Cilt 2, Say 1

Yayn Tarihi: 19/01/2012

rlk
Bir Yetikin Masal: Hugo Cabret Geen Ylda Geen Yl Yaadnz m? Benim iirlerime Herkes Hissettii Bal Koyar Egeli Okul Fileri Antik Dnemde Tp ve Doktorlar Elmal Turta Mevlanadan Bir yk RLK TV Yaynda Yakamoz zmir 2062

rlk

Cilt 2, Say 1

Bu Sayda...
rlk e-DERGS Cilt 2, Say 1 Sahibi Hakan KILAVUZ Genel Yayn Ynetmeni Hakan KILAVUZ Sorumlu Yaz leri Mdr M. Slay YAPICIOLU Yayn Danma Kurulu Aytekin AYDIN Reklam Mdr Semih YAPICIOLU Halkla likiler Mdr Asl KILAVUZ Abone Sorumlusu M. Slay YAPICIOLU Yayna Hazrlayan Hakan KILAVUZ Yayn Koordinatr M. Slay YAPICIOLU Art Direktr Orhan KK Grafik Tasarm Asl KILAVUZ erik Direktr Ahmet AKIN
www.hakankilavuz.com.tr rlkdergi@gmail.com Atatrk Bulv. No: 54/1-A Karyaka-ZMR (532) 353 65 93 Yaz ve fotoraflarn tm haklar yazar ve fotoraflara aittir. Yazar ve fotorafdan izin almak koulu ile oaltlmasnda ve baka ortamlarda kullanlmasnda engel yoktur. Alntlanmas halinde yazar adnn belirtilmesi zorunludur. Yaz ve fotoraflarn ieriindeki tm sorumluluk yazar ve fotorafya aittir. Dergi kar amal deildir. Para ile satlamaz. Elektronik ortamdan datm yaplr. Kada baslarak datlmas halinde sorumluluk basan ve datana aittir.

Editrden
Bu yl uzun yllar sonra ilk defa pazara gittim. Pazar nemli bir kltr. Modern dnyada pazarlar yerini AVMlere brakt. u sralar AVMler de internet marketlerine dnyor. Pazarlarn en gzel zellii pek ok rn kalitesine orantl fiyatlarla bulabilmeniz. Bu aralar pazarn en revata rn kestane. Her ke banda kestaneciler var. Pazarda sat yapanlarn bir ksm da retici. reticiden almann zevki bambaka. Satann retici olduunu hemen anlyorsunuz. Hal mal satanlarn tezgahnda pek ok eit maldan ok miktarda var. retici bahesinde olanlar, en fazla komunun bahesindekileri toplayp gelmi. Birka demet maydanoz, on kilo kadar elma, asidi iinde olduundan opak renkli zeytinya Alveri merkezlerini uzun sredir sevmiyorum. lk ald yllarda bir yaam ekli halini almt. Yeni evliydik. Henz Rengim de domam, bir 24 Ekim gn kp tek alveri merkezi olan byk Tansaa gittik. Ben Asldan doum gn hediyesi bekliyorum. Hani olur ya, gndz alamam, akam alacak. Ama Aslnn o taraklarda bezi yok. Onu alyor, bunu alyor. karken dayanamadm. Bir pasta alalm m? Nereden kt imdi? Ben imanm ya. Aklm fikrim pastada. Annemleri de arp doum gnm kutlardk. Asl baya zld. zlecek bir ey yok. Ben pek memnun oldum. Bu durum, bana da unutma hakk tanm oldu. Ancak bu ha da uzun srmedi. Birka yl iinde hakkm kullanverdim. nternetten alverie gelince. Ben henz AVMye alamadan. Asl onu da iyi beceriyor. ndirimleri takip ediyor falan. Gndelik alverileri yapt sitedekilerle de ahbap olma yolunda. Online serviste alanlarla yazyor. Bir de e-posta adresine gelen frsat rnleri var. te en tehlikelisi onlar. Gereksinimin olmayan pekok rn karnda azn sulandryor. Bir gn kapya gelen kargodan tekne motoru karsa armayacam. Hayatm ok ucuzdu. lk indirimde tekneyi de alrz. Olmaz m? Hakan KILAVUZ Narldere, 22/01/2012.

4 5 6 7 8 11 12 13 14 17

Bir Yetikin Masal: Hugo Cabret zlem Keke Geen Ylda Geen Yl Yaadnz m? Hakan Klavuz Benim iirlerime Herkes Hissettii Bal Koyar Eda Yazc Dilmen Egeli Okul Fileri Tekgl iek Antik Dnemde Tp ve Doktorlar Aynur Civelek Elmal Turta Tekgl iek Mevlanadan Bir yk Mehmet Aka RLK TV Yaynda Hakan Klavuz Yakamoz Aytekin Aydn zmir 2062 Rengim Lal Klavuz

Kapak
Bozda. Asl Klavuz. 15/01/2012. Dzenleme Hakan KILAVUZ

rlk

S NE MA

Bir Yetikin Masal: Hugo Cabret

Kald odada makineler, dililer, arklar ve kk el aletleriyle kendine ait bir dnya kuran Hugonun, bir sahnede filmin dier ocuk oyuncusu ile konuurken syledii u szler aslnda film boyunca tamir etmeye alt robotun (otomaton) srrn da ele verir nitelikte: Btn makinelerin bir amac var. Trenler insanlar bir yerden dierine tayor, saatler zaman gsteriyor. nsanlarn da birer gayesi var ve bu gayelerini kaybeden insanlar da tpk makineler gibi bozuluyor

zlem KEKE
ozkekec@gmail.com Brian Selznickin The Invention of Hugo Cabret... (Hugo Cabretin Buluu) isimli ocuk romanndan yola karak, Martin Scorsesenin boyutlu olarak ektii Hugo Cabret, her yataki sinema tutkunlarna hitap eden bir grsel len. 1930larn Parisinde karl bir k gn, bir tren garnda balayan film, istasyondaki odalardan birinde yaayan ve saatleri kurmakla grevli Hugo Cabretin yaad ve yaatt bir macerann hikayesi. yknn getii tren istasyonunun grkemli ama scak atmosferi, o dnemin tarihsel dokusunu yanstan dekoru, her sahne iin zenle seilmi mzikler, sokaklar, evler, heykeller, kar taneleri altndaki muhteem Paris manzaralar, yumuack renkler ve bir masaln iine dtnz hissini yaratan tm ayrntlar, Scorsesenin filmini biz bymeyen ocuklar iin 127 dakikalk bir gerek hayattan kopu riteline dntryor. Ben Kingsley filmdeki ok da zorlayc olmayan rolnn stesinden fazlasyla geliyor. boyutlu sahneler o kadar yerinde kullanlm ki; filmi izlerken Scorsesenin Hugoyu boyutlu aksi-

yon filmi furyasnn etkisiyle yapt vehmine hi kaplmadm. Film ayrca masals konusuna ramen Fransz sinemasnn geliimine nclk etmi, yzlerce filmde emei olan George Meliosa da bir sayg duruu niteliinde. Btn Parisienne ayrntlara ramen film boyunca ngilizce konuulmas belki biraz yadrganabilir ama sonuta Amerikal bir ynetmenin elinden km bir film iin ok da nemli bir kusur saylmaz. Gsteriminin yaryl tatiline denk gelmemesi bu keyifli seyirlik iin biraz anssz bir ortam yaratsa da zenli bir emee hak ettii deerin her koulda verileceini umuyor herkese bol sinemal gnler diliyorum.

Sayfa 4

Cilt 2, Say 1

Geen Ylda Geen Yl Yaadnz m?

Bu ylnz iyi geirdiniz mi? Salkl olduunuz iin hi sevindiniz mi? Bu yl hi gn ile uyandnz m? Ka kez gnein douunu izlediniz? Bir neden yokken ka kiiye hediye aldnz? Bu yl yeni domu bir bebek parmanz skca tuttu mu hi? Ve siz onu hi kokladnz m? Yaz gecelerinde ne kadar ok yldz olduuna hi ardnz m? Kendinize bu yl ka oyuncak aldnz? Ka kez gzlerinizden ya gelinceye kadar gldnz? Yal bir aaca sarldnz m bu yl? imlere uzandnz oldu mu? ocukluunuzdan kalan bir arky sylediniz mi hi? Hi ta kaydrdnz m bu yl? Ka kez kulara yem attnz? Bir iei dalndayken kokladnz m? Bu yl ka kez gkkua grdnz? Ya da hediye alan bir ocuun gzlerindeki ? Ka kez mektup aldnz bu yl? Eski bir dostunuzu aradnz m bu yl? Kimseyle bartnz m bu yl? Aslnda mutlu olduunuzu ka kez fark ettiniz bu yl? yi bir yln, bunlar gibi bir ok kk eylere bal olduunu hi dndnz m bu yl? Yeni ylda dnn.. Yayln imenlerin zerine Acele edin.. Er ya da ge imenler yaylacak zerinize

Hakan KILAVUZ
hakankilavuz@gmail.com

Jacques PREVERT

Sayfa 5

rlk

Benim iirlerime Herkes Hissettii Bal Koyar

zmir'de yamur var Ve bende hzn. ki bulut oturmu sanki gzlerime. Sen bakma benim bu hallerime. Alk deilim ben sevmelere.

Eda Yazc DLMEN

Ben bu gece hzn iindeyim. Bakmayn gllerime. Gzyalarm iime dkmekteyim. Hani bazen durur ya her ey bi randa. Hibir ey dnemez hale gelirsin. te ben bu akam yle bir hal iindeyim. Gitsem gidemem kalsam kalamam. Ortalarda bir yerdeyim. Desem diyemem, yazsam yazamam. Kendime sylemekteyim. Yamur yasa, rzgar esse her ey silinse, Bir frtna iin bile dua etmekteyim. Ben bu gece ac ekmekteyim. Tm hznlerimi gzyalarm iime gmp, Kalbimden ekip gitmek zereyim.

Sayfa 6

Cilt 2, Say 1

P OP L E R

Egeli Okul Fileri

a? va y ne . Oya sen ya le Ali ge. im a bakve Ali at Ged
Oya ata bakpdurun ya zati yeni saman vedim daha. Ali okul ald.
Ali to pu du tuve.

Tekgl EK
tekgul.cicek@hotmail.com

n. nape Oya

Oya topu dutupdurun. Ali okula go.

uru upd n.

Oya okul gamyo yave yave gidem.

Ali lk st i. Ali ay demle.

u gon yle kipi ir n em ede Yok Ali su getir. ya n ya. O

Babann ua m va. Ali ama Ne diyon gz doru gonu. rla r as . Ali iki ymrta gr. ip durma. di emir ver a grcem im tay kafand O ymr Ali bana cevap veme. Ali camlar sil.
. Ali canm skpdurma. vaa mis gibi ite , camlaan nesi Abartyon oya Oya eneni kapa. Ali bi d eti dut. edimi i a bi hizm d ki etm e. Oya az ye ok al Oya ayan denk al len. Ali beni tehdit etme. Oya canma yett i gali ne le bu b le. Ali fiine itaat et. Ali fiten kovuldun.

me. ore getirt Oya beni

Sen kovmadn ben istifa edipdurun belei Oya... Ylladr ne bu le senden ektiim ile be. Ali ko, Ali d, Ali amuda kalk.... Eeeeeeeeeehhhhhhh. Efeyiz le biz le yame yok.
Sayfa 7

rlk

A R K E OL OJ

Antik Dnemde Tp ve Doktorlar

Antik dnemde tpla ilgili ilk anlatlar, Smyrnal (Eski zmirli) ozan Homerosa aittir (M.. 9.-8. Yzylda yaad dnlmektedir). Iliada ve Odysseia isimli eserlerinde, baz hastalklar, yaralanmalar ve tedavilerinden sz eder. Homerosun hekimler ve hastalklar zerine yazdklar az ama deerli bilgi kayna oluturur. rnein Odysseiada hekimin halkn iyilii iin alan biri olarak kahin ve rahiplerle ayn snfa sokulduu anlatlr. Bu durum hekimin sosyal konumunu aklamaktadr. Ancak gezgin olan doktorlar, en erken dnemlerden itibaren aristokrat aileler tarafndan himaye edilmilerdir.

Aynur CVELEK
civelekaynur@yahoo.com

Kos Asklepionu

Illiada destannda ilk yk, Apollonun Troia nlerinde Yunan ordusunun bana sald veba salgndr. Ayrca her iki kitapta savata alnan yaralarn tanmlamalar vardr. Yaklak 150 eit yaralanma tanmlanr ve bunlardan 31i ba yaralanmalardr. lk zamanlar, bir hastann iyilemesinde bitki ve bylerin yan sra, her trl hastalk ve ifann da tanrdan geldiine inanlyordu. Hatta doktorlarn syle-

diklerinin yaplmayp, hastalarn ryalarnda grnen tanrlarn syledikleri, doktorlarn sylediklerinin nne geiyordu. Asklepios, en nemli tp tanrsyd. Babas Apollon da bir ifa verici tanrdr. lmcl hastalklar ve salgnlar verebilir ya da onlar nleyebilirdi. Asklepiosun annesi ise, Kuzey

Sayfa 8

Cilt 2, Say 1

A R K E OL OJ

Yunanistandaki Trikka kralnn kz ve bir lml olan Koronistir. Apollon tarafndan gebe braklan Koronis, bir lml ile evlenince sadakatsizliine fkelenen Apollon tarafndan ldrlr ve Koronisin henz karnnda yaayan ocuu alr. Asklepion Olymposta tanr Kheiron tarafndan bytlr ve tp sanat retilir. Hatta batanr Zeus, Asklepiosun lleri diriltmesinden dolay ona fkelidir ve doann dengesini bozacandan yldrmyla arpar. Bu ykye gre Asklepios nce lmldr fakat ok aranan bir hekim olmasndan dolay, Herakles gibi kahraman konumuna ykseltilir. Hygeia Asklepiosun kzdr ve Askepiosun yannda betimlenir. Ona yardm eder. Asklepiosun sembol, bir sopaya dolanm ylandr. Hygeia da genellikle ayn sembolle gsterilir. Sopa, gezgin hekimlerin uzun yrylerde kullandklar destektir. Bu ayn zamanda hastalara destek ve yardm anlamn da tamaktadr. Ylanlar, yoruma ak bir

konudur. Pagan inanlarnda ylan korkulan bir hayvan deil, aksine yaral kabul edilir, tanrsal kutsal bir yeri vardr. Ylan ly alan ve yeni yaam douran Toprak Ana ile ilikilidir. Ayn zamanda her yl deri deitirmesi nedeniyle sonsuz yeniden douun semboldr. Antik yazar Pausaniasa gre, ehlilemi ylan tr yalnz Epidaurosta bulunur, bu ylan Avrupaya zg zararsz, sar bir tr olan Elaphne longissima longissima dr. Ayn zamanda kpeklerin de iyiletirici olduuna inanlrd. Antik dnemde doktorlar, ncelikle fiziki olarak anlmlardr. Ayn zamanda felsefecidirler. Tp felsefe ile birlikte gelimitir. ncelikle doay ve evreni anlamaya almlardr. Tp asndan gelime, felsefeden ayrlmas ve ayr bir disiplin hale gelmesi olmutur.

Hippocrates Antik dnem doktorlar arasnda gnmzde

en iyi bilineni Hippokratestir. Hippokrates hakknda ok az ey bilinmektedir. M.. 460 civarnda Kosta (stanky Adas) domu, babas kkeni Asklepiadlar Slalesine dayanmaktadr. M.. 380lerde lmtr. Bu aile iinde tp becerisi nesilden nesile aktarlmaktayd. Aile ii evliklerle hekimler loncas kurumu ve bu loncalardan biri Kosta dieri Knidostadr. Bu loncalara gen hekimler kabul edilirken, gnmze baz deiikliklerle hala geerli olan Hippokratik Yemin edilirdi. Eski yeminde tp tanrs olan Asklepios adna yemin edilirken, yeni yeminde kutsal inanlar zerine yemin edilmektedir. Eski yeminde ocuk drme eylemine kat bir ekilde kar klrken, yeni yeminde daha esnek bir yaklam vardr. Eski metinde hayatm ve sanatm (tp ilmi) kutsal ve saf olarak saklayacam ifadesi varken imdiki yeminde byle bir ifade yoktur. Babas ve baka retmenlerle altktan sonra hekimlik yapmak zere Thessaliaya gitmi ve baars yaylnca birok yerden davet almtr. En nemli eserlerinden biri nl COR-

Akhilleus Patroklos'un yarasn sararken, M.. 500

Sayfa 9

rlk

A R K E OL OJ

PUSudur (CORPUS HPPOKRATCUM: Hippokratesin Toplu Yaptlar). 34 kitaptan oluur. Fransz edebiyat Emile Litre tarafndan 1839-1862 yllar arasnda GrekeFranszca olarak yaynlanmtr. Corpusun tamamiyle Hippoktesin eseri olduu pheli olmakla birlikte, bat tbbnn temeli olmutur. Corpus, mantksal bir dzenden yoksun olmakla birlikte, anatomi, fizyoloji, diyet, tedavi, klinik tanmlama, patoloji, cerrahi, kadn hastalklar ve doum ile tbbi etik ve grg kurallarn iermektedir. retisine ilikin en gvenilir kaynak Platondan ve Aristotalesin de rencisi olan tp tarihi yazar Menondan gelir. Platonun yazlarndan Hippokratesin insan vcudunu bir organizma olarak grd ve btnn doasn anlamadan bu organizmay anlamayacamz ne srd ortaya kmaktadr. Hippokratese gre hastaln kayna sindirilmeyen besinlerin artklarndan ortaya kan ve vcuda yaylarak salkl nefesin (pneuma) yerini alan gazlar (phsai) dr. Corpusun birok blmnde klasik drt sv retisi vardr: Kan, balgam, safra ve kara safra. rnein baz hastalklar Hippokrates ilk kez tanmlamtr. Sopalanm Parmaklar adl hastala Hipokratik Parmaklar denilmektedir. nk ilk kez Hippokrates bu hastaln tanmn yapmtr. Dier tanmlad hastalklar ise; akcier kanseri, akcier hastal, siyanotik kalp hastal dr. nl tarihi Herodotos, zamannn en yetenekli hekimi olarak Demokedesi gsterir. Knidoslu olan Demokedes, bir Asklepios rahibiydi. Daha sonra ayrlarak Aiginaya gitmi ve orada kendini gelitirmi, Atinaya yerlemitir. Daha sonra Polykratese kle olmu, kral Dareiosa da hekimlik yapm ve onu iyiletirdiinden dolay bol miktarda altn ve bir evle dllendirilmitir. Daha sonra da kraln karsnn meme tmr tedavi etmitir. M.. 6. yzylda tbbn felsefe ile birlikte gelitiini grrz. Buna ait ok sayda yazl belge ve arkeolojik kant bulunmutur. Pythagoras (Pisagor olarak bilinir), hem hekim hem de doa bilimcidir ve onun zamanndaki hekimler ncelikle doa bilimci sonra hekimdirler. Krotonda kat etik kurallara dayal ve temeli doann aratrlmasna ynelik bir disiplin kurmutur. Onu izleyen birok kii zerinde etkisi olmutur. Alkmaionun (M.. 450) yazlarnn gnmze dek gelebilen ksmlarnda, anatomik gzlemlere dayal kaytlar

yer almaktadr. Svlar retisine benzer bir reti olan elementler retisinin en kuvvetli savunucularndan biri Empedoklestir (M.. 455). Euboia Adasnda domu ve Atinada yaamtr. Onun biyoloji kuramlar, Platon ve Aristotales tarafndan da uyarlanm, Galenos tarafndan Sicilya tp ekol nn kurucusu olarak adlandrlmtr. Empedoklese gre, evrendeki canl ya da cansz her ey drt temel elementin karmndan olumaktadr. Ate, hava, toprak, su. Svlar ve elementler kavram, sonraki iki bin yl boyunca salk ve hastaln belirtileri olarak tbbn temelini oluturmulardr. Klazomenaida (Urla) yaam olan Anaksagoras (.. 500-428) elementler retisini gelitirmi ve her elementin grnmez kk tohumlarn karmndan olutuunu ne srmtr. Anaksagorasn katks fizyoloji alannda, zellikle beslenme konusunda olmutur. M.. 5. yzylda Demokritos ve Leukippos maddenin temel talar olarak atomu kabul etmilerdi. Doa filozoflar iin nemli bir kavram da pneuma (hava) nn her eyin kayna olduu fikridir. Apollonial Diogenes bu fikri daha ileri gtrerek, pneumann yaam, zeka ve kutsallk olduunu ileri srmtr. Bu retinin zayf taraflar bilinmekteydi ve hatta Aristophanes tarafndan alaya alnmt. leriki yllarda pnmatizm olarak bilinen tp ekolnn temle retisi olmutur. Tp asndan doal gelime, felsefeden ayrlmak olmu ve ayr bir disiplin haline gelen tbbi retiler, felsefi kurgularla uramaktan kurtulmutur. Celsus, tbbn geliimi zerine yazd aklamada bu ayrlmay Hippokratese atfetmitir. Anadoluda Yetimi nl Doktolar Knidoslu (Data) Chrysippus, (M.. 370ler), Sebzelerin ve zellikle lahanann faydalarn anlatan bir kitap yazm, Khalkhedonlu (Kadky-stanbul) Herophilos (M..280 ler), nabzn diagnosik teorisini gelitirmi, Klaroslu Nikander (M.. 197-130), nl bir farmakolog ve hekimdir. Prusla (Bursa) Aslepiades (M.. 124-40), Romada bir tp kulu kurmutur. Anazarboslu (Adana yaknlarnda Anazarva) Dioskorides, (M.S. 50-70), Yaklak on alt yzyl temel farmakolojik eser olarak kalan, ilalarn hazrlan ve testrini anlatana De Materia Medicann yazardr. Ephesoslu Soranus (M.S. 1.-2.yzyl) Genellikle kadn hastalklar, gebelik ve ocuk bakm hakknda yazm ve tp evrelerini 1500 yl etkilemitir.

Sayfa 10

Cilt 2, Say 1

Y E M EK T AR F

Elmal Turta
te merakla beklenen elmal turta tarifim.

Malzemeler
3 yumurta 75 gr sanaya 1 su barda eker 1.5 su barda un ceviz ii 1 paket kabartma tozu 1 paket vanilya pudra ekeri 2 byk elma

Tekgl EK
tekgul.cicek@hotmail.com

Yapl
Oda scaklndaki margarini yumurta ile iyice rpyoruz. ekeri ilave edip rpmaya devam ediyoruz. eker de eridikten sonra unu ekliyoruz ve kabartama tozu ile vanilyay da koyduktan sonra biraz daha rparak koyu kvaml bir hamur elde ediyoruz. ine i cevizi de kararmz kadar koyduktan sonra yalanm tepsiye malzememizi dkyoruz. nceden soyulmu ve ay eklinde dilimlenmi elmalar zerine dizerek 150-160 derecedeki frnda 35-40 dakika piiriyoruz. Turtamz pitikten sonra zerine pudra ekeri ve istenirse tarnda serperek servis yapyoruz. Afiyet olsuuuun....

Sayfa 11

rlk

YK

Mevlanadan Bir yk
Bu sayda Mevlanadan bir yky paylamak istiyorum.

Mehmet AKA
mehmetaka51@hotmail.com
Bir vaiz halk evlenmeye tevik ediyor, hadisler okuyordu. Krsden dul kadnlar, kzlar, evlenmeye tevik ediyor, bekarlarn evlenmelerini neriyordu. Birok eyler syledikten sonra bir kimse kalkt, Ey vaktin olu sofi, ben garip kiiyim, bana bir kadn lazmdr. dedi. Vaiz yzn kadnlara evirerek: Ey kadnlar aranzda bu arzuda olan var mdr? dedi. Vardr. dediler. Kalkp buraya gelsin. dedi. Yzn a grsn. nk peygamberimizin snnetidir, nikahtan nce yzn ap gstermek lazmdr. Ey delikanl bak bakalm dedi. Baktm. Beendin mi? Evet. Ey kadn dnyalk nen var? Bir eekciim var, sakalk eder, bazen deirmene buday gtrr, bazen odun eker, onun cretini alrm ve onunla geinirim. Vaiz dedi ki: Bu delikanl insanolu, efendi grlyor, eek seyislii yapamaz. Baka kadn var m? Vardr. nceki kadn gibi yanna geldi, yzn gsterdi. Delikanl dedi, Nesi var? Bir kzm var, Bazen su tar, bazen ift srer bazen de araba eker, creti benim olur. dedi. Bu delikanl efendi adamdr, ona kz obanl yaramaz. Bir bakas var m? Var. Kendini gster. Gsterdi. eyiz olarak nen var? Bir bam var dedi. Vaiz delikanlya dnerek: imdi her nden en uygun hangisi ise onu semek sana aittir. Delikanl kulan kamaya balad. Vaiz: abuk syle hangisini istersin? dedi. Delikanl: stiyorum ki, eee bineyim, kz nme kataym, baa gideyim. Deyince vaiz: Gzel ama, o kadar nazenin bir vcut deilsin ki hepsini sana versinler.

Sayfa 12

Cilt 1, Say 6

RLK T V

RLK TV Yaynda
Bir arky alp sylerken aklmza geldi. Acaba dardan nasl duyuluyor? ki trl syledik. Rengim, hangisi daha gzel? lk sylediiniz Acaba bir de kaydedip kendimiz mi dinlesek? E kaydettiimize gre paylamak da lazm. Ahmet Mira Ym kardeim ile tantmzdan beri birlikte olduumuz zamanlar mzik sslemitir. Yaknmzdakilere sesimizi hep duyursak da uzaktakileri unutmamak gerek diyerek kaytlara baladk.

Hakan KILAVUZ
hakankilavuz@gmail.com

Hastane nnde ncir Aac, ilk kaydettiimiz arkyd. Bu trky ilk defa Volkan Konakta dinledim. Yozgat Akdamadeni yresinin trks olduunu sonradan rendim. Nida Tfeki derlemi. Hatta hikayesini bile buldum. Komu kz ile beik kertmeli olan gen askere gittiinde vereme yakalanr. Hava deiimi nerilir ve gen memleketi Yozgatn Akmadeni kasabasna gelir. Gen veremlidir ya, kzn ailesi kzlarn koruma derdine dp szls ile grtrmezler. Hava deiimi yetmeyince tedavi iin genci stanbula gtrrler. Hastane odasnn penceresinden grd incir aacnn verdii ilham ile bu trk kar ortaya. Lakin gen bu amansz hastalktan kurtulamayp lr. Ailesi cenazesini Yozgata gtremez ve stanbulda defnedilir. Trky Ahmet Mira Ym gitar ile ve ben ud ile alp birlikte syleyerek kaydettik. Dailymotion sitesine upload edip facebookta paylanca yorumlar gelmeye balad. lk yorum. Kurtulamadnz u hastaneden. Doru. Biz hastaneden kurtulsak hastane bizim peimizi brakmyor zaten. Sonraki eletiriler daha iyi. Kameraya neden bakmyorsunuz? El cevap. Utanyoruz. Biz mi utanacaz. Yok canm. Kameray unutmuuz da ondan. Artk kameraya da bakyoruz. Yalnz bu repertuar kesin yazl hale getirmek gerekli. Ah-

metin defteri var ama benim de notalarm bir arada tutmam art. Hafza da bir yere kadar.

Hastane nnde ncir Aac http://www.dailymotion.com/video/ xmwcww_hastaneonu_creation Kimseye Etmem ikayet http://www.dailymotion.com/video/xn2g0b_kimseye-etmem -yikayet_music Babuba http://www.dailymotion.com/video/xndce8_babuba_music Hatrla Sevgili http://www.dailymotion.com/video/xn2fag_hatyrlasevgili_music ki Keklik http://www.dailymotion.com/video/xniqp0_iki-keklik_music Yiidim Aslanm http://www.dailymotion.com/video/xnir4d_yigidimaslanim_music?start=0#from=embed

Sayfa 13

rlk

BLMSEL

Yakamoz
En sevdiim filmlerden biri olan Apollo 13, Ay yolculuu srasnda ortaya kan lmcl sorunu snrl olanaklaryla alt edip Dnya'ya geri dnmeye alan astronotlar, onlara stn bir abayla yardm eden yer kontrol alanlarn ve tm olan biteni kaygyla izleyen yaknlarn anlatr. Apollo 13 Astronotlar Bakan Nixon le Birlikte Sayg Duruunda srada bir TV kanal uu ncesi Apollo 13'n komutan

Aytekin AYDIN
dr.aytekinaydin@gmail.com

Jim Lovell ile yaplm bir syleiyi ekranlara getirir, Lovell kinci Dnya Sava'na pilot olarak katlmtr. Diyalog aadaki gibidir: Sunucu: -Apollo 13 komutan Jim Lovell, Dnya'daki herkesten daha uzun sre, toplam 24 gn uzayda bulundu. Ona daha nce korkup korkmadn sormutum. Lovell: -Birka kez uakla uarken motor alev ald, yine parlayacak m diye meraklanmtm, ama bir yolunu buldum.

Apollo 13 Astronotlar Helikopterden Sava Gemisine niyorlar Apollo 11 ve 12 uular ile daha nce Ay'a ayak basldndan ilk bata olaya ilgi ok azdr. Fakat oksijen tanknn yolculuk srasnda patlamasyla her ey bir anda lm-kalm savana dnnce tm Dnya Apollo 13'e odaklanr. Bu Apollo 13 astronotlar, James Lovell Solda

Sayfa 14

Cilt 1, Say 6

BLMSEL

Sunucu: -Dehete dtnz hissettiiniz bir an oldu mu peki? Lovell: -ey; bir keresinde bir Banshee ile gece uuu yapyordum, yani uak gemisinde karartma vard. Japon Denizi'ndeydik. Radarm bozulmutu ve yn sinyalim almyordu, nk Japonya'da biri ayn frekans kullanyor, beni gitmem gereken yerden uzaa ynlendiriyordu. Aadaki karanlk okyanusa bakyordum. Harita okuma n atm, birden kokpitteki her ey gitti, hibir alet

Kurtarma mozu anlatyor. Koskoca okyanusta uak gemisinin gemesiyle ortaya kan yakamozu izleyerek dn yolunu bulabilmiti. Yelkenli ile gezdiim bu yaz tatilime kadar hi yakamoz grmemitim. Tekneden bir arkadam bize yakamozu gstereceini syleyince hemen deniz gzlklerimi takarak suya girdim. Tekne Apollo 13 Ay'a nemeyecek, Yine De Ay'n 100 km evresinden Dolanarak Dnya'ya Dnecek almyordu, klar kesilmiti. Yksekliimi bile okuyamyordum. Yaktmn azaldn biliyordum. Okyanusa acil ini yapmay dndm. Aa baktm ve tam o srada karanln iinde yeil bir izgi grdm. Sanki altma uzun bir hal serilmiti. Bunlar alglerdi. Byk bir gemi geince ortaya kan u kendiliinden ldayan eyler. Eve giden yolu gsteriyorlard. Kokpitimin klar gitmemi olsa onlar gremezdim. Yani, hangi olayn sizi eve gtreceini bilemezsiniz. Lovell ok gzel, bir o kadar da bilimsel ekilde yakaDalgalarn Kyya arpmas le Ortaya kan Yakamoz klarndan biraz uzaklatk. Arkadamz denizi aydnlatan fenerini kapatt ve gzlerimizi karanla altrdk. Kol ve ba-

Sayfa 15

rlk

B L M S EL

daha da dorusu Lovell'n syledii gibi bir algdir. Boyutlar 1 mm kadar olan bu kk canldan biroklarnn bir araya gelip k samasna da yakamoz denir. Yakamozun gzlemlenebilmesi iin Gne, Ay ve ehir klarnn yakamoz klarn bastrmamas gerekir. Yakamoz olutuunda denizde uzun floresan lambalar yanyormu gibi gzkr. Sz konusu canllarn k samas bir savunma mekanizSuyu rpmakla Ortaya kan Yakamoz caklarmz salladmzda yzlerce kvlcm denizin ierisinde suyla birlikte oynamaya balad. Karanlk gkyznde gezinen yldzlar gibiydiler. Yakamoz bize Yunanca "diakamos"dan gemi bir szck, genellikle yanl bilinen yakamoz ay nn suya, denize vuran yansmas deildir, yakamoz bir canldr, latince ismi *Noctiluca Milliaris* olan bu canl, bir biimde ate bceinin denizde yaayandr. Luminisens maddesini vcudunda barndran bu canlya dokunulduunda bir k saar. Bu canl bir planktondur, mas olarak dnlmektedir. Saldr altnda kalan tek hcreli k yayarak, daha byk avclarn kendisine saldran fark etmesini salar.

Samanyolu ve Yakamoz Noctiluca Milliaris Ik Sayor

Sayfa 16

 Olanaklar
Kltr Bakanlndan sonra zmir Bykehir Belediyesi tarafndan yaptrlan Ahmet Adnan Saygun Sanat Merkezi ve Karyaka Belediyesi tarafndan yaptrlan opera ve tiyatro sahnesini tm zmir ileleri izledi. Bugn her gece her sanat dalnda en az on gsteri bulmak mmkn. Gsteriler, zmir iin alm olan internet sitelerinden toplu olarak duyurulmakta ve biletleri elektronik olarak alnabilmektedir.

Kltr Sanat ve Elence

Salk

zmir, 1980li yllarda tp bebek konusunda tm Trkiyeye nc olmutu. Hzla gelien tp teknolojilerini yakndan izledii gibi niversite hastaneleri sayesinde dnyaya nc bulular yapmaktadr. Kolay ulam ve ucuz konaklama olanaklar sayesinde dnyann pek ok yerinden tedavi iin zmire akn akn turist gelmektedir.

ZMR 2062

Fuarclk

zmir Uluslararas Fuar, ald 1936 ylndan bu yana giderek bym ve gnmzde yln her gnnde farkl konularda fuarclk ile Trk Sanayisine nder olmaktadr. Fuar ve kongre turizmi zmiri Trkiyenin tm dnyaya alan kaps haline getirmitir.

letiim

Trkiye ilk kez internet ile Ege niversitesi sayesinde tant. Tm Trkiyeye internet balants Ege niversitesi Bilgisayar Mhendislii Fakltesinden saland. nternet balants iin fiberoptik teknolojisinden sonra mobil data transferi sayesinde zmirde yaayan herkes kendi mobil cihazndan her hangi bir cret demeden internete balanabilmektedir. Hzl ve kesintisiz iletiim sayesinde ofisler eve tand. Aya Vukolos Kilisesi ve Havagaz Fabrikasnn restorasyonunu takiben ok sayda tarihi bina restore ettirilip sanat ve kltr etkinliklerine ald. zmir, her an Ege kltrne dair elencelerin bulunabilecei yerleri de barndrmaktadr. Ege yemeklerinin yenebilecei restoranlar, zeybek oynanabilecek elence yerleri kadar; dnya mutfa yemekleri yenecek restoranlar ve tango yaplabilecek dans salonlar da bulunabilir. Meydan ve parklara konulan onlarca heykel ve resim sergileri ile grsel sanatlar da desteklenmekte, sanatlar korunmaktadr.

Turizm

Gelenein Teknoloji ile Bulutuu Salk Kenti

Efes ile balayan inan turizmi antik kentlerin restore edilmesi ile daha farkl bir zemine tand. Antik kentlerin kiisel giriimler ve Turizm Bakanl denetiminde restore edilmesi, gezenlerden elde edilen kazanlarla yeni kazlarn yaplmasn salarken pek ok sanat tarihi uzman, arkeolog ve restorasyon mimarna i olana salad.

Rengim Lal KILAVUZ

ULAIM
Ulam zmir iin de tm dnya iin olduu kadar sorun. Alanlarn ulam iin kullanlmas, insanlarn yaamlarn kstlyor. ki binli yllarda metro ile balayan yer alt toplu ulam sistemi geen elli yl iinde nce on be hat ile dnyann en yaygn metro an oluturdu. Yeralt olanaklarnn yannda havadan ileyen rayl aralar ile daha da yaygnlat. zmir krfezi Foa, Karyaka, Bayrakl, Alsancak, Konak, Narldere, Urla ve emeyi deniz altndan balayan tp geitleri iinde barndryor. zmir halk, yaygn toplu tama sistemi ile kara aralarn kullanmyor.

TARIM HAYVANCILIK ORMAN

Elli yl nce Trk tarmnn geliimi nndeki en nemli engelin miras ile topraklarn blnmesi olduu ne srld. Bu dnceden yola karak zmir Belediyesi kendisine devredilen hazine arazilerini tarma at. Topraklar, devlet veya kiilerin deil, bilimsel niteliklerde tarm, hayvanclk veya orman yetitirenlerin.

proje yaplan ortaklaa ile niversiteler dorultusunda iklim ve toprak yapsna gre en uygun ve ekonomik getirisi en fazla olan ekin, hayvan veya orman aalar seilip bunlarn yetitirilmesi iin olanaklar zmir halkna sunuluyor.

niversiteler
2062 ylnda zmir, niversiteleri ile bir dnya kenti. Elli yl nce ikisi resmi olmak zere on niversitesi olan zmir, bugn elli tane zel niversitesi ile kii bana eitim sresinin en fazla olduu dnya kenti. Kii bana ortalama eitim sresi on drt yl ile dnya lideri bulunmakta. Ayrca nfusun yzde sekseni niversite mezunu. Kii bana renci saysnn en fazla olduu kent. Yalnz Trkiyenin dier kentlerinden deil tm dnyadan eitim iin gelen binlerce rencinin ortak eitim dili Trke. Eitim kadrosunun ounluu Trk olmakla birlikte tm dnya retim yeleri iin zmir niversiteleri bir hedef niteliinde. renciler yalnz renim ve eitim deil konaklama, elence ve spor tesisleri ile zmiri tercih ediyor. zmir niversitelerini bitiren renciler i aramyor, irketler onlar aryor.
Tm toplu ulam sisteminde evreye saygl elektrik ve gne enerjisi kullanm ile trafikten kaynaklanan hava kirliliinin nne geildi. zmir halk on yldr korna sesi duymuyor. Ses kirlilii, yerini zmir ile zdelemi martlarn sesine brakt. zmir Kart, toplu ulamda yalnz deme deil, ulam yollarn da dzenliyor. Gitmek istediiniz konumu girdiiniz zmir Kart, size en ksa srede ulamak iin hangi aralar kullanabileceinizi bildiriyor. Siz evinizden kmadan, bineceiniz metroya doru ka kiinin yneldiini hesaplayp doluluk oranna gre ulam aracnn seferlerini dzenliyor. Kongre ve salk bata olmak zere her amala zmire gelen turistler iin de kendi dillerinde hizmet veren zmir Kartlar turizm brolarndan salanyor. zmirin her noktasna ulaan toplu tama sistemi sayesinde zmirde kendi arabasn kullanan kimse kalmad.

En modern tarm aralarnn belediye tarafndan sunulduu tarla ve hayvan iftliklerinde rn kayb en az seviyeye indirildi.

Belediye, rnlerin pazarlama ve transferinde de nclk yaparak Ege blgesi ve Trkiye geneli bata olmak zere tm Avrupa ve Ortadouda alk ile mcadele ediyor.

Bo arazilerin aalandrlmas ile zmir, havas en temiz on kent arasna girdii son on yldr aa dikilmesine daha fazla nem verdi. Ekonomik deeri olan aalarn, bakm ve krlar ahslara devredilerek belediyenin yk hafifletildi.

Cilt 2, Say 1

G EZ

Kar altnda kuburnu

Kar altnda kestane

Buzdan dallar

Bozdada karl gn

Kristal aa
Sayfa 19

Scack kahvalt

rlk

Sayfa 20