Arabic Language - Arabic Grammar

www.GetPedia.
com
More than 500,000 articles about almost EVERYTHING !!
Click on your interest section for more information :

Acne
Advertising
Aerobics & Cardio
Affiliate Revenue
Alternative Medicine
Attraction
Online Auction
Streaming Audio & Online Music
Aviation & Flying
Babies & Toddler
Beauty
Blogging, RSS & Feeds
Book Marketing
Book Reviews
Branding
Breast Cancer
Broadband Internet
Muscle Building & Bodybuilding
Careers, Jobs & Employment
Casino & Gambling
Coaching
Coffee
College & University
Cooking Tips
Copywriting
Crafts & Hobbies
Creativity
Credit
Cruising & Sailing
Currency Trading
Customer Service
Data Recovery & Computer
Backup
Dating
Debt Consolidation
Debt Relief
Depression
Diabetes
Divorce
Domain Name
E-Book
E-commerce
Elder Care
Email Marketing
Entrepreneur
Ethics
Exercise & Fitness
Ezine Marketing
Ezine Publishing
Fashion & Style
Fishing
Fitness Equipment
Forums
Game
Goal Setting
Golf
Dealing with Grief & Loss
Hair Loss
Finding Happiness
Computer Hardware
Holiday
Home Improvement
Home Security
Humanities
Humor & Entertainment
Innovation
Inspirational
Insurance
Interior Design & Decorating
Internet Marketing
Investing
Landscaping & Gardening
Language
Leadership
Leases & Leasing
Loan
Mesothelioma & Asbestos
Cancer
Business Management
Marketing
Marriage & Wedding
Martial Arts
Medicine
Meditation
Mobile & Cell Phone
Mortgage Refinance
Motivation
Motorcycle
Music & MP3
Negotiation
Network Marketing
Networking
Nutrition
Get Organized - Organization
Outdoors
Parenting
Personal Finance
Personal Technology
Pet
Philosophy
Photography
Poetry
Political
Positive Attitude Tips
Pay-Per-Click Advertising
Public Relations
Pregnancy
Presentation
Psychology
Public Speaking
Real Estate
Recipes & Food and Drink
Relationship
Religion
Sales
Sales Management
Sales Telemarketing
Sales Training
Satellite TV
Science Articles
Internet Security
Search Engine Optimization
(SEO)
Sexuality
Web Site Promotion
Small Business
Software
Spam Blocking
Spirituality
Stocks & Mutual Fund
Strategic Planning
Stress Management
Structured Settlements
Success
Nutritional Supplements
Tax
Team Building
Time Management
Top Quick Tips
Traffic Building
Vacation Rental
Video Conferencing
Video Streaming
VOIP
Wealth Building
Web Design
Web Development
Web Hosting
Weight Loss
Wine & Spirits
Writing
Article Writing
Yoga
Jerzy acina Katedra Orientalistyki Uniwersytetu

A. Mickiewicza
jlacina@wp.pl; http://main.amu.edu.pl/~lacina
im.

w
Poznaniu

Podstawy gramatyki arabskiej (
)
2002. (kopia bezpatna)
1.
ALFABET
ARABSKI
"!
"!
-/.
#%&(
$ ) ' *,
' +
2 ' &6
3 5 785
0%1 $ 4
Na alfabet arabski skada si9 28 liter

podstawowych, ktre z wyj: tkiem pierwszej, su;<:
do zapisu spgosek. Oprcz liter alfabetu, istniej:
rwnie; znaki dodatkowe, nie zawsze stosowane w
pi= mie, a su;<: ce do doprecyzowania zapisu. W
pi= mie arabskim nie ma rozr; nienia na litery du; e
i mae. Kierunek zapisu od strony prawej ku
lewej. W zale; no = ci od pozycji w wyrazie wiele
liter zmienia swj ksztat. Wi9 kszo => : czy si9 z
liter : nast 9 pn: . Znak * w pierwszej kolumnie
poni; szej tabeli oznacza ; e litera wymieniona w
danym wierszu nie : czy, si9 w wyrazie z nast 9 pn:
liter : z lewej strony.
BHh
BHi^B
j`B
*
l
mnB
mnB
*
p
qnB
qnB
Pozycja
tB
tB
*
v
wB
wB
BHz
BH{|B
}~B
BH
BH|B
~B
BH
BH"B
BH
BH"B
BH
BHB
BHB
BH
BHB
`B
BH
BHB
BH
BHB
,B
BH
BHB
`B
BH
BHB
JB
BH
BHB
B
BH
BHB
BH
BHIB
`B
BH
BHB
B
B
B
BH
BHB
B
K
AB
AB
EB
EB
brak
K
*
C
D
F
BHGIB
Transliteracj
a
1.1. Litery podstawowe:

Liter
a
BHM
BHNIB
O(B
BHR
BHSIB
T(B
BHW
BHXIB
Y(B
BH\
BH]^B
_`B
BHc
BHd^B
e`B
u
x

P
U
Z
Pozycja = pozycja litery w wyrazie: I= samodzielna P=pocz tkowa;
= rodkowa; K=ko cowa.
Jerzy acina Katedra Orientalistyki Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu jlacina@wp.pl; http://main.amu.edu.pl/~lacina
Podstawy gramatyki arabskiej ( )
1.1.1. Arabskie nazwy liter.

Litery arabskie posiadaj swoje nazwy wasne:
1
2
3
Litera

Nazwa
arabska

Transliteracja
alif
Nazwa
spolszczona
Litera
Nazwa
arabska
Transliteracja
Nazwa
spolszczona
Litera
11

ta
tha

!
"

d( im

ba

cha

14
15
16
17
18
19
*245 3
*246 3
*78!9 -
*78!: -
*+;8 = <
*+;8 > <
*?A @ B -
*?A @ C <
zajn
sin
szin
sad
dad
ajn
ghajn
23
24
*+ ,./ -
&
dal
13

%
12
10

%
dhal
'

ra
20
21
22
*+;8 D <
*EF8 G <
*EF8 H <
*01,.( /)
I;JKL M TVU!W L M X U!W L M Y J Z[L M \ J Z[L M ] JKL M ^ JKL M _ ` O W L M aQ` O W L M b JKL M c J b L M d J b L M
N I;JPOQL MSR
25
26
*fS<g
*h A i 3
*jlkno m
*+;8!p Nazwa
arabska
s JPtuL M t U tu L M WvlW L M JK L M
w
x
Transliteracja
lam
mim
nun
ha
Nazwa
spolszczona
ea
27
q * ., q -
za
28

*+;8!r -
J x L M OJKL M
waw
ja
fa
qaf
kaf
Podstawy gramatyki arabskiej (y{z}| ~ ly{ SV y{V P| S )
1.1.2. Przybli ona wymowa:
dugie
[b] jak [t] jak
[ ] po bazar tama
znaku
fatha
[a]. Po
innych
znakach
nie jest
czytany.
[d ]
[th]
[ ] bardzo
mi dzyz bowa jak
g bokie i
bez-d wi czna d em gadkie .
jak w
Brak
angielskim:
polskiego
bath. Brak
odpowiednika
polskiego
odpowiednika
[ ] g bokie [d] jak

i chrapliwe . dama
Brak
polskiego
odpowiednika
[r] jak
radar
[z] jak
zamek
[s] jak
sarna
[sz] jak
szary
[ ] wymawiane z
naciskiem (z emfaz )
z uniesieniem tylnej
cz ci j zyka. Brak
odpowiednika w j z.
polskim.
Troch
podobne do [s] w
wyrazie: schody .
[ ] wymawiane z
cz ci j zyka. Brak
odpowiednika w j z.
polskim.
Troch
podobne do polskiego
[d],
czasami
wymawiane
szczelinowo jak [ ].
Sami
Arabowie
nazywaj
czasami
swj j zyk j zykiem
dad (lu atu d),
gdy
tylko
w
arabskim ich zdaniem
ten
d wi k
si
pojawia.
[ ] wymawiane z
cz ci j zyka. Brak
odpowiednika w j z.
polskim.
Troch
podobne do [t] w
wyrazie: tchrz .
z
[ ]wymawiane
cz ci j zyka. Brak
odpowiednika w j z.
polskim.
Troch
podobne do [z] w
wyrazie: zgoda .
[th]
mi dzyz bowa
d wi czna jak
w angielskim:
there . Brak
polskiego
odpowiednika
Podstawy gramatyki arabskiej ({} l{ SV {V P S )
[ ] Bardzo dziwny
dla Europejczyka
gardowy d wi k.
Mylony cz sto z
gardowymi
samogoskami. W
rzeczywisto ci
samogoski s w
takich wypadkach
gardowe bo to
wa nie ajn im t
gardowo nadaje.
Spgoska ajn jest
jedn z najbardziej
charakterystycznych
gardowych
d wi kw w j zyku
arabskim.
[ ] z grubsza rzecz
ujmuj c, przypomina
nieco francuskie [r]
grassey lub [r]
niektrych regionw
Niemiec. Brak
odpowiednika w
polskim.
[l] jak w wyrazie: [m]

jak
las .
wyrazie:
mama .
[f] jak w wyrazie:

frak .
[q] wymawiane
jak [k] tylko
bardziej
gardowo.
[k] jak w wyrazie:

kanapa .
w [n] jak w wyrazie: [h] jak w wyrazie: [u] [] jak w wyrazach:

numer .
herbata .
ad , statua .
Po samogosce damma
[u] wymawiana jako
dugie [ ].
[j] jak w wyrazie: jasny .

Po samogosce kasra wymawiana jako dugie [ ].
1.2. Znaki wokalizacyjne.

1.2.1. Znaki samogosek krtkich.
Znak
Nazwa znaku

Translit
eracja
[ ]
Wymowa

Pozycja
zapisu
Nad liter
Q
Nad liter
[ ]
[u]
Pod liter
[ ]
[i]
[a]
Podstawy gramatyki arabskiej ({} l{ SV {V P S )
1.2.2. Sukun
Znak diakrytyczny

nazywa si
lub !#$ " % . Znak ten oznacza, & e w miejscu w ktrym
wyst ' puje nie ma & adnej samogoski. W zasadzie mo & naby przypuszcza( , & e gdyby go nie byo, wyszoby
na to samo. Nie do ko ) ca jest to jednak prawd * .
1.2.3. Tanwiny +
S * wyznacznikami nieokre , lono , ci i przypadka gramatycznego. S * to relikty arabskiego j' zyka klasycznego
i dzisiaj, z nielicznymi wyj* tkami, wa , ciwie nie s* wymawiane w j' zyku potocznym. Bywaj* jednak
realizowane wtedy, gdy wypowied- ma charakter bardzo staranny, klasycyzuj* cy, b* d- podniosy, religijny.
Nazwa znaku
Pozycja
Transliteracja
zapisu
8
BD
CEGFAI H J = K
.
A
?
@
L
>
<
=
Nad ostatniM liter M wyrazu
[ NPO ]
0 1324 657
9: ;
;
/
/
R
Q
Nad ostatniM liter M wyrazu
[ ]Ô ]
N0ST3U4S
V
N0WXWN Y
L [ \ CEGFAI H J = K
9: Z ;
;
R
Pod
N0ST3U4S
[ hcO ]
`
_
ostatni
M
liter
M
wyrazu
N7acb7N
Y
L d e f = g @ CEGFAI H J = K
9;
;
1.2.4. Szadda i
Znak j umieszczony nad liter M oznacza jej podwojenie lub, mwiM c dokadniej, wzmocnienie, poniewak
md Y
o
L
spgoska jest wymawiana nie tyle podwjnie, co "duk ej". Znak ten nazywa sil szadd M nZ ; . Szadda
pojawia sil np. w wyrazie q7p r s Z t ; [uN7vPvxw yb]Ô ] pot lk ny .
1.2.5. Znaki samogosek dugich i
Zapis
z4{
Opis
alif poprzedzony znakiem fat~ a.
Transliteracja
[ ]
waw poprzedzone znakiem damma.
[ ]
ya poprzedzone znakiem kasra.
[ ]
|} {
}c }
1.2.5.1. Diakrytyczny alif.
- jest to kreska pionowa nad liter oznacza dugie [ ].
c c 7 7 )
Cz sto spotykany w Koranie. Dzi u ycie diakrytycznego alifu jest ograniczone do niewielkiej grupy

arabskich wyrazw, np. [P ], [P # ]. Diakrytyczny alif w pi mie arabskim zwykle nie jest
uwzgl dniany i podobnie jak znaki samogosek krtkich i tanwiny pojawia si gwnie w tekstach
edukacyjnych i szkoleniowych.

transliteracji [ ]
1.2.5.2.
Madda.
Jest to znak [ ] wymawiany jako dugie [ ] po hamzie, czyli zwarciu krtaniowym.

1.2.5.3. Alif maqsura
Mo e si pojawi wy cznie na ko cu wyrazw.
Jest to litera [ ] poprzedzona znakiem [ ]. Wymowa (
7 ) to jakby skrcone [ ], st d
G
nazwa
7 c
(alif skrcony). B dziemy u ywa dla
1.3. Litery spoza alfabetu.

1.3.1. T ` marbuta
Litera (w pozycji samodzielnej) i
(w pozycji ko cowej) nazywa si

. Pojawia
si tylko i wy cznie na ko cu wyrazw, zawsze poprzedzona znakiem [ ] T

to najcz! ciej
(cho " nie zawsze) formant sowotwrczy, wprowadzaj cy znaczenie rodzaju # e skiego. W liczbie
podwjnej i przed zaimkami osobowymi w przypadkach zale# nych zamienia si w $ [t], a w liczbie
mnogiej regularnej rodzaju # e skiego zanika. Razem z poprzedzaj c samogosk % jest realizowana jako
[ ] lub [ ]
1.3.2. Hamza &
Hamza oznacza zwarcie krtaniowe i jest oznaczana graficznie przy pomocy znaku
samodzielnie, b* d+ te' razem z jedn* z trzech liter: ,
, ktry mo' e si(
, - , . . Litery te wyst ( puj* c z hamz*
pojawia)
nie reprezentuj*
' adnego d+ wi( ku i s* wy* cznie podprkami graficznymi dla znaku hamzy. Umie / ciem wprawdzie powy' ej
hamz( w / rd liter alfabetu, rzadko jednak bywa ona traktowana oficjalnie jako litera alfabetu. Zapis hamzy w
podanej wy' ej tabeli liter alfabetu wygl* da tak:
*
{
}~

}~
~
~~
1.3.2.1.
Ortografia hamzy.
1.3.2.1.1.
~
~
Na pocz0 tku wyrazu.
Hamza (znak 1 ) na pocz* tku wyrazu zawsze wymaga
3
3
6 5 9;7 <: = [ > ? @BADCE@F ] podprki w postaci litery alif 4 2 , np. 8
HJIELNK M O
"napisz", G
[ >EPRQJ? SUTR@ ] - "mwiV ". Gdy jest wokalizowana
Y X \ Z ]_
przez kasr V , pojawia siV przewaW nie pod alifem, np. [
X ^ ` [ > ? acbdTafe ] - "usig dh ". We wspczesnych tekstach
l Km
\ m
arabskich hamzy siV czV sto nie zaznacza, np. i X j;G k [ > ? @BADCE@F ], Y[
X Z ] X Z [ > ? acbdTafe ].
W tek n cie koranicznym hamza na poczg tku wyrazu mo W e pojawio siV bez podprki tam, gdzie we
m I rs m s
wspczesnych tekstach jest madda (znak: p [q ]), np. G t u [ > ? qwvxPyzS ] - "uwierzyli".
6
Podstawy gramatyki arabskiej (c f N B w fBf )
1.3.2.1.2.
Na ko cu wyrazu.
Je eli bya poprzedzona sukunem , wtedy nie ma podprki, np.

[E d! ] - "co ". Nie ma rwnie
podprki po [ ], np. [ zE ].
Je eli hamz poprzedza goska [] [u], wwczas w zapisie hamza ma podprk w postaci litery , np.
[ UE ] - "miaodwag ".

Je eli hamz poprzedza goska [] [i], wwczas w zapisie hamza ma podprk w postaci litery , np.
[! E ] - "pomylisi ".
1.3.2.1.3.
W rodku wyrazu.
O podprce decyduj dwie samogoski wyst puj ce bezpo rednio przed hamz i po niej.
Je eli w pozycji przed hamz , lub bezpo rednio po niej wyst pi samogoska [] [i] wtedy zawsze podprk

b dzie , np. [ Uw ] - "zostazapytany", [ ! ] - "studnia".
Je eli w pozycji przed hamz , lub bezpo rednio po niej wyst pi samogoska [] [u] wtedy zawsze podprk
b dzie , o ile drug samogosk w s siedztwie hamzy nie b dzie [] [i], np. [ ] - "by odwa ny", U
[U R! ] - "pytanie".
Je eli w pozycji przed hamz , lub bezpo rednio po niej wyst pi samogoska [] [a] wtedy podprk b dzie
alif ( ), o ile w s siedztwie hamzy nie b dzie ani [] [i] ani [] [u] , np. [ c! ] - "moc", [ E ] zapyta.
Je eli po hamzie wyst pi [] [a], a przed ni [ ] [ ], to hamza raczej nie b dzie miaa podprki, np. U

[ zE ] - "zadapytanie".
Podstawy gramatyki arabskiej (c f N B w fBf )
2.
ZARYS GRAMATYKI J ZYKA ARABSKIEGO

[ ! "$#&% ] '
2.1.1. Akcent

+
* (
Akcent w j zyku arabskim, w wyrazach du szych ni jednosylabowe, pada na sylab drug od ko ca lub trzeci od ko ca. O
tym, ktra z sylab b dzie akcentowana decyduje budowa obu tych sylab. Wszystkie sylaby w j zyku arabskim rozpoczynaj si od
sp g oski.
Do przedstawienia typw sylab u yjemy nast puj cych symboli:
, ,
. .
b - sp g oska;
a - samog oska krtka;
- samog oska d uga lub rednia;
.
.
Typy sylab arabskich:
. .
. .
. .
ba - sylaba s aba (sp g oska + samog oska krtka)

b - sylaba mocna (sp g oska + samog oska d uga lub rednia)
bab - sylaba mocna (sp g oska + samog oska krtka lub rednia + sp g oska)
b b - sylaba bardzo mocna (sp g oska + samog oska d uga + sp g oska)
1
1
. .
. .
. .
Sylaby typu b b nie wyst puj w arabskim obok siebie.
3
6
1
5
jaka sylaba wyst2 puje obok niej, np. 8:7 9<= ; [> ? 1A@<BC@ED F ] "gor 3 cy".
4
JLM K
Ostatnia sylaba wyrazu mo5 e byG akcentowana tylko wtedy, gdy jest sylab3 typu b1 b, np. H I 9<; [NPORQ ? 1 S&D F ] (wymawiane
potocznie:
NPORQ ? 1 S ).
4
Je5 eli sylab3 drug3 od ko6 ca jest sylaba mocna (bab lub b1 ) a sylab3 trzeci3 od ko6 ca jest sylaba s. aba (ba), to akcentowana
dfeg
K
jest sylaba druga od ko6 ca, np. HTEU V W ; [XZY[B]\^? _ Ba`bD F ] ". adny", c h ; [ijY[Blkm? DnòBa`bD ] "wskazuje".
4
Je5 eli sylab3 trzeci3 od ko6 ca jest sylaba mocna (bab lub b1 ) a sylab3 przedostatni3 jest sylaba s. aba (ba), to akcentowana
et K
s K
jest sylaba trzecia od ko6 ca, np. p qAr U V W ; [XZY[B]\^? _ Ba`bY[BlQAD F ] ". adna", Wvw:u h ; [i ? Ym@<BRXPO BLxyD ] "wraca".
4
Je5 eli sylab3 trzeci3 od ko6 ca jest sylaba mocna (bab lub b1 ), a sylab3 przedostatni3 jest tak5 e sylaba mocna (bab lub b1 ),
g e
s]| g
J}e ~ |
to akcentowana jest sylaba przedostatnia, np. H I{z ; [\YlNBlQ ? lByS&D F ] - "napisany", ; u h ; [ijYklBa`? DnòB]jY ] "wskazuj3 " (f), ; u r z

[SElBa`? YaBlk1 ] - "Polska", H z 9<; [1]Bml? lByED F ] - "dzwon".
4
Je5 eli sylab3 trzeci3 od ko6 ca jest sylaba saba (ba) i sylab3 przedostatni3 jest tak5 e sylaba saba (ba), to akcentowana jest
K |
sylaba trzecia od ko6 ca, niezale5 nie od tego czy w wyrazie wyst2 puj3 sylaby mocne, np. ;w 9 r r [ AYòBm}1]BRn? O BC@EY[BlQAD ] "Kair" (wymowa
Je eli sylab drug od ko ca lub trzeci od ko ca jest sylaba b b - wwczas jest zawsze akcentowana, niezale nie od tego,
klasyczna).
Gdy wymowa wyrazu ulega zmianie, akcent podlega zasadom podanym wy ej: [
] "Kair" (wymowa potoczna). W
niektrych regionach wiata arabskiego, akcent mo e w takich wyrazach pada jednak i na przedostatni sylab : [
].
AYòBml? 1]BRPO BC@EY
2 AYòBm}1]BRn? O BC@EY
2.1.2. Wymowa staranna i potoczna.
D F ], [ ORF ], [ YF ], [ D ], [ O ], [ Y ] zanika w mowie potocznej. Ko6

jest wymawiany starannie: [NPORQ ? 1 S&D F ] i potocznie [NPORQ ? 1 S ].
Wyg os fleksyjny: [
LJ M K
wyraz: H I 9<;
cwki te s opuszczane i nie s wymawiane, np.
)
[o l E[ aA [A n : l:al
<L m
Wyraz:
jest wymawiany starannie: [ APR & ] i potocznie [ APR ].
W j zyku bardzo starannym zanika tylko wygos ostatniego wyrazu w zdaniu lub wyra eniu.
Peny wygos pojawia si wyj tkowo w tak podniosych momentach jak recytacja Koranu lub niektrych utworw poetyckich,
tanwin fatha [ ], w wymowie potocznej, jest wymawiany tylko wtedy, gdy wyst puje w niektrych tradycyjnie przyjmowanych
formach przys<nEn^naLnnb n} [ }& ] "wiecznie", "nigdy".
Wyg os [ ] jest opuszczany w mowie potocznej, gdy jest tylko wyk adnikiem trzeciego przypadka wyrazu nieokre lonego, np.
L
wyraz: < [PR & ] jest wymawiany starannie: [PR & ] i potocznie: [PR ].
C
Wyg os wyrazw zako czonych sufiksem w wymowie potocznej jest realizowany przewa nie jako [ ], np. wyraz: n jest
wymawiane starannie: [m RjA ] i potocznie: [m Rj ].
Je eli formant wyst puje po dugiej samogosce, to wygos w wymowie potocznej jest realizowany przewa nie jako [ ], np.
wyraz: "modlitwa" jest wymawiany starannie: [ }A ] i potocznie: [ } ].

Ustalenie regu dla tego, kiedy wygos powinien zanikn , a kiedy pozosta nie jest atwym zadaniem. Oglnie mo na stwierdzi ,
e im sytuacja jest bardziej podniosa, tym wymowa jest staranniejsza. Wiele zale y tak e od wyksztacenia u ytkownika j zyka.
Ludzie niewyksztaceni, zwykle nie wymawiaj ko cwek fleksyjnych. W ustach ludzi wyksztaconych pojawiaj si one cz ciej,
niemniej jednak u ywanie penych form wygosowych w sytuacjach codziennych jest nienaturalne i razi mieszno ci .
Pozbawienie wygosu wyrazw arabskich bardzo zbli y j zyk standardowy do j zyka, ktrym Arabowie posuguj si na co
dzie , nie oznacza jednak tego, e tak wa nie si Arabowie porozumiewaj mi dzy sob , poniewa j zyki poszczeglnych grup
ludno ciowych posiadaj wasne cechy, charakterystyczne dla regionu, w ktrym dana grupa zamieszkuje.
Tekst arabski mo e by wymawiany w r ny sposb. Poni ej przedstawiam tylko trzy z wielu wariantw uproszczonej wymowy
wyra e , z ktrych drugi obrazuje wymow staranniejsz od trzeciego i jednocze nie mniej starann od wersji pierwszej, z penym
wygosem.
Przykadowe
konstrukcje arabskie:

"# "#
$% " &(' &

, .

$ 12 $3

0 &

, 12
0 "#
6 "# 7 8 9

$
%
" B 2 C B
5 6 7 8 E

G B H
F
E B J

7M%
K L J
<
E
Wariant z penym
wygosem:
[

Pierwszy wariant z
Drugi wariant z
ograniczonym wygosem. ograniczonym wygosem.
]
[
]
[
]
b n E
[ LA nEA ]
[ A b y n E ]
[ Am LA y n EA ]
[}} lA }! y ]
[ Al} l l }! y ]
[)Z*
+ )Za lb ]
[ AA /A*
lbA ]
[ A 4E )Znb //A*
lb ]
[ Al AA //A*
lbA ]
[ A; :<:E> = lm> ?j }A @ ]
[ AD )Z*
+ D )Za lb ]
[:E> = m> ?j }A @ ]
[ A Ij )Z E A; : ]
[Ij )Z E A; : ]
[Z N> IEb[ZP
O]
b n
[ LA nE ]
[ A b y n ]
[ Am LA y n E ]
[}} lA }! ]
[ Al} l lA }! ]
[)Z*
+ )Za l ]
[ AA /A*
lb ]
[ A 4E )Znb //A*
l ]
[ Al AA //A*
lb ]
[ A; :<:E>
= lm> ?j }A @ ]
[ AD )Z*
+ D )Za l ]
[:E>
= m> ?j }A @ ]
[ A Ij )Z E A; : ]
[Ij )Z E A; : ]
[Z N> IEb[ZP
O]
9
b n
[ L nE ]
[ A b yn ]
[ Am L ynE ]
[} lA }! ]
[ Al} l lA }! ]
[)Z*
+ )Za l ]
[ A /A*
lb ]
[ A 4E )Zn //A*
l ]
[ Al A //A*
lb ]
[ A; :<:E>
= lm> ?j }A @ ]
[ AD )Z*
+ D )Za l ]
[:E>
= m> ?j }A @ ]
[ A Ij )Z A; : ]
[Ij )Z A; : ]
[Z N> IEbl
O
Podstawy gramatyki arabskiej (QSRUT V W XY W Z [QS\ [^]_`W abQSc`d W a>T efa Xgfhi#Xj )
klnmop
kv^xz
w y |um } }
[ <*P! <*b ] [ <*P! <*b ]
[ <*P! <*b ]
{ ~
qsrut
y}
} } }
{ ru t s
y }
} } }
{ ru t q
m 3k }

y }
} m
{
} } }
# rut s
} } }
# rut q
v^y xz
w y |um } lnmo }
{ ~
[ ;>b u ]
[ ;>b ]
[ ;>b ]
[;<#` u ]
[;<#` ]
[;<# ]
[>P! `*P! ]
[>P! `* ]
[> `* ]
[ `* uA ]
[ `* ]
[ `* ]
[ ;>b >u ]
[ ;>b > ]
[ ;>b > ]
[;<#` >u ]
[;<#` > ]
[;<# > ]
[*b! <*P! ]
[*b! <*P! ]
[*b
<*P! ]
kl mop
qsrut
[ `;<*b <*P! ]
[ `;<*b <*P! ]
[ `;<*b
<*P! ]
w } } w } p
} m
r t ~ qsrut * t
[ `** b <<<` ` ` ]
v^y xz
w y |um }
{ ~
[ `** b <<<`
[ `** b <<< ` ]
` ]
x k
t
[#S* ]
[#S* ]
[#S* ]
}
t ~
[ < ]
[ < ]
[ < ]
} y }

[ n ;>; ]
[n ;> ]
[n ;> ]
[ `P ]
[ `P ]
[ `P ]
y
}
m k
t
[ nSP ]
[ nSP ]
[ n ]
kl }
D y t
[ <^n ; ]
[ <^n ; ]
[ <^n ; ]
[ <<<`* ]
[ <<<P ]
[ <<<P ]
p
nv m
w ~ } qs
rut
W wielu dialektach arabskich wymowa mo e by jeszcze inna, np. [ *P^> ], [ ^> ], [ >b> ], [ > ].
Regionalnie mog pojawia si zupenie inne wyrazy, a nawet sk adnia mo e si r ni don znacznie od skadni klasycznej.
2.2. Arabskie cz + ci mowy

Podstawowe czP ci mowy w j zyku arabskim to:
]
rzeczownik

[ "!#
%$'&)(* +-,.!# ]
23 [ "!7(8(* 9,$;: ]
przymiotnik 0 1 465
>
lub < = [? $A@B:8!# ]
E [ "!7FGFH $JI , ]
przyswek:
C- D 5
rzeczownik odsowny K L 4 [M $N(HOP$JI.!# ]
2TS [ "!VUW,X @YU ]
lub Q R = 5
S [ "!VU'@ $OP$O[ ]
liczebnik Z L = 5
2TS [ "!
imiesw czynny Q R \^ ] 1 5
UW,X _P@YÙ ]
Imi
>

a b c [de$JMfgI.!# ] lub

C b h i [ "!#j"!dT $Jk%$JI.!# ]
/ zaimek pytajny Q l ] m 2 S n o [ "!
UT: 9,XpN _`q ]
/ zaimek
s t [ "!
wskazujr cy K ] Q u
UNYwv8 _Ì$;: ]
/ elativus

(imix stopnia wyy szego)
QR-z i 2 S n h 5 [ "!{:g:Y$J,TdTfTU ]
Czasownik |}eP~ [ N8G ]

[ [N YW; Y-`w ]
- G
Przyimek [
[ b
10
zaimek osobowy
)
*w -* H Y* ` H
WX PY` ]
T [ "
imiesw bierny T 8
%J ]
2.3. Rodzaj gramatyczny
8eW"
^
`
8Y [ . . ]
Partyku a
W J W 8eW"N TNJ.
W
W j zyku arabskim wyst puj dwa rodzaje gramatyczne: m ski (

[
]) i e ski (
[
]).
Rodzaj gramatyczny odpowiadaj cych sobie wyrazw arabskich i polskich, mo e by taki sam lub mo e si
r ni , np. wyraz
[ ] - jest rodzaju m skiego, tak samo jak odpowiadaj cy mu "dom", natomiast

[ ] "ksi ka", jest w arabskim rodzaju m skiego, w polskim e skiego.
Najwa niejsze informacje o rodzaju gramatycznym w arabskim:
G 8
2.3.1. Rodzaj m ski !

Rodzaj m" ski w j" zyku arabskim nie posiada formantw rodzajowych.
2.3.2. Rodzaj # e $ ski %
Rodzaj & e' ski tworzy si" najcz"( ciej przy pomocy specjalnych przyrostkw.
Niektre wyrazy rodzaju & e' skiego nie posiadaj) formalnych wyr & nikw swojego rodzaju.
+ ,.2.3.2.1. Rodzaj # e $ ski tworzony przy pomocy formantu * [ /1032.465 ] !

89;:
Najcz"( ciej tworzy si" rodzaj & e' ski przy pomocy formantu 7 [ <>=@?BAC ], ktry jest sufigowany do wyrazu
w rodzaju mD skim.
W ten sposb tworzony jest rodzaj E eF ski wyrazw tylko w liczbie pojedyF czej, np. wyrazy:
Przykady:
Rodzaj mD ski
G
HJMIK N L [OP=RQ1S TVUWAC ] duE y
G \^] \ Z
I _ [`=Ra1S TbacAC ] nowy
Gegf Z
Ih _ [`=ijS T[k@AC ] adny
E eF ski
X Rodzaj
Y[Z
HJMIK N L [OP=RQ1S TVUR=@?BAC ] - duE a
X Y[\^Z ] \ Z
I _ [`=Ra1S Tbad=@?BAC ] - nowa
Xl f Z
m L Ih _
[`=ijS T[k=@?BAC ] - adna
Sufiks E eF ski mo E e takE e wyst D powan w wyrazach rodzaju E eF skiego, ktre nie posiadajo
odpowiednikw, np. p q.sur xtv w y r [`S z>i|{6}B=@?BAC ] - "uniwersytet"; p ~ r w r r [=@[S z>UR=@?BAC ] - "cywilizacja", itd.
2.3.2.2.
mD skich
e ski rodzaj gramatyczny zgodny z rodzajem naturalnym
Je eli wyraz oznacza istoty o ywione, to najcz ciej jest w takim rodzaju gramatycznym, jakiej pci jest
dana osoba lub zwierz , niezale nie od tego, czy wyst puje formalny wykadnik rodzaju e skiego, np.

[ [ ] - "matka"
[1 ^B ] - "crka"
[ uB ] - "siostra"
[b RRW ] - "klacz"
itp.
11
Podstawy gramatyki arabskiej (; ; ; > R Rg )
2.3.2.3.
Parzyste cz 3 ci ciaa
Rodzaju e skiego s te cz ci ciaa, ktre s parzyste z natury, np.
3;

[ M@ ] - "ucho";
[ [ d
] "stopa";

[@
[b @ ] - "noga";
W
] - "do ";
@

[6 c ] - "r ka";

[b R ] - "noga, gole ";

x [x^j u@ ] - "lewa r ka";

[ @c ] - "pi ta";
3
[ ] - "oko";
2.3.2.4.

[Rb >W ] - "lewa r ka";

[j V ] - "prawa r ka";
Nazwy geograficzne
Rozdzaj e ski posiada wi kszo nazw pa stw, miast i niektrych innych nazw geograficznych, np.

3
[j W ] - "Egipt"; x [ ^j g ] - "Damaszek";
2.3.2.5.
Nazwy liter
$ %'&)(+*-,/.
$ 6 /, .
$ 6 /, .
Np. ! " [ #
] , 021 4 3 [5 # ], 021 7 3 [ 8 # ], itd.
2.3.2.6.
Inne wyrazy 9 e : skie nie posiadaj ; ce charakterystycznej dla rodzaju

9 e : skiego formy.
% $ OBD-,/.
%BTU$ OVW,/.
< =?> $ %DFEG,/.
<
P < HJQ I R L [ S
@BA C [ #
@ HJKI ML [N 5
] - "ziemia";
]]"zachodni
wiatr";
"staruszka";
%D`$ OJh-,/.
< X Y > $ %D Z[% ,/.
<\^] D`$ acbd,/.
< edf R
L @BA C [ #
@ [
Ig L [ S
5
] - "krlik";
] - "wiatr";
]_
"panna$ %Um
h`$ %nm'%D-,/.
rs6J. oda";
< i> j $ ( D-,/.
<k
g K [5 #
gBA l L [
] - "studnia";
] - "pieko"; o p q R L [ S
] - "kij,
paka";$ % h-,/.
Tx%y)$ a{z|,/.
<t u j
< e
j h`$ (+ZUZx,/.
v Lw [
l
A [ #
] - "pieko"; } ~ [
] - "wiek";
]"szklanka";
Tx%Z)$ O ,/.
<
j h`$ (+ZUZx,/.
l
HJI Lw [
5
] - "pd.
}~ [
] - "z b";
[n +`/ ] wiatr"
"brzuch";

[) -/ ] - "ogie ";

[xBU U[|/ ] [ -/ ] "pieko";
"so ce";
[) / ] -"wojna";
[+ n/ ] [) n/ ] "pnocny wiatr";
"sanday";
[ -/ ] - "dom";
n [ F G/ ] - "hiena"; [) -/ ] "dusza"
2.3.3. Rzeczowniki posiadaj ce dwa rodzaje gramatyczne.
Niektre rzeczowniki mog posiada dwa rodzaje jednocze nie, np.
B
[ !J ] - " mija";

[ -/ ] - "pacha";
[ / ] - "palec";
[) n/ ] - "stan ";
s [` sG/ ] - "droga";

[ nB/ ] (m) - "skorpion";

xJ [ /d U/ ] (m) - "paj k";
[ )F // ] (f) - "orze";
12
Podstawy gramatyki arabskiej ( B ! J )

[
"!
'

#$%&
[
( )
[*
; }g~ L V

] - "wino";
; <? c
m
=
e:
] - "wiadro";
] - "zbroja";
+, "-.
] - "zoto";
/ )

"!
[*
; <= >@?
A
[B0C DFEHGIJ ] (m) - "gowa";
; KML ?
N A
[B0C DOQPRIJ ] - "ono";
; SUTWV
A
[B0C XO,IJ ] (f) - "duch";
; Y[Z@? ?
\ ]
#$0 12%&
] - "354768:9 ";
[G"DP^C _È&IJ ] (f) - "niebo";
; abZ d c e = V
]
[GIgf&h C _7i,IJ ] (m) - "wadza";
; jlk T
? L
m"] n
[GWo$Bp2C _qfbIJ ] - "spodnie";
; rtu s
; K:e =
]n
]n
[GWowvQvbC xyi,IJ ] - "n z ";

[G0C o7f{PRIJ ] (m) - "bezpiecze| stwo";
[ C IUi`FIJ ] (m) - "szyja";

[0C DB"D"GIJ ] "ko | ";
[0C g
I fvIJ ] - "arka ";
; <T"L ? L
m"n
[W o$BMC Dgp,GIJ ] - "raj";
; <L c
[ UC Dgp,GIJ ] - "uk";
Z c

[ UC D_WJ ] - "potylica";
; L
A n [ UC oBIJ ] - "kocioek";
; c
n
[vbC D"o.IJ ] - "w troba";
; L c
; L
[vbC Db IJ ] lub n [vbC o IJ

; abZ@?
n [ foG0C _7i,IJ ] - "j9 zyk";
? V
] [P^C XWG_ ] - "brzytwa";
; Qe =
n [P^C o7f{O,IJ ] - "sl";
; Y[k ? T ?
A
[ pDB0C _È&IJ ] - "ty";
] - "bark";
Oznaczenia:
(m) - rzeczownik cz9 ciej wyst 9 puje w rodzaju m9 skim;
(f) - rzeczownik cz9 ciej wyst 9 puje w rodzaju z e| skim;
2.3.4. Schematy rodzaju gramatycznego u przymiotnikw barw i uomno ci
Specjalny schemat tworzenia rodzaju m skiego i e skiego spotykamy w rd tzw. przymiotnikw barw i
uomno ci:
rodzaj m ski
rodzaj e ski
liczba mnoga
[ [2Ù `& ]
" [ "bF ] - "biay"
W [ {F ]
7

[ "". ] - "czarny"
["g, `& ]
[ Q" ] - " ty"

[
[[0 `& ]
[ Wq ] - "zielony"
[ Q ] "czerwony"
b
[ W7"bF ] "niebieski"
[ ] "niewidomy"

[ 0 ] "jednooki"

[ Q "` ] - "guchy"

[

[

[ "
[ M `& ]
[ Mg.0 `& ]
[M0M `& ]
[ "7R ] - "niemy"
[ g2". ] "garbaty"
[0 `& ]

[

W
[
[ ]
[ U ]
[& UUF ]
[ U, ]
[ ]
[.M0 `& ]
[ U[ ]
[ÙU `& ]
[ W"" ] - "niemy"
[.b0 `& ]
[0 W. ]
[ " ] - "kulawy"
[2Ug^ `& ]
["Q `& ]
13
[ UM ]
[ 5gR ]
[ M0Q `& ]
[ U0` ]
[ U0 ]
[ Q. ]
Jerzy acina Katedra Orientalistyki Uniwersytetu im. A. Mickiewicza

w Poznaniu jlacina@wp.pl; http://main.amu.edu.pl/~lacina
Podstawy gramatyki arabskiej (H w[
W )
2.3.5. Rzeczownik i jego atrybut zgodno co do rodzaju gramatycznego

Przymiotnik rodzaju m skiego wyst puje po rzeczowniku rodzaju m skiego. Przymiotnik rodzaju

e skiego wyst puje
po rzeczowniku
rodzaju e skiego, np.
( )*+*+,
)
12( 341

!" [#%$'&
#%$.-0/
$.- ] - "nowy nauczyciel";

59

65 7 8 !
"

[#%$'&
)*+*( ,
);:
)
12( 341<);:
$.-0/
] - "nowa nauczycielka".
$.-
W konstrukcjach atrybutywnych musi istnie= zgodno >?= przymiotnika z poprzedzaj@ cym go rzeczownikiem
pod wzglA dem rodzaju, liczby, przypadka i okre > lono > ci.
2.4. Nieokre B lono B;C .

Formalnym wyznacznikiem
nieokre > lono
> ci w wielu wyrazach jest jeden z trzech tanwinw (nunacji):
:?)EDGFH3DYX
);: Z[)
L\
)
:?)EDGFH3DQPR)
SUT
)
LV
Pc,?: ( d.e
L
]_^` b
M
MON
M
b@ dW
, np. w wyrazie a [
#K#
$.- ] jest to
:?)EDGFH3DJI)

kof cowe g . Niemniej jednak nie w kah dym wyrazie nieokre > lonym taka nunacja siA pojawia, a z drugiej strony
zdarzaj@ siA i nazwy wasne, w ktrych wyst A puje tanwin, ktry nie jest wykadnikiem nieokre > lono > ci, np.
i
8 j "
Muhammad (imiA wasne).
2.5. Okre B lono B;C .

Okre > lamy wyraz wtedy, gdy jego znaczenie zostao u > ci> lone w stosunku do znaczenia oglnego, gdy
ograniczamy jego zakres znaczeniowy do jednego okre > lonego obiektu lub do jednej klasy (gatunku, rodzaju,
typu, itp.).
W jA zyku arabskim okre > lone mog @ by= nie tylko rzeczowniki, lecz takh e ich atrybuty, czyli przymiotniki,
imiesowy, liczebniki, itp.
2.5.1. Przedimek okrek laj l cy
n;o p
m
[àl].
Najczq stszym sposobem okre r lania wyrazw arabskich jest prefigowanie przedimka okre r lajs cego: -
vxw y
tu
[ z|{} ].
Przedimka okre r lajs cego nie przyjmujs natomiast przyimki, partykuy i czasowniki.
vxw y
W wyrazie okre r lonym przedimkiem okre r lajs cym tu [ z ~ {} ] nigdy nie pojawi siq aden z trzech tanwinw:
{EGH{EK{
{EGHR{
U
{
{EG
{
H
{
Przykady wyrazw okre lonych i nieokre lonych.

Forma nieokre lona

! [ +|;U|. ]

[2 EO|. ]
]
]
Znaczenie
"uniwersytet"
"dom"
(pierwszy
przypadek gramatyczny)
"adny"
[ |2 EO| ]
[ |cE ;
x
[ |2 EOU ]
[cE ;. ]

[2 EOUU

[2 EO?
Forma
okre lona

x
!
[ | +|;U| ]
"dom" (drugi przypadek

gramatyczny)
"dom" (trzeci przypadek
gramatyczny)
[ |2 EO? ]
14
Podstawy gramatyki arabskiej ( U ?U

)
2.5.1.1.
Hamza cz ca i dziel ca.
< !
Hamza przedimka okre laj cego jest hamz cz c . Hamza cz ca (

odr nieniu od hamzy dziel

cej (

#$%'
& (

[ EO;

#$%'
& , -

! "

[ EO;

]), w
]), nie jest wymawiana, gdy wyst

pi przed ni
samogoska. np.
[ )| *"|; ] - "sala"; +
+ [.0/
*"|; ] - "w sali".
Hamza
cz
ca jest w niniejszym sowniku uwzgl 1 dniana w transliteracji, pomimo, e w tek 2 cie arabskim,
( 7
(
znak hamzy nie pojawia si1 , np. zamiast zapisu: 34 5 6 jest: 34 5 6 . Ten rodzaj zapisu wydaje si1 by8 w zgodzie z
obecn
tendencj
zapisu hamzy w 2 wiecie arabskim.
2.5.1.2.
>
Przedimek okre9 laj : cy po przyimku ;=< [ ?@ ].
Po przyimku
C
A=B
[ DE ] zawsze odpadajF
[ PQRSR T UVDEXW'Y ] - "student", ale:

2.5.1.3.
CK
LM Z C
IJ
B B
B
alif, hamza i samogoska przedimka okre G lajacego, np.
CK
LM C(N O
HIJB
[ DE0RSR T UVDEXWE ] - "dla studenta".
Litery soneczne i ksi []\ ycowe.

C(N O
Czterna G cie liter alfabetu arabskiego powoduje zmian^ brzmienia przedimka okre G lajF cego - A`_ .
S F to tzw. litery soneczne (a b$d c eg
B hf
C O
(C N O
i
c
Hjlkmn H o H _
[ PQpD(qrYstT u=vwYyxxVQ{zJ|tT }S~QY ]).
Je eli pierwszF gosk F wyrazu jest goska soneczna, wwczas goska [ ] [ D ] przedimka okre G lajF cego
asymiluje si^ do niej i jest wymawiana tak jak pierwsza goska wyrazu, np.
CK
LM C(N O
i CO
H h f c
[ Q=xmxT Q{zJ|wY ] - "so ce", HIJB
[ QRtR T UVDEXW'Y ] "student".
e C(N O
W zapisie takiego wyrazu nad [ D ] nie stawiamy sukunu (znaku ciszy) ( à
hamza bywa pomijana wtedy, gdy jest pierwszF liter F w wyrazie.
Czterna G cie liter sonecznych to:
yVV .
lm
Pozostae litery alfabetu arabskiego nazywane s ksi ycowymi ( $ m
[ PQ||wY`T u= ]). W transliteracji
[ p(rt =w
p{{t S
]).
2.5.2. Okre lonop nazw wasnych.

Nazwy wasne s okre lone, pomimo e formalnie mog nie r ni si od nazw nieokre lonych, np.
[ 0Xw ] - "Egipt". Przed takimi nazwami przedimek okre laj cy

[ {' ] - "Muhammad", w
nie mo e wyst pi .
Przedimek okre laj cy mo e by jednak integraln cz ci niektrych nazw wasnych, np.
2.5.3. Okre lonop zaimkw.

nigdy nie czy si z zaimkami osobowymi, s one zawsze okre lone.
2.6. Przypadki gramatyczne.

W j zyku arabskim s trzy przypadki gramatyczne:

1. mianownik - [ {0{$ ] (nominativus)
2. dopeniacz -
3. biernik -
[ pX {0w ] (genetivus)
[ { `' ] (accusativus)

15
[ p ]
[ p]t ]
- "Irak". W tym wypadku przedimek nie peni funkcji gramatycznej.
Chocia przedimek okre laj cy


Podstawy gramatyki arabskiej ( X = `0
m )
Nazwy "mianownik", "dopeniacz" i "biernik" s umowne, gdy cz sto nie odpowiadaj przypadkom
polskim. Arabski mianownik jest pierwszym przypadkiem gramatycznym, dopeniacz drugim, a biernik
trzecim.
2.6.1. Przyrostki fleksyjne w pierwszym przypadku gramatycznym.
Przyrostek
Przykad
Przyrostek
Przykad wyrazu w
Znaczeni
nieokre lony wyrazu w
okre lony
formie okre lonej
e
formie
nieokre lonej
" #$
" #$

&(+') * ,

"ksi2 ka
[ ]
[! ] % [ ]
%
[ -/.10! ]
"
" #2;
* 465 *
* 465 (
*& +') * ,
"leniwy"
7
7
% [ ]
%3
% [ ]
%3
[ -/.108.9:0 ]
" #2;
[8.9:0
[ ]
>?
[ ]
H
*@
< =
G #
#
,
[ ]
G #
[ ]
#
Z
[ ]
[A
IJ
K
[L
"
]

" #B
=
#
.NM
IJ
+') * ,
O
#
,
, Q R 5 T*) S
U%
[ ]
R G\ 5]
[^
gih
acdf
b e j
"
.
$;_#

[kml nporq!s ]
F * +') * ,
#
,
[ ]
E
[= ]
#
Z
[ ]
[ ]
acb s
[ -/.10PL
[
R \ 5 ` +') * ,
" #B
[ -/.102A
"
.NM
" ;PXY#
$WV
0 .
"
[ -/.10+^
gih v+w x
acdf
b e tpu
"laska"
"Polska"
$;_#
.
"s dzia"
]
=
"budyne
k"
"dobra
nowina"
[ y/z1{pkml nporq!s ]
2.6.2. Przyrostki fleksyjne w drugim przypadku gramatycznym.

Przyrostek
nieokre | lony
Przyrostek
okre | lony
Przykad wyrazu w formie

okre | lonej
} ~
[ ]
Przykad
wyrazu w
formie
nieokre | lonej
b [~! l sk~ ]

}
[~ ]
[z ]
w e w
b
[~ ]
[ ]
}
[s: ]
[8z:{l s2z ]
[ l s ]
Jb
[ l zN+s: ]
x
[s: ]
[ ]
acb s
[l zk_s: ]
t e b
gih
acdf
b e j
[kml nporq!s ]
[ y/z1{~! l sk~ ]
w e w v+u w x
[ ]
v wx
+
b u
w v+w x
u
[ y/z1{8z:{l s2~ ]
[ y/z1{2l s ]
b s
[ ]
v+w x
J
b b u
[ y/z1{P l zN+s ]
[ ]
x Twv h
b e j
[kW{l zPYs ]
b s
[ ]
acb s
[ ]
acb s
v wx
t +
b e b u
[ y/z1{+l zk_s ]
gih v+w x
acdf
b e tpu
[ y/z1{pkml nporq!s ]
2.6.3. Przyrostki fleksyjne w trzecim przypadku gramatycznym.

Przyrostek
nieokre | lony
[ zN ]

j b
[z ]
w e w
b
[ ~_s: ]
[s: ]
x
Przykad
Przyrostek
wyrazu
w okre | lony
formie
nieokre | lonej
[ ]
b s
Jb
[~! l skzN ]
v wx
+
b u
[z ]
[z ]
w e w v+u w x
b
[8z:{l s2z ]
[ l s~_s: ]
Przykad wyrazu
okre | lonej
b
x
[ l zN+s: ]
x
[ ~z ]
w v+w x
u
[ y/z1{~! l skz ]
[ y/z1{8z:{l s2z ]
[ y/z1{2l s~z ]
b s
[ ]
v+w x
J
b b u
[ y/z1{P l zN+s ]
[ ]
x Twv h
b e j
[kW{l zPYs ]
b s
16
formie
! 2
: )
c
[: ]
[ ]
:

i
[ _: ]
[m pr! ]
[ ]
[ ]
: : +
[ /1+ _ ]
+
i
[ /1pm pr! ]
2.6.4. Alif strzeg cy.

Je eli w pierwszym przypadku wyst powa sufiks [ ], wwczas w trzecim przypadku pojawia si zawsze
r: np. [
N ]. Alif nie pojawia

N ].
rzeczownik posiadatamarbut (sufiks ), np. r [
Alif ten nie pojawia si tak e na ko ! cu niektrych wyrazw zako! czonych hamz .
dodatkowy alif, zwany strzeg cym
si jednak nigdy, je eli
2.6.5. Triptota.
Wyrazy posiadaj ce w ka dym z trzech przypadkw gramatycznych r ne ko! cwki deklinacyjne nazywane
s tryptotycznymi.
Wyrazy zako ! czone, w formie nieokre " lonej pierwszego przypadka sufiksem - [ ] s tryptotyczne.
2.6.6. Diptota.
O wyrazach dyptotycznych mwi si wtedy, gdy dwie ko ! cwki deklinacyjne obsuguj znaczenia trzech
przypadkw gramatycznych.
Wyrazy zako ! czone, w formie nieokre " lonej pierwszego przypadka sufiksem - [ ] s w formie nieokre " lonej
dyptotyczne - maj wsplny drugi i trzeci przypadek, odmieniaj si jednak tryptotycznie w formie
okre " lonej.
Wyrazy zako ! czone w formie nieokre " lonej pierwszego przypadka sufiksem - # [ ] ), s dyptotyczne - maj
wsplny pierwszy i drugi przypadek zarwno w formie nieokre " lonej, jak i okre " lonej.
2.6.7. Wyrazy nieodmienne przez przypadki.

Je eli tylko jeden sufiks pojawia si we wszystkich trzech przypadkach, mowa jest o wyrazach
nieodmiennych.
$
$
Wyrazy posiadaj ce w pierwszym przypadku ko ! cwki: - [ : ]; - [ ]; - % [ : ]; - % [ ], s nieodmienne
przez przypadki.
2.6.8. Funkcje przypadkw gramatycznych.
Nominativus.
Jest przypadkiem podstawowym, w ktrym wyst puje podmiot lub inna cz"& zdania o ile zale no " ci
skadniowe nie wymagaj formy drugiego lub trzeciego przypadka.
Genetivus.
Pojawia si zawsze po przyimkach.
' ( *
Drugiego przypadka wymaga tak e idafa ( ) ) i niektre liczebniki.
Accusativus.
W tym przypadku s na og wyrazy peni ce w zdaniu funkcj dopenienia bli szego lub dalszego,

0. [ 12 4365 ] "nie jest" i innych, np.
okolicznika lub orzecznika po czasownikach posikowych: + [ , ] "by"; -/
7 8 + [ ,:9 ;1<2N
' ?@ A
(
>
.=
] - "bystudentem";
CBDE1FHGF JILK
N
[
17
] - "wszeddo pokoju"; ,N M O
% P [QI SRT
Podstawy gramatyki arabskiej (UWVYX Z [ \2] [ ^ _ÙWa _TbdcL[ eUWfLg [ e,X he \2ijdkC\2l )
~x
{} w v v `v } v v v [ q rF<rEFrmon4<q r4r rFummq L2r ] - "przyby
4 F J [6 4 L
bezpo rednio z Egiptu"; J /
T `CE2 4DFF ] - "samolot
odlecia z Damaszku w nocy". W trzecim przypadku wyst puj tak e wyrazy po niektrych spjnikach, i
C 2 E
partykuach, np. [ 4F ] - " e"; [ < 4F ] - "poniewa "; E ; [4 < 4F
oJ< 4sFE< E4 ,d2 46< ] - "syszaem, e Muhammad przyjechado Polski".
monJp<q r4msmrtrFu
x {}
] - "widzia Muhammada"; wyv z|
2.6.8.1. Przyimki wymagaj genetiwu.

Je eli przed wyrazem odmiennym przez przypadki pojawi si przyimek, wtedy wyraz ten przyjmuje form
J6S [ CDEF2F JL ] - "wszed
drugiego przypadka, niezale nie od funkcji, ktr peni w zdaniu, np. L
L J E2 ES [ CDEF ,d2F JL L ] "wszeddo pokoju".

(Niektre arabskie czasowniki mog wyst pi zarwno z przyimkiem, jak i bez niego,
S [ CDEF ].)
ka dy czasownik, mo e wykorzysta obie te mo liwo ci, tak jak czasownik
do pokoju" ale:
jednakowo nie
2.7. Zdanie imienne a wyra enie atrybutywne.

W arabskim zdaniu imiennym podmiot jest najcz ciej okre lony, a orzecznik nieokre lony.
Zakcenie stosunku okre lono ci pomi dzy pierwszym i drugim wyrazem konstrukcji pozwala
odr ni
zdanie imienne od wyra enia atrybutywnego.
W wyra eniu atrybutywnym musi istnie zgodno pomi dzy wyrazem podstawowym (okre lanym przez
atrybut) i atrybutem w stosunku do:
Jeden)okre lono ci:
je eli wyraz podstawowy jest okre lony, atrybut musi by tak e okre lony, je eli wyraz podstawowy nie jest
okre lony, atrybut nie mo e by okre lony;
Dwa)przypadka gramatycznego:
atrybut musi by w takim samym przypadku, co wyraz podstawowy;
Trzy)liczby:
atrybut musi by w takiej samej liczbie, co wyraz podstawowy;
Cztery)rodzaju:
atrybut musi by w takim samym rodzaju gramatycznym, co wyraz podstawowy;
Arabski atrybut w skadni zgody pojawia si po wyrazie okre lanym.
W arabskim zdaniu imiennym orzecznik, o ile jest przymiotnikiem, musi si zgadza z podmiotem
odno nie:
a) liczby
b) rodzaju.
W zdaniu imiennym orzecznik wyst puje zwykle w mianowniku i jest nieokre lony, niezale nie od
przypadka gramatycznego podmiotu.
2.7.1. Przykady wyra e atrybutywnych.
!" #%$&

[

] - "du y dom"
.- /-0" #%$&
' + ) ' )

( * ( * [ ,

] - "du y dom"
2.7.2. Przykady zda imiennych.
.- !" #%$&

' )

( * [ ,

] - "dom jest du y"
1 2 43 5

;
:
=

>
<

%
#
@
?
A

!

"
#%=
$ A
6% 7 8 9 ) ( * [ ,

] - "miasto jest du e"
18
Podstawy gramatyki arabskiej (B0CED F G HJI G K LMB0N LPORQSG TB0USV G TWD X=T HJY=ZR[HJ\ )
2.7.2.1.
Zdanie imienne wprowadzane przez przyimek.
W tego typu zdaniach orzecznik mo ] e by^ okre _ lony, je] eli znaczenie wypowiedzi tego wymaga, przy czym
nieokre _ lony podmiot cz` sto wyst ` puje po okoliczniku, a podmiot okre _ lony przed nim, np.
gh.i
sutAt v e d
jlm k n
b p o kq r k f acb [wSxzy|{ }~} >{ S{ M"A ] "w tym domu jest czowiek";
J |
u S u
. [ { .R}{ }~@Ey@% { }&W|AS; { } ] "na tym stole jest ksiW ka";
l

[ S{ M"AwSxzy|{ }~} >{ S ] "(ten) czowiek jest w tym domu";

u .
l
Zdanie:
[ S{ M"AwSxy|{ }~} >{ S ] mo emy tak e tumaczy : "czowiek w domu". O
znaczeniu zdania decyduje cz sto jego kontekst.

2.7.2.2.
Zdanie imienne z okre lonym orzecznikiem.
Je eli zaistnieje sytuacja, e nale y orzecznik okre li , wtedy pomi dzy podmiotem i orzecznikiem pojawia
u | u W
si cz sto cznik w postaci zaimka osobowego np.
[u ;="|% J ] u | uA @
[ ;A@@% JASR ] "Fatima jest (t ) studentk ";
"Muhammad jest (tym) studentem";
Zdarzy si mo e rwnie , e orzecznik b dzie okre lony, pomimo braku cznika zaimkowego.
Zaimki nie przyjmuj na og przedimka okre laj cego. S traktowane jako wyrazy okre lone, je li wi c
wyraz wyst puj cy po nich jest okre lony, to najcz ciej jest on atrybutem. Je eli wyraz po zaimku nie jest
okre lony, to wyraz ten jest orzecznikiem zdania imiennego.
uA
[|
"A ] - "ten m czyzna"

[|
"A ] - "to jest m czyzna"
Po zaimkach osobowych wyraz mo e by orzecznikiem, niezale nie od tego czy jest okre lony, czy nie.
Okre lony orzecznik po zaimku osobowym spotyka si du o rzadziej ni nie okre lony. Okre lenie su y wtedy
odniesieniu podanej informacji do znanej ju sytuacji, np.
[| "A ] - "przyszed(jaki ) m czyzna";
u A

[| | "A ] - "on jest (tym) m czyzn ".
Oczywi cie, podmiotem w takich sytuacjach mo e by nie tylko zaimek.

Kilka przykadw arabskich konstrukcji:
u W

[u ;= "A ] - "Muhammad jest (tym) m czyzn ";

uA W [u ;=| | "A ]

[| | "A ]- "on jest me czyzn ";

[| @ u ] - "ona jest matk ";

[ | | ] - "kim on jest?"

[4 |
] - "co to jest?";
uA

[ |
"A ] - "kim jest ten czowiek"?

"! uA [|
"A => # ] - "ten m czyzna jest lekarzem";
+ ,
$&' % ( ) *
["- /." 0u 1 ] - "tam jest szpital";
2 3

[; 4 ] - "kim jeste " (m);
u
3 [ A J ] - "jestem studentem";
19
Podstawy gramatyki arabskiej (57698 : ; <>= ; ? @57A @CBED ; FG57H I ; F8 JKF <>LKMENO<>P )
Q
SU
R VXT W Y Z\
T ] [ [^`_ a4b/_ ac d ] - "kim jeste e " (f);
f g i-j klj
h [ R W VX[ W Y [ b m _ a\npo m nrqsd>tu_\c/vw ] - "jestem studentk x ";
Q y z{i-R j k W |O[ ~ } T [~
[_&qm v_o m nrqsd>tvw ] - "czy on jest studentem?";
i
j
k
y z{R W |O[ ~ } T [ V [
[asm _/_ ^m v_o m nrqsd>tvw ] - "tak, on jest studentem";
2.7.2.3.
Zaprzeczenie zdania imiennego.
iW
Gdy chcemy zaprzeczy zdanie imienne, u ywamy do tego celu czasownika [ T [ q>m _ K_ ] - "nie jest".
Czasownik
ten jest w zdaniu x cznikiem. Orzecznik wyst puje po nim w trzecim przypadku (accusativus).

T [~
[&
- & ] - "czy to jest piro?";

[ E
> K- & ` ] - "nie, to nie jest piro";
{ l
O
[&
rs> ] - "czy on jest studentem?";
l

O
[ E
> K rs>u ] - "nie, on nie jest studentem".
r"

2.8. Zaimki osobowe "
[ {u \E ].
Zaimki osobowe w pierwszym przypadku gramatycznym s wyrazami samodzielnymi, w pozostaych

przypadkach s przyrostkami wyrazw, st d te jedne nazywamy zaimkami osobowymi samodzielnymi, a
drugie zaimkami osobowymi sufigowanymi.
Gramatycy arabscy do grupy zaimkw osobowych zaliczaj rwnie afiksy koniugacyjne czasownikw.
Informuj c o tym czytelnika, pozwol sobie jednak nie uwzgl dni wspomnianej koncepcji w tak krtkim
opracowaniu.
2.8.1. Inwentarz form zaimkw osobowych w j zyku arabskim.
Nom.
X
[ \ ]
1.os. m,
f.
2os.
Sg.
Przypadki Nom.
zale ne
Ge Acc
n.
.

[ ]
[ ]
[s ]
[ ]
[ G ]
2os.
f.
[ ]
[ ]
3os.
3os.
m
f.
[
[ " ]
Plur.
Przypadki
zale ne
[

[ ]
[ ]

[-"
[ / -
]
[

[s ]

X
[
]
[
]
]
]
[ -" ]
[-" ]
Nom. = nominativus; Gen. = genetivus; Acc. = accusativus.
20

X
[
[\ ]
[ ]
Nom.

[

[

]
]
Dual.
Przypadki
zale ne
[\ ]

[

[ ]

[

[
]
]
Podstawy gramatyki arabskiej (!#"N O $ % &(' % ) *+!, *-/.% 01!23 % 04" 560 &(768/9:&(; )
2.8.2. Zaimki osobowe samodzielne
P L Q D R L := ?6> A+@ B C> EGD FI?H K J AML B

<
[` U
S TVTWS:XZY []\^!_a`cb/Xd`+eVfY SVghîbVSUjk`
Wyst l puj m zawsze w pierwszym przypadku gramatycznym i w zdaniu peni m najczlin ciej funkcj l
podmiotu.
2.8.3.
N O P L :p > A+B > EGFIH K MA L B

D J ?6@ CD ?J [ k\ SUTVTWS:XZY []\^!_a`cb/Xd`jqj Y SVghîbVSUjk`
Zaimki osobowe sufigowane Qo
Zaimki osobowe sufigowane sr formami drugiego i trzeciego przypadka gramatycznego zaimkw

osobowych samodzielnych. W odr s nieniu od zaimkw samodzielnych, zaimki sufigowane nie sr
samodzielnymi wyrazami, lecz sr przyrostkami.
Z wyjr tkiem 1. os. sg., zaimki sufigowane majr takr samr postat w drugim i trzecim przypadku
gramatycznym
Rzeczownik, ktry posiada zaimek sufigowany, tworzy z nim konstrukcju idafy, w ktrej rzeczownik jest
wyrazem rzr dzr cym (nomen regens), a zaimek sufigowany jest wyrazem rzr dzonym (nomen rectum), np.
vwyx{|~z }
[1 ] - "ksir4s ka";
x{z
} |~ } [ 1 ] - "moja ksir4s ka";
x{|~z }
[1 / ] - "twoja (m) ksir4s ka";
} x{|~z }
[1 / ] - "twoja (f) ksir4s ka";
z } ~
[6+ ~ ] - "zrozumiamnie";

x{z
Jes eli przed zaimkami sufigowanymi: , , , wyst r pi samogoska [ ] lub spgoska [ ] to pierwsza
samogoska zaimka zamieni siu w [ ], np.
x{|~z }
[1 ] - "jego ksir4s ka", ale:
} } x{|~z } }
[1 ]# ] "w jego ksir4s ce".
Zaimek sufigowany 1. os. sg. } [ ] po wyrazach z ko cwk r :
z
z
a) [ ] posiada formu [ ], np.
z
} [ ~ ] - "moje oko", ale:
z x{z z
[ ~h 4 ] - "moje dwoje oczu".
Po wyrazach z ko cwk r } [ ] : zaimek zostaje podwojony i wokalizowany dodatkowo samogosk r [ ],
np.
} [ ] - "krzeso", ale:
} [ ] - "moje krzeso";
} [ ] "w", ale:
} [ ] "we mnie";
x
x [ 6 ] - "su dzia", ale:
} [~6 ] - "mj su dzia";
z
Wyrazy z ko cwk r [ ], w por czeniu z zaimkami sufigowanymi, zmieniajr
x{ z x{ z z
[ 6V: ] - "budynek", ale: [6h 4V ] - "nasz budynek".
21
ko cwk u na
z [
], np.
Podstawy gramatyki arabskiej (!# ( +! / 1! 4 6 (6/:( )
Zasada ta nie dotyczy przyimkw, ktre w po czeniu z zaimkami zamieniaj
] na
[ ~
], np.
( [ 4/ ] - "do"; ( [ 14( ~ ] - "do mnie"; ( [ 1 4( ~V ] "do nas";

[ / ] - "na"; [ ( ~h ] - "na nich"
Sufiks liczby mnogiej zdrowej rodzaju m skiego w po czeniu z zaimkiem sufigowanym 1. os. asymiluje i
jest wokalizowany przez kasr , np.
/ :~ [ hh ] - "nauczyciele";
[ hh ] - "moi nauczyciele";
Zaimki sufigowane [ ] i [ ], przed zbitk spgoskow , zyskuj dodatkow samogosk [ ]:

np.
% &('*) )+,).-0/"1324% 562*)

["!$#
].
Zaimki osobowe sufigowane musz7 wyst 8 powa9 zawsze z innym wyrazem. Je: eli wymagane jest
pojawienie si8 drugiego zaimka sufigowanego, to nie
& 7 pi on bezpo ; rednio po pierwszym.
< % wyst
=

Stosuje si8 wtedy partyku8 posikow7
[ @ !BACA ]. Partykua ta nie posiada wasnego znaczenia, su: y
>?
wy7 cznie do wi
7 zania zaimka, np.
D = < E F GIE J H E K [ @ 1LNM % & 1 @$!BACA % &POI) ] - "daci to (go)".
>?
2.9. Zaimki wskazujQ ce bliR sze.

2.9.1. W nominatiwie.
Osoba,
rodzaj
3. m
3. f.
Sg.
U T S [OC% &PVW& ]
D U T S [OC% &PV ! O ! ]
Plur.
X EY
X EY
Dual.
Z T S [WO & @ )W-0% & $@ ! ]

Z T S [OW& @ W) -0% & $@ ! ]
U T S [WO &PVC% &\ ! ]

>[
OW& % &\
] T S [ # ! ]
>[
2.9.2. Formy przypadkw zaimkw wskazuj ^ cych bli_ szych w liczbie podwjnej.
Zaimki wskazuj` ce blia sze odmieniaj` sib przez przypadki tylko w liczbie podwjnej:
Nominativus
Genetivus
Accusativus
j d c [kWlPmCn lo*p ]
e fhg i c
wd
e fhv=i [kWl3x n lo*p ]
s j d c [kWlPmCn tuCo*p ]
e qWr i c
ywd
e qWr i [kWl3x n tuCo*p ]
s j d c [kWlPmCn tuCo*p ]
e qWr i c
ywd
e qWr i [kWl3x n tuCo*p ]
2.10. Zaimki wskazuj z ce dalsze.

2.10.1. W nominatiwie.
Osoba,
rodzaj
3. m
3. m
3. f.
3. f.
Sg.
| } ~ {
[C I ]
|
[C I ]
| } ~
[ I ]
| =
[ I ]
Plur.
| } ~ |
| } ~ |
| } ~ |
| } ~ |
Dual.
[ 0 I ]
[ 0 $ I ]
[ 0 I ]
[ 0 $ I ]
22
| }
| }~
| } =
| }~ =
[C C* I ]
[C * I ]
[ C* I ]
[ * I ]
Podstawy gramatyki arabskiej ( 0 $ 3 030 )
2.10.2. Formy przypadkw zaimkw wskazuj cych dalszych w liczbie podwjnej.

Nom. Dual.
Gen. Dual.
Acc. Dual.

[C C* I ]
[C CC* I ]
[C CC* I ]
=

[ CC* I
[ C* I ]

[ CC* I
P
2.11. Zaimek wzgl dny [ 3 ].
$
a) Zaimek - "ktry". Nominativus:
Sg.
$
m. [ 0 h ]

f. [ 0
]
!"# $
Zaimek
m.
f.

Dual.

h [ CC
]
= [ C
]
Plur.
[ CC ]

[ 0 ] /

[ C
]
- "ktry". Genetivus i accusativus:
Sg.
[ 0 h ]
&
okre . lonego, np.
/& 0 1 2

[ CC (') ]
* & [ C (') ]
[ 0 ]
Zaimek wzgl+ dny
Dual.

musi wyst , pi
34
5 &

1 6 7
Plur.
[ CC ]

[ 0 ] /

[ C
]
i wyst + puje w zdaniu tylko wtedy, gdy odnosi si+ do wyrazu
- "kobieta, ktra wysza" ale nie mo 8 e wyst , pi- , gdy odnosi si+ do wyrazu
/ & 0 1 2:9 5 1 & ;
- "kobieta, ktra wysza". Zaimek % mo8

=
podmiotu, np. < ;? > [ CC
@ ( BA ] - "[ci,] ktrzy uwierzyli".
nieokre . lonego, np. .
2.12. Zaimek powracaj C cy
E
N FHIK
G JM L
Jest dopenieniem zdania wzglO dnego, np.

"kobieta [ktr g ] widziaem [jg ]";
e peni- w zdaniu arabskim funkcj+
D
ST Y [] ^ Z Y
PQRP UWV XZ\
P
m n
ST Y hckj Wlm n ] p
PQRP UWV XZi
P ^P eo V
- "mO
_ czyzna [ktrego] widziaem [go]" ;
- "mO
_ czyzna, ktrego widziaem [go]";
ST Y b d V X e T f Y
` a Y P UWV XZc
SU T V XZr
Y qsS j Wlm nWt d V X e T uY m v V n
à Y P W
"kobieta, ktr g widziaem [jg ]".
2.13. Kategoria gramatyczna liczby.

}
2.13.1. Liczba pojedyncza ( wxz{y | ~ w | )

Liczba pojedyncza nie posiada formalnego wyznacznika.
2.13.2. Liczba podwjna

H y ~ w |
[àlmuY$annA].
W standardowym arabskim liczbO podwjng spotyka siO czO sto. W dialektach bywa zast O powana liczbg
mnogg .
23
)
Formy sufiksu liczby podwjnej:

Nominativus
[
]
Genetivus = accusativus
[ () ]
np.
[ z ] - "student"
[
] - "dwaj studenci"
Je eli w liczbie podwjnej wyst puje wyraz zako czony w liczbie pojedynczej sufiksem , wwczas
zmienia si w
np.
[ Rz ] - "studentka"
Je eli wyraz arabski ma ko cwk
\

[
] - "dwie studentki"
[B ], to hamza zmienia si w [w], np.

[(BW B? ] - "biaa"
2.13.3. Liczba mnoga
[(B(
] - "biae"
[àlj$amcu]
Liczba mnoga rzeczownikw i przymiotnikw mo e by :

[ R) ?
Jeden)regularna (w j zyku arabskim: zdrowa) - \
Dwa)nieregularna (czyli amana) -
\

[ R) ?
K
K
2.13.3.1. Liczba mnoga regularna.

Sufiksy liczby mnogiej regularnej (nazywanej rwnie zdrow (pluralis sanus) od arabskiego
a) dla rodzaju m skiego (przewa nie osobowego)
Nominativus

[
Genetivus = Accusativus

[
np.

Sg.

" #

[K ! ] - "nauczyciel"
Podobnie w formie okre $ lonej, np.

Sg.

[ RK ] - "nauczyciel"
Plur.
[K

" #
] - "nauczyciele"
Plur.
[ RK
]-
"nauczyciele"
Forma drugiego i trzeciego przypadka:

nieokre $ lona: % # [K ];
okre $ lona:

% #

[ RK

b) Sufiksy liczby mnogiej regularnej rodzaju e& skiego:

Nominativus
Genetivus = Accusativus
24
\
):
Podstawy gramatyki arabskiej (')(+* , - ./ - 0 12')3 1546- 78')9: - 7;* <7 .=>?@.A )
C DFE G
B
DFE G
B
L
[HIJ!K ]
[HIMK ]
JeN eli wyraz w liczbie pojedynczej byzako O czony sufiksem P , to przed utworzeniem liczby mnogiej
zdrowej, jest on odciQ ty, np.
Sg.
RS G
TVXU W YZ
CD
[[5H]\^ M_a`bIJ!K ] - "studentka"
W TG VXU W YZ
Plur.
[[5H]\cM_d^ HIJ!K ] - "studentki"
Sufiks liczby mnogiej regularnej rodzaju N eO skiego suN y takN e do tworzenia formy liczby mnogiej
rzeczownikw i innych czQ!e ci mowy rodzaju mQ skiego lecz nieosobowych, np.
Sg.
C fhgi;G G
j k
CD
[ I8`lc^ `mnmoJqp@J!K ] (m) - "rozmowa"
g G G
W r G i;
j k
Wyrazy zako O czone w liczbie mnogiej sufiksem
Plur.
[ I8`lc^ `mnmoJqps^ HIJ!K ] (f) - "rozmowy"
C DFE G
B
[HIJ!K ] posiadajt , w liczbie mnogiej gramatyczny
rodzaj N enski, niezaleN nie od tego jaki rodzaj gramatyczny miay w liczbie pojedynczej.
2.13.3.2. Liczba mnoga amana (pluralis fractus).
Jest kilkadziesit t schematw tworzenia w arabskim liczby mnogiej amanej. Wykorzystuje siQ tutaj r N ne
kombinacje samogosek wewnt trz spgoskowego rdzenia, ktry na ogpozostaje bez zmian, np.
C u VXW YZ
sg. U [[ ^ H]\cM_oJ!K ] - "student"
}
plur. v wyxz|{ [~c !o! ] "studenci"

(schemat
v {
[; ]b! ] na rdzeniu -
[~8q ]);
sg. v [ 2b! ] - "miesi c"

plur. v @
[qn 2! ] - "miesi ce"
(schemat
v @ {
[ b! ] na rdzeniu -
[b ]);
[q ]);
sg. v y [b qo! ] - "pies"
plur. v wyz [;!o! ] - "psy"

(schemat
[@c ]b! ] na rdzeniu -
Wyraz arabski mo e mo e posiada tylko jedn lub kilka form liczby mnogiej, np.
[d n! ] "morze";
sg. v
plur. v
[ !c ;! ]; @v
[ !X! ]; v
[ c ;! ]; v @
[oXc 2! ] - "morza";
Wyraz arabski mo e:
- przyjmowa form liczby mnogiej zdrowej i nie tworzy formy amanej.
- przyjmowa form liczby mnogiej zdrowej lub tworzy form aman .
- tworzy form aman i nie przyjmowa formy liczby mnogiej zdrowej.
Poniewa nie mo na jednoznacznie okre li jak form liczby mnogiej amanej tworzy dany wyraz w
liczbie pojedynczej, pomoc s sowniki zamieszczaj ce liczb mnog obok liczby pojedynczej wyrazw.
(W sowniku polsko-arabskim podaem tylko niektre formy liczby mnogiej. Bardziej systematycznie formy liczby mnogiej s przedstawione w
sowniku arabsko-polskim).
25
Podstawy gramatyki arabskiej ()+ 2) 5 8) ; @ )
2.13.3.3. Liczba mnoga supletywna.

|

Liczb mnog supletywn (czyli od innego rdzenia), tworz w arabskim tylko nieliczne rzeczowniki np. sg.
[ 8 b! ] - "kobieta";
plur.
[o8! ] /
[c 2b! ] /
[o2a ;! ] - "kobiety".
2.13.3.4. Liczba mnoga przymiotnikw barw i uomno ci.

Posiada schemat
[ 8b! ], np.
Sg.

[
] - "czerwony"

[ ] - "niebieski"

[
] - "zielony"
[c
! ]

[ ! ]
Plur.
[! ! ]
Wg tego schematu s budowane, (cho ! pozornie r" ni si# nieco od pozostaych) dwa wa" ne przymiotniki
tej grupy:
$

Sg.
% & [ ')(* ] - "biay"

.
/ 0 [ 12o
3 ] - "czarny"
Plur.
$
%+& ['d ,-! ]
/ 0 [1 43o! ]
2.13.4. Collectiva.
Liczba zbiorowa jest w j# zyku arabskim spotykana do 56! cz# sto. Rzeczowniki zbiorowe osobowe cz# sto
tworz liczb# pojedyncz z pomoc sufiksu -78 9 + [ 6:;((! ], np. < = [ 'o! ] - (coll) "Arabowie" i 78 +& =
[ > 'd ,?(! ] - "Arab". Rzeczowniki nieosobowe tworz zwykle l. poj. z pomoc sufiksu @ A 9 [ B! ], np. C D &
['d EF! ] - (coll) "pelikany" i @ A D & ['GEn >B! ] - "pelikan".
Pewna grupa rzeczownikw zbiorowych nie tworzy liczby pojedynczej w oparciu o swj rdzeH , np. od
rzeczownika J+& I K [ :L'M:;b! ] - "wielb dy" mo" emy utworzy! l. poj. N [En
b! ] - "wielb d", itp.
2.13.5. Liczba gramatyczna atrybutu.
Atrybuty zwykle przejmuj swoj liczb# od wyrazu, ktry okre 5 laj .
We wspczesnym j O zyku literackim, jeP eli rzeczownik w liczbie mnogiej jest
nieosobowy, wyraz b O d Q cy z nim w zwi Q zku zgody, niezaleP nie od tego jakQ jest
czOSR ci Q mowy, przyjmie formO liczby pojedynczej rodzaju P eT skiego.
np.
U
W
W
i
k
V
XZY \^[ _ ] [` ab e
[c h
df g Yj d d [lm npo*qrl*qts-uvqrwm nx^yzu*{ |x}m n~py ] "te kamienie s czerwone" (zwi zek zgody rzeczownika z
U
zaimkiem i przymiotnikiem)
W
W
XZY \^[ _ ]
[` [ d ab e
[c h
df i g Yj d kd V [lm npo*qrl*qts-uvqrwm nx^ylm q;*{u*{ |x}m n~py ] "te kamienie s czerwone" (zwi zek zgody
rzeczownika z zaimkiem i przymiotnikiem)

W
b [ ] [ b [ [nplm {>yln ] "widziaem je" (te kamienie)
26
Podstawy gramatyki arabskiej (r L JZ 6Z LJL )

e
h
[ * p*r*t-vr ^z* } > ] "te kamienie byy czerwone" (zwi zek zgody
Z

rzeczownika z zaimkiem, przymiotnikiem i czasownikiem)

(Poniewa rzeczownik w liczbie mnogiej jest nieosobowy, to zaimki, przymiotniki i czasowniki, posiadaj
posta liczby pojedynczej rodzaju e skiego).
Przykady zastosowania liczby mnogiej:

6

p
[ >vS F> S ?*>? ?> ] "wiele krajw arabskich" (dos. "liczne kraje
arabskie").

[ >vS F
6
p
> S ?*>
? ?> ] Jest wiele krajw arabskich" (dos. "kraje

*LS > ] "te dziewczyny s studentkami" (podmiot
jest osobowy, wi c orzecznik jest w liczbie mnogiej).

"!# $ % & '
p
[Z( z) +*, >-./p L )v ?} 0* ] "w uniwersytecie jest wielu studentw" (dos. s
arabskie s liczne").
[F pL t> G ^
liczni);
Gdy przymiotnik wchodzi w zwi zek zgody z rzeczownikiem nieosobowym w liczbie mnogiej, przewa nie
posiada posta liczby pojedynczej rodzaju e skiego. Zdarza si jednak, e czasem przyjmuje form liczby
mnogiej amanej np.

[ >
^ ] - "fale krtkie" obok: 6

[ >
?> ] "fale krtkie".
4657 $ * 8)
1 2 3
:9 -;

2 3 4657 $ * 8)
:9 <;
Nie ma to znaczenia dla rodzaju rzeczownika, ktry w obydwu wypadkach pozostaje rodzajem e skim w
liczbie pojedynczej i ewentualne dalsze atrybuty musiayby si do tego rodzaju dostosowa , o ile nie
wyst powayby w liczbie mnogiej amanej.
= >@AC? BEF D H ? I
2.14. Idafa
G [ JKLMJONQPSR TVUWKYXQZ[]\ ]
^
_
m
k
l
n
g
j
h
i
` `
abdcfe a oqpVrmsutvxw y+z@t ^
kl
kml n
idafy - wyrazu rz` dzonego (nomen rectum - {|+~ } abdcfg e hja i [ oqpVrmsutvxw y+z@to+rw p ]). Nomen rectum wyst _ puje
zawsze w drugim przypadku (dopeniacz). Wyraz rz` dz` cy odmienia si_ natomiast przez wszystkie przypadki.
Wyraz rz` dz` cy nie mo e posiada adnego z trzech tanwinw, podobnie do wyrazw okre lonych
kml n
przedimkiem i [ oqpVr ].
kml n
Je eli wyraz rz` dz` cy jest rzeczownikiem, to nie mo e pojawi si_ przedimek okre laj^ cy i [ oqpVr ]
kml n
przed tym wyrazem. Przedimek okre laj^ cy i [ oqpVr ] mo e pojawi si_ natomiast przed nomen regens ktre
jest przymiotnikiem lub imiesowem.
l
k l l
Idafa mo e by wa ciwa g e } e cf e [ ovxw y+zpOqtQsw pvVpOqtQ ] lub formalna ( ~ { i cf e [ ovxw y+zpOqtQ
r<pzw/pOqtQ ]).
Idafa, czyli przydawka dopeniaczowa, jest zwi zkiem rz du dwch lub wi cej wyrazw, z ktrych wyraz
rz dz cy (pierwszy czon idafy - nomen regens [
]) rz dzi przypadkiem drugiego czonu
2.14.1. Idafa wa ciwa.
Jest konstrukcj typu: nomen regens (rzeczownik) + nomen rectum (rzeczownik), np.
jj f [W Q
-+m- ] - "ksi+ ka ucznia"; + j - [O q:V+ WO-- ] - "ksi+ ki uczniw".

Gwne zale no ci semantyczne zachodz ce pomi dzy nomen regens i nomen rectum idafy wa ciwej:
j
a) przynale no (odpowiada prepozycji [ ]), np. konstrukcja idafy wa ciwej: j f [W Q
-+m- ] - "ksi+ ka ucznia" i konstrukcja analityczna: j W f [W QQ-+m- ] - "ksi+ ka ucznia"
27
)
- - + j
q [
b) czQ z cao ci (odpowiada prepozycji O [, ]), np. konstrukcja idafy wa ciwej:

] - "drewniane krzeso" i konstrukcja analityczna: O q [ ,

] - "krzeso z
drewna";
c) umiejscowienie w przestrzeni lub czasie (odpowiada prepozycji
konstrukcja idafy wa ciwej:
"!$#% (
&)'

[ ]), np.
[*+ ,.-0/21435/+ ,.6879 ] i konstrukcja analityczna:
[ @,**+ ,.-0/21A7BC35/+ ,.6879 ] - "letnie soD ce"

d) odniesienie czynno E ci do instrumentu (odpowiada prepozycji
"ciV cie mieczem" i
N O
J "
W GY

X KML >
FG
[HI9 ], np.
J "! #KMN L O >

"!;: <

#% & = ?> !
[ P"+ ,8QSRT1U//+ ,.6879 ] -
- [ P"+ ,8QSRT1Z[HI9\//+ ,.6879 ] - "ciV cie mieczem";
Poniewa] wyraz rz^ dz^ cy w idafie wa E ciwej nie mo] e przyjmowa_ przedimka okre E laj^ cego F ?L > ! , wiV c o tym
czy nomen regens jest okre E lone mo ] e decydowa_ okre E lono E`_ wyrazu rz^ dzonego, np.
a &b"L d c "!8#e0Wfd ' g

[hi9`j + kHl1mjj9Sn?-o+ Bqpr9 ] - "ksi^S] ka ucznia" (wyraz rz ^ dz ^ cy jest okre E lony).
a &b L t #e0Wfd ' g

s
[hi9`j + kHl1mj9Sn?-o+ Bqpr9Z ] "ksi^S] ka ucznia" (wyraz rz^ dz^ cy jest nieokre E lony).
PomiV dzy nomen regens i nomen rectum nie mo ] e pojawi_ siV ] aden wyraz, bV d ^ cy atrybutem lub
orzecznikiem dla nomen rectum, dlatego wyst V puj^ one po ostatnim czonie idafy, np.
a b"d c
dg
dg
#uwv uS
x ' "L ! & L "!y#e0W ' [hi9`j + kHl1zjj9Sn?-o+ Bqpr9{n\|i,}~+ B}l1 ] "nowa ksi^S] ka ucznia" (atrybut #uwv uS
x ' "L ! odnosi siV do #e0Wf' i
zgadza siV z nim co do liczby, rodzaju, przypadka i okre E lono E ci).
a bt
dg
X uwv uS
' s & L #e0Wf' [hi9`j + kHl1j9Sn?-o+ Bqpr9ZA|i,}~+ B}l1Z ] "nowa ksi^S] ka ucznia" (atrybut
X uwv uS
'
odnosi siV do
siV z nim co do liczby, rodzaju, przypadka i okre E lono E ci).

a b"d c
dg
X uwv uS
' & L "!#e0Wf' [hi9`j + kHl1jj9Sn?-o+ Bqpr9|i,}~+ B}l1Z ] "ksi^S] ka ucznia jest nowa" (orzecznik X uwv
podmiot
#e0Wfd ' g
uS
'
#e0Wfd ' g
i zgadza
, jest nieokre E lony, a
okre E lony).
uw v S
u x ' "L ! a & b"L d c "!#e0Wfd ' g
[hi9`j + kHl1jj9Sn?-o+ Bqpr9mn\|i,}~+ B}I9 ] "ksi^S] ka nowego ucznia" (atrybut

a bt
dg
uws v uS
' s & L #e0Wf' [hi9`j + kHl1j9Sn?-o+ Bqpr9Z|i,}~+ B}I9Z ] "ksi^S] ka nowego ucznia" (atrybut
uw v S
u x ' "L !
odnosi siV do
a &b"L d c "!

uws v S
u '
odnosi siV do
a &b L t
s

Atrybut i orzecznik wyrazu rz^ dz^ cego wyst V puje po atrybucie wyrazu rz^ dzonego, np.
b

# > "L ! uw v uS
x ' "L !~ (' #& "L !8# G ' [H~+ ,.6j1n?-1R + ,nMnM9-9n\|i,}~+ B}I9nh,H~+ B21 ] "du] y dom nowego nauczyciela";
#uwv S
u x ' "L !~ > "L !~ b (' #& "L !8# G '
[H~+ ,.6j1n?-1R + ,nMnM9-9nh,H~+ B9n\|i,}~+ B}l1 ] "nowy dom starego nauczyciela";
#uwv S
u x ' "L !
' # > "L !~ b (' #& "L !8# G '
X g >
uw v S
u x ' "L !~ b (' #& "L !8# G '
' g >

O
' ' uS&' "L !#0Wf' W >
[H~+ ,.6j1n?-1R + ,nMnM9-9nh,H~+ B21,n\|i,}~+ B}l1 ] - "du] y i nowy dom nauczyciela";
[H~+ ,.6j1n?-1R + ,nMnM9-9n\|i,}~+ B}I9h,H~+ B21Z ] - "dom nowego nauczyciela jest du] y";
[ P.kR + kj1zn?-,}+ ,/,j9Ch,+ B,j1Z ] - "w szkole jest du] o sal" (dosownie: "sale szkolne s^
liczne").
Nomen rectum mo ] e by_ nomen regens dla kolejnego wyrazu; podlega wtedy nast V puj^ cym zale] no E ciom
syntaktycznym:
Jako nomen regens nie mo ] e przyjmowa_ przedimka okre E laj^ cego
Jako nomen rectum musi posiada_ formV drugiego przypadka (w poni] szych przykadach jest to drugi
wyraz):

' ( Wfx ' "L ! " W > # G ' [H~+ ,.6j1Q + k nM9\HI9n\|8+ kS-9MR,j9 ] - "dom studenta uniwersytetu".
#uwv S
u x ' "L ! ' ( Wfx ' "L ! "
W >
# G '
[H~+ ,.6j1Q + k nM9\HI9n\|8+ kS-9MR,j9n\|i,}~+ B}l1 ] - "nowy dom studenta uniwersytetu".

28
Podstawy gramatyki arabskiej ( \ w5 ` S \5\ )
;
w S

" (
"

;
w S

" (
"

[~ . M\I\8 SM\i~ I ] - "dom nowego studenta uniwersytetu"

[~ . M\I\8 SM\i~ ] - "dom studenta nowego uniwersytetu"
Zaimki wskazuj ce, je eli wyst puj przed wyrazem rz dz cym, s podmiotem zdania imiennego, np.

( "
;
T

[8 ~
8
] "to jest dom studenta uniwersytetu".
Je eli zaimki wskazuj ce wyst puj po wyrazie rz dzonym na ogodnosz si do wyrazu rz dz cego, np.
8
"8; [~
8 ] - "ten dom studenta".

Je eli zaimki wskazuj ce wyst puj przed wyrazem rz dzonym, odnosz si do niego, np.
" ;
8
] - "dom tego studenta".

[~
8
Wyraz rz dz cy odmienia si przez przypadki, wyraz rz dzony jest zawsze w drugim przypadku, np.
! " 8" ;
$# % &(' )+ * , - . [ 0/123 54M 6$7/8 09;: 5<~ =>?@\ 71 ] - "Muhammad wrci do domu
T

studenckiego".
Wyrazy w obu rodzajach liczby podwjnej i liczbie mnogiej regularnej rodzaju m skiego, gdy peni w
idafie funkcj wyrazw rz dz cych, trac we wszystkich przypadkach, ko A cow liter B razem z wyst puj c
po nim samogosk , np.
% !
B [w ~ C8 ] - "dwaj studenci", ale:
" !
T (
[ MD o
] - "dwaj studenci uniwersytetu".
%E !
;F G
H

[I7J:
w ~ KC8 ] "widziaem dwch studentw", ale:
;F G
" L !
H
T (

P QH T)
BO N R
[I7J:
1M o
] "widziaem dwch studentw uniwersytetu".
[3 /1IIST UVCW ] - "nauczyciele", ale:
" N R
P QH T)
T (
) ;
T
F G
Y R
H
P QH
[3 /~ IIST5UX o

] "nauczyciele akademiccy".
[I7J:
Z3 /1IIST [CW ] - "widziaem nauczycieli", ale:
PRQH T
) ;
F G
"
H
L
T (
Wyraz \
[I7J:
Z3 /~ IIST[Z o
] "widziaem nauczycieli akademickich".
[U ] wyst puje wy cznie w idafie i posiada tylko form nomen regens. Oznacza posiadacza
jakiej] cechy lub przedmiotu, np.

%E % ^
H \ [UZ_SIS~ KC8 ] "w sacz" (dos. "wa ] ciciel dwch w sw");

Form rodzaju eA skiego od \
Przypadki pochodne od \
gen. = acc: a
jest wyraz:
`0
[8 7
].
[U ]:
Kilka wyrazw zmienia swoj form , gdy s wyrazami rz dz cymi w idafie, s to wyrazy:
b 'c
G [ : 78 09 ] - "ojciec";
b
'd G
[ : SeW 09 ] - "brat";
'f g
[4M 3 09 ] - "te ]?h ";
'f i
[j 3 09 ] -"usta"
Nominativus:
)*
np. k + , N G [ : 7lUm3 54M 6$7/9 ] - "ojciec Muhammada";
)+ * , n G
k N
[ : Se Um3 54M 6$7/9 ] - "brat Muhammada";

29
Podstawy gramatyki arabskiej (oqpsr t u vw u x yVoqz y|{O}u ~?oq u ~r 7~ v7OSv )
l
l [ m35 6$7 ] - "te ? Muhammada";
Genetivus:
[ 7035 6$7 ];

np. l

l
[ S35 6$7 ];
l
[ 635 6$7 ];
Accusativus:
[ 735 6$7 ];

np. l
l

[ SK35 6$7 ];
l
[ 35 6$7 ];
Rzeczownik [ 30 ] mo e w idafie mie posta

[5 ] lub [ 3 ];
Gen: [ ] lub [ ];
Acc: [? ] lub [ $ ];
Wyrazy [ 780 ] i [ 5630 ] mog by w arabskim u ywane przeno nie do wyr nienia posiadacza i
posiadaczki jakiej cechy lub przedmiotu, np.
[ 7lZ S K8 ] - "w sacz";
[ 563 5 ] "gwna droga ", "go ciniec".
2.14.2. Idafa formalna (niewa ciwa).

Jest to konstrukcja: nomen regens (przymiotnik lub imiesw) + nomen rectum (rzeczownik), np.
V 5 7 [ S @= 88 ] - "zielonego koloru", "zielony";

W odr nieniu od idafy wa ciwej, ktra posiada znaczenie rzeczownikowe, idafa formalna ma znaczenie
przymiotnikowe, dlatego caa idafa bywa atrybutem lub orzecznikiem. Nomen regens idafy formalnej mo e

przyjmowa przedimek okre laj cy O [ @ ], gdy wymaga tego zachowanie zwi zku zgody z wyrazem
okre lanym, np.

[ 0 K8 ] - "stary czowiek";

5

5

[
= K8 ] "stary czowiek";
Wyraz rz dz cy zaimkiem sufigowanym 1. sg. (np. [ ]) posiada we wszystkich przypadkach tak
sam posta . Nomen regens pozostaych zaimkw sufigowanych odmienia si przez przypadki, tak samo jak

wyraz rz dz cy idafy, np. nom. [ 8 ];

gen. [ ];

acc. [ 1 ]
2.15. Cyfry, liczby i daty.

2.15.1. Cyfry arabskie i cyfry hinduskie.
W cz0 ci wiata arabskiego do zapisu liczb u ywa si cyfr arabskich, a w innych krajach (zwaszcza na
Wschodzie) cyfr hinduskich.
Cyfry arabskie:
1234567890
30
Podstawy gramatyki arabskiej ( ! "$# ! % & ' &()*! + ,*- ! +. /+ "$0123"$4 )
Cyfry hinduskie: 57698;:7<>=7?A@CB D

W odr E nieniu od zapisu literowego, cyfry hinduskie, podobnie jak arabskie zapisywane sF od strony lewej
do prawej:
567910 = <G=H?IBI5JD
2.15.2. Zapis dat arabskich.
Data arabska zapisywana jest w sekwencji:
rok/ miesiF c/dzieK :
6LDMDH5 / : / 6LD = 20. 04. 2001
2.15.3. Liczebniki gwne.
2.15.3.1. Liczebnik zero.
Q3R
0. ON P S
[T U VXW*Y[Z\ ] - "zero";
Zachowuje si] i odmienia jak rzeczownik. Podobnie jak w j] zyku polskim ma tylko jeden rodzaj
gramatyczny.
2.15.3.2. Liczebniki w rodzaju m^ skim.
2.15.3.2.1.
Liczebnik jeden.
a ` b d [ e U fghfijZ\ ]
1. a) N _.c
R
b) N _ ak l ` [ mnU o.gjV$ijZ\ ]
2.15.3.2.2.
u3t wv xy
p qsr
[ z|{ }~ ~{ ]
"jeden" (w j] zyku literackim

odnoszony gwnie do Boga i
ludzi)
"jeden";
Liczebnik dwa.
"dwa".
2.15.3.2.3.
Liczebniki gwne od 3 do 10 (rodzaj m ski):
Zdaniem niektrych gramatykw, tak e arabskich, arabskie liczebniki gwne (3-10), posiadaj ce ko cwk
, s rodzaju e skiego, i cz si z rzeczownikami m skimi. Takie podej cie wydaje mi si nielogiczne, gdy
liczebnik nie ma naturalnego rodzaju. Przyjmuj wi c, e liczebnik b dzie mia taki rodzaj gramatyczny, jaki
rodzaj ma rzeczownik z ktrym liczebnik si czy. Ko cwka nie wnosi tutaj e skiego nacechowania
rodzajowego.
Liczebniki od 3 do 10:

3
[s$ ] - "trzy"
[| h ] - "siedem"
[ ] - "cztery"
3 [J. Xh ] - "osiem"
[ I ] - "pi "
[ $ ] - "dziewi "
[| ] - "sze "
2.15.3.2.4.
10
[ ] - "dziesi "
Liczebniki od 11 do 19 (rodzaj m ski):

16 [| ] -
[ hn ] c
"jedena cie"
3 [ ]
17
"szesna cie"
[| h ] 31
Podstawy gramatyki arabskiej ( $ * * . $ 3 )
"dwana cie"
[ ]
13
18
"trzyna cie"
14
/ 0" 2 1 3

[ 45567 85 ] -
19
"czterna cie"
9 % 1 > [?@ &A; ]
15
"siedemna cie
"! #$ % [&')(* +-,.

] - "osiemna cie"
/ 9 1 : ! [ +;<5

"dziewi= tna cie"
]-
"pi= tna cie"
2.15.3.3. Liczebniki gwne w rodzaju B e C skim.

2.15.3.3.1.
a)
G7H
DFE IKJ L
Liczebnik 1
[ M N O-PRQ*S ]
"jedna"
V WY
b) T UG)E IX
E [ Z.S)P[OQ]\^5_@` ]
2.15.3.3.2.
J ab c E d E e H VW
"jedna";
Liczebnik 2 .
[ MOgfih.\^ N S)h[O ]
2.15.3.3.3.
3
4
5
6
2.15.3.3.4.
"dwie".
Liczebniki gwne od 3 do 10 (rodzaj j ek ski):

no
nq
lm e E [f\pN Sf"_@` ] 7
r H s E [tuN \v.w_@` ] "siedem"
"trzy"
nq
x E y H l z [ M5\{5v7N \8w_@` ] -
n| } e
V b~
E E
[@N \At_@` ] -
nq
"pi7 "
s V [tuN O^^5_@` ] - "sze "
10
"cztery"
n
~HE
K

17
[ gi.
n
H E
[ w N \{_@` ] - "dziesi7
]"trzyna cie"
R [ 5]
A

[u
]-

[u

]-
"siedemna cie"
]"dwana cie"
8 [

18
19
@
] - "dziesi7

15
[ ^ N Ot<w_@` ] - "dziewi7 "
"szesna cie"
]
"jedena cie"
14
16
[ -R*

13
H V
Liczebniki od 11 do 19 (rodzaj j ek ski):
12
[f\'S)h*N O-_@` ] - "osiem"
]"czterna cie"
[@ A

]-
[ )[-.

- "osiemna cie"

20
[
"dziewi tna cie"

32

]-
Podstawy gramatyki arabskiej (g ) " )

]"pi tna cie"
2.15.3.4. Liczebniki 20 .. 90.

Liczebniki 20 .. 90 maj wspln posta w obydwch rodzach gramatycznych:
.
gu .

20. " K
[
] - "sze dziesi t"
] - "dwadzie cia" 60 [

.
30
"
40
"
50
"czterdzie ci"

.
"
[

]-
60
[

] - "trzydzie ci"
[
]8 .
]-
"pi7 dziesi t"
"
80
"siedemdziesi t"
)* .
"
[
]
90
"osiemdziesi t"
"
[
100
[
.
"dziewi7 dziesi t"
2.15.3.5. Liczebniki gwne powy! ej 100.

&')(
7(
100. " #%$ * [+-, .0/132465 ] lub " #%$ *
7(
(
600. G#%$ *Iij k [dl, .m2n24Q+-, .0/132R.R5 ] lub
7( : (
G#%$ STi k [dl, .m2n24U+-, .0/132R.R5 ] - "sze @mh set";
7(
700. G#%$ *IHV o B k $ [dl, 1[p]%4Q+-, .0/132R.R5 ] lub
7(
G#%$ STH` o B k $ [dl, 1[p]%4U+-, .0/132R.R5 ] -
[+-, .0/132465 ] - "sto";
' 7(
200. 8 9 : $ $ * [+;.0/132 , <>=?. ] - "dwie @ cie"
7(
(gen. = acc. 8 ACD B : $ $ * [+;.0/132 , 1EF=?. ]) "dwie @ cie";

M
7(
300. G#%$ *IHJ-KL $ [N1OP, <%N4Q+-, .0/132R.R5 ] lub
"siedemset";
7( (s ' M
800. G#%$ *rq S $ $ [N1+-, <>=Ftu+-, .0/132R.R5 ] lub
7( M M
G#%$ STH KL $ [N1OP, <%N4U+-, .0/132R.R5 ] -
"trzysta";
7(
400. G#%$ *IHV W $ X B K Y [ / , 1Z[\1^]%4_+-, .0/132R.R5 ] lub
7(
G#%$ STH` W $ X B K Y [ / , 1Z[\1^]%4U+-, .0/132R.R5 ] -
"czterysta";
7(
b
500. G#%$ *IHa S B $ [c6, 1+edT4Q+-, .0/132R.R5 ] lub
7( b
G#%$ STHf S B $ [c6, 1+edT4U+-, .0/132R.R5 ] -
"pig0h set";
---{
1000. x yz K Y [ / , 1O}|T465 ] - "tysi~ c"
{
(plur. x K [ /<OP, <>|T465 ] / x Y [ /%4COP, |T465 ]);
10 000. G K m $ B $ [ ] , 1%Z1324/<OP, <>|.R5 ]

{
. .
70
7(
100 000. y
G z Y #%$ * [+-, .0/1324/ , 1O}|.R5 ]
{ 7(
1000 000. x 9 HD z * $ [+1O}E, =465 ] / y
G z Y #%$ * [+-, .0/1324/ , 1O}|.R5 ]
33
7( (s ' M
G#%$ S D S $ $ [N1+-, <>=Ftn+-, .0/132R.R5 ] -
"osiemset";
7(
(
900. G#%$ *IHV f B v [ 2 , .Pdw]%4Q+-, .0/132R.R5 ] lub
7( v (
G#%$ STH` f B [ 2 , .Pdw]%4U+-, .0/132R.R5 ] -
"dziewig0h set";
Podstawy gramatyki arabskiej ( P R mR > P P )
2.15.3.6. Skadnia liczebnikw gwnych

[ Tp ]
) [ ? 0p}p ] i
Liczebniki 0I
2.15.3.6.1.
[ p?6 ] przewa nie wyst puj po rzeczowniku, np.

Liczebniki >r
[ \ >?P?6 ] i
>r
e [m 6?6\ >?P?6 ] - "jedna ksi> ka"
[ p?6 ] (w j zyku potocznym tak e >r
Liczebnik
[ \ >?P?6 ]) mo e peni funkcj zaimka
nieokre lonegi "kto ", np.

[ U Fp?6 ] - "kto powiedzia";

r

[ p?QRF ] - "pewien czowiek" (dos. "jeden z m> czyzn").
l F
2.15.3.6.2.
Liczebnik 3 [ lF 0p ]

Liczebnik [ m ? ] mo e wyst pi przed rzeczownikiem.
Konstrukcja taka przypomina idaf , w ktrej wyraz rz dz cy jest w liczbie podwjnej, np.

[ m3
3> %R ] - "dwa dinary" (gen. = acc. [ m
3> %R ]);
Liczebnik ten jest cz sto zast powany form liczby podwjmej: "dwie ksi> ki" - [m 60 ? ].
2.15.3.6.3.
Liczebniki od 3 do 10.
Po liczebnikach od 3 do 10, wyliczane rzeczowniki s w drugim przypadku liczby mnogiej, przy czym
rodzaj gramatyczny liczebnika odpowiada, rodzajowi gramatycznemu rzeczownika w liczbie pojedynczej, np.
"!

[6 3 3 R ] lub [?3 ] "pi0 ksi> ek";

#

%

$ & [6 T('P0 RR ] - "pi0 studentek";
Wszystkie liczebniki mog wyst powa po rzeczownikach, obowi zuje wtedy zgodno m co do przypadka,
rodzaju
i okre lono ci., np.
) *,+
-/. 0231 4 5768:9 0<;= 4>. 5
[ ?A@7BB,CEDFDHG IJKCMLL@NDHG I,L@POAC ] - "trzej studenci";
+
6Q:. 0231 4 576RS
4 S = 9 4>. 5
TU
2.15.3.6.4.
Liczebniki od 11 do 99.
o Rzeczowniki wyst Z puj [ ce po liczebnikach 11..99 s[ w trzecim przypadku liczby pojedynczej,

np. + +
+ + + *,+
. d S a b
cYU e
`
[L@fgIhFG Vjik@POl@nm G @po"@qX@srtVlO G IJu@7v ] "osiemna w cie ksixy ek".
+
S ]S ^ _
\
[ ?A@7BBA@NDFVHJWG IXOACMLL@NDHG I,LYC ] - "trzy studentki".
o w odry nieniu od rzeczownikw w liczbie mnogiej zdrowej, liczebniki 20..90 te nie tracx nigdy
ko z cowego { , np.
\
+
S ]S ^ _
U
+
S ]S ^ _
U
6a b
U
{| `~}
[ mlVo,qG phk@srtVlO G IJu@7v ] - "dwadzie w cia ksixy ek".
o+ W + j *,zyku
arabskim jednostki wyst pujx przed dziesix tkami 20..90, np.
+
+
6a b
-/. 0 U
{| `~}
|
[L@NDHG I,L@POACv@2mlVo,qG phk@srtVlO G IJu@7v ]
o Rzeczowniki, po liczebnikach
od 100 wzwyy , posiadajx form liczby pojedynczej drugiego
+
+ +
6
S^
przypadka, np. U [f:G VW?A@PO IqG @pCEDFVv ] -"dwustu my czyzn".
34
Podstawy gramatyki arabskiej ( H p l X HXYH )
2.15.3.6.4.1. Liczebniki powy ej stu.

Rzeczowniki, po liczebnikach od 100 wzwy , wymagaj od wyliczanego rzeczownika formy liczby

[: WAP pEF ] -"dwustu m czyzn".
pojedynczej drugiego przypadka, np. N
2.15.3.7. KolejnoN liczebnikw arabskich.
Liczebniki gwne w postaci cyfr s zapisywane identycznie, jak w j zyku polskim.
Liczebniki wymieniane sownie, pokazuj si w nast puj cej kolejno ci:
wy sze ni tysi ce + tysi ce + setki+ jednostki + dziesi tki. Liczebnik posiada rodzaj zgodny z wyrazem, do
ktrego si odnosi, np.

g>

[ kPA N>YP Hlj: WAPP HlPH k ] - "rok 1999".
Liczebniki oznaczaj ce setki s zo eniami dwch wyrazw. Odmienia si przez przypadki tylko pierwszy
czon, np.

gen. [ Xklj: WAP ]
acc.
[ XkA: WAP ]
Liczebnik gwny z ko cwk
[- ] w sekwencji z wyliczanym rzeczownikiem traci nunacj (czyli [ ]),
gdy poprzedza wyliczany rzeczownik, np.

g

[ AAW 2APAP FA ];

Liczebniki zo one s zwykle po czone spjnikiem [ ]. Liczebnik przed tym spjnikiem nie traci
nunacji.
O tym w jakiej liczbie i przypadku wyst pi rzeczownik decyduje liczebnik stoj cy bezpo rednio przed
nim,
np.
,
Y~

[
] - "sto dwadzie cia cztery lata"

!" #%$& '" $&(
(rzeczownik
jest w trzecim przypadku l. poj. gdy* wymaga tego liczebnik

nim, a jest rodzaju * e, skiego, poniewa* rodzaju * e, skiego jest rzeczownik
,
Y~

,
stoj cy bezpo rednio przed
).
2.15.3.8. Odmiana liczebnikw przez przypadki.

o Liczebniki odmieniaj si przez przypadki podobnie jak rzeczowniki.
o W grupie liczebnikw 0-10, nieodmienny przez przypadki jest jedynie liczebnik
+ -
. / 0213 [ 547698 ].
o Liczebniki 11..19 s nieodmienne przez przypadki.

o Liczebniki 20..90 odmieniaj si przez przypadki podobnie do liczby mnogiej zdrowej rodzaju
m skiego, np. (gen. = acc. ~ [

])
<: + ; 1 - !" =>$&
2.15.4. Liczebniki porz dkowe.

Liczebniki porz dkowe od 1 do 10 (rodzaj m ski):
CEB F%D GH [ I J K7LMLKONP ] - "pierwszy";

V
2. Q RSUT [W>J XZY([]\ ] - "drugi";
bV
3. ^ _a` SUT [W>J XcN9d!WeP\ ] - "trzeci";
4. ^ f7g` h i T [j"J Xkld9mP\ ] - "czwarty";
q
5. ^ nop ` SUT [rJ XZstd]uvP\ ] - "piw ty";
6. ^ xoy` SUz T [u"J X{ld]uvP\ ] - "szsty";
1.
^f7g ` SUz T [u"JXkld9mP\ ] - "sidmy"

V
8. ^ |p ` SUT [W>J XZstd5Y}P\ ] - "smy";
9. ^ f7z ` SU~ T [ J Xued9mP\ ] - "dziewiw ty";
10. ^ ` SU T [ m J Xd5jvP\ ] - "dziesiw ty";

7.
35
! ] % Z ]e]
)

O E

2. e [> Z5& ] - "druga";

3. [> c9! ] - "trzecia";
4. [" l9 ] - "czwarta";
5. [ Zt] ] - "pi ta";

Liczebniki porz dkowe od 11 do 19 (rodzaj m ski):

11. [9 l5& %c ] - "jedenasty";

12. [> Z5& %c ] - "dwunasty";

13. [> c9! %c ] - "trzynasty";
14. [" l9 %c ] - "czternasty";

15. [ Zt] %c ] - "pi tnasty";
Liczebniki porz dkowe od 1 do 10 (rodzaj e ski):
1.
[
] - "pierwsza";
Liczebniki porz dkowe od 11 do 19 (rodzaj e ski):
v e [9l5& % ] - "jedenasty";

e [>Z5& % ] - "dwunasty";
12. v
[>c9! % ] - "trzynasty";
13. v
["l9 % ] - "czternasty";
14. v
[Zt] % ] - "pi tnasty";
15. v
["l] % ] - "szesnasty";
16. v
11.
["l] ] - "szsta";
7. [" l9 ] - "sidma"

8. [> Zt5& ] - "sma";
9. [ e9 ] - "dziewi ta";
10. [ 5 ] - "dziesi ta";

6.
["l] %c ] - "szesnasty";

["l9 %c ] - "siedemnasty"
[>Zt5& %c ] - "osiemnasty";
[ e9 %c ] - "dziewi tnasty";
17.
18.
19.
16.
v ["l9 % ] - "siedemnasty"

[>Zt5& % ] - "osiemnasty";
18. v
[ e9 % ] 19. v
"dziewi tnasty";
17.

ev !" %&
Liczebnik porz dkowy w zdaniu zachowuje si jak przymiotnik, np.
U
"trzeci raz" - e [ O<
>> c9! ].
Arabskie liczebniki porz dkowe od 11 do 19 nie odmieniaj si przez przypadki.

Liczebniki porz dkowe od 20 wzwy nie r ni si form od liczebnikw gwnych, np.
"dwudziesty" [
].
2.15.5. Uamki.
1
1
1
1
[9 ]v ] (plur. [ cZv ]);
/ : [> 7]e ] (plur. [ %%] e ]);
/ : [" & ] (plur. [ ]);
/ : [ av ] (plur. [ e9

v ]);
/2 :
3
4
36
[" (v ] (plur. [ v ]);
/ : [" & ] (plur. [ ]);
/ : [> } ] (plur. [ %

Z} ]);
/ : [ ] (plur. [ " ]);

/6 :
7


! "#$% )
1
*,- +
[ . / 02143)065 ] (plur. 7 &
/10: ')& (
*
8:9 -<
( ;=
[ >@?A. 1@/ B3)065 ]);
/4 : C D
I I
8:E 9 7 ( ; =GF H 9 ; J 9
[KG?ML/ B4KG?ON@0P>@?G3@QR/ BS.T5 ]
Uamki dziesiU tne wykorzystujV formU :

*,+
*
1
/10: ')& ( - [ . / 02143)065 ] (plur. 7 & 8:9 -<( ; = [ >@?A. 1@/ B3)065 ])
mno W6V c jV w miar U potrzeb, np.
*
sze XY dziesiV tych = 7 C 8:9 -<( ; =GF H4[GZ ] \
2.15.6. Przyimki.
NajwaW niejsze przyimki arabskie:
c9 d ( e ;
^ 9 8:_ 9 ; =
[ >@?Gà/ B`b? ] - "przed"; "wobec"
l n
k ;
m
[ > / TLB ] - "do"
q9 r ( E 9
[QR/ ?A.sS? ] - "po" (w czasie)
z9 { ( E 9
[QS?G|y}~? ] - "pomiU dzy";

e\
o
?hgjiM?
] - "nad";
[fp ] - "w";
v
9 u(;
[ iw/ ?
QxLy?
] - "przed, zanim";
[ ] - "tak jak, jako";
[x ] - "w, z (czym )";

[f
[
] - "przy";
[ G< ] - "pod";

[6 M ] "za, z tyu";
[a A@ ] - "razem z, przy, obok";
[R ~ ] - "bez";
[a w ] - "od" (czasu);
[ w yS ] - "przeciwko";
[a y ] "tak jak";
$
[ ] - "dla, do";
[ M ] - "na";
[ hS ] - "przy";
[ ] - "z, od";
[ G <@ ] "za, z tyu",
Przyimki arabskie wymagaj drugiego przypadka od wyrazu, z ktrym wchodz w syntaktyczny zwi zek,
np.

[2R G< ] - "w domu" (okr.);

[ 6x ] - "w ksi ce";
[a ~b
R ~O
] - "z miasta";
[R G< ] - "w domu" (nieokr.);
Przyimek
[ ] w po czeniu z zaimkiem sufigowanym 1. os. sg. posiada posta
[ ] "dla mnie", "do
mnie", "mi".
cz c si z pozostaymi zaimkami sufigowanymi przyimek ten zmienia swoj wokalizacj z
[ ] na
[ y ], np.

[ ] "dla niego",
[ GO ] "dla nas", "nam".
Jednospgoskowe przyimki s zapisywane zawsze cznie z wyrazem, pozostae s nieodmiennymi na og

przez przypadki wyrazami samodzielnymi.
37
Podstawy gramatyki arabskiej ( $ )
2.15.6.1. Przyimki posesywne.

Chocia istniej w j zyku arabskim czasowniki wyra aj ce posiadanie, nie istnieje
dok
adny odpowiednik

w$
polskiego czasownika "mie ". Istnieje wprawdzie w arabskim czasownik [
], odpowiada on
jednak bardziej czasownikowi "posiada ".
W sytuacjach gdy w polskim u ywa si osobowych form czasownika
"mie
",

h

arabski wykorzystuje najcz ciej jeden z przyimkw: [ ],
[
], [ ],

#"
].

Przyimki arabskie: [ ] - "dla,
h

[
] - "z",

] - "przy",

!

#"
] - "przy" mog wnosi
znaczenie posiadania przedmiotu, wyra anego przez wyraz wyst puj cy bezpo rednio po nich. Przyimki te w
j zyku arabskim mia
y na ogr ne znaczenia:

- przyimek [ ] - posiadania na wasno , np.
$ %& &
&
375
')(+, * -/0. 1 * 2416
[ 8#9:<;=#> ?@:A:B?)CD9FEHG)?@II#> JLK)?NM;E ] - "Muhammad ma samochd" (na wasnoOQP );

&
- przyimki 0SR U 5 [ V > 9WCX? ],

Y
&
07 Z
[ 8!> ?)C#J ] - mo [ liwo \] korzystania, np.
$ %& &
&
&
')(+, * -/0. 1 * 24^ 3 0ST R U 5
[ V > 9WCX?H:<;=#> ?@:A:B?)CD9FE
G)?@II#> JLK)?NM;E ] - "Muhammad ma samochd" (do dyspozycji).

$ %& &
&
&
7
')(+, * -/0. 1 * 24^ 3 Y 0Z [ 8!> ?)C#J_:<;=#> ?@:A:B?)CD9FEHG)?@II#> JLK)?NM;E ] - "Muhammad ma samochd" (do dyspozycji)
&`&
- przyimek ^ [:B?V? ] - posiadania przy sobie, np.
$ %& &
&
&`&
^ [:b> ?V?c:<;=#> ?@:A:B?)CD9FEcG)?@II#> JLK)?NM;E ] "Muhammad ma samochd" (w tej chwili
')(+, * -a0. 1 * 24^ 3
- do
dyspozycji), "Muhammad jest samochodem".

hji nFoqpSrsutwx v y{
i z|
2.15.7. Zdrobnienia eg
d f kml
[ }u~A D}L~N!) ].
S tworzone najcz ciej wg schematw:

od
od tematw trjradykaowych ze wszystkimi krtkimi samogoskami, np.

[N Qj ] - "pies". Litera zostaje zachowana w zdrobnieniu, np.
[! @j ] - "piesek"

{
[ @N ] - "kotek" od F
[ FN ] - "kot".
- schematu
od tematu
- schematu
, np.
[X @F!j ] od
od tematw trjradykaowych z dug
"ksiL eczka", od
- schematu
drug
[N )F!j ] - "pisarz".
samogosk , np.
[{ j ]; [b @jLN ] - "przepi kny", od
[# @j!j ] -
[{@b N ] - "pi kny".
od tematw czteroradykaowych ze wszystkimi krtkimi samogoskami, np.
@

[ u# @!j ] od q [ Nq))j ] - "skorpion".

- schematu
"wrbelek" od F
- schematu
od tematw czteroradykaowych z dug drug samogosk , np.

[ u! q ] - "wrbel"
od imion wasnych, np.
[) qBN ] od
38
[ BN ],
[ u#@ ] -
@b XN

] od .

! "#$ )
) ' ,.* /1- 0 2 [ 3547689 :<;=6?> ].

2.15.8. Czasownik %&(+
Odmiana arabskich czasownikw jest bardzo regularna i do jej przedstawienia u@ ywa siA tzw. schematw.
NajczACB ciej spotykanym schematem rdzenia jest DE=F [GIHJ ], a wiK kszo LM rdzeni arabskich posiada trzy
spgoski.
N NE OF [G PQH=P(J<P ] - "robi, zrobi".
Schemat DE=F [GIHJ ] utworzono ze spgosek rdzennych czasownika D7
Schemat DE=F [GIHJ ] reprezentuje jednak i inne rdzenie arabskie, o podobnej, trjspgoskowej budowie, np.
RTS F [G.U V ], W SYX [Z+U[ ], \^]`_
[abJTc ], de
[cfgH ], hîkj [l5m=[ ], itp.
Kan dy z podanych rdzeni posiada trzy radykay (czyli spgoski rdzenne), podobnie jak schemat DE=F [GIHJ ],
dlatego mwimy, n e wszystkie piKoM podanych powyn ej rdzeni i inne rdzenie tego typu posiadajp schemat DE=F
[GIHJ ].
Kan da ze spgosek schematu odpowiada jednemu radykaowi rdzenia.
Inne przykadowe schematy w arabskim:
Czasownik
R N S N OF [Gkq PrUPsVbP ] - "otworzy"
Schemat
D7
N NE OF [G PQH=P(J<P ]
Wt
N S N X O [Zrq PrUP [+P ] - "napisa"
D7
\u
N .O] N_ [a<q P(J<P c P ] - "siedzia"
D7
hw
N i v Nj [l=q Psmx[+P ] - "pi"
{
Ni z X O [Zrq P|}.m P ] - "byliczny"
D7
N yE OF [G PQHxJ<P ]
~
y i v Nj [lPsmkq x[IUx ] - "pia L "
~
y ]. yE OF [G PQHxJUx ]
D(
N zE OF [G PQH5}?J<P ]
Czasowniki arabskie mog p posiadaM r n np odmianK w zalen no L ci od ich rdzenia.

Rdzenie mog p posiadaM szkielet trjradykaowy, czteroradykaowy i (wyjp tkowo) piK cioradykaowy.
Czasowniki trjradykaowe mog p byM mocne lub sabe. W rdzeniu czasownika mocnego nie ma n adnej z dwch
sabych spgosek: [ ] i [ ].
Czasownik arabski odmienia siK , poczynajp c od postaci najbardziej zblin onej do rdzenia, czyli od osoby
trzeciej, a nie pierwszej.
Odmiana czasownika w perfectum odbywa siK poprzez dodanie przyrostka fleksyjnego do tematu
czasownika.
Temat czasownika trjradykaowego mo n e byM utworzony wg r n nych schematw. Spgoskowe tematy
bK dziemy nazywali wzorami tematycznymi (arab. 5=N y [ q ^PrU=}C ] - "forma", "wzr").
Czasowniki mocne tworzp dwie klasy:
a) penp (n aden z radykaw nie jest hamzp );
b) hamzowp (przynajmniej jeden z radykaw jest hamzp );
Czasowniki mocne - pene majp dwa stany:
1. zdrowy (drugi i trzeci radykanie sp takie same).
2. geminowany (drugi i trzeci radykasp takie same).
39
2.15.8.1. Skadnia podmiotu i orzeczenia czasownikowego.
Orzeczenie czasownikowe wyst puje w zdaniu gwnym przewa nie przed

podmiotem. Orzeczenie, ktre poprzedza podmiot, jest zwykle w liczbie pojedynczej i
w rodzaju gramatycznym podmiotu.
Przykady:
< .r
[C s ^Y5? C ] - "studenci wyszli";
t < .
s
[sk ^rYo = ] - "studentki wyszy"
Zaimki osobowe: [< <u ], [< b ], itd. coraz czC ciej we wspczesnym j zyku standardowym
wyst puj przed podmiotem.

Podmiot przed orzeczeniem pojawia si rzadko. Zdarza si to zwaszcza po partykule o [ <b ] - "zaiste",
"wszak" - po ktrej podmiot wyst puje w trzecim przypadku i poprzedza orzeczenie. Do cz sto podmiot
poprzedza orzeczenie czasownikowe w nagwkach wspczesnych tekstw prasowych.
Je eli orzeczenie czasownikowe wyst pi po podmiocie, wtedy zgadza si z podmiotem w rodzaju i liczbie,
np.

< . o

[ <bY5? C+. < ^ I ] "studenci [ju ] poszli";
(partykua o [ <b ] wymaga, aby podmiot wyst pi po niej, i by w trzecim przypadku. Partykuy tej na
ognie tumaczymy na polski).
Orzeczenie czasownikowe, ktrego podmiotem jest rzeczownik nieosobowy w liczbie mnogiej, przyjmuje
form liczby pojedynczej rodzaju e skiego, zarwno przed podmiotem jak i po nim np.
Q . t

Q .
[ <b
[ +sbr^ C ] - "psy szczekay"; t

^ C+ +sbr
] - "psy

szczekay";

(przed przedimkiem , pojawia si dodatkowa kasra po przyrostku t

[ r ], wy cznie po to, by rozbi
zbitk spgoskow ).
W konstrukcjach biernych przypadkiem podmiotu jest nominativus, np.
.
[k b To C ] - "drzwi zostay otwarte".
2.15.8.2. Problem z poj ciem bezokolicznika w arabskim.
W j zyku arabskim nie ma formy czasownikowej odpowiadaj cej polskiemu bezokolicznikowi.
Jednym ze sposobw wyra ania bezokolicznika jest u ycie rzeczownika odsownego (tzw. masdaru -
, . $01
2
[" $#&%+(')+* ]), np. - . /
3
[ 4. <
5"6(7k 8 (' :9<; ] - "lubi podr owa " (dos. "lubi podr owanie");
Arabskie formy czasownikw 3 os. l. poj. m. w sownikach s

bezokolicznikw, lecz w rzeczywisto = ci nigdy nie s bezokolicznikami.
Czasownik arabski nie
bezokolicznika. W sownikach j
os. sg. m. Pomimo, e w
1
>
bezokoliczniki, np. [r r +
!
podawane jako odpowiedniki
posiada dokadnego odpowiednika polskiego

zyka arabskiego umieszcza si najcz += ciej form 3.
wi kszo = ci sownikw tumaczy te formy jako
] - "pisa ", nale y pami ta , e nie jest to NIGDY
1 >
bezokolicznik, lecz trzecia osoba liczby pojedynczej rodzaju m skiego, np.
[r r + ] nigdy nie znaczy "pisa ", lecz "napisa", ? @ [ (AB7 ] nie znaczy "nie by ",
lecz "nie jest".
40
Podstawy gramatyki arabskiej (CDFE G H IKJ H L MNCO MQP&RH STCUV H S8E WXS IKYXZ&[\IK] )
Pami^ ta_ wi^ c nale` y, ` e

tek n cie arabskim
ba
cef d
a
cef d
a
ba
[g:h i:jTiXkli ] mo ` e by_ przetumaczone jako "pisa_ " wym cznie w sowniku. W
[g:h i:jTiXkli ] mo` e znaczy_ tylko "pisa, napisa" lub "pisali, napisali" (je` eli odnosi si^ do
wyst ^ pujm cego po nim czasownika w liczbie mnogiej). Zasada ta dotyczy wszystkich czasownikw arabskich.
2.15.8.2.1.
Wzory masdarw czasownika regularnego.

II
Wzr
o pNq\sX
r u\
twv
[ xTy(z|{ } ~<:+ ]
v u\v
(rzadziej: o sXt w
[ xTy(z|{ } :+ ])
VI
Wzr
III
v (
u
v t
o sX
IV
[ Tz|{ } :+ ]
[6<z} l{y$y:x+ ]
o s v r
o ps u\w v
[ xTy(z} y{8{4B:+ ]
[z\{ } :+ ]
VII
VIII
o p u\w v
u r r
o s v X
o s v r t r
[ xTy(z} l{4B:+ ]
[ T$z\{ } :+ ]
[ Tz<x{ } :+ ]
IX temat masdaru tworzony jest wg schematu o
r t r
sX
v u t r r
o sX
[ TK<xz|{ } :+ ]
[ Tz|{T8K} :+ ], np. o
v r
[ T$} 8)+ ].
r
2.15.8.3. Imiesw czynny i bierny.

Imiesw zaliczany jest wprawdzie do imiennych cz+ ci mowy, jest jednak tworzony od czasownika.
Odchodz c wi c nieco od podanego wy ej podziau na cz+ ci mowy w j zyku arabskim uwzgl dniamy
uzale nienie imiesowu od czasownika i przedstawiamy go w rozdziale o czasowniku.
Rozr niamy dwa typy imiesowu w arabskim:

u
o Participium activi (imiesw czynny - p r t [ y5z} l{T8: ]) czasownikw pierwszego wzoru
tematycznego ma schemat: op r
[z} l{T8:+ ], np. o r
o Participium passivi (imiesw bierny
o t v
u\
sX
<
t \v t
[} 4K+ ] - "chc cy".
[ y5y(z|{ } : ]) ma schemat:
u\
o < sX
tv
[y(z|{ } :+ ], np.
[y<lx } \+ ] - "napisany".
Participium
activi peni cz sto fukcj wyra ania czasu tera niejszego wspczesnego, np.
v
w
o r
[ } y(::} XxK+ ] - "pisz (w tej chwili)" (dos. "jestem pisz cy").
o w r
Imiesowy w arabskim cz sto podlegaj substantywizacji, np. imiesw

posiada rwnie
znaczenie: pisarz . W konsekwencji
o w r
oprcz znaczenia pisz cy
[ } y(::} XxK+ ] znaczy rwnie : jestem
pisarzem .
2.15.8.3.1.
Wzr
A.
o p r
Wzory imiesoww czasownika regularnego.
[z} l{T8:+ ]
P.
u\
o < sX
tv
[y(z|{:+ ]
A.
u v
o p r \
VI
o ps u(
II
o p r u(
III
[6<z} y{8{T8:+ ] [6<z} l{T8:+

]
IV
ut
o psX
r(
[} <z|{T8:+ ]
o p v u(
v u(
o p sX
t
[6<z} y{8{y:+
]
VII
[6<z} l{y:
]
VIII
[} <z|{y:+ ]
o ps r v u(
t
v u(
p sXt
u v
o ps \
IX
41
[6xTy(z} y{8{T8:+
]
u
o ps (
o ps r uXN
o ps u\ v
[6xTy(z} y{8{y:
]
X
o psX
r u\
t v
Podstawy gramatyki arabskiej (F K N Q& T 8 X KX&\K )
P.
[6T( lT8
+ ]
[6<$ T8:+
]
[6<< T8:
]
[6<| :+ ]
[6(< (|T8:+ ]

N
[6T( l
[6<$ :+
]
+ ]
A= czynny. P = bierny.
[6<<
+ ]
[6(< (|:+ ]
2.15.8.4. Perfectum, imperfectum i futurum.

Gramatyczny czas arabski nie jest odpowiednikiem czasu w j zyku polskim. Jest to raczej po czenie czasu i
aspektu.
Formy czasownikowe czasu i aspektu nazywa si cz sto czasoaspektem.
S dwa podstawowe czasoaspekty w arabskim:
1. Perfectum ( [ 5 ] - "miniony, zeszy, ubiegy")
2. - Imperfectum (nazwa arabska:

[ 56< \4 ] - "zgodny, podobny ").
Dzisiaj, coraz cz ciej, formy czasoaspektw zdaj ulega temporalizacji i perfectum odpowiada polskiemu
czasowi przeszemu, a imperfectum tera niejszemu lub przyszemu. Formy imperfectum poprzedzone

prefiksem lub partyku wyra aj czas przyszy, w tym wypadku b dziemy mwi wi c o
gramatycznym czasie przyszym w j zyku arabskim i formach czasu przyszego.
O tym czy perfectum jest bardziej czasem czy bardziej aspektem decyduje przewa nie kontekst wypowiedzi
w ktrym pojawia si interesuj cy nas czasownik w perfectum.
Mo emy wi c przyj umownie, e perfectum jest odpowiednikiem czasu przeszego. Podkre lam tutaj
sowo UMOWNIE. Takie zao enie umo liwi unikni cie zag biania si w teoretyczne problemy, i nawet na
pocz tkowym etapie nauki j zyka, nie powinno prowadzi do nieporozumie .
Najwyra niejsze nachechowanie czasowe w arabskim ma futurum. Futurum zbudowane na bazie
imperfectum jest form czasu przyszego.
#%$ &
2.15.8.4.1.
Perfectum ( !" [ ')(+*-,/. 02143 ]).
2.15.8.4.1.1. Sufiksy koniugacyjne
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
5 [( ]
: 9 5 [ (<; ]
: 5 9 [ ;( ]
: 5 9 [ ;GF ]
:7 5 9 [ ;)D ]
Sg.
& 625 7
Plur.
[8 ]
= 5 9 [>?( ]
9 9
C @ 7 5 [ ;)D, ]
H
I @ 7 5 9 [ ;)D>J>?( ]
K 5 9
[>?( ]
& 5
Dual.
[0 ]
A@ 5
[ (<;B0 ]
! @ 7 5 9
[ ;)D,E0 ]
! @ 7 5 9
[ ;)D,E0 ]
K 5 9
[><0 ]
2.15.8.4.1.2. Przykadowa odmiana

M N $
Czasownik L
[OP(<;(2QR( ] napisa
Sg.
3 os. m.
L M N $
3 os. f.
W 9 T M N $ [OP(<;(2QR(<; ]
[OP(<;(2QR( ]
& S2T 7 M N $
Plur.
[OP(<;(2QU8 ]
I T 9 M N $ [OP(<;(2Q>?( ]
42
T M N $
AM T M N $
Dual.
[OP(<;(2QV0 ]
[OP(<;(2QR(<;B0 ]
Podstawy gramatyki arabskiej (XZY\[ ] ^ _a` ^ b cXZd cBe-fg^ hGXZigj ^ h [ kh _alm-no_ap )
2 os. m.
rt
q u s vq x w [yPz<{z2|U{z ]
G} s v ~ u s vq x w [yPz<{z2|U{) ]
v vx w
q ~ u s q [yPz<{z2|U{)E ]
2 os. f.
rt
u s vq x w [yPz<{z2|U{G ]
v ~ u s vq x w [yPz<{z2|U{)J?z ] q v ~ u s vq x w [yPz<{z2|U{)E ]
1 os. m., f.
rt
~ u s vq x w [yPz<{z2|U{) ]
vx w
q u s q [yPz<{z2|< ]
vx w
q u s q [yPz<{z2|< ]
2.15.8.4.1.2.1.
ci gni cie pod szadd spgoski tematycznej z sufiksaln .
Je eli temat czasownika w perfectum, b d imperfectum, jest zako czony spgosk tak sam jak pierwsza
spgoska sufiksu fleksyjnego, to obie te spgoski zostaj ci gni te pod szadd , o ile nie s oddzielone
samogosk , np.

[ JG ] - "milcza", [ JGJ ] - "milczaa", ale:

[J JG ] - "milczae " (zamiast *
[ JG ])
[ 4 ] - "mieszka"; [J 4V ] "mieszkay" (zamiast [J 4V ])
2.15.8.4.2.
%
Imperfectum
[ )+-V V ].

- imperfectum (nazwa arabska: o [ % o) ] - "zgodny", "podobny");
Imperfectum posiada pi trybw:

1. oznajmuj cy - indicativus - % [ 4g 4A) ].
2. cz cy - subiunctivus (niektrzy arabi ci u ywaj nazwy: coniunctivus - t % [ 4V V-R ].

3. odci ty - jussivus (spotyka si tak e nazw apocopatus) - 2 % [ aV o ].
4. rozkazuj cy - imperativus - [ V 4/2 ].

5. emfatyczny nazywany te energikiem
(modus energeticus).

a) typ z sufiksem [ 4V ]
o

b) typ z sufiksem [ 4 ] o
Pierwszy wzr tematyczny w stronie czynnej posiada trzy warianty tematw w stronie czynnej imperfectum:

1 wariant: [A ] {a}

2 wariant:
[A)< ] {u}

3 wariant:
[A ] {i}

temat strony biernej: [A ].
Przedrostki imperfectum:
1. [ ] - (prefiks trzecich osb)
2. [ ! ] - (prefiks drugich osb i 3 os. sg. f.)
3.
4.
"
[ ] - (prefiks 1 os. sg)

[ ] - (prefiks 1 os. plur)
Przedrostki te s wokalizowane wy cznie przez [ ] lub [ ], np.
[ !G ], [ ! ], itp.
[ ], [? ],
43
Podstawy gramatyki arabskiej (#%$'& ( ) *,+ ) - ./#%0 .2134) 5#%647 ) 58& 9:5 *,;:<= *,> )
W stronie biernej samogosk ? t ? zawsze jest @ [ A ].

Samogoska @ [ A ] wokalizuje prefiks takB e w stronie czynnej z wzorami tematycznymi typu: II, III, IV, IQ.
Koniugacja imperfectum jest prefiksalno-sufiksalna.
2.15.8.4.2.1. Tryb oznajmuj C cy - Indicativus ( DE
F
GIH
JLKNM O
[ PLQ RR4S Q TVU8W ]).
WyraX a aspekt niedokonany i czas teraY niejszo-przyszZ\[ czynno ]^ odb_ dzie si_ w przyszo ] ci lub (rzadziej)
fhg
g y g
zachodzi obecnie, np. àbce` d i [jlk monhprqtsuq ] - "pisze", "bv dzie pisa"; à wux i [jlk m/z|{}m:suq ] - "pjdzie", "chodzi";
Gramatyczny czas arabski nie odpowiada czasowi polskiemu, i czv sto znaczenia wypowiedzi wynika z
kontekstu, np.
g
g
c w x r x i
`
[jlk mtV\qoIqs'{p4k 84 ] a) "patrzy uwa nie" (je eli czynnoe odbywa si w tej chwili),
~
b) "bv dzie uwa nie patrzy" (je eli czynnoe odb dzie si w przyszo ci)
g o g g }
g yx g
g
wu
i
i d
ie
à
[jlk m/z|{}m:suq|k m:hm|l%Vjlk 8:mp4Nm:k mp4 ] - "jutro pjdzie zwiedza miasto" (o czasie
przyszym decyduje przyswek

2.15.8.4.2.1.1.
"jutro").
Afiksy strony czynnej trybu oznajmuj cego dla wzorw

tematycznych: I, V, VI, VII, VIII, IX, X, XI, XII, XIII, XIV, XV,
IIQ, IIIQ, IIF
(temat ).
Sg.
Plur.
3 os. m.
[jm44q ]
g

3 os. f.
`
[ pm44q ]
2 os. m.
`
[ pm44q ]
g

2 os. f.
g
g i

1 os. m.,
f.
[ pm442k m ]
[ rm44q ]
2.15.8.4.2.1.2.
`
g
x
i

[jm442k /m ]
[jm44'm ]
`
g
x

`
Dual.
[ pm442k /m ]
[ pm44'm ]
g
g
i

[jm442k 8u ]
g
g

[ pm442k 8u ]
g
g

[ pm442k 8u ]
g
g

[ pm442k 8u ]
`
[m44q ]
[m44q ]
Afiksy strony czynnej trybu oznajmuj cego dla wzorw

tematycznych: II, III, IV, IQ oraz strony biernej wszystkich wzorw
(temat ).
Sg.
Plur.
3 os. m.
` `
[j}ql44q ]
g

3 os. f.
` `
[ prql44q ]
2 os. m.
` `
[ prql44q ]
g

2 os. f.
g i
`
1 os. m.,
f.
[ prql442k m ]
[ Lql44q ]
` `
x
i
`
` `
x
`
` `
Dual.
[j}ql442k /m ]
[j}ql44'm ]
[ prql442k /m ]
[ prql44'm ]
[}ql44q ]
g
i
`
[j}ql442k 8u ]
g
`
[ prql442k 8u ]
g
`
[ prql442k 8u ]
g
`
[ prql442k 8u ]
` `
W stronie biernej samogosk tematyczn jest zawsze [] [a], np.
44
à
[m44q ]
ceg f d i
`
[jlk qnhpm:suq ] - "jest [zostanie] napisany".
Podstawy gramatyki arabskiej (%' , /% 24 %4 8 : ,: , )
4N
2.15.8.4.2.2. Tryb cz cy - Subiunctivus
Tryb ten pojawia si na ogpo spjnikach:

"aby", " eby",

[ r
[ rt ] - "aby", " eby";

[ lr
[ l t ] - "aby", eby";

] - "aby nie"; [tu ] - "aby nie";
Oraz po partykule [ |t ], zaprzeczaj cej futurum, np. [ |t
2.15.8.4.2.2.1.
[t ] -
[ l2tu ] - "aby nie";

l 4
] - "nie przyjdzie".
Afiksy strony czynnej trybu cz cego tematw I, V, VI, VII, VIII,
IX, X, XI, XII, XIII, XIV, XV, IIQ, IIIQ, IIF.
Sg.
Plur.
Dual.
! "$
#
[ 2 % ]
!

[ & ]

[ ' ]
!

[ & ]
! "$
#
[ 2 % ]
!

[ & ]
3 os. m.

[ 8 ]

3 os. f.

[ 8 ]

2 os. m.

[ 8 ]

2 os. f.
'

[ 2 ( ]

[ ' ]
!

[ & ]
1 os. m.,
f.

) [ 8 ]

) [ 8 ]

2.15.8.4.2.2.2.
[ r 8 ]
Afiksy strony czynnej trybu cz cego dla wzorw tematycznych:

II, III, IV, IQ oraz strony biernej wszystkich wzorw.
Sg.
3 os. m.
#

[+*, 8 ]
3 os. f.
#

[ -*, 8 ]
2 os. m.
#

[ -*, 8 ]
2 os. f.
'

.

1 os. m.,
f.
[ , 2t ] - "aby", " eby"; [ ] - "aby, eby";

[ l ] - "aby, eby";
[: ] - "aby, eby";
] - "aby nie";
[ L | e ].
#
[ -*, 2 ( ]
[ /*, 8 ]
Plur.
Dual.
! "$
# #
[+*, 2 % ]
!
#
[+*, & ]
#
[+*, ' ]
!
#
[ -*, & ]
! "$
# #
[ -*, 2 % ]
!
#
[ -*, & ]
#
[ -*, ' ]
!
#
[ -*, & ]
#

) [+*, 8 ]
#

) [+*, 8 ]
;=< >
6 9
2.15.8.4.2.3. Tryb odci 0 ty - Jussivus 124573 8:
[ ?/@BA=CD @FEHGJI ].
Trzy podstawowe funkcje tego trybu to :

1) WyraK anie znaczenia perfectum (dzisiaj jussivus rzadko pojawia siL w konstrukcjach twierdzM cych, za to
Q
bardzo czL sto spotyka siL tryb jussiwu w konstrukcjach zaprzeczonych, po partykule negacji - ON P [ RTS UV ],
Z\[ Q
Q
f [ Q
np. YW N X ] ON P - "nie by" i po partykule ^à _ P [ RbUVcVed ] - "jeszcze nie", np. ON P g N ] ^à _ P [ RbUVcVedih,S UkjlRbUV ] - "jeszcze
nie wie").
2) Po partykule Hm N n o - wyraK a tryb warunkowy.
3)
WyraK a tryb rozkazujM cy dla osb gramatycznych innych niK drugie. Jest wtedy na ogpoprzedzony
Q
fu
przez jednM z partykuprq [ R,s ] lub pt P [vFUwR ], ktrych na ognie tumaczymy na polski, a ktre odpowiadajM
z grubsza czL sto spotykanemu w gwarach polskich przyrostkowi "-K e", np. chodxHK e.
45
Podstawy gramatyki arabskiej (y{z}| ~ T ry{ ly{ 4| F TF$T )

Wspomniane partykuy arabskie nie odnosz si jednak do drugiej osoby, lecz do pierwszej lub trzeciej:
= [Fw=, rb+F ] - "chod my", e
[ ,&, Y\- ] "niech pisze".
[ ,&, rb+F ] - "chod my";
Jussivus czasownikw zdrowych, tylko bardzo nieznacznie, r ni si od trybu cz cego: przyrostek [a]
zostaje zast piony przyrostkiem pustym []. Nieco inaczej mo e wygl da jussivus czasownikw z drugim lub
trzecim radykaem sabym ( [ ] lub [ ]).
2.15.8.4.2.3.1.
Afiksy strony czynnej trybu odci tego tematw regularnych: I, V,

VI, VII, VIII, X, IIQ, IIF.
Sg.
Plur.
Dual.
[ & ]
[ ]
[ ]

3 os. m.

[ l ]
[ l ]
3 os. f.
2 os. m.

[ l } ]
[ - ]
2 os. f.
1 os. m.,
f.

[ } ]
$

[ l ]
[ l } ]
[ ]

[ l & ]

[ l & ]

[ l & ]
[ ]
2.15.8.4.2.3.2.
Afiksy strony czynnej i biernej trybu odci tego tematw

regularnych: II, III, IV, IQ .
Sg.
Plur.
Dual.
[+, & ]
[+, ]
[+, ]

3 os. m.
[ -, ]
[ - , ]

[ -, } ]
[ /, ]
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m.,
f.

[+, } ]
$

[ -, ]
[ -, } ]
[+, ]

[ -,

[ -,

[ -,
[+,
& ]
& ]
& ]
]
2.15.8.4.2.4. Imperativus czasownika zdrowego.

Tryb rozkazuj cy tworzy si poprzez odci cie prefiksu od formy trybu odci tego.
Je eli po odci ciu powstaje na pocz tku wyrazw zbitka spgoskowa, dodaje si protez w postaci hamzy.
Dla czasownikw wzoru pierwszego hamza protetyczna jest wokalizowana przez [u], je eli samogosk
tematyczn jest [u]. Je eli samogosk tematyczn jest [a] lub [i], hamza protetyczna jest wokalizowana przez
[i].
Hamza protetyczna trybu rozkazuj cego czasownikw czwartego wzoru tematycznego jest wokalizowana
zawsze przez fath . Hamza protetyczna czwartego wzoru jest hamz dziel c . Protezy innych wzorw s

cz ce r .
Wybrany przykad trybu rozkazuj cego dla pierwszego wzoru tematycznego.

2.15.8.4.2.4.1.
Wzory trybu rozkazuj cego czasownika regularnego.
2.15.8.4.2.4.1.1.
2 os. m.
2 os. f.
B
F F
[ -{/B ].
Imperat - wzr I. a. Schemat: w
Sg.
[ & ]
Y F F [ & ]
Y F F
Plur.
Dual.
F
]
F [ &
F
]
F [ &
[ &
]
Y F F [ l& ]
46
Podstawy gramatyki arabskiej ( !" $#%& '()&* '
+,' -,./01 )
2.15.8.4.2.4.1.1.1.
7
Imperat - wzr I. b. Schemat: 24,5 3 6 38 [ 9:;=<:?> ].
Sg.
2 os. m.
2 os. f.
A @ B 3 @C 83 [ D E FGHIFJ ]
T M 3 B 3 @C 38 [ D E FGHIFJ&U ]
2.15.8.4.2.4.1.1.2.
2 os. m.
2 os. f.
Sg.
2 os. f.
\ ,~ [g |v
(
]
}4
tv u ,~ [g |v
(
w ]
2.15.8.4.2.4.1.1.4.
2 os. m.
2 os. f.
Sg.
2 os. f.
} \ u a [ f g |m(
]
tv u u a [ f g |m(
w ]
2.15.8.4.2.4.1.1.6.
2 os. m.
2 os. f.
Sg.
2 os. m.
2 os. f.
\ r
}4
tv u
2 os. m.
2 os. f.
Plur.
Dual.
e n d u
q [g sk(
p ]
yr a u q [(k
s g
{| ]
u q [g sk(
s ]
u q [g sk(
s ]
Plur.
Dual.
e n d u a
[ f g |m(
p ]
yr a u a [ f|m g
{| ]
u a [ f g |m(
s ]
u a [ f g |m(
s ]
Plur.
e n d ,
r [ j(|mg |v
|
p ]
yr a , r [ j(m| ,|v
g |{| ]
Dual.
, r [ j(|mg |v
|s ]
, r [ (j |mg |v
|s ]
Imperat - wzr VI. Schemat: }4 r q r [ 0z4 ].

Sg.
q r [ j(|mg sk| ]
r q r [ j(|mg sk|w ]
2.15.8.4.2.4.1.1.8.
Dual.
,~ [g |v
(
s ]
,~ [g |v
(
s ]
Imperat - wzr V. Schemat: }4, r [ 0?z4 ].
\ , r [ j(|mg |v
| ]
}4
tv u , r [ j(|mg |v
|w ]
2.15.8.4.2.4.1.1.7.
Plur.
e n d ,
~ [g |v
(
p ]
yr a ,~ [,v
|
g
{| ]
Imperat - wzr IV. Schemat: } u a [ z0=? ].

Sg.
2 os. m.
Dual.
cId e
qRo!r b` ^ a [ f g hikjhmlIs ]
cId e
qRo!r `b^ a [ f g hikjhmlIs ]
Imperat - wzr III. Schemat: } u q [? ].
} \ u q [g sk(
]
tv u u q [g sk(
w ]
2.15.8.4.2.4.1.1.5.
Plur.
e n !ô b` ^ cIa d e
[ f g hikjhmlp ]
yr !\o `b^ cIa d e [ fzhikj g hmlx{| ]
Imperat - wzr II. Schemat: }4, ~ [?? ].

Sg.
2 os. m.
Dual.
B
PRM Q 3 @C 83 [ D E FGHIFJ(S ]
B
PRM Q 3 @C 38 [ D E FGHIFJ(S ]
7Y
Imperat - wzr I. c. Schemat: 2,5 L 6 8 [ 9
Z!;=<
Z[> ].
]_
\ b` ^ cIa d e [ f g hikjhml ]
tv!uo `b^ cIa d e [ f g hikjhmlxw ]
2.15.8.4.2.4.1.1.3.
Plur.
B
8 K0M L 3 @C 83 [ D E FGHIFJON ]
VQ M @ B 3 @C 38 [ (D FGHE FJ&WX ]
Plur.
e n d
r q r [ j(|mg sk|
p ]
yr a r q r [ j(m| (sk g |{| ]
Dual.
r q r [ j(|mg sk|s ]
r q r [ (j |mg sk|s ]
e
Imperat - wzr VII. Schemat: } ,u \ u [ ? ].
Sg.
e
} \ ,u \ u [ f({g |v(
]
tv u ,u \ eu [ f({g |v(
w ]
e n d ,u \ eu
Plur.
Dual.
[ f({g |v(
p ]
yr a ,u \ eu [ f({,|v g
{| ]
47
,u \ eu [ f({g |v(

s ]
,u \ eu [ f({g |v(
s ]
Podstawy gramatyki arabskiej ( ! $& (&
, ,0 )
2.15.8.4.2.4.1.1.9.
b [ !? ].
Imperat - wzr VIII. Schemat: 4=
Sg.
2 os. m.
2 os. f.
Plur.
= b [ (O v(
]
4
= b [ (O v(
]
2.15.8.4.2.4.1.1.10.

= b [ (O v(
]
= b [ (O(v
]
Imperat - wzr IX. Schemat: [ =z4 ].

Sg.
2 os. m.
2 os. f.
[ ( I ]

[ ( II ]
[ ( I
]
4
[ [ ( I ]
2.15.8.4.2.4.1.1.11.
2 os. m.
2 os. f.
Dual.
v= b [ (O v(
]
v= b [ ( O v(
]
Plur.

[ ( I
]
[ ( I ]
Dual.
[ ( ]
[ ( I ]
Imperat - wzr X. Schemat: 4 [ !0=? ].

Sg.
Plur.

[ (O m(
]
[ (O(m
]
[ (O m(
]
4
[ (O m(
]
Dual.
v [ (O m(
]
v [ ( O m(
]
!
2.15.8.4.2.5. Tryb emfatyczny (a) - czasownik regularny [ ].

3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m.,
f.
Sg.
! b [Okm? m ]
! b [ (Okm? m ]
! b [ (Okm? m ]
! b [ (Okm? ]
! b
[ Okm? m ]
Plur.
! b [Okm? O ]
R ! b [OkmxI
]
! b [ (Okm? O ]
R ! b [ (OkmxI
]
! b [Okm? m ]
Dual.
R! b [Okm?
]
R! b [ (Okm?
]
R! b [ (Okm?
]
R! b [ (Okm?
]
! b [Okm? m ]
!
2.15.8.4.2.6. Tryb emfatyczny (b) - czasownik regularny [ ].

3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m.,
f.
Sg.
! b [I Okmkm ]
! b [ Okmkm ]
! b [ Okmkm ]
! b [ Okm ]
! b
[ Okmkm ]
Plur.
! b [I OkmO
! b [ OkmO ]
! b [ OkmO ]
! b [I OkmO ]
48
Dual.
Podstawy gramatyki arabskiej ( ! "#$!% "& '(" )(* +, )
2.15.8.4.3.
Futurum.
Jest tworzony przez prefigowanie partykuy -/ . do formy imperfectum trybu oznajmuj0 cego, np.
[8(9;:=< 9>@?A9(BC ] - "pjdzie",
1234. 6 5 D . / . [(8 9;E=< 9>@?A9(BC
] - "pjdziemy".
Zamiast partykuy -/ . mo F e teF wyst 0 piG samodzielna partykua

"pjdzie",
1234. 6 5 P . H. I 5 / . [K8 < 9MLN(9OE=< 9>@?A9(BC
H. I 5 / .
, np.
1234. 6 5 7 . / .
1234. 6 5 J . H. I 5 / . [K8 < 9MLN(9O:=< 9>@?A9(BC
]-
] - "pjdziemy".
2.15.8.5. Czasownik zdrowy.

Czasowniki zdrowe to czasowniki najczQSR ciej wyst Q puj0 ce w jQ zyku arabskim i ich odmiana jest najbardziej
regularna.
Jest 15 wzorw tematycznych czasownikw arabskich, z ktrych uF ywa siQ dzisiaj najczQSR ciej dziesiQ ciu.
Poszczeglne wzory czasownika bQ dziemy nazywali pierwotnymi (jeF eli bQ dzie to wzr pierwszy) i
pochodnymi (wzory inne niF pierwszy). Wzory pochodne bQ dziemy traktowaG nie jako modyfikacje wzoru
podstawowego, lecz jako odr Q bne czasowniki. Relacja ta jest podobna do relacji pomiQ dzy czasownikami
polskim pochodnymi od jednego rdzenia, np. skre R liG , podkre R liG , okre R liG , itp. czyli tworzenie wzorw
arabskich jest aktem w zakresie sowotwrstwa, a nie koniugacji.
2.15.8.5.1.
Wzr I.
2.15.8.5.1.1. Perfectum.
W stronie czynnej perfectum wzoru pierwszego, wyst Q pujQ trzy typy tematw czasownikowych r F ni0 ce siQ
od siebie tylko drug 0 samogosk 0 tematyczn0 .
2.15.8.5.1.1.1.
Strona czynna, temat:
Y
TVW
U X [!Z [ \^]_\a`
].
Wg tego schematu zbudowane sb czasowniki typu:

c cp
c
tc c u
] - "napisa"; o egf [qKj kl#k;rsk ] - "otworzy"; egf [ vwj kl#kVx@k ] "zabi"; y
dc egc h f [i j kl#k(mnk
Sg.
t c c p f [Kq j kkVx@k ]
f c p f [qKj kkVx@kl ]
c c p f [q(k j kVx&l#k ]
c p f [q(k j kVx&l! ]
c p f [q(k j kVx&l ]
Plur.
z c { c [S| j k;}(k~Ak
Dual.
cp
f c p f [qKj kkVx ]
3 os. m.
f [Kq j kkVx& ]
c cp
Sc c p f [q(
3 os. f.
k j kVxsk ]
eg f f [q(k j kVx@kl ]
c cp
2 os. m.
! e c p f [q(k j kVx&lw ]
e f [q(k j kVx&lw
e c p f [q(kkVx&l j w@sk ] c e c p f [q(k j kVx&lw
2 os. f.
c cp
c cp
1 os. m., f.
f [q(k j kVx ]
f [q(k j kVx ]
Y
2.15.8.5.1.1.2.
Strona czynna - temat b: TW X [Z![ \^]&` ].
c c
c h
tc c
Czasownik typu [j kvaMx@k ] - "cib& y"; [rsk(wsk ] - "byadny"; z f [ij kw}(k
Sg.
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
t c p f [Kq j k_Mx@k ]
f p f [qKj k_Mx@kl ]
c p f [q(k j Mx&l#k ]
p f [q(k j Mx&l! ]
p f [q(k j Mx&l ]
Plur.
p
f [Kq j k_Mx& ]
Sc p f [q(
k j Mxsk ]
! e p f [q(
k j Mx&lw ]
e p f [q(k_Mx&l j w@sk
c p
f [q(k j Mx ]
49
] - "wyszed".
]
]
] - "byliczny".
Dual.
f p f [Kq j k_Mx ]
c p
eg f f [q(k j Mx@kl ]
c p
e f [q(k j Mx&lw
c p
e f [q(k j Mx&lw
c p
f [q(k j Mx ]
]
]
Podstawy gramatyki arabskiej ( ! #! & ( ( )
2.15.8.5.1.1.3.
[! ^
Strona czynna - temat c:
[ ;n
Czasownik typu
] - "pi";
[K s
Sg.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
2.15.8.5.1.1.4.
[K #&& ]
S [(
&s ]
! [(
&&w ]
[(#&& w@s
[( & ]
= [
Strona bierna - temat:

Sg.
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
[ a &&#
[ a &&! ]
[ a && ]
2 os. f.
1 os. m., f.
Dual.
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m.,
f.

[
! "$ #

[%
! "$ 6

! "$ 6

[C
3 os. m.
3 os. f.
L

QR S "$ #
QR S "$ 6
'&
[

, >?.

'&
:.

[
[
, -/.
[%
!
79
+8
"$6
! "$ D

[%
!
(*
) +
"$6

!
79
+8
"$#
2.15.8.5.1.2.2.
Czasownik: K
'&

!
(*
) +
"$#
!
;=
+<
"$6
@/A B

Plur.
'&

ONP

:.

.,
'&

!
(1
0 + "$ 6
!
(1
0 + "$ 6
! "$ D

[%
!
(1
0 + "$ 6
, -/.

, 23.54
[%
[
&N5&
M

&N5&
M

, 23.54

, 23.54

, 23.54

.,
'&
]
]
]
]
@
F G
] - "pisa ":
Sg.

Dual.
!
(1
0 + "$ #
Imperfectum Tryb oznajmuj E cy. Strona czynna. Temat:

[M
] - "otwiera ":
Sg.

[
V
Imperfectum Tryb oznajmuj cy. Strona czynna. Temat:

Czasownik:
Dual.
[K a#& ]
[a &@ ]
[a &&w
[a &&w
[a & ]
2.15.8.5.1.2. Imperfectum.
2.15.8.5.1.2.1.
] - "wiedzia".
[K #& ]
[( &@ ]
[( &&w
[( &&w
[( & ]
Plur.
[K a#&@ ]
# [ V=
].
[K a#&& ]
S [a &s ]
! [a &&w ]
[a#&& w@s
[a & ]
[K a#&@ ]
] - "zrozumia";
Plur.
[K #&@ ]
[K #&@ ]
[( &&# ]
[( &&! ]
[( && ]
3 os. m.
]
]
S
(*
) T/ "$ #
S
79
T/8 "$ #
[%
[%
Plur.

&N -/.
M

M
&NU.
(1 S
0 T/ $" #
(1 T S "$ 6
0 /
]
50
[%
[
Dual.
&N 23.54
M

M
&N 23.54
]
]
[IH
&9J
].
Podstawy gramatyki arabskiej (VXWZY [ \ ]_^ \ ` a/VXb adc*e\ fVXgh \ f3Y iOf ]_jOk*lm]_n )
2 os. m.
r t
opRqo sP
u$v
2 os. f.
r t
t / qo sP
=
u$v
1 os. m.,
f.
r
opRqo I
r t
~t /o qo sP
*
u$v
[ w x y{zPw|}5| ]
[ wy{zPw|}x ?y ]
[ x y{zPw|}5| ]
[ wy{zPw|}x /y ]
[ wy{zPw|}x 35 ]
[ wy{zPw|}x 35 ]
r t
t / qo sP
9
u$v
[ wy{zPw x |}Uy ]
r t
~ t qo sP
u$v
/
r t
opRqo sP
u$
[,x y{zPw|}5| ]
r t
opRqo sP
u$
[,x y{zPw|}5| ]
2.15.8.5.1.2.3.
Czasownik:
Sg.
/ $
[, /,_ ]
/
*
$
3 os. f.
/ $
[ /,_ ]
/

$
2 os. m.
/ $
[ /,_ ]
/
*
$
2 os. f.
/

$
1 os. m.,
f.
[ /,_ ? ]
Plur.
[/,_ / ]
[/_ _ ]
[ /,_ / ]
/

$
/ $
[ /,_ ]
2.15.8.5.1.2.4.
I

[ /_ _ ]
[/,_ 35 ]
/ $

[ /,_ 35 ]
/ $

[ /,_ 35 ]
/ $

[ /,_ 35 ]
/ $
[, /,_ ]
Dual.
/ $

[, /,_ ]
Imperfectum Tryb oznajmuj cy. Strona bierna. Temat:

Czasownik:
[ ].
[: :OO ] - "siedzie ":
3 os. m.
[ ].
[ OP ] - "pisa ":

Sg.
3 os. m.
= $
[, *PO5 ]
*
$
3 os. f.
= $
[ *PO5 ]
9
$
2 os. m.
= $
[ *PO5 ]
*
$
2 os. f.
=
$
1 os. m.,
f.

= ,
2.15.8.5.1.2.5.
r t
~ t qo sP
u$v
/
[ *PO ? ]
[ *PO5 ]
Plur.
['*PO / ]
['*P OU ]
[ *PO / ]
Dual.

$
['*PO 35 ]
$

[ *PO 35 ]
$

[ *PO 35 ]
[ *PO 35 ]
9
$
[ *P OU ]
$

= $
[, *PO5 ]
= $
[, *PO5 ]
Samogoski tematyczne.
Je eli czasownik w perfectum posiada drug samogosk tematyczn

schematu imperfectum z samogosk tematyczn
[ ], np.

[ ], tworzy zawsze imperfectum wg
[ m
O ] - "by liczny" -

[, {m
] - "jest
liczny";
Je eli czasownik w perfectum posiadadrug samogosk tematyczn [i], tworzy przewa nie imperfectum
wg schematu z samogosk tematyczn [ ], np.
[ m_P ] - "wypi", "pi" -
=
[, OO5 ] "pije", "b dzie
pi;
Je eli czasownik w perfectum posiada drug samogosk tematyczn [ ], to mo e w imperfectum posiada
jedn lub wi cej r nych samogosek tematycznych, np.

[ ] - "otworzy" - [, {' ] -"otwiera";
=

[ OP ] - "napisa" -
R
[, {P5 ] - "pisze", "b dzie pisa";
[: :O ] - "usiad" -

[,
,!
] - "siedzi";
51
Podstawy gramatyki arabskiej ("$#&% ' ( )!* ( + ,"$- ,/.102( 34"$526 ( 37% 83 )!9:1;<)!= )
Sowniki na ogpodaj> jak > samogosk ? imperfectum posiada czasownik pierwszego wzoru tematycznego.
W niniejszym sowniku samogoska ta jest uj? ta w nawias klamrowy, np.
A@ B@ D C [kataba] {u} = imperf. AE BE G F H @ [IKJ L
MONQPRSP ].
Samogoska tematyczna trybu oznajmuj> cego danego czasownika jest samogosk> tematyczn> wszystkich
pozostaych trybw.
3 os. m.
ce
b f d h g ikb j
"pisaa ". Strona czynna.

Sg.
Plur.
fdu d h g ikb j
[lKm n
oOpQqrOn ]
st
[lKm n
oOpQqrwv ]
3 os. f.
ce
b fd h g ikb z
[ p m n
oOpQqrOn ]
{\
b u| fd h g ikb j
[l
2 os. m.
ce
b fd h g ikb z
[ p m n
oOpQqrOn ]
fh g
s t du d ki b z
[ p m n
oOpQqrwv ]
2 os. f.
u fd h g ikb z
[ p m n
oOpQqr~ ]
{\
b u| fd h g ikb z
[ p4n
oOp m qr~}
1 os. m.,
f.
g
ce
b fd w
[ m n
oOpQqrOn ]
ce
b fd h g ikb
n
oOp m qr~} n
]
n
Dual.
[lKm n
oOpQqrKy ]
fh g
x ub d ikb z
[ p m n
oOpQqrKy ]
fh g
x ub d ikb z
[ p m n
oOpQqrKy ]
fh g
x ub d ikb z
[ p m n
oOpQqrKy ]
ce
b fd h g ikb
[}Km n
oOpQqrOn ]
3 os. m.
| fd h g ikb j
ce
"pisaa ". Strona czynna.

Sg.
Plur.
fd h g ikb j

du
[lKm n
oOpQqr ]
st
[lKm n
oOpQqrwv ]
3 os. f.
| fd h g ikb z
ce
[ p m n
oOpQqr ]
{\
b u| fd h g ikb j
[l
2 os. m.
c | fd h g ikb z
e
[ p m n
oOpQqr ]
fh g
s t du d ikb z
2 os. f.
u fd h g ikb z
[ p m n
oOpQqr~ ]
1 os. m.,
f.
g
| fd w
ce
[ m n
oOpQqr ]
[Z\[ ]\^Q]`_S] ] -
f hg

x ub d ikb j
[}Km n
oOpQqrOn ]
WY X
U
Tryb odci ty - czasownik zdrowy (regularny) V U
2.15.8.5.1.2.7.
2.15.8.5.2.
WY X
U
Tryb T czT cy - czasownik zdrowy (regularny) V U
2.15.8.5.1.2.6.
[Z\[ ]\^Q]`_S] ] Dual.
fh g
x ub d ikb j
[lKm n
oOpQqrKy ]
fh g
x ub d ikb z
[ p m n
oOpQqrKy ]
[ p m n
oOpQqrwv ]
fh g
x ub d ikb z
[ p m n
oOpQqrKy ]
{\
b u| fd h g ikb z
[ p4n
oOp m qr~}
fh g
x ub d ikb z
[ p m n
oOpQqrKy ]
| fd h g ikb
ce
[}Km n
oOpQqr ]
| fd h g ikb
ce
[}Km n
oOpQqr ]
n
oOp m qr~} n
Wzr II.
2.15.8.5.2.1. Perfectum.
2.15.8.5.2.1.1.
Strona czynna - temat:

Sg.
[`]] ].
Plur.
3 os. m.
3 os. f.
[m n7Qnnp ]
g
{b
[n7 m n}
2 os. m.
g
b
[n7 m n7p4n ]
| fd
g
[n7 m n7pQq
]
2 os. f.
[n7 m n7p2 ]
{ f d
g
[n7Qn7p m q
}}
1 os. m., f.
g
d
[n7 m n7pQq ]

g
xb
2.15.8.5.2.1.2.
[m n7Qnn ]

Sg.
3 os. m.
3 os. f.
[m q747n ]
[m q747np ]
s tQ
[m n7Qn7v ]
[n7 m n}y ]
Dual.
[m n7Qn1y ]
f

xb
[n7 m nnp y ]
f
g
x b d
[n7 m n7pQq
ey ]
f
g
x b d
[n7 m n7pQq
ey ]

g
xb
[n7 m n}y ]
[wQ ].
Plur.
s tQ
[m q7477v ]
g
{b
[`q7 m 7}
52
Dual.
f

xb
[m q7471y ]
[`q7 m 7np y ]
Podstawy gramatyki arabskiej ($& ! $ /12 4$2 7 !1<! )
2 os. m.
[`7 774 ]
[`7 77Q
]
2 os. f.
[`7 772 ]
[`7477
1 os. m., f.
[`7 77Q ]
[`7 77Q
e ]
[`7 77Q
e ]
[`7 7 ]
[`7 7 ]
2.15.8.5.2.2. Imperfectum
2.15.8.5.2.2.1.
[`Q ].
Sg.
Plur.
3 os. m.
[
747 ]

1Q
k
3 os. f.

[ Q
747 ]

k [
7 7 ]
2 os. m.

[ Q
747 ]
1Q

2 os. f.

[ Q
747! ]

[ Q
7 7 ]
[ Q
747! S ]
1 os. m.,
f.

2.15.8.5.2.2.2.
[
747 ]
[
747!
[ Q
747!
k
Dual.
k
[
747! S ]
[ Q
747! S ]
[ Q
747! S ]
[
747 ]
[
747 ]
Imperfectum Tryb oznajmuj cy. Strona bierna. Temat: w

[` ].
Sg.
Plur.
3 os. m.
[
7Q ]
1Q k
3 os. f.

[ Q
7Q ]

k [
7 ]
2 os. m.

[ Q
7Q ]
1Q
2 os. f.

[ Q
7Q! ]

[ Q
7 ]

[ Q
7Q! S ]
1 os. m.,
f.

2.15.8.5.3.
[
7Q ]
[
7Q!
[ Q
7Q!

k
Dual.

k
[
7Q! S ]

[ Q
7Q! S ]
[
7Q ]

[ Q
7Q! S ]
[
7Q ]
Wzr III.
2.15.8.5.3.1. Perfectum
2.15.8.5.3.1.1.
[#"S ].
Strona czynna - temat: !
Sg.
Dual.
3 os. m.
3 os. f.

) ( $!
% [ OQ* ]
%

$!
[+O ]

% , $!
% [+O * ]
2 os. m.

) $!
% [+O 4 ]

- ( , $!
% [+O Q. ]

% / , $!
% [+O Q.0 ]
2 os. f.

) $!
% [+O 2 ]
, $!
% [+OQ 1 ]

% / , $!
% [+O Q.0 ]
1 os. m., f.

) $!
% [+O Q ]

% 2 $!
% [+O * ]

% 2 $!
% [+O * ]
[ OQ ]
& Q $!%
Plur.

!
$ %
[ OQ ]
53

$!
% [ OQ' ]
Podstawy gramatyki arabskiej (35476 8 9 :<; 9 = >35? >A@'BC9 D+35ECF 9 D6 GHD :<IHJ'KL:<M )
TS
R
P

Q
2.15.8.5.3.1.2.
Strona bierna - temat: NO [UVXW#Y[Z ].
]
\ _R^ `#b a
3 os. m.
Sg.
Plur.
[ced fhg+ij1k ]
n
w v os q p m r [ced fhg+ij1k*x ]
n
wy o{ q p m r [cfhg d ijx+k ]
n
wp o{ q p m r [cfhg d ijxCi ]
n
w o{ q p m r [cfhg d ijx# ]
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
o n p r n
l m q m [ced fhg+ijf ]
y o{ q p r n
z
f g d ij |}k ]
m [ch
n
Cv o{ q p m r [cfhg d ijx# ]
n
z o{ q p m r [cfhg+ijx d |1|}k ]
n
y op r
~ { q m [cfhg d ij |*u ]
Dual.
p rn
st q m [ced fhg+ij'u ]
n
y op r
~ s q m [cfhg d ij1k*x u ]
y op r n
~ { q m [cfhg d ijx#0u ]
y op r n
~ { q m [cfhg d ijx#0u ]
n
y op r
~ { q m [cfhg d ij |*u ]
2.15.8.5.3.2.1.
Imperfectum Tryb oznajmuj cy. Strona czynna. Temat: ! [#!#[ ].

Sg.
Plur.
Dual.
3 os. m.

q p ~ s [ced ug+ij* ]
n
y m o q p ~ s [c+ug+ij<d f|}k ]
p
st q ~ s [c+ug+ij<d u|!i ]
3 os. f.

q p ~ s [ x#ced ug+ij* ]
p
st q ~ s [ x#c+ug+ij<d u|!i ]
2 os. m.

q p ~ s [ x#ced ug+ij* ]
zy o{ q p ~ s [c+ug d ij |}k ]

n
y m oq p ~ s [ #x c+ug+ij<d f|}k ]
2 os. f.
y po q p ~ s [ x#c+ug+ij<d |}k ]

n

q p ~ r s [ ced ug+ij* ]
zy o{ q p ~ s [ x#c+ug d ij |}k ]

p

q p ~ s [|ced ug+ij* ]

q p ~ s [|ced ug+ij* ]
1 os. m.,
f.
2.15.8.5.3.2.2.
p
[#! ].
Imperfectum Tryb oznajmuj cy. Strona bierna. Temat: !
Sg.
Plur.
Dual.
3 os. m.
q y
~ s [ced ug#kj* ]
n
y m o q y ~ s [c+ug#kj<d f|}k ]
y
st q ~ s [c+ug#kj<d u|!i ]
3 os. f.
q y
~ s [ x#ced ug#kj* ]
y
st q ~ s [ x#c+ug#kj<d u|!i ]
2 os. m.
q y
~ s [ x#ced ug#kj* ]
zy o { q y ~ s [c+ug d kj |}k ]

n
y m o q y ~ s [ #x c+ug#kj<d f|}k ]
2 os. f.
y po q y ~ s [ x#c+ug#kj<d |}k ]
q y r n
~ s [ ced ug#kj* ]
zy o { q y ~ s [ x#c+ug d kj |}k ]

y
q y
~ s [|ced ug#kj* ]
q y
~ s [|ced ug#kj* ]
1 os. m.,
f.
2.15.8.5.4.
y
Wzr IV.
2.15.8.5.4.1. Perfectum
2.15.8.5.4.1.1.
[ L ].
Sg.
2 os. f.
y y r {
s [ d kcg#kj1k ]
w v o s y r { s [ d kcg#kj1k*x ]
wy o { y r { s [ #kcg d kjx+k ]
wp o { y r { s [ #kcg d kjxCi ]
1 os. m., f.
w o { y r { s [ #kcg d kjx# ]
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
Plur.
on y r
l m { s [ d kcg#kjf ]
y o{ y r{
z
s [ # kcg d kj |}k ]
Cv o { y r { s [ #kcg d kjx# ]
z o { y r { s
[ #kcg#kjx d |1|}k ]
yo y r
~ { { s [ #kcg d kj |*u ]
54
Dual.
yr
st { s [ d kcg#kj'u ]
yo y r
~ s { s [ #kcg d kj1k*x u ]
y o yr
~ { { s [ #kcg d kjx#0u ]
y o yr
~ { { s [ #kcg d kjx#0u ]
yo y r
~ { { s [ #kcg d kj |*u ]
Podstawy gramatyki arabskiej (57 < 5 A'C +5C H <H'L< )
#
2.15.8.5.4.1.2.
Strona bierna - temat: [ #[ ].
Sg.
Plur.
Dual.
3 os. m.

H #
3 os. f.
H
# [ +1* ]
H # [ } ]
#
H [ 1* ]
2 os. m.
H # [ + ]
C H # [ # ]
#
H [ #0 ]
2 os. f.
H # [ C ]
H # [ + 1} ]
#
H [ #0 ]
1 os. m., f.
H # [ # ]
#
H [ * ]
#
H [ * ]
[ +1 ]
H #
#
H [ +' ]
[ + ]
2.15.8.5.4.2.1.
[#[ ].
Tryb oznajmuj cy. Strona czynna. Temat:
Sg.
Plur.
3 os. m.
H [+< } ]
3 os. f.

H [ +* ]
H [ } ]
2 os. m.

H [ +* ]
H
[ #+< } ]
2 os. f.

H [ #+< } ]
H [ # } ]

H #

H [+* ]
Dual.

H [R +* ]
1 os. m.,
f.
2.15.8.5.4.2.2.
[ +* ]
[ #+< ! ]
H
[ #+< ! ]
H
[ #+< ! ]
H
Tryb oznajmuj cy. Strona bierna. Temat: [

].
Sg.
Plur.
H [#< } ]
3 os. f.
H
[ #* ]
H [ } ]
2 os. m.
H
[ #* ]
H [ ##< } ]
2 os. f.

H [ ##< } ]
H [ # } ]
H #
[ #* ]
H
[R #* ]
Dual.
H
[R #* ]
2.15.8.5.5.
H [+< ! ]

H [R +* ]
3 os. m.
1 os. m.,
f.
H [#< ! ]
H [ ##< ! ]
H [ ##< ! ]
H [ ##< ! ]
H
[R #* ]
Wzr V.
2.15.8.5.5.1. Perfectum
2.15.8.5.5.1.1.

Strona czynna - temat: [
L
[
].
Sg.
Plur.
Dual.
3 os. m.

[ +e X#1 ]

[ +e X# ]
X [ +e X#' ]
3 os. f.
[ +e X#1* ]
[ +HX } ]

[ +HX 1* ]
2 os. m.
[ +HX + ]
C
[ +HX # ]
[ +HX #0 ]
2 os. f.
[ +HX C ]
[ +HX# 1} ]
[ +HX #0 ]
55
Podstawy gramatyki arabskiej ( ! #"%$& '()&* '+ ,-' .-/%012 )
1 os. m., f.
798 > =
3465 :-<1
;
2.15.8.5.5.1.2.
[ ?(@BA-@DC+C
8 >=
I = 79
5 :-<1
;
@ F+?G
TBU
QSR V
NPO
[ ?(@BA-@DC+C
[ WX
@ FKJML
Y&Z X\[][^]_
Sg.
8 >=
I = 79
5 :-<1
;
]
H
[ ?(@BA-@DC+C
@ FKJML
].
Plur.
Dual.
3 os. m.
acb fBh g
` d]e
3 os. f.
{z
u9b fBh g
d]e
w
[ ij9kml jcn+n(o+prqMi ]
u9b h g
|~
` } d]fB
e
[ ij9kjcn+n l o+pKq ]
b fBh g
` u9d]
e
w
2 os. m.
{`
u9
b fBh g
} d]
e
[ ij9kjcn+n l o+p+i(q ]
g u9d b fB
e hg
z } ]
[ ij9kjcn+n l o+p+ij9 ]
u9
b fBh g
} d]
e
[ ij9kjcn+n l o+p+i&o ]
b fBh g
| g u9
} d]
e
[ ij9kjcn+n(o+p+i l j9rq ]
[ ij9kjcn+n l o+p+ij9y ]
g{
u9
b fBh g
} d]
e
[ ij9kml jcn+n(o+prq ]
st
u9b fBh g
e d]e
[ ij9kml jcn+n(o+p+v ]
b hg
d]fB
e
wx
[ ij9kml jcn+n(o+p%y ]
[ ij9kjcn+n l o+prqMi y ]
u9b fBh g
` g }]
d e
[ ij9kjcn+n l o+p+ij9y ]
2 os. f.
1 os. m., f.
[ ij9kjcn+n l o+p+ij ]
b fBh g
` u9
} d]
e
[ ij9kjcn+n l o+pKMy ]
u9b h g
` g } d]fB
e
u } b fBh g
`9
d]e
[ ij9kjcn+n l o+pKMy ]
2.15.8.5.5.2.1.
Imperfectum Tryb oznajmuj cy. Strona czynna. Temat
QT
V
NP
[ W1Y&Z [][c_ ].
Sg.
3 os. m.
ag
d f ` `
w
Plur.
[qMi(qBkml qDn+nq pMj ]
ed f ` `
t w
3 os. f.
d f ` `h
w
u
|~
` } d f ` `
w
[ i(qMi(qBkml qDn+nq pMj ]
d f ` `
w xD w
[qMi(qBk-qDn+nq pl v
ag
Dual.
q
[qMi(qBk-qDn+n l q pKq ]
[qMi(qBk-qDn+nq pl y+o ]

d f ` `h
w xD w
[ i(qMi(qBk-qDn+nq pl y+o ]

2 os. m.
ag
d f ` `h
w
[ i(qMi(qBkml qDn+nq pMj ]
e d f ` `h
w
[ i(qMi(qBk-qDn+nq pl v
2 os. f.
u
|~
` } d f ` `h
w
d f ` `h
w
q
[ i(qMi(qBk-qDn+n l q pKq ]
1 os. m.,
f.
d f h`
w w
[ qMi(qBkml qDn+nq pMj ]
2.15.8.5.5.2.2.
f
d ` `h
w xD w
[ i(qMi(qBk-qDn+nq pl q ]
ag
d f ` `h
w xD w

ag
d f ` `
w
ag
`
d f `
w
Imperfectum Tryb oznajmuj cy. Strona bierna. Temat
QT
V
NP
[ W1Y&Z [][c_ ].
3 os. m.
Sg.
ag
d f ` g
w
[jSi(qBkml qDn+nq pMj ]
Plur.
ed f ` g
t w
3 os. f.
d f ` gh
w
[ ijSi(qBkml qDn+nq pMj ]
u
|~
` } d f ` g
w
d f ` g
w xD w
[jSi(qBk-qDn+nq pl v
ag
Dual.
q
[jSi(qBk-qDn+nq pl y+o ]
[jSi(qBk-qDn+n l q pKq ]
d f ` gh
w xD w
[ ijSi(qBk-qDn+nq pl y+o ]

2 os. m.
ag
d f ` gh
w
[ ijSi(qBkml qDn+nq pMj ]
`
t
e d f ` gh
w
[ ijSi(qBk-qDn+nq pl v
2 os. f.
d f ` g h
w
u
|~
` }d f ` gh
w
d f ` gh
w xD w
q
[ ijSi(qBk-qDn+nq pl y+o ]
[ ijSi(qBk-qDn+n l q pKq ]
56
d f ` gh
w xD w
Podstawy gramatyki arabskiej ( #%& (& + - -%1 )
[ S(B-D+ ]
1 os. m.,
f.

c
1
- &
2.15.8.5.6.
[ S(B-D+ + ]
[ S(Bm D+ M ]
c
1
-
c
1
-
[S(Bm D+ M ]
[S(Bm D+ M ]
Wzr VI.
2.15.8.5.6.1. Perfectum
2.15.8.5.6.1.1.
Sg.
3 os. m.
3 os. f.
[ (Bm rM ]
2 os. m.
2 os. f.
[ 1& c ].
Plur.
Dual.
[ (Bm + ]
[ (B( K ]
[ (B( +( ]

&
[ (B( +9 ]
[ (B( +& ]
[ (B( + 9r ]
[ (B( +9 ]
[ (Bm r ]
[ (Bm % ]
[ (B( rM ]
[ (B( +9 ]
1 os. m., f.
[ (B( + ]
[ (B( KM ]
[ (B( KM ]

Strona bierna - temat: [
D] ].
2.15.8.5.6.1.2.
3 os. m.
3 os. f.
Sg.
[ 9m \(+r ]
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
[ 9m \(+rM ]
Plur.
[ 9m \(++ ]
[ 99\ ++( ]

&
[ 99\ ++& ]
[ 99\ ++9 ]
Dual.
[ 9m \(+% ]
[ 99\ +K ]
[ 99\ ++ ]
[ 99\ +rM ]
[ 99\ ++9 ]
[ 99\(++ 9r ]
[ 99\ ++9 ]
[ 99\ +KM ]
[ 99\ +KM ]

2.15.8.5.6.2.1.
[ 1& c ].
Sg.
3 os. m.
3 os. f.
[M(Bm M ]
Plur.

[M(B(
[ (M(Bm M ]
2 os. m.
2 os. f.
[ (M(Bm M ]
[ (M(B( ]
[M(B( K ]

[ (M(B( + ]
[M(B( + ]
[ (M(B(

Dual.

[ (M(B( + ]
[ (M(B( K ]
57
[ (M(B( + ]
Podstawy gramatyki arabskiej ( ! "$# ! % &
' &)(+*,! -./,0 ! -1 23- "$435+67"$8 )
1 os. m.,
f.
9 =
:<
; >@ ? A ; ?B
2.15.8.5.6.2.2.
[ CDFE.DGIH JLKDMFN ]
9 =
:<
; >@ ? O ; ;
PQ
9 =
:<
; >@ ? O ; ;
PQ
[RSDFE.DGIH JLKDMFN ]
[RSDFE.DGIH JLKDMFN ]
W V XZY [ V
Imperfectum Tryb oznajmuj T cy. Strona bierna. Temat U
[ \]7^,_ à]<b ].
3 os. m.
Sg.
d<
e gi h j e c
c f
kl [monqp.rsIt uLvrwFn ]
3 os. f.
d<
e gi h j e c
c f
k [ pnqp.rsIt uLvrwFn ]
2 os. m.
d<
e gi h j e c
c f
k [ pnqp.rsIt uLvrwFn ]
2 os. f.
e gi h j e c
e {| f
k [ pnqp.rs.uLvrw$t ~Sr ]
1 os. m.,
f.
d<
e gi h e z
c f
[ nqp.rsIt uLvrwFn ]
2.15.8.5.7.
e gi h j e c
x+e y{|z f
kl
Plur.

e gi h j e c
x h f
kl
[monqp.rs.uLvrw$t }
~Sr ]
[monqp.rs.uLvrw$t u1~ ]
e gi h j e c
e {| f
kl [monqp.rs.uLv t rw~Sr ]

e gi h j e c
x h f
k [ pnqp.rs.uLvrw$t u1~ ]
e gi h j e c
+xe y{|z f
k

e gi h j e c
x h f
[ pnqp.rs.uLvrw$t }
~Sr ]
e gi h j e c
e {| f
k [ pnqp.rs.uLv t rw~Sr ]
d<
e gi h j e c
c f
k [~onqp.rsIt uLvrwFn ]
Dual.
e gi h j e c
x h f
d<
e gi h j e c
c f
k [~onqp.rsIt uLvrwFn ]
Wzr VII.
2.15.8.5.7.1. Perfectum
2.15.8.5.7.1.1.
Z
Strona czynna - temat: U V Y [ F^]a]<b ].
Sg.
Plur.
Dual.
3 os. m.
d<
e e i3h
[ .~sIt rvrwr ]
y{|z e i3h [ .~sIt rvrw1} ]
i h
h e 3
[ .~sIt rvrw+u ]
3 os. f.
|{ h e i3h [ .~sIt rvrwrFp ]
e {| e i3h [ .~s3rv t rw~Sr ]
g j e {|h e i3h [ .~s3rv t rwrFp u ]
2 os. m.
e |{ e i3h [ .~s3rv t rw1p.r ]
j c {| e i3h
g e j c {| e i3h
[ .~s3rv t rw1pn| ]
[ .~s3rv t rw1pn|u ]
2 os. f.
{| e i3h [ .~s3rv t rw1p, ]
[ .~s3rvrw1p t n|~~Sr ]
[ .~s3rv t rw1pn|u ]
1 os. m., f.
c {| e i3h [ .~s3rv t rw1pn ]
2.15.8.5.7.1.2.
j c {| e i3h
g e {| e i3h [ .~s3rv t rw~Fu ]
g e j c {| e i3h
g e {| e i3h [ .~s3rv t rw~Fu ]
Z
Strona bierna - temat: U q [ 1
Fâb ].
Sg.
Plur.
Dual.
3 os. m.
d e i3z z
[ n|~sIt n<v.1wr ]
y{ z i3z z [ n|~sIt n<v.1w1} ]
h i3z z [ n|~sIt n<v.1w+u ]
3 os. f.
{ h i3z z [ n|~sIt n<v.1wrFp ]
e { i3z z [ n|~sn<v t 1w~Sr ]
g j e { h i3z z [ n|~sn<v t 1wrFp u ]
2 os. m.
e { i3z z [ n|~sn<v t 1w1p.r ]
j c { i3z z
g e j c { i3z z
[ n|~sn<v t 1w1pn| ]
[ n|~sn<v t 1w1pn|u ]
2 os. f.
{ i3z z [ n|~sn<v t 1w1p, ]
[ n|~sn<v.1w1p t n|~~Sr ]
[ n|~sn<v t 1w1pn|u ]
1 os. m., f.
c { i3z z [ n|~sn<v t 1w1pn ]
j c { i3z z
g e { i3z z [ n|~sn<v t 1w~Fu ]

58
g e j c { i3z z
g e { i3z z [ n|~sn<v t 1w~Fu ]
Podstawy gramatyki arabskiej ( $
)+, ., 1 3 $3+7$ )
Strona bierna VII wzoru tematycznego wydaje si by tworem czysto teoretycznym i niemal nie spotykanym w
ywym j zyku arabskim, poniewa tzw. strona czynna, ma i tak w temacie VII znaczenie bierne.

2.15.8.5.7.2.1.
[F, ].
Sg.
Plur.
Dual.
3 os. m.
<
3 3 [SI .1F ]
+ | 3 3 [S3.1$
S ]
3
3 [S3.1$ 1 ]
3 os. f.
<
3 3 [ .I .1F ]
| 3 3 [S3 1S ]
3
3 [ .3.1$ 1 ]
2 os. m.
<
3 3 [ .I .1F ]
+ | 3 3 [ .3.1$
S ]

3 [ .3.1$ 1 ]
2 os. f.
| 3 3 [ .3.1$ S ]
| 3 3 [ .3 1S ]
3
3 [ .3.1$ 1 ]
1 os. m.,
f.
<
3 3
<
3 3 [SI .1F ]
<
3 3 [SI .1F ]
2.15.8.5.7.2.2.
[ I .1F ]

[F, < ].
Sg.
Plur.
Dual.
3 os. m.
3 3
[o|I F ]
+ 3 3 [o|3$
S ]
3
3 [o|3$ 1 ]
3 os. f.
3 3
[ |I F ]
3 3 [o|3 S ]
3
3 [ |3$ 1 ]
2 os. m.
3 3
[ |I F ]
+ 3 3 [ |3$
S ]
3
3 [ |3$ 1 ]
2 os. f.
3 3 [ |3$ S ]
3 3 [ |3 S ]
3
3 [ |3$ 1 ]
1 os. m.,
f.
3 3
[ |I F ]
3 3
[o|I F ]
3 3
[o|I F ]
2.15.8.5.8.
Wzr VIII.
Infiks w perfectum i imperfectum wszystkich typw czasownikw asymiluje si , w temacie VIII,

cakowicie do poprzedzaj cej spgoski rdzennej [ ] lub [ ], np. (VIII) [ ] zamiast *
!

[ ] (rdze : ); (VIII) " #% $ [ '&&(*)+ ] zamiast * " , -/ . [ '&0*)+ ] (rdze : " # ).
Je1 eli pierwsz spgosk rdzenn jest [ 2 ], wwczas asymilacja infiksu mo 1 e by3 cakowita lub cz54 ciowa,

7
7
?
7
np. (VIII) 6 2$ [ 988: /;%*<= ] lub 6 $ [ '&&>: /;%*<= ] zamiast *6 -/ 2 . [ 98@/;%*<= ] (rdze : 6 2 ).

Je1 eli pierwsz spgosk rdzenn jest [A ], to asymilacja infiksu jest zwykle cakowita, np. (VIII) " A

[ B>BC: *)+ ] zamiast * " A [ B5*)+ ] (rdze : " A ).
Je1 eli pierwsz spgosk rdzenn jest emfatyczna [ D ] lub [ E ], wtedy infiks tematu VIII ulega emfazie,
H

H
np. (VIII) F G I . [ J : *
K =L( ] zamiast * F G / I . [ JM*K=
L( ] (rdze : F G I ), (VIII) N 6 .O [ P : *<==L( ] zamiast *
N 6 / .O [ P*<==L( ] (rdze : N 6 O ).
59
Podstawy gramatyki arabskiej (QSR9T U V W'X V Y Z[QS\ Z^]C_V `QSab V `cT d=` W'e=fCg/W'h )
Jei eli pierwszj spgosk j rdzennj jest [k ], infiks tematu VIII sil udm wil cznia, np. (VIII) o n p n >qn ktr su [ vwSx5y>z {[|}{*~={ ]
zamiast *o n n n ktr su [ vwSx={[|}{*~={ ] (rdze : o p k ).
2.15.8.5.8.1. Perfectum
2.15.8.5.8.1.1.
[t
Strona czynna - temat: [ S[M ].
2 os. m.
Sg.

=
[ ]
= [ ]
= [ c ]
Plur.
=

[ c ]
= [ ]
=
Dual.
=
[ C ]
=
[ ]
=

2 os. f.

=
[ c ]
[ c ]
=
[ c ]
=

1 os. m., f.

=
[ c ]
[ c ]
=
[ ]
[ c ]
=
[ ]
3 os. m.
3 os. f.
2.15.8.5.8.1.2.
[ [ c[[M> ].
2 os. m.
Sg.

[ M c ]
[ M c ]
[ M cc ]
Plur.

[ M cc ]
[ M c ]

2 os. f.
[ M cc ]
[ M cc ]

[ M cc ]

1 os. m., f.
[ M cc ]
[ Mcc ]

[ M c ]
[ M cc ]

[ M c ]
3 os. m.
3 os. f.

Dual.
[ M cC ]

[ M c ]

2.15.8.5.8.2.1.
[
[[ > ].
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m.,
f.
Sg.

[* c ]

[ * c ]

[ * c ]
[ *c' ]

[ * c ]
Plur.
[*c' [ ]
[* c ]
[ *c' [ ]
[ * c ]

[* c ]
60
Dual.
[*c' c% ]

[ *c' c% ]

[ *c' c% ]

[ *c' c% ]

[* c ]
Podstawy gramatyki arabskiej (S9 ' [S ^C S c = '=C/' )
[
2.15.8.5.8.2.2.
[[ M ].
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m.,
f.
Sg.
[} ]
[ ]
[ ]

[ ' ]
[ M ]
2.15.8.5.9.
Plur.

[}' ]
[} ]

Dual.

[}' ]

[ ' ]

[ ' ]

[ ' ]
[} ]

[ ' ]
[ ]
[} ]
Wzr IX.
2.15.8.5.9.1. Perfectum
&(
!"$%'
#
Strona czynna - temat: )
2.15.8.5.9.1.1.
Sg.
[ ;0 ]
3 os. m.
9
3 os. f.
>
@ ? :
2 os. m.
@
:
2 os. f.
@
:
1 os. m., f.
@
:
:
: =< :

:
[ ;0 ]
[ *+-,/. 0 13242 ], )
&(
67 5 "$%'
#
Plur.
[ ;0 ]
[ *+-,/.81320 132 ].
>
Dual.
: [ ;0 ]
>
: [ ;0 ]
A

:
AD

[ ;0' ]
[ ;0' c ]

B ?
:
[ ;0' cF ]
[ ;0' c=C ]
9
:
[ ;0' c=CE ]
D
:
[ ;0' c ]
[ ;0c =4 ]
G
:
A
[ ;0' H ]
[ ;0' c=CE ]
G
:
A
[ ;0' H ]
Imperfectum Tryb oznajmuj I cy. Strona czynna. Temat )
2.15.8.5.9.2.1.
[,/. 0 13242 ]; )
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m.,
f.
K
K
L
M
K
2.15.8.5.9.2.2.
3 os. m.
%
7 &$
" # )
[,/.81324+J2 ].
Sg.
[*0 ]
=<
Plur.
[*0' ]

[ *0 ]

[*0' c ]

[ *0 ]
=<
[ *0' ]

[ *0' ]

[ *0' c ]

[ *0 ]
K [*0 ]
Tryb odci N ty - czasownik IX P O QST R
Sg.
[ 9 D \ ? [^]4C ^_F_= ]
`
[ D \ ? [^
]4C ^_F_Y ]
!"$% # )

:a [ K D \ ?
&(
>

>

>
>
Dual.
[*0' ]
[ *0' ]
[ *0' ]
[ *0' ]
K [*0 ]
[ *+-UHVW0 1YX;X'1 ] - "czerwienieZ ".
Plur.
[^]4C ^_F_= ]
61
:[ 9 D \ ?
Dual.
[^]4C ^_F_; ]
Podstawy gramatyki arabskiej (b-ced f g hji g k lb-m lonpFg q;b-rFs g qd tuq hjvuwxYhjy )
z z
{=}u
| ~ ~
3 os. f.
[^4 ^Y ]
z
} ~ ~
u
[ ;^4 ^Fu ]
z
}u ~ ~
[ ;^4 ^FY ]
z z
{=}u
| ~ ~
2 os. m.
z z
~ {=}u
| ~ ~
[^4^ F ]
z
}u ~ ~
[ ;^4 ^F; ]
z
}u ~ ~
[ ;^4 ^F; ]
z
}u ~ ~
[ ;^4 ^F; ]
[ ;^4 ^Y ]
}u ~ ~
[ ;^4 ^Fu ]
z
}u ~ ~
[ ;^4 ^FY ]
z z
{=}u
| ~ ~
z
Y}u ~ ~
[ ;^4 ^F= ]
[ ;^4 ^Y ]
2 os. f.
z
}u ~ ~
1 os. m.,
f.
z
} ~
u
[ ^4 ^Fu ]
z
}~ ~
u
[^4 ^Fu ]
z
}~ ~
u
[^4 ^Fu ]
z
}u ~
[ ^4 ^FY ]
z
}u ~ ~
[^4 ^FY ]
z
}u ~ ~
[^4 ^FY ]
z z
{=}u
| ~
2.15.8.5.10.
z z
~ {=}u
| ~ ~
[ ;^4 ^FF ]
z z
{=}u
| ~ ~
[ ^4 ^Y ]
[ ;^4^ F ]
[^4 ^Y ]
z z
{=}u
| ~ ~
[^4 ^Y ]
Wzr X.
2.15.8.5.10.1. Perfectum
2.15.8.5.10.1.1.

Sg.
$

!$
[ Y/83 ]
Dual.
[ ;j= ^$! ]
3 os. m.
3 os. f.

u
Y

u Y
u Y

[ ;j= ^$!4H ]
[ ;j=;^$ ! ]
[ ;j=;^$ !4H ]
[ ;j=;^$ !; ]
[ ;j=;^$ != ]
[ ;j=;^$ !=E ]
[ ;j=;^$ !F ]
[ ;j=;^$! =4 ]
[ ;j=;^$ !=E ]
[ ;j=;^$ ! ]
[ ;j=;^$ !H ]
[ ;j=;^$ !H ]
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
2.15.8.5.10.1.2.
[ ;j= ^$!4 ]

u Y

u Y

u Y

Sg.

u Y
Plur.
[ ;j= ^$! ]
u Y

F u Y

u Y
u Y
^$

$
Y
u
u Y
u Y
u Y
[ Y8/J ].
Dual.
[ 8^==$; ]
u

Y
3 os. f.

u
Y

u Y
u Y

[ 8^= =$;4H ]
[ 8^==$ ]
[ 8^==$ 4H ]
[ 8^==$ ; ]
[ 8^==$ = ]
[ 8^==$ =E ]
[ 8^==$ F ]
[ 8^==$; =4 ]
[ 8^==$ =E ]
[ 8^==$ ]
[ 8^==$ H ]
[ 8^==$ H ]
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
[ 8^= =$;4 ]

u Y

u Y

u Y

u Y
Plur.
[ 8^==$; ]
3 os. m.

F u Y

u Y
u Y

62
Y
u
u Y

u Y

u Y

Podstawy gramatyki arabskiej (-e j - oF ;-F u juYj )
2.15.8.5.10.2.1.
'$
$
[ ].
Sg.
3 os. m.
[ !#"%$'&)( ]
3 os. f.
9 [ % !#"%$'&)( ]

9 [ % !#"%$'&)( ]
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m.,
f.
< . 9 [ %%!#"%$'&/ =>1 ]

? 4 @ [ A !#"%$'&)( ]
2.15.8.5.10.2.2.
,* +.-
Plur.
3
*546
[%!#"%$'&/ 021 ]
Dual.
[%!#"%$'&/ 7'18$ ]
: . [%!#" $'&;1 ]

*, +.- 9
9
*546
[ %%!#"%$'&/ 7'18$ ]
3
*546 9 [ % %!#"%$'&/ 7'18$ ]
3
[ %%!#"%$'&/ 021 ]
: . 9 [ %%!#" $'&;1 ]

B [1

!#"%$'&)( ]
*546 9 [ %%!#"%$'&/ 7'18$ ]

B [1%!#"%$'&)( ]

3
G E I H J#E L K
Imperfectum Tryb oznajmuj C cy. Strona bierna. Temat DF#
[M2N O PQRSP T ].
Sg.
3 os. m.

[U(! !#"F&)( ]
3 os. f.

9 [ (! !#"F&)( ]

9 [ (! !#"F&)( ]
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m.,
f.
< .

9 [ (!%!#"F&/ =>1 ]

? - @
[ AS(! !#"F&)( ]
2.15.8.5.11.
*, +. -

Plur.
3
*546

[U(!%!#"F&/ 021 ]
[U(!%!#"F&/ 7'18$ ]
: .

[U(!%!#" F&;1 ]
*, + . -
9
*546

9 [ (!%!#"F&/ 7'18$ ]
3
*546
9 [ (!%!#"F&/ 7'18$ ]
3
[ (!%!#"F&/ 021 ]
: .

9 [ (!%!#" F&;1 ]

B [1U(! !#"F&)( ]
Dual.
*546

9 [ (!%!#"F&/ 7'18$ ]

B [1U(! !#"F&)( ]
Wzory XI-XV.
2.15.8.5.11.1. Perfectum
Wzr
XI
XII
XIII
XIV
XV
Perfectum - 3 os. sg. m., strona czynna

WY
V X Z [ [ A%$\#" 7&]&^ ]
_ + Z [
[ A%$\#" a`b"F&^ ]
W + V Z [
[ A%$\#" a`c`dF&^ ]
. 4 e! Z [
[ A%$\#" !18&^F&^ ]
Z
.
!
e

f 4 [ [ A%$\#" !18&,7 ]
2.15.8.5.11.2.1. Imperfectum Tryb oznajmuj C cy.
Wzr
Imperfectum - 3 os. sg. m., strona czynna
WY
XI
g X [!#" 7&]&)( ]
XII
_ + [!#" a`b"%$'&)( ]

63
Podstawy gramatyki arabskiej (hjilk m n o/p n q r2hjs rut,vwn x%hjywz n x'k {x o/|},~o/ )
Y
[!# ac') ]

2 [!# !8]') ]
2 [!# !8; ]
XIII
XIV
XV
2.15.8.5.12.
Wzory IQ-IVQ.
2.15.8.5.12.1. Perfectum
(Schemat wg radykaw:
Tema
t
IQ

[) !U! ]

[ % ) !U! ]

[ %ua2^ !w ]

[ %ua !]U! ]
IIQ
IIIQ
IVQ
2.15.8.5.12.2.1. Imperfectum Tryb oznajmuj cy.
Tema
t

IQ
[U,) !\ ]

IIQ
IIIQ
IVQ
2.15.8.5.13.
[)%) !U! ]
[a2^ \w ]
[a !]\ ]
Wzory IF-IIF.
2.15.8.5.13.1. Perfectum
(Schemat wg radykaw: ^ )
Temat
IF

2 # [ !2^ ]

Temat
IIF

2 # [ % !2^ ]

2.15.8.5.13.1.1.
Imperfectum Tryb oznajmuj cy.
Tema
t
IF
IIF
2 # [)% !2^S ]

2 # S [U! !2wS ]
64
Podstawy gramatyki arabskiej (jl / 2j u,w %jw ' /,/ )
2.15.8.6. Czasownik geminowany (GEM)
2.15.8.6.1.
Perfectum.
Czasowniki geminowane posiadaj taki sam przedostatni i ostatni radyka.
Zbitki spgoskowe CCC s zawsze rozbijane na CCVC, przy czym spgoski C pozostaj bez zmian, a
samogoska V zale e b dzie od etymologii czasownika. Najcz5 ciej V=[a].
2.15.8.6.1.1. Wzr I.
2.15.8.6.1.1.1.
Wzr I a.
2.15.8.6.1.1.1.1.
Strona czynna. Temat a: 5 [) ], temat b: [8 ].
3 os. m.
' [ ^ ]
' [ ^# ]
' [ ^] ]
3 os. f.
' [ ^ ]
2 os. m.
' ' [ % ]
' ' [ ]

' ' [ ]
' [ ^ ]

' '
' ' [ ]

' '
[ ]

' '
' ' [ ]
[ ]

' ' [ ) ]
[ ]

' ' [ ) ]
2 os. f.
1 os. m., f.
2.15.8.6.1.1.2.
2.15.8.6.1.1.2.1.
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
2.15.8.6.1.1.3.
2.15.8.6.1.1.3.1.
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
Sg.
Plur.
Dual.
Wzr I b.

!
Strona czynna. Temat a: [ ], temat b: ["# ].
Sg.
$
[ %&%^ ]
*)
, [ %&^% ]
, ) - ) [ /% .%.% ]
, ) - ) [ /% .%. ]
, ) - ) [ /% .%. ]
'
(
)
Plur.
[ %&%' ]
) - ) [
0
) - ) [
0
) - ) [
1))
- [
%/ .%/ ]
%/ .%. ]
%&.%. ]
%/ .%/) ]
*+
Dual.
[ %&%, ]
)*
0 [ %&%^ ]
))
0
- [ /% .%. ]
))
0
- [ /% .%. ]
1))
- [ /% .%/) ]
Wzr I c.
5
5
Strona czynna. Temat a: 24 3 [687 499 ], temat b: :24; 3 [687 49=<>9 ].
Sg.
524? 3
[687 499@ ]
H G 24? 5 3 [687 499@8I ]
H :G 24; 5 3 [6K49.7 <>9EI ]
H :G 24; 5 3 [6K49.7 <>9EIV" ]
Plur.
C5
A B 243 [687 499ED ]
J :G 24; 5 3 [6K49.7 <>9#LM ]
Q G O ; :G 24; 5 3 [6K49.7 <>9EIR<S ]
W ? O ; :G 24; 5 3
[6K49=<>9EI 7 <SLLM ]
65
Dual.
524? 3
A [687 499F ]
O 5
N 24? 3 [687 499@8IPF ]
O 5
N T ; :G 24; 3 [6K49.7 <>9EIR<SUF ]
O 5
N T ; :G 24; 3 [6K49.7 <>9EIR<SUF ]
Podstawy gramatyki arabskiej (XZY\[ ] ^ _a` ^ b cSXZd cPegf^ hVXZij ^ h.[ k4h _al4mgno_ap )
1 os. m., f.
2.15.8.6.1.1.4.
rt
q su v4q x w [yKz4{.| }>{E~R} ]
x
su v4q w [yKz4{.| }>{#8 ]
Strona bierna - temat a: q [}o ], temat b: # q [}o=/ ].

Sg.
3 os. m.
R [ >= ]
3 os. f.
2 os. m.
R [ >= ]
. R [># aV ]
2 os. f.
1 os. m., f.
x
su v4q w [yKz4{.| }>{#8 ]
Plur.
oR [ > ]
Dual.
. R [># a ]
. [># a ]
. R [
># a ]
. R
R [ >& ]
R [ >= ]
. R [># a ]
. R [># a ]
. R [># a ]
[>@a ]
. R [># a ]
R [># a ]
2.15.8.6.1.2. Wzr II.

2.15.8.6.1.2.1.
Strona czynna - temat: # [ EE ].
2 os. m.
Sg.

[ 4=4= ]
[ 4=4= ]
[4# 4V ]
Plur.
o [ 4=4 ]
[4# 4 ]
[4# 4 ]
Dual.

[ 4=4& ]

[4=4= ]

2 os. f.
[4# 4 ]
[4# 4 ]

1 os. m., f.
[4# 4 ]
[4=4 ]

[4# 4 ]
[4# 4 ]

[4# 4 ]
3 os. m.
3 os. f.
2.15.8.6.1.2.2.
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
Wzr II. Strona bierna - temat: #R [ o=/ ].

Sg.
. R [ >@a= ]
. R [ >@a= ]
. R [># aV ]
Plur.
o.R [ >@a ]
. R [># a ]
. R [
># a ]
Dual.
R [ >@a& ]
.
.R [># a= ]
. R
. R [># a ]
. R
[># a ]
. R
. R [># a ]
[>@a ]
. R [># a ]
[># a ]
. R [># a ]
66
Podstawy gramatyki arabskiej (Z\ a SZ Pg VZ . 4 a4goa )
2.15.8.6.1.3. Wzr III.

2.15.8.6.1.3.1.
Wzr III a. Strona czynna - temat a: # [ &E ], temat a: #

[ &E ].
3 os. m.
Sg.
. [ = ]
Plur.
o. [ ]
3 os. f.
. [ = ]
2 os. m.
. . [# 4V ]
. . [# 4 ]
. . [
# 4 ]
Dual.
. [ & ]
. [= ]
. .
. .
[# 4 ]
. .
[=4 ]

. . [# 4 ]
[# 4 ]

. . [# 4 ]
2 os. f.
1 os. m., f.
2.15.8.6.1.3.2.
. . [# 4 ]
. . [# 4 ]
Wzr III b. Strona czynna - temat:

Sg.
[ & & ]

Plur.
[ & R ]

[ && ]

[ >Z a ]
[ >Z & ]
[ >Z RV ]
[ >Z R ]

[ >Z R ]

3 os. f.

2 os. m.

2 os. f.

1 os. m., f.
[ >Z R ]

3 os. m.
2.15.8.6.1.3.3.
[ >Z R ]

[&R ]

[ >Z a ]
Wzr III. Strona bierna - temat:
&
!#"%$
['
Dual.
[ & / ]

[ >Z R ]

[ >Z a ]
()+*,)
].
3 os. m.
Sg.
- [ o.a= ]
Plur.
- [ o.a ]
3 os. f.
- [ o.a= ]
2 os. m.
- [ o# aV ]
- [ o # a ]
- [ o # a ]
Dual.
- [ o.a& ]
- [ o# a= ]
-
-
[ o# a ]
-
[ o .a ]

- [ o# a ]
[ o # a ]

- [ o# a ]
2 os. f.
1 os. m., f.
- [ o# a ]
- [ o# a ]
2.15.8.6.1.4. Wzr IV.

2.15.8.6.1.4.1.
Strona czynna - temat a:

Sg.
0 & 1
/
[2
%))
'
Plur.
67
], temat b:

0 &3 1
4
[2
)5%)
'
Dual.
].
Podstawy gramatyki arabskiej (687-9 : ; <>= ; ? @A68B @DCFE; GH68IJ ; GK9 LG <>MNFO<>P )
3 os. m.
RK
Q TS U V
3 os. f.
gf
RK
Q TS U V
2 os. m.
gS
iK
f RS Tf U V
RKT S U V
_ à
[ WYX[Z]\ X^^+X ]
[ WYX[Z]\ X^^+Xh ]
[ WYX[Zk^!\ X^chHX ]
[ WYX[Z]\ X^^cb ]
RKS
_ Q TU V
[ WYX[Z]\ X^êd ]
jS iK
f RS Tf U V
[ WYX[Zk^!\ X^4lmX ]
o S RKS
n Q TU V
f RS Tf U V
pf o q iK
[ WYX[Zk^!\ X^chYrsZ ]
S o iKRS
n t q f Tf U V
[ WYX[Z]\ X^^+Xh d ]
[ WYX[Zk^!\ X^chYrsZud ]
2 os. f.
1 os. m., f.
2.15.8.6.1.4.2.
iK
f RS Tf U V
gv
iK
f RS Tf U V
qg
xQ o q iK
f RS Tf U V
S o iKRS
n t q f Tf U V
[ WYX[Zk^+X^ch \ rsllmX ]
[ WYX[Zk^!\ X^chYrsZud ]
y S iKRS
n f T f UV
y S iKRS
n f Tf U V
[ WYX[Zk^!\ X^chw ]
[ WYX[Zk^!\ X^chYr ]
Strona bierna - temat a:
{!}!| ~
z
[ WYX[Zk^!\ X^4ld ]
[ KA, ], temat b:
Sg.
3 os. m.
K
K
3 os. f.
K
K
K
K
2 os. m.
[ s>+ ]
[ WYX[Zk^!\ X^4ld ]
{4
| }! ~
Plur.
K
K
[ KA+, ].
Dual.
[ s] >c ]
K
K
[ s] >e ]
K

K
[ sk! >4m ]
K
K
[ sk! >cH ]
K
K
[ sk! >cYs ]
K
K
[ sk! >c ]
K
K
K
K
[ sk.>c sm ]
[ sk! >cYsu ]
K
K
K
K
[ s>+ ]
[ s] >+ ]
[ sk! >cYsu ]
2 os. f.
1 os. m., f.
K
K
K
K
[ sk! >cY ]
[ sk! >4 ]
[ sk! >4 ]
2.15.8.6.1.5. Wzr V.
2.15.8.6.1.5.1.
Wzr V. Strona czynna - temat:

Sg.
3 os. m.
3 os. f.
[ H[] ++ ]
[ H[] ++ ]
2 os. m.
[ H[! cH ]
2 os. f.
[ H[! c ]
1 os. m., f.
[ H[! cY ]
2.15.8.6.1.5.2.
3 os. m.
3 os. f.
[ Ys] [.>+ ]
[ Ys] [.>+ ]
2 os. m.
[ Y %5% ].
Plur.

[ H[] +c ]
Dual.

[ H[] +e ]
[ H[! 4m ]
[ H[] ++ ]
[ H[! cYs ]
[ H[! cYsu ]
[ H[+c sm ]
[ H[! cYsu ]
[ H[! 4 ]
[ H[! 4 ]
{
!
[ A +, ].
Sg.
K
{4
!
Plur.
K

[ Ys] [.>c ]
Dual.
K

[ Ys] [.>e ]
[ Ys[! >4m ]
[ Ys[! >+ ]

K
68
Podstawy gramatyki arabskiej (8- > A8 DF H8 K >F> )
[ Ys[! >cH ]
[ Ys[! >cYs ]
[ Ys[! >cYsu ]
[ Ys[.>c sm ]
[ Ys[! >cYsu ]
2 os. f.
1 os. m., f.
[ Ys[! >c ]
[ Ys[! >4 ]
[ Ys[! >4 ]
[ Ys[! >cY ]
2.15.8.6.1.6. Wzr VI.
2.15.8.6.1.6.1.
Wzr VI a. Strona czynna - temat a:
[ Yke ], temat a:
4!

[ Yke5% ].
Sg.
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
[ H[] 4+ ]
2 os. f.

K

K
Dual.
[ H[] 4c ]
[ H[] 4+ ]
K

K
Plur.
K
K

K
[ H[u4! m ]
[ H[u4! cH ] K K
[ H[u4! c
]
2.15.8.6.1.6.2.
K

K
[ H[u4! c ]
3 os. f.
2 os. m.
K

K
K

K
K

K
[ H[u4! csu ]
[ H[u4! ]
Plur.
[ He ++ ]
Dual.
[ He +c ]

[ H! m ]
!
[ He ++ ]

[ H! cH ]
!
!
[ H! c
]
2.15.8.6.1.6.3.

[ H! c ]
!
[ H! csu ]
"
[ H! ]
[ H! ]
Strona bierna - temat: $ &# % ' ' [ )(A+* ,.-, ].
Sg.
3 os. m.

3 os. f.
Plur.

[ s] /
>+ ]

Dual.

[ s] /
>c ]
[ s] /
>+ ] [ s
!
>m

[ s
!
>cH

[ s

[ s
!
>c
[ s] /
>e ]

[ s
2 os. m.
2 os. f.
[ H! + ]
[ H! csu ]
"
[ He +e ]
!
[ H+c m ]
1 os. m., f.
[ H[u4! ]

K

K
[ Y 5 ].
[ H! cs ]
2 os. f.
[ H[] 4+ ]
[ H[u4! csu ]
Sg.

[ H[u4! cs ]
Wzr VI b. Strona czynna - temat:
3 os. m.
[ H[] 4e ]
K

K
[ H[u4+c m ]
1 os. m., f.
!
>+

!
>cs

[ s
!
>csu

69
Podstawy gramatyki arabskiej (02143 5 6 798 6 : ;<02= ;?>A@6 BC02DE 6 BF3 GB 79HIAJ79K )
1 os. m., f.
Z[]^F\ ^4_ ` Za b Z [ LMNPOQ$T R9QSLM ]
[ LMNPOQ/R9QSL T MU UWV ]
f
b
ced ^F\ ^4_ ` Za Z [ LMNPOQ$T R9QUgX ]
[ LMNPOQ$T R9QSLMNYX ]
f
b
ced ^F\ ^4_ ` Za Z [ LMNPOQ$T R9QUgX ]
2.15.8.6.1.7. Wzr VII.

2.15.8.6.1.7.1.
mno
Strona czynna a. - temat: i h k/j l [ pq2rgs+t uvwuv ].
Sg.
3 os. f.
yFx {}z ~| [ C& . ]

| yFx {}z ~| [ C& .g ]
2 os. m.
z F| yFz {}z ~|
3 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
2.15.8.6.1.7.2.
z yFx {}z ~|
z F| yFz {}z ~|
Dual.
[ C& ]
[ C& .g ]
{ z F| yFz {}z ~|
[ C& $ SC ]
[ C& $ S ]
[ C& $ SY ]
[ C& $ S ]
[ C& .S W ]
[ C& $ SY ]
[ C& $ S ]
[ C& $ g ]
[ C& $ g ]
F| yFz {}z ~|

F| yFz {}z ~|
x F | yFz {}z ~|

~ z F| yFz {}z ~|
{ z F| yFz {}z ~|

~ z F| yFz {}z ~|
m o
Strona bierna - temat: )i h k/ l [ pF<rgs+t vgv ].
Sg.
2 os. m.
z | y }{ ~|
1 os. m., f.
yFx {}z ~|
| F| yFz {}z ~|
3 os. f.
2 os. f.
[ C& S ]
[ C& $ W ]
yx }{ ~| [ ) . ]
| yx }{ ~| [ ) .g ]
3 os. m.
Plur.
yF{}z ~|
Plur.
y }{ ~|
[ ) S ]
yx }{ ~|
z yx }{ ~|
z | y }{ ~|
[ ) $ 9W ]
Dual.
[ ) ]
[ ) .g ]
| | y }{ ~|
{ z | y }{ ~|
[ ) $ 9SC ]
[ ) $ 9S ]
[ ) $ 9SY ]
[ ) $ 9S ]
[ ) /9S W ]
[ ) $ 9SY ]
[ ) $ 9S ]
[ ) $ 9g ]
[ ) $ 9g ]
| y }{ ~|
| y }{ ~|
x | y }{ ~|
~ z | y }{ ~|
{ z | y }{ ~|
~ z | y }{ ~|
2.15.8.6.1.8. Wzr VIII.

2.15.8.6.1.8.1.
on
on
Strona czynna - temat a: i h j l [ pq2suvgv ], temat b: ij j l [ pq2suvwuv ].
Sg.
3 os. f.
yFx z | [ C&P . ]
| yFx z | [ C&P .g ]
2 os. m.
z F| yFz z |
3 os. m.
2 os. f.
yF z |
Plur.
[ C&P S ]
yFx z |
z yFx z |
z F| yFz z |
[ C&PC$ W ]
Dual.
[ C&P ]
[ C&P .g ]
| F| yFz z |
{ z | yFz z |
[ C&PC$ SC ]
[ C&PC$ S ]
[ C&PC$ SY ]
[ C&PC$ S ]
[ C&PC.S W ]
[ C&PC$ SY ]
F| yFz z |
x F| yFz z |
70
{ z F| yFz z |
Podstawy gramatyki arabskiej (24 9 <2 ?A C2 F 9A9 )
1 os. m., f.
2.15.8.6.1.8.2.
]F F S
F F S
F F S
[ C&PC$ S ]
[ C&PC$ g ]
[ C&PC$ g ]
S

S
Strona bierna - temat a: $ [ F<)g ], temat b: $ $ [ F<). ].
Sg.
Plur.
Dual.
3 os. m.
) F [ )P . ]

) F [ )P S ]

) F [ )P ]
3 os. f.
) F [ )P .g ]
F ) F
) F
[ )P .g ]
2 os. m.
F ) F
2 os. f.
1 os. m., f.
[ )P$ 9W ]
F ) F

F) F
[ )P$ 9SC ]
[ )P$ 9S ]
[ )P$ 9SY ]
[ )P$ 9S ]
[ )P/9S W ]
[ )P$ 9SY ]
[ )P$ 9S ]
[ )P$ 9g ]
[ )P$ 9g ]
F ) F
F ) F
F ) F
F ) F

F) F
F ) F
2.15.8.6.1.9. Wzr X.
2.15.8.6.1.9.1.
S
S
Strona czynna - temat a: [ < g ], temat b:
[ <]
].
Sg.
3 os. m.
[ C C . ]
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
2.15.8.6.1.9.2.

Plur.
[ C C S ]
Dual.

[ C C ]
[ C C .g ]
[ C C $ W ]
[ C C .g ]
[ C C $ SC ]
[ C C $ S ]
[ C C $ SY ]
[ C C $ S ]
[ C C .S W ]
[ C C $ SY ]
[ C C $ S ]
[ C C $ g ]
[ C C $ g ]

S
S
Strona bierna - temat a: [ F<)<g ], temat b: $
[ F<)<]. ].
Sg.
3 os. m.
F [ ) 9 . ]
3 os. f.
F
[ ) 9 .g ]
2 os. m.
F

F
Plur.
[ ) 9 S ]
Dual.

F [ ) 9 ]
F
F
[ ) $ 9W ]
[ ) 9 .g ]
F
71

F
Podstawy gramatyki
6 2002.
(kopia bezpatna)
6 7 arabskiej ( ! "#6 7 $!% "& '(" )(* + , )
7
[ -/.021.2354 481#9 ]
=?
< @ > A< BD> E C H
F > GI
2 os. f.
67
[ -/.021.2354 481 ]
C=?@ > A< BD> E C FH> G I
1 os. m., f.
67
[ -/.021.2354 481. ]
2.15.8.6.2.
[ -/.021.2354 481.23 ]
KJ L C @ > A< BD> E C H
F > GI
67
[ -/.021.2354 481.2MNMO9 ]
PRS Q @ > A< BD> E C FH> G I
67
[ -/.021.2354 4MT: ]
[ -/.021.2354 481.23;: ]
PRBDQ L C @ > A< BD> E C H
F > GI
67
[ -/.021.2354 481.23;: ]
PRS Q @ > A< BD> E C FH> G I
67
[ -/.021.2354 4MT: ]
Imperfectum
2.15.8.6.2.1. Indicativus.
2.15.8.6.2.1.1.
Wzr I.
Wzr I a. Strona czynna - temat a: VXU Y W Z W [ [D\
[]#] ], temat b: _X^ WV Y ^ Z W
2.15.8.6.2.1.1.1.
[ [D\`]D[] ]
Sg.
k
3 os. m.
b(a d c egc f [hOi(j i l!lDm ]

k
3 os. f.
b(a d c egc x [ y#i(j il!lDm ]
k
2 os. m.
b(a d c egc x [ y#i(j il!lDm ]
k r
}c fb(~ d c egc x [ y#i(jpil!l i ]
2 os. f.
k
1 os. m., f. b(a c [ i(j il!lDm ]
Plur.
Dual.
k qr
nc o b(a d c egc f [hOi(jpil!l
i ]
k r
n{
c |(z cb d z egc f [hOi(jl il i ]
k qr
nc o b(a d c egc x [ y#i(jpil!l
i ]
k r
n{
c |(z cb d z egc x [ y#i(jl il i ]
r
k
b(a d c egc [ i(j il!lDm ]
s nTt b(u d c egc f [hOi(jpil!l

b u d c egc x [ y#i(jpil!l
sn t(
s nTt b(u d c egc x [ y#i(jpil!l
k v&r
w
k v&r
w
k v&r
w
k v&r
w
s nTt b(u d c egc x [ y#i(jpil!l

r
k
b(a d c egc [ i(j il!lDm ]
]
]
]
]
Wzr I b. Strona czynna - temat a: VU Z W [ [(]#] ], temat b: _(^ V( Z W
2.15.8.6.2.1.1.2.
[ [#](] ]
Sg.
kw
3 os. m.
b(a egc f [hOi !l lDm ]
kw
3 os. f.
b(a egc x [ y#i l!lDm ]
kw
2 os. m.
b(a egc x [ y#i l!lDm ]
w k r
}c fb(~ egc x [ y#i l!l i ]
2 os. f.
kw
1 os. m., f. b(a [ i l!lDm ]
Plur.
w k qr
nc o b(a egc f [hOi !l l
i ]
k
w
r
n{
c | z bs egc f [hOi!l l i ]
w k qr
nc o b(a egc x [ y#i l!l
i ]
k
w
r
n{
c | z bs egc x [ y#i!l l i ]
r
kw
b(a egc [ i l!lDm ]
Dual.
w k v&r
w
s nTt b(u egc f [hOi !l l

]
w
k
&
v
r
w
s nTt b(u egc x [ y#i l!l

]
w
k
&
v
r
w

]
w
k
&
v
r
w

]
r
k
w
b(a egc [ i l!lDm ]
Wzr I c. Strona czynna - temat a: / U Z W [ [T ], temat b: / ^ ^ Z W
2.15.8.6.2.1.1.3.
[ [?O ]
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
a/ egc f [hOi
a/ egc x [ y#i
a/ egc x [ y#i
Sg.
mN
m ]
mN
m ]
mN
m ]
k r
}c f/~ egc x [ y#i mN
i ]
k
a/ [ i mN
m ]
Plur.
k qr
nc o /a ge c f [hOi mN
i ]
k r
n{
c z z egc f [hOi5 m i ]
k qr
nc o a/ egc x [ y#i mN
i ]
k r
n{
c z z egc x [ y#i5 m i ]
r
k
a/ egc [ i mN
m ]
72
Dual.
s nTt /u egc f [hOi mN

s nTt /u egc x [ y#i mN
k v&r
w
k v&r
w
k v&r
w
k v&r
w

r
k
a/ egc [ i mN
m ]
]
]
]
]
Podstawy gramatyki arabskiej ( ! #! & ( ( )
2.15.8.6.2.1.1.4.
8
[ DT ], temat b:

Wzr I. Strona bierna - temat a: 8
[ ?
D ].
Sg.
Plur.
Dual.
3 os. m.
&D g [2 (N
]

D g [2(N O ]
T D g [2(N &
]
3 os. f.
D g [ 2 (N
]
{
D g [25 (O ]
T D g [ 2(N &
]
2 os. m.
D g [ 2 (N
]

D g [ 2(N O ]
T D g [ 2(N &
]
2 os. f.
D g [ 2(N O ]
{
D g [ 25 (O ]
T D g [ 2(N &
]
D g [2 (N
]
D g [2 (N
]
1 os. m., f. & [ /2 (N

]
2.15.8.6.2.1.2.
2.15.8.6.2.1.2.1.
Wzr II.
Strona czynna - temat: 8 [ DTp ].
Sg.
Plur.
Dual.
3 os. m.
D [2 (NX
]
D [2(NX O ]
T D [2(NX &
]
3 os. f.
D [ 2 (NX
]
{
D [2(N O ]
T D [ 2(NX &
]
2 os. m.
D [ 2 (NX
]
D [ 2(NX O ]
T D [ 2(NX &
]
2 os. f.
D [ 2(NX O ]
{
D [ 2(N O ]
T D [ 2(NX &
]
D [2 (NX
]
D [2 (NX
]
1 os. m., f. & [ /2 (NX

]
2.15.8.6.2.1.2.2.
Strona bierna - temat: 8 [ DT

D ].
Sg.
3 os. m.
D g [2 (Np(
]
D g
Plur.
T D g
Dual.
[2(Np( O ]
[2(Np( &
]
3 os. f.
D g [ 2 (Np(
]
{
D g [2(N (O ]
T D g [ 2(Np( &
]
2 os. m.
D g [ 2 (Np(
]
D g
T D g [ 2(Np( &
]
[ 2(Np( O ]
2 os. f.
D g [ 2(Np( O ]
1 os. m., f. & [ /2 (Np(

]
{
D g [ 2(N (O ]
T D g [ 2(Np( &
]
D g [2 (Np(
]
D g [2 (Np(
]
2.15.8.6.2.1.3.
Wzr III
2.15.8.6.2.1.3.1.
Wzr III a.
2.15.8.6.2.1.3.1.1.
Strona czynna - temat a: & D [ 5`T ], temat b: & D

[ 5`p ].
3 os. m.
Sg.
& D g [2 N
]
Plur.
& D g [2;N O ]
73
Dual.
T & D g [2;N &

]
)
3 os. f.
2 os. m.
!#$&
" ')% (
!#$&
" ')% (
2 os. f.
!#K" L M
/ 02131
02131;/ IJ=?>
/ 02131
[ NO+.-
2.15.8.6.2.1.3.1.2.
!#$&
" ')% P
021;/ < 12=?>
[ *,+.=
021;/ < 12=?>
02131;/ F=?>
[ *,+.-
46
5 !#$&
" 7
" ')% (
]
+
[9:+.-
4
" E !#$&
" ')% (
]
+
[ *,+.-
46
5 !#$&
" 7
" ')% 8
]
+
[ *,+.-
G " 8!
" ')% (
H #$&
1 os. m., f.
/ 02131
[ *,+.-
/ 02131
@
@
@
!#$&
" ')% P
02131;/ 0=D<
[ *,+.=
/ 02131
]
]
]
+.-
[ RSUTWVBV ], temat b:
!
"'%
Q #$&
02131;/ 0=D<
[ *,+.-
4BA !
C #$&
" ')% (
02131;/ 0=D<
[ *,+.-
4BA !
C #$&
" ')% (
+.-
Strona bierna - temat a:
4BA !
C #$&
" ')% (
"!#K " %
[ RSUTWVDX&V ].
3 os. m.
Sg.
3 os. f.
!#$&
" ')% 8
2 os. m.
!#$&
" ')% (
!#$&
" ')% (
2 os. f.
[9:+.[ *,+.[ *,+.-
1 os. m., f.
G " 8!
" ')% (
H #$&
!#K" L M
/ 02131
/ 02131
+
[9:+.-
4
" E !#$&
" ')% (
02131;/ IJ=?>
[9:+.-
46
5 !#$&
" "
" ')% 8
]
+
/ 02131
4
" E !#$&
" ')% 8
]
+
[ *,+.-
[ NO+.-
Plur.
/ 02131
[ *,+.-
46
5 !#$&
" "
" ')% (
!#$&
" ')% P
[ *,+.=
02131;/ F=?>
02131;/ F=?>
021;/ >12=?>
+.-
2.15.8.6.2.1.3.2.
Wzr III b.
2.15.8.6.2.1.3.2.1.
`ba
Y[\^
Z ]_c
Sg.
Plur.
`ba
Y[\^
Z ] _ c)i
[j:kWl.m no2po3k ]
rs t a ^
\ Z ] `b
_ c)a i
q
3 os. f.
a
`ba
Y[\^
Z ] _ c)y
[ z,kWl.m no2po3k ]
a
{6t | \^] `b
q
Z _ c)i
2 os. m.
a
[ z,kWl.m no2po3k ]
rs t a ^
\ Z ] `b
_ c)a y
q
`ba
Y[\^
Z ] _ c)y
2 os. f.
tZ ^
\ Z ] `b
_ c)a y
1 os. m., f.
}
q
,
Y[\^
Z ]_
a
[ z,kWlbno2pom ~Jv?w ]
[j:kWl.m noWw3o3k ]
3 os. f.
a
`ba
Y[\^
q ] _ c)y
[ z,kWl.m noWw3o3k ]
{6t | ^
\ q ] `b
_ c)a i
q
2 os. m.
a
[ z,kWl.m noWw3o3k ]
rs t a ^
\ q ] `b
_ c)a y
q
1 os. m., f.
,
Y[\^
q ]_
a
[ OkWl.m noWw3o3k ]
4BA !
C #$&
" ')% (
@
!#$&
" ')% P
[ *,+.=
02131;/ 0=D<
02131;/ 0=D<
02131;/ 0=D<
+.-
]
]
]
]
[ d3efgWhg ].
Dual.
[j:kWlbno2pom uv?w ]
[j:kWlbnom po v?w ]
[ z,kWlbno2pom uv?w ]
`ba
r
x ] t q \^
Z ] _ c)i
[j:kWlbno2pom nvDp ]
`ba
r
x ] t q \^
Z ] _ c)y
[ z,kWlbno2pom nvDp ]
`ba
r
x ] t q \^
Z ] _ c)y
`ba
Y[\^
Z ] _ c)
`ba
Y[\^
q ]_c
Plur.
[j:kWlbnoWw3om uv?w ]
[j:kWlbnom w3o v?w ]
[ z,kWlbnoWw3om uv?w ]
r
\ q ] `b
_ c)a i
x ]t q ^
Dual.
[j:kWlbnoWw3om nvDp ]
r
\ q ] `b
_ c)a y
x ]t q ^
[ z,kWlbnoWw3om nvDp ]
r
\ q ] `b
_ c)a y
x ]t q ^
[ z,kWlbnom w3o v?w ]
r
\ q ] `b
_ c)a y
x ]t q ^
[v:kWl.m noWw3o3k ]
74
[v:kWl.m n2po3k ]
[ d3efg3Bg ].
{6t | ^
\ q ] `b
_ c)a y
q
`ba
Y[\^
q ] _ c)
02131;/ 0=D<
/ 02131
rs t a ^
\ q ] `b
_ c)a i
q
[ z,kWlbnoWw3om ~Jv?w ]
[ *,+.-
[v:kWl.m no2po3k ]
`ba
Y[\^
Z ] _ c)
Sg.
tZ ^
\ q ] `b
_ c)a y
\ q ] `b
_ c)a i
Y[^
4BA !
C #$&
" ')% (
r
\ Z ] `b
_ c)a y
x ]t q ^
[ *,+.-
[ z,kWlbnom po v?w ]
3 os. m.
2 os. f.
[9:+.-
4BA !
C #$&
" ')% (
Wzr III b. Strona bierna - temat:
`ba
Y[\^
q ] _ c)y
{6t | ^
\ Z ] `b
_ c)a y
q
[ OkWl.m no2po3k ]
2.15.8.6.2.1.3.2.2.
4BA !
C #$&
" ')% 8
021;/ >12=?>
/ 02131
3 os. m.
Dual.
`ba
Y[\^
q ] _ c)
[v:kWl.m noWw3o3k ]
2.15.8.6.2.1.4.
Wzr IV.
2.15.8.6.2.1.4.1.
Strona czynna - temat a:

Sg.
[ B ], temat b:
Plur.
3 os. m.
&
)
[:. 3D ]
3 os. f.
&
)
[ ,. 3D ]
6 ;
&
)
[:.U; 2? ]
2 os. m.
&
)
[ ,. 3D ]
&
)
[ ,. 3; ? ]
2 os. f.

&)
6 ;
&
)
[ ,.U; 2? ]
1 os. m., f.

[ O. 3D ]
2.15.8.6.2.1.4.2.
&
)
[ ]
Dual.
&
)
[ ,. 3; J? ]
[:. 3; ? ]
[:. 3; D ]
B
&
)
[ ,. 3; D ]
B
&
)
[ ,. 3; D ]
B
&
)
[ ,. 3; D ]
B
&
)
&
)
[:. 3D ]
Wzr IV. Strona bierna - temat a:
[:. 3D ]
[ &B ], temat b:
[ D& ]
Sg.
Plur.
Dual.
3 os. m.
&
)
[:. 3D ]
&
)
[:.3; ? ]
B &
)
[:.3; D ]
3 os. f.
&
)
[ ,. 3D ]
6 ;

&)
[:.U; 2? ]
B &
)
[ ,.3; D ]
2 os. m.
&
)
[ ,. 3D ]
&
)
[ ,.3; ? ]
B &
)
[ ,.3; D ]
2 os. f.

)
&
6 ;

&)
[ ,.U; 2? ]
B &
)
[ ,.3; D ]
1 os. m., f.
[ ,.3; J? ]
[ O. 3D ]
2.15.8.6.2.1.5.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
[:. 3D ]
Sg.
Plur.
[ 6,&BD& ].
Dual.
)
B )
[?Bb3; ? ]
[?Bb3; D ]
6 )
[?Bb3; 2? ]
[ Bb3; D ]
)
[ Bb3; ? ]
[ Bb3; D ]
6 )
[ Bb3; J? ]
[ Bb3; 2? ]
[ Bb3; D ]
2.15.8.6.2.1.5.2.
[?Bb 3D ]
[ Bb 3D ]
[ Bb 3D ]
[ ,Bb 3D ]
[?Bb 3D ]
Wzr V. Strona bierna - temat:

Sg.
3 os. m.
&
)
[:. 3D ]
Wzr V.
2.15.8.6.2.1.5.1.
3 os. m.
&
)
[:Wb 3D ]
B )

B )

B )

[?Bb 3D ]
[ 3,&BD& ].
Plur.
Dual.
)
B
)
75
2002.
(kopia bezpatna)
3 os. f.
[

D ]
2 os. m.

[ ,

D ]
2 os. f.
& ('
)*
[ ,
]
+,

1 os. m., f. [ -O
D ]
[:

]

[: ]
% $

[ ,

]

[ , ]

. [
D ]
[:

]
#"
!

[ ,

]
#"
!

[ ,

]
#"
!

[ ,

]

. [
D ]
2.15.8.6.2.1.6.
Wzr VI.
2.15.8.6.2.1.6.1.
Wzr VI a.
2.15.8.6.2.1.6.1.1.
Strona czynna - temat a: / 0 [ 1231(4657#7 ], temat b: 0

[ 1231(4657187 ].
3 os. m.
Sg.

90 [:# D ]
3 os. f.
90 [ #
2 os. m.
90 [ #
2 os. f.
D ]
D ]
)*
& (;0 [ # ]
,

1 os. m., f. 90 = < [ -3# D ]
2.15.8.6.2.1.6.1.2.
Plur.
% $ 90
[:#

0

Dual.

#" 0 [:#
]
]
#" 0 [ #
!

[:# ]

" 0 [ #
% $ 90 [ #
] #
!
#" 0 [ #

0
!

[ # ]

90 . [ # D ]
90 . [ #

]
]
]
D ]
Strona bierna - temat a: / 0 [ > 231(4657#7 ], temat b: 0

[ > 231(4657187 ].
3 os. m.
Sg.

90 [: D ]
3 os. f.
90 [ ,
2 os. m.
90 [ ,
2 os. f.
D ]
D ]
)*
& (;0 [ , ]
+,

1 os. m., f. 9 0 [ -O D ]
% $ 90
[:

0
Plur.

]
Dual.

#" 0 [:
]

#" 0 [ ,
!

[: ]

% $ 90 [ ,
" 0 [ ,
] #
!

#" 0 [ ,
0
!

[ , ]

90 . [ D ]
90 . [
76

D ]
]
]
]
Podstawy gramatyki arabskiej (?A@CB D E FHG E I J?AK JML%NOE P?AQOR E PB SP FHTU%V(FHW )
2.15.8.6.2.1.6.2.
Wzr VI b.
2.15.8.6.2.1.6.2.1.
Strona czynna - temat: X6Z Y [ \ Y ] Y ^ Y [ _`3_(abc_8c ].
3 os. m.
Sg.
]
d6
X ZY [ \ Y Y ^Y e [f:g#hgij kml
gln ]
o%Y p dq ZY [ \ Y ] Y ^Y e
Plur.
3 os. f.
]
d6
X ZY [ \ Y Y ^Y w [ hg#hgij kml
gln ]
[f:g#hgi#kml
glrj st:g ]
]
x
Y q y ZY [ \ Y Y ^Y e
u[f:g#hgi#kml
glrj ktv ]
o [ q Y ZY [ \ Y ] Y ^Y w
2 os. m.
d6
X ZY [ \ Y ] Y ^Y w [ hg#hgij kml
gln ]
[f:g#hgi#kmlrj glmt:g ]
o%Y p dq ZY [ \ Y ] Y ^Y w
u[ hg#hgi#kml
glrj ktv ]
o [ q Y ZY [ \ Y ] Y ^Y w
2 os. f.
]
z6
Y q { ZY [ \ Y Y ^ Y w
[ hg#hgi#kml
glrj st:g ]
]
x
Y q y ZY [ \ Y Y ^Y w [ hg#hgi#kmlrj glmt:g ]
u[ hg#hgi#kml
glrj ktv ]
o [ q Y ZY [ \ Y ] Y ^Y w
[ hg#hgi#kml
glrj |*t:g ]
1 os. m., f. }~6 = [ 3# m
]
}~6 [:# m
]
u[ hg#hgi#kml
glrj ktv ]
}~6 [:# m
]
o [ q Y ZY [ \ Y ] Y ^Y e
Dual.
Strona bierna - temat: ~6 } [ 3(8 ].
2.15.8.6.2.1.6.2.2.
3 os. m.
Sg.
}~6 } [ m
]
% } }
3 os. f.
}~6 } [ 3 m
]
[#m
r : ]

}
[#m
r ]
}
2 os. m.
}~6 } [ 3 m
]
[#mr m: ]
% } }
[ 3#m
r ]
}
2 os. f.
6
}
[ 3#m
r : ]

} [ 3#mr m: ]
[ 3#m
r ]
}
[ 3#m
r *: ]
1 os. m., f. }~6 O [ m
]
~} } [ m
]
[ 3#m
r ]
}~6 } [ m
]
2.15.8.6.2.1.7.
2.15.8.6.2.1.7.1.
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
3 os. m.
}
Dual.
Wzr VII.
Strona czynna - temat a: m [ (#8# ], temat b: rm
[ (#8
].
Sg.
[: ]
[ ]
[ ]
( [ r *: ]
[ 3 ]
2.15.8.6.2.1.7.2.
Plur.
Plur.
% [: r : ]

[: r Hm: ]
% [ r : ]
Dual.
# [: r ]
# [ r ]

[ r Hm: ]
[: ]
# [ r ]
# [ r ]
[: ]
(
(
Strona bierna - temat a: m [ #8# ], temat b: m
[ #88 ].
Sg.
} [ ]
Plur.
% } [ r : ]
77
Dual.
# } [ r ]
Podstawy gramatyki arabskiej (AC H A M%O AO H%(H )
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
[ 3 ]
[ 3 ]
( [ 3 r *: ]
O [ ]
2.15.8.6.2.1.8.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.

Strona czynna - temat a: [
], temat b:
[
].
Sg.
'

["!$#&% !)(*(,+ ]
'
9 [ %0!$#&% !)(*(,+ ]

'
9 [ %0!$#&% !)(*(,+ ]
' >?2
< = 9 [ %0!$#&%0!)(*(
! ]
'
@ A B [ C!$#&% !)(*(,+ ]
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
[ F3
, ].
Sg.
'
G [H+I#&% !)(*(,+ ]
'
G 9 [ %+I#&% !)(*(,+ ]
'
G 9 [ %+I#&% !)(*(,+ ]
' >?2
< = G 9 [ %+I#&%0!)(*(
! ]
'
@ J B [ CK+I#&% !)(*(,+ ]
2.15.8.6.2.1.9.
Plur. ' 132

-/ .
["!$#&%0!)(*(
'8 2
- : ; ["!$#&%0!)( (
' 132
-/ . 9 [ %0!$#&%0!)(*(
'8 2
- : ; 9 [ %0!$#&%0!)( (
2
'
D [ !$#&% !)(*(,+ ]
! ]
! ]
! ]
! ]
Dual. ' 72,8

-4 5 6 ["!$#&%0!)(*(
]
' 72,8

4 -5 6 9 [ %0!$#&%0!)(*(
]
' 72,8

4 -5 6 9 [ %0!$#&%0!)(*(
]
' 72,8

4 -5 6 9 [ %0!$#&%0!)(*(
]
2
'
D [ !$#&% !)(*(,+ ]

E

Strona bierna - temat a: E [ F3
], temat b:
2.15.8.6.2.1.8.2.
3 os. m.

# [ 3 r ]

# [ 3 r ]

# [ 3 r ]
[ ]
Wzr VIII.
2.15.8.6.2.1.8.1.
3 os. m.
[ r m: ]
% [ 3 r : ]
[ 3 r m: ]
[ ]
Plur. ' 132

G
-/ .
[H+I#&%0!)(*(
! ]
' 2
- : G [H+I#&%0!)( !)( ! ]
' 132
-/ . G 9 [ %+I#&%0!)(*(
! ]
' 2
- : G 9 [ %+I#&%0!)( !)( ! ]
2
'
G D [ +I#&% !)(*(,+ ]
Dual. ' 72,8

-4 5 6 G [H+I#&%0!)(*(
]
' 72,8

4 -5 6 G 9 [ %+I#&%0!)(*(
]
' 72,8

4 -5 6 G 9 [ %+I#&%0!)(*(
]
' 72,8

4 -5 6 G 9 [ %+I#&%0!)(*(
]
2
'
G D [ +I#&% !)(*(,+ ]
Wzr X.

Strona czynna - temat a: L [ M3
N O ], temat b: L
2.15.8.6.2.1.9.1.
[ M3
N P ].
Sg.
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
'8
; Q ["!)RI%0!$#
'8
; Q 9 [ %0!)RI%0!$#
'8
; Q 9 [ %0!)RI%0!$#
< = ; Q 9
[ %0!)RI%0!$#
(*(,+ ]
Plur.
-/ . ; Q
8
["!)RI%0!$#
(*(,+ ]
- : ; Q
'8 2
["!)RI%0!$#S( (
(*(,+ ]
-/ . ; Q 9
[ %0!)RI%0!$#
8
(*(
- : ; Q 9
' >?2
1 os. m., f. ; T A B [ C!)RI%0!$#
'8
' 132
(*(
! ]
(*(,+ ]
(*(
' 132
'8 2
[ %0!)RI%0!$#S( (
2
; Q D [ !)RI%0!$#
Dual.

4 -5 6 ; Q
! ]
! ]

4 -5 6 ; Q 9
[ %0!)RI%0!$#
[ %0!)RI%0!$#

4 -5 6 ; Q 9
[ %0!)RI%0!$#
(*(,+ ]
78
(*(
8
(*(
(*(

4 -5 6 ; Q 9
! ]
! ]
'8
["!)RI%0!$#
(*(
' 72,8
' 72,8
' 72,8
' 72,8
; Q D [ !)RI%0!$#
'8
]
(*(,+ ]
Podstawy gramatyki arabskiej (UWVYX Z [ \^] [ _ `3UWa `cb/de[ f0UWgeh [ fX i)f \^j)k/l \^m )
rs
s rs
Strona bierna - temat a: o n q p p tvw u [ xy3zx {|x}} ], temat b: ~ o p q p tvw u
2.15.8.6.2.1.9.2.
[ y3zx {P},x} ].
Sg.
3 os. m.

v
3 os. f.

v
2 os. m.

v
2 os. f.

v
[H$I0$ )*, ]
1 os. m., f.
Plur.

v
[H$I0$O)* 3" ]
[ $I0$ )*, ]
[ $I0$ )*, ]

v
[ $I0$O)* , ]

/ v

v
[ $I0$O)* 3" ]

v
[ K$I0$ )*, ]
[ $I0$O)* , ]

v
[ $I0$S )" ]

v
Dual.
[H$I0$O)* , ]

v
[H$I0$S )" ]
[ $I0$O)* ?" ]

/ v
[ $I0$O)* , ]
[H$I0$ )*, ]

v
[H$I0$ )*, ]
2.15.8.6.2.2. Czasownik GEM - Imperfectum - Jussivus.

2.15.8.6.2.2.1.
Wybrany przykad jussiwu dla tematu: K [ ], temat b: K

[ P" ] - wzr I c, strona czynna.
Sg.
Plur.
Dual.
["$ $* ]
["$ $* ]
["$S $" ]
[ 0$ $* ]
[ 0$ $* ]
[ 0$ $* ]
[ 0$S $" ]
[ 0$ $* ]
1 os. m., f. [ $ $* ]
["$ $* ]
["$ $* ]
[ $S,$ ]
[ $S,$ ]
[ $S,$ ]
3 os. m.
["$ $* ]
[ $S,$ ]
3 os. f.
[ 0$ $* ]
[ $S,$ ]
2 os. m.
[ 0$ $* ]
[ $S,$ ]
2 os. f.
[ 0$ $* ]
2.15.8.6.2.2.2.
2.15.8.6.2.2.3.
2 os. m.
2 os. f.
Czasownik GEM - Imperativus.

Imperat - wzr I a. Schemat: [ WK ].
Sg.
[ $e) ]
[ ^)$ ]
[ $ee ]
Plur.
Dual.
[ $eI ]
[ $e0 ]
[ 0^ $e" ]
[ $e0 ]
79
Podstawy gramatyki arabskiej (WY ^ 3W c/e 0We ) ^)/ ^ )
2.15.8.6.2.2.4.
2 os. m.
2 os. f.
[ W ]
Imperat - wzr I b. Schemat:
Sg.
) [ e) ]
I3 [ e ]
[ e ]
2.15.8.6.2.2.5.
Plur.
[ e ]

I 3 [ 0e " ]
Sg.
Plur.
2 os. m.
%'( &
2 os. f.
%' ( & [) *,+-+4 ]
.' %& ( / 0 [ '*)1+ *,+4" ]
Sg.
2 os. m.
2 os. f.
. % ( [) +-+<+4 ]
Plur.
Sg.
.A (
2 os. f.
. A ( [) 4+-+4 ]
2 os. f.
Dual.
%' ( &
[) *,+-+3 ]
%' ( &
[) *,+-+3 ]
Dual.
. % (
[) +-+<+3 ]
. % (
[) +-+<+3 ]
Plur.
Dual.
[) 4+-+ ]
. A (
[) 4+-+3 ]
. . A ( [)B4+ <+4" ]
. A (
[) 4+-+3 ]
= 6 C [ '7"!;:# ].
Imperat - wzr IV. Schemat: $
Sg.
% ( D 0 [ ,) <+-+ ]
. % ( D 0 [ ,)1+<+ ]
. % (D 0 [ ,)1+<+4 ]
2.15.8.6.2.2.5.4.
[ e ]
> = ? 6 [@2!;:# ].
Imperat - wzr III. Schemat: $2
. A ( [) 4+-+ ]
. . A ( [) 4+<+ ]
2 os. m.
[) *,+-+ ]
.& % (
[) +-+<+ ]
. % ( [)O
+-+ <+4" ]
2 os. m.
2.15.8.6.2.2.5.3.

5 6 [879!:!;:# ].
Imperat - wzr II. Schemat: $
. % ( [) +-+<+ ]
2.15.8.6.2.2.5.2.
Dual.
[ e ]
[ "!$# ]

Imperat - wzr I c. Schemat:
%' ( & [) *,+-+ ]

.' &% ( / 0 [ *)1+2*,+ ]
2.15.8.6.2.2.5.1.

% ( D 0
Plur.
[ ,) <+-+ ]
. % ( D 0 [ ,)1+ <+4" ]
Dual.
% ( D 0
[ ,) <+-+3 ]
% ( D 0
[ ,) <+-+3 ]
E F86 H G [ I7879!:!'7J# ].
Imperat - wzr V. Schemat: $
Sg.
2 os. m.
. % K L [ M0,) +-++ ]
2 os. f.
. % K L [ M0,) +-++4 ]
Plur.
.& % K L
[ M0,) +-++ ]
. % K L [ M0, )O+-+ +4" ]
80
Dual.
. % K L
[ M0,) +-++3 ]
. % K L
[ M0,) +-++3 ]
Podstawy gramatyki arabskiej (NPORQ S T U<V T W X NPY X[Z]\T ^ NP_` T ^Q a^ U<bc]dU<e )
k i h8j i
Imperat - wzr VI. Schemat: l f g [ mnop2q'nJr ].
2.15.8.6.2.2.5.5.
Sg.
ts uwx v y v
2 os. m.
[ z {,|~} 4-{ ]
w
[ z {,|~} 4{ ]
2 os. f.
w [ z {,|~} 4-4 ]
Sg.
, [ -|~} {-{ ]
, [ -|~} {< ]
, [ -|~} {-4 ]
2 os. f.
[ z {,|~} 4-3 ]
Plur.
[ -|~} {- ]
Dual.
,
[ -|~} {-3 ]
,
[ -|~} {-3 ]

Plur.
[ |z } {- ]
[ |z {:} <4{ ]
Dual.
[ |z } {-3 ]
[ |z } {-3 ]

Imperat - wzr X. Schemat: $ [ ": ].
2.15.8.6.2.2.5.8.
Sg.
[ <z {,|~} <-{ ]

[ <z } {,|1< ]
[ <z {,|~} <-4 ]
2 os. f.
w
, [ -|{:} <4{ ]
Sg.
2 os. m.
w [ z {,|B4:} {4{ ]
,
[ |z } {-{ ]
[ |z } {< ]
[ |z } {-4 ]
2 os. f.
Dual.
[ z {,|~} 4-3 ]
[ P 9: ].
Imperat - wzr VIII. Schemat: $2
2.15.8.6.2.2.5.7.
2 os. m.
Plur.
8 [ P89: ].
Imperat - wzr VII. Schemat: $
2.15.8.6.2.2.5.6.
2 os. m.
[ z {,|~} 4- ]
w
w
Plur.
[ <z {,|~} <- ]
[ <z {,|1:} <4{ ]
Dual.
[ <z {,|~} <-3 ]
[ <z {,|~} <-3 ]
Imperat - wzr IV. Schemat: $ [ '": ]. Wzory imiesoww
2.15.8.6.2.2.6.
czasownika GEM.
Act.
w [|~} 4-24 ]
8
II
[||~} {-<
4 ]
Passi
v.

8
[|{,|124 ]
[||~} {-{
w8
III
[||~} 4-2
]
IV
[||~} <-24 ]
[|3z {,|~} {-<2

]
w8
8
[||~} 4-2
[||~} {-24 ]
[|3z {,|~} {-{
[|3} 4-
]
81
Podstawy gramatyki arabskiej (PR < P [] P <]< )
Act.
VI
[ 3 3--
]
VIII
VII
"
[ -2
[ -
4
]
[ , <-2
"
[ 3 4-2
[ -2
[ -
4
]
[ , -2
[ 3 4-4
]
[ 3 4-2
Passi
v.
[ 3 3--
]
2.15.8.6.2.2.7.
Wzr tematu
Masdary GEM.
II
Wzr tematu

: 24
VI
[ 4-24 ]

[

,
III
4-4
[ 3 3-34
]
VII

IV
] [ : 424 ]
VIII

"

[ <: 424 ]
[ <: 424 ]

[ -2,24 ]

[ < : 424 ]
[ 3 2 24 ]
2.15.8.7. Czasowniki hamzowe.

Wyr niamy tu czasowniki
a) PH (z hamz jako pierwszym radykaem).
b) MH (z hamz jako drugim radykaem).
c) UH (z hamz jako ostatnim radykaem).
Hamza to krtkie zwarcie krtaniowe, wyst puj ce rwnie w j zyku polskim wtedy, gdy staramy si
wyra nie oddzieli od siebie samogoski, np. gdy mwimy: "bo i my" w odr nieniu od "boimy", hamza pojawi
si pomi dzy [o] i [i]. W polskim zwarcie krtaniowe nie jest traktowane jako fonem. Arabska hamza jest
fonemem, a odpowiadaj cy jej znak graficzny odgrywa wa n rol w systemie zapisu.
82
Podstawy gramatyki arabskiej ( ! "#$ "&%(') *+,)- * ./* 0/1(23 4 )
2.15.8.7.1.
Czasownik PH.
2.15.8.7.1.1. Perfectum.
2.15.8.7.1.1.1.
PH. Wzr I. Strona czynna - temat: 578/6 9 : [ ; < =3>?=3@ ].

Sg.
Plur.
Dual.
3 os. m.
B A C3A D E [ F G H IJH K/H ]
Q P R S [ F G H IJH KUT ]
L M3O/N 3
Q P R S [ F G H IJH K+V ]
L /PO 3
3 os. f.
X W /PO Q3P R S [ F G H IJH K/HZY ]
[P O/W Q3P R S [ F\H I]G H K)^_H ]
a
` P /PO Q3P R S [ F\H I]G H K/HZY V ]
2 os. m.
XP O/W Q3P R S [ F\H I]G H KUY+H ]
b W a N O/W Q3P R S [ F\H I]G H KUY\cUI ]
a
` d P N O/W Q3P R S [ F\H I]G H KUY\cUIeV ]
2 os. f.
Xf O/W Q3P R S [ F\H I]G H KUY)g ]
ih a N O/W Q3P R S [ F\H IJH KUY G cU^j^_H ]
a
` d P N O/W Q3P R S [ F\H I]G H KUY\cUIeV ]
1 os. m., f.
XN /
O W Q3P R S [ F\H I]G H KUY\c ]
k
` P O/W Q3P R S [ F\H I]G H K)^ZV ]
k
` P O/W Q3P R S [ F\H I]G H K)^ZV ]
2.15.8.7.1.1.2.
PH. Wzr I. Strona bierna - temat: lnoqm p r [ s t u#vJwx ].

Sg.
Plur.
Dual.
3 os. m.
PO Qf y S [ F G cUIzg{K/H ]
L M3O N Qf y S [ F G cUIzg{KUT ]
L PO Qf y S [ F G cUIzg{K+V ]
3 os. f.
X W PO Qf y S [ F G cUIzg{K/HZY ]
[P O W Qf y S [ FcUI]G g{K)^_H ]
a
` P PO Qf y S [ FcUI]G g{K/HZY V ]
2 os. m.
XP O W Qf y S [ FcUI]G g{KUY+H ]
b W a N O W Qf y S [ FcUI]G g{KUY\cUI ]
a
` d P N O W Qf y S [ FcUI]G g{KUY\cUIeV ]
2 os. f.
Xf O W Qf y S [ FcUI]G g{KUY)g ]
1 os. m., f.
XN O W Qf y S [ FcUI]G g{KUY\c ]
ih a N O W Qf y S [ FcUIzg{KUY G cU^j^_H ]

k
` P O W Qf y S [ FcUI]G g{K)^ZV ]
a
` d P N O W Qf y S [ FcUI]G g{KUY\cUIeV ]
k
` P O W Qf y S [ FcUI]G g{K)^ZV ]
2.15.8.7.1.1.3.
PH. Wzr II. Strona czynna - temat: lno/| } r [ s t ~3vev?~3x ].

Sg.
Plur.
Dual.
3 os. m.
PO Q3h R S [ F G H IIJH K/H ]
L M3O N Q3h R S [ F G H IIJH KUT ]
L PO Q3h R S [ F G H IIJH K+V ]
3 os. f.
X W PO Q3h R S [ F G H IIJH K/HZY ]
[P O W Q3h R S [ F\H II]G H K)^_H ]
a
` P PO Q3h R S [ F\H II]G H K/HZY V ]
2 os. m.
XP O W Q3h R S [ F\H II]G H KUY+H ]
b W a N O W Q3h R S [ F\H II]G H KUY\cUI ]
a
` d P N O W Q3h R S
2 os. f.
Xf O W Q3h R S [ F\H II]G H KUY)g ]
ih a N O W Q3h R S
XN O W Q3h R S [ F\H II]G H KUY\c ]
[ F\H IIJH KUY G cU^j^_H ]

k
` P O W Q3h R S [ F\H II]G H K)^ZV ]
1 os. m., f.
2.15.8.7.1.1.4.
[ F\H II]G H KUY\cUIeV ]

a
` d P N O W Q3h R S
[ F\H II]G H KUY\cUIeV ]

k
` P O W Q3h R S [ F\H II]G H K)^ZV ]
PH. Wzr II. Strona bierna - temat: lnoq p r [ s t u#vevJwx ].

Sg.
Plur.
Dual.
3 os. m.
/PO Q y S [ F G cUIIzg{K/H ]
O N Q y S [ F G cUIIzg{KUT ]
L M3/
L /PO Q y S [ F G cUIIzg{K+V ]
3 os. f.
X W /PO Q y S [ F G cUIIzg{K/HZY ]
[P O/W Q y S [ FcUII]G g{K)^_H ]
a
` P /PO Q y S [ FcUII]G g{K/HZY V ]
2 os. m.
XP O/W Q y S [ FcUII]G g{KUY+H ]
b W a N O/W Q y S [ FcUII]G g{KUY\cUI ]
a O W Q y S
`d P N /
Xf O/W Q y S [ FcUII]G g{KUY)g ]
ih a N /
O W Q y S
2 os. f.
[ FcUII]G g{KUY\cUIeV ]
a O W Q y S
`d P N /
[ FcUIIzg{KUY G cU^j^_H ]
83
[ FcUII]G g{KUY\cUIeV ]
Podstawy gramatyki arabskiej ( # &() +) / /(3 )

/
1 os. m., f.
/ [ U] {U\ ]
/ [ U] {)Z ]
[ U] {)Z ]
2.15.8.7.1.1.5.
PH. Wzr III. Strona czynna - temat: 7 [ q?3 ].

Sg.
Plur.
Dual.
3 os. m.
[ J / ]
3 [ J U ]
[ J + ]
3 os. f.
[ J /Z ]
[ &] )_ ]
[ &] /Z ]
2 os. m.
[ &] U+ ]
[ &] U\U ]
[ &] U\Ue ]
2 os. f.
[ &] U) ]
1 os. m., f.
[ &] U\ ]
[ &J U Uj_ ]
[ &
] )Z ]
[ &] U\Ue ]
[ &] )Z ]
2.15.8.7.1.1.6.
PH. Wzr III. Strona bierna - temat: n [ J ].
3 os. m.
\ [ #z{/ ]
3 \ [ #z{U ]
Dual.
\ [ #z{+ ]
3 os. f.
\ [ #z{/Z ]
\ [ #] {)_ ]
\ [ #] {/Z ]
2 os. m.
\ [ #] {U+ ]
\ [ #] {U\U ]
\ [ #] {U\Ue ]
2 os. f.
\ [ #] {U) ]
1 os. m., f.
\ [ #] {U\ ]
\ [ #z{U Uj_ ]
\ [ #] {)Z ]
\ [ #] {U\Ue ]
\ [ #] {)Z ]
2.15.8.7.1.1.7.
Sg.
Plur.
PH. Wzr IV. Strona czynna - temat: 7 [ q?3 ] - odmiana

identyczna z PH. III.
2.15.8.7.1.1.8.
PH. Wzr IV. Strona bierna - temat: n [ #J ] odmiana jak PH

III (str. bierna).
2.15.8.7.1.1.9.
PH. Wzr V. Strona czynna - temat: n/ [ \ 3e?3 ].

Sg.
Plur.
Dual.
3 os. m.
3 [ + J / ]
3 3 [ + J U ]
3 [ + J + ]
3 os. f.
[ + J /Z ]
[ +\ ] )_ ]
[ +\ ] /Z ]
[ +\ ] U+ ]
[ +\ ] U\U ]
[ +\ ] U\Ue ]
[ +\ ] U) ]
[ \ J U Uj_ ]
[ +\ ] U\Ue ]
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
3
3

3

3 [ +\ ] )Z ]

3

3

3 [ +\ ] )Z ]
[ +\ ] U\ ]

PH. Wzr V. Strona bierna - temat: n [ #eJ ].
Sg.
Plur.
84
Dual.
Podstawy gramatyki arabskiej ( # &() +) / / 3 )
3 os. m.

3 os. f.

!

#

[ ]
[ " ]
[ ]
[ $ % '&( ]

[

)
[ $ % " ]

!

*

[ $ % ]
[ $ % ]
[ $ % , ]
[ $ &0&( ]
[ $ % , ]
2 os. m.
2 os. f.

!-

1 os. m., f.

!

) +

/

.
[ $ % ' ]
1

)

) +
[ $ % '&" ]
1

)
[ $ % '&" ]
[ $ % ]

8
PH. Wzr VI. Strona czynna - temat: 24573 6 3 [ 9:<; = >@?A:CB ].

Sg.
3 os. m.
H H
I J DFG E
3 os. f.
Z I H J H DFG E
2 os. m.
Y G
D E
ZH I J H F
2 os. f.
Y G
D E
Z I JH F
c
1 os. m., f.
WZ Y J H F
I DGE
Plur.
Dual.
U VCW J H DFG E
I
[ KLNM O P7QRLTSX ]
U H J H DFG E
I
[ KLNM O P7QRLTSL"K ]
Y G
[H I J H F
D E
[ KLNM\P7Q%O LTS'](L ]
^ _ H H J H DFG E
I
[ KLNM\P7Q%O LTSKL ]
Y Y H
` _ W I J DFG E
[ KLNM\P7Q%O LTSKaQ ]
^ b H _ W Y J H DFG E
I
[ KLNM\P7Q%O LTSK'd ]
e Y
f _ W I J H DFG E
[ KLNM O P7QRLTSL ]
[ KLNM\P7Q%O LTSKa ]
[ KLNM\P7Q%O LTSL"K P ]
[ KLNM\P7Q%O LTSKaQ,P ]
^ b H _ W Y J H DFG E
I
[ KLNM\P7QRLTSK O a]0](L ]
^g H Y J H F
I DGE
[ KLNM O P7QRLTSP ]
[ KLNM\P7Q%O LTSKaQ,P ]
^g H Y J H F
I DGE
[ KLNM\P7Q%O LTS']"P ]
[ KLNM\P7Q%O LTS']"P ]
l 8
PH. Wzr VI. Strona bierna - temat: 2i57h j k k [ 9$mn; = oT?RpqB ].

Sg.
2 os. m.
H C
V Wr W
I J c _ [ KaM O XsQdSL ]
Y
Z I H J VCWr _ W [ KaM O XsQdSL"K
c
HZ Y VCWr _ W
I Jc
[ KaMtXsQ%O dSKL
2 os. f.
Y V Wr _ W
Z I J C
c
c
1 os. m., f.
WZ
3 os. m.
3 os. f.
2.15.8.7.1.1.10.
Y C
V Wr W
I Jc _
Plur.
U VCW J VCWr _ W
I c
]
]
[ KaMtXsQ%O dSK'd ]
[ KaMtXsQ%O dSKa ]
[ KaM O XsQdSX ]
Y V Wr _ W
[H I J C
[ K aMtXsQ%O dS'](L
c
Y _ W Y VCWr _ W
` I Jc
Sg.
3 os. m.
3 os. f.
Y
Z I H b H } H~ U
2 os. m.
ZH
[ KaMtXsQ%O dSKaQ,P ]
[ KaMtXsQdSK O a]0](L ]
[ KaMtXsQ%O dSKaQ,P ]
e Y
f _ W I J VCWr _ W
c
^ g H Y J VCWr _ W
I c
[ Md@MtK O LTQRLTSL"K ]
U VCW b H } H ~ Y U
I
c
H[ Y H } H ~ Y U
I b c
[ Md@MtKLTQ%O LTSKL ]
Y Y H H Y
` _ W I b } ~ Uc
[ Md@MtK O LTQRLTSL ]
c
Y H H~ Y U
I b }
c
[ KaM O XsQdSP ]
^_ H H J C
V Wr W
I c _ [ KaMtXsQ%O dSL"K P
^ b H _ W Y J VCWr _ W
I c
[ KaMtXsQ%O dSKaQ ]
[ KaMtXsQ%O dS']"P ]
PH. Wzr VIII a. Strona czynna - temat: 24u 3

H H H~ Y U
I b }
Dual.
U H J VCWr _ W
I c
Plur.
^b H _ W Y J C
V Wr W
I c _
^ g H Y J VCWr _ W
I c
vxy w
3 hz
[ KaMtXsQ%O dS']"P ]
[ ;p{;|9 = :C?A:CB ].
[ Md@MtK O LTQRLTSX ]
[ Md@MtKLTQ%O LTS'](L ]
^_ H H b H } H ~ Y U
I
Dual.
U H b H } H~ Y U
I
c
[ Md@MtK O LTQRLTSP ]
c
[ Md@MtKLTQ%O LTSL"K P ]
^b H _ W Y b H } H ~ Y U
I
c
[ Md@MtKLTQ%O LTSKaQ ]
85
[ Md@MtKLTQ%O LTSKaQ,P ]
Podstawy gramatyki arabskiej (q sq \' q' 7 C )
2 os. f.
1 os. m., f.
2.15.8.7.1.1.11.
[ @tT% T' ]
0
[ @tTRT 0( ]
[ @tT% T, ]
[ @tT% T ]
[ @tT% T'" ]
x@
PH. Wzr VIII a. Strona bierna - temat: ix

Sg.
3 os. m.

C
3 os. f.
C
2 os. m.
C
2 os. f.

C
1 os. m., f.
C
[ @tT% T'" ]
[ 7n| sRq ].
Plur.
Dual.

C

[ $t ]

C

[ $t " ]

C
[ $t% '( ]
C

[ $t% ]
C C
C C

[ $t% ]
[ $t% , ]
C
C

C C

[ $t 0( ]
[ $t% , ]
C
C

[ $t ]
[ $t ]
[ $t% " ]
2.15.8.7.1.1.12.
(Czasownik
[ $t% ' ]
[ $t% ]
[ Cs ] to czasownik PH (rdze

Sg.
3 os. m.
3 os. f.

T
2 os. m.
2 os. f.

T

T
1 os. m., f.

[
[
[
[

T

T

"

#
T
% T

Sg.
3 os. m.
3 os. f.
UT
;1
< @"> A B
: =?
2 os. m.
U:
;1
< @"> A B
T =?
2 os. f.
U<
;1
< @"> A B
T =?
UQ
;1
< @"> A B
T =?
[ CEDGFF H DIKJMLN ]
;1=?
< @"> A B
Dual.

T

T

!

[
]
)+,* - .
&('
[ /10$232 4 065 798 ].
Plur.
;1
< @"> A B
: =?
[ CEDGFF H DIKJMLR ]
O
[ CEDGFF H DIKJMLNF ]
; T =?
< @"> A B
V: 1
[ CEDGFFDIH JMLWN ]
; =?
< @"> A B
@ 1
X::
[ CEDGFFDIH JMLFN ]
; T =?
< @"> A B
YT @ Q 1
< @"> A B
@ ;1=?
X[ : Q T
[ CEDGFFDIH JMLFDZ ]
[ CEDGFFDIH JMLFDZ!S ]
[ CEDGFFDIKJMLF H DW$WN ]
[ CEDGFFDIH JMLFDZ!S ]
[ CEDGFFDIH JMLF"J ]

[ CEDGFFDIH JMLFD ]
; =?
< @"> A B
^ 1
X: T
[ CEDGFFDIH JMLWS ]
86
Dual.
O PQ
< @"> A B
=?
] @ ;1
\ Q T

% T

T

!

$
[ t (T ]

[
]

[ $t% '" ]
w ktrym nast pia asymilacja pierwszego
Plur.
T

),
PH. Wzr VIII b. Strona bierna - temat:

;1
< @"> A B
: =?
1 os. m., f.
[ $t% '" ]
PH. Wzr VIII b. Strona czynna - temat:
radykau i infiksu):
2.15.8.7.1.1.13.
[ CEDGFF H DIKJMLS ]
[ CEDGFFDIH JMLNF S ]
@ ;1= < @"> A B

X[ : Q T
; =?
< @"> A B
^ 1
X: T
[ CEDGFFDIH JMLWS ]
Podstawy gramatyki arabskiej (_a`Mb c d egf d h i_aj ilknm"d o_ap"q d o1b rso egtsunvegw )
}~
PH. Wzr X. Strona czynna - temat: xzsy { | y [ l ].
2.15.8.7.1.1.14.
Sg.
Plur.
Dual.
3 os. m.

3 os. f.

[ g 6s ]
[ g 6" ]
[ g 6s ]

[ g 6 ]

[ g 6s ]

[ g 6 ]
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
2.15.8.7.1.1.15.
[ g 6 ]

[ g 6! ]

[ g 6" ]
[ g 6 $ ]

[ g 6! ]
[ g 6 ]
[ g 6" ]
[ g 6" ]
Sg.
3 os. m.
3 os. f.

[ E6 9s ]
[ 1 la ].
Plur.
Dual.
[ E6 9 ]
[ E6 9s ]
[ E6 9" ]
[ E6 9s ]
[ E6 9 ]
[ E6 9 ]
[ E6 9! ]
[ E6 9" ]
[ E6 9$ ]
[ E6 9! ]
[ E6 9 ]
[ E6 9" ]
[ E6 9" ]

1 os. m., f.

[ E6 9 ]
2 os. f.

PH. Wzr X. Strona bierna - temat:
2 os. m.
[ g 6 ]

2.15.8.7.1.2. Czasownik PH - Imperfectum - Indicativus.

Wzr I. Strona czynna.
Czasownik PH mo e by zbudowany w stronie czynnej wg trzech tematw:
[ 6 ],
[ ],
[ 9 ], w zale no ci od samogoski, jaka wyst puje w jego temacie. Czasowniki PH odmieniaj si w

imperfectum regularnie, z uwzgl dnieniem zasad ortografii hamzy. Sekwencja [ ] zamienia si w [ ].
2.15.8.7.1.2.1.
PH. Wzr I. Strona czynna - temat:

Sg.
[G ]

3 os. f.
[ ]
2 os. m.
[ ]

2 os. f.
1 os. m., f.
[ 1 ]
[ l ].
Plur.
3 os. m.
[ ]
3
s

Dual.
[ ]
[ " ]
[ ]
[ " ]
[ 1 ]
[ 1 ]
[ 1 ]
[ 1 ]
[G ]
87
[G ]
Podstawy gramatyki arabskiej (aM g a ln" a" 1 s gsng )
2.15.8.7.1.2.2.
3 os. m.
3 os. f.
PH. Wzr I. Strona bierna - temat: [ l ].

Sg.

[ ]
! " 1 [ 2 ]
! " 1 [ 2 ]

6 # * ! " 1 [ 25 % 78') ]
2 os. f.
1 os. m., f. 59 : [ &( ]
2 os. m.
2.15.8.7.1.2.3.
Dual.
!
* ,+ " # [ $ % -.'0/ ]
!
* ,+ " 1 [ 25 % -.'0/ ]
! " 1 [ 25 % &(') ]

! " 1 [ 25 3 4') ]
!
* ,+ " 1 [ 25 % -.'0/ ]
!
* ,+ " 1 [ 52 % -.'0/ ]
! " ; [' ]
! " ; [' ]

BC
PH. Wzr II. Strona czynna - temat: <>?A= @ D [ EGFIHJKJLNM ].

Sg.
3 os. m.
Plur.
! " # [ $ % &(') ]

! " # [ $ 3 4') ]
O ! " # [ $ PQ/R ]
O ! " #
Plur.
Dual.
!
* ,+ O " # [ $5PQ/R% -.'0/ ]
[ $5PQ/R% &(') ]
O ! " # [ $5P3 /R4') ]
!
* ,+ O " 1 [ 255PQ/R% -.'0/ ]
O ! " 1 [ 25 PQ/R ]

O ! " 1 [ 255PQ/R% &(') ]
!
* ,+ O " 1 [ 255PQ/R% -.'0/ ]
6 # * O ! " 1 [ 255PQ/R% 78') ]
O ! " 1 [ 255P3 /R4') ]
!
* ,+ O " 1 [ 255PQ/R% -.'0/ ]
O ! " ; ['$ PQ/R ]

O ! " ; ['$ PQ/R ]

3 os. f.
O ! " 1 [ 25 PQ/R ]

2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f. O S 9 : [ I PQ/R ]

2.15.8.7.1.2.4.
BC
PH. Wzr II. Strona bierna - temat: <>?AT @ D [ EGFIHJKJUHM ].

Sg.
3 os. m.
V ! " # [ $ P ]
3 os. f.
V ! " 1 [ 25 P ]
2 os. m.
V ! " 1 [ 25 P ]

2 os. f.
6 # * V ! " 1 [ 255P% 78') ]
1 os. m., f. V S 9 : [ I P ]

2.15.8.7.1.2.5.
V ! " #
Plur.
Dual.
!
* ,+ V " # [ $5P% -.'0/ ]
[ $5P% &(') ]

V ! " # [ $5P3 4') ]
!
* ,+ V " 1 [ 255P% -.'0/ ]
V ! " 1
!
* ,+ V " 1 [ 255P% -.'0/ ]
[ 255P% &(') ]
V ! " 1 [ 255P3 4') ]
!
* ,+ V " 1 [ 255P% -.'0/ ]
V ! " ; ['$ P ]

V ! " ; [' 5P ]

BC
PH. Wzr III. Strona czynna - temat: <>?>W XY@ D [ EGF[Z\JLNM ].

Sg.
Plur.
Dual.
3 os. m.
] + ! " # [ $ -.Q/R ]

] + ! " # [ $^-.Q/R% &(') ]
!
* ,+ ] + " # [ $^-.Q/R% -.'0/ ]
3 os. f.
] + ! " 1 [ 25 -.Q/R ]

] + ! " # [ $^-.3 /R4') ]
!
* ,+ ] + " 1 [ 25^-.Q/R% -.'0/ ]
2 os. m.
] + ! " 1 [ 25 -.Q/R ]

] + ! " 1 [ 25^-.Q/R% &(') ]
!
* ,+ ] + " 1 [ 25^-.Q/R% -.'0/ ]
2 os. f.
6 # * ] + ! " 1 [ 25^-.Q/R% 78') ]
] + ! " 1 [ 25^-.3 /R4') ]
!
* ,+ ] + " 1 [ 25^-.Q/R% -.'0/ ]
] + ! " ; ['$ -.Q/R ]

] + ! " ; ['$ -.Q/R ]

1 os. m., f. ] + S 9 : [ I -.Q/R ]
88
Podstawy gramatyki arabskiej (_N`[a b c dfe c g h(_Ni h^jk4c lm_Nn4o c l.a pl dfqrsdft )
2.15.8.7.1.2.6.
yz
PH. Wzr III. Strona bierna - temat: uAw>v x v { [ |G}[~\U ].

Sg.
Plur.
Dual.
3 os. m.
[$ . ]
[$^.% () ]
[$^.% .0 ]
3 os. f.
[ ^. ]

[$^.3 4) ]
[ 5^.% .0 ]
2 os. m.
[ 5 . ]

[ 5^.% () ]
[ 5^.% .0 ]
2 os. f.

[ 5^.% 8) ]
[ 5^.3 4) ]
[ 5^.% .0 ]
[$ . ]

[$ . ]

1 os. m., f. 5 [ I . ]

2.15.8.7.1.2.7.
PH. Wzr IV. Strona czynna - temat: >A [ G^N ].

Sg.
Plur.
Dual.
3 os. m.
[ QR ]
[$ QR% () ]
[$ QR% .0 ]
3 os. f.
[ QR ]

[$ 3 R4) ]
[ 5 QR% .0 ]
2 os. m.
[ QR ]

[ 5 QR% () ]
[ 5 QR% .0 ]
2 os. f.

[ 5 QR% 8) ]
[ 5 3 R4) ]
[ 5 QR% .0 ]
[ QR ]
[ QR ]
1 os. m., f. 5 [ QR ]

2.15.8.7.1.2.8.
PH. Wzr IV. Strona bierna - temat: AA [ GÛ ].

Sg.
Plur.
Dual.
3 os. m.
[ ]
[$ % () ]
[$ % .0 ]
3 os. f.
[ ]

[$ 3 4) ]
[ 5 % .0 ]
2 os. m.
[ ]

[ 5 % () ]
[ 5 % .0 ]
2 os. f.
[ 5 % 8) ]
[ 5 3 4) ]
[ 5 % .0 ]
[ ]

[ ]

1 os. m., f. 5 [ ]

2.15.8.7.1.2.9.
PH. Wzr V. Strona czynna - temat: > [ 5IKU ].

Sg.
3 os. m.
[),m P ]
3 os. f.
[ m,m P ]
2 os. m.
[ m,m P ]
2 os. f.

Plur.

Dual.
[),m5P% () ]
[),m5P% .0 ]
[),m5P3 4) ]
[ m,m5P% .0 ]

[ m,m5P% () ]
[ m,m5P% .0 ]
89

Podstawy gramatyki arabskiej (N[ f (N ^4 mN4 . ff )
[ m,m5P% 8) ]
[ m,m5P3 4) ]
1 os. m., f. [ 5,m P ]
3 os. f.
2 os. m.
Sg.
[

" [
Plur.

"

1 os. m., f. " [ *

[

+ [

2 os. f.
!
+ [

]
]

[

]

* / + [

[

*/
"
!

!
!
[

*/
"
* / + [

*/
"
!

[

]

# * / " [

] $

[0

&'
* / "

*/

$# */

]
]
]

PH. Wzr VI. Strona bierna - temat: , [ 5.-\U ].
Sg.
* / " [

1 os. m., f. * /" [ *

[

[

" [

$# */
* / + [

]

90
!

[

[

* / + [

!

!
!
[

*/
"

*/
"

*/
"

&'

* / "
$# */
*/

[

[

Dual.
* /

* / " [

()
Plur.
* / " [

!
Dual.

[0

* / [

[0

* / " [

2.15.8.7.1.2.12.
2 os. m.
[

* /

* / " [

1 os. m., f. * /" [

3 os. f.
"

Plur.
* / " [

3 os. m.

Sg.
* / [0

!
"
[

PH. Wzr VI. Strona czynna - temat: , [ 5.-\U ].
2.15.8.7.1.2.11.
2 os. f.
"
()
2 os. m.

!
"
[

$#
&'
[

3 os. f.

[

"

3 os. m.
$#
[

[

%
Dual.

[

" [

2 os. f.
[),m P ]

PH. Wzr V. Strona bierna - temat: > [ 5IKU ].
2.15.8.7.1.2.10.
3 os. m.
[),m P ]

[ m,m5P% .0 ]

]
]
]
Podstawy gramatyki arabskiej (132.4 5 6 798 6 : ;13< ;>=?@6 A
13B@C 6 A4 DEA 79FEGHI79J )
QR S
2.15.8.7.1.2.13.
PH. Wzr VIII a. Strona czynna - temat: KMNPL O T O [ UWVYXUIZ[3\ ].

Sg.
Plur.
3 os. m.
c df
e
] `b
Ê
_ a ga h
[i0jkml n joqpsrt ]
c df
e
u a v Ê

] `b
_ a ga h
3 os. f.
ced f c
] `b
Ê
_ a ga
[ l
jkml n joqpsrt ]
ced f
u$
| `b
a Ê
_ a g ah
2 os. m.
ced f c
] `b
Ê
_ a ga
[ l
jkml n joqpsrt ]
ced f c
u
] `b
a v Ê
_ a ga
2 os. f.
~a
1 os. m., f.
cY
] `b
Ê
_ a
ced f c
^ y `b
_ a ga
h E
[ l
jkml
joqpsrYn 'x0j ]
[ k>{El n joqpsrt ]
2.15.8.7.1.2.14.
[i0jkml
joqpsrYn {x!p ]
ced f c
uz Ê
a `b
_ a ga
[ l
jkml
joqpsrYn {x!p ]
ced f c
uz Ê
a `b
_ a ga
[ l
jkml
joqpsrYn {x!p ]
ced f c
uz Ê
a `b
_ a ga
[ l
jkml
joqpsrYn {x!p ]
[i0jkml
joqpsrYn wx0j ]
[i0jkml
jo}n psr@x0j ]
ced f c
u$
| `b
a Ê
_ a ga
ced f
] `b
Ê
_ a ga
Dual.
c a df a
uz a `be
y Ê_ gh
[ l
jkml
joqpsrYn wx0j ]
[ l
jkml
jo}n psr@x0j ]
[x0jkml n joqpsrt ]
ced f
] `b
Ê
_ a ga
PH. Wzr VIII a. Strona bierna - temat: P

Sg.
[ YII ].
Plur.
3 os. m.
a c a | g ] h
^ ] `b
3 os. f.
a c a | g ]c
^ ] `b
[ ltkml n jojrt ]
u$
a ^ | `b
a c a | g] h
2 os. m.
a c a | g ]c
^ ] `b
[ ltkml n jojrt ]
u
a v ^ ] `b
a c a | g ]c
2 os. f.
~a
1 os. m., f.
a c a |
^ ] `b
[itkml n jojrt ]
b

[x0jkml n joqpsrt ]
Dual.
u a v ^ ] `b

a c a | g ] h
y
uz ^ a `b
a c a | g] h
[itkml
jojrYn {x!p ]
uz ^ a `b
a c a | g ]c
[ ltkml
jojrYn {x!p ]
uz ^ a `b
a c a | g ]c
[ ltkml
jojrYn {x!p ]
uz ^ a `b
a c a | g ]c
[ ltkml
jojrYn {x!p ]
[itkml
jojrYn wx0j ]
a c a | g ]c
h ^ y `b
[ ltkml
jojrYn 'x0j ]
[ k*tkml n jojrt ]
2.15.8.7.1.2.15.
[itkml
jo}n jr@x0j ]
u$
a ^ | `b
a c a | g ]c
a c a | g ]
^ ] `b
[ ltkml
jojrYn wx0j ]
[ ltkml
jo}n jr@x0j ]
[xtkml n jojrt ]
PH. Wzr VIII b. Strona czynna - temat:

Sg.
3 os. m.
[i0jl'l n jIp.t ]
u a v ]

_ ga h
3 os. f.
ac
]
_ g
[ l
jl'l n jIp.t ]
a
u$
a |
_ gh
2 os. m.
ac
]
_ g
[ l
jl'l n jIp.t ]
ac
u
a v ]
_ g
2 os. f.
~a
1 os. m., f.
ce
]
_
[ l
jl'l
jIp.n 'x0j ]
[ kjl'l n jIp.t ]
2.15.8.7.1.2.16.
u$
a | _ g a c
a
]
_ g
ac
uz a
_ g
[ l
jl'l
jIp.n {x!p ]
ac
uz a
_ g
[ l
jl'l
jIp.n {x!p ]
ac
uz a
_ g
[ l
jl'l
jIp.n {x!p ]
[ l
jl'l
jIp.n wx0j ]
[ l
jl'l
jIn p.x0j ]
a
]
_ g
[x0jl'l n jIp.t ]
Sg.
[x0jl'l n jIp.t ]
[ mE0 ].
Plur.
a ]
]
gh
[itl'l n jI!jt ]
a ]
u
a v ]
gh
3 os. f.
a ]c
]
g
[ ltl'l n jI!jt ]
a ]
u$
a |
gh
2 os. m.
a ]c
]
g
[ ltl'l n jI!jt ]
a ]c
u
a v ]
g
2 os. f.
~a
1 os. m., f.
a c
]
[ k*tl'l n jI!jt ]
[i0jl'l
jIp.n {x!p ]
[i0jl'l
jIp.n wx0j ]
uz a
_ ga h
y
[i0jl'l
jIn p.x0j ]
3 os. m.
[ ltl'l
jI!jn 'x0j ]
[ $mE!s ].
Dual.
PH. Wzr VIII b. Strona bierna - temat:
h _ a g ]
[xtkml n jojrt ]
Plur.
]
_ ga h
h _ _ g a
a c a |
^ ] `b
g ]
a ]c
u$
a |
g
a ]
]
g
Dual.
y
[itl'l
jI!jn {x!p ]
a ]c
uz a
g
[ ltl'l
jI!jn {x!p ]
a ]c
uz a
g
[ ltl'l
jI!jn {x!p ]
a ]c
uz a
g
[ ltl'l
jI!jn {x!p ]
[itl'l
jI!jn wx0j ]
a ]
uz a
gh
[itl'l
jIn jx0j ]
[ ltl'l
jI!jn wx0j ]
[ ltl'l
jIn jx0j ]
[xtl'l n jI!jt ]
91
a ]
]
g
[xtl'l n jI!jt ]
Podstawy gramatyki arabskiej (3. 9 3 >@
3@ E 9EI9 )
b
2.15.8.7.1.2.17.
PH. Wzr X. Strona czynna - temat: ME m

Sg.
3 os. m.

I
I
3 os. f.

I
I
2 os. m.

I
I
2 os. f.
[ W>3 ].
Plur.
Dual.

I

I

I
I

[0E
qsY 0 ]
[ 0E
qsY ! ]
[
E qs ]
I
I

I
I

[
E qs ]

I
I

I
I

[
E
qsY 0 ]
[
E
qsY ! ]
I
I

I
I

[0E qs ]
[0E
} s@0 ]
[
E
qsY ! ]

I
I
[
E
} s@0 ]
[
E
qsY '0 ]
1 os. m., f.

I
I
[ E qs ]
[
E
qsY ! ]

I
I
[0E qs ]
PH. Wzr X. Strona bierna - temat: PE [

].
b
2.15.8.7.1.2.18.
3 os. m.

I
I
3 os. f.

I
I
2 os. m.

I
I
2 os. f.
Sg.
[ ]
[ ]
[ ]

I
I
Plur.

I

I

I
I

I
I
[ * ]
Dual.
[
Y 0 ]
[
Y ! ]
I
I

I
I

[
} @0 ]
[
Y ! ]

I
I

I
I

[
Y 0 ]
[
Y ! ]
I
I

I
I

[
} @0 ]
[
Y '0 ]
1 os. m., f.
I

I
[0E qs ]
[
Y ! ]

I
I
[ ]
I

I
[ ]
2.15.8.7.1.3. Czasownik PH. Imperativus.

PH. Imperat - wzr I. a. Schemat:
2 os. m.
2 os. f.

!
2 os. f.
[
].
Sg.
2.15.8.7.1.3.1.
2 os. m.

Plur.

[ ]
[ @ ]
[ ]
. [ /

0 . [
Sg.
]
@
. [ /
. [ /
"#
Plur.
[
]
[
]
$&% '
()+*(-,
[
].
. [ /
. [ /
m ' @0

[ 9 @0 ]
PH. Imperat - wzr I. b. Schemat:
Dual.

92
Dual.
)
2.15.8.7.1.3.2.
2 os. m.
2 os. f.
13254 6 7 8:9 7 ; <13= < >@?A7 BC13DAE 7 B(4 FGB 8:HGI@J8:K

PH. Imperat - wzr I. c. Schemat: LNO M [ P(Q-R ].
Sg.
TVS W U [ZX Y []\ ]

hjaVi b ` [XZY []\Nk ]
2.15.8.7.1.3.3.
2 os. f.
~Gm [ Y o ]
h~G [ Y oAk ]
2.15.8.7.1.3.4.
2 os. m.
2 os. f.
Sg.
Sg.
2 os. m.
2 os. f.
2.15.8.7.1.3.6.
2 os. f.
~Gm e [Co Y oo ]

h~G e [Co Y ooAk ]
2.15.8.7.1.3.7.
2 os. f.
~ m Ve e [C o Y f(o ]
h~ Ve e [Co Y f(oAk ]
2.15.8.7.1.3.8.
Sg.
2 os. m.
2 os. f.
Plur.
Dual.
^ ~Ge [ Y oCf
^ ~Ge [ Y oCf
]
]
Dual.
]
^ ~ e Vi [ Y f(Cf
^ ~ e Vi [ Y f(Cf
u
-q s t [ V wv+y&|{} ].
Plur.
Dual.
^ _~ ` Vi [ Y f(c ]
lge ~ m Vi [ (f Y Anpo ]
^ ~ e Vi [ Y f(Cf
^ ~ e Vi [ Y f(Cf
]
]
-q s xt A [& wvxwzy{yVw} ].
Plur.
^ _~G` e [Co Y ooc ]

lge ~Gm e [Co&oY oAnpo ]
Dual.
^ ~Ge e [C o Y ooCf
^ ~Ge e [C o Y ooCf
q xt [& wv&yVw} ].
Plur.
^ _~ ` Ve e [Co Y f(oc ]

lge ~ m Ve e [Co f(Y oAnpo ]
Imperat - wzr VIII. Schemat:
~ m i e m i^ [ C{ Y o ]
h~ i e m i^ [ C{ Y oAk ]
u
-q t [&v y&|{} ].
^ _~ ` Vi [ Y f(c ]
lge ~ m Vi [ (f Y Anpo ]
Imperat - wzr VI. Schemat:

Sg.
2 os. m.
^ _~G` [ Y oc ]
lge ~Gm [ &oY Anpo ]
PH. Imperat - wzr V. Schemat:

Sg.
2 os. m.
Plur.
PH. Imperat - wzr IV. Schemat:
~ m Vi [ Y f( ]
h~ Vi [ Y f(Ak ]
Dual.
]
u
-q sr t [xv wzy{y&|{} ].
PH. Imperat - wzr III. Schemat:
~ m Vi [ Y f( ]
h~ Vi [ Y f(Ak ]
2.15.8.7.1.3.5.
^ aVe b ` [ZX Y []\gf

^ aVe b ` [ZX Y []\gf
PH. Imperat - wzr II. Schemat:

Sg.
2 os. m.
Plur.
^ _àVb ` [ZX Y []\dc ]

lge aVm b ` [XZY []\Nnpo ]
Dual.
^ ~ e Ve e [C o Y f(oCf
^ ~ e Ve e [C o Y f(oCf
]
]
u
q s [ &|3v&wzyVw} ].
Plur.
^ _~ ` i e m i^ [ C{ Y oc ]
lge ~ m i e m i^ [ C{CoY Anpo ]
93
Dual.
^ ~ e i e m i^ [ C{ Y oCf
^ ~ e i e m i^ [ C{ Y oCf
]
]
]
]
)
35 : 3 @A C3A ( G :G@:
2.15.8.7.1.3.9.
2 os. m.
2 os. f.
Imperat - wzr X. Schemat:

Sg.
- x [ &&+&{ ].
Plur.
Dual.
G [ C: ]
G [ C :C Ap ]
G [ C: ]
G [ C: A ]
G [ C: C
G [ C: C
]
]
2.15.8.7.1.4. Wzory imiesoww czasownika PH.

Wzr
A.
G V [ (xZ
A
[ xZ
P.
II
G
[- x
]
VI
A.
P.
III
G
G V
[- xZ [
- (xZ
G V @
[C (xZ ]
V @
[C (xZ
VII
]
[ - xZ ]
G
[C xZ

[ - xZ
G
[C xZ
V
[- (xZ
VIII

[- xZ ]

[- xZ ]
IV
IX
G
[ xZ ]

[ xZ ]
2.15.8.7.1.5. Masdary PH.

Wzr
Wzr
II
[C xZ
III
VI
V @ [C (xZ
2.15.8.7.2.

[- ( GN&Z
IV
G
VIII
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.

[ C xZ

[ C{A (xZ ]
G
[ C:A{ (xZ
Czasownik MH.
2.15.8.7.2.1. Perfectum.
2.15.8.7.2.1.1.
VII
G [ (xZ

MH. Wzr I. Strona czynna a. - temat: [ ].

Sg.
[ & ]
[ & N ]
[G (C ]
[G (A ]

Plur.
&( ]
[G p ]
[G
(& ]
[G&
( p
94
Dual.
[ &@ ]

[G N ]
[G (&
[G (&
]
]
Podstawy gramatyki arabskiej (!#" $ % &(' % ) *+!, *.-0/% 12!34 % 15" 671 &(8790:&(; )
1 os. m., f.
2.15.8.7.2.1.2.
<=?@B> A CEF D [G7HI J HK5LM ]
O D @BA CED
N > F [G7HI J HKBPRQ ]
O D @BA CED
N > F [G7HI J HKBPRQ ]
UWV
MH. Wzr I. Strona czynna b. - temat: ST X [YZ [\]!^ ].
Sg.
Plur.
Dual.
3 os. m.
`2_ b a c _ [dfe gh2ikjlg ]
b
m np o a c _ [dfe gh2ikjrq ]
b
s _p a c _ [dfe gh2ikjut ]
3 os. f.
w v _p b a c _ [dfe gh2ikjlgRx ]
y_ p v b a c _ [d7gh e ikj{z|g ]
} b
s _ _p a c _ [d7gh e ikjlgRx t ]
2 os. m.
w_ p v b a c _ [d7gh e ikjrx2g ]
` v } o p v b a c _ [d7gh e ikjrx~j ]
} b
s _p o p v a c _ [d7gh e ikjrx~jut ]
2 os. f.
wa p v b a c _ [d7gh e ikjrxi ]
y } o p v b a c _ [d7gh2ikjrx e ~zz|g ]
} b
s _p o p v a c _ [d7gh e ikjrx~jut ]
1 os. m., f.
wo p v b a c _ [d7gh e ikjrx~ ]
b
s _ p v a c _ [d7gh e ikj{zRt ]
b
s _ p v a c _ [d7gh e ikj{zRt ]
2.15.8.7.2.1.3.
MH. Wzr I. Strona czynna c. - temat: [Z [\5Y ].

Sg.
Plur.
Dual.
3 os. m.
_ o _ [e gh~d7g ]
m nc o o _ [e gh~dq ]
s c _ o _ [e gh~d2t ]
3 os. f.
w v c _ o _ [e gh~d7gRx ]
y_ c v o _ [gh e ~dz|g ]
}
s _ c _ o _ [gh e ~d7gRx t ]
2 os. m.
w_ c v o _ [gh e ~dx2g ]
` v } o c v o _ [gh e ~dx~j ]
}
s _p o c v o _ [gh e ~dx~jut ]
2 os. f.
wa c v o _ [gh e ~dxi ]
y } o c v o _ [gh~dx e ~zz|g ]
}
s _p o c v o _ [gh e ~dx~jut ]
1 os. m., f.
wo c v o _ [gh e ~dx~ ]

s _ c v o _ [gh e ~dzRt ]

s _ c v o _ [gh e ~dzRt ]
2.15.8.7.2.1.4.
MH. Wzr I. Strona bierna - temat: [YZ \] ].

Sg.
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
2.15.8.7.2.1.5.
_ b a c
o [dfe ~h2i5g ]
w v b a c o [dfe ~h2i5gRx ]
w_ b a c o [d~h e i55x2g ]
wa b a c o [d~h e i55xi ]
wo b a c o [d~h e i55x~ ]
Sg.
3 os. m.
3 os. f.
w v c _ [dfe ghhggRx ]
w_ c _ [d7ghh e g5x2g ]
wa c _ [d7ghh e g5xi ]
2 os. f.
Plur.
[dfe ~h2i55q ]
[d~h e i5Bz|g ]
[d~h e i55x~j ]
[d~h2i55x e ~zz|g ]
[d~h e i5BzRt ]
Dual.
b ac
o [dfe ~h2i50t ]
}b
s _ a c o [d~h e i5gRx t ]
}b
s _p o a c o [d~h e i55x~jut ]
}b
s _p o a c o [d~h e i55x~jut ]
b
s _ a c o [d~h e i5BzRt ]
MH. Wzr II. Strona czynna - temat: R [YZ [\\[ ].

_ c _
2 os. m.
b
m n a c o
y_ b a c o
`v } o b a c o
y } o b a c o
b
s _ ac o
[dfe ghhgg ]
Plur.

m n c _ [dfe ghhg5q ]
y_ c _ [d7ghh e gBz|g ]
` v } o c _ [d7ghh e g5x~j ]
y } o c _
[d7ghhg5x e ~zz|g ]
95
c _
Dual.
[dfe ghhg0t ]
}
s _ c _ [d7ghh e ggRx t ]
}
s _p o c _ [d7ghh e g5x~jut ]
}
s _p o c _ [7
d ghh e g5x~jut ]
Podstawy gramatyki arabskiej (!# ( +! .0 2! 5 7 (70( )
1 os. m., f.
2.15.8.7.2.1.6.
?B E [7 5 ]
Sg.

+
3 os. f.
+ [f 25R ]
+ [ 552 ]
+ [ 55 ]
+
[ 55 ]
2 os. f.
1 os. m., f.
2.15.8.7.2.1.7.
[f 25 ]
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
2.15.8.7.2.1.8.
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
2.15.8.7.2.1.9.
3 os. m.

[f ]

[f R ]
Plur.
Dual.
+
[f 250 ]
+
[ 5R ]
+
[ 55u ]
+
[ 55u ]
+
[ 5BR ]
Dual.
[f 5 ]

[2 52 ]

[2 B| ]

[2 5 ]

[2 5 ]
[2 BR ]

[2 5 ]

[25 | ]
MH. Wzr III. Strona bierna - temat:

Sg.
[f 25 ]
[f 25R ]
[ 552 ]
[ 55 ]
[ 55 ]

[f 0 ]
[2 R ]
[2 5u ]
[2 5u ]
[2 BR ]

[ ].
Plur.
Dual.

[f 255 ]
[f 250 ]

[ 5B| ]
[ 5R ]

[ 55 ]
[ 55u ]

[255 | ] [ 55u ]

[ 5BR ]
[ 5BR ]
MH. Wzr IV. Strona czynna - temat: [ ].
Sg.
2 os. m.
[ 77 ]

[ 77R ]

[ 77 52 ]
2 os. f.
[ 77 5 ]
3 os. f.
Plur.
+
[f 255 ]
+ [ 5B| ]
+ [ 55 ]
+ [255 | ]
+
[ 5BR ]
MH. Wzr III. Strona czynna - temat: [ ].

Sg.
3 os. m.
B E
[7 BR ]
MH. Wzr II. Strona bierna - temat: [ ].
3 os. m.
2 os. m.
B E
[7 BR ]
Plur.

[ 775 ]

[ 77 B| ]

[ 77 5 ]
Dual.
[ 770 ]

[ 77 R ]

[ 77 5u ]

96
Podstawy gramatyki arabskiej ( "! # $ %'& $ ( )* + )-,/.0$ 1 203 $ 14! 561 %'768/9:%'; )
1 os. m., f.
2.15.8.7.2.1.10.
3 os. m.
LMORP N Q SUV T Q W [ <>=6?6< C =A@4B>D ]
lnk :mo qp r s
Sg.
[ t u vxw6ty4zG{ ]
2 os. f.
1 os. m., f.
F~ :mo
q p r s [ tvxw6t u y4z4>v ]
2 os. m.
2.15.8.7.2.1.11.
Sg.
2 os. m.
2 os. f.
m k k [{6w6{nt>t u {Az40y ]
1 os. m., f.
k k [{6w6{nt>t u {Az4>v ]
3 os. f.
2.15.8.7.2.1.12.
Sg.
2 os. m.
2 os. f.
m F~ o [>vxwvt>t u y4z40y ]
1 os. m., f.
~F o [>vxwvt>t u y4z4>v ]
3 os. f.
2.15.8.7.2.1.13.
Sg.
3 os. m.
PRQ SUT Q W
ZX [ Y N V [ <>=6?6< C =A@REJ ]
Dual.
|}
[ t u vxw6ty4z4 ]
k ~F :mo qp r s [ tvxw6t u y4zRH{ ]
0p ~F :mo qp r s [ tvxw6t u y4z4>vF ]
~F :mo qp r s
[ tvxw6ty4z4 u vFGH{ ]
~Fmo
k :qp r s [ tvxw6t u y4zR ]
mo
:qp r s [ t u vxw6ty4z/ ]
~Fmo
k :qp r s [ tvxw6t u y4zG{ ]
~Fmo
k :qp r s [ tvxw6t u y4z4>vFK ]
~Fmo
k :qp r s [ tvxw6t u y4z4>vFK ]
~Fmo
k :qp r s [ tvxw6t u y4zR ]

[>d0e ggni ].
Plur.
Dual.
| } r k k [{6wu {nt>t>{Az4 ]
k k k [{6w6{nt>t u {AzRH{ ]
0p k k
k k [{6wu {nt>t>{Az/ ]
k k k [{6w6{nt>t u {AzG{ ]
k k k
[ {6w6{nt>t u {Az4>vF ]
[ {6w6{nt>t u {Az4>vFK ]
k k
[ {6w6{nt>t>{Az4 u vFGH{ ]
k k k [{6w6{nt>t u {AzR ]
k k k
[ {6w6{nt>t u {Az4>vFK ]
k k k [{6w6{nt>t u {AzR ]
^:
\ [f:d`fAgg>hji ].
Plur.
Dual.
| } ~Fr o [>vxwu vt>ty4z4 ]

k ~F o [>vxwvt>t u y4zRH{ ]
0p ~F o
o [>vxwu vt>ty4z/ ]
k ~F o [>vxwvt>t u y4zG{ ]
k ~F o
[ >vxwvt>t u y4z4>vF ]
[ >vxwvt>t u y4z4>vFK ]
~F o
[ >vxwvt>ty4z4 u vFGH{ ]
k ~F o [>vxwvt>t u y4zR ]
MH. Wzr VI. Strona czynna - temat:
k k k k
[{6wu t>{AzG{ ]
[ <>=6?6< C =A@4B>DFIKJ ]
^`_
\] ab c [d0e fAg>hji ].
Plur.
MH. Wzr V. Strona bierna - temat:
lnk o [>vxwu vt>ty4zG{ ]

p ~F o [>vxwu vt>ty4zG{ ]
k ~F o [>vxwvt>t u y4z4{ ]
3 os. m.
~Fr :mo qp r s
MH. Wzr V. Strona czynna - temat:
k k k
[ {6wu {nt>t>{AzG{ ]
p k k [{6wu {nt>t>{AzG{ ]
k k k [{6w6{nt>t u {Az4{ ]
3 os. m.
PRQ SUT Q W
XZ[ Y N V [ <>=6?6< C =A@REJ ]
MH. Wzr IV. Strona bierna - temat:
p F~ :mo qp r s [ t u vxw6ty4zG{ ]

k ~F :mo qp r s [ t vxw6t u y4z4{ ]
m ~F :mo q p r s [ t vxw6t u y4z40y ]
3 os. f.
[ <>=6?6<>=A@4B C DFEGEH= ]
Plur.

[>d0e gni ].
| } r k k k [{6wu t>{Az4 ]
97
k ~F o
[ >vxwvt>t u y4z4>vFK ]
k ~F o [>vxwvt>t u y4zR ]
Dual.
k k k [{6wu t>{Az/ ]
Podstawy gramatyki arabskiej ( " ' * -/0 0 4 6 '6/:' )
2 os. m.
O
F 0
F 0
2 os. f.
F 0 [6 A40 ]
1 os. m., f.
F 0 [6 A4> ]
3 os. f.
2.15.8.7.2.1.14.
[6 >AG ]
[6 A4 ]
Sg.
n :
[ >x A4G ]
F : [ >x A4G ]
F : [ >xFA 44 ]
3 os. f.
2 os. m.
F : [>xFA 440 ]
2 os. f.
1 os. m., f.
F : [>xFA 44> ]
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
2.15.8.7.2.1.16.
F 0 [6 AG ]
F 0
[ 6 A4>F ]
[ 6 A4>FK ]
F 0
[ 6>A4 FGH ]
F 0 [6 AR ]
MH. Wzr VI. Strona bierna - temat:
3 os. m.
2.15.8.7.2.1.15.
F 0 [6 ARH ]
0 F 0
3 os. f.
2 os. m.
[ 6 A4>FK ]
F 0 [6 AR ]

[:0 n>j ].
Plur.
Dual.
> : [>x A44 ]

: [>x A4 ]

F : [>xFA 4 H ]
F : [>xFA 4G ]
F
F : [ >xFA 44>
]
:
[ >xFA 44> ]
F :
F :

[ >xFA44 H ]
F :

[ >xFA 4 ]

MH. Wzr VII. Strona czynna a. - temat:

Sg.
[ >xFA 44> ]
F : [>xFA 4 ]

[ >0 !n ].
Plur.
Dual.
# $ [ % n>AG ]
> & # $ [ % n>A4 ] 'G # $ [ % n>A ]
& # $ [ % n>AG ]
& # $ [ % 6n A H ]
& # $
[ % 6n AG ]
&
&
& $
# $ [ % 6n A4 ] # $
#
[ % 6n A4> ]
[ % 6n A4> ]
& # $ [ % 6n A40 ] & # $
& $
#
[ % 6n>A4 H ]
[ % 6n A4> ]
& # $ [ % 6n A4> ]
& # $ [ % 6n A ]
& # $ [ % 6n A ]
"
MH. Wzr VII. Strona bierna - temat:

Sg.
3 os. m.
F 0
(:
* ) [ 4+0 A>j ].
Plur.
Dual.
n ,* $ [ 4G ] > F ,* $ [ 44 ] ,* $ [ 4 ]

F ,* $ [ 4G ]
F ,* $ [ 4 H ]
F , $
[ 4G ]
F
F ,* $
,* $ [
44 ] ,* $

[
44> ]
98
[
44> ]
Podstawy gramatyki arabskiej (-.0/ 1 2 354 2 6 7+-8 7:9;<2 =>-?<@ 2 =A/ BC= 35DCEFG35H )
2 os. f.
O S<Q T U
JL
I M K N+I PR
1 os. m., f.
OJLM K N+I PR
O S<Q T U
2.15.8.7.2.1.17.
[ V!WXZY[W\V ] Â_A`<^ ]
O S<Q T U
b c O M K N+I PR
a
fhi g c O M K N+I O S<T U

PRQ
[ V!WXZY[W\V>Â_A` ] WXXed ]
[ V!WXZY[W\V ] Â_A`*Wjk ]
fhl g M K N+I O S<T U

PRQ
[ V!WXZY[W\V ] Â_A`*W ]
qsr
mn op tRuv
MH. Wzr VIII. Strona czynna - temat:

Sg.
fhl g M K N+I O S<T U

PRQ
[ V!WXZY[W\V ] Â_ Xk ]
Plur.
[ V!WXZY[W\V ] Â_ Xk ]
[ w*x y+z { |}w!|~ ].

* G
[ >5 *A ]
G

[ >5> e ]
Dual.
3 os. m.
G

3 os. f.
[ >5 * ]

G

2 os. m.
[ >5> A> ]

< G
[ >5> A* ]
[ >5> A* ]
2 os. f.
[ >5>*A e ]
[ >5> A* ]
1 os. m., f.
2.15.8.7.2.1.18.
[ >5 * ]
[ >5> A* ]
Sg.
G
}
3 os. f.

G }
2 os. m.

G }
2 os. f.

G }
1 os. m., f.
}

G
Plur.
[ >5> ]
[ wAGy+z { w*x~ ].
Dual.
[ ! \>AA ]
G
}
[ ! \>A ]
[ !*\ A e ]
G
}
[ !*\ A ]

G }
[ !*\ AA> ]

< G }
G
}
[ !*\ AA* ]
[ !*\ AA* ]

G }
G
}
[ !*\>AA e ]
[ !*\ AA* ]
[ !*\ AA< ]
[ !*\ AA* ]
G }

[ !*\ A ]
MH. Wzr X. Strona czynna - temat:

Sg.
3 os. f.
1 os. m., f.
Gqs
r
u t}
[ ! \>A ]
[ ! \>A ]
G

2 os. f.
[ >5> ]

* G }
3 os. m.
2 os. m.
[ >5> ]
MH. Wzr VIII. Strona bierna - temat:
3 os. m.
2.15.8.7.2.1.19.
[ >5> A< ]
[ >5 * ]
[ >5 CC* ]

* G
mn o
r s
q R
r
p t uv
Plur.
[ >5 CC*A ]
G
}
[ !*\ A ]
[ w*x y+z { |[y[w!|~ ].

G

Dual.
[ >5 CC* ]

G
[ >5 CC* ]
[ >5>CC e ]
[ >5>CC ]
[ >5>CC A> ]
[ >5 CC A* ]
[ >5>CC A* ]
[ >5>CC A< ]
[ >5>CC*A e ]
[ >5>CC A* ]
[ >5>CC A* ]
[ >5>CC ]
[ >5>CC ]

< G
99
G

G

G

Podstawy gramatyki arabskiej (0 5 + :< >< A C 5CG5 )
2.15.8.7.2.1.20.
MH. Wzr X. Strona bierna - temat:

Sg.
3 os. m.

}

G
3 os. f.
G

}
2 os. m.
[ ! C>A ]
1 os. m., f.
[ AG+ G[* ].
Plur.
[ ! C>AA ]
3 os. m.
3 os. f.

2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
[

[ ! C>A ]
[ !*C A e ]
[ !*C A ]
G

}
}

G

G
}
[ !*C AA> ]
[ !*C AA* ]
[ !*C AA* ]
[ !*C AA< ]
[ !*C AA*e ]
[ !*C AA* ]
}

G
G
}
G
}
[ !*C AA* ]
[ !*C A ]
[ !*C A ]
}

G

G
}

Sg.
Dual.
[eCC*5 A

[ >CC*5 A

[ >CC*5 A

[ >CC*5 A

[ CC* ]
CC*
[ CC* ]
[ >CC*5 e ]
[ CC* ]
2.15.8.7.2.2.1.2.
3 os. m.

[
Plur.
* [eCC*5 +e ]

[e
CC e ]

* [ >CC*5 +e ]

[ >CC e ]

[ CC* ]

MH. Wzr I b. Strona czynna - temat: [ !" ].
Sg.
$
3 os. m.
# % [ '& ![ ]
3 os. f.
# $ % [ '& ![ ]
2 os. m.
# $ % [ '& ![ ]
$ %

2 os. f.
[ >'& ! e ]

1 os. m., f. # $ ( [ '& ![ ]
2.15.8.7.2.2.1.3.

[ ].
MH. Wzr I a. Strona czynna - temat:
[ CC* ]

[ ! C>A ]
G
}
2.15.8.7.2.2.1.
Indicativus.
2.15.8.7.2.2.1.1.
Dual.
G

}
}

G
G

}
2 os. f.

* G
}
s
\ }
Plur.
$
G
% [e'& ! +e ]
$ %

[e
'& <e ]
G
$ % [ >'& ! +e ]
$ %

[ >'& <e ]
# $ % [ '& ![ ]
MH. Wzr I. Strona bierna - temat:

Sg.
C*

*
[
Plur.
C*5 +e
100
Dual.

$ %

[e'&

$ %

[ >'&
! A

$ %

[ >'&
! A

$ %

[ >'&
! A
$ %

[ '&
! A
![
[ " ].

[
Dual.
C*5 A
Podstawy gramatyki arabskiej ()+*-, . / 021 / 3 45)+6 487:9;/ <=)+>;? / <!, @'< 02A'B:C"02D )
FHE G IKL J E
MN [ O P QSR'TVUXWYQ ]
FHE G IKL J E
2 os. m.
MN [ O P QSR'TVUXWYQ ]
^ G IKJ
mo
2 os. f.
Z n L ME N [ OVQSR'TVUXW2P pKbdU ]
kr
1 os. m., f. FHE G IKq J [ T P QSR'TVUXWYQ ]
3 os. f.
2.15.8.7.2.2.1.4.
Sg.

S [aS V=!Y ]

3 os. f.
S [ VS V=!Y ]

2 os. m.
S [ VS V=!Y ]
S
o
2 os. f.
[ VS' V=!2 Kd ]
1 os. m., f.
S [ S V=!Y ]
Sg.
S
[aS =!Y ]
S
3 os. f.
[ VS =!Y ]
S
2 os. m.
[ VS =!Y ]
S
o
2 os. f.
[ VS==!2 Kd ]
1 os. m., f. S [ S =!Y ]
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
Dual.
] S [aS' V=!2 ! ]
S
] [ VS' V=!2 ! ]
S
] [ VS' V=!2 ! ]
S
] [ VS' V=!2 ! ]

S [aS V=!Y ]
Plur.
: V [aS' VVX2 5d ]
] [aS ' V Xcd ]
: V [ VS' VVX2 5d ]
] [ VS' V Xcd ]
H
[aS VVXY ]
Dual.
] [aS' VVX2 ! ]

] [ VS' VVX2 ! ]

] [ VS' VVX2 ! ]

] [ VS' VVX2 ! ]
H
[aS VVXY ]
y
MH. Wzr III. Strona czynna - temat: uw {}~ | [ "VV ].
3 os. m.
2.15.8.7.2.2.1.7.
Plur.
: V S [aS' V=!2 5d ]
] S [aS' V !cd ]
: V S [ VS' V=!2 5d ]
] S [ VS' V !cd ]

S [aS V=!Y ]
{ y ~ | [ " ].
MH. Wzr II. Strona bierna - temat: Y }
Sg.
H
3 os. m.
[aS VVXY ]
H
3 os. f.
[ VS VVXY ]
H
2 os. m.
[ VS VVXY ]

o
2 os. f.
[ VS' VVX2 Kd ]
H
1 os. m., f. [ S VVXY ]

2.15.8.7.2.2.1.6.
GgHG I L J E
MN [ OVQSR'TVUXW2P h!bi ]
ef
GgHG IKL J E
ef
GgHG IKL J E
ef
FHE G IKL J E
Ms [btP QSR'TVUXWYQ ]
xzy
MH. Wzr II. Strona czynna - temat: uwv {}~ | [ "V ].
3 os. m.
2.15.8.7.2.2.1.5.
[]Z ^ \ G IKL J ME _ [àQSR'T P UXWcbdU ]

^ k G IKJ
Z L ME N [ OVQSR'TVUXW2P l5bdU ]
f:j
[]Z ^ \ G IKL J ME N [ OVQSR'T P UXWcbdU ]
FHE G IKL J E
Ms [btP QSR'TVUXWYQ ]
Plur.
: V S [aS==!2 5d ]
] S [aS= !cd ]
: V S [ VS==!2 5d ]
] S [ VS= !cd ]
S
[aS =!Y ]
Dual.
]S [aS==!2 ! ]
S
] [ VS==!2 ! ]
S
] [ VS==!2 ! ]
S
] [ VS==!2 ! ]
S
[aS =!Y ]
y { y |
~ [ "V ].
MH. Wzr III. Strona bierna - temat: }
Sg.

[aS VXY ]

[ VS VXY ]

[ VS VXY ]

o
[ VS=VX2 Kd ]
Plur.
: V [aS=VX2 5d ]
] [aS= Xcd ]
: V [ VS=VX2 5d ]
] [ VS= Xcd ]
101
Dual.
] [aS=VX2 ! ]

] [ VS=VX2 ! ]

] [ VS=VX2 ! ]

] [ VS=VX2 ! ]
Podstawy gramatyki arabskiej (+- 2 5+ 8:; =+; ! ' 2':"2 )
;
1 os. m., f. w
[ S VXY ]
2.15.8.7.2.2.1.8.
Sg.

" [t S ]

3 os. f.
" [ S ]

2 os. m.
" [ S ]
" [ VS ]
2 os. f.
1 os. m., f.
" [ S ]
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
( ' [ VS
]
1 os. m., f. & ' [ S
]
2 os. f.
3 os. m.
3 os. f.
&* 2 ' 3

[ 545' 6
]
2 os. m.
&* 2 ' 3

[ 545' 6
]
2 os. f.
( 2 ' 3

[ 545'6
]
1 os. m., f. &* 2 ' [
45' 6
]
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
Dual.
" [aS

"
[ VS

"
[ VS

"
[ VS
Plur.

( ' [aS
]
( ' [aS ]

( ' [ VS
]
( ' [ VS ]
& '

[ t S
]
Dual.
)* ' [aS

)* ' [ VS

)* ' [ VS

]
]
)* ' [ VS

& '
[ t S

]
]
]

]
+ #-, , ,
.
MH. Wzr V. Strona czynna - temat: ! [ $0/
$1$%$ ].
Sg.
&* 2 ' 3

[45' 6
]
2.15.8.7.2.2.1.11.
Plur.

" [aS ]
" [aS ]

" [ VS ]
" [ VS ]

" [ t S ]

"
[ t S ]
"#
MH. Wzr IV. Strona bierna - temat: ! } [ "%$ ].
Sg.
& '

[t S
]
& '

[ S
]
& '

[ S
]
2.15.8.7.2.2.1.10.
w
; [aS VXY ]
z
MH. Wzr IV. Strona czynna - temat: w } [ "V ].
3 os. m.
2.15.8.7.2.2.1.9.
w
; [aS VXY ]

( 2 ' 3
Plur.

[45'6
]
( 2 ' 3

[45'6
]

( 2 ' 3

[ 545'6
]
( 2 ' 3 [ 545'6
]
&* 2 ' 3

[ 45' 6
]
2
) ' 3
Dual.

[45'6
]
2
) ' 3

[ 545'6
]
2
) ' 3

[ 545'6
]
2
) ' 3

[ 545'6
]
&* 2 ' 3

[ 45' 6
]
+ #-, ,
.
MH. Wzr V. Strona bierna - temat: ! [ */
$1$%$ ].
Sg.
&* 2 ' 3

[a75' 6
]
&* 2 ' 3

[ V75' 6
]
&* 2 ' 3

[ V75' 6
]

( 2 ' 3
Plur.
2
) ' 3
Dual.

[a75'6
]
[a75'6

( 2 ' 3 [a75'6
] ) 2 ' 3

[ V75'6

2

( 2 ' 3
) ' 3
102
]
]
Podstawy gramatyki arabskiej (8:9<; = > ?A@ > B C8:D CFEGH> I58:JHK > I; LI ?AMNOP?AQ )
`b
_ ec a d f g _ h _ j i k
[ R
S7R5TUT6V
V
TXWAY Z[T ]
m_ cen d f g _ h_ ji k [ R
S7R5TUT6V
V Y TXWe[T ]
[ R
S7R5TUT6V
V
TXWAY \[^] ]
df
o pqr g _ h_ ji k
[ R
S7R5TUT6V
V
TXWAY l[T ]
1 os. m., f. si d f g _ kH_ t u [ V%S7R5TUvY T6V
V
TXW4S ]
si d f g _ h_ i
j w [[xS7R5TUvY T6V
V
TXW4S ]
[ R
S7R5TUT6V
V
TXWAY \[^] ]
si d f g _ h_ i
jw [[xS7R5TUvY T6V
V
TXW4S ]
2 os. f.
2.15.8.7.2.2.1.12.

MH. Wzr VI. Strona czynna - temat: y{%| z } ~ z z z [ 0
1
%6 ].
Sg.
[45v
X4 ]

H
3 os. f.
H [ 545v
X4 ]
[455
XA ]
H [455 Xe ]
2 os. m.
H [ 545v
X4 ]

H
[ 5455
XA ^ ]
H
H
b

[ 5455
XA ]
H [ 5455 Xe ]
[ 5455
XA ^ ]
H
[ 5455
XA ]
1 os. m., f.
H [
45v
X4 ]
H [45v
X4 ]
3 os. m.
2 os. f.
2.15.8.7.2.2.1.13.
Plur.
H
Dual.
[455
XA ^ ]
H
[ 5455
XA ^ ]
H [45v
X4 ]
P
MH. Wzr VI. Strona bierna - temat: y{%| z } ~ z z [ *
1
%6 ].
3 os. m.
Sg.
[x75v
X4 ]

H
3 os. f.
H [
75v
X4 ]
[x755
XA ]
H [x755 Xe ]
2 os. m.
H [
75v
X4 ]

H
[
755
XA ^ ]
H
H
b

[
755
XA ]
H [
755 Xe ]
[
755
XA ^ ]
H
[
755
XA ]
1 os. m., f.
H [ %75v
X4 ]
H [x75v
X4 ]
2 os. f.
2.15.8.7.2.2.1.14.
H
Dual.
[x755
XA ^ ]
H
[
755
XA ^ ]
H [x75v
X4 ]

MH. Wzr VII. Strona czynna - temat: ~
z z [ P1{
].
Sg.

[0v 654 ]

3 os. f.
[ 50v 654 ]

2 os. m.
[ 50v 654 ]

b
2 os. f.
[ 5065A ]

1 os. m., f.
[
0v 654 ]
3 os. m.
Plur.
Plur.

[065A ]

[06 e ]

[ 5065A ]

[ 506 e ]

[0v 654 ]
103
Dual.

[065A ^ ]
[ 5065A ^ ]

[ 5065A ^ ]

[ 5065A ^ ]

[0v 654 ]
Podstawy gramatyki arabskiej (:< A : FH 5:H APA )
2.15.8.7.2.2.1.15.
3 os. m.
P [ 1{%6 ].
MH. Wzr VII. Strona bierna - temat: 4 -
Sg.
*

[x0v 6
X4 ]

*

[
0v 6
X4 ]
*

2 os. m.
[
0v 6
X4 ]

2 os. f.
[
06
XA ]

1 os. m., f. *
[ %0v 6
X4 ]
3 os. f.
2.15.8.7.2.2.1.16.
# $ %
2.15.8.7.2.2.1.17.
[x06
XA ]
[x06 Xe ]

[
06
XA ]
[
06 Xe ]
*

[x0v 6
X4 ]
*
[
06
XA ]

*
[
06
XA ]

*
[
06
XA ]
*

[x0v 6
X4 ]
Plur.

( $ % [&56'A ]
( $ % [&56 e ]

( $ % [ 5&56'A ]
( $ % [5&56 e ]
# $ % [& ,+ 6' 4 ]
Plur.

% [x&56
XA ]
% [x& 56 Xe ]

% [
& 56
XA ]
% [
& 56 Xe ]
* %
[x& 6
X4 ]
MH. Wzr X. Strona czynna - temat:

Sg.
[& '4 ]
3 os. m.
# $ %
3 os. f.
# $ % [5 & '4
2 os. m.
# $ % [5 & '4

( $ %

[ "!

-/. 0 2 1 [ 43 56!
].
Dual.
* % [x&56
XA ]
* % [
& 56
XA
]
* % [
& 56
XA
]
* % [
& 56
XA
]
* %
[x& 6
X4 ]

[ 7 "!
Plur.
) $ %
Dual.
[&5'A ]
( $ % [& 5 e ]

( $ %
[ 5&5'A ]
) $ %
[ 5&5'A ]
[&5'A ]
) $ %
[ 5&5'A ]
104
].
Dual.
) $ % [&56'A ]
) $ % [ 5&56'A ]
) $ % [ 5&56'A ]
) $ % [ 5&56'A ]
# $ % [& 6'4 ]
MH. Wzr VIII. Strona bierna - temat:
Sg.
*
%
3 os. m.
[x& 6
X4 ]
* %
3 os. f.
[
& 6
X4 ]
* %
2 os. m.
[
& 6
X4 ]
%

2 os. f.
[
& 56
XA ]
1 os. m., f. * % * [ %& 6
X4 ]
2.15.8.7.2.2.1.18.
Dual.
*
[x06
XA ]
MH. Wzr VIII. Strona czynna - temat:
Sg.
[& 6'4 ]
# $ % [5& 6'4 ]
3 os. f.
# $ % [5& 6' 4 ]
2 os. m.
( $ %

2 os. f.
[5& 56' A ]
1 os. m., f. # $ % * [
& 6' 4 ]
3 os. m.
Plur.
].
Podstawy gramatyki arabskiej (8:9<; = > ?A@ > B C8:D CFEHGI> J'8:KIL > JM; NOJ ?APOQHR4?AS )
2 os. f.
1 os. m., f.
T W V X4V Z Y [ T Z Y \T ]
iT W j X4V Z Y [ T Z Y \T ] ['^ _O`&^'_OÒa d bMckfh_
[ ^'_O`&^'_OÒa'bMcAd egfh_ ]
rq 4X V Z Y [ T s Y n t [ a _O`&^ d _OÒa'bMc/u
2.15.8.7.2.2.1.19.
rq 4X V Z Y [ T Z Y \T v [h
f _O`&^ d _OÒa'bMc/u
g
[
& OO/
3 os. f.
g
[ & OO/
2 os. m.
g
[ & OO/
2 os. f.
1 os. m., f.
MH. Wzr X. Strona bierna - temat:

Sg.
3 os. m.
l mno X4V Z Y [ T Z Y \T ]

[ ^'_O`&^'_OÒa'bMcAd pMfb ]
rq X4V Z Y [ T Z Y \T v [fh_O`&^ d _OÒa'bMc/u
H g
w/x y{|~z } |2z [ 4 56
Plur.
g

g

g

[&'OOA h ]
g
g [
&'OO kh
H g
g
[ 5 & OO/
Dual.
[ &'OOA M ]
[ &'OOA M ]
g [ &'OO kh
[ &'OOA gh ]
].
[&'OOA M ]
[ &'OOA h ]
g
g
[
& OO/
[ &'OOA M ]
g
[
& OO/
2.15.8.7.2.2.2.
Czasownik MH - Imperativus.
2.15.8.7.2.2.2.1.1.
Wzory trybu rozkazuj cego czasownika MH. Imperat
wzr I. a. Schemat: [ :56 ].
Sg.
2 os. m.
2 os. f.
g
[ A"4 ]
k g [ A"4k ]
2.15.8.7.2.2.2.1.2.
2 os. f.
[ 5 ]
[ 5I ]
2.15.8.7.2.2.2.1.3.
2 os. f.
6 [, MM ]
[, MMk ]
2.15.8.7.2.2.2.1.4.
2 os. m.
Dual.
g [ A"4H
g [ A"4H
Plur.
[ 5& ]
[ 5 Ih ]
MH. Imperat - wzr II. Schemat:

Sg.
2 os. m.
Plur.
k g [ A"4M ]
k g [ 'A"{ kh ]
MH. Imperat - wzr I. b. Schemat:

Sg.
2 os. m.
Sg.
Plur.
]
]
].
Dual.
[ 5'
[ 5'
6 [ ""
]
]
].
Dual.
[, MMH
[, MMH
[, MMM ]
[O M{ Mkh ]
Plur.
[, /MM
[ M M

MH. Imperat - wzr III. Schemat:
[, /M
[ "
]
]
].
Dual.
[, /MH
]
105
Podstawy gramatyki arabskiej (:< A : FHI ':I M O 4 )

2 os. f.
[

2.15.8.7.2.2.2.1.5.

2 os. m.
2 os. f.
F 57 5 3
K G
8 9;
:
[ < = >?2@ AB ]

[ < = >?2@ ABL ]
2.15.8.7.2.2.2.1.6.
2 os. m.
XZY [ T
3 \M M
2 os. f.
Y[
K a5 \M TM
Sg.
[ ]^>?_= >.@@,>`B ]
[ ]^>?_= >.@@,>`BL ]
2 os. m.
[ ]^>?_= J@,>`B ]
K a 5 gM d \ M T M
2 os. f.
NFGO 7 5 8:
3 9;
M
E
a Y[ T
CD \ M M
Na O Y [ \ T
M M M
[ ]^>?_= J@,>`BL ]
2.15.8.7.2.2.2.1.8.
E
a g d T
CD M \ M M
Na O g d \ T
M M M M
46
3 75
5
\M h3 C
2 os. f.
F 57 5 h 3 5
K G
\M C
[ <ÂkPl?_= >.@ AB ]
CD
46
3 7 5 m M 8 3 5C
2 os. f.
K FG5 7 5 m M 8 3 5C
Dual.
[ < = >?2@ ABH ]
[ < = >?2@ ABJ ]
[ <0>?2@= ABP!> ]
9I
75 3
8:9 ;
[ < = >?2@ ABJ ]
46Q S T
R 9 M
[ <Â?G] = >.@ AB ]

[ <Â?G] = >.@ ABL ]
2.15.8.7.2.2.2.1.10.
2 os. m.
46
3 7 5 \ 3 m M 8 3 5C
2 os. f.
F 57 5 3 m 3 5
K G
\ M8 C
[ <Â?G] = >?2@ AB ]

[ <Â?G] = >?2@ ABL ]
Dual.
[ ]^>?_= >.@@,>`BH ]
Y[
9b \ M T M
[ ]^>?_= >.@@,>`BJ ]
[ ]^>?>.@@= >`BP!> ]
Y[
9b \ M T M
[ ]^>?_= >.@@,>`BJ ]
4 ced S T
M 9 M
[ U0),+0fe-*)61 ].
Plur.
Dual.
[ ]^>?_= J@,>`BH ]
9b g M d \ M T M
[ ]^>?_= J@,>`BJ ]
[ ]^>?^J@= >`BP!> ]
9b g M d \ M T M
[ ]^>?_= J@,>`BJ ]
465 S h 3 5
R 9 C
[ (0/ji+V)W-0/21 ].
Dual.
[ <ÂkPl?_= >.@ ABH ]
9I
[ <ÂkPl?>.@= ABP!> ]
9I
E
FG7 5 m 3 5
CD
M8 C
NFGO 7 5 m 8 3 5
M
M C
75
5
\M h3 C
[ <ÂkPl?_= >.@ ABJ ]
75
5
\M h3 C
[ <ÂkPl?_= >.@ ABJ ]
465 m n O 5
R M C
[ (0/j+oU0)W-0/21 ].
Plur.
Dual.
[ <Â?G] = >.@ ABH ]
5
75
9I m M 8 3 C
[ <Â?G] = >.@ ABJ ]
[ <Â?G]^>.@= ABP!> ]
9I
7 5m 3 5
M8 C
[ <Â?G] = >.@ ABJ ]
MH. Imperat - wzr X. Schemat:

Sg.
[ U0),+V)W-2-*)61 ].
Plur.
MH. Imperat - wzr VIII. Schemat:

Sg.
2 os. m.
[ (*),+.-0/21 ].
Plur.
5
\M h3 C
NFGO 7 5 \ h 3 5
M
M C
[ <ÂkPl?_= >.@ ABL ]
2.15.8.7.2.2.2.1.9.
E
FG7 5

75 3
9 I 8:
9;
MH. Imperat - wzr VII. Schemat:

Sg.
2 os. m.
& "'
$ %
[
Plur.
MH. Imperat - wzr VI. Schemat:

Sg.
3 gM d \ M T M
E
FG7 5 3
9;
C D 8:
MH. Imperat - wzr V. Schemat:
2.15.8.7.2.2.2.1.7.
X
"#

MH. Imperat - wzr IV. Schemat:

Sg.
46
3 7 5 8:
3 9;
!
[
E
FG7 5 m
5
CD \ 3 M 8 3 C
NFGO 7 5 \ 3 m 8 3 5
M
M C
465 S O m 3 5
R M8 C
Plur.
[ (0/poU0),+.-0/21 ].
Dual.
[ <Â?G] = >?2@ ABH ]
5
75
9I \ 3 m M 8 3 C
[ <Â?G] = >?2@ ABJ ]
[ <Â?G]^>?2@= ABP!> ]
9I
75 3 m 3 5
\ M8 C
[ <Â?G] = >?2@ ABJ ]
2.15.8.7.2.3. Wzory imiesoww czasownika MH.

Wzr
A.
q 46r 5 d 8 M
I
[?_= J@ ABst ]
q 467 u \w
M xv
II
[yzs ?_= >.@@
q 46r 5 d \w
M xv
III
[yzs ?_= J@
106
q 467 5 \w
3 xv
IV
[y{= s ?2@
q 467 u \ M m M x v
V
[yzs|]^>?_= >.@@
Podstawy gramatyki arabskiej (}j~ o}j ^}j , )

P.

G,V

Z

[2
A.
6

P.
VI
[
_
_

VII

_ .

_ .
]

|

_ .

]
[
_
VIII
[{

IX

X
[
[
2.15.8.7.2.4. Masdary MH.

Wzr

o,
II

2
Wzr
l

VI

l
2.15.8.7.3.
III
0
[ ^_
.
o
!
_
]
VII
IV
[ ^2 . ]
l
VIII
[ ^kl,
]
.
[ ^_ .
]
[ ^G
]
.
X
[ ^G2
Czasownik UH
2.15.8.7.3.1. Perfectum.
2.15.8.7.3.1.1.
3 os. m.
UH. Wzr I. Strona czynna a. - temat:

Sg.
3 os. f.
2 os. m.
[ G 6 ]
[ G 60 ]
[ ` _ 6 ! ]
[ ` _ 6^ ]
[ ` _ 60G ]
[ ` _ 60G ]
[ ` 6 GZ! ]
[ ` _ 60G ]
[ ` _ 6 ]
1 os. m., f.
[ ` _ 60 ]
3 os. m.
3 os. f.
Sg.

[
^20 ]

[
^20 ]
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
[ e
2^ ]
[ e
2 ]
[ e
20 ]
Plur.
[
^2 ]

[ e
2 ! ]
[ e
20G ]

[ e
^2 GZ! ]

[ e
2 ]
107
[ G 6 ]
[ ` _ 6 ]
UH. Wzr I. Strona czynna b. - temat:
Dual.
2 os. f.
2.15.8.7.3.1.2.
Plur.
[ G 6 ]
[ o ,V ].
[ G 60 ]

[ ` _ 60 ]
[ ` _ 6 ]
[| ].

Dual.
[
^2 ]
[ e
20 ]

[ e
20G ]

[ e
20G ]

[ e
2 ]
_ .
2
2
Podstawy gramatyki arabskiej ( ! "#$!% "& '(" )(* +,- )
2.15.8.7.3.1.3.
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
2.15.8.7.3.1.4.
UH. Wzr I. Strona czynna c. - temat: .013/ 4 2 [56 7,809;: ].

Sg.
=,< ? > <@
[AB CEDGFIHC ]
U T M O N(L P O [AB CEDGFIHCV ]
UO M T N(L P O [AXCEDYB FIHRV#C ]
Uc M T N(L P O [AXCEDYB FIHRV!d ]
UL M T N(L P O [AXCEDYB FIHRVF ]
Sg.
3 os. m.
3 os. f.
~ T } O Nw z y [ {`B F`D,dmHCV ]

~O } T Nw z y [ {xF`DYB dmHRV#C ]
~c } T Nw z y [ {xF`DYB dmHRV!d ]
~L } T Nw z y [ {xF`DYB dmHRVF ]
2 os. f.
1 os. m., f.
2.15.8.7.3.1.5.
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
2.15.8.7.3.1.6.
[ {`B F`D,dmHC ]
Sg.
zN
e [ {`B CED!D(CxHC ]
U T Ne z [ {`B CED!D(CxHCV ]

UO Ne z [ {;CED!DYB CxHRV#C ]
Uc Ne z [ {;CED!DYB CxHRV!d ]
UL Ne z [ {;CED!DYB CxHRVF ]
Plur.
} Nw z y
J |,L [ {`B F`D,dmHRQ ]
fO } T Nw z y [ {xF`DYB dmH Z[C ]
^ T L } T Nw z y [ {xF`DYB dmHRVF`_ ]
fe L } T Nw z y [ {xF`D,dmHRV B F`ZZ[C ]
} wz
\ O T Ny [ {xF`DYB dmH ZS ]
} O Nw z y
Dual.
[ {`B F`D,dmHS ]
} wz
\ O O Ny [ {xF`DYB dmHCV S ]
} wz
\ a O L T Ny [ {xF`DYB dmHRVF`_bS ]
} wz
\ a O L T Ny [ {xF`DYB dmHRVF`_bS ]
} wz
\ O T Ny [ {xF`DYB dmH ZS ]
Plur.
Dual.
z
MJ K,L Ne z [ {`B CED!D(CxHRQ ]
Ne [ {`B CED!D(CxHS ]
z
J K y Ne [ {`B CED!D(CxHRQ ]
z
WuO Ne z [ {;CED!DYB CxH Z[C ]
\ ] O Ne [ {;CED!DYB CxHCV S ]
z
^ T ] L Ne z [ {;CED!DYB CxHRVF`_ ]
\ a O ] L Ne [ {;CED!DYB CxHRVF`_bS ]
fe ] L Ne z [ {;CED!D(CxHRV B F`ZZ[C ] \ a O ] L Ne z [ ;
{ CED!DYB CxHRVF`_bS ]
g z
g z
\ O Ne [ {;CED!DYB CxH ZS ]
\ O Ne [ {;EC D!DYB CxH ZS ]
n
UH. Wzr II. Strona bierna - temat: hkm l [ op qr#r(sut ].
Sg.
3 os. m.
3 os. f.
~ T } O N z y [ HR{`B F`D!D,dmHCV ]
~O } T N z y [ HR{xF`D!DYB dmHRV#C ]
~c } T N z y [ HR{xF`D!DYB dmHRV!d ]
2 os. f.
Dual.
M O N(P O
[AB CEDGFIHRQ ]
J L [AB CEDGFIHS ]
M
[AXCEDYB FIH Z[C ]
\ ] O O N(L P O [AXCEDYB FIHCV S ]
M
[AXCEDYB FIHRVF`_ ]
\ a O ] L T N(L P O [AXCEDYB FIHRVF`_bS ]
M
[AXCEDGFIHRV B F`ZZ[C ] \ a O ] L T N(L P O [AXCEDYB FIHRVF`_bS ]
gM
[AXCEDYB FIH Z[C ]
\ O T N(L P O [AXCEDYB FIH ZS ]
n
UH. Wzr II. Strona czynna - temat: (k [ op ,r#rGjt ].
v
O N z y
2 os. m.
Plur.
n
UH. Wzr I. Strona bierna - temat: hjkmi l [ op qr(sut ].
vx
O Nw z y
2 os. m.
M
J K,L N(L P O
WO M T N(L P O
^ T ] L M T N(L P O
fe ] L M T N(L P O
gM
\ O T N(L P O
[ HR{`B F`D!D,dmHC ]
Plur.
} N zy
J |,L [ HR{`B F`D!D,dmHRQ ]
fO } T N z y [ HR{xF`D!DYB dmH Z[C ]
^ T L } T N z y [ HR{xF`D!DYB dmHRVF`_ ]
fe L } T N z y
[ HR{xF`D!D,dmHRV B F`ZZ[C ]
108
} O N z y
Dual.
[ HR{`B F`D!D,dmHS ]
} z
\ O O Ny [ HR{xF`D!DYB dmHCV S ]
} z
\ a O L T Ny [ HR{xF`D!DYB dmHRVF`_bS ]
} z
\ a O L T Ny [ HR{xF`D!DYB dmHRVF`_bS ]
Podstawy gramatyki arabskiej ( ! #! & ( ( , )
1 os. m., f.
2.15.8.7.3.1.7.
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
2.15.8.7.3.1.8.
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
2.15.8.7.3.1.9.
E [ Rx`!Y mR ]
E
[ Rx`!Y m ]
[ mGj ].
UH. Wzr III. Strona czynna - temat:
Sg.
( [ ` &(x ]
( [ ` &(x ]
( [ E&Y xR# ]
( [ E&Y xR! ]
( [ E&Y xR ]
Plur.
(
, [ ` &(xR ]

( [ ` &(xR ]
u ( [ E&Y x [ ]
( [ E&Y xR` ]
( [ E&(xR `[ ]
( [ E&Y x ]
x
!
Sg.
[ R` ,m ]
! [ R` ,m ]
! [ RY mR# ]
! [ RY mR! ]
! [ RY mR ]
1 os. m., f.
[ Y xR ]
[ (xR `[ ]
[ Y x ]
2.15.8.7.3.1.10.
3 os. m.
3 os. f.
( [ E&Y x ]
UH. Wzr IV. Strona czynna - temat: ( [ EGj ].
2 os. f.
2 os. m.
( [ E&Y x ]
( [ E&Y xR`b ]
( [ E&Y xR`b ]
Plur.
Dual.
!
!
[ R` ,mR ]
[ R` ,m ]
! [ RY m [ ]
! [ RY m ]
! [ RY mR` ]
! [ RY mR`b ]
! [ R,mR `[ ] ! [ RY mR`b ]
! [ RY m ]
! [ RY m ]
[ (x ]
[ Y xR# ]
[ Y xR! ]
3 os. f.
Dual.

( [ ` &(x ]
UH. Wzr III. Strona bierna - temat: j& & [ Y E(u ].
Plur.
, [ (xR ]

[ (xR ]
u [ Y x [ ]
[ Y xR` ]

3 os. m.
E
[ Rx`!Y m ]
Sg.

[ (x ]
Dual.

[ (x ]
[ Y x ]
[ Y xR`b ]
[ Y xR`b ]
[ Y x ]
UH. Wzr IV. Strona bierna - temat: j( [ E(u ].
Sg.
[ ,m ]
[ ,m ]
Plur.

[ ,mR ]
[ Y m [ ]
109
Dual.
[ ,m ]
[ Y m ]
Jerzy acina Katedra Orientalistyki Uniwersytetu im.

A.
Mickiewicza

w
Poznaniu


)

"! #

< "! #

"! #
4

2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
2.15.8.7.3.1.11.
3 os. m.
[ $&%('*),+ -.$0/21 ]
[ $&%('*),+ -.$0/ - ]
[ $&%('*),+ -.$0/"% ]
3 5 4

"! #
[ $&%('*),+ -.$0/"%76 ]

> 5 4 "! #
=
[ $&%('*)-.$0/ + %7?@?A1

B "! #
8
[ $&%('*),+ -.$ ?C: ]

UH. Wzr V. Strona czynna - temat:

Sg.
U VXY W Z
U\[
IKL J
FD G
E H
[ ]2^C_7` ^ba a^dc0i ]
Z\ [
e f"j VXY W U
[ ]2^C_7` ^ba a^dc0i ]
[ ]2^C_7` ^ba a^dc"^ ]
]
]
[ M"NPO*Q NR2RKNTS ].
Plur.
h Z\ [
e fg Y W U

5 "! #
89 4
[ $&%('*),+ -.$0/"%76;:

5 "! #
89 4
[ $&%('*),+ -.$0/"%76;:

B "! #
8
[ $&%('*),+ -.$ ?C: ]

k
Y W ZU \ [
Dual.
[ ]2^C_7` ^ba a^dc
l ]
3 os. f.
nm
U VXY W Z
U\[
[ ]2^C_7` ^ba a^dc"^C] ]
[ p V Y W Z
oq
U\[
[ ]2^C_r^ba a,` ^dc sA^ ]
\ [ Z\ [
t U VXY W U
2 os. m.
n[
p VXY W Z
U\[
[ ]2^C_r^ba a,` ^dc0]2^ ]
U\[
u m \ g p VXY W Z
[ ]2^C_r^ba a,` ^dc0]"v7w ]
[ \ p Z\ [
t x g VXY W U
[ ]2^C_r^ba a,` ^dc"^C] l ]
[ ]2^C_r^ba a,` ^dc0]"v7w;l ]

2 os. f.
1 os. m., f.
2.15.8.7.3.1.12.
ny
p VXY W Z
U\[
p VXY W Z U \ [
g
[ ]2^C_r^ba a,` ^dc0]"v ]
\[
{ W \ p VXY W Z
g U
[ \ p Z\ [
t x g VXY W U
[ _r^ba a^dc0] ` v7s@sA^ ]
[ ]2^C_r^ba a,` ^dc0]"v7w;l ]
| [ p VXW Z
Y U\[
| [ p Z\ [
t XV Y W U
[ ]2^C_r^ba a,` ^dc sCl ]

IbL
Sg.
[ YZ \
j g
3 os. f.
m [ Y Z \
j g
2 os. m.
[ m Y Z \
j g
2 os. f.
y m Y Z \
j g
1 os. m., f.
mY Z \
g
j g
Plur.
[ ]"vc0_7` v7a az.c0i ]
[ Z \
t Y j g
[ ]"vc0_7` v7a az.c"^C] ]
{[ m Y Z \
j g
[ ]"vc0_dv7a a,` z.c sA^ ]
[ [ Z \
t Y j g
[ ]"vc0_dv7a a,` z.c0]2^ ]
um g m Y Z j \ g
[ Z \
tx g m Y j g
[ ]"vc0_dv7a a,` z.c0]"v7w ]
[ ]"vc0_dv7a a,` z.c0]"v7w;l ]
{W m Y Z \
g j g
[ Z \
tx g m Y j g
[ ]"vc0_dv7a az.c0] ` v7s@sA^ ]
[ ]"vc0_dv7a a,` z.c0]"v7w;l ]
[ Z \
t mY j g
[ Z \
t mY j g
[ ]"vc0_7` v7a az.c"^ ]
[ ]"vc0_dv7a a,` z.c0] z ]

[ ]"vc0_dv7a a,` z.c0]"v ]
[ ]"vc0_dv7a a,` z.c sCl ]
UH. Wzr VI. Strona czynna - temat:

ZU \ [
UV [ t
Dual.
Z \
e g Y j g
Sg.
3 os. m.
[ ]2^C_r^ba a,` ^dc sCl ]
UH. Wzr V. Strona bierna - temat: }G.~ [ M&@O*Q *R2RqS ].
3 os. m.
2.15.8.7.3.1.13.
[ ]2^C_r^ba a,` ^dc0] z ]
[ ]2^C_7` la^dc"^ ]
J IKL J
D H
Plur.
h [

Z \[
e fg t U
[ ]2^C_7` la^dc0i ]
[ Z\ [
e f"j V t U
[ ]2^C_7` la^dc0i ]
[ ]"vc0_7` v7a az.c

l ]
[ ]"vc0_dv7a a,` z.c"^C] l ]
[ ]"vc0_dv7a a,` z.c sCl ]
[ M"NPO*Q .RKNTS ].
k [ Z\ [
tU
Dual.
[ ]2^C_7` la^dc
l ]
3 os. f.
nm
ZU \ [
UV [ t
[ ]2^C_7` la^dc"^C] ]
[ pV [
Z \[
oq
tU
[ ]2^C_bla,` ^dc sA^ ]
\ [ [ Z\ [
t UV t U
2 os. m.
n[
Z \[
pV [
tU
[ ]2^C_bla,` ^dc0]2^ ]
ZU \ [
um \ g p V [ t
[ ]2^C_bla,` ^dc0]"v7w ]
[ \ p [ Z\ [
tx g V t U
[ ]2^C_bla,` ^dc"^C] l ]
[ ]2^C_bla,` ^dc0]"v7w;l ]
2 os. f.
ny
Z \[
pV [
tU
[ ]2^C_bla,` ^dc0] z ]
{W \ p V [ Z U \ [
g t
[ \ p [ Z\ [
tx g V t U
[ ]2^C_bla^dc0] ` v7s@sA^ ]
[ ]2^C_bla,` ^dc0]"v7w;l ]
110
Podstawy gramatyki arabskiej ( *
2 )
1 os. m., f.
2.15.8.7.3.1.14.
X

[ 2Cb, d0" ]
Sg.
3 os. f.

"b
2 os. m.

"b
b

"
1 os. m., f.
"b

Plur.
[ "07 *.0 ]
b
"
[ "07 *."C ]

"b
[ "0@*, . A ]
"b

[ "0@*, .02 ]
"b

[ "0@*, .0"7 ]
[ "0@*, .0"7; ]
b

"
[ "0@*.0 7@A ]
[ "0@*, .0"7; ]
b
"
b
"

[ "0@*, .0 ]
[ "0@*, .0" ]
[ "0@*, . C ]
KK

UH. Wzr VII. Strona czynna a. - temat:

Sg.
X
[ 27 bd" ]
3 os. f.
2 os. m.
X [ 2rb, d02 ]
[ 27 bd"C ]
X [ 2rb, d0 ]
2 os. f.
2.15.8.7.3.1.16.
Dual.
b
"
[ "07 *." ]
2 os. f.
1 os. m., f.
[ 2Cb, d C ]
d
"b

3 os. m.

X

[ 2Cb, d C ]
UH. Wzr VI. Strona bierna - temat: T [ &r,* bq ].
3 os. m.
2.15.8.7.3.1.15.

X

X [ 2rb, d0" ]
Plur.

[ 27 bd0 ]
[ 27 bd0 ]
[ "07 *.
]
[ "0@*, ."C ]
"b

"b

[ "0@*, . C ]
[ "* KT ].
Dual.
[ 27 bd
]
X [ 2rb, d A ]
X

X
[ 2rb, d0"7 ]
[ 2rb, d0"7; ]
X

X
[ 2rbd0 7@A ]
[ 2rb, d0"7; ]

X

X
[ 2rb, d C ]
K
UH. Wzr VII. Strona bierna - temat: T.

Sg.
[ 2rb, d"C ]
[ 2rb, d C ]
[ ** *q ].
Plur.
Dual.
3 os. m.
d
"
3 os. f.
"
[ &77 7."C ]
"
2 os. m.
"
[ &7d7, .02 ]
"
[ &7d7, .0"7 ]
[ &7d7, .0"7; ]

"

[ &7d7.0 7@A ]
[ &7d7, .0"7; ]

"

"
2 os. f.
1 os. m., f.
2.15.8.7.3.1.17.
[ &77 7." ]

"

"

[ &7d7, .0 ]
[ &7d7, .0" ]

"
[ &77 7.0 ]

"
[ &7d7, . A ]

"
[ &7d7, . C ]
UH. Wzr VIII. Strona czynna - temat:

Sg.
Plur.
111

[ &77 7.
]
[ &7d7, ."C ]
"
"
[ &7d7, . C ]
[ ""C KT ].
Dual.

!" #"$%&' )
3 os. m.
( )+, * -/* 0". 12 [ 34576 8 9;:"9<3=9 ]
2 >&@ ? , * -/* 0". 12
[ 34576 8 9;:"9<3BA ]
2 >=C )+, * -/* 0". 12
[ 34576 8 9;:"9<3BA ]
D -/"
, * * 0 . 12 [ 34576 8 9;:"9<3E ]
3 os. f.
G F ( )+, * -/* 0". 12 [ 34576 8 9;:"9<3=9H6 ]
I* . )+, * -/* 0". 12 [ 345769;:J8 9<3 KL9 ]
2 os. m.
G* . )+, * -/* 0". 12 [ 345769;:J8 9<3B69 ]
O F N/? . )+, * -/* 0". 12
N -/0". 12
M * ( )+, * * [ 345769;:J8 9<3=9H6 E ]
*S N/? . )+, * -/* 0". 12
[ 345769;:J8 9<3B6=PRQ ]
[ 345769;:J8 9<3B6=PRQTE ]
2 os. f.
G1 . )+, * -/* 0". 12 [ 345769;:J8 9<3B64 ]
[ 345769;:"9<3B6 8 PRK7KL9 ]
[ 345769;:J8 9<3B6=PRQTE ]
1 os. m., f.
?G . )+, * -/* 0". 12

[ 345769;:J8 9<3B6=P ]
2.15.8.7.3.1.18.
VU N/? . )+, * -/* 0". 12

W * . )+, * -/* 0". 12
N/? . -/0". 12
M *S +) , * *
W . -/0". 12
M * )+, * * [ 345769;:J8 9<3 KHE ]
[ 345769;:J8 9<3 KHE ]

^`=_ a b
UH. Wzr VIII. Strona bierna - temat: XZ[]Y \

Sg.
3 os. m.
k<
j m&l o/n q=p r s
3 os. f.
2 os. m.
j m&l o/n q=p r s [ tvuxw7y z uR{&|}t=~Hy ]

j m&l o/n q=p r s [ tvuxw7y=uR{Jz |}tBy~ ]
2 os. f.
m&l o/n q=p r s [ tvuxw7y=uR{Jz |}tBy| ]
1 os. m., f.
n m&l o/n q=p r s [ tvuxw7y=uR{Jz |}tBy=u ]
2.15.8.7.3.1.19.
[ tvuxw7y z uR{&|}t=~ ]
n m&l o/n q=p r s
[ c d7eHf g dh"ic ].
Plur.
[ tvuxw7y z uR{&|}tB ]
j m&l o/n q=p r s
Dual.
[ tvuxw7y z uR{&|}t ]
j m&l o/n q=p r s [ tvuxw7y=uR{Jz |}t L~ ]

o n m&l o/n q=p r s
o l o/q=p r s
j j m&n [ tvuxw7y=uR{Jz |}t=~Hy ]
j o n m&l o/n q=p r s
[ tvuxw7y=uR{Jz |}tBy=uR ]
[ tvuxw7y=uR{Jz |}tBy=uRT ]
[ tvuxw7y=uR{&|}tBy z uR7L~ ]
[ tvuxw7y=uR{Jz |}tBy=uRT ]
o n m&l o/n q=p r s

j m&l o/n q=p r s
o l o/q=p r s
j n m&n
l o/q=p r s
j m&n [ tvuxw7y=uR{Jz |}t H ]
[ tvuxw7y=uR{Jz |}t H ]
b _ ^]
UH. Wzr X. Strona czynna - temat: [ [ c=if g e;hZc ].
Sg.
Plur.
Dual.
3 os. m.
s m j p o j [ t|Ry z ~Hw{"~<t=~ ]
p o
p o
n m j j [ t|Ry z ~Hw{"~<tB ] m j j [ t|Ry z ~Hw{"~<t ]
r s p o
m j j [ t |Ry z ~Hw{"~<tB ]
3 os. f.
s m j p o j
j p s m j p o j
s p o
j m j j
[ t|Ry z ~Hw{"~<t=~Hy ]
[ t|Ry~Hw{Jz ~<t L~ ]
[ t|Ry~Hw{Jz ~<t=~Hy ]
[ t|Ry~Hw{Jz ~<tBy~ ]
[ t|Ry z ~Hw{Jz ~<tBy=uR ]
[ t|Ry~Hw{Jz ~<tBy=uRT ]
[ t|Ry~Hw{Jz ~<tBy| ]
[ t|Ry~Hw{"~<tBy z uR7L~ ]
[ t|Ry~Hw{Jz ~<tBy=uRT ]
[ t|Ry~Hw{Jz ~<tBy=u ]
[ t|Ry~Hw{Jz ~<t H ]
[ t|Ry~Hw{Jz ~<t H ]
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
2.15.8.7.3.1.20.
3 os. m.
j p s m j p o j
p s m j p o j
n p s m j p o j
/n p s m j p o j
/n p s m j p o j
p s p o
j m j j
/p s p o
j n m j j
/p s p o
j n m j j
p s p o
j m j j
_ ^] a
UH. Wzr X. Strona bierna - temat: XZ[ Y \ [ c d&f g d7e;h"ic ].
k<
j m l p o n r
Sg.
[ tvu;Ry z uxw{&|}t=~ ]
n m l p o n r
Plur.
[ tvu;Ry z uxw{&|}tB ]
112
j m l p o n r
Dual.
[ tvu;Ry z uxw{&|}t ]
Podstawy gramatyki arabskiej ( " "& )
3 os. f.
; Z
; Z
Z
[ v;R x&}=H ]
[ v;R=xJ } L ]
[ v;R=xJ }=H ]
[ v;R=xJ }B ]
[ v;R=xJ }B=R ]
[ v;R=xJ }B=RT ]
[ v;R=xJ }B ]
[ v;R=xJ }B=R7L ]
[ v;R=xJ }B=RT ]
[ v;R=xJ }B= ]
[ v;R=xJ } H ]
[ v;R=xJ } H ]
; Z
2 os. m.
; Z
2 os. f.
; Z
1 os. m., f.
; Z
; Z
; Z
; Z
; Z
; Z
2.15.8.7.3.2. Czasownik UH Imperfectum

2.15.8.7.3.2.1.
Indicativus.
2.15.8.7.3.2.1.1.
3 os. m.
UH. Wzr I. Strona czynna - temat a: " [ ;Z ].
Sg.
+ [x H"<v ]

+ [ H"<v ]
2 os. m.
+ [ H"<v ]
1 os. m., f.

[H"< L ]
+
[ H"<v ]
2.15.8.7.3.2.1.2.
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
Sg.

+ [ H"< L ]
+ [ HJ < L ]
+ [x H"<v ]

& [ H"< L ]
/ [ H"< ]

/ [ H"< ]
+ [x H"<v ]
Plur.
].
Dual.
v L ]

; [L L ]
&
; [ v L ]

; [ L ]
; [x v v ]
"! v ]
"!
; [ v ]
"!
; [ v ]
"!
; [ v ]
; [x v v ]
& [L
; [L
&%
Sg.
3 os. f.
+ [ x"<v ]
+ [ x"<v ]

/ [ H"< ]
3 os. m.
2 os. m.

+ [LHJ < L ]
UH. Wzr I. Strona bierna - temat: " [ 7;Z ].
+ [x x"<v ]

UH. Wzr I. Strona czynna - temat b: [
; [x v v ]
; [ v v ]
; [ v v ]
# ; [v L ]
$ [ v v ]
2.15.8.7.3.2.1.3.
Dual.
/ [LH"< ]
+ [LH"< L ]
3 os. f.
2 os. f.
Plur.
& [LH"< L ]
Plur.
& [ x"< L ]
+ [ x"< L ]
+ [ xJ < L ]
& [ =x"< L ]

113
Dual.
/ [ x"< ]

/ [ =x"< ]
/ [ =x"< ]

)
2 os. f.
1 os. m., f.
[C ] \ I
C K&J ML N [OGPRQ
STVU W^_YZT ]
F H I
C g J F H [ U W PRQ
STVUhP ]
2.15.8.7.3.2.1.4.
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
Sg.
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
~
z [G R &8Vh ]
~
z [G R &8Vh ]
~
z [GR&8V _Z ]
~
G [ hR &8Vh ]
3 os. m.
Dual.
" ~
| z [R&8A f ]
" ~
| z [GR&8A f ]
" ~
| z [GR&8A f ]
" ~
| z [GR&8A f ]
z{}~
| z [R &8Ah ]
m o&n q p [ rtsVuAv:vux ].
Plur.
7 z ~
z [R&8V
Z ]
7 ~
z [R&8V
Z ]
y ~
z [R&8` V Z ]
7 z ~
z [GR&8V
Z ]
7 ~
z [GR&8V
Z ]
y ~
z [GR&8` V Z ]
~
z [R &8Vh ]
UH. Wzr III. Strona czynna - temat:

Sg.
z{ z [R Ah ]
z{ z [GR Ah ]
z{ z [GR Ah ]
z [GR&A _Z ]
z{ G [ hR Ah ]
2.15.8.7.3.2.1.7.
Plur.
7 z ~
| z [R&8A
Z ]
~
| z [R&8` Z ]
7 z ~
| z [GR&8A
Z ]
~
| z [GR&8` Z ]
z{}~
| z [R &8Ah ]
UH. Wzr II. Strona bierna - temat:
~
z [ R &Sg.
8Vh ]
2.15.8.7.3.2.1.6.
jlmk o&n q p [ rtsVuAv:vwyx ].
UH. Wzr II. Strona czynna - temat:
z{}~
| z [R &8Ah ]
z{}~
| z [GR &8Ah ]
z{}~
| z [GR &8Ah ]
~
| z [GR&8A _Z ]
z{}~
| G [ hR &8Ah ]
2.15.8.7.3.2.1.5.
')(+* , - .0/ - 1 2
')3 254768- 9:');8< - 9* =9 .0>?7@A.0B
7DC EGF H I
C K&J ML N [OGPRQ
STVU W X
YZT ]
DC J H I
C K&J ML N [OGPRQ
S`W TVU YZT ]
a Dcb I
C K&J ML N [OGPRQ
STVU W dYfe ]
F H I
C K&J ML i [YRW PRQ
STVUhP ]
F H I
C K&J ML i [YRW PRQ
STVUhP ]
Plur.
7 z z [R&A
Z ]
z [R&` Z ]
7 z z [GR&A
Z ]
z [GR&` Z ]
z{ z [R Ah ]
UH. Wzr III. Strona bierna - temat:
z [ R Sg.
Vh ]
Plur.
Dual.
c ~
z [ R&8V f ]
c ~
z [G R&8V f ]
c ~
z [G R&8V f ]
c ~
z [GR&8V f ]
~
z [R &8Vh ]
j o n q p [ rtsAvwyx ].
Dual.
" z [R&A f ]
" z [GR&A f ]
" z [GR&A f ]
" z [GR&A f ]
z{ z [R Ah ]
_ o&n q p [ rtsAvux ].
Dual.
7 z z [ R&V
Z ] c z [ R&V f ]
7 z [R &V
Z ]
114
)
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
& [G R Vh ]
& [G R Vh ]
& [GR&V _Z ]
[ hR Vh ]
2.15.8.7.3.2.1.8.
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
UH. Wzr IV. Strona czynna - temat:

Sg.
V
[R ]
V
[ ]
V
[ ]

[
! ]
V
" # $ [ ]
3 os. m.
3 os. f.
#$
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
[
# $

[
3 os. m.
Sg.

]

Plur.

[ ]
[ ]

[ ]
* +
[ ]
* # $
[ ]
$
[ ]
# $

% [R

]
* +
* # $
$

[
! ]
# $ "# $
[

]
3 os. f.
2 os. m.

# $54 6 7

Dual.

[
-,
-,

-,

[ ]
[ ]
-,
[ ]
# $

% [R

]

Sg.
* + 4 6 7
Plur.
A:
[8 9 ]
[ 88 9 ]
[ 88 9 ]

* + 4 6 7
$54 6 7 [8 9 ]
[ 88 9 ]

[
8
Dual.
-, 4 6 7
[8 9 ]
* # $54 6 7
# $54 6 7
Dual.

[ ]

[ ]

[ ]

[ ]
V
% [R ]
1
UH. Wzr V. Strona czynna - temat: &0. / ' ' [ (2( 3( )( ].
[ 8 9
# $54 6 7
Plur.

[ ]

[ ]

[ ]

[ ]
V
% [R ]

UH. Wzr IV. Strona bierna - temat: &!'
[R
2.15.8.7.3.2.1.10.
& [ t&y ].
& [ t&)( ].
2.15.8.7.3.2.1.9.
#$
)+ 0
) 578 :)8 07A0
y & [R&` V Z ]
c & [GR&V f ]
7 & [GR&V
Z ] c & [GR&V f ]
7 & [GR&V
Z ]
y & [GR&` V Z ]
c & [GR&V f ]
& [R Vh ]
& [R Vh ]
* # $54 6 7
[ 88 9 ]
115
-, 4 6 7
-, 4 6 7

9

[ 88 9 ]
[ 88 9 ]
Podstawy gramatyki arabskiej (:<;>= ? @ ACB @ D E:<F EHGI9@ J8:<K9L @ J= M0J ACN0OPACQ )
S
gi
gl -m XV Z Y [ R \R ] [ ^8_^8_à_Wb9b0_3c d nfpo ]
2 os. f.
R UWT XV Z Y [ R \R ]
R h j XV Z Y [ R \R ] [ ^8_^8_à_Wb9bkd _3c f_ ]
[ ^8_^8_à_Wb9b0_3c d e!f_ ]
1 os. m., f. q j XV Z Y ] R Y j [ c_^8_`rd _Wb9b0_3cts ]

2.15.8.7.3.2.1.11.
q j XV Z Y [ R \R u [f_^8_`rd _Wb9b0_3cts ]
z)|{ }
UH. Wzr V. Strona bierna - temat: v0x w y ~ [ 38) ].
Sg.
3 os. m.
q j XV Z Y [ R \R u [f_^8_`rd _Wb9b0_3cts ]
5 [ 8r W903t ]

Plur.
-
[ 8aW903 ]
[ 8aW903 p ]
5
3 os. f.

5
[ 8r W903t ]
2 os. m.
5 [ 8r W903t ]
Dual.
[ 8aW903 ]
5 [ 8aW9k 3 ]
i
- [ 8aW903 p ]

- [ 8aW903 p ]
[ 8aW903 ]
5
2 os. f.
[ 8aW903 ]

5
i
[ 8aW9k 3 ]
[ 8aW903 ! ]
1 os. m., f. 5 [ t8r W903t ]

2.15.8.7.3.2.1.12.
5 [ 8r W903t ]
{ z)| { {
UH. Wzr VI. Strona czynna - temat: v y ~ [ ) ].
Sg.
3 os. m.
5 [ 8r W903t ]
- [ 8aW903 p ]
0 [8r 03t ]
0 0
Plur.
Dual.
- 0 [8W03 p ]
[8W03 ]
0
3 os. f.
0 [ 88r 03t ]
2 os. m.
0 [ 88r 03t ]
[8W03 ]
- 0 [ 88W03 p ]
0
i
[8Wk 3 ]
0 0
- 0 [ 88W03 p ]
[ 88W03 ]
0

2 os. f.
0

[ 88W03 ]
[ 88W03 ! ]
1 os. m., f. 0 [ 8r 03t ]

2.15.8.7.3.2.1.13.
0 [8r 03t ]
- 0 [ 88W03 p ]
0 [8r 03t ]
{ z)y |{ ~ } [ ) ].

UH. Wzr VI. Strona bierna - temat: v
Sg.
3 os. m.
0
i
[ 88Wk 3 ]
0 [ 8r 03t ]
0 0
Plur.
Dual.
116
- 0 [ 8W03 p ]
Podstawy gramatyki arabskiej (<> C < H9 8<9 0 C0C )
[ 8W03 ]
0
3 os. f.
0 [ 8r 03t ]
2 os. m.
0 [ 8r 03t ]
[ 8W03 ]
0 [ 8Wk 3 ]
i

- 0 [ 8W03 p ]
0

- 0 [ 8W03 p ]
[ 8W03 ]
0
2 os. f.

0 [ 8W03 ! ]
1 os. m., f. 0 [ t8r 03t ]

2.15.8.7.3.2.1.14.
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
Sg.
Sg.

, ' 0 [ (.
/0 ]

, ' 0 [ (.
/0 ]
%
# 0
"$
[ (.
/0
]

, ' 0 & , ' [ .
/0 ]
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
3 ; 5

- 0 [ 8W03 p ]
0 [ 8r 03t ]
0 [ 8r 03t ]
Plur.

0 [
]

! 0 [
]

0 [
]

! 0 [
]

3 0 & [
]
Dual.

0
[
]

0 [
]

0 [
]

0 [
]

3 0 & [
]
) *
UH. Wzr VII. Strona bierna - temat: ) 0 [ +3) ].

, ' 0 [-.
/0 ]
2.15.8.7.3.2.1.16.

i
0 [ 8Wk 3 ]
)
UH. Wzr VII. Strona czynna - temat: 0 [ 30i ].

3 0
[
]

3 0 [
]

3 0 [
]
%
# 0
"$
[
]

3 0 & ' [ (
]
2.15.8.7.3.2.1.15.
[ 8W03 ]
Plur.
Dual.

1 2 0 [-.
/0 ] 43 0 [-.
/0 ]

1 , ' 0 [-.
/0 ]

6 5 ' 0 [-.
0 ]
43 0 [ (.
/0 ]

1 2 0 [ (.
/0 ] 43 0 [ (.
/0 ]

1 , ' 0 [ (.
/0 ]

6 5 ' 0 [ (.
0 ]
43 0 [ (.
/0 ]

, ' 0 & [ -.
/0 ]
, ' 0 & [ -.
/0 ]
UH. Wzr VIII. Strona czynna - temat:

Sg.

[
< ]

3 ; 5 [
<
]

3 ; 5 [
< ]
Plur.

; 5 [
< ]

! ; 5 [
< ]

; 5 [
< ]
117
79 8
[ :0i ].
Dual.

; 5 [
<
]

; 5 [
< ]

; 5 [
< ]
Podstawy gramatyki arabskiej (=?>A@ B C DFE C G H9=?I HKJLMC N =?OMP C NQ@ R/N DFS/TUDFV )
2 os. f.
1 os. m., f.
X$
W ZY \ [ ]4W ^_ `W a [ b cd<b cefg h ikjc ]
st \ [ ]4W u9^ v w [ g(cd<b h cefgx ]
2.15.8.7.3.2.1.17.
ln
W Zm \ [ ]4W ^_ `W a [ b cd<b ceoh fg jc ]
st \ [ ]4W ^_ `W y [jcd<b h cefgx ]
}9~
UH. Wzr VIII. Strona bierna - temat: zk| { { [ <( ].
Sg.
Plur.
3 os. m.
4 [-< /0 ]
4 [-< /0 9 ]
4 [-< /0 9 ]
3 os. f.
4 [ (< /0 ]
4 [-< o 0 ]
2 os. m.
4 [ (< /0 ]
4 [ (< /0 9 ]
4 [ (< /0 9 ]
2 os. f.
$
4 [ (< /0 k ]
4 [ < /0 ]
4 [ (< o 0 ]
1 os. m., f.
2.15.8.7.3.2.1.18.
Sg.

[/. 9 ]
3 os. f.

[ / . 9 ]

[ / . 9 ]
2 os. f.
1 os. m., f.
$
[ /. 9 k ]

[ (/. 9 ]
2.15.8.7.3.2.1.19.
3 os. m.
4 [-< /0 ]
Dual.
4 4 [-< /0 Q ]
4 4 [ (< /0 Q ]
4 4 [ (< /0 Q ]
4 4 [ (< /0 Q ]
4 [-< /0 ]
~ }
UH. Wzr X. Strona czynna - temat: | { { [ 9 n/6 ].
3 os. m.
2 os. m.
[ pq ZW \ [ ]4W ^_ W

à [ b cd<b cefg h rQjf ]
st \ [ ]4W ^_ `W y [jcd<b h cefgx ]
Plur.
Dual.

[/. 9 9 ]
[/. 9o ]

[ /. 9 9 ]
[ /. 9o ]

[/. 9 ]

[/. 9 Q ]
[ /. 9 Q ]

[ /. 9 Q ]

[ /. 9 Q ]

[/. 9 ]
~ }
UH. Wzr X. Strona bierna - temat: zk| { { [ 9 n ].
Sg.

[-. 9/0 ]

Plur.
[-. 9/0 9 ]
[ (. 9/0 ]
2 os. m.

[ (. 9/0 ]
Dual.
[-. 9/0 Q ]

3 os. f.

4
[-. 9/0 9 ]
[-. 9o 0 ]
4 [ (. 9/0 Q ]

4
[ (. 9/0 Q ]
[ (. 9/0 9 ]

2 os. f.
$

[ (. 9/0 9 ]
[ (. 9o 0 ]
[ (. 9/0 k ]
118
4 [ (. 9/0 Q ]
Podstawy gramatyki arabskiej (?A F 9? KM ?M Q / F/F )
1 os. m., f. 9 [ . 9/0 ]

9
[-. 9/0 ]

9
[-. 9/0 ]
2.15.8.7.3.3. Czasownik UH - Imperativus.
[ (?0 ].
UH. Imperat - wzr I. Schemat:
2.15.8.7.3.3.1.
2 os. m.
2 os. f.
/

Sg.

2 os. m.

2 os. f.

2.15.8.7.3.3.3.
Sg.
]

]
2 os. f.
/ [ ]

/ [ ]
Plur.
!

#

"
$
]
% &
'

]
]
[)(( ].
Plur.
*
# +
"
*
Dual.

"
Dual.

]
" + " [

" + "
*

]
, [ ( ].
UH. Imperat - wzr IV. Schemat:
Sg.
Plur.
[ -
]
*

!
-

[
]
-

[
]
#
*
Dual.
-

" [
]

-
[
]
"
[ -
]
*
2.15.8.7.3.3.5.
. / 0 [ 1( 0 ].
UH. Imperat - wzr V. Schemat:
2 os. m.
-
2 os. f.
]
!
+

" [
]
+

]
" [
*

+ " [
]
*

Dual.
UH. Imperat - wzr III. Schemat:
2.15.8.7.3.3.4.
2 os. m.
]
Sg.
2 os. f.

/

UH. Imperat - wzr II. Schemat: [ ( ].
2.15.8.7.3.3.2.
2 os. m.

Plur.

/
Sg.
32 4 5
[6
2 4 5
[6
-
]
Plur.

2 4 5
[6

2 4 5
[6
32 4 5
[6
-

-
-$
Dual.
[6
4 5
2
[6
4 5
2
-
]

-
]
/ 0
2.15.8.7.3.3.6.
UH. Imperat - wzr VI. Schemat: %' & [ 1()(0 ].
2 os. m.
-
+ " 4 5
]
[6
Sg.

Plur.

+ 4 5 -
" [6

]
)7 + 4 5 -
" [6

]
119
+ "4 5
[6
-

Dual.

]
Podstawy gramatyki arabskiej (8:9<; = > ?A@ > B C8:D CEGF > H8:I J > HK; LH ?AMNGO
?AP )
X S R
T S
UWV YZ Q
2 os. f.
2.15.8.7.3.3.7.
2 os. m.
c

2 os. f.

Sg.
[ _
~ ]
[ _
~ ]
2 os. m.
2 os. f.
QTS
Y S Z R
l
[ [\-]`Kai^ \cb jk\ ]
UH. Imperat - wzr VII. Schemat:
2.15.8.7.3.3.8.
c

S f h YS Z R
Q T S
eg
[ [\-]_^ `Ka\cb d ]

qst r
mon p nu
[
~ ]
2.15.8.7.3.3.9.
[
~ ]
2 os. m.
2 os. f.
Sg.
[ A_ -
~ ]
[ A_ -
~ ]
Dual.
[ _
~ ]

3
[ _
~ ]
[ $i ~ k ]

3
[ _
~ ]

mo'
n nu
[ v)w:y)z|{)w~} ].
Plur.
Dual.
[
~ ]
[
~ ]
[ i ~ k ]
[
~ ]
UH. Imperat - wzr X. Schemat:
c

[ v)w:x-ysz|{)w~} ].
Plur.
UH. Imperat - wzr VIII. Schemat:

Sg.
[ [\-]_^ `Ka\cb` ]

q r
mo n nu
[ v)w)z
y{)w~} ].
Plur.
Dual.
[ A_ -
~ ]

3
[ A_ -
~ ]
[ A_-i ~ k ]

3
[ A_ -
~ ]
2.15.8.7.3.4. Wzory imiesoww czasownika UH.

A

[ _ K
~g ]
[_
3

[-_$g ]
[_
VI
c
[-_ K
~
]
II
~g
cg
VII
III
[_ K
~g ]
[
~g ]
[_ Kcg ]
VIII
[
~g ]
[ cg ]
[-_ Kc [__ cg ] [ cg ]

]
[-_
]
[-_
]
c
[_ -
~
]

3

c
[__
~g ]

IV
[_ -c
]
2.15.8.7.3.5. Wzory masdarw czasownika UH.

Wzr
II
[ -i ~)-)g ]
III
IV
[ i g ]
[_ Kc)-)g ]
[ -_
120
sg
Podstawy gramatyki arabskiej (:< A : G : K AG
A )

Wzr
VI
[ i g ]
VII
[ -_ Ksg ]
VIII
[
i g
[ i g ]
2.15.8.7.4.
[ A_
i g
Czasownik PW.
W zasadzie czasowniki z pierwsz
spgosk
rdzenn
[ ], odmieniaj
si
regularnie. Pierwszy wzr
tematyczny, w stronie czynnej, w imperfectum traci cz sto spgosk [ ], np.
[ ], ale:

[ -$ ]. Niektre czasowniki zachowuj jednak t spgosk , np.

! "$ # % '&(
"$ &)
] - "ba si " i [
],
[
] - "odczuwa bl" i [
]. Spgosk [% ]
[
zachowuj* przede wszystkim czasowniki z samogosk* tematyczn* [u] w imperfectum i niektre czasowniki z
samogosk * tematyczn* [a]. Natomiast czasowniki z samogosk* tematyczn* [i] w imperfectum wykazuj*
tendencj do utraty [% ] w imperfectum.
[ g- ];
[ -$) ], ale:
Spgoska [% ], w imperfectum niektrych czasownikw, mo + e z rzadka przyjmowa inn* posta , np.

#
ale i -, lub ./ .
czasownik % w imperfectum:
W smym wzorze odmiany zawsze nast puje asymilacja pierwszej spgoski rdzennej do infiksu [02130 ], np.
4 %
#8 ;:3: <' 5
# !:3:;<=!
(I) ale: 57 6 [ 9
] / 1 6 [
].
2.15.8.7.4.1. Czasownik PW - Perfectum.
2.15.8.7.4.1.1.
@ ? C A [DFE GIH)GJ ].
PW. Wzr I. Strona czynna (a) - schemat: >B
Sg.
2 os. f.
4 % <'

[
]

'
<

!

:
S LMO 4 % [
]

V
<

;
:

S LMU 4 % [
]

V
<

F
:

S# LMU 4 % [
1 os. m., f.
<V :(
S ML U 4 % [
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2.15.8.7.4.1.2.
2 os. m.
2 os. f.
S# ML U 4 # % [
3 os. f.
Dual.
<'RQ
OP 4 % [
]

V
<

!

:Q
, 1 LMO 4 % [
]

V
<

(
:
MZ
\
Q
, [ 1 LMU 4 % [
]

V
<

(
:
MZ
\
Q
, [ 1 LMU 4 % [
]
<V XW!Q
, ] LMU 4 % [
C
PW. Wzr I. Strona bierna - schemat: >_'@ ^ ` [DFE abH(cdJ ].
4 # %

S LMO 4 #
S LMU 4 #
3 os. m.
Plur.
8 (LMK 4 % <'N
[
]

V
<

X

W

T= LMU 4 % [
]

V
<

(
:
MZ
Y 1 LMU 4 % [
]
T6 1 LMU 4 %
<': MWW
[
]
], LMU 4 % [
<V XW!Q ]
% [
% [
=<Sg.
=
=<=!:
=<V :;
=<V :F
]
]
]
8 (LMK 4 # %
[
T= LMU 4 # % [
Y 1 LMU 4 # % [
T6 1 LMU 4 # % [
Plur.
=<=N
Dual.
=<=RQ
#
]
OP 4 % [
]
=<V XW
=<
V

!

:Q
, 1 LMO 4 # % [
]
]
=<V :(MZ
=<
V

(
:
MZ
\
Q
, [ 1 LMU 4 # % [
]
]
=<=: MWW
=<
V

(
:
MZ
\
Q
LM#
] ,[ 1 U 4 % [
]
121
Podstawy gramatyki arabskiej (eVfhg i j kml j n oeVp orqRsFj t;eVuFv j tg wxt kmyxzR{|km} )
1 os. m., f.
2.15.8.7.4.1.3.
~M ~ [ \=V ( ]
M
~ [ \=V X! ]
[F Id) ].
PW. Wzr II. Strona czynna - schemat: _B
Sg.
2 os. m.

[ (' ]
M [ ('! ]
[ (V ; ]
M
(
= M
F M
2 os. f.
M [ (V F ]
1 os. m., f.
M [ (V ( ]
3 os. m.
3 os. f.
2.15.8.7.4.1.4.
Sg.
2 os. f.
M [ \=(V F ]
1 os. m., f.
M [ \=(V ( ]
Sg.
2 os. f.
1 os. m., f.
[ |V ( ]
3 os. f.
2 os. m.
2.15.8.7.4.1.6.
3 os. m.
[ (V (M\ ]
M

[ (V (M\ ]
M
[ (V X! ]
Plur.
[ =(= ]
[ \=(V X ]
[ \=(V (M ]
Dual.
[ =(=R ]
M
[ \
=(V ! ]
M

[ \=(V (M\ ]
[ \=(= M ]
M
[ \=(V X! ]
M

[ \=(V (M\ ]
M
[ \=(V X! ]
[F ) ].
PW. Wzr III. Strona czynna - schemat:

[ |' ]
[ |'! ]
[ |V ; ]
[ |V F ]
3 os. m.
[ (V (M ]
Dual.
[ ('R ]
M
[
(V ! ]
M

PW. Wzr II. Strona bierna - schemat: _' [F bd(d ].
2 os. m.
2.15.8.7.4.1.5.
[ (V X ]
M
[ (V X! ]
M
(
= M
F M
3 os. f.
Plur.
[ (' ]
[ (' M ]

[ =(= ]
M [ =(=! ]
M [ \=(V ; ]
3 os. m.
M
~ [ \=V X! ]
Plur.
( [ |' ]
= [ |V X ]
F [ |V (M ]

[ |' M ]
[ |V X! ]
Dual.
[ |'R ]
[ |V ! ]
[ |V (M\ ]
[ |V (M\ ]
[ |V X! ]
PW. Wzr III. Strona bierna - schemat: _' [(d ].

Sg.

[ '= ]
Plur.
( [ '= ]
122
Dual.
[ '=R ]
Podstawy gramatyki arabskiej (Vh m V rRF ;VF x mxR|m )
2 os. f.
M | [ '=! ]
M | [
'V ; ]
M | [
'V F ]
1 os. m., f.
M | [ 'V ]
3 os. f.
2 os. m.
2.15.8.7.4.1.7.
[ '= M ]
M
| [ 'V X! ]
3 os. f.
4 .

2 os. m.
4 . 8

2 os. f.
4I . 8

1 os. m., f.

B4 . 8
Sg.

.
+ ,-
[ ! " #%$'&(#)*#65 ]
'
I -
3 os. f.
4 . '
I -
2 os. m.
[ ].
Dual.
[ ! " #%$'&(#)0/ ]

1
[ ! " #%$'&(#)32 ]
79
. 8

[ !#%$'&:" #)<;=# ]
? .
>
[ !#%$'&:" #)*#65 2 ]
[ !#%$'&:" #)05@# ]

AC ? B . 8
[ !#%$'&:" #)05DFE ]
? . 8
> G B
[ !#%$'&:" #)05CJ ]
7 ? B . 8
K
[ ! " #%$'&(#)*# ]
[ !#%$'&:" #)05DFEH2 ]
? . 8
> G B
[ !#%$'&(#)05 " DF;*;=# ]

[ !#%$'&:" #)05D ]
L . 8

>
Sg.
. I
+ ,- '
-
[ ! " /(&9J0)*#65 ]
4 . 8 '
I -
2 os. f.
1 os. m., f.
2.15.8.7.4.1.9.

Plur.
[ !#%$'&:" #)05DFEH2 ]
[ !#%$'&:" #)<;62 ]
O
N M
PW. Wzr IV. Strona bierna - schemat:
3 os. m.
M
| [ 'V ! ]
M
| [ 'V ]
| [ 'V ]
M
| [ 'V X! ]
PW. Wzr IV. Strona czynna - schemat:
3 os. m.
2.15.8.7.4.1.8.
= M | [ 'V X ]
M | [ 'V ]
M |
L . 8
>
[ !#%$'&:" #)<;62 ]
[ 0PQR ].
Plur.
Dual.
[ ! " /(&9J0)0/ ]
I 1 '
[ ! " /(&9J0)32 ]
79
.8 I -
[ !S/(&:" J0)<;=# ]
?. I
> '
-
[ !S/(&:" J0)*#65 2 ]
[ !S/(&:" J0)05@# ]
I AC ? B . 8 '
[ !S/(&:" J0)05DFE ]
? .8 I
> G B '
-
[ !S/(&:" J0)05DFEH2 ]
4I . 8 '
I -
[ !S/(&:" J0)05CJ ]
7 ? B . 8 '
K I -
[ !S/(&9J0)05 " DF;*;=# ]
? .8 I
> G B '
-
[ !S/(&:" J0)05DFEH2 ]
I B4 . 8 '
[ !S/(&:" J0)05D ]
L .8 I
> '
-
[ ! " /(&9J0)*# ]
PW. Wzr V. Strona czynna - schemat:

Sg.
U V
N T
[ !S/(&:" J0)<;62 ]
[ WXYR ].
Plur.
Dual.
3 os. m.
Z
K ,
3 os. f.
4 . K , Z
79
.8
[ 5@#%$[" #*&&(#)*#65 ]
[ 5@#%$\#*&&:" #)<;=# ]
[ 5@#%$\#*&&:" #)*#65 2 ]
[ 5@#%$\#*&&:" #)05@# ]
[ 5@#%$\#*&&:" #)05DFE ]
[ 5@#%$\#*&&:" #)05DFEH2 ]
[ 5@#%$\#*&&(#)05 " DF;*;=# ]
[ 5@#%$\#*&&:" #)05DFEH2 ]
2 os. m.
.
Z
+ ,- K ,
L .8 I
> '
-
[ !S/(&:" J0)<;62 ]
[ 5@#%$[" #*&&(#)*# ]
4 . 8 K , Z
2 os. f.
4I . 8 K , Z
1 os. m., f.
4B . 8 K , Z
[ 5@#%$\#*&&:" #)05CJ ]
[ 5@#%$[" #*&&(#)0/ ]
7 ? B.8 Z
K K ,
>
Z
K ,
[ 5@#%$[" #*&&(#)32 ]
?.
Z
> K ,
Z
K ,
AC ? B . 8 K , Z
L .8
1 K ,
Z
[ 5@#%$\#*&&:" #)<;62 ]
[ 5@#%$\#*&&:" #)05D ]
123
? .8 Z
>G B K ,
? .8 Z
>G B K ,
L .8 Z
> K ,
[ 5@#%$\#*&&:" #)<;62 ]
Podstawy gramatyki arabskiej (]:^`_ a b ced b f g]:h gji3kCb l@]:mCn b l0_ opl ceqpr3scet )
2.15.8.7.4.1.10.
PW. Wzr V. Strona bierna - schemat:

Sg.
3 os. m.

3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
2.15.8.7.4.1.11.
[ *[ 9900 ]
[ *[ 990*6 ]
[ *H9: 0<= ]
[ *H9: 00@ ]
F
X
[ *H9: 00FH ]
[ *H9900 F*= ]
[ *H9: 00FH ]
F
X
Sg.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
Plur.
[ @%[ (*6 ]
[ @%=: <= ]
[ @%=: 0@ ]
3 os. f.
'

2 os. m.
'

2 os. f.
'

1 os. m., f.

'
[ @%=: 0F ]
[ @%=: 0FH ]
[ @%=(0 F*= ]
[ @%=: 0FH ]
[ @%=: <6 ]
(0{

N
Plur.
Dual.
[ *[ (900 ]
[ *[ (90*6 ]
'
9

[ *(: 0<= ]

'
[ *(: 00@ ]

'
[ *(: 00 ]
[ *[ (903 ]
[ *(: 0*6 ]

X '
[ *(: 00F ]
[ *(: 00FH ]
[ *(900 F*= ]
[ *(: 00FH ]
'

'
[ *(: 0<6 ]
PW. Wzr VIII. Strona czynna - schemat:

Sg.
[ @%=: <6 ]
[ C R ].

'
[ *(: 00C ]
[ @%[ (3 ]

'
[ *[ (90* ]
Dual.
[ @%=: *6 ]
PW. Wzr VI Strona bierna - schemat:

Sg.
[ *H9: 0<6 ]
[ ].

[ @%=: 0 ]
'

[ @%[ (0 ]
[ @%=: 0C ]
3 os. m.
[ *H9: 0<6 ]
[ @%[ (* ]
[ *[ 9903 ]
[ *H9: 0*6 ]
PW. Wzr VI. Strona czynna - schemat:
Dual.
[ *H9: 00F ]
[ *H9: 00 ]
3 os. f.
2.15.8.7.4.1.13.
Plur.
[ *H9: 00C ]
3 os. m.
[ }~C ~RR ].

F

[ *[ 990* ]
2.15.8.7.4.1.12.
y{z|
uNw(v x
Plur.
124

X '

'

[ *(: 0<6 ]
[ : Y ].
Dual.
Podstawy gramatyki arabskiej (:` e : j3C @:C 0 p ep3e )
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
{

2.15.8.7.4.1.14.
3 os. f.
:'
# () *
A@
<% &
2 os. m.
: D %'
# (& ) *
A!
2 os. f.
: D %'
# (& ) *
A#
1 os. m., f.
# (& ) *
AM :D %'
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
2.15.8.7.4.1.16.
[ @@ *(3 ]
[ @@ *(*6 ]
9

{
[ @@@*: <= ]
[ @@@*: *6 ]
[ @@@*: 0@ ]
{

{

[ @@@*: 0 ]
[ @@@*: 0H ]
[ @@@*(0 F*= ]
[ @@@*: 0H ]
[ @@@*: 0C ]

{
[ @@@*: 0 ]
Sg.
"$
# (& ) *
! %'
3 os. m.
[ @@ *(0 ]
{

{

[ @@@*: <6 ]
PW. Wzr VIII. Strona bierna - schemat:
3 os. m.
2.15.8.7.4.1.15.

{
[ @@ *(* ]

Plur.
[ @@@*: <6 ]
[ ].
Dual.
# (& ) *
8 9 : ) %'
[ +-,/.0. 1 ,3234576B. ]
# (& ) *
C3
! :D %'
[ +-,/.0.,32E1 45.K6 ]
:#
L@ J M D %'(& ) *
J :D # () *
I O ! M %'&
[ +-,/.0.,32E1 45.,N ]
[ +-,/.0.,32E1 45.,NP> ]
# (& ) *
C J M :D %'
Q
J :D # () *
I O ! M %'&
[ +-,/.0.,32345. 1 ,F7FH6 ]
[ +-,/.0.,32E1 45.,NP> ]
# (& ) *
R ! :D %'
R :D # () *
I ! %'&
[ +-,/.0. 1 ,3234576 ]
[ +-,/.0.,32E1 45.4 ]
[ +-,/.0.,32E1 45., ]
[ +-,/.0. 1 ,32345; ]
% # (& ) *
<= '
[ +-,/.0. 1 ,32345?> ]
[ +-,/.0.,32E1 45GFH6 ]
J :# () *
I ! < %'&
[ +-,/.0.,32E1 4576B. > ]
[ +-,/.0.,32E1 45GFB> ]
PW. Wzr X. Strona czynna - schemat:

Sg.
" ! ^ ! 9 @ J ! @ #8
_
8 9 : ) ^ ! 9 @ J ! _ @ #8
U WV
T S S X Y
Plur.
[ +-,/.0.,32E1 45GFB> ]
[ GZ [\]-[$ ].
9 J #8
<= ^ ! @ ! _ @
Dual.
[ +K4a`. 1 6cbd2/6T576 ]
[ +K4a`. 1 6cbd2/6T5; ]
[ +K4a`. 1 6cbd2/6T5?> ]
A @ : ^ ! 9 @ J ! _ @ #8
<
C3
! : D ^ ! 9 @ J ! _ @ #8
J : 9 J #8
I ! <^ ! @ !_ @
[ +K4a`. 1 6cbd2/6T576B. ]
[ +K4a`.K6cbd2E1 6T5GFH6 ]
[ +K4a`.K6cbd2E1 6T576B. > ]
A! : D ^ ! 9 @ J ! _ @ #8
:
#
L@ J M D ^ ! 9 @ J ! _ @ 8
J : D 9 J #8
IO ! M ^ ! @ ! _ @
[ +K4a`.K6cbd2E1 6T5.K6 ]
[ +K4a`.K6cbd2E1 6T5.,N ]
[ +K4a`.K6cbd2E1 6T5.,NP> ]
A# : D ^ ! 9 @ J ! _ @ #8
C J M : D ^ ! 9 @ J ! _ @ #8
Q
J : D 9 J #8
IO ! M ^ ! @ ! _ @
[ +K4a`.K6cbd2E1 6T5.4 ]
[ +K4a`.K6cbd2/6T5. 1 ,F7FH6 ]
[ +K4a`.K6cbd2E1 6T5.,NP> ]
:
#
MA D ^ ! 9 @ J ! _ @ 8
R : D 9 J #8
I ! ^ ! @ !_ @
R : D 9 J #8
I ! ^ ! @ !_ @
[ +K4a`.K6cbd2E1 6T5., ]
[ +K4a`.K6cbd2E1 6T5GFB> ]
[ +K4a`.K6cbd2E1 6T5GFB> ]
PW. Wzr X. Strona bierna - schemat:

Sg.
Plur.
[ +-,e`. 1 ;/2345; ]
[ \Z ] ].
Dual.
[ +-,e`. 1 ;/2345?> ]
3 os. m.
"$
! ^ # 9 J M_ @ )*
3 os. f.
: ^ # 9 J @ )*
A@
M_
<
C3
! :D ^ # 9 J M _ @ ) *
J :# 9 J M _ @ ) *
I ! <^
[ +-,e`. 1 ;/234576B. ]
[ +-,e`.0;/2E1 45GFH6 ]
[ +-,e`.0;/2E1 4576B. > ]
[ +-,e`. 1 ;/234576 ]
:) ^ # 9 J @ ) *
89
M_
U WV
X
125
# 9 J @ )*
M_
<= ^
Podstawy gramatyki arabskiej (fEgih j k lam k n ofEp orq?sk tKfEuv k th wxt layxz?{\la| )
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
\
~
} d
\

d\\
} \
d\
[ -e0/E K ]
[ -e0/E ]
[ -e0/E P ]
\
~
d\

d\\
[ -e0/E ]
[ -e0/3 7H ]
[ -e0/E P ]

~ d\\
} \
d\
} \
d\
[ -e0/E ]
[ -e0/E GB ]
[ -e0/E GB ]
} \
d\
2.15.8.7.4.2. Czasownik PW Imperfectum.

2.15.8.7.4.2.1.
Indicativus.
2.15.8.7.4.2.1.1.
PW. Wzr I a. Strona czynna - schemat:

Sg.
3 os. m.
[/ cTB ]

3 os. f.
[ cTB ]

3
2 os. m.
[ cTB ]

2 os. f.
1 os. m., f.
[ KcTa 0H ]
[ cTB ]
2.15.8.7.4.2.1.2.
Plur.
[ KcTa ]
[ KcTa ]
[ KcTa ]
[ KcTa H ]
[/ cTB ]
PW. Wzr I b. Strona czynna - schemat:
3 os. m.
Sg.
[/ BT- ]
3 os. f.
[ BT- ]
2 os. m.
[ BT- ]
2 os. f.
1 os. m., f.
[ KBT 0H ]
[ BT- ]
2.15.8.7.4.2.1.3.
Plur.
3 os. m.
[/ 73B ]
3 os. f.
[ 73B ]
2 os. m.
[ 73B ]
2 os. f.
1 os. m., f.
[ K73a 0H ]
[ KBT ]
[ KBT ]
[ KBT H ]
[ 73B ]
Plur.
[/ 73B ]
Dual.
[ K73a ]
[ K73a ]
[ K73a ]
126
[ \] ].
[ K73a H ]
[H73a ]
[H7E GH ]
[ K7E GH ]
[/ BT- ]
[H73a H ]
Dual.
[ KBT ]
[/ BT- ]
[ \]-$ ].
PW. Wzr I c. Strona czynna - schemat:

Sg.
TW
[HBT ]
[HBT H ]
[ KB H ]
[/ cTB ]
[HB H ]
Dual.
[HcTa ]
[Hc7 TGH ]
[ Kc7 TGH ]
[ \]-$ ].
[HcTa H ]

3
W
T
[/ 73B ]
Podstawy gramatyki arabskiej (Ei a E r? KE x ax?\a )
2.15.8.7.4.2.1.4.
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
Sg.

[ ]

( [) ]

( [) ]
/1 0
( [).23 ]
4 ! 5 [ 6 ]
2.15.8.7.4.2.1.5.
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
Sg.
Sg.
IJV
( [), ,LL"&% ]
IJV
( [), ,LL"&% ]
/1 X0 JV
( [),Y,LL"&%23 ]
IJV 4 5 [ 6G, ,LL"&% ]
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
Plur.
X JV

[W,Y,LL"&% ]
*" X+ JV
[W,Y,LLN &%- ]
X JV
( [),Y,LL"&% ]
*" X+ JV
( [),Y,LLN &%- ]
IJV
7 [W, ,LL"&% ]
IJ[
[W , ,LL : ]
IJ[
( [), ,LL : ]
IJ[
( [), ,LL : ]
/1 X0 J[
( [),Y,LL :23 ]
IJ[ 4 5 [ 6G, ,LL : ]
Plur.
X J[

[W,Y,LL : ]
*" X+ J[
[W,Y,LLN :- ]
X J[
( [),Y,LL : ]
*" + J[
( [),Y,LLN :- ]
IJ[
7 [W, ,LL : ]
127
[ \] ].
"!#
[ $%'& ]
"!#
( [). $%'& ]
"!#
( [). $%'& ]
"!#
( [). $%'& ]

7 [ ]
:8 ;=9 >@< A ? [ BCEDGFIH ].
Dual.
"!# KJ
[M L : $%'& ]
"!# KJ
( [)3 L : $%'& ]
"!# KJ
( [)3 L : $%'& ]
"!# KJ
( [)3 L : $%'& ]
KJ
7 [ L : ]
P8 ;=O >@Q A ? [ BCRFSDTDUTH ].
Dual.
"!# JV
[W ,Y,LL"&% $%'& ]
"!# JV
( [),Y,LL"&% $%'& ]
"!# JV
( [),Y,LL"&% $%'& ]
"!# JV
( [),Y,LL"&% $%'& ]
IJV
7 [W, ,LL"&% ]
PW. Wzr II. Strona bierna - schemat:

Sg.
3 os. m.
Plur.
KJ
[M L : ]
*" + KJ
[M LN :- ]
KJ
( [)3 L : ]
*" + KJ
( [)3 LN :- ]
KJ
7 [ L : ]
W

B
Dual.
PW. Wzr II. Strona czynna - schemat:
IJV
[W , ,LL"&% ]
2.15.8.7.4.2.1.7.
Plur.

[ ]
*" +
[, - ]

( [). ]
*" +
( [)., - ]

7 [ ]
PW. Wzr I. Strona bierna - schemat:
KJ
[ L : ]
KJ
( [) L : ]
KJ
( [) L : ]
/1 0 KJ
( [)3 L :23 ]
KJ 4 5 [ 6 L : ]
2.15.8.7.4.2.1.6.
3 os. m.
PW. Wzr I d. Strona czynna - schemat:
P8 ;=Z >@Q A ? [ BCRFSDTDGFIH ].

Dual.
"!# J[
[W ,Y,LL : $%'& ]
"!# J[
( [),Y,LL : $%'& ]
"!# J[
( [),Y,LL : $%'& ]
"!# J[
( [),Y,LL : $%'& ]
IJ[
7 [W, ,LL : ]
)
2.15.8.7.4.2.1.8.
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
Sg.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
Sg.
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
Plur.

[W,s : ]
"
[W,sN :- ]

[,s : ]
"
[,sN :- ]

[W, s : ]
Sg.
Plur.
X K
[M "% ]
" X K
[M N %- ]
X K
[3 "% ]
" X K
[3 N %- ]
I K
[ "% ]
Dual.
Sg.
Plur.
K
[M : ]
" K
[M N :- ]
K
[3 : ]
" K
[3 N :- ]
K
[ : ]
128
: ' @ [ 'GI ].
Dual.
"
[W,s : %' ]
"
[,s : %' ]
"
[,s : %' ]
"
[,s : %' ]

[W, s : ]
P = @ [ ET ].
Dual.
" K
[M "% %' ]
" K
[3 "% %' ]
" K
[3 "% %' ]
" K
[3 "% %' ]
I K
[ "% ]
PW. Wzr IV. Strona bierna - schemat:
K
[ : ]
K
[ : ]
K
[ : ]
K
[3 :3 ]
K [ : ]
Pu w'v x z@y | { [ }~'T ].
"
[W,s"% %' ]
"
[,s"% %' ]
"
[,s"% %' ]
"
[,s"% %' ]
I
[W, s"% ]
PW. Wzr IV. Strona czynna - schemat:
I K
[ "% ]
I K
[ "% ]
I K
[ "% ]
X K
[3 "%3 ]
I K [ "% ]
2.15.8.7.4.2.1.11.
Plur.
X
[W,s"% ]
" X
[W,sN %- ]
X
[,s"% ]
" X
[,sN %- ]
I
[W, s"% ]
PW. Wzr III. Strona bierna - schemat:

[W, s : ]

[, s : ]

[, s : ]

[,s :3 ]
[ G, s : ]
2.15.8.7.4.2.1.10.
3 os. m.
PW. Wzr III. Strona czynna - schemat:
I
[W, s"% ]
I
[, s"% ]
I
[, s"% ]
X
[,s"%3 ]
I [ G, s"% ]
2.15.8.7.4.2.1.9.
3 os. m.
\N]_^ ` a bc a d e\Nf ehgjika l.\Nmkn a l%^ ol bpqjrsbt
: = @ [ EGI ].
Dual.
" K
[M : %' ]
" K
[3 : %' ]
" K
[3 : %' ]
" K
[3 : %' ]
K
[ : ]
)
2.15.8.7.4.2.1.12.
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
N_ N hjk .Nk % js
PW. Wzr V. Strona czynna - schemat:

Sg.
2.15.8.7.4.2.1.13.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
P [
].
Dual.
"

[ W .Y, : %' ]
"

[ .Y, : %' ]
"

[ .Y, : %' ]
"

[ .Y, : %' ]
I
[W . , : ]

[
].
PW. Wzr VI. Strona czynna - schemat:
Sg.
3 os. m.
Plur.
I
[W . , : ] X

[W .Y, : ]
I
[ . , : ] " X

[W .Y,N :- ]
I
[ . , : ] X

[ .Y, : ]
1 X

" X

[ .Y, : 3 ]
[ .Y,N :- ]
I [ G . , : ] I
[W . , : ]
2.15.8.7.4.2.1.14.
Dual.
"

[ .Y, : %' ]
"

[ ..Y, : %' ]
"

[ ..Y, : %' ]
"

[ ..Y, : %' ]
I
[. , : ]
PW. Wzr V. Strona bierna - schemat:

Sg.
3 os. m.
Plur.
I
[ . , : ] X

[.Y, : ]
I
[.. , : ] "

[.Y,N :- ]
I
[.. , : ] X

[ ..Y, : ]
1 X

" X

[ ..Y, : 3 ]
[ ..Y,N :- ]
I [ . , : ] I
[. , : ]
P = R [ sRSTGI ].
Plur.

[ . s : ]

[.s : ]

[.. s : ] "

[.sN :- ]

[.. s : ]

[ ..s : ]
1

"
[..sN :- ]
[ ..s : 3 ]
[ . s : ]
[. s : ]
129
Dual.
"

[ .s : %' ]
"

[ ..s : %' ]
"

[ ..s : %' ]
"

[ ..s : %' ]

[. s : ]
Podstawy gramatyki arabskiej ( ! " #%$ " & '() '+*-,." /01.2 " /3 45/ #%657-8#%9 )
2.15.8.7.4.2.1.15.
= ; @> AB D C [ EF GHGIIGJ ].

PW. Wzr VI. Strona bierna - schemat: :<?
3 os. m.
Sg.
L
M
M
M
Q
K NO P RTK S [UWVYX0Z[]\ ^_YZa`bV ]
M OP M Q M K
cM P fe d N
RTS
3 os. f.
L
M OP M Q M K
K N
RTo [ X VYX0Z[]\ ^_YZa`bV ]
[UWVYX0Z[g^_YZa`%\ h(igZ ]
M OP M Q M K
plM efq N
RTS
2 os. m.
L
M OP M Q M K
K N
RTo [ X VYX0Z[]\ ^_YZa`bV ]
[UWVYX0Z[g^_\ Za`rigZ ]
M OP M Q M K
cM P efd N
RTo
2 os. f.
M eft N
M OP M Q M K
su
RTo
[ X VYX0Z[g^_YZa`%\ vwigZ ]
M OP M M d x
1 os. m., f. L
K N
o [ yVYX0Z[]\ ^_YZa`bV ]
2.15.8.7.4.2.1.16.
3 os. m.
3 os. f.
Dual.
[UWVYX0Z[g^_YZa`%\ ^3in ]
M OP M Q M K
clkm N
RTo
[ X VYX0Z[g^_YZa`%\ ^3in ]
M OP M Q M K
clkm N
RTo
[ X VYX0Z[g^_YZa`%\ h(igZ ]
M OP M Q M K
plM efq N
N M O P M Q M RTK o
RTo [ X VYX0Z[g^_\ Za`rigZ ] clkm
j
L
M
M
M
M OP M Q M K
Q
K NO P RTK z [iWVYX0Z[]\ ^_YZa`bV ] L
K N
RTz [iWVYX0Z[]\ ^_YZa`bV ]
Plur.
Mc P e d
Qt RTM S [UgZbXwX0Z_ln3`%\ h(igZ ]
plM e q
t Q RTM S [UgZbXwX0Z_\ n3`rigZ ]
cM P e d
t Q RTM o [ X0ZbXwX0Z_ln3`%\ h(igZ ]
plM e q
t Q RTM o [ X0ZbXwX0Z_\ n3`rigZ ]
LK
t Q RTM z [igZbXwX \ Z_ln3`bV ]
Dual.
M
Q
clkm
t RTS [UgZbXwX0Z_ln3`%\ ^3in ]
j
clkm
t Q RTM o [ X0ZbXwX0Z_ln3`%\ ^3in ]
j
clkm
j
clkm
j
LK
t Q RTM z [igZbXwX \ Z_ln3`bV ]
(
PW. Wzr VIII. Strona bierna - schemat: { ~} ~ [ (( ].
Sg.

L
M
3 os. m.
K Q RTK S [UWVYXwX \ Z_YZa`bV ]
L
M Q K
3 os. f.
K
RTo [ X VYXwX \ Z_YZa`bV ]
L
M Q K
2 os. m.
K
RTo [ X VYXwX \ Z_YZa`bV ]
M eft
M Q K
su
2 os. f.
RTo [ X VYXwX0Z_YZa`%\ vwigZ ]
M dx
1 os. m., f. L
K
o [ yVYXwX \ Z_YZa`bV ]
2.15.8.7.4.2.1.18.
M OP M Q M K
clkm N
RTS
} | (~ ~ [ ( ].
PW. Wzr VIII. Strona czynna - schemat: {<
Sg.
L
M
Q
t RTS [UgZbXwX \ Z_ln3`bV ]
3 os. m.
K
LK t Q M
3 os. f.
RTo [ X0ZbXwX \ Z_ln3`bV ]
LK
t Q RTM o [ X0ZbXwX \ Z_ln3`bV ]
2 os. m.
M e t
su
t Q RTM o [ X0ZbXwX0Z_ln3`%\ vwigZ ]
2 os. f.
t o k x [ y ZbXwX \ Z_ln3`bV ]
1 os. m., f. LK
2.15.8.7.4.2.1.17.
Plur.
Plur.
Mc P fe d
M Q K
RTS [UWVYXwX0Z_YZa`%\ h(igZ ]
M Q K
plM efq
RTS [UWVYXwX0Z_\ Za`rigZ ]
Dual.
M
lc km Q RTK S [UWVYXwX0Z_YZa`%\ ^3in ]
j
M Q K
clkm
RTo [ X VYXwX0Z_YZa`%\ ^3in ]
M Q K
cM P fe d
RTo [ X VYXwX0Z_YZa`%\ h(igZ ]
M Q K
plM efq
RTo [ X VYXwX0Z_\ Za`rigZ ]
M Q K
clkm
TR o [ X VYXwX0Z_YZa`%\ ^3in ]
j
M Q K
clkm
RTo [ X VYXwX0Z_YZa`%\ ^3in ]
j
L
M Q K
K
RTz [iWVYXwX \ Z_YZa`bV ]
L
M Q K
K
RTz [iWVYXwX \ Z_YZa`bV ]
?
PW. Wzr X. Strona czynna - schemat: {<} | ~ ~ [ ( ].
Sg.
LK N
M
M
t P Q RTS [UgZ5fX \ Z[_ln3`bV ]
cM P e d N
t P Q M RTM S
Plur.
LK N
t P Q M RTM o [ X0Z5fX \ Z[_ln3`bV ]
[UgZ5fX0Z[_ln3`%\ h(igZ ]
plM e q N
t P Q M RTM S
[UgZ5fX0Z[_\ n3`rigZ ]
clkmN
t P Q M RTM S
Dual.
[UgZ5fX0Z[_ln3`%\ ^3in ]
clkmN
t P Q M RTM o
[ X0Z5fX0Z[_ln3`%\ ^3in ]
130
Podstawy gramatyki arabskiej ( % ( +-. 0. 3 5 %5-% )
2 os. m.
2 os. f.

5

T [ 05f l3b ]
5
f
T
5
f
T
[ 05f0l3% (g ]
5
l f
T
[ 05f0l3% wg ]
5
1 os. m., f.

[ 5f l3b ]
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
[ 05f0l3% 3 ]
5
l
T
Sg.

T [Wf Yab ]

f
T

T [ f Yab ]
[Wf0Ya% (g ]

f
T

T [ f Yab ]
[Wf0 arg ]

f
T
f

T
[ f0Ya% (g ]

f
T
[ f0Ya% wg ]

1 os. m., f.

[ f Yab ]
2.15.8.7.4.2.2.
[ 05f0 3rg ]

5

T [g5f l3b ]
[ 05f0l3% 3 ]

5

T [g5f l3b ]
? [ (( ].
PW. Wzr X. Strona bierna - schemat: a?
2.15.8.7.4.2.1.19.
3 os. m.
5
l
T
Plur.

l
T
Dual.
[Wf0Ya% 3 ]

l
T
[ f0Ya% 3 ]

l
T
[ f0 arg ]

[Wf Yab ]
[ f0Ya% 3 ]

l
T
[ f0Ya% 3 ]

[Wf Yab ]
Wzory trybu rozkazuj cego czasownika PW.
2.15.8.7.4.2.2.1.
[ ]. Czasownik
PW. Imperat - wzr I. a. Schemat: a?

[ b ] - "ba si ".
2 os. m.
2 os. f.
Sg.

[ Wa ]
[ Wa ]
2.15.8.7.4.2.2.2.
Plur.

[ Wa3 ]
[ arg ]
a
Dual.
[ Wa- ]
a [ Wa- ]
! [ 3(3< ].
PW. Imperat - wzr I. b. Schemat: ?
5#
Czasownik " $ [ &%a'5 ] - "by( znacznym".
Sg.
2 os. m.
2 os. f.
*) ., + - + / [ 0 1 2436587 ]
>6*? ,.+ - + / [ 0 1 2436587.@ ]
2.15.8.7.4.2.2.3.
Plur.
Dual.
/ -:*9 ,.+ - + / [ 0 1 243658782 ]

A; *) ,.+ - + / [ 0B24381 587.CED ]
/ ;* ., + - + / [ 0 1 2436587=< ]
/ ;* ,.+ - + / [ 0 1 2436587=< ]
PW. Imperat - wzr I. c. Schemat: FHI G [ JLK6M ].
Czasownik N; O ; ; [ PQDSRDUTVD ] - "podarowa( , obdarowa( ".
2 os. m.
N ) O ; [R41 DUT ]
Sg.
Plur.
Dual.
/ W X 9 O ; [R41 DUTY2 ]
Z X ; O ; [R41 DUT[< ]
131
Podstawy gramatyki arabskiej (\^]`_ a b ced b f gS\^h gjilk.b m=\^n.o b mp_ qUm cerUslt:ceu )
zy { z
z y { z [|4} ~UE~ ]
vxwy { z [|4} ~U ]
2 os. f.
[|4} ~U[ ]
Czasownik PW. Imperat - wzr I. d. Schemat: [ ].
2.15.8.7.4.2.2.4.
Czasownik [ Q4[H4 ] - "przyby ".
Sg.
2 os. m.
2 os. f.
8 [^ p ]
Plur.
Dual.
8
[^ pp ]
8 [^ p E ]
[^ p ]
[^ pl ]
[^ pl ]
2.15.8.7.4.3. Wzory imiesoww PW. Schematy wsplne dla wszystkich rdzeni.

Przykadowy rdze

[ ].
Wzr
I
6
A.
[ V :p& ]
P.
III
6 :
IV
6 U
[4V :p& ]
[ [p& ]
[[=V 4p& ]
:
U
6 :
[L& ]
[4V 4[H&
]
VII
-
[4V :[H& ]
[ [[H& ]
[[=V 4[H& ]
VI
[[=V :p&
]
U
P.
[4V 4p& ]
6 U
A.
II
6 :
VIII
IX
[[ 4p& ]

[[=V :[H&
]
6 U

6
U
[8 p& ]

U
[[ 4[H& ]
[8 [H& ]
2.15.8.7.4.4. Masdary PW.

Przykadowy rdze
Wzr

[ ].
II
S:
U [ =^ 8& ] . :
III
IV

[ e^ & ]
[4E:^ H4& ]

[ .^ & ]
Wzr
VI
[ =V :4& ]
2.15.8.7.5.
VII
H U
[ =V 44& ]
VIII
[ ==..^ & ]
[ =e8 e^ & ]
Czasownik PY.
Czasowniki z pierwsz
spgosk rdzenn [ ], odmieniaj si w miar regularnie. Typowe dla tych
czasownikw jest zamiana dyftongu [ 8 ] na [ ], i asymilacja pierwszej spgoski rdzennej do infiksu w VIII
temacie, podobnie do czasownikw PW i czasownika [ :S ].

132
Podstawy gramatyki arabskiej (^` e S^ jl. =^. p U eUl:e )
2.15.8.7.5.1. Perfectum.
2.15.8.7.5.1.1.
[. ].
Wzr I. Strona czynna - schemat: Y
Sg.

3 os. m.
[
3 os. f.

[
2 os. m.

[
2 os. f.

[
1 os. m., f.

[
2.15.8.7.5.1.2.
3 os. f.

[
1 os. m., f.
2.15.8.7.5.1.3.

[

[

[
3 os. f.
* [
2 os. m.
* [
2 os. f.
* [
1 os. m., f.
* [
]
]

[
]
%
% &%
]
% !"

[
[
$ #
* #
[
% !
,

[
]
%
% !
Plur.
%
% &%'
]
% %+"
Dual.
%
[

]
%
[
#
]
% &%')
[
( #
]
% &%')
[
( #
]

%

!

,

[
]
* [
]
+D
* [
]
+ !"
* [
$ # * [
* # *
+D %+"
[
]
+ !
,
* [
]
+
+ !
Plur.
+D
+ &%
+ &%'
Dual.
+D
]
+
# * [
]
]
( # *
+ &%')
[
]
# ( *
+ &%')
[
]
+ !
,
* [
]
3
PY. Wzr II. Strona bierna - schemat: -/20 E 1 [4!5 6877&9: ].
Sg.
%+
3 os. m.
F [
;<
3 os. f.

F [
2 os. f.
&%
Sg.
+D
; * [
2 os. m.
!
Dual.

[

]

[
#
]
&%')
[
( #
]
&%')
[
( #
]

!

,

[
]
0 = 3 > [4!5 @A77B@C: ].

PY. Wzr II. Strona czynna - schemat: -/?
3 os. m.
2.15.8.7.5.1.4.

]
!"

[
]
&%'
[
$ #
]
%+"
* #
[
]

!

,

[
]
Sg.
%
[
;<
2 os. f.
]

Plur.

3
PY. Wzr I. Strona bierna - schemat: -/20 . 1 [4!5 687&9: ].
3 os. m.
2 os. m.
[

F [

F [
]
%+
%+
%+ !

F [
Plur.
%+
]
%+ !"

F [
F [
$ #
F #
F
%+ %+"
[
]
%+ &%'
133
F [

Dual.
%+
F [
#
]
]
F [
( #
F [
( #
]
%+
]
%+ &%')
%+ &%')
]
]
Podstawy gramatyki arabskiej (GIHKJ L M N O M P QRGIS QUTWV!M XGIY!Z M X[J \X N ]^W_ N ` )
1 os. m., f.
2.15.8.7.5.1.5.
ab<d
c fRe ag [hjik+kl m no&i ]
s c fRe ag
prq d
[hjik+kl m n!tu ]
s c fRe ag
prq d
[hjik+kl m n!tu ]
y w z } | [~! {BC ].
PY. Wzr III. Strona czynna - schemat: vx{
3 os. m.
Sg.
r [2 D ]
Plur.

[2 D ]
Dual.
r r [2 D ]
3 os. f.
r [2 D ]
r [ !" ]
r r [ ]
2 os. m.
r [ ]
r [ & ]
r r [ &) ]
2 os. f.
r [ ! ]
r
r r [ &) ]
r [ & ]
[D +" ]
r r [ ! ]
r r [ ! ]
1 os. m., f.
2.15.8.7.5.1.6.
}
PY. Wzr III. Strona bierna - schemat: v/2y [ [~! & ].
3 os. m.
Sg.
[2 ]
Plur.
[2 ]
Dual.
r [2 ]
3 os. f.
[2 ]
[ !" ]
r [ ]
2 os. m.
[ ]
[ & ]
r [ &) ]
2 os. f.
[ ! ]
1 os. m., f.
[ & ]
[ +" ] r
r [ ! ]
r
2.15.8.7.5.1.7.
[ &) ]
[ ! ]
w } | [ ~BC ].
PY. Wzr IV Strona czynna - schemat: vx?
3 os. m.
Sg.
[ D ]
Plur.
[ D ]
Dual.
r [ D ]
3 os. f.
[ D ]
[ & !" ]
r [ & ]
2 os. m.
[ & ]
[ & & ]
r
[ & ! ]
[ & &) ]
r
[ & & ]
[ &D +" ]
r [ & ! ]
[ & &) ]
r [ & ! ]
2 os. f.
1 os. m., f.
2.15.8.7.5.1.8.
} [ R~& ].
PY. Wzr IV Strona bierna - schemat: v/?
Sg.
Plur.
Dual.
3 os. m.
& [ ]
& [ ]
r & [ ]
3 os. f.
& [ ]
& [ !" ]
r & [ ]
2 os. m.
& [ ]
& [ & ]
r & [ &) ]
134
Podstawy gramatyki arabskiej (IK RI UW! I! [ W )
2 os. f.
<
& [ ! ]
1 os. m., f.
< & [ & ]
2.15.8.7.5.1.9.
Sg.
< [ ]
3 os. f.

2 os. m.
[

1 os. m., f.
2.15.8.7.5.1.10.
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
2.15.8.7.5.1.11.
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
r & [ &) ]
r & [ ! ]

PY. Wzr V. Strona czynna - schemat: ?
[ & ! ABC ].
3 ol. m.
2 os. f.
+ & [ +" ]
r & [ ! ]
]

[ "
]

[ " ]
Plur.

[
]

[ " " ]

[ "

Dual.

[ ]

[ "

]

[ "
" ]

[ "
]

[ "
]
[ "

]
]

[ "
]

[ "
]
! $ #
PY. Wzr V Strona bierna - schemat: " [ &%R! %8' ].
Sg.
) ( [ * ]

+
( [ * ]

+
( [ , * ]

+
( [ ,
* ]

+
( [ , * ]
Plur.

+
( [
* ]

+
( [ , * " ]
Dual.

+ ( [ * ]
( [ , * ]

+
(

+
(

+
[ ,
(
+
(
* ]

[ ,
* " ]

+
( [ ,
* ]
[ ,
(

+
* ]

[ ,
* ]

+
( [ ,
* ]
- .
PY. Wzr VI. Strona czynna - schemat: /
[ & ! 0{BC ].
Sg.
1 [ ]

1 [ ]

1 [ ]
2 os. f.

1 [ ]
1 os. m., f.

1 [ ]
Plur.

[ ]

1 [ " ]
Dual.

1 [ ]

1 [ ]

1

1

[ ]

1

[ ]

1 [ ]

[ ]

1

[ " ]

1 [ ]
135
Podstawy gramatyki arabskiej (24365 7 8 9*: 8 ; <=24> <@?BA8 C24DE 8 CF5 GC 9*HIBJ 9*K )
2.15.8.7.5.1.12.
Q$RS
PY. Wzr VI. Strona bierna - schemat: L!N M OFP [ T&U=VW XZY[]\ ].
3 os. m.
Sg.
f
^ ac` b $de d [ ghij k lnm*op ]
_)
Plur.
f
d ac` b $de d [ ghij k lnm*ok ]
q b r+
Dual.
f
^ ac` b $de d [ ghij k lnm*ot ]
s r+
3 os. f.
v u r+
^ ac` b $de f d [ ghij k lnm*opg ]
w^ r+
u ac` b $de f d [ ghixk l]j m*oyzp ]
^ ac` b $de f d [ ghixk l]j m*opg t ]

s { ^ r+
2 os. m.
v^ r+
u ac` b $de f d [ ghixk l]j m*ogp ]
u ac` b $de f d
| u { d r+
u ac` b $de f d
s ^~ { d r+
2 os. f.
v` r+
u ac` b $de f d [ ghixk l]j m*ogm ]
[ ghixk l]j m*ogh} ]

w { d r+
u ac` b $de f d
[ ghixk l]j m*ogh}t ]

{ u ac` b $de f d
s ^~ d r+
1 os. m., f.
vd r+
u ac` b $de f d [ ghixk l]j m*ogh ]
[ ghixk lnm*og j hyyzp ]

u ac` b $de f d
s ^ r+
[ ghixk l]j m*oyt ]
[ ghixk l]j m*ogh}t ]

u ac` b $de f d
s ^ r+
[ ghixk l]j m*oyt ]
2.15.8.7.5.1.13.
=
PY. Wzr VIII. Strona czynna - schemat: [ 4= & ].
3 os. m.
Sg.
f
_^ $^ `q [ mgg j plpop ]
Plur.
f
q b r d $^ `q [ mgg j plpok ]
Dual.
f
s r ^ $^ `q [ mgg j plpot ]
3 os. f.
v u r ^ $^ f `q [ mgg j plpopg ]
w^ r u $^ f `q [ mggpl]j poyzp ]
s { ^ r ^ $^ f `q [ mggpl]j popg t ]
2 os. m.
v^ r u $^ f `q [ mggpl]j pogp ]
| u { d r u $^ f `q [ mggpl]j pogh} ]
s ^~ { d r u $^ f `q
2 os. f.
v` r u $^ f `q [ mggpl]j pogm ]
w { d r u $^ f `q
[ mggpl]j pogh}t ]

s ^~ { d r u $^ f `q
1 os. m., f.
vd r u $^ f `q [ mggpl]j pogh ]
[ mggplpog j hyyzp ]
s ^ r u $^ f `q [ mggpl]j poyt ]
[ mggpl]j pogh}t ]
s ^ r u $^ f `q [ mggpl]j poyt ]
2.15.8.7.5.1.14.
= [ F== ] ].
PY. Wzr VIII. Strona bierna - schemat: x
3 os. m.
Sg.
f

^ =` [ &hgg j h$lnm*op ]
_)
Plur.
f

d =` [ &hgg j h$lnm*ok ]
q b r+
Dual.
f

^ =` [ &hgg j h$lnm*ot ]
s r+
3 os. f.
v u r+
^ =` f [ &hgg j h$lnm*opg ]
w^ r+
u =` f [ &hggh$l]j m*oyzp ]
^ =` f [ &hggh$l]j m*opg t ]
s { ^ r+
2 os. m.
v^ r+
u =` f [ &hggh$l]j m*ogp ]
u =` f [ &hggh$l]j m*ogh} ]

| u { d r+
u =` f
s ^~ { d r+
2 os. f.
v` r+
u =` f [ &hggh$l]j m*ogm ]
w { d r+
u =` f
[ &hggh$l]j m*ogh}t ]

u =` f
s ^~ { d r+
1 os. m., f.
vd r+
u =` f [ &hggh$l]j m*ogh ]
[ &hggh$lnm*og j hyyzp ]
u =` f
s ^ r+
[ &hggh$l]j m*oyt ]
[ &hggh$l]j m*ogh}t ]

u =` f
s ^ r+
[ &hggh$l]j m*oyt ]
2.15.8.7.5.1.15.

PY. Wzr X. Strona czynna - schemat: [ = & ].
Sg.
3 os. m.
u `q
_^ ^ ue { ^ +
3 os. f.
[ m*og j p$ilpop ]
v u r ^ ^ ue { ^ +
u `q
u `q
q b r d ^ ue { ^ +
Plur.
[ m*og j p$ilpok ]
w^ r u ^ ue { ^ +
u `q
136
Dual.
{
u `q [ m*og j p$ilpot ]
s r ^ ^ ue ^ +
u `q
s { ^ r ^ ^ ue { ^ +
Podstawy gramatyki arabskiej (46 * =4 @B 4 F *B * )
2 os. m.
[ * $ ]
)

+
[ *$] z ]

+
[ *$] ]
+

2 os. f.
[ *$] ]
)

+
[ *$] ]
+

[ *$] ]
+

1 os. m., f.
[ *$] ]

) +
[ *$ z ]
+

[ *$] ]
+

[ *$] ]
[ *$] ]
[ *$] ]
2.15.8.7.5.1.16.
[ F = =] ].
PY. Wzr X. Strona bierna - schemat: !
3 os. m.
Sg.
)c [ &$ * ]
Plur.
+
c [ &$ * ]
Dual.
+c [ &$ *
]
3 os. f.
+
c
c
+
c
+
2 os. m.
[ &$ * ]
c
+
[ &$] * ]

c
+
[ &$] *

]

+c
2 os. f.
[ &$] * ]
c
+
[ &$] * ]

c
+
[ &$] *

]

+c
1 os. m., f.
[ &$] * ]
c
+
[ &$* ]

+c
[ &$] *

]

+c
[ &$] * ]
[ &$] *

]
[ &$] *

]
2.15.8.7.5.2.1.
Indicativus.
2.15.8.7.5.2.1.1.
[ ].
PY. Wzr I. Strona czynna - schemat:
3 os. m.
Sg.
! [" #"$% ]
& ! ["#"$% ' ]
( & ! ["#"$%
)* ]
3 os. f.
! + [ #"$% ]
! ["#"$] ]
( & ! + [ #"$%
)* ]
2 os. m.
! + [ #"$% ]
& ! + [ #"$% ' ]
( & ! + [ #"$%
)* ]
2 os. f.
, ! + [ #"$% - ]
! + [ #"$] ]
( & ! + [ #"$%
)* ]
! 0 [ #"$% ]
! 0 [ #"$% ]
1 os. m., f. . / [ #"$% ]

2.15.8.7.5.2.1.2.
Plur.
Dual.
# 1 [ = ].
PY. Wzr I. Strona bierna - schemat:
3 os. m.
Sg.
c ! [" % ]
Plur.
& c ! ["2% ' ]
Dual.
( & c ! ["2%
)* ]
3 os. f.
c ! + [ % ]
c ! ["2] ]
( & c ! + [ %
)* ]
2 os. m.
c ! + [ % ]
& c ! + [ % ' ]
( & c ! + [ %
)* ]
137
Podstawy gramatyki arabskiej (35476 8 9 :<; 9 = >'35? >A@CB9 D35EF 9 D)6 GD :<HICJ:<K )
2 os. f.
MO
L P N SLQ R!U T V [ WXY%Z[]\ ^_Z ]
1 os. m., f. ThiSLQ jlk m [ n \ XY%Z[po ]

2.15.8.7.5.2.1.3.
`$
L P a SLQ R!U T V [ WXYb\ Z[_Z ]
c de P L SLQ R!U T V [ WXY%Z[]\ f)_*g ]
ThiSLQ RU!T q [_r\ XY%Z[po ]
ThiSLQ RU!T q [_r\ XY%Z[po ]
v t y#w { z [ |'}p~blb ].
PY. Wzr Wzr II. Strona czynna - schemat: sux
Sg.
Plur.
Dual.
3 os. m.
i# # [r <p ]
C # # [<] ' ]
# # [<] )* ]
3 os. f.
i# # ! [ lr <p ]
$
# # [b < ]
# # ! [ l<] )* ]
2 os. m.
i# # ! [ lr <p ]
C # # ! [ l<] ' ]
# # ! [ l<] )* ]
2 os. f.
O
# # ! [ l<] ]
$
# # ! [ lb < ]
# # ! [ l<] )* ]
i# # ! [r <p ]
i# # ! [r <p ]
1 os. m., f. i# [ r <p ]

2.15.8.7.5.2.1.4.
3 os. m.
v y#w { z [ |'}p~b~ ].
PY. Wzr II. Strona bierna - schemat: sux
Sg.
i# # [r %p ]
C # #
Plur.
Dual.
# # [%] )* ]
[%] ' ]
3 os. f.
i# # ! [ lr %p ]
$
# # [b ]
# # ! [ l%] )* ]
2 os. m.
i# # ! [ lr %p ]
C # # ! [ l%] ' ]
# # ! [ l%] )* ]
2 os. f.
O
# # ! [ l%] ]
$
# # ! [ lb ]
# # ! [ l%] )* ]
i# # ! [r %p ]
i# # ! [r %p ]
1 os. m., f. i# [ r %p ]

2.15.8.7.5.2.1.5.
y#w { z [ |'}l*lb ].
PY. Wzr III. Strona czynna - schemat: su*
Sg.
Plur.
Dual.
3 os. m.
# [r <p ]
C # [<] ' ]
# [<] )* ]
3 os. f.
# ! [ lr <p ]
$
# [b < ]
# ! [ l<] )* ]
2 os. m.
# ! [ lr <p ]
C # ! [ l<] ' ]
# ! [ l<] )* ]
2 os. f.
O
# ! [ l<] ]
$
# ! [ lb < ]
# ! [ l<] )* ]
# ! [r <p ]
# ! [r <p ]
1 os. m., f. [ r <p ]

2.15.8.7.5.2.1.6.
y#w { z [ |'}l*~ ].
PY. Wzr III. Strona bierna - schemat: s*
Sg.
Plur.
Dual.
3 os. m.
i # [r %p ]
C # [%] ' ]
# [%] )* ]
3 os. f.
i # ! [ lr %p ]
$
# [b ]
# ! [ l%] )* ]
2 os. m.
i # ! [ lr %p ]
C # ! [ l%] ' ]
# ! [ l%] )* ]
138
Podstawy gramatyki arabskiej (57 < '5 AC 5 ) <C< )
2 os. f.
O
# # ! [ l%] ]
1 os. m., f. i# [ r %p ]

2.15.8.7.5.2.1.7.
$
# # ! [ lb ]
# # ! [ l%] )* ]
i# # ! [r %p ]
i# # ! [r %p ]
# [ 'lb ].
PY. Wzr Wzr IV. Strona czynna - schemat: ux
Sg.
Plur.
Dual.
3 os. m.
iS [r <p ]
S [2<] ]
S [2<]
* ]
3 os. f.
iS [ <p ]

S [2b < ]
S [ <]
* ]
2 os. m.
iS [ <p ]
S [ <] ]
S [ <]
* ]
2 os. f.
S [ <] ]

S [ b < ]
S [ <]
* ]
iS [r <p ]
iS [r <p ]
1 os. m., f. i [ <p ]

2.15.8.7.5.2.1.8.
# [ ' ].
PY. Wzr IV. Strona bierna - schemat: x
Sg.
Plur.
Dual.
3 os. m.
S [r !p ]
S [2!] ]
S [2!]
* ]
3 os. f.
S [ !p ]

S [2b ]
S [ !]
* ]
2 os. m.
S [ !p ]
S [ !] ]
S [ !]
* ]
2 os. f.
S [ !] ]

S [ b ]
S [ !]
* ]
S [r !p ]
S [r !p ]
1 os. m., f. [ !p ]

2.15.8.7.5.2.1.9.
" $ & [ '(b ].

PY. Wzr V. Strona czynna - schemat: #%
Sg.
3 os. m.
*)+ , - [.#r !p ]
3 os. f.
*)+ , - [ ..#r !p ]
2 os. m.
*)+ , - [ ..#r !p ]
2 os. f.
)+ , -
1 os. m., f. *)+ , 0 / [ .#r !p ]
3 os. m.
Plur.
)+ ,
[.#!] ]
Dual.
[.#!]
* ]

)+ ,
)+ ,
[.#b ]
[ ..#!]
* ]
[ ..#!] ]
[ ..#!]
* ]
[ ..#b ]
[ ..#!]
* ]
)+ ,

)+ ,
[ ..#!] ]
2.15.8.7.5.2.1.10.
)+ ,
*)+ , - [.#r !p ]
)+ ,
)+ ,
*)+ , - [.#r !p ]
" $ & [ 1'(b ].

PY. Wzr V. Strona bierna - schemat: #%
Sg.
*)+ , - [2.#r !p ]
)+ ,
Plur.
)+ ,
139
Dual.
Podstawy gramatyki arabskiej (35476 8 9 :<; 9 = >35? >A@CB9 D.35EF 9 D
6 GHD :<IHJCKL:<M )
[NPO2Q.RSNRHT1T!RHUWV XYR ]
[NPO2Q.RSNRHT1T!RHUWV Z
Y\[ ]
m h a S_` Lab c a ]
f
3 os. f.
]^*S_` Lab c a d ] e [ QO2Q.RSN2V RHT1T!RHU(O ]
a h g S_` Lab c a d ] i
d e
kl
[NPO2Q.RSNRHT1TjV RHUYR ]
[ QO2Q.RSNRHT1T!RHUWV Z
Y\[ ]
m h a S_` Lab c a ]
2 os. m.
]^*S_` Lab c a d ] e [ QO2Q.RSN2V RHT1T!RHU(O ]
a h ] S_` Lab c a d ] e
d e
lCn
kl
[ QO2Q.RSNRHT1T!RHUWV XYR ]
Y\[ ]
m h a S_` Lab c a ]
oq
f
2 os. f.
a h p S_` Lab c a d ] e
a h g S_` Lab c a d ] e
d e
kl
[ QO2Q.RSNRHT1T!RHUWV rYR ]
[ QO2Q.RSNRHT1TjV RHUYR ]
Y\[ ]
1 os. m., f. ]^*S_` Lab ea s t [ u O2Q.RSN2V RHT1T!RHU(O ]
]^*S_` Lab c a d ] v [YPO2Q.RSN2V RHT1T!RHU(O ]
]^*S_` Lab c a d ] v [YPO2Q.RSN2V RHT1T!RHU(O ]
2.15.8.7.5.2.1.11.
y x {z |} ~ z
PY. Wzr Wzr VIII. Strona czynna - schemat: w#\
[ Lj ].
Sg.
Plur.
Dual.
3 os. m.
*S S [ H<( ]
C S S [.H<W ]
S
S [.H<W
\ ]
3 os. f.
*S S [ . H<( ]
S S

[.Hj < ]
S
S [ ..H<W
\ ]
2 os. m.
*S S [ . H<( ]
C S S [ ..H<W ]
S
S [ ..H<W
\ ]
2 os. f.
S S [ ..H<W ]
S S

[ ..Hj < ]
S
S [ ..H<W
\ ]
*S S [ H<( ]
*S S [ H<( ]
1 os. m., f. *
S 0 [ H<( ]
2.15.8.7.5.2.1.12.
{S|}
PY. Wzr VIII. Strona bierna - schemat: w y\z z ~ [ ].
Sg.
Plur.
Dual.
3 os. m.
S [P2 H!H( ]
C S [P2.H!HW ]

S [P2.H!HW
\ ]
3 os. f.
S [ 2 H!H( ]
S

[P2.Hj H ]

S
[ 2.H!HW
\ ]
2 os. m.
S [ 2 H!H( ]
C S [ 2.H!HW ]

S
[ 2.H!HW
\ ]
2 os. f.
S [ 2.H!HW ]
S

[ 2.Hj H ]

S
[ 2.H!HW
\ ]
S [P2 H!H( ]
S [P2 H!H( ]
1 os. m., f. S [ 2 H!H( ]

2.15.8.7.5.2.1.13.
|} {%
PY. Wzr X. Strona czynna - schemat: w#y x z ~ z [ (Lj ].
Sg.
Plur.
Dual.
3 os. m.
* [H S<( ]
[H.S<W ]
[H.S<W
\ ]
3 os. f.
* [ .H S<( ]

[H.Sj < ]
2 os. m.
* [ .H S<( ]
[ .H.S<W ]
[ .H.S<W
\ ]

[ .H.Sj < ]
[ .H.S<W
\ ]
2 os. f.
140
Podstawy gramatyki arabskiej (57 < 5 AC .5
H <HCL< )
[ .H.S<W ]
[ .H.S<W
\ ]
1 os. m., f. *L L P [ H S<( ]
*L L [H S<( ]
*L L [H S<( ]

%
PY. Wzr X. Strona bierna - schemat: %
[ LL ].
2.15.8.7.5.2.1.14.
Sg.

*L L [PS
( ]
3 os. m.

*L L [ S
( ]
3 os. f.
*L L [ S
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
( ]

L L

[ S
]

*L L
[ S (
2.15.8.7.5.2.2.
Plur.
L L

[PS
]
L L

[PS ]
L L

[ S
]

L L [ S
*L L ! [ S

Sg.
*
( [ ]

0 ( [ ]
2 os. f.
( ]
*),+-/.

( (
[
(
[
]. Czasownik S [
Plur.

]
]
]
]

[
( ]
].
Dual.

]

( [ ]
(

[ S
Wzory trybu rozkazuj " cego czasownika PY.
'
PY. Imperat - wzr I. a. Schemat: # $& % ( [
2 os. m.
Dual.
L L

[PS
L L

[ S
L L

[ S
L L

[ S
*L L !
2.15.8.7.5.3. Wzory imiesoww czasownika PY. Schematy wsplne dla wszystkich

rdzeni.
Przykadowy rdze1 2435 [6798 ].
Wzr
I
A.
: 2<=?; >A5 @ [6CB DE7GFH8JIEK ]
P.
A.
II
IV
: 2<3 L M?@ NO
: 2<=?; >AM?@ NO
: 2<=T; SUNO
: 2<3 L MU@ X @ NO
[PQI6CB R&797GFH8JIEK ]
[PQI6CB DE7GFH8JIEK ]
[PVB WU7GFH8JIEK ]
[PQICYZR?6CB R&797GFH8JIEK ]
: [\SU3UN MU] O @
: 2 3 M?@ NO
: 2 =?@ >AM?@ NO
: 2 =T@ SUNO
[P^R?67,WU8JIEK ]
VI
[PQI6CB R&797`R&8JIEK ] [PQI6CB DE7`R&8JIEK ]

VII
VIII
_
X
:<
2 3 ; NO
: 2<=?; >AMU@ X @ NO
[PQICYZR?6CB DE7GFH8JIEK ]
P.
III
: 2 =?@ >AMU@ X @ NO
[PQICYZR?6CB DE7`R&8JIEK
]
[PVB WU7`R&8JIEK ]
IX
-
[PQICYY B R&7GFH8JIEK ]
-
_
: 2 3 @ X NO
141
[PQICYZR?6CB R&797`R&8JIEK ]
X
: 2<3U; MU] X @ a ] NO
[PQI?8Y B R?67GFH8JIEK ]
-
[PQICYY B R&7`R&8JIEK ]
_ X
:2 3 U
M @ @ NO
X
:2 U
3 @ MU] @ a ] NO
[PQI?8Y B R?67`R&8JIEK ]
Podstawy gramatyki arabskiej (bdcfe g h iHj h k lbdm lonpqh rZbdsqt h re u&r iHv&wxUiHy )
2.15.8.7.5.4. Masdary PY.
Przykadowy rdzez |~} { [ ].

Wzr
Wzr
4UU U
? AU
II
[ Z? JE ]
III
IV
? A?
<A
[QE &&-E ]
VII
-
VI
[ Z?C E?JE ]
[ EJE ]
[ Z?C &9?JE ]
X
VIII
< ?
<A U
[ ZZqH EJE ]
2.15.8.7.6.
Czasownik MW.
2.15.8.7.7.
Perfectum.
? U
[ ZH EJE ]
Czasowniki te etymologicznie zbudowane s na jednym z dwch tematw perfectum: & [&-/ ] i &
[&Z ]. Dzisiaj obydwa te tematy wyst puj w formie [Z ], np. [ ] - "by", [ 9 ]
"powiedzia", A [E & ] - "basi ", [ E` ] - "bybliski (zrobienia czego )", A [C ^ ] - "spa".
W j zyku arabskim samogoska duga w sylabie zamkni tej ulega skrceniu. Czasowniki typu [&/ ]
T

skracaj [ ] do [ ], np. V [ - ] - "powiedziaem", < [ - ] - "byem"; natomiast czasowniki typu
[*- ] [&V ] skracaj [ ] do [ ], np. V [E *- ] - "baem si ", < [ H,- ] - "omal nie zrobiem", <
"spaem".
2.15.8.7.7.1.1.
[q ]. Czasownik
MW. Wzr I a. Strona czynna - schemat: /,

[ ] - "powiedzie ". (Rdze : ?- ).

Sg.
3 os. m.
3 os. f.
[ 9 ]
2 os. m.
[ Z ]

2 os. f.
[ ]

1 os. m., f.
[ ]
2.15.8.7.7.1.2.
[ 9 ]
Plur.
[ ]
[
[ ]

[
MW. Wzr I b. Strona czynna - schemat:

)
[$ %&' ] - "spa "

Sg.
#
(
Plur.
+
- [ ,
3 os. m.
3 os. f.
- + [ ,^
2 os. m.
+
[ .Z
+
2 os. f.
+
[ .
+
[ .
[ 9 ]

[ ]

[ ]
[ ]
#
[ ]. Czasownik "!
* + [ ,^

[ ]
[ ]
Dual.
Dual.
- +
[ ,
+
[ .
- +
[ ,^
[ . ]
142
+

[ .
+

[ .
Podstawy gramatyki arabskiej (/1032 4 5 687 5 9 :;/1< :>=@?5 AB/1CD 5 A,2 EFA 68GFH@IJ68K )
1 os. m., f.
2.15.8.7.7.1.3.
LMOPN R Q
[SUT V.WYXZ ]
^ R
[]\ PN Q
MW. Wzr I. Strona bierna - schemat:

[ t;u v;law ] - "byo powiedziane"
3 os. m.
~;
} J
3 os. f.
]J
2 os. m.
}
2 os. f.
1 os. m., f.
2.15.8.7.7.1.4.
Sg.
[ ]
[ a ]
| y{z s
x
f
dUe
bc
[ , ]
3 os. m.
} ;
Dual.
J
[ @ ]
[ , ]
]J
}
[ a ]
[ ,,B ]

[ ,, ]

}
[ ,, ]
[ ,, ]
[ ,, ]

}
[ ,, ]
[ ,, ]

}

}
[ ,a ]
n

MW. Wzr II. Strona czynna - schemat:
[SUT V.W_Sa` ]
[ghjikl ]. Czasownik
Plur.
] J

}
^ R
[]\ PN Q
[SUT V.W_Sa` ]
Sg.
[ _ ]
[ ,a ]
[gu wii"w l ]
Plur.

;
[ _, ]
;
| y{z s
.
x
Dual.
[ _@ ]
3 os. f.
[ _a ]
} ;
[ ]

} ;
2 os. m.
}
;
[ ,B ]

;

[ , ]

} ;

2 os. f.
[ , ]

} ;

[ _, ]
[ , ]
1 os. m., f.

} ;

} ;

[ a ]
[ , ]
2.15.8.7.7.1.5.
[ , ]
[ a ]
MW. Wzr II. Strona bierna - schemat:

Sg.
nU
[ a ]
[gu hjiikl ]
Plur.
[ ,, ]
Dual.
3 os. m.

}
3 os. f.
[ ,a ]
}
[ , ]

}
2 os. m.
}

[ ,,B ]

[ ,, ]

}

2 os. f.
[ ,, ]

}

[ ,, ]
[ ,, ]
1 os. m., f.

}

}

[ , ]

| y{z s
[ ,@ ]
[ ,a ]
[ ,, ]
2.15.8.7.7.1.6.
3 os. m.
[ ,, ]
[ ,a ]
MW. Wzr III. Strona czynna - schemat:
} }
Sg.
[ r_ ]

}
Plur.
[ r_, ]
143
n
m
[ ,a ]
[gu i"w l ]
| y{z s
Dual.
[ r_@ ]
npors q
m
Podstawy gramatyki arabskiej (13 8 ;1 >@ B1 , F 8F@J8 )
3 os. f.
F
[ r_a ]

F
[ {r ]

F
2 os. m.

F
[ {r ,B ]

F
[ {r , ]

F
[ {r , ]
2 os. f.

F
[ {r , ]

F

F
[ {r , ]
1 os. m., f.

F
[ {r a ]
[ {r_, ]
2.15.8.7.7.1.7.
3 os. m.

Sg.

]

2 os. f.

[
]

[
]

' [
]
1 os. m., f.
"!
[
]
2 os. m.
3 os. m.

2 os. m.
2 os. f.
'
1 os. m., f.

3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
2.15.8.7.7.1.10.
U,

Plur.

[ ]
]

[
]

"

$
!
#
[
]
(
!$

[
]

)
[
]
[ {r a ]

Sg.
5

[4
3
[4
6 3
[4
6 3
[4
6 3
[4
]
5

+
]
]
+
+"!
3
[ 4

6 3 [ 4
3
6 [ 4

( 6 3 [ 4
) 6 3
[4
Plur.
5
+
]

]
"!$#&

% [
]

"

$
!
&
#

% [
]
)
[
]
]
]
+"!$#
]
+ !$

+
3
[4

3
[ 4

6 3
% [ 4

6 3
% [ 4
) 6 3
[4
MW. Wzr IV. Strona bierna - schemat: ,. 7 / [ 08;
9; : ' 3
Sg.
! <$

[4
=6 : 3 !
' [ 4
3 !
6 ' [ 4
3 !
' 6 ' [ 4
3 !
6 ' [ 4
]
<$

"!
]
]
]
]
3
6= : '
[4
!
3
6 ' [ 4
3 !
6 ' [ 4
!
( 6 ' 3 [ 4
) 6 3 !
' [4
Plur.
! <$

]
]
"!$#
]
!$

> : 3 !
' [4
!
6= : 3
' [ 4
!
6 3
% ' [ 4
!
6 3
% ' [ 4
) 6 3 !
' [4
Plur.
144
Dual.
5
]
5

]
+"!$#&
+"!$#&
+
Dual.
<$
]
<$

]
"!$#&
"!$#&

, ? A - B * [ C"1JD121 ]
MW. Wzr V. Strona czynna - schemat: @.
Sg.
Dual.

, * - - / [ 021J 2 1 ]
MW. Wzr IV. Strona czynna - schemat: +.
3 os. f.
2.15.8.7.7.1.9.

F
[ {r a ]
MW. Wzr III. Strona bierna - schemat:
3 os. f.
2.15.8.7.7.1.8.

F
[ {r , ]
]

Dual.
Podstawy gramatyki arabskiej (EGFIH J K LNM K O P;EGQ PSRT K UEGV W K UH XYU LNZY[\]LN^ )
3 os. m.
`@_ b;a d c e _
v u q c b;a d c e _
q ad
o b"p b;c e _ [ fgh$i gkjljmg+nr ]
w_ q x b;a d c e _
cs b;a d c e _ [ fgh$i gkjljmg+nt ]

z { _ q c b;a d c e _
3 os. f.
2 os. m.
[ fgh$i gkjljmg+n
gf ]
v_ q x b;a d c e _
[ fgh+gkjlji g+nyg ]
| u { } q x b;a d c e _
[ fgh+gkjlji g+n
gf t ]
z _ { } q x b;a d c e _
2 os. f.
[ fgh+gkjlji g+nfg ]
v q x b;a d c e _
[ fgh+gkjlji g+nf"~$ ]
wa { } q x b;a d c e _
[ fgh+gkjlji g+nf"~$&t ]
z _ { } q x b;a d c e _
1 os. m., f.
[ fgh+gkjlji g+nf ]
}v q x b;a d c e _
[ fgh+gkjljmg+nf i ~$y
yg ]
z _ q x b;a d c e _
[ fgh+gkjlji g+nf"~$&t ]
z _ q x b;a d c e _
[ fgh+gkjlji g+nf"~ ]
[ fgh+gkjlji g+nyt ]
[ fgh+gkjlji g+nyt ]
2.15.8.7.7.1.11.
[ fgh$i gkjljmg+n
g ]
"
MW. Wzr V. Strona bierna - schemat: @ [ 2; " ]
.
3 os. f.
Sg.
[ "$
l
]
"
Plur.
Dual.
" " [ "$
l ] " [ "$
l ]
" [ "
l ] "
2 os. m.
[ "$
l
]
"
"
2 os. f.
[ "
l ]
[ "
l "$ ]
" [ "
l ] "
1 os. m., f.
"
3 os. m.
@ "
[ "
l
]
"
[ "
l $
]

" [ "
l ]
[ "
l "$& ]

"
[ "
l "$& ]

" [ "
l ]
[ "
l " ]
2.15.8.7.7.1.12.
[ "]"2 ] " .
MW. Wzr VI. Strona czynna - schemat: +
2 os. m.
Sg.

[ $ Dm+
]
[ $ Dm+
]
[ D + ]
Plur.
" [ $ Dm+ ]
[ D + ]

Dual.
[ $ Dm+ ]
[ D +
]
2 os. f.
[ D + ]
[ D +"$ ]

[ D +"$& ]
1 os. m., f.
[ D +" ]
[ Dm+ $
]
[ D + ]
[ D +"$& ]
[ D + ]
3 os. m.
3 os. f.
2.15.8.7.7.1.13.
3 os. m.
3 os. f.

"
MW. Wzr VI. Strona bierna - schemat: @ [ 2; " ]
.
Sg.
"
[ "$
]
" [ "$
]
Plur.
" " [ "$ ]
" [ "
]
145
Dual.
" [ "$ ]
" [ "

]
Podstawy gramatyki arabskiej (GI N ;G S G Y NY]N )
2 os. m.

" [ "
]
2 os. f.

" [ "
]
1 os. m., f.
" [ "
" ]
2.15.8.7.7.1.14.
3 os. m.
3 os. f.
Sg.
$" ! #% &'

[ (*),+.-0/ 13254 ]
= # 8 ! "$! #% &' [ (*),+.-0/ 13254> ]
2 os. f.
1 os. m., f.
=G B @ "$! #% &' [ (*),+.-0/ 42:>I ]
2.15.8.7.7.1.15.
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
2.15.8.7.7.1.16.
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
2.15.8.7.7.1.17.
3 os. m.
"
[ "
"$& ]
"
[ "
"$& ]
"
[ "
]

MW. Wzr VII. Schemat:
[
]
.
= B @ "$! #% &' [ (*),+.-0/ 42:>*4 ]

=& B @ "$! #% &' [ (*),+.-0/ 42:>H) ]
2 os. m.
"
[ "
"$ ]
"
[ "
$
]
"
[ "
]
Plur.
' 68 7 $" ! #% &' [ (*),+.-0/ 132:9 ]

?A B @ "$! #% &' [ (*),+.-0/ 42C+D4 ]
FH# E G B @ "$! #% &' [ (*),+.-0/ 42:>I0J ]

?M E G B @ "$! #% &'
[ (*),+.-42:> / I0+5+D4 ]
N B @ "$! #% &'
[ (*),+.-0/ 42C+1 ]
Dual.
!; $" ! #% &'

[ (*),+.-0/ 132<1 ]
E 8 ! "$! #% &'
[ (*),+.-0/ 13254> 1 ]
K E G B @ "$! #% &'
[ (*),+.-0/ 42:>I0JL1 ]
K E G B @ "$! #% &'
[ (*),+.-0/ 42:>I0JL1 ]
N B @ "$! #% &'
[ (*),+.-0/ 42C+1 ]
OQR P [
QS ] .
MW. Wzr VIII. Strona czynna - schemat:
Sg.
E T @ &'
[ (*)*-5> / 13254 ]
= # 8 ! E T @ &' [ (*)*-5> / 13254> ]
= B @ E T @ &' [ (*)*-5> / 42:>*4 ]
=& B @ E T @ &' [ (*)*-5> / 42:>H) ]
=G B @ E T @ &' [ (*)*-5> / 42:>I ]
Plur.
Dual.
!; E T @ &'
' 68 7 E T @ &' [ (*)*-5> / 132:9 ]
[ (*)*-5> / 132<1 ]
E 8 ! E T @ &'
?A B @ E T @ &' [ (*)*-5> / 42C+D4 ]
[ (*)*-5> / 13254> 1 ]
K E G B @ E T @ &'
FH# E G B @ E T @ &' [ (*)*-5> / 42:>I0J ]
[ (*)*-5> / 42:>I0JL1 ]
?M E G B @ E T @ &' [ (*)*-5>*42:> / I0+5+D4 ] K E G B @ E T @ &' [ (*)*-5> / 42:>I0JL1 ]
N B @ E T @ &'
N B @ E T @ &'
[ (*)*-5> / 42C+1 ]
[ (*)*-5> / 42C+1 ]
OQU RP V [
:WQQSWXY ] .
MW. Wzr VIII. Strona bierna - schemat: .
ZQ [ E & T @ 7 '
Sg.
[ (I\-5> / ]0254 ]
= # B^! [ E & T @ 7 ' [ (I\-5> / ]0254> ]

= B @ E & T @ 7 ' [ (I\-5> / ):2:>*4 ]
=& B @ E & T @ 7 ' [ (I\-5> / ):2:>H) ]
G= B @ E & T @ 7 ' [ (I\-5> / ):2:>I ]
Plur.
Dual.
!_ [ E & T @ 7 '
' 6B^7 [ E & T @ 7 ' [ (I\-5> / ]02:9 ]
[ (I\-5> / ]02<1 ]
E B^! [ E & T @ 7 '
?A B @ E & T @ 7 ' [ (I\-5> / ):2C+D4 ]
[ (I\-5> / ]0254> 1 ]
K E G B @ E & T @ 7 '
FH# E G B @ E & T @ 7 ' [ (I\-5> / ):2:>I0J ]
[ (I\-5> / ):2:>I0JL1 ]
?M E G B @ E & T @ 7 ' [ (I\-5>H):2:> / I0+5+D4 ] K E G B @ E & T @ 7 ' [ (I\-5> / ):2:>I0JL1 ]
N B @ E & T @ 7 '
N B @ E & T @ 7 '
[ (I\-5> / ):2C+1 ]
[ (I\-5> / ):2C+1 ]

MW. Wzr IX. Czasownik a ` b [
Ccdfe ggf ] - "czernieh " a b .
Sg.
iM 6 j # '& [ (*)lkQmn/ 4$o5on4 ]
Plur.
' prqi 6 j # '& [ (*)lkQmn/ 4$o5os9 ]

146
Dual.
' iM 6 j # '& [ (*)lkQmn/ 4$o5o\1 ]
Podstawy gramatyki arabskiej (tuwv x y zl{ y | }Qt~ }<Hy *tH y :v $ zl$<rzl )
3 os. f.
[ *lQn $5n ]
1 os. m., f.
2.15.8.7.7.1.18.
[ *lQ$Y $AD ]
[ *lQ$Y $s* ]
[ *lQ$Y $s0 ]
[ *lQ$Y $s0L ]
[ *lQ$Y $sH ]
[ *lQ$n$s 05D ]
[ *lQ$Y $s0L ]
[ *lQ$Y $s ]
[ *lQ$Y $A ]
[ *lQ$Y $A ]

3 os. f.
Plur.
Dual.
r
r [ *l0*0 3: ] r [ *l0*0 3< ]
[ *l0*0 35 ]
r [ *l0*0 35 ] A r [ *l0*0 CD ] r
r [ *l0*0 :* ] H r
[ *l0*0 :0 ]
[ *l0*0 :H ] r
[ *l0*: 05D ]
[ *l0*0 : ] r [ *l0*0 C ]
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
2.15.8.7.7.1.19.
s [ CQr3 ] .
MW. Wzr X. Strona czynna - schemat: Y
Sg.
3 os. m.
[ *lQn $5n ]
H
2 os. m.
2 os. f.
[ *l0*0 35 ]
[ *l0*0 :0L ]
[ *l0*0 :0L ]
[ *l0*0 C ]
.
s
MW. Wzr X. Strona bierna - schemat: s X [ :rQQ3Y ]
Sg.
Plur.
Dual.
^ r X [ 0\0 0: ] r X [ 0\0 0< ]

[ 0\0 05 ]
^
^ r X
[ 0\0 05 ] A r X [ 0\0 :CD ] r X

[ 0\0 05 ]
r X
r X
H r X
[ 0\0 ::* ]
[ 0\0 ::0 ]
[ 0\0 ::0L ]
r X
r X
[ 0\0 ::H ] r X
[ 0\ :: 05D ]
[ 0\0 ::0L ]
r X
r X
r X
[ 0\0 :: ]
[ 0\0 :C ]
[ 0\0 :C ]
3 os. m.
Q r X
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
2.15.8.7.7.2. Czasownik MW - Imperfectum.

2.15.8.7.7.2.1.
Indicativus.
O odmianie czasownika w imperfectum decyduje etymologia danego czasownika. Etymologicznie
czasowniki MW posiadaj dwa tematy podstawe pierwszego wzoru:

a) cz stszy - * [s ]

b) rzadszy - * [s ]
147


Podstawy gramatyki arabskiej (w l Q H
r
)
Temat a) decyduje o odmianie czasownikw, ktre w perfectum powstay w oparciu zrekonstruowany

! "

)
etymologicznie temat: * [ ] . S to m. in. czasowniki [ #$ %&' ], ( [*+ -,. ], itd.
Temat b) decyduje o odmianie czasownikw, ktre perfectum utworzyy w oparciu o zrekonstruowany

)
<
4
=
etymologicznie temat: * / [ 102 ]. S to m.in. czasowniki 3 [,5 %267 ], 8 [*+ %:9; ], [>: %2 ]. Temat strony
biernej jest wsplny dla obu typw czasownika.
2.15.8.7.7.2.1.1.
N!O Q P
M
Czasownik
[ R$S T&U'V ]
Y N$X Q
W
Sg.
Plur.
3 os. m.
[`.V+R$S a!U+b ]
c
3 os. f.
N$X\ [
Z
]_M k
[ l1V+R$S a!U+b ]
[
m:o n \
]_M ^
M
2 os. m.
N$X\ [
Z
]_M k
[ l1V+R$S a!U+b ]
c
2 os. f.
X[
rtd s \
]_M k
M
1 os. m., f.
N$XQ [ P w
Z
Xd [ X\ [
M
]_M ^
[`.V+R'a!U
S afe.V ]
]_M k
[
m:o n \
]_M k
M
[ l1V+R$S bpUqe.V ]
N$X\ [
Z
]_M y
[e.V+R$S a!U+b ]
Sg.
3 os. f.
P h$X\ [
P h$X\ [
P h$X\ [
[`.V-e5S T2b ]
O
Z _
M] Mk
[ l1V-e5S T2b ]
mp
M
M ]_M ^
2 os. m.
O
Z _
M] Mk
[ l1V-e5S T2b ]
c
2 os. f.
O
rt s
M
M ]_M k
1 os. m., f.
O Pw
Z y
M
X
M
M ]_M ^
O
Z _
M] Mk
O
Z _
M] My
O
c
[ l1V-e+T2S afe.V ]
c
g
]_M k
[ l1V+R'a!U
S T2eji ]
]_M k
[ l1V+R'a!U
S T2eji ]
[e.V+R$S a!U+b ]
F DE-F
ACB
O
M
[`.V-e+T2S T2eji ]
M ]_M k
[ l1V-e+T2S T2eji ]
M ]_M k
[ l1V-e+T2S T2eji ]
M ]_M k
[ l1V-e+T2S T2eji ]
[e.V-e5S T2b ]
F DE
ACB
3 os. m.
[`b5R$S T&U+b ]
c
3 os. f.
N!O \ P
Z
]_Z k
[ lb5R$S T&U+b ]
P
m:o n \ Z
]_^
M
2 os. m.
N!O \ P
Z
]_Z k
[ lb5R$S T&U+b ]
c
2 os. f.
OP
rtd s \ Z
] k
_
M
1 os. m., f.
N!O Q P [ w
Z
Xd [ O \ P
]_Z ^
[ KfH&JzGL ].
Dual.
[`b5R-T&U
S afe.V ]
[ lb5R$S VUqe.V ]
N!O \ P
Z
]_Z y
[eb5R$S T&U+b ]
P h!O \ P
P h!O \ P
P h!O \ P
[ lb5R-T&U
S afe.V ]
P
m:o n \ Z
]_k
M
P h!O \ P
[`b5R$S VUqe.V ]
] Zk
_
Plur.
Xd [ O \ P
[ GIH&JzGL ].
M ]_M ^
O
Z _
M] My
[e.V-e5S T2b ]
c
g
[ l1V-e5S V-e.V ]
Sg.
[ xzb5R$S T&U+b ]
[ l1V+R'a!U
S T2eji ]
Dual.
[`.V-e+T2S afe.V ]
[ f L+G ]
N!O \ P
Z
]_Z ^
[ lb5R-T&U
S uve.V ]
]_M k

Czasownik
[`.V+R'a!U
S T2eji ]
N$X\ [
Z
]_M y
[`.V-e5S V-e.V ]
mp
M
M ]_M k
[ l1V-e+T2S uve.V ]
[ xV-e5S T2b ]
2.15.8.7.7.2.1.3.
{
]_M ^
Plur.
X
c
M ]_M ^
c
g

F }F
P h$X\ [
[ l1V+R'a!U
S afe.V ]
Czasownik {z| [~' G ]

3 os. m.
Dual.
[`.V+R$S bpUqe.V ]
Xd [ X\ [
M
[ l1V+R'a!U
S uve.V ]
[ xV+R$S a!U+b ]
2.15.8.7.7.2.1.2.
[ GIH&J2K!L ].
N$X\ [
Z
]_M ^
DE-F
ACB
?+@
MW. Wzr I a. Strona czynna - schemat:
N!O \ P
Z
]_Z y
148
]_Z ^
[`b5R-T&U
S T2eji ]
]_Z k
[ lb5R-T&U
S T2eji ]
]_Z k
[ lb5R-T&U
S T2eji ]
]_Z k
[ lb5R-T&U
S T2eji ]
[eb5R$S T&U+b ]
f 1 2
I
)
2.15.8.7.7.2.1.4.
-
C
!

Sg.
Plur.
3 os. m.
!
f _
3 os. f.
!
f _
[ 5$ p2+ ]
: f
_
2 os. m.
!
f _
[ 5$ p2+ ]

f _
2 os. f.
t f
_
1 os. m., f.
!
f
[5p2
2j ]
f
_
[ 5p2
2j ]
f _
[ 5p2
2j ]
f _
[ 5p2
2j ]
!
f _
[ z5$ p2+ ]
[5p; 2q. ]
[ 5p2
f. ]
: f
_
[ 5p; 2q. ]
!
f _
[5$ p2+ ]

Sg.
[5$ p2+ ]
-
C
!
3 os. f.
!
f _
[ 5$ p+ ]
: f

_
2 os. m.
!
f _
[ 5$ p+ ]

f _

f _
[ 5p
f. ]
2 os. f.
t f
_
1 os. m., f.
!
f

f _

[5p
f. ]
[ 5p
v. ]
!
f _
[ z5$ p+ ]
Sg.
[5$ 2+ ]
3 os. f.
[ 5$ 2+ ]
:
_
2 os. m.
[ 5$ 2+ ]

_
t
_
[ z5$ 2+ ]
2.15.8.7.7.2.1.7.
:
_
[ 5-2
v. ]
[ 5p
2j ]
Sg.
j
!
[5$ + ]

_
3 os. f.
[ 5$ + ]
:

_
2 os. m.
[ 5$ + ]

_
:

_
[ fj ]
-
[5-2
2j ]
[ 5-2
2j ]
[ 5-2
2j ]
[ 5-2
2j ]
[5-2
f. ]
[5-; 2q. ]
[ 5-2
f. ]
[ 5-; 2q. ]
[5$ 2+ ]
[5$ 2+ ]
j

Plur.
[ 5-
v. ]
[5$ p+ ]
Dual.
MW. Wzr III. Strona bierna - schemat:
[ 5p
2j ]
3 os. m.
2 os. f.
[ 5p
2j ]
Plur.

_
f
_
1 os. m., f.
[5p
2j ]
!
f _
[5$ p+ ]
2 os. f.
f
_
f
_
[ 5p; q. ]
3 os. m.
[5p; q. ]
:
_
-
Dual.
3 os. m.
2.15.8.7.7.2.1.6.
[ fz ]
Plur.
!
f _
[5$ p+ ]
f

_
[5p2
f. ]
[ 5p2
v. ]
-
Dual.

f _
[5$ p2+ ]
2.15.8.7.7.2.1.5.
[ f ]
[ fjz ]
-
Dual.
[5-
2j ]
[ 5-
2j ]
[ 5-
2j ]
[ 5-
2j ]
[5-
f. ]
[5-; q. ]
[ 5-
f. ]
[ 5-; q. ]
149

A. Mickiewicza


)
1 os. m., f.
!#" $

[ %'&)(+* ,.-0/213& ]
2.15.8.7.7.2.1.8.
4
57 6
Sg.
Plur.
QERT S
P
U7P V
[W9X)Y+Z [+\3X ]
^_#ab` RT S P
U7V
]
3 os. f.
QERT S
P
U7P o
[ p#X)Y+Z [+\3X ]
qia+
rT S P
U7V
]
2 os. m.
QERT S
P
U7P o
[ p#X)Y+Z [+\3X ]
^_#ab` RT S P
U7o
]
2 os. f.
t
1 os. m., f.
QERv S ` w
P
abS RT S
[ p#X)YE[+\Z [udfe ]
7U P o
[ x'X)Y+Z [+\3X ]
2.15.8.7.7.2.1.9.
[W9X)YE[+\Z kldnm ]
R TS
îh j
U7P o
[ p#X)YE[+\Z kldnm ]
R TS
îh j
U7P o
R TS
îh j
U7P o
[W9X)Y+Z ml\sdfe ]
[ p#X)YE[+\Z cEdfe ]
[ p#X)Y+Z ml\sdfe ]
QERT S
P
U7P y
[d9X)Y+Z [+\3X ]
QERT S
P
U7P y
3 os. f.
T
P h U7P o
[ p#X)Y+Z kG\3X ]
qia r T h P
U7V
]
2 os. m.
T
P h U7P o
[ p#X)Y+Z kG\3X ]
^_# ` T h P
7U o
]
2 os. f.
t
1 os. m., f.
v
P h `w
[ p#X)YAkG\Z [udfe ]
[ x'X)Y+Z kG\3X ]
2.15.8.7.7.2.1.10.
T
P h U7P y
[d9X)Y+Z kG\3X ]
3 os. m.
3 os. f.
T
P _Eh 7U o
] ]
2 os. m.
T
P _Eh 7U o
] ]
2 os. f.
t
[ CEDGF'{|I ] .
îh
îh
îh
h P
U7V
[W9X)YAkG\Z kldnm ]
h P
U7o
[ p#X)YAkG\Z kldnm ]
h P
U7o
h P
U7o
T
P h U7P y
[d9X)Y+Z kG\3X ]
<>?
: z B z
[ {#{D.{FJF'{|I ]
Sg.
T
P _Eh 7U V
] ]
îh
MW. Wzr V. Strona czynna - schemat:

O LAM#N
1 os. m., f.
[ p#X)YAkG\Z cEdfe ]
[ p#X)Y+Z e2\sdfe ]
Plur.
Dual.
^_# ` _ET h
]
] 7U ] V
g
[Wfe3pe3Y2e0e2\Z cEdfe ]
[Wfe3pe3Y2e0e2\Z kldnm ]
qi r _ET h
]
] 7U ] V
g
[Wfe3pe3Y2eZ e2\sdfe ]
[ pe3pe3Y2e0e2\Z kldnm ]
^_# ` _ET h
]
] U7] o
g
[ pe3pe3Y2e0e2\Z cEdfe ]
qi r _ET h
]
] U7] o
g
[ pe3pe3Y2e0e2\Z [udfe ]
[ pe3pe3Y2eZ e2\sdfe ]
T
P _Eh
T
P _Eh
T
P _Eh
T
S _E
h
o]
hw
Dual.
[W9X)Y+Z e2\sdfe ]
qia r T h P
U7o
]
[d9X)Y+Z [+\3X ]
<>?A
= @
:2z B
MW. Wzr IV. Strona bierna - schemat:
S T h
U7P o
O LAM#N
Dual.
[W9X)YE[+\Z cEdfe ]
qia+
rT S P
U7o
]
[ CEDGF#HJI ]
R TS
îh j
U7P V
g
(Odmiana nie r } ni si~ od MW. Wzr I. Strona bierna)

Sg.
Plur.
T
^_# ` T h P
3 os. m.
P h U7P V
U7V [W9X)YAkG\Z cEdfe ]
[W9X)Y+Z kG\3X ]
]
[89&)(+* ,.-0/213& ]
<>?A
= @
:; B
MW. Wzr IV. Strona czynna - schemat:
3 os. m.
4
57 6
[89&)(+* ,.-0/213& ]
[Wfe3pe3Y+Z e0e2\3X ]
[ pe3pe3Y+Z e0e2\3X ]
[ pe3pe3Y+Z e0e2\3X ]
] U7] o
[ x#e3pe3Y+Z e0e2\3X ]
] U7] y
[dfe3pe3Y+Z e0e2\3X ]
150
îh _ET h
îh _ET h
îh _ET h
îh _ET h
] U7] y
] U7] V
] U7] o
] U7] o
] U7] o
[dfe3pe3Y+Z e0e2\3X ]
E

l )
2.15.8.7.7.2.1.11.
MW. Wzr V. Strona bierna - schemat:

A#
3 os. m.
Plur.
Dual.

# E
7
[9)3+ 023 ]

E
7
[9)3202 Ef ]
3 os. f.

E 7
[9)3202 ln ]

E
i
7
[ #)3+ 023 ]

E
7
[9)32 2sf ]
2 os. m.

E 7
[ #)3202 ln ]

# E
7
[ #)3+ 023 ]

E
7
[ #)3202 Ef ]
2 os. f.
[ #.J'| ]
Sg.

E 7

>.

[ #)3202 ln ]

E

E
i
7
[ #)3202 uf ]
[ #)32 2sf ]
[ #)3202 ln ]

E

E 7

E 7
1 os. m., f.
[ ')3+ 023 ]
2.15.8.7.7.2.1.12.
[9)3+ 023 ]
MW. Wzr VI. Strona czynna - schemat:

A#

7
3 os. f.
[f33+ .023 ]

7
n
2
Plur.
[ ##n'| ]
Dual.

#
7

7
[f33A.02 Ef ]
[9)3+ 023 ]
Sg.
3 os. m.

E
7
[ 33+ .023 ]

i
7
[ 33+ .023 ]

#

7
[f33A.02 ln ]

7
[f33A. 2sf ]
[ 33A.02 ln ]
2 os. m.
2 os. f.

7

7
[ 33A.02 Ef ]
[ 33A.02 ln ]

i
7

7

[ 33A. 2sf ]
[ 33A.02 uf ]
1 os. m., f.

[ #33+ .023 ]
2.15.8.7.7.2.1.13.
[ 33A.02 ln ]

7
3 os. m.

7

n
2
[9)3+ .023 ]
Plur.
[ ##n'| ]
Dual.

#
7

7
[9)3A.02 Ef ]
3 os. f.
[f33+ .023 ]
Sg.

7

7
MW. Wzr VI. Strona bierna - schemat:

A#
[f33+ .023 ]
[ #)3+ .023 ]

i
7
[ #)3+ .023 ]

#

7
[9)3A.02 ln ]

7
[9)3A. 2sf ]
[ #)3A.02 ln ]
2 os. m.

7

7
[ #)3A.02 Ef ]
2 os. f.

i
7
[ #)3A. 2sf ]
151
[ #)3A.02 ln ]

7


Podstawy gramatyki
arabskiej (
E
l
)
2002.
(kopia bezpatna)

[
1 os. m., f.
"$# ( )+# * ,
! %& '
[ -.
2.15.8.7.7.2.1.14.

"$# ( / #
! %& ' 02! 1
Sg.
3 os. m.
[UWVXZY\[ ]_^` ]
R bd c M
O N QP R
a
2S T
3 os. f.
L$M O
N
K QP S2R k
[ lVXZY\[ ]_^` ]
N QP R
R p n O
mo
S2T
2 os. m.
L$M O
N
K QP S2R k
[ lVXZY\[ ]_^` ]
R bd c M
O N QP R
a
2S k
2 os. f.
R d s M
O N QP R
rt
2S k
1 os. m., f.
L$M O
N Nw
K vP
[ lVXZY]_^[ uXWV ]
[ xVXZY\[ ]_^` ]
2.15.8.7.7.2.1.15.
[

L$M O
N
K QP S2R T
9 ;
578
6 :7
3$4 <
[ =?>@=BACED ]
Plur.
[XWVXZY\[ ]_^` ]
Sg.
3 os. m.
[UWVY}l [ ]_^` ]
a R bd c M | R O n 2S R T
3 os. f.
L$M | R O n R
K
S2k
[ lVY}l [ ]_^` ]
m R p n | R O n S2R T
o
2 os. m.
L$M | R O n R
K
S2k
[ lVY}l [ ]_^` ]
a R bd c M | R O n 2S R k
2 os. f.
r R d s M | R O n 2S R k
t
1 os. m., f.
L$M | R ~ n N w
K
[ lVY}l ]_^[ uXWV ]
[ xVY}l [ ]_^` ]
[ lVXZY]_^[ ]iX j ]
N QP R
a N h$M O
S2k
[ lVXZY]_^[ ]iX j ]
N QP R
a N h$M O
S2k
[ lVXZY]_^[ ]iX j ]
[XWVXZY\[ ]_^` ]
5 yf; z8 ;
3$4 <
3 os. m.
3 os. f.
L$M | R O n
K
S2K k
2 os. m.
L$M | R O n
K
S2K k
2 os. f.
R d s M| R O n K
rt
2S k
1 os. m., f.
L$M | R ~ n c w
K
Plur.
[UWVY}l ]_^[ ]iX j ]
a N h$M | R O n S2R k
[ lVY}l ]_^[ ]iX j ]
[ lVY}l ]_^[ ]iX j ]
[ lVY}l ]_^[ ]iX j ]
[UWVY}l [ V^qXWV ]
[ lVY}l ]_^[ efXWV ]
[ lVY}l [ V^qXWV ]
L$M | R O n R v
K
S
[XWVY}l [ ]_^` ]
[ l`Y}l [ ]_^` ]
R pn| ROn K
mo
S2T
[ l`Y}l [ ]_^` ]
R bd c M | R O n K
a
2S k
[ l`Y}l ]_^[ uXWV ]
R pn| ROn K
mo
S2k
L$M | R O n v
K
SK
[ x.`Y}l [ ]_^` ]
L$M | R O n R v
K
S
Plur.
[XWVY}l [ ]_^` ]
Sg.
[UWVf[ V}
3 os. f.
b R P 2S R k
[ lVf[ V}
[ f@f{=BA.=D ]
]
]
a R b R P 2S R T
a R P s b R P 2S R T
Dual.
[U`Y}l ]_^[ ]iX j ]
a N h$M | R O n S2K k
g
[ l`Y}l ]_^[ ]iX j ]
g
[ l`Y}l ]_^[ ]iX j ]
[ l`Y}l [ V^qXWV ]
g
[ l`Y}l ]_^[ ]iX j ]
[X`Y}l [ ]_^` ]
L$M | R O n v
K
SK
[U`Y}l ]_^[ efXWV ]

[U`Y}l [ V^qXWV ]
[ l`Y}l ]_^[ efXWV ]
H; 9
[ Cq
=
[X`Y}l [ ]_^` ]
] - "czernie "
Plur.
z8
5 ; yf;
<
a N h$M | R O n S2K T
g
MW. Wzr IX. Czasownik
3 os. m.
Dual.
a N h$M | R O n S2R T
g
[UWVY}l ]_^[ efXWV ]
m R p n | R O n S2R k
o
R bd c M | R O n K
a
2S T
[U`Y}l [ ]_^` ]
b R P 2S R T
[ =?@f{=BACED ]
.
F
Sg.
L$M | R O n
K
S2K T
Dual.
N QP R
a N h$M O
S2k
L$M O
N
K QP S R v
.
F
MW. Wzr VIII. Strona bierna - schemat:

J GHI

.
F
L$M | R O n R
K
S2T
2.15.8.7.7.2.1.16.
[UWVXZY]_^[ ]iX j ]
[ lVXZY]_^[ efXWV ]
L$M O
N
K QP S R v
J GHI
[UWVXZY\[ V^qXWV ]
[ lVXZY\[ V^qXWV ]
N QP R
a N h$M O
S2T
[UWVXZY]_^[ efXWV ]
N QP R
R p n O
mo
S2k
"$# ( / #
! %& ' 02! 1

J GHI
2.15.8.7.7.2.1.17.
J H
Dual.
[UWVfV}E[ efXWV ]
a b R P R
g 2S T
[UWVfV}E[ ]iX j ]
[UWVfVE[ joXWV ]
g
a b R P 2S R k
[ lVfV}E[ ]iX j ]
152
Podstawy gramatyki arabskiej ( f
+ + i
? )
2 os. m.
i
2
2 os. f.
q

?i
2
1 os. m.,
f.
[ f }
[ f}E W ]
[ f }
i

2.15.8.7.7.2.1.18.
i
2
[ f}E fW ]
i

2
[ f}E i ]
i

2
i
[ fE oW ]
i

2
[ f}E i ]
i
2
[Wf }
Sg.
Plur.
3 os. m.
3 os. f.
f?? ?

[ \\ \ ]

\ ? ? 2
2 os. m.
f?? ?

[ \\ \ ]
?? ?
2 os. f.
1 os. m., f.
f?? ?

[ \f\ i ]
?? ?

[ \f\ i ]
[ \\ iqW ]
?? ?

[ \f\ i ]
[W\\ \ ]
f?? ?
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
? ? 2

[W\f\ i ]
?? ?

[W\\ \ ]
[ ? f?_.
7
7

[\\ _ ]
Plur.
??
? ?
2
Dual.
[\_ i ]
[\_ fW ]
? ? 2 [\\ qW ] ? ? [\_ i ]

? ?
??
[ \_ i ]
[ \_ fW ]
? ?

? ? [\\ qW ]
[ \_ i ]
? ?
? ?
[\\ _
]
[\\ _ ]
Czasownik MW - Imperfectum - Jussivus.

MW. Wzr I a. Strona czynna - schemat:
[ \ _} ]
.
Sg.
[ ]
3 os. m.
?

2
3 os. f.

[ ]
2 os. m.

2 os. f.
?
[ ]
[ \ $q ]
Sg.
2.15.8.7.7.2.2.1.
Czasownik
[ \f\ fW ]
MW. Wzr X. Strona bierna - schemat:
? ?
[ \\ _ ]

??
[ \\ _ ]

?? [\_ W
? ?
[ . \\ _
]
2.15.8.7.7.2.2.

f?? ?
[ \\ \ ]

3 os. m.
[W\\ iqW ]

\ ? ?
Dual.

[ \f\ W ]
2.15.8.7.7.2.1.19.
[ f?_E ]
?? ?
2
[W\f\ fW ]

?? ? 2
[W\\ \ ]
?? ?

f?? ?

7
7
MW. Wzr X. Strona czynna - schemat:

[Wf }
i
2
? 2
Plur.

[W\ $i ]

? 2 [W\ qW ]
? [\ $i ]
?
[ \
qW

]
153

?
2

7
?_ $
Dual.
[W\ $ ]
?

[ \ $ ]
?

[ \ $ ]

[ \ $ ]
?

].
Podstawy gramatyki arabskiej ("!$# % & ')( & * +,"- +/.01& 23"415 & 2# 672 ')879:;')< )
1 os. m., f.
>7= @,? A B [ C D EGFIHKJ
2.15.8.7.7.2.2.2.
>7= L;? NM O [QP D EGFIHKJ
Czasownik b_a c a [egf hjik[ ]

Sg.
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
p3o r q sq t [Qu v wxywz ]

p3o r q sq [ v wxywz ]
p3o r q sq [ v wxywz ]
W~ r q sq [3wxQv z ]
p3o q [ v wxywz ]
2.15.8.7.7.2.2.3.
Czasownik
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
Plur.
{ |;~W} r q sq t [uywxQv z ]

q o r q sq t [uywxQv wzxyw ]
{ |;~W} r q sq [3wxQv z ]
q o r q sq [3wxQv wzxyw ]
p3o r q s q [xQv wxywz ]
Sg.
Sg.
Sg.
Plur.
{ | s} t [uQv ^ ]
q s} t [uQv wTxyw ]

{ | s} [Qv ^ ]
q s} [Qv wTxyw ]
o s } [xQv QTwT ]
TWa Z [ ,\^]_[I`
s } t
s}
s}
s}
o s }
Plur.
{ | | s} t [uQv wK ]
q | s} t [uQv wKxyw ]
{ | | s} [Qv wK ]
q | s} [QTwKv xyw ]

o s
| } [xQv wK ]
{ | | s} t
q | s} t
{ | | s}
q | s}
].
Wq~ r q sq [3wxQv z ]

p3o r q s q [xQv wxywz ]
Plur.
[uQv wKwT ]
[uQTwKv wTxyw ]
[ Qv wKwT ]
[ QTwKv wTxyw ]
154
].
Dual.
[uQv ^ ]
[ Qv ^ ]
[ Qv ^ ]
[ Qv ^ ]
[xQv QTwT ]
W [ , \[]j]j` ] n m l .
| s } t
| s}
| s}
| s}
o s
| }
o st
| } [uQv wKwT ]
o s
| } [Qv wKwT ]
o s
| } [Qv wKwT ]
| s} [Qv wKwT ]
RTUWS XZV Y S [ [;\^]_[I`

Dual.
o st
| } [uQv wK ]
o s
| } [Qv wK ]
o s
| } [Qv wK ]
| s} [Qv wK ]
o
| [ _Qv wK ]
Wq~ r q sq t [y
u wxQv z ]
o s} t [uQv QTwT ]

o s} [ v QTwT ]
o s} [ v QTwT ]
s} [Qv ^ ]
o [ v QTwT ]
2.15.8.7.7.2.2.5.
3 os. m.
n b/m d l .
q

[ v ^gw ] | .
2.15.8.7.7.2.2.4.
3 os. m.
>7= L;? NM O [QP D EGFIHKJ
Dual.
[uQTwK)v ]
[ QTwK)v ]
[ QTwK)v ]
[ QTwK)v ]
[xQv wK ]
W [ , \[]j]_[I` ] n m l .
| s } t
| s}
| s}
| s}
Dual.
[uQv wKwT ]
[ Qv wKwT ]
[ Qv wKwT ]
[ Qv wKwT ]
Podstawy gramatyki arabskiej ("$ ) ," /1 3"1 7 )7;) )
1 os. m., f.
,
[ _Q KT ]
2.15.8.7.7.2.2.6.
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
Sg.
7
[
]
7 [

]
7
[
]
!# " 7 [
$ ]
7 % &
]
[ '(
1 os. m., f.
Sg.
2.15.8.7.7.2.2.8.
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
[ '(
-+
]
Plur.

7
7

7
7
Plur.
[ -+
]
[ +
]
[ -+
]
[ +
]
7 ) -+
[
]
Sg.
Plur.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
7
7
7
7
7 )

1 [ ++
]
1 [ ++
]
1 [ ++
]
!# " [ ;
$ ]
1 % & [ ' ++
]
[
[
[
[
[
Dual.
-+
]
-+
]
-+
]
-+
]
-+
]

.0 / [ , ^j ] .
6 4 " [
$
]
6 4 " [ $
]
6 4 " [ $

6 4 " [ $

1 " ) [7 2

]
1 " ) [7 2

]
MW. Wzr IV. Strona bierna - schemat:
Sg.
3 os. f.
Dual.
Dual.

53 4 " [ $
]
3 " [
]

354 " [ $
]
3 " [
]
Odmiana jest identyczna z odmian8 wzoru pierwszego

3 os. m.

[ , j ] .
[
]
[
]
[
]
[
]
7 )
]
[
MW. Wzr IV. Strona czynna - schemat:
1 " [ 2
]
1 " [ 2
]
1 " [ 2
]
!#35" 4 " [ $
$ ]
1 % " & [ ' 2
]
2.15.8.7.7.2.2.9.

7
7
7
7
[Q KT ]
7 [
]
7 [

]
7 [

]
7 [

]
7 )
]
[

MW. Wzr III. Strona bierna - schemat: +
* [ ,(,I ] .
7
[ -+
]
7 -+
[
]
7 -+
]
[
!# " 7 [ -+
$ ]
7 % &
,
[Q KT ]
2.15.8.7.7.2.2.7.
3 os. m.
,
: % 9.
Plur.
]
]
+.0* / [ , ^(,I
Dual.

[ ;
]
3 [ +
]

[ ;
]
3 [ +
]
[
;
]
[ ;
]
[ ;

[ ;

1 ) [7 ++
]
]
]
1 ) [7 ++
]
155
].
Podstawy gramatyki arabskiej (<>=@? A B CED B F GH<>I GKJLMB NO<>PMQ B N? RSN CETSUVWCEX )
2.15.8.7.7.2.2.10.
MW. Wzr V. Strona czynna - schemat:
n klm j .
Sg.
3 os. m.
p2o rHq tWs uv wu x
[y
3 os. f.
p2o rHq tWs uv wu
[ {Oz|{Oz|}~ zc-z+ ]
z|{Oz|}~ zc-z+ ]
2 os. f.
p2o rHq tWs uv wu

[ {Oz|{Oz|}~ zc-z+ ]
# rHq tWs uv wu [{Oz|{Oz|}~ zc-z+ ]
1 os. m., f.
p2o rHq tWs u s
2 os. m.
2.15.8.7.7.2.2.11.
[ z|{Oz|}~ zc-z+ ]
.
Sg.
3 os. m.
[y7{Oz|}~ zc-z+ ]
3 os. f.
p2o rHq tWs Huv w
[ {7{Oz|}~ zc-z+ ]
2 os. f.
p2o rHq t s Huv w

[ {7{Oz|}~ zc-z+ ]
# rHq tWs Huv w [{7{Oz|}~ zc-z+ ]
1 os. m., f.
p2o rHq tWs u
2.15.8.7.7.2.2.12.
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
[ (7{Oz|}~ zc-z+ ]
Plur.
q
r rHtWs Huv w x
[y7{Oz|}~ zc-z+ ]
u rHq tWs Huv w x
[y7{Oz|}+zc~ z+ z ]
q
r rHtWs Huv w [{7{Oz|}~ zc-z+ ]
u rHq tWs Huv w
[ {7{Oz|}+zc~ z+ z ]
p2o rHq tWs Huv w
[7{Oz|}~ zc-z+ ]
Dual.
s rHq Wt s uv wu [O{ z|{Oz|}~ zc-z+
s rHq Wt s uv w u [O{ z|{Oz|}~ zc-z+

s rHq tWs uv wu [O{ z|{Oz|}~ zc-z+
p2o rHq tWs uv wu
Sg.
p o Su tWs uv wu x
[y z|{Oz|}~ -z+ ]
p o Su tWs uv wu
[ {Oz|{Oz|}~ -z+ ]
p o Su tWs uv wu
[ {Oz|{Oz|}~ -z+ ]
# Su tWs uv wu [{Oz|{Oz|}~ -z+ ]
p o Su tWs u s
[ z|{Oz|}~ -z+ ]
Plur.
r Su tWs uv wu x [y z|{Oz|}~ -z+ ]

u Su tWs uv wu x [y z|{Oz|}~ z+ z ]
r Su tWs uv wu [{Oz|{Oz|}~ -z+ ]
u Su tWs uv wu [{Oz|{Oz|}~ z+ z ]
p o Su tWs uv wu
[ z|{Oz|}~ -z+ ]
156
]
]
z|{Oz|}~ zc-z+ ]
2 0 W [ Wfg(i
Dual.
s rHq tWs Huv w x [y 7{Oz|}~ zc-z+
s rHq tWs Huv w [{ 7{Oz|}~ zc-z+

]
]
p o rHq tWs Huv w

[
7{Oz|}~ zc-z+ ]
MW. Wzr VI. Strona czynna - schemat:
.
s rHq tWs uv wu x [y z|{Oz|}~ zc-z+
MW. Wzr V. Strona bierna - schemat:
p2o rHq tWs Huv w x
2 os. m.
Plur.
q
r rHtWs uv wu x
[y z|{Oz|}~ zc-z+ ]
u rHq tWs uv wu x
[y z|{Oz|}+zc~ z+ z ]
q
r rHtWs uv wu [{Oz|{Oz|}~ zc-z+ ]
u rHq tWs uv wu
[ {Oz|{Oz|}+zc~ z+ z ]
p2o rHq tWs uv wu
[ z|{Oz|}~ zc-z+ ]
2Y [0Z ]\ ^_ ` ^ [ ca baWdafege(aih
[ c W(i
s Su tWs uv w u x
s Su tWs uv wu
s Su tWs uv wu
s Su tWs uv wu
p o Su tWs uv wu
[y
Dual.
|z {Oz|}~ -z+ ]
[ {Oz|{Oz|}~ -z+ ]
[ {Oz|{Oz|}~ -z+ ]
[ {Oz|{Oz|}~ -z+ ]
[ z|{Oz|}~ -z+ ]
Podstawy gramatyki arabskiej (>@ E H> KM O>M S ESWE )
2.15.8.7.7.2.2.13.
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
Sg.

3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
2.15.8.7.7.2.2.16.
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
Sg.
Sg.
S H
S H
S H
S H
2 S H
[
]
Plur.
[ ; ]
[ + ]
[O ; ]
[O + ]

[ ++ ]
2
2
2
2

Plur.

[ | ; ]
[ | + ]

[O| ; ]
[O| + ]

[7 |O+ ]
2
2
2
2

Sg.
Plur.
[7 ; ]
[7 + ]
[7 ; ]
[7 + ]

[7 7O+ ]
157
2
2
2
2

Dual.
[7O| -+ ]
[ 7O| -+ ]
[ 7O| -+ ]
[ 7O| -+ ]
[7O| -+ ]

MW. Wzr VIII. Strona bierna - schemat:

.
[7 7O+ ]

[ 7O+ ]

[ 7O+ ]
# [7 ; ]
#
[ 7O+ ]

2 0
+ W [ W(i

.
[7 |O+ ]

[ |O+ ]

[ |O+ ]
# [O| ; ]
#
[ |O+ ]

Plur.

S H [7O| -+ ]
S H [7O| + ]

S H [7O| -+ ]
S H [7O| + ]
2 S H
[7O| -+ ]
[
++ ]

[ ++ ]

[ ++ ]
# [O ; ]

[ ++ ]
2.15.8.7.7.2.2.15.
3 os. m.
.
2 S H
[7O| -+ ]
2 H
[ 7O| -+ ]
2 S H
[ 7O| -+ ]
# S H [7O| -+ ]
2 S
[ (7O| -+ ]
2.15.8.7.7.2.2.14.
3 os. m.
MW. Wzr VI. Strona bierna - schemat:
.
Dual.
; ]
[ O ; ]
[ O ; ]
[ O ; ]
[
++ ]
2 !
[
!" ]
Dual.
| ; ]
[ O| ; ]
[ O| ; ]
[ O| ; ]
[7 |O+ ]
! $
[ %!
!" &' ]
Dual.
[7 ; ]
[ 7 ; ]
[ 7 ; ]
[ 7 ; ]
[7 7O+ ]
Podstawy gramatyki arabskiej ((*)+ , - .0/ - 1 2!(*3 254768- 9:(*;8< - 9=+ >?9 .0@?A7B .0C )
2.15.8.7.7.2.2.17.
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
]'
\ _ ^ à b \ ce` d
]'
\ _ ^ à b \ ce` {
]'
\ _ ^ à b \ ce` {
u^s t _ ^ à b \
IK J M L N F EGH F
MW. Wzr X. Strona czynna - schemat:
D [ OP!QO RTSUV ]
[ XYZ W
.
Sg.
[fhg?ikj l gmn=o ]
[ j:g?ikj l gmn=o ]
[ j:g?ikj l gmn=o ]
ec ` { [ j:g?ikj:gmkl vkov ]
] \ _ ^ à \
1 os. m., f. '
x [ g?ikj l gmn=o ]
2.15.8.7.7.2.2.18.
2 os. m.
2 os. f.
Plur.
k _ à b
p qr x \ ce d [fikj:gmkl zTo=w ]
|~` s } _ x à b
\ ce d [fikj:gmkl gohg ]
k _ à \
ce{ [ jikj:gmkl zTo=w ]
p qr x b
|~` s } _ x à b
\ ce { [ jikj:gmkl gohg ]
] \ _ à b
x \ ce [ikj l gmgo ]
x
x
x
x
]\
_ à b
x \ ce d
_ à b
x \ ce {
_ à b
x \ ce {
_ à b
x \ ce {
_ à b
x \ ce
Dual.
[fikj:gmkl zTo7z ]
[ jikj:gmkl zTo7z ]
[ jikj:gmkl zTo7z ]
[ jikj:gmkl zTo7z ]
[ikj l gmgo ]
Czasownik MW - Imperativus.
2.15.8.7.7.2.3.1.
Czasownik
Dual.
t _ ^ à b \ `
ced [fhg?ikj:gmkl vko7z ]
xy
t _ ^ à `
xy b \ ce{ [ j:g?ikj:gmkl vko7z ]
t _ ^ à `
t _ ^ à `
]'
\ _ ^ à b \ ce` [hg?ikj l gmn=o ]

MW. Wzr X. Strona bierna - schemat:
[ ! T&' ]

.
Sg.
]
_

à
3 os. m.
\ x
b \ ce d [fikj l gmgo ]
] \ _ à b
3 os. f.
x \ ce { [ jikj l gmgo ]
] \ _ à b
2 os. m.
x \ ce { [ jikj l gmgo ]
2 os. f.
k^ _ x à b
\ ce { [ jikj:gmkl zTov ]
1 os. m., f. ] \ _ x à \ r [ &ikj l gmgo ]
2.15.8.7.7.2.3.
Plur.
us t _ ^ à b \ `
ced [fhg?ikj:gmkl vko=w ]
p qr
|~` sk} _ ^ à b \ ce` d [fhg?ikj:gmkl n=ohg ]
sut _ ^ à `
p qr b \ c { [ j:g?ikj:gmkl vko=w ]
|~` sk} _ ^ à b \ ce` { [ j:g?ikj:gmkl n=ohg ]
]'
\ _ ^ à b \ ce` [hg?ikj l gmn=o ]
]\
MW. Imperat - wzr I. a. Schemat: [T= ].

x [ mkl zTog ] - "powiedzia" q .
Sg.
r [ mkl o ]
^ q r [ mkl wov ]
2.15.8.7.7.2.3.2.
Plur.

p qr qr [ mkl wo=w ]
|~` s } r [ mkl ohg ]
Dual.
xkqr [ mkl wo7z ]
xkqr [ km l wo7z ]
[T&' ].
Wzr I. b. Schemat:
` `
Czasownik [l z=g ] - "spa" q .
2 os. m.
2 os. f.
Sg.
\ ` [l g ]
^ ` [l z=v ]
2.15.8.7.7.2.3.3.
Plur.
p q ` [l z=w ]
|` \ ` [l ghg ]
Dual.
` `
[l z=z ]
` `
[l z=z ]
[ ] .
MW. Imperat - wzr II. Schemat:
Sg.
Plur.
Dual.
158
Podstawy gramatyki arabskiej (* 0 !* 578 :*8 = ? 0?7 0 )
2 os. m.
!
2 os. f.
! [ k = ]
[ k = ]
2 os. f.
Sg.
?
[
]

? [
]
2 os. f.
& '
[(
)+ * ' [ (
2.15.8.7.7.2.3.6.
2 os. m.
2 os. f.
2 os. m.
2 os. f.

Sg.
]
,

]
Sg.
89:;
]
[7

8

9

:

;

4
5 6 [ 7
]
? 5 6
[7
? 5 6 [ 7
Dual.

? [
]

? [
]
)+ * '
[(

) ' [ (
Plur.
,

]

]
- * ' [ (
- * ' [ (
Dual.
,

]
,

]
012

MW. Imperat - wzr V. Schemat: / . [ 3 $ $ %$' ]
.
/ 4 5 6
2.15.8.7.7.2.3.7.
Plur.
?
[
]

? [
]
" [ #%$ T ] .

MW. Imperat - wzr IV. Schemat: !
2.15.8.7.7.2.3.5.
2 os. m.
! [ k =7 ]
! [ k =7 ]
[ ] .
MW. Imperat - wzr III. Schemat:
2.15.8.7.7.2.3.4.
2 os. w.

! [ k == ]
~ ! [
=h ]
Plur.
89:;
[7
]

8

9

;

4
5 6 [ 7
]
4 5 6
Dual.
4 5 6 89:;
[7
]

8

9

:

;

4
5 6 [ 7
]
1 012

MW. Imperat - wzr VI. Schemat: [ 3 $ %$' ]
.
Sg.
:;

]
:;

]
Plur.
? 5 6 :;
[7
]

;

? 5 6 [ 7
]
Dual.
:;
5
6
? [ 7
]

:

;

? 5 6 [ 7
]
0<=

MW. Imperat - wzr VII. Schemat: > [ #@?$ ]
.
B C
& 5 A
B ;
5 A
B C
5 A
[ (
[(
]
[(
]
]
B C
B ;
B C
) 5 A
[ (
5 A
[ (
5 A
[ (
]
]
]
2.15.8.7.7.2.3.8.
2 os. m.
2 os. f.
2.15.8.7.7.2.3.9.
2 os. m.
2 os. f.
MW. Imperat - wzr VIII. Schemat:

& F
;
F
C
[ ( G7 ]
[ ( G7
]

C

;

) F
[ ( G7
F
[ ( G7 ]
]
01D H < > [ #IE3 $ T ] .

MW. Imperat - wzr X. Schemat: !
LK C
& 5 F J
L K
5 F J
LK C
5 F J
[ ( 7
[( 7 ]
[( 7
]
]
2.15.8.7.7.2.3.10.
2 os. m.
1D

> [ #*E3 $ ]
.
C
F
[ ( G7
]

C

F
[ ( G7
]
159
Podstawy gramatyki arabskiej (M@NPO Q R SLT R U VEM@W VYXZ[R \]M@^[_ R \ O à\ SLbacdeSLf )
gi,h j lek emn p o qh [ r]sLt,u]vxw,y zC{| ]
2 os. f.
}m ~ leh emn p o qh [ r]sLt,u]vxw,y s {v ]
2.15.8.7.7.3. Wzory imiesoww czasownika MW

Wzr
I
A.
[ , ] x ]
P.
[xG/x ]
VI
II
Ee
[, x ]
[E,x ]
[, 89:;x
]
VII
[:;x ]
[, Cx ]
VIII
IX

[,, Cx ]
[G Cx ]
P.
[]x, x
]
e
[]x, :;x
]
2.15.8.7.7.4. Masdary MW
II
E e [ ]xx ,x ]
VI
[ ]x, 8x ]
IV
[, 89 x
]
/
Wzr
III
A.
Wzr
k/j lek emn p o qh

[ r]sLt,u]vxw,y zC{z ]
[E aG
]
-
[G Cx ]
/ e
[]x, 89 x
]
/ e
[]x, 89:;x
]
X
Eee
[,]x, ,x ]
e
[,]x, Cx ]
.
III
IV

[ ]], CGx ]
[, :;Gx ]
VII
[ ]B/B Cx ]
[ ]]G[B Cx ]
VIII
8 e
[ ]x, 898x ]
X

[ ]L,[], CGx ]

Masdar tematu IX MW: [ ]LEL ]
2.15.8.7.8.
Czasownik MY
2.15.8.7.8.1. Perfectum.
Zasady odmiany przypominaj MW, ale w miejscach, gdzie w MW pojawiao si [u] tu jest [i].
2.15.8.7.8.1.1.
MY. Wzr I. Strona czynna - schemat: ;! [[ % ].

Czasownik [@ a ] - "sta si ". (Rdze : ).
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
Sg.

[@ a ]
[@ ax ]
[@ B,] ]
Plur.
[@ , ]
[@ B[ ]
[@ B, , ]
160
Dual.

[@ ] ]

[@ ax ]

[@ B, , ]
Podstawy gramatyki arabskiej (@P L E@ Y[ ]@[ a LaeL )
[

[

2 os. f.
1 os. m., f.
2.15.8.7.8.1.2.
[

[

;0
-/0 .
,
3 os. f.
DC
-/0 .
,
[132 46587 ]

[
#
"!

[$&%(')+* ].
Sg.
3 os. m.
[

MY. Wzr I. Strona bierna - schemat:
.
Czasownik -/
, 0
[132 46587 ] - "powiedzie9 "

Plur.
- .
/
< =?> 0
Dual.
[132 465@ ]
-/.
<, 0
[132 465BA ]
[132 46587E ]
F GC0.
,
[132 H5 I7 ]
K -/.
J, , 0
[132 46587E A ]
2 os. m.
D
GC0.
[132 H5EB7 ]
LC K > G C 0 .
[132 H5EMN ]
K C .
J O , > G 0
[132 H5EMNA ]
2 os. f.
D.
GC0.
[132 H5E H ]
Q K GC0.
P >
[1RH5E 2 MI I7 ]
K C .
J O , > G 0
[132 H5EMNA ]
1 os. m., f.
D
GC0.
[132 H5EM ]
S C .
J, G 0
2.15.8.7.8.1.3.
>
S C .
J, G 0
[132 H5 IA ]

X
V&W
TU
MY. Wzr II. Strona czynna - schemat:

Sg.
3 os. m.
G, c P0 ,
3 os. f.
DC
G, c P0 ,
[132 7ed d7e587 ]
2 os. m.
D
G Cc P0 ,
2 os. f.
D.
G Cc P0 ,
[132 H5 IA ]
[$ Y Z['+'\Z]* ]
Plur.
b _a`
.
^
Dual.
c
< =?G > P 0 ,
[132 7ed d7e5@ ]
c
<G , P 0 ,
[132 7ed d7e5BA ]
[132 7ed d7e587E ]
F GCc 0
, P ,
[1"7ed d"2 7e5 I7 ]
K c
J, G , P 0 ,
[1"7ed d"2 7e5EB7 ]
LC K > G C c P 0 ,
[1"7ed d"2 7e5EMN ]
K Cc
JO , > G P 0 ,
[1"7ed d"2 7e5E H ]
Q K GCc 0
P > P ,
K Cc
JO , > G P 0 ,
[1"7ed d7e5E 2 MI I7 ]
[1"7ed d"2 7e5EMNA ]
S Cc
J, G P 0 ,
S Cc
J, G P 0 ,
[1"7ed d"2 7e587E A ]
[1"7ed d"2 7e5EMNA ]
1 os. m., f.
2.15.8.7.8.1.4.
G Cc P0 ,
>
[1"7ed d"2 7e5EM ]
[1"7ed d"2 7e5 IA ]
MY. Wzr II. Strona bierna - schemat:

Sg.
3 os. m.
c
G8
, h0>
3 os. f.
DC
c
G8
, h0>
[132 Md diH587 ]
X
V"g
Tf
[1"7ed d"2 7e5 IA ]
[$ Y %('+')+* ]
Plur.
b _a`
^
Dual.
c
< =?G8
> h0>
[132 Md diH5@ ]
c
< G8
, h0>
[132 Md diH587E ]
F 8
Cc
, G h0>
[1 Md d"2 H5 I7 ]
K c h0
J, G8
, >
[1 Md d"2 H5EMN ]
K G Cc h0
J O , > 8
>
[1 Md d"2 H5EMNA ]
K G Cc h0
J O , > 8
>
[1 Md d"2 H5EMNA ]
2 os. m.
D
Cc h0
G8
>
[1 Md d"2 H5EB7 ]
Cc h0
L C K > G8
>
2 os. f.
D.
Cc h0
G8
>
[1 Md d"2 H5E H ]
Q K 8
Cc
P >G h0>
1 os. m., f.
D
[132 Md diH5BA ]

[1 Md d"2 H587E A ]
[1 Md diH5E 2 MI I7 ]
2.15.8.7.8.1.5.
>
Cc h0
G8
>
[1 Md d"2 H5EM ]
S Cc
J, G8h 0 >
MY. Wzr III. Strona czynna - schemat:

Sg.
3 os. m.
G , o , J0 ,
[132 Apd7e587 ]
S Cc
J, G8h 0 >
[1 Md d"2 H5 IA ]

X
lim W
Tkj
[$ Y ni'\Z]* ]
Plur.
o
< =?G > , J0 ,
[132 Apd7e5@ ]
161
[1 Md d"2 H5 IA ]

b _a`
Dual.
o
< G , , J0 ,
[132 Apd7e5BA ]
Podstawy gramatyki arabskiej (q3rts u v wyx v z {|q3} {~ v Bq3 v ps 8 wy8?wy )
3 os. f.
[3 pe8 ]
[p" e ]
2 os. m.
[p" eB ]
[p" e ]
[p" e ]
2 os. f.
[p" e ]
[pe ]
[p" e ]
1 os. m., f.
[p" e ]
2.15.8.7.8.1.6.
Sg.
?
8
3 os. f.
?
8
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
2.15.8.7.8.1.7.
[3 |i8 ]
[ + ]
Plur.
Dual.
[3 |iB ]
[3 |i ]
?
8
[3 |i8 ]
8
?
[\|" ]
?
8
?
8
[\|" B ]
?
8
[\|" ]
8
?
[\|" ]
?
8
[\|" ]
8
?

[\|i ]
8
?
[\|" ]
?
8
[\|" ]
?

8
Sg.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
[ 3 p8 ]
[\|" 8 ]
?

8
[\|" ]
MY. Wzr IV. Strona czynna - schemat:

&
k
[\|" ]
[ \?\] ]
Plur.
Dual.
[ 3 pB ]
[ 3 p ]
[ 3 p8 ]
[ 3 e ]
[ 3 eB ]
[ 3 e ]
[ 3 e ]
[ 3 e ]
[ "e ]
[ 3 e ]
[ 3 e ]
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
[ \R3 68 ]
[ 3 e ]
MY. Wzr IV. Strona bierna - schemat:

Sg.
2.15.8.7.8.1.9.
"p

[p" e ]
?
8
3 os. m.
2.15.8.7.8.1.8.
[p" e ]
MY. Wzr III. Strona bierna - schemat:
3 os. m.
[p" e8 ]
&

[ 3 e ]
[ p|+ ]
Plur.
[ 3 p8 ]
Dual.
[ \R3 6 ]
[ \R3 6B ]
[ \R3 68 ]
[ \R3 68 ]
[ \R3 ]
[ \R3 B ]
[ \R3 ]
[ \R3 ]
[ \R3 ]
[ \RR ]
[ \R3 ]
[ \R3 ]
MY. Wzr V. Strona czynna - schemat:

Sg.
3 os. m.
3 os. f.
[ B 3 e e8 ]
[ B 3 e e8 ]
[ \R3 ]
&

[ \R3 ]
[ ?[+\] ]
Plur.
Dual.
[ B 3 e e ]
[ B "e " e ]
[ B 3 e eB ]
[ B "e " e8 ]

162
Jerzy acina Katedra Orientalistyki Uniwersytetu im. A. Mickiewiczaw

Poznaniu jlacina@wp.pl; http://main.amu.edu.pl/~lacina
Podstawy gramatyki arabskiej (3t y |3 B3 p 8
)
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
2.15.8.7.8.1.10.

[ ]

[ !" ]

'
[ ( ] )

[ * ++* ]

[ ! ] # ,
[ +-% ]
# $

[ !"&% ]
# $

[ !"&% ]

# ,

[ +-% ]
345
E
MY. Wzr V. Strona bierna - schemat: .01 / 2 [ 687:9; 7=<><!?>@ ] BDC A .
3 os. m.
Sg.
L
GF IH JK J [ M!NPORQ NSSUTWVX ]
Plur.
L
Y Z GJ IH JK J [ M!NPORQ NSSUTWV[ ]
Dual.
L
Y GF IH JK J [ M!NPORQ NSSUTWV\ ]
3 os. f.
^ ] GF IH JK L J [ M!NPORQ NSSUTWVX-M ]
_F G] IH JK L J [ M!NPONSSQ TWV`*X ]
a L F GF IH JK L J [ M!NPONSSQ TWVX-M \ ]
2 os. m.
^F G] IH JK L J [ M!NPONSSQ TWVMX ]
b ] L J G] IH JK L J
a Fd L J G] IH JK L J
2 os. f.
ê G] IH JK L J [ M!NPONSSQ TWVMT ]
[ M!NPONSSQ TWVM!Nc ]
gf L J G] IH JK L J
[ M!NPONSSQ TWVM!Nc&\ ]
a Fd L J G] IH JK L J
1 os. m., f.
^J G] IH JK L J [ M!NPONSSQ TWVM!N ]
[ M!NPONSSUTWVM Q N``*X ]
h
a F G] IH JK L J [ M!NPONSSQ TWV`-\ ]
[ M!NPONSSQ TWVM!Nc&\ ]
h
a F G] IH JK L J [ M!NPONSSQ TWV`-\ ]
2.15.8.7.8.1.11.
k i l 3 m 5 i [ 6!n9!oU<8np@ ] E BDC A .
MY. Wzr VI. Strona czynna - schemat: .jU
3 os. m.
Sg.
L
G F Fq a FK F [ MXORQ \rS*XVX ]
Plur.
L
Y Z G J Fq a FK F [ MXORQ \rS*XV[ ]
Dual.
L
Y G F Fq a FK F [ MXORQ \rS*XV\ ]
3 os. f.
^ ] G F Fq a FK L F [ MXORQ \rS*XVX-M ]
_F G ] Fq a FK L F [ MXOs\rSQ XV`*X ]
a L F G F Fq a FK L F [ MXOs\rSQ XVX-M \ ]
2 os. m.
^F G ] Fq a FK L F [ MXOs\rSQ XVMX ]
b ] L J G ] Fq a FK L F
a Fd L J G ] Fq a FK L F
2 os. f.
ê G ] Fq a FK L F [ MXOs\rSQ XVMT ]
[ MXOs\rSQ XVM!Nc ]
gf L J G ] Fq a FK L F
[ MXOs\rSQ XVM!Nc&\ ]
a Fd L J G ] Fq a FK L F
1 os. m., f.
J^ G ] Fq a FK L F [ MXOs\rSQ XVM!N ]
[ MXOs\rS*XVM Q N``*X ]
h
a F G ] Fq a FK L F [ MXOs\rSQ XV`-\ ]
[ MXOs\rSQ XVM!Nc&\ ]
h
a F G ] Fq a FK L F [ MXOs\rSQ XV`-\ ]
2.15.8.7.8.1.12.
345
E
MY. Wzr VI. Strona bierna - schemat: .0k t u 2 [ 687:9; vw<!?>@ ] BDC A .
Sg.
Plur.
Dual.
3 os. m.
G F yeq xJK L J [ M!NPORQ [:SUTWVX ]
Y Z G J yeq xJK L J [ M!NPORQ [:SUTWV[ ]
Y G F yeq xJK L J [ M!NPORQ [:SUTWV\ ]
3 os. f.
^ ] G F yeq xJK L J [ M!NPORQ [:SUTWVX-M ]
_F G ] yeq xJK L J [ M!NPO8[:SQ TWV`*X ]
a L F G F yeq xJK L J [ M!NPO8[:SQ TWVX-M \ ]
2 os. m.
^F G ] yeq xJK L J [ M!NPO8[:SQ TWVMX ]
b ] L J G ] yeq xJK L J
a Fd L J G ] yeq xJK L J
2 os. f.
ê G ] yeq xJK L J [ M!NPO8[:SQ TWVMT ]
[ M!NPO8[:SQ TWVM!Nc ]
gf L J G ] yeq xJK L J
[ M!NPO8[:SQ TWVM!Nc&\ ]
a Fd L J G ] yeq xJK L J
1 os. m., f.
^J G ] yeq x JK L J [ M!NPO8[:SQ TWVM!N ]
[ M!NPO8[:SUTWVM Q N``*X ]
h
a F G ] yeq xJK L J [ M!NPO8[:SQ TWV`-\ ]
[ M!NPO8[:SQ TWVM!Nc&\ ]
h
a F G ] yeq xJK L J [ M!NPO8[:SQ TWV`-\ ]
163
Podstawy gramatyki arabskiej (zR{}| ~ :zR zR r| )
2.15.8.7.8.1.13.
[ !R-8p ] D .
MY. Wzr VII. Schemat: j
2 os. m.
Sg.
[ WR r ]

[ WR r- ]

[ WR ]

[ WR * ]
[ WR ! ]

[ WR r- ]

2 os. f.

[ WR ]
[ WR !& ]

1 os. m., f.

[ WR ! ]
[ W * ]
[ WR - ]

[ WR !& ]
[ WR - ]

3 os. m.
3 os. f.
2.15.8.7.8.1.14.
Sg.
[ ! ]
[ !- ]
[ w ]
[ w ]

[ w! ]
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.

Dual.
[ WR r ]
Plur.

[ ]
[ w * ]
[ w! ]
[ w * ]
[ w - ]
Dual.
[ ]
[ !- ]
[ w!& ]
[ w!& ]
[ w - ]
: ! [ r::8=!> ] s .
MY. Wzr VIII. Strona bierna - schemat:
Sg.
[ 8 ! ]
[ 8 !- ]
[ 8 ]
[ 8 ]

[ 8 ! ]
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
2.15.8.7.8.1.16.
Plur.
[ WR r ]
:
MY. Wzr VIII. Strona czynna - schemat: j [ !R:!8p ] s .
3 os. m.
2.15.8.7.8.1.15.

Plur.

[ 8 ]
[ 8 * ]
[ 8 ! ]
[ 8 * ]
[ 8 - ]
Dual.
[ 8 ]
[ 8 !- ]
[ 8 !& ]
[ 8 !& ]
[ 8 - ]

MY. Wzr IX. Czasownik
[ !s -p ] - "biele "
.
Sg.

[ P -j ]
[ P -j- ]
Plur.

[ P - ]

Dual.
[ P - ]
[ P -j- ]
2 os. m.
[ P*- -:* ]

2 os. f.
[ P*- - ]

[ P*- -! ]

[ P*- -!& ]

3 os. m.
3 os. f.
164

A.
Mickiewicza

w
Poznaniu

Podstawy gramatyki arabskiej (R}

)
[ !#" !%$ ]
[ !&!%$ " '#(%( ]
[ !#" !%$)'#*,+ ]
2 42 57/ 68
-.013
/ 13
9 : 2 13
2 42 57/ 68
/ 13
9 : 2 13
2 42 57/ 68
/ 13
[ !#" !%$)' ]
[ !#" !;(!+ ]
[ !#" !;(!+ ]
1 os. m., f.
2.15.8.7.8.1.17.
MY. Wzr X. Strona czynna - schemat:

Sg.
3 os. m.
^ `b
Y [ \ Y ]Y _a
Z
3 os. f.
] Y _a
^ `b
p ^ Z
Y [\ Y
A D B EG
>@? C
<&= = F
Plur.
[ cde#fg%hi jlkg ]
[ cde#fg%hi jlk#o ]
^ `b
Y [ \ Y ]Y _a
b Z
] Y _a
^ `b
qY r ^ \ Y
[ cde#fg%hi g7k sg ]
] Y _a
^ `b
Y [\ Y
[ t Y Z
[ cde#fg%hi jlkj ]
[ cde#fg%hi jlkg!f j ]
] Ya
pY r ^ \ Y
_ ^ `b
] Ya
u ^ tn r ^ \ Y
_ ^ `b
] Ya
_ ^ `b
[ x Y tn r ^ \ Y
[ cde#fg%hi g7k#fg ]
[ cde#fg%hi g7k#f)v#w ]
[ cde#fg%hi g7k#f)v#w,j ]
] Ya
p` r ^ \ Y
_ ^ `b
t ^
] _ ^ `b
z
y n r \ Y Ya
] Ya
_ ^ `b
[ x Y tn r ^ \ Y
[ cde#fg%h{g7k#f i v#s%sg ]
[ cde#fg%hi g7k#f)v#w,j ]
|
^ `b
[ Y r ^ \ Y ]Y _a
|
^ `b
[ Y r ^ \ Y ]Y _a
2 os. f.
1 os. m., f.
[ cde#fg%hi g7k#f d ]
^ `b
r ^ \ Y ]Y _a
np
.
T
Dual.
^ `b
b m
nZ [ \ Y ]Y _a
[ cde#fg%hi jlkg!f ]
2 os. m.
X UWV
[ H)IKJ;L)MNPOQMSR ]
[ cde#fg%hi g7k s!j ]
[ cde#fg%hi g7k s!j ]
[ cde#fg%hi g7k#f)v ]
2.15.8.7.8.1.18.
MY. Wzr X. Strona bierna - schemat:

Sg.
3 os. m.
^ b
Y \ ` ]n _
3 os. f.
] n _
^ b
p^ Y \ `
[ cQv7e#f)vhi kg ]
>C7
}? AC
~ B
< E D G
^ b
b m n \ ` ]n _
Plur.
[ cQv7e#f)vhi k#o ]
^ b
b Y \ ` ]n _
] n _
^ b
qY r ^ \ `
[ cQv7e#f)vhi dk sg ]
] n _
^ b
[t Y Y \ `
[ cQv7e#f)vhi kg!f ]
2 os. m.
X UWV
] n _
^ b
[ x Y tn r ^ \ `
[ cQv7e#f)vhi dk#fg ]
[ cQv7e#f)vhi dk#f)v#w ]
[ cQv7e#f)vhi dk#f)v#w,j ]
] n _
^ b
p` r ^ \ `
t ^
] ^
z
y n r \ ` n _ b
] n _
^ b
[ x Y tn r ^ \ `
[ cQv7e#f)vhdk#f i v#s%sg ]
[ cQv7e#f)vhi dk#f)v#w,j ]
|
] n _
^ b
[ Yr ^\ `
|
] n _
^ b
[ Yr ^\ `
[ cQv7e#f)vhi dk#f d ]
] n _
^ b
r^\`
[ cQv7e#f)vhi dk s!j ]
[ cQv7e#f)vhi dk s!j ]
[ cQv7e#f)vhi dk#f)v ]
2.15.8.7.8.2.1.
Indicativus.
2.15.8.7.8.2.1.1.
MY. Wzr I. Strona czynna - schemat:
Czasownik ZY [ Y [hi jlkg ]
[ cQv7e#f)vhi kg!f j ]
] n _
^ b
u ^ tn r ^ \ `
pn
Dual.
[ cQv7e#f)vhi kj ]
] n _
^ b
pY r ^ \ `
2 os. f.
1 os. m., f.
[ HlJ;LQ;NPO)I@R ]
>C}?
< E
= [ MNPO)I@R
].
3 os. m.
n \ ` Y
Sg.
[g%hi kv ]
Plur.
3 os. f.
n \ ` Yt
[ fg%hi kv ]
q Y r ^ \ ` Y
2 os. m.
n \ ` Yt
[ fg%hi kv ]
q Y m n \ ` Y t
q Y m n \ ` Y
Dual.
[g%hki o;sg ]
[g%hi dk sg ]
[ fg%hki o;sg ]
165
q
b Y \ ` Y
[g%hki jlsd ]
t
q
b Y \ ` Y
[ fg%hki jlsd ]
t
q
b Y \ ` Y
[ fg%hki jlsd ]
Podstawy gramatyki arabskiej ( ;
l )
2 os. f.
1 os. m., f.
[ % ]
Sg.
[ l ]
3 os. f.
[ ) l ]
2 os. m.
[ ) l ]
2 os. f.
1 os. m., f.
3 os. f.
2 os. m.
Sg.
[ 7% ]
[ ) 7% ]
[ ) 7% ]

1 os. m., f.
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
Sg.

[ 7%7 ]
[ ) 7%7 ]
[ ) 7%7 ]

2 os. f.
1 os. m., f.
3 os. f.

[ ){7%7 ]
[ Q 7%7 ]
2.15.8.7.8.2.1.5.
3 os. m.
[Kl ; ]
[ 7 ]
[ )Kl ; ]
[ ) 7 ]
[Kl l ]
!

[ )Kl l ]
!

[ )Kl l ]
!

[ )Kl l ]
[ l ]
[ l ]
C7

[ ;@)@ ]
Plur.

Dual.
[{7% ; ] [{7% l ]

!
[{7%{ ]

[ ){7% l ]

!
[ ){7% ; ]

[ ){7% l ]

!
[ ){7%{ ]

[ ){7% l ]
[ 7% ]
[ 7% ]

Plur.

C 7
[ ;@QS ]
Dual.

[{7%7 l ]
[{7%7 ; ]

Dual.
MY. Wzr II. Strona bierna - schemat:

[ ){7% ]
[ Q 7% ]
2.15.8.7.8.2.1.4.
[ ;PQS ].
!

MY. Wzr II. Strona czynna - schemat:
2 os. f.

[ )Kl ]
[ Q l ]
[% ]
Plur.
2.15.8.7.8.2.1.3.
C
&
[ % l ]
3 os. m.

[% ]
MY. Wzr I. Strona bierna - schemat:
Czasownik [ l ]
3 os. m.
[ % ]
[ )% ]
2.15.8.7.8.2.1.2.
[{7%{ 7 ] ! [){7%7 l ]

!
[ ){7%7 ; ]

[ ){7%7 l ]

!
[ ){7%{ 7 ]

[ ){7%7 l ]
[ 7%7 ]
[ 7%7 ]

MY. Wzr III. Strona czynna - schemat:

Sg.
[ l ]
[ ) l ]

Plur.
[Kl ; ]
[Kl{ ]
166

7 [ ;)@ ]

!

Dual.
[Kl l ]
[ )Kl l ]
)
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
0/ 2-1 3546 79/ 8 [:;=<> ?(@ ACBD; ]

P4 2 0M 2-1 3546 79/ 8 [:;=<G?(@ ACBH>QRJLK
0/ 2-1 35X4V W Y [ Z[;=<> ?(@ ACBD; ]
2.15.8.7.8.2.1.6.
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
Sg.
Plur.
"u ts v-u w x u y s v [z]{=|G~(zLfH} L ]

Tu t v-u w x u y s v [z]{=|G~(zU} f#L ]
"u ts v-u w x u y9s [{=|G~(zLfH} L ]
Tu t v-u w x u y9s [{=|G~(zU} f#L ]
ts v-u w x u y9s []{=|} ~(zLfD{ ]
s x y s v
s x y9s [{=|}RD{ ]
s x y9s [{=|}RD{ ]
u v x y9s [{=|RH}RL
s X [ [{=|}RD{ ]
Plur.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
s wx u y s v
s w x u y9s [{=|} ~(D{ ]
s w x u y9s [{=|} ~(D{ ]
u v w x u y9s [{=|G~(H}RL
s w Xu [ [{=|} ~(D{ ]
2.15.8.7.8.2.1.9.
Plur.
"u s w x u y s v [z]{=|G~(H} L ]

Tu t x u y s v [z]{=|} f#L ]
"u s w x u y9s [{=|G~(H} L ]
Tu t x u y9s [{=|} f#L ]
s w x u y9s []{=|} ~(D{ ]
O u
O u
O u
O u
s wx u
MY. Wzr V. Strona czynna - schemat:
r pq o .
Sg.
3 os. m.
Dual.
MY. Wzr IV. Strona bierna - schemat:
Sg.
[z]{=|} ~(D{ ]
ts x u u y u v [Lz O%|} fzzLfD{
"u ts x u u y u v
^ dfg e [ h ikm ] r pq o .
O u x y s v [z]{=|RH} ~( ]
O u x y9s [{=|RH} ~( ]
O u x y9s [{=|RH} ~( ]
O u x y9s [{=|RH} ~( ]
s x y9s []{=|}RD{ ]
"u s x y s v [z]{=|RH} L ]

Tu t x y s v [z]{=|} C#L ]
"u s x y9s [{=|RH} L ]
Tu t x y9s [{=|} C#L ]
s x y9s []{=|}RD{ ]
Odmiana jest identyczna z odmian wzoru pierwszego

3 os. m.
Dual.
O ut v-u w x u y s v [z]{=|G~(zLfH} ~( ]

O ut v-u w x u y9s [{=|G~(zLfH} ~( ]
ts v-u w x u y9s []{=|} ~(zLfD{ ]
MY. Wzr IV. Strona czynna - schemat:

Sg.
[z]{=|} RD{ ]
2.15.8.7.8.2.1.8.
`^ a _ b dfc g e [ h ij k[lnm ] r pq o .
MY. Wzr III. Strona bierna - schemat:
ts v-u w x u y s v [z]{=|} ~(zLfD{ ]

ts v-u w x u y9s [{=|} ~(zLfD{ ]
ts v-u w x u y9s [{=|} ~(zLfD{ ]
u v t v-u w x u y9s [{=|G~(zLfH}RL
ts v-u w Xu [ [{=|} ~(zLfD{ ]
2.15.8.7.8.2.1.7.
3 os. m.
"!# $%&#' $( )$ *+",-.

E"4 F 0/ 2-1 3546 79/ 8 [:;=<G?(@ ACBH> IJLK ] M EON 04 2-1 3546 79/ 8 [:;=<G?(@ ACBH> ?(J A ]
ET4 0S 2-1 3546 79/ 8 [:;=<G?(@U> ACB#JLK ]
M EON 04 2-1 3546 79/ 8 [:;=<G?(@ ACBH> ?(J A ]
0/ 2-1 3546 79/ \ [J];=<> ?(@ ACBD; ]
0/ 2-1 3546 79/ \ [J];=<> ?(@ ACBD; ]
Plur.
`^ _ dfg e [ h ik[lnm ] .
Dual.
w x u y s v [z]{=|G~(H} ~( ]
w x u y9s [{=|G~(H} ~( ]
w x u y9s [{=|G~(H} ~( ]
w x u y9s [{=|G~(H} ~( ]
y9s []{=|} ~(D{ ]
^ d c _ g _ [ lTl-iDlkk[lnm ]
O ut x u u y u v
167
Dual.
)
3 os. f.
- 9 [% O% fLfD
2 os. m.
- 9 [% O% fLfD
- 9
[ %O%UfLfH RL ]
- [ O% fLfD
2 os. f.
1 os. m., f.
2.15.8.7.8.2.1.10.
D- [ -D[n ]
.
Sg.
Plur.
3 os. m.
3 os. f.
- [ U% fLfD
2 os. m.
- [ U% fLfD
-

[ U%UfLfH L ]

- [ [U% fLfD
1 os. m., f.
2.15.8.7.8.2.1.11.
- 9

[]U%UfLfH
]
-

[ U%UfLfH
]
-

[ U%UfLfH
]
-

[ U%UfLfH
]
- []U% fLfD
.
Plur.
3 os. m.
9 [L O% (LfD
3 os. f.
[% O% (LfD
2 os. m.
[% O% (LfD
1 os. m., f.
Dual.
- 9
[]U%UfLfH L ]

- 9
[]U%UfU f L ]
-
[ U%UfLfH L ]

-
[ U%UfU f L ]
- []U% fLfD
MY. Wzr VI. Strona czynna - schemat:
Sg.
2 os. f.
MY. Wzr V. Strona bierna - schemat:
- 9 [] U% fLfD
2 os. f.
"# %# ( "-

[LO%UfLfH ( ]
T - 9
O -
9
[LO%UfU f#L ]
[ %O%UfLfH ( ]
" - 9
O -
9
[ %O%UfLfH L ]
[ %O%UfLfH ( ]
T - 9
O -
9
[ %O%UfU f#L ]
[ %O%UfLfH ( ]
- 9 [LO% fLfD ] - 9 [LO% fLfD
[LO%UfLfH L ]

[ %O% (LfH L ]

! [ O% (LfD

9
[LO% (LfH L ]

9 [LO% (U fL

[ %O% (LfH L ]

[%O% (U fL
168
9
[LO% (LfH
]

[ %O% (LfH
]

[ %O% (LfH
]

[ %O% (LfH
]
[LO% (LfD

D [ T- [n ]
Dual.

[LO% (LfD

Podstawy gramatyki arabskiej ("$#&% ' ( )+* ( , -"$. -0/1( 23"$45 ( 2
% 672 )+879:)+; )
2.15.8.7.8.2.1.12.
MY. Wzr VI. Strona bierna - schemat:

T QSR
C D
?@ B A
<>= = E
[ FHGIJKLMION ]
Sg.
Plur.
3 os. m.
V7U XW Y Z W [ W \ U X
3 os. f.
V7U XW Y Z W [ W \U r
2 os. m.
V7U XW Y Z W [ W \U r
2 os. f.
tW X V7XW Y Z W [ W \ U r
o
j
W V7s XW Y Z W [ W \ U r
V7U XW Y Z W rW v w
V7U XW Y Z W [ W \ U y
[]_â`3bHc$d e
]fbhgi^ ]
Dual.
jW k V7U XW Y Z W [ W \ U X
jp V7W XW Y Z W [ W \ U X

o
[]_â`3bHce
]fbhgld mnfb ]
[ `â`3bHc$d e
]fbhgi^ ]
j
W V7s XW Y Z W [ W \ U X
[ `â`3bHc$d e
]fbhgi^ ]
jW k V7U XW Y Z W [ W \U r
[]_â`3bHce
]fbhgld e
nq ]
jp V7W XW Y Z W [ W \ U r
[]_â`3bHce
]ad bhgnfb ]
o
[ `â`3bHce
]fbhgld e
nq ]
jp V7W X W Y Z W [ W \ U r
o
[ `â`3bHce
]fbhgld mnfb ]
[ `â`3bHce
]fbhgld e
nq ]
jp V7W XW Y Z W [ W \U r
[ `â`3bHce
]ad bhgnfb ]
o
[ `â`3bHce
]fbhgld unfb ]
1 os. m., f.
[ `â`3bHce
]fbhgld e
nq ]
[ xMâ`3bHc$d e
]fbhgi^ ]
2.15.8.7.8.2.1.13.
[n_â`3bHc$d e
]fbhgi^ ]
MY. Wzr VII. Schemat:

Sg.
3 os. m.
U YZ W s\ WX
[]fbhnc$d e
gi^ ]
jW k U Y Z W s \ W X
3 os. f.
U Y Z W s \ W r
[ `3bhnc$d e
gi^ ]
j
W V7s Z W s \ W X
2 os. m.
U Y Z W s \ W r
[ `3bhnc$d e
gi^ ]
jW k U Y Z W s \ W r
2 os. f.
tW X Y Z W s \ W r
[ `3bhnce
gld unfb
o
U Y Z W y!s w [ xbhnc$d e
gi^ ]
1 os. m., f.
[ i ]
Plur.
[]fbhnce
gld mnfb ]
o
[]fbhnc$d bhgnfb ]
j
W V7s Z W s \ W r
[ `3bhnce
gld mnfb ]
o
[ `3bhnc$d bhgnfb ]
U Y Z W s \ W y
[n_â`3bHc$d e
]fbhgi^ ]
.
Sg.
3 os. m.
[]fb7` d eM^ ]
jW U Y [ W s \ W X
3 os. f.
UY [ W s \W r
[ `3b7` d eM^ ]
t
W s [ W s\ WX
2 os. m.
UY [ W s \W r
[ `3b7` d eM^ ]
jW U Y [ W s \W r
2 os. f.
W Y [ W s \W r
1 os. m., f.
UY [ W s w
[ `3b7` e d unfb ]
[ xb7` d eM^ ]
Dual.
jp W Y Z W s \ W r
[ `3bhnce
gld e
nq ]
jp W Y Z W s \ W r
[ `3bhnce
gld e
nq ]
jp W Y Z W s \ W r
[ `3bhnce
gld e
nq ]
[nfbhnc$d e
gi^ ]

Plur.
UY [ W s \ W X
[]fb7` e d mnfb ]
o
o
[ `3b7` e d mnfb ]
t
W s [ W s \W r
[ `3b7` d b nfb ]
UY [ W s \W y
[nfb7` d eM^ ]
j Y W Y[ W s\ WX
[]fb7` e d e
nq ]
j Y W Y [ W s \W r
[ `3b7` e d e
nq ]
j Y W Y [ W s \W r
[ `3b7` e d e
nq ]
j Y W Y [ W s \W r
[ `3b7` e d e
nq ]
UY [ W s \W y
MY. Wzr VIII. Strona bierna - schemat: z
UY [ W s \ U X
[]_^h` d eM^ ]
jW U Y [ W s \ U X
3 os. f.
UY [ W s \U r
[ `^h` d eM^ ]
t
W s [ W s \ U X

[nfb7` d eM^ ]
h
}
Plur.
3 os. m.
[ ]
Dual.
[]fb7` d b nfb ]
.
Sg.
[]fbhnce
gld e
nq ]
U Y Z W s \ W y
[nfbhnc$d e
gi^ ]
j p W Y Z W s \ W X

MY. Wzr VIII. Strona czynna - schemat: z|} {
2.15.8.7.8.2.1.14.
2.15.8.7.8.2.1.15.
i
z|}{ ~
V7U XW Y Z W [ W \U y
[ MO ]
Dual.
[]_^h` e d mnfb ]
[]_^h` d b nfb ]
169
j Y W Y [ W s \ U X
[]_^h` e d e
nq ]
j Y W Y [ W s \U r
[ `^h` e d e
nq ]

Podstawy gramatyki arabskiej ($& + $ 0 3$
7 +7+ )
2 os. m.

2 os. f.

1 os. m., f.

3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m.,
f.
Sg.

[f7
]

7 h [ 3 7
]

7 h [ 3 7
]

7 h [ 3 7f
f
]

7 !# " $ [
% 7
]
7 h
;< = > ?
.
Sg.

[fA@B3CD E ]
;< = > ? [ 3A@B3CD E
2 os. m.
;< = > ? [ 3A@B3CD E ]
1 os. m., f.
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
< = > ? [ 3A@B3CG EH f ]

;< = > M " $ [ % A@B3 CD E ]
2.15.8.7.8.2.1.18.
[ h f ]

[_h M ]

[f7f
7 h
[ h
]

[ h
]

i
Plur.
7 h

[_h M ]
[ aH O ] - "biele "
f ]

f
]
[f7f
7 h [ 3 7f
f ]

7 h [ 37f f ]

7 h & [f7
]
Dual.

7 h
[f7f

7 h
[ 37f

7 h
[ 37f

7 h
[ 37f
7 h &
[f7

]
]
]
]
F ;< = > ?
Plur.
I < = > ?
[fA@B3CG EH
f ]
J = > ? [fA@B3CD KELf ]
.
Sg.

>
Q ; = ? ; [ @B3 CD E ]

Q ; = > ? ; [ B@ 3CD E ]

Q ; = > ? ; [ @B3 CD E ]
Dual.

[fA@B3CG EH ]
I < = > ? [ 3A@B3CG EH ]
F ;< = > ? [ 3A@B3CG EH

f ] I < = > ? [ 3A@B3CG EH ]
J = > ? [ 3A@B3CD KELf ]

;< = > ? & [f
A@B3 CD E ]
I < = > ? [ 3A@B3CG EH ]

;< = > ? & [f
A@B3 CD E ]
. N [ P3/13254M6 ] :
8 9
( + ) , -O
MY. Wzr X. Strona bierna - schemat: ' *
Q = > ? ; [ @B3CREH f ]
1 os. m., f. Q ; = > MU T $ [ % @B3CD E ]
2 os. f.

+ ,
MY. Wzr X. Strona czynna - schemat: ' (* ) - . [ 0/1325476 ] 8:9
3 os. f.
2 os. f.
[ h f ]
MY. Wzr IX. Czasownik
2.15.8.7.8.2.1.17.
3 os. m.
[ h f ]
[ Mh M ]
2.15.8.7.8.2.1.16.
3 os. m.

[ h M ]
Plur.
>
F Q ; = ? ;

[ @B3 CREH
f ]
J = > ? ; [ @B3CD SELf ]
F Q ; = > ? ;

[ @B3CREH
f ]
J = > ? ; [ @B3CD SELf ]

Q ; = > ? ; & [ @B3 CD E ]
170
Dual.

>
I Q = ? ; [ @B3CREH ]

I Q = > ? ; [ B@ 3CREH ]

I Q = > ? ; [ @B3 CREH ]

I Q = > ? ; [ B@ 3CREH ]

Q ; = > ? ; & [ @B3CD E ]
Podstawy gramatyki arabskiej (VDWYX Z [ \G] [ ^ _VD` _bacL[ deVDfLg [ dX hAd \GiAjk3\Gl )
2.15.8.7.8.2.2.
2.15.8.7.8.2.2.1.
Jussivus.
p n rHq sSt [ u3v5wyx7z ].

Wzr I. Strona czynna - schemat: mo*
Czasownik |A{ } ~ { [D A ] U .

3 os. m.
Sg.
A
[ K ]
Plur.
[D B ]
3
Dual.
[D e ]

3 os. f.

[ K ]
A
[D KL ]
[ eD e ]

2 os. m.
A
[ K ]
[ eD B ]
3
[ eD e ]

2 os. f.

[ eD L ]
A
[ eD KL ]
[ eD e ]

A
[ K ]
A
[ K ]
1 os. m., f. A
[ K ]
2.15.8.7.8.2.2.2.
Czasownik A
H # [ 5 ].
MY. Wzr I. Strona bierna - schemat: *
[D A ] U .
Sg.
Plur.
Dual.
3 os. m.
[ S ]
3A [D B ]
A [D e ]
3 os. f.
[ S ]
[D SL ]
A [ yD e ]
2 os. m.
[ S ]
3A [ yD B ]
A [ yD e ]
2 os. f.
A [ yD L ]
[ yD SL ]
A [ yD e ]
[ S ]
[ S ]
1 os. m., f.
[ S ]
2.15.8.7.8.2.2.3.
S [ 07y7 ] : .
MY. Wzr II. Strona czynna - schemat: o*
3 os. m.
Sg.
A [D SK ]
Plur.
3A [D SKB ]
Dual.
A [D SKe ]
3 os. f.
[ yD SK ]
A
A [D SKL ]
A [ yD SKe ]
2 os. m.
[ yD SK ]
A
3A [ yD SKB ]
A [ yD SKe ]
2 os. f.
A [ yD SKL ]
A [ yS KL ]
A [ yD SKe ]
[D SK ]
A
[D SK ]
A
1 os. m., f. A
[ D SK ]
2.15.8.7.8.2.2.4.
S [ 07 ] : .
MY. Wzr II. Strona bierna - schemat: o*
Sg.
Plur.
Dual.
3 os. m.
A [D SS ]
3A [D SSB ]
A [D SSe ]
3 os. f.
A [ yD SS ]
A [S SL ]
A [ yD SSe ]
2 os. m.
A [ yD SS ]
3A [ yD SSB ]
A [ yD SSe ]
2 os. f.
A [ yD SSL ]
A [ yS SL ]
A [ yD SSe ]
171
Podstawy gramatyki arabskiej (DY G D bL eDL A GA3G )
1 os. m., f. A 3
[ D SS ]
Sg.

[
]

3 os. f.

[ ]

2 os. m.

[ ]

#%$
[ & ]
2 os. f.

1 os. m., f. )
' ( * [ +, ]
3 os. m.
Sg.

3 os. m.

[ "!1 ]

3 os. f.

[ "!1 ]

2 os. m.

[ "!1 ]

#% $
2 os. f.

[ "!1 & ]

1 os. m., f. )
' ( * [ +, "!1 ]
Dual.

[ ]

[ ]

[ ]

[ ]

- [ ]

Plur.

[ "!1 ]

[ !1 "! ]

[ "!1 ]

[ !1 "! ]

- [ "!1 ]

Dual.

[ "!1 ]

[ "!1 ]

[ "!1 ]

[ "!1 ]

[ "!1 ]
2 S3 [ 5y7 ] : .
MY. Wzr IV. Strona czynna - schemat: o4
2.15.8.7.8.2.2.7.

Sg.

[ ]

3 os. f.

[ ]

2 os. m.

[ ]

#%5 $
[ &6 & ]
2 os. f.

1 os. m., f. ')( * [ + ]
Plur.

5
[ &6 ]

[ "! ]

5
[ &6 ]

[ "! ]

- [ ]
Dual.

5
[ &6 ]

5
[ &6 ]

5
[ &6 ]

5
[ &6 ]

- [ ]
2 . S3 [ 5,0 ] .
MY. Wzr IV. Strona bierna - schemat: /4
Sg.

[ 7!1 ]

3 os. f.

[ 7!1 ]

2 os. m.

[ 7!1 ]

#%8 $
2 os. f.

[ & ]

1 os. m., f. )
' ( * [ + 7!1 ]
3 os. m.
Plur.

[ ]

[ "! ]

[ ]

[ "! ]

- [ ]

. S [ y,0 ] : .
MY. Wzr III. Strona bierna - schemat: /
2.15.8.7.8.2.2.6.
2.15.8.7.8.2.2.8.
[D SS ]
3
A
S [ yy7 ] : .
MY. Wzr III. Strona czynna - schemat: o
2.15.8.7.8.2.2.5.
3 os. m.
[D SS ]
3
A
Plur.

8
[ ]

[ !1 "! ]

[ ]
8

[ !1 "! ]

- [ 7!1 ]

Dual.

8

[ ]

[ ]
8

[ ]
8

[ ]
8

- [ 7!1 ]

172
Podstawy gramatyki arabskiej (9;:=< > ? @BA ? C DE9;F DHGJI ? KL9;M N ? KO< PK @BQRJS@BT )
2.15.8.7.8.2.2.9.
X V Z\Y [] ^ [ [ _a`_b\_dcec,_%f ]
MY. Wzr V. Strona czynna - schemat: UW4
k hji g
3 os. m.
Sg.
r
ml on pq p sp t [u"vxwLvzy;{ v1uzu"v1| ]
Plur.
r
} ~m on pq p sp t [u"vxwLvzy;{ v1uzu"v1| ]
Dual.
r
} mp on pq p sp t [u"vxwLvzy;{ v1uzu"v1|L ]
3 os. f.
ml on pq r p sp [ wLvxwLvzy;{ v1uzu"v1| ]
p ml on pq r p sp t
} mp on pq r p sp [ wLvxwLvzy;{ v1uzu"v1|L ]
2 os. m.
ml on pq r p s p [ wLvxwLvzy;{ v1uzu"v1| ]
[u"vxwLvzy7v1uzu7{ v1| "v ]

} ~m on pq r p sp [ wLvxwLvzy;{ v1uzu"v1| ]
} mp on pq r p s p [ wLvxwLvzy;{ v1uzu"v1|L ]
2 os. f.
%m on pq r p s p [ wLvxwLvzy;{ v1uzu"v1| ]
p ml on pq r p s p
} mp on pq r p s p [ wLvxwLvzy;{ v1uzu"v1|L ]
[ wLvxwLvzy7v1uzu7{ v1| "v ]

ml on pq r p sp ["vxwLvzy;{ v1uzu"v1| ]
m l on pq r p s p ["vxwLvzy;{ v1uzu"v1| ]

1 os. m., f. m l on pq p [ vxwLvzy;{ v1uzu"v1| ]

2.15.8.7.8.2.2.10.
\
MY. Wzr V. Strona bierna - schemat: W4 [ z\de,% ] j
3 os. m.
.
Sg.
m l on pq r p s t [u 7wLvzy;{ v1uzu"v1| ]
Plur.
} ~m on pq r p s t [u 7wLvzy;{ v1uzu"v1| ]
Dual.
} mp on pq r p s t [u 7wLvzy;{ v1uzu"v1|L ]
3 os. f.
ml on pq r p s [ w7wLvzy;{ v1uzu"v1| ]
p ml on pq r p s t
} mp on pq r p s [ w7wLvzy;{ v1uzu"v1|L ]
2 os. m.
ml on pq r p s [ w7wLvzy;{ v1uzu"v1| ]
[u 7wLvzy7v1uzu7{ v1| "v ]

} ~m on pq r p s [ w7wLvzy;{ v1uzu"v1| ]
2 os. f.
%m on pq r p s [ w7wLvzy;{ v1uzu"v1| ]
p ml on pq r p s
[ w7wLvzy7v1uzu7{ v1| "v ]

ml on pq r p s [ 7wLvzy;{ v1uzu"v1| ]
ml on pq r p s [ 7wLvzy;{ v1uzu"v1| ]
1 os. m., f. ml on pq p [ ,7wLvzy;{ v1uzu"v1| ]

2.15.8.7.8.2.2.11.
\ [ a,% ]
MY. Wzr VI. Strona czynna - schemat:
j
.
3 os. m.
Sg.
lm tp pq r p s p t [u"vxwLvzy;{ Ou"v1| ]
Plur.
r
p
pq
p
p
} ~m t s t [u"vxwLvzy;{ Ou"v1| ]
Dual.
p} m tp pq r p s p t [u"vxwLvzy;{ Ou"v1|L ]
3 os. f.
m l tp pq r p s p [ wLvxwLvzy;{ Ou"v1| ]
p m l t p pq r p s p t [u"vxwLvzyOu7{ v1| "v ]
} m p tp pq r p s p [ wLvxwLvzy;{ Ou"v1|L ]
2 os. m.
m l tp pq r p s p [ wLvxwLvzy;{ Ou"v1| ]
} ~m tp pq r p s p [ wLvxwLvzy;{ Ou"v1| ]
2 os. f.
%m tp pq r p s p [ wLvxwLvzy;{ Ou"v1| ]
p m l t p pq r p s p [ wLvxwLvzyOu7{ v1| "v ]
m l tp pq r p s p ["vxwLvzy;{ Ou"v1| ]
m l tp pq r p s p ["vxwLvzy;{ Ou"v1| ]
1 os. m., f. m l tp pq p [ vxwLvzy;{ Ou"v1| ]
173
Podstawy gramatyki arabskiej (;= B E; HJ L; O BJB )
2.15.8.7.8.2.2.12.
[ z,% ]
MY. Wzr VI. Strona bierna - schemat: /
j
.
Sg.
Plur.
Dual.
3 os. m.
E [ 7Lz; O"1 ]
E [ 7Lz; O"1 ]
E [ 7Lz; O"1L ]
3 os. f.
E [ 7Lz; O"1 ]
E [ 7LzO7 1 " ]
E [ 7Lz; O"1L ]
2 os. m.
E [ 7Lz; O"1 ]
E [ 7Lz; O"1 ]
E [ 7Lz; O"1L ]
2 os. f.
% E [ 7Lz; O"1 ]
E [ 7LzO7 1 " ]
E [ 7Lz; O"1L ]
E [ 7Lz; O"1 ]
E [ 7Lz; O"1 ]
1 os. m., f. [ ,7Lz; O"1 ]

2.15.8.7.8.2.2.13.
\ 4 [ x\de ] j .
MY. Wzr VII. Schemat: W4
3 os. m.
Sg.
["1 ; 1 ]
Plur.
["1 ; O ]
Dual.
["1 ; OL ]
3 os. f.
[ L1 ; 1 ]
["1 ; 1 " ]
[ L1 ; OL ]
2 os. m.
[ L1 ; 1 ]
[ L1 ; O ]
[ L1 ; OL ]
2 os. f.
% [ L1 ; O ]
[ L1 ; 1 " ]
[ L1 ; OL ]
[7 1 71 ]
[7 1 71 ]
1 os. m., f. [ 1 71 ]
2.15.8.7.8.2.2.14.

MY. Wzr VIII. Strona czynna - schemat: W [ de ]

.
Sg.
3 os. m.
[7 4L ]
Plur.
["4 ]
Dual.
["4 H ]
3 os. f.
[ 4L ]
["4 " ]
[ L4 H ]
2 os. m.
[ 4L ]
[ L4 ]
[ L4 H ]
2 os. f.
[ L4 ]

[ 4L ]
[ L4 " ]
[ L4 H ]
[7 4L ]
[7 4L ]
1 os. m., f.
2.15.8.7.8.2.2.15.

MY. Wzr VIII. Strona bierna - schemat: [ Ed,% ]

.
Sg.
3 os. m.
[7 4L ]
Plur.
[ 4 ]
Dual.
[ 4 H ]
3 os. f.
[ 4L ]
[ 4 " ]
[ 4 H ]
2 os. m.
[ 4L ]
[ 4 ]
[ 4 H ]
2 os. f.
[ 4 ]
[ 4 " ]
[ 4 H ]
174
Podstawy gramatyki arabskiej (! " # $&% # ' () (+*-,# ./01 # .2 3. $&45-67$&8 )
1 os. m., f. :<
9 = ; >9 ? @ [ A B CDFE/GH ]
9 = ; I9 KMJ L [NOB CDFE/GH ]
9 = ; I9 KMJ L [NOB CDFE/GH ]
:<
:<
UWXFV Y V
j
MY. Wzr X. Strona czynna - schemat: PRSFQ T Z [ [ \W]^_\7`ba_ced ] gih f
2.15.8.7.8.2.2.16.
.
Sg.
Plur.
Dual.
3 os. m.
lk np
m q o r k sMo t [uwvxzy { v}|~ ]
m q o r k sMo t [uwvxzy/v}|{ z ]
7 np
m q o r k sMo t [uwvxzy/v}|{ / ]
o np
3 os. f.
lk np
m q o r k sMo [ y/vxzy { v}|~ ]
o lk np
m q o r k sMo t [uwvxzy/v}|{ ~wv ]
m q o r k sMo [ y/vxzy/v}|{ / ]
o np
2 os. m.
lk np
m q o r k sMo [ y/vxzy { v}|~ ]
m q o r k sMo [ y/vxzy/v}|{ z ]
7 np
o np
2 os. f.
np
m q o r k sMo [ y/vxzy/v}|{ ]
o lk np
m q o r k sMo [ y/vxzy/v}|{ ~wv ]
o np
lk np
m q o r k sMo [wvxzy { v}|~ ]
lk np
m q o r k sMo [wvxzy { v}|~ ]
1 os. m., f. lk np

k [ _vxzy { v}|~ ]
m q o
j
Y [
S V UWT XFV Z
MY. Wzr X. Strona bierna - schemat: P F
[ 7]^_\7`ba\d ] gih f
2.15.8.7.8.2.2.17.
.
Sg.
Plur.
Dual.
3 os. m.
on q o r k Ms t [uxzy { v}|Ov ]
lkp
on q o r k Ms t [uxzy/v}|{ 2z ]
7 p
on q o r k Ms t [uxzy/v}|{ 2/ ]
o p
3 os. f.
on q o r k sM [ y_xzy { v}|Ov ]
lkp
o l k p
on q o r k sM t [uxzy/v}|{ vwv ]
on q o r k sM [ y_xzy/v}|{ 2/ ]
o p
2 os. m.
on q o r k sM [ y_xzy { v}|Ov ]
lkp
on q o r k sM [ y_xzy/v}|{ 2z ]
7 p
o p
2 os. f.
p
on q o r k sM [ y_xzy/v}|{ 2 ]
o l k p
on q o r k sM [ y_xzy/v}|{ vwv ]
o p
on q o r k sM [xzy { v}|Ov ]
lkp
on q o r k sM [xzy { v}|Ov ]
lkp
1 os. m., f. l k p
k [ xzy { v}|Ov ]
on q o
2.15.8.7.8.2.3.
Imperativus.
S Q T [`ba_ced ].
Wzr I. Schemat: PRF
2.15.8.7.8.2.3.1.
[|{ 2v ] - "powiedzia" .
Czasownik o o
Sg.
Plur.
Dual.
2 os. m.
lk m [|{ ~ ]
7 m [|{ z ]
o m [|{ / ]
2 os. f.
m [|{ ]
o lk m [|{ ~wv ]
o m [|{ / ]
2.15.8.7.8.2.3.2.
S [`W\aea_ced ] j gih f .
MY. Imperat - wzr II. Schemat: PRF
Sg.
2 os. m.
lk o
2 os. f.
l o
2.15.8.7.8.2.3.3.
[|{ vu}u~ ]
[|{ vu}u~ ]
Plur.
7l o
o lk o
Dual.
[|{ vu}u~z ]
lo o
[|{ vu}u~/ ]
[|Ovu}uO{ ~wv ]
lo o
[|{ vu}u~/ ]
Q [`_a_ced ] j gih f .
MY. Imperat - wzr III. Schemat: PR
Sg.
Plur.
Dual.
175
Podstawy gramatyki arabskiej (! & +- / 2 &-7& )
2 os. w.
7 [ 2 ]
7
7
[ 2z ]

[ 2/ ]
2 os. f.
7 [ 2O w ]
7 [ 2 ]
7 [ 2/ ]
[ 7b_e ] i .
MY. Imperat - wzr IV. Schemat: RF
2.15.8.7.8.2.3.4.
Sg.
Plur.
Dual.
2 os. m.

[ } ]
[ _} z ]
7
[ _} / ]

2 os. f.

[ _} ]
[ _} w ]

[ _} / ]

MY. Imperat - wzr V. Schemat: [ _7We ] i .
2.15.8.7.8.2.3.5.
Sg.
2 os. m.
2 os. f.
[ /} w ]
Plur.

7

[ /} w ]
2.15.8.7.8.2.3.6.
Dual.
[ /} wz ]
[ /}OO w ]

MY. Imperat - wzr VI. Schemat:

Sg.
2 os. m.

2 os. f.
[ /} w ]
[ /} w/ ]

[ /} w/ ]

[ _7 ] i
.
Plur.

7
[ /} w ]
Dual.
[ /} wz ]

[ /} O w ]

[ /} w/ ]
[ /} w/ ]

MY. Imperat - wzr VII. Schemat: R [ _ W_e ] i .
2.15.8.7.8.2.3.7.
2 os. m.
[ !bO ]
7" [ /!b 2z ]
" [ /!b 2/ ]
2 os. f.
" [ /!b 2 ]
[ /!b w ]
" [ /!b 2/ ]
#
MY. Imperat - wzr VIII. Schemat: R [ _$__e ]
2.15.8.7.8.2.3.8.
2 os. m.
) * +
2 os. f.
4 2 * +
[ -,./0/ ]
[ /-,. 3/ ]
2.15.8.7.8.2.3.9.
*
172 + [ /-,. 3/ ]
2 * +
[ /-,. 3/+ ]
5 6* +

2 * +
[ /-,. 3/+ ]
[ /-,. 0/ w ]
%'&(
# 7 [ _'8$_7b_e ] i .
MY. Imperat - wzr X. Schemat: RF
2 os. m.
* 9 [ /-:; } ]
*
7" 9 [ /-:;/} 2z ]
*
" 9 [ /-:;/} 2/ ]
2 os. f.
" * 9 [ /-:;/} 2 ]
*
9 [ /-:;/} w ]
*
" 9 [ /-:;/} 2/ ]

2.15.8.7.8.3. Wzory imiesoww czasownika MY i
.
Wzr
I
A.
< [ / =?> ]
II
< @ A
III
IV
< A
< A
176
< @ * A
Podstawy gramatyki
(BCED F G H-I G J K$^BdL `
KNMPa!Ob G QRBST G QD U
Q H-V
WPXH-Y ) b
2002. (kopia
^ _àrabskiej
à!b
_ ^
_ `bezp
à!b atna)
[Z\[?]
P.
k
hi ln
j om
_
b
[Z ]-e [?c
m os
p h r q lt
[Z\[?]
^ dà!b
]
[?c
[Z\[;]
^ db
[?c
[Z\[gf
[?c
[Z\[?]
~ {'|}
z
[ R-g ? ]
IX
[Z\[gf
[?c
[\. 3? ]
[\?g ?
]
-
k
[\;R ? ]

[\;R ? ]
IV
[ R
? ]
VIII
[ R ;? ]
X
?

[ R ;? ]
[ R!?!g ? ]
[ R-.!g 3? ]
[ R-;
? ]
2.15.8.7.9.
[\? u
? ]
VII
n
[?c
^ _`ù_b
III
Masdar tematu IX
r
2.15.8.7.8.4.1.
[?c
m y mo s
p h r q ln
^ db
[\. 3? ]
II
VI
[?c
m os
x h w lt
dù_b
?
$
2.15.8.7.8.4. Wzory masdarw MY
Wzr
[Z\[?]-e
?
$
[?c
VIII
[\gR u? ]
Wzr
[Z\[?]
m o s
x h w l
P.
[?c
VII
p h vj w lny m o s
[Z\[gf
[Z\[?]
p h vm w lto s
^ _`ù_b
VI
A.
[?c
0
[ 'gP$ g ]
Czasownik UW.
2.15.8.7.9.1. Perfectum.
Czasownik UW ma swoist odmian w stronie czynnej wzoru pierwszego. Pozostae wzory tematyczne s
;
identyczne z UY, np. (II) 0 (UW) i (II) (UY).
Charakterystyczna cechy odmiany UW:
a) tryftong *[ ] przechodzi w [ ].
b) tryftong *[ ] przechodzi w [ ], w 3 os. f. Sg. i Dual. *
i *
ulegn skrceniu do
c) tryftong *[ ] przechodzi w [ ].
2.15.8.7.9.1.1.
Wzr I.
UW. I a. Strona czynna - schemat:

Czasownik
[ 0N ] - "woa "
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
Sg.
[ 0N ]
[ 0 ]
[30 R ]
[ ].
.

Plur.
[ 0 ]
[30 u ]
[30 ; ]
177
Dual.
[ 0u ]
[ 0 ]
[30 ;
Jerzy acina Katedra Orientalistyki Uniwersytetu

A. Mickiewicza
im.

w
Poznaniu

)
2 os. f.
!#$
" & % '%
1 os. m., f.
5!#$
" & % '%
2.15.8.7.9.1.2.
[(*),+
[(*),+
)/.102
-
9
)/.10
< 75 "& '

= % $% %
467 5 $
" & % '%
3
[(*),+8)/.10
]
<A " & '

% $% %
- 9;:6:
[(*),+
)
:B?
)/.
<A " & '

% $% %
UW. Wzr I b. Strona czynna - schemat:
Czasownik RQ T S U Q [VXW Y[Z]\6^_Y ] - "by` dzielnym; mie` godno a` "
Sg.
[(*),+
H
EGF
CBD
cR T U
[(*),+
:B?
)/.
Plur.
Dual.
R
Q TS U Q
3 os. f.
ih
R
Q TS U Q
[VXW Y[Z]\6^_YBj ]
k
Q R TS U Q
[VY[ZXW e lgY ]
o TS U
mnQ R
Q Q
[VXW Y[Z]\6^_Y ]
9;>@?
)/.10
[IJ KMLNPO ].
3 os. m.
d RT S U Q
[VXW Y[Z;e ]
[VXW Y[Z]\6^gf ]
d R
Q TS U Q
[VY[ZXW \6^_YBj f ]
2 os. m.
i
RT S U Q
[VY[ZXW e6jY ]
p h o S RT S U Q
[VY[ZXW e6j8\;q ]
o
nm r]
Q S RT S U Q
[VY[ZXW e6j8\;q@f ]
2 os. f.
is
RT S U Q
[VY[ZXW e6jt ]
v o S RT S U
u
Q
[VY[Z;e6j W \;l6lgY ]
o
nm r]
Q S RT S U Q
[VY[ZXW e6j8\;q@f ]
1 os. m., f.
Si
RT S U Q
[VY[ZXW e6j8\ ]
w
mnQ RT S U Q
UW. Strona bierna:

x
y s Sz
w
mnQ RT S U Q
[VY[ZXW e lBf ]
[VY[ZXW e lBf ]
[{|\~}tgY ] odmienia si tak, jak UY.
2.15.8.7.9.2.1.
Indicativus.
2.15.8.7.9.2.1.1.
Czasownik
Wzr I. UW. Wzr I. Strona czynna - schemat
y
mnQ z Q
[{W Y,}f ] - "woa` , zaprasza` "

Sg.
c y z
b
H
EG
CBD
[ILNPO ].
Plur.
Dual.
3 os. m.
y S h Q
[W Y{g}e ]
k
y
Q S h Q
[gY{g} W e lgY ]
k y S h
d
Q
Q
[gY{g}\6^*W fl|t ]
3 os. f.
y S h Q o
[ j W Y{g}e ]
k
y
Q h S h Q
[gY{g} W e lgY ]
k y S h o
d
Q
Q
[ jY{g}\6^*W fl|t ]
2 os. m.
y S h Q o
[ j W Y{g}e ]
k
y o
Q S hQ
[ jY{g} W e lgY ]
k y S h o
d
Q
Q
[ jY{g}\6^*W fl|t ]
2 os. f.
k
y o
Q h S hQ
[ jY{g} W e lgY ]
k y S h o
d
Q
Q
[ jY{g}\6^*W fl|t ]
1 os. m.,
f.
h
y S z
y s h o
Q
[ jY{g} W lgY ]
[ W Y{g}e ]
2.15.8.7.9.2.1.2.
y S h Q w
[lW Y{g}e ]
[lW Y{g}e ]
Wzr I. UW. Wzr I. Strona bierna.
Strona bierna:
2.15.8.7.9.2.2.
y S h Q w
y
,Q h S
[\[{g}f ] odmienia si jak UY.
UW. Subiunctivus.
Sg.
Plur.
3 os. m.
y

Q S h Q
[W Y{g}\6^_Y ]
y
d S h Q
3 os. f.
y o

Q S hQ
[ j W Y{g}\6^_Y ]
k
y
Q h S h Q
2 os. m.
y o

Q S hQ
[ j W Y{g}\6^_Y ]
y o
d S h Q
Dual.
[gY{g} W e ]
[gY{g} W e lgY ]
[ jY{g} W e ]
178
y
d
Q S h Q
[W Y{g}\6^gf ]
y o
d
Q S hQ
[ j W Y{g}\6^gf ]
y o
d
Q S hQ
[ j W Y{g}\6^gf ]

)
2 os. f.

,g

1 os. m.,
f.
g

g

[ g ]
g

[ g6_ ]
2.15.8.7.9.2.3.
[ g g ]
[ g6_ ]
UW. Wzr I. Jussivus.

Sg.
3 os. m.
[ g ]
g

3 os. f.
[ g ]
g

2 os. m.
[ g ]
g

2 os. f.

,g

1 os. m.,
f.
[ g ]
2.15.8.7.9.2.4.
[ g6g ]
g

[ g6_ ]
Plur.
Dual.
[gg ]
[gg g ]
[ g ]
g

[ g ]
g

[ g g ]
g

[ g6g ]
g

[ g6g ]
g

[ g6g ]
g

[ g6g ]
[ g ]
[ g ]
Czasownik UW - Imperativus.
2.15.8.7.9.2.4.1.
Wzr I. Schemat:
Sg.
[ [g ]
2 os. m.
2 os. f.

,
8
G
B

[ [g ]
[ P ].
Plur.
[ [g ]
Dual.
[ [g g ]
[ [g6g ]
[ [g6g ]
2.15.8.7.9.3. Czasownik UW. Imiesw czynny i bierny.

2.15.8.7.9.3.1.
Imiesw czynny UW - wzr I:
(m)
[ *
], (f) | [ *gB8 ]
2.15.8.7.9.3.2.
(m)
Imiesw bierny UW - wzr I:
[g B@ ], (f)
2.15.8.7.10.
[g B_B8 ]
Czasownik UY
Charakterystyczna cechy odmiany UY:

a) tryftong *[ [ ] przechodzi w [ / ].
b) tryftong [ 61 ] przechodzi w [ ].
2.15.8.7.10.1. Perfectum.
2.15.8.7.10.1.1.
UY. Wzr I a. Strona czynna - schemat: [
].

Czasownik [X [@ ] - "rzuca " .
Sg.
Plur.
3 os. m.
[X [@ ]
3 os. f.
[X [B ]
2 os. m.
[[
[[
[[
[
Dual.
[X [/ ]
[6g
[8;
179
[X [[B ]
[X [B ]

]
]
[[
[8;@
Podstawy gramatyki arabskiej ( !" #$%"& #' ()# *)+!,-. )
;
02
/ 3-1 45 6 4 [7)8:9 :8 <>="? ]
;
F
B023-1 45 6 4 [7)8:9 8:<>= ]
2 os. f.
1 os. m., f.
2.15.8.7.10.1.2.
; FHGCG
CA@ D B 3 1 45 6 4 [7)8:9E8:<>=
8 ] I 4J D B 3-1 45 6 4 [7)8:9
; G
M
M
I 4 3-1 45 6 4 [7)8:9 8:< K ]
I 4 3-1 45 6 4 [7)8:9
F
8:<>= L
9 K ]
; G
8:< K ]
Q O S R [T"U VXWZY\[ ].
Wzr I b. Strona czynna - schemat: NP
c
c
Czasownik ^`
] aH_ b [ de fhgPikjlf ] - "spotkam " o ^ a n .
Sg.
Plur.
rc
p q Ha b [ de fhgCs ]
{] aH_ c b [ dCfhgHe |~}lf ]
"x v aH_ c b [ dCfhgHe |zZH ]
v aH_ c b [ dCfhg|z e H}C}lf ]
c
tu] v aH_ b [ dCfhgHe |~}hw ]
c
^`
] Ha _ b [ de fhgPikjlf ]
y x v ] aH_ c b [ de fhgPikjlfhz ]
3 os. m.
3 os. f.
y] v aH_ c b [ dCfhgHe |z$f ]

y_ v aH_ c b [ Cd fhgHe |z"i ]
y v aH_ c b [ dCfhgHe |zZ ]
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
2.15.8.7.10.1.3.
Dual.
c
tuv ] aH_ b [ de fhgPikjhw ]
c
tu ] v ] aH_ b [ dCfhgHe ikjlfhz w ]
c
tu ] v aH_ b [ dCfhgHe |zZHLw ]
c
ut ] v aH_ b [ dCfhgHe |zZHLw ]
c
tu] v aH_ b [ dCfhgHe |~}hw ]
S
Wzr I. Strona bierna - schemat: NPQ O [T"U WZY\[ ].
Czasownik ` ] ] [e f:Lw ] - "rzucam ".

Sg.
Plur.
3 os. m.
^`
] _ [e Hikjlf ]
p q [e Hs ]
3 os. f.
y x v ] _ [e Hikjlfhz ]
2 os. m.
y] v _ [He |z$f ]
2 os. f.
y_ v _ [He |z"i ]
1 os. m., f.
y v _ [He |zZ ]
{] _ [He |~}lf ]
"x v _ [He |zZH ]
v _ [H|z e H}C}lf ]
tu] v _ [He |~}hw ]
Dual.
ut v ] _ [e Hikjhw ]
tu ] v ] _ [He ikjlfhz w ]
tu ] v _ [He |zZHLw ]
ut ] v _ [He |zZHLw ]
tu] v _ [He |~}hw ]
2.15.8.7.10.2.1. Indicativus.
2.15.8.7.10.2.1.1.
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m.,
f.
Q [ V-TWV[ ] : .
Wzr I a. Strona czynna - temat N
Sg.
Hba ] [je fd'g:w ]
Hba ] [ z e fd'g:w ]
Hba ] [ z e fd'g:w ]
] xv Hba ] [ $z fd'gHe f:jC}lf ]
c
Hba b [ e fd'g:w ]
Plur.
Dual.
] q x Hba ] [jlfd'gHe f}lf ]

] xv Hba ] [jl
f d'gHe f:jC}lf ]
] q x Hba ] [ z$fd'gHe f}lf ]
tuv ] Hba ] [jlfd'gf:je w'}i ]
t v ] Hba ] [ $z fd'gf:je w'}i ]
tuv ] Hba ] [ z$fd'gf:je w'}i ]
] xv Hba ] [ z$fd'gHe f:jC}lf ]
Hba ] [}e fd'g:w ]
tuv ] Hba ] [ z$fd'gf:je w'}i ]
Hba ] [}e fd'g:w ]
180
Podstawy gramatyki arabskiej ( !" $" ' ) )!- )
2.15.8.7.10.2.1.2.
[ -Z\ ] :\ .
UY. Wzr I b. Strona czynna - temat P
3 os. m.
Sg.
` ) [ :" ]
! - ) [l:" l ]
h - ) [l:"k ' ]
3 os. f.
` ) [ :" ]
) [l:" ~l ]
h - ) [ $:"k ' ]
2 os. m.
` ) [ :" ]
! - ) [ $:" l ]
h - ) [ $:"k ' ]
2 os. f.
) [ $:" ~l ]
) [ $:" ~l ]
h - ) [ $:"k ' ]
1 os. m.,
f.
` [ :" ]
` ) [ :" ]
` ) [ :" ]
2.15.8.7.10.2.1.3.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m.,
f.
[ : ]
[ : ]
[ : ]
[ H :Cl ]
[ : ]
2.15.8.7.10.2.2.
2.15.8.7.10.2.2.1.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m.,
f.
[ H :Cl ]
[ : ]
Dual.

h [: ' ]

h [ : ' ]

h [ : ' ]

h [ : ' ]
[ : ]

[
UY. Wzr I a. Strona czynna - temat
]
.
[ : ]
[ : ]
[ : ]
[ : ]
[ : ]
2.15.8.7.10.2.2.2.
Plur.
[H l ]
[ H :Cl ]
[ H l ]
Subiunctivus.
Sg.
3 os. m.
Dual.
: [ ]
.
UY. Wzr I. Strona bierna - temat
Sg.
3 os. m.
Plur.
Plur.

[ ]
[lH :Cl ]

[ ]
[ $H :Cl ]
[ : ]
Dual.
[ :h ]
[ :h ]
[ :h ]
[ :h ]
[ : ]

[
UY. Wzr I b. Strona czynna - temat
! ] "$# .
Sg.
Plur.
Dual.
3 os. m.
`
) [ :"kl ]
- ) [ :" ]
- ) [ :"kh ]
3 os. f.
`
) [ :"kl ]
) [l:" ~l ]
- ) [ :"kh ]
2 os. m.
`
) [ :"kl ]
- ) [ :" ]
- ) [ :"kh ]
2 os. f.
` ) [ :" ]
) [ $:" ~l ]
- ) [ :"kh ]
1 os. m.,
f.
`
[ :"kl ]
`
) [ :"kl ]
) [ :"kl ]
181
Podstawy gramatyki arabskiej (%'&)( * + ,.- + / 01%'2 043657+ 89%':7; + 8( <=8 ,.>=?6@A,.B )
2.15.8.7.10.2.3.
Jussivus.
E D H F I D [ JAKLMJN ] S PQ
R O .
UY. Wzr I a. Strona czynna - temat CG
2.15.8.7.10.2.3.1.
Sg.
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m.,
f.
UWT X V Y[T Z [\^] _à_ ]

qi hg j[i r [ s ] _à_ ]
qi hg j[i r [ s ] _à_ ]
x c fe hg j[i r [ s ] _à_\ ]
qi y g e z [ { ] _à_ ]
Sg.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m.,
f.
c j[i k [\^] _7 ]

c j[i r [ s ] _7 ]
c j[i r [ s ] _7 ]
x c j[i r [ s ] _7 ]
c e z [ { ] _7 ]
2.15.8.7.10.2.4.
2 os. f.
Dual.
[\^] _à_\po ]
i hi
m n fe g j[r [ s ] _à_\po ]
i hi
m n fe g j[r [ s ] _à_\po ]
i hi
m n fe g j[r [ s ] _à_\po ]
qi hg j[i | [v^] _à_ ]
Plur.
Dual.
i
b dA c j[k [\^] _7 ]
i c j[i k [\u_7] vu_ ]
i
b dA c j[r [ s ] _7 ]
i c j[i r [ s9_7] vu_ ]
c j[i | [v^] _7 ]
i i
m nA c j[k [\^] _7\po ]
i i
m nA c j[r [ s ] _7\po ]
i i
m nA c j[r [ s ] _7\po ]
i i
m nA c j[r [ s ] _7\po ]
c j[i | [v^] _7 ]
UY. Imperativus.
~ [ 'M ]
.
wzr I a. Schemat: } G
2.15.8.7.10.2.4.1.
2 os. m.
n i fe hg j[i k
~ [ A$ ] $ .
UY. Wzr I b. Strona czynna - temat } G
2.15.8.7.10.2.3.2.
3 os. m.
Plur.
hi
b d1c f e g j[k [\^] _à_l ]
ti n c fe hg j[i k [u
\ _à] _\wvu_ ]
hi
b d1c fe g j[r [ s ] _à_l ]
ti n c fe hg j[i r [ s9_à] _\wvu_ ]
qi hg j[i | [v^] _à_ ]
Sg.
qi y g b [ { ] à_ ]
x c fe y g b [ { ] à_\ ]
Plur.
y
b d1c f e g b [ { ] à_l ]
ti n c fe y g b [ {9à] _\wvu_ ]
n i fe y g
Dual.
m b [ { ] à_\po ]
iy
m n fe g b [ { ] à_\po ]
~ ~ [ '$ ] $ .
Wzr I b. Schemat: } G
2.15.8.7.10.2.4.2.
Sg.
2 os. m.
c b [ { ] 7 ]
2 os. f.
x c b [ { ] 7 ]
Plur.
Dual.
i
m nA c b [ { ] 7\po ]
i
m nA c b [ { ] 7\po ]
b dA c b [ { ] 7 ]
i c b [ { 7] vu_ ]
2.15.8.7.10.3. UY. Imiesw czynny.

(m) W [ ], (f) ~ [ 1 'M^ ]; (m) M [7 $ ], (f) ~ [$ 'M^ ].
2.15.8.7.10.4. UY. Imiesw bierny.
i
i
fhg i
fhg i
(m) x [_à] \W ], (f) MnA [_à] \u_psW ]; (m) x c [_7] \W ], (f) MnA c [_7] \u_psW ].
182
Podstawy gramatyki arabskiej (') . 1' 467 9'7 = .=6A. )
2.15.8.7.11.
Czasowniki UW/UY. Wzory pochodne.
2.15.8.7.11.1. Perfectum.
2.15.8.7.11.1.1.
[7 $M ]
.
Wzr II. Strona czynna - schemat: G
Sg.
3 os. m.
3 os. f.
[ . pw ]
[ . pw ]
2 os. f.
[ wpw 9 ]
[ wpw ]
1 os. m., f.
[ wpw
]
2 os. m.
2.15.8.7.11.1.2.
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
2.15.8.7.11.1.3.
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
2.15.8.7.11.1.4.
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
Plur.
1 [ . pw ]
[ wpw u ]
[ wpw
]
Dual.
[ . pwp ]
[ . pw ]

[ wpw
]
[ w pw
]
[ wpw
u ]
[ wpw p ]
[ wpw p ]

(
UW/UY. Wzr II. Strona bierna - schemat: [ ! ] %# $'& " .
Sg.
) , * + [ .
^wu ]
, * + [ .
^wu ]
, * + [
^w 029 ]
, * + [
^w 02 ]
, * + [
^w 02
]
Plur.
,- + [ .
^w. ]
/ , * + [
^w 01u ]
, * + [
^w 02
]
, * + [
^w3 02
u ]
, * + [
^w 01p ]
Dual.
,* + [ .
^wp ]
, * + [
^w u ]
, * + [
^w 02
]
, * + [
^w 02
]
, * + [
^w 01p ]
6 4 7 9 [ :8<;=! ] ( #%$'& "

UW/UY. Wzr III. Strona czynna - schemat: 58
Sg.
> ? @ [ . = ]
? @ [ . = ]
? @ [ 6= 9 ]
? @ [ 6 = ]
? @ [ 6 =
]
Plur.
?
@ [ . = ]
? @ [ 6 = u ]
? @ [ 6=
]
? @ [ 6=
u ]
?
@ [ 6= p ]
Dual.
?
@ [ . =p ]
?
@ [ . = ]
?
@ [ 6=
]
?
@ [ 6=
]
?
@ [ 6= p ]

(
UW/UY. Wzr III. Strona bierna - schemat: 6 A B [ CD! ] #%$'& " .
Sg.
?) +
[ . .wu ]
E ? + [ . .wu ]
E? + [ Fw. 029 ]
E? + [ F.w 02 ]
E? + [ Fw. 02
]
Plur.
? + +
[ . .w. ]
/ ? + [ F.w 01u ]
E? + [ Fw. 02
]
E? + [ F.w302
u ]
?
E + [ Fw. 01p ]
183
Dual.
?E +
[ . .wp ]
?
E + [ Fw. u ]
?
E + [ F.w 02
]
?
E + [ F.w 02
]
?
E + [ Fw. 01p ]
Podstawy gramatyki arabskiej (GIHKJ L M NPO M Q R3GIS RUTWV M X,GIY Z M XFJ [\X NP]\^W_ENP` )
2.15.8.7.11.1.5.
c b f3d g h [ i<jEkml<j=n ] s p%q'r o .

UW/UY. Wzr IV. Strona czynna - schemat: a5e
2 os. m.
Sg.
t5v u x w u y [ z { |5}F~% ]
[ z { |5}F~5| ]
[ z|5}F~ { |%,| ]
Plur.
3 [ z { |5}F~5| ]
[ z|5}F~ { |%| ]
[ z|5}F~ { |% ]
2 os. f.
[ z|5}F~ { |% ]
1 os. m., f.
[ z|5}F~ { |% ]

[ z|5}F~5|% { | ]

[ z|5}F~ { |% ]
3 os. m.
3 os. f.
2.15.8.7.11.1.6.
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
2.15.8.7.11.1.7.
Dual.
[ z { |5}F~5|% ]

[ z { |5}F~5| ]

[ z|5}F~ { |% ]

[ z|5}F~ { |% ]

[ z|5}F~ { |% ]
[ F3m ] %' .
UW/UY. Wzr IV. Strona bierna - schemat: e
Sg.
[ z { }F~| ]
E [ z { }F~| ]
E [ z<}F~ { 2,| ]
E [ z<}F~ { 2 ]
E [ z<}F~ { 2 ]
Plur.
[ z { }F~ ]
[ z<}F~ { 1| ]
E [ z<}F~ { 2 ]
E [ z<}F~32 { | ]

E [ z<}F~ { 1 ]
Dual.
[ z { }F~ ]
E
E [ z<}F~ { | ]

E [ z<}F~ { 2 ]
E [ z<}F~ { 2 ]

E [ z<}F~ { 1 ]
[ E<= ] %' .
UW/UY. Wzr V. Strona czynna - schemat: e
3 os. f.
Sg.
5 [ ,|5}P{ |~~% ]
[ ,|5}P{ |~~5| ]
2 os. m.
[ ,|5}|~~ { |%,| ]
Plur.
[ ,|5}P{ |~~5| ]
[ ,|5}|~~ { |%| ]

2 os. f.
[ ,|5}|~~ { |% ]
[ ,|5}|~~ { |% ]

[ ,|5}|~~ { |% ]
1 os. m., f.
[ ,|5}|~~ { |% ]
[ ,|5}|~~5|% { | ]

[ ,|5}|~~ { |% ]
[ ,|5}|~~ { |% ]

[ ,|5}|~~ { |% ]
3 os. m.
2.15.8.7.11.1.8.
Dual.
[ ,|5}P{ |~~5|% ]
[ , |5}P{ |~~5| ]
UW/UY. Wzr V. Strona bierna - schemat: [ <3 ] %' .
3 os. f.
Sg.
[ }P{ ~~| ]
[ }P{ ~~| ]
2 os. m.
[ }~~ { 2,| ]
Plur.
[ }P{ ~~ ]
[ }~~ { 1| ]
[ }~~ { 2 ]
2 os. f.
[ }~~ { 2 ]
[ }~~ { 2 ]
[ }~~32 { | ]
[ }~~ { 2 ]
3 os. m.
184
Dual.
[ }P{ ~~ ]
[ }~~ { | ]
Podstawy gramatyki arabskiej (IK P 3I UW ,I F \ P\WEP )
1 os. m., f.
2.15.8.7.11.1.9.
[ 2 ]
,
[ 1 ]
,
[ 1 ]
[ E8<= ] .
UW/UY. Wzr VI. Strona czynna - schemat: 58
Sg.
Plur.
Dual.
3 os. m.

[ ]

[ ]

[ ]
3 os. f.
!
[ ]
"
[ # %$& ]
'

[ ]
2 os. m.
!
[ # ( ]
+) ' *

'
/ *

[ # (-,. ]
[ # (-,.0 ]
2 os. f.
!1
[ # (+2 ]
[ #( ,$%$& ]
[ # (-,.0 ]
1 os. m., f.
!*
[ # (-, ]
"3 ' *

4

[ # %$ ]
'
/ *

4

[ # %$ ]
;

2.15.8.7.11.1.10. UW/UY. Wzr VI. Strona bierna - schemat: 68 5 7:9 [ =<3+> ?D-@ ] .
Sg.
Plur.
Dual.
3 os. m.
C
A 1 -B * [ -, D%62E& ]
C
- B -B * [ -, D%%D ]
C
F 1 -B * [ -, D%62E ]
3 os. f.
! F 1 -C B * [ -, D%62E& ]
G 1 -C B * [ -,:D% HI$& ]
' C
F 1 -B * [ -,:D% 2E& ]
2 os. m.
! F 1 -C B * [ -,:D% HJ ]
+) ' * F 1 -C B * [ -,:D% HJ-,. ]
' C
/ * F1 -B * [ -,:D% HJ-,.0 ]
2 os. f.
!1 F 1 -C B * [ -,:D% HJ+2 ]
"3 ' * F 1 -C B *
' C
/ * F1 -B * [ -,:D% HJ-,.0 ]
1 os. m., f.
!* F 1 -C B * [ -,:D% HJ-, ]
[ -,:D%KHJ ,$%$& ]
4 C
F1 -B * [ -,:D% HI$ ]
4 C
F1 -B * [ -,:D% HI$ ]
NO M

2.15.8.7.11.1.11. UW/UY. Wzr VII. Strona czynna - schemat: 5L 5P [ Q-@SR<= ]
Sg.
Plur.
Dual.
3 os. m.
T C U 1 [ V2E$W ]
TCU
1 [ V2E$W ]
TCU
1 [ V2E$W ]
3 os. f.
! T C U 1 [ V2E$W ]
" T C U 1 [ V2E$W% %$& ]
'TCU
1 [ V2E$W ]
2 os. m.
! T C U 1 [ V2E$W% ( ]
+) ' * T C U 1
' TCU
/ * 1
[ V2E$W% (-,. ]
[ V2E$W% (-,.0 ]
2 os. f.
!1 T C U 1 [ V2E$W% (+2 ]
[ V2E$W% ( ,$%$& ]
[ V2E$W% (-,.0 ]
1 os. m., f.
!* T C U 1 [ V2E$W% (-, ]
"3 ' * T C U 1
4 TCU
1 [ V2E$W% %$ ]
' TCU
/ * 1
4 TCU
1 [ V2E$W% %$ ]
NO M

2.15.8.7.11.1.12. UW/UY. Wzr VII . Strona bierna - schemat: 6L 5 9 9 P [ Q:<KRX<-@ ] .
Sg.
3 os. m.
C
A T 1 B U B [ V=,$W ,862E& ]
Plur.
TCU
-B B B [ V=,$W ,8%D ]
185
Dual.
TCU
F 1 B B [ V=,$W ,862E ]
Podstawy gramatyki arabskiej (YSZ\[ ] ^ _` ^ a bKYSc bed#f+^ gYSh+i ^ g:[ jg _kl#mF_n )
3 os. f.
pr
o sFq ut w v x o v y [ z={|W}~ {86E& ]
q ut w v x o v y [ z={|W} {8~ I|& ]
2 os. m.
pq sFu t w v x o v y [ z={|W} {8~ J ]
+o sFu t w v x o v y [ z={|W} {8~ J-{ ]
2 os. f.
pt sFu t w v x o v y [ z={|W} {8~ J+ ]
sFut w v x o v y
1 os. m., f.
p sFu t w v x o v y [ z={|W} {8~ J-{ ]
[ z={|W} {8~ E& ]

uw v x v y
q sFt o
[ z={|W} {8~ J-{0 ]

uw v x v y
q sFt o
[ z={|W} {8KJ ~ {|%|& ]

q sFut w v x o v y
uw v x v y
q sFq t o
[ z={|W} {8~ I| ]
[ z={|W} {8~ J-{0 ]
uw v x v y
q sFt o [ z={|W} {8~ I| ]
KN
2.15.8.7.11.1.13. UW/UY. Wzr VIII. Strona czynna - schemat: [ -SK = ] .
Sg.
Plur.
Dual.
3 os. m.
F [ :: ]
F
3 os. f.
F [ :: ]

F
[ :: %& ]
F
[ :: ]
2 os. m.

F
[ :: ( ]
+ F
F

[ :: (- ]
[ :: (-0 ]
2 os. f.
[ :: (+ ]
[ :: ( %& ]
[ :: (-0 ]
1 os. m., f.
F [ :: (- ]
[ :: ]
F
F
[ :: % ]
F
[ :: ]
F

F
[ :: % ]
K - [ :KK - ] .
2.15.8.7.11.1.14. UW/UY. Wzr VIII. Strona bierna - schemat: (
Sg.
Dual.
3 os. f.
[ =: 86E& ]
[ =:-8 I& ]

[ =:-8 E& ]
2 os. m.
[ =:-8 J ]
+ [ =:-8 J- ]
2 os. f.
[ =:-8 J+ ]
1 os. m., f.
[ =:-8 J- ]
[ =: 86E& ]
Plur.
3 os. m.
[ =: 8% ]

[ =: 86E ]
[ =:-8 J-0 ]

[ =:-8KJ %& ]

[ =:-8 I ]
[ =:-8 J-0 ]

[ =:-8 I ]
X
2.15.8.7.11.1.15. UW/UY. Wzr X. Strona czynna - schemat: [ -JK-F= ] .
Sg.
Plur.
Dual.
3 os. m.
[ : ]

[ : ]

[ : ]
3 os. f.
[ : ]

[ : ]
2 os. m.
[ : ( ]
[ : %& ]
+
[ : (- ]
[ : (-0 ]
186
Podstawy gramatyki arabskiej (S\ KS e#+ S+ : #F )

2 os. f.

[
+ ]
[

]
[

]

1 os. m., f.

[
]
[
]
[
]
:
" $&

!#%
2.15.8.7.11.1.16. UW/UY. Wzr X. Strona bierna - schemat:
[ '(*),+-(,.0/2143 ] 6
798 5 .
Sg.
3 os. m.
E GH
; ?= AC@ D*B F%
<>
3 os. f.
E GH
[ E Y ; ?= AC@ D*B F%
[ I-J
KL M JONPQSRUT ]
2 os. m.
2 os. f.
E GH
[= Y ?= CA @ D*B F%
1 os. m., f.
B[ Y ?AC@ D*B F%
= E GH
[ I-J
KL2JONPM ]`LT ]
[ I-J
KL2JONPM ]`LdQ ]
[ I-J
KL2JONPM ]`L2J ]
Dual.
?AC@ D*B E
X Y ; = F%G H
[ I-J
KL M JONPW ]
E GH
\; ? = AC@ D*B F%
[ I-J
KL M JONPQSRUTL ]
E GH
[; Y ?= CA @ D*B F%
Plur.
E GH
H V2? G AC@ D*B F%
[ I-J
KL2JONPM ]_ÛT ]
[ I-J
KL M JONPQSRZ ]
D ?AC@ D*B E
X ; Y ; = F%G H
[ I-J
KL2JONPM QSRUTL Z ]
E GH
a E D B Y ?= CA @ D*B F%
D B ?AC@ D*B E
X c ; Y = F%G H
[ I-J
KL2JONPM ]`L2Jb ]
[ I-J
KL2JONPM ]`L2JbZ ]
[ I-J
KL2JONP,]`L M J^ÛT ]
[ I-J
KL2JONPM ]`L2JbZ ]
E GH
fe D B Y ?= CA @ D*B F%
g ? AC@ *
DB E
X ; Y = F%G H
D B ?AC@ D*B E
X c ; Y = F%G H
[ I-J
KL2JONPM ]_^Z ]
g
? AC@ *
DB E
X ; Y = F%G H
[ I-J
KL2JONPM ]_^Z ]
2.15.8.7.11.2.1. Indicativus.
2.15.8.7.11.2.1.1.
h
i j [kl(,.nmo/4/2143 ]
UW/UY. Wzr II. Strona czynna - schemat:
:
3 os. m.
? ACq B
<p rts
3 os. f.
6
798 5
Sg.
[RuJONvM TPP,] ]
w; V? x ACq rtB s
?ACq B
<p rt|
[ L2JONvM TPP,] ]
2 os. m.
?ACq B
<p rt|
2 os. f.
\; ? p ACq rtB |
1 os. m.,
f.
?} q
<p G ~
[RuJONTPPM W,ÛT ]
[RuJONTPPQSRzM Z^{Q ]
\; ? p ACq rtB s
[RuJONTPPM ]_ÛT ]
?ACq B
y w X Y ; p rt|
[ L2JONTPPQSRzM Z^{Q ]
[ L2JONvM TPP,] ]
w; V? x ACq tr B |
[ L2JONTPPM W,ÛT ]
?ACq B
y w X Y ; p rt|
[ L2JONTPPM ]_ÛT ]
\; ? p ACq rtB |
[ L2JONTPPM ]_ÛT ]
?ACq B
y w X Y ; p rt|
3 os. f.
?ACq B
<p [u
^ JONvM TPP,]
[ I-JONvM TPP,] ]
?ACq B
<p [u
^ JONvM TPP,]

i j [kl(,.nmo/4/-m3 ]
UW/UY. Wzr II. Strona bierna - schemat:
:
3 os. m.
Dual.
?ACq B
y w X Y ; p rts
2.15.8.7.11.2.1.2.
? ACq rtB s
Plur.
6
798 5
Sg.
[RuJONvM TPP
Z ]
w; V E ? ACq rtB s
? ACq rtB |
[ L2JONvM TPP
Z ]
2 os. m.
? ACq rtB |
2 os. f.
f; YE ? ACq rtB |
Plur.
Dual.
[RuJONTPPM TO{ÛT ]
Y ; ? ACq rtB s
yw X
[RuJONTPPT
RzM Z^{Q ]
f; YE ? ACq rtB s
[RuJONTPPM T
RÛT ]
?ACq B
y w X Y; rt|
[ L2JONTPPT
RzM Z^{Q ]
[ L2JONvM TPP
Z ]
w; V E ? ACq rtB |
[ L2JONTPPM TO{ÛT ]
?ACq B
y w X Y; rt|
[ L2JONTPPT
RzM Z^{Q ]
[ L2JONTPPM T
RÛT ]
f; YE ? ACq rtB |
[ L2JONTPPM T
RÛT ]
?ACq B
y w X Y; rt|
[ L2JONTPPT
RzM Z^{Q ]
187
Podstawy gramatyki arabskiej
( v , d d v*v )

C
C
1 os. m.,
[ -Ov
]
[uOv
]
[uOv
]
f.
2.15.8.7.11.2.1.3.

UW/UY. Wzr III. Strona czynna - schemat: {
[l,2{24 ]
3 os. m.
>, %t
3 os. f.
Sg.
[uOv , ]
2, %t
>, %t
[ 2Ov , ]
2 os. m.
>, %t
2 os. f.
, %t
1 os. m.,
f.
>,
[uO ,U ]
[uOSz { ]
, %t
[uO _U ]
,%
* t
[ 2OSz { ]
[ 2Ov , ]
2, %t
[ 2O ,U ]
,%
* t
[ 2OSz { ]
[ 2O _U ]
, t
[ 2O _U ]
,%
* t
[ 2OSz { ]
2.15.8.7.11.2.1.4.
>, % [u
Ov ,
3 os. f.
>, % [u
Ov ,

UW/UY. Wzr III. Strona bierna - schemat: {
[l,2{- ]
3 os. m.
Dual.
,%
* t
[ -Ov , ]
, %t
Plur.
Sg.
[uOv
]
, %
O
t
, %t
[ 2Ov
]
2 os. m.
, %t
2 os. f.
, %
O
t
1 os. m.,
f.
Plur.
Dual.
[uO O{U ]
, %
t
[uO
z { ]
, %
O
t
[uO
U ]
, %
t
[ 2O
z { ]
[ 2Ov
]
, %
O
t
[ 2O O{U ]
, %
t
[ 2O
z { ]
[ 2O
U ]
, %
O
t
[ 2O
U ]
, %
t
[ 2O
z { ]
, % [u
Ov
[ -Ov
]
2.15.8.7.11.2.1.5.
, % [u
Ov

[l,024 ]
UW/UY. Wzr IV. Strona czynna - schemat:
3 os. m.
> C t
Sg.
[z O, ]
2 C t
3 os. f.
> C t
[ O, ]
2 os. m.
> C t
2 os. f.
C t
1 os. m.,
f.
>
Plur.
Dual.
[uO ,U ]
C
* t
[uOSz { ]
C t
[uO _U ]
C
* t
[ 2OSz { ]
[ O, ]
2 C t
[ 2O ,U ]
C
* t
[ 2OSz { ]
[ 2O _U ]
C t
[ 2O _U ]
C
* t
[ 2OSz { ]
> C [z
O,
[ O, ]
2.15.8.7.11.2.1.6.
> C [z
O,

[l,0- ]
UW/UY. Wzr IV. Strona bierna - schemat:
Sg.
.
Plur.
Dual.
188
Podstawy gramatyki arabskiej ( v , d * )
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m.,
f.

-
/+!
[.
[4

2.15.8.7.11.2.1.7.
%'#

UWV YX [ Z \Z ]
3 os. f.
YX[ Z Z
UWV
\p
2 os. m.
YX[ Z Z
UWV
\p
2 os. f.
Z nh WV YX [ Z Z

q
\p
1 os. m.,
f.
Y X Z Xr
UWV
p
[.
/+!
5
[.
#$&%'#
#

#$&%'#
#
%'#

%6
%'#
*) +
(

*) + (

[.
*) + (

[.
*) + (

5
Sg.
[^'_*à_bc _*dedf ]
PQSR O
Z i h WV YX [ Z Z
g
\]
#
[
[.
%&,

#
%&,

#
%&,

#
%&,

%6
UW/UY. Wzr V. Strona czynna - schemat:

[BDCEFCHG?CJIKILCNM ]
3 os. m.
[
!"
#
[
/+!

[.
!"

[.
-
02 1 3

[
]
]
]
:<=?
; @>A>
798
.
Plur.
Dual.
g*m nZ WV YX [ Z \Z ]
[^'_*à_be_*dedc _j&k'_ ]
[^'_*à_be_*ded_^6c fk&o ]
[ à_*à_bc _*dedf ]
Z nh WV YX [ Z Z

q
\]
g*m nZ WV YX [ Z \Z p
[ à_*à_bc _*dedf ]
Z i h WV YX [ Z Z
g
\p
[ à_*à_be_*dedc _êk'_ ]
Z nh WV YX [ Z Z

q
\p
[^'_*à_be_*dedc _êk'_ ]

l
[ à_*à_be_*ded_^6c fk&o ]

[ à_*à_be_*dedc _j&k'_ ]

l

[ à_*à_be_*dedc _êk'_ ]

l

[ sF_*à_bc _*dedf ]
2.15.8.7.11.2.1.8.
3 os. m.
3 os. f.
W V YX [yZ x
U
\p
2 os. m.
W V YX [yZ x
U
\p
2 os. f.
Z nh WV YX [yZ x

q
\p
1 os. m.,
f.
W V YX Z r
U
p{
UWV YX [ Z t Z
[k'_*à_bc _*dedf ]
[k'_*à_bc _*dedf ]

=?@H> A u
UW/UY. Wzr V. Strona bierna - schemat: 79:<8 ;

T
W V YX [yZ x
U
\]
YX[ Zt Z
UWV
PQSR O
[BwveEFCHG?CJIKILCNM ]
Sg.
[^Dz6à_bc _*dedf ]
Z i h WV YX [yZ x

g
\]
Plur.
[^Dz6à_be_*dedc _j&k'_ ]
g*m nZ WV YX [yZ \x ]
[ `Fz6à_bc _*dedf ]
Z nh WV YX [yZ x

q
\]
[ `Fz6à_bc _*dedf ]
Z i h WV YX [yZ x

g
\p
[ `Fz6à_be_*dedc _êk'_ ]
Z n h WV YX [yZ x

q
\p
Dual.
[^Dz6à_be_*ded_^6c fk&o ]

g*m nZ WV YX [yZ \x p
[^Dz6à_be_*dedc _êk'_ ]

l
[ `Fz6à_be_*ded_^6c fk&o ]

[ `Fz6à_be_*dedc _j&k'_ ]

l

[ `Fz6à_be_*dedc _êk'_ ]

l

[ sLz6à_bc _*dedf ]
W V YX [yZ t x
U
[kDz6à_bc _*dedf ]
189
UWV YX [yZ t x
[kDz6à_bc _*dedf ]
Podstawy gramatyki arabskiej (|~} y|~ a|~ H )
2.15.8.7.11.2.1.9.
UW/UY. Wzr VI. Strona czynna - schemat:

[DFHF&LN ]
3 os. m.
Sg.
S
&

.
Plur.
['*a ]
3 os. f.
[ a*a ]

['*a e' ]
*

[ a*a6 & ]
2 os. m.
[ a*a ]

[ a*a &' ]
*

[ a*a6 & ]
2 os. f.

[ a*a e' ]

[ a*a e' ]
*

[ a*a6 & ]
1 os. m.,
f.
['*a &' ]
*

Dual.

['*a6 & ]
[ F*a ]
2.15.8.7.11.2.1.10.
3 os. m.
['*a ]
['*a ]
H

UW/UY. Wzr VI. Strona bierna - schemat: &
y
[weFHF&LN ]
S
Sg.
Plur.
* y

Dual.
[D6a ]

y
3 os. f.
y
[ F6a ]

y
[D6a e' ]
* y

[ F6a6 & ]
2 os. m.
y
[ F6a ]

y

[ F6a &' ]
* y

[ F6a6 & ]
2 os. f.

y
[ F6a e' ]

y
[ F6a e' ]
* y

[ F6a6 & ]
1 os. m.,
f.
[D6a &' ]
[D6a6 & ]
[ L6a ]
2.15.8.7.11.2.1.11.
3 os. m.
3 os. f.
[D6a ]
[D6a ]
UW/UY. Wzr VII. Strona czynna - schemat: 9
[DH*?JFK ]
S
Sg.
[6 &e*y ]
[ &e*y ]
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m.,
f.
Plur.
Dual.
['&e* y' ]
*
H
['&e*96 & ]
['&e* ' ]
*
H
[ a&e*96 & ]
[ &e*y ]
[ a&e* y' ]
*
H
[ a&e*96 & ]
[ a&e* ' ]
[ a&e* ' ]
*
H
[ a&e*96 & ]
[ &e*y ]
2.15.8.7.11.2.1.12.
[6 &e*y ]
[6 &e*y ]
UW/UY. Wzr VII. Strona bierna - schemat:
S
Sg.
?
H
[wy*?JLN ]
.
Plur.
Dual.
190
Podstawy gramatyki arabskiej (~ y~ a~ H )
3 os. m.

3 os. f.

(
2 os. m.

(
2 os. f.
1 os. m.,
f.

* $
(

+- , .

[
[)
[)

[/

!

2.15.8.7.11.2.1.13.
3 os. m.
3 os. f.

+

!
[

[
!

!
[)

[)
0
!
GHJI F
Sg.

Plur.
[W!Y%Z&[\Y]X b c!Y ]
LNO>M QSP T R UP j
[ [ X Y%Z&[\Y] ^ ]
O M QSP T R P
kP >
UV
2 os. m.
LNO>M QSP T R UP j
[ [ X Y%Z&[\Y] ^ ]
2 os. f.
O M QSP T R P
kP >
Uj
[ [\Y%Z&[\Y]X ^lc!Y ]
1 os. m.,
f.
LNO>M QSP moR n p
2.15.8.7.11.2.1.14.
Sg.
3 os. m.
Q P TSR y
x O>n S
U V
[W0X z
3 os. f.
Q P TSR y
x O>n S
U j
[[ X z
Z&[\Y]i
2 os. m.
Q P TSR y
x O>n S
U j
[[ X z
Z&[\Y]i
2 os. f.
}P f { O>n QSP TSR Uy j
[ [@z
Z&[\Y]X YWc!Y
1 os. m.,
f.
Q PmR ap
x O>n S
[)
Z&[\Y]i
[)

%
[)
0
&'
6 78
134
2 5 95
Dual.
_P `@O>
a QSP T R UP j
[ [\Y%Z&[\Y]X b c!Y ]
_e f P O>M QSP T R UP j

d >
[ [\Y%Z&[\Y]3ghW0X i&cg ]
O M QSP T R P
kP >
Uj
[ [\Y%Z&[\Y]X ^lc!Y ]

d >
LNO>M QSP T R r P
[c0X Y%Z&[\Y] ^ ]
GHJI F
[c0X Y%Z&[\Y] ^ ]
5 6 5 78 9 s
1 4
.
Plur.
Q P TSR y
}P f { O>n S
U V
[W<z
Z&[\Y]X YWc!Y
_P ` { O>n QSP TSR Uy j
[ [@z
Z&[\Y]X Y |c!Y
Q P TSR y
}P f { O>n S
U j
[ [@z
Z&[\Y]X YWc!Y
Q P TSR r y
x O>n S
[c0X z
Z&[\Y]i
Dual.
_e f P O>n QSP TSR Uy V
[W<z
_e P O>n QSP TSR Uy j

d f
[ [@z
Z&[\Y]%YW0X i&cg

d f
[ [@z
Z&[\Y]%YW0X i&cg

d f
[ [@z
Z&[\Y]%YW0X i&cg
Q P TSR r y
x O>n S
[c0X z
UW/UY. Wzr X. Strona czynna - schemat: 134 2

GHJI F
&'

%

d >
Z&[\Y]X Y |c!Y
[W!Y%Z&[\Y]X ^lc!Y ]
[W<z
&'
[W!Y%Z&[\Y]3ghW0X i&cg ]
_P ` { O>n QSP TSR Uy V
Z&[\Y]i
3 os. m.
%
UW/UY. Wzr VIII. Strona bierna - schemat:

[:ut = ?@;BAv;wD ]
&'
_e f>P O>M QSP T R UP V
LNO>M QSP T R r P
[ q X Y%Z&[\Y] ^ ]
LNO M T R Q P { UP V

+
%
[
[W0X Y%Z&[\Y] ^ ]
2.15.8.7.11.2.1.15.

#

" $ (
_P `@O>
a QSP T R UP V
[q X z

#

" $ (

#
" $

#

" $ (
UW/UY. Wzr VIII. Strona czynna - schemat:

[:<;>= ?@;BA@CED ]
O M QSP T R P
LN>
UV

(

* $
(

[)

* $

Z&[\Y]%YW0X i&cg
Z&[\Y]i
65~ 95
78
[:<; ?@;>=A@CED ]
Sg.
Plur.
[W!Y[ X Y%Z&] ^ ]
3 os. f.
L O M T R Q P { UP j
[ [\Y[ X Y%Z&] ^ ]
kP O M T R Q P { UP V
[W!Y[\Y%Z&]X ^lc!Y ]
_e f P O M T R Q P { UP j
d >
[ [\Y[\Y%Z&]3ghW0X i&cg ]
2 os. m.
LNO M T R Q P { UP j
[ [\Y[ X Y%Z&] ^ ]
_P `@O a T R Q P { UP j
[ [\Y[\Y%Z&]X b c!Y ]
_e f P O M T R Q P { UP j
d >
2 os. f.
kP O M T R Q P { UP j
[ [\Y[\Y%Z&]X ^lc!Y ]
kP O M T R Q P { UP j
[ [\Y[\Y%Z&]X ^lc!Y ]
_ e f P O M T R Q P { UP j
d >
[W!Y[\Y%Z&]X b c!Y ]
_e P O T R Q P { P
d f>M UV
Dual.
_P `@O a T R Q P { UP V
[W!Y[\Y%Z&]3ghW0X i&cg ]
191
Podstawy gramatyki arabskiej ( - \- & > )
1 os. m.,
f.
> <

2.15.8.7.11.2.1.16.
3 os. m.
3 os. f.
>

%

2 os. m.
>

%

2 os. f.

>

1 os. m.,
f.
>

%
[! %& ]

[u> @>vw ]
J
Sg.
[< %& ]
Plur.

>

[<\%&
[ @ %& ]

>

[ @ %& ]

>

[ @\%& ! ]

>

>

%
[ v %& ]
2.15.8.7.11.2.2.
>
[! %& ]
UW/UY. Wzr X. Strona bierna - schemat: %
>

%

>
[ @ %& ]

>

!
Dual.
[<\%&%0 & ]

>

[<\%& ! ]
[ @\%&
!
[ @\%&%0 & ]

>

[ @\%& ! ]
[ @\%&%0 & ]

>

[ @\%&%0 & ]

% >
[< %& ]
[< %& ]
Subiunctivus.
2.15.8.7.11.2.2.1.
Wzr II. Strona czynna - schemat:

Sg.
3 os. m.

3
[<
3 os. f.

3
[ @
3h!
2 os. m.

3
[ @
3h!

2 os. f.

3
[ @

1 os. m.,
f.
[ v
2.15.8.7.11.2.2.2.
3h!

3h!
Plur.
[<
[<
[ @
[ @
[<

l!

3
[u BE@E ]
J
Sg.
%
[<
3 os. f.
%
[ @

2 os. m.
%
[ @

2 os. f.
[ @
%
1 os. m.,
f.
[ v

[<
[ @
3h
[ @
3h
3h
l!
[ @
3h
3h!
[<
3h!

%
Plur.
[<
[<
[ @
[ @
[<
%
!
%
!

]
192
Dual.
3
[u BEvw ]
3 os. m.

J
UW/UY. Wzr II. Strona bierna - schemat:
Dual.

[<

[ @
%

[ @
%

[ @
%
[<

%

A. Mickiewicza


)
2.15.8.7.11.2.2.3.
UW/UY. Wzr III. Strona czynna - schemat:

5
Sg.
Plur.
3 os. m.
[BDCFEG HIJKBML ]
: ; <>=
)
?A@
N O+P
3 os. f.
:); <>=
7 6 8 ?AV
9
[ W+CFEG HIJKBML ]
X6
2 os. m.
:); <>=
7 6 8 ?AV
9
[ W+CFEG HIJKBML ]
:); <>=
?AV
N O+P
2 os. f.
:); <>=
798 ?AV
[ W+CFEG HI)Z ]
X6
1 os. m.,
f.
:); ]
76 8 P ^
9
:); <>=
8 ?A@
3 os. m.
3 os. f.
x
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m.,
f.
:); <>=
8 ?AV
: ; ; <>=
{6 T )
?A@
y
:)
; ; <>=
?AV
[ W+CFEG HI#H ]
NO y
7y
:)
; ; <>=
?AV
[ W+CFEG HIdL#B ]
: ; ; <>=
{6 T )
?AV
y
[ _`CFEG HI#H ]
:); <>=
T 6 8 ?AV
[ W+CFEG HIJKBUH ]
:); <>=
T 6 8 ?AV
[ W+CFEG HIJKBUH ]
:); <>a =
76 8
9
[[DCFEG HIJKBML ]
[ W+CFEHIYG Z\[ML ]
[BDCFEG HIdLFz ]
:)
; ; <>=
?AV
:)
; ; <>a =
x
Sg.
[BDCFEHIYG L#BR[ML ]
S
[ W+CFEG HIdLFz ]
S
[ W+CFEHIYG L#BR[ML ]
[[DCFEG HI#H ]
T6
:)
; ; <>=
?AV
[ W+CFEG HIdL#BUH ]
T6
:)
; ; <>=
?AV
[ W+CFEG HIdL#BUH ]
T6
:)
; ; <>=
?AV
[ W+CFEG HIdL#BUH ]
:)
; ; <>a =
x
[BDCFEG HIdL#BUH ]
[[DCFEG HI#H ]
Plur.
3 os. m.
=
6 Y8 ?A@
79
[BG CFEIJKBML ]

Y
=
N O+P ?A@
3 os. f.
Y
=
7 6 8 ?AV
9
[ W G CFEIJKBML ]
X6
2 os. m.
Y
=
7 6 8 ?AV
9
[ W G CFEIJKBML ]
Y
=
N O+P ?AV
2 os. f.
Y
=
798 ?AV
[ W G CFEI)Z ]
X6
1 os. m.,
f.
Y
76 8 P ^
9
Y
=
8 ?A@
Y
=
8 ?AV
Y
a=
76 8
9
[ _ G CFEIJKBML ]
}h#
~ ji
b|
[k'l)mo+/q ]
Dual.
=
T 6 Y
S 8 ?A@
[BG CFEIJKBUH ]
=
T 6 Y8 ?AV
[ W G CFEIJKBUH ]
=
T 6 Y8 ?AV
[ W G CFEIJKBUH ]
=
T 6 Y8 ?AV
[ W G CFEIJKBUH ]
Y
a=
76 8
9
[[G CFEIJKBML ]
[BG CFEIRQ ]
[BDCFEIYG Z\[ML ]
[ W G CFEIRQ ]
[ W+CFEIYG Z\[ML ]
[[G CFEIJKBML ]
UW/UY. Wzr IV. Strona bierna - schemat:

t#u4v
[k'l)m+no`prq ]
t#u4v
ef h#
g ji
bdc
Dual.
: ; ; <>=
T6
?A@
S
UW/UY. Wzr IV. Strona czynna - schemat:

w
2.15.8.7.11.2.2.6.
Plur.
[ W+CFEG HI#H ]
2.15.8.7.11.2.2.5.
[ W+CFEG HIJKBUH ]
t#u4v
:)
; ; <>=
?AV
P^
:); <>=
T 6 8 ?AV
UW/UY. Wzr III. Strona bierna - schemat:
[BDCFEG HI#H ]
:)
; ;]
[BDCFEHIYG Z\[ML ]
[[DCFEG HIJKBML ]
:)
; ; <>=
?A@
NO y
[BDCFEG HIJKBUH ]
[ W+CFEG HIRQ ]
Sg.
:)
; ; <>=
x
?A@
Dual.
:); <>=
T6
S 8 ?A@
[BDCFEG HIRQ ]
:); <>a =
76 8
9
[ _`CFEG HIJKBML ]
[%'&)(+*,+-/. ]
1#243
: ; <>=
)
6 8 ?A@
79
2.15.8.7.11.2.2.4.
!#$ "

}h#
~ ji
bdc
[k'l)mo`prq ]
Sg.
Plur.
3 os. m.
; =
x Y ?A@
[BG CFEI#H ]
;
Y
=
N O y ?A@
3 os. f.
; =
x Y ?AV
[ W G CFEI#H ]
;
=
{6 T Y
y A? @
Dual.
[BG CFEIdL#BUH ]
; =
T 6 Y ?AV
[ W G CFEIdL#BUH ]
[BG CFEIdLFz ]
; =
T 6 Y ?A@
S
[BDCFEIYG L#BR[ML ]
193
)

)
2 os. m.
Y
A
2 os. f.
Y

A
1 os. m.,
f.
[ F# ]

Y
A
[ Fd# ]
Y
Y

A
[ F# ]
2.15.8.7.11.2.2.7.
#4
[MUd UR# ]
3 os. f.
Y
dY
A
[ Ud UR# ]
Y
YY
A
2 os. m.
Y
dY
A
[ Ud UR# ]

A
Y

2 os. f.
YY

A
[ Ud URd# ]
Y
YY
A
1 os. m.,
f.
Y
dY

Y
dY

[ +Ud UR# ]
#4
[Dd UR# ]
3 os. f.
Y
dY
)A
[ +d UR# ]
Y
YY
)A
2 os. m.
Y
dY
)A
[ +d UR# ]
Y
)A
Y

2 os. f.
YY
)
A
[ +d URd# ]
Y
YY
)A
1 os. m.,
f.
Y
dY

Y
dY
)
[ `d UR# ]
Y

YY
A
[ Ud URd#U ]
Y

YY
A
[ Ud URd#U ]
Y

YY
A
[ Ud URd#U ]
[ Ud URdF ]
[ UdRURY #RM ]
Y
dY

[MUd UR# ]
[MUd UR# ]
['R+/`r ]
Dual.
[Dd URd#U ]
YY
)A
[ +d URd#U ]
YY
)A
[ +d URd#U ]
YY
)A
[ +d URd#U ]
[Dd URdF ]
YY
)A
[DdRURY #RM ]
[ +d URdF ]
[ +dRURY #RM ]
Y
d )
[Dd UR# ]
[Dd UR# ]
UW/UY. Wzr VI. Strona czynna - schemat:

[DF++`r ]
#4
Plur.
[MUd # ]
[ Ud # ]
[ Ud # ]
[ Ud d# ]
[ +Ud # ]
Sg.
[MUdRURY #RM ]
Plur.
3 os. m.
[MUd URd#U ]
.
Y
)A
Y

1 os. m.,
f.
[MUd URdF ]
Sg.
2 os. f.
Dual.
Y

YY
A
Y
)
dY
A
2 os. m.

UW/UY. Wzr V. Strona bierna - schemat:
[ F# ]
Plur.
Y
A
Y

3 os. f.
Sg.
3 os. m.
[ Fd#U ]
[ F# ]
Y
dY
A
YY

A
[ +FY #RM ]
3 os. m.
2.15.8.7.11.2.2.9.
[ Fd#U ]

[DF+/`r ]
2.15.8.7.11.2.2.8.
YY

A
[ FdF ]
Dual.
[MUd d#U ]
[ Ud d#U ]
[ Ud d#U ]
[ Ud d#U ]
[MUd dF ]
[MUdY #RM ]
[ Ud dF ]
[ UdY #RM ]
[MUd # ]
194
[MUd # ]



)
2.15.8.7.11.2.2.10.

UW/UY. Wzr VI. Strona bierna - schemat:

3
.0/21
Sg.
Plur.
3 os. m.
46 5 5 79:<8 =?; >
[@BADCFEGH IJ0I ]
6 :<;
K M L 5 5 798 =?>
3 os. f.
46 5 5 79:<8 =?; T
[ C&ADCFEGH IJ0I ]
U 8 QR6 5 5 79:<8 =?; >

L
2 os. m.
46 5 5 79:<8 =?; T
[ C&ADCFEGH IJ0I ]
6 :<;
K M L 5 5 798 =?T
2 os. f.
6 :<;
X L 5 5 798 =?T
[ C&ADCFEGH IJE0@ ]
U 8 QR6 5 5 79:<8 =?; T

L
1 os. m.,
f.
46 5 5 79T 8
YZ
46 5 5 79:<8 \ ;
[ [*ADCFEGH IJ0I ]
2.15.8.7.11.2.2.11.
Sg.
[@WE0VGH ESJ_{|@WE ]
Y
x yz
K M 5 L =?8 >
3 os. f.
x yz
X 8 w 5 L =?8 T
9
[ CFE0VGH ESJ_{|@WE ]
~ 8 x w y 5 z =?8 >
L
Y
2 os. m.
x yz
X 8 w 5 L =?8 T
9
[ CFE0VGH ESJ_{|@WE ]
KM
2 os. f.
x yz
X9w 5 L =?8 T
[ C H E0VG$ESJ< ]
~ 8 x w y 5 z =?8 T
L
x y\
X8 w 5 L 5
9
x y5z 8
L =?T
x yz \
X8 w 5 L 8
9
[ [&E0VGH ESJ_{|@WE ]
2.15.8.7.11.2.2.12.
s0t2u
6 :<;
P QR8 5 5 798 =?T
[ C&ADCFEGH IJE0@SI ]
6 :<;
P QR8 5 5 798 =?T
46 5 5 79:<8 \ ;
[VBADCFEGH IJ0I ]
[VBADCFEGH IJ0I ]
[iBjkSlejnm&oqp ]
Plur.
Dual.
x yz
P Q 8 w 5 L =?8 >
[@WE0VG$ESJ_{|@DH I ]
x yz
P Q 8 w 5 L =?8 T
[ CFE0VG$ESJ_{|@DH I ]
x yz
P Q 8 w 5 L =?8 T
[ CFE0VG$ESJRH VWE ]
x yz
P Q 8 w 5 L =?8 T
[VWE0VGH ESJ_{|@WE ]
x yz \
X8 w 5 L 8
9
[VWE0VGH ESJ_{|@WE ]
[@DH E0VG$ESJ$} ]
[@WE0VG$ESJRH VWE ]
[ C H E0VG$ESJ$} ]
` g ce
b
a fd h
[i"<kSlejnm*j,p ]
Sg.
3 os. m.
4x 5 y 5 z L =?; >
[@DH ARVG$ESJ0I ]
x yz ;
K M L 5 5 L =?>
3 os. f.
4x 5 y 5 z L =?; T
[ C H ARVG$ESJ0I ]
U 8 QRx 5 y 5 z =?; >

L L
2 os. m.
4x 5 y 5 z L =?; T
[ C H ARVG$ESJ0I ]
x yz ;
K M L 5 5 L =?T
2 os. f.
x yz ;
X L 5 5 L =?T
YZ
4x 5 y 5 \ L
[ C H ARVG$ESJE0@ ]
U 8 QRx 5 y 5 z =?; T
L L
4x 5 y 5 z L \ ;
[ [ H ARVG$ESJ0I ]
2.15.8.7.11.2.2.13.
[ C&ADCFEG
IJRH E0@$VWE ]
UW/UY. Wzr VII. Strona bierna - schemat: ]

v
1 os. m.,
f.
[ C&ADCFEG
IJEON ]
6 :<;
P QR8 5 5 798 =?T
s0t2u
8 x w y 5 z L =?8 >
X9
1 os. m.,
f.
[@BADCFEG
IJRH E0@$VWE ]
[@BADCFEGH IJE0@SI ]
cefb
dhg
3 os. m.
[@BADCFEG
IJEON ]
Dual.
6 :<;
P QR8 5 5 798 =?>
UW/UY. Wzr VII. Strona czynna - schemat: ]_`b^ a

v
["!$#&%'&()*%,+ ]
Plur.
[@DH ARVG$ESJEON ]
[@BARVG$ESJRH E0@$VWE ]
[ C H ARVG$ESJEON ]
[ C&ARVG$ESJRH E0@$VWE ]
[@BARVGH ESJE0@SI ]
x yz ;
P QR8 5 5 L =?T
[ C&ARVGH ESJE0@SI ]
x yz ;
P QR8 5 5 L =?T
x yz ;
P QR8 5 5 L =?T
4x 5 y 5 z L \ ;
[VDH ARVG$ESJ0I ]
Dual.
x yz ;
P QR8 5 5 L =?>
[VDH ARVG$ESJ0I ]

[iBjl<&jnm&oqp ]
Sg.
s0t2u
` <g c h g
]_^
3 os. m.
8 x w :8 y =?8 >
X9
[@WEGC H ESJ_{|@WE ]
Y
x
: y
K M 8 =?8 >
3 os. f.
x :y
X 8 w 8 =?8 T
[ CFEGC H ESJ_{|@WE ]
~ 8 x w :8 y =?8 >
Plur.
[@DH EGCFESJ$} ]
[@WEGCFESJRH VWE ]
195
Dual.
x
: y
P Q 8 w 8 =?8 >
[@WEGC H ESJ_{|@SI ]
x :y
P Q 8 w 8 =?8 T
[ CFEGC H ESJ_{|@SI ]
Podstawy gramatyki arabskiej ( <
F
)
2 os. m.

?
9
[ F S_|W ]

& ?
2 os. f.

9 ?
[ FS< ]
1 os. m.,
f.
[ & S_|W ]
2.15.8.7.11.2.2.14.
Sg.
02
3 os. m.
[D OFS0 ]

?
3 os. f.
?
[ OFS0 ]

R
?
2 os. m.

?
[ OFS0 ]

?
2 os. f.

?
[ OFS0 ]

R
?

[ OFS0 ]
2.15.8.7.11.2.2.15.
[ FFSR W ]
[ F S_|S ]
[W S_|W ]
[W S_|W ]
Plur.
[D OFSO ]
[BOFSR 0$W ]
[ OFSO ]
[ &OFSR 0$W ]
02
Sg.
3 os. m.
[WR _|W ]
3 os. f.

9 ?
[ FR _|W ]
2 os. m.

9 ?
[ FR _|W ]
2 os. f.

9 ?
[ FR ]
1 os. m.,
f.

9
[ &R _|W ]
2.15.8.7.11.2.2.16.
02
Sg.
3 os. m.
[B0R 0 ]
3 os. f.
?
[ &0R 0 ]
R ?
2 os. m.
?
[ &0R 0 ]
2 os. f.
[ &0R 0 ]
R ?

R ?
[ &O S0S ]

R ?
[ &O S0S ]
[D OFS0 ]
b

[Be<&&q ]
Plur.
Dual.
[WR _|S ]
[ FR _|S ]
[ FR _|S ]
[ FRFR W ]
[ FR _|S ]
[WR _|W ]
[WR _|W ]
[WR $ ]
[WRFR W ]
[ FR $ ]
["<&*, ]
?
1 os. m.,
f.
[ &O S0S ]
UW/UY. Wzr X. Strona bierna - schemat:

R ?

9 ?
[BO S0S ]

[D OFS0 ]
Dual.

R ?
UW/UY. Wzr X. Strona czynna - schemat: _
0

<

?
1 os. m.,
f.
[ F S_|S ]
UW/UY. Wzr VIII. Strona bierna - schemat:

["<<&n*, ]
[ FS$ ]
[ *0R 0 ]
Plur.
[B0R O ]
[B0RFR 0$W ]
[ &0R O ]
[ &0RFR 0$W ]
[B0R 0 ]
196
Dual.

R ?
[B0R 0S ]

R ?
[ &0R 0S ]

R ?
[ &0R 0S ]

R ?
[ &0R 0S ]
[B0R 0 ]

)
2.15.8.7.11.2.3.
2.15.8.7.11.2.3.1.
Jussivus.
$ " ')% * ( [+-,.0/21315436 ]

UW/UY. Wzr II. Strona czynna - schemat: !#&
<
7
8)9;: .
Sg.
3 os. m.
>@
= AC? DFB E
[GIHKJL MONPN#Q ]
3 os. f.
>@
= AC? DFB ^
[ _5HKJL MONPN#Q ]
2 os. m.
>@
= AC? DFB ^
[ _5HKJL MONPN#Q ]
2 os. f.
1 os. m.,
f.
Plur.
T
U CA ? FD B E
RS
[GIHKJL MONPNPV ]
Dual.
U AC? B
WYZCX [ DFE [GIHKJL MONPN#Q\GO] ]
`X U [ AC? DFB E [GIHKJPMONPNaL bdceM ]

T
U AC? DFB ^
RS
[ _5K
H JL MONPNPV ]
U AC? B
YW ZCX [ DF^ [ _5HKJL MONPN#Q\GO] ]
f#U [ AC? DFB ^ [ _5HKJL MONPNb ]
`X U [ AC? DFB ^ [ _5HKJPMONPNaL bdceM ]
U AC? B
>@
= gi? h j
>@
= AC? m B
>@
= AC? m B
[ klHKJL MONPN#Q ]
2.15.8.7.11.2.3.2.
|
})~; .
Sg.
3 os. m.
>@
AC? DFB E
[GIHKJL MONPNM ]
R S
3 os. f.
>@
AC? DFB ^
[ _5HKJL MONPNM ]
2 os. m.
>@
AC? DFB ^
[ _5HKJL MONPNM ]
R S
U CA ? FD B E
Z U AC? DFB E
U AC? DFB ^
Z U AC? DFB ^
2 os. f.
f U CA ? FD B ^ [ _5HKJL MONPNM)G ]
1 os. m.,
f.
>@
gi? h j
>@
AC? m B
[ klHKJL MONPNM ]
2.15.8.7.11.2.3.3.
[cIHKJL MONPN#Q ]
p o r)q t s [u-vw0x2y3ylx{z ]
UW/UY. Wzr II. Strona bierna - schemat: n#&
[cIHKJL MONPN#Q ]
U AC? B
Plur.
[GIHKJL MONPNMK ]
[GIHKJPMONPNaL M)GPceM ]
[ _5HKJL MONPNMK ]
[ _5HKJPMONPNaL M)GPceM ]
U CA ? B
WYZ X FD E
U AC? B
WYZ X DF^
U AC? B
WYZ X DF^
U AC? B
WYZ X DF^
>@
AC? m B
[cIHKJL MONPNM ]
Dual.
[GIHKJL MONPNM)GO] ]
[ _5HKJL MONPNM)GO] ]
[cIHKJL MONPNM ]
r)q t s [u-vw5y53z ]
UW/UY. Wzr III. Strona czynna - schemat: n#
|
})~; .
Sg.
Plur.
Dual.
3 os. m.
? DFB E [GIHKJL ]N#Q ]
h ? B
R S FD E [GIHKJL ]NPV ]
? B
WYZX FD E [GIHKJL ]N#Q\GO] ]
3 os. f.
? FD B ^ [ _5HKJL ]N#Q ]
`X ? FD B E [GIHKJ]NaL bdceM ]
? B
WYZX FD ^ [ _5HKJL ]N#Q\GO] ]
2 os. m.
? FD B ^ [ _5HKJL ]N#Q ]
RS
2 os. f.
f ? FD B ^ [ _5HKJL ]Nb ]
`X ? FD B ^ [ _5HKJ]NaL bdceM ]
? B
1 os. m.,
f.
? h j [ klHKJL ]N#Q ]
? m B [cIHKJL ]N#Q ]
? m B [cIHKJL ]N#Q ]
2.15.8.7.11.2.3.4.
h ? B
FD ^ [ _5HKJL ]NPV ]
? B
r)q t s [u-vw5ylx{z ]
UW/UY. Wzr III. Strona bierna - schemat: n
|
})~; .
Sg.
Plur.
Dual.
197
3 os. m. @ F [IK ]
F [IK )O ]
F [IK K ]
3 os. f.
@
F
[ 5K ]
F [IKa )Pe ]
2 os. m.
@
F
[ 5K ]
2 os. f.
F [ 5K ) ]
1 os. m.,
f.
@
)
[ lK ]

F [ 5K )O ]

F [ 5K )O ]
F [ 5Ka )Pe ]

F [ 5K )O ]

F [ 5K K ]
[IK ]
[IK ]
) [-53 ]
UW/UY. Wzr IV. Strona czynna - schemat: #&
2.15.8.7.11.2.3.5.
); .
Sg.
Plur.
Dual.
3 os. m.
@C F [ K# ]
C
5 F [ KP ]
C
Y F [ K#\O ]
3 os. f.
@C F [ K# ]
C F [IKa de ]
C
Y F [ K#\O ]
2 os. m.
@C F [ K# ]
C
5 F [ KP ]
C
Y F [ K#\O ]
2 os. f.
C F [ K ]
C F [ 5Ka de ]
C
Y F [ K#\O ]
1 os. m.,
f.
@ [ K# ]
@C [ K# ]
@C [ K# ]
2.15.8.7.11.2.3.6.
) [-{ ]
UW/UY. Wzr IV. Strona bierna - schemat: &
); .
Sg.
Plur.
C
@
F [ K ]
F [ K ]
C
Y F [ K)O ]
3 os. f.
C
@
F [ K ]

C F
C
Y F [ K)O ]
2 os. m.
C
@
F [ K ]
C
F [ K ]
C
Y F [ K)O ]
2 os. f.

C F [ K) ]

C F
C
Y F [ K)O ]
@
[ K ]
C
@
[ K ]
1 os. m.,
f.
2.15.8.7.11.2.3.7.
C
Dual.
3 os. m.
[IKa )Pe ]
[ 5Ka )Pe ]
C
@
[ K ]

[
23{ ] ) ; .
Sg.
3 os. m.

F [eO OP ]
3 os. f.
F [ O OP ]
2 os. m.

F [ O OP ]
2 os. f.
1 os. m.,
f.

F [ O OP)

[ 5O OP ]

Plur.
F [eO OP
F

F
Dual.
[eO OP)O ]
[eOPOPa )Pe ] Y F [ O OP)O ]

Y F [ O OP)O ]
F [ O OP ]

F [ OPOPa )Pe

[eO OP ]
198

Y F [ O OP)O ]

[eO OP ]
Podstawy gramatyki arabskiej ( !#"$ %&'$( %) *+% ,+-#./0 )
f.
68/7 9
UW/UY. Wzr V. Strona bierna - schemat: 1342 5 : [;=<?> @/A@CBDB@FE ]
2.15.8.7.11.2.3.8.
HJILK
Sg.
Plur.
3 os. m.
OQ
N RTP US WYV X
[Z
[]\&^`_a ^cb?b`^ ]
h eg f RTP US V

d WYX
3 os. f.
OQ
N RTP US WYV m
[ \ []\&^`_a ^cb?b`^ ]
nS k g f RTP US WYV X

d
2 os. m.
OQ
N RTP US WYV m
[ \ []\&^`_a ^cb?b`^ ]
h eg f RTP US V

d WYm
2 os. f.
g RTS
q d f P UYW V m
1 os. m.,
f.
OQ
N RTP m$S r s
[ \ []\&^`_a ^cb?b`^JZ ]
[ t[]\&^`_a ^cb?b`^ ]
[Z
[]\&^`_a ^cb?b`î ]
[Z
[]\&^`_?^cb?bTa ^JZ?op^ ]
[ \ []\&^`_a ^cb?b`î ]
nS k g f RTP US WYV m

d
OQ
N RTP US u V
[ \ []\&^`_?^cb?bTa ^JZ?op^ ]
[Z
[]\&^`_a ^cb?b`^JZcl ]
S g RTP US V
j k f YW m
[ \ []\&^`_a ^cb?b`^JZcl ]
S g RTP US V
j k f YW m
[ \ []\&^`_a ^cb?b`^JZcl ]
S g RTP US V
j k f YW m
[ \ []\&^`_a ^cb?b`^JZcl ]
OQ
N RTP US u V
[o
[]\&^`_a ^cb?b`^ ]
Dual.
S g RTP US V
j k f WYX
[o
[]\&^`_a ^cb?b`^ ]
x y|{ } ~
UW/UY. Wzr VI. Strona czynna - schemat: v`z
w w w
2.15.8.7.11.2.3.9.
[
/ zF ] J L .
Sg.
Plur.
3 os. m.
S P U S YW S X
[Zp^c\&^`_a l+b`^ ]
h e P P U S S
YW X
d
3 os. f.
S P U S YW S m
[ \&^c\&^`_a l+b`^ ]
nS k d P P U S YW S X
2 os. m.
S P U S YW S m
[ \&^c\&^`_a l+b`^ ]
h e P P U S S
YW m
d
2 os. f.
SS
q d P P U YW m
1 os. m.,
f.
S P m S P s
[ \&^c\&^`_a l+b`^JZ ]
[ t ^c\&^`_a l+b`^ ]
2.15.8.7.11.2.3.10.
[Zp^c\&^`_a l+b`î ]
[ \&^c\&^`_a l+b`î ]
nS k d P P U S YW S m
S P U S u S
[ \&^c\&^`_#l+bTa ^JZ?op^ ]
[Zp^c\&^`_a l+b`^JZcl ]
jk
S P P U S S
YW m
[ \&^c\&^`_a l+b`^JZcl ]
jk
S P P U S S
YW m
[ \&^c\&^`_a l+b`^JZcl ]
jk
S P P U S S
YW m
[ \&^c\&^`_a l+b`^JZcl ]
S P U S u S
[op^c\&^`_a l+b`^ ]
[op^c\&^`_a l+b`^ ]
| }/
UW/UY. Wzr VI. Strona bierna - schemat: v`xzw y { w ~ [=? / zF ]
JL
Sg.
Plur.
3 os. m.
S P US YW V X
[Z
[]\&^`_a l+b`^ ]
h e P P US V
YW X
d
3 os. f.
S P US YW V m
[ \ []\&^`_a l+b`^ ]
nS k d P P US YW V X
2 os. m.
S P US YW V m
[ \ []\&^`_a l+b`^ ]
h e P P US V
YW m
d
2 os. f.
S
q d P P UYW V m
1 os. m.,
f.
S P $m S r s
[ \ []\&^`_a l+b`^JZ ]
[ t[]\&^`_a l+b`^ ]
2.15.8.7.11.2.3.11.
[Zp^c\&^`_#l+bTa ^JZ?op^ ]
Dual.
S P P U S S
YW X
jk
[Z
[]\&^`_a l+b`î ]
[ \ []\&^`_a l+b`î ]
nS k d P P US YW V m
S P US u V
[Z
[]\&^`_#l+bTa ^JZ?op^ ]
[ \ []\&^`_#l+bTa ^JZ?op^ ]
[Z
[]\&^`_a l+b`^JZcl ]
jk
S P P US V
YW m
[ \ []\&^`_a l+b`^JZcl ]
jk
S P P US V
YW m
[ \ []\&^`_a l+b`^JZcl ]
jk
S P P US V
YW m
[ \ []\&^`_a l+b`^JZcl ]
S P US u V
[o
[]\&^`_a l+b`^ ]
Dual.
S P P US V
YW X
jk
[o
[]\&^`_a l+b`^ ]
|
UW/UY. Wzr VII. Strona czynna - schemat: v3 { ~ w [
/cC D ]
JL
Sg.
.
Plur.
Dual.
199
Podstawy gramatyki arabskiej ( !#$ &$ ) + +#/ )
J
J
3 os. m. Q J Y [] Jz?c3 ]
/
Y [] Jz?c? ]
Y [pJz c3c ]
3 os. f.
Q J Y
[ Jz?c3 ]
J Y
2 os. m.
Q J Y
[ Jz?c3 ]
J
Y
2 os. f.
J Y
1 os. m.,
f.
Q
J
/ Y
[ &Jz c3c ]
J
/ Y
[ &Jz c3c ]
J
/ Y
[ &Jz c3c ]
Q J []
Jz?c3
/
UW/UY. Wzr VII. Strona bierna - schemat: ` [=cCF ]
JL
Sg.
Plur.
3 os. m.
Q
Y
[] Tz?c` ]

Y
3 os. f.
Q
Y
[ Tz?c` ]
Y
2 os. m.
Q
Y
[ Tz?c` ]
2 os. f.

Y
1 os. m.,
f.
Q
$
[ Tz?c`J ]
[ Tz?c` ]
2.15.8.7.11.2.3.13.
[ &Jz?cT p ]
Q J []
Jz?c3
[ Jz?c3 ]
2.15.8.7.11.2.3.12.
[ Jz?c? ]
J Y
[ Jz?c ]
[pJz?cT p ]
[] Tz?c` ]

Y
[ Tz?c` ]
Y
Q

[
Tz?cT J?p ]
[ Tz?cT J?p ]
[
Tz c`Jc ]

Y
[ Tz c`Jc ]

Y
[ Tz c`Jc ]

Y
[ Tz c`Jc ]
Q

[] Tz?c` ]
Dual.

Y
[] Tz?c` ]

[
/ C D ] J L .
Sg.
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m.,
f.
Y [] `)&c ]
Y [ `)&c ]
Y [ `)&c ]

Y [ `)&c ]
[ `)&c ]
2.15.8.7.11.2.3.14.
Plur.
Dual.

Y
[p`) cc ]
Y [p`)&cT p ]

Y [ `)&c ]

Y
[ &`) cc ]

Y
[ &`) cc ]
Y [ &`)&cT p ]
[] `)&c ]

Y
[ &`) cc ]
[] `)&c ]
[] `)&c ]

UW/UY. Wzr VIII. Strona bierna - schemat: `
[= CF ] J L .
Sg.
3 os. f.
Y
[] )&c` ]
Y
[ )&c` ]
2 os. m.
2 os. f.
3 os. m.
[ )&c` ]
[ )&c`J ]
Plur.
[] )&c` ]
[
)&cT J?p ]
[ )&c` ]
[ )&cT J?p ]
200
Dual.
[
) c`Jc ]
[ ) c`Jc ]
[ ) c`Jc ]
[ ) c`Jc ]
Podstawy gramatyki arabskiej ( !" !$#&%' ()*'+ (, -.( /.0&12 )
1 os. m.,
f.
43 5 3 796 8 : [ ; < =?>,@)ACBDA ]
2.15.8.7.11.2.3.15.
43 5 3 E 6 G F [HI< =?>,@)ACBDA ]
43 5 3 E 6 G F [HI< =?>,@)ACBDA ]
OQNPR S P
UW/UY. Wzr X. Strona czynna - schemat: JLNK M T U [VXWQYZ W[]\ ^`_ ]
g bdcfe a
.
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m.,
f.
Sg.
h iklnj om q p
h iklnj om q p
tr m s [uwv.xny z vD{,|} ]
rtm [ y)v.xny z vD{,|} ]
h iklnj om q p rtm [ y)v.xny z vD{,|} ]
lnj om q p rtm [ y)v.xny z vD{,| ]
h iklnj om Xp [ v.xny z vD{,|} ]
2.15.8.7.11.2.3.16.
Plur.
~ l j om q p rtm s
[uwv.xny z vD{,| ]
m lnj om q p rtm s [w
u v.xny)vD{,|nz wv ]
~ lnj om q p rtm
[ y)v.xny z vD{,| ]
m lnj om q p rtm [ y)v.xny)vD{,|nz wv ]
h iklnj om q p m [wv.xny z vD{,|} ]
m lnm
j oq p
m lnj om q p
m lnm
j oq p
m lnm
j oq p
Dual.
tr m s [uwv.xny z vD{,|}uC ]
rtm [ y)v.xny z vD{,|}uC ]
h iklnj om q p m [wv.xny z vD{,|} ]
L P OQM NPR TS U [VYZ W[]\W_ ]

UW/UY. Wzr X. Strona bierna - schemat: J N
g bdcfe a
.
Sg.
3 os. m.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m.,
f.
ikm l j om qp rt s [uXdxny z vD{,|Dv ]

ikm lnj om qp rt [ y dxny z vD{,|Dv ]
kim lnj om qp rt [ y dxny z vD{,|Dv ]

p lnj om qp rt [ y dxny z vD{,|Dvdu ]
ikm lnj om p [ dxny z vD{,|Dv ]
2.15.8.7.11.2.4.
2 os. f.
i [ {z vC||} ]
[ {z vC|| ]
2.15.8.7.11.2.4.1.
2 os. m.
2 os. f.
[uXdxny z vD{,|Dv? ]
m p lnj om qp rt s [uXdxny)vD{,|nz vduwv ]

~ p lnj om qp rt
[ y dxny z vD{,|Dv? ]
m p lnj om qp rt [ y dxny)vD{,|nz vduwv ]
ikm lnj om qp [Xdxny z vD{,|Dv ]
m lnj om qp rt s
Dual.
[uXdxny z vD{,|DvduC ]
m lnm
j oqp rt [ y dxny z vD{,|DvduC ]
m lnm
m lnm
kim lnj om qp [Xdxny z vD{,|Dv ]
~ n
Plur.
Dual.
m
[ {z vC||}uC ]
m
[ {z vC||}uC ]
[ {z vC|| ]
m [ {vC||nz wv ]
K [[ \ ^`_ ] g bdcfe a .
UW/UY. Imperativus - wzr III. Schemat: J
Sg.
h [ {z .|} ]
[ {z .| ]
2.15.8.7.11.2.4.2.
Plur.
L [[QW\`\ ^`_ ] g bdcfe a .

UW/UY. Imperativus - wzr II. Schemat: JN
Sg.
2 os. m.
~ p lnj om qp rt s
Plur.
Dual.
~
[ {z .| ]
m [ {&.|nz wv ]
m
[ {z .|}uC ]
m
[ {z .|}uC ]
L K M [ W[]\ ^`_ ] g bdcfe a .

UW/UY. Imperativus - wzr IV. Schemat: JN
Sg.
Plur.
Dual.
201
Podstawy gramatyki arabskiej ( $&' )' , . .& )
2 os. m.
2 os. f.
k [ D, ]
[ D, ]
2.15.8.7.11.2.4.3.
2 os. f.
k n [ )D CD ]
n [ )D CD ]
2.15.8.7.11.2.4.4.
2 os. f.
[ )D .D ]
[ )D .D ]
2.15.8.7.11.2.4.5.
Plur.
n
[ )D CD ]
n [ )DCn w ]
n
Dual.
[ )D CD ]
n
[ )D CD ]
Q [ ] df
UW/UY. Imperativus - wzr VI. Schemat:
.
Sg.
2 os. m.

[ D,C ]

[ D,C ]
UW/UY. Imperativus - wzr V. Schemat: N [ Q` ] d f

.
Sg.
2 os. m.

[ D, ]
[ D,n w ]
Plur.

[ )D .D ]
[ )D.n w ]
Dual.

[ )D .D ]

[ )D .D ]
[ CQ` ]
UW/UY. Imperativus - wzr VII. Schemat: N
df
.
Sg.
2 os. m.
2 os. f.
k ! " [ # $%C$ ]
" ! " [ # $%C*) ]
2.15.8.7.11.2.4.6.
Plur.
& ! " [ # $%C' ]

+ " ! " [ #($%Cn ),w ]
Dual.
" !"
[ #($% C$% ]
" !"
[ (# $% C$% ]
-* / .
UW/UY. Imperativus - wzr VIII. Schemat: [ ` ]
df
.
2 os. m.
2 os. f.
Sg.
02 3 1 " [ # $,,)C$ ]
" 02 3 1 " [ # $,,)C*) ]
2.15.8.7.11.2.4.7.
Plur.
3
& 021 " [ # $,,)C' ]
+ " 02 3 1 " [ #($,,)Cn ),w ]
Dual.
3
" 021 " [ #($,, C$% ]
3
" 021 " [ #($,, C$% ]
Q. -
UW/UY. Imperativus - wzr VIII. Schemat: 4 [ 65 ]` ]
df
.
Sg.
2 os. m.
2 os. f.
n 1 0 7 " [ #($98n D,$ ]

" n1 0 7 " [ #($98n D,*) ]
Plur.
n
& 1 0 7 " [ #($98n D,' ]
+ " n1 0 7 " [ #($98n)D,n ),w ]
202
Dual.
n
" 1 0 7 " [ #($98n D,$% ]
n
" 1 0 7 " [ (# $98n D,$% ]
Podstawy gramatyki arabskiej (:;=< > ? @9A ? B C*:D CFEGH? I(:JHK ? IL< MNI @9ONPQR@9S )
Y
2.15.8.7.11.3. UW/UY. Wzory imiesoww U VXW T .
Wzr
I
A.
Z []\^ [ _9` aNb*c9d ]
P.
IV
f]o
Z 2g i h [jp` k_Lb*c9d ]
o
{v g2i h
ef
o
wxz{ y gri q
g2\ i h
h
[jlk_9` mbb*c9d ] Z []\n i [jlk_9` aNb*c9d ]
{ g2\ i h
\n i h
v
[j|mv_Lbr` c,}~k]d ]
VI
[jlk_9` mbbaRd ]

VII
f
Z *g \ i h
Z s q g2i h
[jp` k_LbaRd ]
IX
-
[jlkut(mv_9` mbbaRd ]

X
f]o
gZ rs q i h
[jlkrt ` mv_Lb*c9d ]
[jlkut(mv_9` aNb*c9d ]
[jp` kr_mb*c9d ]
[jp` o k_Lt(mb*c9d ]
o
v{ grs q i h
ef
Z []\n s q i h
A.
v \n s q i h
P.
II
III
v{ g*\ i h
[jlkut(mv_9` aNbaRd ]
[jp` kr_mbaRd ]
[jlk_9` aNbaRd ]
f o VIII
v{ s q g2i h
[jp` k_Lt(mbaRd ]
gr\ s q i h
[jlkut(mv_9` mbb*c9d ]
{ gr\ s q i h
[jlkrt ` mv_LbaRd ]
Y
2.15.8.7.11.4. Masdary UW/UY U VXW T .
Wzr
R r
II
[ (vLr %] ]
Wzr
VI
]z [ (v9 N*9 ]
III
[lNr N] ]
IV
r
[ (LLr ] ]
V
[ (v9 *9 ]

[ u(r ] ]
*
VII
VIII

r
[ (LLH(r ] ]
[ (%u(r ] ]
2.15.8.7.12.
[ (9rHLLr ] ]
Czasowniki podwjnie i potrjnie sabe.
Do ( du a liczba czasownikw arabskich mo e by kombinacj PH/MW, PH/MY, PH/GEM, PW/UY,

PH/MW/UY itp.
Przykady:
[ F] ]: imperfectum act. ~R [R ]; 2. os. perf. act. m. H [ ( ].
PH/MW - czasownik
PH/MY - czasownik [ F] ]: imperfectum act. m. FR [ X ]; 2. os. perf. act. [ (9( ].
PH/GEM - czasownik [ N ]: imperfectum act. m. [ ]; 2. os. perf. act. [ NN( ].
PW/UY - czasownik [ ]: imperfectum act. m. [u * ]; 2. os. Imperat. act. [ ].
R
PH/MW/UY- czasownik [ ]: imperfectum act. m.
[u X ]; 2. os. Imperat. act. . [ p ]
2.15.8.7.13.
* [ 6 R ] - "nie by ".

Czasownik posikowy
Czasownik
r nale y do zasobu leksykalnego j zyka klasycznego. W j zyku potocznym zamiast niego
u ywa si partykuprzecz cych: [p 2 ]; [p ], itp.
r su y do zaprzeczania zda imiennych w czasie tera niejszym, pomimo e odmienia si tak

Czasownik
jak czasowniki perfectum. W klasycznym arabskim szyk zdania z tym czasownikiem wygl da nast puj co:
a) Je eli podmiotem jest zaimek osobowy, wtedy zaimek poprzedza czasownik:
203


A.
Mickiewicza

w
Poznaniu

Podstawy
gramatyki
arabskiej
(

)

#
!
"
("
$&' % )+ *

[,
- .0/2143- 165871:9 - ;<3>=?@10A
b) JeB eli podmiotem jest rzeczownik, wwczas czasownik poprzedza podmiot w pierwszym
przypadku

3- 165871
!ED FHG J "
"

'%
I
K
*
&
$
gramatycznym, a po podmiocie pojawia siC orzecznik w trzecim przypadku, np.
[
.NM>- 1
1OP.QAR9 - ;<3>=?@10A
L2L
] - "Muhammad nie jest studentem";
Dzisiaj coraz czCQS ciej spotyka siC szyk w ktrym rzeczownik poprzedza czasownik, np.
.NM>- 1
[L
1OP.QAV3- 165871:9 - ;<3>=?@10A
L2L
]
W klasycznym arabskim
podmiot mg wyst W piX
- =_^0^`1
G Z\
Y[
poprzedzony partykuW
[]
].
Partykua
YG Z \
[
[]
- =_^0^`1
.NM>- 1
1O@10AV3- 165871:9 - ;<3>=?@10A
L2L
Odmiana czasownika
Osoba,
rodzaj
3. os. m.
"

$&' %
3. os. f.
s k
w g fh
iNg j
w zdaniu gwnym przed czasownikiem, jeB eli by
"

$&' %
3- 165871
3- 165871

a
!
"

$&' %

].
Plur.
]
w trzecim przypadku, np.
] - "Muhammad nie jest studentem".
Sg.
[
Dual.
rts k
fhiNg j
k
c dfh
e iNg j
[ lm n6o8pvu ]
[ lm n6o8pNq ]
zs f g k j
rt| s s k
fhiNg j
[ lm np{`n ]
[ lm n6o8pnyx ]
2. os. m.
fg j
fg j
2. os. f.
ws
1. os. m., f.
fg j
e
[ lm npNxvn ]
[ lm npNx ]
[ lm npNx ]
[ lm n6o8pnyx u ]
k
}g | e
fg ~
rts | k
ef g j
[ lm npNxN ]
[ lm npNxNu ]
k
z |
ef g ~
rts | k
ef g j
[ l0npNx m N{0{`n ]
[ lm npNxNu ]
rt s
rt s
fg j
[ lm np{yu ]
s
k
fg j
[ lm np{yu ]
Przykady zda z czasownikiem &iNg j [ lm n6o8pn ].
r kNr #s
k(s
j &iNg j d e
s kNr
j
[0m 02n4lm n6o8pn: m u<l>@n0 ] - "on nie jest studentem";
s k(s
wg h
f iNg j
[0m _o`n4lm n6o8pnyx m u<l>@nyxvn0 ] - "ona nie jest studentk "
r kNr #w s
j
k
fg j
[ lm npNxvn: m u<l>@n0 ] - "nie jeste studentem";
r kNr
j
k
fg j
[ lm npNxR m u<l>@n0 ] - "nie jestem studentem";
k
fg j
[ lm np{yu8l>lm uQ@n0 ] - "nie jeste my studentami".
w
e
r #
rt s
2.15.8.7.14.
Czasownik posikowy
[8 [ ] - "by ".
2.15.8.7.14.1. Odmiana perfectum czasownika

Sg.
3 os. m.

T
!
"
UD FHG J "
I
K*
$&' %

] wnosi znaczenie wyr B niajW ce: "doprawdy", "zaiste", "wszakB e", najczCQS ciej jednak nie
tumaczy siC jej na polski.

- =_^0^`1
G
Po partykule Y[Z \ [ ]
] podmiot musi byX
L

[y H` ] -
[8 [ ]. Wzr I. Strona czynna:
Plur.

[y H ]
Dual.
204
[y Hy ]
b
FHG J "
I
K*
YG Z \
[
[]
- =_^0^`1
Podstawy gramatyki arabskiej ( v H )
"by"
3 os. f.
"byli"
[y H`y ] -
"bya"
"byli"
[y N0` ]
[y H`y ] -
"byy"
"byy"
2 os. m.
2 os. f.
"bye "
"byli cie"
"byli cie"

[y N ] - [N N0` ] - [y NN ] -
[y Nv ] -
"bya "
1 os. m., f.
[y NN ] -
"byy cie"
[y N ] -
"byem"
[y NN ] -
"byy cie"
[y N0y ]
"byli my"
[y N0y ]
"byli my"
2.15.8.7.14.2. Odmiana imperfectum czasownika y [8 [ ]. Wzr I. Tryb oznajmuj cy,
strona czynna:
3 os. m.
Sg.

[
]
"b dzie"
. [/0"# & $%1 ]
"b dzie"
. [/0"# & $%1 ]
"b dziesz"
&8
6 .
57
[ /0"#$% %"
- "b dziesz"
9; : < [ ="# & $%1 ]
"b d "

Plur.
&
2.15.8.7.14.3.
$%" ] &
2
- 3 [!"# 1%4%" ] "b d ' "

- .
&
[ /0"#$% $%" ]
"b dziecie"
&
2
] 3 . [ /0"# 1%4%" ] "b dziecie"
&

- [%"# $%1 ] "b dziemy"
B C D FHGI
Schemat imperfectum czasownika ?*> @ A [E
3 os. m.
LK MO N KP
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
3 os. f.
2 os. m.
2 os. f.
1 os. m., f.
Sg.
[QRS*T UVR ] -
"jest", "bW dzie"
LK MO N _ K
[ `0RS*T UVR ] -
"jest", "bW dzie"

LK MO N _ K [`0RS*T UVR ] -
"jeste d ",
"bW dziesz"
egZ f MO N _ K [`0RS*T UV4h ] "jeste d ",
"bW dziesz"
LK Mi;N j k
[ lRS*T UVR ] -
"jestem", "bW d W "
[!"#$%
"b d ' "
Dual.
*) [! "#$% & + %-, ]
(
- "b d ' "
*) . [/0"#$% & + %-, ] (
"b d ' "
*) . [/0"#$% & + %-, ] (
"b dziecie"
*) . [/0"#$% & + %-, ] (
"b dziecie"
[%"# & $%1 ] "b dziemy"
Plur.
X MZ Y MO N KP [Q RS*T UV[U ] "s\ ", "bW d \ "

ba O N KP [QRS*T cV4VR ] "s\ ", "bW d \ "
X MZ Y MO N _ K [`0RS*T UV[U ] "jeste d cie",
"bW dziecie"
ba O N _ K [`0RS*T cV4VR ] "jeste d cie",
"bW dziecie"
LK MO N Z K [VRS*T UVR ] "jeste d my",
"bW dziemy"
]. Wzr I. Tryb J czJ cy.

Dual.
] Z K MO N KP [QRS*T UV*^ ]

"s\ ", "bW d \ "
] Z K MO N _ K [`0RS*T UV*^ ]
"s\ ", "bW d \ "
] Z K MO N _ K [`0RS*T UV*^ ]
"jeste d cie",
"bW dziecie"
] Z K MO N _ K [`0RS*T UV*^ ]
"jeste d cie",
"bW dziecie"
LK MO N Z K [VRS*T UVR ]
"jeste d my",
"bW dziemy"
205
Podstawy gramatyki arabskiej (monqp r s tvu s w xmoy x{z|}s ~0mo} s ~p ~ tvtv )
2.15.8.7.14.4. Schemat imperfectum czasownika

Sg.
* [E H
Plur.
]. Wzr I. Tryb ci ty.

Dual.
[ ]
3 os. m.
[* [ ] [* * ]
[ ]
[* 4 ] [0* * ]
3 os. f.
[ ]
2 os. m.
[0* [ ]
[0* * ]
[0* 4 ]
2 os. f.
g [0* 4 ]
[0* * ]
; [ ]
[4 ]
[4 ]
1 os. m., f.

Czasownik odmienia si wg schematu UW. Szyk zda z czasownikiem [*

zdania z czasownikiem [ v E ]. W czasie tera niejszym czasownik na og si
oznajmuj cym, a jego znaczenie oddaj bezczasownikowe zdania imienne.
2.15.9. Tabela podstawowych form czasownika regularnego (I - XI).
Wzr
Perf.
Act.
Imperf. Perf.
Act.
Pass.
I c.
II
III
I a.
I b.
IV
V
VI
Imperf. Part.
Pass.
Act.
Part.
Pass.
Masdar
(+)
(+)
(+)
;
*[

206
] odpowiada szykowi
nie pojawia w trybie

A.
Mickiewicza

w
Poznaniu

Podstawy gramatyki arabskiej (oq

)
VII

"! #

%
!
&'
$

%
)
!
( (#

& '
$
$

%
!
& +
*
$

& +
*
$
,.-

! "! #
*
VIII

/1
2 0 !#
% ! /1
0 '
$
%
! /12 0 ( #
$
/1
0 '
$
$
% ! /1
0 +
*
$
/1
0 +
*
$
2
,.- /1
! 0 !#
*
IX

3 2 0 !#
4
0 '
(-)
(-)

5 0 +
(-)
,

0 /
7
% ! 0 / '
8
$
%
! 0 / ( #
7
$
0 / '
8
$
$
% ! 0 / +
8
*
$
0 / +
8
*
$
,.- 0 / !

7
*
XI
,.
3 - 2 0 !#
4
,.- 0
'

(-)
(-)
,.
5 - 0 +
(-)
,
!#
2
6 ! 0 !#
*
!#
2
6:9 ! 0 ! #
Oznaczenia: Perf. = Perfectum; Imperf. = Imperfectum; Act. = strona czynna; Pass. = strona bierna; znak (+) =
bardzo du; a liczba mo ; liwych schematw; znak (-) = brak schematu.
207
Podstawy gramatyki arabskiej (<=?> @ A BC A D EF<G E
HI A JK<L M A JN> OJ BPQRBS )
Spis tre ci
T
ALFABET ARABSKI <WU VG EX Y HZI\Y A[ JK<U V= X > ]Y
1.
E[ Y^_Y J
...............................................................................................1
1.1. Litery podstawowe: ...................................................................................................................1

1.1.1.
Arabskie nazwy liter. ............................................................................................................... 2
1.1.2.
Przybli` ona wymowa: ............................................................................................................. 3
1.2. Znaki wokalizacyjne..................................................................................................................4
1.2.1. Znaki samogosek krtkich. ........................................................................................................ 4
1.2.2. Sukun. .......................................................................................................................................... 5
1.2.3. Tanwiny........................................................................................................................................ 5
1.2.4. Szadda......................................................................................................................................... 5
1.2.5. Znaki samogosek dugich. ......................................................................................................... 5
1.2.5.1.
Diakrytyczny alif................................................................................................................... 5
1.2.5.2.
Madda. ................................................................................................................................. 6
1.2.5.3.
Alif maqsura. ........................................................................................................................ 6
1.3. Litery spoza alfabetu.................................................................................................................6
1.3.1. T a ` marbuta. ................................................................................................................................ 6
1.3.2. Hamza.......................................................................................................................................... 6
1.3.2.1.
Ortografia hamzy. ................................................................................................................ 6
1.3.2.1.1. Na poczb tku wyrazu. .......................................................................................................... 6
1.3.2.1.2. Na koc cu wyrazu................................................................................................................ 7
1.3.2.1.3. W d rodku wyrazu................................................................................................................ 7
2.
ZARYS GRAMATYKI J e ZYKA ARABSKIEGO X<WVG EX Y HZI\Y A[ J X<fLfY gM A JKX > O

X J Y B P
Y U QKR
Y BKS U .............................................8
2.1.1. Akcent UHKC[ V@ A Y J [ h ijNjZk imlZnFo ]. ................................................................................................................ 8
2.1.2. Wymowa staranna i potoczna. ................................................................................................... 8
2.2.
Arabskie cz prq ci mowy. ...........................................................................................................10
2.3. Rodzaj gramatyczny. ..............................................................................................................11

2.3.1. Rodzaj m p ski............................................................................................................................. 11
2.3.2. Rodzaj s e t ski. ...........................................................................................................................
11
v
w
2.3.2.1.
Rodzaj s e t ski tworzony przy pomocy formantu -u [ xKiZy oZz ]. ............................................. 11
{ e t ski rodzaj gramatyczny zgodny z rodzajem naturalnym. ......................................... 11
2.3.2.2.
2.3.2.3.
Parzyste cz prq ci ciaa......................................................................................................... 12
2.3.2.4.
Nazwy geograficzne. ......................................................................................................... 12
2.3.2.5.
Nazwy liter.......................................................................................................................... 12
2.3.2.6.
Inne wyrazy s e t skie nie posiadaj | ce charakterystycznej dla
rodzaju s e t skiego formy. ..................................................................................................................... 12
2.3.3. Rzeczowniki posiadaj | ce dwa rodzaje gramatyczne. ............................................................ 12
2.3.4. Schematy rodzaju gramatycznego u przymiotnikw barw i uomnoq ci................................. 13
2.3.5. Rzeczownik i jego atrybut zgodnoqN} co do rodzaju gramatycznego.................................. 14
2.4.
Nieokreq lonoqN} . ......................................................................................................................14
2.5. Okreq lonoqN} . ..........................................................................................................................14

w
2.5.1. Przedimek okreq laj | cy ~ [àl]................................................................................................... 14
2.5.1.1.
Hamza | cz | ca i dziel | ca. ................................................................................................
15
2.5.1.2.
Przedimek okreq laj | cy po przyimku [ r ]........................................................................ 15
2.5.1.3.
Litery soneczne i ksi prs ycowe. ......................................................................................... 15
2.5.2. Okreq lonoqN} nazw wasnych. ................................................................................................... 15
2.5.3. Okreq lonoqN} zaimkw............................................................................................................... 15
2.6. Przypadki gramatyczne. .........................................................................................................15
2.6.1. Przyrostki fleksyjne w pierwszym przypadku gramatycznym. ............................................... 16
2.6.2. Przyrostki fleksyjne w drugim przypadku gramatycznym....................................................... 16
2.6.3. Przyrostki fleksyjne w trzecim przypadku gramatycznym. ..................................................... 16
2.6.4. Alif strzeg| cy. ............................................................................................................................ 17
208
Podstawy gramatyki arabskiej (? F
K N )
2.6.5. Triptota....................................................................................................................................... 17
2.6.6. Diptota........................................................................................................................................ 17
2.6.7. Wyrazy nieodmienne przez przypadki..................................................................................... 17
2.6.8. Funkcje przypadkw gramatycznych....................................................................................... 17
2.6.8.1. Przyimki wymagaj genetiwu. .................................................................................................. 18
2.7. Zdanie imienne a wyra enie atrybutywne................................................................................18
2.7.1. Przykady wyra e atrybutywnych........................................................................................... 18
2.7.2. Przykady zda imiennych........................................................................................................ 18
2.7.2.1.
Zdanie imienne wprowadzane przez przyimek. .............................................................. 19
2.7.2.2.
Zdanie imienne z okre lonym orzecznikiem.................................................................... 19
2.7.2.3.
Zaprzeczenie zdania imiennego....................................................................................... 20

2.8. Zaimki osobowe K
[ f F ]. ....................................................................................20
2.8.1. Inwentarz form zaimkw osobowych
w j zyku
arabskim....................................................... 20

2.8.2. Zaimki osobowe samodzielne [` ZN\ f \N NZ_ ]........................... 21

2.8.3. Zaimki osobowe sufigowane f
[ N\ f FZ NZ_ ].............................. 21
2.9. Zaimki wskazuj ce bli sze......................................................................................................22

2.9.1. W nominatiwie. .......................................................................................................................... 22
2.9.2. Formy przypadkw zaimkw wskazuj cych bli szych w liczbie podwjnej.......................... 22
2.10. Zaimki wskazuj ce dalsze. .....................................................................................................22
2.10.1.
W nominatiwie. ...................................................................................................................... 22
2.10.2.
Formy przypadkw zaimkw wskazuj cych dalszych w liczbie podwjnej. ..................... 23
2.11. Zaimek wzgl dny [ W N ]..................................................................................................23
2.12. Zaimek powracaj cy (
)......................................................................................................23
2.13. Kategoria gramatyczna liczby.

................................................................................................23
2.13.1.
Liczba pojedyncza ( ) ...................................................................................................... 23
2.13.2.
Liczba podwjna [àlmuY$annA]. ................................................................................ 23
2.13.3.
Liczba mnoga [àlj$amcu]............................................................................................. 24
2.13.3.1. Liczba mnoga regularna. .................................................................................................. 24
2.13.3.2. Liczba mnoga amana (pluralis fractus)........................................................................... 25
2.13.3.3. Liczba mnoga supletywna. ............................................................................................... 26
2.13.3.4. Liczba mnoga przymiotnikw barw i uomno ci.............................................................. 26
2.13.4.
Collectiva. .............................................................................................................................. 26
2.13.5.
Liczba gramatyczna atrybutu. .............................................................................................. 26

2.14. Idafa r [ rrf\ K ].......................................................................................................27

2.14.1.
Idafa wa ciwa. ...................................................................................................................... 27
2.14.2.
Idafa formalna (niewa ciwa). ............................................................................................... 30
2.15. Cyfry, liczby i daty...................................................................................................................30
2.15.1.
Cyfry arabskie i cyfry hinduskie............................................................................................ 30
2.15.2.
Zapis dat arabskich. .............................................................................................................. 31
2.15.3.
Liczebniki gwne. ................................................................................................................. 31
2.15.3.1. Liczebnik zero.................................................................................................................... 31
2.15.3.2. Liczebniki w rodzaju m skim............................................................................................ 31
2.15.3.2.1. Liczebnik jeden . .......................................................................................................... 31
2.15.3.2.2. Liczebnik dwa ............................................................................................................. 31
2.15.3.2.3. Liczebniki gwne od 3 do 10 (rodzaj m ski): ................................................................. 31
2.15.3.2.4. Liczebniki od 11 do 19 (rodzaj m ski):............................................................................ 31
2.15.3.3. Liczebniki gwne w rodzaju e skim.............................................................................. 32
2.15.3.3.1. Liczebnik 1 ................................................................................................................. 32
2.15.3.3.2. Liczebnik 2 . ................................................................................................................ 32
2.15.3.3.3. Liczebniki gwne od 3 do 10 (rodzaj e ski):................................................................. 32
2.15.3.3.4. Liczebniki od 11 do 19 (rodzaj e ski):........................................................................... 32
2.15.3.4. Liczebniki 20 .. 90. ............................................................................................................ 33
2.15.3.5. Liczebniki gwne powy ej 100. ....................................................................................... 33
2.15.3.6. Skadnia liczebnikw gwnych ........................................................................................ 34
209
Podstawy gramatyki& 'arabskiej
( &
3 (*

(*),+.-0/
34+. -0/

)
2.15.3.6.1. Liczebniki "! #$ [ % ) 9,:0& ':*) ] i "# #1 [ 2
] ...................................................................... 34
7
2.15.3.6.2. Liczebnik ! 54 # 6 !8 [ 2
] .................................................................................................. 34
2.15.3.6.3. Liczebniki od 3 do 10. .................................................................................................... 34
2.15.3.6.4. Liczebniki od 11 do 99.................................................................................................... 34
2.15.3.6.4.1. Liczebniki powy; ej stu................................................................................................. 35
2.15.3.7. Kolejno<= liczebnikw arabskich...................................................................................... 35
2.15.3.8. Odmiana liczebnikw przez przypadki. ........................................................................... 35
2.15.4.
Liczebniki porz > dkowe.......................................................................................................... 35
2.15.5.
Uamki. ................................................................................................................................... 36
2.15.6.
Przyimki.................................................................................................................................. 37
2.15.6.1. Przyimki posesywne.............................................................................................................
38
3IHKJL& ' -NM M3OPQSRT)
AC
F G
2.15.7.
Zdrobnienia ! ? ?! @B
6 3XW
DEYS & # )06 Z,#W[
1 [- 2
2
]. ......................................................................... 38
V
2.15.8.
Czasownik DU?6 ! 6 # [ 2
]. .................................................................................................... 39
2.15.8.1. Skadnia podmiotu i orzeczenia czasownikowego.......................................................... 40
2.15.8.2. Problem z poj \ ciem bezokolicznika w arabskim............................................................. 40
2.15.8.2.1. Wzory masdarw czasownika regularnego. ..................................................................... 41
2.15.8.3. Imiesw czynny i bierny................................................................................................... 41
2.15.8.3.1. Wzory imiesoww czasownika regularnego. .................................................................. 41
2.15.8.4. Perfectum, imperfectum
i & 'Ifuturum....................................................................................
42
3XW
J_
`Q
^
]).......................................................................................... 42
2.15.8.4.1. Perfectum (][! F# 6 # [ 2
2.15.8.4.1.1. Sufiksy koniugacyjne ............................................................................................... 42
2.15.8.4.1.2. Przykadowa odmiana .............................................................................................. 42
2.15.8.4.1.2.1. a cib gnic cien pod szaddc spgoski tematycznej z sufiksalnd . .............................. 43
fXg h4i kj l
m j o
e [ pqXr
sut0v
w xyTz0{|t ]............................................................................... 43
2.15.8.4.2. Imperfectum e
~ n jo
2.15.8.4.2.1. Tryb oznajmujd cy - Indicativus (}e m [ pq?yy,w q? {|t ])...................................................... 44
2.15.8.4.2.1.1. Afiksy strony czynnej trybu oznajmujd cego dla wzorw tematycznych: I, V, VI, VII, VIII, IX, X, XI,
XII, XIII, XIV, XV, IIQ, IIIQ, IIF................................................................................................ 44
2.15.8.4.2.1.2. Afiksy strony czynnej trybu oznajmujd cego dla wzorw tematycznych: II, III, IV, IQ oraz strony biernej
wszystkich wzorw......................................................................................................................
44
n j o
2.15.8.4.2.2. Tryb d czd cy - Subiunctivus e m
[ pq0w q*t ]. ........................................................ 45
2.15.8.4.2.2.1. Afiksy strony czynnej trybu d czd cego tematw I, V, VI, VII, VIII, IX, X, XI, XII, XIII, XIV, XV, IIQ,
IIIQ, IIF.
45
2.15.8.4.2.2.2. Afiksy strony czynnej trybu d czd cego dla wzorw tematycznych: II, III, IV, IQ oraz strony biernej
wszystkich wzorw......................................................................................................................
45
j n jo
2.15.8.4.2.3. Tryb odcic ty - Jussivus e m m [ pqXrw qsut ]. ................................................................ 45
2.15.8.4.2.3.1. Afiksy strony czynnej trybu odcic tego
tematw regularnych: I, V, VI, VII, VIII, X, IIQ, IIF. ................................................................... 46
2.15.8.4.2.3.2. Afiksy strony czynnej i biernej trybu odcic tego
tematw regularnych: II, III, IV, IQ ............................................................................................. 46
2.15.8.4.2.4. Imperativus czasownika zdrowego. .......................................................................... 46
2.15.8.4.2.4.1. Wzory trybu rozkazujd cego czasownika
regularnego.......................................... 46
j ~ go
2.15.8.4.2.4.1.1. Imperat - wzr I. a. Schemat: m [ p|z {|qXr ]. .................................................. 46
g ~ go
2.15.8.4.2.4.1.1.1. Imperat - wzr I. b. Schemat: m [ p|z {KzKr ]............................................. 47
~ o
2.15.8.4.2.4.1.1.2. Imperat - wzr I. c. Schemat: 4 e m e [ pt? {|tr ]............................................ 47
~
j
2.15.8.4.2.4.1.1.3. Imperat - wzr II. Schemat: [Tq.{{KzKr ]. .............................................. 47
g i ~j
[x{KzKr ]............................................... 47
2.15.8.4.2.4.1.1.4. Imperat - wzr III. Schemat:
g ~m j
2.15.8.4.2.4.1.1.5. Imperat - wzr IV. Schemat:
[ pq {KzKr ]. ............................................ 47
j j
2.15.8.4.2.4.1.1.6. Imperat - wzr V. Schemat: [q?Tq.{{|qXr ]. ......................................... 47
j i j j
2.15.8.4.2.4.1.1.7. Imperat - wzr VI. Schemat:
[q?Kx{|qXr ].......................................... 47
g j m g o
2.15.8.4.2.4.1.1.8. Imperat - wzr VII. Schemat:
[ p|z Tq.{KzKr ]........................................ 47
g j ~ g o
2.15.8.4.2.4.1.1.9. Imperat - wzr VIII. Schemat: m [ p|z q.{KzKr ]. ...................................... 48
j ~ go
2.15.8.4.2.4.1.1.10. Imperat - wzr IX. Schemat: m [ p|z {|qXr4r[q ]. ...................................... 48
g j g o
2.15.8.4.2.4.1.1.11. Imperat - wzr X. Schemat: m m [ p|z
q {KzKr ]...................................... 48
j j j
2.15.8.4.2.5. Tryb emfatyczny (a) - czasownik regularny
[w q4qIq ]. ........................................ 48
j j j
2.15.8.4.2.6. Tryb emfatyczny (b) - czasownik regularny
[w q0qI*q ]......................................... 48
2.15.8.4.3. Futurum.......................................................................................................................... 49
2.15.8.5. Czasownik zdrowy. ........................................................................................................... 49
2.15.8.5.1. Wzr I. ........................................................................................................................... 49
2.15.8.5.1.1. Perfectum. ...............................................................................................................
49
j ~j
2.15.8.5.1.1.1. Strona czynna, temat: [Sw q.{|qXr ]. ..................................................................... 49
~j
2.15.8.5.1.1.2. Strona czynna - temat b: 0 e [Sw q.{|tr ]. ................................................................. 49
210

)
2.15.8.5.1.1.3. Strona czynna - temat c: 0? [S .KK ] ................................................................... 50
2.15.8.5.1.1.4. Strona bierna - temat: [S KK ]. ...................................................................... 50

2.15.8.5.1.2. Imperfectum. ...........................................................................................................
50
2.15.8.5.1.2.1. Imperfectum Tryb oznajmuj cy. Strona czynna. Temat: 0? [ |X ] .................... 50
2.15.8.5.1.2.2. Imperfectum Tryb oznajmuj cy. Strona czynna. Temat: 4? [ | ]..................... 50
2.15.8.5.1.2.3. Imperfectum Tryb oznajmuj cy. Strona czynna. Temat: 0? [ KK ]. ..................... 51
2.15.8.5.1.2.4. Imperfectum Tryb oznajmuj cy. Strona bierna. Temat: 0? [ |X ]..................... 51

2.15.8.5.1.2.5. Samogoski tematyczne. ....................................................................................
51
2.15.8.5.1.2.6. Tryb cz cy - czasownik zdrowy (regularny) [ 4I* ] - "pisa ".

Strona czynna. .........................................................................................................................
52
2.15.8.5.1.2.7. Tryb odci ty - czasownik zdrowy (regularny) [ 4I* ] - "pisa ".

Strona czynna. ......................................................................................................................... 52
2.15.8.5.2. Wzr II........................................................................................................................... 52
2.15.8.5.2.1. Perfectum. ...............................................................................................................
52
2.15.8.5.2.1.1. Strona czynna - temat: ? [I.|X ]................................................................... 52
2.15.8.5.2.1.2. Strona bierna - temat: ? [TKK ]...................................................................... 52

2.15.8.5.2.2. Imperfectum ............................................................................................................
53
2.15.8.5.2.2.1. Imperfectum Tryb oznajmuj cy. Strona czynna. Temat: ? [T.KK ]. ................. 53
2.15.8.5.2.2.2. Imperfectum Tryb oznajmuj cy. Strona bierna. Temat: ? [I.|X ]. ................. 53
2.15.8.5.3. Wzr III.......................................................................................................................... 53
2.15.8.5.3.1. Perfectum ................................................................................................................
53
2.15.8.5.3.1.1. Strona czynna - temat: 0

[K|X ]. ................................................................... 53
2.15.8.5.3.1.2. Strona bierna - temat: 0

[KK ]. .................................................................... 54
2.15.8.5.3.2. Imperfectum ............................................................................................................
54
2.15.8.5.3.2.1. Imperfectum Tryb oznajmuj cy. Strona czynna. Temat: 0

[KKK ]. .................. 54
2.15.8.5.3.2.2. Imperfectum Tryb oznajmuj cy. Strona bierna. Temat: 0

[K|X ].................... 54
2.15.8.5.4. Wzr IV. ........................................................................................................................ 54
2.15.8.5.4.1. Perfectum ................................................................................................................
54
2.15.8.5.4.1.1. Strona czynna - temat: 0? [ |X ]................................................................... 54
2.15.8.5.4.1.2. Strona bierna - temat: ? [ ? KK ]. .................................................................... 55

2.15.8.5.4.2. Imperfectum ............................................................................................................
55
2.15.8.5.4.2.1. Imperfectum Tryb oznajmuj cy. Strona czynna. Temat: 0? [ KK ]. ..................... 55
2.15.8.5.4.2.2. Imperfectum Tryb oznajmuj cy. Strona bierna. Temat: 0? [T|X ]....................... 55
2.15.8.5.5. Wzr V........................................................................................................................... 55
2.15.8.5.5.1. Perfectum ................................................................................................................
55
2.15.8.5.5.1.1. Strona czynna - temat: ? [T.|X ]............................................................... 55
2.15.8.5.5.1.2. Strona bierna - temat: ? [?S KK ]................................................................. 56

2.15.8.5.5.2. Imperfectum ............................................................................................................
56
2.15.8.5.5.2.1. Imperfectum Tryb oznajmuj cy. Strona czynna. Temat ? [|S .|X ]. ............. 56
2.15.8.5.5.2.2. Imperfectum Tryb oznajmuj cy. Strona bierna. Temat ?? [|S .|X ]................ 56
2.15.8.5.6. Wzr VI. ........................................................................................................................ 57
2.15.8.5.6.1. Perfectum ................................................................................................................
57
2.15.8.5.6.1.1. Strona czynna - temat: 0

- [S |X ]. ............................................................. 57
2.15.8.5.6.1.2. Strona bierna - temat: 0

[?KK ]. ................................................................ 57
2.15.8.5.6.2. Imperfectum ............................................................................................................
57
2.15.8.5.6.2.1. Imperfectum Tryb oznajmuj cy. Strona czynna. Temat 0

[S |X ]. .............. 57
2.15.8.5.6.2.2. Imperfectum Tryb oznajmuj cy. Strona bierna. Temat

[|S |X ]. ............... 58
2.15.8.5.7. Wzr VII. ....................................................................................................................... 58
2.15.8.5.7.1. Perfectum ................................................................................................................
58
2.15.8.5.7.1.1. Strona czynna - temat: 0? [ | T.|X ]............................................................... 58
2.15.8.5.7.1.2. Strona bierna - temat: [ ?TKK ]. ............................................................... 58

2.15.8.5.7.2. Imperfectum ............................................................................................................
59
2.15.8.5.7.2.1. Imperfectum Tryb oznajmuj cy. Strona czynna. Temat 0? [S .KK ]. ................. 59
2.15.8.5.7.2.2. Imperfectum Tryb oznajmuj cy. Strona bierna. Temat ? [4S .|X ]................... 59
2.15.8.5.8. Wzr VIII....................................................................................................................... 59
2.15.8.5.8.1. Perfectum ................................................................................................................
60
2.15.8.5.8.1.1. Strona czynna - temat: 0? [ | .|X ]............................................................... 60
2.15.8.5.8.1.2. Strona bierna - temat: [ ?KK ]................................................................. 60

2.15.8.5.8.2. Imperfectum ............................................................................................................
60
2.15.8.5.8.2.1. Imperfectum Tryb oznajmuj cy. Strona czynna. Temat 0? [ .KK ]................... 60
211

)

2.15.8.5.8.2.2. Imperfectum Tryb oznajmuj cy. Strona bierna. Temat ? [ .|X ]. .................. 61
2.15.8.5.9. Wzr IX. ........................................................................................................................ 61
2.15.8.5.9.1. Perfectum ................................................................................................................
61

2.15.8.5.9.1.1. Strona czynna - temat: 0 [ | X4 ], [ | |X X ]...................................... 61
2.15.8.5.9.2. Imperfectum ............................................................................................................
61

2.15.8.5.9.2.1. Imperfectum Tryb oznajmuj cy. Strona czynna. Temat - 0 [ X4 ]; - [ |XXK ].
61

] - "czerwienie ". ........................... 61
2.15.8.5.9.2.2. Tryb odci ty - czasownik IX [ | L
2.15.8.5.10. Wzr X......................................................................................................................... 62
2.15.8.5.10.1. Perfectum...............................................................................................................
62

2.15.8.5.10.1.1. Strona czynna - temat: 0 [ |
|X ].......................................................... 62

2.15.8.5.10.1.2. Strona bierna - temat: [

? KK ]. .......................................................... 62
2.15.8.5.10.2. Imperfectum...........................................................................................................
63

2.15.8.5.10.2.1. Imperfectum Tryb oznajmuj cy. Strona czynna. Temat [
KK ]. ............ 63

2.15.8.5.10.2.2. Imperfectum Tryb oznajmuj cy. Strona bierna. Temat [
|X ]. ............. 63
2.15.8.5.11. Wzory XI-XV............................................................................................................... 63
2.15.8.5.11.1. Perfectum............................................................................................................... 63
2.15.8.5.11.2. Imperfectum........................................................................................................... 63
2.15.8.5.11.2.1. Imperfectum Tryb oznajmuj cy. ...................................................................... 63
2.15.8.5.12. Wzory IQ-IVQ.............................................................................................................. 64
2.15.8.5.12.1. Perfectum............................................................................................................... 64
2.15.8.5.12.2. Imperfectum........................................................................................................... 64
2.15.8.5.13. Wzory IF-IIF. ............................................................................................................... 64
2.15.8.5.13.1. Perfectum............................................................................................................... 64
2.15.8.6. Czasownik geminowany (GEM)....................................................................................... 65
2.15.8.6.1. Perfectum. ...................................................................................................................... 65
2.15.8.6.1.1. Wzr I. .................................................................................................................... 65
2.15.8.6.1.1.1. Wzr I a. ........................................................................................................... 65
2.15.8.6.1.1.1.1. Strona czynna. Temat a: [u ], temat b: [ .
]............................ 65
2.15.8.6.1.1.2. Wzr I b. ...........................................................................................................
65
2.15.8.6.1.1.2.1. Strona czynna. Temat a: 0 [uX4 ], temat b: [uXXK ]. ........................... 65

2.15.8.6.1.1.3. Wzr I c. ...........................................................................................................
65

2.15.8.6.1.1.3.1. Strona czynna. Temat a: [
], temat b: [
]. ............................ 65

2.15.8.6.1.1.4. Strona bierna - temat a: [ ], temat b: [

]..................................... 66
2.15.8.6.1.2. Wzr II. ................................................................................................................... 66
].................................................................. 66
2.15.8.6.1.2.1. Strona czynna - temat: [L .
2.15.8.6.1.2.2. Wzr II. Strona bierna - temat: [_

]...................................................... 66
2.15.8.6.1.3. Wzr III................................................................................................................... 67
2.15.8.6.1.3.1. Wzr III a. Strona czynna - temat a: [_ .
], temat a: [_ .
]. ............. 67
2.15.8.6.1.3.2. Wzr III b. Strona czynna - temat: [
!4 ]............................................... 67

2.15.8.6.1.3.3. Wzr III. Strona bierna - temat: S [_ "

]. .................................................... 67
2.15.8.6.1.4. Wzr IV................................................................................................................... 67
2.15.8.6.1.4.1. Strona czynna - temat a: ? # [ u ], temat b: ?# [ $ ]............................ 67

2.15.8.6.1.4.2. Strona bierna - temat a: # [ ], temat b: # [ $ ]............................... 68

2.15.8.6.1.5. Wzr V. ...................................................................................................................
68
%
2.15.8.6.1.5.1. Wzr V. Strona czynna - temat: [_ .
]. .............................................. 68
2.15.8.6.1.5.2. Strona bierna - temat: [L

]. .............................................................. 68
2.15.8.6.1.6. Wzr VI................................................................................................................... 69
%
%
2.15.8.6.1.6.1. Wzr VI a. Strona czynna - temat a: [& ], temat a: S [| '.
]........ 69
%
2.15.8.6.1.6.2. Wzr VI b. Strona czynna - temat:
( ) [*
* * ]. ........................................... 69

%
2.15.8.6.1.6.3. Strona bierna - temat: S [L "

]. ............................................................... 69
2.15.8.6.1.7. Wzr VII. ................................................................................................................
70
+
2.15.8.6.1.7.1. Strona czynna a. - temat: [ | ,_ .
]........................................................... 70
2.15.8.6.1.7.2. Strona bierna - temat: [ ,L ]. ................................................................ 70

2.15.8.6.1.8. Wzr VIII. ...............................................................................................................
70

2.15.8.6.1.8.1. Strona czynna - temat a: [ | ], temat b: [ |
]. ...................... 70

2.15.8.6.1.8.2. Strona bierna - temat a: # [ ], temat b: # [ ]........................ 71

2.15.8.6.1.9. Wzr X. ...................................................................................................................
71

2.15.8.6.1.9.1. Strona czynna - temat a: [ |
u ], temat b: [ |
$. ].............. 71

2.15.8.6.1.9.2. Strona bierna - temat a: [

], temat b: [
$ ]. .............. 71
212
Podstawy gramatyki arabskiej (-/.10 2 3 45 3 6 78-/9 7 : ;3 <=-/>? 3 <0 @A< 4BAC DE4F )
2.15.8.6.2. Imperfectum ................................................................................................................ 72
2.15.8.6.2.1. Indicativus. .............................................................................................................. 72
2.15.8.6.2.1.1. Wzr I............................................................................................................... 72
2.15.8.6.2.1.1.1. Wzr I a. Strona czynna - temat a: G :=5H IH [ JKLJMM ], temat b: N O=H :=5N IH [ JKM8JM ]............. 72
Q
Q
2.15.8.6.2.1.1.2. Wzr I b. Strona czynna - temat a: G :=P IH [ J RS MM ], temat b: N O=P :N IH [ JRM!S M ] ............... 72
2.15.8.6.2.1.1.3. Wzr I c. Strona czynna - temat a: G 0 U T IH [ JVWXX ], temat b: N Y T 0 UN IH [ J V$XZWX ]......... 72
2.15.8.6.2.1.1.4. Wzr I. Strona bierna - temat a: G 0 UH I T [ WVJXX ], temat b: Y H 0 UN I T [ WV$XZJX ]............. 73
2.15.8.6.2.1.2. Wzr II.............................................................................................................. 73
2.15.8.6.2.1.2.1. Strona czynna - temat: Y [ 0 UH I T [ WVJXX\SX ]......................................................... 73
2.15.8.6.2.1.2.2. Strona bierna - temat: Y ] 0 UH I T [ WVJXXZJX ]. ........................................................ 73
2.15.8.6.2.1.3. Wzr III ............................................................................................................ 73
2.15.8.6.2.1.3.1. Wzr III a. .................................................................................................. 73
2.15.8.6.2.1.3.1.1. Strona czynna - temat a: G Y 6 UH I T [ WV'^XX ], temat b: Y P Y_6 F H T [ WV&^X\SX ]. ............... 73
2.15.8.6.2.1.3.1.2. Strona bierna - temat a: G Y 6 UH I T [ WV'^XX ], temat b: Y H Y_6 F H T [ WV&^XZJX ]................. 74
2.15.8.6.2.1.3.2. Wzr III b...................................................................................................
74
c
2.15.8.6.2.1.3.2.1. Strona czynna - temat: àbP 6 H I T [ Wd ^!eSe ]. ................................................ 74
c
2.15.8.6.2.1.3.2.2. Wzr III b. Strona bierna - temat: àbH 6 H I T [ Wd^!eJe ]................................ 74
2.15.8.6.2.1.4. Wzr IV. ........................................................................................................... 75
2.15.8.6.2.1.4.1. Strona czynna - temat a: G 0 UP I T [ WVfSXX ], temat b: Y P 0 UN I T [ WV$X\SX ]......................... 75
2.15.8.6.2.1.4.2. Wzr IV. Strona bierna - temat a: G 0 UH I T [ WVJXX ], temat b: Y H 0 UN I T [ WV$XZJX ] ......... 75
2.15.8.6.2.1.5. Wzr V. ............................................................................................................ 75
g
2.15.8.6.2.1.5.1. Strona czynna - temat: Y ] 0 UH H IH [ JhJ VfJXXZJX ].................................................... 75
g
2.15.8.6.2.1.5.2. Wzr V. Strona bierna - temat: Y ] 0 UH H I T [ WhiJ VJXXZJX ]. ...................................... 75
2.15.8.6.2.1.6. Wzr VI. ........................................................................................................... 76
2.15.8.6.2.1.6.1. Wzr VI a................................................................................................... 76
g
g
2.15.8.6.2.1.6.1.1. Strona czynna - temat a: G Y 6 UH H IH [ JhJV&^ XX ], temat b: Y H Y_6 UH H IH [ JhJV'^XZJX ]. ..... 76
gU I
gU I
2.15.8.6.2.1.6.1.2. Strona bierna - temat a: G Y 6 H H T [ WhJV&^XX ], temat b: Y H Y_6 H H T [ WhJV'^XZJX ]........ 76
2.15.8.6.2.1.6.2. Wzr VI b................................................................................................... 77
g
2.15.8.6.2.1.6.2.1. Strona czynna - temat: jk7H 6 lH H IH [ JhJ mn^=KLJK ]. ............................................. 77
g
2.15.8.6.2.1.6.2.2. Strona bierna - temat: jo7H 6 lH H I T [ WhJmn^KLJ K ]. .............................................. 77
2.15.8.6.2.1.7. Wzr VII........................................................................................................... 77
2.15.8.6.2.1.7.1. Strona czynna - temat a: G 0 UH 2N IH [ JpVJXX ], temat b: Y P 0 UH 2N IH [ J pVfJX\SX ]................. 77
2.15.8.6.2.1.7.2. Strona bierna - temat a: G 0 UH 2N I T [ WpVJXX ], temat b: Y H 0 UH 2N I T [ WpVJX\JX ].................. 77
2.15.8.6.2.1.8. Wzr VIII.......................................................................................................... 78
g
g
2.15.8.6.2.1.8.1. Strona czynna - temat a: G 0 H UN IH [ JV$hiJXX ], temat b: Y P 0 H UN IH [ JV$hJXqSX ]................... 78
gU I
gU I
2.15.8.6.2.1.8.2. Strona bierna - temat a: G 0 H N T [ WVrhJXX ], temat b: Y H 0 H N T [ WV$hJXZJX ]. .................. 78
2.15.8.6.2.1.9. Wzr X. ............................................................................................................ 78
g
g
2.15.8.6.2.1.9.1. Strona czynna - temat a: G 0 UP H sN IH [ Jth u J VfSXX ], temat b: Y P 0 UN H sN IH [ Jth u J V$X\SX ].......... 78
g
g
2.15.8.6.2.1.9.2. Strona bierna - temat a: G 0 UH H sN I T [ JthiJ VJXX ], temat b: Y H 0 UN H sN I T [ W thJ V$XZJX ].......... 79
2.15.8.6.2.2. Czasownik GEM - Imperfectum - Jussivus. .............................................................. 79
2.15.8.6.2.2.1. Wybrany przykad jussiwu dla tematu: G 0_U T IH [ J VWXX ], temat b: N Y_T 0 UN IH [ J V$XZWX ] wzr I c, strona czynna................................................................................................................. 79
2.15.8.6.2.2.2. Czasownik GEM - Imperativus..............................................................................
79
w
2.15.8.6.2.2.3. Imperat - wzr I a. Schemat: v=;H N P < [ xiS R8yiJnz ]........................................................... 79
w
2.15.8.6.2.2.4. Imperat - wzr I b. Schemat: v;P N P < [ xiS R8y{S{z ]........................................................... 80
w
2.15.8.6.2.2.5. Imperat - wzr I c. Schemat: v;T N T< [ xWR8yiWz ].......................................................... 80
w
2.15.8.6.2.2.5.1. Imperat - wzr II. Schemat: v [;H [R!JZyy{S{z ]. ..................................................... 80
w
2.15.8.6.2.2.5.2. Imperat - wzr III. Schemat: v@E
P 6 H [R^y{S{z ]. .................................................... 80
w
2.15.8.6.2.2.5.3. Imperat - wzr IV. Schemat: v=;P N H| [ xJ R8y{S{z ].................................................... 80
Q}
2.15.8.6.2.2.5.4. Imperat - wzr V. Schemat: v ];H H [hJR!JZyyiJnz ]................................................. 80
Q}
2.15.8.6.2.2.5.5. Imperat - wzr VI. Schemat: v@E
H 6 H H [hJR{^yiJnz ]. ............................................... 81
Q~
2.15.8.6.2.2.5.6. Imperat - wzr VII. Schemat: v=;P H N P < [ xiS pR!JZy{S{z ]. ............................................. 81
gw
2.15.8.6.2.2.5.7. Imperat - wzr VIII. Schemat: v=;P H N P < [ xiS R/hJZy{S{z ].............................................. 81
Qg
2.15.8.6.2.2.5.8. Imperat - wzr X. Schemat: v;P N H N P < [ xiS thJ R8y{S{z ]. ............................................. 81
w
2.15.8.6.2.2.6. Imperat - wzr IV. Schemat: v=;P N H| [ xJ R8y{S{z ]. Wzory imiesoww czasownika GEM... 81
2.15.8.6.2.2.7. Masdary GEM....................................................................................................... 82
2.15.8.7. Czasowniki hamzowe. ...................................................................................................... 82
2.15.8.7.1. Czasownik PH. ............................................................................................................... 83
2.15.8.7.1.1. Perfectum. ............................................................................................................... 83
213
Podstawy gramatyki arabskiej (/1 8/ =/ A A E )
2.15.8.7.1.1.1. PH. Wzr I. Strona czynna - temat: = [ ]. ................................................ 83
2.15.8.7.1.1.2. PH. Wzr I. Strona bierna - temat: = [ f ]. .................................................. 83
2.15.8.7.1.1.3. PH. Wzr II. Strona czynna - temat: [ ]. ............................................ 83
2.15.8.7.1.1.4. PH. Wzr II. Strona bierna - temat: [ 'f ]. .............................................. 83
2.15.8.7.1.1.5. PH. Wzr III. Strona czynna - temat: = [ ]. .............................................. 84
2.15.8.7.1.1.6. PH. Wzr III. Strona bierna - temat: = = [ f ]. .............................................. 84
2.15.8.7.1.1.7. PH. Wzr IV. Strona czynna - temat: = [ = ] .............................................. 84
2.15.8.7.1.1.8. PH. Wzr IV. Strona bierna - temat: = = [ f ]............................................... 84
2.15.8.7.1.1.9. PH. Wzr V. Strona czynna - temat: [iq ]. ....................................... 84
PH. Wzr V. Strona bierna - temat: = [ f ]. ................................................................... 84
PH. Wzr VI. Strona czynna - temat: = [iq ]. .................................................................... 85
PH. Wzr VI. Strona bierna - temat: = == [ f ]. ................................................................... 85

2.15.8.7.1.1.10. PH. Wzr VIII a. Strona czynna - temat: = [ i_ ]. ................................ 85

2.15.8.7.1.1.11. PH. Wzr VIII a. Strona bierna - temat: = [ _ f ]. ................................. 86

2.15.8.7.1.1.12. PH. Wzr VIII b. Strona czynna - temat: [ i_ ]................................... 86
n
2.15.8.7.1.1.13. PH. Wzr VIII b. Strona bierna - temat: [ _ L ]. ................................... 86

2.15.8.7.1.1.14. PH. Wzr X. Strona czynna - temat: = [ i q ]. ................................... 87

2.15.8.7.1.1.15. PH. Wzr X. Strona bierna - temat: = = [ f ]. .................................... 87
2.15.8.7.1.2. Czasownik PH - Imperfectum - Indicativus............................................................... 87
Wzr I. Strona czynna.................................................................................................................. 87
2.15.8.7.1.2.1. PH. Wzr I. Strona czynna - temat: [ q ]. ............................................... 87

2.15.8.7.1.2.2. PH. Wzr I. Strona bierna - temat: = = [ f ]................................................. 88
2.15.8.7.1.2.3. PH. Wzr II. Strona czynna - temat: = [ 'f ].......................................... 88
2.15.8.7.1.2.4. PH. Wzr II. Strona bierna - temat: = [ ' ]. ......................................... 88
2.15.8.7.1.2.5. PH. Wzr III. Strona czynna - temat: = = [ f ]. .......................................... 88
2.15.8.7.1.2.6. PH. Wzr III. Strona bierna - temat: = = [ ]. ........................................... 89
2.15.8.7.1.2.7. PH. Wzr IV. Strona czynna - temat: = = [ f ].............................................. 89
2.15.8.7.1.2.8. PH. Wzr IV. Strona bierna - temat: = = [ ]. ............................................. 89
2.15.8.7.1.2.9. PH. Wzr V. Strona czynna - temat: [ q' ]. .................................... 89
2.15.8.7.1.2.10. PH. Wzr V. Strona bierna - temat: [ iq ]..................................... 90
2.15.8.7.1.2.11. PH. Wzr VI. Strona czynna - temat: = [ q = ]...................................... 90
2.15.8.7.1.2.12. PH. Wzr VI. Strona bierna - temat: = [ q ]. ...................................... 90
2.15.8.7.1.2.13. PH. Wzr VIII a. Strona czynna - temat: = [ q_f ]. .................................. 91

2.15.8.7.1.2.14. PH. Wzr VIII a. Strona bierna - temat: = = [ _ ]................................... 91

2.15.8.7.1.2.15. PH. Wzr VIII b. Strona czynna - temat: [ L ]..................................... 91

2.15.8.7.1.2.16. PH. Wzr VIII b. Strona bierna - temat: [ _ ]. .................................... 91
2.15.8.7.1.2.17. PH. Wzr X. Strona czynna - temat: = [ / q f ]...................................... 92
2.15.8.7.1.2.18. PH. Wzr X. Strona bierna - temat: = [ q ]....................................... 92

2.15.8.7.1.3. Czasownik PH. Imperativus. ....................................................................................
92
2.15.8.7.1.3.1. PH. Imperat - wzr I. b. Schemat: [ 8i ]. ................................................. 92

2.15.8.7.1.3.2. PH. Imperat - wzr I. c. Schemat: [ i ]......................................................... 93
2.15.8.7.1.3.3. PH. Imperat - wzr II. Schemat: [!Z{{ ]...................................................... 93
2.15.8.7.1.3.4. PH. Imperat - wzr III. Schemat: E

[{{ ]. .................................................... 93
2.15.8.7.1.3.5. PH. Imperat - wzr IV. Schemat: [ 8{{ ].................................................... 93
2.15.8.7.1.3.6. PH. Imperat - wzr V. Schemat: [ !Zin ]................................................ 93
2.15.8.7.1.3.7. Imperat - wzr VI. Schemat: E

[{in ]. ...................................................... 93

2.15.8.7.1.3.8. Imperat - wzr VIII. Schemat: = [ i /Zin ].................................................... 93

2.15.8.7.1.3.9. Imperat - wzr X. Schemat: [ i 8{{ ]..................................................... 94
2.15.8.7.1.4. Wzory imiesoww czasownika PH.......................................................................... 94
2.15.8.7.1.5. Masdary PH. ............................................................................................................ 94
2.15.8.7.2. Czasownik MH............................................................................................................... 94
2.15.8.7.2.1. Perfectum. ............................................................................................................... 94
2.15.8.7.2.1.1. MH. Wzr I. Strona czynna a. - temat: [ qn ]............................................. 94
2.15.8.7.2.1.2. MH. Wzr I. Strona czynna b. - temat: [ qi ]............................................. 95

2.15.8.7.2.1.3. MH. Wzr I. Strona czynna c. - temat: & [= q ]............................................ 95
2.15.8.7.2.1.4. MH. Wzr I. Strona bierna - temat: [ i{ ]. ................................................. 95

2.15.8.7.2.1.5. MH. Wzr II. Strona czynna - temat: [ qin ]. ............................................ 95
2.15.8.7.2.1.6. MH. Wzr II. Strona bierna - temat: [ ii{ ]. .............................................. 96

214
Podstawy gramatyki arabskiej (/1 8/ =/ A A E )
2.15.8.7.2.1.7. MH. Wzr III. Strona czynna - temat: [ En ]............................................. 96
2.15.8.7.2.1.8. MH. Wzr III. Strona bierna - temat: = [ \i{ ]. ............................................. 96

2.15.8.7.2.1.9. MH. Wzr IV. Strona czynna - temat: = [ !n ]. .......................................... 96
2.15.8.7.2.1.10. MH. Wzr IV. Strona bierna - temat: [ i{ ]............................................. 97
2.15.8.7.2.1.11. MH. Wzr V. Strona czynna - temat: [ qin ]. ...................................... 97

2.15.8.7.2.1.12. MH. Wzr V. Strona bierna - temat: [ 8ii{ ]. ........................................ 97
2.15.8.7.2.1.13. MH. Wzr VI. Strona czynna - temat: [ En ]. ..................................... 97

2.15.8.7.2.1.14. MH. Wzr VI. Strona bierna - temat: = [ \i{ ]. ....................................... 98
2.15.8.7.2.1.15. MH. Wzr VII. Strona czynna a. - temat: [ i n qn ]. ............................... 98

2.15.8.7.2.1.16. MH. Wzr VII. Strona bierna - temat: [ n i{ ]. .................................... 98
2.15.8.7.2.1.17. MH. Wzr VIII. Strona czynna - temat: = [ i qn ]. .................................. 99
2.15.8.7.2.1.18. MH. Wzr VIII. Strona bierna - temat: [ i{ ]..................................... 99
2.15.8.7.2.1.19. MH. Wzr X. Strona czynna - temat: [ i !n ].................................... 99

2.15.8.7.2.1.20. MH. Wzr X. Strona bierna - temat: [ !i{ ]................................... 100
2.15.8.7.2.2. Imperfectum. ......................................................................................................... 100
2.15.8.7.2.2.1. Indicativus....................................................................................................... 100
2.15.8.7.2.2.1.1. MH. Wzr I a. Strona czynna - temat: = [ !n ]. ................................... 100
2.15.8.7.2.2.1.2. MH. Wzr I b. Strona czynna - temat: ' [ ]. .................................. 100
2.15.8.7.2.2.1.3. MH. Wzr I. Strona bierna - temat: = [ !n ]. ....................................... 100
2.15.8.7.2.2.1.4. MH. Wzr II. Strona czynna - temat: [ 8qii{ ]................................... 101
2.15.8.7.2.2.1.5. MH. Wzr II. Strona bierna - temat: [ 8qin ]. .................................. 101
2.15.8.7.2.2.1.6. MH. Wzr III. Strona czynna - temat: = [ iEi{ ]. ................................. 101
2.15.8.7.2.2.1.7. MH. Wzr III. Strona bierna - temat: = [ iEn ]. ................................. 101
2.15.8.7.2.2.1.8. MH. Wzr IV. Strona czynna - temat: [ !i{ ]..................................... 102
2.15.8.7.2.2.1.9. MH. Wzr IV. Strona bierna - temat: [ !n ]. .................................... 102
2.15.8.7.2.2.1.10. MH. Wzr V. Strona czynna - temat: [ 8qin ]. .......................... 102
2.15.8.7.2.2.1.11. MH. Wzr V. Strona bierna - temat: [ 8qin ]............................. 102
2.15.8.7.2.2.1.12. MH. Wzr VI. Strona czynna - temat: [ iEn ]........................... 103
2.15.8.7.2.2.1.13. MH. Wzr VI. Strona bierna - temat: [ {En ]. ........................... 103
2.15.8.7.2.2.1.14. MH. Wzr VII. Strona czynna - temat: [ n8qi{ ]............................. 103
2.15.8.7.2.2.1.15. MH. Wzr VII. Strona bierna - temat: [ n8qn ]. ............................ 104
2.15.8.7.2.2.1.16. MH. Wzr VIII. Strona czynna - temat: [ qi{ ]. ........................... 104

2.15.8.7.2.2.1.17. MH. Wzr VIII. Strona bierna - temat: = [ qn ]............................. 104

2.15.8.7.2.2.1.18. MH. Wzr X. Strona czynna - temat: [ !i{ ]. ........................... 104
2.15.8.7.2.2.1.19. MH. Wzr X. Strona bierna - temat: [ !n ]. ............................ 105

2.15.8.7.2.2.2. Czasownik MH - Imperativus. ......................................................................... 105
2.15.8.7.2.2.2.1.1. Wzory trybu rozkazuj cego czasownika MH. Imperat - wzr I. a. Schemat: [ i 8in ].
105
2.15.8.7.2.2.2.1.2. MH. Imperat - wzr I. b. Schemat: [ 8i ].................................. 105
2.15.8.7.2.2.2.1.3. MH. Imperat - wzr II. Schemat: [!Z{{ ]. .................................... 105
2.15.8.7.2.2.2.1.4. MH. Imperat - wzr III. Schemat: =E

[{{{ ]..................................... 105
2.15.8.7.2.2.2.1.5. MH. Imperat - wzr IV. Schemat: = [ 8{{ ]. .................................. 106
2.15.8.7.2.2.2.1.6. MH. Imperat - wzr V. Schemat: [!Zin ]. ............................... 106
2.15.8.7.2.2.2.1.7. MH. Imperat - wzr VI. Schemat: E

[i {in ]................................ 106
2.15.8.7.2.2.2.1.8. MH. Imperat - wzr VII. Schemat: = [ i !Z{{ ].............................. 106
2.15.8.7.2.2.2.1.9. MH. Imperat - wzr VIII. Schemat: = [ i /Z{{ ]. ............................ 106
2.15.8.7.2.2.2.1.10. MH. Imperat - wzr X. Schemat: [ i 8{{ ]............................ 106

2.15.8.7.2.3. Wzory imiesoww czasownika MH....................................................................... 106
2.15.8.7.2.4. Masdary MH.......................................................................................................... 107
2.15.8.7.3. Czasownik UH ............................................................................................................. 107
2.15.8.7.3.1. Perfectum. ............................................................................................................. 107
2.15.8.7.3.1.1. UH. Wzr I. Strona czynna a. - temat: [ 8q ]............................................. 107

2.15.8.7.3.1.2. UH. Wzr I. Strona czynna b. - temat: [ i ]. ......................................... 107
2.15.8.7.3.1.3. UH. Wzr I. Strona czynna c. - temat: = [
8 ]........................................... 108
2.15.8.7.3.1.4. UH. Wzr I. Strona bierna - temat: Z [ ! ]. ............................................... 108
2.15.8.7.3.1.5. UH. Wzr II. Strona czynna - temat: [ !q ].............................................. 108
2.15.8.7.3.1.6. UH. Wzr II. Strona bierna - temat: [ ! ]. ............................................. 108
2.15.8.7.3.1.7. UH. Wzr III. Strona czynna - temat: [ 8q ]. ............................................ 109
215
Podstawy gramatyki arabskiej ( !"#$ !% &'! (') *+, )
2.15.8.7.3.1.8. UH. Wzr III. Strona bierna - temat: -/. 0"( 1 [ 2435 6 7982 ]. .......................................... 109
2.15.8.7.3.1.9. UH. Wzr IV. Strona czynna - temat: : ; =(< ;: [ 2 5 >%379>?2 ]. .......................................... 109
2.15.8.7.3.1.10. UH. Wzr IV. Strona bierna - temat: -/. =(< 1: [ 2 5 @37982 ].......................................... 109
BC
2.15.8.7.3.1.11. UH. Wzr V. Strona czynna - temat: : A =; ; [D>%35 >7 7>?2 ]. ...................................... 110
BC
2.15.8.7.3.1.12. UH. Wzr V. Strona bierna - temat: -FE 1 1 [D@35 @7 7982 ]........................................ 110
BC
2.15.8.7.3.1.13. UH. Wzr VI. Strona czynna - temat: : ; 0 ; ; [DG>%35 HG7>?2 ]....................................... 110
BC
2.15.8.7.3.1.14. UH. Wzr VI. Strona bierna - temat: -/. 0"1 1 [D@I2435 6 7982 ]..................................... 111
BJ
2.15.8.7.3.1.15. UH. Wzr VII. Strona czynna a. - temat: : ; =; < . ! [ 2G8 K+35 >7>?2 ]. ............................... 111
BJ
2.15.8.7.3.1.16. UH. Wzr VII. Strona bierna - temat: -/. 1 < 1! [ 2@K+35 @7982 ]. .................................. 111
L
2.15.8.7.3.1.17. UH. Wzr VIII. Strona czynna - temat: : ; =; (< . ! [ 2G8 3D 5 >7>?2 ]. .................................. 111
L
2.15.8.7.3.1.18. UH. Wzr VIII. Strona bierna - temat: -/. 1 (< 1: [ 2@3D 5 @7982 ]................................... 112
BLM
2.15.8.7.3.1.19. UH. Wzr X. Strona czynna - temat: : ; =< ; < . ! [ 2G8ND 5 >%37>?2 ]. .................................. 112
BL
2.15.8.7.3.1.20. UH. Wzr X. Strona bierna - temat: -/. =< 1 M< 1! [ 2@ ND 5 @37982 ]. .................................. 112
2.15.8.7.3.2. Czasownik UH Imperfectum ............................................................................... 113
2.15.8.7.3.2.1. Indicativus.......................................................................................................
113
B
2.15.8.7.3.2.1.1. UH. Wzr I. Strona czynna - temat a: : ; "< O; [ >%37>?2 ]. ..................................... 113
Q
2.15.8.7.3.2.1.2. UH. Wzr I. Strona czynna - temat b: P"1 < O; [ >SRT@I2 ]. .................................... 113
B
2.15.8.7.3.2.1.3. UH. Wzr I. Strona bierna - temat: : ; =< O 1 [ @37>?2 ]. ......................................... 113
B
2.15.8.7.3.2.1.4. UH. Wzr II. Strona czynna - temat: -FE "; O 1 [ @3U>7 7982 ]. .................................. 114
B
2.15.8.7.3.2.1.5. UH. Wzr II. Strona bierna - temat: : A =; O 1 [ @3U>747>?2 ]. .................................... 114
B
2.15.8.7.3.2.1.6. UH. Wzr III. Strona czynna - temat: -/. 0 ; O 1 [ @3SHG7982 ]................................... 114
B
2.15.8.7.3.2.1.7. UH. Wzr III. Strona bierna - temat: : ; 0 ; O 1 [ @3SH79>?2 ]. .................................... 114
B
2.15.8.7.3.2.1.8. UH. Wzr IV. Strona czynna - temat: -/. =< O 1 [ @37982 ]. .................................... 115
B
2.15.8.7.3.2.1.9. UH. Wzr IV. Strona bierna - temat: : ; =< O 1 [ @37>?2 ]. ...................................... 115
BL
2.15.8.7.3.2.1.10. UH. Wzr V. Strona czynna - temat: : A =; ; O; [ >DG>%3U>7 7>?2 ].............................. 115
BL
2.15.8.7.3.2.1.11. UH. Wzr V. Strona bierna - temat: : A =; ; O 1 [ @=D>%3U>7 7>?2 ]............................... 116
BL
2.15.8.7.3.2.1.12. UH. Wzr VI. Strona czynna - temat: : ; 0= ; ; O; [ >D>%3 H7>?2 ]. ............................ 116
BL
2.15.8.7.3.2.1.13. UH. Wzr VI. Strona bierna - temat: : ; 0 ; ; O 1 [ @=DG>%3SH79>?2 ]............................... 116
B
2.15.8.7.3.2.1.14. UH. Wzr VII. Strona czynna - temat: -/. =; < O; [ > KV3U>7982 ]............................. 117
B
2.15.8.7.3.2.1.15. UH. Wzr VII. Strona bierna - temat: : ; =; < O 1 [ @K+3U>79>?2 ]. .............................. 117
LB
2.15.8.7.3.2.1.16. UH. Wzr VIII. Strona czynna - temat: -/. =; < O; [ >3D>7982 ]. ........................... 117
LB
2.15.8.7.3.2.1.17. UH. Wzr VIII. Strona bierna - temat: : ; =; < O 1 [ @3DG>7>?2 ]............................... 118
BLW
2.15.8.7.3.2.1.18. UH. Wzr X. Strona czynna - temat: -/. =< ; < O; [ >SND 5 >37982 ]............................. 118
BL
2.15.8.7.3.2.1.19. UH. Wzr X. Strona bierna - temat: : ; =< ; W< O 1 [ @ ND 5 >%37>?2 ]............................... 118
2.15.8.7.3.3. Czasownik UH - Imperativus..................................................................................
119
Y
2.15.8.7.3.3.1. UH. Imperat - wzr I. Schemat: X"; < . ! [ 2G8 Z[G>]\ ].................................................... 119
Y
2.15.8.7.3.3.2. UH. Imperat - wzr II. Schemat: X E; [Z9>/[[^8^\ ]. .................................................. 119
Y
2.15.8.7.3.3.3. UH. Imperat - wzr III. Schemat: X=&+
. ; [Z HF[^8^\ ]................................................... 119
Y
2.15.8.7.3.3.4. UH. Imperat - wzr IV. Schemat: X". < ;: [ 2> Z[^8^\ ]. ................................................ 119
_C
2.15.8.7.3.3.5. UH. Imperat - wzr V. Schemat: X A; ; [D>Z9>/[[G>]\ ]. ............................................. 119
_C
2.15.8.7.3.3.6. UH. Imperat - wzr VI. Schemat: X=&+
; ; ; [D>Z^HF[G>]\ ].............................................. 119
_J
2.15.8.7.3.3.7. UH. Imperat - wzr VII. Schemat: X". ; < . ! [ 2G8 K%Z9>/[^8^\ ]. .......................................... 120
LY
2.15.8.7.3.3.8. UH. Imperat - wzr VIII. Schemat: X". ; < . ! [ 2G8 ZD>/[^8^\ ]. .......................................... 120
_L
2.15.8.7.3.3.9. UH. Imperat - wzr X. Schemat: X=. < ; M< . ! [ 2G8ND> Z[^8^\ ]. .......................................... 120
2.15.8.7.3.4. Wzory imiesoww czasownika UH. ...................................................................... 120
2.15.8.7.3.5. Wzory masdarw czasownika UH. ......................................................................... 120
2.15.8.7.4. Czasownik PW. ............................................................................................................ 121
2.15.8.7.4.1. Czasownik PW - Perfectum....................................................................................
121
Y
2.15.8.7.4.1.1. PW. Wzr I. Strona czynna (a) - schemat: X=; ; [Z`5 >/[G>]\ ]...................................... 121
Y
2.15.8.7.4.1.2. PW. Wzr I. Strona bierna - schemat: X=. 1 [Z`5 @U[^8^\ ]. ............................................ 121
Y
2.15.8.7.4.1.3. PW. Wzr II. Strona czynna - schemat: X A; [Z`5 >/[[G>]\ ]. ....................................... 122
Y
2.15.8.7.4.1.4. PW. Wzr II. Strona bierna - schemat: X E 1 [Z`5 @U[[^8^\ ]. ......................................... 122
Y
2.15.8.7.4.1.5. PW. Wzr III. Strona czynna - schemat: X=&+
; ; [Z`5 HF[G>]\ ]........................................ 122
Y
2.15.8.7.4.1.6. PW. Wzr III. Strona bierna - schemat: X=&+
. "1 [Z6a[^8^\ ]......................................... 122
Y
2.15.8.7.4.1.7. PW. Wzr IV. Strona czynna - schemat: X=; < ;: [ 2> Z[G>]\ ]. ..................................... 123
Y
2.15.8.7.4.1.8. PW. Wzr IV. Strona bierna - schemat: X=. < 1: [ 2@Z[^8^\ ]. ....................................... 123
_C
2.15.8.7.4.1.9. PW. Wzr V. Strona czynna - schemat: X A; ; [D> ZS>/[[G>]\ ].................................... 123
_C
2.15.8.7.4.1.10. PW. Wzr V. Strona bierna - schemat: XE 1 1 [D@Z`5 @U[[^8^\ ]. ................................... 124
216
Podstawy gramatyki arabskiej (bcd e f gh f i jbk jl mf n"bop f n%d q'n gr's x t+gu )
y
2.15.8.7.4.1.11. PW. Wzr VI. Strona czynna - schemat: v=q+
w i w w [z{ | }F~G{] ].................................. 124
xy
2.15.8.7.4.1.12. PW. Wzr VI Strona bierna - schemat: v=q+
g" [z|` a~^^ ]. .................................. 124

2.15.8.7.4.1.13. PW. Wzr VIII. Strona czynna - schemat: v=mw w n [ G |z {/~G{] ]. ............................. 124

2.15.8.7.4.1.14. PW. Wzr VIII. Strona bierna - schemat: v=m [ |z U~^^ ]................................ 125
x
2.15.8.7.4.1.15. PW. Wzr X. Strona czynna - schemat: v=mw w n [ Gz { |~G{] ]. ............................. 125
x
2.15.8.7.4.1.16. PW. Wzr X. Strona bierna - schemat: v"m [ z |~^^ ]................................ 125
2.15.8.7.4.2. Czasownik PW Imperfectum. .............................................................................. 126
2.15.8.7.4.2.1. Indicativus.......................................................................................................
126
x
2.15.8.7.4.2.1.1. PW. Wzr I a. Strona czynna - schemat: v"mw w [ { |~G{] ]. ................................ 126
x
2.15.8.7.4.2.1.2. PW. Wzr I b. Strona czynna - schemat: v"mw w [ { |~G{] ]................................. 126
x
2.15.8.7.4.2.1.3. PW. Wzr I c. Strona czynna - schemat: v"m w [ { |~^^ ].................................. 126
x
2.15.8.7.4.2.1.4. PW. Wzr I d. Strona czynna - schemat: v=m w [ { |~G% ]. ................................ 127
x
2.15.8.7.4.2.1.5. PW. Wzr I. Strona bierna - schemat: v"mw [ |~G{] ]. .................................... 127
x
2.15.8.7.4.2.1.6. PW. Wzr II. Strona czynna - schemat: vmw [ |9{/~~^^ ]. .............................. 127
x
2.15.8.7.4.2.1.7. PW. Wzr II. Strona bierna - schemat: vmw [ |9{/~~G{] ]. ............................... 127
x
2.15.8.7.4.2.1.8. PW. Wzr III. Strona czynna - schemat: v"q+
i w [ |^}F~^^ ]............................... 128
x
2.15.8.7.4.2.1.9. PW. Wzr III. Strona bierna - schemat: v"q+
w i w [ |^}F~G{] ]................................ 128
x
2.15.8.7.4.2.1.10. PW. Wzr IV. Strona czynna - schemat: v"m [ |~^^ ]................................ 128
x
2.15.8.7.4.2.1.11. PW. Wzr IV. Strona bierna - schemat: v=mw [ |~G{] ]. ............................... 128
x
2.15.8.7.4.2.1.12. PW. Wzr V. Strona czynna - schemat: v mw w w [ {=z{ |9{/~~G{] ]. ....................... 129
x
2.15.8.7.4.2.1.13. PW. Wzr V. Strona bierna - schemat: vmw w [ =z{ |S{/~~G{] ].......................... 129
x
2.15.8.7.4.2.1.14. PW. Wzr VI. Strona czynna - schemat: v=q+
w i w w w [ {=z{ |^}F~G{] ]........................ 129
x
2.15.8.7.4.2.1.15. PW. Wzr VI. Strona bierna - schemat: v mw w [ =z{|9{/~~G{] ]. ....................... 130
x
2.15.8.7.4.2.1.16. PW. Wzr VIII. Strona czynna - schemat: v"m w w [ { |z{/~^^ ]. ........................ 130
x
2.15.8.7.4.2.1.17. PW. Wzr VIII. Strona bierna - schemat: v"mw w [ |z{/~G{] ].......................... 130
x
2.15.8.7.4.2.1.18. PW. Wzr X. Strona czynna - schemat: v=m w w [ {Sz{|~^^ ]. ........................ 130
x
2.15.8.7.4.2.1.19. PW. Wzr X. Strona bierna - schemat: v"mw [ z|~G{] ]. ......................... 131
2.15.8.7.4.2.2. Wzory trybu rozkazuj cego czasownika PW.
................................................... 131
w [ {Î{ ] - "ba si ". 131

2.15.8.7.4.2.2.1. PW. Imperat - wzr I. a. Schemat: v=mw n [ G |~G{] ]. Czasownik w v=tV
2.15.8.7.4.2.2.2. PW. Imperat - wzr I. b. Schemat: v=m n [ |~G% ]......................................... 131

2.15.8.7.4.2.2.3. PW. Imperat - wzr I. c. Schemat: v=qw [ ~G{] ]. .............................................. 131
2.15.8.7.4.2.2.4. Czasownik PW. Imperat - wzr I. d. Schemat: v=q [ ~^^ ].............................. 132
2.15.8.7.4.3. Wzory imiesoww PW. Schematy wsplne dla wszystkich rdzeni. ........................ 132
2.15.8.7.4.4. Masdary PW. ......................................................................................................... 132
2.15.8.7.5. Czasownik PY. ............................................................................................................. 132
2.15.8.7.5.1. Perfectum. .............................................................................................................
133
2.15.8.7.5.1.1. Wzr I. Strona czynna - schemat: v=m w [|` {/~^^ ]. .................................................. 133
2.15.8.7.5.1.2. PY. Wzr I. Strona bierna - schemat: v=m [|` U~^^ ].............................................. 133
2.15.8.7.5.1.3. PY. Wzr II. Strona czynna - schemat: v mw [|` {/~~G{] ]. ........................................ 133
2.15.8.7.5.1.4. PY. Wzr II. Strona bierna - schemat: v m [|` U~~^^ ]. .......................................... 133
2.15.8.7.5.1.5. PY. Wzr III. Strona czynna - schemat: v=q+

w i w [|` }F~G{] ]......................................... 134
2.15.8.7.5.1.6. PY. Wzr III. Strona bierna - schemat: v=q+

g" [|` a~^^ ].......................................... 134
2.15.8.7.5.1.7. PY. Wzr IV Strona czynna - schemat: v"mw w [ { |~G{] ]........................................ 134
2.15.8.7.5.1.8. PY. Wzr IV Strona bierna - schemat: v"m [ |~^^ ].......................................... 134
xy
2.15.8.7.5.1.9. PY. Wzr V. Strona czynna - schemat: v mw w [z{|` {/~~G{] ]..................................... 135
xy
2.15.8.7.5.1.10. PY. Wzr V Strona bierna - schemat: v m [z|` U~~^^ ]...................................... 135
xy
2.15.8.7.5.1.11. PY. Wzr VI. Strona czynna - schemat: v=q+
w i w w [zG{ |` }F~G{] ]. ................................. 135
xy
2.15.8.7.5.1.12. PY. Wzr VI. Strona bierna - schemat: v=q+
g" [z|` a~^^ ]. .................................. 136

2.15.8.7.5.1.13. PY. Wzr VIII. Strona czynna - schemat: v"mw w n [ G |z {/~G{] ]. .............................. 136

2.15.8.7.5.1.14. PY. Wzr VIII. Strona bierna - schemat: v"m [ |z U~^^ ]. ............................... 136
x
2.15.8.7.5.1.15. PY. Wzr X. Strona czynna - schemat: v=mw w n [ Gz {|~G{] ]. .............................. 136
x
2.15.8.7.5.1.16. PY. Wzr X. Strona bierna - schemat: v=m w n [ z |~^^ ]................................. 137
2.15.8.7.5.2. Imperfectum. ......................................................................................................... 137
2.15.8.7.5.2.1. Indicativus.......................................................................................................
137
x
2.15.8.7.5.2.1.1. PY. Wzr I. Strona czynna - schemat: v"mw w [ { |~G{] ]..................................... 137
x
2.15.8.7.5.2.1.2. PY. Wzr I. Strona bierna - schemat: v"mw [ |~G{] ]...................................... 137
x
2.15.8.7.5.2.1.3. PY. Wzr Wzr II. Strona czynna - schemat: vmw [ |9{/~~^^ ]....................... 138
x
2.15.8.7.5.2.1.4. PY. Wzr II. Strona bierna - schemat: vmw [ |9{/~~G{] ]................................. 138
217
Podstawy gramatyki arabskiej ( " % ' ' + )
2.15.8.7.5.2.1.5. PY. Wzr III. Strona czynna - schemat: "+
[ ^F^^ ]................................ 138

2.15.8.7.5.2.1.6. PY. Wzr III. Strona bierna - schemat: "+
[ ^FG] ]. ............................... 138

2.15.8.7.5.2.1.7. PY. Wzr Wzr IV. Strona czynna - schemat: " [ ^^ ]. ........................ 139

2.15.8.7.5.2.1.8. PY. Wzr IV. Strona bierna - schemat: " [ G] ]. .................................. 139
2.15.8.7.5.2.1.9. PY. Wzr V. Strona czynna - schemat: [ = 9/G] ]. .......................... 139
2.15.8.7.5.2.1.10. PY. Wzr V. Strona bierna - schemat: [ =G 9/G] ]. ......................... 139
2.15.8.7.5.2.1.11. PY. Wzr Wzr VIII. Strona czynna - schemat: " [ G/^^ ]................. 140

2.15.8.7.5.2.1.12. PY. Wzr VIII. Strona bierna - schemat: " [ /G] ]........................... 140
2.15.8.7.5.2.1.13. PY. Wzr X. Strona czynna - schemat: = [ SG ^^ ]. ......................... 140

2.15.8.7.5.2.1.14. PY. Wzr X. Strona bierna - schemat: = [ G] ]........................... 141
2.15.8.7.5.2.2. Wzory trybu rozkazuj cego czasownika PY. .................................................... 141
2.15.8.7.5.3. Wzory imiesoww czasownika PY. Schematy wsplne dla wszystkich rdzeni........ 141
2.15.8.7.5.4. Masdary PY. .......................................................................................................... 142
2.15.8.7.6. Czasownik MW. ........................................................................................................... 142
2.15.8.7.7. Perfectum. ................................................................................................................
142
2.15.8.7.7.1.1. MW. Wzr I a. Strona czynna - schemat: = [` /G] ]. Czasownik [ I ] - "powiedzie ". (Rdze :
).
142

2.15.8.7.7.1.2. MW. Wzr I b. Strona czynna - schemat: = [` /^^ ]. Czasownik [= " ] - "spa " ( . 142
2.15.8.7.7.1.3. MW. Wzr I. Strona bierna - schemat: = [9U^^ ]. Czasownik [ I ] - "byo powiedziane" ( .
143
2.15.8.7.7.1.4. MW. Wzr II. Strona czynna - schemat: [` /G] ] ( . .............................. 143
2.15.8.7.7.1.5. MW. Wzr II. Strona bierna - schemat: [` U^^ ] ( . ................................ 143
[` FG] ] ( . ............................. 143

2.15.8.7.7.1.6. MW. Wzr III. Strona czynna - schemat: =+
2.15.8.7.7.1.7. MW. Wzr III. Strona bierna - schemat: =+

[` a^^ ] ( . .............................. 144
2.15.8.7.7.1.8. MW. Wzr IV. Strona czynna - schemat: = [ G] ] ( ............................. 144
2.15.8.7.7.1.9. MW. Wzr IV. Strona bierna - schemat: = [ ^^ ] ( ............................... 144
2.15.8.7.7.1.10. MW. Wzr V. Strona czynna - schemat: [ S/G] ] ( ......................... 144

2.15.8.7.7.1.11. MW. Wzr V. Strona bierna - schemat: [` U^^ ] ( ........................... 145
2.15.8.7.7.1.12. MW. Wzr VI. Strona czynna - schemat: =+

[^FG] ] ( . ....................... 145

2.15.8.7.7.1.13. MW. Wzr VI. Strona bierna - schemat: =+

[` a^^ ] ( . ........................ 145
2.15.8.7.7.1.14. MW. Wzr VII. Schemat: " [ G %9/G] ] ( . ............................................ 146
2.15.8.7.7.1.15. MW. Wzr VIII. Strona czynna - schemat: " [ G /G] ] ( ..................... 146

2.15.8.7.7.1.16. MW. Wzr VIII. Strona bierna - schemat: = [ U^^ ] ( . ..................... 146
2.15.8.7.7.1.17. MW. Wzr IX. Czasownik [ G ' %/ ] - "czernie " ( ` ........................ 146
2.15.8.7.7.1.18. MW. Wzr X. Strona czynna - schemat: = [ G G] ] ( . .................... 147

2.15.8.7.7.1.19. MW. Wzr X. Strona bierna - schemat: = [ ^^ ] ( ....................... 147

2.15.8.7.7.2. Czasownik MW - Imperfectum............................................................................... 147
2.15.8.7.7.2.1. Indicativus.......................................................................................................
147

2.15.8.7.7.2.1.1. MW. Wzr I a. Strona czynna - schemat: [ G% ]................................ 148

2.15.8.7.7.2.1.2. MW. Wzr I b. Strona czynna - schemat: = [ G] ]. Czasownik [= " ] ( .
148

2.15.8.7.7.2.1.3. MW. Wzr I. Strona bierna - schemat: = [ G] ]. Czasownik [ I ] ( .148

2.15.8.7.7.2.1.4. MW. Wzr II. Strona czynna - schemat: [ 9/^^ ] ( . ..................... 149

2.15.8.7.7.2.1.5. MW. Wzr II. Strona bierna - schemat: [ 9/G] ] ( ....................... 149

2.15.8.7.7.2.1.6. MW. Wzr III. Strona czynna - schemat: "+

[ ^F^^ ] ( ...................... 149

2.15.8.7.7.2.1.7. MW. Wzr III. Strona bierna - schemat: "+

[ ^FG] ] ( . ..................... 149

2.15.8.7.7.2.1.8. MW. Wzr IV. Strona czynna - schemat: " [ ^^ ] ( . ....................... 150

2.15.8.7.7.2.1.9. MW. Wzr IV. Strona bierna - schemat: " [ G] ] . ............................... 150
2.15.8.7.7.2.1.10. MW. Wzr V. Strona czynna - schemat: [ = 9/G] ] ( . .............. 150
2.15.8.7.7.2.1.11. MW. Wzr V. Strona bierna - schemat: [ =9/G] ] ( . ............... 151
2.15.8.7.7.2.1.12. MW. Wzr VI. Strona czynna - schemat: =+

[ = FG] ] ( ............... 151
2.15.8.7.7.2.1.13. MW. Wzr VI. Strona bierna - schemat: =+

[ =^FG] ] ( ................ 151
2.15.8.7.7.2.1.14. MW. Wzr VII. Schemat: " [ %9/^^ ] ( . ....................................... 152
2.15.8.7.7.2.1.15. MW. Wzr VIII. Strona czynna - schemat: " [ /^^ ] ( ................ 152

2.15.8.7.7.2.1.16. MW. Wzr VIII. Strona bierna - schemat: " [ /G] ] ( . ............... 152
2.15.8.7.7.2.1.17. MW. Wzr IX. Czasownik [ G ' %/ ] - "czernie " ( ` . ................ 152
2.15.8.7.7.2.1.18. MW. Wzr X. Strona czynna - schemat: = [ SG ^^ ] ( . ............... 153

2.15.8.7.7.2.1.19. MW. Wzr X. Strona bierna - schemat: = [ G] ] ( ................. 153

2.15.8.7.7.2.2. Czasownik MW - Imperfectum - Jussivus. ....................................................... 153
218
Podstawy gramatyki arabskiej ( " % ' ' + )
2.15.8.7.7.2.2.1. MW. Wzr I a. Strona czynna - schemat: = [ G% ]................................ 153

2.15.8.7.7.2.2.2. MW. Wzr I b. Strona czynna - schemat: [ G] ]. Czasownik [= " ] ( .
154

2.15.8.7.7.2.2.3. MW. Wzr I. Strona bierna - schemat: [ G] ].................................... 154

2.15.8.7.7.2.2.4. MW. Wzr II. Strona czynna - schemat: [ 9/^^ ] ( . ..................... 154

2.15.8.7.7.2.2.5. MW. Wzr II. Strona bierna - schemat: [ 9/G] ] ( ....................... 154

2.15.8.7.7.2.2.6. MW. Wzr III. Strona czynna - schemat: +

[ ^F^^ ] ( ...................... 155

2.15.8.7.7.2.2.7. MW. Wzr III. Strona bierna - schemat: + [ ^FG] ] ( . ..................... 155
2.15.8.7.7.2.2.8. MW. Wzr IV. Strona czynna - schemat: [ ^^ ] ( . ....................... 155

2.15.8.7.7.2.2.9. MW. Wzr IV. Strona bierna - schemat: [ G] ] . ............................... 155

2.15.8.7.7.2.2.10. MW. Wzr V. Strona czynna - schemat: [ 9/G] ] ( . .............. 156

2.15.8.7.7.2.2.11. MW. Wzr V. Strona bierna - schemat: [ 9/G] ] ( . ............... 156

2.15.8.7.7.2.2.12. MW. Wzr VI. Strona czynna - schemat: + [ FG] ] ( ............... 156

2.15.8.7.7.2.2.13. MW. Wzr VI. Strona bierna - schemat: + [ ^FG] ] ( ................ 157

2.15.8.7.7.2.2.14. MW. Wzr VII. Schemat: [ %9/^^ ] ( . ....................................... 157

2.15.8.7.7.2.2.15. MW. Wzr VIII. Strona czynna - schemat: [ /^^ ] ( ................ 157

2.15.8.7.7.2.2.16. MW. Wzr VIII. Strona bierna - schemat: [ /G] ] ( . ............... 157

2.15.8.7.7.2.2.17. MW. Wzr X. Strona czynna - schemat: [

G ^^ ] ( . ............... 158

2.15.8.7.7.2.2.18. MW. Wzr X. Strona bierna - schemat: [

G] ] ( ................. 158
2.15.8.7.7.2.3. Czasownik MW - Imperativus. ........................................................................
158

2.15.8.7.7.2.3.1. MW. Imperat - wzr I. a. Schemat: = [G% ]. ........................................... 158

2.15.8.7.7.2.3.2. Wzr I. b. Schemat: [G] ]................................................................... 158

2.15.8.7.7.2.3.3. MW. Imperat - wzr II. Schemat: [9/^^ ] ( . .................................. 158

2.15.8.7.7.2.3.4. MW. Imperat - wzr III. Schemat: +

[ F^^ ] ( ................................... 159

2.15.8.7.7.2.3.5. MW. Imperat - wzr IV. Schemat: [ ^^ ] ( . ................................ 159

2.15.8.7.7.2.3.6. MW. Imperat - wzr V. Schemat: [ S/G] ] ( . ............................. 159

2.15.8.7.7.2.3.7. MW. Imperat - wzr VI. Schemat: + [ FG] ] ( . ............................ 159

2.15.8.7.7.2.3.8. MW. Imperat - wzr VII. Schemat: [ G %9/^^ ] ( . .......................... 159

2.15.8.7.7.2.3.9. MW. Imperat - wzr VIII. Schemat: [ G G/^^ ] ( ........................... 159

2.15.8.7.7.2.3.10. MW. Imperat - wzr X. Schemat: [ G

^^ ] ( . ........................ 159
2.15.8.7.7.3. Wzory imiesoww

czasownika MW ( .............................................................. 160
2.15.8.7.7.4. Masdary MW ( ................................................................................................. 160

2.15.8.7.8. Czasownik MY............................................................................................................. 160
2.15.8.7.8.1. Perfectum. .............................................................................................................
160

2.15.8.7.8.1.1. MY. Wzr I. Strona czynna - schemat: [` /G] ]........................................... 160

2.15.8.7.8.1.2. MY. Wzr I. Strona bierna - schemat: [9U^^ ]............................................. 161

2.15.8.7.8.1.3. MY. Wzr II. Strona czynna - schemat: [` /G] ] ( . ............................. 161

2.15.8.7.8.1.4. MY. Wzr II. Strona bierna - schemat: [` U^^ ] ( . ............................... 161

2.15.8.7.8.1.5. MY. Wzr III. Strona czynna - schemat: + [` FG] ] ( .............................. 161

2.15.8.7.8.1.6. MY. Wzr III. Strona bierna - schemat: +

" [` a^^ ] ( ............................... 162

2.15.8.7.8.1.7. MY. Wzr IV. Strona czynna - schemat: [ G] ] ( . ........................... 162

2.15.8.7.8.1.8. MY. Wzr IV. Strona bierna - schemat: [ ^^ ] ( . ............................. 162

2.15.8.7.8.1.9. MY. Wzr V. Strona czynna - schemat: [G 9/G] ] ( . ......................... 162

2.15.8.7.8.1.10. MY. Wzr V. Strona bierna - schemat: [` U^^ ] ( . ......................... 163

2.15.8.7.8.1.11. MY. Wzr VI. Strona czynna - schemat: + [G ^FG] ] ( ........................ 163

2.15.8.7.8.1.12. MY. Wzr VI. Strona bierna - schemat: +

" [` a^^ ] ( ......................... 163

2.15.8.7.8.1.13. MY. Wzr VII. Schemat: [ G %9/G] ] ( ............................................. 164

2.15.8.7.8.1.14. MY. Wzr VIII. Strona czynna - schemat: [ G /G] ] ( ....................... 164

2.15.8.7.8.1.15. MY. Wzr VIII. Strona bierna - schemat: [ U^^ ] ( . ....................... 164
2.15.8.7.8.1.16. MY. Wzr IX. Czasownik [ G= / ] - "biele " ( . ......................... 164

2.15.8.7.8.1.17. MY. Wzr X. Strona czynna - schemat: [ G

G] ] ( ..................... 165

2.15.8.7.8.1.18. MY. Wzr X. Strona bierna - schemat: [
^^ ] ( ). ..................... 165
2.15.8.7.8.2. Imperfectum. ......................................................................................................... 165
2.15.8.7.8.2.1. Indicativus.......................................................................................................
165
2.15.8.7.8.2.1.1. MY. Wzr I. Strona czynna - schemat: [ ^^ ]. ................................... 165

2.15.8.7.8.2.1.2. MY. Wzr I. Strona bierna - schemat: [ G] ]..................................... 166

2.15.8.7.8.2.1.3. MY. Wzr II. Strona czynna - schemat: [ 9/^^ ] ( ...................... 166

2.15.8.7.8.2.1.4. MY. Wzr II. Strona bierna - schemat: [ 9/G] ] ( . ..................... 166

2.15.8.7.8.2.1.5. MY. Wzr III. Strona czynna - schemat: +

[ ^F^^ ] ( . .................... 166
219
Podstawy gramatyki arabskiej ( ! "# ! $ %&' %()*! +,*- ! +. /0+ "10234"85 9 )
F
2.15.8.7.8.2.1.6. MY. Wzr III. Strona bierna - schemat: 6/4
7 $ 7 : [ ;<>=@?BADC ] ( (' E ...................... 167
89
F
2.15.8.7.8.2.1.7. MY. Wzr IV. Strona czynna - schemat: 6)G H : [ ;<&?>I>C ] ( (' E . ....................... 167
89
2.15.8.7.8.2.1.8. MY. Wzr IV. Strona bierna - schemat: 6)7 H : [ ;<&?BADC ] . ................................ 167
8K
F
2.15.8.7.8.2.1.9. MY. Wzr V. Strona czynna - schemat: 6J)7 7 :7 [ AL*A<MAN?*?BADC ] ( (' E . ............... 167
8K9
F
2.15.8.7.8.2.1.10. MY. Wzr V. Strona bierna - schemat: 6J)7 7 : [ ;LBA<MAN?*?BADC ] ( (' E ................ 168
8K
F
2.15.8.7.8.2.1.11. MY. Wzr VI. Strona czynna - schemat: 6/4
7 $ 7 7 :7 [ AL*A<O=@?BADC ] ( (' E . ............. 168
8K9
F
2.15.8.7.8.2.1.12. MY. Wzr VI. Strona bierna - schemat: 6/4
7 $ 7 7 : [ ;L*A<>=@?BADC ] ( (' E . .............. 169
8
F
2.15.8.7.8.2.1.13. MY. Wzr VII. Schemat: 6)G 7 H :7 [ AP.<MAN?>I>C ] ( (' E ........................................ 169
K8
F
2.15.8.7.8.2.1.14. MY. Wzr VIII. Strona czynna - schemat: 6)G 7 H :7 [ A<LBAN?>I>C ] ( Q' % .................. 169
8K 9
F
2.15.8.7.8.2.1.15. MY. Wzr VIII. Strona bierna - schemat: 6)7 7 H : [ ;<L*AN?BADC ] ( Q' % . ................. 169
F
2.15.8.7.8.2.1.16. MY. Wzr IX. Czasownik J RS'7 %H G + [ TBIUVW AXXNA ] - "bieleY " ( RZ' % .................... 170
8K
F
2.15.8.7.8.2.1.17. MY. Wzr X. Strona czynna - schemat: 6)G H 7 [H :7 [ A\L*A<&?>I>C ] ( (' E . .............. 170
8K[ 9
F
2.15.8.7.8.2.1.18. MY. Wzr X. Strona bierna - schemat: 6)7 H 7 H : [ ;\L*A<&?BADC ] ( (' E . ............... 170
2.15.8.7.8.2.2. Jussivus...........................................................................................................
171
8
2.15.8.7.8.2.2.1. Wzr I. Strona czynna - schemat: 6)G H : 7 [ A<&?>I>C ]. ........................................... 171
8 9
2.15.8.7.8.2.2.2. MY. Wzr I. Strona bierna - schemat: 6)7 H : [ ;<&?BADC ]..................................... 171
89
F
2.15.8.7.8.2.2.3. MY. Wzr II. Strona czynna - schemat: 6])7 : [ ;<MAN?*?>I>C ] ( (' E ...................... 171
89
F
2.15.8.7.8.2.2.4. MY. Wzr II. Strona bierna - schemat: 6J)7 : [ ;<MAN?*?BADC ] ( (' E . ..................... 171
89
F
G $ 7 : [ ;<>=@?>I>C ] ( (' E . .................... 172
2.15.8.7.8.2.2.5. MY. Wzr III. Strona czynna - schemat: 6/4
89
F
2.15.8.7.8.2.2.6. MY. Wzr III. Strona bierna - schemat: 6/4
7 $ 7 : [ ;<>=@?BADC ] ( (' E ...................... 172
89
2.15.8.7.8.2.2.7. MY. Wzr IV. Strona czynna - schemat: 6)G H : [ ;<&?>I>C ] ( (' E )........................ 172
89
2.15.8.7.8.2.2.8. MY. Wzr IV. Strona bierna - schemat: 6)7 H : [ ;<&?BADC ] . ................................ 172
8K
F
2.15.8.7.8.2.2.9. MY. Wzr V. Strona czynna - schemat: 6J)7 7 :7 [ AL*A<MAN?*?BADC ] ( (' E . ............... 173
8K9
F
2.15.8.7.8.2.2.10. MY. Wzr V. Strona bierna - schemat: 6J)7 7 : [ ;LBA<MAN?*?BADC ] ( (' E ................ 173
8K
F
2.15.8.7.8.2.2.11. MY. Wzr VI. Strona czynna - schemat: 6/4
7 $ 7 7 :7 [ AL*A<O=@?BADC ] ( (' E . ............. 173
8K9
F
2.15.8.7.8.2.2.12. MY. Wzr VI. Strona bierna - schemat: 6/4
7 $ 7 7 : [ ;L*A<>=@?BADC ] ( (' E . .............. 174
8
F
2.15.8.7.8.2.2.13. MY. Wzr VII. Schemat: 6)G 7 H :7 [ AP.<MAN?>I>C ] ( (' E ........................................ 174
K8
F
2.15.8.7.8.2.2.14. MY. Wzr VIII. Strona czynna - schemat: 6)G 7 H :7 [ A<LBAN?>I>C ] ( Q' % .................. 174
K 89
F
2.15.8.7.8.2.2.15. MY. Wzr VIII. Strona bierna - schemat: 6)7 7 H : [ ;<L*AN?BADC ] ( Q' % . ................. 174
8K
F
2.15.8.7.8.2.2.16. MY. Wzr X. Strona czynna - schemat: 6)G H 7 [H :7 [ A\L*A<&?>I>C ] ( (' E . .............. 175
8K[ 9
F
2.15.8.7.8.2.2.17. MY. Wzr X. Strona bierna - schemat: 6)7 H 7 H : [ ;\L*A<&?BADC ] ( (' E . ............... 175
2.15.8.7.8.2.3. Imperativus. ....................................................................................................
175
^
2.15.8.7.8.2.3.1. Wzr I. Schemat: 6)G H [<&?>I>C ]. ...................................................................... 175
^
F
2.15.8.7.8.2.3.2. MY. Imperat - wzr II. Schemat: 6])7 [<MAN?*?>I>C ] ( (' E ................................... 175
^
F
2.15.8.7.8.2.3.3. MY. Imperat - wzr III. Schemat: 6/4
G $ 7 [<>=@?>I>C ] ( (' E . ................................. 175
^
F
2.15.8.7.8.2.3.4. MY. Imperat - wzr IV. Schemat: 6)G H 7_ [ T*A<&?>I>C ] ( (' E . ............................... 176
8`
F
2.15.8.7.8.2.3.5. MY. Imperat - wzr V. Schemat: 6J)7 7 [L*A<MAN?*?BADC ] ( (' E . ............................ 176
8`
F
2.15.8.7.8.2.3.6. MY. Imperat - wzr VI. Schemat: 6/4
7 $ 7 7 [LBA<>=@?BADC ] ( (' E ............................. 176
8a
F
2.15.8.7.8.2.3.7. MY. Imperat - wzr VII. Schemat: 6)G 7 H G + [ TBI P.<MAN?>I>C ] ( (' E ........................... 176
K^
F
2.15.8.7.8.2.3.8. MY. Imperat - wzr VIII. Schemat: 6)G 7 H G + [ TBI <L*AN?>I>C ] ( Q' % ............................. 176
8Kb
F
2.15.8.7.8.2.3.9. MY. Imperat - wzr X. Schemat: 6)G H 7 H G + [ TBI\L*A<&?>I>C ] ( (' E ........................... 176
F
2.15.8.7.8.3. Wzory imiesoww czasownika
MY ( (' E . ............................................................ 176
F
2.15.8.7.8.4. Wzory masdarw MY ( (' E ...................................................................................
177
de
F
c
2.15.8.7.8.4.1. Masdar tematu IX ( RZ' % - $ 7 ' % G + [ TBIUfXW =XN;g ] ................................................. 177
2.15.8.7.9. Czasownik UW............................................................................................................. 177
2.15.8.7.9.1. Perfectum. ............................................................................................................. 177
2.15.8.7.9.1.1. Wzr I.............................................................................................................
177
9 ^
2.15.8.7.9.1.2. UW. Wzr I b. Strona czynna - schemat: 6 )7 [<hW AN?B;.C ]........................................ 178
2.15.8.7.9.2. Imperfectum. ......................................................................................................... 178
2.15.8.7.9.2.1. Indicativus.......................................................................................................
178
9 ^
2.15.8.7.9.2.1.1. Wzr I. UW. Wzr I. Strona czynna - schemat i 6 )H [<&?B;.C ]. ........................ 178
2.15.8.7.9.2.1.2. Wzr I. UW. Wzr I. Strona bierna. .......................................................... 178
2.15.8.7.9.2.2. UW. Subiunctivus. .......................................................................................... 178
2.15.8.7.9.2.3. UW. Wzr I. Jussivus. ..................................................................................... 179
2.15.8.7.9.2.4. Czasownik UW - Imperativus.
......................................................................... 179
9 ^9
2.15.8.7.9.2.4.1. Wzr I. Schemat: 6 )H + [ T*;<&?B;.C ]. ................................................................. 179
2.15.8.7.9.3. Czasownik UW. Imiesw czynny i bierny. ............................................................ 179
2.15.8.7.9.3.1. Imiesw czynny UW - wzr I: ........................................................................ 179
2.15.8.7.9.3.2. Imiesw bierny UW - wzr I: ......................................................................... 179
220
Podstawy gramatyki arabskiej (jkl m n op n q r&js rtu*n vjw*x n v.l y0v oz0{|4o} )
2.15.8.7.10. Czasownik UY ........................................................................................................... 179
2.15.8.7.10.1. Perfectum.............................................................................................................
179
2.15.8.7.10.1.1. UY. Wzr I a. Strona czynna - schemat: ~u [h NBD ]....................................... 179
2.15.8.7.10.1.2. Wzr I b. Strona czynna - schemat: ~u [h N>> ]............................................... 180
2.15.8.7.10.1.3. Wzr I. Strona bierna - schemat: ~u [h >> ]................................................... 180

2.15.8.7.10.2. Imperfectum......................................................................................................... 180
2.15.8.7.10.2.1. Indicativus.....................................................................................................
180
2.15.8.7.10.2.1.1. Wzr I a. Strona czynna - temat ~u [ &BD ] ( n . ................................... 180
2.15.8.7.10.2.1.2. UY. Wzr I b. Strona czynna - temat ~u [ &>> ] ( 4} . .......................... 181
2.15.8.7.10.2.1.3. UY. Wzr I. Strona bierna - temat ~u [ &BD ] ( 4 n . ................................ 181
2.15.8.7.10.2.2. Subiunctivus..................................................................................................
181
2.15.8.7.10.2.2.1. UY. Wzr I a. Strona czynna - temat ~u [ &BD ] ( 4 n . ........................... 181
2.15.8.7.10.2.3. Jussivus. ........................................................................................................
182
2.15.8.7.10.2.3.1. UY. Wzr I a. Strona czynna - temat ~u [ &BD ] ( 4 n . ........................... 182
2.15.8.7.10.2.4. UY. Imperativus. ...........................................................................................
182
2.15.8.7.10.2.4.1. wzr I a. Schemat: ~u v [ B &BD ] ( 4 n . ...................................................... 182
2.15.8.7.10.2.4.2. Wzr I b. Schemat: ~u v [ B &>> ] ( 4} ...................................................... 182

2.15.8.7.10.3. UY. Imiesw czynny........................................................................................... 182
(m) . [ M ], (f) j> s z [ M * ]; (m) >v [h * ], (f) j> s } v [B * ]...................................... 182
2.15.8.7.10.4. UY. Imiesw bierny. ........................................................................................... 182
2.15.8.7.11. Czasowniki UW/UY. Wzory pochodne. ...................................................................... 183
2.15.8.7.11.1. Perfectum.............................................................................................................
183
2.15.8.7.11.1.1. Wzr II. Strona czynna - schemat: ~u [h N*BD ] ( 4 n . ..................................... 183
2.15.8.7.11.1.2. UW/UY. Wzr II. Strona bierna - schemat: ~u [h *>> ] ( 4 n .......................... 183
2.15.8.7.11.1.3. UW/UY. Wzr III. Strona czynna - schemat: ~y4

q [h @BD ] ( 4 n ...................... 183
2.15.8.7.11.1.4. UW/UY. Wzr III. Strona bierna - schemat: ~y4

o [h >> ] ( n . ....................... 183
2.15.8.7.11.1.5. UW/UY. Wzr IV. Strona czynna - schemat: ~u [ *&BD ] ( 4 n ...................... 184
2.15.8.7.11.1.6. UW/UY. Wzr IV. Strona bierna - schemat: ~u [ *&>> ] ( n ........................ 184
2.15.8.7.11.1.7. UW/UY. Wzr V. Strona czynna - schemat: ~u [BMN*BD ] ( 4 n . .................. 184
2.15.8.7.11.1.8. UW/UY. Wzr V. Strona bierna - schemat: ~u [*h *>> ] ( 4 n . .................... 184
2.15.8.7.11.1.9. UW/UY. Wzr VI. Strona czynna - schemat: ~y4

q [B>@BD ] ( 4 n ................... 185
2.15.8.7.11.1.10. UW/UY. Wzr VI. Strona bierna - schemat: ~y4

o [*h >> ] ( 4 n . ................. 185
2.15.8.7.11.1.11. UW/UY. Wzr VII. Strona czynna - schemat: ~u v [ B .MNBD ] ( 4 n ............. 185
2.15.8.7.11.1.12. UW/UY. Wzr VII . Strona bierna - schemat: ~u v [ *.M>> ] ( 4 n ............... 185
2.15.8.7.11.1.13. UW/UY. Wzr VIII. Strona czynna - schemat: ~u v [ B NB. ] ( 4 n .............. 186
2.15.8.7.11.1.14. UW/UY. Wzr VIII. Strona bierna - schemat: ~u v [ * >> ] ( 4 n . .............. 186
2.15.8.7.11.1.15. UW/UY. Wzr X. Strona czynna - schemat: ~u v [ B*&BD ] ( 4 n . ............. 186
2.15.8.7.11.1.16. UW/UY. Wzr X. Strona bierna - schemat: ~u v [ **&>> ] ( 4 n . .............. 187
2.15.8.7.11.2. Imperfectum......................................................................................................... 187
2.15.8.7.11.2.1. Indicativus.....................................................................................................
187
2.15.8.7.11.2.1.1. UW/UY. Wzr II. Strona czynna - schemat: ~u k [MN*>> ] ( 4 n ............. 187
2.15.8.7.11.2.1.2. UW/UY. Wzr II. Strona bierna - schemat: ~u k [MN*BD ] ( 4 n . ............ 187
2.15.8.7.11.2.1.3. UW/UY. Wzr III. Strona czynna - schemat: ~y4

q k [>@>> ] ( 4 n . ........... 188
2.15.8.7.11.2.1.4. UW/UY. Wzr III. Strona bierna - schemat: ~y4

q k [>@BD ] ( 4 n . ............ 188
2.15.8.7.11.2.1.5. UW/UY. Wzr IV. Strona czynna - schemat: ~u k [&>> ] ( 4 n . .............. 188
2.15.8.7.11.2.1.6. UW/UY. Wzr IV. Strona bierna - schemat: ~ u k [&BD ] ( 4 n ................ 188
2.15.8.7.11.2.1.7. UW/UY. Wzr V. Strona czynna - schemat: ~u k [*MN*B. ] ( 4 n ........ 189
2.15.8.7.11.2.1.8. UW/UY. Wzr V. Strona bierna - schemat: ~u k [*N*BD ] ( 4 n . ........ 189
q k [*>@>D ] ( 4 n . ...... 190

2.15.8.7.11.2.1.9. UW/UY. Wzr VI. Strona czynna - schemat: ~y4
2.15.8.7.11.2.1.10. UW/UY. Wzr VI. Strona bierna - schemat: ~y4

q k [*O@B. ] ( 4 n ....... 190
2.15.8.7.11.2.1.11. UW/UY. Wzr VII. Strona czynna - schemat: ~u m k [.MN>> ] ( 4 n ....... 190
2.15.8.7.11.2.1.12. UW/UY. Wzr VII. Strona bierna - schemat: ~u m k [.MNBD ] ( 4 n . ...... 190
2.15.8.7.11.2.1.13. UW/UY. Wzr VIII. Strona czynna - schemat: ~u k [*N>O ] ( 4 n ....... 191
2.15.8.7.11.2.1.14. UW/UY. Wzr VIII. Strona bierna - schemat: ~u k [*NB. ] ( 4 n . ...... 191
2.15.8.7.11.2.1.15. UW/UY. Wzr X. Strona czynna - schemat: ~u k [*&>> ] ( 4 n ....... 191
2.15.8.7.11.2.1.16. UW/UY. Wzr X. Strona bierna - schemat: ~u k [*&BD ] ( 4 n . ...... 192
221
Podstawy gramatyki arabskiej ( & * * . 0 04 )
2.15.8.7.11.2.2. Subiunctivus..................................................................................................
192

2.15.8.7.11.2.2.1. Wzr II. Strona czynna - schemat: [MN*>> ] ( 4 ............................ 192

2.15.8.7.11.2.2.2. UW/UY. Wzr II. Strona bierna - schemat: [MN*BD ] ( 4 . ............ 192

[>@>> ] ( 4 . ........... 193

2.15.8.7.11.2.2.3. UW/UY. Wzr III. Strona czynna - schemat: 4

[>@BD ] ( 4 . ............ 193

2.15.8.7.11.2.2.4. UW/UY. Wzr III. Strona bierna - schemat: 4

2.15.8.7.11.2.2.5. UW/UY. Wzr IV. Strona czynna - schemat: [&>> ] ( 4 . .............. 193

2.15.8.7.11.2.2.6. UW/UY. Wzr IV. Strona bierna - schemat: [&BD ] ( 4 ................ 193
2.15.8.7.11.2.2.7. UW/UY. Wzr V. Strona czynna - schemat: [*MN*B. ] ( 4 ........ 194
2.15.8.7.11.2.2.8. UW/UY. Wzr V. Strona bierna - schemat: [*N*BD ] ( 4 . ........ 194
[*>@>D ] ( 4 . ...... 194

2.15.8.7.11.2.2.9. UW/UY. Wzr VI. Strona czynna - schemat: 4
2.15.8.7.11.2.2.10. UW/UY. Wzr VI. Strona bierna - schemat: 4

[*O@B. ] ( 4 ....... 195
2.15.8.7.11.2.2.11. UW/UY. Wzr VII. Strona czynna - schemat: [.MN>> ] ( 4 ....... 195

2.15.8.7.11.2.2.12. UW/UY. Wzr VII. Strona bierna - schemat: [.MNBD ] ( 4 . ...... 195
2.15.8.7.11.2.2.13. UW/UY. Wzr VIII. Strona czynna - schemat: [*N>O ] ( 4 ....... 195

2.15.8.7.11.2.2.14. UW/UY. Wzr VIII. Strona bierna - schemat: [*NB. ] ( 4 . ...... 196
2.15.8.7.11.2.2.15. UW/UY. Wzr X. Strona czynna - schemat: [*&>> ] ( 4 ....... 196

2.15.8.7.11.2.2.16. UW/UY. Wzr X. Strona bierna - schemat: [*&BD ] ( 4 . ...... 196

2.15.8.7.11.2.3. Jussivus. ........................................................................................................
197

2.15.8.7.11.2.3.1. UW/UY. Wzr II. Strona czynna - schemat: [MN*>> ] ( 4 ............. 197

2.15.8.7.11.2.3.2. UW/UY. Wzr II. Strona bierna - schemat: [MN*BD ] ( 4 . ............ 197

2.15.8.7.11.2.3.3. UW/UY. Wzr III. Strona czynna - schemat: 4

[>@>> ] ( 4 . ........... 197

2.15.8.7.11.2.3.4. UW/UY. Wzr III. Strona bierna - schemat: 4

[>@BD ] ( 4 . ............ 197

2.15.8.7.11.2.3.5. UW/UY. Wzr IV. Strona czynna - schemat: [&>> ] ( 4 . .............. 198

2.15.8.7.11.2.3.6. UW/UY. Wzr IV. Strona bierna - schemat: [&BD ] ( 4 ................ 198
2.15.8.7.11.2.3.7. UW/UY. Wzr V. Strona czynna - schemat: [*MN*B. ] ( 4 ........ 198
2.15.8.7.11.2.3.8. UW/UY. Wzr V. Strona bierna - schemat: [*N*BD ] ( 4 . ........ 199
2.15.8.7.11.2.3.9. UW/UY. Wzr VI. Strona czynna - schemat: 4

[*>@>D ] ( 4 . ...... 199
2.15.8.7.11.2.3.10. UW/UY. Wzr VI. Strona bierna - schemat: 4

[*O@B. ] ( 4 ....... 199
2.15.8.7.11.2.3.11. UW/UY. Wzr VII. Strona czynna - schemat: [.MN>> ] ( 4 ....... 199

2.15.8.7.11.2.3.12. UW/UY. Wzr VII. Strona bierna - schemat: [.MNBD ] ( 4 . ...... 200
2.15.8.7.11.2.3.13. UW/UY. Wzr VIII. Strona czynna - schemat: [*N>O ] ( 4 ....... 200

2.15.8.7.11.2.3.14. UW/UY. Wzr VIII. Strona bierna - schemat: [*NB. ] ( 4 . ...... 200
2.15.8.7.11.2.3.15. UW/UY. Wzr X. Strona czynna - schemat: [*&>> ] ( 4 ....... 201

2.15.8.7.11.2.3.16. UW/UY. Wzr X. Strona bierna - schemat: [*&BD ] ( 4 . ...... 201
2.15.8.7.11.2.4. UW/UY. Imperativus - wzr II. Schemat: [MN*>> ] ( 4 . ........................... 201
2.15.8.7.11.2.4.1. UW/UY. Imperativus - wzr III. Schemat: 4

[>@>> ] ( 4 . .................... 201
2.15.8.7.11.2.4.2. UW/UY. Imperativus - wzr IV. Schemat: [ *&>> ] ( 4 . .................. 201
2.15.8.7.11.2.4.3. UW/UY. Imperativus - wzr V. Schemat: [*MN*BD ] ( 4 . ............... 202
2.15.8.7.11.2.4.4. UW/UY. Imperativus - wzr VI. Schemat: 4

[*O@BD ] ( 4 . ............... 202
2.15.8.7.11.2.4.5. UW/UY. Imperativus - wzr VII. Schemat: [ B .MN>> ] ( 4 .............. 202
2.15.8.7.11.2.4.6. UW/UY. Imperativus - wzr VIII. Schemat: [ B *N>> ] ( 4 . ............ 202
2.15.8.7.11.2.4.7. UW/UY. Imperativus - wzr VIII. Schemat: [ B*&>> ] ( 4 .......... 202
2.15.8.7.11.3. UW/UY. Wzory imies

oww ( 4 . ....................................................................... 203
2.15.8.7.11.4. Masdary UW/UY ( 4 .......................................................................................... 203

2.15.8.7.12. Czasowniki podwjnie i potrjnie sabe....................................................................... 203
2.15.8.7.13. Czasownik posikowy [ D& ] - "nie by ". ............................................................ 203
2.15.8.7.14. Czasownik posikowy [. ] - "by ". .................................................................... 204
2.15.8.7.14.1. Odmiana perfectum czasownika [. ]. Wzr I. Strona czynna:...................... 204
2.15.8.7.14.2. Odmiana imperfectum czasownika . [. ]. Wzr I. Tryb oznajmuj cy, strona czynna:
205
2.15.8.7.14.3. Schemat imperfectum czasownika [. ]. Wzr I. Tryb cz cy...................... 205
2.15.8.7.14.4. Schemat imperfectum czasownika [. ]. Wzr I. Tryb ci ty. ....................... 206

2.15.9.
Tabela podstawowych form czasownika regularnego (I - XI). ......................................... 206
222

Arabic Language - Arabic Grammar

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Arabic Language - Arabic Grammar

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

www.GetPedia.

Click on your interest section for more information :

Jerzy acina Katedra Orientalistyki Uniwersytetu

Na alfabet arabski skada si9 28 liter

1.1. Litery podstawowe:

Pozycja = pozycja litery w wyrazie: I= samodzielna P=pocz tkowa;

= rodkowa; K=ko cowa.

1.1.1. Arabskie nazwy liter.

*+;8 > <

1.1.2. Przybli ona wymowa:

[ ] g bokie [d] jak

[l] jak w wyrazie: [m]

[f] jak w wyrazie:

[k] jak w wyrazie:

w [n] jak w wyrazie: [h] jak w wyrazie: [u] [] jak w wyrazach:

[j] jak w wyrazie: jasny .

1.2. Znaki wokalizacyjne.

waw poprzedzone znakiem damma.

ya poprzedzone znakiem kasra.

1.2.5.1. Diakrytyczny alif.

- jest to kreska pionowa nad liter oznacza dugie [ ].

Jest to znak [ ] wymawiany jako dugie [ ] po hamzie, czyli zwarciu krtaniowym.

1.3. Litery spoza alfabetu.

(w pozycji ko cowej) nazywa si

si tylko i wy cznie na ko cu wyrazw, zawsze poprzedzona znakiem  [ ]  T

, ktry mo' e si(

, - , . . Litery te wyst ( puj* c z hamz*

Na pocz0 tku wyrazu.

Hamza (znak 1 ) na pocz* tku wyrazu zawsze wymaga

[ >EPRQJ? SUTR@ ] - "mwiV ". Gdy jest wokalizowana

Je eli bya poprzedzona sukunem , wtedy nie ma podprki, np.

[ UE ] - "miaodwag ".

b dzie , np. [ Uw ] - "zostazapytany", [ ! ] - "studnia".

ZARYS GRAMATYKI J ZYKA ARABSKIEGO

  [ ! "$#&% ] '

Typy sylab arabskich:

ba - sylaba s aba (sp g oska + samog oska krtka)

Sylaby typu b b nie wyst puj w arabskim obok siebie.

AY`oBml? 1]BRPO BC@EY

2.1.2. Wymowa staranna i potoczna.

D F ], [ ORF ], [ YF ], [ D ], [ O ], [ Y ] zanika w mowie potocznej. Ko6

cwki te s opuszczane i nie s wymawiane, np.

wyraz: "modlitwa" jest wymawiany starannie: [  }A ] i potocznie: [  } ].

[ `** b <<<` ` ` ]

2.2. Arabskie cz + ci mowy

a b  c  [de$JMfgI.!# ] lub   

Czasownik |}eP~ [ N8G ]

2.3. Rodzaj gramatyczny

W j zyku arabskim wyst puj dwa rodzaje gramatyczne: m ski (

2.3.1. Rodzaj m ski !

+ ,.2.3.2.1. Rodzaj # e $ ski tworzony przy pomocy formantu * [ /1032.465 ] !

e ski rodzaj gramatyczny zgodny z rodzajem naturalnym

[6 c ] - "r ka";

Inne wyrazy 9 e : skie nie posiadaj ; ce charakterystycznej dla rodzaju

s [` sG/ ] - "droga";

[B0C DFEHGI J ] (m) - "gowa";

[B0C DOQPRI J ] - "ono";

[B0C XO,I J ] (f) - "duch";

[G"DP^C _`E&I J ] (f) - "niebo";

[GIgf&h C _7i,I J ] (m) - "wadza";

[GWo$Bp2C _qfbI J ] - "spodnie";

[GWowvQvbC xyi,I J ] - "n z ";

[ C IUi`FI J ] (m) - "szyja";

[vbC Db I J ] lub n [vbC o I J

si tylko i wy cznie na ko cu wyrazw, zawsze poprzedzona znakiem [ ] T

[ UE ] - "miaodwag ".

b dzie , np. [ Uw ] - "zostazapytany", [ ! ] - "studnia".

[ ! "$#&% ] '

D F ], [ ORF ], [ YF ], [ D ], [ O ], [ Y ] zanika w mowie potocznej. Ko6

wyraz: "modlitwa" jest wymawiany starannie: [ }A ] i potocznie: [ } ].

[ `** b <<<` ` ` ]

a b c [de$JMfgI.!# ] lub

Czasownik |}eP~ [ N8G ]

[6 c ] - "r ka";

s [` sG/ ] - "droga";

[B0C DFEHGIJ ] (m) - "gowa";

[B0C DOQPRIJ ] - "ono";

[B0C XO,IJ ] (f) - "duch";

[G"DP^C _`E&IJ ] (f) - "niebo";

[GIgf&h C _7i,IJ ] (m) - "wadza";

[GWo$Bp2C _qfbIJ ] - "spodnie";

[GWowvQvbC xyi,IJ ] - "n z ";

[ C IUi`FIJ ] (m) - "szyja";

[vbC Db IJ ] lub n [vbC o IJ

[ Q" ] - " ty"

2.3.5. Rzeczownik i jego atrybut zgodno co do rodzaju gramatycznego

Przedimek okre9 laj : cy po przyimku ;=< [ ?@ ].

[ DE ] zawsze odpadajF

[ PQRSR T UVDEXW'Y ] - "student", ale:

[ DE0RSR T UVDEXWE ] - "dla studenta".

[ PQpD(qrYstT u=vwYyxxVQ{zJ|tT }S~QY ]).

[ pX {0w ] (genetivus)

[ { `' ] (accusativus)

b [~! l sk~ ]

] - "wszeddo pokoju"; ,N M O

L J E2 ES [ CDEF ,d2F JL L ] "wszeddo pokoju".

2.7.2. Przykady zda imiennych.

.- !" #%$&

P L Q D R L := ?6> A+@ B C> EGD FI?H K J AML B

[6+ ~ ] - "zrozumiamnie";

( [ 4/ ] - "do"; ( [ 14( ~ ] - "do mnie"; ( [ 1 4( ~V ] "do nas";

Zaimki sufigowane [ ] i [ ], przed zbitk spgoskow , zyskuj dodatkow samogosk [ ]:

% &(') )+,).-0/"1324% 562)

U T S [WO &PVC% &\ ! ]

musi wyst , pi