Tập san Dân Chủ 03/2012

Tp San DN CH S Thng 03/2012
ng Dn Ch Vit Nam www.ddcvn.info thongtin@ddcvn.info S THNG 03/2012

ng Dn Ch Vit Nam www.ddcvn.info thongtin@ddcvn.info

TP SAN
DN CH

C QUAN TRUNG NG
NG DN CH VIT NAM
Trng Ban Bin Tp
L Hong
Ph Ban Bin Tp
V Tn Hun
K Thut
Nguyn Thy
Trn Khi Nguyn
L Dn

Cng Tc Vin:
MC LC S THNG 03/2012
3

5

6

7

10

13

16

18

19

21

23
H ThyTn Nhn
Hi YnTrng Ngha
Trn PhcQunh Trang
Vit HngL Uyn
Trng Thy Dng
Trn Ngc Lan
Nguyn Mai Hng
L Phng Loan
Lin lc:
Website: www.ddcvn.info
Facebook: www.facebook.com/
ddcvn
Twitter: www.twitter.com/ddcvn
Scribd: www.scribd.com/ptdcvn
Email: dangdanchuvietnam@gmail.com
hoc thongtin@ddcvn.info
NGUYN TC C BN CHNH TR

MT S NH U TRANH B
CHUYN N TRI GIAM
NGH AN
RFA

TNG QUAN V DN CH

KIM SOT V CN BNG
QUYN LC
GS David Williams
Trn Duy Nguyn v Nguyn Th Hng dch

SA HIN PHP TR THC PHI
LN TING
L Anh Hng

NH NC V NGI DN
Trn Hu Quang

CI CCH CHNH TR NN
BT U T U?
Bi Cng T

CN LM MT X HI KHNG
THAM NHNG

VIT-M BT U CC CUC M
PHN KH KHN V THNG MI
Raymond Burghardt

S LC QU TRNH HOT NG
NG DN CH VIT NAM

N GHI DANH THAM GIA
NG DN CH VIT NAM
NG DN CH VIT NAM: NGUYN TC C BN CHNH TR

NC VIT NAM CA NGI VIT NAM
Nc Vit Nam c lp, c ch quyn.
Quyn lm ch t nc thuc v nhn dn, khng thuc v c nhn, t chc hay chnh
ng no.
Quyn lm ch t nc (quyn bu c v ng c, quyn phc quyt hin php v cc
vn h trng ca t nc); quyn lm ch t ai; quyn kinh t t nhn ca nhn
dn phi c hin nh v lun lun c nh nc bo v.

DN L NN TNG CA QUYN LC
dn th hin qua l phiu.
Bu c t do v cng bng
1
l iu kin tin quyt ca x hi cng bng, uy tn chnh
tr, cm quyn chnh danh.
Quyn lc nh nc do nhn dn tha thun trao cho thng qua hin php dn ch
2
.

BNH NG X HI
Pht trin x hi dn s
3
lnh mnh, bnh ng kinh t t nhn, thc y c hi tin
thn bnh ng cho ton dn.
Tt c mi ngi u bnh ng trc php lut, khng mt c quan, on th hay c
nhn no ng trn php lut.
Vit Nam cn c lut lp hi
4
, trc ht l hp thc ng cm quyn. Cc chnh ng
hot ng theo quy nh ca php lut. Mt ng c quyn chnh tr l chuyn quyn,
ng trn php lut.

NH NC PHP QUYN
Quyn lc hin php l ti thng, cao hn quyn lc nh nc.
Hin php dn ch nht thit l nn tng ca nh nc php quyn.
T do, dn ch, nhn quyn thc thi theo nguyn vng ca dn tc Vit Nam, th hin
qua lut php quc gia v ph hp vi cng php quc t.

Ch thch [1-4]:
[1] Bu c c ng l p t, khng tn
trng quyn lm ch ca nhn dn. l
nguyn nhn dn n tnh trng cm quyn
khng chnh danh. Cn thy r, khng c
bu c cng bng trong ch mt ng v
cng khng c tnh trng mt ng chuyn
quyn trong x hi c ch bu c cng
bng. Bu c cng bng v ch mt ng
l hai ch trng tri ngc nhau. Mt ng
chnh tr khong 5% dn s nhng li ngn
chn quyn chnh tr ca i a s thnh
phn trong x hi l iu khng th gii
thch v phng din o c x hi v bu
c cng bng. Trong ch mt ng th
hi ng bu c b iu hnh bi mt ng
cho nn vic chn la ng c vin, cng nh
quy trnh gim st v kim phiu khng th
v t, trung thc, vic b phiu ca nhn
dn ch l hnh thc. Ni cch khc, vic la
chn cc v tr lnh o l do mt ng
quyt thay v do nhn dn bu. Bu c t do
v cng bng l bu c ca mi thnh phn
x hi, quyn t ng c ca cng dn c
tn trng trn thc t, v i bu hay khng
l quyn ca cng dn, khng b p buc.

[2] Khc vi hin php ca mt ng
chuyn quyn, hin php dn ch l hin
php ca ton dn. l hin
php c thng qua qua th tc son tho
ca nhiu thnh phn x hi v c nhn
dn phc quyt (tc l trng cu dn bng
hnh thc b phiu trc khi nh nc ban
hnh). Hin php hin hnh ti Vit Nam l
hin php ca mt ng, khng phi hin
php ca ton dn. Vic ban hnh hin php
ca mt ng ng ngha vi tnh trng cm
quyn khng c nhn trao quyn. Mt
thc t quan trng cn lu , trong th ch
cng ho d theo ch ngha hay t tng
chnh tr no th t nc nht thit cng
phi c mt bn hin php dn ch vi c
ch nh nc minh bch, v iu hnh x
hi bng php lut.
[3] xy dng, pht trin x hi dn ch,
cng bng ti Vit Nam, c th xc nh
ngoi hai tr ct kinh t th trng v nh
nc php quyn, tr ct th ba chnh l x
hi dn s. X hi dn s i hi quyn t
do c nhn v bnh ng gia cc on th
phi c bo m. Hin nay Mt trn T
quc, mt b phn ca ng Cng sn Vit
Nam, kim sot tt c cc on th x hi.
Cc on th trong x hi dn s lnh mnh
khng th b chi phi hoc iu hnh bi
mt ng v ng chnh tr cng ch l mt
thnh phn trong x hi dn s. X hi dn
s khng lnh mnh th khng th xy dng
nh nc php quyn ng ngha.

[4] Trc ht, cn xc nh r mt t nc
c ch chnh tr mt ng c quyn hin
nhin l bt cng. y l bt cng ln nht,
l ngun gc ca nhiu bt cng x hi cn
phi iu chnh. Chnh v ng cm quyn
khng mun ngng thao tng chnh trng
nn khng quan tm n s cn thit ca
lut lp hi. Khng c lut lp hi c ngha
l khng p ng nhu cu a ng ca x
hi v ng thi khng chp nhn bnh ng
x hi. ng khng th hp thc khi nh
nc cha c lut lp hi, v c ng r
rng trc tip chng li mc tiu x hi cng
bng, dn ch.

ng Dn ch Vit Nam www.ddcvn.info

Ba t nhn chnh tr vn
kin quyt khng nhn l
nhng hot ng u
tranh ca h sai phm va
b chuyn t tri giam
Nam H n tri giam s 6
huyn Thanh Chng,
tnh Ngh An. l cc
ng Trn Anh Kim, Nguyn
Xun Ngha v Phm Vn
Tri.
B Phm th Thm, v ca
ng Trn Anh Kim, vo
chiu ngy 19 thng 3 cho
bit nh sau v vic
chuyn ng Trn Anh Kim
t tri giam Nam H n
tri giam mi nh sau:
ng l hm ch nht
va ri ti i thm, nhng h a giy v
ni a anh Kim i xa ri: vo tri giam
s 6, x Hnh Lm, huyn Thanh
Chng, tnh Ngh An. Ch c my anh em
b a i thi. L do chc cc anh y gi
vng lp trng ca h. Ln trc i thm
gp th anh Kim lc no cng gi vng lp
trng v vic lm l c li cho t nc,
dn tc v bn thn.
H a i xa th th gia nh bn thn em
khng th i thm hng thng c na, v
xa n c my trm cy s nn ch c th
gi qua ng bu in thi.
Hai ch v anh Ngha v anh Tri c gi n
hi n cng bit ba anh b chuyn i.
Xin c nhc li ng Trn Anh Kim tng l
cu trung t qun i nhn dn Vit Nam.
ng tham gia cng dn oan khiu kin t
ai t nhng nm 1995. ng tham gia cc
hi chng tham nhng, hi dn oan. ng l
thnh vin ca khi 8406 v l ng vin
ng Dn ch Vit Nam. ng b bt hi
ngy 7 thng 7 nm 2009, cng thi im
vi thc s tin hc Nguyn Tin Trung. ng
b a ra x ti ta Thi Bnh hi ngy 28
thng 12 nm 2009 vi bn n 5 nm ri
t giam.
Nh vn Nguyn Xun Ngha b ta n Hi
Phng hi ngy 9 thng 10 nm 2009
tuyn n 6 nm t giam v cc hnh vi
chng nh nc CHXHCNVN theo iu 88
B Lut hnh s.
K s Phm Vn Tri b ta n H Ni kt
n trong phin x hi ngy 8 thng 10 nm
2009 bn nm t giam v bn nm qun
ch, cng vi co buc vi phm iu 88 B
lut hnh s Vit Nam.
RFA

MT S NH U TRANH B CHUYN N TRI GIAM
NGH AN
DCVN: Vit Nam lun
khng nh khng c t
nhn chnh tr. Do d,
ng Dn Ch Vit Nam
yu cu nh nc
CHXHCN Vit Nam tr t
do cho LS L Cng
nh, Cu Trung t
Trn Anh Kim, ThS
Nguyn Tin Trung,
bl ogger i u Cy
Nguyn Vn Hi,
Doanh Nhn Trn Hunh Duy Thc v
tt c t nhn chnh tr ang b giam gi
ti Vit Nam.
Xem thm cc thng tin lin quan ti
www.ddcvn.info.
Nguyn Xun Ngha
Phm Vn Tri
Nguyn tc a s v quyn thiu s
Tt c cc nn dn ch u l nhng h thng
trong cng dn t do a ra cc quyt nh
chnh tr theo nguyn tc a s. Theo li ca
nh vn M E.B. White: Dn ch l mt nim
tin rng a s mi ngi u ng trong hu
ht cc trng hp.
Bn thn nguyn tc a s khng t ng
mang tnh dn ch. V d, khng th ni mt
h thng l cng bng nu n cho php 51%
dn s n p 49% dn s cn li nhn danh
a s. Trong mt x hi dn ch, nguyn tc
a s phi gn vi vic m bo cc quyn ca
c nhn con ngi. i li, cc quyn ca
ngi thiu s v nhng ngi bt ng s
c bo v - d l nhng ngi thiu s,
tn gio hay n gin l nhng ngi thua
trong cc cuc tranh lun chnh tr. Quyn ca
cc nhm thiu s khng ph thuc vo thin
ch ca a s v cng khng b tc b bi
nguyn tc a s. Quyn ca cc nhm thiu
s c bo v bi v lut php v cc th ch
dn ch bo v quyn ca mi cng dn.
Cc nhm thiu s phi tin tng chnh ph
bo v cc quyn v s an ton ca h. Mt
khi iu ny c thc hin, cc nhm c
th tham gia v ng gp vo vic xy dng
cc th ch dn ch ca t nc. Nguyn tc
a s v quyn thiu s l c trng ca tt c
cc nn dn ch. Nhng khc bit v lch s,
vn ha, dn s v kinh t khng nh hng
n nhng c trng ny.
a nguyn v x hi dn ch
Trong mt nn dn ch, chnh ph ch l mt
u mi trong mng li x hi gm rt nhiu
th ch cng v t, cc c quan lut php, cc
ng phi chnh tr, cc t chc v cc hip
hi. S a dng ny gi l a nguyn. iu ny
c ngha l cc nhm v cc th th trong mt
x hi dn ch khng phi ph thuc vo chnh
ph mi c tn ti, mi mang tnh hp php
hoc mi c quyn lc. Hu ht cc x hi dn
ch u c hng ngn cc t chc t nhn
cp a phng v cp bang. Nhiu t chc
trong s ny c vai tr trung gian gia cc c
nhn v cc th ch x hi v chnh ph phc
tp ca x hi, thc hin nhng vai tr khng
phi ca chnh ph v mang n cho c nhn
c hi tr thnh mt phn trong x hi m
khng cn phi tham gia vo chnh ph.
Trong mt x hi c ti, hu ht nhng t
chc nh vy s b kim sot, kim duyt, theo
di v nu khng th phi chu trch nhim
trc chnh ph. mt nn dn ch, theo lut
php quy nh, quyn lc ca chnh ph c
xc nh r v rt hn ch. Do vy, cc t chc
t nhn v c bn khng chu s kim sot ca
chnh ph. Trong khu vc t nhn bn rn ny
ca x hi dn ch, cng dn c th tm kim
kh nng t hon thnh c nguyn ca mnh
v thc hin trch nhim i vi mt cng
ng m khng chu s kim sot c th rt
mnh t pha nh nc hoc phi tun theo
ch ca nhng ngi c nh hng, quyn lc
hoc tun theo a s.
n phm ca Chng trnh Thng tin Quc t,
B Ngoi giao Hoa K, thng 4/2005
Thut ng dn ch c ngun gc t ting Hy Lp,
demos c ngha l nhn dn. cc nn dn ch, nhn
dn l ngi c quyn ti cao i vi cc nh lp php v
chnh ph.
Mc d cc nn dn ch trn th gii mang sc thi khc
nhau nhng vn c nhng nguyn tc v thc tin nht
nh phn bit mt chnh ph dn ch vi cc hnh
thc chnh ph khc.
Trong s ny, TSDC tip tc gii thiu cc nguyn tc
cn bn v dn ch, bao gm Nguyn tc a s v
quyn thiu s v a nguyn v x hi dn s.
TNG QUAN V DN CH
1. Khi mt ngi hay mt nhm nh c
quyn quyn lc, h s trn p ngi
khc.
Sau mt thi gian, s tp trung quyn hnh
qu mc dn n tha ha v c tinh thn v
vt cht, do ngi tt d c mun i na
cng mt kh nng lo li quc gia mt cch
sng sut. Khng mt c nhn no hon ton
trong sch. Ai cng t nhiu c thin kin, sai
lm v t tng v v k. Mt ngi tt khng
phi l ngi khng c nhc im. Ngi tt
l ngi bit kim ch v vt qua c nhng
nhc im . Nhng lm c iu ny,
h cn c s h tr ca ngi khc. Nhng khi
tp trung qu nhiu quyn lc trong tay, ngi
cm quyn gt b kh nng v c hi h tr
ca nhng ngi khc.
Quyn lc tuyt i tha ha tinh thn, v khi
mt ngi c quyn lc trn ht thy mi
ngi khc, nhng ngi khc s ch ni nhng
iu h ngh rng ngi cm quyn mun
nghe. H giu i nhng iu gy pht lng, v
khng bao gi by t nhng quan im v
kin tri ngc. Kt qu l ngi cm quyn
chng bao gi nghe c nhng iu cn bit
c th lnh o sng sut hn. T hi hn,
s tha ha tinh thn ny c th dn n tha
ha tm hn. Nu khng ai dm a ra nhng
thng tin hay kin chi tai, hoc phn i
ngi cm quyn, ngi cm quyn c tng
mnh khng h c thin kin, khng h mc sai
lm v khng h v k. T anh ta cho rng
mi kin ca anh ta u ng. Anh ta bt
u ng nhn rng li ch c nhn ca anh ta
chnh l li ch ca x hi. Khi y, anh ta tr
thnh mt k c ti.
V l do ny, mt nh lnh o tt s khng
mun nm gi qu nhiu quyn lc. Ci anh ta
cn l mt h thng trong nhiu ngi khc
c th gp phn vo qu trnh ra quyt nh.
Khi , thay v n thun iu hnh t nc
bng mnh lnh, anh ta s cn nhc nhng
quan im khc nhau. May ra lc y anh ta s
buc phi nhn ra rng chnh mnh cng c
nhng thin kin, nhng sai lm v t tng,
v cng v k. Mt nh lnh o tht s anh
minh cn s sng sut y, v s bit n nhng
ting ni phn bin, thay v trn p h.
D nhin, khng phi nh lnh o no cng
xut thn l ngi tt. Ngc li, h c th
ham mun quyn lc ch trn p ngi khc
v th li cho bn thn, cho gia nh v cho
nhng k v ha theo h. Nhng ngi nh
vy vn tha ha ngay t trc khi h c
quyn lc. Mt khi tp trung quyn lc trong
tay, h s s dng ngay quyn lc n
p k khc.
Tm li, nhng chnh quyn nm quyn lc qu
tp trung s lm quyn v tham nhng. Cch
duy nht gii hn quyn lc ca h v trnh
lm dng l tn quyn.
2. V l do , hin php cn phn b
quyn hnh cho nhiu thnh phn khc
nhau ca chnh quyn c s gim st
v cn bng quyn lc.
Bi quyn lc tp trung s sinh lm dng,
khng c cch gii quyt no khc ngoi vic
phn chia quyn lc cho cc thnh phn khc
nhau ca chnh quyn. tng ny c gi l
gim st v cn bng quyn lc: hin php
thit lp nn s cn bng v quyn lc gia
KIM SOT V CN BNG QUYN LC
Nam Tc Acton c mt cu ni ni ting: Quyn lc lun tham nhng;
quyn lc tuyt i th tham nhng tuyt i. Khi c qu nhiu quyn lc
trong tay, ngay n ngi tt cng cai tr c on. Do hiu r bn cht
ca vn nh vy, ch ngha hin ch mi ny sinh, v l mt bc
ngot so vi cch ngh truyn thng v quyn lc chu cng nh
phng Ty. Trong cch ngh truyn thng, ngi ta thng ca tng cc
nh lnh o v trao cho h quyn lc tuyt i bo v an ninh quc
gia. Cc nh lnh o truyn thng th mun xem thn dn trong nc
nh con ci, h lm nhim v ca bc cha m v ra quyn hnh x
nh cha vi con. Vt ra khi t duy l iu tin quyt thit lp
mt chnh ph hin nh v cng bng .
Gio s David Williams
cc thnh phn khc nhau ca chnh quyn
chng c th gim st ln nhau. Gim st v
cn bng quyn lc chnh l ct li ca ch
ngha hin ch. V khng mt c nhn hay mt
nhm nh no thu tm mi quyn lc, s
khng ai c quyn lc tuyt i n p k
khc. Khi cc ngnh trong chnh quyn cn s
hp tc ca nhau th h phi lng nghe nhau,
phi thng tho v phi cng nhau lm vic.
Khi nhiu ngi c kh nng tc ng ln chnh
quyn v chnh sch, chnh quyn mi c
th tr nn cng bng v trung dung hn, bi
v khi chnh quyn khng ch cn phc v li
ch ca mt nhm nh. ng thi, chnh quyn
cng s sng sut hn, bi cc chnh sch hay
quyt nh l kt qu ca qu trnh tho lun
trong nhiu cch nhn khc nhau c
cn nhc.
Mt s ngi, c bit ti chu v chu Phi,
lo ngi rng gim st v cn bng quyn lc s
to nn bt n, tranh ci, b tc, thm ch ni
chin. ng l khi c ch gim st v cn bng
quyn lc khng c thit k hp l, hu qu
ca n c th khng nh mong i. Nhng nu
c thit k tt, n s khng dn n bt n
qu mc bnh thng. Nhng t nc n nh
v thnh vng u c mt c ch gim st v
cn bng quyn lc no . La chn duy nht
ngoi phn quyn l tp quyn. M tp quyn,
nh phn tch trn, lun dn n cai tr p
bc. iu ny r rng t hi hn nhiu so vi
nhng bt ng bt ngun t nhng tranh ci
chnh tr thng thng.
C nhiu m hnh gim st v cn bng quyn
lc, do cc yu t khc nhau c kt hp mt
cch khc nhau. Nu c thit k mt cch
cn trng, gim st v cn bng quyn lc c
th gim thiu mt cch c hiu qu cc bt
n, cng nh tng cng bo v ngi dn
chng li chnh quyn tha ha v c on.
3. Cc hin php phn quyn theo nhiu
cch khc nhau
C nhiu cch phn chia quyn lc gia cc
nhn t ca chnh quyn. V cc hin php
khc nhau thit lp nn cc chnh quyn vi
kt cu khc nhau. C hin php gi ngi
ng u chnh ph l tng thng, c ni khc
gi l th tng, li c ch kt hp ngnh hnh
php v lp php vi nhau trong mt hi ng
m ngi ng u hi ng khng phi l
tng thng m cng chng phi th tng. Vi
hin php cng nhn chnh quyn a phng
bn t tr, ni khc th khng. C hin php t
chc hai vin lp php, c ch ch c mt vin
duy nht. Nh vy, trong nhiu h thng hin
nh khc nhau, kt cu ca chnh quyn l
khc nhau. V vy, phn chia quyn lc gia
cc thnh phn chnh quyn ca cc h thng
hin nh khc nhau cng s khc bit.
Thm vo , cho d cc hin php c quy
nh kt cu chnh quyn tng t nh nhau,
chng vn c th phn chia quyn lc theo
nhiu cch khc nhau cho cc nhn t . Th
d, tng thng c th c quyn ph quyt
nhng d n lut do bn lp php a ra, hoc
c th khng c quyn . Thng vin ca
ngnh lp php c th ch c quyn c vn cho
h vin, nhng vin ny cng c th c quyn
bc b cc d lut ca h vin. Chnh quyn
a phng c th c quyn lc rng ri trn
cc vn lin quan n cuc sng ca ngi
dn trong khu vc . Nhng h cng c th
ch c quyn lc hn ch trong mt s lnh vc
m thi.
Trong bi vit ngn ngi ny, tht kh lit
k ht tt c hnh thc phn quyn. Nhng tu
trung li, cc m hnh chnh l:
* Hu ht cc hin php chia chnh quyn
trung ng thnh ba phn quyn lp php,
quyn hnh php v ta n. Cc quyn ny
c trao cho nhng ngi hay nhm ngi
khc nhau. Mt s hin php tch bit hon
ton cc quyn lc ny, tc l cc nhn t
trong chnh quyn khng h c nhng mng
phn s chng ln. Nhng cng c mt s hin
php cho php s chia s quyn lc nht nh,
chng hn tng thng va c quyn hnh php
va c quyn ph quyt d lut (mt phn ca
quyn lp php) trong mt s trng hp hn
ch. Phng thc phn quyn ny c gi l
tam quyn phn lp.
* Mt s hin php phn chia quyn lc gia
chnh quyn trung ng v chnh quyn a
phng hay vng lnh th. Do s phn chia
ny c quy nh bi hin php, chnh quyn
trung ng khng th can thip vo phm vi
quyn lc ca chnh quyn vng lnh th.
Quan trng hn c, chnh quyn trung ng
khng th gii tn chnh quyn a phng
hoc tc ot mt s quyn c hin
php trao cho h. C trng hp chnh quyn
vng lnh th c th son hin php cho ring
a phng h, vi c ba ngnh lp php, hnh
php v ta n nh chnh quyn trung ng.
Phng thc phn chia quyn lc ny c gi
l chnh th lin bang.
* Mi bn hin php chnh danh phn chia
quyn lc gia chnh quyn v cng dn nhm
mc ch bo v quyn c nhn. Mt s quyn
c nhn t bn cht l quyn nhn thn, nh
quyn kt hn. Nhng mt s quyn mang tnh
chnh tr, nh quyn biu tnh hoc quyn
thnh lp hi on chnh tr. Bng cch thc thi
cc quyn ny, cng dn c th kim sot
chnh ph. Phng thc phn quyn ny c
gi l quyn c nhn.
* Mi hin php dn ch cn phn chia quyn
lc gia chnh quyn cng dn thng qua bu
c. Trong mt nc dn ch, quyn lc thuc
v nhn dn. Chnh quyn c bn phn phc
v ngi dn, ch ngi dn khng phi phc
tng chnh ph. Nhng ngi dn khng th
cng ng ht cng vic hng ngy ca chnh
quyn v cn phi lo cho cuc sng ring ca
h. V vy, hin php cho chnh quyn quyn
thay mt ngi dn gii quyt cng vic
trong nhng lnh vc ph hp, vi t cch l
cng bc ca nhn dn. Tuy vy, nhn dn vn
nm quyn gim st ti thng. Nu nhn dn
khng hi lng vi cch lm vic ca cc vin
chc chnh quyn, h c th b phiu bi
nhim cc vin chc qua bu c.
4. D mi quc gia u cn tn quyn, c
nhiu hnh thc phn quyn khc nhau, v
cc quc gia khc nhau phi chn nhng
h thng khc nhau cho ph hp vi hon
cnh c th ca quc gia .
Nh trnh by trn, c nhiu hnh thc
phn quyn. Mt s hin php p dng nhiu
hnh thc cng mt lc, trong khi mt s hin
php khc ch p dng mt hnh thc phn
quyn m thi. Khng c mt hnh thc phn
quyn no c xem l duy nht ph hp cho
mi quc gia trong mi thi k. c rt nhiu
sch v bn n cc hnh thc phn quyn
trong bn hin php. i khi cc phn tch
mang nng tnh chuyn mn. Do , trong
phm vi bi vit ngn ny, kh c th tm gn
mi kha cnh ca cc tri thc .
Tuy vy, bi vit ny nhn mnh mt iu
quan trng: cc hnh thc phn quyn khc
nhau mang li cc h qu khc nhau. Bi cn
bng v gim st quyn lc l trng tm ca
th ch hin nh, cc nh son tho hin php
dnh nhiu cng sc nghin cu cc h qu
ca mi hnh thc phn quyn khi chng c
p dng ring r hay kt hp ln nhau. Th
nhng, khng c mt h thng hin nh no
hon ho hay t mi mc ch t ra. Cc nh
son tho hin php lun phi chn la hoc
tha hip. Chng hn, mt s th ch hin nh
to iu kin cho mi khuynh hng chnh tr
c i din trong chnh quyn, nhng li c
th khin chnh tr b chia r v phn tn, v s
tham gia ca qu nhiu lung kin khc nhau
s khin cc bn kh t ng thun ra
quyt nh. Mt s th ch hin nh khc c
th khin vi khuynh hng chnh tr thiu s
khng c i din trong chnh quyn, nhng
b my chnh tr hot ng sun s hn. Mt
s h thng tp trung vo thc h ch khng
phi quyn li cc b ca tng a phng.
Mt s h thng khc li ch trng n cc mi
quan tm c th ca cc a phng ch khng
t nng thc h, v.v... Mi th ch hin nh
ny u c nhng u v khuyt m.
Nh vy, mi quc gia s thy c mt s h
thng thch hp vi h hn l nhng h thng
khc. Ty tng quc gia c th, nhng mc
tiu nht thit cn phi c, v nhng nhc
im cn c bit lu tm m trnh, s khng
ging nhau. V d, vn ha ca mt s quc
gia c khuynh hng tp trung quyn lc vo
tay mt ngi m thi, nh ngi ng u
hnh php, v ri ngi ny tm cch thu tm
nhng quyn lc khc cho ring anh ta. Mt s
quc gia khc xem vic hn ch quyn hnh
php l quan trng, nn trao nhiu quyn lc
hn cho ngnh lp php v ta n. Cch ny c
th c nhc im l s thiu vng mt ngnh
hnh php mnh c th ng ph mau l trc
nhng thay i nhanh chng ca th gii.
Nhng nu phi cn bng gia cc u v
khuyt im ca tng h thng cho mt quc
gia c th, h thng cho php ngn chn chnh
quyn c on c u im hn hn so vi mt
h thng ch trng cho ngnh hnh php
quyn c t do lm theo h. Ngh thut
son tho mt bn hin php cn lu tm n
cc c im v nhu cu c th ca tng quc
gia l v th.

Trn Duy Nguyn v Nguyn Th Hng dch
Trch t Tia Sng

SA HIN PHP TR THC PHI LN TING
Thi gian gn y, khi t nc chng ta ang ng trc nhiu thch thc nghim trng v c
chnh tr, kinh t v x hi, khi tnh hnh trong khu vc v trn th gii ang bin chuyn nhanh
chng v kh lng, ngi ta li bn lun nhiu v tr thc cng nh vai tr ca tr thc trong x
hi.
L Anh Hng
Thi gian gn y, khi t nc
chng ta ang ng trc nhiu
thch thc nghim trng v c
chnh tr, kinh t v x hi, khi
tnh hnh trong khu vc v trn
th gii ang bin chuyn
nhanh chng v kh lng,
ngi ta li bn lun nhiu v
tr thc cng nh vai tr ca tr
thc trong x hi.
Cc th h tr thc hin i
Vit Naml nhng ngi k tc
cc bc tin bi ca mnh tng
lp nho s trong x hi phong
kin. Bt k nho s quan
li (thiu s nho s t v
c b lm quan) hay nho s
bnh dn[1] (a s nho s
khng t qua cc k thi
cng nhng ngi t nhng
khng ra lm quan hoc lm
quan chiu l mt thi gian ri
v), nhn chung cc nh nho
Vit Nam vn lun mang trong
mnh nhng truyn thng qu
bu nh u thi mn th v
yu nc thng ni.
Trong x hi phong kin, gii
nho s c nhn dn ngng
vng, vua cha trng th, v l
tng lp c a v cao nht trong
x hi (s nng cng
thng); khng phi ai khc m
chnh h mi l nguyn kh
quc gia. H gp phn
quyt nh gio ho dn
chng, dng nn nn vn hin
cho dn tc v dn dt x hi
Vit Nampht trin qua hng
ngn nm. Gia th k 19,
chnh cc nho s chung tay
phc hng mt H Ni m ba
chc nm u th k hn lon,
suy i l th, nhng n
khong gia th k, tc mi ch
hai chc nm sau, mt k gi
bo Le Courrier de Saigon c
th nhn xt: Mc d n khng
cn l ni vua cha na, ti
vn cho rng l thnh ph
ng u vng quc v ngh
thut, k ngh, thng nghip,
s giu c, s dn ng c, s
lch duyt v hc vn. u th
k 20, trc vn mnh nguy
nan ca t nc n l v lc
hu, ngh n cnh kh nhc
ca ngi dn mt nc, n
nhim v cp bch cu nc v
duy tn, chnh h pht ng
phong tro Duy Tn, cao dn
tr, dn kh, dn sinh, dn
quyn v dn ch.
Khng ch Vit Namm trn
th gii cng vy. Tr thc l
thnh phn tinh hoa ca nhn
loi, l ng lc chnh dn dt
qu trnh pht trin ca x hi
loi ngi. Nh kinh t hc
ngi M gc o Ludwig von
Mises (1881-1973) tng vit
trong tc phm kinh in
Socialism (Ch ngha x hi
[1922]) ca mnh:
Qu thc, a s nhn loi
khng kh nng theo kp
nhng lung t tng kh, v
khng mt trng lp no c
th gip cho nhng ngi khng
th nm bt c nhng nh
gin n nht li hiu c
nhng nh phc tp. Tuy
nhin, ch v qun chng nhn
dn khng th suy ngh c
cho bn thn nn h mi i theo
s dn dt ca nhng ngi m
chng ta gi l c hc thc. Mt
khi thuyt phc c h th
cuc chi coi nh c nh
ot.[2]
Cc nh x hi ch ngha u
tin l nhng tr thc; chnh h,
ch khng phi qun chng
nhn dn, mi l xng sng
ca ch ngha x hi.[3]
Trong tc phm lng danh v
y nh hng ca mnh, Atlas
Shrugged (Khi thn Atlas
[4]

nhn vai), xut bn nm 1957,
trit gia v tc gia ngi M Ayn
Rand (1905-1982) nu bt
vai tr ca tr tu trong i sng
v x hi. B lp lun rng, t
duy c lp, cng tnh sng to
v pht minh bt ngun t y,
chnh l ng lc pht trin ca
th gii. Qua tc phm ny, b
cho thy iu g s xy ra nu
nhng con ngi ca tr tu
ln cng: ng c ca th gii
s ngng hot ng v nn vn
minh s tan r.
Nm 1945, nhiu nhn s, tr
thc Vit Nam tp hp xung
quanh l c ca Mt trn Vit
Minh v gp phn to ln a
n s ra i ca nc Vit
Nam Dn ch Cng ho (trong
s ny c phn ln s nhn s,
tr thc tn tui tng tham gia
ni cc ca Th tng Trn
Trng Kim vi nhng thnh tu
ng k trc ). Bn Hin
php 1946 ca VitNam chnh l
do mt nhm tr thc u t ca
dn tc son nn vo thi im
nc si la bng y.
Tuy nhin, y dng nh li l
du son cui cng ghi nhn
ng gp quyt nh ca gii tr
thc Vit Namvo s pht trin
ca t nc. Ngay sau khi B
Chnh tr CSVN, ng u l
Ch tch H Ch Minh, thu
tm mi quyn lc vo trong
tay mnh, h khng cn c t ra
khch kh nh trc na, cc
quyn con ngi c bn nh
quyn t do t tng hay t do
ngn lun b bp nght, v gii
tr thc gn nh chm nghm
trong m ngh quyt cng quyt
sch c on m ban lnh o
ng ban hnh trn mi mt
ngoi giao ni tr ca nc
nh, n mc m mt tr thc
tn tui gn y phi tha
nhn: Vi ng nh ngha v
tr thc m ti hiu th thc s
[tng lp tr thc] cha hnh
thnh Vit Nam t sau nm
1954 v sau nm 1975 cho ti
by gi Kh nng c lp t
duy, kh nng dm bo v
chnh kin ca mnh, kh nng
d bo v to ra d lun lnh
mnh trong x hi cha c
nhiu. V ti ngh y l iu
ng tht vng. iu ng
tht vng y chnh l li gii
thch ti sao cho n nay Vit
Nam vn nm trong nhm thiu
s nhng nc c trnh pht
trin thp km nht trn th
gii.
D b nn v trn p ngt
ngho, song ting ni ca
nhng tr thc chn chnh v
khng khi vn khng hon
ton b dp tt, in hnh l
nhng L t, Trn Dn,
Nguyn Hu ang, hay Nguyn
Mnh Tng, Hong Minh
Chnh, Nguyn Ch Thin, v.v.
Thit tng, do thiu c hi
pht biu nh lut s Nguyn
Mnh Tng ch cc hu bi
ca gii nho s ngy xa chc
chn khng thiu g nhng
ngi c tr tu v kh phch
sn sng ct ln ting ni
ca lng tri, ca l tr trc
thc trng nhc nhi ca t
nc.
Th cuc xoay vn, v iu g
phi n t s n. S u tr
n mc r di ca cc nh lnh
o ng CSVN mt thi a
t nc sa vo cuc khng
hong kinh t trm trng ko
di t cui nhng nm 1970 cho
n ht thp nin 1980. ng
CSVN buc phi tin hnh ci
gi l i mi v ni lng s
kim sot i vi x hi. iu
ny to iu kin cho s
xut hin ca mt lot tr thc
bt ng chnh kin, nhng
ngi nhn ra c hi v dm ct
ln ting ni i t do dn ch
cho nhn dn v t nc, nh
Trn , H S Phu, Dng Thu
Hng, Nguyn Thanh Giang,
V Th Hin, Phm Hng Sn,
L Cng nh, v.v.
Sau cuc i mi ln u tin
nm 1986, i sng kinh t
nc nh dn dn khi sc v
t c mt s thnh qu
nht nh. Tuy nhin, do h
thng chnh tr vn c kh kh
i ci vng kim c Marx-
Lenin trn u nn ci gi phi
tr cho nhng thnh tu l
rt t, c bit l v x hi
(quc nn tham nhng trn lan,
o c x hi xung cp trm
trng, php lut b lng on,
ti phm nhan nhn, v.v.) v
mi trng (rng b tn ph
hng ngy, sng ngi ngy cng
b nhim trm trng, v.v.),
trong khi vn khng bt kp
pht trin ca cc nc trong
khu vc v trn th gii. Thc
trng khin cho vic sa i
bn Hin php hin hnh tr
nn ht sc cp thit, trc s
nu ko vi mi l do ca cc
nh lnh o ng sut bao
nm qua.
Hin nay, sa i Hin php
1992 l ch ang c rt
nhiu ngi quan tm, vi v s
bi vit trn cc trang bo trong
v ngoi nc, cng nhiu cuc
hi tho do cc c quan hu
trch t chc, t xut
hin nhiu ting ni mnh m
v yu cu bc thit i vi mt
cuc i mi ln th 2. Ngay
trong Ban Bin tp ca U ban
D tho sa i, b sung Hin
php 1992 cng tn ti mt
(trong hai) quan im ch o
l sa c bn, ton din ban
hnh mt bn hin php mi
(Hin php 2013). Vi s bng
n ca cc phng tin truyn
thng i chng ni chung v
Internet ni ring, y chnh l
c hi gii tr thc Vit Nam
by t chnh kin ca mnh
trc mt s kin v cng h
trng ca t nc. Th h hu
sinh ca lut s Nguyn Mnh
Tng ngy nay c li th hn
hn bc tin bi ca mnh l
ting ni ca h s c truyn
b nhanh chng v rng khp
nh sc mnh ca k nguyn
Internet. iu m dng nh
chng ta cn thiu y l
quyt tm v s ng lng ca
hng triu ngi c hc thc
trong x hi Vit Nam hin nay,
vi hng ngn tr thc tm c
khu vc v th gii, cng hng
trm ngn tr thc Vit Kiu
hi ngoi; tt c h u may
mn c dng ging t tin v
hn thing sng ni ph cho
mt nng lc tr tu hn ngi,
v d nhin, nhn dn cng c
quyn i hi h phi th hin
trch nhim ln lao ca mnh
trc non sng t nc. Mt
khi s ngi ln ting ln ti
hng ngn, hng vn ngi th
nhng ngi cm quyn khng
th c tip tc nhm mt lm
ng, v nhng ngi c t
tng cp tin trong b my
quyn lc cng cm nhn c
s hu thun to ln ca nhn
dn mnh dn thc y ci
cch th ch.
V vic Tin Lng cha hon
ton lng xung nhng dng
nh n ng li trong chng
ta nhiu iu ng suy ngm.
Khi m nhng ngi nng dn
nh anh Vn phi dng ting
sng hoa ci phn bin li
nhng chnh sch v lut l tro
ngoe ca Nh nc, trn nn
mng ca bn Hip php li thi
v ri rm hin hnh, nhng
ngi c hc nc Nam ny
hn phi t vn lng tm v
trch nhim x hi ca mnh.
Khi m v vic Tin Lng cho
thy s tha ho ca c h thng
chnh tr Hi Phng, s bt lc
ca c b my qun l Trung
ng, s im lng ng s ca
nhng ngi c trch nhim
trc d lun sc si v k vng
ca dn chng, chng ta cng
thm thm tha li ca c lut
s Nguyn Hu Th, mt quan
chc cao cp trong b my
quyn lc nhng vn gi c
phm cch cao qu ca mt nh
tr thc chn chnh: ng c o
tng rng nhng ngi quan
liu, bo th s t gic trao cho
nhn dn quyn dn ch Hay
ni nh TS H B Thm, nguyn
Trng ban Trit hc v Chnh
tr, Vin Nghin cu Pht trin
Tp HCM, khi bn v t tng
ca c Ch tch QH Nguyn Hu
Th trong bi cnh sa i Hin
php 1992, qua mt cuc phng
vn gn y: Cn b tm l
th ng ch i s m rng
hay ban n dn ch t trn.
Lch s dng nh li mt ln
na trao cho lp con chu ca
cc bc tin bi u thi mn
th v yu nc thng ni
nm xa mt c hi ln lao km
theo mt s mnh v cng cao
c v trng i.
Tc gi bi vit thin ngh v
mo mui xut mt tng
l cc bc tr thc c cao vng
trng, i din cho tng lp tinh
hoa ca dn tc, s khi xng
mt hnh thc no , chng
hn nh mt trang web ring
bn lun v thu thp kin ca
nhn dn v vic sa i Hin
php 1992 hay ch t l mt bc
thnh nguyn th[5] ph bin
rng khp, nhng ngi tm
huyt nhng thp c b hng c
c hi by t chnh kin v
nguyn vng ca mnh trc
mt s kin trng i ca t
nc. R rng, y va l
quyn li va l trch nhim
ca tt c nhng ai mang trong
mnh dng mu con Lc chu
Hng, khng phn bit gi tr,
trai gi, giai cp, tn ngng,
quc tch hay trnh hc vn.
V vy, nh chc trch s khng
th vin bt c l do g gy
kh d cho nhng ngi tham
gia c. i, mong lm thay v
cn lm thay!./.
L.A.H.
Ngun: BVN
__________
[1] Ch ca nh vn ho Nguyn
Khc Vin.
[2] Ludwig von Mises, Socialism,
NXB Liberty Classics,Indianapolis,
1981, trang 13.
[3] Ludwig von Mises, Socialism
NXB Liberty Classics,Indianapolis,
1981, trang 461.
[4] V thn b thn Zues trng
pht, phi thin ng trn
i vai ca mnh.
[5] t nhng yu cu v mt
bn Hin php xng tm dn tc
v thi i: m bo s cn bng
v ch c gia cc nhnh lp
php, hnh php v t php;
m bo cc quyn t do dn
ch ca nhn dn; m bo
nguyn tc quyn lp hin thuc
v nhn dn thng qua hnh thc
phc quyt Hin php; nu ng
CSVN mun c tn lnh o Nh
nc v x hi th quyn lnh o
phi c nhn dn trc tip
giao ph thng qua mt cuc
trng cu dn , v ngay c khi
c nhn dn chun thun th
quyn lnh o cng phi
c th ch ho thnh lut v
chu s gim st ca mt quc
hi dn ch, mt b my t php
c lp, phi ng phi v mt nn
bo ch t do nhm trnh cho n
khi b tha ho hay tr nn c
on; v.v.
S hu ton dn v s v
on ca chnh quyn a
phng
V Tin Lng khng ch dng
li s xung t gia mt s
nng dn vi chnh quyn a
phng, m cn cho thy rng
n lc khng th khng t
li vn th ch s hu ton
dn v t ai vn l ci ngun
ca v xung t ny cng nh
nhiu v kin co tng t
khc.
Theo li GS. V Tng Xun,
nhiu ch trang tri v ch
rung vn lu nay rt s khi
nim t ai thuc s hu
ton dn, v ng cho rng
khi nim ny khng nhng
to k h cho tham nhng
m cn gy ra nhng bt cng
cho nng dn (TBKTSG, 9-2-
2012, tr. 10-11). Theo ng L
Huy Ng, cu B trng B
Nng nghip v Pht trin nng
thn, chnh ch s hu ton
dn l mt trong nhng nguyn
nhn dn n nhiu khiu kin
t ai thi gian qua (Si Gn
Tip th SGTT, 15-2-2012,
tr.4). Cn theo GS. ng Hng
V, cu Th trng B Ti
nguyn v Mi trng, hin c
rt nhiu iu khng thng
nht v bt cp trong cc
quy nh c bn v s hu t
ai; chng ta cha l nc x
hi ch ngha (XHCN) th chng
ta ng nn t ra cc yu cu
ca mt nc XHCN phi c
p dng ngay trong iu kin
ca thi k qu (SGTT, 15-
2-2012, tr.5).
iu ht sc nguy hi v nguy
him l chnh v c ch ny m
sinh ra tnh trng v on v
ty tin ca chnh quyn a
phng, khi cn b cp huyn
hay ni rng nh nc c
quyn mun thu hi t ca ai
th thu, theo li GS. ng
Hng V (TBKTSG, 2-2-2012,
tr.11).
a s hu i vi rung t
iu tr tru ai cng bit l by
gi u cng ni mua t
hay bn t bt chp cm t
chuyn quyn s dng t
ghi trn giy t giao dch! Theo
LS. Trn Hu Hunh, tng
s hu ton dn thc ra khng
da trn mt nn tng l lun
khoa hc no c m ch l t
kin ca mt vi v lnh o
sau thi k min Nam va gii
phng (TBKTSG, 2-2-2012,
tr.9). Bn thn Lut t ai
nm 1987, theo GS. V Tng
Xun, ch l mt gii php tnh
th v sau cn phi sa n
nm ln m vn cn gy ra
nhng hu qu kh x cho n
tn by gi, v quan nim s
hu ton dn hon ton i
ngc li yu cu ca thc tin
kinh t x hi ln quyn li v
nguyn vng ca nng dn i
vi rung t do ng b t tin
li, nht l min Nam
(TBKTSG, 9-2-2012, tr.9-11).
Quan nim ton b rung t
u thuc s hu ton dn v
i km theo , nhng lo ngi
v s tch t rung t v nguy
c hnh thnh tng lp a ch
mi, thc ra u l di sn ca
h thng t tng tp trung
quan liu, bao cp v bnh
qun ch ngha tng thng tr
mt thi gian di.
Cc nh lut hc c th tip tc
tho lun v nhng khi nim
nh s hu ton dn, s hu
nh nc, s hu quc gia
nhng quyn t hu rung t
ca ngi nng dn phi l mt
quyn c Hin php cng
nhn tng t nh cc nc
cng nghip pht trin. Theo
quan im ca GS. V Tng
Xun, hai vn mu cht
ca Lut t ai cn sa i
ngay: b hn in ba hc ta
v cng nhn s hu t nhn
v t ai (TBKTSG, 9-2-
2012, tr.11).
ng Nguyn nh Lc, cu B
trng B T php, cng cho
rng cn xem xt li khi nim
t ai l s hu ton dn,
nhng ng cho rng nu c s
hu t nhn th tt nhin chng
ta phi c hn in (SGTT, 15-
2-2012, tr.4). i vi quan
im ny, nu cn th Nh nc
c th hn in bng cng c
thu, vn l mt cng c iu
tit mang tnh cht kinh t, ch
khng th dng mt cng c
cm on mang tnh cht hnh
NH NC V NGI DN
Sau v cng ch thu hi t Tin Lng (Hi Phng), nhiu bi bo
cp ti nhiu kha cnh khc nhau. Bi ny ch tp trung bn v mt s vn
lin quan n quyn ca ngi dn v cu hnh vn hnh ca mt nh
nc php quyn.
Do bo ch tng thut nhiu nn bi ny khng nhc li din bin v
vic, cng khng bn v nhng sai phm ca cc vin chc Tin Lng v
Hi Phng, m ch th phn tch mt vi vn rt ra t v xung t ny,
xt trong mi quan h gia nh nc vi ngi dn.
Trn Hu Quang
chnh.
Nu trc y trong thi bao
cp, nhng thut ng nh kinh
doanh, t thng, t bn t
nhn, th trng t do vn
cn l nhng t hy k, th by
gi khi nim quyn t hu
rung t cng ang mang s
phn tng t i vi ngi
nng dn. Vi ng li i mi
sau nm 1986, ng v Nh
nc chnh thc tha nhn
quyn t do bun bn v sn
xut kinh doanh ca ngi dn
thc cht l ci tri v tr
li nhng quyn t do ny m
l ra ngi dn ng nhin
phi c. Do vy by gi, vic
cng nhn quyn t hu rung
t ca nng dn thc cht
cng ch l tr li quyn ny
cho h m thi, ch chng phi
l mt s t ph l lun hay
sng kin g v i, nu xt
trong khun kh t tng ca
mt nh nc php quyn!
Nh nc php quyn v c
ch kim sot quyn lc
Ngi ta thng cho rng xt
v nguyn tc th bt c mt
ch trng hay chnh sch no
ca nh nc cng u phi
xut pht t li ch ca ngi
dn. Nhng nu ch ni n li
ch thi th cha , m cn
phi ni n quyn ca ngi
dn. y chnh l mt trong
nhng im khc bit cn bn
gia mt nh nc phong kin
vi mt nh nc php quyn
hin i. Mt v vua minh qun
thi phong kin c th chm lo
cho li ch ca mun dn v
lng thng dn thng ni,
nhng vi mt nh nc php
quyn th s d phi chm sc
li ch ca cng dn, hon ton
khng phi do tnh thng hay
s tt bng m trc ht l v
ngha v tn trng cc quyn
dn sinh v dn ch ca ngi
dn m nh nc ny cam
kt bo v thng qua bn hin
php.
Vic cng nhn quyn t hu
rung t chnh l th hin yu
cu va nu. Ch khi no da
trn quan im tn trng v
bo v cc quyn ca ngi
dn th cc chnh sch nh
nc, ngoi tnh hp php
(legality), mi mang tnh chnh
php (legitimacy) ca mt nh
nc ca dn, do dn v v
dn.
cp ti v Tin Lng, mt v
Ph trng ban Dn vn trung
ng nhn nh rng v ny
biu hin tnh trng quan liu,
xa dn (Tui tr, 18-2-2012).
Nhn nh ny mi ch cp
ti kha cnh o c ca cng
chc, ch cha ng chm ti
vn ct li hn l ngha v
v quyn hn ca cng chc
nh nc. Nu ngi dn c
quyn lm tt c nhng g m
lut php khng cm, th cng
chc nh nc ch c php
lm nhng g m lut php cho
php.
Qua kinh nghim v Tin Lng,
chng ta c th nhn din r
rt mt vn ht sc h trng
lin quan n vn cu hnh
b my nh nc, l vn
kim sot quyn lc nhm bo
v hu hiu li ch chnh ng
ca ngi dn chng hn
trong mi quan h gia cc c
quan hnh php v t php
a phng. Khi m ngi dn
khi kin ln ta n huyn
nhng thua kin, khi kin tip
ln ta n tnh th c khuyn
khch tha thun, ri cha
lm theo ng tinh thn tha
thun th chnh quyn cng
ch, theo li GS. ng Hng
V, vy ngi dn c th tm
cng l u khi mi cnh ca
u ng (TBKTSG, 2-2-
2012, tr.11). y qu l trng
hp in hnh ca tnh trng b
v hiu ha ca c h thng t
php.
V quyn lc lun lun c kh
nng b lm dng, nn ngi ta
lc no cng phi nhn mnh
yu cu kim sot quyn lc,
thng qua s kim sot ln
nhau trong bn thn cc nh
Ngi nh ca gia nh ng on Vn Vn ti x Quang Vinh, huyn
Tin Lng, tnh Hi Phng nay b san bng. nh chp ngy
10/01/2012. nh: Reuters
...vn tng qut cn t ra
mt cch cp bch hin nay l
mi quan h gia nh nc vi
nhn dn, t ra xt trn hai
phng din c lin quan cht
ch vi nhau, l cu hnh ca
b my nh nc php quyn
v cc quyn dn sinh v dn
ch ca ngi dn.
ch ca b my nh nc cng
nh s kim sot ca cc nh
ch ca x hi dn s nh bo
ch v cc on th.
Lin quan ti vic x l cc hu
qu trong v Tin Lng, chng
ti ng h quan im ca GS.
Hong Xun Ph v TS. Nguyn
Vn Nam: khng th truy t v
ti chng ngi thi hnh cng
v, m cao lm ch c th truy
t v ti t v vt qu gii
hn (xem thm Tui tr, 17-2-
2012, tr. 18).
Mt b my nh nc lnh
mnh l mt t chc trong
cc quyt sch phi c thc
thi mt cch nghim minh,
nht qun m khng ph thuc
vo mun ch quan ca c
nhn ngi cng chc hay
ngi lnh o. cng l mt
b my c nhng c ch kim
sot ni b v vn hnh hiu
nghim mi khi gp vn
trc trc th khng cn phi
da dm vo mt ng minh
qun mi tm ra gii php.
Tnh trng hnh x v on, ra
lnh ty tin, mun ni g th
ni hay x th no cng c
m khng m xa g ti lut
php nh tng xy ra
Tin Lng bc l mt tnh trng
rn v trong b my. Hin
nhin l iu ny khng ch gy
ra thit hi cho ngi dn v
lm mt lng tin ni ngi dn,
m cn l mt th ung nht
ca bn thn b my.
Suy rng ra v tnh trng v
on hay ty tin trong vic
a ra cc quyt sch ca Nh
nc, chng ta cng c th lin
tng ti chuyn i gi hc,
gi lm H Ni k t ngy 1-
2-2012 va qua. y, ngi
ta c th t ra nhng cu hi
nh: Cch ban hnh quyt nh
i gi ny c hp php hay
khng, c xm phm vo
quyn dn sinh ca ngi dn
hay khng, xt v mt lut
php v lut hc? Liu chnh
quyn mt thnh ph c
quyn ban hnh mt chnh
sch ng chm n ngi dn
m khng cn tham kho
kin ca h?
L tt nhin, trong bi ton
nhc u phi gii gia chuyn
kt xe vi chuyn xo trn gi
gic ca dn c, gii php
khng h n gin. Nhng
chnh v th m quy trnh ra
quyt nh ca chnh quyn li
cng cn phi cn trng. Mt
quyt nh nh hng n nn
np sinh hot thng nht ca
hng triu gia nh khng th
c ban hnh
mt cch v
on bt chp
quyn c hi
kin ca
ngi dn v
ng chm n
quyn dn sinh
ca h, m l
ra buc phi
thng qua vic
tham kho
kin ngi dn,
c th bng
nhiu knh
khc nhau,
nhng nht
thit phi lm
mt cch khoa
hc v c h
thng. nhng trng hp
quan trng hn, l bin
php trng cu dn .
Trong bt k tnh hung no,
ngoi tr trng hp khn cp
hoc chin tranh, Nh nc u
khng c quyn t mnh nhn
danh li ch ca nhn dn
ban hnh nhng quyt nh
vt ra ngoi thm quyn ca
mnh. y l mt trong nhng
nguyn tc nn tng ca mt
nh nc php quyn. Mt
trong nhng bi hc rt ra t
v cng ch Tin Lng cng
chnh l im ny.
V Tin Lng thc s nghim
trng, theo li i tng L
c Anh, cu Ch tch nc,
bi l cc cn b bin quan
h gia chnh quyn vi ngi
dn l quan h hp tc xy
dng cuc sng, x hi pht
trin thnh quan h i khng
gia chnh quyn vi ngi
dn, v nu khng x l
nghim minh n s lan ta ra
c nc (bo in t Chnh
ph, http://
baodientu.chinhphu.vn, 11-2-
2012).
Qua v Tin Lng hay qua
chuyn i gi hc, gi lm
H Ni, vn tng qut cn
t ra mt cch cp bch hin
nay l mi quan h gia nh
nc vi nhn dn, t ra xt
trn hai phng din c lin
quan cht ch vi nhau, l
cu hnh ca b my nh nc
php quyn v cc quyn dn
sinh v dn ch ca ngi dn.
Bi l nu khng nhn din v
gii quyt c nhng vn
ny th ngi dn s buc phi
t cu hi: nh nc ny l
nh nc ca ai v v ai? Nhn
di gc tch cc th y
cng chnh l thi c chn mi
tin hnh mt cuc ci t
ton din v cn bn.

Ngun: TBKTSG
Nhng ngy va qua, ngoi
nhng tin tc Trung Quc xm
phm ch quyn lnh th Vit
Nam nh cm ba th c ba tin
pht i t nc ny c d
lun Vit Nam c bit ch .
Mt l tin ng th tng n
Gia Bo ku gi Trung Quc
phi khn cp ci cch chnh
tr. Nu khng ci cch kp thi
th nhng thnh tu t
c c th b bin mt,
nhng vn mi ny sinh
trong x hi Trung Quc s
khng c gii quyt cn bn
v cc thm kch lch s kiu
nh i cch mng vn ha v
sn (1966-1976) c th li xy
ra.
Hai l tin Ph Ch tch Trung
Quc Tp Cn Bnh ni v s
suy i ca ng Cng sn
Trung Quc hin nay. Theo
ng Tp th ng Cng sn
Trung Quc l ni tp trung
thnh phn gi o ti cm cn
phi c trong sch ha.
Nhng t nn trong ng cm
quyn hn 63 nm qua ti
Trung Quc l thiu l tng,
sa a, v nguyn tc v v
trch nhim xm nhp mi
cp ng vin vi nhng mc
khc nhau v lm mt uy
tn trong dn chng.
Th ba l tin ng Bc Hy Lai
ng kim y vin B chnh
tr, B th thnh y Trng
Khnh b cch chc. ng Bc
Hy Lai c cho l ngi bo
th, t khuynh, sng bi Mao
Trch ng. ng ny cng l
ngi pht ng chin dch
cn qut tham nhng vi 9000
ngi b iu tra, trong c
rt nhiu cn b cao cp, quan
chc cng an v ta n, 13
ngi b t hnh. S kin Bc
Hy Lai b H Cm o cho tht
sng cho thy s lc c, nghi
ng, mt on kt trong gii
lnh o chp bu ca Bc Kinh
hin thi.
Nhng thng tin trn vn
ln bc mn che y s bt n
ca nn chnh tr Trung Quc.
Khch quan m ni nc h c
nhiu nhn ti v h thng
tm c ngi ti giao
trng trch, c bit chc
Th tng. Cc ng Th tng
Trung Quc nh Chu n Lai,
Triu T Dng, Chu Dung C,
n Gia Bo u l nhng
ngi c ti v trung thc, ht
lng tn ty vi t quc ca
h. Chnh nh c nhng ngi
nh th m nn kinh t Trung
Quc pht trin lm kinh
ngc th gii, pht trin song
song vi s bt n thiu t do,
dn ch.
ng n Gia Bo nhn ra
mu thun gay gt gia x hi
Trung Quc vi h thng chnh
tr ca n. cu vn tnh
hnh ng n nhiu ln ku
gi ci cch chnh tr t u
nm 2009. Li ku gi mi y
ca ng c thm t khn
cp.
Nhng li l ph phn ca ng
Tp Cn Bnh cho thy thi
quyt lit trong sch ha
ng.
V nhiu l do, c trong lch s
ngn nm v c bit l trong
hn 60 nm qua hai nc c
chung con ng x hi ch
ngha ti sng, Vit Nam v
Trung Quc c rt nhiu im
tng ng. Nghe pht ngn
ca hai ng n Gia Bo v Tp
Cn Bnh ni v hin trng
Trung Quc m c ng nh ai
ang ni v hin trng Vit
Nam.
Nhng vn ni cm ca
Trung Quc nh nn tham
nhng, quan chc quan liu v
cm, thoi ha bin cht; bt
bnh ng x hi gia tng; o
c xung cp; ti c honh
hnh; dn chng biu tnh
khiu kin trin min; hng
gi, thc phm c hi; cng
trnh b rt rut; tai nn giao
thng v tai nn hm m, v.v.
tt c u thy c Vit
Nam, khng km phn trm
trng.
Vy cu hi t ra l: Vit
Nam c cn khn cp ci cch
chnh tr nh Trung Quc
khng?
Cu hi tip theo l cc nh
lnh o Vit Nam hin nay c
mun thc hin ci cch chnh
tr khng?
i hi ny c nguyn
Ch tch Quc hi Nguyn Vn
An v rt nhiu chnh tr gia,
nh nghin cu trong v
ngoi nc cp trn bo ch
v trong cc vn bn kin
ngh. i vi i b phn nhn
dn, i hi ci cch chnh tr
nh mt ln sng ngm.
Ngi dn gi y khng cn
u tr nh vi chc nm trc,
h bit r mt th ch vn
CI CCH CHNH TR NN BT U T U?
m bo cng bng,
mi cng dn u bnh ng
trc php lut th ta n
phi c c lp. Cn c c
ch cho nhn ti c c hi
phng s t nc...
Bi Cng T
minh phi nh th no.
Th ch hin thi li thi.
Php lut khng hon chnh.
Chnh quyn qun l x hi
km hiu qu, tn ti nhiu
vn nn nh tham nhng, ti
phm, kinh t suy thoi, phn
ha giu ngho, nhim mi
trng, mt b phn khng
nh cn b ng vin k c
cn b cao cp suy thoi t
tng, o c, li sng;
nhiu ni nhn dn cn ngho
i. Dn thiu tin tng
ng v chnh quyn, cn b
nhiu khi li coi dn l k
chng i.
Ci cch chnh tr i trc mt
bc m ng cho ci cch
kinh t. Khng c ci cch
chnh tr th khng th thc
hin c mc tiu xy dng
nc Vit Nam c lp t ch,
ton vn lnh th, dn giu,
nc mnh, x hi dn ch,
cng bng, vn minh.
Mc tiu nh hng x hi
ch ngha rt m m, ch t
lm phn tm con ngi,
chch hng pht trin v
khng on kt c ton dn
tc.
Tiu ch tuyn chn lnh o
phi l ng vin tc b
quyn ca i b phn nhn
dn tham gia qun l t nc.
H ly l trong gung my lm
k gi o ti cm, cu kt trc
li.
Cn phi c mt hin php
hon chnh, y mi iu
khon nh cc bn hin php
ca cc quc gia vn minh,
ph hp vi tro lu tin b
ca nhn loi. Nhng iu
khon d lun khng ng
thun th cn trng cu dn .
ng thi cn c nhng ngi
sng sut nht, dng cm
nht, cp tin, v tng lai dn
tc v t nc m ng ra
thc hin ci cch chnh tr.
Quyn lc phi thuc v nhn
dn tht s, th hin ch
dn c quyn ng c, bu c
t do tht s (ti nhn mnh
tht s). Ngi dn c quyn
bu trc tip nguyn th quc
gia v ngi ng u chnh
quyn cc cp. Dn c quyn
phc quyt nhng vn h
trng quc gia thng qua
trng cu dn . Dn c quyn
biu tnh, quyn t do ngn
lun, quyn lp hi, quyn s
hu t ai lu di ca mnh.
m bo cng bng, mi
cng dn u bnh ng trc
php lut th ta n phi c
c lp.
Cn c c ch cho nhn ti c
c hi phng s t nc.
tr li quyn lc cho nhn
dn th phi xc nh li vai tr
v tr ca ng Cng sn Vit
Nam trong lng dn tc
VitNam. Ni mi quyn lc
thuc v nhn dn, ri li ni
ng cm quyn mi mi th
c mu thun chng?
C mt kh nng l nhng
ngi c trch nhim ai cng
ni ci cch chnh tr nhng ch
thc hin na vi cui cng
kt qu bng khng.
Cu hi t ra l: Sau 67
nm t nc c lp, nhn
dn ta thc s c quyn
t do dn ch cha?
Ci cch chnh tr nn bt
u t vic tr li cu hi trn!
TPHCM, 19/03/2012.
Bi Cng T
Ngun: BVN
Tc gi cho rng cn phi c c ch pht trin nhn ti nhm
phng s t nc. nh: laodong.com.vn
Quyn lc phi thuc v
nhn dn tht s, th hin
ch dn c quyn ng c,
bu c t do tht s. Ngi
dn c quyn bu trc tip
nguyn th quc gia v
ngi ng u chnh quyn
cc cp. Dn c quyn phc
quyt nhng vn h trng
quc gia thng qua trng
cu dn . Dn c quyn
biu tnh, quyn t do ngn
lun, quyn lp hi, quyn
s hu t ai lu di ca
mnh.
T vn to tt thnh vn
gn gi
Hi tri Lim chnh l tng ca
thanh nin v do chnh cc bn
tr thc hin vi s h tr v
chuyn mn v ti chnh ca T
chc Hng ti Minh bch v
Trung tm H tr Gio dc Thanh
thiu nin Vit Nam. Cc bn tr
th hin ch tham nhng
- vn nng ca x hi - di
nhng gc nhn, nt v, tit mc
hi hc v nhng hot ng vui
v, sng to m ngha nh thi
trang khng lim chnh, chia s
cm xc, suy ngh ti cy lim
chnh, khm ph x s lim chnh,
xem phim v ti phng chng
tham nhng v.v Hi tri Lim
chnh c khng ch cc bn
tr m c nhng ngi ln tui v
tr em n nhn mt cch thch
th.
Nhiu bn tr chia s trc y
cc bn t khi n vn
tham nhng v cng nh nhiu
ngi khc trong x hi, cc bn
ngh rng chng tham nhng qu
to tt, khng phi vic ca mnh.
Nhng nh n vi hi tri ny
m mnh nhn ra rng phng
chng tham nhng l vic ht sc
cp bch v mnh ngh nn c
nhiu chng trnh tuyn truyn
nh th ny hn na, Bi Nht
Hong, sinh vin i hc Lut,
cho bit.
Thanh nin cn c vn ng
tham gia vo phng chng
tham nhng
Mc d chnh ph Vit Nam c
lut v chnh sch khuyn khch
ngi dn, trong c thanh
nin, tham gia vo phng chng
tham nhng (PCTN) nhng ti nay
cc hot ng tuyn truyn, vn
ng t pha chnh
ph dnh cho i
tng thanh nin hu
nh cha c.
Theo kt qu kho
st tnh lim chnh
trong thanh nin Vit
Nam do T chc
Hng ti Minh bch
cng b nm ngoi,
86% thanh nin c
phng vn ngh rng
thanh nin c th
ng gp vo cuc u tranh
phng, chng tham nhng. V T
Qunh Anh, sinh vin i hc
Cng ngh v Qun l (UTM) v
Nguyn Vn Vng, sinh vin i
hc Bch Khoa, cho bit cc bn
cm thy rt bc xc trc t nn
tham nhng nhng cha bit cch
lm th no.
Bn thn em v nhiu bn na
rt mun c nhng t chc hay
nhng phong tro tuyn truyn
phng, chng tham nhng v
tng lai cng bng, minh bch,
Qunh Anh ni.
Theo ng Nguyn Minh Thuyt,
nguyn Ph Ch nhim y ban
Vn ha - Gio dc - Thanh nin,
Thiu nin v Nhi ng ca Quc
hi:Nu nh trc kia, trong thi
k u tranh ginh c lp cho t
quc, thanh nin l lc lng i
u th ngy nay, cuc chin
chng tham nhng cng cn c s
tham gia tch cc, i u ca
thanh nin.
B L Hin c, ngi thng
c bit vi danh hiu Anh
hng chng tham nhng Vit
Nam, tm s rng b rt bun v
bc xc trc thc trng tham
nhng hin nay nhng b tin
tng lai s minh bch hn khi
thanh nin sn sng ni khng vi
tham nhng.
Mc d, a s thanh nin n Hi
tri Lim chnh chia s rng h
nhn ra tm quan trng ca lim
chnh v phng, chng tham
nhng nhng cc bn cng cn
bn khon v thy rt nhiu kh
khn pha trc.
ng Phm Quc Lc, ch nhim
cu lc b V mt nn gio dc
sch (FACE), i hc Hoa Sen,
cho rng: thanh nin c th
tham gia mt cch c hiu qu
vo phng, chng tham nhng,
cn c s h tr t nhiu pha,
trong c nh trng, cn gio
dc o c, thc v tng
cng s hiu bit v vn
phng, chng tham nhng cho
thanh nin.
iu quan trng hn c theo li
ca mt sinh vin: Mun to ra
mt mi trng trong sch, phi
thc hin ng b, t trn xung
di. Cc nh lnh o c gng
mu th nhng cn b di h v
nhng ngi dn mi nhn thy
nhng gi tr m h mang li l
tt v mi tin tng vo x hi tt
p.
Ngun: ABC Radio Australia
CN LM MT X HI KHNG THAM NHNG
l thng ip m cc bn tr gi gm qua mn trnh din thi trang ch Tham nhng ti
Hi tri Lim chnh cui tun qua ti H Ni.
Chng trnh Hi tri Lim chnh vi ch Thanh nin Lim chnh v s Pht trin Bn vng
din ra trong khng kh tng bng v si ng ti Cng vin G ng a, H Ni vo ngy 24/3
va qua. C th ni y l ln u tin mt s kin v phng chng tham nhng c t chc
rm r nh vy ti Vit Nam. Chng trnh thu ht hn 1.000 lt ngi ti tham gia, tham
quan v 100 tnh nguyn vin tham gia t chc.
i vi nhng ngi nh chng
ti tng phc v Vit Nam trong
nhng nm chin tranh, l k
nim ny l li nhc nh mi nht
v nhng bin i ng ch ca
mt mi quan h t k th cay
ng sang i tc chin lc.
Quan h gia Hoa K v Vit Nam
dn c ci thin k t khi
hai nc c chnh thc bnh
thng ha vo nm 1995, nhng
tc ny dng nh c
tng tc trong ba nm qua. Vic
ny c thc y mt phn bi
cc mi quan tm do s hung
hng ca Trung Quc trong vn
ch quyn Bin ng.
Washington xem Vit Nam l mt
quc gia c trung ang pht trin
nhanh chng vi dn s khong
90 triu ngi, v H Ni tng
cng vai tr lnh o ca h
trong khu vc ng Nam khu
vc m Hoa K gn y
chuyn hng thnh mi quan
tm hng u trong chnh sch
i ngoi. Trong , lnh o Vit
Nam ang tm kim s n nh
khu vc, hi nhp ton cu, cc
d n u t
nc ngoi,
v th trng
cho ngnh
cng nghip
xut khu,
nn cc mc
tiu ny i
hi Vit Nam
phi c mi
quan h tt
hn vi Hoa
K.
Trc Chu Thi Bnh
Dng ca Hoa K
Bui l k nim Hip nh Thng
mi Song phng ti H Ni c
din ra ngay sau khi Tng thng
Barack Obama t chc Hi ngh
Thng nh AsiaPacific
Economic Cooperation (APEC)
gia thng Mi mt ti Honolulu,
ch vi ngy sau khi ng tham d
Hi ngh Thng nh ng ti
Bali. Tng thng Obama v Ngoi
trng Hillary Clinton s dng
cc cuc hp thng nh ny
cng b trc mi ca Hoa K,
v tuyn b rng Hoa K tr li
chu sau khi rt qun t hai
cuc chin tranh lu di Iraq v
Afghanistan. Chnh quyn ca
Obama ni r rng rng trong
khi ngn sch quc phng ca
Hoa K b ct gim th iu ny
s khng gy nh hng n vic
trin khai qun lnh n ton khu
vc chu Thi Bnh Dng.
Mt thnh phn quan trng trong
chnh sch trc chu ca
chnh quyn Obama l thng li
t cc tha thun thng mi t
do Quan h i tc Xuyn Thi
Bnh Dng (Trans-Pacific
Partnership). y cng l mt
ch ln c quan tm Hi
ngh Thng nh APEC. Chn
quc gia chu Thi Bnh
Dng, bao gm lun c Hoa K
v Vit Nam, ang tham gia vo
cc cuc m phn v tha thun
ny. Mt trong nhng mc tiu
quan trng trong mi quan h
ny i vi Hoa K l chng li
xu hng ca Trung Quc trong
nhng nm gn y k kt cc
hip nh thng mi vi cc
nc lng ging chu , trong
h loi b Hoa K ra khi cc
cuc m phn.
Vit Nam tham gia m phn
i tc Xuyn Thi Bnh
Dng
Trong thng Mi mt nm 2010,
Hoa K v cc bn m phn
khc hoan nghnh s quyt nh
ca H Ni tham gia vo cc cuc
m phn TPP, mc d hai im
trng tm l s tham gia ca Vit
Nam cng nh s cho n nng
nhit ca cc nc khc u l
nhng im gy kh nhiu ngc
nhin. Trong s chn nc tham
gia m phn TPP, Vit Nam l
nn kinh t km pht trin nht
trong s cc thnh vin, v cho
ti nay th Vit Nam cng c nn
kinh t hn hp nht nn kinh
t th trng v phi th trng.
Cc doanh nghip nh nc
(State-owned enterprises) thng
c ngn hng nh nc tr cp
v cho vay u i mt cch ho
VIT-M BT U CC CUC M PHN KH KHN V
THNG MI
Hai nc cu th xem xt hng n gn hn trong lnh vc kinh t v hp tc chnh tr.
Vit Nam v Hoa K cng nhau tham gia bui l k nim nh du 10 nm hai nc k kt
Hip nh Thng mi Song phng Vit-M ti H Ni hi cui thng Mi hai nm ngoi. Hip
nh Thng mi Song phng Vit-M c hiu lc t lc c hai k kt vo thng Mi hai nm
2001. Bui hp mt gm c cc nh m phn thng mi trc y cng nh hin hnh, cc
nh ngoi giao v lnh o doanh nghip. Ti bui l, i bn trao i nhng cu chuyn d
dm rng bn no l ngi m phn kh khn nht trong qu trnh ny. Tuy nhin, trng tm
chnh cho c hai pha Hoa K v Vit Nam l cc trin vng tch cc cho tng lai mi quan h
Vit-M trn nhiu lnh vc thng mi v cc chin lc mang n li ch chung.
phng, v y l mt tnh nng
quan trng trong h thng kinh t
ca Vit Nam. M hnh ny c
cho l gn ging vi m hnh ch
ngha t bn nh nc ca Trung
Quc. Mt trong nhng mc tiu
chnh ca Washington i vi TPP
l c c mt tha thun thng
mi trong cc cng ty t nhn
v doanh nghip nh nc u c
th cnh tranh cng bng trn
mt sn chi bnh ng. Mc tiu
ny phn nh s tht vng
nghim trng ca Hoa K vi
nhng g h thy nh l li th
khng cng bng m cc doanh
nghip nh nc Trung Quc t
c trong nn thng mi th
gii.
Vn doanh nghip nh nc s
lm kh nng ca Vit Nam tham
gia vo cuc m phn TPP gay
go v kh thnh cng hn. Bi v
tht vng vi doanh nghip nh
nc Trung Quc v y khng
ch ring Hoa K vic ny s
mang li t kin nhn hn so vi
nm nm trc y Vit Nam
gi li cc u im m h mang
li cho cc cng ty nh nc.
Quan h i tc chin lc ca
Hoa K
Chnh sch trc mi hoc ti
cn bng ca chnh quyn
Obama v c bn l mang li cho
khu vc kinh t nng ng nht
ca th gii nhng ch m h
xng ng c nhn. Tuy nhin,
s ti tp trung ca Hoa K vo
khu vc chu Thi Bnh Dng
phi bao gm s hp tc vi cc
nc lng ging nht nht nm
bn cnh Trung Quc nhm bo
v cc ri ro trong trng hp
Bc Kinh c th s dng sc
mnh qun s v tm nh hng
ca h. Vi mt lch s lu di
gia mi quan h kh khn vi
ngi lng ging khng l ca
mnh, Vit Nam l mt i tc
hp l nht. C nhiu hot ng
trong vng ba nm qua, c bit
l hp tc hi qun, mang n
cc tn hiu tt trong vic hi t
chin lc gia hai nc MVit.
S hi t gia Hoa K v Vit
Nam, bao gm c vic cho n
H Ni tham gia vo cc nhm
m phn TPP, l mt phn quan
trng trong trc mi ca Hoa
K. Trong bui L k nim 10
nm hi thng Mi hai nm
ngoi, cc hai quan chc hai
pha Hoa K v Vit Nam u
nhn xt rng Vit Nam tham gia
vo cc cuc m phn TPP l
mt quyt nh chin lc i
vi c H Ni ln Washington.
Trong khi y l cuc m phn
v thng mi, nhng vi s hp
tc ca hai nc th vic ny c
th thnh cng da trn cc mi
lin kt chin lc chung v nim
tin cy ln nhau.
Mt li ch chung v ha bnh v
an ninh c th gip s tha thun
din ra m thm hn nhng ng
thi cng c khng t kh khn
pha trc. Cc i tc m phn
ca Vit Nam s nhn mnh vo
mt tha thun thng mi v
u t c cht lng cao. Vic
ny yu cu Vit Nam phi minh
bch, bo v quyn s hu tr
tu, quyn lao ng v bo v
mi trng cng nh hn ch v
li th cho cc doanh nghip nh
nc.
i vi Vit Nam, yu cu t do
ha v hin i ha nn kinh t
ca h n trong thi im m
cc vn nghim trng v kinh
t v ni b chnh tr cng nh
ng hng ca t nc ang
c mang ra tranh lun mt
cch nng bng. Lm pht ti
Vit Nam lin tc tng ln n
hai con s trong vi nm qua,
trong c hai ln ln trn
ngng 20%. Th trng chng
khon Vit Nam trong nm 2011
c cho l ti t nht khu vc
chu , vi cc cam kt u t
trc tip nc ngoi st gim v
c ba c quan xp hng tn dng
h cp tn dng ca Vit Nam.
Cc lnh o hng u ca Vit
Nam nhn ra rng y l nhng
vn nghim trng nhng hin
ang c nhng bt ng gay gt
v vic lm th no i ph
vi cc vn ny. Mt vn
chnh ca cuc tranh lun l cn
phi ci cch h thng doanh
nghip nh nc n bao nhiu.
Cc ngn hng nh nc hin
ang l gnh nng bi cc khon
n xu m cc doanh nghip ny
gy ra v nhiu trong s h ang
hot ng rt km hiu qu.
Vinashin mt tp on ng tu
nhiu t ca Vit Nam ng
bn b vc ph sn trong nm
2010 lm tng cng cuc
tranh lun v vn ca cc
doanh nghip nh nc.
Mt s ngi t cu hi rng nu
cc cuc tranh lun ni b ca
Vit Nam tip tc, cng vi mi
quan tm ca Hoa K v cc
doanh nghip nh nc Vit Nam,
th liu cc im ny c ngn
chn c hai nc tin n s
thng nht trong cc cuc m
phn TPP hay khng. S kt thc
thnh cng ca Vit Nam trong
cc cuc m phn TPP yu cu
cc nhng b t pha H Ni
cng nh cc i tc m phn,
trong c c Hoa K. S thnh
cng yu cu c hai phi u tin
mi quan h i tc chin lc
c ti luyn trong nhng nm
gn y.
Hoa K xc nh Vit Nam l
mt trong nhng i tc chin
lc quan trng chu . Vit
Nam xem M nh l cha kha
chnh trong vic duy tr cn bng
chin lc ng Nam . Nhiu
ngi trong s chng ti
chng kin mi quan h song
phng gia hai nc i t chin
tranh n quan h i tc trong
vng 35 nm hy vng rng iu
ny s chia s tm nhn chin
lc cng nh cung cp cho cc
nh m phn thng mi nhng
khuyn khch cn thit tm
thy cc im chung.
Raymond Burghardt*
Pha Trc chuyn ng

* Raymond Burghardt l cu i
s Hoa K ti Vit Nam t nm
2001-2004. Hin nay ng l Gim
c Hi tho ng-Ty (East
West Seminars) ti Trung tm
ng Ty (EastWest Center).
Lu : Bn gc ca bi bnh lun
ny xut hin trn EWC Asia
Pacific Bulletin vo ngy 29 thng
2, 2012.
S LC QU TRNH HOT NG NG DN CH VIT NAM

Thnh lp vo thng 6 nm 1944, ng Dn ch Vit Nam tri
qua cc giai on tham chnh trong lch s, cng vi cc chnh
ng Vit Nam hot ng cho mc tiu bo v, n nh v pht
trin t nc. Hot ng ca ng Dn Ch Vit Nam t nm
1944 n nay c th chia ra lm 3 giai an:
Giai on I: 1944 n 1988
T khi c thnh lp
vo ngy 30 thng 6,
nm 1944, ng Dn
ch Vit Nam l chnh
ng ca nhiu tr thc
yu nc v dn tc
Vit Nam. ng Dn
ch Vit Nam sinh
hot cng cc chnh
ng ti Vit Nam,
cng tham gia trong
Quc hi v Chnh ph u tin ca nc Vit Nam Dn ch Cng
ha. Trong giai on ny ng Dn ch Vit Nam hot ng tham
chnh vi ng Cng sn Vit Nam cho n nm 1988.
Mt s lnh o ng Dn Ch Vit Nam trong nhng nm 1944
n 1988:

Giai on II: 6/2006 n 9/2007
Vo ngy 01 thng 06, nm 2006, nguyn Tng Th k ng Dn
ch Vit Nam Hong Minh Chnh chnh thc phc hot ng ti
H Ni vi tn gi ng Dn ch Vit Nam XXI. Tuy nhin, mi lin
h gia ng Dn ch Vit Nam XXI v ng cm quyn trc y
v giai on ny c khc. ng Dn ch Vit Nam XXI sau khi
phc hot hot ng c lp, khng cn vi ng Cng sn nh
trc nm 1988. Tuy nhin, ng Dn ch Vit Nam vn xem
ng Cng sn l mt i tc chnh tr trong cng cuc u tranh
cho mc tiu x hi cng bng, dn ch v pht trin t nc
giu mnh.
Giai on III: 9/2007 n nay
Sau hn mt nm son tho v gp , Bn
d tho iu l v Cng lnh ng u tin
c b sung v chnh thc ban hnh vo
ngy 09 thng 09, nm 2007. Vi bn iu
l chnh thc ny, ng Dn ch Vit Nam
XXI tr li vi tn gi chnh thc l ng
Dn ch Vit Nam. V ng tip tc hot
ng c lp, n ha, khng l thuc vi
ng cm quyn nh trc.
Sau khi Tng Th k Hong Minh Chnh qua
i vo ngy 7 thng 2 nm 2008, ng Trn
Khu khng tip tc sinh hot trong ng,
Ban Thng v Trung ng iu hnh ng

Vit Nam lun khng nh
khng c t nhn chnh tr.
Do d, ng Dn Ch Vit
Nam yu cu nh nc
CHXHCN Vit Nam tr t do
cho LS L Cng nh, Cu
Trung T Trn Anh Kim, TS
Nguyn Tin Trung, blogger
iu Cy Nguyn Vn Hi,
Doanh Nhn Trn Hunh
Duy Thc v tt c t nhn
chnh tr ang b giam gi ti
Vit Nam.
TTK L Cng nh
Ph TTK Trn Anh Kim
Ph TTK Nguyn Tin Trung
Nguyn Vn Hi (iu Cy)
Trn Hunh Duy Thc
Nguyn S Bnh
Trng Ban TVTW
(2011-2016)
Dn ch Vit Nam thng qua
Trng ban Thng v. Ban
Thng v Trung ng ng l
c quan iu hnh ton b cng
vic ng.
Ngy 6 thng 7 nm 2008, ng
Nguyn S Bnh (Nguyn Tm)
chnh thc c bu vo chc v
Trng Ban Thng v Trung
ng, tip tc ng li lnh o
ca c Tng Th k Hong Minh
Chnh.
Ngy 1 thng 6 nm 2009, lut
s L Cng nh (on Phc
Vit) c Trng Ban Thng
v Trung ng b nhim vo
chc v Tng Th k ng Dn
ch Vit Nam.
Ngy 28 v 29 thng 5 nm
2011, trong i hi ng ln II,
ng Nguyn S Bnh ti c c
chc v Trng Ban Thng v
Trung ng. ng Nguyn Xun
Ngi khng tip tc tham gia
ng c chc v Ph Tng Th k
trong nhim k II. i hi ng
cng thng qua vic c Tng
Th k L Cng nh, Ph Tng
Th k Trn Anh Kim, Ph Tng
Th k Nguyn Tin Trung tip
tc gi cc chc v trong nhim
k II.
Cc y vin Ban Thng v Trung ng nhim k II (2011-2016):
Nguyn S Bnh, L Cng nh, Trn Anh Kim, Nguyn Tin Trung, Nguyn Hong Lan,
Nguyn Thy, Nguyn Diu Khang, L Sanh, Nguyn Thu H, Nguyn Hng Vit.
X hi dn ch, cng bng, i hi Vit Nam trc ht phi c mt nh nc hp thc v
chnh danh. Nh nc hp thc, chnh danh l mt nh nc c nhn dn tha thun trao
quyn thng qua bn hin php dn ch v bu c cng bng. l mt nh nc c nhn
dn tn trng, tin cy, ng ngha ca mt nh nc php quyn chnh danh. Xem thm
Nguyn tc Chnh tr C bn ca ng Dn ch Vit Nam ti y.
Xem thm cc chi tit ti www.ddcvn.info.
NG DN CH VIT NAM www.ddcvn.info
ng Dn Ch Vit Nam khng c trch nhim vi nhng ng ti hoc pht biu
bn ngoi v cng vic ca ng nu cc thng tin khng ng ti trang Trung
ng ng www.ddcvn.info.
The Democratic Party of Vietnam is not responsible for press releases and
statements regarding the DPV if the information therein is not posted at the official
website www.ddcvn.info.

N GHI DANH THAM GIA
NG DN CH VIT NAM

H v tn: _______________________________________ Nam/N ___________ Tui:_______________
Tn thng gi (b danh) : ________________________________________________________________
a ch: _______________________________________________________________________________
Ngh nghip: __________________________________________________________________________
in th: ______________________@_______________ in thoi: _____________________________
Trang blog c nhn: _____________________________________________________________________
Skype :_________________________________Yahoo Messenger: _______________________________
Facebook:_______________________________Twitter: ________________________________________
Kh nng lnh o: (S cp) ______________ (Trung cp) _____________ (Cao cp)_________________
Ghi danh vo c s: _____________________________________________________________________
Ghi danh ti :___________________________________ Ngy _______ Thng _______ Nm 20 _______
K tn :________________________________________________________________________________

Li cam kt ca ng vin ng Dn ch Vit Nam:
Ti cam kt ht lng xy dng mt ng Dn Ch hng mnh, hu cnh tranh kin to mt nuc Vit
Nam c lp, thng nht, ton vn lnh th, dn ch v giu manh - mang li t do, hnh phc cho ton
th nhn dn Vit Nam
* * * * *
Gi n Ghi Danh Tham Gia v a ch email : dangdanchuvietnam@gmail.com hoc thongtin@ddcvn.info
hoc c s ng gn nht.

NG DN CH VIT NAM www.ddcvn.info

Tập san Dân Chủ 03/2012

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Tập san Dân Chủ 03/2012

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Tp San DN CH S Thng 03/2012

ng Dn Ch Vit Nam www.ddcvn.info thongtin@ddcvn.info S THNG 03/2012

You might also like