You are on page 1of 4

NGRAJEGANG DESA PAKRAMAN MALARAPAN ANTUK TRI HITA KARANA

Suksma atur titiang majeng ring sang ugrawakya antuk galah sane sampun kapaica ring sikian titiang. Inggih, Ratu pamiarsa sareng sinamian, mustikannyane ida dane sareng sami sane kusumayang titiang, Pinaka murweng jagat Blahbatuh, palungguh Camat sane dahat kusumayang titiang, Para panureksa sane kusumayang titiang, Punika taler para pamilet saha pamiarsa sane banget tresna sihin titiang. Sadurung titiang matur piuning ring ida dane sareng sami, pinih riin ngiring sareng-sareng ngastiti bakti ring Ida Sang Hyang Parama Wisesa, malarapan antuk pangastungkara, Om Swastyastu. Angayu bagia pisan manah titiang prasida mapupul, masadu ajeng sareng ida dane sinamian, jagi nyarengin pacentokan mapidarta. Sayuakti titiang rumasa ring padewekan tambet tur kalintang wimuda, jugul punggung, cangkah cumangkah nyarengin pacentokan puniki. Satmaka titiang nasikin segara, nanginin ida dane rikalaning sampun malinggih, matur amatra ring ida dane sane sampun pawikan. Sakewanten, pinaka yowana Bali, meled manah titiang sareng-sareng nglestariang budaya baline majalaran nyarengin pacentokane puniki. Duaning asapunika, ring galahe sane becik puniki, lugrayang titiang jaga nguningayang indik daging sane mamurda, Ngrajegang Desa Pakraman Malarapan antuk Tri Hita Karana. Ida dane sareng sami sane wangiang titiang, sayuakti pisan sekadi mangkin, sami pada ngwikanin, rumasa ring kawentenan kauripane pamekas iriki ring Bali sayan sukerta, sangkaning pidabdab druene sareng sami sampun sekala molihing

don. Mungguing bhoga, upabhoga, lan paribhoga sami sampun sakadi sapatutnyane. Sarana minakadi margi, pinaka nyinaring jagat utawi listrik, genah aguron-guron marupa sekolah, pasar, bale banjar, sampun wenten sakadi babuatane. Ida dane sareng sami sane wangiang titiang, punika sami silih sinunggil sangkaning utsaha nyujur karahayuan jagat pamekasnyane ring soang-soang desa pakraman pinaka unteng turmaning pamucuk sane ngrajegang budaya baline. Tiosan ring punika taler sangkaning panglimbak pariwisatane miwah sane kabaos sakadi mangkin, globalisasi sane sampun mapikolih. Sakemaon, kawentenane puniki prasida mapuara kaon yening iraga sareng sami nenten sayaga nglestariang budaya bali druene. Duaning asapunika, utsaha ngrajegang desa pakraman mabuat pisan kalaksanayang mangda budaya bali druene nenten rered wit sangkaning pikobet panglimbak pariwisata turmaning globalisasine. Pamiarsa sareng sami sane banget tresna sihin titiang, sane mangkin, sapunapi pidabdab sane patut kalaksanayang anggen ngrajegang desa pakraman druene? Napi sane utama anggen dasar pidabdabe puniki? Nenten ja sios wantah sane kawastanin Tri Hita Karana. Tri maartos tetiga, Hita maartos bagia, Karana inggih punika sane ngranayang utawi sane ngawinang. Tetiga pidabdab sane prasida ngametuang karahayuan jagat, inggih punika :

Parahyangan, punapi antuk ngastawa ring Ida Sang Hyang Parama Kawi mangda Ida satata suweca ring iraga sareng sinamian, duaning parahyangan punika wantah genah sane pinih utama rikalaning iraga nunas karahajengan.

Pawongan, inggih punika pasawitran lan pasametonan sane becik risajeroning masimakrama, satata ngulati, ngastiti mangda waras, kenak pinaka bekel nglaksanayang swadarmane, ngulati mangda keneng-keneng masemeton, keneng-keneng briak-briuk makrama banjar, makamiwah makrama desa. Santukan malarapan antuk keneng-keneng punika, karya sane abot dados ingan.

Palemahan, punapi antuk nyaga wewidangane mangda satata sida asri

keton rikalaning iraga mapidabdab mangda sida ngamangguhang sane kabaos,

dhirgayusa mahartam namastu jagadhitayam. Mangda sida punika sami


becik, nglestariang wewidangan, turmaning nureksin wawidangan mangda becik tur lestari. Para panureksa sane kusumayang titiang, Tri Hita Karanane punika nenten dados pasahang, sapunapi antuk mangda prasida matunggilan,

Parahyangan, Pawongan, Palemahan, mangda sida nyaika aken ikang budhi. Boya ja wenten sios wantah adnyanan ida dane, rikalaning ngastawa Ida Sang Hyang Widhi, masimakrama ring para jana sami, turmaning ngwawa palemahan druene, mangda masikian. Yening sampun prasida kamargiang makasami, jeg pastika sampun desa pakraman druene ajeg. Santukan punika satmaka dasar pamargi para janane sareng sami ngulati sane kabaos karahayuan jagat. Mungguing sane sampun munggah ketah ring sastrane utawi ring katattwan Mahabharatane, ritatkala Ida Sang Kresna ngicenin piteket ring ida Sang Arjuna, kadi puniki :

Adi Sang Arjuna idewa, yen adi edot ngalih ane madan melah wiadin sukerta, ilangin malu papa nerakane, degag letuhe, mara ngidang lantas ngulati ane madan rahayu. Ksayan ikang papa nahan prayojana, pang keto nyen adi.
Dagingnyane : Ngulati sane kabaos kautaman, karahajengan, kasusilan, ngicalang

momoangkarane, sane kabaos papa, mala, leteh, miwah makasami sane metuang nenten rahayu. Yening punika kautamane sampun prasida kamargiang, janten eman antuk iraga ngulati kabecikan ring jagat druene puniki. Ida dane sareng sami sane wangiang titiang, cutet atur titiang ngiring sareng sami ngawit mangkin tunggilang kayune ri sajeroning ngawerdiang pingkalih nglimbakang utsaha ngrajegang desa pakraman druene soang-soang, ngulati Bali sane ajeg tur lestari. Inggih, wantah asapunika sane prasida atur uningayang titiang rahinane mangkin. Dumogi wenten pikenohnyane yadiastun

wantah akidik. Manawita wenten atur titiang sane tan manut ring kayun, sakadi unjuk lungsur, anggah-ungguhing basa, lugrayang titiang nunas geng rna sinampura. Makawasananing atur, puputang titiang antuk ngaturang parama antih. Om antih, antih, antih Om

You might also like