You are on page 1of 10

LAPORAN KERJA PRAKTEK

DI

PT.INDONESIA ASAHAN ALUMINIUM ( INALUM )


KUALA TANJUNG, BATUBARA, SUMUT

O
L
E
H

ANGELINA
TEGUH INDRA KESUMA
WILVIAN

NIM : 080402034
NIM : 080402035
NIM : 080402044

DEPARTEMEN TEKNIK ELEKTRO


FAKULTAS TEKNIK
UNIVERSITAS SUMATERA UTARA
MEDAN
2011

LEMBAR PENGESAHAN

LAPORAN KERJA PRAKTEK

DI

PT INDONESIA ASAHAN ALUMINIUM ( INALUM )


KUALA TANJUNG, BATUBARA, SUMUT
10 OKTOBER 18 NOVEMBER 2011

Oleh :

ANGELINA
TEGUH INDRA KESUMA
WILVIAN

080402034
080402035
080402044

DISETUJUI DAN DISAHKAN


Oleh :

KOORDINATOR KERJA PRAKTEK

Ir.Eddy Warman
NIP: 19541220 198003 1003
DIKETAHUI OLEH:
KETUA DEPARTEMEN TEKNIK ELEKTRO

Ir. Surya Tarmizi Kasim, M.Si.


NIP: 19540531 198601 1002
ii

LEMBAR PENGESAHAN
NO : 026-IPR-PKL/2007

PEKERJAAN PEMELIHARAAN PERALATAN LISTRIK


DI PT INDONESIA ASAHAN ALUMINIUM

Disahkan tanggal :

O
L
E
H

IR. DANTE SINAGA

DWI YANTHO.S

Manager

Manager

Seksi Riset & Pengembangan Teknik

Seksi Pemeliharaan Listrik

Departemen Teknik

Departermen Listrik

IR. H. SUBAGIYO IBNOE


Senior Manager
Hubungan Masyarakat Inalum
Divisi Umum & Sumber Daya Manusia

iii

KATA PENGANTAR
Puji dan syukur penulis ucapkan kehadirat Tuhan Yang Maha Esa karena atas
karunia-NYA penulis dapat menyelesaikan Laporan Kerja Praktek ini.
Tulisan ini merupakan Laporan Kerja Praktek penulis di PT. INALUM. Laporan
Kerja Praktek ini merupakan syarat bagi penulis untuk memperoleh gelar Sarjana Teknik dari
Jurusan Teknik Elektro Fakultas Teknik Universitas Sumatera Utara, Medan.
Dengan selesainya Laporan Kerja Praktek ini, penulis mengucapkan terima kasih
yang sebesar-besarnya kepada :
1. Orang tua tercinta serta keluarga, yang telah begitu banyak memberikan
dukungan moral maupun spirituil kepada penulis dari kecil hingga saat ini.
2. Bapak Dwi yantho.S selaku Manager SES PT. INALUM.
3. Bapak Nugraha, MT dan Bapak Khaldun M Badra selaku pembimbing
kerja praktek di PT. INALUM, yang telah membimbing dan banyak
memberikan pengetahuan selama pelaksanaan kerja praktek ini.
4. Seluruh karyawan PT. INALUM khususnya di SES, yang telah
memberikan arahan kepada kami.
5. Bapak Ir.Surya Tarmizi Kasim.M.Si. selaku Ketua Jurusan Teknik Elektro
FT USU, Bapak Ir. Eddy Warman dan Bapak Ir. Zulkarnaen Pane selaku
dosen Koordinator Kerja Praktek.
6. Para staf pengajar dan pegawai Jurusan Teknik Elektro FT-USU.
7. Rekan-rekan On The Job Training (OJT) dari Universitas lain yang telah
memberikan dukungan dan pengetahuan dalam penyelesaian laporan ini.
8. Semua pihak yang telah membantu baik secara langsung maupun tidak
langsung, yang tidak dapat penulis sebutkan satu persatu.
Penulis menyadari bahwa Laporan Kerja Praktek ini masih jauh dari sempurna. Oleh
karena itu, penulis mengharapkan saran dan kritik yang membangun dari pembaca sehingga
penulis dapat menyusun laporan yang lebih baik untuk masa-masa yang akan datang.
Semoga Laporan Kerja Praktek ini dapat berguna dan bermanfaat bagi kita semua
khususnya bagi penulis.

Hormat Kami

Penulis

iv

DAFTAR ISI

Halaman
LEMBAR JUDUL

LEMBAR PENGESAHAN DEPARTEMEN

ii

LEMBAR PENGESAHAN PERUSAHAAN iii


KATA PENGANTAR..

iv

DAFTAR ISI

BAB I

PENDAHULUAN

I.1

Latar Belakang Kerja Praktek .

I.2

Tujuan Kerja Praktek

I.3

Manfaat Kerja Praktek .

I.4

Batasan Permasalahan...

I.5

Waktu dan Tempat Kerja Praktek...

GAMBARAN UMUM PERUSAHAAN...

II.1

Sejarah Singkat...

II.2

Ruang Lingkup PT INALUM

II.3

Proses Produksi

II.4

SEKSI SUPLAI DAYA (SES / Electric Supply section)

10

BAB II

BAB III

TINJAUAN UMUM PERALATAN DAN SISTEM DISTRIBUSI


DI GARDU INDUK KUALA TANJUNG PT INALUM...

13

III.1

SCADA SYSTEM..

13

III.2

EMERGENCY DIESEL GENERATOR.

14

III.2.1 Umum..

14

III.2.2 No Load Test dan On Load Test...

16

III.2.3 Proteksi Emergency Diesel Generator..........................

16

STATIC CONDENSER (SC) dan SERIES REACTOR..

21

III.3.1 Umum....

21

III.3

III.3.2 Fungsi. 22
III.3.3 Spesifikasi Peralatan

23

III.3.3.1 Capasitor..... 23
III.3.3.2 Series Reactor. 23
III.4

HOT LINE WASHING INSULATOR 24


III.4.1 Umum. 24

III.5

REL DAYA 25

III.6

TRAFO ARUS (CT) dan TRAFO TEGANGAN (PT).. 25


III.6.1 Trafo Arus (CT) 25
III.6.2 Trafo Tegangan (PT) 26

III.7

CIRCUIT BREAKER (CB) dan DISCONNECTING SWITCH


(DS)..... 28
III.7.1 Circuit Breaker (CB)........................................................ 28
III.7.2 Disconnecting Switch (DS) 29

III.8

SISTEM PLN. 31
III.8.1 Proteksi PLN.. 32

vi

BAB IV

TRANSFORMATOR..

34

IV.1 MAIN TRANSFORMER (MTr). 34


IV.1.1 Umum............. 34
IV.1.2 Fungsi...................... 35
IV.1.3 Sistem Pendingin MTr... 37
IV.1.4 Oil Preservation System (Sistem Pemeliharaan
Minyak).........................................................................

38

IV.1.5 Hotline Oil Purifier Filter......................... 38


IV.1.6 MTR Control Tap.. 39
IV.1.7 Proteksi Main Transformer.......... 39
IV.2 LOAD VOLTAGE REGULATOR (LVR). 42
IV.2.1 Umum. 42
IV.2.2 Fungsi.....................

44

IV.2.3 Sistem Pendingin LVR.. 44


IV.2.4 Proteksi Load Voltage Regulator (LVR). 44
V.3 PLANT POWER TRANSFORMER (PPTr)... 45
IV.3.1 Umum... 45
IV.3.2 Fungsi...................... 47
IV.3.3 Sistem Pendingin PPTr.. 47
IV.3.4 Proteksi Plant Power Transformer (PPTr).. 47
IV.4 SILICON RECTIFIER TRANSFORMER 48
IV.4.1 Umum... 48
IV.4.2 Fungsi...................... 50
IV.4.3 Sistem Pendingin SRTr.. 50
IV.4.4 Proteksi Silicon Rectifier Transformer (SRTr) 51

vii

IV.5 SILICON RECTIFIER 52


IV.5.1 Umum.. 52
IV.5.2 Fungsi...................... 53
IV.5.3 Cooling Equipment Circuit.. 53
IV.5.4 Alat - Alat Bantu Silicon Rectifier... 53
IV.6 AUXILIARY TRANSFORMER

54

IV.5.1 Umum.. 54
IV.5.2 Sistem Pendingin Auxiliary Transformer... 55

BAB V

DISTRIBUSI dan ALIRAN DAYA DI KUALA TANJUNG


SUBSTATION..

57

V.1

ALIRAN DAYA PADA TRANSMISI A ( BUS A )..

57

V.2

ALIRAN DAYA yang DISALURKAN DARI PLN.

58

V.3

ALIRAN DAYA PADA MASING MASING MTr

58

V.3.a Aliran Daya Pada MTr 1

58

V.3.b Aliran Daya Pada MTr 2

59

V.3.c Aliran Daya Pada MTr 3

59

V.3.d Aliran Daya Pada MTr 4

59

ALIRAN DAYA PADA LVR.

60

V.4.a Aliran Daya Pada LVR 1

60

V.4.b Aliran Daya Pada LVR 2

61

V.4.c Aliran Daya Pada LVR 3

61

V.4.d Aliran Daya Pada LVR 4

62

ALIRAN DAYA PADA PPTr

63

V.5.a Aliran Daya Pada PPTr 1..

63

V.4

V.5

viii

V.6

V.5.b Aliran Daya Pada PPTr 2..

63

ALIRAN DAYA UNTUK FEEDER.

64

V.6.a Aliran Daya Untuk Feeder 1.

64

V.6.b Aliran Daya Untuk Feeder 2 ( Gas Cleaning D/S )..

64

V.6.c Aliran Daya Untuk Feeder 3 ( Gas Cleaning D/S )..

65

V.6.d Aliran Daya Untuk Feeder 4 ( Gas Cleaning D/S )..

65

V.6.e Aliran Daya Untuk Feeder 5 ( Green Carbon D/S


dan Welfare E/R )...

65

V.6.f Aliran Daya Untuk Feeder 6.

66

V.6.g Aliran Daya Untuk Feeder 7 ( Casting D/S )...

66

V.6.h Aliran Daya Untuk Feeder 8 .

67

V.6.i

Aliran Daya Untuk Feeder 9..

67

V.6.j Aliran Daya Untuk Feeder 10

67

V.6.k Aliran Daya Untuk Feeder 11 yang melayani


Emergency Generator dan Kontraktor
V.6.l

Aliran Daya Untuk Feeder 12 ( Miscellenous Power


Transformer )..

68

V.6.m Aliran Daya Untuk Feeder 13 ( Booster ).

68

ALIRAN DAYA UNTUK POT LINE..

69

V.7.a Aliran Daya Untuk Pot Line 1...

69

V.7.b Aliran Daya Untuk Pot Line 2...

69

V.7.c Aliran Daya Untuk Pot Line 3...

70

KESIMPULAN dan SARAN.

71

V.7

BAB VI

68

ix

VI.1

KESIMPULAN...

71

VI.2

SARAN....

73

DAFTAR PUSTAKA.....................................................................................................

74

LAMPIRAN A

75

LAMPIRAN B

85

You might also like