Professional Documents
Culture Documents
AYEDA
SEKTRN GEM
TEA TEA EA TETA TEK (1970 1994) AYEDA
BEDA
TEDA GEDZ ULUDA
21 DAITIM RKET
1) 2002 YILINDAN TBAREN ENERJ PYASASI MEVZUATINA TAB OLMUTUR 2) 02.04.2004 YILINDA ZELLETRME (4046 Sayl Yasa) KAPSAMINA ALINMITIR 3) 01.09.2006 TARHNDEN TBAREN DAITIM VE PARAKENDE SATI LSANSINI ALMITIR
AYEDA
Dicle Elektrik Datm A. (1.Blge) Vangl Elektrik Datm A. (2.Blge) Aras Elektrik Datm A. (3.Blge) oruh Elektrik Datm A. (4.Blge) Frat Elektrik Datm A. (5.Blge) amlbel Elektrik Datm A. (6.Blge) Toroslar Elektrik Datm A.. (7.Blge) Meram Elektrik Datm A. (8.Blge) Bakent Elektrik Datm A.. (9.Blge) Akdeniz Elektrik Datm A. (10.Blge)
Gediz Elektrik Datm A. (11.Blge) Uluda Elektrik Datm A. (12.Blge) Trakya Elektrik Datm A. (13.Blge) st. Anadolu Yak. Elk.Da. A. (14.Blge) Sakarya Elektrik Datm A. (15.Blge) Osmangazi Elektrik Datm A. (16.Blge) Boazii Elektrik Datm A. (17.Blge) Kayseri ve Civar Elektrik T.A.. (18. Blge) Menderes Elektrik Datm A.. (19.Blge) Gksu Elektrik Datm A. (20.Blge) Yeilrmak Elektrik Datm A. (21.Blge)
AYEDA
DAITIM RKETLER
TEDA DAITIM RK. Dicle EDA Vangl EDA Aras EDA Toroslar EDA Akdeniz EDA Gediz EDA AYEDA Boazii EDA
ZEL DAITIM RK. Kayseri ve Civar TA AYDEM EDA Bakent EDA Sakarya EDA Meram EDA Osmangazi EDA Uluda EDA amlbel EDA oruh EDA Yeilrmak EDA Frat EDA AKEDA Trakya EDA
AYEDA
TRKYE DEK PAYIMIZ YZLM %0,23 ABONE SAYISI TKETM ORANI %6,81 %4,6 AYEDA
6
Puant Gc (MW)
Direk Says Armatr ve Lamba Says O.G Hat Uzunluu (km) A.G Hat Uzunluu (km)
1.791
193.724 146.469 5.107 12.578
1.795
194.517 149.440 5.226 12.864
1.843
194.517 149.440 5.226 12.864
17.685
97% 157 256
18.089
97% 161 262
18.089
97% 161 262
AYEDA
1.235.393.136
9.225.820.195 101,6
1.714.749.336
9.513.810.422 101,34
212.461.105
842.527.802 101,32
AYEDA
2011 YATIRIMLAR
2011 Ylnda 37.601.410 TL Yatrm Harcamas Yaplmtr. 2011 Yl Yatrm gerekleme oran ; % 97,23
-66 adet Yeni Datm Trafosu tesis edilmitir. -34 adet 10 kV Datm trafosu 35 kV a dntrlmtr. -121.018 metre yksek gerilim yeralt elektrik kablosu ve 262.596 metre Alak Gerilim yeralt elektrik kablosu tesis edilmitir. -2.443 galvanizli aydnlatma direi olmak zere toplam 3.627 Direk, 3.652 adet Armatr ve 77.319 adet Ampul tesis edilmitir.
AYEDA
AYEDA
10
Yl
Toplam (kWh)
Bir nceki Yla Gre Art kWh (%) 8,03 5,21 9,29 9,29 8,55 3,95 -1,04 3,18 3,78
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
6.079.236.813 6.282.795.936 6.536.319.251 7.048.784.506 7.767.301.108 9.008.417.465 9.490.629.771 9.275.813.219 8.611.700.233 8.504.850.012
216.639.370 518.524.008 619.649.122 771.888.876 779.862.837 269.549.490 153.841.210 268.117.141 1.235.393.136 1.714.749.336
6.295.876.183 6.801.319.944 7.155.968.373 7.820.673.382 8.547.163.945 9.277.966.955 9.644.470.981 9.543.930.360 9.847.093.369 10.219.599.348
AYEDA
11
Satlan Enerji (kWh) Nakledilen Enerji (kWh) 5.226.907.280 5.427.525.271 5.848.382.502 216.639.370 518.524.008 619.649.122 771.888.876
2005
2006 2007 2008 2009 2010
6.315.068.608
6.971.967.948 8.165.594.145 8.672.065.515 8.582.324.682 8.016.173.274
7.086.957.484
7.751.830.785 8.435.143.635 8.825.906.725 8.850.441.823 9.225.820.195
779.862.837
269.549.490 153.841.210 268.117.141
9,38
8,81 4,63 0,28
1.235.393.136
1.714.749.336
4,24
3,12
2011
7.799.061.086
9.513.810.422
2011 Yl Alnan Enerji 10.219.599.348 kWh, Satlan Enerji 9.513.810.422 kWh olup Kayp-Kaak Oran % 6,91 olarak gereklemitir.
AYEDA
12
TETA
4.563.131.883
EA
3.644.610.479
TETA
4.466.386.280
EA
3.655.276.347
48%
38%
48%
39%
TEA PMUM
1.282.887.409
TEA PMUM
1.154.150.592
2008 (kWh)
TEA PMUM; EA;
3.641.419.230; 174.315.531;
14%
2009 (kWh)
13%
EA; TETA;
4.795.965.472;
3.240.891.004,00;
TEA PMUM;
1.175.570.896,00;
2,02 %
42,28%
38%
14%
55,69%
TETA;
4.077.477.000,00;
2010 (kWh)
2011 (kWh)
48%
AYEDA
13
500
2985 kWh/kii
400
Milyar kWh
300
200
100
0
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
Yl
AYEDA
14
14,02 13,61
10,52
10,41
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
AYEDA
15
101,34
97,58
96,54 95,94
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
*Devirli Tutarlar
AYEDA
16
ABONE GRUBU
TOPLAM ABONE TOPLAM ABONE SAYISI SAYISINDAK TKETM (kWh) TKETMDEK PAYI (%) PAYI (%)
AYEDA
17
9.513.810.422
1.647.241.774
2.470
SANAY
TOPLAM
SANAY
TOPLAM
AYEDA
18
Abone Dalm
DER SANAY %3,7 %0,8
Tketim Dalm
DER %11,3
MESKEN %31,7
TCARET %13,2
R.DARE %0,4
MESKEN %81,9
R.DARE %4,4
AYEDA
19
YILLAR 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
1.280
2.083
2008
2009
2010
2011
AYEDA
20
Hizmet Blgemizde 2012 yl Ocak ay itibariyle 106 adet tedarikiden, toplam 12.553 adet mteriye 212.461.105 kWh enerji nakledilmitir.
2011 Yl 98 Tedarikiden, Serbest Tketicilere Nakledilen Enerji: 1.714.749.336 kWh dr.
AYEDA
21
KURULU GC (MW)
RETM KAYNAI
ABONE NVANI
1
2 3 4
15,6
5,66 4 4
KOJENERASYON
BOGAZ (P) KOJENERASYON KOJENERASYON
BERK ENERJ
ORTA DOU ARELK .S.G HAVAALANI
AYEDA
22
SERBEST TKETC
Elektrik Piyasas Serbest Tketici Ynetmelii 4 Eyll 2002 tarihli ve 24866 sayl Resmi Gazetede yaymlanm olup, 2015 ylna kadar Serbest Tketici limiti sfrlanarak lkemizdeki tm elektrik tketicilerinin serbest tketici olmas hedeflenmitir.
AYEDA
23
Enerji Piyasas Dzenleme Kurulu Elektrik Piyasas Serbest Tketici Ynetmelii 13. maddesine gre Serbest Tketici ; EPDK tarafndan belirlenen elektrik enerjisi
miktarndan daha fazla tketimde bulunmas veya iletim sistemine dorudan bal olmas nedeniyle tedarikisini seme serbestisine sahip gerek veya tzel kiidir. olarak tanmlanmaktadr.
AYEDA
24
Her yln 31 Ocak tarihine kadar; Enerji Piyasas Dzenleme Kurulu (EPDK) tarafndan belirlenerek yaymlanan elektrik Enerjisi miktardr. (2012 yl iin 25.000 kWh).
AYEDA
25
TARFE BLEENLER
MESKEN Ocak-Mart 2012 Kr/kWh
0,83 2,8% 2,44 8,2% 3,9 13,22% 25,21
4,53 15,3%
29,75
84,7%
100,0%
54,1%
Datm
letim Bedeli
AYEDA
26
TARFE BLEENLER
SANAY OG Ocak-Mart 2012 Kr/kWh
0,83 3,40% 20,79
3,74 15,25%
24,53
1,97
1,53 0,38 1,5% 15,37 0,67 2,8% 0,16 0,68% 0,33 1,37% 0,16 0,68% 6,3% 8,1%
84,7%
100,0%
62,7%
KaypKaak Bedeli
Datm
letim Bedeli
AYEDA
A. Tek Zamanl Tarife: Gnn tm zamanlarnda tketilen elektrik enerjisi iin, ilgili bileenlerden oluan ve tek fiyat olarak uygulanan tarifedir. B. ok Zamanl Tarife: Gnn belirlenmi olan farkl zaman dilimlerinde tketilen elektrik enerjisi iin, ilgili bileenlerden oluan ve farkl zaman Gndz dnemi( Saat 06.00-17.00) , Puant dnemi( Saat 17:00-22:00), Gece dnemi(Saat 22:00-06:00) dilimleri iin farkl fiyat uygulanan tarifedir. 09.02.2012 tarihi itibariyle meskenler iin geerli, tek zamanl ve ok zamanl tarife birim fiyatlar : Tek Zamanl Birim Fiyat; 23,734 kr ok Zamanl Birim Fiyat; -Gndz dnemi ( Saat 06:00-17:00 ) : 22,430 kr -Puant dnemi ( Saat 17:00-22:00 ) : 34,504 kr -Gece dnemi ( Saat 22:00-06:00 ) : 13,723 kr NOT: Birim fiyatlara vergi ve fonlar dahil edilmemitir.
AYEDA
28
Aylk 2.083 kWh elektrik tketimi olan bir Sanayi OG abonesi iin %10 indirim oran hesab nasl yaplr?
SANAY OG N 01.01.2012 ULUSAL TARFEYE GRE NDRM HESABI Sanayi Abonesi Datm irketi Datm irketi (Tek Terim - Tek Zamanl) Ulusal Tarife Ulusal Tarife Yeni Tedariki (Orta Gerilim (01.01.2012) (01.01.2012) Aylk Elektrik tketim Miktar (kwh) 2083 2083 Elektrik Birim Fiyat 15,377 15,377 13,839 ndirim Oran 10% Tketim Tutar 15,377 320,30 TL 288,27 TL Datm Sistemi Kullanm Bedeli 1,977 kr/kWh 1,977 41,18 TL 41,18 TL letim Sistemi Kullanm Bededli 0,836kr/kWh 0,836 17,41 TL 17,41 TL K/K Bedeli 1,538kr/kWh 1,538 32,04 TL 32,04 TL PSH Bedeli 0,388Kr/kWh 0,388 8,08 TL 0,00 TL PSH Bedeli (Saya Okuma) 4,161Saya/TL 4,161 4,16 TL 4,16 TL Ara Toplam 423,18 TL 383,06 TL Enerji Fonu %1 3,28 TL 2,88 TL TRT Pay %2 6,57 TL 5,77 TL BTV %1 3,28 TL 2,88 TL Ara Toplam 436,31 TL 394,60 TL KDV 78,54 TL 71,03 TL Fatura Tutar 514,85 TL 465,62 TL Yllk Tasarruf Tutar 590,71 TL Serbest Tketici Limiti Yllk 25.000 kWh, Ortalama Aylk Tketim (25.000kWh /12 = 2.083 kWh)
AYEDA
29
Aylk 2.083 kWh elektrik tketimi olan bir Ticarethane abonesi iin %20 indirim oran hesab nasl yaplr?
TCARETHANE N 01.01.2012 ULUSAL TARFEYE GRE NDRM HESABI Ticarethane Abonesi Datm irketi Datm irketi Ulusal (Tek Terim - Tek Zamanl) Ulusal Tarife Yeni Tedariki Tarife (01.01.2012) (Orta Gerilim) (01.01.2012) Aylk Elektrik tketim Miktar * 2083 2083 Elektrik Birim Fiyat 17,695 17,695 14,156 ndirim Oran 20% Tketim Tutar 17,695 368,59 TL 294,87 TL Datm Sistemi Kullanm Bedeli 3,846kr/kWh 3,846 80,11 TL 80,11 TL letim Sistemi Kullanm Bededli 0,836kr/kWh 0,836 17,41 TL 17,41 TL K/K Bedeli 2,622kr/kWh 2,622 54,62 TL 54,62 TL PSH Bedeli 0,388Kr/kWh 0,388 8,08 TL 0,00 TL PSH Bedeli (Saya Okuma) 0,416Saya/TL 0,416 0,42 TL 0,42 TL Ara Toplam 529,23 TL 447,43 TL Enerji Fonu %1 3,77 TL 2,95 TL TRT Pay %2 7,53 TL 5,90 TL BTV %5 18,83 TL 14,74 TL Ara Toplam 559,36 TL 471,02 TL KDV 100,68 TL 84,78 TL Fatura Tutar 660,05 TL 555,80 TL Yllk Tasarruf Tutar 1.250,94 TL Serbest Tketici Limiti Yllk 25.000 kWh, Ortalama Aylk Tketim (25.000kWh /12 = 2.083 kWh)
AYEDA
30
YILLAR
0 34 40 47 4 2 2 170 257
518.524.008,00 619.649.122,00 771.888.876,00 779.862.837,00 269.549.490,00 153.841.210,00 268.117.141,00 1.235.393.136,00 1.714.749.336 ,00
AYEDA
31
Serbest Tketiciler yapacaklar ikili anlamalar yolu ile diledikleri tedarikiden (retici veya Toptan Sat irketleri) avantajl fiyatlarla enerji temin edebilmektedir. Serbest Tketiciler her kontrat sresi bitiminde tedarikisinin performansn deerlendirecektir. Bylece zaman ierisinde kendisi iin en uygun kontrat kapsam ve tedariki belirlemesi mmkn olacaktr. Serbest Tketiciler artk zorunlu olarak tketimlerini saatlik olarak takip ve kayt edecekler. Tedarikileri tarafndan da anlk olarak alnacak bu veriler deerlendirilerek Serbest Tketicilerin enerji maliyetleri en makul dzeye ekilebilecektir.
AYEDA
32
Elektrik iin zellikle toptan sat irketleri tarafndan hazrlanacak yeni ve avantajl rn paketleri gelitirilebilecektir. Serbest Tketici niteliinde olmayan kurulular talep birletirme yolu ile ST avantajlarndan yararlanabilir.
Serbest Tketiciler yapacaklar kontratlar ile gerek zamanl retim-tketim dengesizliinden kaynaklanacak maliyet artlarn toptan sat irketleri ile alarak en dk dzeyde tutabilir.
Piyasadaki belirsizliklerden tesis ve rnlerini soyutlamak isteyen Serbest Tketiciler uzun dnemli ve sabit fiyatl kontratlar yapabilir.
33
2011 YILINDA BALATMI OLDUUMUZ OSOS SSTEM LE DRT BNE YAKIN ABONENN SAYALARI OKUNMAKTADIR. 2012 YILINDA HEDEFMZ ; -OSOS LE OKUMA YAPILAN ABONE SAYISINI ARTTIRMAK
UZAKTAN
AYEDA
34
Uluslararas enerji ajans ngrs: Trkiyenin 2012 yl enerji ithalat faturasnn 68 milyar dolar olaca tahmin edilmektedir. Bu gemi yllarda srekli artan bir trend takip etmi ve bundan sonrada artarak devam edecei n grlmektedir. lkemizde enerji kaynaklar bakmndan % 73 da bamldr. Elektriin % 46 s doalgazdan retilmektedir. Trkiye Dnya da in ve Hindistan dan sonra en fazla enerji talebi artan nc lke durumundadr. Trkiye de yllk enerji talebine art, ortalama olarak yaklak % 7-8 civarnda seyretmektedir. AYEDA
35
bildirir.
EPDK, talebi TEA ve/veya TEDAa (Datm
irketi) iletir.
TEA ve/veya Datm irketi bu konudaki balant
AYEDA
36
EPDK tarafndan lisansl olarak elektrik sistemine balanacak retim santralleri iin; Santral toplam kurulu gc <10 MW altnda olanlar,36 KVluk ENH larna; 10-50 MW olanla mstakil ENH ile TEA Trafo merkezlerine Kurulu gc 50 MWnn zerinde olmas halinde ise TEAa balant gr sorulmaktadr.
AYEDA
37
AYEDA
38
Balant Prosedr
kriterler erevesinde deerlendirilerek balant gr oluturulur. Balant yaplan hat ile ilgili karakteristikler, Balant yaplacak DM-KK bilgileri, 154/33 kV TMdeki trafo gleri ve fider durumu, 154/33 kV TMye bal/balanacak retim tesisleri, Mevcut yapnn uygun olmamas halinde alternatif balant ekli.
AYEDA
39
Balant Gr Sreci
EPDK
TEA
l Mdrl
AYEDA
40
Deerlendirme Kriterleri
retim santralnn datm sistemine balantsnda;
Mevcut datm hattnn gerilim dm ve g kayb ynnden teknik olarak uygun olmas,
E.P. ebeke Ynetmeliinin 5. maddesinde yer alan 50 MW kstnn almamas, Sistem ksa devre arza akm limiti olan 16 kAin almamas (TEA tarafndan hesaplanmakta), Rzgar santralleri iin; balanacak toplam RES kapasitesinin, balant noktasnn minimum ksa devre gcnn en ok yzde bei (%5)i kadar olmas ve bu gc amamas, artlarnn salanmas halinde balant gr verilmektedir.
AYEDA
41
Mevzuat
22.01.2003 tarih, 25001 sayl Resmi Gazetede yaynlanan Elektrik Piyasas ebeke Ynetmeliinin letim Sistemine Balant Esaslar balkl 5inci maddesinde TEAn bir datm barasna veya bu baraya bal datm sistemine balanacak toplam kurulu g 50 MW geemez. Bu gcn 50 MW gemesi durumunda balant iletim seviyesinden yaplr. 10 MWn altndaki retim tesisleri iin mstakil fider tahsisi yaplamaz ifadesi yer almaktadr.
AYEDA
42
154 kV
(34,5-15,8-10,5-6,3 kV)
2 0,4 kV 1
Rzgar iftlikleri
Mteriler
G Santralleri
1- Gerilim dm ve g kayb hesaplarna gre hattn kapasitesine bal olarak datm ebekesine gml olarak balanan santraller, 2-Kurulu gc 10 MW ile 50 MW altnda olan retim tesisleri, mstakil hat ve fiderle TMlere direk bal santraller, 3-Birka rzgar iftlii birletirilip 154 kV hatta balanabilir.(Ortak TM zerinden) 4- Kurulu gc 50 MWnn zerinde olan retim tesisleri, 154 kV gerilim seviyesinden direk olarak balanr.
AYEDA
43
154 kV TR-A
TR-B 34,5 kV
TR-B 34,5 kV
TR-A : 50 MVA ayeli HES Kuzey RES Hayat Kimya Otop Derin HES TR-A : 50 MVA ay DM Fideri Minimum yk Maksimum yk TR-B : 16 MVA Kozlu HES Sere RES Aka tekstil Otop
: 5,2 MW : 7,0 MW : 12,0 MW : 15,5 MW 2x477 MCM : 1,0 MW : 6,5 MW 21 km ay DM ( KK ) DN : 73 2x477 MCM 34 km
TR-B : 25 MVA Akarca Tekstil Otop : 3,6 MW pek Tekstil Otop : 10,5 MW Zmrt Tekstil Otop : 7,8 MW
~7 km
34,5 kV 6,3 kV
NEML NOT : 1)- Santraln balanaca ENH ift devre ise paralel alp almad ve DMnin bal olduu devrenin veya devrelerin balant ekli, 2)- TEAa ait TMdeki trafolarn paralel alp almad, 3)- Santraln balanmas ngrlen ENHnn zerine daha nce balant gr verilen santral isimleri ve glerinin ilenmesi, 4)- Santraln baland ENHnn, iki veya daha fazla 154/OG TMden beslenmesi durumunda DMnin beslendii ENHnn her TMdeki fider ykleri, mutlaka bilinmesi gerekmektedir.
AYEDA
44
154 kV E..H
154 kV E..H
154 kV E..H
154 kV TR-A
154 kV TR-A
TR-B 34,5 kV
TR-B 34,5 kV
TR-A : 50 MVA ayeli HES Kuzey RES Hayat Kimya Otop Derin HES
21 km
~19 km
34,5 kV
6,3 kV
NEML NOT : 1)- TEAa ait TMdeki trafolarn paralel alp almad, 2)- Santraln, balanmas ngrlen 154/OG TMye yaklak uzakl(km)nn mutlaka bilinmesi gerekmektedir.
AYEDA
45
Deerlendirme Kriterleri
retim santrallerinin datm gerilimi seviyesinden balantlarnda, datm hattmzdaki; Kesinti says ve sresi, Hattn minimum ve maksimum ykleri, 3/0 AWG ve/veya edeer yer alt kablosundan dk kesitte olmamak zere hat karakteristii,gz nne alnmakta letme gvenlii ile can ve mal emniyeti iin fiderlerin otoprotktr fider kritelerine gre donatlarak gerekli koruma tedbirleri alnmas, artlaryla balant izni verilmektedir. AYEDA
46
Deerlendirme Kriterleri
Ayn ekilde, retim santral ile mevcut enerji nakil hattna irtibatl datm merkezi arasnda tesis edilen balant hattnn da;
Gerilim dm ve g kayb ynnden uygun kesitte olmas, 3/0 AWG havai hat ve/veya edeer yer alt kablolu iletken kesitinden aa olmamas,
istenmektedir. AYEDA
47
DSlerin G Ak
TEA 380 kV veya 154 kV ebeke TEA TM 154/31,5 KV 50 MVA PV (retim) 1 MW
3/0AWG (Pigeon)
Kojenerasyon
(Otop) 3 MW
Yk 4,54 MW
Avantajlar
Datm ve iletim kayplarn azaltrlar, Genelde yenilenebilir kaynaklara dayal, sera gaz emisyonu yaratmamalar ve evre ile uyumlu olmalar, naat srelerinin ksa oluu ve kolay gelitirilmeleri, letme bakm giderlerinin dk olmas.
Dezavantajlar
Ksa devre gcnn artmas ve ift ynl yk ak iin koruma ve iletme sorunlar, G kalitesi parametrelerini etkilemesi, Enerji retimi, meteorolojik ve koullara baldr, mevsimsel
AYEDA
48
TR 50 MVA
34,5 kV
3x3/0 AWG
3x3/0 AWG
11,3 km Gevek Ba
DM
3x3/0 AWG
2,5 MVA
OTOP FDER
34,5 kV
OTOP FDER
AYEDA
49
TR 50 MVA
34,5 kV
3x3/0 AWG
DM
25 MVA
~
34,5 kV 6,3 kV
Doankaya HES 21 MW
AYEDA
50
Yalnzca kendi ihtiyalarn karlamak amacyla, Bakanlk tarafndan yrrle konulacak ynetmelikle tanmlanan deerin zerinde verimi olan kojenerasyon tesisi kuran gerek ve tzel kiilerden lisans alma ve irket kurma ykmllnden muaf tutulacaklar, ilgili ynetmelikte dzenlenir. Yenilenebilir enerji kaynaklarna dayal, kurulu gc azami 500 kilovatlk retim tesisi ile mikrokojenerasyon tesisi kuran gerek ve tzel kiiler, lisans alma ve irket kurma ykmllnden muaftr. Bu tzel kiilerin ihtiyalarnn zerinde rettikleri elektrik enerjisinin sisteme verilmesi halinde uygulanacak teknik ve mali usul ve esaslar Kurum tarafndan kartlacak bir ynetmelikle belirlenir. hkmn iermektedir.
AYEDA
51
Elektrik Piyasasnda Lisanssz Elektrik retimine likin Ynetmelik 21.07.2011 Tarihinde 28001 Sayl Resmi Gazetede Yaymlanmtr. Bu Ynetmeliin Uygulamasna Dair Tebli 10.03.2012 Tarihli, 28229 Sayl Resmi Gazetede Yaymlanmtr.
AYEDA
52
Enerji Piyasas Dzenleme Kurumu (EPDK)nn, yenilenebilir enerji kaynaklarna yatrm yaplmasn tevik etmek amacyla elektrik reten baz gerek ve tzel kiilerin, Datm irketlerine elektrik satmasn kolaylatran uygulamay hayata geirmek iin almalara balamas zerine, stanbul Anadolu Yakas Elektrik Datm A.. (AYEDA), ebeke sistemini bu entegrasyona uyumlu yapmak iin alma balatt.
irketimiz, bu yeni dnemde, elektrik datm ebekesinin, enerji retim kaynaklar ile sorunsuz bir ekilde entegre olmasn salamak amacyla TUBTAK ile 15 ay srecek ortak bir alma balatt.
AYEDA
53
Datm sisteminin OG ebeke benzetim modeli oluturularak ,sistemin mevcut iletme koullar uyarnca yklenme durumlar, teknik kayplar ve kstllk analizlerine ilikin almalar yaplabilecek. Ayrca, oluturulan sistem modeli zerinden datm sistemi seviyesinde sisteme yaplacak retim tesisi balant talepleri teknik olarak kolaylkla deerlendirilebilmesi,
Datm sistemine OG / AG seviyelerinden balanacak 500 kW ve altnda kurulu gce sahip retim tesisleri iin balant projelerinin hazrlanmas almalarnn yaplmas,
AYEDA
54
Planlanan balant noktasnn enerji kalitesi ve sistem kararll kstaslar asndan uygun olup olmad gr ilgili standartlar uyarnca rapor formatnda hazrlanacaktr. Ayrca, balantnn teknik olarak uygun olmad durumlar iin sisteme yaplmas gereken ilave yatrmlarn maliyeti ve bu yatrmlardan elde edilecek kazanmlar (elektrik sat, kayplarn azaltlmas, vs.) gz nne alnarak yaklak amortisman sreleri belirlenecektir. TBTAK , proje kapsamnda kullanlacak donanm ve yazlmlar analiz sonu raporlaryla birlikte AYEDA a teslim edilecektir.
AYEDA
55
AYEDA
56
ELEKTRK PYASASINDA LSANSSIZ ELEKTRK RETMNE LKN YNETMELNN UYGULAMASINA DAR TEBL
Lisansz retime ilikin Datm irketlerine yaplacak bavurular da; bavurusu kabul edilenler minimum 45 gn sonunda Balant Anlamas ar Mektubu ahsen veya vekleten tebell ettirilir.
AYEDA
57
Sonular
Datk ve yenilenebilir enerji retiminin devlet tarafndan tevik edilmesi ve gerekli altyap yatrmlarnn yaplmas durumunda, elektrik enerjisi talebinin nemli bir ksmnn bu yerel ve evreci kaynaklardan karlanmas mmkndr. Bu ekilde enerjide da bamllk azaltlabilecei gibi iletim ve datm kayplar da aalara ekilebilecektir. DSlerin planlanmas blgelerin corafi yaplar, iklimsel zellikleri, doal evre faktrleri, sosyo-ekonomik farkllklar dikkate alnarak yaplmaldr. Baz blgelerde kmr, rzgar, jeotermal, gne ve su enerjisine veya bunlardan birkana dayal retime yer verilmesi gerekecektir. Bu retimlerin yllk, mevsimlik veya anlk zellikleri dikkate alnarak, sunulan enerjinin srekliliini salayacak ekilde yedek kapasite ile birlikte iletim ve datm ebekesine yaplacak yatrmlarn irdelenmesi sistem gvenlii asndan zorunluluk arz etmektedir. te yandan meteorolojik bamll olan rzgar santralleri planlanrken sistem kararll ve scak yedek ihtiyac mutlaka gz nnde bulundurulmaldr.
AYEDA
58
Sonular
Trkiyenin yesi olmay amalad AB, 2020 ylnda yenilenebilir enerjilerin toplam enerji iindeki payn % 20 ye karmay hedeflemektedir. te yandan Trkiyede tketilen enerjinin yaklak % 73 d kaynakl olup enerjide da bamllmz her geen gn artmaktadr. Bu bamlln en arpc gstergesi elektrik enerjisi retiminde kullanlan doalgaz miktardr. Dnya elektrik retiminde doalgazn pay % 20 civarnda iken Trkiyede bu oran yaklak % 46 civarndadr. Oysa Trkiyede elektrik enerjisi retiminde kullanlabilecek hidrolik, jeotermal, rzgar enerjisi, gne enerjisi ve biyogaz olmak zere nemli miktarda yenilenebilir enerji potansiyeli mevcuttur. Bu potansiyel gz nne alnarak Trkiyede yenilenebilir enerji kaynaklarnn toplam retim ierisindeki paynn 2023 ylnda en az % 30 dzeyinde olmas hedeflenmitir. ( Elektrik Enerjisi Piyasas ve Arz Gvenlii Stratejisi Belgesi, Yksek Planlama Kurulu, Karar No.2009/11, 18 Mays 2009.)
AYEDA
59
Sonular
DS teknolojileri asndan bakldnda gerekli nlemlerin acilen alnmamas halinde ok ksa srede Trkiyenin devamll ve gvenilirlii olmayan, iletme ve bakm maliyetleri yksek, hantal ve eski teknoloji bir DS plne dnmesi olasdr. Gerekli tasarm, kurulum, balant, iletme, koruma kriterlerinin yerel ihtiyalar karlayacak ekilde oluturulmas durumunda ise can, mal ve hizmet kayplarnn engellenmesi mmkndr.
Datm sistemi asndan bakldnda ise DSlerden en yksek verimin alnabilmesi iin datm sisteminin geliim, iletim, koruma planlamasnn datk retimle bir btn olarak ele alnmas ve birlikte planlanmas zorunludur. Bylesi btncl bir yaklam retim-tketim dengesi, gerilim dm, reaktif g kontrol, g kalitesi, emre amadelik, sistem koruma vs. gibi hayati konularda karlalabilecek olas problemleri en aza indirgeyerek yksek kaliteli, kullanc dostu ve en nemlisi evreci bir datk retim sisteminin anahtar olacaktr.
AYEDA
60