Din bin khng hong ht nhn Triu Tin Vn ht nhn trn bn o Triu Tin tn ti gn hai thp k qua, v Bnh

h Nhng khng ch mt ln tuyn b ngng chng trnh ht nhn.

Nm 1993, cuc khng hong ht nhn bt u khi Triu Tin tuyn b rt khi Hip c khng ph bin v kh ht nhn m nc ny tham gia t nm 1985. Bnh Nhng l gii cho hnh ng ny l v sc p quc t trong vic thanh st chng trnh ht nhn b cho l pht trin v kh nguyn t. Triu Tin bt u tch tr plutonium, nhng sau li quyt nh khng rt khi Hip c ni trn na. Theo Hip c khng ph bin v kh ht nhn, ch c 5 quc gia c php s hu v kh ht nhn l Php, Trung Quc, Nga, Anh v M. Cc quc gia ny c v kh ht nhn trc thi im hip c c k (1/6/1968) v l 5 thnh vin thng trc ca Hi ng Bo an Lin Hp Quc. Ngy 8/7/1994, ch tch Kim Nht Thnh qua i tui 82, li vai tr lnh o ti cao ti Triu Tin cho con trai l ng Kim Jong-il. Bc nh trn ghi li hnh nh ng Kim Nht Thnh v ng Kim Jong-il cng tham gia mt hot ng hi nm 1983. Hn 3 thng sau khi ng Kim Nht Thnh qua i, vo ngy 21/10/1994, Triu Tin ng k vi M mt tha thun, trong Bnh Nhng cam kt ngng v dn i n loi b chng trnh v kh ht nhn, i li vic Washington gip xy dng hai l phn ng ht nhn pht in. Nm 1996, Evan C. Hunziker tr thnh cng dn M u tin b Triu Tin bt v giam gi v ti gin ip, k t sau Chin tranh Triu Tin 1950-1953. Hunziker bi trn sng p Lc (Yalu) t Trung Quc sang Triu Tin. Ngi ny c th sau 3 thng b giam gi. Trong sut hai thp k qua, nhng v Triu Tin bt gi cng dn M thnh thong li xut hin, xen k vi nhng v vic lin quan ti chng trnh ht nhn ca Bnh Nhng. Ngy 31/8/1998, Triu Tin phng tn la hai tng Taepodong-1 bay qua bu tri Nht Bn lao xung Thi Bnh Dng. V bn tn la ny cho thy Triu Tin tin xa trong vic pht trin phm vi hot ng ca cc loi tn la.

Su nm sau, trong Thng ip Lin bang u tin vo ngy 29/1/2002, cu tng thng M George W. Bush co buc Triu Tin cng vi Iran v Iraq "hp thnh mt trc ma qu". p li li tuyn b cng rn ca ng Bush, Triu Tin hi thng 10/2002 cho hay ang pht trin mt chng trnh ht nhn b mt, ng thi coi tha thun k vi M vo nm 1994 l v hiu gii quyt vn ht nhn Triu Tin, vng m phn 6 bn gia Triu Tin, Hn Quc, Nht Bn, M, Nga v Trung Quc din ra ti Bc Kinh vo thng 8/2003. Vng m phn ny tri qua 6 ln c t chc trong nhng nm tip theo. nh: Newsphoto Ngy 19/9/2005, Triu Tin mt ln na ng chm dt chng trnh v kh ht nhn, i li cc khon vin tr nng lng, kinh t, v an ninh. Cc cuc m phn c ni li nhm lm c th cc chi tit lin quan, nhng Bnh Nhng li rt lui v t chi cc cuc thng lng tip theo. Ngy 7/5/2006, Triu Tin li bn 7 tn la xung bin Nht Bn, trong c mt ha tin Taepodong-2 kiu mi, vn c thit k vn ti nhng mc tiu xa. Tuy nhin, tn la ny pht n khng lu sau khi c phng i. Cc nc ch trch hnh ng ca Bnh Nhng, trong khi Hi ng Bo an Lin Hp Quc thng qua mt ngh quyt ln n cuc th tn la ny. Triu Tin tuyn b thc hin cuc th ht nhn u tin vo ngy 8/10/2006, mt hnh ng b ngay c nhng quc gia ng minh ln n. Tuy nhin, khng lu sau , vo ngy 31/10/2006, Bnh Nhng li bt ng ng ti khi ng vng m phn 6 bn v gii tr v kh ht nhn trn bn o Triu Tin. Hnh v trn m t v tr cuc th ht nhn ca Triu Tin hi nm 2006, v c vo nm 2009. Thng 2/2007, M v 4 quc gia khc t c mt tha thun tm thi v vic cung cp cho Triu Tin 400 triu USD tin vin tr v nhin liu, nhm i li vic Bnh Nhng s ngng hot ng ca cc c s ht nhn v cho php cc thanh st vin quc t quay tr li quc gia ny. Ngy 27/6/2008, Triu Tin ph hy thp lm mt trong t hp ht nhn ch cht mang tn Yongbyon. Hnh ng ny c coi l biu tng ca vic Bnh Nhng cam kt vi nhng cuc m phn v vn ht nhn. Tuy nhin, vo thng 9/2008, cho rng chnh quyn tng thng Bush khng thc hin li ha loi Triu Tin khi danh sch cc quc gia h tr cho khng b, Bnh Nhng quyt nh ti khi ng qu trnh sn xut plutonium.

M loi Triu Tin khi danh sch trn vo thng 10/2008, vi hy vng tip tc qu trnh m phn ht nhn, sau khi Triu Tin ng cho mt s thanh st vin vo nc ny. Tuy nhin, 2008 cng l nm nh du vng m phn 6 bn ri vo b tc v cha c ni li t n nay. Ngy 25/5/2009, Triu Tin tin hnh v th ht nhn ln th hai, mt ng thi khin c th gii lo ngi. p li hnh ng ny, vo ngy 12/6/2009, Lin Hp Quc tho ra nhng lnh trng pht mi i vi Bnh Nhng. Nm 2010, quan h Triu Tin - Hn Quc tr nn cng thng vi v tu chin Cheonan ca Hn Quc b chm, khin 46 thy th thit mng. Seoul co buc Bnh Nhng cho bn ng li lm chm tu Cheonan, nhng Triu Tin bc b iu ny. Tuy nhin, thng 11/2010, Triu Tin n pho ln o Yeonpyeong ca Hn Quc lm 4 ngi cht. Cng trong thng ny, Bnh Nhng tit l s tn ti ca mt nh my mi c s dng cho vic lm giu uranium. Trong nm ngoi, ng Kim Jong-il lin tc c nhng chuyn thm Trung Quc v Nga, c cho l ku gi s ng h i vi vic chuyn giao quyn lc cho con trai t Kim Jong-un. Ngy 17/12/2011, ng Kim Jong-il t ngt qua i v bnh tim, li tt c cc v tr lnh o cao nht Triu Tin cho i tng Kim Jongun. Trc khi qua i, ng Kim Jong-il c chuyn thm Nga v tuyn b sn sng ti khi ng m phn v chng trnh ht nhn ca Triu Tin. Gn hai thng sau khi ng Kim mt, Triu Tin v M ln u ni li m phn ht nhn. Phi vin M, Glyn Davies v phi vin Triu Tin, Kim Kye-kwan gp nhau Bc Kinh trong nhng ngy cui thng trc. D c Washington v Bnh Nhng u khng thng bo v kt qu c th no sau m phn ti Bc Kinh, nhng Triu Tin hm qua bt ng tuyn b ngng chng trnh ht nhn v cho php cc thanh st vin quc t tr li nc ny, li vic M vin tr 240.000 tn lng thc. Cc nc ln trn th gii v Lin Hp Quc u c phn ng tch cc trc tuyn b ny, d y khng phi l ln u tin Bnh Nhng quyt nh dng chng trnh ht nhn.