Professional Documents
Culture Documents
2007
H NI
V Th Nha, Tm kim thng tin trn internet, Trung tm Thng tin Pht trin Vit Nam
3.1
Phn tch yu cu tm
T t cc cu hi lm r yu cu tin ca mnh. V d: nu bn quan tm n thng tin v bun bn tr em, hy t t cho mnh cc cu hi ph hp, v d: o Ti mun bit thng tin c th v nn bun bn tr em nc no, vng no? o Ti cn nhng thng tin v cc vn nng hi hin nay lin quan n bun bn tr em hay l thng tin mang tnh lch s? Bin yu cu ca mnh thnh mt cu hon chnh, v d o Nn bun bn tr em t Vit Nam sang Trung Quc. Phn chia yu cu thnh nhng khi nim nh:
Ch quan trng: Tm xem c nhng t ng no khc cng th hin ch m bn quan tm hay khng, v d cch vit khc nhau, t ng ngha. T bn c th xy dng c mt tp hp cc thut ng khc nhau c th dng trong qu trnh tm kim. Khi nim 1 Khi nim 2 Khi nim 3 Bun bn tr em Vit Nam Trung Quc Bt cc tr em Vietnam China Trafficking Viet Nam Child Vietnamese Children Kidnap 3.2 Din t lnh tm kim - gii thiu v c php ca lnh tm C php ca lnh tm l cch thc chng ta s dng lin kt cc khi nim mt cch ph hp cho lnh tm ca bn. Cc my tm kim c nhng cch thc khc nhau trong vic lin kt cc thut ng tm. Nguyn tc c bn nht cho hu ht cc my tm kim l tng t nh nhau, tuy nhin c mt vi im khc bit nh v cch din t lnh tm. Nu cha hiu r, bn nn tham kho phn help bit thm thng tin. Ch : Phn ln cc my tm kim khng phn bit ch hoa v ch thng Khi nhp t tm kim vo ca s tm, cn a thut ng m bn cho l quan trng nht ln u lnh tm. Khng cn nhp c mt cu y vo lnh tm kim, v d nh: Hin trng ca nn bun bn tr em ti t Vit Nam sang Trung Quc. Thay vo bn c th nhp cc t bun bn tr em Vit Nam Trung Quc. Khng ging nh ngn ng t nhin, cc my tm kim khng quan tm n s chnh xc v ng php ca thut ng tm. Nhiu my tm kim thng b qua cc t thng thng trong ting Anh nh "the" "and" "in", v.v Nu bn nhp nhiu t tm kim th phm vi tm kim s c thu hp 3.2.1 Cc php ton ca lnh tm Phn ny gii thiu cc k hiu ton hc c s dng khi din t lnh tm kim: Dng du cng + pha trc nhng t m bn mun n phi xut hin trong kt qu. V d: nu bn mun tm thng tin v gi c ph nh hng nh th no n thu nhp ca ngi thu hi c ph (ting Anh). +coffee +pickers +price +wages s cho kt qu bao gm tt c cc t: price, coffee, pickers wages. Dng du tr - pha trc cc t m bn mun khng xut hin trong kt qu. V d: bn ch mun tm thng tin v c ph m khng c t tch (cup) hoc bng (cotton): +coffee -cup -cotton
Loi yu cu tm
V d
Gm cc t/cm t r rng, d hiu (gn nh khng th b hiu nhm sang ngha khc). Gm cc t ph bin hoc khi qut c th c kt qu l qu nhiu kt qu khng ph hp
o o o o
o o o
Chn cng c tm kim ph hp vi thng tin m bn cn. Xem xt cch thc lm vic ca tng cng c tm v din t li lnh tm c th khai thc ti a cc chc nng ca cng c tm . C gng thc hin vic tm kim trn nhiu cng c tm kim khc nhau. Xem cc kt qu tm v s dng cc thut ng c s dng trong cc vn bn tm c tm kim li. My tm kim Danh mc theo ch Web n (invisible web) (Google, AltaVista) cc t, cm t Xem xt cc kh nng Nu bn tm: trong du ngoc kp xut hin ca ch bn , my tm kim ang tm trong cc mc o D liu c th tm chnh xc khc nhau v mt ch o S liu thng k cm t theo trt t c th xut hin trong o Bn v.v . nhiu nhm. khi cc c s d liu Tm nhng thut ng Tm cc danh mc theo c th hn phn ch hiu r hn v chuyn ngnh c th ph hp vi bt k yu cu no. Dng nh nhu cu tin ca cc ch nh c trong mt danh mc theo ch mnh. nhu cu tin ca mnh. hoc mt my tm kim bt
Thng k v nn bun bn tr em Vit Nam Migration patterns of Emperor penguins in the Antarctic Cc d n v giao thng nng thn Vit Nam Falkland Islands OR S dng ton t OR Malvinas din t lnh tm. New Zealand OR Aotearoa Cassava OR manioc Freedom of speech OR press freedom OR anticensorship OR 1st amendment nh t OR bt ng sn
Mt s mo khc:
Nu bn khng th tm c thng tin bng cc cng c tm kim, hy tm s gip t nhng ngi c kinh nghim. Ch , cng c tm kim khng bit suy ngh! V vy nu bn tm c mt danh mc theo ch v vn m bn quan tm nhng khng c ti liu m bn cn tm, hy tm mt a ch email hoc ng dn ti thng tin v mt chuyn gia v lnh vc , hoc tc gi ca mt ti liu hay tm li khuyn. Bn cng c th gi cu hi ca mnh n mt nhm tho lun hoc din n. Di y l v d v dch v gii p thc mc min ph (bng ting Anh) do cc th vin hoc mt nhm c lp ca Hoa K cung cp. Ask A+ Locator http://www.vrd.org/locator/ Dch v tham kho trc tuyn: y l dch v hi p min ph, ch yu dnh cho hc sinh ph thng, gip lin kt ngi s dng vi cc nh chuyn mn v tng lnh vc. Ask a Librarian http://www.loc.gov/rr/askalib/ - gi cu hi qua e-mail v tr gip trc tip t Th vin Quc hi M. Nm giai on tm kim trn y l mt cch hu hiu tm kim trn Internet v trong nhiu trng hp bn c th tm ra rt nhiu ti liu. Tuy nhin tin cy ca ti liu tm c trn mng cn c xem xt cn thn, v vy trong qu trnh tm tin bn cn phi thc hin nhng cng vic tip theo sau y: 3.6 Nu bc u bn cha thnh cng ,, hy th li! ng qu tht vng khi khng tm c thng tin tht va . tr thnh mt ngi tm tin c k nng, bn s phi lun xem xt li cc bc mnh tin hnh trong qu trnh tm kim v tm nhng cch khc nhau, din t li lnh tm kim, s dng cc t tm kim khc, hoc thm ch xem xt li nhu cu thng tin ca mnh. Bn s tr nn thnh tho vi vic s dng cc cng c tm kim. 3.7 3.7.1 nh gi kt qu tm ,,Hy suy ngh trc khi nhn chut
Vic bin tp ni dung thng c trong ngnh in n, xut bn, thng khng c s dng trn Internet. Trong khi trn Internet, mi ngi c t do a ln bt c thng tin g. iu ny khin cho lng thng tin trn Internet rt phong ph, rt c li cho ngi tm tin. Tuy nhin, cn phi nh gi cht lng v chnh xc ca bt c thng tin no tm c trn Internet. Hy xem xt mt cch cn thn, trc ht l t a ch web (URL) ca tng ti liu c th chn la nhng thng tin ph hp nht.
/powell20303.htm htm
3.7.2
i. Loi tn min (Domain types) Tn min m trang web s dng cho bn bit s ph hp ca ni dung trong trang. - Cc trang web ca c quan chnh ph: c cc ch .go, hoc .gov, hoc .mil - Cc trang web v gio dc, nghin cu: c cc ch .edu, hoc .ac, hoc .re - Cc t chc phi li nhun: c ch .org ii. Ngun xut bn Ngun xut bn ca mt trang thng c t tn trong a ch web (URL), hoc l trong tn min, hoc l trong ng dn (th mc). Hy nh gi cht lng ca thng tin thng qua vic tr li nhng cu hi sau y: - Bn bao gi nghe ni n ngun tin ny cha? N c ni ting khng? - a ch web c tn c nhn c gp trong tn min ca mt nh cung cp dch v Internet (Internet Service Provider ISP) hoc nh cung cp dch v thu trang web khng (v d aol.com hoc geocities.com), hoc c du ng ~ trong a ch web (v d www.curtin.edu.au/~joebloggs.html), hoc c nhng t nh "users," hoc "member"? Nhng yu t trn thng ch ra rng l trang web ca c nhn t xut bn m khng c s kim sot hoc thm nh ni dung ca c quan ph trch. V vy bn cn xem xt k ni dung cng nh tc gi ca ti liu.
Hurst, Gabrille and Brown, Cheryl (eds.). 2006. A Good Place to Start: The IDS knowledge services guide to finding development information online. IDS, London. Retrieved August 12, 2006, from http://www.ids.ac.uk/ids/info/sliGoodGuide.html V Th Nha.2007.Tm kim thng tin trn internet, Trung tm Thng tin Pht trin Vit Nam
Huckerby, Martin. 2006. The Net for Journalists: A practical guide to the Internet for journalists in developing countries. UNESCO. Retrieved August 12, 2006, from http://portal.unesco.org/ci/en/files/21010/11387936529net_for_journalists.pdf/net_for_journalists.pdf