Nefize Ezgi Altnk 2601110400

Tanm
Fenotipi hayata geiren gen rnleri ile genler

arasndaki nedensel ilikileri inceleyen biyoloji dal iin uygun bir isim. (Waddington, 1968)
Temel DNA dizi deiiklii olmadan, gen ifadesinde

veya hcresel fenotipte hcre blnmesi (mitoz ve/veya mayoz) boyunca bir nesilden dierine geebilen kaltmsal deiikliktir.

 Epigenetik Kaltm Sistemleri (EKS) aslnda ek

aktarm sistemleridir. Kayt ve yayn sistemleri gibi teknolojilerin mzikal partisyonda sakl bilginin yorumunu aktarmas gibi, EKSler de DNAdaki bilginin yoorumunu aktarrlar; genotiplerden ok fenotipleri aktarrlar. (Jablonka, Evrimin Drt Boyutu, 2006)

Epigenetik Kaltm Sistemleri

Kendini Srdren Dngler: Gen Faaliyetinin Bellei
Yapsal Kaltm: Mimari Bellek (Silliler, Prionlar) Kromatin aretleme Sistemleri: Kromozom

Bellei (Histonlar, DNA Metilasyonlar) RNA Mdahalesi: Genleri Susturmak

Histon Modifikasyonlar
Fosforilasyon Metilasyon Asetilasyon Ubiktinasyon

Kimyasal Metilasyon

DNA Metilasyonu
Gen ifadesini deitirerek hcre fonksiyonlarn

deitiren ve bir metil grubunun kovalent ekilde DNA metiltransferaz (DNMT) katalizinde, bir CpG dinkleotidindeki Sitozinin 5. karbonundan yapya eklenmesini ifade eden epigenetik bir modifikasyondur.

Mekanizmas
DNA metilasyonu, insanlarda ve pek ok memelide

yalnzca Guanozin (G) tarafndan takip edilen Sitozin (C) bazn etkiler.
Yalnzca CpG alanlarnda gzlenir.

nsan DNA sndaki tm CpG alanlarnn % 70-80 i

metillenmitir.

CpG
CpG, Sitozin fosfo Guanin anlamna gelir.
nsanlarda CpG dinkleotidi sklnn ls ok azdr,

bu CG basklanmas olarak bahsedilen bir olaydr.

CpG
Promotorlardaki CpG adalar metillendikleri

zaman gen srekli sessiz hale gelir ve bu sessizlik mitoz blnmeler boyunca aktarlr.

Bu

sebeple

CpG

adacklarnn

metilasyonu

epigenetik bir modifikasyonu temsil eder.

DNA metilasyonu ve gen ifadesi

1-

Metillenmi promotor blgelerine balanabilen proteinlerin hedef dizilere (sekanslara) balanarak, esas balanmas gereken transkripsiyon faktrlerinin buralara balanmasn engelleyerek,

2- Transkripsiyon faktrlerinin metillenmi sitozine

balanmasn engelleyerek,
3-

Kromatin yapsn deitirerek miktarnda bir deiim gerekletirerek.

transkripsiyon

Genomik Damgalama

Genomik Damgalama

X kromozomu inaktivasyonu
Memeli embriyonik geliiminin erken safhalarnda iki

X kromozomundan biri inaktif hale geer. naktivasyon X kromozomunun proksimal uzun kolunda bulunan ve inaktif X zerinden transkribe olan bir gen (XIST X inactivation specific trancript) tarafndan gerekletirilir. X inaktivasyonu erkek ile dii arasndaki X kromozomu gen ifadesi orann dengelemeyi salayan bir mekanizmadr.

X kromozomu inaktivasyonu

RNAi
2006 Nobel Fizyoloji/Tp dl

Andrew Z. Fire

Craig C. Mello

Fire A, Xu S, Montgomery M, Kostas S, Driver S, Mello C (1998). "Potent and specific genetic interference by double-stranded RNA in Caenorhabditis elegans". Nature 391 (6669): 806-11

RNAi

RNAi
RNA interferens, ift zincirli RNA
(double stranded RNA; dsRNA) tarafndan balatlan dizi spesifik post-transkripsiyonel gen sessizletirme srecidir

siRNA ve miRNA Yolaklar

RNA naktivasyonu

Kaynaklar
Waddington, The basic ideas of biology, 1968, s. 99
Jablonka, E., Evrimin Drt Boyutu Erol, D., Psikiyatrik Hastalklarn Geliiminde Epigenetik Mekanizmalar, Klinik Psikofarmakoloji Blteni, 20:109-114 (2010) Peaston, A.E., Epigenetics and phenotypic variation in mammals. Mammalian

Genome,Volume 17: 365-374 (2006) http://fig.cox.miami.edu/~cmallery/150/gene/how_siRNA_works.htm (5 Nisan 2012 tarihinde eriildi) Ziberman, D., The evolving functions of DNA methylation Current Opinion in Plant Biology 2008, 11:554559