You are on page 1of 64

Chng II: NG LC HC CHT IM

Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
Bi 1: CC NH LUT NEWTON
1: Lc
2: Khi kng
3: Cc nh lut Newton
3.1: nh lut Newton I
3.2: nh lut Newton II
3.3: nh lut Newton III
4: Phng trnh c bn ca c hc cht im
5: H quy chiu qun tnh v khng qun tnh
6: nh lut Newton v lc hp dn
6.1: nh lut
6.2: Vi ng dng
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
Bi 2: CC NH L V NG LNG

1: Thit lp cc nh l v ng lng
1.1: nh l 1
1.2: nh l 2
2: ngha ca ng lng v xung lng
2.1: ngha ca ng lng
2.2: ngha ca xung lng
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
Bi 3: NG DNG PHNG TRNH C BN
CA C HC KHO ST CHUYN
NG CA VT

1: Cc lc lin kt
1.1: Phn lc v lc ma st
1.2: Lc cng
2: Cc v d kho st chuyn ng
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
Bi 4: MOMEN NG LNG

1: Momen ca mt vect i vi mt im
2: nh l v momen ng lng
3: Trng hp chuyn ng trn
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
Bi 5: CHUYN NG TNG I V
NGUYN L GALILEO

1: Khng gian v thi gian theo c hc c in
2: Tng hp vn tc v gia tc
3: Nguyn l tng i Galileo
4: Lc qun tnh
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
Bi 1: CC NH LUT NEWTON
1: Lc:
- Lc l mt i lng vt l c trng cho s tng
tc gia cc vt, lm thay i trng thi chuyn ng
ca vt hoc lm vt bin dng.
- V mt c hc, phn thnh hai loi lc
* Lc xut hin khi c s tip cn gia cc vt (lc
n hi, lc ma st).
* Lc xut hin khi khng c s tip cn gia cc
vt (lc hp dn, lc in t).
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
- Khi cc vt tng tc xa nhau, ta bo gia cc vt
c mt trng lc hoc vt ny t trong trng lc
ca vt kia.
- Lc c biu din bng mt vect. C th khng
i hoc thay i (theo thi gian, v tr).
- Trong h n v SI, n v cng ca lc l
Newton ( N ), h CGS l dyne ( 1N = 105 dyne).
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
2: Khi lng:
- L i lng vt l c trng cho vt. N biu
hin hai c tnh ca vt.
* Qun tnh cng li chuyn ng (khi lng
qun tnh)
* K nng hp dn ca vt (khi lng hp dn)
- Khng c s khc bit gia khi lng qun tnh
v khi lng hp n v vy ta gi chung l khi
lng ca vt.
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
3: Cc nh lut Newton
3.1: nh lut Neuton I
- Mi vt gi nguyn trng thi ng yn hay chuyn
ng thng u nu khng chu mt lc no tc
dng, hoc nu c lc tc dng vo n trit tiu.
- Tnh cht bo ton tc ca vt khi khng c lc
no tc dng, hoc cc lc tc dng trit tiu c
gi l qun tnh, V vy nh lut Newton I cn gi l
nh lut qun tnh, v chuyn ng thng u c
gi l chuyn ng do qun tnh.
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
3.2: nh lut Newton II
- Gia tc ca vt chuyn ng do lc tc ng ln
vt gy ra t l thun vi lc ny v t l nghch vi
khi lng ca vt. Hng ca gia tc cng hng
vi lc tc dng.
F
m
F
k a =
k: l h s ph thuc vo n v s dng. Trong h SI:
k = 1
a m F =
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
r
- Nu c nhiu lc ng thi tc dng vo vt th mi
lc lm cht im c mt gia tc c lp
a m F F
F F F F
i
n
= =
+ + + =

...
2 1
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
3.3: inh lut Newton III
- Khi vt th nht tc dng ln vt th hai mt lc
th vt th hai cng tc dng ln vt th nht mt
lc . Hai lc tn ti ng thi, cng
phng, ngc chiu v cng ln.
F
,
F
,
, F F
0
,
= + F F
Ch : tuy tng ca hai lc bng khng nhng tc
dng ca chng khng kh nhau v im t ca
chng khc nhau.
- Khi xen hai vt tng tc thuc mt h th hai lc
ny l ni lc tng cc ni lc ca mt h cht
im c lp lun lun bng khng
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
- Cc nh lut Newton ch ng cho h quy chiu
qun tnh. Biu thc ton hc ca inh lut II l
phng trnh c bn ca ng lc hc cht im
4: Phng trnh c bn ca c hc cht im
a m F =
5: H quy chiu qun tnh v khng qun tnh
- Tc v gia tc ca vt ph thuc vo h quy
chiu. Nu h K dch chuyn tng i so vi h K
bi tc v gia tc . V nu trong h K tc
cht im l v gia tc th trong h K tc
v gia tc
0
v
0
a
' v ' a
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
'
'
0
0
a a a
v v v
+ =
+ =
-Nu K chuyn ng tng i so vi K bi

0 ,
0
0
= = a Const v
'
a a =
th
* Nhng h quy chiu chuyn ng tng i vi
nhau bi tc khng i c gi l h qun tnh,
trong cc h qun tnh c gia tc nh nhau.
* Nhng h quy chiu chuyn ng c gia tc gi l h
khng qun tnh, trong cc h khng qun tnh cc gia
tc khc hn nhau.
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
6: nh lut Newton v lc hp dn
6.1: nh lut
F
' F
- Hai cht im c khi lng
m v m

t cch nhau mt
khong r s ht nhau bng
nhng lc c phng l
ng thng ni hai cht im
, c ln t t thun vi
hai khi lng m, m

v t l
nghch vi bnh phng
khong cch r.
M M


r
F
' F
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
2
' .
. '
r
m m
G F F = =
G: l h s t l, gi l hng s hp dn v tr. Trong
h SI: G = 6,67.1011 (Nm2/kg2)
6.2: Vi ng dng
* S thay i gia tc trng trng theo cao
h
R
M
m
p

- Lc ht ca tri t i vi
cht im m, chnh l lc
hp dn v tr. Nu m
ngay trn mt t th:
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
2
0
.
.
R
m M
G P =
2
0
.
.
R
m M
G P =
Mt khc: P0 = m.g
0
(g
0
: gia tc ti mt t)
2
0
.
R
M
G g =
Nu m cch mt t cao h.
g m P
h R
m M
G P
.
) (
.
.
2
=
+
=
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
Gia tc trng trng cao h l:
2
) (
.
h R
M
G g
+
=
2
0
) (
h R
R
g g
+
=
Nhng:
2
2
2
) 1 (
) 1 (
1
) (

+ =
+
=
+ R
h
R
h
h R
R
Vi h << R, do h/R << 1
R
h
R
h
2 1 ) 1 (
2
~ +

) 2 1 (
0
R
h
g g =
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
* Tnh khi lng ca thin th
T:
2
0
.
R
M
G g =
, khi lng ca tri t l:
G
R
g M
2
0
=
R = 6370 km ( 6,370.106m); g
0
= 9,8 m/s
2

kg M
24
11
2 6
10 . 6
10 . 67 , 6
) 10 . 370 , 6 .( 8 , 9
~ =
- Khi lng mt tri
Lc hp dn gia tri t v mt tri:
2
'
'
.
R
MM
G F =
M: khi lng mt tri, R khong cch t tri t
n mt tri.
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
Lc hng tm:
'
.
2
R
v
M F =
v: Vn tc chuyn ng ca tri t trn qu o
T
R
R v
' 2
'
t
e = =
2
2
4
.
T
R
M F
t
=
Vy:
2
2
2
'.
) ' . 2 (
.
'
'
.
T R
R
M
R
MM
G
t
=
Khi lng mt tri:
G
R
T
M
3
2
2
'
.
4
'
t
=
( M = 2.1030 kg )
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
7: Lc tc dng ln chuyn ng cong
t
a
t
F
n
a
n
F
F
a
M
- Gia tc ca cht im trn
chuyn ng cong:
n t
a a a + =
Do , lc tc dng ln cht
im:
a m F . =
Cng phn tch ra hai thnh phn:
n t
F F F + =
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
t t
a m F . =
: lc tip tuyn
n n
a m F . =
: lc php tuyn
* cho mt cht im chuyn ng cong, iu
kin cn l phi tc dng ln n mt lc hng
tm:
R
v
m a m F
n n
2
. . = =
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
Bi 2: CC NH L V NG LNG
1: Thit lp cc nh l v ng lng
- Xt mt cht im khi lng m, chuyn ng vi
vn tc. ng lng ca cht im l:
v
v m P . =
- Trng hp cht im c lp: Theo nh lut II
Newton, vn tc l hng s, do khng i, c
ngha l n c bo ton.
P
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
dt
P d
dt
v m d
dt
v d
m a m F = = = =
) . (
. .
dt
P d
F =
1.1: nh l 1:
o hm ng lng ca mt cht im i vi thi
gian c gi tr bng lc (hay tng hp lc) tc dng
ln cht im
dt F P d dt F P d
t
t
P
P
} }
= =
2
1
2
1
- nh lut II Newton c biu din di dng
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
dt F P P P
t
t
}
= = A
2
1
1 2
dt F
t
t
}
2
1
dt F
t
t
}
2
1
: gi l xung lng ca lc trong khong
thi gian t
1
n t
2

1.2: nh l 2:
bin thin ng lng ca mt cht im trong
mt khong thi gian no c gi tr bng xung
lng ca lc (hay tng hp lc) tc dng ln cht
im trong khong thi gian
F
: Khng i theo thi gian
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
F
t
P
Hay
t F P
=
A
A
A = A
:
.
- bin thin ng lng ca cht im trong mt
n v thi gian c gi tr bng lc tc dng ln cht
im .
2: ngha ca ng lng v xung lng
2.1: ngha ca ng lng
- ng lng c trng cho chuyn ng v mt ng
lc hc
- Trong cc hin tng va chm, ng lng l mt i
lng c trng cho kh nng truyn chuyn ng.
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
2.2: ngha ca xung lng
- Xung lng ca mt lc trong mt khong thi gian
c trng cho tc dng ca lc trong khong thi gian
.
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
Bi 3: NG DNG PHNG TRNH C BN
CA C HC KHO ST CHUYN
NG CA VT

1: Cc lc lin kt
- Ta ng dng nh lut III Newton kho st cc
lc lin kt, ngha l cc lc tng tc gia mt vt
ang chuyn ng vi cc vt khc lin kt vi n.
1.1: Phn lc v lc ma st.
- Khi mt vt chuyn ng trn mt mt th vt ny
tc dng ln mt mt lc nn. Ngc li theo nh
lut III Newton, mt s tc dng ln vt mt lc
gi l phn lc ca mt:
R
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
R
ms
f
v
N
g m.
- Trong trng hp tng
qut, phn lc c th
phn tch ra hai thnh
phn
R
ms
f N R + =
N
: phn lc php tuyn

ms
f
N k f
ms
. =
: cng phng ngc chiu vi vn tc
gi l lc ma st, nu vn tc khng ln lm
th:
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
k: H s ma st trt ( ph thuc bn cht chuyn
ng v mt, ng thi ph thuc vo tnh cht tip
xc gia chng)
Hai mt tip xc mi
nhn
k
Thp - Thp
0,17
St St
0,34
Gch Gch
0,7
Thp St
0,2 0,4
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
V d:
ms
f
N
1
F
2
F
P
o
o
o
o
Cos g m k f
Cos P k N k f
ms
ms
. . .
. . .
=
= =
Cho mt cht im khi
lng m trt theo hng
i xung nh hnh v. Bit
h s ma st l k, tnh lc
ma st ca mt tc dng
ln cht im chuyn
ng.
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
1.2: Lc cng:
- Gi s c mt vt M b buc
vo si dy, di tc dng ca
ngoi lc vt M c mt trng
thi ng lc no ; gi thit
rng khi dy b cng, ti
nhng im trn dy s xut hin
nhng lc gi l lc cng.
F
A
M
O
F
A
M
O
A
T
T


F
VD: Lc cng ti A l lc tng tc gia hai
nhnh ca dy hai bn im A. AM, AO ln lt
tc dng nhng lc cng phng, ngc
chiu v cng cng . l cc lc cng ti
A.
' , T T
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
2: Cc v d kho st chuyn ng
- V d 1:
- Xc nh gia tc chuyn ng v sc cng ca dy
ko ca h hai vt A, B nh hnh v (dy khng
gin, khi lng dy v rng rc khng ng k)
o
2
P
A
P
1
P
N
B
P
' T
T
A
B
M
o
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
0
2
2 1
= +
+ =
N P
P P P
A
- Lc tc dng ln h A+B (b qua lc ma st), cng
phng ngc chiu:
1
, P P
B
o Sin g m P
g m P
A
B B
. .
.
1
=
=
- Theo nh lut II:
a m m a M P P
B A B
). ( .
1
+ = = +
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
* Nu: o Sin g m g m P P
A B B
.
1
> >
a
B
P
, th
theo hng
v c ln:
B A
A B
m m
Sin m m g
a
+

=
) . .( o
* Nu: o Sin g m g m P P
A B B
.
1
< < a
A
P
, th
theo hng
v c ln:
B A
B A
m m
m Sin m g
a
+

=
) . .( o
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
- Tnh sc cng ca dy:
' T T =
(ti M)
Phng trnh c bn c hc p dng i vi vt A.
a m T P
A
.
1
= +
*
T P >
1
a
1
P : hng theo , khi :
a m Sin g m T
a m T Sin g m
A A
A
A
. . .
. . .
=
=
o
o
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
Thay a ta c:
B A
B A
m m
g Sin m m
T
+
+
=
). 1 ( . o
Xt i vi vt B ta cng c kt qu tng t.
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
* V d 2:
F
o
F
Mt vt trt trn mt phng ngang vi h s ma st
(k), di tc dng ca lc
mt phng ngang mt gc . Tnh gi tr ca lc
vt chuyn ng thng u.
khng i. lc hp vi
y
x
o
F
y
F
N
ms
f
x
F
g m
- Vt chu tc dng ca 4 lc:
g m N F F
ms
, , ,
- iu kin bi ton:
0 = + + + g m N F F
ms
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
- Chn h trc to nh hnh v, ta ln lt chiu
cc lc ln hai trc Ox, Oy.

= + + +
= + +
0 . 0 .
0 . 0 0
o
o
Sin F N g m
Cos F F
ms

=
=

o
o
Sin F g m N
Cos F F
ms
. .
.

=
=

o
o
Sin F g m N
Cos F F
ms
. .
.
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
Bi 4: MOMEN NG LNG
1: Momen ca mt vect i vi mt im
V r V OM V . = . =
M
) (
0
V
MA V =
- Cho vect
nh trong khng gian. Theo nh ngha momen ca
i vi O l mt vect k hiu l:
gc ti M v mt im O c
vect
) (
0
V
M
xc nh bi:
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
M
O
A
H
d
M
r
* Gc ti O
V r,

* Phng vung gc vi mt
phng xc nh bi
* Chiu sao cho
V r, , M
th t to thnh mt tam
din thun.
* ln: Bng hai ln din tch tam gic OMA
MA d V . ) (
0
=
M
d: Khong cch t O n MA
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
- Tnh cht:
0 ) (
0
=
M
V 0 = V V
*
Khi hay khi d=0, ngha l
c phng i qua O
* Momen ca mt vect i vi mt im l mt hm
tuyn tnh ca vect
) (
0
) (
0
) (
0
2 1 2 1
V V V V
M
+
M
= +
M
) (
0
) (
0
V V
M
=
M

2 1
,V V
0
2 1
= +V V
* Khi
cng phng, ngc chiu v cng ln
th:
0 ) (
0
) (
0
2 1
=
M
+
M
V V
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
2: nh l v momen ng lng
- Xt mt cht im M chuyn ng trn qu o (C)
di tc dng ca lc
F
O
(C)
M
L
F
r
v m P . =
dt
v m d
dt
P d
F
) . (
= =
- Nhn hu hng hai v
ca phng trnh vi r
dt
v m d
r F r
) . (
. = .
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
VT:
) ( ) . (
) . (
P r
dt
d
v m r
dt
d
dt
v m d
r . = . = .
V:
dt
v m d
r v m
dt
r d
v m r
dt
d ) . (
. ) . ( . + . = .
Trong : 0 . = . v m
dt
r d
v m v
dt
r d
. // = , v
Vy:
F r P r
dt
d
. = . ) (
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
P r .
L
: Momen i vi O ca vect ng lng, gi
l vect momen ng lng ca cht im i vi O,
k hiu
P r L . =
F F r .
) (F
o
M : Momen ca lc
i vi O, k hiu
) (F
o
dt
L d
M
=
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
* nh l v momen ng lng:
o hm theo thi gian ca momen ng lng i
vi O (c nh) ca mt cht im chuyn ng bng
tng momen i vi O ca cc lc tc dng ln cht
im
* H qu: Nu cht im chuyn ng lun lun chu
tc dng ca mt lc xuyn tm ( lc qua O) th
momen ca lc i vi O lun lun bng khng.
Do , momen ng lng khng i
Cht im M lun lun chuyn ng trong mt
mt phng c nh
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
3: Trng hp chuyn ng trn
L
- Momen ng lng
ca
cht im chuyn ng trn
qu o trn ca ng trn
tm O bn knh R (O, R):
v m.
R
L
e
M
O
mv R mv OM L . . = =
e ). . (
2
R m L =
t m.R
2
= I: Gi l momen qun tnh ca cht im
i vi O
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
Ta c:
e . I L =
e . I L =
L
e
: cng phng vi , ta c th vit:

* Vect momen ng lng ca mt cht im
chuyn ng trn bng tch ca momen qun tnh ca
cht im vi vect vn tc gc ca cht im y.
L
) (
0
) (
t
F F
o
M
=
M
t n
F F F + =
n
F ,
0 ) ( =
M
n
F
o
Mt khc:
l lc hng tm:
, ngha l:
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
Vy: nh l momen ng lng i vi chuyn
ng trn
) (
0
) . (
t
F I
dt
d
dt
L d
M
= = e
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
Bi 5: CHUYN NG TNG I V
NGUYN L GALILEO
1: Khng gian v thi gian theo c hc c in
- C hc c in xy dng trn c s nhng quan
im ca Newton v khng gian, thi gian v
chuyn ng.
- H Oxyz ng yn, h Oxyz chuyn ng vi
vn tc V so vi h O. i gin, ta gi thit
chuyn ng ca h O sao cho Ox dc theo Ox,
Oy, Oz song song v cng chiu vi Oy, Oz.
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
z
x
y


y
x


M
O
O


A
B
r
- Vi mi h to , ta gn vo mt ng h ch thi
gian. Ta xt mt im M bt k
* Ti thi im t ch bi ng h ca h O, M c
to trong h O: M(x, y, z), tng ng to ca
M trong h O thi im t l M(x, y, z).
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
-Theo quan im ca Newton

* Thi gian c tnh tuyt i khng ph thuc h quy
chiu (khong thi gian ca mt qu trnh, mt bin
c c tnh tuyt i, khng ph thuc h quy chiu)
t = t
* V tr khng gian c tnh tng i, ph thuc h
quy chiu. Do chuyn ng c tnh tng i, ph
thuc h quy chiu

=
=
+ =
'
'
' '
z z
y y
OO x x
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
* Khong cch gia hai im bt k trong khng gian
l mt i lng khng ph thuc h quy chiu. Ni
cch khc, khong cch khng gian c tnh tuyt i,
khng ph thuc h quy chiu.
Gi thit: AB t dc theo trc O

gn vi h O


' '
0 A B
x x l AB = =
Chiu di trong h O:
A B
x x l =
' '
' '
' , '
A B A B
B B A A
x x x x
x OO x x OO x
=
+ = + =
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
Ngha l:
0
l l =
* Trng hp h O chuyn ng thng u
Nu ti t = 0, O trng vi O th:
t V OO . ' =
x = x + V.t, y = y, z = z, t = t
x = x V.t, y = y, z = z, t = t
Go l php bin i Galileo; chng cho ta cch
chuyn cc to khng gian, thi gian t h quy
chiu O sang h quy chiu O v ngc li.
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
2: Tng hp vn tc v gia tc
' r
r
- V chuyn ng c tnh tng i, nn vn tc v
gia tc chuyn ng ca mt cht im ph thuc h
quy chiu. Chng ta hy tm nhng cng thc lin h
vn tc v gia tc ca cht im i vi hai h to
Oxyz v O

khc nhau. Gi thit h O


chuyn ng tnh tin i vi h Oxyz sao cho cc
cp trc to tng lun song song cng chiu vi
nhau.
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
z
x
y


y
x


M
O
O


r
' r
' ' ' ' OO r r M O OO OM + = + =
- o hm hai v i vi thi gian
dt
OO d
dt
r d
dt
r d ) ' ( '
+ =
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
v
dt
r d
=
: Vect vn tc ca M i vi h O
'
'
' '
v
dt
r d
dt
r d
= =
: Vect vn tc ca M i vi h O


V
dt
OO d
=
) ' (
: Vect vn tc tnh tin ca h O

i
vi h O
Vy:

V v v + = '
(**)
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
* Vect vn tc ca mt im i vi h quy chiu O
bng tng hp vn tc ca cht im i vi h O
chuyn ng tnh tin i vi h quy chiu O v vect
vn tc tnh tin ca h quy chiu O i vi h quy
chiu O.
- Ly o hm (**) theo t ta c:
dt
V d
dt
v d
dt
v d ) (
'
'
+ =
Hay:
A a a + = '
a ' , a : , A : Ln lt l gia tc ca M i vi h O,
O

v ca h O

i vi O

Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
3: Nguyn l tng i Galileo
- Phng trnh chuyn ng ca cht im trong h
to Oxyz ng yn
F a m = .
a
: gia tc cht im i vi h O

F: tng hp lc tc dng ln cht im
- Gi l gia tc chuyn ng ca cht im i
vi h O
' a
A a a + = '
A
: l gia tc chuyn ng ca h O

i vi h O
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
- Nu O

chuyn ng thng u i vi h O th 0 = A
' a a =
Vy phng trnh chuyn ng ca cht im trong
h O
F a m = ' .
Phng trnh chuyn ng l nh nhau trong h quy
chiu qun tnh O, O
* Cc nh lut c hc u c pht biu nh nhau
trong mi h quy chiu qun tnh, hay ni mt cch
ton hc l: cc phng trnh m t cc hin tng
u c dng nh nhau trong mi h quy chiu qun
tnh.
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
4: Lc qun tnh
A
1
a
- Xt cc nh lut ng lc hc trong h O
1
tnh tin
c gia tc i vi h quy chiu qun tnh O, gi
l gia tc ca cht im trong h O
1

A m a m a m
A a a
. . .
1
1
+ =
+ =
V O l h quy chiu qun tnh: F a m =
Do :
A m a m F . .
1
+ =
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
Hay:


) . ( .
1
A m F a m + =
Khi kho st chuyn ng ca cht im trong h O
1

tnh tin c gia tc i vi h qun tnh O, ngoi lc
tc dng ln cht im phaie k thm lc qun tnh
A m F
qt
. =
- H O
1
l h khng qun tnh, phng trnh ng lc
hc cht im trong h O
1
:
qt
F F a m + =
1
.
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp
qt
F
: l mt lc o, ch quan st c trong h quy
chiu khng qun tnh. Lc qun tnh cng phng,
ngc chiu vi gia tc chuyn ng ca h quy
chiu khng qun tnh.
Chng II: NG LC HC CHT IM
Phn I:
C HC
Bi 1
Bi 2
Bi 3
Bi 4
Bi 5
TNG
QUT
Bi
Tp

You might also like