You are on page 1of 126

wuúodkvfbkef;Edkif

ESif;aiGUwpfaxmifY rdk;wpfarSmifY

opöm

igYpmzwfí? rjrwfwdkifap
r½SKH;apom;? ysif;ajyESpfNcKduf
awG;zG,fxdkuf&m? wydk'fwav
awGUjim;ayrl? pmayaus;uRef
igY0wfyGefNyD? igrGeftjrwf
igtwwf[k? pmzwfolay:
acgif;udkausmfí? igaomfq&m?
rvkyfygwnf;/ /

wuúodkvfbkef;Edkif
tcef; « 1 »

(u)

aqmif;u aumif;aumif;opfcJYNyD;NyD/ aqmif;opfcJYNyD;NyDrdkY naerSm ESif;aiGUwkYd a0Ya0Yav; rSKefaeonf/


jymjym&D&Dav;qdkawmY jrLESifYyif wlaeonf/ odkY&mwGif jrLqdkonfu aEG\ypönf;yg/ aqmif;\ wefqmr[kwf/
Ny;D awmY ...jrLrSmu teYrH ½S?d tenf;qk;H teHrY ½Sb d ;l [k xifonf/ ESi;f rSmawmY teH½Y odS nf/ oif;onf arT;onf[ak wmY
rqdkEdkif/ vef;qef;aom &eHYwrsKd;uawmY trSef½Sdonf/ onf&eHY&vQif aqmif;opfNyD[kod&onf/ odkYr[kwf ESif;wdkY
a&mufvmNyD[k em;vnf&onf/
trSefuawmY aqmif;opfNyDqdkjcif;ESifY ESif;wdkY a&mufvmNyDqdkjcif;onf t"dyÜg,ftwlwlyJ[k xifonf/
wpfckyJ cufonf/ aqmif;opfNyDqdkawmY rdk;umv aMuGpifoGm;NyD[k qdkEdkifygoavm/ qdkEdkifrnfrxif? ta[mif;ESifY
topfonf wpfydkif;wpfvufp xyfaewwfonf/
naeudkMunfhyg? ta½SUbuf avmu"mwfwpfjcrf;rSm ESif;wdkY jymjym&D&D rSKefaeonf/ taemufbuf
aumif;uifrSmawmY wdrfawmufaeonf/ rdk;umv ae0ifcsdefuJYodkY a&mifrsKd;awG pkHaeonf/ c&rf;&rf? rD;cdk;a&mif
wdrfpdkifawGvnf; ½SdaeMuao;onf/ wpfcsDwpfcsDwGif avu jyif;jyif;av; vmonf/ ajrmufjyefavvnf; r[kwf/
b,ftcsdefrSm wdrfwdkufawGqufNyD; vTrf;oGm;OD;rnfenf;/ tJonfvdkqdkvQif wefaqmifrkef;n aumif;uifrSm
eu©wfawG pkHatmif ay:EdkifygOD;rnfavm/ vSwwfaom wef;aqmifa½Twdkif nwpfnrSm rdk;om;awG½SdvQifYawmY
tif; ...0rf;enf;p&maygY/
uxdu a'gufwmOD;jrifEY , G o
f nf xaemif;ESiYf wrmyifwYkd &Htyfaom rEÅav;wuúov kd f A[d½k dS vrf;0du
k 0f u
kd f
uav;twdkif; avQmufvm&if; NyKH;rdonf/
pdwyf nm uxdujzpfaomaMumifY pdwt f aMumif; em;vnfonf/ txl;ojzifY rdrpd w d u f kd rdrd em;vnfonf/
rdrdonf pdwful;,Ofwwfonf/ pdwful;,Ofwwfjcif;udkvnf; ½SufzG,f[k b,fwkef;urS rxifrSwfcJY/
trSefrSm... vlYpdwfonf vlYpdwfjzpfaezdkY oifYwifYaom pdwful;,OfrSKu vdkonf/
onf&moDu pdwful;,Ofí tvGefaumif;onf? vSonf? qef;onf? vGrf;zG,fyif nKdUnKdUav;½Sdaeonf/
OD;jrifYEG,fonf bm;½Sm;[wf(x)[k tpdk;&tif*sifeD,mawGac:aom vufaxmufuxdursm;aeonfh
opfom;tdrfwef;a½SUrS awmifbufqD OD;wnfavQmufvmaeonf/
eDeDnKdnKdESifY opfom;tdrfav;rsm;u vSyonf/ tdrfNcH0if;rS ajrwdkYu ywf0ef;usif½Sd tjcm;ajrwdkYESifYrwl?
olwu Ykd vGvjG zLjzLEdik o
f nf/ zdx
Yk m;aomajr[k od&onf/ ajru vGvjG zLjzLqdak wmY aygufaeMuaom opfyifyef;yif
wdkY\ tpdrf;a&mifonf ydkí Munfvifay:vGifonf/
tif*sief , D mawG\ tok;H tESKe;f uvnf; tcufom;/ opfom;tdrf vSvu S av;rsm;udk bmaMumifY bm;½Sm;
[wf(x)[k ac:MurSef;rod/
rEÅav;onf vSaMumif; vlawGonf rdrdudk ,cifu bmaMumifY rajymMurSef;vnf; rod/
uAsmqefaom tvS ...onfpum;udk rBuKu d af o;/ uAsmtouf½adS om tvS ...[kwNf y/D uAsmtouf
½Sdaom tvS/ rEÅav;\tvSrSm uAsmtouf½Sdonf/
[dk;a½SUta0;rSm ½Srf;awmifrif; ...[kwfonf? awmifrif; ...jrifYonf? cefYonf? wnfonf? Nidrfonf/
ESi;f vTm tumom;rdYk jymjymarSmifaeao;onf/ awmifrif;ESiYf ½SKoMl um;rSmu v,fuiG ;f jyifawG/ awmtkyu f [dw k pfpk
onfwpfp/k apwDjzLjzLav;awGuvnf; r½Sm;/ olwu Ykd vnf; wnfNird o
f nf/ olwrYkd ½Svd Qif ½SKcif; bmjzpfomG ;rnfenf;/
rjynfhrpkH rvSry jzpfoGm;rnfu aocsmonf/
OD;jrifYEG,fonf ta½SUbufodkY csKd;vdkufNyD; awmifwef;jymqD rsufESmrlí avQmufonf/
ESpfxyfwdkufBuD;rsm;udk wpfvkH;NyD;wpfvkH; ausmfavQmufvmonf/
rdrd\ wdkufNcHtwGif;odkY 0ifcJYNyD; OD;jrifYEG,fonf [dkbufNcH onfbufNcHudk Munfhonf/
[dkwpfzufNcHrSmu rdrdESifY½G,fwlcefY ½ku©aA'ygarmu©onf vom;t½G,f om;i,fudk ajr§mufcsDESKwfquf
aeonf/ rdru d oYJ yYkd if ausmif;rS jyefa&mufpjzpfrnf/ tust Ð 0wftpm; rvJ&ao;/ ygarmu©u om;i,fukd ajrm§ ufcsD
acsmYjr§Laecdkuf om;tvwfu olYcg;udk aemufrSzufum cdkwGJxm;onf/ cyfBuD;BuD;wpfaumifurl NcHwGif;ü pufbD;
ywfpD;aeonf/
OD;jrifYEG,fu oufjyif; rodromcsvdkufNyD; wdkufwGif; 0ifvmcJYonf/
rdrdudkawmY qD;BuKdrnfholr½Sd/ rdrdu MunfEl;0rf;ompGm ayGU,lcsDajr§muf acsmYjr§L&rnfholvnf; r½Sd/
OD;jrifYEG,fonf &ifwGif;ü r[mYw[mjzifY tdrfay:xyfwGif t0wftpm;vJonf/ tusÐawGudk BuKd;wef;rSm
udkif;csdwfESifY csdwfxm;vkdufonf/ ykqdk;udkawmY ckwifajc&if;wGif jzefYvTm;xm;cJYonf/
atmufxyfqif;vmcJYNyD; yD,mEdkckHay:wGif xkdifonf/ yD,mEdk tHzkH;udk zGifYNyD; toHprf;onf/
bmwD;&rnfenf;/ bmwD;&rSef;rod? bmudkrSvnf; [kwfwdywfwd wD;csifpdwfr½Sd/
ajcoHMum;&NyD; aumfzDwpfyef;uefudkifvsuf wynfhausmf oufa0 ay:vm\/
oufa0u aumfzDyef;uefudk pm;yGJykav;ay: wifxm;onf/
OD;jrifYEG,f yD,mEdkwD;jcif;udk &yfvdkufNyD; oufa0udk ar;\/
]] aumfzDu 'DwpfcGufwnf;vm; }}
]] [kwfuJYq&m wpfcGufwnf;? {nfhonfvmOD;rSmrdkYvdkYvm; }}
]] rif;bdk;at {nfhonfvm&rvm;? ig aumfzDcg;cg; rsm;rsm;aomufcsifw,f }}
]] aqm&D; ...q&m? tJ'g uRefawmfajymrvdkY? [dkaeYu owif;pmxJrSm aqmif;yg;wpfck zwf&w,f/
aumfzDxJrSm umzif;qdkvm; ...bmzif;qdkvm; ...tJ'D"mwfygw,fwJY/ tJ'D"mwf[m ESvkH;a&m*g jzpfwwfw,f
qdkvm;? ESvkH;wkefwwfw,fqdkvm;? tJ ...wpfckckawmY jzpfwwfw,fvdkY taotcsmqdkxm;w,f }}
]] tJ'g bmjzpfovJ }}
]] 'gaMumifY q&mYudk uRefawmf aumfzDwcGufyJ ay;wm }}
OD;jrifYEG,fu oufa0udk apYapYMunfhNyD; ar;onf/
]] 'DrSm ...oufa0? rif;u q&mvm; igu q&mvm; }}
]] [m ...'Dudpöu t½Sif;BuD;yJ? uRefawmfu uRefawmf? q&mu q&m }}
]] at; ...½Sif;&ifNyD;a&m? aumfzDxyfazsmfcJY? u&m;eJYwpfvkH; Mum;vm; }}
]] q&m ukefEdkifygYrvm; }}
]] ½SnfraeeJY oufa0? igcdkif;wmvkyf }}
]] uReaf wmfu tvum; useaf erSmpd;k vd?Yk oMum;u aps;Bu;D w,f? Ny;D awmY q&m a*gufuiG ;f oGm;awmYrvdYk
r[kwfvm; }}
]] ig ...'DaeY a*gufr½dkufbl; }}
]] aMomf ...'gaMumifYudk; ...}}
]] bmvJ 'gaMumifYudk; }}
]] aqmif;wGif;BuD; rdk;½Gmwm }}
oufa0u onfrSwfcsufudk ay;NyD; tcef;wGif;rS xGufoGm;\/
rausreyfESifY OD;jrifYEG,fonf aumfzD xdkifaomuf\/
oufa0onf avom½Snfonf/ aumfzDazsmfawmY taumif;om;/ OD;jrifYEG,f tBuKduftwdkif; av;av;
cg;cg;ESifY oMum;aygYaygY/
aumfzDaomuf&if; OD;jrifYEG,fu NyKH;rdonf/ ynm½Sd oufa0ajymonfrSm trSefom;/ aumfzDudk rsm;rsm;
aomufí raumif;/ cufonfu rdrdonf EdkYrygaom aumfzDcg;udk tvGefBuKdufonf/ bmrSvkyfp&mr½SdvQif
aumfzDcg;udk vufzuf&nfMurf;vdk xdkifaomufae&rS auseyfonf/
,ck naeydik ;f ü vkypf &mr½S?d a*gufuiG ;f oGm;zdYk tcsed u
f vnf; paumpu/ tif; ...aumfzaD omufNy;D vQif
NcHwGif;qif;í tufy½kwfcsf (a*gufoD;teD;uyf½dkuf)usifYrnf/ wpfem&DrQ tcsdefavmufawmY acsmifacsmifcsdcsd
ukefoGm;Edkifonf/
aMuGu&m;udkifvsuf oufa0 jyefay:vmonf/
]] aMomf ...rif;u azsmfNyD;NyDudk;? igu aeawmYvdkY ajymrvdkY }}
]] udpör½Sdygbl;? 'gu vufzuf&nfMurf;yg }}
]] EdkY ...rif;udk ig aumfzDazsmfcdkif;vdkufwm r[kwfvm; }}
]] aumfzDazsmfzdkYu a&aEG; xyfusKd&OD;rSm q&m }}
]] vufzuf&nfMurf;zdkYawmY a&aEG;u b,fu&ovJ }}
]] 'guawmY tapmwnf;u uRefawmf xnfhxm;wm? tck a&aEG; xyfusKdxm;ygw,f? vufzuf&nfMurf;
aomufESifYaygY q&m? vufzuf&nfMurf;uawmY tEÅ&m,fr½Sdygbl;? rsm;rsm;aomuf&if qD;awmif½Tifw,f?
a,mufsm;rSm qD;? rde;f rrSm rD;wJ?Y uReaf wmfawmY ntdy&f m0ifcgeD; raomuf&b J ;l ? a[m'D aqmif;wGi;f qkd omqd;k w,f?
parmaum w,fvmw,f q&m }}
oufa0u parmaum[k t*Fvyd pf um; n§yo f ;Hk onfukd owdjyKrNd y;D OD;jrifEY ,
G f tomNyK;H onf/ onfaumifrY mS
onfa&m*guav;u ½Sdonf/
]] aMomf ...oufa0a&? 'Dnae igoGm;p&m½Sdw,f? xrif;apmapm pm;oGm;vdkY&rvm; }}
]] odyfapmapm pm;csif&if reufu [if;awGaET;NyD; auR;ay;r,fq&m? enf;enf; tcsdefay;&if uRefawmf
tpdrf;aMumfvnf; aMumfay;r,f }}
]] rif;tpdrf;aMumfu b,favmufMumrSmvJ }}
]] wem&DavmufyJ q&m }}
]] [m ...rif;Opöm MumvScsnfvm; }}
]] aMumfwmu av;ig;rdepfyg? vDS;wmcRwfwm jyifwmqifwmu enf;enf;vuf0ifw,f? uRefawmfu
[dk ...½lyaA'u q&mOD;wkwf0if;wynfh pHau;vdk r[kwfbl; }}
]] OD;wkwf0if;wynfhu pHau;r[kwfygbl;? aZmfEdkifqdk r[kwfvm; }}
]] 'gu 'Da&mufrS jzpfwmyg? ½Gmwkef;u pHau;yg }}
]] rif;udkvnf; ½Gmwkef;u vlvSvdkY ac:w,fqdk }}
]] vlvSuae oufa0jzpfwm rvGefygbl; q&m? NyD;awmY uRefawmfu q,fwef;ajzwkef;u ajymif;xm;wJY
emrnf? pHau;u ½Spfwef;awmif ratmifbl; }}
]] xm;ygawmY pHau;vkd r[kwfbl;qdkwmu bmajymwmvJ }}
]] pHau;u tpdrf;aMumfqdkNyD; yef;rkefvmeJY a*:zD½GufawG olYq&mudk aMumfaMumfauR;w,f/ tcsKdrSKefawG
waumfBu;D xnf?h eEGi;f rSKeaYf wG rqDrqdik xf nf?h ol[
Y m tpdr;f aMumfr[kwb f ;l q&m? t0gaMumf? uReaf wmfu q&mYukd
tpdrf;aMumftppf aMumfauR;rSm? uRefawmfYrSm [kd'if; ...awYpf½Sdw,f q&m }}
]] at; ...aumif;NyD? 'gjzifY&if jyifqifawmY? ajcmufem&DwdwdrSm q&m xrif;pm;csifw,f }}
]] pdwfcsyg q&m? aMomf ...'gxuf q&mu b,foGm;rvdkYvJ }}
]] 'DxJwifygyJuG? *Dwqnf;qm½SdvdkY }}
]] tm ...[kww f ,f ...uReaf wmfvnf;Mum;w,f? uReaf wmfawmif oGm;em;axmifrvdYk pdwu f ;l xm;w,f?
'gxuf q&m tJ'Du vlawGeJY cifNyDvm; }}
]] b,f'Du vlawGvJ }}
]] [dk'if;av Ouú|wdkY? twGif;a&;rSL;wdkY? tJ'DyGJvkyfwJYtzGJUu vlawG }}
]] cifw,fav bmvkyfrvdkYvJ }}
]] cif&if ajymay;ygvm; q&m? uRefawmf tBuHwpfck ay;vkdufcsifvdkY }}
]] tvdk qdkprf;ygOD; }}
]] 'Dvykd gq&m? qnf;qmqdw k pYJ um;u teufEpS rf sK;d xGuwf ,f? eHeufrmS vnf; qnf;qm½Sw d ,f? naerSmvnf;
qnf;qm½Sdw,f? tvif;eJYtarSmif Mum;umv? uRefawmf wifjywm rSefw,fr[kwfvm; q&m }}
]] Asm ...tm ...rSefygw,f rSefygw,f }}
]] tJ'D tcsdefav;uvnf; cPav;? 'gayr,fY olwdkYvkyfwmu tMumBuD;? bD,Gef;onf qnf;qmyJ?
qnf;qmrSm pawmifrpEkdifao;bl;? [dkvlYapmifY onfvlYapmifY? [dk'if;u aemufus? 'D'if;u aemufuseJY? 'DawmY
*Dwqnf;qmvdkY ac:zdkYroifYbl; }}
]] a[ ...'gjzifY b,fvdkac:&rvJ }}
]] *Dw\ ned'gef; }}
]] a[ ...b,fvdk }}
]] oabmyg q&m? oabmavmuf ajymjywm }}
]] aMomf ...tif; tif;? at; ...rif;&JU tBuHjyKcsufudk ig q&mBuD;jrauwkudkaum ...ygarmu©csKyf
q&mBuD;OD;vSa½Tudkyg wifjyay;vdkufr,f? b,fYES,fvJ }}
]] aus;Zl;wifygw,f q&m }}
oufa0 vSnx hf u
G o f mG ;&m olaY emufausmudMk unfNh y;D OD;jrifEY ,
G f &,f&rnfvnf;cuf? r&,f&rnfvnf;cuf
jzpfusef&pfonf/
oufa0u enf;enf;awmY tif; ...enf;enf;r[kwf? awmfawmfudk BuD;us,fonf/ oufa0 BuD;us,f
wwfaMumif;awmY pHau;ac: aZmfEikd rf w S qifY olu Y kd rdrt
d rd t
f wGuf ½Smay;ol OD;wkw0f if;u ajymxm;ESiNYf y;D jzpfonf/
oufa0onf pum;ajymwGif BuD;us,fonfr[kwf? pdwful;vnf; BuD;BuD;us,fus,f xm;[efwlonf/
tif;av ...vlYuHudk rnfolajymEdkifrnfenf;/ ,ckawmY oufa0onf rdrdtdrfü xrif;csuf/ xrif;csuf
wifru tukefvkyf&onf/ odkY&mwGif wpfaeYrSmawmY ...
Oyrm ...uxdu OD;oufa0? EdkifiHausmf uAsmq&m? pma&;q&m OD;oufa0 ...oabmyg/ oufa0
ajymcJYovdk oabmavmufyg/
OD;jrifYEG,f\rsufESmonf wnfoGm;onf? acwåidkifaerdonf/ &ifwGif;wpfae&mü xl;qef;aom vSKyf½Sm;rSK
wpf&yfay:vmonf/
aMomf ...onft½G,f/ udk,fvnf; onft½G,favmufu ...
OD;jrifYEG,fonf xdkif&mrS ½kwfcsnf;xvdkufonf/
tay:xyfqx D ufcNYJ y;D avYusi&Yf efo;Hk aom a*gufo;D a[mif;rsm; xnfx h m;onfh tdwu f ,
kd o
l nf/ 0ufcsaf c:
tajrmuf½dkufwkwfwHudk udkifonf/
xdkpOf tjyifrSm rdk;½Gmcsonf/
a*gufoD;tdwfESifY wkwfwHudkcsNyD; OD;jrifYEG,fonf jywif;rSaeí tjyifodkY vSrf;Munfhonf/
rdk;u [kwfwdywfwd ½Gmaeygyaum .../
av jyif;jyif;wdkufonf/ rkd;\ aiGjrm;wHwdkYu onf;onf;apmif;apmif; apGusaeonf/
cuf&csnf&JU? onfykHqdk cuf&csnf&JU? aqmif;\tvSawG ysuf&csnf&JU/
trSefrSm OD;jrifYEG,f tpdk;&drfvGefjcif;om jzpfonf/
aqmif;\tvSonf uydku½dkav; jzpfoGm;onf[krl qdkEdkifrnfxifonf/ aMomf ...uydku½dk[lonfrsKd;
uvnf; wpfrsKd;,Ofonf/
rkd;onf Mum½SnfrapGEdkif/ aqmif;uvsmukd uydku½dkjzpf½kH usDp,fNyD; &yfoGm;onf/
rd;k wdwt f oGm;wGif ae\ a½TjcnfEEk k jyefay:vmonf/ jrufcif;ESiYf opf½u G w
f x
Ykd uf wifuse&f pfaom rd;k puf
rdk;aygufwdkYu pdefyGifYpdefrSKefvdk 0if;0if;vufaeMuonf/
wdrfwpfodkufu ½Srf;½dk;rudkd ausmfaeMuonf/ wdrfxkqDrSm e*g;aiGUyrm jzLjzLwef;onf wGJ½GJcdkygoGm;\/
ajrjyifrSm ESif;vTmonf jym&mrS jzLvm\/ ESif;vTmjzLjzLESifY wdrfe*g;aiGUwdkY a&m,Sufukefonf/
aqmif;ESifYaEG a&m,SufykHtvSudk zGJUqdkMuonfh pmtrsm;udk awGUzl;onf/ aEG&moDvnf; ryDwwfao;?
0dk;0g;axG;í? onfpmu wpfck/
aqmif;ESifYaEGvQif? cGJa0jcrf;Mu? 0dk;0g;rQí? onftzGJUu wpfrsKd;/
rdk;ESifYaqmif; a&m,SufykHudkawmY rpyfMuavbl;avm/
OD;jrifYEG,fonf wkefvSKyfacsmufcsm;oGm;onf/
rdrdudk,frdrd olwumxufawmY ydkodonf[k xifrdonf/ rdrdudk,frdrd vSnfhpm;xm;jcif; wpfpkHwpf&m r½Sd
[kvnf; ,kHMunfxm;onf/ rdrdu pdwfynmq&m r[kwfvm;/
b0[lonf a[monf&moDvdkyif a&ma&maxG;axG;av;/ ypöKyÜef pdwfa&m*gb0rSm twdwfrS trSwf
tom;awG tpGJtvrf;awGu a0a00g;0g; a&ma&maxG;axG; yg0ifaeMuonf/
tcsKdU trSwftom;? tcsKdUtpGJtvrf;awGu om,mzG,fawG? MunfEl;zG,fawG/ tcsKdU trSwftom;? tcsKdU
tpGt J vrf;awGu &ifemzG,af wG? tonf;eifzY , G af wG/ &ifemzG,af wG? tonf;eifzY ,
G af wGukd wEkEYH YHk arG;jrLodr;f ydu
k f
xm;jyefawmY pdwu f se;f rma&; rcdik v f ?S twå-u½kPm½Sif a&m*gonf/ rarYEikd o f nfukd ZGwzf ;Hk azsmufu, G x
f m;jyefawmY
pdwf'Pfajzxm;onfh vSnfhpm;ol? a&m*gNrKHonfh a0'em½Sif/
rdrdudk,frdrd vSnfhpm;xm;olwpfOD; r[kwf[k tckwif tcdkuftwefYav;txd ,kHMunfxm;onf/
b,fYES,f rdk;ESifYaqmif; a&mykHtvS pmav;awGudk bmaMumifY trSwfr&awmYwmvJ/ wpfBudrfwkef;u
ckHckHrifrif jrwfjrwfEdk;Edk; ½GwfcJYrdzl;vsufESifY ,ck arYae&ovJ/
[ifYtif; ...rarYyg/ rarYawmYyg/
[Hom0wDacwf pmqdk½Sif oQif"r®"Z\ pmygav .../ bmwJY ...
vGrf;vsufae&m? ½Gmvonfvnf;
axGvnfarmpG? &Da&mNyKd;jyGrf;
rdk;csrf;cgvk? &wk0ó
a[rmefv0,f? uswa0a0
apGwarS;arS;? ao;wzGJzGJ
vGrf;aq;MuJí .../
aMomf ...tJonfwek ;f u ckvykd if aqmif;ESirYf ;kd ESi/Yf ckvkd wefaqmifrek ;f awmYr[kw/f ewfawmfv? oZifawG
yGifYwwfonfh ewfawmfvyg .../
BuHBuHzefzef ewfawmfvBuD;rSm rdk;aESmifYaeonf/ BuHBuHzefzef ]pifoD,m}ESifY rdrd qkHawGUcJY&onf/
olYemrnfu pifoD,mwJY? udk,fYemrnfu ...tif;av ...udk,fY]bGJU}uawmY ...

(c)

ykodrfNrKdUESifY "m;vG,fckwf wpfzufurf;½Sd urf;eDausmif;teD;? apwDtdkBuD;wpfql\ ajcawmf&if;wGif


½Sifynmomrdu rsufpdrSdwfvsuf t"d|mef ykwD;pdyfaeonf/
i0efjrpftwGif; armif;ESifoGm;Muaom armfawmfpufoHwdkYudk wpfcsDwpfcsD Mum;&onf/ apmapmu
rd;k wpfajzmuf ESpaf jzmufyif ud,k af y:odu
Yk svukd af o;onf/ bmyJjzpfjzpf ½Siyf nmomrdu rsuv f ;Hk rsm;udrk zGi/Yf ykw;D
pdyfaeom vufrsm;rSwpfyg; udk,fwpfckvkH;udk rvSKyf/
pdyaf e&onfu ]*kPaf wmfueG cf sm} *kPaf wmfu;kd yg;udk tEkavmr y#davmr tjyefjyeftvSev f eS f rrSm;atmif
pdyf&onfrdkY tm½kHudk ab;rvGifYatmif BuD;pGmaomowdESifY xdef;xm;&onf/
]] t&[H-t&[H? t&[H-or®morÁKa'¨g? or®morÁKa'¨g-t&[H? t&[H-or®morÁKa'¨g-0dZÆp&PorÜaEém?
0dZÆp&PorÜaEém-or®morÁKa'¨g-t&[H }}
½Sifynmomrdonf avoHjzifY ESKwfrSvnf; ½Gwfae\/
armfawmfbkwfoHwpfck ay:vmjyef\/ tpuawmY wdk;wdk;? wpfpwpfpESifY us,fvmonf/ Mum;cJYNyD;aom
tjcm;armfawmforH sm;xuf us,o f nf/ onfbufurf;u uyfí ckwaf rmif;oavm/ onfbufurf;rSmu 0J½o dS jzifY
armfawmfwdkY uyfí ckwfarmif;cJom;/
½Sifynmomrdonf vGifYoGm;aomtm½kHudk jyefqGJ,l&jyefonf/
q&mawmfbk&m;u oifMum;xm;onf/ bm0emrSm c&D;a&mufzdkY orm"dvdkonf/ orm"d xlaxmifEdkifzdkYu
{wuú'g&rS jzpfonf/ {wuú'g&qdkonfu pdwfudk tm½kHwckwnf;rSm pdkufxm;jcif;jzpfonf/ ykxkZOf\pdwfu
puúerYf jywf ajy;vTm;aeonf/ onftm½krH S xdt k m½k?H xkt
d m½krH S a[m[dt
k m½kq
H ?D em;aeonf Nird af eonfr½S/d bm0em
vkyfprSm oHo&mwpfavQmufvkH; tvdkvdkufxm;aompdwfonf xdef;aeonfhMum;rS [dkajy;onfajy; vkyfOD;rnf/
ajy;ygap ...owd&vQif jyefqGJac:yg/ ,if;0D&d,ukodkvfonfyif BuD;vSacs\/
½Sifynmomrdu pdwfudk jrwfpGmbk&m;\ *kPfawmfrsm;üom jyefusufpm;apjyefonf/
]] t&[H-or®morÁKa'¨g-0dZmÆ p&PorÜaEém-ok*awm? ok*awm-0dZmÆ p&PorÜaEém-or®morÁKa'¨g-t&[H}}
armfawmfpufoHu &yfoGm;onf/ vloHoloHrsm;vnf; ay:vm\/ toHrsm;u awmifbufausmif;OD;qdyf
qDrS vmonf/ xl;xl;qef;qef; rdrdwdkY ausmif;xdyfrSm armfawmf vmuyfonf/ ykvdyfarmfawmfvm;? ukvm;ppfom;
awGvm;? teD;tem;u ½GmawGudk 0dkif;MuOD;rSmvm;/
]] t&[H-or®morÁKa'¨g-0dZmÆ p&PorÜaEém-ok*awm-avmu0d'?l avmu0d'-l ok*awm-0dZmÆ p&PorÜaEém-
or®morÁKa'¨g-t&[H }}
armfawmfoHa&m vloHawGyg wdwfoGm;Muonf/ ausmif;atmufxyfrS inKdESifY eufaMumwdkY qD;a[mifoH
Mum;&onf/ od&Yk mwGif olwaYkd [mifoüH &efvo kd rH yg? {nfo
h nf vlprd ;f olprd ;f udk 0wfaus0wfuek af [mifaom toHrsK;d
jzpf\/
aemufxyf bmoHrQ taESmifYt,Suf rvmawmY/
½Sifynmomrdonf ykwD;udk rSefrSef qufpdyfaeonf/
ykwD;ywfu apYcgeD;NyD/ apYcgeD;rS rSm;vQif tenf;qkH; wpfywf tptqkH; jyefpdyf&OD;rnf/
½Sifynmomrdonf tm½kHudkrvGifYatmif owdudk ydkxdef;í pdyfonf/
ywf0ef;usifonf wdwfqdwfaeonf/ tEkvkH y#dvkH wpf0g&jynfhrS wpfvkH;csaom ykwD;apYcsif;xdoHudkom
Mum;ae&awmYonf/
orm"dtm; jyefaumif;vmcdkufwGifrSm ½Sifynmomrd\ ESmacgif;wGif oif;ysHUvSaom &eHYwpfckudk&onf/
yef;&eHYayavm? cufonfu onfem;wpf0dkufwGif arT;BuKdifaom yef;rsKd;yGifYonf tyifwpfyifrQr½Sd/ NyD;awmY onf
&eHYrsKd;udkvnf; a½S;u wpfcgrQ r½SL½SKdufzl;/ &eHYu ,Of,Ofav; arT;onf/ ,Of,Ofav; arT;½kHru at;jrjrvnf;
cHpm;&onf/
&eHYtm½kHudk odrf;ydkufa0zefaerd&mrS ½SifynmomrdwGif owdjyef0ifvmonf/
cufonf tm;BuD;cufonf/ apmapmu em;tm½kHu aESmifY,Sufonf/ toHAvHawG wdwfoGm;í [kwfNyD
rSwfonf/ ,ck teHYu aESmifY,Sufonf/
½Sifynmomrd\pdwfwGif; o½dk;o&Djzpfrdonf/
&eHY? oif;vS ,OfvSaom&eHY? ,cifu wpfBudrfrQ rdrd r½SL½SKdufrdzl;aom &eHY/
yef;&eHYr[kwfEdkif? yef;&eHYr[kwfawmY obm0&eHYr[kwfEdkif/ obm0&eHYr[kwfEdkifvQif .../
½Sifynmomrdonf rsufpdudk wif;aeatmifydwfonf/ *kPfawmfuGefcsmudk toHxGufatmif½GwfNyD; ykwD;
qufpdyfonf/
]] ...ow¬ma'0rEkómeH? ow¬ma'0rEkómeH-tEkwåa&myk&do "r®om&xd-avmu0d'l-ok*awm-
0dZÆmp&PorÜaEém-or®morÁKa'¨g-t&[H }}
&,foHoJYoJY Mum;&\/ jrwfpGmbk&m; ...&,foH ...rdef;uav; ...tJ rmwk*grwpfOD;\ &,foH/
½Sifynmomrdcrsm ykwD;pdyf&if;u MuufoD;jzef;jzef; xrdonf/
ykwD;ywfu jynfhcgeD;NyD/ jynhfcgeD;rS taESmifYt,Sufu vmonf/
yxr teHY? aemufawmY toH ...&,foH ...rmwk*grwpfOD;\ &,foH/
½Siyf nmomrd\ ykw;D pdyaf eaom vufrsm;rSm rodromwkev f monf/ toHurl twefus,Nf y/D us,af om
toH ododomomwkefaeonf/ ½GwfqdkaomESKef;vnf; jrefae\/ awmfygao;onf? ykwD;ywfu jynfhawmYrnf/
]] ...b*0g? b*0g-Aka'¨g-ow¬ma'0rEkómeH? ow¬ma'0rEkómeH-tEkwåa&myk&do "r®om&xd-
avmu0d'l-ok*awm-0dZÆmp&PorÜaEém-or®morÁKa'¨g-t&[H }}
ykwD;ywf jynfhoGm;NyD/ ½Sifynmomrdonf rsufpdwdkYudk rzGifYao;bJ ykwD;udk acgif;rS pGyfcsvdkuf\/ rsufpd
wdkYudk ydwfvsifESifYyif bk&m;udk OD;okH;Budrfcsonf/ NyD;awmY rsufpdrzGifYao;bJ Nidrfvsufxdkif&if; em;pGifYMunfhonf/
bmoHrQ rMum;&/ bmoHqdk bmoHrQ rMum;&awmY/
½Sifynmomrdu rsufvkH;wdkYudk zGifYvdkufonf/ a½SUwnfhwnhfü tdkrif;,dk,Gif;aeaom apwDtdkBuD;rSwpfyg;
bmrQr½Sd/
½Sifynmomrdu eHab; wpfzufwpfcsufudk Munfhonf/ bmrQ rawGU&/
½Sifynmomrdonf auseyfpGmNyKH;NyD; ae&mrSxí aemufodkY vSnhfvdkufonf/
]] t,f }}
rdef;uav; rmwk*gr/
rmwk*grav;u opfikwfwdk wpfckxufwGifxdkif&if; rdrdudk NyKH;NyKH;av;Munfhaeonf/
xdik af eykuH v
kd nf; Munfyh g/ vSvyS y oufoufomomuav;/ aygifav;awGukd csw d x
f m;onf/ aygifwpfzuf
ay:wGif wHawmifqpfauG;í axmufxm;NyD; 0dkuf0dkufav;aeaom vufckHay: ar;av;udk wifxm;onf/
½Sifynmomrd\rsufvkH;wdkYu rwm;qD;EdkifrD rmwk*grav;\ ajcovkH;rsm;qD a&mufoGm;onf/
*g0efEiS jYf zpfojzifY ajcovk;H av;rsm;udk twdik ;f om; jrifae&onf/ ajcrsm;wGiaf wmY tjzLa&mif ajctdww
f kd
uav;rsm;cHí ½SL;zdeyf teufav;rsm;udk pD;xm;onf/
½Sifynmomrdu pu©KHawmfESpfpkHudk tay:odkYyifYvdkuf&\/
rmwk*grav;\ udk,f[efurysuf/ yef;yk½kyfav;vdkyif NidrfNidrfuav; rdrdudk qufMunfhaeonf/
tNyKH;av;uvnf; onftwdkif;/ ESKwfcrf;azmif;azmif;av;awGu eDygbd/ oGm;½Snf½SnfnDnDav;awGu
jzLygbd/ arG;nif;pdpk kd taMumpdr;f pdr;f ESiYf rsuEf mS av;uvnf; 0g0if;ygbd/ tvdak v; ...rmwk*grav; vSEikd yf gbd/
½Sifynmomrdu rmwk*grav;udk yg;pyfta[mif;om;ESifY ai;Munfhaerdonf/
rmwk*grav;u vSKyf½Sm;vmonf/ xdkifae&m opfikwfwdkay:rS ajray: qif;&yfvdkufNyD; pum;qdkonf/
]] NyD;oGm;yvm; }}
½Sifynmomrdu acgif;ndwfjy\/
]] b,favmufMumovJ }}
]] [dk'if; ...wpfem&Davmuf }}
]] tr,fav; ...tMumBuD; rysif;bl;vm; }}
]] rysif;ygbl;? NyD;awmY ysif;&if omoemYabmifrSm raeEdkifbl; }}
]] bm&,f bmabmif }}
]] omoemYabmif }}
rmwk*grav;u em;rvnf[ef rsufarSmifwGefYNyD; xyfar;\/
]] omoemYabmifqdkwm bmudkajymwmvJ }}
½Sifynmomrdüvnf; ½kwfw&uf tajzr½Sd/ acwåpOf;pm;NyD;rS 0wfxm;aomouFef;udk udkifjyNyD;qdk\/
]] 'Dvdk0wfxm;wJY yk*¾KdvfrSef&if omoemYabmifrSm aew,fvdkYajymw,f }}
]] aMomf ...aMomf ...odNyD? bkef;BuD;udk ajymwmr[kwfvm;? 'gxuf eifu i,fi,fav;eJY bmvdkY
bkef;BuD;0wf&wmvJ }}
]] ig bkef;BuD;r[kwfbl; ...udk&if? omraPvdkYvnf;ac:w,f }}
]] tif;aygY bkef;BuD;tao;pm;av;aygY [kwfbl;vm; }}
]] r[kwfbl; omraPqdkwm omraP? bkef;BuD;qdkwm &[ef; }}
rmwk*grav; rsufarSmifwGefYí pOf;pm;jyefonf/
]] tm; ...odNyD? aemYApf(pf) ...,ltm&f t ...aemYApf(pf) }}
½Sifynmomrdu rmwk*grav;udk apYapYMunfhrdonf/ toufu q,fYokH;ESpf q,fYav;ESpfavmuf ½Sdrnf/
rdrdESifY ½G,fwlcefY .../
½Sifynmomrdu wpfpkHwpf&mudk owd&NyD; ar;\/
]] 'umrav; eif Ak'¨bmom [kwf&JUvm; }}
]] tdrfrSm bk&m;pif½Sdom;yJ? bmjyKvdkY ar;&wmvJ }}
]] bmYaMumifY igYudk eifeJYigeJY ajym&ovJ }}
rmwk*grav;\rsufESmwGif oa&mfawmfawmf tNyKH;ay:vmonf/
]] ½SifeJY uRefreJY tJ'Dvdkajym&rvm; [kwfvm;½SifY }}
]] tJ'Dvdkvnf; r[kwfbl;? eif ...bkef;BuD;eJY pum;rajymwwfbl;vm; }}
]] [ifYtif; ...wpfcgrS rajymzl;bl; }}
]] bkef;BuD;eJY pum;ajym&if vlcsif;ajymovdk rajym&bl;? t½Sifbk&m; wynfhawmf? 'DvdkokH;&w,f }}
]] 'gayr,fY eifu bkef;BuD;r[kwfbl;qdk ...}}
]] [m ...'kuy© gyJ? ud&k ifuv kd nf; 'Dvykd aJ jym&w,f? t½Sib
f &k m;vdaYk wmY rac:eJ?Y ud&k ifvyYkd aJ c:? wynhaf wmf
vdkYawmY ajym }}
]] tJ'Dvdk rajymawmYa&m }}
]] rajym&if eifi&JBuD;rSmaygY }}
rmwk*grav;u NyKH;aeonf/ bmrQawmY rajym/
]] eif bmvdkY NyKH;wmvJ }}
]] i&JBuD;r,fqdkvdkY? igu i&JrS raMumufwm }}
]] eif wu,f i&JraMumufbl; }}
]] raMumufbl;? bmrS raMumufbl;? 'uf'Du raMumufwwf&bl;wJY }}
½Sifynmomrdu oufjyif;csNyD; acgif;cg\/
]] 'umrav; eifawmY 'ku©yJ }}
]] bm'ku©vJ }}
]] eifYudk igoem;w,f }}
]] bmvdkY oem;&wmvJ? igYrSm bmoem;p&m ½SdvdkYvJ }}
]] eifY½kyfuav;u odyfvSw,f? ½kyfvSoludk qkawmif;aumif;olvdkY vlBuD;awGu ajymMuw,f? ukodkvf
aumif;rSKjyKNyD; qkaumif;aumif;awmif;cJYolrS ½kyfvSwm 'umrav; }}
]] bmqdkifvdkYvJ? eifbmawG avQmufajymaewmvJ }}
]] onf;cH 'umrav; onf;cH? igajymjyr,f? eifu i&JraMumufbl;wJY? i&JraMumufawmY tukodkvfawG
avQmufvkyfawmYr,f? tukokdvfvkyf&if aemifb0rSm 'umrav; vSawmYrSmr[kwfbl;? tJ'gudk igoem;vdkY }}
rmwk*grav;\rsufESmonf awGa0oGm;onf/ ryGifYwyGifYvnf; ar;\/
]] tJ'g wu,fajymwmvm; }}
]] usrf;rSm zwfzl;wm igajymwm? r,kH&if ausmif;ay:oGm;NyD; q&mawmfBuD;avQmufMunfh }}
]] [ifYtif; ...ausmif;ay:oGm;&if zdeyfcRwfae&OD;r,f }}
½Sifynmomrdonf rmwk*grav;\ ajcaxmufqD ikHYMunfhonf/ aMomf ...olvnf; ckrS owd&onf/
]] eif ...zdeyfrcRwfcsifvdkY ausmif;ay:vdkufroGm;wm ...[kwfvm; }}
]] [kwfw,f ajcaxmufaum ajctdwfaum ayukefrSmaygY }}
]] tJ'Dvdkqdk&if eifydkqdk;NyD? tck eif&yfaewmu bk&m;ajr }}
rmwk*grav;\ rsufvkH;0ef;0ef;av;rsm; jyL;oGm;onf/ vQmav;vnf; wpfvpfjzpfoGm;\/ xdkYaemuf
avoHaysmYaysmYESifY ar;\/
]] bk&m;ajray:rSm rodvdkY zdeyfpD;wmvnf; i&JBuD;wmyJvm; }}
]] BuD;wmaygY? eif ...AdrÁom&rif;BuD;qdkwm Mum;zl;vm; }}
rmwk*grav;u acgif;cgjy\/
]] 'gjzifY tZmwowfaum }}
]] aeOD; [dk'if; olYtazol jyefowfwJYvl r[kwfvm; }}
]] [kwfw,f? AdrÁdom&qdkwm tZmwowf&JUtazaygY? tJ'D ½Sifbk&ifBuD;[m towfrcH&cif ajcz0g;udk
"m;eJYcGJNyD; qm;todyfvnf; cH&ao;w,f }}
]] tr,fav; aMumufp&mBuD; }}
]] tif; ...aMumufp&mBuD;aygY? tJ'g [dkb0u bk&m;ajray: zdeyfpD;cJYrdvdkYwJY }}
rmwk*grav;onf olYzdeyfudk oljyefikHYMunfh\/ cRwfawmYra,mif ukef;udkifvdkufNyD;rS jyefarmYMunfh\/
rsufESmav;u idkrJYrYJ jzpfae½Sm\/
onfvdkqdkjyefawmY ½Sifynmomrd\ &ifwGif;rSm u½kPm ay:vmonf/
]] rodvv Ykd yk rf w
d mu tjypfrBu;D ygbl;? zdeyfcRwNf y;D uefawmYvu
kd ?f uefawmY&if tjypfawGtm;vk;H ausw,f}}
]] wu,fajymwmaemf }}
]] wdkY ...bk&m;om;awmfqdkwmrsKd;u b,fawmYrS vdrfrajymbl; }}
rmwk*grav;onf ajctdwfESifY zdeyfudk vsifjrefpGm cRwfonf/ NyD;awmY apmapmu ½Sifynmomrd xdkifí
ykwD;pdyfcJYaom zsmMurf;av;ay: xdkifí apwDawmfudk OD;csonf/ OD;csNyD;rS vSnfhar;\/
]] b,fvdkajym&rSmvJ }}
]] bmudkvJ }}
]] bk&m;udk bmajym&rSmvJ }}
]] aMomf ...'ku©ygyJ? eif ...bk&m;½Sdcdk; r&bl;vm; }}
rmwk*grav;u acgif;cgjy\/
]] uJ ...'gjzifY vdkufqdk ...vdkufqkd }}
½Sifynmomrdu wdkifay;onf/ rmwk*grav;u vdkufqdkonf/
]] Moumo? Moumo? Moumo? um,uH 0pDuH raemuH wnf;[laom uHokH;yg;wdkYwGif wpfyg;yg;aom
uHjzifY jypfrSm;usL;vGefrdonf½Sdaomf? xdktjypfwdkYudk aysmufygapjcif; tusKd;iSm? bk&m;&wem? w&m;&wem? oHCm
&wem? &wemjrwfokH;yg;wdkYudk yxr? 'kwd,? wwd,? wpfBudrf? ESpfBudrf? okH;Budrfajrmufatmif? ½dkaojrwfEdk;
vufpkHrdk;í ½Sdcdk;uefawmYyg\bk&m; }}
½Sdcdk;tNyD;ü rmwk*grav;onf xdkif&mrS xvdkuf\/ rsufESmav;u NyKH;½TifMunfvifae\/
]] tjypfawG tukefausa&mvm; }}
]] tif; ...ausa&m }}
]] odyfaumif;wmyJ }}
]] bmodyfaumif;wmvJ }}
]] eif ...tJ ...udk&if a½SUu ajymay;wmav }}
]] 'g ...bk&m;½Sdcdk;wdkif; a½SUu qdk&wmyJ? r&bl;vm; }}
rmwk*grav;u [ifYueJ wpfcsuf&,fNyD; ]]tdrfrSm bk&m;rS r½Sdcdk;wm}}[k qdkonf/
]] ausmif;rSmaum roifay;bl;vm; }}
]] ausmif;rSmu oDcsif;yJ qdk&wm }}
]] eifb,fausmif;aevJ }}
]] tif;*vpf(½Sf) rufaomY'pf(wf) }}
]] tJ'Dausmif;u b,frSm½SdwmvJ }}
]] &efukefrSm }}
]] eif &efukefu vmvnfwmvm; }}
]] r[kwfbl;? tck 'uf'Du 'Dykodrfudk ajymif;vmwm? pifoD,mvnf; vdkufvm&wmaygY }}
]] b,fol }}
]] pifoD,m? tJ'g emrnf? pifoD,mYemrnf }}
]] pifoD,m ...}} ½Sifynmomrdonf emrnfav;udk wdk;wdk;½GwfMunfh\/ aMomf ...vlav;vSovdk
emrnfav;uvnf; vSonf/ pifoD,mwJY .../
]] pifoD,mqdkawmY vewforD;av;? 'Dvdk t"dyÜg,f&w,f? [kwfw,f r[kwfvm; }}
rsufvkH;vSvSav;rsm; jyL;us,foGm;Mujyef\/
]] udk&ifu t*Fvdyfpum; wwfovm; }}
]] wpfvkH;ESpfvkH;awmY udk,f ...tJ ...usKyf wwfygw,f }}
pifoD,mu auseyfpGmNyKH;vdkufNyD; zdwfac:\/
]] vm ...udk&if a[m[dkem; oGm;&yfMunfh&atmif }}
ajymajymqdkqdkESifY pifoD,mu a½SUrSaeí jrpfurf;ezl;odkY oGm;aomaMumifY ½Sifynmomrdvnf; vdkufcJY\/
'Da&uscsdef jzpfojzifY i0efjrpfwpfavQmufrSm vwmwdkY ay:aeonf/ a&olwHigwdkY vwmpyfü ief;0if;
qifaeMu\/
i0efjrpfonf onfae&mra&mufrDu auGU0dkufNyD; onfae&mudk a&OD;oefoef xkd;vmbdonf/
pifoD,mESifY ½SifynmomrdwdkY &yfae&m jrpfurf;yg;u twefjrifYonf/ atmufajcü urf;pyfwGif a½S;u
a&wdkufpm;ojzifY NyKdysufcJY&aom apwDwdkYrS tkwfa[mif;tkwfysufrsm;udk jrif&onf/ a&jyifrSmawY 0JuefawmYawG
xdk;ae\/ aA'gwpfodkufonf 0Jrdí csmcsmvnfaeMu\/
naeapmif;cJYNyD jzpfaomaMumifY jrpfwpfzufwpfcsuf awmwef;wdkYxuf ESif;jymjymwdkY a0YaeMuonf/
ta½SUbuf aumif;uifa&mifum; aqmif;0,fawGUaeus tjymazsmYazsmYxuf ESif;jrLurÁvmyg;yg;
vTrf;xm;onfh rD;cdk;ruswus ta&mifwnf;/ wdrf[lí rQifrQifoG,foG,f [dkwpfwef; onfwpfwef;om½Sdonf/
taemufbuf aumif;uifwiG o f m wdraf wmifwvYkd nf; qifvmaeí a&mifrsK;d vnf; Mu,
G af eonf/ a&mifrsK;d
Mu, G o
f nf[k qdak yr,fY vdar®maf &mifuom Bu;D pd;k aeonf/ vdar®maf ½Ta&mifonf jrpfjyifuvkd nf; 0if;0if;vufatmif
xdk;xm;onf/ aMomf ...pifoD,m\ udk,fay:udkvnf; vJYvJY½Tef;atmif usa&mufaeonf/
]] reufwkef;u rdk;½Gmao;w,f }}
pifoD,mu rSwfcsufcsonfudk ½Sifynmomrdu bmrQjyefrajymbJ Nidrfae\/
]] a[m[dkwdrfBuD;awG wufvmNyD;&if rdk;xyf½GmOD;rvm; rodbl; }}
pifoD,mu c&rf;&ifYa&mif wdrfwdkufBuD;wpfckudk vufn§Kd;xdk;jyNyD;qdk\/
]] tif; ...½Gmcsif½GmrSmyJ }}
]] ykodrfrSm 'DvkdyJ aqmif;wGif;BuD; rdk;½Gmovm; }}
]] ykodrfrSm r[kwfygbl;? wjcm;ae&mawGrSmvnf; 'DvdkyJ aqmif;wGif;BuD; rkd;½GmwJYtcg ½Gmygw,f }}
]] b,fae&mawG ½GmvdkYvJ }}
]] 'DvdkawmY twdtus rajymEdkifbl;av? usKyfuvnf; wjcm;ae&mawG odyfa&mufzl;wm r[kwfbl; }}
]] 'geJY wjcm;ae&mawGrSm aqmif;wGif;BuD; rdk;½Gmw,fqdk }}
]] tJ'gu usKyf pmawGxJrSm zwfzl;wm }}
]] pmawGxJrSm ...tJ'gu bmajymwmvJ }}
]] aMomf ...uAsmawGudk ajymwmyg }}
]] uAsmawGxJrSm aqmif;wGif; rdk;½Gmw,fvdkY ygw,f }}
]] ygw,f ...½Sifol&JqdkwJY pmqdkBuD;u a[m'Dvdk pyfxm;w,f? olYajrolYrdk;? vTrf;pdk;pdrfYaMumif;? rNidrf
awmif;vQif? ppfanmif;csDcg? rif;a&;&maMumifY? vGrf;½SmwkHwkH? a½T&ifqkHudk? rvSKH&bJ? wyfomxJ0,f? ol&Jr,fol?
onfrSm[lodkY? avSmufulrdk;ouf? aqmif;ESifYzufonf? jrpufrcsrf;Edkifwum; ...wJY? 'umrav; em;vnfvm; }}
pifoD,mu wpfpkHwpf&m rauseyf[ef rsufESmav; pljy\/
]] 'umrav;vdkY rac:ygeJY? emrnfajymNyD;NyD r[kwfvm; }}
]] usKyfwdkYu 'DvdkyJ ac:&w,f }}
]] tJ'g tbGm;BuD;awGudkac:? pifoD,mYudk rac:eJY }}
]] aumif;ygNyDav? pifoD,m em;vnfovm; }}
]] [ifYtif; ...'gayr,fY em;axmifvdkYaumif;w,f? udk&ifYtoHu odyfaumif;wmyJ }}
]] a&m ...cufvScsnf&JU? usKyfu oDcsif;qdkjywm r[kwfbl;? pm½Gwfjywm }}
]] tif;av ...bmyJjzpfjzpf em;axmifvdkYaumif;vdkY aumif;w,fajymwm }}
]] xm;ygawmYav? tJ'DpmxJu avSmufulrkd;ouf? aqmif;ESifYzufonf qdkwm[m aqmif;umv rdk;udk
zGJUwm }}
]] bmjyKvdkY zGJU&wmvJ }}
]] vGrf;vdkY zGJUwmaygY }}
]] aqmif;wGif; rdk;½Gmwm vGrf;vdkY? [m[ ...&,fp&mBuD; }}
cufayNyD/ tif; ...bk&m;½Sdckd;yif rwwfoludk rdrdu uAsm½Gwfjyrdonfudk;/
½Sifynmomrdu pum;udkvTJNyD; odvdk&mudk pkHprf;onf/
]] pifoD,m ...tJ ...'uf'Du 'Dudk ajymif;vmw,fqdkawmY tpdk;&t&m½SdaygY [kwfvm; }}
]] [kwfw,f 'DpD ...[dk'if; ...ta&;ydkif }}
]] aMomf ...}}
½Sifynmomrdu ta&;ydkiforD; pifoD,mudk tHYMopGmESifY Munfhonf/ bmaMumifYrod? pdwfwGif;ü n§Kd;i,f
0rf;enf;ouJYodkYvnf; jzpfoGm;rdonf/
]] 'DrSm udk&if }}
]] [m ...tif ...}}
]] q&mawmfbk&m;u aA'if odyfrSefovm;? [kwfvm; }}
]] aA'ifr[kwfygbk;? tMum;tjrif&wm }}
]] tJ'gu bmajymwmvJ }}
]] oDvjzLpifNyD; tusifYodyfaumif;wJY yk*¾KdvfawG[m omrefvlawG rjrifEdkifwmawG? rMum;EdkifwmawGudk
jrifEdkifw,f? Mum;Edkifw,f }}
pifoD,mu NyKH;onf/
]] udk&ifaum tJ'Dvdk jrifEdkif Mum;Edkifovm; }}
]] awmufwD;awmufwJY usKyf 0rf;vm;aeygOD;r,f }}
]] 'gayr,fY ckeifu udk&ifvnf; ykwD;pdyfaewmyJ r[kwfvm; }}
]] usKyfu tckrS pusifY&wm }}
]] tif;av usifYaygY? tck rmrD&,f? 0efaxmufuawmf&,f? 0efaxmuf&,f? pma&;BuD;&,f? olYrdef;r&,f?
aA'ifvmMunfhMuwmwJY? a[m ...ajym&if;qdk&if; [kdrSm qif;vmMuNyD? 'DrSm udk&if }}
]] tif }}
]] ud&k ifvnf; usiaYf ygY? ud&k if tMum;tjrif&&if pifo,
D m aA'ifvmMunfrh ,f? tJ'aD wmY vSLp&mawGvnf;
,lvmcJYr,f? ouFef;vnf; 0,fay;r,f? b,fYES,fvJ }}
½Sifynmomrd bmajz&rSef;rod? olYpum;u idk&vnf;cuf &,f&vnf;cuf/
]] ajzav udk&if }}
]] tif; ...tJ ...usKyf rSwfxm;vdkufygYr,f }}
]] tdkau ...qD;,l ...bdkifYbdkif ...udk&if }}
pifoD,mu olYudk vufjyESKwfqufNyD; zdeyfav;rsm;udk vufwpfzufjzifYudkifvsuf ajy;cGmxGufoGm;onf/
armfawmfu pufoHwbkwfbkwfjzifY urf;rScGmum ykodrfbufodkY pkefckwfoGm;onf/
urf;yg;xdyfrSaeí ½Sifynmomrdonf armfawmf rsufpdatmufrS aysmufoGm;onftxd ai;Munfh
usef&pfonf/
a&pkefrdkYvnf; jrefonf/ jrpfu auGUaeawmY rsufpdwpfqkH;[lonfu r½SnfvS/
aeusoGm;NyDrdkY ESif;jzLjzLwdkYuvnf; ydwfqD;pjyKNyD/

(*)

aeusoGm;NyDrdkY ESif;jzLjzLwdkYu ydwfqD;pjyKNyD/


½Srf;½dk;rudk ausmfí vu apmapmxGufaeonf/
OD;jrifYEG,frSm aemufyg;rS toHaMumifY tawG;e,frS vefYEdk;vm\/
]] ajcmufem&D xdk;awmYr,f q&m? a&csKd;OD;rSmvm; }}
]] aMomf ...at;at; ...oufa0? ig a&csKd;vdkufOD;r,f? cPygyJ? rif;jyifp&m½Sdwm jyifxm;awmY }}
]] pdwfcsyg q&m }}

Ä Ä Ä

tcef; « 2 »

(u)

rjynf0h ef;ao;aomfvnf; wefaqmifa½Twikd n f \ aiGvonf ½Te;f ½Te;f Bu;D omaeonf/ tedraYf jr0,f ESi;f wdYk
uyf0yfcsdefjzpfojzifY tjrifYav[mjyife,fu Munfvifaeonf/ onfhawmY aumif;uifu jymjymvGifaeonf/
wdrjf zLESiYf wdrnf Kw
d u
Ykd awmY ½Sad eonf/ aumif;uifjym wpfcv k ;Hk udak wmY rvTr;f Edik Mf u/ v0ef;ab;rS yGwuf m
oDumvnf; oGm;Muonf/ v0ef;ay:rS jzwfumausmfumvnf; vGifYMuonf/ rSdefwpfcsD vif;wpfvSnfhaMumifY rdk;n
qefovdk½Sdonf/ oif;ysHUat;jraom ajrmufavaMumifY aqmif;nrSef;udkawmY arYxm;ír&/
va&mifESifY rD;a&mifrSm rEÅav;wuúodkvf\ yifrtaqmufttkHBuD;onf cefYcefYxnfxnf vSyaeonf/
awmifbufrsufESm0,f avSum;xpf½Snfrsm;u tqifYqifYwufoGm;onf/ onfr[mavSum;xpfwdkY\
xdyfrSm us,fjyefYaom&ifjyifu ½Sdaeonf/ onf&ifjyifudk oDqdkolwdkYtwGuf ZmwfckHtjzpf okH;xm;Muonf/
em;axmifolrsm;twGufrl ajrjyifwGif ukvm;xdkifrsm; csay;xm;onf/
ausmif;om;wpfOD;u apmif;aumufwD;í ausmif;olwpfOD;u aw;qdkonf/ aw;rSmvnf; cspfwwf
vGrf;wwfolwdkY\ ESvkH;om;e,fy,fwGif b,fcgrQ r½dk;Edkifonfh rjrav;\ ] ½SdpkH½GufMum} jzpfavonf/
OD;jrifEY ,
G uf oDcsi;f udk em;ESio
Yf mru ESv;Hk ESiyYf g rSed ;f í em;axmifaeonf/ oDcsi;f em;axmif&mrSm pifppfawmY
em;[lonfu ,mOfrQomyg/ toHudkokH;aom tEkynmrdkY toHudk zrf;wwfaomem;udk tokH;omjyK&onf/
vmonfu ESvkH;om;rSvmonf/ qkH;onfu ESvkH;rSmqkH;onf/ ajymifajrmufaom tEkynmrSefvQif toHvSKdif;wdkY
qdwfoGm;wdkifap? ESvkH;rSm pdwåZvSKdif;awG usef&pfwwfonf/ rjrav;\ ] ½SdpkH½GufMum }rSm onfvdk aw;rsKd;jzpf\/
]] &D&DaiGESif;&,fu oGif;vmvdkYzsef; ...cspfarwåm olwpfxl;udk ul;ayonfrSef; ...}}
oDcsif;tqkH;ü vufckyfoHrsm;ay:vmonf/
OD;jrifEY ,G uf trsm;ESit Yf wl vufcyk v f u
kd w f ;D onf/ olaY b;rS olrY w d af qG ½lyaA'uxdu OD;wkw0f if;uawmY
vufckyfrwD;/ olYcE¨mudk,f zdkifYzdkiYfjzifY tdtdBuD;xdkifum rvSKyfr,Suf Nidrfaeonf/
]] vufckyfav;bmav; rwD;bl;vm; udkwkwf0if;? rBuKdufvdkYvm; }}
OD;wkwf0if;u rsufrSefatmufwGif rSdwfxm;aomrsufvkH;rsm;udkzGifYNyD; pum;jyefonf/
]] vufckyfu ae&mwumwdkif; rwD;oifYbl;xifw,f? abmvkH; *dk;0ifoGm;vdkY vufckyfwD;wmu t"dyÜg,f
½Sdw,f? oDcsif;aumif;vdkY vufckyfwD;wm rqDqdkifbl;? Oyrm a½Tref;wifarmif idkcsif;cstNyD; vufckyfxwD;ay;&if
bmjzpfoGm;rvJ }}
]] cifAsm;uawmY BuHBuHzefzef ajymNyD }}
]] BuBH uzH efzef ajymwmr[kwb f ;l ? oDcsi;f aumif;&if ESv;Hk om;xJukd pdrNYf y;D ysUH 0ifomG ;wm? z&PyDwd *Gr;f qDxd
vdkYqdkw,fr[kwfvm;? vufckyfxwD;wmu abmvkH;avwif;vdkY xaygufwmrsKd;? tqdkorm;udk rif;qdkwm wkdY&ifxJ
bmrSrjzpfbl; qdkovdkvnf; a&mufaew,f }}
]] aMomf ...'gjzifY cifAsm; ckvufckyfrwD;wmu cifAsm;&ifxJ wpfckckjzpfoGm;vdkYaygY [kwfvm; }}
]] wpfckr[kwfbl;As ESpfck }}
]] ESpfckawmif? vif;prf;ygOD; }}
]] wpfckuawmY oem;wmaygYAsm? rjrav;udkaum? rdef;rawGudkaum? wpfckuawmY oHo, cifAs }}
]] bmoHo,vJ }}
]] armifawmf a½Teef;½Sif ay:rvmvdYk rjrav;crsm aemuftrd af wmfp&H yd rf mS vGr;f pdwef YJ aqG;w,f? 'gaMumifY
'DoDcsif;udk pyfw,f? atmvf½dkufwf? 'gayr,fY armifawmf[m a½Teef;½Sifr[kwf&if 'DoDcsif; pyfygYrvm; }}
]] b,fvdk ...b,fvdk }}
]] uRefawmfu tck wuúodkvfe,fajr &-v-u xJ ygaew,f? 'DawmY wpfcgwpfcg nrSvnf; vkHNcKHrSKeJY
tkyfcsKyfa&;twGuf ½kH;oGm;oGm; xdkifay;&w,f? tJ'g [dkwpfnu trSKwpfck a&mufvmw,f }}
]] qdkprf;ygOD; }}
]] trSKvmwdkifwJYolu a,mufsm;cifAs? olYudpöu oltdrfjyefwm rdef;ru vufrcHbJ ESifcsvdkYwJY cifAs }}
]] nHhwJYvlyJ? udk,fYtdrf udk,fjyefwufwmyJ[m? rdef;raMumuf&ovm; }}
]] rdef;ru olYcsnf;yJ r[kwfbl;? a,mu©r txD;a&m trygwJYcifAs? udk,fYvl tJ ...udkpHNzKd;u
wpfa,mufwnf; b,fEdkifrvJ }}
]] tJ'DawmY ...}}
]] uRefawmfwdkYu usifYokH;aewJYrltwdkif; rdef;ra&m a,mu©rawGyg ½kH;udkzdwfNyD; aqG;aEG;apYpyfay;wmaygY?
rde;f ru cg;cg;oD;oD;yJAsKUd ? udpk NH zK;d u enf;enf;ayGcsiw
f ,f? vcu ud;k q,f&w,f? uav;awGukd olb Y mom aps;a&mif;
auR;&owJY? 'gYaMumifY vkH;0 vufrcHEdkifbl;wJY? tJ ...uRefawmfwdkY &-v-u u w&m;0if uGm½Sif;jywfpJay;ygwJY}}
]] cifAsm;wdkY bmvkyfay;vdkufvJ }}
]] bmvkyfay;EdkifrvJ? aemufaus&if at;a&mqdk rdef;reJY a,mu©rawmY pOf;pm;MuygOD;qdk awmif;yef
vTwfvdkuf&w,f? tJ'Dnu tdyfp&mr½SdwJY udkpHNzKd;udkawmY uRefawmfYtdrf ac:odyfvdkuf&w,f }}
]] tJ'geJY apmapmu cifAsm;ajymwmeJY bmqdkifvJ }}
]] qdkifwmaygYAsm? a½Teef;½SifudkawmY wjcm;rdzk&m;awGeJY ayGaewm? udk,fYqDjyefvmatmif oDcsif;pyfNyD;
toem;cHw,f? pHNzKd;wdkYawmY jyefvmwmawmif tdrfu qD;ESifcsw,f? aMomf ...rdef;r ...rdef;r }}
ODjrifYEG,fu &,fonf/ &,fom &,f&onf/ OD;wkwf0if;\ pum;ü oabmw&m;u yg0ifaeonf/
tcspfwdkY ...tcspfESifYywfoufaom opömwdkY qdkonfrSm 0rf;ryl&olwdkY\ ESvkH;om;qdkif&m ZdrfcHypönf;
wpfrsKd;ayavm .../
qdkolawG wpfOD;NyD;wpfOD; ajymif;oGm;onf/ oDcsif;wdkYvnf; pkHvSonf/ oDcsif;BuD;? acwfa[mif;?
umvay:.../
,ckacwf wuúov kd f ausmif;om;ausmif;ol vli,fawGü txl;cs;D rGr;f zG,f wpfc½k o
dS nf/ olwu Ykd bmvkyvf yk f
ydkifydkifEdkifEdkif vkyfMuonf/
uMuNyDqdkvQif awmf½kHwef½kH obifonf rvdkufEdkif/ ausmif;olu rif;orD;? ausmif;om;u vl½Tifawmf
vkyfaom wuúodkvfrS tNidrfYwdkYonf tjyifavmuü ysufpD;aeaom tNidrfYwdkYESifY bmrQrqdkif/ ,Ofaus;rSKtvSESifY
vlYusifY0wfabmiftwGif;wGif ½SKrNiD;atmif pGJrufaponf/
,ckvnf; wD;rSKwfoDqdkoGm;MuonfrSm *DwESifYtoufarG;olwdkYESifY rjcm;atmif ydkifEdkifoyf&yfMuonff/
nOfu h twef&ifv Y monf/ va&mifrmS ydMk unfvifvmoa,mif ½So d nf/ ESi;f jzLwdu Yk jymvJvY YJ vGiv
f monf/
aumif;uifrSmawmY wdrfjzLwdkY vS½kHa½GUvsm; vGifYyg;aeMuonf/ aMomf ...rsufawmifcwfaeaom Mu,fwpfoif;
udkvnf; jrif&avonfwum; .../
tcrf;tem;rSL;u aMunmonf/
]] aw;ESifY *Dwcspfoltaygif;wdkY cifAsm; ...,aeYn aemufqkH; tpDtpOftaeeJYa&m txl;tpDtpOf
taeeJYyg {nfhonfawmf ]rGefrGef}u ]ESif;aiGUwpfaxmifY rdk;wpfarSmifYqdkwJY oDcsif;eJY azsmfajzygvdrfYr,f ...rGefrGef
MuGyg ...}}
vufckyfoHrsm; NrKdifNrKdifqdkifqdkif xGufvm\/ vufckyfoH yrmPudkaxmufí rGefrGef oDqdkrnfudk vltrsm;
awmifYwaerSef; cefYrSef; odEdkifonf/
]] rGefrGefqdkwm b,folvJ }}
OD;jrifYEG,fu OD;wkwf0if;udk ar;onf/
]] uReaf wmfvnf; rodb;l ? {nfo h nfawmfvYkd ajymoGm;wmyJ? tqdak wmf wa,mufa,mufrsm;vm;rS rody}J }
olwdkY q&mESpfOD;\ odvdkcsufudk aemufwef;rS ausmif;om;wpfOD;u 0ifajzay;\/
]] tqdak wmfawmY r[kwb f ;l ? 'gayr,fY uAsmq&mrav;wJ?Y tckocD si;f uvnf; olb Y momol pyfxm;wmwJ?Y
toHvnf; odyfaumif;w,fvdkY ajymMuw,f q&m }}
oDcsif;qdk&m pifjrifYxuf 0if;vufaomrD;a&mifwGif rGefrGefu &yfvsuf½SdayNyD/
aMomf ...i,fi,f½G,f½G,f? EkEke,fe,fygwum;/ tvGefqkH;½SdrS q,fYajcmufESpf? q,fYckepfESpft½G,f/
rD;a&mifrSm tom;av;awGuvnf; vJYaeavonf/ rsufvkH;av;awGuvnf; vJYaeavonf/ jymjympifpif vJYae
avonf/ roG,fYwoG,f rsufESmav;uvnf; jrifrd½kHESifY u½kPmoufpzG,f/ udk,f[efav;uvnf; aMumYaMumY
½Sif;½Sif;/ rGefrGef ...emrnfESifY vdkufzufpGm cspfpzG,fygwum;/
atmuftajc½Sd wD;0dkif;rS yD,mEdku toHcif;ay;onf/ wa,moH rQif;rQif;av;uvnf; ulay;\/
eDaxG;aom ESKwfcrf;vTmav;rsm; vSypGm yGifYysHvmonfudk OD;jrifYEG,f owdjyKrdonf/ ESKwfcrf;rsm; yGifYysH
tvmwGif nDo, G jf zLpifaom oGm;av;rsm;u NyK;d NyK;d ysuyf suf ta&mifvufomG ;onfuv kd nf; odoo d mom jrifvu kd f
&onf/
]] ESif;aiGUwaxmifYwGif rdk;wpfarSmifY&,feJY ...raESmifY,SufvdkufygeJY a'0g½Sif? aqmif;tvS ESif;obif?
oZifaiG rikHYao;ygbl;? ydawmufaEG [dkta0;? ajrmufavaoG;wJY ...a[rmefawmf t0if }}
toHav;u at;at;MunfMunfEiS Yf a0pnfomvGio f nf/ ajcqif;tqdrk Ykd av;av;rSerf eS Ef iS Yf pum;vk;H rsm;u
yDojywfom;onf/
]] rzdwfac:avaom {nfhonfocif? rkwfokeftvGrf;Zmwf wpfcef;&yfawmY½Sif? wdrfnKdrGJeJY idkyGJqif?
arm[dkufNyDxif? orkyÜg' aemufaMumif;iif? rdk;ewfarmif Oyg'gefvkvif }}
OD;jrifEY , G \f &ifrmS odro Yf rd cYf goGm;onf/ aw;oGm;u vSorQ pmom;wdu Yk EkE, k Of,OfEiS Yf jrifv
Y nf;jrifv
Y o S nf/
xbDjymwGif aiGjcnfaiGrSKefav;awGu vufaeonf/ pdrf;jyma&mif &ifcGJqG,fwmav; vTrf;xm;tyfaom
tusÐjzLxuf vnfwdkif½Sif;½Sif;rS wpfukH;wnf;aom qGJBuKd;av;u usqif;aeonf/ qGJBuKd;tzsm;rS eDvmESifY pdefyGifY
uav;rsm;uvnf; vufaeonf/ xdkxuf oDcsif;qdkpOf t&nfvJYaom rsufom;jym0ef;onfh rsufvkH;av;rsm;u
ydkvufaeonf/
onftvSawGuvnf; zrf;pm;onf/ MunfviG &f mwGif cHpm;rSKtoufygaom aw;oHuvnf; zrf;pm;onf/
]] ESv;Hk om; wHcg;ydwf wdww f wd af ecsi?f yef;n§mikEH UJG EGUJ ? ESi;f rSKe&f ,f vJv
Y ?YJ oJo
Y uYJ svQi?f yJw
Y ifoH &dywf cd;k aMumifY
vefYEdk;rdolyg½Sif? ajrmufjyefav c&D;Ekudk nnf;orSK ½SKdufoHayyif? udk,fYb0 udk,fYtjrif? udk,fY&ifrSm pdwåZrdkY
cGifYvTwfMur,fxif? aiGvudkyJrif Mu,frsm;udkyJcif? aqmif;nqdwfqdwf wdwfwdwfaecsif }}
tn§KdUcHxm;&aom y&dowfESifYtwl OD;jrifYEG,frSm enf;enf;rQ rvSKyf½Sm;rd/ &ifrSmom a0'emrsKd;pkH
ay:aeonf/ oDqdkoludk,fü\ toHrSmvnf; ½SKdufzdk[ef vTrf;aeonf/
jrifjY rifaY v; wifqakd e&mrS toHav;onf wjznf;jznf; edru Yf svmonf/ pnf;0g;e&Duvnf; qdik ;f wGUJ vm\/
]] ESif;aiGUwpfaxmifYwGif rdk;&,f? raESmifY,SufvdkufygeJY a'0g½Sif? aqmif;nqdwfqdwf ESvkH;om; wHcg;ydwf
wdwfwdwfaecsif }}
oDcsif;qkH;oGm;onf/ toHav;u jymvGifaom nwpfcGifrSm a0a0vGifvGif yJYwifxyf usef&pfonf/
y&dowfrSm acwåNidrfaeMuonf/ vufckyfoHwdkY csufcsif;ay:rvm/
twefMumrS vufckyfoHwdkY wpfcJeuf rpJatmif ay:vmonf/
udk,fwdkif vufckyfwD;&if; OD;jrifYEG,fu OD;wkwf0if;buf vSnfhMunfhonf/
OD;wkw0f if;u ud, k u
f rkd wf? cg;udq k efu
Y m jynfah zmif;aom olv Y uf0g;Bu;D rsm;jzifY tm;&yg;& vufcyk w f ;D ae\/
]] b,fvdkvJ 'DwpfcgawmY vufckyfwD;vScsnfvm; }}
]] tHr,fav; aumif;vdkufwJYtqdk? uRefawmf ckeifu ikwfwkwfBuD; arYoGm;w,f? tck veYfEdk;NyD; trsm;eJY
a&ma,mifwD;rdwm }}
OD;jrifYEG,fu oDqdk&m pifjrifYqD rsufvkH;a&mufoGm;jyef\/
rGefrGefu avSum;xpfrsm;twdkif; atmufodkYqif;aeonf/ wpfOD;wnf;awmY r[kwf/ toufokH;q,fcefY
t½G,f trsKd;orD;wpfOD;u rGefrGef\ab;rS vdkufum wGJxm;\/
rGefrGefqif;ykHu aES;vSonf/ avSum;wpfxpfwGif wpfcsDem;í qif;onf/ wpfcsDqif;&ef ajcvSrf;jyifwdkif;
wGefYwGefYqkwfqkwf aES;aES;wGJUwGJU ½SdvSonf/
OD;jrifYEG,frSm rodrom rsufarSmifwGefYoGm;rdonf/
OD;wkwf0if;url bmrQ owdrjyKrd[efrwlbJ rSwfcsufcs\/
]] wpfyifwikd af ½Teef;u ,rif;a½Tpifqw kd m 'Dv½dk yk u
f av;eJY wlw,f? qdo k mG ;wmuvnf; vSKid x f yd af cgifwif
xufawmif pdwful;,Ofao;w,f? bmwJY yef;n§mikHEGJUEGJUay: ESif;oJYoJYuswm Mum;½kHeJY vefYEdk;&owJY? ajrmufjyefav
udkawmif nnf;oH½SKdufoHvdkY xifowJY? pdwful;,OfvdkufwJY uav;r }}
rGefrGefYxHrS rsufvkH;rvTJao;bJ acgif;udkcgí OD;jrifYEG,fu OD;wkwf0if;\rSwfcsufudk jiif;y,fonf/
]] uRefawmfawmY pdwful;,OfwmvdkY rxifbl; }}
]] EdkY ...bmvdkY xifovJ }}
]] pdwfa&m*g? rGefrGefYoDcsif;u tm;i,frSKudkvnf;jyaew,f? vlYavmuudk aMumufwJYoabm? tquf
jzwfcsifwJY oabmudkvnf; azmfjyaew,f }}
OD;wkwf0if;u &,f\/
]] uRefawmf wpfckzwfzl;w,f? axmifrSL;wpfa,muf[m vlwpfa,mufudk jrif&if 'Dvl[m igYaxmifu
xGufoGm;zl;ovm;vdkY t&if pOf;pm;owJY? cifAsm;wdkY pdwfynmq&mawGuvnf; vlwpfa,mufudk jrif&if pdwåZ
a0'emudk t&ifawGUw,fxifw,f? aMumufzdkYaumif;wJY vlawG }}
OD;jrifYEG,f rajzrD apmapmu ausmif;om;u 0ifajymonf/
]] r[kwfbl;? q&m ajymwm rSefw,f }}
OD;wkwf0if;u r½Sif;ojzifY ar;\/
]] b,fq&m rSefwmvJuG? rif;u ½Sif;½Sif;vkyfprf;yg? 'DrSm ajymaewm ESpfa,mufvkH;u q&mcsnf;yJ }}
]] tJ ...[dk'if; ...q&mOD;jrifYEG,f ajymwm }}
]] vmjyefNyD rif;uvnf; pdwfynm t"du,lwJY ausmif;om;xifw,f }}
]] r[kwyf gbl; q&m? uReaf wmfu ½kua© A' t"duyg? q&mOD;jrifEY , G f ajymwmrSewf ,fvYkd axmufc&H wmu
rGefrGefYtaMumif;odvdkY? rGefrGef[m b,fvdkrS pdwfcsrf;omEdkifwJY rdef;uav; r[kwfbl; }}
]] tHr,f ...rif;[mu aocsmvScsnfvm; }}
]] aocsmwmaygY q&m? rGefrGef crsm[m vlwdkif;vdkrS r[kwfbJ ...}}
]] vlwdkif;vdk r[kwfbl; }}
]] [kwfw,f rGefrGefu 'ku©dw }}
]] bm ...'ku©dw }}
]] [kwfw,f q&m? rGefrGef[m 'ku©dwyg? rGefrGefu [kd'if; ...udk,fwpfjcrf; aoaew,f }}
OD;wkw0f if;rSm yg;pyfjyoJ mG ;\/ OD;jrifEY ,
G t f wGurf l pum;oHonf em;wGirf &yf? ESv;Hk om;txd eif0Y ifomG ;onf/
yGNJ y;D NyjD zpfaomaMumifY vlawG tkwt f w k o f o
J J vSKyv f KS y½f ½G EG iS Yf jyefaeMuonf/ yGcJ if;wpfaxmif½Y dS tjzLa&mif
rmZ'gum;aemufydkif;wGif;odkY apmapmu trsKd;orD; tultnDjzifY rGefrGef 0ifoGm;onfudk OD;jrifYEG,f vSrf;jrif&\/
OD;wkwf0if;u OD;jrifYEG,fu ESKwfquf\/
]] uJ ...jyefr,f? uRefawmfvnf; tdrfjyef ESvkH;om;wHcg;ydwfNyD; wdwfwdwf pufawmfac:awmYr,f }}
OD;jrifYEG,fvnf; olY rmZ'g zifrvD,m tufpwdwf0uf*Gef um;jymav;udkarmif;í tdrfjyefvmcJYonf/
t0wftpm; vJNyD;onfhwkdifatmif OD;jrifYEG,frSm rtdyfcsifao;/
tay:xyf½Sd zGifYxm;aom jywif;wHcg;0ü oGm;&yfrdonf/
vu omqJ/ jymvGifaomnrSm ESif;jzLawGu wdk;0ifa½GUvsm;aeMuonf/
aumif;uifrmS wdraf wGxv l monf/ vS½yHk ½ko H m½Sad om wdrjf zLwdo Yk mru wdrrf nf;wdrnf Kw d v
Ykd nf; qifoikd ;f
vmaeonf/
onfykHqdk rdk;u ½GmavOD;rnf/ aqmif;0,f rdk;u aESmifY,SufavOD;rnf/
ESif;aiGUwpfaxmifY rdk;wpfarSmifY/
rGefrGefqdkoGm;aom oDcsif;\trnfu &ifrSmay:vmonf/
vSvu kd o f nfh pum;vk;H ? b,frmS awGUrdz;l ygvdr/Yf aMomf ...aMomf ...OD;rif;? pmqdak wmf OD;rif;/ bmwJ.Y ..
]] uÍöemi,f? oÍÆmanmifxuf? vSa&mifrsurf mS ? oufoufu,fMuifaqG? uif;olarvnf;? ESi;f aiGUwpfaxmifY
rdk;wpfarSmifYESifY? pdk;aESmifYxyfaomif ...}}
obm0tvSudk jrifwwfvdkufygonfh OD;rif;/
onfpmpum;udkrS ½Sm½SmazGazG qDqDqdkifqdkif okH;wwfayaom uav;r/
tif; ...uav;r? tom;awmf uÍöeESifY ,OfvSayaom oli,fr/
olaMumufaom ESif;aiGUwpfaxmifYrSm rdk;arSmifYaeonfh onfntcgrSm tb,fodkY ½Sd½Smrnfenf;/
olEY v
S ;Hk om;av;udk wHcg;ydwNf y;D wdwwf wd af v; tdyaf e½Smrnfavm/ 'grSr[kwf olcifaomrifaom aiGvESiYf
Mu,frsm;udkyJ wdwfwdwfav; ai;Munfhae½Smrnfavm/
oaemifYoem;zG,f ½kyf&nfav;u rsufvkH;wGif;rSrxGuf/
aiGyiG aYf iGrKS eaf v;awGvufaeaom xbDjymjymav;? Ny;D awmY pdr;f jyma&mif qG,w f m? tusjÐ zLay:rS wpfu;Hk
wnf;aom a½TqGJBuKd;? eDvmESifY pdefyGifYav;awGu vufaeonf/
aMomf ...uav;r\ rsufom;jymaom rsufvkH;av;rsm;uvnf; vufaeonf/ aqmif;nMu,fjym
rsufawmifcwfovdk wzsyfzsyf vufaeavonf/
onft½G,u f vSNyqD v
kd Qif b,ft½G,rf S vduk rf rDatmif vSonf/ yl&yif& vGr;f &if&Y onfukd rodao;awmY?
taMumroef;ao;onfh rsufvkH; jymjym0ef;0ef;av;awGu tp? tjypfuif;NyD; oefYpifvSonf/ ydkifvdkokH;vdkaom
umr*kPq f E´xuf tvSukd tvStwGuf oufoufoefo Y efY jrwfE;kd aom apwoduu
f kd arG;zGm;ay;wwfaom tvS/
OD;jrifYEG,f\ &ifrSm vSKyf½Sm;vmonf/ vGrf;vGrf;aqG;aqG; wrf;wrf;ww vSKyf½Sm;vmonf/
ypöKyÜef pdwåZb0 aqmif;nrSm twdwfrdk;jrLwdkY vTrf;rdk;cdk0ifvmNyDrSef; owdjyKrdonf/
vmygapav? 0ifygap/ udk,fuawmY ESvkH;om;udk wHcg;ydwfrxm;yg/ ydwfxm;zdkYvnf; r0HYyg/ aMomf ...
ydwfxm;vdkYuvnf; r&yg/
rSwfawmif rSwfrdygao;w,f pifoD,m/
udk,fu ½Sifr[m&|om&&JU pmudk nnf;rdcJYzl;w,f/ udk,fqdkwmu ½Sifr[m&|om&eJY ,SOfvdkuf&if
bmaumifrS r[kwfao;ygbl;/ pifoD,muawmY udk,fY&JU 0PÖybmaygY/ 'gaMumifYvnf; udk,f qdkrd&w,f/
]] q,fYajcmufESpfjynfh? jrifY\rxif? rGwfrGwfpifom;? NrdwfoGifvTwfpdkY? jymoG,fnKdUudk? ewfuJYodkYyif?
aemifrif;xifom; ...}}

(c)

a½S;uRe;f wdik Bf u;D wdYk twef,ikd af eNyjD zpfaom urf;eDausmif;tdBk u;D xufwiG f q&mawmfb&k m;Bu;D \ a½SUarSmufü
½SifynmomrdvlxGuf jrifYEG,fonf vuftkyfcsDvsuf xdkifaeonf/
q&mawmfbk&m;u tdkrif;vSNyD/ pu©KESpfuGif;uvnf; tvif;r&/ tvif;om r&onf onfpu©KawmfwdkY
rjrifonfu ½Syd gao;&JUvm;/ jrifEY , G w f vYkd kd t½G,u
f kd q&mawmfb&k m;onf igYajr;[k ac:wwfonf/ rdru d ,dk af wmf
udkvnf; bdk;bdk;[k okH;ESKef;wwfonf/
,ck q&mawmfbk&m;u at;csrf;wnfNidrfvSaom toHawmfjzifY jrifYEG,fudk qkH;rtrSmpum; jrGufMum;
aeonf/
]] igYajr; jrifYEG,f? igYajr; tjrifYuae tedrfYudk qif;NyD? 'gudk rarYeJYMum;vm;? tpuwnf;u igYajr;[m
rdciftvdu k s rdcif ukov kd &f atmif ausmif;ydw&f ufuav;rSm omraPabmif cPwufvmwmqdak wmY tif;...
vlxGufwmudk bdk;bdk; rwm;jrpfvdkbl;? igYajr; wm0efauscJYNyD? omraP b0rSm igYajr;[m q,fyg;aomoDveJY
½SifusifY0wfawG rysufcJYbl;? 'gudk bkd;bdk;odw,f? 'gawmif vlxGufcgeD; tzsufuav;u vmcsifao;w,f }}
jrifYEG,fu xdwfvefYNyD; q&mawmfbk&m;BuD;udk armfzl;onf/
q&mawmfbk&m;u tomt,m &,farmawmfrlonf/
]] 'gayr,fY igYajr; rysuyf gbl;av? csrif;wkyo f ?Ykd pdwcf sKyrf zGi?Yf ysUH vGiaYf rwåm u½kPmwJ?Y igYajr;[m pdww f cH g;
rif;wkyfudk csxm;EdkifcJYwm bdk;bdk;odygw,f }}
jrifYEG,fu atmifYxm;aomtoufudk vTwfvdkuf\/ awmfygao;&JU/
]] csrif;wkyo f ?Ykd pdwcf sKyrf zGiYf 'Dpum;udk jrjJ rrJ wS x f m;? omraPabmifrmS wGif r[kwb f ;l ? vlaY bmifrmS vnf;
okH;av? igYajr;udk bdk;bdk; ½SifbGJU b,fvdkay;cJYovJ }}
]] ynmomrdvdkYyg bk&m; }}
]] t"dyÜg,fuaum }}
]] ynmudk ydkifolyg bk&m; }}
]] tdrf; ...igYajr;rSm ynmyg&rDygw,f? qif;&Jayr,fY tm;ravQmYeJY igYajr;? rdcifudk vkyfauR;? rdcifudk
vkyfauR;ol[m 'DavmurSm bmrqdk&vdrfYr,f? bdk;bdk;ajymwm Mum;vm; }}
]] Mum;ygw,f bk&m; }}
]] avmurSm igYajr; c&D;qufomG ;zdYk bd;k bd;k taqmifwpfcak y;vdu k rf ,f? wcsKUd awGu igYqv D mNy;D awmufw;D
awmufwJYawG vdkcsifMuw,f? iguawmY bk&m;BuKdufwmyJ ay;Edkifw,f? igYajr;udkvnf; ay;vdkufr,f? ] tedpöH
ocFwH? y#dpöorkyÜg'H? c&"r®H? 0d&m*"r®H? eda&m" "r®H? cywd } bdk;bdk; oifay;xm;wm igYajr;&w,f r[kwfvm; }}
]] &ygw,f bk&m; }}
]] tdrf; ...rarYeJY ...rarYeJY? ylyef&if 'gudk owd&? igYajr; avQmuf&r,fYvrf;u ylyefr,fYvrf;BuD;?
bdk;bdk;vnf; rwm;ombl;? ykxkZOfwdkY BuKdufwJYvrf;udk;? uJ ...uefawmY ...uefawmY }}
jrifYEG,fonf q&mawmfbk&m;udk OD;okH;BudrfcsNyD; ykqdk;ESifYxkyfxm;aom txkyfuav;udkykdufí
ausmif;atmufodkY qif;vmcJYonf/
naeapmif;pjyKNyD/ jrpfwGif; ta0;wpfae&mqDrS armfawmfoH wbkwfbkwfudk Mum;ae&onf/
jrifYEG,f\ &ifwGif;ü 0rf;enf;ouJYodkY jzpfrdonf/ omraPb0udk jyefvGrf;ouJYodkY ½Sdaeonf/
ausmif;atmufxyf½Sd uGyfyspfay:wGif OD;yÍöif; OD;y@dw pmwpftkyfudk toHxGufzwfaeonf/
]] a½S;vQib f 0? jzpforQu?kd jcif;wapYapY? BuaH tmufarYí? ,aeYuREykf ?f q,facsmif;½kyv f su?f wkev f KS yrf xif?
avQmufygcsiftHY? t½Sifbk&m;? okH;vlYzsm;um;? ½Snfvsm;b0? usifvnfMuí? "r®omraP? aumif;aomaxGjzifY?
jzpfavaomcg? uREfkyfrSmrl? vu©PmtifnD? ewfESifYNyDrQ? ESKdif;þrjrif? ZrÁLjyifü? ausmfxifaygufjy? vGefusL;vSí?
½lyom&D? ac:nDwGifx? xdkrdr®vQif? b0ruGm? jzpfaomcgü ...}}
teD;uyfvmaom jrifYEG,f\ajcoHudk Mum;&aomaMumifYxifonf? OD;yÍöif;u pmzwfonfudk &yfvdkuf\/
jrifYEG,fu uGyfyspfxuf wufxdkifNyD; OD;yÍöif;udk OD;csonf/
]] bmpmzwfaewmvJ OD;yÍöif; }}
OD;yÍöif;u pmtkyfukd axmifjyonf/
]] ,aomf"&m uefawmYcef;ysKdUuG }}
OD;yÍöi;f OD;y@dwrSm rEÅav;wGif pmoifczYJ ;l onf/ "r®uxdutjzpf ,yfvw JS &m;a[m tvGeaf umif;onf/
ysKUd ? uAsm wku dY kd vdu
k pf m;í pmpkvnf; tvGe0f goemygonf/ pmayuAsmt&mü jrifEY , G \ f q&mwpfqv l nf;jzpfonf/
]] ,aomf"&m uefawmYcef;ysKdU? emrnfu qef;w,faemf OD;yÍöif; }}
]] taMumif;t&muvnf; qef;ouG,fY? &ovnf; tpkHygw,f? OD;pE´rÍÆL pyfxm;wm }}
]] bmtaMumif;vJ bk&mY }}
]] vlawG w,frodwJYtaMumif;? tHr,f vGrf;p&mawmY tawmfaumif;ouG,fY? &m[kvm r,fawmf
,aomf"&m[m &[EÅmrjzpfoGm;wm rif;odw,faemf }}
]] wifygYbk&m; }}
]] at; ...twdkyJ csKHUajymr,f? ,aomf"&m ax&D[m &[EÅmrvnf;jzpfa&m psmefeJY qifjcifMunfhawmY
ckepf&uftwGif;rSm y&dedAÁmef 0if&rSmodw,f? y&dedAÁmef r0ifcifrSm jrwfpGmbk&m;udk tm;&atmif ylaZmfr,fqdkNyD;
bk&m;½Sif a½SUawmfqDMuGw,f? NyD;awmY ol&xm;wJY wefcdk;eJY trsKd;rsKd; zefqif;jyNyD; bk&m;udk tJ ...wefcdk;eJY
ylaZmfw,f? om0uawGjywJY wefcdk;awGrSm ,aomf"&m jyoGm;wJYwefcdk;[m tvGefjrifYw,fa[Y }}
OD;yÍöif;onf pum;udk&yfvdkufNyD; acwå pOf;pm;oa,mif Nidrfae\/ NyD;rS avoHwpfrsKd;ESifYqufonf/
]] ykxkZOfavmurSm vif&,f r,m;&,feJY cspfvdkufMuwm? aouGJrsm; uGJ&rSmudk BuKdwifod&if rcsdwifuJ
b,favmufrsm; jzpfMuvdrrYf vJ? 'gawmY olwcYkd spo f uf[m b,favmufrsm;½Snv f v Ykd ?J ,aomf"&m[mawmY bk&m;
tavmif;eJYtwl yg&rDjznfhcJY&wJY b0awG[m ra&rwGufEdkifatmifyJ? tif; ...oHa,mZOfNyKdifpwrf;qdk&if
,aomf"&mudk b,folvmrDygYrvJ? tckawmY Munfhprf; ...b0tqufquf yg&rDjznfhcJY&wJY jrwfpGmbk&m;eJY
cGJcGmNyD; udk,fut&if y&dedAÁmefjyK&awmYr,f? tJ ...tmoa0gukefwJY &[EÅmrqdkawmY b,frSm wkefvSKyfygYrvJ?
tHYzG,fol&JyJ }}
OD;yÍöif;u vSKdufvSKdufvSJvSJ ajymjyaeonf/ jrifYEG,fuvnf; pdwf0ifpm;pGm em;axmifae\/
]] ,aomf"&m[m jrwfpGmbk&m;udk wefcdk;eJY ylaZmfNyD;wJYaemuf oHo&m b0tqufqufawGrSm udk,fawmYf
tay: oljyKcJYzl;wJY tjypfawG½SdcJYwmrdkY 'DtjypfawGudk cGifYvTwfawmfrlygqdkNyD; uefawmYawmif;yefw,f? OD;pE´rÍÆL&JU
pmu 'Dvv kd mw,f? em;axmifMunf?h 'DyuF&m? yGiv Yf if;cg0,f? y|emqkawmif;? a&pufa[mif;aMumif?Y pkaH ygif;wlyif?
jrwfcspf½SifESifY? qufusifb0? jrJMuyg\? ckrSaomfum;? r,fYxdyfxm;ESifY? cGmoGm;a0;BuD;? raoGoD;wd? ZeD;r,fvQ?
waygif;v[k? pE´ykPÖrm? jynfhpkHcg0,f? rSefpGmaeYus? &ufAk'¨ü? nOfhrSoef;acgif? edAÁmefaqmiftHY? rsm;ajrmifvSay?
av;oacsFESifY? odef;aeurÇm? usifvnfcgvnf;? uRefrSmtjypf? ½Sdjzpfonfudk? pifppfMuGif;rJY? avQmufcJYygtHY ...wJY?
vGrf;p&m raumif;bl;vm;uG }}
]] aumif;w,fb&k mY? OD;yÍöi;f toHuvnf; aumif;aumif;eJY 0gwGi;f rSm wpfcsaD vmufa[mvdu k &f if 'umrawG
rsuf&nfusukefr,f }}
]] 'umrawGawmY rodbl;? rif;rsuf&nfusr,fY wpfuGufygw,f }}
]] b,fvdk wynfhawmf rsuf&nfusr,fYtuGuf }}
]] ,aomf"&mu tjypfvTwfzdkY cGifYawmif;wJYtcgrSm ½kd;½kd;avQmufwmr[kwfbl;? a½S;b0u jzpfcJYwJY
Zmwfvrf;av;awGudk jyefjyef ajymjyNyD; avQmufwm }}
]] tJ'geJY wynfhawmf rsuf&nfus&rSmu bmfqdkifvdkYwkef; }}
]] qdkifwmudk em;axmif? aMomf ...'gxuf [dkaeYu 'umrav;&JU emr,fu b,fol }}
]] b,f'umrav;vJ bk&mY }}
]] tHrm arYcsifa,mifaqmifraeprf;ygeJY? [dkta&;ydkiforD;av;[m }}
]] aMomf ...'gvm;? pifoD,mwJYbk&mY }}
]] at; ...pifoD,m vewforD;av;qdk [kwfvm;? rif;ajymwmyJav }}
]] emrnf&JUt"dyÜg,fu tJ'Dvdk½Sdw,f? wynfhawmfu 'gajymwm }}
]] at; ...b,f[m ajymajymaygYumG ? em;axmif? ,aomf"&m uefawmYcef;xJrmS ygwm? a½S;b0wpfcrk mS
bk&m;avmif;u ]"r®omraP} jzpfw,f? udk&ifav;aygYuGm? ,aomf"&mtavmif;u ½kyf&nfvSyvGef;vdkY ZrÁL'Dyg
wpfcGifrSm ausmfMum;wJY ]½lyom&D}qdkwJY trsKd;orD;av;jzpfw,f? wpfaeYrSm ½lyom&D[m ta`cGt&HawGeJY aAm"d
anmifyifudk a&vmoGef;owJY? tJ'DtcsdefrSm "r®omraPav;uvnf; aAm"danmifyifatmufrSm wHjrufvSnf;
aeowJY? rif;a&mufvmawmY igzwfaewm tJ'DtuGufaygY }}
jrifYEG,fu bmrQjyefrajymbJ Nidrfaerd\/ OD;yÍöif;uom quf\/
]] ½lyom&Dujkd rif&wJY "r®omraPav;&JUtjzpfu 'Dv?kd em;axmif? a½S;uHa[mif;aMumif?Y qkawmif;0goem?
t&if;ygí? jrifcgraoG? omraPvnf;? jywfaMuGonf;tl? arm[rljzifY? vlvQifxGufjyef? ckepfwefwd? trSefpifppf?
&[ef;jzpfrS? cspfonfhtm½kH? wdk;íwkefonf ...wJY? [J ...[J b,fYES,fvJ }}
]] [m ...OD;yÍöif;uvnf; wynfhawmf tckvlxGufwmu pifoD,meJY bmrSrqdkifygbl; }}
]] igY½Sifuvnf; tdk;rvkH tkHyGifYaejyefygNyD? iguvnf; qdkifw,fvdkY ajymao;vdkYvm;? at; ...qkdifw,f
qdk&ifawmif rif;udk igtjypfrwifbl; }}
]] bmjyKvdkYvJ bk&mY }}
]] [ ...edw,Asm'dwf&NyD;wJ bk&m;tavmif; "r®omraPawmif ½lyom&DaMumifY tltonf;aMuGvk
jzpf&ao;&if rif;vdkaumifudk b,fvdkvkyf tjypfwif&rSmwkef; }}
jrifYEG,fu pOf;pm;NyD; NyKH;um ar;onf/
]] tJ'D ..."r®omraP vlxGufeJY ½lyom&DwdkY &Muovm;bk&mY }}
]] &MuwmaygY? 'gYaMumifv Y nf; ,aomf"&m uefawmYcef;rSm ygvmwmaygY? tJ'b D 0wke;f u t½Sib f &k m;[m
wynfah wmfrtwGuf olawmfpifb0 ysucf &YJ ygw,f? 'gudv k J cGivYf wT af wmfryl gwJ?Y ,aomf"&m avQmufxm;wmav}}
]] tif; ...cufwmu "r®omraPu bk&m;tavmif;? 'DawmY ,aomf"&mtavmif; ½lyom&Dudk&wm
rqef;bl;? wynfhawmfu arsmufavmif;? [dku ta&;ydkiforD; eD;pyfygav&JU }}
]] pdwuf vnf; avQmv Y cS snv f m;? ajrm§ ufay;w,fvv Ykd nf;rxifeYJ jrifEY ,G ?f igu bk&m;qkyef rif;a,mufsm;
b0udk atmufusaemufusjzpfatmif vkyrf mS pd;k vdYk ajym&OD;r,f? aum@nbk&m;vufxufrmS wdb Yk &k m;tavmif;u
EGm;ausmif;om;? ,aomf"&mtavmif;u 'DyuF&mZfrif;&JU orD;awmf? ewfwrQacsmwJY okrw d må rif;orD;? tJ'gawmif
&Muao;w,f? &wmrS rif;orD;u pBuKdufwm? tJ'gvnf; ,aomf"&m uefawmYcef;xJrSm ygw,f }}
]] OD;yÍöif;uvnf; ,aomf"&m uefawmYcef;eJYcsnf; udkifwG,faewmudk;? wynfhawmfuawmY t½Sif
awaZmom& nnf;ovdkom nnf;vdkufcsifw,f }}
]] tHr,f b,fvdk ...}}
]] OD;yÍöif; &ygw,f? bmwJY aMomf ...aMomf ...aomuf½SL;aomfwm? vt0godkY? jyifvsmqkHYqnf;?
a½Tzsifynf;0,f? pkvnf;rxif? aemufxkH;½SifESifY? jrifvQifyifudk? BuKd;ygvdkvnf;? ukodkvfMur®m? rrDygcJY ...wJY }}
OD;yÍöif;u oabmuspGm &,fawmfrl\/
]] rif;rqdk;bl; jrifYEG,f? &wmr&wm tyxm;? t½Sifr[m&|om&rSm 0PÖybm? t½SifawaZmom&rSm
&cdkifrif;orD;? e0a';rSm ½SifaESmif;? ewf½SifaemifrSm "mwkuvsm? armifazi,frSm 'dkif;cifcif? 'Dvdk'Dvdk ½SdawmY
rif;rvJ pifoD,meJY bmeJYqdkawmY uAsmaumif;aumif;awmY pyfEdkifvdrfYr,f? tHr,f r½SKH;bl;[ }}
jrifYEG,fESifY OD;yÍöif;wdkYu pum;aumif;aeMu&m us,favmifaompufoHESifY armfawmfwpfpD; ausmif;OD;
qdyfurf;udk qdkufvmojzifY xMunfhrdMuonf/
]] [ ...jrifYEG,f? tJ'g rif;'umrav;wdkY armfawmf }}
jrifYEG,f rsufvkH;jyL;oGm;onf/ pifoD,m ygvmavOD;rnfavm/ ygvmvQif cufacsrnf/ acgif;wkH;BuD;ESifY
udk&ifvlxGuf ig;ydcsuftjzpf pifoD,mYudk &ifrqdkifcsif/
yxrawmY ausmif;ay:wufajy;rnf BuHonf/ tJ ...ausmif;ay:rSm &ifqdkifrdrS rvTJom rwdrf;om/
jrifYEG,fonf olYykqdk;xkyfuav;udk aumufudkifNyD; apwDtdkBuD;bufodkY ajy;vmcJYonf/
apwDBuD;tuG,fü acwå ykef;aeao;onf/ vkHvSNyDxifrS apwDuG,frS ausmif;qD acsmif;Munfhonf/
ausmif;ay:odkY wufoGm;olrsm;wGif *g0ef0wfESifY rdef;uav;wpfOD;rQ ryg/
onfbufrsm; xGuv f mESio Yf avm[k [d[ k okd nfonf rsuv f ;Hk upm; ½Smrdonf/ pifo, D m\ t&dyt f a,mifukd
rjrif/ aemufcsefNyD;rS wufvmEdkifao;aomaMumifY twefMum acsmif;Munfhaerdao;onf/ pifoD,m ay:rvmyg/
jrifYEG,fonf txkyfuav;udkcsNyD; apwDawmf\ zdeyfawmftkwfckHay:wGif av;yifpGm xdkifcsvdkufonf/
onfvdkqdkjyefawmY &ifxJ [moGm;onf/ aMomf ...0rf;enf;csifovdkvdk bmvdkvdk/
vufu qGJrdqGJ&m opfudkif;ajcmufwpfckudk qGJudkifrdonf/
oJajrjzLjzLu ½Sif;vif;oefYpifaeonf/
onfoJajrjyifjzLjzLay:rSm opfudkif;ajcmufjzifY awmifjcpfajrmufjcpfvkyfonf/
rMumrD ajrjyifay:rSm pmvkH;rsm; wpfvkH;NyD;wpfvkH; ay:vmonf/
pif ...oD ...,m ...
trSwfrxif a&;jcpfrdaom pmvkH;av;rsm;udk jrifYEG,fonf idkifai;Munhfaerd\/
xdkpOf wpfpkHwpfa,mufu a½SUü ½kwfw&uf &yfvmbdonf/
]] tdk }}
]] tm }}
txkyw f pfxyk ?f opfuikd ;f ajcmufwpfacsmif;ESiYf tkwcf aHk y:rSm ikwwf w k x
f ikd af eaom acgif;wk;H ESiYf jrifEY ,
G u
f kd
jrifí pifoD,m tHYMooGm;ykH&onf/
rarQmfvifYaom toGifo@mefESifYrdk pifoD,mudkvnf; jrifYEG,f tHYMooGm;rdonf/
onfwpfBudrfrSmawmY *g0efav;ESifYr[kwf? xbDav;ESifY? jymjymEkaom ydk;xbDESifY/ tusÐuvnf;
oeyfcg;a&mifazsmYazsmY vuf½Snfav;/
onfvdkqdkjyefawmY udk,fav;u aMumYaMumY½Sif;í ½SnfoG,fonf/ &ifaecg;us ykHyef;vSbdonf/
vnfwdkifoG,fqD 0Jusaeaom qHyifykHpHonfom rajymif;/
r&,frNyKH;bJ pifoD,mu ar;onf/
]] eif [dkwpfaeYwkef;u udk&ifr[kwfvm; }}
jrifYEG,fu acgif;ndwfjyonf/
]] tck bmvdkY vljzpfae&wmvJ }}
]] 'guawmY vlxGufvdkufvdkY vljzpfwmaygY pifoD,m }}
]] tif;av ...bmjzpfvdkY vlxGufvkduf&wmvJ }}
]] puwnf;u udk,fu cP udk&if0wf&wm }}
pifoD,mu rsufESmav;udk rJYNyD; &efawGUouJYodkY qdk\/
]] cP udk&if0wfwJYvlu BuD;BuD;us,fus,feJY? [dkaeYu vludk qkH;rpum;awG ajym&ovm; }}
tif; ...cufuNyD/
]] ud,k uf qk;H rcJw
Y m r[kwyf gbl;? pifo,D mYtwGuf aumif;apcsiv f Ykd ud,
k f wwfoa½GU rSwo f a½GU apwemeJY
ajymcJYrdwmyg }}
]] pifoD,mYudk bmvdkY aumif;apcsif&wmvJ }}
cufjyefacsNyD/ b,fvdkvkyf ajz&ygrnfenf;/
rajzEdkifí ai;MunfhaerdumrS ydkqdk;awmYonf/
]] ar;aewm ajzav }}
aMomf ...ta&;ydkiforD;? w&m;olBuD; qefygbdawmYonf/
rwwfEdkif? olpdwfauseyfygapawmY[k wwfEdkiforQ ajz&awmYonf/
]] pifoD,mu [dk'if; ...tJ ...odyf ...odyfvSw,f }}
]] tJ'geJY ar;aewm bmqdkifvdkYvJ }}
]] qdkifygw,f pifoD,m? qkH;atmif em;axmifyg? pifoD,mu odyfvSw,f? tJ'gudk [dkwpfaeYuvJ udk,f
ajymcJYNyD;NyD? udk,fu wpfrsKd;yJ? vSwmav;awGjrif&if odyfwefzdk;xm;wwfw,f? vSygap? qufvSygap? tvSrysuf
ygapeJY? 'Dvdk qkawmif;w,f? udk,f[m qif;&Jygw,f pifoD,m? 'gayr,fY csrf;omoludkawGU&if udk,fvnf; olYvdk
csrf;omcsifw,f? olvnf; qufcsrf;omygap? 'ku©rawGUygapeJY? 'DvdkyJ qkawmif;w,f? arwåmyg pifoD,m? arwåm
qdkwJYpum;udkvnf; t"dyÜg,faumuf rrSm;vdkufygeJY? oaAÁowåm owå0gawG csrf;omygapqdkwm udk,fxm;wJY
arwåmyg }}
olu ½Snfvsm;pGm ajymonf/ pifoD,muvnf; pdwf0ifpm;[ef pdkufem;axmifaeonf/ olYpum;qkH;aomf
pifoD,mu NyKH;onf/ ,aeYnaetwGuf yxrqkH; NyKH;onf/ NyKH;vdkufjyefawmY yg;csKdifYav;ESpfzufu vSvSyy
ay:vmonf/
]] ,lu vlomxGuNf y;D w,f? ajymwJpY um;u bke;f Bu;D pum;yJ? tif;av ,l bke;f Bu;D ao;ao;av; qufvyk f
ae&if aumif;rSm? ,lYudk bkef;BuD;ao;ao;av;tjzpfyJ awGU&r,fxifvdkY? 'DrSmMunfhprf; pifoD,m ,lvmwmawG }}
pifoD,mu aemufwGifypfxm;aom vufav;wpfzufudk a½SUxkwfvdkufonf/ onfvufwGif;rSmu
vG,ftdwfav;wpfck/
pifoD,mu vG,ftdwfwGif;rS ypönf;av;rsm;udk jyonf/
Avmpmtkyfxlxlu ESpftkyf? cJwHu 'gZif0uf? NyD;awmY za,mif;wdkifu ESpfxkyf/
]] tJ'gawGu bmvkyfzdkYvJ pifoD,m }}
]] bkef;BuD;ao;ao;av;udk bmy&JqifY(xf) ay;&ifaumif;rvJvdkY rmrDYudkar;MunfhawmY? rmrDu tJ'gawG
ay;&if aumif;w,fqdkvdkY pifoD,m 0,fvmwm }}
onfwpfBudrfawmY olYar;tvSnfh/
]] pifoD,mu udk,fYzdkY bmvdkY 0,fcJY&wmvJ }}
]] aus;Zl;wifvdkYaygY }}
]] bmudk aus;Zl;wifwmvJ }}
pifo, D monf wpfpw Hk pfcu k kd oabmus[ef NyK;H vdu
k Nf y;D ]]'DrmS Munfph rf;}}[k olu
Y ,
kd af v;udk vSnyhf wfjy\/
]] bmvJ pifoD,m }}
]] pifoD,m 'Dvdk0wfxm;wm vS&JUvm; }}
]] vSygw,f pifoD,m? odyfvS ...}}
]] *g0ef0wfxm;wmeJYaum }}
]] wpfrsKd;pDaygY pifoD,m&,f? 'gayr,fY ckvdku ydkvSw,f }}
]] vS&ifNyD;wmyJ? pifoD,m ckvdk 0wfvmwmu ½SL;rpD;&awmYbl;? ½SL;rpD;&awmY zdeyfcRwf&wm vG,fw,f?
zdeyfcRwf&wm vG,fawmY bk&m;ajray:rSm zdeyfrpD;rdbl;? 'DawmY i&JrBuD;awmYbl;aygY }}
]] pifoD,m i&JaMumufoGm;NyDvm; }}
]] aMumufoGm;wmaygY? ,lu ajymwmudk;? pifoD,mu tpu i&JBuD;wmawGxJrSm t½kyfqkd;wm rygbl;vdkY
xifwm? ,lajymawmYrS ygrSef;odwm? usefwmawmY raMumufygbl;? t½kyfqkd;rSmawmY odyfaMumufwmyJ }}
pifoD,monf olYpum;udkol oabmusonfh[efjzifY &,faeonf/ &,f&mrS ½kwfw&uf&yfoGm;onf/
rsufvkH;av;rsm;uvnf; ajrjyifwGif pl;pdkufxm;\/
jrifYEG,fvnf; wkefvSKyfoGm;onf/
pifo, D m pl;pdu
k Mf unhaf eonfu apmapmu ajrrSm trSwrf xif ola&;jcpfxm;rdaom pmvk;H rsm;qDjzpf\/
]] 'gudk ,la&;xm;wmvm; }}
]] [kwf ...[kwfw,f pifoD,m }}
]] pifoD,mYemrnfudk bmvdkY a&;xm;&wmvJ }}
pifoD,m\ txmudkodNyDrdkY olrajz/ tajzray;bJ ar;cGef;om jyefxkwf\/
]] t½SifawaZmom&qdkwJY yk*¾Kdvfudk Mum;zl;ovm; }}
]] b,fol bm ...om& }}
]] t&SifawaZmom&wJY? pifoD,m rMum;zl;&if udk,fajymjyr,f? ol[m tif;0acwfwkef;u pmqdk½Sif?
'DaeYtxd tvGefausmfMum;w,f? ol[m tifrwefvSwJY &cdkifrif;orD;av;wpfyg; taMumif;udk uAsma&;zGJUcJYw,f?
tJ'gudkaum Mum;zl;ovm; }}
]] [ifYtif; }}
]] &cdkifrif;orD;av;[m tif; ...rif;orD;qdkawmY odyfvSwmaygY? pifoD,mYvdk aerSmaygY }}
]] [m[ tJ'g ,lajr§mufwm? pifoD,mYudk ajr§mufajymwm }}
]] udk,fajr§mufwm r[kwfbl;? wu,fajymwm }}
]] uJyg ,lYykHudk qufajymyg }}
]] ykHr[kwfbl; wu,fjzpfcJYwm }}
]] tif;ygav qufajymyg }}
]] rif;orD;av;[m vSvGef;awmY a½T½kyfav;twdkif;yJwJY? t½SifawZmom& pmzGJUcJYwmudk em;axmif? udk,f
½Gwjf yr,f? od*aF &mifoef;? a½Tyo Hk eG ;f od?Yk vef;vef;vwfvwf? vdu
k zf ufwifaY rm? racsmp&m? acsmp&mvQi?f auomqHv?S
xkH;aemufpESifY? csKyfn&DwGif? jzKwfcsnf;jrifonf? ½Sifom&cdkifY wefaqmifavm wJY? pifoD,m em;vnf&JUvm; }}
]] [ifYtif; 'gayr,fY em;axmifvdkY aumif;w,f }}
]] wefaqmifqw kd m tvif;yJ? rif;[m &cdik jf ynf&UJ tvif;"mwfy?J &cdik jf ynfrmS tvSq;Hk yJ? 'Dvkd zGUJ qdv
k u kd w
f m}}
]] tJ'geJY pifoD,mYemrnfudk ,lu ajrBuD;ay:rSm a&;xm;wmeJY bmqdkifvdkYwkef; }}
]] aMomf ...uAsmqdw k m csucf si;f aumufpyfvYdk &wmr[kwb f ;l ? pOf;pm;&ao;w,f? ½Siaf waZmom&vnf;
&cdkifrif;orD;av;tvSudk ra&;cif pOf;pm;&if ajrBuD;ay:rSm wkwfeJYjcpfao;ovm;rodbl;? b,folajymEdkifrSmvJ }}
pifoD,mu olYudk rsufapmif;vJYvJYxkd;onf/
]] [Gef; ...,lodyfpum;wwfw,f? pifoD,mYtaMumif; uAsmpyfrvdkYaygY? ,l 'gajymwmr[kwfvm; }}
jrifYEG,fu rajzbJ Nidrfí pifoD,mudk Munfhaerdonf/
[dkwpfaeYuawmY ½Sifb0rdkY rmwk*gr\rsufESmudk apYapYpyfpyf aoaocsmcsm rMunfh&J? pu©Ka`E´udk
xdef;&onf/ ,ckawmY Munfhrdonf/ pl;pl;&J&J Munfhrdonf/
rsuEf mS av;u vSoavmuf tom;av;uvnf; vSonf/ tom;av;u jzLjzLpifpif yef;jzLjzLvdk ta&mif
taoG;r½Sb d J jzLonfr[kw?f arG;nif;½Srd ;f ½Srd ;f av;awGuvnf; vTr;f ae\/ taMumpdr;f av;awGuvnf; ½Sad o;onf/
onfawmY pdrf;ovdk jymovdk pdkvef;aom"mwfuvnf; ½Sdaeao;onf/
pifoD,mu ausmif;bufodkY vSnfhMunfhNyD; qdkonf/
]] a[m ...aA'ifar;vdkY NyD;MuNyDxifw,f? [dkrSm qif;vmMuNyD? a&mY a&mY ...,lxm;vdkuf }}
pifoD,mu vG,ftdwfwGif;rS ypönf;awGudk xkwfay;\/
]] udk,f 'gawG bmvkyf&rvJ }}
]] odbl;av? pmtkyfeJY uAsma&;csif a&;aygY? ajrBuD;ay:rSmawmY ra&;eJY? aMomf ...'gxuf ,lYemrnf
b,fvdkac:ovJ }}
]] jrifYEG,fwJY }}
]] aumif;NyD pifo, D m rSwx
f m;r,f? tpuawmY ,l bke;f Bu;D ao;ao;av;uae bke;f Bu;D çBu;D Bu;D jzpfvmvdYk
,lajymovdk bm ...tJ ...tMum;tjrifayguf&if pifo, D mu aA'ifar;rvd?Yk Ny;D awmY [k[ d m'D[m 0,fvLS rvd?Yk
tckawmY ...}}
pifoD,mu wpfpkHwpfck pOf;pm;ae[ef acwå tajym&yfoGm;NyD;rS [ufueJ &,fonf/
]] tif;av tJ'DpmtkyfawGeJY uAsmpyfaygY? pifoD,mYtaMumif; vSvSpyfaygY? pifoD,mBuKduf&if ,lYudk
azmifwdefwpfacsmif; 0,fay;r,f? oGm;r,f bdkifYbkdif }}
pifoD,mu xbDpav; wpfzufrum orifri,fodkY oGufvufaygYyg;pGm ajy;xGufoGm;onf/
xdknaeu apwDtdkBuD;a½SUwGif jrifYEG,f tMumBuD;&yfaerdonf/
tMumBuD; ...

(*)

jyLwif;0wGif OD;jrifYEG,fonf tMumBuD; &yfaerdonf/


tawG;p &yfoGm;rS pmMunfhpm;yGJqD vmonf/
rsufpd qufaMumifaernfudk odonf/ rsufpdaMumifaevQif ZGwftdyfonfxuf pmzwfae&onfu
aumif;onf/ txl;ojzifY uAsmzwfonfu aumif;onf/ uAsmawGuv kd nf; nrS tdyrf aysmaf volwYkd pyfcMYJ uonf
r[kwfygavm .../ bmwJY ...
]] cGufjrKyfcgnD? em&Darmif;cs? a'oedrdwf? oufBuD;qdwfvnf;? rrSdwfrsufawmif? onf;acgifqlonf?
½SdvdrfYrnf[k? vGrf;onfxyfqifY? zl;csdefoifYudk ...}}
t½Sifr[m&|om&\ pmyifjzpfonf/
OD;jrifYEG,fonf woDBuD;½Sdaeaom uAsmpmtkyfrsm;teufrS [Hom0wDwdkufxkwf vuf0Jaemf&xm pkonfh
pmqdkawmfrsm; &wkaygif;csKyfpmtkyfudk qGJEkwf,lonf/
t½Sifr[m&|om&\ eef;ajratmifcsmcsD a½TjynfxGufcsm bk&m;wdkif&wkudk tvG,fESifY ½SmawGUonf/
]] a½Tjynfxu G cf sm? pG,vf uf,m? &wemyGiv Yf KS id ?f rÍÆLcdik Ef iS ?Yf OD;wdik cf saD jrm§ uf? uREykf af vQmuft?YH q,fajcmuf
ESpjf ynf?h jrif\Y rxif? Nrwd o f iG v
f wT pf ?Ykd jymoG,n
f KUd ud?k ewfuo JY yYkd if? aemifrif;xmifom;? ½Siyf ifarGawmf? zefqif;aomfr?S
wlaysmf&tHY? *lwn§Kd;orf;? wwrf;wrf;onf? rvGrf;b,fol aewwfrnf }}
OD;jrifYEG,fu NyKH;\/
t½Sifr[m&|om&\ pum;tokH;tESKef;EdkifykHudk oabmusí NyKH;rdjcif;jzpfonf/
Nrw
d of iG v
f w
T pf ?Ydk jymoG,n
f KUd taMumif;udk zGUJ onf/ Ny;D awmY rvGr;f b,fol aewwfrnf[k rSwcf sujf yKonf/
rSefonf ...
BuKHzl;vQifawmY ...tif; ...rvGrf;b,fol aewwfrnf? ESvkH;om;½Sdol rvGrf;b,fol aewwfrnf/

Ä Ä Ä

tcef; « 3 »

(u)

rEÅav;-jyifOD;vGifum;vrf; okH;xyfauGUudk OD;jrifYEG,f\ zifrvD,mum;av;onf eHygwfokH;*D,mjzifY


oufoufomom nufnufanmanm wufvmcJYonf/
ESpq f ,fw Y pfrikd f pcef;qD csO;f uyfaom vrf;ajyajywpfavQmufoYkd ta&mufwiG u f m; um;av;onf eHygwf
av;*D,mjzifY oGufoGufrSefrSef ajy;aeavonf/
um;armif;aeaom OD;jrifYEG,f\ab;xdkifckHwGif OD;wkwf0if;u ]] pHy,f ...pHy,f ...pHy,fyef;ES,f ...
oif;&eHYMuL jzLjzLazG;w,f arT;arT;av;ay;csifatmifuG,f ...}}[k *Dweufoef udkapmNidrf;\ pHy,foDcsif;udk
nnf;vdkufvmae\/
um;\ aemufxdkifckHqDrS ]][m;}}ueJ orf;oHESifY ra½S;raESmif;wGif "mwkaA'uxdu OD;nKdvJYu udk,fudk
rwfxdkifvdkufonf/
]] vlrsm;awG aw;oHu acsmYodyfwwfw,f? udkwkwf0if; aw;oHMum;vdkY uRefawmf vefYEdk;NyD }}
]] wrif Edk;atmif qdkay;&wm? uav;tazqdkawmY nu tdyfysuf½Smw,f r[kwfvm; }}
]] uav;tazqdkawmY bmjzpfovJ? uav;udkvnf; arT;Edkifw,f? uav;tarudkvnf; tJ ...xrif;
csucf ikd ;f Edik w
f ,f? cifAsm;wdYk vlysKBd u;D awGom pdwu f ;l eJY MunfE;l ae&wm? pHy,fyef;eJY wlvaYkd v; bmyef;eJY wlvaYkd v;eJ?Y
trSefu bmyef;eJYwlwl &&ifawmY arT;rSmyJ r[kwfvm; }}
]] vufyyH iG &Yf & y'dik ;f yGi&Yf &? &&marT;r,fq&kd if puwnf;u vlysKBd u;D jzpfraebl;? vlysKBd u;D jzpfzu
Ykd tmom0wD
EG,feDewfyef;udk apmifYwJY ewfvkvifvdk ZGJaumif;zdkYvdkw,f }}
]] udk,fYbmomudk,f rpGHEdkifwmudk rpGHbl;vdkY 0efrcHbl;? ewfvkvifvdk ZGJaumif;oav; bmav;eJY? cifAsm;
tmom0wD EG,feDewfyef;u 'Dwpfouf yGifYOD;rSmvm; }}
]] pHy,fyif0w¬KrmS OD;vwfu qdx k m;w,f? pHy,fyif b,fwiG rf rS yGi?Yf tjypfwifvQif waZm? apmvdu k yf gESiYf
wJY? yGifYcsdefwefvQif yGifYvmvdrfYr,faygY? tJ ...yGifYrvmawmYvnf; ½Sifr[m&|om& a&;cJYovdkyJ w&m;oHa0?
atmufarYacsaomf? aMu;a½T*a[? rpyfavodkY ...vdkY pdwfudkajzNyD; t[J ...jA[®mp&d,m qufusifYae&rSmaygY
[m; ...[m; ...}}
um;armif;aeaom OD;jrifYEG,fu OD;wkwf0if;\pum;aMumifY oabmus &,farmNyD;qdk\/
]] cifAsm;udk uRefawmf csD;rGrf;wm wpfck½Sdw,f udkwkwf0if; }}
]] bmvJ ewfvkvifZGJrsKd;vm;? jA[®mp&d,m usifYpGrf;wJY yg&rDudkvm; }}
]] taumif;ajymwmyg? cifAsm;[m ½lyaA' uxduwpfO;D jzpfayr,fY jrefrmpmay? jrefrmuAsmawGukd jrwfE;kd
ESpfoufwm uRefawmf wu,fcsD;rGrf;w,f }}
]] cifAsm;u csD;rGrf;aerSawmY rxl;bl;? enf;enf;av; w&m;a[mr,f? odyÜHynmorm;rdkY pmayuAsmawG
tEkynmawGukd ypfy,fovdv k vdk yk w
f v
YJ [
l m tifrwefw;Hk wJvY yl ?J OD;aESmufaumif;wdik ;f vlwpfa,muf[m &mcdik Ef KS e;f
wpf&mjynfw h vYJ l r[kwaf o;bl;? ESv;Hk om;vnf; odraf rGUrS? ESv;Hk om; odraf rGUzdu Yk pmayuAsmawG tEkynmawGurS
wwfEdkifwm? uRefawmfYar*sm ausmif;om;awGudk uRefawmf 'gtjrJowday;w,f }}
OD;wkwf0if;\pum;udk OD;nKdvJYuvnf; 0ifaxmufcHajym\/
]] uReaf wmfvJ 0ifw&m;a[mvdu k Of ;D r,f? &Dae;qGe;f acwfu uGe;f qufyf (cH,cl su)f wpfc½k w dS ,f? vufwif
bmomeJYawmY [dkrdk,leDAmaq;vD;pf ac:w,f? jynfh0aom vlom;b0vdkY bmomjyef&r,fxifw,f? tzufzufu
jynfh0wJYvlaygYAsm? erlemtjzpfawmY vD,dkem'dk 'gAifpDudk jyMuw,f? ynm&JU &nf½G,fcsuf[m 'Dvkdvlom;rsKd;
jzpfvmzdkYaygY? wcsKdUuawmY 'Doabm[m pdwful;,OfqefwJY rjzpfEdkifaom pHcsdefwpfckvdkY ajymMuw,f? 'gayr,Yf
vlYavmuBuD; wdk;wufvmwm[m wpfcsdefu rjzpfEdkifbl;xifcJYwJY pHcsdefawGudk jzpfatmifcsKd;cJYMuvdkY r[kwfvm; }}
OD;wkw0f if;u w[J[&J ,fNy;D ]] 'Dvq kd kd uReaf wmft
Y wGuf trsm;Bu;D arQmv f ifcY su½f adS o;wmaygY }}[k qdo k nf/
]] bmarQmfvifYcsufawG ½Sdao;wmvJ }}
]] aMomf ...rjzpfEikd b f ;l xifcw
YJ mawG[m jzpfvmw,fqakd wmY uReaf wmfY tmom0wD EG,ef eD wfyef;vnf;
yGifYEdkifao;wmaygY }}
]] tif; ...yGifYrSygyJ? ryGifY&if cifAsm;vnf; b,fawmYrS jynfh0wJYvlom;b0udk &rSmr[kwfbl; }}
]] tvdk bmqdkifvdkY }}
]] bif*srifz&efuvifu qdkxm;w,f? vufrxyf&ao;wJY vlwpfa,muf[m bufyJYaewJY uwfaMu;eJY
wlowJY? 'DrSm udkjrifYEG,f uRefawmfvnf; cifAsm;wdkY pmayorm;awGeJY aygif;wmrdkY OD;Mobmo csefxm;wJYpmav;
xyfjznfhvdkufOD;r,f }}
]] vkyfprf;ygOD; }}
]] armifwpfusdyfyif½SdvifYupm; vifr½Sdaomrdef;ronf tcsnf;ESD;wnf;qdkwmudk qdyfurf;uRef;aomif
½Sv
d ifu Y pm; a&r½Sad omjrpfonf tcsn;f ES;D wnf;qdw k pYJ um;eJY OD;Mobmou ,SOjf yxm;w,f? uReaf wmf jznfch siw f mu
'Dvdk? puf ½Guf yJY pkH ½SdvifYupm; qdyfurf;r½Sdaom oabFmonf tcsnf;ESD;wnf;? &mxl;bGJU*kPf ½SdvifYupm; r,m;
r½Sdaom a,musfm;onf tcsnf;ESD;wnf;? qdyfurf;r½SdwJY oabFmvdkaygY? [m; ...[m; ...}}
OD;nKdvJYypfcsufrSm rSefvGef;oGm;ojzifY a½SUrS vlysKdBuD;ESpfOD;rSm ½kwf&uf rajzEdkifbJ w[J[Jom vdkuf&,f
Mu&\/
ESpqf ,fw Y pfrikd f pcef;odYk a&mufvmaomaMumifY um;onf vufzuf&nfqikd f wpfqikd af ½SUü xd;k &yfvu kd \
f /
um;tif*sifat;ap&efESifY vlrsm;vnf; tanmif;ajy&ef vufzuf&nfqdkifwGif acwåem;Muonf/
OD;nKv d u YJ vufzuf&nfrmS onf/ OD;wkw0f if;ESiYf OD;jrifEY , G w f uYkd EdrYk ygaom aumfzcD g;cg; wpfcu G pf D rSmMu\/
OD;jrifEY ,G \ f um;aemufyikd ;f ypön;f wiftcef;wGif a*guftw d o f ;Hk tdwu f kd jrifEikd \
f / reD;ra0;wGif &yfxm;aom
um;ESpfpD; okH;pD;wdkY twGif;qDüvnf; a*guftdwfrsm;udk jrif&\/ aumfzDaomuf&mrS OD;jrifYEG,fu rSwfcsufay;\/
]] pae aeYwpf0uf uReaf wmfwcYkd sn;f jyifO;D vGif a*guf½u kd zf Ykd wufovm; atmufarYw,f? wjcm; a*guform;
awGvnf; wufwmudk; }}
]] OD;jrifYEG,fu a&mufprdkY rodao;wmyg? rEÅav;u wu,fYa*guform;rSef&if paewe*FaEGqdk jyifOD;vGif
vkwufMuwmyJ? jyifOD;vGifuGif;uvnf; aumif;w,fav? jyifOD;vGifrSm r½dkufzl;ao;&if a*guform;tppf r[kwf
ao;bl; }}
OD;wkwf0if;\pum;aMumifY OD;jrifYEG,fu NyKH;onf/
]] 'Dvdkqdk uRefawmf a*guform;tppf r[kwfao;bl;aygY }}
OD;wkwf0if;u &,fae&m OD;nKdvJYu 0ifajymonf/
]] [kww f ,f udw k wk 0f if;urS a*guform;tppf? ol jyifO;D vGif wpfcgwuf½u kd &f if csKxH rJ mS abmvk;H av;ig;vk;H
pGefYxm;cJYavY½Sdw,f? [ef'Duufyfuvnf; &moufyef ESpfq,fYav;csnf; r[kwfvm; }}
]] &yfzfawGu awmfawmfcufovm; }}
]] zJ,m;a0; aumif;oavmuf &yfzu f wu,f&Y yfz?f ajzmifaY jzmifY r½du k wf wf&ifawmY cifAsm; udw k w k 0f if;vdyk J
abmvkH;a0óEÅ&m vkyfcJY&rSm }}
OD;wkwf0if;u rcHcsif[efjzifY ]]'DaeYMunfhMuao;wmaygY? uRefawmf wpfywfvkH; *sufepfuvyfpf pmtkyf
zwfNyD; usifYxm;wm}}[k qdkonf/
pum;ajymae&if; OD;jrifYEG,f\ rsufvkH;wdkYu wpfae&modkY a&mufaerd\/
rvSr;f rurf;wGif tif*siyf al eonfukd at;&ef a&vJxnfah eMuaom um;Bu;D rsm;½Sad eonf/ ,if;um;Bu;D rsm;
teD;wGif um;i,fwpfpif;rSm pufcRwf,Gif;ae[ef½Sdonf/ um;acgif;pufzkH;udkzGifYí '½dkifbmonf wukef;ukef;
ESKdufae\/
yxraomf OD;jrifYEG,fonf trSwfrxif Munfhaejcif;jzpf\/ cPürl rodrom rsufarSmifMuKwfoGm;\/
um;u wHcg;av;ayguf zifrvD,m? ta&mifu tjzL? um;OD;u rEÅav;buf vSnfhxm;onf/
MunfhaepOf '½dkifbmu um;acgif;pufzkH;udk jyefydwfvdkufonf/ xdkYaemuf um;qD jyefwufarmif;onf/
xGufvmaom pufoHudku raumif;/ um;onf wpfbD;ESpfbD;vdrfYNyD; wkHYueJ wkHYueJjzpfum &yfoGm;\/
OD;jrifYEG,fu ae&mrS xaomaMumifY OD;wkwf0if;u ar;onf/
]] b,fvJAs }}
]] b,f&[EÅmBu;D qdv k J ...&[EÅmjzpfwmawmif p½du k yf gaevdwYk YJ ajrmif;av;bmav;awGawGU&if ckeaf usmf
csifowJY? tJ ...uRefawmfvnf; i,fi,fu p½dkufusefaeao;vdkY }}
OD;jrifYEG,fu um;jzLqD avQmufvmcJYonf/ '½dkifbmrSm um;pufzkH;zGifYí ESKdufaejyefNyD/
OD;jrifYEG,f\ rsufvkH;rsm;u um;aemufcef;qD a&mufoGm;\/
aMomf ...uav;r rGefrGef? tazmftrsKd;orD;vnf; ygonf/
OD;jrifYEG,fu pufacgif;em;uyfoGm;NyD; '½dkifbmudk ar;\/
]] bmjzpfovJ }}
]] b,fodrvJAs? axGaewm ½Smwkef; }}
'½dkifbmu yvyf*frsm;udk wpfckcsif;jzKwfí ppfaq;aeonf/
OD;jrifYEG,fu rSwfcsuf0ifay;onf/
]] yvyf*fikwfawG ta&mifaumif;om;yJ? umbGefr½Sdbl;? *ufyfawGaum rSef&JUvm; }}
]] rSefw,fAs? wyfxm;wmvnf; rMumao;bl; }}
]] cifAsm; 'pfpBwDAsLwmu xdyGKdifYudk ppfNyD;yvm; }}
]] ckeifuyJ ppfNyD;w,f? pm;vnf; rpm;bl;? uRrf;vnf; ruRrf;bl;? uyfvnf; ruyfbl; }}
'½dkifbmonf yvyf*frsm;udk jyefwyfvdkufNyD; cg;qefYí ezl;rSacR;wdkYudk okwfae\/
OD;jrifYEG,fu rsufESmudk csKdNyKH;pGmxm;NyD; awmif;yefaomavoHjzifY qdkonf/
]] aESmif,Y uS w
f ,f rxifygeJAY sm? uReaf wmf ulnyD g&ap? aemifBu;D u um;ay:wufNy;D pufEKS ;d yg? vDAmawmY
rjr§ifYygeJY }}
'½dik b
f mu OD;jrifEY ,
G \f toGiu f kd tuJcwf[ef acwåMunf\ h / xdaYk emuf bmrQ jyefrajymbJ um;ay:wufí
pufESKd;ay;onf/
rSefrSefav; vnfaeaom pufoHudk OD;jrifYEG,fu *½kpdkufí em;axmifMunfhonf/
orm;½dk;us pufoHMum;wGif zsyfzsyf ...wyfwyfESifY toHydkav;wck 0ifazmufaeonf/
OD;jrifYEG,fu vSrf;ajymonf/
]] vDAmjr§ifYay;yg }}
vDAmjr§ifYvdkufonfESifY wpfNyKdifeuf um;onf qwfqwfcgoGm;onf/ tdwfaZmydkufrS armfawmfqdkifu,f
jrnfoHrsKd; xGufvm\/
OD;jriYfEG,fu vufjyojzifY '½dkifbmu vDAmudkavQmYí pufudkyg owfvdkuf\/
OD;jriYfEG,fu 'pfpBwDAsLwmESifY yvyf*frsm;udk qufoG,faom 0dkif,mBuKd;rsm; ppfaq;Munfh\/ tm;vkH;
aumif;aeonf/ acsmifae? vGwfae? jywfaeonfwdkY r½Sd/
OD;jrifYEG,fu oufjyif;½SKdufvdkufonf/ xifonfhtwdkif; rSefaeNyD/
'½dkifbmu qif;vmNyD; ar;\/
]] bmawGUvJAsKdU }}
]] rD;ckeful;aew,f? 0dkif,mawGuvJ bmrSrjzpfawmY tif; ...'ku©yJ? cifAsm; 'pfpBwDAsLwmtzkH; uGJaeNyD}}
]] Asm ...aocsm&JUvm; }}
]] cifAsm; jzKwfMunfhav }}
'½dik bf monf n§yu f vpfrsm;udk cGmum uufyzf ;Hk udjk zKw\
f / wpfzef uGKid 0f g,mESiYf pywfu0f g,mBuK;d rsm;udk
qGJEkwfvdkufNyD; uufyfzkH;udk ppfaq;onf/
rpfqlbD½SD ukrÜPDvkyf uufyfzkH;onf oyfoyf&yf&yf ajymifajymifvufvufjzifY omreftm;jzifYMunfhaomf
bmrS tjypfr½Sdonfh o@mefay:aeonf/
OD;jriYfEG,fu '½dkifbm\vufwGif;rS uufyfzkH;udk vSrf;,lvdkufonf/ vufudkify0gjzifY uufyfzkH;\ twGif;
tjyifudk acs;pifatmif okwfvdkufNyD; aea&mifwGif axmifMunfh\/
tjypftemudk twGif;ydkif;ü awGUonf/ yvyf*frsm; qufonfh ikwfwdkifav;ckteuf ESpfck\tMum; eH&H
axmifYcsKd; tpyfwpfavQmufwGif tvGefMunfhrS jrifEdkif½kH tufaMumif;a&;a&;udk awGU&\/
OD;jrifYEG,fu tufaMumif;udk '½dkifbmtm; jy\/
aocsmoGm;aom '½dkifbmonf oufjyif;½SKdufNyD; acgif;ukwf\/
]] tJ'grS 'ku©yJ }}
]] cifAsm;rSm uufyfzkH;tydk rygbl;vm; }}
]] rygbl;cifAs }}
um;aemufcef; jywif;aygufrS rGefrGef\acgif;uav; jyLvm\/
]] bmjzpfvdkYwJYvJ OD;odef;a½T }}
]] 'pfpBwDAsLwmuufyf uGJvdkY }}
rGefrGefonf em;vnfykHr&? omrefavat;jzifY ]]enf;enf;yg;yg; jyifvdkufvdkYr&bl;vm; }}[k ar;onf/
'½dkifbmu rajz/ OD;jrifYEG,fuom vrf;ab;wpfzufwpfcsufqD rsufvkH;upm;í ½SmMunfhonf/
0yfa½SmYBuD;BuD;rm;rm;[lí rawGU/ avjznfhavcsdef qdkifwpfqdkifudkom awGUonf/
]] uJ ...vdkufcJYAsm? pkHprf;Munfh&atmif }}
OD;jrifYEG,fu a½SUaqmifoGm;&m '½dkifbmonf aemufu vdkufvm\/
uHtm;avsmfpGmyif qdkifü OD;jrifYEG,fvdkcsifaom [ef;'a&vfac: vufvSnfhpl;udk iSm;&\/
'½dik b
f m\ tultnDjzifY OD;jrifEY , G of nf uufyzf ;Hk tufaMumif;\ cg;v,frjS zwfum taygufuav;wpfcu k kd
pdwf½SnfpGm azmuf\/
]] [m; ...[m; ...bmvkyfaevJ atmufarYw,f? ta&;ay:enf;eJY t[J ...pufjzwfaewmudk; }}
OD;wkwf0if;\toH jzpf\/
]] [kwfw,fAsKdU? 'Dae&mrSm 'Denf;yJ ½SdawmYwm }}
]] cifAsm; tufaMumif;awGyg ydwfatmif csdyfb,fu &rvJ }}
OD;jrifYEG,fu uufyfzkH;rS trSKeftpwdkYudk yg;pyfjzifY rSKwfxkwfNyD; ajz\/
]] csdyfxufaumif;wJY uifrDu,fvf ½Sdw,f }}
]] tvdk ...cifAsm;rSm ygvmvdkYvm; }}
]] uRefawmfYqDawmY ygrvmbl;? tJ ...rGefrGefYqDawmY ygvmvdrfYr,f xifw,f }}
]] Asm&,f ...rGefrGef [kwfvm; }}
]] cifAsm; vSrf;rjrifbl;vm; }}
]] [ifYtif; uRefawmfu rsufrSefcRwfxm;wm? 'gxuf rGefrGefYqD bmygvmvdkYvJ }}
OD;jrifYEG,fu ]]xifwmajymwmyg}}[k ajzNyD; '½dkifbmbuf vSnfhar;\/
]] 'gxuf rGefrGef vufonf;eD qdk;ovm; }}
]] [m ...qdk;wmaygY }}
]] 'gjzifY tawmfyJ? uJ ...vm ...oGm;Mur,f }}
OD;jrifYEG,fESifY '½dkifbmu um;jzLqD jyefavQmufvmMuonf/ bmaMumifYrod? OD;wkwf0if;u vdkufrvmbJ
vufzuf&nfqdkifodkY jyefoGm;onf/
olwdkYcsOf;uyfvmonfudk um;jywif;rSaeí rGefrGefu vSrf;Munfhaeonf/ vSyEk0if;aom rsufESmav;u
pdk;&drfaMumifYMurSKrsm;udk azmfjyaeonf/
]] &vm; ...[if ...OD;odef;a½T &vm; }}
]] twyfawmY rajymEdkifbl;av? prf;Munfh&rSmyJ? tJ ...aemifBuD; ckeifu bmvdkcsifw,f ...qdk ...}}
OD;jrifYEG,fu rGefrGefYudk NyKH;MunfhNyD; ar;\/
]] tJ ...uav;? rif;rSm vufonf;eDqdk;aq; ygvm; }}
]] ½Sif }}
]] vufonf;eDqdk;aq; ...rufpfzufwmjzpfjzpf? udkwDjzpfjzpf? &,fAvGefjzpfjzpf? tJ ...rÍÆLjzpfjzpf }}
]] bm ...bmvkyfrvdkYvJ }}
]] rif;armfawmfum;udk aq;ukay;rvkdYyg }}
rGerf eG of nf r,kEH ikd [
f efjzifY OD;jrifEY ,
G u
f kd wpfvn
S ?hf '½dik b
f mudk wpfvn S hf Munfah eao;onf/ Ny;D rS vufayGU
tdwfjzLav;udkzGifYí udkwDtrsKd;tpm; vufonf;eDqdk;aq;ykvif;av;udk xkwfay;\/
uufyfzkH;½Sdt&mrsm;udk zkH;atmif vufonf;eDqdk;aq;jziYf OD;jrifYEG,fonf acsmacsmnDnD vdkufokwf\/
ykvif;udk jyefay;NyD; uufyfzkH;½Sd aq;ajcmuf&ef apmifYaecdkuf rGefrGefu ar;onf/
]] tJ'Dvdkvkyfvdkuf&if bmrSrjzpfawmYbl;vm; }}
]] um;udk qufarmif;oGm;vdkY &ygNyD }}
]] vrf;awmifawGMum;xJ jyefysufoGm;&if b,YfES,fvkyfrvJ }}
]] rysufygbl;uG,f pdwfcsyg }}
]] 'gayr,fY ...}}
rGefrGef\ pum;oH &yfoGm;onf/
OD;jriYfEG,fu rGefrGefYudk rsufvTmyifYNyD; pdkufMunfh\/
pdwfynmq&m\ rsufvkH;rsm;rdkY odonf/
rGefrGef\ rsufESmav;wGif pdk;&drfrSKonf tqrwef vTrf;uJaeonf/ pum;rqufaomfvnf; ESKwfcrf;av;
awGu wkef,ifaeonf/ rsuf&nf r0Jw0J½Sdaeaom rsufvkH;av;rsm;uvnf; tvGeftrif; tm;i,frSKudk azmfjy
aeMu\/
]] ajymav 'gayr,fY bmjzpfovJ }}
rGerf eG u
f rajz/ tay:ESKwcf rf;av;udk atmufomG ;jzifu Y u kd u
f m yg;pyfapYxm;Ny;D acgif;cgjy\/ rsuv f ;Hk rsm;rS
rsuf&nfrsm;u usvkvkjzpfae\/
OD;jrifYEG,f\&ifrSm ynmESifY,SOfaom owd0ifvm\/ u½kPm apwodufvnf; vTrf;vm\/
OD;jrifYEG,fonf rGefrGef\rsufESmav;udk twefMum ai;pdkufMunhfaerdonf/
jzLjzLESiYf 0if;aom tom;av;xuf eufarSmifaom rsucf ;Hk av;rsm;u xif;xif;ay:vGiaf eonf/ rsucf ;Hk pyf
tom;av;rsm;u jrjrpdrf;pdrf;av; pdkaeonf/ teD;uyfrdkY yg;jyifEkEkrS arG;nif;½Sdrf;½Sdrf;av;awGudk vnf;aumif;?
taMumpdrf;pdrf;av;awGudk vnf;aumif; vef;vef;vwfvwf awGUae&onf/
wnfNidrfaom OD;jrifYEG,f\&ifrSm ½kwfw&uf 'dwfueJ ckefoGm;\/ wpfpkHwpf&m ...wpfpkHwpf&m ...
bmvJ 'DwpfpkHwpf&m[m ...
OD;jrifYEG,fonf udk,fudkrwfvdkuf\/
rsufESmudka&m toHudkyg tcsKdomqkH;xm;NyD; ajym\/
]] vrf;rSm wpfckck xyfjzpfrSm rif;odyfpdk;&drfovm;? [kwfvm;uG,fY }}
rGefrGefu ESKwfjzifYrajzbJ acgif;omndwfjy\/
]] tif;av rif;pdk;&drfwmvnf; rvGefygbl;? vkyfxm;wmuvnf; "mwfrod&iof uav;upm;ovkdyJ?
uJ...pdwfcs&wJYenf; vkyfay;vdkufr,f }}
OD;jrifYEG,fonf rdrd\ um;qDodkY ajcvSrf;usJrsm;jzifY avQmufvmcJYonf/
um;a½SUzkH;udk zGifYNyD; rdrd\ 'pfpBwDAsLwmuufyfzkH;udk jzKwf,lonf/
OD;nKdvJYESifY OD;wkwf0if;wdkYu em;rvnf[efjzifY rsufvkH;jyL;MunfhaeMu\/
rGefrGefudk bmrQrajymawmYbJ rdrdum;rS 'pfpBwDAsLwmuufyfudk rGefrGef\um;wGif wyfay;\/
]] uJ ...q&m pufESKd;Munfhyg }}
OD;jrifYEG,f ajymaomtcg '½dkifbmonf um;ay:wufí pufESKd;onf/
um;pufonf nufanmrSefuefpGm vnf\/ apmapmu Mum;&aom zsyfzsyfwyfwyftoHvnf; r½SdawmY/
vDAmjr§ifYaomtcgwGifvnf; um;onf rwkefcgawmY/ armfawmfqdkifu,foHvnf; rxGufNyD/
'½dkifbmu ½TifNyKH;pGmjzifY ...
]] aumif;oGm;NyD cifAs }}[k qdkonf/
rGefrGef\ rsufESmav;rSmvnf; MunfvifoGm;NyD; OD;jrifYEG,fudk vSrf;ar;onf/
]] aumif;oGm;NyD? b,fvdkvkyfvdkufwmvJ[if }}
OD;jrifYEG,fu abmif;bDtdwfwGif;rS apmapmu zmax;jyifqifxm;aom uufyfzkH;udkjy\/
]] vrf;rSm rif;pdwfryl&bJ oGm;&atmif a[m'Dtysufudk ,lxm;vdkufw,f? [dkum;xJu taumif;udk
'DrSm vJwyfay;vdkufw,f }}
]] tJ'Dvdk wyfvdkY&w,faemf }}
]] &ygw,f? um;trsKd;csif;uvnf; wlw,f? uufyfzkH;uvnf; rpfqlbD½SDu vkyfwm twlwlyJ }}
]] 'gayr,fY ...[dk ...[dk ...tef ...tefu,f ...um;udk b,fvdkvkyfarmif;rvJ }}
OD;jrifYEG,fu NyKH;rdonf/ tefu,f[k ac:vdkufoHudk owdjyKrdaomaMumifYjzpf\/
]] tefu,fYtwGuf ylvdkYvm;? rylygeJYuG,f? 'Djyifxm;wJY tzkH;udk okH;vdkY&ygw,f? NyD;awmY tefu,fu
um;ysufwm jyifwwfygw,f }}
]] tefu,fu tif*sifeD,mvm; }}
]] tif*sifeD,mawmY r[kwfygbl; }}
rGefrGefonf OD;jrifYEG,f 0wfqifxm;ykHudk tuJcwf[ef ajcqkH;acgif;qkH; wpfcsufMunfhNyD; ar;jyef\/
]] 'gjzifY 0yfa½SmYu ruúif;epfvm; }}
OD;jrifYEG,fonf ½kwfw&uf rajzojzifY rGefrGefu tm;em[efjzifY NyKH;NyD; awmif;yefaomavoHjzifY qdk\/
]] rGefrGefar;wm rSm;oGm;NyDxifw,f }}
xdktcgusrS OD;jrifYEG,fvnf; NyKH;\/
]] rrSm;ygbl; uav;&,f? [kwfygw,f? tefu,fu 0yfa½SmYu ruúif;epfwpfOD;yg }}
]] tefu,fY0yfa½SmYu b,frSmvJ? rEÅav;rSmvm; }}
]] [kwfygw,f? aAm"dukef;em;rSm pdwåokc 0yfa½SmYwJY? uJ ...tefu,fvJ jyifOD;vGifudk tcsdefrD wufp&m
½Sdao;w,f? oGm;r,f ...tJ ...rGefrGef }}
OD;jrifYEG,fonf rGefrGefxHrS pum;ukd qufrapmifYawmYbJ rdrd\ um;qDodkY jyefvmcJY\/
um;qDjyefa&mufrS wpfcsuf vSnfhMunfhrdonf/
rGefrGef\ um;jzLav;u rEÅav;buf OD;wnfum xGufpjyKNyD/
um;aemufcef; jywif;rS acgif;av;udkxkwfum rGefrGefu olYudk vufjyKESKwfqufonf/
onfhawmY oluvnf; raeEdkif? jyefvufjy ESKwfqufrdonf/ tvdk ...tif; ...pdwfwGif;u bmvdkvdk?
0rf;enf;ovdkvdk? vGrf;ovdkvdk/
acsmif;[efYoHay;NyD; OD;wkwf0if;wdkY uyfvm\/
OD;jrifYEG,fu olta&;ay: ukoxm;aom uufyfzkH;av;udk rdrd\um;ü wyf\/
OD;wkwf0if;u acsmif;wpfcsuf xyf[efYNyD; qdk\/
]] cifAsm; tvkyfrsm;aewmudkMunfhNyD; uddknKdvJYudk ajymae&ao;w,f }}
]] bmawGrsm; ajymae&ovJ }}
]] aMomf ...jynfvSaz oufa0oDcsif;rSm qdkxm;wJYpum;udk jyifcsifw,fvdkY }}
]] b,fvdkrsm; jyifcsifvdkYvJ }}
]] aq;zuf0ifygovm;? armift Y aoG;awG? armift Y om;awG? armifEY v
S ;Hk om;awG? [du
k 'Dvq
kd w
kd ,f? ckawmY
t[if; ...puftouf0ifapom;? armifYacR;awG? armifYZGJawG? armifYuufyfzkH;awG tokH;jyKygav? vdk&m,lap
MunfjzLygw,f ar }}
OD;jrifYEG,fu oabmuspGm &,farm\/
]] armifawGbmawG vkyfraeeJY? [dku b,fvdkac:oGm;w,f rSwfovJ }}
]] b,fvdkwJYvJ }}
]] tefu,fwJY }}
]] tr,fav; aoa&mAsm }}
]] uJ ...udk,fcsif;pmNyD; pdwfacsmufcsm;raeeJY? udk;usif;rDatmif okwfMupdkY? cifAsm; armif;Asm? uRefawmf
em;OD;r,f }}
jyifOD;vGifbuf quftwufwGif OD;wkwf0if;u um;udk armif;onf/ OD;jrifYEG,fu ab;rSxdkifvdkufonf/
um;aemufcef;rS OD;nKdvJYu vSrf;ajymonf/
]] 'gxuf ppfrjzpfcif cifAsm;wdkY uRefawmfwdkY i,fi,fu Munfh&wJY vGrf;ydkatmifqdkwJY Zmwfum;udk rSwfrd
Muao;ovm; }}
OD;jrifYEG,fu rajz/ OD;wkwf0if;u ...
]] bmvJ [dk ...bjrifYeJY arjrwdkY wGJwJYum; r[kwfvm;? rSwfrdw,f }}[k qdk\/
]] tJ'Dwkef;u arjru ½kyf½SifxJ 0ifp? t½G,fu ckeifu b,fol tJ ...rGefrGefwdkYt½G,f? q,fausmfESpf?
abmif;bDwdk? ½SyftusÐ vufwkdav;eJY? pufbD;pD;wm ckawmif rsufpdxJ jrifa,mifaeao;wmyJ }}
]] rGefrGefu pufbD;rpD;ygbl;? pD;vJ pD;Edkif½SmrSm r[kwfygbl;? [kwfw,f r[kwfvm; udkjrifYEG,f }}
OD;jrifYEG,fu bmrQrajz/ OD;nKdvJYuom olYpum;udk quf\/
]] uRefawmfuvnf; rGefrGef pufbD;pD;w,fvdkY rajymygbl;? ajymcsifwmu bjrifYeJY arjrwdkY awGUMuwm
um;jyifay;wmu tpav }}
]] tm ...tppfyJ? tJ'Dwkef;u bjrifYuvnf; udkjrifYEG,fwdkYt½G,f? tif; ...½kyfcsif;uvnf; qifoAsKdU}}
OD;jrifYEG,fuvnf; vGrf;ydkatmif Zmwfum;udk Munfhzl;onf/ emrnfESifYvdkufatmif vGrf;zG,faumif;aom
Zmwfvrf;wpfckrSef;vnf; rSwfrdonf/ odkY&mwGif Zmwfum;[lonf Zmwfum;omwnf;/ tprSm bmawGjzpfjzpf?
tjyD;owfusawmY aygif;Mu&onf/ aysmf½TifpGm aygif;Mu&onf/
OD;jrifYEG,fu a½SUqDodkY vSrf;Munfhonf/
½Srf;½dk;rwGif;udk twef0ifrdNyDrdkY awmifwdkYu jrifYvmonf/ awmwdkYu xlvmonf/
xdkpOfwkef;uawmY ajrjyefYrSmyg/ ½SKavwdkif; jyeYfajymonfh ajrjyefYrSmyg/ &cdkif½dk;rqdkonfu ta0;rSm?
[dkta0;rSm/
oluawmY q,fausmfouf? apmapmu awGUcJY&aom uav;rvdk q,fausmfouf/ uav;rvdkyif rsufckH;
eufeufESifY jzLjzL0if;aom tom;av;wdkY xdpyf&mrS pdrf;pdrf;jrjrESifY vef;vef;vwfvwfESifY/
udk,fuawmY um;jyifonfh aumifuav;yg/
b0udk jzpfovdk ½kef;uefae&onfh aumifav;wpfaumifyg/

(c)

ewfawmfv eHeufcif;rdYk ESi;f wdYk ydwuf mzk;H aeonf/ b,fukd Munfv h u


kd Mf unfv h u
kd f azG;azG;jzLaom ESi;f xkonf
ajrrSm uyf0yfaeaom wdrfwdkufjzLtvm; wpfcJeuf ydwfumzkH;aeonf/
wm0wðomvrf;½Sd tdrfukyfuav;\ ajrjyifnD rD;zdkab;awGif jrifYEG,fonf tvkyfrsm;ae\/
tkwcf o
J ;Hk ck taESmifjY yKxm;onfh rD;zdx
k uf½dS ajru&m;teuf\ ESKwo f ;D 0rS a&aEG;aiGUjzLjzLwdYk wd;k xGuaf e\/
',ftdk;wGif xrif;Murf;cJxnfhNyD; jrifYEG,fu ajconf/ xrif;Murf;cJ aMuoGm;aomtcg yef;uefapmuf
uav;twGi;f rS yJjyKwu f kd xrif;Murf;ay: avmif;xnfo h nf/ ajymif;zl;zufvyd u f kd tqdjYk yKxm;onfh aqmf'gykvif;jzL
a[mif;twGif;rS qDtenf;i,fudkvnf; a0YNyD; avmif;onf/ ESKwfcrf;yJYaeaom pOfhokwftdk; ykykzdkifYzdkifYav;wGif;rS
qm;tenf;i,fuv kd nf; aumuf,Nl y;D jzL;onf/ aemufq;Hk tjzpfEiS aYf wmY pD;u&uf oHb;l a[mif;wGi;f rS eEGi;f rSKeu Yf kd
vufrESifY vufn§Kd;Mum; ygav½kH ESKdufum jzL;jyef\/
jrifEY ,G o f nf a&aEG;u&m;udck sNy;D ',ft;kd udk rD;zdak y:wifonf/ tm;vk;H oroGm;atmif a,mufrjzifY vSeí f
arTarTay;\/ nmvufu ayaeaomaMumifY b,fvufEiS aYf rT&m? xrif;apYtcsKUd ',ft;kd ESKwcf rf;udak usmNf y;D rD;zdak b;
jymay:usukef\/
jrifYEG,fu vufxaq;onf/ apmapmpD;pD; a&udkif&onfu vuftusOfom;/
jrifYEG,fonf wvufpwnf; vufzufu&m;ESifY yef;uefrsm;udk aq;onf/ NyD;awmYrS tMurf;u&m;wGif;
vufzufajcmufxnfhNyD; a&aEG;avmif;onf/
',ftdk;wGif; xrifrsm;qDrS wazmufazmufjrnfoHrsm; ay:vm\/
jrifYEG,fonf a,mufrjzifY cyfoGufoGuf arTay;vdkuf\/
vufrsm;ü a&u rajcmufwajcmuf ½Sdaeao;onf/ teD;½Sd vufESD;uvnf; npfayae\/ jrifYEG,fonf
vufESpfzufudk ykqdk;üyGwfokwfNyD; tdrf\ Murf;jrifYtqifYay: wufvmcJY\/
xif;½SL;aowåmysOu f kd jyKjyifívkyxf m;aom pm;yGaJ y:rS pmtkyw f pftyk u
f kd qG,J Nl y;D rD;zdq
k D jyefqif;vmcJ\
Y /
wazmufazmufjrnfaeom xrif;wdkYudk arTvdkufjyefonf/ arTtNyD;ü vufzuf&nfMurf;wpfcGufudk
iSJYaomuf\/ vufzuf&nfMurf;cGufudk jyefcsNyD; pmtkyfudkzGifYonf/
pmtkyfrSm at *g;vif;'f atmYzf ydktrfpfac: ausmif;okH; t*FvdyfuAsmpmtkyfjzpfonf/ uAsmYyef;ukH;[k
t"dyÜg,f&onf/
pmom;av;wGif rSwfpkav;awGwdkYxm;aom uAsmav;wpfydk'fudk jrifYEG,f zwf\/ uAsmrSm *Refud(wf)
a&;onfh vmbwfvD 'dr;f qrfrmpD jzpf\/ u½kPm uif;rJo Y l vS,rif;[k t"dygÜ ,f&\/ uAsmoifay;aom q&murl
vSoavmuf &ufpufol[k qDavsmfatmif bmomjyefay;\/
jrifYEG,fu uAsm\emrnfav;udk BuKdufonf/ jrifYEG,frS r[kwf? jrifYEG,fwdkYtwef;rS ½G,fwl ausmif;om;
wdkif;onf uAsm\emrnfav;udk BuKdufMuonf/ vSaomaumifrav;rsm;udk onfemrnfjzifY apmif;csdwfMuonf/
*Refud(wf)onf emrnfausmf t*Fvdyf ESvkH;om; uAsmq&m[k ausmif;rSq&mu oifjyonf/ þuAsm
rSmvnf; ol\ xif½Sm;vSaom uAsm[k qdkonf/
trSeu f kd 0efc&H vQif *Reu f (d wf)\ uAsmudk jrifEY ,
G of nf BuKu
d of ifo
Y rQ BuKud af omfvnf; ½Sirf [m&|om&\
uAsmrsm;avmufrl rBuKduf/ rdrdyif jynfhjynfh00 t&om rcHpm;wwfíavm? "avYxkH;pH uGJjym;ouJYodkY cHpm;ykH
uGJjym;íavm rajymwwf/ *Refud(wf)\ uAsmonf rdrd\ ESvkH;om;udk eufeufeJeJ rxdcdkufvS/
jrifYEG,fonf 0rf;vnf;enf;rd\/ t½Sifr[m&|om&ESifY t½SifawaZmom&wdkY\ uAsmrsm;udk ausmif;ü
oifray;/ tjyifü rdrdbmom avYvmíom oduRrf;jrwfEdk;&jcif;jzpf\/ jrefrmjynfrSm jzpfvsufESifY ausmif;rSm
jrefrmuAsmrsm;udk [kwfwdywfwd oifray;/ ½SdwfpyD;,m;? wifeDqif? rDvfwefESifY *Refud(wf)wdkY\ uAsmrsm;udkrl
vkH;apYywfapY oifay;onf/ tvGwf&atmifvnf; usuf&onf/ aMomf ...rvGwfvyfao;onfh olYuRefb0/
xrif;aMumftdk;qDrS wajzmufajzmufjrnfoH us,fvmjyef\/
jrifEY , G u f xrif;aMumft;kd udk arTjyefonf/ arTtNy;D wGif xrif;apYtcsKUd udk a,mufrESiaYf umf,Nl y;D Munf\ h /
xrif;apYav;rsm;rSm twefajcmufNyD; aumYae\/ 0g0g0if;0if;vnf; ½SdaeNyD/
jrifEY ,
G o f nf ',ft;kd udk rD;zdak y:rS csvu
kd o
f nf/ xif;prsm;udv k nf; qGEJ w
k uf m rD;awmufav;rsm; Nird ;f atmif
jymESifY zkH;owfonf/
yef;uefapmufwpfcsyf,lvdkufNyD; xrif;aMumfudk xnfhonf/ rpm;ao;rD yef;uefwGif;rS xrif;aMumfudk
ZGef;jzifY wpfZGef;cyfí ',ftdk;wGif; jyefxnfhum OD;cs\/ 'guawmY tarYtwGuf/ aemufwpfZGef;cyfí OD;csjyef\/
'guawmY tif; ...udkatmifbtwGuf/
jrifYEG,fonf xrif;aMumfudk ppm;onf/ wpfvkyfpm;vdkuf? vufzuf&nfMurf; wpfusKdufarmYvdkuf?
pmusufvdkuf/
pmusuf&if; pdwfonf EdkifiHa&;qD a&mufoGm;jyef\/
rvGwfvyfao;awmY olYuRefb0? onfawmY ynma&;uvnf; uRefynma&;/ NyD;cJYaom pufwifbmv
twGif;u taxGaxGoydwfBuD; arSmufMu\/ bk&ifcH qma':refprpf bdvyfodkY jyefajy;&onf/ olYae&mudk
qm[l;bwf&efpY f qdo k l a&mufvmonf/ Adv k cf sKyaf tmifqef;udk tpd;k &zGUJ cGiYf jyKvu kd &f onf/ ,ck vGwv f yfa&;twGuf
aqG;aEG;&ef AdkvfcsKyfatmifqef;ukd vef'efNrKdUodkY eef;&if;0efBuD; tufwvDu zdwfac:xm;onf qdk\/
vGwfvyfa&;udk tEkenf;ESifY&&? tMurf;enf;ESifY&& r&&atmif ,lay;rnf[k AdkvfcsKyfatmifqef;u uwd
jyKxm;onf/ vGwfvyfa&;&vQif uRefynma&;onf ½SdawmYrnfr[kwf/
jrifYEG,f tawG;aumif;aecdkuf tdrfa½SUrS ac:oHay:vmonf/ rdef;roH jzpf\/
]] udkatmifb ...at ...udkatmifb rxao;bl;vm; }}
jrifYEG,fonf xrif;aMumfyef;uefav;udk csNyD; vsifjrefpGm ajy;xGufvmcJY\/
]] aMomf ...a':cifar }}
]] eifYyaxG; rEdk;ao;bl;vm; }}
]] rEdk;ao;bl; }}
]] xkH;pHtwdkif;yJ nu rsm;wmyJr[kwfvm;? eifYtaraum }}
]] tarvnf; nu wpfnvkH; acsmif;qdk;vdkY }}
]] uJ ...'gjzifY eifYyaxG; eifESKd;ay;? udkoufu ac:cdkif;vdkufw,f }}
]] ta&;BuD;vdkYvm;? udkatmifbu olYudkESKd;&if BuKdufwmr[kwfbl; }}
]] ta&;BuD;vdkY igudk,fwdkif vmac:wmaygY[JY? at; ...rESKd;&Jvnf; eifvdkufcJY? udkoufu rSmvdkufw,f?
atmifb ESKd;r&&if jrifYEG,f ac:cJYwJY }}
]] [kwfuJY? uRefawmf vdkufcJYygYr,f? cPav;aemf }}
jrifEY ,
G o
f nf rD;zdak qmifwiG ;f jyef0ifNy;D xrif;aMumfukd ok;H av;ZGe;f qufwu kd q
f ifY rsKcd s\/ vufzuf&nfMurf;
wpfcGufudkvnf; uwdkufu½dkuf armYcs\/
uAsmpmtkyfav;udk pm;yGJay:jyefwifxm;cJYNyD; tdrfjyifxGufí a':cifaraemufrS vdkufcJY\/
a':cifar\ a,mufsm; q&mOD;bouf\ armfawmfum; 0yfa½SmYu rdrdwdkYESifY wpfvrf;wnf;? vrf;\
tv,fydkif;rSm ½Sdonf/
0yfa½SmYwGif q&mOD;boufrSm rsufESmopfNyD;pESifY wlonf/ vufwGif rsufESmokwfy0gudk udkifxm;\/
jrifYEG,fudk jrifaomtcg OD;boufu vSrf;ajym\/
]] igxifom;yJ? atmifbawmY Ed;k rSmr[kwaf o;bl;? jrifEY , G yf J ygvmrSmvd?Yk uJ ...jrifEY , G af & um;pufEKS ;d vdYk
r&vdkYwJY? vdkufMunfhay;vdkufprf;yg }}
OD;boufu pufbD;wpfpD;ESifY &yfaeolbuf ar;aigYñTefjy\/
jrifYEG,fu ta&;ay: c&D;aqmif wl;vfabmufpfac: ud&d,maowåmav;udk 0if,lNyD; pufbD;ESifYvlteD;
&yf\/
xdkolu rauseyf[efjzifY ar;onf/
]] 'Duav; xnfhay;vdkufrvdkYvm; }}
]] usKyfqDu tultnDawmif;wm r[kwfvm;? usKyfpdwfcs&vdkY xnfhay;wm }}
xdkolu pufbD;udk wGef;um vrf;rodkY xGuf\/
vrf;ay:ta&mufwiG f pufb;D bm;wef;ay:ü jrifEY , G u
f xdik o f nf/ xdo
k u l pufb;D udk cGaxmufay;xm;&mrS
pwifeif;onf/
uefBuD;axmifYbuf ajy;aom vrf;rBuD;ay:ta&mufü xdkolu qdkonf/
]] OD;boufqdkwJYvlu bkorm;ygvm; }}
]] uRefawmfwkdYq&mu jywfw,f? 'gayr,fY 'DNrKdUrSm olYrDwJYvl wpfa,mufrS r½Sdbl; }}
]] 'gayr,fY vmac:wm bmvdkY oludk,fwdkif vdkufrMunfh&wmvJ }}
]] 'gawmYAsm vmac:wdik ;f ud, k w
f ikd f b,fvu kd Ef ikd rf vJ? 'Dvykd J wynfh xnfah y;&wmyJ? aemuf ...vkt d yf&if
oludk,fwdkif vdkufygw,f }}
]] wjcm;u vmac:&ifawmY [kwfwmaygY? tck[mu ta&;ydkifu ac:cdkif;wm }}
jrifYEG,f\&ifrSm rodrom ckefoGm;onf/ ta&;ydkif pifoD,mwdkYtaz/
jrifYEG,fonf NyKH;vnf; NyKH;rdoGm;\/
vmac:ol\pum;u ta&;ydik u f ac:vQif rnforl qdk xvdu k v
f m&rnfo h abm yg0ifaeonf/ vGwv f yfa&;
vSKyf½Sm;rSKü yg0ifaeol olYq&m OD;boufum; AsK½dku&uf[k ac:aom t&m½Sdrsm;udk *½kpdkufolr[kwf/
pum;ajymif;&ef jrifYEG,fu ar;\/
]] cifAsm;u ta&;ydkiftdrfuvm; }}
]] [kwfw,f igu ta&;ydkifum; armif;w,f }}
]] um;u bmjzpfvdkYvJ }}
]] pufESKd;vdkY r&wm }}
]] [kww f ,fav rD;ywfvrf;aMumifv Y m;? pufaMumifv Y m;? cifAsm; qDaysmufr;D aysmufavmufawmY em;vnf
rSmaygY? ESKdufMunfhNyD;NyD r[kwfvm; }}
]] NyD;NyD r&vdkYvmac:wmaygY? 'gxuf rif;aum em;vnfvdkYvm; }}
]] Munfhao;wmaygYav }}
NrKdUta½SUbuftpGefü t&m½Sdrsm;\ tdrfBuD;rsm; ½Sdonf/
tpGefqkH;½Sd ysOftkyfMuGyfrdk;ESifY wdkuf0gBuD;wpfck\ jcHwGif;odkY jrifYEG,fwdkY a&mufvmMuonf/
ta&;ydkif\ '½dkifbmu jrifYEG,fudk zGifYxm;aom um;½kHa½SUwGif xm;cJYNyD; tdrfBuD;qDodkY xGufoGm;\/
wl;vfabmufpu f v;udk ajrrSmcsNy;D NyrD Ykd jrifEY ,
G u f ukyu f yk af v; &yfae\/ tusv Ð ufwakd v; wpfxyfwnf;om
0wfxm;aomaMumifY csrf;aeonf/
ESif;awGu uswkef;/ uswkef;qdkonfxuf ajrrSm 0yfae&mrS xysHUqJ qdku ydkrSefayvdrfYrnf/ jzLjzLazG;aom
a&aiGUyrm ESif;jrLwdkYonf 0g;wpf½dkufcefYxuf ydkrjrifomatmif qdkif;qdkYaeMuonf/
aMomf ...ckcsed q f vkd Qif pifo, D mwpfa,muf tdrBf u;D ay:ü aEG;axG;aompuf&mrSm auG;qJ½rdS nf/ auG;ygap?
cktaersKd;ESifY pifoD,mudk rawGUcsifyg/ wpfaeYwpfcsdef wjcm;wpfae&m&mrSmawmY tif; ...awGUcsifygonf/
jrifYEG,fonf trSwfrjyKrdrD 0rf;enf;yrf;enf; NyKH;rdoGm;onf/
wpfaeYwpfcsed f wjcm;wpfae&m&mrSm awGUawmYaum bmvky&f rnfenf;/ rdrEd iS Yf pifo, D mu bmqdik í f enf;/
ud&k if quf0wfaevQif tenf;qk;H bke;f Bu;D ao;ao;av;tjzpf 'umrao;ao;av;udk qkaH wGUNy;D w&m;"r® a[mMum;
qkH;r&ao;&JU/ ,ckawmY bmqdkifoenf;/
jrifYEG,fonf rdrday: pD;rdk;aeaom tdrfBuD;udk armYí ai;Munfhaerdonf/
jrifYEG,f qkawmif;rjynfh/ jrifYEG,f ai;MunfhaepOf tdrfBuD;\ atmufxyfrS pifoD,m ajy;xGufvmonf/
aMomf ...,cku toGifwpfrsKd;/
abmif;bDwdk tjzLav;udk 0wfxm;onf/ abmif;bDwdkjzpfí 0g0if;aom ajcovkH;av;rsm;udk omru
jynfh0ef;vSyaom aygifwHav;wdkYudkyif wpfydkif;wpfp jrif&onf/
ajcwGif ajctdwjf zLESiYf uif;Awfpf zdeyfjzLwdu Yk kd 0wfxm;onf/ ud, k t
f xufyikd ;f rSmawmY MuufaoG;a&mif&&J J
qG,fwmvufwdkav;udk 0wfxm;\/
pifoD,monf tdrfBuD;a½SU NcH0if;wGif;½Sd uwå&mvrf;ay:wGif &yfvdkuf\/ vufwGif;rSmu vufudkifwyf
xm;aom BuKd;acGudk udkifxm;\/
uwå&mvrf;ay:wGif pifoD,mu BuKd;ckefonf/
BuK;d ywfu oGuo f nf/ BuK;d ckeuf usiv f nfojzifY zdeyfjzLav;rsm;um; ajrrSMuo G nfyif rxif&/ nDnn D mnm
a½SUwd;k aemufiif oGm;aeMuyku H vSonf/ ud, k af v;rSmvnf; avrSm ysaH eonft h vm; aumYaumYaMumYaMumY½v dS o S nf/
aMomf ...qG,fwm&J&Jav;\ yckH;qDrSm wNidrfYNidrfYESifY vSKyf½Sm;aeonfh qHyifav;rsm;uyif wifYw,fvS\/
olYudk ab;wdkufav;ay;í BuKd;ckefae&mrS twefMumwGif pifoD,mu &yfvdkuf\/
jrifYEG,fu um;½kHwGif 0ifajy;rnfBuH\/ odkY&mwGif aemufusoGm;ayNyD/
pifoD,mu olYbufudkrS wnfhwnfhvSnfhvdkufonf/
yxraomf pifo, D monf rarQmv f ifaY om a,mufsm;av;wpfO;D udk awGUvdu k &f ojzifY wku HY eJ tHMY oxdwv
f efY
oGm;yk&H onf/ ok&dY mwGif cPürl wGex Yf m;onfh rsuaf rSmifwYkd qefoY mG ;onf/ cP pdu
k Mf unfah eNy;D rS rsuEf mS av;onf
Munfvifvm\/
BuKd;udk acgufacGum udkifvdkufNyD; aygYyg;pGmjzifY olYteD;odkY a&mufvm\/
olYa½SUwGif rcdkYw½dkU cg;av;wpfzufaxmuf&yfvdkufNyD; NyKH;csKdcsKd rsufESmay;ESifY oa&mfawmfawmf
aemufawmufawmuf qdk\/
]] aMomf ...tvdk udk,fawmfudk;? qdkprf; bmudwfvJ }}
jrifYEG,fu jyrdjy&m ajray:wGifcsxm;aom wl;vfabmufpfuav;udk vufn§Kd;xkd;jy\/
pifoD,mu oljy&mudkMunfhNyD; em;rvnf[efjzifY ar;\/
]] tJ'gu bmvJ }}
]] wl;vfabmufpf }}
]] jyefajymprf; }}
]] wl;vfabmufpf }}
]] tvJY yDyDoo ygvm;? atmvf½dkuf ...wl;vfabmufpf? oJef; wJvfrD? 0Swftm&f,l 'l;tif; [D;,m; }}
]] um;jyifrvdkY }}
]] tdk; ...rdkifa*gY'f &JvfvD; }}
]] udk,fu bmvdkYnm&rSmvJ }}
]] *G'f ...,l tef'gpwef;? tif;*vpf½Sf yvdpf? pydcf ...tif tif;*vpf½Sf yvdpf }}
]] udk,fwdkY jrefrmcsif;yJ jrefrmvdkyJ ajymMu&atmif }}
]] [m ...[? ,lu rsKd;cspfyk*¾KdvfBuD;aygY }}
]] pifoD,maum trsKd;rcspfbl;vm; }}
pifoD,mu rsufESmav; rJYjy\/
]] pifoD,mu udk,fYudk,fyJ udk,fcspfw,f? uJ ...bmajymOD;rvJ }}
onfvdkqdkjyefawmY olYrSm ajymp&mr½Sd/ ajymvQifvnf; w&m;a[m&OD;rnf/ udk,fYvuf½Sdtajctaeu
w&m;a[m&rnfh tajctaer[kwf/
olu ESKwfydwfNyD; NidrfNidrfom &yfae\/
oabmusoGm;[efjzifY pifoD,mu &,fonf/
]] ,l wu,f um;vmjyifwm }}
]] vmac:vdkY 0yfa½SmYu udk,fYudkxnfhvdkufwm }}
]] ,lu 0yfa½SmYrSm tvkyfvkyfovm; }}
acwåaomf olawGoGm;\/ NyD;rS acgif;ndwfjy\/
]] ,l aumif;aumif;aum um;jyifwwfovm; }}
]] udk,f wwfoifYoavmuf wwfygw,f }}
]] ,l b,fawmY jyifrvJ }}
]] vmac:wJYvl tdrfxJ0ifoGm;w,f? olYudk apmifYaewm }}
]] 'gjzifY pifoD,mYudkvnf; apmifYaemf? jyefvmcJYr,f }}
pifoD,monf aygYyg;zswfvwfpGmjzifY tdrfqDodkY ajy;0ifaysmufuG,foGm;\/
tdrfwGif;rS '½dkifbm t&ifxGufvm\/
]] cPapmifYOD; 0efrif;udk,fwdkif vmvdrfYr,f }}
rMumrD t&yf½n S ½f n
S f r[mezl;ESiYf vlceYcf eYw
f pfO;D xGuv
f m\/ olaY emufuyfí pifo, D mvnf; ygvmonf/
abmif;bDwdkESifYawmY r[kwf/ ajcovkH;txd zkH;aom tarG;yGonfh 0wf½kHtusÐwpfrsKd;ESifY/
]] [m; ...ruúif;epfBuD;uvnf; BuD;BuD;rm;rm;ygvm; }}
ta&;ydkif\ rSwfcsufpum;aMumifY jrifYEG,frSm tm;i,fouJYodkY jzpfoGm;\/
pifoD,mu 0ifajymonf/
]] 'gayr,fY ol aumif;aumif;jyifwwfrSmyJ 'uf'D }}
]] tdk; ...orD;u b,fvdkvkyfodovJ }}
]] orD; olYudk ppfMunfhNyD;NyD? ol t*Fvdyfpum; aumif;aumif;em;vnfw,f 'uf'D }}
]] tdk ...[dk ...[dk? t*Fvdyfpum; em;vnfwmeJY um;jyifwwfa&mvm; }}
]] 'gayr,fY jyifygap 'uf'D? vmNyD;rS oem;ygw,f }}
]] aumif;NyD 'DrSm a[Yoli,f ...rif; zsufawmY rzsufcJYeJYaemf }}
jrifYEG,f\ &ifrSm rcHcsifjzpfrd\/ rcHcsifpdwfudk rsKdodyfNyD; wnfNidrfpGmajz\/
]] uRefawmf udkifawmifrMunfhygbl;? uRefawmfYq&m trdefYtwdkif; Munfh½kH Munhfay;ygYr,f }}
]] uJ ...'Dvdkqkd Munfh }}
'½dkifbmESifY jrifYEG,fu a½SUrSoGm;\/ pifoD,mwdkY om;tzu aemufrS vdkufvmMu\/
um;rS ppfNyD;p t&m½SdBuD;rsm;om okH;cGifY½Sdaom paw½Sif 0uf*Gef; tvkH;jzpf\/ ppfa&mifawmYr[kwf?
acsmuvufa&mif azsmYazsmYESifY awmufawmufyyjzpf\/
'½dkifbmu pufacgif;zGifYjy\/
]] enf;enf; a*gufvSnfhjyyg }}
]] ig a*gufvSnfhESKd;NyD;NyD r&bl; }}
]] uRefawmf pufESKd;cdkif;wm r[kwfbl;? a*gufvSnfhcdkif;wm jznf;jznf; wpfywfcsif; }}
'½dkifbmu rauseyfvS[efjzifY a*gufvSnfh\/
jrifEY , G u
f pwwfwmarmfwm tvkyv f yk yf u
Hk kd Munfo
h nf/ armfwmonf acsmacsmarGUarGUyif vdu
k v
f nfonf/
pwwfwmarmfwma&m tif*sifyg ]*srf;}rjzpfonfrSm aocsm\/
]] pufESKd;jyygOD; }}
]] pufESKd;vdkYr&bl;vdkY ajymw,fr[kwfvm; }}
]] ESKd;omjyyg }}
'½dik b f monf um;ay:wufum aomYziG NYf y;D pufEKS ;d \/ pwwfwmarmfwm aumif;pGmvnfonf/ tif*siv f nf;
vdkufvnfonf/
jrifYEG,fu vufjyxm;\/ xdkYaemuf um;ay:wufum '½dkifbm\ ab;ü 0ifxdkif\/
]] jyefESKd;ygOD; }}
'½dkifbmu pufjyefESKd;onf/ jrifYEG,fu armfwmESifY tif*sifpufvnfaecdkuf trfrDwmudk Munfhonf/
trfrDwmonf aemufodkY ESpftrfyD,mcefY qkwfjy\/
uGKdif\ rlvywfvrf;aMumif; cRwf,Gif;rSKonf vnf;aumif;? xdyGKdifYuyfjcif;onf vnf;aumif; rjzpfEdkif/
jrifYEG,fonf atmufodkYqif;vdkufNyD; pufacgif;qDjyefvm\/ '½dkifbmudkvnf; ac:,lonf/
pifoD,mwdkY om;tzum; jrifYEG,fvkyfudkifaeykHudk pdwf0ifpm;pGm MunfhaeMu\/
jrifYEG,fu ta&;ydkifrif;udkMunfhí ajymonf/
]] apmapmu uRefawmf udkifawmifrMunfhygbl;vdkY ajymcJYw,f? 'gayr,fY 0dkif,mqufxm;wmawGawmY
enf;enf;Munfhyg&ap }}
ta&;ydkifu oabmus[ef NyKH;vdkufNyD; acgif;ndwfjy\/
jrifYEG,fu vuf0ifaom aomYcvkwfae&mrS wpfyg;? rD;ay;pepf\ 0dkif,mBuKd;rsm;tm;vkH;udk vdkufppf\/
wpfae&mrSmrS tjypfrawGU/
pifoD,mu olYudk pdk;&drf[ef rsufESmav;ESifY vSrf;Munfhae½Sm\/
jrifYEG,fvnf; rsufarSmifMuKwfí pOf;pm;onf/ xdyGKdifYuGmvGef;aeoavm? odkYr[kwf uGef'efqm cRwf,Gif;
oavm? 'grSr[kwf uGKid yf if cRw, f iG ;f oavm/ ok;H ckpvk;H jzpfEikd o
f nf/ onft
h jyif qDomG ;qDvmtygt0if pufyikd ;f
cRwf,Gif;rSKvnf; jzpfEdkifao;onf/
ppfaq;&ef tvG,fulqkH;tydkif;rS prnf[k jrifYEG,f qkH;jzwfvdkufonf/
jrifYEG,fonf 'pfpBwDAsLwm uufyfzkH;ay:½Sd A[dk0dkif,mBuKd;BuD;udk qGJjzKwfvdkuf\/
]] uJ ...udk[dk'if;? r½dkrao pufjyefESKd;ay;ygOD;? uRefawmfu vufjyrS pwwfwmudk ESdyfay;yg }}
'½dkifbm um;ay:jyefwufoGm;\/
jrifYEG,fu qGJjzKwfxm;aom 0dkif,mpudk tif*sifwkH;rS ruGmYwuGmav; cs½kHcGmxm;NyD; '½dkifbmudk vufjzifY
tcsufay;\/
pwwfwmarmfwma&m tif*sifygvnfonf/ tif*sifwkH;ESifY 0dkif,mpMum; rD;ul;onfudk rawGU&/
jrifYEG,fu '½dkifbmudk vufjy\/ oufjyif;udk rSKwfxkwfvdkufNyD; ta&;ydkifudkajym\/
]] tjypfawGUygNyD? uGKdif tvkyfrvkyfawmYbl;? uGKdiftydk½Sdovm; }}
ta&;ydkif olY'½dkifbmudk ar;onf/
]] ½Sdao;vm;a[Y armifnKd }}
]] ½Sdygw,f 0efrif;? tdrfxJrSm }}
]] at; ...oGm;,lcsnf }}
pifoD,monf jrifYEG,fteD; uyfvmNyD; ar;\/
]] ,l b,fvdkvkyf odwmvJ }}
jrifYEG,fu 0dkif,mBuKd;pudk tif*sifwkH;teD; jyefuyfjyNyD; ajzonf/
]] uGKdifaumif;&if rD;jzwful;um awGU&r,f? tck rul;bl;? topf,lvmawmY Munfh }}
rMumrD '½dkifbmonf uGKdiftopfwvkH;udk ,lí jyefa&mufvmonf/
jrifYEG,fu uGKdifa[mif;udkjzKwfum uGKdifopfudk vJwyf\/
apmapmwke;f uuJo Y yYkd if 0dik ,
f mpudk tif*siw
f ;Hk teD; uyfxm;Ny;D '½dik b
f mtm; um;pufEKS ;d aponf/ 0dik ,
f mprS
tif*sifwkH;qDodkY pdrf;zefYzefY ta&mif½Sdaom rD;ckeful;\/
jrifYEG,fonf 0dkif,mBuKd;pudk 'pfpBwDAsLwm uufyfzkH; A[dkü jyefxdk;wyf\/
]] uJ ...ESKd;awmYAsKdU? vDAmawmY tqkH;txd t&ifeif;xm;yg? "mwfqDapmfawG eHaew,f }}
'½kdifbmu pufudkESKd;\/ ESpfBudrfajrmufwGif 0l;ueJ pufEdk;vm\/
pifoD,mu 0rf;ajrmuf[efESifY ajczsm;av;axmufNyD; vufckyfwD;\/
ta&;ydkifu pdwfwdkif;us[ef NyKH;NyD; acgif;ndwfí ]]rif; pvdk;aum csdefwwfovm;}}[k ar;onf/
]] csdefwwfygw,f }}
]] at; ...csdefwwf&if jyefcsdefoGm;prf;? pvdk; enf;enf;rsm;aew,f xifw,f }}
tif*sifu rSefrSefckwfae\/ jrifYEG,fu pufoHESifY wkefcgrSKudk avYvmonf/
]] pvdk; rrsm;ygbl; cifAs? rSefom;yJ }}
]] ckaeawmY [kwfw,f? pufat;aevdkYvm; rodbl;? aeYcif;MumMum armif;NyD;&yfvdkuf&if pufrowfcif
jrefwmrS t&rf;yJ? yefumoHudk w0SD0SDeJY }}
]] MumMumarmif;NyD;&if jzpfw,f }}
]] at; }}
]] uRefawmf cP vDAm eif;Munfhyg&ap }}
]] BuKdufovdkvkyf }}
jrifYEG,fu '½dkifbmae&mwGif 0ifxdkifNyD; vDAmudk jznf;jznf;csif;jr§ifY\/ t½Sdefaumif;aumif;rSefrSefjzifY
um;ajy;aomESKef;avmufwGif vDAmudk trSefxm;um wpforwfwnf; MumMumav; eif;xm;\/
pdwfauseyfavmufrS vDAmudk jyefavQmYNyD; pufrowfao;bJ atmufodkY qif;vm;\/
ta&;ydkif ajymouJYodkYyif tif*sifonf oGufoGufvnfaeum yefumuvnf; w0SD;0SD; jrnfae\/
jrifYEG,fu vDAmESifY xa&mYw,fvfAm;udk qufoG,fxm;aom armif;wHav;rsm;udk aemufodkY vufjzifY
wGef;vdkufonf/ cPrSmyif puf½SdefrSm avsmYusoGm;NyD; rSefrSefav;om ckwfaeawmY\/
ta&;ydkifu rsufckH;udkyifYNyD; qdk\/
]] a[ ...b,fvdkvkyfvkdufwmvJ }}
]] pvd;k rsm;aewm r[kwyf gbl;? aqmif;wGi;f qdak wmY trJqaD wGu cJaew,f? Ny;D awmY 'DrmS acs;awGuvnf;
uyfaew,f? MumMumav;eif;NyD; ajcaxmufu jyefvTwfvdkufayr,fY armif;wHawGu e*dkae&m jyefra&mufbl;?
'DawmY txJu xa&mYw,fvfAm;u ydkyGifYaeNyD; pufu jrefaewm? tJ'goGm;NyD; pvdk;csdefwm uvd&if pufysufrSm?
uRefawmfYq&mu oifxm;w,f? ½dk;½dk;av;awGutp t&ifpOf;pm;&w,fwJY? cuf&mcufqpfudk aemufqkH;rS
wuf&r,fwJY }}
]] at; ...BuKdufNyDuG? armifnKdwdkYuawmY xpfueJ½Sd&if 0uftlvSnfh aumufudkifwmyJ? pvdk;csdefwmwdkY
wdkifrifjr§ifYwm ESdrfYwmwdkY umA½dkufwm uvdwmwdkY tm;BuD; 0goemygw,f }}
]] umA½dkufwmeJY uyfawmufudk udk,fYbmomudk,f rwdkYwmaumif;w,f? uRefawmfvnf; b,fawmYrS
rwdkYbl;? tJ'gawGu tifrwef uRrf;usifolawGrS udkif&wmawG }}
jrifYEG,fu armif;wHrsm;½Sd trJqDa[mif;rsm;udk t0wfjzifYokwfypfNyD; trJqDopf vdkufwdkYay;onf/
udpöu NyD;ayNyD/ apmapmu csrf;aeaom jrifYEG,frSm ,cktcg acR;rsm;yif pdkYae\/
ta&;ydkifu ar;\/
]] at; ...b,favmufusvJuG,fY }}
]] odyfusrSm r[kwfygbl;? 'gayr,fY tJ'g q&mOD;boufudk ar;NyD;ay;yg }}
]] a[ ...rif;uawmY r&bl;vm; }}
]] q&mu uRefawmfYudk Munfhay;ygvdrfYr,f }}
ta&;ydkifonf NyKH;íacgif;ndwfNyD; tdrfbufjyefoGm;\/ pifoD,mu cPaeNyD;rS olYtazaemuf
ajy;vdkufoGm;\/
jriYfEG,fu olYwl;vfabmufpfav;udk aumufudkif\/
'½dkifbm udknKdu armfawmfum;udk zkefokwfaeonf/ olYtoGifrSm rdrdudk vdkufydkYcsif[efrjy/
]] uJ ...uRefawmfjyefawmYr,f }}
]] rif; cPapmifY&if ig pufbD;eJY vdkufydkYay;r,f }}
]] udpör½Sdygbl;? uRefawmf avQmufjyefygYr,f }}
wl;vfabmufpaf v;udq k NJG y;D jrifEY ,
G o
f nf Nc0H qDoYkd xGuv
f mcJ\
Y / Nc0H ra&mufrD aemufrS ajy;vduk v f maom
ajcoHudk Mum;&\/
]] a[; ...,l ...aeOD; }}
olu &yfapmifaY e\/ pifo, D mu olt Y eD; a&mufvm\/ vufwiG ;f rSmawmY ig;usyw f efwpf½uG f udik xf m;\/
]] a&mY ...'uf'Du ay;cdkif;vdkufwm }}
]] udk,fajymNyD;NyDav? q&mOD;boufudk ar;NyD; ay;ygvdkY }}
]] tif;yg ...'gayr,fY 'gu ,lYzdkYoufoufwJY? 'uf'Du ,lYudk oabmusvdkY }}
pifoD,mu vSrf;ay;aeaomfvnf; olu ½kwfw&uf r,l/
]] bmvJ ,lu ydkufqHrvdkcsifbl;vm; }}
]] vdkcsifwmaygY pifoD,m? aiGig;usyfqdkwm udk,fYtwGufu trsm;BuD; }}
]] 'gjzifY ck bmvdkYr,lwmvJ }}
]] udk,f pifoD,mYqDuawmY r,lcsifbl; }}
]] bmjyKvdkY }}
]] udk,fu pifoD,mYudk cifw,f? cifrifwJYvlqDu udk,f ydkufqHrvdkcsifygbl;? wpfpkHwpfck ulnDay;EdkifwJY
twGufyJ udk,f0rf;omvSygNyD }}
]] ,lu pifoD,mYudk bmvdkY cif&ovJ }}
]] pifoD,mYudk rcifcsifwJYvl ½SdygYrvm; }}
]] [m[ ...,l odyfpum;wwfwmyJ? ,ll ...tJ'g pifoD,mYudk ajr§mufvdkufwmr[kwfvm; }}
]] udk,f ...rSefwmajymwmyg }}
]] uJyg ...a&mY ...pifoD,muvnf; ,lYudk cifygw,fwJY? NyD;awmY 'DOpömu 'uf'DYydkufqH? pifoD,mY
ydkufqH r[kwfbl;? ,loGm;aemf }}
ol rjiif;omawmYbJ aiGpuúLudk vSrf;,lonf/
]] 'gxuf ,lu ukef;aMumif;jyefrvdkYvm; }}
]] tif; }}
]] tdk ...r[kwfwm }}
pifoD,mu um;½kHbufvSnfhNyD; ]]OD;av; udkarmifnKd}}[k vSrf;ac:onf/
udkarmifnKd ajy;xGufvmonf/
]] olYudk vdkufydkYvdkuf? tdrfa&mufatmif vdkufydkYvdkuf Mum;vm; }}
]] aumif;ygNyD pifoD,m }}
pifoD,mwdkYtdrfrS pifoD,mwdkYum;jzifY jrifYEG,f jyefvmcJY&onf/
udkarmifnKd\ab;wGif pum;wpfvkH;rQrajymbJ xdkifvdkuf&if; &ifwGif;rSom nnf;rdonf/
]] aMomf ...wdkufwdkufqdkifqdkif BuKH&yav }}

(*)

]] aMomf ...wdkufwdkufqdkifqdkif BuKH&yav }}


OD;wkwf0if;\ab;wGif pum;wpfvkH;rQrajymbJ xdkifvdkuf&if; OD;jrifYEG,fonf &ifwGif;rSom nnf;rd\/
OD;wkwf0if;u olYudk vSnfhMunfhNyD; ajymonf/
]] b,fYES,fvJ NidrfvScsnfvm;? &ifxJrSm vGrf;ydkatmif jzpfaeovm; }}
]] [mAsm bmudkvGrf;&rSmvJ }}
OD;wkwf0if;u ½kwfw&uf rajzao;bJ [D;ueJ wpfcsuf&,fonf/
]] bmudkvGrf;&rvJ? cifAsm;ajymwmrSefw,f? bmudkvGrf;&rvJ? tjzpftysufudkvm;? taumiftxnf
t&m0w¬K wpfckckudkvm;? qufoG,faewJY ywf0ef;usifudkvm;? tHr,f wpfcgwpfavawmY pGJrdpGJ&m pGJwwfoAs?
cifAsm; xm;ocifZwfum; Munfh&ovm; }}
]] tif; ...Munfh&w,f? rEÅav;wuúodkvfudk tao;pdwf aemufcHum;xm;NyD; ½dkufxm;wmav }}
]] tJ'ZD mwfum;xJrmS aumvdy*f siaf e0if; uxdutjzpf aeoGm;wJt Y rd uf t[J ...uReaf wmft Y rd ?f 'guawmY
pum;csyf cifAs? ajymcsiw f mu Zmwfum;xJrmS xm;u aomufjrifuyfwmrdYk atmif'ifu Y kd zdeyfeYJ cRwaf ygufomG ;w,f?
tJ'Dzdeyfav;udkyJ atmif'ifcrsm w,kw,odrf;NyD; wooeJY tvGrf;ajy Munfh&½Smw,f? pGJrdpGJ&mav }}
]] cifAsm;u bm&nf½G,fcsufeJY 'Dpum;ajymwmvJ }}
]] aMomf ...cifAsm;vnf; 'DvdkrsKd; jzpfaerSmpdk;vdkYyg }}
]] b,fvkd b,fvdk }}
]] cifAsm;vnf; 'Duae rEÅav;jyefa&muf&if um;pufacgif;zGifY? vJwyf,lvmwJY 'pfpBwDAsLwm tzkH;av;
jzKwf,l? tJ'gav;udk tvGrf;ajy Munfhaervm;vdkY? t[uf ...[uf ...[J }}
aemufcef;rS OD;nKdvJYu 0iftkyf\/
]] udkjrifYEG,f tJ'g oifay;aewm? olqdk tJ'DvdkvkyfrSm r,kHr½SdeJY }}
OD;wkwf0if;u jyefrcGyfbJ oabmraemaumif;pGm w[J[J &,fae\/
OD;jrifYEG,fvnf; olESifYtwl vdkuf&,f\/
um;onf xif;½SL;ESifY ,luvpfyfwyfpfeHY oif;aom pdwful;,Of NrKdUawmftvSwGif;odkY p0ifaeNyDwnf;/

Ä Ä Ä
tcef; « 4 »

(u)

ewfawmfvqef;vkNyD/
pmqdkawmfv tcgrdkY a[mMuajymMuESifY pma&;q&m? uAsmq&mawG rtm;vyfMu/ c&D;,m,Dvnf;
rsm;Muonf/
zdwpf mrsm; vufc&H ½Sx d m;aomaMumifY OD;jrifEY , G rf mS vnf; c&D;xGupf &mwd½Yk adS eonf/ txufjrefrmjynfoYkd
ajymif;vmump jzpfaomaMumifY ra&mufzl;ao;aom a'orsm;odkYoGm;a&muf&ef OD;jrifYEG,fuvnf; qE´trSef
½SSdaeonf/ pdwfynmtoif;u BuD;rSL;NyD; OD;jrifYEG,fudk yGJxkwfí pmaya[majymyGJwpfck vkyfay;onf/ pmqdkawmf
aeYwGif OD;jrifYEG,f c&D;xGuf&ef½SdaomaMumifY a[majymyGJudk apmapmBuKdvkyfMuonf/
a[majymyGJudk paeaeY aeYvnfydkif;ü rEÅav;wuúodkvfe,fajrwGif;½Sd ,yfawmifykHcef;rü vkyfonf/
pifjrifYatmuf½Sd cef;rBuD;wpfckvkH;rS ckHrsm;udk z,fxkwfxm;onf/ ausmif;om;ausmifol y&dowfrsm;u
Murf;jyifwiG f zsmcif;xdik Mf uonf/ cef;rwpfcv k ;Hk jynfo
h nft h jyif cef;rtjyifbufüvnf; vlwYkd tkyEf iS ½Yf adS eMuonf/
obmywdvkyfaom ygarmu©csKyfu ]]tJ'g rif;y&dowfawG? wcsKdUu rif;udk jrifzl;Muao;w,f? wcsKdUu
rif;pmom zwfzl;BuD; ajymoHqdkoH rMum;zl;Muao;bl;? Munfhprf;ygOD;? enf;a&mYovm;}}[k rSwfcsufay;onf/
vlrsm;aomfvnf; £a`E´jynfh0 pnf;urf;½SdMuonfudk OD;jrifYEG,f awGU&onf/
aq;pufus&m t½kyfjzpf[louJYodkY ajymcsifonfajym? y&dowfudk yGJusatmifajymEdkifaom ygarmu©csKyf\
obmywdrdefYcGef;rS pwifum a[majymyGJonf vufckyfoHwNzKdifNzKdifESifY NrKdifvSbdonf/
obmywdrdefYcGef;tNyD;ü OD;jrifYEG,fu pwifa[majymonf/
]] udk,fwdkifuvnf; pdwfynme,fu vl? BuD;rSL;usif;yay;wJY toif;uvnf; pdwfynmtoif;rdkY pmayudk
pdwyf ikd ;f qdik &f m axmifu Y csn;f wpfzufowf qGaJ [moGm;r,fvYkd txifvrJG mS pd;k rdygw,f? acwfopf pdwyf nm[mvnf;
pdwZå 0g'D? emrf0g'Dw&Ykd UJ vJavsmif;aysmaf rGU&m r[kwyf gbl;? vleYJ ywf0ef;usi&f UJ tnrnudk ½Snv f sm;wJY ESpu
f mvawG
uwnf;u txl;tm½kHjyK okH;oyfcJYwJY odyÜHynmBuD;wpf&yf jzpfygw,f }}
]] vlo Y bm0? vlpY rG ;f &nf? vlaY tmifjrifrKS awGukd avYvmwJyY nm&yfBu;D jzpfvv Ykd nf; pmayeJY tEkynmawG[m
pdwfynm&JU okH;oyfavYvmrSK e,fy,fxJrSm usa&mufaeygw,f? pmayynm½SifawG? tjcm;aom tEkynm½SifawG
uvnf; pdwfynmudk xdxdrdrd tokH;cswwfMuygw,f? ajymifajrmufatmifjrifwJY pmaywpfck? tEkynmwpfck
rSef&ifvnf; pdwfynmtm;[m wpfcJeuf ikH0ifaewwfwJY oabm½Sdygw,f? taMumif;uawmY pmayeJY tEkynm
rSeforQ[m tqkH;txG#fusawmY vlYpdwfeJYom qufqHaygif;oif;&vdkYjzpfygw,f }}
]] pmaytEkynmeJY pdwfynmwdkY&JU qufoG,fykHudk ed'gef;'DavmufyJ cHxm;csifygw,f }}
]] 'DaeY t"duxm; a[majymrSmuawmY ]&opmayzefwD;rSK} taMumif;ygyJ? pdwfynmeJY ywfoufwJY
oabmawGygrSmjzpfovdk vTJa½Smifr&wJY 'óeduoabmawGawGvnf; ygrSmjzpfygw,f }}
]] &opmayaumif; wpf&yfudk b,fvdkzefwD;ovJ? wpfenf;vSnfhajym&&if zefwD;NyD;ajrmufwJY &o
pmayaumif; wpf&yf&JU t*Fgvu©PmawG[m bmawGvJ? cGJjcrf;pdwfjzmMunfh&rSm jzpfygw,f }}
]] cGJjcrf;pdwfjzmMunfh&mrSm tEÅ&m,fawmY½Sdygw,f }}
]] 'Dae&mrSm pdwfynmu *smrefbmomeJY ]*ufpawmY}vdkYac:wJY oabmwpfckudk ½Sif;jycsifygw,f }}
]] Ny;D ajrmufjynfph aHk tmif aqmufwnfxm;wJY t&mwpfcrk mS tajccHtpdwt f ydik ;f wd&Yk UJ pyf[yfzUJG pnf;xm;jcif;
qdkwJY ]ta&twGuf}*kPfowådxuf omvGefwJY oD;jcm;]t&nftcsif;}*kPfowåd½Sdw,fqdkwJY oabmyg }}
]] NyD;ajrmufjynhfpkHwJY t&mwpfckudk cGJjcrf;pdwfjzmrSKvGef&if wpfcgu q&mBuD;aZ,s trdefY½Sdovdk ybm0wD
bmvSwmvnf;od&atmif ajcawG? vufawG? qHyifawG? rsufvkH;awGudk wpfppD vDS;jzwfaumfxkwf avYvmrdovdk
jzpfoGm;rSmvnf; pdk;&ygw,f }}
[mouGufr[kwfaomfvnf; y&dowfu oabmus&,farmNyD; vufckyfwD;Mu\/
OD;jrifYEG,fu qufonf/
]] pum;pyfrdvdkY rdwfaqGwpfOD; 0efcHcJYwmudk wifjycsifygw,f? olYZeD;&JUqHyif[m tkyfaumif;NyD; tifrwef
vSowJY? jrwfEdk;wmrdkYvnf; qHyifudk tBudrfBudrf arT;MuLzl;owJY? 'gayr,fY wpfcgrSm olYZeD; xrif;yGJjyif&mrSm
[if;cGufxJ qHyifcsnfygvmowJY? rdwfaqG[m atmYtefrdrwwf jzpfoGm;owJY? aemufrS jyefpOfpm;rdwmu tck
ol ½GHrdwJY qHyif[m wpfcsdefu ol tBudrfBudrf arT;MuLzl;wJY qHyifjzpfEdkifw,fqdkwJY tcsufygyJ }}
y&dowfu &,fMujyefonf/
]] NyD;ajrmufjynfhpkHwJY cE¨moabmjzpfwJY &opmaywpfckudk cGJjcrf;pdwfjzm avYvmr,fqdk&if 'DtEÅ&m,frsKd;
awGUEdkifygw,f }}
]] 'gayr,fY avYvmNyq D u
kd wnf;u cGjJ crf;pdwjf zmrSKukd a½Smifvv JT Ykd tcgcyford ;f r&awmYb;l ? 'DawmY owdwrH
OmPfajruwkwfvkyfNyD; cGJjcrf;pdwfjzm MunfhMu&atmif }}
]] uRefawmfY wpfOD;wnf;tjrift& &opmayaumif;rSef&if *kPfowådokH;&yf yg0ifygw,f }}
]] yxrqkH; *kPfowåduawmY ]cHpm;rSK pnf;pdrfay;Edkifjcif;} jzpfygw,f? 'kwd, *kPfowåduawmY ]odjrifrSK
xufjrufapjcif;} jzpfygw,f? 'Dae&mrSm ESpfydkif;xyfcGJ&jyefygw,f? ]ywf0ef;usif} udk odjrifrSK xufjrufapjcif;eJY
rdr&d UJ ]tZÑw}å odjrifrKS xufjrufapjcif;wdYk jzpfygw,f? wwd, *kPo f wåu d awmY ]avmutjrifay;Edik jf cif;} jzpfygw,f?
tJ'D tajccH *kPfowådawGtaMumif; tao;pdwf qufwifjyvdkygw,f }}
OD;jrifYEG,fu jrefrmYpmayESifY urÇmYpmayrS erlemrsm;udk aumufEkwfudk;um;NyD; wpfcsufcsif; ½Sif;vif;
a[majymonf/
taMumif;t&mu av;vnf; av;eufonf/ us,fvnf; us,f0ef;onf/ pmaytEkynma&;&momru
pmaytEkynma&;&mwdkYESifY uif;vGwfír&aom ordkif;a&;&mESifY awmfvSefa&; vSKyf½Sm;rSK taMumif;rsm;vnf;
yg0ifonf/
a[majymyGJrSm tcsdefESpfem&DrQ MumjrifYoGm;onf/ cH,lrSKav;eufaom y&dowfjzpfjcif;aMumifY tcsdef
Mumjcif;udk NiD;aiGUaom t&dyfta,mifwpfcsufrS rawGU&/
a[majymyGJNyD;aomtcg ygarmu©csKyfu ]]rif;Opöm pmwrf;wpfckjzpfatmif a&;zdkYaumif;w,f}}[k rSwfcsuf
ay;onf/
tcef;wGi;f tcef;jyifEiS Yf vrf;rsm;ay:wGif vly&dowf ½Si;f onftxdapmifNY y;D rS OD;jrifEY , G of nf umav;udk
armif;NyD; tdrfjyefvmcJYonf/
yxrrl tcsdef&ao;ojzifY a*gufuGif;odkY ajy;rnfBuHao;onf/ odkY&mwGif vl anmif;nmvGef;aeonf/
tjzpfr[kwfbJ wm0ef½Sd½Sd a[majym&ef jyifqif&jcif;onf tyifyef;om;/ anmif;nmyifyef;onfhMum;rS a*guf
oGm;½dkufvQif a*gufoD; [dkxGufonfxGufESifY ½dkufazmf½dkufzufrsm;udk aESmifY,Suf&musawmYrnf/ reufjzefüvnf;
c&D;xGuf&OD;rnf/
OD;jrifYEG,fonf tay:xyf ukwifay:wGif vJavsmif;&if; tyef;ajzaeonf/
tyef;ajzonfom qdk&onf/ pdwfu a[majymcJYonfh tcsuftvufrsm;qD jyefa&mufae\/
pmaumif;ayaumif;onf ywf0ef;usifudk odjrifrSK xufjrufap&rnf[k rdrd a[majymcJY\/
rdr\ d qdAk ,D uf rdwaf qGwpfO;D u ar;cGe;f xkwzf ;l onf/ bmaMumifY jrefrmpmayawGrmS opf½u G af MuwG mawG?
avwdu k w
f mawG? wdrq f ifwmawG? ESi;f uswmawG? jrLqdik ;f wmawG? yef;yGiw Yf mawG ponfponfawGukd zGUJ Mu&oenf;
[líjzpfonf/
rdwfaqGu tjypf½Smjcif;r[kwf/ apwemaumif;jzifY odvdkí ar;jcif;jzpfonf/
rdrdu ajzcJY&onf/ jrefrmjynfonf vSonf/ tvS[lonfukd jrifaeusrSvnf; tvSudk ydkíjrwfEdk;onf/
jrefrmpmqdw k oYkd nf jrefrmYawmawmif a&ajrobm0\tvSukd jrifvnf;jrifí jrwfE;kd vnf; jrwfE;kd í pyfMuzGUJ Mu\/
olwpYkd mawGaMumifY acwftqufquf jynfow l o
Ykd nf ud, k jYf ynfu,
kd aYf jr\ tvSujkd rifonf? odonf? jrwfE;kd Muonf/
]tif;*vpf½rfS if; tif [pf aecsm; ydt k rfp}f ac:aomf ok;H oyfa&; pmwrf;wpfcu k kd zwfz;l onf/ t*Fvyd pf mqdw k o
Ykd nf
olwYkd a&ajrawmawmif obm0tvSawGukd pmzGUJ avY½o dS nf/ ,if;pmawG\ aus;Zl;aMumifY t*Fvyd w f üYkd olrwlaom
jynfcspfpdwf½Sdonf[k aumufcsufcsxm;onf/
]bm;rif; tif [pfpf ae;csm; ydktrfpf}[kvnf; pmwrf;wpfck jyKpkEdkifonf/ e0a';? ewf½Sifaemif? OD;rif;?
OD;MuifO? jr0wDrif;Bu;D polw\ Ykd obm0tvS pmrsm;rS jrefrmjynfow l \
Ykd urÇmwGif rao;odraf om jynfcsppf w d u
f kd
ajc&maumufjyEdkifonf/
trSefu jynfcspfpdwftygt0if tcspfpdwf[lorQü tajccH oHa,mZOf½Sd&rnf/ avmukwå&m twGufum;
wpfu@jzpf\/ avmuDtwGufrl rSefuefaom oHa,mZOfonf r½Sdrjzpf vdktyfvSavonfwum;/
OD;jrifYEG,fonf ukwifxufrS xvdkufonf/
jywif;0wGif&yfNyD; tjyify½Sd vSyaom ewfawmfv&moD ½SKcif;udk ai;Munfhonf/
aMomf ...ewfawmfqef;vkNyD/ ewfawmfqef;vkNyDqdkawmY ewfawmfqef;csdefrSm vGrf;vGrf;qGwfqGwf
udk,fYjynfudk,fYajrudk wrf;wcJY½Smaom ]½SifaxG;emodef}udk owd&rdonf/
ya'o&mZfacwf &mZ0wfab;aMumifY tif;0rSaeí ½SifaxG;emodefonf rif;BuD;nKd pdk;pH&m awmifilodkY
ajy;0ifcv kd KS &H ½Smonf/ toufab;aMumifY ajy;cJ&Y ½Smaomfvnf; ½Siaf xG;emodeo f nf Zmwdajrudrk l xm0pOf vGr;f qGwf
ae½Sm[efwo l nf/ olv
Y ufatmufrmS qdak wmY oljY ynfuakd usmí f ud,k jYf ynfuv kd rG ;f onfukd xifxifay:ay: vGr;f Edik cf iG Yf
½Sd[efrwl/
½Siaf xG;emodef uG,v f eG rf S rif;Bu;D nKu
d ,
kd w
f ikd f vmMunfah omtcg acgif;tk;H atmufrS wdww f cd;k tvGr;f pmudk
awGU&onf/
]] ewfawmfqef;í? vQHxGef;a&mif0g? ol&d,mvQif? t0grrl? tjzLteD? pkHpDjc,fvGif? jyifxyfwGifESKduf?
ae0ifjrifonf? 0a½Tjynfum;? qD;&nfywfcsKy?f rSKid ;f tkyyf sys? yknawmifq?D &Dvsurf vif;? r0if;tkrYH KS id ;f ? ppfuikd ;f wbuf?
oefvsufay:xGef;? uRef;rsm;wHcGef? eef;AdrmefrSm? avoGefjynhfvSnfh vdrfYwum; }}
aemufyg;rS cyftkyftkyf acsmif;[efYoH Mum;&aomaMumifY OD;jrifYEG,fu vSnfhMunfhonf/
wynfhausmf oufa0u ajcpkHcsí &yfae\/
]] b,fvdkvJuG? rif;[mu ajcoHray; bmray;eJY }}
oufa0u ESKwfcrf;a½SU vufn§Kd;udk uefYvefYjzwfaxmifxm;NyD; ]½SL;}[k rSKwfonf/
bmrSef;rodaomfvnf; OD;jrifYEG,fu avoHESdrfYNyD; ar;\/
]] tJ'guaum bmoabmvJ }}
oufa0u avoHjzifYyif wdk;wdk;ajym\/
]] atmufxyfrmS rde;f rysKad v;wpfa,muf a&mufaew,f? aumifrav;r[kwb f ;l ? rde;f rysKad v;wpfa,muf}}
]] bmvJ ausmif;olvm; }}
]] ausmif;olvnf; r[kwfEdkifbl;? q&mrvnf; r[kwfEdkifbl;? tJ'gawmY aocsmw,f }}
]] b,fvdk aocsmwmvJ }}
]] rdef;rysKdav;u ar;w,f? 'g ...a'gufwmOD;jrifYEG,f tdrfvm;wJY? uRefawmfu uGefzrfarYwpfeJYajzawmY
xyfar;w,f? olYum;u zifrvD,m wl;'dk;tjymav; r[kwfvm;wJY? 'gudkawmY uRefawmfu qdwfqdwfae0efcHjcif;
oabmavmufyJ jyvdu k w
f ,f? ausmif;oljzpfap q&mrjzpfap? rSe&f if um;ta&mifeYJ trsK;d tpm;udk bmrSajymaezdYk
rvdkbl;? ck[mu wpfpkHwpf&maMumifY pkHprf;vdkufvmwJY oabmudkaqmifaew,f? uRefawmf awG;ac:wm rSefw,f
r[kwfvm; q&m }}
]] tm ...odyfrSefwmaygY? 'gxuf rif;u bmvdkY wdk;wdk;wdwfwdwf vkyfae&wmvJ }}
]] q&m olYum;udk yGwfqGJrdcJYvm; }}
]] bm&,f }}
]] qdkufum;u wpfrsKd;? jrif;vSnf;u wpfrsKd;eJY a[m'DrEÅav;rSm cPcP um;csif;yGwfrdwwfw,f? q&m
yGwfcJYvdkY avsmfaMu;vdkufawmif;wmqdk&if BuHomzefomatmif q&mtdyfaevm;rodbl;vdkY enf;enf; acgufxm;
cJYw,f? q&mrawGUcsif&if tdyfaysmfaew,fvdkY uRefawmf owif;jyefydkYvdkufr,f }}
OD;jrifYEG,f\ &ifrSm owdrjyKrdrD ckefvm\/
]] udpör½Sdygbl; oufa0? ig qif;awGUvdkufygYr,f }}
OD;jrifYEG,fu oufa0udkausmfNyD; a½SUrS qif;vmcJY\/
avSum;ckvwfrS acwå&yfNyD; Munfhrdonf/ arQmfvifYonfhtwdkif; rSefyg\/
rGefrGefyg/
rGefrGef\ rsufESmav;rSmvnf; 0if;ueJ awmufyoGm;\/ oGm;av;rsm; vufatmif NyKH;vdkufNyD; xdkif&mrS
x&ef tm;,laeonf/
]] xdkifaeyg rGefrGef? xdkifaeyg udpör½Sdygbl; }}
OD;jrifYEG,fu oGufoGufqif;cJYNyD; rGefrGefESifY rsufESmcsif;qdkif½Sd qufwDukvm;xdkifwGif 0ifxdkifonf/
rGefrGefYab; ukvm;xdkifwGifum; awGUaeus tazmftrsKd;orD; xdkifae\/
OD;jrifYEG,fu NyKH;NyD; rGefrGefYrsufESmav;udk Munfhonf/
rGefrGefYrsufESmav;uvnf; NyKH;aeonf/ omrefNyKH;onfr[kwfbJ wpfpkHwpf&mudk auseyf0rf;om[ef
½TifysonfhtNyKH;av;jzpf\/
]] 'DvdkqdkawmY q&mu rGefrGefYudk awGUcsifom;ygaemf }}
]] b,fvdk bmajymvdkufw,f rGefrGef }}
]] vmomvm&w,f? rGefrGefYudk q&mu vufcHawGUrS awGUygYrvm;vdkY? rGefrGef wu,fpdk;&drfrdcJYwmyg }}
]] bmjyKvdkY rGefrGefYudk q&mu vufcHrawGUcsif&rSmvJ }}
]] q&m wu,fajymwm }}
]] wu,fajymwmyg rGefrGef }}
rGefrGefonf qdkif;qdkif;av; jzpfoGm;\/ wpfpkHwpfckudk ajymoifYrajymoifY csdefqae[efwlonf/
]] rGefrGef q&mYudk wpfckckajymrvdkYr[kwfvm;? bmajymr,fqdkwm q&mvnf;odygw,f? aAm"dukef;em;u
pdwåokc0yfa½SmYuvdkY q&majymcJYrdwmudk tjypfwifrvdkY r[kwfvm; }}
rGerf eG u
f &,fawmY\/ &,fyaHk v;u vGwv f yfNy;D tjypfuif;aomuav;ESiw Yf o l nf/ &,forH mS vnf; em;rSm
om,monf/
]] rGefrGefajymrSmudk q&mu ajymw,f? [kwfw,fav? q&mu tJ'Dvdk bmvdkYajymcJY&wmvJ? pdwåokc
0yfa½SmYudk rGefrGef vdkuf½Smvdkuf&wm? NyD;awmY tJ'Dwkef;u q&m0wfxm;wmuvJ ...}}
OD;jrifEY ,
G u
f vnf; &,fonf/ onfwek ;f u ol0wfxm;onfuvnf; uxduwpfO;D ESiYf rwlv/S a*guform;wdYk
rnfonf udk,fY[efESifYudk,f xl;xl;qef;qef; 0wfwwfMuonf/ tJonfwkef;u OD;jrifYEG,fu atmufydkif;ü
*si;f abmif;bD tjym&ifu Y kd 0wfxm;onf/ tusu Ð awmY ykpH jH yNy;D txl;csKyx
f m;aom aysmb f ,G v
f uf&uf yifet D ppf
txlpm;jzpf\/ *sif;abmif;bDudkawmY tMurf;cHNyD; tdwfrsm;aomaMumifY tokH;wnfhí 0wfonf/ vuf&ufyifeD
txludkawmY tzufzufrS ESpfoufí0wfonf/ ol0wfonfudk oabmusol EdkifiHjcm;om; rdwfaqGESpfOD;udkyif
vufaqmifay;&zl;onf/ [ef;'f0dk;Aif;ac: vuf&uftppfrdkY olwdkYu jrwfEdk;Muonf/
tif; ...a*guform;rSe;f owdrjyKrv d Qif bmESiw Yf al ernfenf;/ rGerf eG f xifco
YJ vdk ruúi;f epftoGiEf iS u
Yf m;
teD;pyfom;/
]] q&mu bmvdkY tJ'Dvdkr[kwfbJ ajymcJY&wmvJ }}
]] taMumif;½Sdygw,f rGefrGef? a½SUc&D;quf&rSmudk rGefrGefu odyfpdk;&drfaew,f? um;csif; ypönf;vJwyfay;
vdkufwmawmif rGefrGefYrSm pdk;&drfpdwfukefao;wm r[kwfbl;? q&mYudk 0yfa½SmYu ruúif;epfwpfa,mufvdkY ,kHoGm;&if
rGefrGef pdwfcsoGm;r,f? oHo,r½SdbJ rGefrGef pdwfajzmifYajzmifYeJY c&D;qufoGm;Edkifr,f r[kwfvm; }}
rGefrGef\ rsufESmav;onf wnfNidrfoGm;onf/ aus;Zl;wifjcif;ESifY 0rf;enf;rSKa&maom [efuav;jzifY
odrfarGUpGm ajymonf/
]] q&mu pdwfudkodyfodwmaemf? [kwfw,f rGefrGefu odyfpdk;&drfwwfw,f? 'gayr,fY q&majymovdkyJav?
ruúif;epfwa,mufvdkY ,kHvdkufNyD;awmY rGefrGef pdwfajzmifYajzmifYeJY c&D;qufEdkifcJYw,f? aMomf ...jzpf&av? rGefrGef
raumif;bl;? q&mYapwemudk rGefrGef wvGJxifaerdcJYw,f }}
]] rGefrGefu b,fvdkxifvdkYvJ }}
]] [dk'if; ...rGefrGefYudk q&mu rawGUcsifvdkYrsm;vm;vdkY }}
]] bmjyKvdkY tJ'Dvdk xif&wmvJ }}
]] odbl;av? rGefrGefu ...}}
rGefrGefonf pum;udk rqufbJ &yfypfvdkuf\/
OD;jrifYEG,fu rsufESmudk csKdcsKdxm;vsufu rGefrGefYudk tuJcwfMunfhae\/
tajctaeü bmrQwif;rmrSKr½Sd? jyóem[lívnf; bmrQ BuD;BuD;us,fus,fr½Sd/
onfMum;xJu rGerf eG t Yf oGiüf csKyw
f nf;rSKEiS Yf ½ke;f uefrKS ukd aiGUaiGUjrif&onf/ rsuEf mS av;uvnf; oem;zG,f
i,fvSonf/ olYudk ai;ai;av; jyefMunfhaeaom rsufom;jymjymwGif rsuf&nf&dyfudk jrif&\/
OD;jrifYEG,fu wrifvkyfí &,fvdkufonf/
]] rGefrGefu tvum; pdk;&drfwwfwmudk;? uJ ...q&m trSefudkajymr,f? em;axmifrvm; }}
]] tif ...½Sif }}
]] ajymomajymcJY&w,f? q&mvnf; rGefrGefYudk odyfawGUcsifaew,f }}
]] rGefrGefYudk q&mvnf; odyfawGUcsifaew,f }}
]] [kwfw,f rGefrGef }}
]] rGefrGefYudk q&mu bmjyKvdkY awGUcsif&wmvJ[if }}
]] aMomf ...rGerf eG &f ,f? *Dwqnf;qmwke;f u rGerf eG q f okd mG ;wJY aw;oH[m q&mYem;xJu rxGub f ;l ? q&mwif
r[kwfygbl;? tifrwefrS ZDZmaMumifwJY q&mYrdwfaqG OD;wkwf0if;uawmif rGefrGefYudk tjrifYqkH; csD;rGrf;cJYygw,f }}
]] q&mYvdk yk*¾Kdvfu csD;rGrf;awmY rGefrGef b0ifjrifY&rSmaygY }}
]] jrifYaygY rGefrGef }}
]] wu,f jrifY&rSmvm; }}
]] &,fp&m ajym&wmyg rGefrGef? b0ifawmY rjrifYeJY? 'gayr,fY udk,fYBuKd;yrf;csuf&JU atmifjrifrSKudkawmY
*kPf,lyg? 0rf;omrSKudk cHpm;yg? pdwfqdkwmudk wwfEdkiforQ tvdkjynfhygap }}
]] pdwfqdkwmudk wwfEdkiforQ tvdkjynfhygap? tJ'g bmajymwmvJ[if }}
]] pdwu f kd tvdv k ukd wf mawmY raumif;bl;? 'gayr,fY jynfo h ifoY rQ tvdjk ynfah pwmuawmY ta&;Bu;D w,f?
½kyfcE¨m[m xdkufoifYwJYtm[m& r½Sd&ifrjzpfovdkyJ? pdwfcE¨m[mvnf; wpfpkHwpf&maom twdkif;twmtxdawmY
olvdkcsifwJY tm[m& jynfh0rSjzpfw,f }}
]] tJ'guawmY jrifYoGm;NyD? rGefrGef rvdkufEdkifawmYbl; }}
]] vdkufEdkifygw,f rGefrGef? pdwfqdkwm[m 0rf;omrSK? auseyfrSK? cspfcifrSK? cspfcifcH&rSK? tJ'gav;awGudk
ESpfoufygw,f? tJ'gav;awGudk &ygap }}
]] r&awmYaum q&m }}
]] &Edkifygw,f rGefrGef? avmuBuD;[m 'Davmufrqdk; ygbl; }}
rGefrGefu olYudkpdkufMunfhonf/ olu rGefrGef\tMunfhudk vufcHNyD; at;csrf;pGmNyKH;vsuf jyefMunfhae\/
rGefrGefu oufjyif;av;½SKdufNyD; NyKH;\/
]] bmyJjzpfjzpf q&meJYawGU&vdkY rGefrGef pdwfcsrf;omoGm;NyD }}
]] 'gxuf q&mYudk rGefrGef b,fvdkvkyf odoGm;ovJ }}
]] 'DaeYyJ odwmaygY? tEkynmtoif;u rdwfaqGawGu wpfqifY? 'DaeY q&m pmaya[majymrSm rGefrGef
odw,fav? rGefrGefu tJ'Dvdk a[majymyGJawGqdk&if tukefavQmufoGm;wm? 'DusawmY tjyifuyJ em;axmif&wm?
q&modrmS aygY? rGerf eG uf rpGr;f roefyg? qif;&wuf& rvG,u f yl gbl;? [dak eYu ESpqf ,fw Y pfrikd rf mS qkw
H ek ;f u q&mYukd
aus;Zl;wifpum;ajymzdkY rGefrGef um;ay:u rqif;EdkifcJYbl; }}
]] q&m em;vnfygw,f }}
]] 'DaeYvnf; rGefrGef um;ay:uyJ em;axmifygw,f? toHcsJUpufeJYqdkawmY aumif;aumif; Mum;&ygw,f?
NyD;awmY jywif;aygufuae q&mYudkvnf; jrif&w,f? jrif&awmYrS t[if; ...q&mOD;jrifYEG,fqdkwm [dkaeYu
pdwåokc 0yfa½SmYu ruúif;epfBuD;ygvm;vdkY? rGefrGefav 0rf;omvdkufwm? 'geJY tdrfwpfacgufjyefNyD; a[m'gav;
,lvmwm }}
rGefrGefu vufayGUtdwfuav;udk vufwpfzufwnf;jzifY zGifYNyD; 'pfpBwDAsLwm uufyfzkH;topfwpfckudk
ESKduf,lí OD;jrifYEG,ftm; vSrf;ay;onf/
]] aeygap rGefrGef? q&mYrSm tydkwpfck ½Sdygao;w,f? NyD;awmY [kdaeYu q&mjyifxm;wJY uufyfuvnf;
qufokH;vdkY&ygao;w,f }}
]] tdk ...r[kww f m q&m? [dak eYu vJwyfay;vdu k w
f myJ vGev f NS y?D rGerf eG u
f topfwpfck jyefay;&rSmaygY?
a&mY ...,lyg q&m }}
]] rGefrGefu tJ'g jyefay;csifvdkY? tck q&mYqD vmwmvm; }}
]] tdk ...tdk ...r[kwfygbl; q&m&,f? rGefrGefav q&meJY cif ...cifcsifvdkYyg }}
]] q&meJY cifcsifvdkY½Sd&if tJ'gav;udk ray;eJYawmY? tJ'gav;udk tpm;jyefay;aew,f qdk&ifawmY cifrifwJY
vlcsif;qufqHa&; r[kwfawmYbl; }}
]] tJ'DvdkqdkawmY rGefrGefu tjrwfxkwf&m usraebl;vm; }}
]] rGefrGefYrSm tJ'Dapwem &nf½G,fcsuf½Sdovm; }}
]] ½Sif }}
]] apwem &nf½G,fcsuf r½Sdbl; r[kwfvm;? r½Sd&ifNyD;wmyJ? jyef,loGm;yg rGefrGef? q&mu MunfMunfjzLjzLeJY
ay;vdkufwmyg? tJ ...q&mwdkYcsif; cifrifwYJ txdrf;trSwfeJY odrf;csifodrf;xm;aygY }}
rGefrGef\ rsufESmav;u awmufyoGm;\/
]] [kwfNyD rGefrGef odrf;xm;r,f? 'gudkawmY r[kwfbl;? vJwyfvdkufr,fav? q&m wyfay;cJYwmav;udk
rGefrGef odrf;xm;ygYr,f }}
rGefrGefu ypönf;av;udk vufayGUtdwfwGif;odkY jyefoGif;vdkuf\/ zGifY,lpOfuuJYodkYyif b,fbufvuf
wpfzufwnf;udkom okH;aMumif; OD;jrifYEG,f owdjyKrd\/
rGerf eG o
f nf ypön;f av;udk xnft h Ny;D ü OD;jrifEY ,
G b
f ufvn S uhf m rsuEf mS av;udak rmYí NyK;H NyK;H av;Munfo
h nf/
½kwfw&ufawmY trSwfrxifyg/
acgif;av;udk armYarmYav;xm;vdkufawmY vnfwdkifav;u qefYvmonf/ vSolwdkif; vnfwdkifrvSyg/
,ck rGefrGefYvnfwHu aiGief;jzLvnfwHvdk vSonf/ ½Sif;½Sif;oG,foG,fESifY vSonf/ ykckH;av;ESifY vnfwHquf[efu
aumufaMumif; yef;csD[efjzifY vSonf/
aMomf ...yg;cGufav;ESpfckuvnf; ½Sdaeao;onf/
bk&m; ...bk&m; ...OD;jrifYEG,fu &ifwGif;rS a&½Gwfonf/ om;pOfwpfquf jynfhvkeD;rS jyefBuKH&ygNyD/
onftoGif? onftvS? onft½G,f? r[kwfyg ruyg? onf½kyf&nfrsKd;/
OD;jrifYEG,f\ &ifonf odrfYodrfYcgatmif vSKyf½Sm;oGm;onf/
&ifvSKyf½Sm;ouJYodkY rsufESmrvSKyf½Sm;atmif owdxm; xdef;csKyfNyD; OD;jrifYEG,fu ar;onf/
]] rGefrGefwdkYu rEÅav;uyJaemf }}
]] [kwfygw,f? rGefrGefwdkYtdrfu e,l;pDA,fvdkif;xJrSm? xGef;vS[dkw,fem;wifyg? aMomf ...q&m
a*guf½dkufovm; }}
]] ½dkufygw,f rGefrGef }}
]] rGefrGefYazazvnf; ½dkufw,f? OD;aeatmifwJY? q&mrsm; odrvm; rodbl; }}
]] rodao;bl; rGefrGef? q&mu 'Da&mufwm rMumao;awmY a*gufuGif;u vlpkHatmif rodao;bl; }}
]] rGefrGefYararuawmY a':jzLjzLoefYwJY? [dk'if; t&m½SdxJuawmY r[kwfygbl;? ukefonfqdkygawmY q&m }}
OD;jrifYEG,f\ &ifwGif;rS tvkH;BuD; usoGm;onf/ jzLjzLoefY ...onfemrnfrsKd;udk olrMum;zl;/
rGefrGefu &,fvdkuf\/
]] trSefu rGefrGefYrSm tarESpfa,mufawmif½Sdw,f? a[m'D a':aemfjraoG;uvnf; rGefrGefYtar? rGefrGefY
aus;Zl;½SifaygY? rrjr r½Sd&ifav 'DavmuBuD;rSm rGefrGef bmrSvkyfwwfrSm r[kwfbl; }}
rGefrGefu ab;wGif pum;wpfvkH;rQ rajymbJ NidrfNidrfxdkifaeaom trsKd;orD;udk ar;av;jzifY ñTefjyNyD;
rdwfqufay;\/
aemfjraoG;u ½Su[ f efjzifY NyK;H onf/ u&ifaoG;ygonfh ½d;k om;Muifemwwfol trsK;d orD;wpfO;D [k OD;jrifEY ,
G u
f
pdwfwGif;rS rSwfcsufcsonf/
rGefrGefu cg;av;udk qefYvdkufNyD; qdk\/
]] q&m em;aewmudk rGefrGef vmaESmifY,Sufovdk jzpfaeNyD? rGefrGef jyefygOD;r,f }}
rGefrGefu tm;,lNyD; ae&mrSx\/ aemfjraoG;uvnf; xNyD; rGefrGefYteD;wGif &yfvm\/
]] aESmifY,Suf&mrusygbl;? rGefrGefeJY cifrif&wmudk q&m 0rf;omygw,f? aemifvnf; vmvnfaygY rGefrGef?
vdkwm½Sd&ifvnf; q&mYudk tultnDawmif;yg }}
]] wu,fvm; q&m? rGefrGefu aemufus&if wu,fawmif;rSmaemf }}
]] wu,fawmif;ygapvdkY q&m arQmfvifYaeygYr,f }}
aemfjraoG;\ tultnDjzifY rGefrGefonf um;½Sd&modkY qif;onf/
OD;jrifYEG,fvnf; vdkufqif;NyD; '½dkifbmxufOD;atmif aemufcef;wHcg;udk zGifYay;rd\/
]] oefYcf,l ...q&m }}
aemfjraoG;u rGefrGeYfudk ae&mcsxm;ay;NyD; um;aemufrSywfum wpfzufab;rS 0ifxdkif\/
]] oGm;awmYaemf rGefrGef }}
]] oGm;NyD q&m? aMomf ...rGefrGefwdkYtdrfvnf; vmvnfaemf }}
]] aumif;ygNyD rGefrGef }}
vufuav;jy ESKwfqufNyD; um;o,faqmif&m ygoGm;aom rGefrGefYudk tdrf0rS&yfNyD; OD;jrifYEG,fonf rsufpd
wpfqkH; Munfhaerd\/
twefMumrS av;yifaom ajcvSrf;jzifY tdrfay:odkY jyefwufvmcJYrdonf/
ukwifay:wGif vSJNyD; ezl;ay:vufwifí pOf;pm;rd\/
onftoGif? onftvS? onft½G,f? onf½kyf&nfrsKd;/
onfvdkyif aiGief;jzL vnfwdkifrsKd;ESifY/ aMomf ...onfvdkyif yg;cGufuav;awGESifY/ a&;a&;a,mifa,mif
r[kwf? eufeuf½SKdif;½SKdif;? yDyDoo yg;cGufav;ESpfzufESifY/
vef;vef;vwfvwf? oefYoefYpifpifrdkY jrif&olwdkif;&ifrSm at;ygbdawmYonf/
&ifrSm at;vdkYyJ oDwmvGif[k udk,fu emrnfav; a½G;ay;cJY&onf/
onfwkef;uawmY ...
]] yka&edoif? qufwdkif;Muifom;? tdrf½Siftppf? i,fuRrf;cspfESifY? xyf&pfvufoif? xkH;pwGif ...}}
[kwfonf/ i,fuRrf;cspfESifY xyf&pfvufoif? xkH;pwGif/
xkH;pwGif ...

(c)

naerSm avcsKdaoG;aeonf/
aqmif;onf aEGbuf,dkifvmNyDrdkY tat;u aygYonf/
yiftdkyifysKdwdkYxuf ½Guf0gawGudk jrifpjyKNyD/
aMomf ...wpfcsDwpfcsDwGif OMoyif aw;pí qdkaeayNyDwum;/
jrifYEG,fu opfjzifY aqmufxm;aom a*gufuvyf taqmufttkHwGif;odkY 0ifvdkuf\/
bm;aumifwmwGif pm&if;rSwfae&mrS rdkem;u armYMunfhNyD; qdk\/
]] rif;aemufvScsnfvm; jrifYEG,f? a&mif;'fxGufMuwm vlukefNyD }}
]] udpör½Sdygbl;? uRefawmf 'DaeY uuf'DvkyfzdkY vmwm r[kwfbl; }}
tdEd´,aoG;aESmaom rdkem;u olYudk ajcqkH;acgif;qkH; tuJcwfMunhf\/
]] tHr,f ...rif; 'DaeY w,f½SKd;aumif;ygvm;? ZmwfvdkufyJa[Y? vufxJu bmpmtkyfvJ }}
]] uAsmpmtkyfyg }}
]] uefapmif;rSm uAsmpyfrvdkYaygY? 'gayr,fY 'DaeY rif;rxrf;wm emwmyJ? tenf;qkH; okH;usyfavmuf
emw,f }}
]] bmjyKvdkY }}
]] &efukefu udk,kBuKdif vm½dkufw,f? rif;vmrvm;vdkY olapmifYaeao;w,f }}
]] [kwfvm; ...at;Asm aqm&D;yJ }}
]] udk,kBuKdifu [dkw,folaX;r[kwfvm;? ydkufqHrESajrmbl;? uuf'DawmY odyfacs;rsm;w,f? rif;udkawmY
bmtonf;pGJoGm;ovJ rodbl; }}
]] olu eHygwfudk; r½dkufwwfbl;av? tjynfh½dkuf&if b,fcsnf;yJ axmifYwef;qGJwm }}
]] tJ'g rif;u bmjyifay;vdkufvJ }}
]] a*gufudk b,feJY½dkuf&r,fvdkY olu taorSwfxm;wm? uRefawmfu nmygoGif;cdkif;vdkufw,f? tJ'DawmY
wnfhvnf;wnfh ajy;vnf;ajy;oGm;w,f? '½dkufbmudkyg yckH;tjynfhvSnfhNyD; nmoGif;½dkufenf;vJ jyvdkufw,fav?
ol tifrwefaMumufwJY ykodrfuGif;udk EdkifoGm;w,f? 'pfpwefY &oGm;wmudk; }}
]] rif;[mu igYenf;yJ[m }}
]] [kwfygw,f? cifAsm;u uRefawmYfq&myJ[m }}
rdkem;u NyKH;NyD; ]]rif; ...a&cJa&aomufOD;rvm;}}[k ar;onf/
]] awmfygNyD? uRefawmf uefapmif;oGm;vdkufOD;? udk,kBuKdifudk ajymyg? olrjyefao;&if reufjzef uRefawmf
vmxrf;ay;r,fvdkY }}
]] at; ...rjyefao;bl;wJY? igajymvdkufygYr,f }}
jrifYEG,fonf a*gufuvyf taqmufttkHwGif;rS xGufvmNyD; uefapmif;qD avQmufcJY\/
rodrom ajyajyav;avQmufum a&pyfqD xdk;qif;oGm;onfh urf;ajcwGif jrifYEG,fu xdkif\/
onfae&mav;wGif xdkifrdwdkif; jrifYEG,f\&ifrSm at;csrf;NyD; vGwfvyfonf/
uRef;qG,fav;rsm;ozG,f auGUum0dkufum avQmavQmoG,foG,f½Sdaom urf;ajcajrwdkYu vSonf/ oJjzL
ajrcHrS jrufcif;pdrf;pdrf;wdkYu rsufpdat;onf/ a&jyifonf uefa&jyifxuf jrpfa&jyifESifYwlonf/ trSefu
uefokH;qifYonf a&uefwpfckxuf vSyaom jrpfauGUav;wpfckESifYwlonf/ [kwfonf? vSyaom? vdr®maom?
,Ofaus;aom jrpfauGUav;wpfckESifYwlonf/
avnif;aMumifY ,Ofaus;vdrm® aom vSKid ;f EkEw
k Ykd urf;qDoYkd Nird NYf ird n
Yf ifnif tqufrjywf ajy;vmaeMuonf/
tdyfwef;rwufao;aom iSufi,frsm;uvnf; a&jyifxuf ½Syfum ysHoef;aeMu\/
ywf0ef;usifrSmu ½SKcif;udk ydwfqD;uG,fzkH;aom opfBuD;0g;yifwdkYr½Sd/ onfawmY us,fvGifjyefYajymaom
"mwfudk cHpm;&onf/ &ifrSm at;csrf;vGwfvyfonf/
jrifYEG,fu taemufbufqDodkY rsufaMumudkqefYí vSrf;ai;onf/
ta0; [dkbufurf;rSmawmY o&ufyif armifESr½GmqDrS 0g;½kHwef;ESifY awmwef;oG,fukd awGU&onf/
jrLvTrf;aom awmwef;oG,fum; eufeufjymjym½Sdonf/ awmwef;oG,ftxufrSmawmY jrLjymonf aea&mifESifY
a&mum c&rf;a&miforf;ae\/ c&rf;a&miftxufrmS awmY yef;Eka&mifu wpfwefaY y:aeonf/ yef;Eka&mif aemufyg;rS
jzmxGufaom a½Ta&mif0g0gonf pdrf;zefYzefYtaoG;odkY ul;oGm;NyD; cdkjyma&mif aumif;uifBuD;ESifY qufae\/
jrifYEG,fu oufjyif;cs\/
a½S;,cifuawmY onfobm0½SKcif;wdkYonf rdrd\ wpfOD;wnf;aom tazmfyg/ rdrd ESpfoufjrwfEdk;aom
wpfckwnf;aomtvSyg/ ,ckrl ...
jrifYEG,fu uAsmpmtkyfav;udk zGifYvSef\/
t½Sifr[m&|om&\ eef;ajratmifcsmcsD bk&m;wdkif&wkav;udk zwfrdonf/
]] eef;ajratmifcsm? xGwfxdyfomxuf? &wemyk&? a½Tjynfr\? u,fxrajzmifY? aemufawmifaxmifY0,f?
pdwfajzmifYñTwfMunf? apmfuJwnfonfh? a½TjynfxGwfcsm? pG,fvusfm }}
jrifYEG,fu acwå&yfvdkufNyD; pdwf0,f tm½kHudk ½kyfvkH;azmfMunfhonf/
tif;0udk rdrd ra&mufzl;/ xdkYaMumifY ywf0ef;usifonf b,fodkY½Sdrnf rod/ odkY&mwGif apwDwpfqludkum;
jrifxifMunfhí&onf/
apwDawmfajc&if;wGif oli,fysKdwpfa,muf/ aMomf ...rdrdt½G,fcefYygwum;/ vufrSmuvnf; yef;cdkif
awGESifY/ oli,fysKdonf apwDawmfudk ½dkaopGm OD;csuefawmYaeonf/
jrifYEG,fu rsufvkH;rsm;udk pmtkyfqDjyefydkYNyD; qufzuf\/
]] &wemyGifYvSKdif? rÍÆLcdkifESifY? OD;wdkifcsDajr§muf? uREfkyfavQmuftHY? q,fYajcmufESpfjynfh? jrifY\rxif? rGwfrGwf
pifom;? NrdwfoGifvTwfpdkY? jymoG,fnKdUudk? ewfuJYodkYyif? aemifrif;xifom; ...}}
jrifYEG,fonf &yfvdkufNyD; awG;jyef\/
NrdwfoGifvTwfpdkY/ onfpum;uawmY i,fqHawmuf ajymif;pt½G,f? onfvdk em;vnfonf/
jymoG,n f KUd / onfpum;u bmudk qdv k ykd goenf;/ txl;ojzifY jymqdo k nfph um;ESiYf nKUd qdo
k nfph um;awGu?
onfjymESifY nKd[laompum;udk ½Sifr[m&|om&vnf; okH;onf/ tjcm;pmqdkawGvnf; tvGefokH;onf/ b,fvdk
vSaom jymESifY b,fvdkvSaom nKdygenf;/
jrifYEG,fu &wkwGif olatmufajc rsOf;om;xm;aom pmvkH;av;awGudk Munfhonf/
]] &a0awmifav;? udk,fa&mifajy;onf? nKdaoG;vJYvJY }}? onf[mu wpfck/
]] NidrfoufvJYvJY? EGJUEGJU½Sdrf;½Sdrf;? aMumpdrf;i,fEk? nKda&mifpkudk }}? onf[mu wpfydk'f/
pifoD,m\ rsufESmav;u rsufvkH;rsm;wGif ay:vmonf/
pifo, D mYtom;av;u jzLjzLpifpifav;/ nufnufanmanmav;/ rGwrf w G pf ifonf[k qdEk ikd rf nf/ taoG;rJY
ta&mifrJY jzLonfawmY r[kwf/ arG;nif;av;awGu jymjymvJYvJYav; vTrf;xm;ao;onf/ taMumav;awGu
nKdUnKdUpdrf;pdrf;av;/ t&yfav;u aMumYaMumYoG,foG,f/
jymoG,fnKdU/ aMomf ...jymoG,fnKdU [lonf onf[mudkyif qdkonfxif\/
t½Sifr[m&|om&rSm tu,fyif onfvdkvSaom ]0PÖybm} t[kwf½SdcJYoavm/ aESmif;vlawG twl,l
EdkifzdkY pdwful;jzifY pyfxm;cJYavoavm/
½SdcJYvQifawmY i,fuRrf;cspfaygY/ olvnf; i,fi,f? udk,fvnf; i,fi,f/ tif;av ...[dkwpfydk'frSmvnf;
]]i,fuRr;f cspEf iS ?Yf xyf&pfvufoif? xk;H pwGiEf KS u d }f }[k pyfxm;ao;onf/ qHx;Hk xk;H oifpt½G,?f tysKad bmf0ifp? tvS
jyifwwfpt½G,f? aMomf ...pifoD,mwdkYt½G,f/
awG;íaumif;aecdkuf a½SU½Sd uefa&jyifxuf ]yvkH}[k cJusoH Mum;&\/
jrifYEG,fu aemufodkY vSnfhMunfhrd\/
aMomf ...pifoD,m? udk,fYjymoG,fnKdU/
pifoD,mu toHav;rsm;xGufatmif [uf[ufyufyufav; &,f\/ NyD;rS tajy;uav;vmum olYteD;
jrufcif;ay:wGif 0ifxdkif\/
]] idkifaevdkufwm tMumBuD;yJ? pifoD,m a&mufvmwm rodbl;vm; }}
]] aMomf ...[kd'if; udk,fenf;enf; tawG;vGefoGm;vdkY }}
]] bmawG awG;aewmvJ }}
]] [dka&muf'Da&mufaygY pifoD,m&,f }}
]] pifoD,m aemufusvdkY pdwfqkd;aewmvm; }}
]] BuHBuHzefzef pifoD,m&,f? ukd,fu pifoD,mYudk pdwfqkd;0HY&rvm;wJY }}
]] ydkw,f ...cRJw,f ...[Gef; }}
pifoD,mu vnfav;udkqefYum rsufESmav;udk wpfzufodkY rvSnfhwvSnfhjyKNyD; rsufapmif;av; xdk;\/
jrifEY ,
G uf pifo, D monf cgwdik ;f uJo Y yYkd if qHyifukd ½d;k ½d;k csxm;onfr[kwb
f J wpfrsK;d wpfrnf xk;H zGUJ vmonfukd
owdjyKrd\/
cgwdkif; qHyifudk ykckH;0Jatmif csxm;pOfu vnfwdkif\tvSudk jynfhjynhf00 rjrif&/ ,ckrS aiGief;jzL
vnfwdkifonf ½Sif;½Sif;oG,foG,f ay:ae\/
]] Munfh ...bmai;aejyefwmvJ }}
]] aMomf ...[dk'if; ...'DaeY pifoD,mu qHyifudk wpfrsKd;xkH;vmvdkY }}
]] Munfhaumif;vm; }}
]] zdk;pdefBuD;qdkwJY oDcsif;udk oGm;owd&w,f }}
]] bm&,f }}
]] zdk;pdefBuD;u qdkw,f? vSwJYol[m oeyfcg;vdrf;zdkY rvdkbl;wJY }}
]] tJ'gu bmajymwmvJ }}
]] aMomf ...vSNyD;ol[m bmvkyfvkyf b,fvdkaeae vSaewmyJwJY }}
]] ,lYrsufpdxJrSm pifoD,m wu,fyJ vSaevm;? [kwfvm; }}
]] wu,fyJ vSaeygw,f pifoD,m }}
]] ,l ...wjcm;aumifrav; b,fESpfa,mufaum 'Dvdkajymzl;vJ }}
]] rajymzl;ygbl; pifoD,m? ajymp&mvnf; awGUawmYrSm r[kwfygbl; }}
]] bmjyKvdkY }}
]] ewf½SifaemifqdkwJY uAsmpmqdkBuD;u pyfzl;w,f? wlcefYbufNyKdif? pHomwdkifom? ajcmufqdkifjrifYcef;?
vSw0ef;0,f? awmifpGef;nmzsm;? xGwfwifxm;ESifY? ESpfyg;ESKdif;½Snf? ESKef;vmvSnfhvnf;? NzKd;jynfhvvQH? Mu,fES,f
&HvdrfY ...wJY }}
pifoD,mu rsufarSmifav;MuKwfNyD; nnf;nnf;nLnLqkd\/
]] ,lYuAsmawGudk pifoD,m em;rvnfbl; }}
]] ud, k ½f iS ;f jyygYr,f? ewf½iS af emifu qdw
k ,f? wpfavmuvk;H rSm olcY spo
f l tvSq;Hk ygwJ?Y wjcm; b,fou
l rS
rrDygbl;wJY? vlcsif;rajymeJY? ewfjynfajcmufxyfu ewfrdzk&m;awG vmNyKdifwmawmifrS vrif;BuD;udk vmNyKdifwJY
Mu,fav;awGom jzpfoGm;r,fwJY }}
]] tJ'geJY bmqdkifvdkYvJ }}
]] qdkifw,fav udk,fuvnf; vrif;BuD;udkjrifzl;awmY Mu,fav;awGudk vSw,fvdkY rajymawmYbl; }}
pifoD,mu rsufapmif;av; xdk;jyefonf/
]] udkydkBuD; ...odyfydkwJY udkydkBuD;? [if; ...'geJY b,frSmvJ? pifoD,mYtwGuf emrnf }}
pifoD,mu ,ck ykodrfwGif A&if*sDausmif;[k ac:Muaom pdefY*sKd;qufzf uGefAifYü wufaeonf/ ,ckESpf
½Spfwef;? aemufESpfwGif udk;wef;a&mufNyD; tpdk;&ppf pmar;yGJajz&awmYrnf/ tpdk;&ppfrajzrD jrefrmemrnf wpfck
vdkcsifonf/ ½dk;½dk;emrnfr[kwf vSvSyy emrnfwpfck/
]] udk,fa½G;xm;NyD;ygNyD? 'gaMumifYvnf; tck vmapmifYaewmaygY }}
]] 'gjzifY ajymav? *GufaxmfwdkY? bkwfqkHwdkYawmY rvkyfeJYaemf ...'gyJ }}
]] rvkyfygbl; pifoD,m&,f ...udk,f aumif;aumif;a½G;xm;w,f? udk,fav wpfywfawmif pOf;pm;
xm;&wm }}
]] tHr,fav; qdkvdkufwJYpm? ajymyg jrefjrefajymyg }}
]] uJ ...em;axmif? oDwmvGifwJY }}
]] jyefajymOD; }}
]] oDwmvGifwJY? aeOD; udk,fuAsmav;awmif pyfxm;ao;w,f }}
]] uAsmav;awmif pyfxm;ao;w,f? qdkjy }}
]] &ifrSaomfwm? vpE´mrdkY? oDwmvGifvGif? vSxGwfwifudk? oZifwESKef;? tif*rkef;odkY? aemifYbkef;onf;tl?
rSwfí,lonf? MunfjzLaemifYouf cdkifrQwnf; }}
pifoD,mu &,fjyef\/
]] tJ'gvnf; em;rvnfjyefbl; }}
]] oDwmvGifqdkwJY emrnfudk BuKduf&JUvm; }}
]] tif; ...BuKdufw,f? vSw,f? ,l bmvdkY tJ'Dvdk a½G;ay;wmvJ }}
]] pifo, D mYukd qDavsmaf tmif bmomjyef&wmav? pE´mwdYk aomfwmwdv Yk nf; &wmygyJ? 'gayr,fY r,fov D
awGrSmvnf; 'DemrnfrsKd;½Sdw,f? oDwmqdkwmu at;wJY"mwfrSeforQudk ac:wm? vrif;udkvnf; oDw*lvdkY
ac:Muw,f? NyD;awmY oDwmqdkwmu a½S;u tifrwefvSwJY rif;orD;av; emrnf? oD&dewforD;? Or®mewforD;awG
udkvnf; oDwmvdkYyJ ac:Muw,f? vewforD;udk pifoD,m? 'dkif,ife,f? tmwrpf(pf)? trsKd;rsKd; ac:ovdkaygY?
vGifqdkwmuawmY pifoD,mYtazemrnf ygatmifyg }}
pifoD,mu NyKH;\/
]] pifoD,mwdkY? 'kdif,ife,fwdkY? tmwrpf(pf)wdkYudkaum ,l b,fvdkvkyfodovJ }}
]] udk,fwdkYausmif;rSmvJ tk'f wl 'dkif,le,f (vewforD;bGJU) uAsmudk oif&ygw,f }}
]] [kwfyg&JU? ,lwdkY ykodrf tpdk;&[dkufpul;uvnf; pmodyfjrifYw,f ajymw,f? [kwfvm; }}
]] ajymMuwmyJ ...ykodrf&,f? &efukef&,f? jynf&,f? ppfudkif;&,f? tJ'D [dkufpul;awGu txl;[dkufpul;
awGwJY? [uf'frmpwm tkyfcsKyfwmr[kwfbl;? y&ifppfy,fvf tkyfcsKyfwm }}
]] 'gawmif ,ltwef;xJrSm tjrJwrf; yxr&w,faemf }}
]] pifoD,m b,fvdkvkyfodovJ }}
]] e,fydkif0efaxmufom; at;udku ajymjywm? ,leJY ½Spfwef;rSm wpfwef;wnf;qdk }}
]] at;udku udk,fYtcspfqkH; oli,fcsif;yJ[m }}
]] oluajymw,f ,lu pmvnf;awmfw,f? uAsmvnf; pyfwwfawmY aumifrav;awGu odyfBuKdufMu
w,fqdk? ,l zdk;pGHaygY }}
]] awmufwD;awmufwJY pifoD,m&,f? udk,fYvdk yaxG;eJY udk,fYydkufqHudk,f½Sm ausmif;wufae&wJYaumifudk
aumifrav;awGu BuKdufygYrvm; }}
]] odbl;av at;udkajymwmyJ? pifoD,muawmY ...[if; ...,lYudk rkef;w,f odvm; }}
]] rkef;w,f bmjyKvdkY }}
]] rkef;wmaygY? ,lu odyfwwfEdkifwJYvl? awGUpwkef;uvnf; wuwnf; wu,fY bkef;BuD;ao;ao;av;
avtjynhfeJY? NyD;awmY tdrf um;vmjyifay;wkef;uvnf; wu,fYruúif;epfBuD;*dkufeJY? ,lu pifoD,mYudk t½l;vkyf
wmudk; }}
]] t½l;rvky&f ygbl; pifo, D m&,f? [dw k ek ;f u 'DZifbmausmif;ydww
f ek ;f u taru ud&k if0wfcikd ;f vdYk 0wfae
&wm? um;vmjyifay;wke;f uvnf; wu,f vmjyif&wmyJ[m? tckvnf; pifo, D mwdaYk c:&if ud, k vf mjyifay;aewmyJ
r[kwfvm; }}
]] wuwnf; awmfygawmY? pifoD,mu t[kwfajymwm usaewmyJ }}
]] EdkY ...pifoD,mu rkef;w,fqkd }}
pifoD,m\ vSyaom rsufapmif;'Pfudk auseyfzG,f&m cH,l&jyef\/
]] ,l ...odyf0dwmyJ? ,lYudk b,folu rkef;vdkYvJ? rkef;&if ckvdk vmpum;ajymaeygYrvm; udk,fawmf&JU }}
olY&ifrSm at;wpfvSnfh? aEG;wpfvSnfh jzpfoGm;onf/
olu pifo, D m\ rsuEf mS av;udk pdu
k Mf unfo h nf/ pifo,
D muvnf; rsuv f ;Hk vTrJ oGm;bJ olu
Y kd jyefMunfah e\/
cyfvSrf;vSrf;rS a*gufoD;ESifY opfom;wkwf ½dkufrdoHrsm; ay:vm\/
pifoD,mu vSrf;MunfhNyD; ae&mrS x\/
]] a[m ...udk;usif;0ifvmMuNyD? 'uf'DwdkYrsm;vm; rodbl;? 'uf'DYBuKdwJYum;eJY pifoD,m vdkufvmwm }}
oluvnf; vSrf;Munfhonf/ eHygwfudk; ba&mif; (oJuGuf)qD ½dkufvmMuolrsm;wGif ta&;ydkifudk rjrif/
udk,kBuKdifudkom ykodrfuGif;\ csefyD,Hrsm;jzpfMuaom OD;ar½Tif? OD;bcsL;? rpöwma*smYwdkYESifYtwl awGU&\/
pifoD,mu olYbufvSnfhNyD; ajym\/
]] 'uf'DawmY ygrvmao;bl;? 'gayr,fY vmcgeD;NyD? pifoD,m oGm;awmYr,f? aMomf ...'gxuf ,la& }}
]] bmvJ pifoD,m }}
]] ,l ...ckeifu ½GwfjywJYuAsmav; pifoD,mYudk a&;ay;rvm; }}
]] b,fuAsm[mvJ }}
]] pifoD,mYemrnf ygwmav }}
]] pifoD,mvdkcsif&if udk,fa&;cJYr,fav }}
]] a&;cJY? reufjzef pifoD,m 'DyJ vmcJYr,f? apmifYaeaemf }}
]] aumif;ygNyD pifoD,m }}
pifoD,mu olYudk tNyKH;av;ESifY ESKwfqufNyD; a*gufuvyf taqmufttkHqD jyefay;oGm;\/
jrwfEdk;pkHrufjcif;? auseyfESpfodrfYjcif;? MunfEl;0rf;omjcif;wdkY aygif;pyfa&m,Sufaom &ifjzifY jrifYEG,fonf
olYjymoG,fnKdUudk rsufpdwpfqkH; ai;Munfhusef&pfonf/
uefapmif;rSm olu qufxdkifonf/
OMooHudk Mum;&onf/ OMooHonf cgwdkif;ESpfxuf ydkícsKdonf[k xifrdonf/ aMomf ...ywf0ef;usif
wpfckvkH;onf cgwdkif;xuf ydkvSaeyg\/
ydkvSonfaygY? udk,fY&ifrSmu vomaeonfudk;/ udk,fY&ifwpfckvkH; xdefatmif aiGvu omaeonfudk;/
jrifYEG,fonf pifoD,mtwGuf olpyfxm;aom uAsmudk wkd;wkd;jyef½Gwfonf/
]] &ifrSaomfwm? vpE´mrdkY? oDwmvGifvGif? vSxGwfwifudk? oZifwESKef;? tif*rkef;odkY? aemifYbkef;onf;tl?
rSwfí,lonf? MunfjzLaemifYouf cdkifrQwnf; }}

(*)

aemifYoufckdiforQ? udk,fYtoufcdkiforQ/
OD;jrifYEG,fonf vSJae&mrS xvdkufonf/ 0rf;enf;pGmvnf; NyKH;rd\/
i,fucspf tESpfwpf&m rarYom? i,fuaygif; tESpfwpfaomif; rarYaumif;? a½S;pum;ykHawGuvnf;
qdkxm;onf/
pum;ykH½Sdonfvnf; [kwfonf/ vlYobm0vnf; rSefonf/ uAsmoabm pmoabmt&vnf; vSonf/
od&Yk mwGif pdwo f abmt&rl twdwOf cGw H iG ;f rS rxGuaf jrmuf raygufzmG ;Edik jf cif;omjzpfonf/ w&m;oabmESiYf
qifjcifjyefawmY Oyg'gef/
aMomf ...rGefrGefYoDcsif;u pmom;av;twdkif; bmwJY ...
]] wdrfnKdrGJeJY idkyGJqif armxdkufNyDxif? orkyÜg' aemufaMumif;iif? rdk;ewfarmif Oyg'gef vkvif }}
OD;jrifYEG,fu vSKyf½Sm;aom pdwfNidrf&ef wpfpkHwpfckvkyfrnf qkH;jzwf\/
c&D;xGu&f OD;rnfukd owd&onf/ ompnfqakd wmY ud, k uYf m;ESiyYf if ud,
k o
f mG ;rnf/ q&mOD;qef;xGe;f uvnf;
rdrdum;ESifY vdkufrnf[k ajymxm;onf/ q&mESifYtwl c&D;xGuf&vQifum; ysif;zG,fr½Sd/ A[kokwvnf; wdk;OD;rnf/
tcsdefrSm ig;em&Drxkd;ao;ojzifY aea&mifaumif;aumif; ½Sdao;onf/ c&D;vrf;rSm pdwfcs&atmif um;udk
ppfaq;vQif aumif;rnf/
OD;jrifYEG,fonf pydkY½SyfvufwdkESifY ½Srf;abmif;bD0wfNyD; um;½kHqDodkY qif;cJY\/
um;OD;zkH;udk zGifYNyD; rD;ay;pepf tpdwftydkif;wdkYudk t&ifppfonf/
rsufvkH;wdkYu 'pfpBwDAsLwmqD a&mufoGm;onf/
tay:rStkyfxm;aom a&mfbmpGyfukd vSefcRwfvdkufaomtcg uufyfzkH;av;u ay:vmonf/
OD;wkwf0if;\ trSmpum;udk owd&rdonf/ rGefrGefYudk olrSmvdkufaom pum;wdkYudkvnf; owd&rdonf/
xl;xl;qef;qef; tawG;tac:wpfckuvnf; acgif;wGif;0ifvmonf/
tjypftemav;ESiYf jzpfaomfvnf; olt Y vkyo f v l yk Ef ikd af o;aom þuufyzf ;Hk av;onf tok;H 0ifaeygao;\/
tonf;rSm 'Pf&mav;ESifY jzpfaomfvnf; udk,fYb0vrf;udk,f avQmufEdkifao;aomvlonf tif; ...
onfavmurSm tokH;0ifygao;\/
tokH;0ifygao;\/

Ä Ä Ä
tcef; « 5 »

(u)

pdwfynm oifwef;cef;rwGif jzpf\/


OD;jrifYEG,fonf ausmufoifykef;BuD;ay:ü ]qdkufudkEsL½dk;qpf} [laom pmvkH;rsm;udk vufa&;BuD;BuD;jzifY
a&;vdkuf\/
wynfhrsm;xHrS pdwf0ifpm;rSKazmfjyaomtoHrsm; [JueJ xGufvm\/
OD;jrifYEG,fu pwifydkYcs\/
]] 'Dpum;udk wynfhwdkY pdwfynm r,lcifuwnf;u Mum;zl;NyD; jzpfMuvdrfYr,fxifw,f? bmqdkwmvJ
a0a00g;0g; em;vnfovdkvdkvJ ½SdMur,fxifw,f? 'DaeYawmY pepfwus wdkYaqG;aEG;avYvmMu&atmif/
vlwpfa,mufrmS a0'emwpf&yfaomfvnf;aumif;? jzpf½;kd jzpfpOfr[kww f YJ tjyKtrlwpf&yfaomfvnf;aumif;
½Sad ew,f qdMk uygpd?Yk tJ'D a0'em? tJ't D jyKtrleYJ qufpyfaewJY ½kycf E¨mydik ;f qdik &f m tajccHwpfcck u k v
kd nf; awGUw,f
qdMk uygpd?Yk ab;vlawGew YJ uG um,uH½iS [ f m ]bmaMumifrY Ykd bmjzpfaew,f} qdw k m em;vnfoabmaygufMuw,f/
'gayr,fY vltcsKdUrSm a0'emaomfvnf;aumif;? rdrdudk,fürESpfouf? vufrcHcsifbJvsufu rwm;Edkif
rqD;EdkifwJY tjyKtrlrsKd;aomfvnf;aumif; ½Sdaewwfw,f? ½kyfydkif;qdkif&m ppfaq;enf;awGeJY trsKd;rsKd; tppfaq;cH
MunfhawmYvnf;yJ ½kyfcE¨m a&m*gaA'eJY qdkifwJY tajccHtcsuftvuf wpfckudkrSrawGU&bl;? 'DvdkvlrsKd;awGudk
a,bk,stm;jzifY pdwfa&m*g½SifawGvdkY owfrSwfMuw,f? ab;vlawGeJYwuG um,uH½Sif[m bmaMumifYrdkY bmjzpf
aew,fqdkwm tvG,fwul em;vnfoabmaygufEdkifjcif;r½Sdbl;/
pdwfa&m*gudk t"du trsKd;BuD;ESpfrsKd;cGJEdkifw,f? wpfrsKd;u ]EsL½dk;qpf}? wpfrsKd;u ]qdkufudk;qpf}/
'DaeY EsL½dk;qpftaMumif; tao;pdwf pMu&atmif? rSDjirf;jyKzdkYuawmY ]vif;'pfpf}eJY ]bdk;av;pf}wdkY&JU ]pHvGJ
pdwfynm} pmtkyf tcef;ajcmufudk q&mñTefw,f/
EsL½dk;qpf qdkwJYpum;u rlvrSmawmY eAfaMuma&m*gudk qdkvdkcJYw,f? 'gayr,fY avYvmawGU½SdcsufawGt&
eAfaMuma&m*gvnf;r[kwb f ;l ? 'gaMumifY qdu k u
f Ekd sL½d;k qpf qdw
k pYJ um;udk wDxiG o
f ;Hk &jyefw,f? pdwef YJ eAfaMuma&m*gvdYk
wnfw h nfjh yef&if t"dygÜ ,f 'Dvx kd uG af ew,f? 'Demrnf[mvnf; pdwaf useyfz, G f r½Sjd yefb;l ? emrnf[m emrnfomygyJ?
emrnfuae qdkvdkwJY oabmtukefvkH;udk rodEdkifbl;? 'DawmY oD;oefYteufzGifYqdk&w,f/
a,bk,stm;jzifYawmY cdkifjrJ½SnfMumNyD; taxGaxGoabmudkaqmifwJY rESpfNrKdU rvdkvm;zG,faom
pdwv f KS y½f mS ;rSK tajctaeudk qdu k uf Ekd sL½d;k qpfvYkd ac:w,f? 'Dtajctaeudk vltcsKUd rSmom awGU&w,f? 'Dtajctaeudk
jzpfay:apwJY ½kyfcE¨m a&m*gaA' tajccH[mr½Sdbl;? 'DxufydkNyD; cGJcGJjcm;jcm; owfowfrSwfrSwf teufay;r,f
qdk&ifawmY pdk;&drfjcif;? aMumif;usKd;qDavsmfrSKuif;pGm aMumuf½GHUjcif;? t"dyÜg,frJYoa,mifjzpfwJY tjyKtrlwpfckudk
rvkyfraeEdkifjcif;? tawG;wpfck 'grSr[kwf oabmwpfck 'grSr[kwf cHpm;rSKwpfck[m pdwfrSmray:bJ raeEdkifjcif;?
½kyfcE¨m tajccHbmrSr½SdbJ ½kyfcE¨m 'ku©wpfckckjzpfaejcif;pwJY jzpf½dk;jzpfpOf tajctae pHawGu vGJaewJY? pHvGJrSK
awGudk qdkufudkEsL½dk;qpfvdkY ac:w,f/
tck a&wGufjycJYwJY vu©PmawG[m omrefvlwdkif;xJu vlawGrSmaum r½Sdbl;vm;vdkY ar;&if tenf;ESifY
trsm;awmY ½SdMuwmcsnf;yJ? jcm;em;wmu qdkufudkEsL½dk;qpf a&m*g½SifrSmu tJ'Dvu©Pm[m jrJpGJNyD; wm½Snfw,f?
olY&JU b0[efyefjzpfaew,f }}
]] tck q&majymcJYwJY pum;awGudk em;vnfEdkifatmif vu©Pmtm;jzifY cGJjcm;owfrSwfxm;wJY a&m*g
wpfckpDudk erlem,lNyD; qef;ppf o½kyfcGJMunfhMur,f }}
OD;jrifEY ,G of nf wpfem&DMumrQ ydcYk somG ;onf/ txl;ojzifY pd;k &drjf cif;taMumif;udv k nf; pkpH v
Hk ifvif tao;pdwf
½Sif;jy&onf/ trSefawmYvnf; qdkufudkEsL½dk;qpf a&m*gtm;vkH;\ bkHvu©Pmum; pdk;&drfjcif;yif r[kwfygavm/
pdwfynm½Siftrsm;u pdk;&drfjcif;udk pdwfa&m*gZmwfvrf;rS t"du vlMurf;rif;om;BuD;[kyif wifpm;ac:qdkMuonf/
ydkYcsrSKNyD;aomtcg OD;jrifYEG,fu rdrd\tcef;qD jyefvmcJYonf/
wpfcef;wnf; twlxdkifaom vufaxmufuxdu OD;cifarmifoef;u qD;ajym\/
]] q&mYudk {nfhonfwpfa,muf vm½Smw,f q&m }}
]] [kwfvm; b,folwJYvJ }}
]] b,fo&l ,fvYkd rajymbl; q&m? xdik af pmifyY gqdak wmYvnf; rxdik b f ;l ? um;ay:uyJ oGm;apmifaY eygYr,fw?YJ
twef;ajymif; acgif;avmif;oHMum;rS ol wpfacgufvmygYr,fwJY }}
]] aMomf ...[kwfvm;? a,mufsm;vm;? rdef;rvm; }}
]] rdef;r q&m? touf okH;q,favmuf½SdNyD }}
OD;jrifYEG,f rsufarSmifwGefY pOf;pm;onf/ rnfoljzpfEdkifonf[k rcefYrSef;wwf/
OD;jrifYEG,fu vufaq;aMuGa&uefü ajrjzLrSKefYrsm;ayaeaom vufwdkYudk aq;aMumonf/ vufokwfNyD;
pm;yGJü jyeftxdkifwGif {nfhonfu a&mufvm\/
]] aMomf ...aemfjraoG;? vm ...vm ...xdkifyg }}
OD;jrifYEG,fu pm;yGJa½SU½Sd ukvm;xdkifudk ñTefjyNyD; qdk\/ pdwfwGif;üvnf; tenf;i,f tHYMordonf/
aemfjraoG; xdkifNyD;aomtcgrS OD;jrifYEG,fu ar;onf/
]] qdk ...aemfjraoG;? uRefawmf bmtultnD ay;EdkifygovJ }}
]] uRefrudk rGefrGefu vTwfvdkufvdkYyg }}
aemfjraoG;u at;csrf;pGmNyKH;&if; cspfzG,faom toH0J0JjzifY qdk\/
]] [kwfvm; rGefrGefu bmudpöwJYvJ }}
]] zdwfcdkif;wmyg q&m? rGefrGefu q&mtm;&if olYtdrfudk vmygwJY? a[m'DrSm pma&;ay;vdkufw,f }}
aemfjraoG; urf;ay;aom pmtdwfudk vSrf;,lí azmufNyD; OD;jrifYEG,fu zwfMunfhonf/
rifa&mifu OD;jrifYEG,f ESpfoufaom wm;uGpfZfbvl;ac: tjymEka&mif/ vufa&;av;awGu vSy
0dkif;pufaom uAsmvufa&;rsKd;/
]] q&m c&D;xGuf&mu jyefa&mufNyDxifvdkY rGefrGefzdwfygw,f/ rGefrGefwdkYtdrf vmvnfygOD; q&m/
vmvnfygr,fvdkY q&mu uwday;cJYvdkYvnf; rGefrGef zdwf&J&wmyg/
q&mYqD aMumufaMumuf½GHU½GHUeJY vmjzpfatmif vmcJYrdovdk tckvnf; aMumufaMumuf½GHU½GHUeJYyJ
rGefrGef zdwfjzpfatmif zdwfrdwmyg/ q&mYudk aESmifY,Sufrd&musrSm rGefrGef odyfaMumufygw,f/
q&m tm;wJYtcsdef vmyg q&m/ rGefrGefuawmY tjrJtm;aeolyg/ tif;av ...bmrS [kwfwd
ywfwd rvkyfEdkifawmY 'DavmuBuD;rSm tydkvdkaygY/ 'DawmY rGefrGef tjrJtm;aew,f/ udk,fu tm;aewmrdkY
wjcm;vlawGudk aESmifY,SufrdrSmawmY rGefrGef aMumufw,f/
rGefrGefYpmrSm trSm;yg&if cGifYvTwfyg q&m ...}}
OD;jrifYEG,fu rGefrGefYpmudk wpfacgufr[kwf? ESpfacgufjyefzwfrdonf/
aemfjraoG;u OD;jrifYEG,f\ rsufESmxm;udk tuJcwf[ef pdkufMunfhaeonf/
OD;jrifYEG,f armYMunfhvdkufcsdefü aemfjraoG;rSm wpfpkHwpfck ajymcsif[ef ESKwfcrf;jyifae\/
]] uRefawmfYudk bmajymrvdkYvJ? ajymyg aemfjraoG; }}
aemfjraoG;u &,fonf/
]] q&m 'DvdkyJ vlYpdwfudk BuKdwifodaewmyJvm; }}
]] aMomf ...xifwmajymrdwm wdkufqdkifoGm;w,feJY wlygw,f }}
]] wdkufqdkifwm r[kwfbl;? uRefr wu,fajymrvdkY }}
]] uJav ...ajym }}
]] t[if; ...b,fvdkajym&rSef;vJ rodbl; }}
]] a[mAsm ...uJ ...tJ'D rodwmyJajym }}
aemfjraoG;rSm &,fjyef\/ þtrsK;d orD;rSm tm;vQif &,faewwfonf xifonf/ aMomf ...&,fv, G o
f o
l nf
oabmraemvnf; aumif;wwfonf/
]] uRefr tJ'Dzdwfpm vmay;wmudk ajymrvdkY }}
]] tif; ...ajymyg }}
]] yxr rGefrGefu '½dkifbmudk ay;cdkif;wm? uRefru wrif ydkYay;r,fqdkNyD; vmydkYwm }}
]] tif; ...}}
]] q&m vmr,fr[kwfvm; }}
]] cifAsm }}
]] vmvnfygvdYk uRerf uyg awmif;yefwm? rGerf eG t Yf aMumif;udk odvyYkd g? rGerf eG u
f olrsm;eJw
Y w
l m r[kwb
f ;l }}
]] b,fvdk rwlwmvJ }}
]] tm;BuD; 0rf;enf;wwfw,f? NyD;awmY olu wpfrsKd;wpfrsKd;awG;w,f }}
]] b,fvdk wpfrsKd;wpfrsKd; awG;wmvJ }}
]] [dk'if;av bmvJ ...tJ ...odNyD? rGefrGefu pdk;&drfwJYbufucsnf; vSnfhawG;wwfw,f }}
OD;jrifYEG,fu aemfjraoG;udk wpfcsufpdkufMunfhonf/ NyD;rS oabmaygufaMumif; acgif;ndwfjy\/
]] 'gjzifY q&m vmr,faygY }}
]] vmygYr,fav? b,fawmY vmapcsifvJ }}
]] 'DnaeaygY }}
]] 'Dnae }}
]] q&mYrSm wjcm;tvkyf r½Sd&ifaygY? rGefrGefvnf; wpfn tpdk;&drf oufomoGm;wmaygY }}
]] tJ'gu bmajymwmvJ }}
]] uRerf ajymNy;D NyaD v? rGerf eG u
f pd;k &drw
f b
YJ ufucsn;f awG;wwfw,fv?Ykd vmygr,fvaYkd jymwm olu ,kcH sirf S
,kHrSm }}
OD;jrifYEG,fu rGefrGef\pmudk wpfacguf zwfjyef\/
bmaMumifYrod? olY&ifü u½kPmw&m; ay:vmonf/
]] aumif;ygNyD aemfjraoG;? uRefawmf 'Dnae qufqufvmcJYygYr,f? pdwfcsvufcs aeygvdkY rGefrGefYudk
ajymvdkufyg }}
aemfjraoG;u pdwfcsrf;omoGm;[ef NyKH;vkdufonf/
]] aus;Zl;wifygw,f q&m? uRefrudk,fwdkif vm&wm vm&usKd;eyfoGm;wmaygY? ZGwftwif; wdkufwGef;wJY
uRefrudkvnf; cGifYvTwfaemf q&m }}
]] udpör½Sdygbl; aemfjraoG;? uRefawmf[m jrifjrifcsif; rGefrGefYtay: u½kPmxm;wJY aemfjraoG;udkvnf;
av;pm;&rSmaygY? aMomf ...'gxuf aemfjraoG; rGefrGefeJYaewm MumNyDaemf }}
]] wpfESpfavmufyJ ½Sdygao;w,f q&m }}
]] uRefawmf ar;wmudk ½dkif;w,f rxifeJYaemf? aemfjraoG;[m olemjyKtwwfudk em;vnfw,f xifw,f }}
]] [kwfygw,f q&m? tckvnf; uRefru rGefrGef&JU emYpfygyJ? rGefrGefuawmY tJ'Dvdkajym&if rBuKdufbl;?
bmyJjzpfjzpfav ...uRefr[m tck rGefrGefwdkY&JU vcpm;wpfOD;yg? 'gayr,fY rGefrGefYudk uRefr nDrav;wpfOD;vdk
cspfygw,f }}
]] rGefrGef[m tckvdkjzpfwm MumNyDwJYvm; }}
]] uRefrudk riSm;cif wpfESpfavmufuwnf;u qdkawmY ESpfESpfavmuf½SdoGm;NyDaygY }}
]] i,fi,fuwnf;u jzpfcJYwm r[kwfblaygY }}
]] r[kwfygbl; }}
OD;jrifYEG,fonf qufrpyfpkawmYbJ acgif;om ndwfae\/ trSefu um,uH½Sif\uG,f&mrSm pyfpyfpkpk
odyaf r;&efu raumif;/ olemjyKoifwef;atmifxm;ol aemfjraoG; taeESiu Yf vnf; apmifpY nf;&aom0wå&m;aMumifY
ar;orQ ajzvdrfYrnf r[kwf/
]] aMomf ...'gxuf q&m tdrfudk vmwwfygw,faemf }}
]] enf;enf;awmY ajymOD;? e,l;pDA,fvfvdkif;xJrSm qdkwmawmY odw,f }}
]] xGef;vS[dkw,fudk vmaygYq&m? tJ'Da½SUu vrf;uae qufvmNyD; nmbufcsKd;auGUvdkuf&if jcHa½SUrSm
ywåjrm;rGefvdkY a&;xm;w,f? rGefrGefYtazu tpu ausmufwGif;ola|;wpfOD;yg }}
]] aMomf ...'DvdkqdkvG,fom;yJ? uJ ...pdwfcs? uRefawmf ausmif;qif; a&csKd;NyD;avmuf vmcJYygYr,f }}
aemfjraoG;u aus;Zl;wifpum; xyfajymNyD; jyefoGm;\/
xdknaewGif ausmif;qif;í tdrfa&mufa&mufcsif; OD;jriYfEG,f a&csKd;onf/ &moDu twefi,f at;ojzifY
aEG;aEG;axG;axG;0wfNyD; um;armif;í rGefrGefwdkYtdrfqD xGufcJYonf/
ywåjrm;rGefNcHudk vG,fvG,fESifYyif a&mufvmcJYonf/
cefnY m; acwfraD om ESpx f yfwukd Bf u;D \tvSukd NcjH yifryS if aumif;pGm vSr;f jrif&onf/ ykpH t
H &vnf;aumif;?
opfvGifaom aq;a&mift&vnf;aumif;? wdkufwnfaqmufNyD;onfrSm rMumvSao;aMumif; cefYrSef;odEdkifonf/
zGifYvsufom;½Sdaom wHcg;jzLwyf0if;aygufrS um;udk armif;í OD;jrifYEG,f 0ifcJYonf/
tdrfu acwfrDouJYodkY us,f0ef;aomNcHuvnf; acwfrDonf/ yef;cif;ESifY ½dk;½dk;jrufcif;wdkYtjyif a*gufoD;
avYusifY&ef AvDuGufjrufcif;vnf;½Sdaeonf/ xif;½SL;ESifY ,luvpfyfwyfpf yifysKdrsm;udkvnf; pepfwus
pdkufxm;ao;\/
t*Fawvrf;twdkif; auGU0ifNyD; OD;jrifYEG,fonf qif0ifatmufü um;udk&yfvdkuf\/
acgufwcH g;wyfxma;om tdraf ½SUaygufü ½Sr;f aoG;aESmyk&H aom vlBu;D wpfO;D u tqifoifY apmifaY e[efjzifY
ar;onf/
]] q&mOD;jrifYEG,fqdkwmygvm; }}
]] [kwfygw,f }}
]] MuGyg MuGyg }}
OD;jrifYEG,fxdkifaeaom {nfhcef;rSm vkHvkHNcKHNcKH aEG;aEG;axG;axG;½SdvS\/
pdrf;jymEka&mif arG;yGaumfaZmudk cef;vkH;jynfhcif;xm;\/ yvdwf*vwfpfac: rSefjym;xlwyfxm;onfh
jywif;us,fBuD;rsm; ½Sdonf/ jywif;us,fBuD;wdkif;ü a½GUvsm;í&aom c&rf;Eka&mif ydwfom;xl cef;qD;½SnfBuD;rsm;
qifxm;onf/ aea&mifESifY tvif;a&mifudk vdktyfouJYodkY jyKjyifEdkifaom tqiftjyifjzpf\/
tcef;rSm tvsm;ayESpfq,f? teHq,fYig;aycefY ½SdojzifY twefyif us,f0ef;onf/ qdkzmrsm;tjyif tcef;
wpfaxmifY tvlrDeD,HabmifESifY rSefom;ywfvnfum pmtkyfAD½dkyk? tHqGJwyf uRef;pm;yGJ? qkHvnfukvm;xdkif?
tkyfaqmif;0dkif;wyf rwf&yfrD;wdkifwdkY ½SdaeMuonf/ tcef;\ tv,fydkif;eH&HESifY uyfvsufum; teufa&mif
*syefjynfvkyf yD,mEdkykwpfvkH;? zdvpftrsKd;tpm; [dkif;zdkifqufwfwpfck? *&ef;'pf wdyf&ufaumY'gwdkYvnf;
½Sdaeao;onf/
tcef;um; omref{nfhcef; r[kwfbJ oufoufomomaeEdkifonfh em;aecef;wpfrsKd;jzpf\/
OD;jrifYEG,f xdkifae&m vuf0Jbuf½Sd cef;qD;xlwyf wHcg;aygufrSaeí uyfaeaom wpfzufcef;udk vSrf;í
jrif&onff/ ,if;tcef;u ydkus,fonf/ [dkw,frsm;wGif awGU&wwfaom t&ufbm;aumifwm½Sdonf/ aumifwm
a½SUwGif acG;ajc½Snfrsm;½Sdí aumifwmtwGif;ydkif;wGif a&cJaowåm? t&ufAD½dk ponfwdkY ½Sdae\/
OD;jrifYEG,fu NyKH;rd\/ ,aeYwdkifatmif ausmufwGif;olaX;rsm;um; csrf;omqJygwum;/
OD;jrifYEG,fESifY rsufESmcsif;qdkifwGifum; tay:xyfodkYwufaom avSum;½Sdonf/ uRef;om;vufwef;u
ajymifvufaeouJo Y Ykd avSum;xpfrsm;uvnf; ajymifvufaeonf/ avSum;xpfrsm;\ A[dt k v,fwpfavQmufukd
Murf;cif;aumfaZmESifY ta&mifwl aumfaZm½Snf cif;xm;\/
avSum;xdyfü rGefrGefay:vmonf/ uav;ronf ½SnfoG,fjzLvufaom oGm;av;rsm;ay:atmif NyKH;NyD;
ESKwfqufonf/
OD;jrifEY ,G o f nf raeEdik af wmYbJ avSum;twdik ;f wufomG ;rd\/ uav;rudk ,k,pGm wGaJ c: ulnaD y;rdonf/
rGefrGeYfudk qdkzmwpfckay:wGif ae&mcsay;NyD;rS OD;jrifEG,fonf rdrd\ae&mwGif jyefxdkifonf/
]] oefYcf,l q&m? {nfhonfu tdrf½Sifudk ulae&wm tm;emp&mBuD; }}
]] udpör½Sdygbl;? 'gxuf aemfjraoG;aum }}
]] a&csKd;aew,f? rGefrGefu q&m a&mufrvmao;bl; atmufarYvdkY }}
]] q&mu vmr,fqdk&if qufquf vmwwfygw,f rGefrGef }}
]] rGerf eG q
Yf vD m&vdYk q&m a*gufr½du k &f awmYb;l aygY? 'uf'u D awmY a*guf½u kd w f m b,fawmYrt S ysurf cHb;l }}
]] rGefrGefu 'ku©cHNyD; q&mYtdrf ½SmazGvmzl;awmY? rGefrGefzdwfawmYvnf; q&mvnf; a*guf½dkuf tysuf
cHEdkif&rSmaygY }}
]] rGefrGefYudk ckvdk u½kPmxm;wm rGefrGef odyf0rf;omygw,f q&m }}
OD;jrifEY , G u f pum;rwkjYH yefbJ rGerf eG u
Yf kd tNyK;H ESioYf m Munfo h nf/ rGerf eG \ f rsuEf mS av;uvnf; NyK;H aeonf/
odkY&mwGif tNyKH;Mum;xJu tm;i,frSKESifY 0rf;enf;rSKudkvnf; jrifae&onf[k OD;jrifYEG,f xifonf/
]] rGefrGefY'uf'D tckvnf; a*guf½dkufoGm;ovm; }}
]] [kwfygw,f q&m? awmfawmfMum olYtazmfawGeJY jyefvmvdrfYr,f }}
rGerf eG u
f trSwrf xifajymvdu k af omfvnf; rGerf eG pYf um;wGif wpfpw Hk pf&maom t"dygÜ ,fukd OD;jrifEY ,G f cHpm;od
odvdkufonf/ olYtazmfawGeJY ...
onfpum;u ]pdrf;}onf/ rESpfouf rvkdvm;rSKoabmu zkH;jr§Kyfyg0ifaeonf/ ol? igMum; jcm;em;xm;rSK
teufvnf; xifaeonf/
]] rGefrGefY araraum }}
bmaMumifY rod? rGefrGefu t"dyÜg,fr½Sd &,f\/ NyD;rS avat;ESifYyif ajz\/
]] rmrDuvnf; odyftdrfuyfwm r[kwfbl; }}
OD;jrifYEG,f pOf;pm;jyefonf/ onfpum;rSmvnf; tjcm;aom t"dyÜg,fwpfck yg0ifaejyefonf/
vsifjrefpGmyif rGefrGefonf pum;trSm;udk jyifonfh[efjzifY quf½Sif;onf/
]] rGefrGefwdkYtdrfu wpfrsKd;yJ? udk,fykdifvGwfvyfcGifYudk usifYokH;Muw,f qdkygawmY? 'uf'Duvnf; olY[mol
vGwfvGwfvyfvyfaew,f? rmrDuvnf; 'Dtwdkif;yJ? rGefrGefuvnf; tJ'gyJ BuKdufygw,fav }}
rGefrGefonf acwåpum;&yfvdkufNyD; tcef;udk vufn§Kd;av;jzifY ñTefjy\/
]] a[m'Dtcef;u rGerf eG u Yf rÇmav;yJ? rGerf eG ef yYJ J qdik w
f ,f? rGerf eG {Yf nfoh nfawGyJ vufcw H ,f? rGerf eG f pma&;csif
a&;r,f? pmzwfcsizf wfr,f? jrL;Zpfcf em;axmifcsif em;axmifr,f? 'grSr[kwf xdik v f suf tdycf sit
f yd af er,f? 'uf'aD &m
rmrDa&m rGerf eG u Yf kd odyt
f vdv
k u
kd yf gw,f? rGerf eG v f ckd siw
f m tukev f yk af y;MuwmyJ? rGerf eG f pdwcf sr;f omatmif tukef
aqmif½Gufay;Muw,f? um;eJY '½dkifbmawmif rGefrGefYum;eJY rGefrGefY'½dkifbm? rGefrGefuvnf; rGefrGefYavmurSm rGefrGefY
bmom aecsifw,f? rGefrGefYaMumifYvnf; 'uf'DeJY rmrDYtay: 0efxkyf0efydk;BuD;wpfck jzpfraeapcsifbl; }}
rGefrGefu ½Sif;jyaeonfukd OD;jrifYEG,fu rSwfcsufray;bJ acgif;omndwf em;axmifaeonf/
wpfzufcef;ESifY qufaeaom tayguf0rS apmapmu OD;jrifYEG,fudk wHcg;zGiYfay;ol vlBuD; ay:vm\/
olu ajcpkH&yfNyD; ODjrifYEG,fudk ar;\/
]] bm,rumrsm; okH;aqmifygovJ }}
OD;jrifYEG,fonf ½kwfw&uf bmajz&rSef;rodbJ rGefrGefYudk Munfh\/
rGefrGefu NyKH;onf/
]] ajymyg q&m? tm;remygeJY? 'uf'DYbm;u pkHygw,f }}
]] aMomf ...[dk'if; q&mbmrS raomufwwfygbl; aeygap }}
]] rGefrGefYudk tm;emvdkYvm; q&m? }}
]] r[kwfygbl; rGefrGef? q&m wu,f bmrSraomufygbl; }}
]] udk;vf'&ifYcf wpfckckaum q&m }}
]] q&m tcsKd&nfawG bmawGvnf; odyfrBuKdufygbl;? tJ ...ay;csif&if aumfzDyJay;yg? bvufcfaumfzD?
oMum;enf;enf;yJ xnfhyg }}
rGefrGefu vlBuD;buf vSnfhajym\/
]] Mum;vm; OD;av;jrom? q&m BuKdufoavmuf aomuf&atmif tvufx&pf*sm;eJY ,lcJYaygY? oMum;bl;
oyfoyf,lcJYaemf }}
]] aumif;ygNyD rGefrGef }}
OD;jrom xGufoGm;\/
]] q&mu bmrSvnf; raomufwwfbl;qdkawmY rGefrGefYqD vmvnf&wmY q&mYtwGuf ysif;p&mBuD;
jzpfaeawmYrSmyJ }}
]] rysif;Edkifygbl; rGefrGef? q&mu vlawGeJY pum;ajym&wmudk aysmfygw,f? txl;ojzifY rGefrGefeJY pum;
ajymcGifY&wm q&m aysmfygw,f }}
]] bmjyKvdkY q&maysmf&rSmvJ }}
]] rGefrGef[m uAsmq&mrav;wpfa,mufrSef; q&modw,f? [dkaeYu rGefYrGefYoDcsif; em;axmif&vdkY rGefrGefY
t&nftcsif;udkvnf; q&m tuJcwfEdkifcJYw,f? wcsKdUu vli,fuAsmq&m pma&;q&mav;awGudk aemufayguf
uav;awGvdkY ac:Muw,f? q&muawmY 'Dvdkrac:csifbl;? pmay&JU tm;opf½SifawGvdkYyJ ac:csifw,f? tm;wGif
opfMuwm r[kwfbl;? tjrifvnf; opfMuw,f? tjrifopfaMumifYyJ olwdkYrSm tm;opf½SdMuwmygyJ }}
]] 'gayr,fY rGefrGefodygw,f? rGefrGefYoDcsif;rSm tm;r½Sdygbl;? rGefrGef pdwful;,Ofxm;wm }}
]] q&mu a,bk,sNcKaH jymwmyg? pdwu f ;l r,OfwYJ uavmifopfawGvnf; trsm;Bu;D yg? ,Ofwt YJ csed v
f nf;
,OfMuaygY? t&rf; tjypfwifvdkYvnf; r&bl;? 'gayr,fY acwfudk olwkYduom ajymEdkifMuw,f? BuD;olawG rjrifwm
rjrif&JwmawGudk olwdkY jrifw,f? jrif&Jw,f? vltaeeJYa&m pmtaeeJYyg [efraqmifwwfMuao;b;? olwdkYeJU
awGUwdkif; q&mYrSm ynmwdk;w,f? tenf;qkH; pmaytEkynmudk cspfwJYolcsif; pum;ajym&wm[m pdwfcsrf;omzdkY
aumif;ygw,f rGefrGef }}
rGefrGefu vSKdufvSJpGm &,f\/
]] [dkwpfaeYu q&majymcJYwJYpum;udk rGefrGef owd&w,f }}
]] b,fpum;udkvJ }}
]] avmuBuD;[m 'Davmufrqkd;ygbl; qdkwmav }}
]] rGefrGefu bmvdkY 'Dpum;udk owd&wmvJ }}
]] aMomf ...q&meJY pum;ajymae&wkef;awmY rGefrGefvnf; tJ'Dvdk awG;rdvdkYyg }}
OD;jrifYEG,fonf wpfpkHwpf&m ar;vdkufrnfjyKNyD;rS owd0ifNyD; ESKwfudk Zufowfxm;vdkufonf/
OD;jromu vQyfppfaumfzDu&m;udk vifyef;wpfckü xnfh,lvmonf/ u&m;udk pm;yGJykay:wifNyD; 0dkif,m
BuKd;udk yvyf*faygufwpfckü xdk;xnfhonf/ cvkwfudk aumfzDaEG;½kH taetxm;ü xm;ay;\/
yef;uefvkH;ESifY aiGoMum;bl;udkyg csxm;cJYNyD; jyefxGufoGm;\/
OD;jrifYEG,fu aumfzDudk yef;uefvkH;wGif iSJYxnfh\/ teHYt& eufpfuzD;rSef; odonf/
rGefrGefu aiGoMum;bl;tzkH;udk b,fvufjzifYzGifYonf/ b,fvufjzifYyif oMum;udk ZGef;jzifYaumf,lNyD;
OD;jrifYEG,f\ yef;uefvkH;wGif; xnfhay;onf/
]] ESpfZGef;awmfNyDvm; q&m }}
]] awmfygNyD }}
rGefrGef vkyfudkifay;aeonfudk ruefYuGufbJ OD;jrifYEG,fonf wrif Munfhae\/ pdwfwGif;rSm Munfvnf;
MunfEl;onf/ u½kPmvnf; oufrdonf/
rGefrGefonf oMum;cyfZGef;udk aiGbl;wGif jyefxnfhNyD; ZGef;tvGwfwpfacsmif;udk udkifjyefonf/
]] rGefrGef arTay;r,faemf }}
OD;jrifYEG,fu acgif;ndwfjyNyD; yef;uefvkH;udk a½SUwdk;ay;onf/
rGerf eG of nf aumfzuD kd ZGe;f av;jzifY arT\/ OD;jrifEY ,
G u
f vSyaom vufacsmif;av;rsm;rSonf rsuEf mS av;qD
rsufvTmvSefNyD; Munfh\/
rGerf eG \
f rsuEf mS av;u ESpo f ufonfukd vlBu;D tvkv d u
kd af omaMumifY vkycf iG &Yf aeaom uav;i,fwpfO;D \
auseyfrSKrsKd;udk azmfjyae\/
rGefrGefonf tarT&yfvdkufNyD; yef;uefudk a½SUodkYwdk;ay;vdkuf\/ NyD;awmY OD;jrifYEG,fudk NyKH;NyKH;av; pdkufMunfh
aeonf/
OD;jrifYEG,fu aumfzDudk wpfusKdufaomufvdkuf\/
]] [m; ...odyfaumif;w,f rGefrGef }}
rGefrGefonf uav;wpfOD;uJYokdYyif cpfcpfwuf &,f\/
]] q&m rGefrGef pdwfcsrf;omatmif ajymwm }}
OD;jrifYEG,fu rjiif;bJ jyefar;\/
]] rGefrGef pdwfcsrf;omw,f r[kwfvm; }}
]] csrf;omvdkY rGefrGef &,fwmaygY }}
]] tJ'Dvdkqdk apmapmu rGefrGefajymcJYw,f? q&m ysif;aevdrfYr,fwJY? q&mrysif;bl;? q&mvnf;
pdwfcsrf;omw,f }}
rGefrGefu olYudk wnfhwnfhav; pdkufMunfhaeonf/
rsufESmav;url NyKH;vsuf? rsufvkH;av;rsm;url rNyKH;/ pmzwfaom rsufvkH;rsm;? pdwfudk pmzwfaeaom
rsufvkH;rsm; .../
OD;jrifYEG,fu at;csrf;pGmjzifY aumfzDaomufae\/
rGefrGefonf eD&JaomvQmav;jzifY eDaxG;aom ESKwfcrf;av;rsm;udk yGwfvdkufNyD; qdk\/
]] tckrS owd&w,f? q&mYtdrfrSm rGefrGef yD,mEdkjrifcJYw,f? q&m yD,mEdk wD;w,fr[kwfvm; }}
]] wD;ygw,f rGefrGef }}
]] rGefrGefYudk wD;jyrvm; }}
]] rGefrGef em;axmifcsif&if q&m wD;jyygYr,f }}
]] tdk; ...em;axmifrSmaygY? aeOD; q&m aumfzDukefatmif aomufOD; }}
aumfzDwpfcGuf ukefaomtcg yD,mEdkqD xvmMu\/
OD;jrifEY ,G uf yD,mEdck w
Hk iG f 0ifxikd Nf y;D tzk;H udzk iG í
Yf toHprf;Munfo
h nf/ cvkwaf v;rsm;rSm ½GNy;D aygYyg;vS\/
]] rGefrGef bmem;axmifcsifvJ }}
]] aeOD; q&m oDcsif;vnf; pyfw,frdkYvm;? q&mY udk,fydkifoDcsif; wpfyk'f wD;jyaygY }}
OD;jrifYEG,fu yD,mEdkcvkwfrsm;udk wdkYprf;&if; pOf;pm;onf/
rGefrGefonf wpfpkHwpf&mudk owd&[efjzifY ]cPav;aeOD; q&m}[k ajymNyD; eH&HrS vQyfppfcvkwfwpfckudk
ESdyf\/ tdrftay:xyfqDrS bJvfoHay:vmNyD; ra½S;raESmif;wGif aemfjraoG; qif;vm\/
]] rrjra& rGefrGefYudk ulygOD;? q&mu oDcsif;wD;jyrvdkYwJY? rGefrGef toHoGif;xm;vdkufcsifvdkY }}
aemfjraoG;u toHoiG ;f &ef &ufaumY'gudk jyifqifonf/ rGerf eG u f rdu
k u f ½dzk ek ;f udk yD,mEdak y: vmwifay;\/
toHtm; t0ifudk n§dMuNyD;aemuf OD;jrifYEG,fu ajymonf/
]] q&m ]ESif;raysmufwJYajr} qdkwJY oDcsif;udk qdkwD;jyr,f }}
]] ½Sif ...ESif;raysmufwJYajr [kwfvm; }}
]] [kww f ,f? toHviT zYf aYkd wmif ray;rdao;bl;? rESpaf EGu vl&nfcReaf wGukd tkycf sKyNf y;D q&m ½Sr;f jynfe,feYJ
awmifBu;D udk a&mufczYJ ;l w,f? awmifBu;D rSm pdeyf ef;jymawGvnf; yGiaYf ew,f? aEGqakd yr,fY ESi;f av;awGu a0aew,f?
wpfenf;tm;jzifY yljyif;ygw,f qdw k t
YJ csed rf mS at;wJw Y pfae&muawmY tjr½J adS ew,f? 'Doabmudk q&m pyfrw d ,f?
em;axmifaemf }}
OD;jrifYEG,fu toHprf;NyD; qdkwD; wD;jy\/
]] aEGuEÅmOD;xdyf acR;odyfvSnfhaqG? at;&dyfu,fY qm,monfajr? arS;rSdwfvSnfh *drmefrSmav?
ESif;u a0a0? ESif;u a0a0? ,kHwrf;yrmajr }}
OD;jrifYEG,fonf yD,mEdkudk toHvrf;aMumif;jy½kH wdkYí wD;&if; qufqdk\/
]] aEGyif aEGavsmuf? umva&mufaomf? ESif;awGuG,faysmuf? nif;avulraxmuf? ykvJaiG
b,fa&muf[k awmifajrmufaxGaxG arQmfacs? a&mf&rf;wrf;w pcef;jroDoDa0? r½SdNyDav rawGUNyDav?
tNyKH;tm;EGJU ESvkH;om;xuf jynfzkH;um; csvdkola& }}
OD;jrifYEG,fonf oDqdk&if;u rGefrGefYxH rsufvkH;wpfcsuf a0YíMunfhonf/ rGefrGefu tay:ESKwfcrf;av;udk
atmufoGm;jzifY udkufum yg;pyfapYxm;NyD; idkifidkifav; em;axmifaeonf/
]] vmvmav vSrf;cJY vufurf;vdkYBuKdae? vmvmav vSrf;cJY vufurf;vdkYBuKdae? aEGOD;a&mufap
ESif;raysmufwJYajr? oef;arSmifjymvGifY ½Srf;awmifjrifYaAG }}
tqdku rodromav; oGufonf/ yD,mEdkoHuvnf; jrL;ae\/
]] xif;½SL;NrKid af jc cs,&f aD wmrSm tarmudak jz? xif½LS ;NrKid af jc cs,&f aD wmrSm tarmudak jz? pdeyf ef;jym
eDvmMuJvdkY vrf;yJcif;av? yef;arGU,mpkH zkHzkH udk,fwdkifusif;vdkY avsmif;&if;em;ae? tdyfrufe,fajr }}
yD,mEdkoHu wGJUvmonf/ tqdkuvnf; av;vmonf/
]] b,furÇm b,fcgusapawmY? arYEikd v f rd aYf qG? ESi;f aiGyv k uJ zGv
J aYkd pG? ESi;f awGa0wJ?Y yef;awGa0wJ?Y
ESif;awG yef;awGa0wJY? aEGva&mufap? ESif; b,fcgraysmufwJY? aMomf ...ESif;&,f b,fcgraysmufwJY?
,kHwrf;yrmajr }}
oDcsif;qkH;oGm;onf/ OD;jrifYEG,fu yD,mEdkoHudk oHrSefjyefa&mufonftxd jyefwD;NyD;aemuf rGefrGefYudk
armYMunfhonf/
rGefrGefu olYudk ai;ai;av; pdkufMunfhaeonfudk awGU&\/ onftMunfhu owdwpf0ufvGwfaom
tMunfhrsKd; jzpfonf/ ywf0ef;usifrSmxuf twGif;cHpm;rSK e,fy,fqD todpdwfa&mufvsufu ai;Munfhaeaom
tMunfhrsKd;jzpfavonf/
pwif pum;ajymolum; rarQmfvifYol aemfjraoG;jzpf\/
]] q&mYoDcsif;u odyfaumif;w,f? uRefr awmifBuD;udk jyefajy;csifatmif vGrf;rdw,f }}
]] aemfjraoG;u awmifBuD;a&mufzl;ovm; }}
]] uRefru i,fi,fwkef;u awmifBuD;rSm BuD;w,f? q&mYoDcsif;Mum;awmY awmifBuD;udk rsufpdxJ jyefjrif
vmw,f? [kwfw,f? aEGayr,fY awmifBuD;rSm ESif;raysmufbl;? yef;awGuvnf; a0vdkY }}
&D0dkif;'f NyD;oGm;aomtcg aemfjraoG;u toHoGif;xm;onfudk jyefzGifYjy\/
rGefrGefu wdk;wdk;qdk\/
]] q&m rGefrGefwdkY [dkrSm jyefxdkifNyD; em;axmif&atmif }}
]] rGefrGefY oabmav }}
rGefrGefu olYxH b,fvufav; xdk;ay;onf/
OD;jrifYEG,f\ &ifrSm auseyfoGm;onf/
rGefrGefYvufav;udk udkifNyD; qdkzmqD wGJac:vmcJY\/ vufav;rsm;onf at;pufaeaMumif; OD;jrifYEG,f
aumif;aumif; owdjyKrdonf/
&ufaumY'grS oDcsif;oH ay:vmonf/ rGefrGefu rsufpdav;rsm;ydwfNyD; em;axmifaeaomaMumifY
OD;jrifYEG,fvnf; NidrfMunfhae\/
oDcsif; wpfcsDqkH;oGm;rS rGefrGef vSKyf½Sm;vm\/
]] tJ'D oDcsif;udk q&m b,folYzdkY pyfxm;wmvJ }}
]] aMomf ...rGefrGef&,f? cHpm;rdwmudk pyfwm? b,folYzdkY&,fawmY [kwfrvJ }}
]] cHpm;rSKudk pyfwmqdk&if udk,fYcHpm;&wmudk udk,fpyfrSmaygY? tck q&mYoDcsif;u olrsm;cHpm;rSKBuD; }}
]] b,fvdk olrsm; cHpm;rSKBuD;vJ }}
]] q&mYoDcsif;u awmifBuD;taMumif;vnf; r[kwfygbl;? ESif;awGtaMumif;vnf; r[kwfygbl;? tjcm;
wpfckcktaMumif;yg? edrdwfykH tokH;jyKxm;wm rGefrGef em;vnfygw,f }}
onfa0zefcsufudkrl OD;jrifYEG,fu rjiif;/
]] ESv;Hk om;rSm arQmv f ifcY suf jynfz;Hk um;csxm;wJY vlwpfa,mufa,muftwGuf q&m w&m;a[mxm;wm?
q&mYoDcsif;u q&majymwJY pum;vdkyJ }}
]] b,fvdk q&majymwJY pum;vdkyJvJ }}
]] ckeifuawmif rGefrGef xyfajymao;w,f? 'DavmuBuD;[m xifoavmuf rqdk;0gygbl; qdkwmav }}
OD;jrifYEG,fu NyKH;½kHNyKH;ae\/
]] q&mu 'DvkdyJ ,kHw,faemf }}
]] tJ'Dvdk r,kHvdkY b,fvdk,kH&rSmvJ rGefrGef }}
]] q&m 'ku©wpfckck rawGUzl;bl;vm; }}
]] wpfcrk [kwyf gbl; rGerf eG ?f ESpcf v k nf; ruygbl;? 'kuq © wkd m[m bmvJvYkd q&m aumif;aumif; em;vnfcYJ
ygw,f }}
]] 'geJYawmif avmuBuD;[m rqdk;ygbl;vdkY q&majymw,f }}
]] ajym&w,f rGefrGef? avmuBuD;eJY udk,fqdkwmudk q&mu toifYtwifY cGJMunfhwwfvdkYygyJ? 'Dpum;udk
rGefrGef em;vnfovm; }}
]] [ifYtif; }}
]] avmuBuD;rSm 'ku©taMumif;awG½Sdw,f? okctaMumif;awGvnf; ½Sdw,f? rjrJbl;qdkwJY w&m;[m
rsuEf mS vdu
k rf KS r½Sb
d ;l ? okctaMumif;awG rjro J vdk 'kut © aMumif;awG[mvnf; rjrb J ;l ? tJ'gu avmu? wpfpw Hk pf&mudk
jrJw,fvdkY xifrdwmu udk,f? udk,fYOyg'gef? aMomf ...rGefrGefYoDcsif;rSmawmif ygao;wmyJ? bmwJY ...orkyÜg'
aemufaMumif;iif rdk;ewfarmif Oyg'gefvkvif qkdwmav }}
onfwpfBudrfwGif rGefrGefu &,f\/ &,f&if;u jiif;qdk\/
]] tJ'gu rGefrGef odvdkYr[kwfbl;? pum;av;udk okH;csifwmeJY okH;xnfhvdkufwm }}
]] tokH;vnf; wnfhygw,f? oabmvnf; rSefygw,f rGefrGef }}
]] avmuBuD;[m rqdk;bl;? Oyg'gefu qdk;w,f? q&mu 'Dvdkajymwmvm; }}
]] [kwyf gw,f rGerf eG ?f q&mucsn;f ajymwmr[kwb f ;l ? pdwyf nmuvnf; ajymw,f? jrwfpmG bk&m;uvnf;
a[mygw,f }}
]] 'gjzifY }}
rGefrGefonf wpfpkHwpf&m ar;rnfjyKNyD;rS &yfoGm;\/
]] 'gjzifY bmjzpfvJ? qufajymav }}
rGefrGefonf rqDavsmfbJ &,f\/
]] bm&,fvYkd r[kwyf gbl;? rGerf eG u f awG;Munfw h myg? [d'k if; ...vlwpfa,mufrmS Oyg'gef½w dS ,f qdyk gawmY?
tJ'D Oyg'gefudk b,fvdkvkyf azsmufrvJ }}
]] cE¨mig;yg;&JUvufonf Oyg'gefBuD;udkawmY 0dyóemw&m;u zsufay;w,f? Oyg'gef tao;av;awG
udkawmY pdwfynmu zsufay;w,f }}
]] wu,f }}
]] wu,fyg rGerf eG ?f aMomf ...[dw k pfaeYu q&mYu, kd q f &m aAm"duek ;f em;u pdwo å ck 0yfa½Smu Y ruúi;f epfvYkd
ajymcJYwm rSwfrdao;vm; }}
]] vmjyefNyD? 'D pdwåokc 0yfa½SmY }}
]] q&mu wifpm;rSKeJY trSefajymvdkufwmyg? rEÅav;wuúodkvfu aAm"dukef;em;rSm½Sdwm? wuúodkvfu
q&mwdYk pdwyf nmXme[m pdwo å ck 0yfa½SmyY gyJ? pdwcf Rw,f iG ;f rSKav;awGukd wwfEikd o f rQ jyKjyifay;aewJY 0yfa½SmyY g}}
]] q&mwdkY tJ'Dvdk jyKjyifay;vdkY&vm; }}
]] &ygw,f rGefrGef }}
rGefrGefu olYudk tuJcwf[ef pl;pl;av pdkufMunfhae\/
xdkpOf tdrfa½SUü um;wpfpD;&yfoH Mum;&\/ vloHoloHrsm;vnf; Mum;&onf/
rGefrGefu xdkif&mrSrvSKyfbJ ]]tJ'g 'uf'DwdkY jyefvmwm}}[k qdkonf/
wpf z uf c ef ; wG i f ; od k Y vl r sm; 0if v moH Mum;&onf / &,f o H r sm;uvnf ; us,f M u\/ rG e f r G e f \
rsufarSmifav;onf owdxm;rS jrif½kH tenf;i,f MuKwfaeonfudk awGU&\/
qufaeaom tcef;0ü vlwpfOD; ay:vm\/
]] orD; rGefrGef aeaumif;&JUvm;? aMomf ...}}
0ifvmolonf rGefrGefYudk ESKwfquf&mrS OD;jrifYEG,fudk jrifoGm;í pum;&yfoGm;\/
]] 'uf'D 'g ...q&m a'gufwmOD;jrifYEG,f? rGefrGef ajymwmav }}
rGefrGefY zcifu ]]aMomf ...[kwfyg&JU? q&mYtaMumif; rGefrGefu ajymjyNyD;NyD? awGU&wm 0rf;omygw,f?
a*gufuGif;rSmvnf; awGUzl;Muom;yJ}}[k wpfqufwnf;ajymum vufurf;ay;\/ OD;jrifYEG,fuvnf; ae&mrSxNyD;
urf;ay;aomvufudk qGJ,lESKwfqufonf/
]] tawmfyJ [dkbufcef;rSm uvyfrdwfaqGawG ygvmw,f? OD;jrifYEG,f uRefawmfwdkYeJY *RKdif;ygvm; }}
OD;aeatmifonf rGefrGefYbufodkYvnf; vSnfhajym\/
]] orD;&JU ...tJ ...q&mudk 'uf'D cP [dkbufac:oGm;r,faemf }}
rGefrGefu ½kwfw&ufrajz? OD;jrifYEG,fu 0ifajymonf/
]] q&m cPvdu k of mG ;r,f rGerf eG ?f Ny;D awmY q&mjyefvmcJrY ,f? q&mu rGerf eG Yf {nfo h nfqw kd m arYroGm;ygbl;}}
OD;aeatmifu atmf&,f\/
]] [m; ...[m; ...q&mu b,fqdk;vdkYvJ? rGefrGefYpnf;urf;awmif em;vnfaeNyD }}
OD;jrifYEG,fu rGefrGefYudk Munfhae\/ rGefrGefu NyKH;vdkufNyD; ...]]vdkufoGm;yg q&m? rGefrGefu rwm;ygbl; }}
[kqdkonf/
rGefrGef\ pum;av;wGif t"dyÜg,fwpfrsKd; ygaejyefrSef; OD;jrifYEG,f owdxm;rdjyef\/
OD;jrifYEG,fonf OD;aeatmifaemufodkY vdkufcJY\/
wpfzufcef;½Sd vlig;OD;rSm tm;vkH; a*guf0wfa*gufpm;ESifY jzpfMu\/ rodao;aomfvnf; tm;vkH;vkdvdkudk
OD;jrifYEG,f jrifzl;NyD; jzpfae\/
OD;jrifYEG,fukd wpfOD;pDESifY OD;aeatmifu vdkufrdwfzGJUay;\/
tm;vkH;u bm;aumifwma½SU acG;ajcrsm;ay:wGif xdkifMuaomaMumifY OD;jrifYEG,fyg 0ifxdkifonf/
aumifwmaemufü OD;jrom ½Sdaeonf/ odkY&mwGif OD;aeatmifu twGif;odkY0ifonf/
]] uJ bmaomufMurvJ }}
wpfO;D u ]bD,m}[k atmfonf/ wpfO;D u ]0DpuDtifq'kd g}[k atmf\/ useo f ;Hk OD;u ]rmwDe'D ½dik ;f }[k NyKid wf l
atmfMu\/
]] bD,meJY 0DpuDuawmY jroma& rif;yJxnfhay;vdkuf? rmwDeDawmY igudk,fwdkif pyfr,f }}
OD;aeatmifonf owd&[efjzifY OD;jrifYEG,fbuf vSnfhar;\/
]] q&maum cifAs }}
t&ufaomuforl sm;a½SU t&ufraomufaMumif; ajym&onfrmS tm;emzdaYk ummif;\/ od&Yk mwGif rwwfEikd /f
]] aus;Zl;wifygw,f OD;aeatmif? uRefawmf t&ufraomufygbl; }}
]] a[mAsm? 'Dvdkqdk q&mY[m ysif;p&mBuD;jzpfaerSmaygY? bD,mavmufawmif rvkyfbl;vm; }}
]] rvkyfygbl;? 'gayr,fY trsm;eJYa&mNyD; uRefawmf aysmfwwfygw,f }}
toufav;q,fausmfcefY wpfOD;u OD;jrifYEG,f\ykckH;udk &if;&if;ESD;ESD;ykwfNyD; ajym\/
]] q&m ajzwmMum;awmY csmcsDeJY armif*dkrm&D ajymMuwm oGm;owd&w,f }}
odNyD;jzpfaomfvnf; ,Ofaus;rSKt& OD;jrifYEG,fu ]][kwfuJY qdkygOD;}}[k wkdufwGef;onf/
]] csmcsuD ar;awmY armif*rkd m&Du? t&ufvnf;raomuf? aq;vdyv f nf; raomufaMumif;ajzw,f? rkq;kd zdk
qdkawmY armif*dkrm&DrSm rdef;rvnf;r½Sdbl;? 'DawmY csmcsDuar;w,f? 'DavmuBuD;rSm rif; bmjyKvdkY touf½Sif
aewmvJwJY }}
OD;jrifYEG,fu &,f\/
]] tif; ...'ku©yJ? uRefawmfYvnf; rdef;r r½Sdbl; }}
wpfckHausmfrS touftpdwfcefY wpfOD;u 0ifajym\/
]] bmvJ OD;cspfOD;? cifAsm;u oG,f0dkufNyD; q&mOD;jrifYEG,fudkvnf; 'DvkdyJ ar;w,faygY }}
]] r[kwf&ygbl; udkxdef0if;&m? qufem;axmifygOD;? armif*dkrm&Du olu t&ufraomuf? aq;vdyf
raomufvdkY usef;rma&;rSm &mcdkifESKef; wpf&mtjynfhvdkY ajymw,f? csmcsDu jyefajzw,f? olt&ufaomufw,f?
aq;jyif;vdyf aomufw,f? use;f rma&;rSm &mcdik Ef KS e;f ESp&f mtjynfw h ?YJ csmcsD b,favmuf tvkyv f yk Ef ikd w
f ,fqw kd m
cifAsm;wdkY todom;yJ }}
]] qdkvdkwmu cifAsm; q&mOD;jrifYEG,fxuf omEdkifw,faygY? uJ ...cifAsm; [ef'Duufyfu q,fYajcmuf?
'g ...uRefawmfwdkY odw,f? q&mOD;jrifYEG,fuaum [ef'Duufyf b,favmufvJ }}
]] ½Spfyg }}
tm;vkH;onf ]0SD;}[k atmfum OD;jrifYEG,fudk 0dkif;MunfhMuonf/
aiGbl;xJwGif rmwDeDESifY a&cJrSKefav;rsm;udk oratmif vSKyfae&mrS OD;aeatmifu vSrf;ar;onf/
]] q&m t&ifu b,fuGif; upm;cJYvJ? &efukefu ajymif;vmwmawmY odw,fav? bm;rm;uvyfvm;?
&ef*Gef;uvyfvm; }}
]] &ef*Gef;uvyfyg }}
]] &ef*Gef;uvyfu [ef'Duufyf tdwfxf qdkawmY tm;yg;yg; rvG,fygvm;? q&m uRefawmfwdkY rEÅav;uGif;
b,fvdkoabm&ovJ }}
OD;jrifYEG,f rajzrD olwdkYxJrS wpfOD;u 0ifajzonf/
]] b,fvdk oabm&&rSmvJ? v,fuGif;xJ usnf;om;½dkuf&w,f xifrSmaygY? [kwfbl;vm; OD;jrifYEG,f }}
]] 'Dvakd wmY r[kwyf gbl;? rEÅav;a*gufuiG ;f uvnf; pdw0f ifpm;zdYk aumif;ygw,f? txl;ojzifY ywf0ef;usif
½SKcif;awG uReaf wmf odyBf uKud wf ,f? tJ ...*&if;rSm ½duk vf mawmY ba&mif;'frmS ½du
k &f wm wpfrsK;d jzpfaeao;w,f}}
rmwDeD pyfNyD;oGm;ojzifY OD;jrifYEG,frSty tm;vkH; ,rumcGufudk,fpDESifY jzpfaeMuNyD/
wpfzufcef;rS &ufaumf'g wdk;wdk;zGifYoHudk OD;jrifYEG,f Mum;&onf/
OD;aeatmifu ]],rum raomufvnf; q&m udk;vf'&ifYcf wpfckck aomufyg}}[k qdkonf/
]] uRefawmf bvufcfaumfzD aomufaeygw,f? u&m; [dkbufcef;rSm usefaew,f }}
]] 'Dvdkqdk jroma& oGm;,lay;yg }}
]] aeygap OD;aeatmif? rGefrGefYudk cPvdkY uRefawmf ajymvm&wmaemf }}
]] tm ...[kwfw,f? uJ ...MuG MuG? orD;u pdwfaumufaeOD;r,f? q&mYudk r[kwfbl; uRefawmfYudk }}
OD;jrifYEG,fu tm;vkH;udk ESKwfqufNyD; wpfzufcef;odkY ul;vmcJYonf/
rGefrGefYudk qdkzmay:ü rawGU? &ufaumY'g wifxm;aom pm;yGJteD; ukvm;xdkifwpfvkH;ESifY xdkifaeonf/
pm;yJGay:ü acgif;av;udk wiftdyf&if; oDcsif;em;axmifaeonf/ oDcsif;u apmapmu rdrd\ toHoGif;xm;aom
oDcsif;yif/
OD;jrifYEG,f\pdwfrSm &ifxkrem jzpfrdonf/ pm;yGJay:wGif acgif;av;wiftdyf&if; oDcsif;em;axmifaeaom
rGefrGef\toGifu olYudk &ifxkrem jzpfaponf/ onfcef;onf olYurÇmav;yg[k ajymcJYaom rGefrGef\ pum;av;
rsm;udk jyefowd&rdonf/
qdwfokOf;aom oli,fr? oem;zG,f uav;r/
OD;jrifYEG,fonf rGefrGefYteD;odkY csOf;uyfoGm;onf/
rGefrGefonf acgif;udk pm;yGJay:rSrxlbJ rsufawmifaumYBuD;rsm;udkom vSefí olYudk Munfhonf/
OD;jrifYEG,fu olYvufudk rGefrGefYxH urf;ay;onf/
rGefrGefu vSrf;r,lao;bJ olYvufudk wpfvSnfh? olYrsufESmudk wpfvSnfh Munfhae\/
&ufaumY'grS oDcsif;oH wdk;wdk;xGufvmae\/
]] vmvmav vSrf;cJY? vufurf;vdkY BuKdae? vmvmav vSrf;cJY? vufurf;vdkY BuKdae? aEGOD;a&mufap?
ESif;raysmufwJYajr }}
rGefrGefonf acgif;av;udk xlvdkufonf/ yg;csKdifYav; ESpfzufay:atmif NyKH;NyD; olYvufudk qGJ,lonf/
qdkzmwGif xdkifMujyef\/
OD;jrifYEG,fonf aumfzDwpfcGuf iSJYxnfhNyD; rGefrGefYudk NyKH;Munfhonf/
rGerf eG u
f vnf; em;vnfomG ;yk&H onf/ oMum;bl;wGi;f rS oMum;ESpZf eG ;f xnfah y;onf/ Ny;D awmY ZGe;f av;ESiYf
arTay;onf/
]] rGefrGefa& 'DaumfzDwpfcGuf aomufNyD;&if q&m jyefawmYr,faemf }}
rGefrGefu acgif;av;ndwfjy\/
]] 'gayr,fY rGefrGefYqD q&m cPcP vmvnfygYr,f }}
rGefrGefonf acgif;av;om ndwfjyjyef\/
]] q&mYqDudkvnf; rGefrGef BuKdufwJYtcsdef vmvnfEdkifw,f }}
jymjymvJYaom rsufvkH;av;rsm;ESifY rGefrGefu olYudk wpfcsuf pdkufMunfhonf/ NyD;rS wdk;wdk;av; ar;\/
]] tJ'DvdkqdkawmY q&mYvGwfvyfrSKudk rGefrGefu vmaESmifY,Suf&mrsm; usraebl;vm; }}
]] rusygbl;? aMomf ...apmapmu rGefrGefajymcJYw,f? 'Dtcef;av;[m rGefrGefYurÇmav;wJY? rGefrGefU
urÇmav;u usO;f usO;f av;&,f? 'Dvykd J trSerf mS u q&mYurÇm[mvnf; usO;f usO;f av;r[kwaf wmif us,v f w
S ,f
r[kwfygbl; rGefrGef? rGefrGefYurÇmeJY q&mYurÇmudk aygif;ul;wHwm;av; qufvdkufr,f }}
]] tJ'DawmY bmjzpfoGm;rvJ }}
]] rGefrGefYum;av;vdk jzpfoGm;rSmaygY }}
]] q&majymwm rGefrGef em;rvnfbl; }}
]] q&mYum;u ypönf;av;wpfck rGefrGefYum;rSm wyfay;vdkufawmY rGefrGefYum;av; aumif;oGm;w,f
r[kwfvm; }}
]] 'gayr,fY q&mYum;xJrSmawmY rGefrGefYypönf;tysufav; usef&pfcJYw,f r[kwfvm; }}
]] udpör½Sdbl;? q&mu tysufudk jyifwwfwJYvl? rGefrGef bmajymOD;rvJ }}
rGefrGefonf vSKdufvSKdufvSJvSJuav; &,fonf/ &,f&if;uvnf; ajym\/
]] pdwåokc0yfa½SmYu ruúif;epfBuD;? [if; ...q&m BuHBuHzefzef ajymwwfw,f }}
aumfzDwpfcGuf ukefatmifaomufNyD;aomtcg olu ae&mrSx\/
]] uJ ...q&mjyefr,f }}
rGefrGefu tayguf0txd olYudk vdkufydkYonf/
um;ay:wuf pufESKd;tNyD;ü olu jywif;aygufrS acgif;xkwfNyD; rGefrGefYudk xyfESKwfquf&ef Munfhonf/
rGefrGefonf acgufwHcg;udk rSDum EGJUEGJUav; &yfae\/
xbDu yef;a&mif? tusÐu tjzL? &ifcGJqG,fwmav;u xbDxuf tenf;i,fom Ekonfh yef;a&mifyif/
yef;a&mifqdk;awmY tom;av;rsm;uyif yef;Eka&mif xif&\/
aMomf ...tvS? aMomf ...usufoa&/
rGefrGefYudk vufjyESKwfqufNyD; um;udk armif;xGufvmcJYonf/
olYpdwfrSm [mouJYodkY jzpfaeonf/ wpfpkHwpf&mudk rxm;csifbJ xm;cJY&ouJYodkY cHpm;&onf/
jrwfpGmbk&m; ...oHa,mZOfygwum;/ b,ftcsdefu 0ifNyD; b,fvdk wG,fvdkufygoenf;/ tvdkav;?
onfoHa,mZOfuvnf; ...onfoHa,mZOfuvnf; ...
olonf tdrfodkY wdkuf½dkufrjyefbJ bDvrf;qD xGufum usKH;ab;ü um;udk &yfvdkuf\/
xaemif;yifysKdwpfckudk rSDNyD; &yfrd\/
aeu 0ifcJYNyD;NyD/ ywf0ef;usifrSmu arSmif&DNzKd;jz/
a&pyfjrufcif;rSm olYbuf ausmay;NyD; armifESHwpfpkH xdkifaeMuonf/
a,mufsm;ysK\ d vufwpfzufu rde;f rysK\ d cg;av;udk odik ;f zufxm;onf/ wif;wif;Bu;D awmY [kw[ f efrwl/
acgif;csif;u qdkifxm;onf/ rsufESmcsif;awmY yl;aeonf r[kwf/
usKH;a&jyifrSm vSKdif;wGefYav;awGudk jrifEdkifao;onf/ toHrjrnfaom vSKdif;wGefYuav;rsm;/
olY&ifrSmvnf; toHrjrnfaom vSKdif;wGefYav;awG xaeonf/ onfvSKdif;wGeYfav;awGudk cspfygonf/
odkY&mwGif aMumufvnf; aMumufygonf/ cspfzG,f? aMumufzG,faom vSKdif;wGefYrsm;/
&ifrSm olwdkYESifY a0;cJYonfrSm MumygNyD/ onfwpfoufrSm olwdkY jyefrvmawmYbl;[k xifcJYonf/
,ckawmY jyefvmNyD ...
[dkwpfBudrfwkef;u uJYodkY jyefvmacsNyD/
[dwk pfBurd wf ek ;f qDurl ud,
k &Yf ifrmS u bmrS tumtuG,rf ½S/d ykord \f ajrjyefY a*gufuiG ;f ab;rS uefo;Hk qifY
a&jyifBuD;vdk bmrQ tumtuG,fr½Sd/
aMomf ...vGrf;rd&ao;onf/

(c)

udk,kBuKdifu opfom;eHygwf (1) ac: '½dkufbmudk vTJí½dkufonf/


a*gufoD;onf udkufwpf&mYig;q,fcefYrl wnfhwnfhoGm;NyD;rS avxJwGif0dkufNyD; nmbufodkY auGUoGm;\/
uuf'u D av;i,fwpfO;D u a*gufo;D yk;H rS a*gufo;D wpfv;Hk aumuf,Nl y;D ajrwGipf u
kd x
f m;aom wDwaH v;ay:
wif\/
udk,kBuKdif ½dkufjyefonf/
wkwftqif;wGif ukd,kBuKdif\ nmykckH;onf wnfhwnfhvnfNyD; ywf0ifaeaMumif; jrifYEG,f vSrf;jrif&\/
a*gufoD;onf nma0YjrJ a0Yae\/
ukd,kBuKdifu pdwfysuf[ef acwåem;ae&mrS jrifYEG,fudk vSrf;jrifoGm;NyD; ajymonf/
]] tHr,fav; igu rif;rvmawmYbl;vm;vdkY }}
]] uRefawmf aemufusoGm;w,f? tckvnf; uRefawmf q,fYig;rdepfavmufyJaemf }}
]] at;yguGm? rif;u w,faps;udkifaew,f }}
]] aps;udkifwm r[kwfygbl;? udpöav;½SdaevdkYyg? uJygav q&m tck qvdkufxGufaew,f r[kwfvm; }}
]] [kwfw,fuG }}
]] nmeJYcsnf; pD;½dkufwmudk;? ykckH;BuD;vnfaewm awGUom;yJ }}
]] EdkY ...rif;yJ [dkwpfcgwkef;u nmoGif;ay;qdk }}
]] nmoGif;wmawmY [kwfygw,f? nmeJYcsnf; ½dkuf&r,fvdkY uRefawmfu ajymwmrS r[kwfbJ }}
]] [m ...nmoGif;wJYaemuf nmygawmYwmaygY? ig t&ifwkef;uvdk b,feJYcsnf; jyef½dkufMunfhawmYvnf;
uefYvefYBuD; b,fqGJawmYwmyJ? ajy;vnf;rajy;bl; }}
]] uRefawmf Munfhay;r,f jyef½dkufygOD; }}
]] at;uGm vkyfprf;ygOD; }}
udk,kBuKdifu okH;vkH;quf ½dkufjy\/ ESpfvkH;u nm0dkufonf/ wpfvkH;u b,fodkY axmifYwef;ajy;onf/
]] aemufqkH;tvkH;udk ig b,feJYcsnf; ½dkufcsvdkufwm }}
]] uRefawmf trSm;okH;ck jrifw,f }}
]] bmawGvJ }}
]] nmykckH;vnfwm? tJ'guxm;? aemufudk pqGJuwnf;u vufaumuf0wf csKd;aew,f? NyD;awmY ykckH;udk
udk;q,f'D*&Djynfhatmif rvSnfhbl;? ykckH;tjynfh rvSnfhbJeJYawmY ajy;zdkY wnfhzdkYcufw,f }}
udk,kBuKdifu ]]'gjzifY 'Dvdkvm;}}[k qkdum a*gufwkwfudk aemufodkYqGJjy\/
]] vufaumuf0wf rcsK;d wmawmY rSeo f mG ;Ny?D ykc;Hk vSnyhf Hk r[kwaf o;bl;? wkwu
f kd b,ftjcrf;vk;H eJY aemufukd
wnfhwnfhwGef;oGm;? vufeJYcsnf; rqGJeJY? wkwfu cg;avmufa&mufwJYtxd vufaumuf0wf rcsKd;eJYOD;? cg;avmuf
a&mufawmY wkwftay:a&mufoGm;atmif b,fykckH;eJY vSnfh&if; wGef;wif? b,fykckH;pGef;[m ajcz0g;ESpfckMum;
wnfhwnfhu ajrBuD;qD pdkufjyae&r,f }}
]] igzwfzl;wmu b,fykckH;pGef;u abmvkH;aemufa&muf&if awmfNyDqdk }}
]] tJ'aD vmufq&kd if udu k Ef pS &f mjynfah tmifawmif b,fawmYrS a&mufrmS r[kwb f ;l ? wnfzh v Ykd nf; cufw,f?
uRefawmf ½dkufjyr,f Munfh }}
jrifEY ,G u
f ud,k Bk uKid v
f ufrS wkwu f , kd Nl y;D aemufveJT nf;udk jznf;nif;pGm jyonf/ ud, k Bk uKid f oabmayguf
avmufrS wpfvkH;½dkufjyonf/
jrifYEG,f\ abmvkH;onf avxJwGif ESpfqifYwufNyD; wnfhwnfhBuD;ajy;\/ udk,kBuKdif ½dkufpOfu abmvkH;
aumufaeaom aumifav;udkausmfí aemufudkufig;q,fcefYwGifusNyD; qufvdrfYoGm;ae\/
]] tv,fv,f rif;½dkufwm vdrfYwmygeJYqdk&if udkufokH;&mausmfr,fa[Y }}
jrifYEG,fu wkwfudk udk,kBuKdifxH jyefay;onf/
udk,kBuKdifu r½dkufao;bJ aemufvTJ okH;cgvkyfMunfh\/
]] [kwfyvm;a[Y }}
]] [kwfNyD }}
udk,kBuKdifonf aemufodkY jznf;nif;pGm wkwfukdvTJ,lNyD; ½dkufcsvdkuf\/
a*gufoD;onf apmapmwkef;uxuf wnfhvnf;wnfhonf/ ajy;vnf;ajy;onf/
]] [kwfNyDa[Y ...'gayr,fY enf;enf;av; nm0dkufcsifao;w,f }}
]] qufom½dkufygOD; }}
udk,kBuKdifonf quf½dkuf\/ a*gufoD;u tenf;i,f nm0dkufjrJ 0dkufaeonf/
]] apmapmwkef;uavmufawmY rqkd;awmYbl;? 'gayr,fY nm0dkufaewkef;yJ }}
]] uRefawmf odNyD? q&mu ½dkufNyD; vufrSrjzKwfyJ? nmBuD;eJY qufwGef;aewmudk; }}
]] vufu b,fvdkjzKwfrvJ }}
]] tem;usrS uyfjzKwfwm }}
]] tJ'g vkyfvdkYr&wmaygYuG }}
]] aeOD; q&mYpdwfxJrSm a*gufoD;udk bmeJY½dkufw,fvdkY oabmxm;ovJ }}
]] [ ...wkwfacgif;eJY½dkufw,f oabmxm;wmaygYuG }}
]] wkwfacgif;½Sdaew,fqdkwm arYypfvdkuf? wkwfacgif;eJY½dkufzdkY BuKd;pm;wmeJY wpfNyKdifeuf wkwfacgif;u
vufxuf t&ifqif;rSmyJ? wkwaf cgif;u t&ifqif;wmeJY wpfNyKid ef uf jzpfcsiw f mawG avQmufjzpfEikd w
f ,f? 'gaMumifrY Ykd
wkwfacgif;½Sdw,fqdkwm arYypfvdkufNyD; ½dkufcsvdkufwJYtcgrSm pdwfxJu b,fbufvufckHeJY abmvkH;udk ½dkufw,f
oabmxm;? vufaumuf0wfudk abmvkH;eJYxdrSajz? jznf;jznf;vkyfMunfh }}
udk,kBuKdifu BuKd;pm;Munfh\/ onfwpfBudrfwGif a*gufoD;ESifY wkwfacgif;xdoHonf xufxufjrufjruf
yDyDooBuD; ay:vm\/ a*gufoD;onf avwGif wef;wef;rwfrwfBuD;ajy;NyD; apmapmu jrifYEG,f ½dkufpOf usaom
ae&mavmufü us\/
]] [m ...wpfcsDwnf;eJY rif;avmuf iga&mufNyD }}
]] rSefoGm;&if 'Dxuf ajy;rSmaygY? q&mu uRefawmfYxuf Avaumif;wmyJ[m }}
udk,kBuKdifonf wpfvkH;NyD;wpfvkH; quf½dkuf\/ tvkH;wdkif;onf ajzmifYajzmifYESifY ajy;onf/
]] [kwfNyDa[Y jrifYEG,fa& }}
]] [kwfygNyD q&m? oHwkwf½dkuf&ifvnf; 'DvkdyJ oabmxm;? 'gayr,fY vufaumuf0wfudk abmvkH;a½SU
ajrBuD;rSm ajzw,fvdkY oabmxm;&r,f? abmvkH;tom;rSm ajzw,fvdkY oabmrxm;&bl;? aemufudkvnf;
apmufapmufqGJ q&m? eHygwf (5) prf;Munfhygvm; }}
]] at;a[Y }}
udk,kBuKdifonf oHwkwf eHygwf (5)udk ajymif;udkifNyD; ½dkufMunfhonf/
]] [kwfoa[Y [kwfouG,fY? 'pfApfwfygw,f? a*gufoD;oGm;wm[m NidrfaewmyJ }}
uvyfqDodkY paw½Sif0uf*GeftnKd 0ifvmonfudk jrifYEG,f vSrf;jrif&\/
av;usifYoD;ykH;rS a*gufoD;ukefoGm;aomaMumifY udk,kBuKdifu a*gufoD;aumufaeaom aumifuav;udk
vSrf;vufjyac:\/
uvyfwGif;rS ta&;ydkifESifYtwl a*guform;okH;OD; xGufvmMuonf/
udk,kBuKdifu rSwfcsufcsonf/
]] ta&;ydkif ta&;ydkif ½kH;qif;aemufusw,f xifw,f }}
jrifYEG,fu bmrQrajymbJ paw½Sif0uf*Gef jyefxGufoGm;onfudk Munfhae\/
udk,kBuKdif avYusifYaeaom avYusifYa&;wDckHrSm yxr zJ,m;a0; ab;A[dkwGif ½Sdae\/ ta&;ydkifwdkY
½dkufvmvQif taESmifYt,Sufrjzpfa&ef udk,kBuKdifu em;ay;NyD; pD;u&ufwpfvdyf n§dzGm\/
]] uJ ...q&m qufavYusifYOD;aygY? uRefawmfvnf; oGm;p&m ½Sdao;w,f }}
]] at; ...[kwfNyD? aeOD; a&mY ...a&mY ...}}
udk,kBuKdifu tdwfwGif;rS q,fwefwpfcsyf xkwfay;\/
]] [m ...q&m ...rsm;w,f }}
]] rrsm;bl; jrifYEG,f? rif;jyay;wm[m igYtwGuf wpf&mqdkvnf; [kwfw,f? ESpf&mqdkvnf; [kwfw,f?
&efukefjyefa&mufrS [dkrSmus,faewJY rsufESmjzLaumifawGudk igtEdkif½dkufOD;r,f? a&mYyg ,loGm; }}
jrifYEG,fu aiGwpfq,fwefudk vSrf;,lNyD; tdwfwGif;xnfhvdkufonf/
]] uRefawmf oGm;awmYr,f q&m }}
]] at; ...igvnf; usiv Yf ukd Of ;D r,f? [efus&if reufjzef udak r½Tiw f eYkd YJ csed ;f ½du
k rf ,f? EdrYk Ykd ykord af &mufwikd ;f
olwdkYcsnf; igu ylaZmfcJY&wm }}
]] q&m OD;bcsL;BuD;qDu tvSdrfYav;vnf; twkcdk;oGm; q&m? olu tvSdrfY0dZÆmyJ? olYtvSdrfYu ckvdk
aEGqdk&if tm;udk;&w,f }}
]] OD;bcsL;vm;? befumxJuawmif ywfwmeJY &atmifvSdrfYwifwJYvl? qdk;awmY rqkd;bl;uG }}
jrifYEG,fonf vrf;udk jzwful;onf/ zJ,m;a0;wpfckudkyg jzwful;NyD; uefapmif;a&mufvm\/ uefapmif;
a&mufrS ajrtedrfYwpfavQmuftwdkif; taemufbufodkY rajy;½kHwrnf qufvmcJY\/
taemufbufrmS urf;ajconf uRe;f qG,af jrmifajrmifjzpfí uefv,fqD xk;d oG,v f suf wef;ajy;aeonf/
onfuRef;qG,fay:rSmawmY tkef;yifysKdav;rsm;ESifY 0g;yifykav;rsm; ½Sdaeonf/
uRef;qG,frSaeí MunfhvQif pifoD,mwdkYtdrfudk vSrf;jrif&onf/
oluom tarmwaum ajy;vm&onf/ pifo, D murl at;at;rSerf eS Ef iS Yf £a`E&´ &av; avQmufvmae\/
olu vla,mifjyNyD; tkef;yifysKduG,fu &yfapmifYonf/ aMomf ...&ifrSmvnf; vSKdufzdkaeyg\/
pifoD,mu teD;a&mufvmonf/ vufwGif;rSm tnKda&mif puúLxltdwfwpfvkH;udk udkifvm\/
olu NyKH;ESKwfqufonf/ pifoD,mYtNyKH;av;url ryGifYwyGifY jzpfonf/ rsufESmav;u ½Sufudk;½Sufuef;
Edkifonf/ yg;av;awGrSm &Jae\/
]] udk,fwdkY [dkem;rSm xdkifMur,faemf }}
pifoD,mu ab;ywf0ef;usifudk vSnfhMunfhonf/ NyD;awmYrS acgif;ndwfjy\/
olwYkd twlxikd Mf uonfh ae&mav;u a&pyfO;D rSm/ vSKid ;f wGeaYf v;awG ajy;cd0k ifvmonfh a&pyfO;D rSm/ uke;f rdu Yk kd
aemufcjH yKxm;onfrYkd onfbufurf;uawmY vSr;f rjrifEikd /f [db k ufurf;rSmawmY vGijf yifEiS Yf awmwef;om½So d nf/
vlolav;yg; uif;½Sif;onf/
awmwef;rSm ½Guf0gawGaMuGaeonf/ jrLcdk;uvnf; jymjyma0a0ESifY/ OMooHuvnf; omomcsKdcsKdESifY/
olu ab;wdkufjrif&ojzifY axmifYusykHvSaom ar;½dk;av;ESifY pdk0if;½Sdef;jraom pifoD,m\ rsufESmav;udk
ai;Munfhonf/ teD;uyfxdkifcGifY½SdNyD qdkjyefawmY pifoD,mYxHrS udk,foif;eHYav;rsm;u olYESm0wGif cgwdkif;xuf ydkrdk
oif;BuKid af eonf/ pifo, D mu olu Y kd jyefrMunf/h a&jyifqu D o
kd m pdu
k Mf unfah eonf/ cgwdik ;f oGuv f aS om ESKwaf v;
uvnf; Nidrfae\/
]] pifoD,m }}
]] tif; ...}}
]] udk,fYudk pum;rajymawmYbl;vm; }}
]] ajymcsifbl; }}
]] rajymcsifbl; ...bmjyKvdkY }}
]] rkef;vdkY }}
]] udk,fYudk rkef;w,f }}
]] rkef;w,f? odyfydkvdkY rkef;w,f }}
]] udk,fu bmydkvdkYvJ }}
]] tJ'g udk,fYbmomudk,f odaygY }}
]] udk,fYbmomudk,fodwm wpfckyJ½Sdw,f? tJ'gudkvnf; pifoD,m odygw,f? udk,f xyfajymjy&OD;rvm; }}
]] cRJwm em;raxmifcsifaygif }}
]] tJ'Dvdkqdk udk,f pum;rajymbJ yg;pyfydwfaeawmYr,f }}
]] ae ...BuKdufovdkae }}
olu wrif pifoD,mYqDrS rsufESmvTJvdkufonf/ ESKwfcrf;udk wif;wif;apYNyD; yg;pyfydwfaevdkufonf/
pifoD,muvnf; rsufESmv;udk yifYNyD; Nidrfae\/
olu acgif;rvSnfhbJ rsufvkH;apGNyD; pifoD,mYudk cdk;Munfhonf/ pifoD,muvnf; ckd;MunfhonfESifY qkHrd\/
olu rsufvkH;udk jyef½kwfNyD; a½SUwnfhwnfhudk pdkufMunfhae\/ aemufxyf pifoD,mYbuf cdk;rMunfhrd&ef
ZGwftwif; xdef;xm;\/
pifoD,mYxHrS &,foHav; ay:vm\/ vufoD;av;wpfpkHuvnf; olYausmudk xkvmonf/
]] udyk Bkd u;D udck RBJ u;D udrk v
l usBD u;D ? olucsn;f ajymif;jyef? [Ge;f ...rke;f vdu
k w f m? ,lu
Y kd pifo, D m rke;f vdu k w
f m?
uJ ...uJ ...}}
pifoD,mu qufxk\/ olu oabmuspGm w[J[J &,fonf/
pifoD,mu txk&yfvdkufNyD; NyKH;pp rsufESmay;av;ESifY olYudk rsufapmif;xdk;Munfhaeonf/
olu ,ckrS pifoD,m ,lvmaom puúLtdwfudk owdjyKrdonf/ puúLtdwfu xktwefxlonf/
]] aMomf ...pifoD,ma&? tJ'DxJu bmawGvJ }}
]] tckrS ar;w,f? pifoD,muawmY olYzdkY wul;wu ,lvm&wm }}
]] bmawGvJ pifoD,m }}
pifo, D monf puúLtdwaf v;udk aumuf,Nl y;D &ifrmS yku d vf ukd o
f nf/ Ny;D rS twGi;f rS ESKu
d ,
f Nl y;D olu
Y akd y;\/
vufoef;cefY rxlwxl t*Fvdyfpmtkyfav; wpftkyf/
b&Da*;'D,m; *s&'f\ pGeYfpm;cef;rsm;[k trnfxdk;xm;onf/
]] tJ'g bmvkyfzdkYvJ pifoD,m }}
]] cPae MunfhOD; }}
pifo, D mu pmtkyu f av;rsm;pGmudk wpftyk Nf y;D wpftyk f xkwaf y;onf/ tm;vk;H t*Fvyd pf mtkyrf sm;wnf;/
at bGwcf f atmYzf AmYpf bdik f armifxifatmif? þonfu wpftyk /f armifxifatmif\ ]uAsmvufa½G;pif}
[k t"dyÜg,f&rnf xifonf/ aemufwpftkyfuawmY tdk;vf'f bm;rm;[k trnfay;xm;onf/ ]a½S;a½S;wkef;u
jrefrmjynf}[k t"dyÜg,f&ayrnf/
pifoD,m aemufwpfcsD xkwfay;aom pmtkyfav;u twefav;xlonf/ t*Fvdyfvdkyif a&;xm;onf/
NAdwdoQordkif;pmtkyfjzpf\/
aemufqkH; pifoD,m xkwfay;aom pmtkyfum; OD;ykn\ 0dZ,jyZmwf jzpfonf/
pifoD,monf olYvufaqmifypönf;av;rsm;udk oloabmus[efjzifY NyKH;NyKH;av;Munfhaeonf/
]] tJ'gawGu bmvkyfzdkYvJ pifoD,m }}
]] rufx&pfrSm jy|mef;wJY pmtkyfawG }}
]] bm&,f }}
]] ,l ...awmom;yJ? em;rvnfbl;? ,lYvdk awmom;awG cHMu&OD;r,f }}
]] 'ku©yJ pifoD,m ajymaewm udk,fwpfckrS em;rvnfbl; }}
]] pifoD,m ½Sif;jyr,f em;axmif? ,ltck ½Spfwef;atmif&if udk;wef;qufwufr,f r[kwfvm; }}
]] EdkY ...b,ftwef;wuf&rSmvJ }}
]] qkH;atmif em;axmifOD;? NyD;awmY ,l udk;wef;yJ ajzr,faygY }}
]] udk;wef;wufrS udk;wef;yJ ajz&rSmaygY pifoD,m&JU }}
]] tJ'gajymwmaygY? ,lwdkY awmom;awG cH&r,fvdkY }}
]] ykodrf[m awmawmY r[kwfygbl; pifoD,m&,f }}
]] 'gajymwm r[kwfbl;? Munfh ...olYykodrfxdvdkY emoGm;jyefNyD? pifoD,m ajymwmu ,lwdkY &efukefu
vlawGavmuf rvnfbl; }}
]] bmrvnfwmvJ }}
]] &efukefrSm b,folrS udk;wef;udk *½krpdkufbl;? udk;wef;atmifNyD; wuúodkvfoGm;vdkY r&bl; }}
]] 'gayr,fY udk;wef;pmar;yGJudk ausmif;xGufvufrSwf& pmar;yGJvdkY ac:w,fr[kwfvm; }}
]] tJ'DvufrSwfBuD;eJY ,l tvkyfxGufvkyfcsif&ifawmY &w,f? wuúodkvfawmY edrf;a[; }}
]] 'geJY bmvdkY tpdk;&u udk;wef;txdyJ xm;ay;&ovJ? q,fwef;vnf; r½Sdbl; }}
]] tJ'gajymwmaygY? 'uf'aD jymawmY wuúov kd u
f wpfrsK;d ? ynmrif;Bu;D u wpfrsK;d vkyaf eMuwmwJ?Y Mum;xJu
uav;awG cH&r,fwJY/ &efukef y½dkufAdwfausmif;awGrSm tck udk;wef;rxm;bl;? rufx&pftwef; xm;w,f }}
]] udk;wef; ratmifbJeJY rufx&ftwef; wufvkdY&ovm; }}
]] &w,f? rufx&pfu wuúov kd u
f olbY momol ppf,w l m? olppfwm atmif&ifNy;D wmyJ? b,fol 0ifajzajz?
wuúodkvf roGm;csifvdkY tvkyf0ifavQmufvnf; tvkyfay;wJYvlawGu rufx&pfatmifwJYvludkyJ ydkBuKdufowJY }}
]] cufwmyJ tJ'g ukd,frodbl; }}
]] ,lYudk 'gaMumifY awmom;vdkY ajymwmaygY? pifoD,mwdkYausmif;rSmawmY 'DESpf rufx&pfxm;ay;r,fwJY?
rxm;ay;vnf; udk,fYbmom usL½Sifwpfzufu,lNyD; ajzr,f? ocsFm&,f? yx0D&,f? jrefrmordkif;&,fuawmY
odyfruGmbl; twlwlyJwJY? tJ ..t*FvdyfpmeJY jrefrmpm jy|mef;pmtkyfawGu rufx&pfeJY udk;wef;rwlbl; wjcm;pD?
NyD;awmY udk;wef;rSmu urÇmYordkif; oif&w,f? rufx&pfrSmu NAdwdoQordkif;? aMomf ...a[m'DrSm rufx&pf
aq;vfbwfpf? ,lzwfMunfhaygY }}
pifoD,mu pm½Gufwpfxyfudk ay;jyef\/
]] tck 'DpmtkyfawGu udk,fYzdkYaemf }}
]] ,lYzdkYr[kwfvdkY b,folYzdkY&rvJ wuwnf; }}
]] pifoD,mu udk,fYudk rufx&pf ajzapcsifvdkYvm; }}
]] tif;av }}
]] udk;wef;uvnf; ajz&OD;rSm }}
]] ,lwaYkd usmif;tkyBf u;D udk aMumufvYkd ,lajzcsiv f nf; ajzaygY? ud;k wef;pmar;yGeJ YJ rufx&pfpmar;yGu
J wpfcsed pf D
ppfwm? Mum;rS wpfvausmfawmif uGmw,f? udk;wef;ut&if? t*Fvdyfpm&,f? jrefrmpm&,f? NAdwdoQordkif;&,fudk
owfowfzwfNyD; rufx&pf 0ifajzaygY? ,lu awmfNyD;om;yJ? pifoD,m usL½Sif,lvdkY½Sd&ifvnf; ,lYudk EkwfpfawG
ay;ygYr,f }}
pifoD,mY apwemaMumifY olu aus;Zl;wifrdonf/ odkY&mwGif &ifwGif;ü 0rf;vnf;enf;rdonf/ rufx&pf
atmifNyD; rdrdu wuúodkvfoGm;Edkifol r[kwf/ wuúodkvf[lonfudk rdrdu tdyfrufxJyif xnfhrufEdkifolr[kwf/
þonfudk pifoD,m awG;rdykHray:/
]] Munfh ...,lbmvdkY rsufESmn§Kd;oGm;&wmvJ }}
olu csufcsif; rsufESmjyifvdkuf&\/ olYtwGuf pifoD,m pdwfraumif; rjzpfapvdk/
]] udk,f csdefMunfhaewmyg? aumif;ygNyD udk,fajzygYr,f? pmar;yGJESpfckpvkH atmifap&r,f? auseyfNyDvm; }}
]] tJ'DvdkrSaygY? ,lYudk pifoD,mu tJ'g oabmuswm? a,mufsm;yJ vkyf&ifjzpf&rSmaygY [kwfbl;vm; }}
]] vkyf&ifjzpf&r,f? txl;ojzifY pifoD,m cdkif;wmqdkawmY ykdNyD; jzpfatmifvkyf&rSmaygY }}
pifoD,m\ vSyaom rsufapmif;'Pfudk cH½dk;cHpOf olcHvdkuf&jyef\/
]] olydkjyefa&m udkydkBuD;? wpfcgwpfav enf;enf;av; rydkbJ raeEdkifbl;vm; }}
onftajymav;u pifoD,mY ajym½dk;ajympOf tajymav;/ ol ESpfNcKduf&aom tajymav;/
ol NyKH;aecdkuf pifoD,mu ae&mrSxonf/
]] pifoD,m jyefawmYr,faemf }}
]] tapmBuD;½Sdao;w,f pifoD,m&,f }}
]] apmayr,fY jyefrS? 'Davmufqdk auseyfawmY? odyftwifY&JvdkY rjzpfbl; udk,fawmf&JU }}
]] pifoD,m tapmBuD;jyefoGm;awmY 'Duefapmif;rSm udk,fwpfa,mufwnf;&,f }}
pifoD,mu olYudk pdkufMunfhNyD; oufjyif;av; cs½Sm\/
]] ,l odyfcRJwmyJ? cRJrSef;odayr,fY pifoD,m pdwfraumif;bl; od&JUvm;? pifoD,muaum jyefcsifrwJYvm;?
,lYaMumifY pifoD,m odyfcufwmyJ }}
pifoD,mYtoHav;rSm 0rf;enf;oH ygaeonf/ rsufvkH;av;rsm;rSmvnf; rsuf&nfwdkY 0Jae\/
]] tvum;ajymwmyg pifoD,m&,f? uJ ...jyefyg? udk,f tdyfrufaumif;aumif;av; rufaecJYr,f}}
pifoD,mu onfawmYrS jyefNyKH;NyD; vufvSvSav;wpfzufudk vSKyf,rf;jy ESKwfqufNyD; tdrfqDodkY OD;wnf
jyefoGm;\/
uefapmif;rSm ol xdkifusef&pfonf/
pifoD,may;cJYaom pmtkyfav;rsm;udk vuf0g;ay:wifNyD; Munfhrdonf/
pifo, D mYu, kd Ef iS Yf uyfxm;zl;íavm? pifo,
D mY vufuikd yf 0gav;ESiYf a&mvsuf udik x
f m;rdíavm? 'grSr[kwf
wrifyif pifoD,mu a&arT;qGwfay;vdkufíavm rod? pmtkyfav;rsm;u arT;BuKdifaeonf/ aMomf ...pifoD,m
ESifYtwl wGJxdkifae&pOfrSm uJYodkYyif olYESm0wGif oif;oif;av; arT;BuKdifaeonf/
uefa&jyifrS toHrjrnfaom vSKdif;wGefYav;rsm;udk ai;Munfhaerdonf/
aMomf ...olY&ifrSmvnf; vSKdif;ESifY? toHrjrnfaom vSKdif;av;rsm;ESifY/

(*)

,ckvnf; OD;jrifYEG,f\&ifrSm vSKdif;ESifY? toHrjrnfaom vSKdif;av;rsm;ESifY/


a½SUrS pkHwGJu x&yfvdkufMuonf/
a,mufsm;ysKdav;u qGJxm;onf/ rdef;rysKdav;u ½kef;NyD; aemufqkwfvdkuf\/
]] awmfNyDuG,f rkd;csKyfNyD? jyefMupdkYaemf }}
rdef;rysKdav;\ toHrSm 0rf;enf;oHESifY pdwfnpfoH a&mae\/
a,musfm;ysKdav;\ o@meffrSm tavQmYay;onfh[ef ay:vm\/
ESpfOD;om;onf udk,fcsif; rcGmYwcGmESifY ae&mrS xGufvmMuonf/
OD;jrifYEG,f teD;rSyif jzwfavQmufoGm;Mu\/
aMomf ...udk,fwdkYwkef;u t½G,fav;awG ayyifwum;/
onft½G,af v;awGu cufonf/ ud, k w f w
Ykd ek ;f uvnf; cufonf/ OD;aESmufxuf ESv;Hk om;udk OD;pm;ay;csif
Muonf/ odkYudk&nfí pmuvnf; t½Sdom;/
]] aoG;iifMur®m? 0goemaMumifY? q&mrdb? uGyfqkH;rvnf;? cspfpxkH;aESmif? aysmf&atmif[k? oef;acgifr[l?
twl,SOfETJ? oefvGJrcefY? raMumuf½GHUbJ? a0;cGefYc&D;? NrKdifBuD;awmcsKH? 0g;½kH0g;ap;? opfusm;ab;udk? rawG;qHzsm;?
rav;pm;wnfh }}
tif; ...cspfpxkH;aESmif aysmf&atmif[k/
olb Y ufuwpfp? ud, k b Yf ufuwpfp/ oHa,mZOf cspBf uK;d av;awG xk;H ptcgwke;f uawmY arQmv f ifcY suBf u;D ESi/Yf
aysmf&atmif aysmfMu&atmif/
onfavmuBuD;rSm tonf;ESvkH;twGuf ae&mu usOf;usOf;av;rSef; odvmMuonfhtcsdefrSmawmY
aysmfMu&aovm;? aysmfEdkifMuygao;&JUvm;/
t½Sifr[m&|om&\ pmrSmawmY raysmfMu&yg/
udk,fYb0rSmvnf; raysmfcJY&yg/
OD;jrifYEG,fonf oufjyif;½SKdufNyD; um;qDodkY wpfvSrf;csif; vSrf;vmcJY\/

Ä Ä Ä
tcef; « 6 »

(u)

pdwyf nmXme½Sd rdrpd m;yGw J iG f OD;jrifEY ,


G o
f nf rSwpf rk sm;udk ppfaq;Munh½f KS aeonf/ vdt k yfonfh ae&mrsm;wGif
teDa&mif abmvfyifjzifY jznfhpGufa&;jcpfonf/
rGef&nfjzLpifNyD; cefYnm;aom ygarmu©u olYpm;yGJa½SU vm&yf\/
]] aMomf ...q&m xdkifyg }}
]] udpör½Sdygbl; cPyg? 'gxuf cifAsm; uvyfpf½Sdao;vm; }}
OD;jrifYEG,fu vufywfem&Dudk Munfhonf/
]] yxrESpf r[m0dZÆmwef;twGuf uRefawmf jyifqifaewm? q,fYig;rdepfavmuf vdkygao;w,f? udpö½Sd&if
trdefY½Sdyg q&m }}
ygarmu©u pm;yGJü 0ifxdkifonf/
]] 0rf;omp&m owif;yg? 0rf;omp&mqdkwm uRefawmfwdkY XmetwGufyg? tJ ...q&mYtwGufawmY
b,fvdk½SdrvJ rodbl; }}
]] bmowif;rsm;ygvJ q&m }}
]] uRefawmfwdkY XmetwGuf tjrJwrf; uxdu&mxl;cefYrdefY usvmNyD? ygarmu©csKyfu ckav;wGifu
ac:ajymw,f? tifwmAsL;ac:NyD; ppfaq;a½G;cs,fa&; vkyfief;yJ usefawmYwmaygY }}
]] [m ...[kwfvm;? 'Dvdkqdk&if atmufu &mxl;xuf&r,fY vli,fawGtwGuf 0rf;omp&maygY?
t&nftcsif; jynfhNyD;om; vli,fawG ½Sdaeom;yJ[m }}
]] [kwfw,f tJ'gu 0rf;omp&mygyJ? 'gayr,fY q&mu 'Da&mufr,frS rBuHao;bl;? &efukefjyef&rvdk
jzpfaeNyD }}
]] 'guawmY jynfo0Yl efxrf;yJ q&m&,f? wm0efay;tyf&m oGm;&rSmaygY? q&mYvufatmufrmS tck vkyu f ikd f
ae&wkef; pdwfcsrf;om vufcsrf;om½Sd&vdkY q&mESifYwuG 'Du pdwfynmrdom;pkudk uRefawmf aus;Zl;wifygw,f }}
]] uReaf wmfwuYkd vnf; q&ma&mufvmvdYk tm;vk;H 0rf;omMuygw,f? 'gxuf q&m rEÅav;rSm aysm&f UJ vm;}}
]] rEÅav; txl;ojzifY rEÅav;ywf0ef;usifu awmawmifa&ajrawGudk uRefawmf ESpfoufygw,f }}
]] q&maysm&f if q&m'DrmS tjrw J rf;aevdu k af ygY? aemufcefwY v
YJ u
l q&mYae&m &efuek u f okd mG ;? ESpOf ;D oabmwl
vkyf&ifawmY &ygw,f }}
]] cufwmu [dku ygarmu©u bmajymOD;rvJ rodbl; }}
]] at;As? oluvnf; vla[mif;yJ jyef,lcsif ,lraygY? tif;av tcsdefawmY vdkygao;w,f? eD;awmY pOf;pm;
MuwmaygY? uRefawmfu uRefawmfYoabmxm;udk q&modatmif ajymjyxm;ESifYwmyg }}
]] [kwfuJY aus;Zl;wifygw,f q&m }}
ygarmu©u jyefxGufoGm;onf/
OD;jrifYEG,fonf acwåpOf;pm;aeNyD;aemuf rSwfpkrsm;udk jyefudkifonf/
r[m0dZmÆ wef;udk oifMum;&onfu wm0efBu;D vSonf/ atmufwef;rsm;twGuu f rkd l txl;jyifqif&efrvdb k J
odNy;D wwfNy;D onfukd tvG,yf cYkd svu kd í f &onf/ r[m0dZmÆ wef;twGuu f m; ud,
k yf ikd t
f ,ltq ay;pGr;f Edik &f ef ta&;
BuD;onf/ axmifYpkHpkHu csOf;uyfNyD; a0zefjya&;vnf; vdkonf/ xdkYaMumifY tjrJwrf; BuKdwifjyifqif&onf/
OD;jrifYEG,f tm½kHpl;pdkuf vkyfaecdkuf "mwfcGJcef; armifpHMuL;u uyfvmjyef\/
]] bmvJa[Y armifpHMuL; }}
]] w,fvDzkef;vmvdkY q&m }}
]] aMomf ...at; ...at; }}
OD;jrifYEG,fonf Xme½kH;cef;udk vdkufvmcJY\/
]] [,fvdk jrifYEG,f ajymaeygw,f }}
]] aMomf ...q&mvm;? uRefawmfyg ...aeatmif ...OD;aeatmif? rGefrGefwdkY tazyg }}
]] [kwfuJY OD;aeatmif trdefY½Sdyg }}
]] 'Dvdkyg q&m? q&mcGifYjyK&if q&meJY uRefawmf vmaqG;aEG;csifvdkYyg }}
]] 'DaeYvm; }}
]] [kwfuJY q&m? tm;&ifaygY? naeydkif;awmY q&mvnf; a*gufuGif;oGm;OD;r,f xifw,f? a*guform;csif;
udk,fcsif;pmw,f q&m }}
]] 'Dvdkqdk&if uRefawmf tck oifwef;wpfck ½Sdao;w,f? okH;em&Dqdk tm;ygNyD? XmeudkyJ vmcJYwmaygY }}
]] [kwfuJY q&m? aus;Zl;ygyJ uRefawmfvmcJYygYr,f }}
OD;jrifYEG,fonf w,fvDzkef;udk csNyD; rdrdtcef;qD jyefavQmufvm&if; pOf;pm;onf/
OD;aeatmifu xl;xl;qef;qef; rdrdudk awGUcGifYawmif;onf/ [dk;wpfaeY tdrfrSm awGUcJYMuNyD;aemuf rdrdwdkY
cifrifcJYMuNyD/ a*gufuGif;rSmvnf; raeYu naeuyif qkHMuao;onf/
,ck w,fvDzkef;ESifY awGUcGifYawmif;ykHu tvkyfoabmqefaeonf/ bmudpö ½Sdíygenf;/
twef;ajymif; acgif;avmif;oH ay:vmaomaMumifY OD;jrifYEG,fonf pmtkyf? zdkifwGJESifY rSwfpkrsm;udk,lum
pdwfynm"mwfcGJcef;qD xGufvmcJYonf/
r[m0dZÆmwef;om;u ig;OD;½Sdonf/
OD;jrifEY ,G o
f nf pm;yGw
J pfv;Hk wGif olwEYkd iS Yf 0dik ;f xdik o
f nf/ q&mESiYf wynfh oifMum;aomykpH rH sK;d xuf 0dik ;f 0ef;
aqG;aEG;aomykHpHudk oltvdk½Sdonf/
]] b,fYES,fvJ tawmfzwfMuNyD;NyDvm; }}
ausmif;olESpfOD;u &,faeaomfvnf; ausmif;om;wpfOD;u trSef0efcHonf/
]] awmfawmfvnf; zwfNyD;NyDq&m? awmfawmfvnf; acgif;xJ ½SKyfukefNyD? ygarmu© z½GKdufudk,fwdkifu wcsKdU
oabmawGrmS r½Si;f bl;? oabmwpfcu k kd wcgwpfav olu us,u f s,jf yefjY yefY teuft"dygÜ ,feYJ ok;H w,f? wcgwav
e,fusOf;usOf;eJY okH;w,f }}
ausmif;olwpfOD;uvnf; 0ifaxmufcH\/
]] [kww f ,f q&m? tcsut f vufeYJ oDt&kd aD wGu a&maew,f? wcgwav a0g[m&wpfcu k kd olu ½Si;f vif;zdYk
oDtdk&Dvdk okH;w,f? awmfawmfMumawmY cdkifrmwnfwHYNyD;wJY tcsuftvufvdk okH;jyefa&m }}
OD;jrifYEG,fu oabmus[efjzifY &,f\/
]] cifAsm;wdkYxJrSm ukcef;pdwfynm txl;jyKr,fYvl b,fESpfa,mufygovJ }}
ausmif;om;wpfOD;wnf;om vufn§Kd;axmifjy\/
]] vlrSKa&;pdwfynm txl;jyKr,fYvluaum }}
ausmif;olESpfOD;ESifY ausmif;om;wpfOD;u vufn§Kd;udk,fpD axmifjyMu\/
]] vufawGUprf;oyfpdwfynm txl;jyKr,fYolu }}
usefaom ausmif;om;wpfOD;u vufn§Kd;axmifjyonf/
]] awmfawmfawmY pkMH uom;yJ? uReaf wmfu ukocef;pdwyf nmudk wm0ef,yl cYkd say;r,f? ukocef;pdwyf nm&JU
obm0udk t&if enf;enf; ½Sif;jyxm;csifw,f }}
]] vufawGUprf;oyfpdwfynmu "mwfcGJcef;tajctaerSm avYvmwmrdkY jywfom;wdusw,f? ynm&yfokH;
pum;udkawmifrS a'wm vif;*Gpf½Sfudk okH;w,f? t"dyÜg,f ESpfcGrxGufaom qkdvdkxm;wmxuf? tydkbmrS t"dyÜg,f
ray;aom? vufawGUprf;oyfwikd ;f wmEdik w f YJ jzpf&yfwpfct k jzpf vkyjf yEdik af om pum;tok;H tESKe;f udk a'wm vif;*Gp½f fS
vdkYac:w,f? bmomawmY rjyef&ao;bl;? wdusjcif;? jywfom;jcif;? r,kH&if xyfprf;Edkifjcif; ponfwdkY[m vufawGU
prf;oyfpdwfynm&JU *kPftifvu©PmawGyJ/
'gayr,fY pdwfqdkwmudk "mwfcGJcef;xJrSmcsnf; ravYvmEdkifwmawmY cifAsm;wdkYtm;vkH; odNyD;yJ/
txl;ojzifY ukocef;pdwyf nmrSm awGU½Scd suaf wGu uk&if;o&if; &wm? r&nf½, G w
f m awGU&ifvnf;awGUw,f?
awGUwJY[mudk wdkif;wmcsdefwG,fEdkifzdkY a0;a&m? wpfcgwpf&H ,m,Demrnfay;zdkYawmif cufaew,f? vlYa&m*geJY
ywfoufwmqdak wmY wcsKUd udpaö wGrmS a½TUqdik ;f xm;vdv Yk nf; r&bl;? vlpifppf&UJ pdwpf ifppfupd jö zpfaeawmY xyfxvJvJ
rauseyfrjcif; jyefausmMY unfw h ,f qdw k mrsK;d udv k nf; tcgcyford ;f rvkyEf ikd b f ;l ? ukocef;pdwyf nm&JU tJ'o D bm0eJY
tcuftcJudkawmY BuKdwifodxm;zdkYvdkw,f/
'DoabmawGukd em;vnfapcsiv f Ykd 'DaeYurÇm&JU ukocef;pdwyf nmrSm MoZmtBu;D qk;H jzpfaewJY cGjJ crf;pdwjf zm
pdwfynmudk cifAsm;wdkYudk uRefawmf t&ifqkH; avYvmcdkif;wm/
'Dynmudk pwifxeG ;f um;apwJY ygarmu© z&GKu d u f , kd w
f ikd u
f 0efccH w YJ ,f? olwifjycJw Y YJ oabmw&m;awG[m
b,favmuf ,kHMunfpdwfcsEdkifw,fqdkwm oludk,fwdkifvnf; tmrrcH&Jbl;wJY? wjcm;olawGuvnf; rsufpdrSdwfNyD;
r,kHvdkufMuygeJYwJY? ygarmu©z½GKduf[m olYoufwrf;wpfavQmufvkH; olY oDtdk&DawGudk tpOfwpdkuf jyKjyifajymif;vJ
cJw
Y m awGU&w,f? tcsut f vufopfawG xyfawGUwdik ;f oljyKjyifajymif;vJcw YJ ,f? aemufxyfvnf; olw Y ynhaf wGu
jyKjyifajymif;cJYao;w,f/
'DaeY uRefawmf cifAsm;wdkYudk vrf;aMumif;ay;vdkufcsifwmu pdwfeJY ywf0ef;usiftaMumif;yJ/
cGjJ crf;pdwjf zm pdwyf nmvdYk qdv
k ukd w f meJw
Y pfNyKid ef uf vlawmfawmfrsm;rsm;[m rodpw d wf ?Ykd odpw d w f ?Ykd pdwo
f nf
wdrfjrKyfjcif;wdkY? pdwfonf zDqefjcif;wdkY? pdwf'PfwdkY? pdwf'Pfajzjcif;wdkY pwJY pum;vkH;awGudk powd&Muw,f?
tawmftwef avYvmxm;ol wpfa,mufqdk&ifvnf; tpf'f? tD*dk? qlygtD*dk? vpfbD'dk qdkwJY pum;vkH;BuD;awGudk
owd&Muw,f/
trSefawmY 'Dpum;vkH;awGudk tvkyfoabmokH; a0g[m&awGvdkY rSwf,lxm;zdkYvdkw,f? pdwftjzpftysuf
wpf&yfudk teD;pyfqkH;em;vnf;atmif rokH;rjzpfvdkY okH;xm;wJY pum;vkH;awGvdkY rSwf,lxm;zdkYvdkw,f? olY[mol
jynfph NHk y;D ajrmufwYJ pdwyf nmyÍövuf oabmBu;D awGvYkd oGm;,kMH unfvu kd &f if trSew f &m;eJY a0;oGm;r,f? txl;ojzifY
pdwfeJY ywf0ef;usif qufoG,frSKtcef;[m arS;rSdefoGm;Edkifw,f/
ygarmu© z½GKduf&JU oabmw&m;awGrSm a0zefzdkY tjypfjrifwm[mvnf; 'Dtydkif;rSmyJjzpfw,f? rlv
vufa[mif; cGJjcrf;pdwfjzm pdwfynmrSm pdwfeJY ywf0ef;usif q,foG,frSKtcef;[m arS;rSdefaewmvnf; trSefyJ/
wdk;wufvmwJY cGJjcrf;pdwfjzm pdwfynmrSmawmY ywf0ef;usifudk a½SUwef;wifvmw,f? vl[m ywf0ef;usif
xJrSm usifvnfaew,f? txl;ojzifY vlrSKywf0ef;usifxJ usifvnfaew,f? qdkufudk EsL½dk;qpfa&m*gu pdk;&drfjcif;
aMumufvefjY cif; ponf[m pdwrf mS tvdv k akd y:vmwmawGr[kwb f ;l ? ywf0ef;usief YJ wkejYf yef&if;u ay:vmwmawG/
cGjJ crf;pdwjf zm pdwyf nm&JU rjiif;y,fEikd w f YJ awGU½Scd suf (0g) tcsut f vufuawmY qdu k u f Ekd sL½d;k qpfa&m*g&JU
tajccH[m uav;b0rSm pcJYw,fqdkwmyJ/ ydkNyD; wdwdususqdk&&if uav;b0 tawGUtBuKHrSmyJ? uav;b0
tawGUtBuKHqdkwmuvnf; tJ'Duav; usifvnf&wJY vlrSKywf0ef;usiftvdkuf awGUBuKH&wmyJjzpfw,f? vlrSK
ywf0ef;usif qdkwm[mvnf; vlaerSKpepfeJY ywfoufaew,f }}
ausmif;om;wpfOD;u Mum;jzwf 0ifar;\/
]] q&mqdkvdkwmu EsL½dk;qpfa&m*g[m ywf0ef;usifaMumifYjzpfw,f? ADZaMumifYr[kwfbl; 'Dvdkvm; }}
]] 'Dar;cGe;f ar;vdYk aus;Zl;wifw,f? ADZeJY ywf0ef;usit f aMumif;udk cifAsm;wdYk zGwzf w G n f ufnufaMuatmif
oifcJY&NyD;NyD? uRefawmf txl;r½Sif;awmYbl;? EsL½dk;qpfa&m*g[m rsKd;½dk;vdkufovm;? rsKd;½dk;tqifYqifY ul;pufoGm;
ovm;? 'Dvdkar;wm qdk&ifawmY? tajzu r[kwfbl;yJ? wlnDaom ywf0ef;usiftajctaerSm rwlnDaomtjzpf
ay:vmjcif;[m ADZaMumifYvm;? 'Dvdkar;wm qdk&ifawmY pOf;pm;p&mtcsufawG½Sdw,f/
Oyrm uav;ESpfa,muf½Sdw,f? ESpfOD;vkH;[m EsL½dk;qpfa&m*g jzpfapEdkifwJY ywf0ef;usifrsKd; BuKH&w,f?
wpfO;D u EsL½d;k qpfa&m*gjzpfw,f? wpfO;D u rjzpfb;l ? jcm;em;jcif;taMumif;udk ADZvdaYk wmY rac:csib f ;l ? ywf0ef;usif
r[kwaf omtaMumif;vdYk ac:&r,f? tJ't D aMumif;rsK;d awmY ½Sw d ,f? wdwu d sus bm&,fvaYkd wmY b,forl S rajymEdik f
ao;bl;? 'Dae&mrSm owdjyKzdkYtcsufu vlenf;pkom EsL½dk;qpfjzpfw,fqdkwJYtcsufyJ }}
apmapmu ausmif;om;uyif ajymjyef\/
]] uRefawmfvJ tJ'Dtcsufudk aqG;aEG;rvdkYyJ q&m? vl&,fvdkYjzpfvm&if uav;b0 vlrSKywf0ef;usifrSm
tenf;eJt Y rsm; EsL½d;k qpfjzpfEikd w
f YJ tajctaeawGukd jzwfoef;cJMY u&w,f? trsm;pku rjzpfb;l ? wcsKUd u jzpfMuw,f?
EsL½d;k qpf a&m*g½Sif rSww f rf;awGukd uReaf wmf trsm;Bu;D avYvmMunfw h ,f? a&m*gjzpfapwJY tawGUtBuKH awmfawmf
rsm;rsm;[m vlawmfawmfrsm;rsm; BuKHzl;MuwmyJ? uRefawmfxifw,f wcsKdU[mawG uRefawmfawmif BuKHzl;w,fvdkY}}
tjcm;ausmif;om; wpfOD;u ]]tif;av? cifAsm;vJ EsL½dk;qpf jzpfcsifjzpfaerSmaygY? b,fodEdkifrvJ}}[k qdk&m
ausmif;olrsm; &,fMu\/
OD;jrifYEG,fvnf; vdkuf&,fonf/
]] rvkyfygeJYAsm? 'Dtydkif; oifrduwnf;u pdwfacsmufcsm;ae&wJY Mum;xJ? tJ ...uRefawmf qdkvkdwmu
ADZ? ADZqdkwJY pum;u jyif;xeftm;BuD;&if ckeifu q&mtrdefY½Sdovdk ywf0ef;usifr[kwfaom taMumif;vnf;
ygaer,fxifw,f }}
]] armifoed ;f atmifajymwm rSeyf gw,f? rygbl;vdYk q&mvnf; rajymbl;? usew f YJ yk*K¾ v
d Bf u;D awGvnf; rajymbl;?
'gayr,fY ygw,fqdkwJY pum;eJY taMumif;qdkwJY pum;[m t"dyÜg,f trsm;BuD;uGmw,f? wdkY ½kyfa&m*g wpfckuae
Oyrm ,lMu&atmif? ypdzdwfork'´&mxJu uRef;av;wpfuRef;rSm tqkwfa&m*gjzpfwJYvl wpfa,mufrS r½Sdbl;?
prf;oyfMunfhwJYtcgrSm tqkwfa&m*gydk;'Pf rcHEdkifwJYvlawG ½Sdaewm awGU&w,f? 'gayr,fY 'DvlawGvnf; bmvdkY
tqkwfa&m*g rjzpfovJ? tajzuawmY tJ'DuRef;eJY ywf0ef;usifrSm tqkwfa&m*gydk; r½SdvdkYyJ? tJ'DvdkyJ qdkufudk
EsL½d;k qpfa&m*g jzpfapjcif;rSm yg0ifwYJ tjcm;tajctaeawG ½Sad umif;½Srd ,f? 'gayr,fY ywf0ef;usiu f awmY t"duyJ?
olrygvdkYudk r&bl;? olYudkawmY vufqkyfvufudkif rdxm;w,f? q&majymwm oabmaygufvm; }}
]] 'Doabmvm;? tm; ...tJ'gawmY oabmaygufygw,f }}
]] ywf0ef;usifeJY EsL½dk;qpfa&m*g qufoG,faeykH ½Sdao;w,f? tJ'gu pdk;&drfjcif;? aMumufvefYjcif;awGudk
jzpfay:apwJY tajctaeawG[m ,Ofaus;rSKwpfckeJYwpfck rwlwmawG? vlYpepfwpfckeJYwpfck rwlwmawG? 'gYtjyif
wjcm;wpfck ½Sdao;w,f? ,Ofaus;rSK (0g) vlYabmifwpfckrSm vu©Pmwpfck[m EsL½dk;qpfa&m*g jzpfaeayr,fY?
wjcm; ,Ofaus;rSK (0g) vlYabmifwpfckrSmawmY a&m*gr[kwfwmyJ? a&m*gr[kwfwJYtjyif wcgwav tJ'g[m
xl;uJjrifYjrwfrSK t*Fg&yfawmif jzpfcsifjzpfaewwfwmyJ? 'gawmY qufaqG;aEG;MuwmaygY? 'DaeYawmY tcsdefvnf;
apYoGm;NyD? q&mvnf; csdef;xm;wJY vlwpfa,muf½Sdao;w,f }}
OD;jrifYEG,fonf twef;udk jzKwfvdkufonf/
tcef;jyefa&mufí vufaq;tNyD;wGif OD;aeatmif a&mufvm\/
]] vm ...xdkif OD;aeatmif? w,fvnf; tcsdefrSefygvm; }}
]] [kwfuJY uRefawmfu tcsdefav;pm;rSKtusifYawmY vkyfxm;w,f }}
OD;aeatmifu OD;jrifYEG,f pm;yGJa½SUwGif 0ifxdkif\/
OD;jrifYEG,fu OD;aeatmifudk acwåtuJcwfMunfhonf/
rk;d ukwo f m;rdx
Yk ifonf? tom;ta&u aumif;rGejf zLpifonf/ rsucf ;Hk rsuv f ;Hk aumif;Ny;D vlacsmBu;D wpfO;D [k
ac:Edik of nf/ i,fpOfuqdv k Qif rde;f rrsm;usrnfh ½kyrf sK;d jzpf\/ ,ckyifvQif olrY suEf mS rSm qGaJ qmifrKS tjynf½h adS o;\/
qHyifudk twdkbuf vkn§yfxm;ojzifY ½kyftoGifu ysKdEkcsifonf/ oyf&yfaom r[mezl;xufrS rdkYrdkYMuGMuG
aeaom qHyifwdkYwGif qHjzLwpfyifESpfyifpudkum; awGUEdkifNyD/
MuufOESpfa&mif ½Syfvufwdkudk 0wfxm;onf/ ½Syfvufwdktzsm;u acgufxm;NyD; Mu,fapYygonf/
tdwfay:wGif yef;cufygonf/ abmif;bD½Snf tnKdEkum; tusyfbufvkonfh acwfykHjzpf\/
b,fbufvufolMuG,f½Sd vufpGyfrS ywåjrm;BuD;um; ½TJpdkatmif t&nfaumif;vS\/
tdrrf mS awGUpOfuvnf;aumif;? a*gufuiG ;f wGif awGUpOfuvnf;aumif;? OD;aeatmif\ud, k uf kd o,faqmifyHk
[efyefonf rdrdudk,fudk pdwfcs,kHMunfhrSKtjynfh½Sdonfh avmu0,f atmifjrifolwpfOD;\ [efyefrsKd;om; jzpf\/
,ckawmY tenf;i,f csKyfcsKyf,kdY,kdY Edkifonf/
]] vmykHxl;w,f? qdkprf;ygOD; OD;aeatmif }}
]] xl;qdk udk,fa&;udk,fwm ajymp&m½SdvdkYyg? 'DrSm vGwfvGwfvyfvyf ajymEdkifygw,faemf }}
OD;cifarmifoef;u vufawGUpdwfynmoifwef;udk oGm;BuD;MuyfaeaomaMumifY tcef;wGif;rSm r½Sd/
]] uRefawmfwdkY ESpfa,mufwnf;yJ ajymEdkifygw,f }}
]] udk,fa&;udk,fwmudpöayr,fY uRefawmfYtaMumif; r[kwfygbl;? rGefrGefY udpöyg }}
]] aMomf ...[kwfuJY }}
]] rGerf eG [f m omrefred ;f uav;wpfa,mufeYJ rwlwmudk q&mvnf; pdwyf nm½Siw f pfO;D yJ? tuJcwfrrd mS aygY}}
OD;jrifYEG,fu qdwfqdwfom ae\/
]] rGefrGefYa&m*g jzpfvmykHu qef;w,f? qef;w,fqdkwmu 'DvdkyJ ae&if;xdkif&if; taumif;yuwduae
vufwpfjcrf; aooGm;wmyJ }}
]] zsm;vdkYemvdkY xdcdkuf'Pf&m&vdkY? 'DvdkaMumifY r[kwfbl;aygY }}
]] r[kwfbl; wpfreuf tdyf&mu rxao;bl;? olYtaru oGm;MunfhawmY idkaew,f? ar;MunfhawmY
nmvufwpfzufu vSKyfvdkYr&awmYbl;wJY }}
OD;jrifYEG,fu pdwf0ifpm;pGm em;axmif\/
]] wkdwdkajym&&ifawmY q&m&,f? uRefawmfwdkYrSmu 'DorD;av; wpfa,mufwnf;½Sdw,f r[kwfvm;?
enf;rsKd;pkHeJY ukwmyJ? q&m0efaygif; aq;½kHaygif;vnf; pkHNyD? jrefrmq&maum tESdyfa&m? ukefukefajymr,f q&m?
½dk;&mqdkvdkY uRefawmf uem;awmif ay;cJYw,f? xl;rvmygbl; }}
]] q&m0efawGu bmajymrvJ }}
]] yxrawmY olwdkYvnf; odyfcdkifcdkifrmrm rajymbl;? xdef;xdef;odrf;odrf;yJ ajymMuw,f? uRrf;usifol
wpfqifYNyD; wpfqifYom vTJay;Muw,f? aemufqkH; py,f½S,fvpf wpfOD;usrS tJ ...pdwfa&m*gvdkY qkH;jzwfw,f
q&m }}
]] pdwfa&m*guk aq;½kHBuD;aum ac:roGm;bl;vm; }}
]] tJ'gawmY }}
OD;aeatmifonf acwå pum;qdkif;iHYoGm;\/
]] trSefajym&&if pdwfa&m*gqdkwm q&m0efu ajymvdkYom vufcH&w,f? uRefawmfwdkYtaeeJYu ,kHzdkY
cufaew,f? uReaf wmfo Y rD; i,fi,f½, G ½f ,G af v;rSm pdwaf &m*g jzpf&rvm;? 'gjzpfawmY rGerf eG t Yf oufu q,fiY g;ESpf
avmufyJ ½Sad o;wm? uReaf wmfo Y rD;av;rSm bmrS pdwq f if;&Jp&mvJ r½Sbd ;l ? uReaf wmfo
Y rD;udk uReaf wmfxm;wmvnf;
MuGm;wmr[kwfygbl; q&m? rdbwdkif; rxm;Edkifygbl;? bmrS vkdavao;r½Sdbl;? NyD;awmY pdwfa&m*gqdk&atmifvnf;
bmt&dyftaiGUrS rawGU&bl;? tck 'DvdkjzpfNyD;rSawmY enf;enf; ajymif;vJwmrsKd;awmY ½Sdw,fav? 'gawmY uRefawmf
em;vnfEdkifygw,f? uav;[m b,fpdwfcsrf;omEdkifrvJ? NyD;awmY rGefrGef[m tifrwef OmPfaumif;w,f q&m?
tJ'gjzpfawmY rGefrGef[m udk;wef;rSm q&m? tjrJwrf; pmrSmxdyfuyJ? vl&nfcRefawmif c½dkiftqifYtxd ygzl;w,f
q&m }}
]] cPaeOD; OD;aeatmif? pdwaf &m*g[m bmrSrqdik b f ;k ? OmPfaumif;vdYk pdwaf &m*grjzpfb;l vdYk ,lvrYkd &bl;}}
]] tJ'gawmY uRefawmfrodbl;? uRefawmfqdkvdkwm [dk'if; }}
OD;aeatmifonf pum;½Smr&[ef &yfoGm;\/
]] uRefawmf em;vnfygw,f? pdwfa&m*gqdkwJYtcsufukd OD;aeatmif vufrcHEdkifbl;? vltawmfrsm;rsm;[m
vufrcHEdkifMuygbl; }}
]] uRefawmfu 'DavmufBuD;awmYvnf; r[kwfygbl;? pmawG bmawGxJrSmvnf; zwfzl;ygw,f? ½kyf½SifxJ
rSmvnf; Munfhzl;ygw,f? 'gayr,fY jrefrmjynfrSm 'grsKd;rjzpfEdkifbl;? tvum; pdwful;,Ofxm;wm xifaewm }}
]] jrefrm[mvnf; vl? pdwfeJY ywf0ef;usifeJY? ½kyfeJY emrfeJY? jrefrmjynfrSm jzpfaewmawG ½SdwmaygY? 'gayr,fY
tJ'D a&m*g½SifawGu q&m0efawG pdwfynm½SifawGqD a&mufrvmbl;? ya,m*q&mawG ewfuawmfawGqDom
a&mufukefMuwm }}
]] 'gjzifY q&mqdkvdkwmu rGefrGefYrSm pdwfa&m*g½Sdwm rSefw,f? 'Dvdkvm; }}
]] tJ'Dvdk uRefawmf rajymEdkifao;bl;? 'gayr,fY py,f½S,fvpf q&m0efBuD;wpfOD;&JU qkH;jzwfcsufqdkawmY
av;pm;&rSmaygY? q&m0efBu;D awG[m udpw ö pfcu k kd pdwaf &m*gvdYk tvG,w f ul rqk;H jzwfMubl;? tvGef owdxm;Mu
ygw,f? uRefawmfwdkYuvnf; ½kyfydkif;qdkif&m q&m0efBuD;wpfOD;u ½kyfa&m*gr[kwfygbl;? tqkH;tjzwf ray;rcsif;
pdwfa&m*gvdkY vufrcHygbl; }}
]] xm;ygawmYav? pdwfaMumifY wu,f tJ'Dvdk jzpfEdkifovm;? a,bk,sawmY Mum;zl;em;0 uRefawmfYrSm
½Sdygw,f? uRefawmfodcsifwmu [dk'if; ...enf;enf; ...tJ ...wdwdususav;? pdwfawmYr½SdeJYaemf q&m }}
]] udpör½Sdygbl;? ½Sif;jy&rSmu uRefawmfwdkY 0wå&m;yg? qdkufudkEsL½dk;qpf odkYr[kwf twdkaumuf EsL½dk;qpf
qdkwJY a&m*gtaMumif; OD;aeatmif Mum;zl;rSmaygY? tenf;qkH; 0w¬KxJ? ½kyf½SifxJrSm ygwmavmufaygY }}
]] [kwfuJY Mum;zl;ygw,f }}
]] EsL½dk;qpfa&m*gwpfrsKd;u ½kyfcE¨m bmrSrjzpfbJ ½kyfa0'em&wm? tJ'DrSm ESpfydkif;½Sdw,f? wpfydkif;u tm½kH
w&m; cRw, f iG ;f oGm;wm? Oyrm rjrifb;l ? rMum;bl;? txdtawGUrodb;l ? wpfyikd ;f uawmY tm½kw H &m;u taumif;?
'gayr,fY vSKyf½Sm;rSK cRwf,Gif;oGm;wm? rvSKyfEdkifbl;? rudkifEdkifbl;? ravQmufEdkifbl; }}
]] tJ'gawGudk pdwfeJYukvdkY&ovm; }}
]] &ygw,f? uRefawmfwdkYXmeu ukay;wm okH;OD;avmuf½SdNyD? tBuD;pm;xJuawmY r[kwfbl;? ½dkufwm;pf
c&ifYyf qdkwmrsKd;? pma&;vdkYr&wm? vufu usefwmtukefvkyfvdkY&w,f? tJ ...azmifwdefudkifNyD; pma&;vdkYawmY
b,fvdkrS r&bl;? q&m0ef axmufcHcsufeJY uRefawmfwdkYqD a&mufvmMuwmyg }}
]] [m ...'gjzifY wu,f½SdwmaygY }}
]] ½SdwmaygY? vli,fwpfa,muf udpöuawmY wpfrsKd;? olYrSmawmY atmYyfquf½SifvdkY ac:wJY pdwfrSm ray:bJ
raeEdkifwJY a&m*gvnf; ygaew,f? olY[mu &,fp&myJ? ewftkef;oD;jrif&if vufoD;eJYxdk;csifwJY a&m*g }}
]] Asm ...ewftkef;oD;jrif&if vufoD;eJYxdk;csifwJY a&m*g }}
]] 'DvdkyJ qdkMuygpdkY? olY[mu tdrfwGif;tkef;jzpfap? ewfyGJu tkef;jzpfap? jrif&if vufoD;eJY odyfxdk;csifw,f?
xdk;csifwm r[kwfygbl;av? pdwfxJrSmawmY wu,fudk xdk;ypfvdkufwmyJ? tJ'Dvdk raeEdkifrxdkifEdkif pdwfeJYxdk;NyD;rS
wpfcg raeEdkifrxdkifEdkif aMumufjyefa&m? tJ'Duae aemufawmY vufwpfzufu vufoD;qkyfvdkYr& jzpfvmw,f?
ukvTwfvdkuf&ygao;w,f }}
]] tJ'gawGu bmaMumifY jzpfwmvJ }}
]] em;vnfwt YJ xd ½Si;f jy&r,fq&kd if OD;aeatmifukd pdwyf nm,lcikd ;f &vdrrYf ,f? oabmavmufyJ uReaf wmf
½Sif;jyr,f? rvSKyfEdkifbl; rudkifEdkifbl;qdkwJY vu©PmawG[m trSefu pdwåZoauFwawG? oauFwqdkwm oabm
wpfckudk trSwftom;jyKxm;wm? EsL½dk;qpfa&m*g&JU vu©PmawGudk oauFwtjzpf ,lNyD; tajccH tppftrSef
oabmudk ½SmazG zGiMYf unf&h w,f? tJ'v D Mkd unf&h if vu©PmawGeYJ qufpyfaewJY tjyif;txef cHpm;rSKtajctaeudk
awGU&w,f? pdk;&drfjcif;? aMumuf½GHUjcif;? vdyfjymroefYjcif; pwJY cHpm;rSKawGaygY? a&m*gvu©Pm[m tJ'DcHpm;rSKawG
ray:atmif wm;xm;wJYoabm jzpfaewwfw,f? tJ'DrSm jyóem 0ifwmyJ? a&m*g½Sif[m olYa&m*gvu©Pmudk
ESpof uf odr;f ydu k x f m;wmyJ? olEpS o f uf odr;f ydu
k x
f m;wmudk olood vm; qdak wmYvnf; rodb;l ? 'gaMumifY rodpw d u
f
ESpfouf odrf;ydkufxm;wmvdkY tvkyfoabmajym&w,f? bmaMumifY ESpfoufodrf;ydkufxm;wmvJqdkawmY 'gudk
z,fvdkuf&if olodyfaMumufwmBuD; bGm;bGm;ay:vmrSmudk;? ray:vmatmif a&m*gvu©Pm tultnDeJY olu
zdxm;&wm? tJ'D pdwfa0'emzdxm;jcif; (0g) rodpdwf&JUzdxm;jcif; zDqefjcif;vdkY ac:w,f? zDqefjcif;u zdxm;vkdY
pdwfoEÅmef&JU atmufvTmrSm jrKyfae&wJY qE´awG? vdktifawGudk wdyfjrKyfrSKvdkY ac:w,f? ukow,f qdkwmu
zDqefjcif;udk t&ifNzKdypf&w,f? NyKdoGm;rS wdrfjrKyfrSKu ay:vmw,f? ay:vmawmYrS bmjzpfvdkY bmjzpfw,fqdkwm
em;vnfw,f? tJ'Dvdk em;vnfoGm;&if ukool[m a&m*g½Sifudk tjrifwnfhay;Edkifw,f? tjrifwnfh&if a&m*g
aysmufoGm;wmygyJ }}
OD;aeatmifu zl;ueJ oufjyif;rSKwfxkwfvdkufonf/
]] uRefawmf oabmaygufygNyD q&m? tck uRefawmfvmwmu rGefrGefYudk q&m tJ ...ukoay;Edkifrvm;
vdkYyg? [dk'if; pkHprf;&if; vmtyfwmyg }}
]] b,folu ñTefvdkufwmvJ }}
]] ñTevf u kd wf mawmY r[kwyf gbl;? q&mYukd uReaf wmfu tpu pdwyf nmudk pmoifay;wJY q&mwpfa,mufyJ
xifwm? [dkwpfaeYu a*guf½dkuftNyD; 0dkif;aumif;awmY pum;pyfrd&if; q&mYrdwfaqG OD;wkwf0if;eJY OD;nKdvJYwdkYu
ajymvdkY? 'DawmYrS q&mu 'grsKd;vnf; ukEdkifw,fodwm? rGefrGef bmjzpfaew,fqdkwmawmY b,folrS rodMuygbl;?
uRefawmf&,f? uRefawmfYZeD;&,f? aemfjraoG;&,f? okH;a,mufyJ odMuwmyg? uRefawmfu q&mYudk tm;udk;wmu
'Dvdkyg? rGefrGefYudk q&mawmY Edkifr,f xifvdkY }}
]] cifAsm ...bmajymvdkufw,f }}
]] pdwfa&m*gukaq;½kH oGm;jyMunfhzdkY rGefrGefYudk uRefawmfwdkY qG,fMunfhao;w,f? rGefrGefu cg;cg;oD;oD;yJ?
'uf'DwdkYu rGefrGefYudk t½l;axmifxJ xnfhxm;csifMuNyDvm;wJY }}
]] b,fvdk ...cifAsm rGefrGef ajymwm jyefajymygOD; }}
]] 'uf'DwdkYu rGefrGeYfudk t½l;axmifxJ xnfhxm;csifMuNyDvm;wJY }}
]] 'Dtwdkif; twdtus ajymw,faemf }}
]] [kwfw,f orD;av;pum;u uRefawmfY&ifudk eifYapwmrdkY uRefawmf rarYraysmufwm }}
OD;jrifYEG,fu acgif;wqwfqwfndwfNyD; ]] tif; ...uJ ...qufygOD; }}
]] uRefawmfvnf; 'geYJ vufavQmYxm;vdkufw,f? tcku q&mYudkawmY rGefrGef[m tifrwef cifykH&w,f?
av;vnf; av;pm;ykH&w,f? 'DawmY q&meJYqdk jzpfrSmyJvdkY uRefawmf wGufrdw,f }}
]] OD;aeatmif wGufwm rSefygw,f? rGefrGefYudk uRefawmf qGJaqmifEdkifr,f xifygw,f? pdwfukoa&;rSm
ta&;Bu;D wJY tajctaewpfck ½Syd gw,f? &ufymG ;vdYk ac:w,f? jyifopfpum;yg? ukooleYJ ukocH&ol&UJ qufqaH &;yg?
,kHMunfudk;pm;rSKvdkY teD;pyfqkH; bmomjyef&r,f xifw,f? rGefrGefeJY uRefawmf &ufyGm;aumif;ygw,f }}
]] 'gjzifY&if q&m vufcHNyDaygY }}
]] [kwfuJY? 'gayr,fY jzpfEdkif&if q&m0efBuD;awG&JU aq;pm uRefawmf Munfhcsifw,f }}
]] vdkvdkrnfrnf uRefawmf wpfcgwnf; ,lcJYygw,f }}
OD;aeatmifonf ab;wGifcsxm;aom vufqGJtdwfwGif;rS pmESpfapmif xkwfay;\/
acgif;avmif;xdk;oH ay:vmonf/ nae av;em&D½SdNyD/
OD;aeatmifu qdk\/
]] av;em&Dawmif xkd;NyD? q&mvnf; a*gufuGif;oGmOD;r,f xifw,f? jyefOD;r,f q&m }}
]] [kwfuJY avYvmNyD;&if uRefawmf pum;jyefygYr,f }}
OD;aeatmif jyefomG ;aomtcg OD;jrifEY ,G o f nf pm½Gupf mwrf;rsm;udk odr;f qnf;onf/ aq;pmrsm;udk nusrS
at;at;aq;aq; zwfawmYrnf/ ,ck rdrdvnf; a*gufuGif;odkY ajy;csifNyD/
OD;jrifYEG,fonf ½kH;wuf vufqGJtdwfudk udkifum um;qDxGufvm\/
tdrfjyefvmcJYí um;udk um;½kHroGif;awmYbJ tdrfa½SUüom &yf\/
wynfah usmf oufa0u tdraf yguf0ü qD;BuKad e\/ ½d;k ½d;k qD;BuKad eonf r[kw?f Murf;ay:wGif *keef t D w
d Ef iS Yf
oyfoyf&yf&yf ywfpnf;xm;aom tdyf&mvdyfuvnf; ½Sdaeonf/ oHaowåm tpdrf;a&mif ta[mif;av; wpfvkH;
uvnf; ½Sdaeao;onf/ olYtoGiftjyifESifY [efu c&D;xGufawmYrnfhykH/
]] tvdk ...oufa0 rif;u b,foGm;rvdkYvJ }}
]] ½GmcPjyefrvdkY q&mYudk vd(zf)wdkifzdkY uRefawmf apmifYaewm }}
OD;jrifYEG,fu oufa0\rsufESmudk tuJcwfonf/ cgwkdif;qdkvQif onfaumifYrsufESmu Munfonf/
t&m&mudk pdwf0ifpm;rSKudkvnf; jyaewwf\/ ,ckrl rsufESmonf ododomom n§Kd;ae\/
]] rif; ...cP wu,fjyefrSmvm;? raysmfawmYvdkY tNyD;jyefrSmudk Munfhaumif;atmif ajymaewmvm; }}
]] q&mwdeYk YJ twlwal e&wm tNy;D jyefw,fq&kd if oufa0xuf rdu k wf aYJ umif 'DavmurSm b,f½adS wmYrmS vJ?
a½Tyifem; a½Taus;qdkwJY ya'o&mZfapmfeHwJY pum;ykHvnf; rokH;csifygbl;? wHigem;eD; wHig? ynm½Sdem;eD; ynm½SdwJY?
q&mYudk vkyfauR;jyKpkae&wm uRefawmf aysmfygw,f q&m }}
]] 'gjzifY rif; wu,f cPjyefrvdkYaygY? apmapmu bmvdkY BuKdajymrxm;vJ }}
]] rufaqYcsfu aeYv,furS &wm q&m? ½GmrSm uRefawmfYrmom c&pfwpfu,fvf jzpfaevdkYwJY? 'DrSm q&m
pm }}
oufa0u tdwfwGif;rS pm½Gufav;wpfck xkwfjy\/
]] tudk ivlvS
tr toJtorf zspfae',f? toufrSD*sif',fqdk,if trsefysHvmbm? eifYjrufESm rjrif,,if tr tao
azsmifYrSm r[kwfzl;
rscif }}
OD;jrifYEG,fu oufa0udk MunfhNyD; ar;\/
]] trqdkwm rif;tarudk ajymwmvm; }}
]] [kwfuJY uRefawmfYrmom }}
]] rscif qdkwmuaum }}
]] uRefawmfYnDryg? olu a'G;av;wdkYeJY aewm }}
]] rif;tareJY twlraebl;vm; }}
]] taru aemufa,mufsm;eJY q&m? uRefawmfu q,fwef;atmif&if tpfrudk vkyfauR;r,f rSef;xm;wm?
yaxG;u aumif;wJYvl r[kwbl;? tckawmY }}
oufa0\toHu wdrf0ifoGm;onf/ rsufvkH;wdkYwGifvnf; rsuf&nfwdkY 0Jae\/
]] rif;½Gmudk bmeJY jyefrSmvJ }}
]] rkH½Gmum;awG rDygao;w,f q&m? uRefawmfY½Gmu acsmif;OD;uae qif;oGm;&w,f }}
]] uGm ...rif;apmapmu ajyma&maygY? rif;tck NrKdUxJ jrif;vSnf;eJYoGm;vdkY b,ftcsdef½SdawmYrvJ? uJ...
rif;ypönf;awG um;ay:wif }}
]] q&m a*guf½dkufwm rDygYOD;rvm; }}
]] a*gufu aeYwdkif; ½dkufEdkifygw,fuGm? uJ ...wifrSmwif }}
OD;jrifYEG,fu oufa0udk NrKdUwGif; rkH½Gmum;*dwfodkY vdkufydkY\/ vdkvdkrnfrnfokH;&ef um;rxGufrD oufa0udk
aiGtpdwfvnf; ay;vdkufonf/
tdrfjyefta&mufwGif OD;jrifYEG,frSm pdwfarmvlarm jzpfae\/
q&mwynfhomqdkonf oufa0\aus;Zl;u rdrdtay: BuD;onf/
oufa0udk rdrd wpfv ajcmufq,fom ay;&onf/ aps;oGm;? xrif;csu?f tdr½f iS ;f ? oufa0 tukev f yk o
f nf/
rdrdtaeESifY bmrQryl&/
aeYcif;aeYv,fwGif oufa0em;NyD; pmusufonf/ nydkif;wGif nausmif;wuf\/
oufa0bufrS Munfah wmYvnf; xrif; tvum;pm;&í tdraf e&myg &aomaMumifY ½Spq f ,fEY pS u f sypf m;xuf
udkufaeonf/ ausmif;vnf; wufcGifY½SdNyD; OD;jrifYEG,fxH pmar;Edkifao;onf/
rEÅav; wuúov kd w
f iG ;f rS vlysKq
d &m tdraf wGwiG f oufa0vdk aumifav;awG trsm;½SMd u\/ ynmav;awG
wpfydkif;wpfpESifY awmrS NrKdUwufum? udk,fY'l;udk,fcRef aeMuoluav;rsm; jzpf\/
,cifuawmY oufa0onf udk,fYtwGufudk,f udk,fY'l;udk,fcRefaeonf xifrdonf/ ,aeYusrS tjzpfrSef
od&on/
rdcifudk vkyfauR;&ef ...
OD;jrifYEG,f &ifrSm eifYoGm;onf/ bk&m; ...bk&m; ...oufa0 &nf½G,fcsufjynfhygap/ oufa0\rdcif
bk&m;rí csrf;omygap/
aMomf ...tjzpfuvnf; udk,fYtjzpftwdkif;/ udk,fYuHuvnf; tif; ...udk,fYwkef;uvnf; ...
OD;jrifYEG,f ukwifqDodkY avQmufoGm;onf/
ukwifacgif;&if; eH&Hay:wGif csdwfxm;aom rdcif\"mwfykHudk vuftkyfcsD&if; armYMunfhrdonf/
"mwfykHwGif;u tarYykHu BuKHvSDonf/ taronf b,fwkef;urS aumif;aumif; rusef;rcJY/ NyD;awmY
b,fwkef;urSvnf; pdwfcsrf;omcJY&[ef rwl/
rdrd vkyfauR;cJY&aom wdkawmif;aom ESpfav;rsm;twGif;awmY tar toifYtwifY pdwfcsrf;om&cJY[ef
wlonf/
tar toift Y wifY pdwcf sr;f omrSK &½So d mG ;vQif awmfygNy/D tar toift Y wifY pdwcf sr;f omrSK&½Szd Ykd rdru d awmY
BuD;pGmaom pdwfqif;&JrSKudk cHvdkuf&onf/
cHaysmyf gonf/ cHaysmí f yJ onfaeYtxd aemifw yl0efr½S?d rdrb d 0rSm &yfwnfaeEdik o
f nf/ EdrYk jYkd zifY cufavom;/
OD;jrifYEG,fonf ukwifab;½Sd pm;yGJtHqGJwGif;rS "mwfykHav;wpfckudkvnf; xkwfMunfhjyefonf/
"mwfykHwGif;rS pifoD,monf NyKH;aeonf/ yg;csKdifYav;ESpfzufay:atmifyif NyKH;aeonf/
aMomf ...onfyaHk y;pOf tcgwke;f uawmY NyK;H Edik &f ,fEikd /f NyK;H írqk;H &,fírqk;H aomumv/ aysmMf u&atmif
[k cspfpxkH;aESmifMupOf or,/
onfb0wGifawmY ESrvufavQmY aeavawmY[k ajym&pOf tcgwkef;url/
tonf;ememESifY ajym&pOf tcgwkef;url ...

(c)

wpfnvk;H udak tmifb t𝔲l Ny;D aomif;use;f onf/ tarYukd qJvu kd q


f v
J u
kd /f rdru
d kd apmif;ajrmif;vkud Ef iS /Yf
rdrdukd apmif;ajrmif;onfudk cHEdkifygonf/ yaxG;[lonfvnf; tzt&mrdkY rdrdonf;cHEdkifonf/ wpfvkwf
pm;zl;? olYaus;Zl;[laom pum;u ½Sdonf/ udkatmifb ½SmauR;aomxrif;udk rdrd wpfvkwfru pm;zl;onf/
vlvm;rajrmufcif olYt&dyfudkvnf; tMumBuD; cdkcJY&onf/ onfawmY rdrdudk apmif;ajrmif;onfudk cHEdkifyg\/
tarYudk ½dkufrnfom pdk;onf/ tarYvdk a&m*gonfudk udkatmifb x½dkufvQif rdrd onf;cHEdkifrnf r[kwf/
jrifYEG,fonf udkatmifb toHwdwfí tdyfaysmfoGm;onftxd tdyf&mwGif;0,f Nidrfaeonf/ udkatmifb
wdwfoGm;onfhwdkifatmif pdwfvSKyf½Sm;rSKaMumifY awmfawmfESifY jrifYEG,f tdyfraysmf/ udk;odef;*gwfqDrS oef;acgif
oHacsmif;acgufoHudk Mum;vdkuf&ao;onf/
nOfheufrS tdyfaysmfcJY&aomfvnf; jrifYEG,f apmapmEdk;vm\/
taru jrifEY , G x
f ufyif apmí Ed;k aeonf/ vufqrJG eS t f rd f rSed rf edS af tmufwiG f taru wukyu f yk f tvkyf
½SKyfaeonf/ acsmif;udkvnf; tkyfxdef;NyD; qdk;ae\/
]] tar bmvkyfaewmvJ }}
]] ypönf;awG odrf;aewm? tar ovyfcGm jyefaeawmYr,f }}
]] jzpfygYrvm; tar&,f? pOf;pm;ygOD; }}
]] tar twefwef pOf;pm;NyD;NyD? vrf;usrS ajymjyr,f? oGm; ...om;? rsufESmopfcsnf? tarYudk urf;em;
vdkufydkYay; }}
jrifYEG,fu rsufESmxGufopfonf/ tjyifbufrSm rdk;vif;pjyKNyD/
tif; ...wpfenf;awmYvnf; tarqkH;jzwfonfrSm rSefonfxif\/ tarYtwGufrl onfwpfvrf;om
usefawmYonf/
tarYrSmu ypönf; rsm;rsm;pm;pm; r½Sd/ oHaowåmwpfvkH;ESifY xef;acgufzm wpfckom/
qkdufum;wpfpD;ESifY om;trdESpfa,muf jrpfqdyfodkY vmMuonf/
tqifoifYyif ½GmrS avSBuKHudk awGU&onf/ ovyfcGm oGm;&efu i0efjrpfudk pkef&rnf/ iykawmfbuf
qufrpkefbJ vrf;cGJNyD; oHwGJ0jrpfudk jyefqef&rnf/ wpfaeukefc&D;rdkY avSBuKHu apmapmxGufrnf/
avSrxGufrD tarESifY pum;ajym&onf/
]] tar wu,fjyefrvmawmYbl;vm; }}
]] jywfygNyD om;&,f? olY[mu tck aoG;½dk;om;½dk;rS r[kwfbJ? ti,ftaESmif;uvnf; ½SdaeNyD? olYudkvnf;
tjypfrwifygbl;av? taru udk,fYxufi,folvnf; ,lrdjyef? i,faygif;uvnf; r[kwf? NyD;awmY usef;uvnf;
rusef;rm? olpdwfcsrf;omoleJY vGwfvGwfvyfvyfyJ aygif;ygapawmY? tar MunfjzLcGifYvTwfygw,f }}
taru at;csrf;pGm ajymonf/ jrifYEG,furl tarYudk,fpm; rcHcsifjzpfrdonf/
]] trSefu 'Dvdk jywfjywfpJpJvkyfzdkY tar BuHpnfwm MumcJYygNyD? 'gayr,fY om;u ynmwpfydkif;wpfprdkY
tckawmY om;vnf; q,fwef;ajzNy;D NyD r[kwv f m;? om;tvky½f mS aewke;f tar rif;Bu;D awmfweYkd YJ cPoGm;aeOD;r,f?
om;tvkyf&rS tarYudk vmac:vSnfh }}
jrifYEG,fu tHBudwfrdonf/ &ifrSm 0rf;vnf;enf;onf/ rmefvnf; 0ifvmonf/
]] pdwcf syg tar? atmifpm&if;xGuw f meJY tvkycf sucf si;f &atmif uReaf wmfBuK;d pm;r,f? atmufwef;pma&;
avmufawmY tvG,ef &YJ rSmyg? a*gufuiG ;f rSm uReaf wmfecYJ ifwYJ vlBu;D awG ½Syd gw,f? uReaf wmf tvky&f &csi;f tarYukd
tjrefqkH; vmac:r,f? tar usef;rmatmif *½kpdkuf? bmrS tm;ri,feJY }}
]] 'gxuf om;b,frSm oGm;aervJ }}
]] uRefawmfYrSm aep&mawG aygygw,f tar? q&m OD;boufwdkYtdrf aevnf;&wmyJ? 'gayr,fY tJ'DrSmu
oleJY aeYwdkif;awGUae&OD;r,f? uRefawmf a*gufuGif;rSm rdkem;wdkYeJY oGm;aew,f? uvyfrSm aep&mawG ½Sdygw,f?
aeYpm;tvkyfvnf; ½Sdw,f? uRefawmf uuf'Drmpwm vkyfaer,f }}
]] at;ygav? tarYom; tar pdwfcsygw,f }}
avSu xGufawmYrnf/ jrifYEG,fonf urf;em;ajrjyifwGif xdkifNyD; tarYudk uefawmYonf/
tarYavS xGufoGm;onfudk jrifYEG,fonf rsufpdwpfqkH; a&mufonftxd ai;Munfhusef&pfonf/
taruawmY jywfom;pGm qkH;jzwfí xGufcGmoGm;avNyD/
rdrvd nf; jywfom;pGm qk;H jzwf&rnfh tcsed u
f a&mufavNy/D rdr&d ifrmS awmY emvSonf/ aMomf ...tarvnf;
&ifem½SmrnfaygY/ tarvnf; vlom;yg? rdrdvdkyif vlom;yg/
jrifYEG,fonf acgif;idkufpdkufESifY aps;bufodkY avQmufvmcJYonf/ bmrQ rpm;cJY&ao;onfudk owd&í
rkefY[if;cg; 0ifpm;onf/
um;*dwfbufodkY quftvmwGif ½dk;ukrÜPDaxmifYü &yfxm;aom pifoD,mwdkY\um;udk awGU&onf/
um;udk udkarmifnKdyif armif;onf/ um;aemufcef;rS pifoD,m? pifoD,mYtarESifY tdrfazmfrdef;uav;wdkY
qif;vmMu\/
jrifYEG,fu pifoD,mwdkYteD; uyfoGm;\/
pifoD,mu rsufESmxm;wnfwnfjzifY qdk\/
]] tHr,f jrifYEG,f apmapmpD;pD; acgif;pkwfzGm;eJY b,facsmifu xvmwmvJ }}
]] jrpfqdyfuyg tar ½GmcPjyefvdkY vdkufydkYwm? aMomf ...'DaeY tefwDudk,fwdkif aps;vmovm; }}
]] vmcsifvSvdkY r[kwfbl; armifjrifYEG,fa&? ykodrfu rajymif;cif pifoD,mu ig;odkif;acsmif; rkefY[if;cg;
t0pm;oGm;csifvdkYwJY? 'geJY vdkufvm&wm }}
ta&;ydkifuawmfESifY tdrfazmfrdef;uav;wdkYu vrf;jzwful;Muonf/ pifoD,mu aemufcsefae&pfNyD;
jrifYEG,fem;uyfí £a`E´rysufbJ wdk;wdk;qdk\/
]] wpfcsufxdk;udk a&Munfa&aemuf? arYraeeJYaemf }}
pifoD,monf vrf;jzwful;í olYtaraemuf vdkufoGm;\/
xkdaeY aeYv,fwGif jrifYEG,fonf waumif;bk&m;BuD;txd qkdufum;ESifY vmcJYonf/
waumif;bk&m;BuD;wGif qif;NyD; waumif;ausmif;wdkufteD;rS jzwfum a&Munfa&aemufbufodkY
ukefaMumif; qufvmcJYonf/
vrf;rSmu oefY½Sif;us,fajymaom okómefudk jzwf&onf/
jzwfoGm;aeus jzpfaomaMumifY okómefajronf jrifYEG,ftwGuf ½dk;aeacsNyD/
,aeYrl *lav;rsm;udk pdwfwGif txl;tqef;vkyfNyD; Munfhrdonf/
aMomf ...onfrmS vlb Y 0 wpfcef;&yfomG ;Muonf/ onfvkd tqk;H wdik f rem;Mu&ao;rD b0rSm wpfcef;&yf
jyZmwfuav;rsm; b,fESpfcsD ujyoGm;Mu&ygvdrfY/ &,fjcif;? idkjcif;awGudk b,fESpfBudrf jyKoGm;Mu&ygvdrfY/
½SifvlxGufpu urf;eDq&mawmfbk&m;BuD; qkH;rrSmMum;awmfrlcJYaom pum;rsm;udk jyefowd&rdonf/
]] c,"r®H? 0,"r®H? 0d&m*"r®H? eda&m" "r®H? cywd? ylyef&if igYajr; 'gudk owd&? igYajr; avQmuf&r,fY
vrf;u ylyefr,fYvrf;BuD; }}
okómefajrtvGefü ajrvrf;us,fonf v,fuGif;rsm;qD nDnmacsmarGUpGm ajy;aeonf/
vGifjyifjyefY0,f 0g;awm tkyfpkav;rsm;udkvnf; awGU&onf/
cyfvSrf;vSrf;½Sd r*FvmapwDESifY azmifawmfOD;apwDwdkYudkvnf; zl;jrifEdkifNyD/
a&Munfa&aemufodkY a&mufaomtcg jrifYEG,fu ywf0ef;usifudk rsufvkH;0dkufí tuJcwfMunfhonf/
uvsmPDodrfawmfa½SUü bk&m;zl; ESpfOD;okH;OD;udk awGUonf/ odrfawmf\ ta½SUbuf½Sd ajrjyefYrS xl;qef;pGm
xD;xD;rm;rm; xd;k xGuaf eaom awmifuek ;f av;\ tajcwGif &[ef;awmfwpfyg;ESiYf a,m*D0wf ta':Bu;D wpfO;D wdYk
&yfpum;ajymaeMuonf/
pifo, D mwd\ Yk t&dyt f a,mifukd rjrif&ao;/ tcsed u f tenf;i,fapmao;[efwo l nf/ rdru d vnf; wrif
BuKdwifapmí xGufvmcYJonf/
a&Munfa&aemuf uefav;ESpfckteD;wGif jrifYEG,fu &yfvdkuf\/
ajrrSm wl;xm;onfh uefESpfckonf r,SOfhw,SOf½SdNyD; a&jyifcsif;url wpfom;wnf; qufpyfae\/ a&wdkY
oabmrSm qufpyfaevQif a&maomowåd½SdjrJwnf;/ odkY&mwGif onfrSmawmY a&ESpfrsKd;u ra&mMu/
awmifbufrSuefudk armifawmfuef[k ac:Muonf/ ajrmufbufrSuefudk ESrawmfuef[k ac:Muonf/
armifawmfuefrSa&um; pdrf;jymMunfvifaeonf/ ESrawmfuefrS a&um; 0g0gnKdnKd aemufusdae\/
a&MunfEiS Yf a&aemufwo Ykd nf rsuEf mS jyif wpfom;wnf; qufpyfaeMuaomfvnf; ra&maESmMu/ olpY nf;ud, k pYf nf;ESiYf
oD;oD;oefYoefY ,SOfvsuf wnfaeMu[efum;/
aemufaMumif;ykHjyifu aMuuGJzG,f½Sdonf/
b,fjynfrSef;awmY rod/ ½Sifbk&ifwpfyg;[kom qdkonf/ rdzk&m;BuD; uG,fvGefNyD;aemuf bk&ifonf
t*¾ra[oD topfa½G;&ef vufpyG w f pfuiG ;f jyKvyk o
f nf/ ,if;vufpyG Ef iS Yf awmfoul kd awmifnmpHtjzpf a½G;avrnf/
wpfjynfv;Hk ½Sd rnfonft h rsK;d orD;ESirYf Q vufpyG u f rawmf/ aemufqw Hk iG f orD;awmfonf pl;prf;vdpk w d f oufoufjzifY
vufpGyfudk 0wfMunfhonf/ vufpGyfum; orD;awmf\vufESifY yuwd awmfaeawmY\/
zcifudk vifvkyf&rnfhab;aMumifY rif;orD;onf tNcHt&Hrsm;ESifYtwl a½Smifwdrf;vm&m þt&yfodkY
a&mufavonf/ onft&yfwiG f tcdik t f rm pcef;jyKí azmifawmfO;D apwDukd jyKjyifwnfonf/ a&aemufuefuv kd nf;
wl;NyD; aomufokH;ol[lorQ ab;awGUap&ef qkawmif;"d|mefxm;onf/
crnf;awmf trdefYaMumifY ESrawmfudk zrf;&ef armifawmfrif;om;vnf; qifjrif;AdkvfygjzifY csDvm&onf/
armifawmfw Y yfrS qifjrif;wdYk a&aemufuefrS a&aomufí ab;awGUukeMf uvQif armifawmfuvnf; r*FvmapwDukd
wnfonf/ a&uefwpfcw k ;l Ny;D ,if;a&uefrS a&aomufo;Hk vQif ab;tEÅ&m,ftoG,o f ,
G rf S uif;aysmufapom;[k
qkawmif;"d|mefonf/
armifawmYfuefu Munfavonf? a&Munf/ ESrawmfuefu aemuf\? a&aemuf/
rif;om;ESifY rif;orD; bmjzpfoGm;Muonfudkrl jrifYEG,f rodawmY/ uefwdkYwGif armifawmfESifY ESrawmf
ewf½kyfawGawmY xkxm;Muonf/ onfae&mwpf0dkufudk ewfBuD;onf[kvnf; ,kHxm;Muonf/
onfae&mrSmrS awGU&ef csdef;avaom pifoD,mYudk tHYMordonf/ ewfqdkonfudkawmY rdrda&m pifoD,myg
r,kMH u/ od&Yk mwGif onfae&mu raygif;pyfjcif;\ oauFwvu©Pmae&m? qkv H suqf ufvsuEf iS Yf raygif;pyfEikd jf cif;\
edrdwfykH vu©Pmudk aqmifaomae&m/
ajrnDvrf;rS *spfum;av;wpfpD; vmaeonfukd vSrf;jrif&\/
*spfum;onf awmifukef;tajcwGif &yfvdkuf\/
*spu f m;ay:rS pifo, D mESitYf wl rde;f uav; ok;H OD; qif;vmMuonf/ tom;jzLjzLESiw Yf pfo;D um; pifo, D mY
tcspfqkH; oli,fcsif; ararcif/ um;uvnf; ararcifwdkYum;? armif;oluvnf; ararcifwdkYtdrfrS '½dkifbm/
pifoD,mwdkYwpfodkufu a&uefrsm;qDodkY vmMuonf/
jrifYEG,furl azmifawmfOD;apwDbuf avQmufvmcJYonf/
apwDwpfbuf tajccsif;yl;um aygufaeMuaom xef;okH;yif&dyfrS jrifYEG,fu &yfapmifYaeonf/
rMumyg ajcoHav;udk pMum;&onf/
apwDu, G rf S pifo, D m ay:vmonf/ xef;ok;H yif&yd rf S olu Y jkd rifaomf pifo, D monf tajy;av; 0ifvm\/
oluvnf; pifoD,mYudk,fav;udk qD;BuKdzrf;um &ifcsif;tyfí ayGUzufxm;vdkuf&onf/
pifoD,mu uav;i,fyrm olYudk tirf;r& arT;MuLonf/ rsufESmudka&m? vnfyif;udka&m? ykckH;udka&m?
vufarmif;awGudka&m/
oluawmY nifompGm wkHYjyefonf/ pHy,fyef;EkEkvdk vSolav;rdkY pHy,fyef;EkEkudk ,k,&onfodkY nifompGm
wkYHjyef&onf/
jrufyifav;wdYk 0g0ga½Ta½T n§K;d EGr;f aeaom xef;ok;H yifMum; ajrwGif wpfO;D \cg;udk wpfO;D zuf&if; xdik Mf u\/
]] armif }}
]] pifoD,m }}
]] pifoD,mwdkY bmvkyfMurvJ }}
olu rajz/ ajzp&mr½Sdí r[kwf? olajzrnfhpum;udk cspfolav; em;0ifapzdkY pum;vkH;wdkYudk ½Smae&
aomaMumifY jzpfonf/
]] ajymav armif? tJ'DvdkBuD; idkifraeeJY? pifoD,mwdkY bmvkyfMurvJ }}
]] pifoD,mwdkY azazu tck &mxl;wufNyD; ajymif;&rSmaemf }}
]] [kwfw,f wdkif;rif;BuD;eJY? armifYudk ajymjyNyD;NyD[myJ }}
]] 0rf;omp&m udpöyguG,f? pifoD,m 0rf;om&r,fY udpöaemf }}
]] 'gyJ ajymaew,f? armifeJY cGJoGm;&rSmawmY xnfhrajymbl;vm;? tJ'gudk pifoD,mu 0rf;om&rSmvm; }}
]] wpfaeY pifoD,meJY armif cJGMu&r,fqdkwm armifajymrxm;bl;vm;? pwnf;u armifwdkY pGefYcspfMu&wm?
tqdk;qkH;BuKHvm&if rwkefvSKyfMupwrf;vdkY armifwdkY uwdrxm;cJYMubl;vm;? tck[mu tqdk;qkH; r[kwfao;ygbl;
pifoD,m&,f }}
]] armiftY wGuaf wmY [kwcf si[ f w k rf mS aygY? armifu ESv;Hk rmwJv
Y ?l armifEY v S ;Hk u tjyifu aysmaY ysmaY v;vdek YJ
twGif;om;u oHrPdBuD;? 'gudk tpuwnf;u pifoD,m odygw,fav? odvdkYvnf; armifYudk cspfomcspf&w,f?
pifoD,m aMumufw,f? armifYudk odyfaMumufw,f }}
]] armifEY vS ;Hk u Ekygw,f pifo, D m? txl;ojzifY pifo, D mqdw
k YJ tvSav;eJY ywfoufvm&if armifEY v S ;Hk u
odyEf w
k ,f? pifo, D m xifxm;wmxuf Ekw,f? armifu Y ,
kd af rmif todq;Hk yg pifo, D m? 'gayr,fY armifrY mS todOmPf
½Sdw,f? pifoD,mYrSmvnf; todOmPf ½Sdygw,f }}
]] r½Sdbl; pifoD,mYrSm bmrSr½SdawmYbl;? armifYudk cspfwmyJ ½Sdw,f? armifeJY pifoD,m rcGJcsifbl;? 'DrSm
armif ...}}
]] bmvJ pifoD,m }}
]] pifo,D m qk;H jzwfNy;D Ny?D tJ'gudk at;at;aq;aq; ajymcsiv f Ykd armifu
Y kd 'DrmS csed ;f wm? armif em;axmifr,f
r[kwfvm; }}
]] ajymyg pifoD,m }}
]] tck rufx&pfatmif&if armif wuúodkvfudk qufroGm;Edkifbl;aemf }}
olu av;yifpGm acgif;ndwfjyonf/
]] armif wuúodkvfudk oGm;Edkif&if taumif;om;aygY? tck cPcGJMu&r,f? wuúodkvfrSm jyefqkHawGUr,f?
tckuawmY pifoD,mwdkY &moufyef cGJMu&rvdk jzpfaeNyD? 'gaMumifYav pifoD,m pOf;pm;xm;w,f }}
]] b,fvdk pOf;pm;xm;ovJ }}
]] pifoD,meJY armif vufxyfvdkufMu&atmif }}
]] tdk ...vufxyfvdkufMu&atmif }}
]] pifoD,mwdkY &efukefajy;Mur,f? [dkusawmY ½kH;wpfckckrSm vufxyfMuwmaygY? NyD;awmYav pifoD,mu
tvkyfxGufvkyfr,f? armifu ausmif;wuf? wuúodkvfwuf }}
pifoD,m\ apwemudk olY&ifudk eifYatmifvmcdkufonf/ cspfEdkif½Smolav;\ cg;udk wif;atmif zufvdkuf
rdonf/
pifoD,mu olYudk NyKH;NyKH;av;Munfhonf/ cspfjcif;? arQmfvifYjcif;wdkYjzifY Munfhonf/
]] aemf ...armif? pifoD,mYtBuH raumif;bl;vm; }}
rjyK&ufayr,fY olu acgif;udk jznf;nif;pGm cgjyrd\/
]] tdk ...[if ...armifu oabmrwlbl; }}
]] rwlbl; pifoD,m? pifoD,mYudk cspfvGef;vdkY armifoabmrwlyg&apeJY? armif½Sif;jyrSmudk em;axmifaemf?
pifoD,mu armifYudkcspfw,f armiYfudk,kHw,f? b,fawmYrS armifYudk txifrvGJbl;? armif wpfcgu ajymjyzl;wJY
'DyuF&mZf rif;BuD;&JU orD;awmfu bk&m;avmif; EGm;ausmif;om;udk cspfwJYtcspfrsKd;eJYawmif pifoD,mYtcspfudk
armifESKdif;w,f? pifoD,m&JU jrifYjrwfjzLpifwJY tJ'Dtcspfudk ,kHvdkYyJ armifajymjyr,f? pifoD,m em;axmifaemf }}
pifo, D monf vlBu;D tacsmcY &H aom uav;i,fyrm tm;aysmaY om rsuv f ;Hk av;rsm;ESiYf acgif;ndwjf y½Sm\/
]] ESvkH;om; aAGazmufwmudk rwm;EdkifvGef;vdkY pifoD,mYudk armifcspfNyD; pifoD,mYtcspfudk armif&atmif
,lcJY&ayr,fY armif vdyfjymroefYbl;? armifeJYawGUawmY pifoD,mu i,fi,fav; ½Sdao;w,f? pifoD,mYxuf
armif vydik ;f om toufBu;D w,f qdak yr,fY trSeaf wmY armifu todyBkd u;D w,f? armifb Y 0 armift Y awGUtBuKaH MumifY
armifu t½G,fi,fi,feJY pdwfoufu BuD;ae&olyg? pifoD,m i,fi,fudk armif aoG;aqmifrdavovm;vdkY armif
tjrJwrf; oHo, 0ifaerdw,f }}
]] tdk ...tJ'gawmY r[kwfygbl;? armiYfudkav pifoD,mu t&ifcspf&wm? armifYudk oem;w,f? NyD;awmY
cspfw,f? armif ajymif;jyefrajymeJY }}
]] xm;ygawmY pifoD,m? armifYoHo,udk ajymjy&wm? 'gayr,fY armif tjrJowdxm;w,f? armifYpdwfudk
armif tjrJwrf; cGJcGJjcm;jcm;Munfhw,f? vSwJY rdef;uav;wpfa,muftaeeJYvnf; pifoD,mYudk rcspfbJraeEdkifvdkY
armifcsp&f ygw,f pifo, D m? tjypfuif;ol? armift Y ay: apwemxm;olav;rdv Yk nf; pifo, D mYtay: armifjzLpifwYJ
arwåmoefo Y efu Y kd xm;&ygw,f? armift Y csp[ f m a[m'Du a&Munfa&aemufvykd g? ESpcf [ k m qufpyfvaYkd wmYaew,f?
'gayr,fY ra&mygbl; pifoD,m? wyfrufrSKeJY arwåm[m ,SOfaeayr,fY ra&mygbl; }}
]] armifaemf vGrf;atmif odyftajymaumif;w,f? pifoD,m idkvdkufr,faemf }}
]] ridkygeJY pifoD,m? armifYpum;aMumifY pifoD,m pdwfcsrf;omygap? a&Munfuefu a&cyfay;ovdk
arwåmbufu pum;eJYyJ armifajymjyr,f? pifoD,mYtBuHtwdkif; armifwdkY vufxyfvdkufMuw,f qdkygawmY?
pifoD,mYudk armif qif;&Jjcif;qD qGJac:&awmYr,f? tJ'gudk armifrvkyfEdkifbl; pifoD,m? i,fwkef; vSwkef; tpp
jynhfpkHwkef;rdkY 'DtcsdefrSm aysmf½Tifjcif;uvGJNyD; bmudkrS rod&r,fY pifoD,mYudk tckavmuf pdwf'ku©ay;rdwmyJ armif
vGefvSygNyD }}
]] armifu ac:wmr[kwb f ;l ? pifo, D mu ac:wm? wu,fcsp&f if tqif;&J cH0&YH w,f? EdrYk q Ykd &kd if tcsppf pf
qdkwm b,f½SdawmYrvJ }}
]] aoG;ylyleJY rqifjcifrdwmudk tcspfppfeJY a,mifa,mifrSm;rSm; ra&maxG;csifbl;? wlESpfudk,f wJtdkysufrSm
ae&ae&? cspfwmcspfwm y"meqdkwJY oDcsif;udk armifvnf; cPcP qdkzl;w,f? 'gayr,fY 'DoDcsif;udk wJtdkysufrSm
raezl;olawGu ESpo f ufMuw,f xifwmyJ? wJtykd surf mS ae&&ifav tJ't D cspq f w
kd m[mvJ tdNk y;D ysuo f mG ;vdrrYf ,f?
jrefjreftNkd y;D jrefjrefysuo f mG ;vdrrYf ,f? 'Dvq kd vkd Ykd a½TbaHk y:rSmpHrS tcsppf pf[m jrrJ ,fvv Ykd nf; ajymaewm r[kwb f ;l ?
a½Tbq Hk w
kd m rd;k wdrx f rJ mS ? wJtq kd w kd m EGx H rJ mS ? ajray:rSm aeomwJt Y rd af wGvnf;½Syd gw,f? tenf;qk;H tJ't D rd af vmuf
aeEdkifMurS cspfwmudk y"mejyKMu&&if aumif;r,f pifoD,m? tJ'gu pifoD,mYtwGuf armifYapwemyg? NyD;awmY
vufawGU tcuftcJwpfckudkvnf; armifajymjyOD;r,f? 'DaeYyJ wJtdkysufu tdkNyD; ysufoGm;wJY tcspfwpfckudk armif
&ifeifYeifYeJY awGUcJY&w,f }}
]] tdk ...armifawGUcJY&w,f? b,frSmvJ }}
]] armif wu,fae&wJY wJtdkysufu Zmwfvrf;yg pifoD,m? 'DaeYyJ armifYtar[m olYa,mufsm;eJY cGJNyD;
½Gmudk jyefoGm;&NyD? udkatmifbrSmu ti,ftaESmif; ½SdaeNyDudk;? armifYtaru usef;rma&;uvnf; raumif;bl;?
t½G,fusvdkY ½kyf&nfqdkwmuvnf; r½SdawmYbl;? ypönf;qdkwmuvnf; ew¬d? tJ'DawmY cspfw,fqdkwmawG tdkNyD;
ysufoGm;&NyDaygY }}
pifoD,monf idkifNyD; NidrfusoGm;\/ twefav;MumrS ar;onf/
]] ½GmrSm armifYtaru b,foleJY oGm;aerSmvJ }}
]] armifYBuD;awmf wpfa,mufeJY? t&if;awmY r[kwfbl; 0rf;uGJxJu? cPawmY tar aevdkY&ygw,f }}
pifoD,monf oufjyif;av; ½SKduf\/
]] pifoD,m em;vnfygNyD armif? armifYtarudk armif vkyfauR;&OD;r,f [kwfw,f r[kwfvm; }}
vnfacsmif;rSm qdkYeifYvmaomaMumifY olu ESKwfjzifYrajzbJ acgif;ndwfjy\/
]] pifoD,m wpfckar;OD;r,f? armifajzrvm; }}
]] ar;yg pifoD,m }}
]] pifoD,mYudk pdwfawmY rqkd;eJYaemf }}
]] bmaMumifY pdwfqdk;&rSmvJuG,f }}
]] armif armifYtareJY pifoD,m b,folYudk ydkcspfvJ }}
olu wkefvSKyfoGm;onf/ 0rf;enf;pGmjzifYvnf; pifoD,mudk Munfhrdonf/
]] bmaMumifY 'Dar;cGef;udk ar;&wmvJ pifoD,m&,f }}
]] pifoD,mYudk jyefrar;eJYav? pifoD,m ar;wmudk ajzygOD; }}
]] rwlwmESpcf u k kd bmvd, Yk OS Nf y;D ar;csi&f wmvJ pifo, D m? 'DtcspEf pS cf u k tvG,w f ul ESKid ;f ,SOvf &Ykd wmrsK;d
r[kwfbl;? pifoD,mYudk armifYtarxuf cspfygw,fvdkYqdk&if armifnmwmyJ? wpfcg armifYtarudk pifoD,mxuf
cspyf gw,fq&kd ifvnf; armifnmwmyJ? twlwyl J cspw f ,fq&kd ifvnf; armifnmwmyJ? armif trSeq f ;Hk ajzEdik wf mu
wjcm;pDygvdkY? 'DtajzudkyJ auseyfygawmY pifoD,m&,f }}
pifoD,mu &,fonf/ &,foHjzpfaomfvnf; aMuuGJrSKu vTrf;aeonf/
]] pifoD,m armifYtajzudk auseyfygw,f armif? em;vnf;vnfygw,f? em;vnfvdkYvnf; armifY&ifxJ
bmjzpfaer,fqdkwm pifoD,m odygNyD? 'gaMumifY apmapmu pifoD,mjyKwJYtBuHudk pifoD,m jyef½kwfodrf;ygw,f?
pifoD,mwdkY cGJMur,f? 'gayr,fY 'Dwpfcg cGJMuNyD;&if jyefqkHMuzdkY rvG,fbl;qdkwmawmY armif oddxm;&r,faemf }}
]] armif aumif;aumif;odxm;ygw,f pifoD,m }}
]] aemifrsm; wpfckckjzpfMu&if pifoD,mYudk armif tjypfrwifeJYaemf }}
]] pifoD,m bmudk ajymwmvJ[if }}
]] bm&,fvdkYawmY r[kwfbl;av? taumif;qkH;twGufawmY pifoD,m arQmfvifYaer,f? arQmfvifYwmawG
jzpfrvmwJY wpfaeYrSm pifoD,mYudk armif tjypfrwif&bl; }}
pifo, D mYpum;udk olu twefav;Mumatmif pOf;pm;onf/ Ny;D awmY oufjyif;udk av;yifpmG csNy;D ajzonf/
]] pifoD, qdkvdkwm armifem;vnfygw,f? armif tjypfrwifygbl;? tjypfrwifwJYtjyif armif ckwnf;u
cGiv
Yf wT vf u kd rf ,f? armifu Y kd apmifyY gvdaYk wmif armif rajymvdu k b f ;l ? pifo, D mYtay: rw&m;ojzifY armif rcsKycf s,f
csifbl;? 'gayr,fY arQmfviYfjcif;eJY wpfoufvkH; vlvkyfvmolrdkY armifuawmY arQmfvifYaer,f? armifYarQmfvifYcsufudk
armifrpGefYbl;? 'Duwdudk armifay;vdkufw,f }}
bk&m;wpfzufrS ararcifw\ Ykd toHrsm;ay:vmonf/ pifo, D mYemrnfuv kd nf; rwd;k rus,f ac:aeMu\/
olYvufwGif;rS pifoD,mu tom½kef;xGufvdkuf\/
rsuf&nfaygufrsm; pD;usaeaom rsufESmav;jzifY ajym\/
]] bmyJjzpfjzpf pifo, D mY&if odyef mwmyJ armif? &ifemw,fqv kd Ykd armiYu
f kd pifo,D m pdwef mw,fvYkd rxifygeJY
armif? armifu Y kd pifo, D m pdwrf emygbl;? pdwrf emwJt Y jyif ydNk y;D awmif cspyf gw,f? pifo, D m oGm;r,farmif? armifu Y kd
pifoD,m uefawmYcJYygw,f }}
pifo, D monf ajrrSm usKUH usKUH av;xdik Nf y;D olu Y kd uefawmYonf/ uefawmYtNy;D rsu&f nfvnf½EJG iS Yf olrY suEf mS udk
twefMum pdrf;pdrf;pdkufMunfhaeao;\/
cPwGifrl rsufESmav;udk vuf0g;ESifYtkyfNyD; ae&mrSxajy;oGm;\/
xef;okH;yif&dyfrSm jrifYEG,f wpfa,mufwnf; usef&pfonf/
wpfa,mufwnf; usef&pfrSyif apmapmu wif;qnf xdef;xm;&aom rsuf&nfwdkYudk usvGwfap&onf/
pifoD,mwdkYum; xGufoGm;avmufNyDxifrS xef;okH;yif&dyfrS xonf/
uqkeu f Rr;f vkNyrD Ykd rd;k om;wdYk qifvmaeMuonf/ rd;k ½Gmavap pifo, D mESiYf awGUpOD; ewfawmfvrSmvdak wmY
ESif;r½SdEdkifNyD/
ESif;vnf; ajy;NyD? jrLyif rusefNyD? aMomf ...pifoD,mESifYvnf; a0;&avNyD/

(*)

OD;jrifEY ,
G o
f nf pifo,
D m\ "mwfyaHk v;udk wpfcsuf pdu k af i;MunfNh y;D aemuf tHqw
JG iG ;f jyefoiG ;f vdu
k o
f nf/
pm;yGJ½Sd ukvm;xdkifwGif 0ifxdkifNyD; acwå rsufpdudk ydwfxm;vdkufonf/
ydwfxm;aom rsufpdwGif;rSm pifoD,m\ rsufESmNyKH;NyKH;av;u jyefay:vmonf/
NyKH;NyKH;av;? EkEke,fe,f? yg;csKdifYav; ESpfzufESifY/
OD;jrifYEG,fonf xdwfvefYpGmjzifY rsufpdrsm;udk jyefzGifYvkdufonf/
tHqGJudkvnf; jyefzGifYNyD; pifoD,mY"mwfykHav;udk wpfcg xyfMunfhrdjyefonf/
jrwfpGmbk&m;? wlvSacswum;? rGefrGefESifY pifoD,mwdkY wlvSacsygwum;/
OD;jrifYEG,f\ rsufvkH;rsm;onf rdrd\ vufqGJtdwfqD a&mufoGm;onf/
onfvufqGJtdwfwGif;rSm OD;aeatmif ay;cJYonfh rGefrGef\ aq;ppfwrf;rsm; ½Sdonfudk owd&rdonf/
OD;jrifYEG,fu vufqGJtdwfudk zGifYNyD; aq;ppfwrf;rsm;udk ,lízwfMunfhonf/
wpfapmifu &efukefaq;½kHBuD;rS rdrd aumif;aumif;odaom orm;awmfBuD;wpfOD; vufrSwfxdk;xm;aom
ppfwrf;jzpf\/ tjcm;wpfapmifrmS vnf; rdrEd iS cYf ifaom r*Fvm'kpH pfaq;½kBH u;D rS tm½kaH MumESiYf Muu G o
f m;bufqikd &f m
yg&*l q&m0efBuD; vufrSwfxkd;xm;aom ppfwrf;wnf;/
ppfwrf;ESpfckvkH;u wpfckESifYwpfck tnDtñGwf qdkxm;onf/
pdwrf w S rf YJ wkjYH yefrKS rsm; rcRw,
f iG ;f ? vSKyí
f r&aom vufrS Muu
G o
f m;rsm;onf tok;H rjyKojzifY BuKv
H , DS ,kd iG ;f rSK?
ykHysufrSK r½Sd/ vSKyfr&aom vuf\ taetxm; obm0onf eAfaMumysufí aoaomvufwdkY\ taetxm;
obm0ESifYrwl/
nmbufajcaxmufwGif cHpm;rSKtm;enf;aMumif; zGifYajymrSK½Sdonf/ ntcg aumif;pGm tdyfraysmfwwf/
pdk;&drfpdwf vGefuJonf/
a&m*g owfrSwfcsufum; ...
[pfpwJ&D;,m;? [dkufydkcGef'&D;,m;qpf? zef½Sife,fvf yg&mvpfqpf/
jynfhpkHonf? pdwfa0'emaMumifY vufwpfzufaoonf[k tcdkiftrm qdkxm;Muonf/
OD;jrifYEG,fonf em;wGif aeYv,fu r[m0dZÆmausmif;om; ar;cJYaom ar;cGef;udk jyefowd&onf/
wlnDaom tajctaerSm tcsKdUu pdwfa&m*g&onf? tcsKdUu r&/ bmaMumifYenf;/
rdru d ywf0ef;usit f aMumif;ESiYf ywf0ef;usif r[kwaf omtaMumif; (0g) yg0iftusK;d oufaprSKwu Ykd kd aqG;aEG;
½Sif;jycJYonf/
rdrd raqG;aEG;? r½Sif;vif;cJYaom wpfcsuf½Sdae\/
tcsKdUu r& [laom pum;onf &mESKef;jynfh rrSef/
tajccH pdwfa&m*g wdrf;ñTwfrSK qifqifav;awGawmY vlaumif; [lonfwdkYrSmvnf; ½SdaeMuonf/
EsL½dk;qpfa&m*gonfESifY vlaumif;[lonfwdkYMum; jcm;em;rSKrsOf;u rwl/
ykxkZOf[lonf taomu? 0d&ZH? acrH [laom qkwdkYESifY rjynfh/ xdkYaMumifYvnf; jrwfpGmbk&m;u ykxkZOf
rSeforQ pdwfa&m*g½SifawG[k a[mMum;awmfrlcJYonf/
,if;tcsufBuD;udk rdrd raqG;aEG;rdcJY/
,if;odkYawG;&if; OD;jrifYEG,fonf rGefrGef\ a&m*gppfwrf;rsm;udk jyefodrf;onf/
pifoD,mYykHav;udkvnf; ,k,pGm jyefodrf;ownf;/

Ä Ä Ä

tcef; « 7 »

(u)

we*FaEGaeY eHeufapmapmwGif wynfah usmf oufa0 jyefra&mufao;aomaMumifY OD;jrifEY ,


G o
f nf ud,
k w
f ikd f
xrif;aMumfae\/
oufa0½Spd OfuawmY aemufaz; rD;zdak csmifü rD;aoG;zdu k kd tok;H jyKonf/ ,ck OD;jrifEY ,
G u
f xrif;pm;cef;wGif
ta&;y:tvdkYiSm xm;aom vQyfppfrD;zdkudk tokH;jyK\/
xrif;aMumfaepOf vQyfppf[dwm xnfhxm;aom a&aEG;tdk;ü a&aEG;u qlvmonf/
OD;jrifYEG,fu [dwmudk Ekwfvdkufonf/
csKd;ruyf&ef xrif;aMumftdk;udk av;ig;csufarTvdkufNyD; aumfzDwpfcGuf azsmfonf/ aumfzDusoGm;ap&ef
yef;uefjym;ESifY tkyfxm;NyD; usefaoma&aEG;wGif vufzufajcmufcyf\/
xrif;aMumf usaomtcg owif;pmzwf&if; vufzuf&nfMurf;ESifYwGJí ZdrfcHpm;aomufonf/
½Spfem&DcefYwGif pm;aomufrSK NyD;pD;oGm;onf/
aq;aMum&ef½SdonfwdkYudk xrif;pm;cef;wGif;½Sd a&wdkifwyf aMuGuefwGifyif aq;aMumNyD; tdrfay:xyfodkY
wufí t0wftpm;vJonf/
*sif;abmif;bDESifY pydkY½SyftusÐwdkYudk 0wfonf/ tay:rS rD;cdk;a&mif 0wf½kHtusнSnfudk xyf0wfvdkufNyD;
um;½kHqD qif;cJYonf/
um;udk *sKdufaxmufrNyD; ta½SUb,fbufbD;udk t&ifjzKwfonf/
trJqDxdk;yefYü trJqDjznfhNyD;aemuf txufatmuf abm*RKdifYrsm;udk pdwf½SnfpGmjzifY trJqDxdk;onf/
abm*RKdifYrsm; NyD;aomtcg trf;½SwfzfESifY tdkif',fvmudk trJqD qufxdk;\/ xkdYaemuf Murf;jyifwGif
yvwfpwpfcif;NyD; yufvufvSef vSJ0ifí wdkif;a&mY'f? pifwmvifYcfrsm;udk trJqD xdk;&jyef\/
b,fbufwpfjcrf; NyD;aomtcg OD;jrifYEG,fu acwåem;onf/
b,fbufbD;udk jyefwyfNyD; nmbufbD; jzKwf&jyef\/ ,ciftwdkif; nmbufwpfjcrf;udk trJqD vdkufxkd;
jyef\/
OD;jrifYEG,f um;atmufü½SdaepOf NcHwGif;odkY um;wpfpD; 0ifvmoHMum;&\/
OD;jrifYEG,fu um;atmufrS rxGufao;bJ NyD;onftxd trJqD qufxdk;onf/
]] [iff ...q&mu 'DrSmudk;? q&m um;atmufxJ bm0ifvkyfaewmvJ }}
rGefrGeYftoH jzpfownf;/
OD;jrifYEG,fu um;atmufrS xGufvdkufonf/
aemfjraoG;ESifY rGefrGefwdkYu um;½kHa½SUwGif &yfaeMu\/
]] rGefrGefwkdYygvm;? q&mu um;*&dZif; vdkufaewm }}
rGefrGefonf OD;jrifYEG,f 0wfxm;ykHudkMunfhNyD; oabmus[efjzifY qdk\/
]] q&mu tckrS wu,fY ruúif;epfBuD;jzpfaeNyD? NcH0rSm pdwåokc 0yfa½SmYvdkY qdkif;bkwfav; a&;xm;ygvm;}}
OD;jrifYEG,fu rGefrGefajymykHudk oabmusNyD; &,farm\/
]] rGefrGefwdkY rwfwwfBuD;? vm ...tdrfxJ 0ifMur,f }}
]] tdk ...q&m vkyfp&m½Sdwm qufvkyfyg? rGefrGef Munfhaer,f? rGefrGef MunfhcsifvdkY }}
]] 'gjzifY a[m'DrSmxdkif? q&mvnf; odyfrMumawmYygbl; }}
OD;jrifYEG,fu um;½kHtwGif;½Sd acG;ajcav;ESpfvkH;udk xkwfay;\/
OD;jrifYEG,f bD;jyefwyfaepOf rGefrGefu ar;\/
]] tJ'gawG 0yfa½SmYrSm oGm;rvkyfbl;vm;? qm;Apfay;&if vkyfay;w,fqdk }}
]] vkyaf y;w,f? 'gayr,fY 0yfa½Smw Y pf&mrSm ud;k q,fu
Y ;kd avmufu trJqu D kd 0wfaus0wfuek yf J xd;k Muw,f?
wcsKdUqdk odyfnpfw,f? trJqD [efavmufxkd;NyD; qDtefxGufaygufrSm trJqDtopf wdkYvTwfvdkufw,f? oabmu
qDa[mif;awGpifNyD; qDopfawmif jyefxGufvmw,fvdkY xifatmifav? 'DvdkeJY um;awG[m wdkif;a&mY'fawG *RKdifYawG
rpm;oifYyJ pm;ukefw,f? q&muawmY wpfvwpfcg udk,fwdkifyJ vkyfw,f? cufwmvnf; r[kwfbl;av }}
OD;jrifYEG,fu um;aemufydkif;atmufodkY 0ifjyefum [ef;'fb&dwf tDuG,fvdkufZmudk qDxdk;jyef\/
ta&;BuD;aomae&mrsm; NyD;onfhtcg wHcg; cvkwf ponfrsm;udk trJqD vkdufwdkY\/
]] q&m um;udka&m a&b,frSmaq;vJ }}
]] tdrfwGif aq;wmyJ rGefrGef }}
]] q&m wpfa,mufwnf; }}
]] oufa0½Sd&if oufa0u ulygw,f }}
]] oufa0qdkwm b,folvJ }}
]] q&mYwynfhav }}
]] tdk ...emrnfu oufa0wJYvm; }}
]] [kwfw,f olu q,fwef; ESpfcgusNyD; tck tvkyfvkyf&if; nausmif;wufaewm? olu enf;enf;
tJ...uAsmqefcsifw,f }}
]] tck olb,foGm;vJ }}
]] ½GmcPjyefoGm;w,f }}
OD;jrifYEG,fu t0wfMurf;ESifY vufokwfNyD; ud&d,mrsm;udk odrf;onf/
]] NyD;oGm;yvm; q&m }}
]] tif; ...NyD;oGm;NyD }}
]] rGefrGefYudk [dk[mav; jyygOD; }}
]] b,f[mav;vJ }}
]] rGefrGefYum;u jzKwfwyfoGm;wmav; }}
]] rGefrGefu bmvdkY MunfhcsifwmvJ }}
]] Munfhcsifwmyg q&m? bm&,fvdkY r[kwfygbl;? bmvJ rGefrGefYudk rjycsifbl;vm; }}
]] a[mAsm bmvdkY rjycsif&rSmvJ? rGefrGef Munfhcsif&if jy&rSmaygY }}
OD;jrifEY , G uf um;OD;zk;H udk zGi\ Yf / 'pfpBwAD sLwmtku
H kd pGyxf m;aom a&mfbmzk;H udvk nf; vSeí f cRwv
f u kd o
f nf/
uufyfzkH;av; ay:vm\/ OD;jrifYEG,f azmufxm;aom taygufav;udk xif½Sm;pGm jrifEdkif\/
um;OD;zk;H zGix Yf m;vsuyf if OD;jrifEY ,
G uf um;ay:wufNy;D pufEKS ;d \/ um;pufonf taES;ESKe;f jzifY nufanmpGm
rSefrSefvnfaeonf/ rGefrGefu bmaMumifYrod? uufyfzkH;av;udkom pl;pl;pdkufpdkufav; Munfhae\/
pufowfNyD; OD;jrifYEG,f jyefqif;vmcJY\/
rGefrGefu ar;onf/
]] bmjyKvdkY q&mu pufESKd;jywmvJ }}
]] q&m jyKjyifxm;wm b,favmuf pdwfcs&w,fqdkwm rGefrGef odapcsifvdkY }}
rGefrGefu oufjyif;av;½SKdufNyD; ajym\/
]] q&mu odyfawmfwmyJaemf? wu,fY ruúif;epfBuD;yJ? aMomf ...pdwåokc 0yfa½SmYuvnf; 'DvdkyJ
jyifay;Edkifovm; }}
]] bmajymw,f rGefrGef }}
]] q&m arYoGm;yvm;? [dkaeYu ajymwmav? pdwfynmXmeuvnf; 0yfa½SmYwJY? [dk'if; pdwf ...
pdwfcRwf,Gif;rSKav;awGudk jyKjyifay;aewmwJY? q&mu ajymwmav }}
OD;jrifEY , G uf &,fonf/ tjyifyef;u aygYaygYqq[efjzifY &,faeaomfvnf; pdww f iG ;f u owdBu;D pGmxm;Ny;D
ajz\/
]] vlqw kd m[m odyt f MYH ozdaYk umif;w,f? toufr½Sw d YJ pufawGxuf vlu trsm;Bu;D tHMY ozdaYk umif;wmaygY?
toufr½SdwJY pufudkawmif jyKjyifvdkY&awmY vludk jyKjyifvdkY om&wmaygY? uJ ...vm txJ oGm;xdkifMur,f?
rGefrGefYudk q&m aumfzDazsmfwdkufr,f }}
OD;jrifYEG,fu a½SUaqmifac:ojzifY rGefrGefESifY aemfjraoG;wdkYu vdkufvmMuonf/
OD;jrifYEG,fu xrif;pm;cef; pm;yGJqD ac:oGm;onf/
]] 'DrmS xdik Mf u&atmif? 'DrmS u vGwv f w
G v f yfvyf tdro f m;csi;f vdk pum;ajymaeEdik w
f ,f? cPaeMuOD;aemf/
q&m vufu qDacs;awGpifatmif oGm;aq;vdkufOD;r,f }}
OD;jrifYEG,fu tay:xyfodkY wufcJYonf/ tay:xyfü½Sdaom a&csKd;cef;wGif vufpifatmifaq;onf/
rsufESmvnf; opfypfonf/
ykqdk;tusÐ ajymif;vJ0wfNyD; atmufxyfodkY jyefqif;vmcJYonf/
pm;yGJteD;½Sd vQyfppfrD;acgif; ckHxufü a&xnfhvsuf a&aEG;tdk;u ½SdaeNyD/ a&aEG;tdk;xJwGif vQyfppf
[dwmudkvnf; xnfhxm;\/
OD;jrifYEG,fu rGefrGefYudk NyKH;MunfhNyD; ar;\/
]] a&aEG;udk rGefrGef wnfxm;wm r[kwfvm; }}
rGefrGefu [ufueJ &,f\/
]] q&m b,fvdkvkyfodvJ }}
]] rGefrGefu tifrwef vkyfcsifudkifcsifwm? tJ'gudk q&modvdkY }}
rGefrGefonf &,fNyD; aemfjraoG;buf vSnfhajym\/
]] rrjra& q&mu rGefrGefYudk csD;rGrf;aew,f? trSefawmY rGefrGefu tifrwef ysif;wmaemf? bmrS [kwfwd
ywfwd vkyfwmr[kwfbl;? rGefrGef ysif;wmawG q&mYudk ajymjyvdkufprf;yg }}
xkH;pHtwdkif; aemfjraoG;u &,fíomae\/ bmrQ 0ifrajym/
pm;yGJ wpfzufwnf;wGif aemfjraoG;ESifY rGefrGefu xkdifaeMuonf/ OD;jrifYEG,fu pm;yGJxdyfwGif 0ifxdkif\/
]] uJ ...'gxuf apmapmpD;pD; rGefrGefvmwm vmvnfwmvm;? wjcm;udpöaum ½Sdao;vm; }}
]] EdkY ...q&muyJ tcsdefra½G; vmvnfqdk }}
]] [kwfygw,f ...vmvnfvdkY q&mu 0rf;omygw,f? wjcm;rsm; q&mu bmulnDEdkifao;vJvdkY }}
rGerf Efonf aemfjraoG;\ rsuEf mS udk vSr;f Munfo h nf/ aemfjraoG;u at;csr;f pGmNyK;H Ny;D ]]ajymvdu
k af v rGerf eG ?f
ajymcsifwm ajymaygY}}[k wdkufwGef;onf/
rGefrGefonf ESKwfav;wGefYaeao;\/ olYnmvufav;udk twefMum jyefikHYMunfhae\/ NyD;rS rsufvkH;0dkif;0dkif;
av;rsm;u OD;jrifYEG,fudk Munfhonf/
]] rGefrGef vufaoaewmudk pdwfa&m*gvdkY olwdkYu ajymw,f? raeYuawmY 'uf'Duav? tJ ...tJ'gudk
q&m uk ...uk ...Edkifw,fvdkY ajymw,f? [kwfvm; }}
]] aMomf ...'gvm;? [kwfygw,f rGefrGef? q&m ukEdkifygw,f }}
]] b,fvdkvkyf ukrSmvJ[if }}
]] apmapmwkef;u q&majymw,f r[kwfvm;? vl[m odyftHYMozdkY aumif;w,fvdkY? txl;ojzifY vlYpdwf[m
odyftHYMozdkYaumif;w,f? pdwfrSm tpGrf;owådawG ½Sdw,f? rGefrGefYpdwfrSmvnf; ½SdwmyJ? tJ'D tpGrf;owådawG
ay:vmatmif q&mu ulnDay;r,f? rGefrGefY tpGrf;owådeJY rGefrGef aysmufoGm;rSm }}
]] rGefrGefYrSm tJ'D tpGrf;owdåawGu tck b,fa&mufaevdkYvJ }}
]] ½Sdw,f rGefrGefYrSmyJ ½Sdw,f? 'gayr,fY rGefrGef r½Smwwfbl;aygY? q&mu ulNyD; ½Smay;r,f }}
]] tJ'Dvdk ½SmawmY awGUa&mvm; }}
]] awGUwmaygY rGefrGef&,f? ½Sm&ifawGUwmaygY? aMomf ...'gxuf rGefrGef Ak'¨bmomaemf }}
]] [kwfygw,f q&m? bmjyKvdkYwkef; }}
]] rGefrGef jrwfpGmbk&m;taMumif; pmawG zwfzl;vm; }}
]] zwfzl;wmaygY? trsm;BuD; zwfzl;w,f? aeOD; Zdew¬yumoeD&,f? rmvmvuFm&&,f? r[mAk'¨0if&,f }}
]] tHr,f rGefrGef w,f[kwfygvm; }}
]] rGefrGef ajymw,fr[kwfvm;? rGefrGefYrSm bmrS tvkyfr½Sdbl;? tJ'DawmY pmawGyJ xdkifzwfaewmaygY }}
]] 'gjzifY q&mar;r,f? jrwfpGmbk&m[m oAÁnKw a½TOmPfawmfBuD;udk b,fvdkvkyf&ovJ }}
]] yg&rDq,fyg; jznfhcJYvdkY }}
]] [kwfawmY [kwfw,fav? 'gayr,fY aemufqkH;rSm opömav;yg;w&m;taygif;udk b,fvdk odoGm;ovJ }}
]] aeOD; q&m? rGerf eG f pOf;pm;OD;r,f? bmwJv Y m tJ ...odNyD odNyD opömav;yg;? jrwfw&m;ud?k ydik ;f jcm;xifxif?
q&mr½S?d rdrt d vdv k ?kd odjrifawmfral om jrwfpmG bk&m;? tJ'gaMumifY or®morÁK'v
¨ Ykd rnfawmfr\l / [kww f ,f r[kwv f m;
q&m }}
]] [kwfw,f rGefrGef? tJ'Dvdkodatmif jrwfpGmbk&m;u b,frSmoGm;½SmovJ }}
]] [m ...tJ'gawmY rGefrGef rodbl; }}
]] 'gjzifY q&muyJ ajymjyygr,f? jrwfpGmbk&m;[m w&m;udk rdrd&JU cE¨mig;yg;rSmyJ ½Smw,f? tjyifrSm ½Smwm
r[kwb f ;l ? ½SmawmY awGUw,f? ½kyef mrf,u S v f rd ?f cE¨mtdru f ?kd Burd zf efrsm;pGm? wnfaqmufvmonf? wPSma,mufsm;?
[,f ...vuform;wJ?Y yxr Ak'0¨ pevdYk ac:w,f? bk&m;jzpfjzpfcsi;f yxrOD;qk;H jru G Mf um;awmfrw l YJ O'gef;pum;?
cE¨mig;yg;½Sd&if 'ku©u ½Sdw,f? 'gu 'ku©opöm? 'DcE¨mig;yg;udk aqmufaqmufay;aewJY vuform;u wPSm?
umrwPSm? b0wPSm? 0db0wPSm? tJ'gu ork',opöm? vuform;udk rdawmY r*fOmPf zdkvfOmPfBuD;eJY
y,fowfvdkufw,f? tJ'DtcgrSm 'ku©a&m? 'ku©taMumif;a&m uif;wJY Nidrf;csrf;aomtjzpfudk qkdufw,f? tJ'gu
eda&m"opöm? 'gawGtm;vkH;udk rGefrGef em;vnfEdkifrSm r[kwfbl;? udpör½Sdbl;? q&mqdkvdkwmu ½Sm&ifawGUw,f?
r½Sm&if rawGUbl;? rGefrGef oabmaygufvm; }}
rGefrGefu acgif;udk oGufoGufav; ndwfjy\/
]] oabmayguf&if rGefrGefa&m ½Smrvm; }}
rGefrGef\ rsufESmwGif tNyKH;&dyfav; ay:vm\/
]] ½Smwmaemf q&m? ukwm r[kwfbl; }}
]] rSefw,f ½Smwm? ukwm r[kwfbl;? ukw,fqdk&if a&m*gvdkY t"dyÜg,fxGufaew,f? pdwåZa&m*gawGudk
vlem;vnfatmif a&m*gvdkYom ac:ae&w,f? pifppfu a&m*g r[kwfbl;? wu,fvdkY a&m*gvdkYyJ ac:r,fqdk&if?
'Da&m*gawG[m vlwdkif;rSm tenf;eJY trsm; ½Sdw,f? odoleJY rodol? enf;enf;rodoleJY rsm;rsm;rodol? 'gyJuGmw,f?
rodwmudk rodreS ;f odwmeJY wpfNyKid ef uf odatmif½mS &w,f? odwmeJY wpfNyKid ef uf OmPftvif;ud&k w,f? OmPftvif;
qdwk m t½Su d kd t½St
d wdik ;f ? r½Su
d kd r½St
d wdik ;f ? t[kwu f kd t[kwt f wdik ;f ? r[kwu f kd r[kwtf wdik ;f cGjJ cm;odjrifprG ;f wmudk
ac:w,f? cGJjcm;odjrifpGrf;[m omref odrSKeJYuGmw,f? cGJjcm;odjrifpGrf;u ]]od-y,f-qkduf-yGm;}}qdkwJY udpö&yfawGudk
wpfNyKdifeuf NyD;apw,f? odwmeJY wpfNyKdifeuf y,foifY&mudky,f? qdkufoifY&mrSm qdkufNyD;? yGm;oifY&mudk yGm;NyD;
jzpfaeawmYw,f? tJ'D OmPftvif;udk rGefrGefu ½Sm&rSm? q&mu tultnDay;r,f b,fYES,fvJ }}
rGefrGefonf oufjyif;av;udkvnf; vTwfonf/ tomt,mvnf; &,f\/
]] tJ'DvdkqdkawmYvnf; aMumufp&m bmrSraumif;bl; }}
]] bmaMumufp&m raumif;wmvJ }}
]] odbl;av? pdwfa&m*gukr,fqdkawmY rGefrGefu aMumufp&mBuD;vdkY xifwm? tckawmY raMumufygbl;?
rGefrGef ½Smr,f? rGefrGef ½SmygYr,f q&m }}
a&aEG;u qlNyD/ OD;jrifYEG,fu cvkwfydwfí [dwmudk EkwfvdkufNyD; a&aEG;tdk;udk pm;yGJay:rSm csonf/
aMumiftdrfwGif;rS EdkYqDykvif;? oMum;ykvif;ESifY yef;uefrsm;udkvnf; xkwf,l\/
]] rGefrGefwdkY EdkYqDxnfhr,faemf }}
aemfjraoG;u acgif;ndwfjy\/ rGefrGefu ]]q&maomufovdkyJ bvufcf aomufr,f q&m}}[k qdk\/
OD;jrifYEG,fu aumfzDwGif oMum;xnfhazsmf\/ xdkYaemuf yef;uefokH;vkH;wGif xnfhonf/ aemfjraoG;\
yef;uef;wGif;odkYum; EdkYqD xnfhay;\/
OD;jrifYEG,fu azsmfNyD;aom aumfzDyef;uefrsm;udk rGefrGefESifY aemfjraoG;wdkYa½SU csay;\/
OD;jrifYEG,f vkyfudkifaeonfudk rGefrGefu pl;pdkufMunfhae\/
]] q&mYwynfh r½SdawmY q&m tukefvkH; 'DvdkyJ udk,fwdkif vkyfae&wmaygYaemf }}
]] [kwfw,f rGefrGef }}
]] xrif;[if;vnf; udk,fYbmomudk,f csufpm;&wmyJvm; }}
]] xrif;awmY jzpfovdkyJ pm;w,f rGefrGef? reufawmY [dk[mav; 'D[mav;eJY NyD;&wmyJ? npmusrS tjyif
xGufNyD; qdkifrSm 0,fpm;w,f }}
rGefrGefonf olYudk twefMum ai;ai;av; Munfhae\/
]] 'gjzifY 'Dnpm q&m rGefrGefwdkYeJY vmpm;rvm;[if }}
]] tdk ...rGefrGefwdkYudk q&m 'ku©ray;csifbl; }}
]] 'ku©r[kwfygbl; q&m? rGefrGefu tpwnf;u zdwfrvdkY? rrjrudkawmif ajymxm;ao;w,f? aemf ...
rrjr? 'gayr,fY q&mYudkrsm; taESmifYt,Suf jzpfaervm;vdkY? 'gayr,fY tckawmY tjyifxGufpm;&wmcsif; twlwl
q&mYrSm 0efrav;ygbl;? rGefrGef zdwfwmudk vufcHaemf q&m }}
aemfjraoG;uvnf; OD;jrifYEG,fudk vSrf;Munfhaeonf/ ESKwfu pum;rajymaomfvnf; rsufvkH;rsm;u
[dkwpfBudrfuuJYodkYyif awmif;yefae\/
]] aumif;NyaD v? 'gayr,fY 'DaeY q&mu a*gufq,f½Y pS u f si;f ½du
k zf Ykd csed ;f xm;Ny;D om; ½Sad ew,f? enf;enf;awmY
aemufusr,faemf }}
]] tdk ...udpör½Sdbl;? rGefrGefwdkYtdrfuvnf; aemufusrS npm pm;wm }}
]] 'gjzifY&if q&m vmcJYygr,f }}
rGefrGefonf pdwfauseyfoGm;aom rsufESmav;jzifY aumfzDqufaomuf\/
aumfzDukefaomtcg rGefrGefu ESKwfquf\/
]] uJ ...rGefrGef vmwJYudpö NyD;NyD? q&mvnf; a*gufuGif;oGm;&OD;r,f? rGefrGef jyefawmYr,f q&m }}
OD;jrifYEG,fu rGefrGefwdkYudk tdrfayguf0txd vdkufydkYay;\/
um;ay:rwufcif rGefrGefu ½kwfw&ufav; ac:\/
]] q&m }}
]] bmvJ rGefrGef }}
]] aemufwpfcgav tJ'D aemufwpfcgu b,favmufMumrvJawmY rodbl; q&m }}
]] tif; }}
]] tJ'D aemufwpfcgrSm rGefrGefvmawmY q&mYwynfhvnf; r½Sdbl;qdk&if q&mYudkav rGefrGef tukefvkH;
ulvkyfay;oGm;r,f }}
]] aumif;NyD rGefrGef? tJ'DaeYudk q&mvnf; arQmfvifYaer,f }}
]] wu,fajymwmvm; q&m? aemufawmYrS 'Daumifrav; ½SKyfw,fqdkNyD; atmfrxkwf&bl; }}
]] pdwfcs rGefrGefYudk q&m b,fawmYrS ratmfbl; }}
rGefrGef jyefoGm;aomtcg OD;jrifYEG,frSm pdwfcsrf;ompGm usef&pf\/
ta&;BuD;aom tydkif;wpfckum; atmifatmifjrifjrif NyD;oGm;NyD/ ukoa&;udk rGefrGefu ESpfNcKdufauseyfpGm
vufco H mG ;avNyD r[kwv f m;/ um,uH½iS u f pdwv
f v kd uf& vufrcHbJ pdwu f o k a&;[lonf ratmifjrifEikd af Mumif;
OD;jrifYEG,f aumif;pGmodonf/
xdkaeYu a*guf½dkuf&mwGif OD;jrifYEG,f vufaumif;vSonf/ ayESpfq,f ta0;rS usrf;vSrf;pdrfonfwdkY
0ifaomaMumifY bmY'f'D ESpfusif;&onf/ q,fY½Spfusif;NyD;aomtcg pkpkaygif;½dkufcsuf ckepfq,fY½Spfcsufom½Sd\/
OD;jrifEY ,G f [ef'u D ufyEf iS Yf ½du
k pf rG ;f &rnfu tcsu½f pS qf ,f? wl;tef'gygac: ud, k yf ikd pf cH sed af tmuf ESpcf suef nf;aom
atmifjrifrSKjzpf\/
tdrfjyefa&mufaomtcg OD;jrifYEG,fonf oDcsif;wat;at;? avwcRefcRefjzifY a&rkd;csKd;onf/ t0wftpm;
aumif;pGmvJNyD; rGefrGefwdkYtdrfqD xGufvmcJYonf/
nckepfem&DcefY ½SdNyDrdkY ywåjrm;rGef\ NcH0if;u ydwfxm;NyD jzpfaomfvnf; OD;jrifYEG,f a&mufvmaomtcg
tapmifYu 0if;wHcg; zGifYay;\/
[dkwpfcgu xdkifcJYaom {nfhcef;0rS rGefrGefu qD;BuKdae\/
]] vm ...q&m? 'DwpfcgawmY [dkbufcef; oGm;Mur,f? 'DnawmY rGefrGefwdkY tdrfom;csnf;yJ? rmrDvnf;
½Sdw,f? rmrDeJY q&mYudk rGefrGef rdwfzGJUay;r,f }}
rGefrGefu NyKH;NyD; vufuav;wpfzufudk urf;ay;\/ OD;jrifYEG,fuvnf; NyKH;NyD; rGefrGefYvufuav;udk ,l\/
rGefrGefYudk wGJulí OD;jrifYEG,fonf wpfzufcef;odkY ul;vdkufonf/
wpfzufcef;rSmu rD;a&mifvJYvJY xdefaeonf/ bm;aumifwmaemufrSmu OD;jrwfom ½Sdae\/
aumifwma½SUwGif trsKd;orD;wpfOD;u OD;jrifYEG,fwdkYbuf cyfapmif;apmif;av; ausmay;NyD; OD;jromudk
wpfpkHwpf&m ñTefMum;aeonf/
udk,fvkH;udk,fxnfu jynfhjynfhav;ESifY aMumY½Sif;onf/ azmYc&pf tjymEka&mifxbDESifY tusÐudk 0wfqif
xm;onf/ xbDu tusx Ð uf tenf;i,f jym&ifo Y nf/ wapmif;jrif&orQ rsuEf mS ESiYf vnfwikd rf S tomav;rsm;u
jzLjzL0if;onf/ rGefrGefYtom;av;rsm; uJYodkYyif jzLjzL0if;onf/
rGefrGefu qdk\/
]] q&m tJ'g rGefrGefY rmrD? rmrDa& ...}}
trsKd;orD;u OD;jrifYEG,fwdkYbuf vSnfhvdkuf\/
a½S;OD;pGm rSwfrdvdkufonfu aiGief;jzL vnfwdkif/ aemuf ...
OD;jrifEY , G f qwfueJ wkev f KS yo
f mG ;onf/ ESKwrf S vTwu f eJ xGuaf wmYrnfh pum;vk;H udk owdO;D íom tcsed rf D
xdef;rdawmYonf/
pifoD,m ...
OD;jrifYEG,fu rGefrGef\ vufuav;udk rodrom qkyfn§pfrdonf/ &ifrS vSKyf½Sm;rSK vufqDra&mufatmif
csKyfxm;&\/
jymao;aom? vSao;aom? rajymif;vJao;aom pifo, D m\ rsuv f ;Hk rsm;üvnf; wpfcPtwGi;f trsK;d rsK;d
ajymif;vJoGm;onfh cHpm;rSKvu©Pmrsm;udk OD;jrifYEG,f jrifvdkuf&\/
]] aMomf ...udk ...jrifY ...EG,f ...yJudk;? xifawmYxifw,f? raocsmvdkY }}
]] [kwfygw,f jrifYEG,fygyJ pif ...pifoD,m? udk,f ...'Dvdkac:cGifY ½Sdao;w,faemf }}
pifoD,mu NyKH;\/ onftNyKH;rS wpfpkHwpf&m 0rf;enf;rSKav;ygaeonf[k OD;jrifYEG,f xifrdonf/
]] ac:cGifY½Sdygw,f? pifoD,m ...vdkYawmY ac:cGifY½Sdygao;w,f }}
pifo, D mY tajzpum;u ol&Y ifxw J iG f yJw
Y if wodro
Yf rd xYf yfonf/ pifo, D mvdaYk wmY ac:cGi½Yf ydS gao;onf/
aMomf ...pifoD,mvdkYawmY ...? oDwmvGif[krl ac:cGifYr½SdNyD xifonf/
OD;jrifYEG,fu rGefrGefYudk vSnfhMunfhonf/
rGefrGefu olwdkYESpfOD;udk tHYMo[efjzifY Munfhae\/
OD;jrifYEG,fu tomt,m&,fNyD; qdkonf/
]] rGerf eG af & 0rf;omp&myJ? rGerf eG rYf mrDu q&mY i,foil ,fcsi;f ? uGo J mG ;MuwmawmY aMomf ...pifo, D ma&
tESpftpdwfavmuf ½SdMuNyDxifw,faemf }}
pifoD,m\rsufESmwGif owdjyKrSjrifEdkif½kH vSKyf½Sm;rSKwpf&yf ay:vm\/
pifo, D mu trlt,mtm;jzifY zdwaf c:[efjyí qdzk m0dik ;f xm;aom rSecf if;pm;yGyJ ak v;qD avQmufomG ;\/
rGefrGefESifY pifoD,mu rsufESmcsif;qdkif xdkifMu\/ OD;jrifYEG,fu tv,fqdkzmwGif xdkifonf/
xdktcdkufwGifyif tcef;wGif;odkY OD;aeatmifvnf; ajcvSrf;oGufoGufjzifY 0ifvm\/
]] q&mawmif a&mufaeNyD? uRefawmfu a&csKd;wm enf;enf;aemufusoGm;vdkY }}
OD;aeatmifonf OD;jrifYEG,fESifY rsufESmcsif;qdkif qdkzmwGif 0ifxdkif\/
OD;jromu aiGvifyef;wpfcEk iS Yf csO;f uyfvmonf/ vifyef;wGif zefuvyfEpS cf Ek iS Yf zefcu G yf g;ESpv
f ;Hk ygvm\/
OD;jromu zefuvyfEpS cf u k kd pifo,D mESiYf OD;aeatmifa½SU cay;onf/ oHviG o f ;D av;awG ygaomaMumifY rmwDerD eS ;f
OD;jrifYEG,f odonf/
zefcGufESpfvkH;udkrl rGefrGefESifY OD;jrifYEG,fa½SU csay;\/
rGefrGefu tNyKH;uav;jzifY OD;jrifYEG,fbuf vSnfhajym\/
]] xrif;pm;ysufrSmpdk;vdkY aumfzDawmY aemufrSaemf q&m? 'gu vdkif;rftJefqdk'g? rGefrGef wrif rSmxm;wm}}
]] aumif;ygw,f rGefrGef? q&mvnf; a&iwfaewmeJY tawmfyJ }}
pifoD,mu OD;jrifYEG,fudk pdkufMunfhNyD; ]]udkjrifYEG,f wjcm; bmrSraomufbl;vm; }}[k ar;\/
]] udk,f ...wjcm; bmrS raomufygbl; pifoD,m }}
OD;aeatmifu yxr rsufarSmifwGefYoGm;onf/ xdkYaemuf rsufvkH; tenf;i,f jyL;oGm;\/
]] q&meJY oefYu b,fvdk [dk ...}}
OD;aeatmif pum;rqkH;rD pifoD,mu jzwf½Sif;jy\/
]] udkjrifYEG,f[m oefYeJY [dk;i,fi,fwkef;u oli,fcsif;yg udkatmif? ykodrfrSm twlwl aecJYMuwm? rawGUMu
wmawmY tESpftpdwfeD;yg; ½SdNyDaygY }}
]] aMomf ...[kwv f m;? 'gayr,fY q&mYtaMumif; udak tmif ajymjywke;f uawmY oefu Y rodovdyk gyJvm;}}
]] [kww f ,fav? vlwrl ½Sm; emrnfwrl ½Sm; r[kwv f m;? a'gufwmOD;jrifEY , G qf w kd m oefo
Y zd ;l wJY udjk rifEY ,
G yf g
vdkY oefY b,fvdkodEdkifrvJ }}
rGefrGefu OD;jrifYEG,fudk MunfhNyD; ajymonf/
]] tESpftpdwfeD;yg;qdkawmY aeOD;? rGefrGefwdkY t½G,favmufu uGJoGm;MuwmaygY [kwfvm; }}
OD;jrifYEG,fu pifoD,mYudk wpfcsufvSrf;Munfhonf/ pifoD,mu rsufvTmudk atmufpdkufcsxm;\/
]] [kwfygw,f rGefrGef? tJ'Dt½G,favmufawGuaygY? pifoD,mu wuúodkvfqufoGm;w,f? q&muawmY
NrKdUrSmyJ tvkyfvkyfae&pfw,f }}
]] q&mu bmvdkY wuúodkvf qufroGm;wmvJ }}
]] roGm;EdkifvdkYaygY rGefrGef? i,fi,fwkef;u q&mu odyfqif;&Jygw,f }}
pifoD,mu ,rumcGufudk aumufudkif\/
]] pum;aumif;aew,f? uJ ...csD;,m;pf }}
OD;aeatmifu olY,rumcGufudk ajr§muf\/
rGefrGefESifY OD;jrifYEG,fwdkYuvnf; rdrdwdkY\ oHy&mazsmf&nfcGufrsm;udk ajr§mufvdkufMu\/
OD;jrifYEG,fu oHy&mazsmf&nfcGufudk ESKwfcrf;qD ydkYonf/ acgif;u ikHYaom taetxm;wGif ½SdvifYupm;
rsufvkH;wdkYu ,rumcGufrS pkyfaomufaeaom pifoD,mYxH a&mufoGm;\/
olY&ifrSm ododomom xdcdkufoGm;onf/ pifoD,mESifY uGJoGm;MuonfrSm tESpftpdwfeD;yg;½SdNyD [laom
pum;onf &mESKef;jynfh rrSefaMumif; owd&vmonf/
[kwo f nf &mcdik Ef KS e;f wpf&mjynfh rrSeyf g/ uGo
J mG ;MuNy;D rS wpfcg jyefq&kH ygao;\/ pifo, D mYukd onftoGif
onf[efrsKd;ESifY .../
pum;0dkif;u acwåwdwfaeonf/ qdwfNidrfjcif;udk rGefrGefu zsufvdkuf\/
]] ckeifu q&majymwm wuúodkvfudk qufroGm;EdkifcJYbl;? [kwfw,faemf }}
]] [kwfygw,f rGefrGef }}
]] aemufawmY a'gufwmbGJUawmif b,fvdkvkyf&ovJ }}
]] 'guawmY aemifEpS t f awmfMumrS q&mu &efuek af &mufvmNy;D tvkyv f yk &f if; wuúov kd f wufcw YJ mud;k }}
]] aeOD; rGefrGef rSwfrdNyD? tJ'Dwkef;u oufBuD;wuúodkvfqdkwm ½Sdw,f? q&m tJ'DrSm wufcJYwmvm; }}
]] oufBuD;wuúodkvfawmY ½Sdygw,f? 'gayr,fY q&mu &efukefwuúodkvfrSmyJ wufcJYygw,f? q&mu
ntvkyfvkyfNyD; aeYausmif;wufcJYwmyg }}
]] q&mu ntvkyf bmvkyfwmvJ }}
pifoD,mu ,rumcGufudkcsvdkufNyD; 0ifwm;jrpfonf/
]] rGefrGef bmawGavQmufar;aewmvJ? ntvkyf vkyfw,fqdk&if awmfa&maygY }}
pifoD,mYtoHrsm tenf;i,fav; rmae\/ OD;aeatmifuvnf; &,farmNyD; 0ifajym\/
]] q&ma& rGefrGefu 'DvdkyJ? tm;BuD; odcsifwm? 'gayr,fY orD;&JU tukefavQmufar;&wm r[kwfbl; }}
]] udpör½Sdygbl; OD;aeatmif? uRefawmf ajzEdkifygw,f? q&mY ntvkyfu pm;yGJxdk; rGefrGef? [dkw,frSm
pm;yGJxdk; }}
rGefrGefrSm vQmav;wpfvpf jzpfoGm;\/ ar;rdonfudk tm;em[efjzifY OD;jrifYEG,fudk Munfhae\/
OD;aeatmifu ,rumudk ukefatmif armYcsvdkufonf/
]] uJ ...xrif;pm;Mur,f? uRefawmfwdkYu udpör½Sdbl;? bmrS raomufwwfwJY q&mYtwGufu nOfheuf
oGm;&if tqmvGefoGm;r,f? jroma& jyifcdkif;vdkufawmY }}
xdknu xrif;pm;aomufNyD; nOfhq,fem&DcefYü OD;jrifYEG,f rGefrGefwdkYtdrfrS jyefvmcJYonf/
onfwpfBudrfawmY pdwfu vSKyf½Sm;½kHru emusifaeonf/
aMomf ...vufpowfawmY rGefrGefYtaru pifoD,m/ oDwmvGif[k jrwfEdk;pGm rdrd wpfBudrfu trnf
ay;cJY&ol pifoD,m/
oDwmvGif [laom trnfudkawmY pGefYypfvdkufNyD xifonf/ ,ckawmY jzLjzLoeYf? OD;aeatmif\ ZeD;
a':jzLjzLoefY? jzLonf oefYonfqdkawmY pifMu,fNyDaygY/ twdwfESifYqdkif&mawGu pifMu,faeNyDaygY/
odkYr[kwf tm;vkH;udk arYypfvdkufNyDaygY/
tm;vkH;udk arYypfvdkufygNyD qdkonfudkawmY pifoD,mu rdrdudk ajymcJYzl;onf/
tJonfwkef;u rdrdu pm;yGJxdk;/ rGefrGefYudk ajymcJY&aom [kdw,frS pm;yGJxdk;/
ud,k bYf ufu arQmv
f ifjY cif;udrk l rpGeaYf o;bJ txD;usef wpfaumifMuu
G b
f 0ESiYf avmuudk &J&&J ifqikd af eqJ
umv\ wpfnoü ...

(c)

yef;qdk;wef;½Sd jroD&d [dkw,fwGif;odkY jrifYEG,fonf 0ifvdkuf\/


awmufajymifcefYnm; ½Snfvsm;aom bm;aumifwmtwGif; wpfaxmifY½Sd aiGvufcHXmeteD;ü &yfaeol
refae*sm t*Fvdyf-jrefrmujym; *sifrDudk jrifYEG,fu OD;ñGwftav;jyK ESKwfqufí aumifwmwHcg;udk wGef;0ifNyD;
twGif;buf tcef;wpfckqD avQmufvmcJYonf/
tcef;wGif;ü jrifYEG,fu t0wftpm;vJonf/
tay:tusu Ð tjzLa&mifwt DG xl? a½Ta&mifEiS Yf tpdr;f a&mifyef;cufrsm;ygonf/ abmif;bDu tpdr;f ykyaf &mif?
wpfzufwGif a½Ta&mif tvsm;vdkuf tpif;ygonf/
rSefa½SUwGif jrifYEG,fonf acgif;udk useaooyfatmif NzD;onf/ t0wftpm;udk wGefYacgufrSK uif;atmif
qGJqefYonf/ ajymifvufaom ODcRef½SL;zdeyfudkpD;NyD; vufrsm;udk a&wdkifü pifMu,fatmif aq;onf/ rSefa½SUwGif
wpfBurd x
f yf&yfNy;D rdrtd oGit f jyifukd aemufq;Hk wpfcsD ppfaq;onf/ tm;vk;H auseyfrS aumifwmrSxu G Nf y;D cef;rwGi;f
cif;usif;xm;aom pm;yGJrsm;tv,fü ppfaq; tvkyf½SKyfaeol pm;yGJxdk;rSL; rdkufu,fvfxH vmcJYonf/
Adkufr½TJw½TJESifY tdE´d,-t*Fvdyfujym; rdkufu,fvfu olYudk NyKH;ESKwfqufonf/
]] *G'ftD;Aeif; jrifYEG,f }}
]] *G'ftD;Aeif; rdkufcf }}
jrifYEG,fu wm0efrSwfwrf;pmtkyfwGif a&;oGif;vufrSwfxdk;\/
rkdufu,fvfu pm;yGJrsm;udk vufn§Kd;xdk;jyNyD; qkd\/
]] 'D;,m;csufyf? 'Dn pm;yGJeHygwf wpfq,fuae q,fYig;txd armif&ifYwm0ef }}
]] atmvf½dkufxf rdkufcf }}
]] nOfhawmYeufr,f? ESpfcsufwD;txd a&mufcsifa&mufr,f? 'Dnu y½dkufAdwf? r*FvmOD;n {nfhcHyGJ? ,l
tef'gpwJef; }}
]] udpör½Sdygbl; rdkufcf? wpfnwpfav[m }}
]] wpfnwpfavayr,fY rif;pmusuaf wmY ysurf mS yJ? rvTo J mvdyYk g? abmYpu
f rif;udk ig;em&Duae ud;k em&Dxuf
ydkwm0efray;&bl;vdkY ajymxm;wm }}
]] wcgwav wm0efcswmyJ? udpör½Sdygbl;? 'gxuf 'Dn udk,kBuKdifudk,fwdkif vmrSmvm; }}
]] vmr,f? tJ'gaMumifY ajymaewm? abmYpfu ar;&if rif;oabmwlwmawmY ajymay; }}
]] pdwfcsyg rdkufcf? rif;u igYudk tjrJn§mcJYwmyJ }}
]] oJ&f ,ltm&f? rif;odw,f? rif;udk ign§mwm abmYpef cYJ ifvcYkd sn;f r[kwb f ;l ? rif;u aumvdyw
f ufaeawmY
igav;pm;ygw,f? rif;bGJU&&if [dkae&m a&mufrSm ...}}
rdkufu,fvfu *sifrD½Sd&m ñTefjyNyD; ajym\/
jrifYEG,fu &,farmNyD; acgif;cgjy\/
]] tJ'Dae&m igrvdkcsifygbl;? igY0goemu wjcm;yg? igtck pmoifcGifY&wm awmfygNyD }}
olwdkY pum;ajymaeMupOf tjcm;pm;yGJxdk;rsm; a&mufvmMu\/
tay:xyf uyGJcef;r wD;0dkif;rS pwifwD;rSKwfoHvnf; ay:vm\/
rdkufu,fvfu trdefYay;\/
]] tdkau b'f'Dpf? wloydkYpfwf }}
jrifYEG,fwdkY toD;oD; wm0efus&m pm;yGJrsm;qD oGm;Mu\/
nOfhckepfem&Dxdk;onfrSpí {nfhonfrsm; wzGJzGJ a&mufvmMu\/
{nfo h nfrsm;u twGv J ukd f vmMu\/ ZeD;armifErHS sm;vnf; ygMuonf/ ZeD;armifErHS [kwo f nfh pkw
H rJG sm;vnf;
vmMuonf/ a,mufsm;wdkif;u ½Syfpuif;tay:0wf ukwftusÐtjzL? bdk;wdkifac: vdyfjymawmif vnfpnf;awGESifY
abmif;bDu teufwGif teDpif;ygonfh uyGJ0if abmif;bDawG/ xbD0wfaom trsKd;orD;rsm; rygvQifum;
onfae&monf jrefrmjynfrSmyg[k jrif½kHESifY t,kH&cufavrnf/
jrifEY ,
G of nf a½S;,cifu txufwef;tvTm0if qdo k wl \
Ykd yGwo f bifaMumif; 0w¬KawGxüJ om zwfz;l onf/
,ckrS udk,fawGUrsufjrif BuKHzl;&\/
{nfhonfpkHwGJrsm;u atmufxyfcef;r½Sd pm;yGJrsm;wGif ,rum okH;aqmifMuonf/ NyD;awmY tay:xyf½Sd
uyJGcef;rqD wufNyD; uMuonf/ armvQif atmufjyefqif;NyD; ,rum rSD0JMujyefonf/ NyD;vQif tay:xyfodkY ...
jrifEY ,G wf Ykd pm;yGx
J ;dk rsm;rSmvnf; wpfO;D rQ wpfcPrQ tNird rf ae&/ bm;aumifwmESiYf pm;yGrJ sm;Mum; ,rum
cGufwif vifyef;av;rsm;udk,fpDjzifY vl;vmacgufwkHY oGm;ae&onf/
[dkw,fydkif½Sif udk,kBuKdifuvnf; uyGJ0wfpkHESifY a&muf½SdaeaomaMumifY tvkyform;rsm;tm;vkH; txl;
*½kpdkufvkyfaeMu\/
pm;yGJeHygwf q,fYig;wGif topfa&mufvmaom pkHwGJESpfpkH xdkifaeMuonfudk jrifYEG,f vSrf;jrif&onf/
jrifYEG,fu pm;yGJeHygwf wpfq,fwGif odrf;aeqJrdkY pm;yGJeHygwf q,fYig;qD rdkufu,fvf udk,fwdkif
uyfoGm;onfudk awGU&\/
jrifYEG,f aumifwmqDta&mufü rdkufu,fvf uyfvm\/
]] eHygwf q,fYig;twGuf paumYcsfwl;? rmwDeDqdGwl; }}
]] tdkau rdkufcf }}
bm;rif;u jyifqifay;onfwu Ykd kd jrifEY ,
G of nf vifyef;wGif xnfo h nf/ vufwpfzuf\ vufz0g;ay:wGif
vifyef;udkwifNyD; tjcm;vufwpfzufu vufokwfy0gjzLudk udkifvsuf jrifYEG,fonf pm;yJGeHygwf q,fYig;qD
csOf;uyfvmonf/
jrifYEG,fu rmwDeD zefuvyfudk csay;onf/ odkY&mwGif zefuvyfav;u pm;yGJay:ra&muf? vrf;ckvwf
avxJwGifom vufudkwef;NyD; jrifYEG,fu jrif&oludk aMumifai;Munfhaerdonf/
pifoD,m ...b,fvdkrS rarQmfvifYaom pifoD,m ...
pifoD,m\ yg;pyfav;vnf; [oGm;onf/ rsufvkH;av;rsm;vnf; jyL;oGm;onf/
onftajctaerSm ESKwq f ufpum;ajym&ef roif[ Y k vsijf refpmG qk;H jzwfNy;D jrifEY ,
G o
f nf ,rumcGurf sm;udk
pm;yGJay:ü vdkufcs\/ NyD;awmY vsifjrefpGmyif pm;yJGrS cGmvmcJY\/
aumifwmrS vufaxmufí tm;jyKum twefMumav; &yfaerdonf/ ausmudk pifoD,mwdkYbuf
cdkif;xm;onf/ pdwfwGif;u aemufjyefvSnfhvdkuf&rnfudk aMumufae\/
bm;rif; csmvDtavsmifu ajymonf/
]] armoGm;yvm; udk,fYvl? 'gayr,fY a[m[dkrSm ESpfwGJ qif;vmMujyefNyD }}
0ufjzpfraS wmY rpifraMumufomNy/D jrifEY , G of nf ausmudv k n
S vhf ukd Nf y;D vlopf0ifvm&m pm;yGq
J aD vQmufc\ YJ /
rsufvkH;rsm;url pifoD,mwdkY pm;yGJqD a&mufoGm;\/
rmwDeD zefuvyfudk ESKwfcrf;ESifYawYvsufu pifoD,monf rdrdudk pdkufMunfhaeonfudk jrifYEG,f awGU&\/
pdwfudk xdef;csKyfNyD; jrifYEG,fonf rrSm;atmif tvkyfudk qufvkyf\/ rSmonfwdkYud rrSm;atmifvnf;
rSwf&onf/ ajcacsmfvufacsmf usruGJ? vJrzdwfatmifvnf; owdxm;&ao;onf/
pifoD,mwdkY twGJrsm; tay:xyf uyGJcef;rqD wufoGm;onfudk jrif&\/ aMomf ...olYtazmfu
pifoD,mESifY yl;uyfum vufarmif;av;udk wGJcsdwfoGm;onfudkyg jrif&\/
aoG;ylwkef;awmY wkefvSKyfacsmufcsm;onf/ aemufrSmawmY xdefvif;aeaom rD;a&mif? awmufajymifaom
t0wftpm;? ½TifNyKH;aom rsufESmrsm;? &,foHarmoH pum;oH onfywf0ef;usifu oyfoyf? udk,fu oyfoyf
jzpfoGm;onf/ udk,fESifY oyfoyfBuD;jzpfaeaom ywf0ef;usifrSm udk,fu puf½kyfvdkom vSKyf½Sm;aerdawmY\/
tay:xyfrS uBuKd;wD;vkH; wpfcsDtNyD;ü pifoD,mwdkY jyefqif;vmonfudk awGU&\/
puf½kyfuJYodkYyif jrifYEG,fonf pifoD,mwdkY pm;yGJqD uyfoGm;\/
pifoD,mESifYawmY rsufvkH;csif;rqdkifrdatmif BuKd;pm;&onf/
pifoD,mESifYwGJaom a,mufsm;ysKdu paumYcsfESpfcGufESifY rmwDeDESpfcGufudkyif rSm\/
tjcm; rdef;rysKdu Mum;0ifajym\/
]] 'Dn pifoD,mYMunfh&wm wpfrsKd;yJ? ,lYzD,Gefaq;udk atmufarYaewmvm; }}
]] tdk; ...awmufwD;awmufwJY r[kwfygbl; }}
]] 'gjzifY rvef;bl;vm;? 'DrSm bGKdif rmwDeDqGd ,lrvmeJY? '½dkif; Mum;vm; }}
pifoD,mu ysmysmav; 0ifwm;\/
]] Edk; ...qGd ...qGdyJ ,lvmyg }}
jrifYEG,fu aumifwmqD jyefvmNyD; rSmonfwdkYudk ,lvm\/
ywf0ef;usifu oyfoyfBuD; jzpfaejyef\/ udk,fuvnf; puf½kyfBuD;/
puf½kyfBuD;uJYodkY vkyfae&mrS rsufvkH;wdkYonf pifoD,mwdkY pm;yGJqD a&mufoGm;rdjyef\/
pm;yGJü usefokH;OD;u ½SdaeMuao;onf/ pifoD,mum; r½SdawmY/
bm;rif;ay;aom ,rumcGurf sm;udk vifyef;av;wGif xnfah ecdu k f refae*sm *sirf o
D nf teD;odaYk &mufvm\/
]] jrifYEG,f tJ'gawG xm;cJY? rif;udk abmYpf ac:aew,f? rdkufcf olYae&mudk cP0ifvdkufyg }}
udk,kBuKdif\ oD;oefY½kH;cef;u taqmufttkH\ taemufydkif;wGif ½Sdonf/
tcef;wGif;odkY 0ifvdkufrdonfh cPü jrifYEG,frSm wkHYueJ jzpfoGm;\/
pm;yGJ½Sd qkHvnfukvm;xdkifwGif udk,kBuKdif xdkifae\/ a½SU½Sd qdkzmwpfckay:rSmum; pifoD,m/
]] jrifEY ,
G af & a[m'DrmS pifo,
D mu rif;udk awGUcsiv
f w
Ykd ?YJ ykord rf mS rif;wdYk twlwl aezl;Muw,f r[kwv f m;}}
jrifYEG,fu ajcpkH&yf&if; acgif;ndwfjy\/
]] pifoD,mu rif;eJY y½dkufAdwfpum; ajymcsifvdkYwJY? at;at;aq;aq; ajymMu }}
udk,kBuKdifonf þrQomajymNyD; tcef;wGif;rS xGufoGm;\/
pifoD,mu rsuf&nf0Jaom rsufvkH;av;rsm;ESifY olYudk ai;ai;av; armYMunfhae\/
ajcpkH&yfvsufyif olu rwkefrvSKyf &yfae\/
]] &yfyJaeawmYrvm;? xdkifygOD; armif }}
armif ...onftoHukd rMum;&onfrmS MumcJNY y/D em;rSmcsKad yr,fY &ifrmS u xl;jcm;pGm aqG;jrnfeh musi\ f /
olu ajz;nif;pGmjzifY pifoD,mESifY rsufESmcsif;qdkif 0ifxdkifonf/
rsuf&nf0Jvsufuyif pifoD,mu olYudk NyKH;NyKH;av; Munfhae\/
]] armifYb0uvnf; ½kef;&wkef;? uef&wkef;yJ [kwfvm; armif }}
olu ESKwfjzifYrajzbJ acgif;ndwfjy\/
]] pifoD,mwdkY uGJoGm;Muwm ig;ESpf½SdNyDaemf }}
'gudkvnf; olu acgif;ndwfjy\/
]] b,fvkdvJ pifoD,mYudk pum;rajymawmYbl;vm; }}
onfawmYrS olu vSKyf½Sm;rd\/
]] cGiYfvTwfyg pifoD,m? udk,f ½kwfw&ufqdkawmY b,fvdkpum;ajym&rSef; rodbl; }}
]] pum;ajymvdkY r&wmvm;? pifoD,mYudk pum;rajymcsifawmYwmvm; }}
]] 'DvdkawmY rajymygeJY pifoD,m? udk,fwdkYMum;rSm pdwfemp&m[m r½SdcJYygbl; }}
]] wu,fajymwmvm; armif? uGJoGm;MuNyD; armifYqDudk pifoD,m pmav;wpfapmifawmifrS rxnfhcJYwm
pdwfrembl;vm; }}
]] uGJoGm;MuNyD; bmMumovJ pifoD,m? wdkif;jynfBuD;u aomif;usef;rSKawGeJY uarmufurjzpf? ykodrf
NrKdUay:rSmwGif wdkufyGJawGu jzpfvdkY? udk,fvnf; [dkajy;'Dajy;eJYOpöm }}
]] xm;ygawmYav? tJ'Drwdkifcif tcsdefawmY aumif;aeygao;w,f? pifoD,m wrif pmrxnfhcJYwm }}
olu rajz/
]] pifo, D m trSeu f kd 0efcrH ,f? armifu
Y kd pifo,D m enf;enf;awmY pdwef moGm;w,f? yxrawmY wpfrsK;d aygYav?
aemuf apYapYawG;awmY bmyJajymajym armif pifoD,mYudk cspfw,fqdkwm pifoD,mu armifYudk cspfwmudk rrDbl;?
tJ'DawmY pifoD,m pdwfemw,f? armifYudkvJ pdwfemw,f? armifYudkxuf cspfw,fqdkwmudk pdwfemw,f? pifoD,m
ajymwmudk em;vnf&JUvm; }}
]] em;vnfygw,f pifoD,m? pifoD,mYudk udk,f tjypfvnf;rwifygbl; }}
]] 'Dpum;udk Mum;&vdkY armifYudk aus;Zl;wifygw,f? tJ'DtcsdefupNyD; jzpfcJYwmrSeforQudk pifoD,m tukef
arYypfvkdufw,f? b0rSm aysmfaysmfyJ aeypfvdkufr,f? tJ'gudkvnf; armifcGifYvTwfEdkifr,fvdkY xifygw,faemf }}
]] bmaMumifY 'gawGudk ajymae&ovJ pifoD,m? pifoD,m rSwfrdao;vm;? bmawG jzpfvmjzpfvm udk,f
tjypfrwifbl;vdkY? pifoD,mYudk udk,frcsKyfcs,fbl;? pwnf;u udk,f[m tqkd;qkH;twGuf jyifqifxm;wJYvlyg }}
]] 'gudk pifoD,m ,kHw,f? ,kHvdkYvnf; rarQmfvifYbJ armifYudk 'DnawGUawmY pifoD,mY 0wå&m;wpfckudk
pifoD,m owd&vmw,f? tJ'gajymcsifvdkY tck awGU&wm }}
]] bmrsm;vJ pifoD,m }}
]] pifoD,m rSwfrdao;vm;vdkY ckeifu armifu ar;cJYw,f? pifoD,m rSwfrdwmaygY? armifajymcJYw,fav?
arQmfvifYcsufeJY vlvkyfvm&wJY b0rdkY armifYbufu arQmfvifYcsufudkawmY rpGefYbl; qdkwmav? 'Dn pifoD,m
ajymcsifwmu rjzpfEdkifawmYwJY tJ'DarQmfvifYcsufudkvnf; pGefYvdkufygawmYvdkY? pifoD,meJY jzpfcJYwmawG&JU t&dyfrdk;
rcHbJ armifYb0armif ajzmifYajzmifYqufoGm;awmYvdkY }}
pifoD,mY qdkvdkcsufudk olu oabmaygufoGm;\/ oabmaygufjyefawmY tqdk;qkH;twGuf jyifqif
xm;vsufu &ifrSm eifYjzpfatmif eifYrdonf/
twefMumav; idkifpOf;pm;NyD;rS pum;udk wpfvkH;csif; ajymrd\/
]] tckvdk yGifYyGifYvif;vif; ajymvdkY? pifoD,mYudk aus;Zl;wifrdygw,f? a½S;wkef;uokH;wJY pum;wpfck½Sdw,f?
vGrf;wmudk emwmeJYqdkYwJY? udk,fYtwGufawmY tJ'DvdkqdkYzdkY emwm[m r½Sdygbl; pifoD,m? vGrf;wmawmY ½Sdw,fav?
½Sad eOD;rSmaygY? ud,k w
f Ykd i,fi,fu a&Munfa&aemuf Oyrmudyk J jyefay;r,f? a&Munfuvnf; ½Sad ew,f? a&aemuf
uvnf; ½Sdaew,f? t½SdawGuawmY t½SdawGygyJ pifoD,m? jiif;y,fvdkY r&bl;? 'gayr,fY olwdkY ra&mMubl;?
udk,fY&ifrSmvnf; 'Dtwdkif;yJ ½Sdygap? vGrf;wJYa&aemufuawmY ½SdaerSmyJ? 'DvdkyJ udk,fYarwåm pifoD,mYarwåmqdkwJY
a&Munfvnf; ½Sdaeygw,f? a&aemufudk jrifayr,fY udk,f a&MunfudkyJ MunfhajzygYr,f pifoD,m }}
pifoD,mu olYudk ai;pdkufMunfhae\/ rsufESmav;rSmu tNyKH;ESifY trJY a&maeonf/ rsufvkH;rsm;qDrS
rsuf&nfrsm;url vQHusae\/
pifoD,monf ae&mrS qwfueJ xvdkuf\/
]] 'Dpum;Mum;&vdkY pifoD,m 0rf;omygw,f? aMomf ...'gxuf armifYararaum usef;rm&JUvm; }}
olYESKwfu rqdkpavmufav; qdkif;oGm;onf/ ol vdrf&awmYrnf/
]] usef;rmygw,f pifoD,m? udk,fYtar[m usef;rmcsrf;ompGm ½Sdaeygw,f }}
trSeu f awmY tar r½Sad wmYNy/D ykord af jrrSm tarYukd jrK§ yEf o HS N*KØ [í
f om;wpfa,muf\ aemufq;Hk 0wå&m;udk
jyKcJYonfrSm vydkif;om ½Sdao;onf/
]] 0rf;omygw,f armif? pifo, D mvnf; rdu k w
f ek ;f u rdu
k cf aYJ yr,fY rMumcifrmS pifo,
D mYrb
d pdwcf sr;f omr,fY
udpöudk pifoD,m vkyfay;EdkifawmYr,f? armifvnf; 0rf;om&pfyg? oGm;NyD armif }}
tcef;wGif;rS pifoD,m xGufoGm;onf/
usef&pfaom olY&ifrSm 0rf;omrSKESifY 0rf;enf;rSKwdkY a&m,Sufaeonf/
udk,fYwkef;u udk,fYrdcif pdwfcsrf;omrSKudk OD;pm;ay; vkyfcJYonf/ ,ck aemufqkH;pum;t& pifoD,monf
olYrdb pdwfcsrf;omrSKudk vkyfawmYrnf[k od&onf/
onftwGufawmY 0rf;omrdygonf/
wpfNyKdifeufrSmyif qGJxm;aom aumuf½dk;rQifav;wpfp a&rSmjr§KyfvdkufNyDudk em;vnfrdonf/
tJonftwGufawmY 0rf;enf;&onf/
aMomf ...a&MunfESifY a&aemuf? ra&mavaom a&MunfESifY a&aemuf/

(*)

rGefrGefwdkYtdrfrS jyefvmNyD; OD;jrifYEG,fonf pm;yGJwGif xdkifvsuf av;eufpGm awG;aeonf/


a&MunfESifY a&aemuf/
onfoabmuawmY ajy;í rvGwfEdkifNyD/
cspfzG,f oem;zG,faom rGefrGef\ rsufESmav;u rsufvkH;rsm;wGif ay:vmonf/ rGefrGefYrsufESmav;ESifY
,SOfNyD; pifoD,m\ rsufESmuvnf; ay:vmonf/
tckrS udk,Yfpdwfudk udk,f xifxifodNyD/
uav;rtwGuf &ifrSm cdkifcdkifjrJaeNyDjzpfaom u½kPmESifY oHa,mZOf/ u½kPmuawmY a&Munfyg?
oHa,mZOfuawmY tif; ...a&aemufygwum;/
tckrS od&onf/
a&aemufygwum;/ aMumufzG,faom? ½SufzG,faom a&aemufygwum;/

Ä Ä Ä

tcef; « 8 »

(u)

pdwfynmXme\ oD;jcm;jyKjyifxm;aom tcef;wGif;½Sd ukwifay:wGif rGefrGefu yufvufuav;vSefí


vSJae\/
ukwifacgif;&if;wGif OD;jrifYEG,fu ukvm;xdkifwpfvkH;ESifY xdkifae\/
rGerf eG t
Yf aeESiYf rsuEf mS usuef &H rH sm;udrk l jrifEikd rf nf/ acgif;&if;rS OD;jrifEY ,
G u
f u
kd m; omreftm;jzifY rjrifEikd /f
OD;jrifYEG,fu rGefrGef\ wpfudk,fvkH;udk aumif;pGm jrifEdkif\/
rGefrGefawmY odrnfr[kwf/ tcef;wpfae&m½Sd vQKdU0SufrSefaygufrSaeí wm0efcsxm;aom pdwfynmXmerS
q&mrwpfOD;ESifY aemfjraoG;wdkYuvnf; tcef;wGif;udk apmifYMuyfMunfh½SKaeMuonf/
OD;jrifYEG,fu trdefYay;onf/
]] uJ ...ajymav rGefrGef }}
rGefrGefYxHrS pdwfysufjcif;a&maom &,foHav; t&ifay:vm\/
]] rGefrGefu bmajym&rSmvJ }}
]]q&m ½Si;f jycJNY y;D NyD r[kwv
f m;? rGerf eG f ajymcsiw f majymEdik w
f ,f? pdwx f aJ y:vmwmudak jym? bmay:vmvm
ajym }}
]] rGefrGefYpdwfxJ tck bmrS ...rS ray:yJ[m }}
]] tck ray:&if ay:awmYrSajym? q&m apmifYem;axmifr,f }}
]] 'ku©ygyJ }}
rGefrGefYxHrS toHwdwfoGm;\/ OD;jrifYEG,fu em;axmifae\/
]] q&m }}
]] bmvJ rGefrGef }}
]] rGefrGef &,fcsifw,f }}
]] tif; }}
]] yufvufBuD;ae&wm wpfrsKd;BuD;yJ? vlrrmvdkyJ? rGefrGefu vlrrmvnf; r[kwfbl; }}
]] tif; }}
]] rGefrGef tdyfaysmfoGm;&if b,fYES,fvkyfrvJ }}
OD;jrifYEG,fu rajz/
]] tvum; ajymwmyg? yufvufBuD; rGefrGef rtdyfwwfygbl;? tdyfaysmfoGm;vnf; zswfqdk vefYEdk;wmyJ }}
]] tif; }}
]] trSefawmYvnf; nqdk rGefrGefu awmfawmfeJY tdyfraysmfygbl;? tdyfvsufeJY tdyfraysmfwm[m awmfawmf
pdwfnpfzdkYaumif;w,f }}
]] bmjzpfvdkY tdyfraysmfwmvJ }}
]] rsufvkH; aMumifaevdkYaygY }}
]] rsufvkH;aMumif&if bmawGawG;vJ }}
]] bmawGawG;vJ? tdk ...tpkHaygY? [dk[mawGa&m 'D[mawGa&m }}
]] tJ'gawGu bmawGvJ }}
]] b,frSwfrdrvJ? wrifawG;wmrS r[kwfbJ? olYbmomol pdwfxJa&mufvmwJY Opöm }}
]] bmawG pdwfxJa&mufvmwmvJ }}
]] tJ'gvJ b,frSwfrdrvJ? olYbmomol a&mufwkef;u a&mufvmwmawG }}
]] raeYnuaum rsufvkH;aMumifao;vm; }}
]] aMumifwmaygY }}
]] tJ'Dwkef;uaum pdwfxJ bmawGa&mufvmovJ }}
]] 'DaeY q&mu rGefrGefYudk pukay;r,fqdkwm owd&w,f }}
]] tJ'DawmY }}
]] rGefrGef 0rf;omwmaygY? q&mu ajymcJYw,f? ukwmr[kwfbl;? OmPftvif;udk ½SmwmvdkY? rGefrGefuvnf;
½Smcsifygw,fav? NyD;awmY ...}}
rGefrGefu pum;rqufbJ &yfxm;\/
]] NyD;awmY bmjzpfovJ }}
]] NyD;awmY rGefrGef aysmufcsifygw,fav? rGefrGef 'ku©dwb0udk rGefrGeftwGufawmY rGefrGef ...tJ ...
rxl;ygbl;? b0u 0#faMuG;r[kwfvm;? 'gayr,fY ...}}
rGefrGefonf pum;&yfoGm;jyef\/
]] 'gayr,fY qufav rGefrGef }}
]] 'gayr,fY 'uf'DeJY rmrDudkawmY oem;w,f }}
]] bmudk oem;wmvJ }}
]] oem;wmvnf; r[kwfygbl;av? [dk'if; rGefrGef b,fvdkajym&rvJ }}
rGefrGefonf pOf;pm;ae[ef &yfae\/ OD;jrifYEG,fu bmrQ rwdkufwGef;bJ em;axmifae\/
rGefrGefu oufjyif;av;½SKdufNyD; qufajym\/
]] rGefrGef[m 'uf'DeJY rmrDtwGuf 0efxkyf0efydk;BuD; jzpfaew,fr[kwfvm;? rmrDeJY 'uf'D[m rGefrGefYudk
odyvf nf;cspw f ,f? odyvf nf; tvkv d u
kd w
f ,f? rmrDeYJ 'uf't
D wGuf rGerf eG f pdwrf aumif;bl;? trSeu
f av rGerf eG o
f m
'Dvdkjzpfrae&if rGefrGefwdkYtdrfom odyfaysmfzdkYaumif;r,f? tckxuf aysmfzdkYaumif;r,f? q&m&,f rGefrGef wu,f
aysmufcsifygw,f }}
rGerf eG u
f pum;qk;H [ef &yfomG ;\/ OD;jrifEY ,
G o
f nf qufem;axmifaeao;\/ rGerf eG x Yf rH S pum;oH xyfay:
rvmrS qdk\/
]] qufajymav }}
]] rGefrGefajymwm NyD;NyDyJ? bmqufajym&rSmvJ }}
]] wjcm; ajymcsifwmaygY }}
]] wjcm; ajymcsifwmrS r½SdbJ }}
]] pOf;pm;ygOD;av }}
]] tJ'Dvdkqdk rGefrGef pOf;pm;vdkufOD;r,f }}
tcef;wGif;rSm wdwfaejyef\/ OD;jrifYEG,fu em;axmifaeonf/ twefMumonftxd rGefrGefYxHrS pum;oH
ay:rvm/
]] pOf;pm;vdkY&yvm; }}
]] [ifYtif; }}
]] pdwfxJ bmrS ay:rvmbl;vm; }}
]] ay:wmawmY ay:wmaygY }}
]] bmay:vJ }}
]] q&m }}
]] bmvJ rGefrGef }}
]] q&mYudk ac:wmr[kwfbl;? rGefrGefYpdwfxJ q&may:vmw,fvdkY ajymwm }}
]] aMomf ...tif; }}
]] q&m rGefrGefYudk pdwfrysufbl;vm; }}
]] [ifYtif; }}
]] rGefrGef wpfckawG;rdao;w,f }}
]] tif; }}
]] wpfckr[kwfygbl;av? ESpfck okH;ckawmif }}
]] bmawGvJ }}
]] [dk ...uufyfzkH;av;&,f? aAm"dukef;em;u pdwåokc 0yfa½SmYqdkwm&,f }}
]] tif; }}
]] tJ'Dwkef;u rGefrGefYum;ysufwm cyfaumif;aumif;yJ? EdkYrdkYjzifY q&meJY rGefrGef cifrdMurSm r[kwfbl; }}
]] [kwfwmaygY rGefrGef }}
]] q&mYqD pvmwkef;u rGefrGefav aMumufvdkufwm? rawGUcsifwJYvludk vmawGUrdwmqdk&if b,fYES,f
vkyfrvJ? 'gayr,fY q&mu rGefrGefYudk aumif;aumif;vufcHawmY rGefrGef 0rf;omvdkufwmav }}
]] q&m ,kHygw,f }}
]] NyD;awmY q&mu ajymw,f? avmuBuD;[m 'Davmuf rqkd;ygbl;wJY? tckawmY rGefrGefvnf; xifw,f?
avmuBuD;[m xifoavmufrqdk;ygbl;? [kwfw,faemf q&m }}
]] 'gaygY rGefrGef }}
]] aMomf ...NyD;awmY rmrDeJY q&mu i,fi,fwkef;u oli,fcsif;aemf }}
]] [kwfw,f rGefrGef }}
]] rmrDu tckxd odyfvSwmyJ/ wcsKdUu ajymMuw,f? rGefrGefu rmrDYudk rrSDbl;wJY? rGefrGefu pdwfrqdk;ygbl;?
udk,fYtarawmY udk,fremvdk rjzpfygbl;? rGefrGefvSwm rmrDvSvdkYaygY r[kwfbl;vm; }}
]] rSefwmaygY rGefrGef }}
]] rGefrGef awG;rdw,f? i,fi,fwkef;uqdk rmrDu ckxuf vSrSmaygYaemf q&m }}
]] vSwmaygY rGefrGef? rGefrGefeJYvnf; odyfwlw,f }}
]] q&meJY rmrD tJ'Dwkef;u odyfcifMuovm; }}
]] rGefrGef q&meJY rmrDu udpör½Sdbl;? rGefrGefYtaMumif;udk ajymyg }}
]] EdkY ...q&muyJ ajymcsifwmajymqdk? rGefrGefYpdwfxJ ay:wmajymqdk }}
]] atmvf½dkufxf? odyfrcifbl;? q&mu qif;&Jw,f? rGefrGefYrmrDu ta&;ydkiforD;? b0csif; rwlbl;?
ausmif;csif;uvnf; wjcm;pD }}
]] tdrfcsif;aum reD;bl;vm; }}
]] &yfuGufcsif;u wjcm;pD }}
]] EdkY ...q&mwdkY b,fvdkvkyf oli,fcsif; jzpfovJ }}
]] oli,fcsif;qdkwm ,Ofaus;rSKeJY pum;tjzpfajymMuwm? trSefu odzl;uRrf;zl;w,f? 'gavmufygyJ }}
]] tif;av b,fvdkvkyf odMuuRrf;MuwmvJ }}
]] wpfNrKUd wnf;aeMuawmY 'Dvydk J oduRr;f oGm;wmaygY? aumif;NyD q&mar;r,f? rGerf eG rYf mS aum a,mufsm;av;
rdwfaqG r½Sdbl;vm; }}
]] r½Sdbl;? cifwJYrifwJY pum;av;bmav; ajymwJYvlavmufawmY ½SdwmaygY }}
]] tJ'g a,mufsm;av;rdwfaqG r[kwfbl;vm; }}
]] a,mufsm;av;rdwfaqGqdkwm &nf;pm;udkajymwm r[kwfbl;vm; }}
]] aumif;NyD q&mYukd rSerf eS af jzaemf? vGwv f wG vf yfvyf aqG;aEG;jcif;[m OmPftvif;twGuf ta&;Bu;D w,f
qdkwm q&m ½Sif;jycJYNyD;NyDaemf }}
]] rGefrGef rSwfrdygw,f }}
]] uJ ...'gjzifY q&m ar;r,f? rGefrGefYrSm cspfol½Sdzl;vm; }}
]] r½Sdygbl;? rGefrGefYudkaum b,folu cspfolvkyfrSmvJ }}
]] rGefrGef b,fausmif;rSm aecJYvJ }}
]] tif;*vpf½Sf rufaomY'pfwf? tck '*kef txu ...b,favmufqkdvJ }}
]] rGefrGef ausmif;tdyfausmif;pm; aecJYwmvm; }}
]] r[kwfbl;? tJ'Dwkef;u rGefrGefwdkYu &efukefrSm aew,f }}
]] rGefrGef ausmif;aecJYwJYb0udk jyefajymyg }}
]] ausmif;aecJYwJYb0 }}
]] [kwfw,f }}
]] rGefrGef pOf;pm;OD;r,f }}
]] pOf;pm;yg }}
rGefrGefonf twefMumatmif NidrfaeNyD;rS ajym\/
]] rGefrGefwdkY i,fi,fwkef;u tJ'Dausmif;udk vlwdkif;aecsifvdkY ae&wmr[kwfbl;? t0if& odyfcufw,fvdkY
ajymw,f? 'gayr,fY rGefrGefawmY rcufygbl;? rmrDu tJ'Dausmif;u ausmif;ola[mif;wJY }}
OD;jrifEY ,
G o
f nf pifo, D mESiYf awGUonft h jzpfukd trSw&f onf/ ,if;ausmif;oljzpfaMumif; pifo, D m ajymcJ\
Y /
]] rGefrGefwdkYausmif;u odyfaysmfzdkYaumif;ygw,f? rGefrGefu pmvJawmfawmY q&mrawGu odyfcspfw,f?
rGerf eG Yf oli,fcsi;f awGuvnf; rGerf eG u Yf kd cspMf uwmyJ? Ny;D awmY rGerf eG rYf mS bmrSvnf; vdak vao;r½Sb d ;l ? armfawmfum;eJY
ausmif;wufw,f? t0wfvv S S 0wf&w,f? rkezYf ;kd vnf; trsm;Bu;D &w,f? uGeq f wf½&dS if rGerf eG x
f yd u
f tjru J &wmyJ?
rGefrGef vl&nfcRefawmif c½dkiftqifYtxd wufzl;w,f }}
]] vl&nfcRefawmY ta½G;rcH&bl;aygY }}
]] [ifYtif; }}
]] ta½G;rcH&vdkY rGefrGef pdwfxdcdkufovm; }}
]] [ifYtif; c½dkiftqifYtxd a&mufzl;wmvnf; *kPf½SdwmyJ[m? NyD;awmY ta½G;cH&oluvnf; rGefrGefY
oli,fcsif;? rGefrGefYxuf olu tm;upm;rSm ydkawmfw,f }}
]] aMomf ...aMomf ...}}
]] aemuf ...bmajym&OD;rvJ }}
]] rGefrGef ajymcsifwmajymaygY }}
]] ausmif;taMumif;u ajymzdkYukefNyD }}
]] 'gjzifY tdrftaMumif;ajym }}
]] tdrftaMumif;? tJ'gawmY q&m rGefrGefwdkYtdrf a&mufzl;om;yJ[m }}
]] udpör½Sdbl; ajymyg }}
]] rGerf eG w
f t Ykd rd u
f aysmzf aYkd umif;ygw,f? q&mYukd rGerf eG f ajymzl;w,f r[kwv f m;? rGerf eG wf t Ykd rd u
f vGwv f yf
w,fv?Ydk rGerf eG v
f yk cf siw f m rGerf eG vf yk Ef ikd w
f ,f? rGerf eG u
f vnf; r[kwwf mrvkyyf gbl;? rGerf eG u Yf , kd f rGerf eG f aysmaf tmif
aewmyJav NyD;awmY rrjruvnf; ½Sdw,fr[kwfvm;? rrjrtaMumif;aum ajym&OD;rvm; }}
]] rGefrGef BuKdufwmajym }}
]] rrjrrSm cspfol½Sdw,f }}
]] aMomf ...tif; }}
]] olYcspfolu q&m0efwJY? tck uae'gudk udkvHbdkyvefeJY cPoGm;aewmwJY }}
]] toufBuD;NyDaygY }}
]] vlysKdBuD;wJY? aMomf ...q&mYudkvnf; vlysKdBuD;vdkY ac:&rSmyJaemf }}
]] [kwfw,f rGefrGef }}
]] tJ'Dvdkac:&if q&m pdwfqdk;ovm; }}
]] pdwfqdk;p&mr½Sdygbl; rGefrGef }}
]] bmaMumifY vlysKdBuD;awG[m vlysKdBuD; jzpfaeMuwmvJ }}
]] cspf&r,fYol rawGUao;vdkYaygY }}
]] bmaMumifY tJ'Dvdk rawGUao;wmvJ }}
]] ray:ao;vdkYaygY }}
]] ay:&ifawmY cspfr,f r[kwfvm; }}
]] cspfrSmaygY }}
rGefrGefonf pum;rqufbJ Nidrfaejyef\/
]] qufajymav rGefrGef }}
]] bmtaMumif; qufajym&rSmvJ }}
]] aemfjraoG;taMumif; ajymaew,f r[kwfvm; }}
]] tJ'gudk qufajym&OD;r,f }}
]] rGefrGefYoabmygyJ }}
]] qufajymr,fav? rrjrwdkYu i,fi,fuwnf;u awGUMuwmwJY? 'gayr,fY taMumif;rnDñGwfvdkY
r,lcJYMu&bl;? rGefrGefuawmY xifygw,f? vlBuD;awGaMumifYyg? rrjrwdkYu bmomcsif; rwlbl;wJY? tckawmY vlBuD;
awGu r½daS wmYb;l wJ?Y uae'gu jyefvm&if vufxyfMur,fw?YJ tJ'v D qkd kd rGerf eG f b,fvvkd yk af e&rSe;f rodawmYb;l }}
]] tJ'DtcsdefusawmY rGefrGef[m aemfjraoG;r½Sdvnf; jzpfaeygNyD }}
]] wu,fajymwmvm; }}
]] wu,fajymwm rGefrGef }}
]] rGefrGef 'DvkdyJ pum;ajym&if;u aumif;oGm;r,f [kwfvm; }}
]] [kwfw,f rGefrGef }}
]] rGefrGef tck aumif;rS raumif;vmao;yJ }}
]] pdwf½Snf&r,f rGefrGef? pdwf½Snf&r,fvdkY q&m ajymrxm;bl;vm; }}
]] [kwfygw,fav? rGefrGef pdwf½SnfygYr,f? uJ ...rGefrGef bmxyfajym&OD;rvJ }}
OD;jrifYEG,fu em&Dudk ikHYMunfh\/
]] 'DaeYtwGufawmY awmfNyD rGefrGef }}
OD;jrifYEG,fu xdkif&rSxNyD; ukwifab;ü oGm;&yf\/
ol urf;ay;aomvufudk b,fvufESifY vSrf;qGJtm;jyKNyD; rGefrGefu xxdkif\/
pdwfynmXmea½SUwGif xaemif;yifwdkYu t&dyfaumif;vS\/ xaemif;yifpnfwdkYu 0g0if;NyD; t½Gufpdyfpdyf
wdkYu pdrf;jraeonf/
xaemif;yif&dyfwGif &yfxm;aom um;jzLqDodkY rGefrGefESifY aemfjraoG;udk vdkufydkYNyD; OD;jrifYEG,fonf tcef;qD
jyefvmcJYonf/
q&mr a':Muifpdefu qD;ar;onf/
]] tajctae b,fvdkvJ q&m }}
]] xkH;pHtwdkif;aygY a':Muifpdef? &DqpfpwefYpf (zDqefjcif;)u ½Sdaew,f? 'gayr,fY q&mrvnf; odom;yJ?
&DqpfpwefYpfvm&if oJvGefp zrf;EdkifwmaygY }}
]] &ufyGm;aum q&m }}
]] aumif;ygw,f? omreftajcrSm rajymr,fYpum;awG tawmfajymoGm;ygw,f }}
]] [kwfvm; *G'fvyfcf q&m }}
]] oefYcf,l q&mr }}
OD;jrifYEG,fonf ukcef;twGif; jyef0ifonf/
vQKdU0SuftHzkH;udk zGifYNyD; &ufaumY'gudk qGJxkwfonf/
rdrd tcsdefwGuf rqdk;/ &ufaumY'gwGif BuKd;wpfacG rukefao;/
OD;jrifYEG,fu wdwfBuKd;acG bD;udk jzKwf,lvdkufonf/

Ä Ä Ä

tcef; « 9 »

aqmif;onf aEGbufodkY ,dkifvm\/


aqmif;onf aEGbuf,dkifvmumrS rEÅav;\ ywf0ef;usifonf ydkíyifvSyvmonf/
xaemif;? ql;jzLESifY uEÅm&yifwdkYu pdrf;jraeqJwGif wrm½GufwdkYu paMuGaeMuNyD/
aqmif;,Ge;f ,dik af EG? av0ef;&pfumacG? ½Gu0f gaMu?G aEGr;l rl; [laom jrjrarmif;armif;ywfysK;d rS onfpmyd'k u f
azmfusL;aom tvSwdkYudk jrif&pjyKNyD/
½Gu0f gaMuG aEGr;l rl; ...[kwv f u
kd af vonf/ aEGawmY r[kwaf o;/ aEGr;l rl;? aEGa&mufvNk y?D wrm½Guw f u
Ykd
OD;OD;zsm;zsm; paMuGjyMuNyD/
ESif;wdkYrl ½Sdao;onf/ ½SpfcGifwdkif;u tkHYrSKdif;&DqJ/ aygufyif vJyifwdkYxuf ywåjrm;yGifYwdkY &J&JeDaeNyD/
OMooH pMum;&aom aEGvomonfh nOfhjymjym wpfcsdefwGif OD;jrifYEG,fonf oef;acgifausmfonftxd
tdrfay:xyfwGif tvkyfrsm;aeonf/
pm;yGJay:wGif wdwfacGav;awGu pDae\/ pkpkaygif; q,fck½SdNyD/
zGifYxm;aom &ufaumY'grS rGefrGef\toHav;onf wdkwdk;ay:vmae\/
]] tJ'gyJ xyfwvJvJ ajymae&w,f? rGefrGef pdwfr½SnfawmYbl; q&m }}
OD;jrifYEG,fu NyKH;rd\/
]] pdwq f if;&Jwm rGerf eG f ajymyga&mvm;? rGerf eG rYf mS bmrS pdwq
f if;&Jwmr½Scd b
YJ ;l ? pdwq
f if;&Jwmu vufao
oGm;rS? tJ'DaemufawmY pdwfu csrf;omEdkifygYOD;rvm; q&myJ pOf;pm;Munfh }}
rGefrGefYtoHav;ü a'go&dyf tenf;i,f vTrf;aeonf/
]] q&m pdwfnpfoGm;NyDvm;? rGefrGefYudk cGifYvTwfyg q&m? rGefrGef b,folYudkrS pdwfnpfatmif rvkyfcsifygbl;?
rGefrGefY0#feJY rGefrGefyg q&m? 0#fvdkYyJ rGefrGefawmY rSwfxm;w,f }}
OD;jrifYEG,fonf &ufaumY'gudk ydwfvdkufonf/
,cktcsdeftxd rGefrGef\ zDqefjcif;udk ol rNzKdzsufEdkifao;/ OD;jrifYEG,fonf rSwfcsufawG aw;xm;aom
pm½Gufudk Munfhonf/
omrefMunfhawmY rGefrGef\ pum;av;awGü rouFmzG,f ½kwfw&ufrawGU/
xyfwvJvJ ajymaom pum;av;awGawmY ½Sdaeonf/
]] rGefrGef pdwfcsrf;omcJYygw,f? rGefrGefYrSm vdkavao;r½Sdbl;? 'uf'DeJY rmrDudk rGefrGef oem;w,f? rGefrGef[m
'uf'DeJY rmrDtay: 0efxkyf0efydk;BuD;jzpfaew,f }}
umuG,fjcif;? pdwfa&m*g umuG,fjcif;? 'gudkawmY OD;jrifYEG,f odNyD/ bmudk umuG,fxm;ygoenf;/
OD;jrifYEG,fonf rsufarSmifMuKwf pOf;pm;ae&mrS ½kwfw&uf vSKyf½Sm;vm\/
&ufaumY'gü wyfvsuf½Sdaom wdwfacGudk jzKwf,lvdkufonf/ xdkYaemuf pm;yGJay:rS wdwfacGwpfckudk
&ufaumY'gü wyfvdkufonf/
yxrqkH;aeYu oGif;xm;aom wdwfacGyg/
OD;jrifEY ,
G o
f nf a½SUydik ;f wGif vGeo
f mG ;atmif wdwaf cGukd tjrefvnfaponf/ aemufyikd ;f us toHxu G af tmif
zGifYonf/
&ufaumY'grS rdrdESifY rGefrGefwdkY tjyeftvSefajymoH ay:xGufvm\/
]] aemuf bmajym&OD;rvJ }}
]] rGefrGefajymcsifwm ajymaygY }}
]] ausmif;taMumif;u ajymvdkYukefNyD }}
]] 'gjzifY tdrftaMumif;ajym }}
]] tdrftaMumif;? tJ'gawmY q&m rGefrGefwdkYtdrf a&mufzl;om;yJ[m }}
]] udpör½Sdbl; ajymyg }}
]] rGefrGefwdkY tdrfu aysmfzdkYaumif;ygw,f? q&mYudk rGefrGef ajymzl;w,f r[kwfvm;? rGefrGefwdkYtdrfu
vGwfvyfw,fvdkY? rGefrGef vkyfcsifwm vkyfEdkifw,f? rGefrGefuvnf; r[kwfwm rvkyfygbl;? rGefrGefYudk,f rGefrGef
aysmfatmifaewmyJav? NyD;awmY rrjrvnf; ½Sdw,f r[kwfvm;? rrjrtaMumif;aum ajym&OD;rvm; }}
OD;jrifYEG,fu &ufaumY'gudk ydwfvdkufonf/
awGUNyD/ ,ckrS awGUNyD/ aMomf ...nHhvdkufygbd/
rGefrGefu wdrf;a½Smifxm;onf/ 'gudk apmapmu owdrjyKrd/
tdrftaMumif;u aemfjraoG;taMumif;qD vSnfhoGm;onf/
bmaMumifY vSnfh&oenf;/ tajzu ½Sif;NyD/ rdrdtwGufu ½Sif;NyD/
OD;jrifYEG,fonf wdwfacGrsm;udk pepfwus jyefodrf;onf/
reufjzefqdkvQif rGefrGefESifY awGU&OD;rnf/
reufjzefonf ukocef;ü aemufqkH;awGU&jcif; jzpfvdrfYrnf xifonf/

onfaeYrSm rGefrGefu wpfukd,fvkH; yef;Eka&mif qifvmonf/


xbDav;uvnf; yef;Eka&mif? tusÐav;uvnf; yef;Eka&mif? &ifcGJqG,fwm tyg;pm;av;uvnf;
tenf;i,fom ydk&ifYonfh yef;Eka&mif/
t0wftpm;rS yef;Eka&mifu [yfojzifY tom;av;awGuvnf; yef;Eka&mifajy;aeonf/
cs,f&Dyef;cdkifav;vdk vSaeaom rGefrGefonf ukocef; ukwifay:wGif xdkifae\/
rsufESmav;url tenf;i,f EGrf;ae\/
aMomf ...yifyef;½Smayrnf/ wpfywfvQif ig;Budrf? ESpfywfqdkawmY q,fBudrf/ ,aeYESifYygqdkvQif
q,fYwpfBudrf/ ukoa&;[lonfrSm pifppf pdwf"mwfcsif; wdkufyGJyg/ rodpdwfESifY todpdwf/ twdwfonmESifY ypöKyÜef
trSefw&m;? t0dZÆmESifY 0dZÆm/ ,if;wdkY\ wdkufyGJyg/ yifyef;vSaom pdwåZwdkufyGJyg/
rGefrGefonf oufjyif;uav;½SKdufNyD; ar;\/
]] 'DaeYvnf; [kdaeYawGuvdkyJ xyfajymae&OD;rSmvm; }}
]] [kwfw,f rGefrGef }}
]] rGefrGef rajymcsifawmYbl; }}
]] bmjzpfvdkY rajymcsif&wmvJ }}
]] rGefrGefYrSm ajymp&mukefNyD }}
]] wu,f }}
]] wu,faygY? q&mu bmvdkY tJ'Dvdk ar;wmvJ }}
]] rGefrGefYrSm ajymp&mawG ½Sdygao;w,f }}
rGefrGefu olYudk rsufarSmifav;MuKwfí jyefMunfhfonf/
]] q&mu b,fvkdvkyf odovJ }}
]] q&mYudk jyefajymraeeJY rGefrGef? ukwifay:rSm tdyfyg }}
]] rGefrGef xdkifNyD; rajym&bl;vm; }}
]] rGefrGef tdyfzdkY aMumufaeovm; }}
]] tdk; ...bmvdkY aMumuf&rSmvJ }}
]] raMumuf&if tdyfyg rGefrGef }}
rGefrGefu olYudk pdkufMunfhae\/
olu at;csrf;pGm NyKH;jyNyD; rGefrGefYudk jyefMunfhae\/
rGefrGefonf oufjyif;uav;wpfcsuf xyfcsNyD; ukwifxufwGif tdyf\/
olu acgif;&if; ukvm;xdkifwGif 0ifxdkif\/
]] uJ ...ajym ...rGefrGef }}
]] rGefrGef bmajym&rSmvJ }}
]] aumif;NyD q&majymr,f? aoaocsmcsm em;axmif? rGefrGef i,fi,fwkef;u taMumif;ajym? rGefrGef
i,fi,fwkef;u tdrfrSmae&wJYtaMumif;ajym? tukefvkH; rSwfrdorQ ajym }}
rGefrGefYxHrS csufcsif; pum;oHrvm/ twefMumrS wpfvkH;csif; ajymonf/
]] rGefrGefwdkY i,fi,fwkef;u &efukefrSmaew,f? rGefrGefwdkYtdrfu wuúokdvf&dyfomvrf;rSm? tck tJ'Dtdrfudk
'uf'Du oH½kH;wpf½kH;udk iSm;xm;w,f? wpfv vc ESpfaxmif&w,f }}
]] b,fwkef;u iSm;xm;wmvJ }}
]] rGefrGefwdkY 'Dajymif;rvmcif }}
]] aumif;NyD? tJ'DrSm aewkef;u taMumif;ajym }}
]] rGefrGefwdkYtdrfBuD;u tBuD;BuD;? NcHBuD;uvnf; tus,fBuD;? tJ'Dwkef;u odyfaysmfzdkYaumif;w,f? tdrfrSm
ygwDcPcPvnf; vkyfw,f? ygwDwpfcgvkyf&if rGefrGef t0wftpm; topfwpfck&w,f? rGefrGef odyfaysmfw,f?
tdk ...'uf'Dvnf; aysmfw,f? rmrDvnf; aysmfwmyJ }}
OD;jrifYEG,fu jzwfar;onf/
]] rGefrGefY'uf'DeJY rmrDu rGefrGefYudk odyfcspfovm; }}
]] cspfwmaygY }}
]] rGefrGefuaum 'uf'DeJY rmrDudk cspfovm; }}
]] cspfwmaygY? bmvdkY tJ'Dvdk ar;wmvJ }}
]] aumif;NyD? rGefrGefYrmrDeJY 'uf'DtaMumif;ajym }}
]] bmawGajym&rSmvJ }}
]] rGefrGefYrmrDeJY 'uf'DtaMumif; }}
]] tif;av bmajym&rSmvJ }}
]] ajymcsifwmajym }}
]] rmrDu vSw,f? t*Fvyd pf um;vnf; aumif;aumif;ajymwwfw,f? acwfvnf; rDw,f? yGw J pfcck o
k mG ;&if
vlawGu rmrDYudk ai;Munfh&wmyJ? 'uf'Duvnf; acsmw,f? t0wftpm; aumif;aumif; 0wfwwfw,f? rmrDeJY
'uf'Dudk a½SUoGm;aemufvdkufnDw,fvdkY vlawGu ajymMuw,f }}
]] tif; }}
]] rmrD'Y uf'u D twGi;f 0efBu;D ? oa&pnfoq l v
kd m; tJ'b
D UJG &w,f? 'uf'aYD zazu olaX;? ausmufwiG ;f olaX;?
'uf'u D tarGawG trsm;Bu;D &xm;w,f? rd;k ukwrf mS ausmufwiG ;f awGvnf; ½Sw d ,f? 'uf'eD YJ rmrDrmS bmrS vdak vao;
r½Sdbl;? rGefrGefvnf; vdkcsifwm tukefvkH;&wmyJ }}
]] rGefrGefYrmrDeJY 'uf'Du rGefrGefYudk odyfcspfw,f [kwfvm; }}
]] [kwfw,f odyfcspfw,f }}
]] tif; ...tJ'DtaMumif;ajym }}
]] b,ftJ'DtaMumif;vJ }}
]] q&majymwmudk rGefrGefem;vnfygw,f? rGefrGefY'uf'DeJY rmrDu rGefrGefYudk cspfw,f? b,fvkdcspfovJ?
tJ'gudkajym }}
rGefrGefu Nidrfaeonf/ olu wdkufwGef;\/
]] ajymav rGefrGef }}
]] rGefrGef ...rGefrGef rajymwwfbl; }}
]] bmvdkY rajymwwfwmvJ }}
]] q&mu odyfcufwmyJ? cspfwm[m cspfwmaygY? tJ'gudk rGefrGefu b,fvdkvkyf ajymwwfrSmvJ }}
]] 'DrSm rGefrGef }}
]] bmvJ q&m }}
]] rGefrGefYrmrDeJY 'uf'Du rGefrGefYudk cspfw,f? q&m xyfajymOD;r,f? rGefrGefYrmrDeJY 'uf'Du rGefrGefYudk cspfw,f
[kwfyvm;? q&mxyfajym&OD;vm; }}
rGefrGefu rajz? Nidrfae\/ rGefrGef\ &ifonf touf½SLrSKjyif;í ododomom vSKyf½Sm;aerSef; oljrif&onf/
rGefrGef\ b,fvufav;u ukwiftcif;udk tm;ESifY ukyfwG,fxm;onfudkyg jrif&\/
]] rGefrGef rajymwwf&if q&m aMumif;ay;r,f? rGefrGefYrmrDeJY 'uf'Du rGefrGefYudk odyfcspfw,f? rGefrGefYudk
vdkavao;r½Sdatmif xm;w,f? rGefrGefvdkcsifwm tukefvkH;&w,f }}
olu pum;udk acwåjzwfxm;Ny;D rGerf eG u Yf kd tuJcwfMunfo h nf/ rGerf eG \
f &ifvKS y½f mS ;rSKu ydjk refvmaeonf/
olu tvGefowdxm;NyD; pum;udk av;av;rSefrSef qufajym\/
]] rGefrGefuvnf; rmrDeJY 'uf'Dukd cspfw,f? wcgwav oem;awmif oem;w,f? rGefrGefu xifw,f?
rGefrGef[m rmrDeJY 'uf'DtwGuf 0efxkyf0efydk; jzpfaew,f? [kwfovm; rGefrGef }}
onfwpfBudrfwGif rGefrGefYxHrS tajzudk ol&onf/ pum;awmY r[kwf/ ½SKdufoH ...
olu rGefrGefYudk wnfNidrfpGm Munfhonf/
½SKdufoHwdkYonf qufvm\/ cPwGifrl b,fbufvufav;onf rsufESmay: a&mufvm\/
rGefrGefonf csKH;yGJcs idkaeownf;/
OD;jrifEY ,
G uf acgif;udk jznf;nif;pGm ndwNf y;D Munfah eonf/ ESpyf wfausmf olapmifzY rf;aeaom tcgtcGiu Yf kd
,ckrS rdayNyD/
aMomf ...idkae½Smolav;udk Munhf&if; olY&ifwGif;rSmawmY 0rf;omjcif;ESifY auseyfrSKwdkY ay:ae\/
rGefrGefu q,frdepfcefY vGwfvGwfvyfvyf idkae\/ onfq,frdepfcefYvkH;vkH;wGif olu bmrQ0ifrpGufbJ
ausmuf½kyfyrm Nidrfxkdifae\/
½SKdufoHusJoGm;rS olu ae&mrSxNyD; rGefrGefYab; oGm;&yfvsuf tdwfwGif;rS vufudkifyk0gjzLudk xkwfay;\/
rGefrGefu olay;aom vufudkify0gjzLjzifY rsuf&nfudk okwfypf\/
olu ukvm;xdkifwGif jyefxdkifonf/
yufvufav; NidrfNidrfvSJaeaom rGefrGefYudk wpfcsufMunfhNyD; csKdompGm ac:\/
]] rGefrGef }}
]] q&m }}
]] rGefrGef pum;ajymEdkifNyDvm; }}
]] rGefrGefu ESKwfjzifY rajz/ acgif;ndwfjyonfudk vSrf;jrif&\/
]] aumif;NyD ajymawmY rGefrGef }}
rGefrGefu avoHaysmYaysmYESifY ar;\/
]] tJ'gudk rajym&if r&bl;vm; }}
]] bmaMumifY rsKdodyfxm;awmYrvJ rGefrGef? t&ifwkef;u rGefrGef rodbl;? tckodNyD? odwmudk ajymawmY
rGefrGef }}
]] q&mu ajymapcsifovm; }}
]] rGefrGef aumif;zdkY ajymapcsifw,f }}
]] 'gjzifY rGefrGef ajymygYr,f }}
rGefrGefonf acwå NidrfaeNyD;aemuf av;av;rSefrSef pajym\/
]] tJ'Dwkef;u rGefrGef i,fi,fav; ½Sdao;w,f? rGefrGef rSwfrdNyD? tJ'Dwkef;u rGefrGef ½SpfESpforD;? tJ ...
tJ'DavmufyJ ½Sdr,f? nwpfnrSm rGefrGef vefYEdk;vmw,f? rdk;Ncdrf;oHaMumifYyg? rGefrGef vefYEdk;awmY rkd;awG½Gmaew,f?
vQyfpD;awGvnf; vufvdkY? rdk;Ncdrf;oHawGvnf; Mum;ae&w,f }}
rGefrGefu rGefrGefYtcef;eJY rGefrGeftdyf&wm? emeDu wjcm;tcef;rSm/
rk;d Ncrd ;f wmudk rGerf eG f aMumufw,f? emeDt Y cef;vnf; xroGm;&Jb;l ? rGerf eG f tJ'geJY apmifacgif;Nr;D NcKH tdyw f ,f/
tJ'Dwkef; rGefrGef Mum;&w,f }}
rGefrGefonf pum;&yfoGm;onf/
]] rGefrGef bmMum;&ovJ }}
]] pum;ajymoH? rmrDeJY 'uf'DYtoH? rGefrGef 0rf;omNyD; xxdkifw,f? tJ'DawmYrS rGefrGefodw,f? pum;ajym
aeMuwmr[kwb f ;l ? &efjzpfaeMuwm? rGerf eG f odyt f MYH ooGm;w,f? rmrDeYJ 'uf'D &efjzpfwm rGerf eG f wpfcgrS rawGUzl;bl;}}
rGefrGef ajymae&mrS &yfoGm;jyefonf/
]] qufajymav rGefrGef }}
]] 'uf'Du atmfw,f? rmrDuvnf; jyefatmfwmyJ? rGefrGefav bmvdkYvnf;rodbl;? odyfvefYoGm;wmyJ?
rGefrGef tdyf&mxJu tomav;xNyD; rGefrGefY tcef;0uae oGm;acsmif;Munfhw,f/
rGefrGefYtcef;u tay:xyfrSm qdkawmY atmufxyf {nfhcef;udk pD;jrifae&w,f/
rmrDeYJ 'uf'u D {nfch ef;xJrmS ? ygwDwpfcu k jyefa&mufvmMuwmeJY wlw,f? t0wftpm; rvJMu&ao;bl;?
'uf'DYMunfh&wm t&uf enf;enf;rl;aeykH&w,f/
'uf'Du rmrDYudk vufn§Kd;BuD;xkd;NyD; ajymaew,f? 'uf'DYrsufESmBuD;uvJ aMumufp&mBuD;? ½kyf½SifxJu
vlBurf;BuD;vdkyJ? 'uf'Dajymwmu ...}}
rGefrGefonf pum;udk acwå&yfvdkufjyef\/
]] ajymav 'uf'Du bmajymvJ }}
]] tJ'gvJ rGefrGef ajym&rSmyJvm; }}
]] ajym&r,f rGefrGef }}
]] 'uf'Dajymwmu rmrDYudk [dk ...[dk ...rdef; ...rdef;r,kwfwJY? opömr½Sdbl;wJY? vif ...vifi,f
aew,fwJY? rmrDu qwfqwfwkefoGm;wm rGefrGef awGU&w,f? rmrDu jiif;w,f? rmrDjiif;wmudk 'uf'Du
atmf&,fw,f? aemufawmY rmrDuvnf; jyefpGyfpGJwmyJ? opömr½Sdwmu 'uf'DwJY? 'uf'DYrSm r,m;i,fawG
b,fEpS af ,muf½w dS ,fqw kd m olowd ,fw?YJ tJ'gudk 'uf'u D rjiif;bl;? ola,mufsm;wJ?Y olvyk cf siw f m vkyEf ikd w f ,fw?YJ
rmrDuvnf; tJ'DawmY olvkyfcsifwm vkyfr,fvkYd ajymw,f? 'uf'Du olYtdrfay:rSmae&if rvkyf&bl;qdkawmY?
rmrDu uGmr,fvYkd ajymw,f? 'uf'u D atmf&,fvu dk w f mav? Ny;D awmY ajymw,f? a[Y ...rif;udk cspv f , Ykd x
l m;wm
r[kwb f ;l wJ?Y rmrDuvnf; jyefajymwmyJ? ½Siu Yf v
kd nf; cspv f ,
Ykd w
l ,f rSwof vm;wJ?Y vlBu;D awGay;pm;vdYk ,l&wmwJ?Y
aemuf ...'uf'Du bmajymvdkufovJ rodbl? rGefrGef aumif;aumif;rMum;vdkufbl;? rmrDu bmeJYvnf; rodbl;?
'uf'u YD kd aumufaygufwm? aq;vdycf u G f xifwmyJ? 'uf'aYD cgif;udk rSeo f mG ;w,f? 'uf'u YD w k tf usuÐ tjzL? tJ'aD y:
aoG;awGuswm rGefrGef jrif&w,f? rGefrGef Munfhaewkef; 'uf'Du rmrDYem; uyfoGm;w,f? rmrDu atmfNyD; tdrfay:
ajy;wufvmw,ff? rGefrGefvnf; aMumufwmeJY tdyf&mxJ jyefajy;0ifNyD; NidrfNidrfav; tdyfaew,f }}
rGefrGefonf armoGm;[efjzifY acwåem;aeonf/
OD;jrifEY ,
G uf vnf; Nird af e\/ olrY supf w
d iG ;f ürl ntcsed f rD;a&mifatmufü tcef;us,Bf u;D wpfcw k iG f tcst D cs
cGe;f wHcYk eG ;f vS,f &efjzpfaeMuaom a,mufsm;ESiYf rde;f rudk jrifa,mifaeonf/ tay:xyf tcef;0wGif rsupf o d il ,fjzifY
xdwfvefYtm;i,fpGm ai;Munfhae½Smaom uav;i,fwpfOD;udkvnf; jrifa,mifrdonf/
rGefrGefu qufajymonf/
]] wHcg;ydwo f H Mum;&w,f? rmrD tcef;xJ0ifNy;D wHcg;ydwv f u
kd wf m jzpfrmS aygY? 'uf'aYD jcoHvnf; Mum;w,f?
wHcg;udk ajcaxmufeu YJ efov
H nf; Mum;w,f? aemufawmY emeDt Y oHvnf; Mum;w,f? wjcm;tdro f m;awG toHvnf;
Mum;w,f? rGerGef xGuMf unfrh ,f vkyaf o;w,f? 'gayr,fY rGerf eG f rxGu&f b J ;l ? xGuv
f nf; rxGucf sib f ;l ? rGerf eG af v
tJ'Dnu wdwfwdwfuav; usdwfidkaew,f? toHawG wdwfoGm;NyD; tm;vkH; tdyfukefMuwJYtxd rGefrGef idkaew,f?
rGefrGef odyfNyD;awmY 0rf;enf;w,f? odyfNyD;awmYvnf; tm;i,fw,f? avmuBuD;rSmav b,folrS r½SdawmYbl;?
rGefrGef wpfa,mufwnf;yJvdkY xifw,f? NyD;awmY ...}}
rGerf eG o
f nf a½SUrqufbJ ½Sjd yef\/ OD;jrifEY , G uf em;axmifaeonf/ rGerf eG u f awmfawmfEiS Yf pum;rqufaom
tcgrS wdkufwGef;onf/
]] NyD;awmY bmYjzpfovJ? qufav }}
]] rGefrGef b,fvdkajym&rvJ rodbl;? tJ'Dwkef;uawmY odwmr[kwfbl;av? aemufawmYrS pdwfxJ cPcP
ay:vmvdkY [dk'if; ...tJ ...odwm ...}}
]] bmodwmvJ }}
]] rGefrGefYpdwfxJrSm 'uf'DeJY rmrDudk rkef; ...rkef;oGm;ovdkyJ? rkef;wmawmYvnf; r[kwfygbl; q&m&,f?
rGefrGef teD;pyfqkH;ajymjyr,f? 'uf'DeJY rmrD[mav t&ifwkef;u rGefrGefYpdwfxJu 'uf'DeJY rmrD r[kwfawmYbl;?
'gayr,fY tJ'Dvdk awG;rd&ifav rGefrGefY&ifxJ odyfemw,f? aMumufvnf; aMumufw,f? bmyJjzpfjzpf rGefrGef[m
'uf'DeJY rmrD&JU orD;yJr[kwfvm;? rmwmydwk *kaPm teaEÅmwJY? tJ'gudk rGefrGef em;vnfygw,f? rGefrGef tck
ajymjywmudk q&m em;vnf&JUvm; }}
]] aumif;aumif;em;vnfygw,f rGefrGef? qufom ajymyg }}
]] aemufwpfaeY reufusawmYav rGefrGefwdkYtdrfBuD;u [maew,f? tJ ...tdrfBuD;[m t&iftdrfBuD;
r[kwfawmYbl;? rmrD b,foGm;ovJ b,folrS rGefrGefYudk [kwfwdywfwd rajzEdkifMubl;? 'uf'DuvJ reuftapmBuD;
uwnf;u xGufoGm;w,f? 'uf'DuawmY naeus jyefvmygw,f? rmrDuawmY jyefrvmawmYbl;? emeDuawmY
rmrD bdk;bdk;qDoGm;w,f ajymw,f? rGefrGef r,kHygbl;? bkd;bdk;wdkYu jyifOD;vGifrSm aewm? jyifOD;vGifudk oGm;&if rmrD
tJ'v D kd roGm;bl;vdYk rGerf eG f xifw,f? nusawmY rGerf eG f t&JpeG NYf y;D 'uf'q D D oGm;w,f? rGerf eG o f mG ;wmu wdww f wd af v;
qdak wmY rGerf eG f 0ifvmwm 'uf'D rjrifb;l ? 'uf'v YD ufxrJ mS ajcmufv;Hk jyL;aoewfukd udik x f m;w,f? pm;yGaJ y:rSmvnf;
usnq f efav;awG ½Sad ew,f? 'uf'aYD cgif;u temudv k nf; yvwfpwmeJY uyfxm;w,f? rGerf eG af v 'uf'u YD kd zufNy;D
idkcsifw,f? 'gayr,fY rGefrGef 'uf'DYudk aMumufaew,f? 'uf'Du rGefrGefYudk tMumBuD; pdkufMunfhaew,f? NyD;awmYrS
rGefrGefYudk csDNyD; olYaygifay:wifw,f? tJ'DawmYrS rGefrGef idkw,f? 'uf'Du rGefrGefYudk acsmYw,f? NyD;awmY rmrD jyefvm
ygvdrrYf ,fvYkd ajymw,f? ajcmufv;Hk jyL;udk bmvkyw f mvJvYkd ar;awmY bmrSrvkyyf gbl;wJ?Y usnq f efawG ppfMunfw h mwJ?Y
NyD;awmY ajcmufvkH;jyL;udk tJqGJxJ xnfhodrf;xm;vdkufw,f }}
rGefrGefonf ½Snfvsm;pGm ajymae&mrS arm[ef acwåem;onf/ cPtMumü jyefqufajym\/
]] aemufawmY b,favmufMumrvJ rodb;l ? rGerf eG f xifwmawmY q,f&ufavmufvm; rodb;l ? jyifO;D vGiu f
bdk;bdk;eJY bGm;bGm;aum? rdk;ukwfu bdk;bdk;eJY bGm;bGm;aum a&mufvmMuw,f? aemufwpfaeYusawmY rmrDvnf;
jyefa&mufvmw,f? bmrSvnf; qufrjzpfawmYbl;? bdk;bdk;eJY bGm;bGm;awG rGefrGefwdkYtdrfrSm wpfvawmif aeoGm;
Muw,f? olwdkY jyefcgeD;usrS [dk[mvkyfw,f }}
]] bmvkyfw,f }}
]] tpuawmY rGefrGef em;rvnfygbl;av? BuD;awmYrS odwm? [dk'if; ...,Mwmacswm }}
]] b,fvdk ,MwmacswmvJ }}
]] rGefrGef tJ'gBuD; ajym&wm aMumufw,f }}
]] raMumufygeJYav ajymyg }}
]] [d'k if; vlao&ifxnfw h YJ acgif;Bu;D vkyw f ,f? tJ'x D rJ mS t½kyBf u;D wpf½yk x f nf?h t½kyBf u;D udk rmrDt Y usaÐ wGeYJ
vkcH snaf wG 0wfay;xm;w,f? emeDu ajymawmY rmrDq Y yH ifawGeYJ ajconf;vufonf;awGvnf; xnfw h ,fw?YJ Ny;D awmY
q&m? acgif;ab;rSm oDwmvGifvdkY a&;xm;w,f? q&m odvm; tJ'g t&ifu rmrDYemrnf }}
]] aMomf ...tif; ...tif; }}
]] oabmuawmY oDwmvGif aooGm;NyDaygY? rmrDu nHhaevdkYwJY? tm;vkH; aumif;oGm;atmifwJY? NyD;awmY
tJ'gBuD; rD;½SKdUypfvdkufMuw,f? rmrDYemrnfudkvnf; jzLjzLoeYfvdkY ajymif;ypfvdkufw,f }}
]] aMomf ...}}
]] tJ'gawGuav tdrrf mS jzpfwm? 'gayr,Yf ausmif;u oli,fcsi;f awGu b,fvo kd o
d mG ;vJ rodb;l ? olwu Ykd
ar;w,f? rGefrGefY'uf'DeJY rmrD bmjzpfMuwmvJwJY? rGefrGefu bmrSrjzpfbl;vdkY jiif;wmyJ? 'gayr,fY olwdkYu ZGwfyJ?
'uf'eD YJ rmrD cPuGo J mG ;wm r[kwv f m;wJ?Y rGerf eG u f r[kwb f ;l yJ ajymwmyJ? rGerf eG Yf oli,fcsi;f wpfa,muf emrnfu
Edk&if;vdkY ac:w,f? Edk&if;eJY rGefrGefu odyfcspfw,f? Edk&if;wdkY 'uf'D rmrDeJY rGefrGefY 'uf'D rmrDvnf; rdwfaqGawGyJ?
Ed&k if;u vla½SUrSmawmY r[kwb f ;l ? rGerf eG u
Yf kd ESpaf ,mufwnf; ajymjyw,f? [dw k pfnu olwt Ykd rd rf mS ygwDvyk w f mwJ?Y
tJ'DygwDrSm 'uf'DeJY udkav;vGif pum;rsm;MuowJY? udkav;vGifudk rGefrGefodw,f? [dk'if; rmrDY at-pD-wD }}
]] bm&,f }}
]] q&m rodbl;vm;? at-pD-wD qdkwm tcspfawmfudk ac:wm }}
]] aMomf ...aMomf }}
]] udkav;vGifu rGefrGefwdkYtdrfvnf; 0ifxGufoGm;vmaewmyJ? olu ZmwfvdkufvdkyJ? ½SKd;odyfaumif;w,f?
uyfpwrfrSm vkyfw,f? ygwD½Sd&if rmrDeJY tjrJwGJuwmyJ? wcgwavvnf; rmrDeJY [dkoGm;'DoGm; vkyfwmyJ? rGefrGef
odwmu udkav;vGifu oabmodyfaumif;w,f? bmtultnDawmif;awmif; olu vkyfay;wmyJ? rdef;rawG
tm;vk;H eJY ol tzGUJ uswmyJ? rmrDeu YJ tzGUJ tusq;Hk ? 'gaMumifrY Ykd wjcm;vlawGu olu Y kd rmrDY at-pD-wDvYkd ac:MuwmyJ}}
]] tif; ...tif; }}
]] Edk&if;u tJ'gajymNyD; bmrS rMumbl;? udkav;vGif aoewfeJYtypfcH&w,f? olu armfawmfqdkifu,f
tjrJpD;w,f? nrSm oabFmqdyfudk wm0efeJYvmwkef; um;wpfpD;ay:u acsmif;ypfoGm;wmwJY? owif;pmxJawmif
ygw,f? uHaumif;awmY vludk rrSefygbl;? armfawmfqdkifu,feJY vSJcsvdkufvdkY aygifrSm enf;enf; cdkufrdoGm;w,f?
wcsKUd ajymwmu uyfpwrfrmS vkyw f vYJ ql akd wmY &efrsm;w,fw?YJ a½Tacsmif;cswv YJ al wG? bde;f cswv YJ al wGu rke;f MuowJ?Y
udkav;vGif aq;½kHwufawmY rmrDa&m 'uf'Da&m oGm;owif;ar;Muw,f? aemuf udkav;vGif aq;½kHuqif;awmY
'uf'Du tdrfudkzdwfNyD; t&uf twlwlaomufMuw,f? cifcifrifrif jyefjzpfoGm;MuwmyJ? 'gayr,fY rGefrGef owd
xm;rdwmu udkav;vGifeJY rmrD rwGJawmYbl;? udkav;vGifuvnf; udpör½SdbJ tdrfvmrvnfawmYbl;? aemufawmY
ol wmcsDvdwfudk ajymif;oGm;w,f }}
rGefrGefonf em;jyef\/ OD;jrifYEG,f qufajym&ef rwdkufwGef;/ pdwåZzDqefjcif; wm½dk;u usKd;cJYNyD/ trSwf
onmonf pum;a&[keftjzpf tvdkvdk xGufusvmvdrfYrnf/
]] tJ'gawG tm;vkH;NyD;oGm;ayr,fY rGefrGefYpdwfxJrSm wpfrsKd;BuD;yJ? ausmif;wuf&ifav vdyfjymu rvkHbl;?
udkav;vGif aoewfeJY typfcH&wJYtaMumif; wpfa,mufa,mufu ar;rSm aMumufaew,f? trSefu rGefrGef
bmaMumufzdkY½SdvdkYvJ? 'gayr,fY aMumufwmyJ? txl;ojzifY rGefrGef Ekd&if;udk aMumufw,f? Edk&if;u tJ'DtaMumif;
wpfcgyJajymNy;D xyfrajymawmYygbl;? cufwmu Ed&k if;udak wGUwdik ;f rGerf eG af MumufwmyJ? Ed&k if;u pum;wpfcck ak jymzdYk
uyfvmwdkif; rGefrGefY&ifxJ wkefvmwmyJ? tdk ...Edk&if;u rGefrGefYudk pdkufMunfhwmudkyJ rGefrGefaMumufw,f? Edk&if;eJY
rGefrGef rsufvkH;csif; rqdkif&Jbl;? 'gayr,fYvnf; cufwmu Edk&if;eJY rGefrGefu ausmif;rSm ,SOfNyD; xdkif&wm? Edk&if;u
rGefrGefYnmbufu? rGefrGefav Edk&if;buf rvSnfh&Jbl;? NyD;awmY rGefrGefY nmbufvufu tJ'Dwnf;u 'ku©pay;wm?
rGerf eG Yf nmbufvufaum nmbufwpfjcrf;vk;H [m wpfrsK;d Bu;D jzpfaew,f? Ed&k if;eJY ,SOx f ikd af ewke;f uqdk ydw k pfrsK;d Bu;D
jzpfaew,f }}
OD;jrifYEG,f txl;owdjyKrd\/ rGefrGef\ pum;rsm;onf jyóem\ A[kdcsufqD csOf;uyfvmNyD jzpfaMumif;
odonf/
]] 'gayr,fY rGefrGefYvuf bmrS jzpfroGm;ao;ygbl;? jzpfwmu tMumBuD;aerS? rGefrGefvnf; tJ'DvdkyJ
qufaewm? aemufxyf bmrSvnf; xyfrjzpfawmYbl;? 'uf'DeJY rmrDvnf; &efxyfjzpfwm rawGUawmYbl;? rGefrGefwdkY
tdrfBuD;uvnf; jyefaysmfp&maumif;vmw,f? aysmfp&maumif;w,f qdkayr,fYav rGefrGef odw,f? tJ'DtdrfBuD;u
t&ifeaYJ wmY rwlb;l ? bmrwlwmvJqakd wmY rGerf eG f rajymwwfb;l ? Ny;D awmY rGerf eG pYf w d u
f vJ t&ifwek ;f ueJY rwlawmY
ygbl;? rGefrGef vlawGeJY odyfra&mcsifbl;? rGefrGefYbmom wpfa,mufwnf; at;at;aq;aq; aecsifw,f? rGefrGef
awG;ae&wm oabmusw,f? ygwDawG bmawGvnf; rwufcsiaf wmYb;l ? tdrrf mS ygwDvyk v f nf; rGerf eG f ud,k b
Yf mom
udk,fa½SmifaewmyJ? tJ ...rGefrGef oabmuswmawmY ½Sdw,f? rGefrGef yD,mEdk wD;&wm? yxr rGefrGefwdkYausmif;rSm
Edak w;½Si;f eJY oifw,f? rGerf eG f awmfawmfBu;D vmrS jrefrmoDcsi;f Bu;D awGukd tdrrf mS q&mac:oifw,f? oDcsi;f Bu;D awG
em;vnfzdkYu uAsmvnf; em;vnf&w,f? tJ'DawmY rGefrGef uAsmvnf; 0goemygvmw,f? trSefajym&&if rGefrGef
oDcsi;f xuf uAsmudk ydBk uKu d wf ,f? uAsmu uk, d pYf w
d x
f ½J w
dS mudk oDcsi;f eJx
Y uf ydak jymEdik w
f ,f? rajymcsiw f mudv k nf;
rajymbJ aeEdkifw,f? raeEdkif&if 0SufNyD;awmY ajymEdkifw,f? yD,mEdkBuD;u ae&mwum o,froGm;Edkifbl;? uAsm
pmtkyfav;u b,f,loGm;oGm; &w,f? oDcsif;u atmfqdkrS t&om½Sdwm? tenf;qkH; wdk;wdk;av;nnf;&w,f?
uAsmu pdwfxJwGif ½GwfvdkY&w,f }}
pum;vrf;aMumif;onf jyóem\ A[dkcsufrS auGUa½SmifxGufawmYrnfudk OD;jrifYEG,f odonf/ xdkYaMumifY
trSwfrxif avoHjzifY 0ifaxmufay;\/
]] rGefrGef vuf bmrS rjzpfcifuwnf;u uAsm pyfwwfwmvm; }}
]] [kwfw,f q&m }}
]] vufu tJ'Dvkd jzpfoGm;awmY rGefrGef b,ft½G,f½SdNyDvJ }}
]] q,fYig;ESpf q&m }}
]] aumif;NyD? q&modxm;wm ajymjyr,f? rGefrGefYvufu tpu taumif;? wpfreuf tdyf&mxawmY
vSKyfvdkYr&awmYbl; [kwfw,f r[kwfvm; }}
]] [kwfygw,f q&m }}
]] vuf ...tJ'Dvdk rjzpfcif rGefrGef xl;xl;jcm;jcm; bmxyfBuKH&ovJ }}
]] rGefrGef rSwfrdorQ bmrS rBuKH&ygbl; }}
]] jyefpOf;pm;ygOD; rGefrGef? wpfckckawmY BuKH&r,f }}
rGerf eG o
f nf pOf;pm;oa,mif Nird í f ae\/ twefMumrS acgif;av;udk acgif;tk;H xufwiG f ,rf;cgvsuf ajz\/
]] rGefrGef rSwfrdorQ bmrS rBuKH&ygbl; }}
]] aeOD;? 'gjzifY q&m wpfckar;r,f? tJ'Dnu tJ'Dnqdkwm rdk;vif;vmawmY rGefrGef vufvSKyfvdkY r&wJYn?
em;vnfw,faemf }}
]] [kwfuJY q&m }}
]] tJ'Dnwkef;u rGefrGef tdyfruf rufovm; }}
rGefrGefYxHrS tajzrvm/
]] ajzav rGefrGef }}
]] ruf ...w,f }}
]] bmrufovJ }}
acwå NidrfaeNyD;rS rGefrGefu &,f\/
]] tvum;yg q&m? t"dyÜg,fr½Sdygbl;? &,fp&mBuD;yg }}
]] udpör½Sdbl;? rufwmom ajymyg }}
]] tdyfrufxJrSm [dk'if; rGefrGefu NrKdUawmfodef;atmifeJY yefwsm0if;rmudk awGUw,f }}
]] NrKdUawmfodef;atmifeJY yefwsm0if;rm }}
]] 'gaMumifYajymw,f r[kwfvm;? tdyfrufu &,fp&mBuD;ygvdkY }}
]] NrKdUawmfodef;atmifeJY yefwsm0if;rmudk b,fvdk tdyfrufxJrSm awGUovJ }}
]] tdrfxJrSmvdkvdk NcHxJrSmvdkvdk? rD;awG bmawGuawmY vif;vdkYyJ? rGefrGef oJoJuGJuGJawmY rrSwfrdbl; }}
]] udpör½Sdbl;? tJ'DvdkawGUawmY bmjzpfovJ }}
rGefrGefonf Nidrfaejyef\/
]] ajymav rGefrGef? Oyrm rGefrGefu bmvkyfovJ? pum;ajymovm; }}
rGefrGefu acgif;cg\/
]] 'gjzifY bmvkyfovJ }}
]] rGefrGef ...rGefrGef }}
rGefrGefonf xpfaigYae\/
]] rGefrGef tck[mu tdyfrufudk ajymaewm? bmrS pdk;&drfp&mr½Sdbl;? bmjzpfovJajym }}
]] rGefrGefYvufxJrSm aoewfudkifxm;w,f }}
]] aMomf ...}}
]] tdyfrufxJrSm rGefrGef olwdkYudk aoewfeJY ypfrvdkYwJY? 'gayr,fY rGefrGef rypfygbl;? ypfvnf; rypf&Jygbl;?
ypfvnf; rypf&ufygbl;? rGefrGefY&ifxJ usyfvmw,f? pdk;vnf; odyfpdk;&drfw,f? tJ'DvdkeJY rGefrGef vefYEdk;vmw,f?
rGerf eG Uf &ifawGu ckeNf y;D wpfu, kd vf ;Hk rSm acR;awGxuG af ew,f? rGerf eG Yf nmbufvufuvnf; wpfrsK;d Bu;D jzpfaew,f?
i,fi,fwkef;u Edk&if;eJYtwlwl xdkif&wkef;u jzpfovdkyJ? rdk;vif;awmY tJ'Dvufu vSKyfvdkYr&awmYbl; }}
OD;jrifYEG,f\udk,fonf rodrom rwfvm\/ olYacgif;wGif;ü arQmfvifYcsufa&mifjcnf 0if;vm\/
]] NrKdUawmfodef;atmif Zmwfudk rGefrGef Munfhzl;ovm; }}
]] Munfhzl;wmaygY? NrKdUawmfodef;atmifu trlt,m odyfaumif;w,f? OD;av;aygpHBuD;u &,f&w,f? ol
xGufvmvdkY olYrsufESmjrifwmeJY rGefrGef &,fwmyJ }}
]] olYZmwfudk aemufqkH; rGefrGef b,fwkef;u Munfhzl;ovJ }}
]] tm; ...rGefrGef rSwfrdNyD? tJ'Dvdk rjzpfcif wpfnu? [kd'if;av vGwfvyfa&;jyyGJ uGif;rSm }}
]] rGefrGef b,folawGeJY oGm;MunfhovJ }}
]] 'uf'Da&m rmrDa&m? aMomf ...Edk&if;wdkY tdrfom;awGvnf; vmw,f? rGefrGefwdkYeJY ae&mcsif; uyfvsuf }}
]] [kwfvm; qufajymygOD; }}
]] tJ'Dnu obifonfr0if& qdkwJY jyZmwfudk uw,f? yefwsm0if;rmu tNidrfYrif;orD; 0wfrSKHvkyfw,f?
NrKdUawmfodef;atmifu 0wfrSKHa,musfm;? 'gayr,fY olu vl½Tifawmf OD;av;aygpHBuD;eJY ESpfa,muf vl½Tifawmf
vkyf&w,f? tNidrfYrif;orD; 0wfrSKHudk olaX;om;u aemufydk;w,f? 0wfrSKHu olYa,mufsm;tay: opöm½Sdw,fvnf;
qdkao;&JU? tJ'D olaX;om;eJYvnf; wGJw,f? NrKdUawmfodef;atmifuvnf; o0efaMumifw,fav? aemuf ...txif
vGJNyD; 0wfrSKHudkvnf;½dkuf? [dkolaX;om;udkvnf; xdk;w,f? aemufqkH;awmY 0wfrSKHu olaX;om;eJY vdkufajy;w,f }}
]] tif; ...q&mvnf; Munfhzl;ygw,f }}
]] rGefrGefav 0wfrSKHudkaum NrKdUawmfodef;atmifudkaum rkef;vdkufwm }}
]] bmjzpfvkdY rkef;wmvJ }}
]] rkef;wmaygY? NrKdUawmf odef;atmif tJav ...jyZmwfxJu 0wfrSKHa,mufsm;u bmvdkY 'Davmuf o0ef
aMumif&wmvJ? 0wfrSKHuaum bmvdkY olaX;om;eJY vdkufajy;&wmvJ? olwdkYrSm orD;av;wpfa,muf ½Sdaeom;eJY?
tJ'DorD;av;udk olwdkY xnfhrwGufbl;vm;? tJ'DorD;av;udk olwdkY rcspfbl;vm;? olwdkYrSm ESvkH;om; ½Sd&JUvm;? tJ'D
orD;av; Bu;D vmawmY opömr½Sw d YJ rde;f r&JUorD;vdYk tac:cH&&if b,fEY , S v
f yk rf vJ? rGerf eG af v odyaf 'goxGuw
f myJ?
NyD;awmYvnf;av }}
rGefrGefonf pum;udk wpfydkif;wpfvufp xm;jyef\/
]] NyD;awmY bmjzpfovJ }}
]] Edk&if;u [dkbufuae rGefrGefYudk vSrf;vSrf;Munfhaew,f? bmvdkY tJ'Dvdk Munfh&wmvJ? rGefrGef vdyfjym
rvkHbl;? rGefrGef 'uf'DeJY rmrDYbufvnf; vSnfhrMunfh&Jbl;? yGJcif;xJrSmav rGefrGef aocsifvdkufwm }}
]] tJ'D jyZmwfMunfhNyD; aemufwpfnrSm ckeifu tdyfrufudk rGefrGef rufw,faemf }}
]] [kwfw,f q&m }}
]] rGefrGefYudk q&m ar;r,f? tdyfrufxJu NrKdUawmfodef;atmifeJY yefwsm0if;rm[m udkodef;atmifeJY r0if;rm
r[kwfygbl;? olwdkYawGu ]oauFw}awGyg? rGefrGef ajymavY½SdwJY edrdwfykHawGygav? [kwfw,f r[kwfvm; }}
rGefrGefu rajz/ oluom qufajym\/
]] tJ'D oauFwawGudk udk,fpm;jyKxm;wJY wu,fYvlawG½Sdygw,f? olwdkYrSmvnf; emrnfawG ½Sdygw,f?
olwdkYudk rGefrGef odygw,f? q&m emrnf rar;b;? rGefrGefu zGifYajymzdkYvnf; rvdkygbl;? 'gayr,fY bmyJjzpfjzpf
]rGefrGef odw,f}? q&m 'gudkyJ vdkcsifw,f? [kwfw,f r[kwfvm; }}
rGefrGefu acgif;ndwfjy\/
]] olwdkYudk ]tck} rGefrGef wu,f rkef;ao;&JUvm; }}
]] rGefrGef rrkef;awmYygbl; }}
]] tdyfrufxJrSmawmifrS rvkyfwJYtvkyfudk rGefrGef tjyifrSm vkyfygYrvm; }}
]] rGefrGef rvkyfygbl;? b,fawmYrS rvkyfygbl; }}
]] vkyfzdkYaum vdkao;&JUvm; }}
]] rvdkygbl;? rvdkawmYygbl; q&m&,f? rGefrGef odygNyD awmfygawmY? rGefrGef rSm;wmyg? rGefrGef rdkufwmyg }}
rGefrGefonf ½SKdufBuD;wiif idkaMuG;jyefawmY\/
rGefrGef 0atmifidkNyD;csdefusrS apmapmuvdkyif olu rGefrGef\ ab;em;wGif oGm;&yfonf/ apmapmwkef;u
vdkyif olu vufudkify0gjzLudk xkwfay;\/ rGefrGefuvnf; rsuf&nfrsm;udk y0gjzLjzifY pifMu,fatmif okwfypf\/
olu rGefrGef\ rsufESmav;udk MuifemrSKjynfhaom rsufvkH;rsm;ESifY ikHYMunfhonf/
okwfxm;ayr,fY rGefrGefYrsufvkH;av;rsm; wpf0dkufwGif rsuf&nfpav;rsm; usefaeao;\/ odkY&mwGif
rsufvkH;av;rsm;u Munfvifaeonf/ rsufESmav;rSm EGrf;e,f&dyf vTrf;aomfvnf; 0if;vJYoefYpifaeonf/
yufvufav; vJvsufESifYyif rGefrGefonf olYudk ai;ai;av; jyefMunfhae\/
aMomf ...cs,f&Dyef;cdkifav; yrmyg/ tjypftem uif;avaom cs,f&Dyef;cdkifav; yrmyg/
olu NyKH;NyD; rGefrGefYudk vrf;urf;ay;\/
rGefrGefu b,fvufav;udk ajr§mufonf/
olu vSrf;r,lbJ NyKH;&if; acgif;cgonf/
]] nmvufay;yg rGefrGef }}
rGefrGefu rvSKyf/ tm;i,faom rsufvkH;0ef;0ef;av;rsm;ESifYom olYudk jyefMunfhae\/
olu El;nHhcsKdompGm xyfajym\/
]] nmvufay;yg rGefrGef? q&mYudk 0dkif;ulvkyfay;csifw,fqdkwJY rGefrGefY nmvufuav;udk ay;yg }}
rGefrGef\ rsufESmav;wGif aoG;a&mifvQrf;vmonf/ cPtMumürl vSyaom tNyKH;av; ay:vmonf/
tp yxrrl odrfYodrfYav; vSKyf½kHvSKyfonf/ ykckH;om;av;u t&ifyg/ aemuf ...vufarmif;uav;?
wjznf;jznf;ESiYf za,mif;om;vdk Eknufaom vufacsmif;oG,o f ,G af v;rsm;/ wpfcPwGi;f um; yef;Eka&mifvrT ;f aom
rGefrGef\ nmvufav; wpfckvkH;onf avrSm ajrmufvm\/
onfvufuav;udk olu qGJ,lvdkufonf/
,k,pGm qGJ,lonf/ MunfEl;jcif;ESifYvnf; qGJ,lonf/
aMomf ...ESpfoufjrwfEdk;jcif;jzifYvnf; qGJ,lrdygownf;/

Ä Ä Ä
tcef; « 10 »

rEÅav;a*gufuiG ;f \ eHygwfu;kd ½du k v


f rf;onf ]acG;ajcaxmuf}ac: wpfqpfcsK;d ½du k v
f rf;jzpf\/ b,fbuf
axmifYwGif bkef;BuD;ausmif;\ ysufpD;,dk,Gif;aeaom tkwfeH&H wHwdkif;BuD;u ½Sdaeonf/
yxrwpfcsuf ½dkufNyD;í abmvkH;us&m ae&mü OD;wkwf0if;u 'kwd,tcsuf ½dkuf&eftwGuf csifYcsdefae\/
OD;jrifYEG,fu wdkufwGef;onf/
]] &J&Jom csyg OD;wkwf0if; }}
OD;wkwf0if;u uuf'DbufvSnfhNyD; ]opfom;wkwf eHygwfokH;ay;}[k awmif;onf/
OD;wkwf0if;onf abmvkH;aemufü wkwfacgif;udkcsNyD; csdef\/ ESKwfrSvnf; aMuG;aMumf\/
]] jzwf½dkufr,fAsKdU }}
]] ½dkufom½dkufyg? b,fvufacgufudk abmvkH;txm;rSm jzKwfw,fvdkY oabmxm;zdkYom rarYeJY }}
OD;wkw0f if;onf wkwu f ikd f ajcum;&yfvsuf nmvufukd pl0ef;aom olAY u kd af b;wGif uyfxm;\/ xdaYk emuf
jznf;jznf;csif; vufaumuf0wfrcsKd;bJ wkwfudk aemufodkYvTJ\/ ykckH;udk aemufodkY 90 'D*&DvSnfhNyD; wtm;½dkufcs
vdkuf\/
a*gufoD;onf yDyDoo toHjrnfNyD; tkwfwHwdkif;ay:rS jzwfum wnfhwnfhBuD; ajy;\/
OD;wkwf0if;onf wkwfudkxrf;vsuf ykHusyef;us [efaumif;aumif;jzifY a*gufoD;oGm;&mudk Munfhae\/
cyfvSrf;vSrf;rS OD;nKdvJYu vSrf;atmfonf/
]] usefykHav;u aZ,s0wDyJ? vSw,fAsKdU }}
OD;wkwf0if;u tdkufwifcHxm;NyD; twefMumav; quf&yfaeao;\/ NyD;rS [efygygjzifY wkwfudk uuf'DodkY
vSrf;ay;vdkuf\/ olY vjynfh0ef;rsufESmBuD;udk NyKH;íqdk\/
]] ckvdkom ½dkufcsufaumif;ae&if uRefawmf wpfoufvkH; vlysKdBuD;vkyfaer,fAsm }}
]] ½dkufraumif;&ifawmY tdrfaxmifjyKypfvdkufawmYr,faygY }}
]] t[J tmom0wD EG,feDewfyef;av;uvnf; yGifYvm&ifaygYAsm }}
OD;jrifEY ,
G ?f OD;nKvd EYJ iS Yf tjcm;tazmfwpfO;D jzpfol udak e0if;wdu
Yk vnf; toD;oD; 'kw, d tcsuf quf½u kd Mf u\/
½dkufMuNyD; qufavQmufvmMu\/
aeusoGm;csdefrSm avcsKdav;u aoG;aeaomaMumifY naerSm om,mae\/
wwd, ½dkuf&rnfhae&mwGif OD;wkwf0if;u auseyfpGmjzifYqdk\/
]] tdkif;,if; 'pfpwefYyJ ½SdawmYw,f? rSefcsufeJY uRefawmf wpfcgrS 'Dae&mra&mufzl;bl;? cifAsm; aus;Zl;yJ
udkjrifYEG,f }}
OD;wkwf0if;onf oHwkwf eHygwfig;udk awmif;,l\/
]] vufaumuf0wfudk abmvkH;a½SUrSm jzKwf&r,f? [kwfvm; udkjrifYEG,f }}
]] [kwfw,f aemufudkvnf; cyfapmufapmufav;qGJ? ½SyfrqGJeJY? vufaumuf0wfawmY rcsKd;eJY }}
]] tdkau }}
OD;wkwf0if; ½dkufjyef\/ a*gufoD;onf AvDuGuf jrufcif;tpyfü oGm;us\/
OD;wkwf0if;u awmufacguf\/
]] awmuf ...cifAsm;eJYawGUwm aemufusw,f? uRefawmf pmtkyfawGzwfNyD; 'ku©a&mufaewm }}
]] csefyD,HawGu pmtkyfawGxJrSm olwdkY½dkufwmudk a&;xm;wm r[kwfbl;? olwdkY ½dkufw,fxifwmudk
a&;xm;wm }}
]] b,fvdk ...b,fvdk }}
]] a*guf½u kd v
f KS y½f mS ;rSKawGu tcufom;? wu,fvyk w f mu wpfc?k vkyrf w d ,fxifwmu wpfc?k pmtkyaf wG
xJrSm a&;xm;wmawGu xifwmawGudk a&;xm;wm? a*gufavmuf pmtkyfrsm;wJY tm;upm;enf; b,frSm½SdovJ?
a*guform; a*gufpmzwfwYJ tm;upm;orm;vnf; r½Sb d ;l ? 'gayr,fY pmtkyzf wfNy;D a*guform;vnf; wpfa,mufrS
r½Sdbl;? a*guf wu,fawmfcsif&if vufawGUjyay;wJY q&mwpfOD; ½Sdudk½Sd&w,f }}
]] trSefyJAsKdU uRefawmf oabmaygufoGm;NyD }}
tm;vkH;teuf OD;jrifYEG,f\ a*gufoD;rSm AvDuGufESifY teD;qkH;jzpfaomaMumifY OD;jrifYEG,fu aemufqkH;rS
½dkuf&onf/
OD;jrifYEG,fu oHwkwf eHygwf½SpfjzifY wpf0ufvTJNyD; qwfqwfav;½dkuf\/
a*gufoD;onf avrSm wpf0ufajrmufNyD; usefwpf0ufudk ajrrSmvdrfYí jrufcif;ay: wufoGm;\/
av;OD;teuf OD;jrifEY , G Ef iS Yf udak e0if;wduYk ok;H csujf zifY a*gufo;D jrufcif;ay: a&mufae\/ OD;wkw0f if;ESiYf
OD;nKvd w YJ uYkd av;csuu f srS jrufcif;ay: a&mufMuonf/ ig;csuu f si;f jzpfaomaMumifY OD;jrifEY ,G Ef iS Yf udak e0if;wdrYk mS
yga':pHcsdefrDawmY ½dkufEdkifcGifY½SdaeMuNyD/ wpfcsufwnf;jzifY usif;0ifvQifum; ygatmufwpfcsufjzifY 0ifolEdkifrnf/
[ef'Duufyfpepft& OD;wkwf0if;ESifY OD;nKdvJYwdkYu ESpfcsufjzifY usif;0ifNyD; ajcmufcsufjzpfoGm;ap? OD;jrifYEG,fwdkY\
ig;csuEf iS Yf wlrnf/ ,ck OD;jrifEY , G Ef iS Yf OD;wkw0f if;u wpfzuf? OD;nKv d EYJ iS Yf udak e0if;wdu
Yk wpfzuf ½du
k af eMujcif;jzpf\/
OD;wkwf0if;u qdk\/
]] uRefawmf avmbrBuD;bl;? ESpfcsufeJYt0if vkyfxm;vdkufr,f? cifAsm; at;at;aq;aq; vkyfaygY
udkjrifYEG,f}}
OD;wkwf0if;u ESpfcsufESifY usif;0ifoGm;\/ OD;nKdvJYvnf; ESpfcsufESifY 0ifonf/
udkae0if;\ a*gufoD;u OD;jrifYEG,f\ a*gufoD;xuf okH;vufrcefY usif;ESifY ydka0;onf/
udkae0if;u t&if usif;pdrf&onf/
udkae0if;\ a*gufoD;onf usif;ESKwfcrf;teD;rS uyfa0YNyD; vGJoGm;\/ wpfaycefYom usefawmYojzifY
OD;jrifYEG,fwdkYu udkae0if;udk usif;rpdrfapawmYbJ ig;csuft0if ay;vdkufMu\/
OD;jrifYEG,fu usif;pdrfwkwfudk a*gufoD;aemuf ajray:csNyD; pdwf½SnfpGm csdef\/
tuGmta0;u q,faycefY ½Sdonf/ jrufcif;u tenf;i,fajcmufNyD; rmaeaomaMumifY a*gufoD;onf
vdrfYtm;aumif;rnf/ vGJoGm;cJYaom 'kwd,tcsufüyif 0if&efrvG,fonfh ae&modkY a&mufoGm;Edkif\/ ,if;udk
aMumufí avQmY½dkufvQif rnDaom ajraMumifY udkae0if;uJYodkYyif uyfvGJEdkifao;onf/
OD;jrifYEG,fonf ususee tcsdef,lqNyD; a*gufoD;udk &J&J½dkufvTwfvdkuf\/
usif;xJ *avmufueJ a*gufoD;usoGm;oHudk Mum;&\/
ra½S;raESmif;wGif vufckyfoHav;wpfck ay:vm\/
OD;jrifYEG,fu udkif;xm;aom cg;udkqefYNyD; toHvm&mqD vSnfhMunfh\/
rGefrGefonf vufckyfav;wD;&if; uvyftaqmufttkHbufrS OD;jrifYEG,f½Sd&modkY avQmufvmae\/ rGefrGefY
aemufrS OD;aeatmifu NyKH;&,f&if; vdkufvm\/
OD;jrifYEG,fu ar;\/
]] Munfhprf; rGefrGef b,fwkef;u a&mufaewmvJ }}
]] 'uf'DYudk vmBuKd&if; rGefrGefa&mufaewm MumNyD? q&m ½dkufvmwm jrifom;yJ? 'uf'Du taESmifYt,Suf
ray;&bl; qdkvdkY rGefrGef NidrfNidrfav; ykaewm }}
udkae0if;u rGefrGefYudk MunfhNyD; ]] tr,fav; rGefrGef&,f? aESmifY,Sufvdkufa&maygY? tck tefu,fwdkY ½SKH;NyD?
q&mwdkYudk xrif;auR;&awmYr,f}}[k qdk\/
rGefrGefu ½TifNyHK;pGmESifY OD;jrifYEG,fudk ar;\/
]] q&mwdkY Edkifw,faygY }}
]] q&mu ckwpfusif;wnf; o,fEdkifwmyg? wpfvrf;vkH; a[m'D OD;wkwf0if;u ½dkufay;vmwm }}
rGefrGefu OD;wkwf0if;udk vSrf;Munfhonf/ OD;wkwf0if;um; olYzdk;vrif;rsufESmBuD;udk NyKH;jyNyD; qdk\/
]] rGefrGefYq&mu odyfcspfzdkYaumif;w,f? olYudk,fol ESdrfYcsNyD; ajymwm? trSefuawmY ol aumufyif&dwfvSD;
pepfeJY ½dkufoGm;wm }}
]] ½Sif ...aumufyif&dwfvSD;pepf }}
]] rGefrGefu uAsmq&mryJ? aumufyif&dwfvSD; pum;ynmudk em;vnfw,f r[kwfvm; }}
]] [kwfuJY½SifY wpfcsufwnf;eJY tydkifvkyfwm r[kwfvm; }}
]] [kwfw,f? tckvnf; rGefrGefYq&m wpfcsufwnf;eJY tydkifvkyfoGm;wm }}
rGefrGefu &,f\/
]] q&mOD;wkwf0if;u odyfpum;wwfwmyJ }}
OD;nKdvJYu 0ifajym\/
]] wwfqdk rGefrGefuvJ OD;wkwf0if;vnf; uAsmq&myJ[m }}
]] ½Sif ...wu,f }}
]] wu,f ...'gayr,fY olu om;acsmo Y cD si;f awG a&;wm? b,favmufaumif;ovJqkd trsK;d orD;awGu
olYudk uav;tazxifvdkY rpGHwmeJY vlysKdBuD; vkyf&wm MunfhawmY }}
OD;wkwf0if;u w[J[J &,fNyD;qkd\/
]] rpGw
H mvm;? 'grSr[kwf b0rSm aumufyif&w d v f ;DS pepf usio
Yf ;Hk zdYk tcGiaYf pmifaY ewmvm;? b,fajymEdik rf vJ?
r[kwfbl;vm; udkjrifYEG,f t[J ...[J }}
OD;wkw0f if;ESiYf aygif;onfrmS MumNyjD zpfaomaMumifY pum;&dyf bmxGuo f nfukd OD;jrifEY ,G f od\/ xdaYk MumifY
&,farmNyD; pum;udk jzwf\/
]] uJ ...tcsdefr½Sdbl;? Edkifxm;wm pm;&aomuf&OD;r,f? jyefMupdkY }}
tm;vk;H uvyfbuf avQmufvmMuonf/ usev f rl sm; uvyfwiG ;f 0ifomG ;&m rGerf eG Ef iS Yf OD;jrifEY ,
G f use&f pf\/
]] rGefrGefu q&mYukdawGU&if tdrfac:rvdkY vdkufvmwm }}
]] apmapmu ajymxm;a&maygY rGefrGef&,f? 'DaeY tpDtpOfu ½SdNyD;om;jzpfaewm }}
]] udpör½Sdbl;av? reufjzef naeawmY q&m vm&r,faemf }}
OD;jrifYEG,fu ajz&ef qkwfqdkif;ae\/
]] Munfh ...q&mu rGefrGefwdkYtdrf rvmcsifawmYbl;vm; }}
]] r[kwfygbl; rGefrGef&,f? q&mu [dk'if; ...tm;emvdkYyg }}
]] bmjyKvdkY tm;em&rSmvJ? 'uf'Du ajymw,f? q&mYaus;Zl;udk ol b,fvdkqyf&rSef; rodbl;wJY }}
]] 'DavmufawmifBuD; r[kwfygbl;uG,f }}
]] tdk ...[kwfygw,f? 'gyJaemf reufjzef vmr,fr[kwfvm; }}
OD;jrifYEG,fonf pdwfwGif;rS oufjyif;csvdkuf\/
]] aumif;ygNyD q&m vmcJYygYr,f }}
]] apmapm vmaemf }}
]] pdwfcsyg rGefrGef }}
rGefrGef\ rsufESmav;onf NyKH;MunfoGm;\/
uvyfwGif;rS OD;aeatmif jyefxGufvm\/
]] uJ ...jyefMur,f orD;? q&maum rvdkufcJYbl;vm; }}
]] uRefawmf reufjzefrSyJ vmygYr,f OD;aeatmif }}
]] qufqufawmYvm q&m? uRefawmfa&m oefYa&m apmifYaeMuw,f }}
OD;aeatmifwdkY om;tz jyefoGm;onfdk OD;jrifYEG,fu rsufpdwpfqkH; Munfhusef&pfonf/
BuKHvm qkHvm&aom uHMur®mudk tHYMordonf/
aMomf ...[dkwkef;uvnf; onfvdkyif a*gufuGif;rSmyg/
OD;wkwf0if;wdkY todkufvnf; xGufvmMu\/
]] uJ ...aumufyif&dwfvSD; q&mBuD; oGm;Mur,f }}
]] b,fvdkac:vdkufw,f udkwkwf0if; }}
]] aumufyif&dwfvSD; q&mBuD;vdkY? t[J ...[J ...aeOD; cifAsm;udk taumif;ar;p&mawG ½Sdao;w,f?
tdrfusrSyJ ar;r,f? uJ ...oGm;MupdkY }}

Ä Ä Ä
tcef; « 11 »

xdknaeu a&rdk;csKd;tNyD;ü ½SKH;olawG 'umvkyf0,f&aom w½kwfqdkifrS tpm;tpmrsm;udk OD;wkwf0if;\


tdrfü pm;aomufMu\/
nOD;vGeí f udak e0if; jyefomG ;aomtcgrS pm;yGw J iG f ok;H OD;om;xdik v f suf aumfzaD omuf&if; pum;qufMucdu k f
OD;wkwf0if;u par;onf/
]] naewkef;u ar;csifwm tck ar;&OD;r,f }}
]] bmrsm;vJ udkwkwf0if; }}
]] rGefrGefYtaMumif; }}
]] rGefrGefY ...taMumif; }}
OD;wkwf0if;u vuf0g;umjy\/
]] cifAsm;vnf; odom;yJ? uReaf wmfu aysmw f wf½iT wf wfayr,fY ud, k af &;ud, k wf mudprö mS pnf;urf;½Sw d ,f?
uRefawmf qdkvdkwmu rGefrGefY udk,fa&;udk,fwmudpö r[kwfbl;? olYa0'emudk cifAsm; aysmufatmifukvdkufwm?
tJ'gudk pdwf0ifpm;vdkY }}
]] 'gawmY cifAsm;vnf; A[kokweJY jynfhpkHwJY wuúodkvfq&mwpfOD;yJ[m? cGJjcrf;pdwfjzmenf;eJY ukowmudk
odoifYorQawmY odrSmaygY }}
]] rodpw d w f ?Ykd wdrjf rK§ yjf cif;wd?Yk tJ'gawGavmufawmY wD;rdacgufrd ½Syd gw,f? uReaf wmf odcsiw f mu wu,f
wdwdusus bmjzpfaewmudk bmvkyfvdkufwmvJ }}
OD;nKdvJYuvnf; 0ifaxmufcH\/
]] [kwfw,fAs? cGJjcrf;pdwfjzm ukenf;rSmu pum;ajym&w,f? pum;ajym&if;u a0'em aysmufoGm;w,f?
'DavmufawmY uRefawmfvnf; oabmaygufw,f? tJ ...'Dxuf a&a&&m&m ydkodcsifwm }}
]] 'Davmuf tajccHox d m;&if ½Si;f jyvdYk vG,yf gw,f? rodpw d o f abmeJY wdrjf rK§ yjf cif;oabmawGukd uReaf wmf
t&if½Sif;jyr,f? tJ'gawGudk xl;xl;qef;qef; pdwåZya[Vd pum;vkH;BuD;awGtjzpf r,lbJ? jzpfysufjcif; oabm
tpOfawGudk tvG,fwul ac:qdkEdkifzdkY ay;xm;wJY]emrnf]awGtjzpf em;vnfxm;zkdY ta&;BuD;w,f? wu,fu
bmjzpfwmvJqdkawmY pdwfawG&JU ]y#dyu©}u pwmyJ? qE´awG&JU y#dyu© qdkMuygpdkY? vlrSmu qE´rsKd;pkH ½Sdw,f? qE´
wpfckeJY wpfck[m qefYusifbufjzpfaewmawG ½Sdw,f? Oyrm i,fi,fu rkefYvnf; cdk;pm;csifw,f? tarrdoGm;NyD;
t½dkufcH&rSmvnf; aMumufw,f? 'grsKd; vlwdkif; BuKHzl;MuwmyJ/
pdwfy#dyu©awGudk ygarmu© z½GKduf[m eufeufeJeJ odcJYw,f? vlrSmu t"duy#dyu©jzpfaewJY qE´rsKd;pkBuD;
ESpcf ½k w
dS ,f? qE´rsK;d pk wpfcu k ]yuwd t½dik ;f }qE´awG? wjcm;rsK;d pk wpfcu k ywf0ef;usif vlaY bmif&UJ oGeo f ifrKS aMumifY
&½SdvmwJY ]xdef;odrf;uGyfn§yf}qE´awG? yuwd t½dkif;qE´u udk,fYtwGuf wpfzdkYyJ Munfhw,f? xdef;odrf;uGyfn§yf
qE´awGu vlYabmifudk iJYw,f? Oyrm umr*kPfqE´ t½dkif;oufouf[m olYr,m; udk,fYr,m; em;rvnfbl;?
xdef;odrf;uGyfn§yf qE´u umarokrdpämpm&wdky Oya'wdkYudk odw,f? a'got½dkif;qE´u &efoludk wdkufzdkYyJ
em;vnfw,f? uGyn f y§ qf E´u ygPmwdygwuHw?Ykd ½k;H wd?Yk axmifw?Ykd BuK;d 'Pfwu Ykd kd odw,f? 'Derlem ESpcf ak vmufq&kd if
vkHavmufNyD xifygw,f/
vl[m ]vlrKS a&; owå0g}vdYk pdwyf nm½Siaf wGu ac:Muw,f? olu owåaA' owå0goufouf r[kwb f ;l ?
owåaA' qE´t½dik ;f awG[m wd&pämefawGvykd J vlrmS vnf; ½Sw d myJ? 'gayr,fY vlukd vlrKS a&;qE´awGu ydrk Bkd uK;d udik w f ,f?
uav;wpfa,muf[m vlBuD;wpfOD; jzpfvm&mrSm vlaumifom BuD;vmwm r[kwfbl;? olYvlrSKa&; ywf0ef;usif
(0g) vlYabmifu owfrSwfjy|mef;csufawGudkvnf; rdrd&JU pdwfoEÅmefrSm odrf;ydkuf tydkif,l&wJY jzpfpOfvnf; yg0if
aew,f? tJ'DjzpfpOfudk t*FvdyfvdkawmY ]qdk½S,fvdkufaZ;½Sif;}? jrefrmvdkawmY ]qufqHrSK ykHoGif;jcif;}vdkY pdwfynm½Sif
awGu ac:w,f? pdwfusef;rmwJY vlwpfa,mufjzpfvmzdkY uav;b0rSm qufqHrSK ykHoGif;jcif; jzpfpOf[m acsmarGUzdkY
odyt f a&;Bu;D w,f? vufO;D q&m rnfxu kd pf mG ? ykAmÁ p&d, rdEiS zYf qdw k YJ jrefrmynm½Spd um;[m pdwyf nm tjrifjynfw h YJ
pum;jzpfw,f? rdbawG zefw;D ay;wJY ywf0ef;usi[ f m uav;&JU qufqrH KS yko H iG ;f jcif;jzpfpOf? acsmarGUrSK racsmarGUrSKukd
tqkH;tjzwfay;w,f? uJ ...'DavmuftxdawmY cifAsm;wdkY a,bk,s em;vnfNyD xifw,f }}
OD;wkwf0if;ESifY OD;nKdvJYwdkYu acgif;ndwfMu\/
]] tdrwf iG ;f ywf0ef;usi&f UJ xdcu
kd v f mrSKaMumifY uav;&JU qufqrH KS yko H iG ;f jcif;jzpfpOf[m cRw, f iG ;f azmufjyef
oGm;Edkifw,f? cRwf,Gif;azmufjyefrSK&JU tESpfom& pdwåZobm0uawmY ckeifu ajymcJYwJY y#dyu©yJ? t½dkif;qE´eJY
xde;f odr;f uGyn f y§ qf E´awG&UJ y#dyu©? pdwyf #dyu©jzpfvm&if rvGrJ aoG ay:xGuv f mwmu aMumufvefjY cif;eJY pd;k &drjf cif;
awGaygY? 'DtcgrSm vl[m rlv y#dyu©xuf aMumufvefjY cif;eJY pd;k &drrf KS uo kd m a½SUwef;wifNy;D ]wkjYH yefqufq}H awmYw,f?
aMumufvefjY cif;eJY pd;k &drrf KS u vTr;f xm;awmY 'Dvdk ikyo f mG ;wmudk wdrjf rK§ yjf cif;? ikyo f mG ;wJY qE´ y#dyu©awGukd rodpw d ?f
tJ'v D kd ac:Muw,f? tay:,HrmS jrifomxifom useaf ewmuawmY aMumufvefjY cif;eJY pd;k &drrf KS ukd wkjYH yefqufqw H YJ
tawG;? tajym? tjyKtrl? tJ'gawGyJ? tJ'gawGudkyJ pdwfa&m*g vu©PmawGtjzpf rSwf,lMu&w,f }}
OD;nKdvJYu wqwfqwf acgif;ndwfjyae\/ OD;wkwf0if;u rsufarSmifMuKwf pOf;pm;aeNyD;rS ar;\/
]] y#dyu©jzpfwmeJY aMumufvefYjcif;eJY pdk;&drfrSKawGu b,fu ay:vmwmvJ }}
]] b,f'if;[m aumif;w,f? b,f'if;[m raumif;bl;? b,f'if;[m jrwfw,f? b,f'if;[m ,kwfw,f?
tJ'D ]vlrKS wefz;kd }awGukd vlaY bmifu owfrw S w f ,f? qufqrH KS yko H iG ;f jcif; jzpfpOf? wpfenf;u vlrKS a&; oif,jl cif;u
wpfqif?Y uav;wpfa,mufrmS vlrKS wefz;kd todpw d u f 0ifaeNy;D ? raumif;wm? ,kww f mudk vky&f rSm tJ't D odpw d u f
aMumufw,f? uReaf wmfwrYkd mS pum;awG½w dS ,f r[kwv f m;? vdyjf ymroefb Y ;l ? pdwrf vkb H ;l ? ud,k af pmifeY wfu odvrd rYf ,f
qdw k mawGav? aMumuf½UHG pd;k &drjf cif;[m tJ'u D vmw,f? pdwyf #dyu©jzpfwt YJ cg xde;f odr;f uGyn f y§ q
f E´u t½dik ;f qE´ukd
aMuatmif racsEdkifbl;vdkYyJ qdkMuygpdkY? tJ'D t½dkif;qE´ay:wdkif; aMumufawmY pdk;&drfawmYwmyJ? ½Sif;ygw,faemf }}
OD;wkwf0if;u ]]½Sif;ygNyD? rGefrGefYtaMumif; qufygOD;}}[k wdkufwGef;onf/
]] q&m0efwpfOD;rSm vlem&JU twGif;a&;udk xdrf0Sufxm;&r,fY wm0ef½Sdovdk uRefawmfYrSmvnf; ½Sdw,f?
'DawmY oabmavmufyJ uRefawmf ajymr,f }}
]] tif;yg oabmavmufyJaygY }}
]] oabmavmufajymrSmrdkY pum;vkH;vGwfvyfrSKudk uRefawmf okH;awmYr,f? bmoma&; ...txl;ojzifY
uRefawmfwdkY Ak'¨bmomrSm ]ukodkvfpdwf}eJY ]tukodkvfpdwf}udk cGJw,f? wpfenf;awmYvnf; oN*KØ[feJY tbd"r®mrSm
okH;wJY pum;awG[m ]y&rwf}qdkif&m pum;awGrdkY ]odyÜHenf;us}pum;awGtjzpf uRefawmfwdkY okH;Edkifw,f?
xm;ygawmYav? ykxkZOf vlrSm ukodkvfpdwfeJY tukodkvfpdwf[m 'GefwGJaew,f? b,fykxkZOfrS rvGwfuif;Edkifbl;?
uav;b0 tawGUtBuKw H pfcak MumifY rGerf eG rYf mS rvTrJ a½SmifombJ ukov kd pf w d ef YJ tukov kd pf wd f y#dyu© jzpf&½Smw,f?
tJ'D tukodkvfpdwf wdkufwGef;&mjyKr,fY vufwpfzufudk aoaeatmif pdwåZ 'Pfcwfxm;w,f? tJ'DavmufyJ
ajymcsifw,fAsm? apmapmu ½Sif;jycJYwJY oabmawGeJY ,SOfpOf;pm;Mu }}
onfwpfBudrfwGifrl OD;nKdvJYu ar;onf/
]] 'gudk aysmufatmif cifAsm; b,fvkdvkyfvdkufovJ }}
]] pdwZå ukoa&;rSm ukou l aysmufatmifvyk w f m r[kwb f ;l ? a0'em½Siu f om ud, k u Yf ,kd u
f kd aysmufatmif
vkyfwm? qdkvdkwmu a0'em½Sif[m udk,fYudk,fudk trSeftwdkif; odjrifoGm;atmif ukolu ulnDay;wm? pum;
ajymcdkif;wmygyJ? cifAsm;wdkYvnf; BuKHzl;ygvdrfYr,f? odyfa'gojzpfwJYtcg? odyf0rf;enf;wJYtcg? odyfaMumufwJYtcg?
wpfa,mufwnf; usdwfNrKHxm;&if ydkqdk;w,f }}
OD;nKdvJYu OD;wkwf0if;udk 'l;csif;wdkufNyD; ar;\/
]] [kwfvm; udkwkwf0if; }}
]] bm ...[kwfvm;vJ }}
]] usdwfNrKHxm;wm qdk;rqdk;? cifAsm; vlysKdBuD; rodbl;vm; }}
]] awmfprf;yg? ydEéJwdkif vmcdkufaejyefNyD? OD;jrifYEG,f qufAsm }}
]] wpfa,mufa,mufukd zGiaYf jymvdu k &f &if &ifxrJ mS oufomoGm;w,f? urÇmOD;wnf;u "r®wmyg? zGix Yf w k f
vdu k &f &if oufomw,f? 'Dvykd J ajymaeMuwm? pum;tjzpfeYJ zGix Yf wk v f u kd &f &if a'gowdYk 0rf;enf;jcif;wdYk aMumufjcif;
wdkYqdkwJY ]wif;tm;}awG[m avsmYoGm;wwfw,f? tJ'g[m pdwf&JU ]ed,mr}wpfckyJ? tJ'D ed,mrudk ygarmu© z½GKdufu
awGUodNyD; jznfhpGufrGrf;rH okH;oGm;wm? pdwåZtiftm; avsmYoGm;wJYtcg? 'Dwif;tm;u zDvmumxm;wmawGudk
]cGJjcrf;odjrifpGrf;} 0ifvmw,f? cGJjcm;odjrifpGrf;[m udpöokH;&yfudk wpfNyKdufeuf NyD;apw,f? ]od-y,f-qdkuf-yGm;}wJY?
tck rGefrGef[m odNyDrdkY y,f&rSmudkvJ y,fNyD;oGm;NyD qdkygawmY }}
OD;wkwf0if;u rqDrqdkif oufjyif;½SnfBuD; csvdkufNyD; ar;\/
]] y,fNyD;NyDqdkawmY rGefrGefYrSm 'Da&m*g xyfrjzpfawmYbl; [kwfvm; }}
]] pdwfa&m*gqdkwm[m cufw,f udkwkwf0if;? ½kyfvdk jrif&awGU&wmawgeJY uRefawmfwdkYu qufqHae&wm
r[kwfbl;? tcktxdawmY rlv vu©Pm[m r½SdawmYbl;? aysmufNyD qdkEdkifw,f? wcgwav vu©Pmwpfck
aysmufoGm;NyD; wjcm;vu©Pm wpfcku ay:vmwwfao;w,f? tcsdefawmY ,l&w,fav }}
]] cifAsm; rGefrGefYudk qufuk&OD;rSmaygY }}
ODjrifYEG,fu acgif;udk av;yifpGm cgonf/
]] bmjyKvdkY }}
]] uRefawmf &efukefwuúodkvf jyef&awmYr,f }}
]] [if ...jrefvScsnfvm; }}
]] cifAsm;wdkYvnf; odom;yJ? 'DrSm uxdu&mxl; ray:ao;vdkY uRefawmfu tGefvkef; (,m,D) vm&wm?
tck 'DaEGrSm 'DutwGuf tjrJwrf;&mxl;&r,f? uRefawmfu rm;om;'ywfrefY (rlvXme) udk jyef&rSmaygY }}
]] [mAsm ae&mcsif; vJvdkufygvm; }}
]] yxrawmY uRefawmf 'DvdkyJ pdwful;w,f? 'gayr,fY [dku ygarmu©u oabmrwlbl;? NyD;awmY tJ...
uRefawmfY&JU rarQmfvifYwJY udk,fa&;udk,fwm wpfckuvnf; ay:vmw,f }}
OD;nKdvJYvnf; oufjyif;cs\/
]] pum;pajymwkef;uawmY pdwfcsrf;omp&m? ed*kH;usrS 0rf;enf;p&m? uRefawmfwkdY cGJMu&OD;rSmaygY }}
OD;wkwf0if;uvnf; qdk\/
]] at;Asm ok;H a,mufom; 'DrmS aysmaf ysmyf g;yg; [mud?k uReaf wmfwu Ykd awmY xm;awmYAsm? rGerf eG u
Yf kd cifAsm;
'DvkdyJ wpfydkif;wpfpBuD; xm;cJYrSmvm; }}
]] wpfydkif;wpfpqdkvnf; [kwfw,f? r[kwfbl;qdkvnf; [kwfw,f? a½SUavQmuf rGefrGeYftwGufu uRefawmfY
tpGrf;&JU [dkbufa&mufoGm;NyD? olYrdbudk em;vnfatmif ajymcJY&rSmyJ? NyD;awmYvnf; uRefawmf r½SdawmYayr,fY
uRefawmfwdkY Xmeu rGefrGefYudk tultnD qufay;oGm;rSmyg }}
nOfheufNyD jzpfaomaMumiYf OD;jrifYEG,fu ae&mrS xojzifY OD;nKdvJYvnf; vdkufxonf/
OD;nKdvJY\tdrfu OD;jrifYEG,f\ tdrfESifY wpfwef;wnf;wGif jzpfaomaMumifY ESpfOD;om; um;ESifYtwl
jyefvmMuonf/
OD;nKdvJY\ tdrf0wGif ZeD;u qD;BuKdae\/
]] cifa& om;tdyfyvm; }}
]] rtdyfao;bl;? armifodyfwm apmifYaewm }}
]] [kwfvm;? 'Dvdkqdk xrf;odyf&OD;rSmaygY? tdkau udkjrifYEG,f? oefYcf,l *G'fEdkuf }}
]] *G'fEdkuf }}
rdrdtdrfqD jyefvmpOf OD;jrifYEG,f\&ifrSm [maeonf/ 0rf;enf;yrf;enf;vnf; jzpfrdownf/

Ä Ä Ä

tcef; « 12 »

[dak ½S;,cifuawmY onfae&mrSm atmifyifv,fuef½;kd [k qdo


k nf/ ,ckawmY jyifO;D vGiw
f ufonfh vrf;rBu;D
jzpfaeonf/
ta½SUbufqDrSmawmY ½Srf;½dk;rBuD;u qefYwef;vJavsmif;aeonf/ awmifapmif;awGrSm awmrD;avmifí
rD;cdk;wtltlvnf; ½Sdaeonf/
jrLjymjymuawmY ½SKavwdkif;rSm tkHYqdkif;aeonf/ ½dk;ray:vnf; tkHYqdkif;aeonf/ awmwef;½GmpkwdkYay:
rSmvnf; tkHYqdkif;aeonf/ waygif;tcgrdkY naeapmif;wGif ESif;&dyfESif;aiGUudk jrLESifYa&mí jrif&onf/
avrSmvnf; ½Guf0gwdkY 0Jaeyg\/
]] q&m }}
]] bmvJ rGefrGef }}
]] odyfom,mwmyJaemf }}
]] tif; }}
]] tpu rEÅav;udk vSw,fvdkY rGefrGef rxifbl;? tckawmYvnf; odyfvSwmyJ? aMomf ...q&m ajymovdk
ygyJav? avmuBuD;[m rqdk;ygbl;? b,fqdk;vdkYvnf;aemf ...q&m }}
]] 'gaygYuG,f }}
]] rmrDu tckaEGrSm bdk;bdk;wdkYqD rdk;ukwfudk oGm;Mur,fwJY? rGefrGef aeaumif;oGm;wm awGUNyD; bdk;bdk;wdkY
0rf;om&atmifwJY? q&m&,f trSefu rEÅav;u rGefrGef b,fudkrS roGm;csifawmYygbl;? 'DrSmvnf; rGefrGef
aysmfaewJYOpöm }}
]] rGerf eG rYf mrDajymwm rSew f ,fav? rGerf eG Yf bd;k bd;k eJY bGm;bGm;awG[m ckvkd rGerf eG u Yf akd wGU&&if odyaf ysmMf urSmayg}}Y
]] q&muvnf; rGefrGefYudk oGm;apcsifwmyJvm; }}
]] oGm;apcsifwmaygY }}
]] bmjyKvdkYvJ }}
]] aMomf ...rGerf eG &f ,f? bm&,fawmY [kwrf vJ? rGerf eG t Yf wGuf tajymif;tvJ jzpfwmaygY? r[kwb f ;l vm;}}
]] tajymif;tvJ? rGefrGefYzdkY tajymif;tvJu vdkao;vdkYvm;? rGefrGefzdkY wpfavmuvkH;u ajymif;vJoGm;NyDyJ
Opöm }}
]] q&mu rGefrGefYtwGuf tajymif;tvJ vdkao;w,fqdk&ifaum }}
rGefrGefu olYudk vSnfhMunfhonf/ oluvnf; rGefrGef\ rsufESmav;udk pl;pdkufNyD; jyefMunfhonf/
rGefrGefu olYarmfawmfum;jzLav;udk rSDvsuf &yfaejcif;jzpfonf/
EkvGifaom zufzl;a&mif xbDtusÐESifY aMumY0if;Ekpdkaom rGefrGef\ udk,fav;onf um;jzLaemufcHjziYf
yef;csD½kyfav;uJYodkY vSyaeonf/ jrif&onfrSm b0ifat;zG,f½Sdonf/
]] rGefrGefYtwGuf bmtajymif;tvJ vdkao;vdkYvJ[if q&m }}
olY&ifrSm xdcdkufrdonf/ ½Tef;pdkoefYpif Munfvifaom rGefrGef\ rsufESmav;udk ai;MunfhrdpOf olY&ifrSm
xdcdkufrdonf/
[dk; ...wpfcgwkef;u uJYodkYyif xdcdkufrdonf/
aMomf ...onft½G,f? onf½kyf&nfrsKd;ESifY wpfBudrfuvnf; wpfa,mufudk cGJcGmrSKpum; qdkcJY&onf/
,ckvnf; qdk&avOD;awmYrnf/
olu rGefrGefYxHrS rsufvkH;vTJvdkufNyD; ta0;rS &efuif;awmifqD vSrf;Munfhonf/
]] rGefrGef ckeifu ajymw,f? rGefrGefYtwGuf wpfavmuvkH;[m ajymif;vJoGm;NyDvdkY? 'Dpum;udk Mum;&vdkY
q&m odyf0rf;omoGm;w,f? avmuBuD;[m rqdk;ygbl; qdkwmudkvnf; rGefrGef odoGm;NyD? tJ'D avmuBuD;xJudk
rGefrGef[m vGwfvGwfvyfvyf 0ifwdk;Munfh&awmYr,f? txl;ojzifY q&mrygbJ rGefrGefbmom 0ifwdk;Munfh&r,f }}
]] [if ...q&mrygbJ? tJ'g ...tJ'g bmajymwmvJ[if }}
]] c&D;wpfcq k ykd gawmY rGerf eG ?f tJ'cD &D;&JU wpfpwd w f pfa'oudk rGerf eG w
f pfa,mufwnf; roGm;Edik b f ;l ? 'DawmY
q&mu rGerf eG u Yf w
kd NJG y;D ac:vmcJw Y ,f? tck rGerf eG b Yf mom qufavQmuf&r,ft Y ydik ;f udk a&mufvmNy?D avQmufvnf;
avQmufEdkifNyD? 'gayr,fY q&mYudkom quftm;udk;ae&if rGefrGefYbmom qufavQmufawmYrSm r[kwfbl;? q&mu
rGefrGef qufavQmufoGm;wmudk jrifcsifw,f? tJ'gudk jrifcsifvdkYyJ q&mu rGefrGefYudk wGJac:ulnDcJYwm r[kwfvm; }}
]] q&m ajymwm rGefrGef em;rvnfao;bl; }}
]] rGefrGef[m tcuftcJwpfckudk q&mYtultnDeJY ½kef;uef tEdkif,lcJYNyD;NyD? 'Dpum;udk rGefrGef rSwfxm;aemf?
tEdik ,f cl NYJ y;D Ny?D [kwv f m;? 'gayr,fY rGerf eG f odcsirf o S rd ,f? q&muawmY odw,f? rGerf eG b Yf 0ay:rSm q&mYt&dyBf u;D u
rdk;aeao;w,f? tJ'D t&dyfu vGwfNyD; rGefrGefYbmom ½SifoefEdkif&r,f? rGefrGef em;vnfNyDvm; }}
rGefrGefu rajz/ ,cif awGUzl;xm;onfhtwdkif; tay:ESKwfcrf;av;udk atmufoGm;ESifYudkufNyD; yg;pyf
apYxm;\/ rsufvkH;jymrsm;wGif rsuf&nfvJYvmae\/
]] rGefrGef q&m ar;wmudk ajzygOD; }}
rGefrGefonf rsufawmifaumYBuD;rsm;udk av;ig;Budrf ykwfcwfykwfcwf vkyf\/
]] q&mu q&mYudk rGefrGef cGJ ...cGJ ...oGm; ...apcsif ...w,f [kwfvm; }}
]] cGo
J mG ;w,fqw kd YJ pum;udk rok;H bl; rGerf eG ?f rGerf eG t
Yf pGr;f tpeJY vrf;avQmufjywmudk q&mu Munfch siw
f ,f?
tJ'Dvdk ajymr,f }}
]] tJ'gvnf; twlwlyJ r[kwfvm; }}
]] rwlygbl; rGefrGef&,f? cGJoGm;w,fqdkwmu pGefYvTwfypfvdkufwm? tck[mu q&mYarwåm apwemeJY
tm;opfavmif;xm;&wJY rGefrGef[m b,favmufpGrf;w,fqdkwm prf;Munfhcsifwm }}
]] tJ'Dvdk rprf;vdkY r&bl;vm; }}
]] r&ygbl; rGefrGef }}
rGefrGefu olYrsufvkH;rsm;udk wnfhwnfh pl;pdkufMunfhonf/ ½dk;½dk;tMunfhr[kwf? wpfpkHwpf&mudk ½SmazGaom
tMunfh/
twefMum MunfhaeNyD;rS ar;\/
]] tJ'DvdkqkdrS q&m pdwfcsrf;omr,f r[kwfvm; }}
]] bmaMumifY rGefrGefu tJ'Dvdk ar;&wmvJ }}
rGefrGefonf rsufESmav;udk wpfzufodkY vTJvdkuf\/
]] rGefrGef odygw,f? ckwpfavm q&mu rGefrGefYudk t&ifavmuf rcifawmYygbl; }}
OD;jrifYEG,f xdwfvefYoGm;onf/ tvGef odrfarGUcufcJaom tajctaerSef;vnf; csufcsif; owdjyKrdonf/
OD;jrifYEG,fonf tomt,m &,farmvdkufonf/ ½Srf;½dk;rBuD;qD vufn§Kd;ñTefjyNyD; ar;\/
]] rGefrGefa& tJ'D awmifwef;jymjymBuD;ay:rSm bm½SdvJ }}
]] bmar;wmrSef;rS rodwm? rGefrGef b,fvdkvkyf ajz&rvJ }}
]] 'gjzifY q&muyJ ajzygYr,f? tJ'Day:rSmav jyifOD;vGifudkoGm;wJY um;vrf;½Sdw,f? ESpfq,fYwpfrdkifpcef;
qkdwmvnf; ½Sdw,f? tJ'Dpcef;rSm aumifrav;wpfa,mufudk q&mu awGUcJYw,f }}
rGefrGefu olUudk rsufarSmifav;MuKwfNyD; Munfhonf/ rsufESmav;rSmrl NyKH;&dyfaiGUaiGU ay:ae\/
]] tJ'Daumifrav;udk q&mu jrifjrifcsif; cifvdkuf&wm? olYum;xJu ysufwJYypönf;av;udk q&mu
jyifay;w,f? tJ'gawmif aumifrav;u r,kHcsifwmeJY q&mYypönf;av; vJxnfhay;vdkuf&w,f? awmfawmfqdk;wJY
aumifrav; }}
rGefrGef\ rsufESmav;u ododomom NyKH;vm\/
]] tJ'Davmufqdk;wJY aumifrav;wpfa,mufudkrsm; q&mu qufcifae&ao;owJY? 'gawmif tJ'D
rracsmav;u q&mYudk r,kHao;bl;wJY? b,favmufqdk;wJY aumifrav;vJ? odvm; rGefrGef }}
]] qkd;wJY aumifrav;udk q&mu rkef;ypfvdkufygvm; }}
]] tJ'g cufwmaygY? trSefu rkef;ypfvdkufzdkY aumif;w,f? 'gayr,fY vludk rkef;zdkY aeaeomom vJ,lvmwJY
ypönf;tysufav;udkawmif q&mu odrf;xm;&owJY? rcufvm; }}
rGefrGefu &,fawmY\/ &,fjyefawmYvnf; uav;i,fyrmyg/
&,fNyD;rS rGefrGefonf rsufESmav; ½kwfw&uf wnfvdkufonf/
]] q&m }}
]] rGefrGef }}
]] rGefrGefu q&mYudk ,kHygw,f }}
]] wu,fajymwmvm; rGefrGef }}
]] wu,fajymwmaygY? q&muvnf; cufvdkufwm? q&mYudkr,kH&if rGefrGefu b,folY oGm;,kH&rSmvJ }}
]] tJ'Dvdkqdk&if q&m 0rf;omygw,f rGefrGef }}
]] rmrDwdkYeJY avQmufvnf&ifvnf; q&m 0rf;omrSmyJaygY [kwfvm; }}
]] [ifYtif; }}
]] tdk ...q&m 0rf;rombl; }}
]] [kwfw,f }}
]] EdkY ...ckewkef;uawmY q&muyJ rmrDwdkYeJY vdkufvnfqdk }}
]] vdu k v
f nfwmvnf; taMumif;r[kwb f ;l ? rvnfwmuvnf; taMumif;r[kwb f ;l ? q&majymwmudk rGerf eG f
oabmraygufao;bl; }}
]] cufawmYwmyJ? rGefrGef acgif;½SKyfoGm;NyD }}
]] r½SKyfygeJY rGefrGef? q&majymwmu ½Sif;ygw,f? 'DavmuBuD;[m om,mygw,f? aecsifYpzG,f ½Sdygw,f?
rGefrGef[m i,fi,fav; ½Sdao;w,f? tzufzufuvnf; jynfhpkHw,f? om,majzmifYjzL;wJY tem*wfu rGefrGefYudk
apmifBY uKad ew,f? tJ'u D kd rGerf eG o
f mG ;yg? q&mu cdik ;f vdrYk [kwb
f ;l ? rGerf eG Yf ud,
k yf ikd o
f wå?d rGerf eG Yf ud,
k yf ikd ,
f MHk unfcsu?f
rGefrGefY udk,fydkifa½G;cs,fcsuf tJ'gawGeJY oGm;yg? tJ'gudk q&mMunfhcsifw,f? jrifcsifw,f }}
rGefrGefu acwå pOf;pm;aeonf/ cPMumrS NyKH;NyKH;av; qdkonf/
]] edrdwfykH c&D;aygY [kwfvm; q&m }}
]] [kwfw,f edrdwfykHc&D; }}
]] bmyJjzpfjzpf tJ'Dvdkqdk q&m pdwfcsrf;omr,faygY }}
]] [kwfw,f rGefrGef }}
]] tJ'Dvdkqdk rGefrGef oGm;ygYr,f? q&m auseyfNyDvm; }}
]] auseyfNyD rGefrGef }}
rGefrGefu olYudk NyKH;NyKH;av; pdkufMunfhonf/ oluvnf; rGefrGefYudk NyKH;NyD; jyefMunfhaeonf/
jrLjymaom ywf0ef;usifrSm OMooHav; rSefrSefxGufay:aeonf/
]] rGefrGefa& jyefMupdkY? tdrfrSm npmpm;OD;r,f r[kwfvm; }}
]] npmpm;NyD;&if q&m rGefrGefYudk yD,mEkd wD;jyOD;rvm; }}
]] wD;jyrSmaygY rGefrGef }}
]] ESif;raysmufwJYajraemf }}
]] tif; }}
]] edrdwfykH oDcsif;aemf }}
]] tif; }}
rGefrGefu olYudk b,fvufav;urf;onf/ NyD;rS &,fí nmvufav;udk jyefurf;\/
OD;jrifYEG,fu jzL0if;vSyaom vufav;udkvnf; Munfhonf/ tjypfuif; oefYpifvSaom tNyKH;av;jzifY
Eke,fysKdrspfvSyaom rsufESmav;udkvnf; Munfhonf/
&ifonf emvm\/
onfvufav; onfvdk urf;vmEdkifatmif rdrdyif pGrf;aqmifcJY&onf/
onfvufav;udu k ikd u
f m ½Snv f sm;aom a½SUb0c&D;wpfavQmuf txdawmY uav;udk rdrd rac:Edik af wmYyg?
ac:EdkifcGifYu r½Sdxifonf/ ½SdapOD;? roifYxifNyD/
&ifemvsufu tNyKH;udk rzsuf&JbJ OD;jrifYEG,fonf arQmfvifYcsufjzifY urf;ay;ae½Smolav;\ vufav;udk
,k,pGm udkifqGJvdkuf&ygav\/

Ä Ä Ä

tcef; « 13 »
&efukefajrrSmawmY a½Trdk;nKdaeonf/
&efukef jyefa&mufuwnf;u OD;jrifYEG,f\ &ifrSm vGrf;ovdk aqG;ovdk nKdrSKefí rSKdif;&awmYonf/
[dk ...i,fpOfu urf;eDq&mawmfbk&m;BuD; oifjyay;cJYaom w&m;pmudk tBudrfBudrf jyefowd&rdonf/
tedpöHocFwH? y#dpöorkyÜEéH? c,"r®H? 0,"r®H? 0d&m*"rH®? eda&m""rH®? cywd/
y#dpöorkyÜEéH - taMumif;w&m;udk pGJíjzpfaom tusKd;w&m;/ ocFwH - uH? pdwf? Owk? tm[m&wnf;
[laom taMumif;w&m; av;yg;wdkYonf aygif;um jyKjyiftyfonfjzpfí/ tedpöH - tjrJr½Sd/ c,"r®H - ukefjcif;
oabm ½Sd\/ 0,"r®H - ysufjcif;oabm½Sd\/ wo®m - xdkYaMumifY/ 0d&m[*"rH® - &m* uif;jcif;oabm &Sdaom/
eda&m"r®H - csKyfNidrf;jcif;aom ½Sdaom edAÁmefudk/ y@dawm - ynm½Sdtaygif;wdkYonf/ cywd - ESpfoufjrwfEdk;av\/
onf*gxmrSmawmY ynm½Su d kd y@dw[k a,bk,soabmjzifY qd[ k ef½odS nf/ v,fwq D &mawmfb&k m;Bu;D u
]y@dw}ynm½SdESifY ]0dnL}ynm½Sdudk cGJcGJjcm;jcm; jyawmfrlcJYonf/
y@du ynm½SdrsKd;[lonf xdkxdkþþ tvDvD½SdEdkifonf/ opömav;yg;w&m;udk cGJjcm;odydkifrSKum; 0dnL
ynm½SdwdkYomvQif pGrf;Edkif\/
aMomf ...rdru d m; 0dnLr[kwaf vyg/ 0dnLr[kwaf vawmY w&m;awGuo kd m ½GwEf ikd o
f nf/ y,fEikd ?f qdu
k Ef ikd ?f
yGm;Edkifatmif rodao;yg/
odorQav;u cHompGm aepGrf;½kH tusKd;ay;onf/ cHEdkif&nf tjynfhum; r½Sdao;/
rdrdwwfaom pdwfynm[lonfuvnf; y@dwypönf;wrsKd;rdkY wpfpkHwpf&maom twdkif;twmtxdom
ylyefrSKudk Nidrf;apEdkifonf/ y#dpöorkyÜEéH puf&[wfBuD;udkawmY tNyD;owf rjzwfEdkif/ rjzwfEdkifao;awmY vlyDyD
aqG;ovdk vGrf;ovdk &ifrSm nKdrSKefí rSKdif;&jyefonf/
oDwif;uRwfNyD;p wpfaeYwGif Xme½Sd rdrd\tcef; pm;yJGwGif OD;jrifYEG,fonf pmwpfapmifudk zwf½SKaeonf/

q&m
wpfESpfawmif jynfhawmYr,f/
awmfawmfMumus&if ESif;aiGUwpfaxmifYrSm rdk;u arSmifYavawmYr,f/
raMumufawmYygbl; qdkvsufu rGefrGefY&ifrSm pdk;&drfpdwfawG 0ifvmw,f/
t&iftjzpfrsKd;udkawmY rGefrGef jyefroGm;awmYygbl; q&m/ tJ'gudkawmY pdwfcsaeyg/
q&majymjywJY om,mwJY avmuBuD;qdkwmrS q&mYtvdkus rGefrGef wpfa,mufwnf; c&D;oGm;
Edkifatmif rGefrGef BuKd;pm;aeygw,f/
q&mqkH;jzwfcJYwm rSefygw,f/ wu,fawmY rGefrGefYc&D;udk rGefrGefyJ oGm;&rSmaygY/ rGefrGef
wpfa,mufwnf;yJ oGm;&rSmaygY/ r[kwfbl;vm;/
jzpforQawGudk arYwwfoavmuf arYypf&rSmaygY/ vlopfpdwfopfeJY avmuudk &ifqdkif&rSmaygY/
r&ifqikd &f ifvnf; rjzpfawmYb;l / tckq&kd ifav rGerf eG f wpfa,mufwnf;qdrk S wu,fu Y kd wpfa,mufwnf;/
tck rrjrvnf; rGefrGefeJY cGJoGm;NyD/ rGefrGef ajymzl;wm q&mrSwfrdw,f r[kwfvm;/ rrjrcspfol
qdkwmav/ tck uae'gu jyefvmNyD/ olwdkY vufxyfNyD;oGm;NyD/
rrjrtwGuf rGerf eG f 0rf;omygw,f/ cspEf pS of ufoel YJ auGuiG ;f &jcif;[m 'kuq
© akd wmY cspEf pS of ufoel YJ
aygif;oif;&jcif;u okcaygYaemf q&m/ 'DawmY rrjrtwGuf rGefrGef 0rf;om&r,faygY/
aMomf ...tNy;D owfusawmY vlqw kd m ud,
k cYf &D;ud,
k f oGm;Mu&wmygyJ/ ud,k u f vGv J Ykd 'DavmurSm
bmrS tm;udk;&m r½Sdygvm;/
'Doifcef;pmudk rGefrGef aumif;aumif; em;vnfygNyD/
q&mYudkvnf; rGefrGef trsm;BuD; aus;Zl;wifygw,f/
rGefrGefYpmrSm trSm;½Sd&if cGifYvTwfyg q&m/
½dkaocspfcifpGmjzifY
rGefrGef
OD;jrifYEG,fonf pmtqkH;ü rsufarSmifMuKwfoGm;rdonf/
udk,fu a½SUudkif;oGm;NyD; pmudk wpfacgufjyefzwfonf/
]] b,fvv kd J q&morm;&JU? pm;rwwf0g;rwwf rsKrd wwf rsuvf ;Hk udk yg;pyfvkd jzMJ unf&h atmif b,fupmrdv
Yk }J }
OD;jrifYEG,fu armYMunfhonf/ vlykyk? rsufrSefBuD;BuD;? tom;jzLjzLESifY yk*¾KdvfwpfOD;u &yfae\/
]] [m ...vm ...tawmfyJ zdk;ausmfaz }}
]] bmvJ pmjyrvdkYvm;? rvkyfeJY udk,fu 'grsKd; i,fi,fwkef;uom 0goemygwm }}
pdwfynm uxduwpfOD;yifjzpfaom a'gufwmausmfazonf OD;jrifYEG,f pm;yGJa½SUwGif 0ifxdkif\/
OD;jrifYEG,fu pmudk a'gufwmausmfazYudk vSrf;ay;onf/
]] 'DpmzwfMunfhprf;yg }}
]] b,fu pmvJ }}
]] rGefrGefYqDu }}
]] tdk;[dk; 'gaMumifYudk;? bmwJY [dk0w¬K[m tJ ...a&m*gonfrav; armifYcspfol }}
]] raemufprf;ygeJY oli,fcsif;&m? zwfr,fY[m zwfprf;yg }}
a'gufwmausmfazonf rsufESmudk wnfvdkufNyD; pmudk zwf\/
yxraomf a'gufwmausmfaz\ rsufESmonf wnfwnfrSefrSefyif jzpf\/ odkY&mwGif wcPürl rsufarSmif
MuKwfvm\/
a'gufwmausmfazonf rsufarSmifMuKwfvsufESifYyif pmudk OD;jrifYEG,ftm; jyefay;\/
]] b,fYES,fvJ oli,fcsif; }}
a'gufwmausmfazu acgif;,rf;jy\/
]] rBuKdufbl; }}
]] bmrBuKdufwmvJ }}
]] 'Dvdkvkyf? udk,frBuKdufwmawG ajymjyr,f? armif&ifeJYudk,f udkufrudkuf n§d&atmif }}
]] [kwfNyD? udk,fuvnf; 'gvdkcsifwm }}
a'gufwmausmfazonf aq;wHudk xkwf,lNyD; aq;wpfqkHjznfhvsuf OD;pH½Sm;[ef tjynfhjzifY zGm\/
]] pm½Guf jyefay;ygOD; }}
OD;jrifYEG,fu pm½Gufudk a'gufwmausmfazYxH jyefay;onf/
]] yxrqkH; udk,frBuKdufwmu q&majymjywJY om,mwJY avmuBuD; qdkwmrSm? tJ'Dtydk'f? om,mwJY
avmuBuD;vdkY rqdkbl;? ]q&majymjywJY} tJ'D0daooeu ygaew,f? NyD;awmY ]qdkwm} wJY [kwfp }}
OD;jrifYEG,fu acgif;ndwfjy\/
]] 'kwd, udk,frBuKdufwmu rGefrGef wpfa,mufwnf;? tJ'g ...tJ'Dpum;udk aeOD; 0rf;? wl;? o&D;? zdk;
av;cg okH;xm;w,f [kwfp }}
OD;jrifYEG,f acgif;ndwf\/
]] rBuKdufqkH;uawmY jzpforQawG arYwwfoavmuf arYypf&rSmaygY? vlopfpdwfopfeJY avmuudk &ifqdkif
&rSmaygY? tJ'Dpum;awG ]vlopfpdwfopfeJY} tJ'gu bmajymwmvJ? aeOD; usefao;w,f? t&iftjzpfrsKd;udkawmY
rGefrGef jyefroGm;awmYygbl;? 'guvnf; bmajymwmvJ? bmudk edrdwfjy ñTef;aeovJ? tdkifaq; udkjrifYEG,f?
usKyfrBuKdufbl; }}
OD;jrifYEG,fu pm½Gufudk a'gufwmausmfazqDrS jyef,lvdkufum oufjyif;½SKdufNyD; qdk\/
]] udk,fvnf; 'gawGudk rBuKdufbl; oli,fcsif; }}
]] rEÅav; pdwfynmXmeu oli,fcsif;qDu bmtaMumif;Mum;ao;ovJ }}
]] udk,f 'Dudkajymif;vmNyD;rS rGefrGef[m Xmeudk rvmawmYbl;wJY }}
a'gufwmausmfazonf aq;wHcJvsuf acgif;cgNyD; rSwfcsufcs\/
]] oli,fcsif; rSm;w,f }}
]] udk,fYae&muae pOf;pm;MunfhOD;av? bmqufvkyfrvJ }}
]] tif;av xm;ygawmY? uJ ...tck armif&if bmvkyfrvJ }}
]] udk,f pOf;pm;&OD;r,f }}
]] pOf;pm;raeeJY? udk,fomqdk tjrefqkH; rEÅav; ajy;r,f? jrefEdkifav aumif;avyJ }}
]] 'DavmufawmYvnf; rvG,fbl;av }}
]] vufcsmawG pdk;&drfvdkYvm;? udpör½Sdbl; armif&ifYuvyfpfawG udk,f,lay;r,f }}
]] tJ'gaMumifY r[kwfbl;? oGm;NyD;awmY [dkus udk,fbmvkyfrvJ }}
]] tJ'gawmY ausmfazu b,fvdkvkyf qkH;jzwfay;EdkifrSmvJ igY½Sif&,f? bmyJjzpfjzpf wpfcgavmuf oGm;awGU
vdkufwmawmY rrSm;bl;? tcsdef oli,fcsif;? tcsdef ...tcsdef }}
]] tif; ...[kwfw,f? tcsdef }}
]] uJ ...oli,fcsif; pOf;pm;aygY? udk,fYawmY tm;remeJY? udk,f uvyfpf½Sdao;vdkY oGm;OD;r,f }}
a'gufwmausmfaz xGufoGm;aomtcg OD;jrifYEG,f idkifusef&pfonf/
pm;yGJay:wGif tjcm; pmESpfapmifu ½Sdaeao;onf/
OD;jrifYEG,f\ rsufvkH;rsm;u pmtdwfwpfvkH;ay: a&mufoGm;onf/
rSwfykHwifpm jzpfonf/ rSwfykHwifpmrsm;udk Xmeu wm0ef,l vufrSwfxkd; ,lxm;avY½Sdonf/
pmtdwfaxmifYrS vdyfpmu olYrsufvkH;udk us,foGm;aponf/
]] aemfjraoG;? awmifBuD;NrKdU }}
OD;jrifYEG,fu pmtdwfudk vsifjrefpGm zGifYazmufonf/

q&m½SifY
uRefr pmudk zwf&vdkY tHYMooGm;rvm; rodbl;/
'Dpmudk a&;&ra&;& uRerf pOf;pm;aecJyY gw,f/ aemufq;Hk uRerf cifyeG ;f (tck uRerf vufxyfNy;D Ny)D eJY
wdkifyifMunfhawmY olu a&;zdkY wdkufwGef;wmeJY uRefr a&;vdkufygw,f/ uRefrcifyGef;u tck p0fpHxGef;
aq;½kH q&m0efwpfOD;yg/
udpöuawmY rGefrGefYtaMumif;yg/ rGefrGef[m uRefrudk cifrifNyD; ,kHMunfpdwfcswmudk q&m &dyfrd
ygvdrfYr,f/
q&m &efukef jyefajymif;oGm;awmY rGefrGef odyfpdwfxdcdkufcJYw,f/ omref xdcdkufwm r[kwfbl;/
tpuawmY uRefrvnf; omref xdcdkufwmavmufyJ xifrdw,f/
uRefreJY cGJcGmeD;usrS rGefrGef[m olY&ifudk zGifYjycJYw,f/
rGefrGef[m q&mYtay: oHa,mZOf jzpfaeNyD/ 'Dpum;udk q&m em;vnfvdrfYr,f xifygw,f/
q&m[m b,fvkd odum© xde;f odr;f Ny;D bmvkyo f mG ;w,fqw kd m uRerf aumif;aumif;em;vnfygw,f/
rGerf eG u
f awmY wpfrsK;d aygY q&m/ rGerf eG [ f m b,fvkd awG;ac:wwfw,f qdw k mawmY q&modNy;D NyvD Ykd
uRefr ,kHygw,f/
rGefrGefuawmY q&m[m olYudk pGefYxm;ypfcJYw,fvdkY ,kHaew,f/
olajymcJYwJY pum;udk rSwfrdoa½GU uRefrajymjyr,f/
q&m[m rGerf eG u Yf kd oHa,mZOf ½Scd zYJ ;l ygw,fw/YJ tJ'gudk rGerf eG u
f odygw,fw/YJ 'gayr,fY ukcef;rSm
ajymMu&if; rGefrGefwdkY&JU tdrftwGif;a&;udk q&m odoGm;owJY/ txl;ojzifY rGefrGefu rGefrGefYrmrD
taMumif; q&modoGm;wJYtcgrSm rGefrGefYudkvnf; txifao;oGm;rSmygwJY/ 'DykwfxJu 'DyJ? tJ'Dvdk q&m
wGufoGm;rSmygwJY/ rGefrGefajymwJY pum;yg/ bmqdkvdkwmvnf;awmY uRefr rodbl;/ rGefrGefu 'gavmufyJ
ajymw,f/ qufar;vdkYvJ r&bl;/
rGefrGefY&ifxJ bmjzpfaer,fqdkwm uRefr odygw,f/ rvTJomvdkY cGJom vmcJY&w,f/ wpfaeYrS
uRefr pdwfrcsbl;/ cGJvmcJYrdwmawmif rSm;NyDvdkY uRefr aemifw&aew,f/
'Dtcsufudk q&m odr,fr[kwfbl;/ od&ifawmY q&mYudk uRefr,kHygw,f/ rGefrGefYtwGuf q&m
wpfckck aqmif½Gufay;EdkifrSmygyJ/ rGefrGef xifovdk q&m b,fenf;eJYrS r[kwfbl;qdkwm uRefr wpfxpfcs
,kHygw,f/
rGefrGefYtwGuf wpfckckaqmif½Gufay;yg q&m/ q&mYarwåmaMumifY vef;vm&wJY yef;yifav;
wpfyifyg/ 'Dyef;yifav; xyfEGrf;rSmudk uRefr ylovdkyJ q&mvnf; ylr,fqdkwm uRefr,kHygw,f/
cifrifav;pm;pGmjzifY
aemfjraoG;
aemfjraoG;\ pmtqkH;wGif OD;jrifYEG,frSm wkefvSKyfacsmufcsm;oGm;onf/
rGefrGefYpmu olYudk oHo,om 0ifaponf/
aemfjraoG;\ pmudk tEÅ&m,fudk xif;xif;BuD; ñTefjyaeonf/
tEÅ&m,f? rGefrGefYtwGuf tEÅ&m,f/
rdrdBuKd;yrf;cJYorQ oJxJa&oGef jzpfawmYrnf/
OD;jrifYEG,fu pdwfudk wkH;wkH;csvdkufonf/
bmyJjzpfjzpf aemufqkH; BuKd;yrf;rSKwpf&yfudkawmY rdrd jyK&awmYrnf/
aemfjraoG; a&;ouJYodkY rdrdvef;apcJY&aom yef;yifav;udk tEGrf;rcHEdkifyg/
tcsdefom rDygap/ bk&m;odMum;rí tcsdefom rDygap/
cGipYf mwpfapmifukd aumufa&;Ny;D OD;jrifEY ,
G o
f nf ygarmu©\ ½k;H cef;qD ajcvSr;f usEJ iS Yf avQmufvmcJo
Y wnf;/

Ä Ä Ä

tcef; « 14 »

0if'grD,mESifY pyfaeaom wuúokdvfe,fajr½Sd rdrd\ tdrfwGif OD;jrifYEG,fonf txkwftydk; jyifae\/


jynfvrf;rBuD;ay:ü wa0ga0g ajy;aeMuaom um;oHwdkYu qlae\/ rdrd&ifwGif;üvnf; pdk;&drfpdwfaMumifY
Aavmifqlaeonf/
n&xm;ESifY vdkuf&rnf/ n&xm;u nudk;em&DausmfrS xGufrnf/ ,ckrS nae ajcmufem&Dausmfausmf
½Sdao;onf/ trSefu tcsdefawG trsm;BuD;½Sdao;onf/ 'gudk odvsufESifY pdwfurl avmae\/
om;a&aowåmwGif;odkY t0wftpm;rsm;udk acgufxnfhaecdkuf tdrfa½SUwGif um;wpfpD;&yfoH Mum;&onf/
[Gef;oHvnf; ay:vm\/
pdwfrwdkYwwdkjzifY OD;jrifYEG,fonf atmufxyfokdY qif;vmcJYonf/ oGm;cgeD; vmcgeD;rS b,fu {nfhonf
vmí aESmifY,Sufygoenf;/
ajcoHjyif;jyif;ESifY qif;vmcJYaom OD;jrifYEG,frSm acgufwHcg;wyf tayguf0ü &yfaeoludk jrifvdkuf&aom
tcg tHYMovGef;í MuufaoaovkjzifY ai;Munfhaerdonf/
&yfaeoluawmY onfae&m onftcsdefrSm b,fykHrQ rdrd rarQmfvifYol/
pifoD,m odkYr[kwf a':jzLjzLoefY/
tHMY o&mrS OD;jrifEY ,
G o
f nf owd0ifvmonf/ olpY w d u
f wpfpwHk pf&mudk BuKw
d ifoo
d uJo
Y v
Ykd nf; jzpfaeonf/
OD;jrifYEG,fonf acgufwHcg;udk zGifYay;vdkufNyD; pifoD,mtm; {nfhcef;odkY ac:vmcJYonf/
pifoD,mY o@mefwpfckvHk;rSm uydku½dkEdkifae\/ rsufESmoGifjyifuvnf; ylyefjcif;udk azmfjyae\/
]] udk,f yPmrawG ysKd;raeawmYbl;? wdkuf½dkufyJ ar;awmYr,f? b,fvdkvJ pifoD,m? jyóem ay:cJYNyD
r[kwfvm; }}
pifoD,mu acgif;ndwfjy\/ rsufvkH;rsm;rS rsuf&nfrsm;vnf; pD;usvm\/
]] ajymyg pifoD,m? rGefrGef r[kwfvm;? rGefrGef bmjzpfovJ }}
xdef;vsufu olYtoHuvnf; pdk;&drfrS uJae\/
]] rGefrGef&,f rGefrGef tdrfrSm r½SdawmYbl; }}
]] b,fvdk rGefrGef tdrfrSmr½SdawmYbl; [kwfvm; }}
]] [kwfw,f 'gayr,fY }}
pifo, D mu pum;udk rqufbx J m;ojzifY olu pifo,D mudk wpfcsupf u kd Mf unfo
h nf/ pifo, D mrSm pum;udk
tquftpyfrSefatmf ajym&cufae[ef ½Sdonf/
olu vla&mpdwfudkyg wnfNidrfapvdkufNyD; ar;\/
]] jznf;jznf;csif;yJ ajymyg pifoD,m? rGefrGef tck tdrfrSm r½SdawmYbl;? rGefrGef[m tdrfu aysmufoGm;cJYw,f?
[kwfw,f r[kwfvm; }}
pifoD,mu acgif;ndwfjy\/
]] 'gayr,fY tck jyefawmYawGUNyD r[kwfvm; }}
]] [kwf ...[kwfw,f }}
]] b,frSm jyefawGUovJ pifoD,m }}
]] [J[dk;avqdyfrSmwJY }}
]] [J[dk;avqdyfrSm }}
]] rGefrGef aysmufoGm;awmY pifoD,mwdkY wpftdrfvkH; acgif;rD;awmufwmaygY udkjrifYEG,f? olYtazqkd&if
wpfcgwnf; t½l;BuD;vdkyJ? udkatmif[m olYorD;udk odyfcspfw,f udkjrifYEG,f? olYorD; 'ku©dw b0u vGwfvmvdkY
0rf;omvdrYk S rqk;H cif aysmufomG ;wmud;k ? pifo,D mqd&k ifvnf; bmvkyv f Ykd bmudik &f rSef rodb;l ? i,fxyd f a>rudu
k wf ,f
qdkwJYpum;udk tJ'DawmYrS pifoD,m em;vnfw,f }}
OD;jrifYEG,fu acgif;ndwfjyonf/ aMomf ...bmyJjzpfjzpf rdbarwåm[lonf BuD;bdjcif;/
]] &JXmewdik ?f oGm;r,fxifwYJ ae&mawG zke;f quf? oHBuK;d ½du
k ef YJ tvky½f KS yaf ewke;f awmifBu;D u zke;f vmw,f?
aemfjraoG;wdkYqDu }}
]] aMomf ...aMomf }}
]] [J[dk;avqdyfrSm rGefrGefYudk a,mifvnfvnfeJY awGUMuowJY? rouFmwmeJY oufqdkif&mawGu ppfar;
pkHprf;awmY rGefrGef[m bmrS rajzEdkifbl;wJY? b,fuvmovJ? b,foGm;rvJ? bmrS rajzEdkifbl;? tJ'gawG xm;awmY?
olYemrnf b,folqdkwmawmif rajymEdkifawmYbl; }}
]] [J[dk;qif;wJY c&D;onfpm&if;rSm emrnfrygbl;vm; }}
]] cs,f&DqdkwJY emrnfawmYygw,f? cs,f&Dvm; qdkawmYvJ rajzEdkifjyefbl;wJY? NyD;awmY rGefrGefYrSm rSwfykHwif
vufrSwfvnf; rygbl;wJY? aiGwpf&m xnfhxm;wJY vufayGUtdwfav;u vGJNyD; bmypönf;rSvnf; rygbl;wJY }}
]] aemfjraoG;wdkYqD b,fvdka&mufoGm;ovJ }}
]] uHtm;avsmfpGm avqdyfrSmu p0fpHxGef;aq;½kHtkyfBuD;u a&mufaew,f? q&m0efBuD;u z,l;*fauYpf
xifwmeJY p0fpHxGef;aq;½kHBuD;udk ac:vmcJYowJY? tJ'Dnu rGefrGef aysmufoGm;vdkY pifoD,mwdkYu aemfjraoG;wdkYqD
w,fvDzkef;qufw,f? aq;½kHBuD;rSm rdef;uav;wpfa,muf a&mufaew,fvnf;Mum;vdkY oGm;MunfhawmY rGefrGef
jzpfaew,f? 'geJY olwdkYu pifoD,mwdkYqd aemufwpfaeYrSm zkef;qufvdkufMuwm }}
]] tck rGefrGef olYb0udk oljyefowd&NyD r[kwfvm; }}
]] &awmY &oGm;ygNyD 'gayr,fY }}
pifoD,mu tHBudwfvdkuf\/ rsuf&nfaygufrsm;u usvmjyef\/
]] 'gayr,fY bmjzpfovJ pifoD,m }}
rsuf&nfjynfhaom rsufvkH;rsm;jzifY pifoD,mu olYudk armYMunfhonf/ 0rf;enf;qdkYeifYpGmjzifY ajz\/
]] rGefrGef[m olYt&ifb0rsKd;udk jyefa&mufoGm;NyD }}
]] b,fvdk b,fvdk? vufjyefaooGm;ovm;? [kwfvm; }}
pifoD,mu acgif;cgjy\/
]] vufawmYr[kwfbl;? ajcaxmuf? nmbufajcaxmuf }}
olu ae&mrS xvdkuf\/ tcef;wGif;ü acgufwkHYacgufjyef vrf;avQmufrd\/
,lusKH;r&pdwfjzifY pifoD,ma½SUwGif &yfvdkufNyD; ajymrd\/
]] udk,ftpu rajymawmYbl;vdkYyJ pifoD,m? tckawmY ajym&awmYr,f? pifoD,mu orD;udkcspfw,f?
OD;aeatmifuvnf; cspw f ,f? rdbwdik ;f [m om;orD;udk cspw
f ,f? 'gayr,fY ]cspw f wfMu&JUvm;}vdYk ud,
k af r;csiw
f ,f?
txl;ojzifY trsK;d om;,Ofaus;rSK pnf;urf;awGukd azmufNy;D acwfqefMuw,fqw kd YJ rdbawGukd ud,
k af r;csiw f ,f}}
olYtoHu tenf;i,f wkefae\/ a'goaiGU rygatmifawmY olowdxm;onf/
]] aumif;aumif;auR;? vSvq S if? vdw k may;? tJ'geJY 0wå&m;[m ausMuNyv D m;? rmwmydwk *kaPm teaEÅmvdYk
jrwfpmG bk&m;u rdbawGukd ud, k af wmfjrwfeYJ wpf*P kd ;f xJ jyKay;xm;wJaY e&mrSm raumif;jrpfwm aumif;&mñTev f wf
qdkwJY wm0efawGyg ay;cJYw,f? aumif;&mñTefwJYae&mrSm yg;pyfeJYcsnf; rvkHavmufbl;? rdbawG udk,fwdkifu twk
,lzG,f aeenf;xdkifenf;? tjypfuif;oefYpifwJY aeenf;xdkifenf;? pHjyjzpfwJY aeenf;xdkifenf;? tJ'gawGu yg;pyfeJY
ajymwmuf ydkta&;BuD;w,f? 'gawGudk tckacwf owdjyKrdMu&JUvm; }}
pifo, D mu tHBuw d Nf y;D acgif;ikx
YH m;\/ rsu&f nfusaeonfukd jrif&aomtcg ol&Y ifrmS u½kPm 0if&jyef\/
]] Ny;D cJw
Y mawG jyefajymaerdvYkd ud, k u
Yf kd cGiv
Yf w T yf g pifo, D m? 'gayr,fY ud,k rf ajymbJ raeEdik b
f ;l ? pdwyf nmu
qdkw,f? ]jyóem trSKayGwJYuav;} r½Sdbl;wJY? jyóem trSKayGwJY rdbom ½SdowJY? udk,fbmajymw,fqdkwm
pifoD,m em;vnfvdrfYr,f xifw,f }}
pifoD,mu olYudk armYMunfh\/ rsufESmwGif aMuuGJrSKESifY rcHcsifrSK a&maeonf/
]] awmfygawmY udkjrifYEG,f? pifoD,mwdkYtrSm;udk pifoD,mwdkY odygNyD? 'gayr,fY pdwfynm q&mBuD;udk
pifoD,m wpfckawmY ar;yg&ap udk,fYtrSm;udkawmY rajymawmYbl;vm;vdkY }}
]] bmajymw,f pifoD,m? udk,fYtrSm; [kwfvm; }}
]] pifoD,mwdkY i,fi,fwkef;uvdkyJ vGwfvGwfvyfvyf ajymMu&atmif? ,luav pifoD,mYtonf;udk
cGJcJYw,f? ,lY&nf½G,fcsufawG? ,lYapwemawG tJ'gawGudk pifoD,m rjiif;ygbl;? aMomf ...vlpGrf;aumif;BuD;&,f
vdkYvnf; pifoD,m rSwfxm;ygw,f? 'gayr,fY pifoD,mYtonf; uGJcJY&wmawmY uGJcJY&wmygyJ? tckvnf; ar;r,f?
,lu rateJY tm;r&vdkY orD;udkyg quftonf;cGJOD;rvdkYvm; }}
olYwpfudk,fvkH; oGufoGufcgoGm;onf/ em;rS Mum;vdkuf&onfudk r,kHrd/ twefMumrS ajymrdonf/
]] pifoD,m&,f pGyfpGJcsufBuD;u jyif;xefvScsnfvm; }}
]] pifo, D mYukd cGiv
Yf wT yf g? ,ltY aMumif;udk odvYkd pifo, D m 'Dvykd J ajym&r,f? 'grSvnf; cH&wJv Y al wGbufu
,lvSnfhpOf;pm;ay;Edkifr,f? ,lu ESvkH;om;rmol r[kwfvm; }}
olu 0rf;enf;pGm NyKH;vdkuf\/
]] udk,fYudk &efawGUzdkY pifoD,m vdkufvmwmvm;? [kwfvm; }}
pifoD,m idkifoGm;\/
cPrSmrl rsufESmrS rmefav; usoGm;\/ avoHvnf; aysmYoGm;onf/
]] pifoD,m rSm;oGm;ygw,f? tck pifoD,m udkatmif&JU cGifYjyKcsufeJY awmifBuD;uae ,lYqD vdkufvmwm }}
pifoD,mu pum;quf&ef pOf;pm;[efjzifY acwåNidrfaeonf/
olu pifoD,mYpum;rS udkatmif\ cGifYjyKcsuf [lonfudk owd aumif;pGmjyKrd\/
]] pifoD,m aemfjraoG;eJY at;at;aq;aq; pum;ajymNyD;NyD? aemfjraoG; ajymjyvdkY rGefrGefY&ifxJ bmjzpf
aew,fqdkwm pifoD,m odcJYNyD? aMomf ...,lYqDudk aemfjraoG;u pmwpfapmif xnfhvdkufw,fwJY &NyDvm; }}
olu acgif;ndwfjy\/
]] 'gjzifY&if bmqdkwm ,lodaeNyDaygY }}
olu oufjyif;csvdkuf\/
]] udk,fodaeNyD? aemfjraoG; pmtjyif rGefrGefYqDu pmwpfapmifvnf; udk,f&w,f? 'Dpmt& rGefrGef bmjzpf
awmYr,fqdkwm udk,fodw,f? 'gaMumifYvnf; rEÅav;udk 'Dn&xm;eJY vdkufzdkY udk,fjyifqifaewm }}
]] rGefrGef bmjzpfr,fqdkwm ,lu BuKdodaew,f }}
]] odaew,f? p0fpHxGef;aq;½kHtkyfBuD;u z,l;*fvdkY xifwm rSefw,f? z,l;*fqdkwmu pdwåZ'PfaMumifY
udk,fYb0udk,f acwåarYNyD; ywf0ef;usifu xGufajy;wJYa&m*gudk ac:wm? [J[dk;buf a&mufoGm;wmu edrdwfykH
avmuudk rGefrGef vdkufzrf;wm? udk,fu awmifBuD;udk ESif;raysmufwJYajr&,fvdkY edrdwfykH zGJUpyfcJYzl;wmudk; }}
]] ajcaxmuf tckvdk jzpfoGm;wmuaum }}
]] rGerf eG t
Yf jzpf[m tck odyo f em;zdaYk umif;w,f? tjyif;xefq;Hk ½ke;f uefae&wJY tcsed ?f aemufwpfcsD avmu
uae xGufajy;rdrSm olaMumufaew,f? wpfcg edrdwfykHa'oudk a&mufaejyefawmYvJ tJ'Da'ou rcGmcsifjyefbl;?
wpfcg tppftrSef avmuçu olwu,f oGm;csio f ql v
D nf; roGm;Edik jf yefb;l ? 'gawG pkaygif;vdu
k af wmY ajcaxmufrmS
'ku©vmjzpf&w,f }}
pifoD,m\ rsufESmwGif arQmfvifYrSKu ay:vm\/
]] ,lodw,fqdkawmY ,l rGefrGefYudk jyefu,fEdkifr,faygY }}
]] udk,f u,fEdkifygvdrfYr,f }}
pifoD,m\ rsufESmonf Munfvifvm\/ aysmYaysmif;El;nHhpGmvnf; ajym\/
]] ,l wpfBudrfu ESvkH;om;csif;wlwJY udpörSm bmaMumifY tarYbufudk vdkufoGm;cJYw,fqdkwm pifoD,m
tck aumif;aumif; oabmaygufygNyD? aMomf ...tNyD;owfusawmY tar[m tarygyJ? tck pifoD,m tar
wpfa,muftaeeJY ajymyg&ap }}
olu pifoD,mYudk ½kwfw&uf em;rvnfbJ Munfh\/
pifoD,muom avat;av;ESifY qufajym\/
]] ,leJY pifoD,m BuKHcJY&wmawGudk rGefrGefYb0xJ qGJrxnfhMuygpdkYeJY? jzpfNyD;wmawGuvnf; NyD;ukefygNyD?
,l wpfcgu ESKdif;cJYwJY OyrmudkyJ pifoD,m jyefajymr,f? pifoD,mYb0 a&aemufaemufrSm rGefrGefom pifoD,mY
a&Munfyg? 'Da&Munfav; aemufroGm;apcsifbl;? pifoD,m BuKHcJY&wJY tjzpfrsKd; rGefrGefYudk rBuKHapvdkbl;? ,lYudk
awmif;yefyg&ap? rGefrGefYtaz a':jzLjzLoefYtjzpfeJY awmif;yefyg&ap }}
pum;tqkH;ü pifoD,mu NyKH;NyD; olYudk Munfhonf/
rsuf&nfMunf 0Jvsufom;ESifY NyKH;aeaom pifoD,mudk olu twefMum pdkufMunfhonf/
onftNyKH;u vSonf/
vSaom pifo, D m\ tNyK;H av;rsm;pGmudk ol jrifczYJ ;l onf/ od&Yk mwGif ,ck onftNyK;H udak wmY vSavzl;aom
b,ftNyKH;awGurS rrD/
vSonf? oefYonf? aMomf ...at;vnf; at;jr? cefYnm;vnf; cefYnm;vSygwum;/
olonf oufjyif;½SnfBuD;udk rSKwfxkwfNyD; ajym\/
]] aumif;ygNyD pifoD,m? rGefrGefeJY ywfouf&if udk,f0efcHr,f? udk,fY&ifrSmvnf; a&MunfeJY a&aemufyg?
a&aemufudk udk,f vpfvsL½SKvdkufr,f? a½Smifr& wdrf;r&wJY b0rSm taumif;qkH;jzpfatmif udk,fBuKd;pm;r,f?
tenf;qkH; a&MunfoefYoefY wpfcGufudk udkifNyD; awmifBuD;udk udk,fvdkufcJYr,f }}
]] a&MunfoefYoefY wpfcGufeJY udk,fvdkufcJYygYr,f }}

Ä Ä Ä

tcef; « 15 »

aEGrSmyif ESif;raysmufonfhajr jzpfaomaMumifY aqmif;OD;p awmifBuD;\ naerSm ESif;tvSwdkY rSKefrSKef


&Da0aeonf/
aumif;uifrmS wdraf jcvnf; ½Sad eonf/ awmifcRe;f xdyu
f kd rd;k om;jzLwpfou
kd u
f vnf; jzwfausmaf eMuonf/
apmapmu tajy;tvTm; zsef;oGmonf rdk;aMumifY jrufcif;wdkYESifY yifysKdyiftdkwdkYon pdkvef;pdrf;jraeonf/
aevkH;0geDeDu [kdta0; [J[dk;awmifwef;wdkYxuf ar;wifxm;onf/
a½Ta&mifazsmYazsmY aejcnfonf jrufcif;wdkY\ tpdrf;a&mifxufwGif oD;oefYcGJjcm; ½Syfajy;ae\/
rdk;pufrdk;aygufav;rsm;uvnf; opf½GufESifY jrufyifwdkYxufrSm wvufvuf awmufyaeMuonf/
awmifukef;apmif; ajrvrf;av;twdkif; OD;jrifYEG,fonf at;at;rSefrSef avQmufvmaeonf/
ydyd&d&d Zmwfwdkufxm;onfrdkY tppt&m&m oyfoyf&yf&yf jzpf&rnf[k olu ,kHMunfxm;onf/
ta&;tBuD;qkH;u tvpftidkuf tcGifYBuKHrSKyg/
OD;jrifYEG,fonf vufwGif;ü udkifvmaom ypönf;av;udk ikHYMunhfonf/
'pfpBwDAsLwm uufyfzkH;av;yg? ol txdrf;trSwftjzpf odrf;xm;cJYonfh oljyKjyifxm;aom rGefrGefYum;rS
uufyfzkH;av;? ta[mif;av;yg/
olYtpDtpOfudk oloabmusNyD; OD;jrifYEG,f NyKH;rd\/
ukef;½dk;av;udk ywfwufvdkufaomtcg ajrnDvGifjyefYwpfckudk awGU&onf/
vGijf yef\Y [drk mS buf awmifapmif;av;wGif a'gufwmausmOf ;D ESiYf aemfjraoG;wd\ Yk vSyaom wpfxyfwu kd f
av;udk vSrf;jrif&onf/
vGifjyefYwGif awmifuHYaumfyifBuD; av;yif pDwef;vsuf aygufaeMuonf/
tBuD;qkH; awmifuHYaumfyifBuD; wpfyifatmufrSm ...
a½S;OD;pGm jrif&onfu cs,f&Dyef;a&mif qG,fwmav;/
eufarSmifaom qHyifrsm;u vnfwdkifrS 0Jum ykckH;qD usaeonf/
jrufcif;xufwGif rGefrGefonf usKHUusKHU,kHY,kYHav; xdkifaeonf/ idkifikdifililESifY udk,fYtawG;rSmudk,f epfjrKyf
ae[ef½Sdonf/
ab;ajrjyifrSmawmY wkwfaumufwpfacsmif;u vJvsuf½Sdaeonf/
OD;jriYfEG,fonf opfyifBuD;wpfyif\ yifpnfwGif udk,fudk uG,fí uyfvdkufonf/
aoaocsmcsm csdefqNyD; rGefrGefYa½SUudk ausmfí 'pfpBwDAsLwm uufyfzkH;av;udk ypfvTwfvdkufonf/
uufyfzkH;av;u rGefrGefESifY q,faycefYtuGmwGif toHjrnfvsuf oGm;usonf/
acgif;rjyLbJ OD;jrifYEG,fonf opfyifuG,fü Nidrfae\/
twefMumrS owdxm;í opfyifuG,frS acsmif;Munfhonf/
rGefrGefonf tHYMo[efjzifY [dk[dkonfonf Munfhae\/ NyD;rS wkwfaumufav;udk aumufudkifum xí
uufyfzkH;av;qDodkY wa½GUa½GU csOf;uyfoGm;onf/
rGefrGef\ nmajcav;u ajrrSmuyfNyD; qGJaeonf/ wkwfaumufudk tm;jyKí vSrf;onfrSm aES;vS\/
teD;a&mufaomtcg wkwfaumufudk tm;jyKí udk,fav;udk a½SUukef;NyD; uufyfzkH;udk vufwpfzufjzifY
aumuf,l\/
ESKwfcrf;eDeDav;rsm; [oGm;onfudk vSrf;jrif&\/ rsufvkH;0ef;0ef;av;rsm;uvnf; 0dkif;um uufzkH;av;udk
wpfvSnfh? ywf0ef;usifudk wpfvSnfh Munfhae½Sm\/
opfyifuG,frS OD;jrifYEG,fonf ½kwfw&uf xGufvdkufonf/
toHvnf; jyKvdkuf\/
]] rGefrGefa& q&m 'DrSm }}
rGefrGefYwpfudk,fvkH; wkefvSKyfoGm;onfudk awGU&onf/ twefMumpGm olYudk ai;ai;av; aMumifMunfh
ae½Smonf/
olu at;csrf;pGm NyKH;jyNyD; cyfvSrf;vSrf;rSyif nmvufudk a½SUxkwfí urf;vifYonf/
rGefrGef\ rsufESmav;u t&ifNyKH;vmonf/ ½SnfoG,fjzLvufaom oGm;av;rsm;u vSypGm ay:vm\/
vufwpfzufrS wkwfaumufudk vTwfcsvdkufonf/ tjcm;vufwpfzufrS uufyfzkH;av;udkvnf; vTwfcs
vdkufonf/
aemufwpfcPürl vufav;ESpfzufudk a½SUwef;um rGefrGefonf olYxHodkY uav;i,fyrm ajy;vmonf/
t[kefESifY ajy;vmonf/ t½SdefESifY ajy;vmonf/
cs,f&Da&mifajy;aom rGefrGefYudk,fav;udk olu qD;BuKd ayGU,lvdkuf&ygownf;/

Ä Ä Ä

You might also like