STUTT MYNDSKREYTT KYNNINGARHANDBK UM SLAM.

 nafni Gus, hins nuga, hins miskunnsama.

STUTT MYNDSKREYTT KYNNINGARHANDBK UM SLAM.

nnur tgfa

I.A. Ibrahim

Almennir ritstjrar
Doktor. Williham (Daoud) Peachy Michael (Abdul-Hakim) Thomas Tony (Abu-Khaliyl) Sylvester Idris Palmer Jamaal Zarabozo Ali AlTimimi

Vsindaritstjrar
Prfessor Harold Stewart Kuofi Prfessor F.A. State Prfessor Mahjoub O. Taha Prfessor Ahmad Allam Prfessor Salman Sultan Astoar-Prfessor Professor H.O.Sindi

slensk ing: Haukur r orvararson.

Haukur.Thorvardarson@gmail.com

www.islamic-invitation.com

Mynd forsu: Meira en ein milljn mslma fr lndum um allan heim bist fyrir saman Haram-moskunni Mekka.

Mynd baksu: Moska Mhames spmanns

Medna.

HFUNDARRTTUR Hfundarrttarkvi:

Hfundarrttur 1997, 1996 I.A. Abu-Harb Allur rttur er skilinn. Ekkert essum vefsum ea bkina sem ber titilinn A Brief Illustrated Guide to Understanding Islam m endurprenta ea mila hvaa formi sem er ea me neinu mti rafrnan ea vlrnan htt, .m.t. ljsritun og hljritun, ea me gagnageymslu- ea leitarkerfum, n skriflegs leyfis hfundar, nema um s a ra tilvik af v tagi sem eru skilgreind hr eftir.

Um endurtgfu:

Endurtgfa, endurprentun ea afritun af vefsum essum, einstkum sum ea bkinni heild, er leyfileg n endurgjalds me eftirgreindum skilyrum: (1) Engar breytingar, vibtur ea rfellingar, m gera. (2) Bta m vi texta og krkju lok hverrar su s leturstr a.m.k. 12 pt.

Vefslin er www.islam-guide.com

Gti ess a leyfi etta nr ekki til greina og krkja sunni For More Information on Islam ea til annarra tungumla essum vefsum en ensku.

Bkasafn Bandrska Rkisins Bkasrk Nmer Bkar: 97-67654

ISBN: 9960-34-011-2

EFNISYFIRLIT
Formli.......................................................................................................................................7

1. kafli
Vitnisburir um au sannindi sem felast slam. (1) Vsindaleg kraftaverk hinni helgu bk, Kraninum ...........................................................10 a. ) b. ) c. ) a sem Kraninn segir um run fsturvsa a sem Kraninn segir um fjll ..........................................11

...................................................................17

a sem Kraninn segir um upphaf alheimsins ...............................................19

d. ) a sem Kraninn segir um hvelaheila.......................................21 e. ) a sem Kraninn segir um innhf og fljt .....................................................23

f. ) a sem Kraninn segir um thf og undirldur........................................25 g. ) h. ) a sem Kraninn segir um sk........................................................................27 Ummli vsindamanna um vsindaleg kraftaverk hinni helgu bk,

Kraninum..............................33 (2) S erfia raut a semja nokku sem jafnast a fegur vi kafla hinni helgu bk, Kraninum ...............................................................................38 spmanns

(3) Spdmar Biblunnar um komu Mhames spmanns

slams..................................................................................................................................39 (4) Vers Kraninum sem geta orinna atbura sem sar rttust..................................................................................................................................42 (5) Kraftaverk Mhames spmanns ......................................................43

(6) Fbrotnir lifnaarhttir Mhames....................................................................................43 (7) Vxtur og tbreisla slams....47

2. kafli
Hvernig m slam vera a gagni ............................................................................................48 (1) Hlii a eilfri Parads ................................................................................................48 (2) Frelsun fr vtiseldinum................................................................................................49 (3) Snn hamingja og innri friur.......................................................................................50 (4) Fyrirgefning fornra synda .............................................................................51

3. kafli
Almennar upplsingar um slam...............................................................................................52

Hva er slam?.........................................................................................................................52 Grundvallartrarkenningar slams............................................................................................52 (1) Trin Gu...................................................................................................................52 (2) Trin engla.................................................................................................................54 (3) Trin opinberunarbkur Gus...................................................................................54 (4) Trin spmenn og sendiboa Gus............................................................................55 (5) Trin dmsdag ...........................................................................................................55 (6) Trin Al-Quadar.........................................................................................................55 Eru til arar helgar heimildir en Kraninn?..............................................................................56 Dmi um ummli Mhames spmanns ...........................................................................56

Hva segir slam um dmsdag?................................................................................................57 Hvernig verur maur mslmi?...............................................................................................59 Um hva snst Kraninn?........................................................................................................61 Hver var Mhame spmaur ?...........................................................................................61

hrif tbreislu slams run vsindanna..................................................................63 Hverju tra mslmar um Jess?...............................................................................................64 Afstaa slams til hryjuverka..................................................................................................66 Mannrttindi og rttlti slam................................................................................................68 Staa kvenna slam.................................................................................................................70 Fjlskyldan slam....................................................................................................................71 Hvernig koma mslmar fram vi aldraa?..............................................................................71 Hinar fimm stoir slams?.........................................................................................................72 (1) Trarjtningin................................................................................................................72 (2) Bn...............................................................................................................................72 (3) lmusa Zakat (framfrsla ftkra)..............................................................................73 (4) A fasta Ramadanmnui...........................................................................................73 (5) Plagrmsferi til Mekka...............................................................................................74 slam Bandarkjunum..............................................................................................................75 Frekari upplsingar um slam ..........................................................................76 bendingar og athugasemdir um bkina..................................................................................79 Tilvsanir...................................................................................................................................80

Formli
etta vefsetur er stutt kynningarhandbk um slam og samanstendur af remur kflum.

Fyrsti kaflinn, Vitnisburir um au sannindi sem felast slam, svarar mikilvgum spurningum sem sumir spyrja: A) Er Kraninn orrtt fr Gui kominn, opinberaur af honum? B) Er Mhame
1

sannarlega spmaur, sendur af Gui? C) Er slam sannarlega tr fr Gui komin? essum kafla er greint fr sex mismunandi snnunum fyrir essu: (1) Vsindaleg kraftaverk hinni helgu bk, Kraninum: essum hluta eru reifaar (me myndum) nokkrar nlega uppgtvaar

vsindalegar stareyndir, sem koma fram Kraninum sem opinberaist fyrir fjrtn ldum. (2) S erfia raut a semja nokku sem jafnast a fegur vi kafla hinni helgu bk Kraninum: Kraninum skorar Gu mennina a skapa einn kafla sem jafnast a fegur vi kafla hinni helgu bk Kraninum. Allt fr v Kraninn var opinberaur fyrir fjrtn ldum hefur engum tekist a leysa essa raut, jafnvel a stysti kafli Kraninum (108. kafli) s aeins tu or.

Eftirfarandi or arabsku merkja [Megi friur og blessanir hvla yfir honum].

(3) Spdmar Biblunnar um komu Mhames

, spmanns slams:

essum hluta eru reifair msir eir spdmar Biblunnar sem sp fyrir um komu Mhames spmanns .

(4) Vers Kraninum sem geta orinna atbura sem sar rttust: Kraninum er geti orinna atbura sem sar rttust, t.d. sigurs Rmverja Persum. (5) Kraftaverk sem Mhame spmaur vann Mhame spmaur vann: Mrg kraftaverk

. Um au bru margir vitni. : Hr kemur fram me

(6) Fbrotnir lifnaarhttir Mhames skrum htti a Mhame

var ekki falsspmaur kominn til a

last veraldleg gi, frg ea vld. Af essum sex snnunum getum vi dregi lyktun a: Kraninn hltur a vera orrtt fr Gui kominn, og opinberaur af honum. Mhame er sannarlega spmaur, sendur af Gui. slam er sannarlega tr fr Gui komin. Viljum vi vita hvort tr s snn ea fls ttum vi ekki a byggja tilfinningum, skounum ea hefum. Vi skyldum frekar byggja rkhyggju og vitsmunum. egar Gu sendi spmenn sna studdi hann me kraftaverkum og jarteiknum

sem snnuu a eir vru sannlega spmenn sendir af Gui og a trin sem eir bouu vri snn.

2. kaflinn, Hvernig m slam vera a gagni reifar a gagn sem truum einstaklingum stendur til boa, svo sem: (1) Hlii a eilfri parads. (2) Frelsun fr vtiseldinum. (3) Snn hamingja og innri friur. (4) Fyrirgefning fornra synda.

 3. kaflanum, Almennar upplsingar um slam, eru reifaar almennar upplsingar um slam, leirttar msar ranghugmyndir um slam og algengum spurningum svara, eins og: Hva segir slam um hryjuverk? Hver er staa konunnar slam?

1. kafli
Vitnisburir um au sannindi sem felast slam
Gu studdi sasta spmann sinn, Mhame, mrgum kraftaverkum og mrgum snnunum ess a hann var sannarlega spmaur sendur af Gui. Gu studdi einnig sustu opinberunarbk sna, Kraninn, mrgum kraftaverkum til a sanna mnnunum a Kraninn er orrtt fr Gui kominn, opinberaur af honum, en ekki ritaur af nokkrum daulegum manni. essum kafla eru reifaar nokkrar sannanir ess.

Hin helga bk, Kraninn

1) Vsindaleg kraftaverk hinni helgu bk, Kraninum

Kraninn er orrtt ra Gus sem hann opinberai Mhame spmanni snum fyrir tilstilli Gabrels engils. Mhame lri Kraninn utan a og las

hann flgum snum fyrir. eir lru hann einnig utan a og skrifuu niur og fru san yfir a sem skrifa var me Mhame spmanni. spmaur Einnig fr Mhame

einu sinni hverju ri, og tvisvar sasta ri sem hann lifi, yfir

Kraninn me Gabrel engli. Margir eru eir mslmar, og a fram okkar daga, sem tekist hefur a lra Kraninn utan a eftir opinberun hans. eir yngstu sem hefur tekist a lra hann allan utan a eru um tu ra gamlir. Ekki hefur einum stafkrk Kraninum veri breytt aldanna rs. Kraninn, sem opinberaist fyrir fjrtn ldum, getur stareynda sem vsindamenn hafa ekki stafest ea uppgtva fyrr en tiltlulega nlega. etta sannar okkur n nokkurs vafa a Kraninn hltur a vera orrtt Gus boun, boaur Mhame spmanni af honum, og a Mhame samdi Kraninn ekki n

10

annar daulegur maur. etta sannar einnig a Mhame

var sannarlega

spmaur Gus. a er mgulegt a nokkur manneskja gti hafa haft smu ekkingu fyrir fjrtn ldum og menn hafa n last me njustu vsindalegu aferum og htknibnai. Nokkur dmi fylgja hr eftir:

A) a sem Kraninn segir um run fsturvsa

hinni helgu bk, Kraninum, talar Gu um runarferli fsturvsa mnnum.

Vr skpum manninn af leir. Settum hann san sem Lifandi dropa tryggan sta. v nst breyttum Vr dropanum alaqah (hlaupi bl) og alaqah mughdah (tuggi efni)... (Kran, 23:12-14)1

Arabska ori alaqah getur haft rjr merkingar:

(1) Blsuga, (2) hlutur sem svfur lausu lofti , (3) blkkkur.

egar vi berum blsugu saman vi fsturvsi alaqah-stiginu getum vi fundi lkindi milli essara tveggja2 mismunandi hluta, eins og sj m mynd 1. essu runarstigi fr fsturvsirinn einnig nringu r bli murinnar lkt og blsuga nrist bli annarra dra.3

nnur merking orsins alaqah er hlutur sem svfur lausu lofti. etta sjum vi myndum 2 og 3, .e. a fsturvsirinn fltur legvkva murinnar alaqahstiginu.

Athugi a textinn sem er sviga ...... essari bk er aeins ing merkingu versins Kraninum. Upprunalega versi er arabsku. 2 The Developing Human, Moore and Persaud, 5. tg., bls. 8. 3 Human Development as Described in the Quran and Sunnah, Moore og fleiri, bls. 36.

11

Mynd 1: essi teikning snir hversu lk blsuga og fsturvsir eru alaqah-stiginu. (Teikning af blsugu bkinni Human Development as Desribed in the Quran and Sunna Moore og fleiri (et.al) , bls. 37, einfldun r Integrated Principles of Zoology Hickman og fleiri. Teikning af fsturvsi r The Developing Human, Moore og Persaud, 5. tg., bls. 73.)

Mynd 2: Vi sjum essari mynd a fsturvsirinn er fljtandi murkvinum alaqah-stiginu. (The Developing Human, Moore, 3. tg., bls. 66.)

12

Mynd 3: essari smsjrmynd sst a fsturvsirinn er fljtandi murlfinu (merktur B) alaqah-stiginu (um 15 daga gamall). Raunstr fsturvsisins er 0.6 mm (The Developing Human, Moore, 3. tg., bls. 66, r Histology, Leeson og Leeson.) rija merking orsins alaqah er blkkkur. Vi sjum a ytra tlit fsturvsisins og belgsins utan um hann er mean alaqah-stiginu stendur svipa tliti blkekks, vegna ess a a er tiltlulega miki bl fsturvsinum fyrstu dgum fstursins1. Bli fsturvsinum fer heldur ekki hreyfingu fyrr en eftir rjr vikur2. annig er blkkkur svipaur fsturvsi essu runarstigi.

Mynd 4: Myndin snir frumsttt akerfi fsturvsis alaqah-stigi. Ytra tlit fsturvsisins og belgsins utan um hann er svipa tliti blkekks vegna ess tiltlulega mikla bls sem er fsturvsinum. (The Developing Human, Moore, 5. tg., bls. 65.)
1 2

Human Development as Described in the Quran and Sunnah, Moore og fleiriog fleiri, bls. 37-38. The Developing Human, Moore and Persaud, 5. tg., bls. 65.

13

essar rjr merkingar orsins alaqah fsturvsi alaqah-stiginu.

vsa nkvman htt til lsinga

Nsta stig sem geti er versinu sem ur var nefnt er mudghah-stigi. Arabska ori mudghah ir tuggi efni 1. Ef teki vri tuggi tyggigmm og bori saman vi fsturvsi mudghah-stiginu kmi ljs a fsturvsir mudghah-stigi bri keim af tuggnu efni. Vsindaleg skring essu er a frumdeildir aftan fsturvsinum lta nokkurn veginn t eins og tannafr tuggnu efni . (Sj myndir 5 og 6.) Hvernig gat Mhame mgulega vita etta allt fyrir 1400 rum? Vsindin hafa

fyrst uppgtva etta sustu rum me hjlp hrara rannsknatla og flugra smsja sem voru, eins og allir vita, ekki til fyrir 1400 rum. Hamm og Leeuwenhoek voru fyrstu vsindamennirnir sem su sisfrumur (spermatozoa) endurbttri smsj ri 1677 (meira en 1000 rum eftir daga Mhames). eir hldu ranglega a sisfruman innihldi frummta mannslkan sem myndi vaxa ef a ni a synda upp fingarveginn.2

Mynd 5: Ljsmynd af fsturvsi mudghah-stiginu (28 daga gamall). Fsturvsirinn ltur essu stigi t eins og tuggi efni vegna ess a frumdeildir aftan fsturvsinum lta t eins og tannafr. Raunstr fsturvsisins er 4 mm (The Developing Human, Moore og Persaud, 5. tg, bls. 82, fr prfessor Hideo Nishimura, Kyoto University, Kyoto, Japan.)
1 2

The Developing Human, Moore and Persaud, 5. tg., bls. 8. The Developing Human, Moore og Persaud, 5. tg., bls. 9.

14

Mynd 6: egar borin eru saman fsturvsir mudghah-stiginu og tyggigmm kemur ljs a bir hlutir eru mjg svipair. A) Teikning af fsturvsi mudghah-stiginu. Vi getum s a frumdeildir aftan fstrinu lta t eins og tannafr. (The Developing Human, Moore og Persaud, 5. tg., bls. 79.) B) Mynd af tyggigmmi sem bi er a tyggja. Keith L. Moore, sem er prfessor emeritus, er einn fremsti vsindamaur svii rannskna lffrafri og fsturfri. Hann er hfundur bkarinnar The Developing Human sem hefur veri dd tta tunguml. essi bk er vsindalegt grundvallarrit og hefur unni til verlauna sem besta bk skrifu af einstaklingi. Hfundurinn, dr. Keith L. Moore, er prfessor emeritus lffrafri og frumulffri vi Hsklann Toronto Kanada. ar var Moore

astoardeildarforseti lknadeild. hefur hann sustu tta rin veri deildarforseti lffrafrideildar. ri 1984 fkk hann hin virtu verlaun J.C.B.

15

Grant Award fr Flagi lffrafringa Kanada. Moore hefur einnig stjrna mrgum aljlegum stofnunum eins og Canadian and American Association of Anatomists og The Council of the Union of Biological Sciences.

ri 1981, sjundu lknarstefnunni Dammam Sd-Arabu, sagi prfessor Moore: a er mr mikil ngja a hafa stula a v a skra r stahfingar sem hafa veri skrifaar Kraninn um run mannsins. Mr er ljst a essar stahfingar hljta a hafa borist Mhame fr Gui vegna ess a flestar essar stahfingar voru ekki uppgtvaar fyrr en mrgum ldum sar. etta er mr snnun ess a Mhame hltur a hafa veri sendiboi Gus. Prfessor Moore var spurur eftirfarandi spurningar: ir etta a trir a Kraninn s or Gus? Hann svarai a vefst ekki fyrir mr.

annarri rstefnu sagi prfessor Moore: ...Vegna ess a run fsturvsa er flki ferli stugra breytinga mean run stendur legg g til grunn a nrri vsindalegri flokkun run fsturvsa og byggt Kraninum og Sunnah (a sem Mhame sagi, geri og samykkti). Slkt kerfi er einfaldara, skiljanlegra og samrmi vi ekkingu sem vsindin hafa fsturvsum. Nkvmar rannsknir Kraninum og hadith (sem eru trverugar frsagnir flaga spmannsins af v sem Mhame sagi, geri og samykkti) hafa sustu fjrum rum leitt ljs hreint t sagt trlega nkvma lsingu hinu lffrilega ferli runar fsturvsa, mia vi a a var skrifa 7. ld e. Kr. Aristteles, sem er upphafsmaur vsindalegra rannskna fsturvsum, dr samlkingar af hnueggi 4. ld f. Kr., en lsti ekki runarstigum smatrium. Lti sem ekkert var vita um runarstig og flokkun fsturvsa anga til 20. ldinni. Ekki er hgt a stahfa mia vi essi vsindalegu rk a lsingar fsturvsum Kraninum geti veri byggar vitneskju fr 7. ld. Einu skynsamlegu rkin finnst mr vera a essar lsingar hljti a hafa opinberast Mhame fyrir tilstilli Gus. Mhame gti ekki hafa

16

vita essar stareyndir sjlfur vegna ess a hann var ls og skrifandi og hafi enga vsindalega jlfun.

B) a sem Kraninn segir um fjll

Bk sem heitir Jr (Earth) er notu sem grundvallarkennslubk mrgum hsklum heims. Einn tveggja hfunda er prfessor emeritus Frank Press. Hann var vsindalegur rgjafi Jimmy Carters fyrrverandi forseta Bandarkjanna og forseti National Academy of Science Washington 12 r. bk Press er stahft a fjll hafi rtur. essar rtur liggja djpt undir fjallinu. v eru fjllin mtu eins og pinnar. (Sj skringarmyndir 7, 8 og 9.) Svona er fjllum lst Kraninum, Gu sagi Kraninum: Breiddum Vr ekki r jrinni eins og hvlu, reistum Vr ekki fjllin eins og tjaldslur? (Kran 78:6-7)

Skringarmynd 7: Fjll hafa rtur djpt undir yfirbori jarar (Earth, Press og Siever, bls. 413.)

17

Skringarmynd 8: Fjllin eru eins og pinnar og hafa rtur djpt undir yfirbori jarar. (Anatomy of the Earth, Cailleux, bls. 220.)

Skringarmynd 9: nnur skringarmynd sem snir hvernig fjll eru myndu eins og pinnar, vegna djpra rta undir fjllunum. (Earth Science, Tarbuck og Lutgens, bls. 158.).

Njustu kenningar jarfri hafa fyrir satt a a su rtur djpt undir fjllum (sj skringarmynd 9.) og a essar rtur su strri og ni mrgum sinnum lengra niur en h fjallsins er yfir sjvarmli. Me etta a leiarljsi vri kannski rttara a kalla fjll pinna vegna ess a fjllin eru negld eins og pinnar niur jarskorpuna. Samkvmt sgu vsindanna var essi kenning um a fjllin hefu djpar rtur fyrst sett fram seinni hluta 19. aldar.

18

Fjll hafa lka v mikilvga hlutverki a gegna a styrkja jarskorpuna. au koma veg fyrir stuga jarskjlfta. Gu sagi Kraninum:

Hann setti traust fjll jrina svo a hn bifaist ekki r sta me ykkur. (Kran, 16:15)

Seinni tma kenningar um jarskorpuhreyfingar halda v fram a fjll geri jarskorpuna stugri. essi kenning um a fjll geri jarskorpuna stugri var mtu sambandi vi rannsknir jarskorpuhreyfingum upp r 1960.

Gti einhver tmum Mhames spmanns hafa vita um rtta mtun fjalla? Gat einhver mynda sr a strt og miki fjall hefi raun rtur sem nu djpt ofan jrina eins og vsindamenn halda n fram? Margar bkur um jarfri lsa umfjllun sinni um fjll aeins v sem er snilegt yfirbori jarar. etta er vegna ess a essar jarfribkur voru ekki skrifaar af srfringum. En ntmajarfri hefur tekist a sanna a versin Kraninum eru rtt.

C) a sem Kraninn segir um upphaf alheimsins

Athuganir og kenningar heimsmyndarfrum stafesta svo ekki verur um villst a upphafi hafi alheimurinn aeins veri reyksk (.e. sk r gagnsjum og heitum gastegundum)1. essi kenning er ein af tvrum grunnkenningum heimsmyndarfra ntmans. Vsindamenn hafa s hvernig stjrnur myndast r afgngum af reyknum. (Sj skringarmyndir 10 og 11.)
1

The First Three Minutes, a Modern View of the Origin of the Universe, Weinberg, bls. 94-105.

19

Lsandi stjrnur himnum, sem vi sjum nttunni, voru reyknum eins og allur alheimurinn. Gu segir Kraninum. San hlt Hann upp til himins sem var reykhaf... (Kraninn 41:11)

Skringarmynd 10: N stjarna a myndast r gas- og rykski (stjrnuoka), en essi stjrnuoka er leifar reyks sem var upphaf alheimsins. (The Space Atlas, Heather og Henbest, bls. 50.)

Skringarmynd 11: Lagoon-stjrnuokan er sk gert af gasi og ryki. Stjrnuokan er 60 ljsr a vermli. tfjlubla ljsi sem kemur fr stjrnuokunni stafar af heitum stjrnum sem hafa myndast innan stjrnuokunnar. (Horizons, Exploring the Universe, Seeds, mynd 9, r Association of Universities for Research in Astronomy, Inc.)

20

Vegna ess a jrin og himnarnir fyrir ofan (slin, mninn, stjrnunnar, plneturnar, slkerfin o.s.frv.) eru ger r essum sama reyk getum vi stahft a jrin og himininn eru ein samofin heild. r essum einsleita reyk mtuust au og askildust san. Svo segir Gu Kraninum:

Er hinum vantruu eigi ljst a himnarnir og jrin voru ein samfella, san askildum Vr au... , (Kran, 21:30) Dr. Alfred Kroner er einn af fremstu jarfringum heiminum. Hann er prfessor jarfri og er forseti jarfrivsindadeildarinnar vi Johannes Gutenberghsklann Mainz skalandi. Kroner sagi a mia vi uppruna Mhames finnst mr hugsandi a hann hefi geta vita um sameiginlegan uppruna alheimsins vegna ess a vsindamenn hafa fyrst uppgtva a sustu rum me hjlp afar flkinnar og hrarar tknilegrar aferafri . Einnig sagi hann: Maur sem ekki vissi neitt um kjarnelisfri fyrir 1400 rum hefi a mnu mati ekki mgulega geta komist a eirri niurstu a jrin og himnarnir hefu sama uppruna.

D) a sem Kraninn segir um hvelaheila

Ein frsgn Gus Kraninum er um vantru illmenni sem bnnuu Mhame spmanni a bija vi Kaaba. Ef hann snr ekki vi drgum Vr hann ennistoppnum, hinum synduga, ljgandi ennistoppi... (Kran, 96:15-16)

Af hverju er enninu lst Kraninum sem s a fullt af lygum og synd? Hvers vegna stendur ekki a maurinn sjlfur hafi logi og syndga? Hver eru tengslin milli ennisins, lyga og syndsemi?

21

Skyggnumst inn hauskpuna um enni. ar er a svi heilanum sem er kalla hvelaheili. (Sj mynd 12.) Hva segir lfelisfrin um starfsemi hvelaheila? bkinni Essentials of Anatomy & Physiology stendur: Hvtin a v a skipuleggja gjr verur til fremri hluta ennisblasins, fremst heilaberki. arna er tengslasvi heilans ... ... 2
1

Einnig stendur bkinni: Me tilliti til

sambands ess vi hvtina er ennissvi tali vera mist rsarhneigarinnar

Mynd 12: Sneimynd af vinstri hluta heilabarkar.

Ennissvi fremst

heilaberkinum. (Essentials of Anatomy & Physiology, Seeley og others, bls. 210.)

Hlutverk essa svis heilaberkinum er a skipuleggja, hvetja til og hefja ga ea vonda hegun og ar me ljga ea segja satt. v er rkrtt a segja a enni

Essentials of Anatomy & Physiology, Seeley og fleiri, bls. 211. Einnig The Human Nervous System, Noback og fleiri, bls. 410-411. 2 Essentials of Anatomy & Physiology, Seeley og fleiri, bls. 211.

22

ljgi og syndgi egar einhver lgur ea syndgar. Eins og stendur Kraninum: ... lygi og syndugt naseyah (enni)! Vsindamenn geru essa uppgtvun um svi fremst heilaberkinum fyrir sextu rum samkvmt prfessor Keith L. Moore.1

E) a sem Kraninn segir um innhf og fljt

Njustu vsindi hafa uppgtva a a su skil ar sem tv lk hf mtast. essi skil deila hfunum annig a hvort um sig heldur snum eiginleikum, t.d. hita, saltmagni og ttleika.2 Sem dmi m nefna a sjrinn Mijararhafinu er heitari, saltari og hefur ekki sama ttleika og Atlantshafssjrinn. egar

Mijararhafssjrinn mtir Atlantshafinu ofan Gbraltarrskuldinum, frist hann nokkur hundru klmetra inn Atlantshafi 1000 m dpi me sna eiginleika. Mijararhafssjrinn heldur jafnvgi essu dpi.3 (Sj skringarmynd 13.)

Skringarmynd 13: Eins og sst myndinni fer Mijararhafssjrinn inn Atlantshafi 1000 m dpi, yfir Gbraltarrskuldinn, me sna eiginleika, heitara, saltara og me minni ttni, vegna skilanna sem arna eru milli. Hitastigin myndinni eru mld Celsusgrum (C). (Marine Geology, Kuenen, bls. 43)

1 2

Al-Ejaz al-Elmy fee al-Naseyah (The Scientific Miracles in the Front of the Head), Moore og fleiri, bls. 41. Principles of Oceanography, Davis, bls. 92-93. 3 Principles of Oceanography, Davis, bls. 93.

23

 a etta su ungar ldur, sterkir straumar og sjvarfll blandast hfin ekki.

Hin helga bk Kraninn nefnir a a su skil milli hafa ar sem au mtast og a au blandist ekki. Gu sagi:

Hann hefur hleypt fram tveim hfum sem mtast. a er tlmi milli eirra sem au f ekki yfirstigi . (Kran, 55:19-20)

En egar skil eru nefnd Kraninum milli fersk- og saltvatns er tala um skilvegg. Gu segir Kraninum:

a var Hann sem lt hfin tv fla, anna ferskt og stt, hitt salt og beiskt, og setti hindrun og skilvegg milli eirra. (Kran 25:53)

Maur gti spurt eirrar spurningar: Af hverju kallar Kraninn a skilvegg sem skilur fersk- og saltvatn a, en ekki egar tala er um skil milli tveggja hafa?

Njustu vsindi hafa uppgtva a rmynni, egar ferskt (stt) og salt vatn mtist, verur ekki sama orsakasamband milli og egar tv hf mtast. a hefur veri uppgtva a munurinn fersku og sltu vatni rmynni er: belti ar sem skrp ttniskil eru milli laga.1 essi skilveggur (skilabelti) hefur anna saltmagn en ferskvatn ea saltvatn.2

1 2

Oceanography, Gross, bls. 242. Sj einnig Introductory Oceanography, Thurman, bls. 300-301. Oceanography, Gross, bls. 244, and Introductory Oceanography, Thurman, bls. 300-301.

24

Skringarmynd 14: Langskurarmynd sem snir saltmagn (mlt sund bili) rmynni. Sj m skilin (skilabeltin) milli fersk- og saltvanins. (Introductory Oceanography Thurman, bls. 301.)

essar uppgtvanir hafa komi fram mjg nlega me hjlp hruustu tkni og vsinda vi a mla hita, saltmagn, ttleika, srefnisupplausn o.s.frv. Mannsauga getur ekki s essi skil vatninu me berum augum, .e. ferskvatn, saltvatn og skilabelti.

F) a sem Kraninn segir um thf og undirldur

Gu segir Kraninum:

Ea (stand hins vantraa) sem dimma djpu hafi. a er aki ldum og ofan eim eru ldur og yfir grfa sk. Ef hann rttir fram hnd sna fr hann ekki greint hana. (Kran, 24:40)

essu versi er geti myrkursins hafdjpunum ar sem menn sj ekki handa skil. etta er myrkri 200 m undir sjvarmli og near. essu dpi er nr engin birta. (Sj skringarmynd 15.) Og meira en 1000 m dpi er engin birta.1 Manneskja

(1) Oceans, Elder og Pernetta, bls. 27.

25

getur aeins kafa niur 40 m dpi nema kafbt ea me srstkum tbnai. Menn geta ekki lifa meira en 200 m dpi.

Skringarmynd 15: Milli 3 og 30 prsent af slarljsi endurvarpast vi yfirbor sjvar. Eftir fyrstu 200 m eru nr allir sj litir litrfsins horfnir myrkri nema bla ljsi. (Oceans, Elder og Pernetta, bls. 27.)

Vsindamenn hafa nlega uppgtva etta myrkur me srstkum tbnai og kafbtum sem hafa gert eim kleift a kafa hafdjpin.

Svo m skilja af orunum versinu fyrrgreinda, ... djpu hafi. a er aki ldum, og ofan eim eru ldur, og fyrir ofan r eru sk ... , a hafdjpin eru akin ldum, og fyrir ofan r ldur eru arar ldur. a er ljst a seinna ldulagi eru yfirborsldur sem vi sjum vegna ess a versinu kemur fram a fyrir ofan seinna ldulagi eru skin. En hva me fyrsta ldulagi? Vsindamenn hafa nlega uppgtva undirldur sem vera til ttleikaskilfltum, milli laga me mismunandi ttleika1. (Sj skringarmynd 16.)

Oceanography, Gross, bls. 205.

26

Undirldurnar hylja hafdjpi undir yfirbori hafsins vegna essa a dpri hfin hafa meiri ttleika eins og hafi fyrir ofan au. Undirldur eru eins og yfirborsldur. r geta einnig mynda ldur eins og yfirborsldur. Mannsauga greinir ekki undirldur, en a er hgt a mla r me v a rannsaka hitastig og saltmagn essu dpi.1

Skringarmynd 16. Undirldur skilfleti milli tveggja laga vatns me mismunandi ttleika. Anna lagi er tt (a nera), hitt ekki eins tt (hi efra). (Oceanography Gross, bls. 204.)

G) a sem Kraninn segir um sk

Vsindamenn hafa rannsaka mismunandi skjagerir og hafa uppgtva a regnsk myndast eftir kvenu fstu kerfi sem tengist lkum vindum og skjagerum.

(3) Oceanography, Gross, bls. 205.

27

Ein ger regnskja eru skrask. Veurfringar hafa rannsaka hvernig skrask myndast, hvernig skrask mynda rigningu, hagl og eldingar. eir hafa komist a v a skrask fara gegnum eftirfarandi stig egar au framleia rigningu:

1) Vindurinn bls skjunum til: Skrask taka a myndast egar vindurinn bls smrri skjum (blstraskjum) saman. (Sj skringarmyndir 17 og 18.)

Skringarmynd 17: Gervihnattarmynd af skjum sem leita saman svum B, C og D. rvarnar myndinni sna vindttina. (The Use of Satellite Pictures in Weather Analysis and Forecasting Anderson og fleiri, bls. 188.)

28

Skringarmynd

18:

Skjatsur

(blstrask)

sem

leita

saman

nlgt

sjndeildarhringnum, ar sem m sj strt skrask. (Clouds and Storms Ludlam, mynd 7.4.) 2) Sameining: Skjatsur mynda saman eitt strt sk.1 (Sj skringarmyndir 18 og 19.)

Skringarmynd 19: (A) Einangraar skjatsur (blstrask). (B) egar skjatsur sameinast, vex uppstreymi stra skinu annig a ski bunkast. Vatnsdroparnir eru punktamerktir. (The Atmosphere, Anthes og fleiri, bls. 269.)
Sj: The Atmosphere, Anthes og fleiri, bls. 268-269, og Elements of Meteorology, Miller and Thompson, bls. 141.
1

29

3) Bunkun: egar skjatsur sameinast eykst uppstreymi stra skinu. Uppstreymi nlgt miju sksins er meira en utar v.1 etta uppstreymi gerir a verkum a ski mtast lrtta stefnu annig a a er eins og skin staflist upp. (Sj skringarmyndir 19 (B), 20 og 21.) Lrtt mtun gerir a verkum a ski leitar inn kaldari svi andrmsloftsins ar sem vatnsdropar og hagl myndast og vera strri og strri. egar essir vatnsdropar og hagli eru orin of ung fyrir uppstreymi falla au til jarar sem regn ea hagl o.s.frv.2

Skringamynd 20: Skrask. Eftir a ski bunkast rignir r v. (Weather and Climate, Bodin, bls. 123.)

Gu segir Kraninum: Hefuru ekki s hvernig Gu hreyfir skin til, safnar eim san saman og hleur blstra sem steypa niur regnskrum?
1 2

(Kran, 24:43)

Uppstreymi miju sksins er meira vegna ess a ar er hlrra en utar skinu. Sj: The Atmosphere, Anthes og fleiri, bls. 269, og Elements of Meteorology, Miller and Thompson, bls. 141142.

30

Veurfringar hafa fyrst nlega komist a essum niurstum um skjamyndun, formger og hlutverk me v a styjast vi ru tki eins og flugvlar, gervihnetti, tlvur, veurbelgi og annan tbna, tbna sem er hannaur til a rannsaka vind, vindtt, getur mlt raka, breytingar raka og getur sagt til um rstingsstig og breytingar rstingi andrmsloftinu.

Skringarmynd 21: Skrask (A Colour Guide to Clouds, Scorer og Wexler, bls. 23.) Framangreint vers getur um hagl og eldingar eftir a hafa drepi sk og rigningu: ...Hann sendir niur hagll fr skjafjllum af himnum og hfir hvern sem Honum knast og yrmir eim sem Hann vill. Leiftri af eldinum ess blindar menn nstum. (Kran, 24:43)

Veurfringar hafa komist a v a skrask sem mynda hagll n allt a 25,000 til 30,000 feta h (4,7 til 5,7 mlur)1 og minna fjll, eins og stendur Kraninum, ... og hann sendir hagl niur fr fjllum (skjum) himnum... (Sj skringarmynd 21, a ofan.)

Elements of Meteorology, Miller and Thompson, bls. 141.

31

etta vers vekur spurningu: Af hverju stendur eldingar ess. egar tt vi hagll? ir etta a hagl eigi mikinn tt myndun eldinga? Hva segir bkin Meteorology Today um etta? bkinni stendur a sk veri rafmgnu egar hagl fer gegnum au ar sem eru undirkldir dropar og skristallar. egar vatnsdropar rekast hagl frjsa au saman og mynda bundinn hita. S bundni hiti gerir a verkum a yfirbor hagls er heitara en yfirbor skristallanna kring. egar hagl kemst snertingu vi skristal gerist merkilegt fyrirbrigi. Rafeindafli verur fr kaldari hlutnum a heitari hlutnum. ar af leiandi verur hagli fyrir neikvri hleslu. Smu hrif vera egar undirkldir vatnsdropar komast snertingu vi hagl og sagnir me jkva hleslu brotna af. reindirnar sem eru lttari og me jkva hleslu berast san me uppstreyminu upp eftir skinu. Hagli me neikvri hleslu sgur nest ski og v verur neri hluti sksins me neikva hleslu. Neikva hleslan myndar eldingar.1 Me etta fyrir framan okkur getum vi lykta a hagl eigi stran tt myndun eldinga.

essar upplsingar um myndun eldinga birtust nlega. Fram yfir 1600 voru hugmyndir Aristtelesar um veurfri allsrandi. Til dmis sagi Aristteles a andrmslofti innhldi tvenns konar gufur, rakar gufur og urrar gufur. Einnig sagi Aristteles a rumur vru hlji sem yri til egar rekstrar yru milli urru gufanna og nrliggjandi skja og a eldingar vru dauft endurskin logans og bjarmans af urrum gufum.2 essar hugmyndir voru m.a. allsrandi veurfri eftir a Kraninn opinberaist fyrir fjrtn ldum.
1 2

Meteorology Today, Ahrens, bls. 437. The Works of Aristotle Translated into English: Meteorologica, 3. bindi, Ross og fleiri, bls. 369a-369b.

32

H) Ummli vsindamanna um vsindaleg kraftaverk hinni helgu bk, Kraninum

Hr eftir koma ummli vsindamanna um vsindaleg kraftaverk hinni helgu bk, Kraninum. ll essi ummli koma af myndbandi sem heitir This is the Truth . essu myndbandi m sj og heyra vsindamenn fara me ummlin. 1) Dr. T. V. N. Persaud er prfessor lffrafri, einnig prfessor

barnalkningum og barnaheilsu og prfessor fingarfri vi Hsklann Manitoba Winnipeg Kanada. ar var hann deildarforseti lffrafrideildar 16 r. Hann er vel ekktur snu srsvii. Hann hefur rita ea ritstrt tgfu 22 kennslubka og hann hefur birt meira en 181 vsindagrein. 1991 tk hann mti einum virtustu verlaunum sem veitt eru lffrafri Kanada, J.C.B Grant Award from the Canadian Association of Anatomists . egar hann var spurur um vsindaleg kraftaverk Kraninum, sem hann hafi rannsaka, sagi hann eftirfarandi:

Mr var skrt svo fr a Mhame hefi veri afar venjulegur maur. Hann kunni ekki a lesa og kunni ekki a skrifa. Hann var v menntaur. Og etta var fyrir tlf hundru [fjrtn hundru reyndar] rum. arna kemur menntaur maur fram me yfirlsingar og fullyringar um nttruvsindi sem eru trlega nkvmar. g get ekki fyrir mitt leyti s hvernig a geti ori fyrir einhverja tilviljun. Nkvmnin er of mikil of oft og g ekki frekar en dr. Moore neitt erfitt me a telja a a s gulegur innblstur ea opinberun sem vsai honum veginn. Persaud hefur einnig vitna vers Kraninum og hadith spmaurinn Mhame ea a sem

sagi. Einnig hefur hann vitna bi hadith og

Kraninn msum rstefnum. 2) Dr. Joe Leigh Simpson er forseti fingarfri- og kvensjkdmafrideildar og prfessor sameinda- og erfafri vi Baylor College of Medicine Houston
33

Texas, Bandarkjunum. ur var hann prfessor fingar- og kvensjkdmafri vi Hsklann Tennessee Memphis Bandarkjunum. Einnig var hann forseti American Fertility Society. Hann hefur teki mti mrgum verlaunum, ar meal Association of Professors of Obstetrics and Gynecology Public Recognition Award spmanns ri 1992. Simpson hefur rannsaka eftirfarandi ummli Mhames :

{llum hlutum skpunar ykkar er safna saman murkvii mur ykkar fjrtu dgum...}1

{egar fjrtu og tvr ntur hafa lii fr fsturvsinum sendir Gu engil til hans sem mtar fsturvsinn og skapar hj honum heyrn, sjn, hrund, hold og bein...}2

Simpson rannsakai tarlega essi ummli Mhames spmanns

. a fyrsta

sem hann tk eftir var a fjrutu dagar eru greinilega dagarnir sem a tekur fyrir fsturvsi a skapast og rast. Honum tti einkum miki til um nkvmnina essum ummlum Mhames spmanns . mean einni rstefnunni st

gaf hann eftirfarandi lit v sem hann hafi rannsaka:

annig a etta tvennt sem Mhame spmaur sagi og ur er geti er nkvm tlun um meginatriin run fsturvsis fyrstu 40 dagana. Enn tel g komi a kjarna mlsins sem arir rumenn hafa gert hva eftir anna morgun: essi or uru ekki sg grundvelli eirrar vsindaekkingar sem fyrir l egar au voru ritu. v hygg g a ekki aeins stangist arna erfafrin og trarbrgin heldur geti trarbrgin leibeint vsindunum me v a opinberuninni s beitt samt hefbundnum vsindalegum aferum, v a Kraninum finnist

Fr essu er greint Saheeh Muslim, #2643 og Saheeh Al-Bukhari #3208. Athugi: a sem er milli sviga

{...} essari handbk er ing v sem Mhame spmaur sagi. Athugi einnig a # tkni merkir um hva hann sagi, nmeri vikomandi hadith. Hadith er stafest frsgn flaga Mhames spmanns geri og hafi velknun . 2 Fr essu er greint Saheeh Muslim, #2645.

34

fullyringar sem ldum seinna reynast rttar og styji a a Kraninn s fr Gui kominn.

3) Dr. E. Marshall Johnson er prfessor emeritus lffrafri og runarlffri vi Thomas Jefferson-hskla Philadelphu Pennsylvanu Bandarkjunum. 22 r var hann prfessor lffrafri, deildarforseti lffrafrideildar og stjrnandi Daniel Baugh-stofnunarinnar. Hann var lka forseti Teratology Society. Hann hefur rita meira en 200 greinar. ri 1981, 7. lknarstefnunni Dammam SdArabu, sagi prfessor Johnson er hann kynnti rannsknir snar:

Samantekt: Kraninn lsir ekki eingngu ytra tliti fsturvsis heldur leggur herslu innri run, stigbreytingu fsturvsinum, tilur hans og roska, og undirstrikar struppgtvanir ntmavsindum.

Einnig sagi hann: g get sem vsindamaur aeins fengist vi reifanlega hluti. g kann skil fsturfri og runarlffri. g skil a Kraninum sem fyrir mig er tt. Ef g yrfti a setja mig hans spor, eins og g tk dmi um, vitandi a sem g vissi og tti a tskra a, gti g ekki gert a eins og arna er gert. g s engin tormerki v a viurkenna a essi maur, Mhame, hafi last essa ekkingu einhvers staar fr. g s ekkert v til fyrirstu a guleg forsjn hafi haft hnd bagga me v sem honum var gert kleift a rita niur. 1

4) Dr. William W. Hay er vel ekktur haffringur. Hann er prfessor jarvsindum vi Hsklann Colorado Boulder Bandarkjunum. Hann var ur deildarforseti Rosenstiel School of Marine and Atmospheric Science vi Hsklann Miami Bandarkjunum. virum vi prfessor Hay um a sem Kraninn segir og nlega uppgtvaar vsindalegar stareyndir um hafi kom etta fram hj honum:
1

Mhame spmaur var ls og skrifandi. Hann gat hvorki skrifa n lesi, en hann uldi Kraninn yfir flgum snum og bau eim san a skrifa hann niur.

35

Mr finnst einkar merkilegt a slkar upplsingar skuli a finna fornum texta hinnar helgu bkar, Kransins, og mr er skiljanlegt hvaan r kunna a koma. En mr finnst afar frlegt a r skuli arna a finna og a etta rit upplsi um merkingu nokkurra kafla. Og egar hann var spurur um heimildir Kransins

svarai hann: J, tli a hljti ekki a vera almtti.

5) Dr. Gerald C. Goeringer er fangastjri og astoarprfessor fsturvsafri vi frumulffrideild lknadeildar Georgetown-hskla Washington DC. mean 8. lknarstefnunni st Riyadh Sd-Arabu sagi Goeringer eftir a hafa kynnt rannsknir snar:

tiltlulega fum versum (aayah) Kraninum finnst allgreinarg lsing run fsturs eftir blndun kynfruma vi samfarir. Engin svo greinarg og fullkomin skrsla um run mannsins, svo sem flokkun, oranotkun og lsing, var ur til. A flestu ea llu leyti er essi lsing mrgum ldum undan lsingum runarstigum fsturvsis og fsturs mnnum hefbundnum vsindaritum.

6) Dr. Yoshihide Kozai er prfessor emeritus vi Tk-hskla Japan og var stjrnandi aljlegu stjarnfriskounarstofnunarinnar Mitaka Tk. Hann segir:

Mr finnst afar merkilegt a finna sannreyndar stjarnfrilegar stareyndir Kraninum og stjrnufringar vorra daga hafa reyndar rannsaka mjg lti af alheiminum. Vi hfum einbeitt okkur a v a komast til botns afar fum atrium. a er vegna ess a vi sjum of lti brot af himingeimnum stjrnusjnaukum til a setja heildarsamhengi. En me v a lesa Kraninn og svara spurningum sem upp koma tel g mr vsa veginn fram vi rannsknum himingeimnum.

36

7) Prfessor Tejatat Tejasen er deildarforseti vi lffrafrideild vi Chiang Maihskla Tlandi. ur var hann deildarforseti lyfjadeildar vi sama hskla. 8. lknarstefnunni Riyadh Sd-Arabu st prfessor Tejasen upp og sagi:

Sustu rj rin hef g lesi Kraninn af huga. Af eim lestri og v sem komi hefur fram essari rstefnu er mr ljst a allt sem Kraninn var skrifa fyrir 1400 rum og verur vsindalega sanna hltur a vera satt. ar e Mhame spmaur kunni hvorki a lesa n skrifa hltur hann a vera boberi essa sannleika sem honum opinberaist frsluskyni fr eim sem er talinn skapari. S skapari hltur a vera Gu. v tel g tma kominn til a segja La ilaha illa Allah, a er enginn gu nema Allah (Gu), Muhammadur rasoolu Allah, Mhame er sendiboi (spmaur) Allah (Gus). lokin vil g ska til hamingju me frbrt og vel skipulagt rstefnuhald. g hef ekki aeins noti ess vsindalegum og trarlegum forsendum heldur einnig haft strkostlegt tkifri til a hitta marga vel metna vsindamenn og eignast marga nja vini meal rstefnugesta. a sem er mr drmtast af llu er La ilaha illa Allah, Muhammadur rasoolu Allah, og a hafa gerst mslmi.

Mia vi ll essi dmi um vsindaleg kraftaverk hinni helgu bk, Kraninum, og ummli vsindamannanna hr a ofan, getum vi spurt eftirfarandi spurninga:

Gti a veri tilviljun a r vsindalegu upplsingar sem nlega hafa veri uppgtvaar mismunandi svium vsindanna eru nefndar Kraninum sem opinberaist fyrir 14 ldum?

Er mgulegt a Kraninn s saminn af Mhame manneskju?

ea einhverri annarri

37

Eina mgulega svari er a Kraninn hltur a vera orrtt fr Gui kominn og opinberaur af honum.

2) S erfia raut a semja nokku sem jafnast a fegur vi kafla hinni helgu bk, Kraninum
Gu sagi Kraninum: Ef i dragi efa a sem Vr hfum opinbera jni vorum (Mhame) leggi fram sru sem essa og kalli til vitni, anna en Gu, a i su sannorir. En skjtlist ykkur svo sem vst mun vera skulu i ttast eldinn sem af mnnum og steinum brennur og binn er hinum vantruu. En flyt (Mhame) gleitindi eim sem tra og g verk vinna a eirra bi garur ar sem r streyma undir... (Kran, 2.23-25)

Fr v Kraninn var fyrst opinberaur mnnum fyrir fjrtn ldum hefur engum tekist a semja nokku sem jafnast vi kafla hans a fegur, mlsnilld, strfengleik, lgvsi, sannleika, spdmsgfu auk annars sem best m pra. Og a stysti kafli Kransins (108. kafli) s einungis tu or hefur engum tekist etta hvorki fyrr n sar.1 Margir vantrair arabar vinveittir Mhame reyndu a leysa essa raut til ess a sna fram a Mhame spmanni vri ekki

sannur spmaur. En eim mistkst.2 eim mistkst jafnvel a Kraninn hafi veri opinberaur mnnum tungumli eirra. voru arabar tma Mhames orslyngir og kunnir af gifagurri ljlist sinni sem enn ann dag dag er hvegum hf.

Sj Al-Borhan fee Oloom Al-Quran, Al-Zarkashy, 2. bindi, bls. 224. Sj Al-Borhan fee Oloom Al-Quran, Al-Zarkashy, 2. bindi, bls. 226.

38

Stysti kafli Kransins (108. kafli) er einungis tu or. hefur engum hefur tekist a leysa raut a semja nokku sem jafnast vi kafla Kransins.

3) Spdmar Biblunnar um komu Mhames slams

Spdmar Biblunnar um Mhame spmann

spmanns

bera eim sem treysta Biblunni vitni um sannleika slams. 18. kafla Fimmtu Msebkar greinir Mse fr v sem Gu sagi vi hann: ,g vil upp vekja eim spmann meal brra eirra, slkan sem ert, og g mun leggja honum mn or munn, og hann skal mla til eirra allt a, er g b honum. Og hvern ann, er eigi vill hla or mn, au er hann mun flytja mnu nafni, hann mun g krefja reikningsskapar. (Fimmtu Msesbk 18:18-19).

Af essum versum m lykta a spmaurinn veri a uppfylla eftirfarandi rj skilyri: 1) A hann lkist Mse. 2) A hann s af tt brra sraelsmanna, .e. smaelta.

39

3) A Gu leggi spmanninum sn or munn og a hann segi a sem Gu bur honum.

Skoum essi rj atrii betur.

1) Spmaur lkur Mse.

Varla eru neinir tveir spmenn jafnlkir og Mses og Mhame

. Bum voru

gefin allsherjarlg og lfsreglur. Bir brust eir vi vini sna og hfu sigur svo gekk kraftaverki nst. eir voru bir viurkenndir spmenn og stjrnvitringar. Bir urftu a flja eftir tilraun til a ra af dgum. Hlistur milli Mse og Jes eru ekki sambrilegar eim sem hr voru nefndar. Auk ess skeikar ar fleiri mikilvgum atrium, svo sem varandi fingu, fjlskyldulf og daua Mses og Mhames , sem eru lk v sem vita er um Jes. ar a auki litu fylgjendur

Jes hann sem Gus son en ekki eingngu spmann Gus eins og Mses og Mhame Mhame Jes gerir. voru og mslmar tra a Jes hafi veri. essi spdmur v vi spmann en ekki Jes ar sem Mhame lkist Mse meira en

Jhannesarguspjalli kemur einnig fram a gyingar vntu uppfyllingar riggja agreindra spdma. S fyrsti var um komu Krists, annar um komu Ela og s riji um komu Mhames spmanns. etta kemur greinilega fram spurningum

eim sem lagar voru fyrir Jhannes skrara.

,,essi er vitnisburur Jhannesar, egar Gyingar sendu til hans presta og levta fr Jersalem a spyrja hann: Hver ert ? Hann svarai tvrtt og jtai: Ekki er g Kristur. eir spuru hann: Hva ? Ertu Ela? Hann svarar: Ekki er g hann. Ertu spmaurinn?

40

Hann kva nei vi. (Jhannesarguspjall 1.19-21). Biblutgfum me millivsunum er ess geti neanmlsgrein ar sem ori spmaurinn kemur fyrir Jhannesarguspjall. 1.21 a a vsar til spdmsins Fimmtu Msebk 18.15 og 18.18. Af essu m draga lyktun a Jess Kristur er ekki spmaurinn sem nefndur er Fimmtu Msebk 18.18.

2) Af tt brra sraelsmanna, .e. smaelta. Abraham tti tvo syni samel og sak (Fyrsta Msesbk 21). samel var ttfair araba og sak var ttfair gyinga. Spmaurinn, sem heiti var, tti ekki a koma fram meal gyinga heldur brra eirra, .e. smaelta. Mhame samels er a snnu spmaurinn. af tt

ess m einnig geta a Jesaja, 42.1-13, er tala um jn Gus, hans tvalda, sendiboann sem boar rttinn. ,,Hann daprast eigi og gefst eigi upp, uns hann fr komi inn rtti jru, og fjarlgar landslfur ba eftir boskap hans. (Jesaja 42.4). Ellefta vers tengir ann sem vnst er vi afkomendur Kedars. En hver var Kedar? Samkvmt Fyrstu Msebk 25.13 var Kedar nstelsti sonur samels, forfair Mhames spmanns.

3) Gu leggur spmanninum sn or munn. Or Gus (hin helga bk Kraninn) var sannarlega lagt Mhame munn. Gu sendi Gabrel engil til Mhames spmanni

eim tilgangi a kenna honum

or Gus (hina helgu bk Kraninn) og bija hann a hafa au eftir orrtt heyrn flksins um lei og hann heyri au sjlfur. etta eru v ekki or Mhames sjlfs. au spruttu ekki upp af hugsun hans sjlfs heldur lagi Gabrel engill honum au munn. Mean Mhame lifi hafi hann umsjn me v a flagar hans

legu au minni og rituu niur.

41

 spdmi Fimmtu Msesbkar kemur einnig fram a spmaurinn mlir or Gus nafni Gus. hinni helgu bk Kraninum hefst srhver kafli nema s nundi orunum: , nafni Gus, hins nuga, hins miskunnsama.

Auk spdmsins Fimmtu Msebk finnst nnur vsbending hj Jesaja sem tengir sendiboann af tt Kedars og njan sng (ritningu nju tungumli) sunginn Drottni (Jes 42.10-11). etta er og minnst me skrari htti spdmi Jesaja: ... me ... annarlegri tungu mun hann lta tala til essarar jar ... (Jesaja 28.11). Einnig er vert a minnast essu samhengi a Kraninn var opinberaur mnnum hluta fyrir hluta tuttugu og remur rum. hugavert er a bera a saman vi 28. kafla Jesaja sem segir a sama: Alltaf a skipa og skipa, skipa og skipa - skamma og skamma, skamma og skamma - mist etta, mist hitt. (Jesaja 28.10). Taki eftir a Gu sagi spdmi snum 18. kafla Fimmtu Msebkar: , Og hvern ann, er eigi vill hla or mn, au er hann mun flytja mnu nafni, hann mun g krefja reikningsskapar. (Fimmta Msesbk 18.19). etta ir a hver sem treystir Biblunni verur a tra v sem spmaurinn segir og spmaurinn er Mhame .

4) Vers Kraninum sem geta orinna atbura sem sar rttust

Einn eirra atbura sem sagt er fyrir um Kraninum er sigur Rmverja Persum innan riggja til nu ra eftir a Rmverjar biu lgri hlut fyrir Persum. Gu segir Kraninum: Rmverjar hafa veri sigrair grannlandi. En eftir sigurinn munu eir sjlfir sigra innan tu ra. Gu rur sigri fyrr og sar. ann dag munu trair fagna. (Kran, 30.2-4). Hva hefur sagnfrin a segja um etta str. ritinu History of the Byzantine State kemur fram a her Aust-rmverska rkisins bei smnarlegan sigur vi Antokku ri 613 og a kjlfari sttu Persar hratt fram llum vgstvum.1 eim tma var v naumast hgt a lta sr detta hug a Rmverjar gtu sigra
1

History of the Byzantine State, Ostrogorsky, bls. 95.

42

Persa. En Kraninum var v sp a strsgfan snrist Rmverjum vil innan riggja til nu ra. ri 622, nu rum eftir sigur Rmverja, mttust herirnir tveir armenskri grund og a lyktum unnu Rmverjar afgerandi sigur Persum fyrsta sinn eftir sigur eirra ri 613.1 Spdmur Gus Kraninum rttist.

Mrg nnur vers Kransins og Mhame atburi sem svo uru.

spmaur nefna einnig komna

5) Kraftaverk Mhames
Mhame

spmanns

spmaur vann mrg kraftaverk me leyfi Gus. Mrg vitni voru a

kraftaverkum hans. egar hinir vantruu Mekka bu Mhame sndi hann eim tungli klofna.2 Anna kraftaverk var er vatn fli af fingrum Mhames egar flaga hans spmann a vinna kraftaverk

yrsti en ttu ekkert vatn nema gn keri. eir komu til hans og sgu honum a eir ttu hvorki vatn til a lauga sig me n til drykkjar fyrir utan a sem kerinu var. Mhame dfi hendi sinni keri en vatn tk a fla fram milli fingra hans. drukku eir og lauguu sig, allir fimmtnhundru talsins.3

Mrg nnur kraftaverk vann hann og var vitni a.

6) Fbrotnir lifnaarhttir Mhames

Me v a bera saman lfshlaup Mhames fyrir og eftir a hann fkk kllun

sem spmaur er auvelt a komast a eirri niurstu a ekki s rkrtt a telja Mhame
1

falsspmann sem krafist viurkenningar skn eftir efnislegum

History of the Byzantine State, Ostrogorsky, bls. 100-101, og History of Persia, Sykes, 1. bindi, bls. 483-484. Sj einnig The New Encyclopaedia Britannica, Micropaedia 4. bindi, bls. 1036. 2 Fr essu er greint Saheeh Al-Bukhari, #3637 og Saheeh Muslim, #2802. 3 Fr essu er greint Saheeh Al-Bukhari, #3576 og Saheeh Muslim, #1856.

43

gum, svo og viringu, frg og vldum. ur en Mhame fkk kllun var hann laus vi hvers konar fjrhagshyggjur.

Mhame var vel liinn kaupmaur og naut slkrar velgengni a honum grddist yfri ng f. En eftir a hann fkk kllun sem spmaur og ekki sst vegna hennar hafi hann mun minna milli handanna. etta skrist betur ef skou eru eftirfarandi ummli um lf hans: Aaisha, eiginkona Mhames sagi: frndi, vi hfum s rj n tungl .

tveimur mnuum n ess a kveikja upp (til a elda) hsi spmannsins

Frndi hennar spuri: , frnka, hvernig su i ykkur farbora. Hn sagi: Me v tvenna dkka, dlum og vatni, en ngrannar spmannsins ttu mjlkandi kameldr og sendu honum mjlk.1 Sahl Ibn Saad, einn flaga Mhames lst.2 Aaisha, eiginkona Mhames sagi: Dna spmannsins, s sem hann svaf , sagi: Spmaur Gus s ekki fr Ansar

brau baka r fnu hveiti fr v hann fkk kllun (sem spmaur) allt ar til hann

, var r leri fyllt me trefjum dluplmans.3 Amr Ibn Al-Hareth, einn flaga Mhames , sagi a egar spmaurinn d

hafi hann ekkert lti eftir sig, hvorki f n anna, fyrir utan grtt mldr sem hann notai til reiar, vopn sn og landskika sem hann gaf til lmusu.4 Mhame barist bkkum uns hann lst svo a fjrhirslur rkis mslma

stu honum opnar. Strstur hluti Arabuskaga var valdi mslma er hann lst, en mslmar voru sigurslir eftir tjn ra trbo hans. Er mgulegt a Mhame hafi sst eftir v a vera spmaur til ess a

komast til metora, last viringu og n vldum? r eftir metorum og vldum leiir hugann a gum mat, glsiklum, rismiklum hllum, skrautbnum veri og umdeildu valdi. nokku af essu vi Mhame? spurningu svara er rtt a frast meira um lfshlaup hans.
1 2

Til a f essari

Fr essu er greint Saheeh Muslim, #2972 og Saheeh Al-Bukhari, #2567. Fr essu er greint Saheeh Al-Bukhari, #5413 og Al-Tirmizi, #2364. 3 Fr essu er greint Saheeh Muslim, #2082 og Saheeh Al-Bukhari, #6456. 4 Fr essu er greint Saheeh Al-Bukhari, #2739 og Mosnad Ahmad, #17990.

44

rtt fyrir a Mhame

gegndi margvslegum skyldum sem spmaur, frari,

stjrnvitringur og dmari var hann vanur a mjlka1 geit sna sjlfur, gera vi ft sn og sk,2 taka tt heimilisverkunum3 og vitja ftks flks egar a lagist veikt.4 Hann astoai jafnvel flaga sna vi a grafa gryfjur sandinn.5 vi hans var rum til fyrirmyndar undraveran htt einfaldleika snum og aumkt.

Fylgjendur Mhammes

elskuu hann og virtu og treystu honum fullkomlega.

Samt sem ur lagi hann stugt herslu eir skyldu tilbija Gu en ekki hann sjlfan. Anas, einn flaga Mhames Mhame sagi a eir elskuu engan sem spmann. rtt fyrir a risu eir ekki ftur6 egar hann kom til

eirra eins og vani var a flk geri nvist mikilmennis v a lkai honum strilla.

Lngu ur en ljst var a slam tti nokkra framt fyrir sr, reyndar upphafi langvarandi hrmungartma fyrir Mhame og fylgismenn hans, jningar og

ofsknir, barst honum hugavert tilbo. Sendiboi hinna heinu hfingja, Otba a nafni, flutti honum erindi eirra: ,,... Ef krefst fjr munum vi safna saman svo miklum sji og fra r a verur auugastur okkar allra. Ef villt vera forystumaur okkar munum vi taka vi r sem slkum og enga kvrun taka utan samykkis ns. Ef villt rkja yfir okkur munum vi krna ig konung vorn .Mhame urfti aeins a gefa eftir einu atrii stainn, a lta af v a sna

flki til slam og tilbija einn Gu en ekki marga. Freistar etta ekki ess sem skist eftir veraldlegum gum? Hikai Mhame er hann fkk etta erindi?

Hafnai hann tilboinu v skyni a standa betur a vgi framhaldandi virum von um a boi yri betur? etta var svar hans: ,, nafni Gus, hins
1 2

Fr essu er greint Mosnad Ahmad, #25662. Fr essu er greint Saheeh Al-Bukhari, #676 og Mosnad Ahmad, #25517. 3 Fr essu er greint Saheeh Al-Bukhari, #676, og Mosnad Ahmad, #23706. 4 Fr essu er greint Mowatta Malek, #531. 5 Fr essu er greint Saheeh Al-Bukhari, #3034, Saheeh Muslim, #1803 og Mosnad Ahmad, #18017. 6 Fr essu er greint Mosnad Ahmad, #12117 og Al-Tirmizi, #2754.

45

nuga, hins miskunnsama. Og hann flutti Otba vers r Kraninum 41.1-38.1 Hr eftir fara nokkur eirra:

{etta er opinberun fr hinum nuga, hinum miskunnsama. Bk teikna sem vel eru skr, arabskur Kran til manna sem skilja. Gleiboskapur [og lofor um Parads fyrir sem tra einsleika Gus (.e.a.s slamska eingyistr) og er guhrdd(ur) (og forast syndir og vondar gjrir) og elskar Gu miki (og snir a me gum gjrum sem Hann hefur fyrirskipa ykkur a gera)] og vivrun (um eilfa refsingu heljar eldinum fyrir ann sem vantrir einsleika Gus). En flestir sna vi baki og heyra ekki.}(Kran, 41.2-4).

Vi anna tkifri, er frndi hans mltist til ess a hann htti a boa slam, var svar Mhames jafntvrtt og hreinskili: g heiti v nafni Gus ---

frndi! --- a mr veri fengin slin hina hgri hnd en mninn vinstri skiptum fyrir uppgjf essu mli (vi a boa slam) mun g eigi lta staar numi fyrr en anna hvort Gu ltur a hrsa sigri ea g ferst vi vrn ess.2

a var ekki aeins a Mhame

og hinir fu fylgismenn hans mttu ola

ofsknir rettn r heldur reyndu hinir vantruu meira a segja a ra Mhame af dgum nokkrum sinnum. Eitt sinn veittu eir honum tilri og vildu fra hnullung, sem varla var fri nokkurs a lyfta, hfu honum.3 Anna sinn reyndu eir a myra hann me v a eitra mat hans.4 Hva rttltir slka jningu og frn jafnvel hann hrsai sigri yfir fjandmnnum snum? Hva skrir aumktina og gfuglyndi sem hann sndi snum strstu stundum er hann hlt v kvei fram a rangur nist aeins me Gus hjlp en ekki snilligfu hans sjlfs? Finnst etta valdasjkum ea sjlfselskum manni?

1 2

Al-Serah Al-Nabaweyyah, Ibn Hesham, 1. bindi, bls. 293-294. Al-Serah Al-Nabaweyyah, Ibn Hesham, 1. bindi, bls. 265-266. 3 Al-Serah Al-Nabaweyyah, Ibn Hesham, 1. bindi, bls. 298-299. 4 Fr essu er greint Al-Daremey, #68 og Abu-Dawood, #4510.

46

7) Vxtur og tbreisla slams

kaflalok er vi hfi a nefna mikilvga vsbendingu um a slam s snn tr. a er alkunna a slam breiist rast t allra trarbraga bi Bandarkjunum og annars staar heiminum. Hr eftir fylgja nokkur ummli manna um etta undravera fyrirbri: ,,slam breiist rast t allra trarbraga Bandarkjunum og er leiarljs og haldreipi fjldamargra essarar jar ... (Hillary Rodham Clinton, Los Angeles Times).1 ,,Mslimum fjlgar mest allra trflokka heiminum ... (The Population Reference Bureau, USA Today).2 ,,... slam breiist rast t allra trarbraga hr landi. (Geraldine Baum; Newsday Religion Writer, Newsday).3 ,,slam, au trarbrg sem breiast rast t Bandarkjum Norur-Amerku ... (Ari L. Goldman, New York Times).4 etta undravera fyrirbri bendir til ess a slam s sannarlega rtt Gus tr. a er rkrtt a lta sr detta hug a svo margir Bandarkjamenn og flk hvaanva a r heiminum taki vi slam n ess a huga a og gaumgfa vandlega hvort slam s snn tr. Menn af llum jum, stttum, kynttum og me mismunandi lfshtti hafa snist. eirra meal eru vsindamenn, hsklakennarar, heimspekingar, blaamenn, stjrnmlamenn, leikarar og rttamenn. essum kafla koma aeins fram fein rk fyrir tr a Kraninn s rtt or Gus, a Mhame s sannarlega spmaur af Gui sendur og a slam s vissulega

trarbrg fr Gui komin.

Larry B. Stammer, Times Religion Writer, First Lady Breaks Ground With Muslims, Los Angeles Times, Home Edition, Metro Section, Part B, May 31, 1996, bls. 3. 2 Timothy Kenny, Elsewhere in the World, USA Today, Final Edition, News Section, February 17, 1989, bls. 4A. 3 Geraldine Baum, For Love of Allah, Newsday, Nassau and Suffolk Edition, Part II, March 7, 1989, bls. 4. 4 Ari L. Goldman, Mainstream Islam Rapidly Embraced By Black Americans, New York Times, Late City Final Edition, February 21, 1989, bls. 1.

47

2. Kafli
Hvernig m slam vera a gagni?
slam er til margvslegra hagsbta fyrir hvern og einn, svo og samflagi heild. essum kafla er drepi a hvernig slam getur komi mnnum a gagni.

1. Hlii a eilfri Parads

Gu sagi Kraninum:

En flyt (Mhame) gleitindi eim sem tra og g verk vinna a eirra bi garur ar sem r streyma undir... (Kran, 2.25)

Gu sagi einnig:

{Keppi v hver vi annan um fyrirgefningu Drottins yar og um paradsargarinn svo mikinn sem himna og jr, undirbinn eim sem tra Gu og sendiboa hans.} (Kran, 57.21)

Mhame

spmaur sagi a Parads byggju hinir lgst settu vi tfalt betri

kost en hr jru1 og a srhver karl ea kona fengi hvaeina er hugurinn girntist og tfalt a.2 Mhame spmaur sagi einnig: ,,Ftspor Parads er meira

1 2

Fr essu er greint Saheeh Muslim, #186 og Saheeh Al-Bukhari, #6571. Fr essu er greint Saheeh Muslim, #188 og Mosnad Ahmad, #10832.

48

viri en heimurinn allur og a sem honum tilheyrir.1 Hann sagi og: ,, Parads finnst a sem ekkert auga hefur s, engin eyru hafa heyrt og enginn hefur lti sr til hugar koma.2 Einnig sagi hann: ,,S aumasti hr jru, eirra sem inngengt eiga Parads, verur frur anga eina stund. egar hann snr aftur er hann spurur: ,,Adams sonur, mttir nokkru sinni ola bgindi? Reyndir nokkru sinni mtlti? segir hann: ,,Nei, Gus nafni, Drottinn! g mtti aldrei ola bgindi og ekki heldur reyndi g mtlti nokkurt.3 S sem inn i Parads gengur mun mikillar hamingju njta, laus vi sjkdma, kvalir, sorg og daua. Gu mun gera honum gott og ar mun hann dvelja alla eilf. Gu sagi Kraninum: { sem tra og gjra g verk munum Vr leia gara ar sem r streyma undir og eir f a dveljast ar a eilfu...} (Kran, 4.57)

2. Frelsun r vtiseldinum
Gu sagi Kraninum: Hinum vantruu sem deyja vantr sinni dugir ekki jararfylli gulls sem lausnargjald. Slkra bur sr refsing og enginn mun hjlpa eim. (Kran, 3.91)

Eina ri til ess a f inngngu Parads og komast hj logum vtis er a breyta rtt lfinu vegna ess a s sem deyr vantraur engan kost v a sna aftur til essa heims og trarinnar. Gu sagi Kraninum hva bii hinna vantruu dmsdegi.

1 2

Fr essu er greint Saheeh Al-Bukhari, #6568 og Mosnad Ahmad, #13368. Fr essu er greint Saheeh Muslim, #2825 og Mosnad Ahmad, #8609. 3 Fr essu er greint Saheeh Muslim, #2807 og Mosnad Ahmad, #12699.

49

Ef gtir s andspnis eldinum egar eir segja: , a vi gtum sni aftur, skyldum vi ekki hafna teiknum Drottins vors, heldur gerst sannir trendur. (Kran, 6.27) En enginn ess kost ru sinni.

Mhame

spmaur sagi: ,,S lnsamasti hr jru, eirra sem dmdir eru

bli (til helvtis) dmsdegi, verur frur eldinn eina stund. egar hann snr aftur er hann spurur: ,,Adams sonur, sst nokkru sinni ggn og gi? Naust nokkru sinni blessunar? segir hann: ,,Nei, Gus nafni, Drottinn!1

3. Snn hamingja og innri friur

Hgt er a last sanna hamingju og fri me v a lta valdi skapara himins og jarar. Gu sagi Kraninum: Sannarlega, me v a minnast Gus finna hjrtun fri. (Kran, 13.28) Hins vegar ba erfileikar hvers ess sem snr baki vi Kraninum essu lfi. Gu sagi: En hver s sem snr sr fr kenningum Kransins, hann2 mun eiga erfitt lf og verur hann endurreistur sem blindur maur dmsdeginum. (Kran, 20.124)3

etta skrir ef til vill hvers vegna sumir stytti sr aldur sitt eir njti alls kyns munaar sem auur eirra frir eim. Cat Stevens sem n ber nafni Yusuf Islam var heimsfrgur dgurlagasngvari. Fyrir kom a hann fkk greitt meira en 10 milljnir krna fyrir eina kvldskemmtun. Eftir a hann snerist til slams var hann fyrst hamingjusamur fyrir alvru og laist innri fri sem hann hafi ekki fundi ur rtt fyrir efnislega velgengni sna.4

Fr essu er greint Saheeh Muslim, #2807 og Mosnad Ahmad, #12699. eas s sem trir ekki kenningar Kranins og er hlir eim. 3 .e. s sem hvorki treystir Kraninum n fer eftir v sem ar er boi. 4 S er vill spyrja Cat Stevens (Yusuf Islam), hvernig honum hefur lii eftir a hann snrist til slams getur sent honum brf etta heimilisfang: 2 Digswell Street, London N7 8JX, United Kingdom.
2

50

4. Fyrirgefning fornra synda

eim er tekur vi slam eru fyrirgefnar allar syndir og di er hann hefur egar drgt. Maur nokkur, Amr a nafni, kom til Mhames spmanns og sagi:

,,Rttu mr hgri hnd na svo g geti heiti r hollustu minni. En er spmaurinn rtti fram hgri hndina lt Amr hndina sga. Spmaurinn

sagi: ,,Hva er a, Amr? Hann svarai: ,,g set eitt skilyri. Spmaurinn spuri: ,,Hvaa skilyri setur ? Amr sagi: ,,A Gu fyrirgefi mr syndir mnar. Spmaurinn sagi : ,,Vissir ekki a me v a snast til slams eru r allar fornar syndir fyrirgefnar.1

eim er snst til slams mun aan fr umbuna samrmi vi breytni sna ga ea slma, ea eins og Mhame spmaur sagi: ,,Enginn er miskunnsamari

en Gu ykkar sem i lofi og vegsami. Hj eim sem hefur gott hyggju er gverki skr jafnvel hann gjri a eigi. En ef hann gjrir gott er hj honum skr tfalt til sjhundrafalt ea miklu mun meira ( umbun fyrir krleiksverki). Og hj eim sem hefur illt huga en vinnur eigi di er gverk skr. En ef hann disverk fremur er a hj honum skr nema Gu mi a t.2

1 2

Fr essu er greint Saheeh Muslim, #121 og Mosnad Ahmad, #17357. Fr essu er greint Mosnad Ahmad, #2515 og Saheeh Muslim, #131.

51

3. kafli
Almennar upplsingar um slam
Hva er slam?
A jta slamstr er a samykkja og hla eim kenningum Gus sem hann opinberai snum sasta spmanni, Mhame .

Grundvallartrarkenningar slams 1) Trin Gu

Mslmar tra einn Gu, sem sr enga ara hlistu, syni ea stagengli, og engan m tilbija nema hann. Hann er hinn eini og sanni Gu og arir guir eru hjguir. Gu ber strfengleg nfn og er algerlega fullkominn. Enginn deilir helgi Gus, n eiginleikum Gus. Kraninum lsir Gu sr svo:

Seg : Hann er Gu hinn eini, s sem allar skapaar verur eru har. Hvorki getur hann brn n var hann getinn. Enginn er lki hans. (Kran, 112:1-4)

112. kafli Kraninum, ritaur me arabsku skrautletri.

52

Engan m kalla, grtbna, tilbija ea drka einn ea annan htt nema Gu einn. Gu einn er almttugur, skapari, drottinn og forsj alls verldinni. Hann vakir yfir llu. Hann er hur skpunarverki snu, en allt skpunarverk Gus arfnast hans um allt. Hann er allt heyrandi, allt sjandi og allt vitandi. ekking hans nr fullkomlega yfir alla hluti, sem sj m berum augum og hina sem ekki sjst, opinber ml og einkaml. Hann veit hva gerst hefur og hva gerast mun og hvernig a mun gerast. Ekkert gerist nema me vilja Gus. a sem Gu vill a gerist mun gerast og a sem Gu vill ekki a gerist mun aldrei gerast. Vilji hans er ri llu skpunarverkinu. Hann ber givald yfir llum hlutum og getur allt. Gu er almttugur, miskunnarsamur og gviljaur. Haft er eftir Mhame spmanni a Gu s miskunnarsamari gagnvart skpunarverki snu en mir barni snu.1 Gu er hvorki rttltur n harstjri. Hann er alvitur llum gerum snum og rskurum. Ef einhver arfnast einhvers fr Gui getur s hinn sami bei Gu um a n ess a f einhvern annan til a bera or milli. Gu er ekki Jess n er Jess Gu.2 Jess hafnai essu jafnvel sjlfur. Gu segir Kraninum:

Vissulega eru eir vantrair sem segja: Jess sonur Maru er Gu. Messas sagi sjlfur: Brn sraels, tilbiji Gu, Drottinn minn og Drottinn ykkar S sem tilbiur ara gui fr ekki inngngu Parads og eldurinn verur heimkynni hans nsta lfi. Enginn kemur eim misgjrarmnnum til hjlpar. (Kran, 5:72)

Gu er ekki heilg renning. Gu sagi Kraninum:

Rita Saheeh Muslim, #2754 og Saheeh Al-Bukhari, #5999. Sagt var fr v Associated Press London 25. jn 1984 a samkvmt tkomu knnun tryi meiri hluti biskupa ensku biskupakirkjunnar a kristnum mnnum bri ekki skylda til a tra a Jess Kristur vri Gu. Samkvmt niurstum knnunarinnar var 31 af 39 biskupum Englands essu sammla. Einnig kom fram a 19 af 31 biskupi sgu a a vri ng a segja a Jess vri sendiboi og jnn Gus. Knnuninn var ger af trarbragattinum Credo sem er dagskr London Weekend Television.
2

53

Vissulega eru eir vantrarmenn sem segja: Gu er partur af renningu. En a er enginn gu nema Gu. Og ef essir vantrarmenn lta ekki af ummlum snum verur eim harlega refsa. ttu eir ekki a sna irun til Gus og bijast fyrirgefningar? Gu er s sem fyrirgefur og miskunnar. (Kran, 5:73-75)

slam hafnar v a Gu hafi hvlst sjunda degi skpunarinnar, a hann hafi deilt vi einn af englum snum og a Gu hafi af fundski brugga launr gegn mnnunum, ea a Gu hafi birst holdi klddur sem maur. slam hafnar v einnig a Gu hafi nokkra mannlega eiginleika. Slkt er tali vera gulast. Gu er yfir allt upphafinn. honum finnast engir annmarkar. Hann reytist aldrei. Hann syfjar aldrei og arf ekki a sofa.

Arabska ori Allah ir Gu (hinn eini og sanni sem skapai allt). Ori Allah er a nafn Gui sem arabskumlandi menn nota, bi mslmar og kristnir. etta or getur ekki tkna neitt anna en hinn eina sanna Gu. Arabska ori Allah kemur um 2700 sinnum fyrir Kraninum. arameska, tungumli sem er nskylt arabsku og er tungan sem Jess talai allajafna, kallast Gu einnig Allah.1

2) Trin engla
Mslmar tra tilvist engla og a eir su drlegar verur. Englarnir drka Gu einan, hla honum og fara aeins eftir skipunum hans. meal engla er Gabrel, sem fri Mhame Kraninn.

3) Trin opinberunarbkur Gus

Mslmar tra a Gu hafi opinbera spmnnunum bkur snar mnnunum til snnunar og sem leiarljs handa eim. meal essara bka er Kraninn, sem Gu opinberai Mhame spmanni . Gu hefur byrgst a vernda Kraninn

fyrir afbkun og hrtogunum. Gu hefur sagt:

1

NIV Compact Dictionary of the Bible, Douglas, bls. 42

54

Sannarlega sendum Vr boskapinn (Kran) og sannarlega munum Vr varveita hann (breyttan og orrttan) (Kran, 15:9)

4) Trin spmenn og sendiboa Gus

Mslmar tra spmenn og sendiboa Gus, en s fyrsti var Adam og eirra meal eru Ni, Abraham, samel, sak, Jakob, Mses og Jess (friur s me eim). En lokaskilabo Gus til mannanna, sem stafesta hinn eilfa boskap, voru opinberu Mhame spmanni . Mslmar tra v a Mhame s seinasti

spmaurinn sem var sendur af Gui, eins og Gu segir:

Mhame er ekki fair neins ykkar manna en hann er sendiboi Gus og seinasti spmaur. (Kran, 33:40)

Mslmar tra v a allir spmennirnir og sendiboarnir hafi veri af holdi og bli og hafi enga af gudmlegum eiginleikum Gus.

5) Trin dmsdag:
Mslmar tra dmsdag (upprisuna) egar allir menn munu upp rsa og ganga fyrir Gus dm vegna gjra sinna.

6) Trin Al-Quadar
Mslmar tra Al-Qadar eir eru sem sagt gulegrar forlagatrar, en a trin Gu skapi mnnum rlg ir ekki a mennirnir hafi ekki frjlsan vilja. Mslmar tra vert mti a Gu hafi skapa mnnunum frjlsan vilja. etta ir a mennirnir geti vali milli rttra og rangra gjra og su byrgir gjra sinna. Forlagatrin inniheldur fjra megintti: 1) Gu veit allt. Hann veit hva hefur gerst og hva mun gerast. 2) Gu hefur skr allt sem hefur gerst og mun gerast. 3) Hva sem Gu vill a gerist mun gerast og hva sem Gu vill ekki a gerist mun ekki gerast. 4) Gu er skapari alls.

55

Eru til arar helgar heimildir en Kraninn?

J. Sunnah (a sem Mhame spmaur sagi, geri ea hafi velknun ) er nnur helsta heimild slams. Sunnah samanstendur af hadith, sem eru traustar ritaar sagnir af v sem fylgismenn Mhames spmanns heyru

hann segja, su hann gera og hafa velknun . Trin sunnah er einn grundvallarttur slamstr.

Dmi um ummli Mhames

spmanns

{Hinir truu eru sem einn lkami st sinni, miskunn og gsemi gar hvers annars. Ef einhver hluti lkamans er veikur, finnur hann allur til svefnleysis og hita. }1 {eir hinna truu sem heitast tra eru og gddir mestu sigi. Og bestir meal eirra eru eir sem bestir eru konum snum.}2 {Enginn trir (fullkomlega) fyrr en hann ann mebrur snum ess sem hann sjlfur girnist.}3 {S er allt umlykur miskunnar eim miskunnsmu. Sni jarnesku skpunarverki miskunn og Gu mun miskunna yur.}4 {Mannkrleikur er a brosa til mebrur sns ...}5 {A mla gott er krleikur.}6

1 2

Fr essu er greint Saheeh Muslim, #2586, og Saheeh Al-Bukhari, #6011. Fr essu er greint Mosnad Ahmad, #7354, og Al-Tirmizi, #1162. 3 Fr essu er greint Saheeh Al-Bukhari, #13, og Saheeh Muslim, #45. 4 Fr essu er greint Al-Tirmizi, #1924, og Abu-Dawood, #4941. 5 Fr essu er greint Al-Tirmizi, #1956. 6 Fr essu er greint Saheeh Muslim, #1009, og Saheeh Al-Bukhari, #2989.

56

 {S sem trir Gu og efsta dag (dmsdag) tti gera nunga snum gott.}1 {Gu dmir ekki eftir tliti ea eftir aufum, Gu skyggnist inn hjrtu yar og metur gjrir yar.}2 {Borgi verkamanninum launin ur en sviti hans ornar.}3 {Mann yrsti gngu. egar hann kom a brunni einum fr hann niur brunninn, drakk ngju sna og klifrai aftur upp. s maurinn hund me lafandi tungu og reyndi s a svala orsta snum me v a sleikja moldaraurinn. Maurinn sagi: essi hundur lur fyrir orsta eins og g ur. Fr hann ofan bruninn aftur, fyllti sk sinn vatni og gaf hundinum a drekka. Gu akkai honum og fyrirgaf honum syndir hans.} Spmaurinn var spurur: Fum vi a launa sum vi g vi drin? Hann sagi: {Launa verur allt hi ga sem viki er a llum lifandi drum og mnnum}.4

Hva segir slam um dmsdag?

Mslmar tra v eins og kristnir menn a jarlfi s aeins prfraun og undirbningur fyrir nsta lf. Jarlfi er prfraun fyrir alla til undirbnings fyrir lf eftir dauann. S dagur mun koma a verldin mun farast og hinir dauu munu upp rsa og hlta dmi Gus. S dagur verur byrjunin eilfu lfi. etta er dmsdagurinn. eim degi mun llum vera umbuna af Gui samkvmt athfnum og trfesti. eim sem deyja trandi v a a s enginn gu nema Gu og Mhame er sendiboi (spmaur) Gus og eru mslmar verur umbuna

eim degi og eir munu f agang a parads a eilfu, eins og Gu hefur sagt:
1 2

Fr essu er greint Saheeh Muslim, #48, og Saheeh Al-Bukhari, #6019. Fr essu er greint Saheeh Muslim, #2564. 3 Fr essu er greint Ibn Majah, #2443. 4 Fr essu er greint Saheeh Muslim, #2244, og Saheeh Al-Bukhari, #2466.

57

En eir sem tra og vinna g verk vera bar paradsar og f a dveljast ar a eilfu. (Kran, 2:82)

En eir sem ekki tra v egar eir deyja a a s enginn gu nema Gu og Mhame er sendiboi (spmaur) Gus og eru ekki mslmar egar eir

deyja f ekki a koma inn parads og vera sendir vtiseldinn, eins og Gu hefur sagt: eim sem leitar annarrar trar en slam (undirgefni vi vilja Skaparans) verur eirri hjtr hafna og munu eir ba sigur nsta lfi. (Kran, 3:85)

Einnig sagi hann: Hinum vantruu sem deyja vantr sinni dugir ekki jararfylli gulls sem lausnargjald. Slkra bur sr refsing og enginn mun hjlpa eim. (Kran, 3:91)

Einhver gti spurt: g held a vsu a slam s g tr, en ef g mundi taka slamstr, mundi fjlskylda mn, vinir og arir ofskja mig og ha mig. F g ekki, ef g tek ekki slamstr, a koma inn parads og forast g ekki vtiseldinn?

Svari hefur Gu gefi eftirfarandi versi: eim sem leitar annarrar trar en slam (undirgefni vi vilja Skaparans) verur hafna og munu eir ba sigur nsta lfi}. (Kran, 3:85)

Eftir a Gu sendi Mhame spmann

til a boa mnnum slam

viurkenndi Gu ekki nnur trarbrg en slam. Gu er skapari okkar og sr okkur farbora. Hann skapai allt sem er jrinni handa okkur. ll blessun og lfsgi koma fr Gui. Ef einhver hafnar, rtt fyrir etta, trnni Gu, sendiboa hans Mhame spmann ea Gus tr, slam, mun honum refsa vera

58

framhaldslfinu. Aaltilgangurinn me skpun okkar er s a vi drkum Gu einn og hlum honum, eins og Gu hefur lti um mlt hinni helgu bk, Kraninum (51:56). Jarlfi er mjg stutt. Hinir vantruu munu dmsdegi finna a jarlfi var sem einn dagur ea partur r degi, eins og Gu hefur sagt: Og hann (Gu) mun spyrja: Hve mrg r hafi r lifa jru? eir munu svara: Einn dag ea stund r degi. Og hann hefur sagt: Hlst a Vr hefum skapa ig n nokkurs tilgangs og a myndir ekki sna aftur til Vor dmsdegi? N sru a Gu er hinn upphafni, hinn sanni konungur. Enginn er Gu nema hann... (Kran, 23:115-116) (Kran, 23:112-113)

Framhaldslfi er afar raunverulegt. a er ekki aeins andinn sem lifir, heldur holdi lka. Vi munum lifa sl og lkama. Mhame spmaur bar saman jarneskt lf og framhaldslf og sagi :

{Gildi essa heims samanburi vi lfi hinum megin m lkja vi a sem loir vi fingur inn egar hefur dft honum vatn.}1 Merkingin er s a hi jarneska lf er samanburi vi framhaldslfi sem nokkrir dropar af vatni hafi.

Hvernig verur maur mslmi?

Einfaldlega me v a segja af sannfringu: La ilaha illa Allah, Muhammadur rasoolu Allah . hefur maur gerst mslmi. etta merkir: a er enginn gu (gomagn) nema Gu (Allah) og Mhame er sendiboi (spmaur) Gus.Fyrsti hlutinn, a a er enginn gu nema Gu, merkir a enginn rtt tilbeislu nema Gu einn og a Gu er hvorki rum studdur n son. Sannur mslmi tti einnig a:

Fr essu er greint Saheeh Muslim, #2858, og Mosnad Ahmad, #17560.

59

* Tra a hin helga bk, Kraninn, s orrtt eftir Gui hf og hafi veri opinberu af Gui.

* Tra dmsdaginn (upprisuna) og a s dagur muni koma eins og Gu hefur lofa Kraninum.

* A viurkenna slamstr.

* A tilbija ekkert nema Gu og engan annan en Gu.

Mhame spmaur

sagi: {Glei Gus yfir hinum irandi sem snr sr

til hans er meiri en glei manns sem hefur tapa lfalda snum (me llu vatni hans) eyimrk og allri von um a finna hann aftur og er lagstur niur skuggann til a deyja r orsta fullur rvinglunar egar hann sr lfaldann skyndilega fyrir framan sig}1

a er engin gu (gomagn) nema Gu (Allah) og Mhame er sendiboi (spmaur) Gus Letra fyrir ofan inngang Mosku..

Fr essu er greint Saheeh Muslim, #2747, og Saheeh Al-Bukhari, #6309.

60

Um hva snst Kraninn?

Kraninn, sem er orrtt eftir Gui hafur, er meginuppspretta srhvers mslma um kenningar og trarikun. Kraninum er fjalla um allt a sem kemur mnnum vi: visku, kenningar, tilbeislu, viskipti, lg o.s.frv. En meginefni Kransins er samband Gus vi skpunarverk sitt. Einnig eru Kraninum leibeiningar og nkvm tilsgn um rttltt samflag, heivira hegun og sanngjarnt hagkerfi.

Athugi a Kraninn opinberaist Mhame

arabsku einni. a merkir

a allar ingar Kraninum, hvort sem er slensku ea nokkru ru tungumli, eru hvorki Kraninn sem slkur n tgfa af honum, heldur er um a ra ingu merkingu Kransins. Kraninn er sem slkur aeins til v tungumli sem hann opinberaist , arabsku.

Hver var Mhame spmaur

Mhame

?
d

fddist Mekka ri 570 e.Kr. ar e fair Mhames

fyrir fingu hans og mir hans stuttu eftir a hann fddist lst hann upp hj frnda snum sem var af hinum vel metna Quraysh-ttblki. Mhame fkk

ekki menntun uppvexti, var ls og skrifandi til dauadags. j hans hafi, ur en hann hf boun sna sem spmaur, enga ekkingu vsindum og flestir voru lsir og skrifandi. egar hann x r grasi fkk hann a or sig samflaginu a vera sannorur, heiarlegur, reianlegur, rltur og einlgur. Hann var svo reianlegur a eir klluu hann reianlegan.1 Mhame var

Fr essu er greint Mosnad Ahmad, #15078.

61

mjg traur maur og fyrirleit lengst af hnignun samfara skurgoadrkun sem vigekkst samflaginu.

Moska Mhame spmanns

Mednu.

Um fertugt fkk Mhame

sna fyrstu opinberun fr Gui fyrir tilstilli

Gabrels engils. Slkar opinberanir fkk hann tuttugu og riggja ra tmabili og eru r uppistaan Kraninum.

Eftir a hann byrjai a vitna Kraninn og boa sannleikann sem Gu hafi opinbera honum var hann og fliair trbrur hans fyrir ofsknum vantrara. essar ofsknir uru svo grimmilegar a ri 622 bau Gu eim a flja land.

Flttinn fr Mekka til borgarinnar Mednu, sem er 260 mlum norar, markar byrjun tmatals mslma.

Eftir nokkur r, leyfist Mhame

og fylgjendum hans a sna aftur til d, sextu og riggja

Mekka og fyrirgfu eir vinum snum. egar Mhame

ra a aldri, hafi slamstr breist t um mestallan Arabuskagann og um einni ld eftir daua Mhames hafi slamstr breist t fr Spni vestri til Kna

austri. stur ess a slamstr breiddist svo fljtt og frisamlega t eru m.a. r a skilaboin eru svo skr og snn. slam boar tr einn gu sem er hinn eini gu sem er verugur ess a vera tilbeinn.

62

Mhame spmaur

var fullkomi dmi um heiarlegan, rttltan,

miskunnsaman, brjstgan, sannsglan og hugrakkan mann. Hann var hafinn yfir allar illar hvatir, a maur vri, og beitti sr fyrir Gu einan og umbun hans framhaldslfinu. Allar gerir hans bru vinlega vitni um guhrslu.

hrif tbreislu slams run vsindanna

slam kennir a menn skuli nta sr skynsemi sna og athyglisgfu. Aeins feinum rum eftir a slam tk a breiast t blmstrai auug menning og hsklar dfnuu. Samruni austrnna og vestrnna hugmynda og nrra hugmynda og gamalla olli miklum framfrum lknisfri, strfri, elisfri, stjrnufri, landafri, byggingarlist, listum, bkmenntum og sagnfri. Grundvallarkerfi eins og algebra og arabskir tlustafir samt notkun nllsins (sem var forsenda frekari runar strfrinnar) brust til Evrpu mialda fr yfirrasvi mslma. Flkin tki, sem geru Evrpumnnum kleift a stunda landknnunarleiangra sna og voru v forsenda landafundanna miklu, eins og stjrnuharmlirinn (astlab), kvarantinn og nothf sjkort komu einnig r smiju mslma.

Stjrnuharmlir (Astrolabe): Eitt mikilvgasta tki sem mslmar ruu. Hann var einnig miki notaur Vesturlndum fram nld.

63

Lknar mslma hfu mikinn huga skurlkningum og ruu margvsleg hld v skyni eins og sj m essu forna handriti.

Hverju tra mslmar um Jess?

Mslmar bera mikla viringu fyrir Jes (friur s me honum). eir telja hann einn mikilvgasta sendiboa Gus til manna. Kraninn stafestir meyfinguna og einn kafli Kransins heitir Maryam (Mara). Kraninn lsir fingu Jes eftirfarandi htt:

Englarnir sgu: , Mara, Gu flytur r fagnaarboskap ori snu. Nafn hans er Messas, Jess, sonur Maru, dur essu lfi og v nst og einn eirra sem nstir eru Gui. Hann mun tala til flksins r vggu sinni og sem fullvaxta maur og hann er meal hinna rttltu Hn sagi: Drottinn minn, hvernig m a vera a g eignist barn egar g hef ekki karlmanns kennt? Hann svarai: Svo mun vera. Gu skapar a sem hann vill. Hva sem hann kveur, segir hann einungis: Veri svo! Og a verur. (Kran, 3.45-47)

64

Fing Jes var kraftaverk og Gus vilji sama htt og Adam var skapaur a Gus vilja, en tti hann hvorki fur n mur. Gu sagi:

Skpun Jes m lkja vi skpun Adams. Gu skp hann af dufti og mlti til hans: skalt vera! (Kran, 3.59)

Jess vann mrg kraftaverk starfi snu sem spmaur. Gu segir a Jess hafi sagt: g kem til ykkar me tkn fr Drottni ykkar. g mta handa ykkur fuglslki r leir, og g bls a og a verur a fugli me leyfi Gus. g lkna ann sem fddur var blindur og hinn holdsveika, og ann sem dauur er lfga g me leyfi Gus. Og g kunngjri ykkur hva i eti og hva i geymi hsum ykkar. (Kran, 3.49)

Mslmar tra v a Jess hafi ekki veri krossfestur. a var tlun vina hans a krossfesta hann en Gu bjargai honum og hf hann til sn. Yfirbrag Jes var lagt annan mann. Fjendur Jes krossfestu ann mann ar sem eir hldu hann vera Jes. Gu sagi: eir sgu: Vi drpum Jesm, Son Maru, sendiboa Gus.eir drpu hann ekki n heldur krossfestu eir hann, en eim virtist svo. (Kran, 4.157)

Hvorki Mhame

n Jes komu til ess a breyta grundvallarkenningunni um

tr einn Gu sem fyrri spmenn bouu heldur fremur til ess a stafesta hana og blsa hana nju lfi.1

Mslmar tra v a Gu hafi opinbera Jes riti Injeel og a efni ess megi a hluta til finna meal ess sem Gu kenndi Jes og er Nja testamentinu. En etta ir ekki a mslmar tri Biblunni eins og hn ltur t n v s er ekki hin upprunalega ritning sem Gu opinberai mnnum. Hinni upprunalegu ritningu hefur veri breytt, vi hana hefur veri auki og hn hefur veri stytt.

65

Aksa moskan Jersalem. (tarefni um Jess m nlgast me v a smella hlekkinn: tarefni um Jes.)

Afstaa slams til hryjuverka

slam, trarbrg miskunnar, leyfa ekki hryjuverk. Gu sagi Kraninum:

Gu bannar ykkur ekki a sna eim gvild og sanngirni sem hvorki hafa barist vi ykkur vegna trar ykkur ea flmt ykkur fr heimkynnum ykkar. Gu elskar hina rttltu. (Kran, 60.80) spmaur bannai hermnnum snum a drepa konur og brn1 og
2

Mhame

etta rlagi hann eim: , ... Grpi ekki til svika, forist hf og drepi ekki ungbrn. Hann sagi einnig: Hver s er drepur ann sem sami hefur vi mslma mun ekki finna angan Paradsar hn ilmi fjrutu r.3 spmaur bannai einnig refsingar me eldi.4

Mhame
1 2

Rita Saheeh Muslim, #1744 og Saheeh Al-Bukhari, #3015. Fr essu er greint Saheeh Muslim, #1731 og Al-Tirmizi, #1408. 3 Fr essu er greint Saheeh Al-Bukhari, #3166 og Ibn Majah, #2686. 4 Fr essu er greint Abu-Dawood, #2675.

66

Eitt sinn sagi hann mor ara mestu syndina1 og varai vi v a dmsdegi yru eir fyrstir dmdir sem thellt hafa bli.2 3

Mslmar eru jafnvel hvattir til ess a fara vel me dr og eim er banna a meia au. Mhame spmaur sagi eitt sinn: Konu nokkurri var refsa

vegna ess a hn lokai ktt inni ar til hann drapst. Skum essa var hn dmd til Heljar. Hn lokai hann inni og gaf honum hvorki a ta n drekka og ekki sleppti hn honum lausum svo hann gti fanga sr skordr til matar. 4

Hann sagi einnig fr manni sem gaf yrstum rakka a drekka og Gu fyrirgaf honum syndir hans skum ess gverks. Spmaurinn var spurur eftirfarandi

spurningar: Sendiboi Gus, verur okkur a launa a sna drum gvild? Hann svarai: Ykkur verur launu gvild gar hverrar skepnu, drs ea manns. 5

ar fyrir utan er mslmum boi, er eir leia dr til sltrunar, a deya a annig a a finni til sem minnstrar hrslu og jningar. Mhame slturdri jist ltt. 6 spmaur

sagi: egar dri er sltra skal til verksins vanda. Hnfinn skal vel brna svo

ljsi essara ora og fleiri slamskra texta er a hvort tveggja banna og fyrirlitlegt samkvmt slam og augum mslma a s tta hjrtu varnarlausra borgara, a jafna mannvirki vi jru og limlesta saklausa menn, konur og brn me sprengjum. Tr mslma er tr friar, miskunnar og fyrirgefningar og mikill meirihluti eirra hefur alls ekki komi nlgt eim voaatburum sem kenndir

1 2

Fr essu er greint Saheeh Al-Bukhari, #6871 og Saheeh Muslim, #88. Me v a drepa ea sra. 3 Fr essu er greint Narrated in Saheeh Muslim, #1678 og Saheeh Al-Bukhari, #6533. 4 Fr essu er greint Saheeh Muslim, #2422 og Saheeh Al-Bukhari, #2365. 5 Fr essu er greint Saheeh Muslim, #2244 og Saheeh Al-Bukhari, #2466. 6 Fr essu er greint Saheeh Muslim, #1955 og Al-Tirmizi, #1409.

67

hafa veri mslmum. Ef mslmi fremur hryjuverk er s hinn sami sekur um a brjta lg slam.

(Fleiri greinar um slam og hryjuverk m nlgast undir hlekknum: Meira um slam og hryjuverk.)

Mannrttindi og rttlti slam.

slam tryggir margvsleg mannrttindi. Hr eftir eru tilgreind nokkur eirra.

Rttur hvers einasta rkisborgara slamsks rkis til lfs og eigna er helgur, hvort sem hann er mslmi ea ekki. Heiur manna ntur einnig verndar slam. v bannar slam a mga menn ea draga dr a eim. Mhame ,Sannlega er bl yar, eignir og ra frihelg.1 spmaur sagi:

Kynttahatur er ekki lii slam enda hefur Kraninn etta a segja um jafnrtti: i mannabrn, Vr hfum skapa ykkur karl og konu og skipa ykkur jir og ttkvslir svo a i lri a ekkja hver annan. Sannarlega er s gfugastur augum Gus sem mestan gustta hefur, Sannarlega veit Gu og ekkir allt. (Kran, 49.13)2

slam hafnar eirri kenningu a menn ea jir njti nar krafti aus, valda ea kynttar. Gu skapai alla menn jafna og aeins er unnt a greina eirra milli grundvelli trarbraga og trrkni. Mhame spmaur sagi: ,, j mn!

Gu yar er einn og forfair (Adam) yar er einn. Arabi er ekki fremri manni af rum kyntti og s er eigi betri en arabinn. Rauur (eiginlega hvtur me rauu yfirbragi, rjur) maur er ekki fremri svrtum og s svarti er ekki fremri eim

1 2

Fr essu er greint Saheeh Al-Bukhari, #1739 og Mosnad Ahmad, #2037. Trrkinn er s sem heldur sig fr llum syndum, vinnur gverk au er Gu bur og ttast og elskar Gu.

68

raua.1 En trrkni greinir eirra milli.2

Kynttahatur er miki vandaml heiminum n um stundir. Rku jirnar geta sent mann til tunglsins en ekki komi veg fyrir a hann hati mebrur sna ea slist vi . Allt fr dgum Mhames spmanns hefur slam veri

lsandi dmi ess hvernig hgt er a koma veg fyrir togstreitu milli kyntta. r hvert halda um a bil tvr milljnir mslma hvaanva a r heiminum

plagrmsfer (Hajj) til Mekka og kemur vel ljs hi sanna brralag allra ja og kyntta slam.

slam er tr rttltis. Gu sagi: Gu skipar ykkur a skila v sem i varveiti til eirra sem a eiga og egar i dmi a i dmi af rttvsi (Kran, 4.58)

Og hann sagi:

Ef tveir flokkar trara deila, leiti sttir me eim. Ef annar hvor flokkurinn beitir hinn ofrki, berjizt vi ann sem leitar, ar til hann hltir dmi Gus. egar hann ltur segjast, semur fri me eim af sanngirni og rttlti, v Allah elskar hina rttltu. (Kran, 49.9)

Vi eigum einnig gera eim er vi htum rtt til. Gu sagi:

Lti ekki fjandskap annarra aftra ykkur fr rttlti. Veri rttlt, a er gurkni nst.
1

(Kran, 5.8)

Litirnir sem nefndir eru essum umlum spmannsins eru aeins til dmis. etta ir a slam getur enginn kallast rum fremri skum litarafts sns, hvort sem a er hvtt, svart, rautt ea annars konar. 2 Fr essu er greint Mosnad Ahmad, #22978.

69

Mhame

spmaur sagi: ,, j mn! Varist rtt1 v vegna hans verur

myrkur dmsdegi.2

Og eir sem sj ekki rttltinu fullngt (.e. f ekki a sem eir eiga me rttu) lifanda lfi munu sj a dmsdegi, eins og spmaurinn sagi: ,, dmsdegi n eir rtti snum er hann eiga skyldan (og rin verur bt rttlti) ...3

Staa kvenna slam

slam hafa konur, giftar ea giftar, full einstaklingsrttindi. r eiga rtt a halda ea rstafa eignum snum og tekjum n afskipta nokkurs fjrhaldsmanns (fur, eiginmanns ea neins annars). Rttur kvenna er a kaupa, selja og gefa, hvort heldur gjafir ea til lmusu, og r geta eytt reiuf snu sem r lystir. Brguminn kaupir hana veri en fjrhin rennur til hennar eigin persnulegu nota og hn heldur ttarnafni snu en tekur ekki upp ttarnafn eiginmanns sns.

slam hvetur eiginmann til ess a koma vel fram vi konu sna, eins og Mhame spmaur sagi: ,,gtastir ykkar eru eir sem best reynast konum snum.4

Mur eru htt haldnar slam. slam kennir a eim skuli menn reynast best. Maur nokkur kom til Mhames spmanns og sagi: ,,, sendiboi Gus! svarai: ,,Mir

Hver er mns ga flagsskapar mest verur? Spmaurinn n. Maurinn spuri: ,,San hver? Spmaurinn

svarai: ,,ar eftir mir svarai: ,,ar eftir

n. Maurinn spuri enn: ,,San hver? Spmaurinn

1 2

.e. kgun, misrtti ea ranglti. Fr essu er greint Mosnad Ahmad, #5798 og Saheeh Al-Bukhari, #2447. 3 Fr essu er greint Saheeh Muslim, #2582 og Mosnad Ahmad, #7163. 4 Fr essu er greint Ibn Majah, #1978 og Al-Tirmizi, #3895.

70

mir n. Enn spuri maurinn: ,,San hver? Spmaurinn nst fair inn.1

svarai: ,,v

Nlgast m tarefni um konur slam undir hlekknum: tarefni um konur slam.

Fjlskyldan slam
Fjlskyldan, grunneining menningarsamflagsins, n tmum mjg undir hgg a skja. slamskt fjlskyldumynstur byggir hrfnu jafnvgi rttar eiginmanns, eiginkonu, barna og ttingja og ess httar vel grunda fjlskyldumynstur elur af sr eigingirni, rlti og st. Friurinn og ryggi sem kjarnafjlskylda svo gu jafnvgi hefur upp a bja er metanlegt og tali missandi andlegum roska hvers fjlskyldumelims og ef brnin og strfjlskyldan eru hf hvegum leitar allt jflagi jafnvgis.

Hvernig koma mslmar fram vi aldraa?

Elliheimili finnast varla hinum slamska heimi. Liti er a sem drengskaparbrag a annast foreldra sna erfiasta viskeii eirra. lagi sem v fylgir er tali blessun og tkifri til aukins slarroska. slam er ekki tali ng a menn biji fyrir foreldrum snum heldur vera eir a sna eim endanlega sam og minnast ess a er eir voru sjlfir varnarlaus brn ltu foreldrar eirra vinlega ganga fyrir. Mur eru srstaklega heiri hafar. Mslmar eru foreldrum snum ellinni miskunnsamir, ghjartair og eigingjarnir. Umnnun foreldra er samkvmt slam mikilvgasta skyldan nst eftir bninni og hn er eirra rttur. a er liti fyrirlitlegt a lta a hafa hrif sig egar flk, sem ekkert getur a v gert, gerist erfitt me aldrinum.

Fr essu er greint Saheeh Muslim, #2548 og Saheeh Al-Bukhari, #5971.

71

Gu sagi: Drottinn hefur fyrirskipa a tilbijir engan nema hann og a srt foreldrum num gur. Komist au gamals aldur num vegum, anna ea bi, sndu eim aldrei vansmd ea tlur, heldur talar til eirra me viringu og hljum orum. Sndu eim aumkt og blu og segu: Drottinn, veru eim miskunnarsamur svo sem au lu nn fyrir mr ungum. (Kran, 17.23-24)

Hinar fimm stoir slams.

Tilvera mslma byggist hinum fimm stoum slams. r bera vitni tr, bn, lmusu ea zakat (framfrslu ftkra), fstu Ramadanmnui og plagrmsferar til Mekka eirra sem a geta einu sinni vinnar.

1) Trarjtning
Trin er jtu me v a mla eftirfarandi or af fullri sannfringu: ,,La ilaha illa Allah, Muhammadur rasoolu Allah. etta ir: ,,Enginn er sannur gu (gudmur) nema Gu (Allah) og Mhame er sendiboi (spmaur) Gus. Fyrri hlutinn, ,,enginn er sannur gu nema Gu ir a enginn s verur tilbeislu nema Gu einn, og a Gu eigi sr hvorki flaga n son. Trarjtningin sem nefnist Shahada er einfld setning og eim er vill snast til slams ngir a mla hana af fullri sannfringu til ess. Trarjtningin er mikilvgasta sto slam.

2) Bn
Mslmar bijast fyrir fimm sinnum dag hvern. Hvert skipti tekur ekki nema fimm mntur. slmsk bn tengir saman trmanninn og Gu. Milligngumenn eru engir milli Gus og hins traa. bninni finna menn til innri friar, glei og hughreystingar og velknunar Gus gar ess er biur. Mhame spmaur sagi: ,,Bilal, kallau (flki) til bna, og ltum a vera okkur til hughreystingar.1 Bilal var einn flaga Mhames
1

Fr essu er greint Abu-Dawood, #4985 og Mosnad Ahmad, #22578.

72

honum hafi veri falin s skylda hendur a kalla flk til bna. Beist er fyrir dgun, hdegi, midegis, vi slsetur og nttml. Mslmi getur beist fyrir nnast hvar sem er, ti akri, inni skrifstofu, verksmiju ea hskla. (tarefni um hvernig skuli bera sig a v a bija m finna undir hlekknum Hvernig skal bera sig a v a bija ea ritinu A Guide to Salat (Prayer) eftir M. A. K. Saqib.)

3) lmusa Zakat (framfrsla ftkra)

Allt tilheyrir Gui. Aufi eru v aeins vrslu manna. Frummerking orsins zakat er hvoru tveggja skrn, .e. andlegur vottur, og vxtur. A gefa zakat merkir a gefa kveinn hundrashluta vissra eigna til kveinna sttta urfandi manna. Hundrashlutinn, tv og hlft prsent, er tekinn af upph sem samsvarar um a bil 85 grmmum gulls, gulli, silfri ea reiuf, og hefur veri eigu manns eitt tunglr. Eignir manna eru skrar me v a lg er til hliar ltil upph handa urfamnnum og lkt og egar jurtir eru grisjaar btir essi niurskurur innstunni vaxtarskilyrin. Hverjum og einum er frjlst a gefa eins miki og honum ea henni snist til lmusu.

4) Fasta Ramadanmnui
r hvert, mnuinum Ramadan,1 fastar srhver mslmi fr dgun til slarlags og neitar sr um mat, drykk og kynlf. fastan s brholl heilsunni er fremur liti hana sem lei til ess a efla andlega lan. Me v a neita sr um lfsins gi, ekki nema stuttan tma, nr s sem fastar

Ramadanmnuur er nundi mnuur slamska dagatalsins (sem byggt er gngu tungls en ekki slar).

73

a finna til sannrar samkenndar me eim sem la skort auk ess sem nd hans eflist.

5) Plagrmsfer til Mekka

Ef fjrhagur og heilsa leyfir ber hverjum og einum skylda til a fara plagrmsfer (Hajj) til Mekka einu sinni vinni. Um a bil tvr milljnir manna halda til Mekka r hvert hvaanva a r heiminum. Til Mekka skir a vsu fjldi gesta ri um kring, en einu sinni ri, tlfta mnui hins slamska dagatals, er farin Hajj. Plagrmar (karlar) klast srstkum einfldum klum sem m t allan mun stttar og menningar annig a allir standa eir jafnir fyrir Gui.

Plagrmar bijast fyrir Haram moskunni Mekka. mosku essari er Kaaba (svarta byggingin myndinni) sem mslmar sna a er eir bijast fyrir. Gu bau spmnnunum Abraham og syni hans samel a reisa Kaaba svo ar gtu menn beist fyrir.

Ein s helgiathfn sem fylgir Hajj er a ganga sj sinnum umhverfis Kaaba og sj sinnum milli tveggja hla, Safa og Marwa eins og Hagar geri leit sinni a vatni. San safnast plagrmarnir saman vi Arafa1 til a bija Gu ess sem
1

Um a bil 24 klmetra fr Mekka.

74

lystir og um fyrirgefningu hans og oftar en ekki er liti athfn sem forsmekk dmsdags.

Hajj lkur me ht, Eid Al-Adha, ar sem menn fagna me bnagjr. S ht og Ei al-Fitir veisla haldin lok Ramadan, eru hinar tvr rlegu htir dagatals mslma.

slam Bandarkjunum
Erfitt er a alhfa um bandarska mslma. Sumir eru trskiptingar en arir innflytjendur, verkamenn ea lknar. Trin heldur fjlbreyttu samflagi eirra saman og fjlmargar moskur sem finna m um ll Bandarkin styrkja a enn frekar. Mslmar fluttust snemma til Norur Amerku. egar tjndu ld bjuggu margir mslmar Norur Amerku. Fjlmargir Bandarkjamenn hafa snist til slams. eir eru af msum stttum, rkir, ftkir, menntair og menntair. Nna eru um a bil fimm og hlf milljn mslma Bandarkjunum.1

The World Almanac and Book of Facts 1996, Famighetti, bls. 644.

75

Hinga kominn Bismilla ir rahman ir rahim

Fyrir Frekari upplsingar um slam Ef vilt f meiri upplsingar um slam, ea ef hefur einhverjar spurningar ea athugasemdir. Og einnig ef hefur huga a f fleiri afrit af essari bk. er ykkur velkomi a heimskja heimasu bkarinnar http://www.islam-brief-guide.org ea hafa samband vi:

1) Bandarkin

Islamic Assembly of North America 3588 Plymouth Road, Suite # 270, Ann Arbor, MI 48105, USA Tel.: (734) 528-0006 - Fax: (734) 528-0066 E-mail: IANA@IANAnet.org

Islamic Foundation of America PO Box: 3415, Merrifield, VA 22116, USA Tel.: (703) 914-4982 - Fax: (703) 914-4984 E-mail: info@ifa.ws

Understanding Islam Foundation 11153 Washington Pl., Culver City, CA 90232, USA Tel. and Fax: (301) 558-9865 E-mail: info@understandingislam.us

76

World Assembly of Muslim Youth PO Box: 8096, Falls Church, VA 22041-8096, USA Tel.: (703) 820-6656 - Fax: (703) 783-8409 E-mail: support@wamyusa.org

Islamic Information Institute of Dar-us-Salam 5301 Edgewood Rd., College Park, MD 20740-4623, USA Tel.: (301) 982-9463 - Fax: (301) 982-9849 E-mail: iiid@islamworld.net

Al Jumuah Magazine PO Box: 5387, Madison, WI 53705-5387, USA Tel.: (608) 277-1855 - Fax: (608) 277-0323 E-mail: info@aljumuah.com

2) Kanada

Islamic Information & Dawah Center International 1168 Bloor Street West, Toronto, Ontario M6H 1N1, Canada Tel.: (416) 536-8433 - Fax: (416) 536-0417 E-mail: comments@islaminfo.com

77

3) England l-Muntada Al-Islami Centre 7 Bridges Place, Parsons Green, London SW6 4HW, UK Tel.: 44 (0207) 736 9060 Fax: 44 (0207) 736 4255 E-mail: muntada@almuntada-alislami.org

Jamiat Ihyaa Minhaaj Al-Sunnah PO Box: 24, Ipswich, Suffolk IP3 8ED, UK Tel. and Fax: 44 (01473) 251578 E-mail: mail@jimas.org

4) Saud Araba

World Assembly of Muslim Youth PO Box: 10845, Riyadh 11443, Saudi Arabia Tel.: (966-1) 464-1669 - Fax: (966-1) 464-1710 E-mail: info@wamy.org

5) Egypt

Conveying Islamic Message Society P.O. Box 834 Alexandria Egypt www.islamic-message.net

78

bendingar og athugasemdir um bkina

Ef hefur einhverjar vsbendingar, uppstungur ea athugasemdir. Ea ef vilt f frekari upplsingar um slam. Ea ef r vantar hjlp vi a taka slam sem tr na, er r velkomi a senda tlvupst eftirfarandi tlvupstfng:

info@islam-guide.com

ea til hfundar bkarinnar I. A. Ibrahim at:

ib@islam-guide.com

www.islamic-invitation.com

79

Tilvsanir

Ahrens, C. Donald, 1988. Meteorology Today. 3. tg. St. Paul: West Publishing Company.

Anderson, Ralph K., and others. 1978. The Use of Satellite Pictures in Weather Analysis and Forecasting. Geneva: Secretarial of the World Meteorological Organization.

Anthes, Richard A., John J. Cahir, Alistair B. Fraser, and Hans A. Panofsky. 1981. The Atmosphere. 3. tg. Columbus: Charles E. Merrill Publishing Company.

Barker, Kenneth, and others. 1985. The NIV Study Bible, New International Version. Grand Rapids, Michigan: Zondervan Publishing House.

Bodin, Svante. 1978. Weather and Climate. Poole, Dorest: Blandford Press Ltd.

Cailleux, Andre. 1968. Anatomy of the Earth. London: World University Library.

Couper, Heather; and Nigel Henbest. 1995. The Space Atlas. London: Dorling Kindersley Limited.

Davis, Richard A., Jr. 1972. Principles of Oceanography. Don Mills, Ontario: Addison-Wesley Publishing Company.

Douglas, J. D.; and Merrill C. Tenney. 1989. NIV Compact Dictionary of the Bible. Grand Rapids, Michigan: Zondervan Publishing House.

Elder, Danny, and John Pernetta. 1991. Oceans. London: Mitchell Beazley Publishers.
80

Famighetti, Robert. 1996. The World Almanac and Book of Facts 1996. Mahwah, New Jersey: World Almanac Books.

Gross, M. Grant. 1993. Oceanography, a View of Earth. 6. tg. Englewood Cliffs: Prentice-Hall, Inc.

Hickman, Cleveland P., and others. 1979. Integrated Principles of Zoology. 6. tg. St. Louis: The C. V. Mosby Company.

Al-Hilali, Muhammad T., and Muhammad M. Khan. 1994. Interpretation of the Meanings of The Noble Quran in the English Language. 4. tg. endurskou. Riyadh: Maktaba Dar-us-Salam.

The Holy Bible, Containing the Old and New Testaments (Revised Standard Version). 1971. New York: William Collins Sons & Co., Ltd.

Ibn Hesham, Abdul-Malek. Al-Serah Al-Nabaweyyah. Beirut: Dar El-Marefah.

The Islamic Affairs Department, The Embassy of Saudi Arabia, Washington, DC. 1989. Understanding Islam and the Muslims. Washington, DC: The Islamic Affairs Department, The Embassy of Saudi Arabia.

Kuenen, H. 1960. Marine Geology. New York: John Wiley & Sons, Inc.

Leeson, C. R., and T. S. Leeson. 1981. Histology. 4. tg. Philadelphia: W. B. Saunders Company.

Ludlam, F. H. 1980. Clouds and Storms. London: The Pennsylvania State University Press.

81

Makky, Ahmad A., and others. 1993. Eejaz al-Quran al-Kareem fee Wasf Anwa al-Riyah, al-Sohob, al-Matar. Makkah: Commission on Scientific Signs of the Quran and Sunnah.

Miller, Albert, and Jack C. Thompson. 1975. Elements of Meteorology. 2. tg. Columbus: Charles E. Merrill Publishing Company.

Moore, Keith L., E. Marshall Johnson; T. V. N. Persaud, Gerald C. Goeringer, Abdul-Majeed A. Zindani, and Mustafa A. Ahmed. 1992. Human Development as Described in the Quran and Sunnah. Makkah: Commission on Scientific Signs of the Quran and Sunnah.

Moore, Keith L., A. A. Zindani, and others. 1987. Al-Ejaz al-Elmy fee al-Naseyah (The scientific Miracles in the Front of the Head). Makkah: Commission on Scientific Signs of the Quran and Sunnah.

Moore, Keith L. 1983. The Developing Human, Clinically Oriented Embryology, With Islamic Additions. 3. tg. Jeddah: Dar Al-Qiblah.

Moore, Keith L., and T. V. N. Persaud. 1993. The Developing Human, Clinically Oriented Embryology. 5. tg. Philadelphia: W. B. Saunders Company.

El-Naggar, Z. R. 1991. The Geological Concept of Mountains in the Quran. 1. tg. Herndon: International Institute of Islamic Thought.

Neufeldt, V. 1994. Websters New World Dictionary. Third College Edition. New York: Prentice Hall.

82

The New Encyclopaedia Britannica. 1981. 15. tg. Chicago: Encyclopaedia Britannica, Inc.

Noback, Charles R., N. L. Strominger, and R. J. Demarest. 1991. The Human Nervous System, Introduction and Review. 4. tg. Philadelphia: Lea & Febiger.

Ostrogorsky, George. 1969. History of the Byzantine State. Translated from the German by Joan Hussey. Endurskou tg. New Brunswick: Rutgers University Press.

Press, Frank, and Raymond Siever. 1982. Earth. 3. tg. San Francisco: W. H. Freeman and Company.

Ross, W. D., and others. 1963. The Works of Aristotle Translated into English: Meteorologica. 3. bindi. London: Oxford University Press.

Scorer, Richard, and Harry Wexler. 1963. A Colour Guide to Clouds. Robert Maxwell.

Seeds, Michael A. 1981. Horizons, Exploring the Universe. Belmont: Wadsworth Publishing Company.

Seeley, Rod R., Trent D. Stephens, and Philip Tate. 1996. Essentials of Anatomy & Physiology. 2. tg. St. Louis: Mosby-Year Book, Inc.

Sykes, Percy. 1963. History of Persia. 3. tg. London: Macmillan & Co Ltd.

Tarbuck, Edward J., and Frederick K. Lutgens. 1982. Earth Science. 3. tg. Columbus: Charles E. Merrill Publishing Company.

83

Thurman, Harold V. 1988. Introductory Oceanography. 5. tg. Columbus: Merrill Publishing Company.

Weinberg, Steven. 1984. The First Three Minutes, a Modern View of the Origin of the Universe. 5. prentun. New York: Bantam Books.

Al-Zarkashy, Badr Al-Deen. 1990. Al-Borhan fee Oloom Al-Quran. 1. tg. Beirut: Dar El-Marefah.

Zindani, A. A. This is the Truth (video tape). Makkah: Commission on Scientific Signs of the Quran and Sunnah.

Nmerakerfi mismunandi hadum Nmerakerfinn sem notu eru Hadum1 sem nefnd eru essari bk eru eftirfarandi:

Saheeh Muslim: samkvmt nmerakerfi Muhammad F. Abdul-Baqy. Saheeh Al-Bukhari: samkvmt nmerakerfi Fath Al-Bari. Al-Tirmizi: samkvmt nmerkerfi Ahmad Shaker. Mosnad Ahmad: samkvmt nmerakerfi Dar Ehya Al-Torath Al-Araby, Beirut. Mowatta Malek: samkvmt nmerakerfi Mowatta Malek. Abu-Dawood: samkvmt nmerakerfi Muhammad Muhyi Al-Deen AbdulHameed. Ibn Majah: samkvmt nmerakerfi Muhammad F. Abdul-Baqy. Al-Daremey: samkvmt nmerakerfi Khalid Al-Saba Al-Alamy og Fawwaz Ahmad Zamarly.
1

Hadeeth (hada) er stafest frsgn ritu af fylgisveinum spmanninum Mhamme sagi, geri og samykkti.

af v sem hann

84