lk dersimizde Arap harflerine ek olarak kullan lan, Osmanl ca'ya Farsadan gemi olan harfleri renece iz.

. Bu harfler: - P ( noktal be harfi) - ( noktal cim harfi) - J ( noktal r harfi) Bu harf Trkeye girmi Farsa kelimelerin yaz m nda kullan ld gibi "almak, arpmak, pa a" gibi baz trke kelimelerin yaz l nda da kullan lmaktad r. Ama ekseriyetle bu harfin oldu u kelimeler Farsa kkenlidir. Biz bu bilgiyi edinmekle, pekak kelimenin men ei hakk nda da ipucu yakalam oluyoruz. Misal: - Paye , - are , - Jale , - Peder , - e me , - Perhiz - imen

- Jlide

KF ( ) HARF N N OSMANLICA'DAK FARKLI OKUNU LARI Kf harfini ekilde ele alabiliriz: 1) Kf-i Arab: Osmanl ca'da ince k sesi veren ve yaz l ( ) olan harftir.

2) Kf-i Fris: nce g ve ince sesi verir ve kef harfinin stne bir izgi ekilmesiyle ( ) eklinde yaz l r. Fakat Osmanl ca bir metin ierisinde, umumiyetle bu izginin ekilmedi ini grrz. Harfin okunu u, okuyucuya b rak lm t r. Kelimenin veya cmlenin gidi at na gre kullan l r.

3) Kf- Nni: Osmanl ca'da n sesi Nun ( ) harfiyle gsterilir. Fakat Trkeye zg bir vokal olan genizsi n nsz, zerinde nokta bulunan Kf ( ) harfiyle gsterilir. Bu harf nseste bulunmaz ve okunu u dikkat gerektirir. Zira yanl okuyu lara yol aabilir. Di er isimleri Nazal N, Sa r Nun veya Sa r Kf't r. Kf- Fris'de oldu u gibi, Osmanl ca metin ierisinde nokta yer almaz. Normal kef eklinde yaz l r ve okuyucunun kural bilmesiyle okuyabilece i kelimelerdir. ok fazla de illerdir. Bir kez okunmakla tan nabilirler. Not: Anla lmas a s ndan rneklerde harflerin i aretli hallerini kullanaca z.

Kural: 1) kinci ahs n iyelik ekiyle, fiillerin ikinci ah s eklerindeki n sesi kf- nuni ile yaz l r:

2) veren harf de yine kf- nuni ile yaz l r:

aret zamirlerindeki n sesi

Kal n ve nce nszler:

Bugnki 29 harfli Latin alfabemizde, Osmanl ca'da yer alan baz kal n ve ince nsz harfler tek harfle ifade edilmektedir. Bu harfleri yle s ralayabiliriz:

k -> ->

(kef) (kaf)

g- -> ->

(kef) (gay n)

s -> -> ->

(sad) (sin) (se)

t -> ->

(te) (t )

Bu harfler kal nl k ve inceliklerine gre, kelimeyi kal nla t r r veya inceltir. Yani bir kelimeyi okumaya ba larken, sadece ilk harfi de il, pe inden gelen harfi de gz nnde bulundurursan z, yanl okumalar n nne gemi olursunuz. Bir rnek verelim: AK ve EK kelimelerinin Osmanl ca yaz l lar n grd mzde, ince ve kal n harflere bakarak okumam z dzgn olarak yapabiliriz. yle ki:

-> AK

-> EK

not: Kef harfinden bahsetmi ken, bu harfin trl kullan m oldu unu da eklemek gerekir. Fakat bu konuyu tek ba na bir sonraki derste ele almak istiyorum. Konuyu anlamam z iin e itli kelimeler yazmakta fayda var:

Kural:
Arapa ve Farsa kkenli kelimeleri bir tarafa koyarsak, Trke kelimelerde (t ) ve (sad) kal n harfleri yaln zca kelimenin ba nda yer al r. Kal n nll kelimelerde i sesi veren T ve S harfleri yaz l rken (te) ve (sin) harfleri kullan l r. Kuralla ilgili rnekleri yle s ralayabiliriz:

Yani buradan u sonucu da karabiliriz: E er bir kelimenin ba harfi d ndaki harflerde veya (t ) varsa, bu o kelime Trke de il, muhtemelen Farsa veya Arapa kkenlidir.

(sad)

Nazar- Dikkat: Alfabemizdeki bu durum, zaman zaman baz kelimeleri yanl telaffuz etmemize sebep olmakta. Hatta bu yzden galatla m pekok kelime de vard r. Osmanl ca bilgisi, kelimeleri do ru telaffuz etmemize de yard mc olur.

Mesela ikmet (

) kelimesinde her ne kadar apkal a kullan yor olsak da bu a inceltilerek (kef) ile de il (kaf) ile

okunmaz. nk a'dan nceki k harfi, parantez iinde de belirtildi i gibi

yaz lmaktad r. Yani asl nda "ikaamet" eklinde yaz lmas daha do ru olurdu. Fakat bu ekilde kullan l p kabul grm tr. Bu konudaki rnekleri o altmak mmkn. Lakin sz fazla uzatmaya gerek yok. Hami : Osmanl ca derslerine ilgi gsterip, bunu mail veya yorumla belirten arkada lara da te ekkrler. Sayelerinde tembellikten s yr labiliyorum. Osmanl ca kelimeler Arapa'da oldu u gibi harekelerle okunur. Fakat elbette herhangi bir Osmanl ca metne bu harekeler konulmaz. Dolay s yla Osmanl ca bir yaz y gren ki inin ilk tepkisi: "bu hangi dil" veya "bunu okumak zordur" yorumu olur. Oysa Trkeyi ve Arap alfabesini bilen herkes Osmanl cay rahatl kla okuyabilir. Harekelerin d nda da nl sesi veren baz harfler vard r. Bunlar "harf-i med" olarak da bilinen elif, vav ve ye harfleridir. Elif harfi kelimede bulundu u yere gre e veya a sesi verir. E er kelimenin nndeyse ve zerinde med i areti yoksa "e" sesi verir. Med i areti varsa "a" sesi verir. Misal:

---> el ---> al E er kelimenin ortas nda veya sonundaysa "a" sesi verir. misal:

---> baba ---> ana ---> ara Ye harfi, kelimede bulundu u yere gre " , i" sesi verir. misal: ---> bitmek ---> ki i ---> k r k stisna: Ye'nin "i" sesi vermesiyle ilgili bir istisna var. Bu da Arapa kelimelerde kar m za kmakta. Yani bir arapa kaidesi. Baz Arapa kelimelerin sonunda ye harfi "" olarak okunur. Buna "elif-i maksre"

denir. Bu gibi kelimeler de okunduka kolayl kla farkedilir. Zaten Trkemizde yer alm lard r. misal: ---> Mustafa ---> sa ---> fetva ---> ma'n Vav harfi, kelimede bulundu u yere gre "u, , o, " sesi verir. misal: ---> dzgn ---> kulak ---> yol ---> gz