You are on page 1of 269

________________________Milli Kitabxana______________________

________________________Milli Kitabxana______________________

MLLA PNAH VAQF

SRLR

RQ-QRB
BAKI-2004

________________________Milli Kitabxana______________________
Bu kitab Mlla Pnah Vaqif. srlri (Bak, Azrnr, 1968)
nri sasnda tkrar nr hazrlanmdr
Trtib dni v n szn mllifi:

Hmid Arasl

894.3611 - dc 21
AZE
Mlla Pnah Vaqif. srlri. Bak, rq-Qrb, 2004, 264 sh.
XVIII sr Azrbaycan dbiyyatnn n grkmli nmayndsi, h bhsiz,
Mlla Pnah Vaqifdir. Vaqif yaradcl il xalq rinin tsiri yazl
dbiyyatmzda stnlk qazanr. Vaqif pziyas srin ziddiyytlrini, svinc v
kdrini daha parlaq ifad tdiyi n btnlkd Azrbaycan milli dbiyyatnn
bu dvrn Vaqif sri adlandrmaq lar. Zamann qabaqcl idyalarnn, zvq v
hvali-ruhiyysinin n yax ifadisi lan Vaqif ri il dbiyyatmzda yni
mrhl balayr. lyazmalar sasnda, cnglrdn istifad dilmkl trtib
lunmu bu kitabda byk airin qma, tcnis, qzl, mxmms v s.-dn ibart
srlri tplanmdr.

ISBN 9952-418-01-6
RQ-QRB, 2004

________________________Milli Kitabxana______________________

________________________Milli Kitabxana______________________
RMZN FXR
Gzl ir z travtini h bir zaman itirmir. srlr kir, nsillr birbirini
vz dir, sil snt sri lan irlr hmi ddaqlarda sslnir, rklr tsir
dir, dillrd zbr laraq yaayr. Bl irlrin trif v tbli htiyac yxdur.
nlar cap lunmasalar da, z mrlrini cazkar bir qdrtl uzadrlar. l bil
szlrin shrkar quruluu nlara yni hyat v qvvt vrir. srlrin imtahanndan
xb unudulmayan bl srlr klassik irsimizin n gzl nmunlridirlr. Mlla
Pnah Vaqif d (1717-1797) z travtini srlrc yaadan klassik rimizin lmz
nmunlrini yaratm sntkarlardan biridir.
Vaqif z dbi v siyasi faliyytil xalqla bal mtrqqi xsiyytlrdn biri
lduu kimi, Azrbaycan dbiyyatnn yni istiqamtd inkiafna kmk tmi
qdrtli bir sntkardr.
Vaqif 1717-ci ild Qazax mahalnn Qraq Salahl kndind anadan lmudur.
airin sl ad Pnah, atasnn ad is Mhdi aadr. Lakin snralar Vaqif mktbdar
lduu n Mlla Pnah ad il xalq arasnda tannr.
1759-cu ild Grcstan srhddind ba vrn qarqlqlar nticsind Qazax
mahalnn bir n ailsi kimi Vaqifin ailsi d dma yurdlarn trk dib Qaraba
xanlqlarna kmy mcbur lur. Vaqif burada da mktbdar kimi calr. ,
mktbd ald vaxt, yni zamanda irlr d yazaraq yava-yava mhurlar.
Bu dvrn mhsulu lan srlrind airin maddi v mnvi sxntlar da z ksini
tapmdr. Bu chtdn Bayram ldu qmasn misal gstrmk lar.
Vaqif snra ua hrin krk, rada mktb ab khn psini davam
tdirir. Lakin bu zaman Vaqifin airlik hrti hr trf yaylm idi.
stdadl air yni zamanda hazrcavab, savadl bir alim kimi d hrtlnmidi.
airin hrtini idn Qaraba hkmdar brahim xan nu saraya dvt dib,
ik aas, yni daxili ilr zr vzir tyin dir. Lakin Vaqif az bir mddt rzind
z al v istdad il byk nfuz qazanr, xanln btn daxili v xarici ilrini
z lin alr v txminn 27 il mddtind sarayn n mtbr adamlarndan biri
kimi tannr. Tarixi mxzlrdn Vaqifin Qaraba xanlnn mhkmlnmsi
urunda alan bacarql bir dvlt xadimi lmas anlalr. Xsusn xanln
mrkzi hrinin abadladrlmasnda v tmiri ilrind nun byk rlu
lmudur.
Mlumdur ki, Vaqif dvrnd Azrbaycan bir sra xanlqlara ayrlrd. Vaqif
bacarql bir dvlt xadimi kimi bu paralanmann lknin mdni-

________________________Milli Kitabxana______________________
iqtisadi inkiafna ciddi man lduunu anlayr v var qvvsi il xanlqlar
birldirmy can atrd. Lakin bu mmkn lmad raitd lknin
thlksizliyini tmin tmk n air Rusiya il lan laqlri daha da
mhkmltmy balayr. Bu zaman Irandan Aa Mhmmd ah Qacar trfindn
gzlniln thlkni hiss dn Vaqif lkni mdafiy hazrlar, bu mqsdl
qnu dvltlrl ittifaq balayr, Rusiya il siyasi laqlri mhkmlndirirdi.
Mhz Vaqifin bl bir siyasi faliyyti nticsi laraq Qaraba xanl ua
qalasn Qacarn hcumundan mdafi dib qruya bilir.
Lakin Qaraba xanl Qacarn ikinci hcumunu df tmy mvffq la
bilmir. Buna hm Rusiya rdularnn uzaqlamas, hm d lkd ba vrn flakt
imkan vrmir. 1797-ci ild ua qalasn ial dn Qacar Vaqifi d zindana
saldrr. Lakin Vaqif, Qacarn ldrlmsi il laqdar laraq hbsdn qurtarr. Bu
mnasibtl yazlan y Vidadi, grdii-dvrani-kcrftar bax misras il
balayan qzlind air hmin msly txunmudur.
Aa Mhmmd ah Qacarn mlubiyytindn snra brahim xann qarda
lu Mhmmd by avanir xanl z lin alr. Tz Qaraba xan misinin
btn yaxn adamlar kimi Vaqif d pis mnasibt bslyir v nu ldrmk n
bhan axtarr. Bu zaman Vaqifin vziyyti daha da arlar.
airin Grmdim mxmmsi d nun kirdiyi bl ar zamanlarda qlm
alnmdr. Nhayt , Vaqif brahim xann dalsnca qasid gndrib yazd
mktubda xandan tz qaytmasn xahi dir. Lakin mktubu aparan qasid tutulur
v Vaqifin xana yazd hmin mktub l kir. Mhmmd by avanir 1797-ci
ild airi lu li aa il birlikd ua hrind ldrtdrr. Btn hyatn
xalqla, vtn xidmt iin srf tmi, xalqyla yaxndan bal bir yaradla
malik airin hyat ylu bl faci il bitir. Vaqif dam dildikdn snra nun vi
talan lunur. Btn bunlar Vaqif irsinin biz qdr glib atmamasna sbb lur.
Talan zaman airin srlrinin x hisssi itib-batm , divan v lyazmalar mhv
lmudur. Lakin xalq svimli airinin irlrini hafizlrind yaatm, mxtlif
vasitlrl Vaqifin srlrinin myyn qismini mhafiz tmy mvffq la
bilmidir. Vaqif yaradclnn hafizlrd qalan v dbiyyat maraqllar
trfindn krlb saxlanlan ayr-ayr nmunlri biz ata bilmidir.
Vaqif yaradcl lirik pziyann artq myyn inkiaf ylu kib frmalamaqda
lduu bir dvr tsadf dir. Vaqif is frmalamaqda lan lirik ri yni ralist inkiaf
yluna salaraq, nu xalq ruhuna, xalq zvqn yaxnladrm, zn qdrki frqli bir ylla
istiqamtlndirmidir.
Vaqif yaradcl il Azrbayan ri tarixind yni bir dvr balanr. Vaqif lirikas il
pziyada yni bir shif alr, pziyamzda nikbin bir hvali-ruhiyy, hyati v dnyvi
gzlliy prsti hisslri qvvtlnir. Ralist rin ilk nmunlri nun ad il baldr.

________________________Milli Kitabxana______________________
Vaqif yksk zvq, inc hisslr, drin v nikbin duyular airidir. nun
yaradclnda mhbbt lirikas sas yr tutur. Klassik rimizin sas mvzusu
lan gzllik airin lirik qmalarnda yni bir mna, yni bir travt ksb dir.
Aq rimizdn gln yksk dnyvilik Vaqif lirikasnda istiqamtvrici rl
ynayr. nun qlm ald gzllr btn xarici mlahti v daxili znginliyi il
tsvir dilir.
Vaqif, qmalarnn mhm hisssini gzlliyin tsvirin hsr tmidir.
Bu srlrd tsvir lunan srv qdli, mina bylu, zlf nbr, kr
gftarl gzllr yni zamanda gzl yrii, gzl duruu, gzl rftar v dan
il d airin ruhunu xayan ral insanlardr.
turuun gzl, duruun gzl,
Sallann gzl, yriin gzl,
Xyun, xlqn gzl, hr iin gzl,
Bx lub bu xubluq xudadan sn.
Xarici gzlliyin tsviri airin irlrind sas yr tutur.
nliyi, kiran nylr camaln,
Sn l gzlsn binadan, Pri.
dyrk tbii insan gzlliyindn bhs dn Vaqif sad, hyati tbihlr
vasitsil tsvir tdiyi gzli xucunun gz qarsnda mhartl canlandra bilir.
zn a, dyirmi, gzn mstana,
Baxn barm dndrdi qana.
Azn sdf, dilrindir drdana
cayib cvahir lli svmim.
Halqalanr zlfn buxaq yannda,
Yay qalarn ucu qulaq dalnda,
Znxdan iind yanaq yannda
Qara tlli bir xtal svmim.
Vaqifin gzlin prtrtini yaratmasn airin baqa bir rind bl mahid
dirik.
Zlflrin snbldr, yanan lal,
Bax tn dir vhi qzal,

________________________Milli Kitabxana______________________
Gzlri mstan, az piyal,
Grdni minadr mnim svdiyim.
Byu yaraql srvi xuraman,
ndamdr a gl, sinsi mydan
Klay glgz, libas lvan,
Bir gli-rnadr mnim svdiyim.
Vaqif, qmalarnda qadn gzlliyindn bhs drkn vfa, sdaqt, tmizlik
kimi siftlri bu gzlliyin ayrlmaz hisssi laraq gtrr, lmli, mriftli
qadnlar triflyir.
zg il hrgiz lmaya ii,
Qafiy qzldn hm xa ba,
Bulaqtk qaynaya hm gz, qa
Artq la hm kmal gzlin.
Buradan aydn lur ki, Vaqif gzllikdn danarkn tkc zahiri kyfiyytlrl
kifaytlnmir. , qadnlar mnvi chtdn gzl, hyal, abrl, inc zvq malik insanlar
kimi grmk istyir.
Vaqif qadnn mnvi gzlliyindn bhs drkn bzn masirlrindn frqlnmyn
mhdud grlr d yl vrir. , bzn qadnlara yalnz aiqinin zvqn xayan mti bir
mxluq kimi yanar. Bu ruhda lan irlrind Vaqif qadnlar yalnz zn ziynt
vrmkl mul lan, hr cr faliyytdn knarda, yalnz z xarici grkmi haqqnda
dnn muq kimi grmk istyir. Mhitin tsirindn irli gln bl xsusiyytlr Vaqif
yaradclnn mhdud chtlri kimi qiymtlndirilmlidir.
Vaqif irlrind airin hyata ptimist baxndan dan ad bir hvali-ruhiyy, nikbin
ruh sas yr tutmaqdadr. nun hyatn qdrini bilmy, nun nmtlrini qnimt saymaa
aran srlrind hyati gzlliklri drindn duyub, btn bunlardan hzz alma bacaran
inc zvql bir air ruhu hakimdir.
nun srlrind Azrbaycan xalqnn adt v nnlri, yrli v mhlli xsusiyytlri
znn parlaq ksini tapmdr. Byk airin yaradclnda ruh ykskliyi v hyata
ballq sas mtivlrdn biridir. , xalqdan qvvt alm, xalq dbiyyatnn nikbin hvaliruhiyysindn qidalanmdr.
airin hyata nikbin baxn ifad dn srlri irisind nun Vidadi il dyimsi
daha sciyyvidir. Hyata bal lan air htta qarlad tinliklri bl ty-bayram
hsab dir, hyatn hr anndan bacarqla istifad dib, n il mr srmyi mslht
grr.

________________________Milli Kitabxana______________________
Ty-bayramdr bu dnyann zab,
Al lan na gtirr tab.
LakinVaqif xas lan bu ruh ykskliyi airin btn yaradcl byu davam tmir.
Hyatn sn illrind qarlad ar rait airin xsi hvaliruhiyysind d tsir tmy
bilmir. Bu is airin yaradclnda kskin dn yaranmasyla nticlnir. Hmin illrin
mhsulu lan srlrin ruhunda ciddi dyiiklik zn gstrir. Bu zaman airin
yaradclnda ictimai mtivlr, hyatn, zamann grdiindn ikayt z ksini tapr.
Hyatnn sn illrind yazd Bax rdifli qzli v Grmdim mxmmsind air
hyatn km klrind myyn ac tcrbsi lan, rxi-dvrann daltsiz grdiindn
naraz bir insan kimi ikaytlnir. vvl yazlan srlrdn frqli laraq bu irlrd drin
hzn, kdr, bdbin bir hvali-ruhiyy zn gstrir.
air Vidadiy yazm lduu Baxrdifli qzlind dstuna mracitl Grdiidvrann kc rftarndan ibrt gtrmy, hyatda ba vrn bu cr gzlnilmz
hadislrdn drs almaa arr.
y Vidadi, grdii-dvrani-kc rftar bax
Ruzigara ql tamaa, kar bax, kirdar bax!
Hmin ird Vaqif dstuna mracit drk
Ba gtr bu hli almdn ayaq tutduqca qa,
N qza, n ula, n dusta, n yar bax!
dyir.
Vaqifin Vidadiy mracitl ddiyi bu stirlr nun bundan bir qdr vvl hmin dstu
il dyirkn ddiyi:
Say qnimt diriliyin dmini,
Kn hmdmlrin km qmini,
Aln lsun sil gznn nmini,
Dxi gri glmz nlar, alarsan!
misralarndan mnaca n qdr frqlidir. yni xs mracitl sylniln bu irlrin
ruhunda aydn grnn ziddiyyt Vaqifin dnyagr v yaradclnda lan kskin
dnn ifadsi idi.
Vaqif yaradclndak bu dn aydn ifad dn baqa bir sr is nun Grmdim
mxmmsidir. airin ictimai mzmunlu srlri iri-

________________________Milli Kitabxana______________________
sind mhm yr tutan bu mxmmsi Vaqif Mhmmd by Cavanirin hakimiyyti
illrind qlm almdr. Burada yaad mhitd hddindn artq daltsizliklr mruz
qalan airin tirazlar, zmansindn ikaytlri ifad lunur.
Vaqif bu mxmmsi yaad mhitin v cmiyytin badan ayaa qdr haqszlq
zrind qurulduunu kskin ifa dn aadak bytlrl balayr:
Mn cahan mlknd mtlq dru halt grmdim,
Hr n grdm yri grdm, zg babt grmdim.
Bu stirlr Vaqifin daltsizlik hkm srdy bir cmiyyt lan tiraz, yaad
mhit qar kskin ittiham idi. Daha snra is airin hmin cmiyytin ayr-ayr
nmayndlrin, sultanlara, drvilr, daltsiz bylr, din xadimlrin v sdaqtsiz
dstlara lan snsuz nifrti ifad lunmaqdadr:
Nfs mmar lind srbsr lmu sir,
Hqqi batil ylmilr, ilnir crmi kbir,
yxlr yyad, abidlr busn qmtrir,
Hi ksd hqq layiq bir ibadt grmdim.
Bl bir zamanda qdirbilmz insanlarla hat lunduunu qyd dn air yldiyi
yaxlq vzin hmi pislik grdyn sylyir, dstluq tdiyi insanlarn davtindn
ikaytlnrk:
Bulmadm bir dst kim, ndan bir davt grmdim. dyir.
Cmiyytin zbanal, qanunsuzluq v daltsizliklri ifa dn bu rind air
Mxtsr kim byl dnyadan grk tmk hzr! dyrk btn bunlara qar tiraz
v nifrtini ykunladrr.
Qyd dildiyi kimi, bu sr airin Mhmmd by Cavanir trfindn grdy
haqszlqlarn tsiril qlm alnmdr. Lakin irdn aydn hiss lunur ki, Vaqif tkc z
xsi narazlqlarn ifad tmkl kifaytlnmir, burada haqszlq zrind qurulmu all
adamlar zilltd saxlayb, alaqlar mtbr hsab dn cmiyytin daltsizliyi, xanlarn
hrt, hakimiyyt n apardqlar mharib v qanl siyast qar xalq tiraznn
mumil-

10

________________________Milli Kitabxana______________________
dirilmi bdii ifadsi vrilmidir. Vaqifin irlri z kli xsusiyytlri tibaril d ynidir.
nun srlrind, xsusn qmalarnda dil sn drc bdii, canl v saddir.
Vaqif n qdr hr mhitind yazb yaratsa da, nun irlrind lat hyatndan
alnm, knddn gln ifadlr daha mhm yr tutur. , Quran xuyan, stndn,
bandan nbr qxuyan, li plad iynli hr qadnlarn tsvir ts d, bnztmlri,
tbih v istiarlri kndl, knd tbiti il baldr.
air gzl sayd hr yi hyatla, tbit znginliklri il mqayisd vrir. Bllikl,
airin gzllik myar knd tbitidir. dur ki, nun
xtilat irin, sz mzli,
llr yara, lk gzli.
adlandrd gzllr yalba snaya, srx cyrana bnzdiln, gl bdn, qn az,
kklik yrili, maral baxl, sna sall, ahmar sal qzlardr ki, bu siftlrin
hams knddn, xalq dbiyyatndan glir. Mhz buna grdir ki, Vaqif yaradcl z
nvbsind ifahi xalq dbiyyatna da qvvtli tsir gstrmidir. nun srlri hl XVIII
srdn balayaraq aqlar v xanndlr trfindn mclislrd, yncaqlarda xuna-xuna
davam tmkddir.
Aqlar, xalq airlri Vaqif irsini mhbbtl svib nun yaradcln yksk
qiymtlndirmilr. Hl airin masiri lan Aq li na xitabn yazd ird Vaqif
yaradcln bl qiymtlndirir:
Bu srd airlrin xansan,
Mdrris brabrsn yni sn.
Ltfn mdnisn, fzlin kansan
idnlr szn smin glmi.
XIX v XX sr aqlarnn xu Vaqifin mvzularn tkrar tmi, nun kimi qmalar
yaratmaa alm, nun qafiylrini, rdiflrini v bdii ifadlrini dn-dn iltmilr.
Xsusn Aq lsgrdn snra mhur ustad aq kimi tannan Bzalqanl Aq Hsynin
yaradclnda Vaqifin qvvtli tsiri hiss dilir. nun qmalar irisind Vaqifin
misralarna x rast glmk lur.
ifahi xalq irindn gln v Vaqifin yaradclnda yksk bir zirvy qalxan
hyatsvrlik XVIII sr Azrbaycan pziyasnn n byk nailiyyti v stnlydr.
Vaqif ir dilimizi rb, fars trkiblrindn, mmmal ifadlrindn tmizlyrk canl
xalq dilinin brazl ifadlrindn istifad tmk ylu il

11

________________________Milli Kitabxana______________________
sadldirmi v znginldirmidir. Vaqifin pziya dilimiz gtirdiyi yniliklr bu gn qdr ralist
rimizin inkiaf n sas bir zmin lmudur.
Mhz buna gr d Vaqif rinin ralist istiqamtini grn M.F.Axundv Vaqif pziyasndak
ralizm lan bl myli yksk qiymtlndirmidir.
Firudin by Krli is nu milli air adlandraraq yazrd: nun ir v qzliyyat bizim
Azrbaycan trklrin ziyad x glir v hr n nun qlmindn zhura glibs... tamamisi rkdn
v hqiqi hyatdan nt dn srlrdir. Milli airlrimizdn nun kimi sad v aq lisanda v ana
dilimizin ivsind ir v qzl yazan az lub.
Vaqif zndn snra gln rimizin inkiafna qvvtli tsir gstrmidir.
airin ld lan ir incilri d nun zngin yaradcl haqqnda gni danmaq n imkan vrir.
Vaqif rinin byk hyati qvvsini hiss dib dbiyyatmzn inkiafna gstrdiyi qvvtli tsiri
yksk qiymtlndirn Firudin by Krli hsrtl yazrd: Hrgah Vaqif v Vidadi kimi mhur
airlr zg milltlr arasnda zhur tmi lsaydlar, bibh indiy kimi nlarn asar v ari dfat il
apdan xb bnayi-millt irisind yaylmd.
nlarn qbri stnd niangah qyulmudu v vfatlarnn lli v yz snlik yubilyisi ymi alisi
artq clal v tntn il yad lunmudu.
airin abidsi Azrbaycann gzl paytaxtnda xalqmzn grkmli sntkarlar srasnda zmtl
dayanr.
Vaqif irsi hl airin yaad dvrd diqqti clb tmidir. Vaqifin srlriilk df bir kitab
klind tplanaraq 1856-c ild Tymurxanurada Vaqif v sair masiri ad altnda ap tdirilmidir.
Snralar Vaqifin srlrini M.F.Axundv ap tdirmk istmidir. Axundvun tplad
matriallardan istifad dn Adlf Brj hmin srlri 1867-ci ild Lypsiqd nr tdirmidir. Vaqifin
srlrini M.F.Axundvun tapr il Hsyn fndi Qayibv tplamaa almdr. Lakin nun
tplad srlr ap dil bilmmidir.
Vaqifin srlri 1908-ci ild Taz hyat qztinin mdiri Ham by Vzirv trfindn nr
dilmidir.
1925-ci ild Slman Mmtaz Vaqifin irlrindn bir hiss tplayaraq Kmmunist qzti
nriyyatnda ap tdirmidir. Yn d airin hmin mllif trfindn tplanlan irlri 1937-ci ild
ap lunmudur. Vaqifin srlrinin lmi nri 1945-ci ild Azrbaycan lmlr Akadmiyasnn Nizami
adna Dil v dbiyyat Institutu trfindn nr lunmudur.
Bakda Nizami muzyi binasnda Azrbaycann grkmli yazlar srasnda Vaqif d hykl
qyulmu, byk xalq airi Smd Vurun Vaqifin rfin bir sra gzl irlr yazmdr. Smd
Vurun z irlrind Vaqifin srlri il trbiylndiyini d qyd tmi, n yax srlrindn hsab
lunan Vaqif dramn da byk airin hyatna hsr tmidir.
Vaqifin xuculara tqdim lunan bu nri lyazmalar sasnda trtib dilmi, 1937-ci ild Azrnr
trfindn Vaqifin ap dilmi klliyyat il mqayis dilib drstldirilmidir. Tqdim diln hmin
kitabda Vaqifin bu vaxta qdr nr lunmam bir sra irlri baqa lifbalarla XIX srin vvllrind
yazya alnm lyazmalarndan krlmdr. yni zamanda Qaracadal ndlibin Lninqrad
rqnaslq Institutunun lyazmalar bsind saxlanlan srlrinin snundak lavlrdn v
Azrbaycan lmlr Akadmiyasnda mvcud lan cnglrdn istifad dilmidir.
Bllikl, bu lmi nrd Vaqifin srlrinin mhm bir hisssi hat dilmidir. Lakin bu h d
dmk dyildir ki, Vaqifin btn srlri kitabda tplanmdr. x htimal ki, xsusi llrd lan v
tdqiqatlara atmayan cng v lyazmalarnda airin ap dilmmi srlri vardr.
Hmid Arasl

12

________________________Milli Kitabxana______________________

ux qmzlrin, xncr kirpiyin


Gnd lur yz min qan qabanda,
Xumar-xumar baxan ala gzlrin
Grkdir vrsn can qabanda.
Qan qabanda sall birk,
Say salm z l mbark,
Amma iki dst tr bnv tk
Qymu al yanan yan qabanda.
Zlfndn qxuar gl ryhanlar,
Qurban hr muyin yz min cavanlar,
Pivazna glir huri qlmanlar,
Mlayik durmular san qabanda.
Vaqif qurban znxdann ahin,
irin gln, x nigahin,
Qul lasan bl xublar ahin,
Durasan hr axam, dan qabanda.

13

________________________Milli Kitabxana______________________
Xublar arndan yarmaq lmaz,
igidin hmdmi grk a la.
Bst bylu grk, mina grdnli,
Zlfi siyah, var ndam a la.
Shr dura srm k gzn,
Birklrin hlq qya zn,
Cilvln, sal vr zn,
i, gc glb-ynamaq la.
Dn ab, l dynd yaxya,
A gln barna pykan txuya,
Bdnindn mk nbr qxuya,
Zlf grdnind bir qucaq la.
Bir mayabud grk, baldr yun,
Srasr t basa dizin, tpuun,
l dynd dura buunbabuun
Titry, quyruqdan x yumaq la.
Hyas znd, qli banda,
ldr Vaqifi gz qanda,
Ya n , ya n drd, n b yanda,
N ndan bykrk, n uaq la.

14

________________________Milli Kitabxana______________________
Bir snmin sinsin mtaam,
x kirm ah zar, amama!
Mn ha qaldm hsrt, lim ytimz,
Sn gt, gr canan bar, amama.
Mtlbidir bir nvrst knlmn,
lmad drman xst knlmn,
nun n bu ikst knlmn
N sbri var, n qrar, amama!
Yaxa ab ta ki, sin gstrdin,
Srasr barm qana dndrdin,
Mnim drdimdndir snin d drdin,
Rngindir n yavuz sar, amama!
Mnim yarm bir caib dilbrdir,
z tz gldr, zlf nbrdir,
Sanasan ki, iki qnd krdir
Qynundak qa nar, amama!
Qurbanam Vaqifin bu xamsin
Ki, yazar drdini dst namsin,
Yt bilmz yarn amamsin,
lsa bu dnyann var amama!

15

________________________Milli Kitabxana______________________
Can vrib yz minnt il almam,
Gndrirm sni yar, amama!
Taz tadan zlbsn, xarsan
Yarn qynundak nar, amama.
Cismin n nazikdir, gl bdn kimi,
Bir x qxun glir, yasmn kimi,
Ndn saralbsan sn d mn kimi,
Ndir drdin, y biar amama?
Haqdr, snd vardr xyli nzakt,
Yarn amamas bir qyri babt;
Qrxuram ksn klli xcalt
Dursan nla brabr, amama.
Yarn amamsi xar kr,
Hyran lur mlk, gr gstr,
Yaraqdr a sinsi mrmr,
Qlb x ciyrlr par, amama.
Giribandan nagah land akar,
Dalr aln, huum hr n var,
Xst Vaqif tifil kimi qan alar,
Nun qlmazsan bir ar, amama?

16

________________________Milli Kitabxana______________________
Bnf tk nbr zlfn buy vrir,
Hr yuyub srnd hvay, Zynb!
nun trin dimamdan zmsin,
mant t badi-sbay, Zynb!
Qaa vsm, gz srm knd,
Siyah zlf dal grdn tknd,
Sallanban kklik kimi sknd,
xarsan yalba snay, Zynb!
Sni svn x blay tu lur,
ql gdir badan, framu lur,
Avazn glnd can bihu lur,
Qurbanam nazik sday, Zynb!
Yana lalsn, qamti dalsan,
Az kr, dili, dda balsan,
Sanasan ki, yrun, vhi maralsan,
lubsan yaraq bay, Zynb!
Snsn padah, xan Vaqifin,
qli, huu, din-iman Vaqifin,
Hsrtindn xd can Vaqifin,
Nlur ki, glsn buray, Zynb!

17

________________________Milli Kitabxana______________________
Gl, y qlbyi Mhmmdxan by,
gr syyad isn, brni saxla!
Naaraxanann yllarn gzl,
Baldan gln drni saxla!
vlrd mst, bamaq satan qyma,
axr iib srx yatan qyma,
zn qardalq tutan qyma,
Qnaq n rk vrni saxla!
Dst dstun ylunda dr ziyana,
gid grk tab gtir dayana,
Naaraxanadan bir az bu yana,
Zalm, [sn] chd yl ran saxla!
Sn mnim szm h gtirm k,
Bizim vlrd d gl grn tk-tk,
Dirrik-trvz yax kik k,
Kini, yt, tz trni saxla!
Aqz lu Piri, sn mni km,
zgnin yurdunda dam tikm,
Qyri gzllrdn h fikir km,
Sn l gz rni saxla!

18

________________________Milli Kitabxana______________________
Xyli vaxtdr ayrlmq yar iln,
Grdk, amma tanmadq, ayrldq,
Qald canda gizli-gizli drdimiz,
Birc klm danmadq, ayrldq!
Qrib-qrib durduq biganlr tk,
Syuq-syuq baxdq divanlr tk.
Dnmdik bana prvanlr tk,
q duna yanmadq, ayrldq!
Yarm saat bir arada qalmadq,
q atin canmza salmadq.
Yalvarban yarn knln almadq,
l gtdi, barmadq, ayrldq!
zaman ki, anal trk tdik,
Cda ddk, xyli ciyr brkitdik,
Aralqdan knl quun rktdk,
Bir-biril qnumadq ayrldq!
Vaqif svdi bir iqrarsz bivfa,
Bada gtdi tamam kdiyi cfa,
Grbn ylmdik x sfa,
Qucaqlab, sarmadq ayrldq!

19

________________________Milli Kitabxana______________________
lmayayd bl sfr xmaq,
Biz yar il danmadq, ayrldq.
Halallab, hmmtlib dst iln,
Tmnnib grmdik, ayrldq.
Bilmm, kim dyim drdim nsi,
Yarn tr mmsi, sin haas.
Yuxu mni ald gln gcsi,
Gl zndn pmdik, ayrldq.
Biz dymadq yarn irin dilindn,
kr parasndan, lbi-balndan,
Mina grdnindn, inc blindn,
Hayf ldu, sarmadq, ayrldq.
Vaqifm, stm glmz xas li,
Silinmdi h knlmn pas li.
N mddtdir, canan bizdn ksli,
Knln alb barmadq, ayrldq.

20

________________________Milli Kitabxana______________________
Bir cavan tazdn glib rsy,
cayib landr, ad Mhmmd.
Zahirin z tk pak imi sli,
la bilmz h vladi-Mhmmd.
Yni glib xtti, tr bnv tk,
Qa, gz l baxdqca gyk,
Dannd, fhmid, qabil zirk,
Sahibcamal, sz ustad Mhmmd.
Srx turanda lind saz,
Bnd dir qular gyd avaz,
Yni ytn igidlrin ahbaz,
Sanasan ki, bir snad Mhmmd.
Qlmd, qlncda, sazda, sdad
Brabri yxdur dari-fnad,
Mhr mhbbti hddn ziyad,
Gstrir x tiqad Mhmmd.
Mhr hkayti mkl hkayt,
Ya hzrti-rsul, yl inayt,
Vaqifm qulami-ahi-vilayt,
yl mn bir imdad, Mhmmd.

21

________________________Milli Kitabxana______________________
Duruban qil gzar yldim,
Bir prinin ldum mhman vind.
Zrrc grmdim hrmt, izztin,
Qaldm l, pman-pman vind.
Ta ki, mni grd l qlbi qara,
kdi yaman gl rxsara,
Dndrdi zn, tutdu divara,
Sanasan ki, yxdur insan vind.
Dda krdir, gftar rbt,
N fayda, ylmz irin mhbbt.
Mxlsi ki, yxdur nda bir lzzt,
Bldur l ac qlyan vind.
Km dilbrin sn tandan,
Tr bnf qxar hr bucandan,
Sanki bir gudir cnnt bandan,
Albdr gli-lvan vind.
Vaqif, bir kims ki, bizdn yana,
Yqin bil ki, bizln lmaz aina,
Gldiyimiz h glmdi xuna,
Tapdm mn haln rfan vind.

22

________________________Milli Kitabxana______________________
Siyahtl grmdim Kr qranda,
Mgr h yalba lmaz bu yrd?
Trlan knlm yn uca dalara
Havalanb, hrgiz qnmaz bu yrd.
Bu diyarda klaay yx, katan yx,
Sinm buta, mjgan xun atan yx,
Srx durub bir nzakt satan yx,
H svdagar fayda bulmaz bu yrd.
Bzk bilmz bu diyarn gyyi,
Tanmaz al arqat, zrrin lyi,
A buxaq altndan hlq biryi
Tr mm stndn salmaz bu yrd.
Yarn xyalil bu gn mn adm,
Qribliy dsm, qan alar didm.
Prisi yannda lmayan adm
N yax sa qalr, lmz bu yrd.
Dslr ki, Vaqif, n ldu sn,
Rngi-ruyin dnb hyvaya gn,
li tr mmdn zn kimsn
Saralban nc slmaz bu yrd.

23

________________________Milli Kitabxana______________________
Bu gn bir cayib gzl svmim,
Blsi lammaz h vilaytd,
Sanasan ki, camalndan nur yar,
Yaranbdr, yarb, n x satd.
Al arqatdan yamaq tutub ny,
Simin yaradrb zr nimtny,
Dyildir brabr h kimsny,
Xublarn ahdr an vktd.
Glabiln zlfn casn yr,
zn baxanda qan lur ciyr,
Gydn yr nmi mlkdir mgr,
Yxsa insan lmaz bl surtd.
Bilyi, bazusu, hr bndi gzl,
Grdnd zlfnn kmndi gzl,
Ayna tutdu, durdu bzndi, gzl,
Salland, grsn, n qiyamtd.
Sna cas tk srind tli,
A gl yarpa tk aya, li,
Cismi dlu, nazik bdni, bli,
Grmmim dilbr bu nzaktd.
Ayraydn basndan, lindn,
Bir xlvtd tuta idin lindn,
mydin azndan, irin lbindn,
Grydin ncdir dadda, lzztd.
Nvcavanlar qy hmi var lsun,
Amma ki, bizlrdn xbrdar lsun.
Vaqifin duas sn yar lsun!
Sni haqq saxlasn mr dvltd.

24

________________________Milli Kitabxana______________________
Bir xlvt yr la, yar lmaya,
nda shbt dk ikimiz bl.
l-l tutuub dyk, glk,
Tutaq bir x lft ikimiz bl.
Ql-byun turaq, srtk z-z,
Baxaq bir-birmiz gz sz-sz.
Gah-gah qucaqlab kys-kys
Grk lbdn lzzt ikimiz bl.
Srmlnsin ala gzlr ux lsun,
Siyah kirpik ucu almaz x lsun,
Sg rqiblr aralqdan yx lsun,
Gzk bir frat ikimiz bl.
Dyunca zvq alaq naz qmzdn,
ndi kmyk h bir kimsdn,
Hr gclr, irin-irin, sbhtn
ylyk hkayt ikimiz bl.
Vaqif, yardan it gln cavab,
Aaq zdn, gzdn tamam niqab,
Gh-gh iib srx laq rab,
Gnd srk vhdt ikimiz bl.

25

________________________Milli Kitabxana______________________
Ala gzm, ayrlrsan canandan,
Hr ksi ki, grsn, ikayt yl!
ldn gtdin, blk yar grmdin,
Kbyi-kuyini ziyart yl!
Sn mnim cananm, ruhi-rvanm,
Lblri irinim, qn dhanm,
Bir saat grmsm, tuti zbanm,
Qpacaq bama qiyamt yl!
Vaqif bir ydadr, dlanr ba,
Xstdir, drman dilbr dda.
alma yana, bllur buxa,
Allah, bdnzrdn slamt yl!

26

________________________Milli Kitabxana______________________
y ssn snblm, al znxdanlm,
Qurban lsun lal, gl iln sn.
Bu n gndr ki, sndn ayryam,
Sanasan hsrtm il iln sn!
Dmli x gizlin drdi-dilim var,
Qrxuram ki, dyim, id yar,
strm ki, yazam gndrm, y yar,
Shr run sn yl iln sn!
Az piyalsn, grdni mina,
Nazik llrind innab hna,
Sni grn dyr, yalba sna,
Ucu hlq, siyh tl iln sn!
xlar sn iyma iln ba yr,
Mum tk rir, lsa bar da yr,
Tuba grs, ikram ylr, ba yr,
Bu gzl by iln, bl iln sn!
Yadma dnd zlfn nbri,
Qllab girr ciyrimdn iri,
Mn aham, y gzllrin srvri,
Qurbanam Vaqif tk qul iln sn!

27

________________________Milli Kitabxana______________________
Srv bylum, bir x, grm byunu,
nda qurban dim can mn sn.
Qalarnn ta qiblgahmdr,
Fda qlm din-iman mn sn.
Adam grk grsn hqqi arada,
Han snin kimi bir prizada,
Mlkdn d sni billm ziyada,
Tay tmnm h insan mn sn.
Baxmaq iln dymaq lmaz zndn,
Dananda irin-irin szndn,
nun n gz ksmrm gzndn
Mtaam, y kr kan, mn sn.
Qaa, gz srm n gzl kdin,
Cilvlnib zlf hm syql kdin,
Sn n n axr mndn l kdin?
ylmzdim bu gman mn sn.
Gzl sn tk bl ux n grk,
Hmdmi d hm zn tn grk,
Sn Vaqif kimi drd biln grk,
Layiq grmm hr nadan mn sn.

28

________________________Milli Kitabxana______________________
Snsn, y naznin, gzllr ah,
la bilmz kims brabr sn.
Srx durub sallananda hr yana,
Mat qalr, y srv, snubr sn.
Baxdqca baxn irin, gzn ux,
Bir cb cavansan nzaktin x,
Kamalnda, camalnda yib yx,
Prvrdigar vrmi hr hnr sn.
Sz yx znxdana, zlf, yanaa,
Qamt, grdn, qaa, qabaa,
Bir irin dilbrsn badan ayaa,
N nabat bnzyir, n kr sn.
Ya bdrlnmi bir mahi-tabansan,
Ya cnnt banda gli-xndansan,
Ya mlksn, ya da huri qlmansan
y svdiyim, insan kim dyr sn?
xlar gtdi iltimasa, glmdin,
zm st qdm basa glmdin,
Vaqif ld, nn yasa glmdin?
Ya zahir lmad bu xbr sn?

29

________________________Milli Kitabxana______________________
Dldu dimama zlfn nbri,
Valh ldu knl hvadn sn.
lim ytmz nam yazb drdimi
Gndrirm badi-sbadn sn.
turuun gzl, duruun gzl,
Sallann gzl, yriin gzl,
Xyun, xlqn gzl, hr iin gzl,
Bx lub bu xubluq xudadn sn.
Ddaqlarn xar lli-Ymn,
Yada dd, barm qan ldu yn,
Siyah tl dzrsn byaz grdn,
Dbdr bu qayda snadn sn.
Fikr xyalndr knlm ziynti,
irin szlrindir azm lzzti,
Snsn mnim mrm, gnm vhdti,
Ytimsin, ya rb, bladn sn.
Qm vind saldn knc Vaqifi,
yldin muyindn inc Vaqifi,
Nn incidirsn munca Vaqifi,
N hasil bu cvr cfadn sn?

30

________________________Milli Kitabxana______________________
Sallanb-sallanb siyah zlf,
N gzl dbdr z, Fatim!
Can alrsan yn, bu n srmdir
kibsn l xumar gz, Fatim!
Mn mayilm snin znxdanna,
Hlq-hlq zlfi-prianna,
Cvahirlr xrc ylrm anna,
gr mtaq lsan sz, Fatim!
Can mlkn vrmm sann dngin,
At canma kirpiklrin xdngin,
Ta ki, grdm yanann mn rngin,
Dmm bir da, kz, Fatim!
Yay kimi n gzl kibsn qa,
na sz yx, hr n dsm yara,
Sn pk tmnmmi can-ba;
Nn bir glmzsn biz, Fatim?
qin atidir mni ridn,
Can zld baxa-baxa gridn,
Dnmm mlkdn, tamam pridn,
Vaqifm, svmim tz Fatim!

31

________________________Milli Kitabxana______________________
San zncirin knl baladm,
Mcnun kimi ddm daa, Fatim!
Nn mni grck srx trsn,
Bir baxmazsan sla-saa, Fatim!
zn pri, xlq xyun frit,
Harda lsan ra dnr bhit,
Sn grkdir gnd xasan gt,
Gl dzsn gl buxaa, Fatim!
Haanacan canm dlara yaxm,
Hr trf daqn sllr tk axm.
x mtaqm a zn, qy baxm
nbr zlf, gl yanaa, Fatim!
Layiq dyil sn naks biqm,
Adam grk la adama hmdm.
Canm xar sni grmsm bir dm,
Gtm mndn sn uzaa, Fatim!
Vaqif sni svdi xublar iind,
Bir tz qnsn glzar iind,
Sz danmaq lmaz yar iind,
Gl kilk bir qraa, Fatim!

32

________________________Milli Kitabxana______________________
Bir z gl, rngi lal, zlf tr,
Gt xb, drr taza bnf.
Dst-dst sancb buxaq yanna,
Yarabdr ahbaza bnf.
Cismi mrmr, hlq zlflri qara,
nu grn mcnun lur avara,
Hrb salarn, salb qatara,
Dzb tl, hm qtaza bnf.
Ya n skkiz ynic ytmi,
Gzllikd tamam xlqi mat tmi,
Gt xm yar gldiyin itmi,
Daa salb bir avaza bnf.
Gysn ab, a qllarn rmasn,
l gzsin, nu rqib grmsin,
yar iln xb syr, drmsin,
Layiq lmaz anlamaza bnf.
Sn sallanb qabamdan gdnd,
Hrgiz qalmaz sbr ixtiyar mnd.
Vaqif zlflrini trif dnd,
Grkdir ki, vvl yaza: bnf.

33

________________________Milli Kitabxana______________________
Bir gzl ki, irin la binadan,
Yz il gts nun dad ksilmz.
Tzliyi, khnliyi bir lur,
Gvhr tk qiymtd ad ksilmz.
Gzllikdn dmz h silzada,
Gnbgn qamti dnr mada,
Mhr mhbbti lur ziyada,
tibar, tiqad ksilmz.
N qdr ki, yz ytirs ya,
Ta ki, hkdn d, titry ba,
Gn can almaa gzil qa,
Qmzsinin h cllad ksilmz.
Cvhri pak lur tz cavandan,
Hrgiz l gtrmz vkt andan,
Mjgan xdnglrin kirir candan,
Pykannn h plad ksilmz.
Vaqif, istr isn grsn lzzt,
Gl sv bir drd biln, hli-mhbbt.
Nvcavanlar svn h lmaz raht,
Gc-gndz h fryad ksilmz.

34

________________________Milli Kitabxana______________________
Srasr bir yr ylsa xublar,
Snin bir muyin tay la bilmz.
Gn tki l vrr camaln,
Bl gzllikd ay la bilmz.
H gzli sn tk ux grmmim,
N fayda, hsnn x grmmim.
Uzun kirpiyin tk x grmmim,
Qalarn trzind yay la bilmz.
Hsrtindn barm qan iln dlub,
Hyva tki rngim saralb-slub,
Bu xubluq ki, hqdn bx lub,
H kimsy bl pay la bilmz.
Qddin ahbaz, a bdnin smn tk.
Yanan laldn ziyada gyk.
Ustad sni kib manndi-mlk,
Bundan artq hqq say la bilmz.
Vaqifm, mn sn hyran lmuam,
Qalarn yayna qurban lmuam,
Drdindn didsi giryan lmuam,
Qanl yam kimi ay la bilmz.

35

________________________Milli Kitabxana______________________
Dhann sdfdir, dilrin inci,
Sanasan azn pstdir, ay qz!
Xumar gzlrini svndn bri,
Drd db canm xstdir, ay qz!
Srasr ndamn tz qar kimi,
Zlfn grdnind ahimar kimi,
Rngi byaz, z xrda nar kimi,
Qynundak cb nstdir, ay qz!
Niqab kib mndn yanma, zalm,
Prian lubdur mnim hvalm,
ql huum mnim, fikr xyalm
ux gzd, qmzd bstdir, ay qz!
Cmaln gndir, qmrdir zn,
krdir dhann, irindir szn,
Yadr mjgann, cadudur gzn,
Cllad kimi qmzn qsddir, ay qz!
Vaqifm, mn Mcnun, sn mnim Lylim,
Baxdqca, gzmdn tkrm sylim,
Mn sn mailm, snddir mylim,
Dm, sndn qyri ksddir, ay qz!

36

________________________Milli Kitabxana______________________
xdan bri yarn fraindym,
N layd bir buraya glydi,
kydi knlm knci-zlmtdn,
Dndrydi zn ay, glydi.
Grmy-grmy glzarm,
Blbl tk artrdm ah zarm.
Tbibim luban bu azarm
Ytirydi bir dvay, glydi.
Gdibn kuyind qllam ivni,
Yaram bama dstu, dmni,
ha billm glmz grmy mni,
Bar, gndn tamaay glydi.
nmdn titrdi tamam vilayt,
l sandlar ki, qpdu qiyamt,
N qaym durubdur l srvi-qamt,
Trpnydi, bir lrzay glydi.
Cm lsa yanmda tamam snmlr,
Dalmaz knlmdn fikr lmlr
Ayaa salbdr Vaqifi qmlr,
Ba kydi binvay glydi.

37

________________________Milli Kitabxana______________________
Bdnini gl yaradan ilahi,
Srasr trini nbr yldi,
Gzllikd kimdir sn tay la,
Hsnn mlklri akr yldi.
Surtini kdi l gn ki, nqqa,
Cmaln qld hr gzldn ba.
Cbinin qydu bir mqvvs qa,
Siyah kirpiyini xncr yldi.
Zlfn bnztdi mkin kmnd,
Ucun hlq qydu sibi-znd,
Lbiyin lzztin bnztdi qnd,
Dhann nd kkr yldi.
Sni xlq yldi gl dstsi tk,
Pridn lasan, mlkdn gyk,
Cismindir mnvvr a nazikrk,
l smn sinni mrmr yldi.
y gzllr ah, krm t mana,
Baxmagiln hrgiz yardan yana,
kr lsun Allaha Vaqifi sana
Qapnda qulami-kmtr yldi.

38

________________________Milli Kitabxana______________________
Badi-sba, bir xbr vr knlm,
l gli-xndanm nn glmdi?
Xyalm hrini qydu viran,
Srvrim, sultanm nn glmdi?
Srx yriin qurban lduum,
Grmynd dli-dvran lduum.
Mina grdnin hyran lduum,
Srvi-xuramanm nn glmdi?
Qa kaman, kirpiklri qmlim,
Az kkr, ddaqlar ymlim,
lvan klaayl, byaz mmlim,
Sinsi mydanm nn glmdi?
Mhrab mnbrim, Kbyi-lyam,
qlim, huum, canm, hm dinim, dnyam,
lim, gnm, bam, Misr Zlyxam,
Yusifi-Knanm nn glmdi?
Nsrin binagulum, bnf muylum,
Prilr tltlim, mlaik xylum,
Bllur ltaftlim, snubr bylum,
Huriy qlmanm nn glmdi?
Az xyir szlm, dili dilklim,
Tr qllum, a llim, gm bilklim,
Qarqay cilvlim, tavus bzklim,
Libas lvanm nn glmdi?
Vaqif, il dnd bir satimiz,
N sbrimiz qald, n taqtimiz.
Bu gndn bldir qiyamtimiz;
Glmdi cananm, nn glmdi?

39

________________________Milli Kitabxana______________________
Siyah tlli bir snmin ucundan
Bad gtdi din-imanlar, fndi!
l da ki, mn dmm yanram,
Dmsin h mslmanlar, fndi!
Knl dyil sn grdyn havada,
Drdim lur gndn-gn ziyada,
Hr zaman dnd lblri yada,
Tklr gzmdn qanlar, fndi!
Bilmm n nhs gnd xdm bu daa,
Bir lal zndn ddm iraa,
Yana-yana qaldm bl fraa,
Brbad lsun l zamanlar, fndi!
Mnim mylim yxdur sultandan, xandan,
Yarmn arzusun saxlaram candan.
Xalq da bilir, mnim knlmdr ndan
lsa yz min nvcavanlar, fndi!
Mlla dur hr n grs kitabda,
nu rh yly haqda-hsabda,
Vaqif dyir sn, mn bu babda,
Hl azdr bu divanlar, fndi!

40

________________________Milli Kitabxana______________________
Byun surahdr, bdnin bllur,
Grdnin kilmi minadan, Pri!
Sn ha bir snasan, cda dbsn
Bir blk yalba snadan, Pri!
xtilatn irin, szn mzli,
kr glndn canlar tzli,
llr yara, lk gzli,
N gzl dubsan anadan, Pri!
z yannda tklbdr tl nazik,
Sin mydan, zlf prian, bl nazik,
Az nazik, ddaq nazik, dil nazik,
A llrin lvan hnadan, Pri!
Avs lmuam sn tk maraln,
Xyalmdan xmaz hrgiz xyaln.
nliyi, kiran nylr camaln,
Sn l gzlsn binadan, Pri!
Gn tki hr xanda shrdn
Alrsan Vaqifin qlini srdn.
Duanam, salma mni nzrdn,
ksik lmayasan snadan, Pri!

41

________________________Milli Kitabxana______________________
Cmaln gzmdn nihan lal,
strm baxmaym dnyay, Pri!
Xyal yldikc srv qddin,
Dnr qanl yam dryay, Pri!
lsalar yz mlk, yz huri qlman,
Yz mina grdnli, zlf prian,
Yz lal yanaql, lblri mrcan,
Knl dnmz sndn kimsy, Pri!
Sn gdli, mn ziyad alaram,
Vrmim mrm bada, alaram,
Hr dnd qddin yada, alaram,
nm xar ri-lay, Pri!
Sndn ayr barm kababa dnm,
Yxlm dil hri xraba dnm,
Firqtin damu tk zaba dnm,
Didarn cnntl-mvay, Pri!
Bir grydim snin gl cmaln,
Cadu gzlrini, yay hilaln,
Mnbr san, hindu xaln,
Ytrdi hr drdim dvay, Pri!
Pyvst qurulsun qan kaman,
xlarn sinmdn ksin nihan,
Gl bdnin h grmsin yaman,
Ltf yl Vaqifi-yday, Pri!

42

________________________Milli Kitabxana______________________
y huri liqalm, mlk simalm,
Gzllikd lmaz kims sn kimi!
Al yanan hlq-hlq yannda
Bnf zlflrin yasmn kimi.
Grdnind tllr n gzl tldi,
nlarn mskni nazik bldi,
N sngi-mrmrdi, n brgi-gldi,
Bu a ndam kimi, bu bdn kimi.
Qamtin tk h bir qamt biilmz
Ddaqlarn tr qndn silmz,
Blbl ch-ch vurub gllr almaz,
Bl irin-irin sn gln kimi.
N x sitmkarsan zalim xunxar,
nun n sndn x gilyim var,
Bilmnm ki, sn n dmi yar,
Xyalndr mndn gn gn kimi.
Vaqifi mhnt fraa salma,
yarn szn qulaa salma,
Mni z drindn qraa salma,
H aiq taplmaz sn mn kimi.

43

________________________Milli Kitabxana______________________
Badi-sba, bir xbr vr knlm,
Grm yana lal glirmi?
Hsrtindn knl dnbdr qana,
Ba kmy bizim hal glirmi?
Sallananda ylr naz qmzlr,
z dr payin grn kimslr,
Qaa-gz kmi siyah srmlr,
Sal vrib xtti xal, glirmi?
Allah muradn vrsin yarn,
Rqibi kuyindn srsn yarn,
Mbark guuna, grsn yarn,
Mn kdiyim ah nal glirmi?
x kirpiyin ucu a yaa dnm,
Gzlrin cllad tamaa dnm,
Sg rqibin can n daa dnm,
Bir zval gr hval glirmi?
Vaqifm, yardm dsta, dmn,
Ta ki, cnun ldum ytidim sn.
Snin tki gzl svn kimsn
Dxi ql, bir kmal glirmi?

44

________________________Milli Kitabxana______________________
Bu nc zlmdr mn ylrsn,
Adam mgr bir insafa glmzmi?
Bir gn grrsn ki, vallah, lmm
Bu qdr drd kn axr lmzmi?
Xublarn bzisi nc zad lur,
Yarn qmgin qyar, z ad lur.
Bir svgi ki, svgisindn yad lur,
Mgr nun yaxln bilmzmi?
Xublarda adtdir, nzakt satar,
Gn xyaln xyala qatar,
Gzl lan mgr ban dik tutar
Aiqin dru h yilmzmi?
q duna yand canm srbsr,
Allaha bax, y zalim sitmkr,
Aiqin qanlar aladan dilbr
Rhm glib gz yan silmzmi?
Bir pri layd bu dmdn tr,
zn ldrydi admdn tr,
Qdr biln yax hmdmdn tr
Vaqif, can zlr, bs zlmzmi?

45

________________________Milli Kitabxana______________________
Ndn ksb tbi nazik lan yar,
Bilmnm ki, buna n ar grk?
N dmkdir dst dstundan yilmk,
Grkdir dzl yl, ara grk.
Grsn, n dmi rqibi-bipir,
Yar lubdur mndn habl dilgir,
Mn ndan tmrm canm tqsir,
Amma ki, zndn iar grk.
tkliyi altun, qsabsi zr,
hray arqat qdd brabr,
Banda brq vurur gn kimi zivr,
nu grn d dlara grk.
rfindn zlk znd gyk,
Baz altnda sall birk,
Qabaq bl byaz, yanaq lal tk,
Gz ala grkdir, qa qara grk.
xuyub Vaqifin hm zzlindn,
irin qafysindn ux qzlindn,
Durub pb ayandan, lindn,
Barmaq yalvara-yalvara grk.

46

________________________Milli Kitabxana______________________
Aqbada gr lsa bir dilbr,
nda bu nianlar myyn grk.
ndam ayin, qddi mtdil,
Siyah zlf qamtin tn grk.
Yana lalyi-bahari kimi,
Lblri yaqutun knari kimi,
Bir dan nasft mirvari kimi,
Badan ayaadk abdn grk.
Tmizlikd la myl hvsi,
lmaya aiq naz qmzsi,
Gl tki qxuya nitq nfsi,
Zlf ya bnf, ya smn grk.
l-aya qaidd, disturda,
Saqi frbh, tpuqlar uxurda,
Bir qat t iind, smy xrda,
Az-burnu nazik, z gn grk.
Nvrsid, n drd, n b yanda
yb lmaya kirpiyind, qanda,
Hyas znd, qli banda,
Qulluqda, shbtd msthsn grk.
Tvus kimi cilvln hr shr,
Bzk vr camalna srbsr,
Dindirmmi vr knldn xbr,
ar anlayb hal biln grk.
Yaadqca cavanlana, nln,
Bir hicabda, bir prdd yln,
Nitq nfsindn canlar dinln,
irin danban x gln grk.

47

________________________Milli Kitabxana______________________
Qvli sadiq la, hr fli hlal,
Bilmy kim, fitn ndir, mkr al,
am kimi qabaqda dura nitqi lal,
Ksils d ba, dinmyn grk.
Vaqif, yax canan grk can n,
Ndir x almaq bu cahan n,
Bir gzl lazmdr bizim xan n,
Vali qulluunda rz dn grk.

48

________________________Milli Kitabxana______________________
Bulud zlfl, ay qabaql gzlin,
Duruban bana dlanmaq grk.
Bir vd ki, bl gzl lmaya,
v brbad lub talanmaq grk.
ndam a grk, sinsi mrmr,
Siyah zlf qamtin brabr,
Qynu ii guya mkl nbr,
Basd trpa yalanmaq grk.
Srx durub sarayndan baxanda,
A grdn hmayillr taxanda,
Gz srm, qaa vsm yaxanda,
Canm q duna qalanmaq grk.
xa sarayndan canlar alan tk,
Xim gl gh-gh qhri lan tk,
ahmar zlf dal grdnd ilan tk,
Hrdm trpnnd bulanmaq grk.
Vaqif, snin iin mdam ah lsun,
Sg rqibin mr qu ktah lsun.
Hmdmsiz kimsn gr ah lsun,
Gdadr kims dilanmaq grk.

49

________________________Milli Kitabxana______________________
Gtdim ala gzl yarla danam,
Ddi lan, dur gt, sz vaxt dyil.
Arif xdur, tmk lmaz iart,
ynatma qan, gz vaxt dyil.
Cadu qmzlrin mnln yadr,
Bad sir, zlfn zdn dadr,
Bundan snra pb, qucmaq adr,
xtilat kibdir, sz vaxt dyil.
Vaqif dyir, yalvar yara, knln al,
Bir bus dilyib, bynuna ql sal,
Ara xlvt ikn, tm qil qal,
Tz l, xd canm, naz vaxt dyil.

50

________________________Milli Kitabxana______________________
Bivfasan, sndn z dndrmim,
Yalanya, biiqrara baxmaram.
Sni x kirpiy hsrt qyaram,
Barn lsa para-para, baxmaram.
Harda grsn bir svgili kimsn,
str ki, xyaln tz na dn.
Mnim yarm grk baxa bir mn;
Qyri z baxan yara baxmaram.
Niqab kib z, xal gizlrm,
Siyah zlf, rngi-al gizlrm,
Qn tki glcamal gizlrm,
Sallam sni ah zara baxmaram.
Yanmda tibar sata bilmzsn,
Bynundan gnahn ata bilmzsn,
Biziml ixtilat qata bilmzsn,
Danma ki, gftara baxmaram.
Vaqifi drlrdi x gzlsvn,
l bildim sn d nun kimisn,
Bildim indi, vallah, sndkini mn:
Bivfasan, biiqrara baxmaram.

51

________________________Milli Kitabxana______________________
Mn yn xublarn padiahndan
zm dst bir nigar tutmuam.
Syyad lub qurub mhbbt trun,
Lan gzl xub ikar tutmuam.
Dal grdndn db tutub dal zlf,
X gstrir znxdan, xal zlf,
Grmmim bl bir sfal zlf,
x snbli-nbrbar tutmuam.
A znd siyah sa brmyi,
Dal grdndn db ba ndirmyi,
Miyannda san ucun hrmyi,
Btn dnyada bu yar tutmuam.
Vaqifm, grmm bir trf didar,
krm grmy bir d intizar,
Hr ksin dnyada bir qiblsi var,
Mn d ynm snin sar tutmuam.

52

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Harda grsm bir ux, kaman qaln,
strm canm qurban ylym.
Tutam zlfn ucun, dnm bana,
Barm duna bryan ylym.
Mn bilirm qdrin srx cavann,
Hlq-hlq zlfn, tr znxdann,
Bu gl ndamlnn, srvi-rvann
Duram yriin syran ylym.
Mn nun drdin ldum mbtla,
mi-xiyalma vrir ziya,
Xublardan ki, mn gls hr bla,
stmm na mn drman ylym.
Xublara vrmim din-imanm,
vkt anm, ad sanm,
Cllad tk gzlri alsa canm,
Namrdm, mn gr aman ylym.
Vaqif rhm yl, bari ilahi,
Agah t drdimdn l z mahi,
Qdm basb biz glsin nagahi,
Bir gc mn nu mhman ylym.

53

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Bir ndam nsrin, dda qn,
Bir qamti glbn yara aiqm.
lsa yz z gl, girmz ynim,
Mn ancaq bir glzara aiqm.
Gclr sbhdk ylrm nal,
Hrgiz dmz knlm zg xyal,
Bir grdni mina, az piyal,
Bir lhcsi irinkara aiqm.
Bir buxa turunc, sinsi mydan,
Bir sz cvahir, mirvari dndan,
Bir maral baxl, kirpiyi pykan,
Bir qalar zlfqara aiqm.
Bir glnd lblrindn bal axan,
Bir bznib srx tvus tk xan,
Bir niqab altndan pnhani baxan,
Bir cayib xgftara aiqm.
Vaqifm, bdndn canm dalr,
Mcnun kimi xanimanm dalr,
Grmynd din-imanm dalr;
Gc-gndz mn didara aiqm.

54

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Bhan tutuban, bizdn gn gzm;
Sirr szn yadlara dyn dyilm.
Knl rva grmz sni yad gr,
Sni zgsin qyan dyilm.
Arzum budur, gzm tikm gzn,
Danasan, qulaq vrm szn,
Ta lnc baxm gn zn,
Arzum canda qalb, dyan dyilm.
Vaqif dyir, dymaz svn svndn,
Ta lnc l gtrmnm sndn,
bs-bs nn qarsan mndn,
Mn ki, zalm, adam yyn dyilm.

55

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Yn mni yanar-yanar dlara,
Dalm ayrlq sald, svdiyim!
Mn ha gtdim mhnt il, drd il,
Can snin yannda qald, svdiyim!
Siyah zlfn buxaq altda qayrlr,
Ala gzlr can almaa sayrlr,
Canandan ayrlan candan ayrlr,
Xalq iind bir misald, svgilim!
Srv qddin snubr tn dyil,
Tamam snin tkin glbdn dyil,
Dxi zlki tk sn grn dyil,
ndi hal yaman hald, svdiyim!
Qalarn qurulu yay tk kilir,
Kirpiklrin dyir, ciyr sklr,
Dananda qnd kkr tklr,
Dilin, ddaqlarn bald, svdiyim!
l Xdic haqq, Skin haqq,
Xyrnnis haqq, min haqq,
Kb, Mkk haqq, Mdin haqq,
Drdin bu Vaqifi ald, svdiyim!

56

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
y cavan qz, mndn bl gzm gn,
Mn snin znd xal svmim.
Bnd lmuam irin-irin szn,
kkr ddanda bal svmim.
zn a, dyirmi, gzn mstana,
Baxn barm dndrdi qana,
Azn sdf, dilrindir drdana,
cayib cvahir, lli svmim.
Qalarn kili yaylara dnr,
Alaram, gz yam aylara dnr,
Bznir, illr, aylara dnr,
Canlar alan bir maral svmim.
Hlqlnir zlfn buxaq yannda,
Yay qalarn ucu qulaq yannda,
Znxdan iind, yanaq yannda,
Qara tlli bir xtal svmim.
x gzlsn, amma xyundur yaman,
Baxmazsan zm mnim x zaman,
Vaqif dyir, snin lindn aman!
Mn biar n haval svmim!

57

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
y z gl, qddi tuba Safiy,
Hsrtindn mn ydaya dnmm.
Qalarn yrisin yad yldikc,
Qamtim yilib yaya dnmm.
Szn h ayrlmaz mnim szmdn,
dlara yanmam zm-zmdn.
l qdr ya tkdm iki gzmdn,
Drya tk axban aya dnmm.
Sn gzlsn, gt dirsn ba iln,
A gl xarsan l-aya iln,
Gn camallsan gl yana iln,
Mn inclib yngi aya dnmm.
Gzn uxdur snin bnzr cllada,
Mni trk ylyib, uyma gl yada,
Sn gr mnim lsan fna dnyada,
l billm, padiaha dnmm.
Lhcn, szn bir cayib lhcdir,
Iin tamam iv, naz qmzdir,
Mn Vaqifm, kuyin mn Kbdir,
krilillah, msllaya dnmm.

58

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
ndn bl lsm, arzu kmnm,
kr Allaha, arzumana ytidim.
Dstun camalna nzr yldim,
Sanasan, tazdn cana ytidim.
Siyah vsm zivr kibdir qaa,
nu grn gzlr istr qamaa,
Bir lhz hsnn tdim tamaa,
Bhmdllah, din-imana ytidim.
Gzllikd bnzyir Zlyxaya,
Yanaqlar xar gli-hmraya,
Knl prvaz tdi qalxd havaya,
Yr zndn asimana ytidim.
Cari lub xublar gls bittmam,
lmaz bl gzl, bl xndam,
Qan alayb, hsrt kn sbh am,
Blbl kimi glstana ytidim.
Hr dm ynadanda gz qan,
Gtirr firngin tr savan,
N fayda, vrmdim tz aban,
Vaqif dyir, x pmana ytidim.

59

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
x zamandr, yarn hsrtindym,
Glydi, bir nu bar grydim,
Blbl tk fryadm xd flk,
Cnnt iyli glzar grydim.
Basayd zm gl ayan,
pydim zn, hm ddan,
Gah aaydm a sinnin ban,
Qynundak qa nar grydim.
Gah alaydm grdnini qucaa,
Gah zm srtydim zlf, buxaa,
Gah da turaydm qabaq-qabaa,
Danayd, x gftar grydim.
Bilirmla barmdak yaran,
Nc yaxm mn tk gn qaran,
Yar mndn ksmzdi bl aran,
Bu qymayan kimdir, bar, grydim.
Vaqifm, hicrandr mnim mhrim,
Gc-gndz canan lmu zbrim,
Krm ylyibn gls dilbrim,
Ksilirmi ahu zar grydim?

60

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Svdiyim alayd zndn niqab,
Bir d baxb cmal grydim.
Tamaa dydim qaa, qabaa,
Hlq zlf, xtti, xal grydim.
lmuam mn na aiqi-didar,
Taplmaz bir bl gzlri xumar,
Lbindn nu tmk xyalmda var,
Yar bilirmi bu xyal, grydim.
xublar srvri, srx slatn,
Aayd srasr gzl sfatn,
Qyayd mydim qndin, nbatn,
Azndak kr, bal grydim.
Knln ayna tk ylyydi pak,
Bir sz dsm, lmayayd qzbnak,
Durayd qarmda srx, sinak,
Xiqbaldr, iqbal grydim.
Gah narn drydim, gah gllrini,
Gah siyah zlfnn snbllrini,
Gah da bir tutaydm a llrini,
Vaqif dr, n mlk mal grydim.

61

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
ld ayna, gz srm knd,
Ala gzn bulandan pydim.
Znxdann vrsindn, xalndan,
Qlm qan qabandan pydim.
Zlf iln bznib glnd zn,
Qsd dir yn can almaa gzn,
Vsfi-zbanndan xanda szn,
Dilin, diin, ddandan pydim.
Alaydm yaman, ab kmrin,
xarb ynindn zrbafn, zrin,
ylyib-iylyib zlfi-nbrin,
zdn snra buxandan pydim.
Gc-gndz duam budur Tarma,
Nla sni sala bir gzarma,
ylyib-iylyib basam barma,
ki glgz yanandan pydim.
Vaqifin barn dndrdin kz,
Yar dur ki, yarn cvrn dz,
Yarm sallanban glnd biz,
Dbn l-ayandan pydim.

62

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Snin tki siyah tlli, gl zl,
Bu cml cahanda mn grmmim.
Az nazik, qa uzun, qddi dz,
Bir bl sinsi gn grmmim.
Bir mah zl svdim kn snd,
Xrda xallar znxdanda, nd,
Vilayti gzdim, h kimsnd
Bir bl vkt an grmmim.
Gzllr iind trf, ali an,
Dyib, glb irin-irin danan,
x grmm siyah zlf prian,
Amma ki, qddin tn grmmim.
Sdf dhannda dilrin dri,
Dyr bu dnyaya nun hr biri.
Ya mlksn, ya hurisn, ya pri,
nsanda sn tki can grmmim.
Xncr kirpiyindn salr qanlar,
Sn qurban yz min qa kamanlar,
Durub sallananda zlr canlar,
Vaqif dyr bl xan grmmim.

63

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Baxb camalna qrur ylm,
Sn d bir yl-rkan gzt, svdigim!
Yarn dili irin grk, z x,
d aiqin izzt, svdigim!
Gzl xdur, mlk, prizad da var,
Glsin grm, hans sn sfatda var.
N hdi-kkrd, n nbatda var
Lblrind lan lzzt, svdigim!
Hlq qy zn zlfi-prtab,
Grnlr bynsin, dsin hsab,
Altdan glgz, stdn yal trab,
Bu rng iln zn bzt, svdigim!
ndamn gldr, y snm, srasr,
Istrm bana dnm srasr,
Dlik-dlik ldu sinm srasr,
Qmz xun mn az at, svdigim!
Vaqif tk drdimnd az dr l,
N fayda, qdrini bilmdin hl.
zn bryb rtm gl bl,
Mniml zn dzlt, svdigim!

64

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Sallana-sallana dvltxanadan,
Bir xa byin qurban lduum.
Gyd mlk, yrd insan gzli
Snsn, x xyin qurban lduum.
Hsnn kitabn blbllr xur,
Yay qan barma xdngin txur,
Hlq biryindn yasmn qxur,
Bnf muyin qurban lduum.
Lblrin irindir rbtdn artq,
zn grmkdir dvltdn artq,
iyindir snin cnntdn artq,
Kbyi-kuyin qurban lduum.

65

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
y mlk xylu, y tuba bylu yar,
Kuyindir cnnti-rizvanm mnim.
Huri qlman lsa, girmz gzm,
Snsn candan ziz cananm mnim.
Prim, snubrim, glbrgi-trim,
Gvhrim, yaqutum, lli-hmrim,
Hkaytim, fikrim, zikrim, zbrim,
Xyalmda irin nihanm mnim.
Xuridi-rxsarm, qmr cbinim,
Baharm, glzarm, xldi-brinim,
Yarm, qmksarm, x nazninim,
Gzlim, gyyim, cavanm mnim.
Vhdtim, xgnm, shbtim, dmim,
Ffurum, qysrim, Cmidim, Cmim,
Xsrvum, xaqanm, ahi-zmim,
Padahm, hm la sultanm mnim.
Zvqm, sfam, syrim, bam, mnim,
Ssnim, snblm, lalm, smnim,
Xtav Xtnim, inim, Ymnim
Hindustanm, Rumum, Iranm mnim.
Szm, ixtilatm, hr qal qilim,
Mtlbim, muradm, xatirim, mylim,
kkrim, irinim, Glahm, Lylim,
Zlyxam, Yusifi-Knanm mnim.
Hbllmtin zlfn, Kb zndr,
Mhrabm, mnbrim qan, gzndr,
Vaqifm, y snm, snin szndr
Gc-gndz fikr xyalm mnim.

66

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Bdnin srasr gl xrmnidir,
Qamtin gzldir, gzl, svdigim!
H n istmnm iki dnyada,
Snsn mnim axr-zl, svdigim!
Qul vrmim bu canm canna,
Harda lsam, knlm glr yanna,
N qdr sylsm snin anna,
Yaraar mxmms, qzl, svdigim!
raq durma, mndn cday gzm!
Svirsn, y nazlm, xuday gzm!
yri trub, bl kinay gzm,
Gl indi mniml dzl, svdigim!
Ahm gylr hr shr kdim,
Km kmdim, amma mtbr kdim.
Qynunda nar drdi l qdr kdim,
ldu rngim axr xzl, svdigim!
Xumar gzlrini yaq qymasan,
Yxlan knlm dayaq qymasan,
Drman ylmy ayaq qymasan,
ikst Vaqifdn z l, svdigim!

67

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
nun n uymaz qyriy knlm,
Bir cb zibadr mnim svdigim.
Huri ndir, qlman ndir, mlk n,
Hamdan ladr mnim svdigim.
Zlflri snbldr, yana lal,
Bax tn dir vhi qzal,
Gzlri mstan, az piyal,
Grdni minadr mnim svdigim.
Ayna tutar, znxdana gl dzr,
Hr muyin yz min fitn-fl dzr,
Byaz grdnin siyah tl dzr,
Sanasan snadr mnim svdigim.
Byu yaraql srvi-xuraman,
ndamdr a gl, sinsi mydan,
Klaay glgz, libas lvan,
Bir gli-rnadr mnim svdigim.
Vaqifm, zlflrin bndivaniym,
kaman qalarn mn qurbaniym,
Mn qdr l kim, gvhr kaniym,
Dm ki, mlladr mnim svdigim.

68

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Sfalar gtirib, trif buyurdun,
Qdm basdn biz, qurban lduum.
Az qala ki, snin hsrtin bizi
ncltmidi z, qurban lduum.
Sn gldin, nur dldu v-taa,
Gldiyin yllara canm sadaa,
Durub qurban lmaq sn tk qnaa
Nudur canmza, qurban lduum.
Mn mayilm, sndn dmnm aa,
Bulut zlf, a qabaa, ay qaa,
Qy dyunca baxsn, tsin tamaa,
Hyrand gz-gz, qurban lduum.
Sn qddin yal-allar gyici,
Vaqif dxi sn qzl dyici,
kr Allaha, dyil adamyyici,
Nlur glsn biz, qurban lduum.

69

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Mnim yarm sallanb glnd,
Sanasan qan szr ddaqlarndan.
l vrir znxdann vrsi,
Nur tklr gyk yanaqlarndan.
Grdn kib, tn qlar qulara,
Hsrtindn barm dnr sulara,
Prilr vlad drlr bulara,
Bular da gzldir caqlarndan.
A sinn gzldir, grdn gzldir,
Srasr ndamn birdn gzldir,
Srv qddin snubrdn gzldir,
Qllarn, tpuun, buxaqlarndan.
Dhann sdfdir, dilrin inci,
Sn mni yldin llr glnc,
Libasn lvandr, arqat narnc,
Saaqlar yarar qraqlarndan.
Vaqifin drdini bilydi yar,
Drdin bir drman qlayd yar,
Qdm basb mdam glydi yar,
pydim lindn, ayaqlarndan.

70

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Zlfn ba taxtalanb qabaqda,
Qraq vrir qsabnin altndan.
lan quyruu tk qa qvrlm,
Ucu xm znxdann altndan.
Qan iarsi, gzn xumar,
Hr birisi yz min fil kmndar;
Tr sind a mmnin knar,
l vrir giribann altndan.
Snin hsnn mat ylyib flyi,
Cnntd hurini, gyd mlyi,
Qzl qlbaqlar, yanar bilyi
Qucaqlayb khrbann altndan.
Aparbdr mndn ruhi-rvan,
Tamam al, huu, din, iman,
Aaranda glgz yanan yan,
Titrr zlfi-priann altndan.
Vaqifm, canana gndrdim pyam,
Gzm yllarnda qald sbh am,
Glmdi l srv qddi glndam
Bir xaydq bu hicrann altndan.

71

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
y zlm x, qlbi qara biiqrar,
Utanmazsan, amma h utanmazsan!
N anlan vardr, n bir kmaln,
nun n hrgiz sz qanmazsan!
N hrkrsn mndn, dnb vlara,
Dad ylrm, ytimzsn hvlara,
Sn d mnim kimi bu alvlara
Axr yanacaqsan, dm yanmazsan!
Grm, snin ndn ldu yrin,
Mndnmidir, ya qyridn krin,
Ay bimrvt, mgr dadr ciyrin,
Mdam szldaram, h usanmazsan!
Lnt glsin hsnnn bana,
Salmanam gzn barm yana,
Dzrsn dz bu ayrlq dana,
Mn dayannam, amma sn dayanmazsan!
Vaqif, lnt glsin yarn canna,
N drdin myl t, n drmanna,
nun tki bivfann yanna,
gr igid lsan, h dlanmazsan!

72

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Glgn srndazn tz gl kimi,
fan tmi ay qaban stndn.
Yanan yannda zlf tv vrmi,
Ucun salm tr buxan stndn.
Gah zaman bana tirm al balar,
Gah lur ki, zlf gizlyib, xal balar.
Klaayn qabana al balar,
Yaln altndan, an stndn.
N gzl adamsan, ay qalar yay,
H nvcvan gl bilmz sn tay,
Glbatn qydr, yxsa yngi ay,
pr, qucar gl yanan stndn.
Bizim il lub haaqdan ana,
Gn hr grnd istr yana,
Hicab ylr, ktan salr bana,
run baxar yaman stndn.
Vardr irin-irin x ixtilatn,
N fayda, Vaqif yx iltifatn,
Tvus qanad tk ucu arqatn,
Prvaz ylr slu-san stndn.

73

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Nam, gdr lsan yarn kuyin,
Drdi-dilim canana dgiln!
Blblym qn glndn ayr,
Barm dnb qzl qana, dgiln!
Qurban lum kirpiyin, qana,
Sl luban qar axan yana,
Prvanlr kimi dlan bana,
At tutub yana-yana, dgiln!
Din-imanm dz ilqara baldr,
Hsrt canm bir ct nara baldr,
Mri-ruhim zlfi-yara baldr,
x kmsin zlf ana, dgiln!
Qlm hsnn vq drdimi fzun,
Ayrlq qmind gz yam Cyhun,
Alm badan gtmi, lmuam Mcnun,
Bu Vaqif sn divana dgiln!

74

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Bir fitn fllinin, z xallnn,
Bir irin dillinin qurbanyam mn.
Bir qnd mqallnn, lb zlallnn,
Bir az ballnn qurbanyam mn.
Bir ssn muylunun, smn bylunun,
Frit xylunun, mlk sylunun,
Bir cnnt kuylunun, tuba bylunun,
Bir mad qllunun qurbanyam mn.
Bir gz rlinin, cng nzrlinin,
Zlf nbrlinin, mk trlinin,
Bir smnbrlinin, zr kmrlinin,
Bir inc bllinin qurbanyam mn.
Bir x lftlinin, mhbbtlinin,
Bir mrhmtlinin, fqqtlinin,
Bir pri tllinin, gn tltlinin,
Bir mhcmallnn qurbanyam mn.

75

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
y kirpiyi xncr, qa zlfqar,
Nn mndn xyaln ksibsn?
Qymazsan baxmaa xtt xalna,
Tamaayi-cmaln ksibsn!
Sg rqibin fitnsin uyubsan,
Nylmim, mndn n tz dyubsan,
Gc-gndz mni tn qyubsan,
irin lbdn zlaln ksibsn.
Yanbsan, tamam durubsan gnd,
Zlfn yamaq altda, san grdnd,
Grnmz, hr yrin salbsan bnd,
Bu qaln, qaln ksibsn.
Bu byda, qamtd, vktd, anda
Sn tk gzl yxdur cml cahanda,
Srasr barm, kn zamanda
Gstribsn hilaln, ksibsn.
Mgr ki, aiqin qmin ymzsn,
Bu cvr cfadan sn incimzsn,
Xst Vaqif, haln ndir? dmzsn
Cavabn, sualn ksibsn.

76

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
ynmsin kims, gzlm, dyib
Ayr thr lur hal gzlin.
Gl zl, irin szl xqlq,
Lblrindn axar bal gzlin.
Qa ta-ta grk, qaba nazik,
Az, burnu, dili, dda nazik,
Baldrlar yun, aya nazik,
Var ndam lur dlu gzlin.
Yana gl, zlf yasmn grk,
Mmsi dik, a sinsi gn grk,
Haldan xbr vrn, drdbiln grk,
H lmaya mkr al gzlin.
Yumrla buxa, gn la z,
x drdmnd la, drd bil z,
Gnd srmln mstan gz,
li la al hnal gzlin.
zg iln hrgiz lmaya ii,
Qafiy, qzldn hm xa ba,
Bulaq tk qaynaya hm gz qa,
Artq la hm kmal gzlin!
Gzl grk l gtr cfadn,
Lzzt gr hr dm zvq sfadn.
Vaqifm, qaaram mn bivfadn,
Qurbanyam bir vfal gzlin.

77

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Qdm basdn, sn sfalar gtirdin,
Gzm st, y mstan, x gldin!
Ba canm snin payndazndr,
Pkindir bu qmxan, x gldin!
Trif ki, buyurdun gtrdn qdm,
Grkdir payin z nisar dm,
Dlanam bana, dnm dmbdm,
N ki, qulluundu sana, x gldin!
Mn qurbanam zlfndki glaba,
Qxusu tn dir l miki-naba,
Mni drdin dndrmidi kbaba,
Qalm idim yana-yana, x gldin!
xlar vurdun mn gz qa iln,
Namlr yazardm qanl ya iln.
Buyur, ta bndlik dim ba iln,
Hr n qulluundur, cana, x gldin!
Mn Vaqifm, kr, ytdim murada,
Dxi arzum yxdur fani dnyada.
x-x krm tdin, y hurizada,
Ytirdin drdi drmana, x gldin!

78

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Drdin mni hyvalara dndrdi,
y salar siyah, z a glin!
Ta ki, grdm cmalnn lsin,
ridi barmda tamam ya, glin!
Snin hsrtini vilayt kr,
Qmzn yay dyr, mlalt kr,
Cmalndan mlk xcalt kr,
Hsnn ylr aya, gn la, glin!
N lur, zndn niqab alasan,
Bir lhz halma nzr salasan,
Shrdn alm tz lalasan,
Snin syrangahn lur da, glin!
Qddin tk n r-r, n mad lur,
nu grck, qmdn can azad lur,
Mnim knlm snin iln ad lur,
Sn ylrsn damam a, glin!
Blalrdn sni saxlasn xuda,
Sn tk gzl ldn lmasn cda,
Xst Vaqif ls, bana fda,
Tki lsun snin cann sa, glin!

79

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Dyn ldu, btn xublar yld,
Glmdi bir bizim glbdn glin.
Sn glmdin dyin, yasa batmam,
Gl gr, y zlf yasmn glin!
Bir qdm bas ki, ty snin tyundur,
Tylar yara snin byundur,
Mllalar mskni sri-kuyundur,
nu grn dnr Kbdn, glin!
Cam imim mn, mstan glmim,
ylyib barm an glmim,
Snin hsrtindn can glmim,
l gtr bu naz qmzdn, glin!
Saz tutulub yz min snm ynasa,
Cm luban rum cm ynasa,
Gyd mlk, yrd adm ynasa,
Hzzim lmaz hrgiz zgdn, glin!
Gl yna, lin klay dla,
Buyur, aba vrsin, Vaqif tk qula!
Mat qalb dsinlr: kimindir la
Kklik kimi skib, bu szn glin!

80

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Siyah zlfn qddin iln brabr,
Nazik a ndamn byaz qar, glin!
Sallann tamam cahana dyr,
Snin tk bir gzl harda var, glin!
Mlayiklr glir sni salama,
Qmzn mni apd, gl bax yarama.
kkr qbbsidir, yxsa amama,
Qynun iindki qa nar, glin?
Sni svn qli, kamal nylr,
Dxi grm zg cmal nylr,
Bu dnyada mlk , mal nylr,
Hr kim lsa snin iln yar, glin!
Gyibsn ynin gl pirhni,
Cmaln lsi tutmu dvrni,
Naghdn gzlrim grnd sni,
Qalmad canmda ixtiyar, glin!
Hsrtindn Vaqif dd drd, gl,
H ylnm irlid, grd, gl,
Bir glibsn, krm yl, bir d gl,
Knlm kir sn intizar, glin!

81

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Xumar gzlrini svndn bri,
Dxi zgsin uymanam, glin!
Xryat il bl can-can lmusan,
Mgr ki, mn nu duymanam, glin!
Cfridar srmni kibdir gz,
Havalanb dxi ndirmz biz,
Mn ha billm, qann qaynar tksz,
Mn tutduum ldn qymanam, glin!
Bana dndym, sularn ylu,
Gdnd b gdir, glnd dlu.
Mmlrin stdn atnn zlu,
Sn qysan, mn sn qymanam, glin!
Bana dndym, tlli, tqqal,
Qalarn canm haq-nahaqq al,
Aarbdr, qrxmaq lmaz saqqal,
Vallah, zn st qymanam, glin!
Taxtna xmanam, taxtn ucadr,
Qynuna girmnm, yar gcdir,
Dmginn Mlla Pnah qcadr
Sni tamam ysm, dymanam, glin!

82

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Bir sn kimi gzl yxdur dnyada,
Az irin, dili-dda irin.
Dymaq lmaz didarndan bir zaman,
Tamaas, qa, qaba irin.
Siyah zlf z yanna dlanm,
nun hr muyin yz can calanm,
Sanasan, kkr, qnd bulanm
Mmsi, sinsi, buxa irin.
Trpnnd hr trf gl qxar,
Mk nbr qxar, siyah tl qxar,
Basd yrlrdn mixk, hil qxar,
Nazik li irin, aya irin.
Qalar vsmlnir, gz srmlnir,
Kz tk yanaqlar x llnir,
Baxdqca zn can cilvlnir,
lur bu Vaqifin dama irin.

83

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
N gzl srmdn cila gtirdi,
Dnd bir afti-cana gzlrin.
Apard alm, din-imanm
Snin bl bu mstan gzlrin.
Qmz tiin kdi, ald canm,
Bir cllada dnd, ald canm,
Gn yanar da sald canm,
Qydu mni yana-yana gzlrin.
Ala gzlr xumarlanr, szlr,
Hr qya baxanda, canm zlr.
Mjganlarn sinm st dzlr,
Myl dnd bu mkana gzlrin.
Hsnn gl bnzr, byun minay,
Canm qurban lsun bl snay,
Kirpiyin xdngin vurdu sinay,
tdi barm ana-ana gzlrin.
Xyaln knlmd, gzmd gzr,
Xumar-xumar baxar, canm zr,
ikst Vaqifdn ksmsin nzr,
Rhm ylsin mn mhmana gzlrin.

84

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Grdnind, qamtind ayb yx,
Amma n gzldir prian zlfn!
trindn dinlnir srasr rvah,
Ya mki-nbrdir, ya ryhan zlfn.
Glab spilibn dynd ana,
Qxusu ular cml cahana,
Dndribdir mni yx Snana,
N din qyub mnd, n iman zfn.
A lin ki, dyr mki-naba,
Bnzr bulut ir girn mhtaba.
Hlqlnir, dnr ucu qllaba,
Asar gnd min-min dil can zlfn.
Yastlanb ay qaban yannda,
Ba xr tr buxan yannda,
Siyah xaln, al yanan yannda
ksik lmaz hrgiz, hr zaman zlfn.
Vaqifm, lmuam zlf giriftar,
Knlm viran, halm xarab, gnm zar,
Bir nzr ql mn, y mi-xumar,
ylyibdir mni srgrdan zlfn.

85

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
y Mkkni, Mdinni yaradan,
Bir fikir k hvalna Vaqifin.
l qa qibly z srtmk istr,
Mdd yl iqbalna Vaqifin.
Gzndn iraa dbdr yar,
Ksilib knlnn sbr-qrar.
z virmi yn Mdin sar,
N dbdr xyalna Vaqifin.
Mnim yarm dyil l Kbdn km,
Xal hcrl-svd, dhan zm-zm,
Bir zaman lsaydm nunla hmdm,
Xt kilr vbalna Vaqifin.
Srx durub mina bylu sadan,
Yaraldr qmzsi l yadan.
Zlf nbr al badan dadn;
N sz var kamalna Vaqifin.
Yz zlf prian, hindu xal lsa,
Yz kr gftarl, lbi bal lsa,
Yz irindil, nbrbu maral lsa
Yt bilmz maralna Vaqifin.

86

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Yn bayram ldu xublar bzndi,
Sanasan, alb taz gl bu gn.
Bnf zlflri alasan l,
an tk gzsn tlbtl bu gn.
Kim l, kim qala bu bayramadk,
Chd yl, ytsn gl ndamadk,
Gclr sbhdk, ta axamadk,
Yarn grdnind la ql bu gn.
Sanasan, zn rq nmidir,
l bahar fsli, gl bnmidir,
Ixtilat bazar, shbt dmidir,
Grk d dst kuyin yl bu gn.
Tamaa qlasan qaa, qabaa,
Srtsn zn zlf, buxaa,
Yar bznib glir canlar almaa,
lmli gnndr, Vaqif, l bu gn.

87

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Mni qrq yldin qm dryasna,
y mi-xumarm, nn aladn?
y gzm, n dyib kyrk knln?
y irin gftarm, nn aladn?
Grdnind zlfn tr snbl kimi,
Snadan zlm qaratl kimi,
Sn grk glsn qzlgl kimi,
y lal rxsarm, nn aladn?
lmaya sn mni biiqrar sandn,
Zarafat yldim, na inandn,
N dydi knln, ndn bulandn,
Dilri mirvarm, nn aladn?
Barm ban an-an yldin, dldin,
Dnm gzlrin, az ala ldn;
Dyrdin, glrdin, bl dyildin,
Mnim cadugrim, nn aladn?
Hr ks grn dmd z sirdan,
Mgr tkr qaban-qan?!
da yaxdn ciyrimin ban,
Vaqif dr: dildarm, nn aladn?

88

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Bana dndym, ty adamlar,
Siz d dyin: tya gln ynasn,
Adn dmrm, ldn aybdr,
Filanksin qz, filan ynasn.
N mddtdi na gvnn bizik,
Hsrtin kmkdn canmz zk,
Hr lin alb bir dan zk,
zy dstin alan ynasn.
Bir tuba byludur; byu nvrst,
Hsrtin kmkdn lmuam xst,
art ylrm anlayan dsta,
Dstunun qdrini biln ynasn.
Mn Mlla Vaqifm, ylrm fan,
Gzlrim d ya yrin tkr qan,
Uzun bylu, yniytm, nvcavan,
Mni bu drdlr salan ynasn.

89

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
run baxa-baxa, y mi nrgis,
Drd saldn mni, xsthal tdin,
Hsrtindn ldm, ldm, dirildim,
N bir yada saldn, n sual tdin.
Hr mni grnd. y mi ya,
qdr yldin canlar alma,
Gah gstrdin, gah gizltdin yana,
Axr mni drd saldn, al tdin.
Uzun illr sn qaldm mn hsrt,
Zrrc grmdim mhr mhbbt,
Hr zaman ki, sndn umdum fqqt,
Bir dava baladn, qalmaqal tdin.
zldn var idi ltf krmin,
Gahbgah briy syr qdmin,
Vara-vara artd zlm sitmin,
Bilmdim, snradan n xyal tdin!
Hmi bu idi fikr xyalm,
kimiz bir yrd hmdm lalm.
Nylmidi sn Vaqif, a zalm,
nu qm lind payimal tdin.

90

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Bir byaz grdnli, mrmr sinli,
Grdnin qurban minalar lsun,
Ucu tr cal siyah tllrin
Sdqsi yalba snalar lsun.
N ddim mn sn, y z mahm,
Sn mndn ksbsn, y qiblgahm.
ldr mni, gr var is gahm,
Al qanm llrd hnalar lsun.
Nc ki, grrsn zn filmsl,
Camalndr cahan ir bibdl,
zn kimi grk xyun da gzl,
Snd nn bl dalar lsun?
Dst dst il bs yr savamaz,
Svnin svndn knl bulamaz,
Bikf lmaq gzllr yaramaz;
Gzld grk x sfalar lsun.
itdim ksbsn, trpndi drdim,
Yalvarb knln almaq istrdim,
Qulluuna nam yazb gndrdim,
Bizdn sn x-x dualar lsun.
Vaqif, canan il tr ldu ara,
mdad sn qald, yl bir ara,
Bir qafiy qayr, gndr l yara,
Blk drdimiz dvalar lsun.

91

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Ay knar qabanda qy kimi,
Grnr, ulanr yanaa zlfn.
Sanasan bulutdur, nvr zn
Bdr ay tk alm qucaa zlfn.
ahmar tki grdnind bulanr,
Glab il sallanr, sulanr,
Hlq db, buxaq altda dlanr,
Ba qyur, sarlr qulaa zlfn.
trin gtrbdr mk ryhandan,
Ucu calanr xr drd yandan,
Alanda arqat tr znxdandan,
N cayib durur qraa zlfn.
Gz dymaz vsmli kman brudan,
Can zlmz smn iyli gysudan,
Mst dir almi nbrin budan,
Hr glnd sndl daraa zlfn.
Xst Vaqif nun srgtsidir,
Bar qzl qann autsidir,
Hr tari mttr, can ritsidir,
Qyma ki, tklsn ayaa zlfn.

92

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Bir mina grdnli, gl zl yarn
Hr axam, hr shr yanandan p.
Durub dlan prvan tk bana,
Salla tllrin, qabandan p.
Bir gzl grmm bu gln kt,
Fra banda, svdas bada,
Hr axam, hr shr sultan ada,
Qaldrb nsin, buxandan p.
N la xuya, hm yaza Vaqif,
Mtaq lsun gln bu qza, Vaqif,
Bir blsi gls gr siz, Vaqif,
yl scd, ikram, ayandan p.

93

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
y ah xublarn, uxu dilbrin,
Sndn snubrin xcalti var.
X yarar sn diba nimtn,
Bu bzyin gn lamti var.
Bu zib ziyntin, an vktin,
Mraci-riftin, babi-dvltin,
Hsn mlahtin, mi-aftin,
Bu qdd qamtin qiyamti var.
Mhbubi-mntxb, bir ali nsb,
Qmzsind qzb, sn saxla, yarb,
Gl rxl, qnlb, turuncu bb,
Lisannda cb hkayti var.
lmaz bl adm, ylsa alm,
Mlkdn mkrrm, lav zm,
z bir ux snm, istinas km,
Biz mma hrdm nzakti var.
Qa yay, mi ux, mjganlar x,
Cml ksdn artx, brabri yx.
Camal yannda ay v gn mnsux,
Vaqifin ndan x ikayti var.

94

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
ntizar kmkdn, yl gzlmkdn,
Knlmn n tab, n taqti var.
Yazan la ayrln drdini,
Frhad irinc hkayti var.
Bir kims ki, mtaq la cmala,
Grnlr bilir ki, dr n hala,
l qamtin hr glnd xyala,
Grsn ki, nc qiyamti var.
qin salr canmza bir at,
Zlfn kimi halmzdr mvv.
y tubiyi-cnnt, sndir pk
Qaraban hr n vilayti var.
Yz grsk d gr zg hrmdn,
Qurtulmanx hrgiz fikr lmdn,
Sn gl xilas yl bizi bu qmdn,
Snin qdminin sadti var.
Hicran kmyn drdimnd lmaz,
Svni svmyn dilpsnd lmaz,
Dst dsta glnd ylda bnd lmaz,
qin triqinin bu adti var.

95

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Bir zaman havada qanad saxlayn,
Szm vardr mnim siz, durnalar!
Qatarlab n diyardan glirsiz?
Bir xbr vrsniz biz, durnalar!
Siz mtaq durur Badad llri,
Gzly-gzly qalb yllar,
Asta qanad aln, qafil tllri,
Hyifdir, salarsz dz, durnalar!
Xyli vaxtdr, yarn frandayam,
Prvan tk hsnn randayam,
Bir ala gzlnn srandayam,
Grnrm, grn, gz, durnalar!
Mn svmim ala gzn srmsin,
Bdnzr ksibn, ziyan vrmsin,
Saqn gzin, lan gz grmsin,
Qrxuram sfnizi pza, durnalar!
Naznin-naznin drsiz avaz,
Ruhlar tazlnir, lur srafraz,
Vaqifin d knl x dr prvaz,
Hrdn sizin il gz, durnalar!

96

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Bir blk yalba snalar kimi,
Ylb glibdir Qazaa qzlar,
Ayna qabanda qara qa ucun
ndirib gtirmi qulaa qzlar.
Hr birind mina grdn, nazik bl,
Siz qurban tamam lk, tamam l,
Glab iln sallanm qara tl
Xub yaram byaz buxaa, qzlar.
Qmz kaman, mjgan xdng, gz ala,
Yz qan lur, yri baxsan hilala,
Szlri qnd, azlar piyala,
kr zmi dil, ddaa qzlar.
y aalar, nc sitm tdilr,
Vaqifin cann x incitdilr,
Yn durub qatarlab gtdilr,
Szlrin qydular qraa qzlar.

97

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Mki arqat knarnda xumar gz
Szlr, szlr, gahbagah baxar.
Hybtindn lrz dr canma,
Sanasan, quluna padiah baxar.
Srmli gzlrin x xdngi var,
Bir gn mhbbtin yz gn cngi var,
zg baxan gzn qyri rngi var,
Bu baxanda amma sim-siyah baxar.
Xyu mlaikdir, z prinaz,
Cilvsi qarqay, cqqas ahbaz,
kibdir zn siyah srndaz,
Bulut arasndan sanki mah baxar.
Qzl hna qymu l drnana,
Qnlr dzbdr sl v sana,
Sal vrib yay qalarn tana,
kr Allaha, biz qiblgah baxar.
Vaqif candan mtaq lur mtaa,
Mtaq lmayandan qaar iraa.
Baxan baxmaq grk qabaq-qabaa,
Gz ucil baxan baikrah baxar.

98

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Gz qald yllarda, can intizarda,
Glmdi canandan taz bir xbr.
Mnim taqtim yx qlm tutmaa,
Kim la ki, yara yaza bir xbr.
N qdr ki, mn alaram dmadm,
hvalm bilirmi la hmdm.
l tamam yadr, yxdur bir adm,
Vr mndn prinaz bir xbr.
Gr hsabn mn kdiyim azarn,
Bu dad fryadn, bu ah zarn,
Badi-sba gr ds gzarn
Syl xlvt bu hmraza bir xbr.
zldn qamti bl dyildi,
Bir yay qa xundan snra yildi.
Barm dlindiyin hr ytn bildi,
Ytimdi tirndaza bir xbr.
Blbl qnyi-xndan ldrd,
Prvanni mi-suzan ldrd,
Vaqifi ati-hicran ldrd,
Aman, vrin ahbaza bir xbr.

99

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
y cananm, sn bznib glnd,
Ay gn qarna pivaza gdr.
Kbyi-kuyin gnd min kr,
Mlklr ylb namaza gdr.
A gl tbhdir bdnin btn,
Drdindn alm salmam bir n,
Sni svn cavan lur gnbgn
Qarmaz, baatan tr-taz gdr.
Snubr qamtin n x xuramdr,
Hsrtindn szldayan yaramdr,
Sndn ayr dirlik mn haramdr,
Axr bir gn mrm gdaza gdr.
Sinsi mrmrdir, srvdir qamt,
zn grmsm, qpar qiyamt,
turub zlfndn tsm hkayt,
Drdim artar tuli-diraza gdr.
Sn glsn, blbl sv, xar istm,
Hrgiz kamal ist, var istm,
Myl yl Vaqif, sar istm,
z ahbaz lan ahbaza gdr.

100

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Gn zl, x qlql cavansan,
Qalarn bnzyir hilal, Ytr.
Niqab atb srx-srx gznd,
xayrsan yrun maral, Ytr.
Snsn mnim tubam, srvim, madm,
Qmzsi hrami, mi clladm,
Dn gc fly xd fryadm,
Rimdi guin bu nal, Ytr?
N gzl yarab al, yanana,
Nazikdir, dymsin l yanana;
Zlf buxana, gl yanana,
N bnf bnzr, n lal, Ytr.
Mn bir qulam, canm da salmam,
Yaslanban dst kuyind qalmam,
Vaqif kimi mlladan drs almam,
Gl ytirsin sni kmal, Ytr.

101

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Yay qa bucanda, al yanaq st
N x xumarlanr mstan gzlr.
Srmli kirpikdn xlar kilib,
ylyib barm nian gzlr.
Qmz pykanil tkd qanm,
Xtalara sald din-imanm,
gri durdu, szgn baxd, canm
Ald ux gzlr, amma n gzlr.
Simas hlayi, trhi badami,
Bax mhriban, z hrami,
Quldur na siyah zlfn tmami,
la bilmz bl ahan gzlr.
Smn iyli, shabi zlf, ay qabaq,
Qn dhan, dr di, rvan ddaq,
Mnvvr z, lal znx, tr buxaq,
Tamam bir yandir, bir yan gzlr.
Vaqif ki, dbdr ql kamaldan,
ksik lmaz ba qvadan, qaldan,
N zlflrdn bilin, n xtt xaldan,
ylyibdir nu divan gzlr.

102

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
y maral baxl, sna sall,
N gzldir snd qara tllr.
Kmnd kimi tklbdr grdn,
Dnbdr srasr ahmara tllr.
Sn sal vrib, cb tr db,
Hrlb qddiln brabr db,
Sanasan mlkdn bal pr db,
Dzlb dalnda qatara tllr.
Bnfdn taz, snbldn gzl,
tb ucu db bldn gzl,
H tl grmmim bu tldn gzl,
lmaybdr bl akara tllr.
Sn hyran lub xalqn xusu,
Grnlrin ksilibdir yuxusu,
Mk nbr kimi glir qxusu,
Dnb indn gln ttara tllr.
Zlflrini in-in qyub z sn,
Sallan srx, syrana x dz sn!
Sn grkdir Vaqif iln gzsn,
Grnmy hrgiz yara tllr.

103

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
tubu baxn yxd almi,
Xumar gzlrin n qiyamt ylr.
Kbyi-kuyini grn kimsn
N zaman qiblyi ziyart ylr?
Durna tlli, tpun trlan cilvli,
Grmmim sn tk nazl-qmzli,
Srasr yaxas qzl dymli,
Baxdqca zn fxart ylr.
yib yxdur vktind, annda,
Qa qabanda, hm dhannda,
rt dyildir, yatb-duram yannda,
Gndn baxmaq mn kifayt ylr.
Vaqif baxar zlfi-prianna,
Trk ylr mscidi, glr yanna,
Sidqi-dildn cann qatsa canna,
Huriy qlmana mlamt ylr.

104

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Yn qhri kib xublar ahinin,
Bizdn ltf fqqti ksibdir.
vvlki tk dxi baxmaz zm,
z dndrib iltifat ksibdir.
Mndn ksb, yalvarram barmaz,
Sin ab, qucaqlab sarmaz,
Gndki tk glmz, dyib danmaz,
irin-irin hkayti ksibdir.
Mn mmid vrib km qm dmz,
Drdlrin drman drm dmz,
Tklif dib bir lbindn m dmz,
Hm kri, hm nbat ksibdir.
yibdir qddimi yay qa qabaqda,
Gzm qald znxdanda, buxaqda,
Sbr qrarm glgz yanaqda
Siyah zlfn zlmat ksibdir.
Vaqifm x mutaqam bir nigara,
Nylyim ylmz drdim ara,
H bilmirm n lubdur bu yara,
Glr z, x sfat ksibdir.

105

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Mn sn lmuam didar aiqi
Sn zn brmyin ndndir?
irin szlrinin x mtaqiym,
Danmayb kirimyin ndndir?
lin dalda tutub, ban yannda,
Hrgiz tl grnmz qan yannda
Mnim kimi bir sirdan yannda
Qaym-qaym sarnman ndndir?
qi grk gzl lan kimsnin,
Ta qlmaya trkin naz qmznin,
Yarlqda ki, yxdur xyaln snin,
Bs dnyada yaranman ndndir?
Gm kmr bnd ylmi miyana,
Qurban lsun canm cana qyana
turub-turub yn yana,
Ksb durub yrimyin ndndir?
Vaqifm, zldn bir gvhr idim,
Saflqda plada brabr idim.
Ta ki, sni grdm, mum tk ridim
H dmzsn rimyin ndndir?

106

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
gr yarsan, gl sarmaaq ql-byun,
Durub daldalardan baxman ndir?
Yar dyilsn, k ayan, gri dur,
Canm dlara yaxman ndir?
q svdasna h ks pis dmz,
Mhbbt ylundan ayaq ks dmz,
Gz grms dli knl istmz,
Bznib qarma xman ndir?
Vaqifin barn qana dndrdin,
Sg rqibi stmz ndrdin,
Mn gizlin bir nian gndrdin,
Akara bama qaxman ndir?

107

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
y Kbm, Krblam, Mkkm, Mdinm,
Bir zaman kuyind ziyartimdir.
Qibl dyib, qalarna ba ymk
Gc-gndz mnim ibadtimdir.
Hr n dsm, sn incim szmdn,
Srxunam, yx xbrim zmdn,
l qamtin yaynanda gzmdn,
Sanasan ki, hr qiyamtimdir.
Balamam din-iman zlfn,
Mnim kimi hyran han zlfn,
Taprb gdirm can zlfn,
Yax saxla, snd mantimdir.
Snsn mnim aym, gnm, hilalm,
Dvltim, iqbalm, cahm, clalm,
Gzl zn daim fikr xyalm,
Szn dild irin hkaytimdir.
Snalar xcildir siyah tlindn,
Tutilr lal lur irin dilindn,
ikst Vaqifm, snin lindn
Hr kim ki, ytsm, ikaytimdir.

108

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Xublarda ki, zvq sfa dyirlr,
Frbah gl ndamda, a bdnddir.
Knl asayii, cann rahti
Glgn znxdanda, tr znddir.
Bir yun baldrl, yumuaq dizli,
Bir srx yrili, mstan gzl,
Bir ayna qabaql, bir gn zl
Gzlin hsrti, drdi mnddir.
vvl gzllrd grkdir alq,
ndan snra la sadlik, alq;
N aznda yamaq, n zd yaylq,
irkinlik zn brynddir.
Qailn, gziln cigr qan lur,
Zlf svnd n din, n iman lur.
Can quu xallarda bndivan lur,
Dirlik zvqi-lbd, hm dhnddir.
ybsiz gzlin x lur xyu,
Gizlm cmal, qamti, byu.
Grnd Vaqif tk x gftguyu,
Mhbbt ylr ki, bu guynddir.

109

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Svdiyim, lblrin yaquta bnzr,
Srasr dilrin drdandndir.
Sdf dhanndan xan szlrin
Hr biri bir qyri xzandndir.
Ndndir szm cavab vrmmk,
Hm camal gizlyib, z gstrmmk.
Gclr gzlrim xab grmmk,
l siyah nrgisi-mstandndir.
Mn ha sni nuri-ilahi sannam,
Camalnn lsin dlannam,
Atin mrd mrdan yannam,
Bu xasiyyt mn prvandndir.
Bir nam yazmam can z-z,
Badi-sba, apar sn gl z,
Srusa yar ki, bu kimdndir biz?
Sylgiln: Sizin divandndir.
Xumar-xumar baxmaq gz qaydasdr,
Lal tk qzarmaq z qaydasdr,
Prianlq zlfn z qaydasdr,
N badi-sbadan, n andndir.
Mtaqdr zn gz Vaqifin,
Ylunda payndaz z Vaqifin,
Snsn fikri, zikri, sz Vaqifin,
Qyri sz yannda fsandndir.

110

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Yasmn tllrin, nrgiz gzlrin,
Mniml, gzlim, xdan yadr.
nsaf t, ldrm gnahsz qulu,
l-ldn zlr, yaman adr.
Kamall gzld xta km grk,
Svgi grk, shbt grk, dm grk,
Aiq vfal bir hmdm grk,
Hmdmsiz bal ys, na adr.
Bahari-mrn vrs d baa,
Aiq muqdn usanmaz, haa!
Frhad irin n snd daa,
Mcnunun vla Lyli dadr.
Anasndan z virs bir qafil,
nda vfa lmaz, nu yqin bil.
Sna kklik sara uysa n il,
Lan qalxar yuvasn dadr.
Qn iddtindn kinmzs yaz,
alxanmaz gllrd n rdk, n qaz,
Vaqifin kksn badan al-arpaz
kilib haandan canan dadr.

111

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Al gyinib xsan gln syrin,
Yl bana gllr dlanr.
Mahtab hsnn bnd frmandr,
Qulluunda aylar, illr dlanr.
Grmmim sn tk bir mlkzada,
Drdini krm hddn ziyada,
Kirpiklrin ucu dnd yada,
Barmn banda millr dlanr.
Mn Frhadam, sn bir irin dhansan,
Drdin zahir, amma zn nhansan,
Gzllik babnda ahi-chansan,
iyind yz min qullar dlanr.
ylyibsn mni q giriftar,
Gndzm biqrar, gclr bidar,
Rvzyi-kuyind gznd yar,
mim girdabnda sllr dlanr.
Lblrin barm prxun ylmi,
Axtm gz yam Cyhun ylmi,
Hsrtin Vaqifi Mcnun ylmi,
nun n gzir llr dlanr.

112

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Bayram ldu, h bilmirm nylyim,
Bizim vd dlu uval da yxdur.
Dgiyl ya ham xdan tknmi,
t h l dmz, mtal da yxdur.
Allaha bizmiik nakr bnd,
Bir sz dsm dxi qymazlar knd.
Xalq batbdr nla, kr, qnd,
Bizim vd axta zal da yxdur.
Bizim bu dnyada n malmz var,
N d vd sahibcamalmz var.
Vaqif, ynm ki, kamalmz var,
Allaha kr ki, kamal da yxdur.

113

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Kr qrann cb syrngah var,
Yalba snas, hayf ki, yxdur!
Ucu tr cal siyah tllrin
Hrdn tamaas, hayf ki, yxdur!
Q gn qla Qraqbasann,
Gzdr Arann, cml-cahann,
Bl gzl yrin, gzl mkann
Bir gzl bas, hayf ki, yxdur!
xdur a bdnli, bllur buxaql,
Lal znxdanl, qn ddaql.
Amma irin dilli, aq qabaql,
Knl ainas, hayf ki, yxdur!
Havasndan trpann, yrinin,
Dadzmaz dhann, lbi-irinin,
Pri xdur, n fayda h birinin
Adamlq das, hayf ki, yxdur!
Ucu rfili, bulut kimi sa,
Dal grdnd hr hry bir qulac,
Klay lvan, qsab qyac,
Altndan cunas, hayf ki, yxdur!
Zr haiy al nimtn stnd,
Xallar z yannda, n stnd,
Buxan altnda, sin stnd,
Zlfn burulmas, hayf ki, yxdur!
Lan tki bada ala tmaa,
Yama tutmaya di, ddaa,
Cllad kimi durub qabaq-qabaa
Baxb can alma, hayf ki, yxdur!

114

________________________Milli Kitabxana______________________
nki yrunuyam mn bu yllarn,
Qaydasn billm hr sullarn,
Gm bilklrin, byaz qllarn,
Sar khrbas, hayf ki, yxdur!
Ayna tutub hrdm camal grmsi,
Zlf, znxdana sal vrmsi,
Shr ala gzn siyah srmsi,
linin hnas, hayf ki, yxdur!
Vaqif haqdan dilr ltf krmlr,
Bl yrd qalan, vallah, vrmlr.
Yn yada dd bizim snmlr.
Gtmyin binas, hayf ki, yxdur!

115

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Shr-shr hsrt iln gzirdim,
Ct qa nar grdm iki sind.
Birisi qz idi, birisi glin,
Can qurban ylrm ikisin d.
Glin bulaqda l, zn yuyur,
Qz dyir: gl gdk, hriflr duyur,
Bl gzl svn ldnmi qyur,
Can qurban ylrm ikisin d.
Glnin ddadr Tbrizin mti,
lli-altm tmn qzn qiymti,
Bl gzl svn nylr cnnti,
Can qurban ylrm ikisin d.
Glinin yaxas plad iynli,
Qzn yaxasdr arpaz dymli.
kisi d bir-birindn ymli,
Can qurban ylrm ikisin d.
Kababm layd, kzm layd,
Yar yannda tkn szm layd,
Vaqif dyir: iki gzm layd,
Baxaydm bunlarn ikisin d.

116

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
y canm cllad, mrm yas,
Mgr snd, zalm, din-iman yxdur?
Gc-gndz hsrtini ckmkdn
zlbdr, mnd dxi can yxdur.
Sg rgibin bir da dsn bana,
Qymaz ki, yar iln laq ana,
Hqdir, yanan xdur q atana,
Mnim tk d tutub alan yxdur.
y qalar hilal, yanaqlar gl,
[y] zlflri ryhan, xallar flfl,
An ldrn birhm bidil,
Snin tk almd v yxan yxdur!
Sni svn lur hmi dilad,
Syun admidir, cinsin prizad,
Qamtin r-rdir, qllarn mad,
Bu n vktd hc insan yxdur.
Vaqif, haln sitmkara dmy,
Yalvarban vara-vara dmy,
Bu xstnin rzin yara dmy,
Mgr bu arada mslman yxdur!

117

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Hr ytn gzl gzl dmnm,
Gzld bir qyri lamt lur:
Zlf bir yana dr, grdn bir yana,
zn bilmz, bir zg babt lur.
ynayanda prvaz dr nimtn,
Zlf dalar, zd dnr xrmn,
Srndazn ucu dr grdn,
Alsa bl-buxun, qiyamt lur.
Mjgan xun atar, yay qan kr,
Dlr barm ban, ryim skr,
Sz duzlu lur, dda kr,
Hkayti irin hkayt lur.
Grdnin mkin tllr dzlr,
Hr qya baxanda canlar zlr,
Srmlnmi siyah gzlr szlr,
turub durma qiyamt lur.
Gzl lan bl alian gzr,
Niqab kr, zlf prian gzr,
Shr syr xar, glan gzr,
Svmyind tamam hrart lur.
Vaqif qurban lsun qa tana,
Zlf z yannda, z ana,
Bl gzl d ay qabana,
Tamaa ylyn bitaqt lur.

118

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Bnf qxulu yardan ayrlan,
Gnd yasa batar, gn zar lur,
Cannda ixtiyar qalmaz zrrc,
Gc bidar, gndz biqrar lur.
Ayrlq bir yanar ddur, qazlar,
Yazlmasn hrgiz bl yazlar.
l gm bilklr , mad bazular
Yada dr, iim ah zar lur.
Bahadur dmzlr hrgiz sayana,
Grm, lnt lsun yardan dyana,
Gzl svn kims grk dayana,
Dst ylunda vun lur, qar lur.
Bax mst lur mi-xumarn,
Cnntdn artqdr zvq didarn,
A sinli, kr mmli yarn,
Cfasn kmk irin kar lur.
Vaqif, yar yan yaman aftdir,
Ayrlq zlmdr, bir qiyamtdir,
Gzllrd bl babt babtdir,
Kimi dru, kimi biiqrar lur.

119

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Qaynar gzlrindn, ux baxndan
cayib fitnlr, fllr grnr.
Sf-sf duran siyah kirpiklrindir,
Yxsa ki, gzm millr grnr?
Az piyalsn, qddi minasn,
Nin turursan mndn yana sn?
l sandm yal bal snasan,
Snd tr cal tllr grnr!
Gdn, gtm, bir bri bax, ay gdn,
Gzm dymaz sn tk gzl kimsdn,
Gah yaxadan l vrir a bdn,
Gah lur ki, nazik llr grnr.
Qddin tn vurar srvi-naza,
Can qurban ylrm sn tk ahbaza,
zn kimi, zlfn kimi tr-taza
N lallr, n snbllr grnr.
Vaqif, yad t sni yad ylyni,
Dru sanma hr bir yaram dyni.
Qymaz gz nndn svn svni.
Knldn knl yllar grnr.

120

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Hqdir, gzl xdur cahan iind,
Gzld bir naz qmz grkdir.
Didarn grmk iman tazlr,
Qa qibl, z Kb grkdir.
Byu mina grk, sinsi mrmr,
Byaz la gl ndam srasr,
lind al hna, zlfnd nbr,
Qanda, gznd srm grkdir.
Sallana sultani-dibapu kimi,
zn dndr bir srx kimi,
Sallana hrdm trlan qu kimi,
Tamam smynd cilv grkdir.
Barmanda xatm, guind tn,
Girh-girh zlfn tk grdn,
Glbtin kynk, ab nimtn,
Yaxasnda qzl dym grkdir.
Prvan tk zn da salmaa,
Yaslanban iyind qalmaa,
Bir bl gzl qurban lmaa,
Vaqif kimi qlla kims grkdir.

121

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Qasid, tzc yardan gtir bir xbr,
l gli-xndanm nn alayr?
Zalmn trundan xm knara,
Xub tlk trlanm nn alayr?
Bnf tr alr zlf muyundan,
Baxan dymaz qamtindn, byundan,
nsaf dyil, qurban dym qyundan,
na qurban canm, nn alayr?
Vaqif, xdur drdin, mn d bilrm,
Bir gn grmynd, yqin lrm,
Alasan alaram, glsn glrm,
Xstym, drmanm nn alayr?

122

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Bir bl cavann qli km lsa,
Baxrsan ki, svgisin naz ylr,
Can qurban dni qyar burada,
Gdr zglri srfraz ylr.
zl z dyr: di dur gl bri,
Sn durarsan, ayaq qyar gri.
N zn yardr, n svnlri,
Bir para adam krkvaz ylr.
Duruzarsan, zn divara tutar,
Fikr dib, fikr dib mrglr yatar,
Dindirrsn, dinmz, arlq satar,
Sinsind q-q pul avaz ylr.
znn ha bar landa kabab,
Gc ylr adam grnd hicab,
Naqis-naqis kr zn niqab,
Yngl-yngl qaar, tiraz ylr.
Svni svirm can banan,
Gzm dmnidir qab yanan,
Bir yar ki, dana gz qanan,
Vaqif na cann payndaz ylr.

123

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
y simas trlan, sinsi tpun,
Sna tk tllrin calanbdr.
Bana dnmkdn lmi gtrrm!
Can mr zlfnd yuvalanbdr.
Yxdur brabrin insanda snin,
Hurisn, prisn bhit msknin,
mad kimi kilibdir grdnin,
Srahya dnb minalanbdr.
Tutilr sz thrin dansa yz gz,
Bl irin-irin dana bilmz.
A llrin lub cayib glgz,
Qana batb yxsa hnalanbdr?
Qan cllad, gzn uxi-sitmkar,
Hr baxanda yz qan ylr aikar,
Yn can almaa xyalnm var?
Mstan gzlrin alalanbdr.
Vaqif, y snm, cvr az yl,
Xyaln xyalma saz yl,
Bundan bl bizi srfraz yl,
Canm x ylunda cfalanbdr.

124

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Bir ala gzlnn, srvi-rvann,
Grk qulluunda durasan drst,
Hnal llrin, nazik barman
Ytirib dstindn tutasan drst.
Qymayasan xa yarn ssini,
ynindn syasan ty libasn,
psn, qucasan a sinsini,
Mk-nbr iyin batasan drst.
Yaxasnn ba bndin zsn,
nglyib a mmsin zsn,
l uzadb ba bzyin pzasan,
Hr birin bir yana atasan drst.
Vaqif dyir, gzl svmk arst,
psn, qucasan, dsn xst,
zn qyasan znn st,
Mst lub yannda yatasan drst.

125

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Bir ayna qabaql, tr sinli yar,
x mtaqdr sizin cmala Vaqif,
Hsrtin kmkdn yanb dlara,
Grgnn, dbdr n hala Vaqif.
Hsrtindn lif qddi lal lub,
Mat qalbdr, irin dili lal lub,
Bir drd dbdr xsthal lub,
x blay lur hval Vaqif.
Cmaln mtaqi ah zar kr,
Drdini bir kmz, sd hzar kr,
zn grmy intizar kr,
N gl drmk istr, n lala Vaqif.
lsa yz min tuba bylu gl bdn,
Hzz ylmz sndn qyri kimsdn,
Snin cann n, ln gncn
Hrgiz dmz zg xyala Vaqif.
Hr ksin yx is al, kamal,
Dnyada albdr sahib camal,
nki bl imi dnyann hal,
bs ki, ytidin kmala, Vaqif.

126

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Nylmim, mndn z dndribsn?
Allah svirsn, bir gz bri bax!
A stn qaban zr qsabnin,
Zlfn txtsini grkz, bri bax!
y gzlri cllad, kirpiyi almas,
Gr n drm, bir szm qulaq as!
Axr sn mn ylrm iltimas,
Burayatk naz istmz, bri bax!
Syl grm, n dmim sn mn,
Bidma lubsan bs yr sn?
Bu qdr incitmz svni svn,
Dstluq ylu bl lmaz, bri bax!
Mn snin vsfini, y mahi-krm,
Hafizdn, Camidn artq sylrm,
Haqq bilir ki, sni nc istrm,
Ay bivfa, qdirbilmz, bri bax!
Bu nc adtdir, nc rkandr,
Dmzsn filan biz mhmandr,
Vaqif z qulundur, sn qurbandr,
ldrsn d, vallah, dinmz, bri bax!

127

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Ala gzl, srv bylu dilbrim,
Hsrtin kdiyim canan, bri bax!
Gc-gndz fikrim-zikrim, zbrim,
zld taqtim, aman, bri bax!
Kim dzr mnim tk bl firqt,
Rnc mqqt, bari-mhnt,
Haandr dmm tari-zlmt,
kilsin stmdn duman, bri bax!
Payibndm, qmi-q giriftar,
Hicran atindn can ldu bimar,
Razi-dilim d bilmm aikar,
krm drdini pnhan, bri bax!
Gnbgn knlmn artr qubar,
Priandr, tapmaz qmksar,
lsn, itkin lsun bl yar,
Gzmsin arada yaman, bri bax!
x kir hicrini Vaqifi-xst,
Lyl nahar, am shr pyvst,
y yana lal, lblri pst,
Az nabat, kkr zban, bri bax!

128

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
ki dn cb xsrvi-ahi,
Ltf ylyib lbi-irin gndrmi,
Gzllik banda myv ytirmi,
nun biz x nvbrin gndrmi.
vi abad lblri nabatn,
Candr tlafisi bu iltifatn,
Bilir ki, bilirm qdrin svqatn,
Barkallah, tapm yrin, gndrmi.
Gdin dyin lblri Ymn,
Buxa bllura, sdri smn,
lc ad ldum, sanasan mn
Yrin, gyn sim zrin gndrmi.
Allaha kr lsun, mlkzada
Adam bilib bizi salbdr yada,
fqti var biz hddn ziyada,
Hl indi mxtsrin gndrmi.
Yarb, la, canana kim dmi,
Flan xstdir myv istmi,
ki, biz myv nam ylmi,
Vaqif na pk srin gndrmi.

129

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
N gzldir bu cavann camal,
Qa, gz qabana yaram.
Siyah kirpiyind cvahir srm,
Ala gzn qrana yaram.
Mn aiq lmuam x sfata,
Grkdir biziml ixtilat qata,
Dananda az dnr nabata,
Dili, dii ddana yaram.
San calar nimtnsind,
Mrmr mmlri tr sinsind,
Hlq-hlq birk a nsind
in-in lmu buxana yaram.
Srasr batbdr mk glaba,
Hsrtindn barm dnd kababa,
A z hrsind qzl qullaba
Al arqatn qrana yaram.
Vaqif ta ki, dura tamaasna,
Bilmz baxa bzyinin hansna.
Bllur bilklri khrbasna,
Gl lind qlbana yaram.

130

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
y yana lal kimi al gzl,
Siyah zlfn znxdan yaram.
Gl bdnin, gm cmaln snin,
Byaz mmn giriban yaram.
Sz yx dananda irin szn,
Nrgiz qurban lsun xumar gzn,
Buxana, grdnin, zn
Xrda xallar dan-dan yaram.
Grmmim sn tk gzl kimsn,
Ta ki, grdm hyran ldum mn sn,
Sa qucaq il db grdn
Ucu n x l miyan yaram.
A sindir txti-Slyman kimi,
Sallanrsan sultan kimi, xan kimi,
Prian zlf sn yaraan kimi,
N mly, n insan yaram.
Bl gtmz, dvran axr-zldir,
Bizim iln aral dzldir.
Vaqif, bunun z nki gzldir,
Hr n gymi nvcvan yaram.

131

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Yn sni grdm, barm xland,
y fi baxl, haval srx!
zn gyk, qan cllad, gzn ux,
Grmdim snin tk maral srx!
Didarna mtaq lub qalmal,
Bana dnmli, drdin almal,
Bir ayna qabaql, yri almal,
lvan kalaayl, sfal srx!
Gzlri srmli, yana xall,
Bir lan svdal, trlan xyall,
Qllar bzbndli, bynu hyklli,
A llri lvan hnal srx!
turuu irin, duruu Lyli,
Qmzsi sitmli, yar gilyli,
Gc-gndz zvq sfad myli,
Hm z, hm fikr xyal srx!
qlin aldn, yaram, dyin Vaqifin,
Yanltdn lifin, byin Vaqifin,
z gstrdin, yxdn vin Vaqifin,
la bilmz sn tk blal srx!

132

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
y camal gn, zlflri dilk,
Cana saldn at, xanda srx!
Qaldm yana-yana misli prvana,
lmuam divana, gtdi ql hu.
min ald can, zlfn iman,
Kirpiklrin qan tkr pnhan.
y Yusifi-sani, mlaht kan,
Sana bnzr han dilbr lbinu.
Zhi pripykr, qddi snubr,
Alm sn yksr qulami-kmtr,
Snsn cb srvr, srdari-tkr,
Sultani-zifsr, ahi-dibapu.
Hicrind bizarn, zlil xarn,
Mtaqi-didarn, xidmtkarn,
kib ahu zarn x intizarn,
Qvln yarn gl ylm gu.
Byun srvi-cnnt, gln zint,
Qan mddi ayt, qaban tat,
Vaqifi, prmhnt, x kib hsrt,
Ta sninl xlvt la hmau.

133

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
ahmar kimi grdm san ucunu,
Hlqlnmi miyanna tklm.
Qnd nbat, kr, hdi-msffa
Ddana, dhanna tklm.
Kuyin glstani-bhit bnzr,
Alm drd yanda gllr srasr,
vin, iyindir tamam mttr,
Mk nbr yvanna tklm.
Sn xanda srx dvltxanadan,
Qalarn can alr mn divanadan.
Nmli zlfn taz xm anadan,
Bu yanna, yanna tklm.
N gzl adamsan, y gli-xndan,
Sn qurban lsun huriyi-qlman,
Yz Zlyxa, yz min Yusifi-Knan
Qul lmaa mydanna tklm.
Qddin mvzun, san misli-slasil,
Bir kz grn lur hsnn mayil.
N Vaqif kimi aiqi-kamil,
l ati-suzanin tklm.

134

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Xublarn yasmn qxulu zlf
Dxi mnd din iman qymad.
Mstan gzlri, xumar bax,
Apard qlimi, aman... qymad.
Valh lmasaydm yanaa, xala,
lbtt ytrdim ql kamala,
Mn ha dndrmdim qddimi dala,
Nylyim, bir qa kaman qymad.
xtilatm dd bir yar iln,
Gc-gndz yandm ah zar iln
Yax bir lmudu knl yar iln,
Dd arala yaman qymad.
Duydular barmn an lduunu,
Yanar d iind can lduunu,
Kim bilrdi ciyr qan lduunu,
Bl gzlrimdn daman qymad.
Vaqif mgr badan kmrk idi,
Bl ha dyildi, , bir bk idi,
Bu gn canan biz glck idi,
nu yn rqib, gman, qymad.

135

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Ay aalar, siz bir rz ylyim:
Bu gn qar yabdr, diz xbdr.
Bir gzlin hsrtini krdim,
Tz-tz glib biz xbdr.
Baxdm tvarin bir tlk trlan,
Baxn grnd mn ldum hyran,
Duruu marald, yrii cyran,
Ya bir mst ahudur, dz xbdr.
Bir mlaht kan, Yusifi-sani,
Grmmidi gzm bl insan,
kr tqdirin krmin kan,
Sanasan bir ayd, tz xbdr.
Qya baxd mn, qrq ldum qm,
Glmdi kmnd, shbt, dm,
l atdm grdn, ald mm
Srudu Vaqifdn: mz xbdr?

136

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Tamam gzllrdn sni ba bildim,
nun n knlm sn baland.
Xyalndan zmk lmaz xyal,
N yllar dn-dn baland.
Biz mylin zlki tk ndn yx,
Sni ha snradan bir yrdn yx,
Xyli vaxtdr sizdn glib-gdn yx;
Aralq n yaman yn baland?!
vvl sal vrdin siyah tl sn,
A zndn ta qyasan bl sn,
Bir cayib grnr ki, l sn,
Gl dstsi yasmn baland.
Sn ha mnim ldym itdin,
Glmdin stm, n yana gtdin?
Sbb nldu birdn mni trk tdin;
Mgr mylin zgsin baland?
Vaqifm, mn rxsarn grmnm,
Bu yana bir gzarn grmnm,
N gndr didarn grmnm,
Ruzigarm qara gn baland.

137

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Bir-birin hmdm iki nvcavan,
Biri gldr, biri glgz yanaql.
Biri tr sinli, ayna ndaml,
Biri nar mmli, nsrin buxaql.
Biri lan gzl, trlan qmzli,
Biri qr bal, sna cilvli,
Biri kkr szl, irin klmli,
Biri qnd azl, qaymaq ddaql.
Biri srasr a, hm siyah tlli,
Biri budaydr, amma killi;
Biri x qlql, mlk misilli,
Biri srv bylu, mad budaql.
Biri bst bylu, narnc rtkl,
Biri ux baxl, xncr kirpikli,
Biri dal grdnli, szgn smkl,
Biri uzun qal, hm gn qabaql.
Axr cana ytirrsiz Vaqifi,
Alayban gtrrsiz Vaqifi,
Bir gn lur, itirrsiz Vaqifi,
qdr gzrsiz li raql.

138

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
yibdir qddimi, dlib barm
Bir kirpiyi xlu, qa kamanl,
Gzlri can alan clladi-srmst,
Bax hrami, qmzsi qanl.
Bir nazik kamall, bir nazik ili,
irin glckli, kr gll,
Bir mrcan baxl, drdan dili
Bir cvahir szl, sdf dhanl.
Bir srx gzili, gizli imal,
Bir Kb ziyart, qibl nmal,
Bir mlk killi, huri simal,
Bir cnnt ikli, la mkanl.
Bir durna avazl, blbl nval,
Bir Isa nfsli, Lman dval,
Bir bnf iyli, nbr hval,
Bir taz mnli, tr glstanl.
Vaqifm, svmim bir ux dilbri,
Gzllr srdar, xublar srvri,
Azlar trifi, dillr zbri,
Vilayt iind hm adl-sanl.

139

________________________Milli Kitabxana______________________

TCNSLR
Gzlrin clladdr, baxn ya,
Qanl qmzn kimi lmaz bla, qz.
Nazl-nazl danban glnd,
Dnrsn kr, qnd, bala qz.
Lblrin ssndn, gldn ladr,
Syr il glndn, gldn ladr,
Tamam a bdnin gldn ladr,
Qamtindir snubrdn bala, qz.
mrn x dua-sna dmim,
Suumu, drdimi sana dmim.
Mn canm qurban sana dmim,
l zaman ki, ldu qal bla, qz.
Qamtin, grdnin, byun gzldir,
Mkin, iryhann, buyun gzldir,
Sni svn dyir bu n gzldir,
Hrgiz lmaz bu dnyada bl qz.
Vaqifm, dz dan, yilm mndn,
Aparma qlimi, kilm mndn,
Alaram ki, mim, yil mmndn,
Mni sinn biyind bl, qz.

140

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Gzl bylu, gzl xylu, gzl yar,
N gzlsn, gyinibsn al sn.
Gzl gzn hrdn qya baxanda,
Gzl can gzl tndn alsan.
Gzl qamt, gzl grdn, gzl z,
Gzl lmaz sn tk, lsa gzl yz,
Gzl can munca ytr, gzl, z,
Gzl dyil, tm, gzl, al sn.
Gzl durub, gzl gzib, gzl bax,
Gzl klbm, sal bynuma gzl ba.
Gzl syr kt ylyib gzl ba,
Gzl, dr budaqdan gzl al sn.
Gzl saqi, gzl tutub, gzl ks,
Gzl dra kbab barm, gzl ks,
Gzl canan, gzl adam, gzl ks,
Bir gzl kimsnin gzl alsn.
Gzl qapndadr, gzl hy drin,
Gzl sv dmim gzl hy, drin,
Gzl, Vaqif qulun, gzl Hydrin,
Gzl, yti dad, gzl Al sn.

141

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Shr-shr sn qibl yllri,
H ylun ddm canan dana?
A sindn syl, tr amamdn,
Grm, l dymimi canan tana?
Hsrtindn barm gl, an bnzr,
Mn Vrqa, sn Gla n bnzr?
Yarn qynu ii gln bnzr,
str prvaz d canan dana.
Gtr gn camalndan l a yar,
Sn bri bax, qy sylnsin l yar,
Rqib lsn, biz ikimiz laq yar,
N var ndan qyri canan dana.
cavann mr nurdur, ya nur,
Sg rqibin tk gzndn ya nur,
Mni grck bilmm nn yanr,
Salr camaln canan dana.
Vaqifm, knlm dan ylrm,
Yardan ayr x gn dax nylrm,
Sinmd mn zg da nylrm,
Qymuam canm canan dana.

142

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Gzd cadugrlik, xalda fitnlik,
Canm zd, zlfi-nbr bu daqal,
Znxdann yda grd knlm,
Tutdu mhkm, ylyibn bu da qal
Bilmzm ki, ndir gnahm mnim,
Durubdur qsdim clladn snin.
N byaz grdndi, n say sin,
Tr saxla dymsin ns ay sin,
Sndm qdrtin n saysin,
Krm yl, gl canmdan bud al
ahm, qiblgahm, pnahm mnim,
Bsdir mn munca bidadn snin.
Snubr qamtin dm laldir,
Diin grd dnd, dm laldir,
Alsn bnf, dm laldir,
Qanl sirikimdn lmu budaq al
Glstana kr hm ahm mnim,
Dilr anda qddi-imadn snin.
Grmdim qmzn tk srasr bdn,
Sg rqibi ldr srasr bdn,
Gl brgin bnzr srasr bdn,
N gzl lalrng lmu budaq al
Qan dibsn mgr, y mahm mnim,
lubdur q ara chadn snin.
Vr muradn bu Vaqifin, ya snm,
Ya canm al ql drd m, ya snm
Qdm basb bir gl biz, ya snm,
Mhmanmsan qm lkrim buda qal.
Ta gy ytisin kulahm mnim,
Yaylsn alm hm adn snin.

143

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
y dhan kr, lblri qndab,
Tn dr lzztd zr babsan!
Camalna kims lmaz brabr,
Xtt xal kansan, zr babsan.
qim lmu mnim bir bl drya,
Rqibin gzn bir bl drya,
Tufan ldu dldu bir bl drya,
Gzmdn ki, tkdn zrb ab sn.
Vchindki bnzr ay lar zay,
Vrdilr mrm ay lar zay,
Salr qmzn mni ay lrzay,
z sinm zr zr babsan.
ar ahi-mrdan hylr sni
m dstun lbindn hy lr sni.
Grm, rqib, vursun hylr sni,
nki sn yamansan z rbab sn.
Vaqif dr, an k zlf, layq,
Srxunam, lmamam layq,
n brabr qamtin layq,
Gyib sallan badan zrbab sn.

144

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
y gn cmallm, sn n gzlsn,
strsn ki, tn aya qlasan.
Ahu gzlm, hr bir qiya baxanda,
Bir rk salrsan, ay aqilsn.
an salr hrdn zlf ra zini,
Dmk istr mgr zlf razini,
kdir-kdir zlf razini,
Dndribsn mni, aya, qila sn.
kilir srmlr, qaral gzlr,
Alr mndn sbri qaral gzlr,
Yluna baxmaqdan qaral gzlr,
Gl indi bir quru ayaq il sn.
Qmzn qlnc kib budar da mni,
Ban n, qyma bu darda mni,
Ytir mtlubuma bu drd mni,
Bir bus lbindn aya qlasn.
X kir biziml sn hm dmisn,
yl bu drdim sn hmdmi sn,
ikst Vaqifin sn hmdmisn,
Danma, svdiyim, a yail sn.

145

________________________Milli Kitabxana______________________

QZLLR
Hr kimin canan kim, bir hli-rfan lmaya,
ahi-alm lsa, nda rahti-can lmaya.
Rsmi-lft bilmyn bt, aiqin kafr dr,
y mslmanlar, x l kim, yar nadan lmaya.
Bir lbi ll ltif ndam gl-rxsar n,
Qtryi-kin n ltf var gr qan lmaya.
Afti-badi-fnadn dala, brbad la,
l bina ki, nda bir zlfi prian lmaya.
N sfa l gl yanaqdan kim, gz grnmy,
N lzzt l qn lbdn kim ki, xndan lmaya?
Vaqifa, bir mhliqayi-mhriban myl ql,
Ta kmali-q ndan zrr nqsan lmaya.

146

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Riyay kibr kizb bxl lur nayab igitlrd,
Tvazdr sfav sidqil sbab igitlrd.
zn kii dyn kims sdaqt sntin ilr,
Ndn kim, lmaybdr hi ks kzzab, igitlrd.
Hcumi-lkri-tklifi-yarani-Vfadar,
Misali-sddi-Iskndr grkdir tab igitlrd.
gitlik iddiasn dn layiq dyil yalan,
Vfaszlq nisalrd, dyildir bab igitlrd.
liyylmrtzadn ist, Vaqif, hr n istrsn,
nu qlm krmli hzrti-vhhab igitlrd.

147

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Vidadidn gln kaz mni frxndhal tdi,
Bu hal grd qm filhal mndn intiqal tdi.
Uub knlm quu prvaz qlsa vci-lay,
cb yx kim, bu mktubu zn prr bal tdi.
Ziyayi-ms tk ytdi, mni bdr yldi, hala
gri qddimi dvrani-filmazi hilal tdi.
Svadi namnin, y dil, mgr zlmati-hyvandr,
Ki, ruhum Xzr tk ndan bsa ksbi-kamal tdi.
Xyal tmidi Vaqif kim, rvan bir x qzl yazsn,
Rvan lmudu qasid kim, bunu ancaq xyal tdi.

148

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Sana uymu xyalm nki nbrbu kimi,
l sbbdn inclib qddim lubdur mu kimi.
la ki, timsalma bir baxa hla gzllr,
y msvvir, k mnim tsvirimi bru kimi.
Handa kim, bir grdni-simin gl ndam la,
Bilmnm kim, n dim, mndn qaarlar qu kimi.
z xumla mn siri-qmz lmazdm, vli
Shr sald l xumar gzlr mni cadu kimi.
Vaqifm, yxdur mn ahi-znxdandan nicat,
Gstrir hvalm aydn zn gzgu kimi.

149

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Salmaq nzrindn mni canan drmi?
Trk ylmk z qulunu sultan drmi?
Kakil n rvadr ki, knldn d qybt,
an gilyi zlfi-prian drmi?
Qmzn lbini dilmmi, qanm tkd,
Qan ylmyn kimsn h qan drmi?
Dil ahi-znxdan db zlfn ucundan,
lbtt, xtasz kii zindan drmi?
Drlr ki, dhannla dir bhsi-nzakt,
Grn, bu sz l qnyi-xndan drmi?
l srvi-xuraman ki, gzmk lub adt,
Bir yl ylu, gr kim, bizim yvan drmi?
lmazsa gr Vaqif bir sdri smn yar,
Tp ylyibn ban mydan drmi?

150

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Kim ki, svdayi-sri-zlf-prian dr,
Gah zindan, ghi ahi-znxdan dr.
Afti-dhr dyr l ks kim, kamildir,
Mah hr gn ki, kmal yt, nqsan dr.
Mrd igitlr zn mhbsi mydan bilir,
Sanma kim, naks-namrd bu mydan dr.
ybdn saf xar, pak mbrra grnr,
Hr tila kim, kryi-ati-suzan dr.
Pi tab dnin ii, bli, zd lur,
Zlf bu vchl rxsaryi-taban dr.
Hr yaman yr ki, lur yaxlarn mnzilidir,
Ll da ir, xzin dxi viran dr.
ami-qm adlq yyamna x ziyvrdir,
Nc kim, xali-siyh arizi-canana dr.
y Vidadi, qmi-zindan giriftar lmaq,
Bir sn, bir mn, bir Yusifi-Knan dr.
q dmk sn dmz, qcalbsan bl dur,
Bl ilr yn Vaqif kimi lan dr.

151

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Qaraba ir bir air klimllah Musadr,
Cavanir ir bir mvzun bayati dsti-byzadr.
Qlm qdrin sayi-jdhapykrc bilmkd
Bni-srail ali-Cavanir yni hmtadr.
Dili-rvn grk nadan iind srf d mrn,
ran sltntgahi svadi-ami-yldadr.
midim vardr kim, bu qara gn gtmy ba,
Dnr bir zg rng il bu axr rxi-xzradr.
Mkan tutdis Vaqif, yx cb, bu i danda,
Mqami lli-glrngin miyani-sngi-xaradr.

152

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
y gli-xndan, fraqndan snin qan alaram,
ylrm am shr aki giriban alaram.
Gdli zlfn limdn, pi tab dmm,
Dnmm bir muy, x hal prian alaram.
Gl kim, y lal znxdann, kbab tdi mni,
d dbdr cismim, hrdm yanar can, alaram.
Yadma hr bir dnd l siyah kirpiklrin,
Sanasan ki, sanclar barma pykan, alaram.
Yax hmdm lmasa ad lmaq lmaz, Vaqifa,
Alaram ta mrm lduqca firavan, alaram.

153

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Mhribanlq grmyib bir mhliqadn ksmm,
Gnd yz al ylyn qlbi qradn ksmm.
nin ddim irin sz, bir y ndan dadmadm,
Bu sbbdn az kkr dilrbadn ksmm.
Bir qdh my istdim, sndrd knlm isin,
Da barl saqiyi-sahib-cfadan ksmm.
n uman yrdn ksrlr bir msldir xalq ara,
Ksdym bica dyildir, ainadn ksmm.
Grdm vvl ki, binasn yarlq tmk dyil,
Vaqifa! sli budur, mn bu binadan ksmm.

154

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Hbibim, bu nzaktd gli-rnadan artqsan,
Srasr nxli-rr, tubiyi-zibadan artqsan.
Cahan mhvlri xaki-drind akri-kmtr,
Sriri-hsnd Iskndr Daradan artqsan.
Snin bir tari-muyin mkn bu alm vrmn,
Mnim yanmda, billah, sn iki dnyadan artqsan.
Qan taqn qyub mhrab hrgiz qlmanam scd
Ki, sn yz mrtb l Kbyi-lyadan artqsan.
gr mn Vaqifm Frhad il Mcnundan laym
gr snsn haman irin il Lyladan artqsan.

155

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
y Vidadi, grdii-dvrani-kcrftar bax!
Ruzigar ql tamaa, kar bax, kirdar bax!
hli-zlm nc brbad yldi bir lhzd,
Hkm adil padahi-qadir qhhar bax!
Sbh snd b ki, xlq qibl idi bir ra,
Gcki iqbal gr, gndzdki idbar bax!
Taci-zrdn ta ki, ayrld dimai-prqrur,
Payimal ldu tpiklrd sri-srdar bax!
Mn fqir mr qlmd siyast tmy,
Saxlayan mzlumu zalimdn dm qffar bax!
Qurtaran ndidn ahngri-biarni,
ah n l midbri tbdil lan mismar bax!
brt t Aa Mhmmd xandan, y kmtr gda,
Ta hyatn var ikn n ah, n xunxar bax!
Ba gtr bu hli-dnyadan ayaq tutduqca qa,
N qza, n ula, n dusta, n yar bax!
Vaqifa, gz yum, cahann baxma xub zitin,
z vir ali-bay, hmdi-Muxtar bax!

156

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Hr gdn glmi, mnim l qmksarm glmmi,
y gzm, qan ala kim, mi xumarm glmmi.
Gtmi idi ixtiyarm bilsinc yarmn,
nki yarm glmmi, hm ixtiyarm glmmi.
Mn bu drd il gr lsm, mzar qymayn,
stm l tuti dilli ux nigarm glmmi.
Hsrtindn zfran dns ruyim, yx cb,
Qymu hicranda mni, bir glzarm glmmi.
Dmsin, Vaqif, cl kim, gls mndn can alr,
Kimdir na can vrn, frmani-yarm glmmi?

157

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Aydn lsun gzlrim kim, gldi yarn kaz,
Knlm ad yldi gzl nigarn kaz.
xudum, pdm, gz srtdm, ddim: sd mrhba!
Gzm st var yrin, y glzarn kaz!
Sndn ayr l qdr qan aladm kim, dmbdm
Ya batb, islanb sbr qrarn kaz.
x kirdim intizarn, gzlrim ylda idi,
kr-lillah gldi l mi-xumarn kaz.
Qyri yar, y gzl, qlma bdl sn Vaqif,
Yadigar saxla, bu lsun tibarn kaz.

158

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
habddin byin iqbal bxti mstdam lsun,
Ani hifz ylyn daim xudayi-laynam lsun.
Glstani-sfad qnyi-mmidi alsn,
Vcudi dhr banda hmi xxram lsun.
Cahann md y irti n vsli-dilbrdir,
lind bir smnrxsar zlf sbh am lsun.
gitlrd grkdir yax ad almd sylnsin,
Hyat baqidir l kimsnin ki, nikinam lsun.
Biz sndn hdiyy, nuri-mim, bir mhbbtdir,
Sn Vaqifdn amma x dua il salam lsun!

159

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Yazb bir nam gz yail l dildar gndrdim,
Sriri-hsn, yni ah lan srdar gndrdim.
Knl tiflin drs vrdim kitabi-hsnn, billah,
Sri-kuyind xlvt tmy tkrar gndrdim.
N hact halimi yazmaq ki, qayt d priandr,
nu rh tmy yar dili-sdpar gndrdim.
Siriki-lalgunun dansin damanim yxdm,
Bunu bir thf bildim, gzlri xumar gndrdim.
Bhmdlla ki, Vaqif hsrtindn ld qurtuldu,
Uurdum can quun, y gl, sizin glzar gndrdim.

160

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
xb bamaq syrin, dib syri-mn gldim,
Ayaq stdn Qazaa bir gdib, grdm vtn, gldim.
Qzl gl alan gnlrd glzari-Qarabaa,
Snin lsun, zizim, byl mlumun ki, mn gldim.
Mn idim abi-yari bu glstann zl gndn,
Ytirdim tazc gllr gn mn tazdn gldim.
Xyaln mhlik azri mni az qald ldrsn,
Qaytdm rhgzari-qbrdn, yrtdm kfn, gldim.
Vr aca, al qaraba, gdnd syl, y Vaqif,
Snin n gtirdim bir bti-siminbdn, gldim.

161

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Simi-znin zlfi-prian arasnda,
Guya ki, bitib a gl ryhan arasnda.
Sbhn idrm v ya lyi-sin,
l kim, aarr aki-giriban arasnda.
y m, sn dndm, mn bir qdr l, bar,
tm mni bdnam mslman arasnda.
Ya qismt dr Vaqif hsnn smrin hq,
Yainki qyar ban mydan arasnda.

162

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
zldn biz d bir kkr lbi svdik svnlr tk,
lub risva azdan-aza ddk sxnlr tk.
Nlurdu kim, laydm qasidin qynundak kaz
Ki, mn d Qly bir yl gdydim bu gdnlr tk.
Gl ndamlar sfayi-shbtin yad ylrik hrdm,
Batar zamza ta sbhdk tklr tiknlr tk.
Krm qlm, biz l lalrx bir nam gndrmi,
Ab nu tamaa ylrik brgi-smnlr tk.
N x nqqam bu namni (yarb), yazan katib,
Hnr izhar dib, surtd mcz gstrnlr tk.
Sfrd yar yanndan gln kazlar bir-bir,
pr Vaqif, basar barna hrdm glbdnlr tk.

163

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Vtn xdur dy, Vaqif, bizi kdin Salahlya
Slah bilmm ndir yannda yari-canfza yxdur.
krlblr lurlarm zldn Sarqamda,
Glib imdi sran srdum nlardan sda yxdur.

164

________________________Milli Kitabxana______________________

MXMMSLR
N xdur ba qymaq bir glndamn qucanda,
Tamaa ylmk l hlq zlf a buxanda,
Durub ndan, tutub nazik lin gzmk tanda,
Qucub-qucub turmaq gah slunda, gah sanda,
Sinsind sin, bynunda ql, ddaq ddanda.
zndn, ylyib kstahlq, dstari-zr amaq,
Ynindn dym, ndan snra blindn kmr amaq,
kib yaman azndan rvan, ll gvhr amaq,
xarb cml svabn, vcudun srbsr amaq,
Hmin bir incisin qymaq qara zlfn qranda.
Uzun san qucaqlayb, tkb qddi-blndindn,
Tkb misli-bnf iylmk hr bir kmndindn
Yaxasn ak dib, kksn xarb ba bndindn,
mib dyunca irin a mmnin hdi-qndindn,
Qyub bir lhz ba, yatmaq giribann bucanda.
Smn cism sarlmaq, ylmk bir qdr rahtlr,
Aralqda lub bir-birin ltf inaytlr,
Yuxudan tz durub srf ylyib drl zraftlr,
Yuyub l, turubn dizbdiz tmk hkaytlr,
Dmk bir-birin badan kn hal franda.
dib bir mxtsr shbt, xbrdar lmam yar,
Ynidn and iib, rt ylyib, hd, iman, iqrar,
Alb bir bu zndn, zndn busyi-tkrar,
zlfi-yasmndn hsrt il ayrlb naar,
Gn Vaqif kimi bir dxi lmaq itiyaqnda.

165

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Gd, mn qurban lum qalar kaman bacna,
Bl bir ux baxan kirpiyi pykan bacna,
Mmsi misli-kr, gzlri cyran bacna,
Dii dr, az sdf, lblri mrcan bacna,
Mst damnk xndan xuraman bacna.
Maallah ki, cb hsn cmal sahibidir,
Qbqb zlf znxdan, xt xal sahibidir,
z bir afti-can, qmzsi qal sahibidir,
Gn kimi nmti-xubluqda kamal sahibidir,
Bizi bir at qnaq ts, n nqsan bacna?
Grmm gzlrini nrgisi-mstan kimi,
Gc-gndz gzrm llri divan kimi,
l ds, dnrm bana prvan kimi,
Par-par ciyrim ylmim an kimi,
strm sarmaam l zlf prian bacna.
ltimas t ki, na bsdir, a zalim, bu qdr,
Bir zizm, mni incitmsin, Allah svr,
Qrxuram ah d; ylsin, lbtt, hzr,
Bitkllf siz x-x glibn gtsm gr,
Mni mn ylm kim, aiqm, lan, bacna.
Gdibn ql huum, namus arm ksilib,
lmuam maili-my rahi-gzarm ksilib,
Xublarn rvzyi-kuyind mdarm ksilib,
Vaqifm, nun n sbr qrarm ksilib,
lmuam, rz lyim, valh hyran bacna.

166

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Bilmnm mndn nn l svgili canan ksb,
zm baxmaz dxi, bir gzlri mstan ksb,
Aladr qanlar mn, rxsarsi xndan ksb,
Qara gnlrd qyub mni, mhi-taban ksb,
Knlmn hrin srasr ylyib viran, ksb.
Barm vrmi ksr kirpiklrin lmasna,
Alamaqdan gzlrim dnm iki qan tasna,
Gc-gndz dmm drd qmin dryasna,
Rhm qlmaz, ah kim, z aiqi-ydasna,
Drdi ldrd mni, bir ylmz drman, ksb.
yl ki, grr mni, yaylq kr rxsarin,
Bir zaman qymaz tamaa ylyim didarin,
Danar qyril, baxmaz mn qdimi-yarin,
N dmi mndn rqib l xublarn srdarin?
Glmim rz, nhayt, ylmz divan, ksb.
Bu qdr kim, sylrm, tutmaz mn qulan,
Yluna z qymuam, basmaz gzl ayan,
Nylrm canmn lmaq dxi sa qalman,
Dndrib zn, ybdr qan, qaban,
y knl, gl lalm bu dilbr qurban, ksb.
Danb glmz zn l priv Vaqifin,
Sndrb knln, yaxb cann mvv Vaqifin
l sbbdn canna dm bir at Vaqifin,
Crm tqsiri ndir, yarb blak Vavqifin,
Sylrm munca, itmz dad, laman ksb.

167

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Brq vurub gn tk xar bir huripykr hr sabah,
rm dr nun zndn mahi-nvr hr sabah,
Zlfi-brngi tkr qdd brabr hr sabah,
Mkbudn almi ylr mttr hr sabah,
Sbhi-sadiq tk aar sdrin mqrrr hr sabah.
Xabdn aar gzn ta nrgisi-fttan kimi,
l kr, mjgann ylr tiri-xunfan kimi,
Trh dr z yanna gysulri ryhan kimi,
Qddin yal gyr l qnyi-xndan kimi,
Baa stndn alar dstari-hmr hr sabah.
Bir mina grdn, sfid ndam, frbh sim-saq,
Lal rux, mrmr sin, nrmin bdn, irin buxaq.
Tubi qamt, mahi-tlt, x lamt, ay qabaq,
ldu msciddn haman dm hli-qibl ittifaq,
Qadr nun mgr mhrab mnbr hr sabah.
ylnr narn, danar naz il, narin glr,
Trzi-gftarin ylr tutilr thsin, glr,
Qa glr, hm gz glr, ariz dxi rngin glr,
Dnyada xdur gln, amma bu x irin glr,
Byl d insan lur, aznda kkr hr sabah.
Bilmim kuyin gzl firdvs glndn nun,
Ta lnc xlarn qymam xa tndn nun,
Gzdiyi yri svr gzm l gndn nun,
Vaqifm, h kims ksmz zikrini mndn nun,
ylrm sidq il adn dild zbr hr sabah.

168

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Nylrm, bl munun mn... iqbal iin,
Handa z tutdum is, ddm l qal iin,
Gnd yz gz d aftlik hval iin,
Qrxum ldur ki, sabah a d saqqal iin,
Hr snm grs dy kim... al iin.
tmy bir snmin kim, sni h knl qbul,
Sn na istr isn ylysn cann qul,
Canna rhm lmz, yanasan da yz yl,
Saqqal a lann qiymtidir bir qara pul,
Gri girsn bznib gnd yal, al iin.
Kim ki, birklrini snbl timsal salr,
Xublarn bana qva gtirir, qal salr.
Dami-tsxir prirulri filhal salr,
Abirudn kiini dnyada saqqal salr,
Salma saqqaln ndam nun sal iin.
Sahibi-saqqal gr yz la sahir szl,
Yni badan-ayaa lhcsi irin, duzlu,
Ram lub baxmaz na hi bir ahu gzl,
Nla saqqala yavuq glms bir gl zl,
Kim qyar ki, d gl yarpa qanqal iin.
Dm, Vaqif ki, flan kimsn x zirkdir,
Ya flan ir dyir, yazs hm gykdir,
Ya flan kndxudann sim zri lk-lkdir,
Xublarn svdicyi sadv tp birkdir,
... nlar xtt r kmal mal iin.

169

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
y gl, sn yxdur bu nzaktd qrin,
Kuyin mni tn vurar xldi-brin.
Snbl nu grck zn sald qmin,
Ph-ph, n cb, kr xudann krmin.
lmaz bl qamt, bl grdn, bl sin.
Xdur gl zrind tamaas bu zlfn,
Hifzind, grm, saxlaya mvlas bu zlfn,
Dd xtn mlakna qvas bu zlfn,
Ta dd mnim baim svdas bu zlfn,
Znciril divanlri kdi sfin.
Zlfn qxusu, x dilrm, canim glmz,
Rhmi mgr hvali-prianim glmz,
Bir gc qulaq asmaa fanim glmz,
Bilmm n lub, svgili yar yanim glmz,
Can xd, xudaya, n dyim mn bu glin?
Bilmm, n dmi dilbr dna gn mndn,
Ksmi nzri, ah vavyla, gn mndn,
n ytmz nun smin sla gn mndn,
Dndrdi zn l gli-rna gn mndn,
yb lmaya sysm bl iqbaln iin.
yman gtirib n hrm lmana Vaqif,
Srtr zn bu qap trpana Vaqif,
Gah zlfn pr, gah dr ayana Vaqif,
Hrdm ba yr qalarnn tain Vaqif,
Snsn mn hm qiblv hm Mkk, Mdin.

170

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Svdayi-san, ks yz il, srdn zlmz,
Can ritsi gysuyi-sitmkrdn zlmz,
Mddi-nzrim qddi-snubrdn zlmz,
Dil vqi-tamaayi-smnbrdn zlmz,
Xunin cigrim kirpiyi-xncrdn zlmz.
Rahind snin dil n qdr ki, d rr,
Tiin il dran gr bir n krr,
Trpam yllr dada bhrl brr,
Cml bdnim ruyi zmind la zrr,
Knlm ruxi-mhr mnvvrdn zlmz.
Yz bai-rm gr la, yz rvzyi-gln,
Yz xldi-brin, mnzili-lav mzyyn,
H vchl sizdn zm dndr bilmm,
vvl axr bil iyindir mn mskn,
lsm d, ayam mnim l drdn zlmz.
Nqsan ki, ucundan km, y qa hilalm,
yl sanram, artar gn fzl kmalm,
str mn mhr ylm h, al l, zalm,
Snsn gc-gndz hmi fikr xyalm,
Dilimd adn hr zaman zbrdn zlmz.
Sn d, gzm, Allaha baxb, zlm az yl,
Pyvst knl yxsan gr, bir d saz yl.
Ahim ttn gr ncdir tiraz yl,
z Vaqifini ltf dibn srfraz yl,
Hrnd la ah gz akrdn zlmz.

171

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Dilbr, n dyim, sn kimi canan l dmz,
Zlfn kimi h zlfi-prian l dmz.
Llin kimi bir lli-Bdxan l dmz,
Bir yrd bl hakimi-Lman l dmz,
Biarlrin drdin drman l dmz.
Bir yl nzr lkri-mjgan lmin,
Gr nc kib hkm nun ruyi-zmin.
Tbriz, ki, Gncv, Kabil hrin,
ran il Turan, Hlb, Mkk, Mdin,
Bunlarda bl sn cilyin can l dmz.
Mn aiq idim, vqi nun var idi mnd,
z aiqinin grdnini sald kmnd,
Kimir, Xta, Misr, Buxarav Xtnd,
Mvsul hri, in il Main Ymnd,
Gri gzlr Rum, rbistan, l dmz.
lqiss ki, yz kafr la, yz d mslman
Tvrat il Incil, Zbur, ayti-Quran,
Tiflis, Irvan, am Cbl, cml Trabzan,
Drbnd, Quba, Bak, amaxil Sifahan,
Yz syr luna klli-Dastan l dmz.
N mazi, mzard nvxan xlhan,
N Mrib Mriqd cayib bl insan,
Fihinn vmin hys hv lys kamakan,
Bils qdirin Vaqifin, ylr na hsan,
z ruzi-zl mn kimi tan l dmz.

172

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Ah... bir srx nigarn da ldrd mni,
Gnbgndn hsnnn rvnaqi ldrd mni,
A bilklrd qzl qlba ldrd mni,
yldi hla gzn mta, ldrd mni,
Hamdan la ki, qan ta ldrd mni.
N cb tsvir lur a llr lvan hna,
Mxmuri gzlr piyal, grdni misli mina,
Al srndazla qsab, st trf a cuna,
Ql gm bazbndli, bld kmr st mina,
Mclis ir bu nianda saqi ldrd mni.
Al yanaqlarn, sanasan ki, qzl gl xrmni,
Tr znxdanin baxdqca cnun ylr mni,
Mst min cayib rng tutmu srmni,
Qurayb l a nazik llr il tirmni,
ki yandan uclarn salma ldrd mni.
Sallanb yz naz il hrdn xanda xandn,
Hr trf baxsa, qrar hm dst, hm bigandn,
ql hu ikrah lub gtdi mni-divandn,
Qara gzlr szlb srmst lub pymandn,
Ahu tk hrdm dnb baxma ldrd mni.
Vaqifm, qldm bu uxun hsnn fikr xyal,
Gnbgn inclibn ldu tnim muy misal,
Axr vrdi mni brbad bu qa hilal,
Qbrimin dana yazsn bu sz hli-kamal,
Dilbrin mndn uzaq lma ldrd mni.

173

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Ah kim, bir yarn istinas ldrd mni,
Naziln srx xumar baxmas ldrd mni,
Cilvyi-rngi-rxn hmras ldrd mni,
l siyah kirpiklrin lmas ldrd mni,
Hamdan artq san svdas ldrd mni.
Mn ha vvldn dyildim byl biidrak hu,
ylyn kimdir, bilirsnmi, mni bu drd tu,
l gli-narnc mcrdir, srvi-sbzpu,
Qa il gz arasnda bad vrdim can, x,
Bilmdim bu iki uxun hans ldrd mni?
Haqq bilir, lsa gr dnya srasr dmnim,
Mtlqa grdi-trrz tuta bilmz, damnim,
Ancaq qin atidir yandran can tnim,
y mslmanlar, dyildir hi ks qanlm mnim,
Xublar hbaznn snas ldrd mni.
Zlfn qyrilrin iman vrrdim mn mgr,
Dys min mir, qtr qan vrrdim mn mgr,
z xumla qlim nqsan vrrdim mn mgr,
Hr ytn cllada asan can vrrdim mn mgr,
nun iki nrgisi-hlas ldrd mni.
Kd, hyf ldu, gzl, Vaqif dxi dmz l,
Bir siyah kirpik ucundan barm dl-dl
Hrdk hrgiz mzarmdan ksilmz vlvl,
Qbrimin dain yazn, xuya hr ks gl,
Bil kim, yarn iraq lmas ldrd mni.

174

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Ald canm naz il l gzlri hla pri,
Lblri pst, yana lalyi-hmra pri,
Cismi gl, badan ayaa qamti rna pri,
Srvdn yyrk, snubrdn dxi bala pri,
Yavru lan gzl, tpun sinli sna pri.
Gzlri mstan, srahi tk kilmi grdni,
Qara zlf mk nbr, a bdn gl xrmni.
Salar ryhan qxulu, qynu cnnt glni,
Lblri kvsr mkan, az kkr mdni,
Sz irin, z amma xsrv la pri.
Al gyib lvan lk rtr, glabfan xar,
Sanasan, brci-flkdn bir mahi-taban xar,
Syrin alm srasr hr trf, hr yan xar,
ql uar badan, rk ynar, csddn can xar,
Gz ucuyla hr kim ylr nihan ima pri!
y mnim mahm, sn bu hr, bu llr fda!
Basdn trpaa hrdm, lallr, gllr fda!
Sann hr muyin yz sa snbllr fda!
Lhcyi-gftarna glnd blbllr fda!
Qann bir tain qurban iki dnya, pri.
Vaqifm, canm sn hrdm fdalr ylrm,
Ah kib hicrind qaru tk sdalr ylrm,
Drgahind klbin x ilticalr ylrm,
Gc-gndz mrn xyr dalr ylrm,
Saxlasn dhrin blasndan sni mvla, pri!

175

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
y sba, yara d kim, avar grdm Vaqifi,
Qm lindn biks biar grdm Vaqifi,
Bar lmu srbsr sdpar grdm Vaqifi,
Aqibt salm zn dlar, grdm Vaqifi,
Gc-gndz mntzir didar grdm Vaqifi.
Bir yanar at salb prvan tk zasin,
xaybdr dhrd aiqlrin risvasin,
Nal ylr gc-gndz, yalvarr mvlasin,
Ba qub yl snin l zlfnn svdasin,
Bir zaman basmaz ayaq bazar, grdm Vaqifi.
Qamti-mvzun il bir srvi-glnsn, gzl,
Iki dnyann sfav zvqn tnsn, gzl!
Itmy gzdn, knldn ayrsan, gnsn, gzl!
Fikri, zikri, ddiyi dand snsn, gzl,
Mail lmaz hr ytn gftar, grdm Vaqifi.
Qalarndan ayr l mhrab grmz gzlri,
ylmz ms nzr, mhtab grmz gzlri.
Arizin istr, gli-sirab grmz gzlri.
Alar yl gc-gndz, xab grmz gzlri,
Yandrbdr cann dlar, grdm Vaqifi.
Syl kim, ban n, bir ltf ql, y glzar!
Sallanb srvi-rvan tk bu yana yl gzar,
Gc-gndz drd qm tmi mni candan bzar,
Grmy didarn hrdm kr x intizar,
Gzlrin dikmi baxar yllar, grdm Vaqifi.

176

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Kim ki, zvq istr, bti-irindhan svmk grk,
Lli xndan, lhcsi kkrfan svmk grk.
Tubaqdd, tpunsin, tutizban svmk grk,
Zlf mk, amma yana rvan svmk grk,
Ahugrdn, glbdn, nazikmiyan svmk grk.
Sngi-dil saqil mina tk dib xiz nist,
Hyfdir pyvst tmk iyi-knl ikst,
hrdn hr gzib hr yay alb x pav dst,
hli-rfan, nktdan, airsvn, aiqprst,
Bir mvafiq mhliqayi-mhriban svmk grk.
Said saqi mlhhm, simi-rna tk byaz,
Qbbyi-btin-blluri mvci-drya tk byaz,
Byzyi-tr sinsi lli-lala tk byaz,
Mki arqat, surti mahi-msffa tk byaz,
Al srndaz srind zrnian svmk grk.
Glnfs, bixar xs, mhbubi-nvrs, ybaz,
Xliqa, brqiga brunma, xatirnvaz,
Ainadil, dsta mail, naz istinas az,
Qddi nazik, cismi frbh, z gn, zlf diraz,
mi ux, mjgan x, qa kaman svmk grk.
Ainalq hr gln gl zd sanmaqdr bs,
Hr nigahi-grm n dlara yanmaqdr bs,
Haln bilmdiyin yara inanmaqdr bs,
Vaqifa, vvl svib, snra usanmaqdr bs,
Svgili yar svn ks, hr zaman svmk grk!

177

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
n bizim alvarmz lav hm fzl grk,
Rngi yal, bir qdr qddi dxi tvl grk,
briimi zlfi-mkfan mstmsl grk,
Txuyan amma nu bir a nazik l grk,
Lnbran mhvlrindn bu i fysl grk.
A grk, simin bdn alvarbafin sinsi,
lmaya q hlin bir zrr bz kinsi,
Mhribanlq tmk la adti-dirinsi,
Mttsil vqat lind anv ayinsi,
Snti zlf, buxaa cilvv syl grk.
Bir prisima grkdir dilbri-alvarduz,
Ya ya n drd, ya iyirmi la, ya tuz,
yly hsn bil aiq gcsin misli-ruz,
Filmsl, xuridi-prnvar nisbt dilfruz,
Prtv rxsarsi manndyi-ml grk.
Hr kimin ki, ii yax, z bir naks la,
str nun daima txuduu brks la,
Haalillah ki, na rbt dn bir ks la,
Yni alvar txuyan bir dilbri-nvrs la,
Yxsa ki, mtlq dyil, ustadi-mstml grk.
Vaqifm, ruzi-zldn aiqi-svdamzac,
strm nu ki, nun sa la bir qulac.
ylrm bir l yarn baman bama tac,
y Mhmmd Hsyn aa, d gr sn bir lac,
Dd bu alvar ii, bir mkl idir, hl grk.

178

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Q gn nki dnr l cnntl-mvay krk,
l sbbdn layiq lmu firqyi-mllay krk,
Grnr dna gri himmti-valay krk,
yl ki, pak lur fsli-ita zay krk,
Tn dr yz faxiri-mlbusyi-dibay krk!
Krk lan yrd cahann rxti-lvan ndir?
mk zrdab, bkrs uxa, baran ndir?
Pri-qunun dyi, yast, yran ndir?
Grm nrm adamlarn quca, ya yan ndir?
Rvzyi-rizvanda bnzr hllyi-huray krk!
Gn bu gndn bl istr hi tfvir tmsin,
Bad brfin ists tbdil tyir tmsin,
Yazadk kims mn taq tmir tmsin,
Svuun hr n lindn gls, tqsir tmsin,
ldu bir cvn xdngi-iddti-srmay krk.
Pusitini-brr ki, bzal vxti filmsl,
ydi nvruzi yan tmkddir brci-Hml,
Dxi sn lazm dyilsn, y bahari-x ml,
stmm imdn gri xahi glm, xahi gl,
Artrbdr yni asayi qdi-balay krk.
Vaqifa, x ltf qlm hzrti-sbhan sn,
Krk irsal ylmi l sahibi-irvan sn.
Xanyi-hsan abadan ki, vrdi can sn,
Tutma km, kim x krmdir hm zim an sn,
Fxr ql kim, padiahlardan glir paay krk.

179

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Dhrd ldu mn dildar dilbr bir tfng,
X qdi ayinyi-sim smnbr bir tfng.
kdi dudi-ahimi ta rxi-nbr bir tfng,
Canma at salb yaxd srasr bir tfng,
Yan-yan qaldm, lmad myssr bir tfng.
Qvrlr knlm tfngdn dm vuranda, mar tk,
d xar azmdan l axmai-atbar tk,
Gllyi-ki atar mim rar nar tk,
Mki barut tril hm trryi-trrar tk,
tmdi dimaimi mtlq mttr bir tfng.
Bu Qaraba ir x xdm tlb mydanna,
Mkl ldu nki yl bulmaq nun imkanna,
yldim bu mkl izhar irvan xanna,
Gstrib ltf krm mn bndyi-frmanna,
tdi vd l hinahi-dilavr bir tfng.
Bavr tdim vdy, gldim ki, mn l hm gl,
Glmdi, amma gzm yllarda qalbdr hl.
Naliimdn hr zaman dd zman zlzl,
Drlr l bylrbyi hm axtarr dmz l,
Qhd xmdr mgr, Allah kbr, bir tfng?
Hr kim istr kim, vcudi mrk ara grk,
Kndi zatndan silah slh la grk,
Gllsil xuni-da tkmy svda grk,
Gr tfng lsa biz, mmtaz bihmta grk,
Vaqifa, yxsa dyil, mqbulumuz hr bir tfng.

180

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
y mni ylyn almd prian, saqqal,
Sni yx ylsin l qadiri-sbhan, saqqal.
Gryim kim, lasan xak il yksan; saqqal,
Ki, dibsn vimi sn bl viran, saqqal,
Dydi sndn mn yz illt nqsan, saqqal.
Var idi bundan vvl mnd ki, ta vchi-Hsn,
Bir binagui-znxdani-smn, sad zn,
Hmdm idi mn hr ll-lb qn dhn,
Tf snin zn kim, xublar iind mni sn,
Bir ks idim, ldin naks nadan, saqqal.
Bs ki, bdklsn badan ayaa murdar,
Dmbdm sndn lur buyi-ncast izhar,
Nc tsin sn rbt snmi-glrxsar,
Abirudan mni sn saldn l, y idbar,
Nagahan taki lub zd nmayan, saqqal.
Sn dyilsn bl bir y ki, xasan z sn,
str hr bir tlin drr cvahir dzsn,
Yardn mylini bilmrr grkdir zsn,
Girmzsn dax bir ng samanca gz sn,
Filmsl, gr lasan snbl ryhan, saqqal.
Qaradr, bldi, Vaqif, gl gr kim, aara,
Admi dndrck az aarm zaara,
Bu siftd gl gr kim, gd tya, maara.
Nvcvanlar d shbt, ala kus naara,
d almd sni didsi giryan, saqqal.

181

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Tuba bylum, qamtindi srv-rrdn gzl,
Gl zn yannda zlfn snbli-trdn gzl,
Dilrin dr, lblrin yaquti-hmrdn gzl,
Hr szn bir klmsi yz qnd kkrdn gzl,
Mxtsr hdi-dhann abi-kvsrdn gzl.
an kim, zlf blr, zahir lur gyk qabaq,
Brq vurub ynar bulutlardan xan gn tk qabaq.
.....................
.....................
Vsmli qalar atlm taqi-minbrdn gzl.
Ala gzlr nrgisi-mstan tk hlalnir,
l ki, szgnlnir, yz mrtb zibalnir,
Grs bu ux xttini, billah mlk ydalnir.
l siyah kirpiklrin qan tkmy svdalnir,
Zrnian pykandan artq, dn xncrdn gzl.
lyi-msi-cmalndan mnvvrdir didm,
Bndivann lmuam, haa, yanndan mn gdm,
Tutiyadr gzlr hr trpaa bassan qdm,
Bir cayib bu glir sandan, y gl, dmbdm,
Mst dir dimam ryhan-nbrdn gzl.
Vaqifm, bir aiqi-kamil yx sla kmliyim,
Hr zaman yarin xyalil lur xrrmliyim,
Hi tutmaz qd nadan il hmdmliyim,
Blk, zahid, sndn artqdr mnim admliyim,
Svdiyimdir huridn la, mlklrdn gzl.

182

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
y prisima, snin didarnn mtaqiym,
Zlf nbr buylu, gl rxsarnn mtaqiym,
Grdnind aslan ahmarnn mtaqiym,
ux qmz, nrgisi-xumarnn mtaqiym,
l snubr qdd xrftarnn mtaqiym.
Qalarn tan qyub, qyri hilal baxmaram,
Arizindn gz ksib, l vrdi-al baxmaram,
Xyli hyranam sn, zg cmal baxmaram,
Tutinin azndak kkr mqal baxmaram,
Mn snin irin-irin gftarnn mtaqiym.
Hr ytn namhrmi zn mhrm ylm,
Yar, mn qan aladb, yar xrrm ylm,
zn sz bilmyn nafhm hmdm ylm,
Zlm ql, canmdan l azarn km ylm,
adiman ylr mni, azarnn mtaqiym.
lmasa bir lhz gr qddin nzrgahm mnim,
Asimani-niligunu titrdr ahm mnim,
Mn snin bir akrin, snsn gzl ahm mnim,
Knlm zlmat salm hicrin, y mahm mnim.
Gl ki, imdi ruyi-prnvarnn mtaqiym.
Vaqifi ldrd l mhrulrin prvizsi,
Barma mjgannn sancld tir nizsi,
Zxmi-sinmdn tkld stxanm rizsi,
y Qaraban yni am gli-pakizsi,
Xstym, qynundak l narnn mtaqiym!

183

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Bir gzl qamtli yari-lalrngi svmim,
Yar istinas irin ux ngi svmim,
Qa yay, kirpiklri trf xdngi svmim,
x atb qanlar tkn trkan cngi svmim,
Hal rhmi glmyn bir barsngi svmim.
Naz il srx gdnd l gzllr srvri,
ki yandan mvc dir zrrin klay uclri,
Bir mlkdir, sanasan, umaa am hpri,
Rvzyi-kuyi Mdin, qa Kb minbri,
Arizi zr Hcr trhind bngi svmim.
Bad sib zdn niqab alanda gah-gah,
lsindn gn lur gyd xcil, rmnd mah,
Grdni, qddi tamam gyk, rx sni-ilah,
Srbsr ndam a, qa, gz, sa siyah,
Al hnadan lalrng glgun ngi svmim.
Hr zaman kim, l snm gdir qabamdan mnim,
Baadk bir d dr, yanar ayamdan mnim,
Gy dyir bir-birin ahi-fanmdan mnim,
Ksm mina qlqln, saqi, qulamdan mnim,
Xndyi-canan bnzr mn bu hngi svmim.
Vaqifm, hrdm dilimd zbrim dst addr,
Qddi x, rftar knlm bann maddr.
Gzlrindn lman kim, canmn clladdr.
Mn svn dilbr Mhmmdin gzl vladdr,
Dmyin, Snan kimi azb firngi svmim.

184

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Mn cahan mlknd, mtlq, dru halt grmdim,
Hr n grdm, yri grdm, zg babt grmdim.
Ainalar ixtilatnda sdaqt grmdim,
Bit iqrar iman dyant grmdim,
Bivfadan lacrm thsili-hact grmdim.
Xah sultan, xah drvi gda bilittifaq,
zlrin qlm giriftari-qm drd fraq,
Cifyi-dnyaydir hr htiyac itiyaq,
Munca kim, tdim tamaa, szlr asdm qulaq,
Kizb bhtandan svay bir hkayt grmdim.
Hr sdav ss ki, dnyaya dlub ksr ql,
Cml mkr al fnn fitndir, cng cdl,
Dirhm dinar ndr hr y yapsa l,
Mqtdilrd itat, mqtdalrd ml,
Bndlrd sim bylrd dalt grmdim.
Xlqi-alm bir cb dstur tutmu hr zaman,
Hans qmli knl kim, sn dr lsan adiman,
sn, lbtt ki, bdguluq ylr, bigman,
Hr ks hr ks ki, ts yaxlq, lur yaman,
Bulmadm bir dst ki, ndan bir davt grmdim.
Alim cahil, mrid mrid agird pir,
Nfsi-mmar lind srbsr lmu sir,
Hqqi batil ylmilr, ilnir crmi-kbir,
yxlr yyad, abidlr abusn qmtrir,
Hi ksd hqq layiq bir ibadt grmdim.
Hr kii hr y ki, svdi, nu bhtr istdi,
Kimi txti, kimi taci, kimi fsr istdi.
Padahlar dmbdm tsxiri-kivr istdi,
q hm x kims dd vsli dilbr istdi,
H birind aqibt, bir zvq raht grmdim.

185

________________________Milli Kitabxana______________________
Mn zm x kuzkar kimyagr yldim,
Sikklndirdim qbari-tirni zr yldim,
Qara da dndrib yaquti-hmr yldim,
Danyi xrmhrni drr brabr yldim,
Qdr qiymt istyib, qyr z xsart grmdim.
ylyn viran Cmidi-Cmin yvann,
Yla salm, bil ki, bzmi-irtin ndann,
Kim qalbdr ki, nun qm tkmyibdir qann,
Dn-dn imtahan tdim flk dvrann,
nda mn brkslikdn zg adt grmdim.
Gn kimi bir xs gnd xyr vrsn sd hzar,
Zrrc tmz dayi-kri-nmt aikar,
Qalmaybdr qyrti rm hya, namus ar,
Ddilr ki, tibar tiqad almd var,
ndan tr mn d x gzdim, nhayt, grmdim.
Mxtsr kim, bl dnyadn grk tmk hzr,
ndan tr kim, dyildir z yrind xyr r,
Alilr xaki-mzlltd, dnilr mtbr,
Sahibi-zrd krm yxdur, krm hlind zr,
lnn ilrd hkam lyaqt grmdim.
Dvlt iqbal maln axrn grdm tamam,
Hmt cah claln axrn grdm tamam,
Zlf ruy xtt xaln axrn grdm tamam,
Hmdmi-sahibcmaln axrn grdm tamam,
Badk bir hsn-surt, qdd qamt grmdim.
Ya imam-l-ins vlcinn ahnahi-mur,
Gtdi din ldn, bu gndn byl sn yl zhur,
Qyma kim, ytani-mlun yly iman zur,
lyi-hsnnl bx t tazdn dnyay nur
Kim, rit mlind istiqamt grmdim.
Ba aard, ruzigarm ldu gn-gndn siyah,
tmdim, sd hyf kim, bir mahi rxsar nigah,
Qdr bilmz hmdm il yldim mr tbah,
Vaqif, ya rbbna, z ltfn yl pnah,
Sndn zg kimsd ltf inayt grmdim.

186

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Snin, y ux mlaikzada, qurbann lum,
Glmim drgahna mn dada, qurbann lum,
N lur, bir ytsn fryada, qurbann lum,
Mni gzdn salb uyma yada, qurbann lum,
Bl i yax dyil, h ada, qurbann lum!
Dmm drdin, x mhnt qayu kirm,
Dy bilmm sn, amma l gizlu kirm,
Nylyim, x grrm zlmn, qrxu kirm,
Dlanb mn qapna, busy arzu kirm,
Sn zn bir ytsn fryada, qurbann lum!
Lblrin lli-Ymn, qnyi-trdir dhnin,
Taz gl xrmnidir badan-ayaa bdnin,
Lal dr tutilri lhcyi-irin sxnin,
Glnin rvnqisn, zint ba mnin,
Byun xar snin l mada, qurbann lum!
Xstnm, x dilrm, yanma bir dm glsn,
kibn xncri, barm ban bir dlsn,
Baxban bnd kn cvr cfan bilsn,
Blk, bir rhm glib drdim ar qlsn,
Gtmy ah il mrm bada, qurbann lum!

187

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
y mahi-rf, mhr vfalr gtiribsn,
x ltf krm, cud talr gtiribsn,
Xurid kimi nur ziyalar gtiribsn,
Bu hr ki, trifi-bqalr gtiribsn,
Sn x glibsn v sfalr gtiribsn.
y zati-rifind lan cilvyi-thsin,
Hicrin bizi tmidi bl xstv qmgin,
N drdin hd var idi, n cvrn txmin.
Biz mntziri-rahin idik, gzmz aydn,
Xaki-qdmind tutiyalr gtiribsn!
y sahibi-tzim, sr can sn pk!
Drdanyi-mi-gvhrfan sn pk!
Bu txtghi-sinyi-suzan sn pk!
Mcmuyi-mlki-dili-nalan sn pk!
X mdilt qdgalr gtiribsn!
y nsxyi-frrux, rqmi-mnii-qdrt,
bruyi-ltifin xti-mnuri-sadt,
Srlvhi-rxn msdri-dibayi-fitrt,
Mzmuni-vcudun, bli, imdadi-inayt,
Mxlislr hsan sxalr gtiribsn!
y cani-mlla, mhli-srvri-Vaqif,
Ffur Fridunu Cm qysri-Vaqif.
flaki-sadtd sid, kbri-Vaqif,
Didarin mtaq idi mi-tri-Vaqif,
lminntlillah ki, cilalr gtiribsn.

188

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
la y txtigahi-mdlt sultan, x gldin!
Xyalm hrinin srdari-zl-hsan, x gldin!
Svadi-Misir xaln Yusifi-Knan, x gldin!
Gzm, knlm, zizim, qlbimin xaqan, x gldin!
Mnvvr yldin bu didyi-giryan, x gldin!
Sni badi-sbam, yldi agah halmdan?
itdin yxsa bir ss nalyi-bitidalmdan?
N mddtdir xyaln xmamdr xud xyalmdan,
Fanm guin ytdi, xbr vrdi mlalmdan,
Kim rz tdi, gtirdin drdim drman, x gldin?
ha, ltfn fzun lsun ki, ltafi-ziyad tdin,
Bu gn mtaqi-didarn lan brmrad tdin,
zldn ha unutmudun, n yax snra yad tdin,
Qdm basdn sadtl, bizi lhqq ad tdin.
rfli brci-iqbaln mhi-taban, x gldin!
Lbi-abi-hyatn Vaqif canprvr istrdim,
Skndrdn d yz qatla zlaln bhtr istrdim,
N zvqi-cnntl-mva, n abi-kvsr istrdim,
Mqalndan mkrrr tutilr tk kkr istrdim,
Gzm st qdm basdn, mlaht kan, x gldin!

189

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Mrhba, sn biz, y trf cavan, x gldin!
Payin pk la ba il can, x gldin!
Bas gzm st qdm, srvi-rvan, x gldin!
Sn mtaqd dil, qndhan, x gldin!
Gl-gl, y qumri sda, tutizban, x gldin!
Hqdn istrdim ya yar vfadar sni,
X ytirdi mn l qadir qffar sni,
Qymanam gtmy kim, ta nfsim var, sni,
Grmdi ylda, n yax, rqib, yar sni,
Bl bivaxtv pnhan nihan, x gldin!
Surtin kilki qzann xti-mnqusidir,
mr cavid qlan lli-lbin tusidir,
Zlfnn badi-sba aiqi-mdhusidir,
Bnd xan snin z mtbxinin gusidir,
fvi-tqsir buyur ahi-cahan, x gldin!
N zaman ki, dysn y gli-xndan, gdrm,
Bil ki, mn hm dbn dalna giryan gdrm,
Yni zlfn kimi x hal prian gdrm,
z ayanla glibsn, sn qurban, gdrm,
y qara kirpiyi x, qa kaman, x gldin!
n glibsn, krm t, sn dxi bizdn gtm!
Grmsm gr sni bir dm, lrm mn, gtm!
Dlanm bana, Allah svrsn, gtm!
Gdr lsan yn gl, bizdn l gn gtm!
Qyma gl Vaqifi x da nigran, x gldin!

190

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
l mahi-mnvvr ki, shrdn gdckdir,
mi rxi-prnuri nzrdn gdckdir,
Xaki-qdmi didyi-trdn gdckdir,
y hyf sadt ki, bu yrdn gdckdir,
Trifi nun yni hrdn gdckdir.
Mnd nzri var idi bu trf cvann,
Didarin x mtaq idim mn dxi ann,
Sinm hdfiydi mjyi-xunfann,
Qan ala, gzm kim, sabah l qa kamann,
Pykan xb zxmi-ciyrdn gdckdir.
ldur mnim arami-dilim, yar nigarm,
nsuz la bilmz frhim, sbr qrarm,
Trf snm srvi-qdim, lal zarm,
Nla gl bir d mnim l ahsvarm,
Hala ki, slamt bu sfrdn gdckdir.
Saqi, n durubsan, sl, dvran yla dsn,
alsn df ny, nalv fan yla dsn.
lsun bu vilayt ham viran, yla dsn,
Bu gc grkdir irli can yla dsn,
Frda ki, srahi qd grdn gdckdir.
Yarn sn iqrari gr iqrar is, Vaqif,
Hr drdi dilindn ki, xbrdar is, Vaqif,
Trk ylm, hrnd sitmkar is, Vaqif,
k bana, bir fikrin gr var is, Vaqif,
l srvi-qdin saysi srdn gdckdir!

191

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Drdin ldrd mni, y nvcvanm, gl gr,
Hsrtindn da yand din, imanm, gl gr,
Yluna baxa-baxa zld canm, gl gr,
y glm, y nrgisim, srvi-rvanm, gl gr,
y dda kkrim, irin dhanm, gl gr!
Sndn ayr ksilib sbr qrarm gclr,
Yuxu glmz gzm, artr azarm gclr,
Asiman dayanr nalv zarm gclr,
Sbhcn qan alaram, y glzarm, gclr,
Drdin ldrd mni, y nvcvanm, gl gr!
Mtaqam qamtin, grdnin, qllarna,
Qana, qabana, a zn, xallarna,
Zlfn, buxana, yanana, llrin,
y gzllr srvri, qurban lum yllarna,
Hsrtinl da yand din-imanm, gl gr!
Mn sni grmkdn tr bari bir gz, y snm,
Canmn hvlndn, aya, nylyim h bilmnm,
Drdim artb az qalbdr ki, Isay dnm,
strm gnd klisa qapsnda ylnm,
y glm, y nrgisim, srvi-rvanm, gl gr!
Knlm tutmu srasr drd mhntlr mnim,
Hr iim Mcnun kimi lmu hkaytlr mnim,
Ara yrd bama qpmu qiyamtlr mnim,
Knlmn glzarna dymi x aftlr mnim,
Yluna baxa-baxa zld canm, gl gr!
Vaqif hicrin snin x zlm bidad yldi,
lmad drman bunca dad fryad yldi,
Bu qziy cmlyi-dmnlri ad yldi,
Aqibt qin mni, y ux, Frhad yldi,
y dda kkrim, irin dhanm, gl gr!

192

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
y qa kaman, kirpiyi pykan, qaraarqat!
lsun bl canm sn qurban, qaraarqat!
Snsn n gzl gzlri mstan qaraarqat!
Drdindn lubdur ciyrim qan, qaraarqat!
Dnm bana zlf prian, qaraarqat!
Mclisd snmlr badr, ahi-hmayun,
Grdn kibn turu mina kimi mvzun,
Nimtnsi nilufri, pirahni glgun,
Buxa, znxdan, qaba dlu altun,
Qlm zn cml zrfan qaraarqat.
Gr nc glab il qlb zlfn nrnm,
Durub dnsn bana an kimi hr dm,
Didar mbark, qadr qiblyi-alm,
Dnyada axr, mn dxi x grmm adm,
Bir trf mlkdir, dyil insan qaraarqat.
Cm tsn gr yanna xubani-cahan,
Bir zrrc svmm dxi qyrini, svan,
Sn saxla pnahnda, xudaya, bu cavan,
Ylunda payndaz drm ba il can,
lsayd biz bir gc mhman qaraarqat.
ahbaz turub, say salb ncmn st,
Salm iki yandan lyi gl bdn st.
Bir laldir l san albdr mn st,
Qn kimi yama kibdir dhn st,
Vaqifdn dir zn pnhan qaraarqat.

193

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Valinin mi-ra, vh n trf can imi,
Klli-Grcstann st sayyi-sbhan imi,
Dmni pamal dn srdari-valaan imi,
Almin srdftriymi, ad uln xan imi,
Saxlasn Allah pnahnda, cb lan imi.
H yxdur nisbti, zg diyarn xanna,
Bir cavandr kim, yarar padahlq anna.
Dymsin aft yli, yarb, gli-xndanna,
Srbsr alm grkdir ba y frmanna,
Taqi-bruyi-ltifi qiblyi-iman imi.
X tamaa yldim, grdm tamam tvarn,
x byndim zn, hm lhcyi-gftarn,
Maaallah, zahir tmi ululuq asarn,
Bl sandm kim, mlkdir vvla didarn,
Xyli adan snra bildim kim, gzl insan imi.
Sayr lundan xann gr lmadq biz ruinas,
Mani yx, nlar hm yldik bundan qiyas,
Bu caq byl caqdr, ylmi nur iqtibas,
Vaqifa, sn ql xuday hr zaman kr sipas,
Valinin ca byl gn kimi taban imi.

194

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Vh, bu ban n cb srvi dilaralar var
Hr trf taz alm gli-rnalar var,
Qnyi-nrgisi-tr lalyi-hmralar var,
Yni Tiflisin cb dilbri-zibalar var,
y knl, syr l kim, trf tamaalar var.
Mrhba, Tiflis imi cnnti dnya yrinin,
Ylbdr na cmiyyti huri prinin,
Mn bu hrin n dyim vsfini dilbrlrinin,
Filmsl, kl mayild, bli, hr birinin
Mhi-taban brabr sr simalar var.
l qdrdir bti-nazikbdn incmiyan,
ylmk lmaz nun sann mlumi yan,
Hr biri naz nzakt il min afti-can,
Cml bir cilvd, bir ivd, x srvi-rvan,
Mst tavus kimi grdni minalar var.
zlri prtvi-mhri-cahanara kimidir,
Sfhyi-sinlri simi-msffa kimidir,
Lzzti-lhclri nitqi-msiha kimidir,
llri mczyi-hzrti-Musa kimidir,
Dilrbalqda cayib ydi-byzalar var.
Ala gzlr szlb nrgisi-sirab dnb,
A qabaqda xmi-brulri mhrab dnb,
Qn tk lblrinin rngi myi-nab dnb,
Tklb grdn tllr ucu qllab dnb,
Sna cqqas kimi zlfi-mtrralar var.
N qdr varis buxaq znxdan yanaq,
Taz gl yarpa tk qrmzdr nazik a,
Bir-birindn gtrb lsini misli-ira,
Grmyib kims bl qa gz di ddaq,
zg babt sift surt zalar var.

195

________________________Milli Kitabxana______________________
Bai-rizvanda gr huriy qlman xdur,
Bu cavanlar kimi mqbulu mzyyn yxdur,
Nsl-br-nsl gzllik bulara buyruqdur,
Mn grnlr ki, mlkdn, pridn artqdur
Hl drlr ki, bunlardan dxi lalar var.
Ksrti-hsn ki, x mrtbdir insan,
Bx dibdir nu hqq dilbri-Grcstan,
Yx, sual tmk gr mslhti-yzdan,
Nla, yarb, sbbi, baisi bu hsan,
Bl surtlrin, lbtt ki, mnalar var.
Qalmam valh mat mthyyir, dili lal,
y xudavndi-cahan, gizli dyildir sn hal,
Bu nc nuri-liqadr, bu nc zib-cmal
Ki, vribsn bu qdr bunlara bi nqs zaval,
Nc kim, var cahan, hsni-mhyyalar var.
Bdni-pak kib abi-rvan tk sulara,
Aarb tazv tr cml dnbdr qulara,
Abi-Kr nisbt dib bylarn qarulara,
N ydn bl zahir ki, xudann bulara
Nzri-mrhmti, ltfi-hvydarlar var.
Biri hmmam ki, qdrtdn lub bzl brat,
Biri Kr suyi ki, hr crsidir abi-hyat,
Biri bu xubluu gyklig pakiz sifat,
Biri dur ki, ncib, sld alidrcat,
Almin srvri vali kimi aalar var!
Yddi hmmam, n hmmam ki, srmnzili-hur,
Ht cnnt kimi hr gusi bir mtli-nur,
Bir cb abi-rvan grm qlb nda zhur,
kr tqdirin, y qadir qyyumu qfur,
Ltfnn bndlr nmti-zmalar var.
Mnbi-cud krmdn alr nhri xab,
Basfa hvza dmadm tklr misli-glab,

196

________________________Milli Kitabxana______________________
Girs bir krr na mn kimi bir xanxrab,
xmaz ndan dxi bir canib, manndi-hbab,
Gts d bad n ki, mnzil mvalar var.
Gri, y Xizr, bulubsan rfi-fyzi-zl,
Vrmyibdir knl asayii amma sn l,
stsn mri-dbar, grsn trf gzl,
Birc trif buyur Tiflisin hmmamna gl,
Gr nc rahti-canbxi-tnasalar var.
Bu caq byl caqdr ki, iq ay salr,
Gn kimi lsini cmlyi-dnyay salr,
Tz tutar xain bdxahlar vay salr,
Hr kimin bana kim, mrhmt say salr,
Bilsin nlar ki, tamam din il dnyalar var.
Vaqifa, snd ki, yxdur, bilirm, zhd riya,
rti-ixlas grkdir dsn imdi da,
l bu valiy, lanlarna xyr dua!
Saxlasn bunlar z hifzi-amannda xuda,
Hasil tsin n qdr dild tmnnalar var.

197

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Naz il ta l bti-ziba klisadan xar,
Srk xndan biprva klisadan xar,
ahdr guya, dyib diba, klisadan xar,
Aban tlt gn asa, klisadan xar,
l salm alm kim, ta klisadan xar.
anv syl vrib zlfi-bnf nisbt,
Prd mtlq tutmayb simav sdr surt,
Ql tamaa grdn, syr yl qdd qamt,
Qa gz, qmz, mazllah, dnbdr aft,
tmy din mlkn yma, klisadan xar.
Lhz-lhz yldikc mahrxsar zhur,
Lm-lm ziri-brqdn dr dnyay nur,
nu bir krr grn dindn lur, lbtt, dur,
Nc kim, cnnt sarayndan xar, qlman hur,
kil bu dxtri-trsa klisadan xar.
Gl kimi nrmil nazik pirhnd a bdn
Bilmnm kim, ldir, ya xrmni-brgi-smn,
Dilri qltan sdf, n azdr lli-Ymn,
A qabaqda bir gz nun taqi-brusun grn
Myli-mscid ylmz, haa, klisadan xar.
Vaqifm, ta ki, gzm satad nun qana,
stdi mhrab mnbrdn xyalm dana,
ndi bildim kim, n glmi yx Snan bana,
Ya budur kim, Tiflisi qrq ylrm gz yana,
l snm vsli mnimn ya klisadan xar.

198

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Vrdi aa mn bir uxa ki, min dn dyr,
Qysri-Rum gyn rxti-humayin dyr,
Filmsl, xlti-xaqani-Fridun dyr,
Yaxas yaxa dlu lli mknun dyr,
Mxtsr hr tyi bir tk altun dyr.
uxa x grmm, amma ki, bu babt, n dyim,
Kimsd grmmim qabili-qamt n dyim,
lyibdir kii bu id qiyamt n dyim,
Gstrib drzi bir caz kramt, n dyim
Ki, tamam kari-rstuy Flatun dyr.
Cnnt sbabna, zahid, bu qdr mtrisn,
Az dan, bam aparma, kii, sn srsrisn,
Kr dyilsn, hl bir sil gzn, bax bri sn,
Sndsi-xzril tut bu uxyi-xmri sn,
Gr bunun hans biri qiymti-fzun dyr.
Bl kim, bu uxadr zivri-frxndliqa,
Grmyib kims dxi slli-la-ali-ba,
Vrsin Allah bunu bx ylyn mri-bqa,
Lff nrind mrttb frh zib-sfa,
Pri-tvusda lan adti-qanun dyr.
Gr mn badan ayaa vrlr hllyi-hur,
z gn kimi zr katibi, ii smmur,
Haqq bilir, bilmz idim zrrc mn naz qrur,
l vrib knlm indi qdr zvq srur,
Cami-Cmd iiln badyi-glgun dyr.
Var imi mnd cb talyi-x, bxti-niku,
Bxi-rzani lub yl ki, gldi mn bu,
Bundan iraq la, yarb, nzri-mi-du,
Hr gyib durma bir dilbril rbru,
Bai-cnntd lan tubiyi-mvzun dyr.

199

________________________Milli Kitabxana______________________
N cayib uxadr bu, n gzl sbvi-rif,
Tlti tazv tr, ivsi x, buyi ltif.
airin tbi kimi nazik-zibav zrif,
Mtli-Msnviy aki-giribani rdif,
Caminin sci klamindki mvzun dyr.
Hr kimin camsi mahut v ya bkrs lur,
Xalq arasnda mkan flki-tls lur,
Gri xar lsa z, yari gli-nvrs lur,
Mahvlrdn nun mtrisi x ks lur,
Bu hsab zr liqa mxzni-Qarun dyr.
Kims bilmz bu giranmay mtai-Hsni,
uxadr qrmz, ya danyi-lli-Ymni,
Dilbrin srv qdi, lalrxn gl bdni,
Yusifin, yxsa ki, Yqub gln pirhni?
mi-tar kiln prdyi-prxun dyr.
Nkri yax byin misli-aazad gzr,
Qmi-dnyan ymz, nc ki, dnyad gzr,
Rtbsi mrkd mnzili-lad gzr,
Vaqifi bilmnm aya nn ftad gzr.
Bl uxa gynin kllsi grdun dyr.

200

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
zndn l gn rxsar ta mcr kib durmu,
zn bir guy ndan mhi-nvr kib durmu,
Mlkdir vci-lad, sanarsan, pr kib durmu,
Snubr tk cb trzil qdd sr kib durmu,
Cbinind kman brulrin xtr kib durmu.
Znxdan vrsind zlfi-mkfanmdr, yarb?
Gln yannda yxsa dstyi-ryhanmdr, yarb?
Bu nazik lli-lb l qnyi-xndanmdr, yarb?
Sdf azndak drdanyi-dndanmdr, yarb?
V ya srraf nzm bir n gvhr kib durmu.
Nihan bir gz ucuyl yldi nagah, nigah, mi,
Mni ldrmy nun dr sabit gn mi,
Bl prnaz qmz la bilmz padih mi,
Zrfan tir mjgan ir l uxin siyh mi
Sanasan, rhmsiz clladdr xncr kib durmu.
Rxi izhar qlmdr hrart, nm glir ndan,
Mgr gl brgidir kim, qdyi-bnm glir ndan,
Msiha nitqidir, dil dana mhrm glir ndan,
Nsimi-canfza hr lhzv hrdm glir ndan,
Mslsl trryi-trrarin nbr kib durmu.
irin szl cavann gts hsn, lzzti gtmz,
kr nisbt durur hrnd qdr qiymti gtmz,
Ksilmz zvqi, xatirdn sfav lfti gtmz,
Bu hur tltin Vaqif lindn vkti gtmz,
Mlklr sf drind ta dmi-mhr, kib durmu.

201

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Bu hal il, hbibim, hsrtindn can ksinmi?
Cigr prkalsindn navki-mjgan ksinmi?
Flk sqfindn ah nalv fan ksinmi?
Dlib pyvst barm ban pykan ksinmi?
Hmi sin bryandr, knl viran, ksinmi?
Mn bir fqtin var, gnm ya zar lsunmu?
vvlkindn btr, yxsa, dili-bimar lsunmu?
Sinmd yrbyrdn yarlr xunbar lsunmu?
Gclr gzlrim ta sbhtn bidar lsunmu?
Shr axamatk mhntd barm qan ksinmi?
Ucundan, y gli-rna mrm bad gtsinmi?
Axb bu qanl yam, sl lub brbad gtsinmi?
Mn bu kdiyin dalaril dnyad gtsinmi?
Glirsnmi, knl yxsa lindn dad gtsinmi?
Prianlqda halm, y hi-xuban gtsinmi?
Bu zlm trk dib rhm tmyi adt drsnmi?
Mn ldm hsrtindn sn d bir mrvt drsnmi?
Lbindn bus bir yl almaa rsxt drsnmi?
Mniml yar lub, mhr ylyib lft drsnmi?
Dlib pyvst barm ban pykan ksinmi?
Vcudim xahi-rahind qbari-pay dnsnm?
Saralb hsrtindn surti-hyvay dnsnm?
Fraindn iim hr lhz ah vay dnsnm?
kib qain qmin Vaqif, yilib yay dnsnm?
Kbab lmu cigr n tnyi-suzan ksinmi?

202

________________________Milli Kitabxana______________________

MSTZADLAR
Yarm n gzl gyinib, lvan bznibdir,
Balapui-yail,
Glnd, sanasan, gli-xndan bznibdir,
Xurid mqabil.
Sbhi duruban cilv vrir iki yana,
Dnyaya salr nur,
Bir hsni-bdi-tlti-taban bznibdir,
X rvnqi kamil.
Fitn gzn srm kib, qain vsm,
Can almaa durmu,
Hr qmzsi bir afti-dvran bznibdir,
Bir qmzsi qatil.
nbrmi v ya mki-Xtn, ryhan iyidir,
Hrdm glir ndan,
Sndl qxulu zlf prian bznibdir,
Qartgri-kamil.
Vaqif, n tama, n cayib, n qiyamt,
rr xcil ldu,
Ta grd ki, l srvi-xuraman bznibdir,
Alm na mail.

203

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Ya rbbi, bu hr, z mah glydi,
Gdydi bu zlmt,
Mcmuyi-xubana hnah glydi,
dydi dalt.
Hicran, mn sn x ldin zlm sitmlr,
Sndn drm mn,
Fryadma l xsrvi-drgah glydi,
Gr kim, n ikayt.
Bilydi ki, Frhad kimi tlxmzacm,
Bir dad ytydi.
l az kr, sz irin xah glydi,
dydi inayt.
Vaqif, gclr ylmk lmaz qm drman
Gr lmasa hmdm,
Allahdan lub ltf hmrah glydi,
Ql gnd mbaht.

204

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
y zlf siyh, sinsi byz, gz al,
N trf cavansan!
Azn kimi yx qn, yanan kimi lal,
Glzari-cinansan!
Grs zn mh ytr, lbtt, zval,
Xuridi-cahansan!
H bnd sn lmaya, yarb ki, hval,
Sn afti-cansan!
Sz yx ki, bu znxdanv rux, xt xal,
Xubluqda yansan!
Dibayi-lvhi-qlm katibi-qdrt
Yazm sni vvl.
H adm z vrmmi sla bl surt,
Przint syl,
Zlfn sz hr nsxddir, y pri tlt,
Bir rhi-mtvvl.
Gyd ytirir mttsil ay, gn, xiclt,
Hsnndki ml.
Mjgann urar tn xun gyd hilal,
Xub qa kamansan!
Rftari-qdin yldi say kimi pamal
mad mnd.
Qan aladr l qnyi-xndani mh sal,
Llindki xnd.
Sultani-cahan srvrisn sahibi-iqbal,
Alm sn bnd,
Gftarn dr tutiyi-kkrikni lal,
Hr nitq glnd.
Sn Xsrv lubsan, vli, hr hd mqal
irini-zmansan!
Snsn, snma, cmlyi-xuban hnah,
Yx sn kimi dilbr.

205

________________________Milli Kitabxana______________________
Brqi-fqndn ki, zn bir xa nagah,
Xurid brabr,
Salr zn ziri-niqab fq mh,
Manndyi-xtr.
Insan la bilmz bu sift pak, mnzzh,
Cm lsa srasr,
Sn cinsi-mlksn ytiibsn bu kmal,
Ya ruhi-rvansan?
sna r akri-kmtr la Vaqif,
Srdaridir la,
Xaki-dri-vladi-pymbr la Vaqif,
Nylr dxi dnya?
l gnd ki, hngamyi-mhr la Vaqif,
Tut damni-mvla,
Fryadrsin Hydri-sfdr la, Vaqif,
Xf ylm sla!
Sn qrqsn hrnd ki, dryayi-vbal,
Tvfiq bularsan.

206

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Sn qn kimi hr bir dn dmd yanmaq,
Artar biz yz mrtb dlarna yanmaq,
Mn aiqm, y gl sn, lmaz bunu danmaq,
ln gndk ylmzm sndn usanmaq,
Daxi n yanmaq, n brnmk, n utanmaq?
Bsdir bu dayanmaq!
Allaha kr, lal yananda yib yx,
Diind, dhanind, ddanda yib yx...
Bir zrrc zlfnd, buxanda yib yx,
Qanda, gznd, qabanda yib yx,
Daxi n yanmaq, n brnmk, n utanmaq?
Bsdir bu dayanmaq!
Mn ha snin l mh zn grmm yz yl,
l kirpiyini, ux gzn grmm yz yl,
Hm yldan, hm zn grmm yz yl,
kkr kimi irin szn grmm yz yl,
Daxi n yanmaq, n brnmk, n utanmaq?
Bsdir bu dayanmaq!
Mn xud dyilm bdnzr, y gzlri hla,
Mndn zn yarsan sn l bica.
Qysan, lyim zn dyunca tamaa,
ldrdn axr, mnd ki, can qalmad sla,
Daxi n yanmaq, n brnmk, n utanmaq?
Bsdir bu dayanmaq!
Qyridn gr ki, dsn sn bu hicab,
Billm ki, szndr vli mqbulu hsab,
Yxsa, mni grck, zn km niqab,
Gl, Tanr n, Vaqif x vrm zab,
Daxi n yanmaq, n brnmk, n utanmaq?
Bsdir bu dayanmaq!

207

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Bir nimtn kim, ta la zrbft nikutr,
Diba na mhtac,
Mtnind tamam rabit mvzunu srasr,
Tk haiy qyqac;
stnd nun aiq muq msvvr,
Dil vqn minhac;
Ulduza bih nqi, yri gy kimi xzr,
Nzzarsi bhhac;
Tiri-nzri-hli-tmaay mqrrr,
Hr butsi amac;
Iind nun l vr tlti-dilbr,
Ta bndyi-vhhac;
Grn dy bu mahdr, l rxi-prxtr,
Ya bhri-prmvac;
Kb vinin rtyn duta brabr,
Simasn hccac;
Gr ds tyi l, lbtt, tz ylr,
Bizdn qmi ixrac;
ndi n itdir, xa bir d k lkr,
Knl d tarac.
n rfi xlti-ahandn artq,
Pirayyi-vkt;
Frr frhi zibi rusandn artq,
Sr dftri-ziynt;
Tn trbi nyi-pymandn artq,
Zvqi-myi-cnnt;
Zr dym giribanna drdandn artq,
Mnzum la, lbt;
qli gd, srx divandn artq,
nu gyn vrt,
Dn rinin bana prvandn artq,
lr tapa surt;
Zlf bu dnm sarmaa l andn artq,
Candan xa hsrt;

208

________________________Milli Kitabxana______________________
xuna bucaqlarda ktubxandn artq,
hkami-rit;
Trifi d dillr fsandn artq,
Ta ruzi-qiyamt;
Cm lsa gr bir yr yz camyi-kbr,
Cmlsin srtac.
l vaxt ki, d hazir mvcud mhyya,
Inrxti-dilaviz,
Bayd ki, frstad vd zud binca
z pyk sbkxiz,
z bhri-hsul biniin, fikri bifrma
Gu aryi-tcviz,
Nlyn-b papu z-ahn bkf mma
Drgir sa niz,
Ziri-qdm fkn hm mxluq srapa
Ba nik bd amiz,
Miprs zi-hr millt hr cins, xsusa
z mrdmi-Tbriz,
Rv zhmti, imruz bik z pyi-frda
y puri-dilaviz!
N ss zi ps xr, n z pi qm sla
Bi prdv phriz,
Tn dh bqza ba pyapy pyi-svda
Mngh b digr niz,
Ta anki bizayi psri y bu-Cfr
n dxtri-srrac.
Zahir ki, mn tn trrz ytn ylr,
Yni ki, flani,
Imdn gri arayii-sbabi-zn ylr
Tvri-Sfhani,
Bu bidti n lzgi v n ahsvn ylr
N krdi-Klani,
Drlrdi ki, klftlrin pirhn ylr
Kirbas ktani,
byl dyildi grsn ki, ndn ylr,
Kim azdrb ani;

209

________________________Milli Kitabxana______________________
Syrani glstan mgr ki, gln ylr
Tyir hvan,
zn ki, qcalm kimi xy dyirn ylr
lani-zman,
Rixnd dibn daxi nn p drn ylr
Hatm xan aan,
Nylim, tuturam mn qlt an dyn ylr
Frmani-xudan,
Byl buyurubdur r d vrt zivr
l xaliqi-zvac.
Vaqif r lan vrt hyran nc lmaz,
a ts daman?
Hyran ki, lur bndyi-frman nc lmaz?
Szn sl san.
Svmzmi, n szdr, dili suzan nc lmaz
Prvan iran?
Dnmzmi hbab, vi viran nc lmaz,
Yxmazm tan?
Hmdmsiz igid aki-giriban nc lmaz,
Amaz yaxa ban?
Al qana byar, qrqyi-tufan nc lmaz,
Gz qarasn, an?
Qn dhnin grms, giryan nc lmaz,
Xndan ddan?
l xanxrabn ciyri qan nc lmaz,
B grs qucan?
Pk bl yldana ba, can nc lmaz?
nun ki, ayan
Gtrm la iynin pymbri-srvr
l sahibi-mrac.

210

________________________Milli Kitabxana______________________

MRLR
y bti-tutizban, gl ki, mqaln istrm,
Tnyi-didarinm, abi-zlaln istrm.
Nazi-grm qmzyi-mi-qzaln istrm,
z byaznda snin z xtt xaln istrm,
Mtli-vchind bruyi-hilaln istrm,
Sayyi-srvi-qdi-tuba misaln istrm,
Dmbdm zvqi-tamaayi-camaln istrm,
Tari-zlfi-mkrng ruyi-aln istrm,
Qalmam hicrind, glzari-visaln istrm,
y bti-tutizban, gl ki, mqaln istrm!
Gllr alm, bu gn y niatn vqtidir,
Guyi-glzard fri-bsatn vqtidir,
Tazdn tcdidi-qdi-irtibatn vqtidir,
Bzmi-ydi-vsl trtibi-niatn vqtidir,
Inqizayi-fsli-gldn htiyatn vqtidir,
Illti-q ilaci-buqratn vqtidir,
Rvzyi-rizvan n syri-siratn vqtidir,
Aiq muq ara x inbisatn vqtidir,
Hr zaman irin-irin ixtilatn vqtidir,
y bti-tutizban gl ki, mqaln istrm!
Rahi qind snin mn can srdn kmim,
Par-par qlmam knl, ciyrdn kmim.
Yanmam prvanlr tk, bal prdn kmim,
Hr smnsa trrdn, hr simbrdn kmim,
Dilbri-qndhn, nrgisnzrdn kmim,
Laldn l kmim, glbrgi-trdn kmim,
Trk dib dhrin sfasn xyr rdn kmim,
Dilri n mxzni-drr ghrdn kmim,
Kvsri unutmuam, hd krdn kmim,
Tnyi-didarinm, abi-zlaln istrm!

211

________________________Milli Kitabxana______________________
Mn snin bir aiqi-biixtiyarn lmuam,
Bidil-bican bisbr qrarn lmuam,
anv mtaqi-zlfi-tabidarn lmuam,
Inclib satbsat tar marn lmuam,
Uzun illr payibndi-rhgzarn lmuam,
Valhi-xali-znxdan zarn lmuam,
Bir nalmaz drdimndi-intizarn lmuam,
ux nigahndan db irin ikarn lmuam,
Nazi-grm qmzyi-mi-qzaln istrm!
nki mtaq lmuam sn srvi-simndam mn,
ylrm mjganm xun il zrrin xam mn,
Yazaram hr gn sn mhri-vfadn nam mn,
x ddim, hmrng lum l arizi-glfam mn,
Qymaz amma rxi-grdn tz ytm bu kam mn,
Yx cb, dsm siyh ru grdii-yyam mn,
Dmm srhlqyi-zlfn ucundan dam mn,
N rabi-lligun mayilm, n cam mn,
Tikmim gz ruzi-vslindn gln bayram mn,
Mtli-vchind bruyi-hilaln istrm!
Ta glir gh-gh mn badi-sbadn kazn,
Canm mdhu dr nbr hvadn kazn,
Brgi-gl tk dmz l tri-fzadn kazn,
Sanki bir ttardir glmi Xtadn kazn,
Dm vurar Isa kimi mri-bqadn kazn,
Bir cb srmqdir mhri-vfadn kazn,
Ilsin qasid, ksilmsin aradn kazn,
Km dyildir lvhi-tumari-qzadn kazn,
Alsa min zint gr mkin qradn kazn,
z byaznda snin z xtt xaln istrm!
Gstribdir, bilmzm, llin n lzzt knlm,
Dn-dn nu fikr tmkdir adt knlm,
ndan zg glmyib irin hkayt knlm,
Firqtindn qalmaybdr sbr taqt klm,
Qamtindn ayr zahirdir qiyamt knlm,

212

________________________Milli Kitabxana______________________
Vdyi-vslin ha vrsin istiqamt knlm,
Sn zn ta tmyinc bir inayt knlm,
x ytr yaridn cvr ihant knlm,
Sayyi-srvi-qdi-tuba misaln istrm!
n mradi-xatirimdir lli-lbdn sudi-q,
ylrm hrdm qara barm xunaludi-q,
r bamdan xar tk bana min dudi-q,
Hr rkimdir abi-svdadn dlu bir rudi-q,
Zahidi-bibak tk mn lmazam mrdudi-q,
Haliya mlki-mlahtd mnm Mhmudi-q,
Var midim ki, lam mn mqtdai-cudi-q,
Hq, mn tmi msllm nki hr mvcudi-q
Vaqifm, sald mni atlr Nmrudi-q,
Qalmam hicrind glzari-visaln istrm!

213

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
y rngi-rxi-alna hyran gl lal,
Can qurban la sn kimi bir qai hilal,
Vh, cilvyi-qin ytiibdir n kmal,
Thsin gtirr gyd mlaik bu cmal,
Syr lmim x snmi-hurimisal,
Amma, n dyim, lmamam bnd hval
Bir sn kimi kkr dhn tuti mqal,
Ta aiq lubdur knl l arizi-al,
Hm silsilyi-kakil, hm danyi-xal,
Daim krm sbh tkin hr gc nal.
Sndn ki, cda nu drm sari-glnar,
Tnd lma, dnm gzlrin, zg sbb var,
rz ylyim, l trryi-nbr gli-rxsar
Qlm mni bir mkl lan drd giriftar,
Amma yanaram at prvan kimi zar,
Yni ki, lal sn mn aiqi-didar,
Hrgiz dyil hvalma bir kims xbrdar,
Naar drm drdi-dilim saqiy izhar,
Llin ki, dr yadma, y gzlri xummar,
Bu zvql gahi irm n piyal.
Minav srahind ki, vardr bu ltaft,
Gr kmylr qamt grdn sn nisbt,
Hrgiz mn drdimmi dxi nlara lft,
Hicrind ytr canma x mhnt klft,
Istrs mn gnd kib tii-siyast
ldrmk n z qya qatil kimi firqt,
irin dhnin ta la bir dm biz qismt,
Sabir luram var n qdr canda slamt,
Snsiz, n rvadr, mn dm yl irt,
Bsdir mn vqm ki, lur cami-visal.
xar, dyirm, lblrin badyi-glgun,
nunn lur hr dm na rbtim fzun,
Mzur tut, ldum bl urid cigrxun,

214

________________________Milli Kitabxana______________________
x lmuam aft, prian, dil mhzun,
Zira ki, snin danyi-xalindki fsun
Dil mrn tmi girhi-zlfn mftun,
Cm lsa gr bir yr Lman Flatun,
Yx ar dxi baddn zg mn knun,
Hicran gn dil xst lan dmd bu mcun
Bir vasitdir dfi-qm drd mlal.
Vaqif kimi kim, dm vuraram zlfi-siyadn,
zam dr lrz srasr bu nvadn,
Tnbur sift cu drm zrdi-hvadn,
Indi mni hr ks grr lsa rfqadn
Bir tar brabr tutar l cngi dtadn,
Qanun bldir firqyi-aq binadn,
Sn cahilsn, yx hl lmin bu dadn,
Yxdur xbrin, hi dmzsn, fqradn;
Bir krr dnd xbr al badi-sbadn,
San hvsi gr ki, mni sald n hal?

215

________________________Milli Kitabxana______________________
*
**
Nagahan bir drd ddn lmad drman, Cavad!
Yz fraq hsrt drd il vrdin can, Cavad!
Ytmyib mqsud, gtdin bl nvcavan, Cavad!
Qald brahim xan, qan-ya tkb giryan, Cavad!
Sndn tr, xan Cavad, Srdar Cavad, sultan Cavad!
Srbsr gysin qara bundan gri dvran, Cavad!
ldu n nazik vcudin xak il yksan, Cavad!
y ziza, bir cavan idin cb bxi-xuda,
zz rft sahibi, bir xnma, xndan liqa,
Glmmidir sn kimi pakiz tint mtlqa,
ldu hyfa drdi-bidrman, bu dhri-bivfa,
Sndn tr, xan Cavad, srdar Cavad, sultan Cavad,
Srbsr gysin qara bundan gri dvran, Cavad!
ldu n nazik vcudin xak il yksan, Cavad!
Nyldi, y vay, sn dvrani-kc, bdruzigar,
Gtdi gl rngin slub, nazik vcudin xar zar,
Gldi bxtin qar, ldu taci-txtin tarmar
N gzlr qald hsrt, n canlar intizar,
Sndn tr, xan Cavad, srdar Cavad, sultan Cavad,
Srbsr gysin qara bundan gri dvran, Cavad!
ldu n nazik vcudin xak il yksan, Cavad!
Firqtindn xan baban qddi bklm dal lub,
Ba aq, z-sin mcruh validn bdhal lub,
Fr dib trpaa z hmirlr pamal lub,
Gnd bir mhr qpar, gl, gr nc hval lub,
Sndn tr, xan Cavad, srdar Cavad, sultan Cavad,
Srbsr gysin qara bundan gri dvran, Cavad!
ldu n nazik vcudin xak il yksan, Cavad!
d db, kk saraylar guyiya talar yanar,
Ss vrir sng crlr, d tutub dalar yanar,
Yasa girmi sbzlr, gymi qara balar, yanar,

216

________________________Milli Kitabxana______________________
Cmlyi-xlqi-cahan qan ya tkb alar, yanar,
Sndn tr, xan Cavad, srdar Cavad, sultan Cavad,
Srbsr gysin qara bundan gri dvran, Cavad!
ldu n nazik vcudin xak il yksan, Cavad!
Dmbdm alar grnlr xtt xaln yad dib,
vkt ann anb, qddi-daln yad dib,
X dyib-danman, ql kamaln yad dib,
Yandrr dlara cismin, gl camaln yad dib,
Sndn tr, xan Cavad, srdar Cavad, sultan Cavad,
Srbsr gysin qara bundan gri dvran, Cavad!
ldu n nazik vcudin xak il yksan, Cavad!
Bu msibtd Qarabaa dbdr va ssi,
Drdi-bidrman da suzi-biprva ssi,
Kim, xar ri-brin ruz b nala ssi,
hr shradn ksilmz ah vavyla ssi,
Sndn tr, xan Cavad, srdar Cavad, sultan Cavad,
Srbsr gysin qara bundan gri dvran, Cavad!
ldu n nazik vcudin xak il yksan, Cavad!
Dd n qrbt diyar mnzilin, ldu uzaq,
Gnbgn artar ciyrd ati-ahi-fraq,
stynlr ylsin ps haln kimdn sraq?
Ati-hsrt vcudin yldikc da-da,
Sndn tr, xan Cavad, srdar Cavad, sultan Cavad,
Srbsr gysin qara bundan gri dvran, Cavad!
ldu n nazik vcudin xak il yksan, Cavad!
y d mi-valid, y qrrtl-yni-pdr!
y sruri-sin, y ruhi-rvan, nuri-bsr!
Qald hsrt, gz zn grmz, knl bilmz xbr,
Yana-yana ta bd bryan lub yanar ciyr,
Sndn tr, xan Cavad, srdar Cavad, sultan Cavad,
Srbsr gysin qara bundan gri dvran, Cavad!
ldu n nazik vcudin xak il yksan, Cavad!

217

________________________Milli Kitabxana______________________
Ytmdin imdadna bu Vaqifin, dustaqdr,
Fri-payindn cda dm, bir trpaqdr,
Ah fryad ksilmz ta vcudi sadr,
d db hrdm yanar, cismi tamam prdadr;
Sndn tr, xan Cavad, srdar Cavad, sultan Cavad,
Srbsr gysin qara bundan gri dvran, Cavad!
ldu n nazik vcudin xak il yksan, Cavad!

218

________________________Milli Kitabxana______________________
VDAD L MAR
Vaqif
y Vidadi, snin bu pu dnyada
N drdin var ki, zar-zar alarsan?
Alamal gnn axirtddir,
Hl indi snd n var, alarsan?
Vidadi
Vaqif, n x yan, ba-ayaq atarsan,
Mn drsn, n bu qdr alarsan?
Snin d banda mhbbt byni
gr lsa, ylr sr, alarsan!
Vaqif
Ta csdin cda lmayb candan,
Bil zn artq sultandan, xandan,
Qriblik, ayrlq ndir ki, ndan
Bu qdr kibn azar, alarsan?
Vidadi
Alamaq ki, vardr, mhbbtdndir,
ikstxatirlik mrhmtdndir,
sil bunlar cml mrvvtdndir,
lsa ryind, btr, alarsan!
Vaqif
Say qnimt diriliyin dmini,
Kn hmdmlrin km qmini,
qlin lsun, sil gznn nmini,
Dxi gri glmz nlar alarsan!

219

________________________Milli Kitabxana______________________
Vidadi
Alamaq mminin lamtidir,
Nbinin dininin x adtidir,
gr bilsn, hqqin kramtidir,
Ta gdinc, nuri-bsr alarsan!
Vaqif
lindn kndini aldran flk,
Inklr buzv saldran flk,
Yar yldan ldrn flk
Mgr sni byl qyar, alarsan?
Vidadi
Nylrsn sylmi buzv-inyi,
Biziml ylmi bl hnyi,
Hzrtqulu byin a dynyi
Albsan lin, mgr, alarsan?
Vaqif
Kimdir indi bu dvrd l adm,
Prisi yanndan h lmaya km,
Qaralrsan bulut kimi dmadm,
A ya tk yan yaar, alarsan.
Vidadi
Billm x uaqsan ryin txdur,
Lhv lb il hvsin xdur,
Qcalq sri knlnd yxdur,
Hl snra qlin ksr, alarsan!
Vaqif
Ty-bayramdr bu dnyann zab
qli lan na gtirr tab,
Snin tk lana dyil hsab,
Hr ydn ylyib qubar alarsan!

220

________________________Milli Kitabxana______________________
Vidadi
lan, sn uaqsan, cavansan hl,
Ynic cismin db vlvl,
Tzc dynk albsan l,
Qaim tut ki, nagah dr, alarsan.
Vaqif
Bidmaq lmaqdan n dr l,
kr yl Allaha, gz gl-gl!
Uaq ha dyilsn tz-tz habl
Knlnn isi snar, alarsan!
Vidadi
Uzaqdan bax, yax fhm t satir,
Bu i baxmaz h knl, xatir,
Istr yz il bu yllara qat zir,
Bir gn yanar can ciyr, alarsan!
Vaqif
Kn idn mrd igidlr pzulmaz,
Atalar dyibdir: Tkln dlmaz.
Qatq n qda alamaq lmaz,
naallah, glr bahar, alarsan!
Vidadi
Dvltindn ytdik nan nmy,
Ddk indi cad qatq ymy,
Sz ki xdur, yri yxdur dmy,
gr bilsn, y bixbr, alarsan!
Vaqif
qat, y darnn cadn,
...........
Nylrsn dnyann dadl zadn,
Sn lur zhrimar, alarsan!

221

________________________Milli Kitabxana______________________
Vidadi
y mn gstrn qat, cad,
nu yyn tapar klli murad,
Dnyann sn d lzzti, dad,
Bir gn lar axr zhr, alarsan!
Vaqif
Nc ki, dirisn, l dyilsn,
Qcalban yaylar kimi yilsn,
Padiahsan gr zn bilsn,
Nin lub candan bzar, alarsan!
Vidadi
l ki, taxld burnuna mk,
Qcalq l vrib, dxi n imk...
Uaqlar iin dr glmk,
Snin d acn tutar, alarsan!
Vaqif
Yavuz x qcalan bayat svr,
Gah ynr, tk-tk zndn dyr,
Sn d ytiibsn hdd mgr,
Bynin bayat uyar, alarsan?
Vidadi
Klli Qaraban abi-hyat,
Nrmi-nazik bayatdr, bayat,
xunur mclisd x klimat,
x kimi barn dlr, alarsan!
Vaqif
Mxmms dmyin syrklnibdir,
Bayatda zhnin zirklnibdir,
Qcalbsan qlbin kyrklnibdir,
dn-gcdn lub bkar alarsan.

222

________________________Milli Kitabxana______________________
Vidadi
Gl danma mxmmsdn, qzldn,
ri-hqiqtdn, mdhi-gzldn,
Snin ki, haln billm zldn,
l dyib canan, dilbr, alarsan.
Vaqif
Ytmid ki, bl nm gl gz,
Ksmy arasn, baxmaya sz,
l zaman ki, yan ytir yz
Gl gr, nda n bimar alarsan.
Vidadi
Sar ban lu glsin yanna
Axund dy cann qatsn canna,
Xann vktin, snin anna,
yax mxmms dzr, alarsan.
Vaqif
Ndndir bnizin h lmur duru,
Savlb bstann lubdur quru,
zaman ki, sn . . . . .
Gzlrin anaqdan xar, alarsan.
Vidadi
Drdlrin drman lmaz h ksin,
bubkr hrgiz ytimz ssin,
Mitilin altnda qalr nfsin,
Mri-ruhin gy uar alarsan.
Vaqif
Bir gn kr qabana zrayl,
Dyr, y kr bnd, qfltdn ayl,
Grrsn bir qrib kl mayil,
ryin qanlar damar, alarsan.

223

________________________Milli Kitabxana______________________
Vidadi
zrayl ki, ngl sala canna,
vrilib baxarsan hr bir yanna,
zamanda snin ah-fanna,
N bir glin, n qz ytr, alarsan!
Vaqif
nun ngli ki, zay dr,
axnaar csdin lrzay dr,
Tamam smklrin vay-vay dr,
Dirikn drini syar, alarsan.
Vidadi
Axirt szn salma yadna,
Drst dyil, mtlq, tiqadna,
Mhr gn kims ytmz dadna,
Fryadn fly xar, alarsan.
Vaqif
Yanarsan, tpdn xar ttnn,
Tutuar bazn, ksilr nn,
Hl vardr bundan btr pis gnn,
qbay dnd sfr alarsan.
Vidadi
Mmin lub qlbin lsayd slim,
Bilrdin xudann lduun krim,
Sn krm ylr ziz hkim,
N krsn xvf xtr, alarsan.
Vaqif
n gdrsn qaranlq dar yr,
Qnu lmaz, aranda ss vr,
Bir kims taplmaz qapndan gir,
Grrsn drd trf divar, alarsan.

224

________________________Milli Kitabxana______________________
Vidadi
Mminm, zikrimdir daim ilahi,
Uzaqdr knlmdn klli mnahi,
fv lur mminin cml gnahi,
Snin d knlndn kr, alarsan.
Vaqif
Zahir lur iki xsi-qzbnak,
llrind pr, apik alak.
nlar grnd zhrin lur ak,
Qutun qurur, nitqin batar, alarsan.
Vidadi
Mnkir sz, sual sz, sin sz,
Sz bir grk, n danmaq min sz.
Dnya, axirtdn bl din sz,
lin yxdur, bs mxtsr, alarsan.
Vaqif
Bu yanndan xar zalm ytan,
Su gstrr, sndn ta ala iman,
N mr taplar, nda n sman,
Hr biri bir yanda batar, alarsan.
Vidadi
Mzarn, mhrin hqdir chti,
Mhrum qalmaz Mhmmdin mmti,
Sn ki, trk dibsn tamam snnti,
x krsn qzb, qhr, alarsan.
Vaqif
nki iin p dbdr zldn,
Fayda lmaz ildiyin mldn,
Mlk vrr dftrini sl ldn,
Gnahn bir-bir sayar, alarsan.

225

________________________Milli Kitabxana______________________
Vidadi
Mlklr ki, glr sahib izztdn,
Ayra mmini asi milltdn,
Grr ki, dyilsn hli-snntdn,
Sni ylum-ylum ylar, alarsan.
Vaqif
gnd ki, qaar pdrdn psr,
Gvdn ulaar, ilan srbsr,
Su vrmz isn saqiyi-kvsr,
Kbab tki barn yanar, alarsan.
Vidadi
vvl Bubkrdir pymbr yar,
mrdir islam ylyn izhar,
smani-Zinnuryn, Hydri-krrar,
larlar saqiyi-kvsr, alarsan.
Vaqif
n thmt dibsn ht ara,
lin nc ytr snin nlara,
Qaplarda dlanarsan avara,
Gr bana glr nlr, alarsan.
Vidadi
bubkr, mr, sman li,
Cml ht ahar imami-vli,
Nyman afi, Malik, Hmbli,
nlar cmin zr, alarsan.
Vaqif
l zaman ki, qaynar klld byin,
mam zm danar szn, hr yin,
H z mn baxa bilmnm dyin,
Sni grck gzn yumar, alarsan.

226

________________________Milli Kitabxana______________________
Vidadi
Allahn ki, h kmzsn minntin,
Trk dibsn pymbrin snntin,
N grrsn msumlarn hrmtin,
gr alamazsan, gr alarsan.
Vaqif
Ht ahar n haln duyarlar,
Sanma sni z halna qyarlar,
vvl nlar sni diri syarlar,
Smyn ta gmrlr, alarsan.
Vidadi
zaman ki, mhr xalq durarlar,
Divan lub sru-sual srarlar,
gr sni bu mzhbd grrlr,
Yrbyr budayb zr, alarsan.
Vaqif
Dm ki, dadma ytr Maliki,
Drd dr sndn btr Maliki,
Qaar ilim-ilim itr Maliki,
Yanb bir yrd yatar, alarsan.
Vidadi
Hrdk qalarsan ah-zar iln,
Hsrtiln, x-x intizar iln,
Klz iln, qrb iln, mar iln,
Aznadk qbrin dlar, alarsan.
Vaqif
x kimslr ql krpdn aslar,
Hmblinin qaraulu baslar,
Qrxusundan bir bucaa qslar,
Din bilmz mat-mat baxar, alarsan.

227

________________________Milli Kitabxana______________________
Vidadi
Hsn Kainin ta ban ksrlr,
Ksib nu chnnmdn asarlar,
Qzdrb-qzdrb da basarlar,
nu grb qlin aar, alarsan.
Vaqif
afinin lmaz qdr suu,
vvldn axra ayrdr k,
Glr fritlr amma bu
Tutar bir-birin axar, alarsan.
Vidadi
afini imamlardan ayrma,
mm xan grb riya qayrma,
Bu szlri lzgi ir buyurma,
Sni qalmqlara satar, alarsan.
Vaqif
Qbirdn ki, xb gdrsn ama,
gnlrin dnr tya, bayrama,
lin ytmz pymbr, imama,
Qiyamt bana qpar, alarsan.
Vidadi
Qaplarda x txuna-txuna,
mrdn, smandan, gzm saxna,
larsz ki, h qymazlar yaxna,
Dy-dy ldrrlr, alarsan.
Vaqif
qlin lsun, n iki imama inan,
Fayda vrmz snra lmaq piman,
Yqin bil ki, qurulacaqdr mizan,
mlin qarnda durar, alarsan.

228

________________________Milli Kitabxana______________________
Vidadi
mamlar ha dyil snin yldan,
lsayd gznd lard yan,
Sn qld vardr n qardan,
lur lsun, sn mqrrr alarsan.
Vaqif
Vqtkn dli lma, gl it mndn,
Gzm yalvar-yap nlara gndn,
Amma qrxun lsun blhsndn,
Sni zim-zim zr, alarsan.
Vidadi
Qulluq tmyibsn blhsn,
Gl gnnd yar la sn,
Ytimz dadna h bir kimsn,
Qalarsan nailac, naar, alarsan.
Vaqif
Axr snin nc haldr bu haln,
Hans mtlbddir fikr xyaln?
Vd gn atn, qyunun, maln,
gr dmaz, gr dar alarsan.
Vidadi
n svmzsn at, qyunu, mal,
itmzsn, hrgiz bu qalmaal,
Bs ndir ybsan n yal,
Dmaz ad larsan, dar, alarsan.
Vaqif
H axtarma ahi-Hydr lini,
mam hmami, tamam vlini,
Y bana tpik atan dlini,
lar ki, bir-birin qrar, alarsan.

229

________________________Milli Kitabxana______________________
Vidadi
Tanrsan mkirli dli qazn,
Hsni-Kaini, Nsir Tusini,
Trki-snnt lan tamam asini,
Grrsn duzx girr, alarsan.
Vaqif
mam ki, iraqdr tiqadndan,
Tamam bildiklrin xar yadndan,
zaman kilr ah nihadndan,
Fryadn fly xar, alarsan.
Vidadi
lan pymbrin dru rahnda,
Xuda saxlar nu z pnahnda,
Sni hr kim grr hq drgahnda,
Qatar qabana qvar, alarsan.
Vaqif
Bana cm lub, qlin ylmaz,
sbbdn drdin, qmin dalmaz,
Snin maln buzv salb, salmaz,
Hr ks inyini saar, alarsan.
Vidadi
ytan ki, dnyada aldadr kimi,
X glir ks dnyann dmi.
x yma bana hur snmi,
Qafil, zglr gdr, alarsan.
Vaqif
Chnnm gtsin gdn hmdmlr,
lar n km sn bunca qmlr,
Kn gnlri ki, indi bu dmlr,
Dli knl bs anar, alarsan.

230

________________________Milli Kitabxana______________________
Vidadi
Gz nn alayb tkmsin nmi,
Hyvan ha dyil ki, kmy qmi,
qlin lsa, anb yar, hmdmi,
Lyl nahar, am shr, alarsan.
Vaqif
Hqqi-pymbr, ariyar,
Tamam imamlara ht ahar,
Uymasan, yanarsan duzxd nar,
Kims lmaz sn yavr, alarsan.
Vidadi
Nahaq yr hli-hqq dynlr,
Pymbrin dru ylun ynlr,
Azn-azn ariyar synlr,
aqqal tk duzxd ular, alarsan.
Vaqif
N yaradr ryinin yaras,
Bu vaxtadk lmaybdr aras?
Uzun illr ksilmyib aras,
am shr, lyl nahar alarsan?
Vidadi
Bir gz ki, alamaz, hm tkmz ya,
lbtt, xalidir byini, ba,
lmasa, yad ylr yar ylda,
Hrdm ki, yadna dr, alarsan.
Vaqif
qdr dlandn sadan v sldan,
Dvlti, xan da xardn yldan,
Qymadn ki, vr paradan, puldan,
Sni xlt hli tutar, alarsan.

231

________________________Milli Kitabxana______________________
Vidadi
x bulanma bu dnyann qanna,
Vfa yxdur sultanna, xanna,
Danasn bir gn qymaz yanna,
Bizim ink kimi tpr, alarsan.
Vaqif
Dnya iind ki, qaqsan, qaq,
ldn qvraqsan, diridn qaaq,
Bir gn sa lursan, yddi gn naaq,
vrtlr barn zr, alarsan.
Vidadi
Sni qamlqda yaran flk,
qlini bandan aran flk,
Myxandn tz-tz drn flk,
Bl qymaz bir gn srr, alarsan.
Vaqif
lndn snra gruhi-nac,
Mzarna salmaz say qyqac,
zndn irli rk aac
Aznn stndn kr, alarsan.
Vidadi
Allah rbbindir Mhmmd fi,
Klli hal ldur lim smi,
Dyilmi yfiruzznubi cmi,
gnd gzlrin grr, alarsan.
Vaqif
Minrsn qatr, sr bilmzsn,
Ylun altn, stn gr bilmzsn,
Xan glr, yrindn dura bilmzsn,
Qlbyi qlundan tutar, alarsan.

232

________________________Milli Kitabxana______________________
Vidadi
Aqz lu Piri dnya qardan,
Hatm xan aadr sind yldan,
Sar ban lu gzl dindan,
N krsn sn drd sr, alarsan.
Vaqif
Sruarlar sndn n xbri,
stn krlr ti tbri,
Sylrsn szn dli, srsri,
Hr biri bir yandan budar, alarsan.
Vidadi
lunandan snra sru-sualn,
Yn alamaqdan lmaz mcaln,
Savlmaz bandan bu qalmaaln,
Hr lhzd hzar-hzar, alarsan.
Vaqif
Mnkir-nkir nc lsa tr,
Sr ki, snra iin hara ytir,
Divar glr bir-birin bitir,
Sni yum-yum yar, alarsan.
Vidadi
xuram, gr crmim var is zim,
nnllh hvvt tvvabr-rhim,
Hqqin lduuna qniy-krim,
zl tmyibsn bavr, alarsan.
Vaqif
Ql krpdn ta ki, srr ayan,
Chnnm xvfindn yarlr yan,
Qrxma, yn li lar dayan,
gr anb ht ahar alarsan.

233

________________________Milli Kitabxana______________________
Vidadi
i xalq tamam dlar duzx,
Qalarlar duzxd d yaxa-yaxa,
Mahaldr ki, biri duzxdn xa,
Cml lar zir zbr, alarsan.
Vaqif
Vaqif, gri zab var dnyann,
Sn nn xvfini krsn, ann,
Tutubsan tyin ahi-mrdann,
glr glrsn, alar alarsan.
Vidadi
hli-snnt vl-cmat pyvst,
Gdrlr cnnt dstbdst,
gnd ad lar Vidadi xst,
Sni yanl grb glr, alarsan.

234

________________________Milli Kitabxana______________________

QYDLR
ZAHLAR
GL, Y QLBY MHMMDXAN BY
Bu ri Vaqif 1795-ci ild yazmdr. Aa Mhmmd ah Qacar uan mhasir tdiyi
zaman uaya gln myyn yllarn mdafisini brahim xan ayr-ayr adamlara
taprmd.
Vaqif bu ri ua mdafisind itirak dn qalabyi Mhmmdxana yazb nun
mhasir gnlrind dvlti vzifdn x, z xsi tsrrfat il, z xsi ilri il mul
lmasndan bhs dir.
Mhmmdxan byin dilindn Vaqifin masiri v dstu Aqz lu Piri air aadak
cavab gndrmidir:
Gl, y Vaqif, Mhmmdxan by il,
vvlki analq, aran saxla!
Allahn mril dan hdisdn,
Sidq il kitab, Quran saxla!
Gldi vsfi-hal ytidi mn,
...........
Bu ytan libas yaramr sn,
Axundsan, iynind bran saxla!
yilibdir qddin, aarb yaln,
Hrm il nc kr hvaln?
sgrandan aa tmsin ylun,
Sn l chd l, ran saxla!
Az qalbdr yan ytir yz,
nnn bl bsdir, dm vrm sz,
Qlnc, tfngi, bala biz,
Kaz, qlm, davat, Quran saxla!
Aqz lu Pirini sn d x km,
Trpaql damna taxtapu tkm,
atrn burax, qlyan km,
zbrind yasin, duan saxla!

235

________________________Milli Kitabxana______________________
Bu cavabdan sgran trfin mdafisinin Vaqif taprldn txmin tmk lur.
BR ZAMAN HAVADA QANAD SAXLAYIN
Vaqif Durnalar rdifli rini Vidadinin aadak qmasna cavab yazmdr:
Qatar-qatar lub qalxb havaya,
N xbsz asimana, durnalar?
Qrib-qrib, qmgin-qmgin trsiz,
z tutubsuz n mkana, durnalar!
Tsbih kimi qatarnz dzrsiz,
Havalanb r znd szrsiz,
Gah lur ki, dan-xr gzrsiz,
Gah drsiz priana, durnalar!
rz lyim, bu szmn sadr,
Yllarnz hramdr, yadr.
ahin unqar srbnizi dadr,
Byanarsz qzl qana, durnalar!
zl badan Bsr, Badad liniz,
Bylr n rmandr tliniz,
xuduqca irin-irin diliniz,
Barm lur ana-ana, durnalar!
Bir ba kin drdimndin halna,
rz yazsn, qlm alsn lin,
Vidadi xstdn Badad lin,
Siz ytirin bir niana, durnalar!
XIX srin mhur airi Qasm by Zakir d Bakda srgnd lduu zaman hr iki airin
srin cavab laraq durnalar mvzusunda ir yazmdr.
AIQBADA LSA GR BR DLBR
Vaqif bu ri Vidadi II Iraklinin saraynda lduu zaman na gndrmidir. ir 1857-ci
ild M.F.Axundv trfindn rus dilin trcm lunub, Tiflisd nr diln Zurna adl
mcmud ap lunmudur.

236

________________________Milli Kitabxana______________________
BAYRAM LDU H BLMIRM NYLYM
Bu ir Vaqifin ilk qmalarndandr. air bu sri hl ua hrin
glmmi, Trtrbasarda mktbdarlq tdiyi illrd yazmdr. irdn, hl
nun subay lduu aydnlar. air z yxsul hyatndan danr.
SYAHTL GRMDM KR QIRAINDA
v
KR QIRAININ CB SYRANGAHI VAR
Vaqif bu iki ri brahim xanla birlikd Kr Qra kndlrind lduu zaman
yazmdr. Rvayt gr xan z atllar il Kr qrana glib, bir n mddt burada qalr.
Xann v atllarn ymk-imyini tmin tmkd tinlik kn hali tng glir,
asaqqallar Vaqif mracit drk, xan buradan aparma ndan xahi dirlr. Vaqif bu iki
qman yazb xanndy vrir v mclisd xutdurur. airin gtmk arzusunu duyan
brahim xan atllara uaya qaytmaq mrini vrir.
VDADDN GLN KAIZ MN
FRXNDHAL TD
Vaqif bu qzli, Vidadinin aadak rin cavab laraq yazmdr:
Dyibsiz yni gllm, gldi bir bl xbr, Vaqif,
Xilaf idi bu szlr ya pimandr mgr Vaqif?
Bilirdim mn, flk vrmz visal x da z, amma
Bizi saldn zabi-intizar, mxtsr, Vaqif.
Bugn-danla dm, dvran dyildir bir qrar zr,
Sn ndan ta lunca vaqif, l sndn kr, Vaqif!
Macaln var ikn l yar hmdrdi, gzar yl.
Knl qmdn aar, yax lur syr sfr, Vaqif!
Vtn yad ylmzsn gr, tutalm, knlnz qudur,
Mgr qti rhimdn ylmzsiz bir xbr, Vaqif!
Flk, brksi-dvran lduundan bir niandr bu,
Vidadi xst tk dm vtndn drbdr, Vaqif!

237

________________________Milli Kitabxana______________________
Vaqifin cavab rin Vidadi aadak qzl il cavab vrmidir:
Bilirsiz, Vaqif kim, knlmz didar xdandr,
N ar, ylmz dvran visal ar xdandr.
Priandr knl zlfi prianlar havasnda,
Bu svdad lubdur mri-dil avar xdandr.
Qrz, canana mtlb can is, inkarmz yxdur,
Vrib can-ba ylunda durmuuq iqrar xdandr.
Vidadi xst kim, dm sadtlr scudundan,
Vli Snani-dil ta balanb znnar xdandr.
MHRBANLIQ GRMYB BR
MHLQADN KSMM
Bu qzl bir cngd 6 bytdir. 5-ci byt budur:
Dst ds gl m lbimdn drdin drman lur
mmnm tblr lsun l dvadn ksmm.
KM K, SVDAY-SR-ZLF-PRAN DR
Vaqif bu ri Vidadiy yazmdr. Vidadi Tiflisd II Iraklinin saraynda n mnasibtl
is hbs alnr v snradan azad dilir. Vidadi azad lduqdan snra Vaqif bu ri yazb
dstuna tskinlik vrir. Vidadi hmin r aadak cavab yazr:
Hr shr bad sr, zlfi-prian dyr,
Txunar srv gahi, gah glstan dyr.
lmasa qabil yr dhr cfa vrmz na,
Tm bihzzt landa n dndan dyr.
m gr yansa svadi-b n, hyf lmaz,
lsi nki nun arizi-canana dyr.
Shldir iddti-zindan dsn mrd lin,
Lyk bidad ii min mhnti zindan dyr.

238

________________________Milli Kitabxana______________________
Shbti-naks namrd hmin shbt imi,
Tut ki, bir mrd tyin dvlti-xaqana dyr.
Sn ki, bir mrdin ucundan n cfa kdin is,
Vsli-didar nun rhmti-frana dyr.
Mn ki, mydani-bla ir srim tp drm,
Ta dr ldn-l, axr vkan dyr.
Canm ati-qrbtd bl yandraram,
Nc m dlanb hr gc prvan dyr.
N qdr lsa qca, gri, Vidadi xst,
Yn Vaqif kimi, lbtt, yz lana dyr.
Bu rin drdnc bytindn aydndr ki, Vidadi Vaqifin d bir zaman bir mrdin
ucundan hbs alndn na xatrladr.
QARABA R BR AR KLIMLLA MUSADR
Bu ri Vaqif ua hrind mktbdar lduu zaman hl saraydan knar yxsul bir
hyat kirdiyi illrd yazmdr. Burada air Qarabada Cavanir xalq irisind rin x
svildiyindn, znn tin hyat kirmsindn bhs dir v gstrir ki: Qarabada airi
mcz yaradan Musa kimi qarlayrlar. Cavanir hli bayatya hnr kimi baxr. Cavanir
nsli qlm qdrini bni-Israil, Musann atd zaman jdahaya vriln sasn
qiymtlndirdiyi kimi qiymtlndirir.
ryi iql adamlar mrlrini nadanlar iind kirmlidir, nki raq qaranlq dkabr
gclrind daha artq hkmranlq dr. air midvardr ki, bu qara gnlr axra qdr bl
davam tmsin. Vaqif znn ua hrind yaamasn llin axmaq da irisind
lmasna bnzdir.
Y VDAD, GRD-DVRAN-KCRFTAR BAX
Vaqif bu ri 1797-ci ild Aa Mhmmd ah Qacar ldrldkdn snra yazb dstu
Vidadiy gndrmidir. Burada air, Vidadini zmand ba vrn hadislrdn ibrt almaa
arr. Zlm hlinin brbad lmasndan, gc xalqa qibl lan bir ran (aha iranllarn
qiblyi-alm dy mracit tmlrin iardir) sbh snmsindn, qrurla dlu lan ah
bann tpiklr

239

________________________Milli Kitabxana______________________
altna dmsindn bhs dir. air ahn nu cza il ldrmk n mr vrmsini
xatrlayb znn qurtarmasn dmirinin zalm ahn czasndan qurtamasna bnzdir:
Qurtaran ndidn ahngri-biarni,
ah n l midbri-tbdil lan mismara bax! dyir.
Bu byt bir rvaytin bdii ifadsidir. Rvayt bldir: myyn mqsd n dmirini
ldrtmk istyn bir ah na qsdn bir gcd qrx min at mx hazrlama mr dir.
Dmiri shr qdr yatmr, lm saatn gzlyir.
Shr tzdn ahn adamlar qapn dyrlr. Ancaq nlar at mx yx, dmirini
czalandrmaq n yx, gc lm ahn tabutu n drd mismark hazrlama xahi
dirlr.
DHRD LDU MN DLDAR DLBR BR TFNG
Vaqif bu mxmmsi ki xan Hsyn xan Mtaqa yazb ndan yax bir tfng
istmidir. Hsyn xan z saraynda yaayan air Rafi il Vaqif qzl suyuna tutulmu bir
tfngl brabr aadak ri d gndrmidir:
Glmi l alicnabn qasidi istr tfng,
y gzm, nzzar ql, bax hr yana, axtar tfng,
ylsin tap kim, grnlr sylsin bhtr tfng,
Kamil lmu cvhri stnd nqi-zr tfng,
Nylr, ay, bilmzm, ya rb, bu ux r tfng?
Yx ikn zat cahanda, qld flatun nu,
Gr nlr sald xlayiq ir, tutsun xun nu.
Hr glnlr ixtiran qldlar fzun nu,
ylmilr qtli-nfs tmkdn tr n nu,
nun n nvh salm alm, alar tfng.
Yay tbih tdilr xubrularn brusuna,
Tiri-mjgan, dnm y gzlrin cadusuna,
Xncr il niz kimdir, dlr qayusuna,
rx d dys ba, dymz nun pabusuna,
Hans sim ndamlnn bir zvn bnzr tfng?
Sn Qaraba ir qurmusan tlb mydann,
Tutmusan dild lan vd vfa nizamn.
Grmyibsn sbi-hsann mgr cvlann

240

________________________Milli Kitabxana______________________
Bir tfngin bu qdr sn kmisn hicrann,
ylsin tslimi-Raf mi ya brsr tfng.
rin thsin ki, ytmz h bir ar na,
Hr kimin var is hddi, sylsin gftar na,
Kims lb trptmsin kim, glmz istifsar na,
ybdir Mtaqdan bu szlri izhar na,
Tutmasn nzmi rkakt var is kmtr, tfng.
QI GN NK DNR L CNNTL-MVAY KRK
Vaqif bu ri ki xan Hsyn xann na krk hdiyy gndrmsi mnasibtil
yazmdr.
MN CAHAN MLKND MTLQ DRU HALT
GRMDM
Bu mxmms Vaqifin sn srlrindndir. Aa Mhmmd ah Qacarn ua
hrind ldrlmsindn snra xanl lin alan Mhmmd xan Cavanirin rftarndan
v mumiyytl, fdal hakimlrin zlm v zabndan tng glmi air bu srind z
dvrnn ictimai drdlrindn bhs tmidir.
VALNN M-IRAI, VH, N TRF CAN M
Vaqif bu ri II Irakli il dstluq laqlri yaratmaq mnasibtil Tiflis gtdiyi zaman
rada yazmdr. Mxmms XVIII srd yazlm bir cngdn gtrlmdr.
VH, BU BAIN N CB SRVI-DLARALARI VAR!
Bu ri d Vaqif Tiflisd lduu zaman yazmdr. , Vali dy iar dir.
Mxmmsd Iraklinin lu uln trif dilir.
NAZ L TA L BT-ZBA KLSADAN IXAR
Bu mxmms d Tiflisd yazlmdr.

241

________________________Milli Kitabxana______________________
BR NMTN KM, TA LA ZRBFT NKUTR
Vaqifin bu mstzadna lu li aa Alim bl cavab vrmidir:
y xahi dn nimtn pr zivr zint
Qldn biz frman.
Axr grk, lbtt, bu nimtny nisbt,
Bir mhvi-dvran.
Yni ki, la byl libas gyn vrt
Sr dftri-xuban.
ynin nun yl yaraa yni xlt,
Grn la hyran.
Bir vaxt kib nazil srvi-shi-qamt,
landa xuraman,
Kim grs dy kim, n cayib, n qiyamt,
lum na qurban!
Hr lhz qdm yr basanda, qya minnt,
Ta ki, d cvlan.
yl ki, qabaqda tura, yly shbt,
Valh la insan.
Sz btn la, d hr hdic bit,
Sndrmaya pyman.
Hal hlin yl gzli yliy qismt,
l qadiri-sbhan.
Badan ayaa gydiyi ynin yaraa,
Ziybasna hrdm.
lvan bznib naz il al sarya baa,
Balya bl hm.
sbabi-mtllasna gz baxa tamaa,
Hyran la adm.
Hr ziynt dnd, gir bir trz qumaa,
Dibadn zm.
Hr bir grni yl sala da il daa,
Mcnun la adm.
l Lylisift baxmaya bu gzdki yaa,
Rhm tmy bir dm.
Zlfi siyhi grdn sarma, dlana,
Zncirln mhkm.
Bir syl kimi yl ki, girdab la daa,
Gzdn gd n nm.
Gr lmasa, z bxti il gd savaa,
ndan la drhm.
Ds zaman nki l ktiyi-nsrt,
Tufan la tufan.

242

________________________Milli Kitabxana______________________
Pyda vd r misli-nin dilbri-mhru,
Andm vd hsn.
Ba ziynt ba surt ba ruyi-smnbu
Mhbubi-mzyyn.
Ba vkt ba izzt ba xlt niyku,
Ba zibi-myyn.
Yarb b ki, qismt d in uxi-mlkxu,
Zahir gn bir mn.
X bad gr hali-ksi ki, bn ba u,
Ta sbh dmidn,
Mixabd br bstri-pr gt zi prqu,
Mibad yktn.
Pyda vd r misli-nin dilbri-mhru,
y arifi-prfn,
Bayd brvi bhri hisul t bhrsu
Ba cl dvidn,
Migir zi hr hriy hr mnzil hr ku,
Gr bnvi z mn.
Mqdur vd blk tra in mhi-tlt,
z fqti-yzdan.
Hr kimin lin d bu vsfd dilbr,
Sala bir taa.
Bir lhz nunla tura, yni brabr,
Qabaq-qabaa.
ndan dxi dlanb nun bana yksr,
Duruban ayaa.
Nc dlanr hr gc ta sbh mqrrr,
Prvan iraa.
Gysn basb, yly sdrin msddr,
Alb qucaa.
l al rxndn ala hm bus mkrrr,
Gg d yanaa.
Bir dm grsn naz qlb ldu mkddr,
Iridi damaa.
Trh ylyibn alm hm l pri pykr,
z tuta qraa.
Yalvarban dsn na xluca minnt,
Ta kim, la xndan.
Alim, bu sz il ldim fhmini izhar,
Qldm hsab.
Bilsin bu xlayiq, dyirm mn dxi ar,
Hm byl cavab.
l Vaqifin, lbtt, bu szdn mn zinhar,
Tutmasn itab.

243

________________________Milli Kitabxana______________________
nun szn qar dmy n hdim var,
Aman bu hicab.
dur bu cahanda, bli hr lm xbrdar,
Yxdur dxi bab.
Mn hm bilirm, xumuam drs il tkrar
Quran kitab.
Ks ataya sz qaytara mhr gn qhhar
x vrr zab.
Xann ki, gr ltf la bndy bir bar,
Dildn aa bab.
VDAD L MAR
Bu dyimdn snra Vidadi Vaqif aadak ixtisarla vrdiyimiz ri gndrmidir.
Vaqif, n tz snmlrdn l kdin,
Birin bir iny qiymt ylrsn,
Hl snra kiy d nrsn,
Alsa mtriy minnt ylrsn.
Dmdimmi alma a dynyi,
Danadan, buzvdan tm hnyi,
ndi n x istyibsn inyi,
Hl snra daha iddt ylrsn.
Dvtlb lubsan, gdibsn xandan,
lnc xmanam ta glstandan,
naallah alsan, habl candan,
Hr n dsn bir aqibt ylrsn.
Bir igidsn, ilrind daim l,
Dmnm ki, qflt yl, naim l,
Xan buyuran qulluqlarda qaim l,
Gr dmn n hqart ylrsn.
gr Allah xana vr nsrtlr,
Zay lmaz h kdiyin zhmtlr,
Baa glir yldiyin niyytlr,
Gr sidq il nng qyrt ylrsn.
Quu Namazli yyib-yatmasn,
Daim szn mslht qatmasn,

244

________________________Milli Kitabxana______________________
x da zn hr mydana atmasn,
Qafil igidi xifft ylrsn.
Bizim Abdullahn vardr qdmi,
nun da ha imdi glibdir dmi,
Yn qymaz Gncd admi,
gr ki, sn bir iart ylrsn.
Baqqal iln li mtandadr,
Mlla Sfrli frandadr,
Xyrin lsun hr ks ynandadr,
nlar iln zvq irt ylrsn.
Biz d trif buyurmuduq baacan,
itdik gldiyin Nsib aadan.
Mn ha bilmz idim ta bu aacan,
ndi bildim hnr, crt ylrsn.
Bu irdn aydnlar ki, Vidadi Qarabada yaad zaman xanla brabr Glstana
gtmi, Vaqif is hrd dvlt ilri il mul lmudur. irdn Vaqifin yni zamanda
uada tmirat ilri il mul lduu da aydnlar.

245

________________________Milli Kitabxana______________________
TARX FSANV V CRAF ADLAR
Aqba Grcstan.
Aa Mhmmd xan Aa Mhmmd ah Qacar Qacar slalsinin ilk
hkmdarlarndandr. 1795-ci ild uan mhasir tmi, ala bilmmidir.
Hmin il Tiflis hrini datmdr. 1797-ci ild Qarabada aclq lmasndan istifad
drk, ua hrini istila tmi v Vaqifi hbs aldrmdr. Vaqif mhakim dilck
gnn gcsi Aa Mhmmd ah z yatanda ldrldyndn air hbsdn azad
lunmudur.
Aqz lu Piri Vaqif v Vidadinin masirlrindndir. Hca vzni il yazlm irlri
var. srlri tplanlb ap dilmmidir.
Bni-srail qdim yhudi qvmunun addr.
Bubkr bax: bu Bkr.
Cami (bdrrhman Cami) XV srd yaam mhur alim, airdir.
Nizaminin Xmssi tsiril Hft vrng adl pmalar mcmusi v bir sra lmi
srlri vardr.
Cavad Qaraba hkmdar brahim xann lu.
Cavanir Qarabada bir nslin addr. brahim xan bu nsildndir.
Cmid rann fsanvi hkmdarlarndandr. ird qdrtli hkmdar mnasnda
ilnilir.
aryar Mhmmddn snra xlif lan bu Bkr, mr, sman v li.
Dara Hxmnilr slalsinin sn hkmdardr. ramzdan vvl IV srd
Makdniyal Iskndr trfindn ldrlmdr. dbiyyatda qdrtli hkmdar mnasnda
da ilnir.c
bu Bkr Mhmmddn snra birinci xlif.
blhsn Hsnin atas dmkdir. Drdnc xlif liy iardir.
hli-snnt Mhmmddn snra bu Bkr, mr, sman v lini xlif hsab
dn mslmanlar.
mm xan XVIII srd Blakn xan lmudur. Qaraba hkmdar brahim xann
qayndr.
rstu Aristtl, mhur yunan filsfu.
Frhad Nizaminin Xsrv v irin pmasnn qhrmanlarndandr. ird fdakar
aiq mnasnda, yni zamanda qdrt, qvvt rmzi mnasnda ildilir.
Gla Msihinin Vrqa v Gla pmas qhrmanlarndandr. ird gzl
svgili, vfal muq mnasnda ildilir.
Hafiz msddin Mhmmd Hafizi irazi (1307-1388). Fars dbiyyatnda byk
qzl ustad kimi mhurdur.

246

________________________Milli Kitabxana______________________
Hydr Drdnc xlif linin lqblrindndir.
Hcr, hcrl-svd qara da dmkdir. Vaxtil Mkk hrin dm mtritdir.
Mqdds hsab lunur. ird gzlin xalna bnzdilir.
Hnbl hmd ibn Hnbl-hnbli mzhbinin banisidir.
Hsn Kai XV srd yaam fars airidir. lini v imamlar mdh dn irlri il
mhurdur. Vidadi nu snnlk lyhdar lduu n tnqid dir.
Ht ar skkiz v drd, yni n iki dmkdir. ilrin mqdds sayd n iki
imama iardir.
Htmxan aa Vaqifin masirlrindndir.
Xzr dini fsanlrd dirilik suyunu iib bdi yaayan v darda qalanlara kmk dn
fsanvi bir xsiyytdir. Xalq dbiyyatnda Xdr lyas, Xdr Nbi adlar il d
mhurdur.
brahim xan XVIII srd Qaraban xan lmudur (1760-1806). Atas Pnah xandan
snra lkni idar tmidir. Iran tsirindn qurtarmaq n Grcstan v Rusiya il ittifaq
balam, 1805-ci ild Rusiya himaysini qbul tmidir. Vaqif nun saraynda ik aas
vzifsind almdr.
mami zm slam hnfi mzhbinin banisi Nman ibn Sabit bu Hnifnin
adlarndandr.
skndr Nizaminin Iskndrnam pmasnn qhrman. rd qdrtli hkmdar
mnasnda ilnir.
Kabil fqanstann mrkzi.
Kb Mkk hrind mslman mbdi.
Klimlla Musann lqbi.
Kvsr Dini satir gr cnntd bir bulaq ad.
Qarun din tarixind dvlti il mhur lan xsis bir adam kimi tsvir dilir.
dbiyyatda xsislik v znginlik timsal laraq ildilir. MxzniQarun yni Qarun
xzinsi.
Qysr Szar; Rum v yunan hkmdarlarnn nvan.
Qraqbasan Kr aynn sahillri.
Quu Namazli Vidadinin masirlrindndir.
Lyli Nizaminin Lyli v Mcnun pmas qhrmanlarndandr. ird gzl
svgili, vfal muq mnasnda ildilir.
Lmbran Qarabada knd addr.
Malik bu bdullah ibn ns XVIII srd yaamdr. Maliki mzhbinin banisidir.
Mcnun Lyli v Mcnun pmasnn qhrmandr. ird hqiqi, vfal, sadiq v
hrartl svn aiq mnasnda ilnir.

247

________________________Milli Kitabxana______________________
Mdin rbistanda hr addr. Vaqifin arvadnn da ad Mdin imi.
Mhmmd (Mhmmd by Cavanir) brahim xann qarda lu idi. Aa
Mhmmd ah Qacar ua hrini ald zaman brahim xan z ailsi il brabr Blakn
qamd. Aa Mhmmd ah uada ldrldkd, xann uzaqda lmasndan istifad dn
Mhmmd by Cavanir xanl lin almdr. , misinin yaxn adamlarn rtadan
gtrmk istmi v buna gr d Vaqifi lu li aa il birlikd ldrtmdr. brahim xan
gldikdn snra kiy qaan Mhmmd by, nhayt, irvan xan Slim xan trfindn
ldrlmdr.
Mhmmdxan by Vaqifin masirlrindndir. ua xanlnda qalabyi vzifsind
ilyirdi.
Mkk rbistanda hr addr.
Msnvi Clalddin Ruminin sridir.
Mtaq ki xan Hsyn xann ird iltdiyi txllsdr. Hsyn
xan Vaqifin dstu lmu, na tfng v krk hdiyy gndrmidir.
Nman Islamda hnfi mzhbinin banisi. Nman ibn Sabit bu Hnif.
na imami-zm d dyilir.
Nsiri Tusi XIV srd yaam mhur mnccim Nsirddin Tusi.
sman smani-zinnur Mhmmddn snra nc xlif.
mr Mhmmddn snra ikinci xlif.
Salahl Qazaxda knd addr.
Sar ban lu Vaqifin dstlarndandr.
Snan yx Snan. fsany gr grc qzn svdiyindn mslman ikn dnb
xristianl qbul tmi, tuz il dnuz tardqdan snra svgilisin atmad n mhv
lmudur. ird mhbbt urunda hr ydn kmy hazr aiq mnasnda ildilir.
afi Imam li bdullah Mhmmd VIII srd yaamdr. slamda afi adlanan
mzhbin sasn qymudur.
ahi-Mrdan drdnc xlif linin lqblrindndir.
kr Nizaminin Xsrv v irin srind Xsrvun svdiyi gzl qadn.
dbiyyatda gzl muq mnasnda ildilir.
i trfdar dmkdir. lini v nun nslindn lanlar Mhmmdin caniini hsab
dib bu Bkr, mr v sman qsbkar adlandran mslmanlar.
irin Nizaminin Xsrv v irin pmasnn qhrmanlarndandr. ird gzl v
fdakar muq mnasnda ildilir.
i ua XVIII srd Pnah xan trfindn sas qyulmu bu hr bir zamanlar
Pnahabad adlanrm.

248

________________________Milli Kitabxana______________________
Valiyi-Grcstan Grcstan hkmdar II Irakli.
Vrqa XVII srd yaam Azrbaycan airi Msihinin Vrqa v Gla pmasnn
qhrmanlarndandr. ird igid svgili, vfal aiq mnasnda ildilir.
Vidadi Mlla Vli Vidadi (1707-1807). Mhur Azrbaycan airi, Vaqifin yaxn
dstudur. Bir mddt Qaraba xanlnda yaam, Grcstan hkmdar II Iraklinin
saraynda lmudur.
Yusif (Yusifi-Knan) Firdvsi v Cami kimi airlrin Yusif v Zlyxa adl
pmalarnn qhrman. Gzlliyi ucundan xlu iztirab kdiyi gstriln Yusifin ad
ird gzllik rmzi kimi ilnir.
Zm-zm quyusu Mkk hrind Kb yaxnlnda lan bir quyudur, mqdds
saylr. rq rind gzlin az na bnzdilir.
Zlyxa rq dbiyyatnda Yusif v Zlyxa pmalarnda Misir hkmdarnn
arvad laraq gstrilir. nun Yusifi svmsi, na bhtan atmas, zindana saldrmas v
nhayt, nunla vlnmsi haqqnda mxtlif rvaytlr vardr. ird gzl muq
mnasnda ilnir.
Zlmt Nizaminin skndrnam srind v xalq rvaytlrind abi-hyat, dirilik
suyu adlandrlan fsanvi mnin lduu qaranlq alm.

249

________________________Milli Kitabxana______________________
LT
A
Abi-rvan axar su
Afti-bhr zmannin blas
Aut bulam, blmi
Ahn dmir
Ahngr dmiri
Alinsb yksk nsildn lan
Amac hdf, nian
Ara bzyn, zintlndirn
Arayi zint, bzk-dzk
Arst bznmi, zintlnmi; hazr mnasnda da ildilir
Asar srlr; lamtlr; yadigarlar
Aft prian
Ati-suzan yanar d
B
Bad brf klk v qar
Bala yksk; ucaby, qdd, qamt
Bar yk
Barani yamurluq, ya yaan zaman gyiln libas
Bari-mhnt drd yk
Bavr tmk inanmaq
Bhtr daha yax, x yax
Byz yumurta
Bdl vz
Bqa bdi
Bn xal
Bng tiryk
Brf qar
Bsa x
Bst bal
Btn qarn
Bzbnd (bazubnd szndn) bilrzik
Bzl balamaq
Bzm yncaq, mclis
Bidad zalimlik
Bidar yaq
Bikman bhsiz, ksiz
Bil il

250

________________________Milli Kitabxana______________________
Bilsinc arxasnca
Bim qrxu
Bimz byinsiz; alsz
Binagu qulan sra taxlan yri
Biprva qrxmaz
Bisat fr; dnmi yr
Bu, buy qxu
Buta nian, hdf
Bz kin, dmnilik
Brq z rty, niqab
Bryan qzartma
Bzal laq
C
Cahanara dnyan bzyn (gn mnasnda ilnmidir)
Cam qdh
Cam byk mscid
Canfza can balayan, can vrn
Canmr can quu, ruh
Cbin aln
Cif cmdk
Cila parlaqlq
Cinan cnnt
Cvr zlm
Cvn dmir halqalardan
hrlm dava paltar
Cud liaqlq, sxavt
Cu qaynamaq
Cr udum, iim
Crm gnah
Crmi-kbir byk gnah
Cstc axtar

ah quyu
ak paralanm
akr qul
alak diriba
at gnrta vaxt yyiln ymk
ng l, pnc; al alti
rxi-nbr dlanan arx

251

________________________Milli Kitabxana______________________
rxi-xzra yal gylr
iz y, zad
D
Dal D hrfi rb lifbasnda yazldndan bkk bl xadlr
Dam tl, tr
Damu chnnm
Dari-fna fna vi, dnya
Dr qap
Dndan di
Dstar alma
Dstri-hmr qrmz alma
Dstur trz, sul, qayda
Dn xncr
Dibapu ipk gyinn
Didar gr
Dimai-prqrur mrur byin
Dinlnmk dinclmk, ruhlanmaq,
canlanmaq
Dud tst
Dxtr qz
Dta iki dn

yd bayram
yn gz

bl ala-bula
briim ipk
bru qa
bus qaraqabaq
busn qmtrir tutqun, qaqabaql
byaz a
flak flklr, gylr
fsr tac
fan saan
fzun artq
xtr ulduz
hkam hkmlr

252

________________________Milli Kitabxana______________________
ql az
lhan sslr
ltaf ltflr
kbr n byk
knun indi
mmar insan pisliklr mcbur dn myl
mvac mvclr, dalalar, lplr
ndi fikir, xyal
nvr nurlu, iql
rvan qrmz ik addr
rman hdiyy, thf, svqat
rus glin
slh silahlar
tan susuz
sayi-jdhapykr jdaha killi sa
k gz ya
tvar tvrlr, hrktlr
tvl uzun
zruzi-zl vvl gndn
zvac zvclr, arvadlar
F
Fl i
Fhmid anlaql
Fraq ayrlq
Framu unutmaq
Frbh kk
Frda sabah
Frxndhal ad
Frit mlk
Fsli-ita q fsli
Firib aldatmaq
G
Grd tz
Grdn byun
Grdi dlanmaq, gzmk
Grm isti
Gt xmaq syr xmaq
Gz df
Gzl nar qab

253

________________________Milli Kitabxana______________________
Giriban yaxa
Gysu sa
Gftar danmaq
Gu qulaq
Guynd air; natiq
Glbn gl aac
Gli-hmra qzl gl
Gnasa gn kimi
H
Hbib istkli; dst
Hcrl svd qara da
Hicab prd
Hinduxal qara xal
Hbab kpk
Hccac haclar
X
Xab yuxu
Xak trpaq
Xah istr
Xahan istyn
Xam qlm
Xar tikan
Xas silmi
Xatm zk
Xdng x
Xndan gln
Xnd gl
Xrmhr k muncuu
Xzra yal
Xim acq, qzb
Xim acqlanmaq, qzblnmk
Xlhan x ssli
Xxan gzl ssli
Xtkar Trkiy sultan
Xub yax, gzl
Xuban gzllr
Xun qan
Xunxar qanin
Xld cnnt

254

________________________Milli Kitabxana______________________
Xlq xasiyyt

brani-dil irin dil


hant thqir tmk
mruz bu gn
mbisat almaq; frhlnmk
nayt yardm, kmk
ntiqal yrini dyimk; kmk
sn r n iki (mzhb addr)
stifsr sual
stina naz
stimalt tslli vrmk
yma iar, him
K
Kan mdn
Kbir byk
Kmtr alaq
Krbas bz, a
Kzzab yalan
Kivr lk
Kizb yalan
Kk kaan
Kutah qsa, gdk
Kuy k
Kuzkar shng, bardaq qayran
Kryi-atsuzan yanar d krsi
Q
Qal bla zl gn
Qarqay qzlqu
Qbqb buxaq
Qhr qzb
Qmtrir qat, srt
Qsab qdimd qadnlara mxsus ba gyimi
Qtryi-k gz ya damlas
Qvl sz, qvl sadiq la sz dz la
Qbari-tir qara trpaq
Qllab ngl

255

________________________Milli Kitabxana______________________
L
Lalrx lal zl
Lkr qun
Lali incilr, mirvarilr
Lbxnd dda gll
Lhin ss
Liqa z
Ll mirvari, inci
M
Mah ay
Mahtaban iql, parlaq ay
Mahv ay kimi
Mannd xar
Mdar vsil
Mdlt dalt
Mh ay
Mhbubi-mntxb silmi gzl
Mhtab ay i
Mxmur xumarlanm, szgn
Mxzn xzin
Mqal danq
Mlalt yrunluq, dknlk
Mlbus libas, paltar
Mlkasa mly bnzyn
Mnqu nq lunmu
Mrdud qvulmu
Mrqd qbr
Mtl rin ilk byti
Mva drg, mnzil, mskn
Mzllt zlillik; zillt
Mikin qara; mkl
Mvc lp, dala
Mvla aa
Mxlis yaxn dst
Mjgan kirpiklr
Mlhhm tli
Mntxb silmi
Msffa safladrlm
Msvvr tsvir dilmi, rsm

256

________________________Milli Kitabxana______________________
lunmu
Msthsn bynilmi
Mvv hal prian; tvili
Mthyyir hyran lan; hyrt dm
Mtrra travtli, rvnqli
N
Nadid grnmmi
Naim yatan, qafil
Naks alaq
Nayab taplmayan
Nxl aac
Nvaxan hava il xuyan
Nigah bax
Nisa qadn
P
Pamal paymal tapdalanm, ayaq altnda qalm
Pay ayaq
Paybnd aya bal; ngl
Pyam xbr, sifari
Pyk akr, qasid, mutuluqu
Pykan xun ucuna taxlan dmir
Pykr surt, z, hr; gzl
Pyman iki iiln qab, sar,
qdh
Pyvst daim, hmi; bir-birin bal
Prtv parlaqlq, aydn iq
Pr-bal ql-qanad
Prviz parlaqlq
Pitab iztirab, tla; qvrm
Pirahn kynk
Piray zint, rvnq
Purqu qu tk
Pustin krk, ii drili brnck
Puak rtk, gyim
Pr dlu
Psr ul
R

257

________________________Milli Kitabxana______________________
Raz sirr
Razi-dil rk sirri
Rhgzar kid, yl
Rxt paltar
Rk damar
Rnc ziyyt
Rvan gdn, axan; ruh
Rit tl
Rud ay
Ruyi-zmin yr z
Rxsar z
S
Sahir cadugr, shr lyn
Said bilk
Saq baldr
Savad qara; qaralq
Say klg
Sayru xst
Svb paltar, lbs
Sdr sin
Sfid a
Sg it, kpk
Slasil zncirlr
Sm itm
Smn yasmn gl
Sngdil da rkli
Sngi-xara axmaq da
Srfraz ba uca
Srndaz bzkli ba rty
Srgt avara, srgrdan
Srir taxt
Sri-srdar srdarn ba
Sriri-hsn gzllik taxt
Srvr ba
Sib alma
Sim gm
Simi-msffa saf gm
Simin gm tutulmu
Sirat yl
Siyast cza
Sy cins

258

________________________Milli Kitabxana______________________
Su trf
Srb qularn srs, qatar
Srur adlq

anv daraq kimi


atr atn yannda piyada gdn adam
yda vurun
b gc
hdi-msffa saf bal
kkrfan krsaan; irin danql
mi-suzan yanan am
ms gn
ms-qmr ay v gn
rm hya
iri-jyan qzm ir
ita q
T
Taban iql
Tabdar parlaq; qvrm; hrartli
Tabnd parlaq
Taci-zr qzl tac
Tar qaranlq
Tbr balta
Tcdid ynidn, ynidn balamaq
Trrz dlamaq, sz atmaq; hcum
Tlafi qaytar, vz
Trb adlq
Trrar cibksn, ru
Trsa xristian
Tsxir istila
Tn susuz
Ti qlnc
Tvfir xaltmaq, artrmaq
Tu azuq
Trabi trpaq rngli

ftad dkn
mk xz brnck

259

________________________Milli Kitabxana______________________
zma byk qadn
V
Vch z
Vrd gl
Vsm qaa kiln rng
Z
Zaidn dmaq
Zban dil
Zxm yara
Zrrin glbatnl, zrli
Ziba gyk
Zit irkin, pis
Zivr zint, bzk
Zud tz
Zlfi-prtab qvrm sa

260

________________________Milli Kitabxana______________________
MNDRCAT
rimizin fxri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .4
QMALAR

ux qmzlrin, xncr kirpiyin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..... . .13


Xublar arndan yarmaq lmaz. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .14
Bir snmin sinsin mtaam. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15
Can vrib yz minnt il almam. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .16
Bnf tk nbr zlfn buy vrir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17
Gl, y qlbyi Mhmmdxan by . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .18
Xyli vaxtdr ayrlmq yar iln. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .19
lmayayd bl sfr xmaq. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20
Bir cavan tazdn glib rsy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .21
Duruban qil gzar yldim. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22
Siyahtl grmdim Kr qranda. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .23
Bu gn bir cayib gzl svmim. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
Bir xlvt yr la, yar lmaya. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .25
Ala gzm, ayrlrsan canandan. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .26
y ssn snblm, al znxdanlm. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .27
Srv bylum, bir x, grm byunu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .28
Snsn, y naznin, gzllr ah. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .29
Dldu dimama zlfn nbri. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .30
Sallanb-sallanb siyah zlf. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .31
San zncirin knl baladm. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .32
Bir z gl, rngi lal, zlf tr. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33
Bir gzl ki, irin la binadan. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .34
Srasr bir yr ylsa xublar. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .35
Dhann sdfdir, dilrin inci. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .36
xdan bri yarn fraindym. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .37
Bdnini gl yaradan ilahi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .38
Badi-sba, bir xbr vr knlm. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .39
Siyah tlli bir snmin ucundan. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .40
Byun surahdr, bdnin bllur. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .41
Cmaln gzmdn nihan lal. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .42
261

________________________Milli Kitabxana______________________
y huri liqalm, mlk simalm. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..43
Badi-sba, bir xbr vr knlm. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .44
Bu nc zlmdr mn ylrsn. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .45
Ndn ksb tbi nazik lan yar. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .46
Aqbada gr lsa bir dilbr. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47
Bulut zlfl, ay qabaql gzlin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .49
Gtdim ala gzl yarla danam. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .50
Bivfasan, sndn z dndrmim. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .51
Mn yn xublarn padiahndan. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .52
Harda grsm bir ux, kaman qaln. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .53
Bir ndam nsrin, dda qn. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .54
Bhan tutuban bizdn gn gzm. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ...55
Yn mni yanar-yanar dlara. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .56
y cavan qz, mndn bl gzm gn. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .57
y z gl, qddi tuba Safiy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .58
Indn bl lsm, arzu kmnm. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .59
x zamandr yarn hsrtindym. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .60
Svdiyim alayd zndn niqab. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .61
ld ayna gz srm knd. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .62
Snin tki siyah tlli, gl zl. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .63
Baxb camalna qrur ylm. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .64
Sallana-sallana dvltxanadan. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .65
y mlk xylu, y tuba bylu yar. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .66
Bdnin srasr gl xrmnidir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ..67
nun n uymaz qyriy knlm. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .... . .68
Sfalar gtirib, trif buyurdun. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .69
Mnim yarm sallanb glnd. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..70
Zlfn ba taxtalanb qabaqda. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .71
y zlm x, qlbi qara biiqrar. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .72
Glgn srndazn taz gl kimi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .73
Nam, gdr lsan yarn kuyin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .74
Bir fitn fllinin, z xallnn. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .75
y kirpiyi xncr, qa zlfqar. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .76
ynmsin kims, gzlm, dyib. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..77
Qdm basdn, sn sfalar gtirdin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .78
262

________________________Milli Kitabxana______________________
Drdin mni hyvalara dndrdi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .79
Dyn ldu, btn xublar yld. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .80
Siyah zlfn qddin iln brabr. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .81
Xumar gzlrini svndn bri. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... . .82
Bir sn kimi gzl yxdur dnyada. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .83
N gzl srmdn cila gtirdi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... . .84
Grdnind, qamtind ayb yx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .85
y Mkkni, Mdinni yaradan. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .86
Yn bayram ldu xublar bzndi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . .87
Mni qrq yldin qm dryasna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .88
Bana dndym, ty adamlar. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .89
run baxa-baxa, y mi nrgiz. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .90
Bir byaz grdnli, mrmr sinli. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .91
Ay knar qabanda qy kimi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .92
Bir mina grdnli, gl zl yarn. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .93
y ah xublarn, uxu dilbrin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .94
Intizar kmkdn, yl gzlmkdn. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .95
Bir zaman havada qanad saxlayn. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .96
Bir blk yalba snalar kimi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .97
Mki arqat knarnda xumar gz. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .98
Gz qald yllarda, can intizarda. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .99
y cananm, sn bznib glnd. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .100
Gn zl, x qlql canansan. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .101
Yay qa bucanda, al yanaq st. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .102
y maral baxl, sna sall. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .103
tubu baxn yxd almi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .104
Yn qhri kib xublar ahinin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .105
Mn sn lmuam didar aiqi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .106
gr yarsan, gl sarmaaq ql-byun. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .107
y Kbm, Krblam, Mkkm, Mdinm. . . . . . . . . . . . . . . . .108
Xublardak zvq sfa dyirlr. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..109
Svdiyim, lblrin yaquta bnzr. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .110
Yasmn tllrin, nrgiz gzlrin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .111
Al gyinib xsan gln syrin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..112
Bayram ldu, h bilmirm nylyim. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..113
263

________________________Milli Kitabxana______________________
Kr qrann cb syrngah var. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .114
Shr-shr hsrt iln gzirdim. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .116
y canm cllad, mrm yas. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .117
Hr ytn gzl gzl dmnm. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .118
Bnf qxulu yardan ayrlan. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .119
Qaynar gzlrindn, ux baxndan. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .120
Hqdir, gzl xdur cahan iind. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .121
Qasid, tzc yardan gtir bir xbr. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .122
Bir bl cavann qli km lsa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .123
y simas trlan, sinsi tpun. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... . . .124
Bir ala gzlnn, srvi-rvann. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .125
Bir ayna qabaql, tr sinli yar. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .126
Nylmim mndn z dndribsn. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..127
Ala gzl, srv bylu dilbrim. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .128
Iki dan cb xsrvi-ahi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .129
N gzldir bu cavann camal. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .130
y yana lal kimi al gzl. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .131
Yn sni grdm, barm xland. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .132
y camal gn, zlflri dilk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .133
ahmar kimi grdm san ucunu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .134
Xublarn yasmn qxulu zlf. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .135
Ay aalar, siz bir rz ylyim. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .136
Tamam gzllrdn sni ba bildim. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .137
Bir-birin hmdm iki nvcavan. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .138
yibdir qddimi, dlib barm. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .139
TCNSLR
Gzlrin clladdr, baxn ya. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .140
Gzl bylu, gzl xylu, gzl yar. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .141
Shr-shr sn qibl yllri. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..142
Gzd cadugrlik, xalda fitnlik. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .143
y dhan kr, lblri qndab. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .144
y gn camallm, sn n gzlsn. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .145
264

________________________Milli Kitabxana______________________
QZLLR
Hr kimin canan kim, bir hli-rfan lmaya. . . . . . . . . . . . . . . ... .146
Riyay kibr kizb bxl lur nayab igitlrd. . . . . . . . . . . . . . . . . .147
Vidadidn gln kaz mni fxrndhal tdi. . . . . . . . . . . . . . . .. .148
Sana uymu xyalm nki nbrbu kimi. . . . . . . . . . . . . . . . . . .149
Salmaq nzrindn mni canan drmi? . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .150
Kim ki, svdayi-sri-zlfi-prian dr. . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .151
Qaraba ir bir air klimlla Musadr. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .152
y gli-xndan, fraqndan snin qan alaram. . . . . . . . . . . . . . . ..153
Mhribanlq grmyib bir mhliqadan ksmm. . . . . . . . . . . . ..154
Hbibim, bu nzaktd gli-rnadan artqsan. . . . . . . . . . . . . . . .. .155
y Vidadi, grdii-dvrani-kcrftar bax! . . . . . . . . . . . . . . . . ... .156
Hr gdn glmi, mnim l qmgsarm glmmi. . . . . . . . . ... .157
Aydn lsun gzlrim kim, gldi yarn kaz. . . . . . . . . . . . . . . .. .158
habddin byin iqbal bxti mstdam lsun. . . . . . . . . . . . . . .159
Yazb bir nam gz yail l dildar gndrdim. . . . . . . . . . . .. . . .160
xb bamaq syrin, dib syri-mn gldim. . . . . . . . . . . . . .. .161
Simi-znin zlfi-prian arasnda. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .162
zldn biz d bir kr lbi svdik svnlr tk. . . . . . . . . . . . .. .163
Vtn xdur dy, Vaqif, bizi kdin Salahlya. . . . . . . . . . . . . . .164
MXMMSLR
N xdur ba qymaq bir glndamn qucanda. . . . . . . . . . . . .165
Gd, mn qurban lum qalar kaman bacna. . . . . . . . . . . . . . . .166
Bilmnm mndn nn l svgili canan ksb . . . . . . . . . . . . . .167
Brq urub gn tk xar l huri pykr hr sabah. . . . . . . . . . . . . .168
Nylrm, bl munun mn... iqbal iin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..169
y gl, sn yxdur bu nzaktd qrin. . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .170
Svdayi-san, ks yz il, srdn zlmz. . . . . . . . . . . . . . . . . .171
Dilbr, n dyim sn kimi canan l dmz. . . . . . . . . . . . . . . .. .172
Ah... bir srx nigarn da ldrd mni. . . . . . . . . . . . . . . . . . . ...173
Ah kim, bir yarn istinas ldrd mni. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .174
Ald canm naz il l gzlri hla pri. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..175
265

________________________Milli Kitabxana______________________
y sba, yar d kim, avar grdm Vaqifi. . . . . . . . . . . . . . . . . . .176
Kim ki, zvq istr bti-irindhan svmk grk. . . . . . . . . . . . . ..177
n bizim alvarmz lav hk fzl grk. . . . . . . . . . . . . . . . . ..178
Q gn nki dnr l cnntl-mvay krk. . . . . . . . . . . . .. .179
Dhrd ldu mn dildar dilbr bir tfng. . . . . . . . . . . . . . . . .. .180
y mni ylyn almd prian saqqal. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .181
Tuba bylum, qamtindi srv rrdn gzl. . . . . . . . . . . . . . . .. .182
y prisima, snin didarnn mtaqiym. . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .183
Bir gzl qamtli yari-lalrngi svmim. . . . . . . . . . . . . . . . . . ..184
Mn cahan mlknd, mtlq dru halt grmdim. . . . . . . . . . .185
Snin, y ux mlaikzad, qurbann lum. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .187
y mahi-rf, mhr vfalr gtiribsn. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .188
la y txtigahi-mdlt sultan, x gldin! . . . . . . . . . . . . . . . . .189
Mrhba, sn biz, y trf cavan, x gldin! . . . . . . . . . . . . . .. .190
l mahi-mnvvr ki, shrdn gdckdir. . . . . . . . . . . . . . . . . ..191
Drdin ldrd mni, y nvcvanm, gl gr. . . . . . . . . . . . . . ..192
y qa kaman, kirpiyi pykan, qaraarqat. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .193
Valinin mi ra, vh n trf can imi. . . . . . . . . . . . . . . . . . .194
Vh, bu ban n cb srvi dilaralar var . . . . . . . . . . . . . . . . . . .195
Naz il ta l bti-ziba klisadan xar. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .198
Vrdi aa mn bir uxa ki, min dn dyr. . . . . . . . . . . . . . . . . .199
zndn l gn rxsar ta mcr kib durmu. . . . . . . . . . . . . ..201
Bu hal il, hbibim, hsrtindn can ksinmi. . . . . . . . . . . . . . .. .202
MSTZADLAR
Yarm n gzl gyinib, lvan bznibdir. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .203
Ya rbbi, bu hr, z mah glydi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..204
y zlf siyh, sinsi byz, gz al. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .205
Sn qn kimi hr bir dn dmd yanmaq. . . . . . . . . . . . . . ... .207
Bir nimtn kim, ta la zrbft nikutr. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..208
MRLR
y bti-tutizban, gl ki, mqaln istrm. . . . . . . . . . . . . . . ...... . . .211
266

________________________Milli Kitabxana______________________
y rngi-rxi-alna hyran gl lal. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ...214
Nagahan bir drd ddn lmad drman, Cavad. . . . . . . . . . . . .216
Vidadi il mair. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .219
QYDLR
zahlar. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .235
Tarixi, fsanvi v crafi adlar. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .246
Lt. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... . . . . .250

267

________________________Milli Kitabxana______________________

MLLA PNAH VAQF


SRLR

RQ-QRB
BAKI-2004

268

________________________Milli Kitabxana______________________
Buraxla msul:

ziz Glliyv

Txniki rdaktr:

Rvn Aayv

Trtibat-rssam:

Nrgiz liyva

Kmpyutr shiflyicisi:

Rvan Mrslv

Krrktr:

Prvan Mmmdva

Ylmaa vrilmidir 22.05.2004. apa imzalanmdr 28.12.2004.


Frmat 60x90 1/16. Fiziki ap vrqi 16,5. fst ap sulu.
Tiraj 25000. Sifari 229.
Kitab rq-Qrb mtbsind ap lunmudur.
Bak, Aq lsgr k., 17.

269

You might also like