Professional Documents
Culture Documents
ESif;aiGUwpfaxmifY rdk;wpfarSmifY
opöm
igYpmzwfí? rjrwfwdkifap
r½SKH;apom;? ysif;ajyESpfNcKduf
awG;zG,fxdkuf&m? wydk'fwav
awGUjim;ayrl? pmayaus;uRef
igY0wfyGefNyD? igrGeftjrwf
igtwwf[k? pmzwfolay:
acgif;udkausmfí? igaomfq&m?
rvkyfygwnf;/ /
wuúodkvfbkef;Edkif
tcef; « 1 »
(u)
(c)
(*)
Ä Ä Ä
tcef; « 2 »
(u)
rjynf0h ef;ao;aomfvnf; wefaqmifa½Twikd n f \ aiGvonf ½Te;f ½Te;f Bu;D omaeonf/ tedraYf jr0,f ESi;f wdYk
uyf0yfcsdefjzpfojzifY tjrifYav[mjyife,fu Munfvifaeonf/ onfhawmY aumif;uifu jymjymvGifaeonf/
wdrjf zLESiYf wdrnf Kw
d u
Ykd awmY ½Sad eonf/ aumif;uifjym wpfcv k ;Hk udak wmY rvTr;f Edik Mf u/ v0ef;ab;rS yGwuf m
oDumvnf; oGm;Muonf/ v0ef;ay:rS jzwfumausmfumvnf; vGifYMuonf/ rSdefwpfcsD vif;wpfvSnfhaMumifY rdk;n
qefovdk½Sdonf/ oif;ysHUat;jraom ajrmufavaMumifY aqmif;nrSef;udkawmY arYxm;ír&/
va&mifESifY rD;a&mifrSm rEÅav;wuúodkvf\ yifrtaqmufttkHBuD;onf cefYcefYxnfxnf vSyaeonf/
awmifbufrsufESm0,f avSum;xpf½Snfrsm;u tqifYqifYwufoGm;onf/ onfr[mavSum;xpfwdkY\
xdyfrSm us,fjyefYaom&ifjyifu ½Sdaeonf/ onf&ifjyifudk oDqdkolwdkYtwGuf ZmwfckHtjzpf okH;xm;Muonf/
em;axmifolrsm;twGufrl ajrjyifwGif ukvm;xdkifrsm; csay;xm;onf/
ausmif;om;wpfOD;u apmif;aumufwD;í ausmif;olwpfOD;u aw;qdkonf/ aw;rSmvnf; cspfwwf
vGrf;wwfolwdkY\ ESvkH;om;e,fy,fwGif b,fcgrQ r½dk;Edkifonfh rjrav;\ ] ½SdpkH½GufMum} jzpfavonf/
OD;jrifEY ,
G uf oDcsi;f udk em;ESio
Yf mru ESv;Hk ESiyYf g rSed ;f í em;axmifaeonf/ oDcsi;f em;axmif&mrSm pifppfawmY
em;[lonfu ,mOfrQomyg/ toHudkokH;aom tEkynmrdkY toHudk zrf;wwfaomem;udk tokH;omjyK&onf/
vmonfu ESvkH;om;rSvmonf/ qkH;onfu ESvkH;rSmqkH;onf/ ajymifajrmufaom tEkynmrSefvQif toHvSKdif;wdkY
qdwfoGm;wdkifap? ESvkH;rSm pdwåZvSKdif;awG usef&pfwwfonf/ rjrav;\ ] ½SdpkH½GufMum }rSm onfvdk aw;rsKd;jzpf\/
]] &D&DaiGESif;&,fu oGif;vmvdkYzsef; ...cspfarwåm olwpfxl;udk ul;ayonfrSef; ...}}
oDcsif;tqkH;ü vufckyfoHrsm;ay:vmonf/
OD;jrifEY ,G uf trsm;ESit Yf wl vufcyk v f u
kd w f ;D onf/ olaY b;rS olrY w d af qG ½lyaA'uxdu OD;wkw0f if;uawmY
vufckyfrwD;/ olYcE¨mudk,f zdkifYzdkiYfjzifY tdtdBuD;xdkifum rvSKyfr,Suf Nidrfaeonf/
]] vufckyfav;bmav; rwD;bl;vm; udkwkwf0if;? rBuKdufvdkYvm; }}
OD;wkwf0if;u rsufrSefatmufwGif rSdwfxm;aomrsufvkH;rsm;udkzGifYNyD; pum;jyefonf/
]] vufckyfu ae&mwumwdkif; rwD;oifYbl;xifw,f? abmvkH; *dk;0ifoGm;vdkY vufckyfwD;wmu t"dyÜg,f
½Sdw,f? oDcsif;aumif;vdkY vufckyfwD;wm rqDqdkifbl;? Oyrm a½Tref;wifarmif idkcsif;cstNyD; vufckyfxwD;ay;&if
bmjzpfoGm;rvJ }}
]] cifAsm;uawmY BuHBuHzefzef ajymNyD }}
]] BuBH uzH efzef ajymwmr[kwb f ;l ? oDcsi;f aumif;&if ESv;Hk om;xJukd pdrNYf y;D ysUH 0ifomG ;wm? z&PyDwd *Gr;f qDxd
vdkYqdkw,fr[kwfvm;? vufckyfxwD;wmu abmvkH;avwif;vdkY xaygufwmrsKd;? tqdkorm;udk rif;qdkwm wkdY&ifxJ
bmrSrjzpfbl; qdkovdkvnf; a&mufaew,f }}
]] aMomf ...'gjzifY cifAsm; ckvufckyfrwD;wmu cifAsm;&ifxJ wpfckckjzpfoGm;vdkYaygY [kwfvm; }}
]] wpfckr[kwfbl;As ESpfck }}
]] ESpfckawmif? vif;prf;ygOD; }}
]] wpfckuawmY oem;wmaygYAsm? rjrav;udkaum? rdef;rawGudkaum? wpfckuawmY oHo, cifAs }}
]] bmoHo,vJ }}
]] armifawmf a½Teef;½Sif ay:rvmvdYk rjrav;crsm aemuftrd af wmfp&H yd rf mS vGr;f pdwef YJ aqG;w,f? 'gaMumifY
'DoDcsif;udk pyfw,f? atmvf½dkufwf? 'gayr,fY armifawmf[m a½Teef;½Sifr[kwf&if 'DoDcsif; pyfygYrvm; }}
]] b,fvdk ...b,fvdk }}
]] uRefawmfu tck wuúodkvfe,fajr &-v-u xJ ygaew,f? 'DawmY wpfcgwpfcg nrSvnf; vkHNcKHrSKeJY
tkyfcsKyfa&;twGuf ½kH;oGm;oGm; xdkifay;&w,f? tJ'g [dkwpfnu trSKwpfck a&mufvmw,f }}
]] qdkprf;ygOD; }}
]] trSKvmwdkifwJYolu a,mufsm;cifAs? olYudpöu oltdrfjyefwm rdef;ru vufrcHbJ ESifcsvdkYwJY cifAs }}
]] nHhwJYvlyJ? udk,fYtdrf udk,fjyefwufwmyJ[m? rdef;raMumuf&ovm; }}
]] rdef;ru olYcsnf;yJ r[kwfbl;? a,mu©r txD;a&m trygwJYcifAs? udk,fYvl tJ ...udkpHNzKd;u
wpfa,mufwnf; b,fEdkifrvJ }}
]] tJ'DawmY ...}}
]] uRefawmfwdkYu usifYokH;aewJYrltwdkif; rdef;ra&m a,mu©rawGyg ½kH;udkzdwfNyD; aqG;aEG;apYpyfay;wmaygY?
rde;f ru cg;cg;oD;oD;yJAsKUd ? udpk NH zK;d u enf;enf;ayGcsiw
f ,f? vcu ud;k q,f&w,f? uav;awGukd olb Y mom aps;a&mif;
auR;&owJY? 'gYaMumifY vkH;0 vufrcHEdkifbl;wJY? tJ ...uRefawmfwdkY &-v-u u w&m;0if uGm½Sif;jywfpJay;ygwJY}}
]] cifAsm;wdkY bmvkyfay;vdkufvJ }}
]] bmvkyfay;EdkifrvJ? aemufaus&if at;a&mqdk rdef;reJY a,mu©rawmY pOf;pm;MuygOD;qdk awmif;yef
vTwfvdkuf&w,f? tJ'Dnu tdyfp&mr½SdwJY udkpHNzKd;udkawmY uRefawmfYtdrf ac:odyfvdkuf&w,f }}
]] tJ'geJY apmapmu cifAsm;ajymwmeJY bmqdkifvJ }}
]] qdkifwmaygYAsm? a½Teef;½SifudkawmY wjcm;rdzk&m;awGeJY ayGaewm? udk,fYqDjyefvmatmif oDcsif;pyfNyD;
toem;cHw,f? pHNzKd;wdkYawmY jyefvmwmawmif tdrfu qD;ESifcsw,f? aMomf ...rdef;r ...rdef;r }}
ODjrifYEG,fu &,fonf/ &,fom &,f&onf/ OD;wkwf0if;\ pum;ü oabmw&m;u yg0ifaeonf/
tcspfwdkY ...tcspfESifYywfoufaom opömwdkY qdkonfrSm 0rf;ryl&olwdkY\ ESvkH;om;qdkif&m ZdrfcHypönf;
wpfrsKd;ayavm .../
qdkolawG wpfOD;NyD;wpfOD; ajymif;oGm;onf/ oDcsif;wdkYvnf; pkHvSonf/ oDcsif;BuD;? acwfa[mif;?
umvay:.../
,ckacwf wuúov kd f ausmif;om;ausmif;ol vli,fawGü txl;cs;D rGr;f zG,f wpfc½k o
dS nf/ olwu Ykd bmvkyvf yk f
ydkifydkifEdkifEdkif vkyfMuonf/
uMuNyDqdkvQif awmf½kHwef½kH obifonf rvdkufEdkif/ ausmif;olu rif;orD;? ausmif;om;u vl½Tifawmf
vkyfaom wuúodkvfrS tNidrfYwdkYonf tjyifavmuü ysufpD;aeaom tNidrfYwdkYESifY bmrQrqdkif/ ,Ofaus;rSKtvSESifY
vlYusifY0wfabmiftwGif;wGif ½SKrNiD;atmif pGJrufaponf/
,ckvnf; wD;rSKwfoDqdkoGm;MuonfrSm *DwESifYtoufarG;olwdkYESifY rjcm;atmif ydkifEdkifoyf&yfMuonff/
nOfu h twef&ifv Y monf/ va&mifrmS ydMk unfvifvmoa,mif ½So d nf/ ESi;f jzLwdu Yk jymvJvY YJ vGiv
f monf/
aumif;uifrSmawmY wdrfjzLwdkY vS½kHa½GUvsm; vGifYyg;aeMuonf/ aMomf ...rsufawmifcwfaeaom Mu,fwpfoif;
udkvnf; jrif&avonfwum; .../
tcrf;tem;rSL;u aMunmonf/
]] aw;ESifY *Dwcspfoltaygif;wdkY cifAsm; ...,aeYn aemufqkH; tpDtpOftaeeJYa&m txl;tpDtpOf
taeeJYyg {nfhonfawmf ]rGefrGef}u ]ESif;aiGUwpfaxmifY rdk;wpfarSmifYqdkwJY oDcsif;eJY azsmfajzygvdrfYr,f ...rGefrGef
MuGyg ...}}
vufckyfoHrsm; NrKdifNrKdifqdkifqdkif xGufvm\/ vufckyfoH yrmPudkaxmufí rGefrGef oDqdkrnfudk vltrsm;
awmifYwaerSef; cefYrSef; odEdkifonf/
]] rGefrGefqdkwm b,folvJ }}
OD;jrifYEG,fu OD;wkwf0if;udk ar;onf/
]] uReaf wmfvnf; rodb;l ? {nfo h nfawmfvYkd ajymoGm;wmyJ? tqdak wmf wa,mufa,mufrsm;vm;rS rody}J }
olwdkY q&mESpfOD;\ odvdkcsufudk aemufwef;rS ausmif;om;wpfOD;u 0ifajzay;\/
]] tqdak wmfawmY r[kwb f ;l ? 'gayr,fY uAsmq&mrav;wJ?Y tckocD si;f uvnf; olb Y momol pyfxm;wmwJ?Y
toHvnf; odyfaumif;w,fvdkY ajymMuw,f q&m }}
oDcsif;qdk&m pifjrifYxuf 0if;vufaomrD;a&mifwGif rGefrGefu &yfvsuf½SdayNyD/
aMomf ...i,fi,f½G,f½G,f? EkEke,fe,fygwum;/ tvGefqkH;½SdrS q,fYajcmufESpf? q,fYckepfESpft½G,f/
rD;a&mifrSm tom;av;awGuvnf; vJYaeavonf/ rsufvkH;av;awGuvnf; vJYaeavonf/ jymjympifpif vJYae
avonf/ roG,fYwoG,f rsufESmav;uvnf; jrifrd½kHESifY u½kPmoufpzG,f/ udk,f[efav;uvnf; aMumYaMumY
½Sif;½Sif;/ rGefrGef ...emrnfESifY vdkufzufpGm cspfpzG,fygwum;/
atmuftajc½Sd wD;0dkif;rS yD,mEdku toHcif;ay;onf/ wa,moH rQif;rQif;av;uvnf; ulay;\/
eDaxG;aom ESKwfcrf;vTmav;rsm; vSypGm yGifYysHvmonfudk OD;jrifYEG,f owdjyKrdonf/ ESKwfcrf;rsm; yGifYysH
tvmwGif nDo, G jf zLpifaom oGm;av;rsm;u NyK;d NyK;d ysuyf suf ta&mifvufomG ;onfuv kd nf; odoo d mom jrifvu kd f
&onf/
]] ESif;aiGUwaxmifYwGif rdk;wpfarSmifY&,feJY ...raESmifY,SufvdkufygeJY a'0g½Sif? aqmif;tvS ESif;obif?
oZifaiG rikHYao;ygbl;? ydawmufaEG [dkta0;? ajrmufavaoG;wJY ...a[rmefawmf t0if }}
toHav;u at;at;MunfMunfEiS Yf a0pnfomvGio f nf/ ajcqif;tqdrk Ykd av;av;rSerf eS Ef iS Yf pum;vk;H rsm;u
yDojywfom;onf/
]] rzdwfac:avaom {nfhonfocif? rkwfokeftvGrf;Zmwf wpfcef;&yfawmY½Sif? wdrfnKdrGJeJY idkyGJqif?
arm[dkufNyDxif? orkyÜg' aemufaMumif;iif? rdk;ewfarmif Oyg'gefvkvif }}
OD;jrifEY , G \f &ifrmS odro Yf rd cYf goGm;onf/ aw;oGm;u vSorQ pmom;wdu Yk EkE, k Of,OfEiS Yf jrifv
Y nf;jrifv
Y o S nf/
xbDjymwGif aiGjcnfaiGrSKefav;awGu vufaeonf/ pdrf;jyma&mif &ifcGJqG,fwmav; vTrf;xm;tyfaom
tusÐjzLxuf vnfwdkif½Sif;½Sif;rS wpfukH;wnf;aom qGJBuKd;av;u usqif;aeonf/ qGJBuKd;tzsm;rS eDvmESifY pdefyGifY
uav;rsm;uvnf; vufaeonf/ xdkxuf oDcsif;qdkpOf t&nfvJYaom rsufom;jym0ef;onfh rsufvkH;av;rsm;u
ydkvufaeonf/
onftvSawGuvnf; zrf;pm;onf/ MunfviG &f mwGif cHpm;rSKtoufygaom aw;oHuvnf; zrf;pm;onf/
]] ESv;Hk om; wHcg;ydwf wdww f wd af ecsi?f yef;n§mikEH UJG EGUJ ? ESi;f rSKe&f ,f vJv
Y ?YJ oJo
Y uYJ svQi?f yJw
Y ifoH &dywf cd;k aMumifY
vefYEdk;rdolyg½Sif? ajrmufjyefav c&D;Ekudk nnf;orSK ½SKdufoHayyif? udk,fYb0 udk,fYtjrif? udk,fY&ifrSm pdwåZrdkY
cGifYvTwfMur,fxif? aiGvudkyJrif Mu,frsm;udkyJcif? aqmif;nqdwfqdwf wdwfwdwfaecsif }}
tn§KdUcHxm;&aom y&dowfESifYtwl OD;jrifYEG,frSm enf;enf;rQ rvSKyf½Sm;rd/ &ifrSmom a0'emrsKd;pkH
ay:aeonf/ oDqdkoludk,fü\ toHrSmvnf; ½SKdufzdk[ef vTrf;aeonf/
jrifjY rifaY v; wifqakd e&mrS toHav;onf wjznf;jznf; edru Yf svmonf/ pnf;0g;e&Duvnf; qdik ;f wGUJ vm\/
]] ESif;aiGUwpfaxmifYwGif rdk;&,f? raESmifY,SufvdkufygeJY a'0g½Sif? aqmif;nqdwfqdwf ESvkH;om; wHcg;ydwf
wdwfwdwfaecsif }}
oDcsif;qkH;oGm;onf/ toHav;u jymvGifaom nwpfcGifrSm a0a0vGifvGif yJYwifxyf usef&pfonf/
y&dowfrSm acwåNidrfaeMuonf/ vufckyfoHwdkY csufcsif;ay:rvm/
twefMumrS vufckyfoHwdkY wpfcJeuf rpJatmif ay:vmonf/
udk,fwdkif vufckyfwD;&if; OD;jrifYEG,fu OD;wkwf0if;buf vSnfhMunfhonf/
OD;wkw0f if;u ud, k u
f rkd wf? cg;udq k efu
Y m jynfah zmif;aom olv Y uf0g;Bu;D rsm;jzifY tm;&yg;& vufcyk w f ;D ae\/
]] b,fvdkvJ 'DwpfcgawmY vufckyfwD;vScsnfvm; }}
]] tHr,fav; aumif;vdkufwJYtqdk? uRefawmf ckeifu ikwfwkwfBuD; arYoGm;w,f? tck veYfEdk;NyD; trsm;eJY
a&ma,mifwD;rdwm }}
OD;jrifYEG,fu oDqdk&m pifjrifYqD rsufvkH;a&mufoGm;jyef\/
rGefrGefu avSum;xpfrsm;twdkif; atmufodkYqif;aeonf/ wpfOD;wnf;awmY r[kwf/ toufokH;q,fcefY
t½G,f trsKd;orD;wpfOD;u rGefrGef\ab;rS vdkufum wGJxm;\/
rGefrGefqif;ykHu aES;vSonf/ avSum;wpfxpfwGif wpfcsDem;í qif;onf/ wpfcsDqif;&ef ajcvSrf;jyifwdkif;
wGefYwGefYqkwfqkwf aES;aES;wGJUwGJU ½SdvSonf/
OD;jrifYEG,frSm rodrom rsufarSmifwGefYoGm;rdonf/
OD;wkwf0if;url bmrQ owdrjyKrd[efrwlbJ rSwfcsufcs\/
]] wpfyifwikd af ½Teef;u ,rif;a½Tpifqw kd m 'Dv½dk yk u
f av;eJY wlw,f? qdo k mG ;wmuvnf; vSKid x f yd af cgifwif
xufawmif pdwful;,Ofao;w,f? bmwJY yef;n§mikHEGJUEGJUay: ESif;oJYoJYuswm Mum;½kHeJY vefYEdk;&owJY? ajrmufjyefav
udkawmif nnf;oH½SKdufoHvdkY xifowJY? pdwful;,OfvdkufwJY uav;r }}
rGefrGefYxHrS rsufvkH;rvTJao;bJ acgif;udkcgí OD;jrifYEG,fu OD;wkwf0if;\rSwfcsufudk jiif;y,fonf/
]] uRefawmfawmY pdwful;,OfwmvdkY rxifbl; }}
]] EdkY ...bmvdkY xifovJ }}
]] pdwfa&m*g? rGefrGefYoDcsif;u tm;i,frSKudkvnf;jyaew,f? vlYavmuudk aMumufwJYoabm? tquf
jzwfcsifwJY oabmudkvnf; azmfjyaew,f }}
OD;wkwf0if;u &,f\/
]] uRefawmf wpfckzwfzl;w,f? axmifrSL;wpfa,muf[m vlwpfa,mufudk jrif&if 'Dvl[m igYaxmifu
xGufoGm;zl;ovm;vdkY t&if pOf;pm;owJY? cifAsm;wdkY pdwfynmq&mawGuvnf; vlwpfa,mufudk jrif&if pdwåZ
a0'emudk t&ifawGUw,fxifw,f? aMumufzdkYaumif;wJY vlawG }}
OD;jrifYEG,f rajzrD apmapmu ausmif;om;u 0ifajymonf/
]] r[kwfbl;? q&m ajymwm rSefw,f }}
OD;wkwf0if;u r½Sif;ojzifY ar;\/
]] b,fq&m rSefwmvJuG? rif;u ½Sif;½Sif;vkyfprf;yg? 'DrSm ajymaewm ESpfa,mufvkH;u q&mcsnf;yJ }}
]] tJ ...[dk'if; ...q&mOD;jrifYEG,f ajymwm }}
]] vmjyefNyD rif;uvnf; pdwfynm t"du,lwJY ausmif;om;xifw,f }}
]] r[kwyf gbl; q&m? uReaf wmfu ½kua© A' t"duyg? q&mOD;jrifEY , G f ajymwmrSewf ,fvYkd axmufc&H wmu
rGefrGefYtaMumif;odvdkY? rGefrGef[m b,fvdkrS pdwfcsrf;omEdkifwJY rdef;uav; r[kwfbl; }}
]] tHr,f ...rif;[mu aocsmvScsnfvm; }}
]] aocsmwmaygY q&m? rGefrGef crsm[m vlwdkif;vdkrS r[kwfbJ ...}}
]] vlwdkif;vdk r[kwfbl; }}
]] [kwfw,f rGefrGefu 'ku©dw }}
]] bm ...'ku©dw }}
]] [kwfw,f q&m? rGefrGef[m 'ku©dwyg? rGefrGefu [kd'if; ...udk,fwpfjcrf; aoaew,f }}
OD;wkw0f if;rSm yg;pyfjyoJ mG ;\/ OD;jrifEY ,
G t f wGurf l pum;oHonf em;wGirf &yf? ESv;Hk om;txd eif0Y ifomG ;onf/
yGNJ y;D NyjD zpfaomaMumifY vlawG tkwt f w k o f o
J J vSKyv f KS y½f ½G EG iS Yf jyefaeMuonf/ yGcJ if;wpfaxmif½Y dS tjzLa&mif
rmZ'gum;aemufydkif;wGif;odkY apmapmu trsKd;orD; tultnDjzifY rGefrGef 0ifoGm;onfudk OD;jrifYEG,f vSrf;jrif&\/
OD;wkwf0if;u OD;jrifYEG,fu ESKwfquf\/
]] uJ ...jyefr,f? uRefawmfvnf; tdrfjyef ESvkH;om;wHcg;ydwfNyD; wdwfwdwf pufawmfac:awmYr,f }}
OD;jrifYEG,fvnf; olY rmZ'g zifrvD,m tufpwdwf0uf*Gef um;jymav;udkarmif;í tdrfjyefvmcJYonf/
t0wftpm; vJNyD;onfhwkdifatmif OD;jrifYEG,frSm rtdyfcsifao;/
tay:xyf½Sd zGifYxm;aom jywif;wHcg;0ü oGm;&yfrdonf/
vu omqJ/ jymvGifaomnrSm ESif;jzLawGu wdk;0ifa½GUvsm;aeMuonf/
aumif;uifrmS wdraf wGxv l monf/ vS½yHk ½ko H m½Sad om wdrjf zLwdo Yk mru wdrrf nf;wdrnf Kw d v
Ykd nf; qifoikd ;f
vmaeonf/
onfykHqdk rdk;u ½GmavOD;rnf/ aqmif;0,f rdk;u aESmifY,SufavOD;rnf/
ESif;aiGUwpfaxmifY rdk;wpfarSmifY/
rGefrGefqdkoGm;aom oDcsif;\trnfu &ifrSmay:vmonf/
vSvu kd o f nfh pum;vk;H ? b,frmS awGUrdz;l ygvdr/Yf aMomf ...aMomf ...OD;rif;? pmqdak wmf OD;rif;/ bmwJ.Y ..
]] uÍöemi,f? oÍÆmanmifxuf? vSa&mifrsurf mS ? oufoufu,fMuifaqG? uif;olarvnf;? ESi;f aiGUwpfaxmifY
rdk;wpfarSmifYESifY? pdk;aESmifYxyfaomif ...}}
obm0tvSudk jrifwwfvdkufygonfh OD;rif;/
onfpmpum;udkrS ½Sm½SmazGazG qDqDqdkifqdkif okH;wwfayaom uav;r/
tif; ...uav;r? tom;awmf uÍöeESifY ,OfvSayaom oli,fr/
olaMumufaom ESif;aiGUwpfaxmifYrSm rdk;arSmifYaeonfh onfntcgrSm tb,fodkY ½Sd½Smrnfenf;/
olEY v
S ;Hk om;av;udk wHcg;ydwNf y;D wdwwf wd af v; tdyaf e½Smrnfavm/ 'grSr[kwf olcifaomrifaom aiGvESiYf
Mu,frsm;udkyJ wdwfwdwfav; ai;Munfhae½Smrnfavm/
oaemifYoem;zG,f ½kyf&nfav;u rsufvkH;wGif;rSrxGuf/
aiGyiG aYf iGrKS eaf v;awGvufaeaom xbDjymjymav;? Ny;D awmY pdr;f jyma&mif qG,w f m? tusjÐ zLay:rS wpfu;Hk
wnf;aom a½TqGJBuKd;? eDvmESifY pdefyGifYav;awGu vufaeonf/
aMomf ...uav;r\ rsufom;jymaom rsufvkH;av;rsm;uvnf; vufaeonf/ aqmif;nMu,fjym
rsufawmifcwfovdk wzsyfzsyf vufaeavonf/
onft½G,u f vSNyqD v
kd Qif b,ft½G,rf S vduk rf rDatmif vSonf/ yl&yif& vGr;f &if&Y onfukd rodao;awmY?
taMumroef;ao;onfh rsufvkH; jymjym0ef;0ef;av;awGu tp? tjypfuif;NyD; oefYpifvSonf/ ydkifvdkokH;vdkaom
umr*kPq f E´xuf tvSukd tvStwGuf oufoufoefo Y efY jrwfE;kd aom apwoduu
f kd arG;zGm;ay;wwfaom tvS/
OD;jrifYEG,f\ &ifrSm vSKyf½Sm;vmonf/ vGrf;vGrf;aqG;aqG; wrf;wrf;ww vSKyf½Sm;vmonf/
ypöKyÜef pdwåZb0 aqmif;nrSm twdwfrdk;jrLwdkY vTrf;rdk;cdk0ifvmNyDrSef; owdjyKrdonf/
vmygapav? 0ifygap/ udk,fuawmY ESvkH;om;udk wHcg;ydwfrxm;yg/ ydwfxm;zdkYvnf; r0HYyg/ aMomf ...
ydwfxm;vdkYuvnf; r&yg/
rSwfawmif rSwfrdygao;w,f pifoD,m/
udk,fu ½Sifr[m&|om&&JU pmudk nnf;rdcJYzl;w,f/ udk,fqdkwmu ½Sifr[m&|om&eJY ,SOfvdkuf&if
bmaumifrS r[kwfao;ygbl;/ pifoD,muawmY udk,fY&JU 0PÖybmaygY/ 'gaMumifYvnf; udk,f qdkrd&w,f/
]] q,fYajcmufESpfjynfh? jrifY\rxif? rGwfrGwfpifom;? NrdwfoGifvTwfpdkY? jymoG,fnKdUudk? ewfuJYodkYyif?
aemifrif;xifom; ...}}
(c)
a½S;uRe;f wdik Bf u;D wdYk twef,ikd af eNyjD zpfaom urf;eDausmif;tdBk u;D xufwiG f q&mawmfb&k m;Bu;D \ a½SUarSmufü
½SifynmomrdvlxGuf jrifYEG,fonf vuftkyfcsDvsuf xdkifaeonf/
q&mawmfbk&m;u tdkrif;vSNyD/ pu©KESpfuGif;uvnf; tvif;r&/ tvif;om r&onf onfpu©KawmfwdkY
rjrifonfu ½Syd gao;&JUvm;/ jrifEY , G w f vYkd kd t½G,u
f kd q&mawmfb&k m;onf igYajr;[k ac:wwfonf/ rdru d ,dk af wmf
udkvnf; bdk;bdk;[k okH;ESKef;wwfonf/
,ck q&mawmfbk&m;u at;csrf;wnfNidrfvSaom toHawmfjzifY jrifYEG,fudk qkH;rtrSmpum; jrGufMum;
aeonf/
]] igYajr; jrifYEG,f? igYajr; tjrifYuae tedrfYudk qif;NyD? 'gudk rarYeJYMum;vm;? tpuwnf;u igYajr;[m
rdciftvdu k s rdcif ukov kd &f atmif ausmif;ydw&f ufuav;rSm omraPabmif cPwufvmwmqdak wmY tif;...
vlxGufwmudk bdk;bdk; rwm;jrpfvdkbl;? igYajr; wm0efauscJYNyD? omraP b0rSm igYajr;[m q,fyg;aomoDveJY
½SifusifY0wfawG rysufcJYbl;? 'gudk bkd;bdk;odw,f? 'gawmif vlxGufcgeD; tzsufuav;u vmcsifao;w,f }}
jrifYEG,fu xdwfvefYNyD; q&mawmfbk&m;BuD;udk armfzl;onf/
q&mawmfbk&m;u tomt,m &,farmawmfrlonf/
]] 'gayr,fY igYajr; rysuyf gbl;av? csrif;wkyo f ?Ykd pdwcf sKyrf zGi?Yf ysUH vGiaYf rwåm u½kPmwJ?Y igYajr;[m pdww f cH g;
rif;wkyfudk csxm;EdkifcJYwm bdk;bdk;odygw,f }}
jrifYEG,fu atmifYxm;aomtoufudk vTwfvdkuf\/ awmfygao;&JU/
]] csrif;wkyo f ?Ykd pdwcf sKyrf zGiYf 'Dpum;udk jrjJ rrJ wS x f m;? omraPabmifrmS wGif r[kwb f ;l ? vlaY bmifrmS vnf;
okH;av? igYajr;udk bdk;bdk; ½SifbGJU b,fvdkay;cJYovJ }}
]] ynmomrdvdkYyg bk&m; }}
]] t"dyÜg,fuaum }}
]] ynmudk ydkifolyg bk&m; }}
]] tdrf; ...igYajr;rSm ynmyg&rDygw,f? qif;&Jayr,fY tm;ravQmYeJY igYajr;? rdcifudk vkyfauR;? rdcifudk
vkyfauR;ol[m 'DavmurSm bmrqdk&vdrfYr,f? bdk;bdk;ajymwm Mum;vm; }}
]] Mum;ygw,f bk&m; }}
]] avmurSm igYajr; c&D;qufomG ;zdYk bd;k bd;k taqmifwpfcak y;vdu k rf ,f? wcsKUd awGu igYqv D mNy;D awmufw;D
awmufwJYawG vdkcsifMuw,f? iguawmY bk&m;BuKdufwmyJ ay;Edkifw,f? igYajr;udkvnf; ay;vdkufr,f? ] tedpöH
ocFwH? y#dpöorkyÜg'H? c&"r®H? 0d&m*"r®H? eda&m" "r®H? cywd } bdk;bdk; oifay;xm;wm igYajr;&w,f r[kwfvm; }}
]] &ygw,f bk&m; }}
]] tdrf; ...rarYeJY ...rarYeJY? ylyef&if 'gudk owd&? igYajr; avQmuf&r,fYvrf;u ylyefr,fYvrf;BuD;?
bdk;bdk;vnf; rwm;ombl;? ykxkZOfwdkY BuKdufwJYvrf;udk;? uJ ...uefawmY ...uefawmY }}
jrifYEG,fonf q&mawmfbk&m;udk OD;okH;BudrfcsNyD; ykqdk;ESifYxkyfxm;aom txkyfuav;udkykdufí
ausmif;atmufodkY qif;vmcJYonf/
naeapmif;pjyKNyD/ jrpfwGif; ta0;wpfae&mqDrS armfawmfoH wbkwfbkwfudk Mum;ae&onf/
jrifYEG,f\ &ifwGif;ü 0rf;enf;ouJYodkY jzpfrdonf/ omraPb0udk jyefvGrf;ouJYodkY ½Sdaeonf/
ausmif;atmufxyf½Sd uGyfyspfay:wGif OD;yÍöif; OD;y@dw pmwpftkyfudk toHxGufzwfaeonf/
]] a½S;vQib f 0? jzpforQu?kd jcif;wapYapY? BuaH tmufarYí? ,aeYuREykf ?f q,facsmif;½kyv f su?f wkev f KS yrf xif?
avQmufygcsiftHY? t½Sifbk&m;? okH;vlYzsm;um;? ½Snfvsm;b0? usifvnfMuí? "r®omraP? aumif;aomaxGjzifY?
jzpfavaomcg? uREfkyfrSmrl? vu©PmtifnD? ewfESifYNyDrQ? ESKdif;þrjrif? ZrÁLjyifü? ausmfxifaygufjy? vGefusL;vSí?
½lyom&D? ac:nDwGifx? xdkrdr®vQif? b0ruGm? jzpfaomcgü ...}}
teD;uyfvmaom jrifYEG,f\ajcoHudk Mum;&aomaMumifYxifonf? OD;yÍöif;u pmzwfonfudk &yfvdkuf\/
jrifYEG,fu uGyfyspfxuf wufxdkifNyD; OD;yÍöif;udk OD;csonf/
]] bmpmzwfaewmvJ OD;yÍöif; }}
OD;yÍöif;u pmtkyfukd axmifjyonf/
]] ,aomf"&m uefawmYcef;ysKdUuG }}
OD;yÍöi;f OD;y@dwrSm rEÅav;wGif pmoifczYJ ;l onf/ "r®uxdutjzpf ,yfvw JS &m;a[m tvGeaf umif;onf/
ysKUd ? uAsm wku dY kd vdu
k pf m;í pmpkvnf; tvGe0f goemygonf/ pmayuAsmt&mü jrifEY , G \ f q&mwpfqv l nf;jzpfonf/
]] ,aomf"&m uefawmYcef;ysKdU? emrnfu qef;w,faemf OD;yÍöif; }}
]] taMumif;t&muvnf; qef;ouG,fY? &ovnf; tpkHygw,f? OD;pE´rÍÆL pyfxm;wm }}
]] bmtaMumif;vJ bk&mY }}
]] vlawG w,frodwJYtaMumif;? tHr,f vGrf;p&mawmY tawmfaumif;ouG,fY? &m[kvm r,fawmf
,aomf"&m[m &[EÅmrjzpfoGm;wm rif;odw,faemf }}
]] wifygYbk&m; }}
]] at; ...twdkyJ csKHUajymr,f? ,aomf"&m ax&D[m &[EÅmrvnf;jzpfa&m psmefeJY qifjcifMunfhawmY
ckepf&uftwGif;rSm y&dedAÁmef 0if&rSmodw,f? y&dedAÁmef r0ifcifrSm jrwfpGmbk&m;udk tm;&atmif ylaZmfr,fqdkNyD;
bk&m;½Sif a½SUawmfqDMuGw,f? NyD;awmY ol&xm;wJY wefcdk;eJY trsKd;rsKd; zefqif;jyNyD; bk&m;udk tJ ...wefcdk;eJY
ylaZmfw,f? om0uawGjywJY wefcdk;awGrSm ,aomf"&m jyoGm;wJYwefcdk;[m tvGefjrifYw,fa[Y }}
OD;yÍöif;onf pum;udk&yfvdkufNyD; acwå pOf;pm;oa,mif Nidrfae\/ NyD;rS avoHwpfrsKd;ESifYqufonf/
]] ykxkZOfavmurSm vif&,f r,m;&,feJY cspfvdkufMuwm? aouGJrsm; uGJ&rSmudk BuKdwifod&if rcsdwifuJ
b,favmufrsm; jzpfMuvdrrYf vJ? 'gawmY olwcYkd spo f uf[m b,favmufrsm;½Snv f v Ykd ?J ,aomf"&m[mawmY bk&m;
tavmif;eJYtwl yg&rDjznfhcJY&wJY b0awG[m ra&rwGufEdkifatmifyJ? tif; ...oHa,mZOfNyKdifpwrf;qdk&if
,aomf"&mudk b,folvmrDygYrvJ? tckawmY Munfhprf; ...b0tqufquf yg&rDjznfhcJY&wJY jrwfpGmbk&m;eJY
cGJcGmNyD; udk,fut&if y&dedAÁmefjyK&awmYr,f? tJ ...tmoa0gukefwJY &[EÅmrqdkawmY b,frSm wkefvSKyfygYrvJ?
tHYzG,fol&JyJ }}
OD;yÍöif;u vSKdufvSKdufvSJvSJ ajymjyaeonf/ jrifYEG,fuvnf; pdwf0ifpm;pGm em;axmifae\/
]] ,aomf"&m[m jrwfpGmbk&m;udk wefcdk;eJY ylaZmfNyD;wJYaemuf oHo&m b0tqufqufawGrSm udk,fawmYf
tay: oljyKcJYzl;wJY tjypfawG½SdcJYwmrdkY 'DtjypfawGudk cGifYvTwfawmfrlygqdkNyD; uefawmYawmif;yefw,f? OD;pE´rÍÆL&JU
pmu 'Dvv kd mw,f? em;axmifMunf?h 'DyuF&m? yGiv Yf if;cg0,f? y|emqkawmif;? a&pufa[mif;aMumif?Y pkaH ygif;wlyif?
jrwfcspf½SifESifY? qufusifb0? jrJMuyg\? ckrSaomfum;? r,fYxdyfxm;ESifY? cGmoGm;a0;BuD;? raoGoD;wd? ZeD;r,fvQ?
waygif;v[k? pE´ykPÖrm? jynfhpkHcg0,f? rSefpGmaeYus? &ufAk'¨ü? nOfhrSoef;acgif? edAÁmefaqmiftHY? rsm;ajrmifvSay?
av;oacsFESifY? odef;aeurÇm? usifvnfcgvnf;? uRefrSmtjypf? ½Sdjzpfonfudk? pifppfMuGif;rJY? avQmufcJYygtHY ...wJY?
vGrf;p&m raumif;bl;vm;uG }}
]] aumif;w,fb&k mY? OD;yÍöi;f toHuvnf; aumif;aumif;eJY 0gwGi;f rSm wpfcsaD vmufa[mvdu k &f if 'umrawG
rsuf&nfusukefr,f }}
]] 'umrawGawmY rodbl;? rif;rsuf&nfusr,fY wpfuGufygw,f }}
]] b,fvdk wynfhawmf rsuf&nfusr,fYtuGuf }}
]] ,aomf"&mu tjypfvTwfzdkY cGifYawmif;wJYtcgrSm ½kd;½kd;avQmufwmr[kwfbl;? a½S;b0u jzpfcJYwJY
Zmwfvrf;av;awGudk jyefjyef ajymjyNyD; avQmufwm }}
]] tJ'geJY wynfhawmf rsuf&nfus&rSmu bmfqdkifvdkYwkef; }}
]] qdkifwmudk em;axmif? aMomf ...'gxuf [dkaeYu 'umrav;&JU emr,fu b,fol }}
]] b,f'umrav;vJ bk&mY }}
]] tHrm arYcsifa,mifaqmifraeprf;ygeJY? [dkta&;ydkiforD;av;[m }}
]] aMomf ...'gvm;? pifoD,mwJYbk&mY }}
]] at; ...pifoD,m vewforD;av;qdk [kwfvm;? rif;ajymwmyJav }}
]] emrnf&JUt"dyÜg,fu tJ'Dvdk½Sdw,f? wynfhawmfu 'gajymwm }}
]] at; ...b,f[m ajymajymaygYumG ? em;axmif? ,aomf"&m uefawmYcef;xJrmS ygwm? a½S;b0wpfcrk mS
bk&m;avmif;u ]"r®omraP} jzpfw,f? udk&ifav;aygYuGm? ,aomf"&mtavmif;u ½kyf&nfvSyvGef;vdkY ZrÁL'Dyg
wpfcGifrSm ausmfMum;wJY ]½lyom&D}qdkwJY trsKd;orD;av;jzpfw,f? wpfaeYrSm ½lyom&D[m ta`cGt&HawGeJY aAm"d
anmifyifudk a&vmoGef;owJY? tJ'DtcsdefrSm "r®omraPav;uvnf; aAm"danmifyifatmufrSm wHjrufvSnf;
aeowJY? rif;a&mufvmawmY igzwfaewm tJ'DtuGufaygY }}
jrifYEG,fu bmrQjyefrajymbJ Nidrfaerd\/ OD;yÍöif;uom quf\/
]] ½lyom&Dujkd rif&wJY "r®omraPav;&JUtjzpfu 'Dv?kd em;axmif? a½S;uHa[mif;aMumif?Y qkawmif;0goem?
t&if;ygí? jrifcgraoG? omraPvnf;? jywfaMuGonf;tl? arm[rljzifY? vlvQifxGufjyef? ckepfwefwd? trSefpifppf?
&[ef;jzpfrS? cspfonfhtm½kH? wdk;íwkefonf ...wJY? [J ...[J b,fYES,fvJ }}
]] [m ...OD;yÍöif;uvnf; wynfhawmf tckvlxGufwmu pifoD,meJY bmrSrqdkifygbl; }}
]] igY½Sifuvnf; tdk;rvkH tkHyGifYaejyefygNyD? iguvnf; qdkifw,fvdkY ajymao;vdkYvm;? at; ...qkdifw,f
qdk&ifawmif rif;udk igtjypfrwifbl; }}
]] bmjyKvdkYvJ bk&mY }}
]] [ ...edw,Asm'dwf&NyD;wJ bk&m;tavmif; "r®omraPawmif ½lyom&DaMumifY tltonf;aMuGvk
jzpf&ao;&if rif;vdkaumifudk b,fvdkvkyf tjypfwif&rSmwkef; }}
jrifYEG,fu pOf;pm;NyD; NyKH;um ar;onf/
]] tJ'D ..."r®omraP vlxGufeJY ½lyom&DwdkY &Muovm;bk&mY }}
]] &MuwmaygY? 'gYaMumifv Y nf; ,aomf"&m uefawmYcef;rSm ygvmwmaygY? tJ'b D 0wke;f u t½Sib f &k m;[m
wynfah wmfrtwGuf olawmfpifb0 ysucf &YJ ygw,f? 'gudv k J cGivYf wT af wmfryl gwJ?Y ,aomf"&m avQmufxm;wmav}}
]] tif; ...cufwmu "r®omraPu bk&m;tavmif;? 'DawmY ,aomf"&mtavmif; ½lyom&Dudk&wm
rqef;bl;? wynfhawmfu arsmufavmif;? [dku ta&;ydkiforD; eD;pyfygav&JU }}
]] pdwuf vnf; avQmv Y cS snv f m;? ajrm§ ufay;w,fvv Ykd nf;rxifeYJ jrifEY ,G ?f igu bk&m;qkyef rif;a,mufsm;
b0udk atmufusaemufusjzpfatmif vkyrf mS pd;k vdYk ajym&OD;r,f? aum@nbk&m;vufxufrmS wdb Yk &k m;tavmif;u
EGm;ausmif;om;? ,aomf"&mtavmif;u 'DyuF&mZfrif;&JU orD;awmf? ewfwrQacsmwJY okrw d må rif;orD;? tJ'gawmif
&Muao;w,f? &wmrS rif;orD;u pBuKdufwm? tJ'gvnf; ,aomf"&m uefawmYcef;xJrSm ygw,f }}
]] OD;yÍöif;uvnf; ,aomf"&m uefawmYcef;eJYcsnf; udkifwG,faewmudk;? wynfhawmfuawmY t½Sif
awaZmom& nnf;ovdkom nnf;vdkufcsifw,f }}
]] tHr,f b,fvdk ...}}
]] OD;yÍöif; &ygw,f? bmwJY aMomf ...aMomf ...aomuf½SL;aomfwm? vt0godkY? jyifvsmqkHYqnf;?
a½Tzsifynf;0,f? pkvnf;rxif? aemufxkH;½SifESifY? jrifvQifyifudk? BuKd;ygvdkvnf;? ukodkvfMur®m? rrDygcJY ...wJY }}
OD;yÍöif;u oabmuspGm &,fawmfrl\/
]] rif;rqdk;bl; jrifYEG,f? &wmr&wm tyxm;? t½Sifr[m&|om&rSm 0PÖybm? t½SifawaZmom&rSm
&cdkifrif;orD;? e0a';rSm ½SifaESmif;? ewf½SifaemifrSm "mwkuvsm? armifazi,frSm 'dkif;cifcif? 'Dvdk'Dvdk ½SdawmY
rif;rvJ pifoD,meJY bmeJYqdkawmY uAsmaumif;aumif;awmY pyfEdkifvdrfYr,f? tHr,f r½SKH;bl;[ }}
jrifYEG,fESifY OD;yÍöif;wdkYu pum;aumif;aeMu&m us,favmifaompufoHESifY armfawmfwpfpD; ausmif;OD;
qdyfurf;udk qdkufvmojzifY xMunfhrdMuonf/
]] [ ...jrifYEG,f? tJ'g rif;'umrav;wdkY armfawmf }}
jrifYEG,f rsufvkH;jyL;oGm;onf/ pifoD,m ygvmavOD;rnfavm/ ygvmvQif cufacsrnf/ acgif;wkH;BuD;ESifY
udk&ifvlxGuf ig;ydcsuftjzpf pifoD,mYudk &ifrqdkifcsif/
yxrawmY ausmif;ay:wufajy;rnf BuHonf/ tJ ...ausmif;ay:rSm &ifqdkifrdrS rvTJom rwdrf;om/
jrifYEG,fonf olYykqdk;xkyfuav;udk aumufudkifNyD; apwDtdkBuD;bufodkY ajy;vmcJYonf/
apwDBuD;tuG,fü acwå ykef;aeao;onf/ vkHvSNyDxifrS apwDuG,frS ausmif;qD acsmif;Munfhonf/
ausmif;ay:odkY wufoGm;olrsm;wGif *g0ef0wfESifY rdef;uav;wpfOD;rQ ryg/
onfbufrsm; xGuv f mESio Yf avm[k [d[ k okd nfonf rsuv f ;Hk upm; ½Smrdonf/ pifo, D m\ t&dyt f a,mifukd
rjrif/ aemufcsefNyD;rS wufvmEdkifao;aomaMumifY twefMum acsmif;Munfhaerdao;onf/ pifoD,m ay:rvmyg/
jrifYEG,fonf txkyfuav;udkcsNyD; apwDawmf\ zdeyfawmftkwfckHay:wGif av;yifpGm xdkifcsvdkufonf/
onfvdkqdkjyefawmY &ifxJ [moGm;onf/ aMomf ...0rf;enf;csifovdkvdk bmvdkvdk/
vufu qGJrdqGJ&m opfudkif;ajcmufwpfckudk qGJudkifrdonf/
oJajrjzLjzLu ½Sif;vif;oefYpifaeonf/
onfoJajrjyifjzLjzLay:rSm opfudkif;ajcmufjzifY awmifjcpfajrmufjcpfvkyfonf/
rMumrD ajrjyifay:rSm pmvkH;rsm; wpfvkH;NyD;wpfvkH; ay:vmonf/
pif ...oD ...,m ...
trSwfrxif a&;jcpfrdaom pmvkH;av;rsm;udk jrifYEG,fonf idkifai;Munhfaerd\/
xdkpOf wpfpkHwpfa,mufu a½SUü ½kwfw&uf &yfvmbdonf/
]] tdk }}
]] tm }}
txkyw f pfxyk ?f opfuikd ;f ajcmufwpfacsmif;ESiYf tkwcf aHk y:rSm ikwwf w k x
f ikd af eaom acgif;wk;H ESiYf jrifEY ,
G u
f kd
jrifí pifoD,m tHYMooGm;ykH&onf/
rarQmfvifYaom toGifo@mefESifYrdk pifoD,mudkvnf; jrifYEG,f tHYMooGm;rdonf/
onfwpfBudrfrSmawmY *g0efav;ESifYr[kwf? xbDav;ESifY? jymjymEkaom ydk;xbDESifY/ tusÐuvnf;
oeyfcg;a&mifazsmYazsmY vuf½Snfav;/
onfvdkqdkjyefawmY udk,fav;u aMumYaMumY½Sif;í ½SnfoG,fonf/ &ifaecg;us ykHyef;vSbdonf/
vnfwdkifoG,fqD 0Jusaeaom qHyifykHpHonfom rajymif;/
r&,frNyKH;bJ pifoD,mu ar;onf/
]] eif [dkwpfaeYwkef;u udk&ifr[kwfvm; }}
jrifYEG,fu acgif;ndwfjyonf/
]] tck bmvdkY vljzpfae&wmvJ }}
]] 'guawmY vlxGufvdkufvdkY vljzpfwmaygY pifoD,m }}
]] tif;av ...bmjzpfvdkY vlxGufvkduf&wmvJ }}
]] puwnf;u udk,fu cP udk&if0wf&wm }}
pifoD,mu rsufESmav;udk rJYNyD; &efawGUouJYodkY qdk\/
]] cP udk&if0wfwJYvlu BuD;BuD;us,fus,feJY? [dkaeYu vludk qkH;rpum;awG ajym&ovm; }}
tif; ...cufuNyD/
]] ud,k uf qk;H rcJw
Y m r[kwyf gbl;? pifo,D mYtwGuf aumif;apcsiv f Ykd ud,
k f wwfoa½GU rSwo f a½GU apwemeJY
ajymcJYrdwmyg }}
]] pifoD,mYudk bmvdkY aumif;apcsif&wmvJ }}
cufjyefacsNyD/ b,fvdkvkyf ajz&ygrnfenf;/
rajzEdkifí ai;MunfhaerdumrS ydkqdk;awmYonf/
]] ar;aewm ajzav }}
aMomf ...ta&;ydkiforD;? w&m;olBuD; qefygbdawmYonf/
rwwfEdkif? olpdwfauseyfygapawmY[k wwfEdkiforQ ajz&awmYonf/
]] pifoD,mu [dk'if; ...tJ ...odyf ...odyfvSw,f }}
]] tJ'geJY ar;aewm bmqdkifvdkYvJ }}
]] qdkifygw,f pifoD,m? qkH;atmif em;axmifyg? pifoD,mu odyfvSw,f? tJ'gudk [dkwpfaeYuvJ udk,f
ajymcJYNyD;NyD? udk,fu wpfrsKd;yJ? vSwmav;awGjrif&if odyfwefzdk;xm;wwfw,f? vSygap? qufvSygap? tvSrysuf
ygapeJY? 'Dvdk qkawmif;w,f? udk,f[m qif;&Jygw,f pifoD,m? 'gayr,fY csrf;omoludkawGU&if udk,fvnf; olYvdk
csrf;omcsifw,f? olvnf; qufcsrf;omygap? 'ku©rawGUygapeJY? 'DvdkyJ qkawmif;w,f? arwåmyg pifoD,m? arwåm
qdkwJYpum;udkvnf; t"dyÜg,faumuf rrSm;vdkufygeJY? oaAÁowåm owå0gawG csrf;omygapqdkwm udk,fxm;wJY
arwåmyg }}
olu ½Snfvsm;pGm ajymonf/ pifoD,muvnf; pdwf0ifpm;[ef pdkufem;axmifaeonf/ olYpum;qkH;aomf
pifoD,mu NyKH;onf/ ,aeYnaetwGuf yxrqkH; NyKH;onf/ NyKH;vdkufjyefawmY yg;csKdifYav;ESpfzufu vSvSyy
ay:vmonf/
]] ,lu vlomxGuNf y;D w,f? ajymwJpY um;u bke;f Bu;D pum;yJ? tif;av ,l bke;f Bu;D ao;ao;av; qufvyk f
ae&if aumif;rSm? ,lYudk bkef;BuD;ao;ao;av;tjzpfyJ awGU&r,fxifvdkY? 'DrSmMunfhprf; pifoD,m ,lvmwmawG }}
pifoD,mu aemufwGifypfxm;aom vufav;wpfzufudk a½SUxkwfvdkufonf/ onfvufwGif;rSmu
vG,ftdwfav;wpfck/
pifoD,mu vG,ftdwfwGif;rS ypönf;av;rsm;udk jyonf/
Avmpmtkyfxlxlu ESpftkyf? cJwHu 'gZif0uf? NyD;awmY za,mif;wdkifu ESpfxkyf/
]] tJ'gawGu bmvkyfzdkYvJ pifoD,m }}
]] bkef;BuD;ao;ao;av;udk bmy&JqifY(xf) ay;&ifaumif;rvJvdkY rmrDYudkar;MunfhawmY? rmrDu tJ'gawG
ay;&if aumif;w,fqdkvdkY pifoD,m 0,fvmwm }}
onfwpfBudrfawmY olYar;tvSnfh/
]] pifoD,mu udk,fYzdkY bmvdkY 0,fcJY&wmvJ }}
]] aus;Zl;wifvdkYaygY }}
]] bmudk aus;Zl;wifwmvJ }}
pifo, D monf wpfpw Hk pfcu k kd oabmus[ef NyK;H vdu
k Nf y;D ]]'DrmS Munfph rf;}}[k olu
Y ,
kd af v;udk vSnyhf wfjy\/
]] bmvJ pifoD,m }}
]] pifoD,m 'Dvdk0wfxm;wm vS&JUvm; }}
]] vSygw,f pifoD,m? odyfvS ...}}
]] *g0ef0wfxm;wmeJYaum }}
]] wpfrsKd;pDaygY pifoD,m&,f? 'gayr,fY ckvdku ydkvSw,f }}
]] vS&ifNyD;wmyJ? pifoD,m ckvdk 0wfvmwmu ½SL;rpD;&awmYbl;? ½SL;rpD;&awmY zdeyfcRwf&wm vG,fw,f?
zdeyfcRwf&wm vG,fawmY bk&m;ajray:rSm zdeyfrpD;rdbl;? 'DawmY i&JrBuD;awmYbl;aygY }}
]] pifoD,m i&JaMumufoGm;NyDvm; }}
]] aMumufoGm;wmaygY? ,lu ajymwmudk;? pifoD,mu tpu i&JBuD;wmawGxJrSm t½kyfqkd;wm rygbl;vdkY
xifwm? ,lajymawmYrS ygrSef;odwm? usefwmawmY raMumufygbl;? t½kyfqkd;rSmawmY odyfaMumufwmyJ }}
pifoD,monf olYpum;udkol oabmusonfh[efjzifY &,faeonf/ &,f&mrS ½kwfw&uf&yfoGm;onf/
rsufvkH;av;rsm;uvnf; ajrjyifwGif pl;pdkufxm;\/
jrifYEG,fvnf; wkefvSKyfoGm;onf/
pifo, D m pl;pdu
k Mf unhaf eonfu apmapmu ajrrSm trSwrf xif ola&;jcpfxm;rdaom pmvk;H rsm;qDjzpf\/
]] 'gudk ,la&;xm;wmvm; }}
]] [kwf ...[kwfw,f pifoD,m }}
]] pifoD,mYemrnfudk bmvdkY a&;xm;&wmvJ }}
pifoD,m\ txmudkodNyDrdkY olrajz/ tajzray;bJ ar;cGef;om jyefxkwf\/
]] t½SifawaZmom&qdkwJY yk*¾Kdvfudk Mum;zl;ovm; }}
]] b,fol bm ...om& }}
]] t&SifawaZmom&wJY? pifoD,m rMum;zl;&if udk,fajymjyr,f? ol[m tif;0acwfwkef;u pmqdk½Sif?
'DaeYtxd tvGefausmfMum;w,f? ol[m tifrwefvSwJY &cdkifrif;orD;av;wpfyg; taMumif;udk uAsma&;zGJUcJYw,f?
tJ'gudkaum Mum;zl;ovm; }}
]] [ifYtif; }}
]] &cdkifrif;orD;av;[m tif; ...rif;orD;qdkawmY odyfvSwmaygY? pifoD,mYvdk aerSmaygY }}
]] [m[ tJ'g ,lajr§mufwm? pifoD,mYudk ajr§mufajymwm }}
]] udk,fajr§mufwm r[kwfbl;? wu,fajymwm }}
]] uJyg ,lYykHudk qufajymyg }}
]] ykHr[kwfbl; wu,fjzpfcJYwm }}
]] tif;ygav qufajymyg }}
]] rif;orD;av;[m vSvGef;awmY a½T½kyfav;twdkif;yJwJY? t½SifawZmom& pmzGJUcJYwmudk em;axmif? udk,f
½Gwjf yr,f? od*aF &mifoef;? a½Tyo Hk eG ;f od?Yk vef;vef;vwfvwf? vdu
k zf ufwifaY rm? racsmp&m? acsmp&mvQi?f auomqHv?S
xkH;aemufpESifY? csKyfn&DwGif? jzKwfcsnf;jrifonf? ½Sifom&cdkifY wefaqmifavm wJY? pifoD,m em;vnf&JUvm; }}
]] [ifYtif; 'gayr,fY em;axmifvdkY aumif;w,f }}
]] wefaqmifqw kd m tvif;yJ? rif;[m &cdik jf ynf&UJ tvif;"mwfy?J &cdik jf ynfrmS tvSq;Hk yJ? 'Dvkd zGUJ qdv
k u kd w
f m}}
]] tJ'geJY pifoD,mYemrnfudk ,lu ajrBuD;ay:rSm a&;xm;wmeJY bmqdkifvdkYwkef; }}
]] aMomf ...uAsmqdw k m csucf si;f aumufpyfvYdk &wmr[kwb f ;l ? pOf;pm;&ao;w,f? ½Siaf waZmom&vnf;
&cdkifrif;orD;av;tvSudk ra&;cif pOf;pm;&if ajrBuD;ay:rSm wkwfeJYjcpfao;ovm;rodbl;? b,folajymEdkifrSmvJ }}
pifoD,mu olYudk rsufapmif;vJYvJYxkd;onf/
]] [Gef; ...,lodyfpum;wwfw,f? pifoD,mYtaMumif; uAsmpyfrvdkYaygY? ,l 'gajymwmr[kwfvm; }}
jrifYEG,fu rajzbJ Nidrfí pifoD,mudk Munfhaerdonf/
[dkwpfaeYuawmY ½Sifb0rdkY rmwk*gr\rsufESmudk apYapYpyfpyf aoaocsmcsm rMunfh&J? pu©Ka`E´udk
xdef;&onf/ ,ckawmY Munfhrdonf/ pl;pl;&J&J Munfhrdonf/
rsuEf mS av;u vSoavmuf tom;av;uvnf; vSonf/ tom;av;u jzLjzLpifpif yef;jzLjzLvdk ta&mif
taoG;r½Sb d J jzLonfr[kw?f arG;nif;½Srd ;f ½Srd ;f av;awGuvnf; vTr;f ae\/ taMumpdr;f av;awGuvnf; ½Sad o;onf/
onfawmY pdrf;ovdk jymovdk pdkvef;aom"mwfuvnf; ½Sdaeao;onf/
pifoD,mu ausmif;bufodkY vSnfhMunfhNyD; qdkonf/
]] a[m ...aA'ifar;vdkY NyD;MuNyDxifw,f? [dkrSm qif;vmMuNyD? a&mY a&mY ...,lxm;vdkuf }}
pifoD,mu vG,ftdwfwGif;rS ypönf;awGudk xkwfay;\/
]] udk,f 'gawG bmvkyf&rvJ }}
]] odbl;av? pmtkyfeJY uAsma&;csif a&;aygY? ajrBuD;ay:rSmawmY ra&;eJY? aMomf ...'gxuf ,lYemrnf
b,fvdkac:ovJ }}
]] jrifYEG,fwJY }}
]] aumif;NyD pifo, D m rSwx
f m;r,f? tpuawmY ,l bke;f Bu;D ao;ao;av;uae bke;f Bu;D çBu;D Bu;D jzpfvmvdYk
,lajymovdk bm ...tJ ...tMum;tjrifayguf&if pifo, D mu aA'ifar;rvd?Yk Ny;D awmY [k[ d m'D[m 0,fvLS rvd?Yk
tckawmY ...}}
pifoD,mu wpfpkHwpfck pOf;pm;ae[ef acwå tajym&yfoGm;NyD;rS [ufueJ &,fonf/
]] tif;av tJ'DpmtkyfawGeJY uAsmpyfaygY? pifoD,mYtaMumif; vSvSpyfaygY? pifoD,mBuKduf&if ,lYudk
azmifwdefwpfacsmif; 0,fay;r,f? oGm;r,f bdkifYbkdif }}
pifoD,mu xbDpav; wpfzufrum orifri,fodkY oGufvufaygYyg;pGm ajy;xGufoGm;onf/
xdknaeu apwDtdkBuD;a½SUwGif jrifYEG,f tMumBuD;&yfaerdonf/
tMumBuD; ...
(*)
Ä Ä Ä
tcef; « 3 »
(u)
(c)
(*)
Ä Ä Ä
tcef; « 4 »
(u)
ewfawmfvqef;vkNyD/
pmqdkawmfv tcgrdkY a[mMuajymMuESifY pma&;q&m? uAsmq&mawG rtm;vyfMu/ c&D;,m,Dvnf;
rsm;Muonf/
zdwpf mrsm; vufc&H ½Sx d m;aomaMumifY OD;jrifEY , G rf mS vnf; c&D;xGupf &mwd½Yk adS eonf/ txufjrefrmjynfoYkd
ajymif;vmump jzpfaomaMumifY ra&mufzl;ao;aom a'orsm;odkYoGm;a&muf&ef OD;jrifYEG,fuvnf; qE´trSef
½SSdaeonf/ pdwfynmtoif;u BuD;rSL;NyD; OD;jrifYEG,fudk yGJxkwfí pmaya[majymyGJwpfck vkyfay;onf/ pmqdkawmf
aeYwGif OD;jrifYEG,f c&D;xGuf&ef½SdaomaMumifY a[majymyGJudk apmapmBuKdvkyfMuonf/
a[majymyGJudk paeaeY aeYvnfydkif;ü rEÅav;wuúodkvfe,fajrwGif;½Sd ,yfawmifykHcef;rü vkyfonf/
pifjrifYatmuf½Sd cef;rBuD;wpfckvkH;rS ckHrsm;udk z,fxkwfxm;onf/ ausmif;om;ausmifol y&dowfrsm;u
Murf;jyifwiG f zsmcif;xdik Mf uonf/ cef;rwpfcv k ;Hk jynfo
h nft h jyif cef;rtjyifbufüvnf; vlwYkd tkyEf iS ½Yf adS eMuonf/
obmywdvkyfaom ygarmu©csKyfu ]]tJ'g rif;y&dowfawG? wcsKdUu rif;udk jrifzl;Muao;w,f? wcsKdUu
rif;pmom zwfzl;BuD; ajymoHqdkoH rMum;zl;Muao;bl;? Munfhprf;ygOD;? enf;a&mYovm;}}[k rSwfcsufay;onf/
vlrsm;aomfvnf; £a`E´jynfh0 pnf;urf;½SdMuonfudk OD;jrifYEG,f awGU&onf/
aq;pufus&m t½kyfjzpf[louJYodkY ajymcsifonfajym? y&dowfudk yGJusatmifajymEdkifaom ygarmu©csKyf\
obmywdrdefYcGef;rS pwifum a[majymyGJonf vufckyfoHwNzKdifNzKdifESifY NrKdifvSbdonf/
obmywdrdefYcGef;tNyD;ü OD;jrifYEG,fu pwifa[majymonf/
]] udk,fwdkifuvnf; pdwfynme,fu vl? BuD;rSL;usif;yay;wJY toif;uvnf; pdwfynmtoif;rdkY pmayudk
pdwyf ikd ;f qdik &f m axmifu Y csn;f wpfzufowf qGaJ [moGm;r,fvYkd txifvrJG mS pd;k rdygw,f? acwfopf pdwyf nm[mvnf;
pdwZå 0g'D? emrf0g'Dw&Ykd UJ vJavsmif;aysmaf rGU&m r[kwyf gbl;? vleYJ ywf0ef;usi&f UJ tnrnudk ½Snv f sm;wJY ESpu
f mvawG
uwnf;u txl;tm½kHjyK okH;oyfcJYwJY odyÜHynmBuD;wpf&yf jzpfygw,f }}
]] vlo Y bm0? vlpY rG ;f &nf? vlaY tmifjrifrKS awGukd avYvmwJyY nm&yfBu;D jzpfvv Ykd nf; pmayeJY tEkynmawG[m
pdwfynm&JU okH;oyfavYvmrSK e,fy,fxJrSm usa&mufaeygw,f? pmayynm½SifawG? tjcm;aom tEkynm½SifawG
uvnf; pdwfynmudk xdxdrdrd tokH;cswwfMuygw,f? ajymifajrmufatmifjrifwJY pmaywpfck? tEkynmwpfck
rSef&ifvnf; pdwfynmtm;[m wpfcJeuf ikH0ifaewwfwJY oabm½Sdygw,f? taMumif;uawmY pmayeJY tEkynm
rSeforQ[m tqkH;txG#fusawmY vlYpdwfeJYom qufqHaygif;oif;&vdkYjzpfygw,f }}
]] pmaytEkynmeJY pdwfynmwdkY&JU qufoG,fykHudk ed'gef;'DavmufyJ cHxm;csifygw,f }}
]] 'DaeY t"duxm; a[majymrSmuawmY ]&opmayzefwD;rSK} taMumif;ygyJ? pdwfynmeJY ywfoufwJY
oabmawGygrSmjzpfovdk vTJa½Smifr&wJY 'óeduoabmawGawGvnf; ygrSmjzpfygw,f }}
]] &opmayaumif; wpf&yfudk b,fvdkzefwD;ovJ? wpfenf;vSnfhajym&&if zefwD;NyD;ajrmufwJY &o
pmayaumif; wpf&yf&JU t*Fgvu©PmawG[m bmawGvJ? cGJjcrf;pdwfjzmMunfh&rSm jzpfygw,f }}
]] cGJjcrf;pdwfjzmMunfh&mrSm tEÅ&m,fawmY½Sdygw,f }}
]] 'Dae&mrSm pdwfynmu *smrefbmomeJY ]*ufpawmY}vdkYac:wJY oabmwpfckudk ½Sif;jycsifygw,f }}
]] Ny;D ajrmufjynfph aHk tmif aqmufwnfxm;wJY t&mwpfcrk mS tajccHtpdwt f ydik ;f wd&Yk UJ pyf[yfzUJG pnf;xm;jcif;
qdkwJY ]ta&twGuf}*kPfowådxuf omvGefwJY oD;jcm;]t&nftcsif;}*kPfowåd½Sdw,fqdkwJY oabmyg }}
]] NyD;ajrmufjynhfpkHwJY t&mwpfckudk cGJjcrf;pdwfjzmrSKvGef&if wpfcgu q&mBuD;aZ,s trdefY½Sdovdk ybm0wD
bmvSwmvnf;od&atmif ajcawG? vufawG? qHyifawG? rsufvkH;awGudk wpfppD vDS;jzwfaumfxkwf avYvmrdovdk
jzpfoGm;rSmvnf; pdk;&ygw,f }}
[mouGufr[kwfaomfvnf; y&dowfu oabmus&,farmNyD; vufckyfwD;Mu\/
OD;jrifYEG,fu qufonf/
]] pum;pyfrdvdkY rdwfaqGwpfOD; 0efcHcJYwmudk wifjycsifygw,f? olYZeD;&JUqHyif[m tkyfaumif;NyD; tifrwef
vSowJY? jrwfEdk;wmrdkYvnf; qHyifudk tBudrfBudrf arT;MuLzl;owJY? 'gayr,fY wpfcgrSm olYZeD; xrif;yGJjyif&mrSm
[if;cGufxJ qHyifcsnfygvmowJY? rdwfaqG[m atmYtefrdrwwf jzpfoGm;owJY? aemufrS jyefpOfpm;rdwmu tck
ol ½GHrdwJY qHyif[m wpfcsdefu ol tBudrfBudrf arT;MuLzl;wJY qHyifjzpfEdkifw,fqdkwJY tcsufygyJ }}
y&dowfu &,fMujyefonf/
]] NyD;ajrmufjynfhpkHwJY cE¨moabmjzpfwJY &opmaywpfckudk cGJjcrf;pdwfjzm avYvmr,fqdk&if 'DtEÅ&m,frsKd;
awGUEdkifygw,f }}
]] 'gayr,fY avYvmNyq D u
kd wnf;u cGjJ crf;pdwjf zmrSKukd a½Smifvv JT Ykd tcgcyford ;f r&awmYb;l ? 'DawmY owdwrH
OmPfajruwkwfvkyfNyD; cGJjcrf;pdwfjzm MunfhMu&atmif }}
]] uRefawmfY wpfOD;wnf;tjrift& &opmayaumif;rSef&if *kPfowådokH;&yf yg0ifygw,f }}
]] yxrqkH; *kPfowåduawmY ]cHpm;rSK pnf;pdrfay;Edkifjcif;} jzpfygw,f? 'kwd, *kPfowåduawmY ]odjrifrSK
xufjrufapjcif;} jzpfygw,f? 'Dae&mrSm ESpfydkif;xyfcGJ&jyefygw,f? ]ywf0ef;usif} udk odjrifrSK xufjrufapjcif;eJY
rdr&d UJ ]tZÑw}å odjrifrKS xufjrufapjcif;wdYk jzpfygw,f? wwd, *kPo f wåu d awmY ]avmutjrifay;Edik jf cif;} jzpfygw,f?
tJ'D tajccH *kPfowådawGtaMumif; tao;pdwf qufwifjyvdkygw,f }}
OD;jrifYEG,fu jrefrmYpmayESifY urÇmYpmayrS erlemrsm;udk aumufEkwfudk;um;NyD; wpfcsufcsif; ½Sif;vif;
a[majymonf/
taMumif;t&mu av;vnf; av;eufonf/ us,fvnf; us,f0ef;onf/ pmaytEkynma&;&momru
pmaytEkynma&;&mwdkYESifY uif;vGwfír&aom ordkif;a&;&mESifY awmfvSefa&; vSKyf½Sm;rSK taMumif;rsm;vnf;
yg0ifonf/
a[majymyGJrSm tcsdefESpfem&DrQ MumjrifYoGm;onf/ cH,lrSKav;eufaom y&dowfjzpfjcif;aMumifY tcsdef
Mumjcif;udk NiD;aiGUaom t&dyfta,mifwpfcsufrS rawGU&/
a[majymyGJNyD;aomtcg ygarmu©csKyfu ]]rif;Opöm pmwrf;wpfckjzpfatmif a&;zdkYaumif;w,f}}[k rSwfcsuf
ay;onf/
tcef;wGi;f tcef;jyifEiS Yf vrf;rsm;ay:wGif vly&dowf ½Si;f onftxdapmifNY y;D rS OD;jrifEY , G of nf umav;udk
armif;NyD; tdrfjyefvmcJYonf/
yxrrl tcsdef&ao;ojzifY a*gufuGif;odkY ajy;rnfBuHao;onf/ odkY&mwGif vl anmif;nmvGef;aeonf/
tjzpfr[kwfbJ wm0ef½Sd½Sd a[majym&ef jyifqif&jcif;onf tyifyef;om;/ anmif;nmyifyef;onfhMum;rS a*guf
oGm;½dkufvQif a*gufoD; [dkxGufonfxGufESifY ½dkufazmf½dkufzufrsm;udk aESmifY,Suf&musawmYrnf/ reufjzefüvnf;
c&D;xGuf&OD;rnf/
OD;jrifYEG,fonf tay:xyf ukwifay:wGif vJavsmif;&if; tyef;ajzaeonf/
tyef;ajzonfom qdk&onf/ pdwfu a[majymcJYonfh tcsuftvufrsm;qD jyefa&mufae\/
pmaumif;ayaumif;onf ywf0ef;usifudk odjrifrSK xufjrufap&rnf[k rdrd a[majymcJY\/
rdr\ d qdAk ,D uf rdwaf qGwpfO;D u ar;cGe;f xkwzf ;l onf/ bmaMumifY jrefrmpmayawGrmS opf½u G af MuwG mawG?
avwdu k w
f mawG? wdrq f ifwmawG? ESi;f uswmawG? jrLqdik ;f wmawG? yef;yGiw Yf mawG ponfponfawGukd zGUJ Mu&oenf;
[líjzpfonf/
rdwfaqGu tjypf½Smjcif;r[kwf/ apwemaumif;jzifY odvdkí ar;jcif;jzpfonf/
rdrdu ajzcJY&onf/ jrefrmjynfonf vSonf/ tvS[lonfukd jrifaeusrSvnf; tvSudk ydkíjrwfEdk;onf/
jrefrmpmqdw k oYkd nf jrefrmYawmawmif a&ajrobm0\tvSukd jrifvnf;jrifí jrwfE;kd vnf; jrwfE;kd í pyfMuzGUJ Mu\/
olwpYkd mawGaMumifY acwftqufquf jynfow l o
Ykd nf ud, k jYf ynfu,
kd aYf jr\ tvSujkd rifonf? odonf? jrwfE;kd Muonf/
]tif;*vpf½rfS if; tif [pf aecsm; ydt k rfp}f ac:aomf ok;H oyfa&; pmwrf;wpfcu k kd zwfz;l onf/ t*Fvyd pf mqdw k o
Ykd nf
olwYkd a&ajrawmawmif obm0tvSawGukd pmzGUJ avY½o dS nf/ ,if;pmawG\ aus;Zl;aMumifY t*Fvyd w f üYkd olrwlaom
jynfcspfpdwf½Sdonf[k aumufcsufcsxm;onf/
]bm;rif; tif [pfpf ae;csm; ydktrfpf}[kvnf; pmwrf;wpfck jyKpkEdkifonf/ e0a';? ewf½Sifaemif? OD;rif;?
OD;MuifO? jr0wDrif;Bu;D polw\ Ykd obm0tvS pmrsm;rS jrefrmjynfow l \
Ykd urÇmwGif rao;odraf om jynfcsppf w d u
f kd
ajc&maumufjyEdkifonf/
trSefu jynfcspfpdwftygt0if tcspfpdwf[lorQü tajccH oHa,mZOf½Sd&rnf/ avmukwå&m twGufum;
wpfu@jzpf\/ avmuDtwGufrl rSefuefaom oHa,mZOfonf r½Sdrjzpf vdktyfvSavonfwum;/
OD;jrifYEG,fonf ukwifxufrS xvdkufonf/
jywif;0wGif&yfNyD; tjyify½Sd vSyaom ewfawmfv&moD ½SKcif;udk ai;Munfhonf/
aMomf ...ewfawmfqef;vkNyD/ ewfawmfqef;vkNyDqdkawmY ewfawmfqef;csdefrSm vGrf;vGrf;qGwfqGwf
udk,fYjynfudk,fYajrudk wrf;wcJY½Smaom ]½SifaxG;emodef}udk owd&rdonf/
ya'o&mZfacwf &mZ0wfab;aMumifY tif;0rSaeí ½SifaxG;emodefonf rif;BuD;nKd pdk;pH&m awmifilodkY
ajy;0ifcv kd KS &H ½Smonf/ toufab;aMumifY ajy;cJ&Y ½Smaomfvnf; ½Siaf xG;emodeo f nf Zmwdajrudrk l xm0pOf vGr;f qGwf
ae½Sm[efwo l nf/ olv
Y ufatmufrmS qdak wmY oljY ynfuakd usmí f ud,k jYf ynfuv kd rG ;f onfukd xifxifay:ay: vGr;f Edik cf iG Yf
½Sd[efrwl/
½Siaf xG;emodef uG,v f eG rf S rif;Bu;D nKu
d ,
kd w
f ikd f vmMunfah omtcg acgif;tk;H atmufrS wdww f cd;k tvGr;f pmudk
awGU&onf/
]] ewfawmfqef;í? vQHxGef;a&mif0g? ol&d,mvQif? t0grrl? tjzLteD? pkHpDjc,fvGif? jyifxyfwGifESKduf?
ae0ifjrifonf? 0a½Tjynfum;? qD;&nfywfcsKy?f rSKid ;f tkyyf sys? yknawmifq?D &Dvsurf vif;? r0if;tkrYH KS id ;f ? ppfuikd ;f wbuf?
oefvsufay:xGef;? uRef;rsm;wHcGef? eef;AdrmefrSm? avoGefjynhfvSnfh vdrfYwum; }}
aemufyg;rS cyftkyftkyf acsmif;[efYoH Mum;&aomaMumifY OD;jrifYEG,fu vSnfhMunfhonf/
wynfhausmf oufa0u ajcpkHcsí &yfae\/
]] b,fvdkvJuG? rif;[mu ajcoHray; bmray;eJY }}
oufa0u ESKwfcrf;a½SU vufn§Kd;udk uefYvefYjzwfaxmifxm;NyD; ]½SL;}[k rSKwfonf/
bmrSef;rodaomfvnf; OD;jrifYEG,fu avoHESdrfYNyD; ar;\/
]] tJ'guaum bmoabmvJ }}
oufa0u avoHjzifYyif wdk;wdk;ajym\/
]] atmufxyfrmS rde;f rysKad v;wpfa,muf a&mufaew,f? aumifrav;r[kwb f ;l ? rde;f rysKad v;wpfa,muf}}
]] bmvJ ausmif;olvm; }}
]] ausmif;olvnf; r[kwfEdkifbl;? q&mrvnf; r[kwfEdkifbl;? tJ'gawmY aocsmw,f }}
]] b,fvdk aocsmwmvJ }}
]] rdef;rysKdav;u ar;w,f? 'g ...a'gufwmOD;jrifYEG,f tdrfvm;wJY? uRefawmfu uGefzrfarYwpfeJYajzawmY
xyfar;w,f? olYum;u zifrvD,m wl;'dk;tjymav; r[kwfvm;wJY? 'gudkawmY uRefawmfu qdwfqdwfae0efcHjcif;
oabmavmufyJ jyvdu k w
f ,f? ausmif;oljzpfap q&mrjzpfap? rSe&f if um;ta&mifeYJ trsK;d tpm;udk bmrSajymaezdYk
rvdkbl;? ck[mu wpfpkHwpf&maMumifY pkHprf;vdkufvmwJY oabmudkaqmifaew,f? uRefawmf awG;ac:wm rSefw,f
r[kwfvm; q&m }}
]] tm ...odyfrSefwmaygY? 'gxuf rif;u bmvdkY wdk;wdk;wdwfwdwf vkyfae&wmvJ }}
]] q&m olYum;udk yGwfqGJrdcJYvm; }}
]] bm&,f }}
]] qdkufum;u wpfrsKd;? jrif;vSnf;u wpfrsKd;eJY a[m'DrEÅav;rSm cPcP um;csif;yGwfrdwwfw,f? q&m
yGwfcJYvdkY avsmfaMu;vdkufawmif;wmqdk&if BuHomzefomatmif q&mtdyfaevm;rodbl;vdkY enf;enf; acgufxm;
cJYw,f? q&mrawGUcsif&if tdyfaysmfaew,fvdkY uRefawmf owif;jyefydkYvdkufr,f }}
OD;jrifYEG,f\ &ifrSm owdrjyKrdrD ckefvm\/
]] udpör½Sdygbl; oufa0? ig qif;awGUvdkufygYr,f }}
OD;jrifYEG,fu oufa0udkausmfNyD; a½SUrS qif;vmcJY\/
avSum;ckvwfrS acwå&yfNyD; Munfhrdonf/ arQmfvifYonfhtwdkif; rSefyg\/
rGefrGefyg/
rGefrGef\ rsufESmav;rSmvnf; 0if;ueJ awmufyoGm;\/ oGm;av;rsm; vufatmif NyKH;vdkufNyD; xdkif&mrS
x&ef tm;,laeonf/
]] xdkifaeyg rGefrGef? xdkifaeyg udpör½Sdygbl; }}
OD;jrifYEG,fu oGufoGufqif;cJYNyD; rGefrGefESifY rsufESmcsif;qdkif½Sd qufwDukvm;xdkifwGif 0ifxdkifonf/
rGefrGefYab; ukvm;xdkifwGifum; awGUaeus tazmftrsKd;orD; xdkifae\/
OD;jrifYEG,fu NyKH;NyD; rGefrGefYrsufESmav;udk Munfhonf/
rGefrGefYrsufESmav;uvnf; NyKH;aeonf/ omrefNyKH;onfr[kwfbJ wpfpkHwpf&mudk auseyf0rf;om[ef
½TifysonfhtNyKH;av;jzpf\/
]] 'DvdkqdkawmY q&mu rGefrGefYudk awGUcsifom;ygaemf }}
]] b,fvdk bmajymvdkufw,f rGefrGef }}
]] vmomvm&w,f? rGefrGefYudk q&mu vufcHawGUrS awGUygYrvm;vdkY? rGefrGef wu,fpdk;&drfrdcJYwmyg }}
]] bmjyKvdkY rGefrGefYudk q&mu vufcHrawGUcsif&rSmvJ }}
]] q&m wu,fajymwm }}
]] wu,fajymwmyg rGefrGef }}
rGefrGefonf qdkif;qdkif;av; jzpfoGm;\/ wpfpkHwpfckudk ajymoifYrajymoifY csdefqae[efwlonf/
]] rGefrGef q&mYudk wpfckckajymrvdkYr[kwfvm;? bmajymr,fqdkwm q&mvnf;odygw,f? aAm"dukef;em;u
pdwåokc0yfa½SmYuvdkY q&majymcJYrdwmudk tjypfwifrvdkY r[kwfvm; }}
rGerf eG u
f &,fawmY\/ &,fyaHk v;u vGwv f yfNy;D tjypfuif;aomuav;ESiw Yf o l nf/ &,forH mS vnf; em;rSm
om,monf/
]] rGefrGefajymrSmudk q&mu ajymw,f? [kwfw,fav? q&mu tJ'Dvdk bmvdkYajymcJY&wmvJ? pdwåokc
0yfa½SmYudk rGefrGef vdkuf½Smvdkuf&wm? NyD;awmY tJ'Dwkef;u q&m0wfxm;wmuvJ ...}}
OD;jrifEY ,
G u
f vnf; &,fonf/ onfwek ;f u ol0wfxm;onfuvnf; uxduwpfO;D ESiYf rwlv/S a*guform;wdYk
rnfonf udk,fY[efESifYudk,f xl;xl;qef;qef; 0wfwwfMuonf/ tJonfwkef;u OD;jrifYEG,fu atmufydkif;ü
*si;f abmif;bD tjym&ifu Y kd 0wfxm;onf/ tusu Ð awmY ykpH jH yNy;D txl;csKyx
f m;aom aysmb f ,G v
f uf&uf yifet D ppf
txlpm;jzpf\/ *sif;abmif;bDudkawmY tMurf;cHNyD; tdwfrsm;aomaMumifY tokH;wnfhí 0wfonf/ vuf&ufyifeD
txludkawmY tzufzufrS ESpfoufí0wfonf/ ol0wfonfudk oabmusol EdkifiHjcm;om; rdwfaqGESpfOD;udkyif
vufaqmifay;&zl;onf/ [ef;'f0dk;Aif;ac: vuf&uftppfrdkY olwdkYu jrwfEdk;Muonf/
tif; ...a*guform;rSe;f owdrjyKrv d Qif bmESiw Yf al ernfenf;/ rGerf eG f xifco
YJ vdk ruúi;f epftoGiEf iS u
Yf m;
teD;pyfom;/
]] q&mu bmvdkY tJ'Dvdkr[kwfbJ ajymcJY&wmvJ }}
]] taMumif;½Sdygw,f rGefrGef? a½SUc&D;quf&rSmudk rGefrGefu odyfpdk;&drfaew,f? um;csif; ypönf;vJwyfay;
vdkufwmawmif rGefrGefYrSm pdk;&drfpdwfukefao;wm r[kwfbl;? q&mYudk 0yfa½SmYu ruúif;epfwpfa,mufvdkY ,kHoGm;&if
rGefrGef pdwfcsoGm;r,f? oHo,r½SdbJ rGefrGef pdwfajzmifYajzmifYeJY c&D;qufoGm;Edkifr,f r[kwfvm; }}
rGefrGef\ rsufESmav;onf wnfNidrfoGm;onf/ aus;Zl;wifjcif;ESifY 0rf;enf;rSKa&maom [efuav;jzifY
odrfarGUpGm ajymonf/
]] q&mu pdwfudkodyfodwmaemf? [kwfw,f rGefrGefu odyfpdk;&drfwwfw,f? 'gayr,fY q&majymovdkyJav?
ruúif;epfwa,mufvdkY ,kHvdkufNyD;awmY rGefrGef pdwfajzmifYajzmifYeJY c&D;qufEdkifcJYw,f? aMomf ...jzpf&av? rGefrGef
raumif;bl;? q&mYapwemudk rGefrGef wvGJxifaerdcJYw,f }}
]] rGefrGefu b,fvdkxifvdkYvJ }}
]] [dk'if; ...rGefrGefYudk q&mu rawGUcsifvdkYrsm;vm;vdkY }}
]] bmjyKvdkY tJ'Dvdk xif&wmvJ }}
]] odbl;av? rGefrGefu ...}}
rGefrGefonf pum;udk rqufbJ &yfypfvdkuf\/
OD;jrifYEG,fu rsufESmudk csKdcsKdxm;vsufu rGefrGefYudk tuJcwfMunfhae\/
tajctaeü bmrQwif;rmrSKr½Sd? jyóem[lívnf; bmrQ BuD;BuD;us,fus,fr½Sd/
onfMum;xJu rGerf eG t Yf oGiüf csKyw
f nf;rSKEiS Yf ½ke;f uefrKS ukd aiGUaiGUjrif&onf/ rsuEf mS av;uvnf; oem;zG,f
i,fvSonf/ olYudk ai;ai;av; jyefMunfhaeaom rsufom;jymjymwGif rsuf&nf&dyfudk jrif&\/
OD;jrifYEG,fu wrifvkyfí &,fvdkufonf/
]] rGefrGefu tvum; pdk;&drfwwfwmudk;? uJ ...q&m trSefudkajymr,f? em;axmifrvm; }}
]] tif ...½Sif }}
]] ajymomajymcJY&w,f? q&mvnf; rGefrGefYudk odyfawGUcsifaew,f }}
]] rGefrGefYudk q&mvnf; odyfawGUcsifaew,f }}
]] [kwfw,f rGefrGef }}
]] rGefrGefYudk q&mu bmjyKvdkY awGUcsif&wmvJ[if }}
]] aMomf ...rGerf eG &f ,f? *Dwqnf;qmwke;f u rGerf eG q f okd mG ;wJY aw;oH[m q&mYem;xJu rxGub f ;l ? q&mwif
r[kwfygbl;? tifrwefrS ZDZmaMumifwJY q&mYrdwfaqG OD;wkwf0if;uawmif rGefrGefYudk tjrifYqkH; csD;rGrf;cJYygw,f }}
]] q&mYvdk yk*¾Kdvfu csD;rGrf;awmY rGefrGef b0ifjrifY&rSmaygY }}
]] jrifYaygY rGefrGef }}
]] wu,f jrifY&rSmvm; }}
]] &,fp&m ajym&wmyg rGefrGef? b0ifawmY rjrifYeJY? 'gayr,fY udk,fYBuKd;yrf;csuf&JU atmifjrifrSKudkawmY
*kPf,lyg? 0rf;omrSKudk cHpm;yg? pdwfqdkwmudk wwfEdkiforQ tvdkjynfhygap }}
]] pdwfqdkwmudk wwfEdkiforQ tvdkjynfhygap? tJ'g bmajymwmvJ[if }}
]] pdwu f kd tvdv k ukd wf mawmY raumif;bl;? 'gayr,fY jynfo h ifoY rQ tvdjk ynfah pwmuawmY ta&;Bu;D w,f?
½kyfcE¨m[m xdkufoifYwJYtm[m& r½Sd&ifrjzpfovdkyJ? pdwfcE¨m[mvnf; wpfpkHwpf&maom twdkif;twmtxdawmY
olvdkcsifwJY tm[m& jynfh0rSjzpfw,f }}
]] tJ'guawmY jrifYoGm;NyD? rGefrGef rvdkufEdkifawmYbl; }}
]] vdkufEdkifygw,f rGefrGef? pdwfqdkwm[m 0rf;omrSK? auseyfrSK? cspfcifrSK? cspfcifcH&rSK? tJ'gav;awGudk
ESpfoufygw,f? tJ'gav;awGudk &ygap }}
]] r&awmYaum q&m }}
]] &Edkifygw,f rGefrGef? avmuBuD;[m 'Davmufrqdk; ygbl; }}
rGefrGefu olYudkpdkufMunfhonf/ olu rGefrGef\tMunfhudk vufcHNyD; at;csrf;pGmNyKH;vsuf jyefMunfhae\/
rGefrGefu oufjyif;av;½SKdufNyD; NyKH;\/
]] bmyJjzpfjzpf q&meJYawGU&vdkY rGefrGef pdwfcsrf;omoGm;NyD }}
]] 'gxuf q&mYudk rGefrGef b,fvdkvkyf odoGm;ovJ }}
]] 'DaeYyJ odwmaygY? tEkynmtoif;u rdwfaqGawGu wpfqifY? 'DaeY q&m pmaya[majymrSm rGefrGef
odw,fav? rGefrGefu tJ'Dvdk a[majymyGJawGqdk&if tukefavQmufoGm;wm? 'DusawmY tjyifuyJ em;axmif&wm?
q&modrmS aygY? rGerf eG uf rpGr;f roefyg? qif;&wuf& rvG,u f yl gbl;? [dak eYu ESpqf ,fw Y pfrikd rf mS qkw
H ek ;f u q&mYukd
aus;Zl;wifpum;ajymzdkY rGefrGef um;ay:u rqif;EdkifcJYbl; }}
]] q&m em;vnfygw,f }}
]] 'DaeYvnf; rGefrGef um;ay:uyJ em;axmifygw,f? toHcsJUpufeJYqdkawmY aumif;aumif; Mum;&ygw,f?
NyD;awmY jywif;aygufuae q&mYudkvnf; jrif&w,f? jrif&awmYrS t[if; ...q&mOD;jrifYEG,fqdkwm [dkaeYu
pdwåokc 0yfa½SmYu ruúif;epfBuD;ygvm;vdkY? rGefrGefav 0rf;omvdkufwm? 'geJY tdrfwpfacgufjyefNyD; a[m'gav;
,lvmwm }}
rGefrGefu vufayGUtdwfuav;udk vufwpfzufwnf;jzifY zGifYNyD; 'pfpBwDAsLwm uufyfzkH;topfwpfckudk
ESKduf,lí OD;jrifYEG,ftm; vSrf;ay;onf/
]] aeygap rGefrGef? q&mYrSm tydkwpfck ½Sdygao;w,f? NyD;awmY [kdaeYu q&mjyifxm;wJY uufyfuvnf;
qufokH;vdkY&ygao;w,f }}
]] tdk ...r[kww f m q&m? [dak eYu vJwyfay;vdu k w
f myJ vGev f NS y?D rGerf eG u
f topfwpfck jyefay;&rSmaygY?
a&mY ...,lyg q&m }}
]] rGefrGefu tJ'g jyefay;csifvdkY? tck q&mYqD vmwmvm; }}
]] tdk ...tdk ...r[kwfygbl; q&m&,f? rGefrGefav q&meJY cif ...cifcsifvdkYyg }}
]] q&meJY cifcsifvdkY½Sd&if tJ'gav;udk ray;eJYawmY? tJ'gav;udk tpm;jyefay;aew,f qdk&ifawmY cifrifwJY
vlcsif;qufqHa&; r[kwfawmYbl; }}
]] tJ'DvdkqdkawmY rGefrGefu tjrwfxkwf&m usraebl;vm; }}
]] rGefrGefYrSm tJ'Dapwem &nf½G,fcsuf½Sdovm; }}
]] ½Sif }}
]] apwem &nf½G,fcsuf r½Sdbl; r[kwfvm;? r½Sd&ifNyD;wmyJ? jyef,loGm;yg rGefrGef? q&mu MunfMunfjzLjzLeJY
ay;vdkufwmyg? tJ ...q&mwdkYcsif; cifrifwYJ txdrf;trSwfeJY odrf;csifodrf;xm;aygY }}
rGefrGef\ rsufESmav;u awmufyoGm;\/
]] [kwfNyD rGefrGef odrf;xm;r,f? 'gudkawmY r[kwfbl;? vJwyfvdkufr,fav? q&m wyfay;cJYwmav;udk
rGefrGef odrf;xm;ygYr,f }}
rGefrGefu ypönf;av;udk vufayGUtdwfwGif;odkY jyefoGif;vdkuf\/ zGifY,lpOfuuJYodkYyif b,fbufvuf
wpfzufwnf;udkom okH;aMumif; OD;jrifYEG,f owdjyKrd\/
rGerf eG o
f nf ypön;f av;udk xnft h Ny;D ü OD;jrifEY ,
G b
f ufvn S uhf m rsuEf mS av;udak rmYí NyK;H NyK;H av;Munfo
h nf/
½kwfw&ufawmY trSwfrxifyg/
acgif;av;udk armYarmYav;xm;vdkufawmY vnfwdkifav;u qefYvmonf/ vSolwdkif; vnfwdkifrvSyg/
,ck rGefrGefYvnfwHu aiGief;jzLvnfwHvdk vSonf/ ½Sif;½Sif;oG,foG,fESifY vSonf/ ykckH;av;ESifY vnfwHquf[efu
aumufaMumif; yef;csD[efjzifY vSonf/
aMomf ...yg;cGufav;ESpfckuvnf; ½Sdaeao;onf/
bk&m; ...bk&m; ...OD;jrifYEG,fu &ifwGif;rS a&½Gwfonf/ om;pOfwpfquf jynfhvkeD;rS jyefBuKH&ygNyD/
onftoGif? onftvS? onft½G,f? r[kwfyg ruyg? onf½kyf&nfrsKd;/
OD;jrifYEG,f\ &ifonf odrfYodrfYcgatmif vSKyf½Sm;oGm;onf/
&ifvSKyf½Sm;ouJYodkY rsufESmrvSKyf½Sm;atmif owdxm; xdef;csKyfNyD; OD;jrifYEG,fu ar;onf/
]] rGefrGefwdkYu rEÅav;uyJaemf }}
]] [kwfygw,f? rGefrGefwdkYtdrfu e,l;pDA,fvdkif;xJrSm? xGef;vS[dkw,fem;wifyg? aMomf ...q&m
a*guf½dkufovm; }}
]] ½dkufygw,f rGefrGef }}
]] rGefrGefYazazvnf; ½dkufw,f? OD;aeatmifwJY? q&mrsm; odrvm; rodbl; }}
]] rodao;bl; rGefrGef? q&mu 'Da&mufwm rMumao;awmY a*gufuGif;u vlpkHatmif rodao;bl; }}
]] rGefrGefYararuawmY a':jzLjzLoefYwJY? [dk'if; t&m½SdxJuawmY r[kwfygbl;? ukefonfqdkygawmY q&m }}
OD;jrifYEG,f\ &ifwGif;rS tvkH;BuD; usoGm;onf/ jzLjzLoefY ...onfemrnfrsKd;udk olrMum;zl;/
rGefrGefu &,fvdkuf\/
]] trSefu rGefrGefYrSm tarESpfa,mufawmif½Sdw,f? a[m'D a':aemfjraoG;uvnf; rGefrGefYtar? rGefrGefY
aus;Zl;½SifaygY? rrjr r½Sd&ifav 'DavmuBuD;rSm rGefrGef bmrSvkyfwwfrSm r[kwfbl; }}
rGefrGefu ab;wGif pum;wpfvkH;rQ rajymbJ NidrfNidrfxdkifaeaom trsKd;orD;udk ar;av;jzifY ñTefjyNyD;
rdwfqufay;\/
aemfjraoG;u ½Su[ f efjzifY NyK;H onf/ u&ifaoG;ygonfh ½d;k om;Muifemwwfol trsK;d orD;wpfO;D [k OD;jrifEY ,
G u
f
pdwfwGif;rS rSwfcsufcsonf/
rGefrGefu cg;av;udk qefYvdkufNyD; qdk\/
]] q&m em;aewmudk rGefrGef vmaESmifY,Sufovdk jzpfaeNyD? rGefrGef jyefygOD;r,f }}
rGefrGefu tm;,lNyD; ae&mrSx\/ aemfjraoG;uvnf; xNyD; rGefrGefYteD;wGif &yfvm\/
]] aESmifY,Suf&mrusygbl;? rGefrGefeJY cifrif&wmudk q&m 0rf;omygw,f? aemifvnf; vmvnfaygY rGefrGef?
vdkwm½Sd&ifvnf; q&mYudk tultnDawmif;yg }}
]] wu,fvm; q&m? rGefrGefu aemufus&if wu,fawmif;rSmaemf }}
]] wu,fawmif;ygapvdkY q&m arQmfvifYaeygYr,f }}
aemfjraoG;\ tultnDjzifY rGefrGefonf um;½Sd&modkY qif;onf/
OD;jrifYEG,fvnf; vdkufqif;NyD; '½dkifbmxufOD;atmif aemufcef;wHcg;udk zGifYay;rd\/
]] oefYcf,l ...q&m }}
aemfjraoG;u rGefrGeYfudk ae&mcsxm;ay;NyD; um;aemufrSywfum wpfzufab;rS 0ifxdkif\/
]] oGm;awmYaemf rGefrGef }}
]] oGm;NyD q&m? aMomf ...rGefrGefwdkYtdrfvnf; vmvnfaemf }}
]] aumif;ygNyD rGefrGef }}
vufuav;jy ESKwfqufNyD; um;o,faqmif&m ygoGm;aom rGefrGefYudk tdrf0rS&yfNyD; OD;jrifYEG,fonf rsufpd
wpfqkH; Munfhaerd\/
twefMumrS av;yifaom ajcvSrf;jzifY tdrfay:odkY jyefwufvmcJYrdonf/
ukwifay:wGif vSJNyD; ezl;ay:vufwifí pOf;pm;rd\/
onftoGif? onftvS? onft½G,f? onf½kyf&nfrsKd;/
onfvdkyif aiGief;jzL vnfwdkifrsKd;ESifY/ aMomf ...onfvdkyif yg;cGufuav;awGESifY/ a&;a&;a,mifa,mif
r[kwf? eufeuf½SKdif;½SKdif;? yDyDoo yg;cGufav;ESpfzufESifY/
vef;vef;vwfvwf? oefYoefYpifpifrdkY jrif&olwdkif;&ifrSm at;ygbdawmYonf/
&ifrSm at;vdkYyJ oDwmvGif[k udk,fu emrnfav; a½G;ay;cJY&onf/
onfwkef;uawmY ...
]] yka&edoif? qufwdkif;Muifom;? tdrf½Siftppf? i,fuRrf;cspfESifY? xyf&pfvufoif? xkH;pwGif ...}}
[kwfonf/ i,fuRrf;cspfESifY xyf&pfvufoif? xkH;pwGif/
xkH;pwGif ...
(c)
naerSm avcsKdaoG;aeonf/
aqmif;onf aEGbuf,dkifvmNyDrdkY tat;u aygYonf/
yiftdkyifysKdwdkYxuf ½Guf0gawGudk jrifpjyKNyD/
aMomf ...wpfcsDwpfcsDwGif OMoyif aw;pí qdkaeayNyDwum;/
jrifYEG,fu opfjzifY aqmufxm;aom a*gufuvyf taqmufttkHwGif;odkY 0ifvdkuf\/
bm;aumifwmwGif pm&if;rSwfae&mrS rdkem;u armYMunfhNyD; qdk\/
]] rif;aemufvScsnfvm; jrifYEG,f? a&mif;'fxGufMuwm vlukefNyD }}
]] udpör½Sdygbl;? uRefawmf 'DaeY uuf'DvkyfzdkY vmwm r[kwfbl; }}
tdEd´,aoG;aESmaom rdkem;u olYudk ajcqkH;acgif;qkH; tuJcwfMunhf\/
]] tHr,f ...rif; 'DaeY w,f½SKd;aumif;ygvm;? ZmwfvdkufyJa[Y? vufxJu bmpmtkyfvJ }}
]] uAsmpmtkyfyg }}
]] uefapmif;rSm uAsmpyfrvdkYaygY? 'gayr,fY 'DaeY rif;rxrf;wm emwmyJ? tenf;qkH; okH;usyfavmuf
emw,f }}
]] bmjyKvdkY }}
]] &efukefu udk,kBuKdif vm½dkufw,f? rif;vmrvm;vdkY olapmifYaeao;w,f }}
]] [kwfvm; ...at;Asm aqm&D;yJ }}
]] udk,kBuKdifu [dkw,folaX;r[kwfvm;? ydkufqHrESajrmbl;? uuf'DawmY odyfacs;rsm;w,f? rif;udkawmY
bmtonf;pGJoGm;ovJ rodbl; }}
]] olu eHygwfudk; r½dkufwwfbl;av? tjynfh½dkuf&if b,fcsnf;yJ axmifYwef;qGJwm }}
]] tJ'g rif;u bmjyifay;vdkufvJ }}
]] a*gufudk b,feJY½dkuf&r,fvdkY olu taorSwfxm;wm? uRefawmfu nmygoGif;cdkif;vdkufw,f? tJ'DawmY
wnfhvnf;wnfh ajy;vnf;ajy;oGm;w,f? '½dkufbmudkyg yckH;tjynfhvSnfhNyD; nmoGif;½dkufenf;vJ jyvdkufw,fav?
ol tifrwefaMumufwJY ykodrfuGif;udk EdkifoGm;w,f? 'pfpwefY &oGm;wmudk; }}
]] rif;[mu igYenf;yJ[m }}
]] [kwfygw,f? cifAsm;u uRefawmYfq&myJ[m }}
rdkem;u NyKH;NyD; ]]rif; ...a&cJa&aomufOD;rvm;}}[k ar;onf/
]] awmfygNyD? uRefawmf uefapmif;oGm;vdkufOD;? udk,kBuKdifudk ajymyg? olrjyefao;&if reufjzef uRefawmf
vmxrf;ay;r,fvdkY }}
]] at; ...rjyefao;bl;wJY? igajymvdkufygYr,f }}
jrifYEG,fonf a*gufuvyf taqmufttkHwGif;rS xGufvmNyD; uefapmif;qD avQmufcJY\/
rodrom ajyajyav;avQmufum a&pyfqD xdk;qif;oGm;onfh urf;ajcwGif jrifYEG,fu xdkif\/
onfae&mav;wGif xdkifrdwdkif; jrifYEG,f\&ifrSm at;csrf;NyD; vGwfvyfonf/
uRef;qG,fav;rsm;ozG,f auGUum0dkufum avQmavQmoG,foG,f½Sdaom urf;ajcajrwdkYu vSonf/ oJjzL
ajrcHrS jrufcif;pdrf;pdrf;wdkYu rsufpdat;onf/ a&jyifonf uefa&jyifxuf jrpfa&jyifESifYwlonf/ trSefu
uefokH;qifYonf a&uefwpfckxuf vSyaom jrpfauGUav;wpfckESifYwlonf/ [kwfonf? vSyaom? vdr®maom?
,Ofaus;aom jrpfauGUav;wpfckESifYwlonf/
avnif;aMumifY ,Ofaus;vdrm® aom vSKid ;f EkEw
k Ykd urf;qDoYkd Nird NYf ird n
Yf ifnif tqufrjywf ajy;vmaeMuonf/
tdyfwef;rwufao;aom iSufi,frsm;uvnf; a&jyifxuf ½Syfum ysHoef;aeMu\/
ywf0ef;usifrSmu ½SKcif;udk ydwfqD;uG,fzkH;aom opfBuD;0g;yifwdkYr½Sd/ onfawmY us,fvGifjyefYajymaom
"mwfudk cHpm;&onf/ &ifrSm at;csrf;vGwfvyfonf/
jrifYEG,fu taemufbufqDodkY rsufaMumudkqefYí vSrf;ai;onf/
ta0; [dkbufurf;rSmawmY o&ufyif armifESr½GmqDrS 0g;½kHwef;ESifY awmwef;oG,fukd awGU&onf/
jrLvTrf;aom awmwef;oG,fum; eufeufjymjym½Sdonf/ awmwef;oG,ftxufrSmawmY jrLjymonf aea&mifESifY
a&mum c&rf;a&miforf;ae\/ c&rf;a&miftxufrmS awmY yef;Eka&mifu wpfwefaY y:aeonf/ yef;Eka&mif aemufyg;rS
jzmxGufaom a½Ta&mif0g0gonf pdrf;zefYzefYtaoG;odkY ul;oGm;NyD; cdkjyma&mif aumif;uifBuD;ESifY qufae\/
jrifYEG,fu oufjyif;cs\/
a½S;,cifuawmY onfobm0½SKcif;wdkYonf rdrd\ wpfOD;wnf;aom tazmfyg/ rdrd ESpfoufjrwfEdk;aom
wpfckwnf;aomtvSyg/ ,ckrl ...
jrifYEG,fu uAsmpmtkyfav;udk zGifYvSef\/
t½Sifr[m&|om&\ eef;ajratmifcsmcsD bk&m;wdkif&wkav;udk zwfrdonf/
]] eef;ajratmifcsm? xGwfxdyfomxuf? &wemyk&? a½Tjynfr\? u,fxrajzmifY? aemufawmifaxmifY0,f?
pdwfajzmifYñTwfMunf? apmfuJwnfonfh? a½TjynfxGwfcsm? pG,fvusfm }}
jrifYEG,fu acwå&yfvdkufNyD; pdwf0,f tm½kHudk ½kyfvkH;azmfMunfhonf/
tif;0udk rdrd ra&mufzl;/ xdkYaMumifY ywf0ef;usifonf b,fodkY½Sdrnf rod/ odkY&mwGif apwDwpfqludkum;
jrifxifMunfhí&onf/
apwDawmfajc&if;wGif oli,fysKdwpfa,muf/ aMomf ...rdrdt½G,fcefYygwum;/ vufrSmuvnf; yef;cdkif
awGESifY/ oli,fysKdonf apwDawmfudk ½dkaopGm OD;csuefawmYaeonf/
jrifYEG,fu rsufvkH;rsm;udk pmtkyfqDjyefydkYNyD; qufzuf\/
]] &wemyGifYvSKdif? rÍÆLcdkifESifY? OD;wdkifcsDajr§muf? uREfkyfavQmuftHY? q,fYajcmufESpfjynfh? jrifY\rxif? rGwfrGwf
pifom;? NrdwfoGifvTwfpdkY? jymoG,fnKdUudk? ewfuJYodkYyif? aemifrif;xifom; ...}}
jrifYEG,fonf &yfvdkufNyD; awG;jyef\/
NrdwfoGifvTwfpdkY/ onfpum;uawmY i,fqHawmuf ajymif;pt½G,f? onfvdk em;vnfonf/
jymoG,n f KUd / onfpum;u bmudk qdv k ykd goenf;/ txl;ojzifY jymqdo k nfph um;ESiYf nKUd qdo
k nfph um;awGu?
onfjymESifY nKd[laompum;udk ½Sifr[m&|om&vnf; okH;onf/ tjcm;pmqdkawGvnf; tvGefokH;onf/ b,fvdk
vSaom jymESifY b,fvdkvSaom nKdygenf;/
jrifYEG,fu &wkwGif olatmufajc rsOf;om;xm;aom pmvkH;av;awGudk Munfhonf/
]] &a0awmifav;? udk,fa&mifajy;onf? nKdaoG;vJYvJY }}? onf[mu wpfck/
]] NidrfoufvJYvJY? EGJUEGJU½Sdrf;½Sdrf;? aMumpdrf;i,fEk? nKda&mifpkudk }}? onf[mu wpfydk'f/
pifoD,m\ rsufESmav;u rsufvkH;rsm;wGif ay:vmonf/
pifo, D mYtom;av;u jzLjzLpifpifav;/ nufnufanmanmav;/ rGwrf w G pf ifonf[k qdEk ikd rf nf/ taoG;rJY
ta&mifrJY jzLonfawmY r[kwf/ arG;nif;av;awGu jymjymvJYvJYav; vTrf;xm;ao;onf/ taMumav;awGu
nKdUnKdUpdrf;pdrf;av;/ t&yfav;u aMumYaMumYoG,foG,f/
jymoG,fnKdU/ aMomf ...jymoG,fnKdU [lonf onf[mudkyif qdkonfxif\/
t½Sifr[m&|om&rSm tu,fyif onfvdkvSaom ]0PÖybm} t[kwf½SdcJYoavm/ aESmif;vlawG twl,l
EdkifzdkY pdwful;jzifY pyfxm;cJYavoavm/
½SdcJYvQifawmY i,fuRrf;cspfaygY/ olvnf; i,fi,f? udk,fvnf; i,fi,f/ tif;av ...[dkwpfydk'frSmvnf;
]]i,fuRr;f cspEf iS ?Yf xyf&pfvufoif? xk;H pwGiEf KS u d }f }[k pyfxm;ao;onf/ qHx;Hk xk;H oifpt½G,?f tysKad bmf0ifp? tvS
jyifwwfpt½G,f? aMomf ...pifoD,mwdkYt½G,f/
awG;íaumif;aecdkuf a½SU½Sd uefa&jyifxuf ]yvkH}[k cJusoH Mum;&\/
jrifYEG,fu aemufodkY vSnfhMunfhrd\/
aMomf ...pifoD,m? udk,fYjymoG,fnKdU/
pifoD,mu toHav;rsm;xGufatmif [uf[ufyufyufav; &,f\/ NyD;rS tajy;uav;vmum olYteD;
jrufcif;ay:wGif 0ifxdkif\/
]] idkifaevdkufwm tMumBuD;yJ? pifoD,m a&mufvmwm rodbl;vm; }}
]] aMomf ...[kd'if; udk,fenf;enf; tawG;vGefoGm;vdkY }}
]] bmawG awG;aewmvJ }}
]] [dka&muf'Da&mufaygY pifoD,m&,f }}
]] pifoD,m aemufusvdkY pdwfqkd;aewmvm; }}
]] BuHBuHzefzef pifoD,m&,f? ukd,fu pifoD,mYudk pdwfqkd;0HY&rvm;wJY }}
]] ydkw,f ...cRJw,f ...[Gef; }}
pifoD,mu vnfav;udkqefYum rsufESmav;udk wpfzufodkY rvSnfhwvSnfhjyKNyD; rsufapmif;av; xdk;\/
jrifEY ,
G uf pifo, D monf cgwdik ;f uJo Y yYkd if qHyifukd ½d;k ½d;k csxm;onfr[kwb
f J wpfrsK;d wpfrnf xk;H zGUJ vmonfukd
owdjyKrd\/
cgwdkif; qHyifudk ykckH;0Jatmif csxm;pOfu vnfwdkif\tvSudk jynfhjynhf00 rjrif&/ ,ckrS aiGief;jzL
vnfwdkifonf ½Sif;½Sif;oG,foG,f ay:ae\/
]] Munfh ...bmai;aejyefwmvJ }}
]] aMomf ...[dk'if; ...'DaeY pifoD,mu qHyifudk wpfrsKd;xkH;vmvdkY }}
]] Munfhaumif;vm; }}
]] zdk;pdefBuD;qdkwJY oDcsif;udk oGm;owd&w,f }}
]] bm&,f }}
]] zdk;pdefBuD;u qdkw,f? vSwJYol[m oeyfcg;vdrf;zdkY rvdkbl;wJY }}
]] tJ'gu bmajymwmvJ }}
]] aMomf ...vSNyD;ol[m bmvkyfvkyf b,fvdkaeae vSaewmyJwJY }}
]] ,lYrsufpdxJrSm pifoD,m wu,fyJ vSaevm;? [kwfvm; }}
]] wu,fyJ vSaeygw,f pifoD,m }}
]] ,l ...wjcm;aumifrav; b,fESpfa,mufaum 'Dvdkajymzl;vJ }}
]] rajymzl;ygbl; pifoD,m? ajymp&mvnf; awGUawmYrSm r[kwfygbl; }}
]] bmjyKvdkY }}
]] ewf½SifaemifqdkwJY uAsmpmqdkBuD;u pyfzl;w,f? wlcefYbufNyKdif? pHomwdkifom? ajcmufqdkifjrifYcef;?
vSw0ef;0,f? awmifpGef;nmzsm;? xGwfwifxm;ESifY? ESpfyg;ESKdif;½Snf? ESKef;vmvSnfhvnf;? NzKd;jynfhvvQH? Mu,fES,f
&HvdrfY ...wJY }}
pifoD,mu rsufarSmifav;MuKwfNyD; nnf;nnf;nLnLqkd\/
]] ,lYuAsmawGudk pifoD,m em;rvnfbl; }}
]] ud, k ½f iS ;f jyygYr,f? ewf½iS af emifu qdw
k ,f? wpfavmuvk;H rSm olcY spo
f l tvSq;Hk ygwJ?Y wjcm; b,fou
l rS
rrDygbl;wJY? vlcsif;rajymeJY? ewfjynfajcmufxyfu ewfrdzk&m;awG vmNyKdifwmawmifrS vrif;BuD;udk vmNyKdifwJY
Mu,fav;awGom jzpfoGm;r,fwJY }}
]] tJ'geJY bmqdkifvdkYvJ }}
]] qdkifw,fav udk,fuvnf; vrif;BuD;udkjrifzl;awmY Mu,fav;awGudk vSw,fvdkY rajymawmYbl; }}
pifoD,mu rsufapmif;av; xdk;jyefonf/
]] udkydkBuD; ...odyfydkwJY udkydkBuD;? [if; ...'geJY b,frSmvJ? pifoD,mYtwGuf emrnf }}
pifoD,mu ,ck ykodrfwGif A&if*sDausmif;[k ac:Muaom pdefY*sKd;qufzf uGefAifYü wufaeonf/ ,ckESpf
½Spfwef;? aemufESpfwGif udk;wef;a&mufNyD; tpdk;&ppf pmar;yGJajz&awmYrnf/ tpdk;&ppfrajzrD jrefrmemrnf wpfck
vdkcsifonf/ ½dk;½dk;emrnfr[kwf vSvSyy emrnfwpfck/
]] udk,fa½G;xm;NyD;ygNyD? 'gaMumifYvnf; tck vmapmifYaewmaygY }}
]] 'gjzifY ajymav? *GufaxmfwdkY? bkwfqkHwdkYawmY rvkyfeJYaemf ...'gyJ }}
]] rvkyfygbl; pifoD,m&,f ...udk,f aumif;aumif;a½G;xm;w,f? udk,fav wpfywfawmif pOf;pm;
xm;&wm }}
]] tHr,fav; qdkvdkufwJYpm? ajymyg jrefjrefajymyg }}
]] uJ ...em;axmif? oDwmvGifwJY }}
]] jyefajymOD; }}
]] oDwmvGifwJY? aeOD; udk,fuAsmav;awmif pyfxm;ao;w,f }}
]] uAsmav;awmif pyfxm;ao;w,f? qdkjy }}
]] &ifrSaomfwm? vpE´mrdkY? oDwmvGifvGif? vSxGwfwifudk? oZifwESKef;? tif*rkef;odkY? aemifYbkef;onf;tl?
rSwfí,lonf? MunfjzLaemifYouf cdkifrQwnf; }}
pifoD,mu &,fjyef\/
]] tJ'gvnf; em;rvnfjyefbl; }}
]] oDwmvGifqdkwJY emrnfudk BuKduf&JUvm; }}
]] tif; ...BuKdufw,f? vSw,f? ,l bmvdkY tJ'Dvdk a½G;ay;wmvJ }}
]] pifo, D mYukd qDavsmaf tmif bmomjyef&wmav? pE´mwdYk aomfwmwdv Yk nf; &wmygyJ? 'gayr,fY r,fov D
awGrSmvnf; 'DemrnfrsKd;½Sdw,f? oDwmqdkwmu at;wJY"mwfrSeforQudk ac:wm? vrif;udkvnf; oDw*lvdkY
ac:Muw,f? NyD;awmY oDwmqdkwmu a½S;u tifrwefvSwJY rif;orD;av; emrnf? oD&dewforD;? Or®mewforD;awG
udkvnf; oDwmvdkYyJ ac:Muw,f? vewforD;udk pifoD,m? 'dkif,ife,f? tmwrpf(pf)? trsKd;rsKd; ac:ovdkaygY?
vGifqdkwmuawmY pifoD,mYtazemrnf ygatmifyg }}
pifoD,mu NyKH;\/
]] pifoD,mwdkY? 'kdif,ife,fwdkY? tmwrpf(pf)wdkYudkaum ,l b,fvdkvkyfodovJ }}
]] udk,fwdkYausmif;rSmvJ tk'f wl 'dkif,le,f (vewforD;bGJU) uAsmudk oif&ygw,f }}
]] [kwfyg&JU? ,lwdkY ykodrf tpdk;&[dkufpul;uvnf; pmodyfjrifYw,f ajymw,f? [kwfvm; }}
]] ajymMuwmyJ ...ykodrf&,f? &efukef&,f? jynf&,f? ppfudkif;&,f? tJ'D [dkufpul;awGu txl;[dkufpul;
awGwJY? [uf'frmpwm tkyfcsKyfwmr[kwfbl;? y&ifppfy,fvf tkyfcsKyfwm }}
]] 'gawmif ,ltwef;xJrSm tjrJwrf; yxr&w,faemf }}
]] pifoD,m b,fvdkvkyfodovJ }}
]] e,fydkif0efaxmufom; at;udku ajymjywm? ,leJY ½Spfwef;rSm wpfwef;wnf;qdk }}
]] at;udku udk,fYtcspfqkH; oli,fcsif;yJ[m }}
]] oluajymw,f ,lu pmvnf;awmfw,f? uAsmvnf; pyfwwfawmY aumifrav;awGu odyfBuKdufMu
w,fqdk? ,l zdk;pGHaygY }}
]] awmufwD;awmufwJY pifoD,m&,f? udk,fYvdk yaxG;eJY udk,fYydkufqHudk,f½Sm ausmif;wufae&wJYaumifudk
aumifrav;awGu BuKdufygYrvm; }}
]] odbl;av at;udkajymwmyJ? pifoD,muawmY ...[if; ...,lYudk rkef;w,f odvm; }}
]] rkef;w,f bmjyKvdkY }}
]] rkef;wmaygY? ,lu odyfwwfEdkifwJYvl? awGUpwkef;uvnf; wuwnf; wu,fY bkef;BuD;ao;ao;av;
avtjynhfeJY? NyD;awmY tdrf um;vmjyifay;wkef;uvnf; wu,fYruúif;epfBuD;*dkufeJY? ,lu pifoD,mYudk t½l;vkyf
wmudk; }}
]] t½l;rvky&f ygbl; pifo, D m&,f? [dw k ek ;f u 'DZifbmausmif;ydww
f ek ;f u taru ud&k if0wfcikd ;f vdYk 0wfae
&wm? um;vmjyifay;wke;f uvnf; wu,f vmjyif&wmyJ[m? tckvnf; pifo, D mwdaYk c:&if ud, k vf mjyifay;aewmyJ
r[kwfvm; }}
]] wuwnf; awmfygawmY? pifoD,mu t[kwfajymwm usaewmyJ }}
]] EdkY ...pifoD,mu rkef;w,fqkd }}
pifoD,m\ vSyaom rsufapmif;'Pfudk auseyfzG,f&m cH,l&jyef\/
]] ,l ...odyf0dwmyJ? ,lYudk b,folu rkef;vdkYvJ? rkef;&if ckvdk vmpum;ajymaeygYrvm; udk,fawmf&JU }}
olY&ifrSm at;wpfvSnfh? aEG;wpfvSnfh jzpfoGm;onf/
olu pifo, D m\ rsuEf mS av;udk pdu
k Mf unfo h nf/ pifo,
D muvnf; rsuv f ;Hk vTrJ oGm;bJ olu
Y kd jyefMunfah e\/
cyfvSrf;vSrf;rS a*gufoD;ESifY opfom;wkwf ½dkufrdoHrsm; ay:vm\/
pifoD,mu vSrf;MunfhNyD; ae&mrS x\/
]] a[m ...udk;usif;0ifvmMuNyD? 'uf'DwdkYrsm;vm; rodbl;? 'uf'DYBuKdwJYum;eJY pifoD,m vdkufvmwm }}
oluvnf; vSrf;Munfhonf/ eHygwfudk; ba&mif; (oJuGuf)qD ½dkufvmMuolrsm;wGif ta&;ydkifudk rjrif/
udk,kBuKdifudkom ykodrfuGif;\ csefyD,Hrsm;jzpfMuaom OD;ar½Tif? OD;bcsL;? rpöwma*smYwdkYESifYtwl awGU&\/
pifoD,mu olYbufvSnfhNyD; ajym\/
]] 'uf'DawmY ygrvmao;bl;? 'gayr,fY vmcgeD;NyD? pifoD,m oGm;awmYr,f? aMomf ...'gxuf ,la& }}
]] bmvJ pifoD,m }}
]] ,l ...ckeifu ½GwfjywJYuAsmav; pifoD,mYudk a&;ay;rvm; }}
]] b,fuAsm[mvJ }}
]] pifoD,mYemrnf ygwmav }}
]] pifoD,mvdkcsif&if udk,fa&;cJYr,fav }}
]] a&;cJY? reufjzef pifoD,m 'DyJ vmcJYr,f? apmifYaeaemf }}
]] aumif;ygNyD pifoD,m }}
pifoD,mu olYudk tNyKH;av;ESifY ESKwfqufNyD; a*gufuvyf taqmufttkHqD jyefay;oGm;\/
jrwfEdk;pkHrufjcif;? auseyfESpfodrfYjcif;? MunfEl;0rf;omjcif;wdkY aygif;pyfa&m,Sufaom &ifjzifY jrifYEG,fonf
olYjymoG,fnKdUudk rsufpdwpfqkH; ai;Munfhusef&pfonf/
uefapmif;rSm olu qufxdkifonf/
OMooHudk Mum;&onf/ OMooHonf cgwdkif;ESpfxuf ydkícsKdonf[k xifrdonf/ aMomf ...ywf0ef;usif
wpfckvkH;onf cgwdkif;xuf ydkvSaeyg\/
ydkvSonfaygY? udk,fY&ifrSmu vomaeonfudk;/ udk,fY&ifwpfckvkH; xdefatmif aiGvu omaeonfudk;/
jrifYEG,fonf pifoD,mtwGuf olpyfxm;aom uAsmudk wkd;wkd;jyef½Gwfonf/
]] &ifrSaomfwm? vpE´mrdkY? oDwmvGifvGif? vSxGwfwifudk? oZifwESKef;? tif*rkef;odkY? aemifYbkef;onf;tl?
rSwfí,lonf? MunfjzLaemifYouf cdkifrQwnf; }}
(*)
aemifYoufckdiforQ? udk,fYtoufcdkiforQ/
OD;jrifYEG,fonf vSJae&mrS xvdkufonf/ 0rf;enf;pGmvnf; NyKH;rd\/
i,fucspf tESpfwpf&m rarYom? i,fuaygif; tESpfwpfaomif; rarYaumif;? a½S;pum;ykHawGuvnf;
qdkxm;onf/
pum;ykH½Sdonfvnf; [kwfonf/ vlYobm0vnf; rSefonf/ uAsmoabm pmoabmt&vnf; vSonf/
od&Yk mwGif pdwo f abmt&rl twdwOf cGw H iG ;f rS rxGuaf jrmuf raygufzmG ;Edik jf cif;omjzpfonf/ w&m;oabmESiYf
qifjcifjyefawmY Oyg'gef/
aMomf ...rGefrGefYoDcsif;u pmom;av;twdkif; bmwJY ...
]] wdrfnKdrGJeJY idkyGJqif armxdkufNyDxif? orkyÜg' aemufaMumif;iif? rdk;ewfarmif Oyg'gef vkvif }}
OD;jrifYEG,fu vSKyf½Sm;aom pdwfNidrf&ef wpfpkHwpfckvkyfrnf qkH;jzwf\/
c&D;xGu&f OD;rnfukd owd&onf/ ompnfqakd wmY ud, k uYf m;ESiyYf if ud,
k o
f mG ;rnf/ q&mOD;qef;xGe;f uvnf;
rdrdum;ESifY vdkufrnf[k ajymxm;onf/ q&mESifYtwl c&D;xGuf&vQifum; ysif;zG,fr½Sd/ A[kokwvnf; wdk;OD;rnf/
tcsdefrSm ig;em&Drxkd;ao;ojzifY aea&mifaumif;aumif; ½Sdao;onf/ c&D;vrf;rSm pdwfcs&atmif um;udk
ppfaq;vQif aumif;rnf/
OD;jrifYEG,fonf pydkY½SyfvufwdkESifY ½Srf;abmif;bD0wfNyD; um;½kHqDodkY qif;cJY\/
um;OD;zkH;udk zGifYNyD; rD;ay;pepf tpdwftydkif;wdkYudk t&ifppfonf/
rsufvkH;wdkYu 'pfpBwDAsLwmqD a&mufoGm;onf/
tay:rStkyfxm;aom a&mfbmpGyfukd vSefcRwfvdkufaomtcg uufyfzkH;av;u ay:vmonf/
OD;wkwf0if;\ trSmpum;udk owd&rdonf/ rGefrGefYudk olrSmvdkufaom pum;wdkYudkvnf; owd&rdonf/
xl;xl;qef;qef; tawG;tac:wpfckuvnf; acgif;wGif;0ifvmonf/
tjypftemav;ESiYf jzpfaomfvnf; olt Y vkyo f v l yk Ef ikd af o;aom þuufyzf ;Hk av;onf tok;H 0ifaeygao;\/
tonf;rSm 'Pf&mav;ESifY jzpfaomfvnf; udk,fYb0vrf;udk,f avQmufEdkifao;aomvlonf tif; ...
onfavmurSm tokH;0ifygao;\/
tokH;0ifygao;\/
Ä Ä Ä
tcef; « 5 »
(u)
(c)
(*)
Ä Ä Ä
tcef; « 6 »
(u)
(c)
(*)
OD;jrifEY ,
G o
f nf pifo,
D m\ "mwfyaHk v;udk wpfcsuf pdu k af i;MunfNh y;D aemuf tHqw
JG iG ;f jyefoiG ;f vdu
k o
f nf/
pm;yGJ½Sd ukvm;xdkifwGif 0ifxdkifNyD; acwå rsufpdudk ydwfxm;vdkufonf/
ydwfxm;aom rsufpdwGif;rSm pifoD,m\ rsufESmNyKH;NyKH;av;u jyefay:vmonf/
NyKH;NyKH;av;? EkEke,fe,f? yg;csKdifYav; ESpfzufESifY/
OD;jrifYEG,fonf xdwfvefYpGmjzifY rsufpdrsm;udk jyefzGifYvkdufonf/
tHqGJudkvnf; jyefzGifYNyD; pifoD,mY"mwfykHav;udk wpfcg xyfMunfhrdjyefonf/
jrwfpGmbk&m;? wlvSacswum;? rGefrGefESifY pifoD,mwdkY wlvSacsygwum;/
OD;jrifYEG,f\ rsufvkH;rsm;onf rdrd\ vufqGJtdwfqD a&mufoGm;onf/
onfvufqGJtdwfwGif;rSm OD;aeatmif ay;cJYonfh rGefrGef\ aq;ppfwrf;rsm; ½Sdonfudk owd&rdonf/
OD;jrifYEG,fu vufqGJtdwfudk zGifYNyD; aq;ppfwrf;rsm;udk ,lízwfMunfhonf/
wpfapmifu &efukefaq;½kHBuD;rS rdrd aumif;aumif;odaom orm;awmfBuD;wpfOD; vufrSwfxdk;xm;aom
ppfwrf;jzpf\/ tjcm;wpfapmifrmS vnf; rdrEd iS cYf ifaom r*Fvm'kpH pfaq;½kBH u;D rS tm½kaH MumESiYf Muu G o
f m;bufqikd &f m
yg&*l q&m0efBuD; vufrSwfxkd;xm;aom ppfwrf;wnf;/
ppfwrf;ESpfckvkH;u wpfckESifYwpfck tnDtñGwf qdkxm;onf/
pdwrf w S rf YJ wkjYH yefrKS rsm; rcRw,
f iG ;f ? vSKyí
f r&aom vufrS Muu
G o
f m;rsm;onf tok;H rjyKojzifY BuKv
H , DS ,kd iG ;f rSK?
ykHysufrSK r½Sd/ vSKyfr&aom vuf\ taetxm; obm0onf eAfaMumysufí aoaomvufwdkY\ taetxm;
obm0ESifYrwl/
nmbufajcaxmufwGif cHpm;rSKtm;enf;aMumif; zGifYajymrSK½Sdonf/ ntcg aumif;pGm tdyfraysmfwwf/
pdk;&drfpdwf vGefuJonf/
a&m*g owfrSwfcsufum; ...
[pfpwJ&D;,m;? [dkufydkcGef'&D;,m;qpf? zef½Sife,fvf yg&mvpfqpf/
jynfhpkHonf? pdwfa0'emaMumifY vufwpfzufaoonf[k tcdkiftrm qdkxm;Muonf/
OD;jrifYEG,fonf em;wGif aeYv,fu r[m0dZÆmausmif;om; ar;cJYaom ar;cGef;udk jyefowd&onf/
wlnDaom tajctaerSm tcsKdUu pdwfa&m*g&onf? tcsKdUu r&/ bmaMumifYenf;/
rdru d ywf0ef;usit f aMumif;ESiYf ywf0ef;usif r[kwaf omtaMumif; (0g) yg0iftusK;d oufaprSKwu Ykd kd aqG;aEG;
½Sif;jycJYonf/
rdrd raqG;aEG;? r½Sif;vif;cJYaom wpfcsuf½Sdae\/
tcsKdUu r& [laom pum;onf &mESKef;jynfh rrSef/
tajccH pdwfa&m*g wdrf;ñTwfrSK qifqifav;awGawmY vlaumif; [lonfwdkYrSmvnf; ½SdaeMuonf/
EsL½dk;qpfa&m*gonfESifY vlaumif;[lonfwdkYMum; jcm;em;rSKrsOf;u rwl/
ykxkZOf[lonf taomu? 0d&ZH? acrH [laom qkwdkYESifY rjynfh/ xdkYaMumifYvnf; jrwfpGmbk&m;u ykxkZOf
rSeforQ pdwfa&m*g½SifawG[k a[mMum;awmfrlcJYonf/
,if;tcsufBuD;udk rdrd raqG;aEG;rdcJY/
,if;odkYawG;&if; OD;jrifYEG,fonf rGefrGef\ a&m*gppfwrf;rsm;udk jyefodrf;onf/
pifoD,mYykHav;udkvnf; ,k,pGm jyefodrf;ownf;/
Ä Ä Ä
tcef; « 7 »
(u)
(c)
(*)
Ä Ä Ä
tcef; « 8 »
(u)
Ä Ä Ä
tcef; « 9 »
Ä Ä Ä
tcef; « 10 »
Ä Ä Ä
tcef; « 11 »
Ä Ä Ä
tcef; « 12 »
Ä Ä Ä
tcef; « 13 »
&efukefajrrSmawmY a½Trdk;nKdaeonf/
&efukef jyefa&mufuwnf;u OD;jrifYEG,f\ &ifrSm vGrf;ovdk aqG;ovdk nKdrSKefí rSKdif;&awmYonf/
[dk ...i,fpOfu urf;eDq&mawmfbk&m;BuD; oifjyay;cJYaom w&m;pmudk tBudrfBudrf jyefowd&rdonf/
tedpöHocFwH? y#dpöorkyÜEéH? c,"r®H? 0,"r®H? 0d&m*"rH®? eda&m""rH®? cywd/
y#dpöorkyÜEéH - taMumif;w&m;udk pGJíjzpfaom tusKd;w&m;/ ocFwH - uH? pdwf? Owk? tm[m&wnf;
[laom taMumif;w&m; av;yg;wdkYonf aygif;um jyKjyiftyfonfjzpfí/ tedpöH - tjrJr½Sd/ c,"r®H - ukefjcif;
oabm ½Sd\/ 0,"r®H - ysufjcif;oabm½Sd\/ wo®m - xdkYaMumifY/ 0d&m[*"rH® - &m* uif;jcif;oabm &Sdaom/
eda&m"r®H - csKyfNidrf;jcif;aom ½Sdaom edAÁmefudk/ y@dawm - ynm½Sdtaygif;wdkYonf/ cywd - ESpfoufjrwfEdk;av\/
onf*gxmrSmawmY ynm½Su d kd y@dw[k a,bk,soabmjzifY qd[ k ef½odS nf/ v,fwq D &mawmfb&k m;Bu;D u
]y@dw}ynm½SdESifY ]0dnL}ynm½Sdudk cGJcGJjcm;jcm; jyawmfrlcJYonf/
y@du ynm½SdrsKd;[lonf xdkxdkþþ tvDvD½SdEdkifonf/ opömav;yg;w&m;udk cGJjcm;odydkifrSKum; 0dnL
ynm½SdwdkYomvQif pGrf;Edkif\/
aMomf ...rdru d m; 0dnLr[kwaf vyg/ 0dnLr[kwaf vawmY w&m;awGuo kd m ½GwEf ikd o
f nf/ y,fEikd ?f qdu
k Ef ikd ?f
yGm;Edkifatmif rodao;yg/
odorQav;u cHompGm aepGrf;½kH tusKd;ay;onf/ cHEdkif&nf tjynfhum; r½Sdao;/
rdrdwwfaom pdwfynm[lonfuvnf; y@dwypönf;wrsKd;rdkY wpfpkHwpf&maom twdkif;twmtxdom
ylyefrSKudk Nidrf;apEdkifonf/ y#dpöorkyÜEéH puf&[wfBuD;udkawmY tNyD;owf rjzwfEdkif/ rjzwfEdkifao;awmY vlyDyD
aqG;ovdk vGrf;ovdk &ifrSm nKdrSKefí rSKdif;&jyefonf/
oDwif;uRwfNyD;p wpfaeYwGif Xme½Sd rdrd\tcef; pm;yJGwGif OD;jrifYEG,fonf pmwpfapmifudk zwf½SKaeonf/
q&m
wpfESpfawmif jynfhawmYr,f/
awmfawmfMumus&if ESif;aiGUwpfaxmifYrSm rdk;u arSmifYavawmYr,f/
raMumufawmYygbl; qdkvsufu rGefrGefY&ifrSm pdk;&drfpdwfawG 0ifvmw,f/
t&iftjzpfrsKd;udkawmY rGefrGef jyefroGm;awmYygbl; q&m/ tJ'gudkawmY pdwfcsaeyg/
q&majymjywJY om,mwJY avmuBuD;qdkwmrS q&mYtvdkus rGefrGef wpfa,mufwnf; c&D;oGm;
Edkifatmif rGefrGef BuKd;pm;aeygw,f/
q&mqkH;jzwfcJYwm rSefygw,f/ wu,fawmY rGefrGefYc&D;udk rGefrGefyJ oGm;&rSmaygY/ rGefrGef
wpfa,mufwnf;yJ oGm;&rSmaygY/ r[kwfbl;vm;/
jzpforQawGudk arYwwfoavmuf arYypf&rSmaygY/ vlopfpdwfopfeJY avmuudk &ifqdkif&rSmaygY/
r&ifqikd &f ifvnf; rjzpfawmYb;l / tckq&kd ifav rGerf eG f wpfa,mufwnf;qdrk S wu,fu Y kd wpfa,mufwnf;/
tck rrjrvnf; rGefrGefeJY cGJoGm;NyD/ rGefrGef ajymzl;wm q&mrSwfrdw,f r[kwfvm;/ rrjrcspfol
qdkwmav/ tck uae'gu jyefvmNyD/ olwdkY vufxyfNyD;oGm;NyD/
rrjrtwGuf rGerf eG f 0rf;omygw,f/ cspEf pS of ufoel YJ auGuiG ;f &jcif;[m 'kuq
© akd wmY cspEf pS of ufoel YJ
aygif;oif;&jcif;u okcaygYaemf q&m/ 'DawmY rrjrtwGuf rGefrGef 0rf;om&r,faygY/
aMomf ...tNy;D owfusawmY vlqw kd m ud,
k cYf &D;ud,
k f oGm;Mu&wmygyJ/ ud,k u f vGv J Ykd 'DavmurSm
bmrS tm;udk;&m r½Sdygvm;/
'Doifcef;pmudk rGefrGef aumif;aumif; em;vnfygNyD/
q&mYudkvnf; rGefrGef trsm;BuD; aus;Zl;wifygw,f/
rGefrGefYpmrSm trSm;½Sd&if cGifYvTwfyg q&m/
½dkaocspfcifpGmjzifY
rGefrGef
OD;jrifYEG,fonf pmtqkH;ü rsufarSmifMuKwfoGm;rdonf/
udk,fu a½SUudkif;oGm;NyD; pmudk wpfacgufjyefzwfonf/
]] b,fvv kd J q&morm;&JU? pm;rwwf0g;rwwf rsKrd wwf rsuvf ;Hk udk yg;pyfvkd jzMJ unf&h atmif b,fupmrdv
Yk }J }
OD;jrifYEG,fu armYMunfhonf/ vlykyk? rsufrSefBuD;BuD;? tom;jzLjzLESifY yk*¾KdvfwpfOD;u &yfae\/
]] [m ...vm ...tawmfyJ zdk;ausmfaz }}
]] bmvJ pmjyrvdkYvm;? rvkyfeJY udk,fu 'grsKd; i,fi,fwkef;uom 0goemygwm }}
pdwfynm uxduwpfOD;yifjzpfaom a'gufwmausmfazonf OD;jrifYEG,f pm;yGJa½SUwGif 0ifxdkif\/
OD;jrifYEG,fu pmudk a'gufwmausmfazYudk vSrf;ay;onf/
]] 'DpmzwfMunfhprf;yg }}
]] b,fu pmvJ }}
]] rGefrGefYqDu }}
]] tdk;[dk; 'gaMumifYudk;? bmwJY [dk0w¬K[m tJ ...a&m*gonfrav; armifYcspfol }}
]] raemufprf;ygeJY oli,fcsif;&m? zwfr,fY[m zwfprf;yg }}
a'gufwmausmfazonf rsufESmudk wnfvdkufNyD; pmudk zwf\/
yxraomf a'gufwmausmfaz\ rsufESmonf wnfwnfrSefrSefyif jzpf\/ odkY&mwGif wcPürl rsufarSmif
MuKwfvm\/
a'gufwmausmfazonf rsufarSmifMuKwfvsufESifYyif pmudk OD;jrifYEG,ftm; jyefay;\/
]] b,fYES,fvJ oli,fcsif; }}
a'gufwmausmfazu acgif;,rf;jy\/
]] rBuKdufbl; }}
]] bmrBuKdufwmvJ }}
]] 'Dvdkvkyf? udk,frBuKdufwmawG ajymjyr,f? armif&ifeJYudk,f udkufrudkuf n§d&atmif }}
]] [kwfNyD? udk,fuvnf; 'gvdkcsifwm }}
a'gufwmausmfazonf aq;wHudk xkwf,lNyD; aq;wpfqkHjznfhvsuf OD;pH½Sm;[ef tjynfhjzifY zGm\/
]] pm½Guf jyefay;ygOD; }}
OD;jrifYEG,fu pm½Gufudk a'gufwmausmfazYxH jyefay;onf/
]] yxrqkH; udk,frBuKdufwmu q&majymjywJY om,mwJY avmuBuD; qdkwmrSm? tJ'Dtydk'f? om,mwJY
avmuBuD;vdkY rqdkbl;? ]q&majymjywJY} tJ'D0daooeu ygaew,f? NyD;awmY ]qdkwm} wJY [kwfp }}
OD;jrifYEG,fu acgif;ndwfjy\/
]] 'kwd, udk,frBuKdufwmu rGefrGef wpfa,mufwnf;? tJ'g ...tJ'Dpum;udk aeOD; 0rf;? wl;? o&D;? zdk;
av;cg okH;xm;w,f [kwfp }}
OD;jrifYEG,f acgif;ndwf\/
]] rBuKdufqkH;uawmY jzpforQawG arYwwfoavmuf arYypf&rSmaygY? vlopfpdwfopfeJY avmuudk &ifqdkif
&rSmaygY? tJ'Dpum;awG ]vlopfpdwfopfeJY} tJ'gu bmajymwmvJ? aeOD; usefao;w,f? t&iftjzpfrsKd;udkawmY
rGefrGef jyefroGm;awmYygbl;? 'guvnf; bmajymwmvJ? bmudk edrdwfjy ñTef;aeovJ? tdkifaq; udkjrifYEG,f?
usKyfrBuKdufbl; }}
OD;jrifYEG,fu pm½Gufudk a'gufwmausmfazqDrS jyef,lvdkufum oufjyif;½SKdufNyD; qdk\/
]] udk,fvnf; 'gawGudk rBuKdufbl; oli,fcsif; }}
]] rEÅav; pdwfynmXmeu oli,fcsif;qDu bmtaMumif;Mum;ao;ovJ }}
]] udk,f 'Dudkajymif;vmNyD;rS rGefrGef[m Xmeudk rvmawmYbl;wJY }}
a'gufwmausmfazonf aq;wHcJvsuf acgif;cgNyD; rSwfcsufcs\/
]] oli,fcsif; rSm;w,f }}
]] udk,fYae&muae pOf;pm;MunfhOD;av? bmqufvkyfrvJ }}
]] tif;av xm;ygawmY? uJ ...tck armif&if bmvkyfrvJ }}
]] udk,f pOf;pm;&OD;r,f }}
]] pOf;pm;raeeJY? udk,fomqdk tjrefqkH; rEÅav; ajy;r,f? jrefEdkifav aumif;avyJ }}
]] 'DavmufawmYvnf; rvG,fbl;av }}
]] vufcsmawG pdk;&drfvdkYvm;? udpör½Sdbl; armif&ifYuvyfpfawG udk,f,lay;r,f }}
]] tJ'gaMumifY r[kwfbl;? oGm;NyD;awmY [dkus udk,fbmvkyfrvJ }}
]] tJ'gawmY ausmfazu b,fvdkvkyf qkH;jzwfay;EdkifrSmvJ igY½Sif&,f? bmyJjzpfjzpf wpfcgavmuf oGm;awGU
vdkufwmawmY rrSm;bl;? tcsdef oli,fcsif;? tcsdef ...tcsdef }}
]] tif; ...[kwfw,f? tcsdef }}
]] uJ ...oli,fcsif; pOf;pm;aygY? udk,fYawmY tm;remeJY? udk,f uvyfpf½Sdao;vdkY oGm;OD;r,f }}
a'gufwmausmfaz xGufoGm;aomtcg OD;jrifYEG,f idkifusef&pfonf/
pm;yGJay:wGif tjcm; pmESpfapmifu ½Sdaeao;onf/
OD;jrifYEG,f\ rsufvkH;rsm;u pmtdwfwpfvkH;ay: a&mufoGm;onf/
rSwfykHwifpm jzpfonf/ rSwfykHwifpmrsm;udk Xmeu wm0ef,l vufrSwfxkd; ,lxm;avY½Sdonf/
pmtdwfaxmifYrS vdyfpmu olYrsufvkH;udk us,foGm;aponf/
]] aemfjraoG;? awmifBuD;NrKdU }}
OD;jrifYEG,fu pmtdwfudk vsifjrefpGm zGifYazmufonf/
q&m½SifY
uRefr pmudk zwf&vdkY tHYMooGm;rvm; rodbl;/
'Dpmudk a&;&ra&;& uRerf pOf;pm;aecJyY gw,f/ aemufq;Hk uRerf cifyeG ;f (tck uRerf vufxyfNy;D Ny)D eJY
wdkifyifMunfhawmY olu a&;zdkY wdkufwGef;wmeJY uRefr a&;vdkufygw,f/ uRefrcifyGef;u tck p0fpHxGef;
aq;½kH q&m0efwpfOD;yg/
udpöuawmY rGefrGefYtaMumif;yg/ rGefrGef[m uRefrudk cifrifNyD; ,kHMunfpdwfcswmudk q&m &dyfrd
ygvdrfYr,f/
q&m &efukef jyefajymif;oGm;awmY rGefrGef odyfpdwfxdcdkufcJYw,f/ omref xdcdkufwm r[kwfbl;/
tpuawmY uRefrvnf; omref xdcdkufwmavmufyJ xifrdw,f/
uRefreJY cGJcGmeD;usrS rGefrGef[m olY&ifudk zGifYjycJYw,f/
rGefrGef[m q&mYtay: oHa,mZOf jzpfaeNyD/ 'Dpum;udk q&m em;vnfvdrfYr,f xifygw,f/
q&m[m b,fvkd odum© xde;f odr;f Ny;D bmvkyo f mG ;w,fqw kd m uRerf aumif;aumif;em;vnfygw,f/
rGerf eG u
f awmY wpfrsK;d aygY q&m/ rGerf eG [ f m b,fvkd awG;ac:wwfw,f qdw k mawmY q&modNy;D NyvD Ykd
uRefr ,kHygw,f/
rGefrGefuawmY q&m[m olYudk pGefYxm;ypfcJYw,fvdkY ,kHaew,f/
olajymcJYwJY pum;udk rSwfrdoa½GU uRefrajymjyr,f/
q&m[m rGerf eG u Yf kd oHa,mZOf ½Scd zYJ ;l ygw,fw/YJ tJ'gudk rGerf eG u
f odygw,fw/YJ 'gayr,fY ukcef;rSm
ajymMu&if; rGefrGefwdkY&JU tdrftwGif;a&;udk q&m odoGm;owJY/ txl;ojzifY rGefrGefu rGefrGefYrmrD
taMumif; q&modoGm;wJYtcgrSm rGefrGefYudkvnf; txifao;oGm;rSmygwJY/ 'DykwfxJu 'DyJ? tJ'Dvdk q&m
wGufoGm;rSmygwJY/ rGefrGefajymwJY pum;yg/ bmqdkvdkwmvnf;awmY uRefr rodbl;/ rGefrGefu 'gavmufyJ
ajymw,f/ qufar;vdkYvJ r&bl;/
rGefrGefY&ifxJ bmjzpfaer,fqdkwm uRefr odygw,f/ rvTJomvdkY cGJom vmcJY&w,f/ wpfaeYrS
uRefr pdwfrcsbl;/ cGJvmcJYrdwmawmif rSm;NyDvdkY uRefr aemifw&aew,f/
'Dtcsufudk q&m odr,fr[kwfbl;/ od&ifawmY q&mYudk uRefr,kHygw,f/ rGefrGefYtwGuf q&m
wpfckck aqmif½Gufay;EdkifrSmygyJ/ rGefrGef xifovdk q&m b,fenf;eJYrS r[kwfbl;qdkwm uRefr wpfxpfcs
,kHygw,f/
rGefrGefYtwGuf wpfckckaqmif½Gufay;yg q&m/ q&mYarwåmaMumifY vef;vm&wJY yef;yifav;
wpfyifyg/ 'Dyef;yifav; xyfEGrf;rSmudk uRefr ylovdkyJ q&mvnf; ylr,fqdkwm uRefr,kHygw,f/
cifrifav;pm;pGmjzifY
aemfjraoG;
aemfjraoG;\ pmtqkH;wGif OD;jrifYEG,frSm wkefvSKyfacsmufcsm;oGm;onf/
rGefrGefYpmu olYudk oHo,om 0ifaponf/
aemfjraoG;\ pmudk tEÅ&m,fudk xif;xif;BuD; ñTefjyaeonf/
tEÅ&m,f? rGefrGefYtwGuf tEÅ&m,f/
rdrdBuKd;yrf;cJYorQ oJxJa&oGef jzpfawmYrnf/
OD;jrifYEG,fu pdwfudk wkH;wkH;csvdkufonf/
bmyJjzpfjzpf aemufqkH; BuKd;yrf;rSKwpf&yfudkawmY rdrd jyK&awmYrnf/
aemfjraoG; a&;ouJYodkY rdrdvef;apcJY&aom yef;yifav;udk tEGrf;rcHEdkifyg/
tcsdefom rDygap/ bk&m;odMum;rí tcsdefom rDygap/
cGipYf mwpfapmifukd aumufa&;Ny;D OD;jrifEY ,
G o
f nf ygarmu©\ ½k;H cef;qD ajcvSr;f usEJ iS Yf avQmufvmcJo
Y wnf;/
Ä Ä Ä
tcef; « 14 »
Ä Ä Ä
tcef; « 15 »
Ä Ä Ä