Parmak zi Hakknda Genel Bilgiler Parmak zinin Tarihesi Parmak zinin Alnmas Parmak zinden Faydalanma

Parmak zi Hakknda Genel Bilgiler

Parmak izi, parmaklarn son eklemi ve u ksmndaki kvrmlarn meydana getirdii birbirine paralel, ukur ve tmsek hatlara verilen isimdir. Parmak ular dikkatli bir ekilde incelendiinde parman i yzeyinde belli aralklar ve farkl ekillerde deiik desenler, izgiler grlmektedir.

Kabartma grnmnde olan bu izgilere papil denilmektedir ve parmak izleri bu papillerden olumaktadr. Papiller, st deri tabakasnn meydana getirdii, 0.2-0.5 mm. geniliinde dzenli bir ekilde sralanm kntlardr.
Yine parmak ularnda bulunan ter ve svlarn darya kmasnn salayan por delikleri vardr ve buradan kan sv parmaklarn devaml nemli olmasn salar ve bylece de kiinin her dokunduu przsz yzeylere parmak izlerini brakmasn salar.

Parmak ularmzdaki papillerin ne ie yarad konusunda eitli grler vardr. Bunlarn arasnda eyalarn tutulmasnn kolay hale getirmek ve parmaklarmzn ypranmalarn engellemek saylabilir. Por deliklerinin ise, vcudun soumasnda nemli bir rol oynadklar, yani bir nevi vcudun havalandrma grevini yapt kabul grmektedir.

nsann parmaklarnn u ksmndaki derinin gzle grlebilen ekiller oluturmasyla oluan parmak izi tamamen kiiye zeldir (Tek yumurta ikizleri de dahil olmak zere) u an dnyada yaayan her insann parmak izi birbirinden farkldr. Bu izler, derin bir kesik ve byk bir yaralanma olmad srece kiinin hayat boyunca da ayn kalr.

Dikkatlice incelendiinde parmak izlerindeki baz hatlarn ani olarak sonland veya ortadan ikiye ayrlp bir atal oluturduu grlr. Bu karakteristik noktalar nitem olarak tanmlanmaktadr. Parmak izleri iin esas ayrt edici zellik, nitemlerin parmak izi ierisinde bulunduu yerler ve ynleridir. Parmak izleri ana yap olarak birbirine benzeseler de, nitemler gz nne alndnda aslnda ok farkldrlar. Bu farkllklar ylesine ayrt edicidir ki, yaplan almalarda yeryzndeki iki farkl insann ayn parmak izine sahip olma olasl 64 milyarda bir olarak saptanmtr.

Parmak zinin Tarihesi

lk

kez in dkmanlar arasnda rastlanan parmak izlerine ilikin almalar, gnmzde zellikle polis merkezlerinde olmak zere falclktan medikal aratrmalara kadar pek ok yerde kullanlmaktadr.

Prehistorik devirde seramik kaplar zerinde marka olarak kullanlm izlere rastlanld gibi, M.. 5000 yllarndan kalan ini levhalar zerinde de parmak izleri grlmtr. Parmak izlerinin, M.S. 600 yllarnda in ve Japonyada yasal belgeleri imzalamak iin kullanld ortaya koyulmutur. Ancak bu uygulamann trensel bir gelenek iin mi yoksa kimlik tespitinin bir yolu olarak m kullanld bilinmemektedir.

Parmak izi sisteminin bulunuu ok eski tarihlere dayanr, fakat bu izden istifade etmek olduka yenidir. Modern manada parmak izi tespiti ve faydalanma konusunda ilk adm 1880'de atlmtr. Bu tarihte ngiliz bilim adamlar pimi mleklerdeki parmak izleriyle ve matbaa mrekkebiyle parmak izi alma metoduyla uratlar.

Bugnk parmak izi metodu Henry tarafndan bulunmu olandr. Birleik Devletlerde kimlik tespiti iin parmak izlerinin ilk sistematik ve resmi olarak kullanm 1901 ylnda New York Kamu Hizmet Komisyonu tarafndan kabul edilmitir. u anda FBI dnyann en byk parmak izi arivine sahiptir.

1. Dnya Savann balamasyla ngiltere ve zellikle tm Avrupa sulularnn tehis ve tespit edilebilmesi iin parmak izi yntemi benimsenmitir.

Parmak izi zerinde almalar lkemizde 1910 ylnda bir Macar tarafndan balatlmtr. Ayn yl stanbulda Daktiloskopi Dairesi kurulmu ve parmak iziyle ilgili tm almalar bu birim kanalyla yrtlmtr.

lkemizde parmak iziyle ilgili faaliyetler Kriminal polis Laboratuarlar tarafndan yrtlmektedir. EGM Merkez parmak izi arivinde 2.500.000 kiiye ait parmak izi dosyas bulunmaktadr. Her yl yaklak 110.000 dosyann eklenmesiyle parmak izi arivi genilemektedir.

Bugn

Parmak zinin Alnmas

Herhangi bir madde veya eya zerinde yer etmi olan parmak izinin rneini almak, ihtisas gerektiren bir itir. Parmak izi ter, yal maddeler veya parmaktaki baka maddeler yardm ile eya zerine km olduundan bunlarn gzle grlmeleri olduka gtr. Bu izleri grnr hale getirmek iin pudra ve kimyevi maddeler kullanlr.

Parmak izleri Finger Print Powder denen toz madde ve hassas bir fra yardmyla elde edilebilir. Fakat gnmzde daha ok parmak izini tespitte sprey kullanlmaktadr. Uzman, olay yerine geldiinde spreyi skar ve bir sre bekledikten sonra beliren parmak izlerini alr.Bir yerde bulunan iz bu ekilde tespit edildikten sonra bunun fotoraf ekilir veya pudralanm izler saydam bir banda alnr. Parmak izi yannda avu izleri ve hatta ayak ve ayak parma izleri de tespit edebilmektedir. Parmak izi yannda bunlardan da faydalanlmaktadr.

Ninhidrin, parmak izinin belirlenmesinde en yaygn kullanlan kimyasaldr. Aminoasit kalnts olan parmak izindeki aminlerle reaksiyon vererek mavi - mor renk oluturur. DFO, gzenekli yzeylerden parmak izi alnmasnda kullanlan kimyasaldr. Parmak iziyle etkilemesi sonucunda floresan zellikte mavi - yeil k oluumu gzlenir.

1993 ylnda ABD'de kk bir kz ocuu, muhtemelen fidye iin, evinden karlp uzak bir yere gtrlr. Orada tutulduu zaman zarfnda kama planlar yapan ocuk, frsatn bularak herhangi bir zarar grmeden rehinecilerin elinden kurtulur ve yakndaki bir yerleim blgesine snr. Kzn tarifi zerine olaydan birka gn sonra faillerden birini yakalayan polis, onun konumasyla dier faillere ve ocuk karlrken kullanlan arabaya ular.

Sulular mahkemede dosyadaki bir eksiklii fark edip, kurtulmak iin arabann iinde, kz ocuunun parmak izinin aranmasn isterler. Zira ocuk, karlma esnasnda, ifadelerinde de belirttii gibi, arabann pek ok yerine tutunmutur, dolaysyla ocuun parmak izlerinin arabann eitli yerlerinde bulunmas gerekmektedir. Adli tp dedektifleri arabay batan aa taramasna, zanl ve arkadalarnn parmak izlerini tespit etmesine ramen, garip bir ekilde, arabada kk kzn parmak izine rastlayamamtr.

Parmak izini brakan terin %99u sudur. Kalan %1lik ksmda ya asitleri, ya, esterler, aminoasit ve tuzlar bulunur.

Yaplan analizlerde, yetikin insanlarn brakt parmak izlerinin, esterler tarafndan birbirine balanan uzun karbon zincirleri ve ar metaller ihtiva ettii bulunurken, ocuklarn parmak izinde ise, ounlukla esterlenmemi ve ksa zincirli ya asitleri bulunmutur. ocuklarn parmak izinde bulunan ksa zincirli ya asitleri daha uucu zelliktedir. Bu yzden yetikinlerin parmak izleri genellikle birka gn veya daha uzun mddet bozulmadan kalrken, ocuklarn parmak izleri 24 saat iinde yok olmaktadr. Bu sebeple ocuklarla ilgili vakalarda suu aratrma almalar mmkn olduunca abuk yaplmaldr.

Parmak zinden Faydalanma

Parmak izi, bugn sulunun tespitinde olduka nem kazanmtr. Kesin delil tekil etmektedir. Bilhassa silah, tabanca vs. kullanlarak ilenen sularda parmak izi ok nemlidir. Parmak izini ilk bulanlar ngilizler olmakla beraber, bunu en modern hale getiren ABD olmutur. Washington'da bulunan FBI 49.000.000'dan fazla insann parmak izini tespit edecek hacme ulamtr.

Parmak izleri, bir olay yerinde bulunabilecek en nemli ipularndan biridir. Olay yerinde bulunan parmak izleri, polis merkezinde, sululara ait parmak izlerinin bulunduu veritabanndaki izlerle karlatrlr. Yani bu parmak izlerinin sahibi daha nce bir su ilemise, olay yerinde parmak izlerini brakmasyla nfus czdann drmesi arasnda pek fark yok!

Dinlediiniz in Teekkrler

Kaynaklar:

http://www.sucbilimi.org/?ana=kriminalistik&alt=pi http://tr.wikipedia.org/wiki/Parmak_izi http://www.burclab.com/tr/genetik/bolumlerimiz/babalik-testi-paternity http://www.kriminal.org/milyonlarca-yere-biraktigimiz-kimligimiz-parmakizi/ yunus.hacettepe.edu.tr/~mergen/derleme/d_finger.pdf Baaran, N. : Tbbi Genetik, Sekizinci Bask, Gne & Nobel Tp Kitapevi, stanbul, 2003 Bilim ve Teknik Dergisi, Yldz Takm Eki, Say:9, Haziran 2009 Balban M. : Parmak zinin Tarihesi, TUBTAK MAM BTAE