Working Paper

2012ko Martxoak 11

ENPRESA-TALDEAK
ETA POLITIKA EKONOMIKOA

BUSINEES GROUPS GRUPOS EMPRESARIALES

AND ECONOMIC POLICY Y POLÍTICA ECONÓMICA

1. Enpresa-taldeak funtsezko elementuak dira nahi izanez gero, enpresaren jabego-politiketatik

egungo ekonomiaren ohiko enpresa- gertu.
antolaketarako tresnen artean.
3. Edozelan ere, bai enpresen arteko kooperazioa
2. Nahiz eta politika ekonomikoaren arloan
bai enpresa-taldeak, oinarrizko elementuak izan
ohikoa izan enpresa-taldeak kooperazio
daitezke enpresaren dimentsioarekin zerikusia
enpresarialaren barruan aztertzea, oso posible
duten politika publikoetan.
da, politika publikoei dagokienez behintzat,
Lehenik eta behin, enpresa-taldeak funtsezko
enpresa-taldeen analisia enpresa-antolaketaren
sozietate-tresnak dira enpresek beren
testuingurutik ahalik eta gertuen kokatzea, edo,
malgutasuna eta egokitzeko ahalmena enpresa

As a Working Paper, it doesn´t reflect any institutional position or opinion neither of EKAI Center,
nor of its sponsors or supporting entities
EKAI Center seeks to do business with companies or governments covered in its reports. Readers should be aware that
we may have a conflict of interest that could affect the objectivity of this report. Investors should consider this report as
only a single factor in making their investment decision.

GARAIA INNOVATION CENTER, GOIRU 1,A2 MONDRAGON

TEL: 943250104 VITORIA-GASTEIZ 639641457 http://ekaicenter1.blogspot.com
LEKEITIO 675701785 DURANGO 688819520
E-MAIL: info@ekaicenter.eu http://industrialpolicy.blogspot.com
facebook.com/EKAICentre scribd.com/EKAICenter
 ENPRESA-TALDEAK ETA
POLITIKA EKONOMIKOA

txiki eta ertainera gerturatzeko aukera izan
dezaten. Edo, nahiago izanez gero, funtsezko
tresnak dira ―besterik ez bada ere modu
partzialean― enpresa handietan eragina duten
ohiko gogortasun eta malgutasunik ezaren
arazoak eta urruntasuna eta kolektibo
ezberdinen motibaziorik eza zuzentzeko.
4. Enpresa-taldeen funtsezko printzipioek,
―zenbait sozietate-egituraren bidez bateratasun
enpresarial bat artikulatzea― ahalbidetzen dute
erraz ezberdintzea irudia, langileen identifikazioa,
zuzendariak eta interes-taldeak oro har,
finantzaketa-politikak, politika laboralak,
hartzekodunen aurreko arriskuak eta abar.
Horrek guztiak enpresa handiei malgutasun maila
garrantzitsuak eskuratzea ahalbidetzen die,
gutxienez, enpresa-kudeaketaren alorrean.
5. Jakina denez, enpresa-taldeek enpresa handi
eta ertainen egituraketa malgutzen duten
heinean, sozietate-egitura bakar batean kokatuko
balira, erraztu egingo lituzkete lar gogorrak edo
erradikalak izan daitezkeen fusio- edo integrazio-
operazioak.
6. Enpresa-taldeen alderdi baikorrek garrantzia
izan zuten politika ekonomikoan, egungo
Sozietateen Zuzenbidea garatzean, sozietate
baten filialen zorren gaineko mugatzea poliki-
poliki praktikan onartzen joatea moduko tresnak.
Posible eginez, sozietate-taldeen orokortzea
enpresa handien antolaketarako tresna bezala.
7. Hala ere, behin taldeen antolaketa-teknika
propioak egonkortu eta zabaldu zirenean,
tekniken sustapenak interesa galdu zuen politika
publikoen ekintzetarako gai bezala.
8. Aldiz, XX. mendean zehar, eta bereziki azken
hamarkadetan, politika ekonomikoaren ardurak
aurkako norabidean joan ziren aurreratzen
enpresa-taldeei dagokienez. Taldeen sozietate-
tekniken gehiegikeriak mugatzea zen haien
ardura ―eta gehiegikeria horiek gizartean oro
har edo enpresa hauen inguruko interes-talde
ezberdinen artean sor ditzaketen kalteak―
politika ekonomikoen trakzio-elementu nagusia
sozietate-taldeekin harremanetan.
9. Egia da, alde batetik, sozietate-taldeen
sozietate-teknikek malgutasun maila bat eskaini
dietela enpresa handiei zenbait ekintza, egoera
eta ingurutan; baita, enpresa txiki eta handien
barne aktibitate-taldeetan, aktibitate-sektore
ezberdinetan, edo inguru geografiko
ezberdinetan kokaturikoei ere. Eta hau guztia,
talde osoaren titulartasunaren kontrol komun
bakarrarekin, zeinak erraztu baitzien oso nukleo
txikiei herrialde batzuetako ekonomiaren eremu
handien kontrola izatea.
Trust-en aurkako politikak jomugan izan zituzten
hasieratik bai, konpetentzian mugak izateko
enpresen arteko akordioak eta, baita enpresa
taldeak, beraiek eta orokorrean enpresa
konfigurazioan larregiko pisua hartzea lortzen
zuten pertsona edo pertsona talde oso
konkretuak, aktibitate sektore bakarrean edo

As a Working Paper, it doesn´t reflect any institutional position or opinion neither of EKAI Center,
nor of its sponsors or supporting entities
EKAI Center seeks to do business with companies or governments covered in its reports. Readers should be aware that
we may have a conflict of interest that could affect the objectivity of this report. Investors should consider this report as
only a single factor in making their investment decision.

GARAIA INNOVATION CENTER, GOIRU 1,A2 MONDRAGON

TEL: 943250104 VITORIA-GASTEIZ 639641457 http://ekaicenter1.blogspot.com
LEKEITIO 675701785 DURANGO 688819520
E-MAIL: info@ekaicenter.eu http://industrialpolicy.blogspot.com
facebook.com/EKAICentre scribd.com/EKAICenter
 ENPRESA-TALDEAK ETA
POLITIKA EKONOMIKOA

batzuetan eta politika publikoetan. Nahiz eta
hasiera batean, Konpetentziaren Zuzenbidearen
ikuspegitik azalduriko politikak izan, jatorria,
helburuak eta adarrak haratago joan eta izaera
politiko hertsiki garbia hartu dute.
osoaren kontsiderazioa enpresa unitate bakartzat
hartzen den, arazo asko ekiditen ditu,
Konpetentziaren Zuzenbidean planteaturiko
kooperazio enpresarialari jarritako debekuak
sorturikoak.

10. Sozietate-taldeak kontrolatzeko politikak
atzerapausoak egitera eraman du askotan
―nahiz eta partzialki izan― entitate juridiko
ezberdinduaren onarpenean enpresa-talde
batean integraturiko sozietate bakoitza, zenbait
abusu zuzendu nahian edo, alderantziz, sozietate-
teknika hauen erabilerak enpresa handiei
sorturiko hainbat kalte ekiditeko ahaleginean.
11. Enpresa-taldeen izaera tradizionala zuzendu
duten politiken artean ―sozietarioki
independente diren entitateetan oinarrituak,
esaterako― talde hauentzako onurak ekartzeko
xedearekin, litekeena da, garrantzitsuena zerga-
politika izatea.
13. Bestalde, beste arlo arauemaileetan, taldea
osatzen duten entitateen independentzia
juridikoa zalantzan jartzea tresna politiko garbia
izan da taldearen ekintzak kontrolatzeko eta
gehiegikeriak ekiditeko.
Hipotesi hauen artean egon daiteke:
• Konpetentziaren Zuzenbidean taldea
hartzea unitate ekonomiko bakartzat
kontzentrazio-operazioen mugen aurrean.
• Enpresa-taldeko beste sozietate batzuek
onartzea ETE (enpresa txiki eta ertainak)
bezala, zenbait diru-laguntzetan parte
hartzeko murrizketen aurrean.

Hain zuzen ere, finkapen fiskalerako • Ardura zibil, laboral, administratibo eta
mekanismoak ezartzea Sozietateen Gaineko abarretako erregimenek, herrialdearen
Zergari dagokionez, ahalbidetu die sozietate- arabera aldagarriak, disposizio batzuk
taldeei zerga-oinarri positiboen eta negatiboen onartu dituzte, zeintzuek, modu batean,
konpentsazioa finkatzea behartutako taldeetako entitate filialetako bazkideen
sozietateen, eta horrela, sarritan, zerga maila ardura mugatzen baitute
baxuagoak lortuta, zerga honetarako zerga
ezberdindu bat izango balitz bezala baino. • Banku Zuzenbidearen aurrean arrisku-
unitatearen izaera onartzea.
12. Beste arlo batzuetan, non Taldeen Zuzenbide
tradizionalaren zuzenketa enpresen onurarako • Jatorriko entitatearen nazionalitatea
tresnatzat jo izan den, beharbada kontuan izatea ezarritako nazionalitate-
Konpetentziaren Zuzenbidean izan da, non talde edo lurraldetasun-baldintzetako zenbait

As a Working Paper, it doesn´t reflect any institutional position or opinion neither of EKAI Center,
nor of its sponsors or supporting entities
EKAI Center seeks to do business with companies or governments covered in its reports. Readers should be aware that
we may have a conflict of interest that could affect the objectivity of this report. Investors should consider this report as
only a single factor in making their investment decision.

GARAIA INNOVATION CENTER, GOIRU 1,A2 MONDRAGON

TEL: 943250104 VITORIA-GASTEIZ 639641457 http://ekaicenter1.blogspot.com
LEKEITIO 675701785 DURANGO 688819520
E-MAIL: info@ekaicenter.eu http://industrialpolicy.blogspot.com
facebook.com/EKAICentre scribd.com/EKAICenter
 ENPRESA-TALDEAK ETA
POLITIKA EKONOMIKOA

disposiziotan, bereziki modu aktibo batean

enpresa nazionalen operazio edo aktibitate
batzuk mugatzen dituzten estatuetan.

14. Zehaztasun hauek guztiak egiazkoak izanik,

errealitatea da ezen sozietate-taldeen figura
oraindik ere funtsezko tresna dela enpresa handi
eta ertainen malgutasun operatiborako.

Politika ekonomikoaren kudeaketan agertzen

diren ardurak, azken hamarkadetan enpresa-
taldeei dagokienez, enpesa handiek gehienetan
hartzen duten egitura izatean dautza. Sarri
tronpatzen dira bi kontzeptu horiek praktikan eta
teoria ekonomikoan. Baina, errealitatean,
garrantzitsua da honakoa argitzea: enpresa-
taldeak kontrolatzea edo mugatzea helburu
duten politika publikoen zati handi batek mugatu
edo kontrolatu nahi du errealitatean enpresa-
talde horien aktibitatea eta ez horrenbeste
taldearen antolaketa-teknikaren erabilera,
zentzurik zorrotzenean.

As a Working Paper, it doesn´t reflect any institutional position or opinion neither of EKAI Center,
nor of its sponsors or supporting entities
EKAI Center seeks to do business with companies or governments covered in its reports. Readers should be aware that
we may have a conflict of interest that could affect the objectivity of this report. Investors should consider this report as
only a single factor in making their investment decision.

GARAIA INNOVATION CENTER, GOIRU 1,A2 MONDRAGON

TEL: 943250104 VITORIA-GASTEIZ 639641457 http://ekaicenter1.blogspot.com
LEKEITIO 675701785 DURANGO 688819520
E-MAIL: info@ekaicenter.eu http://industrialpolicy.blogspot.com
facebook.com/EKAICentre scribd.com/EKAICenter