HZ Mu Hammed in Sunnetini Ihya

www.mustafaoselmis.com.
tr
www.mustafaoselmis.com.tr
HZ. MUHAMMED (S.A.V)N SNNETN HYA 2 Mustafa SELM
Kitap erii
Snnetin nemi Mehmet KSE Denizli l Mfts Takriz Halil ELTOK Emekli l Mfts Sevgililer Sevgilisi Hz. Muhammed (s.a.v) in Snnetini hy Mahmut GNDZ Bursa l Mfts
NSZ Kelime-i Tevhid ve Kelime-i ehadet Kendi dilinden Muhammed (as) Bir gn Peygamber Efendimiz ziyaretinize gelse
BRNC BLM MUHAMMED ALEYHSSELAM A. B. a) b) c) C. a) b) c) D. E. a) b) MUHAMMED (AS) NCES MUHAMMED (AS) IN DNYAYA TERFLER Efendimizin adlar Efendimizin soyu Efendimiz (as) n gelecei nceden mjdelenmiti. MUHAMMED (AS) IN PEYGAMBERL Peygamberin sfatlar Peygamberin grevi Peygamber (as) niin gnderilmitir? MUHAMMED (AS) N NE DEDLER? MUHAMMED (AS) EN BYK NSANDIR Cenab- Allah Ona byk deer vermitir. Muhammed (as) n stnlkleri
c) d) e) f) g)
Muhammed (as) rahmet peygamberidir. Muhammed (as) son peygamberdir. Muhammed (as) insanlara neler sunmutur? Muhammed (as) a kar grevlerimiz nelerdir? Peygamber Efendimiz mslman nasl tarif etmitir?
KNC BLM SNNET A. a) b) c) d) e) B. a) b) c) d) e) f) C. D. SNNET NEDR? Hadisler nasl tespit edilmitir? Snnetin nemi Snnet ayr Kuran ayr deildir. Allah Raslnn emir koyma yektisi vardr. Bir mslmann snneti doya doya yaamas gerekir. MUHAMMED (AS) IN SNNETNE UYMAK Muhammed (as) a uymay emreden ayeler Peygamber (as) a uyma konusunda hadisler Sahabe Allah Raslne nasl balyd? Muhammed (as) a uymayann hali Kim kime uyarsa onunla beraber olacaktr. Elimizden geldii kadar snneti yaamalyz. MUHAMMED (AS) IN EFAAT MUHAMMED (AS) I RYADA GRMEK
NC BLM PEYGAMBER SEVGS A. B. C. D. MUHAMMED (AS) I SEVMEK MUHAMMED (AS) A SALEVAT GETRMEK MUHAMMED (AS) IN MMETNE DKNL MUHAMMED (AS) A DMANLIK
DRDNC BLM EMAL- ERF MUHAMMED (AS) IN EMAL
BENC BLM MUHAMMED (AS) IN GNLK HAYATINDAK SNNETLER A. B. C. D. E. F. G. H. MUHAMMED (AS) IN AHLAKINDAK SNNETLER MUHAMMED (AS) IN ALE HAYATINDAK SNNETLER MUHAMMED (AS) IN KONUMA TARZINDAK SNNETLER MUHAMMED (AS) INGLP AKALAMASINDAK SNNETLER MUHAMMED (AS) IN AF VE HOGRSNDEK SNNETLER MUHAMMED (AS) INGYM KUAMINDAK SNNETLER MUHAMMED (AS) IN YYP MELERNDEK SNNETLER MUHAMMED (AS) IN YATIP KALKMALARINDAK SNNETLER
. MUHAMMED (AS) IN TEBL VE HATALARI DZELTMELERNDEK SNNETLER
ALTINCI BLM MUHAMMED (AS) IN BADET HAYATINDAK SNNETLER A. B. C. D. E. F. G. H. . J. K. ALLAH RASLNN BADET HAYATI ALLAH RASLNN ALLAHA TESLMYET NAMAZDAK SNNETLER EZANDAK SNNETLER ORUTAK SNNETLER HACTAK SNNETLER CUMA VE BAYRAMLARDA SNNETLER KURAN OKUMADAK SNNETLER ALLAHI ZKRETMEKLE LGL SNNETLER DUA VE TEVBEDEK SNNETLER KR VE HAMD ETMEKTEK SNNETLER
YEDNC BLM MUHAMMED (AS) IN SNNETNDE GRG KURALLARI Temizlik ve evre adab Tuvalet adab Abdest Gusl adab Sa elin fazileti Niyet pheli eyler Hediyelemek stiare etmek Tepki gstermek Selamlama adab
Aksrma adab Esneme adab Kulak nlamas nllah Maallah Brekellah demek
SEKZNC BLM MUHAMMED (AS) IN DNYAYA BAKIINDAK SNNETLER Dnya ile ilikileri Bidat ve Hurafeler Faydasz, manasz meguliyetler Tedbirli olmak yimserlik, Hsnzan Salk ve tedavi
DOKUZUNCU BLM MUHAMMED (AS) IN NSANLARLA LKLERNDEK SNNETLER ocuk, kadn ve hayvanlarla ilikisi Komu, akraba ve dier insanlarla ilikisi Dayanma ve yardmlamalar Misafir, davete icabet ve hasta ziyaretleri Kolaylk gstermeleri, eziyet ve sknt vermemeleri Alverite doruluklar Hak Hukuka riayetleri
ONUNCU BLM MUHAMMED (AS) IN AHRETE BAKILARINDAK SNNETLER Dnya ahiret dengesi Ahirete hazrlk Vasiyet lm Cenaze Kabir
ONBRNC BLM MUHAMMED (AS) IN SON GNLER VE VED HUTBES
BTRRKEN
SNNETN NEM
Varlklarn en stn Yce Allahtr. O mutlak kmil, mutlak stn Yce bir varlktr. Her trl kusur ve noksandan mnezzehtir. Bilcmle kemal sfatlaryla muttasf, btn eksik sfatlardan arnmtr.
O bir idi. Tek idi. Onda bir tannma iradesi belirdi. Tannmak istedi. Buna sevgi belirtisi dendi. lk belirti bu olduu iin bir nur, bir k eklinde belirmi olduundan, ayn zamanda bir gerek olduundan hakikat adn da ald. Ona Nurul-Envar dendi. lk yaratlan, bu nur ve bu hakikattr.
Hz. Peygamber buyurur: Allahn ilk yaratt ey benim nurumdur (Tirmizi, Kader 17)
Yce Allah: Andolsun ki; Allahtan size bir nur, bir de ak bir kitap gelmitir (Maide Suresi 5/15)
Buradaki nurdan maksat Hz. Muhammettir. O efaati olmasayd Allah demin tvbesini kabul etmezdi. Nuh Peygamber batmaktan kurtulamazd. Hz. brahimin atete yanmas engellenmezdi. Hz. Musann elindeki asa Onun yz suyu hrmetine ejderha olmutur. Bu nur, bir peygamberden dierine intikal etmitir.
Hz. Peygamberin syledikleri, yaptklar skt ile karladklar snnet eitleri olarak isimlendirilir. Durum byle olunca O, tm evrenin var olmasnn da, varln korumasnn ve srdrmesinin de vasat, vesilesi ve sebebidir.
nsan baz eylerin hakikatlerini kavrayamaz. Ona ancak O eylerin iaretleri, sembolleri gsterilir. Allah (C.C) kullar arasnda kendi iareti ifresini anlaya bilecek yetenekte kullarn seer ve bildirisini onlar vastasyla dier insanlara ulatrmak zere, onlar grevlendirir.
yleyse snnet nemlidir. Hem de toprak altndaki tohum iin yamur ne kadar elzemse; yer yzndeki filiz iin su ne kadar lzumlu ise; snnet sahibinin sahavet damlalar da insanlk iin o kadar nemlidir.
Hz. Peygamberin ahsiyeti kendisinden sonra ki dnemlerde, gerek Mslman kitlelerin ahlaki yaay iin, gerekse bilim ve dnce adamlarnn ahlak grleri veya felsefeleri iin rnek tekil etmitir.
Ahiret iyiliini, dnya bilgeliini, dzgn yaay, btn ahlak gzelliklerine, gzel faziletleri kazanmak isteyen kii, Hz. Muhammet (S.A.V.)i rnek alsn. nk o (S.A.V.) btn hayrlarda en ileridir. Allah (C.C.) Onun ahlakn vm, faziletleri en mkemmel ekliyle Onda toplam ve Onu her trl kusurlardan arndrmtr.
Mevla cmlemize Ahlaki Muhammediyye ile tezyin olmu bir hayat nasip etsin. *
Mehmet KSE Denizli l Mfts
____________ Hz. Peygamberin hayatndan, davran modelleri (T.D.V.2000)
TAKRZ
Hulukuhu l-Kuran olan yani O nun ahlak Kuran dr. buyrulan Hz. Peygamber (a.s.) in hayatnn tarihsel boyutunu ortaya koymak bizim iin ok nemli deil, esas nemli olan O nun hayatnn siyasal ve kltrel boyutunu hayatmza ve zamanmza tamaktr. nk Kuran- Kerim de yle methedilmitir:
Ey Allah n Resl! Muhakkaki sen byk bir ahlaki zelliklere sahip olarak yaratldn. 1
Bir baka yet-i kerimede de yle anlatlmtr: Allah a ve ahiret gnne kavumak isteyen insanlar iin Allah n Reslnde gzel rnekler vardr. 2
Ufuk Peygamberi (a.s.) Efendimizde Beni Rabbim terbiye etti. O ne gzel terbiye etti.
3
Terbiyenin en gzelinin ne olduunu O nun ahsnda insanlara retmek iin Hz. Peygamber (a.s.) yle buyurmutur:
Ben (insanla) ahlakn en mkemmelini gstermek zere gnderildim. Cenab- Hakk, ahlkn btn gzelliklerini Hz. Peygamber (a.s.) de toplamtr.
diyerek
Hz. Peygamber (a.s.) e itaat, Allaha itaat demektir. Hz. Peygamber (a.s) e uymak yani biat etmek Allah a uymaktr, Allah a biat etmektir. nk Kuran- Kerim de yle buyrulmutur:
(Reslm!) De ki: Eer Allah seviyorsanz bana uyunuz ki Allah da sizi sevsin ve gnahlarnz balasn. Allah son derece balayc ve esirgeyicidir. 5
Gnll Kltr Teekklleri tarafndan 2007 ylnn snneti ihya yl olarak ilan edilmesi mnasebetiyle hazrlanan ve insanmza sve-i hasene olarak takdim edilmekte olan Hz. Peygamber (a.s.) in hayatn kaleme alan lahiyat Yazar Mustafa selmi i tebrik ediyorum.
Yukarda vasflarndan bazlarn arz etmeye altmz Hz. Peygamberimizin insanmza daha iyi tantlmasn hedeflemek amacyla hazrlanm olan kitap, insanla, O ndaki ilimlerden, bilgilerden, srlardan ve hikmetlerden bahseden kitabnn toplumumuza hayrl olmasn dilerken, Resl Ekrem in (a.s.) hrmetine bizi O nun efaatine mazhar ve snnetinin ittibana muvaffak klmasn Cenab- Hak tan niyaz ederim.
Halil ELTOK Emekli l Mfts
_______________
1
Kalem Suresi, 68/4. Ahzab Suresi, 33/21. Risale-i Nur Klliyatnda Hz. Muhammed, Yeni Asya Neriyat, stanbul-2006, s.427
Muvatta, Husn l-Huluk, 8. li mrn Suresi, 3/31.
Sevgililer Sevgilisi Hz. Muhammed (s.a.v) in Snnetini hy
Yce dinimizin iki ana kaynandan birisi olan Hz. Peygamber (s.a.v) in snneti, btn dini ilimlere kaynaklk etmesi yannda insan hayatnn her alann kapsayan temel prensipler getirmesi bakmndan da nemi tartlmaz bir yere sahiptir. Kur an- Kerim den sonra ikinci neme haiz olan snnet, insanln ynn tayin etmede itikad, ibadet ve muamelet konularnda mihenk ta olmutur.
Dinimizi tam manasyla anlamak ve yaamak, snnetle gerekleeceinden, Allah u Teala Kur an- Kerim de, peygambere uyulmasn emretmekte (Har, 59/7) ve onun snnetinin kiiye hayat veren prensipler olduunu (Enfal, 8/27) beyan etmektedir. Gerekten de Peygamber (s.a.v) efendimizin snnetinin anlalmas, slam medeniyetinin zerine bina edildii ilkelerin kavranmas anlamna gelir. nk slam medeniyetinin temel talar Peygamber (s.a.v) in pratik hayatnda ekillenmitir. Tabir yerinde ise; Peygamber (s.a.v) ve O nun snneti ortadan kaldrlrsa slam n Hafzas da silinmi olur. Bu adan, Peygamberimizin snnetini yaamak ve yaatmak O nu tanmak ve sevmek kadar nemlidir. zellikle sosyal hayatn iyice karmak bir hal ald, insan deerlerin her geen gn biraz daha kaybolduu, toplumsal iddetin ilkretimdeki yavrularmza kadar indii amzda, bu nem daha ak bir ekilde kendini hissettirmektedir. Bu adan bakldnda yalan sylemekten, hrszlk yapmaktan, adam ldrmekten, iki imekten, kumar oynamaktan bakalarna zarar vermekten ve evreyi kirletmekten insanlarn uzak durmasn isteyen Hz. Peygamberin snnetini ihya etmeye ihtiya vardr. Bununla birlikte, snnetin birey ve toplum zihninde yanl algland ekliyle, sadece belirli formel davranlardan ibaret olmadn; btn bir hayat kuatan ve yn veren bir sistem olduunu belirtmeye ynelik eserlere ihtiya vardr.
Bu alandaki boluu doldurmakta nemli bir yere sahip olduunu dndm, peygamberimizin rnek yaantsn ele alan almann, okuyuculara faydal olmasn temenni ediyor, sevgili dostum Mustafa SELM Bey e Yce Allah tan muvaffkiyetler diliyorum.
Mahmut GNDZ 09-01-2007 Bursa l Mfts
KELME- TEVHD: L LHE LLALLH MUHAMMEDN RASLLLAH
Anlam: Allahtan baka tanr yoktur. Hz. Muhammed (as) Allahn peygamberidir.
KELME- EHADET: EHED EN L LHE LLALLAH VE EHED ENNE MUHAMMEDEN ABDH VE RASLH
Anlam: Ben ahitlik ederim ki, Allahtan baka tanr yoktur. Yine ahitlik ederim ki Hz. Muhammed (as) Allahn kulu ve peygamberidir.
KEND DLNDEN MUHAMMED (AS)
v v v v v v v
Rabbimin katnda benim on ismim var: Ben Muhammed im, Ben Ahmed im, Ben Mahmud um (vlen) Ben Mahiyim (Benimle Allah inkarcl mahvedecektir.) Ben Hairim (Allah kullarn benim izimde toplayacaktr.) Ben Rahmet peygamberiyim, Ben tevbe peygamberiyim,
v v
Ben kahramanlk peygamberiyim, Ben mukaffiyim (insanlar Allahn yoluna yneltirim)
Ben insanl kemle erdirenim.
(Mslim Fazail : 126)
BR GN PEYGAMBER EFENDMZ ZYARETMZE GELSE
Eer bir gn Peygamber efendimiz, ziyaretimize gelse Yalnzca birka gnlne Aniden alsa kapnz Merak ediyorum neler yapacanz Biliyorum ama, bylesine erefli bir konua Aacanz en gzel odanz Ona sunacanz tm yemeklerin en iyisi olacan Ve inandrmaya alacanz, onu evinizde gryor olmaktan Mutluluk duyacanz
Fakat syleyin bana Efendimiz evinize doru gelirken grdnzde Onu kapda m karlayacaksnz? Yoksa ieriye almadan nce Aceleyle baz gazeteler, dergileri arabuk saklayp,
Yerine Kuran- m koyacaksnz? Peki hala Amerikan filmlerini mi seyredeceksiniz televizyonda? Ya da kapatmaya m koacaksnz, O size kzmadan nce Belki de kim bilir aznzdan hi kmam olmasn dilerdiniz Hatrlayabildiiniz en son irkin kelimenin
Peki ya dnyalk mziinizi, kasetlerinizi de saklayacak msnz? Ve bunun yerine ortala Kitaplnzn raflarnda tozlanm Hadis kitaplarn m karacaksnz? Hemen ieriye girmesine izin verecek misiniz? Yoksa telala ne yapaym diyerek saa sola m koturacaksnz?
Merak ediyorum eer Peygamber efendimiz Birka gnlne sizinle birlikte yaasa Yapmaya devam edecek misiniz? Her zaman yaptnz eyleri Ailenizdeki sohbetler eski halini koruyacak m? Yine her yemekten sonra dua etmeyi zor mu bulacaksnz? Hi yznz asmadan, oflayp puflamadan her vakit Namaznz klacak msnz? Peki ya mrldanacak msnz? Her zaman sylediiniz arklar Ve okuyacak msnz her zaman okuduunuz kitaplar Peki bilmesine izin verecek misiniz ; Aklnzn ve ruhunuzun besledii eyleri Yoksa hi bilmemesini mi isterdiniz?
yle diyelim ya da: Gideceiniz her yere gtrebilecek misiniz Peygamberi de? Yoksa birka gnlne deiecek mi planlarnz? Tantrmaktan onur duyacak msnz, en yakn arkadalarnz ONUNLA? Yoksa hi karlamamalarn m umardnz, Peygamberin ziyareti bitene dek birbirleriyle?
imdi syleyin ak yreklilikle, Onun kalmasn ister misiniz sizinle? Yoksa rahat bir nefes mi alacaksnz; Peygamberin ziyareti bittiinde? Gerekten bilmek ilgi ekici olabilir deil mi? Bilmek ve Dnmek Eer bir gn Peygamber efendimiz ziyaretinize gelse Yapacanz eyleri...
NSZ
lemlerin Rabbi olan Cenab- Allaha hamd senalar olsun. Sevgililer sevgilisi Muhammed (as) a salt ve selm olsun. line ve ashabna da selm olsun.
Muhammed (as) n dnyaya terifleri insanlk tarihinde dnm noktas olmutur. Artk insanlara kan kusturan cahiliye devri kapanacak, asr- saadet devrinin kaplar alacaktr. Hak gelince aclar bitecek, zulm ortadan kalkacak, hak geldi, btl zil olacaktr. Sahabe peygamber (as) a uyduu iin asr- saadet yaam ve gkteki yldzlar mesabesine ulamtr. Bugn ise slmn gzelliklerine ve Muhammed (as) n bize sunduu hayat veren snnete ramen, yeryznde ile eken mslman, alayan mslman, zulmle ldrlen mslman, yoksulluk eken gene mslman. Neden? Bunun cevab gene mslmann kendisidir. nandm denir, inan yaanmazsa, Kurana uyulmazsa, Rasulallahn snnetine uyulmazsa, elbette Kuran ve snnet fayda vermez.
Bu kitab niye kaleme aldm? Hepimiz peygamber efendimizi sevdiimizi sylyoruz, fakat snnetlerini, bize sunduklarn ve bizden istediklerini pek bilmiyoruz. Bilmediimiz iin de snnetleri yaayp, yaatamyoruz. Kutlu doum haftalarnda datlan brorler yeterli ve doyurucu olmuyor. lemlere rahmet olarak gnderilen Muhammed (as), kutlu doum haftas diye bir haftaya sktrlm. Bu hafta iinde yaplan etkinlikler insanmz heyecanlandryor, fakat bu heyecan hafta sonu bitiyor. Peygamber Efendimizle ilgili konumalar, sohbetler dzenleniyor, ilhiler okunuyor; o anda duygulanyoruz, fakat oradaki duygularmz devam etmiyor, devam ettiremiyoruz.
Peygamber Efendimizin ad anlnca derlenip toplanyoruz, elimizi kalbimize gtrp salavat getiriyoruz, elimizin inmesiyle i bitiyor, arkas gelmiyor. Ben bunun sebebini, Rasulallah (sav) i tam tanmama ve snnetini bilmeme olarak gryorum. Hz. Mevlanann dedii gibi Hristiyanlar kilisede sa resmine taparlar. Mslmanlar ise Muhammed (as) n sretini hi merak etmezler. Mslmanlk sret deil zdr de ondan. Snnet, yalnz ekilde, sadece kyafet ve sakalda deil, zde ve yaayta olmaldr. Muhammed mmetinin hayat hibir konuda snnete ters dmemelidir. Snnet iten yaanmal ve canl tutulmaldr. Peygamber (as) yle diyor: - Kim snnetimi canl tutarsa, beni seviyor demektir. Beni kim severse cennette benimle beraberdir. (Tirmizi, lim: 16) - Benden sonra yaayanlar ok ihtilaf grecektir ite o zaman snnetime uyun. Ona tutunun, hem de az diinizle srr gibi tutunun. (Ramuz el Ehadis:157/5) - Snnet hududunda yaplan az amel, bidat dairesinde yaplan ok amelden hayrldr. (Age:319/13)
nancmza gre; hayat boyu Allah Raslnn snnetine yer vermekle mkellefiz. Snnetsiz islm yaanamaz. Dnya ve ahiret saadeti elde etmek isteyen, insan ve ahlak gzelliklere sahip olmak isteyen, snnete sarlmaldr. Peygamber (as) n efeatine kavumak isteyen de snnete sarlmaldr. Mslman, bir i yapaca zaman peygamberim nasl yapt, nasl yapn dedi, burada snnet nedir diye dnmelidir. Snnete ters davrandysa., o ii brakp derhal snnete uygun olan yapmaldr. Peygamber (as) n hibir hadisi hafife alnmamaldr. Peygamberimizin hadisleri renilmeli, ezberlenmeli, hayatta yer verilmeli ve bakalarnn da renmesi, yaamas salanmaldr. Muhammed (as) a muhabbeti canl tutmak iin Ona ak olmalyz, gnlmz ve sevgimizi Ona vermeliyiz. Allah Raslnn snnetini canl tutmak, Ona muhabbetin iaretidir. Ona salavat getirmek, selm gndermek, gzel bir meguliyettir. Kurana sarlmak, en byk snnettir.
nsanmz peygamber (as) gl ile temsil etmi, Ona olan sevgisinden dolay Anadoluyu gl bahesine evirmi ve Ona GL MUHAMMED demitir. ocuklarna da Gl adn vermitir. Kutlu doum haftasnda kucak kucak gl datlr; gl alnr, gl datlr, gl koklanr.
Ne yazk ki, gln, gl adn tayann hatta ad Muhammed konulan ocuun kymeti bilinmez oldu. Kutlu doumda datlan gller ya datld mekanda unutuluyor ya da masada o gn burayp kuruyor. Vazoya slananlar ise birka gn sonra kuruduu iin karp atlyor. Yani gl heyecan devam etmiyor. Ben bu kitapla gl heyecann yaatmak istiyorum... Sevgi bizden, muhabbet bizden. Hidayet Allahtan efaat Muhammed (as) dan.
M.SELM 09-04-2006 Mevlid Kandili
BRNC BLM MUHAMMED ALEYHSSELM
A. B. C. D. E.
MUHAMMED (AS) NCES MUHAMMED (AS) IN DNYAYA TERFLER MUHAMMED (AS) IN PEYGAMBERL MUHAMMED (AS) N NE DEDLER? MUHAMMED (AS) EN BYK NSANDIR.
MUHAMMED DODUU GECE
Ya Resul, selam aleyke Ya Habib, selam aleyke Ya Nebi, selam aleyke Salevatullahi aleyke Alem nura gark oldu Muhammed doduu gece Mmin mnafk fark oldu Muhammed doduu gece Huri kzlar geldiler Kundan bile sardlar Muhammede yz srdler Muhammed doduu gece Arn nuru yere indi Suyun rengi nura dnd Hep susuzlar suya kand Muhammed doduu gece Yunus ider ey kardeler Gzlerimden akar yalar Secde kld dalar talar Muhammed doduu gece
BRNC BLM MUHAMMED ALEYHSSELM
A.
MUHAMMED (AS) NCES
nsanlarn bizzat kendi iledikleri yznden karada ve denizde dzen bozulmutu... (Rum:41) vahet, Dehet, Cehalet ve zulm tam anlam ile mevcuttu... kfr ve her trl ahlakszlk yeryzne yaylmt. nsanlar yrtc hayvanlar gibi le yiyordu. Kz ocuklar diri diri topraa gmlyordu. Hak, haklnn deil, glnnd. nsanlar, kendi elleri ile yaptklarna tapyorlard. Btn insanlk kurtarc bekliyordu. mdat! sesleri her taraftan duyulur olmutu.
B. MUHAMMED (AS) IN DNYAYA TERFLER
mine Htun, hamile iken etraf bir aydnln kapladn grm ve yle bir ses duymutu: - Ey mine! nsanlarn en hayrlsna hamilesin, Onun adn Muhammed koy! Doumdan sonra adn sordular, dedesi Abdulmuttalip: - Muhammed dedi. Oradakiler:
- Bu ismi nereden buldun, sizin soyunuzda byle bir isim yok dediler. Abdulmuttalip u cevab verdi: - Onu yerdekiler ve gktekiler ansn vsn istedim! Sevgili peygamberimiz Rabiul-Evvel aynn 12. gecesi (Miladi 20 Nisan) 571 de Mekkede dnyaya geldi. Mehmet Akifin ifadesiyle: Ondrt asr evvel yine byle bir geceydi Kumdan ayn ondrd bir ksz kverdi. Cenab- Allah Kuranda yle bildirmitir: - And olsun ki, Allah mminlere, onlara ayetlerini okuyan, onlar ktlklerden arndran, kitap ve hikmet reten kendilerinden bir peygamber gndermekle, byk bir ltufta bulunmutur. Oysaki onlar, nceleri apak bir sapklk iindeydiler. (Al-i imran:165) Efendimizin doduu gece Mecusilerin atei snm, Kisrann saray yklm, Sava gl kurumu, Kbedeki putlar devrilmitir. Bir yahudi bilgin o gece grdklerinden sonra: - Bu gece biri dodu mu? demi. - Evet Muhammed dodu cevabn alnca: - Eyvah! Peygamberlik srailoullarndan gitti demitir. Efendimiz, doumundan iki ay nce babasn, 6 yanda annesini ve 8 yanda dedesini kaybetmitir. Efendimiz, tertemiz bir ocukluk ve genlik dnemi geirmitir. 25 yanda Hz. Hatice validemizle evlenmitir. 40 yanda Nurdanda Hira Maarasnda iken peygamberlik gelmitir. Peygamber olduktan sonra 13 yl Mekkede 10 yl Medinede yaam, 63 yanda bu dnyadan ayrlmtr. Kabri Medinede Mescid-i Nebevidedir. Sallallah aleyhi vesellem.
a)
Efendimizin adlar:
Peygamber (as) n adlar; Muhammed, Ahmet, Mustafa, Mahmud, Habib, Ebul-Kasm ve Muhammedl-Emindir.
b)
Soyu:
Efendimiz (sav) n soyu brahim peygambere dayanr. Soyu: Haimoullardr. Babas: Abdullahtr. Dedesi: Abdulmuttaliptir. Annesi: minedir. St annesi: Halimedir. ocuklar: Kasm, Abdullah, brahim, Zeynep, Rukiye, mmglsm ve Fatmadr.
c)
Efendimiz (as) n gelecei nceden mjdelenmiti:
Bir kurtarcnn gelecei mjdesi, kurtulu midini artryor, mitleri tazeliyordu. Hz. brahim (as) yle dua etmiti: - Ey Rabbmz! Onlara kendi ilerinden senin ayetlerini kendilerine okuyacak, onlara kitap ve hikmeti retecek, onlar temizleyecek bir eli gnder... (Bakara:129) Hz. sa da mjdelemiti: - Meryemolu sa, Ey srailoullar! Ben size Allahn elisiyim. Benden evvel ki Tevrat dorulayc ve benden sonra gelecek Ahmed adndaki peygamberi de mjdeleyici olarak geldim (Saf:6)
- O kimseler ki yanlarndaki Tevrat ve ncilde vasflarn yazl bulduklar mmi peygamber olan Raslullah a uyarlar... (Araf:157) Evet Tevratta; (Tekvin:16/10-12, Tensiye:18-19), ncilde de (Yuhanna:14/15-16-26 + 16/7-8 + 14/30) lemlere rahmet olarak gelecek Hz. Muhammed (as) mjdelenmitir. Abdulmuttalipin:Umarm gkte Hak, yerde halk Onu vecektir. demesi, Rahip Nestrann daha 12 yanda iken Ebu Talibe: Bu ocuk peygamberlerin sonuncusudur. areti, Suk- Ukaz da Kuss bin Saidenin: Allahn peygamberinin gelmesi yakndr. Ona inanana ne mutlu. Vay Ona isyan ve muhalefet edene, yazklar olsun mrleri gaflet iinde geenlere... szleri hep kulaklarda nlyordu. lk vahiy gelince Varaka: - Sen bu mmetin peygamberi olacaksn. demiti ve yle de oldu. T batan beri mjdelenen sevgili Peygamberimiz, lemlere rahmet olarak gnderildi. Ne mutlu Allaha kul, Muhammed Mustafaya mmet olana... Allah snnetinden ve efaatinden ayrmasn.
C. MUHAMMED (AS) IN PEYGAMBERL
Efendimiz (as) 40 yandayd her zaman olduu gibi Allaha ibadet iin Hira Maarasna ekilmiti. Ramazan aynn onyedisiydi. Cebrail (as) gelmi: - Seni yaratan Rabbinin ad ile oku! demi, Oda: - Ben okumak bilmem cevabn vermiti. Bu ilk vahiydi. Ona peygamberlik grevi verilmiti. Hz. Hatice validemize gelmi:
- Beni rtn! demiti. Vahiy, Ey rtye brnen kalk! diye devam etti, tam 23 yl srd.
Peygamber, kelime olarak; eli, haberci demektir. Dini terim olarak peygamber; Allahn kullar arasndan setii, vahiyle emir ve yasaklarn insanlara ulatrmak iin grevlendirdii kimseye denir. Kendisine yeni din ve kitap gnderilen peygambere Rasl, nceki peygamberin dinini teblie memur olana da Nebi denir. Muhammed (as) hem Rasl hem de Nebidir. Peygamberlerinde sonuncusudur. (Ahzab:40) Kuranda - Mjdeci ve sakndrc olarak peygamberler gnderdik ki, insanlarn Allaha kar bir bahaneleri olmasn! (Nisa:165) - Allah ve peygamberini inkar edenler, Allah ile peygamberini birbirinden ayrmak isteyip bir ksmna inanrz ama bir ksmna inanmayz diyenler ve bunlar iman ile kfr arasnda bir yol tutmak isteyenler yok mu; ite gerekten kfirler bunlardr... (Nisa:150151) buyrulmutur. Peygamber efendimiz de yle bildirmitir: - Kim Allahtan baka ilh olmadna ve Muhammedin ehadet ederse, Allah ona atei haram klar (Mslim, man: 46) Allahn elisi olduuna
- Rab olarak Allah, din olarak slam, peygamber olarak Muhammedi seip beendim diyen kimse, cenneti hak etmitir. (Ebu Davud, Vitir: 26)
a)
Peygamberin sfatlar:
Peygamberde ilk nce bulunmas gereken sfatlar unlardr: 1. 2. 3. 4. Sdk: Doru olmak, Emanet: Gvenilir olmak, smet: Gnah ilememek, gnahtan korunmu olmak, Fetanet: Akll, zeki, uyank olmak,
5.
Tebli: Allahtan ald emir ve yasaklar noksansz insanlara bildirmek.
b)
Peygamberin grevi:
Kuranda yle bildirilir: - Bir peygambere emanete hyanet yaramaz. (Al-i mran: 161) Bu ayete gre peygamber Allahtan ald emirleri aynen insanlara bildirmekle grevlidir. - Bir ayette de: Ey peygamber! Biz seni hakikaten bir ahit, bir mjdeci ve bir uyarc olarak gnderdik. Bir daveti ve nur saan bir kandil olarak gnderdik (Ahzab: 45-46) - ... peygamber onlara iyilii emreder, onlar ktlkten men eder. Onlara temiz eyleri helal, pis eyleri haram klar. Arlklarn ve zerlerindeki zincirleri indirir. Ona ve Kurana uyanlar kurtulua erenlerdir. (Araf: 157) - ... peygamber size ne verdiyse onu aln, size ne yasakladysa ondan da saknn. Allahtan korkun nk Allahn azab etindir. (Har: 7) Bu ayetlere gre; mjdecidir, uyarcdr, davetidir, etrafn aydnlatan bir nurdur. O, iyilii emreder, ktlkten sakndrr. Faydal eyleri helal, zararl eyleri haram klar. nsanlar sknt veren eylerden kurtarr, mutlulua gtrr.
c)
Peygamber efendimiz (as) niin gnderilmitir:
Cenab- Allah: Raslme uyun ki doru yolu bulasnz. (Araf: 158) - Biz seni btn insanlara ancak mjdeci ve uyarc olarak gnderdik. (Sebe: 28) - Biz seni lemlere rahmet olarak gnderdik. (Enbiya: 107) buyuruyor. Din peygambersiz olmaz. Dini yaamada iyiyi kty, haram helali birbirinden ayrmada ve ahiret bilgilerini renmede mutlaka peygambere ihtiya vardr. Peygamber (as): Ben rahmet peygamberiyim demitir. (Mslim, Birr: 87) D. MUHAMMED (AS) N NE DEDLER?
Hz. minenin dedii gibi gerekten gktekiler de yerdekiler de Muhammed (as) vmtr.
Yerli olsun, yabanc olsun, mslman olsun olmasn Muhammed (as) tanyanlar Onu vmekten kendisini alkoyamamtr. nce Onu Cenab- Allah Kuranda vmtr. Ona Habibim demi ve adnn ad ile beraber anlmasn istemitir. Onu vmekten kendini alkoyamayanlardan bazlarn hatrlayalm: Alt yanda iken babasnn mezarn ziyarete gitmilerdi. Ebv denilen yerde annesi vefat etmeden son szleri: - Herkes lecek, her yeni eskiyecek, her byyen yok olacak. Bende leceim; ne mutlu bana ki; byle bir evlat brakyorum. olmutur.
- Ya Muhammed! Sen asla yalan sylemedin. Ben sana yalancsn demiyorum. Ben sunduun davetini kabul etmiyorum. Ebu Cehil - Hz. Muhammed, mmtaz bir ahsiyettir. nsanlk Onun gibi sekin bir kudreti bir kere grm, bir daha grmeyecektir. Bismark
- nsan bykl hangi l ile llrse llsn, Hz. Muhammedden daha byk bir insan bulunamaz. Lamartine
- Ey zat ile ycelik bayran ycelten Muhammed (as), gnln ve sevgisini sana veren kimse ne kahramandr. Dncesi daima Muhammed olan ne derin bir huzur iindedir. Yavuz Sultan Selim
- Muhammed (as) insanlk tarihinin en byk ahsi yetidir. M. H. Hart
- Hz. Muhammedin ahsiyetine benzeyen bir tek insan mevcut deildir. Prof. Stubart
- Sana muasr bir vcut olamadm iin mteessirim ey Muhammed! Bismark
- Hi kimse Hz. Muhammedden daha ileri adm atamaz. Goethe
- Hz.Muhammed Allahn birinc ve en byk kuludur. Onun izinde milyonlarca insan yryor. Benim senin adn silinir; fakat sonsuza kadar O, lmszdr. M. Kemal
- Hz. Muhammedin adalar Onda hibir ahlaki kusur grmediler. M. Watt
- Ey Muhammed! Huzurunuzda kemal-i hrmetle eiliyorum. Bismark
- Ahiret iyiliini, dnya bilgilerini, dzgn yaamay, btn ahlak gzelliklerini, btn faziletleri kazanmak isteyen kii, Hz. Muhammedi rnek alsn. bn-i Hazm - Bu can bu tende olduka Kurana kulum, kleyim, Muhammed (as) n yolunun tozuyum, topraym. Hz. Mevlana
- Ruhum sana ak, sana hayrandr efendim! Bir ben deil lem sana kurbandr efendim! - Ali Ulvi Kurucu
- Dnya neye sahipse, Onun vergisidir hep Medyun Ona cemiyeti, medyun Ona ferdi. Medyundur O msuma btn beeriyet; Ya Rab! Bizi maherde bu ikrar ile haref. - M. Akif
- Canm kurban olsun senin yoluna Ad gzel kendi gzel Muhammed - Yunus Emre
- Canmn canan sensin
Ya Muhammed Mustafa Derdimin derman sensin Ya Muhammed Mustafa - Bursal smail Hakk
- Sen Ahmed Mahmud u Muhammedsin efendim, Haktan bize Sultan- Meyyetsin efendim - eyh Galip
- Senin akn kamu derde devadr ya Rasulullah Senin katnda hcetler revdr ya Rasulullah - eyyat Hamza - Sevdim seni hep canlara canan diye sevdim Bir ben deil lem sana kurban diye sevdim. - H. Basri antay
- Dnyorum;Ondan evvel zaman var myd? Hakikatler, bolua bakan aynalar myd? - N. Fazl
- Onun iin sylenenlerden bir demet sunduk; fakat O, ne kadar vlrse vlsn, O buna layktr. Ama diller Onu anlatmaya yetmeyecektir.
E.
MUHAMMED (AS) EN BYK NSANDIR
O, dnyann en byk ve en ok sevilen insandr. Hi kimse bugne kadar Onun gibi sevilmemitir. O, nebiler nebisi rasller rasldr. Allah Ona Habibim demi, sen olmasaydn lemleri yaratmazdm buyurmutur. O, lemlere rahmet olarak gnderilmitir. Bylece yeryznde en byk inklb Muhammed (as) yapmtr? Cenab- Allah Kuranda Onu btn insanlara rnek gstermitir. 24-10-1985 gazete bal: GELM GEM MUHAMMED altnda ise u bilgiler yer alyor: EN BYK NSAN HZ.
Birleik Amerikada yaplan bir aratrmada dnyann oluumundan bu yana Gelmi gemi en byk insann Hazreti Muhammed olduu belirtildi. Nitekim kinatn en ycesi sevgili peygamberimizin bu srr, bir compter ekranna da yansd. Son yllarda Amerikal aratrmac Michael Hart, gelmi gemi en byk 100 insan tespit etmek iin bir compter aratrmas yapt. Elbette ki, yeryznn en byk lideri ekrana birinci srada yansyacakt. Programlar comptere yazdrld. Michael Hart da, sonucu merakla bekliyordu. Nihayet matematiin tarafsz sonucu ekrana yansd. Evet gelmi gemi en byk insanlar arasnda yce lider ekranda birinci sraya yansd. Bu esiz lider, Hazreti Muhammedden bakas deildi. Yllar nce yine byle bir sonucu Alphonse de Lamartine de dile getirmiti.
a)
Cenab- Allah Ona byk deer vermitir:
Muhammed (as) kinatn yaratl sebebidir. Bir zamanlar bu lem yoktu. Allah nce Onun nurunu yaratt. Daha sonrada varlk lemini yaratt. Bu lem Muhammed (as) n varl ile vardr. Muhammed (as) sz dnya ayakta duramaz.
Muhammed (as) Cenab- Allahn sevgilisidir. Adem (as) hatas yznden cennetten karlnca, hatasn anlad piman oldu: Ya Rabbi, Muhammed hakk iin senden balanmam isterim dedi. Cenab- Allah: - Ey Adem! yaratlmad halde Muhammedi nasl ve nereden bildin? buyurunca Adem (as) cevap verdi: - Ya Rabbi, yaratldmda bam ge kaldrnca Lilhe illallah Muhammed Raslllah cmlesini yazl grdm.
Kuranda Muhammed (as) iin yle buyrulur: - Batt zaman yldza and olsun ki, Muhammed sapmad ve btla inanmad; O, arzusuna gre konumaz. Onun bildirdikleri vahyedilenden bakas deildir. (Necm: 1-4) - Sen elbette yce bir ahlak zeresin. (Kalem:4) - And olsun ki, Raslllah, sizin iin, Allaha ve ahiret gnne kavumay umanlar ve Allah ok zikredenler iin gzel bir rnektir. (Ahzab: 21) - Ey peygamber! Biz seni bir ahit, bir mjdeci ve bir uyarc olarak gnderdik. (Ahzab: 45) - Allah ve melekleri, peygambere ok salevat getirirler. Ey mminler! Siz de Ona salevat getirin ve tam bir teslimiyetle selam verin. (Ahzab: 56) - Ey iman edenler! Allaha itaat edin, peygambere itaat edin ilerinizi boa karmayn. (Muhammed: 33) - Kim Allaha ve Raslne itaat ederse, ite onlar, Allahn kendilerine ltuflarda bulunduu peygamberler, sddklar, ehitler ve salihlerle beraberdir. Bu ne gzel arkadalktr! (Nisa:69) - Hla bilmediler mi ki, kim Allah ve Raslne kar koyarsa, onun iin iinde ebedi kalaca cehennem atei vardr. (Tevbe: 63) Bu ayetlerde Cenab- Allah, Onu vmtr. Ahlakn vmtr. Onu btn insanlara rnek gstermitir. Ona selam gnderilmesini, salevat getirilmesini istemitir. Allah Ona Habibim demitir. Miraca karmtr, Ona efaat hakk vermitir. Peygamber (as) hicrette evinden karken, maarada ve Sreka saldrdnda koruduu gibi hep korumutur ve Onun gelmi gemi gnahlarn balamtr. Son Nebi, son peygamber olarak gndermitir.
b)
Muhammed (as) n stnlkleri:
Muhammed (as), peygamberler peygamberidir. Hem Nebi hem de Rasuldr. O RaslsSekaleyndir. nsanlarn ve cinlerin peygamberidir. Btn insanla gnderilmi, ahir zaman peygamberidir. Onun peygamberlii kyamete kadar geerlidir. Kyamet gnnde efaat hakk Ona verilmitir. Cenab- Allah Onun iin: - Sen olmasaydn lemleri yaratmazdm buyurmutur.
c)
Muhammed (as) Rahmet peygamberidir:
Cenab- Allah Onu Rahmet peygamberi olarak gndermitir. Kuranda: Habibim biz seni ancak lemlere rahmet olarak gnderdik. (Enbiya: 107) buyrulmutur. Allah Rasul, kendisine dmanlk edenlere kar kt davranmam, beddua etmemi ve intikam almamtr. Ben laneti olarak deil, rahmet olarak gnderildim. demitir. (Mslim, Birr: 87) Mekkeden kendisini srp karanlar, fetihten sonra affetmitir. ok sevdii Hz. Hamzay ehit eden Vahiyi ve cierlerini yiyen Hindi bile affetmitir. Kendisine zehirli yemek sunan Heyberli yahudi kadn affetmitir. O, asla saldrgan, zulmeden ve intikam alan olmamtr. Dmanlar iin Allahm! Sen onlar affet. nk onlar bilmiyorlar demitir. Peygamber (as): Merhamet etmeyene merhamet edilmez demi hep merhamet etmitir. Hibir konuda zorluk karmamtr. Kolaylatrnz, zorlatrmaynz, mjdeleyiniz, nefret ettirmeyiniz buyurmutur. Kendisine ve mslmanlara en ok dmanlk eden Ebu Cehilin olu krimeyi, kendisini ldrmek iin defalarca hamle yapan Srekay ve uyuduu bir srada aacn dalna ast klc alp Seni benim elimden kim kurtarr? diyerek ldrmek isteyen dmann cezalandrmayan af peygamberidir Muhammed (as). Hz. Aie (ra) Allah Rasul iin yle demitir:
- O, kimseyi azarlamazd. Kendisine ktlk edenlere kt davranmazd. Kendisine yaplan ktln cn almazd. Yalnz bir kimse Allahn emrine isyan ederse, o kimseye hak ettii cezay verirdi. Cenab- Allah Kuranda Onun merhamet peygamberi olduunu yle ifade etmitir: - Sen Allahtan bir rahmet ile onlara yumuak davrandn! ayet sen kaba, kat yrekli olsaydn hi phesiz etrafndan dalp giderlerdi... (Al-i mran: 159) Allah Rasul, hep sevmi ve en ok sevilen insan olmutur. Dmanlarna bile rahmet olduu iin dmanlar bile onu sevmitir.
d)
Muhammed (as) son peygamberdir:
lk peygamber Adem (as) dan sonra nakledildiine gre 124000 peygamber gelmitir. En son da Muhammed (as) gnderilmitir. O, peygamberlerin sonuncusudur. O, kyamet peygamberidir. Ondan baka ne bir Rasl nede bir Nebi gelmeyecektir. Bu Kuranda yle ifade edilmitir: - O, Allah Rasul ve peygamberlerin sonuncusudur. (Ahzab: 40)
e)
Muhammed (as) insanlara neler sunmutur?
Yeryznde en byk ve en kkl inklb Hz. Muhammed (as) yapmtr. Bu deiiklik severek, isteyerek olmutur. Vahi ve cani bir toplumdan Ashab- kiram gibi sekin bir toplum olumutur. Allah Rasul at okulda gkteki yldzlara e gnl erleri yetitirmitir. Vahet ve cehalet seviyesinden Aara-i mbeere derecesine ykselen insanlar olmutur. Muhammed (as) yle mesajlar vermitir ki, tm hayat kapsayan, ihtiyaca cevap veren evrensel mesajlardr. Muhammed (as), gzel ahlak, adaleti, akl ve mant hakim klm ve madde mana dengesini kurmutur. Bugn insanlk neye sahipse, hep Onun sayesinde sahip olmutur. Hibir kimse Onun sunduu eylerden daha iyisini ve gzelini insanla sunmamtr.
Muhammed (as), cahiliye devrini kapatp asr- saadet kapsn amtr. nsanlar kendi elleri ile yapt putlara tapmaktan kurtarm, Tevhid inancn getirmitir. Muhammed (as), faydal olma anlayn getirmi: En hayrlnz insanlara en ok faydal olannzdr. demitir. nsanlara adaleti eitlii getirmitir: nsanlar bir taran dileri gibi eittirler. buyurmutur. nsan kutsal iln etmitir. Allah Rasul, insanlar kula kulluktan kurtarm, rk, soy, cins, zengin fakir, efendi, kle ayrmna son vermitir. stnln takvada ve yce Allaha kullukta olduunu bildirmitir. Herkesin hakkn ve alnterini kutsal iln etmitir. Bill-i Habeiye Kara kadnn olu diyen Ebu Zere Sen hala cahiliye adetlerinden kurtulamamsn diye kmtr. (Buhari, man: 22) Gassan Emiri mslman olmu, Kbeyi tavaf ederken bir kle, eteine basnca ona tokat atmt. Hz. mer, iki yol gsterdi. Ya ayn tokad kle ona atacakt ya da zr dileyecekti. i sabaha brakan Gassan Emiri: Biz klelerle bir mi olacaz? deyip gece Mekkeyi terk etmitir. - Habeistana hicret eden ilk mslmanlar hicrete mecbur olularnn sebeplerini anlatrken unlar sylyordu: Ey Hkmdar, biz cehalet iinde yaayan bir millet idik; putlara tapyor, l hayvan eti yiyorduk. Fuhu yapyorduk. Akraba ile ilgilenmiyor, komuluk haklarna riayet etmiyorduk. Kuvvetli olanmz zayf eziyordu. Biz toplum olarak bu muzdarip halde iken Allah-u Tel bize acd, lutfederek iimizden birini Peygamber gnderdi. Soyu, iffet ve erefi hepimizce bilinen birisi. O, bizi Allaha ibadet etmeye aryor, atalarmzn tapna geldikleri aa ve ta paralarn terk etmemizi sylyordu. Bize, doru sylemeyi, emanete ve akrabalk bana riayet etmeyi, komularla gzel geinmeyi, kan dkmekten saknmay tlyordu. Hayszlktan, yalandan, yetim mal yemekten, namuslu kadnlara iftira etmekten uzak durmay tlyordu... Muhammed (as) on sekiz bin lemin Mustafasdr. O, le inen nur olmu, her taraf aydnlatmtr. Bu yzden Muhammed (as); - Yeryznde en ok sevilen insan olmutur. - En ok itaat edilen kimsedir. - Urunda fedakarlklar gsterilmitir. - En ok Onun lmne zlnmtr. - O, asrlarca unutulmamtr. - Hakknda en ok konuulan ve en ok yazlan insan olmutur.
- O, insanlar zerinde en etki yapan kimsedir.
f)
Muhammed (as) a kar grevlerimiz nelerdir?
nce peygamber (as) ok iyi tanmaya ihtiyacmz var. Onu ok iyi tanmalyz, etrafmza da tantmalyz. Her mslman Muhammed (as) ok sevmelidir. Her konuda Allah Rasln rnek almaldr. Hayat boyunca Ona uymal snnetini yaamal ve yaatmaldr. Peygamber efendimizin adn anan, adn duyan her mslman Ona salevat getirmeli ve selm gndermelidir. Peygamberimizin adn anan kimse, Hz. Muhammed, Muhammed Aleyhisselm eklinde anmaldr. Muhammed Aleyhisselmn lemlere rahmet iin gnderildii ve lemlerin efendisi olduu unutulmamal; kendisine, aile fertlerine ve Ashabna sayg gsterilmelidir. Muhammed (as) n bize brakt Kuran ve snnet emanetine sahip klmaldr. Evlerde i yerlerine peygamber efendimizi hatrlatacak levhalar, hadisler ve Veda Hutbesi gibi eyler aslmaldr. Allahn Rasln memnun edecek iler yaplmaldr. Bylece Ona layk olmaya ve Onun efaatine layk olmaya allmaldr ki, efaat ettii kimselerden olalm.
g)
Peygamber efendimiz mslman nasl tarif etmitir?
Mslman, dier insanlara stnlkleri olan farkl kimsedir. Peygamber efendimiz de mslmana farkl gzle bakm ve yle tarif etmitir: - Mslman, elinden, dilinden bakalarnn emin olduu kimsedir. (Tirmizi, man: 12) - Mslmann hereyi hayrdr. Sevinir kreder. zlr sabreder, iki halde de sevap kazanr. (Ramuz El-Ehadis: 314/12) - Hayrl mmin, mr uzun, ameli gzel olandr. (Tirmizi, Zhd: 21) - Mminin her ii faydaldr; onunla yrrsn sana fayda verir, onunla i yaparsn gene sana fayda verir. (Ramuz El-Ehadis: 231/7)
- Birbirinizi sevmedike iman etmi olmazsnz. (Mslim, man: 93) - Kendini ilgilendirmeyen eylerle megul olmay terk etmesi, kiinin iyi mslman olduunu gsterir. (Tirmizi, Zhd: 11) - Mmin, mminin aynasdr, kardeidir. Onu nerede grrse, toparlar ve ardndan onu korur. (Ramuz El-Ehadis: 230/8) - Mmin, klfeti az olandr. (Age:231/4) - manca en mkemmel olannz, ahlak en gzel olannz ve kadnlara iyi davranannzdr. (Seme Hadisler: 181/77) Peygamber efendimiz (sav) hayat ile davranlar ile dnce ve yaay ile farkl bir mslman tipi ister. Bu stnl ve farkll elde etmek her mslmann grevidir.
MUHAMMED (AS)
Be yz yetmi bir senesi, Pazartesi yirmi Nisan. Sabah yakn, minenin yannda var birka insan.
Hilkatin en cazibeli, en gneli bir gecesi, Bu gecede doacaktr doanlarn en ycesi.
Sevinerek can atyor Semaviler, yeryzne, Deiilir gece mi bu, lemlerin gndzne?
Dalar, talar, aalar... hep dikildiler selm iin, Salt, selm getirmeye koyuldular iin iin
Yorulmu mu dakikalar, saniyeler, gemez neden, te bakn eildi gk, dodu nuru mineden.
Bir nur ki, gk beiinde dolduracak yok yerini, Kundaklayp sarm deil Hilkat eli, benzerini.
Yerde, gkte beklenilen, domayan hi dengi ei, Dodu byle bir gecede yaratann tek gnei.
M. Asm KKSAL
KNC BLM SNNET
A. B. C.
SNNET NEDR? MUHAMMED (AS) IN SNNETNE UYMAK MUHAMMED (AS) IN EFAAT
D. MUHAMMED (AS) I RYADA GRMEK
AKINA MUHAMMEDN
Hak yaratt Ademi akna Muhammedin, Ay gn yaratt evkine Muhammedin, Ol dedi oldu lem, yazld levh kalem, Okundu hatmi kelm akna Muhammedin.
Feritahlar geldiler, saf saf olup durdular, Be vakit namaz kldlar akna Muhammedin.
Havada uuan kular, yaatp dau talar, Yetmi verip aalar akna Muhammedin.
manszlar geldiler, Ondan iman aldlar, ok mslman oldular akna Muhammedin.
Nice insanlar geldi, Muhammede yz srd, Sekiz cennet dizildi akna Muhammedin.
Yunus kime demez ki, ver Kuran ayeti, Verelim salavat akna Muhammedin.
KNC BLM SNNET
A.
SNNET NEDR?
Snnet, szlkte iyi huy, iyi ahlak ve yol demektir. Dinde snnet, Hz. peygamber (as) dan nakledilen, peygamber (as) n sz, ii ve susmalardr. Snnet, Fiili, Kavli ve takriridiye e ayrlr: a) Mekket snnet: Devaml yapt ve nadiren terk ettii snnettir.
b) Gayri mekket snnet: ok defa yapp, bazen de yapmad snnete gayri mekket snnet denir. Peygamber efendimizin snnetine Hadis de denir. Hadis, haber manasna gelir. Peygamber (as) n azndan kan her kelimeyi mslmanlar ezberlemi, yazm ve bakalarna naklederek sahip kmtr. Unutulmamas iinde peygamber (as) syledii nemli eyleri defa tekrarlam ve tane tane sylemitir. Peygamberinden bir ey duyan, onu mutlaka bakalarna nakleder ve o sylenileni yapmaya alrd.
a)
Hadisler nasl tespit edilmitir?
Peygamber (as) n azndan kan her sz, kl krk yararak tespit edilmitir. Bugn kaynak gsterilmeden hadis diye ortaya atlan szler, hadislere glge drmemelidir. slama ve snnete saldr iin bahane olmamaldr. Hadislerin toplanmasndaki mslmanlarn gsterdikleri titizlii anlatmas bakmndan bilinen bir olay nakletmek isterim: Gnlerce yolculuktan sonra mam- Buhari, kendisinde bir hadis olduu sylenen birini bulur. Fakat o anda adam, kaan atn yakalayabilmek iin bo avucunu uzatp hayvan yakalamaya almaktadr. O anda mam- Buhari geri dner. Neden hadisi almadn soranlara yle der: Bu adam avucunda bir ey olmad halde, varm gibi yaparak hayvan aldatmaya alyor. Bu adamn szne gvenilmez, ola ki bana da yalan syler. demitir.
Hadisler toplanrken; ahitlerinde eksiklik olan ve nakledileni gvenilmeyen hadisler alnmamtr. Akl ve Kuran llerine uymayan hadis alnmamtr. unu zellikle belirtelim ki, Hz. peygamber (as) ilah vahye gre konumutur. Bana kitap ile beraber onun kadar daha vahyedildi. buyurmutur. Cenab- Allah da: O kendiliinden konumaz buyurur. Yalan uyduranlar iinde peygamber (as) n yle bir uyars vardr: - Kim bile bile bana yalan nisbet ederse, ateteki yerini hazrlasn. (Tirmizi, Fiten: 70) Hadis, Kurandan sonra ikinci kaynaktr. En gzel sz, Allahn kitabdr. En gzel yol, Muhammedin yoludur. Kuran ve snnet sevgili peygamberimizin iki emanetidir. yle buyurur: - Size uyduunuz takdirde benden sonra asla saptmayacanz iki ey brakyorum; Allahn kitab Kuran ve snnetim. (Tirmizi, Menakp: 77)
b)
Snnetin nemi:
Allah Rasl (sav) rnektir, rehberdir. Ona itibar edilmezse, din anlalmaz. Dini anlamak ve yaamak iin hayat snnete gre ekillendirmek gerekir. Dinde snnete uymayana itibar edilmez. nk snnete uymamak hem Allaha hem de Raslne isyandr. Kurana uyduumuz gibi snnete de uymak zorundayz. Snnete uymak Allahn emridir. Snnete uyma konusunda peygamber (as) yle buyuruyor: - Kim Allahn kitabna uyarsa, dnyada asla armaz. Ahirette de bedbaht olmaz. Sonra u ayeti okudu: Benim yoluma uyan, ne sapar ne de bedbaht olur. (Taha: 12) (Byk Hadis Klliyat: 1/44) - Kim benim snnetimi yaatrsa, beni sevmi olur. Kim de beni severse benimle beraber olur. (Age: 1/45) - mmetimin fesad zamannda kim snnetime sarlrsa, ehit sevab alr. (Age: 1/45) - yle bir zaman gelecek ki, o zamanda u eyden daha deerli bir ey olmayacaktr: 1. Helal para,
2. 3.
Samimi arkada, Kendisiyle amel edilecek bir snnet. (Age: 1/45)
Snnet, hayat Kurana gre yaamaktr. nk snnet, Kuran aklaycdr. Eer bunu byle anlamazsak, snnetin kapsamn daraltm oluruz, Bir hadislerinde de Allah Rasl (sav) yle buyurur: - Snnet hududunda yaplan az amel, bidat dairesinde yaplan ok amelden hayrldr. (Ramuz El-Ehadis: 319/13) - Snnetime az diinizle smsk yapr gibi yapnz. (Ebu Davut, snnet: 5) - Snnetimi beenmeyen benden deildir. (Buhari, Nikah: 1) - Kim benim snnetimden yz evirirse, o benim yolumu terk etmitir. Benden (mmetimden) deildir. (Buhari, Nikah: 1)
c)
Snnet ayr Kuran ayr deildir
slam drt kaynaktan oluur. Birinci kaynak Kuran, ikinci kaynak snnettir. Snnet Kurann aklaycs durumundadr. Snnet olmadan Kuran anlayamayz. Snnet ayr Kuran ayr deildir. Nasl kanunlar, anayasadan ayr kabul edilemezse, snnetde Kurandan ayr kabul edilemez. Peygamber (as): Bana itaat eden muhakkak cennete girer. Bana isyan eden ise muhakkak bakaldrm, serkelik etmi olur. (Buhari, tisam: 2) buyurur. Cenab- Allahta: - Allah ve peygamberini inkr eden, Allahla peygamberin arasn ayrmak isteyen, Bir ksmna inanr, bir ksmn inkr ederiz diyerek ikisi arasnda bir yol tutmak isteyenler, ite onlar gerekten kafir olanlardr. (Nisa: 150-151) - Doru yol kendisine apak bildirildikten sonra baka yola uyan kimseyi cehenneme sokarz. (Nisa: 115) buyurmutur. Hz. peygamberi grevinden azletme yetkisi kimsede yoktur. Kuran mslmanl sz misyonerlerin tuzadr. Mslmanlar peygamber (as) dan ve snnetinden koparmak isteyenlerin tuzadr. Kurandan birka ayet yledir:
- Peygambere itaat eden, Allaha itaat etmi olur. (Nisa: 80) - Ancak Allaha ve peygambere itaat eden kurtulur. (Ahzab: 71) - De ki: Eer Allah seviyorsanz bana uyun ki, Allahta sizi sevsin, gnahlarnz balasn. (Al-i mran: 31) Peygamber (as) da yle demitir: - Kim bana itaat ederse, Allaha itaat etmi olur. Kim bana isyan ederse, muhakkak ki Allaha isyan etmi olur. (. Canan, Hadis Ans: 16/5988) Bugn snneti bir tarafa brakrsak, slm nasl yaarz? Kurandaki emirleri nasl yerine getiririz? Mesela Kuran Namaz kl diyor. Ne zaman, nasl, ne kadar klarz? Bu tr bilgileri ancak snnette buluruz. Bir de her bilgi Kuranda olmaz. Demek ki slm yaamak iin Kuran yeterli deil. Kuran bize yeter diyenler samimi deildir. Ayrca Kurana bal kimselerde deildir. Dinin kaynann Kuran olduu gryle snneti hafife alanlar kmtr. Nitekim mran b. Husaynn bulunduu bir mecliste adamn biri: Bana Kuranda bulunmayan eylerden bahsetmeyin. deyince O: Sen ahmak msn be adam? le namaznn drt rekat farzn Kuranda bulabilir misin? diye kmtr. Allah Rasl: Beni nasl namaz klyor gryorsanz yle namaz kln! (Buhari, Ezan: 18) buyurarak snnet uygulamasna dikkat ekmitir. - Bize Kuran yeter. diyenler, Hibir eyi eksik brakmadk. (nahl: 89) ayetini, delil gsteriyorlar. Evet Kuranda her ey var ama z var. zah gerekir. Bir de vahiy sadece Kurandan ibaret deil ki, snnete gerek yok densin. Bu ayet, Dnyay dengede tutan hibir eyi eksik brakmadk anlamndadr. - Sadece mel okuyanlar, kastl yle kelimeler kullanyorlar ki, meseleyi yanl yere ekiyorlar. Ksacas: - Kimse Kuran, iine geldii gibi aklayamaz, yorum getiremez, bana gre diyemez. O zaman herkese gre din olur, din hayat olur ki, istenilen de bu olsa gerek. Peygamber (as): Snneti terk ederseniz, sapttnz gitti, demektir. buyurur. (Mslim, Mesacid: 257) bn-i Mesud (ra): Hz. peygamberin snnetini terk ederseniz, slam emirlerden tek tek vaz gee gee Allah korusun bir gn kfre girersiniz. demitir. Kuranda: Ey iman edenler! Allaha ve peygambere itaat edin, ilerinizi boa karmayn. uyars yaplmtr. (Muhammed Sresi: 33) Bir ayette de: Peygamberin emrine aykr hareket edenler, balarna bir bel inmekten, yahut kendilerine ackl bir azap istemekten saknsnlar. buyurmutur. (Nr Sresi: 63)
Snneti devreden karanlar iin peygamber (as) yle demitir: Bir topluluk gelir snneti ldrrler ve dinin temizliini bozacak eyler sokarlar Allahn, meleklerin ve btn lnet edicilerin lneti onlarn zerine olsun. (Ramuz el-Ehadis: 507/5) Snnete taklan tavr, aslnda Kurana kar taknlan tavrdr. Bu snnete kar olmay slmla badatrmak mmkn deildir. Yeni mslman olmu bir grup Hz. mere gelir: - Biz namaz klacaktk, Kurana baktk bulamadk. der. Hz. mer (ra) yle der: - Biz dini Allah Raslnden duyduumuz ve grdmz gibi anlarz ve yaarz. der. Peygamberden grd namaz onlara anlatr. Onlar: - imdi oldu. der, ayrlrlar. Bugnleri deta gren peygamber efendimiz yle buyurmutur: - Her amelin bir cokusu, her cokununda bir gevemesi vardr. Kimin cokusu snnetimden yana olursa, o mutlaka kurtulmutur. Kiminde istek ve arzusu, rabeti snnet dna ynelik olursa, o helak olmutur. (Tirmizi, Kyamet: 21) - Benim emrettiim veya yasakladm bir konu kendisine iletildiinde, sakn sizden birinizi koltuuna yaslanm olarak: Biz onu bunu bilmeyiz. Allahn kitabnda ne grrsek ona uyarz, o kadar dediini duymayaym. (Tirmizi, lim: 10)
d)
Allah Raslnn emir koyma yetkisi vardr:
Allah Rasl yle demitir: - Benim haram kldm, tpk Allahn haram kld gibidir. (Tirmizi, lim: 60) Kuranda da: - Peygamber size neyi emrederse onu aln, sizi neden men ederse ondan kann. (Har: 7) - O peygamber, iyilii emreder, ktl yasaklar. Temiz olan eyleri helal klar, temiz olmayan eyleri haram klar. (Araf: 157) - Onlar verdiin hkme rza gstermedike iman etmi saylmazlar. (Nisa: 65) buyrularak, peygamber (as) n emir ve yasak koyma yetkisinin olduu bildirilmitir.
Namaz konusunda peygamber (as): Beni nasl namaz klar grrseniz yle namaz klnz demitir. Snnetle sabit haramlar ve helaller vardr: - Yrtc ve kpek dili hayvanlarn, eein etinin haram oluu gibi... - Ksas ve recm cezalarndaki uygulamalar, - Kafirin mslmana miras olamayaca, - Varise vasiyetin olmayaca, - Katilin ldrdne miras olamayaca gibi. Bunlar birka rnektir. Allah Raslnn haram kld Allahn haram kld gibidir. Kuranda yle buyrulur: - Allah Raslnn haram kldn haram saymayanla savan. (Tevbe :29) - Allah ve Rasl hkm verdii zaman, inanan erkek ve kadn iin, kendi ilerinden dolay Allah ve Raslnn hkmne aykr olan seme hakk yoktur. Kim Allah ve Raslne isyan ederse, muhakkak ki aka sapklk iindedir. (Ahzab: 36)
e)
Bir mslmann snneti doya doya yaamas gerekir:
nandm diyenin inancn yaamamas ve peygamberine uymamas olmaz. Snnet, mslmann btn hayatn kapsamaldr. Snnete ters den her eyden uzak durmaldr. Mslman bir i yapaca zaman; peygamberim nasl yapt veya nasl yapn dedi demeli ona gre yapmaldr. Eer bir eyi snnete uygun yapmadysa, o ii brakp snnete uygun olan yapmaldr. Tuvalete sa ayakla girdiyse, peygamberim byle yapmad deyip karak tekrar sol ayakla girmelidir. Her konuda Allah Raslnn snnetini canl tutmal iten yaamalyz. Bakn peygamber (as) yle diyor: - Kim snnetimi canl tutarsa, beni seviyor demektir. Beni kim severse, cennette benimle beraber olur. (Tirmizi, lim: 16) Hibir snnet, hibir hadis hafife alnmamaldr. Snnet bellenmeli, hadisler ezberlenmeli, bakalarna aktarlmal ve herbir snnete hayatta yer verilmelidir.
Muhammed (as) n adn duyunca; derlenip toparlanyoruz, Ona salevat getiriyoruz ama arkas gelmiyor. Peygamber (as) ile ilgili ilhi veya konuma dinliyoruz, heyecanlanyoruz, biraz sonra o heyecan devam etmiyor. Doum gn kutlamalarnda, kutlu doum haftalarnda ok duygulanyoruz, dier gnler, geceler ve haftalar heyecan bitiveriyor. Nasl olmal? O Allahn sevgilisi her dakika, her saat ve mr boyu bizimle olmal, biz Onunla olmalyz. nk sevgi yalan deilse, kii sevdii ile beraberdir. Allah snnetinden ve efaatinden ayrmasn.
B. MUHAMMED (AS) IN SNNETNE UYMAK
a)
Muhammed (as) a uymay emreden ayetler:
Cenab- Allah Kuranda peygamber efendimize uymay Ona tabi olmay emretmitir. yle buyurur: - Kim Allaha ve peygambere itaat ederse, onu Allah altndan rmaklar akan cennete koyacaktr. Orada devaml kalcdrlar. te byk kurtulu budur. (Nisa: 13) - Rabbine and olsun ki, aralarnda kan anlamazlk hususunda seni hakem klp sonra da verdiin hkmden ilerinde hibir sknt duymakszn onu tam manasyla kabullenmedike iman etmi olmazlar. (Nisa: 65) - Kim Allaha ve Raslne itaat ederse, ite onlar Allahn kendilerine ltuflarda bulunduu peygamberler, sddklar, ehitler ve salih kiilerle beraberdir. Bunlar ne gzel arkadatr. (Nis: 69) - Kim Rasle itaat ederse Allaha itaat etmi olur. (Nis: 80) - Rasulm! De ki: Eer Allah seviyorsanz bana uyunuz ki Allahta sizi sevsin ve gnahlarnz balasn. (Al-i mrn: 31) - De ki: Allaha ve Rasulne itaat edin. Eer yz evirirlerse bilsinler ki Allah kfirleri sevmez. (Al-i mran: 32)
- Allah ve Rasul bir ie hkm verdii zaman inanm bir erkek ve kadna o ii kendi isteklerine gre seme hakk yoktur. Kim Allaha ve Rasulne kar gelirse, apak bir sapkla dm olur. (Ahzab: 36) - Ey iman edenler! Allaha itaat edin, peygambere itaat edin. lerinizi boa karmayn. (Muhammed: 33) - Namaz kln, zekat verin, peygambere itaat edin ki merhamet gresiniz. (Nur: 56) - Allaha itaat edin, Rasle de itaat edin, ktlklerden saknn. (Maida: 92) - Peygamber iyilii emreder, ktlkten men eder, temiz eyleri helal, pis eyleri haram klar. (Araf: 157) - Peygamber size neyi verirse onu aln. Size ne yasakladysa ondan da saknn. (Har: 7) Grlyor ki bu ayetlerde Cenab- Allah Kuran size yeter demiyor. Kesinlikle kendisiyle beraber peygamber (as) a uymay emrediyor. Kurtuluun bu olduunu bildiriyor, yoksa cezalandracan bildiriyor, amellerin boa gideceini bildiriyor.
b)
Peygamber (as) a uyma konusunda hadisler:
Peygamber (as), Kurann emrine uyularak snnetine uyulmasn istemitir. nk kendisine uyulmasn Allah emretmi, Allah Onu rnek gstermi, Ona emir ve yasak koyma yetkisi vermitir. Bu konudaki baz hadisleri yle zikredebiliriz: - Bir zaman gelecek, gnaha girmeden yaamak zor olacak yle ki, adam yalan syleyecek ve yeminde edecek. Byle bir zamanda kan. Oradakiler: Nereye kaalm dedi. Allah Rasl u cevab verdi: Allahn kitabna ve peygamberinin snnetine kan. (Ramuz el-Ehadis: 504/6) yle bir zaman gelecek ki, mmetimin ihtilaf srasnda benim snnetime tutunan, elinde ate tutan kimse gibi olacaktr. (Age: 502/10) - Snnetime yapan kimse, cennete girer. (Siret Ansiklopedisi: 6/79) - Bana itaat eden Allaha itaat etmi olur. Bana isyan edende Allaha isyan etmi olur. (, Canan Hadis Ans: 16/457) - Btn mmetim cennete girecektir. Yalnz istemeyenler mstesna
- Kim istemez ya Raslllah! denilince: - Bana itaat eden cennete girer. Bana uymayanda cenneti istememi demektir. buyurur. (Riyaz s-Salihn: 158) - Ortaln ahlak bozulduu bir zamanda benim snnetimle amel eden, snnetimden ayrlmayan kimseye yz ehit sevab vardr. (A. Hamdi Akseki, slm: 32) Bu hadislere gre inandm diyen bir kimse, peygamberine uyacaktr. Uymazsa efaatinden mahrum olacak ve cennete girmeyecektir. Peygamber (as) n ifadesiyle: Szlerin en gzeli Allahn kelam, yollarn en gzeli Muhammed (as) n yoludur. (Buhari, Edep: 122)
Yunus Emre: - Araya araya bulsam izini, zinin tozuna srsem yzm, Hakk nasip eylese grsem yzn, Ya Muhammed canm arzular seni. Derken, N. Fazlda: - Mjdecim, kurtarcm, efendim, peygamberim, Sana uymayan l, hayat olsa teperim. demitir. Cenab- Allah Onu bize en gzel rnek olarak gndermitir. (Ahzab: 21) Onu rnek alan, Ona uyan yaplacak eylerin en dorusunu yapm ve Allaha da bu yolla yaklam olur.
c)
Sahabe Allah Raslne nasl balyd?
Peygamber (as) n peygamberliine inananlar Ona gnlden balandlar, Onu ok sevdiler, glerinin stnde ki, gayretle snnetine sarldlar. Ona ballklar yznden byk skntlara uradlar, eza cefa ektiler. Bu uurda mallarn, mlklerini terk ettiler.
Hz. Ali (ra) hicret srasnda Allah Raslnn lm gze alarak yatana yatmaktan ekinmedi. Onun yle bir sz vardr: Biz Onu malmzdan ocuklarmzdan, ana babamzdan ve susayann suyu sevmesinden daha ok severdik. Hubab (ra) n ok alaca vard. Onlardan vazgeti, peygamberden vazgemedi. Ebu Dcane (ra) Uhut Savanda peygamber (as) n nne gerildi, oklara hedef oldu. Allahn elisi, Bedir Sava iin Muhacirlerin ve Ensarn fikrini renmek ister. Ensardan Mikdad (ra): - Biz Musa peygamberin kavminin syledii gibi Sen ve Harun gidin, savan, biz burada oturacaz diyenlerden deiliz. Biz senin sanda, solunda, nnde, arkanda dmanla arprz. derken, Sad bn-i Muaz da: - Ey Allahn Elisi! Biz sana inandk. Bize getirdiin Kurann hak olduuna ehadet ettik. Nasl dilersen yle yap. Sen bize denizi gsterip dalsan, biz de seninle beraber dalarz. Bir tekimiz bile geri dnmez. der. Adl ve Karre kabilelerinden birka kii gelerek (yalandan) dini, Kuran retmeleri iin peygamberden birka kii isterler. Peygamberimiz Asm b. Sabitin bakanlnda alt kii gnderir. Rac denilen yere geldiklerinde saldr olay olur. orada ehit olur, dierleri ise daa karlar. Teslim olduklar takdirde ldrmeyeceklerini sylemeleri zerine onlarda teslim olur. Teslim olur olmaz ellerini balarlar. Yolda biri ellerini zerek kaarken ehit edilir. Geriye Hubeyb ile Zeyd adlarnda iki kii kalr. Zeydi Bedirde babas ldrlen biri intikam almak iin satn alr. ldrecei zaman Kureyin ulularn arr. Ebu Sfyan, Zeyde sorar: - Senin yerine Muhammedin ldrlmesini ister miydin? Zeyd u cevab verir: - Deil benim yerime ldrlmesi, ez veren bir dikenin Ona batmasn bile istemezdim. Hubeyb de arkadann ehit edilmesinden sonra Bedirde ldrlenlerin yerine ikence ile ldrld. Yalan syleyip canlarn kurtarmay dnmediler. Ebu Sfyan, bu olaydan sonra: Arkadalarnn Muhammedi sevdii kadar baka birinin sevildiini grmedim. demitir. Mekkeliler beni Haime Muhammedi bize teslim ediniz, sizi memnun ederiz. demilerdi. Reddettiler. Kurey, btn ilikiyi kesti, bu uurda her trl ez ve cefya katlandlar. mam- Azam, peygamberin mezarnn bulunduu yere ayan uzatmtr. mam- afi, Medinede atna binmemitir. Hz. mer (ra): Bizim hibir eyi bilmezken Allah bize Muhammed (as) peygamber olarak gnderdi. Biz Muhammed (as) neyi nasl yaparken grmsek, onu yle yaparz demitir. Bir gn Hacerul-es ved-i pm: - Sen bir tasn ne faydan nede zararn dokunur. Ama peygamber seni pt iin pyorum demitir.
- Abdullah b. Amr, kpkrmz bir elbise giyer. Peygamber: Bu ne byle? der. Derhal eve gider karr, yakar. - Bir sahabi ykseke ev yapar. Mescidden yksektir. Peygamber: Bunu kim yapt? der. Derhal katn ykar. - Hacer b. Vil, sa uzatmtr. Peygamber: Zbb, zbb=kt, kt der. Hemen gidip kestirir. - Hz. mer (ra) olu Abdullaha darld. Sebebi, peygamberin bir hadisi iin tereddt etmiti. Fikrinden vazgeinceye kadar onunla konumad. - Bir sahabenin yeeni, faydasz bir oyun oynuyordu. Ona: Peygamber bu oyunu yasaklad. diyerek uyarm, oynamaya devam edince de onunla konumamtr. - Bir sahabe de altn yzk takmt. Peygamberimiz: Bunu size yasaklamadm m? deyip karp att. Peygamber ayrlnca getirirler, Al bozdurur bir ihtiyacn grrsn dediler. O: Vallahi Allah Raslnn attn almam dedi.
Muhammed (as) n mmeti, srailoullarnn Musa peygambere dedii gibi: Sen ve Rabbin gidin savan. Biz burada oturacaz demedi. lm gster de lelim ey Allahn elisi dediler.
Muhammed (as): Allah ikiyi yasaklad dedi herkes evlerine kotu iki kplerini dkt, sokaklardan iki seli akt.
Peygamber (as) dinleyen ve Onun bir hadisini duyan derhal itaat eder gereini yerine getirirdi. Allah Rasl ne yaptysa onu aynen yaparlard. Hayatlarn snnete gre ayarlarlard. Her ilerinde snnet l olurdu. lmn penesinde bile snnete titizlikle uyarlard. Anam, babam, malm, canm sana fed olsun ya Raslllah! derlerdi. Raslllahn klna zarar gelmesin diye canlarn vermeye, mallarn fed etmeye raz olurlard. Savata vcutlarn Allah Raslne siper ederlerdi. Allah Rasl bir eyi sevse onlarda severdi. Bir eyden uzak dursa onlarda uzak dururlard.
Peygamberin arkadalar Allah Raslne gnlden, iman ba ile balydlar. Bu ballk Ona mmet olmann ve efaatine nail olmann gerei idi. Hibir peygambere Muhammed (as) kadar itaat edilmemitir. Hibir insan Onun kadar sevilmemitir. Sen l de lelim. Anamz babamz sana feda olsun, canmz sana feda olsun ya Raslallah! demilerdir.
d)
Muhammed (as) a uymayann hali:
Kuranda Cenab- Allah Muhammed (as) a uymayann halini yle bildiriyor: - Kim Allaha ve peygambere kar isyan eder ve snrlarn aarsa Allah onu devaml kalaca bir atee sokar ve onun iin alaltc bir azap vardr. (Nisa: 14) - Kendisi iin doru yol belli olduktan sonra, kim peygambere kar kar ve inananlarn yolundan baka bir yola giderse, onu o ynde brakrz ve cehenneme sokarz. O ne kt bir yerdir. (Nisa: 115) - De ki: Allaha ve Raslne itaat edin. Eer yz evirirlerse, bilsinler ki Allah kfirleri sevmez. (Al-i mran: 32) - Allah ve Rasl bir ie hkm verdii zaman, inanm bir erkek ve kadna o ii kendi arzularna gre seme hakk yoktur. Her kim Allaha ve Raslne kar gelirse, apak bir sapkla dm olur. (Ahzab: 36) - Yzleri atete evrilip evrildii gn Eyvah bize! Keke Allaha itaat etseydik, peygambere itaat etseydik derler. (Azab: 66) - O gn zalim kimse pimanlktan ellerini srp yle der: Keke o peygamberle birlikte bir yol tutsaydm! (Furkan: 27) Kim uymaz? - Peygamber (as) a Ebu Cehil, Ebu Lehep gibileri cehaletinden ve inadndan uymaz. - slm iine sindiremeyenler uymaz. - slmn emir ve yasaklarn yerine getiremeyenler uymaz. - slm bilmeyen peygamberi tanmayan ve Allaha itaat etmeyenler uymaz. - Ksaca iine gelmeyenler uymaz. - Ksra, peygamberin mektubunu yrtt. Peygamber: Para para ol dedi. O srada Ksrann olu babasn paralayp ldrd. - Peygamber, sol eliyle yiyene Sa elinle ye dedi. Gururundan yiyemiyorum deyince, yiyemez ol dedi. O kii bir daha sa elini kullanamad. - Bir zad nce sol ayakkabsn giymiti. Kendisine hafiften bir ses kz dedi. Bir snneti terkettim, adm kze kt deyip, dp bayld. - Beyazd- Bistamiye bir kiiyi ok vmlerdi. Gidip grmek istedi. Onun Kble tarafna tkrdn grd. Ona saygs olmayanla tanmadan dnd.
- Mescid kuu Salebe, peygambere uymay brakt. Cenaze namaz bile klnmad. Kim peygambere uymazsa helk olur. Nasl peygamberimizin salnda Onu sevenler ve Ona uyanlar kurtulduysa, Asr- Saadet devrini yaadysa, uymayanlar da helk olduysa, Nuh (as) a, Musa (as) a uymayanlar mahvolduysa, bugn de Allahn insanln kurtuluu iin gnderdii son peygamber Muhammed Mustafa (sav) e uymayanlarda helk olanlardan olacaktr. Burada mescid kuu Salebeyi rnek verebiliriz. Peygamber (as) onun iin Yazk oldu Salebeye demitir. Uhutta okular uymad, skntya dt. Allaha inanp peygambere inanmayan, Alaha itaat edip, peygambere itaat etmeyen cennete gider mi? nanmann manas itaat etmektir. Sonra peygamberin efaat etmedii bir kimse nasl cennete gidecek? Hz. mer (ra) mslman olmadan Eeim mslman olsa ben mslman olmam diyordu. Eei mslman olmad ama o mslman oldu. Peygambere uydu kurtuldu. Btn bidat ve hurafelerin kayna peygamber (as) n snnetini tanmamaktr. Snnetsiz peygambersiz din olmaz. Snnete uymak Allahn emridir. Snnet olmaynca, farzn bile zevki olmaz. Peygamberimiz yle buyurur: - Snnet hududunda yaplan az amel bidat dairesinde yaplan ok amelden hayrldr. (Ramuz el-Ehadis: 319/13) - mmetimin fesad zamannda benim snnetimi ayakta tutan kimseye bir ehit sevab vardr. (Age: 226/18) slmn gzelliklerine ramen bugn bakyorsun; yoksulluk eken mslman, alayan mslman, len mslman, smrlen mslman, itilip kaklan mslman. Neden? Sebep elbette eksikliklerimizdir. Kurandaki ve snnetteki slmn yaanmamasdr. Gemite Asr- Saadet yaanrken, Osmanllarda ve Seluklularda Kuran ldr. Allah Raslnn snneti hayat tarzdr.
e)
Kim kime uyarsa onunla beraber olacaktr:
Dnyada kim kiminle olduysa, kiminle vakit geirdiyse ve kimi sevdiyse, kim onu sevdiyse ahirette onunla olacaktr.
Ayrca kim kime tabi olduysa, kimin pei sra gittiyse Allahn huzuruna onunla beraber arlacak ve onunla beraber harolunacak, cennete veya cehenneme onunla gidecektir. Cenab- Allah Kuranda yle buyurur: - Her insan topluluunu nderleri ile beraber aracamz o gnde kimlerin amel defteri sandan verilirse, onlar en kk bir hakszla uramam olarak amel defterlerini okuyacaktr. (sra: 71) Bir ayette de: - Firavun, kyamet gnnde kavminin nne decek ve onlar ekip atee gtrecektir. Varacaklar yer ne ktdr. (Hud: 98) Cehenneme boylayan kimsenin de: - Yazk bana! Keke falancay (batl yolcusunu) dost edinmeseydim! diyecei bildirilmitir. (Furkan: 28)
Peygamber (as) seven, Onunla beraber yol tutan, Onun snnetine uyanda kyamet gnnde Onunla beraber olacaktr. Peygamber (as) yle buyurur: - Snnetimi canl tutan, beni seviyor demektir. Kim beni severse cennette benimle beraberdir. (Tirmizi, lim: 16)
Peygamber efendimizin Medine dna knca birka gn iinde Sevban (ra) Onun ayrlna dayanamam, sararm solmutu. Allah Raslnn dnnde Onu karlamaya gitmiti. Onu grnce peygamber (as): - Ne oldu Sevban hasta msn? Diye sormutu. O da: - Ya Raslallah! Dnyada birka gn ayrlna dayanamadm, sarardm, soldum. Ahirette senin yerin, makamn baka benim baka. Ben orada ne yaparm! dedi. Bunun zerine peygamber (as) - Kii sevdii ile beraberdir buyurdu. O srada Nis sresinin 59. ayeti indi. Evet, Elmeru mea men ehabbe=kii sevdii ile beraberdir.
f)
Elimizden geldii kadar snneti yaamalyz:
Muhammed (as) n snnetine sarlmalyz. nk slm, hayatn pratii snnetle yaanr. Snnet olmadan slm yaanamaz. Ayrca snnetsiz mmet olunmaz. Snnetten yz eviren,
peygamberden dolaysyla Kurandan yz evirmi olur. Cenab- Allah Kuranda: Peygamber size neyi getirdiyse onu aln diyor. Ona uyun diye emrediyor. Bunun iin akla Allahn Raslne ve snnetine smsk, gnlden balanmalyz. Allah bunu istiyor, peygamberim bunu istiyor demeliyiz. Bana bunu emrediyor, Peygamberim byle emretmi ve peygamberim byle yapm demeliyiz. Bir ey yapmadan dnmeliyiz. Peygamberim nasl yapm diye. O neyi nasl yaptysa, yle yapmalyz. Eer snnete uymamsak, dnp snnete uygun yapmalyz. Peygambere uymak budur. O, bize rnektir. O bize: Beni nasl namaz klar grrseniz yle namaz klnz demitir. - Size bir ey yapmanz emrettiimde, ona mmkn olduunca uyun. Bir eyden sakndrdmda ondan mmkn olduunca kann demitir. (Siret Ans: 2/528) Enes (ra) da yle der: - nsanlar kendilerine biat ettiklerinde (mslman olup slm benimsediklerinde) onlara elimden geldii kadar szn syletirdi. (Ramuz el-Ehadis: 528/3) Evet mmkn olduu ve elimizden geldii kadar peygamber (as) a tabi olmalyz ki, sanca altnda toplanalm, Havz- Kevserinden ielim, efaatinden istifade edip kurtulalm.
C. MUHAMMED (AS) IN EFAAT
Kurana gre Muhammed (as) a dier peygamberlerden farkl olarak efaat hakk verilmitir. Peygamber (as) yle buyurur: - Rabbim beni mmetimin yarsnn cennete girmesi veya efaat arasnda serbest brakt. Ben efaati setim (Ramuz el-Ehadis: 123/2) - Kyamet gnnde peygamberlerin nnde efaat etmeye yetkili olacam. (. Canan, Hadis Ans: 12/194) Peygamberlerin nefsi, nefsi diyerek kaacaklar kyamet gnnde peygamberimiz (as) mmetine efaat edecektir. Bir hadislerinde yle buyurur:
- Kyamet gn cennetin kapsn atrmak iin geleceim. Kapc Hzin soracak: - Sen kimsin? Ben: - Muhammed derim. Hzin kapy aar ve: - Ancak sana amakla emrolundum der. (Ramuza el-Ehadis: 3/1) Allah Raslnn efaati kimedir? Bu soruyu Allah Rasl yle cevaplandrr: efaatim mmetimden byk gnah ileyip tevbe edenleredir. (Age: 306/3) . Azam, Fkh Ekber adl eserinde: peygamberin efaati haktr. Bu Kuran, hadis ve icma ile ittifakla sabittir der. Bir hadislerinde: Her peygamberin kabul olan bir duas vardr. Her peygamber o duasn yapmakta acele etti. Ben ise bu duam kyamet gnnde mmetime efaat olarak kullanmak zere sakladm. Ona inallah mmetimin irk komadan lenleri nail olacaktr. (Buhari, Davat: 31) buyurdu. Bir gn Hz. Enes: - Kyamet gn bana efaat et ya Raslallah dedi. Peygamber ona efaat sz verdi. Ama Enes tekrar sordu: - Bam nerede skr ey Allahn elisi? dedi. Peygamber (as) ona: - Beni nce sratta ara! buyurdu. - Seni sratta bulamazsam? diye sordu. - O zaman beni nizamda ara! - Seni o kalabalkta bulamazsam? Allah Rasl: - O zaman beni Havuzun yannda ara! buyurur. Peygamber (as) n efaati inkr edilemez. Ayetle ve sahih hadislerle sabit olduu iin inkr eden kfre girer. Peygamber efendimiz, lemlere rahmet olarak gnderilmitir. efaatini umana, isteyene ve lyk olana efaat edecektir. Bakas iin Ey falanca, efaat et denmez. Ancak uygun bir ekilde vesile klnabilir. Peygamber (as) n efaatinden kimler yaralanamaz? Peygamberimizin efaatinden istemeyen, inkr eden yararlanamaz. Bir de lyk olmayanlar yararlanamaz. Bu konuda yle buyurur:
- ki kiiye efaatim olmaz: zalim ynetici ve dinde ar giden. 308/9)
(Ramuz el-Ehadis:
- Ben Rabbimden mmetim iin efaat diledim. Onu bana verdi. Bu irk komayan her mmine nasip olacaktr. (Age: 145/6) - mmetimden pek ok kimseyi efaatimle ateten kurtaracam. Baz kimseleri de zebaniler alp gidecek. Ben: Allahm, zebanilerin alp gtrdkleri benim mmetimdendir diyeceim. Cenab- Allah bana: Senden sonra onlarn neler neler ihtas ettiini, bidat ilediini biliyor musun? diyecek. (.Canan Hadis Ans: 17/398) Demek ki bata irk koan, bidat ileyen, insanlara zulmeden, tevbe etmedii takdirde efaatten mahrum olacaktr.
D. MUHAMMED (AS) I RYADA GRMEK
Peygamber efendimiz yle buyurur: - Bir kimse beni ryada grrse, uyankken grm gibidir. Zira eytan benim sretime giremez. (Ramuz el-Ehadis: 421/1) - Bir kimse beni ryada grrse, muhakkak ki o, cehenneme girmez. (Age: 421/3) Peygamber (as) n bildirdiine gre peygamberimiz ryada grlebilir. Her mslman peygamberini ryada grmek ister ama ok az mslman grebilir. Peygamber (as) grmek istemek yeterli deildir. Peygamber (as) grebilmek iin: 1. 2. 3. 4. 5. Allah Rasln ok sevmek gerekir. Her konuda Ona uymak gerekir. Peygamberin snnetine skca sarlmak gerekir. Emirlerine uymak nehyettiklerinden kanmak gerekir. Gnah kirlerinden temizlenerek aradaki perdeyi kaldrmak gerekir.
6.
Peygambere ok salavat getirmek gerekir.
Peygamberi ryada grmek iin u dua okunur: Allahmme Rabbel-bedetil harm, ve-ehril-haram. Vel-haremil-haram. Ver-rkni vel-makam. kraal Nebiyyin Muhammedin Aleyhissalt vesselm minnes-selm... Ey haram beldesinin, haram aynn, haram olan haremin ve rkn ile makamn Rabbi olan Allahm, Nebmiz Muhammed Aleyhisselma benden selm ulatr ve ona olan sevgi ve hrmetimi duyur. Bir insan peygamber (as) grmek isterde gremezse zlmemelidir. Onun peygamberini grememesi, peygamber onu sevmiyor, istemiyor anlamna gelmez. Grmek isteyen herkes peygamberi grecek diye bir ey yoktur. Allah Rasln dnyada grmeyen ve ryada gremeyen ahirette grr. efaatine nail olur. nk Allahn Rasln sevene, Onu arzulayana, smsk snnetine yapana efaat vacip olur.
ONUN MMETNDEN OL!
Beri gel, serseri yol! Onun mmetinden ol! Sel sel kmelerle dol! Onun mmetinden ol! Sen hilie bakan yn! Hep sfr arka ve n! Dosdoru Kbeye dn! Onun mmetinden ol! Gel dnya, mundar kafes! Gel, grtlakta son nefes! Gel, ar arayan ses! Onun mmetinden ol! Solmaz, solmaz; bu bir renk... lmez, lmez; bir henk... nsanlk; hevenk hevenk, Onun mmetinden ol! Gkte akyor haber; Geber elik put, geber! Dorul, yeni seferber, Onun mmetinden ol!
N. Fazl
NC BLM PEYGAMBER SEVGS
A. B. C.
MUHAMMED (AS) I SEVMEK MUHAMMED (AS) A SALEVAT GETRMEK MUHAMMED (AS) IN MMETNE DKNL
D. MUHAMMED (AS) A DMANLIK
MUHAMMED SZ
Aan ieklere meyva Verilmiyor Muhammed siz Hak tan gelen derde dev Bulunmuyor Muhammed siz.
ok megul ol Kuran ile Seherlerde figan ile Son nefeste iman ile lnmyor Muhammed siz.
Hakikattir Cemallullah Alayanlar grr vallah nk byle diyor Allah Glnmyor Muhammed siz.
Irak cennetin yollar Gider mtteki kullar Cennette tba dallar Eilmiyor Muhammed siz.
NC BLM PEYGAMBER SEVGS
A.
MUHAMMED (AS) I SEVMEK
Peygamber (as) sevmek, Allah sevmektir. O nu sevmeyi Allah emretmitir. Cenab- Allah Kuran da yle buyuruyor: - Peygamber m minlere kendi canlarndan daha yakndr (Ahzab: 6) Bu ayetten anlyoruz ki, Allah Resul mmetini seven ve mmetine dkn bir peygamberdir. Bunun iin ashab da O nu ok sevmitir. Bugn grmeden O na iman edenler de O nu ok sevmektedir. O nu sevmek Allah n sevmesinin artdr. Kuran da: Rasulm de ki: Eer Allah seviyorsanz bana uyunuz ki, Allah da sizi sevsin ve gnahlarnz balasn. (Al-i mran: 31) buyrulmutur. Bir ayette de: - And olsun size kendinizden yle bir peygamber gelmitir ki, sizin skntya uramanz O na ok ar gelir. O size ok dkn, m minlere kar ok efkatlidir, merhametlidir. (Tevbe: 128) buyrulur. Bir ayette de peygamberden bakasn sevenin kyamet gnnde: Yazk bana keke falancay dost edinmeseydim (Furkan: 28) diyerek ellerini srp piman olaca haber verilmitir. Sahabe, kendilerini ok seven peygamberlerini sevmede adeta yarmlardr. Bu konuda birka rnek yledir: - Musab (ra) savata Allah Rasuln korumak iin kendini nne atm, kl darbeleriyle doranan yarm kollar ile kendini siper etmitir. - Musa peygambere dendii gibi Git sen sava! dememilerdir. - Hicrette mal, mlk, e, evlat kaygsna dlmemi peygamber (as) n peine dlmtr. - Sk sk Ashap: Anam babam sana feda olsun ya Raslellah! diyerek sevgisini izhar etmitir. - Uhud da babas, kardei ehit den kadn, peygamberini merak ediyor, nne gelene: Allah Rasul nasl? diye soruyordu. yi olduunu renince de yz glyordu.
- Hicret srasnda Hz. Ebu Bekir (ra) Allah Rasul zarar grmesin diye ayan ylan deliine kapatyor, ylan sokunca da Allah Rasul uyanmasn diye ses karmyor, dilerini skyordu. - Minber yaplp, peygamber (as) hutbeyi dayand ktkte deil de minberde okuyunca, ktk alamt. - Allah n dinini yaymak iin in e giden sahabe, Allah Rasuln ok zleyince, grp gelivereyim diye geri dnm fakat Allah Rasul vefat ettii iin gersingeri gitmiti. Peygamber (as) n vefat srasnda Hz. mer in akl bandan gitmiti. Hz. Osman armt. Hz. Ali nin dili tutulmutu. Sahabe ne yapacan armt, herkes alyordu. Sahabe O na srlsklam akt. nk O nun efaati kendisini sevenleredir, diyorlard. slm retmeleri iin muallim heyeti isteyen Hzeyl kabilesi, gnderilen 6 kiilik muallim kafilesini hunharca katletti. lerinden Zeyd bnud-Desinne yi satmak iin esir olarak gtrmlerdi. Babasn ldrdne karlk olarak ldrmek iin onu Sayfn bn-i meyye satn ald. ldrmek zere karsna diktii zaman Eb Sfyan alayl bir tavrla sordu: - Sana Allah n adn vererek sylyorum Ya Zeyd, syle, imdi senin yerine Muhammed in elimizde olup O nun boynunun vurulmasn ve sende ailenin yanna dnmeyi istemez miydin? Zeyd ona yle cevap verdi: - Vallahi ben ailemin yanndayken Muhammed Aleyhisselt Vesselm n ayana bir diken batmasna bile raz olamam! dedi. Eb Sfyan, beyninden vurulmuasna haykrd: - Muhammed in ashabnn Muhammed i sevdikleri kadar arkadalar tarafndan sevilen bir kimse grmedim.
Bu ne gzel bir mjdedir. Peygamberin arkadalarndan Sevban, peygamberimizi ok severdi. O ndan bir ey duysa en iyi ekilde yapmaya alrd. Birka gn peygamberi gremedii iin zgnd. Peygamberimiz ona: - Hasta msn? diye sormu, o da: - Hayr hasta deilim, seni birka gn gremediim iin bu hale geldim. Ya ahirette senin makamn ayr, benim yerim ayr, orada da ayrla nasl dayanrm? te beni zen bu, deyiverdi. Bunun zerine peygamberimiz:
- Ya Sevban, zlme, kii sevdiiyle beraberdir. Buyurunca Sevban la beraber oradakilerde sevindiler.
Hz. Aie (ra) yle anlatr: Ey Allah n Elisi, ben seni canmdan ok seviyorum. Seni olumdan da fazla seviyorum. Bazen evde otururken aklma sen geliyorsun. O zaman ev bana dar geliyor. Hemen kalkp yanna gelerek mbarek yzne bakmakla ferahlyorum. Seni grmesem canm kacakm gibi oluyor. Fakat beni bir ey dndryor. Yarn ikimizde leceiz. Sen cennete girince dier peygamberlerle beraber olacaksn. Ben ise daha aa mertebe de olacam iin seni bir daha grememekten korkuyorum. dedi. Hz. peygamber ona herhangi bir cevap vermedi. Adam ayrlp gitti. Daha sonra Nis sresindeki: Kim Allah a ve Raslne itaat ederse, ite onlar Allah n kendilerine ltuflarda bulunduu peygamberler, Sddklar, ehitler ve Salihlerle beraberdir. Bunlar ne gzel arkadatr! (Nis: 69) mealindeki yet nzil oldu. Bunun zerine Reslllah (sav) o adam ard ve kendisine bu yeti okudu. Bir gn bir adam gelmi: - Kyamet ne zaman Ey Allah n elisi? diye sormu. Allah Rasl: - Sen kyamet iin ne hazrladn? demi, adam: - ok eyim yok ama Allah ve Rasl n ok seviyorum cevabn vermiti. Bunun zerine Allah Rasl: - Kii sevdii ile beraberdir demitir. (Buhari, Edep:96)
Ahmet Yesevi, 63 yandan sonra mezar gibi bir ukur kazdrp geri kalan mrn o ukurda geirmi ve: Allah Rasl nn yaamad mr yaayamam demitir. Gazneli Mahmud un yardmcsnn olunun ad, Muhammed imi. Onu her defasnda Muhammed diye arm. Bir gn babasnn olu falann olu diye arm. Bunun sebebi sorulunca da yle aklam: Ben ona Muhammed derken hep abdestli olmaya dikkat ettim. Babasnn ad ile ardmda abdestim yoktu.
nsanlk gl Muhammed e aktr. Gl sevgisi, gl adnn okluu bundandr.
Gl, goncagl, yazgl, glendam, glah, birgl, glbeyaz, gldane, gldal, glcemal, nurgl, glnur, glnihal, engl, ayegl, glpembe... Anadolumuzu adeta bir gl bahesine eviren bu isimler, edebiyat tarihisi Nihat Sami Banarl hocann dikkatini eker. Ad Gldal olan bir kadna sorar: - Sizin oralarda gl baheleri ok olmal. Evlerinizin bahelerinde ok mu iek yetitiriyorsunuz? - Hayr efendi, bizim oralarda iek bahesi ne gezer. Biz topra tarla diye kullanrz. - Peki, gl e hasret duyduunuz iin mi kzlarnza byle gzel adlar koyuyorsunuz? Cevap: - Hayr bey, bizim hasret duyduumuz bakadr. Gl, sevgili Peygamberimizin remzidir. olur. Allah Rasl gl severdi, gl kokusunu severdi. O, gl Muhammed idi. Biz mslmanlar olarak O nu ok severiz. Sakaln krk bohaya sararz, kabrini ziyaret ederiz. O nun adn duyunca veya adn annca elimizi kalbimize gtrr, derlenir, toplanr, salevat getiririz, selam gndeririz. Birok konuda baz eyleri tekrar tekrar dinlemeyiz ama peygamber efendimizle ilgili kssalar, ilhileri akla bkmadan usanmadan dinleriz. Hep hadislerini okuruz ezberleriz; krk hadis, yzbir hadis, binbir hadis toplarz. Hep O nun efaatini umarz. O nu ok severiz. Hatta yaknlarmzdan ok severiz. Sevmenin lsn Allah Rasl yle koymutur: - Sizden biri beni anasndan babasndan ve btn insanlardan daha ok sevmedike gerek mmin olamaz. (Buhari, man:8) Bize her iyilii, her gzellii O retmitir. O nu bu bakmdan ok severiz. Sevdiini de severiz. Sevmediini de sevmeyiz. Ben peygamberi seviyorum demek yeterli deildir. O nu sevmenin iareti olarak; O na uymak, emirlerini yerine getirmek ve yasaklarndan kanmak gerekir. Her konu da snnetine uymak gerekir. Snnetlerini yerine getirmek, seve seve, doya doya yaamak gerekir. O nun sevmedii eylerden de uzak durmak gerekir.
Bir hadislerinde yle buyurur: - Bana ancak mmin muhabbet eder. Bana ancak mnafk olan kimse buz eder. (Seme Hadisler: 106/58) Peygamber (as) a uymayanlarda zarar grmtr. Peygamberimizde bir Cuma hutbesinde zet olarak yle demitir:
Allah a ve Rasl ne itaat eden, muhakkak doru yolu bulmutur. Allah a ve Rasl ne muhalefet eden de azgnlk ve taknla uram, sapklktan sapkla dmtr. Allah n elisi bir gn arkadalarna: - stemeyenler hari btn mmetim cennete girer der. Oradakiler: - Ey Allah n elisi kim istemez? derler. - Bana itaat eden cennete girer, itaat etmeyen ise cenneti istememi demektir, buyururlar. Peygamberimize uymayanlarda skntya dmekten, felakete uramaktan kendilerini kurtaramamlardr. Ad mescid kuuna kan Salebe nin Peygamberin emrine muhalefetten sonra urad ceza ve ackl sonu, ibret alnacak bir olaydr. Daha sonra Peygamber Ne olursa olsun benden bir haber gelmedike yerlerinizden ayrlmayn diyerek yerletirdii okular, mslmanlardan kaan dmandan kalan ganimetleri topladn grnce, dnyalk sevdasna dp ganimet toplamak iin yerlerini terk ettiler. Dman, okularn yerlerinden ayrldn grnce, dnp saldrya geti. bn-i Cbeyr on kii ile orada kalm, ehit olmulard. Mslmanlar nden ve arkadan saldrya urad. Peygamberin lm haberi yayld. Mslmanlar akna dnd. Bu bir ceza idi. Peygamber (as) n st annesi, Sevbiye Hatun dur. Bu hatun, Raslullah n dman Eb Leheb in cariyesi idi. Sevbiye Hatun, Eb Leheb e yeeninin doum mjdesini haber verince, Eb Leheb, srf kavmi asabiyetten dolay bu criyeyi zd etti. Bu rk asabiyetten meydana gelen sevin bile, Eb Leheb in Pazartesi geceleri azabn hafifletmeye yetti. Eb Leheb i lmnden sonra bir gece ryada grdler ve sordular: - Ya Eb Leheb, halin nasl? - Cehennemdeyim; azab iindeyim!.. Ancak Pazartesi geceleri azbm hafifletiliyor. O gecelerde parmaklarmn arasn emiyorum. Oralardan su kyor, suyu iiyor serinliyorum. nk Pazartesi Sevbiye koup bana O sabah Allah Rasl nn doduunu mjdelemiti; bende onu azd etmitim. Bunun karlnda Allah, Pazartesi geceleri bana, azbm hafifletmek gibi bir ihsanda bulunuyor. der. Peygamber sevgisine zarar veren baz sz ve davranlara dikkat etmek gerekir. O da bir peygamberdi diyenler oluyor. Evet O da bir peygamberdi, ama peygamberler peygamberi idi. nsanlarn ve peygamberlerin peygamberi idi. O da bir insand diyenler oluyor. Evet O da bir insand, ama insanlarn en stn, en ereflisi idi. Muhammed kadar sa ya da sayg duyarm diyen, misyoner mant ile konuanlar oluyor.
Bazlar, Peygamber (as) n hadisleri ile, evlilii ile alay etmeye kalkyor. Kadnlar ok seviyormu gibi alays ifadeler kullanyor. Peygamber sa elle ye demi deyip glerek sol elle yiyor. Peygamber inananlar ahirette kurtaracakm bizi de kurtarsn diyenler oluyor. Evet peygamber (as) efaat edecek ama kendisiyle alay edenlere deil. Peygambere dmanlk gsterenler Allah n da dmandr. Snnetsizlere ve peygamber (as) n snnetini hafife alanlara itibar edilmemelidir. Eer peygamber dmanlar dinlenecek olursa, sapklklar insann nefsine ho gelmeye balar. Allah Kuran da yle buyurur: - Ey inananlar! Allah a ve peygambere kar hainlik etmeyin. (Enfal: 27) - Allah a ve peygambere bakaldranlar phesiz apak sapm olurlar. (Ahzab: 36) bugne kadar peygamber dmanlar hep ufalmtr. Hz. Peygamberin yle bir mjdesi var: Rab olarak Allah , din olarak slm , Peygamber olarak Muhammed i seip beendim, diyen kimse, Cennet i hak etmitir. (Nese-i Cihad: 18) En byk rtbe, Allah a kul, Muhammed Aleyhisselm a mmet olmaktr. Veda Hutbesi nde Peygamberimiz: Size iki ey brakyorum. Onlara skca sarlrsanz, yolunuzu armazsnz; sapkla dmezsiniz. Onlar, Allah n kitab Kuran ve benim snnetimdir. demitir. Ya Rabbi! Bizi peygamberimizin snnetinden ayrma ve bizi onun efaatinden mahrum etme. AMN.
B. MUHAMMED (AS) A SALEVAT GETRMEK
Peygamber (as) zerine salevat getirmemizi Cenab- Allah emretmitir. yle buyurur: - Allah ve melekleri peygambere ok salevat getirirler. Ey mslmanlar! Siz de O na salevat getirin ve tam bir teslimiyetle selm verin. (Ahzab: 56) Bu emre gre mslman ne diyecek, nasl salevat getirecektir? Her mslman: Allahmme Salli ala Muhammed Sallallah aleyhi vesellem diyecektir.
Esselat vesselam aleyke ya Rasulellah demek de Allah Raslne selm gndermektir. Salevat getirmemizi peygamber (as) da istemitir. yle buyurur: - efaatime hak kazananlar benim zerime en ok salevat getirenlerdir. Salihn: 1427) (Riyazs-
- Kyamet gn mslmanlarn bana en yakn olanlar benim zerime en ok salevat getirenlerdir. (Tirmizi, Vitir: 21) - zerime salvat getirin, o bana ular. (Ebu Davut, Salat: 201) - Bana Cuma gnleri bolca salvat getirin. (bn-i Mace: 80) - Kim bana salvat getirirse, Allah ona on misli marifet ile karlk verir. Salat: 70) (Mslim,
- Kyamet gnnde insanlarn bana en yakn bana en ok salvat getirenidir. (Mslim Vitr: 20) buyurmulardr. Salvat getirmek, Hz. Peygamberi sevmenin iareti, O na yakn olmann almetidir. O nun sizi ne kadar sevmesini ve efaat etmesini istiyorsanz o kadar ok O na salvat getiriniz. slm Evliylar salvatla megul olmular, bize de Peygamber zerine salvat getirmemizi tavsiye etmilerdir. Musa Peygamber zamannda kt hayat yaayan biri lr. Cesedini ple atverirler. Cenab- Allah Musa ya yle vahyeder: Falan kulumun cenaze namazn kl, defnet Musa Ya Rabbi o ne yapt ki, senin rzan kazand? diye sorar. Cenab- Allah: - O, Tevrat okurken Habibimin ismini grd, O na salvat getirdi. Gzleri yaard. O na kavuup inanmay arzulad. buyurur. Peygamber (as) a salvat getirmenin faydalar unlardr: - Salvat getiren, Allah n emrini yerine getirdii iin O nun rahmetine mazhar olur. - Salvat getiren, peygamber (as) a yakn olur. O nun efaatini hak eder. - Salvat getirmek, dua ve ibadetlerin kabulne sebep olur. Sknt ve stresin gitmesine sebep olur. nsan rahatlatr. Salvat getirmemek, Allah Rasl ne selm gndermemek insan peygamber (as) dan uzaklatrr. Bu konuda peygamber (as) yle demitir: - Cimri o kimsedir ki, yannda ben anldmda salet selam getirmez. Ehadis: 194/7) (Ramuz el-
- Yannda adm anld halde zerime salvat getirmeyenin burnu srtlsn. (Riyazs-Salihn: 1429)
Bir hadislerinde de kulak nlamas annda peygamber (as) yle dememizi istemitir: - Sizden birinizin kula nlad zaman beni ansn, zerime salvat getirsin ve yle desin: Beni anan Allah ta hayrla ansn. Demek ki, kula nlayan kimse, nce salvat getirecek sonra da: Beni anan Allah ta hayrla ansn. diyecektir.
C. MUHAMMED (AS) IN MMETNE DKNL
mmeti, Muhammed (as) a dknd de O, mmetine dkn deil miydi? ok efkatli ve ok merhametli idi. Yeryznde byle bir can dostu grlmemitir. Muhammed (as) n mmetine dknln Cenab- Allah Kuran da yle bildirmitir: - And olsun size yle bir peygamber gelmitir ki, sizin skntya uramanz O na ok ar gelir. O, size ok dkn, mminlere kar ok efkatlidir, merhametlidir. (Tevbe: 128) Kyamet gnnde bile dier peygamberler Nefs, nefs deyip kaarken, Muhammed (as): mmet, mmet diyerek mslmanlar dileyecek, onlara efaat edecektir. mmetine olan dknln kendisi de yle ifade etmitir: - Ben ve siz aynen una benzeriz: Ate yakan ve ateine pervane ve ekirgeler dmeye balaynca onlar kurtarmaya alan kimse gibi ben sizi atee dmekten korumak iin ellerinizden tutuyorum. Halbuki siz benim elimden kurtulmaya alyorsunuz. (RiyansSalihn: 163) Hayatta iken Muhammed (as) hep mmetinden biri olarak onlarn arasnda yaamamtr. Onlar zlnce zlm, onlar sevinince sevinmitir. Savata en nde savamtr. Ashab yle diyor: - Mslmanlarn zayflarna gider, onlar yoklar, hastalarn ziyaret eder, onlarn cenazelerinde hazr bulunurlard. (Ramuz el-Ehadis: 548/11) - Mslmanlardan birini gn grmezse, onu sorar, ayet seyahate kmsa onun iin dua ederdi. Hasta ise ziyaret ederdi. (Age: 538/5)
Peygamber efendimiz, mmetinin dnya saadetleri iin rpnd kadar, ahiret saadetleri iin de rpnmtr. Karlat insanlar hep Allah yoluna davet etmi: Mslman ol kurtul! demitir.
D. MUHAMMED (AS) A DMANLIK
Peygamber efendimiz insanla rahmet ve kurtarc olarak gnderildii halde bazlar O na inanmam ve kar kmlard. Bunlarn dmanl beenmedikleri iin deil, ilerine gelmedii noktasnda idi. Zevkleri kamt, dzenleri bozulmutu. Menfaatlerine dokunuyordu. Bunun iin iddet kullandlar, kaba davrandlar, akla hayale gelmeyecek ekilde zulmettiler. Bu durum, birok insann mslman olmasna neden oldu. imdi de slm a ve peygamber (as) a ynelik sz ve davranlar geri tepiyor. Mesela batda fanatik kesimin saldrlarna kzan birok aydn ve akl banda insan, mslman oluyor. izilen karikatrler, domuzun zerine Muhammed yazlmas gibi hareket ve hakaretler her gn birok lkede mslman olanlarn saysn arttryor. Salman Rti ve Tesilime Nesrin gibi slam dmanlarnn ifadeleri ve iftiralar, slam inceleyenlerin saysn arttrmtr. Daha nce aforoz edilen Volter in slm peygamberini hakaret ieren piyes yazdktan sonra Evladm Volter diye kaplarn aan kilisenin tahriki de artk bir ie yaramyor. Kilisenin yalan ve yanllklarn gren halk kiliseden uzaklayor. Peygamber (as): Benim hakkmda yalan syleyen, benim zerimden yalan uyduran cehenneme girer. (Buhari, lim: 38) Bile bile bana yalan isnat eden cehennemdeki yerini hazrlasn. (Ebu Davut, lim: 4) buyurarak yalanc ve iftiraclarn skntya deceklerini haber vermitir. Ne maksatla olursa olsun peygamber (as) a dil uzatmak, iftira etmek, ayplamak, hafife almak, alay etmek ve sylediini, yaptn beenmemek, saygszlktr, dmanlktr. Bu dmanln cezas ardr. Akaid kitaplarnda peygamberlerle ilgili kfre gtren haller yle sralanmtr:
Peygamber (as) a dmanlk, Cenab- Allah a kadar uzanr. nk peygamberi seven, nasl Allah sevmi oluyorsa, buz eden de Allah a buz etmi olur. Peygamber (as) a dmanlk eden Ebu Leheb iin Allah Tebbet sresinde: Ebu Leheb in iki eli kurusun. Kurudu da mal ve kazandklar ona fayda vermedi. O, alevli bir atete yanacaktr... buyurmutur. Tevbe sresinde de Peygamberi incitenler ve eziyet edenler iin mutlaka elem verici bir azap vardr. buyurmutur. (Tevbe: 61) Kfre gtren halleri zetlersek; - Kuran da adlar geen peygamberler hakknda pheye dmek inkr etmek. - Muhammed (as) n son peygamber olduunu kabul etmemek, inanmamak. - Peygamberlik, Nebilik ve Rasullk iddiasnda bulunmak ve bu iddia da bulunana inanmak. - Peygamberimizin bir snnetini, bir hadisini hafife alp alay etmek. - Peygambere yakmayan bir ey isnat etmek veya iftira da bulunmak. - Peygambere edebe uymayan bir sz sylemek. - Peygambere svmek, dil uzatmak, kk drc sz sylemek, hakknda fkra uydurmak. - Ben peygamber falan tanmam. Muhammed (as) Araplarn peygamberidir demek. - Peygambere uymak irktir demek.
zellikle unu belirtmek yerinde olur; peygamber (as) Cenab- Allah n bizim iin rahmet olarak gnderdii, rnek, nder ve rehber kld kimsedir. Bunun iin ok dikkatli olmalyz. O na uyarsak ancak kurtulacamz bilmeliyiz. Kyamette de ancak O nun efaati ile kurtulacamz unutmamalyz.
Allah efaatinden ayrmasn.
MUHAMMED MUSTAFA YA
Binlerce selam olsun Muhammed Mustafa ya. Ey gnl, sevgiler sun, Muhammed Mustafa ya!.. Blbller salt okur, Yer, gk, kinat okur, Nice k Nat okur, Muhammed Mustafa ya!.. Ak ne gzel, ne hotu, lemde her ey cotu, Kular, ceylanlar kotu, Muhammed Mustafa ya!.. Yerde gkte var k, Bill ve Ammar k, Dost ktr, Yr k, Muhammed Mustafa ya!.. lem sanki tek mmet, Gl mmet, iek mmet, Sen ol bir ipek mmet, Muhammed Mustafa ya!..
Sz var ki kardan aktr, nci dolu rmaktr, Kuran bir Zikr-i Hak tr, Muhammed Mustafa ya!.. Nice can feda oldu, ahler bir ged oldu, Hira da nid oldu, Muhammed Mustafa ya!..
Allah iin tbi ol, Akta bir sahbi ol, Gel ey gnl, Nbi ol, Muhammed Mustafa ya!.. Hk klar var eder, Sevenleri yr eder, Ktk bile zr eder, Muhammed Mustafa ya!.. Sne k, gz k, iir k, sz k, Her yrek, her z k, Muhammed Mustafa ya!.. Ne sim, ne de zer gerek, Hazma gibi er gerek, Ey mmet sefer gerek, Muhammed Mustafa ya!..
Yreklerden gam gider, k amaz tam gider, Her nefes selm gider, Muhammed Mustafa ya!.. Murda ermek iin, Yarta insan ve cin, Kanat gerdi gvercin, Muhammed Mustafa ya!.. Dadan tatan al hisse, Hep eksik ne dedimse, Denk olmaz hi kimse, Muhammed Mustafa ya!..
Gece gndz, bahar yaz, Blbller etmede naz, Gzler bakmaya doymaz, Muhammed Mustafa ya!.. Elif verdi, lm verdi, Hak gzel kelm verdi, Ta, aa selam verdi, Muhammed Mustafa ya!..
M. Necati BURSALI
DRDNC BLM EML- ERF
CAN MUHAMMED Muhammed anadan dodu, Melekler tebrie geldi, Gnller aduman oldu, Can Muhammed nurdan Ahmet. Grdm gbei kesilmi, Snnet olmu tuz ekilmi, Nurdan kundaa sarlm, Can Muhammed nurdan Ahmet. Hakkn nikab yznde, Kudret srmesi gznde, Grdm melekler dizinde, Can Muhammed nurdan Ahmet. Dileriz Hak tan inayet, Umarz senden efaat, Son nefeste hem saadet, Can Muhammed nurdan Ahmet. Krk yana girdi Ahmet, Peygamber oldu Muhammed, Hem donand sekiz cennet, Can Muhammed nurdan Ahmet. Abdulmuttalip dedesi, Olu Abdullah babas, Amine Hatun annesi, Can Muhammed nurdan Ahmet.
DRDNC BLM EML- ERF
MUHAMMED (AS) IN EML
eml, peygamber (as) n d grn, gzellii, huyu, hareketleri, hareket ekli ve tavr demektir. Raslullah (sav), ne uzun ne de ksa boylu idi. Vcut yaps son derece gzel ve dengeli idi. Gs geni, iki omuz aras geni, krek kemiklerinin arasnda peygamberlik mhr vard. Beyaz, nur tenli, siyah gzl, gr sal, kirpikleri uzun ve siyaht. Sakal, kalar gr ve siyaht. Koku srnsn srnmesin teni gzel kokulardan daha gzel kokard. Elleri ipekten daha yumuakt. Dileri inci gibi idi. Gzleri iri ve siyaht. Yz geceleyin ayn ondrd gibi parlard. Allah Rasl nn her eyi baka bir gzeldi. Gayet mtevazi idi. O nu gren hayran kalr ve ona ak olurdu. O, herkese en gzel ekilde davranrd. Herkesi ho tutard, ikram etmeyi ok severdi. Sznde, vdinde sadkt. Sreti kadar ahlk da gzeldi. Daha ok dnceli olur, lzumsuz konumazd. Konuunca da tane tane konuurdu, bylece herkesde O nu anlard. Ancak bir hakszlk karsnda fkelenirdi. Hak yerini bulmadan sakinlemezdi. Asla kendisi iin fkelenmezdi. Kimseyle mnakaa etmezdi. Her hareketi gzeldi. Kimse O ndan incinmezdi.
Ahmet Cevdet Paa Peygamber (as) yle tasvir etmitir: - Allah Rasl, yaratla ve ahlaka insanlarn en mkemmeli idi. Btn gzel yzlerden daha gzeldi. smi gzeldi, organlar dengeli idi. Gm parlaklndaki cildi ise ipekten yumuakt.
Kirpikleri uzun, gzleri siyah, iki kann aras ak, yz nurlu, dileri inci gibi idi. Salar siyaht, tam dzde deil, kvrckda deildi. Sakal skt, bir tutamdan fazlasn keserdi. Salar hibir zaman kulak memelerini gemezdi. Koku srnse de srnmese de vcudu en gzel kokulardan daha gzel kokard. Snnetli ve gbei kesik olarak domutu. Yrrken ne ok dik durur, ne de ne eilirdi. O nunla yryenler O na yetiemezdi. O, tatl szl idi. Kimseye kt sz sylemezdi. Kimsenin szn kesmez, mtevazi idi. Bo sz sylemezdi. Glmesi tebessmd. Yanndakilere ok iyi davranrd. Ne yerse onlara da yedirir, ne giyerse onlara da giydirirdi. ok zeki idi. Yemesinde giyiminde israf etmezdi. Hibir zaman karn doyuncaya kadar yemezdi. Dnya ve dnya malna iltifat etmezdi. Lks sevmezdi. kram ve sadakas boldu...
Sahabenin dilinden peygamber (as):
- Allah Rasl, insanlarn en gzel ve ho canls idi. (Ramuz el-Ehadis: 545/4)
- Allah Rasl, yrrken kibirli bir eda ile, gsn kabartarak ve sallanarak yrmezdi. O, karanlkta bir yere gelse karanln rengi deiirdi. (Hz. Ali (ra) )
- Allah Rasl, yz gzellii bakmndan insanlarn en gzeli ve ahlak ynnden de insanlarn en ahlakls idi. Boyu fazla uzunda deil, ksada deildi. (Berara Mslim; Fezail: 91)
- Raslllah yolda yrrken saa sola bakmazd. (Ramuz el-Ehadis: 540/13)
- Raslllah yrd zaman vakarl, fakat hzl giderdi. Yanndakiler O na yetiemezdi. (Age: 541/1) Hz. Ali (ra): - Efendimiz (sav) beyaz ve pembe kark renkte idi. Gzleri siyah, kirpikleri sk ve uzundu. (Age: 519/3) Enes (ra): - Efendimiz ahlaka insanlarn en gzeli insanlarn en cmerti idi. (Age: 519/7)
Ebu Said (ra): - Haya bakmndan evinde rts iinde bakire bir kzdan daha ok haya sahibi idi. (Age: 519/11)
- Allah Rasl nn n dileri seyrekti. Konuurken dileri arasndan nur kyor gibi gzkrd. (Age: 519/13)
- Allah Rasl, konuurken tane tane konuurdu. Acele etmezdi. Her dinleyen O nu anlard. badetinde devamllk gsterirdi. St, bal erbetini ok severdi. (Age: 521/16-17) Ebu Hureyra (ra): - Allah Rasl nn, bilekleri geni, omuzlar aras ak, kirpikleri sk ve uzundu. (Age: 520/2)
Ebu Hale (ra): - Peygamber efendimiz iri yapl, azametli idi. Yz ayn ondrd gibi parlard. Aln geni, kalar ince ve grd. Bilekleri uzun, avucu geni, el ve ayak parmaklar etli ve uzundu. Yrrken ne meyilli olarak yrrd. (Age: 520/8)
Baz eyler ne kadar ok yazlrsa yazlsn, ne kadar ok anlatlrsa anlatlsn, O nu tam anlatmak mmkn deildir. te Allah Rasl de byledir. O nu kimse tam olarak ifade edip anlatamamtr.
ADI GZEL KEND GZEL MUHAMMED
Canm kurban olsun senin yoluna, Ad gzel kendi gzel Muhammed. efaat eyle bu hemter kuluna, Ad gzel kendi gzel Muhammed.
Mmin olanlarn oktur cefas, Ahirette olur zevk sefas. Onsekizbin lemin Mustafa s, Ad gzel kendi gzel Muhammed.
Yedi gkleri seyran eyleyen, Krsinin stnde cevlan eyleyen. Mirata mmetini dileyen, Ad gzel kendi gzel Muhammed.
Ak Yunus neder dnyay sensiz, Sen hak peygambersin eksiz gmansz. Sana uymayanlar gider imansz, Ad gzel kendi gzel Muhammed.
BENC BLM MUHAMMED (AS) IN GNLK HAYATINDAK SNNETLER
A. B. C.
AHLAKINDAK SNNETLER ALE HAYATINDAK SNNETLER KONUMA TARZINDAK SNNETLER
D. GLP AKALAMALARINDAK SNNETLER E. F. AF VE HOGRSNDEK SNNETLER GYM KUAMINDAK SNNETLER
G. YYP MELERNDEK SNNETLER H. . YATIP KALKMALARINDAK SNNETLER TEBL VE HATALARI DZELTMELERNDEK SNNETLER
YA RASLALLAH
Gl yzn ryamzda Grelim ya Raslallah! Gl bahene dnyamzda Girelim ya Raslallah!
Sensin gnller sultan, Getirdin yce Kuran-, Uruna tendeki can, Verelim ya Raslallah!
Aknla yaarr gzler, Hasretinle yanar zler, Mbarek ravzana yzler, Srelim ya Raslallah!
Veda edip masivaya, Yalvarp yce Mevla ya, efaati Mustafa ya, Erelim ya Raslallah!
BENC BLM MUHAMMED (AS) IN GNLK HAYATINDAK SNNETLER
A.
MUHAMMED (AS) IN AHLAKINDAK SNNETLER
Peygamber (as) n gnlk hayatta hareket tarz ksaca yle idi: Allah Rasl daima hayal ve edepli davranrd. Bir yere varnca kimsenin kalkmasn istemez, neresi bosa oraya otururdu. Ayak ayak stne atp gururla oturmay sevmezdi. Yrrken kibirli ve sallanarak yrmezdi. Allah O na Bbrlenerek yrme! diye emretmiti. Az yer, az uyur ve yerinde, yeterince konuurdu. Gnl zengindi, affetmeyi severdi. Kimseyi incitmez ve kimsenin hatasn yzne vurmazd. Pasiflikten korkaklktan nefret ederdi.
Hz. Aie ye peygamber (as) n ahlakn sordular, yle cevap verdi: - Saiz Kuran okumuyor musunuz? O nun ahlak Kuran dan ibaretti. Kuran da O nun ahlakndan yle bahsedilmitir: - Sen elbette yce bir ahlak zeresin. (Kalem:4) - And olsun O, ok efkatli ve merhametlidir. (Tevbe: 128) - And olsun O, sizin iin gzel bir rnektir. (Ahzab: 21) - Onlara yumuak davrandn! ayet sen kaba ve kat yrekli olsaydn. Hi phesiz etrafndan dalp giderlerdi. (Al-i mran: 159) Grlyor ki O nun ahlakn Cenab- Allah vmtr.
Allah Rasl yle dua etmitir: - Allah m! Yaratlm gzel yaptn gibi ahlakm da gzelletir. (Seme Hadisler: 10/3) Bir hadislerinde de: - Ben gzel ahlak tamamlamak iin gnderildim. buyurmutur. (Age: 10/2) Allah Rasl gen yata zulme, zalime ve ahlakszla kar Hlful-Fudul cemiyetine ye olmutur. Muhammed (as) peygamber olmadan bile yle bir hayat yaamtr ki, MuhammedlEmin (Gvenilir Muhammed) lakabn almtr. Herkes O na gvenmitir.
Allah Rasl gzel ahlak ve gzel ahlakll vmtr: - En hayrlnz ahlaka en gzel olannzdr. (Seme Hadisler: 11/6) - Bedene kolay ve hafif gelen ibadeti size bildireyim mi? Susmak ve gzel ahlak sahibi olmaktr. (Age: 27/31) - Kalbi drst olmadka kulun iman doru olmaz. Dili doru olmadka da kalbi doru olmaz. (bn-i Hanbel: 3/198) buyurmutur.
Allah Rasl haya sahibiydi; hayal ve edepli davranmamz isterdi. yle derdi: - Drt ey peygamberlerin snnetindendi: Hayal olmak, Koku srnmek, Nikah kymak, Misvak kullanmak. (Ramuz el-Ehadis: 68/12)
- Haya imandandr. (Seme Hadisler: 51/66) - Haya hayr getirir. (Age: 67/67) - Hayas olmayann iman yoktur. (Age: 53/69) - Ktlk bir yerde bulunursa, mutlaka onu irkinletirir; haya bir eyde bulunursa, onu mutlaka gzelletirir. (Age: 55/71)
Allah Rasl gururlanmay, kibirli olmay sevmezdi. yle buyururdu: - alm satarak yryene Allah kyamet gnnde rahmet nazar ile bakmaz. (RiyazsSalihn: 618) - Size cehennemlik olanlar haber vereyim mi? Onlar; onursuz, saa sola yalpalayan kibirli kimselerdir. (Seme Hadisler: 78/6) - Kalbinde hardal tanesi kadar kibir bulunan kimse cennete giremez. (Age: 79/8) - Kibirli ve kendinde olmayan bir eyle vnen kimse cennete giremez. (Age: 86/22) Peygamber (as) kendisine Allah n kulu denmesinden ok holanr; Abdullah, Abdurrahman gibi isimleri severdi. Peygamber (as) a bir kadn gelmiti. Heyecandan titriyordu. Peygamber (as) ona: - Ne diye heyecanlanyorsun? Ben Melik deilim, Kureyli kuru ekmek yiyen bir kadnn oluyum. demitir. Bir gnde peygamber (as) n elini pmek istemiti bir Sahabi. Peygamber (as) n ona cevab u oldu: - Yabanclar krallarna byle yapar. Ben kral deilim. Ancak Allah n kulu ve peygamberiyim. Ebu Hureyra (ra) yle der: - Bir gn elindeki yk alp tamak istedim. Bana vermedi ve yle dedi: - Bir eyi sahibinin tamas daha dorudur. Bir yolculuk srasnda yemek hazrlanyordu; herkes bir eyler yaparken O da: Bende odun toplayaym demi, odun toplamtr.
Haset etmeyi peygamber (as) sevmezdi. Bundan kanmay tlerdi: - Hasetten kannz. nk atein odunu yakp bitirdii gibi, hasetde iyilikleri mahveder buyurmutur. (Riyazs-Salihn: 1600)
Raslallah Allah tan bakasndan korkmazd. Hz. Ali (ra) yle der: Bedir de sava iddetle devam ederken biz bazen peygamberin arkasna snyorduk, O hep en nde olurdu ve hepimizin en cesuru idi. Huzeyfe (ra) da yle nakleder: - Peygamber (as) bize: Bana Mslman olduunu syleyenlerin adlarn yazn getirin dedi. Hendek sava devam ediyordu. Bin be yz kiinin adn yazp getirdim. Raslallah yle dedi: - Biz bin be yz kii iken hi korkar myz?
Peygamber (as) iki yzl ve yalanclar asla sevmezdi. - nsanlarn en fenas, birine ayr, dierine ayr grnendir. derdi. 101/49) (Seme Hadisler:
Bir hadislerinde de: Yazklar olsun o kimseye ki, insanlar gldrmek iin konuur ve yalan syler, yazk yazk ona! buyurmutur. (Age: 41/52)
Raslallah kimseyi krmaz ve incitmezlerdi. Sahabenin ifadesine gre son gnlerinde: Kimi incitmisem gelsin benden hakkn alsn. demitir. Kimseyi houna gitmeyen eyle azarlamazlard (Ramuz el-Ehadis: 548/9)
Kaba ve yksek sesle konuanlardan holanmazlard. Kiinin sesini ksmasn severdi. (Age: 560/12)
Hareket tarzndaki snnetler nelermi?
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
Hayal ve edepli davranmak. nsanlarn kendisi iin ayaa kalkmasn istememek. Kibirlenip gururlanmamak. Az yemek, az uyumak, az konumak, yeteri kadar konumak. Kimseyi incitmemek, hatasn yzne vurmamak. Kuran ahlak ile ahlaklanmak. Doru drst yaayp, insanlarn gvenini salamak. Kendi iini kendin grmek, bakalarna yk olmamak. Mahlukattan deil, Allah tan korkmak.
10. ki yzllkten ve yalandan kanmak. 11. Kaba, krc olmamak, kimseye ad takmamak ve holanmayaca adla armamak, azarlamamak. 12. Kaba ve yksek sesle konumamak snnettir.
B. MUHAMMED (AS) IN ALE HAYATINDAK SNNETLER NELERDR?
Peygamber (as), evlilik hayatna byk nem vermi ve nikhl yaamay tavsiye etmitir. Bir hadislerinde: - Nikh benim snnetimdir. Kim benim snnetimle amel etmezse benden deildir. Evleniniz zira ben dier mmetlere kar sizin okluunuzla iftihar edeceim. Kimin imkan varsa evlensin. mkan olmayan da oru tutsun. nk oru koruyucudur (bni Mace Nikah: 1). - Allah n haram kld eylerden korunmak iin nikhlanan kimseye, Allah n yardm hak olur. (Ramuz el-Ehadis: 276/2) - Gizli nikhtan holanmazd def ile iln edilmesini isterdi. (Age: 560/10) Byklerimiz nikha ok nem vermilerdir. Hatta dul kalan yal kadnlar bile Allah n huzuruna dul kmamak iin cepheye giden ve bir daha grmesi mmkn olmayan genlerle nikhlanrlard.
Allah n Rasl evlenmeyi emretmekle beraber evlilik iin ller koymutur. Bylece evliliin uzun mrl olmasn istemitir. yle buyurur: Kadn drt sebepten nikhlanr: Mal, Soyu, Gzellii, Dindarl. Sen dindar olann se. Byle
yapmazsan yoksullua dersin. (Buhari, Nikah: 15) Bir sahabi: Hangi maldan edinelim? diye sorunca peygamber (as): - Zikreden dil, kreden kalp, dini yaamakta yardm eden mmine kadn: cevabn verir. (Seme Hadisler: 176/69) - Dnya bir metdr; en hayrls Saliha kadndr. (Age: 173/64) Bir hadislerinde de: Dinden ahlakndan emin olduunuz biri sizden kznz isterse verin. Eer bunu yapmazsanz yeryznde fitne ve fesat kar.
Orada bulunanlar: - Onda fakirlik varsa da m? dediler. Peygamber (as): - Evet buyurdular.
Raslallah (sav) evlenme imkan olann evlenmesini istemitir: Evlenmeye gc yetip evlenmeyen, benim snnetimi terk etmitir. buyurur. (Seme Hadisler: 175/67) Bir hadislerinde de yle buyurur: - Evlilie gc yeten evlensin. Zira evlenmek gz haramdan korur. Zinadan muhafaza eder. Evlenmeye gc yetmeyende oru tutsun. nk oru, ehveti krar. (Age: 174/65)
Raslallah (sav) Efendimiz dn yemei hazrlanmasn, davet edilmesini ve bu davete icabet etmenin snnet olduunu bildirmitir. yle buyurur: - Bir koyunla bile olsa dn yemei yapn. (Buhari Nikah: 7) - Yemeklerin en fenas, zenginlerin davet edilip de fakirlerin arlmad dn yemeidir. (Age: 72)
Kadnlarla iyi geinilecektir. Kadnlar dvlmeyecektir, hor grlmeyecektir. yle emreder: - Hibir inanm erkek, hibir kadna buz etmesin. ayet onda beenmedii bir huy varsa, beenecei baka bir huyu da vardr. (Riyaz s-Salihn: 275) Bir hadislerinde de hanmlar dvenleri knamtr. Allah n hanm kullarn dvmeyiniz. Hanmlarn dvenler hayrl kimseler deildir. (Age: 278) buyurmutur.
Allah Rasl nn ifadesine gre kadn da kocasnn haklarna riayet edecektir:
- Kocas kendisinden raz olduu halde len mslman kadn cennete girer. Hadisler: 191/93)
(Seme
- Bir kimsenin bir kimseye secde etmesini emredecek olsaydm, kadnn kocasna secde etmesini emrederdim. (Riyans-Salihn: 283) - Kadn kocasna Senden asla hayr grmedim derse ameli boa gider. Ehadis: 57/1) (Ramuz el-
- Mazereti olmadan kocasndan kendisini boamasn isteyen kadna cennetin kokusu haramdr. (Seme Hadisler: 185/84) - Kocas yannda iken bir kadnn nafile oru tutmas helal olmaz. Terc: 1857) (Sahih-i Buhari
- Allah a ve ahirete inanan bir kadnn yannda mahremi bulunmadan bir gn ve bir gecelik sefere kmas helal olmaz. (Riyans-Salihn: 993) - Kocasndan bakas iin sslenip dar kan kadn kyamet gnnde nursuz bir karanla benzer. (Seme Hadisler: 171/59) - Kadn rtsz dar karsa, eytan onu yanltmak iin takip eder. (Age: 172/60)
Raslallah (sav) evinde sade ve mtevazi bir hayat yaamtr. Evde asla glk karmam, daima ev halkna yardmc olmutur. O nun aile hayat souk ve donuk bir hayat olmam; glm, gldrm, latife yapm hatta akalamtr. Hayat boyunca en gzel ve en iyi aile reisi, en iyi e, en merhametli baba, en efkatli dede rneini vermitir. Her Mslman aile reisi, babalk, dedelik ve kocalk konusunda Hz. Peygamber (as) rnek almak durumundadr. Peygamber (as), ev ilerinde ailesine yardm ederdi. Hz. Aie (ra) yle der: Evde ev ileri ile megul olur, evin krk dkn elden geirir. Elbisesini ykar, skklerini diker, evi tamir edip temizlerdi. (. Canan, Hadis Ans: 5/408) - Elbisesini temizler, koyunu saar ve ahsi hizmetlerini bizzat kendi yapard. (Ramuz el-Ehadis: 559/10)
Allah Rasl (sav) aile fertleri iin ok merhametli davranrd.
Enes (ra): Dardan geldiinde evin kapsn parmak ucu ile vururdu. der. (Ramuz elEhadis: 543/2) - Ailesine kar ok merhametli idi. (Age: 543/11) - Ailesine, ocuklarna kar hakkn en merhametlisi idi. (Age: 542/6) - En hayrlnz, ailesine en gzel davranannzdr. (bn-i Mace, Nikh: 50) - En hayrlnz, kadnlarnza kar en iyi davranannzdr. (Seme Hadisler: 181/77) - manca en kamil olan, ahlaka en gzel olandr. En hayrlnz da ailesine hayrl olannzdr. (Tirmizi, Rad: 11) derdi.
Peygamber (as) aile fertlerine kaba ve krc davrananlar sevmezdi. yle derdi: - manca mminlerin en olgunu, ahlak en gzel olup aile fertlerine kar yumuak ve ltufkr davranannzdr. (Seme Hadisler: 15/12) - Kyamet gn derecesi en fena olan, einin srrn yayandr. (Riyazs-Salihn: 688) - Allah yannda insanlarn en erlisi, einin srrn bakalarna aktarandr. Hadisler: 187/87) buyurmutur. (Seme
Peygamber (as), ailesi iin harcama yapmann sadaka olduunu bildirmitir: - Sizden biri Allah rzasn bekleyerek ailesi iin bir harcama yaparsa, bu harcama kendisi iin sadaka olur. (Riyazs-Salihn: 291)
Aile hayatndaki snnetler nelermi?
1. Nikah ve evlilik en nemli snnetlerdendir. Gc yetenin evlenmesi, deilse oru tutmas snnettir. 2. Gizli nikahtan kanlacaktr.
3. 4. 5. 6.
Dindar olan bir e seilecektir. Mala deil ahlaka nem verilecektir. Dn yemei hazrlamak ve davete icabet etmek snnettir. Kadnlarla iyi geinmek, iyi davranmak ve baz hallerde sabretmek snnettir. Kadn kocasndan bakas iin sslenmeyecektir.
7. Aile yuvasndaki sorumluluklar mterek yrtlecek, ev halkna merhametli davranlacaktr. Kaba, krc olunmayacak ve aile srlar bakalarna anlatlmayacaktr. 8. Kadn dvlmeyecektir.
9. Ailenin geimi helalden kazanlacaktr. Bunlarn her bireri Raslallah n nemli snnetlerindendir. Her mslman bu snnetlere uymakla mkelleftir.
C. MUHAMMED (AS) IN KONUMA TARZINDAK SNNETLER
Allah Rasl, hayat boyunca hep tatl dilli, gler yzl olmu; onu gren bir daha grmek, dinleyen tekrar dinlemek istemitir. O nun konumas kimseye bkknlk vermezdi. Hibir konuda kimseyle mnakaa etmez, kimseye lnet etmez, beddua etmezdi. Kaba ve sert konumay asla sevmezdi. Allah Rasl kimseye kzmaz ve barp armazd. Hi bir ey O nu fkelendirmez, sinirlendirmezdi. Konuunca tane tane konuur, baz szlerinin de anlalmas iin defa tekrar ederdi. htiya yoksa lzumsuz yere konumazd. Az szle ok ey ifade ederdi. Konumaya Allah n adn anarak balar ve gene Allah n adn anarak bitirirdi. Konuurken birilerinin yzne konumaz, kimsenin hatasn yzne vurmazd. Bakalarnn ardndan konuup gybetini etmezdi. Yannda gybet edilecek olursa mani olur, gybeti edileni mdafa ederdi. Allah n elisi kendiliinden konumazd. Cenab- Allah O nun iin yle buyurur:
- Batt zaman yldza and olsun ki, arkadanz Muhammed, sapmad ve btla inanmad; O arzusuna gre de konumaz. O nun bildirdikleri vahyedilenden bakas deildir. (Necm: 1-4) Allah Rasl, asla yapmadn sylememitir. Her sylediini de yapmtr. Sz verdii zaman mutlaka sznde durmutur. Allah Rasl, sz aznda gevelemezdi, lgat paralamazd. Tatl ve yumuak konuur. Kimseye sen yle yapyorsun demez, Bazlarnz yle yapyor der, umuma konuurdu. Allah Rasl nn susmas, konumasndan daha ok srerdi. Anlamsz sz sylemezdi. Ne fazla ne de eksik konuurdu. O nu gren: Bu yz yalan sylemez demekten kendini alamazd. Bizans imparatoru Ebu Sfyan a: - Muhammed in hi sznde durmad oldu mu? diye sormu, Ebu Sfyan: - Hayr! O, verdii her sz tuttu cevabn vermitir. Peygamber (as) Emin=gvenilir lakabn peygamberlikten nce almtr. Ebu Celil bile O nun iin: O, vallahi hi yalan sylemedi demek zorunda kalmtr. Mira olaynda Hz. Ebu Bekir (ra) a: - Muhammed gk yzne ktn sylyor ne diyorsun? denilince: - O ne diyorsa dorudur.cevabn vermitir. Peygamber aleyhisselm, bir gn Medine arsn geziyordu. Gzne satlk bir at iliti. Sahibiyle pazarlk etti. Anlatklar fiyat zerinden parasn evden alp getirmek zere satcnn biraz beklemesini syledi. Bu srada at sahibi, daha fazla bir bedel bulunca at Hz. Peygamber e satmaktan vazgeti ve bu anlamay inkr etti. Peygamber aleyhisselm, anlatklar srada yanlarnda kimse bulunmadndan ahit gsteremedi. zgnd. znts at alamamasndan deil, almsatm da byle bir hakszln yaplmasndand. Oysa herkes verdii szde durmal, yaplan bir al-veri anlamasn, bakalar ara yere girerek bozmamal idi. O srada sahabelerden Sabit b. Huzeyme oradan geiyordu. Dayanamad.
Karlkl konumaya mdhale ederek, Ben ahidim! Sen yalan sylyorsun! Atn Raslallah a sattn! dedi. Huzeyme nin bu kesin beyan karsnda, daha fazla srar etmeye yz kalmayan at sahibi, bedelini alp, at Peygamber aleyhisselm a teslim etmek zorunda kald. Hz. Peygamber yolda Huzeyme ye sordu: Ya Huzeyme, sat srasnda sen yanmzda hazr deildin. yzn bilmediin bir hdise hakknda nasl ahitlik ettin? Huzeyme: Ey Allah n Rasl! Atn sana satldn ben senden iittim. O halde dorudur. nk sen ancak doru sylersin. Hz. Peygamber, Huzeyme ye tekrar sordu: Bu nasl olur? Huzeyme cevap verdi: Sen her gn bize Melek Cebrail in getirdii yetleri tebli ediyorsun ve biz getireni gzmzle grmediimiz halde, verdiin ilh haberlere, sen sylyorsan yleyse dorudur, gerektir diye tereddt etmeden inanyoruz. imdi bu szne mi inanmayacaz? dedi.
Peygamber (as) mslman tarif ederken: Mslman, bakalarnn elinden ve dilinden emin olduu kimsedir diye tarif etmitir. (Buhari, man: 5) Dier hadislerinde de: - nsanolunun hatalarnn ou dilindendir. (Ramuz el-Ehadis: 80/5) - Dilini muhafaza et, evinle megul ol, gnahlarna alayarak nedamet et. Salihn: 1549) - Bir kimsenin her iittiini sylemesi, yalan olarak yeter. (Age: 1577) - Kim bana dilini, iffet ve namusunu koruma sz verirse, bende ona cennet sz veririm. (Buhari, Rikak: 23) demitir. (Riyaz s
Allah Rasl, konumadan nce ne syleyeceini dnr, yle konuurdu, acele etmezdi. - zr dilemek zorunda kalacan bir sz syleme derdi. (bn-i Mace, Zhd: 15)
Peygamber (as) yalan konumaz, yalan konuan da asla sevmezdi. yle derdi: - Yalan ktle, ktlk de cehenneme gtrr. (Buhari, Edep: 1997) - Yalan syleyenin aznn kokusundan melekler bir mil teye gider. Ehadis: 104/11) (Ramuz el-
- yilik kastyla bir sz birine isnat edip veya iyilik kastyla bir sz syleyip de insanlarn arasn dzelten kimse yalanc deildir. (Sahih-i Buhari Tec Sarih: 1183)
Allah Rasl, gler yzl ve tatl szl idi. Sahabe O nun iin: Konuurken hep tebessm ederdi. diyor. (Ramuz el-Ehadis: 545/20) Kendisi de: Tatl sz, sadakadr. buyurmutur. (Buhari, Edep: 34) - Lnet etmek, dorularn anndan deildir. (Riyaz s Salihn: 1582) - Olgun mslman, kimseyi ktlemez, lnet etmez, haddi amaz ve hayaszlk etmez. (Riyaz s Salihn: 1585) - Mslman llere svmeyin aybn sylemeyin. nk onlar ahirette iyi veya kt amellerinin karln greceklerdir. (Age: 1595) buyurmutur. Peygamber (as) daha ok susarlard. yle buyurmutur: - Allah a ve ahiret gnne inanan ya hayr sylesin ya da sussun. (Age: 1511) Sahabe O nun iin: Sktlar uzun, glmeleri ksa olurdu. demitir. (Ramuz el-Ehadis: 543/14)
nne gelene Efendim demeyi peygamber (as) sevmezdi. yle demitir: - Adam bir mnafa efendim derse Rabbn gazaba getirmi olur. (Age: 56/13)
Hz. Ali Radiyallah anh zet olarak yle demitir: - Allah Rasl, her zaman gler yzl, yumuak huylu idi. Kat kalpli, kavgac, kusur bulucu deildi. eyden uzak dururdu: Az kavgas, bo boazlk, laubalilik yapmazd. husustan saknrd: Kimseyi ktlemez, knamaz ve kimsenin aybn aratrmazd. Gerekirse konuurdu. Her ihtiya sahibine yardmc olurdu. Uygun konumayanlarn konumasn dinlemezdi. (. Canan, Hadis Ans: 5/401)
Konuma konusunda snnetler nelermi:
1.
Gereksiz yerde, bo konumamak, yerinde ve yeteri kadar konumak snnettir.
2. Sze Allah n adn anarak balamak ve Allah n adn anarak bitirmek snnettir. 3. Yapmad bir eyi sylememek, sylediini yapmak, sznde durmak snnettir. 4. 5. Sze yalan kartrmamak, ll konumak snnettir. Kaba krc olmamak, gler yzl, tatl dilli olmak snnettir.
6. Kimseyi ktlememek, knamamak ve ayp aratrmamak peygamber efendimizin snnetlerindendir. 7. Her nne gelene Efendim dememek snnettir.
D. MUHAMMED (AS) IN GLP AKALAMALARINDAK SNNETLER
Allah Rasl ok glmezdi. Kahkaha ile glenden holanmazd. O nun glmesi, tebessmd. Bazen de n dileri gzkrd. yle derdi: - ok glmeyiniz! Glmenin ars kalbi ldrr. (Tirmizi, Zhd: 2) - Eer siz benim bildiimi bilseydiniz, az gler ok alardnz. (Buhari, Tefsir: 12) - Kardeini gler yzl karlamaktan ibaret bile olsa, hibir iyilii hor grme. (Riyaz s-Salihn: 121) Sahabenin ifadesine gre: Kendilerine glme geldiinde ellerini azna gtrrlerdi. (Ramuz el-Ehadis: 529/11)
Bakalarn gldrmek iin aklabanlk yapanlar knam yle buyurmutur: - Yazk ona ki, insanlar gldrmek iin konuur ve yalan syler. Yazklar olsun ona! (Seme Hadisler: 52)
akada da yalan olduu, duruma gre korku ve heyecan verdii iin lsz akalamay ho grmemitir. - Bir mslmann bir mslman korkutmas ve heyecana drmesi helal olmaz. buyurmutur. (Seme Hadisler: 223/44) Allah Rasl aka yapard. Ama aka yaparken sadece hakikati sylerdi. Mesela; Enes (ra) ile iki kulakl diyerek akalamtr. Yal bir kadna: Cennete koca karlar girmez demitir. Onu zmemek iin de Cennete kadnlar ihtiyar olarak girmez demitir. Bir gn Hz. Ali ile kahvaltda peygamber (as) yedii zeytinlerin ekirdeini onun nne koyuyordu. Dedi ki: - Ya Ali ne kadar ok zeytin yemisin! Hz. Ali (ra) da: - Ya Raslallah siz de ekirdekleri de yemisiniz! cevabn verdi. Allah Rasl nn bir tavsiyesi de yle olmutur: - Din kardeinle mnakala etme, akalama, ona sz verip de sznden dnme. (Tirmizi, Birr: 58)
Glp akalamada snnet neymi:
1. Az glmek, glnd zamanda sessiz glmek ve glme halinde elle az kapamak snnettir. 2. Bakalarn gldrmek iin yalan sylememek ve akaya yalan kartrmamak snnettir. 3. aka yaparken mutlaka gerei sylemek snnettir.
4. 5.
Bakalar ile mnakaa etmemek snnettir. Verilen szde durmak snnettir.
E.
MUHAMMED (AS) IN AF VE HOGRSNDEK SNNETLER
Peygamber (as) n aff, hogrs boldu. Kimseye kzmaz, azarlamaz ve kin gtmezdi. yle derdi: - nsanlara yumuak davranmayan, hayrdan mahrum olur. (bn-i Mace, Edep: 9) - Kuvvetli kimse grete bakasn yenen kimse deildir. fke annda nefsine hakim olandr. (Riyaz s-Salihn: 650) Bir adam Allah Rasl ne gelerek: - Bana t ver! demi, peygamber (as) ona: - Hiddetlenme! demitir. Adam gene: - Bana t ver! demi, peygamber (as) tekrar ona: - Kzma! buyurmutur. (Riyaz s-Salihn: 48) Bir Sahabi yle diyor: - Kavmi O nun yzne vurmu, kanatmlard. Allah Rasl, bir yandan yznn kann siliyor bir yandan da - Allah m, sen onlar bala; zira onlar bilmiyorlar. diyordu. (Age: 36)
Allah Rasl, ahs iin asla fkelenmemitir. Kimseden almamtr. Kimseye barp armam ve holanmad bir ey hakknda susmulardr. Hz. Aie (ra) validemize Raslallah nasld? diye soruyorlar. yle cevap veriyor: Hz. Resl (as) hi kimseyi azarlamazd. Kendisine fenalk edenlere fenalkla karlk vermez, onlar yapanlar affeylerdi. Bir kimse hakknda, iki ktan birini tercih etme durumunda kald zaman, gnaha dmemek artyla en kolay olan seerdi. Resul-i Ekrem (sav) ahsna yaplan bir fenaln intikamn almazd. Fakat bir kimse Allah n emirlerine isyan ettiinde o kimseyi asla affetmez, mstahak olduu cezaya arptrrd.
Ancak Allah Rasl nn lnetledii kimseler de olmutur. Mesel; - Kadn elbisesi giyen erkee, erkek elbisesi giyen kadna lnet olsun. Salihn: 1663) (Riyaz s-
- Faiz yiyene, yedirene, senedi yazana, ahit olana, dvme yapan ve yaptrana, sadakay geciktirene ve slm toplumunu terk edene lnet olsun. (Ramuz el-Ehadis: 4/6) demitir.
Af ve hogr ile ilgili snnetler neymi:
1. 2.
nsanlara yumuak davranmak snnettir. fke annda nefse hakim olmak, kzmamak, almamak snnettir.
3. Affetmek, hogrl davranmak snnettir. (Ama slm a kar yaplan bir hareketi affetme ve ho karlama yetkimiz yoktur. Orada gereken tepkiyi gstermek vazifemizdir. Allah Rasl de yle etmitir.)
F.
MUHAMMED (AS) IN GYM KUAMINDAK SNNETLER
Raslallah (sav) giyim kuamna dikkat eder ve ok temiz giyinirdi. Allah verdii nimeti kulun zerinde grmek ister, yiyin, iin, giyinin ancak israfa ve gurura kamayn uyarsnda bulunurdu. Misafirler ve yabanc eliler iin ayr elbisesi vard. Birisi gelecek olsa o elbiseyi giyerdi. Cuma ve bayram gnleri de giydii elbisenin temiz olmasna dikkat ederdi. Yeni bir elbise giyse yle dua ederdi: - Allah m! Bana bunu giydirdiin iin sana sonsuz hamd senalar olsun. Bu elbisenin ve onu giyen organn errinden (gurur vermesinden ve gururlanmasndan) sana snrm.
Peygamber (as) giyinirken hep sadan balamtr ve sadan balanmasn istemitir. yle buyurur. - Elbisenizi giyerken sadan balayn. (Ramuz el-Ehadis: 540/4) - Ayakkabnz giyerken sadan balayn. karrken de soldan balayn. Buhari Terc Sarihi: 1990) (Sahih-i
- Beyaz elbise giyiniz; zira o, beyaz daha temiz ve daha hotur. llerinizi de beyazla kefenleyiniz. (Riyaz s-Salihn: 783) Erkeklerin ipek elbise giymelerini yasaklamtr: - pek elbise giymeyiniz. Zira onu dnyada giyenler ahirette giyemezler. Salihn: 807) Hz. Ali (ra) yle der: - Peygamber (as) bir gn bir eline ipek bir eline de altn ald ve Bu iki ey erkeklere haramdr. buyurdu. (Age: 810) (Riyaz s
Erkeklere yasaklanan eylerden biri de altn yzktr. Allah Rasl, gm yzk takarlard. (Ramuz el-Ehadis: 550/15) Yz sa eline takarlard. (Age: 550/12) Hz. Ali (ra) yle der: - Allah Rasl bana altn yzk takmay, ipek elbise giymeyi, ruk ve secde de Kuran okumay, sar renkte elbise giymeyi yasaklad. (. Canan, Hadis Ans: 7/52) Peygamber (as) bir adamn parmanda altn yzk grr, onu kartp frlatr atar ve yle der: - Sizden biriniz ateli kora koup, onu elinde mi tayor? Ben size bunu haram klmadm m? Peygamber (as) oradan ayrldktan sonra oradakiler yz alp gelir, o adama derler ki: - Al bunu ailen iin harcarsn! O sahabi der ki: - Hayr! Peygamberin attn vallahi almam. (Riyaz s-Salihn: 189)
Peygamber (as) koku srnmeyi severdi ve tavsiye ederdi: - Gzel koku srnn, gzel kokuyu red etmeyin. (Age: 1818) buyurmutur. Yalnz bunu erkekler iin sylemi, kadnlar iin de yle buyurmutur: - Bir kadn ilgi ekecek ekilde koku srer ve erkekler ona bakarsa, evine gelinceye kadar Allah n gazabnda olur. (Ramuz el-Ehadis: 380/8)
Raslallah (sav) gurura sebep olacak ve ar derecede dikkat ekecek elbise giymemi, giyilmesini de tavsiye etmemitir. Kendisine Bizans imparatorunun hediye ettii gz alc, ipek elbiseyi giymemi, bir hristiyana hediye etmitir. Bir gn sapsar elbise giyen birine: Ne kt, ne kt demi, o da derhal gidip karmtr.
Raslallah (sav) giydii bir elbiseyi hemen karp yenisini giymeyi arzulamazd. Eskimeye yz tutmu, rengi soluk elbiseyi bile giymitir. Yamal elbise de giymitir. Hz. Aie (ra) n ifadesine gre: - Efendimiz (sav) vefat ettii gn zerinde biri yamal dieri sert iki paradan oluan bir elbisesi vard. (Mslim, Libas: 35)
Peygamber (as) gurur elbisesini men etmitir: - Eteklerin topuklardan aa uzanan ksm atetedir. (Riyaz s-Salihn: 796) - Allah kyamet gn kibirlenerek eteklerini sryen kimseye rahmetle bakmaz. (Age: 795) buyurmutur. Ayrca Alah Rasl yrtc hayvanlarn derilerini kullanmaktan da nehyetmitir. 815) (Age:
Namaz klarken takke giymek snnettir.
Giyim kuamla ilgili snnetler neymi:
1.
Temiz giyinmek snnettir.
2. Yeni elbise giyenin onu verene hamd etmesi, kretmesi ve gurur elbisesi olmamas iin dua etmesi snnettir. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Giyinirken besmele ile sadan balamak snnettir. karlan elbiseyi drp koymak snnettir. Gm yzk takmak snnettir. Sa ele takmakta snnettir. Erkeklerin koku srnmesi snnettir. Snnete uygun elbise, ince, dar, ksa, dikkat eken gurur elbisesi olmayacaktr. Namazda erkeklerin takke giymesi snnettir.
G.
MUHAMMED (AS) IN YYP MELERNDEK SNNETLER
Peygamber (as) n yeme imelerinde ok nemli snnetler vardr. Allah Rasl, her zaman kretmitir. Haline raz olmu, az, yok dememitir. Daima kr nimeti arttrr demitir. Allah Rasl, her eyden nce helal olan eylerden yemi imitir. pheli eylerden uzak durmutur. Yemekte bereketi salayan anamaya besmele ve krdr demitir. Yemein temizliine dikkat ettii gibi ellerinin ve aznn da temizliine dikkat ederdi. Yemeklerden nce ve sonra ellerini ve azn ykard. Allah Rasl yemek sememitir. Hibir zaman neden u yemei yapmadnz? Ben unu isterim dememitir. nne konulan yemitir. Bir gn nne sirke konmu, onunla karnn doyurup kalkm, sirke ne gzel katktr demitir.
Allah Easl yemee ellerini ykamakla balard. yle buyurmutur. - Yemekten nce ve sonra elleri ykamak yemei bereketlendirir. (Tirmizi, Etime: 39)
Bir ey yemeden nce besmele ekmeyi asla ihmal etmemitir: - Sizden biri yemek yiyecei zaman besmele eksin. Eer unutup hatrlaynca: Bismillahi ve ahirihi desin. (Riyaz s-Salihn: 732) - Allah n ismi zikredilmeyen yemei eytan benimser. (Age: 734) buyurmutur. Ebu Seleme yle anlatr: - Ben ocuktum, taban her tarafndan yiyordum. Peygamber (as) bana yle dedi: - ocuk, besmele ek, sa elinle ye ve nnden ye! (Age: 297)
Allah n Rasl yemee bir miktar tuzla balamtr. Bunu bir ilim adammz yle izah etmitir: Sefalik faz birka defa sidimle edilir. Tkrk guddeleri daha fazla salg yapar. Sindirim ve azdaki karbonhidrat paralanmas daha kolay olur. Mide motilitesi artar. Pankreas ve barsaklar zerinde msbet etkiler meydana gelir. Yemekten sonra alnan tuz, aza bol miktarda gelen pityalin ile, dilere yapm olan karbonhidratlar zlp eritilir ve di rmelerini nler. Ayrca azda antiseptik zellii gsterir. (Prof. Dr. Zeki kman, Tbbn z Sh.27)
Raslallah (sav) yemei sa elle yemitir: - Yerken sa elinizle yiyin. Bir ey ierken sa elle iin. nk sol elle eytan yer ve ier. (Mslim, Eribe: 105) Sol elle yiyen adama peygamber (as): - Sa elinle ye! dedi. O: - Yapamyorum deyince de: - Yapamaz ol! buyurdu. (Adam gururundan byle demiti. Bir daha sa elini azna gtremedi.) (Riyaz s-Salihn: 159)
Ebu Hureyra (ra) yle nakleder:
- Allah Rasl dnyadan g etti. Hi arpa ekmeine bile karn doymad. Allah m Muhammed in ailesine ancak yetecei kadar rzk ihsan et diye dua ederdi. (Riyaz s-Salihn: 495-503) Peygamber (as) iyice yerleip yemek yemez ve tka basa karnn doyurmazd. Midenin te birini su, te birini yemek, te birini hava ile doldurmamz tavsiye ederdi. Sofrada ok yemek bulundurmazd: Yemei bakalarnn gz nnde yemezdi. ki n yemek yerdi ve akam nn terk etmeyin derdi. Az yemeyi ve ll yemeyi tavsiye ederdi. Gbekli birine, gbeini gstererek: Bu byle olmamaldr. demitir. Allah Rasl asla yiyip itii bir eyi israf etmezdi. Yediinden yedirmeyi, ikram etmeyi ok severdi. Komusu aken tok yatan olgun mslman deildir. derdi. Peygamber (as) ok yiyip de geirmeyi sevmezdi. Geiren birine yle demitir: - Brak u geirmeyi canm! Dnyada karnn tka basa doyuran, kyamet gn a kalacaktr. - Her hastaln ba, karn fazla doldurmaktr. (Ramuz el-Ehadis: 72/10) - nsan yemesini azaltt zaman ii nur dolar. (Age: 33/13) buyurmu hi iki kaptan fazla yemek yememitir.
Raslallah (sav) bir yere dayanarak yemek yememitir. Bir yere dayanarak yemek yemem buyurmutur. (Ramuz el-Ehadis: 545/13 + Riyaz s-Salihn: 749)
Allah Rasl, ekmei israf etmezdi, taban da gzelce syrrd. yle buyurmutur: - Ekmee hrmet edin zira o, yerin gn bereketidir. Kim den bir krnty alr yerse, gnah af olunur. (Ramuz el-Ehadis)
- Yemek yerken ayakkablarnz karnz. Zira bu gzel bir snnettir. buyurmutur. (Age: 20/14) - Bir kimse yemek yedii kab snnetlerse, kap ona istigar eder. (Age: 409/6)
Sahabenin anlattna gre; Kaplarn rtl olmasndan holanrd. (Age:558/12) - Scak yemei sevmezdi. Yemei soutunuz, scak yemekte bereket olmaz derdi. (Age: 560/13) - Vahiy gelecei zaman soan, sarmsak ve prasa yemezlerdi. (Age: 545/11) - Turfanda meyva getirildiinde Ya Rabbi bize, evvelini gsterdiin gibi sonunu da gster derdi. Yannda ocuklar varsa onlara verirdi. (Age: 522/15)
me konusunda da Allah Rasl nn nemli uyarlar olmutur. yle buyurur: - Sizden biri bir ey ierken kabn iine solumasn, flemesin. (Buhari, Eribe: 25) - Sizden kimse sakn ayakta bir ey imesin. Eer unutarak ierse karsn. Eribe: 116 + Riyaz s-Salihn: 775) (Mslim,
Ancak zemzemi ayakta imitir. Zemzem mbarektir, hastalklara ifadr buyurmutur. (Ramuz el-Ehadis: 143/6)
Enes (ra): Allah Rasl, suyu nefeste ierdi demitir. (Riyaz s-Salihn: 760) - Suyu bir nefeste imeyin, nefeste iin. erken besmele ekin. tikten sonra da Allah a hamd edin. (Age: 761) - Suyu nefeste imek, sala daha uygundur. (Ramuz el-Ehadis: 536/2) - Allah yiyip imede kendisine hamd eden kuldan raz olur. (Riyaz s-Salihn: 439)
Peygamber (as) Altn kaplardan yiyip imeyi, gm kaplardan yiyip imeyi yasaklamtr. bn-i Abbas (ra) yle der: - Raslallah n cam bardaklar vard ondan ierlerdi. (Ramuz el-Ehadis: 544/13) Raslallah (sav) yle buyurur: - pek elbise giymeyin, altn ve gm kaplardan yiyip imeyin. (Buhari, Etime: 28 + Riyan s-Salihn: 780) - Altn ve gm kaplardan yiyip ienler, karnlarna cehennem atei doldurmu olurlar. (Age: 781)
Uzmanlara gre ay ierken unlara dikkat edilmesi gerekiyor: - ay ak ya da limonlu iin. - Yemeklerden en az iki saat sonra iin. - Her nde bardaktan fazla imeyin. - ay kk yudumlarla, az ekerli iin. - Ar scak ay imeyin. - Sabah kahvaltsnda ay imeyin. - Yeterince demlenmemi ay imeyin. - A karnna asla ay imeyin.
Yiyip imekteki snnetler nelermi:
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
Helal gda talebinde bulunmak snnettir. Bata besmele ekmek, sonunda kretmek, hamdetmek, Yemek ncesi ve sonras elleri ve az ykamak, Yemekleri beenmemezlik etmemek, Yemei nnden yemek ve sa elle yemek, Yemee uygunsa tuzla balamak, ki n yemek ve iki tabaktan fazla yemek bulundurmamak, Hibir eyi israf etmemek, az yemek, tka basa yememek, Yemek yerken bir yere dayanmamak ve ayakkablar karmak,
10. Ekmek krntlarn toplayp yemek, taba syrmak, 11. Yemei scak yememek, yemee flememek,
12. Yemek kaplarn kapal tutmak, 13. Bakalarn rahatsz edecek eyler yememek, 14. Turfanda bir ey yerken besmele ekerek, dua ile yemek, 15. Suyu ayakta imemek, nefeste imek, sonunda kr elham dlillah demek, 16. Altn ve gm kaplardan yiyip imemek, 17. Yemeklerden sonra dileri fralamak, 18. Bakalarnn gz nnde yiyip imemek snnettir.
Peygamber (as) seven, O nun gibi yaar, O nun gibi yer ier.
H. MUHAMMED (AS) IN YATIP KALKMALARINDAK SNNETLER
Raslallah (sav) uykuyu bir nevi lm kabul ederlerdi. Uyan da yeniden dirili olarak deerlendirirlerdi. Bunun iin yatp kalkmaya byk nem verirlerdi. ok uyumazlar, Mezarda yatacak vakit ok derlerdi. Uykusu, gaflet uykusu deildi. badetleri aksatmazlard. Lks rahat yataklarda yatmazlard. Bir gn Hz. Aie (ra) Kendisine rahat bir yatak hazrlamt. O gn tehecct namazna kalkamad. Benim yatam eski haline getirin dedi. Bu yatak rahat, gece kalkmama mani oldu diye ilave etti. Bir gn Hz. mer (ra), peygamber hasr zerinde yatm, hasrn O nda iz braktn grp alamt. Peygamber ona: - Neden alyorsun? Hz. mer: - Sizin u halinize alyorum. Krallar ve imparatorlar, rahat yataklarda yatarken, siz hasr zerinde yatyorsunuz. dedi. Bunun zerine Peygamber (sav) Hz. mer e: - Alama! Dnya nimetleri onlarn, ahiret nimetleri de bizim olsun, raz deil misin? Dnyann Allah katnda sinek kanad kadar deeri yoktur. demitir.
Allah Rasl (sav) yatarken sa yanna veya srtst yatard. Asla yzkoyun yatmazd. Bir sahabi yle der: - Bir adam yzkoyun veya rtsz yatarken grrse, ayaklar ile drterler ve: Bu Allah n sevmedii bir yattr derlerdi. (Ramuz el-Ehadis: 542/3) Yzkoyun yatan birine Allah Rasl: - Kalk! Allah bu yat sevmez buyurmutur. (Riyaz s-Salihn: 821) - Allah Rasl, sa elini sa yanann altna koyar yle uyurlard. (Ramuz el-Ehadis: 523/4)
Peygamber Efendimiz, dzenli yatar, dzenli kalkarlard. Ebu Benze (ra) yle der: - Allah Rasl, yats namazndan nce uyumay ve yatsdan sonra konumay sevmezlerdi. (Riyaz s-Salihn: 1778)
Yatt zaman tedbirli yatard. Yatmadan etraf kontrol ederdi. yle buyururdu: - Evde yatacanz zaman atei kapatn ve sndrn. (Ramuz el-Ehadis:467/4) Bir gn bir ev yanmt onlara: - Ate size dmandr. Uyumadan atei sndrn. demitir. (Riyaz s-Salihn: 161) Allah Rasl, Etraf evrili olmayan damda yatmayn. diye tembih ederdi.
- Siz einizle yatarken rtnn. Merkep plakl gibi plak olmayn. demitir. (Ramuz el-Ehadis: 23/11) Cnpken uyuyacak olursa, temizlenir, normal abdest alr, yle uyurdu. Ehadis: 524/1) (Ramuz el-
- Yatacak olduunuzda namaz abdesti gibi abdest aln sa tarafnza yatn buyurur. (Riyaz s-Salihn: 818)
- Bir kimse akam abdestle yatarsa, onun yannda bir melek bulunur. O melek sabaha kadar ona dua eder ve der ki: Allah m, senin bu kulunu affet. Zira o, abdestli yatt. (Ramuz el-Ehadis: 410/13) - Bir kimse abdestli yatarda gece lrse, ehit olarak lr. (Age: 411/1)
Allah Rasl yatarken dua etmeden yatmazd. Fatiha, AyeteL Krsi, hls, Felk ve Ns srelerini okur, zerine fler ve Allah a snarak yatard. Son szlerinin dua ve sre olmasn isterdi. Ebu Zer (ra) yle nakleder: - Allah Rasl yataa girdiinde: Allah m! Senin ismini anarak uyurum ve uyanrm derdi. (Riyan s-Salihn: 1487) - Yataa girdiinizde 33 defa Allah ekber, 33 defa Sbhanellah, 33 defa elham dlillah deyin buyurmutur. (Age: 1488) - Sizden biri bir yerden Allah zikretmeden kalkarsa, eksik i yapm olur. Bir kimse yataa yattnda Allah zikretmezse, yine eksik i yapm olur. (Age: 822) buyurmulardr. Allah Rasl, Cenab- Allah n adn anmadan i yapmamtr.
Yatp kalkmalardaki snnetler nelermi:
1. 2.
Az uyumak, dzenli uyumak snnettir. Srtst veya sa tarafa yatmak snnettir.
3. Yatmadan atei sndrmek ve tedbir almak. Etraf evrili olmayan bir yerde yatmamak snnettir. 4. 5. 6. plak yatmamak snnettir. Cnp yatmamak snnettir. Abdestli yatmak snnettir.
7. Yatarken Allah zikrederek, dua okuyarak yatmak. Kalkarken de Ezbesmele ile kalkmak snnettir.
1)
MUHAMMED (AS) IN TEBL VE HATALARI DZELTMEDEK SNNETLER
Cenab- Allah n emrine gre: - Kalk uyar! (Mddessir: 2) - En yakn akraban ikaz et! (uara: 214) - Kendinizi ve ailenizi yakt insanlar ve talar olan ateten koruyun. nsanlar uyarlacaktr, ikaz edilecektir ve korunacaktr. (Tahrim: 6)
Peygamber (as) n davetinin z: Mslman ol kurtul olmutur. Bir hata, bir yanllk grnce Allah Rasl yle bir yol izlemitir: - Bana ne oluyor ki sizi byle gryorum, Bazlarnz yle yle yapar gryorum der asla krmaz, utandrmaz, mahcup etmezdi. Hatalar dzeltirken de rencide etmezdi. Falana ne oluyor ki yle diyor, yle yapyor derdi. Karsna ald bir kimseye yumuak sz syler, affedici olarak davranrd. Dzelmesi iin de dua ederdi.
Bir insann hayra ve hidayete sebep olmas iin elinden geleni yapard. Hz. Ali (ra) yle demitir: - Allah a yemin ederim ki senin vastanla bir tek kiiyi Allah n hidayete kavuturmas, dnyalk krmz develere sahip olmandan daha hayrldr. (Buhari, Nebi: 9) Bir hadislerinde de: - Hidayete davet edene kendisine tabi olanlarn sevab kadar sevap verilir. Bu onlarn sevaplarndan da bir ey eksiltmez. (Mslim, lim: 16) - Hayra sebep olana, o hayr yapann ecri kadar ecir vardr. buyurmutur. (Mslim, maret: 133)
Allah Rasl, ayp aratrmaz, ayplamaz ve hakaret etmezdi. yle buyururdu: - Kim mslman kardeinin aybn rterse, Allah da ahirette onun aybn rter. (Riyaz s-Salihn: 231) - Bir kimse, birini bir gnahtan dolay ayplarsa, kendisi o gnah ilemeden lmez. (Tirmizi, Kyamet: 53) - Bir kimseye er olarak bir kardeine hakaret etmesi yeter. buyurmulardr. (Riyaz s-Salihn: 1605)
Hatalar dzeltmede snnetler nelermi:
1. Uyar, ikaz, koruma, kollama, iyilii emretmek, ktlkten men etmek ve Allah n dinini anlatmak snnettir. 2. 3. 4. nsanlarn hatalarn yzne vurmamak, yumuak sz sylemek snnettir. nsanlarn hayrn istemek ve dua etmek snnettir. Bakalarn knamamak, ayplamamak ve hakaret etmemek snnettir.
MUHAMMED N AKINA
Gl dalnda aan gonca, Muhammed in aknadr! rpnmam mr boyunca Muhammed in aknadr! lemin nuru, nak, Rahmetin mevc mevc ak, Hasretin yrek yak, Muhammed in aknadr! nler durur blbl bile, Bu sevdalar gelmez dile, Bill in ektii ile, Muhammed in aknadr! Hangi eye etsem nazar, Gllerde naz, blbllerde zar, Ah bu hasret, bu intizr, Muhammed in aknadr! Gzel Cennet, Bezm-i saf, zzet, ikbl, kerem, vef, Feryat etmemiz her defa, Muhammed in aknadr!
nci sultanlar ve ahlar, Gneler, Zhreler, mahlar, Kuds geceler sabahlar Muhammed in aknadr! Semaya zemine bir bak, Trl iek, smbl, zambak, Bize rahmet imdd- Hak. Muhammed in aknadr!
Taylar, cenge hazr atlar, lim, hner ve sanatlar, Gnl aan hsn-i hatlar, Muhammed in aknadr! Melek, insan, hri ve cin, Hdhd, sere, ak gvercin, Kim yanarsa iin iin, Muhammed in aknadr! Gle bahemiz, ovamz, Dalda kuumuz, yuvamz, Selmmz ve duamz, Muhammed in aknadr! nci, mercan, zmrt ve sim, Gece, gndz u drt mevsim Glleri okayan nesm, Muhammed in aknadr!
Yerler, gkler, dalar, talar, Ddelerde inci yalar, ehitler bunca savalar, Muhammed in aknadr.
M. Necati BURSALI
ALTINCI BLM ALLAH RASL NN BADET HAYATINDAK SNNETLER
A. B.
ALLAH RASL NN BADET HAYATI ALLAH RASL NN TESLMYET
C. NAMAZDAK SNNETLER D. EZANDAK SNNETLER E. F. ORUTAK SNNETLER HACTAK SNNETLER
G. CUMA VE BAYRAMLARDA SNNETLER H. . J. K. KURAN OKUMADAK SNNETLER ALLAH I ZKRETMEKLE LGL SNNETLER DUA VE TEVBEDEK SNNETLER KR VE HAMD ETMEDEK SNNETLER
MEVLAM NASP ETSE
Gani mevlam nasip etse Varsam alay alay Medine de Muhammed i Grsem alay alay. Delil yapsa elime Lebbeyk retse dilime hram bezimi belime Sarsam alay alay. Aktrlar heyecan kann Esirgemez kimse can ol meydanda ko kurban Kessem alay alay. Hccac dner yana yana ierim dnd bryana ol zemzemden kana kana sem alay alay. Dervi Yunus der can ile Kul olmuum iman ile Dilim zikri Kuran ile Varsam alay alay
ALTINCI BLM BADET HAYATINDAK SNNETLER
A.
ALLAH RASL NN BADET HAYATI
Allah Rasl, ibadetten nce fkhn bilinmesini istemitir. Onun iin yle buyurur: - badetin hayrls fkh bilmektir. (Ramuz el-Ehadis: 281/8) - Fkh renmek vaciptir. (Age: 312/14) - man plaktr; ss haya, elbisesi takva ve sermayesi de fkhtr. (Age: 193/1)
Raslallah (sav) korku ile mit aras bir hayat yaam, ibadeti asla terk etmemi, Allah a olan ibadet sorumluluunda geveklik gstermemitir. Daima kul Muhammed (as) olarak yaamtr. Kendisine Allah n kulu denmesinden holanmtr.
badetler iin madd ve manev temizlie byk nem vermi; temizlik imann yarsdr demi, ayrca helal lokma temizliini de ok dikkat etmitir.
badetlerde snnet ve nafilelere de nem vermitir. badetlerini mmkn mertebe gizli yapmtr. Elimden gelse, amelimi kiramen katibinden gizlerdim demitir. Bylece irke dmekten kanmtr.
Allah Rasl nn ibadeti devaml idi. - Allah katnda amellerin en sevimlisi, az da olsa devaml olandr (Buhari, man: 31) buyurmu, Allah a olan kulluunu devaml yapmtr. Rabbime kreden kulda m olmayaym demitir. Zikrini, krn, tevbesini, duasn devaml yapmtr. badet saylan hibir davran ihmal etmemitir. O nu tanyanlar: Raslallah, namaz klanlarn arasnda en ok namaz klan, zikredenlerin arasnda en ok zikredeni idi demitir. (Ramuz el-Ehadis: 547/15)
Hz. Aie (ra): Ayaklar yarlncaya kadar namaz kld olurdu. demitir. (Age: 560/3) Allah Rasl, zikri ok ederdi. Lzumsuz ilerden saknr, namaz uzun klar, hutbeyi ksa okurdu. htiya sahiplerinin ihtiyacn giderirdi. (Age: 560/9)
Allah Rasl yapt bir ibadeti brakvermezdi. yle buyurmutur: - Falan kimse gibi olmayn; o, gece ibadetini yaparken sonra gece ibadetini brakverdi. (Riyaz s-Salihn: 154) Hz. Ali (ra) yle nakleder: - Allah Rasl bana dedi ki: Ya Ali, ey vardr sakn onlar geciktirme: 1. 2. 3. Vakti gelince namaz hemen kl. Hazr olunca cenazeyi hemen defnet. Dengi knca Bekr kadn hemen evlendir. (. Canan, Hadis Ans: 7/405)
- G yetirebileceiniz amellere bakn. nk siz usanmadka Allah usanmaz. (Buhari, man: 31) - Kul hangi amel zere lrse, o amel zere dirilir. (Riyaz s-Salihn: 116)
badet hayatndaki snnetler neymi:
1. 2. 3. 4. 5. 6.
badetlerden nce fkh ilmini renmek snnettir. badet ncesi maddi ve manevi temizlie dikkat etmek snnettir. badetlerde gsteri ve riyadan kanmak snnettir. badetlerde devamllk, bkp usanmamak snnettir. Namaz ilk vaktinde klmak snnettir. Gece namazn klmak snnettir.
B.
ALLAH RASL NN ALLAH A TESLMYET
Raslallah (sav) Allah a iman ve kulluk konusunda hibir zaman ihmal ve geveklik gstermemitir. O nun Allah a her zaman teslimiyeti tam olmutur. Abdullah bin Abbas (ra) yle anlatr: - Ben Allah Rasl ile beraberdim, bana: Sana baz eyler reteyim dedi ve devam etti: - Sen Allah n emir ve yasaklarn koru ki, Allah da seni korusun. Sen Allah n emir ve yasaklarna riayet et ki, O nun yardmn gresin. Bir ey istediinde yalnz Allah tan iste. unu bil ki sana yardm konusunda herkes bir araya gelse, Allah n senin iin takdir ettiinden bakasn veremezler. Sana zarar verme maksadyla insanlarn hepsi bir araya gelse, Allah n takdirinden bakasn yapamazlar. (Tirmizi Kyame: 5)
Kuran a ve vahye uymakta ok titizdi, yle buyurmutur: - Sizi Allah n hkmn uygulamaktan hibir knayann knamas alkoymasn. (bn-i Mace, Hudud: 3)
Peygamber (as) hrszlk yapan biri iin birilerinin aracln kabul etmemiti ve: Vallahi Muhammed in kz Fatma hrszlk yapsayd, elbette onada ayn cezay verirdim. demitir.
Allah Rasl Cenab- Allah n emir ve yasaklarna kar hibir geveklik gstermemitir. yle demitir: - Nerede olursanz olun, Allah a kulluu gzel yapn ve cennetle mjdelenin (Ramuz el-Ehadis: 276/13)
Raslallah (sav), haram ve gnahtan son derece korkar ve kaard. Bize de: Hicretin en efdal Allah n holanmad eyleri terk etmektir. (Ramuz el-Ehadis: 77/14) buyurmutur.
Peygamber (as) bize her zaman lemlerin Rabbna boyun emeyi tavsiye etmitir. Bir hadislerinde yle buyurur: - Allah a yemin ederim ki, ben sizin Allah tan en ok korkannzm ve O na en ok saygl olannzm. (Buhari, Nikah: 1)
Allah Rasl, Allah tan bakasndan da korkmamtr. Hicret srasnda maarada iken takip eden mriklerin yaklatn gren Hz. Ebu Bekir (ra) telalanp: - Geldiler Ya Raslallah! deyince ona: - Korkma, Allah bizimle beraberdir cevabn vermitir.
Peygamber (as), Allah n kazasna kaderine rza gsteren, Allah a gveni tam, sabr tam rnek bir kul olmutur.
Allah a teslimiyet konusundaki snnetler neymi:
1.
Allah a imanda ve kullukta ihmal ve geveklik gstermemek snnettir.
2. Allah n emirlerini uygulamakta titiz davranmak, Allah n emirlerini yerine getirirken bakalarnn knamasna bakmamak snnettir. 3. 4. Allah a kulluu dzgn yapmak snnettir. Allah tan korkmak, Allah n holanmadn terk etmek snnettir.
5. Her zaman sabrl olmak Allah n takdirine raz olmak ve Allah hakknda hsn- zanda bulunmak snnettir.
C. NAMAZDAK SNNETLER
Peygamber (as) namaza byk nem vermitir. Namazsz dinin hayr yoktur demitir. Hz. Ali (ra) der ki: - Allah Rasl nn son sz Namaza dikkat edin! oldu. Raslallah (sav): Beni nasl namaz klar grrseniz, yle namaz klnz., Allah temiz olmayann namazn kabul etmez. (Buhari, Vd: 2) buyurarak maddi manevi temizlik olmadan namazn kabul olmayacan bildirmitir. Bundan baka; - Allah kadnn namazn bartsz kabul etmez. (Tirmizi, Salat: 160) buyurmutur.
- Namaz ilk vaktinde klmtr. (Riyaz s-Salihn: 1291) - Namaza niyet etmeden nce defa Estafurullah demitir. - Cemaatle klnan namaz ayr klnan namazdan yirmi yedi derece stndr. (Buhari, Ezan: 30) - Abdest skmasnda namaz klnmaz. (Mslim, Mesacid: 67) - Abdestteki pheyi yakn bilginizle giderin, namaz iin ise zannnza gre hareket edin. (Ramuz el-Ehadis: 22/2) - Saflarnz dzgn tutunuz. Saflarn dzgn tutulmas, namazn tamamndandr. (Riyaz s-Salihn: 1091) - Namazda omuzlarnz birletirin, saflar sktrn (Age: 1092) buyurarak tesettrsz, skk ve pheli abdestle namaz klnamayacan, namaz ilk vaktinde ve cemaatle klmann sevapl olduunu haber vermitir.
Peygamber (as), namaza kalkarken aile fertlerini de namaza kaldrmtr. Hz. Fatma (ra): Sabahleyin babam beni namaza kalkmam iin drter, namaza kalkmam sylerdi demitir. Allah Rasl bizim de ayn eyi yapmamz istemitir.
Namazda ayakta durma gc olan mutlaka ayakta klacaktr. Peygamber (as) yle buyurur:
- Namaz ayakta kl. Eer gcn yetmezse oturarak kl. (Tirmizi, Salat: 157) mama uyan kimse, Fatiha y okumad iin besmele ekmez ve okumaz. Birde namazda iten okuma olmaz. Peygamber (as): Beni nasl namaz klar grrseniz, yle namaz klnz demitir. (Buhari, Ezan: 18)
Raslallah rkyu yle yapmtr: - Rkya vardklarnda belini yle dz tutard ki zerine su konsa durabilirdi. (Ramuz el-Ehadis: 534/13) - Rkda defa Sbhane rabbiyel azim derdi. (Age: 535/1) - Rkda parmaklarn aard. (Age: 535/2) - Rkda diz kapan tutmak sizin snnet klnmtr. yle ise rkda diz kapaklarn kavrayn. (Tirmizi, Salat: 192) Sahabe Raslallah n rk halini yle anlatyor: - Ellerini dizleri zerine koyar, srtn dz tutar, ban kaldrmaz, aaya da emezdi. - Sizden biri rk ve secdeden kalkarken belini tam olarak dorultmadka, namaz yeterli olmaz. (Tirmizi, Salat: 196) buyurmutur.
Raslallah secde iin de unlar sylemitir: - Kulun Allah a en yakn olduu an, secde andr. (Ramuz el-Ehadis: 79/3) Sahabe yle der: - Allah Rasl iki elinin arasna secde ederdi. - Secdeye vardnda defa: Sbhane rabbiyel l derdi. (Age: 535/1) - Secde de parmaklarn kapatrd. (Age: 535/2) - Secdeyi ar yapard, yedi kemik zerine secde etmekle emrolundum derdi. (Mslim, Salat: 226) - Secde tadile riayet edin. Kimse kollarn kpeklerin yay gibi yaymasn. Ezan: 141) (Buhari,
- Secde ettii zaman koltuk alt grnecek ekilde koltuklarn ak tutard. (Ramuz elEhadis: 535/9) - Secde de alnn ak bulundururdu. (Age: 535/10) - Biriniz secde edince deve gibi yere kmesin. Yani ellerini dizlerinden nce yere koymasn. (Tirmizi, Salat: 200) - Hasta kimse secde etmeye gc yetmezse, ba ile im eder. (Muvatta: 168) - Sanz ve elbisenizi secde srasnda toplamayn. (Mslim, Salat: 227)
- Tahyyatta ehadet parman kaldrmada on sevap vardr. (Ramuz el-Ehadis: 326/3) - Bir kimse namazdan phe ederse, selamdan sonra sehiv secdesi yapsn. (Age: 425/4) Abdullah bin Mesud (ra) yle der: - Peygamber (sav) bize namaz kldrd. Fazla kldrd. Selam verince iki secde yapt. - Ey Allah n Rasl, yeni bir ey mi var? denilince: - Bende bir insanm, bende unuturum. Unuttuumda bana hatrlatn. Sizden biri namazndan phe ederse, doruyu aratrp namazn ona gre tamamlasn, sonra da iki secde daha yapsn buyurdu. (Buhari, Salat: 31) Sahabe der ki: - Bir ey kendini zerse Allah n elisi namaza dururdu. (Ramuz el-Ehadis: 529/18) - Namazda acele etmezdi. Abdesti diri gibi aln, namaz l gibi kln derdi. nemsenmeyen namazn kyamet gnnde eski bir bohaya sarlp, klann yzne arplacan ve Al, bu senin namazlarn denileceini sylerdi. - Akam namazlarn bir an nce klar, hibir ey O nu megul etmezdi. (Age: 547/17) - Halka namaz kldrdnda hafif kldrr, kendi kendine namaz klarken ar klard. (Age: 522/3) - Allah a gnlden bal ve saygl olarak namaza durun derdi. (Bakara: 238) Enes (ra) yle demitir: Raslallah (sa) bize nasl namaz kldrrken grdysem size de ylece namaz kldrmaktan vazgemeyeceim. Raslallah (as) ban rkdan kaldrdnda O nu gren kimsenin, secde etmeyi unuttu diyecei kadar ayakta kalrd. Ban secdeden
kaldrnca iki secde arasnda yine Zat- Risalet-penahillerini gren, ikinci secdeyi unuttu, diyecek kadar otururdu. Raslallah (sa) mescidde sohbet halinde iken biri gelir ve namazn klar, Fahr-i Kaint a selam verir. Neb (sa) selamn aldktan sonra yle buyurur: - Dn namazn kl, nk sen namaz klmadn. Bunun zerine kii gider namazn klar. Selam verip Neb (as) da selamn aldktan sonra yine: - Dn namazn kl, nk sen namaz klmadn buyurunca ayn ahs tekrar gider namazn klar. nc defa ayn sze mruz kalnca Efendimiz e (sa): - Ya Raslallah! Bundan daha iyisini yapamyorum. Bana dorusunu ret, der. Bunun zerine Neb (sa) ona namaz yle tarif eder: - nce ayaa kalk, iftitah tekbirinden sonra Kuran dan sreler oku. Sonra rka git. Rkda itminan ve istikrar buluncaya kadar Sonra kalk ve dorul. Ayakta itminan ve itidal buluncaya kadar Sonra secdeye git. Secde de mutmain oluncaya dek Sonra dier rektlarn da ylece tamamla (Tirmizi, Salat: 110)
- Namaz iin kamet getirilince sakin ve arbal bir ekilde namaza gelin, hzl gelmeyin. Yetiebildiiniz kadarn klarsnz, yetiemediinizi sonra tamamlarsnz. (Buhari, Ezan: 21) (Tamamlarken, klnmayan rekt aynen klnr.) - Saflarnz dzeltiniz ya da Allah yzlerinizi baka tarafa evirir. (Buhari, Ezan: 71) - Namaz klarken gzlerinizi yummaynz. (Ramuz el-Ehadis: 57/5) - Namazda esnemekten holanmazd. (Age: 560/15) - Camide iddetli aksrmaktan holanmazd. (Age: 561/8) - Namazda kendisinin arkasnda nce erkekler, sonra erkek ocuklar, sonra da kadnlar saf tutard. (Age: 562/5) - mamdan nce ba rkdan veya secdeden kaldran, Allah n ban merkep bana evirmesinden korkmaz m? (Riyaz s-Salihn: 1783) - Abdest sknts varken klnan namaz tam bir namaz olmaz. (Age: 1785) - Kabre kar namaz klmayn. (Age: 1789) - Namaz klann nnden geen, ne kadar gnaha girdiini bilseydi; onun nnden gemektense, uzun sre beklerdi. (Age: 1790)
- Namazda bir hareket yaplaca zaman bir defa yap defa olursa namaz bozulur.)
(Sahih-i Buhari ter: 626) (
Enes bin Malik yle nakleder: Namazda gzlerini havaya kaldran ya yaptna son verir ya da gzleri kr olur. (Age: 431) Hz. Aie (ra) yle der: - Namazda saa sola bakmay sordum bana: - Bu eytann kulun namazndan alp rpmasdr buyurdu. (Age: 432)
Hz. Sevban (ra) yle diyor: - Allah Rasl namazdan knca defa Estafurullah dedikten sonra: Allahmme entesselam vemin kesselm tebarekte yazel celal-i vel ikrm derdi. Bir hadislerinde de: - Sizden biri namazdan sonra 33 defa Sbhanallah, 33 defa Elhamdlillah, 33 defa Allah ekber desin. Ardndan da Lilhe illallah vahdehl erikeleh-lehl mlk velehl hamd vehve al klli eyin kadir der,tamamlarsa gnahlar deniz kp kadar da olsa af ve mafiret olunur. buyurmutur. (Riyaz s-Salihn: 1448)
- Akam namaznn ve sabah namaznn farzndan sonra yedi defa Allahmme ecirn minennar demi ve bizim de dememizi istemitir.
Kaza ve seferi namazlar konusunda da yle buyurmutur: - le namaznn ilk snnetini klamazlarsa, onu le namaznn son snnetini kldktan sonra klarlard. (Ramuz el-Ehadis: 537/15) - Bir kimse namaz klmay unutursa, onu hatrlad zaman klsn. O namaz iin bundan baka kefaret yoktur. (Mslim, Mesacid: 314) Enes bin Malik (ra) yle der: - Allah Rasl ile Mekke ye yola ktk, dnnceye kadar bize akam namazndan baka farzlar hep ikier rekat olarak kldrd. (Enes (ra) Mekke de on gn kaldklarn ilve eder.) (Ebu Davut, Sefer: 10)
Allah Rasl namazn terkini asla ho grmemitir. Ancak ihmalden veya gafletten dolay vaktinde klnamam namazlarnda kaza edilmesini istemitir. yle buyurur: - Namaz dinin direidir. Kfrle iman arasnda da bir perdedir. Namaz terk etmek bu perdeyi kaldrmaktr. (Riyaz s-Salihn: 1082) - Namaz terk eden, kfirlere benzemitir. (Age: 1083) - Para para edilsen de, atelerde yaklsan da sakn Allah a ortak koma, namaz asla terk etme. Namaz bile bile terk eden, Allah n korumasndan km olur. (bn-i Mace, Fiten: 23)
Allah Rasl (sav) be vakit namazn snnetlerini devaml klm hatta nafileleri bile terk etmemitir. Nafilelerin nemini yle belirtmitir: - Biriniz farzlardan eksik yaparsa, Allah onu nafile namazlarla tamamlar. Ehadis: 491/9) (Ramuz el-
- Kyamet gn kulun hesaba ekildii ilk amel namaz olacaktr. Eer namazlar tamsa mesele yok. Namaz tam deilse, kaybedenlerden olur. ayet farzlarda bir eksiklik varsa, Allah: - Kulumun nafile namazlar var m bakn der. Eksik nafilelerle tamamlanr. Dier amellerinden de byle hesaba ekilir. (Tirmizi, Salat: 188)
- Bir kimse Gne ykseldiinde (kuluk) gzelce abdest alp iki rekat namaz klarsa, gnahlar mafiret olunur. Anadan domu gibi olur. (Ramuz el-Ehadis: 436/8) - Kuluk namazndan iki rekat, Allah yolunda kabul olmu nafile hac ve mreye bedeldir. (Age: 291/10) - Akamdan sonra namaz klan evvabinden saylr. Kim evvabin namaz klarsa, deniz kp kadar da olsa gnahlar af olunur. (H. Dndren, slm ilm: 346) - Sizden biri camiye girerse iki rekat namaz klmadan oturmasn. 1148) (Riyaz s-Salihn:
- Kim teravih namazn sevabna inanarak ve sevabn Allah tan bekleyerek klarsa gemi kk gnahlar af olunur. (Buhari, Teravih: 1) Bir kutsi hadiste yle buyrulur: - Yeryz halkna azap etmeyi murat ettiimde; camileri tamir eden, tanzim ve tenvir edenleri, birde rzam iin birbirini sevenleri ve seher vaktinde istifar edenleri grnce onlara azap etmekten vazgeerim. (lhi Hadisler: Sh: 30)
Allah Rasl, gece namazn ok severdi. yle buyurmutur: - Ey insanlar! Selamlanz, yemek yediriniz, insanlar uyurken gece namaz klnz ve selametle cennete giriniz. (Riyaz- s-Salihn: 1171) - Geceleyin kalkp namaz klan, hanmn da kaldran, kalkmazsa yzne su serpip kaldran kimseye Allah rahmet etsin. Gece kalkp namaz klan kocasn da kaldran kadna Allah rahmet etsin. (Ebu Davut, Tatavvu: 18) buyurmutur. Namazdaki snnetler nelermi:
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
Namazdan nce helal gda ve maddi temizlie dikkat etmek snnettir. Namaz vaktinde klmak snnettir. Niyetlenmeden defa Estafurullah demek snnettir. Skk abdestle namaz klmamak snnettir. Saflar dzgn tutmak ve omuzlar birletirmek snnettir. Erkeklerin ezan okumas, farzdan nce kamet getirmesi snnettir. Tekbir iin ellerin kaldrlmas snnettir. Eller balannca sa elin stte olmas snnettir. Tekbirden sonra Sbhaneke yi okumak snnettir.
10. Birinci rekatta Fatiha dan nce Ez-besmele ekmek dier rekatlarda besmele ekmek (imama uyan, okumad iin besmele ekmez) snnettir. 11. Fatiha dan sonra Amin demek snnettir. 12. Rkdan, secdeden kalkarken tam dorulmak snnettir. 13. Rkdan kalkarken Semi Allah limen hamideh Rabbenalekel hamd demek snnettir. 14. Allah Ekber diyerek yatp kalkmak snnettir. 15. Secde de kollar yere koymamak, ayaklar kaldrmamak, yedi kemik zerine secde etmek snnettir. 16. Ayakta erkeklerin topuk aras drt parmak kadar olmas snnettir. 17. Rkda ellerin dizleri kavramas ve parmaklarn aralkl olmas snnettir.
18. Rkda Sbhne Rabbiyel azm secde de Sbhne Rabbiyel l demek snnettir. 19. Erkeklerin oturunca sol ayan yatrp, sa ayan dikmesi. Kadnlarn ayaklarn sa tarafa yatrmas snnettir. 20. Namazda acele dilmemesi, oraya buraya baklmamas, bir hareket yaplacaksa tek yaplmas, gzlerin yumulmamas snnettir. 21. Secdeye varrken nce dizleri, sonra elleri ve sonra da yz koymak snnettir. 22. Oturunca ellerin ayaklarn zerine konmas snnettir. 23. Ettehiyyat y okurken L ilahe deyince sa elin ahadet parman kaldrmak illallah derken indirmek snnettir. 24. Nafilelerde ikindi namaznn ve yats namaznn birinci oturuunda Ettehiyyat den sonra Sallibarik okumak, kalknca da Sbhaneke okumak snnettir. 25. selamdan nce Rabbena y okumak, nce saa sonra sola selam vermek snnettir. 26. Bakalarnn gelip geecei yere namaza durmamak, deilse stre koymak snnettir. 27. Sabah ve akam namaznn farzndan sonra yedi defa Allahmme ecirna minennar demek snnettir. 28. Namazlardan sonra tesbih duas yapmak snnettir. 29. Sabah ve akam namazndan sonra Levenzelna y yats namazndan sonra da Emenerrasul y okumak snnettir.
D. EZANDAK SNNETLER
Vaktin geldiini bildirmek ve namaza davet iin be vakit namazdan nce ezan okunur. Peygamber (as) yle buyurur: - Namaz vakti gelince iinizden biri ezan okusun. (Buhari, Ezan: 18) - Ezan iittiiniz zaman mezzinin sylediklerini aynen syleyiniz. (Buhari, Ezan: 17) - Ezan mezzinle beraber tekrar edip, ezan duasn yapana efaatim helal olur. (Buhari, Ezan: 8) Ezan duas: Allahmme Rabbe hzihid-davetittemmeti. Vessaltil gimeti Muhammeden elvesilete vel fazilete vedderaceterrafiate vebash makamem mahmuden ellezi veadteh inneke L tuhlifl mad.
Ezandaki snnetler nelermi:
1. 2. 3. 4. 5.
Be vakit ezan okumak snnettir. Ezan sesi gzel olann okumas snnettir. Ezan duyann sayg ile dinlemesi ve okuyanla beraber tekrar etmesi snnettir. Ezan duasn yapmas snnettir. Ezann davetine uymas snnettir.
6. Yeni doan ocuun sa kulana ezan, sol kulana kamet getirilerek adnn konmas snnettir. 7. 8. Ezan peygamber (as) a vahyolunduu gibi okumak snnettir. Ezan okunurken meguliyetin braklmas snnettir.
E.
ORUTAK SNNETLER
Oru, nemli bir ibadettir. slm n be temel artndandr. Onun iin orucu Allah Rasl nn nasl tuttuu ve nasl tutun dedii ok nemlidir. Bir gn biri geliyor: - Ya Raslallah! Bana yle bir amel tavsiye et ki, Allah beni onunla mkafatlandrsn. diyor. Bunun zerine Allah Rasl u cevab veriyor: - Sana orucu tavsiye ederim, zira onun misli yoktur. (Nesi, Syam: 43) Bir hadislerinde de yle buyurur: - Bir kimse Ramazann faziletine inanarak ve mkafatn umarak oru tutarsa, gemi gnahlar balanr. (Riyaz s-Salihn: 1224)
Allah Rasl: Ramazandan bir veya iki gn evvel oru tutmaynz buyurmutur. (Age: 1230) - Ramazan orucundan sonra en faziletli oru Muharrem aynda tutulan orutur. 1251) - Alt gn evval orucu tutan bir seneyi orulu geirmi gibi olur. (Age: 1259) Allah Rasl, Muharrem aynn onunda ve yalnz Cuma gn oru tutmazd. gn Kurban bayramnda, bir gnde Ramazan bayramnda oru tutmazd. - Pazartesi ve Perembe gnleri amellerin Allah a arz olunduu gndr. Bende amellerimin orulu olduum halde arz olunmasn severim. (Age: 1261) - Her ayda gn (bata, ortada ve sonda) oru tutmak, btn hayatn orulu geirmek gibidir. (Age: 1265) (Age:
Raslallah, sahura kalkmaya da nem verirdi. - Sahur yemei yiyin. nk sahurda bereket vardr. (Age: 1234) - Bizim orucumuzla ehl-i kitabn orucu arasnda ki fark, sahura kalkmaktr. 1237) buyurmutur. (Age:
O nun iin iftarlarda nemliydi. bn-i Abbas (ra) yle der: - Raslallah (sav) iftar zaman yle dua ederdi: Allahmme leke sumt ve al rzkka eftart fetekabbel minni inneke entes-semiul alim (Ramuz el-Ehadis: 526/12) - Sizden biri iftar ederken hurma ile eer hurma yoksa su ile iftar etsin. Salihn: 1243) (Riyaz s-
- Bir yudum su ile de olsa orucunu bozmadan akam namazn klmazlard. (Ramuz elEhadis: 546/15) - Orularn evvela iecek eylerle bozarlard. Onu da bir nefeste imeyip nefeste ierlerdi. (Age: 550/2)
Allah Rasl (sav) orucu a ve susuz kalmak olarak grmez, btn organlarla tutulmasn sylerlerdi: - Orulu yalan ve yalanclkla i yapmay terk etmezse, yemeyi imeyi brakmasnda hayr yoktur. buyururlard. (Riyaz s-Salihn: 1246) - Orulu iken irkin sz sylemeyin. Kimse ile ekimeyin. ayet birisi size kt syler ve satarsa ben oruluyum desin. (Riyaz s-Salihn: 501) buyurmulardr.
Orutaki snnetler nelermi:
1. 2. 3. 4. 5. 6.
Ramazandan bir veya iki gn nceden oru tutmamak snnettir. Muharrem aynn dokuz, on ve onbirinci gn oru tutmak snnettir. Ramazandan sonra evval aynda alt gn oru tutmak snnettir. Pazartesi ve Perembe gnleri oru tutmak snnettir. Her ayn banda ortasnda ve sonunda gn oru tutmak snnettir. Sahura kalkmak mutlaka bir eyler yemek snnettir.
7. 8. 9.
ftar duasn yapmak snnettir. Hurma, su veya tuzla iftar etmek snnettir. Orucu bozduktan sonra akam namazn klmak snnettir.
10. Orucu her organla tutmak ve sabrl olmak snnettir.
F.
HACTAK SNNETLER
Hac, slm n be temel artndan biridir. Akll ve imkan olan her mslmana farzdr. Peygamber (as) yle buyurur: - Bir kimse hac eder ve hac esnasnda fena sz sylemez, byk gnahlardan kanr, kk gnahlar ilemekte srar etmezse, o kimse gnahlarndan arnarak annesinden doduu gibi hacdan dner. (Riyaz s-Salihn: 1279) - Kusursuz hac stn amellerdendir. (Age: 521)
Hacdaki snnetler nelerdir:
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Hacc geciktirmemek, ilk frsatta gitmek snnettir. hram iin gusletmek ve abdest almak snnettir. ki rekat namaz klmak snnettir. Erkeklerin ihram giymesi snnettir. Telbiye getirmek snnettir. Kudm tavaf yapmak snnettir. Kbe yi grnce dua etmek snnettir.
8. 9.
Say yaparken erkeklerin remel yapmas snnettir. Arafat ta gece kalmak snnettir.
10. Arafat ta dua etmek snnettir. 11. Mzdelife ye gelmek snnettir. 12. Mina ya gitmek, eytan talamak snnettir. 13. Veda tavaf yapp iki rekat namazdan sonra zemzem imek snnettir. 14. Medine de peygamber (as) ziyaret etmek orada krk vakit namaz klmak snnettir.
G.
CUMA VE BAYRAMLARDA SNNETLER
Gnlerin en hayrls Cuma dr. Cuma gn iyi deerlendirilirse gnahlarn affna sebep olacaktr. Allah Rasl der ki: - Cuma gn yle bir saat vardr ki, Cuma klan kimse o saatte dua ederse, duas red olmaz. (Riyaz s-Salihn: 1160) Cuma y terk eden iin de: - Kim cumay meru mazereti olmadan kere terk ederse, Allah onun kalbini mhrler. (Riyaz s-Salihn:1154)
- Allah Rasl Cuma nn farzndan nce drt rekat snnet klard. (Ramuz el-Ehadis: 554/11) - Farzdan sonra da drt rekat snnet klard. (Riyaz s-Salihn: 1130) - Sizden biri Cuma namazn kldktan sonra drt rekat daha namaz klsn. Cuma: 67) (Mslim,
- Cuma ya gelmeden boy abdesti aln. (Riyaz s-Salihn: 1155)
- En faziletli gn Cuma dr. O gn bana ok salat selam getirin, bana ular. (Age: 1162) - Cuma dan nce Allah Rasl trnaklarn keser byklarn ksaltrd. Ehadis: 559/20) - Cuma ya erken gitmek, mmetimin fakirlerinin haccdr. (Age: 196/12) - Cuma namazna hazr olun. mama yakn bulunun. Zira insan Cuma dan geri kalmakla, cennet ehli olduu halde cennetten geri kalm olur. (Age: 19/8) (Ramuz el-
Cuma gn yaplacak snnetler nelermi:
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Cuma nn farzndan nce ve sonra drder rekat snnet klmak snnettir. Cuma dan nce boy abdesti almak, trnaklar kesmek ve tra olmak snnettir. Cuma gn peygamber (as) a ok salavat getirmek snnettir. Cuma ya erken gitmek, nlerde namaz klmak snnettir. Cuma gn gzel giyinmek ve koku srmek snnettir. Cuma gn soan, sarmsak gibi kokan eyler yememek snnettir. Cami adabna uymak peygamber (as) n snnetlerindendir.
Ramazan ve Kurban bayram gnleri de mbarek gnlerdir. - Ramazan bayramnda namazdan nce ftr sadakas verirlerdi. 549/14) (Ramuz el-Ehadis:
- Ramazan bayramnda yemek yer camiye yle giderdi. Kurban bayramnda ise kurban etinden yerdi. (Age: 546/1) - Kurban bayramnda arefe gn sabahtan drdnc bayramn ikindi vaktine kadar yirmi vakit terih tekbirlerini getirirdi.
- Hibir kul, kurban gn Allah yannda kan aktmaktan daha sevimli bir i yapamaz. Zira kesilen hayvan kyamet gn boynuzlaryla, kllaryla, trnaklaryla gelecektir. (Tirmizi, Edh: 1) - Allah Rasl, bayram namazna baka yoldan gider, baka yoldan gelirdi. (Ramuz elEhadis: 539/8) Maddi imkan olupta kurban kesmeyen camimize uramasn. 17/939) (. Canan, Hadis Ans:
- Kurban terkine ruhsat olmayan snnettir. (Age: 4/522) buyurmulardr.
Bayram gnleri snnetler nelermi:
1.
Ftr sadakasn namazdan nce vermek snnettir.
2. Ramazan bayram camiye bir eyler yiyerek gitmek, Kurban bayramnda ise kurban etinden yemek snnettir. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Kurban gnleri terik tekbirlerini getirmek snnettir. Ayr yollardan camiye gidip dnmek snnettir. Sabah boy abdesti almak snnettir. Gzel giyinmek, koku srmek snnettir. Zikrederk, tekbir getirerek camiye gitmek snnettir. Kabir ziyaretinde bulunmak snnettir. Komularla ev halk ile,tandk tanmadk herkesle bayramlamak snnettir.
10. htiya sahiplerini, bilhassa ocuklar sevindirmek ve 11. Yallar ziyaret edip gnln almak snnettir.
H. KURAN OKUMADAK SNNETLER
Peygamber (as) Kuran okumay, Kuran okuyan dinlemeyi ve Kuran a uymay ok severdi. yle buyurur: - En hayrlnz Kuran renen ve retenlerdir. (Buhari Fezil-i Kuran: 21) - Kuran okuyunuz. nk Kuran, kyamet gnnde kendini okuyanlara efaati olacaktr. (Mslim, Misafirin: 252) - Kalbinde Kuran dan bir eyler olmayan kimse harap bir ev gibidir. Salihn: 1004) (Riyaz s-
- Evlerinizde Kuran ok okuyun. Kuran okunmayan evde hayr az, er ok olur. O ev, iindekileri skar. (Ramuz el-Ehadis: 80/10) - Evlerinizi Kuran okuyarak nurlandrn. Bir evde Kuran okunduunda melekler hazr olur, eytanlar ekilir. Ev halkna genilik hasl olur; hayr oalr, er azalr. Bir evde Kuran okunmazsa, orada eytanlar hazr olur, melekler bulunmaz. Ev halkna darlk gelir. (Ramuz el-Ehadis: 196/2) - Kuran okuyan, hata ederse melekler onu dzeltir. (Ramuz el-Ehadis: 57/13) - Kuran kekeleyerek zorlukla okuyana iki sevap vardr. (Buhari, Tevhid: 52) - Gzel Kuran okuyan meleklerle beraberdir. Kuran zorlukla okuyana iki kat ecir vardr. (Riyaz s-Salihn: 998) - Kim Kuran nne alrsa Kuran onu cennete gtrr. Kim de arkasna alrsa, onu da cehenneme gtrr. (Ramuz el-Ehadis: 227/9) - Kim Kuran dan bir sre zerine yemin ederse, ona her ayet iin bir kefaret lazm gelir. ster doru ister yalan sylesin. (Age: 417/10) - Herhangi bir topluluk bir evde toplanr da Kuran okursa, kalpleri huzur bulur, rahatlar. Allah n rahmeti onlar zerine olur, melekler onlar kuatr. Allah ta onlar yanndakiler arasnda zikreder. (Riyaz s-Salihn: 1027) - Kuran okuyan, onu terk eder veya okumay unutursa, kyamet gn czaml olarak Allah n huzuruna kar. (Ebu Davut, Vitrin: 21)
Raslallah n Kuran okuyuunu Sahabi yle nakleder: - Kuran ar ar tane tane okurdu. (Mzzemmil: 4)
- Kuran n tamamn gnden az zaman iinde okumazlard. 547/8)
(Ramuz el-Ehadis:
- Kuran okurken med yapar (uzatr) ama teanni (titreme) yapmazlard. (Age: 543/19) - Kuran okuyun alayn, alayamazsanz alar gibi yapn. (Age: 78/16) derdi. Abdullah bin Mesud yle der: - Allah Rasl (sav) bana Kuran oku dedi. - Ey Allah n Rasl Kuran sana indirildi, ben nasl okurum dedim. Bana: - Kuran bakasndan dinlemekten holanrm dedi. Nis sresinden okudum 41. ayete gelince: - imdilik yeter dedi, gzlerinden yalar akyordu. (Buhari, Tefsir: 9)
Kuran okumada snnetler nelermi:
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Kuran okumak, okunan Kuran sayg ile dinlemek snnettir. Kuran okumasn renmek ve retmek snnettir. Kuran la ve Kuran zerine yemin etmemek snnettir. Kuran ar ar tane tane okumak snnettir. Kuran okurken teanni yapmamak snnettir. Kuran hznl okumak ve alamak snnettir. Ylda en az iki defa hatmetmet snnettir. Kuran gnden az zamanda okumamak snnettir.
ALLAH I ZKRETMEKLE LGL SNNETLER
Raslallah (sav) devaml dili ile kalbi ile hem de beden ile Cenab- Allah anmay ok severdi ve derdi ki: - Allah zikredenle zikretmeyen diri ile l gibidir. (Buhari, Deavat: 67) - Size amellerin en hayrlsn haber vereyim mi? En hayrl amel, Allah zikretmektir. (Age: 6) - Zikir sadakadan da, orutan da hayrldr. (Ramuz el-Ehadis: 208/13) - Bir kutsi hadiste: Kulum beni and ve dudaklar benim iin kprdad an, Ben kulumla beraberim. (. Canan, Hadis Ans: 17/505) - Kulun Allah n azabndan kendini kurtarma da zikirden messir bir amel yoktur. (Age: 6/1947) - Zikrin en faziletlisi Lilhe illallah demektir. (bn-i Mace, Edep: 55) - Gnde yz defa Sbhanellah diyene bin iyilik yazlr, bin gnah balanr. (Mslim, Zikir: 37) - Allah n zikri ifadr. (Ramuz el-Ehadis: 122/7) - znts, kederi bol olan L havle vel kuvvete ill billahil aliyyil azm desin. (Mslim, Zikir: 13) - Bir kimse bir yerde oturur da Allah zikretmeden kalkarsa, Allah a kar eksik i yapm olur. (Riyaz s-Salihn: 822) - Bir topluluk oturup Allah zikrederse, melekler onlarn etrafn sarar. Onlara Allah n rahmeti iner. Allah onlar meleklerin yannda anar. (. Canan, Hadis Ans: 1943) - Ya Hafsa, ok szden sakn. Zira, zikrullahsz ok sz kalbi ldrr ve Allah ok zikreden sz de kalbi ihya eder. (Ramuz el-Ehadis: 496/11) Hz. Aie (ra): Abdestli ikende abdestsiz ikende peygamber (as) Allah zikrederdi. (Riyaz s-Salihn: 3/41) - Kul yataa abdestli olarak yatp, uyuyana kadar Allah zikrederse, o gece Allah ona istediini verir. (Byk Hadis Klliyat: 5/233)
Zikir barp ararak hoplayp zplayarak olmaz. Hafif sesle iinden Rabbini zikret. (Araf: 205)
- En hayrl zikir hafi (gizli) olan zikirdir. (Age: 5/234) - Ashabm! Mnafklk konusunda Allah a snn deyince Ashab: - O nedir ya Raslallah? der. Allah Rasl: - Kalpte huu olmamasna ramen bedende huu grnmesidir. buyurur. Zhd Ver-Rehaik: 42) - Kim insanlara amelini iittirirse Allah onu hakir klar. (Age: 42) Yksek sesle zikredenleri Allah Rasl: Siz sizden uzak birini mi veya bir sara m duyuracaksnz! diyerek susturmutur. (Kitabz-
Zikirdeki snnetler neymi:
1.
Cenab- Allah srekli zikretmek snnettir.
2. znt sknt annda L havle vel kuvvete ill billahil aliyyil azm demek snnettir. 3. Bir yerden kalkmadan Allah n adn zikretmek ve salavat getirmek snnettir.
4. Yataa yatarken Allah zikretmek, dua etmek ve Fatiha, Ayet el-Krsi, hlas, Felk, Ns srelerini okumak snnettir. 5. 6. 7. 8. Allah n zikredilmedii bo szlerden kanmak snnettir. Allah gizlice zikretmek snnettir. Gstermelik hareket ve davranlardan kanmak snnettir. Zikrederken barp, armamak snnettir.
J.
DUA VE TEVBEDEK SNNETLER
Peygamber (as) her zaman Allah a yalvarm, Allah n gazabndan rahmetine snmtr. - Hamd etmeden salavat getirmeden ve istifar etmeden dua edene peygamber (as) yle demitir: - Acele ettin. Allah a hamd et. Salavat getir, istifardan sonra istediini iste. Canan, Hadis Ans: 5/1772) - Dua ibadettir. (Riyaz s-Salihn: 1494) - Dua bely karlar. (Ramuz-elEhadis: 207/16) - Duann dua edene faydas vardr: Dua edenin ya gnah affolunur. Ya hayr artar Veya sevap kazanr. (Age: 104/8) - Sizden biri duada acele etmedii mddete duas kabul olur. (Riyaz s-Salihn: 1528) - Sizden biri dua ettim kabul olmad demedii mddete duas kabul olur. Buhari Ter.Sar: 2075) (Sahih-i (.
- Sahabe bir seferde yksek sesle tekbir getirip dua ediyordu. Peygamber (as) onlara: - Kendinizi yormayn. Siz sara veya uzakta olana dua etmiyorsunuz buyurdu. (Riyaz s-Salihn: 983)
Allah Rasl (sav) n dualarndan rnekler: - Allah Rasl (sav) be eyden Allah a snrd: Korkaklktan, Cimrilikten, Kt yaaytan, Kalbin fitnesinden,
Kabir azabndan. (Ramuz-elEhadis: 551/1)
- En ok okuduu dua, Rabbena atina duas idi. (Age: 543/1) - Devaml Felk, Ns srelerini okurdu. (Age: 551/2) Hz. Aie (ra) yle der: - Herhangi bir rahatszlk hissettiinde Felk ve Ns srelerini okur flerdi. 525/11) (Age:
- Bir kimseye znt hastalk ve iddet isabet ederse: Allah Rabbi L erikeleh derse ondan kurtulur. (Age: 404/5) - Atee sebep olacak fitneden, cehennem azabndan zenginliin ve fakirin errinden Allah m sana snrm. (Riyaz s-Salihn: 1510) - Allah m alktan, fena arkadatan ve hainlikten sana snrm. (Age: 1514) - Allah m, aklmn zevalinden ve kt arkadatan sana snrm. (Age: 1513) - Allah m kt huylardan, kt ilerden, nefsimin arzu ve isteklerinden sana snrm. (Age: 1511) - Allah m kulamn, gzmn, dilimin, kalbimin, tenasl organmn errinden sana snrm. (Age: 1512) - Allah m faydasz ilimden, kabul olmayan amelden, kabul olmayan duadan sana snrm. - Allah m bildiim ve bilmediim hayrlarn hepsini senden isterim. Bildiim ve bilmediim ktlklerin hepsinden sana snrm. - Allah m ilerimin sonunu iyi yap. Dnya zilletinden ve kabir azabndan koru diye dua ederlerdi.
Duadaki snnetler nelermi:
1. Duaya Ez-besmele ile balamak, Allah a hamd etmek ve salavat getirdikten sonra balamak snnettir. 2. 3. 4. Duann kabul edileceine inanmak snnettir. Duada acele etmemek snnettir. Haram lokmay terk etmek snnettir.
5. 6. 7. 8. 9.
Peygamber (as) gibi dua etmek snnettir. Zaman, mekan gzetmek, vesile klmak snnettir. Abdestli olmak snnettir. Barp armamak snnettir. Dine uygun olmayan eyi istememek snnettir.
10. Duada srar etmek snnettir. 11. Bakalarnn ktln istememek snnettir. 12. Elleri kaldrarak dua etmek ve sonra yze srmek snnettir. 13. Duay dil alkanl olarak deil, gnlden yapmak snnettir. 14. Duay kere tekrar etmek snnettir. 15. Dil ile yaplan duay fiili dua ile desteklemek snnettir. 16. Duay geni kapsaml tutmak snnettir.
slm da ve peygamber (as) n snnetinde gnahlara tevbe etmenin de byk nemi vardr. nsan gnahlardan tevbe ederek Allah a hicret etmezse, zaman zaman ilhi ikaz ve uyarlara muhatap olur. nk insann bana gelenler iledii gnahlar yzndendir. Peygamber (as) yle buyurur: - Pimanlk tevbedir. (Ramuz-elEhadis: 238/1) - Tevbe gnah terktir. (Age: 198/15) - Allah a tevbe edin, O ndan af dileyin. Ben gnde yz kere tevbe ediyorum. (Mslim Zikir: 12) - Hata edenlerin en hayrls, gnahlarna tevbe edendir. (Byk Hadis Kl: 5/332) - Eer siz gnah ilemeseydiniz, Allah sizi helak eder ve yerinize gnah ileyecek, sonra da tevbe edecek kimseler yaratrd. (. Canan Hadis Ans: 11/285) - Glerek gnah ileyen alayarak cehenneme girer. (Ramuz-elEhadis: 400/4) - Gnah terk etmeden tevbe eden Allah la alay ediyor demektir. (Age: 197/2)
- Mrik olarak lenle, bir mslman haksz yere ldren hari Allah btn gnahlar balar. (. Canan, Hadis Kl: 11/294) Biri peygamber (as) a sorar: - Cehennemden ne ile korunaym? - Gzya ile zira Allah korkusundan alayan gz cehennem atei yakmaz buyurur. (Ramuz-elEhadis: 243/16) - Gnahlarndan dolay tevbe eden, gnahsz gibidir. (Age: 196/12) - Tevbe gnahlar ykar, iyilikler ktlkleri giderir. (Age: 96/10) Bir hadisi kutside yle buyrulmutur: - Ellerini kaldrp yalvaran kulumun ellerini bo evirmekten haya ederim. (H.H.Erdem: ilahi Hadisler: 14) - Bana bir kar yaklaana ben bir arn yaklarm. Bana bir arn yaklaana bir kula yaklarm. Bana yryerek gelene koarak varrm. (Age: 25) - Her paslanmann bir cilas vardr. Kalbin cilas da Estafurullah demektir. (RamuzelEhadis: 128/11) - Dua ve istifar defa yapmak peygamber (as) n houna giderdi. (Age: 558/5)
Tevbe ile ilgili snnetler nelermi:
1. 2. 3. 4. 5.
Her gnaha her gn tevbe etmek snnettir. Tevbe edilen gnah terk etmek snnettir. Allah n affedici ve affnn bol olduunu bilmek snnettir. Gnahtan sonra onu yok edecek iyilik yapmak snnettir. stifar defa yapmak snnettir.
6. Tevbeden sonra o gnaha dnmemek iin Allah n korumasna snmak snnettir. 7. Gnahtan dolay pimanlk ve kesin olarak terk ettikten sonra tevbe etmek snnettir.
8. 9.
Gnah kula kar ilendiyse hak iadesinden sonra helallemek snnettir. Tevbe annda abdestli olmak snnettir.
10. Bir miktar sadaka verip, iki rekat namaz klmak snnettir. 11. Haram lokmay brakmak snnettir. 12. Peygamberimizi veya Allah n sevgili kullarn vesile klmak snnettir. 13. Tevbede srar etmek ve Allah n rahmetinden mit kesmemek snnettir. 14. Gzyalar ile tevbe etmek snnettir. 15. Korku ile mit arasnda yaamak snnettir.
K. KR VE HAMD ETMEDE SNNETLER
Peygamber (as) Cenab- Allah a verdii nimetlerden dolay daima kretmi ve hamd etmitir. Bizim de Allah a kretmemizi istemitir. yle buyurur: - Sizden biri malda, yaratlta ve evlatta kendinden stn olana bakmasn. Kendinden daha aada olana bakp haline kretsin. (Seme Hadisler: 91/33) - Halka teekkrde bulunmayan Allah a da kretmez. (Tirmizi Birr: 35) - Mslmann hereyi hayrdr; sevinir kreder, zlr sabreder, iki halde de sevap kazanr. (Ramuz-elEhadis: 314/12) Hz. Aie (ra) yle der: - Raslallah n geceleri ayaklar iinceye kadar namaz kld olurdu. O na dedim ki: - Allah senin gelmi gemi gnahlarn affetmitir ya Raslallah! dedim. Bana: - Allah a kreden bir kul da m olmayaym ya Aie! dedi. (Riyaz s-Salihn: 98) - Sevindirici bir ey olduunda Allah a kr olarak secdeye kapanrlard. (Ramuz el Ehadis: 529/12)
- Allah Rasl (sav) holanmad bir durumda da Allah a hamd ederdi. Elhamdlillahi al Klli halin yani her durumda hamd Allah a mahsustur derdi. (Age: 522/10) - Duann en faziletlisi, Elhamdlillah demektir. (bn-i Mace, Edep: 55) - Elhamdlillah demek, zikirlerin ve krlerin badr. Meru iler Elhamdlillah ile sonulanmazsa, hayr ve bereketi olmaz. (Ebu Davut, Edep: 18) - Allah a hamd sena ile balamayan her mhim iin feyzi ve bereketi olmaz. (Riyaz s Salihn: 1423) - Allah kulunun yemek yiyip veya su iip de kredip hamd etmesinden raz olur. (Age: 1425) buyurmulardr.
Hamd ve kretmekle ilgili snnetler neymi:
1.
Her nimetten dolay kretmek ve hamd etmek snnettir.
2. Bizden daha iyi durumdakilere deil, daha aa durumda olanlara bakmak, halimize kretmek snnettir. 3. 4. 5. 6. Her iyilik sahibine kretmek, teekkr etmek snnettir. Hayrl sonular alnnca kr secdesine kapanmak snnettir. Her hale kretmek, hamd etmek snnettir. Bir ie Allah a hamd sena ile balamak snnettir.
7. Bir eyi yiyip itikten sonra onu verene kretmek; kr, elhamdlillah demek snnettir.
GL PEYGAMBERM
Mekke ehrinde, Dnyaya geldin, Koydular ismini, Muhammedl Emin, Arta yazlyd, mbarek ismin, Aleme aldn, Gl Peygamberim.
Daha kk yalarda, belirdi iaret, Mminler sevindi, dediler budur rahmet, Dorudur, gvenilirdir, ismidir Ahmed, eref verdin bizlere, Gl Peygamberim.
Dnyaya geldiinde kavga, ayrlk, lm, Zengine sonsuz hrmet, kleye zulm, Yaanyordu dnyada, byle bir durum, Dnyaya dzen verdin, Gl Peygamberim.
Ahlakndr tmyle, Kur-an Kerim, Cmertliin dillere, destandr senin, Mbarek yanna, gelirse her kim, Hayran kalr sana, Gl Peygamberim.
Kafir, mnafk, fask demedin, Her insana kar, gzel syledin, Yanna geleni, hi reddetmedin, Doruyu rettin, Gl Peygamberim.
kence ettiler, sen hep sabrettin, ehrinden atldn, yaban gittin, Talar attlar, hi fkelenmedin, Hayr dua ettin, Gl Peygamberim.
Gnlmzdeki yerini, doldurdu masiva, Anlasaydk seni, byle olur muydu Dnya? Gnahlarla dolduk, geldik kapna, Bizleri bala, Gl Peygamberim.
Kendimi sana tantabilsem, mmetine ben de katlabilsem, Sana u derdimi anlatabilsem, Beni ister misin? Gl Peygamberim. Beni ister misin, Gl Peygamberim?
YEDNC BLM MUHAMMED (AS) IN SNNETNDE GRG KURALLARI
- Temizlik evre adab - Tuvalet adab - Abdest Gusl adab - Sa elin fazileti - Niyet pheli eyler - Hediyelemek - stiare etmek - Tepki gstermek - Selamlama adab - Aksrma adab - Esneme adab - Kulak nlamas - nallah Maaallah Barekellah demek
BULSAM ZN Arayu arayu bulsam izini zinin tozuna srsem yzm Hak nasip eylese grsem yzn Ya Muhammed canm arzular seni.
Bir mbarek sefer olsa da gitsem Kabe yollarnda kumlara batsam Hub cemalin bir kez dte seyretsem Ya Muhammed canm arzular seni.
Ali ile Hasan, Hseyin anda Sevdas gnlde, muhabbeti canda Yarn maher gnnde Hak divannda Ya Muhammed canm arzular seni.
Arafat dadr bizim damz Onda kabul olur bizim duamz Medine de yatar peygamberimiz Ya Muhammed canm arzular seni.
Yunus medh eyledi seni dillerde Sevilirsin btn hem gnllerde Alay alay gurbet ellerde Ya Muhammed canm arzular seni.
YEDNC BLM MUHAMMED (AS) IN SNNETNDE GRG KURALLARI
Raslallah (sav): Temizlik imann yarsdr buyurmutur. (Mslim, Tahare: 1) ve yle dua etmitir: - Allah m! Madd ve manev btn pisliklerden sana snrm. (Mslim Hayz: 122) Bir hadislerinde de der ki: - Bir mslman aa dikerde; ondan insan yahut hayvan yerse, bu yenilen onun iin sadaka olur. (Sahih-i Buhari Ter.Sar: 2016)
- Maddi ve manevi temizlie dikkat etmek, etrafa aa dikmek, yeillendirmek snnettir.
Peygamber (as) yle buyurur: - Durgun suya, yol zerlerine ve glgeliklere abdest bozmayn. 1803) - Kbleye kar tkrmeyin. (Age: 655) - Bana mmetimin hayr ve er btn amelleri arz edildi, iyi amelleri arasnda rahatszlk veren bir eyin yoldan atlmas da vard. Kt amellerin arasnda mescide tkrlm tkrkde vard. (Mslim, Mesacid: 58) (Riyaz s-Salihn:
1. Sulara, yollara, glgeliklere pislik atlmamas, oraya buraya tkrlmemesi snnettir. 2. Bakalarna rahatszlk veren herhangi bir eyin yoldan atlmas snnettir.
Allah Rasl yle buyurur: - nsann bedeninden ayrlan u yedi eyi gmnz: 1. 2. Sa, Trnaklar,
3. 4. 5. 6. 7.
Kan, Adet kann, Dii, Phty, Doum artklarn. (Ramuz el-Ehadis: 549/17)
- Kesilen san, trnaklarn, ekilen diin ve insan vcudundan kan kann topraa gmlmesi snnettir.
Peygamber (as) tuvalet adab ile ilgili unlar sylemitir: Enes b. Malik (ra) yle diyor: - Allah Rasl (sav) tuvalete girecekleri zaman yle dua ederlerdi: Bismillah Allahmme inni euz bike minel hubsi Vel-habis. (Ramuz el-Ehadis: 531/9) - Tuvalete girerken ya zel Celal dedii de olurdu. (Age: 531/10)
- Peygamber efendimiz (sav) Muhammed Raslallah yazl yzn karrd. (Age: 531/8) - Abdest bozarken nnz ve arkanz kbleye dnmesin. (Nese, Taharet: 20) - Bevl ederken sa elinizle tenasl uzvunuzu tutmayn, sa elinizle temizlenmeyin. (Riyan s-Salihn: 1680) Hz. Aie (ra) yle nakleder: - Allah n elisi, temizlii defa yapard. (Ramuz el-Ehadis: 559/7) (Age:
- Abdest bozmaktan ktklarnda: Gufraneke (Bizi mafiret et) derlerdi. 531/7)
- Peygamber (as) mezarlkta iki mezar gsterip: Bunlar azap ediliyor; biri idrar sramalarndan, biri de gybetten buyurdular. (Buhari, Vd: 55)
1. Allah Rasl nn tuvalete girerken ve karken yapt duay yapmak snnettir. 2. zerinde Allah veya yet yazl bir eyle tuvalete girmemek snnettir.
3. Tuvalette kbleye dnmemek, sa eli kullanmamak, temizlii defa yapmak snnettir.
Abdest, gusl ve teyemmmdeki, snnetlerle ilgili, Allah Rasl (sav) yle buyurur: - Kyamet gn mmetimi abdest nurlarndan tanyacam. (Riyaz s-Salihn: 1028) - Abdesti gzel alann (kk) gnahlar af olunur. (Age: 1031) - Kim emrolunduu gibi abdest alr ve emrolunduu akilde namaz klarsa, gemi (kk) gnahlar af olunur. (Buhari Vd: 28) - Abdest aldnzda gzlerinize abdest suyundan iirin, ellerinizi silkelemeyin. (Ramuz el-Ehadis: 40/2) - Abdest aldnzda yznz hareket ettirin. (Age: 528/15) - Allah Rasl guslde bir sa su kullanrd. (3,3 kg) Abdeste bir md su kullanrd. (800 gr.) (Age: 559/4) Aie (ra) der ki: - Abdestten sonra zel havlusu vard, onunla kurulanrd. aldktan sonra da iki rekat namaz klard. (Age: 529/4) 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. (Age: 544/8) Abdest
Abdesti gzel almak, abdestli olmak snnettir. Suyu israf etmemek ve zel havlu kullanmak snnettir. Niyet etmek snnettir. Euzu besmele ekmek snnettir. Elleri bileklere kadar defa ykamak snnettir. Aza, buruna defa su vermek snnettir. Gz, kalar, sakal ve byklar ovalamak snnettir. Organlar sra ile ykamak, sa taraftan balamak snnettir.
9.
El ve ayaklar ykarken parmak ularndan balamak snnettir.
10. Ban tamamn mesh etmek, boynu, kulaklar mesh etmek, yzk varsa oynatmak snnettir. 11. Organlar aralksz ykamak snnettir. 12. Abdest alrken konumamak snnettir. 13. Abdestten sonra yudum su imek snnettir. 14. Abdest alrken ehadet getirmek, Kadir sresini okumak snnettir. 15. Msaitse iki rekat namaz klmak snnettir.
Allah Rasl (sav) Cuma, bayram gnleri gusl abdesti alrd. Hanm O nun nasl gusl abdesti aldn yle tarif eder: nce namaz abdesti gibi abdest alrd. Avret yerini ykard, sonra zerine su dkerdi. (Buhari, Gusl: 1)
Gusl abdestindeki snnetler unlardr:
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Darda Euzu-besmele ekmek snnettir. Niyet etmek snnettir. nce elleri ve avret yerini ykamak snnettir. Normal abdest almak snnettir. defa baa, sa omuza ve sol omuza su dkp vcudu ovalamak snnettir. Suyu israf etmemek snnettir. Kapal yerde ykanmak, ok kalmamak snnettir. Cuma ve bayram gnleri gusl abdesti almak snnettir.
Su bulunamad zaman veya su kullanmann sakncal olduu zaman, yatakta su ile abdest alnamaynca teyemmm abdesti alnr. Snnetleri unlardr: 1. Besmele ekmek,
2. 3. 4. 5.
Parmakalar ak tutmak, Sray takip etmek, Temizlie dikkat etmek, Teyemmm namaz iin ise vakit girdikten sonra almak snnettir.
Raslallah (sav) bir eye sadan balam ve sa elini kullanmtr. yle buyurur: Hz. Aie (ra) bu konuda unlar anlatr: - Allah Rasl ilerinde, temizlenmesinde, taranmasnda, ayakkab giymesinde sadan balamay severdi. (Riyaz s-Salihn: 724) - Yemesinde imesinde sa elini kullanrd. (Age: 728) - Elbise giyerken, abdest alrken hep sadan balard. (Age: 729) - Sol elle yemeyin, imeyin. nk eytan sol eli ile yer ier buyurmutur. (Age: 16651666) - Tuvalette sol elini kullanrd. (Mslim, Taharet: 63) - Sol elini istinca ve kirli eyler iin kullanrd. (Age: 725) Ancak ayakkabsn karrken nce sol ayakkabsn karrd. Tuvalete sol ayakla girer sa ile kard, camiye sala girer sol ayakla kard.
- Sadan balamak, sa el ile yiyip imek Allah Rasl nn nemli snnetlerindendir.
Raslallah (sav) phecilii sevmez, pheli eylerden iddetle kaard ve yle derdi: - Sana phe veren eyi brak, phe vermeyen eye bak. (Riyaz s-Salihn: 595) - Kim pheli bir eyi terk ederse, haramdan korunur. (Buhari, By: 2) - Haram belli, helal bellidir. kisi arasnda pheli eyler vardr. Bunlardan korunan, dinini ve rzn korumu olur. (Buhari, man: 39)
1. 2.
pheli bir eyi terk etmek ve pheden kanmak snnettir. Vesveseden kanmak snnettir.
Raslallah (sav) n hayatnda niyetin nemi byktr. Hayat boyunca hep iyi niyetli olmu, dmanlar hakknda bile iyi niyet tamtr. yle buyurur: - Ameller niyete gredir. Herkesin ancak niyetine gre amelinin karl vardr. (Riyaz s-Salihn: 1) - Allah sizin kalbnza, sretlerinize deil kalplerinize bakar. (Age: 7) - ki mslman kllar ile karlalrsa, lende ldrende cehennemliktir. Oradakiler: lene ne oluyor ya Raslallah? deyince peygamber (as): O da arkadan ldrmek istiyordu. cevabn verir. (Age: 9) - Bir kimse iyilik yapmaya niyetlenir de o iyilii yapamazsa, Allah ona iyilik yapm sevab yazar. (Age: 11) - Allah mmetimin yapmadka veya sylemedike gnllerinden geirdikleri kt eylerden sorumlu tutmaz. (Buhari Eyman: 15) Bir kutsi hadiste: Ben kulumun zannna greyim buyurmutur. 116/7) 1. 2. 3. (Ramuz el-Ehadis:
Her amel iin niyet etmek snnettir. yi niyetli olmak, iyi niyet tamak snnettir. Cenab- Allah hakknda hsn zanda bulunmak snnettir.
Raslallah (sav) ikram etmeye, hediye vermeye ve hediyelemeye nem verir ve tavsiye ederdi. Hz. Aie (ra) yle anlatr: - Allah n Rasl, hediye kabul eder ve ona karlk verirdi. (Buhari, Hibe: 11) - Hediyelein birbirinize muhabbetiniz artsn. Hediye, kalpteki kin ve nefreti yok eder. derdi. (Tirmizi, Vel: 6)
- nsanlar arasnda ballk iin hediyelemeyi tavsiye ederdi. 549/11)
(Ramuz el-Ehadis:
- Hediyelemek, sevgiyi, ball arttrmak, kin ve nefreti yok etmek iin hediye vermek ve hediye almak snnettir.
Sakal byk peygamber (as) n adetindendir. - Byklarnz dudak hizasndan kesin. Sakalnz da brakn. (Riyaz s-Salihn: 1210) - Bakalarna muhalefet ediniz, sakal braknz, byklar ksaltnz. Ter.Sa: 1994) (Sahih-i Buhari
- Kim san sakaln yolar veya siyaha boyarsa, Allah yannda onun nasibi yoktur. (Ramuz el-Ehadis: 444/6) + (419/12) 1. 2. 3. Sakal, byk brakmak snnettir. Byklar dudak hizasndan kesmek snnettir. Aarm sa ve sakal siyaha boyamamak snnettir.
Sormak, danmak, gr alveriinde bulunmak peygamberimiz (sav) n detlerindendir. yle buyurur: - stiare eden yardma mazhar olur. stiare edilen de doru sylemelidir. 108/1) (Age:
- stihare eden mahrum kalmaz. stiare eden piman olmaz. ktisat eden de darlk ekmez. (Age: 374/8)
- Gnlk ilerle ilgili istihare de, istiare de snnettir.
Raslallah (sav) Allah a, slm a Kuran a herhangi bir saldr olursa, onun karsnda tepkisiz kalmazd. yle derdi: - Mriklerle mallarnzla, canlarnzla ve dilinizle cihad edersiniz. (Ebu Davut, Cihad: 18)
- Allah yolunda aya tozlanan kimseye cehennem atei dokunmaz. (Riyaz s-Salihn: 1308) - Allah yolunda ehit olmak isteyen kimse, ehit olmasa bile ehit sevabna nail olur. (Age: 1327) - Allah Rasl (sav), holanmad bir ey grrse, honutsuzluu yznden belli olurdu. (Age: 687) - Sizden kim snnetime uymayan bir ktlk grrse, seyirci kalmasn, eliyle dzeltsin. Buna gc yetmezse diliyle dzeltsin. Buna da gc yetmezse, kalbiyle buzetsin. Bu ise imann en zayf mertebesidir. (Mslim, man: 78) - yle ktlkler zuhur edecek ki, onlarla eli ile mcadele eden mmindir. Onlarla dili ile mcadele eden mmindir. Kim onlarla kalbi ile mcadele ederse, oda mmindir. Bundan bakasnda zerre kadar iman yoktur. (Age: 80)
1. slm a, imana ters den eylere kar tepkinin her eidini gstermek snnettir. 2. nancmza ters den eylere kar seyirci ve duyarsz kalmamak snnettir.
Peygamber efendimiz (sav) selam alma ve selam verme zerinde epeyce durmutur ve yle buyurmutur: - nce selm, sonra kelm. (Tirmizi stizan: 11) - Selamdan nce sze balamayn. Kim selamdan nce sze balarsa ona cevap vermeyin. (Ramuz el-Ehadis: 466/6) Cndp (ra) yle der: - Raslallah, mslmanlardan birine rastlarsa, nce selam verir sonra musafaha ederdi. (Ramuz el-Ehadis: 540/7)
- Sizden biri bir yere gelince oradakilere selam versin. (Byk Hadis Kl: 4/7679) - Selam vermeden ieriye girene peygamber (as): k, selam ver, izin iste, yle gir. demitir. (Riyaz s-Salihn: 876) Peygamber (as) Hz. Enes e yle demitir:
- Olum! Ailenin yanna girdiinde selam ver ki sana ve ev halkna bereket olsun. (Age: 865) - Sizden biri bir yere vardnda veya oradan ayrldnda selam versin. (Age: 873)
- ki mslman karlatklarnda musafaha ederlerse (kk gnahlar) balanr. (Ebu Davut, Edep: 153) - Bir kimse ile vedalarken kar taraf elini brakmadan siz brakmayn. Allah a emanet ol deyin. (Ramuz el-Ehadis: 542/4) Hz. Aie (ra): - Hibir kadnn eli, Allah Rasl nn eline dememitir. Biad ederlerken kadnlarn ellerini tutmazlard. (Ramuz el-Ehadis: 546/14) demitir. 1. 2.
Selm vermek, selm almak peygamber (as) n snnetidir. Konumadan nce selm vermek sonra musafahalamak snnettir.
3. Bir yere girince selm vermek, ayrlrken de selm vermek Allah a emanet ol demek snnettir. 4. Nmahremle tokalamamak, musafaha etmemek ve el pmemek snnettir.
Bakmann hkmn sormular peygamber (as) u cevab vermitir: - Bir kimse, birinin evine izinsiz bakarsa gzn karmak helal olur. Ehadis: 405/12) - Yabanc kadnla yalnz kalmayn. (Riyaz s-Salihn: 1660) Cabir (ra) der ki: - Allah Rasl ne bakmann hkmn sordum. - Derhal gzn evir buyurdu. (Age: 1656) mm Seleme (ra) anlatr: - m mm Mektumun olu geldi, Raslallah bize: (Ramuz el-
- ekilin dedi. - O mdr ya Raslallah dedim. Raslallah: - O m ise sizde mi msnz buyurdu. (Age: 1657) - Yollar zerinde oturmaktan saknn. (Age: 1654) - Gzlerin zinas, kar cinse ehvetle bakmaktr. Kulaklarn zinas, gnah olan szleri dinlemektir. Dilin zinas kt szleri sylemektir. Elin zinas nmahreme dokunmaktr. Ayaklarn zinas, kt yere gitmektir. Kalbin zinas ktl temennidir. (Age: 1653) - Bir kadn be vakit namazn klar, Ramazan orucunu tutar, iffetini korur, birde kocasna itaat ederse, ona: Haydi cennetin hangi kapsndan istersen gir denilir. (Msned: 1/191) Allah Rasl nn bir mjdesi de yledir: - Siz bana alt eyi garanti edin, bende size cennete girmenize kefil olaym: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Konutuunuzda doru syleyin. Vaadettiiniz zaman, sznz yerine getirin. Size bir ey emanet edildiinde hainlik etmeyin. Gnahlardan uzak kalarak iffetinizi koruyun. Harama bakmaktan saknn. Elinizi haramlara dokunmaktan koruyun. (Age: 5/323)
zinsiz bir kimsenin evinin iine bakmamak snnettir. Gz ilimelerinde derhal gz evirmek snnettir. Eline, beline, diline sahip olmak snnettir. Yollar zerine oturmamak snnettir. Doru konumak, doru olmak snnettir. Vadinde durmak, szn tutmak snnettir. Emanete riayet etmek snnettir. Haramdan kanmak, ona bakmamak ve dokunmamak snnettir.
Haprmada ve geirmede nasl davranacamzn rnei Allah Rasl nde yledir: Sahabenin naklettiine gre: - Allah Rasl, aksrdklar zaman elini azna tutar veya mendille sesini azaltrd. (Ramuz el-Ehadis: 537/8) - Biri peygamber (as) n yannda haprr ve kr elhamdlillah demez. Peygamber (as) da ona hibir ey demez. Bir bakas haprr, o kr elhamdlillah der. Peygamber (as) ona: Yerhamkellah der. Oradakiler: - Falancada haprd ona bir ey demediniz, neden? der. - O Allah a hamd etmedi cevabn verir. (Age: 537/7) - Sizden biri geirdiinde ve aksrdnda sesini ykseltmesin. buyurmulardr. 1. 2. (Age: 38/12)
Aksrnca az elle veya mendille kapatmak snnettir. Geirince sesi ksmak snnettir.
3. Aksrann kr elhamdlillah demesi halinde ona Yerhamkellah demek, onun da: Yehdin yehd kmllah demesi snnettir.
Peygamber (as) hemen hemen esnememitir. Esnedii zamanda azn kapatm ve ses karmamtr. - Esnediiniz zaman elinizle aznz kapatn (Age: 38/11) - Biriniz esneyecei zaman gc nisbetinde onu gidermeye alsn. nk eytan ona gler. buyurmutur. (Buhari, Edep: 125)
- Esneme halinde esnemeyi gidermeye almak, gideremezse azn kapatmak ve sessiz esnemek snnettir.
Kula nlayan iin peygamber (as) yle buyurmutur:
- Sizden birinin kula nladnda beni hatrlasn ve bana saltselam getirsin ve bir de Beni anan Allah ta hayrla ansn desin. (Ramuz el-Ehadis: 53/13)
- Kula nlayan, peygamber (as) hatrlayacak salavat getirip selam gnderecektir. Bir de Beni anan Allah ta hayrla ansn diyecektir. Byle demek snnettir.
Bir i yapaca veya yapmay dnd zaman Raslallah (sav) Allah izin verirse, msaade ederse anlamna gelen nallah derdi. Peygamber (as) a bir soru sorulmu yarn cevap veririm demi, nallah dememiti, vahiy melei gelmedi. mrnn son gnlerinde peygamber (as) mezarla gitmiti. Orada: nallah biz de yaknda yannzda olacaz demiti.
- Bir i yaplaca zaman veya bir sz verilecei zaman nallah demek, Allah tan msaade istemek snnettir.
Raslallah (sav) gzel bir ey, gzel bir ocuk grd zaman Maaallah, Brekellah derdi. Bir gzellik karsnda Maaallah, Brekellah ve Allah nazardan saklasn denirse, nazar demez ve zarar verilmemi olur. Nazar dememesi iin: - Kalem sresinin 51 ve 52 nci ayetleri okunur. - 7 defa yetel krsi okunur. - er defa Fatiha, hlas, Felk ve Ns sreleri okunur. Peygamber (as) yle buyurur: - Sizden biri din kardeinin nefsinde veya malnda houna giden bir eyi grnce onu tebrik etsin: Brekellah desin, zira nazar haktr. (Ramuz el-Ehadis: 389/8)
- Gzel bir ey, gzel bir ocuk veya gzel araba grld zaman Maaallah, Brekellah veya Allah nazardan saklasn demek snnettir.
SANA GELDM YA MUHAMMED
Dalar, talar, yollar atm; Susuz llerde dolatm; Sana geldim ya Muhammed. Alemlere sensin rahmet.
Bam yerde huzurunda, Bu can fedadr urunda, Al beni erit nurunda. Alemlere sensin rahmet.
Baka kapm yok varacak, Alayacak, hkracak, Diz kp de yalvaracak. Sana geldim ya Muhammed. Alemlere sensin rahmet.
Dert bendedir, deva sende, Hasta benim, ifa sende, Aradm vefa sende, Sana geldim ya Muhammed. Alemlere sensin rahmet.
Hasretim ben o kokuya, Susamlar gibi suya, Koklayaym doya doya, Sana geldim ya Muhammed, Alemlere sensin rahmet.
Abdulkadir AKGNDZ
SEKZNC BLM MUHAMMED (AS) IN DNYAYA BAKIINDAK SNNETLER
- Dnya ile likileri. - Bidat ve hurafeler. - Faydasz manasz meguliyetler. - Tedbirli olmak. - yimserlik, hs n zan. - Salk ve tedavi
EME Aman eme canm eme Muhammed i grmedin mi? imdi buradan abdest ald Doru gitti camisine
Aman cami canm cami Muhammed i grmedin mi? imdi burada namaz kld Doru gitti arsna
Aman ar canm ar Muhammed i grmedin mi? imdi buradan kefen ald Doru gitti annesine
Aman anne canm anne Stn emdim kana kana Ben gidiyorum kabristana Hakkn helal eyle bana
Beni burada ykadlar Beyaz kefene sardlar Cansz ata bindirdiler Yava yava indirdiler.
SEKZNC BLM MUHAMMED (AS) IN DNYAYA BAKIINDAK SNNETLER
Raslallah (sav) dnyaya ihtiyac ve yeteri kadar nem verirdi. Dnyaya meyledip de ahireti unutmay asla tasvip etmezdi. yle buyururdu: - Allah a yemin ederim ki, bu dnyann Allah yannda sivrisinek kanad kadar deeri yoktur. (Ramuz el-Ehadis: 4/7) - Dnyada garip bir yolcu gibi olun. (Buhari, Riyaki: 2) - Her mmetin bir fitnesi vardr. Benim mmetimin fitnesi de maldr. Ehadis: 128/2) - Mal, dnya fitnesidir. (Riyaz s-Salihn: 483) - Gznz dnya ilerine kaptrp ahireti unutmaktan saknn. (Age: 481) - Dnya tatl ve manzaras caziptir. (Age: 461) - Ahirette dnyann deeri ancak sizden birinin parman denize daldrmasna benzer. Parma ile denizden ald suyu gz nne getirsin. (Age: 465) - Dnya mminin zindan, kafirin cennetidir. (Age: 472) Snnetler: (Ramuz el-
1. 2. 3. 4.
Dnyaya meylederken yetecei kadar talep etmek snnettir. Dnyada yolcu gibi davranmak snnettir. Dnya fitnesine kaplp ahreti unutmamak snnettir. Dnya ve ahiret dengesini kurmak snnettir.
- ki kimseye gpta edilir: ok Kuran okuyana, Allah n verdii mal infak edene. (Age: 574) - Sizin iin en ok korktuum ey kk irktir. (Tirmizi, Hudd: 24) - Ya Aie! Kyamet gn en iddetli azaba urayacak kimseler, yaratmak hususunda Allah a benzemeye uraanlardr. (Age: 653) - Sret yapanlar, kyamet gn azaba urayacaklar ve kendilerine: yarattnz sretlere can verin bakalm denilecektir. (Sahih-i Buhari Tec.Sarih: 2002) - Hasedci, koucu, fal bizden deildir. Bende onlardan deilim. (Tirmizi Birr: 79) - Kim alnan bir mal iin gaipten haber verene gidip bir eyler sorarsa ve onun sylediklerini tasdik ederse, o kimsenin krk gn namaz kabul olmaz. (zerinden bor dse bile sevaba nail olamaz) (Age: 1701) - Bir eyden uursuzluk karmak irktir. (Tirmizi, Siyer: 47) Breyde (ra) yle der: - Allah Rasl hibir eyi uursuz saymazd. (Riyaz s-Salihn: 1708) - Allah Rasl ancak yola ktnda uurlar olsun Hayrl muvaffakiyetler demesini severdi. (Tirmizi, Siyer: 47) - Bir kimse dinde olmayan bir ey ortaya koyarsa o ey merduttur. (Riyaz s-Salihn: 168) - kimseye lnet ederim: zalim ynetici, aka gnah ileyen gnahkr, snnetimi ykan bidatc (Ramuz el-Ehadis: 276/1) - Benden sonra yaayanlar ok ihtilaflar grecek. te o zaman benim snnetime uyun. Sonradan kan ilerden saknn, zira o bidattr. Her bidat da sapklktr. Her sapkta cehennemdedir. (Age: 157/5) - Snnet hududunda yaplan az amel, bidat dairesinde yaplan ok amelden hayrldr. (Age: 319/13) - Karklk zamannda ibadet etmek, benim yanmda hicret etmek gibi sevapldr. (Riyaz s-Salihn: 1371) Snnetler:
1. badet edenden, ilim renenden ve hayr ilerine koandan bakasna gpta etmemek snnettir.
2. 3. 4. 5.
Resim ve heykelden uzak durmak snnettir. Falcdan, bycden uzak durmak snnettir. Uur uursuzluk aramamak snnettir. Sonradan uydurulan, dinden olmayan eylerden uzak durmak snnettir.
6. Karklk zamanlarda fitneden, fitneciden, bidatciden uzak durmak ve ibadetlere sarlmak snnettir. Raslallah (sav) bo sz, manasz eylerle uramay, faydasz ve kendini ilgilendirmeyen eylerle uramay sevmezdi. yle buyurmutur: - Salk ve bo vakit, insanlarn ounun aldanp deerlendirmedii iki nimettir. (Sahih-i Buhari Ter.Sar: 2088) - Dedikoduyu, ok soru sormay ve mal telefini (israf) terk edin. 284/11) (Ramuz el-Ehadis:
- Kiinin slm gzelliklerinden biri de; manasz ve faydasz, kendini ilgilendirmeyen eyleri terk etmesidir. (Seme Hadisler: 29/34) - Bir kimsenin kendini ilgilendirmeyen eyleri terk etmesi, iyi Mslman oluundandr. (Tirmizi, Zhd: 11) - Ya hayr syle ya da sus. (Buhari Edep: 31) - Her iittiini sylemek, kiiye gnah olarak yeter. (Ebu Davut Edep: 80) Peygamber (as) Enes bin Malik e u d vermitir: - Ey Enes! Gcn yettii kadar kalbinde ktlk olmadan gecelemeye ve sabahlamaya al. Bu benim snnetimdendir. Kim benim snnetimi ihya eder ve yaatrsa beni sevmi olur. Kim de beni severse cennette benimle beraber olur. (Tirmizi, Edep: 63) Snnetler:
1. Bo sz sylemekten, manasz ve faydasz eylerle uramaktan kanmak snnettir. 2. 3. 4. Dedikodudan ve ok soru sormaktan, israftan kanmak snnettir. nsann kendini ilgilendirmeyen eyleri terk etmesi snnettir. Kt duygu, dnce ve davranlardan kanmak snnettir.
5. Peygamberin snnetini yaamak ve yaatmak, peygamber (as) ile cennette beraber olmay salayacaktr.
Raslallah (sav) her konuda ll, tedbirli ve temkinli olmamz istemitir. - Akama ulatnda sabah gzetme, sabaha kavutuunda da akam bekleme. Salkl anlarnda hastalk iin hayatn boyunca da lmn iin tedbirli ol. (Buhari, rikak: 3) - Sizden biri kardeine silah dorultmasn. nk hi bilmez, eytan belki elini hareket ettirirde onu ldrr. (Sahih-i Buhari Ter.Sar: 2188) Bundan baka peygamber (as) n emrine gre; denge bozulmayacaktr. Deve salam kaza balanacak ondan sonra tevekkl edilecektir. Elden gelen yapldktan sonra dua edilecek, hayrla sonulanmas iin dua edilecektir. Etraf evrili olmayan damda yatlmayacaktr. Gece ate sndrlmeden yatlmayacaktr. Snnetler:
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
ll yaamak, her eyin tedbirini almak ve sonuca hazr olmak snnettir. Ahirete sorguya suale hazrlkl olmak snnettir. Silahla aka yapmamak snnettir. Dengeyi bozmamak snnettir. Gerekeni yaptktan sonra tevekkl etmek, dua etmek snnettir. Etraf evrili olmayan yerde yatmamak snnettir. Gece yatarken her taraf iyice kapatmak ve atei sndrmek snnettir.
Raslallah (sav) olaylar, ryalar hep iyiye yorar, asla mitsiz ve karamsar olmazd. Bu konu da unlar sylemitir: Breyde (ra) yle der: - Allah n elisi, bir eyi ktye yormazlar, iyiye yorarlard. 545/15) (Ramuz el-Ehadis:
- Adam, insanlar helak oldu dediinde (kendini stn grerek byle derse) kendisi onlarn en fazla helak olandr. (Age: 56/10) - Temenni ettiiniz ey, (mit ettiin) bir misli fazlasyla sana verilecektir. (Riyan sSalihn: 1925) - Eer siz gnah ilemeseydiniz, Allah sizi yok eder, gnah ileyen bir topluluk yaratr, onlar istifar eder de Allah da onlar af ederdi. (Age: 426) - lrken Allah a husn- zan ederek ln. (Age: 444)
Snnetler:
1. Bir eyi iyiye yormak, iyi tarafndan bakmak ve sonucun iyi olacan mit etmek snnettir. 2. nsanlar bozuldu, ortalk ok kt diyerek karamsar olmamak snnettir.
3. Gnahlarn af olmayacan dnmeyip, aff, efaati ve cenneti mit etmek ve iyi zanda bulunmak snnettir
- Gne ve ayn tutulduunu grdnzde namaz kln. (Buhari Ksf: 2) Peygamber (as) gne ay tutulmalarnda baka bir ey yapmam hep namaz klmtr. Bu, tutulma bitinceye kadar devam etmitir.
- Gne ve ay tutulmalarnda namaz klmak snnettir.
Raslallah (sav) temizlie ve insan salna byk nem vermitir. Demitir ki: - Bedenlerinizi alk ve susuzlukla zayflatnz, etlerinizi azaltnz, yalarnz eritiniz. Bylece onlar cennette misk ve kfur ile kartrlm temiz etle deitirmi olursunuz. (Ramuz el-Ehadis: 8/13) - Misvak az temizler, Allah n rzasn kazandrr. (Riyaz s-Salihn: 1207)
- Eer mmetime zorluk verecek olmasaydm, onlara her abdest allarnda misvak kullanmalarn emrederdim. (Buhari, Cuma: 8) - Tedavi olduunuz eylerin en hayrllarndan biri, kan aldrmaktr. (Ramuz el-Ehadis: 149/6) - Allah verdii derdin devasn da yaratmtr. (Sahih-i Buhari Tec. Sarih: 1959) - Ey Allah n kullar tedavi olun. nk Allah yaratt her hastalk iin mutlaka bir ifa ve deva yaratmtr. Ancak ihtiyarlk ve lm hari. (Tirmizi, Tp: 2) - Stma ve ateli hastalklarda bir krba suyu bandan dkp ykaynz. Ehadis: 530/4) Allah Rasl (sav) u tavsiyelerde de bulunmutur: - Aileden rahatsz olana bal erbeti iirin. - rek otu lmden gayr her derde devadr. - Hastalklar iin kan aldrn. - Az yiyin az uyuyun. - Hasta olan deveyi salam devenin yanna sokmaynz. - Ateli hastalklarda souk su ile serinletiniz. - Hastalarnza okuyup dua ediniz. Snnetler: (Ramuz el-
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Sala temizlie dikkat etmek snnettir. Fazla kilolar vermek snnettir. Misvak kullanmak snnettir. Kan aldrmak snnettir. Hastalklar iin tedavi olmak, are aramak snnettir. Az yemek ve az uyumak snnettir. Hastalklarn bulamasn nlemek iin dikkatli olmak snnettir.
8. Hastalklar iin tedavi olduktan sonra okumak ve iyilemesi iin dua etmek snnettir.
SELM SANA EY NEB Zerreler adedince, Selm sana ey Neb, Her lhza, gndz, gece, Selm Sana ey Neb!..
En has, en pk kelmla, Kar gibi ak kelmla, Kuran la, Hak kelmla, Selm Sana ey Neb!..
Hep heste heste, Blbl alar kafeste, Her saat, her nefeste, Selm Sana ey Neb!..
Nice bin sevdln var, Sensin leme medr, Yamur damlas kadar, Selm Sana ey Neb!..
Vurduka yrek tk tk, Hesap edilmez artk, Gnderir her yaratk, Selm Sana ey Neb!..
Sensin varla sebep, Yakar bizi akn hep, Verir her gonca-i leb, Selm Sana ey Neb!..
Tenin sanki bir ipek, Sultan Sensin bize tek, Gitmede iek iek Selm Sana ey Neb!..
Kh farz, kh olur Snnet, Bunun bahs Cennet, Gnderir kutlu mmet, Selm Sana ey Neb!.. Essal vesselam aleyke Ya Raslallah!
M. Necti BURSALI
DOKUZUNCU BLM MUHAMMED (AS) IN NSANLARLA LKLERNDEK SNNETLER
- ocuk, kadn ve hayvanlarla ilikisi - Komu, akraba ve dier insanlarla ilikisi - Dayanma ve yardmlamalar - Misafir, davete icabet ve hasta ziyaretleri - Kolaylk gstermeleri, eziyet ve sknt vermemeleri - Alverite doruluklar - Hak hukuka riayetleri
YA RASLALLAH Akn ile aklar, Yansn ya Raslallah. ip akn arabn Kansn ya Raslallah.
ol seni sevenlere Kl efaat anlara Mmin olan tenlere Cansn ya Raslallah.
ol seni seven kii Verir yoluna ba ki cihan gnei Sensin ya Raslallah.
Ak oldum dildara Blbl oldum glzara Seni sevmeyen nre Yansn ya Raslallah.
Ak Yunus un can lmi efaat kn Alemlerin sultan Sensin ya Raslallah.
DOKUZUNCU BLM MUHAMMED (AS) IN NSANLARLA LKLERNDEK SNNETLER
Raslallah (sav) insann insanla ilikilerinde de bize mesaj olacak gzel rnekler sergilemitir. Raslallah n hayatnda nce insan vardr. Herey de insan iindir. Onun iin insana byk deer vermitir. Bu konuda da unlar sylemitir: - Nerede olursanz olun Allah tan korkun; bir ktlk yaptnzda arkasndan hemen iyilik yapn o ktl silip gtrsn. nsanlara kar gzel ahlakla muamele edin. (Riyaz s-Salihn: 61) - Kendini yksekten atp canna kyan, cehennemde ebedi yuvarlanp duracaktr. Zehir yutup canna kyan, srekli zehir iecek, kendini bak veya silahla ldren de, elinde o alet olduu halde ayn ekilde kendine eziyet edip duracaktr. (Buhari Tp: 56)
yi bir insan iin Allah Rasl, iin ta batan ele alnmasn istemitir. - nsann elbisesini karrken besmele ekmesi, cinlerin gz ile Ademolunun avreti arasnda perde olur. (Ramuz el-Ehadis: 297/9) - Biriniz ailesi ile mnasebette bulunaca zaman Bismillah ve Allah m bizi ve nasip edecein evladmz eytanlardan uzaklatr. derse, eer bu birlemeden bir ocuk takdip edilmise, o evlada eytan hibir zaman zarar veremez. (Age: 356/3) Raslallah (sav) ocua gzel isim verilmesini istemitir: - Kyamet gnnde isimlerinizle ve babalarnzn isimleri ile arlacaksnz. yle ise ocuklarn isimlerini gzel koyun. (Ebu Davut, Edep: 69) - Raslallah holanmad bir isim duyarsa o ismi deitirirdi. 522/8) (Ramuz el-Ehadis:
Raslallah (sav) Hasan la Hseyin doduktan sonra kr olarak Akika kurban kesmitir. - Her erkek ocuu iin bir Akika kurban vardr. Bu kurban kesiniz ve ocuktan ezay gideriniz. (Sahih-i Buhari Tec.Sarih: 1910)
- ocuun ismi zerine kurban kesin ve: Bismillahi Allahmme leke ileyke hazihi akikat filan deyin yani Ey Allah m, bu falann akikasdr, senin iin ve sanadr deyin. (Ramuz el-Ehadis: 66/15)
- Kim ocuunun sa kulana ezan, sol kulana kamet okursa, ocuklardan ayrlmayan bir cin vardr ki, ona zarar veremez. (. Canan Hadis Ans: 1/309) Be ey ftrattandr: Kask kllarn tra etmek, Koltuk alt kllarn yolmak, Byklar ksaltmak, Trnaklar kesmek, Snnet olmak. (Buhari Libas: 63)
Katde (ra) yle der: - Raslallah (sav) Mslmanlara snnet olmasn emrederdi. Hatta seksen yanda olsa bile derdi. (Ramuz el-Ehadis: 549/18)
Raslallah (sav) hep ocuklarn iyi yetitirilmesini istemitir. - daresi altndakilere hinlik ederek lene Allah cenneti haram klar. Salihn: 657) (Riyaz s-
- Kne acmayan, byne sayg gstermeyen bizden deildir. (Seme Hadisler: 169/56) - kz olupta onlara gzel muamele de bulunan kimse, cennete girecektir. (Tirmizi Birr: 13) Hasan la Hseyin iin peygamber (as): - Allah m bu ikisine merhamet et. nk ben onlara rahmet ediyorum. Buhari Tec.Sar: 2013) demi, dua etmitir. (Sahih-i
Enes (ra) yle demitir: - Raslallah Ensar a ziyaret eder, onlarn ocuklarna selam verir ve o ocuklarn ban okard. (Ramuz el-Ehadis: 554/12) - Namaz klarken Hasan la Hseyin srtna kar otururlard. (Age: 556/16) Hz. Aie (ra) der ki: - Raslallah (sav) kz Fatma y alnndan perdi. O geldiinde ayaa kalkard. (Age: 544/3) - Allah Rasl bir gn torunu Hasan pnce yanndaki adam: - Benim on tane ocuum var, onlarn birini pmedim der. Bunun zerine Allah Rasl o adama yle der: - Merhamet etmeyene merhamet edilmez. Allah senin kalbinden merhameti skp aldysa ben ne yapaym. (Seme Hadisler: 169/57) - ocuklarnza ho muamelede bulunun ve onlar gzel terbiye edin. (Age: 164/45) - Hibir baba ocuuna gzel terbiyeden daha stn bir hediye ba yapm olamaz. (Tirmizi Birr: 33) - Bir kimse bir ocua gel sana unu vereceim der de vermezse, bu sz yalandr. (Seme Hadisler: 40/50)
Raslallah (sav) ocuklara kk yatan itibaren dinlerinin retilmesini emretmitir: - ocuklarnz konumaya baladnda onlara Lilahe illallah demeyi retin. (Ramuz el-Ehadis: 33/3) - Yedi yanda ocuklarnza namaz klmalarn emredin. On yanda klmak istemezlerse gerekirse dvn. Ayn zamanda yataklarn ayrn. (Riyaz s-Salihn: 299) - slm renmek iin Raslallah a bir heyet gelmiti. Yirmi gn kadar kaldlar, gidecekleri zaman onlara yle dedi: Ailenize dnn, onlara dinlerini anlatn ve namaz retin. (Buhari Ezan: 18)
- ocuun avretine riayet edin ve onu rtn. Zira onun avreti de byn avreti gibidir. Cenab- Allah avretini aana rahmet nazar ile bakmaz. (Ramuz el-Ehadis: 321/6)
- Cenab- Allah ktle iltifat etmeyen ocuu emsallerinden stn tutar. Sar: 2/1032)
(Camis-
Peygamber (as) kadnlara da hayrla muamele etmeyi tavsiye etmitir: - Allah m, iki zayf kimsenin; yetimle, kadnlarn zayi etmekten iddetle sakndryorum. (bn-i Mce, Edep: 6) - Hayrlnz, kadnlara kar hayrl olannzdr. (Tirmizi Rad: 11) - Kadnlar dvenler, hayrsz kimselerdir. (bn-i Mce, Nikah: 51)
Raslallah hayvanlara da merhametle muamele edilmesini emretmitir: - Hayvan ldrlecekse, iyi bir ekilde ldrn. Hayvan kestiinizde iyi bir ekilde kesin, ba bileyin, hayvana eziyet etmeyin. (Riyaz s-Salihn: 643) Snnetler:
1.
Bir hata yapldnda hemen ardndan iyilik yapmak snnettir.
2. nsanlara kim olursa olsun, hatta hayvanlara bile en gzel ekilde davranmak snnettir. 3. 4. Ei ile beraber olmadan nce besmele ekmek snnettir. ocuklara gzel isim koymak, Akika kurban kesmek snnettir.
5. Yeni doan ocua isim konulurken sa kulana ezan, sol kulana kamet okumak snnettir. 6. 7. 8. 9. ocuklar snnet ettirmek snnettir. ocuklara merhametle muamele etmek, balarn okamak snnettir. ocuklar arasnda kz erkek ayrm yapmamak snnettir. ocuklar yalan syleyerek aldatmamak snnettir.
10. Kk yatan itibaren dinlerini retmek; on yandan itibaren namaz klmalarn salamak, yedi yandan itibaren yataklarn ayrmak snnettir.
11. ocuklara edepli giyinmeyi retmek snnettir. 12. Kzlara ve kadnlara iyi davranmak, onlarla iyi geinmek ve dvmemek snnettir. 13. Ev halkna iyi davranmak, onlara kar hayrl insan olmak snnettir.
Allah Rasl nn komu ilikileri ok salamd: - Allah a ve ahiret gnne inanan komusuna ikram etsin. (Buhari, Edep: 31) - Komusu errinden emin olmayan kimse cennete giremez. (Age: 69) - Hi birinin kendisi iin istediini bakas iinde istemedike olgun mslman olamaz. (Buhari, man: 7) - Bir gn Raslallah:Vallahi mmin olamaz der. Oradakiler: Kim olamaz ya Raslallah? diye sorarlar. Allah Rasl cevap verir: errinden komusu emin olmayan kimse buyurur. (Riyaz s-Salihn: 303) Ebu Hreyra (ra) yle anlatr: - Herhangi bir komu, duvarna aa akmaktan komusunu men etmesin dedikten sonra Raslallah bana dnd ve dedi ki: Neden bu snneti yerine getirmekten ekiniyorsunuz? Bu snneti aranzda yerletiriniz. (Age: 305)
Raslallah (sav) akraba ilikilerinde de ok hassas davranrd: - Allah a ve ahiret gnne inanan, akrabasn grp gzetsin. (Buhari, lim: 37) - Akraba ile ilikisini kesen, cennete giremez. (Sahih-i Buhari Tec.Sarih: 2006) - Rzknn bollamasn, mrnn uzamasn isteyen, akrabas ile ilgilensin. Edep: 12) (Buhari,
- htiyarlnda ana babasnn rzasn kazanp cennete giremeyenin burnu srtlsn. (Mslim, Birr: 9) Snnetler:
1.
Komu ile iyi geinmek, sknt vermemek snnettir.
2. 3. 4. 5.
Komuya gven vermek snnettir. Komuya yardm etmek, ikramda bulunmak snnettir. Akraba ile iyi ilikiler kurmak, onlar ziyaret edip grp gzetmek snnettir. Yaknlara grevde kusur etmemek snnettir.
6. Ana babann gnln ho edip, rzasn kazanmak ncelikle peygamber (as) n snnetlerindendir.
Raslallah (sav) bize kardelik ve dostluk tavsiyelerinde bulunmutur: - Birbirinize hiddetlenmeyin. Birbirinize haset etmeyin, kskanmayn. Birbirinize srt evirmeyin. Ey Allah n kullar! Karde olun. Bir mslmana gnden fazla dargn durmak helal olmaz. (Seme Hadisler: 114/67) Sehl (ra) yle der: - Raslallah mslmanlarn zayflarna gider, onlar yoklar, hastalarn ziyaret eder, onlarn cenazelerinde hazr bulunurlard. (Ramuz el-Ehadis: 548/11) - nsan sevdii ile beraberdir. (Riyaz s-Salihn: 367) - nsan dostunun dini zeredir. Onun iin dost edinecei kimseye dikkat etsin. 366) (Age:
- Mslman olmayanlarla dp kalkma! Yemeini de ancak itikad dzgn olanlar yesin. (Age: 365) - Bir kimse, bir din kardeini severse, sevdiini ona sylesin. (Age: 384) - Bir kimse, mslman kardeine bir sene ks durursa, onun kann dkm gibi gnaha girmi olur. (Age: 1627) - Dargnlk ancak Allah rzas iin olursa vebal yoktur. (Age: 1628) - Kim mslman kardeinin ardndan rz ve namusunu savunursa, Allah ta onu cehennemden azad eder. (Seme Hadisler: 260/103) - Zandan saknn, nk zan, szn en yalandr. Kulak hrszl yapmayn, gizli konular aratrmayn, haset etmeyin. Birbirinizi kskanmayn Allah n kullar! Karde olun. (Sahih-i Buhari Ter. Sarih: 2032) - slm topluluundan ayrlarak len kimse cahiliye zamannda lm gibi olur. (Riyaz s-Salihn: 668)
Snnetler:
1. Mslmann mslmanla kavga etmemesi ve gnden fazla ks durmamas, (Allah iinse ks durmak) snnettir. 2. 3. 4. 5. 6. htiyac olan hasta ve zayflarn ziyaretine gitmek snnettir. nansz, ahlak bozuk olanlarla dp kalkmamak snnettir. Mslmann mslmana sevdiini sylemesi snnettir. Mslmann gyabnda rzn, namusunu savunmak snnettir. Kt zandan saknmak, haset etmemek ve gizlilikleri aratrmamak snnettir.
Raslallah (sav) insanlarn en cmerdi idi. Kendisinden bir ey istendiinde yok, hayr dedii grlmemitir. Zenginlii mal zenginlii olarak deil, gnl zenginlii olarak tarif etmitir. Bu konuda unlar tavsiye etmitir: - Allah katnda en sevimli ev, iinde yetime ikram olunan evdir. 234/59) (Seme Hadisler:
- Dul ve yetimlere yardm eden, Allah yolunda cihad eden, gndzleri oru tutan, geceleri ibadetle geiren kimse gibidir. (Age: 236/63) - Fakiri arayp bulun, onu grp gzetin. Zira siz ancak fakirler sayesinde yardm grr ve rzklandrlrsnz. (Riyaz s-Salihn: 270) - Amellerin en hayrls, mslman kardeinin iine sevin sokmak, onun borcunu demesinde yardmc olmak ve yemek yedirmektir. (Ramuz el-Ehadis: 76/6) - yi eyler yapmakta acele ediniz. Yakn zamanda karanlk geceler gibi bir takm fitneler kacak ki, insan mslman olarak sabaha kar ve kafir olarak geceler. Mslman olarak geceler ve kafir olarak sabaha kar, dnya mal karlnda dinini satar. (Riyaz s-Salihn: 87) - Yarm hurma ile dahi olsa, ateten korunmaya alnz. (Age: 139) - Her gn iki melek iner biri: Allah m, infak edene karln ver. Dieri de: Allah m, cimrilik edenin de maln telef et. diye dua eder. (Age: 293)
- nfak et, sana infak edilir. (Age: 551) - nfak et, sayma; sonra sana da saylarak verilir. Maln kilere kapatma, sonra seninde rzkn kapanr. (Age: 561) - Zulmden kann! nk zulm kyamette karanlklara sebeptir. Cimrilikten korunun! nk cimrilik, sizden evvelkileri helak etmitir; onlar kan dkmeye, haram helal grmeye sevk etmitir. (Age: 565)
Raslallah (sav) almadan geinmeyi ho grmemi, insanlarn bakalarna yk olmamalarn istemitir: - nsan elinin emeinden daha hayrl bir yemek yememitir. buyurur. (Age: 545) - Sizden birinin ipini alp dadan odun toplayp satarak geinmesi, dilenmesinden daha hayrldr. (Age: 541) - Dilenen, kyamette yznde et olmad halde Allah n huzuruna kar. (Age: 532) -Israrla istemeyin. Vallahi sizden biriniz benden bir ey isterde onun istemesi, benim houma gitmedii halde benden bir ey koparrsa, o eyin ona bereketi olmaz. (Age: 530) buyurmutur. Snnetler:
1. 2. 3. 4.
nsanlar bir ey istediinde varken yok dememek snnettir. Dul ve yetimleri grp gzetmek snnettir. Fakirleri ve ihtiya sahiplerini aratrp yardmc olmak snnettir. Mslmanlarn iine sevin sokmak snnettir.
5. Hayrl ilerde acele etmek, maln krn eda etmek, cimrilik etmemek snnettir. 6. Bakalarna yk olmamak, dilenmekten kanmak snnettir.
Raslallah (sav) misafirlie, insanlarla oturup kalkmalarda nezaket kurallarna ok nem vermitir. Bu konularda unlar sylemitir:
- Misafirlik gndr. (Buhari, Edep: 31) - kii bir arada olunca, yolculua knca aranzdan birini bakan sein. Davut, Cihad: 80) (Ebu
- Bir eve vardnzda defa kapy aln. Eer izin verilirse girin. Aksi halde dnn. (Riyaz s-Salihn: 874) Abdullah bni Biir (ra) der ki: - Raslallah (sav) bir kapya geldiinde kapy alard ve kapnn tam karsna durmazd. Kap alnca selam verirdi. (Ramuz el-Ehadis: 522/5) - Bir kimse baka birini oturduu yerinden kaldrp oturmasn, oturanlar yer asn. (Sahih-i Buhari Tec. Sarih: 2061) - kii bir arada iken; iki kii dierini brakp, aralarnda gizli konumasn. 2063) (Age:
- Allah Rasl (sav) bir yerden kalktklarnda defalarca istifar ederler: Estafurullah derlerdi. (Ramuz el-Ehadis: 538/14) - Allah n adn anmadan bir yerden kalkanlar merkep leinden kalkar gibi olurlar. O toplant onlarn pimanlna sebep olur. (Riyaz s-Salihn: 838) - Biriniz yemee davet edildii zaman gitsin; oruluysa yemek sahibine dua etsin, deilse yesin. (Mslim, Nikah: 106) Snnetler:
1. Misafirlii gnden fazla uzatmamak ve ev halkna sknt vermemek snnettir. 2. Yolculukta, oturup kalkmalarda birini bakan semek snnettir.
3. Kapy defa almak, kapnn karsnda durmamak, izin verilirse ieriye girmek snnettir. 4. Bir yere varlnca bakalarnn yerine oturmamak, oradakilerin de yer amas snnettir. 5. Bakalarnn yannda gizli konumalar yapmamak snnettir.
6. Bir yerden kalkarken istifar etmek ve Asr sresini okuyarak kalkmak snnettir.
7. 8.
Davete icabet etmek meru ise snnettir. Meru olmayan davetlere gitmemek snnettir.
Allah Rasl nn bildirdiine gre; mslmann mslmana borlarndan biri de hasta ziyaretidir. Mslmann mslman kardeini Allah rzas iin ziyaret etmesi, ihtiyacn gidermesi, moral vermesi, okuyup dua ederek ifa dilemesi borcudur. Enes (ra) yle der: - Raslallah (sav) mslmanlardan birini gn grmezse, onu sorard. ayet yolculua kmsa onun iin dua ederdi. Hasta ise ziyaret ederdi. (Ramuz el-Ehadis: 538/5) - Hasta ziyaretinde bulunan kimse, dnnceye kadar cennet yolundadr. (Mslim, Birr: 39) Snnetler:
1. 2. 3. 4. 5.
Hastay ziyaret etmek, ihtiyac varsa gidermek snnettir. Hasta iin dua etmek, ifa dilemek snnettir. Hastann yannda fazla kalmamak snnettir. lmden lenlerden bahsedip hastann moralini bozmamak snnettir. Hastaya iyi eyler sylemek snnettir.
Raslallah (sav) mslman zararsz ve faydac insan olarak tanmlamtr. lmeden nce Kimi incittiysem, kimin hakk bana getiyse gelsin alsn. Kimse ben Muhammed in dmanlndan korkarm demesin. demitir. - Mslman, elinden, dilinden dier mslmanlarn zarar grmedii kimsedir. demitir. (Buhari, man: 4) - Sizden biriniz kendisi iin arzu ettiini bakalar iinde arzu etmedike iman etmi olamaz. (Riyaz s-Salihn: 182) - Kt insanlardan biri de errinden dolay insanlarn kendisinden saknd kimsedir. (Seme Hadisler: 18/18)
- Allah kt huylu, irkin szl kimseleri sevmez. (Age: 19/19) - Gerek pehlivan, fkelendii zaman nefsini yenebilendir. (Mslim, Birr: 106) - Kardeinin felaketine, musibetine sevinme. Allah onu o beldan kurtarr da seni mptela eder. (Riyaz s-Salihn: 1608) - Cennetlik olanlar size bildireyim mi? Oradakiler: Evet ya Raslallah deyince peygamber (as): Hor grlp hie saylan mslmanlardr. buyurur ve: Size cehennemlikleri bildireyim mi? Oradakiler: Evet ya Raslallah, peygamber (as): Onlar kat yrekli, kaba ve gururlu kimselerdir buyurur. (Age: 250) - nsanlara acmayana Allah da acmaz. (Age: 225) - Yumuaklktan mahrum olanlar, btn hayrlardan mahrum olurlar. (Age: 641) - Zarar verene Allah ta zarar verir. Meekkat verene Allah ta meekkat verir. (Tirmizi, Birr: 27) - Sizden biri namaz kldrrsa, namaz hafif kldrsn. nk ilerinde zayf, hasta, yal ve acelesi olanlar vardr. (Riyaz s-Salihn: 226) - Sizden soan, sarmsak yiyen camiye gelmesin. (Age: 1733) - Mslmanlara eziyet veren eyi yoldan gideriniz. (Mslim, Birr: 131) - Bir adam yoldaki diken daln yok etti. Allah da memnun olup onu affetti. (Buhari, Ezan: 32) - Her iyi i, sadakadr. (Riyaz s-Salihn: 134) - Yol zerinde mslmana rahatszlk veren bir eyi yok eden kimseyi bu iinden dolay cennet nimetleri iinde grdm. (Age: 127) - Yollarn zerinde oturmaynz. Oturmak zorunda kalrsanz yolun hakkn veriniz. Nedir o ya Raslallah? denilince Allah Rasl yle buyurdu: Gz aa indirmek, verilen selam almak, iyilik edip ktlkten alkoymaktr. (Sahih-i Buhari, Tec. Sarih: 1126) Snnetler:
1. 2. 3.
Bakalarna gven vermek snnettir. Kendisi iin istediini bakalar iin de istemek snnettir. Bakalarnn kt haline sevinmemek snnettir.
4. 5.
Bakalarna acmak, yumuak huylu olmak snnettir. Namaz hafif kldrmak snnettir.
6. Bakalarna eziyet vermemek, eziyet veren eyleri ortalktan kaldrmak snnettir. 7. 8. Yol zerlerinde oturup bakalarna eziyet vermemek snnettir. Faydac insan olmak snnettir.
nancmzda zorlama olmad gibi zorlukta yoktur. Her zorun yannda mutlaka bir kolaylk vardr. Allah Rasl, hibir zaman slm zorlatrmamtr. - Kolaylatrnz, zorlatrmaynz. Mjdeleyiniz, nefret ettirmeyiniz. (Buhari, lim: 12) - Kolaylk gsterin, glk gstermeyin, mjdeleyin, rktmeyin, fkelendiiniz zaman susun. (Ramuz el-Ehadis: 510/6) Hz. Aie (ra) yle der: - Allah Rasl, iki durumdan birini semek durumunda kalrsa dine aykr deilse, mutlaka kolay olan seerdi. (Buhari, Edep: 80) - Raslallah bir yere grevli gnderdii zaman namaz hafif kldr, hutbeyi ksa ve sz az et derdi. (Ramuz el-Ehadis: 528/6) - Cehennem kendine, kendi cehenneme haram olan size bildireyim mi? Sahabe: Evet deyince, Raslallah: Cehennem her yumuak huylu, uysal, skin ve kolaylk gsterenlere haramdr buyurur. (Seme Hadisler: 64/84) Snnetler:
1. 2. 3. 4.
Kolaylatrmak, kolaylk gstermek snnettir. Zorlatrarak soutmamak snnettir. fkelenince susmak snnettir. Skacak, znt verecek uzun szden saknmak snnettir.
5. 6.
Yumuak huylu olmak, sinirlenince susmak snnettir. Namaz ksa kldrmak snnettir.
Peygamber (as) alveri hayatnda drst olmu ve bizimde drst olmamz istemitir. Bize tavsiyesi de u olmutur: - Bizi aldatan bizden deildir. (Seme Hadisler: 43/54) - Varken borcunu geciktirmek zulmdr. (Tirmizi, By: 66) - Yalan ve yemin, kazancn bereketini giderir. (Msned: 2/235) - Doru olan esnaf kyamet gnnde Ar- Alnn glgesi altnda olacaktr. Hadisler: 45/58) (Seme
- Gvenilir ve doru tccar, kyamet gnnde peygamberlerle, dorularla, ehitlerle ve salihlerle beraber olacaktr. (Tirmizi, By: 4) - Cennete ilk nce girecek olan doru satcdr. (Ramuz el-Ehadis: 161/1) Snnetler:
1. 2. 3.
nsanlar aldatmamak, gvenilir olmak snnettir. Alverite aldatmak iin yalan sylememek, yemin etmemek snnettir. mkan varken borcu geciktirmemek snnettir.
4. Doru ve gvenilir olmak, hak hukuk gzetmek, helal rzk iin almak snnettir.
Hak ve adalet konusunda peygamber (as) ok hassas davranm, bu konuda kimse O nun seviyesine ulaamamtr. En kritik bir zamanda bir hristiyann hakkn alabilmek iin Ebu Cehil in kapsn yumruklamtr. Peygamber (as) herhangi bir ekilde kimsenin kimseye zarar vermesini istememitir. yle buyurmutur: - Sana bir eyi emanet brakann emanetini geri ver. Sana ihanet edene sen ihanet etme. (Tirmizi, By: 38)
- Bir kimse haksz olarak bakasnn bir kar toprana tecavz ederse, o yerin yedi kat kyamette o kimsenin boynuna geirilir. (Riyaz s-Salihn: 204) - Bir kimse yemin ederek bir mslmann hakkn gasp ederse, Allah o kimseye cenneti haram, cehennemi vacip klar. (Age: 212) - Mslmann mslman zerindeki hakk betir: Selam almak, Hastay ziyaret etmek, Cenazeyi uurlamak, Davete katlmak,
Aksrnca elhamdlillah derse yerhamkallah diyerek dua etmek. (Mslim, Selam: 4) - Mslmann mslman zerinde hakk altdr: Snnetler: Ona rastladnda selam vermek, Davet ettiinde icabet etmek, Nasihat istediinde nasihat etmek, Aksrnca elhamdlillah derse yerhamkallah demek, Hastalannca ziyaret etmek ve dua etmek, lnce cenazesini defnetmek. (Mslim, Selam: 5)
1. Ne ekilde olursa olsun kimseye zarar vermemek ve hakszlk etmemek snnettir. 2. 3. 4. Emanete hainlik etmemek snnettir. Bakasnn hakkna tecavz etmemek snnettir. Bakasnn maln gasp etmemek snnettir.
5. Mslmann selamn almak, hastalannca ziyaret etmek, davetine icabet etmek, de ihtiyac olana t vermek, lsn defnetmek ve aksrnca dualamak snnettir.
GL MUHAMMED
Tek efaat dilenecek, Ol Muhammed Mustafa dr... Pei sra gidilecek, Yol Muhammed Mustafa dr...
Bu dert benim, benim bu yk, ilem kutlu, davam byk, Ak aacmda en byk Dal Muhammed Mustafa dr...
Mekke de temeli atan, lk direnii balatan, Btn lemi kuatan, Kol Muhammed Mustafa dr...
Btn beer toplanacak, Neyin varsa yoklanacak, mr boyu koklanacak, Gl Muhammed Mustafa dr...
Ali PARLAK
ONUNCU BLM MUHAMMED (AS) IN AHRETE BAKILARINDAK SNNETLER
- Dnya ahiret dengesi. - Ahirete hazrlk. - Vasiyet. - lm. - Cenaze. - Kabir.
TOPRAK Hor bakma sen topraa Toprakta neler yatar Hani bunca evliya Yz bin peygamber yatar.
Cennette buday yiyen Gaflet gmleinin giyen Hem Dnyaya meyleden Adem peygamber yatar.
Arkasyla kum eken Gzya ile youran Kabe yi temel kuran Halil peygamber yatar.
Vcudunu kurt yiyen Kurt yedike kreden Belalara sabreden Eyyup peygamber yatar.
Ol Allah n habibi Dertlilerin tabibi Enbiyalar serveri Rasl Muhammet yatar.
ONUNCU BLM MUHAMMED (AS) IN AHRETE BAKILARINDAK SNNETLER
Raslallah (sav) dnya ve ahiret ilikilerini hep dengede tutmutur. Ne Dnyay terk etmi ne de ahireti ihmal etmitir. Bize de unlar tavsiye etmitir: - Hayrlnz, ahireti iin dnyasn, dnyas iin ahiretini terk etmeyeninizdir. (Ramuz el-Ehadis: 363) - Dnya mslmann zindan, kafirin cennetidir. (Tirmizi, Zhd: 16) - Dnya da garip bir yolcu gibi davran. (Buhari, rikak: 3) - nsanolu ihtiyarladka onda iki ey genleir; mal hrs ve yaama hrs. (. Canan, Hadis Kl: 5/281) - nsanolunun bir dere dolu altn olsa, ikincisini ister. Onun azn topraktan baka bir ey doyurmaz. (Riyaz s-Salihn: 1/23) Snnetler: 1. Dnya iin ahireti, ahiret iin de dnyay terk etmemek. Hi lmeyecekmi gibi dnya iin yarn lecekmi gibi ahiret iin almak snnettir. 2. Dnyada yolcu gibi olmak, geici hrslara kaplmamak ve ahireti unutmamak snnettir. 3. Dnya iin ve ahiret iin ihtiya kadarn istemek snnettir.
Raslallah (sav), ahiret hazrl yapmamz istemitir. Hazrlksz yola kmann pimanlk vereceini sk sk hatrlatmtr. Kyamet ne zaman? diye soran birine: Sen kyamet iin ne hazrladn? diyerek cevap vermitir. - Bir mslman kere Allah tan cenneti isterse, cennet onun iin: Allah m, onu cennete koy! der ve defa cehennemden uzak kalmay Allah tan isterse, cehennem onun iin: Allah m, onu benden uzak tut! der. (Ramuz el-Ehadis: 375/6) Ebu Bekir (ra) sorar ve peygamber (as) cevap verir: - Hayrl mmin kimdir ya Raslallah?
- mr uzun, ameli gzel olandr. - Hayrsz kimdir ya Raslallah? - mr uzun, ameli kt olandr. (Tirmizi, Zhd: 21) - nsan lnce melekler Ne getirdi? derler insanlarda Ne brakt? derler. el-Ehadis: 62/12) - Cehennemde azab en hafif olana sorulur: - Dnya her eyi ile senin olsayd bu azaptan kurtulmak iin fidye olarak verir miydin? O kii hi tereddtsz cevap verir: - Evet! Ona: - Senden dnyada bunun daha az istenmiti, niye vermedin? denir. (. Canan, Hadis Kl: 14/223) - nsan lnce her ey nne konulur. O kii nndekilere bakar ve der ki: Ya Rabbi! Beni geri dndr de dnyada terk ettiim salih amelleri ileyeyim. (Ramuz el-Ehadis: 42/8) Snnetler: (Ramuz
1. lm, ahiret yolculuunun balangcdr. Bitip tkenmeyen ahiret hayat iin hazr olmak, hazrlk yapmak snnettir. 2. nsann hem cennette hemde cehennemde yeri vardr. Hangi yoldan yrrse, oraya varr. Hangisini isterse oray hak eder. Onun iin cenneti istemek snnettir. 3. nsann aleyhine olacak i yapmamas piman olaca bir mr yaamas snnettir.
Mslmann vasiyeti hazr olacaktr. Vasiyete deer eyler vasiyet edilecektir: - Vasiyete deer bir eyi bulunann, vasiyeti yannda bulunmadan iki gece gecelemesi doru deildir. (Buhari, Vesaya: 1) - Herkese hakkn ver. Miraslardan biri lehine vasiyet yoktur. (. Canan, Hadis Ans: 16/185)
Allah Rasl bize iki ey vasiyet etmitir: Size iki ey brakyorum. Onlara uyarsanz yolunuzu saptmazsnz. Onlar Kuran ve snnetimdir. demitir. Snnetler:
1. 2. 3.
Vasiyete deer bir eyi olan vasiyetini hazr edecektir. Miraslar iin vasiyete gerek yoktur. Ayrm yapmayacaktr. Bir de Kuran ve snnete uyulacaktr. Bunlar snnettir.
Allah Rasl nn snnetinde lm istenmeyecek ve unutulmayacak, lme hazr olunacaktr. yle buyurur: - Sizden biri lm temenni etmesin. Zira o iyi ise iyiliini arttrr. Kt kimse ise, iyilik yapar halini dzeltme frsatn bulur. (Riyaz s-Salihn: 587) - Sizden biri bana gelen beldan dolay lmn istemesin. yle desin: Ya Rabbi hayat benim iin hayrl olduu mddete beni yaat. Benim iin lm hayrl olunca beni ldr. desin. (Age: 588) - Zevkleri bak gibi kesen lm unutmayn ve lm oka hatrlayn. Zhd: 4) - lm ann. Kim lm ok anarsa, Allah onun lmn kolaylatrr. Ehadis: 80/15) - lm annda lmek zere olana Lilhe illallah demesini telkin edin. Salihn: 922) (Tirmizi, (Ramuz el(Riyaz s-
- Cebrail bana dedi ki: Ya Muhammed (sav) dilediin kadar yaa, bir gn mutlaka leceksin. stediini sev, nihayet ondan ayrlacaksn. stediini yap, sonuta onun hesabn vereceksin. (Ramuz el-Ehadis: 331/9)
Snnetler:
1. Ne ekilde ve niin olursa olsun kimse lm istemeyecektir. Allah tan hayrl mr isteyecek ve iyiliklerini arttracaktr. Kt ise dzelmeye alacaktr. 2. 3. lm olay ve lnecei hibir zaman unutulmayacaktr. lmek zere olana imanla gitmesi iin Lilhe illallah telkin edilecektir.
4. nsann yept eylerin hesabn verecei asla unutulmayacaktr. Bunlar Allah Rasl nn snnetlerindendir. Bu ekilde davranlrsa, gzel lmle lmek ve mslman olarak can vermek nasip olur.
Raslallah (sav) insann dirisine olduu kadar lsne de ok nem verirdi. yle davranrlard: - Bir cenazede hazr bulunduklar zaman skt ederler ve ok dnceli olurlard. (Ramuz el-Ehadis: 536/6) - Borcu olup olmadn sorar ve borcu varsa deninceye kadar namazn kldrmazd. Mminin ruhu borcu deninceye kadar ona bal kalr derdi. (Riyan s-Salihn: 947) - Bir cenazeye cemaatten saf namaz klarsa, o kimse cenneti hak eder. (Age: 938) - Bir cenaze grnce ayaa kalkn. (bn-i Mace, Cenaiz: 35) - Cenaze defnedildikten sonra onun iin dua edin. Zira o sorgulanmaktadr. (Age: 950) - Cenaze iin yemek yapn. nk onlarn bana kendilerini megul edecek ey gelmitir. (Age: 59) Allah n elisi cenaze iin feryat edip ar derecede alamay yasaklamtr: - l, kendisi iin yaplan feryat nedeniyle azap olunur (Age: 1689) - l iin feryat eden, bizim izimizden yryenlerden deildir. (Age: 1690) - Alaynz fakat eytann rtkan olmaktan saknnz. Zira alamak gz ve kalpten olduka Allah tan ve rahmettendir. El ve dille olduu zaman ise eytandandr. (Ramuz elEhadis: 8/9) - Bir kulun ocuu ldnde Allah meleklere sorar: - Kulum ne yapt? Melekler:
- Sana hamd etti, sabretti ve nn lillhi ve inn ileyhi rcin dedi (yani Allah iiniz Allah a dncyz). Bunun zerine Cenab- Allah: - yleyse o kuluma cennetler kk hazrlayn buyurur. 1/2350) Hz. Aie (ra) yle anlatr: - Raslallah (sav) ailesinin kendisi iin alad bir mezara urad ve dedi ki: phesiz onlar bunun iin alyorlar ama o, mezarnda bu yzden azap gryor. (Sahih-i Buhari Tec. Sarih: 655) Snnetler: (Byk Hadis Klliyat:
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Cenazelerde taknlk yapmamak skt etmek snnettir. Borcunun denmesinde acele etmek snnettir. Cenaze namazn en az saf yapmak snnettir. Cenaze geerken ayaa kalkmak, sayg gstermek snnettir. Cenaze evine yemek gtrmek snnettir. len iin bararak, feryat edip alamamak snnettir. Cenaze merasimine katlp namazn klmak snnettir. Cenazeyi definde acele etmek snnettir.
9. leni hayrla anmak, iyiliine konumak, onda olmayan eyleri sylememek snnettir. 10. len iin dua etmek snnettir.
Peygamber (as), kabir hayat ve kabirdekilerle ilgili unlar sylemi ve baz tavsiyelerde bulunmutur: - Kabirlerinizi ziyaret edin. nk kabir ziyareti ahireti hatrlatr. 60) Allah Rasl, kabristana varnca selam verir, dua eder ve okurdu. Son zamanlarnda kabristana gitmi yle demitir: (Tirmizi, Cenaiz:
- Ey kabirde yatan mminler! Size selam olsun. nallah bizde sizin peinizden geleceiz. Bizim iinde sizin iinde Allah tan mafiret dileriz. (Riyaz s-Salihn: 585) - Ana babasnn kabrini Cuma gn ziyaret eden iin vefal yazlr. Ehadis: 422/7) nsan lnce ameli kesilir. ey hari: Devam eden sadaka, Faydalanlan ilim, Dua eden hayrl evlat. (Riyaz s-Salihn: 953) (Ramuz el-
- ly ey takip eder: 506/10) Aile fertleri ve dostlar, Mal, Ameli. Bunlardan ikisi geri dner, ameli onunla kalr. (Ramuz el-Ehadis:
- Kabir ya cennet bahelerinden bir bahe veya cehennem ukurlarndan bir ukurdur. (Tirmizi, Zhd: 4) - lmden sonrasn grseydiniz, isteyerek yiyip iemezdiniz, evlerinize giremez, dalara kar alardnz. (Ramuz el-Ehadis: 357/6) - Kabir, ahiretin duraklarndan ilk duraktr. Kabirde ii kurtarann n iyidir. Kabirde ii kurtaramayann gerisi ktdr. (Ramuz el-Ehadis: 105/12) - Kabirden daha iddetli bir manzara grmedim. (Age: 375/3) - Sizden biri vefat ettiinde kendisine sabah akam cennetteki veya cehennemdeki yeri gsterilir durur. (Sahih-i Buhari Tec. Sarih: 1370) - Cehennem ehli, cennetteki yerini de grr durur. Cennet ehli de cehennemdeki yerini grr durur. Cennettekiler yle der: Allah bana hidayet etmeseydi, halim ne olurdu? (Ramuz el-Ehadis: 342/1) Peygamber Efendimiz (as) lmlerimize arkalarndan okumamz istemitir: - Cenaze gmlrken onun iin istifar edin. Zira o sorgulanmaktadr. Salihn: 950) (Riyaz s-
- Kabirdeki boulmak zere olan kimseye benzer. Herkesten dua bekler. Dua edilince sevinir. (Ramuz el-Ehadis: 368/10)
- Sizden biri Cuma gn bir kabri ziyaret eder de yasin okursa, Allah ona Yasinin her harfi kadar mafiret eder. (Ramuz el-Ehadis: 422/4) - l iin Yasin okunursa, azab hafifler. (Age: 79/4) - lleriniz iin Yasin okuyunuz. (. Canan, Hadis Ans: 15/81) Snnetler:
1. 2.
Kabir ziyareti yapmak ve onlardan ibret almak snnettir. Kabirdekilere selam vermek, onlar iin dua edip okumak snnettir.
3. Cenaze kabre konulunca onun iin istifar etmek ve dua edip onu sevindirmek snnettir. 4. Kabir ehli iin Yasin okumak snnettir.
NE SYLERLER NE BR HABER VERRLER
Yalanc dnyaya konup genler Ne sylerler ne bir haber verirler zerinde trl otlar bitenler Ne sylerler ne bir haber verirler.
Kimisinin stnde biter otlar Kiminin banda sra serviler Kimi msum, kimi gzel yiitler Ne sylerler ne bir haber verirler.
Topraa gark olmu nazik tenleri Sylemeden kalm tatl dilleri Gelin duadan unutman bunlar Ne sylerler ne bir haber verirler
Yunus der ki, gr takdirin ileri Dklmtr kirpikleri, kalar Balar ucunda hece talar Ne sylerler ne bir haber verirler
ON BRNC BLM MUHAMMED (AS) IN SON GNLER VE VEDA HUTBES
AIKIZ MUHAMMED E Akz Muhammed e nandk o sermede an byk Ahmed e Kavutur Rabbim bizi. Sultanlar sultanna Ol efaat kanna Dertliler dermanna Kavutur Rabbim bizi. Dnyada ravzasna Ukbada rzasna Cennette sefasna Kavutur Rabbim bizi. line ashabna Yarine ahbabna Sevgili yrnna Kavutur Rabbim bizi. Hak yolda duranlara nsiyet kuranlara Mahbubu bulanlara Kavutur Rabbim bizi. Cennete girenlere Kevserden ienlere Rahmete erenlere Kavutur Rabbim bizi.
PEYGAMBER EFENDMZ N VEDA HUTBES (9 Zilhicce 10 H/8 Mart 632 M. Cuma)
Peygamberimiz Hz. Muhammed (s.a.v.) Ved haccnda, 9 Zilhicce Cuma gn zevlden sonra Kasv devesi zerinde, Arafat Vdisinin ortasnda 124 bin mslmann ahsnda btn insanla yle hitap etti: Hamd Allah a mahsustur. O na hamd eder, O ndan yardm isteriz. Allah kime hidayet ederse, artk onu kimse saptramaz. Sapkla drdn de kimse hidayete erdiremez. ehdet ederim ki; Allah tan baka ilh yoktur. Tektir, ei orta, dengi ve benzeri yoktur. Yine ehdet ederim ki; Muhammed O nun kulu ve Rasldr. Ey insanlar! Szm iyi dinleyiniz! Bilmiyorum, belki bu seneden sonra sizinle burada bir daha buluamayacam. nsanlar! Bugnleriniz nasl mukaddes bir gn ise, bu ehriniz (Mekke) nasl mbarek bir ehir ise, canlarnz, mallarnz, namuslarnz da yle mukaddestir, her trl tecvzden korunmutur. Ashabm! Muhakkak Rabbinize kavuacaksnz. O da sizi yaptklarnzdan dolay sorguya ekecektir. Sakn benden sonra eski sapklklara dnmeyiniz ve birbirinizin boynunu vurmaynz! Bu vasiyetimi, burada bulunanlar, bulunmayanlara ulatrsn. Olabilir ki, burada bulunan kimse bunlar daha iyi anlayan birisine ulatrm olur. Ashabm! Kimin yannda bir emanet varsa, onu hemen sahibine versin. Biliniz ki, faizin her eidi kaldrlmtr. Allah byle hkmetmitir. lk kaldrdm faiz de Abdulmuttalib in olu (amcam) Abbas n faizidir. Lakin anaparanz size aittir. Ne zulmediniz, ne de zulme uraynz. Ashabm! Dikkat ediniz, cahiliyeden kalma btn adetler kaldrlmtr, ayamn altndadr. Cahiliye devrinde gdlen kan davalar da tamamen kaldrlmtr. Kaldrdm ilk kan davas Abdulmuttalib in torunu yas bin Rabia nn kan davasdr. Ey insanlar! Muhakkak ki, eytan u topranzda kendisine tapnmaktan tamamen midini kesmitir. Fakat siz bunun dnda ufak tefek ilerinizde ona uyarsanz, bu da onu memnun edecektir. Dininizi korumak iin bunlardan da saknnz. Ey insanlar! Kadnlarn haklarn gzetmenizi ve bu hususta Allah tan korkmanz tavsiye ederim. Siz kadnlar, Allah n emaneti olarak aldnz ve onlarn namusunu kendinize Allah n emriyle helal kldnz. Sizin kadnlar zerinde hakknz, kadnlarnda sizin zerinizde hakk vardr. Sizin kadnlar zerindeki hakknz, yatanz hi kimseye inetmemeleri, holanmadnz kimseleri izniniz olmadka evlerinize almamalardr. Eer gelmesine msaade etmediiniz bir kimseyi evinize alrlarsa, Allah, size onlar yataklarnda yalnz brakmanza ve daha olmazsa hafife dvp sakndrmanza izin vermitir. Kadnlarn da sizin zerinizdeki haklar, meru rf ve adete gre yiyecek ve giyeceklerini temin etmenizdir. Ey mminler! Size iki emanet brakyorum, onlara sarlp uyuduka yolunuzu hi armazsnz. O emanetler, Allah n kitab Kur-n Kerim ve Peygamberin snnetidir.
Mminler! Szm iyi dinleyiniz ve iyi belleyiniz! Mslman mslmann kardeidir ve bylece btn mslmanlar kardetirler. Bir mslmana kardeinin kan da, mal da helal olmaz. Fakat maln gnl holuu ile vermise o bakadr. Ey insanlar! Cenab- Hak her hak sahibine hakkn vermitir. Her insann mirastan hissesini ayrmtr. Mirasya vasiyet etmeye lzum yoktur. ocuk kimin deinde domusa ona aittir. Zina eden kimse iin mahrumiyet vardr. Ey insanlar! Rabbiniz birdir. Babanz da birdir. Hepiniz Adem in ocuklarsnz, Adem ise topraktandr. Arabn Arap olmayana, Arap olmayann da Arap zerine stnl olmad gibi; krmz tenlinin siyah zerine, siyahn da krmz tenli zerinde bir stnl yoktur. stnlk ancak takvada, Allah tan korkmaktadr. Allah yannda en kymetli olannz O ndan en ok korkannzdr. Azas kesik siyah bir kle banza amir olarak tayin edilse, sizi Allah n kitab ile idare ederse, onu dinleyiniz ve itaat ediniz. Kimse kendi suundan bakas ile sulanamaz. Baba, olunun suu zerine, olu da babasnn suu zerine sulanamaz. Dikkat ediniz! u drt eyi ortak komayacaksnz. - Allah a hibir eyi ortak komayacaksnz. - Allah n haram ve dokunulmaz kld can, haksz yere ldrmeyeceksiniz. - Zina etmeyeceksiniz. - Hrszlk yapmayacaksnz. nsanlar! Yarn beni sizden soracaklar, ne diyeceksiniz? Sahabe-i Kiram birden yle dediler: Allah n eliliini ifa ettiniz, vazifenizi hakkyla yerine getirdiniz, bize vasiyet ve nasihatte bulundunuz, diye ahadet ederiz! Bunun zerine Resul-i Ekrem Efendimiz (s.a.v.) ahadet parman kaldrd, sonra da cemaatin zerine evirip indirdi ve yle buyurdu: ahit ol y Rab! ahit ol y Rab! ahit ol y Rab!
Peygamber Efendimiz Veda Haccndan sonra Medine ye dnd ve rahatszland. Son zamanlarnda namaz kldrma grevini Hz. Ebu Bekir e devretti. Son anlarnda mslmanlarla helalleti, mezarla gitti onlara selam verdi ve: Yaknda yannzda olacaz inallah dedi. 7 dirhem paras vard, sadaka olarak datt. Rabbna kavutuu an Hz. Ebu Bekir, Peygamberin mbarek yzne bakp: lmnde hayatn gibi gzel ya Raslallah! dedi.
Hz. Osman n dili tutuldu. Hz. Ali dondu kald. Hz. mer: kim Muhammed ld derse, boynunu vururum dedi. Ebu Bekir: Kim Muhammed e tapyorsa bilsin ki o Allah n rahmetine kavumutur. Kim de Allah a tapyorsa, O Allah bakidir diyerek ortal yattrd. te gzel bir insan, ite gzel bir mr ve ite gzel bir lm... Peygamber (as) n son szleri Namaza namaza dikkat edin. olmutur. lmeden nce hurmalklarn ihtiya sahipleri iin vakfetmitir. Onun miras Kuran ve snnettir. Cenab- Allah efaatinden mahrum etmesin.
MUHAMMED MUSTAFA YA vgler sevgiler var, Hep koar gen ihtiyar, Kim kavusa bahtiyar, Muhammed Mustafa ya!.. Ey gz bakta ibret al, Levlk ona mahsus hl, Bulunmaz hibir misl, Muhammed Mustafa ya!.. Hira kucan at, Gkler inciler sat, Btn beer muhatat, Muhammed Mustafa ya!.. Bir nur ki inciden ak, Hayran brahim, shak, Devlet ve an verdi Hak, Muhammed Mustafa ya!.. Hasret kavurdu, yakt, Glde rmaklar akt, Cennet bile mtakt, Muhammed Mustafa ya!.. Hercihetten yol gider, Aklar kol kol gider, Selt selm bol gider, Muhammed Mustafa ya!..

HZ Mu Hammed in Sunnetini Ihya

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

HZ Mu Hammed in Sunnetini Ihya

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

www.mustafaoselmis.com.

HZ. MUHAMMED (S.A.V)N SNNETN HYA 2 Mustafa SELM

HZ. MUHAMMED (S.A.V)N SNNETN HYA 3 Mustafa SELM

HZ. MUHAMMED (S.A.V)N SNNETN HYA 4 Mustafa SELM

DRDNC BLM EMAL- ERF MUHAMMED (AS) IN EMAL

. MUHAMMED (AS) IN TEBL VE HATALARI DZELTMELERNDEK SNNETLER

HZ. MUHAMMED (S.A.V)N SNNETN HYA 5 Mustafa SELM

HZ. MUHAMMED (S.A.V)N SNNETN HYA 6 Mustafa SELM

HZ. MUHAMMED (S.A.V)N SNNETN HYA 7 Mustafa SELM

ONBRNC BLM MUHAMMED (AS) IN SON GNLER VE VED HUTBES

HZ. MUHAMMED (S.A.V)N SNNETN HYA 8 Mustafa SELM

HZ. MUHAMMED (S.A.V)N SNNETN HYA 9 Mustafa SELM

Mehmet KSE Denizli l Mfts

____________ Hz. Peygamberin hayatndan, davran modelleri (T.D.V.2000)

HZ. MUHAMMED (S.A.V)N SNNETN HYA 10 Mustafa SELM

HZ. MUHAMMED (S.A.V)N SNNETN HYA 11 Mustafa SELM

Halil ELTOK Emekli l Mfts

Muvatta, Husn l-Huluk, 8. li mrn Suresi, 3/31.

HZ. MUHAMMED (S.A.V)N SNNETN HYA 12 Mustafa SELM

Sevgililer Sevgilisi Hz. Muhammed (s.a.v) in Snnetini hy

Mahmut GNDZ 09-01-2007 Bursa l Mfts

HZ. MUHAMMED (S.A.V)N SNNETN HYA 13 Mustafa SELM

KELME- TEVHD: L LHE LLALLH MUHAMMEDN RASLLLAH

KEND DLNDEN MUHAMMED (AS)

HZ. MUHAMMED (S.A.V)N SNNETN HYA 14 Mustafa SELM

Ben kahramanlk peygamberiyim, Ben mukaffiyim (insanlar Allahn yoluna yneltirim)

Ben insanl kemle erdirenim.

(Mslim Fazail : 126)

BR GN PEYGAMBER EFENDMZ ZYARETMZE GELSE

HZ. MUHAMMED (S.A.V)N SNNETN HYA 15 Mustafa SELM

HZ. MUHAMMED (S.A.V)N SNNETN HYA 16 Mustafa SELM

HZ. MUHAMMED (S.A.V)N SNNETN HYA 17 Mustafa SELM

HZ. MUHAMMED (S.A.V)N SNNETN HYA 18 Mustafa SELM

HZ. MUHAMMED (S.A.V)N SNNETN HYA 19 Mustafa SELM

M.SELM 09-04-2006 Mevlid Kandili

HZ. MUHAMMED (S.A.V)N SNNETN HYA 20 Mustafa SELM

BRNC BLM MUHAMMED ALEYHSSELM

HZ. MUHAMMED (S.A.V)N SNNETN HYA 21 Mustafa SELM

MUHAMMED DODUU GECE

HZ. MUHAMMED (S.A.V)N SNNETN HYA 22 Mustafa SELM

BRNC BLM MUHAMMED ALEYHSSELM

MUHAMMED (AS) NCES

B. MUHAMMED (AS) IN DNYAYA TERFLER

HZ. MUHAMMED (S.A.V)N SNNETN HYA 23 Mustafa SELM

HZ. MUHAMMED (S.A.V)N SNNETN HYA 24 Mustafa SELM

Efendimiz (as) n gelecei nceden mjdelenmiti:

HZ. MUHAMMED (S.A.V)N SNNETN HYA 25 Mustafa SELM

C. MUHAMMED (AS) IN PEYGAMBERL

HZ. MUHAMMED (S.A.V)N SNNETN HYA 26 Mustafa SELM

HZ. MUHAMMED (S.A.V)N SNNETN HYA 27 Mustafa SELM

Tebli: Allahtan ald emir ve yasaklar noksansz insanlara bildirmek.

Peygamber efendimiz (as) niin gnderilmitir:

HZ. MUHAMMED (S.A.V)N SNNETN HYA 28 Mustafa SELM

- Muhammed (as) insanlk tarihinin en byk ahsi yetidir. M. H. Hart

- Sana muasr bir vcut olamadm iin mteessirim ey Muhammed! Bismark

- Hi kimse Hz. Muhammedden daha ileri adm atamaz. Goethe

HZ. MUHAMMED (S.A.V)N SNNETN HYA 29 Mustafa SELM

- Hz. Muhammedin adalar Onda hibir ahlaki kusur grmediler. M. Watt

- Ey Muhammed! Huzurunuzda kemal-i hrmetle eiliyorum. Bismark

HZ. MUHAMMED (S.A.V)N SNNETN HYA 30 Mustafa SELM

- Canmn canan sensin

HZ. MUHAMMED (S.A.V)N SNNETN HYA 31 Mustafa SELM

MUHAMMED (AS) EN BYK NSANDIR