You are on page 1of 3

Teoryang Pampanitikan Teoryang Klasismo/Klasisismo Ang layunin ng panitikan ay maglahad ng mga pangyayaring p a y a k , u k o l s a pagkakaiba ng estado sa buhay ng dalawang nag-iibigan,

karaniwan ang daloy ng mga pangyayari, matipid at piling-pili sa paggamit ng mga salita at laging nagtatapos nangmay kaayusan. Teoryang Humanismo Ang layunin ng panitikan ay ipakita na ang tao ang sentro ng m u n d o ; a y binibigyang-tuon ang kalakasan at mabubuting katangian ng t a o g a ya n g talino, talento atbp.
isang halimbawa ng teoryang humanismo ay ang kwentong "Paalam sa aking pagkabata" ni Zantiago Pepito .

Teoryang Imahismo Ang layunin ng panitikan ay gumamit ng mga imahen na higit na maghahayag samga damdamin, kaisipan, ideya, saloobin at iba pang nais na ibahagi ng may-adka na higit na madaling maunawaan kaysa gumamit lamang ng karaniwangsalita. Sa halip na paglalarawan at tuwirang maglalahad ng mga imahen nalayong ilantad ang totoong kaisipan ng pahayag sa loob ng panitikan. Teoryang Realismo Ang layunin ng panitikan ay ipakita ang mga karanasan at nasaksisan ng may -akda sa kanyang lipunan. Samakatuwid, ang panitikan ay hango sa totoong buhay ngunit hindi tuwirang totoo sapagkat isinaalang-alang ng may-akda angkasiningan at pagkaepektibo ng kanyang sinulat. Teoryang Feminismo A n g l a yu n i n n g p a n i t i k a n a y m a g p a k i l a l a n g m g a k a l a k a s a n a t k a k a ya h a n g pambabae at iangat ang pagtingin ng lipunan sa mga kababaihan. Madalingmatukoy kung ang isang panitikan ay feminismo sapagkat babae o sagisag babae ang pangunahing tauhan ay ipimayagpag ang mabubuti at magagandangkatangian ng tauhan. Teoryang Arkitaypal Ang layunin ng panitikan ay ipakita ang mga mahahalagang bahagi ng akda sa pamamagitan ng mga simbolo. Ngunit hindi basta -basta masusuri ang mgasimbolismo sa akda. Pinakamainam na alamin muna ang kabuuang konseptoat tema ng panitikan sapagkat ang mga simbolismong napapaloob sa akda a y magkaugnay sa isat isa. Ang lahat ng simbolismo ay naaayon sa tema a t konseptong ipinapakilala ng may-akda sa mga mambabasa. Teoryang Formalismo/Formalistiko Ang layunin ng panitikan ay iparating sa mambabasa ang nais niyang ipaabotgamit ang kanyang tuwirang panitikan. Samakatuwid, kung ano ang sinasabi n g m a y - a k d a s a k a n y a n g p a n i t i k a n a n g s i y a n g n a i s n i y a n g i p a a b o t s a mambabasa walang labis at walang kulang. Walang simbolismo at hindi humihingi ng higit na malalimang pagsusurit pang-unawa. Teoryang Saykolohikal/Sikolohikal

Ang layunin ng panitikan ay ipaliwanag sa pamamagitan ng pagpapakita ng m g a salig ( factor ) sa pagbuo ng naturang behavior (pag-uugali, paniniwala, pananaw, pagkatao) sa isang tauhan sa kanyang akda. Ipinakikita sa akda naang tao ay nagbabago o nagkakaroon ng panibagong behavior dahil may nag-udyok na mabago o mabuo ito. Teoryang Eksistensyalismo A n g l a yu n i n n g p a n i t i k a n a y i p a k i t a n a m a y k a l a ya a n a n g t a o n a p u m i l i o m a g d e s i s yo n p a r a s a k a n ya n g s a r i l i n a s i ya n g p i n a k a s e n t r o n g k a n ya n g pananatili sa mundo ( human existence ). Teoryang Romantisismo A n g l a yu n i n n g t e o r ya n g i t o a y i p a m a l a s a n g i b a t i b a n g p a r a a n n g t a o o s u m a s a g i s a g s a t a o s a p a g - a a l a y n g k a n ya n g p a g - i b i g s a k a p w a , b a n s a a t mundong kinalakhan. Ipinakikita rin sa akda na gagawin at gagawin ng isangnilalang ang lahat upang maipaalam lamang ang kanyang pag -ibig sa tao o bayang napupusuan. Teoryang Markismo/Marxismo Ang layunin ng teoryang ito ay ipakita na ang tao o sumasagisag sa tao ay mays a r i l i n g kakayahan na umangat buhat sa pagdurusang dulot ng pang ekononiyang kahirapan at suliraning panlipunan at pampulitika. Ang mga paraan ng pag-ahon mula sa kalugmukan sa adka ay nagsisilbing modelo parasa mga mambabasa. Teoryang Sosyolohikal

Ang layunin ng panitikan ay ipakita ang kalagayan at suliraning panlipunan nglipunang kinabibilangan ng may-akda. Naipakikita rito ang pamaraan ng mgatauhan sa pagsugpo sa suliranin o kalagayan ng lipunan na nagsisilbing gabaysa mga mambabasa sa magpuksa sa mga katulad na suliranin. Teoryang Moralistiko Ang layunin ng panitikan ay ilahad ang ibat ibang pamantayang sumusukat samoralidad ng isang tao ang pamantayan ng tama at mali. Inilalahad din nitoang mga pilosopiya o proposisyong nagsasaad sa pagkatama o kamalian ngisang kilos o ugali ayon sa pamantayang itinakda ng lipunan. Sa madalingsabi, ang moralidad ay napagkakasunduan ayon na rin sa kaantasan nito. Teoryang Bayograpikal Ang layunin ng panitikan ay ipamalas ang karanasan o kasagsagan sa buhay ng mayakda. Ipinahihiwatig sa mga akdang bayograpikal ang mga bahagi sa b u h a y n g m a y akda na siya niyang pinakamasaya, p i n a k a m a h i r a p , pinakamalungkot at lahat ng mga pinaka na i n a a s a h a n g m a g s i l b i n g katuwang ng mambabasa sa kanyang karanasan sa mundo. Teoryang Queer Ang layunin ng panitikan ay iangat at pagpantayin sa paningin ng lipunan sa mga

homosexual . Kung ang mga babae ay may feminismo a n g m g a homosexual naman ay queer . Teoryang Historikal A n g l a yu n i n n g p a n i t i k a n a y i p a k i t a a n g k a r a n a s a n n g i s a n g l i p i n g t a o n a siyang masasalamin sa kasaysayan au bahagi ng kanyang pagkahubog. Naisdin nitong ipakita na ang kasaysayan ay bahagi ng buhay ng tao at ng mundo. Teoryang Kultural Ang layunin ng panitikan ay ipakilala ang kultura ng may-akda sa mga hindin a k a k a a l a m . I b i n a b a h a g i n g m a y - a k d a a n g m g a k a u g a l i a n , p a n i n i w a l a a t tradisyon minana at ipasa sa mga sunod na salinlahi. Ipinakikita rin dito na bawat lipi ay natatangi. Teoryang Feminismo-Markismo Ang layunin ng panitikan ay ilantad ang ibat ibang paraan ng kababaihan sa pagtugon sa suliraning kanyang kinakaharap. Isang halimbawa nito ay ang pagkilala sa prostitusyon bilang tuwirang tugon sa su liraning dinaranas sahalip na itoy kasamaan at suliranin ng lipunan. Teoryang Dekonstraksyon Ang layunin ng panitikan ay ipakita ang ibat ibang aspekto na bumubuo satao at mundo. Pinaniniwalaan kasi ng ilang mga pilosopo at manunulat nawalang iisang pananaw ang nag-udyok sa may-akda na sumulat kundi ang pinaghalu-halong pananaw na ang nais iparating ay ang kabuuan ng pagtao atmundo.
Teoryang Feminismo "Banyaga" ni Liwayway Arceo Teoryang Sosyolohikal "Kapangyarihan" ni Buenaventura S, Medina Jr. "Karalitaan" ni Ruben Vega Teoryang Eksistensyalismo "Ang Mangingisda" ni Ponciano B.P. Pineda "Sa Pula, Sa Puti" ni Francisco A. Rodrigo Teoryang Dekonstruksyon "Isang Saglit, Munting Ibon" ni Genoveva Edroza Matute

Teoryang romantisismo Pag ibig ni Jose Corazon de Jesus 1926

You might also like