5.

Ispitivanje zemljita

Moe biti terensko i laboratorijsko Terensko ispitivanje zemljita

1. 2. 3. 4. 5. Pripremna faza Rekognosciranje terena Sondiranje zemljita Otvaranje pedolokog profila Uzimanje uzoraka zemljita

1. Pripremna faza - podrazumeva prouavanje dokumentacije koja se odnosi na ispitivano podruje Pedogenetski faktori : klima, matini supstrat, reljef, organski svet, starost terena i ovek 2. Rekognosciranje (prepoznavanje) terena - priblino oznaavanje granica prostiranja tipova zemljita koji su zastupljeni na ispitivanom podruju. - GPS i GIS

3. Sondiranje zemljita utvrdjuje se sklop profila, odnosno broj, monost, redosled i prelaz izmedju horizonata

4. Otvaranje pedolokog profila

- vri se u cilju prouavanja morfolokih svojstava i uzimanja uzoraka zemljita - vri se do 2 m dubine, do pojave podzemne vode ili do matine stene

Svaki tip zemljita ima spoljanju i unutranju morfologiju Spoljanja morfologija: - reljef i biljni pokriva Unutranja morfologija: - Boja, monost i prelaz izmeu horizonata, vlanost, mehaniki sastav, skelet, struktura, konzistencija, prisustvo korenovog sistema, prisustvo pukotina i slikensajda, cementacija, poroznost, prisustvo jako zbijenog sloja ili horizonta (poloaj nepovoljnog horizonta), sadraj karbonata, sadraj vodorastvorljivih soli, reakcija zemljita (pH)... Specifine pedoloke tvorevine: hemijske (kreni talozi, konkrecije kalcijum karbonata, pseudo-micelije, talozi lako rastvorljivih soli, talozi seskvioksida i silicijum dioksida, vivijanit...) - bioloke (krotovine, kaproliti, crvotoine, ostaci biljnog i ivotinjskog porekla...)

5. Uzimanje uzoraka zemljita u naruenom stanju pomou pedolokog noa ili sonde, odozdo prema gore -u prirodno-nenaruenom stanju pomou cilindara po Kopecky-om (V=100cm3), odozgo prema dole

2. Odreivanje specifine mase (gustine) zemljita

Postoje prava (SMp) i zapreminska (SMz) specifina masa

Prava specifina masa (SMp): Je specifina masa vrste faze ne uzimajui u obzir poroznost zemljita Vrednosti prave specifine mase zavise od mineralokog sastava i sadraja organske materije u zemljita i kreu se od 1,70-2,90 g/cm3
SMp = Mz/Vz Mz masa zemljita u gramima Vz zapremina zemljita u cm3

ODREDJIVANJE PRAVE SPECIFINE MASE ALBERT-BOGSOV-om METODOM: Postupak metode- U piknometar zapremine 50 cm3 stavi se 20 g potuno suvog zemljita i zatim se iz birete napunjene sa 50 cm3 ksilola uz povremeno treskanje piknometra, polako puta ksilol do marke koja oznaava zapreminu od 50 cm3 . Na bireti se proita koliko je cm3 ksilola stalo u piknometar. Preostala zapremina ksilola odgovara zapremini koju zauzima 20 g zemljita.

Primer V birete = 50 cm3

Mz = 20 g V ksilola u piknometru = 42cm3 Vz= 50 42 = 8 cm3, SMp = 20/8 = 2,50 g/cm3

Zapreminska specifina masa (SMz):

Je specifina masa zemljita u prirodnom sklopu (sa porama) Vrednosti zapreminske specifine mase zemljita su sezonski promenljive i kreu se najee od 1,00-1,70 g/cm3

SMz = Mz/Vz Mz masa zemljita u gramima Vz zapremina zemljita u cm3

Metode za odreivanje zapreminske specifine mase: Pomou kocke odredjene zapremine Pomou cilindra po Kopecky-om Parafinisanjem grudvice zemljita

1. 2. 3.