesu nomusalaba gwe. Bwe tukkiriza mukubatiza nomusaayi gwa Yesu Kristo, tulokoka mu mwoyo. Abalokola bebo abaggudwako ebibi byabwe byonna era abalindirira Kristo okulabika omulundi ogwokubiri (Abaebbulaniya 9:27b).

Okuggibwako ebibi (okusonyiyibwa ebibi).


Ensonga eno eyokusonyiyibwa yamuwendo nnyo. Ebibi byaffe byonna bisonyiyibwa, bwe tukkiriza enjiri yamazzi nomwoyo. Enjiri eno ye yamazima era yetulaga enono zino; Obwakatonda bwa Yesu Kristo, embala ya Kristo (engeri ye nga Katonda gye yafuuka omuntu), okubatiza kwe nokukomererwa kwe kumusalaba, nekyenkomereo okuzuukira kwe
Ebirimu

Okuzaalibwa nate (Okuzaalibwa omulundi ogwokubiri; Okulokoka)


Ekigambo kino kitegeeza okuzaalibwa omulundi ogwokubiri. Omwonoonyi azaalibwa

287

Ebyokunyonyola ebirala

(okuva mu bafu). Obununuzi Yesu bwe yaleeta bwaffe.tulina kukkiriza bukkiriza mu kubatiza kwe nomusaayi gwe gwe yayiwa. Nga bwe kyalagulwa mu ndagaano enkadde, Yesu ye yali omulokozi anaalokola abantu be okuva mu kibi. Obununuzi bwe tuyiga mu Kigambo busibuka mu kubatiza kwa Yesu nomusaayi gwe. Buli kibi kyateekebwa ku Yesu. Kale no abakkiriza tebakyalina kibi mu mitima gyabwe. Bwe tumanya nti tusonyiyidwa netwatula ebibi byaffe eri Yesu ne tukkiriza mu kubatiza kwe, tununulibwa era tufuuka abatuukirivu.

Yesu Kristo
YESU: omulokozi eyalokola abantu bonna okuva mu bibi byonna ne yetikka omusango gwabwe. Yesu yomulokozi, eyalokola abantu

bonna okuva mu bibi byabwe. KRISTO: Eyafukibwako amafuta. Mu ndagaano enkadde, tusoma ku bika byabantu bisatu (3) Katonda be yafukangako amafuta: bakabaka, bannabbi ne bakabona. Yesu yatuukiriza (ye yakiikirira) ebifo bino ebisatu (mu ndagaano empya. Yesu yakola emirimu gyabakabaka, bannabbi ne bakabona. Bwe tutyo naffe tulina okumukkiriza, tulyoke tufuneobununuzi nobulokozi. Eno yensonga lwaki yayitibwa Yesu Kristo. Ye kabona owomuggulu eyatulokola okuva mu kibi kyensi okuyita mu kubatiza kwe nomusaayi gwe. Nolwekyo, Kristo ye Kabaka wabo bonna abamukkiriza. Yatuyamba okumanya ebibi byaffe bwe tujja gyali. Yatusomesa nti okuva mu biseera byabajjajjafe okutuuka kati tukyali bonoonyi era omusango gwa Katonda gutulindiridde. Kristo yatusomesa nti
Ebirimu

288

Ebyokunyonyola ebirala

tusonyiyiddwa okuyita mu kubatiza kwe nomusaayi; bino byonna yabikolera ffe abonoonyi.

Lwaki omwana wa Katonda yafuuka omuntu?


Yafuuka omuntu asobole okubeera omulokozi alokole abonoonyi bonna baleme okutuuka kumusango (geyena).

mu kifanaanyi kya Katonda Yokaana 1:2-3, oyo yaliwo ku lubereberye awali Katonda. Ebintu byonna byakolebwa ku bwoyo; era awataali ye tewaakolebwa kintu na kimu ekyakolebwa.) Yesu ye Katonda wa buli kitonde ku nsi. Byonna ebintu (byetulaba ne byetutalaba yabifuga). Abantu bangi bagaana okukkiriza mu kwagala nobulokozi Yesu (eyajja ku nsi mu mubiri) bwagaba. Abalala bakkiriza obulokozi bwagaba era ne beetwalira obulamu obutaggwawo oluvanyuma lwokukkiriza mu Kristo. Bafuuse abatuukirivu.

Yesu yani?
Nga bwekyawandiikibwa mu lubereberye 1:3 ne mu Yokaana 1:1-3, yomutonzi, era Katonda owamazima; katonda owensi yonna eyalokola abonoonyi bonna abensi (Abafiripi 2:6, eyali

Amateeka Katonda geyateekawo ge galiwa?


Katonda waffe ye Katonda omuteesiteesi era Katonda yekka owamazima omusukkulumivu.
Ebirimu

289

Ebyokunyonyola ebirala

Zino wamanga zensonga lwaki yateekawo amateeka mu nsi: Abonoonyi yabawa amateeka asobole okubalokola bavve mu bibi byabwe. kubanga amateeka ge gamanyisa ekibi. (Abaruumi 3:20). Eteeka eryokubiri lyetteeka eryokukkiriza erilokola abonoonyi. Lyetteeka eryOmwoyo gwobulamu (Abaruumi 8:2) erituwa obulokozi okuyita mu kukkiriza Yesu Kristo omulokozi waffe (Abaruumi 5:1-2). Yesu yajja kuno ku nsi okutuukiriza amateeka. Yabatizibwa, nayiwa omusaayi gwe naffa nazuukira. Yesu yeyeteekawo etteeka lyobulokozi okulokola abonoonyi bensi yonna. Katonda yateekawo etteeka lyokukkiriza ku lwabo abakkiriza mu bulokozi obwamazzi nomwoyo. Omuntu yenna ayagala okulokoka afuuke omwana wa Katonda alina okukkiriza mu mateeka agokukkiriza katonda ge yateekawo. Lino lyekkubo lyokka ettuufu eryobulokozi.

Nolwekyo Yesu yaggulawo omulyango gweggulu. Abo bonna abakkiriza obulokozi buno obwomwoyo balokoka. Gano ge mazima agasibuka mu tteeka lino.

Etteeka lya Katonda: Amateeka ekkumi.


Mu ndagaano enkadde mulimu ennono zamateeka 613 ezikwata ku bulamu obwa bulijjo. Okuggyako ennono zino, waliyo amatteeka amalala kumi; mu gano essira mwe liteekebwa era ge mateeka agali galina okukuumibwa mu maaso ga Katonda. Amatteeka gano gatandika nebiragiro ebifaanako nga bino; Tokola kino, kola kiri. Kale amateeka gatuweebwa tusobole okumanya ekibi ekiri mu ffe. Mu matteeka gano, tumanya nti twonoonye mu maaso ga Katonda (Abaruumi 3: 19-20).
Ebirimu

290

Ebyokunyonyola ebirala

Katonda yatuwa amateeka tusobole okumanya ekibi ekiri muffe. Ffe ngabantu tetuyinza kukuuma mateeka gonna, nolwekyo tulina okugonda tukkirize nti tuli bonoonyi.(nga tetunaba kudda eri Yesu) Fenna tuli bonoonyi era Katonda akimanyi nti tetuyinza kukuuma mateeka wadde nokugatambulira mu. Eno yensonga lwaki Katonda yakka ku nsi nabatizibwa natwala omusango gwaffe kumusalaba. Bwe tugezaako mu manyi gaffe okukuuma amateeka, twonoona era tubeera bamalala. Ekibi ekyo tusanye tukyewale. Amateeka gatulaga obutukuvu nobutuukirivu bwa Katonda ate negatulaga obunafu bwaffe abantu. Kale obutukuvu nobutuukirivu bwa Katonda bubikkuliddwa mu kigambo kya Katonda.

Tulina okukkiriza mu Yesu?


Yee, tulina okukkiriza mu Yesu, kubanga ye mukama waffe omutuukirivu era kwe kwagala kwe fee tumukkirize. So tewali mu mulala bulokozi, kubanga tewali na linnya ddala wansi weggulu eryaweebwa abantu eritugwanira okutulokola (Ebikolwa byabatume 4:12). Tewaliyo mulokozi mulala yenna. Yesu yomulokozi waffe; bwe tumukkiriza naffe tununulibwa netuzaalibwa nate (omulundi ogwokubiri). Bwe tumukkiriza tufuna obuyinza obutuyingiza mu ggulu okubeera naye emirembe gyonna.

Ffe abakristayo tukyali bonoonyi?


Nedda. Omutume Paulo yagamba mu 1 Timosewo 1:15 nti yali omubi
Ebirimu

291

Ebyokunyonyola ebirala

owolubereberye. Kino yakyogera bweyajjukira obulamu bwe nga tanaba kusisinkana Yesu. Mu nkuaana zabakristayo ennaku zino, mulimu bangi abakkiriza nti bakyali bonoonyi, newankubadde bakkiriza mu Yesu Kristo. Naye kino si kituufu. Fenna twali bonoonyi bwe twali tetunaba kukkiriza mu Yesu. Bwe twamala okukkiriza mu Yesu, okusinziira ku bye yawandiika mu kigambo, tufuukirawo abatuukirivu. Omutume Paulo yajjukira obulamu bwe nga tanaba kumanya Yesu no kumwatula nga tanaba kumwatula, nagamba nti yali owolubereberye mu babi. Paulo, bwe yali akyayitibwa saulo, yasisinkana Yesu Kristo ku kkubo lye ddamasiko, nazuula nti Yesu ye mulokozi we era okuva kwolwo yamukkiriza namwebaza. Paulo yasalawo okuwereza Katonda nokujjulira obutuukirivu bwe nokubatiza kwe okwaggyawo ebibi byensi

yonna. Paulo yajjulira nokufa kwa Yesu kumusalaba. Paulo yafuuka omuwereeza wa Katonda eyabuulira enjiri yamazzi nomwoyo. Abakristayo abasinga balowooza nti Paulo yali akyali mwonoonyi ne bwe yamala okusisinkana Yesu. Ebyawandiikibwa tebabitegeera bulungi. Amazima ge gano; Paulo bwe yamala okusisinkana Yesu yafuuka mutuukirivu, yali takyali mwonoonyi nate. Yeewayo okubuulira enjiri yobulokozi, nobununuzi obwokubatiza nomusaayi gwa Yesu. Bwe yamala okufa. Ebbaluwa ze yaleka ngawandiise mu Baibuli zikyajjulira nti enjiri yamazzi nomwoyo ye yali enjiri yekkanisa eyasooka. Nolwekyo Paulo bwe yayogera ebigambo ebyo mu 1 Timosewo 1:15, yajjukira ennaku zedda ne yebaza Katonda olwobulokozi. Paulo yali mwonoonyi bwe yamala okukkiriza mu Yesu Kristo? Nedda. Yali mwonoonyi nga
Ebirimu

292

Ebyokunyonyola ebirala

tanaba kulokoka. Bwe yakkiriza Yesu ngomulokozi we, yamanya nti ebibi bye nebyensi byateekebwa ku Yesu okuyita mu kubatiza kwe. Bwe yakkiriza mu musaayi ogwayiika kumusalaba, yafuuka omutuukirivu. Paulo yeyita omubi owolubereberye, kubanga yajjukira ebiseera mwe yabonyabonyezanga ekkanisa ya Kristo nabagoberezi be; neyebaza Katonda olwokumulokola, omubi eyali takyalina suubi. Ani agamba nti Paulo yali mwonoonyi? Ani asobola okugamba nti omuntu mwonoonyi, newankubadde omuntu oyo akkiriza mukubatiza kwa Yesu nomusaayi gwe? Abo bokka abatamanyi mazima agali mu bulokozi bwa Yesu bebalowooza batyo. Omutume Paulo yafuuka omutuukirivu bwe yakkiriza mu bulokozi bwa Yesu. Okuva kwolwo, Paulo omuweereza wa Katonda omuwombeefu, yabuulira abantu bonna enjiri

yobutuukirivu okuyita mu Yesu Kristo, omwana wa Katonda era omulokozi. Okuva kwolwo omutume Paulo yali mutuukirivu mu maaso ga Katonda, omuweereza owamazima eyabuulira enjiri eri abonoonyi bonna abensi. Omwonoonyi asobola okubuulira abonoonyi enjiri? Tekisooka kukola. Omuntu asobola atya okubuulira ekyo kyatalina! Omuntu atanaba kulokoka asobola atya okulokola abalala! Kandeete ekyokulabirako kino; omusajja bwa ba anatera okubbira mu mazzi omusajja bwatyo ayinza okuyamba muliranwa we agenda naye okubbira? Tekisoboka, kubanga bonna bajja kubbira. Omwonoonyi asobola atya okulokola omwonoonyi munne? Omuntu bwatyo ajja kuba abatwala mugeyena, kubanga naye gyayolekedde. Omutu omulwadde asobola atya okujjanjjaba mulwadde munne? Omuntu alimbiddwa Setaani asobola atya okulokola munne? Omutuma Paulo yali mwonoonyi, naye
Ebirimu

293

Ebyokunyonyola ebirala

yafuuka omutuukirivu bwe yakkiriza mu kubatiza nomusaayi gwa Yesu era nalokolebwa okuva mu kibi. Nolwekyo yafuuka omuwereza wa Katonda nabuulira enjiri eri abonoonyi bensi. Yabuulira abantu bangi era nebalokoka nebatwala obutuukirivu bwa Katonda. Paulo naye yali takyali mwonoonyi nate. Paulo bwe yalokoka, teyatambuliranga mu butuukirivu bwamatteeka naye yatambuliranga mu butuukirivu bwa Katonda, era Katonda namukozesa okulyowa emyoyo mingi mu bwakabaka. Paulo teyabuulira butuukirivu bwe oba buvvumu bwe, naye yabuulira obutuukirivu bwa Katonda. Paulo yali mwonoonyi okutuuka kunkomerero? Nedda. Yali mutuukirivu. Ngomusajja omutuukirivu yafuuka omutume wamazima ga Katonda. Omuntu bwamuyita omwonoonyi abeera anyoma Katonda era aba tamanyi mazima. Paulo yali mutuukirivu. Bwe

tugamba nti yali mwonoonyi bwe yamala okusisinkana Yesu, Yesu tuba tumufudde mulimba. Yesu ye yafuula Paulo omutuukirivu era Yesu ye yamufuula omuwereeza owobutuukirivu bwe.

Essaala zokwenenya ziggyawo ebibi byaffe?


Essaala zokwenenya tezisobola kuggyawo bibi byaffe, kubanga obununuzi (obulokozi) tetusobola kubufuna mu kufuba kwaffe nebikolwa byaffe. Tulina okukkiriza mu kubatiza nomusaayi gwa Yesu olwo tunaasonyiyibwa ddala era nebibi byaffe binaaggibwawo. Obulokozi obwamazima bwaweebwa abo abakkiriza nti Yesu yaggyawo ebibi byaffe bwe yabatizibwa nayiwa omusaayi gwe alyoke atuwe obulamu obugya.
Ebirimu

294

Ebyokunyonyola ebirala

Tusobola okuggyawo ebibi byaffe (ebya bulijjo) bwe twenenya? Nedda. Ebibi byetukola byaggibwawo emyaka 2000 emabega ku lunaku Yesu lwe yabatizibwa. Twanaazibwa netuggibwako ebii byaffe omulundi gumu (Yesu bwe yabatizibwa naffa kumusalaba). Yesu yafuuka omwana gwendiga kulwaffe abakkiriza. Nebibi byetukola nga tumazze okukkiriza mu Yesu byonna byasonyiyibwa (okuyita mu kukkiriza mu bulokozi obuva mukubatiza). Yesu yafuuka omulokozi waffe era yaggyawo ebibi byaffe byonna (okutuusa lwe tuliffa) Yesu yaatizibwa natuukiriza obutuukirivu bwonna (Matayo 3:15) bwe yaggyawo ebibi byaffe. Makulu ki agali mukubatiza kwa Yesu? kunaazibwa. Ebibi byaffe byonna byateekebwa ku Yesu bwe yabatizibwa, nolwekyo twanaazibwa era ne tuggibwako ebibi byaffe era olwokubatiza kwa Yesu, ffe twasonyiyibwa ebibi byaffe.

Amakulu amalala agali mu kigambo kino (ekyokubatiza kwa Yesu) ge gano: okunyikirwa, okuziikibwa Yesu yatufirira ffe,kubanga yettikka ebibi byaffe abonoonyi. Abo abakkiriza nti ebibi byabwe byateekebwa ku Yesu okuyita mu kubatiza kwe tebalina kibi kyonna. Okukkiriza okwamazima, kwe kumanya mu mitima gyaffe nti ebibi byaffe byonna byateekebwa ku Yesu bwe yatufirira ffe abonoonyi, kati emyaka 2000 emabega (bwe yabatizibwa natuukiriza obutuukirivu bwonna obwa Katonda). Ffe abantu tetwandiggiddwako bibi, singa Yesu teyatusonyiwa ngayita mu kubatiza kwe. Jjukira nti Yesu ebibi byaffe byonna yabiggyawo emyaka 2000 emabega. Okukkiriza okwamazima nobulokozi obwomwoyo kwe kuliwa? Kwe kuleeta ebibi byaffe nokukakasa nti biggidwawo. Oluvanyuma kitugwanira okwebaza Katonda olwokutusonyiwa nokumukkiriza. Eno
Ebirimu

295

Ebyokunyonyola ebirala

yensonga lwaki yajja kunsi, nabatizibwa, naffa ku musalaba nazuukira mu baffu alyoke atulokole. Baweereddwa omukisa abo abasonyiyiddwa ebibi byabwe oluvanyuma lwokukkiriza mu kubatiza kwa Yesu. Gano ge mazima; okukkiriza okutuufu kwe kukkiriza mu Yesu, eyaggyawo ebibi byensi yonna okuyita mukubatiza kwe.

Abaruumi 8:30; era be yayawula edda, abo era yabayita:era be yayita, yabawa abo era obutuukirivu: era be yawa obutuukirivu, yabawa era ekitiibwa. Tolwo olunyiriri luno luwagira ensomesa yokwawulibwa?
Nedda. Olunyiriri luno terlusomesa ku

kwawulibwa. Bannaddiini bangi nababuulizi benjiri abakyamu basomesa nti, Abo abakkiriza mu Yesu bakyusibwa mu mitendera era ekyenkomerero ne baawulibwa ddala mu mubiri ne mu mwoyo. Bangi kino bakikkiriza. Kale nno abakristaayo abatanaba kuzaalibwa mulundi gwakubiri (Kulokoka) kyebava babeera abakakanyavu mu mitima gyabwe. Beeyongera okwonoona mu mitima gyabwe. Okwawulibwa kwaffe abakkiriza tekupimibwa na saawa (nti tujja kubbeera batuukirivu okuva ku saawa eno okutuusa ku saawa endala) endowooza eno si nnungi mu maaso ga Katonda. Tufuuka abatuukirivu bwe tumanya nti ffe tetuyinza kwenunula (okwelokola). Yesu yaggyawo ebibi byaffe byonna nokubatiza kwe ne yeewayo okuba empeera yebibi byaffe. Obutuukirivu bwaffe buva mu Yesu; era tufuuka abatuukirivu okuyita mu kukkiriza nti Yesu ye yetikka ebibi byaffe.
Ebirimu

296

Ebyokunyonyola ebirala

Ekigambo okwawulibwa kitegeeza okufuuka omutukuvu. Omuntu agezaako okweyawula mu maanyi ge ye aba takkiriza mu mazima, era aba aluubirira kwagala kwa mubiri gwe okunafu. Ffe abakkiriza mu Kristo tetussa muwendo (makulu) ku kigambo kino okwawulibwa wabula ku Kristo, kubanga ye yatwawula. Bwe tukkiriza Katonda mumitendera (nga abantu abamu bwe babuulira), tetusobola kwawulibwa. Tufuuka abatuukirivu nga tukkiriza mu kubatiza nomusaayi gwa Yesu (okukomolebwa okwomwoyo). Abatuukirivu mu mazima be bo abakkiriza mu kubatiza ne mu musaayi gwa Yesu.

Ebibi byaffe bwe tubyatula bivaawo?


Nedda. Ebibi byaffe bwe tubyatula tebivaawo, okuggyako nga tukkiriza mu njiri yamazzi

nomwoyo. Bwe tukkiriza mu kubatiza kwa Yesu Kristo nomusaayi gwe, ebibi byaffe biggibwawo bwe tubyatula. Eno yonjiri yobulokozi eya Yesu Kristo, omulokozi eyatujjako buli kibi bwe yabatizibwa mu mugga Yoludaani. Okwatula ebibi kyekikolwa ekikakasa nti omuntu amanyi amateeka ga Katonda. Wabula, obununuzi butuweebwa bwe tukkiriza mu kubatiza nomusalaba gwa Yesu. Amazzi gokubatiza kwa Yesu nomusaayi gwe ge mazima agomuggulu agalokola abantu bonna okuva mu bibi byabwe. Obulokozi bwaffe tebusiinziira (tebwesigamye) ku kwatula bibi byaffe, wabula mu kukkiriza nti Yesu yaggyawo ebibi byabantu bonna nokubatiza kwe. Okukomererwa kwa Yesu kye kyali ekibonerezo kyebibi byonna bye yajja kubonoonyi. Nolwekyo, obulokozi bwaffe buli mu kubatiza kwa Yesu mu Yoludaani, nomusaayi gwe yayiwa ku musalaba. Ffe abakkiriza
Ebirimu

297

Ebyokunyonyola ebirala

twasonyiyibwa ebibi byaffe byonna, kubanga tukkiriza mu Yesu eyaggyawo ebibi byaffe byonna. Abo ababuulira nti twatula bwatuzi bibi byaffe netununulibwa, banyooma obulokozi bwa Katonda obwamazima. Tulina okukkiriza mu kubatiza nomusaayi gwa Yesu, obulokozi bwa Katonda. Okwatula obwatuzi ebibi byaffe tekitegeeza nti bisonyiyidwa. Tulina okumanya nti ebibi byaffe bye bijja okutwala mu geyena; naye bwe tukkiriza mu Yesu, okubatiza kwe, nomusaayi gwe (ogutununula negutufuula abatuukirivu mu maaso ge), ebibi byaffe bisonyiyibwa. Eno yengeri yokka gye tuyinza okulokolebwa. Kituggwanira fenna okumanya nti tusonyiyidwa ebibi byaffe byonna; era tusanye tukkiriza ebigambo ebyamazima ebyamazzi nomusaayi gwa Yesu mu (1 Yokaana 5:4-8). Ebibi byaffe tebiggibwawo buli lwe tubyatula. Omuntu bweyenyumiriza mu kwatula ebibi bye

kyokka, naye nga takkiriza, ayolekedde geyena. Tusanye tukkirize enjiri eyamazima, naffe tunaasonyiyibwa era nekibi mu mitima gyaffe kinaggibwamu. Owoluganda kkiriza mu mutima gwo; tokkiriza na mutwe gwokka, onoonunulibwa.

Enjiri eyamazima yeriwa?


Enjiri eyamazima yeyo etununulira ddala okuva mu bibi byaffe bwe tujikkiriza. Enjiri ya Katonda erimu amaanyi agatagambika.Enjiri yakatonda erimu amazima gano; Yesu yasasula empeera ya buli mwonoonyi. Abonoonyi baali tebasobola kweyamba. Ffe twali tulina kuffa era nga twolekedde geyena. Naye omwana wa katonda Yesu Kristo yajja nafuuka omutango ku lwaffe naggyawo ebibi byaffe byonna. Yesu yajja mu nsi muno ne yettikka ebibi
Ebirimu

298

Ebyokunyonyola ebirala

byensi yonna okuyita mu kubatiza kwe mu mugga Yoludaani nanaaza ebibi byaffe omulundi gumu. Yasasula empeera yekibi kyaffe nokubatiza kwe mu Yoludaani nokuffa kwe kumusalaba eno yenjiri yamazima. Enjiri yamazima yeno: Yesu Kristo yajja mu nsi era bwe yabatizibwa nayiwa omusaayi gwe kumusalaba, yalokola abo bonna abamukkiriza. Kyawandiikibwa mu 1 Yokaana 5:6, oyo ye yajja namazzi nomusaayi, Yesu Kristo; si na mazzi gali gokka, naye namazzi gali nomusaayi guli. Era Omwoyo yategeeza, kubanga Omwoyo ge mazima.

Lwaki Yesu yeewayo nga Ssaddaakka ku musalaba?


Yesu yafuuka ssaddaaka yebibi byaffe bye yali aggyewo okuyita mu kubatiza kwe. Yawayo

omubiri gwe okusasula empeera yekibi kyaffe ffe abonoonyi tusobole okununulibwa tuve mu musango gwebibi byaffe. Tulina okumanya nti Yesu yabatizibwa mu mugga Yoludaani aggyewo ebibi byaffe byonna. Tulina okukkiriza nti Yesu yaffa kumusalaba kulwensonga eno. Singa Yesu teyabatizibwa nga tanaba kukomererwa, ebibi byaffe byonna tebyandijjidwawo. Nolwekyo, tulina okukkiriza mu kubatiza nomusaayi gwa Yesu. Yesu ddala mwana wa Katonda eyafuuka omutango ku lwaffe abonoonyi, tulyoke tusonyiyibwe. Fenna tulina okukkiriza nti Yesu mwana wa Katonda, yabatizibwa naggyawo ebibi byensi yonna, nakomererwa kumusalaba okuggyawo ebibi byaffe; naffe twasumululwa era tetukyalina musango.

Ebirimu

299

Ebyokunyonyola ebirala

Yokaana omubatiza eyabatiza Yesu yani?


Mu ndagaano enkadde, Katonda yawa Musa amateeka, nendagiriro ezokuwangayo ssaddaakka. Bino yabiwa abaana ba Isiraeri basobole okutangirira ebibi byabwe. Alooni, mukulu wa Musa, yayawulibwa nafuuka Kabona omukulu era yawangayo ssaddaaka yokutangirira ku buli lunaku olwekkumi mu mwezi ogwomusanvu. Luno lwe lwali olunaku lwokutangirira ebibi bya Isiraeri ebyomwaka (ebyabaleevi 6). Katonda yalagira nti ssaddaakka yolunaku lwomutango (lwokutangirira) yali erina kuweebwa Alooni kabona omukulu. Katonda ku lunaku olwo yakkiriza abaana ba Isiraeri okutangirira ebibi byabwe. Alooni yateekanga emikono gye ku mutango (embuzi etaaliko bulema). Lino etteeka lyomutango Katonda ye

yaliteekawo ku lwabantu be. Mu ngeri yemu, mu ndagaano empya, katonda yatuma Yokaana omubatiza (eyavva mu lulyo lwa Alooni 1 Ebyomumirembe 24:10, Lukka 1:5) alooni yali Kabona omukulu mu ndagaano enkadde (Matayo 11:11-13). Yokaana omubatiza yali nnabbi attumiddwa Katonda. Yali Kabona omukulu akiikirira ffe abantu. Yabatiza Yesu asobole okumuteekako ebibi byabantu bonna. Yesu omwana wa katonda yajja okulokola abonoonyi. Abantu bonna abateeka ebibi byabwe ku Yesu Kristo (nga bakkiriza mu kubatiza kwe) baweeredwa omukisa. Yokaana omubatiza yakiikirira abantu bonna. Ye yali kabona omukulu era omuweereza wa katonda eyateeka ebibi byaffe ku Yesu. Yokaana omubatiza era omuweereza wa Yesu, yazaalibwa emyeezi mukaaga nga Yesu tanaba kuzaalibwa. Yesu ye ye yali omwana gwendiga
Ebirimu

300

Ebyokunyonyola ebirala

owa Katonda aggyawo ebibi byensi. Yokaana omubatiza ye, yali kabona omukulu asembayo era eyateeka ebibi byabantu fenna ku Yesu lwe yali amubatiza. Yokaana yali muweereza wa Katonda.

Omugga Yoludaani, Yesu mwe yabatizibwa.


Amazzi agava mu mugga Yoludaani gakulukuta negasibira mu nyanja enfu gyetuyita dead sea. Obuziba bwenyanja eno bwa mita 400. Amazi agava mu nyanja eno tegayinza kukulukuta mu kifo kyonna; gasibibbwa mu nynja enfu. Obukaawu bwamazzi agava mu nyanja eno busiinga obukaawu bwenynja endala emirundi kkumi; eno yensonga lwaki enyanja eno yayitibwa enyanja enfu. Temuli kintu kiramu kyonna. Yesu yabatizibwa Yokaana omubatiza

mu mugga ogwokufa (omugga Yoludaani). Kino kitulaga nti abantu fenna (okuggyako abo abatalina kibi mu mitima) balina okubonerezebwa. Omugga Yoludaani gwe mugga oguggyawo ebibi, era gwe mugga abonoonyi bonna mwe baffiira. Gwe mugga ogwobununuzi abonoonyi mwe banaazibwa ne baggibwako ebibi byabwe okuyita mu kubatiza kwa Yesu.

Ssaddaakka yomutango gwebibi ebya bulijo mu ndagaano enkadde yeriwa?


Mu ndagaano enkadde, waliyo ssaddaaka yomutango ogwebibi byolunaku. Omuntu yali alina okuleeta omwana gwendiga, endiga, ente ennume oba ejjiba mu yeekalu nga ssaddaaka

Ebirimu

301

Ebyokunyonyola ebirala

asobole okutangirira ebibi byolunaku. Yateekanga emikono gye ku kiweebwayo (ssaddaakka) na yatulirako ebibi bye. Eno ye yali ssaddaakka eyokutangirira ebibi byomuntu ebyolunaku Katonda gye yawa mu mateeka ge (Ebyabaleevi 3:1-11).

ndagaano empya yatuukiriza ssaddaakka zonna (ezolunaku nezomwaka, bwe yafuuka omwana gwendiga naggyawo ebibi (ne yetikka ekibi) okuyita mu kubatiza kwe.

Ssaddaaka yomutango gwebibi byomwaka mu ndagaano enkadde yeriwa?


Mu ndagaano enkadde, ssaddaakka eno eyokutangirira ebibi byabaana ba Isiraeri ebyomwaka yabeerangawo mulundi gumu. Kabona omukulu yateekanga emikono gye kumutwe gwembuzi na yatulirako ebibi byomwaka ebyabaana ba Isiraeri omulundi gumu. (Ebyabaleevi 16:1-34). Yesu Kristo, mu

Ssaddaakka yokutangirira okwoluberere yeriwa?


Ssaddaakka eno ye yali eyokutangirira ebibi byensi yonna, okuyita mukukkiriza Yesu Kristo. Yesu Kristo yomwana wa katonda omulamu emirembe gyonna. Asobola okuggyawo ebibi byensi yonna. Yesu ebibi byaffe yabiggyawo atya? Yabiggyawo; bwe yazaalibwa nafuuka omuntu mu mubiri. bwe yabatizibwa Yokaana omubatiza mu mugga Yoludaani bwe yakomererwa kumusalaba natwala omusango ku lwaffe.
Ebirimu

302

Ebyokunyonyola ebirala

Omwana wa Katonda yajja mu nsi muno mu mubiri gwomuntu, nabatizibwa (Yokaana omubatiza) okuggyawo ebibi byensi yonna, nayiwa omusaayi gwe okulokola abantu bonna okuva mu bibi byabwe (ebyabaleevi 16:6-22, Matayo 3:13-17, Yokaana 1:29, Abaebulaniya 9:12, 10:1-18).

Katonda bwa tusonyiwa atusonyiwa mulundi gumu, oba atusonyiyira mu mitendera?


Okusonyiyibwa ebibi kwatuweebwa omulundi gumu, kubanga Yesu yaggyawo ebibi byaffe omulundi gumu (bwe yabatizibwa neyettikka omusango gwaffe fenna omulundi gumu) Yagamba nti Kkiriza kaakano, kubanga kitugwanira fenna okutuukiriza obutuukirivu

bwona. Matayo 3:15. Mu Yokaana 1:29, Yokaana omubatiza yagamba nti, Laba omwana gwendiga owa Katonda aggyawo ebibi byensi! era ne mu Yokaana 19:30, Yesu yagamba, kiwedde. Kyawandiikibwa mu Abaebbulaniya 10:9-18, nalyoka ayogera nti laba, nzize okukola byoyagala. Aggyawo ekyolubereberye, alyoke anyweze ekyokubiri. Mwebyo byayagala twatukuzibwa olwokuwaayo omubiri gwa Yesu Kristo omulundi ogumu. Na buli kabona ayimirira buli lunaku ngaweereza ngawaayo emirundi emingi ssaddaaka ezitajjulukuka, ezitayinza kuggyako bibi emirembe gyonna: naye oyo bwe yamal okuwaayo ssaddaaka emu olwebibi okutuusa emirembe gyonna, nalyoka atuula ku mukono ogwa ddyo ogwa Katonda; ngalindirira oluvannyuma abalabe be okufuusibwa entebe eyebigere bye. Kubanga olwokuwaayo ssaddaaka emu yatuukiriza
Ebirimu

303

Ebyokunyonyola ebirala

okutuusa emirembe gyonna abatukuzibwa. Era nOmwoyo omutukuvu ye mujulirwa gye tuli: kubanga bwamala okwogera nti, eno ye ndagaano gye ndiragaana nabo oluvannyuma lwennaku ziri, bwayogera Mukama; nditeeka amateeka gange ku mutima gwabwe, era ne ku magezi gaabwe ndigawandiika; nalyoka ayogera nti, nebibi byabwe nobujeemu bwabwe siribijjukira nate. Naye awali okuggibwako ebyo, tewakyali kuwangayo ssaddaaka olwekibi. Okubatiza kwa Yesu nomusaayi gwe byaggyawo ebibi byensi omulundi gumu.

Empeera yekibi kye ki?


Empeera yekibi kufa. Buli kibi (ekinene nekitono) kirina okulamulibwa, era nempeera ya buli kibi kufa. Abantu ba Isiraeri bali balina

okuwaayo endiga enongoofu (etaliiko bulema) basobole okutangirira ebibi byabwe. Naye ssaddaaka ezensolo bwezityo tezasobolaanga kutangirira bibi byabaana ba Isiraeri omulundi gumu, Kubanga tekiyinzika omusaayi gwente ennume nembuzi okuggyako ebibi. (Abaebbulaniya 10:4). Mu ndagaano enkadde, katonda yateekateekanga endiga okubeera ssaddaaka yebibi byabaana ba Isiraeri; bayatulirangako ebibi byabwe era ssaddaaka yafanga mu kifo kyabwe. Nolwekyo, Katonda kye yava ateekateeka (mu ndagaano empya) omwana gwendiga Yesu Kristo anunule abantu fenna okuva mu bibi byabwe. Yabatizibwa mu mugga Yoludaani nagyawo ebibi byaffe. empeera yekibi kufa, naye ekirabo kya Katonda bwe bulamu obutagwaawo mu Yesu Kristo mukama waffe. (Abaruumi 6:23). Empeera yekibi kufa, naye Yesu yatulaga fe
Ebirimu

304

Ebyokunyonyola ebirala

okwagala kwe okungi bwe yafa ku lwaffe natuwa ekirabo kyobulamu obutaggwawo.

Lwaki Yesu yali alina okufa ku musalaba?


Yesu yaffa kumusalaba asobole okusasulira ebibi byaffe. Ebibi bino byali biggidwawo ku lunaku lulu lwe yabatizibwa. Abantu twali twolekedde geyena nga tujjudde ekibi naye kubanga yesu yatwagala, yakkiriza okubatizibwa neyettikka ebibi byaffe naffa kumusalaba natulokola. Yeewayo natulokola okuva mu kibi nokuva mu kikolimo kyegeyena. Yesu bwe yafa kumusalaba yasasulira ebibi byaffe fenna. Bwe yabatizibwa, Yesu yasobola okuggyawo ebibi byensi yonna, ne yettikka omusango kumusalaba asobole okutulokola fenna okuva mu kibi, okufa,

omusango nokubonabona. Yesu bwe yafa, yafirira ebibi byabantu bonna mu nsi (ebibi bino yabyettikka bwe yabatizibwa mu mugga Yoludaani). Yatwala omusango gwebibi byaffe. Yafa kumusalaba nazuukira, ffe tusobole okubeera abatuukirivu nate.

Kiki kyetuganyulwamu bwe tukkiriza mu Yesu?


Tusonyiyibwa ebibi byaffe byonna ne tufuuka abatuukirivu (Abaruumi 8:1-2). tufuna omwoyo omutukuvu nobulamu obutaggwawo (Ebikolwa byabatume 2:38, 1 Yokaana 5:11-12). Tufuna obuyinza obutufuula abaana ba Katonda (Yokaana 1:12). Tufuna omukisa gwokuyingira mu bwakabaka bwa Katonda (obwakabaka
Ebirimu

305

Ebyokunyonyola ebirala

obwomuggulu (okubikkulirwa 21-22). Tufuna emikisa gya Katonda gyonna gyatutegekedde (Abaefesso 1:3-23).

Lwaki tulina okukkiriza mu Yesu?


Tulina okukkiriza mu Yesu tusobole: okutuukiriza okwagala kwa Katonda okulokolebwa okuva mu bibi byaffe okuyingira mu bwakabaka bwomuggulu tulyoke tubeere ne Katonda emirembe egitaggwawo. Ffe abantu fenna twandisanyeewo mu geyena singa tetwakkiriza mu Yesu Kristo, omulokozi waffe. Tulina okukkiriza mu Yesu, kubanga ye mulokozi waffe yekka owamazima. Fumiitiriza ku bibuuzo bino; Enkomerero yabo abanunule (abalokole) eri wa (mu kifo ki? Mu ggulu.

Enkomerero yabo ata abatakkiriza mu Yesu era abatananunulibwa (abatanalokolebwa) eri wa? Mu geyena, kubanga omuli okubonabona nokulumwa obugigi (okubikulirwa 21:8). Endiga za katonda ze ziruwa? be bakkiriza mu kusonyiyibwa ebibi nga bakkiriza mu kubatiza nomusaayi gwa Yesu. Ate Yesu alina nendiga endala ezitali za mu kisibo kino: (Yokaana 10:16). Abo aboogerwako be bakkiriza obukkiriza mu kyebategeera nebirowoozo byabwe, kubanga bakyali bonoonyi. Abo abakkiriza mu kubatiza nomusaayi gwa Yesu zendiga ezomukisibo kya Katonda ezanunulibwa.

Ebirimu

306

Ebyokunyonyola ebirala

Ekkanisa ya katonda eyamazima yeriwa?


Ekkanisa ya Katonda kye kifo abatuukirivu, abanunule era abawule mu Kristo (olwokukkiriza mu kubatiza nomusayi gwe) mwe basisinkanira okusiinza Katonda. (1 Abakkolinso 1:2). Ekkanisa ya Katonda eyamazima eyogerwako mu Abaefeso 4:5, kye kifo abantu mwe bakkiriza mu mukama waffe omu, okukkiriza kumu, okubatiza kumu, Katonda omu, Kitaawe wa bonna.

Omuntu akyamya (omukyamu) mu Baibuli yani?


Omuntu omukyamu yoyoalina ekibi mu mutima ate ngakyakkiriza mu Yesu. (omuntu

atakkiriza nti Yesu yaggyawo ebibi bye). Mu Tito 3:11 kyawandiikibwa nti omuntu ngoyo akyamizibwa era ayonoona, nga yeesalira yekka omusango. Omuntu oyo takkiriza nti Yesu yaggwawo ebibi bye (Yesu bwe yabatizibwa). Ekirabo kya Katonda ekyekisa kye takikkiriza naye yeesalira omusango ngomwonoonyi era akyawa obulokozi. Baibuli bweti bweyogera ku bakyamya; be bantu abakkiriza mu Yesu naye ate nebeesalira omusango ngabonoonyi (Tito 3:11). Bwoba okkiriza mu Yesu Kristo naye ngokyeyita mwonoonyi tomanyi mazima agali mu njiri yamazzi nomwoyo. Bwoba okkiriza mu Yesu Kristo naye ngokyeyita omwonoonyi oli omu kwabo abakyamya. Kino kitegeeza nti olowooza enjiri eno eyamazzi nomwoyo tesobola kuggyawo bibi byo nekutukuza nekufuula omwana wa katonda. Bwoba oli omu kwabo abayatula ebibi byabwa bulijo mu maaso ga
Ebirimu

307

Ebyokunyonyola ebirala

katonda era akkiriza nti oli mwonoonyi, kikugwanira okukyusa. Omuntu asobola atya okusigala nga mwonoonyi oluvanyuma lwokusonyiyibwa ebibi bye byonna? Lwaki ogezaako okwesasulira empeera yebibi byo ngate yasasulibwa dda Yesu Kristo? Bwoba oyagala okwesasulira empeera yo, oli mukyamu, kubanga okukkiriza kwolina kwanjawulo nokwo Katonda kwtuwa. Omukristaayo yenna akkiriza mu Yesu naye nga tazaalibwanga nate, mukyamu. Olina okumanya amazima. Katonda yaggyawo ebibi byensi yonna era gano amazima bwe tuganyooma tubeera bakamu. Omukamu yoyo eyeyita omwonoonyi neyeesalira omusango. Olowooza Katonda omutukuvu asobola okukkiriza omwonoonyi okubeera omwana we? Oba weeyita omwonoonyi ata ngokkiriza mu Katonda omutukuvu oli mukyamu. Olina okukkiriza mu

kubatiza kwa Yesu nomusaayi gwe yayiwa ku musalaba nga amazima. Osobola okulokoka bwokkiriza mu bino byombi: Okubatiza kwa Yesu nomusaayi gwe.

Ebirimu

EBYENKOMERERO 3
Ebibuuzo nEbyokuddamu

Ebirimu

309

Ebibuuzo nEbyokuddamu

Ebibuuzo nEbyokuddamu
Ekibuuzo ekisooka: Mbadde nsoma byewampeereza ebyogera ku kubatiza kwa Yesu Kristo era njize mu bingi nnyo. Ekibuuzo kyange kyekino. Nandyagadde okumanya ku byosomesa ku kubatiza kwaffe abakkiriza nokubatiza kwa Yesu awamu nokufa kwe nokuzuukira kwe era byonna bikwatagana bitya (oba birina nkolaganaki)? Ekyokudamu: okusookera ddala, tulina okussa essira ku kuyigirizaokwokubatiza nga bwekuwandiikiddwa mu Abebbulaniya 6:2. Mu byawandiikibwa, mulimu ebikka byokubatiza bisatu, okubatiza kwa Yokaana omubatiza okwokwenenya, okubatiza Yesu kwe yafunna okuva eri Yokaana omubatiza, nokubatiza kwaffe abakkiriza.

Okubatiza ffe kwetufuna kunywezza okukkiriza kwaffe nga twatudde obulokozi, nga tukkiriza Yesu okutulokola. Kale, bwe tubatizibwa,ekikolwa kino tukikola tusobole okwatula (okwasanguza) okukkiriza kwaffe mu Yesu. Twatula nti tukkiriza nti Yesu yabatizibwa okugyawo ebibi byaffe era yaffa kumusalaba asobole okutangirira ebibi byaffe. Ndowooza kati otegeera ebiwandiikidwa mu Matayo 3:15 nti, kkiriza kaakano: kubanga kitugwanira bwe tutyo okutuukiriza obutuukirivu bwonna. Yesu yetikka ebibi byensi yonna, bwe yabatizibwa omubaka oba omukiise wabantu (Yokaana omubatiza). Yali Nteekateeka yakatonda ennungi okutulokola okuva mu mutego gwekibi.Mukama Katonda atadde ku ye obutali butuukirivu bwaffe fenna (Isaaya 53:6) era atuwadde ffe obutuukirivu bwe. Obutuukirivu kigambo ekirina ensibuko yakyo mu luyonani kitegeeza
Ebirimu

310

Ebibuuzo nEbyokuddamu

dikaiosune. (Mubigambo ebirala; obwenkanya). Kale tuyiga nti Katonda yeetikka ebibi byaffe bonna nobwenkanya. Ffe abakkiriza tununulidwa kubanga tukiriza mu kubatiza kwa Yesu, okuffa kwe kumusalaba awamu n,okuzuukira kwe. Amanyi agali mukukomolebwa okwomutima (okwomwoyo mu Abaruumi 2:29) ge gava mukubatiza kwa Yesu; amanyi ago ge gagyawo ekibi mu mitima gyaffe. Nolwekyo omutume Petero kyeyava agamba abantu nit, Mwenenye,mubatizibwe buli muntu mmwe okuyingiramu linnya lya Yesu Kristookuggibwako ebibi byammw, munaaweebwa ekirabo gwe Mwoyo Omutukuvu. (Ebikolwa byabatume 2:38) Bino byaliwo ku lunaku lwa Pentekote. Abakkiriza fenna tulina okufuna ekisonyiwo tumanye nti mu kukkiriza Yesu, tufuna ekisonyiwo. Erinnya Yesu litegeeza ki? Naye alizaala omwana wa bulenzi; naawe olimutuuma

erinnya YESU; kubanga ye yalirokola abantu be mu bibi byabwe (Matayo 1:21). Erinnya Yesu litegeeza Omulokozi. Yooyo alokola abantu okuva mu bibi byabwe. Yatulokola atya okuva mu bibi byaffe? Yesu atulokodde fenna okuva mubibi byaffe okkuyita mukubatiza kwe nokuffa kwe kumusalaba. Abatume baYesu Kristo bwe baali babuulira enjiri, ba fubba okulaba nti abantu bategeera okubatiza kwaYesu, nomusalaba; kale basomesanga enjiri eyamazima, era babatizaanga abo abakkirizaanga mu njiri. ensonga lwaki tubatizibwa yeno: tubatizibwa tusobole okwatula ebibi byaffe eri Katonda era tukkiriza mu kubatiza nokuffa kwa Yesu mu mitima gyabwe. Bwe tubatizibwa, twatula nti, Weebale nnyo, Mukama. Weetikka ebibi byange byonna okuyita mukubatiza kwo wanfirira kumusalaba era nozuukira okundokola nze era nzikiriza mu njiri yo. Abaweereza
Ebirimu

311

Ebibuuzo nEbyokuddamu

bamukama (abasumba) batubatiza mu mazzi ako kabeera kabonero kakukkiriza mu kubatiza kwa Yesu nokuffa kwe kumusalaba (ne Yesu yabatizibwa). Kale nno, okubatiza kwabakkiriza abaali mu kanisa eyasooka kwakakasa okukkiriza kwabwe mu yesu, era bwe bayatula ebibi byabwe nebakkiriza enjiri eyobununuzi, baasonyiyibwa. Ensoonga yokubatiza si yatteeka. Tetweetaaga kubatiza kwokka okusobla okufuna obulokozi. Okubatiza kwamazzi kwokka tekulina nkwatatagana nobulokozi.Bwetukkiriza munjiri yamazzi nomusaayi, tulokolebwa. Bayibuli etugamba nti twabatizibwa mu Yesu Kristo (Abaruumi 6:3, Abagalatiya 3:27). Kale, tuyinza tutya okubeera nga twabatizibwa mu ye? Kino kisoboka ffe abakkiriza bwetukkiriza mu kubatiza kwa Yesu. Omubiri gwaffe guba mu bumu (guba gukiriziganya) nogwa Yesu eyabatizibwa era eyakomererwa kumusalaba. Okuffa kwe

kumusalaba gwe gwali omusango ogwebibi byaffe. Nolwekyo, naffe twakomererwa kumusalaba naye. Omubiri gwaffe gwaffa eri ekibi era naffe tulokoleddwa okuva mu bibi nga tuyita mu kubatiza kwe. Abo abali mubumu ne Yesu Kristo, okuyia mu kubatiza kwe nokuffa kwe, basobolera ddala okuzuukira wamu naye (mumuntu waabwe owomunda atalina kibi). Okuzzukira kwe kutusobozesa okulokoka nokwawulibwa ne tukkirizibwa mu maaso ge. Singa tetwakkiriza Yesu kutwala bibi byaffe ngayita mu kubatiza kwe, okuffa kwe nokuzuukira kwe tekwandibadde na mulamwa gyetuli ffe nobulokozi bwaffe; kubanga tetumukkiriza. Naye abo abatadde ebibi byabwe ku Yesu nokukkiriza bali bumu nokuffa kwa Yesu kumusalaba era batuukirivu. Wabula, abo abatatadde bibi byabwe ku Yesu (nebagaana okumukkiriza nokubatiza kwe) tebalina
Ebirimu

312

Ebibuuzo nEbyokuddamu

nkolagana wadde nenkwatagana yonna nokuffa nokuzuukira kwa Yesu. Okubatiza kwabakkiriza kwamazima ddala. Fenna tumanyi nti omwami nomukyalawe basooka kumanyibwa ngomwami nomukyala nga Embagga ewedde. Okubatiza kwabakkiriza kabonero ka wabweru akalangirira okukkiriza kwaffe okwomunda mu mutima. Bwe tulangirira okukkiriza kwaffe (mu njiri eyokubatiza kwe nomusalaba) mu maaso gakatonda, abakkiriza, nensi olwo okukkiriza kwaffe kwamazima era tekulimu bukuusa. Abasinga tetutegedde kubatiza kwa Yesu. Nolwekyo tetulina kumala gakkiriza nti tunaalokolebwa newankubadde tetutegedde muwendo ogwokubatiza kuno. Endowooza eyo bulimba bwa mulabe setaani. Fe tusonyiyibwa ebibi era ne twanirizibwa muggulu bwe tuba nga tukkiriza mu kubatiza kwa Yesu mu mitima gyaffe (ki mu kubatiza kwaffe)

Ekibuuzo ekyokubiri: Nsobola ntya okugamba nti, ndi mutuukirivu naye nga nyonoona bulijo? Ekyokuddamu: Ffe abantu twonoona bulijo. Okuva kulunaku lwetwazaalibwa tuli bonoonyi era twonoona okutuusa lwetuffa. Era Bayibuli egamba nti, Tewalimutuukirivu nomu (Abaruumi 3:10). Eno yensonga lwaki omutume Paulo yayatula mu maaso gaKatonda nti, Ekigambo kyesigwa, era ekisaanira okukkirizibwa kwonna nti Yesu yajja mu nsi okulokola abalina ebibi; mu bo nze woluberebeye; (1 Timoseewo 1:15). Naye kaakano awatali mateeka obutuukirivu bwa katonda, obutegeezebwa amateeka nebannabbi, bulabisibwa; bwe butuukirivu bwa Katonda olwokukkiriza Yesu Kristo eri bonna abakkiriza; kubanga tewali njawulo; kubanga tewali njawulo;kubanga bonna bayonoona, ne
Ebirimu

313

Ebibuuzo nEbyokuddamu

batatuuka ku kitiibwa kya Katonda; naye baweebwa obutuukirivu bwa buwa lwa kisa kye olwokununulibwa okuli mu Kristo Yesu: (Abaruumi 3:21-24). Yesu yabatizibwa asobole okutuukiriza obutuukirivu bwonna. Yesu yagamba Yokaana omubatiza nti, Kkiriza kaakano kubanga kitugwanira bwe tutyo okutuukiriza obutuukirivu bwonna (Matayo 3:15). Yesu yeetikka ebibi byensi mungeri (oba enkola) eyobwenkanya kulunaku luli Yokaana omubatiza lwe yali amubatiza mu mugga Yoludaani. Nolwekyo, ne Yokaana omubatiza, oluvanyuma lwokubatiza Yesu, yakabiranga wagulu ngagamba nti, laba! Omwana gwendiga owaKatonda ajjyawo ebibi byensi (Yokaana 1:29). Kale Yokaana yali ategeeza ki bwe yagamba nti, Omwana gwendiga agyawo ebibi byensi. Iyali ategeeza ebibi byaffe abantu fenna okuva ku Adamu ne kaawa okutuusa ku muntu alisembayo

okuzaalibwa kuno kunsi. Ababtu ababeerangawo edda, abaleero, era naabo abageenda okubeerawo mu maaso, fenna tuli bamunsi.Yesu Kristo (era amanyiddwa ngolubereberye nenkomerero) yeewayo ye nga sadaaka eyolubeerera neyeetikka ebibi byabantu bonna. Kino yasobola okukikola okuyita mukubatiza mu mugga Yoludani ne mukuffa kwe kumusalaba.Kale kulwensonga eyo naffe abakkiriza twayawulibwa (twatukuzibwa). Kyawandiikibwa nti, Mwebyo byayagala twatukuzibwa olwokuwaayo omubiri gwa Yesu Kristo omulundi ogumu (Abaebbulaniyas 10:10). Twatukuzibwa eri tetulina kibi. Okuva ku kiseera ekyo lwe twakkiriza Yesu, okutuusa kakati nemumaaso, amazima gano galuberera.Katonda wamaanyi era buli kimu akimanyi okuva ku ntandikwa okutuusa kunkomerero yensi. Newankubadde Yesu
Ebirimu

314

Ebibuuzo nEbyokuddamu

yabatizibwa emyaka nkumi biri emabega, yagyawo ebibi byabantu abaliwo kulubereberye. Lwe yali kumusalaba nga tanaffa yagamba nti,kiwedde! (Yokaana 19:30) yagyawo ebibi byensi emyaka nkumi bbiri egiyise naffa kumusalaba asobole okubigyawo. Newankubadde twalokoka, twonoona kubanga omubiri munafu. Wabula, Yesu bwe yabatizibwa era natwala omusango kumusalaba kweyakomererwa, yatununula netuva natugyako ebyonoono ebyedda, ebyaleero nebyomumaaso. Buno bwe bulokozi obutuukiridde. Singa Yesu teyagyawo byonoono byaffe ebyomumaaso, tewali nomu mu fee eyandinunuliddwa okuva mubibi ebyabulijo, kubanga empeera yekibi kuffa (Abaruumi 6:23). Yakobo ne Esau bwe baali bakyali mulubuto lwanyaabwe, Katonda yabaawula mu ne bafuuka amawanga abbiri(2). Nga tebanaba na ku kola kiriungi oba kibi tusoma nti,Nomukulu

anaaweerezanga omuto (Olubereberye 25:23). Mulunyiriri luno tuyiga nti Obulokozi bwa Katonda tebukwatagana naakamu nebikolwa byetukola, naye buweebwa abo abakkiriza mu bulokozi obutuukirida obuli mu kubatiza nokukomererwa kwe kumusalaba. Ffe abantu twali twoolekedde geyeena, kubanga twali tujjudde ekibi, naye Yesu yagyawo ebibi byaffe lwe twalokoka era kino yakikola mulundi gumu lwe yabatizibwa nakomererwa kumusalaba. Bino byonna yabikola kubanga atwagala. Tuweereddwa omukisa okubeera abalamu mu kiseera nga kino. Nnabbi Isaaya yagamba nti, Mwogere ebyokusanyusa Yerusaalemi, mumukoowoole nti entalo ze zimalirizibbwa, ngobutali butuukirivu bwe tusonyiyiddwa; ngaweereddwa mu mukono gwa mukama emirundi ebiri olwebiri olwebibi bye byonna (Isaaya 40:2). Ffe abantu tetukyasibiddwa mu kibi. Obusibe bwaffe
Ebirimu

315

Ebibuuzo nEbyokuddamu

bukomye, kubanga tununuliddwa okuyita mu njiri ya Yesu eyokubatiza nomusalaba, nolwekyo buli akkiriza mu njiri asobola okununulibwa. Eno yendagaano gye ndiragaana nabo oluvannyuma lwennaku ziri, bwayogera Mukama; nditeeka amateeka gange ku mutima gwabwe, era ne ku magezi gaabwe ndigawandiika; nalyoka ayogera nti Nebibi byabwe nobujeemu bwabwe siribijjukira nate. Naye awali okkggibwako ebyo, tewakyali kuwangayo ssaddaaka olwekibi (Abaebbulaniya 10:16-18). Katonda yateeka omusango gwebibi byaffe ku Yesu Kristo, era takyatusalira musango bwe twonoona bulijjo. Omusango gwasalirwa dda nnyo (emaka nkumi biri) Yesu lweyeetikka ebibi byaffe. Nolw ensonga eno, tulindirira okujja kwa Mukama era tusuubira okugoberera ekigambo kye ngabatuukirivu abatalina Kibi, newankubadde oluusi twonoona.

Ekibuuzo ekyokusatu: Okubatiza kwa Yokaana okwokwenenya kye ki? Ekyokuddamu: Yokaana omubatiza yali muweereza waKatonda. Yazalibwa nga wabulayo emyeezi mukaaga Yesu Kristo azalibwe nga Malaki bwe yalagula. Ye yali nnabi asembayo mu ndagaano enkadde. Mujjukire amateeka ga Musa omuddu wange, ge nnamulagiririra ku Kolebu olwa Iseraeri yenna, ebiragiro nemisango Laba, ndibatumira Eriya nnabi olunaku olukulu olwentiisa olwa Mukama nga terunnaba kutuuka. Era alikyusa omutima gwa bakitaabwe eri abaana, nomutima gwabaana eri bakitaabwe; nneme okujja ne nkuba ensi nekikolimo. (Malaki 4:4-6). Yesu bweyazaalibwa, abantu baagana okukkiriza mu ndagaano ya katonda nebassinza bakatonda abalala. Bawangay ssaaddaka nebiweebbwayo ebitali bilongoofu era ne
Ebirimu

316

Ebibuuzo nEbyokuddamu

Yeekaalu yaMukama neb a jifuula ekifo ekyokusuubulira mu. Amateeka galeeta okumanya eri Abantu negabategeeza nga bwe bali abonoonyi. Galeeta okumanyisa ekibi eri abantu. (Abaruumi 3:20). Omuntu nebwyajeemanga okussa eteeka erimu munkola ekyo kyali Kibi. Mu ndagaano enkadde, omwonoonyi yenna ataagonderanga nnonno zamateeka yaleetanga ekiweebwayo mu maaso gayeekalu. Omwonoonyi awo nakiteekako emikono nga bwakyatulirako ebibi bye. Bwe yamala ekiweebwayo kino nakitta asobolye okusonyiyibwa era affune obumu bwe yalina ne Katonda. Kabona yatwalanga omusaayi nagumansira ku mayeembe ga alutaali awali ekiweebwayo ekyokyebwa. Omusaayi ogwasigalangawo Kabona yaguyiwaanga ku ntobo ya alutaali. Newankubadde abaana ba Isiraeri bawaangayo

ebiweebwayo ebya buli kika, baali tebasobola kununulibwa okuva mu kibi. Nolwekyo Katonda yabateerawo olunaku olutakyusibwa (olunaku olwokutangirira). Ku lunaku luno (olunaku luno, olunaku olwekkumi mu mweezi ogwomusanvu, Katonda yasonyiwanga ebyonoono byabantu bonna ebyomwaka. Alooni, kabona omukulu, yatwaalanga embuzzi bbiri, emu nga yakuwaayo eri Katonda nendala ye yali eyokutangirirako. Olwo Alooni yateekanga emikono gyw ku mutwe gwekiweebwaayo kyakatonda ngakyatulirako ebyoonoono byonna ebyabantu ba Iserairi ebyomwaka. Bwe yamala natta ekiweebwayo naddira omusaayi gwakyo nagumansira emirundi musanvu munda ne mu maasao gessanduuko eykisa. Alooni bwe yamalaanga okutangiria ekifo ekitukuvu, olwo nawaayo ssaaddaaka eyokubiri. Neera yagiteekangako emikono gye nayatulirako ebibi bya Isiraeri byonna. Mu kikolwa kino
Ebirimu

317

Ebibuuzo nEbyokuddamu

ekyokwatula, ebibi byabaana ba Isirayiri bya teekebwanga ku ssaaddaaka eno, era eyo ssaaddaaka yateebwaanga nessindikibwa mu ddungu (omuntu eyali omulongoofu ye yali alina okugisindiikiriza mu ddungu) bwebatyo abantu ba Isiraeri bwebanunulibwanga okuva mu bibi byabwe. Wabula ssaddaakka ezaweebwangayo mwaka ku mwaka okusinziira ku Mateeka agendagaano enkadde tegasobolanga kutuukiriza baana baIsiraeri. Ekikolwa kino (ekyebiweebwaayo) kyali kisiikirizze ekyebintu ebirungi (ebyebikolwa bya Kristo) (Abaebbulaniya 10:1). Abantu ba Isiraeri tebalindirira Yesu, wabula baasiinzanga ba katonda abalala, nebagaana okukkiriza ebigambo bya bannabbi abomundagaano enkadde. Katonda kye yava asuubiza nti alituma Yokaana omubatiza asobole okuzza obugya emitima gyaabaana ba Isiraeri, bakyuuke

bateketeeke emitima gyabwe nga balindirira okujja kwayesu. Bwe yali nga tanaba kubatiza Yesu, Yokaana omubatiza yakuutiranga abantu bonna bafunne okubatiza okwokwenenya bagibweeko ebibi byabwe. Ensonga lwaki Yokaana yabatizaanga yali eno: Yali ateekateekera abayisiraeri okujja kwa Yesu bamweyune era bamukkirize. Yokaana yasomesa nit yesu alijja najjawo ebibi byabwe byonna era ajjewo ssaadaaka ezedda (ezomundagaano enkadde) ye abeere ssadaakka ennamu eyolubeerera gyetuli fenna. Abaana baisiraeri banji bayatula ebibi byabwe, ne beenenya era nebabatizibwa. Okwenenya kye ki? Kwe kukyussa endowooza yo nogizzayo eri Katonda. Abantu bajjanga eri Yokaana okufuna okubatizibwa okwokwenenya. Kano kaali kabonero akalaga nti baali bakyusizza endowooza zaabwe nga bazizizza ku Katonda era
Ebirimu

318

Ebibuuzo nEbyokuddamu

nga batuula ebyonoono byabwe eri Yokaana. Abantu bano baamanya nti tekisoboka kuyingira mu bwakabaka bwa Katonda nga beesiga ebikolwa ebirungi bye baali bakoze. Bali balina kukyussa ndowooza yabwe bagisse ku Yesu, kubaanga ye yali asobola okubasonyiwa era nabanazaako ebibi byabwe babeere nga basaanidde okuyingira mu Ggulu.Nolwekyo, okubatiza kwa Yokaana kwatuukiriza ebintu bino: Ekyolubereberye, kwaleetawo okwenenya ekibi nokutunuulira Yesu Nga eyajja okutuwa fenna obulokozi. Yokaana yagamba nti, Nze mbabatiza na amazzi olwokwenenya: naye oyo ajja ennyuma wange ye ansinga amaanyi, sisaanira na kukwata ngatto ze: oyo alibabatiza nOmwoyo Omutukuvu nomuliro (Matayo 3:11). Yokaana omubatiza yakuutira abantu beneenye bade eri Yesu nokujulira najulira gyebali abantu nga Yesu bwe yali agenda

okubagyako ebibi byabwe nebyensi yonna (Yokaana 1:29). Ne Yesu naye yajja kuno kunsi okujilira ku Yokaana nti yajja okutulaga ekkubo erobutuukirivu (Matayo 21:32).

Ekibuuzo ekyokunna: Olowooza okutegeera kwenjigiriza eno eyokubatiza kwa Yesu (nga Eteeka eryokufuna obulokozi) tesaanyeewo okuffa kwe (Yesu) kumusalaba? (Olowooza enjigiriza yokubatiza teesukulume oba olyawo nokusanyaawo nessanyaawo enjigiriza yokuffa kwa Yesu kumusalaba? Ekyokuddamu: Okubatiza kwa Yesu nokuffa kwe kumusalaba nsonga za muwendo munji nnyo eri obulokozi bwaffe Tetuyinza kugamba nti ekimu kisiinga kukinaakyo Wabula, ekizibu abakkiriza abasinga kyebalina kye kino: Bakkiriza mu musaayi ne mu kuffa kwa Yesu ku
Ebirimu

319

Ebibuuzo nEbyokuddamu

musalaba kwokka. Naye ebibi byaffe tebyatugibwaako okuyita mu musalaba gwokka. Yesu yeetikka ebibi byaffe ku lunaku luli lwe yabatizibwa. Okkuffa kwe kumusala gwe gwali omusango gweyatwala kulwaffe nebibi byaffe. Okukkiriza mu musalaba gwokka, awatali kukkiriza mu kkubatiza kwa Yesu tekwayawukana nnyo nokuwaayo ssaddaakka nga teteekeddwaako mikono. Abo abawangayo ssaddaakka ezekikka ekyo tebaanunulibwaanga. Ssaddaakka eyekikka ekyo yali tesanyusa Katonda. Mukama Katonda yayita Musa nayogera naye ebigambo bino, Oba ngawaayo ekiweebwayo ekyokkebwa ku nte, anaawaangayo nnume eteriko bulema: anaagiweerangayo ku mulyango gweweema eyokusisinkanirangamu, alyoke akkirizibwenga mu maaso ga Mukama. Era anaateekanga engalo ze ku mutwe gwekiweebwayo ekyokebwa; awo eneemukkirizibwanga okumutangirira.

(Ebyabaleevi 1:3-4). Katonda wamazima era wabwenkaanya. Ataddewo enkola eyokutangirira ebibi eyamazima. Edda Katonda bwe bamuwa ssaddaakka ezitaali nongoofu, abantu tebakkirizibwa mu maaso ge ye. Naye ssaddaakka eyaweebwangayo ngekwatagana namateeka yali ekkirizibwa mu maaso gaKatonda era nga nebibi byaffe bitangirirwa. Mungeri yemu, naffe bwetwawula okubatiza kwa Yesu okukujja kukukkiriza kwaffe mu ye, tetuyinza kugibwako bibi. Ekimu ku bintu ebiwabya abakristayo byebakkirizaamu kwe kugamba nti basobola okulokoka bwebatula Yesu ngomulokozi. Weewaawo kyawandiikibwa nti, buli akowoola erinnya lya mukama alilokoka. (Ebikolwabyaabatuma 2:21, Abaruumi 10:13), naye era kyawandiikibwa nti, Buli muntu aambanti Mukama wange, Mukama wange, si
Ebirimu

320

Ebibuuzo nEbyokuddamu

yaliyingira mubwakabaka obwomuggulu, wabula akola Kitange ali mu ggulu byayagala (Matayo 7:21). Tulina okusooka okumanya eteeka eryobulokozi Katonda lyeyassawo. Olwo tunaasobola okumanya omugaso oguli mu kwatula Yesu ngomulokozi waffe. Singa obulokozi bwaffe bwali busibukka mu kukkiriza linnya lya Yesu lyokka, tetwandibadde nakyawandiikibwa ngekiri mu Matayo 7:21 ekogera ku bakozi bobutali butuukirivu. Wabula, enkola yakatonda eyewunyissa era etuukiridde eyogerwaako mu byawandiikibwa. Tusoma mu byabaleevi essula satu ne nnya nti omwonoonyi yali alina okuteeka emikono gye ku mutwe gwa ssaddaakka. Kali kabonero akokugisaako ebibi. Ssaddaaka bwe yattibwa omusaayi ne gumanulibwa. Ekikolwa kino ekyokumansira kyassibwa munkola ngomuntu awaayo ebiweebwayo olwbibi. Omuntu bwe

yawangayo ekiweebwayo ekitali kirongoofu, oba ekiwebwaayo ekitateekedwaako mikono, ebibi bye tebyatangirirwa. Ebyawandiikibwa mu ndagaano enkadde bikwatagana nebyo ebyawandiikibwa mu ndagaano empya (Isaaya 34:16). Okubatiza kwa Yesu mu mugga Yoludaani nakw kukwatagana nekikolwa ekyakolwa mu ndagaano enkadde ekyokuteeka emikono ku ssaddaaka mu ndagaano enkadde. Yesu bwe yali ngabatizibwa Yokaana omubatiza mumugga Yoludaani Yesu yamugamba nti, Kkiriza kakano, kubanga kitugwanira okutuukiriza obutuukirivu bwonna (Matayo 3:15). Ekigambo obutuukirivivu bwonna kitegeeza obwenkanya. Kitegeeza nti kimugwanira okufuuka ekiweebwaayo olwebibi byabantu bonna. Era yesu kyali kimugwanira okubatizibwa Yokaana omubatiza nga ateekebwako emikono ebibi byensi yonna bilyoke biteekebwe ku ye mu
Ebirimu

321

Ebibuuzo nEbyokuddamu

nkola eyobwenkanya. Enkola eno efananiramu ddala enkola eyasooka eyaliwo mu biseera byendagaano enkadde. Bwe tukkiriza mu kuffa kwa Yesu kwokka tuba ngabagamba nti okuffa kwa Yesu tekwalina mugaso gye tuli. Lwaki? Kubanga ebibi byaffe fenna munsi tebyanditeekedwa ku Yesu singa teyabatizibwa. Olwo n'musaayi gwe tegwandibadde mulongoofu era tegwandisanidde kujjawo byonoono byaffe. (Abaebulaniya 10:29). Nolwekyo, omusaayi gwa Yesu gwandibadde gutukuliza ddala emitima gyabakkiriza singa bakkiriza nti ebibi byabwe byonna byateekebwa ku Yesu bwe yali abatizibwa Yokaana omubatiza (Yokaana na muteekao emikono gye). Eno yensonga omutume Yokaana gyeyasinziirako ngajulira nti Yesu ye mwana wa Katonda eyajja kubwamazzi nomusaayi era eyawangula ensi. Yesu yajja kubwamazzi nomusaayi (1 Yokaana 5:4-6). Yesu yenyini yanyonyola abayigirizwa be

kubimukwatako mu byawandiikibwa byonna. Yatandikane Musa ne bannabbi bonna nabalaga (mu ndagaano enkadde) nga ye bwe yali ekiwebwaayo ku olwebibi byaffe. Mu Zabuli, Daudi bwati bwatugamba, Ne ndyoka njogera nti Laba, nzize; Mu muzingo ogwekitabo ekyampandiikwako: (Zabbuli 40:7, Abaebulaniya 10:7). Ekyenkomerero kyekino:Okubatiza kwa Yesu tekusanyaawo musalaba. Nedda, Okubatiza kwa Yesu kitundu kyamuwendo nnyo ekituukiriza enjiri ya Kristo. Okubatiza kuno kwe kuyunga amakulu agali mu musalaba naffe netutegeera enjiri mu bujjuvu bwayo. Tuyiga nti tetuyinza kununulibwa awatali kubatiza nomusaayi ogwomuwendo omungi ogwa Yesu. Omuntu asanidde okugibwako ebibi bye nga ayita mukukkiriza okubatiza kwa Yesu nomusaayi gwe yayiwa kumusalaba. Asanidde okufujjuzibwa nomwoyo omutukuvu. (1
Ebirimu

322

Ebibuuzo nEbyokuddamu

Yokaana 5:8, Ebikolwa byabatume 2:38) Obw bwebulokozi obwa nnama ddala.

Ekibuuzo ekyokutaano: Osobola okunyonyola enjiri yamazzi nOmwoyo? Ekyokuddamu: Singa nali mbuzziza empiso wabweru wenju yange nandibadde nfuba okulaba nti nginoonya nengiraba. Singa empiso ebulidde ebweru ntandika okuginoonyereza munda munyumba ekyo tekyandibadde kyamugaso gyendi. Abakkiriza tufananako ngabo abafuba okunoonya ebintu mu kifo kyebitalimu. Tutera okuwakana kunsonga eziwerako ku baibuli naye ate tetweebuzza kibuuzo kino, Lwaki Yesu Kristo yabatizibwa Yokaana omubatiza? Okuwakana kuno kwekuleseewo okwawukana mu ffe abakristayo ba leero.

Abakkiriza tulina okukkiriza nti byetunoonya tubinoonyeza mu kifo kikyamu. Awo tujja kuba tusobola okwewala enjawukana naddala ezenjigiriza. Bwe tuba twagalira ddala okumanya amazima tulina okwewalira ddala obunanfuusi. Olowooza lwaki abayigirizwa bassa nnyo essira ku kubatiza kwa Yesu Kristo? Amazima genyini ku njiri yamazzi nOmwoyo gaabulirwa munsi yonna. Yesu yagamba nti, Ddala ddala nkugamba nti Omuntu bwatazaalibwa mazzi na mwoyo, tayinza kuyingira mu bwakabaka bwa Katonda. (Yokaana 3:5). Bayibuli etugamba nti Yesu yajja kubwamazzi nomusaayi asobole okutulokola okuva mu bibi byaffe. (1 Yokaana 5:6). Amakulu emabaga womusaayi kwekuffa kwe kumusalaba. Olwo amakulu gamazzi ge galiwa? Lwaki Yokaana omubatiza yabatiza Yesu? Lwaki yayasanguza nti, kkiriza kaakano: kubanga kitugwanira bwe tutyo okutuukiriza obutuukirivu
Ebirimu

323

Ebibuuzo nEbyokuddamu

bwonna (Matayo 3:15). Lwaki ebigambo ebyo Yesu yabyogera nga tanaba kubatizibwa? Owololuganda, kansubire nti otegeera era okkiriza mu njiri eno eyammazzi nomwoyo, naddala eyokubatiza kwa Yesu. Yesu bwati bwe yanyonyola abayigirizwa be kunsonga eno eyenjiri yamazzi nomwoyo; nabo abatume bassa essira ku kubatiza kwa Yesu bwe baali babuulira enjiri. Omutume Paulo yagamba nti, Kubanga nnasooka okubawa mmwe era kye nnaweebwa, nga Kristo yafa olwebibi byaffe ngebyawandiikibwa bwe byogera; era nga yaziikibwa; era nga yazuukizibwa ku lunaku olwokusatu ngebyawandiikibwa bwe byogera; (1 Abakkolinso 15:3-4). Kristo yafa olwebibi byaffe ngbyawandiikibwa bwe byogera Ekyawandiikibwa kino kitegeeza ki? Kitegeeza nti okufa kwa Yesu kwatangirira ebibi byaffe fenna. Okufa kwe kwali kufananako ngenkola

eyomundagano enkadde eyokuwaayo ssaddaakka. Abaebbulaniya 10:1 tusoma nti, kubanga amateeka bwe galena ekisiikirize ekyebirungi ebyali bigenda okujja, so si kifaananyi kyennyini ekybigambo, ne ssaddaaka ezitajjulukuka, ze bawaayo obutayosa buli mwaka buli mwaka, tebayinza enaku zonna kutuukiriza abo abazisemberera. Ekiweebwayo ekya nnama ddala kirina kubeera kitya? Mu kitabo kyabaleevi (Ebyabaleevi 1:3-5) tuyiga ebisanyizo bisatu ebyaali birina okutuukirizibwa omwonoonyi. Olwo ebibi bye biryoke bitangirirwe. 1) Yaleetnaga ekiweebwayo ekitaliiko bulema. (Ebyabaleevi 1:3). 2) Yali alina okuteeka emikono gye kumutwe gwekiweebwayo. (Ebyabaleevi 1:4). Tulina okumanya nti ekikolwa ekyokussako emikono kali kabonero ka ku teekako byonoono ku kiweebwayo (ssaddaakka).
Ebirimu

324

Ebibuuzo nEbyokuddamu

3) Yali alina okutta alyoke asobole okutangirira ebibi bye (Ebyabaleevi 1:5). Kulunaku olwokutangirira, Alooni, Kabona omukulu yateekanga emikono gye ku mbuzzi enamu etaliiko bulema bwonna nagyatulako ebibi bya Isiraeri byonna nabissa ku mbuzzi (Ebyabaleevi 16:21). Mu kiseera ekyo Alooni ye yali Akikiridde Isiraeri yonna. Ye yekka ye yateeka emikono gye ku mutwe gwembuzzi; naye ebyonoono byabaana baisiraeri byonna (abantu nga obukadde bubiri oba busatu) bwateekebwanga ku mbuzzi eno. Ssaddaaka zomundagaano enkadde kisikirizze kyebyo ebirungi ebigenda okujja. Yesu yewaayo yekka kulwokwagala kwakatonda natwawula okusinziira ku kwagala kwaKatonda mu byawandiikibwa. Yesu yajja mu kifananyi kyomuntu, nabeera omwana gwendiga ataliiko bulema. Yesu yomwana wa Katonda yekka era ye bwali

okumasamasa kwekitiibwa kye nekifaananyi kye ddala bwali (Abaebbulaniya 1:3). Kulwensonga eno Yesu ye yali asanidde okubeera ekiweebwayo kulwaffe abonoonyi fenna. Yokaana omubatiza yabatiza Yesu mu mugga Yoludaani. Mu kiseera ekyo Yokaana omubatiza, era assibuka mu lulyo lwa Alooni, ye yali akikiridde abantu bonna. Nemukubatiza kwe Yokaana naye emikono gye yagissa ku Yesu. Yokaana bweyateeka emikono gye ku Yesu Kristo, ebibi byensi yonna byamuteekebwako era eteeka lyamukama nerituukirizibwa.. Yesu yagamba Yokaana nti, Kkiriza kaakano kubanga kitugwanira okutuukiriza obutuukirivu bwonna. Yokaana nalyoka amubatiza. Ebibi byaffe ebiteekebwa ku ye. Enkeera nga Yesu amaze okubatizibwa, Yokaana yalaba Yesu nakabira wagulu nti, Laba omwana gwendiga owakatonda ajjawo ebibi byensi. (Yokaana 1:29).
Ebirimu

325

Ebibuuzo nEbyokuddamu

Yesu yafa kumusalaba ffe fenna tusobole okugibwako ebibi byaffe. Yagamba nti Kiwedde (Yokaana 19:30). Yazuukira natte okuva mubafu natufuula abatuukirivu mu maaso ga Katonda. Jjukira nti ekiweebwayo olwekibi kyaweebwayo olwkusonyiyibwa ebibi byaffe. Omwonoonyi (mu ndagaano enkadde) yali alina okuteeka emikono gye ku kiweebwayo nga tanaba kukitta. Singa kino yakyerabira (ekikolwa ekokuteeka emikono gye ku ssaddaakka), teyandinunuliddwa kubanga tagondedde mateeka. Omukkiriza bwaba tamanyi makulu agali mu kubatiza kwa Yesu, omuntu oyo ayonoona mu mutima gwe era obununuzi bwe tebuyinza kuva mu kukkiriza kwe ye kwaffuba okufuna mu maanyi ge. Abakkiriza abasinga tumanyiko kituundu kubikolwa bya katonda ebyobutuukirivu. Omutume Yokaana atunyonyola mu bbaluwaye esooka nti, oyo ye yajja namazzi nomusaayi,

Yesu Kristo; sin a mazzi gali gokka, naye namazzi gali nomusaayi guli (1 Yokaana 5:6). Mu byawandiikibwa mulimu enyiriri nyinji eziraga omuwendo oguli mu kubatiza kwa Yesu. Okubatiza kwe kye kimu ku bikolwa ebituukiriza obulokozi bwaffe abakkiriza. Abalokole fenna tusaanye tudeyo tunywegere enjiri yamazzi nomwoyo.

Ekibuuzo EkyOmukaaga: Bukakafu ki mubyawandiikibwa obulaga nti abatume bassa essira ku kubatiza kwa Yesu? Ekyokuddamu: Okusokera ddala, tulina okumanya enjawulo wakati wokubatiza kwaffe nokubatiza kwa Yesu. Okubatizibwa amazzi gokka tekitegeeza nti tulokose. Bwe tukkiriza mu Yesu Kristo, olwo tulokoka. Enono endala zetukola ngokubatizibwa, okukomolebwa si
Ebirimu

326

Ebibuuzo nEbyokuddamu

zamuwendo nyo okusinga okwatula Kristo nga mukama waffe. Ebyawandiikibwa tebyogera ku kubatiza kwaffe abantu ngeteeka, wabula essira liteekedwa ku kubatiza kwa Yesu Kristo; okubatiza kwe yafuna okuva eri Yokaana omubatiza. Mubyawandiikibwa mulimu enyiriri nyinji ezogera ku kubatiza kwa Yesu, nomugaso okubatiza okwo gwe kulina eri obulokozi bwaffe. Ekyokulabirako kye kino: mu bitabo byenjiri ebina okubatiza kwa Yesu kwogerwaako mu suula ezokumwanjo. Mu njiri eyawandiikibwa Makko, okubatiza kwa Yesu kwe kuli mu nyanjula. Yokaana ye ateekako nennaku (Yokaana 1:29) ngava kulunakku Yesu lweyabatizibwa. Yokaana omubatiza (mu njiri ya Yokaana 1:29) yalaangirira okujja kwa Yesu oluvanyuma lwokubatizibwa kwe nga agamba nti, Laba omwana gwendiga owakatonda ajjawo ebibi

byensi. Olunyiriri luno lutegeeza nti ebibi byensi yonna byateekebwa ku Yesu Kristo Yokaana bwe yali amaze okumubatiza. Yesu yamala nafa kumusalaba abeere omutango olwebibi byaffe mu Yokaana 19:30 yalangirira nti Kiwedde era kulunaku olwokusatu nazzuukira mu baffu. Omutume Paulo yagamba nti, Kristo yafa olwebibi byaffe ngebwyawandiikibwa bwe byogera; (1 abakkolinso 15:3). Wano ebyawandiikibwa byogera ku kiseera ekyaliwo mundagaano enkadde. Omwonoonyi, eyali omulamu mubiseera byendagaano enkadde, yali ayinza okusonyiyibwa? Kino kyali kisoboka kitya? Yli alina okuteeka emikono gye kukiweebwayo nga tanaba kukitta. Singa emikono tegyateekebwangakko ku ssaddaakka, omwononyi oyo teyandisonyiyidwa kubanga ssaddaakka ye teyakkirizibwanga mu maaso ga katonda.
Ebirimu

327

Ebibuuzo nEbyokuddamu

Omutume Paulo yagamba, Oba temumanyinga ffe fenna fenna, abaabatizibwa okuyingira mu Kristo Yesu, nga twabatizibwa kuyingira mu kufa kwe? (Abaruumi 6:3) tusobola tutya okubatizibwa mu Yesu? Okubatizibwa mu Yesu kwe kukkiriza mu kbatizibwa kwe mu mugga Yoludaani; si okubatiza okwafe kuno kwetumanyi. Bwe tukkiriza mu mazima agawandiikibwa nti Yokaana omubatiza yassa ebibi byensi yonna ku Yesu bwe yateeka emikono gye kumutwe gwe (ogwa Yesu), Tubatizibw mu linnya lya Yesu. Kubanga mwenna abaabatizibwa okuyingira Kristo, mwayambala Kristo (Abagalatiya 3:27). Abo abateeka ebibi byabwe ku Yesu, okuyita mu Yokaana omubatiza bafuuse abaana baKatonda abatuukirivu olwokukkiriza. Era mwakomolerwa mwoyo obukomole obutakomolebwa na mikono, mu kwambula omubiri ogwennyama, mu kukomolebwa kwa

Kristo (Abakolosaayi 2:11). Enkola eyomwoyo eyokukomolebwa kwe kweyambulako ekibi nabuli kikolwa ekigenderako (okwo kwekukomolebwa okwomwoyo) Mu kitabo kyabaruumi 2:29 tuyiga nti nokukomolebwa kwe kwomutima Okukomolebwa okwo kwe kukkiriza mu kubatiza kwa Yesu, okusalako buli nkwaso yekibi mu mitima gyaffe. Era kaakano gegaabalokola mmwe mu kifaananyi ekyamazima, kwe kubatizibwa, si kuggyawo mpitambi za mubiri, wabula okuddamu okwwomwoyo omulungi eri Katonda, olwokuzuukira kwa Yesu Kristo (1 Peetero 3:21). Okubatiza kwa Yesu kabonero (kyakulabirako, kifaananyi) akatulokola. Munnaku za Nuuwa abantu basaanawo kubanga tebakkiriza mu mazzi. Kino kituufu ne mu nnakku zzaffe; tukyalinamu abantu abajeemu. Newankubadde bakkiriza mu Yesu Kristo,
Ebirimu

328

Ebibuuzo nEbyokuddamu

Tebakkiriza mu kubatiza kwe okwamazzi. Omutume Yokaana yawandiika okubikulirwa kwe yafuna mu baluwa ye, Oyo ye yajja namazzi nomusaayi, Yesu Kristo; sin a mazzi gali gokka, naye namazzi gali nomusaayi guli. (1 Yokaana 5:6). Yesu yajja gyetuli kulwokubatiza kwe ne kumusalaba alyoke atununula okuva mu buli kibi. Yokaana era yagamba nti, Kubanga abategeeza basatu, Omwoyo namazzi nomusaayi; era abasatu abo bagendera wamu. (1 Yokaana 5:8). Kino kitulaga nti okubatiza kwa Yesu, okufa kwe kumusalaba, nomwoyo omutukuvu byonna awamu bye bituukiriza obulokozi (obulokozi bwaffe). Yesu yagamba Nikoodemo nti, Ddala ddala nkugamba nti Omuntu bwatazaalibwa mazzi na Mwoyo, tayinza kuyingira mu bwakabak bwa Katonda (Yokaana 3:5). Ffe abakkiriza tuzaalibwa amazzi nOmwoyo.Owoluganda weetaga okukkiriza mu kubatiza kwamazzi nomusalaba. Olwao ojja kulokoka ofune omwoyo

omutukvu ngekirabo okuva eri Katonda. Omutume Petero kyeyava ayogera nti, Mwenenye, mubatizibwe buli muntu mumwe okuyingira mu linnya lya Yesu Kristo okuggibwako ebibi byammwe, munaaweebwa ekirabo kyomwoyo omutukuvu (Ebikolwa byabatume 2:38). Owoluganda olina okubeera nokukkiriza okuggumidde mu kubatiza kwa Yesu Kristo. Okukkiriza kuno kulina okubeera nga kunywedde mumutima gwo. Olwo onoosonyiyibwa era onoofuna ekirabo kyomwoyo omutukuvu. Togaana mazima gano getuva okuyiga, owoluganda. Abakkiriza fenna tusanye tudeyo kunjiri eno eyamazzi nomwoyo. Kale tuleke okwogera kubigambo ebyolubereberye ebya Kristo, tuyitirire okutuuka mu bukulu; obutateekawo mulundi gwa kubiri musingi, kwe kwenenya ebikolwa ebifu, nkukkiriza eri Katonda, okuyigiriza
Ebirimu

329

Ebibuuzo nEbyokuddamu

okwokubatiza, nokuteekako emikono, nokuzuukira kwabafu, nomusango ogutaggwawo (Abaebulaniya 6:1-2). Mukanisa eyolubereberye basomesaanga ku kubatiza kwokuteekako emikono, okuzuukira kwabafu, nomusango ogwoluberera eri abantu. Fenna tusaanye tumanye munda muffe nti Yesu yaggyawo ebibi byaffe byonna okuyita mukubatiza kwe, nafa kumusalaba; neyetikka omusango gwaffe fenna.

Ekibuuzo ekyomusanvu: Njawulo ki ddala eriwo munjiri eno eyamazzi nomwoyo? Enjiri eno erina enjawulo gyeleetawo muktegeera kwange okwaKatonda? okuddamu: Obulokozi (okulokoka) kitegeeza okusonyiyibwa ebibi. Omwonoonyi bwafuuka omutuukirivu ngakkirizza enjiri yobulamu aba alokose. Obulokozi buno buva

mu kukkiriza enjiri yamazzi nomwoyo okuyita mu Yesu Kristo. Omwoyo omutukuvu akka kwabo abanunulidwa awamu nabo abalokose era ajulira nti abamukkiriza bo baana baKatonda. Kale no ebikolwa bino byonna bikwatagana; Okusonyiyibwa, okufuna omwoyo omutukuvu, okununulibwa, okulokoka, okufuuka omwana wa Katonda, nokufuuka omuntu omutukirivu. Yesu yagamba nti, Nze kkubo namazima nobulamu: tewali ajja eri Kitange, wabula ngayita mu nze (Yokaana 14:6). Obwakabaka obwomuggulu tubuyingiramu nga tuyita mu Yesu Kristo yekka. Tulina okumanya nti Yesu Kristo yajjyawo ebibi byaffe era natubala nga abantu be abasaanidde okuyingira mu bwakabaka bwe. Abakkiriza abasinga balowooza nti bwebakowoola obukowoozi erinnya lya Yesu banaabalokola. Newankubadde bakkiriza mu Yesu, tebasoma byawandiikibwa, era nokumanya tebamanyi Yesu kyakoze
Ebirimu

330

Ebibuuzo nEbyokuddamu

okubalokola okuva mu bibi byabwe byonna. Katonda ye mwoyo era ye Mutukuvu;takyukka ate walubeerera. Naye ffe abantu, obulamu bwaffe bujudde ekibi. Okuyingira mu bwakabaka obwa Katonda kisoboka? Kisobokera ddala mu Yesu Kristo; ffe tukkiriza mu tteeka eryOmwoyo gwobulamu mu Kristo Yesu (Abaruumi 8:1-2). Abantu banggi tebamanyi Yesu kyeyakola okubalokola; Bakkiriza bukkiriza naye byebakkiriza tebabimanyi. Abalala bagamba nti bwebakowoola mukama mu mbeera enzibu banaanunulibwa. Balowooza bakyali balokole naye bakyalina ekibi mu mitima gyabwe. Bwoba okyalina ekibi, newankubadde nga okyakkiriza mu Yesu olwo, walokoka kuva mu ki? Omuntu bwakubuuza nti, Yesu yakunaazaako atya ebibi byo? Abasinga baddamu nti, ndowooza yabinazaako ku lunaku lwe yaffa kumusalaba. Singa bababuuza nti, Olina ekibi mu mutima

gwo? Baddamu nti, Yee. Ani muffe ayinza okwewala ekibi kuno kunsi? Makulu ki agali mu linnya lya Yesu. Erinnya eryo litegeeza Omulokozi alokola abantu okuva mububi byaabwe (Matayo 1:21). Tukkirizza mu Yesu olwo netufunna obulokozi okuva mu bibi byaffe. Ffe abakkiriza bwe tuba nekibi mumitima gyaffe (newankubadde nga twakkiriza mu Yesu Kristo ngomulokozi waffe, tubeera tukyassibidwa mu kibi so namazima nga tegali muffe era omusango guba ku mitwe gyaffe. Omutume Paulo yagamba nti, Kale kaakano tebaliiko musango abali mu Kristo Yesu (Abaruumi 8:1). Kikakasiddwa mu byawandiikibwa nti omuntu akyali nekibi mu mutima gwe tali mu bumu ne Yesu Kristo. Lwaki asigala asigala ngamwonoonyi atanaba kununulibwa era eyawaba okuva kubulokozi, newanubadda akyayatula Yesu ngo mulokozi we? Kubanga
Ebirimu

331

Ebibuuzo nEbyokuddamu

omuntu bwatyo akkiriza mu musaayi gwomusalaba gwokka. Takkiriza mu kubatiza kwa Yesu okwkuteekabwako emikono. Nolwekyo,abantu bwebatyo bakyalwana nekibi mu mitima gyabwe, nga tebamanyi nti Yesu yabijjawo dda. Waliwo enjawulo yamanyi nnyo wakati wabakristaayo abakkiriza mukubatiza kwa Yesu nabo abatakukkirizamu. Abamu banunulibwa bwe bamanya amazima nebakkiriza mukubatiza kwa Yesu ate abalala basigala nga tebamanyi so nga tebakkiriza. Omwoyo omutukuvu takka kumwonoonyi. Akka kwabo bokka abatuukirivu abalokose ate abakkiriza mu mazzi nomwoyo. Omutuma Paulo yagamba nti, Oba temumanyi nga ffe fenna, abaabatizibwa okuyingira mu Kristo Yesu, nga twabatizibwa kuyingira mu kufa kwe? (Abaruumi 6:3) Abantu bangi bakkiriza nti Yesu yajjawo ebib byabwe ku musalaba. Naye era ffe abakkiriza tetuyinza

kwatula nti tulina emitima emirongoofu egitalina kibi kyonna, okujjako nga tukkiriza mu kubatiza kwa Yesu. Bwe tuba teteunaba kuteeka byonoono byaffe ku Yesu (okuyita mu kukkiriza mu kubatiza kwe), Tubeera tukyalina ekibi munda muffe. Abo abatakkiriza munjiri eyokubatiza kwa Yesu nomusalaba, babeera balina obusobozi okukola ebikolwa ebyeddini ebitasanyusa Katonda era nobusobozi obufuuka abonoonyi baba babulina. Wadde bakeera kunkya nebasaba munsozzi, wadde basaba ekisonyiwo buli jjo, baba bakyalina ekibi mu mitima gyabwe. Yesu yagamba nti, buli muntu aamba nti Mukama wange Mukama wange, si yaliyingira mu bwakabaka obwomuggulu wabula akola Kitange ali mu ggulu byayagala. Bangi baliamba ku lunaku luli nti Mukama waffe, Mukama waffe, tetwalagulanga mu linnya lyo, tetwagobanga dayimooni mu linnya lyo,
Ebirimu

332

Ebibuuzo nEbyokuddamu

tetwakolanga bya magero mu linnya lyo? Ne ndyoka mbaatulira nti sibamanyangako mmwe: muve we ndi mwenna abakola ebyobujeemu! (Matayo 7:21-23). Bani abo abakola ebyobujeemu bayogerako Yesu? Bebo abatanaba kufuna bununuzzi obutuukiridde mu mitima gyabwe; abakkiriza mu musalaba gwokka. Okwo okukkiriza kukolerere era tukuva eri Katonda. Ffe abakkiriza tubeera bajeemu bwe tuba tetukkiriza mu mazima nti Yesu yatulokola okuyita mu kubatiza kwe kumusalaba. Okujako nga tukkiriza mu kubatiza kwa Yesu nomusalaba, tetuyinza kugamba nti tulina okukiriza okutuufu. Yesu yagamba nti omuntu bwaba ayagala okulokoka, obulokozi busoboka ngomuntu akkiriza mu mazzi nomwoyo. Ngera bwe kyali mubiseera bya Nuuwa. Abantu mu kiseera eko bali alina kukkiriza mububaka obwokwenenya Nuuwa bwe yali abaleededde. Olwo

bandisonyiyiddwa ebibi byabwe nebawona amataba. Awatali kukkiriza njiri yamazzi nokubatiza kwa Yesu, tewali kusonyiyibwa bibi so tetuyinza kufuuka bana bakatonda.

Ekibuuzo Ekyomunaana: Nali nkakasiza ddala nti bwenzikiriza mu Yesu mbera ndokose. Nali nina emirembe mumutima gwange. Naye kakati obubakabwo buno bumbuzaabuza. Nina kukkiriza mu kubatiza kwa Yesu nomusalaba gwe olw ndokoke? Kino kyogamba kituufu? Ekyokuddamu: Amazima owoluganda ge gano; Bwoba nga tokkirizza mu kubatiza kwa Yesu olina ekibi mu mutima gwo. Omutume Yokaana yagamba nti, Bwe twogera nti tetulina kibi, twekyamya fekka so namazima tegali muffe (1 Yokaana 1:8). Bwogamba nti tolina kibi naye
Ebirimu

333

Ebibuuzo nEbyokuddamu

nga ddala okirina kiba kikolwa kyakwelimba; ebyawandiikibwa bigamba nti amazima tegakuliimu. Okulumiriza kwekibi kugya mu mitima gyaffe nga tumaze okujjibwako ebibi byaffe, nga tukkiriza mu kubatiza kwa Yesu nomusalaba gwe. Bino byonna bisoboka ku bwomwoyo Katonda gwe yatuwa ngekirabo. Omutume Paulo yagamba, si ndala, wabula abantu ababateganya, abaagala okukyusa ddala enjiri ya Kristo (Abagalatiya 1:7). Abatume tebafuna njiri ndala yonna okuva eri Kristo okujjako enjiri yamazzi nmwoyo. Bwe tugaana okukkiriza mu njiri eyamazi nomwoyo abatume gybaabulira, ddala tukyalina ekibi muffe. Tuyinza tutya okutambula obulungi mu bulokozi naye nga tukyalina ekibi muffe? Abakristayo abatanaba kulokoka beyisa bulungi mu maaso ga Katonda bakakasa nti obulokozi bwabwe si bukyamu, wabula okulumiriza

kwekibi bakyakulina kubanga ekibi kibamenya. Obulokozi bwebalina si bwa mazima era tebuva eri Katonda wabula mu ndowooza ne mu bwebawulira bo ngabantu. Abantu bwebatyo basaba esaala ezokwenenya bulijjo. Abo abakkiriza mubulokozi buno obukyamu balowooza nti luli ba lumu balilokokera ddala nga tebalina kibi kyonna mu bo. Babera bamaliridde okukuuma obulamu bwabwe nga butukuvu era nga bakuuma amateeka bulijjo; naye basigala nga bakyali bonoonyi singa tebatudde (tebatadde) bibi byabwe ku Yesu okuyita mu kukkiriza mu kubatiza kwe. Obulokozi Katonda bwatutegekedde bwe bulokozi obutuukiridde. Obulokozi obwo bulimu obubaka buno; Yesu yajjawo ebibi byensi yonna okuyita mukubatiza kwe, (okaana lwe yamubatiza mu mugga Yoludaani) natufirira kumusalaba. OmutumeYokaana kyava agamba nti, Bwe
Ebirimu

334

Ebibuuzo nEbyokuddamu

twatula ebibi byaffe, ye wamazimaera omutuukirivu okutusonyiwa ebibi byaffe, nokutunaazaako byonna ebitali byabutuukirivu (1 Yokaana 1:9). Singa ebibi byaffe tebyasonyiyibwa okuyita mu njiri yamazzi nomwoyo, wandibadde tulina okwatula mu maaso ga katonda nti tuli bonoonyi newankubadde tumukkiriza mu era nti tumanyi nti twolekedde geyena kubanga ekibi kijudde mu ffe. Awatali njiri yamazzi nomwoyo, ekibi tekiyinza kujibwawo newnkubadde nga kyekisingayo obutono. Naye bwetwatula ebibi byaffe eri Katonda (nga tuyita mukubatiza ya Yesu nokukkiriza mu mwoyo we), tusonyiyibwa era tufuuka abatuukirivu. Leero lwelunaku olulondedwa ku lulwo owoluganda (2 Abakoksaayi). Buli awulira nakkiriza mu njiri ya Yesu, okubatiza kwe kumusalaba, nomusalaba; alokoka nafuuka omutuukirivu era alina okukkiriza nti mwetegefu

okuyingira mu bwakabaka bwa katonda obwomuggulu (Yesu nebwalabika ku dakiika eno). Okukkiriza mu ndowooza endala ezeddiini nobufilosoofu obutaliimu obukoontana nenjiri, tebusobola kutulokola okuva mubibi byaffe. Obwo bubera bukodyo omulabe setaani bwagezaako okuteeka mu ndowooza zaffe abakristayo. Tulina okukyuka tudeyo kunjiri eyamazzi nomwoyo tufunire ddala obulokozi obwamazima mu mitima gyaffe. Tuve mukibi tumwagale ye nomulimu gwe.

Ekibuuzo ekyomwenda: Ssebo singa okusomesakwo (nentegeera yo) kunsonga eno eyamazzi nowoyo yali ntuufu, olwo obulokozi bwomubbi eyaffa kumusalaba tebwandisobose. Okusinziira ku kyosomesa, omubbi teyayatula byonoono bye; kale kirabika nti Katonda yamenya eteeka lye yali
Ebirimu

335

Ebibuuzo nEbyokuddamu

atadewo okuyingira mu bwakabaka bwe. Osobola okunyonyola engeri omubbi eyafa kumusalaba gyeyalokoka mu? Ekyokuddamu: Mukiseera ekyo Yesu lwe yafa, babayudaaya bali balindirira Massiya eyalangirirwa. Kale abantu bali bamanyi enono zamateeka nokuwaayo ebiweebwayo ne ssaddaakka Katonda ze yali awadde Musa. Abayudaya bakkiriza nti Massiya yali wakujja okusinzira ku teeka lya Katonda eryokutangirira; bali bamusuubirira mu mateeka. Naye tebakkiriza nti okubatiza kwa Yesu kwe kwali lulina okutangirira ebibi byensi yonna (Makko 11:2733), naye Yesu bamulaba ngomu kwabo abawabya abantu; eno yemu kunsonga lwaki yakomererwa kumusalaba. Okusinziira ku mateeka gabaruumi, Abaruumi tebakkirizibwanga kukomererwa (Ebikolwa byabatume 22:25-29, 23:27) era

tuyiga nti, ababbi ababiri abali bakomeredwa tebali baruumi wabula bayudaaya. Tuyiga nera nti omubbi eyali kumusalaba yali atya Katonda yagamba nti, Yesu onjijukiranga mu bwakabaka bwo (Lukka 23:42). Omubbi ono eyali omuyudaaya yali amanyi amateeka agali gafuga ebiweebwayo (enono zamateeka mu ndagaano enkadde) Katonda ge yali awadde Musa. Kale no yali akkiriza nti Massiya alijja kuno kunsi okussinzira ku teeka lya Mukama eryokutangirira. Abo abajja eri Katonda balina okwatula nti bonoonyi er bolekedde geyena. Omubbi yayatula ebibi bye bwe yagamba nti, era ffe twalangibwa nsonga; kubanga ebisanidde bye twakola bye tusasulibbwa: naye ono takolanga kigambo ekitasaana (Lukka 23:41). Tuyiga nti omubbi yali attya naye ngera akyasuubira okuyingira eggulu. Jjukira yagamba nti, Yesu onjijukiranga mu bwakabaka bwo (Lukka 23:42). nera
Ebirimu

336

Ebibuuzo nEbyokuddamu

yagamba nti, nayeono takolanga kigambo ekitasaana (Lukka 23:41). Omubbi ono yamanya atya Yesu byeyakola? Yakkiriza nti Yesu yazaalibwa kubwomwoyo omutukuvu, yazalibwa omuwala atamanyi musajja Maliyamu, yabatizibwa Yokaana omubatiza (eyakikirira abantu fenna), yajjawo ebibi byensi era yakomererwa kumusalaba. Yali muyudaaya eyakkiriza mu bikolwa Yesu byeyamukolera ye nabantu abalala (newankubadde ye yakomererwa nafa ngomubbi) Abo abayatulaanga ebibi byabwe bwe bali babatizibwa Yokaana bakkiriza obutuukirivu bwa Katonda bwe bayiga nti ebibi byabwe biriteekebwa ku Yesu Kristo (okuyita mu kubatiza kwe). Ab ate, abatakkiriza mu kubatiza kwokwenenya bajeemera okwagala kwaKatonda kubanga tebakkiriza mu kubatiza kwa Yesu nakwo (Lukka 7:28-30). Ye omubbi yayatula nti buli kikowa Yesu

kyeyakola kyabutuukirivu era kituufu, naye abayudaaya abalala tebakkiriza nokwatula tebayatulanga. Osanga omubbi ono yali omu kwabo eyawulira kubigenda okutuukirizibwa (Lukka 1:1). Ekituufu kye yakola kwekukkiriza nti Yesu yali mutuukirivu era ye yali nnabbi eyalagulibwako, kubanga eunkomerero yakkiriza (bwe yali kumusalaba) nti Yesu yajjawo ebibi bye, okutiya mukubatiza kwe (okwa Yesu). Kale yakkiriza mu njiri eyamazzi nomwoyo. Katonda wabwenkanya; kale no atuukiriza abo bokka abakkiriza mukubatiza kwa Yesu nomusalaba okusinziira kuteeka lye eryomwoyo owobulamu. Ekibuuzo ekykumi: Katonda tatubala ngabatuukirivu, newankubadde tulina ekibi munda mumitima gyaffe? Tetulina kukkiriza bukkiriza nti Katonda atwagala (kubanga Katonda wa kisa) Ekyokuddamu: Kituufu Katonda kwagala
Ebirimu

337

Ebibuuzo nEbyokuddamu

era Katonda wabwenkanya; kale no bwatulamula atulamula nobwenkanya. Empeera yekibi kufa (Abaruumi 6:23) kino kitegeeza nti omwonoonyi ayolekedde geyena bwamal okusalirwa omusango negumusinga. Kino kye kyawula omutuukirivu ku mwonoonyi; ngera bwe yayawula ekitangaala ku kizikiza (kulubereberye). Abo abatuukirivu mu maaso ga Katonda bebo abatalina kibi, abakkiriza nti Yesu yabanunula okuyita mu kubatiza kwe nokukomererwa kwe kumusalaba. Wabula, abo abatakkiriza mu kubatiza kwa Yesu bakyali bonoonyi mu maaso ga Katonda. Be bo abatakkiriza mu kubatiza kwamazzi; ngera aba abaali mu kiseera kya Nuuwa bwe baali. Katonda yagamba nti sirifuula omubi okubeera omutuukirivu (Okuva 23:7). Ababi bebo abakkiriza era abesigama ku nono nendowooza zabantu, nga banyooma enjiri

yamazzi nomwoyo katonda gyakozeseza okutununula ffe okuva mu bibi byaffe mu ngeri eyamazima nobwenkanya. Yesu yagamba nti, olwekibi kubanga tebanzikkiriza nze (Yokaana 16:9). Kati ekibi ekisigaddewo kuno kunsi kyekyobutakkiriza mu mazima nti Yesu yajjawo ebibi byaffe byonna okuyita mu Kubatiza kwe nomusalaba gwe nafuuka omulokozi waffe. (ekibi kino kyekibi ekyokuvvoola omwoyo omutukuvu ekitayinza kusonyiyibwa). Tewali wo kkubo ddala lyonna eryobutuukirivu eri abo abavvoola omwoyo omutukuvu, kubanga ababtu abo tebakkiriza nti Yesu yabanazaako ebibi byabwe byonna. OMutuma Paul Yagamba nti, buli muntu yenna akola ekibi, akola nobujeemu; era ekibi bwe bujeemu. Era amanyi ngoyo yalabisibwa era aggyewo ebibi; ne mu ye temuli kibi. Buli muntu yenna akola ekibi nga tamulabangako, so
Ebirimu

338

Ebibuuzo nEbyokuddamu

tamutegeera (1 Yokaana 3:4-6). Obutakkiriza mu mazima nti Yesu yaggyawo ebibi byaffe okuyita mu kubatiza kwe nomusalaba buba bujeemu. Katonda akyawa abajeemu. Abo ababeera mu ye tebalina kibi era bali mu bumu ne Yesu Kristo, olwokukkiriza mu kubatiza kwe. Ate nabo abatadde ebibi byabwe byonna ku Yesu (okuyita mu kukkiriza mukubatiza kwe) tebalina kibi. (weewaawo newankubadde bakyayonoona kuno kunsi olwobunafu bwmibiri gyabwe). Abantu Katonda bayita abatuukirivu bebo abatadde ebibi byabwe ku Yesu era nebawulibwa omwoyo wobulamu. Abawadde omwoyo omutukuvu ngekirabo. Omwoyo taliweebwa muntu alina ekibi mu mutima gwe. Daudi yagamba mu zabbuli nti, Kubanga toil Katonda asanyusibwa obubi: ebitasaana tebiituulenga gyoli (zabbuli 5:4). Omwoyo omutukuvu tatuula mu mitima

gyaabo abalina ekibi mu bo. Omwonoonyi atalina mwoyo mutukuvu ayinza okugamba nti yalokoka okuva mu kibi (nga assinzziira ku ndowooza ye yenyini zalina mu ye) naye era amazima gasigala nti omuntu bwatoy abeera mwonoonyi. Tulina okukkiriza mu njiri eyamazzi nomwoyo tulyoke tulokolebwe.

Ekibuuzo ekyekumi nemu: Bwogamba nti Yesu yaggyawo ebibi byaffe ebyedda, ebyaleero nebyomumaaso, (okusinzzira ku ngeri gyoze onyonynola) olwo obulamu bwooyo amanyi amazima naye neyeyongera okwonoona buba butya? (omuntu bwatyo aba alowooza nti ebibi bye byonna byasonyiyibwa kubanga akkiriza mu kubatiza kwa Yesu nomusalaba. nolwekyo, yebuuza nti, lwaki teyeyongerayo mu kibi? Omuntu ono nebwanatta munne, ajja kumanya nti ebibi bye byatangirirwa Yesu. Kale ajja
Ebirimu

339

Ebibuuzo nEbyokuddamu

kugenda mumaasa nebyonoono byonna Yesu yabijjawo). Ssebo onyonyole ensonga eno.

kubanga nkusaba

Ekyokuddamu: Okusookera ddala mbebazza nnyo kubanga mubuuziza ebibuuzo ebikwata ku njiri eno eyokubatiza kwamazzi nomwoyo. Ebibuuzo ebyo bifananako ngebyo ebibuuzibwa abantu abatanalokoka. Manyi nti musuubira nti abalokole bajjakugenda mumaaso bonoone nga basuubira enjiri eno etuukiridde enebayambako. Naye njagala okubakakasa nti abantu abakkiriza munjiri eyokubatiza nomwoyo tebebeera nandowoozeyo eyokweyongera mu kibi nga balokose. Babeera bayayaanira obulamu obutuukirivu. Omwoyo omutukuvu abeera mu bo. Omwoyo omutukuvu bwabeera mu bo, awo ebibala byababala bibeera byabutuukirivu; kubanga Katonda mwene yaba atuukiriza omulimu gwe mumitima gyabwe.

Omwoyo omutukuvu bwa tatuula mug we, tojja kubala bibala mug we, nebwonoofuba enyo. Omuntu asobola atya okubala ebibala ebyomwoyo nga talina mwoyo mu ye? Kino tekisoboka. Mukama waffe Yesu yagamba nti omuti omubi tegusobola kubala bibala birungi (Matayo 7:17-18). Owoluganda nange kankubuuze ekibuuzo kino: okkiriza mu Yesu, naye obulamu buli butya? Obulamu bwo bujjudde ekibi? Otambula otya mu nsi muno? Okyawangula ensi ekibi ne setaani? Okyaweereza Katonda nobutuukirivu, ngobuulira enjiri eyamazzi nomwoyo? Ddala ddala olina obutuukirivu bwa Katonda? Okusobola okuddamu ebibuuzo bino olina okuba ngokkiriza mu njiri eyamazzi nomwoyo Katonda gyajjulira mu ndagaano empya nenkadde. Ffe abakkiriza oluusi twonoona, Wabula Mukama waffe Yesu yabatizibwa era
Ebirimu

340

Ebibuuzo nEbyokuddamu

nakomererwa ku musalaba asobole okutununla okuva mu bibi byonna ebyensi. Kale Katonda atukoledde ekikolwa ekyobutuukirivu. Ffe tulokoledwa okuva mubibi byaffe okuyita mukukkiriza mukikolwa ekyo ekyobutuukirivu Katonda kyatukoledde. (netufuna obutuukirivu bwe). Njagala okukubuuza ekibuuzo ekirala owoluganda. Onunulidwa okuva mu bibi byo byolina mumutima? Bwe wali nga wakakkiriza mu Yesu tewali mwonoonyi munda mumutima? Bwoba ogamba nti Yee, kino kyabaawo kubanga wali tonaba kumanya njiri yamazzi nomusaayi. Nolwekyo ogudde mubuzibu nemitego emirala egyasetaani negyomubiri, kubanga tolina mwoyo mu mutima gwo. Owoluganda nebwonobera nobwesigwa obunji, njagala okukutegeeza nti okujjako ngokyusizza endowoozayo nokkiriza enjiri eyamazzi nomwoyo, tojja kusobola kusanyaawo

birowoozo bibi ebirimu mutima gwo. Olina okuleeka ebirowoozo ebibi oksome era wekkeneenye ekigambo kyaKatonda; ojja kufuna okutegeera kwe weetaaga ku njiri eno eyamazzi nomwoyo, kubanga ge mazima. Abantu banji munsi leero bakyusa amateeka agobulokozi Katonda geyateekawo edda. Bwobeera omu ku bano abantu, Katonda tajjakukukkiriza kulunaku luli. (olunaku olwenkomerero) Nsaba kino kireme kubaawo ku muntu yenna. Owoluganda nkusabira osobole okukkiriza nti Omusaayi Yesu gwe yayiwa kumusalaba gwe guyinza okukulokola; era kansuubire nti ebibuuzo bino bibuuzibwa nekigendererwa ekyokufuna obulamu obutakwatagana na kibi. Tulina okumanya era nti endowooza zaffe zamubiri Kubanga okulowoza kwomubiri kwe kufa; naye okulowooza kwomwoyo bwe bilamu nemirembe (Abaruumi 8:7). Paulo ayongera
Ebirimu

341

Ebibuuzo nEbyokuddamu

okutugamba nti, nabo abali mu mubiri tebeyinza kusanyusa Katonda (Abaruumi 8:8). Bwe tuba twagala okumanya nti tulina okukkiriza okusanyusa Katonda, tulina okukkiriza mu bikolwa Katonda bye yakola bwe yajja ku nsi Kuno ngayita mu muwala atamanyi musajja Maliyamu, najjawo ebibi byabantu fenna, okuyita mu kubatiza kwe mu mugga Yoludaani (Yokaana omubatiza ye yamubatiza). Kwolwo obutuukirivu bwakatonda bwonna bwali butuukirizibwa. Olowooza ani asobola okwetwalira (oba okumanya) omulimw gwa Katonda ogwobutuukirivu, omuntu omutuukirivu oba omwonoonyi? Omwonoonyi aba akyali mu kibi kubanga aba tanasonyiyibwa mu maaso gakatonda. Nolwekyo omuntu bwatyo aba alindiridde musaango (gwabibi bye) gwokka. Katonda tasobola kukkiriza bonoonyi kuyingira bwakabaka bwabwe kubanga, si katonda

asanyusibwa obubi: (Zabbuli 5:4). Katonda yagamba nti omwonoonyi singa yajja gyali namusaba ekintu, katonda teyandimuwuliriza kubanga obutali butuukirivu bwe bumwawudde ku Katonda (Isaaya 59:1-2). Enkomerero yomwonoonyi, geyena, kubanga empeera yekibi kufa. Abatuukirivu bokka, abatukuvu era abatalina kibi mu mitima gyabwe, bebayinza okukola ebikolwa byakatonda ebyobutuukirivu. Omwoyo omutukuvu atuula munda mumitima gyabwe (kasita baba nga bakkiriza mu yesu Kristo, okubatiza kwe nokufa kwe kumusalaba) Omutume Paulo yagamba (kulunaku lwa Pentekote) nti, Mwenenye, mubatizibwe buli muntu mu mmwe okuyingira mu linnya lya Yesu Kristo okuggibwako ebibi byammwe, munaaweebwa ekirabo ekyomwoyo (Ebikolwa byabatume 2:38). Olunyiriri lunoo lutunyonyola nti, bwoba
Ebirimu

342

Ebibuuzo nEbyokuddamu

oyagala okufuna okukkiriza okwannama ddala, olina okukkiriza mu kubatiza kwa Yesu nokufa kwe kumusalaba. Olina Okubatizibwa mu linnya lya Yesu olyoke ogibweko ebibi okuyita mukukkiriza mu bikolwa bya Katonda ebyobutuukirivu. Abayaigirizwa nabo babatizanga abantu abakkirizaanga Mu Yesu, okubatiza kwe, nokufa kwe kumusalaba. Yesu yalagira abayigirizwa be okubatiza buli omu mu linnya lya kitaffe, nomwana, nomwoyo omutukuvu (Matayo 28:19). Omutume Paulo yagamba nti, naye mwe temuli mu mubiri, wabula mu mwoyo, oba ngomwoyo wa Katonda atuula mu mmwe. Naye omuntu bwataba na mwoyo wa Kristo, oyo si wuwe (Abaruumi 8:9). Katonda awa abana be (abatuukirivu) ekirabo kyomwoyo omutukuvu, asobole okubalaamba. Omwoyo omutukuvu tayinza kubeera (kukka) kubonoonyi, kubanga balina ekibi mum u mitima gyaabwe. Omwoyo

omutukuvu tayagala kibi, wabula butukuvu. Era omwoyo omutukuvu atuluamya fe abatuukirivu mu kkubo eryobutuukirivu natuwaliriza okugoberera okwagala kwa kitaffe. Okwagala kwa kitaffe kwe kuliwa? Kwe kubunya enjiri eyamazzi nomwoyo eri amawanga gonna nokubatiza abantu binna okusiinziira kuteeka lya Katonda mu Matayo 28. Emibiri gyabatuukirivu nabonoonyi gyonna gyonoona okutuusa okufa. Wabula, katonda atukoledde fenna ekikolwa kino ekyobutuulirivu ekyokujjawo ekibi mu mitima gyabantu bonna ngayita mu kubatiza kwe nomusaayi. Buno bwe butuukirivu bwa katonda, Yesu bwatuukiriza. Era kyawandiikibwa mu Bayibuli nti, kubanga mu yo (mu njiri) obutuukirivu bwa Katonda bubikkulibwa obuva mu kukkiriza okutuusa mu kukkiriza: nga bwe kyawandiikibwa nti naye omutuukirivu anaabanga mulamu lwa kukkiriza (Abaruumi 1:17). Omuntu afunye
Ebirimu

343

Ebibuuzo nEbyokuddamu

okusonyiyibwa ebyonoono, ngayita mu kukkiriza mu butuukirivu bwa Katonda, ajja kuwangula etteeka lyekibi nokufa agoberere obutuukirivu. Kino kisobokera ddala nga tuyita mu mwoyo omutukuvu atuula mwabo abakkiriza munjiri eyamazzi nomwoyo. Ebyonoono byabatuukirivu ebyedda, eybyaleero nebyo mu maaso byonna bya teekebwa ku Yesu kulunaku luli Yokaana omubatiza lwe yamubatiza. Omubiri gwabatuukirivu nagwo gufiridde wamu ne Yesu. Omuntu bwakkiriza mu mazima gano abeera mu bumu ne Yesu (mu kufa kwe), so nokufa kwe Yesu kwe kufuuka omusango olwebebi byoyo akkiriza (Abaruumi 6). Nolwekyo, newankubadde omubiri gwomuntu omutuukirivu gwonoona buli kiseera, omwoyo omutukuvu atuula mu mutima gwe abeera amuluamya asobole okugoberera okwagala kwe. Omuntu omutuukirivu agoberera

omwoyo omutukuvu era akola ebyo byayagala, kubanga omwoyo atuula munda mumutima gwe. Mu biseera byabatume abantu bangi nnyo bali banenya abakkiriza. Bali babanenya, kubanga omwoyo omutukuvu ye yali aluamya obulamu bwabwe. Abantu abaali babanenya tebategeera so nokumanya tebamanya njiri yamazzi neyoomwoyo abatume gyebabuulira. Endowooza zabantu abali banenya zali zamubiri. Nolwekyo omutume Paulo kyava ayogera nti, Kale tunaayogera tutya? Tunyiikirenga okukola ekibi ekisa kyeyongerenga? Kitalo. Abaafa ku kibi, tunaabeeranga tutya abalamu mukyo nate? (Abaruumi 6:1-2). Era ayogera nti, Nneebaza Katonda ku bwa Yesu Kristo Mukama waffe. Kale bwe kityo nze nzekka mu magezi ndi muddu wa mateeka ga Katonda, naye mu mubiriwa tteeka lya kibi (Abaruumi 7:25). Ekyenkomerero, tulina okumanya nti omubiri
Ebirimu

344

Ebibuuzo nEbyokuddamu

gwabo abatuukirivu gwonoona newankubadde babulira enjiri munsi yonna. Abatuukirivu batambulira mu mwoyo kubanga mu mitima gyabwe bali mu kisa. kale tukole tutya? Tukolenga ekibi, kubanga amateeka si gegatufuga wabula ekisa? Kitalo. Tememanyi nga gwe mwewa okuba abaddu bokuwulira, muli baddu boyo gwe muwulira, oba abekibi okuleeta okufa, oba abokuwulira okuleeta obutuukirivu? (Abaruumi 6:15-16) Ngebimuli ebya ddala ebiva mu lusuku bwe byawukana nebimuli ebikole mu makolero (aga pulastika), so naffe abatuukirivu bwetusobola okubawula ku bonoonyi. Atuula mu mutima gwomutuukirivu yomwoyo omutukuvu. Omuntu amulina asobola okutambulira mu mwoyo nagoberera amazima agobutuukirivu mubulamu bwe; era kino kisanyusa Katonda. Naye omwonoonyi aba ajjudde ekibi muye; aba agondera ekibi ekiri mu ye, so tayinza kubeera

nabulamu butukuvu, kubanga talina mwoyo mutukuvu; olwebibi ebinji mumutima gwe. Endowooza (abantu abamu gyebalina) egamba nti abakkiriza mu njiri yammazzi nomwoyo tebasobola kubeera batukuvu nkyamu. Katonda abalabula ngagamba nti, Naye abobye batamanya byonna babivuma: bye bamanya mu buzaaliranwa ngensolo ezitalina magezi mwebyo bazikirira. (Yuda 1:10). Abantu bangi enaku zino, newankubadde tebakkiriza njiri yamazzi nomusaayi (tebanaba kugitegerera ddala), bagamba nti tebatutegeera ffe abatuukirivu. Era ddala tebatutegeera, kubanga enjiri eno ennungi tebanaba kujikkiriza mu mitima gyabwe. Olowooza ki kubikolwa ebyobutuukirivu ebyabalokole? Bawaddeyo ebyabwe byonna, nbulamu bwabwe bwonna nga ssaddaakka okubunya enjiri munsi zonna. Okusinziira kundowoozayo, olowooza abo abakkiriza
Ebirimu

345

Ebibuuzo nEbyokuddamu

munjiri eyamazzi nomwoyo basobola okweyongeranga okwonoona? (mu linnya lyenjiri gye babuulira ate?) Nedda kino tekisoboka. Abatuukirivu bakola ebikolwa ebirungi lwa kukkiriza; era emisinji gyokukkiriza kuno giri mumazima ababikulibwa obutuukirivu bwa Katonda. Abantu abazaalibwa Katonda bebo abatambulira mu butuukirivu bwa Katonda. Nsaba era nsuubira nti buli mwonoonyi anakyukka akomewo akkirize enjiri ya Yesu eyammazzi (okubatiza kwe nomusayi). Weewaawo, kuno kwe kusaba kwange nti fenna tugibwaako ebibi kulwokukkiriza mu njiri eyamazzi nomwoyo mu mitima gyaffe nga bwetulindiirira olunaku lwokujja kwa mukama waffe buli kibi lwekirigibwawo.

Ebirimu

TheNewLifeMission

e-Books

USER GUIDE
?
How to Read Easier Way to Read Cover Page

347

User Guide

HOW TO READ

PAGING THROUGH THE BOOK


Page by Page Skiping to a Page

User Guide

348

User Guide

PAGE BY PAGE
KeyBoard
1) Page Up / Page Down Key Page Up = Previous Page, 2) Arrow Key or = Previous Page, or = Next Page Page Down = Next Page

Acrobat Reader Menu Button


= Previous Page, = Next Page

Link
= Previous Page, = Next Page Ebirimu = Go to Table of Contents

User Guide

349

User Guide

SKIPING TO A PAGE
1) Key Board Ctrl + N Key : The number of page you want to go to.

2) Acrobat Reader Scroll Bar Click and drag in the scroll bar until the page number in the number field matches the page you want to go to.

User Guide

350

User Guide

EASIER WAY TO READ


Using BookMakkos
You can move easily where you want by using bookMakkos - Show bookMakkos : Press F5 Key on your keyboard. - Hide bookMakkos : Press F5 Key again

User Guide

You might also like