Πόνοι στη Σπλήνα κατά τη Διάρκεια του Τρεξίματος

Καταχώρηση Τετάρτη,, 10 Σεπτεμβρίου 2003 από rigma

Στα πλαίσια της στήλης Οι Ειδικοί Απαντούν, ο επιστημονικός συνεργάτης του Α-Ζ,
Χρόνης Δρούγιας, απαντά στην ερώτηση του φίλου του Α-Ζ Δημήτρη Μωραΐτη: «Τι
σημαίνει ενόχληση στην περιοχή της σπλήνας κατά τη διάρκεια του τρεξίματος?»

Με την έντονη σωματική άσκηση και κυρίως όταν αυτή έχει μεγάλη διάρκεια, σε
ορισμένους αθλητές παρουσιάζονται πόνοι στην κοιλιακή χώρα, συχνά χωρίς να
μπορεί να εντοπιστεί το ακριβές σημείο του πόνου. Αναφέρουν ότι τους πονά ο
σπλήνας ή το συκώτι, χωρίς αυτό να είναι σωστό. Στην πραγματικότητα ο πόνος του
σπλήνα εμφανίζεται ιδιαίτερα σπάνια, σε περιπτώσεις οξείας τραυματικής ρήξης ή σε
περιπτώσεις φλεγμονής του γειτονικού περιτοναίου από λοιμώξεις ή έμφρακτα,
καταστάσεις που σίγουρα δεν σχετίζονται με την άσκηση.

Ο πόνος στον σπλήνα προκαλείται, όταν για τους παραπάνω λόγους ερεθιστεί η
«κάψα» του σπλήνα, ένας υμένας που περιβάλλει το όργανο και φέρει παράλληλα και
την αισθητική νεύρωση του οργάνου.
Ως πόνος στον σπλήνα μπορεί να εκληφθεί άλγος σε οποιοδήποτε άλλο όργανο της
περιοχής. Γι αυτό πρέπει να αναφέρεται ως πόνος στο αριστερό υποχόνδριο, μέχρι να
εντοπιστεί το όργανο από το οποίο προέρχεται.

Ανατομικά ο σπλήνας βρίσκεται στο αριστερό υποχόνδριο, μπροστά από την 10η
πλευρά (μεταξύ 9ης και 11ης πλευράς) παρουσιάζει δε δύο επιφάνειες: Μία άνω
κυρτή, που γειτνιάζει με το διάφραγμα (διαφραγματική) και μία κάτω κοίλη, που
ονομάζεται σπλαχνική και γειτνιάζει με το στομάχι, την ουρά του παγκρέατος, την
αριστερή κολική καμπή και τον αριστερό νεφρό. Καλύπτεται δε από έναν υμένα, την
κάψα του σπληνός, η οποία φέρει και την αισθητική νεύρωση του οργάνου. Για να
πονέσει ο σπλήνας πρέπει λοιπόν να ερεθιστεί η κάψα του.

Παθήσεις αυτών των οργάνων μπορούν να προκαλέσουν πόνο στην περιοχή του
σπλήνα. Είναι αμφίβολο εάν πίεση αυτών των οργάνων στο σπλήνα μπορεί να
εκλύσει πόνο. Έτσι, με τους κραδασμούς στη δρομική άσκηση δεν είναι σίγουρο ότι η
επανειλημμένη πλήξη αυτών των οργάνων μπορεί να ερεθίσει την κάψα του σπλήνα
και να προκαλέσει πόνο. Ούτε η διάταση των συνδέσμων που συγκρατούν το όργανο
δεν αποτελεί σίγουρο αίτιο έκλυσης σπληνικού πόνου.
Ένα μεγάλο φάσμα παθήσεων μπορεί να πρωτοεμφανίσει συμπτώματα με το τρέξιμο
ή να επιτείνει τα ήδη υπάρχοντα. Σε κοιλιακό άλγος που εμμένει, συνιστώνται ειδικοί
έλεγχοι (αιματολογικοί – βιοχημικοί - υπέρηχοι κοιλιάς κλπ).

Από ιστολογική άποψη ο σπλήνας αποτελεί το όργανο με την ογκωδέστερη και

πυκνότερη συσσώρευση λεμφικού ιστού. Αποτελεί επίσης μια αιματολίμνη
(ρεζερβουάρ αίματος) του οργανισμού, συνεισφέροντας έμμορφα στοιχεία (ερυθρά
και λευκά αιμοσφαίρια) στην κυκλοφορία όπως συμβαίνει στην άσκηση. Σ’ αυτή τη
διαδικασία η κάψα διατείνεται και συσπάται (οι μηχανισμοί δεν έχουν πλήρως
διαλευκανθεί και ενδέχεται λόγω νευρικών απολήξεων να προκληθεί πόνος).
Από όλα όσα αναφέραμε, συνάγεται ότι πόνος στην περιοχή του σπληνός (αριστερό
υποχόνδριο) είναι αμφίβολο και δυσδιάγνωστο εάν προέρχεται από αυτό καθ’ αυτό το
όργανο.

Η εμφάνιση καθαρά ασκησιογενούς πόνου στην κοιλιακή χώρα οφείλεται στην

ανακατανομή της αιματικής ροής για την κάλυψη των αυξημένων αναγκών στους
εργαζόμενους μύες και το μυοκάρδιο με αποτέλεσμα ελάττωση ροής στο δέρμα, στα
σπλάχνα και σε μη εργαζόμενους μύες. Η ισχαιμία στον εντερικό σωλήνα και ιδίως
όταν υπάρχει υπόλειμμα τροφής προκαλεί πόνο. Ένας ανάλογος πόνος στην αριστερή
κολική καμπή μπορεί να εκληφθεί ως σπληνικός, ενώ στη δεξιά κολική καμπή και στο
τυφλό ως ηπατικός.

Οι συνεχείς κραδασμοί (τρέξιμο σε κατηφόρα) με τις συνεχόμενες διατάσεις των

συνδέσμων που συγκρατούν τα κοιλιακά όργανα και φέρουν μέσα στη μάζα τους
νεύρα, αποτελούν επίσης ένα μηχανικό ασκησιογενές αίτιο πόνου. Ο συνεχής και
έντονος ερεθισμός του φρενικού νεύρου από τις έντονες διαφραγματικές συσπάσεις
της άσκησης προκαλεί επίσης πόνο, που στην αριστερή πλευρά μπορεί να εκληφθεί
ως σπληνικός.

Συνοπτικά, πόνος που εντοπίζεται στην περιοχή του σπλήνα στη διάρκεια της
άσκησης συνήθως δεν οφείλεται σε αυτό καθαυτό το όργανο και μπορεί να εκλυθεί
από τα παρακάτω αίτια:

1. Τοπική ισχαιμία (εντερική ισχαιμία μεγάλων αποστάσεων-αριστερή κολική καμπή).

2. Μηχανικοί παράγοντες από διάταση συνδέσμων που φέρουν τη νεύρωση της
περιοχής και την έντονη διαφραγματική λειτουργία.
3. Λειτουργία του σπληνός ως αιματολίμνη (αμφίβολο αίτιο πόνου).
4. Ασκησιογενείς παράγοντες που αφορούν αποκλειστικά γειτνιάζοντα όργανα.

- Τα ανωτέρω ασκησιογενή αίτια δεν ενέχουν κινδύνους.

- Πρέπει πάντα να αποκλείεται αιτιολογία σχετιζόμενη με την παθολογία της
περιοχής.

Αντιμετώπιση του προβλήματος:

1. Σταδιακή αύξηση προπονητικής επιβάρυνσης.
2. Ιδιαίτερη μνεία στη διατροφή, το χρόνο λήψης και το είδος της.
3. Εκτίμηση ατομικών ιδιαιτεροτήτων (φυσιολογικών, διαιτολογικών, ανατομικών,
φυσικής κατάστασης).
4. Αποφυγή αυξομειώσεων έντασης όταν γνωρίζουμε ότι καθίστανται προβληματικές.
5. Επιλεγμένη και δοκιμασμένη κάλυψη με υγρά και θρεπτικά στοιχεία στη διάρκεια
της άσκησης (οσμωτικότητα υγρών, στερεά ή ρευστή μορφή).
6. Καλή και επαρκής προθέρμανση.
7. Ελάττωση του ψυχολογικού stress που έχει αποδειχθεί ότι προκαλεί κολικοειδη
άλγη σε αθλητές, όπως επίσης και της αεροφαγίας λόγω stress.
8. Σε περιπτώσεις έντονου πόνου συνίσταται η ελάττωση της έντασης της άσκησης ή
ακόμη και η διακοπή της, επικύψεις και ανάρροπη θέση των ποδιών.
9. Όταν η συμπτωματολογία επαναλαμβάνεται και εμμένει, ο αθλητής χρήζει ελέγχου
από ειδικό.