Professional Documents
Culture Documents
INSTRUKCJA OBSUGI
Patent U.S.A., nr. 4.405.829 objty wyczn licencj RSA Data Security, Inc. IBM jest zarejestrowanym znakiem towarowym International Business Machines Corporation. Macintosh jest zarejestrowanym znakiem towarowym Apple Computer, Inc.
Wane
Texas Instruments nie udziela gwarancji, ani wyranej ani domniemanej, a take adnych gwarancji dotyczcych moliwoci zakupu i przydatnoci do okrelonych celw; odnosi si to do wszystkich programw i materiaw ksikowych, co oznacza, e bd one dostarczane bez gwarancji. Texas Instruments nie bdzie w adnym wypadku ponosi odpowiedzialnoci wobec kogokolwiek za szkody szczeglne, uboczne, przypadkowe lub te wtrne, wynike z faktu nabycia lub uywania tych materiaw. Jedyna i wyczna odpowiedzialno Texas Instruments, niezalenie od formy pozwu, nie przekroczy ceny zakupu urzdzenia. Ponadto Texas Instruments nie bdzie odpowiada na adne roszczenia wynikajce z uywania materiaw przez inne osoby.
Spis treci
Niniejsza instrukcja opisuje sposb uycia kalkulatora graficznego TI.83 Plus. Rozdzia Szybkie wprowadzenie stanowi przegld waciwoci TI.83 Plus. Rozdzia 1 opisuje, jak dziaa TI.83 Plus. Pozostae rozdziay opisuj rne interaktywne waciwoci kalkulatora. Rozdzia 17 pokazuje, jak je poczy do rozwizywania zada. Do opracowania podanych w niniejszej instrukcji przykadw, uyto nacini klawiszy i ekranw takich, jak w TI-83 Plus. Przykady te mona rwnie stosowa w TI-83; jednake wystpi wtedy niewielkie rnice. Rnice te opisano na stronach x do xvi. Jeli dysponujesz kalkulatorem TI-83, to przed rozpoczciem uywania instrukcji prosimy zapozna si z tymi rnicami.
Wana informacja dla uytkownikw TI-83 ............................... x Sprawdzanie dostpnej pamici w TI-83 .................................. xii Usuwanie elementw z pamici TI-83 ................................... xiii Czyszczenie rejestru i elementw listy w TI-83 .......................... xiv Resetowanie kalkulatora TI-83 ........................................... xv Funkcje specjalne TI-83 Plus ........................................... xvii
Szybkie wprowadzenie: Zapoznaj si z nim najpierw!
Klawiatura kalkulatora TIN83 Plus..................................................................2 Rodzaje menu kalkulatora TIN83 Plus.............................................................4 Pierwsze kroki..................................................................................................5 Wykonywanie oblicze: Rwnanie kwadratowe.............................................6 Przeksztacanie do postaci uamkowej: Rwnanie kwadratowe......................7 Wywietlanie wynikw, bdcych liczbami zespolonymi: Rwnanie kwadratowe .................................................................................................8 Definiowanie funkcji: Dla pudeka z pokrywk ..............................................9 Definiowanie tabeli: Dla pudeka z pokrywk...............................................10 Zwikszanie dokadnoci tabeli: Dla pudeka z pokrywk............................11 Ustawianie okna ogldania: Dla pudeka z pokrywk ...................................12 Wywietlanie i ledzenie przebiegu wykresu: Dla pudeka z pokrywk ................................................................................................13 Powikszanie wykresu: Dla pudeka z pokrywk..........................................15 Wyznaczanie maksimum funkcji: Dla pudeka z pokrywk..........................16 Inne moliwoci i funkcje kalkulatora TIN83 Plus ........................................17
Rozdzia 1: Obsuga kalkulatora TI.83 Plus
Wczanie i wyczanie TI.83 Plus ............................................................. 1-2 Ustawianie kontrastu obrazu wywietlacza ................................................. 1-3 Wywietlacz................................................................................................. 1-4 Wprowadzanie wyrae i polece ............................................................... 1-6 Klawisze edycyjne TI.83 Plus ..................................................................... 1-8 Ustawianie trybw ....................................................................................... 1-9 Uywanie nazw zmiennych w TI.83 Plus ................................................. 1-13 Nadawanie wartoci zmiennej ................................................................... 1-15 Przywoywanie wartoci zmiennej ............................................................ 1-16 Bufor ENTRY............................................................................................ 1-17 Obszar pamici Ans (ostatniej odpowiedzi) .............................................. 1-19 Menu TI.83 Plus ........................................................................................ 1-20 Menu VARS i VARS Y.VARS................................................................. 1-22 Equation Operating System (EOS)......................................................... 1-23 Sytuacje, w ktrych wystpuj bdy ........................................................ 1-25 Spis treci iii
Wstp: Modelowanie rzutw monet .......................................................... 2-2 Dziaania matematyczne wykonywane przy uyciu klawiatury .................. 2-3 Dziaania matematyczne, MATH ................................................................ 2-5 Uywanie Equation Solver ....................................................................... 2-8 Operacje MATH NUM .............................................................................. 2-13 Wprowadzanie i uywanie liczb zespolonych ........................................... 2-16 Operacje MATH CPX................................................................................ 2-18 Operacje MATH PRB................................................................................ 2-20 Operacje na ktach ANGLE ................................................................. 2-23 Operacje TEST (sprawdzania wartoci logicznej)..................................... 2-25 Operacje TEST LOGIC (algebry Boole'a)................................................. 2-26
Rozdzia 3: Wykresy funkcji
Wstp: Wykrelanie okrgu ......................................................................... 3-2 Definiowanie przedstawie graficznych...................................................... 3-3 Ustawianie trybw przedstawie graficznych ............................................. 3-4 Definiowanie funkcji ................................................................................... 3-5 Wybr i anulowanie wyboru funkcji ........................................................... 3-7 Ustawienie stylw wykresw dla danych funkcji........................................ 3-9 Ustawianie parametrw okna ogldania .................................................... 3-11 Ustawianie formatu wykresu ..................................................................... 3-13 Wywietlanie wykresw ............................................................................ 3-15 Badanie wykresw przy uyciu kursora swobodnego ............................... 3-17 Badanie wykresw przy uyciu funkcji TRACE....................................... 3-18 Badanie wykresw przy uyciu polece funkcji ZOOM........................... 3-20 Stosowanie ZOOM MEMORY (pamici skalowania wielkoci obrazu) ........ 3-23 Stosowanie funkcji typu CALC (obliczeniowych) .................................... 3-25
Rozdzia 4: Wykresy parametryczne
Wstp: Modelowanie toru piki.................................................................... 4-2 Definiowanie i wywietlanie wykresw parametrycznych.......................... 4-4 Badanie wykresw parametrycznych .......................................................... 4-7
Rozdzia 5: Wykresy we wsprzdnych biegunowych
Wstp: Wykrelanie rozetki we wsprzdnych biegunowych ................ 5-2 Definiowanie i wywietlanie wykresw we wsprzdnych biegunowych. 5-3 Badanie wykresw we wsprzdnych biegunowych.................................. 5-6
Rozdzia 6: Wykrelanie cigw
Wstp: Las i drzewa..................................................................................... 6-2 Definiowanie i wywietlanie wykresw cigw.......................................... 6-3 Wybr typu wykresu.................................................................................... 6-8 Badanie wykresw cigw .......................................................................... 6-9 Wykresy Web............................................................................................. 6-11 Uywanie wykresw typu Web do zilustrowania zbienoci .................... 6-12 Rysowanie wykresw fazowych................................................................ 6-13 Porwnywanie parametrw okna w TI.83 Plus oraz TI-82....................... 6-15 Rnice w przyporzdkowaniach klawiszy midzy TI.83 Plus i TI.82.... 6-16 iv Spis treci
Rozdzia 7: Tablice
Wstp: Miejsca zerowe funkcji.................................................................... 7-2 Wprowadzanie parametrw tablicy ............................................................. 7-3 Definiowanie zmiennych zalenych ............................................................ 7-4 Wywietlanie tablicy.................................................................................... 7-5
Rozdzia 8: Polecenia rysowania - DRAW
Wstp: Rysowanie prostej stycznej.............................................................. 8-2 Menu DRAW ............................................................................................... 8-3 Usuwanie elementw rysunku ..................................................................... 8-4 Rysowanie odcinkw ................................................................................... 8-5 Rysowanie linii poziomych i pionowych..................................................... 8-7 Rysowanie linii stycznych ........................................................................... 8-8 Rysowanie wykresw funkcji i funkcji odwrotnych.................................... 8-9 Cieniowanie obszarw na wykresie........................................................... 8-10 Rysowanie okrgw................................................................................... 8-11 Umieszczanie tekstu na wykresie .............................................................. 8-12 Uywanie pira do rysowania w trybie graficznym .................................. 8-13 Zaznaczanie punktw na wykresie ............................................................ 8-14 Zaznaczanie pikseli.................................................................................... 8-16 Zapamitywanie wykresu (Pic).................................................................. 8-17 Przywoywanie wykresu (Pic) ................................................................... 8-18 Zapamitywanie graficznych baz danych (GDB)...................................... 8-19 Wywoywanie graficznych baz danych (GDB) ......................................... 8-20
Rozdzia 9: Ekran podzielony
Wstp: Badanie okrgu jednostkowego....................................................... 9-2 Uywanie ekranu podzielonego................................................................... 9-3 Tryb Horiz (poziomy) ekranu podzielonego ............................................ 9-4 Tryb G-T (Wykres - Tabela) ekranu podzielonego.................................. 9-5 Piksele kalkulatora TI.83 Plus w trybach wywietlania Horiz i G.T ... 9-6
Rozdzia 10: Macierze
Wstp: Ukady rwna liniowych ............................................................. 10-2 Definiowanie macierzy .............................................................................. 10-3 Ogldanie i edycja macierzy...................................................................... 10-4 Uywanie macierzy w wyraeniach........................................................... 10-7 Wywietlanie i kopiowanie macierzy ........................................................ 10-8 Dziaania matematyczne na macierzach .................................................... 10-9 Uywanie funkcji z MATRX MATH ...................................................... 10-12
Rozdzia 11: Listy
Wstp: Generowanie cigu ........................................................................ 11-2 Nadawanie nazw listom elementw........................................................... 11-3 Zapamitywanie i wywietlanie list........................................................... 11-4 Wprowadzanie list ..................................................................................... 11-6 Doczanie wzorw do nazw list ............................................................... 11-7 Uywanie list w wyraeniach matematycznych ........................................ 11-9 Menu LIST OPS ...................................................................................... 11-10 Menu LIST MATH .................................................................................. 11-17 Spis treci v
Wstp: Zaleno midzy dugoci wahada i okresem drga ................. 12-2 Przygotowanie analiz statystycznych ...................................................... 12-10 Posugiwanie si edytorem danych statystycznych ................................. 12-11 Przyczanie wyrae do nazw list .......................................................... 12-14 Oddzielanie wyrae od nazw list ........................................................... 12-16 Zmiany trybu edytora danych statystycznych.......................................... 12-17 Tryby edytora danych statystycznych...................................................... 12-18 Menu edytora danych statystycznych STAT EDIT ................................. 12-20 Modele regresji ........................................................................................ 12-22 Menu oblicze statystycznych STAT CALC........................................... 12-24 Zmienne statystyczne............................................................................... 12-29 Analiza statystyczna w programie ........................................................... 12-30 Wykresy statystyczne............................................................................... 12-31 Tworzenie programw definiujcych wykresy statystyczne ................... 12-37
Rozdzia 13: Wnioskowanie statystyczne i rozkady
Wstp: redni wzrost populacji ................................................................. 13-2 Edytory wnioskowania statystycznego ...................................................... 13-6 Menu STAT TESTS (testw statystycznych) ............................................ 13-9 Opisy danych wejciowych wnioskowania statystycznego.................... 13-26 Zmienne wyjciowe testw i analiz przedziaw ufnoci ........................ 13-28 Funkcje rozkadw................................................................................... 13-29 Cieniowanie wykresw funkcji rozkadw.............................................. 13-35
Rozdzia 14: Zastosowania
Menu Applications (Zastosowania) ........................................................... 14-2 Wstp: Finansowanie zakupu samochodu ................................................. 14-3 Wstp: Obliczanie odsetek......................................................................... 14-4 Uywanie TVM Solver .......................................................................... 14-5 Uywanie funkcji finansowych.................................................................. 14-6 Obliczanie wartoci pienidza w czasie (TVM)......................................... 14-7 Obliczanie przepyww pienidza ............................................................. 14-9 Obliczanie amortyzacji ............................................................................ 14-10 Obliczanie konwersji oprocentowania ..................................................... 14-13 Znajdowanie liczby dni midzy datami / Okrelanie sposobu patnoci . 14-14 Uywanie zmiennych TVM ..................................................................... 14-15 Aplikacja CBL/CBR ................................................................................ 14-16 Sposoby gromadzenia danych.................................................................. 14-18 Rozpoczcie gromadzenia danych........................................................... 14-25 Przerwanie gromadzenia danych ............................................................. 14-26
Rozdzia 15: CATALOG, acuchy tekstowe, funkcje hiperboliczne
Przegldanie wykazu CATALOG w kalkulatorze TI.83 Plus................... 15-2 Wprowadzanie i uywanie acuchw znakw ......................................... 15-3 Zapamitywanie acuchw jako zmiennych tekstowych ......................... 15-4 Funkcje i instrukcje tekstowe w wykazie CATALOG .............................. 15-6 Funkcje hiperboliczne w wykazie CATALOG........................................ 15-10
vi Spis treci
Wstp: Objto walca............................................................................... 16-2 Tworzenie i usuwanie programw............................................................. 16-4 Wprowadzanie linii polecenia i wykonywanie programw....................... 16-6 Edycja programw ..................................................................................... 16-7 Kopiowanie i zmiana nazw programw .................................................... 16-8 PRGM CTL - Instrukcje sterujce ............................................................. 16-9 PRGM I/O - Instrukcje we/wy (wejcia/wyjcia) .................................... 16-17 Wywoywanie innych programw jako podprogramw.......................... 16-23 Uruchamianie programu w jzyku wewntrznym kalkulatora ................ 16-24
Rozdzia 17: Zastosowania w praktyce
Porwnywanie wynikw testw przy uyciu wykresw skrzynkowych .... 17-2 Wykrelanie funkcji przedziaami liniowej ............................................... 17-4 Graficzne rozwizywanie nierwnoci ...................................................... 17-5 Graficzne rozwizywanie ukadu rwna nieliniowych............................ 17-7 Zastosowanie programu do rysowania trjkta Sierpiskiego .................. 17-8 Wykrelanie atraktorw wykresw typu sieci pajczej ............................. 17-9 Zastosowanie programu do znajdywania wspczynnikw..................... 17-10 Wykrelanie okrgu jednostkowego i krzywych trygonometrycznych..... 17-11 Obliczanie pola obszaru ograniczonego krzywymi ................................. 17-12 Zastosowanie rwna parametrycznych: Problem diabelskiego koa ... 17-13 Ilustracja podstawowego twierdzenia rachunku rniczkowego .............. 17-15 Obliczanie pl wieloktw foremnych .................................................... 17-17 Obliczanie i wykrelanie przebiegu spat kredytu hipotecznego ............. 17-19
Rozdzia 18: Zarzdzanie pamici i zmiennymi
Sprawdzanie dostpnej pamici ................................................................. 18-2 Usuwanie elementw z pamici................................................................. 18-4 Czyszczenie rejestru i elementw listy ...................................................... 18-5 Resetowanie kalkulatora TI.83 Plus .......................................................... 18-6 Archiwizacja i dezarchiwizacja zmiennych............................................. 18-10 Grupowanie i rozgrupowywanie zmiennych ........................................... 18-13 Porzdkowanie pamici ........................................................................... 18-17 Komunikat o przepenieniu pamici ERR:ARCHIVE FULL.................. 18-20
Rozdzia 19: cze komunikacyjne
Wstp: Wysyanie zmiennych.................................................................... 19-2 Opis cza kalkulatora TI.83 Plus.............................................................. 19-4 Wybr danych do wysania........................................................................ 19-6 Odbir danych............................................................................................ 19-7 Przesyanie danych..................................................................................... 19-8 Przesyanie danych do kolejnego kalkulatora TI.83 Plus........................ 19-10 Przesyanie danych do kalkulatora TI.83 ................................................ 19-11 Przesyanie list do kalkulatora TI-82 ....................................................... 19-12 Przesyanie danych z kalkulatora TI-82 do TI.83 Plus............................ 19-13 Przesyanie danych z kalkulatora TI.83 Plus do TI-73 ........................... 19-14 Przesyanie danych z kalkulatora TI-73 do TI.83 Plus ........................... 19-15 Zapasowa kopia pamici.......................................................................... 19-16 Spis treci vii
Tabela funkcji i polece wykonywanych przez kalkulator..........................A-2 Struktura menu kalkulatora TI.83 Plus......................................................A-40 Zmienne .....................................................................................................A-51 Wzory statystyczne ....................................................................................A-52 Wzory finansowe .......................................................................................A-56
Zacznik B: Informacje oglne
Informacje o bateriach .................................................................................B-2 W przypadku trudnoci ................................................................................B-4 Sytuacje, w ktrych wystpuj bdy...........................................................B-6 Informacje o dokadnoci oblicze ............................................................B-11 Informacje o serwisie i gwarancji dla produktw TI .................................B-13
Skorowidz
Za wyjtkiem rnic opisanych w poniszej tabeli, sposb wykonywania przykadw (podanych w tym podrczniku dla zademonstrowania moliwoci TI-83 Plus) jest taki sam, jak w TI-83.
Operacje i elementy funkcji TI.83 Plus TI.83
Finance Macierz F1F5 Archiwizacja/Dezarichiwizacja Pami staa (ROM) dla Flash Aplikacje do adowania Gwne uaktualnienia sytemu operacyjnego kalkulatora Lokalizacja jzyka Programy w wewntrznym jzyku kalkulatora (tzw. asemblerze) Grupowanie czenie
Nacinij 1. Nacinij y [MATRX]. Uywana tylko przy apliakcji Flash. Tak Tak Tak Tak Tak Tak
Nacinij y [FINANCE]. Nacinij . Nie dotyczy Nie Nie Nie Nie Nie Nie dotyczy
Tak
Menu LINK zawiera
Nie Pozycje 1 9, A i B menu LINK s identyczne w obu kalkulatorach. Back Up..., pozycja H w TI-83 Plus, jest taka sama, jak pozycja C w kalkulatorze TI-83.
TI.83 Plus
TI.83
Sprawdzanie wielko dostpnej pamici (RAM) Maksymalna dostpna pami RAM (bez uwzgldnienia
24K
Przywracanie tylko fabrycznych ustawie domylnych (bez usuwania zawartoci RAM) Uwaga: Przechowuje zapamitane dane i programy, resetuje do fabrycznych ustawienia domylne. Usuwanie programw
Nacinij y [MEM] 2 7, a nastpnie wybierz program do usunicia. (Patrz nastpne strony odnonie pamici TI-83.) Nacinij y [MEM] 2, a nastpnie wybierz pozycj / element do usunicia. (Patrz nastpne strony odnonie pamici TI-83.)
Podaje dane o dostpnej / uywanej pamici. Wywietla menu DELETE FROM. Usuwa zawarto ENTRY (rejestr ostatnio wprowadzonej danej). Usuwa zawarto list z pamici. Wywietla menu RESET (cao/ustawienia domylne).
Polecenie Check RAM wywietla ekran Check RAM (sprawdzania pamici RAM). W pierwszej linii wywietlana jest cakowita wielko dostpnej pamici. W pozostaych liniach wywietlana jest ilo pamici, jak zajmuje kady typ zmiennej. Na ekranie tym moesz sprawdzi, czy zachodzi potrzeba usunicia jakich zmiennych z pamici w celu udostpnienia miejsca na nowe dane, takie jak programy.
Wykonaj ponisze kroki, aby sprawdzi wykorzystanie pamici RAM. 1. Nacinij y [MEM] w celu wywietlenia menu MEMORY.
2. Wybierz 1:Check RAM w celu wywietlenia ekranu Check RAM. Kalkulator TI-83 poda wtedy rozmiar pamici w bajtach.
Uwaga: Znak $ w dolnym wierszu lewej kolumny wskazuje, e moesz przewija list w d w celu obejrzenia nastpnych typw zmiennych.
Uwaga: Zmienne typu Real, List, Y.Vars i Prgm nigdy nie s resetowane do zera, nawet jeli pami zostaa wyczyszczona.
Aby opuci ekran Check RAM, nacinij y [QUIT] lub . Obie te opcje wywietlaj ekran pocztkowy.
Aby zwikszy ilo dostpnej pamici poprzez usunicie zawartoci jakiejkolwiek zmiennej (liczby rzeczywistej lub zespolonej, listy, macierzy, zmiennej Y=, programu, obrazu, graficznej bazy danych lub acucha), wykonaj ponisze kroki. 1. Nacinij y [MEM], aby wywietli menu MEMORY. 2. Wybierz 2:Delete w celu wywietlenia podmenu DELETE FROM.
3. Wybierz typ danych, ktre chcesz usun lub wybierz 1:All dla usunicia listy zmiennych wszystkich typw. Zostanie wywietlony ekran z list tych zmiennych, ktre wybrae oraz liczba bajtw zajmowanych przez kad zmienn. Np. jeli wybierzesz 4:List, to zostanie wywietlony ekran DELETE:List.
4. Naciskaj } i w celu przeniesienia kursora wyboru (4) do pozycji obok, ktr chcesz usun, a nastpnie nacinij . Zmienna zostanie usunita z pamici. Z tego ekranu moesz kolejno usuwa pojedyncze zmienne. Aby opuci dowolny ekran DELETE: bez usuwania czegokolwiek, nacinij y [QUIT]. Powrcisz w ten sposb do ekranu pocztkowego.
Uwaga: Nie moesz usun niektrych zmiennych systemowych, takich jak zmienna Ans przechowujca ostatni odpowied lub zmienna statystyczna RegEQ.
1. Nacinij y [MEM], aby wywietli menu MEMORY. 2. Wybierz 3:Clear Entries w celu wstawienia instrukcji do ekranu pocztkowego. 3. Nacinij , aby wyczyci Bufor ENTRY.
Aby wyczyci wszystkie elementy ze wszystkich list, wykonaj ponisze kroki. 1. Nacinij y [MEM], aby wywietli menu MEMORY. 2. Wybierz 4:ClrAllLists, aby wstawi instrukcj do ekranu pocztkowego. 3. Nacinij , aby przypisa 0 rozmiarowi kadej listy bdcej w pamici.
Podmenu RESET daje moliwo resetowania caej pamici (wcznie z ustawieniami domylnymi) lub resetowania ustawie domylnych z jednoczesnym zachowaniem innych danych w pamici takich, jak np. programy i funkcje Y=.
Zresetowanie caej pamici w kalkulatorze TI-83 przywraca ustawienia fabryczne (pocztkowe). Wszystkie niesystemowe zmienne i programy s usuwane. Wszystkie zmienne systemowe s resetowane do ustawie domylnych.
Wskazwka: Przed zresetowaniem caej pamici, rozwa moliwo przywrcenia odpowiedniej iloci pamici przez usunicie wybranych danych (strona 18.3).
Aby resetowa ca pami kalkulatora TI-83, wykonaj ponisze kroki. 1. Nacinij y [MEM] w celu wywietlenia menu MEMORY. 2. Wybierz 5:Reset w celu wywietlenia podmenu RESET (menu drugorzdnego).
4. Przeczytaj komunikat wywietlony poniej menu RESET MEMORY. Aby anulowa resetowanie pamici i powrci do ekranu pocztkowego, wybierz 1:No. Aby wymaza wszystkie dane i programy z pamici, wybierz 2:Reset. Przywracane s wszystkie ustawienia fabryczne (pocztkowe). Na ekranie pocztkowym pojawi si komunikat Mem cleared.
Uwaga: Zdarza si czasem, e podczas zwalniania pamici kontrast ekranu ulega zmianie. Jeli ekran jest ciemniony lub pusty, to naley wyregulowa kontrast (rozdzia 1).
Jeli w kalkulatorze TI-83 resetujesz ustawienia domylne, to wszystkim domylnym wartociom zostan przywrcone ustawienia fabryczne. Zachowane dane i programy nie ulegn zmianie. Poniej podane s przykady ustawie domylnych kalkulatora TI-83, ktre s przywracane przez resetowanie wartoci domylnych. Ustawienia trybu takie, jak: Normal (notacja); Func (wykrelanie); Real (liczby); Full (ekran) Funkcje Y= wyczone Zmienne okna takie, jak: Xmin=L10; Xmax=10; Xscl=1; Yscl=1; Xres=1 Wykresy statystyczne wyczone Ustawienia formatu takie, jak: CoordOn (wsprzdne wykrelania wczone); AxesOn (wywietlanie osi wczone); ExprOn (wywietlanie wyraenia wczone) Warto posiewu rand rwna 0
Aby zresetowa w kalkulatorze TI-83 wszystkie ustawienia domylne, wykonaj ponisze kroki. 1. Nacinij y [MEM] w celu wywietlenia menu MEMORY. 2. Wybierz 5:Reset w celu wywietlenia podmenu RESET. 3. Wybierz 2:Defaults w celu wywietlenia menu trzeciorzdnego RESET DEFAULTS.
4. Rozwa konsekwencje zresetowania ustawie domylnych. Aby anulowa resetowanie i powrci do ekranu pocztkowego, wybierz 1:No. Aby przywrci ustawienia domylne, wybierz 2:Reset. Ustawienia domylne s przywracane. Na ekranie pocztkowym zostanie wywietlony komunikat Defaults set.
W TI-83 Plus zastosowano technologi Flash, ktra umoliwia uaktualnianie o nowe wersje oprogramowania, bez koniecznoci kupowania nowego kalkulatora.
Szczegy, patrz:
Rozdzia 19
TI-83 Plus moesz uaktualnia poprzez Internet, w miar udostpniania tam jego nowych funkcji. W przyszych wersjach oprogramowania bd znajdowa si uaktualnienia konserwacyjne, udostpniane bez opat, jak rwnie wiksze uaktualnienia oprogramowania oraz nowe aplikacje, ktre bdzie mona zakupi kontaktujc si z witryn firmy TI:
http:// www.ti.com/calc 184K bajtw pamici
TI-83 Plus jest wyposaony w 184K pamici. Okoo 24K pamici RAM jest zawsze dostpne do wykonywania oblicze oraz zachowywania w pamici funkcji, programw i danych.
Szczegy, patrz:
Rozdzia 18
Okoo 160K pamici archiwum uytkownika pozwala na przechowywanie w bezpiecznym miejscu danych, programw, aplikacji (zastosowa) lub dowolnych innych zmiennych, gdzie nie mog one by redagowane ani nieodwracalnie usuwane. Archiwum uytkownika moesz wykorzystywa take do zwalniania pamici RAM, przenoszc z niej zmienne i zapamitujc je w archiwum jako dane uytkownika.
Zastosowania
W kalkulatorze mona rwnie instalowa aplikacje (nowe zastosowania) przystosowujce TI-83 Plus do pracy w klasie lekcyjnej. Dziki duej pojemnoci pamici archiwizowania (160K), moesz tam zachowywa jednoczenie nawet do dziesiciu (10) aplikacji. Aplikacje dla kalkulatora mona rwnie przechowywa w komputerze, dla ich pniejszego wykorzystania za pomoc kabla i cza komunikacji.
Archiwizacja
Szczegy, patrz:
Rozdzia 18
Zmienne moesz przechowywa w archiwum danych uytkownika TI-83 Plus; jest to chroniony obszar pamici, oddzielony od pamici RAM. Archiwum uytkownika umoliwia:
Szczegy, patrz:
Rozdzia 18
Przechowywanie w bezpiecznym miejscu danych, programw, aplikacji (zastosowa) lub wszystkich innych zmiennych, gdzie nie mog by one redagowane lub nieodwracalnie usuwane. Tworzenie dodatkowej wolnej pamici RAM, poprzez archiwizowanie zmiennych.
Dziki moliwoci archiwizowania zmiennych, ktre nie musz by czsto redagowane, moesz zwalnia RAM dla zastosowa wymagajcych dodatkowej pamici.
xvii
TI-83 Plus jest dostarczany z ju zainstalowanymi aplikacjami CBL/CBR. Gdy poczysz TI-83 Plus z wyposaeniem dodatkowym dla CBL lub CBR (dostarczanym opcjonalnie) to bdziesz mie moliwo analizowania danych dowiadczalnych i pomiarowych.
Szczegy, patrz:
Rozdzia 14
CBL i CBR umoliwiaj badanie zwizkw matematycznych i fizycznych midzy odlegoci, prdkoci, przyspieszeniem oraz czasem, w oparciu o zgromadzone w kalkulatorze dane z przeprowadzonych bada. Aplikacje CBL i CBR rni si tym, e CBL umoliwia gromadzenie danych przy uyciu jednej z czterech rnych sond: Temp (temperatury), Light (wiata), Volt (napicia) lub Sonic (ruchu). Natomiast CBR gromadzi dane tylko przy uyciu wbudowanej sondy Sonic. Akcesoria CBL i CBR mona czy razem tak, aby uzyska jednoczenie wicej rodzajw danych. Dodatkowe informacje na temat CBL i CBR mona znale w podrcznikach uytkownika.
xviii
Klawiatura kalkulatora TIN83 Plus .............................................................................. 2 Rodzaje menu kalkulatora TIN83 Plus......................................................................... 4 Pierwsze kroki............................................................................................................... 5 Wykonywanie oblicze: Rwnanie kwadratowe......................................................... 6 Przeksztacanie do postaci uamkowej: Rwnanie kwadratowe.................................. 7 Wywietlanie wynikw, bdcych liczbami zespolonymi: Rwnanie kwadratowe... 8 Definiowanie funkcji: Dla pudeka z pokrywk .......................................................... 9 Definiowanie tabeli: Dla pudeka z pokrywk........................................................... 10 Zwikszanie dokadnoci tabeli: Dla pudeka z pokrywk........................................ 11 Ustawianie okna ogldania: Dla pudeka z pokrywk............................................... 12 Wywietlanie i ledzenie przebiegu wykresu: Dla pudeka z pokrywk................... 13 Powikszanie wykresu: Dla pudeka z pokrywk...................................................... 15 Wyznaczanie maksimum funkcji: Dla pudeka z pokrywk .................................... 16 Inne moliwoci i funkcje kalkulatora TIN83 Plus .................................................... 17
Szybkie wprowadzenie 1
Klawisze wykresw daj dostp do interaktywnych funkcji wykrelania. Klawisze edycji umoliwiaj wprowadzanie wyrae matematycznych i wartoci podawanych do oblicze. Klawisze funkcji zaawansowanych wywietlaj rne rodzaje menu, ktre daj dostp do zaawansowanych funkcji kalkulatora. Klawisze kalkulatora naukowego daj dostp do tych wszystkich moliwoci, jakie maj standardowe kalkulatory naukowe.
Klawisze wykrelania
2 Szybkie wprowadzenie
Kolory klawiszy
W kalkulatorze TIN83 Plus klawisze s oznaczane rnymi kolorami - dziki temu moesz atwo znale kady potrzebny klawisz. Z prawej strony klawiatury umieszczone s niebieskie klawisze z podstawowymi znakami dziaa. Niebieskie klawisze w rzdzie w grnej czci klawiatury su do tworzenia wykresw i ustawiania ich parametrw. Pojedynczy niebieski APPS daje dostp do aplikacji, np. do Finance (oblicze finansowych). Na kadym klawiszu jest napisana nazwa zasadniczej (pierwotnej) funkcji, ktra jest mu przypisana. Na przykad, gdy naciniesz , to wywietli si menu MATH.
Klawisz daje dostep do funkcji wprowadzanych literami alfabetu, napisanych na zielono powyej kadego klawisza.
Szybkie wprowadzenie 3
W czasie uywania TIN83 Plus bdziesz czsto korzysta z jego rnych menu. Gdy naciniesz klawisz wywietlania menu, wtedy menu to chwilowo zastpi ekran, na ktrym aktualnie pracujesz. Na przykad, gdy naciniesz , wtedy na penym ekranie wywietli si menu MATH.
Po wybraniu jakiej pozycji z tego menu, zazwyczaj wywietlany jest ponownie ekran, na ktrym ostatnio pracowae.
Przechodzenie z jednego menu do innego
Pewne klawisze daj dostp do wicej ni jednego menu. Gdy naciniesz taki klawisz, wtedy u samej gry ekranu zostan wywietlone nazwy wszystkich dostpnych menu. Gdy zaznaczysz (podwietlisz) tam jak nazw, wtedy na ekranie zostan wywietlone pozycje (opcje) tego menu. Jeeli chcesz podwietli nazw menu, to naciskaj klawisze ~ i |.
Wybieranie pozycji z menu
Pozycja menu jest zaznaczana w ten sposb, e podwietlany jest numer lub litera znajdujca si obok tej pozycji menu. Jeli menu ma dalszy cig poza ekranem, wtedy dwukropek ( : ) w ostatnim wywietlanym wierszu jest zastpowany strzak ( $ ). Jeli przewijasz wywietlenie ekranu poza ostatni lini menu, wtedy strzak w gr ( # ) zastpi dwukropek w pierwszej widocznej grnej linii. Dowoln pozycj menu moesz wybiera na dwa ponisze sposoby: Naciskajc lub } przemie kursor do litery lub cyfry oznaczajcej pozycj menu; nastpnie nacinij . Wpisz (naciskajc klawisz lub kombinacj klawiszy) tak liczb lub liter, jaka widnieje obok pozycji menu.
Moesz wychodzi z menu bez dokonywania wyboru, stosujc jeden z trzech poniszych sposobw. Aby powrci do ekranu, na ktrym bye poprzednio, nacinij . Aby powrci do ekranu pocztkowego, nacinij y [QUIT]. Jeeli chcesz przej do innego menu lub innego ekranu, to nacinij odpowiedni klawisz.
4 Szybkie wprowadzenie
Pierwsze kroki
Przed rozpoczciem rozwizywania przykadowych zada niniejszego rozdziau, naley zresetowa (wyzerowa) TIN83 Plus (tj. sprowadzi go do ustawie fabrycznych oraz wyczyci pami RAM). Pozwoli to uzyska pewno, e podane w niniejszym rozdziale nacinicia klawiszy dadz takie rezultaty, jak na ilustracjach. Aby zresetowa TIN83 Plus, wykonaj nastpujce kroki: 1. Wcz kalkulator, naciskajc . 2. Nacinij i zwolnij klawisz y, a nastpnie nacinij [MEM] (powyej ).
Po naciniciu y, uzyskasz (naciskajc nastpny klawisz) dostp do tego dziaania, ktre jest opisane na to przy tym klawiszu. Np. [MEM] jest drug funkcj klawisza (dostpn po naciniciu y); gdy to wykonasz, to wywietli si menu MEMORY (pamici). 3. Aby wybra 7:Reset, nacinij 7. Ukae si wtedy menu RAM ARCHIVE ALL (menu caej pamici RAM). 4. Wywoaj z niego podmenu RESET RAM (resetowania pamici RAM); w tym celu nacinij 1. 5. Jeeli chcesz wybra z niego pozycj 2:Reset (resetowania), to nacinij 2.
Zawarto pamici RAM zostaa usunita. 6. Gdy chcesz przej do ekranu pocztkowego, to nacinij Enter. Gdy resetujesz TI.83 Plus, to zresetowaniu moe ulec rwnie kontrast wywietlenia;
Jeli ekran jest pusty lub bardzo jasny, to aby go przyciemni nacinij i zwolnij y, a nastpnie nacinij i przytrzymaj }. Jeli ekran jest bardzo ciemny, to aby go rozjani, nacinij i zwolnij y, a nastpnie nacinij i przytrzymaj .
Szybkie wprowadzenie 5
to musisz nacisn nastpujc sekwencj klawiszy: [B] y [] [B] 4 [A] [C] 2 [A] . 6. Aby znale jedno z rozwiza rwnania 3X2 + 5X + 2 = 0, nacinij teraz . Odpowied jest wywietlana po prawej stronie ekranu, kursor przesuwa si do nastpnego wiersza i moesz wprowadza nowe dane.
6 Szybkie wprowadzenie
2. Naciskajc 1 wybierz z tego menu pozycj 1:4Frac. Gdy naciniesz 1, wtedy na ekranie pocztkowym wywietli si Ans4Frac. Warto Ans jest zmienn kalkulatora, zawierajc wynik poprzedniego obliczenia.
Aby niepotrzebnie nie naciska wielu klawiszy, moesz przywoa ostatnio wprowadzone wyraenie, a nastpnie przystosowa je do nowego obliczenia: 4. Aby przywoa poprzedni instrukcj zapamitania, nacinij dwukrotnie y [ENTRY] (powyej ). Wywietli si wwczas wzr
b + b2 4 ac 2a
na jeden z pierwiastkw rwnania kwadratowego. 5. Naciskajc } przemie kursor do znaku + w tym wzorze. Nacinij , a znak si zmieni:
b b2 4 ac 2a
Szybkie wprowadzenie 7
8 Szybkie wprowadzenie
X 25
1. Aby wywietli edytor Y= (w ktrym definiujesz funkcje potrzebne w tabelach i wykresach), nacinij o.
2. Nastpnie zdefiniuj objto jako funkcj Y1 zmiennej X; w tym celu naciskaj kolejno: 21 2 29 7 2 . (Nacinicie pozwala Ci szybko wprowadzi X, bez koniecznoci naciskania . Podwietlony znak = oznacza, e zostaa zdefiniowana funkcja Y1.)
Szybkie wprowadzenie 9
10 Szybkie wprowadzenie
4. Nacinij y [TBLSET]. Nacinij 3 9 w celu ustawienia TblStart. Nacinij 01 w celu ustawienia @Tbl.
5. Nacinij y [TABLE], a nastpnie przewi tabel naciskajc i }. Pokazane zostan wtedy cztery rwne wartoci najwiksze, tj. 410.26 przy X=3.67, 3.68, 3.69 oraz 3.70. 6. Naciskaj i }w celu ustawienia kursora przy 3.67. Nacinij ~, aby przemieci kursor do kolumny Y1. W dolnym wierszu tabeli ukae si wtedy dokadna warto dla Y1 przy X=3.67, czyli liczba 410.261226.
7. Poka drug najwiksz warto; w tym celu nacinij . Dokadn wartoci Y1 przy X=3.68 jest tutaj 410.264064; przy X=3.69 jest ni 410.262318, a przy X=3.7 jest ni 410.256. Znaczy to, e najwiksza objto pudeka byaby wtedy, gdyby zmienna x bya rwna 3.68, pod warunkiem, e byby w stanie ci papier z dokadnoci do 0,01 cm. Szybkie wprowadzenie 11
Standardowe parametry definiuj okno takie, jak na rysunku obok. Wywietlany obszar jest ograniczony przez wielkoci Xmin, Xmax, Ymin oraz Ymax. Wielkoci Xscl i Yscl definiuj odlego pomidzy poszczeglnymi podziakami skali na osiach X i Y. Warto Xres pozwala na ustawianie rozdzielczoci obrazu. 2. Aby zdefiniowa Xmin, nacinij 0 . 3. Moesz take okreli Xmax za pomoc pewnej formuy, np 20 2.
Xmin
4. Nacinij . Zostanie wtedy obliczona warto ostatnio wprowadzonego wyraenia i wynik 10 zostanie zapamitany jako wielko Xmax. Naciskajc zatwierd Xscl jako 1. 5. Aby zdefiniowa pozostae parametry okna, nacinij kolejno 0 500 100 1 .
12 Szybkie wprowadzenie
2. Aby uaktywni swobodne poruszanie kursorem wykresu, nacinij ~, W dolnej linii wywietlania s widoczne wielkoci wsprzdnych X i Y aktualnej pozycji kursora wykresu. 3. Naciskajc |, ~, } i moesz porusza kursorem, celem ustawienia go w (widocznym na wykresie) punkcie maksimum funkcji. Podczas przemieszczania kursora wartoci liczbowe wsprzdnych X i Y bd (w sposb cigy) uaktualniane do biecej pozycji kursora.
Szybkie wprowadzenie 13
8. Naciskaj | i ~, a kursor znajdzie si przy najwikszej wartoci Y. Jest to maksimum funkcji Y1(X) dla danej wartoci X (podawanej z dokadnoci do jednego piksela ekranu). Rzeczywista (dokadna) wielko tego maksimum moe znajdowa si pomidzy pikselami obrazu.
14 Szybkie wprowadzenie
3. Jeeli kursor jest ustawiony w pobliu maksimum funkcji (jak to opisano w czynnoci 8 na stronie 14), to nacinij . Pokae si wtedy nowe (powikszone) okno ogldania. Obie wartoci, XmaxNXmin i YmaxNYmin, zostay dostosowane do mnonika 4, ktry jest wartoci domyln wspczynnikw skalowania (powikszania i pomniejszania) obrazu. 4. Jeeli chcesz zobaczy nowe ustawienia okna ogldania, to nacinij p.
Szybkie wprowadzenie 15
16 Szybkie wprowadzenie
Przy uyciu kalkulatora moesz zapamitywa, wykrela i analizowa do dziesiciu funkcji (patrz rozdzia 3), szeciu funkcji parametrycznych (patrz rozdzia 4), szeciu funkcji biegunowych (patrz rozdzia 5) oraz trzech cigw (patrz rozdzia 6). Moesz rwnie uywa polece opcji DRAW do sporzdzania adnotacji (komentarzy) na wykresach (patrz rozdzia 8).
Cigi
Moesz tworzy cigi oraz wykrela je wzgldem zmiennej bdcej czasem. Moesz je te wykrela jako wykresy sieciowe lub wykresy fazowe (patrz rozdzia 6).
Tabele
Moesz tworzy tabele oblicze funkcji do analizowania wielu funkcji jednoczenie (patrz rozdzia 7).
Ekran podzielony
Moesz dzieli ekran poziomo, aby mc jednoczenie wywietli wykres i odnoszce si do niego: edytor (taki jak np. edytor Y=), tabel, edytor list statystycznych lub ekran pocztkowy. Moesz rwnie dzieli ekran pionowo, aby wywietli jednoczenie wykres i jego tabel (patrz rozdzia 9).
Macierze
Moesz tu wprowadza i zapamitywa do dziesiciu macierzy oraz wykonywa na nich standardowe dziaania (patrz rozdzia 10).
Listy elementw
Moesz wprowadza i zapamitywa tyle list elementw, na ile pozwoli pami kalkulatora. List moesz uywa te do przeprowadzania analiz statystycznych. Do list elementw moesz docza funkcje (wzory), ktrych wartoci s wyznaczane automatycznie, dla wszystkich elementw listy. List elementw moesz rwnie uywa do jednoczesnego obliczania wielu wartoci oraz do wykrelania rodziny krzywych (patrz rozdzia 11). Statystyka Moesz tu wykonywa analizy statystyczne jednej zmiennej, dwch zmiennych oraz list elementw, jak rwnie wykonywa analizy regresji, np. regresji sinusoidalnej, logistycznej, itd. Moesz wykrela dane w postaciach: histogramu, krzywej w ukadzie wsprzdnych x,y, wykresu statystycznego rozrzuconego (punktowego), regularnego wykresu skrzynkowego lub wykresu prawdopodobiestwa. Moesz te okrela i zapamitywa do trzech definicji wykresw statystycznych (patrz rozdzia 12). Szybkie wprowadzenie 17
Moesz tu wykonywa 16 testw dla sprawdzania hipotez oraz wyznaczenia przedziaw ufnoci lub 15 funkcji rozkadu. Wyniki testw hipotez moesz wywietla w postaci graficznej lub numerycznej (patrz rozdzia 13).
Zastosowania
Moesz tu uywa aplikacji takich jak Finance, Calculator-Based Laboratory (CBL) lub Calculator-Based Ranger (CBR). Funkcje finansowe w aplikacji Finance daj Ci moliwo obliczania wartoci pienidza w czasie w celu analizowania takich instrumentw finansowych, jak np. poyczki, kredyty hipoteczne, dzierawy, leasingi oraz oszczdnoci. Przy uyciu funkcji przepywu pienidza moesz analizowa ksztatowanie si wartoci pienidza w rwnych okresach czasu. Przy uyciu funkcji amortyzacji moesz modelowa ksztatowanie si amortyzacji kredytw. Do gromadzenia danych dowiadczalnych i wynikw pomiarw moesz uywa caego zestawu sond, dostpnych przy uyciu aplikacji CBL/CBR i CBL lub akcesoriw CBR (opcjonalnych). (rozdzia 14).
Wykaz CATALOG
Wykaz CATALOG jest porczn i praktyczn, alfabetyczn list wszystkich funkcji i polece, wykonywanych przez TI.83 Plus. Kad funkcj lub polecenie, wzite z wykazu CATALOG, moesz wklei i uaktywni w miejscu kursora (patrz rozdzia 15).
Programowanie
Moesz wprowadza i zapamitywa programy, zawierajce wiele instrukcji sterowania, jak rwnie polecenia wejcia / wyjcia (patrz rozdzia 16).
Archiwizowanie
Archiwizowanie zmiennych, programw lub innych danych zabezpiecza Ci przez ich nieodwracalnym usuniciem, a take pozwala zwikszy obszar dostpnej pamici RAM. Gwiazdka (*) umieszczona po lewej stronie nazwy zmiennej oznacza, e dana zmienna zostaa zarchiwizowana Zmienne zarchiwizowane s zaopatrzone w znak (*), umieszczony po lewej stronie nazwy zmiennej (rozdzia 16).
cza
Kalkulator TI.83 Plus ma port pozwalajcy na komunikacj z: innym TI.83 Plus, TI.83, TI-82, TI-73, systemem Calculator-Based Laboratory (CBL) lub systemem Calculator-Based Ranger (CBR). W tym celu do TI-83 Plus jest doczony kabel pozwalajcy na czenie rnych jednostek (rozdzia 19). TI.83 Plus moesz take czy z komputerem osobistym przy uyciu (opcjonalnego) wyposaenia o nazwie TI.GRAPH LINK. W miar jak na serwerze WWW firmy Texas Instruments udostpniane s uaktualnienia oprogramowania, to moesz je ciga z sieci do swojego komputera PC, a nastpnie - przy uyciu TI.GRAPH LINK - unowoczeni swj TI.83 Plus. 18 Szybkie wprowadzenie
1
Spis treci
Wczanie i wyczanie TI.83 Plus...........................................................................1-2 Ustawianie kontrastu obrazu wywietlacza...............................................................1-3 Wywietlacz...............................................................................................................1-4 Wprowadzanie wyrae i polece.............................................................................1-6 Klawisze edycyjne TI.83 Plus...................................................................................1-8 Ustawianie trybw.....................................................................................................1-9 Uywanie nazw zmiennych w TI.83 Plus ..............................................................1-13 Nadawanie wartoci zmiennej.................................................................................1-15 Przywoywanie wartoci zmiennej..........................................................................1-16 Bufor ENTRY..........................................................................................................1-17 Obszar pamici Ans (ostatniej odpowiedzi)............................................................1-19 Menu TI.83 Plus......................................................................................................1-20 Menu VARS i VARS Y.VARS ..............................................................................1-22 Equation Operating System (EOS) ......................................................................1-23 Sytuacje, w ktrych wystpuj bdy ......................................................................1-25
W celu wczenia TI.83 Plus naley nacisn . Jeeli wczeniej kalkulator zosta wyczony przez nacinicie y [OFF], TI.83 Plus wywietli ekran pocztkowy w takim stanie, jak podczas ostatniego uycia, ale usunie komunikaty o bdach. Jeeli kalkulator zosta wyczony automatycznie poprzez ukad Automatic Power Down (APD), to TI.83 Plus powrci do stanu, w jakim znajdowa si przed wyczeniem. Dotyczy to m.in. zawartoci ekranu, kursora oraz bdw. Jeeli TI.83 Plus jest wyczony i zostanie podczony do innego kalkulatora lub komputera, to obudzi si automatycznie. Jeeli TI.83 Plus jest wyczony, lecz pozostaje podczony do komputera lub innego kalkulatora, to kada prba transmisji danych wczy go automatycznie.
W celu przeduenia ywotnoci baterii, ukad ADP wycza kalkulator TI.83 Plus automatycznie po piciu minutach bezczynnoci.
Wyczanie kalkulatora
Wszystkie ustawienia oraz zawarto pamici s zachowywane przez ukad Constant Memory. Wszystkie komunikaty bdw zostaj usunite.
Kalkulator TI.83 Plus jest zasilany przez cztery baterie alkaliczne typu AAA (paluszek) oraz litow bateri typu CR1616 lub CR1620 (podtrzymujc zawarto pamici). Sposb wymiany baterii bez utraty danych zawartych w pamici zosta opisany w Dodatku B.
Istnieje moliwo korekcji kontrastu obrazu w celu dostosowania go do kta obserwacji oraz warunkw owietlenia. Podczas zmiany ustawie kontrastu, w prawym grnym rogu ukazuje si cyfra od 0 (najjaniej) do 9 (najciemniej) wskazujca aktualny poziom kontrastu. W przypadku ustawienia zbyt jasnego lub zbyt ciemnego kontrastu moe si zdarzy, e cyfra ta nie bdzie widoczna.
Uwaga: TI.83 Plus ma 40 poziomw kontrastu, czyli kada cyfra od 0 do 9 reprezentuje cztery poziomy.
TI.83 Plus zapamituje ustawienia kontrastu nawet po wyczeniu. W celu korekcji kontrastu wykonaj ponisze kroki. 1. Wcinij i zwolnij klawisz y. 2. Wcinij i przytrzymaj klawisz lub }. Znajduj si one poniej i powyej symbolu kontrastu (te, w poowie zamalowane kko). rozjania ekran. } ciemnia ekran.
Uwaga: W przypadku ustawienia kontrastu na 0, na ekranie moe przesta by widoczna tre. W celu przywrcenia czytelnoci nacinij i zwolnij y, a nastpnie nacinij i przytrzymaj }, a do momentu ujrzenia treci na ekranie.
Gdy baterie s bliskie cakowitego rozadowania, ostrzeenie o tym pojawi si w momencie: Wczenia kalkulatora Zaadowania nowej aplikacji Prby uaktualnienia oprogramowania Aby wymieni baterie bez utraty danych zawartych w pamici, wykonaj kroki opisane w Dodatku B. Pomimo komunikatu o rozadowaniu baterii kalkulator powinien pracowa jeszcze przez tydzie lub dwa. Po tym czasie TI.83 Plus wyczy si automatycznie i nie bdzie moliwe jego zaczenie. Ponowne uruchomienie umoliwi dopiero wymiana baterii. Operacja ta nie powinna spowodowa utraty danych zawartych w pamici.
Uwaga: Okres uywania kalkulatora po pierwszym pojawieniu si komunikatu o rozadowaniu baterii moe by duszy ni dwa tygodnie, jeeli kalkulator nie jest czsto uywany.
Wywietlacz
Moliwoci wywietlacza
TI.83 Plus ma moliwo wywietlania tekstu i wykresw. Rozdzia 3 opisuje tworzenie wykresw. Rozdzia 9 opisuje, w jaki sposb TI.83 Plus moe wywietla poziomo lub pionowo podzielony ekran, pozwalajcy na rwnoczesne przedstawianie wykresw i tekstu.
Ekran pocztkowy
Ekran pocztkowy jest podstawowym ekranem w TI.83 Plus. Mona na nim wprowadza instrukcje do wykonania oraz wyraenia do obliczenia. Wyniki zostaj wywietlone na tym samym ekranie.
Wywietlanie danych wejciowych i wynikw
Podczas wprowadzania tekstu, ekran TI.83 Plus moe wywietli maksymalnie 8 linii po 16 znakw w kadej. Gdy wszystkie linie zostan zapenione, grna cz tekstu jest przewijana poza grny brzeg ekranu. Jeeli wyraenie na ekranie pocztkowym, edytor Y= (rozdzia 3) lub edytor programu (rozdzia 16) przekrocz dugo linii, to wprowadzany tekst jest kontynuowany w nastpnej. W edytorach wartoci numerycznych, takich jak ekran okna (rozdzia 3), dugie wyraenia s rwnie przewijane, ale w lewo i prawo. Po obliczeniu wartoci wyraenia lub funkcji, wynik jest wywietlany na ekranie pocztkowym w nastpnej linii po prawej stronie.
Wyraenie Odpowied
Ustawienia trybu decyduj o sposobie w jaki TI.83 Plus interpretuje wyraenia i wywietla wyniki (patrz strona 1-9). Jeeli wynik, np. lista lub macierz, jest za duga by mona j byo wywietli w jednej linii, to na pocztku lub na kocu zostaje wywietlony wielokropek (...). Nacinij ~ lub |, aby przewija odpowied.
Wyraenie Odpowied Powrt do ekranu pocztkowego
W trakcie wykonywania oblicze lub wykrelania wykresu, TI.83 Plus wywietla w prawym grnym rogu pionow poruszajc si lini. Gdy wykrelanie lub program zostan wstrzymane, wskanik zajtoci staje si pionow, poruszajc si kropkowan lini.
Rodzaje kursora
W wikszoci przypadkw, wygld kursora wskazuje na to, co si stanie, gdy zostanie przycinity nastpny klawisz lub gdy zostanie wybrana nastpna pozycja menu.
Kursor Wygld Efekt nacinicia klawisza
Wyraenie
Wypeniony prostokt $
Znak jest wstawiany w obecne miejsce kursora. Kady istniejcy poprzednio znak zostanie nadpisany. Znak jest wprowadzany po lewej stronie kursora. Zostanie wpisany drugi znak danego klawisza (oznaczony na klawiaturze na to) lub zostanie wykonana druga operacja przypisana do klawisza. Zostanie wpisana litera (oznaczona na klawiaturze na zielono) lub zostanie uruchomiona funkcja SOLVE. Brak moliwoci wpisywania. Maksymalna liczba znakw zostaa ju wprowadzona lub pami jest pena.
Wstawianie Podkrelenie
__
Druga funkcjaNegatyw strzaki
Alpha
Peny
Jeeli podczas wstawiania zostanie wcinity klawisz , kursor zmieni si na podkrelone (A). Jeeli podczas wstawiania zostanie wcinity klawisz y, kursor wstawiania stanie si podkrelonym znakiem # (#). Na wykresach i w edytorach pojawiaj si take inne rodzaje kursora. Zostan one opisane w nastpnych rozdziaach.
Wyraenie to grupa liczb, zmiennych, funkcji wraz z argumentami lub kombinacja tych elementw. Wyraenie moe zosta obliczone i jako wynik daje pojedyncz odpowied. TI.83 Plus pozwala na wprowadzanie wyrae w takiej kolejnoci, jak na kartce papieru. Na przykad, pR2 jest wyraeniem. Do uzyskania odpowiedzi na ekranie pocztkowym mona uywa wyrae. W wikszoci przypadkw, gdy potrzebna jest jaka warto, mona uy wyraenia, aby j wprowadzi.
Wprowadzanie wyraenia
Aby zdefiniowa wyraenie (funkcj), naley wprowadzi liczby, zmienne oraz funkcje z klawiatury lub menu. Wprowadzenie wyraenia do pamici nastpuje po wciniciu , niezalenie od pooenia kursora. Cae wyraenie jest obliczane zgodnie z reguami systemu Equation Operating System (EOS, patrz strona 1-23), a nastpnie wywietlany jest wynik. Wikszo funkcji i operacji TI.83 Plus to symbole skadajce si z kilku znakw. Symbole musz by wprowadzane z klawiatury lub z menu. Nie mona wprowadza ani nazw funkcji ani polece wpisujc litera po literze. Na przykad, aby obliczy log 45, trzeba nacisn 45. Nie naley wpisywa liter L, O i G. Jeeli wpiszesz LOG, kalkulator potraktuje to jak iloczyn trzech zmiennych L, O i G.
Oblicz 3.76 (L7.9 + 5) + 2 log 45. 3 76 7 9 y [] 5 2 45
Aby wprowadzi w jednej linii dwa lub wicej wyrae lub polece, naley je rozdzieli dwukropkami ( [:]). Wszystkie te polecenia zostan wprowadzone do bufora jako jedna pozycja (ENTRY, patrz strona 1-17).
Aby wprowadzi liczby w notacji naukowej, wykonaj ponisze kroki. 1. Wprowad cz liczby, ktra poprzedza wykadnik potgi. Warto ta moe by wyraeniem. 2. Nacinij y [EE]. Wtedy w miejsce kursora zostanie wklejony znak . 3. Jeli wykadnik potgi jest ujemny, to nacinij i wprowad cyfry.
Po wprowadzeniu liczby w notacji naukowej, TI.83 Plus nie wywietla automatycznie odpowiedzi w notacji naukowej lub inynierskiej. Format wywietlania jest okrelony przez aktualne ustawienia trybu (patrz strona 1.9) oraz przez rozmiar liczby.
Funkcje
Wartoci funkcji s liczbami (rzeczywistymi lub zespolonymi). Np. , L, +, ( i log( s funkcjami z przykadu na stronie 1.6. Generalnie, kada funkcja w TI.83 Plus zaczyna si od maej litery. Wikszo funkcji posiada przynajmniej jeden argument, ktrego obecno jest uwidoczniona przez wystpowanie otwartego nawiasu ( ( ) za nazw funkcji. Np. sin( wymaga podania jednego argumentu, tj. wpisania sin(warto).
Polecenia
Polecenie inicjuje okrelone dziaanie. Np. ClrDraw jest poleceniem, ktre usuwa z wykresu wszystkie rysowane elementy. Polece nie mona uywa w wyraeniach. Jezeli funkcja wymaga wicej niz jednego argumentu, to na kocu jej nazwy dopisany jest nawias. Np. Circle( wymaga trzech argumentw: Circle(X,Y,promie).
Przerywanie obliczenia
Aby przerwa trwajce obliczanie lub wykrelanie (to e kalkulator pracuje jest uwidocznione przez wywietlanie wskanika zajtoci), nacinij . Kiedy przerwiesz obliczanie, wywietli si menu. Aby powrci do ekranu pocztkowego, wybierz 1:Quit Aby przej do miejsca, w ktrym nastpio przerwanie, wybierz 2:Goto
Kiedy przerwiesz wykrelanie, wida bdzie t cz wykresu, ktra zostaa sporzdzona do momentu przerwania. Aby powrci do ekranu pocztkowego, nacinij lub jakikolwiek klawisz nie zwizany z wykresami. Aby ponownie uruchomi wykrelanie, nacinij klawisz wykrelania lub wybierz polecenie wykrelania.
~ lub | } lub
Przenosi kursor wewntrz wyraenia. Klawisze te s samopowtarzalne. Przenosi kursor z linii do linii, w wyraeniu zajmujcym wicej ni jedn lini. Klawisze te s samopowtarzalne. W grnej linii wyraenia na ekranie pocztkowym, } przenosi kursor na pocztek wyraenia. W dolnej linii wyraenia na ekranie pocztkowym, przenosi kursor na koniec wyraenia.
y| y~
Przenosi kursor na pocztek wyraenia. Przenosi kursor na koniec wyraenia. Oblicza wyraenie lub wykonuje instrukcj. W linii z tekstem na ekranie pocztkowym kasuje biec lini. W pustej linii na ekranie pocztkowym czyci wszystko na ekranie pocztkowym. W edytorze kasuje wyraenie lub warto w miejscu kursora. Nie wstawia tam zera.
{ y [INS] y
Usuwa znak w miejscu kursora. Klawisz ten jest samopowtarzalny. Zmienia kursor na podkrelenie (__) i wstawia znaki z lewej strony kursora. Aby zakoczy wstawianie, nacinij y [INS] lub |, }, ~ albo . Zmienia kursor na . Nastpne nacinicie klawisza wykonuje drug operacj przypisan do klawisza (oznaczon kolorem tym powyej klawiszy i po lewej stronie). Aby anulowa 2nd, nacinij y. Zmienia kursor na . Nastpne nacinicie klawisza wkleja znak alfabetu (znak znajdujcy si na prawo ponad klawiszem i oznaczony na zielono) lub wykonuje SOLVE (patrz rozdziay 10 i 11). Aby skasowa , nacinij lub nacinij |, }, ~, albo . Zmienia kursor na i wywouje literowe oznaczenie klawiszy. Nastpne nacinicia klawiszy ze znakami alfabetu powoduj wpisywanie tych znakw. Aby wyczy ten tryb, nacinij . W przypadku zapytania o dane w postaci liter alfabetu, tryb ten jest ustawiany automatycznie.
y [A.LOCK]
Ustawianie trybw
Sprawdzanie ustawie trybu
Ustawienia trybu decyduj o tym, jak TI.83 Plus wywietla i interpretuje liczby oraz wykresy. Ustawienia trybu s zachowane w pamici staej (Constant Memory), gdy TI.83 Plus jest wyczony. Wszystkie liczby, wczajc w to elementy macierzy i list, s wywietlane zgodnie z biecymi ustawieniami trybu. Aby wywietli ustawienia trybu, nacinij z. Aktualne ustawienia s podwietlone. Ustawienia domylne s podwietlone na rysunku poniej. Na dalszych stronach zostanie przedstawiony szczegowy opis ustawie trybw.
Normal Sci Eng Float 0123456789 Radian Degree Func Par Pol Seq Connected Dot Sequential Simul Real a+bi re^qi Full Horiz G-T
Zapis liczb Liczba miejsc po przecinku Jednostka miary kta Typ wykresu Czy czy punkty wykresu Czy wykrela sekwencyjnie Liczby rzeczywiste, liczby zespolone w postaci kanonicznej, liczby zespolone w postaci wykadniczej Peny ekran lub ekran podzielony na dwie czci
Aby zmieni ustawienia trybu, wykonaj ponisze kroki. 1. Naciskaj lub }, aby przenie kursor do linii tego ustawienia, ktre chcesz zmieni. 2. Naciskaj ~ lub |, aby przenie kursor na potrzebne Ci ustawienie. 3. Nacinij .
Ustawianie trybu z poziomu programu
Mona ustawi tryb i typ wykresu z programu. W tym celu naley wprowadzi nazw trybu jako polecenie (np. Func lub Float). Gdy kursor jest w pustej linii komend na ekranie programu, wybierz ustawienie trybu. W miejsce kursora zostanie wklejone polecenie.
Tryb zapisu liczb ma wpyw wycznie na sposb wywietlania wynikw na ekranie pocztkowym. Liczby mog by wywietlone co najwyej 10 cyfrowe z dwucyfrowym wykadnikiem. Liczb moesz wprowadza w dowolnym formacie. Tryb zapisu Normal jest trybem w jakim zwykle wyraamy liczby, z cyframi na lewo i prawo w stosunku do kropki dziesitnej, np. 123456.78 (na wywietlaczu pojawia si kropka zamiast uywanego w Polsce przecinka). W trybie zapisu naukowego Sci liczby s przedstawiane w dwch czciach. Cyfry znaczce wywietlane s z jedn cyfr na lewo od kropki dziesitnej. Odpowiednia potga 10 jest wywietlana na prawo od E, np. 1.234567E4. Tryb zapisu inynierskiego Eng jest bardzo podobny do zapisu naukowego. Liczba moe mie od jednej do trzech cyfr przed kropk, a wykadnik potgi liczby 10 jest wielokrotnoci 3, np. 12.34567E3.
Uwaga: Jeli wybrae zapis Normal, ale odpowied nie moe by wywietlona przy uyciu 10 cyfr lub te jej warto bezwzgldna jest mniejsza ni 0.001, wtedy TI.83 Plus wyrazi odpowied w zapisie naukowym.
Float, 0123456789
Tryb zmiennoprzecinkowy Float wywietla do 10 cyfr po kropce, znak oraz kropk dziesitn. Tryb staoprzecinkowy 0123456789 okrela liczb (od 0 do 9), ktra moe by na prawo od kropki dziesitnej. Ustaw kursor na danej liczbie miejsc dziesitnych i nacinij . Tryb staoprzecinkowy moe by stosowany w notacji Normal, Sci i Eng. Ustawienia dziesitne maj wpyw na wywietlanie nastpujcych wartoci:
Odpowied na ekranie pocztkowym Wsprzdne na wykresie (patrz rozdziay 3, 4, 5, i 6) Rwnanie prostej stycznej wyliczane przy uyciu polecenia Tangent( z menu DRAW oraz wartoci x i dy/dx (patrz rozdzia 8) Wyniki oblicze CALCULATE (patrz rozdziay 3, 4, 5, i 6) Rwnanie regresji zapamitywane po wykonaniu modelu regresji (rozdzia 12).
Radian, Degree
Jednostka miary kta decyduje o sposobie, w jaki TI.83 Plus interpretuje wartoci ktw w funkcjach trygonometrycznych oraz podczas konwersji wsprzdnych biegunowych do wsprzdnych kartezjaskich i wsprzdnych kartezjaskich do biegunowych.
Radian - przedstawia wartoci ktowe w radianach. Wynik jest wywietlany w radianach. Degree - przedstawia wartoci ktowe w stopniach. Wynik jest wywietlany
w stopniach.
Func, Par, Pol, Seq
Typy wykresw okrelaj parametry wykrelania. Typy wykresw s opisane szczegowo w rozdziaach 3, 4, 5, i 6. Wykres typu Func suy do wykrelania funkcji, gdzie Y jest funkcj X (patrz rozdzia 3). Na wykresach parametrycznych Par wykrelane s krzywe o rwnaniach parametrycznych, a X i Y s funkcjami zmiennej T (patrz rozdzia 4). Na wykresach biegunowych Pol wykrelane s krzywe o rwnaniach we wsprzdnych biegunowych, a r jest funkcj zmiennej q (patrz rozdzia 5). Na wykresach Seq wykrelane s cigi (patrz rozdzia 6).
Connected, Dot
Tryb Connected wykrela lini czc kolejne punkty wykresu wybranych funkcji. Tryb Dot wykrela tylko oddzielne punkty wykresu.
Tryb wykrelania Sequential oblicza i wykrela cakowicie jedn funkcj, przed obliczeniem i wykreleniem nastpnej. Tryb rwnoczesny Simul oblicza i wykrela rwnoczenie wszystkie wybrane funkcje.
Uwaga: Niezalenie od wyboru trybu wykrelania, TI.83 Plus wywietli jako pierwsze wszystkie wykresy statystyczne (w trybie sekwencyjnym), przed wykreleniem jakiejkolwiek innej funkcji.
W trybie Real nie s wywietlane wyniki zespolone, chyba e liczby zespolone zostan wprowadzone jako dane wejciowe do oblicze. Wyniki bdce liczbami zespolonymi s wywietlane w dwch poniszych trybach:
a+bi (posta kanoniczna liczb zespolonych) wywietla liczby zespolone w
postaci a+bi.
re^qi (posta wykadnicza liczb zespolonych) wywietla liczby zespolone w postaci re^qi.
Tryb Full uywa caego ekranu do wywietlenia wykresu lub edycji. W kadym z poniszych trybw ekranu podzielonego ekran jest podzielony na dwa okna (czci) o takich samych wymiarach.
Tryb Horiz (poziomy) wywietla aktualny wykres w grnej poowie ekranu. W dolnej poowie znajduje si ekran pocztkowy lub dowolny edytor (patrz rozdzia 9). Tryb G.T (wykres-tabela) wywietla aktualny wykres na lewej poowie ekranu. Na prawej jest wywietlana tabela (patrz rozdzia 9).
W kalkulatorze TI.83 Plus istnieje moliwo wprowadzania i uywania wielu typw danych obliczeniowych, takich jak: liczby rzeczywiste i zespolone, macierze, listy elementw, funkcje, wykresy statystyczne, graficzne bazy danych, obrazy wykresw oraz acuchy tekstowe. Uywanym w TI.83 Plus zmiennym oraz innym pozycjom zachowanym w pamici, kalkulator przyporzdkowuje nazwy. W przypadku list elementw, istnieje moliwo przypisania im wasnych, picioznakowych nazw.
Typ zmiennej Nazwy A, B, . . . , Z A, B, . . . , Z
A, B, C, . . . , J
Liczby rzeczywiste Liczby zespolone Macierze Listy elementw Funkcje Rwnania krzywych parametrycznych Rwnania krzywych biegunowych Cigi Wykresy statystyczne Bazy danych wykresw Obrazy wykresw acuchy tekstowe Apps AppVars Grupy Zmienne systemowe
uytkownika
Y1, Y2, . . . , Y9, Y0 X1T i Y1T, . . . , X6T i Y6T r1, r2, r3, r4, r5, r6 u, v, w Plot1, Plot2, Plot3 GDB1, GDB2, . . . , GDB9, GDB0 Pic1, Pic2, . . . , Pic9, Pic0 Str1, Str2, . . . , Str9, Str0
Mona tworzy tyle nazw list elementw, na ile pozwoli pami kalkulatora (patrz rozdzia 11). Nazwy programw s definiowane przez uytkownika i znajduj si w pamici razem ze zmiennymi (patrz rozdzia 16). Z ekranu pocztkowego lub z programu mona zapisa wartoci w: macierzach (patrz rozdzia 10), listach elementw (patrz rozdzia 11), acuchach tekstowych (patrz rozdzia 15), zmiennych systemowych - takich, jak Xmax (patrz rozdzia 1), TblStart (patrz rozdzia 7) oraz we wszystkich funkcjach typu Y= (patrz rozdziay 3, 4, 5 i 6). Bdc w dowolnym edytorze, moesz zapamitywa dane w: macierzach, listach elementw oraz w funkcjach Y= (patrz rozdzia 3). Bdc na ekranie pocztkowym, w programie lub w edytorze, mona zapamitywa dan warto jako element macierzy lub element listy. Przy uyciu pozycji menu DRAW STO moesz zapamitywa i przywoywa obrazy oraz graficzne bazy danych (patrz rozdzia 8). Pomimo, e wikszo zmiennych moe zosta zarchiwizowana, nie mona zarchiwizowa zmiennych systemowych takich jak: r, t, x, y oraz q (patrz rozdzia 18). Zmienne Apps s niezalenymi aplikacjami zapisanymi w pamici Flash ROM. AppVars jest miejscem, gdzie s przechowywane zmienne stworzone przez niezalene aplikacje. Nie mona zmienia zmiennych zawartych w AppVars, chyba e dokona si tego poprzez aplikacj, ktra je stworzya.
Wartoci s zapisywane w pamici oraz odczytywane z niej poprzez nazwy zmiennych. Jeli aktualnie jest obliczane jakie wyraenie zawierajce nazw zmiennej, wtedy w obliczeniu tym zostaje automatycznie uyta warto, ktra bya aktualnie wstawiona za zmienn. Aby zapisa warto zmiennej (bdc na ekranie pocztkowym lub w programie) przy uyciu klawisza , rozpocznij od nowego wiersza i wykonaj nastpujce kroki: 1. Wprowad warto, ktr chcesz zapisa. Warto ta moe by rwnie wyraeniem. 2. Nacinij . W miejscu kursora zostanie wstawiony znak !. 3. Nacinij , a nastpnie liter tej zmiennej, w ktrej chcesz zapisa dan warto. 4. Nacinij . Jeli jako warto wpisae cae wyraenie, to zostanie ono obliczone. Wprowadzona warto zostanie zapisana jako zmienna.
Aby wywietli warto zmiennej, bdc na ekranie pocztkowym, przejd do jego pustej linii i wpisz nazw zmiennej, a nastpnie nacinij .
Archiwizacja zmiennych
Istnieje moliwo archiwizacji danych, programw oraz innych zmiennych w czci pamici zwanej archiwum danych uytkownika. Zabezpiecza to przed ich nieumylnym skasowaniem lub zmian. Zarchiwizowane zmienne s oznaczone przez gwiazdk (*) po lewej stronie nazwy. Nie mog by one zmieniane ani uywane. Mog by tylko widziane i przenoszone z archiwum (odarchiwizowane). Na przykad, jeli zarchiwizujesz list L1, to bdzie ona widoczna w pamici. Wybranie jej nazwy i wstawienie do ekranu pocztkowego nie pozwoli jednak na zobaczenie jej zawartoci lub dokonanie zmian, a do momentu przeniesienia jej z archiwum.
W celu przywoania i skopiowania do pooenia kursora wartoci danej zmiennej, wykonaj poniej podane kroki. Gdy chcesz opuci opcj RCL, nacinij . 1. Nacinij y RCL. W dolnej linii ekranu wywietli si znak przywoania Rcl, wraz z kursorem edycji. 2. Wprowad nazw zmiennej, stosujc jeden z poniszych sposobw. Nacinij , a nastpnie wprowad oznaczenie danej zmiennej; Nacinij y LIST, a nastpnie wybierz nazw listy lub nacinij y [Ln]; Nacinij y , a nastpnie wybierz nazw macierzy; Nacinij (spowoduje to wywietlenie menu VARS) lub nacinij ~, aby wywietli menu VARS Y.VARS. Nastpnie wybierz typ, a potem nazw danej zmiennej lub funkcji; Nacinij |, a nastpnie wybierz nazw programu (mona to wykona tylko bdc w edytorze programu). W dolnej linii ekranu wywietli si nazwa wybranej zmiennej, a kursor edycji zniknie z ekranu.
3. Nacinij . Zawarto zmiennej zostanie wstawiona w to miejsce, gdzie znajdowa si kursor na samym pocztku, tj. przed wykonaniem powyszych krokw.
Uwaga: Istnieje moliwo edycji znakw wstawionych do wyraenia. Nie powoduje to zmiany ich wartoci w pamici.
Bufor ENTRY
Uywanie bufora ENTRY
Jeli bdc na ekranie pocztkowym, naciniesz w celu obliczenia wyraenia lub wykonania polecenia, wtedy wyraenie lub polecenie zostanie zapisane w buforze o nazwie ENTRY. Kiedy wyczysz TI.83 Plus, wtedy dane w buforze ENTRY zostan zachowane w pamici. Aby przywoa zawarto bufora ENTRY, nacinij y [ENTRY]. Ostatnio wprowadzona pozycja zostanie wpisana w miejsce kursora, gdzie moesz j edytowa i wykona. Na ekranie pocztkowym lub w edytorze, bieca linia jest kasowana i wklejana jest do niej ostatnio wprowadzona pozycja. Poniewa TI.83 Plus odwiea zawarto ENTRY tylko wtedy, kiedy naciniesz , moesz wic odczyta stamtd ostatni pozycj, nawet gdy zacze ju wprowadza nastpne wyraenie.
57
y [ENTRY]
Dostp do poprzednio wprowadzonych danych
Bufor ENTRY ma 128 bajtw. Aby przewija te pozycje, naciskaj y [ENTRY]. Jeli pojedyncza pozycja zajmuje wicej ni 128 bajtw, wtedy jest przywoywana poleceniem ENTRY, ale jest zachowywana w innym obszarze pamici.
1A
2B y [ENTRY]
Jeli po wywietleniu najstarszej zachowanej pozycji naciniesz y [ENTRY], zostanie ponownie wywietlona najnowsza zachowana pozycja, potem znowu poprzednia itd.
y [ENTRY]
Po wklejeniu na ekran pocztkowy polecenia z bufora i dokonaniu jego edycji (jeli wybrae opcj edycji), moesz wykona odnone polecenie. Aby to zrobi, nacinij . Aby ponownie wykona wywietlone polecenie, nacinij jeszcze raz . Kade ponowne wykonanie wywietla odpowied po prawej stronie nastpnej linii. Sama pozycja nie jest ponownie wywietlana.
0N
N 1 N : N
Kilka wartoci w jednej linii w obszarze Entry
Aby zachowa dwa lub wicej wyrae lub polece w ENTRY, rozdziel je dwukropkami, a potem nacinij . Wszystkie wyraenia i polecenia rozdzielone dwukropkami bd zachowane w ENTRY. Kiedy naciniesz y [ENTRY], wszystkie wyraenia i polecenia rozdzielone dwukropkami s wklejane w biece miejsce kursora. Moesz dokona edycji dowolnego polecenia, a potem wykona je wszystkie, naciskajc .
Dla rwnania A=pr 2, znajd metod prb i bdw, promie koa o powierzchni 200 centymetrw kwadratowych. Jako pierwsze przypuszczenie przyjmij promie 8 cm. 8 R [:] y [p] R y [ENTRY]
y | 7 y [INS] 95
Kontynuuj a do znalezienia odpowiedzi o danej dokadnoci. Usuwanie zawartoci ENTRY Clear Entries (patrz rozdzia 18) usuwa wszystkie dane, ktre TI.83 Plus przechowuje w obszarze ENTRY.
Gdy dane wyraenie na ekranie pocztkowym lub w programie, zostanie obliczone, wtedy TI.83 Plus zachowuje odpowied w obszarze pamici Ans (ostatnia odpowied). Ans moe by liczb rzeczywist lub zespolon, list, macierz lub acuchem tekstowym. Po wyczeniu TI.83 Plus, warto Ans zostaje zachowana. Zmiennej Ans moesz uywa do uzyskania ostatniej odpowiedzi w wikszoci wypadkw. Nacinij y [ANS], w celu wstawienia nazwy zmiennej Ans w miejsce kursora. TI.83 Plus uyje wartoci Ans do oblicze.
Oblicz obszar ogrdka o rozmiarach 1.7 na 4.2 metra. Nastpnie oblicz ilo pomidorw uzyskanych z metra kwadratowego, jeli z caego obszaru ogrdka uzyskae 147 pomidorw.
147 y [ANS]
Kontynuowanie oblicze
1742
Moesz uy Ans jako pierwszej pozycji nastpnego wyraenia bez koniecznoci ponownego wprowadzania wartoci lub naciskania y [ANS]. Bdc w pustej linii ekranu pocztkowego, wprowad wybran funkcj. TI.83 Plus wpisze automatycznie nazw zmiennej Ans, a potem funkcj.
52
99
Zapamitywanie odpowiedzi
Aby przy obliczeniu wyraenia mc posuy si wynikiem poprzedniej operacji, zapamitaj go jako jak zmienn.
Oblicz pole koa o promieniu 5 metrw. Nastpnie oblicz objto walca o promieniu 5 metrw i wysokoci 3.3 metra oraz zapamitaj odpowied jako zmienn V.
y [p] 5 33 V
Dostp do wikszoci funkcji TI.83 Plus moesz uzyska przy uyciu rnych menu. Kiedy naciniesz klawisz lub kombinacj klawiszy wywoujc je, wtedy na grnej linii ekranu pojawia si nazwa jednego lub wicej menu. Menu, ktrego nazwa znajduje si po lewej stronie grnej linii, zostaje podwietlone. Na ekranie moe zosta wywietlone do siedmiu jego pozycji, poczwszy od pozycji 1, ktra jest take podwietlona. Poszczeglne pozycje s oznaczane przy uyciu cyfr lub liter, w porzdku od 1 do 9, potem 0, pniej A, B, C, itd. Menu LIST NAMES, PRGM EXEC i PRGM EDIT zawieraj tylko pozycje od 1 do 9 oraz 0. Jeli menu nie mieci si na ekranie, wtedy obok ostatniej pozycji zamiast dwukropka pojawia si strzaka ( $ ). Jeli pozycja menu koczy si wielokropkiem (...), oznacza to, e zawiera ona nastpne menu lub edytor. Gdy po lewej stronie pozycji menu jest umieszczona gwiazdka (*), oznacza to, e dana pozycja zostaa zarchiwizowana (patrz rozdzia 18).
Aby wywietli inne menu z nazw wywietlonych na grnej linii, naciskaj ~ lub | dotd, a zostanie podwietlona nazwa danego menu. Pooenie kursora wewntrz menu pocztkowego jest nieistotne. Nastpne bdzie wywietlone z kursorem ustawionym w pierwszej pozycji.
Uwaga: Mapa w Dodatku A przedstawia: kade menu, kad operacj pod kadym menu oraz klawisz lub kombinacj klawiszy.
Przewijanie menu
Aby przewin pozycje menu w d, nacinij . Aby przewin pozycje w gr, nacinij }. Aby przeskoczy w d menu o sze pozycji naraz, nacinij . Aby przeskoczy w gr menu o sze pozycji naraz, nacinij }. Zielone strzaki znajdujce si na kalkulatorze pomidzy a } s symbolami operacji strona w d i strona w gr. Aby od razu przej z pierwszej pozycji menu do ostatniej, nacinij }. Aby od razu przej z ostatniej pozycji do pierwszej, nacinij .
Pozycja menu moe zosta wybrana na jeden z dwu sposobw: Nacinij cyfr lub liter pozycji, ktr chcesz wybra. Kursor moe znajdowa si gdziekolwiek w menu, a pozycja ktr wybierasz, nie musi by wywietlona na ekranie. Naciskaj lub }, aby przenie kursor na pozycj, ktr chcesz wybra i nacinij . Po wybraniu pozycji menu, TI.83 Plus wywietla zazwyczaj poprzedni ekran.
Uwaga: W menu LIST NAMES, PRGM EXEC i PRGM EDIT, tylko pozycje od 1 do 9 i 0 s oznaczone w taki sposb, e moesz wybra je przez nacinicie odpowiedniej cyfry. Aby przenie kursor na pierwsz pozycj zaczynajc si od znaku alfabetu lub q, nacinij kombinacj klawiszy dla tego znaku lub q. Jeli adne pozycje nie zaczynaj si od tego znaku, to TI-83Plus szuka pozycji zaczynajcych si od nastpnych liter. Kursor przemieszcza si do pierwszej z tych pozycji. Jeli nie ma takich pozycji, to ustawia sie on na ostaniej pozycji z menu.
Oblicz 327. 27
Opuszczenie menu bez dokonywania wyboru
Moesz wyj z menu bez dokonywania wyboru na cztery sposoby: Nacinij y [QUIT], aby powrci do ekranu pocztkowego. Nacinij , aby powrci do poprzedniego ekranu. Nacinij klawisz lub kombinacj klawiszy dla innego menu, np. lub y [LIST]. Nacinij klawisz lub kombinacj klawiszy wywoujc inny ekran, np: o lub y [TABLE].
Nazwy funkcji i zmiennych systemowych moesz wprowadza i zapamitywa bezporednio. Aby wywietli menu VARS, nacinij klawisz . Wszystkie pozycje menu VARS pozwalaj na przejcie do dalszych menu, gdzie wywietlone s nazwy zmiennych systemowych. Z opcji 1:Window, 2:Zoom oraz 5:Statistics mona uzyska dostp do wicej ni jednego menu.
VARS Y-VARS 1: Window... 2: Zoom... 3: GDB... 4: Picture... 5: Statistics... 6: Table... 7: String...
Zmienne X/Y, T/q oraz U/V/W Zmienne ZX/ZY, ZT/Zq oraz ZU Zmienne Graph database Zmienne Picture Zmienne XY, G, EQ, TEST oraz PTS Zmienne TABLE Zmienne String
Aby wywietli menu VARS Y.VARS, nacinij ~. Pozycje 1:Function, 2:Parametric oraz 3:Polar wywouj kolejne menu.
VARS Y-VARS 1: Function... 2: Parametric... 3: Polar... 4: On/Off...
Funkcje Yn Funkcje XnT, YnT Funkcje rn Pozwala dokona wyboru lub anulowa wybr funkcji
Uwaga: Zmienne dla cigw liczbowych (u, v, w) s zlokalizowane na klawiaturze, jako drugie dziaania wykonywane przez klawisze , i .
Aby wybra zmienn z menu VARS lub z menu VARS Y.VARS, wykonaj ponisze kroki. 1. Wywietl menu VARS lub menu VARS Y.VARS. Nacinij , aby wywietli menu VARS. Nacinij ~, aby wywietli menu VARS Y.VARS. 2. Wybierz typ zmiennej, jak np. 2:Zoom z menu VARS lub 3:Polar z menu VARS Y.VARS. Zostanie wywietlone nastpne menu. 3. Jeli wybrae z menu VARS takie opcje, jak 1:Window, 2:Zoom lub 5:Statistics, wtedy naciskajc ~ lub |, moesz wybra kolejne menu. 4. Wybierz nazw zmiennej z menu. Po dokonaniu wyboru, zmienna ta zostanie wstawiona w miejscu kursora.
System Equation Operating System (EOS) wyznacza kolejno, w jakiej TI.83 Plus wykonuje dziaania. System EOS pozwala na wprowadzanie liczb i funkcji w prosty i bezporedni sposb. EOS oblicza funkcje w danym wyraeniu w nastpujcej kolejnoci:
Kolejno Funkcja
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Funkcje, ktre poprzedzaj argument, jak np. (, sin( czy log( Funkcje, ktre s wprowadzane po argumencie, jak np. 2, M1, !, , oraz konwersje Potgi i pierwiastki, jak np. 2^5 lub 5x32 Wariacje (nPr) i kombinacje (nCr) Mnoenie, mnoenie niejawne oraz dzielenie Dodawanie i odejmowanie Funkcje relacji, jak np. > lub Operator logiczny and Operatory logiczne or i xor
r
Na danym poziomie kolejnoci EOS oblicza funkcje od lewej do prawej, ale jako pierwsze wykonywane s obliczenia wewntrz nawiasw.
TI.83 Plus rozpoznaje mnoenie niejawne (wykonywane domylnie), wic nie musisz zawsze naciska w celu oznaczenia mnoenia. Np. TI.83 Plus traktuje 2p, 4sin(46), 5(1+2) i (25)7 jako wyraenia z domylnym mnoeniem.
Uwaga: Obowizujce w TI.83 Plus (oraz TI.83) reguy mnoenia niejawnego rni si od tych, ktre obowizuj w TI.82. Np. TI.83 Plus oblicza 12X jako (12)X, podczas gdy TI-82 oblicza 12X jako 1/(2X) (patrz rozdzia 2).
Nawiasy
Wszystkie obliczenia wewntrz nawiasw s wykonywane jako pierwsze. Np. w wyraeniu 4(1+2), system EOS oblicza najpierw cz znajdujc si w nawiasach 1+2, a potem mnoy odpowied 3 przez liczb 4.
Mona opuszcza nawias zamykajcy ( ) ), jeli jest on na kocu wyraenia. Wszystkie otwarte nawiasy s automatycznie zamykane na kocu wyraenia. Podobnie dzieje si w przypadku otwartych nawiasw, ktre poprzedzaj polecenia zapamitywania lub konwersji wywietlania.
Uwaga: Otwarty nawias znajdujcy si za nazw listy, macierzy lub funkcji Y= nie wskazuje mnoenia niejawnego. Nawias ten suy do wyrnienia elementw listy (patrz rozdzia 11) lub macierzy (patrz rozdzia 10) oraz okrela warto, dla ktrej ma by rozwizane Y=.
Warto przeciwna
Aby wprowadzi liczb ujemn, uyj klawisza wartoci przeciwnej. Nacinij i wprowad liczb. W kalkulatorze TI.83 Plus przeciwno zajmuje trzeci poziom w hierarchii kolejnoci oblicze EOS. Funkcje o pierwszym priorytecie, jak np. kwadrat wartoci, zostan obliczone przed zmian znaku. Np. wynikiem obliczenia MX2 jest wielko ujemna (lub 0). Aby podnie do kwadratu liczb ujemn, naley uy nawiasw.
Uwaga: Klawisz jest uywany do wykonywania odejmowania, a klawisz do zmiany znaku. Nacinicie w celu wprowadzenia liczby ujemnej (np. 9 7) lub w celu uzyskania odejmowania (jak np. 9 7) spowoduje wystpienie bdu. Nacinicie A B powoduje, e wyraenie jest interpretowane jako mnoenie niejawne (AMB).
TI.83 Plus wykrywa bdy podczas wykonywania nastpujcych zada: Obliczanie wyraenia Wykonywanie polecenia Wykrelanie wykresu Zapamitywanie wartoci
W przypadku wykrycia bdu, TI.83 Plus wywietla komunikat w postaci menu, jak np. ERR:SYNTAX lub ERR:DOMAIN. Dodatek B opisuje kady typ bdu i moliwe powody jego wystpienia.
Jeli wybierzesz 1:Quit (lub naciniesz y [QUIT] albo ), to zostanie wywietlony ekran pocztkowy. Jeli wybierzesz 2:Goto, to zostanie wywietlony poprzedni ekran, z kursorem umieszczonym w miejscu popenionego bdu lub w pobliu.
Uwaga: Jeli podczas wykonania programu w funkcji Y= zdarzy si bd skadni (syntax), wtedy opcja Goto wraca do edytora Y=, a nie do programu.
Poprawianie bdu
Aby poprawi bd, wykonaj ponisze kroki. 1. Zapisz sobie typ bdu (ERR:typ bdu). 2. Wybierz opcj 2:Goto, jeli jest dostpna. Zostanie wywietlony poprzedni ekran z kursorem znajdujcym si w miejscu popenionego bdu lub w pobliu. 3. Okrel rodzaj bdu. Jeli nie moesz rozpozna bdu, zajrzyj do Dodatku B. 4. Popraw wyraenie.
2
Spis treci
Wstp: Modelowanie rzutw monet........................................................................2-2 Dziaania matematyczne wykonywane przy uyciu klawiatury...............................2-3 Dziaania matematyczne, MATH..............................................................................2-5 Uywanie Equation Solver ...................................................................................2-8 Operacje MATH NUM ...........................................................................................2-13 Wprowadzanie i uywanie liczb zespolonych ........................................................2-16 Operacje MATH CPX ............................................................................................2-18 Operacje MATH PRB .............................................................................................2-20 Operacje na ktach ANGLE...............................................................................2-23 Operacje TEST (sprawdzania wartoci logicznej)..................................................2-25 Operacje TEST LOGIC (algebry Boole'a)..............................................................2-26
1. Rozpocznij na ekranie pocztkowym. Aby wywietli menu MATH PRB, nacinij |. Wybierz funkcj 7:randBin( (liczba losowa z rozkadu dwumianowego) naciskajc 7. Wtedy randBin( pojawia si na ekranie pocztkowym. Wprowad liczb rzutw monet, wybierajc z klawiatury 10. Nacinij . Wprowad prawdopodobiestwo wystpienia reszki, naciskajc 5. Nacinij . Wprowad liczb symulacji, naciskajc 40. Nacinij . 2. Aby obliczy warto funkcji randBin nacinij . Zostanie wywietlona lista czterdziestu liczb, z ktrych kada jest liczb pojawie si reszki w poszczeglnych zestawach rzutw. Lista ma czterdzieci elementw, gdy symulacja zostaa wykonana 40 razy. W tym przykadzie reszka wypada: 5 razy - w pierwszym zestawie rzutw monet, 5 razy - w drugim zestawie rzutw monet, itd. 3. Aby zapisa otrzyman list w pamici pod nazw L1, nacinij y L1 . Zapisane dane mog by wykorzystane do innych dziaa, np. do wykrelania histogramu (wykresu supkowego) (patrz rozdzia 12).
4. Aby zobaczy nastpne liczby z listy, naciskaj ~ lub |. Trzy kropki (...) oznaczaj, e nie caa lista jest wywietlana na ekranie.
Uwaga: Poniewa funkcja randBin( wykorzystuje generator liczb losowych, wic moesz otrzyma inn list ni ta podana obok.
Wartoci funkcji, ktrej argumentem jest lista, jest rwnie lista. Podobnie jest dla dziaa arytmetycznych, ktre mog by wykonywane na listach. Jeeli w jednym wyraeniu matematycznym uywa si dwch list, to musz by one tej samej dugoci.
Moesz dodawa + (), odejmowa N (), mnoy () oraz dzieli () liczby rzeczywiste i zespolone, wyraenia oraz listy. Na macierzach moesz wykonywa wszystkie wymienione wyej dziaania z wyjtkiem dzielenia. wartoA+wartoB wartoAwartoB
Funkcje trygonometryczne
Argumentami funkcji trygonometrycznych (sinus , cosinus , tangens ) mog by liczby rzeczywiste, wyraenia matematyczne i listy. Biece ustawienie trybu przedstawiania ktw (radiany lub stopnie) ma wpyw na wynik oblicze. Na przykad: jeeli miara kta jest podana w radianach, to obliczenie sin(30) daje wynik L.988031624, a jeeli miara kta jest podana w stopniach, to otrzymujemy .5.
sin(warto) cos(warto) tangens(warto)
Wartoci funkcji cyklometrycznych (funkcji odwrotnych do funkcji trygonometrycznych) (arcus sinus y [SIN1], arcus cosinus y [COSL1] i arcus tangens y [TANL1]) mog by obliczane dla liczb rzeczywistych, wyrae matematycznych i list. Biece ustawienie trybu przedstawiania ktw ma wpyw na wynik oblicze.
sinL1(warto) cosL1(warto) tanL1(warto)
Liczby rzeczywiste i zespolone mona podnosi do potgi^ ( potgowanie, ), 2 (), a take oblicza ich pierwiastki kwadratowe ( y []). Operacje te stosowa te mona do elementw list i z wyjtkiem pierwiastkowania rwnie do macierzy. podstawa^wykadnik
L1 (Odwrotno)
warto 2
( z wartoci)
Mona oblicza odwrotno L1 ( ) liczby rzeczywistej i zespolonej, listy oraz macierzy. Odwrotno dla liczb i list jest tym samym co 1x. warto L1
Argumentami funkcji logarytm dziesitny log( (), funkcji wykadniczej o podstawie 10 10^( (y [10x]) oraz funkcji logarytm naturalny ln( () mog by liczby rzeczywiste i zespolone, wyraenia matematyczne o wartociach rzeczywistych lub zespolonych, oraz listy.
log(warto) 10^( wykadnik) ln(warto)
Wartoci funkcji eksponent funkcji wykadniczej o podstawie e, e^(, (y ex]) jest staa e, podniesiona do potgi rwnej argumentowi funkcji. Argumentami funkcji e^( mog by liczby rzeczywiste i zespolone, wyraenia matematyczne oraz listy.
e^(wykladnik)
Przybliona warto podstawy logarytmw naturalnych e (y [e]) jest zapisana w pamici kalkulatora TI.83 Plus. Aby wstawi e w miejsce kursora, nacinij y [e]. Do oblicze TI.83 Plus uywa wartoci przyblionej staej e, rwnej: 2,718281828459.
L (zmiana znaku)
Funkcja zmiany znaku M () zmienia znak danej wartoci na przeciwny. Argumentami tej funkcji mog by liczby rzeczywiste i zespolone, wyraenia matematyczne oraz listy. Reguy EOS (rozdzia 1) okrelaj kolejno dziaa, w ktrej wykonywana jest zmiana znaku. Na przykad wyraenie LA2 daje po obliczeniu liczb ujemn, poniewa podnoszenie do kwadratu zostao wykonane przed dopisaniem minusa, tj. pomnoeniem przez -1. Chcc podnie do kwadratu liczb wraz ze znakiem minus (tj. liczb pomnoon przez -1), naley uj j w nawiasy, tj. w tym przypadku napisa (LA)2.
Uwaga: Symbol wartoci ujemnej (M) jest wywietlany w kalkulatorze TI.83 Plus nieco wyej oraz jest on krtszy od znaku odejmowania (N), ktry jest wywietlany po naciniciu .
p (Pi)
Przybliona warto staej p (Pi, y [p]) rwna 3,1419... jest zapisana w pamici kalkulatora TI.83 Plus. Do oblicze TI.83 Plus uywa wartoci przyblionej staej p rwnej 3,1415926535898.
4Frac, 4Dec
Polecenie 4Frac (uamek) przedstawia podan wielko w postaci uamka nieskracalnego. Polecenia 4Frac mona uywa do liczb rzeczywistych i zespolonych, wyrae matematycznych, list oraz macierzy (w przypadku ostatnich dwch typw otrzymujemy list lub macierz uamkw). Jeeli wyraenia nie da si przedstawi w postaci uamka, albo gdy mianownik ma wicej ni trzy cyfry, to wynik jest podawany w postaci uamka dziesitnego. Polecenia 4Frac mona uywa tylko po uprzednim podaniu wartoci, ktra ma zosta przedstawiona w postaci uamka. Warto 4Frac
4Dec (uamek dziesitny) przedstawia podan warto w postaci uamka dziesitnego. Polecenia 4Dec mona uywa do liczb rzeczywistych lub zespolonych, wyrae
matematycznych, list oraz macierzy (w przypadku ostatnich dwch wielkoci otrzymujemy list lub macierz uamkw). Polecenia 4Dec mona uywa tylko po uprzednim podaniu wartoci, ktra ma zosta przedstawiona w postaci uamka. Warto 4Dec
3 (szecian
podnoszenie do trzeciej potgi) oblicza trzeci potg danej wartoci. Argumentami funkcji 3 mog by liczby rzeczywiste lub zespolone, wyraenia matematyczne, listy oraz macierze kwadratowe. warto 3
3( (pierwiastek trzeciego stopnia) oblicza pierwiastek trzeciego stopnia danej
wartoci. Argumentami funkcji 3( mog by liczby rzeczywiste lub zespolone, wyraenia matematyczne oraz listy.
3(warto)
x (Pierwiastek)
x (pierwiastek stopnia x) oblicza pierwiastek stopnia x danej wartoci. Argumentami funkcji x mog by liczby rzeczywiste lub zespolone, wyraenia matematyczne oraz listy.
stopie pierwiastkaxwarto
fMin(, fMax(
Funkcje fMin( (minimum funkcji) oraz fMax( (maksimum funkcji) wyznaczaj wartoci zmiennej z podanego przedziau, w ktrych wyraenie (funkcja) osiga minimum lub maksimum lokalne. Nie mona wykorzysta fMin( i fMax( do zdefiniowania nowej funkcji lub wyraenia. Obliczenia s przeprowadzane z dokadnoci okrelon przez parametr dokadno (jeeli nie jest on podany, to domylnie obliczenia s wykonywane z dokadnoci 1L5).
fMin(wyraenie,zmienna,dolna,grna[,dokadno]) fMax(wyraenie,zmienna,dolna,grna[,dokadno])
Uwaga: W niniejszej instrukcji opcjonalne parametry oraz towarzyszce im przecinki s ujte w nawiasy ([ ]).
wzgldem danej zmiennej w podanym punkcie. Obliczenia s przeprowadzane z dokadnoci okrelon przez parametr H (jeeli nie jest podana warto H, to domylnie przyjmowana jest warto 1L5). Pochodn nDeriv( mona obliczy tylko dla funkcji o wartociach rzeczywistych.
nDeriv(wyraenie,zmienna,warto[,H]) nDeriv( wykorzystuje metod symetrycznego ilorazu rnicowego (tzw. metoda redniej rnicy), ktra okrela warto pochodnej w punkcie jako nachylenie prostej siecznej przecinajcej wykres funkcji w tych dwch punktach.
f(x+H)Nf(xNH) f(x) = 2H Zazwyczaj, gdy H maleje, to otrzymujemy lepsze przyblienie wartoci pochodnej.
Funkcja nDeriv( moe by uyta w danym wyraeniu tylko jeden raz. Uywana przez TI-83 metoda obliczania nDeriv( moe by formalnie zastosowana i w punktach nierniczkowalnoci funkcji, dajc tym samym faszywy wynik.
fnInt( fnInt( (caka funkcji) suy do obliczenia caki oznaczonej funkcji na podanym
przedziale (metod Gaussa-Kronroda). Aby obliczy cak naley poda zmienn, wzgldem ktrej bdzie ona obliczana oraz doln i grn granic cakowania. Obliczenia s przeprowadzane z dokadnoci okrelon przez parametr dokadno (jeeli nie jest podana dokadno, to domylnie obliczenia s wykonywane z dokadnoci 1L5). Cak fnInt( mona oblicza tylko dla funkcji o wartociach rzeczywistych.
fnInt(wyraenie,zmienna,dolna granica,grna[,dokadno])
Wskazwka: Aby przyspieszy tworzenie wykresw funkcji, ktre zdefiniowano wykorzystujc fnInt(, zwiksz warto Xres zanim naciniesz s.
liczb rzeczywistych. Rwnanie musi by zapisane jako pewne wyraenie przyrwnane do zera. Po wybraniu Solver, zostanie wywietlony jeden z dwch opisanych niej ekranw. Jeeli nie wprowadzono rwnania eqn, to zostanie wywoany edytor rwna (patrz krok 1 na poniszym rysunku). Jeeli zostao zdefiniowane rwnanie eqn, to zostanie wywoany interaktywny edytor programu Solver (patrz krok 3 rys. na stronie 2.9).
Wprowadzanie rwnania
Jeeli na zmienn eqn programu Solver nie podstawiono jeszcze adnego rwnania, to wprowadzamy je w nastpujcy sposb: 1. Wybieramy program za pomoc 0:Solver z menu MATH.
2. Rwnanie moemy teraz wprowadzi do programu Solver na jeden z trzech sposobw: Wstawi je bezporednio. Wstawi nazw odpowiedniej zmiennej typu Y= z menu VARS Y.VARS. Naciskajc y [RCL], wczyta nazw odpowiedniej zmiennej typu Y= z menu VARS Y.VARS i nacisn . Wyraenie jest wklejone do analizatora Solver.
Wyraenie zostanie wywietlone jako zmienna eqn, przyrwnane do zera i zapamitane jako zmienna eqn.
Wyraenie eqn zostanie wtedy przyrwnane do zera i wywietlone w grnej linii ekranu. Zmienne (parametry i niewiadome) wystpujce w rwnaniach zostan wywietlone w tej kolejnoci, w ktrej pojawiaj si w rwnaniu. Zostan take wywietlone wszystkie wartoci przypisane parametrom rwnania. Domylne ograniczenia (bound={L199,199}) s wywietlane w ostatniej linii edytora. Jeeli nie wszystkie wywietlane informacje mieszcz si na ekranie, to wtedy na pierwszej pozycji dolnej linii wywietlana jest $.
Wskazwka: Aby uy programu Solver do rozwizania rwnania K=0.5MV2, wprowad do edytora rwna: eqn:0=KN.5MV2.
Jeeli wprowadzasz now zmienn lub nadajesz now warto istniejcej zmiennej za pomoc interaktywnego edytora programu Solver, to jest ona od razu zapamitywana. Jako zmienn w rwnaniu mona wprowadzi wyraenie. Jego warto zostanie obliczona, gdy przejdziesz do nastpnej zmiennej. Wartoci tych wyrae musz by liczbami rzeczywistymi. Zmiennym VARS Y.VARS, takim jak Y1 lub r6, moesz przypisa rwnania, ktre mona nastpnie przywoywa w innych rwnaniach. Interaktywny edytor programu Solver wywietli wszystkie zmienne i funkcje typu Y= wystpujce w danym rwnaniu.
Aby rozwiza zapamitane ju rwnanie za pomoc programu Solver, wykonaj nastpujce kroki: 1. Wybierz z menu MATH 0:Solver, czyli interaktywny edytor programu (jeli nie jest jeszcze wybrany).
2. Nadaj (lub wprowad zapamitane) wartoci wszystkich zmiennych. Aby przemieci kursor do nastpnej zmiennej, nacinij lub .
3. Dodatkowo moesz poda przypuszczaln warto rozwizania (pierwsze przyblienie). Moe to przyspieszy proces znajdowania rozwizania rwnania. Dla rwna o wielu pierwiastkach, TI.83 Plus bdzie usiowa wyznaczy rozwizanie, ktre jest najblisze podanej wartoci przypuszczalnej.
(grne+ dolne) . 2
Rozwizywanie rwna za pomoc programu Solver, c.d. 4. Moesz dodatkowo poda przedzia, w ktrym bdzie szukane rozwizanie. W tym celu wprowad bound={kres dolny, kres grny}. Wartoci wprowadzane jako kres dolny i kres grny s kocami przedziau, wewntrz ktrego TI.83 Plus bdzie szuka rozwizania. Podanie tego przedziau moe przyspieszy znalezienie rozwizania. Wartoci domyln jest: bound={L199,199}. 5. Ustaw kursor na niewiadom rwnania, a nastpnie nacinij [SOLVE] (powyej klawisza ).
Rozwizanie jest wywietlane obok symbolu niewiadomej. Zaczerniony kwadrat w pierwszej kolumnie wskazuje niewiadom i potwierdza, e rwnanie jest spenione. Wywietlone kropki oznaczaj, e nie caa warto zmiecia si na ekranie.
Uwaga: Gdy podana liczba nie mieci si na ekranie, koniecznie nacinij ~ aby przesun j do koca dla sprawdzenia, czy wykadnik jest dodatni czy ujemny. Nawet bardzo maa liczba moe wyda si dua, dopki nie zobaczysz wykadnika na kocu.
Wartoci zmiennych s uaktualnianie w pamici kalkulatora. leftNrt=diff jest wywietlane w ostatniej linijce edytora. Diff oznacza rnic pomidzy lew a praw stron rwnania. Zaczerniony kwadrat w pierwszej kolumnie przy leftNrt= oznacza, e rwnanie zostao sprawdzone dla znalezionej wartoci niewiadomej.
Jeeli edytor rwna jest ju aktywny, to aby wywietli dane rwnanie zapamitane jako eqn lub wprowadzi na t zmienn nowe rwnanie, naciskaj }, a wywietli si edytor. Wtedy wywietl zapamitane rwnanie, bd podaj nowe.
Rwnania z wieloma pierwiastkami
Niektre rwnania maj wicej ni jeden pierwiastek. Aby znale dalsze rozwizania, moesz wprowadzi nowe pierwsze przyblienie (strona 2.10) oraz nowe kresy (strona 2.11).
Dalsze rozwizania
Gdy ju znajdziesz jedno rozwizanie rwnania, moesz szuka innych. W tym celu zmie wartoci jednej lub wicej zmiennych. Gdy wykonasz edycj ktrejkolwiek zmiennej, to wtedy znikn zaczernione kwadraty przy poprzednim rozwizaniu oraz przy leftNrt=diff. Umie kursor przy tej zmiennej, ktra jest niewiadom, a nastpnie nacinij [SOLVE].
Gdy ju znajdziesz jedno rozwizanie rwnania, moesz szuka innych
TI.83 Plus rozwizuje rwnania stosujc metody iteracyjne. Aby usprawni ten proces, wprowad kresy przedziau zmiennoci niewiadomej bdce wzgldnie blisko rozwizania, a nastpnie wprowad przypuszczaln warto (pierwsze przyblienie) znajdujce si wewntrz tego przedziau. Przyspieszy to znalezienie rozwizania. W przypadku rwnania z wieloma rozwizaniami, podanie kresw umoliwia wybr podanego rozwizania.
Uywanie funkcji solve( z ekranu pocztkowego lub z programu
Funkcj solve( mona wywoa tylko z menu CATALOG lub z programu. solve( wyznacza rozwizania (pierwiastki) rwnania wzgldem danej zmiennej, gdy jest podane pierwsze przyblienie rozwizania, a take dolne i grne kresy przedziau, wewntrz ktrego szukamy rozwizania. Wartoci domyln kresu dolnego jest L199. Wartoci domyln kresu grnego jest 199. Funkcj solve( mona stosowa tylko do rwna rzeczywistych.
solve(wyraenie,zmienna, pierwsze przyblienie rozwizania[,{kres dolny,kres grny}])
Zakada si, e wyraenie jest przyrwnane do zera. Warto zmiennej nie bdzie tu uaktualniana w pamici. Pierwsze przyblienie rozwizania moe by jedn wartoci lub list dwch wartoci. Zanim zostanie wyliczona warto wyraenia, do pamici musz by wprowadzone wartoci wszystkich zmiennych parametrw, za wyjtkiem niewiadomej rwnania. Kresy dolny oraz grny musz by podane jako listy.
Warto bezwzgldna (modu) Zaokrglenie Cz cakowita Cz uamkowa Najwiksza liczba cakowita mniejsza od danej Warto najmniejsza Warto najwiksza Najmniejsza wsplna wielokrotno Najwikszy wsplny dzielnik
list elementw oraz macierzy, z zaokrgleniem do # miejsc po przecinku (gdzie # 9). Jeli nie podamy liczby miejsc #, to domylna jej warto wynosi 10.
round(warto[,#miejsc dziesitnych])
int( int( (podoga) wyznacza najwiksz liczb cakowit, ktra jest od danej
liczby rzeczywistej. Mona j stosowa do czci rzeczywistej i urojonej liczb zespolonych, elementw list oraz macierzy.
int(warto)
Uwaga: Dla liczb nieujemnych oraz ujemnych cakowitych wartoci funkcji int( iPart( s rwne, a dla ujemnych liczb niecakowitych wartoci funkcji int( s mniejsze o jeden od wartoci funkcji iPart(.
min(, max( min( (warto najmniejsza) podaje mniejsz z wartociA oraz wartociB lub
najmniejszy element z listy. Jeli porwnywana jest listaA z listB, to wtedy funkcja min( da jako wynik list elementw mniejszych z kadej pary odpowiadajcych sobie elementw. Jeli porwnywana jest lista elementw z liczb, wtedy min( porwna kady element listy z dan liczb.
max( (wartoci najwiksza) podaje wiksz z wartociA oraz wartociB lub najwikszy element z listy. Jeli porwnywana jest listaA z listB, to wtedy max( da jako wynik list elementw wikszych z kadej pary odpowiadajcych sobie elementw. Jeli porwnywana jest lista elementw z liczb, wtedy max( porwna kady element listy z dan liczb. min(wartoA,wartoB) min(lista) min(listaA,listaB) min(lista,warto) max(wartoA,wartoB) max(lista) max(listaA,listB) max(lista,warto)
Uwaga: Funkcje min( oraz max( s rwnie dostpne z menu LIST MATH.
lcm(, gcd( lcm( wyznacza najmniejsz wspln wielokrotno liczbyA oraz liczbyB, ktre musz by liczbami cakowitymi nieujemnymi. Gdy w miejsce liczbyA oraz liczbyB zostan wprowadzone listy: listaA oraz listaB, to wtedy lcm( da jako wynik list najmniejszych wsplnych wielokrotnoci dla kadej pary odpowiadajacych sobie elementw tych dwch list. Jeli zostan wprowadzone lista elementw oraz liczba, to wtedy lcm( znajduje najmniejsz wspln wielokrotno kadego elementu listy oraz danej liczby. gcd( wyznacza najwikszy wsplny dzielnik liczbyA oraz liczbyB, ktre musz by liczbami cakowitymi nieujemnymi. Gdy w miejsce liczbyA oraz liczbyB zostan wprowadzone listy: listaA oraz listaB, to wtedy gcd( da jako wynik list najwikszych wsplnych dzielnikw dla kadej pary odpowiadajcych sobie elementw tych dwch list. Jeli zostan wprowadzone lista elementw oraz liczba, to wtedy lcm( znajduje najwiksze wsplne dzielniki kolejnych elementw listy i danej liczby. lcm(liczbaA, liczbaB) lcm(listaA,listaB) lcm(lista, liczba) gcd(liczbaA, liczbaB) gcd(listaA,listaB) gcd(lista, liczba)
TI.83 Plus wywietla liczby zespolone w postaci kanonicznej (wykorzystujc wsprzdne kartezjaskie punktu wyznaczonego przez liczb zespolon) lub w postaci wykadniczej (wykorzystujc wsprzdne biegunowe). Aby wybra tryb przedstawienia liczb zespolonych, nacinij z, a nastpnie wybierz jeden z dwch trybw:
a+bi (posta kanoniczna) re^qi (posta wykadnicza)
W TI.83 Plus liczby zespolone mog by elementami list i wartociami zmiennych. W trybie Real zespolone wyniki oblicze nie s wywietlane i powoduj wywietlenie komunikatu o bdzie. Aby umoliwi wywietlanie wynikw zespolonych, naley wybra tryb liczb zespolonych przy wprowadzaniu danych. Na przykad w trybie Real, wprowadzenie ln(L1) spowoduje wywietlenie komunikatu o bdzie, podczas gdy w trybie a+bi zostanie obliczona warto logarytmu. Tryb Real Tryb a+bi
Liczby zespolone s zapamitywane w postaci kanonicznej, lecz wprowadza je mona zarwno w postaci kanonicznej (tj. z uyciem wsprzdnych kartezjaskich) jak i w postaci wykadniczej tj. z uyciem wsprzdnych biegunowych), niezalenie od ustawionego trybu. Cz rzeczywista i urojona liczby zespolonej moe by liczb rzeczywist lub wyraeniem o wartoci rzeczywistej. Wartoci wyrae definiujcych liczb zespolon s obliczane automatycznie.
Uwaga o trybie Radian i trybie Degree
Do oblicze na liczbach zespolonych zalecamy stosowa tryb podawania ktw w radianach. TI-83 Plus automatycznie zamienia miary ktw na radiany. Nie wykonuje on jednak tej konwersji przy dziaaniach na funkcjach wykadniczych, logarytmicznych oraz hiperbolicznych. W trybie degree tosamoci dla liczb zespolonych, takie jak e^ (iq) = cos(q) + i sin(q) na og nie s prawdziwe, poniewa argumenty funkcji sinus i cosinus - s zamieniane na radiany, natomiast argumenty funkcji e^ () - nie. Na przykad, e^ (i45) = cos(45) + i sin(45) jest traktowane w wewntrznych obliczeniach kalkulatora jako e^ (i45) = cos(p/4) + i sin(p/4). Tosamoci zespolone mona stosowa tylko w trybie radian.
Liczby zespolone, ktre pojawiaj si w wynikach oblicze (wcznie z listami) s wywietlane w postaci kanonicznej lub wykadniczej, zalenie od ustawienia trybu i konwersji trybu wywietlenia (strona 2.19). W poniszym przykadzie, ustawiony zosta tryb re^qi oraz tryb Radian.
Liczby zespolone s w tym trybie przedstawiane w postaci a+bi, gdzie a jest czci rzeczywist liczby zespolonej, b jest czci urojon liczby zespolonej, a i jest jednostk urojon rwn -1.
Aby wprowadzi liczb zespolon w postaci kanonicznej, podaj warto a (cz rzeczywist), nacinij lub , a nastpnie podaj warto b (cz urojon) i nacinij y [i]. cze rzeczywista(+ lub N)cz urojona
Liczby zespolone w tym trybie s przedstawiane w postaci re^^qi, gdzie: r jest moduem, e jest podstaw logarytmw naturalnych, q jest argumentem, a i jest sta rwn -1.
Aby wprowadzi liczb zespolon w postaci wykadniczej, podaj warto r (moduu), nacinij y [ex] (klawisz funkcji wykadniczej), podaj warto q (argument), nacinij y [i] (sta), a nastpnie nacinij . modue^ (argumenti)
Wyznacza sprzenie liczby zespolonej Wyznacza cz rzeczywist Wyznacza cz urojon Wyznacza argument liczby zespolonej Wyznacza modu (warto bezwzgldn) Wywietla wynik w postaci kanonicznej Wywietla wynik w postaci biegunowej
conj( conj( (sprzenie) wyznacza liczb sprzon do danej liczby zespolonej lub list
real( real( (cz rzeczywista) wyznacza cz rzeczywist liczby zespolonej lub list
imag( imag( (cz urojona) wyznacza cz urojon liczby zespolonej lub list czci
angle( angle( wyznacza argument liczby zespolonej lub list argumentw liczb danej listy.
Argument jest obliczony jako arcus tangens (b/a), gdzie b jest czci urojon, a jest czci rzeczywist. W wyniku otrzymujemy kt z przedziau od -p do p.
angle(a+bi) daje tanL1(b/a). angle(re^ (qi)) daje q, gdzieLp<q<p.
(rzeczywista 2+urojona 2) liczby zespolonej lub list moduw liczb zespolonych z podanej listy.
kanonicznej. Moe ona by wprowadzana tylko na kocu wyraenia. Liczby rzeczywiste nie s dopuszczalnymi argumentami funkcji 4Rect. liczba zespolona8Rect daje a+bi.
wykadniczej. Moe ona by wprowadzana tylko na kocu wyraenia. Liczby rzeczywiste nie s dopuszczalnymi argumentami funkcji 4Polar. liczba zespolona8Polar daje re^ (qi).
Generator liczb losowych Liczba wariacji bez powtrze Liczba kombinacji Silnia Generator liczb losowych cakowitych Liczba losowa z rozkadu normalnego (Gaussa) Liczba losowa z rozkadu dwumianowego (Bernoulliego)
rand rand (generator liczb losowych) generuje i podaje jedn lub wicej liczb losowych
0 oraz 1. Aby wygenerowa list liczb losowych, podaj liczb prb (numtrials ()) > 1. Wartoci domyln numtrials jest 1.
rand[(numtrials)]
Wskazwka: Aby wygenerowa liczby losowe mniejsze od 0 lub wiksze od 1, naley wprowadzi funkcj rand do wyraenia. Na przykad: rand5 spowoduje wygenerowanie liczby losowej 0 oraz 5.
Przy kadym uruchomieniu funkcji rand kalkulator TI.83 Plus generuje t sam sekwencj liczb losowych dla podanej wartoci posiewu generatora liczb pseudolosowych (tzw. seed value). Ustawiona fabrycznie warto posiewu dla funkcji rand wynosi 0. Aby wygenerowa inn sekwencj liczb losowych, wprowad dowoln niezerow warto posiewu dla rand. Aby przywrci ustawienia fabryczne, wpisz 0 do rand lub zresetuj wartoci domylne (patrz rozdzia 18).
Uwaga: Warto posiewu (generatora liczb pseudolosowych) ma take wpyw na randInt(, randNorm( oraz randBin( (strona 2.22).
nPr, nCr nPr (liczba wariacji) podaje liczb wszystkich r-elementowych wariacji bez
powtrze ze zbioru n-elementowego, przy tym r oraz n musz by nieujemnymi liczbami cakowitymi. Zarwno r jak i n mog by listami liczb. r nPr n
nCr (liczba kombinacji) podaje liczb wszystkich podzbiorw o r-elementach zbioru
o n-elementach, przy tym n oraz r musz by nieujemnymi liczbami cakowitymi. Zarwno n jak i r mog by listami liczb. r nCr n
! (Silnia) ! (silnia) oblicza silni liczby cakowitej nieujemnej lub wielokrotnoci 0.5. Gdy
stosujemy silni do listy, to otrzymujemy list silni elementw listy. Wprowadzana do oblicze silni warto musi by L.5 i 69 warto!
Uwaga: Silnia jest obliczana rekurencyjnie: (n+1)! = (n+1)n! , z wyjtkiem sytuacji, gdy n rwna si 0 lub L1/2. Z definicji 0!=1 za (L12)!=p. Std: Jeli n jest liczb cakowit 0, to n!=n(nN1)(nN2) ... 21. Jeli n+12 jest liczb cakowit 0, to n!= n(nN1)(nN2) ... 12p. Jeli ani n ani n+12 nie jest liczb cakowit 0, to n! powoduje wywietlenie komunikatu o bdzie.
liczby losowe znajdujce si w podanym zakresie. Aby wygenerowa list liczb losowych z tego zakresu, podaj liczb prb >1. Jeli nie podasz liczby prb, to wtedy do oblicze zostanie przyjta warto domylna rwna 1.
randInt(dolny zakres,grny zakres[,liczba prb])
liczb losow rzeczywist z podanego rozkadu normalnego losowego (Gaussa). Kada z wygenerowanych wartoci moe by dowoln liczb rzeczywist lecz w wikszoci przypadkw bdzie si ona znajdowa wewntrz przedziau [mN3(s), m+3(s)]. Aby wygenerowa tu list liczb losowych, wprowad liczb prb (liczb cakowit > 1). Jeli nie jest podana liczba prb, to wtedy domylnie jest przyjmowana ona jako 1.
randNorm(m,s[,liczba prb])
liczb losow cakowit z podanego rozkadu dwumianowego (Bernoulliego). ilo prb musi by 1, prawdopodobiestwo sukcesu musi by 0 oraz 1. Aby wygenerowa list liczb losowych, podaj liczb symulacji > 1. Jeli nie bdzie podana liczba symulacji, to wtedy domylnie jest przyjmowana warto 1.
randBin(liczba prb,prawdopodobiestwo sukcesu[,liczba symulacji])
Uwaga: Wprowadzona do opcji rand wielko pocztkowa ma take wpyw na polecenia w opcjach randInt(, randNorm( oraz randBin( (strona 2-20).
Aby wywietli menu ANGLE, nacinij y [ANGLE]. W menu ANGLE s polecenia sterujce zapisem ktw. Rodzaj ustawionego trybu przedstawiania ktw, tj. Radian/Degree ma wpyw na interpretacj danych.
ANGLE 1: 2: ' 3: r 4: 8DMS 5: R8Pr( 6: R8Pq( 7: P8Rx( 8: P8Ry(
Stopnie Minuty w mierze ktowej DMS Radiany Wywietla w stopniach/minutach/sekundach Oblicza r na podstawie X oraz Y Oblicza q na podstawie X oraz Y Oblicza x na podstawie R oraz q Wylicza y na podstawie R oraz q
Zapis wprowadzenia danych DMS (stopnie/minuty/sekundy) zawiera symbol stopni (), symbol minut (') oraz symbol sekund ("). Stopnie musz by liczbami rzeczywistymi, a minuty i sekundy musz by liczbami rzeczywistymi 0.
stopnieminuty'sekundy"
Przykad: wprowad 30 stopni, 1 minuta, 23 sekundy. Jeli tryb przedstawiania ktw nie jest ustawiony na Degree, wtedy musisz uy oznaczenia , aby TI.83 Plus potraktowa wprowadzon liczb jako miar kta w stopniach, minutach i sekundach.
Tryb Degree Tryb Radian
(Stopnie) (stopnie) okrela dany kt lub list ktw - w stopniach, bez wzgldu na aktualnie ustawiony tryb przedstawiania ktw. Bdc w trybie Radian, moesz uy opcji aby dokona konwersji stopni na radiany.
warto {warto1, warto 2, warto 3, warto 4,..., warto n} Opcja umoliwia take wyraanie stopni (D) w formacie DMS (stopnie/minuty/sekundy). Opcja ' (minuty) suy do wyraania minut (M) w formacie DMS. Opcja " (sekundy) suy do wyraania sekund (S) w formacie DMS.
Uwaga: Opcja " nie jest podana w menu ANGLE. Aby wprowadzi ", nacinij [].
ustawiony tryb przedstawiania ktw. Bdc w trybie Degree, moesz uy opcji r, aby dokona konwersji radianw na stopnie. warto r Tryb Degree
Aby przedstawi wynik w stopniach, minutach i sekundach, tryb przedstawienia ktw musi by ustawiony na Degree. Klawisza funkcji 8DMS mona uywa tylko wtedy, gdy kursor jest na kocu linii (wiersza polece). wynik8DMS
R8Pr (, R8Pq ( , P8Rx(, P8Ry( R8Pr( dokonuje konwersji wsprzdnych prostoktnych na wsprzdne biegunowe oraz daje jako wynik warto r. R8Pq( dokonuje konwersji wsprzdnych prostoktnych na wsprzdne biegunowe oraz daje jako wynik warto q.
P8Rx( dokonuje konwersji wsprzdnych biegunowych na wsprzdne prostoktne oraz daje jako wynik warto x. P8Ry( dokonuje konwersji wsprzdnych biegunowych na wsprzdne prostoktne oraz daje jako wynik warto y. Wartoci r oraz q mog by listami. P8Rx(r,q), P8Ry(r,q)
Uwaga: Tryb ustawiony: Radian.
Dana warto jest rwna... Dana warto jest rna od... Dana warto jest wiksza od... Dana warto jest wiksza lub rwna... Dana warto jest mniejsza od... Dana warto jest mniejsza lub rwna...
=, , >, , <,
Operatory relacji porwnuj wartoA oraz wartoB dajc wynik 1, jeli warunek jest speniony lub 0, jeli nie jest speniony. Wielkoci wstawiane za wartoA oraz wartoB mog by: liczbami rzeczywistymi, wyraeniami lub listami. Tylko dla operatora = oraz , wartoA oraz wartoB mog by take macierzami lub liczbami zespolonymi. Jeli wartoA oraz wartoB s macierzami, to obie one musz mie takie same wymiary. Operatory relacji s czsto stosowane w programach komputerowych, aby sterowa przebiegiem programu oraz przy wykrelaniu, aby kontrolowa kiedy wartoci funkcji przekraczaj warto zadan. wartoA= wartoB wartoA>wartoB wartoA< wartoB wartoAwartoB wartoAwartoB wartoAwartoB
Zastosowanie do sprawdze
Dziaania z operatorami relacji s wykonywane po dziaaniach matematycznych wedug zasad EOS (Rozdzia 1). Na przykad: Wyraenie 2+2=2+3 daje jako wynik 0. Zgodnie z zasadami EOS, TI.83 Plus wykonuje najpierw dodawanie, a nastpnie porwnuje liczb 4 z liczb 5. Wyraenie 2+(2=2)+3 daje jako wynik 6. TI.83 Plus wykonuje tu najpierw test (badania rwnoci), gdy jest on podany w nawiasie, a nastpnie dodaje wartoci 2, 1 (wynik testu) oraz 3.
Obie wartoci s niezerowe (prawda). Przynajmniej jedna warto jest niezerowa (prawda). Tylko jedna warto jest zero (fasz). Warto jest rwna zero (fasz).
Operatory Boole'a
Operatory Boole'a s czsto stosowane w programach komputerowych, do sterowania przebiegiem programu lub, aby kontrolowa kiedy wartoci funkcji przekraczaj warto zadan. Wartociami boolowskimi s zero (fasz) lub niezero (prawda).
and, or, xor (operatory i, lub, xlub)
Wartociami funkcji and, or oraz xor (nierwnowano) s 1 (prawda) lub 0 (fasz), zgodnie z ponisz tabel. Wielkoci wartoA oraz wartoB mog by liczbami rzeczywistymi, wyraeniami matematycznymi lub listami elementw. wartoA and wartoB wartoA or wartoB wartoA xor wartoB
wartoA wartoB i lub 1 1 1 0 xlub 0 1 1 0
0 0 0 0
not(
0 0 0 0
1 0 0 0
Wartoci funkcji not( jest 1, jeli dana warto (ktr moe by kade wyraenie) jest zerem lub 0, jeeli dowolna warto jest 1.
not(warto) Stosowanie operacji Boole'a
Logika Boole'a jest czsto stosowana do testw relacyjnych (sprawdzania wzajemnych zalenoci). W podanym poniej programie wprowadzone polecenia spowodoway zapamitanie 4 jako C.
3
Spis treci
Wykresy funkcji
Wstp: Wykrelanie okrgu ......................................................................................3-2 Definiowanie przedstawie graficznych ...................................................................3-3 Ustawianie trybw przedstawie graficznych ..........................................................3-4 Definiowanie funkcji .................................................................................................3-5 Wybr i anulowanie wyboru funkcji.........................................................................3-7 Ustawienie stylw wykresw dla danych funkcji.....................................................3-9 Ustawianie parametrw okna ogldania .................................................................3-11 Ustawianie formatu wykresu...................................................................................3-13 Wywietlanie wykresw..........................................................................................3-15 Badanie wykresw przy uyciu kursora swobodnego ............................................3-17 Badanie wykresw przy uyciu funkcji TRACE....................................................3-18 Badanie wykresw przy uyciu polece funkcji ZOOM........................................3-20 Stosowanie ZOOM MEMORY (pamici skalowania wielkoci obrazu) ...........3-23 Stosowanie funkcji typu CALC (obliczeniowych) .................................................3-25
1. Bdc w trybie Func, wywoaj edytor Y=, naciskajc o. Aby wprowadzi funkcj Y=(100NX2), ktra definiuje grny pokrg, nacinij y 100 . Funkcja Y=L(100NX2) definiuje dolny pokrg. W kalkulatorze TI.83 Plus mona definiowa jedn funkcj za pomoc innych. Aby zdefiniowa Y2=LY1, nacinij w celu wprowadzenia znaku minus. Nacinij ~, aby wywietli menu VARS Y.VARS. Nastpnie nacinij , aby wybra 1:Function. Wywietli si wtedy podmenu FUNCTION. Nacinij 1, aby wybra 1:Y1.
2. Szybki sposb resetowania okna do wartoci pocztkowych to wybranie 6:Zstandard poprzez nacinicie q 6. Opcja ta umoliwia take wykrelanie funkcji; nie potrzebujesz naciska s. Prosz zwrci uwag, e w standardowym oknie ogldania wykresy funkcji utworz elips.
3. Moesz wyregulowa skalowanie w ten sposb, eby kady piksel obrazu mia rwn szeroko i wysoko. W tym celu nacinij q 5 (zostanie wczona opcja 5:Zsquare). Funkcje zostan wtedy ponownie wykrelone i ich wykresy utworz okrg.
4. Aby wywietli parametry okna przy skalowaniu ZSquare, nacinij p i zwr uwag na nowe wartoci Xmin, Xmax, Ymin, oraz Ymax.
W tym rozdziale opisane jest szczegowo tworzenie wykresw funkcji. Tworzenie innych rysunkw z uyciem kalkulatora TI.83 Plus bdzie przebiega podobnie. W rozdziaach 4, 5, 6 opisane s charakterystyczne sposoby wykrelania krzywych w postaci parametrycznej, we wsprzdnych biegunowych oraz wykrelanie cigw.
Definiowanie przedstawienia graficznego
Aby zdefiniowa wykres, wykonaj poniej opisane czynnoci. Nie zawsze wszystkie te kroki s konieczne. 1. Nacinij z i ustaw odpowiedni typ wykresu (strona 3.4). 2. Nacinij o, a nastpnie za pomoc edytora Y= wprowad, edytuj lub wybierz jedn lub wicej funkcji (strona 3.5 oraz 3.7). 3. Anuluj wybr stat plots, jeli to konieczne (strona 3.7). 4. Ustaw styl wykresu dla kadej funkcji (strona 3.9). 5. Nacinij p i zdefiniuj parametry danego okna ogldania (strona 3.11). 6. Nacinij y [FORMAT] i ustaw format wykresu (strona 3.13).
Wywietlanie i badanie wykresu
Gdy ju zdefiniowae wykres, moesz go wywietli, naciskajc s. Przy uyciu narzdzi kalkulatora opisanych w tym rozdziale, zbadaj zachowanie jednej (lub wicej) funkcji.
Zachowanie wykresu do pniejszego wykorzystania
Parametry definiujce aktualny wykres mog by zachowane w kadej z dziesiciu baz danych wykresw (GDB1 do GDB1 oraz GDB0; opisanych w rozdziale 8. Aby odtworzy pniej pewien wykres, wystarczy wywoa baz danych dla wykresw, w ktrej zosta on zachowany. Informacje tego typu s przechowywane w GDB (Bazie Danych Wykresw) i obejmuj: Funkcje Y= Ustawienia stylu wykresu Parametry okna (ogldania wykresu) Typ wykresu
Biecy rysunek moesz zachowa w kadej z dziesiciu baz danych wykresw (Pic1 do Pic9 oraz Pic0; Rozdzia 8). Moliwe jest nakadanie zachowanych wykresw (jednego lub kilku) na wykres aktualnie wywietlany.
Ekran trybw moesz wywietli naciskajc z. Wartoci zaznaczone (podwietlone) poniej s ustawieniami domylnymi. Aby wykreli funkcje, musisz wybra typ Func, potem wprowadzi wartoci parametrw charakteryzujcych okno wywietlenia, a nastpnie wprowadzi funkcje.
TI.83 Plus ma cztery typy wykresw: Func (wykresy funkcji w kartezjaskim ukadzie wsprzdnych) Par (wykresy parametryczne; Rozdz. 4) Pol (wykresy biegunowe; Rozdz. 5) Seq (wykresy cigw; Rozdz. 6) Rne ustawienia trybw maj wpyw na wyniki wykrelania (ustawienie kadego z tych trybw jest opisane w rozdziale 1); Wybr trybu Float (zmiennoprzecinkowego) lub trybu 0123456789 (ustalona liczba miejsc po przecinku) wpywa na wsprzdne wywietlanych punktw. Wybr trybu Radian (radiany) lub trybu Degree (stopnie) ma wpyw na wartoci niektrych funkcji. Wybr stylu wykrelania Connected (lini cig) lub Dot (lini przerywan) ma wpyw na sposb wywietlania wybranych funkcji. Wybr kolejnoci (porzdku) wywietlania, tj. Sequential (sekwencyjnie) lub Simul (jednoczenie) ma wpyw na sposb wykrelania kilku funkcji.
Aby ustawi typ wykresu, tryb wykrelenia i parametry wykresu (jak rwnie inne tryby) w programie, rozpocznij od pustej (nie zapisanej) linii w edytorze programw i wykonaj nastpujce kroki. 1. Nacinij z, aby wywietli ustawienia trybu. 2. Aby ustawi kursor na nazwie danego trybu, naciskaj , ~, | oraz }. 3. Aby wstawi nazw trybu w miejscu kursora, nacinij . Tryb zostanie zmieniony w trakcie wykonywania programu.
Definiowanie funkcji
Wywietlanie funkcji w edytorze Y=
Aby wywietli edytor Y=, nacinij o. Moesz zachowa w pamici a do 10 funkcji oznaczonych przez Y1 do Y9 oraz Y0. Moesz wykrela jednoczenie kilka zdefiniowanych funkcji. W niniejszym przykadzie funkcje Y1 oraz Y2 zostay ju zdefiniowane i wybrane.
Aby zdefiniowa lub edytowa funkcj, wykonaj nastpujce kroki. 1. Wywoaj edytor Y=, naciskajc o. 2. Przemie kursor do funkcji, ktr chcesz zdefiniowa lub edytowa, naciskajc . Aby usun dan funkcj, nacinij . 3. Wprowad lub edytuj wyraenie definiujce funkcj. W wyraeniu tym moesz uywa zarwno funkcji, zmiennych jak i list. Gdyby okazao si, e wyraenie to sprowadza si do liczby innej ni rzeczywista, wtedy nie zostanie ono wykrelone; nie zostanie take wywietlony komunikat o bdzie. Argument danej funkcji jest oznaczany przez X. W trybie Func przycisk to X. Aby wprowadzi X, nacinij lub nacinij [X]. Gdy wprowadzisz pierwszy znak, zostanie podwietlone = wskazujc, e funkcja zostaa wybrana.
Gdy wprowadzisz wyraenie, to zostanie ono zachowane w edytorze Y= (jako funkcja zdefiniowana przez uytkownika) i oznaczone przez Yn. 4. Przemie kursor do nastpnej funkcji naciskajc lub .
Aby zdefiniowa funkcj z ekranu pocztkowego lub w programie, rozpocznij od pustej (nie zapisanej) linii, a nastpnie postpuj wedug nastpujcych krokw: 1. Nacinij [], wprowad wyraenie, a nastpnie nacinij ponownie []. 2. Nacinij . 3. Nacinij ~ 1, aby wybra 1:Function z menu VARS Y.VARS. 4. Wybierz nazw funkcji. Wtedy funkcja ta bdzie wstawiona w miejscu pooenia kursora na ekranie pocztkowym lub w edytorze programu. 5. Aby zakoczy polecenie, nacinij .
"expression"!Yn
Po wykonaniu polecenia TI.83 Plus zapisze wyraenia pod wskazanym oznaczeniem Yn, wybierze funkcj, a nastpnie wywietli komunikat Done (wykonano).
Obliczanie wartoci funkcji Y= w wyraeniach
Warto Y= funkcji Yn mona obliczy dla konkretnych podanych przez Ciebie wartoci X. Gdy w miejsce wartoci X wstawisz list, to jako wynik otrzymasz rwnie list.
Yn(warto) Yn({warto1, warto2, warto3, . . ., warto n})
W edytorze Y= moesz wybra funkcj, zaznaczy j, anulowa jej wybr, tj. uaktywni lub dezaktywowa funkcj. Funkcja jest wybrana wtedy, gdy podwietlony jest przy niej znak =. TI.83 Plus wykrela tylko funkcje, ktre zostay uprzednio wybrane. Moesz wybra ktrkolwiek lub wszystkie funkcje Y1 do Y9 oraz Y0. Aby wybra lub anulowa wybr w edytorze Y=, wykonaj nastpujce kroki: 1. Otwrz Y=, naciskajc o. 2. Przemie kursor do tej funkcji, ktr chcesz wybra lub ktrej wybr chcesz anulowa. 3. Naciskaj |, aby umieci kursor na znaku = danej funkcji. 4. Aby wybra lub anulowa wybr funkcji, nacinij . Gdy ju wprowadzisz lub dokonasz edycji danej funkcji, wtedy zostanie ona automatycznie wybrana. Gdy skasujesz definicj danej funkcji, wtedy jej wybr zostanie anulowany.
Wczanie lub wyczanie opcji Stat Plot w edytorze Y=
Aby wczy lub wyczy opcj stat plot w edytorze Y=, czy te sprawdzi czy jest ona wczona, uyj Plot1 Plot2 Plot3 (z grnej linii edytora Y=). Gdy opcja sporzdzania wykresu jest aktywna, wtedy zostanie tam wywietlona jego nazwa. Aby wczy lub wyczy opcj stat plot w edytorze Y=, nacinij } oraz ~, celem umieszenia kursora na Plot1, Plot2, lub Plot3, a nastpnie nacinij .
Plot1 jest wczony. Plot2 oraz Plot3 s wyczone.
Aby wybra funkcj lub anulowa wybr z ekranu pocztkowego lub w programie, naley rozpocz w pustej linii i wykona nastpujce kroki. 1. Aby wywietli menu VARS Y.VARS, nacinij ~. 2. Aby wywietli pod-menu ON/OFF, wybierz 4:On/Off. 3. Aby uaktywni jedn lub wicej funkcji, wybierz 1:FnOn, aby wyczy jedn lub wicej funkcji 2:FnOff. Polecenie, ktre wybrae, jest kopiowane w miejscu kursora. 4. Wprowad odpowiedni liczb (1 do 9 lub 0; uwaga: nie zmienn Yn) dla kadej funkcji, ktr chcesz uaktywni lub wyczy. Gdy wprowadzasz dwie lub wicej liczb, oddziel je przecinkami. Aby uaktywni lub wyczy wszystkie funkcje, po wprowadzeniu polecenia FnOn lub FnOff nie wprowadzaj ju adnych liczb.
5. Nacinij . Po wykonaniu instrukcji zostanie ustawiony status kadej funkcji dla aktualnego typu wykresu i wywietli si komunikat Done (wykonano). Na przykad, przy wykrelaniu funkcji f(x) (typ wykresu Func), wykonanie polecenia FnOff :FnOn 1,3 spowoduje wyczenie wszystkich funkcji w edytorze Y=, a nastpnie uaktywnienie Y1 oraz Y3.
W poniszej tabeli opisano dostpne style sporzdzania wykresw funkcji. Do zrnicowania wykresw funkcji wykrelanych jednoczenie mona wykorzysta rne style. Na przykad, moesz narysowa wykres funkcji Y1 lini cig, funkcji Y2 lini przerywan a funkcji Y3 lini pogrubion.
Ikona Styl Opis
Linia ciga Linia pogrubiona Cie powyej Cie poniej Wykrelanie cieki Animacja Linia przerywana
Punkty wykresu funkcji s tu czone lini cig; jest to ustawienie domylne w trybie Connected Gruba linia ciga czy wykrelone punkty Obszar ponad krzyw jest zacieniowany Obszar poniej krzywej jest zacieniowany Okrgy kursor rysuje wykrelan krzyw Okrgy kursor przemieszcza si wzdu drogi wyznaczonej przez krzyw (krzywa nie jest rysowana) Kady wykrelany punkt krzywej jest tu reprezentowany przez ma kropk; jest to ustawienie domylne w trybie Dot
Uwaga: Niektre style nie s dostpne we wszystkich typach wykresw. W rozdziaach 4, 5 oraz 6 zestawiono style dostpne dla wykresw typu Par, Pol oraz Seq.
Aby ustawi styl wykresu, wykonaj nastpujce kroki. 1. Otwrz edytor Y=, naciskajc o. 2. Przenie kursor do danej funkcji, naciskajc lub }. 3. Naciskaj | |, aby przemieci kursor w lewo, poza znak =, do ikony stylu wykresu znajdujcej si w pierwszej kolumnie. Wtedy zobaczysz kursor insert (umoliwiajcy operacj wstawiania). (Kroki 2 oraz 3 s zamienne.) 4. Aby zmienia style wykresw, naciskaj wielokrotnie . Bdzie si wtedy pojawia siedem ikon stylw w takiej kolejnoci, jak w powyszej tabeli. 5. Gdy ju wybrae odpowiadajcy Ci styl, nacinij ~, } lub .
Gdy przy wykrelaniu dwch lub wicej funkcji wybrae lub , wtedy TI.83 Plus zacieniuje odpowiedni cz rysunku, wykorzystujc cyklicznie cztery wzory: Linie pionowe cieniuj obszar powyej lub poniej wykresu pierwszej funkcji. Poziome linie cieniuj te obszary dla drugiej funkcji. Ukone linie o ujemnym kcie nachylenia cieniuj te obszary dla trzeciej funkcji. Ukone linie o dodatnim kcie nachylenia cieniuj te obszary dla czwartej funkcji. Dla pitej funkcji, linie pionowe cieniuj obszar powyej wykresu lub poniej wykresu, a nastpnie styl cieniowania powtarza si cyklicznie wedug powyszej kolejnoci. Gdy zacienione powierzchnie przecinaj si, wzory cieniowania nakadaj si na siebie.
Uwaga: Gdy wzr Y = wyznacza rodzin krzywych (np. Y1={1,2,3}X) i wybierzemy wzr cieniowania lub , wtedy dla kadej krzywej z tej rodziny bd uywane cyklicznie cztery rne wzory cieniowania.
Aby ustawi styl wykresu w programie, wybierz H:GraphStyle z menu PRGM CTL. Aby wywietli menu z poziomu edytora programu, nacinij . function# oznacza numer przyporzdkowany danej funkcji Y= dla aktualnego typu wykresu. graphstyle# jest liczb cakowit od 1 do 7, ktra wyznacza styl wykresu wedug poniszych zalenoci.
1 = (linia ciga) 4 = (cie poniej) 7 = (linia przerywana) 2 = (linia pogrubiona) 5= (rysowanie cieki) 3 = (cie powyej) 6 = (animacja)
GraphStyle (funkcja#,stylwykresu#)
Przykadowo, gdy program ten jest wykonywany przy wykrelaniu funkcji f(x), (typ wykresu - Func) to wprowadzenie zapisu GraphStyle(1,3) powoduje wykrelenie wykresu funkcji Y1, z cieniowaniem obszaru powyej krzywej .
Okno ogldania przedstawia cz paszczyzny wyznaczon przez wielkoci: Xmin, Xmax, Ymin oraz Ymax. Wielko Xscl (podziaka osi odcitych, osi x-w) definiuje odlego pomidzy znakami podziaki, wywietlanymi na osi x-w. Wielko Yscl (podziaka osi rzdnych, osi y-w) definiuje odlego pomidzy znakami podziaki, wywietlanymi na osi y-w. Aby wyczy wywietlanie znakw podziaki na osiach wsprzdnych, ustaw Xscl=0 oraz Yscl=0.
Ymax Xscl Xmax Yscl Ymin
Xmin
Aby wywietli aktualne wartoci parametrw okna, nacinij p. Edytor okna ogldania (rys. powyej - prawy), pokazuje wartoci domylne dla wykresu typu Func oraz w trybie przedstawiania ktw Radian. Parametry charakteryzujce okno ogldania zmieniaj si, gdy zmieniamy typ wykresu. Parametr Xres wyznacza rozdzielczo w pikselach (od 1 do 8) wycznie dla wykresw funkcji. Wartoci domyln jest 1. Przy ustawieniu Xres=1, funkcje s wyliczane i wykrelane z rozdzielczoci jedenego piksela, liczc wzdu osi x-w. Przy ustawieniu Xres=8, funkcje s wyliczane i wykrelane z rozdzielczoci smiu pikseli, liczc wzdu osi x-w.
Wskazwka: Mae wartoci Xres poprawiaj rozdzielczo wykresw, lecz mog spowodowa wolniejsze rysowanie.
Aby zmieni warto parametru okna z edytora okna, wykonaj nastpujce kroki. 1. Aby przemieci kursor do tej zmiennej okna ogldania, ktrej wielko chcesz zmieni, naciskaj lub }. 2. Wpisz potrzebn Ci warto, ktra moe by rwnie wyraeniem. Wprowad now warto, co spowoduje skasowanie wartoci poprzedniej. Przemie kursor do konkretnej cyfry, a nastpnie podaj jej now warto.
3. Nacinij , lub }. Jeli wprowadzie wyraenie, wtedy TI.83 Plus obliczy jego warto. Nowa warto zostanie zachowana w pamici.
Uwaga: Aby wykonanie wykresu byo moliwe, musz by spenione nierwnoci: Xmin<Xmax oraz Ymin<Ymax.
Aby zachowa dan warto (ktr moe by rwnie wyraeniem) jako parametr okna, rozpocznij od pustej linii i rb co nastpuje. 1. Wprowad warto, ktr chcesz zachowa w pamici. 2. Nacinij . 3. Nacinij , aby wywietli menu VARS. 4. Aby wywietli parametry okna dla wykresu typu Func (podmenu X\Y), wybierz 1:Window. Aby wywietli parametry okna dla wykresu typu Func (podmenu X\Y), nacinij ~. Aby wywietli parametry okna dla wykresu typu Seq (podmenu U/V/W), nacinij ~ ~.
5. Wybierz ten parametr okna, ktrego warto chcesz zachowa. Nazwa parametru jest wstawiana w miejscu kursora. 6. Zakocz polecenie, naciskajc . Gdy polecenie zostanie wykonane, TI.83 Plus zachowa dan warto parametru okna, a nastpnie wywietli j.
@X oraz @Y
Zmienne @X oraz @Y (pozycje 8 i 9 w VARS (1:Window)) podmenu X/Y) definiuj odlego midzy rodkami ssiednich pikseli na wykresie (jest to dokadno wykrelania). @X oraz @Y s obliczane z Xmin, Xmax, Ymin oraz Ymax po wywietleniu wykresu.
@X = (Xmax N Xmin) 94 @Y = (Ymax N Ymin) 62
Moesz wyliczy wartoci @X i @Y oraz zachowa je w pamici. Gdy to zrobisz, to wtedy Xmax i Ymax zostan obliczone z podanych @X, Xmin, @Y oraz Ymin.
Aby wywietli ustawienia formatu, nacinij y [FORMAT]. Domylne ustawienia formatu s podwietlone w poniszej tabeli.
RectGC PolarGC CoordOn CoordOff GridOff GridOn AxesOn AxesOff LabelOff LabelOn ExprOn ExprOff
Ustawia wsprzdne kursora Wcza / wycza wywietlanie wsprzdnych Wcza / wycza siatk Wcza / wycza osie Wcza / wycza etykiety (opisu) osi Wcza / wycza wywietlanie wyraenia
Ustawienia formatu decyduj o wygldzie wykresu na ekranie. Ustawienia te mona stosowa we wszystkich typach wykresw. Wykresy typu Seq maj dodatkow opcj (rozdzia 6).
Zmiana ustawienia formatu
Aby zmieni ustawienie formatu, wykonaj nastpujce kroki. 1. Aby przemieci kursor do tej opcji, ktr chcesz wybra, nacinij , ~, } lub |. 2. Aby wybra zaznaczone (podwietlone) ustawienie, nacinij .
RectGC, PolarGC
Opcja RectGC (wsprzdne prostoktne kartezjaskie) podaje pooenie kursora w ukadzie wsprzdnych kartezjaskich X i Y. Opcja PolarGC (wsprzdne biegunowe) podaje pooenie kursora we wsprzdnych biegunowych R i q. Opcja RectGC/PolarGC okrela, ktre zmienne s uaktualniane w czasie wykrelania wykresu, przemieszczania kursora swobodnego lub ledzenia wykresu.
RectGC0 uaktualnia X oraz Y; a jeli zostaa wybrana opcja CoordOn, to X i Y s wywietlane. PolarGC uaktualnia X, Y, R oraz q; a jeli zostaa wybrana opcja CoordOn, to R i q s wywietlane.
Opcja CoordOn (wczanie wywietlania wsprzdnych) pozwala wywietla wsprzdne kursora u dou wykresu. Jeli zostaa wybrana opcja ExprOff, to wtedy w prawym grnym rogu ekranu jest wywietlany numer funkcji. Opcja CoordOff (wyczanie wywietlania wsprzdnych) powoduje, e nie jest wywietlany numer funkcji ani wsprzdne.
GridOff, GridOn
Okno ogldania jest pokryte siatk, ktrej linie odpowiadaj dziakom skali na kadej z osi ukadu wsprzdnych (strona 3.11).
GridOff - wykres bez siatki. GridOn - wykres z siatk. AxesOn, AxesOff AxesOn osie s wywietlane. AxesOff osie nie s wywietlane.
Opcje ExprOn oraz ExprOff okrelaj, czy jest wywietlane wyraenie Y=, gdy kursor ledzenia jest aktywny. Ustawienie to odnosi si take do wykresw statystycznych. Po wybraniu opcji ExprOn, w grnym lewym rogu ekranu wykresw jest pokazane wykrelane wyraenie. Gdy zostan wybrane jednoczenie opcje ExprOff oraz CoordOn, to wywietlona w prawym grnym rogu liczba wskazuje, ktra funkcja jest aktualnie ledzona (analizowana).
Wywietlanie wykresw
Wywietlanie nowego wykresu
Aby wywietli wykres wybranej funkcji (lub kilku wybranych funkcji), nacinij s. Polecenia TRACE, ZOOM oraz operacje CALC spowoduj automatyczne wywietlenie wykresu. W czasie gdy TI.83 Plus wywietla wykres, wczony jest wskanik zajtoci (busy) kalkulatora oraz wykonywana jest aktualizacja wartoci X i Y.
Przerywanie lub zatrzymywanie wykrelania
W czasie trwania operacji wykrelania, moesz j na chwil przerwa lub anulowa. Aby chwilowo przerwa, nacinij ; aby kontynuowa, nacinij . Aby anulowa wykrelanie, nacinij ; aby ponownie narysowa wykres, nacinij s.
TI.83 Plus ma moliwo szybkiego przywoania ostatnio rysowanego wykresu. Wystarczy w tym celu nacisn klawisz s. Opcja ta dziaa tylko wtedy, gdy nie zostay w midzyczasie zmienione parametry wykrelania. TI.83 Plus narysuje rwnie wykres z nowymi wartociami parametrw, jeli zmiana bya jedn z nastpujcych: Zmienie ustawienie typu, Zmienie aktualnie wywietlan funkcj. Wybrae lub anulowae wybr funkcji lub opcji stat plot. Zmienie warto zmiennej w wybranej funkcji. Zmienie zmienn charakteryzujc okno ogldania lub opcje formatu wykresu. Skasowae rysunki przez wybranie ClrDraw. Zmienie definicj w obrbie opcji stat plot.
W kalkulatorze TI.83 Plus mona wykrela nowe funkcje, nakadajc je na stare wykresy. Na przykad, wstaw w edytorze Y= za Y1 funkcj sin(X) i nacinij s. Nastpnie wstaw za Y2 funkcj cos(X) i ponownie nacinij s. Funkcja Y2 bdzie wtedy wykrelona na istniejcym wykresie funkcji Y1.
Jeli wprowadzisz wyraenie matematyczne zawierajce list (Rozdzia 11), to TI.83 Plus narysuje wykres kadej funkcji z listy, co w efekcie da wykres rodziny krzywych. W trybie wykrelania Simul bd kolejno rysowane wszystkie funkcje dla pierwszego elementu z kadej listy, nastpnie dla drugiego elementu z kadej listy, itd. Np. wprowadzenie wyraenia:
{2,4,6}sin(X) spowoduje narysowanie wykresw trzech funkcji: 2 sin(X), 4 sin(X), i 6 sin(X).
Uwaga: Gdy uywasz kilku list,to musz one mie te same wymiary.
Za pomoc |, ~, } lub moesz porusza kursorem wok wywietlanego wykresu. Kursor jest niewidoczny zaraz po wywietleniu wykresu i pojawi si w rodku okna, gdy naciniesz |, ~, } lub i wtedy bdziesz mg nim porusza po caum ekranie. Gdy bdziesz porusza kursorem po ekranie, to na dole ekranu bd wywietlane wsprzdne kursora (o ile zostaa wybrana opcja CoordOn). Tryb zapisu liczb Float/Fix okrela liczb wywietlanych cyfr po przecinku dla wartoci wsprzdnych. Aby wywietli wykres bez kursora i bez wartoci wsprzdnych, nacinij lub . Gdy bdziesz naciska |, ~, } lub , wtedy kursor zacznie si znw porusza, rozpoczynajc od tej samej pozycji, w ktrej zosta ostatnio zatrzymany.
Dokadno wykrelania
Swobodnie poruszajcy si kursor jest przemieszczany na ekranie od piksela do piksela. Moe si zdarzy, e kursor ustawi si na pikselu ktry wydaje si by elementem wykresu, ale w rzeczywistoci nie jest. Wywietlone wtedy wielkoci wsprzdnych mog si nie pokrywa dokadnie ze wsprzdnymi tego punktu na wykresie. Aby przemieszcza kursor wzdu wykresu funkcji, uyj klawisza r (strona 3.18). Wartoci wsprzdnych wywietlane w czasie poruszania kursorem, stanowi przyblione wsprzdne punktu kursora, z dokadnoci jednego piksela szerokoci i wysokoci obrazu tego punktu na ekranie. Gdy wsprzdne Xmin, Xmax, Ymin oraz Ymax zbliaj si (jak to ma miejsce w czasie operacji Zoom In), dokadno wykrelania wzrasta, a podawane wielkoci wsprzdnych s coraz blisze prawdziwym.
W trybie TRACE kursor jest przemieszczany wzdu wykresu funkcji, od jednego wykrelonego punktu do nastpnego. Aby rozpocz ledzenie, nacinij r. Jeli wykres nie jest jeszcze wywietlony na ekranie, to nacinij r, aby go wywietli. Kursor ledzenia znajdzie si wtedy na pierwszej funkcji wybranej w edytorze Y=, w poowie wartoci X na ekranie. Wsprzdne kursora s wywietlane na dole ekranu, pod warunkiem, e wczeniej wybrano opcj CoordOn (wywietlanie z ukadem wsprzdnych). Wyraenie Y= jest wywietlane w lewym grnym rogu ekranu, pod warunkiem, e wczeniej wybrano opcj ExprOn (pokazywanie wyrae).
Poruszanie kursorem ledzenia Aby przemieci kursor ledzenia TRACE . . . wykonaj co nastpuje:
. . . do poprzedniego lub nastpnego wykrelonego punktu, . . . o pi punktw na wykresie funkcji (ma na to wpyw opcja Xres),
. . . do kadej dopuszczalnej wartoci X dla danejwprowad t warto, a nastpnie funkcji, nacinij . . . . od jednej funkcji do innej, naciskaj } lub .
Gdy kursor ledzenia porusza si wzdu wykresu funkcji, wtedy obliczana jest warto funkcji Y dla danych wartoci X, tzn. wyliczane jest Y=Yn(X). Gdy dla danej wartoci X nie zostaa zdefiniowana funkcja, wtedy pole Y pozostanie puste (nie zapisane).
Jeli przesuniesz kursor ledzenia poza grny lub dolny brzeg ekranu, wtedy wartoci wsprzdnych, pokazywane na dole ekranu, bd si nadal odpowiednio zmienia.
Przemieszczanie kursora ledzenia od funkcji do funkcji
Aby przemieci kursor ledzenia od jednej funkcji do innej, nacinij i }. Kursor bdzie si wtedy przemieszcza zgodnie z tak kolejnoci, z jak zostay wybrane funkcje w edytorze Y=. Kursor przemieszcza si do kadej nastpnej funkcji zachowujc warto argumentu X. Jeli zostaa wybrana opcja ExprOn, wtedy wyraenie (wzr funkcji) bdzie uaktualniane w momencie przechodzenia kursora do innej funkcji.
Aby przemieci kursor do dowolnej dopuszczalnej wartoci X dla aktualnie wywietlanej funkcji, wprowad najpierw t warto. Gdy wprowadzisz pierwsz cyfr, wtedy w lewym dolnym rogu pojawi si znak zachty X= oraz zostanie wywietlona wprowadzona cyfra. W miejsce znaku zachty X= moesz wpisa dowolne wyraenie. Wprowadzona tam warto musi by dopuszczalna dla aktualnego okna ogldania. Po zakoczeniu wprowadzania danych, nacinij , aby przemieci kursor.
Gdy przesuwasz kursor ledzenia w lewo lub w prawo poza obszar wywietlenia, wtedy okno przesuwa si automatycznie w lewo lub w prawo. Wielkoci Xmin i Xmax s wtedy uaktualniane.
Szybka zmiana pola widzenia (ZOOM)
W czasie wykonywania operacji ledzenia, moesz naciska , aby zmieni okno ogldania tak, aby rodek okna znajdowa si tam gdzie kursor, nawet gdy jest on powyej lub poniej brzegu poprzedniego okna wywietlenia. Pozwala to na przegldanie w gr lub w d. Po wykonaniu tej operacji, kursor pozostanie nadal w trybie ledzenia TRACE.
Opuszczanie i powrt do trybu ledzenia TRACE
Gdy wyjdziesz z trybu TRACE, a nastpnie powrcisz do niego, to kursor ledzenia zostanie wywietlony w miejscu, w ktrym by poprzednio, chyba e wykonae w midzyczasie operacje ponownego wykrelania przy uyciu Smart Graph (strona 3.15).
Stosowanie trybu TRACE w programie
W pustej linii edytora nacinij r, tj. polecenie ledzenia. Zostanie ono wtedy wstawione w miejsce kursora. Jeeli w czasie wykonywania programu kalkulator napotka to polecenie, to wykres si wywietli, a kursor znajdzie si przy pierwszej wybranej funkcji. Wartoci wsprzdnych kursora bd uaktualniane w trakcie ledzenia. Po zakoczeniu ledzenia moesz powrci do programu przez nacinicie .
Aby wywietli menu ZOOM, nacinij q. Okno ogldania wykresu mona szybko zmieni, stosujc jeden z kilku podanych tu sposobw. Wszystkie polecenia z menu ZOOM s dostpne w programach.
ZOOM MEMORY 1: ZBox 2: Zoom In 3: Zoom Out 4: ZDecimal 5: ZSquare 6: ZStandard 7: ZTrig 8: ZInteger 9: ZoomStat 0: ZoomFit
Rysuje pole definiujce nowe okna ogldania. Powiksza wykres wok kursora. Zwiksza obszar widocznego wykresu wok kursora. Ustawia @X oraz @Y na 0.1. Ustawia jednakowy rozmiar pikseli na osiach X oraz Y. Ustawia domylne (standardowe) wielkoci zmiennych okna. Ustawia domylne wielkoci parametrw trygonometrycznych okna ogldania. Zaznacza liczby cakowite na osiach X i Y. Ustawia wartoci dla aktualnych list statystycznych. Dopasowuje wartoci YMin i YMax w przedziale od XMin do
Xmax.
Gdy wybierzesz 1:ZBox, 2:Zoom In lub 3:Zoom Out, wtedy kursor znajdujcy si na wykresie staje si kursorem skalowania (powikszania / pomniejszania) obrazu (+) mniejsza wersja symbolu kursora swobodnego (+).
ZBox
Aby zdefiniowa nowe okno ogldania przy uyciu opcji ZBox, wykonaj nastpujce kroki. 1. W menu ZOOM wybierz opcj 1:ZBox. W rodku ekranu wywietlony zostanie kursor zoom (skalowania obrazu wykresu). 2. Przemie kursor do dowolnego miejsca, ktre chcesz zdefiniowa jako naronik pola, a nastpnie nacinij . Gdy nastpnie przesuniesz kursor, miejsce to zostanie zaznaczone ma kwadratow kropk, jako miejsce pierwszego zdefiniowanego naronika pola. 3. Naciskaj |, }, ~ lub . Gdy bdziesz porusza kursorem, wtedy boki pola bd si proporcjonalnie wydua lub skraca na ekranie.
Uwaga: Aby anulowa opcje ZBox, nacinij , a nastpnie .
4. Gdy masz ju zdefiniowane nowe pole, nacinij , aby ponownie uzyska wykres.
Aby uywa ZBox do definiowania innego pola wewntrz nowego wykresu, powtrz kroki 2 do 4. Aby anulowa opcj ZBox, nacinij . 3-20 Wykresy funkcji
Zoom In powiksza cz wykresu wok kursora. Zoom Out powoduje wywietlenie wikszej czci wykresu (tj. pomniejszenie obrazu). rodek nowego obrazu znajduje si w miejscu lokalizacji kursora. Parametry XFact oraz YFact su do okrelania zakresu skalowania (tj. powikszania lub pomniejszania) obrazu. Aby powikszy wykres, wykonaj nastpujce kroki. 1. Sprawd wartoci XFact i YFact (strona 3.24); zmie je w razie potrzeby. 2. Z menu ZOOM wybierz 2:Zoom In. Wywietlony zostanie kursor skalowania obrazu wykresu. 3. Przemie kursor skalowania do punktu, ktry ma by rodkiem nowego okna ogldania wykresu. 4. Nacinij . TI.83 Plus zmieni zakres okna ogldania zgodnie z watociami XFact i Yfact, uaktualni parametry okna ogldania, oraz ponownie wykreli wybrane funkcje, tak, e rodek nowego rysunku bdzie w miejscu pooenia kursora. 5. Wykonaj ponownie operacj Zoom in (powikszania) na jeden z dwch sposobw. Aby powikszy wykres wok tego samego punktu, nacinij . Aby powikszy wykres wok innego punktu, przemie kursor do punktu, ktry ma by rodkiem nowego okna ogldania, a nastpnie nacinij .
Uaktywnienie opcji ZDecimal powoduje natychmiastowe ponowne wykrelenie funkcji. Opcja ta uaktualnia parametry okna wywietlenia do wartoci domylnych. Wartociami tymi s @X i @Y rwne 0,1, a wymiary X i Y kadego piksela s okrelone z dokadnoci do jednego znaku.
Xmin=L4.7 Xmax=4.7 Xscl=1 ZSquare Ymin=L3.1 Ymax=3.1 Yscl=1
Uaktywnienie opcji ZSquare powoduje natychmiastowe ponowne rysowanie wykresw funkcji. Opcja ta ponownie definiuje okno ogldania, uwzgldniajc aktualne wartoci parametrw. Zmieniany jest tylko jeden wymiar okna tak, aby @X=@Y, co oznacza w praktyce, e np. rysunek okrgu przedstawia rzeczywicie okrg, a nie elips. Wartoci Xscl i Yscl pozostaj niezmienione. rodek nowego wykresu (a nie: punkt przecicia osi) pokrywa si ze rodkiem starego wykresu.
Uaktywnienie opcji ZStandard powoduje natychmiastowe, ponowne rysowanie wykresw funkcji. Opcja ta zmienia wartoci parametrw okna na wartoci domylne, podane poniej.
Xmin=L10 Xmax=10 Xscl=1 ZTrig Ymin=L10 Ymax=10 Ysc Xres=1
Uaktywnienie opcji ZTrig powoduje natychmiastowe, przerysowanie wykresw funkcji. Opcja ta uaktualnia zmienne okna do takich wartoci pocztkowych, ktre s odpowiednie do wykrelania funkcji trygonometrycznych. Wartoci pocztkowe X, wyraone w radianach, podano poniej.
Xmin=L(4724)p Xmax=(4724)p Xscl=p/2 ZInteger Ymin=L4 Ymax=4 Yscl=1
Uaktywnienie opcji ZInteger powoduje zmian niektrych parametrw okna ogldania na wartoci podane poniej. Aby uy opcji ZInteger, przemie kursor do punktu ktry ma by rodkiem Twojego nowego okna ogldania, a nastpnie nacinij ; wtedy wtedy dane funkcje wywietl si ponownie.
@X=1 @Y=1 ZoomStat Xscl=10 Yscl=10
Uaktywnienie opcji ZoomStat powoduje przedefiniowanie okna ogldania w ten sposb, e wywietlane bd wszystkie punkty danych statystycznych. Dla zwykych i zmodyfikowanych wykresw skrzynkowych zmieniane s tylko wartoci parametrw Xmin i Xmax.
ZoomFit
Uaktywnienie opcji ZoomFit powoduje natychmiastowe przerysowanie wykresw funkcji. ZoomFit ponownie oblicza wartoci YMin oraz YMax, aby wartoci najwiksze i najmniejsze Y dla wybranych funkcji zawieray si w aktualnie ustawionym przedziale XMax. Wielkoci XMin i XMax nie ulegaj zmianie.
Wywietla poprzednie okno ogldania. Zachowuje w pamici okno, zdefiniowane przez uytkownika. Wywouje z pamici okno, zdefiniowane przez uytkownika. Zmienia parametry opcji Zoom In i Zoom Out.
ZPrevious ZPrevious rysuje ponownie wykres (z uyciem parametrw okna ustawionych dla tego wykresu), ktry by wywietlany przed poprzednim wywoaniem ZOOM. ZoomSto ZoomSto zachowuje w pamici aktualne okno ogldania. Po uaktywnieniu tej opcji
wykres jest znw wywietlany, a wartoci parametrw aktualnego okna ogldania zostaj zachowane w pamici jako parametry ZOOM zdefiniowane przez uytkownika: ZXmin, ZXmax, ZXscl, ZYmin, ZYmax, ZYscl oraz ZXres. Parametry te stosuj si do wszystkich typw wykresw. Na przykad, zmieniajc warto ZXmin dla wykresu typu Func, spowodujesz take zmian tej wartoci dla wykresu typu Par.
ZoomRcl ZoomRcl wykrela wybrane funkcje w oknie o takich parametrach, ktre zostay zapamitane poleceniem ZoomSto. Parametry okna ogldania s uaktualniane przez wartoci wprowadzone przez uytkownika, a nastpnie wykrelany jest rysunek.
Wspczynniki skalowania (pomniejszania i powikszania) obrazu, oznaczone przez XFact oraz YFact, s to liczby dodatnie (lecz niekoniecznie cakowite) wiksze lub rwne od 1. Su one w opcjach Zoom In lub Zoom Out do definiowania wspczynnika powikszenia lub pomniejszenia obrazu wykresu w otoczeniu danego punktu (wyznaczonego przez kursor).
Sprawdzanie wartoci wspczynnikw XFact i YFact
Z menu ZOOM MEMORY wybierz opcj 4:SetFactors. Zostanie wywietlony ekran ZOOM FACTORS; moesz sprawdza i zmienia aktualne wartoci XFact oraz YFact. Pokazane tu wartoci s wartociami domylnymi.
XFact i YFact moesz zmieni w kady z niej podanych sposobw: Wprowad now wielko wspczynnika. Gdy napiszesz pierwsz cyfr nowej wielkoci, wielko poprzednia zostanie automatycznie skasowana. Umie kursor na cyfrze ktr chcesz zmieni, a nastpnie wprowad swoj wielko lub nacinij {, aby skasowa.
Majc aktywny ekran pocztkowy lub dowolny program, moesz bezporednio zachowywa wartoci parametrw ZOOM zdefiniowane przez uytkownika.
Bdc w danym programie, moesz wybra polecenia ZoomSto i ZoomRcl z menu ZOOM MEMORY.
Aby wywietli menu CALCULATE, nacinij y CALC. Pokazane tam polecenia su do analizowania aktualnie wykrelonych funkcji.
CALCULATE 1: value 2: Zero 3: minimum 4: maximum 5: intersect 6: dy/dx 7: f(x)dx
Oblicza warto Y dla danego X. Znajduje zero (punkt przecicia z osi x-w) danej funkcji. Znajduje minimum funkcji. Znajduje maksimum funkcji. Znajduje punkt(y) przecicia wykresw dwch funkcji. Znajduje pochodn numeryczn funkcji (warto przyblion pochodnej funkcji w punkcie). Znajduje cak numeryczn funkcji (warto przyblion caki funkcji).
value
Polecenie value pozwala na obliczenie wartoci jednej lub kilku (aktualnie wybranych) funkcji dla danej wartoci X.
Uwaga: Gdy jest wywietlana warto X, to aby j skasowa, nacinij . Gdy na wywietlaczu nie pojawi si adna warto, to nacinij , aby anulowa polecenie 1:value.
Aby obliczy warto funkcji dla danego X, naley wykona nastpujce kroki: 1. Wybierz 1:value z menu CALCULATE. Wywietli si wtedy wykres z wartoci X=, podan w lewym dolnym rogu. 2. Wprowad warto rzeczywist X, ktra moe by take wyraeniem algebraicznym z przedziau od Xmin do Xmax. 3. Nacinij .
Kursor znajdzie si wtedy na wykresie pierwszej funkcji wybranej w edytorze Y= na ostatnio wprowadzonej wartoci X. Wywietlone zostan take wsprzdne, nawet gdy wybrana jest opcja CoordOff (wywietlania z wyczonymi wsprzdnymi). Aby przemieci kursor od jednej funkcji do innej, przy tej samej wprowadzonej wartoci X, nacinij } lub . Aby przywrci kursor swobodny, nacinij | lub ~.
Funkcja zero znajduje miejsce zerowe (punkt przecicia z osi x-w, czyli pierwiastek) danej funkcji przy uyciu solve(. Funkcje mog mie wicej ni jeden punkt przecicia z osi x-w; zero znajduje to miejsce zerowe, ktre jest najblisze podanego wczeniej przez Ciebie przyblienia. Czas potrzebny na wyznaczenie pierwiastka przez funkcj zero zaley od podanego przez Ciebie ograniczenia dolnego i grnego przedziau zmiennoci oraz od dokadnoci podanego przez Ciebie przyblienia. Aby znale miejsce zerowe funkcji, wykonaj nastpujce kroki: 1. Wybierz 2:zero z menu CALCULATE. Wywietli si wtedy wykres aktualnie wprowadzonej funkcji z napisem w lewym dolnym rogu: Left Bound? (ograniczenie dolne). 2. Naciskaj } lub , aby przemieci kursor na wykres tej funkcji, dla ktrej chcesz znale miejsce zerowe. 3. Naciskaj | lub ~ (lub wpisz konkretn warto), aby wybra warto x dla lewego koca przedziau, a nastpnie nacinij . Na ekranie wywietlenia wykresu pojawi si wskanik 4 pokazujcy wprowadzon warto lewego koca przedziau. Wtedy w lewym dolnym rogu pojawi si napis: Right Bound? (ograniczenie grne). Nacinij | lub ~ (lub wpisz konkretn warto), aby wybra warto prawego koca przedziau, a nastpnie nacinij . Na ekranie wywietlenia wykresu ukae si wskanik 3 pokazujcy wprowadzon warto prawego koca. Wtedy w lewym dolnym rogu pojawi si napis: Guess?
4. Aby wybra punkt w pobliu zera funkcji, znajdujcy si wewntrz podanego przedziau, naciskaj | lub ~ (lub wpisz konkretn wielko), a nastpnie nacinij .
Kursor znajdzie si w miejscu zerowym funkcji i zostan wywietlone wsprzdne, nawet gdyby zostao uprzednio wybrane CoordOff (wywietlania z wyczonymi wsprzdnymi). Aby przenie kursor do tej samej wartoci x, lecz dla innej funkcji, naciskaj } lub . Aby przywrci kursor swobodny, nacinij | lub ~.
minimum, maximum
Funkcje minimum i maximum znajduj odpowiednio minimum i maksimum funkcji w podanym przedziale z tolerancj do 1L5.
Aby znale minimum lub maksimum, wykonaj nastpujce kroki: 1. Aby wywietli aktualny wykres wybranych funkcji, z menu CALCULATE, wybierz 3:minimum lub 4:maximum. 2. Wybierz funkcj i ustaw lewy i prawy koniec przedziau zmiennoci x, oraz Twoje przypuszczenie (co do miejsc zerowych) w sposb, jak opisano dla funkcji zero (kroki 2 do 4; strona 3.26). Kursor wskae na wykresie minimum (lub maksimum) i zostan wywietlone wsprzdne, nawet gdyby zostaa uprzednio wybrana opcja CoordOff (wywietlania z wyczonymi wsprzdnymi); Minimum lub Maximum bdzie wywietlone w lewym dolnym rogu ekranu. Aby przenie kursor do tej samej wartoci x lecz dla innej wybranej funkcji, naciskaj } lub . Aby przywrci kursor swobodny, nacinij | lub ~.
intersect intersect znajduje wsprzdne punktu, w ktrym przecinaj si wykresy dwch (lub wikszej liczby) funkcji, wykorzystujc funkcje solve(. Aby mona byo zastosowa intersect, punkt przecicia musi pojawi si na wywietlaczu.
Aby znale punkt przecicia, wykonaj nastpujce kroki. 1. Aby wywietli aktualny wykres funkcji z napisem First curve? w lewym dolnym rogu, wybierz 5:intersect z menu CALCULATE.
2. Jeli to potrzebne, to naciskaj lub }, aby przemieci kursor do wykresu pierwszej funkcji, a nastpnie nacinij . W lewym dolnym rogu zostanie wywietlony napis Second curve? 3. Jeli to potrzebne, naciskaj lub }, aby przemieci kursor do wykresu drugiej funkcji, a nastpnie nacinij . 4. Aby przemieci kursor do miejsca przypuszczalnej lokalizacji punktu przecicia, naciskaj ~ lub |, a nastpnie nacinij . Kursor znajduje si w punkcie przecicia wykresw oraz wywietlane s wsprzdne, nawet gdy jest wybrana opcja CoordOff. W lewym dolnym rogu ekranu wywietli si warto Intersection. Aby przywrci kursor swobodny, nacinij |, }, ~ lub .
Opcja dy/dx (pochodna numeryczna) podaje wartoci pochodnej funkcji w danym punkcie (tj. tangensa kta nachylenia stycznej do tej krzywej do osi x-w) z bdem H=1L3. Aby znale tangens kta nachylenia stycznej do krzywej, wykonaj nastpujce kroki: 1. Z menu CALCULATE wybierz 6:dy/dx. Wywietli si wtedy aktualny wykres. 2. Aby przemieci kursor do wykresu tej funkcji, dla ktrej chcesz znale pochodn, naciskaj } lub . 3. Aby wybra t wielko X, dla ktrej chcesz obliczy pochodn numeryczn, naciskaj | lub ~ (lub wpisz warto), a nastpnie nacinij . Kursor wskazuje punkt na wykresie oraz wywietlana jest warto pochodnej. Aby przenie kursor na t sam warto x lecz dla innej wybranej funkcji, naciskaj } lub . Aby przywrci kursor swobodny, nacinij | lub ~.
f(x)dx
Opcja f(x)dx (caka numeryczna) podaje warto caki funkcji w danym przedziale. W tym celu stosuje funkcj fnInt( z tolerancj H=1L3. Aby znale warto liczbow caki funkcji, wykonaj nastpujce kroki: 1. Aby wywietli wykres aktualnie wprowadzonej funkcji, z napisem Lower Limit? w lewym dolnym rogu, z menu CALCULATE wybierz 7:f(x)dx. 2. Aby przemieci kursor do wykresu tej funkcji, ktrej cak chcesz obliczy, naciskaj } lub .
3. Ustaw granice cakowania tak, jakby ustawia lewy i prawy koniec przedziau bdcego dziedzin funkcji przy obliczaniu miejsc zerowych - zero (krok 3; strona 3.26). Wtedy wywietli si warto caki oraz zostanie zacieniowany obszar cakowania.
Uwaga: Zacieniowanie jest traktowane jako rysunek. Celem skasowania zacieniowania obszaru, zastosuj ClrDraw (rozdzia 8) lub kade inne dziaanie, ktre wywoa funkcj Smart Graph.
4
Spis treci
Wykresy parametryczne
Wstp: Modelowanie toru piki.................................................................... 4-2 Definiowanie i wywietlanie wykresw parametrycznych.......................... 4-4 Badanie wykresw parametrycznych .......................................................... 4-7
Bd take wykrelone skadowe (pozioma i pionowa) wektora ruchu piki. Skadowa pionowa: X2(t)=0 Skadowa pozioma: X3(t)=X1(t) Przyspieszenie ziemskie: g=9.8 m/sek 2 Y2(t)=Y1(t) Y3(t)=0
1. Aby wybra typ wykresu Par, nacinij z, a nastpnie ~ . Nacinij ~ , aby wybra tryb Simul, co spowoduje jednoczesne wykrelanie wszystkich trzech krzywych, ktrych rwnania podano w tym przykadzie. 2. Nacinij o. Aby zdefiniowa X1T jako funkcj T, nacinij 30 25 y [ANGLE] 1 (aby wybra ) . 3. Aby zdefiniowa Y1T, nacinij 30 25 y [ANGLE] 1 16 . Skadowa pionowa wektora jest okrelona przez X2T i Y2T. 4. Aby zdefiniowa X2T, nacinij 0 .
5. Aby wywietli menu VARS Y.VARS, nacinij ~. Nastpnie otwrz podmenu PARAMETRIC, naciskajc 2. Aby zdefiniowa Y2T, nacinij 2 .
Skadowa pozioma wektora jest zdefiniowana przez X3T i Y3T. 6. Aby zdefiniowa X3T, nacinij ~ 2, a nastpnie nacinij 1 . Aby zdefiniowa Y3T, nacinij 0 . 7. Ustaw styl wykresu poszczeglnych krzywych. Jeeli wszystkie style wykresw s ustawione na , to nacinij | | } , aby ustawi styl dla X3T i Y3T. Nacinij } , aby ustawi styl , dla X2T i Y2T. Nacinij } , aby ustawi styl , dla X1T i Y1T. 8. Nacinij p i wprowad ponisze wartoci dla parametrw okna.
Tmin=0 Tmax=5 Tstep=.1 Xmin=L10 Xmax=100 Xscl=50 Ymin=L5 Ymax=15 Yscl=10
10. Nacinij s. Wykrelany tor ruchu piki pokazuje jednoczenie pik w locie oraz poziom i pionow skadow wektora jej ruchu.
Wskazwka: Aby pokaza symulacj lotu piki, ustaw styl wykresu na (animacja) dla X1T i Y1T.
11. Odpowied na pytanie postawione na pocztku rozdziau i wyniki liczbowe otrzymamy teraz po naciniciu r (ledzenie). ledzenie rozpoczyna si od Tmin na wykresie pierwszej krzywej (X1T i Y1T). Gdy naciniesz ~, aby przeledzi przebieg krzywej, wtedy kursor bdzie porusza si po torze lotu piki. Wartoci X (odlegoci), Y (wysokoci) oraz T (czasu) s wywietlane u dou ekranu.
Kroki, jakie naley wykona dla zdefiniowania wykresw krzywych podanych parametrycznie, s podobne jak przy definiowaniu wykresw funkcji. W rozdziale 4 zakadamy, e zapoznae si ju z rozdziaem 3 Wykrelanie funkcji i wobec tego omawiamy tylko te aspekty, ktre rni si od wykrelania funkcji.
Ustawianie typu wykresu parametrycznego
Nacinij z, aby wywietli ekran typw wykresw. Aby mc wykrela krzywe o przedstawieniu parametrycznym, musisz wybra typ wykresu Par, zanim wprowadzisz parametry okna oraz przedstawienie parametryczne.
Wywietlanie edytora Y= dla wykresw parametrycznych
W edytorze mona wywietla i wprowadza obie skadowe X i Y dla co najwyej szeciu krzywych, tj. dla X1T i Y1T do X6T i Y6T. Kada z nich jest funkcj zmiennej T. Wykresw parametrycznych uywa si zazwyczaj do wykrelania rozwiza rwna, w ktrych zmienn jest czas.
Wybr stylu wykresu
Ikony stylu wykresu s widoczne po lewej stronie X1T do X6T i przedstawiaj styl wykresu dla kadej krzywej (zob. rozdzia 3). Stylem domylnym dla wykresw Par jest linia ciga czca wykrelane punkty wykresu. Do wykrelania krzywych danych parametrycznie mona rwnie uywa stylw: (linia pogrubiona), (rysowanie cieki), (animacja) oraz (linia przerywana).
Aby zdefiniowa lub edytowa przedstawienie parametryczne krzywej, postpuj zgodnie z procedur opisan w rozdziale 3 w paragrafie Definiowanie lub edycja funkcji. Zmienn w opisie parametrycznym jest T. Przy wykresach typu Par moesz wprowadza zmienn T: naciskajc . lub naciskajc T.
Przedstawienie parametryczne jednej krzywej jest okrelane przez dwie skadowe: X i Y. Dlatego te zawsze musisz zdefiniowa obie funkcje skadowe.
Wybr i anulowanie wyboru krzywych o przedstawieniu parametrycznym
TI.83 Plus wykrela tylko wybrane (zaznaczone) krzywe. Krzywa o przedstawieniu parametrycznym jest wybrana, gdy w edytorze Y= przy obu skadowych X i Y podwietlony (zaznaczony) jest znak =. Moesz wybra jedn, kilka lub wszystkie krzywe spord X1T i Y1T do X6T i Y6T. Aby wybra krzyw lub zmieni wybr, przemie kursor na znak =, przy skadowej X lub przy Y, a nastpnie nacinij . Zostanie wtedy zmieniony wybr obu skadowych X i Y.
Ustawianie parametrw okna
Aby wywietli wartoci parametrw okna ogldania, nacinij p. Podane s tam parametry definiujce okno. Poniej podane s wartoci domylne dla wykresw Par w trybie Radian (przedstawiania ktw w radianach).
Tmin=0 Tmax=6.2831853... Tstep=.1308996... Xmin=L10 Xmax=10 Xscl=1 Ymin=L10 Ymax=10 Yscl=1
Najmniejsza warto T Najwiksza warto T (2p) Przyrost wartoci T (p24) Najmniejsza wywietlana warto X Najwiksza wywietlana warto X Odlego midzy znakami podziaki na osi X-w Najmniejsza wywietlana warto Y Najwiksza wywietlana warto Y Odlego midzy znakami podziaki na osi Y-w
Uwaga: Aby upewni si, e zostaa wykrelona wystarczajca liczba punktw krzywej, moesz zmieni wartoci parametrw T okna i ponownie wykona rysunek.
Aby wywietli biece ustawienia formatu wykresu, nacinij y [FORMAT]. Rozdzia 3 opisuje szczegowo sposb ustawiania formatu. Ustawienia formatu s takie same we wszystkich typach wykresw. Na wykresach Seq mona dodatkowo wybra typ osi.
Wywietlanie wykresu
Gdy naciniesz s, TI.83 Plus wykreli wybrane przez Ciebie krzywe parametryczne. Oblicza on skadowe X i Y dla kadej wartoci T (w przedziale od Tmin do Tmax, co Tstep), a nastpnie wykrela kady punkt zdefiniowany przez X i Y. Wygld okna zaley od podanych przez Ciebie parametrw. W czasie rysowania wykresu uaktualniane s wartoci X, Y i T. Przy wykresach parametrycznych mona uywa funkcji Smart Graph (rozdzia 3).
Parametry okna ogldania oraz menu Y.VARS
Podane poniej czynnoci moesz wykonywa z ekranu pocztkowego lub w programie: Wywoaj funkcj podajc jej wsprzdn X lub Y.
Kursor swobodny dziaa przy wykresach Par podobnie, jak przy wykresach Func. Poruszanie kursorem przy wybranej opcji RectGC powoduje uaktualnianie wartoci X i Y. Jeli zostanie wybrana opcja CoordOn (wywietlanie wsprzdnych), to s wywietlane wartoci wsprzdnych X i Y. Opcja PolarGC powoduje uaktualnianie wartoci X, Y, R oraz q. Jeli zostanie wybrana opcja CoordOn, to s wywietlane wartoci R i q.
TRACE
Aby uruchomi funkcj TRACE, nacinij r. Po wczeniu TRACE moesz przesuwa kursor wzdu wykresu krzywej o Tstep. Gdy rozpoczynasz ledzenie, to kursor znajduje si na pierwszej wybranej krzywej w punkcie Tmin. Jeli zostanie wybrana opcja ExprOn (wywietlanie wyraenia matematycznego), to na ekranie pojawi si rwnania krzywej. W formacie RectGC, opcja TRACE uaktualnia i wywietla wartoci X, Y, i T, pod warunkiem, e zostaa wybrana opcja CoordOn (wywietlanie wsprzdnych). Opcja PolarGC powoduje uaktualnianie wartoci X, Y, R, q i T. Jeli zostanie wybrana opcja CoordOn, to s wywietlane R, q i T. Dla wywietlonego T obliczane s X i Y (lub R i q). Aby przemieci kursor o pi punktw na wykresie, nacinij y | lub y ~. Jeli przemiecisz kursor ledzenia poza grny lub dolny brzeg ekranu, to pokazywane u dou ekranu wartoci wsprzdnych bd si nadal odpowiednio zmienia. Do wykresw Par mona stosowa funkcj Quick Zoom (szybkiego powikszania / pomniejszania obrazu); nie mona natomiast oglda niewidocznych czci wykresu znajdujcych si poza oknem ogldania. (Patrz rozdzia 3).
Aby przemieci kursor do dowolnej dopuszczalnej wartoci T dla aktualnie wykrelonej krzywej, wprowad warto T z klawiatury. Gdy wprowadzisz pierwsz cyfr, wtedy w lewym dolnym rogu pojawi si znak zachty T= oraz bd wywietlane wprowadzane cyfry. Po znaku zachty T= moesz wpisa dowolne wyraenie. Wprowadzona tam warto musi by dopuszczalna dla aktualnego okna ogldania. Po zakoczeniu wprowadzania danych nacinij , aby przemieci kursor.
ZOOM
Dla wykresw typu Par funkcja ZOOM (powikszania / pomniejszania obrazu) dziaa tak samo, jak na wykresach typu Func. Zmianie ulegaj tylko parametry okna ogldania: X (Xmin, Xmax i Xscl) oraz Y (Ymin, Ymax i Yscl). Parametry okna T (Tmin, Tmax i Tstep) ulegn zmianie tylko wtedy, gdy wybierzesz opcj ZStandard. Pozycje ZT/Zq z podmenu, z menu VARS ZOOM 1:ZTmin, 2:ZTmax oraz 3:ZTstep s parametrami pamici skalowania obrazu dla wykresw Par.
CALC
Funkcje CALC dla wykresw Par s takie same jak dla wykresw Func. Dla wykresw Par s dostpne nastpujce pozycje menu CALCULATE: 1:value, 2:dy/dx, 3:dy/dt oraz 4:dx/dt.
5
Spis treci
Wstp: Wykrelanie rozetki we wsprzdnych biegunowych............................. 5-2 Definiowanie i wywietlanie wykresw we wsprzdnych biegunowych ............. 5-3 Badanie wykresw we wsprzdnych biegunowych............................................... 5-6
1. Aby wywietli ekran trybw, nacinij z. Nacinij ~ ~ , aby wybra typ wykresu Pol. Wybierz wartoci domylne (opcje po lewej) dla innych ustawie trybu. 2. Edytor Y= dla wykresw we wsprzdnych biegunowych wywoujemy take za pomoc o. Nacinij 8 2.5 , aby zdefiniowa r1. 3. Nacinij q 6, aby wybra opcj 6:ZStandard i wykrel krzyw w standardowym oknie ogldania. Rysunek przedstawia tylko pi patkw rnej wielkoci. Jest tak dlatego, e przy standardowych ustawieniach okna qmax=2p i kada z osi ukadu wsprzdnych jest inaczej wyskalowana. 4. Parametry okna ogldania wywietlamy za pomoc p. Aby zwikszy warto qmax do 4p nacinij 4 y [p].
6. Powtrz kroki 2 do 5 z innymi wartociami parametrw A i B funkcji r1=Asin(Bq). Zaobserwuj, jaki wpyw na wykres maj te wartoci.
Wykonywanie wykresw biegunowych jest podobne do wykonywania wykresw funkcji w kartezjaskim ukadzie wsprzdnych. W rozdziale 5 zakadamy, e zapoznae si z rozdziaem 3 Wykrelanie funkcji i wobec tego omawiamy tylko te szczeglne aspekty wykrelania krzywych we wsprzdnych biegunowych, ktre rni si od wykrelania funkcji w ukadzie kartezjaskim.
Ustawianie typu wykresu biegunowego
Ekran typw wykresw wywietlamy za pomoc z. Aby wykona wykres biegunowy, musisz najpierw wybra typ wykresu Pol, a dopiero potem wprowadza parametry okna i rwnanie krzywej.
Wywietlanie edytora Y= dla krzywych we wsprzdnych biegunowych
W edytorze tym moesz wywietla i wprowadza do szeciu rwna biegunowych, tj. r1 do r6. W kadym z nich jest zmienna q (strona 5.4).
Wybr stylu wykresu
Ikony stylw wykresw we wsprzdnych biegunowych s widoczne po lewej stronie r1 do r6 i pokazuj styl wykresu kadej krzywej (zob. rozdzia 3). Stylem domylnym w trybie Pol jest (linia ciga), w ktrym wykrelane punkty wykresu s czone lini cig. Style: (linia pogrubiona), (wykrelanie cieki), (animacja) oraz (linia przerywana) s rwnie dostpne na wykresach we wsprzdnych biegunowych.
Aby zdefiniowa lub edytowa rwnanie biegunowe (wzr opisujcy krzyw we wsprzdnych biegunowych), postpuj tak samo, jak przy definiowaniu i edycji funkcji w rozdziale 3. Zmienna w rwnaniach biegunowych jest oznaczana przez q. Przy wykonywaniu wykresw biegunowych Pol, moesz na dwa sposoby wprowadza zmienn q. Nacinij . Nacinij q.
TI.83 Plus wykrela tylko wybrane rwnania biegunowe. Rwnanie biegunowe jest wybrane, gdy w edytorze Y= jest podwietlony (zaznaczony) znak =. Moesz tam wybra dowolne rwnanie lub wszystkie rwnania. Aby wybra lub anulowa wybr, przemie kursor na znak = i, a nastpnie nacinij .
Ustawianie parametrw okna
Aby wywietli wartoci parametrw okna, nacinij p. Podane tam wartoci s parametrami definiujcymi okno ogldania. Ponisze wartoci s domylne dla wykresw biegunowych Pol w trybie Radian (przedstawiania ktw w radianach).
qmin=0 qmax=6.2831853... qstep=.1308996... Xmin=L10 Xmax=10 Xscl=1 Ymin=L10 Ymax=10 Yscl=1
Najmniejsza warto q Najwiksza warto q (2p) Przyrost wartoci q (p24) Najmniejsza wywietlana warto X Najwiksza wywietlana warto X Odlego midzy znakami podziaki na osi X-w Najmniejsza wywietlana warto Y Najwiksza wywietlana warto Y Odlego midzy znakami podziaki na osi Y-w
Uwaga: Aby upewni si, e zostaa wykrelona wystarczajca ilo punktw, musisz zmieni warto parametru q.
Aby wywietli biece ustawienia formatu wykresu, nacinij y [FORMAT]. Rozdzia 3 opisuje szczegowo sposb ustawiania formatu wykresu. We wszystkich typach wykresw ustawienia formatu s takie same.
Wywietlanie wykresu
Gdy naciniesz s, TI.83 Plus wykreli wybrane krzywe. Oblicza on R dla kadej wartoci q (z przedziau od qmin do qmax, co qstep), a nastpnie zaznacza kady punkt. Wygld okna zaley od podanych przez Ciebie parametrw. W czasie rysowania wykresu uaktualniane s X, Y, R i q. Przy wykresach we wsprzdnych biegunowych mona uywa funkcji Smart Graph (rozdzia 3).
Parametry okna ogldania oraz menu Y.VARS
Podane poniej czynnoci moesz wykonywa z ekranu pocztkowego lub z programu. Wywoanie funkcji za pomoc ich nazw.
Kursor swobodny dziaa na wykresach Pol podobnie, jak przy wykrelaniu funkcji Func (w kartezjaskim ukadzie wsprzdnych). Gdy zostaa wybrana opcja RectGC, to ruch kursorem powoduje zmiany wartoci X i Y. Jeeli zostanie wybrana opcja CoordOn, to zostan wywietlone wsprzdne X i Y. Opcja formatu PolarGC, powoduje, e zmieniane s wartoci X, Y, R oraz q. Jeeli zostanie wybrana opcja CoordOn, to zostan wywietlone wartoci R i q.
TRACE
Aby uruchomi funkcj TRACE, nacinij r. Gdy funkcja TRACE jest aktywna, wtedy moesz porusza kursorem wzdu wykresu krzywej i ledzi wykres krok po kroku z przyrostem qstep. Gdy rozpoczynasz ledzenie, kursor znajduje si na pierwszej wybranej funkcji, w punkcie qmin. Jeli zostanie wybrana opcja ExprOn (wywietlania wyraenia matematycznego), wtedy na ekranie pojawi si wzr wybranej funkcji. Przy wczonej opcji RectGC, funkcja TRACE uaktualnia wartoci X, Y i q. Jeeli zostaa wybrana opcja CoordOn (wywietlania wsprzdnych), to s wywietlane wartoci X, Y i q. Opcja PolarGC, powoduje, e funkcja TRACE uaktualnia wartoci X, Y, R i q. Jeeli zostaa wybrana opcja CoordOn, to s wywietlane wartoci R i q. Aby jednorazowo przemieci kursor o pi punktw na wykresie funkcji, nacinij y | lub y ~. Jeli przemiecisz kursor ledzenia poza grny lub dolny brzeg ekranu, wtedy pokazywane na dole ekranu wartoci wsprzdnych bd si nadal odpowiednio zmienia (tj. wywietla wsprzdne niewidocznej czci wykresu funkcji). W wykresach typu Pol, mona stosowa funkcj Quick Zoom (szybkiego powikszania / pomniejszania obrazu), ale nie jest moliwe pokazywanie niewidocznych czci wykresu znajdujcych si poza ekranem wywietlenia. (zob. rozdzia 3).
Przemieszczanie kursora ledzenia do dowolnej dopuszczalnej wartoci q Aby przemieci kursor do dowolnej dopuszczalnej wartoci q, dla aktualnie
wywietlanej funkcji, wprowad t warto z klawiatury. Gdy wprowadzisz pierwsz cyfr, wtedy w lewym dolnym rogu pojawi si znak zachty w postaci q= oraz bd wywietlane wprowadzane cyfry. Po znaku zachty q= moesz wpisa dowolne wyraenie. Wprowadzona tam warto musi by dopuszczalna dla aktualnego okna ogldania. Po zakoczeniu wprowadzania, nacinij , aby przemieci kursor.
ZOOM
Funkcja ZOOM (powikszania / pomniejszania obrazu) na wykresach typu Pol, dziaa tak samo, jak na wykresach typu Func. Zmianie ulegaj tylko parametry okna ogldania: X (Xmin, Xmax i Xscl) oraz Y (Ymin, Ymax i Yscl). Parametry okna q (qmin, qmax i qstep) nie ulegaj zmianie, chyba e wybierzesz opcj ZStandard; pozycja ZT/Zq w podmenu (z menu VARS ZOOM): 4:Zqmin, 5:Zqmax oraz 6:Zqstep, s parametrami funkcji ZOOM dla wykresw Pol.
CALC
Funkcje CALC na wykresach Pol dziaaj tak samo, jak na wykresach Func. Przy wykresach Pol s dostpne nastpujce pozycje menu CALCULATE 1:value, 2:dy/dx, oraz 3:dr/dq.
6
Spis treci
Wykrelanie cigw
Wstp: Las i drzewa .................................................................................................. 6-2 Definiowanie i wywietlanie wykresw cigw....................................................... 6-3 Wybr typu wykresu ................................................................................................. 6-8 Badanie wykresw cigw........................................................................................ 6-9 Wykresy Web .......................................................................................................... 6-11 Uywanie wykresw typu Web do zilustrowania zbienoci................................. 6-12 Rysowanie wykresw fazowych ............................................................................. 6-13 Porwnywanie parametrw okna w TI.83 Plus oraz TI-82.................................... 6-15 Rnice w przyporzdkowaniach klawiszy midzy TI.83 Plus i TI.82 ................ 6-16
2. Wybierz typ osi Time oraz opcj ExprOn. W tym celu nacinij y [FORMAT].
3. Nacinij o. Jeli styl wykresu nie jest ustawiony na (linia przerywana), to aby wybra styl , naciskaj | |, a nastpnie nacinij i ~ ~. 4. Nacinij ~ 3, aby wczy iPart( (cz cakowita), gdy tylko cae drzewa bd wycinane. Po corocznej wycince w lesie pozostanie 80 procent (0,8 caoci) drzew. Aby okreli liczb drzew po kadej wycince, nacinij 8 y [u] 1 . Aby okreli liczb nowych drzew, nacinij 1000 . Aby okreli liczb drzew przed rozpoczciem realizacji planu, nacinij i wprowad 4000. 5. Aby ustawi nMin=0, nacinij p 0. Aby ustawi nMax=50, nacinij 50. Przy zakresie zmiennoci n od nMin do nMax, zostanie wyznaczona liczba drzew za 50 lat. Ustaw pozostae parametry okna ogldania.
PlotStart=1 PlotStep=1 Xmin=0 Xmax=50 Xscl=10 Ymin=0 Ymax=6000 Yscl=1000
6. Aby przeledzi wykres, nacinij r. ledzenie rozpoczyna si przy nMin (pocztek planu zagospodarowania lasu). Aby przeledzi cig zdarze rok po roku, nacinij ~. Cig jest wywietlany u gry ekranu. U dou ekranu s wywietlane wartoci n (lata), X (gdzie X=n, poniewa n jest wykrelane na osi x-w) oraz Y (liczba drzew). Pozostaje odpowiedzie na pytanie: kiedy i przy jakiej liczbie drzew nastpi stabilizacja wielkoci lasu? 6-2 Wykrelanie cigw
Wykonywanie wykresw cigw jest podobne do wykonywania wykresw funkcji w kartezjaskim ukadzie wsprzdnych. W rozdziale 6 zakadamy, e zapoznae si ju z rozdziaem 3 Wykrelanie funkcji i wobec tego omawiamy tylko te aspekty wykrelania cigw, ktre rni si od wykrelania funkcji.
Ustawianie typu wykresu
Aby wywietli ekran typw wykresw, nacinij z. Aby wykrela cigi, musisz wybra typ wykresu Seq (wykres cigu), zanim wprowadzisz parametry okna oraz rwnania cigw. Wykresy cigw s automatycznie rysowane w trybie Simul (jednoczesnego rysowania wszystkich wykresw), bez wzgldu na aktualne ustawienie opcji plotting-order (kolejnoci wykrelania).
Oznaczenia cigw w TI.83
TI.83 Plus ma trzy oznaczenia na cigi, ktre moesz wprowadza z klawiatury: u, v oraz w. Znajduj si one na klawiaturze, powyej przyciskw , i . Cigi moesz definiowa w zalenoci od: Zmiennej niezalenej n Dwch poprzednich wyrazw cigu tak, jak u(nN1) lub u(nN2) (uwaga: nie mona wykorzysta np. u(nN3)). Wyrazw innych cigw; na przykad przy okrelaniu cigu v(n) moesz uy u(nN1) lub u(nN2). Uwaga: Informacje podane w tym rozdziale na temat u(n), s prawdziwe take dla v(n) oraz w(n); informacje dotyczce u(nN1) i u(nN2) s prawdziwe rwnie odpowiednio dla v(nN1) i w(nN1) oraz v(nN2) i w(nN2).
Aby po wybraniu typu wykresu Seq wywietli edytor Y= dla cigw, nacinij o.
W edytorze tym moesz wywietla i wprowadza cigi u(n), v(n) i w(n). Moesz take edytowa warto nMin, ktra jest parametrem okna ogldania przy wykresach cigw, okrelajc najmniejsz warto n do oblicze. W edytorze Y= jest wywietlana warto nMin, poniewa jest ona istotna przy obliczaniu u(nMin), v(nMin) i w(nMin), ktre s odpowiednio wyrazami pocztkowymi cigw u(n), v(n) i w(n). Warto nMin w edytorze Y= jest taka sama, jak warto nMin w edytorze okna. Jeli wprowadzisz w jednym edytorze now warto na nMin, to warto nMin zostanie uaktualniona w obydwu edytorach.
Uwaga: Wartoci u(nMin), v(nMin) lub w(nMin) naley uywa tylko w cigach rekurencyjnych, gdy te cigi wymagaj podania wartoci pocztkowej.
Ikony stylw wykresw cigw s widoczne po lewej stronie u(n), v(n), w(n) i przedstawiaj styl wykresu dla kadego cigu (zob. rozdzia 3). Stylem domylnym dla wykresw Seq jest (linia przerywana), ktra pokazuje wartoci dyskretne. Style (linia ciga i (linia pogrubiona) s rwnie dostpne przy wykrelaniu cigw. Przy wykresach Web nie mona wybrastylu wykrelania.
Wybr i anulowanie wyboru cigw
TI.83 Plus wykrela tylko uprzednio wybrane cigi. Cig zosta wybrany (zaznaczony) w edytorze Y=, gdy przy obu funkcjach (tj. przy u(n)= i u(nMin)=) podwietlony (zaznaczony) jest znak =. Aby anulowa wybr, przemie kursor na znak =, znajdujcy si przy oznaczeniu cigu i nacinij . W podobny sposb moesz wybra nowy cig u(n)= i jego wyraz pocztkowy u(nMin).
Aby zdefiniowa lub edytowa cig, postpuj zgodnie z procedur opisan w rozdziale 3, gdzie opisane jest definiowanie funkcji. Zmienn niezalen w cigu jest n. W wykresach typu Seq moesz wprowadza zmienn na dwa sposoby, opisane poniej. Nacinij . Nacinij y [CATALOG] [N]. Aby wprowadzi u, nacinij y [u] (powyej przycisku ). Aby wprowadzi v, nacinij y [v] (powyej przycisku ). Aby wprowadzi w, nacinij y [w] (powyej przycisku ).
Cigi s bd rekurencyjne lub nierekurencyjne (wyraz cigu jest funkcj zmiennej n). Wyrazy cigw s obliczane tylko dla kolejnych liczb naturalnych. Wartoci zmiennej n s cigiem kolejnych liczb naturalnych od zera lub innej liczby naturalnej.
Cigi nierekurencyjne
W cigach nierekurencyjnych wyraz n-ty jest funkcj zmiennej n. Kady wyraz tego cigu jest okrelony niezalenie od pozostaych wyrazw. Na przykad, w podanym poniej cigu nierekurencyjnym moesz obliczy bezporednio u(5), bez koniecznoci wyznaczenia wczeniej u(1) lub innego poprzedniego wyrazu cigu.
u(nMin).
W cigach rekurencyjnych n-ty wyraz cigu jest definiowany przy pomocy poprzednich wyrazw cigu, tzn. u(nN1) oraz u(nN2). Definicja cigu rekurencyjnego moe rwnie odwoywa si do pewnej funkcji zmiennej n, np.: u(n)=u(nN1)+n. Na przykad, w podanym poniej cigu nie moesz obliczy u(5) bez uprzedniego obliczenia u(1), u(2), u(3) i u(4).
Kolejne wyrazy cigw rekurencyjnych moemy wyznacza dopiero po podaniu wartoci pocztkowych. Jeli kady wyraz cigu jest zdefiniowany w zalenoci od swojego poprzednika u(nN1), to wtedy musisz poda warto pocztkow dla pierwszego wyrazu cigu.
Jeli kady wyraz w cigu, z wyjatkiem dwch pierwszych, jest zdefiniowany w zalenoci od dwch poprzednich wyrazw: u(nN1) i u(nN2), to wtedy musisz poda wartoci pocztkowe dla pierwszych dwch wyrazw cigu. Wartoci pocztkowe naley wprowadzi w postaci listy elementw oddzielonych przecinkami w nawiasach, tj. { }.
Dla powyszego cigu u(n), warto pierwszego wyrazu wynosi 0, a warto drugiego wyrazu wynosi 1.
Aby wywietli parametry okna, nacinij p. Podane tam wartoci definiuj okno ogldania. Wartoci podane poniej s wartociami domylnymi dla wykresw Seq w trybach przedstawiania ktw Radian i Degree.
nMin=1 nMax=10 PlotStart=1 PlotStep=1 Xmin=L10 Xmax=10 Xscl=1 Ymin=L10 Ymax=10 Yscl=1
Najmniejsza warto n Najwiksza warto n Numer pierwszego wyrazu, ktry ma by wykrelany Przyrost n (tylko do wykrelania) Najmniejsza wywietlana warto X Najwiksza wywietlana warto X Odlego midzy znakami podziaki na osi X-w Najmniejsza wywietlana warto Y Najwiksza wywietlana warto Y Odlego midzy znakami podziaki na osi Y-w
nMin musi by liczb cakowit 0. nMax, PlotStart oraz PlotStep musz by liczbami naturalnymi (cakowitymi 1).
Najmniejsz wartoci n bran do oblicze jest nMin. Jest ona rwnie wywietlana w edytorze Y=. Najwiksz wartoci n jest nMax. Obliczane s nastpujce wyrazy cigu: u(nMin), u(nMin+1), u(nMin+2), . . . , u(nMax).
PlotStart jest pierwszym wyrazem cigu, ktry ma by wykrelony. Wprowadzenie wartoci PlotStart=1 rozpoczyna wykrelanie pierwszego wyrazu
cigu. Jeli chcesz rozpocz wykrelanie na przykad od pitego wyrazu cigu, ustaw PlotStart=5. Pierwsze cztery wyrazy cigu bd wtedy obliczone, lecz nie bd pokazane na wykresie.
PlotStep jest wartoci przyrostu zmiennej n, uywan tylko w wykresach. PlotStep nie ma wpywu na obliczanie cigu; warto ta suy tylko do oznaczania, ktre punkty s zaznaczone na wykresie. Jeli ustawisz PlotStep=2,
wtedy bd obliczane wszystkie wyrazy cigu, lecz na wykresie bdzie zaznaczany tylko co drugi wyraz.
Aby wywietli biece ustawienia formatu wykresu, nacinij y [FORMAT]. Rozdzia 3 opisuje szczegowo sposb ustawiania tego formatu. Ustawienia formatu s takie same we wszystkich typach wykresw. Opis ustawie osi w grnej linii ekranu jest moliwy tylko na wykresach Seq.
Time Web uv vw uw RectGC PolarGC CoordOn CoordOff GridOff GridOn AxesOn AxesOff LabelOff LabelOn ExprOn ExprOff
Typ wykresu cigu (osie) Wsprzdne kartezjaskie / wsprzdne biegunowe Wczone / wyczone wywietlanie wsprzdnych pooenia kursora Wczone / wyczone wywietlanie sieci Wczone / wyczone wywietlanie osi Wczone / wyczone wywietlanie etykiety (opisu) osi Wczone / wyczone wywietlanie wyraenia
Przy wykrelaniu cigw moesz wybra jeden z piciu typw wykresu. Ponisza tabela pokazuje wartoci, ktre s wykrelane na osi x-w oraz osi y-w.
Typy wykresu Time Web uv vw uw o x-w o y-w u(n), v(n), w(n) u(n), v(n), w(n) v(n) w(n) w(n)
n
u(nN1), v(nN1), w(nN1) u(n) v(n) u(n)
Wicej informacji o wykresach siatkowych Web mona znale na stronach 6-11 oraz 6-12. Wicej informacji o wykresach fazowych (ustawienia osi uv, vw i uw) mona znale na stronach 6-13.
Wywietlanie wykresu cigu
Aby wykreli wybrane cigi, nacinij s. W czasie rysowania, TI.83 Plus oblicza wartoci X, Y i n. Do wykresw cigw mona zastosowa funkcj Smart Graph (rozdzia 3).
Kursor swobodny dziaa dla wykresw cigw Seq podobnie jak dla wykresw funkcji Func. Poruszanie kursorem przy wybranej opcji RectGC powoduje uaktualnianie wartoci X i Y. Jeli zostanie wybrana opcja CoordOn (wywietlanie wsprzdnych), to s wywietlane wartoci wsprzdnych X i Y. Opcja PolarGC powoduje uaktualnianie wartoci X, Y, R oraz q. Jeli zostanie wybrana opcja CoordOn, to s wywietlane wartoci R i q.
TRACE
Ustawienia typu wykresu maj wpyw na dziaanie funkcji TRACE. Gdy zostanie wybrany typ wykresu Time, uv, vw lub uw, to wczenie funkcji TRACE (ledzenia przebiegu wykresu) umoliwi poruszanie kursorem wzdu wykresu cigu co jeden przyrost PlotStep. Aby mc przesun kursor o pi przyrostw, nacinij y ~ lub y |. Gdy rozpoczynasz ledzenie wykresu, to kursor ledzenia znajduje si na pierwszym wybranym cigu, na wyrazie cigu wyznaczonym przez warto PlotStart, nawet gdy punkt ten znajduje si poza obszarem okna ogldania. Funkcj Quick Zoom mona zastosowa przy dowolnym pooeniu kursora. Aby ustawi rodek okna ogldania na aktualnej pozycji kursora (gdy przesune kursor ledzenia), nacinij . Kursor ledzenia powraca do wartoci nMin.
Na wykresach Web, wywietlany tor ruchu kursora pomaga w identyfikowaniu punktw przycigajcych wyrazy cigu i punktw odpychajcych wyrazy cigu. Gdy rozpoczynasz ledzenie, kursor znajduje si wtedy na osi x-w, na wartoci pocztkowej pierwszego wybranego cigu.
Wskazwka: Aby w czasie ledzenia wykresu cigu przemieci kursor do okrelonej wartoci n, wprowad t warto, a nastpnie nacinij . Na przykad, aby szybko powrci kursorem do pocztku cigu, wstaw nMin po znaku zachty n= i nacinij .
Aby przemieci kursor do dowolnej dopuszczalnej wartoci n dla aktualnie wykrelonego cigu, wprowad warto n z klawiatury. Gdy wprowadzisz pierwsz cyfr, wtedy w lewym dolnym rogu pojawi si znak zachty n = oraz bd wywietlane wprowadzane cyfry. Po znaku zachty n = moesz wpisa dowolne wyraenie. Wprowadzona tam warto musi by dopuszczalna dla aktualnego okna ogldania. Po zakoczeniu wprowadzania danych, nacinij , aby przemieci kursor.
Funkcje ZOOM (powikszania / pomniejszania obrazu) na wykresach typu Seq, dziaaj tak samo, jak na wykresach typu Func. Zmianie ulegaj tylko parametry okna ogldania: X (Xmin, Xmax i Xscl) oraz Y (Ymin, Ymax i Yscl).
PlotStart, PlotStep, nMin i nMax ulegn zmianie tylko wtedy, gdy wybierzesz opcj ZStandard. Pozycje 1 do 7 z podmenu ZU, w VARS Zoom s parametrami ZOOM MEMORY (pamici skalowania obrazu) dla wykresw typu Seq. CALC
Jedyn funkcj CALC dostpn na wykresach Seq jest value (warto). Gdy zostanie wybrany wykres typu Time, to wtedy value spowoduje wywietlanie wartoci Y (u(n)) dla podanej wartoci n. Gdy zostanie wybrany wykres typu Web, to wtedy value rysuje siatk (sie) i wywietla warto Y (u(n)) dla podanej wartoci n. Gdy zostanie wybrany wykres typu uv, vw lub uw, to wtedy value wywietla X i Y zgodnie z ustawieniem osi. Na przykad, wykresie typu uv, warto X przedstawia u(n), a warto Y przedstawia v(n).
Obliczanie u, v oraz w
Aby wprowadzi cigi oznaczone przez u, v lub w, nacinij y [u], [v] lub [w]. Moesz wyznaczy cig na trzy sposoby:
poda n-ty wyraz cigu, poda list wyrazw cigu, utworzy cig za pomoc u(nstart,nstop[,nstep]), gdzie nstep jest wartoci opcjonaln (wartoci domyln jest 1).
Wykresy Web
Wykresy siatkowe Web
Aby wybra typ wykresu Web, nacinij y [FORMAT] ~ . Na wykresach Web s wywietlane kolejne punkty (u(nN1), u(n)), co moe by przydatne przy badaniu dugofalowego zachowania si cigu rekurencyjnego (badanie zbienoci, rozbienoci lub oscylacji). Moesz tam obserwowa rwnie, jak zmieni si zachowanie cigu, gdy zmienisz jego warto pocztkow.
Dopuszczalne cigi na wykresach Web
Po wybraniu typu wykresu Web, cig moe nie zosta wykrelony prawidowo lub moe wystpi bd. Na wykresach Web cig: Musi by rekurencyjny, ale tylko z jednym poziomem rekurencji (tj. we wzorze na u(n) moe wystpowa u(nN1), lecz nie u(nN2)). Nie moe odwoywa si bezporednio do zmiennej n. Nie moe by zdefiniowany przy pomocy innego cigu.
Aby wywietli ekran wykresw Web, nacinij s. Wtedy TI.83 Plus: Z wczon opcj AxesOn, narysuje prost odniesienia y=x. Wykreli wybrany cig, zaznaczajc u(nN1) na osi x-w, a u(n) na osi y-w.
Uwaga: Gdy wykres cigu przetnie prost odniesienia y=x, punkt przecicia z t prost wyznacza ewentualn granic cigu. Niemniej jednak cig nie musi by zbieny do tej granicy, bo zaley to rwnie od wartoci pocztkowej cigu.
Aby uaktywni kursor ledzenia, nacinij r. Na ekranie wywietlony zostanie wtedy cig wraz z biecymi wartociami n, X i Y (X przedstawia tam u(nN1), Y przedstawia u(n)). Aby rysowa siatk krok po kroku, rozpoczynajc od wartoci nMin, naciskaj wielokrotnie ~. Na wykresach Web kursor ledzenia porusza si nastpujco: 1. Zaczyna na osi x-w, od wartoci pocztkowej u(nMin) (gdy PlotStart=1). 2. Porusza si pionowo (w gr lub w d) do linii wykresu cigu. 3. Porusza si poziomo do prostej odniesienia y=x. 4. W miar naciskania ~, kursor powtarza ruchy pionowe i poziome.
1. Po wybraniu wykresu typu Seq, nacinij o, aby wywietli edytor Y=. Upewnij si, e styl wykresu jest ustawiony na (linia przerywana), a nastpnie zdefiniuj nMin, u(n) oraz u(nMin) tak, jak pokazano poniej.
2. Aby ustawi typ osi Time, nacinij y [FORMAT] . 3. Nacinij p i ustaw parametry okna, jak pokazano poniej. nMin=1 Xmin=0 Ymin=L10 nMax=25 Xmax=25 Ymax=10
PlotStart=1 PlotStep=1 Xscl=1 Yscl=1
5. Nacinij y [FORMAT] i wybierz typ wykresu Web. 6. Nacinij p i zmie ponisze parametry.
Xmin=L10 Xmax=10
7. Aby wykreli cig, nacinij s. 8. Aby wykreli siatk, nacinij r, a nastpnie ~. Zmieni si wtedy odpowiednio wywietlane wsprzdne kursora n, X (u(nN1)) oraz Y (u(n)). Gdy nastpnie naciniesz ~, wywietli si nowa warto n, a kursor ledzenia bdzie na wykresie cigu. Gdy ponownie naciniesz ~, wtedy warto n pozostanie taka sama, a kursor przemieci si na prost odniesienia y=x. Przy wykrelaniu siatki ruchy kursora powtarzaj si cyklicznie.
Ustawienia uv, vw i uw osi wykresw fazowych su do pokazywania zwizkw pomidzy dwoma cigami. Aby wybra ustawienia osi wykresw fazowych, nacinij y [FORMAT], a nastpnie naciskaj ~, a kursor znajdzie si na uv, vw lub uw i wtedy nacinij .
Ustawienie osi uv vw uw Przykad: Model Drapienik - ofiara o x-w u(n) v(n) u(n) o y-w v(n) w(n) w(n)
Zastosuj model drapienik - ofiara, aby wyznaczy stan rwnowagi midzy populacj wilkw i krlikw w pewnym regionie. W przykadzie tym zastosowano model drapienik - ofiara do okrelania rwnowagi pomidzy populacjami wilkw i krlikw, gdy populacja pocztkowa krlikw wynosi u(nMin) = 200 sztuk, a populacja pocztkowa wilkw wynosi v(nMin) = 50. Poniej podano parametry, wystpujce w obliczeniach (wartoci podano w nawiasach): R M K W G D n Rn Wn = = = = = = = = = liczba krlikw stopa wzrostu populacji krlikw bez wilkw wspczynnik miertelnoci krlikw przy obecnoci wilkw liczba wilkw stopa wzrostu populacji wilkw przy obecnoci krlikw wspczynnik miertelnoci wilkw bez krlikw czas (w miesicach) R n N1 (1+MNKW n N1 ) W n N1 (1+GR n N1 ND) (0,05) (0,001) (0,0002) (0,03)
1. Po wybraniu wykresu Seq, wywoaj edytor Y= (nacinij o). Zdefiniuj cigi i wartoci pocztkowe dla Rn i Wn jak pokazano poniej. Wprowad cig Rn jako u(n) i wprowad cig Wn jako v(n).
2. Aby wybra typ osi Time, nacinij y [FORMAT] . 3. Nacinij p i ustaw wartoci parametrw okna tak, jak pokazano poniej: nMin=0 Xmin=0 Ymin=0 nMax=400 Xmax=400 Ymax=300
PlotStart=1 PlotStep=1 Xscl=100 Yscl=100
5. Aby przeledzi osobno liczb krlikw (u(n)) oraz liczb wilkw (v(n)), w zalenoci od czasu n, nacinij r ~.
Wskazwka: Aby podczas ledzenia wykresu przeskoczy do konkretnej wartoci n (miesic), wprowad liczb n, a nastpnie nacinij .
6. Aby wybra wykres fazowy uv, nacinij y [FORMAT] ~ ~ . 7. Nacinij p i zmie podane poniej parametry.
Xmin=84 Xmax=237 Xscl=50 Ymin=25 Ymax=75 Yscl=10
8. Nacinij r. Przeled zarwno liczb krlikw (X) jak i liczb wilkw (Y) w 400 pokoleniach.
Uwaga: Gdy naciniesz r, to w lewym grnym rogu okna zostanie wywietlona definicja cigu u. Aby wywietli definicj cigu v, nacinij } lub .
Jeli znasz obsug TI-82, to posu si tabel porwnawcz. Pokazuje ona oznaczenia cigw i parametrw okna ogldania w TI.83 Plus oraz ich odpowiedniki w TI-82.
TI.83 Plus TI.82 Un UnStart (parametr okna) Vn VnStart (parametr okna)
W edytorze Y=:
u(n) u(nMin) v(n) v(nMin) w(n) w(nMin)
niedostpne niedostpne
nStart nMax nMin
niedostpne
Jeli znasz obsug TI-82, to posu si tabel porwnawcz. Porwnuje ona skadni (formu wprowadzania danych) oznacze cigw i parametrw, stosowan w TI.83 Plus, ze skadni dla oznacze cigw i parametrw, stosowan w TI-82.
TI.83 Plus/ TI.82 W TI.83 Plus naciskasz: W TI.82 naciskasz:
n/n
u(n) / Un v(n) / Vn w(n) u(nN1) / UnN1 v(nN1) / VnN1 w(nN1)
7
Spis treci
Tablice
Wstp: Miejsca zerowe funkcji .................................................................................7-2 Wprowadzanie parametrw tablicy...........................................................................7-3 Definiowanie zmiennych zalenych..........................................................................7-4 Wywietlanie tablicy .................................................................................................7-5
Tablice 7-1
Niniejszy wstp jest krtkim wprowadzeniem. Aby pozna szczegy, prosimy przeczyta cay rozdzia. Oblicz wartoci funkcji Y = X3 N 2X dla kadej liczby cakowitej z przedziau od L10 do 10. W jakich punktach i dla jakich wartoci X funkcja zmienia znak?
1. Aby wybra typ wykresu Func, nacinij z . 2. Wywoaj edytor o i wybierz 3 naciskajc: 3. Aby wprowadzi funkcj Y1=X3N2X, nacinij teraz 2 .
3. Aby wywietli ekran TABLE SETUP, nacinij y [TBLSET]. Aby ustawi TblStart=L10, nacinij 10 . Aby ustawi @Tbl=1 nacinij 1 . Ustaw Indpnt: Auto (automatyczne wyznaczanie i wywietlanie wartoci argumentu - zmiennej niezalenej) naciskajc . Nastpnie ustaw Depend: Auto (automatyczne obliczanie i wywietlanie wartoci funkcji - zmiennej zalenej) naciskajc . 4. Aby wywietli tablic, nacinij y [TABLE].
5. Aby zbada znak Y1, naciskaj , a zobaczysz zmian znaku wartoci Y1. Ile razy i w jakich punktach X funkcja zmienia znak?
7-2 Tablice
TblStart, @Tbl TblStart (pocztek tablicy) definiuje warto pocztkow zmiennej niezalenej argumentu. Parametr TblStart jest uywany tylko wtedy, gdy wartoci zmiennej niezalenej s generowane automatycznie (tj., gdy jest wybrana opcja Indpnt: Auto). @Tbl (krok tablicy) definiuje przyrost wartoci zmiennej niezalenej.
Uwaga: W trybie Seq wartoci TblStart oraz @Tbl musz by liczbami cakowitymi.
Indpnt: Auto, Indpnt: Ask, Depend: Auto, Depend: Ask Opcje Indpnt: Auto Depend: Auto Indpnt: Ask Depend: Auto Indpnt: Auto Depend: Ask Indpnt: Ask Depend: Ask Cechy tablicy
Wszystkie wartoci s obliczane i wywietlane automatycznie. Jest tak zarwno w kolumnie zmiennej niezalenej jak i we wszystkich kolumnach zmiennych zalenych. Wywietlana jest pusta tablica. Gdy wprowadzisz zmienn niezalen, to odpowiadajce jej wartoci zmiennych zalenych zostan obliczone automatycznie. Wartoci zmiennej niezalenej s wyznaczane i wywietlane automatycznie. Aby wyznaczy warto zmiennej zalenej, ustaw kursor w polu tej zmiennej i nacinij . Wywietlana jest pusta tablica. Wprowad wartoci zmiennej niezalenej, a nastpnie, aby wyznaczy warto zmiennej zalenej, ustaw kursor w polu tej zmiennej i nacinij .
Aby wprowadzi warto parametru z ekranu pocztkowego lub z programu TblStart, @Tbl lub TblZnput, wybierz jego nazw z podmenu VARS TABLE. TblZnput podaje list wszystkich wartoci zmiennej niezalenej w aktualnej tablicy. Jeeli naciniesz y [TBLSET], to bdziesz mg wybra z edytora programu opcj
IndpntAuto, IndpntAsk, DependAuto lub DependAsk.
Tablice 7-3
Funkcje, ktrych warto chcemy obejrze w tabeli, mona take wprowadza za pomoc edytora Y=. Bd one wtedy wywietlane w tablicy w aktualnie ustawionym trybie. W trybie Par musisz poda obie wsprzdne przedstawienia parametrycznego krzywej (rozdzia 4).
Edycja zmiennych zalenych z edytora tablic
Celem dokonania edycji wybranej funkcji Y= z edytora tablic, wykonaj nastpujce kroki: 1. Aby wywietli tablic, nacinij y [TABLE], a nastpnie przesu kursor do kolumny zmiennej zalenej - naciskajc ~ lub |. 2. Naciskaj }, a kursor znajdzie si na nazwie funkcji podanej na samej grze (w nagwku) kolumny. Wzr tej funkcji jest wywietlany w dolnej linii.
3. Jeeli naciniesz , to kursor przeniesie si do dolnej linii. Moesz wtedy zmienia wzr okrelajcy funkcj.
4. Aby obliczy wartoci nowej funkcji, nacinij lub . Tablica oraz warto funkcj Y= s automatycznie uaktualniane.
Uwaga: W powyszy sposb mona bez wychodzenia z tablicy wywietli warto jakiej zmiennej zalenej (funkcji).
7-4 Tablice
Wywietlanie tablicy
Tablica
Aby wywietli tablic, nacinij y [TABLE]. Wybrane pole W pierwszej kolumnie wartoci zmiennej niezalenej W drugiej i trzeciej kolumnie - wartoci zmiennych zalenych
Kady typ wywietlania tablicy okrela, ktre zmienne bd wywietlane. Na przykad, dla powyszej tablicy wybrano typ Func, a zatem wywietlia si zmienna niezalena X i obie zmienne zalene Y1 i Y2.
Typ wykresu Func (funkcja) Par (parametryczny) Pol (biegunowy) Seq (cig) Zmienna niezalena X T q n Zmienna zalena Y0 do Y9 X1T/Y1T do X6T/Y6T r1 do r6 u(n), v(n) oraz w(n)
Aby skasowa (wyzerowa) wartoci tablicy na ekranie pocztkowym, wybierz z CATALOG-u instrukcj ClrTable 9 i nacinij . Jeeli chcesz wyzerowa tablic wewntrz programu, to wybierz 9:ClrTable z menu PRGM I/O albo z CATALOG-u. Gdy w trakcie programu to polecenie zostanie wykonane, to tablica si wyzeruje. Jeli jest wybrana opcja IndpntAsk, to wtedy w tablicy kasowane s wszystkie wartoci zmiennych zalenych i niezalenych. Opcja DependAsk zeruje tylko wartoci zmiennej zalenej.
Tablice 7-5
Jeeli wybrana jest opcja Indpnt: Auto i kursor jest w kolumnie zmiennej niezalenej, to kolejne wartoci tej zmiennej mona wywietli przez naciskanie } lub . Wywietlane s te odpowiadajce wartoci zmiennej zalenej. W opcji Depend:Ask wartoci zmiennej zalenej nie s wywietlane.
Uwaga: Moesz przewija kolumn w kierunku wartoci mniejszych od podanej wartoci TblStart. W czasie takiego przewijania parametr TblStart przyjmuje automatycznie warto pokazywan w grnym wierszu tablicy. W powyszym przykadzie TblStart=0 oraz @Tbl=1. W tablicy s wywietlane tylko wartoci X=0, . . . , 6, ale moesz przewin dalej i wywietli tablic dla wartoci X=M1, . . ., 5, naciskajc }.
Jeli zdefiniowae kilka funkcji tej samej zmiennej niezalenej, to najpierw wywietlaj si wartoci tylko pierwszych dwch. Wartoci pozostaych funkcji wywietlamy przez naciskanie ~ lub |. Zmienna niezalena jest podawana zawsze w lewej kolumnie, za wyjtkiem wykonywania ledzenia przebiegu funkcji na wykresach typu Par i przy ustawieniu trybu G.T (ekranu podzielonego).
tablicy kolejno po sobie, przejd do edytora Y= i anuluj wybr funkcji znajdujcych si midzy nimi. Na przykad, aby jednoczenie wywietli Y4 i Y7, przejd do edytora Y= i anuluj wybr Y5 i Y6.
7-6 Tablice
8
Spis treci
Wstp: Rysowanie prostej stycznej.............................................................. 8-2 Menu DRAW ............................................................................................... 8-3 Usuwanie elementw rysunku ..................................................................... 8-4 Rysowanie odcinkw ................................................................................... 8-5 Rysowanie linii poziomych i pionowych..................................................... 8-6 Rysowanie linii stycznych ........................................................................... 8-8 Rysowanie wykresw funkcji i funkcji odwrotnych.................................... 8-9 Cieniowanie obszarw na wykresie........................................................... 8-10 Rysowanie okrgw................................................................................... 8-11 Umieszczanie tekstu na wykresie .............................................................. 8-12 Uywanie pira do rysowania w trybie graficznym .................................. 8-13 Zaznaczanie punktw na wykresie ............................................................ 8-14 Zaznaczanie pikseli.................................................................................... 8-16 Zapamitywanie wykresu (Pic).................................................................. 8-17 Przywoywanie wykresu (Pic) ................................................................... 8-18 Zapamitywanie graficznych baz danych (GDB)...................................... 8-19 Wywoywanie graficznych baz danych (GDB) ......................................... 8-20
Zanim rozpoczniesz, wybierz tryb Radian i Func z ekranu trybw pracy. 1. Aby wywietli edytor Y=, nacinij o. Aby zapamita sin(X) jako Y1, nacinij .
2. Aby wybra opcj 7:ZTrig, ktra suy do wykrelenia funkcji w oknie Zoom Trig, nacinij q 7.
3. Aby wybra 5:Tangent(, nacinij y [DRAW] 5. Zostanie zapocztkowane polecenie rysowania prostej stycznej.
4. Nacinij y [] 2 2.
5. Nacinij . Zostanie narysowana prosta styczna; warto X i rwnanie prostej stycznej zostan wywietlone na wykresie.
Menu DRAW
Menu DRAW
Aby wywietli menu DRAW, nacinij y [DRAW]. Interpretacja polece DRAW przez kalkulator TI.83 Plus zaley od tego, czy dostp do menu nastpi z ekranu pocztkowego, edytora programw, czy bezporednio z wykresu.
DRAW POINTS STO 1: ClrDraw 2: Line( 3: Horizontal 4: Vertical 5: Tangent( 6: DrawF 7: Shade( 8: DrawInv 9: Circle( 0: Text( A: Pen
Usuwa wszystkie narysowane elementy. Rysuje odcinek midzy dwoma punktami. Rysuje lini poziom. Rysuje lini pionow. Rysuje odcinek stycznej do wykresu funkcji. Rysuje wykres funkcji. Cieniuje obszar midzy dwoma wykresami funkcji. Rysuje wykres funkcji odwrotnej. Rysuje okrg. Wstawia tekst na wykresie. Wcza narzdzie do swobodnego rysowania.
Polecenia opcji DRAW powoduj wykonywanie rysunkw na istniejcych wykresach. Zanim wic przystpisz do wykonywania polece DRAW, rozwa, czy nie chcesz wykona jednej lub wicej z poniszych operacji. Zmiana ustawie trybu na ekranie trybu pracy. Zmiana ustawie formatu na ekranie formatowania. Wprowadzenie lub edycja funkcji w edytorze Y=. Wybr lub anulowanie wyboru funkcji w edytorze Y=. Zmiana wartoci zmiennych okna. Wczenie lub wyczenie opcji stat plots (wykresy statystyczne). Usunicie istniejcych rysunkw z uyciem opcji ClrDraw (strona 8.4).
Uwaga: Jeli wykonasz rysunek na wykresie, a nastpnie dokonasz ktrej z wyej wymienionych operacji, to wtedy po ponownym wywietleniu wykresu zostanie on pokazany bez rysunkw.
Rysowanie na wykresie
Aby rysowa na wykresach typu: Func, Par, Pol i Seq, mona uywa dowolnych polece z menu DRAW z wyjtkiem opcji DrawInv. Polecenie DrawInv dziaa tylko przy rysowaniu z uyciem opcji Func. Wsprzdnymi dla wszystkich polece opcji DRAW s wartoci wsprzdnych x i y na wywietlaczu. Aby rysowa bezporednio na ekranie, mona uywa wikszoci polece z menu DRAW i menu DRAW POINTS, uywajc kursora w celu identyfikacji wsprzdnych. Mona te wykonywa te polecenia z ekranu pocztkowego lub z programu. Jeeli po wybraniu polecenia z menu DRAW nie zostaje wywietlony wykres, to wywietlany jest ekran pocztkowy. Polecenia rysowaniaDRAW 8-3
Wszystkie punkty, linie oraz cieniowanie, rysowane przy pomocy polece opcji DRAW, s tymczasowe. Aby usun rysunki z aktualnie wywietlanego wykresu, wybierz
1:ClrDraw z menu DRAW. Biecy wykres zostanie narysowany ponownie i
Aby usun rysunki na wykresie z ekranu pocztkowego lub w programie, rozpocznij od pustej linii na ekranie pocztkowym lub w edytorze programw. Wybierz 1:ClrDraw z menu DRAW. Polecenie zostanie skopiowane w miejsce pooenia kursora. Nacinij . Gdy wykonywane jest polecenie ClrDraw, to z biecego wykresu zostaj usunite wszystkie rysunki i wywietlony zostaje komunikat Done. Po ponownym wywietleniu wykresu wszystkie narysowane punkty, linie, okrgi i obszary zacieniowane znikn.
Uwaga: Zanim skasujesz rysunki, moesz zapamita je przy uyciu polecenia StorePic (strona 8.17).
Rysowanie odcinkw
Rysowanie odcinka bezporednio na wykresie
Aby narysowa odcinek, gdy wywietlony jest wykres, wykonaj nastpujce kroki. 1. Wybierz 2:Line( z menu DRAW. 2. Ustaw kursor w punkcie, w ktrym chcesz umieci pocztek odcinka, a nastpnie nacinij . 3. Przesu kursor do punktu, w ktrym chcesz umieci koniec odcinka. Gdy bdziesz przesuwa kursor, bdzie wywietlana linia. Nacinij .
Aby kontynuowa rysowanie odcinkw, powtarzaj kroki 2 i 3. Aby anulowa opcj Line(, nacinij .
Rysowanie odcinka z ekranu pocztkowego lub z programu
Polecenie Line( suy take do rysowania odcinka midzy punktami o wsprzdnych (X1,Y1) i (X2,Y2). Wartoci wsprzdnych mog zosta wprowadzone jako wyraenia.
Line(X1,Y1,X2,Y2)
Aby narysowa lini poziom lub pionow podczas wywietlania wykresu, wykonaj nastpujce kroki. 1. Wybierz 3:Horizontal lub 4:Vertical z menu DRAW. Zostanie wywietlona linia, ktra przesuwa si, gdy przesuwasz kursor. 2. Umie kursor na wsprzdnej y (dla linii poziomych) lub wsprzdnej x (dla linii pionowych), przez ktr chcesz przeprowadzi narysowan lini. 3. Aby narysowa lini na wykresie, nacinij .
Aby kontynuowa rysowanie linii, powtarzaj kroki 2 i 3. Aby anulowa opcje Horizontal lub Vertical, nacinij .
Polecenie Horizontal (linia pozioma) suy do rysowania linii poziomej w punkcie Y=y. Warto y moe by wyraeniem, lecz nie list.
Horizontal y
Polecenie Vertical (linia pionowa) suy do rysowania linii pionowej w punkcie X=x. Warto x moe by wyraeniem, lecz nie list.
Vertical x
Aby wprowadzi do kalkulatora TI.83 Plus polecenia rysowania kilku linii poziomych lub pionowych, oddziel kade polecenie dwukropkiem ( : ).
Aby na wywietlonym wykresie dorysowa lini styczn do jakiej krzywej, wykonaj nastpujce kroki. 1. Wybierz 5:Tangent( z menu DRAW. 2. Aby przesun kursor na wykres funkcji, do ktrego chcesz narysowa prost styczn, naciskaj i }. Jeeli wybrana zostanie opcja ExprOn, to wzr funkcji Y= zostanie wywietlony na biecym wykresie, w jego w lewym grnym rogu. 3. Aby wybra punkt na wykresie funkcji, w ktrym chcesz poprowadzi prost styczn, naciskaj ~ i | lub wprowad wsprzdne. 4. Nacinij . W trybie Func, warto X, dla ktrej zostaa narysowana linia styczna zostanie wywietlona na dole ekranu, razem z rwnaniem prostej stycznej. We wszystkich innych trybach wywietlana jest warto dy/dx.
Wskazwka: Jeeli chcesz wywietli mniej cyfr dla X i dla rwnania Y, to zmie ustawienie liczby miejsc dziesitnych na ekranie trybu pracy.
Polecenie Tangent( (styczna) suy do rysowania stycznej do wykresu wyraenia bdcego funkcj X, takiego jak Y1 lub X2, w punkcie X=warto. Wielko X moe by wyraeniem. Przyjmuje si, e wyraenie jest w trybie Func.
Tangent(wyraenie,warto)
Polecenie DrawF (rysuj wykres funkcji) suy do rysowania na biecym wykresie wyraenia, jako funkcji zmiennej X. Po wybraniu 6:DrawF z menu DRAW, kalkulator TI.83 Plus powrci do ekranu pocztkowego lub edytora programw. Polecenie DrawF nie jest interaktywne.
DrawF wyraenie
Uwaga: Nie mona w wyraeniu uywa listy w celu rysowania rodziny krzywych.
Polecenie DrawInv (rysuj wykres funkcji odwrotnej) suy do rysowania wykresu funkcji odwrotnej przez wykrelanie wartoci X na osi y i wartoci Y na osi x. Po wybraniu 8:DrawInv z menu DRAW, kalkulator TI.83 Plus powrci do ekranu pocztkowego lub edytora programw. Polecenie DrawInv nie jest interaktywne. Polecenie DrawInv mona uywa jedynie w trybie Func.
DrawInv wyraenie
Uwaga: Nie mona w wyraeniu uywa listy w celu rysowania rodziny krzywych.
Aby zacieniowa obszar na wykresie, wybierz 7:Shade( z menu DRAW. Polecenie to zostanie wstawione na ekran pocztkowy lub do edytora programw. Polecenie Shade( suy do rysowania, na biecym wykresie, funkcji: funkcjadolna i funkcjagrna, zalenych od X, oraz do cieniowania obszaru powyej funkcji funkcjadolna i poniej funkcji funkcjagrna. Cieniowane s tylko te obszary, gdzie funkcjadolna < funkcjagrna. Xlewy i Xprawy, jeli s podane, okrelaj lew i praw granic cieniowania. Xlewy i Xprawy musz by liczbami midzy Xmin i Xmax, w przeciwnym razie Xmin i Xmax s domylne. wzr okrela jeden z czterech wzorw cieniowania. wzr=1 wzr=2 wzr=3 wzr=4 pionowy (domylny) poziomy ujemnynachylenie 45 dodatninachylenie 45
wzr rozdzielczoci okrela jedn z omiu rozdzielczoci cieniowania. wzr rozdzielczoci=1 wzr rozdzielczoci=2 wzr rozdzielczoci=3 wzr rozdzielczoci=4 wzr rozdzielczoci=5 wzr rozdzielczoci=6 wzr rozdzielczoci=7 wzr rozdzielczoci=8 cieniuje kady piksel (domylne) cieniuje co drugi piksel cieniuje co trzeci piksel cieniuje co czwarty piksel cieniuje co pity piksel cieniuje co szsty piksel cieniuje co sidmy piksel cieniuje co smy piksel
Shade(funkcjadolna,funkcjagrna[,Xlewy,Xprawy,wzr,wzr rozdzielczoci])
Rysowanie okrgw
Rysowanie okrgu bezporednio na wykresie
Aby narysowa kursorem okrg bezporednio na wywietlonym wykresie (w trybie graficznym), wykonaj nastpujce kroki. 1. Wybierz 9:Circle( z menu DRAW. 2. Umie kursor w rodku okrgu, ktry chcesz narysowa. Nacinij . 3. Przesu kursor do punktu na obwodzie. Aby narysowa okrg, nacinij .
Uwaga: Okrg ten jest wywietlany w ksztacie koowym, bez wzgldu na wartoci zmiennych okna, poniewa narysowae go bezporednio na wywietleniu. Gdy uyjesz opcji Circle( z ekranu pocztkowego lub w programie, biece zmienne okna mog zmieni ksztat wywietlanego okrgu.
Aby kontynuowa rysowanie okrgw, powtarzaj kroki 2 i 3. Aby anulowa opcj Circle(, nacinij .
Rysowanie okrgu z ekranu pocztkowego lub z programu
Polecenie Circle( suy do rysowania okrgu o rodku (X,Y) i promieniu promie. Wartoci te mog by wyraeniami.
Circle(X,Y,promie)
Wskazwka: Gdy uywasz opcji Circle( na ekranie pocztkowym lub w programie, biece wartoci zmiennych okna mog zmieni ksztat narysowanego okrgu. W celu skorygowania zmiennych okna i zmiany ksztatu okrgu na koowy, przed rysowaniem, uyj opcji ZSquare (Rozdzia 3).
Aby umieci tekst na wywietlanym wykresie, wykonaj nastpujce kroki. 1. Wybierz 0:Text( z menu DRAW. 2. Umie kursor w miejscu, w ktrym chcesz, by tekst si rozpoczyna. 3. Wpisuj litery i cyfry. Nacinij lub y [A.LOCK] w celu wprowadzania liter i q. Moesz tam rwnie wprowadza: funkcje kalkulatora TI.83 Plus, zmienne oraz instrukcje / polecenia. Krj czcionki jest proporcjonalny, wic dokadna liczba znakw, ktre mona umieci na wykresie ulega zmianie. Podczas pisania znaki umieszczane s u gry wykresu. Aby anulowa opcj Text(, nacinij .
Umieszczanie tekstu na wykresie z ekranu pocztkowego lub z programu
Polecenie Text( suy do umieszczania na biecym wykresie tekstu, ktry moe dotyczy funkcji i polece kalkulatora TI.83 Plus. Lewy grny rg pierwszego znaku jest przy pikselu o wsprzdnych (wiersz,kolumna), gdzie wiersz jest liczb cakowit midzy 0 i 57, a kolumna jest liczb cakowit midzy 0 i 94. Zarwno wiersz jak i kolumna mog by wyraeniami.
Text(wiersz,kolumna,warto,warto . . .)
warto moe by tekstem zawartym midzy znakami cudzysowu ( " ) lub moe by wyraeniem. Kalkulator TI.83 Plus obliczy wyraenie i wywietli wynik, podajc co najwyej 10 cyfr.
Podzia ekranu
Przy dzieleniu ekranu z uyciem opcji Horiz (podzia poziomy), najwiksz wartoci zmiennej wiersz moe by 25. Przy dzieleniu ekranu z uyciem opcji G.T (podzia typu wykres-tabela) najwiksz wartoci zmiennej wiersz moe by 45, a zmiennej kolumna - 46.
Polecenie Pen suy do rysowania jedynie bezporednio na wykresie. Nie mona wywoa opcji Pen z ekranu pocztkowego lub z programu. Aby rysowa na wywietlanym wykresie, wykonaj nastpujce kroki. 1. Wybierz A:Pen z menu DRAW. 2. Umie kursor w punkcie, z ktrego chcesz rozpocz rysowanie. Aby wczy piro, nacinij . 3. Przesuwaj kursor. Gdy przesuwasz kursor, to rysujesz na wykresie, cieniujc po jednym pikselu. 4. Aby wyczy piro, nacinij . Na przykad, na rysunku poniej polecenie Pen zostao uyte, aby stworzy strzak wskazujc lokalne minimum wybranej funkcji.
Aby kontynuowa rysowanie na wykresie, przesu kursor do nowej pozycji, z ktrej chcesz ponownie rozpocz rysowanie, a nastpnie powtarzaj kroki 2, 3 i 4. Aby anulowa opcj Pen, nacinij .
Aby wywietli menu DRAW POINTS, nacinij y [DRAW] ~. Interpretacja polece DRAW POINTS przez kalkulator TI-83 Plus zaley od tego, czy dostp do menu nastpi z ekranu pocztkowego, edytora programw, czy bezporednio z wykresu.
DRAW POINTS STO Wcza wywietlanie punktu. 1: Pt-On( Wycza wywietlanie punktu. 2: Pt-Off( Przecza wywietlanie punktu. 3: Pt-Change( Wcza wywietlanie piksela. 4: Pxl-On( Wycza wywietlanie piksela. 5: Pxl-Off( Przecza wywietlanie piksela na inny piksel. 6: Pxl-Change( Daje 1, jeli piksel jest wczony, 0 jeli jest wyczony. 7: pxl-Test(
Aby zaznaczy (wywietli) punkt na wykresie, wykonaj nastpujce kroki. 1. Wybierz 1:Pt.On( z menu DRAW POINTS. 2. Przesu kursor tam, gdzie chcesz narysowa punkt. 3. Aby narysowa punkt, nacinij .
Aby kontynuowa zaznaczanie punktw, powtarzaj kroki 2 i 3. Aby anulowa opcj Pt.On(, nacinij .
Aby wymaza (wyczy) narysowany punkt na wykresie, wykonaj nastpujce kroki. 1. Wybierz 2:Pt.Off( (wyczenie punktu) z menu DRAW POINTS. 2. Przesu kursor do punktu, ktry chcesz wymaza. 3. Nacinij . Aby kontynuowa wymazywanie punktw, powtarzaj kroki 2 i 3. Aby anulowa opcj Pt.Off(, nacinij .
Przeczanie (zmiana) punktw przy uyciu polecenia Pt.Change(
Jeeli chcesz przeczy (zmieni) wywietlanie punktu na wykresie, to wykonaj nastpujce kroki. 1. Wybierz 3:Pt.Change( (przeczenie punktu) z menu DRAW POINTS. 2. Przesu kursor do punktu, ktry chcesz zmieni. 3. Aby zmieni status punktu na wczony lub wyczony, nacinij . Jeeli chcesz kontynuowa przeczanie punktw, powtarzaj kroki 2 i 3. W celu anulowania polecenia Pt.Change(, nacinij .
Zaznaczanie punktw z ekranu pocztkowego lub z programu
Polecenie Pt.On( (wczenie punktu) suy do wczenia punktu o wsprzdnych (X=x,Y=y). Polecenie Pt.Off( suy do wyczenia punktu. Polecenie Pt.Change( przecza punkt. oznaczenie jest opcjonalne; wyznacza ono posta punktu; podaj 1, 2, lub 3, gdzie:
1 = (kropka; domylnie) Pt.On(x,y[,oznaczenie]) Pt.Off(x,y[,oznaczenie]) Pt.Change(x,y) 2 = (kwadrat) 3 = + (krzyyk)
Uwaga: Jeeli podae oznaczenie dla wczenia punktu przy uyciu polecenia Pt.On(, musisz poda oznaczenie, gdy wyczasz punkt przy uyciu polecenia Pt.Off(. Polecenie Pt.Change( nie ma parametru oznaczenie.
Zaznaczanie pikseli
Piksele kalkulatora TI.83 Plus
Na wywietlaczu kalkulatora TI-83 Plus piksel jest kwadratow kropk. Polecenia rozpoczynajce si od Pxl. (piksel) pozwalaj wczy, wyczy lub przeczy piksel (kropk) na wykresie przy uyciu kursora. Po wybraniu polecenia dla pikseli z menu DRAW POINTS kalkulator TI-83 Plus powraca do ekranu pocztkowego lub edytora programw. Polecenia dla pikseli nie s interaktywne.
Polecenie Pxl.On( (wczenie piksela) suy do wczania wywietlenia piksela o wsprzdnych (wiersz,kolumna), gdzie wiersz jest liczb cakowit midzy 0 i 62, a kolumna jest liczb cakowit midzy 0 i 94. Polecenie Pxl.Off( suy do wyczania wywietlenia piksela. Polecenie Pxl.Change( suy do przeczania wywietlenia piksela.
Pxl.On(wiersz,kolumna) Pxl.Off(wiersz,kolumna) Pxl.Change(wiersz,kolumna) Uywanie opcji pxl.Test(
Polecenie pxl.Test( (test piksela) daje 1, jeeli na biecym wykresie piksel o wsprzdnych (wiersz,kolumna) jest wczony lub 0, jeeli jest wyczony. wiersz musi by liczb cakowit midzy 0 i 62. kolumna musi by liczb cakowit midzy 0 i 94.
pxl.Test(wiersz,kolumna) Podzia ekranu
Przy dzieleniu ekranu z uyciem opcji Horiz (podzia poziomy) najwiksza warto zmiennej wiersz wynosi 30 dla opcji Pxl.On(, Pxl.Off(, Pxl.Change( i pxl.Test(. Przy dzieleniu ekranu z uyciem opcji G.T (podzia wykres-tabela) najwiksza warto zmiennej wiersz wynosi 50, a najwiksza warto zmiennej kolumna wynosi 46 dla opcji Pxl.On(, Pxl.Off(, Pxl.Change( i pxl.Test(.
Aby wywietli menu DRAW STO, nacinij y [DRAW] |. Po wybraniu polecenia z menu DRAW STO kalkulator TI.83 Plus powrci do ekranu pocztkowego lub edytora programw. Polecenia dla obrazw i graficznych baz danych nie s interaktywne.
DRAW POINTS STO 1:StorePic 2:RecallPic 3:StoreGDB 4:RecallGDB
Zachowuje biecy obraz Wywouje zachowany obraz Zachowuje biec graficzn baz danych Wywouje zachowan graficzn baz danych
W zmiennych obrazu Pic1 do Pic9 lub Pic0 mona zapamita do 10 obrazw wykresw. Nastpnie, z ekranu pocztkowego lub z programu, mona naoy zachowany obraz na wywietlany wykres. Obraz obejmuje narysowane elementy, wykrelone funkcje, osie i podziaki skali. Obraz nie obejmuje oznacze osi, wskanikw grnych i dolnych granic, znakw zachty ani wsprzdnych kursora. Jakiekolwiek czci wywietlenia zakryte przez te elementy s zachowywane wraz z obrazem. Aby zapamita obraz wykresu, wykonaj nastpujce kroki. 1. Wybierz 1:StorePic z menu DRAW STO. Polecenie StorePic zostanie wstawione w biece pooenie kursora. 2. Wprowad numer (od 1 do 9 lub 0) zmiennej obrazu, w ktrej chcesz zapamita obraz. Na przykad, jeli wprowadzisz 3, kalkulator TI.83 Plus zachowa obraz w Pic3.
Uwaga: Mona take wybra zmienn z wtrnego menu PICTURE ( 4). Zmienna ta zostanie nastpnie wstawiona do opcji StorePic.
Aby przywoa obraz wykresu, wykonaj nastpujce kroki. 1. Wybierz 2:RecallPic z opcji menu DRAW STO. RecallPic zostanie wstawione w miejsce pooenia kursora. 2. Wprowad numer (od 1 do 9 lub 0) zmiennej obrazu, z ktrej chcesz wywoa obraz. Na przykad, jeli wprowadzisz 3, to kalkulator wywoa obraz zachowany w Pic3.
Uwaga: Mona take wybra zmienn z wtrnego menu PICTURE ( 4). Zmienna ta zostanie nastpnie wstawiona do opcji RecallPic.
Aby usun obrazy wykresw z pamici, uyj pod-menu MEMORY MANAGEMENT lub DELETE (rozdzia 18).
Graficzna baza danych (GDB) zawiera zbir elementw, ktry definiuje okrelony wykres. Z tych elementw mona powtrnie utworzy wykres. Mona zapamita do 10 baz GDB w zmiennych GDB1 do GDB9 lub GDB0 i wywoa je w celu powtrnego utworzenia wykresw. Baza GDB przechowuje pi elementw wykresu. Tryb wykrelania Zmienne okna Ustawienia formatu Wszystkie funkcje edytora Y= i status wyboru kadej z nich Styl graficzny dla kadej funkcji Y= Bazy GDB nie zawieraj narysowanych elementw lub definicji opcji stat plot.
Zapamitywanie graficznej bazy danych
Aby zapamita graficzn baz danych, wykonaj nastpujce kroki. 1. Wybierz 3:StoreGDB z menu DRAW STO. StoreGDB zostanie wstawiona do biecego pooenia kursora. 2. Wprowad numer (od 1 do 9 lub 0) zmiennej bazy GDB, w ktrej chcesz zapamita graficzn baz danych. Na przykad, jeli wprowadzisz 7, kalkulator TI.83 Plus zachowa baz GDB w GDB7.
Uwaga: Mona take wybra zmienn z wtrnego menu GDB ( 3). Zmienna ta zostanie nastpnie wstawiona do opcji StoreGDB.
Aby wywoa graficzn baz danych, wykonaj nastpujce kroki. 1. Wybierz 4:RecallGDB z menu DRAW STO. RecallGDB zostanie wstawiona do biecego pooenia kursora. 2. Wprowad numer (od 1 do 9 lub 0) zmiennej bazy GDB, z ktrej chcesz wywoa baz GDB. Na przykad, jeli wprowadzisz 7, to kalkulator TI.83 Plus wywoa baz GDB zachowan w GDB7.
Uwaga: Mona take wybra zmienn z wtrnego menu GDB ( 3). Zmienna ta zostanie nastpnie wstawiona do opcji RecallGDB.
3. Aby zastpi biec baz GDB wywoan baz GDB, nacinij . Nowy wykres nie zostanie wykrelony. Kalkulator TI.83 Plus w razie koniecznoci zmieni automatycznie tryb wykrelania.
Usuwanie bazy danych wykresw
Aby usun graficzn baz danych (GDB) z pamici, uyj pod-menu MEMORY MANAGEMENT lub DELETE (Rozdzia 18).
9
Spis treci
Ekran podzielony
Wstp: Badanie okrgu jednostkowego ....................................................................9-2 Uywanie ekranu podzielonego ................................................................................9-3 Tryb Horiz (poziomy) ekranu podzielonego ......................................................... 9-4 Tryb G-T (Wykres - Tabela) ekranu podzielonego............................................... 9-5 Piksele kalkulatora TI.83 Plus w trybach wywietlania Horiz i G.T ..... 9-6
1. Po naciniciu z ukae si ekran trybw wywietlania. Aby wybra tryb Degree, nacinij ~ . Aby wybra tryb Par (wykrelanie krzywych danych w postaci parametrycznej), nacinij ~ . Nacinij ~ ~ w celu wybrania trybu G.T (wykres-tabela) pracy na ekranie podzielonym. 2. Nacinij y [FORMAT], aby wywietli ekran formatw okna. Nacinij ~ , aby wybra opcj ExprOff (wyczenie wywietlana wyrae).
3. Nacinij o, aby wywietli edytor Y= dla wykrelania w trybie Par (krzywych danych w postaci parametrycznej). Nacinij , aby zapamita cos(T) jako X1T. Nacinij , aby zapamita sin(T) jako Y1T.
4. Nacinij p, aby wywietli parametry okna. Jako parametry okna wywietlania wprowad:
Tmin=0 Tmax=360 Tstep=15 Xmin=L2.3 Xmax=2.3 Xscl=1 Ymin=L2.5 Ymax=2.5 Yscl=1
5. Nacinij r. Po lewej stronie zostanie wykrelony w postaci parametrycznej okrg jednostkowy, w trybie Degree i uaktywni si kursor ledzenia. Gdy T=0 (ze wsprzdnych kursora), wtedy moesz zobaczy w tabeli po prawej, e warto X1T (cos(T)) jest rwna 1 oraz eY1T (sin(T)) jest rwna 0. Nacinij ~, aby przemieci kursor o nastpny przyrost kta = 15. Gdy bdziemy si porusza po obwodzie koa jednostkowego (krokami co 15), to w tabeli bd si wywietla przyblione wartoci kadego z tych ktw.
Aby ustawi tryb ekranu podzielonego, nacinij z, a nastpnie ustaw kursor w dolnym wierszu ekranu wyboru trybw wywietlania. Gdy chcesz wywietli jednoczenie ekran wykresw oraz inny ekran, rozdzielone poziomo, wybierz Horiz. Gdy chcesz wywietli jednoczenie ekran wykresw oraz ekran tablic, rozdzielone pionowo, wybierz G.T.
Gdy naciniesz dowolny klawisz dotyczcy danej poowy ekranu podzielonego, wtedy ta poowa ekranu uaktywni si. Nie wszystko moe by wywietlone na ekranie podzielonym. Na przykad, jeli bdc w trybie Horiz lub G.T naciniesz z, wtedy menu trybw bdzie zajmowalo cay ekran. Jeli nastpnie naciniesz klawisz powodujcy wywietlenie ktrej poowy ekranu podzielonego, jak np. klawisz r, to zostanie z powrotem wywietlony ekran podzielony. Gdy naciniesz klawisz lub kombinacje klawiszy w trybie Horiz lub G.T, wtedy kursor zostanie umieszczony na tej poowie wywietlenia, do ktrej te klawisze maj zastosowanie. Na przykad, jeli naciniesz r, wtedy kursor znajdzie si na poowie do wywietlania wykresw. Jeli naciniesz y [TABLE], wtedy kursor znajdzie si na poowie do wywietlania tablic. TI.83 Plus pozostanie w trybie ekranu podzielonego dopty, dopki nie zmienisz tryb ekranu z powrotem na Full (peny ekran).
W trybie Horiz (poziomym) ekranu podzielonego, grna i dolna poowa ekranu s oddzielone lini poziom.
Na grnej poowie ekranu sa pokazywane wykresy. Na dolnej powce mog by wywietlane nastpujce edytory: Ekran pocztkowy (cztery wiersze) Edytor Y= (cztery wiersze) Edytor danych statystycznych Stat (dwa rzdy) Edytor okna (trzy ustawienia) Edytor tabel (dwa rzdy)
Przemieszczanie si z jednej poowy ekranu do drugiej, w trybie Horiz
Aby uywa grnej poowy ekranu podzielonego: Nacinij s lub r. Wybierz operacj ZOOM lub CALC. Aby uywa dolnej poowy ekranu podzielonego: Nacinij dowolny klawisz lub kombinacj klawiszy, ktra wywietla ekran pocztkowy. Nacinij o (edytor Y=). Nacinij (edytor danych statystycznych). Nacinij p (edytor okna). Nacinij y [TABLE] (edytor tabel).
W trybie Horiz ekranu podzielonego wszystkie inne ekrany s wywietlane jako ekrany pene. Gdy jeste w trybie Horiz wywietlania na penym ekranie i chcesz powrci do trybu Horiz wywietlania na ekranie podzielonym, nacinij dowolny klawisz lub kombinacj klawiszy wywoujc wywietlenia: wykresw, ekranu pocztkowego, edytora Y=, edytora danych statystycznych, edytora okna lub edytora tablic.
W trybie G.T (wykres-tabela) ekranu podzielonego, lewa i prawa poowa ekranu s przedzielone lini pionow.
Na lewej poowie ekranu pokazywany jest wykres. Na prawej poowie ekranu pokazywana jest tabela.
Przechodzenie z jednej do drugiej poowy ekranu, w trybie G-T (wykres-tabela)
Aby uywa lewej poowy ekranu podzielonego: Nacinij s lub r. Wybierz operacj ZOOM lub CALC. Nacinij y [TABLE], aby uywa prawej poowy ekranu podzielonego.
Stosowanie klawisza r w trybie G-T (wykres-tabela)
Gdy poruszasz kursorem ledzenia po linii wykresu bdc w trybie G.T w lewej poowie ekranu, wtedy tabela po prawej stronie ekranu jest automatycznie przewijana tak, aby (podwietlone) wartoci odpowiaday wartociom dla biecego punktu wykresu, na ktrym znajduje si kursor.
Uwaga: Gdy wykonujesz ledzenie przebiegu wykresu funkcji bdc w trybie wykrelania Par (parametrycznym), wtedy obydwie skadowe (XnT oraz YnT) s wywietlane w dwch kolumnach tabeli. W czasie wykonywania ledzenia w tabeli, na wykresie jest wywietlana bieca warto zmiennej niezalenej T.
W trybie G.T ekranu podzielonego, wszystkie ekrany inne ni wykres i tabela s wywietlane jako ekrany pene. Jeeli jeste na penym ekranie w trybie G.T i chcesz powrci do ekranu podzielonego w trybie G.T, nacinij dowolny klawisz lub kombinacj klawiszy powodujc wywietlenie wykresu lub tabeli.
Uwaga: Kady zestaw powyszych liczb w nawiasach reprezentuje wiersz i kolumn piksela naronego, ktry jest wczony.
Dla opcji Pxl.On(, Pxl.Off(, Pxl.Change( oraz pxl.Test(: W trybie Horiz, wiersz musi by {30; kolumna musi by {94. W trybie G.T, wiersz musi by {50; kolumna musi by {46.
Pxl.On(wiersz,kolumna) Polecenie Text( w menu DRAW
Dla polecenia Text(: W trybie Horiz, wiersz musi by {25; kolumna musi by {94. W trybie G.T, wiersz musi by {45; kolumna musi by {46.
Dla polecenia Output(: W trybie Horiz, wiersz musi by {4; kolumna musi by {16. W trybie G.T, wiersz musi by {8; kolumna musi by {16.
Output( wiersz, kolumna,"tekst") Ustawianie trybu wywietlania ekranu podzielonego z ekranu pocztkowego lub programu
Gdy w programie chcesz ustawi tryb wywietlania Horiz lub G.T, wykonaj nastpujce kroki. 1. Nacinij klawisz z, gdy kursor znajduje si w pustym wierszu edytora programu. 2. Wybierz tryb Horiz lub G.T. Wtedy w miejscu kursora zostanie wstawione to polecenie. Gdy w czasie pracy programu napotka on to polecenie, wtedy zostanie ustawiony wybrany tryb. Tryb ten pozostanie nadal aktywny po wykonaniu operacji w programie.
Uwaga: Tryb Horiz lub G.T moesz take wstawi do ekranu pocztkowego lub edytora programu z ekranu CATALOG (Rozdzia 15).
10
Spis treci
Macierze
Wstp: Ukady rwna liniowych...........................................................................10-2 Definiowanie macierzy............................................................................................10-3 Ogldanie i edycja macierzy ...................................................................................10-4 Uywanie macierzy w wyraeniach........................................................................10-7 Wywietlanie i kopiowanie macierzy .....................................................................10-8 Dziaania matematyczne na macierzach .................................................................10-9 Uywanie funkcji z MATRX MATH ...................................................................10-12
Macierze 10-1
1. Aby wywietli menu MATRX EDIT, nacinij ~ ~. Aby wybra 1: [A], nacinij 1. 2. Aby zdefiniowa macierz 2 x 4, nacinij 2 4 . Prostoktny kursor wskazuje biecy element. Wielokropki (...) oznaczaj dodatkowe kolumny niewidoczne na wywietlaczu. 3. Aby wprowadzi pierwszy element, nacinij 1 . Prostoktny kursor przesunie si do drugiej kolumny pierwszego wiersza.
4. Aby wprowadzi pierwszy wiersz (wspczynniki rwnania X + 2Y + 3Z = 3), nacinij 2 3 3 . 5. Aby wprowadzi drugi wiersz (wspczynniki rwnania 2X + 3Y + 4Z = 3), nacinij 2 3 4 3 . 6. Aby wrci do ekranu pocztkowego, nacinij y [QUIT]. Jeli konieczne jest wyczyszczenie ekranu pocztkowego, to nacinij . Aby wywietli menu MATRX MATH, nacinij ~. Aby zwin menu do koca, nacinij }. Aby skopiowa funkcj rref( do ekranu pocztkowego, wybierz B:rref(. 7. Aby wybra 1: [A] z menu MATRX NAMES, nacinij 1. Nacinij . Wynik dziaania funkcji rref( zostaje wywietlony i zapisany jako Ans. 1X N 1Z = L3, 1Y + 2Z = 3, wic wic X = L3 + Z Y = 3 N 2Z
10-2 Macierze
Definiowanie macierzy
Czym jest macierz?
Macierz jest dwuwymiarow tablic. Macierze mona edytowa, wywietla i definiowa w edytorze macierzy. Kalkulator TI.83 Plus ma 10 zmiennych macierzowych, od [A] do [J]. Macierz mona te poda w postaci wyraenia. W zalenoci od dostpnej pamici, macierz moe mie do 99 wierszy i 99 kolumn. W TI.83 Plus elementy macierzy mog by tylko liczbami rzeczywistymi.
Wybieranie macierzy
Zanim bdzie mona zdefiniowa i wywietli macierz w edytorze, naley wybra jej nazw. Aby tego dokona, wykonaj nastpujce kroki. 1. Aby wywietli menu MATRX EDIT, nacinij |. Wywietlone zostan wymiary wszystkich poprzednio zdefiniowanych macierzy.
2. Wybierz nazw macierzy, ktr chcesz zdefiniowa. Zostanie wywietlony ekran MATRX EDIT.
Wymiary macierzy (wiersze x kolumny) s wywietlane w grnej linii. Nowa macierz ma wymiary 1 1. Kadorazowo podczas edycji macierzy naley zaakceptowa lub zmieni jej wymiary. Gdy wybierzesz macierz do zdefiniowania, to kursor zaznaczy liczb wierszy. Aby zaakceptowa liczb wierszy, nacinij . Aby zmieni liczb wierszy, wprowad j (co najwyej 99 wierszy), a nastpnie nacinij .
Kursor przesunie si do liczby kolumn, ktr naley zaakceptowa lub zmieni w ten sam sposb, w jaki akceptuje si lub zmienia liczb wierszy. Po naciniciu prostoktny kursor przesunie si do pierwszego elementu macierzy.
Macierze 10-3
Po okreleniu wymiarw definiowanej macierzy moemy wprowadza jej elementy. Na pocztku s one wszystkie rwne zero. Wybierz macierz z menu MATRX EDIT i wprowad lub zaakceptuj jej wymiary. rodkowa cz edytora macierzy wywietla do siedmiu wierszy i do trzech kolumn macierzy, w razie koniecznoci pokazujc wartoci elementw w formie skrconej. Pena warto biecego elementu, wskazywanego przez prostoktny kursor, jest wywietlana w dolnej linii.
Jest to macierz 8 x 4. Wielokropki w lewej lub prawej kolumnie oznaczaj dodatkowe kolumny. Znaki # lub $ w prawej kolumnie oznaczaj dodatkowe wiersze.
Usuwanie macierzy
Aby usun macierze z pamici, uyj wtrnego menu MEMORY DELETE FROM (rozdzia 18).
10-4 Macierze
Ogldanie macierzy
Edytor macierzy ma dwa tryby: ogldania i edycji. W trybie ogldania mona uywa klawiszy kursora do szybkiego przechodzenia od jednego elementu macierzy do nastpnego. Pena warto zaznaczonego elementu jest wywietlana w dolnej linii. Wybierz macierz z menu MATRX EDIT, a nastpnie wprowad lub zaakceptuj podane wymiary.
| lub ~ lub }
Przesuwa prostoktny kursor w obrbie biecego wiersza Przesuwa prostoktny kursor w obrbie biecej kolumny, ale z grnego wiersza macierzy } przesuwa kursor do liczby kolumn, a z liczby kolumn } przesuwa kursor do liczby wierszy Przecza do trybu edycji. W dolnej linii pojawia si kursor edycji Przecza do trybu edycji i usuwa warto z dolnej linii Przecza do trybu edycji, usuwa warto z dolnej linii i kopiuje znak do dolnej linii Nie dziaa Nie dziaa
Macierze 10-5
Kursor edycji jest aktywny w dolnej linii. Aby edytowa element macierzy, wykonaj nastpujce kroki. 1. Wybierz macierz z menu MATRX EDIT, a nastpnie wprowad lub zaakceptuj jej wymiary. 2. Aby przesun kursor do elementu macierzy, ktry chcesz zmieni, naciskaj |, }, ~ i . 3. Przecz do trybu edycji przez nacinicie , lub od razu wprowad liczb. 4. Zmie warto elementu macierzy przy uyciu opisanych poniej klawiszy trybu edycji. Mona wprowadzi wyraenie, ktre zostanie obliczone po wyjciu z trybu edycji.
Uwaga: Jeli przy wprowadzaniu nowej wartoci popenisz jaki bd, to star warto (w miejscu wskazywanym przez prostoktny kursor) moesz przywrci przez nacinicie .
Przesuwa kursor edycji w obrbie wartoci danego elementu macierzy Przypisuje elementowi macierzy warto wywietlon w dolnej linii, przecza do trybu ogldania i przesuwa prostoktny kursor w obrbie kolumny Przypisuje elementowi macierzy warto wywietlon w dolnej linii, przecza do trybu ogldania i przesuwa prostoktny kursor do nastpnego elementu wiersza Usuwa warto w dolnej linii Kopiuje znak w miejsce kursora edycji w dolnej linii Wcza kursor wstawiania Usuwa symbol przy kursorze edycji w dolnej linii
10-6 Macierze
Aby uy macierz w wyraeniu, musisz j najpierw tam wprowadzi. Moesz to osign na jeden z nastpujcych sposobw Skopiuj nazw z menu MATRX NAMES. Wstaw macierz do wyraenia przy uyciu y [RCL] (rozdzia 1). Wprowad macierz bezporednio (patrz niej).
W edytorze macierzy mona wprowadza, edytowa i zachowywa macierz. Mona take wprowadza macierz bezporednio do wyraenia. Aby wprowadzi macierz do wyraenia, wykonaj nastpujce kroki. 1. Wska, gdzie ma by pocztek macierzy; w tym celu nacinij y [ [ ]. 2. Wska, gdzie ma by pocztek wiersza: nacinij y [ [ ]. 3. Wprowadzaj wartoci poszczeglnych elementw wiersza, oddzielajc je przecinkami. Wartoci te mog by same wyraeniami. 4. Okrel koniec wiersza: nacinij y [ ] ]. 5. Wprowad pozostae wiersze, powtarzajc kroki od 2 do 4. 6. Wprowad znak koca macierzy; w tym celu nacinij y [ ] ].
Uwaga: Znaki koca ]] nie s konieczne na kocu wyraenia lub przed znakiem !.
Wszystkie wyraenia wchodzce w skad elementw macierzy zostan obliczone po zakoczeniu wprowadzania macierzy.
Uwaga: Przecinki, ktre naley wprowadzi w celu oddzielenia elementw, nie s wywietlane.
Macierze 10-7
Aby wywietli macierz na ekranie pocztkowym, wybierz macierz z menu MATRX NAMES, a nastpnie nacinij .
Wielokropki w lewej lub prawej kolumnie oznaczaj, e nie wszystkie kolumny mieszcz si na ekranie. Znaki # lub $ w prawej kolumnie oznaczaj, e nie wszystkie wiersze mieszcz si na ekranie. Aby przesuwa macierz, naciskaj ~, |, i }.
Kopiowanie macierzy
Aby skopiowa macierz, wykonaj nastpujce kroki. 1. Aby wywietli menu MATRX NAMES, nacinij . 2. Wybierz nazw macierzy, ktr chcesz skopiowa. 3. Nacinij . 4. Ponownie nacinij i wybierz nazw nowej macierzy, do ktrej chcesz skopiowa istniejc macierz. 5. Aby skopiowa macierz, nacinij .
Wartoci elementw macierzy moemy definiowa i przywoywa zarwno na ekranie, jak i w programie. Element musi mieci si w aktualnych wymiarach macierzy. Wybierz macierz z menu MATRX NAMES.
[macierz](wiersz,kolumna)
10-8 Macierze
Za pomoc klawiatury kalkulatora TI.83 Plus, menu MATH, menu MATH NUM i menu MATH TEST mona wykonywa wiele dziaa matematycznych na macierzach. Macierze te musz mie odpowiednie wymiary. Wynikiem kadego z poniszych dziaa jest nowa macierz; pierwotna macierz pozostaje niezmieniona.
+ (Dodawanie), (Odejmowanie), (Mnoenie)
Macierze, ktre chcemy doda () lub odj () musz mie te same wymiary. W odpowiedzi dostaje si macierz, ktrej elementy s sum lub rnic odpowiednich skadnikw. macierzA+macierzB macierzANmacierzB Jeli chcemy pomnoy () dwie macierze, to liczba kolumn macierzyA musi rwna si liczbie wierszy macierzyB. macierzAmacierzB
Mnoenie macierzy przez liczb lub liczby przez macierz daje macierz, w ktrej kady element macierzy jest pomnoony przez liczb. macierzliczba liczba macierz
L (Macierz przeciwna)
Macierz przeciwna () jest macierz, w ktrej znak kadego elementu zosta zmieniony na przeciwny.
Lmacierz
Macierze 10-9
Funkcja abs( (warto bezwzgldna, menu MATH NUM) daje macierz zawierajc warto bezwzgldn kadego elementu wyjciowej macierzy.
abs(macierz)
round(
Funkcja round( (menu MATH NUM) daje macierz, ktrej elementami s tylko pocztkowe cyfry (z zapisu dziesitnego) okrelone zmienn #dziesitne ( 9). Jeli ominito #dziesitne, to wartoci elementw zostan zaokrglone do 10 cyfr.
round(macierz[,#dziesitne])
M1 (Macierz
odwrotna)
Aby odwrci macierz, uyj funkcji L1 () (^L1 nie zadziaa). Dana macierz musi by kwadratowa, a jej wyznacznik nie moe rwna si zero. macierzL1
Potgowanie
Potgowa mona tylko macierz kwadratow. W tym celu mona uy funkcji 2 (), 3 (menu MATH) lub ^power (), aby podnie macierz do potgi cakowitej midzy 0 a 255. macierz2 macierz3 macierz^potga
10-10 Macierze
Porwnywanie macierzy
Porwnanie dwch macierzy przy uyciu operatorw = i (menu TEST) jest moliwe wwczas, gdy macierze maj takie same wymiary. Funkcje = i porwnuj macierzA i macierzB element po elemencie. Inne operatory relacyjne nie dziaaj na macierzach. Wyraenie macierzA=macierzB jest rwne 1, jeli wszystkie odpowiadajace elementy sa rwne; jest rwne 0, jeli jakiekolwiek porwnanie jest faszem. Wyraenie macierzAmacierzB jest rwne 1, jeli co najmniej jedno porwnanie jest faszem, a jest rwne 0, jeli adne porwnanie nie jest faszem.
Funkcje iPart( (cz cakowita), fPart( (cz uamkowa) i int( (najwiksza liczba cakowita) s take w menu MATH NUM. Funkcja iPart( daje macierz zawierajc cz cakowit kadego elementu macierzy. Funkcja fPart( daje macierz zawierajc cz uamkow kadego elementu macierzy. Funkcja int( daje macierz, ktrej kady element jest najwiksz liczb cakowit mniejsz lub rwn odpowiedniemu elementowi wyjciowej macierzy.
iPart(macierz) fPart(macierz) int(macierz)
Macierze 10-11
det(
(Macierz transponowana)
Funkcja T (transponowanie) daje macierz transponowan, t.j. macierz, w ktrej kady element macierzy o indeksie (wiersz, kolumna) zosta zamieniony z odpowiednim elementem o indeksie (kolumna, wiersz). macierzT
Funkcja dim( (wymiar) daje list zawierajc wymiary ({wiersze kolumny}) macierzy.
dim(macierz)
Uwaga: dim(macierz)!Ln:Ln(1) podaje liczb wierszy. dim(macierz)!Ln:Ln(2) podaje liczb kolumn.
10-12 Macierze
Macierz zerow o nazwie nazwamacierzy i podanych wymiarach wiersze x kolumny moemy stworzy za pomoc dim( i .
{wiersze,kolumny}!dim(nazwamacierzy)
Aby zmieni wymiary istniejcej macierzy o nazwie nazwamacierzy do wymiarw wiersze x kolumny, uyj funkcji dim( i . Elementy starej macierzy, ktre s objte nowymi wymiarami, pozostaj niezmienione. Dodatkowe elementy s zerami. Elementy starej macierzy nie objte nowymi wymiarami zostaj usunite.
{wiersze,kolumny}!dim(nazwamacierzy) Fill(
identity(
Funkcja identity( tworzy macierz jednostkow o wymiarach liczba wierszy x liczba kolumn.
identity(wymiar) randM(
Funkcja randM( (macierz losowa) tworzy macierz o wymiarach wiersze x kolumny, zawierajc elementy losowe, bdce liczbami cakowitymi z przedziau <- 9 i 9>, otrzymanymi z generatora liczb losowych rand (rozdzia 2).
randM(wiersze,kolumny)
Macierze 10-13
Funkcja augment( docza macierz B do macierzy A, dostawiajc j za A, tzn. jako nowe kolumny. Macierze A i B musz mie jednakow liczb wierszy.
augment(macierzA,macierzB)
Matr4list(
Funkcja Matr4list( (macierz w postaci listy) zapisuje kolumny macierzy w licie o nazwie nazwalisty kolumny macierzy. Funkcja Matr4list( pomija dodatkowe argumenty listy nazwalisty. Jeli macierz ma wicej kolumn ni wynosi dugo listy, to s one pomijane i podobnie, jeeli lista jest dusza, to funkcja Matr4list( ignoruje kocowe elementy listy.
Matr4list(macierz,nazwalistyA,...,nazwalisty n)
&
Funkcja Matr4list( moze take przypisa licie nazwalisty elementy z okrelonej kolumny o numerze kolumna# macierzy. Aby przypisa licie okrelon kolumn macierzy, naley wprowadzi zmienn kolumna# po zmiennej macierz.
Matr4list(macierz,kolumna#,nazwalisty)
&
List4matr(
Funkcja List4matr( (listy zapamitane w postaci macierzy) tworzy macierz o nazwie nazwamacierzy ustawiajc kolejne listy jako kolumny macierzy. Jeeli wymiary wszystkich list nie s jednakowe, to List4matr( wypenia kady dodatkowy wiersz macierzy nazwamacierzy elementami 0. Listy zespolone nie s dopuszczalne.
List4matr(listaA,...,lista n,nazwamacierzy)
&
10-14 Macierze
cumSum(
Funkcja cumSum( podaje sumy elementw macierzy, rozpoczynajc od pierwszego elementu. Kady element jest sum kolumny od gry do dou.
cumSum(macierz)
Operacje na wierszach
Polecenia A do F w menu MATRX MATH s dziaaniami na wierszach. Operacji na wierszach mona uywa w obrbie wyraenia. Operacje na wierszach nie zmieniaj macierzy w pamici. Wszystkie liczby wierszy i wartoci mona wprowadza w postaci wyrae. Mona wybra macierz z menu MATRX NAMES.
ref(, rref(
Funkcja ref( sprowadza macierz do takiej postaci, e macierz kwadratowa utworzona z pierwszych n wierzy i n kolumn (gdzie n jest liczb wierszy), jest grn macierz trjktn. Liczba kolumn musi by wiksza lub rwna liczbie wierszy.
ref(macierz)
Funkcja rref( podaje zredukowan posta macierzy rzeczywistej. Liczba kolumn musi by wiksza lub rwna liczbie wierszy.
rref(macierz)
Macierze 10-15
row+(
Funkcja row+( (dodawanie wierszy) dodaje wierszA do wierszB. W wyniku tej operacji zmienia si tylko wierszB.
row+(macierz,wierszA,wierszB)
row(
Funkcja row (mnoenie wiersza przez sta) mnoy wskazany wiersz macierzy przez sta. W wyniku tej operacji zmienia si tylko jeden wiersz macierzy.
row(warto,macierz,wiersz) row+(
Funkcja row+( (dodawanie do wiersza wielokrotnoci innego) mnoy wiersz Amacierzy przez warto i dodaje do wierszB. W wyniku tej operacji zmienia si tylko jeden wierszB.
row+(warto,macierz,wierszA,wierszB)
10-16 Macierze
11
Spis treci
Listy
Wstp: Generowanie cigu...................................................................................... 11-2 Nadawanie nazw listom elementw........................................................................ 11-3 Zapamitywanie i wywietlanie list ........................................................................ 11-4 Wprowadzanie list ................................................................................................... 11-6 Doczanie wzorw do nazw list............................................................................. 11-7 Uywanie list w wyraeniach matematycznych ..................................................... 11-9 Menu LIST OPS ....................................................................................................11-10 Menu LIST MATH................................................................................................11-17
Listy 11-1
2. Aby wstawi seq( tam, gdzie znajduje si kursor, nacinij 5 i wybierz 5:seq(. 3. Aby wprowadzi dany cig, nacinij 1 [A] [A] 1 8 1 . 4. Aby wczy klawiatur literow, nacinij , a nastpnie nacinij y , aby wczy funkcj Alock (przeczania klawiatury z cyfr na znaki literowe). Nacinij [S] [E] [Q], nastpnie nacinij , aby wyczy A-lock. Aby zakoczy nazw listy, nacinij 1. 5. Aby wygenerowa list elementw i zapamita j jako SEQ1, nacinij . Lista zostanie wywietlona na ekranie pocztkowym. Znak opuszczenia czonu (w) wyraenia {...} pokazuje, e nie wszystkie elementy listy s wywietlone na ekranie. Aby przewin ca list i zobaczy wszystkie jej elementy, naciskaj wielokrotnie ~ (lub nacinij i przytrzymaj ~). 6. Aby wywietli menu LIST NAMES, nacinij y [LIST]. W celu wstawienia SEQ1 tam, gdzie znajduje si kursor, nacinij . (Jeli SEQ1 nie jest pozycj 1 w menu LIST NAMES, przemie kursor do SEQ1, zanim naciniesz .) 7. Wywoaj menu MATH przez nacinicie , a potem nacinij 1, aby wybra 1:4Frac. Wtedy 4Frac wstawi si tam, gdzie znajduje si kursor. 8. Jeeli naciniesz teraz , to elementy cigu wywietl si w postaci uamkw zwykych. Przegldanie (przewijanie) listy osigamy naciskajc kolejno (lub przytrzymujc po jednokrotnym naciniciu) klawisz ~.
11-2 Listy
TI-83 ma sze zmiennych wektorowych, czyli list: L1, L2, L3, L4, L5, L6 dostpnych z klawiatury. Odpowiadaj im przyciski od do . Aby wstawi tak zmienn w miejsce, w ktrym znajduje si kursor, nacinij klawisz y, a potem klawisz z nazw odpowiedniej listy. Po zresetowaniu pamici zmienne L1 do L6 zostan zapamitane w kolumnach 1 do 6 edytora danych statystycznych (stat list).
Wprowadzanie nowych list z ekranu pocztkowego
Aby utworzy now list z ekranu pocztkowego, wykonaj nastpujce kroki. 1. Nacinij y [ { ], wprowad jeden lub wicej elementw listy, a nastpnie nacinij y [ } ]. Oddziel przecinkami poszczeglne elementy listy. Elementy listy mog by liczbami rzeczywistymi, liczbami zespolonymi lub wyraeniami matematycznymi.
2. Nacinij . 3. Pierwszy znak listy moe by liter od A do Z lub q. Wybierz odpowiedni symbol i nacinij , aby wprowadzi pierwsz liter nazwy. 4. Nazwa listy moe mie cznie do piciu znakw. Pozostae cztery znaki nazwy mog by literami, znakiem q lub cyframi.
5. Aby zakoczy wprowadzanie nazwy, nacinij . Lista jest wywietlana w nastpnym wierszu na ekranie. Nazwa i elementy listy s zapamitywane, a nazwa wchodzi do menu LIST NAMES.
Uwaga: Jeli chcesz oglda list (ktra zostaa utworzona przez uytkownika) w edytorze stat list, to musisz j zapamita w tym edytorze (patrz rozdzia 12).
List moesz utworzy w poniszych czterech miejscach: W edytorze danych statystycznych (stat list), przy znaku zachty Name= W edytorze wykresw statystycznych (stat plot), przy znaku zachty Xlist:, Ylist: lub Data List: W edytorach wnioskowania statystycznego (inferential stat), przy znaku zachty List:, List1:, List2:, Freq:, Freq1:, Freq2:, Xlist: lub YList: Na ekranie pocztkowym, przy uyciu SetUpEditor
Moesz tworzy tyle nazw list, na ile pozwoli pami TI.83 Plus.
Listy 11-3
Elementy listy moesz zapamitywa na kady z dwch poniszych sposobw: Na ekranie pocztkowym, uywajc nawiasw i klawisza .
Aby wywietli elementy listy na ekranie pocztkowym, wprowad nazw listy (poprzedzon znakiem , jeli to konieczne; zob. strona 11.16), a nastpnie nacinij . Znak opuszczenia czonu(w) wyraenia {...} wskazuje, e lista ma dalszy cig poza ekranem. Naciskaj ~ (lub nacinij i przytrzymaj ~), aby przewin list i zobaczy wszystkie jej elementy.
11-4 Listy
Kady element listy moesz wywoa i ewentualnie zmieni jego warto. Moesz doczy do listy now liczb, umieszczajc j na miejscu o jeden wikszym ni dugo listy. nazwalisty(element)
Aby usun list z pamici, cznie z listami z wykazu staego L1 do L6, uyj do tego pod-menu MEMORY DELETE FROM (patrz rozdzia 18). Resetowanie pamici spowoduje przywrcenie list z wykazu L1 do L6. Usunicie listy z edytora danych statystycznych (stat list) nie spowoduje usunicia jej z pamici kalkulatora.
Uywanie list przy sporzdzaniu wykresw
Listy 11-5
Wprowadzanie list
Uywanie menu LIST NAMES
Nazwy utworzonych przez Ciebie list znajduj sie w menu LIST NAMES, dokd moesz wejc naciskajc y [LIST]. Nazwy list s tam uszeregowane alfabetycznie, a tylko dziesi pierwszych pozycji ma etykiety (1 do 9, potem 0). Aby przej do pierwszej nazwy listy, ktra zaczyna si od jakiej litery alfabetu lub od znaku q, nacinij [litera od A do Z lub q].
pierwszej za pomoc .
Wskazwka: Z pierwszej pozycji menu LIST NAMES moesz przej do ostatniej przez nacinicie }. Podobnie, z ostatniej pozycji moesz przeskoczy od razu do
Uwaga: Menu LIST NAMES nie podaje nazw list zawartych w wykazie staym nazw L1 do L6. Nazwy L1 do L6 wprowadzasz bezporednio z klawiatury (strona 11.3).
Gdy wybierzesz nazw listy z menu LIST NAMES, wtedy nazwa ta zostanie wklejona w miejscu kursora. Symbol jest wywietlany przed nazw listy wtedy, gdy nazwa ta jest wklejana w te miejsca, gdzie s rwnie inne dane, nie bdce nazwami list. Ma to miejsce np. na ekranie pocztkowym.
Symbol nie jest wywietlany przed nazw listy wtedy, gdy nazwa ta jest wklejana w te miejsca, gdzie jest ona jedyn dan do wprowadzania. Miejscami tymi jest np. znak zachty Name= w edytorze danych statystycznych (stat list) lub znaki zachty XList: i YList: w edytorze wykresw statystycznych (stat plot).
Aby nada nazw istniejcej licie, wykonaj nastpujce kroki: 1. Nacinij y [LIST] ~, aby wywietli menu LIST OPS. 2. Wybierz B:, co spowoduje wklejenie w miejsce aktualnej lokalizacji kursora. Wstawianie nie zawsze jest konieczne (zob. strona 11.16).
Uwaga: moesz take wstawia w miejsce kursora, bdc w menu CATALOG (patrz rozdzia 15).
11-6 Listy
Mona utworzy now list, doczajc pewn formu (wzr) do nazwy listy ju istniejcej. Kady element nowej listy bdzie wynikiem dziaania, opisywanego przez t formu na elemencie starej listy. Gdy w doczonym wzorze dokonana zostanie jakakolwiek zmiana, wtedy lista, do ktrej doczono ten wzr, bdzie automatycznie uaktualniona. Gdy zmienisz dowolny element z listy z doczon formu, to wtedy zostanie uaktualniona warto odpowiedniego elementu listy wynikw. Gdy zmienisz formu, to wtedy zostanie uaktualniona lista wynikw. Na przykad, pierwszy z poniszych wydrukw pokazuje, e dane elementy zostay zapamitane jako lista o nazwie L3 oraz, e wzr L3+10 jest doczony do nazwy listy ADD10. Wzr w cudzysowie oznacza, e ma on by doczony do ADD10. Kady element z ADD10 jest wtedy sum elementu w L3 oraz liczby 10.
Kady element listy L4 powstaje przez dodanie 10 do odpowiedniego elementu listy L3. Formua nie zostaje doczona do L4, poniewa nie zostaa ujta w cudzysw. W nastpnym wierszu wywietlenia, wprowadzenie L6!L3(1):L3 powoduje zmian pierwszego elementu w licie L3 na warto L6 oraz ponowne wywietlenie zmienionej listy L3.
Ostatnie wywietlenie pokazuje, e edycja listy L3 spowodowaa uaktualnienie listy ADD10 lecz nie zmienia L4. Stao si tak, gdy wzr L3+10 jest doczony do ADD10, lecz nie jest doczony do L4.
Uwaga: Aby zobaczy wzr doczony do nazwy listy, uyj edytora danych statystycznych (stat list) (patrz rozdzia 12).
Listy 11-7
Aby doczy wzr do nazwy listy, bdc w pustym wierszu ekranu pocztkowego, wykonaj nastpujce kroki: 1. Nacinij [], wprowad wzr (ktry wyznaczy now list), a nastpnie ponownie nacinij [].
Uwaga: We wzorze moe wystpowa kilka list o tej samej dugoci.
2. Nacinij . 3. Wprowad nazw listy, do ktrej chcesz doczy wzr. Nacinij y, a nastpnie wprowad nazw listy z wykazu list L1 do L6, bdcych na stae w TI.83 Plus. Nacinij y [LIST] i wybierz utworzon przez uytkownika nazw listy z menu LIST NAMES. Wprowad bezporednio nazw listy utworzonej przez uytkownika przy uyciu oznaczenia (zob. strona 11.16).
4. Nacinij .
Uwaga: Przed nazw kadej listy, do ktrej doczona jest formua, wywietlany jest symbol ukrytej formuy. Rozdzia 12 opisuje jak mona wykorzysta edytor stat list do doczania wzorw, edycji (redagowania) doczonych wzorw oraz anulowania doczenia wzorw do list.
Odczenie wzoru od listy moesz wykona na kilka sposobw. Na przykad: Bdc w ekranie pocztkowym, wprowad ""!nazwalisty. Dokonaj edycji dowolnego elementu listy, do ktrej jest doczony wzr. Uyj edytora danych statystycznych stat list (patrz rozdzia 12). Aby odczy wzr od listy, uyj polecenia ClrList lub ClrAllList (rozdzia 18).
11-8 Listy
List moesz uywa w wyraeniach matematycznych na trzy sposoby. Zastosowanie wzoru do listy spowoduje, po naciniciu , obliczenie listy i wywietlenie wyniku. Moesz uy w wyraeniu nazwy L1L6 lub innej utworzonej przez uytkownika.
Moesz uy y [RCL], aby przywoa zawarto (tre) listy i wstawi j w miejscu lokalizacji kursora (Patrz rozdzia 1).
Uwaga: Nazw list utworzonych przez uytkownika nie moesz wprowadza bezporednio poprzez uycie symbolu . Musisz je wklei do znaku zachty Rcl, przez wybranie ich z menu LIST NAMES.
List moesz take uywa do wprowadzania wartoci do niektrych funkcji matematycznych. Inne rozdziay oraz Dodatek A precyzuj, kiedy lista moe by uyta. Po wprowadzeniu, funkcja ta jest obliczana dla kadego elementu listy oraz wywietlana jest lista wynikw oblicze. Gdy stosujesz list do funkcji, to funkcja ta musi by okrelona dla kadego elementu listy. Przy wywietlaniu wykresu bdzie pominity kady element, dla ktrego funkcja nie jest okrelona (taki, jak np. L1 w wyraeniu ({1,0,L1}).
Daje bd jako wynik. Wykrelone tu bd X(1) i X(0), lecz X(L1) bdzie pominite.
Gdy stosujesz funkcj dwuargumentow do pary list, obie te listy musz mie ten sam wymiar. Funkcja ta jest obliczana dla odpowiadajcych sobie elementw.
Gdy stosujesz funkcj dwuargumentow do listy wartoci, to funkcja jest obliczana dla kadego elementu w licie.
Listy 11-9
wsprzdne jako elementy dwch list czy (konkatenuje) dwie listy Zapamituje list jako macierz Zapamituje macierz jako list Okrela list z doczonym wzorem
SortA(, SortD( SortA( (sortuj rosnco) sortuje elementy listy od warto najniszej do najwyszej. SortD( (sortuj malejco) sortuje elementy listy od wartoci najwyszej do
najniszej. Listy liczb zespolonych s sortowane wedug wartoci bezwzgldnej (modu). Gdy jest dana jedna lista, wtedy SortA( i SortD( sortuj elementy tej listy, po wpisaniu jej nazwy (nazwalisty) oraz uaktualniaj list w pamici.
SortA(nazwalisty) SortD(nazwalisty)
Przy dwch lub wicej listach, SortA( i SortD( sortuj najpierw list wiodc (kluczow), a nastpnie sortuj kad list zalen, przez ustawienie jej elementw w tym samym porzdku, w jakim ustawione s odpowiednie elementy w licie wiodcej. Wszystkie listy musz mie ten sam wymiar.
SortA( nazwalisty wiodcej,lista zalena1[,lista zalena2,..., lista zalena n]) SortD( nazwalisty wiodcej,lista zalena1[,lista zalena2,..., lista zalena n])
Uwaga: W powyszym przykadzie, 5 jest pierwszym elementem w L4 oraz 1 jest pierwszym elementem w L5. Po wykonaniu dziaania SortA(L4,L5), liczba 5 staje si pierwszym elementem w L4 i analogicznie, 1 staje si drugim elementem w L5. Uwaga: Opisane tu dziaania sortowania SortA( i SortD( s tymi samymi, co dziaania sortowania (SortA( i SortD( ) w menu STAT EDIT (patrz rozdzia 12).
11-10 Listy
Uywanie funkcji dim( do znajdywania wymiaru listy dim( (wymiar) oblicza dugo (liczb elementw) danej listy. dim(lista)
Uywanie funkcji dim( do tworzenia listy dim( moesz uy do tworzenia nowej listy nazwa listy zoonej z samych zer.
Moesz stosowa dim, w poczeniu z klawiszem , do zmiany wymiaru dowolnej istniejcej listy (o nazwie nazwalisty), gdzie dugo moe wynosi do 999 elementw. Elementy starej listy mieszczce si wewntrz nowego wymiaru nie ulegaj zmianie. Dodatkowe elementy listy o nowym wymiarze s przyjmowane jako 0. Elementy starej listy nie mieszczce si wewntrz nowego wymiaru s usuwane.
dugo!dim(nazwalisty)
Fill( Fill( zamienia kady element listy (o nazwie nazwalisty) na dan warto. Fill(warto,nazwalisty)
Uwaga: dim( i Fill( s tymi samymi, co dziaania dim( i Fill( w menu MATRX MATH (patrz rozdzia 10).
Listy 11-11
zmiennej, w podanym zakresie zmiennej i z podanym krokiem (przyrostem). Warto zmiennej naley zdefiniowa i wprowadzi do pamici. Przyrost moe tu by wartoci ujemn. Warto domylna przyrostu wynosi 1. seq( nie bdzie prawidowa, gdy wprowadzimy j wewntrz wyraenia matematycznego.
seq(wyraenie matematyczne,zmienna,warto pocztkowa,warto kocowa[,przyrost])
cumSum( cumSum( wyznacza cig list sum czciowych szeregu wyznaczonego przez list
@List( @List( daje jako wynik now list, ktrej elementy s rnicami pomidzy kolejnymi elementami (starej) listy. @List odejmuje pierwszy element tej listy od jej
drugiego elementu, nastpnie drugi od trzeciego itd. Powstaa w ten sposb lista rnic jest zawsze o jeden element krtsza ni lista pierwotna. Elementy danej listy mog by liczbami rzeczywistymi lub zespolonymi.
@List(lista)
Select( Select( wybiera jeden lub wicej wskazanych punktw danych z wykresu rozrzutu
lub z xyLinePlot, a nastpnie zapisuje wsprzedne tych punktw jako elementy dwch nowych list: xnazwa listy oraz ynazwa listy. Na przykad, Select( moesz uy do wybrania i zanalizowania czci wykrelonych danych CBL.
Select(xnazwalisty,ynazwalisty)
Uwaga: Zanim zastosujesz Select(, musisz mie wybrany (aktywny) wykres rozrzutu lub wykres typu xyLine Plot. Wykres ten musi by take wywietlony w aktualnym oknie (strona 11.13).
11-12 Listy
Przed uyciem Select( wykonaj nastpujce kroki. 1. Utwrz dwie nowe listy i wprowad do nich dane. 2. Uaktywnij menu wykresw statystycznych (stat plot), wybierz z niego " (wykres rozrzutu) lub (xyLinePlot), a nastpnie wprowad do Xlist: i Ylist: dwie nowe nazwy list (patrz rozdzia 12). 3. Do wykrelenia danych uyj ZoomStat (patrz rozdzia 3).
Aby wybra punkty danych z wykresu rozrzutu lub wykresu typu xyLinePlot, wykonaj nastpujce kroki. 1. Nacinij y [LIST] ~ 8, aby wybra 8:Select( z menu LIST OPS. Select( jest wtedy wklejana do ekranu pocztkowego. 2. Wprowad xnazwalisty, nacinij , wprowad ynazwalisty, a nastpnie nacinij , celem oznaczenia nazw list, do ktrych chcesz wprowadzi i zapamita wybrane dane.
3. Nacinij . Wywietlany jest wtedy ekran wykresw, na ktrym, w jego lewym dolnym rogu, pojawia si zapytanie Left Bound? (Ograniczenie dolne?).
4. Nacinij } lub (jeli jest wybrany wicej ni jeden wykres), aby przemieci kursor na wykres, z ktrego chcesz wybra punkty danych. 5. Naciskaj | i ~, aby przemieci kursor do tego punktu wykresu, ktry chcesz oznaczy jako pocztkowy punkt wykresu funkcji.
Listy 11-13
6. Nacinij . Na ekranie pojawi si wskanik 4 pokazujcy ograniczenie dolne. W lewym dolnym rogu ekranu wywietli si teraz zapytanie Right Bound? (Ograniczenie grne?).
7. Naciskaj | lub ~, aby przemieci kursor do punktu wykresu, ktry chcesz oznaczy jako kocowy punkt wykresu funkcji, a nastpnie nacinij .
Wsprzdne x i y wybranych punktw s zapisywane w xnazwalisty oraz ynazwalisty. Nowy wykres danych statystycznych (stat plot), z ktrego wybrae punkty danych, jest teraz zastpowany nowym wykresem typu xnazwalisty i ynazwalisty. Nazwy list s uaktualniane w edytorze stat plot (wykresw statystycznych).
Uwaga: Dwie nowe listy (xnazwalisty oraz ynazwalisty) bd zawiera wartoci wybranych przez Ciebie ogranicze - dolnego i grnego. Musi by tam rwnie zachowana prawdziwo nierwnoci: warto-x lewego kresu warto-x prawego kresu.
11-14 Listy
augment( augment( czy elementy listyA oraz listyB. Elementami tymi mog by liczby
macierz o danej nazwie (nazwa macierzy), elementami z kadej wybranej listy. Jeli wymiary wszystkich list nie s rwne, wtedy dziaanie List4matr( wypenia kady dodatkowy wiersz macierzy (nazwa macierzy) przy uyciu wartoci 0. Nie mona tu stosowa list o elementach zespolonych.
List4matr(lista1,lista2, . . . ,lista n,nazwamacierzy)
&
Listy 11-15
elementami z kadej kolumny macierzy. Jeli liczba argumentw listy nazwalisty przekracza liczb kolumn w macierzy, wtedy dziaanie Matr4list( zignoruje nadwyk argumentw w licie nazwalisty. I podobnie, jeli liczba kolumn w macierzy przekracza liczb argumentw w licie nazwalisty, wtedy dziaanie Matr4list( zignoruje nadwyk kolumn macierzy.
Matr4list(macierz,nazwalisty1,nazwalisty2, . . . ,nazwalisty n)
&
Dziaanie Matr4list( pozwala take na wypenienie listy nazwalisty elementami wskazanej kolumny #kolumny (nr kolumny) w macierzy. Aby wypeni list elementami danej kolumny wzitej z macierzy, po wprowadzeniu nazwy macierzy musisz wprowadzi numer kolumny #kolumny.
Matr4list(macierz,#kolumny,nazwalisty)
&
Symbol , wstawiony przed jednym do piciu znakw pisarskich, powoduje, e znaki te s identyfikowane jako nazwalisty (nazwa listy utworzonej przez uytkownika). Nazwa listy (nazwalisty) moe skada si z liter, znaku q i cyfr lecz musi si ona zaczyna na litery od A do Z lub na liter q.
nazwalisty
Oglnie ujmujc, symbol musi poprzedza nazw listy (utworzonej przez uytkownika) w sytuacjach, gdy wprowadzasz t nazw w miejsca, gdzie jest moliwo wprowadzania rwnie innych danych, np. na ekranie pocztkowym. Bez oznaczenia , TI.83 Plus moe le zinterpretowa (utworzon przez Ciebie) nazw listy, np. jako mnoenie dwch lub wicej symboli.
nie musi poprzedza nazwy listy (utworzonej przez uytkownika) w sytuacjach,
gdzie nazwa ta jest jedyn moliw w tym miejscu dan do wprowadzania. Na przykad, przy prompcie (znaku zachty do wprowadzania danych) Name=, w edytorze danych statystycznych stat list lub przy promptach Xlist: i Ylist: w edytorze wykresw statystycznych stat plot. Jeli wprowadzisz tam, gdzie nie jest to konieczne, wtedy TI.83 Plus zignoruje to wprowadzenie.
11-16 Listy
Wyszukuje najmniejszy element listy. Wyszukuje najwikszy element listy. Oblicza warto redni listy. Oblicza median listy. Oblicza sum elementw listy. Oblicza iloczyn elementw listy. Oblicza odchylenie standardowe listy. Oblicza wariancj listy.
element z listy listaA. Jeli porwnywane s dwie listy, to opcje te podaj najwiksze lub najmniejsze elementy z par elementw w licieA oraz licieB. Przy listach liczb zespolonych, jako wynik podawany jest element z najwiksz lub najmniejsz wartoci bezwzgldn (moduem).
min(listaA[,listaB]) max(listaA[,listaB])
Uwaga: Stosowane tutaj min( i max( s tymi samymi, co min( i max( podane w menu MATH NUM.
mean(, median( mean( oblicza warto redni listy; median( oblicza median listy. Wartoci
domyln dla parametru freqlist jest 1. Kady element listy freqlist zlicza liczb kolejnych pojawie si odpowiadajcego mu elementu z listy. Nie wykonuje dziaa na liczbach zespolonych.
mean(lista[,freqlist]) median(lista[,freqlist])
Listy 11-17
pocztkowego i elementu kocowego, to zostanie obliczona suma wszystkich elementw listy, w przeciwnym razie - suma elementw z podanego zakresu. Elementami listy mog by liczby rzeczywiste lub zespolone.
prod( oblicza iloczyn wszystkich elementw listy. Podawanie elementu
pocztkowego i elementu kocowego nie jest tu obowizkowe; wartoci te specyfikuj zakres elementw dla oblicze. Elementami listy mog by liczby rzeczywiste lub zespolone.
sum(lista[,el.pocztkowy,el.kocowy]) prod(lista[,el.pocztkowy,el.kocowy])
Moesz poczy dziaanie sum( lub prod( oraz seq(, by obliczy: grny
wyraenie matematyczne(x)
x=dolny
x=dolny
wyraenie matematyczne(x)
dolny
domyln dla listy freqlist jest 1. Kady element listy freqlist zlicza liczb pojawie si odpowiadajcego mu elementu z listy. Funkcji tej nie mona stosowa do list liczb zespolonych.
variance( oblicza wariancj elementw listy. Wartoci domyln dla listy freqlist jest 1. Kady element listy freqlist zlicza liczb pojawie si odpowiadajcego mu elementu z listy. Funkcji tej nie mona stosowa do list liczb zespolonych. stdDev(lista[,freqlist]) variance(lista[,freqlist])
11-18 Listy
12
Spis treci
Obliczenia statystyczne
Wstp: Zaleno midzy dugoci wahada i okresem drga ......................... 12-1 Przygotowanie analiz statystycznych................................................................... 12-10 Posugiwanie si edytorem danych statystycznych.............................................. 12-11 Przyczanie wyrae do nazw list....................................................................... 12-14 Oddzielanie wyrae od nazw list........................................................................ 12-16 Zmiany trybu edytora danych statystycznych...................................................... 12-17 Tryby edytora danych statystycznych .................................................................. 12-18 Menu edytora danych statystycznych STAT EDIT ............................................. 12-20 Modele regresji .................................................................................................... 12-22 Menu oblicze statystycznych STAT CALC .................................................... 12-24 Zmienne statystyczne .......................................................................................... 12-29 Analiza statystyczna w programie...................................................................... 12-30 Wykresy statystyczne .......................................................................................... 12-31 Tworzenie programw definiujcych wykresy statystyczne ............................ 12-37
1. Nacinij klawisze z , aby wybra tryb wykrelania funkcji Func. 2. Nacinij klawisze 5, aby wybra 5:SetUpEditor. Na ekranie pocztkowym ukae si SetUpEditor. Nacinij klawisz . Spowoduje to usunicie danych z kolumn 1 do 20 edytora danych statystycznych, a nastpnie umieszczenie list danych L1 do L6 w kolumnach 1 do 6.
Uwaga: Usuwanie list elementw z edytora list statystycznych nie powoduje usuwania ich z pamici kalkulatora.
3. Nacinij klawisze 1 w celu wybrania 1:Edit z menu edytora oblicze statystycznych STAT EDIT. Wywietlony zostanie edytor danych statystycznych. Jeeli w kolumnach L1 oraz L2 s zapamitane jakie elementy, to nacinij klawisz } w celu przemieszczenia kursora do kolumny L1, a nastpnie nacinij klawisze ~ } , aby wyczyci obie listy. Nastpnie nacinij klawisz |, aby przemieci prostoktny kursor do pierwszego wiersza kolumny L1.
* Niniejszy przykad zaczerpnito z Contemporary Precalculus Through Applications, opracowanego przez North Carolina School of Science and Mathematics, za zgod Janson Publications, Inc., Dedham, MA. 1-800-322-MATH. 1992. Wszystkie prawa zastrzeone.
4. Nacinij klawisze 6 5 , aby zapamita w kolumnie L1 pierwsz zapisan warto dugoci wahada (6,5 cm). Prostoktny kursor przemieci si do nastpnego wiersza. Powtarzaj t sam czynno tak, aby zapisa wszystkie 12 wartoci dugoci wahada z tabeli na str. 12-2. 5. Nacinij klawisz ~, aby przemieci prostoktny kursor do pierwszego wiersza kolumny L2. Nacinij klawisze 51 , aby zapamita pierwsz warto pomiaru czasu (0,51 sek.) w kolumnie L2. Kursor przemieci si do nastpnego wiersza. Powtarzaj t sam czynno tak, aby wpisa wszystkie 12 wartoci czasu z tabeli na stronie 12-2. 6. Wywoaj edytor Y=; w tym celu nacinij o. Jeli chcesz skasowa funkcj Y1, to nacinij klawisze . W razie potrzeby nacinij klawisze }, oraz ~, aby wygasi napisy Plot1, Plot2 oraz Plot3 z linii grnej edytora Y= (rozdzia 3). W razie potrzeby nacinij klawisze , | oraz , aby cofn wybr funkcji. 7. Nacinij klawisze y [STAT PLOT] 1, aby wybra 1:Plot1 (wykres 1) z menu wykresw statystycznych STAT PLOTS Wywietli si edytor wykresw statystycznych dla wykresu 1.
8. Nacinij klawisz , aby wybra On, co przywouje wykres 1. Nacinij klawisze , aby wybra " (wykres punktowy). Nacinij klawisze y [L1], aby zdefiniowa arkusz danych Xlist:L1 dla wykresu 1. Nacinij klawisze y [L2], aby zdefiniowa arkusz danych Ylist:L2 dla wykresu 1. Nacinij klawisze ~ , aby wybra + jako symbol Mark dla wszystkich punktw na wykresie punktowym. 9. Nacinij klawisze q 9, aby wybra powikszenie okna 9:ZoomStat z menu ZOOM. Parametry okna ustawi si automatycznie i zostanie wykrelony wykres 1. Jest to wykres punktowy zalenoci czasu od dugoci.
11. Nacinij klawisze y [L1] y [L2] . Nacinij ~ 1, aby wywietli drugie menu VARS Y.VARS FUNCTION, a nastpnie nacinij klawisz 1 dla wybrania 1:Y1. Wtedy L1, L2 oraz Y1 zostan przywoane na ekran pocztkowy jako argumenty regresji liniowej LinReg(ax+b). 12. Nacinij klawisz , aby wykona polecenie LinReg(ax+b). Zostan wtedy wyliczone wspczynniki regresji liniowej dla danych z kolumn L1 oraz L2. Na ekranie pocztkowym uka si wartoci parametrw a oraz b. Rwnanie regresji liniowej zostanie zapamitane w Y1. Zostan wyliczone reszty dopasowania (tj. rnice pomidzy wartoci z tabeli 12-2 a wartoci wyliczon z rwnania dopasowanej funkcji) oraz zostan one zapamitane automatycznie jako lista RESID, ktrej nazwa wejdzie do spisu LIST NAMES. 13. Nacinij klawisz s. Zostanie wtedy wywietlona dopasowana linia regresji i punkty z tabeli.
Dopasowana linia prosta wydaje si dobrze opisywa rodkow cz danych. Wicej informacji na temat jakoci dopasowania mona uzyska z wykresu reszt dopasowania. 14. Nacinij klawisze 1, aby wybra 1:Edit. Zostanie wywietlony edytor danych statystycznych. Nacinij klawisze ~ oraz }, aby przemieci kursor do kolumny L3. Nacinij klawisze y [INS]. Kolumna 3 zostanie wywietlona jako kolumna bez nazwy, a kolumny L3, L4, L5, oraz L6 przesun si o jedn pozycj w prawo. W linii wprowadzania danych wywietlony zostanie znak zachty Name= i wczy si klawiatura alfanumeryczna. 15. Nacinij klawisze y [LIST], aby wywietli menu LIST NAMES. Za pomoc klawisza przemie kursor na nazw listy reszt RESID.
16. Nacinij klawisz , aby wybra nazwy listy reszt RESID i przenie j do znaku zachty Name=.
17. Nacinij klawisz . Reszty RESID zostan zapamitane w kolumnie 3 edytora danych statystycznych. Naciskaj wielokrotnie klawisz dla sprawdzenia wartoci reszt dopasowania. Zauwa, e wartoci pierwszych trzech reszt s ujemne. Odpowiadaj one najmniejszym dugociom wahada w L1. Kolejne pi reszt ma warto dodatni, a trzy z czterech ostatnich wartoci s ujemne; odpowiadaj one najwikszym dugociom wahada w L1. Wykrelenie wartoci reszt pokae t zaleno bardziej przejrzycie.
19. Nacinij klawisz , aby wybra On, co przywoa wykres 2. Nacinij klawisze , aby wybra " (wykres punktowy). Nacinij klawisze y [L1], aby wybra list danych Xlist:L1 dla wykresu 2. Nacinij klawisze [R] [E] [S] [I] [D] (klawiatura alfanumeryczna jest wczona) w celu okrelenia listy reszt dopasowania Ylist:RESID dla wykresu 2. Nacinij klawisze , aby wybra jako symbol wszystkich punktw na wykresie punktowym. 20. Nacinij klawisz o, aby wywietli edytor Y=. Nacinij klawisz |, aby przemieci kursor na znak =, a nastpnie nacinij klawisz , w celu cofnicia wyboru Y1. Nacinij klawisze } , aby wygasi wykres 1. 21. Nacinij klawisze q 9, aby wybra funkcj powikszania okna 9:ZoomStat, z menu ZOOM. Parametry okna ustawi si automatycznie i zostanie wywietlony wykres 2. Jest to punktowy wykres reszt dopasowania.
Zaobserwuj ksztat wykresu reszt dopasowania: grupa wartoci ujemnych, nastpnie grupa wartoci dodatnich i znw grupa wartoci ujemnych.
Na wykresie reszt dopasowania widzimy zakrzywienie w d, a zatem do tych danych nie stosuje si model liniowy. Musimy znale krzyw o podobnym zakrzywieniu, moe na przykad pierwiastek kwadratowy. Wyprbuj regresj potgow, w ktrej do rozpatrywanych danych dopasowuje si funkcje y = a xb.
22. Nacinij klawisz o, aby wywietli edytor Y=. Nacinij klawisz , aby usun rwnanie regresji liniowej z funkcji Y1. Nacinij klawisze } , aby przywoa wykres 1. Nacinij klawisze ~ , aby wygasi wykres 2. 23. Nacinij klawisze q 9, aby wybra 9:ZoomStat z menu skalowania obrazu ZOOM. Parametry okna zostan dostrojone automatycznie i zostanie wywietlony pierwotny wykres punktowy zalenoci czasu od dugoci wahada (wykres 1).
24. Nacinij klawisze ~ [A], aby wybra regresj potgow A:PwrReg z menu oblicze statystycznych STAT CALC. Na ekran pocztkowy zostanie przywoane PwrReg. Nacinij klawisze y [L1] y [L2] . Nacinij klawisze ~ 1 w celu wywietlenia VARS Y.VARS FUNCTION (drugiego menu funkcji), a nastpnie nacinij klawisz 1 w celu wybrania 1:Y1. L1, L2 oraz Y1 zostan wtedy przywoane na ekran pocztkowy, jako argumenty regresji potgowej PwrReg. 25. Nacinij klawisz , aby wyliczy regresj potgow. Na ekranie pocztkowym wywietlone zostan wartoci a i b. Rwnanie regresji potgowej zostanie zachowane w Y1. Wyliczone zostan reszty dopasowania i zostan one automatycznie zapamitane w licie o nazwie RESID. 26. Nacinij klawisz s. Zostanie wywietlona linia regresji i wykres punktowy.
28. Nacinij klawisze q 9, aby wybra 9:ZoomStat z menu ZOOM. Parametry okna ustal si automatycznie i zostanie wywietlony wykres 2. Jest to wykres punktowy reszt.
Nowy wykres zalenoci reszt od dugoci wahada wiadczy o tym, e znak reszty zmienia si przypadkowo, ale warto reszty ronie wraz z dugoci sznurka wahada. W celu sprawdzenia wartoci liczbowych reszt wykonaj nastpujce kroki. 29. Nacinij klawisz r. Nacinij klawisze ~ i |, aby obejrze wartoci danych. Sprawd wartoci liczbowe Y we wszystkich punktach. Dopasowanie przy zastosowaniu modelu regresji potgowej prowadzi do najwikszej wartoci dodatniej okoo 0,041 i najmniejszej wartoci ujemnej okoo -0,027. Wszystkie pozostae wartoci nie przekraczaj 0,02.
Gdy mamy dobry wzr na zaleno okresu wahada od jego dugoci, moemy go zastosowa do wyliczania okresu wahada o okrelonej dugoci. Dla wyliczenia wartoci okresw wahade o dugociach 20 cm i 50 cm wykonaj nastpujce kroki. 30. Nacinij klawisze ~ 1, aby wywietli drugie menu VARS Y.VARS FUNCTION, a nastpnie nacinij klawisz 1, w celu wybrania 1:Y1. Na ekran pocztkowy zostanie wklejone Y1.
31. Nacinij klawisze 20 dla wprowadzenia dugoci wahada = 20 cm. Nacinij klawisz w celu wyliczenia przewidywanego czasu (okoo 0,92 sekundy). W oparciu o analiz reszt przewidujemy, e warto okresu wahada wyniesie okoo 0,92 sekundy, z dokadnoci do okoo 0,02 sekundy. 32. Nacinij klawisze y [ENTRY] w celu wywoania ostatniej wartoci. Nacinij klawisze | | | 5, aby zmieni na 50 cm warto dugoci wahada. 33. Nacinij klawisz , aby wyliczy przewidywany czas, ktry wynosi okoo 1,48 sekundy. Poniewa dugo wahada rwna 50 cm przekracza dugo wahada w danych obliczeniowych i poniewa wydaje si, e reszty rosn z dugoci wahada, wic moemy oczekiwa, e przewidywana warto okresu dla tej dugoci wahada bdzie obarczona wikszym bdem.
Uwaga: Wylicze przewidywanych wartoci, mona dokonywa take stosujc tabel z nastpujcymi ustawieniami TABLE SETUP: Indpnt:Ask oraz Depend:Auto (rozdzia 7).
Dane do oblicze statystycznych s przechowywane w listach danych, do tworzenia ktrych suy edytor danych statystycznych. Kalkulator TI.83 Plus ma w swojej pamici sze list danych, o nazwach L1 do L6, w ktrych mona przechowywa dane do oblicze statystycznych. Dane mona te przechowywa w listach z nazwami nadanymi przez uytkownika (rozdzia 11).
Podawanie parametrw analizy statystycznej
Dla wprowadzenia parametrw analizy statystycznej postpuj wedug poniszych wskazwek. Dla uzyskania szczegowych informacji przeczytaj cay rozdzia. 1. Wprowad dane do oblicze statystycznych, do jednej lub wicej list danych. 2. Utwrz wykres danych. 3. Oblicz zmienne statystyczne albo dopasuj odpowiedni model do danych. 4. Wykrel rwnanie regresji dla danych z wykresu. 5. Wykrel reszty dopasowania dla wybranego modelu regresji.
Wywietlanie edytora danych statystycznych
Edytor danych statystycznych jest tablic, w ktrej mona zapamita, dokona edycji lub obejrze do 20 list danych przechowywanych w pamici kalkulatora. Przy pomocy tego edytora mona te tworzy nazwy. W celu wywietlenia edytora danych statystycznych, nacinij klawisz a nastpnie wybierz 1:Edit z menu edytora STAT EDIT.
W grnej linii zostan wywietlone nazwy list. Listy L1 do L6 s zapamitywane w kolumnach 1 do 6, po wyzerowaniu pamici. W prawym grnym rogu wywietlany jest numer biecej kolumny danych. Linia dolna stanowi lini edycji. W linii tej odbywa si wprowadzanie danych. Dlatego opis tej linii zmienia si w zalenoci od biecego trybu (strona 12.17). W obszarze rodkowym wywietlane jest do siedmiu elementw z jednej do trzech list; w razie potrzeby wartoci podawane s w postaci skrconej. W linii edycji wywietlana jest pena warto biecego elementu.
W celu wprowadzenia nazwy listy do edytora danych statystycznych, wykonaj nastpujce czynnoci: 1. Wywietl znak zachty Name= w linii edycji, posugujc si jednym z dwch podanych poniej sposobw: Przemie kursor na nazw listy w kolumnie, do ktrej chcesz wprowadzi dan list i nacinij klawisze y [INS]. Ukae si kolumna bez nazwy, a pozostae listy przesun si o jedn kolumn w prawo. Naciskaj klawisz } a do przemieszczenia kursora do linii grnej i nastpnie naciskaj klawisz ~, dopki kursor nie osignie kolumny bez nazwy.
Uwaga: Jeeli wprowadzono nazwy list do wszystkich 20 kolumn, to przed wprowadzeniem kolejnej nazwy trzeba usun jedn z poprzednich.
2. Wprowad dopuszczaln nazw listy, jednym z czterech sposobw: Wybierz nazw z menu LIST NAMES (rozdzia 11). Wprowad z klawiatury L1, L2, L3, L4, L5 lub L6. Wprowad istniejc nazw utworzon przez uytkownika, bezporednio z klawiatury. Wprowad now nazw utworzon przez uytkownika (str. 12.12).
3. Nacinij klawisze lub w celu zapamitania nazwy listy i jej elementw, jeli takie istniej, w biecej kolumnie edytora danych statystycznych.
Nacinij klawisz , gdy chcesz rozpocz wprowadzanie, przewijanie lub edycj elementw kolumny. Wywietli si prostoktny kursor.
Uwaga: Gdy nazwa listy, wprowadzona w drugim kroku procedury, zostaa ju zapisana wczeniej w innej kolumnie edytora danych statystycznych, wtedy lista wraz z elementami jest przenoszona z kolumny wczeniejszej do biecej. Pozostae nazwy list ulegaj odpowiedniemu przesuniciu.
Aby wprowadzi nazw w edytorze danych statystycznych, wykonaj ponisze czynnoci: 1. Wykonaj krok 1 na stronie 12.11, celem wywietlenia znaku zachty Name=. 2. Nacinij [znak z zakresu A do Z lub ], w celu wprowadzenia pierwszej litery nazwy. Pierwszy znak nie moe by cyfr. 3. Aby zakoczy podawanie nazwy swojej listy, moesz wprowadzi: do czterech liter, znak lub liczby. Nazwy list mog mie od jednego do piciu znakw. 4. Nacinij klawisze lub , aby zapamita nazw listy w biecej kolumnie edytora danych statystycznych. Nazwa listy staje si wtedy pozycj menu LIST NAMES (rozdzia 11).
Usuwanie listy z edytora danych statystycznych
W celu usunicia listy z edytora danych statystycznych, przemie kursor na nazw listy, a nastpnie nacinij klawisz {. Lista nie jest usuwana z pamici; jest ona jedynie usuwana z edytora danych statystycznych.
Uwaga 1: W celu wykasowania nazwy listy z pamici, uyj menu MEMORY
Moesz skasowa wszystkie utworzone przez Ciebie listy z edytora danych statystycznych i przywrci nazwy list L1 do L6 dla kolumn 1 do 6, posugujc si jednym z dwu sposobw: Zastosowanie edytora SetUpEditor, bez adnych parametrw (str. 12.21). Wyzerowanie caej pamici (rozdzia 18).
W celu dokonania edycji elementu listy, wykonaj nastpujce czynnoci: 1. Przemie prostoktny kursor na wybrany element. 2. Nacinij klawisz , aby przemieci kursor na lini edycji.
Uwaga: Jeeli chcesz zastpi istniejc ju warto, moesz wprowadzi now warto naciskajc najpierw . Po wpisaniu pierwszego znaku poprzednia warto skasuje si automatycznie.
3. Wywietl element w linii wprowadzania danych. Nacinij jeden lub kilka klawiszy do wprowadzenia nowej wartoci. Po wpisaniu pierwszego znaku, warto istniejca zostanie automatycznie skasowana. Nacinij klawisz ~, aby przemieci kursor na znak, przed ktrym chcesz wprowadza nowy znak, nacinij klawisz y [INS] i nastpnie wpisz jeden lub wicej znakw. Nacinij klawisz ~, aby przemieci kursor na znak, ktry chcesz skasowa, a nastpnie nacinij klawisz { celem skasowania tego znaku.
W celu anulowania edycji i odzyskania elementu pierwotnego w miejscu, w ktrym znajduje si kursor prostoktny, nacinij klawisze .
4. Nacinij klawisze , } lub , w celu uaktualnienia listy. Jeli wprowadzie wyraenie, to zostaa obliczona jego warto. Jeeli wprowadzie jedynie zmiennych, to jej warto zostaje zapamitana i wywietlona jako element listy.
W przypadku edycji elementu listy w edytorze danych statystycznych, jest ona natychmiast aktualizowana.
W edytorze danych statystycznych moesz skojarzy funkcje z list, a nastpnie moesz wywietla i dokonywa edycji wyliczonych elementw listy. Po przeprowadzeniu tej operacji, skojarzone wyraenie musi pozosta przy licie. Szczegowy opis tej funkcji znajduje si w rozdziale 11. W celu skojarzenia funkcji z list, przechowywan w edytorze danych statystycznych, naley wykona ponisze czynnoci: 1. Nacinij klawisze , aby wywietli edytor list danych statystycznych. 2. Nacinij klawisz }, aby przemieci kursor na lini grn. 3. W razie potrzeby, nacinij klawisze | lub ~, aby przemieci kursor na nazw listy, do ktrej chcesz przyczy wyraenie.
Uwaga: Gdy w linii edycji jest wywietlane wyraenie w cudzysowie, wyraenie to zostao ju doczone do nazwy listy. Aby dokona edycji wyraenia, nacinij , by go wywietli.
Uwaga: Wszystkie utworzone przez uytkownika nazwy list, cytowane w wyraeniu, musi poprzedza symbol (rozdzia 11).
5. Nacinij klawisz . Kalkulator TI.83 Plus obliczy wszystkie elementy listy i zachowa je pod nazw listy, do ktrej przyczono odpowiednie wyraenie. W edytorze danych statystycznych wywietlany jest symbol fomula-lock (blokowania wzoru), obok nazwy listy, do ktrej przyczono wyraenie.
symbol blokowania wzoru
Uywanie edytora list danych statystycznych podczas wywietlania list tworzonych przy uyciu wyraenia
Podczas edycji elementu listy, do ktrej odwouje si skojarzone wyraenie, kalkulator TI.83 Plus aktualizuje odpowiedni element tej listy, z ktr skojarzono wyraenie (rozdzia 11).
Gdy w edytorze danych statystycznych, wywietlana jest lista wraz ze skojarzonym wyraeniem i gdy dokonujesz edycji lub wprowadzasz elementy z innej, wywietlanej listy, wwczas TI.83 Plus dziaa wolniej ni wwczas gdy nie ma listy skojarzonej.
Wskazwka: W celu przyspieszenia edycji, przewi ekran poziomo tak, aby nie byo na nim adnych wyrae albo przeorganizuj edytor danych statystycznych tak, aby nie byy wywietlane adne listy z wyraeniami.
Na ekranie pocztkowym mona przyporzdkowa licie wyraenie odwoujce si do innej listy o wymiarze 0 (rozdzia 11). Aby wywietli dana list, musisz jednak wprowadzi przynajmniej jeden element do listy, do ktrej wyraenie si odwouje.
Wszystkie elementy listy, do ktrej stosujemy dan funkcj, musz nalee do dziedziny tej funkcji. Na przykad, gdy ustawiony jest tryb liczb rzeczywistych Real, a przyporzdkowane wyraenie ma posta log(L1), to wszystkie elementy listy L1 musz by wiksze od 0, poniewa logarytm liczby ujemnej nie jest liczb rzeczywist.
Wskazwka: Jeeli na ekranie pojawi si komunikat o bdzie, podczas usiowania wywietlenia list generowanych przy uyciu wyraenia w edytorze danych statystycznych, moesz wybra 2:Goto (id do), wpisa wyraenie przyczone do listy, a nastpnie nacisn klawisze w celu usunicia tego wyraenia. Nastpnie moesz uy edytora danych statystycznych do poszukiwania rda bdu. Po dokonaniu odpowiednich poprawek moesz ponownie przyczy wyraenie do listy. Jeeli nie chcesz kasowa wyraenia, moesz wybra 1:Quit, wywietli odpowiedni list na ekranie pocztkowym oraz znale i poprawi bdny element. Aby przetworzy dany element listy na ekranie pocztkowym, zapamitaj now warto pod nazwa_listy(#elementu) (rozdzia 11).
Moesz oddzieli wyraenie od nazwy listy, posugujc si jednym z wielu sposobw. Przykadowo: W edytorze danych statystycznych, przemie kursor na nazw tej listy, do ktrej przyczono wyraenie. Nacinij klawisze . Wyraenie zostanie skasowane, ale wszystkie elementy listy pozostan bez zmian. Zniknie symbol fomula-lock (blokowania wzoru). W edytorze danych statystycznych, przemie kursor na element listy, do ktrej przyczono wyraenie. Nacinij klawisz , dokonaj edycji elementu, a nastpnie nacinij klawisz . Warto elementu ulegnie zmianie, wyraenie zostanie odczone i zniknie symbol fomula-lock (blokowania wzoru). Wszystkie pozostae elementy listy pozostan niezmienione. Zastosuj ClrList (str. 12.20). Zostan skasowane wszystkie elementy z list, wszystkie wyraenia zostan odczone i znikn wszystkie symbole fomulalock (blokowania wzoru). Nazwy list pozostan niezmienione. Zastosuj ClrAllLists (rozdzia 18). Zostan skasowane wszystkie listy danych z pamici, wszystkie wyraenia zostan odczone od nazw list i znikn wszystkie symbole fomula-lock (blokowania wzoru). Nazwy wszystkich list pozostan niezmienione.
Jak wynika z tego, co napisano powyej, jednym ze sposobw odczania wyraenia od nazwy listy jest edycja elementu listy, do ktrej przyczono wyraenie. Kalkulator ma zabezpieczenie przed nieodwracalnym odczeniem wyraenia od nazwy listy podczas edycji elementu listy generowanej przy uyciu wyraenia. Ze wzgldu na to zabezpieczenie, musisz nacisn klawisz zanim bdziesz mg przetworzy element listy generowanej przy uyciu wyraenia. Niniejsze zabezpieczenie nie pozwala na skasowanie elementu listy, do ktrej przyporzdkowano wyraenie. Dla skasowania elementu listy, do ktrej przyporzdkowano wyraenie, trzeba najpierw odczy to wyraenie, posugujc si jednym z opisanych powyej sposobw.
Edytor danych statystycznych ma nastpujce cztery tryby (sposoby dziaania). Tryb przegldania elementw Tryb przegldania nazw Tryb edycji elementw Tryb wprowadzania nazw
Edytor danych statystycznych wywietlany jest najpierw w trybie przegldania elementw list. W celu przeczania na inne tryby, wybierz 1:Edit z menu edytora STAT EDIT i wykonaj nastpujce czynnoci: 1. Nacinij klawisz }, aby przemieci kursor na nazw listy. Teraz znajdujesz si on w trybie przegldania nazw. Nacinij klawisze ~ oraz |, aby przejrze nazwy list przechowywanych w innych kolumnach edytora danych statystycznych. 2. Nacinij klawisz . Teraz znajdujesz si w trybie edycji elementw. Moesz dokona edycji dowolnego elementu listy. W linii edycji wywietlane s wszystkie elementy aktualnej listy, ujte w nawiasy klamrowe ( { } ). Nacinij klawisze ~ oraz |, aby przejrze inne elementy listy. 3. Nacinij znowu klawisz . Teraz znajdujesz si w trybie przegldania elementw. Naciskaj klawisze ~, |, oraz }, aby obejrze inne elementy listy. W linii wprowadzania danych wywietlana jest pena warto biecego elementu. 4. Nacinij znowu klawisz . Teraz znajdujesz si w trybie edycji elementw. W linii wprowadzania danych moesz dokona edycji biecego elementu.
5. Naciskaj klawisz }, a kursor znajdzie si na nazwie listy, nastpnie nacinij klawisze y [INS]. Teraz jeste w trybie wprowadzania nazw.
W trybie przegldania elementw, w linii edycji wywietlana jest nazwa listy danych, biece miejsce elementu na licie i pena warto tego elementu, o ile zajmuje do 12 znakw. Wielokropek (...) oznacza, e element ma wicej ni 12 znakw.
W celu przewinicia listy o sze elementw w d, nacinij klawisze . Aby przesun o sze elementw do gry, nacinij klawisze }. Aby usun element listy, nacinij klawisz {. Pozostae elementy przesun si w gr o jeden wiersz. Aby wstawi nowy element, nacinij klawisze y [INS]. Domyln wartoci nowego elementu jest 0.
Tryb edycji elementw
W trybie edycji elementw posta danych wywietlanych w linii edycji jest zalena od poprzedniego trybu. Gdy przechodzisz do trybu edycji elementw z trybu przegldania elementw, to wywietlana jest pena warto biecego elementu. Mona uzyska warto tego elementu, a nastpnie pokazywa inne elementy listy po naciniciu klawiszy lub }.
&
Gdy przechodzisz do trybu edycji elementw z trybu przegldania nazw, to wywietlane s pene wartoci wszystkich elementw listy. Ukazanie si wielokropka (...) wiadczy o tym, e elementy listy wykraczaj poza ekran. W celu dokonania edycji dowolnego elementu listy, moesz naciska klawisze ~ oraz |.
&
Uwaga: W trybie edycji elementw moesz przycza wyraenie do nazwy listy tylko wtedy, gdy przechodzisz do niej z trybu przegldania nazw.
W trybie przegldania nazw, w linii edycji wywietla si nazwa listy i jej zawarto.
Aby usun list z edytora danych statystycznych, nacinij klawisz {. Pozostae listy ulegn przesuniciu o jedn kolumn w lewo. Lista nie zostaje jednak wykasowana z pamici. Aby wstawi nazw aktualnej kolumny, nacinij klawisze y [INS]. Pozostae kolumny przesun si o jedn kolumn w prawo.
Tryb wprowadzania nazw
W trybie wprowadzania nazw, w linii edycji wywietlany jest znak zachty Name=. Wczona jest klawiatura alfanumeryczna. W miejscu wywietlania znaku zachty Name= moesz tworzy now nazw listy, przywoywa jedn z nazw L1 do L6 z klawiatury lub przywoywa ju istniejc nazw z menu LIST NAMES (rozdzia 11). W miejscu wywietlania znaku zachty Name= nie jest wymagany symbol .
Aby wyj z trybu wprowadzania nazw bez wprowadzania nazwy, nacinij klawisz . Edytor danych statystycznych przeczy si do trybu przegldania nazw.
Wywietla edytor danych statystycznych Porzdkuje list rosnco Porzdkuje list malejco Kasuje wszystkie elementy listy Zapamituje listy w edytorze danych statystycznych
Uwaga: Rozdzia 13 Wnioskowanie statystyczne podaje informacje na temat poszczeglnych opcji menu STAT TESTS .
SortA(, SortD( SortA( (porzdkowanie rosnce) porzdkuje rosnco elementy listy od wartoci najniszej do najwyszej. SortD( (porzdkowanie malejce) porzdkuje elementy
listy od wartoci najwyszej do wartoci najniszej. Listy liczb zespolonych s porzdkowane wedug wielkoci ich moduu. Zarwno SortA, jak i SortD( mog porzdkowa listy na dwa sposoby: W przypadku jednej listy (nazwy listy), SortA( oraz SortD( porzdkuj elementy listy o danej nazwie i aktualizuj t list w pamici. W przypadku dwu lub wicej list, SortA( oraz SortD( porzdkuj list o nazwie nazwa listy kluczowej, a nastpnie wszystkie listy zalene, umieszczajc ich elementy w tym samym porzdku, co odpowiednie elementy listy kluczowej. Umoliwia to porzdkowanie danych dwu zmiennych wzgldem X i zapamitywanie czne par danych. Wszystkie listy musz mie t sam liczb elementw. Uporzdkowane listy s aktualizowane w pamici.
SortA(nazwa_listy) SortD(nazwa_listy) SortA(nazwa_listykluczowej,listazalena1[,listazalena2,...,listazalena n]) SortD(nazwa_listykluczowej,listazalena1[,listazalena2,...,listazalena n])
Uwaga: SortA( i SortD( s tymi samymi, co SortA( i SortD( w menu LIST OPS.
ClrList ClrList wymazuje (usuwa) z pamici elementy jednej lub wicej list. ClrList
SetUpEditor
Przy uyciu polecenia SetUpEditor (ustawianie edytora) mona ustawi edytor danych statystycznych tak, aby wywietla jedn lub wicej nazw_listy w podany sposb. Mona tak zrobi dla co najwyej dwudziestu list.
SetUpEditor [nazwa_listy1,nazwa_listy2,..., nazwa_listy n]
Polecenie SetUpEditor usuwa wszystkie nazwy z edytora danych statystycznych, jedn do dwudziestu nazw list, a nastpnie zapamituje nazwy list w kolumnach edytora danych statystycznych, w okrelonym porzdku, rozpoczynajc od kolumny 1.
Gdy podasz nazw listy, ktra nie bya jeszcze uyta, to zostanie ona utworzona i zapamitana; stanie si elementem menu LIST NAMES.
Przywracanie list L1 do L6 do edytora danych statystycznych
Polecenie SetUpEditor, bez nazw list, usuwa wszystkie nazwy z edytora danych statystycznych i przywraca nazwy L1 do L6 kolumnom 1 do 6 edytora danych statystycznych.
Modele regresji
Modele regresji
Pozycje od 3 do C w menu STAT CALC oblicze statystycznych s modelami regresji (str. 12.24). Wszystkie modele maj automatyczn list reszt dopasowania i automatyczne wyliczanie wartoci funkcji z rwnania regresji. Tylko niektre modele maj tryb wywietlania diagnostyki.
Automatyczna lista reszt dopasowania
Po zastosowaniu modelu regresji, wyliczona zostaje automatycznie lista reszt dopasowania. Jest ona zapamitywana w licie RESID. Lista RESID staje si pozycj menu LIST NAMES (rozdzia 11).
Kalkulator TI.83 Plus wylicza elementy listy RESID, posugujc si wyraeniem podanym poniej. W nastpnej czci opisano zmienn RegEQ.
RESID = nazwa_listyY N RegEQ(nazwa_listyX) Automatyczne wyliczanie rwnania regresji
Kady model regresji ma swoje rwnanie pod nazw regequ, ktremu moesz przypisa zmienn Y= tak, jak Y1. Po wykonaniu oblicze, rwnanie regresji jest automatycznie zapamitywane do okrelonej zmiennej Y= oraz wybrana zostaje funkcja Y=.
Niezalenie od tego, czy podae zmienn Y= dla regequ, rwnanie regresji jest zawsze zapamitywane w zmiennej RegEQ kalkulatora TI.83 Plus. Zmienna ta jest pozycj 1 drugiego menu VARS Statistics EQ.
Uwaga: Do przeprowadzenia oblicze z dan dokadnoci moesz w rwnaniu regresji zastosowa notacj dziesitn staoprzecinkow (rozdzia 1). Jednake ograniczenie do maej liczby cyfr moe pogorszy dokadno dopasowania.
Podczas wykonywania oblicze dla niektrych modeli regresji, kalkulator TI.83 Plus wylicza i zapamituje wartoci diagnostyczne r (wspczynnika korelacji) oraz r2 (wspczynnika determinacji) albo R2 (wspczynnika determinacji). Wartoci r oraz r2 s wyliczane i zapamitywane dla nastpujcych modeli:
LinReg(ax+b) LinReg(a+bx) LnReg ExpReg PwrReg
Wartoci r oraz r2 - wyliczone dla regresji logarytmicznej LnReg, wykadniczej ExpReg i potgowej PwrReg - s oparte o dane zlinearyzowane. Na przykad, dla regresji wykadniczej ExpReg (y=ab^ x) wartoci r oraz r2 s wyliczane z funkcji ln y=ln a+x(ln b). Standardowo wartoci tych nie wywietla si z wynikami regresji podczas jej wykonywania. Jednake moesz ustawi tryb wywietlania diagnostyki, wykonujc polecenia DiagnosticOn (wczenie diagnostyki) albo DiagnosticOff (wyczenie diagnostyki). Oba polecenia znajduj si w katalogu CATALOG (rozdzia 15).
Uwaga: W celu ustawienia DiagnosticOn albo DiagnosticOff z ekranu pocztkowego, nacinij klawisze y [CATALOG], a nastpnie wybierz polecenie danego trybu pracy. Polecenie zostanie przywoane na ekran pocztkowy. Nacinij klawisz w celu ustawienia trybu pracy.
Gdy ustawisz tryb pracy z diagnostyk DiagnosticOn, to po wykonaniu oblicze modelu regresji wywietlane s wyniki a take diagnostyka dopasowania.
Gdy ustawisz tryb pracy bez diagnostyki dopasowania DiagnosticOff, to podczas po wykonaniu oblicze zostan wywietlone wyniki oblicze bez diagnostyki jakoci dopasowania modelu.
Oblicza statystyk jednej zmiennej. Oblicza statystyk dwch zmiennych. Oblicza lini mediana-mediana. Dopasowuje do danych funkcj liniow. Dopasowuje do danych wielomian drugiego stopnia. Dopasowuje do danych wielomian trzeciego stopnia. Dopasowuje do danych wielomian czwartego stopnia. Dopasowuje do danych funkcj liniow. Dopasowuje do danych funkcj logarytmiczn. Dopasowuje do danych funkcj wykadnicz. Dopasowuje do danych funkcj potgow. Dopasowuje do danych model logistyczny. Dopasowuje do danych funkcj sinusoidaln.
Jeeli nie zostan podane nazwa_listyX i nazwa_listyY, to dla wszystkich elementw menu STAT CALC, zostan uyte - jako domylne - nazwy list L1 oraz L2. Jeeli nie podasz wartoci freqlist to domylnie nadana bdzie warto 1; wystpienia kadego elementu listy.
Czsto wystpowania poszczeglnych punktw danych
W wikszoci opcji menu STAT CALC, moesz poda czsto (liczb powtrze) wystpowania danych (freqlist). Kady z elementw listy czstoci wskazuje, ile razy dany punkt lub para punktw wystpi w analizowanym zestawie danych. Na przykad, jeeli L1={15,12,9,14} oraz FREQ={1,4,1,3}, wwczas kalkulator TI.83 Plus zinterpretuje instrukcj 1.Var Stats L1, FREQ w taki sposb, e 15 pojawi si jeden raz, 12 pojawi si cztery razy, 9 pojawi si raz a 14 pojawi si trzy razy na licie danych. Wszystkie elementy freqlist musz by 0, a co najmniej jeden element musi by > 0. Lista czstoci (freqlist) moe zawiera liczby niecakowite. Jest to wygodne, gdy wprowadzane czstoci wyraaj odsetki lub uamki sumujce si do jednoci. Jednake, gdy freqlist zawiera czstoci niecakowite, to wielkoci Sx oraz Sy nie s zdefiniowane i nie s one wywietlane w wynikach oblicze statystycznych.
1.Var Stats 1.Var Stats (obliczenia statystyczne dla jednej zmiennej) suy do analizy danych o jednej zmiennej mierzonej. Kady z elementw freqlist jest czstoci (liczb powtrze) wystpowania odpowiedniej danej na licie nazwa listyX. Elementy freqlist musz by liczbami rzeczywistymi > 0. 1.Var Stats [nazwa_listyX,freqlist]
2.Var Stats 2.Var Stats (obliczenia statystyczne dla dwu zmiennych) suy do analizy par danych. Lista nazwa_listyX zawiera zmienn niezalen. Lista nazwa listyY zawiera zmienn zalen. Kady z elementw freqlist podaje czsto wystpowania okrelonej pary zmiennych (nazwa_listyX, nazwa_listyY). 2.Var Stats [nazwa_listyX,nazwa_listyY,freqlist] Med.Med (ax+b) Med.Med dopasowuje do danych rwnanie modelu y = ax+b, wykorzystujc technik linii mediana-mediana, obliczajc sumy punktw x1, y1, x2, y2, x3, oraz y3. Med.Med wywietla wartoci a (nachylenie) oraz b (przecicie z osi y). Med.Med [nazwa_listyX,nazwa_listyY,freqlist,regequ]
LinReg (ax+b) LinReg(ax+b) (regresja liniowa) dopasowuje do danych rwnanie modelu y=ax+b, wykorzystujc metod najmniejszych kwadratw. Wywietlane s wartoci a (nachylenie) oraz b (przecicie z osi y). Jeeli wybrano tryb pracy z diagnostyk dopasowania DiagnosticOn, to wywietlane s take wartoci r2 oraz r. LinReg(ax+b) [nazwa_listyX,nazwa_listyY,freqlist,regequ] QuadReg (ax2+bx+c) QuadReg (regresja wielomianowa drugiego stopnia) dopasowuje do danych wielomian drugiego stopnia y=ax2+bx+c. Wywietlane s wartoci a, b, oraz c; jeeli wybrano tryb pracy z diagnostyk dopasowania DiagnosticOn to wywietlana jest rwnie warto R2. Jeeli dane skadaj si z trzech punktw, jest
to dokadne dopasowanie wielomianu; gdy punktw jest cztery lub wicej, jest to regresja (optymalizacja) wielomianowa. Konieczne s co najmniej trzy punkty.
QuadReg [nazwa_listyX,nazwa_listyY,freqlist,regequ]
dopasowanie wielomianu; dla piciu lub wicej punktw jest to regresja wielomianowa. Wymagane s co najmniej cztery punkty.
CubicReg [nazwa_listyX,nazwa_listyY,freqlist,regequ] QuartReg(ax4+bx3+cx2+ dx+e) QuartReg (regresja wielomianowa czwartego stopnia) dopasowuje do danych
wielomian czwartego stopnia y=ax4+bx3+cx2+dx+e. Wywietlane s wartoci a, b, c, d oraz e; jeli wybrano tryb z diagnostyk dopasowania DiagnosticOn, to wywietlana jest take warto R2. W przypadku piciu punktw, jest to dokadne dopasowanie wielomianu; dla szeciu lub wicej punktw jest to regresja wielomianowa. Wymagane jest co najmniej pi punktw.
QuartReg [nazwa_listyX,nazwa_listyY,freqlist,regequ] LinReg(a+bx) LinReg(a+bx) (regresja liniowa) dopasowuje do danych rwnanie y=a+bx, przy uyciu metody najmniejszych kwadratw. Wywietlane s wartoci a (przecicie z osi y) oraz b (nachylenie); jeeli wczono tryb pracy z diagnostyk dopasowania DiagnosticOn, to wywietlane s take wartoci r2 oraz r. LinReg(a+bx) [nazwa_listyX,nazwa_listyY,freqlist,regequ] LnReg(a+b ln(x)) LnReg (regresja logarytmiczna) dopasowuje do danych rwnanie y=a + b ln(x),
przy uyciu metody najmniejszych kwadratw i transformowanych wartoci ln(x) oraz y. Wywietlane s wartoci a oraz b; jeeli wczony jest tryb pracy z diagnostyk dopasowania DiagnosticOn, to wywietlane s te wartoci r2 oraz r.
LnReg [nazwa_listyX,nazwa_listyY,freqlist,regequ] ExpReg(abx) ExpReg (regresja wykadnicza) dopasowuje do danych rwnanie y=ab , przy
x
uyciu metody najmniejszych kwadratw oraz transformowanych wartoci x i ln(y). Wywietlane s wartoci a oraz b; jeeli wybrano tryb pracy z diagnostyk dopasowania DiagnosticOn, to wywietlane s te wartoci r2 oraz r.
ExpReg [nazwa_listyX,nazwa_listyY,freqlist,regequ]
uyciu metody najmniejszych kwadratw i transformowanych danych ln(x) oraz ln(y). Wywietlane s wartoci a oraz b; jeeli wybrano tryb pracy z diagnostyk dopasowania DiagnosticOn, to wywietlane s rwnie wartoci r2 oraz r.
PwrReg [nazwa_listyX,nazwa_listyY,freqlist,regequ] Logisticc/(1+aeLbx) Logistic. Dopasowuje do danych rwnanie y=c/(1+a*e ), stosujc iteracyjn metod najmniejszych kwadratw. Wywietlane s wartoci a, b oraz c. Logistic [nazwa_listyX,nazwa_listyY,freqlist,regequ] SinRega sin(bx+c)+d SinReg (regresja sinusoidalna) dopasowuje do danych rwnanie y=a sin(bx+c)+d,
-bx
przy zastosowaniu iteracyjnej metody najmniejszych kwadratw. Wywietlane s wartoci a, b, c oraz d. Wymagane s co najmniej cztery punkty. Dla uniknicia niejednoznacznoci oszacowania, potrzebne s co najmniej dwie dane z jednego przedziau okresowoci.
SinReg [liczba_iteracji,nazwa_listyX,nazwa_listyY,okres,regequ]
iterations oznacza maksymaln liczb powtrze oblicze w celu znalezienia rozwizania. Wartoci parametru liczba_iteracji moe by liczba cakowita 1 oraz 16; jeeli nie zostanie podana warto tego parametru to wartoci domyln jest 3. Algorytm moe doprowadzi do rozwizania przed osigniciem wartoci iterations. Wysze wartoci parametru liczba_iteracji prowadz do wyduenia oblicze oraz uzyskania lepszej dokadnoci regresji sinusoidalnej SinReg i na odwrt. Podanie przyblionej wartoci okresu nie jest wymagane. Jeeli nie zostanie podany okres, to punkty listy Xnazwa_listy musz by rwnoodlege i uporzdkowane w kolejnoci rosncej. W przypadku podania okresu, algorytm moe szybciej znale rozwizanie. Moe te znale rozwizanie, ktrego by nie znalaz bez okrelenia wartoci okresu. W przypadku podania okresu, wartoci czasw w licie Xnazwa_listy nie musz by rwnoodlege.
Uwaga: Wynik oblicze regresji sinusoidalnej SinReg zawsze podawany jest w radianach, niezalenie od wybrania trybu pracy Radian/Degree.
&
&
1 okres
W przypadku danych z szumem (zakceniami) osigniesz lepsz zbieno, gdy podasz waciwe przyblienie okresu. Moesz je odgadn dwoma sposobami. Wykrel dane i postaraj si znale odlego x pomidzy pocztkiem a kocem jednego penego okresu lub cyklu. Powysza ilustracja i wykres po prawej stronie wyznaczaj peny okres (cykl). Wykrel dane i postaraj si znale odlego x pomidzy pocztkiem i kocem N penych okresw (cykli). Nastpnie podziel t wielko przez N.
Po dokonaniu pierwszej prby zastosowania regresji sinusoidalnej SinReg i uyciu domylnej wartoci parametru iteracji (powtrze) moesz stwierdzi, e dopasowanie jest w przyblieniu poprawne, ale nie jest optymalne. W celu dokonania optymalnego dopasowania wykonaj regresj sinusoidaln w 16-tu iteracjach SinReg 16,nazwa_listyX,nazwa_listyY,2p / b, gdzie b jest wartoci otrzyman podczas poprzedniej regresji sinusoidalnej SinReg.
Zmienne statystyczne
Zmienne statystyczne oblicza si i przechowuje tak, jak podano. Aby zastosowa te zmienne w obliczeniach, naley je wywoa przez nacinicie i wybranie 5:Statistics. Nastpnie przywoaj menu zmiennych VARS, przedstawione poniej w kolumnie VARS menu. Jeeli dokonasz edycji listy lub zmienisz rodzaj analizy, wszystkie zmienne statystyczne zostan wyzerowane.
Zmienne mean of x values (rednia warto x) sum of x values (suma wartoci x) 1.Var Stats v Gx Gx2 Sx sx n 2.Var Stats v Gx Gx2 Sx sx n w Gy Gy2 Sy sy Gxy minX maxX minX maxX minY maxY Q1 Med Q3 a, b a, b, c, d, e r r2, R2 Inne menu VARS XY G G XY XY XY XY G G XY XY G XY XY XY XY PTS PTS PTS EQ EQ EQ EQ EQ PTS
suma wartoci x2
sample standard deviation of x (standardowe
odchylenie z prby) standardowe odchylenie wartoci x z populacji liczba punktw danych rednia warto y suma wartoci y suma wartoci y2 standardowe odchylenie wartoci y z prby standardowe odchylenie wartoci y z populacji suma iloczynw x y najmniejsza warto x najwiksza warto x najmniejsza warto y najwiksza warto y pierwszy kwartyl mediana trzeci kwartyl wspczynniki regresji / dopasowania wspczynniki wielomianu, logistyki Logistic i regresji sinusoidalnej SinReg wspczynnik korelacji wspczynnik determinacji rwnanie regresji sumy punktw (tylko Med.Med)
Q1 i Q3
Pierwszy kwartyl (Q1) jest median pomidzy najmniejsz wartoci x minX i median Med. Trzeci kwartyl (Q3) jest median pomidzy median Med a najwiksz wartoci x maxX. Obliczenia statystyczne 12-29
Posugujc si programem, moesz wprowadzi dane do oblicze statystycznych, obliczy wyniki i dopasowa modele do tych danych. Bezporednio z programu moesz te wprowadza dane statystyczne do list (rozdzia 11).
Obliczenia statystyczne
Aby wykona obliczenia statystyczne przy uyciu programu, wykonaj nastpujce czynnoci: 1. W pustej linii edytora programu wybierz rodzaj oblicze z menu oblicze statystycznych STAT CALC. 2. Wpisz nazwy list, ktrych zamierzasz uywa do oblicze. Rozdziel nazwy list przecinkami. 3. Wpisz przecinek, a nastpnie nazw zmiennej Y=, jeeli chcesz zapamita rwnanie regresji jako warto zmiennej typu Y=.
Wykresy statystyczne
Etapy wykrelania danych statystycznych z list
Moesz sporzdza wykresy danych statystycznych przechowywanych w listach danych. Dostpne jest tam sze rodzajw wykresw: punktowy, linia XY, histogram (wykres kolumnowy), zmodyfikowany wykres supkowy, wykres supkowy oraz wykres prawdopodobiestwa o rozkadzie normalnym. Moesz zdefiniowa do trzech wykresw. Aby wykreli dane znajdujce si w listach, postpuj jak napisano poniej. 1. Zapamitaj dane w listach (jednej lub wicej). 2. Wybierz albo cofnij wybr funkcji Y=. 3. Zdefiniuj wykres statystyczny. 4. Przywoaj podany wykres. 5. Zdefiniuj parametry okna przegldania. 6. Wywietl wykres.
" (Scatter)
Wykresy punktowe Scatter, wykrelaj dane z list Xlist oraz Ylist jako pary wsprzdnych punktu w postaci kwadratu ( ), krzyyka ( + ) lub kropki ( ). Dane Xlist oraz Ylist musz mie t sam liczb elementw. Do zapisywania par X,Y mona uywa jednej listy danych.
(xyLine)
Jest to wykres punktowy (zwany linia xy), na ktrym przedstawiono dane w postaci punktw i poczono je w kolejnoci ustawienia w listach Xlist i Ylist. Aby uporzdkowa arkusz przed sporzdzeniem wykresu, uyj SortA( lub SortD(, (str. 12.20).
(ModBoxplot)
ModBoxplot (zmodyfikowany wykres supkowy), suy do przedstawiania danych jednej zmiennej, podobnie jak normalny wykres supkowy. Rnica dotyczy jedynie punktw, ktrych odlego od kwartyli wynosi 1,5 zakresu pomidzy nimi. (Zakres pomidzy kwartylami definiujemy jako rnic pomidzy trzecim kwartylem Q3 i pierwszym kwartylem Q1). Te punkty wykrela si indywidualnie, poza ograniczeniami, stosujc odpowiedni znak Mark ( lub + lub ) wybrany przez uytkownika. Moesz obserwowa te punkty, nazywane punktami izolowanymi. Znakiem zachty dla punktu izolowanego jest znak x=. Odnosi si on do wszystkich punktw izolowanych, z wyjtkiem najwikszej (maxX) lub najmniejszej (minX) wartoci x. Gdy wystpuj punkty izolowane, to na kocu kadego wsa bdzie wywietlona warto x=. Gdy nie ma punktw izolowanych, znakiem zachty dla kocw wsa bd wartoci minX i maxX. Supek zdefiniowana jest przez wartoci Q1, Med (mediana) i Q3 (str. 12.29). Skrzynki wykrela si wzgldem wartoci Xmin i Xmax, ignorujc wartoci Ymin i Ymax. Gdy wykrelane s dwie skrzynki, to pierwsza z nich wywietlany jest u gry wykresu, a druga w rodku wykresu. Gdy wykrela si trzy supki, pierwszy z nich znajduje si u gry, drugi - w rodku, a trzeci - u dou.
(Boxplot)
Boxplot (normalny wykres supkowy) suy do przedstawiania danych dla jednej zmiennej. Wsy na wykresie rozcigaj si od najmniejszego punktu w zestawie danych (minX) do pierwszego kwartyla (Q1) i od trzeciego kwartyla (Q3) do punktu o najwyszej wartoci maxX. Supek jest wic zdefiniowany przez wartoci Q1, Med (mediana) oraz Q3 (str. 12.29).
Supki kreli si wzgldem wartoci Xmin i Xmax, ale ignoruje si wartoci Ymin i Ymax. Gdy wykrela si dwie skrzynki, to pierwszy z nich znajduje si u gry rysunku, a drugi - w rodku. Gdy wykrela si trzy supki, to pierwszy z nich znajduje si u gry rysunku, drugi - w rodku, a trzeci - u dou.
(NormProbPlot)
Wykres prawdopodobiestwa o rozkadzie normalnym (NormProbPlot) wykrela kad ze zmiennych X na licie danych Data List wzgldem odpowiedniego kwantyla z rozkadu normalnego. Gdy wykrelane punkty ukadaj si w pobliu jednej linii prostej, to wykres wskazuje, i dane maj rozkad normalny. Wprowad nazw dostpnej listy danych do pola Data List. Wybierz X lub Y dla ustawienia osi Data Axis. Jeeli wybierzesz X, to kalkulator TI.83 Plus wykreli dane na osi x, a wartoci z na osi y. Jeeli wybierzesz Y, to kalkulator TI.83 Plus wykreli dane na osi y, a wartoci z na osi x.
Aby zdefiniowa wykres statystyczny, wykonaj nastpujce czynnoci. 1. Nacinij klawisze y [STAT PLOT]. Wywietli si menu STAT PLOTS, wraz z definicjami potrzebnymi dla tego wykresu.
2. Wybierz typ wykresu, ktrego chcesz uywa. Dla wybranego typu wykresu wywietli si edytor wykresw statystycznych.
3. Jeeli chcesz wykrela dane statystyczne od razu, nacinij klawisz , aby wybra On. Niezalenie od tego, czy wybierzesz On lub Off, definicja zostanie zapamitana. 4. Wybierz rodzaj wykresu. Zalenie od rodzaju, naley wprowadzi opcje zgodnie z ponisz tabel.
Rodzaj wykresu " Scatter xyLine Histogram ModBoxplot Boxplot NormProbPlot XList YList Mark Freq Lista danych O danych
Kady z wykresw statystycznych ma swj okrelony edytor. W grnej linii edytora wykresw statystycznych wywietlana jest nazwa biecego wykresu statystycznego (Plot1, Plot2 lub Plot3). Aby wywietli edytor dla innego wykresu, nacinij klawisze }, ~ oraz | tak, by przemieci kursor na nazw w linii grnej, a nastpnie nacinij klawisz . Wywietli si edytor wykresw statystycznych dla wybranego wykresu i wybrana nazwa pozostanie podwietlona.
Polecenia PlotsOn i PlotsOff pozwol Ci przywoa i usunc wykresy statystyczne z ekranu pocztkowego lub z programu. Gdy nie podano numeru wykresu, polecenie PlotsOn przywouje na ekran wszystkie wykresy, a polecenie PlotsOff wymazuje z ekranu wszystkie wykresy. Gdy podasz jeden lub wicej numerw wykresw (1, 2 i 3), to instrukcja PlotsOn przywoa na ekran wymienione wykresy, a instrukcja PlotsOff usunie z ekranu wymienione wykresy.
PlotsOff [1,2,3] PlotsOn [1,2,3]
Uwaga: Moesz take przywoa i odwoa wykresy statystyczne w linii grnej edytora Y= (rozdzia 3).
Wykresy statystyczne wywietlane s na biecych wykresach. Aby zdefiniowa okno przegldania, nacinij klawisz p i wprowad wartoci zmiennych okna. Gdy chcesz wywietli punkty wszystkich danych statystycznych, polecenie ZoomStat definiuje od nowa okno przegldania.
ledzenie wykresu statystycznego
ledzenie przebiegu wykresu punktowego lub linii xy rozpoczyna si od pierwszego elementu listy danych. Podczas ledzenia histogramu, kursor przemieszcza si od grnego rodka jednej kolumny do grnego rodka nastpnej kolumny, poczynajc od pierwszej kolumny. ledzenie przebiegu wykresu supkowego rozpoczyna si od mediany Med. Nacinij klawisz |, aby przeledzi wykres do Q1 i minX. Nacinij klawisz ~, aby przeledzi Q3 i maxX. Gdy naciniesz klawisze } lub , aby przemieci si do innego wykresu lub innej funkcji, to ledzenie doprowadza albo do biecego punktu, albo do pocztkowego punktu wykresu (a nie do najbliszego piksela). Do wykresw statystycznych stosuje si ustawienie formatu ExprOn/ExprOff (rozdzia 3). Gdy wybierzesz ExprOn, to w lewym grnym rogu wywietli si numer wykresu i listy wykrelonych danych.
Aby wywietli wykres statystyczny przy uyciu programu, zdefiniuj ten wykres, a nastpnie przedstaw wykres. Aby napisa program definiujcy wykres statystyczny, rozpocznij edycj z pustej linii w edytorze programw, a nastpnie wprowad dane do jednej lub wicej list; nastpnie wykonaj ponisze czynnoci: 1. Nacinij klawisze y [STAT PLOT], aby wywietli menu wykresw statystycznych STAT PLOTS
2. Wybierz wykres, ktry chcesz zdefiniowa, co przywoa Plot1(, Plot2(, lub Plot3( do linii, w ktrej ustawiony jest kursor.
3. Nacinij klawisze y [STAT PLOT] ~, aby wywietli menu rodzaju wykresu statystycznego STAT TYPE.
4. Wybierz rodzaj wykresu, co wstawi nazw typu wykresu do linii, w ktrej jest kursor.
5. Nacinij klawisz . Wprowad nazwy list, oddzielone przecinkami. 6. Nacinij klawisze y [STAT PLOT] |, aby wywietli menu symbolu wykresu STAT PLOT MARK. (Ten krok nie jest konieczny, jeli wybrae 3:Histogram lub 5:Boxplot w kroku 4).
Wybierz rodzaj symbolu ( lub + lub ) dla wszystkich punktw danych. Wybrany symbol zostanie wstawiony do linii, w ktrej jest kursor. 7. Nacinij klawisze , aby zakoczy lini polece.
Aby wywietli wykres z programu, zastosuj polecenie DispGraph (rozdzia 16) lub dowolne z polece ZOOM (rozdzia 3).
13
Spis treci
Wstp: redni wzrost populacji ................................................................. 13-2 Edytory wnioskowania statystycznego ...................................................... 13-6 Menu STAT TESTS (testw statystycznych) ............................................ 13-9 Opisy danych wejciowych wnioskowania statystycznego.................... 13-25 Zmienne wyjciowe testw i analiz przedziaw ufnoci ........................ 13-27 Funkcje rozkadw................................................................................... 13-28 Cieniowanie wykresw funkcji rozkadw.............................................. 13-34
169,43 168,33 159,55 169,97 159,79 181,42 171,17 162,04 167,15 159,53
1. Wywietl edytor danych statystycznych naciskajc klawisze . Nacinij klawisz }, aby przemieci kursor na L1, a nastpnie nacinij klawisze y [INS]. W dolnej linii wywietli si znak zachty Name=. Kursor wskazuje, e wczona jest klawiatura alfanumeryczna. Istniejce ju nazwy kolumny nazw list przesun si o jedn pozycj w prawo.
Uwaga: Twj edytor danych statystycznych moe wyglda inaczej ni przedstawiony na niniejszym rysunku, w zalenoci od tego, jakie listy zachowae ju w pamici kalkulatora.
2. Wprowad [H] [G] [H] [T] przy znaku zachty Name=, a nastpnie nacinij klawisze . W ten sposb utworzye list, w ktrej zostan zapamitane dane o wzrocie kobiet. Nacinij klawisz , aby przemieci kursor na pierwszy wiersz listy. W linii dolnej wywietli si Name(1)=. 3. Dla wprowadzenia liczby podajcej wzrost pierwszej z kobiet nacinij klawisze 169 43. Odpowiednia warto zostanie wywietlona w dolnej linii. Nacinij klawisz . Warto zostanie wywietlona w pierwszym wierszu, a kursor prostoktny przesunie si do nastpnego wiersza. Wprowad w ten sam sposb pozostae 9 wartoci wzrostu.
4. Wywoaj menu testw statystycznych STAT TESTS; w tym celu nacinij klawisze |, a nastpnie naciskaj klawisz , a zostanie podwietlona opcja 8:TInterval.
5. Naciskajc wybierz 8:TInterval. Ukae si edytor wnioskowania statystycznego TInterval. Jeeli nie wybrae danych wejciowych Data w opcji Inpt:, to wybierz te dane (Data) naciskajc | . Aby wprowadzi warto parametru List: nacinij klawisze oraz [H] [G] [H] [T]; klawiatura alfanumeryczna jest wczona. Nacinij klawisze 99, aby wprowadzi poziom ufnoci 99% w opcji C.Level:. 6. Nacinij klawisz , aby przemieci kursor w miejsce polecenia Calculate (oblicze), a nastpnie nacinij klawisz . Wyliczony zostanie przedzia ufnoci, a wyniki TInterval zostan wywietlone na ekranie pocztkowym.
Zinterpretuj wyniki. Linia pierwsza (159.74,173.94) pokazuje, e przedzia 99% ufnoci dla redniej populacji mieci si pomidzy 159,74 a 173,94 cm. Ma wic on okoo 14,2 cm dugoci. Poziom ufnoci 0,99 wskazuje, e w bardzo duej liczbie prbek oczekujemy 99% przedziaw obliczonych tak, e zawieraj redni populacji. Bieca rednia badanej populacji wynosi 165,1 cm (zobacz Wstp: str. 13.2) i mieci si w obliczonym przedziale. W drugiej linii podano wzrost redni w prbce , stosowany do wyliczenia tego przedziau. W trzeciej linii widzimy standardowe odchylenie prbki Sx. W linii dolnej podano wielko prbki n.
Jeeli wzrost kobiet jest zmienn losow o rozkadzie normalnym o redniej m = 165,1 cm, a odchylenie standardowe wynosi 6,35 cm, to jaki wzrost jest przekroczony jedynie przez 5% kobiet (percentyl 95)? 10. Aby wyczyci ekran pocztkowy, nacinij klawisz . Wywoaj menu rozkadw DISTR naciskajc klawisze y [DISTR].
11. Wstaw invNorm( na ekran pocztkowy; w tym celu nacinij klawisz 3. Nacinij 95 165 1 6 35 .
.95 jest polem powierzchni, 165.1 jest wartoci , a 6.35 jest wartoci .
Wynik ukae si na ekranie pocztkowym; wynik ten pokazuje, e 5% kobiet jest wyszych ni 175,5 cm. Teraz wykrel i zacieniuj grne 5% populacji. 12. Nacinij p i ustaw nastpujce wartoci jako parametry okna ogldania.
Xmin=145 Xmax=185 Xscl=5 Ymin=L.02 Ymax=.08 Yscl=0 Xres=1
13. Aby wywietli menu DISTR DRAW (rysunkw rozkadu), nacinij y [DISTR] ~.
14. Naciskajc wstaw opcj ShadeNorm( na ekran pocztkowy. Nacinij y [ANS] 1 y [EE] 99 165 1 6 35 . Dolnym ograniczeniem jest Ans (175,5448205 z kroku 11). Grnym ograniczeniem jest 199. Krzywa rozkadu normalnego jest zdefiniowana przez warto redniej = 165,1 oraz warto odchylenia standardowego prbki = 6,35. 15. Nacinij klawisz , aby wykreli i zacieniowa krzyw rozkadu normalnego.
Area jest polem obszaru powyej 95-go percentyla. Warto low jest dolnym ograniczeniem. Warto up jest ograniczeniem grnym.
Jeeli z ekranu pocztkowego wybierzesz polecenie testowania hipotezy lub polecenie analizy przedziau ufnoci, to ukae si odpowiedni edytor wnioskowania statystycznego. Edytory rni si wymaganiami stawianymi dla kadego testu lub dla wprowadzanych danych dotyczcych przedziau. Poniej przedstawiono edytor dla wnioskowania statystycznego z T.Test.
Aby uy edytor wnioskowania statystycznego, wykonaj ponisze czynnoci. 1. Wybierz testowanie hipotezy lub przedzia ufnoci z menu testw statystycznych STAT TESTS. Wywietli si odpowiedni edytor. 2. Wybierz jeden ze sposobw wprowadzania danych Data lub Stats, jeli masz tak moliwo. Wywietli si odpowiedni edytor. 3. Dla kadego argumentu w edytorze wprowad liczby rzeczywiste, nazwy list lub wyraenia. 4. Wybierz jeden z warunkw (, <, lub >), ktry chcesz przetestowa, jeli masz tak moliwo. 5. Wybierz Nie albo Tak (No lub Yes) dla opcji czenia (grupowania) Pooled, jeli masz tak moliwo. 6. Wybierz opcj obliczenia Calculate albo rysowania Draw (gdy moliwe jest rysowanie). Jeeli wybierzesz opcj obliczenia Calculate to wyniki zostan wywietlone na ekranie pocztkowym. Jeeli wybierzesz opcj rysowania Draw, to wyniki uka si w postaci wykresu. W niniejszym rozdziale opisano wybory dokonywane w ramach powyszych krokw postpowania, dla kadego polecenia testowania hipotezy i kadego przedziau ufnoci.
Wybierz alternatywn hipotez Wybierz wynik w postaci oblicze Calculate albo wykresu Draw
Wikszo edytorw wnioskowania statystycznego da wyboru jednego z dwch sposobw wprowadzania danych do oblicze (nie ma tego wyboru dla: 1.PropZInt oraz 2.PropZTest, 1.PropZInt oraz 2.PropZInt, c2.Test, oraz LinRegTTest). Wybierz dane Data, jeeli chcesz wprowadza listy danych. Wybierz statystyk Stats, jeeli chcesz wprowadza podsumowanie statystyczne w postaci , Sx, oraz n.
Aby wybra Data albo Stats, przemie kursor na Data lub Stats, a nastpnie nacinij klawisz .
Wprowadzanie wartoci argumentw
Edytory wnioskowania statystycznego wymagaj podania wartoci dla kadego argumentu. Jeeli nie wiesz, co przedstawia poszczeglny symbol argumentu, to spjrz na tabele na stronach 13.26 i 13.27. Gdy wprowadzisz wartoci w dowolnym edytorze wnioskowania statystycznego, to kalkulator TI.83 Plus zapamita je tak, e bdziesz mg wykona wiele testw bez ponownego wprowadzania kadej wartoci.
Wybr hipotezy ( < >)
W wikszoci edytorw wnioskowania statystycznego masz do wyboru moliwo testowania jednej z trzech nastpujcych hipotez: 1) Hipoteza , taka jak np. mm0 dla testu Z.Test. 2) Hipoteza <, taka jak m1<m2 dla testu 2.SampTTest. 3) Hipoteza >, taka jak p1>p2 dla testu 2.PropZTest. Aby wybra jedn z nich, przemie kursor do niej i nacinij .
Opcja czenia (grupowania) obszarw wsplnych Pooled (stosowana tylko dla 2.SampTTest i 2.SampTInt) okrela, czy wariancje maj by czone w celu dokonania oblicze. Wybierz No, jeli nie chcesz czy wariancji. Wariancje populacji mog by nierwne. Wybierz Yes, jeli chcesz czenia wariancji. Zakada si tu, e wariancje populacji s rwne. Aby wybra opcj Pooled, przemie kursor na Yes i nacinij .
Wybr opcji obliczenia lub rysowania dla testowania hipotezy
Po wprowadzeniu wszystkich parametrw edytora wnioskowania statystycznego dla danego testu, musisz zdecydowa, czy chcesz zobaczy obliczone wyniki na ekranie pocztkowym (Calculate), czy te na ekranie wykresw (Draw). Calculate wylicza wyniki testu i wywietla dane liczbowe na ekranie pocztkowym. Draw wykrela wyniki testu i wywietla statystyk testu oraz warto p wraz z rysunkiem. Parametry okna dopasowuj si automatycznie do rysunku. Aby wybra opcj Calculate lub Draw, przemie kursor na Calculate albo na Draw, a nastpnie nacinij klawisz . Polecenie wykonywane jest natychmiast.
Wybr opcji obliczenia dla danego przedziau ufnoci
Po wprowadzeniu wszystkich argumentw edytora wnioskowania statystycznego dla przedziau ufnoci, wybierz opcj Calculate, aby wywietli wyniki. Nie jest dostpna opcja rysowania Draw. Po naciniciu , Calculate oblicza wyniki dla przedziau ufnoci i wywietla je w postaci liczbowej na ekranie pocztkowym.
Omijanie edytorw wnioskowania statystycznego
Aby wstawi na ekran pocztkowy polecenia testowania hipotezy lub wyliczania przedziau ufnoci bez wywietlania odpowiedniego edytora wnioskowania statystycznego, wybierz potrzebn instrukcj z menu CATALOG. W Dodatku A przedstawiono skadni wprowadzania wszystkich testw hipotezy i polecenia wyliczania przedziau ufnoci.
Uwaga: Do linii komend w programie moesz wstawia polecenia testowania hipotezy lub obliczenia przy podanym przedziale ufnoci. Z edytora programw, wybierz polecenie dostpne albo z menu CATALOG (rozdzia 15) albo z menu testw statystycznych STAT TESTS.
Aby wywietli menu testw statystycznych STAT TESTS, nacinij |. Gdy wybierzesz dowolne polecenie wnioskowania statystycznego, to wywietli si odpowiedni edytor. Wikszo z polece menu STAT TESTS zachowuje niektre zmienne wyjciowe w pamici. Wikszo ze zmiennych wyjciowych znajduje si w pod-menu TEST (menu zmiennych menu VARS menu; 5:Statistics). Lista tych zmiennych znajduje si na stronie 13.28.
EDIT CALC TESTS 1: Z-Test... 2: T-Test... 3: 2-SampZTest... 4: 2-SampTTest... 5: 1-PropZTest... 6: 2-PropZTest... 7: ZInterval... 8: TInterval... 9: 2-SampZInt... 0: 2-SampTInt...
Test dla jednego m, znane s Test dla jednego m, nieznane s Test porwnujcy dwie wartoci m, znane s Test porwnujcy dwie wartoci m, nieznane s Test dla jednej proporcji Test porwnujcy dwie proporcje Przedzia ufnoci dla jednej wartoci m, znane s Przedzia ufnoci dla jednej wartoci m, nieznane s Przedzia ufnoci dla rnicy dwch wartoci m, znane s Przedzia ufnoci dla rnicy dwch wartoci m, nieznane s Przedzia ufnoci dla jednej proporcji A: 1-PropZInt... Przedzia ufnoci dla rnicy dwch proporcji B: 2-PropZInt... Test 2 dla tablic dwuwymiarowych C: c2-Test... D: 2-SampTest... Test porwnujcy dwie wartoci s E: LinRegTTest... Test t dla nachylenia linii regresji i wartoci r Jednoczynnikowa analiza wariancji F: ANOVA(
Uwaga: Po wykonaniu oblicze nowego testu lub przedziau wszystkie poprzednie zmienne wyjciowe trac wano.
W niniejszym rozdziale, w opisie kadego polecenia menu STAT TESTS przedstawiono odpowiedni edytor wnioskowania statystycznego wraz z przykadowymi parametrami. Opisy polece, ktre daj wybr pomidzy danymi a statystyk Data/Stats maj oba rodzaje ekranw wprowadzania danych do oblicze. Opisy polece, ktre nie daj powyszego wyboru maj tylko jeden ekran wprowadzania danych do oblicze Nastpny opis przedstawia ekran wyprowadzania dla tego polecenia danych do oblicze wraz z przykadowymi wynikami. Opisy polece, ktre daj wybr midzy obliczeniami a rysunkiem Calculate/Draw maj oba rodzaje ekranw: dla wynikw liczbowych i graficznych. Dla opisw polece majcych tylko opcj Calculate, obliczone wyniki s podawane na ekranie pocztkowym. Wnioskowanie statystyczne i rozkady 13-9
Opcja Z.Test (test-z dla jednej prbki; poz. 1) suy do testowania hipotezy dla pojedynczej nieznanej redniej populacji, gdy znane jest odchylenie standardowe populacji s. Testowane s nastpujce alternatywy hipotezy zerowej H0: m=m0. Ha: mm0 (m:m0) Ha: m<m0 (m:<m0) Ha: m>m0 (m:>m0)
Dane do oblicze:
,
Wyniki oblicze:
,
Graficzna posta wynikw:
Uwaga: We wszystkich przykadach na str. 13-10 do 13-25 zaoono, e liczby maj 4 znaki po staym przecinku (rozdzia 1). Jeeli ustawisz notacj zmiennoprzecinkow Float lub inne ustawienie liczby dziesitnej staoprzecinkowej, to Twoje wyniki mog by inne ni przedstawione w podanych przykadach.
T.Test T.Test (test t dla jednej prbki; poz. 2) suy do testowania hipotezy dla pojedynczej populacji o nieznanej wartoci redniej m, gdy nie jest znane odchylenie standardowe populacji s. Testowane s nastpujce alternatywy
dla hipotezy zerowej H0: m=m0. Ha: mm0 (m:m0) Ha: m<m0 (m:<m0) Ha: m>m0 (m:>m0)
Dane do oblicze:
,
Wyniki oblicze:
,
Graficzna posta wynikw:
Dane do oblicze:
,
Wyniki oblicze:
,
Graficzna posta wynikw:
2.SampTTest 2.SampTTest (test-t dla dwch prbek; poz. 4) suy do testowania rwnoci wartoci rednich dwu populacji (m1 oraz m2) z dwch niezalenych prbek, gdy nie znamy odchyle standardowych obydwu populacji (s1 oraz s2). Testowane s podane poniej alternatywy hipotezy zerowej H0: m1=m2. Ha: m1m2 (m1:m2) Ha: m1<m2 (m1:<m2) Ha: m1>m2 (m1:>m2)
Dane do oblicze:
,
Wyniki oblicze:
,
Graficzna posta wynikw:
Dane wejciowe:
,
Wyniki oblicze:
,
Graficzna posta wynikw:
proporcji zdarze pomylnych z dwch populacji (p1 oraz p2). Wielkociami wejciowymi s tam zliczenia zdarze pomylnych w kadej prbce (x1 oraz x2) oraz zliczenia obserwacji w kadej prbce (n1 oraz n2). Testowane s ponisze alternatywy hipotezy zerowej H0: p1=p2 (przy zastosowaniu sumowanych proporcji dla prbki). Ha: p1p2 (p1:p2) Ha: p1<p2 (p1:<p2) Ha: p1>p2 (p1:>p2)
Dane wejciowe:
,
Wyniki oblicze:
,
Graficzna posta wynikw:
Opcja ZInterval (wyliczanie przedziau ufnoci z dla jednej prbki; poz. 7) suy do wyliczania przedziau ufnoci dla nieznanej wartoci redniej m populacji, gdy znane jest odchylenie standardowe dla populacji s. Wyliczony przedzia ufnoci zaley od podanego przez uytkownika poziomu ufnoci. Dla analizowanego przykadu:
L1={299.4 297.7 301 298.9 300.2 297} Dane Statystyka
Dane wejciowe:
,
Wyniki oblicze:
TInterval
Opcja Tinterval (wyliczanie przedziau ufnoci t dla jednej prbki; poz. 8) suy do wyliczania przedziau ufnoci dla nieznanej wartoci redniej m populacji, gdy nieznane jest odchylenie standardowe s dla populacji. Wyliczony przedzia ufnoci zaley od poziomu ufnoci podanego przez uytkownika. Dla analizowanego przykadu:
L6={1.6 1.7 1.8 1.9} Dane Statystyka
Dane wejciowe:
,
Wyniki oblicze:
Opcja 2.SampZInt (wyliczanie przedziau ufnoci z dla dwch prbek; poz. 9) suy do wyliczania przedziau ufnoci dla rnicy pomidzy dwiema rednimi populacji (m1Nm2), gdy znane s oba odchylenia standardowe populacji ( s1 oraz s2). Wyliczony przedzia ufnoci zaley od podanego przez uytkownika poziomu ufnoci. Dla analizowanego przykadu:
LISTC={154 109 137 115 140} LISTD={108 115 126 92 146} Dane Statystyka
Dane wejciowe:
,
Wyniki oblicze:
SampTInt
Opcja 2.SampTInt (wyliczanie przedziau ufnoci t dla dwch prbek; poz. 0) suy do wyliczania przedziau ufnoci dla rnicy midzy dwiema wartociami rednimi dla populacji (m1Nm2), gdy nieznane s oba odchylenia standardowe populacji (s1 oraz s2). Wyliczony przedzia ufnoci zaley od podanego przez uytkownika poziomu ufnoci. Dla analizowanego przykadu:
SAMP1={12.207 16.869 25.05 22.429 8.456 10.589} SAMP2={11.074 9.686 12.064 9.351 8.182 6.642} Dane Statystyka
Dane wejciowe:
,
Wyniki oblicze:
Opcja 1.PropZInt (wyliczanie przedziau ufnoci dla jednej proporcji; poz. A) suy do wyliczania przedziau ufnoci dla nieznanej proporcji zdarze pomylnych. Danymi wejciowymi jest tam zliczenie zdarze pomylnych w prbce oraz zliczenie obserwacji w prbce. Wyliczony przedzia ufnoci zaley od podanego przez uytkownika poziomu ufnoci.
Dane wejciowe:
,
Wyniki oblicze:
2.PropZInt
Opcja 2.PropZInt (wyliczanie przedziau ufnoci z dla dwch proporcji; poz. B) suy do wyliczania przedziau ufnoci dla rnicy proporcji zdarze pomylnych w dwu populacjach (p1Np2). Dane wejciowe stanowi zliczenia zdarze pomylnych w kadej prbce (x 1 oraz x 2) oraz zliczenia obserwacji w kadej prbce (n1 oraz n2). Wyliczony przedzia ufnoci zaley od podanego przez uytkownika poziomu ufnoci.
Dane wejciowe:
,
Wyniki oblicze:
c2.Test
Opcja c2.Test (test chi-kwadrat; poz. C) suy do wyliczania zwizku w dwuwymiarowej tablicy zlicze w okrelonej macierzy Obserwacji. Hipotez zerow H0 dla dwuwymiarowej tablicy jest niezaleno zmiennych w wierszach i kolumnach. Alternatywn hipotez stanowi zaleno pomidzy tymi zmiennymi. Przed wykonaniem testu c2.Test, wprowad obserwowane zliczenia do macierzy. Wprowad nazw zmiennej dla macierzy, do znaku zachty Observed: w edytorze c2.Test (testu chi-kwadrat); nazwa domylna = [A]. W znaku zachty Expected: wprowad nazw zmiennej dla macierzy, pod ktr chcesz zapamita wyznaczone przewidywane zliczenia; nazwa domylna = [B].
Uwaga: Przycinij ~ ~ 1, aby wybra 1:[A] z menu MATRX EDIT.
Edytor macierzy:
Dane wejciowe:
Wyniki oblicze:
,
Graficzna posta wynikw:
Opcja 2.SampTest (test dla dwch prbek; poz. D) suy do przeprowadzenia Test (testu ), w celu porwnania dwch odchyle standardowych populacji o rozkadzie normalnym (s1 oraz s2). Nieznane s zarwno rednie populacji, jak i odchylenia standardowe. W tecie 2 2 2.SampTest wykorzystywany jest stosunek wariancji prbek Sx1 /Sx2 i testowane s ponisze alternatywy hipotezy zerowej H0: s1=s2 . Ha: s1s2 (s1:s2) Ha: s1<s2 (s1:<s2) Ha: s1>s2 (s1:>s2) Dla analizowanego przykadu:
SAMP4={ 7 L4 18 17 L3 L5 11011 L2} SAMP5={L1 12 L1 L3 3 L5 52 L11 L1 L3} Dane Statystyka
Dane wejciowe:
,
Wyniki oblicze:
,
Graficzna posta wynikw:
LinRegTTest
Opcja LinRegTTest (test t regresji liniowej; poz. E) suy do wyliczania rwnania regresji liniowej danych oraz przeprowadzania testu t na wartoci nachylenia b i wspczynniku korelacji r dla rwnania y=a+bx. Testowana jest hipoteza zerowa H0: b=0 (rwnowanie, r=0) dla nastpujcych alternatyw: Ha: b0 i r0 (b & r:0) Ha: b<0 i r<0 (b & r:<0) Ha: b>0 i r>0 (b & r:>0) Rwnanie regresji jest automatycznie zapamitywane w RegEQ (w podmenu VARS Statistics EQ). Gdy wprowadzisz nazw zmiennej typu Y= w znaku zachty RegEQ:, to wyliczone rwnanie regresji zapamitywane jest automatycznie w podanym rwnaniu Y=. W poniszym przykadzie rwnanie regresji zapamitano jako Y1; zmienna ta jest pniej wybierana (wczana) do oblicze. Dla analizowanego przykadu:
L3={ 38 56 59 64 74} L4={ 41 63 70 72 84}
Dane wejciowe:
,
Wyniki oblicze:
Podczas wykonywania testu LinRegTTest tworzona jest lista reszt dopasowania i zostaje ona zapamitana automatycznie pod nazw nazw RESID; lista RESID zostaje umieszczona w menu (nazw list danych) LIST NAMES.
Uwaga: W rwnaniu regresji moesz stosowa tryb pracy z liczbami dziesitnymi staoprzecinkowymi, aby sterowa liczb zapamitanych cyfr po przecinku (rozdzia 1). Jednake ograniczenie liczby cyfr po przecinku do niewielkiej liczby cyfr moe wpyn na dokadno dopasowania.
Opcja ANOVA( (tj. jednokierunkowa analiza wariancji; poz. F) suy do przeprowadzania jednokierunkowej analizy wariancji dla porwnania rednich z dwch spord dwudziestu populacji. Procedura ANOVA dla porwnywania tych rednich obejmuje analiz wariancji danych w prbce. Testowana jest alternatywa Ha hipotezy zerowej H0: m1=m2=...=mk; a mianowicie Ha : nie wszystkie wartoci m1,...,mk s rwne.
ANOVA(lista1,lista2[,...,lista20])
Dane wejciowe:
,
Wyniki oblicze:
Testowana warto hipotetyczna redniej populacji Znane odchylenie standardowe populacji; musi by liczb rzeczywist > 0. Nazwa listy zawierajcej testowane dane. Nazwa listy zawierajcej wartoci czstoci dla danych z listy List. Domylnie = 1. Wszystkie elementy musz by liczbami cakowitymi | 0. Okrela sposb podawania wynikw testw i analizy przedziau ufnoci. Wynik moe pojawia si w postaci wydruku na ekranie pocztkowym (Calculate) albo w postaci graficznej (Draw). Sumaryczne statystyki (warto rednia, odchylenie standardowe i wielko prbki) dla testw jednej prbki i przedziaw ufnoci. Znane odchylenie standardowe pierwszej populacji dla testw i analiz przedziau ufnoci wykonywanych dla dwu prbek. Musi by liczb rzeczywist > 0. Znane odchylenie standardowe drugiej populacji dla testw i analiz przedziau ufnoci wykonywanych dla dwu prbek. Musi by liczb rzeczywist > 0. Nazwy list danych zawierajcych dane, ktre badasz dla przeprowadzenia testw i analiz przedziau ufnoci wykonywanych dla dwu prbek. Wartoci domylne to odpowiednio L1 oraz L2. Nazwy list danych zawierajcych czstotliwoci dla danych na listach List1 oraz List2 dla testw i analiz przedziau ufnoci wykonywanych dla dwu prbek. Domylnie = 1. Wszystkie elementy musz by liczbami cakowitymi | 0. Sumaryczne statystyki (warto rednia, odchylenie standardowe i wielko prbki) dla prbki pierwszej i drugiej w testach i analizach przedziau wykonywanych dla dwu prbek. Okrela, czy wariancje maj by czone w testach 2.SampTTest oraz 2.SampTInt. Polecenie No nakazuje, by kalkulator TI.83 Plus nie czy wariancji. Yes nakazuje czenie wariancji.
Calculate/Draw
v, Sx, n s1
s2
List1, List2
Freq1, Freq2
Opis
Oczekiwana proporcja prbki dla testu 1.PropZTest. Musi by liczb rzeczywist tak, by 0 < p0 < 1. Zliczenie zdarze pomylnych w prbce dla testu 1.PropZTest oraz 1.PropZInt. Musi by liczb cakowit 0. Zliczenie obserwacji w prbce dla testu 1.PropZTest oraz 1.PropZInt. Musi by liczb cakowit > 0. Zliczenie zdarze pomylnych w prbce pierwszej dla testu 2.PropZTest oraz 2.PropZInt. Musi by liczb cakowit 0. Zliczenie zdarze pomylnych w prbce drugiej dla testu 2.PropZTest oraz 2.PropZInt. Musi by liczb cakowit 0. Zliczenie obserwacji w prbce pierwszej dla testu 2.PropZTest oraz 2.PropZInt. Musi by liczb cakowit > 0. Zliczenie obserwacji w prbce drugiej dla testu 2.PropZTest oraz 2.PropZInt. Musi by liczb cakowit > 0. Poziom ufnoci dla polece dotyczcych przedziau ufnoci. Musi by liczb z przedziau [0;100]. Jeeli jest 1, to jest rozumiana jako odsetki i jest dzielona przez 100. Warto domylna wynosi 0,95. Nazwa macierzy reprezentujcej kolumny i wiersze dla wartoci obserwowanych w tablicy dwuwymiarowej zlicze, dla testu c2.Test. Wartoci obserwowane Observed musz zawiera same liczby cakowite 0. Wymiary macierzy nie mog by mniejsze od 2 x 2. Nazwa macierzy, w ktrej bd przechowane wartoci oczekiwane Expected. Macierz wartoci oczekiwanych tworzy si po zakoczeniu testu chi-kwadrat c2.Test. Nazwy danych zawierajcych dane dla LinRegTTest. Nazwy domylne to odpowiednio L1 oraz L2. Xlist oraz Ylist musz mie t sam liczb elementw. Znak zachty dla nazwy zmiennej Y=, w ktrej ma by zapamitane wyliczone rwnanie regresji. Po wywoaniu okrelonej zmiennej Y=, rwnanie zostanie wybrane automatycznie (przywoane). Domylnie zapamituje si rwnanie regresji tylko w zmiennej RegEQ.
Observed (Matrix)
Expected (Matrix)
Xlist, Ylist
RegEQ
warto p statystyka testu stopnie swobody rednia z wartoci x dla prbki 1 i prbki 2
odchylenie standardowe wartoci x Sx1, dla prbki 1 i prbki 2 Sx2 liczba punktw danych dla prbki 1 n1, n2 i prbki 2 odchylenie standardowe sumowane oszacowana proporcja prbki oszacowana proporcja prbki dla populacji 1 oszacowana proporcja prbki dla populacji 2 granice przedziau ufnoci rednia wartoci x odchylenie standardowe prbki x liczba punktw danych bd standardowy linii wspczynniki regresji dopasowania wspczynnik korelacji wspczynnik determinacji rwnanie regresji
SxP 1 2
Funkcje rozkadw
menu DISTR
Gsto prawdopodobiestwa dla rozkadu normalnego Dystrybuanta dla rozkadu normalnego Odwrotna dystrybuanta dla rozkadu normalnego Gsto prawdopodobiestwa dla rozkadu t-Studenta Dystrybuanta dla rozkadu t-Studenta Gsto prawdopodobiestwa dla rozkadu chi-kwadrat Dystrybuanta dla rozkadu chi-kwadrat Gsto prawdopodobiestwa dla rozkadu Dystrybuanta dla rozkadu Prawdopodobiestwo dla rozkadu dwumianowego Dystrybuanta dla rozkadu dwumianowego Prawdopodobiestwo dla rozkadu Poissona Dystrybuanta dla rozkadu Poissona Prawdopodobiestwo dla rozkadu geometrycznego Dystrybuanta dla rozkadu geometrycznego
Uwaga: Wprowadzenie ograniczenia L199 lub 199 spowoduje wykrelenie czci wykresu przy kresach. Jeeli chcesz obejrze obszar po lewej stronie kresu grnego, to wprowad dolne ograniczenie=L199.
normalpdf(
Opcja norwmalpdf( suy do wyliczania funkcji gstoci prawdopodobiestwa (pdf) dla rozkadu normalnego przy okrelonej wartoci x. Wartoci domylne, to: rednia m = 0, odchylenie standardowe s = 1. Aby wykreli funkcj rozkadu normalnego, wstaw normalpdf( do edytora Y=. Funkcja gstoci prawdopodobiestwa (pdf) ma posta: f ( x) = 1 2 e
2 ( x ) 2 2
, > 0
normalpdf(x[,m,s])
Uwaga: W tym przykadzie,
Wskazwka: Aby wykreli rozkad normalny, moesz ustawi parametry okna (Xmin oraz Xmax) tak, aby warto rednia m przypadaa pomidzy nimi, a nastpnie wybra 0:ZoomFit z menu ZOOM.
Opcja normalcdf( suy do wyliczania dystrybuanty prawdopodobiestwa dla rozkadu normalnego pomidzy dolnym ograniczeniem a grnym ograniczeniem dla okrelonej wartoci redniej m i okrelonego odchylenia standardowego s. Wartoci domylne to m=0 oraz s=1.
normalcdf(dolne ograniczenie, grne ograniczenie[,m,s])
invNorm(
Opcja invNorm( suy do wyliczania odwrotnej dystrybuanty dla rozkadu normalnego, przy podanym polu powierzchni area pod krzyw rozkadu normalnego okrelon przez wartoci redniej m oraz odchylenia standardowego s. Zostaje wyliczona warto x dla ktrej area jest polem pod krzyw, na lewo od x. Musi by speniona nierwno 0 pole powierzchni 1. Wartoci domylne to m=0 oraz s=1.
invNorm( area [,m,s])
tpdf(
Opcja tpdf( suy do wyliczania funkcji gstoci prawdopodobiestwa dla rozkadu t-Studenta, przy podanej wartoci x. Warto df (liczba stopni swobody) musi by wiksza od 0. Aby wykreli rozkad t-Studenta, wstaw tpdf( do edytora Y=. Funkcja gstoci prawdopodobiestwa (pdf) ma posta: f ( x) = [(df + 1) / 2] (df / 2) (1 + x 2 / df ) ( df df
+ 1) / 2
tpdf(x,df)
Uwaga: w tym przykadzie,
cdf(
Opcja tcdf( suy do wyliczania dystrybuanty prawdopodobiestwa dla rozkadu t -Studenta pomidzy dolnym ograniczeniem a grnym ograniczeniem, dla podanego df (liczby stopni swobody), ktre musi by > 0.
tcdf( dolne ograniczenie,grne ograniczenie,df)
c2pdf(
Opcja c2pdf( suy do wyliczania funkcji gstoci prawdopodobiestwa (pdf) dla rozkadu c2, przy podanej wartoci x. Liczba stopni swobody df musi by liczb cakowit > 0. Aby wykreli rozkad c2, wstaw c2pdf( do edytora Y=. Funkcja gstoci prawdopodobiestwa ma posta: f ( x) = 1 (1/2) df / 2 xdf / 2 1 e x / 2 , x 0 (df / 2)
c2pdf(x,df)
Uwaga: W tym przykadzie,
c2cdf(
Opcja c2cdf( suy do wyliczania dystrybuanty prawdopodobiestwa dla rozkadu c2 (chi kwadrat) pomidzy dolnym ograniczeniem a grnym ograniczeniem, przy podanej liczbie stopni swobody df, ktra musi by liczb cakowit > 0.
c2cdf(dolne ograniczenie,grne ograniczenie,df)
Opcja pdf( suy do wyliczania funkcji gstoci prawdopodobiestwa (pdf) dla rozkadu , przy podanej wartoci x. Licznik df (liczba stopni swobody) i mianownik df musz by liczbami cakowitymi > 0. Aby wykreli rozkad , wstaw pdf( do edytora Y=. Funkcja gstoci prawdopodobiestwa (pdf) ma posta: f ( x) = gdzie: [( n + d) / 2 ] ( n / 2) ( d / 2) n n / 2 n/ 2 1 x (1 + nx / d) ( n + d ) / 2 , x 0 d
cdf(
Opcja cdf( suy do wyliczania dystrybuanty prawdopodobiestwa dla rozkadu , pomidzy dolnym ograniczeniem i grnym ograniczeniem, przy podanej wartoci licznika df (liczby stopni swobody) i mianownika df. Wartoci licznik df oraz mianownik df musz by liczbami cakowitymi > 0.
cdf(dolne ograniczenie,grne ograniczenie,licznik df,mianownik df)
binompdf(
Opcja binompdf( suy do wyliczania prawdopodobiestwa w punkcie x dla dyskretnego rozkadu dwumianowego, przy podanej liczbie prb i podanym prawdopodobiestwie zdarzenia pomylnego (p) dla kadej prby. Warto x moe by liczb cakowit lub list liczb cakowitych. Musi by speniona nierwno 0p1. Warto liczba prb musi by liczb cakowit > 0. Jeeli nie okrelisz wartoci x, wwczas otrzymasz list prawdopodobiestw od 0 do liczby prb. Funkcja rozkadu prawdopodobiestwa (pdf) ma posta: f ( x ) = n px(1 p)n x , x = 0,1, , n x gdzie n = liczba prb
binomcdf(
Opcja binomcdf( suy do wyliczania dystrybuanty prawdopodobiestwa w punkcie x dla dyskretnego rozkadu dwumianowego, przy podanej liczby prb i podanym prawdopodobiestwie zdarzenia pomylnego (p) dla kadej prby. x moe by liczb rzeczywist lub list liczb rzeczywistych. Musi by speniona nierwno 0p1. Liczba prb musi by liczb cakowit > 0. Jeeli nie okrelisz wartoci x, wwczas otrzymasz list wartoci dystrybuanty prawdopodobiestwa.
binomcdf( liczba prb,p[,x ])
poissonpdf(
Opcja poissonpdf( suy do wyliczania prawdopodobiestwa w punkcie x dla dyskretnego rozkadu Poissona o podanej redniej m, ktra musi by liczb rzeczywist > 0. Argument x moe by liczb cakowit albo list liczb cakowitych. Funkcja rozkadu prawdopodobiestwa (pdf) ma posta: f ( x ) = e x / x! , x = 0,1,2,
poissonpdf(m,x )
Opcja poissoncdf( suy do wyliczania dystrybuanty prawdopodobiestwa skumulowanego w punkcie x dla dyskretnego rozkadu Poissona o podanej redniej m, ktra musi by liczb rzeczywist > 0. Argument x moe by liczb rzeczywist albo list liczb rzeczywistych.
poissoncdf(m,x )
geometpdf(
Opcja geometpdf( suy do wyliczania prawdopodobiestwa w punkcie x. Dla dyskretnego rozkadu geometrycznego, o podanym prawdopodobiestwie zdarzenia pomylnego p, x jest numerem prby, w ktrej po raz pierwszy pojawia si zdarzenie pomylne. Musi tam by speniony warunek 0p1. Warto x moe by liczba cakowit lub list liczb cakowitych. Funkcja gstoci prawdopodobiestwa (pdf) ma posta:
f ( x ) = p(1 p) x 1 , x = 1,2,
geometpdf(p,x )
geometcdf(
Opcja geometcdf( suy do wyliczania dystrybuanty prawdopodobiestwa w punkcie x. Dla dyskretnego rozkadu geometrycznego, o podanym prawdopodobiestwie zdarzenia pomylnego p, x jest numerem prby, w ktrej po raz pierwszy pojawia si zdarzenie pomylne. Musi by speniony warunek 0p1. Argument x moe by liczb rzeczywist lub list liczb rzeczywistych.
geometcdf( p,x )
Aby wywietli menu DISTR DRAW (dla rysowania wykresu funkcji rozkadw), nacinij klawisze y [DISTR] ~. Zastosowanie polece menu DISTR DRAW umoliwi wykrelenie rnych rodzajw funkcji rozkadw, cieniowanie pola powierzchni zdefiniowanego przez grny i dolny kres oraz wywietlenie wyliczonej wartoci pola powierzchni. Aby skasowa rysunki, wybierz 1:ClrDraw z menu DRAW (rozdzia 8).
Uwaga: Zanim wykonasz polecenia menu DISTR DRAW, musisz ustawi parametry okna tak, aby dana funkcja rozkadu miecia si na ekranie. DISTR DRAW 1: ShadeNorm( 2:Shade_t( 3:Shadec2( 4:Shade(
Cieniuje rozkad normalny Cieniuje rozkad t- Studenta Cieniuje rozkad c2 Cieniuje rozkad
Uwaga: Wprowadzenie ograniczenia L199 lub 199 spowoduje wykrelenie czci wykresu przy kresach. Jeeli chcesz obejrze obszar po lewej stronie kresu grnego, to wprowad dolne ograniczenie=L199.
ShadeNorm(
Opcja ShadeNorm( suy do rysowania wykresu funkcji rozkadu normalnego, zdefiniowanej przez warto redniej m i odchylenie standardowe s oraz do cieniowania obszaru pomidzy dolnym ograniczeniem i grnym ograniczeniem (kresem). Wartoci domylne wynosz m=0 oraz s=1.
ShadeNorm( dolne ograniczenie,grne ograniczenie[,m,s])
Uwaga: W tym przykadzie,
Shadec2(
Opcja Shadec2( suy do rysowania wykresu funkcji rozkadu c2 (chi-kwadrat), zdefiniowanej przez df (liczb stopni swobody) oraz cieniowania obszaru pomidzy dolnym ograniczeniem i grnym ograniczeniem.
Shadec2( dolne ograniczenie,grne ograniczenie,df)
Uwaga: W tym przykadzie,
Shade(
Opcja Shade( suy do rysowania wykresu funkcji rozkadu , zdefiniowanej przez licznik df oraz mianownik df oraz cieniowania obszaru pomidzy grnym ograniczeniem a dolnym ograniczeniem.
Shade( dolne ograniczenie,grne ograniczenie,licznik df,mianownik df)
Uwaga: W tym przykadzie,
14
Spis treci
Zastosowania
Menu Applications (Zastosowania).........................................................................14-2 Wstp: Finansowanie zakupu samochodu ..............................................................14-3 Wstp: Obliczanie odsetek ......................................................................................14-4 Uywanie "TVM Solver" .........................................................................................14-5 Uywanie funkcji finansowych ...............................................................................14-6 Obliczanie wartoci pienidza w czasie (TVM)......................................................14-7 Obliczanie przepyww pienidza...........................................................................14-9 Obliczanie amortyzacji..........................................................................................14-10 Obliczanie konwersji oprocentowania ..................................................................14-13 Znajdowanie liczby dni midzy datami / Okrelanie sposobu patnoci..............14-14 Uywanie zmiennych TVM ..................................................................................14-15 Aplikacja CBL/CBR..............................................................................................14-16 Sposoby gromadzenia danych ...............................................................................14-18 Rozpoczcie gromadzenia danych ........................................................................14-25 Przerwanie gromadzenia danych...........................................................................14-26
Zastosowania 14-1
Nacinij 9 b.
14-2 Zastosowania
1. Nacinij z ~ ~ ~ , aby ustawi tryb pracy ze sta liczb miejsc dziesitnych, rwn 2. TI.83 Plus bdzie wtedy wywietla liczby z dwoma miejscami po przecinku.
3. Nacinij , aby wybra pozycj 1:TVM Solver z menu CALC VARS. Pokazany zostanie TVM Solver ( funkcja do wyznaczania wartoci zmiennych tvm wartoci pienidza w czasie). Nacinij 48 , aby zapamita liczb 48 miesicy jako . Nacinij 9000 , aby zapamita liczb 9000 jako PV. Nacinij 250 , aby zapamita liczbL250 jako PMT. (Znak minus wskazuje tu odpyw gotwki, czyli spacanie dugu). Nacinij 0 , aby zapamita zero (0) jako FV. Nacinij 12 , aby zapamita 12 spat rocznie jako P/Y oraz 12 okresw obliczania spaty cznej (raty kapitaowej + odsetki) - jako C/Y. Ustawienie P/Y na liczb 12 spowoduje obliczenie rocznej stopy procentowej (dla odsetek skadanych co miesic) dla wartoci . Nacinij , aby wybra PMT:END, co wskae, e spaty staj si wymagalne na koniec kadego okresu. 4. Nacinij } } } } } }, aby przemieci kursor do znaku zachty . Nacinij [SOLVE], aby rozwiza powysze zalenoci dla wartoci i znale roczn stop procentow (APR).
Zastosowania 14-3
Przy jakiej rocznej stopie procentowej, kwota pocztkowa 1250 wzronie w cigu 7 lat do 2000, gdy odsetki s naliczane (skadane) co miesic? Uwaga: Poniewa na pocztku nie ma uiszczonych spat, to PMT naley ustawi na 0, a P/Y - na 1.
1. Jeeli chcesz wybra opcj oblicze finansowych 1:Finance z menu APPLICATIONS, to nacinij .
2. Nacinij , aby wybra 1:TVM Solver z menu CALC VARS. Wywietlony zostanie wtedy TVM Solver. Aby wprowadzi liczb okresw w roku, nacinij 7. Nacinij 1250, aby wprowadzi obecn warto jako odpyw gotwki (inwestycj). Nacinij 0, aby poda, e aktualnie nie ma spat. Nacinij 2000, aby wprowadzi przysz warto jako dopyw gotwki (zwrot). Nacinij 1, aby wprowadzi liczb okresw spaty w roku. Nacinij 12, aby ustawi na 12 liczb okresw obliczania spaty kapitaowej wraz z odsetkami. 3. Nacinij } } } } }, aby umieci kursor na znaku zachty .
14-4 Zastosowania
pienidza w czasie. Gdy podane s wartoci czterech zmiennych spord piciu, to TVM Solver wyznacza warto pitej z nich. Rozdzia dotyczcy menu FINANCE VARS (strona 14.15) opisuje pi zmiennych TVM (, , PV, PMT i FV) oraz wartoci P/Y i C/Y. Pozycja PMT: END BEGIN w menu TVM Solver, odpowiada pozycjom Pmt_End (patno na koniec kadego okresu) oraz Pmt_Bgn (patno na pocztku kadego okresu) w menu FINANCE CALC. Aby wyznaczy warto pitej, nieznanej wartoci, gdy s dane cztery, wykonaj nastpujce kroki.
1. Przywoaj TVM Solver, przez nacinicie . Poniej widzisz ekran z wartociami wprowadzonymi w trybie staoprzecinkowym, z dwoma miejscami po przecinku (kropce).
3. Wprowad warto w miejsce P/Y, co spowoduje automatyczne wprowadzenie tej samej wartoci C/Y; jeli P/Y C/Y, wprowad w miejsce C/Y odpowiedni (rn) warto. 4. Wybierz END lub BEGIN, aby poda sposb patnoci. 5. Ustaw kursor na tej zmiennej TVM, dla ktrej chcesz znale rozwizanie. 6. Nacinij [SOLVE]. Wtedy zostanie obliczony wynik, a jego wielko wywietlona w TVM Solver i zapamitana jako odpowiednia zmienna TVM. Wskanik (kwadrat) w lewej kolumnie ekranu pokazuje rozwizanie.
Zastosowania 14-5
Przy uywaniu funkcji finansowych kalkulatoraTI.83 Plus, dopywy pienidza (pienidze otrzymane) musisz wprowadzi jako liczby dodatnie, natomiast odpywy pienidza (pienidze wypacone) - jako liczby ujemne, gdy tak konwencj stosuje TI.83 Plus do obliczania i wywietlania odpowiedzi.
Menu FINANCE CALC (oblicze finansowych) Aby wywietli menu FINANCE CALC, nacinij .
CALC VARS 1: TVM Solver... 2: tvm_Pmt 3: tvm_ 4: tvm_PV 5: tvm_ 6: tvm_FV 7: npv( 8: irr( 9: bal( 0: GPrn( A: GInt( B: 4Nom( C: 4Eff( D: dbd( E: Pmt_End F: Pmt_Bgn
Wywietla TVM Solver Oblicza kwot kadej patnoci Oblicza stop procentow w skali rocznej Oblicza warto biec Oblicza liczb okresw spat Oblicza warto przysz Oblicza aktualn warto netto Oblicza wewntrzn stop zysku (zwrotu inwestycji) Oblicza saldo (zbilansowanie) planowanej amortyzacji Oblicza planowan amortyzacj kwoty kapitau Oblicza planowan amortyzacj odsetek Oblicza nominaln stop procentow Oblicza realn (efektywn) stop procentow Oblicza liczb dni pomidzy dwoma datami Wybiera patno (rat roczn) na koniec danego okresu Wybiera patno (rat roczn) na pocztku okresu
Tych funkcji kalkulatora uywamy do ustawienia i wykonania oblicze finansowych na ekranie pocztkowym.
TVM Solver
Polecenie TVM Solver przywouje program TVM Solver, suce do rozwizywania rwna matematyki finansowej. (Strona 14.5).
14-6 Zastosowania
Moemy za pomoc kalkulatora rozwizywa zadania dotyczce zmiany wartoci pienidza w czasie (pozycje 2 do 6 z menu TVM), np. w celu przeprowadzenia analizy takich instrumentw finansowych, jak raty roczne od kapitau, kredyty (poyczki), kredyty hipoteczne, dzierawy oraz oszczdnoci. Kada funkcja TVM zaley od zera do szeciu argumentw, ktre musz by liczbami rzeczywistymi. Wartoci podawane jako argumenty dla tych funkcji nie s zapamitywane jako zmienne TVM (strona 14.15).
Uwaga: Aby zapamita jak warto jako zmienn TVM, uyj polecenia TVM Solver (strona 14.5) lub uyj klawisza i dowolnej zmiennej TVM z menu FINANCE VARS (strona 14.15).
Jeli wprowadzasz mniej ni sze argumentw, wtedy TI.83 Plus zastpuje kady nie wprowadzony argument przez poprzednio zapamitan jego warto TVM. Wprowadzajc argumenty funkcji TVM, musimy je ujmowa w nawiasy.
tvm_Pmt tvm_Pmt oblicza kwot kadej patnoci. tvm_Pmt[(,,PV,FV,P/Y,C/Y)]
Uwaga: W powyszym przykadzie dane wartoci s zapamitywane jako zmienne TVM. Wtedy patno (tvm_Pmt) jest obliczana z ekranu pocztkowego, przy uyciu wartoci zapamitanych w TVM Solver. Nastpnie stopa procentowa jest zmieniana na 9,5, aby zilustrowa jej wpyw na kwot patnoci.
Zastosowania 14-7
tvm_
tvm_PV
tvm_
tvm_FV
14-8 Zastosowania
Zastosuj funkcje obliczania przepyww pienidza (pozycje menu 7 i 8), aby zanalizowa zmiany wartoci pienidza w rwnych okresach czasu. Do oblicze tych moesz wprowadza nierwne wielkoci przepyww pienidza, ktre mog by zarwno dopywami jak i odpywami. W zapisach (formuach wprowadzania danych) dla npv( oraz irr( stosuje si nastpujce argumenty: stopa procentowa jest to procent, o ktry naley zdyskontowa przepywy pienidza w jednym okresie. CF0 jest pocztkowym przepywem pienidza w czasie 0; musi on by liczb rzeczywist. CFList jest list kwot przepywu pienidza po CF0 (pocztkowym przepywie pienidza). CFFreq jest list, w ktrej kady z elementw oznacza czsto wystpowania zgrupowanej (kolejno po sobie nastpujcej) takiej samej kwoty przepywu pienidza, ktra odpowiada kwocie z listy CFList. Wartoci domyln jest tu liczba 1; jeli wprowadzasz tu wartoci liczbowe to musz by one dodatnimi liczbami cakowitymi < 10000. Na przykad, poniszy nierwny przepyw mona opisa list:
2000 2000 2000 4000 4000
- 3000
- 2000
- 2500
Zastosowania 14-9
Obliczanie amortyzacji
Obliczanie planu amortyzacji
Uyj kalkulatora do obliczania amortyzacji (pozycje menu 9, 0 i A), aby obliczy: saldo (zbilansowanie), kwot gwn (nominaln) kapitau oraz kwot oprocentowania dla danego planu (harmonogramu) amortyzacji.
bal(
Funkcja bal( oblicza saldo (bilans) dla danego planu amortyzacji, przy uyciu wartoci zapamitanych jako , PV oraz PMT; warto npmt jest liczb spat, dla ktrych chcesz oblicza ten bilans. Musi to by liczba cakowita dodatnia < 10000. Warto roundvalue podaje wewntrzn dokadno (stosowane zaokrglenia) kalkulatora, z ktr oblicza on bilans; jeli nie podasz wartoci roundvalue, wtedy TI.83 Plus zastosuje aktualnie ustawiony tryb Float/Fix (Zmienno/Staoprzecinkowy).
bal(npmt[,roundvalue])
GPrn(, GInt(
Funkcja GPrn( oblicza sum rat kapitaowych (kapitau bez odsetek) w podanym okresie czasu, dla danego planu amortyzacji, przy uyciu wprowadzonych do pamici wartoci , PV i PMT. Warto pmt1 jest tu patnoci pocztkow. Warto pmt2 jest patnoci kocow w danym zakresie. Wartoci pmt1 oraz pmt2 musz by liczbami cakowitymi dodatnimi < 10000. Warto roundvalue podaje wewntrzn dokadno (stosowane zaokrglenia) kalkulatora, przy ktrej oblicza on kwot kapitau (jego warto nominaln bez odsetek); jeli nie podasz wartoci roundvalue, wtedy TI.83 Plus zastosuje aktualnie ustawiony tryb Float/Fix (Zmienno/Staoprzecinkowy).
Uwaga: Przed obliczeniem kwoty kapitau musisz wprowadzi wartoci , PV, PMT.
GPrn(pmt1,pmt2[,roundvalue])
Funkcja GInt( oblicza sum odsetek w podanym okresie czasu, dla danego planu amortyzacji i podanych wartoci , PV i PMT. Warto pmt1 jest tu patnoci pocztkow. Warto pmt2 jest patnoci kocow w danym zakresie. Wartoci pmt1 oraz pmt2 musz by liczbami cakowitymi dodatnimi < 10000. Warto roundvalue opisuje wewntrzn dokadno (stosowane zaokrglenia) kalkulatora, przy ktrej oblicza on kwot kapitau; jeli nie podasz wartoci roundvalue, wtedy TI.83 Plus zastosuje aktualnie ustawiony tryb Float/Fix (Zmienno/Staoprzecinkowy).
GInt(pmt1,pmt2[,roundvalue])
14-10 Zastosowania
Chcesz kupi dom na 30-letni kredyt hipoteczny, przy APR (rocznej stopie procentowej kredytu) rwnej 8 procent. Miesiczne spaty wynosz tu 800. Oblicz, ile zostaje nie spaconego kredytu, po uiszczeniu kadej kolejnej spaty. Wyniki oblicze zobrazuj w formie wykresu oraz podaj je w tabeli. 1. Nacinij z. Nacinij ~ ~ ~ , aby ustawi tryb staoprzecinkowy na 2 . Nacinij ~ , aby wybra tryb wykrelania Par (parametryczny).
2. Nacinij , aby wywietli TVM Solver. 3. Wprowad liczb rat, naciskajc 360. Wprowad stop procentow, naciskajc 8. Nacinij 800, aby wprowadzi kwot spaty (rat). Oblicz przysz warto kredytu hipotecznego, naciskajc 0. Wprowad liczb spat rocznych przez nacinicie 12; wtedy liczba okresw kapitalizacji odsetek zostanie te ustawiona na 12. Wprowad PMT:END, naciskajc .
4. Nacinij } } } } }, aby umieci kursor na znaku zachty PV. Nacinij [SOLVE], aby rozwiza zadanie dla aktualnie podanej wartoci.
5. Nacinij o, aby wywietli edytor Y= dla danych w postaci parametrycznej. Wycz wszystkie funkcje wykrelania danych statystycznych (typu "stat plot"). Nacinij , celem zdefiniowania X1T jako T. Nacinij 9 , aby zdefiniowa Y1T jako bal(T).
Zastosowania 14-11
6. Nacinij p, aby wywietli zmienne (parametry) okna wywietlania. Wprowad tam ponisze wartoci.
Tmin=0 Tmax=360 Tstep=12 Xmin=0 Xmax=360 Xscl=50 Ymin=0 Ymax=125000 Yscl=10000
7. Nacinij r, aby narysowa wykres i uaktywni kursor ledzenia przebiegu wykresu funkcji. Aby zobaczy zaleno salda od czasu, naciskaj ~ i |. Wprowad liczb, a nastpnie nacinij , aby zobaczy to saldo po upywie czasu T.
10. Nacinij z ~ ~ , by podzieli ekran lini pionow (w trybie G.T). W jednej jego czci bdzie wywietlana tabela, w drugiej wykres. Nacinij r, aby wywietli w tabeli zmienne: X1T (czas) oraz Y1T (saldo).
14-12 Zastosowania
Uyj kalkulatora, w celu wykonania konwersji oprocentowania (pozycje B i C menu): Z rocznej realnej (efektywnej) stopy procentowej na nominaln stop procentow (4Nom( ) lub z nominalnej stopy procentowej na roczn realn (efektywn) stop procentow (4Eff( ).
4Nom(
Polecenie 4Nom( oblicza nominaln stop procentow. Przyjmowane do oblicze wielkoci efektywnej stopy procentowej oraz iloci okresw obliczania odsetek od kredytu musz by liczbami rzeczywistymi. Okresy obliczania musz by >0.
4Nom(efektywna stopa procentowa, okresy obliczania odsetek)
4Eff(
Funkcja 4Eff( oblicza realn (efektywn) stop procentow. Przyjmowane do oblicze wielkoci oprocentowania nominalnego oraz liczby okresw obliczania odsetek musz by liczbami rzeczywistymi. Okresy obliczania musz by >0.
4Eff(oprocentowanie nominalne, okresy obliczania odsetek)
Zastosowania 14-13
Zastosuj funkcj obliczania dat dbd( (pozycja D menu) do obliczenia liczby dni zawartych pomidzy dwiema datami, stosujc do tego metod zliczania dni faktycznych". Przyjmowane do oblicze wartoci data1 oraz data2 mog by liczbami lub listami liczb, mieszczcymi si w zakresie dat standardowego kalendarza.
Uwaga: Daty te musz si mieci w latach 1950 - 2049.
dbd(data1,data2)
Dane data1 oraz data2 moesz wprowadza w kadym z poniszych formatw: MM.DDYY (miesic. dzie rok - Format stosowany w USA) DDMM.YY (dzie miesic.rok - Format stosowany w Europie)
Okrelanie sposobu patnoci Pmt_End oraz Pmt_Bgn (pozycje E i F menu) podaj sposb patnoci (spaty
kredytu) w formie rat patnych albo na kocu kadego okresu, albo patnoci dokonywanych na pocztku okresu (z gry). Gdy wykonasz jedno z tych dwch polece, wtedy TVM Solver jest uaktualniany.
Pmt_End
Polecenie Pmt_End (koca spaty) podaje patno na kocu okresu, jeeli spaty s realizowane przy kocu kadego okresu patnoci. Tak udzielana jest wikszo kredytw. Pmt_End jest wartoci domyln sposobu patnoci.
Pmt_End
Aby ustawi PMT na zwyk rat roczn, wybierz END (gdy jeste w TVM Solver, w wierszu PMT:END BEGIN).
Pmt_Bgn
Funkcja Pmt_Bgn (pocztku spaty) podaje patno z gry, tj. gdzie spaty s wnoszone na pocztku kadego okresu patnoci. W ten sposb regulowana jest wikszo opat dzierawnych.
Pmt_Bgn
Ustawienie zwykej raty rocznej w TVM Solver odbywa si przez wybranie BEGIN, gdy jeste w TVM Solver, w wierszu PMT:END BEGIN.
14-14 Zastosowania
Aby wywietli menu FINANCE VARS, nacinij ~. Zmiennych TVM moesz uywa w poleceniach TVM rwnie i na ekranie pocztkowym; moesz tam stosowa zmienne TVM w funkcjach TVM i zapamitywa w nich wartoci.
CALC VARS 1: 2: 3: PV 4: PMT 5: FV 6: P/Y 7: C/Y
Liczba okresw patnoci Roczna stopa procentowa Warto obecna Kwota patnoci Warto przysza Liczba okresw spaty (rat) w roku Liczba okresw obliczania odsetek od kredytu w cigu roku
, , PV, PMT, FV , , PV, PMT oraz FV s picioma zmiennymi funkcji TVM. Reprezentuj one skadniki typowych transakcji finansowych, jak to opisano w tabeli powyej. Zmienna jest roczn stop procentow, przeliczan na stop dla danego okresu z wartoci P/Y i C/Y. P/Y i C/Y P/Y oznacza w transakcji finansowej liczb okresw patnoci w cigu roku. C/Y oznacza w tej samej transakcji liczb okresw obliczania (spaty kredytu) w cigu roku.
Gdy zapamitujesz jak warto jako P/Y, wtedy C/Y jest automatycznie zmieniana do tej samej wartoci. Chcc zachowa w pamici konkretn warto jako C/Y, musisz wpierw zapamita jak warto jako P/Y.
Zastosowania 14-15
Aplikacja CBL/CBR
Aplikacja CBL/CBR pozwala na gromadzenie danych dowiadczalnych i pomiarowych. TIN83 Plus jest dostarczany wraz z aplikacj CBLCBR, ktra jest ju umieszczona na licie pozycji menu APPLICATIONS (9 2).
Kroki procedury uruchomienia aplikacji CBLCBR
Uywajc aplikacji CBLCBR, postpuj zgodnie z podan tu procedur. Nie zawsze jest konieczne wykonywanie wszystkich podanych tu krokw.
Nacinij 9 2.
Nacinij b.
Nacinij 1, 2 lub 3.
Jeli to konieczne, zatrzymaj gromadzenie danych. Powtrz te kroki lub wyjd z menu APLICATIONS.
14-16 Zastosowania
Aby uywa aplikacji CBL/CBR, potrzebne jest: oprogramowanie CBL lub CBR (zalenie, ktre ma zastosowanie), kalkulator TIN83 Plus oraz kabel cza komunikacji pomidzy jednostkami (transmitujc i odbierajc). 1. Nacinij 9.
2. Wybierz 2:CBL/CBR, aby ustawi TIN83 Plus na uywanie jednej z tych dwch aplikacji. Pojawi si wtedy ekran informacyjny.
Zastosowania 14-17
Przy uyciu aplikacji CBL lub CBR moesz gromadzi dane na trzy sposoby, tj. przy uyciu programw:
GAUGE (paskowy lub miernikowy), DATA LOGGER (wykrelanie funkcji Temperatura-Czas, Owietlenie-Czas, Napicie w woltach-Czas lub Dwik-Czas) RANGER (jest to wbudowany w aplikacj CBR program do gromadzenia danych).
CBL/CBR APP: 1: GAUGE 2: DATA LOGGER 3: RANGER 4: QUIT
Pokazuje wyniki w postaci wykresu paskowego lub tak, jak na mierniku (np. manometrze). Pokazuje wyniki w postaci wykresw: Temp.-Czas, Owietlenie-Czas, Napicie w woltach-Czas lub Dwik-Czas. Ustawia i uruchamia program RANGER. Wyjcie z aplikacji CBLCBR.
Uwaga: Aplikacje CBL i CBR rni si tym, e CBL umoliwia gromadzenie danych przy uyciu jednej z czterech rnych sond: Temp (temperatury), Light (wiata), Volt (napicia) lub Sonic (dwiku). Natomiast CBR gromadzi dane tylko przy uyciu wbudowanej sondy Sonic. Wicej informacji na temat CBL i CBR mona znale w instrukcjach tych aplikacji.
Po wybraniu metody gromadzenia danych z menu CBL/CBR APP, wywietlony zostanie ekran ukazujcy opcje (pozycje menu do wyboru) dostpne dla tej metody. Rodzaj aplikacji (CBR lub CBL), ktr naley wybra dla tej metody, jest okrelany zalenie od wybranej przez Ciebie metody, jak rwnie od sposobu gromadzenia danych, ktre wybrae dla tej metody. Celem znalezienia waciwych metod dla uywanych przez Ciebie aplikacji, popatrz do tabel, podanych w nastpnej sekcji.
GAUGE
Przy uyciu GAUGE mona gromadzi dane z czterech nastpujcych sond: Temp, Light, Volt lub Sonic. 1. Nacinij 9 2 b. 2. Wybierz 1:GAUGE.
3. Wybierz opcje.
14-18 Zastosowania
Gdy wybierzesz PROBE, wtedy wszystkie pozostae pozycje zmieni si odpowiednio. Aby porusza si pomidzy opcjami PROBE, uywaj odpowiednio " i !. Aby wybra sond, podwietl j przy uyciu klawiszy kursora, a nastpnie nacinij b.
Opcje GAUGE (Domylne) Sonda: Typ: Min: Maks: Jednostki: Instrukcje: TYPE (typ danych) 0 100 C lub F Temp Light Volt Sonic
Wyniki gromadzenia danych GAUGE s przedstawiane zgodnie z wybranym typem TYPE: jako Bar (pomiar na skali paskowej) lub Meter (pomiar w postaci takiej, jak na mierniku). Podwietl kursorem typ, ktrego potrzebujesz, a nastpnie nacinij b.
Bar Meter
MIN i MAX Wartoci MIN i MAX odnosz si do wartoci minimalnych i maksymalnych jednostki (UNIT) dla podanej sondy (PROBE). Ich wartoci domylne zestawiono w tabeli na stronie 19. Szczegowe zakresy MINMAX podano w poradniku L and CBR guidebook Wartoci naley wprowadza przy uyciu klawiszy numerycznych. UNITS (jednostki)
Wyniki s wywietlane w podanych jednostkach (UNITS). Aby poda jednostk, podwietl przy uyciu klawiszy kursora t, ktr potrzebujesz, wpisz klawiszami numerycznymi warto, a nastpnie nacinij b.
Zastosowania 14-19
Jeli DIRECTNS=On, wtedy kalkulator wywietla na ekranie (krok po kroku) instrukcje pomocne przy gromadzeniu danych. Aby wybra On lub Off (wczone lub wyczone), podwietl to, co potrzebujesz (przy uyciu klawiszy kursora) i nacinij b. W przypadku sondy Sonic, gdy DIRECTNS=On, to kalkulator (przed uruchomieniem aplikacji) wywietla ekran menu, pytajc Ci czy wybra 1:CBL lub 2:CBR. Pozwala to uzyska pewno, e wybrae prawidowy typ. Nacinij 1, aby wybra CBL lub 2, aby wybra CBR.
Uwagi o gromadzeniu danych oraz uzyskiwanych wynikach
Aby oznaczy konkretny punkt danych, nacinij b, co spowoduje przerwanie gromadzenia danych. Zobaczysz wtedy znak zachty Reference#: (numer odniesienia). Wprowad tam odpowiedni numer przy uyciu klawiszy numerycznych. Kalkulator przeksztaci wtedy numery odniesienia i odpowiednie wyniki na elementy list o nastpujcych nazwach (nazw tych list nie moesz zmienia):
Aby mc przegldn wszystkie elementy w jednej z tych list, moesz wstawi te listy do edytora list (List Editor) w ten sam sposb, jak to robisz z innymi listami. Dostp do nazw list mona uzyska z menu [LIST] NAMES.
Uwaga: Listy te s jedynie tymczasowymi nakami-wypeniaczami do wstawiania tam etykiet z komentarzami oraz wynikw gromadzenia danych dla kadej sondy. Dlatego te, za kadym razem gdy zbierasz dane i wpisujesz komentarze dla jednej z czterech sond, to dwie listy odnoszce si do tej sondy s zastpowane komentarzami i ostatnio zebranymi danymi.
Jeli chcesz zachowa powysze oznaczenia (komentarze) oraz wyniki gromadzenia danych na duej ni jeden cykl gromadzenia danych, to musisz skopiowa wszystkie elementy listy (ktre chcesz zachowa) i zapamita je jako list o innej nazwie. Podobnie jest z metod gromadzenia danych DATA LOGGER (Rejestrator Danych), gdzie gromadzone dane s zapamitywane pod tymi samymi nazwami list, zastpujc tym samym poprzednie wyniki gromadzenia danych. Ma to miejsce nawet w przypadku tych wynikw, ktre zostay zebrane przy uyciu metody GAUGE gromadzenia danych.
14-20 Zastosowania
1. Nacinij 9 2 b.
Metoda DATA LOGGER gromadzenia danych umoliwia Ci dokonanie wyboru jednej z czterech rnych sond: Temp, Light, Volt lub Sonic. Przy wszystkich tych sondach moesz stosowa aplikacj CBL; natomiast aplikacj CBR moesz stosowa tylko przy sondzie Sonic. Po wybraniu jednej z moliwoci PROBE, pozostae ulegn odpowiedniej zmianie. Aby porusza si pomidzy opcjami PROBE, uywaj znakw " oraz !. Aby wybra potrzebn Ci sond, podwietl j kursorem, a nastpnie nacinij b.
Opcje DATA LOGGER (Domylne)
Temp
#SAMPLES(nr prb): INTRVL (SEC): JEDNOSTKI: WYKRES: Instrukcje: Ymin ('): Ymax ('): 0 100 99 1 C lub F
Light
99 1 mWcm2
Volt
99 1 Volt
Sonic
99 1 m lub Ft
Wyniki z gromadzenia danych wykonanego metod DATA LOGGER s przedstawiane w postaci wykresw Temp-Time (temperatury w czasie), Light-Time (owietlenia w czasie), Volt-Time (napicia w czasie) lub Distance-Time (odlegoci w czasie).
Zastosowania 14-21
#SAMPLES oznacza, ile prbek danych zostao zebranych i wykrelonych. Na przykad, jeli #SAMPLES=99, wtedy proces gromadzenia danych zostaje
zatrzymany po 99 prbce. Wartoci naley tu wprowadza przy uyciu klawiszy numerycznych.
INTRVL (SEC) INTRVL (SEC) definiuje czas w sekundach pomidzy kad pobran prbk danych. Na przykad, czasokres potrzebny do zakoczenia gromadzenia danych wynosi 99 sekund, gdy INTRVL=1. Wartoci naley tu wprowadza przy uyciu klawiszy numerycznych. Wicej informacji o ograniczeniach powyszych czasokresw podano w poradniku aplikacji CBR lub CBL. UNITS (Jednostki)
Wyniki s wywietlane w podanych jednostkach (UNITS). Aby poda jednostk, podwietl przy uyciu klawiszy kursora t, ktr potrzebujesz, a nastpnie nacinij b. (Ma to zastosowanie tylko przy sondach Temp lub Sonic).
PLOT (Wykres)
Moesz tu okreli sposb pobierania prbek przez kalkulator; albo w czasie rzeczywistym (opcja RealTime), po ustawieniu ktrej kalkulator wywietla punkty danych niezwocznie po ich zgromadzeniu, albo (opcja End) po odczekaniu, a zostan zebrane wszystkie punkty danych. W tym celu podwietl
klawiszami kursora t opcj, ktr chcesz stosowa, a nastpnie nacinij b.
Ymin i Ymax
Aby dla kocowego wykresu poda wartoci Ymin i Ymax, nacinij ' w celu wywietlenia ekranu PLOT WINDOW. Uywajc $ i # moesz porusza si pomidzy opcjami. Wprowad klawiszami numerycznymi wartoci Ymin i Ymax. Nacinij - l, aby powrci do ekranu opcji DATA LOGGER.
DIRECTNS (Instrukcje)
Jeli DIRECTNS=On, wtedy kalkulator wywietla na ekranie, krok po kroku, instrukcje pomocne przy gromadzeniu danych. Aby wybra On lub Off (wczone lub wyczone), podwietl to co potrzebujesz (przy uyciu klawiszy kursora) i nacinij b. W przypadku sondy Sonic, gdy DIRECTNS=On, to kalkulator (przed uruchomieniem aplikacji) wywietla ekran menu, pytajc Ci czy wybra 1:CBL lub 2:CBR. Pozwala to uzyska pewno, e wybrae waciwy sposb. Nacinij 1, aby wybra CBL lub 2, aby wybra CBR.
14-22 Zastosowania
Kalkulator automatycznie przeksztaca wszystkie zebrane dane na elementy listy, przy uyciu poniszych nazw list (nazw tych nie moesz zmienia):
Wartoci czasu (X) zapamitane jako: TTEMP TLGHT TVOLT TDIST Wyniki (Y) zapamitane jako: TEMP LIGHT VOLT DIST
Listy te moesz wstawi do edytora list (List Editor) w sposb podobny jak to robisz z innymi listami, aby mc przegldn wszystkie elementy jednej z tych list. Dostp do nazw list mona uzyska z menu - v Ls.
Uwaga: Listy te s jedynie tymczasowymi "znakami-wypeniaczami", ktre rezerwuj miejsce dla wstawienia tam etykiet z komentarzami oraz danych przesyanych z sondy. Dlatego te, za kadym razem gdy zbierasz dane i wpisujesz komentarze (dla jednej z czterech sond), dwie listy odnoszce si do tej sondy, s zastpowane etykietami komentarzy i wynikami z ostatniego zbierania danych.
Jeli chcesz zachowa powysze wyniki z okresu duszego ni jeden cykl gromadzenia danych, to musisz skopiowa wszystkie elementy listy (ktre chcesz zachowa) i zapamita je jako list o innej nazwie. Take przy metodzie zbierania danych GAUGE, zebrane dane s zapamitywane pod tymi samymi nazwami list, zastpujc tym samym wyniki z poprzednio zgromadzonych danych. Ma to miejsce nawet w przypadku tych danych, ktre zostay zebrane przy uyciu metody DATA LOGGER gromadzenia danych.
Zastosowania 14-23
Po wybraniu metody gromadzenia danych o nazwie RANGER, uruchamiany jest program CBR RANGER. Jest to niestandardowy program, przystosowany specjalnie dla TIN83 Plus, dziki ktremu kalkulator ten moe by kompatybilny z aplikacj CBR. Program CBR RANGER jest usuwany z pamici RAM za
3. Nacinij b.
4. Wybierz opcje.
Szczegowe informacje o programie RANGER, jak rwnie wyjanienie jego opcji, znajduj si w rozdziale Szybkie Wprowadzenie, w poradniku CBR.
14-24 Zastosowania
Gdy ju wprowadzisz wszystkie parametry wybranej metody zbierania danych, wybierz "Go" z ekranu opcji GAUGE lub DATA LOGGER. Jeli stosujesz metod RANGER gromadzenia danych, wybierz z menu gwnego MAIN pozycj 1:SETUPSAMPLE, a nastpnie - START NOW. Jeli DIRECTNS=Off, to rozpocznie si niezwocznie gromadzenie danych przy uyciu programu GAUGE i DATA LOGGER. Jeli DIRECTNS=On, to kalkulator wywietla instrukcje (krok po kroku). Jeli PROBE=Sonic, to kalkulator wywietli najpierw ekran menu, pytajc Ci, czy wybra 1:CBL lub 2:CBR. Daje to pewno, e wybrae waciwy typ. Nacinij 1, aby wybra CBL lub 2, aby wybra CBR. Jeli z menu gwnego MAIN metody RANGER gromadzenia danych, wybierzesz START NOW, wtedy ukae si ekran instrukcji. Nacinij b, aby rozpocz gromadzenie danych.
Zastosowania 14-25
14-26 Zastosowania
15
Spis treci
Przegldanie wykazu CATALOG w kalkulatorze TI.83 Plus ...............................15-2 Wprowadzanie i uywanie acuchw znakw ......................................................15-3 Zapamitywanie acuchw jako zmiennych tekstowych......................................15-4 Funkcje i instrukcje tekstowe w wykazie CATALOG ...........................................15-6 Funkcje hiperboliczne w wykazie CATALOG.....................................................15-10
z klawiatury, za wyjtkiem: Szeciu funkcji acuchw tekstowych (strona 15.6) Szeciu funkcji hiperbolicznych (strona 15.10) Polecenia solve( ktre jest dostpne z equation solver (Rozdzia 2) Funkcji wnioskowania statystycznego, dostpne z edytorw tego wnioskowania (Rozdzia 13)
Uwaga: Jedyne instrukcje programowania dostpne w CATALOG-u, ktre mona wykona z ekranu pocztkowego, to GetCalc(, Get( i Send(.
Gdy chcesz wybra pozycj wykazu CATALOG, wykonaj ponisze kroki. 1. Wywoaj wykaz CATALOG; w tym celu nacinij y CATALOG].
Znak 4 w pierwszej kolumnie, to kursor wyboru. 2. Naciskajc lub } przewijaj wykaz CATALOG, dopki kursor wyboru nie wskae elementu, ktry chcesz wybra. Aby przesun kursor wyboru na pozycj o nazwie rozpoczynajcej si od jakiej litery, nacinij t liter; zostanie wtedy wczona klawiatura alfanumeryczna. Pozycje o nazwie zaczynajce si od cyfry s uporzdkowane alfabetycznie wedug pierwszej litery wystpujcej w nazwie. Np. 2.PropZTest( znajduje si wrd pozycji zaczynajcych si na P. Funkcje, ktre oznaczone s symbolami takimi, jak +, L1, <, i (, znajduj si za ostatni pozycj na Z. Gdy chcesz przej do pierwszego z tych symboli (!), nacinij [q].
Wskazwka: Jeeli chcesz przemieci si z pierwszej linii wykazu CATALOG do ostatniej, nacinij } . Aby z ostatniej linii przemieci si do pierwszej, nacinij .
acuch znakw jest cigiem znakw pisarskich ujtych w cudzysowy. acuchy te maj dwa gwne zastosowania w TI.83 Plus: Definiuj tekst, ktry ma by wywietlony podczas wykonywania programu. Su do wprowadzania danych z klawiatury, ktre bd przetwarzane podczas wykonywania programu.
Znaki s jednostkami czonymi w acuch tekstowy. Kad cyfr, liter i spacj naley traktowa jako jeden znak. Kade polecenie lub nazw funkcji, np. sin( lub cos( naley traktowa jako jeden znak.
Gdy chcesz wprowadzi acuch do pustego wiersza na ekranie pocztkowym lub do programu, wykonaj ponisze kroki. 1. Aby oznaczy pocztek acucha, nacinij []. 2. Wprowad znaki, ktre skadaj si na acuch. Moesz uy do tego dowolnej kombinacji cyfr, liter, nazw funkcji lub nazw instrukcji. Gdy chcesz wprowadzi spacj, nacinij [']. Gdy chcesz wprowadzi kilka znakw alfabetu po kolei, nacinij y [A.LOCK]. 3. Wprowad oznaczenie koca acucha, naciskajc []. "acuch" 4. Nacinij . Na ekranie pocztkowym zostanie wywietlony - w nastpnym wierszu - acuch bez cudzysoww. Trzy kropki (...) wskazuj, e acuch jest kontynuowany za ekranem. Aby przeczyta cay acuch, naciskaj ~ lub |.
TI.83 Plus ma 10 zmiennych tekstowych, w ktrych moesz zapamitywa acuchy. Zmiennych tekstowych moesz uywa w funkcjach i instrukcjach. Aby wywoa menu VARS STRING, wykonaj ponisze kroki. 1. Nacinij , aby wywietli menu VARS. Przenie kursor do 7:String.
Aby zapamita acuch jako zmienn tekstow, wykonaj ponisze kroki. 1. Nacinij [], wprowad acuch i nacinij []. 2. Nacinij . 3. Wywoaj menu VARS STRING przez nacinicie 7. 4. Wybierz zmienn tekstow (od Str1 do Str9 lub Str0), w ktrej chcesz zapamita acuch.
Zmienna tekstowa zostanie wpisana w obecne pooenie kursora, obok symbolu zapamitania (!). 5. Gdy chcesz zapamita acuch jako zmienn tekstow, nacinij . W drugim wierszu ekranu pocztkowego ukae si zapamitany acuch, bez cudzysoww.
Gdy chcesz wywoa na ekranie pocztkowym warto zmiennej tekstowej, wybierz zmienn tekstow z menu VARS STRING i nacinij . Zostanie wtedy wywietlony acuch.
Funkcje i instrukcje tekstowe s dostpne tylko z wykazu CATALOG. W poniszej tabeli podano funkcje i instrukcje tekstowe w takim porzdku, w jakim s one pokazane w menu CATALOG. Trzy kropki wskazuj e midzy podanymi pozycjami s jeszcze inne.
CATALOG ... Equ4String( expr( ... inString( ... length( ... String4Equ( sub( ...
Przeksztaca rwnanie na acuch. Przeksztaca acuch na wyraenie. Podaje numer znaku w acuchu. Podaje dugo acucha. Przeksztaca acuch na rwnanie. Wybiera pod-acuch.
Gdy chcesz poczy dwa lub wicej acuchw, wykonaj ponisze kroki. 1. Wpisz acuch1; moe to by acuch lub jego nazwa. 2. Nacinij . 3. Wprowad acuch2; moe to by acuch lub jego nazwa. Gdy chcesz kontynuowa, nacinij i wprowad acuch3 i tak dalej. acuch1+acuch2+acuch3. . . 4. Aby wywietli acuch powstay przez poczenie, nacinij .
Aby wybra i wstawi na biecy ekran funkcj lub instrukcj tekstow, wykonaj kroki ze strony 15.2.
Equ4String( Equ4String( zamienia wyraenie, zapamitane jako zmienna Yn w Y.VARS i jednoczenie zapamituje ten acuch pod jedn z nazw Str1 do Str9 lub Str0. Equ4String(Yn,Strn)
expr( expr( przeksztaca acuch na wyraenie i oblicza warto tego wyraenia. Zmienna
acuch moe by acuchem lub zmienn tekstow. Warto start jest opcjonalnym pocztkiem poszukiwa. Domylnie start ma warto 1.
inString(acuch,pod-acuch[,start])
Uwaga: Jeli acuch nie zawiera pod-acucha lub start jest wiksze ni dugo acucha, wtedy wartoc funkcji inString( wynosi 0.
length(acuch)
String4Equ( String4Equ( przeksztaca acuch na wzr okrelajcy funkcje i zapamietuje j jako Yn. Warto acuch moe by acuchem lub zmienn tekstow. String4Equ( jest odwrotnoci Equ4String(. String4Equ(acuch,Yn)
majcy tyle znakw, ile podaje dugo. Warto acuch moe by acuchem lub zmienn tekstow. Warto pocztek jest pooeniem pierwszego znaku podzbioru. Warto dugo jest liczb znakw w podzbiorze.
sub(acuch,pocztek,dugo)
Przy uyciu poniszych polece moesz w programie wprowadzi funkcj i narysowa jej wykres.
Uwaga: Aby ten program zapamita podan funkcj jako Y3, musisz wpisa jej nazw po ENTRY= .
Funkcje hiperboliczne s dostpne tylko z wykazu CATALOG. Ponisza tabela podaje funkcje hiperboliczne w takim porzdku, w jakim znajduj si one pomidzy innymi pozycjami wykazu CATALOG. Trzy kropki w tabeli wskazuj obecno innych elementw wykazu CATALOG.
CATALOG ... cosh( cosh L1( ... sinh( sinh L1( ... tanh( tanh L1( ...
Cosinus hiperboliczny Area cosinus hiperboliczny Sinus hiperboliczny Area sinus hiperboliczny Tangens hiperboliczny Area tangens hiperboliczny
sinh(, cosh(, tanh( sinh(, cosh(, i tanh( s funkcjami hiperbolicznymi. Ich argumentami mog by
sinhL1(, coshL1(, tanhL1( sinhL1( jest funkcj odwrotn do sinusa hiperbolicznego. coshL1( jest funkcj odwrotn do cosinusa hiperbolicznego. tanhL1( jest funkcj odwrotn do tangensa
hiperbolicznego. Argumentem kadej z tych funkcji moe by liczba rzeczywista, wyraenie matematyczne lub lista.
sinhL1(warto) coshL1(warto) sinhL1(warto)
16
Spis treci
Programowanie
Wstp: Objto walca ...........................................................................................16-2 Tworzenie i usuwanie programw ........................................................................16-4 Wprowadzanie linii polecenia i wykonywanie programw.................................16-6 Edycja programw..................................................................................................16-7 Kopiowanie i zmiana nazw programw................................................................16-8 PRGM CTL - Instrukcje sterujce.........................................................................16-9 PRGM I/O - Instrukcje we/wy (wejcia/wyjcia)...............................................16-17 Wywoywanie innych programw jako podprogramw....................................16-23 Uruchamianie programu w jzyku wewntrznym kalkulatora..........................16-24
Programowanie 16-1
Niniejszy wstp jest krtkim wprowadzeniem. Aby pozna szczegy, prosimy przeczyta cay rozdzia. Program jest to zbir polece, ktre TI.83 Plus kolejno wykonuje tak, jakby wprowadza je z klawiatury. Utwrz program, ktry pyta uytkownika o promie podstawy R i wysoko H walca, a nastpnie oblicza objto tego walca.
2. Nacinij , aby wybra 1:Create New. Zostaje wywietlony znak zachty Name= i wczony tryb alfanumeryczny. Nacinij [C] [Y] [L] [I] [N] [D] [E] [R] a nastpnie , aby nada nazw Twojemu programowi CYLINDER. Znajdujesz si teraz w edytorze programw. Dwukropek w pierwszej kolumnie drugiej linii wskazuje pocztek linii do wpisywania polece. 3. Nacinij ~ 2, aby wybra 2:Prompt z menu PRGM I/O. Prompt jest teraz skopiowany do linii polece. Nacinij [R] [H], aby wprowadzi nazwy zmiennych dla promienia i wysokoci. Nacinij . 4. Nacinij y p [R] [H] [V] , aby wprowadzi wyraenie pR2H i zachowa je jako zmienn V.
16-2 Programowanie
5. Nacinij ~ 3, aby wybra 3:Disp z menu PRGM I/O. Do linii polece wstawione zostaje Disp. Nacinij y [A.LOCK] [V] [O] [L] [U] [M] [E]['] [I] [S] [V] , aby program wywietli VOLUME IS (Objto wynosi) w jednej linii i obliczon warto V - w nastpnej. 6. Nacinij y [QUIT], aby wywietli ekran pocztkowy. 7. Nacinij , aby wywietli menu PRGM EXEC. Pozycje tego menu s nazwami zapamitanych programw.
8. Nacinij , aby wstawi prgmCYLINDER w miejsce aktualnego pooenia kursora (jeli CYLINDER nie jest elementem 1 w licie menu PRGM EXEC, to przemie kursor do linii z nazw CYLINDER, a potem nacinij .) 9. Nacinij , aby wykona program. Wpisz warto 1.5 jako dugo promienia i nacinij . Wpisz 3 jako wysoko i nacinij . Zostanie wtedy wywietlony napis VOLUME IS (Objto wynosi), warto V i napis Done (Wykonane). Powtrz kroki 7 do 9 podajc inne wartoci dla R i H.
Programowanie 16-3
Program jest zbiorem jednej lub wicej linii polece. Kada linia zawiera jedn lub wicej instrukcji. Kiedy wykonujesz program, TI.83 Plus wykonuje kad instrukcj z kolejnych linii polece w tym samym porzdku, w jakim je wprowadzie. Liczba i rozmiar programw moliwych do zapamitania przez TI.83 Plus jest ograniczona wycznie przez rozmiar dostpnej pamici.
Tworzenie nowego programu
Aby utworzy nowy program, wykonaj nastpujce kroki. 1. Nacinij |, aby wywietli menu PRGM NEW.
2. Nacinij , aby wybra 1:Create New. Zostanie wtedy wywietlony znak zachty Name= (Nazwa = ) oraz wczony tryb alfanumeryczny. 3. Nacinij jedn z liter od A do Z lub q, aby wprowadzi pierwszy znak nazwy nowego programu.
Uwaga: Nazwa programu nie moe by dusza ni 8 znakw. Pierwszy znak musi by liter, nastpne mog by literami, cyframi lub q.
4. Aby zakoczy nadawanie nazwy programowi, wprowad nie wicej ni siedem dalszych znakw (liter, liczb lub q). 5. Nacinij . Wywietlony zostanie edytor programu. 6. Wprowad jedn lub wicej polece (strona 16.6). 7. Nacinij y [QUIT], aby wyj z edytora programu i wrci do ekranu pocztkowego.
Zarzdzanie pamici i usuwanie programu
Aby sprawdzi, czy dostpne jest odpowiednio duo pamici dla programu, ktry chcesz wprowadzi, to naley wykona co nastpuje: 1. Nacinij y [MEM], aby wywietli menu MEMORY. 2. Wybierz 2:Mem Mgmt/Del w celu wywietlenia menu MEMORY MANAGEMENT/DELETE (rozdzia 18). 3. Wybierz 7:Prgm w celu wywietlenia edytora PRGM.
16-4 Programowanie
TI.83 Plus podaje rozmiar pamici w bajtach. Moesz zwikszy rozmiar dostpnej pamici na dwa sposoby: usun jeden lub kilka programw lub zarchiwizowa niektre programy. W celu zwikszenia rozmiaru dostpnej pamici przez usunicie konkretnego programu: 1. Nacinij y [MEM] i wybierz 2:Mem Mgmt/Del z menu MEMORY.
3. Naciskaj } i w celu przemieszczenia kursora wyboru (4), aby zaznaczy program, ktry chcesz usun, a nastpnie nacinij {. Program zostaje usunity z pamici.
Uwaga: Zostanie wywietlony komunikat z daniem potwierdzenia polecenia usunicia programu. Wybierz 2:yes, aby kontynuowa.
Aby opuci ekran edytora PRGM bez kasowania, nacinij y [QUIT], co spowoduje wywietlenie ekranu pocztkowego. Aby zwikszy rozmiar dostpnej pamici przez zarchiwizowanie programu: 1. Nacinij y [MEM], a nastpnie wybierz 2:Mem Mgmt/Del z menu MEMORY. 2. Wybierz 2:Mem Mgmt/Del aby wywietli menu MEM MGMT/DEL. 3. Wybierz 7:Prgm... aby wywietli menu PRGM.
4. Nacinij w celu zarchiwizowania programu. Z lewej strony, przy nazwie programu, ktry jest zarchiwizowany, pojawi si znak gwiazdki. Aby dearchiwizowa program na tym ekranie, umie kursor obok nazwy zarchiwizowanego programu i nacinij . Gwiazdka zniknie.
Uwaga: Zarchiwizowane programy nie mog by redagowane ani wykonywane. Aby wykona lub redagowa zarchiwizowany program, najpierw musisz go dearchiwizowa.
Programowanie 16-5
W linii polece moesz wprowadza dowoln instrukcj lub funkcj, ktre da si wykona na ekranie pocztkowym. Kada nowa linia edytora programu rozpoczyna si dwukropkiem. Aby wprowadzi wicej ni jedn instrukcj lub wyraenie do jednej linii programu, naley oddzieli je dwukropkiem.
Uwaga: Linia polece moe by dusza ni szeroko ekranu; dugie linie programu s dzielone i przenoszone do nastpnego wiersza ekranu.
Bdc w edytorze programw moesz wywietla i wybiera elementy z rnych menu. Z menu moesz wrci do edytora programw na jeden z dwch poniszych sposobw. Wybierz element z menu. Spowoduje to wklejenie elementu do biecej linii programu. Nacinij .
Kiedy zapiszesz linie programu, nacinij . Kursor przemieci si do nastpnej linii programu. Programy mog uywa przechowywanych w pamici zmiennych, list, macierzy i cigw znakw. Jeli program zachowuje w pamici now warto jako zmienn, list, macierz lub cig znakw, to ulegaj one zmianie podczas wykonywania. Moesz wywoa inny program jako procedur (strona 16.16 i strona 16.23).
Wykonanie programu
Aby wykona program, zacznij w pustej linii ekranu pocztkowego i wykonaj nastpujce kroki. 1. Nacinij , aby wywietli menu PRGM EXEC. 2. Wybierz nazw programu z menu PRGM EXEC (strona 16.8); prgm nazwa zostanie wstawiona w linii ekranu pocztkowego (np. prgmCYLINDER). 3. Nacinij , aby wykona program. Podczas gdy program jest wykonywany, wywietlany jest wskanik zajtoci. Podczas wykonywania programu uaktualnia si wskanik Ans (ostatniej odpowiedzi). Last Entry (ostatnio wprowadzone dane) nie jest uaktualniany podczas wykonywania (rozdzia 1). TI.83 Plus sprawdza bdy podczas wykonywania programu. Bdy nie s sprawdzane podczas wprowadzania programu.
Przerywanie programu
Aby zatrzyma wykonywanie programu, nacinij . Wywietla si menu ERR:BREAK. Aby powrci do ekranu pocztkowego, wybierz 1:Quit. Aby przej do miejsca, w ktrym program zosta przerwany, wybierz 2:Goto.
16-6 Programowanie
Edycja programw
Edycja programu
Aby wywietli zachowany program, wykonaj ponisze kroki. 1. Nacinij ~, aby wywietli menu PRGM EDIT. 2. Wybierz nazw programu z menu PRGM EDIT (strona 16.8). Zostanie wywietlone co najwyej siedem pierwszych linii programu.
Uwaga: W edytorze programw nie jest wywietlany znak $ wskazujcy, e program jest duszy ni to, co wywietlone jest na ekranie.
3. Edytuj linie polece programu. Przemie kursor w odpowiednie miejsce, a nastpnie usuwaj, nadpisuj lub wstawiaj znaki. Nacinij , aby wyczyci wszystkie polecenia programu w linii (pozostaje dwukropek na pocztku linii), a nastpnie wprowad nowe polecenie programu.
Wskazwka: Aby przemieci kursor na pocztek linii programu, nacinij y |. Aby przemieci kursor na koniec linii programu, nacinij y ~. Aby przemieci kursor w d o siedem linii, nacinij . Aby przesun kursor w gr o siedem linii, nacinij }.
Aby wstawi now lini gdziekolwiek do programu, umie kursor w miejscu, w ktrym chcesz umieci now lini i nacinij y [INS] a nastpnie . Pojawi si dwukropek oznaczajcy now lini. Aby usun lini programu, umie kursor w linii, nacinij , aby wyczyci wszystkie instrukcje i wyraenia w linii, a nastpnie nacinij {, aby usun ca lini, wraz z dwukropkiem.
Programowanie 16-7
Aby skopiowa wszystkie linie programu z jednego programu do nowego programu, wykonaj kroki od 1 do 5, opisujce tworzenie nowego programu (str. 16.4), a nastpnie wykonaj ponisze kroki. 1. Nacinij y [RCL]. W nowym programie zostanie wywietlony Rcl w dolnej linii edytora programw (rozdzia 1). 2. Nacinij |, aby wywietli menu PRGM EXEC. 3. Wybierz nazw z menu. Nazwa ta, w postaci prgm nazwa, zostanie wklejona na dolnej linii edytora programw. 4. Nacinij . Wszystkie linie z wybranego programu s kopiowane do nowego programu. Kopiowanie programw ma co najmniej dwa, wygodne zastosowania: Moesz tworzy wzorzec czsto uywanych sekwencji instrukcji. Moesz przemianowa program przez skopiowanie zawartoci jednego programu do drugiego.
Uwaga: Przy uyciu RCL moesz take kopiowa wszystkie linie programu do innego
istniejcego programu.
TI.83 Plus automatycznie sortuje elementy menu PRGM EXEC i PRGM EDIT w porzdku alfanumerycznym. W kadym menu oznaczane jest tylko pierwsze 10 elementw, za pomoc liczb od 1 do 9 oraz 0. Aby przeskoczy do nazwy pierwszego programu, ktry zaczyna si od okrelonego znaku alfanumerycznego lub q, nacinij [litera od A do Z lub q].
Wskazwka: Bdc na pocztku listy menu PRGM EXEC lub PRGM EDIT, moesz nacisn }, aby przemieci si do dolnej linii menu. Z dolnej linii menu nacinij , aby przenie si do pocztku listy menu. Aby przesun kursor w d listy menu o siedem linii, nacinij . Aby przesun kursor w gr listy menu o siedem linii, nacinij }.
16-8 Programowanie
Aby wywietli list menu PRGM CTL (sterowania programem), nacinij ; tylko z edytora programw.
CTL I/O EXEC 1: If 2: Then 3: Else 4: For(
Tworzy warunek Wykonuje polecenie, jeli warunek w If jest speniony Wykonuje polecenie, jeli warunek w If nie jest speniony Tworzy ptl ze zmienn zwikszajc si po kadym przebiegu ptli Tworzy ptl ze sprawdzaniem warunku na pocztku 5: While Tworzy ptl ze sprawdzaniem warunku na kocu 6: Repeat Oznacza koniec bloku 7: End Przerywa wykonanie programu 8: Pause Definiuje etykiet 9: Lbl Powoduje przeskok do etykiety 0: Goto Zwiksza warto i przeskakuje instrukcj, jeli wiksze ni A: IS>( Zmniejsza warto i przeskakuje instrukcj, jeli mniejsze ni B: DS<( Definiuje elementy menu i rozgazienia C: Menu( Wykonuje program jako procedur D: prgm Wraca z procedury E: Return Zatrzymuje wykonanie F: Stop Usuwa zmienn z wntrza programu G: DelVar H: GraphStyle( Wskazuje styl wykresu Podane powyej instrukcje steruj programem. Uatwiaj one powtarzanie lub omijanie grup instrukcji podczas wykonywania programu. Jeli wybierzesz element menu, to nazwa jego jest wklejana w miejscu kursora do linii polece w programie. Aby wrci do edytora programu bez wybierania elementu, nacinij .
Sterowanie przebiegiem programu
Instrukcje sterowania przebiegiem programu informuj TI.83 Plus, ktre polecenie ma by nastpnie wykonane. If, While i Repeat sprawdzaj zdefiniowany warunek, aby ustali, ktre polecenie naley nastpnie wykona. W instrukcjach warunkowych czsto uywa si nierwnoci lub boolowskich testw logicznych (rozdzia 2), np:
If A<7:A+1!A
lub
If N=1 and M=1:Goto Z
Programowanie 16-9
Instrukcja warunkowa If suy do sprawdzania warunkw i tworzenia rozgazie w programach. Jeeli zmienna warunek jest faszem (zero), wtedy instrukcja, znajdujca si bezporednio za If, jest omijana. Jeeli zmienna warunek jest prawd (niezerowa), wtedy wykonywana jest nastpna instrukcja. Instrukcje If mog by zagniedane.
:If warunek :instrukcja (jeli prawdziwy) :instrukcja Program Wynik
If.Then Then po If powoduje wykonanie grupy instrukcji, jeli warunek jest prawdziwy (niezerowy). End oznacza koniec grupy instrukcji. :If warunek :Then :instrukcja (jeli prawdziwa) :instrukcja (jeli prawdziwa) :End :instrukcja Program Wynik
16-10 Programowanie
If.Then.Else Else znajdujce si po If.Then powoduje wykonanie grupy instrukcji, jeli warunek nie jest speniony (zero). End oznacza koniec grupy instrukcji. :If warunek :Then :instrukcja (jeli prawdziwy) :instrukcja (jeli prawdziwy) :Else :instrukcja (jeli faszywy) :instrukcja (jeli faszywy) :End :instrukcja Program Wynik
For(
W For( ptla wykonuje wielokrotnie grup instrukcji, zwikszajc zadan zmienn. Zwiksza ona zmienn od warunku pocztkowego do warunku kocowego, o warto przyrostu. Warto przyrostu jest dowolna (domylnie 1) i moe by ujemna (warunek kocowy<warunku pocztkowego); warunek kocowy jest maksymaln lub minimaln wartoci, ktra nie moe by przekroczona. End wskazuje koniec ptli. Ptla For( moe by zagniedona.
:For(zmienna,warunek_pocztkowy,warunek_kocowy[,przyrost]) :instrukcja (dopki warunek_kocowy nie przekroczony) :instrukcja (dopki warunek_kocowy nie przekroczony) :End :instrukcja Program Wynik
Programowanie 16-11
czsto nierwnoci (rozdzia 2). Warunek jest sprawdzany, gdy wykonanie napotyka instrukcj While. Jeli warunek jest speniony (niezerowy), program wykonuje grup instrukcji. End oznacza koniec grupy. Jeli warunek nie jest speniony (zero), program wykonuje instrukcj, znajdujc si za End. Instrukcje While mog by zagniedone.
:While warunek :instrukcja (dopki warunek jest prawdziwy) :instrukcja (dopki warunek jest prawdziwy) :End :instrukcja Program Wynik
Repeat Repeat powtarza grup instrukcji dopki warunek jest speniony (niezerowy). Jest on podobny do While, ale warunek jest sprawdzany w momencie napotkania End; powoduje to, e grupa instrukcji jest zawsze wykonywana przynajmniej jeden raz. Instrukcje Repeat mog by zagniedone. :Repeat warunek :instrukcja (dopki warunek jest speniony) :instrukcja (dopki warunek jest speniony) :End :instrukcja Program Wynik
16-12 Programowanie
End End wskazuje koniec grupy instrukcji. Instrukcji End musisz uy jako zakoczenia kadej ptli For(, While lub Repeat. Musisz rwnie uy End jako zakoczenia kadej grupy If.Then oraz kadej grupy If.Then.Else. Pause Pause wstrzymuje wykonanie programu, aby mg zobaczy odpowiedzi lub
wykresy. Wstrzymanie programu oznaczane jest wskanikiem (w prawym grnym rogu ekranu). Nacinij 5 aby wrci do wykonywania programu.
Pause bez podania wartoci tymczasowo wstrzymuje program. Jeli zostao wykonane DispGraph lub Disp, to zostanie wywietlony odpowiedni ekran. Pause z podan wartoci, powoduje wywietlenie tej wartoci na biecym
Programowanie 16-13
programu.
Lbl okrela etykiet dla instrukcji. Etykieta moe skada si z jednego lub dwch znakw (A do Z, 0 do 99 lub q). Lbl etykieta Goto powoduje rozgazienie programu; skok do etykiety w momencie napotkania Goto. Goto etykieta Program Wynik
IS>( IS>( (zwiksz i przeskocz) powoduje dodanie 1 do zmiennej. Jeli odpowied jest
> warto (moe to by wyraenie), to nastpna instrukcja zostanie przeskoczona. Jeli odpowied jest { warto, to nastpna instrukcja zostanie wykonana; zmienna nie moe by zmienn systemow.
:IS>(zmienna,warto) :instrukcja (jeli odpowied warto) :instrukcja (jeli odpowied > warto) Program Wynik
16-14 Programowanie
jest < warto (moe to by wyraenie), nastpna instrukcja jest omijana. Jeli odpowied jest | warto, nastpna instrukcja jest wykonana: zmienna nie moe by zmienn systemow.
:DS<(zmienna,warto) :instrukcja (jeli odpowied warto) :instrukcja (jeli odpowied < warto) Program Wynik
Menu( Menu( suy do wyboru rozgazienia programu. Jeli podczas wykonywania programu zostanie napotkane Menu( to na ekranie ukazuje si lista elementw,
podwietla si wskanik wstrzymania programu, a wykonanie programu zostaje wstrzymane do momentu wyboru elementu z listy menu. Menu tytu (nazwa) jest ujte w cudzysowy ( " ). Po nim, pojawia si do siedmiu par elementw menu. Kada para skada si z elementu tekstowego tekst (rwnie ujtego w cudzysowy), ktry moe by wywietlony jako tytu elementu menu, oraz z etykiety, do ktrej przeskoczy program, jeli wybierzesz ten element menu.
Menu("tytu","tekst1",etykieta1,"tekst2",etykieta2, . . .) Program Wynik
Powyszy program zatrzymuje si, a wybierzesz 1 lub 2. Jeli wybierzesz np. 2, to menu znika i program kontynuuje wykonanie od etykiety Lbl B.
Programowanie 16-15
Uywamy prgm do wykonywania innych programw jako procedur (strona 16.23). Kiedy wybierzesz prgm, jest on wklejany w miejsce kursora. Wpisz nastpnie nazw programu, ktry chcesz wykona. Uycie prgm jest rwnowane uyciu menu PRGM EXEC; moesz jednak wprowadzi nazw programu, ktry jeszcze nie jest stworzony.
prgm nazwa
Uwaga: Nie moesz bezporednio wprowadza nazwy procedury podczas uywania RCL. Musisz wstawi nazw z menu PRGM EXEC (strona 16.8).
procedur (strona 16.23), nawet jeeli polecenie to zostao napotkane wewntrz zagniedonych ptli. Wszystkie ptle s przerywane. Domylne Return istnieje na kocu kadego programu, ktry zosta uyty jako podprogram. W programie gwnym, Return przerywa wykonanie i powraca na ekran pocztkowy.
Stop Stop powoduje przerwanie wykonywania programu i powrt na ekran pocztkowy. Stop jest opcjonalnym kocem programu. DelVar DelVar kasuje z pamici zawarto zmiennej. DelVar zmienna
GraphStyle( GraphStyle( oznacza styl wykresu, jaki ma by narysowany. funkcja# jest numerem funkcji Y= w obecnym trybie rysowania wykresw; styl_wykresu jest liczb od 1 do 7 odpowiadajc stylowi wykresu. Style te s opisane poniej. 1 = (linia) 2 = (gruba linia) 3 = (cieniuj ponad) 4 = (cieniuj pod) 5 = (cieka) 6 = (animacja) 7 = (kropki)
GraphStyle(funkcja#,styl_wykresu)
Np.: GraphStyle(1,5) w trybie Func ustawia styl wykresu dla Y1 na (cieka; 5). Nie wszystkie style wykresw s dostpne we wszystkich trybach graficznego przedstawiania. Dokadny opis kadego stylu wykresu znajduje si w tabeli Style Wykresw w rozdziale 3.
16-16 Programowanie
Aby wywietli menu PRGM I/O (we/wy programu), nacinij ~. Wywietlenie tego menu jest moliwe tylko z edytora programw.
CTL I/O EXEC Umoliwia wprowadzanie wartoci lub uywanie kursora. 1: Input Pokazuje znak zachty do wprowadzenia wartoci zmiennej. 2: Prompt Wywietla tekst, warto lub ekran pocztkowy. 3: Disp 4: DispGraph Wywietla aktualny wykres. 5: DispTable Wywietla aktualn tabel. Wywietla tekst w podanej pozycji. 6: Output( Sprawdza na klawiaturze przyporzdkowanie nacinitego klawisza. 7: getKey Kasuje wywietlenie ekranu. 8: ClrHome Zeruje aktualn tabel. 9: ClrTable Uzyskuje zmienn z innego TI.83 Plus. 0: GetCalc( Uzyskuje zmienn z systemw CBL lub CBR. A: Get( Wysya zmienn do systemw CBL lub CBR. B: Send(
Instrukcje te steruj we/wy (wejciem do- i wyjciem z-) wykonujcego si programu. Pozwalaj na wprowadzanie wartoci i wywietlanie odpowiedzi podczas wykonywania. Aby powrci do edytora programw bez wybierania elementu, nacinij .
Wywietlanie wykresu za pomoc funkcji Input Input bez podania zmiennej, powoduje wywietlenie aktualnego wykresu. Moesz przemieszcza kursor swobodny, co uaktualnia X i Y (oraz R i q dla formatu PolarGC). Wskanik wstrzymania programu jest wczony. Nacinij , aby
Programowanie 16-17
wykonywania; zmienna moe by liczb rzeczywist, liczb zespolon, list, macierz, cigiem znakw lub funkcj Y=. Podczas wykonywania programu, wprowad warto, ktra moe by wyraeniem, a nastpnie nacinij . Warto ta zostanie obliczona i zachowana w zmiennej, po czym program wznawia prac.
Input [zmienna]
Moesz wywietla jako znak zachty tekst lub zawarto zmiennej Strn (zmienn tekstow), skadajcy si z (co najwyej) 16 znakw. Podczas wykonywania programu wprowad warto po znaku zachty i nacinij . Warto ta zostanie zachowana w zmiennej i program wznawia prac.
Input ["tekst",zmienna] Input [Strn,zmienna] Program Output
Uwaga: Kiedy program pokazuje znak zachty do wprowadzenia listy oraz gdy Yn dziaa podczas wykonywania, to musisz uj list w nawiasy ( { } ), a wyraenia - w cudzysowy ( " ).
16-18 Programowanie
Podczas wykonywania programu, Prompt wywietla kolejno po jednej zmiennej, umieszczajc za ni znak =?. Przy kadym znaku zachty wprowad warto lub wyraenie, dla kadej zmiennej, a nastpnie nacinij . Wartoci s zachowywane, a program wznawia prac.
Prompt zmienna_A[,zmienna_B,...,zmienna_n] Program Wynik
Wywietlanie ekranu pocztkowego Disp wywietla ekran pocztkowy, gdy nie wprowadzisz wartoci. Aby obejrze ekran pocztkowy podczas wykonywania programu, po Disp uyj instrukcji Pause. Disp Wywietlanie wartoci i komunikatw Disp z jedn lub wicej wartociami powoduje wywietlenie kadej z tych wartoci. Disp [warto_A,warto_B,warto_C,...,warto_n]
Jeli warto jest zmienn, to wywietlona bdzie jej aktualna warto. Jeli warto jest wyraeniem, to zostanie ono obliczone, a wynik obliczenia wywietlony po prawej stronie nastpnej linii. Jeli warto jest tekstem ujtym w znaki zapytania, to jest on wywietlany z lewej strony aktualnie wywietlonej linii. Znak ! nie jest uwaany za tekst.
Wynik
Program
Jeeli po Disp program napotka Pause, to zatrzyma si, aby mg obejrze ekran. Aby wznowi wykonywanie programu, nacinij .
Uwaga: Jeli macierz lub lista jest za dua, aby moga by wywietlona w caoci, to w ostatniej kolumnie pojawi si wielokropek (...) lecz okna z wywietleniem macierzy lub listy nie mona przewija. Aby przewin okno, uyj instrukcji Pause warto (strona 16.13).
Programowanie 16-19
Zostan wtedy obliczone wyraenia, a nastpnie wywietlone ich wartoci, zgodnie z aktualnymi ustawieniami trybu. Macierze s wywietlane w formacie wprowadzania danych i jeli s za due, przenosz si do nastpnej linii. Znak ! nie jest uwaany za tekst.
Output(wiersz,kolumna,"tekst") Output(wiersz,kolumna,warto) Program Wynik
Dla Output( na podzielonym poziomo ekranie za pomoc Horiz, maksymaln wartoci wiersza jest 4.
16-20 Programowanie
getKey getKey zwraca numer odpowiadajcy ostatnio nacinitemu klawiszowi w taki sposb,
jak to pokazano na poniszym diagramie kodw klawiszy. Jeli aden klawisz nie zosta nacinity, wtedy getKey zwraca 0. Moesz uy getKey wewntrz ptli, do sterowaniem przesyania, np. podczas tworzenia gier wideo.
Program Wynik
Uwaga: Moesz nacisn w dowolnym momencie, jeli chcesz przerwa wykonanie programu (strona 16.6).
ClrHome, ClrTable ClrHome (wyczy ekran pocztkowy). Czyci ekran pocztkowy, podczas
wykonywania programu.
ClrTable (wyczy tabel) zeruje wartoci w tabeli, podczas wykonywania programu.
Programowanie 16-21
zachowuje j jako zmienn w TI.83 Plus odbierajcym (docelowym); zmienna moe by liczb rzeczywist lub zespolon, elementem listy, elementem macierzy, tekstem, zmienn Y=, graficzn baz danych lub obrazem.
GetCalc(zmienna)
Uwaga: GetCalc( nie dziaa w przypadku poczenia TI.82 z TI.83 Plus.
Get(, Send( Get( pobiera dane z systemu Calculator-Based Laboratory (CBL) lub Calculator-Based Ranger (CBR) i zachowuje je jako zmienn w docelowym TI.83 Plus; zmienna moe by liczb rzeczywist, elementem listy, macierzy, nazw macierzy, tekstem, zmienn Y=, graficzn baz danych lub obrazem. Get(zmienna)
Uwaga: Jeli przesyasz program, ktry uywa instrukcji Get(, z TI.82do TI.83 Plus, to TI.83 Plus zinterpretuje j jako Get( opisane powyej. Uyj GetCalc(, aby uzyska dane z innego TI.83 Plus.
Send( wysya zawarto zmiennej do CBL lub CBR. Nie moesz uy tego polecenia do wysania danych do innego TI.83 Plus; zmienna moe by liczb rzeczywist, elementem listy, nazw listy, elementem macierzy, nazw macierzy, tekstem, zmienn Y=, baz danych wykresw lub obrazem; zmienna moe by list elementw. Send(zmienna)
Uwaga: Ten program uzyskuje dane dwiku i czas w sekundach z CBL.
Uwaga: Jeli chcesz wykona Get(, Send( i GetCalc( na ekranie pocztkowym, to masz do nich dostp z CATALOG-u (rozdzia 15).
16-22 Programowanie
Przy uyciu TI.83 Plus mona wywoywa dowolny zapamitany program, ktry zosta wykonany w innym programie jako podprogram. Wprowad do linii polece nazw programu, ktrego chcesz uy. Moesz wprowadzi nazw programu do linii programu na dwa sposoby. Nacinij |, aby wywietli menu PRGM EXEC i wybierz nazw programu (strona 16.8). prgm nazwa jest wklejany w miejsce kursora w linii polece. Wybierz prgm z menu PRGM CTL i wprowad nazw programu (strona 16.9).
prgm nazwa
Gdy podczas wykonywania programu zostanie napotkana instrukcja prgm nazwa, to nastpn wykonan instrukcj bdzie pierwsze polecenie drugiego programu. Program wraca do wykonania dalszego polecenia w pierwszym programie wtedy, gdy na kocu drugiego programu napotka on instrukcj Return lub domyln instrukcj Return.
Program Wynik
&
Podprogram
( '
Zmienne s globalne. Etykieta uyta z Goto i Lbl jest lokaln wewntrz tego programu, w ktrym bya uyta. Etykieta uyta w jednym programie nie jest widziana w innym. Nie moesz uy Goto, aby przeskoczy do etykiety w innym programie. Instrukcja Return powoduje wyjcie z podprogramu i powrt do programu wywoujcego nawet wtedy, gdy zostaa uyta wewntrz zagniedonych ptli.
Programowanie 16-23
Kiedy pobierasz program w jzyku maszynowym, jest on zachowany jako jeden z programw wymienionych w menu PRGM. Moesz: Przesa go przy uyciu cza komunikacyjnego TI.83 Plus (rozdzia 19). Skasowa go przy uyciu ekranu MEM MGMT DEL (rozdzia 18). Aby wykona program w jzyku maszynowym, uyj polecenia o nastpujcej skadni: Asm(NazwaProgramuMaszynowego) Jeli piszesz programy w jzyku maszynowym, uyj dwu instrukcji z listy CATALOG.
Instrukcje AsmComp(TekstowaNazwaProgramuMaszynow ego, zesnastkowaNazwaProgramuMaszynowego) Komentarze
Kompiluje program w jzyku maszynowym zachowany w pliku tekstowym i zapisuje wersj szesnastkow Identyfikuje program w jzyku maszynowym; musi by wprowadzony jako pierwsza linia programu w jzyku maszynowym.
AsmPrgm
Aby skompilowa program, ktry napisae w jzyku maszynowym: 1. Wykonaj te same kroki co dla napisania programu (16-4) lecz upewnij si, e w pierwszej linii swojego programu wprowadzie AsmPrgm. 2. Z ekranu pocztkowego nacinij y CATALOG, a nastpnie wybierz polecenie AsmComp(w celu wklejenia go na ekran. 3. Nacinij , aby wywietli menu PRGM EXEC. 4. Wybierz program, ktry chcesz kompilowa. Zostanie on wklejony na ekran pocztkowy. 5. Nacinij , a nastpnie wybierz prgm z menu CATALOG. 6. Wpisz nazw, jak wybrae dla programu wyjciowego .
Uwaga: Nazwa ta musi by jednoznaczna; nie moe by taka sama, jak nazwa ju istniejcego programu.
8. Nacinij , aby skompilowa swj program i wygenerowa program wyjciowy. 16-24 Programowanie
17
Spis treci
Zastosowania w praktyce
Porwnywanie wynikw testw przy uyciu wykresw skrzynkowych..............17-2 Wykrelanie funkcji przedziaami liniowej.............................................................17-4 Graficzne rozwizywanie nierwnoci ...................................................................17-5 Graficzne rozwizywanie ukadu rwna nieliniowych.........................................17-6 Zastosowanie programu do rysowania trjkta Sierpiskiego ...............................17-7 Wykrelanie atraktorw wykresw typu sieci pajczej .......................................17-8 Zastosowanie programu do znajdywania wspczynnikw....................................17-9 Wykrelanie okrgu jednostkowego i krzywych trygonometrycznych ..............17-10 Obliczanie pola obszaru ograniczonego krzywymi ..............................................17-11 Zastosowanie rwna parametrycznych: Problem "diabelskiego koa".............17-12 Ilustracja podstawowego twierdzenia rachunku rniczkowego ........................17-14 Obliczanie pl wieloktw foremnych .................................................................17-16 Obliczanie i wykrelanie przebiegu spat kredytu hipotecznego...............................17-18
Zastosowania 17-1
Eksperyment wykaza znaczc rnic pomidzy chopcami a dziewczynkami w dziedzinie zdolnoci rozpoznawania przedmiotw trzymanych w lewej rce, ktra jest sterowana przez praw pkul mzgu, a zdolnoci rozpoznawania przedmiotw trzymanych w prawej rce, ktra jest sterowana przez lew pkul mzgu. Zesp firmy TI Graphics przeprowadzi podobne testy dla dorosych mczyzn i kobiet. W tecie uyto 30 maych przedmiotw, na ktre uczestnikom eksperymentu nie pozwolono patrze. Najpierw trzymali oni w lewej rce kolejno 15 przedmiotw i zgadywali, jakie to przedmioty. Nastpnie trzymali w ten sam sposb 15 innych przedmiotw w prawej rce i zgadywali, jakie to przedmioty. Uyj wykresw skrzynkowych do wizualnego porwnania prawidowych odpowiedzi podanych w poniszej tabeli. Liczba prawidowych odpowiedzi
Kobiety lewa rka 8 9 12 11 10 8 12 7 9 11 Kobiety prawa rka 4 1 8 12 11 11 13 12 11 12 Mczyni lewa rka 7 8 7 5 7 8 11 4 10 14 13 5 Mczyni prawa rka 12 6 12 12 7 11 12 8 12 11 9 9
Sposb postpowania
1. Wybierz 5:SetUpEditor (edytor list statystycznych), nacinij 5. Wprowad nazwy list WLEFT, WRGHT, MLEFT i MRGHT rozdzielone przecinkami. Nacinij . Edytor list statystycznych zawiera teraz tylko te cztery listy. 2. Aby wybra edycj 1:Edit, nacinij 1. 3. Wpisz do WLEFT (Kobiety - lewa rka) liczby prawidowych odgadni, ktre uzyskaa kada z kobiet uywajc lewej rki. Aby wpisa dane do WRGHT (Kobiety - prawa rka), nacinij ~ i wprowad liczby prawidowych odgadni kadej z kobiet, gdy trzymaa przedmioty w prawej rce. 4. W podobny sposb wprowad liczby prawidowych odpowiedzi kadego mczyzny, do MLEFT (Mczyni - lewa rka) i MRGHT (Mczyni prawa rka). 5. Wywoaj menu wykresw statystycznych, naciskajc y [STAT PLOT]. Wybierz z niego pozycj 1:Plot1. Wcz typ wykresu 1 (plot 1); zdefiniuj go jako zmodyfikowany wykres skrzynkowy wykonany z listy o nazwie WLEFT. Przenie kursor do grnej linii i wybierz Plot2. Wcz wykres 2; zdefiniuj go jako zmodyfikowany wykres skrzynkowy wykonany z listy o nazwie WRGHT. 17-2 Zastosowania
6. Nacinij o. Wycz wszystkie funkcje. 7. Nacinij p. Ustaw Xscl=1 i Yscl=0. Aby wybra 9:ZoomStat (skalowanie wykresw statystycznych), nacinij q 9. Umoliwi to regulowanie wielkoci okna i wywietlenie wykresw skrzynkowych obrazujcych wyniki kobiet. 8. Nacinij r.
% Dane dla kobiet; wyniki lewej rki % Dane dla kobiet; wyniki prawej rki
Aby zbada wielkoci minX, Q1, Med, Q3 i maxX dla kadego wykresu, uywaj przyciskw | i ~. Zwr uwag na obrys danych dla prawej rki kobiet. Jaka jest warto mediany dla lewej rki? Dla prawej rki? Ustal, korzystajc z wykresw skrzynkowych, przy uyciu ktrej rki kobiety lepiej zgadyway? 9. Zbadaj wyniki mczyzn. Aby uy listy MLEFT, ponownie zdefiniuj wykres 1, nastpnie, aby uy listy MRGHT, ponownie zdefiniuj wykres 2. Nacinij r.
% Dane dla mczyzn; wyniki z lewej rki % Dane dla mczyzn; wyniki z prawej rki
Aby przebada minX, Q1, Med, Q3 i maxX dla kadego wykresu, naciskaj | i ~. Jak rnic widzisz midzy wykresami? 10. Porwnaj wyniki prb z lew rk. Aby uy listy WLEFT, ponownie zdefiniuj wykres 1, nastpnie, aby uy listy MLEFT, ponownie zdefiniuj wykres 2. Nastpnie, aby zbada minX, Q1, Med, Q3 i maxX dla kadego wykresu, nacinij r. Kto by lepszy w odgadywaniu lew rk: mczyni czy kobiety? 11. Porwnaj wyniki prb z praw rk. Aby uy listy WRGHT, zdefiniuj wykres 1, nastpnie, aby uy listy MRGHT, zdefiniuj wykres 2. Aby zbada minX, Q1, Med, Q3, oraz maxX dla kadego wykresu, nacinij r. Kto by lepszy w odgadywaniu praw rk? W eksperymencie, chopcy nie zgadywali tak dobrze przy uyciu prawej rki, podczas gdy dziewczynki zgadyway tak samo dobrze za pomoc prawwj, jak i lewej rki. Wykresy skrzynkowe sporzdzone dla dorosych nie wykazuj tej prawidowoci. Jak mylisz, czy stao si tak dlatego, e doroli nauczyli si z czasem umiejtnoci rozpoznawania obiema rkami, czy te dlatego, e nasza badana grupa nie bya reprezentatywna? Zastosowania 17-3
Mandat za przekroczenie prdkoci na drodze o maksymalnej dozwolonej prdkoci 45 kilometrw na godzin (km/godz) wynosi 50 plus (dodatkowo) 5 za kady km/godz z zakresu od 46 do 55 km/godz plus 10 za kady km/godz z zakresu od 56 do 65 km/godz plus 20 za kady km/godz z zakresu powyej 66 km/godz. Wykrel funkcj, ktra opisuje koszt mandatu. Funkcja ta jest w rnych przedziaach okrelona rnymi wzorami. Jest ona ju przedzia liniowa. Wysoko mandatu (Y), jako funkcja prdkoci (X) [w km/godz] wynosi: Y=0 Y = 50 + 5 (X N 45) Y = 50 + 5 10 + 10 (X N 55) Y = 50 + 5 10 + 10 10 + 20 (X N 65)
Sposb postpowania
1. Nacinij z. Wybierz Func i ustawienia domylne. 2. Nacinij o. Wycz wszystkie funkcje i wykresy statystyczne. Aby opisa ksztatowanie si wielkoci mandatu, uyj funkcji Y= . W celu zdefiniowania funkcji przedziaami liniowej, uyj operacji z menu TEST. Ustaw styl wykresu dla Y1 na (kropki).
3. Nacinij p i ustaw Xmin=L2, Xscl=10, Ymin=L5, i Yscl=10. Pomi wartoci Xmax i Ymax; s one ustawione przez @X i @Y w kroku 4. 4. Wr na ekran pocztkowy naciskajc y [QUIT]. Zapamitaj 1 jako @X, a nastpnie zapamitaj 5 jako @Y. Wartoci @X i @Y znajduj si w pod-menu VARS Window X/Y; odpowiadaj one poziomej i pionowej odlegoci midzy rodkami ssiednich pikseli. ledzenie przebiegu wykresu jest wygodniejsze, gdy @X i @Y s liczbami cakowitymi. 5. Aby wykreli funkcj, nacinij r. Przy jakiej prdkoci wysoko mandatu przekroczy 250?
17-4 Zastosowania
Rozwi graficznie nierwno 0,4X3 N 3X + 5 < 0,2X + 4. Aby wyznaczy wartoci X, ktre speniaj nierwno oraz te, ktre jej nie speniaj, wykorzystaj funkcje z menu TEST.
Sposb postpowania
1. Nacinij z. Wybierz Dot, Simul oraz ustawienia domylne. Ustawienie trybu Dot w edytorze Y= zmienia wszystkie style wykresu na (kropki). 2. Nacinij o. Wycz wszystkie funkcje i wykresy statystyczne. Wprowad lew stron nierwnoci jako Y4 i praw stron jako Y5.
3. Y6 zdefiniuj jako operator logiczny, ktry sprawdza nierwno. Jego warto wynosi 1, jeli nierwno jest prawdziwa lub 0, jeli jest faszywa.
4. Jeeli chcesz rozwiza graficznie nierwno, musisz wykreli porwnywane funkcje (strony nierwnoci) w standardowym oknie; w tym celu nacinij q 6. 5. W celu przemieszczenia kursora do Y6, nacinij r . Jeeli chcesz wyznaczy zbir rozwiza nierwnoci, to naciskaj | i ~ i obserwuj wartoci Y.
6. Jeeli chcesz tylko rozwiza graficznie nierwno, to nacinij o i anuluj wybr Y4, Y5 i Y6.
7. Nacinij r. Zauwa, e Y7 i Y8 s rwne zero dla tych wartoci X, ktre nie speniaj nierwnoci.
Zastosowania 17-5
Rozwi graficznie rwnanie X3 N 2X = 2cos(X). Inaczej mwic, wyznacz punkty przecicia krzywych: Y = X3N2X i Y = 2cos(X). Do ustawienia dokadnoci wykresu uyj parametrw funkcji ZOOM.
Sposb postpowania
1. Nacinij z. Wybierz tryb ustawienia domylnego. Nacinij o. Wycz wszystkie funkcje i wykresy statystyczne. Wpisz ponisze funkcje.
2. Aby wybra 4:ZDecimal, nacinij q 4. Na ekranie wida, e mog istnie dwa rozwizania (w punktach, gdzie dwa wykresy zdaj si przecina).
3. Aby wybra 4:SetFactors z menu ZOOM MEMORY, nacinij q ~ 4. Ustaw XFact=10 i YFact=10. 4. Aby wybra 2:Zoom In, nacinij q 2. Uywajc |, ~, } i przemie kursor swobodny w miejsce przecicia wykresw widocznego w prawej czci wykresu. Zauwa, e podczas ruchu kursora wartoci X i Y podane s z dokadnoci do jednego miejsca dziesitnego. 5. Jeli chcesz powikszy obraz, nacinij . Przenie kursor do punktu przecicia. Zauwa, e podczas ruchu kursora, wartoci X i Y podane s z dokadnoci do dwch miejsc dziesitnych. 6. Aby ponownie powikszy obraz, nacinij . Przenie kursor swobodny dokadnie do punktu przecicia. Zwr uwag na liczb miejsc dziesitnych. 7. Aby wybra 5:intersect, nacinij y [CALC] 5. Wybierz pierwsz krzyw, naciskajc ; aby wybra drug krzyw, nacinij ponownie . Aby odgadn rozwizanie, przesu kursor w poblie przecicia. Nacinij . Jakie s wsprzdne punktu przecicia? 8. Jeeli chcesz ponownie wywietli pocztkowy wykres, to wywoaj 4:Zdecimal, naciskajc q 4. 9. Nacinij q. Wybierz 2:Zoom In i powtrz kroki od 4 do 8 w celu przebadania prawdopodobnego punktu przecicia si funkcji po lewej stronie ekranu.
17-6 Zastosowania
Przy uyciu tego programu mona tworzy i zapamitywa rysunek trjkta Sierpiskiego. Aby rozpocz, nacinij ~ ~ 1. Nadaj programowi nazw SIERPINS i nacinij . Pojawi si edytor programu.
Program
PROGRAM:SIERPINS :FnOff :ClrDraw :PlotsOff :AxesOff :0!Xmin:1!Xmax :0!Ymin:1!Ymax :rand!X:rand!Y :For(K,1,3000) :rand!N :If N13 :Then :.5X!X :.5Y!Y :End :If 13<N i N23 :Then :.5(.5+X)!X :.5(1+Y)!Y :End :If 23<N :Then :.5(1+X)!X :.5Y!Y :End :Pt-On(X,Y) :End :StorePic 6
Blok If/Then.
Blok If/Then.
Blok If/Then.
Po wykonaniu powyszego programu mona wywoa i wywietli rysunek, przy uyciu polecenia RecallPic 6.
Zastosowania 17-7
Przy uyciu formatu wykrelania Web mona znale punkty przycigajce i odpychajce wykresw sieciowych cigu (tzw. atraktory).
Sposb postpowania
1. Nacinij z. Wybierz Seq i domylne ustawienia trybu. Nacinij y [FORMAT]. Wybierz format Web i domylne ustawienia formatu. 2. Nacinij o. Skasuj wszystkie funkcje i wycz wszystkie wykresy statystyczne. Wprowad cig, ktry odpowiada wyraeniu Y = K X(1NX).
u(n)=Ku(nN1)(1Nu(nN1)) u(nMin)=.01
3. Naciskajc y [QUIT] wr na ekran pocztkowy i zapamitaj 2.9 jako zmienn K. 4. Nacinij p. Ustaw zmienne okna.
nMin=0 nMax=10 PlotStart=1 PlotStep=1 Xmin=0 Xmax=1 Xscl=1 Ymin=M.26 Ymax=1.1 Yscl=1
5. Aby wywietli wykres, nacinij r, a nastpnie przeled przebieg wykresu sieciowego naciskajc ~. Jest to wykres sieciowy z jednym atraktorem.
6. Zmie K na 3.44 i przeled wykres sieciowy z dwoma atraktorami. 7. Zmie K na 3.54 i przeled wykres sieciowy z czterema atraktorami..
17-8 Zastosowania
Przedstawiony poniej program wykrela funkcj A sin(BX) z losowo dobranymi wspczynnikami, ktre s liczbami cakowitymi z przedziau od 1 do 10. Sprbuj znale wspczynniki i przedstaw funkcj w formie wykresu C sin(DX). Program sprawdzi podane parametry i bdzie kontynuowa dziaanie a do momentu, gdy podasz prawidowe wartoci.
Program
PROGRAM:GUESS :PlotsOff :Func :FnOff :Radian :ClrHome :"Asin(BX)"!Y1 :"Csin(DX)"!Y2 :GraphStyle(1,1) :GraphStyle(2,5) :FnOff 2 :randInt(1,10)!A :randInt(1,10)!B :0!C:0!D :L2p!Xmin :2p!Xmax :p2!Xscl :L10!Ymin :10!Ymax :1!Yscl :DispGraph :Pause :FnOn 2 :Lbl Z :Prompt C,D :DispGraph :Pause :If C=A :Text(1,1,"C IS OK") :If CA :Text(1,1,"C IS WRONG") :If D=B :Text(1,50,"D IS OK") :If DB :Text(1,50,"D IS WRONG") :DispGraph :Pause :If C=A i D=B :Stop :Goto Z
Wprowad wspczynniki.
Ustaw ekran.
Wywietl wykres.
Wywietl wyniki.
Wykorzystujc wykresy krzywych parametrycznych narysuj okrg jednostkowy i wykres funkcji sinus, aby wykaza zwizek pomidzy nimi. Kad funkcj, ktr da si wykreli na wykresie typu Func, mona te wykreli na wykresie typu Par, przyjmujc T jako skadow X, a F(T) jako skadow Y.
Sposb postpowania
1. Nacinij z. Wybierz Par, Simul oraz ustawienia domylne. 2. Nacinij p. Ustaw okno ogldania.
Tmin=0 Tmax=2p Tstep=.1 Xmin=L2 Xmax=7.4 Xscl=p2 Ymin=L3 Ymax=3 Yscl=1
3. Nacinij o. Wycz wszystkie funkcje i wykresy statystyczne. Wprowad wyraenia definiujce okrg jednostkowy o rodku (0,0).
5. Nacinij r. W trakcie rysowania wykresu, w miar jak obserwujesz funkcj rozwijajc si" z okrgu jednostkowego moesz naciska , aby wstrzyma wykonanie programu oraz ponownie nacisn , aby kontynuowa.
Uwaga: Mona uoglni powysze rozwijanie na inne funkcje; w tym celu zamie sin(T) w Y2T na dowoln inn funkcj trygonometryczn w celu jej rozwinicia.
17-10 Zastosowania
Oblicz pole obszaru ograniczonego wykresami funkcji: f(x) = 300x / ( x2 + 625) g(x) = 3cos(.1x) x = 75
Sposb postpowania
1. Nacinij z. Wybierz domylne ustawienia trybu. 2. Nacinij p. Ustaw parametry okna ogldania.
Xmin=0 Xmax=100 Xscl=10 Ymin=L5 Ymax=10 Yscl=1 Xres=1
3. Nacinij o. Wycz wszystkie funkcje i wykresy statystyczne. Wprowad funkcj grn i doln.
Y1=300X(X2+625) Y2=3cos(.1X)
4. Aby wybra 5:Intersect (przecicie), nacinij y [CALC] 5. Ukae si wtedy wykres. Wybierz z niego pierwsz krzyw, drug krzyw oraz podaj przypuszczalny punkt przecicia po lewej stronie ekranu. Zostanie wywietlone rozwizanie, a warto X w punkcie przecicia, bdca doln granic caki, zostanie zachowana jako Ans i X. 5. Przejd do ekranu pocztkowego naciskajc y [QUIT]. Aby obejrze wyznaczone pole powierzchni, nacinij y [DRAW] 7 i uyj funkcji cieniowania - Shade(.
Shade(Y2,Y1,Ans,75)
6. Przejd jeszcze raz do ekranu pocztkowego naciskajc y [QUIT]. Wpisz wyraenie w celu obliczenia caki dla zacieniowanego pola.
fnInt(Y1Y2,X,Ans,75)
Zastosowania 17-11
Uywajc dwch par rwna parametrycznych okrel, kiedy dwa obiekty (poruszajce si na danej paszczynie) s do siebie najbardziej zblione. Diabelskie koo ma rednic (d) 20 metrw i obraca si przeciwnie do ruchu wskazwek zegara z szybkoci jednego obrotu na 12 sekund. Ponisze rwnania parametryczne opisuj pooenie pasaera diabelskiego koa w czasie T, gdzie: a jest ktem obrotu, (0,0) jest skrajnym dolnym punktem, a (10,10) jest skrajnym prawym punktem, w ktrym znajduje si pasaer w chwili T = 0. X(T) = r cos a gdzie a = 2pTs i r = d 2 Y(T) = r + r sin a Osoba stojca na ziemi rzuca pik pasaerowi poruszajcemu si na diabelskim kole. Rami rzucajcego jest na tej samej wysokoci, co najniszy punkt diabelskiego koa, lecz 25 metrw (b) na prawo od tego punktu (25,0). Osoba rzuca pik z prdkoci (v0) wynoszc 22 m/sek, pod ktem q wynoszcym 66 od poziomu. Ponisze rwnania parametryczne opisuj pooenie piki w czasie T. X(T) = b N Tv 0 cosq Y(T) = Tv 0 sinq N (g 2 ) T 2
Sposb postpowania
gdzie
g = 9.8 m / sek2
1. Nacinij z. Wybierz Par, Simul i ustawienia domylne. Tryb Simul (rwnoczesny) symuluje ruch dwu obiektw w czasie. 2. Nacinij p. Ustaw okno ogldania.
Tmin=0 Tmax=12 Tstep=.1 Xmin=L13 Xmax=34 Xscl=10 Ymin=0 Ymax=31 Yscl=10
3. Nacinij o. Wycz wszystkie funkcje i wykresy statystyczne. Wprowad wyraenia definiujce tor diabelskiego koa i tor piki. Ustaw typ wykresu X2T na (cieka).
Wskazwka: Sprbuj ustawi typy wykresu na X1T i X2T; po naciniciu s, wykresy te bd symulowa krzeseko na kole diabelskim i pik lecc w powietrzu.
17-12 Zastosowania
4. Aby wykreli krzywe, nacinij s. Obserwuj dokadnie ich przebieg w miar wykrelania. Okazuje si, e pika i pasaer diabelskiego koa s najblisze siebie w punkcie przecicia ich torw, tj. w grnym prawym kwadrancie.
6. Nacinij r. Po wykonaniu wykresu, nacinij ~, aby przemieci si w poblie tego punktu na diabelskim kole, w ktrym tory ruchu przecinaj si. Zwr uwag na wartoci X, Y i T.
7. Jeeli chcesz przemieci kursor na tor piki, nacinij . Zwr uwag na wartoci X i Y (T jest niezmienione). Zauwa, gdzie znajduje si kursor; jest to ta pozycja piki, gdy pasaer przemieszcza si przez punkt przecicia. Co przesuneo si przez punkt przecicia wczeniej: pika czy pasaer?
Funkcji r kalkulatora mona z powodzeniem uywa do robienia stopklatek obiektw w ruchu oraz do badania wzajemnych zalenoci pomidzy dwoma obiektami w ruchu.
Zastosowania 17-13
Zastosowanie funkcji fnInt( i nDeriv( z menu MATH, do wykrelenia funkcji zdefiniowanych przez caki i pochodne, pozwoli przedstawi graficznie nastpujce wzory: F(x) =
1
x
1t dt = ln(x), x > 0 i
Dx
[1
1t dt = 1x
Sposb postpowania 1
3. Nacinij o. Wycz wszystkie funkcje i wykresy statystyczne. Wprowad cak numeryczn funkcji 1T od 1 do X oraz funkcj ln(X). Ustaw typ wykresu tak, aby Y1 przedstawiaa (linia), a Y2 (cieka).
4. Nacinij r. Aby porwna wartoci Y1 i Y2, naciskaj |, }, ~ i . 5. Nacinij o. Wycz Y1 i Y2, a nastpnie wprowad numeryczn pochodn caki funkcji 1X oraz funkcj 1X. Ustaw typ wykresu tak, aby Y3 przedstawiaa (linia), a Y4 (linia pogrubiona).
17-14 Zastosowania
Zadanie 2
2
M
t2 dt,
t 2 dt i
t2 dt
Sposb postpowania 2
1. Nacinij o. Wycz wszystkie funkcje i wykresy statystyczne. Aby zdefiniowa te trzy funkcje rwnoczenie, uyj listy. Zapamitaj funkcj jako Y5.
2. Wybierz 6:ZStandard, naciskajc q 6. 3. Nacinij r. Zauwa, e funkcje s identyczne, s tylko przesunite w pionie o sta. 4. Nacinij o. W Y6 wprowad pochodn numeryczn Y5.
5. Nacinij r. Zwr uwag, e chocia trzy wykresy zdefiniowane przez Y5 s rne, wszystkie maj t sam pochodn.
Zastosowania 17-15
Do zdefiniowania rwnania pozwalajcego obliczy pole wielokta foremnego o N bokach uyj funkcji kalkulatora "equation solver" (rozwizywanie rwna), a nastpnie rozwi to rwnanie dla kadej wartoci zmiennej N. Sprawd, czy przypadkiem granicznym jest pole koa pr2. Rozpatrz nastpujcy wzr A = NB2 sin(pN) cos(pN) na pole wielokta foremnego o N bokach rwnej dugoci, w ktrym B jest odlegoci wierzchoka od rodka wielokta.
N = 4 boki
N = 8 bokw
N = 12 bokw
Sposb postpowania
1. Aby wybra 0:Solver z menu MATH, nacinij 0. Wywietlony zostanie edytor rwna lub od razu interaktywny edytor rozwiza "equation solver". Jeeli zostanie wywietlony interaktywny edytor rozwiza "equation solver, to nacinij } w celu wywietlenia edytora rwna. 2. Wpisz rwnanie 0=ANNB2sin(p / N)cos(p / N) i nacinij . Wtedy zostanie otwarty interaktywny edytor do rozwizywania rwna.
3. Wprowad N=4 i B=6 w celu obliczenia pola (A) kwadratu, w ktrym odlego wierzchoka od rodka jest rwna 6 cm. 4. Aby przesun kursor na A, nacinij } }, a nastpnie [SOLVE] (rozwi). W interaktywnym edytorze rozwizywania rwna zostanie wtedy wywietlona warto A.
5. Teraz znajd odlego B dla wielokta o danym polu i danej liczbie bokw. Wprowad A=200 i N=6. Aby obliczy odlego B, przesu kursor na B i nacinij [SOLVE]. 6. Wprowad N=8. Aby obliczy odlego B, przesu kursor na B i nacinij [SOLVE]. Oblicz B dla N=9 i dla N=10.
17-16 Zastosowania
Znajd pole wielokta, wyznaczonego przez B=6 oraz N=10, 100, 150, 1000 i 10000. Porwnaj rezultaty z p62 (pole koa o promieniu 6), tj. w przyblieniu 113,097. 7. Wprowad B=6. Aby obliczy pole A, przesu kursor na A i nacinij [SOLVE]. Oblicz A dla N=10, a nastpnie N=100, N=150, N=1000 i N=10000. Zauwa, e w miar jak ronie N, pole A dy do pB2. Wykrel funkcj, aby zobaczy jak zmienia si pole wielokta wraz ze wzrostem liczby bokw. 8. Nacinij z. Wybierz ustawienia trybu domylnego. 9. Nacinij p. Ustaw parametry okna ogldania.
Xmin=0 Xmax=200 Xscl=10 Ymin=0 Ymax=150 Yscl=10 Xres=1
10. Nacinij o. Wycz wszystkie funkcje i wykresy statystyczne. Wprowad rwnanie pola. Uyj X zamiast N. Ustaw style wykresu tak, jak pokazano.
11. Nacinij r. Po wykonaniu wykresu, nacinij 100 , aby przeledzi przebieg wykresu a do X=100. Nacinij 150 . Nacinij 188 . Zauwa, e w miar jak zwiksza si X, warto Y dy do p62, w przyblieniu 113,097. Y2=pB2 (pole koa) jest asymptot poziom Y1. Jeli r jest promieniem okrgu opisanego na wielokcie, to pole wielokta foremnego o N bokach dy ze wzrostem N do pola powierzchni koa o promieniu r (pr 2).
Zastosowania 17-17
Jeste urzdnikiem w firmie zajmujcej si udzielaniem poyczek i ostatnio udzielie 30-letniego kredytu hipotecznego na dom, oprocentowanego na 8 procent, z miesicznymi spatami rat w wysokoci 800. Waciciele nowego domu chc wiedzie, jaki bdzie udzia kwoty oprocentowania oraz kwoty raty kapitaowej (tj. kapitau bez odsetek) w oglnej spacie, gdy bd spaca 240 rat kredytu po 20 latach od chwili obecnej.
Sposb postpowania
1. Nacinij z i ustaw tryb staoprzecinkowy na 2 miejsca dziesitne. Zmie inne ustawienia trybu na domylne. 2. Wywoaj TVM Solver; w tym celu nacinij . Wprowad ponisze wartoci.
Uwaga: Wprowad dodatni liczb (800), aby pokaza PMT jako dopyw pienidza. Wartoci spat bd wywietlane na wykresie, jako liczby dodatnie. Wprowad 0 jako FV, poniewa przysza wysoko kredytu bdzie wynosi 0, gdy zostanie on w peni spacony. Wprowad PMT: END, poniewa kada spata jest wymagalna na koniec okresu obliczeniowego.
3. Przenie kursor na znak zachty PV= i nacinij [SOLVE]. Wtedy przy znaku zachty PV= ukae si obecna warto, czyli wysoko kredytu hipotecznego
17-18 Zastosowania
Porwnaj teraz dla kadej spaty wykres kwot oprocentowania z wykresem rat kapitaowych. 4. Nacinij z. Ustaw Par i Simul. 5. Nacinij o. Wycz wszystkie funkcje i wykresy statystyczne. Wprowad ponisze rwnania i ustaw typy wykresw tak, jak pokazano.
7. Nacinij r. Po narysowaniu wykresu, nacinij 240 w celu przemieszczenia kursora ledzenia na T=240; warto ta odpowiada spatom kredytu przez okres 20 lat.
Wykres pokazuje, e dla 240 spaty (X=240), z oglnej kwoty 800 uiszczanej co miesic spaty (raty kredytu), kwota 358,03 bdzie spat kapitau ( Y=358.03).
Uwaga: Suma spat (Y3T=Y1T+Y2T) wynosi zawsze 800.
Zastosowania 17-19
8. Aby przenie kursor na wykres funkcji odsetek zdefiniowanych przez X2T i Y2T, nacinij . Wprowad 240.
Wykres pokazuje, e dla 240. spaty (X=240) - z oglnej kwoty 800 - kwota 441,97 bdzie spat oprocentowania ( Y=441.97). 9. Jeeli chcesz wstawi 9:bal( do ekranu pocztkowego, to nacinij y [QUIT] 9. Sprawd wyliczenia z wykresu.
Przy ktrej racie miesicznej, kwota alokacji (tj. wielko przydziau z kwoty raty na spat kapitau) przekroczy kwot alokacji na spat oprocentowania?
17-20 Zastosowania
18
Spis treci
Sprawdzanie dostpnej pamici ..............................................................................18-2 Usuwanie elementw z pamici..............................................................................18-4 Czyszczenie rejestru i elementw listy ...................................................................18-5 Resetowanie kalkulatora TI.83 Plus .......................................................................18-6 Archiwizacja i dezarchiwizacja zmiennych ..........................................................18-10 Grupowanie i rozgrupowywanie zmiennych ........................................................18-13 Porzdkowanie pamici.........................................................................................18-17 Komunikat o przepenieniu pamici ERR:ARCHIVE FULL ..............................18-20
Wybierajc odpowiedni element z menu MEMORY moesz w kadej chwili sprawdza wielko dostpnej pamici lub zarzdza istniejc pamici. Aby uzyska dostp do tego menu, nacinij y [MEM].
MEMORY 1: About... 2: Mem Mgmt/Del... 3: Clear Entries 4: ClrAllLists 5: Archive... 6: UnArchive... 7: Reset... 8: Group...
Wywietla informacje o kalkulatorze. Podaje dane o dostpnoci pamici i uyciu zmiennych. Usuwa zawarto ENTRY (rejestr ostatnio wprowadzonej danej). Usuwa zawarto list z pamici. Archiwizuje wybran zmienn. Wyjmuje z archiwum wybran zmienn. Wywietla menu RAM, ARCHIVE i ALL Wywietla menu GROUP i UNGROUP
Aby sprawdzi wielko pamici bdcej aktualnie w uywaniu, nacinij wpierw y [MEM], a nastpnie nacinij 2:Mem Mgmt/Del.
Wywietlanie menu MEMORY MANAGEMENT/DELETE (zarzdzania pamici / usuwania zmiennych)
Wykonaj ponisze kroki, aby sprawdzi wykorzystanie pamici. 1. Nacinij y [MEM] w celu wywietlenia menu MEMORY.
Uwaga: Znaki # i $ na grze lub na dole lewej kolumny wskazuj, e moesz przewija list odpowiednio w gr i w d w celu obejrzenia wikszej iloci typw pamici.
2. Wybierz 2:Mem Mgmt/Del w celu wywietlenia menu MEMORY MANAGEMENT/DELETE. Kalkulator TI-83 Plus poda wtedy ilo pamici w bajtach.
3. Wybierz typ zmiennej z listy w celu wywietlenia iloci zajmowanej przez ni pamici.
Uwaga: Zmienne typu Real, List, Y.Vars i Prgm nigdy nie s resetowane do zera, nawet jeli pami zostaa wyczyszczona. Aplikacje Apps s to niezalene aplikacje przechowywane w natychmiastowo dostepnej pamici byskowej (Flash ROM). AppVars suy do zachowywania tych zmiennych, ktre zostay utworzone przez niezalene aplikacje. Zmienne znajdujce si w AppVars nie mog by redagowane ani zmieniane, chyba e zostanie to wykonane przez t aplikacj, ktra je utworzya.
Aby opuci menu MEMORY MANAGEMENT/DELETE, nacinij y [QUIT] lub . Obie te opcje wywietlaj ekran pocztkowy.
Aby zwikszy ilo dostpnej pamici poprzez usunicie zawartoci jakiejkolwiek zmiennej (liczby rzeczywistej lub zespolonej, listy, macierzy, zmiennej Y=, programu Apps, AppVars, ilustracji, graficznej bazy danych lub acucha), wykonaj ponisze kroki. 1. Nacinij y [MEM], aby wywietli menu MEMORY. 2. Wybierz 2:Mem Mgmt/Del w celu wywietlenia menu MEMORY MANAGEMENT/DELETE. 3. Wybierz typ danych, ktre chcesz usun lub wybierz 1:All dla usunicia listy zmiennych wszystkich typw. Zostanie wywietlony ekran z list tych zmiennych, ktre wybrae oraz ilo bajtw zajmowanych przez kad zmienn. Np. jeli wybierzesz 4:List, to zostanie wywietlony ekran edytora LIST.
4. Naciskaj } i w celu przeniesienia kursora wyboru (4) do nastpnego elementu, ktry chcesz usun, a nastpnie nacinij {. Zmienna zostanie usunita z pamici. Z tego ekranu moesz usuwa wybrane zmienne jedna po drugiej.
Uwaga: Jeli usuwasz programy lub Apps, to zostanie wywietlony komunikat pytajcy o potwierdzenie tego usunicia. Wybierz 2:Yes w celu kontynuowania.
Aby opuci ekran dowolnej zmiennej bez usuwania czegokolwiek, nacinij y [QUIT]. Powrcisz w ten sposb do ekranu pocztkowego.
Uwaga: Nie moesz usun niektrych zmiennych systemowych, takich jak zmienna Ans przechowujca ostatni odpowied lub zmienna statystyczna RegEQ.
1. Nacinij y [MEM], aby wywietli menu MEMORY. 2. Wybierz 3:Clear Entries w celu wstawienia instrukcji do ekranu pocztkowego. 3. Nacinij , aby wyczyci Bufor ENTRY.
Aby wyczyci wszystkie elementy ze wszystkich list, wykonaj ponisze kroki. 1. Nacinij y [MEM], aby wywietli menu MEMORY. 2. Wybierz 4:ClrAllLists, aby wstawi instrukcj do ekranu pocztkowego. 3. Nacinij , aby przypisa 0 rozmiarowi kadej listy bdcej w pamici.
ustawieniami domylnymi) lub resetowanie wybranych fragmentw pamici przy rwnoczesnym zachowaniu innych danych, takich jak programy i funkcje Y=. Np. moesz zresetowa ca pami RAM lub tylko przywrci ustawienia domylne. Pamitaj o tym, e jeli zresetujesz pami RAM, to wszystkie dane i programy zostan usuniete. W archiwum moesz resetowa zmienne (Vars), czy aplikacje (Apps) lub oba te typy. Pamitaj o tym, e gdy resetujesz Vars to wszystkie dane i programy w archiwum zostan usunite. Jeli resetujesz Apps, wszystkie aplikacje w archiwum zostan usuniete. Jeli w kalkulatorze TI-83 Plus resetujesz ustawienia domylne, to wszystkim domylnym wartociom w RAM s przywrcone ustawienia fabryczne (pocztkowe). Zachowane dane i programy nie ulegn zmianie. Poniej podane s przykady ustawie domylnych kalkulatora TI-83 Plus, ktre s przywracane przez resetowanie wartoci domylnych. Ustawienia trybu takie jak: Normal (notacja); Func (wykrelanie); Real (liczby); Full (ekran) Funkcje Y= wyczone Zmienne okna takie jak: Xmin=L10; Xmax=10; Xscl=1; Yscl=1; Xres=1 Wykresy statystyczne wyczone Ustawienia formatu takie jak: CoordOn (wsprzdne wykrelania wczone); AxesOn (wywietlanie osi wczone); ExprOn (wywietlanie wyraenia wczone) Warto posiewu rand na 0
W celu wywietlenia w TI-83 Plus menu RAM ARCHIVE ALL wykonaj ponisze kroki. 1. Nacinij y [MEM] w celu wywietlenia menu MEMORY. 2. Wybierz 7:Reset w celu wywietlenia menu RAM ARCHIVE ALL.
Resetowanie pamici RAM przywraca zmienne systemowe RAM do ustawie fabrycznych i usuwa wszystkie zmienne niesystemowe i programy. Resetowanie ustawie domylnych przywraca wszystkim zmiennym systemowym ustawienia fabryczne bez usuwania zmiennych i programw w pamici RAM. Resetowanie RAM lub resetowanie ustawien domylnych nie wpywa na zmienne i aplikacje w archiwum danych uytkownika.
Wskazwka: Przed zresetowaniem caej pamici RAM rozwa moliwo przywracania odpowiedniej iloci dostpnej pamici przez usunicie wybranych danych (strona 18.4).
Aby zresetowa w kalkulatorze TI-83 Plus ca pami RAM lub ustawienia domylne pamici, wykonaj ponisze kroki. 1. Z menu RAM ARCHIVE ALL wybierz 1:ALL RAM w celu wywietlenia menu RESET RAM lub - 2:Defaults w celu wywietlenia menu RESET DEFAULTS.
2. Jeli resetujesz pami RAM, przeczytaj komunikat wywietlony poniej menu RESET RAM. Aby anulowa resetowanie i powrci na ekran pocztkowy, nacinij . Aby wymaza pami RAM lub przywrci ustawienia domylne, wybierz 2:Reset. W zalenoci od Twojego wyboru, na ekranie pocztkowym wywietlany jest komunikat RAM cleared lub Defaults set.
Resetowanie archiwum
Podczas resetowania archiwum w TI-83 Plus moesz usun z archiwum wszystkie zmienne, wszystkie aplikacje lub dane obu typw. Aby resetowa cao lub cz archiwum uytkownika, wykonaj ponisze kroki. 1. Z menu RAM ARCHIVE ALL nacinij ~ w celu wywietlenia menu ARCHIVE.
3. Przeczytaj komunikat wywietlany poniej menu. Aby anulowa resetowanie i powrci do trybu ekranu pocztkowego, nacinij . Aby kontynuowa resetowanie, wybierz 2:Reset. Na ekranie pocztkowym pojawi si komunikat potwirdzajcy, e wybrana pami zostaa zwolniona.
Jeli resetujesz ca pami w kalkulatorze TI-83 Plus, to pamici RAM i archiwum uytkownika zostan przywrcone ustawienia fabryczne. Wszystkie niesystemowe zmienne, aplikacje i programy s usuwane. Wszystkie zmienne systemowe s resetowane do wartoci domylnych.
Wskazwka: Przed zresetowaniem caej pamici, rozwa moliwo przywrcenia odpowiedniej iloci pamici przez usunicie wybranych danych (strona 18.4).
Aby resetowa ca pami kalkulatora TI-83 Plus, wykonaj ponisze kroki. 1. W menu RAM ARCHIVE ALL nacinij ~ ~ w celu wywietlenia menu ALL.
3. Przeczytaj komunikat wywietlony poniej menu RESET MEMORY. Aby anulowa resetowanie i powrci do ekranu pocztkowego, nacinij . Aby kontynuowa resetowanie, nacinij 2:Reset. Na ekranie pocztkowym pojawi si komunikat MEM cleared.
Uwaga: Zdarza si czasem, e podczas zwalniania pamici kontrast ekranu ulega zmianie. Jeli ekran jest ciemniony lub pusty, dostosuj kontrast przez naciskanie klawiszy y } lub .
Archiwizacja pozwala na zachowywanie danych, programw i innych zmiennych w archiwum uytkownika, gdzie nie mog by one zmienione lub nieodwracalnie usunite. Archiwizacja pozwala rwnie na zwolnienie pamici dla zmiennych, ktre mog potrzebowa dodatkowej pamici. Zmienne znajdujace si w archiwum nie mog by redagowane ani wykonywane. Mog by one jedynie przegldane i dezarchiwizowane. Np. jeli zarchiwizujesz list L1, zobaczysz, e lista ta istnieje w pamici, ale po wybraniu i umieszczeniu jej nazwy na ekranie pocztkowym, nie bdziesz mg zobaczy jej zawartoci ani jej redagowa.
Uwaga: Nie wszystkie zmienne mog by archiwizowane. Nie wszystkie zarchiwizowane zmienne mog by dezarchiwizowane. Np. zmienne systemowe, cznie z r, t, x, y, i q nie mog by archiwizowane. Zmienne Apps i Groups zawsze istniej w pamici natychmistowo dostpnej (Flash ROM), wic nie trzeba ich archiwizowa. Grupy nie mog by dezarchiwizowane, ale moesz je rozgrupowa lub usun.
Nazwy A, B, . . . , Z A, B, . . . , Z A, B, C, . . . , J
Archiwizowalne? (tak/nie)
tak tak tak L1, L2, L3, L4, L5, L6, i tak nazwy zdefiniowane przez uytkownika tak Y1, Y2, . . . , Y9, Y0 X1T i Y1T, . . . , X6T i Y6T r1, r2, r3, r4, r5, r6 u, v, w Plot1, Plot2, Plot3 GDB1, GDB2,... Pic1, Pic2, . . . , Pic9, Pic0 Str1, Str2, . . . Str9, Str0 TblStart, Tb1, TblInput Aplikacje Zmienne aplikacji nie nie nie nie nie tak tak tak
Programy Funkcje Rwnania parametryczne Funkcje we wsprzdnych biegunowych Cigi Wykresy statystyczne Bazy danych wykresw Obrazy wykresw acuchy Tabele Apps AppVars Grupy Zmienne o minX, maxX, RegEQ zarezerwowanych nazwach i inne Zmienne systemowe Xmin, Xmax, i inne
nie niedostpne zobacz powysz nie uwag tak tak zobacz powysz nie uwag nie nie niedostpne niedostpne
Archiwizowanie i dezarchiwizowanie moe by wykonane na dwa sposoby: uyj komend 5:Archive lub 6:UnArchive z menu MEMORY lub CATALOG uyj ekranu edytora zarzdzania pamici Przed archiwizowaniem lub dezarchiwizowaniem zmiennych (zwaszcza tych o duych rozmiarach, takich jak due programy) uyj menu MEMORY w celu: okrelenia rozmiaru zmiennej stwierdzenia czy jest do wolnego miejsca
W celu:
Archiwizowania Dezarchiwizowania
Rozmiary musz by takie, aby: Wolne miejsce w archiwum > rozmiaru zmiennej Wolna pami RAM > rozmiaru zmiennej
Uwaga: Jeli nie ma do wolnego miejsca, w miar potrzeby dezarchiwizuj lub usu zmienne. Pamitaj, e jeli dezarchiwizujesz zmienn, pami zwizana ze zmienn w archiwum nie zostanie cakowicie zwolniona, poniewa system pamita, gdzie zmienna bya zlokalizowana i gdzie znajduje si teraz w pamici RAM.
Jeli archiwizujesz zmienn, to nawet jeli jest do wolnego miejsca, moe pojawi si komunikat o porzdkowaniu pamici (Garbage Collection, strona 18-16). W zalenoci od stopnia uytecznoci pustych blokw, w archiwum uytkownika moe zaistnie potrzeba dezarchiwizowania istniejcych zmiennych w celu zwolnienia dodatkowego miejsca. Wykonaj ponisze kroki, aby zarchiwizowa lub dezarchiwizowa zmienn listy (L1) przy uyciu opcji Archive/UnArchive z menu MEMORY: 1. Nacinij y [MEM], aby wywietli menu MEMORY.
2. Wybierz 5:Archive lub 6:UnArchive, aby umieci komend na ekranie edycji. 3. Nacinij y [L1] w celu umieszczenia zmiennej L1 w ekranie edycyjnym.
Uwaga: Na lewo od zarchiwizowanej zmiennej pojawi si gwiazdka (*) w celu wskazania, e ta zmienna zostaa zarchiwizowana.
4. Nacinij , aby archiwizowa L1. Na lewo od L1 pojawi sie gwiazdka wskazujca, e zmienna L1 zostaa zarchiwizowana. Aby dezarchiwizowa zmienn na tym ekranie, umie kursor obok zarchiwizowanej zmiennej i nacinij . Gwiazdka zniknie.
Grupowanie pozwala na wykonanie kopii dwch lub wicej zmiennych znajdujcych si w pamici RAM i zapisanie ich jako grupy w archiwum uytkownika. Zmienne w pamici RAM nie s usuwane. Zmienne musz istnie w pamici RAM przed ich pogrupowaniem. Innymi sowy zarchiwizowane dane nie mog by wczone do grupy. Aby stworzy grup zmiennych: 1. Nacinij y [MEM] w celu wywietlenia menu MEMORY.
5. Wybierz typ danych, ktre chcesz grupowa. Moesz wybra 1:All+, co powoduje pokazanie wszystkich zmiennych wszystkich typw jako dostpnych i wybranych. Moesz rwnie wybra 1:All-, co powoduje pokazanie wszystkich zmiennych wszystkich typw jako dostpne, ale nie wybrane. Pokazany zostanie ekran, ktry zawiera list wszystkich zmiennych wybranego typu.
6. Nacinij } i w celu przemieszczenia kursora wyboru (4) na pierwszy element, ktry chcesz skopiowa do grupy, a potem nacinij . Na lewo od wszystkich zmiennych wybranych do grupowania pojawi si may kwadrat.
Powtarzaj proces wyboru, dopki wszystkie zmienne dla nowej grupy nie zostan wybrane, a nastpnie nacinij ~ w celu wywietlenia menu DONE.
Uwaga: Moesz grupowa zmienne znajdujace si jedynie w pamici RAM. Nie moesz grupowa niektrych zmiennych systemowych, takich jak zmienna Ans zawierajca ostatni odpowied i zmienna statystyczna RegEQ.
Rozgrupowywanie zmiennych
Rozgrupowywanie pozwala na tworzenie kopii zmiennych, znajdujcych si w grupie zachowanej w archiwum uytkownika, a nastpnie na umieszczanie ich w pamici RAM, jako nie zgrupowanych. Aby rozgrupowa zmienne, wykonaj kroki ze strony 18.16.
Menu DuplicateName
Jeli podczas rozgrupowywania w pamici RAM zostanie wykryta taka sama nazwa zmiennej, to zostanie wywietlone menu DuplicateName.
DuplicateName 1: Rename 2: Overwrite 3: Overwrite All 4: Omit 5: Quit
Wywietla znak zachty do zmiany nazwy zmiennej docelowej. Nadpisuje dane w zmiennej docelowej. Nadpisuje dane we wszystkich zmiennych docelowych. Opuszcza przesanie zmiennej rdowej. Zatrzymuje przesyanie powtrzonej zmiennej.
Jeli wybierzesz 1:Rename, to pojawi si znak zachty Name= i zostanie wczony alfanumeryczny tryb klawiatury. Wprowad nazw nowej zmiennej, a nastpnie nacinij . Rozgrupowywanie zostanie wznowione. Jeli wybierzesz 2:Overwrite, zawarto przesylanej zmiennej zostanie zapisana pod nazw powtrzon w pamici RAM. Rozgrupowywanie zostanie wznowione. Jeli wybierzesz 3: Overwrite All, zawarto wszystkich przesyanych zmiennych zostanie zapisana pod nazwami zmiennych powtrzonych w pamici RAM. Nastpnie rozgrupowywanie zostanie wznowione. Jeli wybierzesz 4:Omit, zmienna bdca w konflikcie ze zmienn o takiej samej nazwie, a znajdujca si w pamici RAM nie zostanie rozgrupowana. Rozgrupowywanie zostanie wznowione zaczynajc od nastpnego elementu. Jeli wybierzesz 5:Quit, to rozgrupowywanie zatrzyma si i nie bd wykonane adne dalsze zmiany.
2. Wybierz 8:Group..., aby wywietli menu GROUP UNGROUP. 3. Nacinij ~ w celu wywietlenia menu UNGROUP.
4. Naciskaj } i w celu przemieszczania kursora wyboru (4) do nastpnej grupy zmiennych, ktr chcesz rozgrupowa, a nastpnie nacinij .
Porzdkowanie pamici
Komunikat o porzdkowaniu pamici
Jeli archiwum danych uytkownika jest intensywnie uywane, to moesz zobaczy komunikat Garbage Collect? (o porzdkowaniu pamici). Zdarza si to, jeli prbujesz archiwizowa zmienn, podczas gdy w archiwum nie ma do wolnego miejsca. Wtedy kalkulator TI-83 Plus sprbuje zmieni ustawienia zarchiwizowanych zmiennych tak, aby stworzy dodatkowe miejsce.
Odpowiadanie na komunikat Garbage Collection (o porzdkowaniu pamici).
Aby anulowa dziaanie, wybierz 1:No. Jeli wybierzesz 1:No, zostanie wywietlony komunikat ERR:ARCHIVE FULL (Bd: archiwum pene).
Po uporzdkowaniu pamici zmienna moe by zarchiwizowana, jeli udostpniona zostaa wystarczajca ilo pamici. Jeli tak nie jest, moesz zdezarchiwizowa jak zmienn i sprbowa archiwizacji ponownie.
Dlaczego porzadkowanie pamici nie jest wykonywane automatycznie bez wywietlania komunikatu?
Dlatego, e wywietlenie komunikatu: Pozwala na zorientowanie si, dlaczego archiwizacja trwa duej ni zwykle, jak rwnie informuje uytkownika, e archiwizacja moe nie doj do skutku, poniewa brakuje pamici. Moe Ci ostrzec, e program wykonuje nieskoczon ptl, ktra wypenia archiwum uytkownika. Anuluj wtedy archiwizowanie i ustal przyczyn takiego stanu rzeczy.
Archiwum uytkownika jest podzielone na sektory. Kiedy zaczynasz archiwizowanie, zmienne s zachowywane kolejno w sektorze 1. Dziaanie to jest kontynuowane a do koca sektora. Zmienna zarchiwizowana jest zachowana w cigym bloku pamici wewntrz jednego sektora i nie moe przekroczy jego granic. Jeli w sektorze nie ma do wolnego miejsca, nastpna zmienna jest zachowana na pocztku nastpnego sektora. Zwykle powoduje to pozostawienie pustego bloku na kocu poprzedniego sektora. Kada zmienna, jak archiwizujesz jest zachowana w pierwszym pustym bloku, ktry jest odpowiednio duy do pomieszczenia jej.
zmienna A zmienna B Sektor 1
zmienna C
Sektor 3
Proces jest kontynuowany do koca ostatniego sektora. W zalenoci od rozmiaru poszczeglnych zmiennych, puste bloki mog zajmowa znaczn ilo miejsca. Porzdkowanie pamici zachodzi, jeli archiwizowana zmienna jest wiksza ni pusty blok.
Wpyw dezarchiwizacji zmiennej na cay proces
Podczas dezarchiwizacji zmienna jest kopiowana do pamici RAM, ale nie jest w istocie usuwana z archiwum danych uytkownika.
zmienna A
Sektor 1
Zdezarchiwizowane zmienne s zaznaczone do usunicia, co oznacza, e bd one usunite podczas nastpnej operacji porzadkowania pamici.
Sektor 3
Nawet jeli ekran MEMORY pokazuje do wolnej pamici do zarchiwizowania zmiennej lub aplikacji, to moesz nadal otrzymywa komunikat Garbage Collect? (o porzdkowaniu pamici) lub komunikat ERR: ARCHIVE FULL (Bd: Archiwum jest pene). (18-20). Jeli dezarchiwizujesz zmienn, wolna ilo pamici (Archive free) zwiksza si natychmiast, ale przestrze nie jest naprawd dostpna a do wykonania nastpnej operacji porzadkowania pamici. Jednak jeli ilo wolnej pamici w archiwum jest wystarczajca dla Twojej zmiennej, to prawdopodobnie bdzie do miejsca dla zarchiwizowania jej po uporzdkowaniu pamici (w zalenoci od stopnia uytecznoci pustych blokw).
Proces porzdkowania pamici
Proces porzdkowania pamici: Usuwa dezarchiwizowane zmienne z archiwum uytkownika. Przestawia zmienne tak, aby zajmoway kolejne bloki.
zmienna A zmienna D
Sektor 1
Sektor 2
Uwaga: Utrata zasilania podczas porzdkowania pamici moe spowodowa strat zawartoci caej pamici (RAM i archiwum).
Moesz zmniejszy ilo automatycznego porzadkowania pamici przez okresowe optymalizowanie pamici. Dziaanie takie umoliwia polecenie GarbageCollect. W celu uycia polecenia GarbageCollect, wykonaj ponisze kroki. 1. Nacinij y CATALOG w celu wywietlenia CATALOG.
2. Naciskaj lub }, aby przewija CATALOG, a kursor wyboru znajdzie si na poleceniu GarbageCollect. 3. Nacinij w celu wstawienia polecenia do biecego ekranu. 4. Nacinij w celu wywietlenia komunikatu Garbage Collect? (o porzdkowaniu pamici). 5. Wybierz 2:Yes w celu rozpoczcia porzdkowania pamici.
optymalizacji pamici. Jeli pamici jest nadal zbyt mao, to bdziesz musia usun jakie zmienne lub aplikacj, aby powikszy jej obszar.
'
Spis treci
cze komunikacyjne
Wstp: Wysyanie zmiennych ................................................................................... 19-2 Opis cza kalkulatora TI.83 Plus ............................................................................. 19-4 Wybr danych do wysania ....................................................................................... 19-6 Odbir danych ............................................................................................................ 19-7 Przesyanie danych..................................................................................................... 19-8 Przesyanie danych do kolejnego kalkulatora TI.83 Plus...................................... 19-10 Przesyanie danych do kalkulatora TI.83 ............................................................... 19-11 Przesyanie list do kalkulatora TI-82 ...................................................................... 19-12 Przesyanie danych z kalkulatora TI-82 do TI.83 Plus.......................................... 19-13 Przesyanie danych z kalkulatora TI.83 Plus do TI-73.......................................... 19-14 Przesyanie danych z kalkulatora TI-73 do TI.83 Plus.......................................... 19-15 Zapasowa kopia pamici.......................................................................................... 19-16
1. Bdc w trybie ekranu pocztkowego urzdzenia wysyajcego, nacinij 5 5 Q. Jeeli chcesz zapamita 5.5 jako Q, nacinij . 2. Nacinij y [ [ ] y [ [ ] 1 2 y [ ] ] y [ [ ] 3 4 y [ ] ] y [ ] ] 1. Aby zapamita macierz jako [A], nacinij . 3. Wywoaj menu MEMORY na ekranie urzdzenia wysyajcego; w tym celu nacinij y [MEM].
4. Wybierz z tego menu pozycj 2:Mem Mgmt/Del przez nacinicie 2. Ukae si wtedy menu MEMORY MANAGEMENT DELETE.
5. Wybierz z tego menu pozycj 5:Matrix przez nacinicie 5. Na ekranie ukae si edytor MATRIX (macierzy). 6. Jeli chcesz zapamita warto [A] w archiwum kalkulatora wysyajcego, nacinij . Wtedy przy [A] ukae si * (gwiazdka) potwierdzajca, e warto ta zostaa zarchiwizowana.
7. Pocz oba kalkulatory kablem, wciskajc starannie oba jego koce w gniazda. 8. W urzdzeniu odbierajcym wywoaj menu RECEIVE; w tym celu nacinij y [LINK] ~. Nacinij 1, aby wybra 1:Receive. Ukae si wwczas komunikat Waiting... i zostanie wywietlony wskanik zajtoci busy. 9. W urzadzeniu wysyajcym wywoaj menu SEND: y [LINK] menu. 10. Nacinij 2, aby wybra 2:AllN. Ukae si wwczas ekran AllN SELECT.
11. Za pomoc klawisza , ustaw kursor wyboru ( 4 ) obok [A] MATRX. Nacinij . 12. Naciskaj , a kursor wyboru znajdzie si obok Q REAL. Nacinij . Kwadraciki obok [A] i Q wskazuj, e obie pozycje zostay wybrane do wysania. 13. Na jednostce wysyajcej nacinij ~, aby wywietli menu TRANSMIT. 14. Aby rozpocz transmisj w urzdzeniu wysyajcym, wybierz 1:Transmit naciskajc 1. Urzdzenie odbierajce wywietli wwczas komunikat Receiving.... (Odbir). Po przesaniu wszystkich wybranych pozycji, oba urzdzenia wywietl nazw i typ kadej przesanej zmiennej.
Kalkulator TI-83 Plus jest wyposaony w port umoliwiajcy mu komunikacj z innym kalkulatorem TI-83 Plus, TI.83, TI-82, TI-73, systemem Calculator-Based Laboratory (CBL) lub z systemem Calculator-Based Ranger (CBR). Dlatego te do kalkulatora TI-83 Plus jest doczony kabel pozwalajcy na poczenie obu urzdze. Natomiast przy uyciu cza TI.GRAPH LINK (wyposaenie opcjonalne) moesz take poczy TI-83 Plus z komputerem osobistym. Niniejszy rozdzia zawiera opis sposobu komunikacji z innym kalkulatorem.
czenie dwch kalkulatorw TI.83 Plus
Wszystkie zmienne i programy mog by przenoszone z jednego kalkulatora TI.83 Plus do innego. Moesz rwnie wykona kopi zapasow caej pamici kalkulatora TI.83 Plus. W czasie przesyania danych, zmienne zachowane w pamici RAM kalkulatora wysyajcego TI.83 Plus zostan przesane do pamici RAM odbierajcego kalkulatora TI.83 Plus. Zmienne i aplikacje zachowane w archiwum danych uytkownika w wysyajcym kalkulatorze TI.83 Plus zostan przesane do archiwum danych uytkownika odbierajcego kalkulatora TI.83 Plus. TI.83 Plus jest wyposaony w oprogramowanie umoliwiajce t komunikacj. Jeeli chcesz przesa dane z jednego kalkulatora TI.83 Plus do innego, wykonaj kroki procedury opisanej na stronach 19-6 i 19-7.
czenie kalkulatorw TI.83 i TI.83 Plus
Wszystkie zmienne i programy mog byc przesyane z TI.83 do TI.83 Plus ,o ile jest wystarczajco duo miejsca w pamici RAM kalkulatora TI.83 Plus. Pami RAM kalkulatora TI.83 Plus jest troch mniejsza ni kalkulatora TI.83. Moesz take przesya wszystkie zmienne z TI.83 Plus do TI.83,za wyjtkiem: aplikacji, zmiennych aplikacji, zmiennych zgrupowanych, nowych typw zmiennych lub programw zawierajcych nowe elementy, takie jak funkcja Archive, UnArchive, Asm(, AsmComp oraz AsmPrgm. Jeli zmienne zarchiwizowane w TI.83 Plus s zmiennymi rozpoznawanymi i uywanymi przez TI.83, to moesz je do niego przesa. Podczas procesu przesyania zmienne te zostan automatycznie przesane do pamici RAM kalkulatora TI.83. Kalkulator TI.83 Plus jest wyposaony w oprogramowanie umoliwiajce t komunikacj w celu przesania danych z TI.83 Plus do TI.83, wykonaj kroki procedury opisanej na stronie 19-11,
: TI.83 Uwaga Nie jest moliwe wykonanie kopii zapasowej pamici kalkulatora na kalkulatorzeTI.83 Plus lub pamici kalkulatora TI.83 Plus na kalkulatorzeTI.83.
Pomidzy kalkulatorami TI-82 i TI.83 Plus moesz przesya wszystkie zmienne i programy. Ponadto z TI.83 Plus do TI-82 moesz przesya listy rzeczywiste o nazwach L1 do L6 zawierajce do 99 elementw. Oprogramowanie umoliwiajce t komunikacj jest wbudowane w TI.83 Plus. Jeeli chcesz przesa dane z TI.83 Plus do TI-82, to wykonaj kroki opisane na str. 19.12. Jeeli chcesz przesa dane z TI-82 do TI.83 Plus, to wykonaj kroki opisane na str. 19.13.
TI-82 na Uwaga: Nie jest moliwe wykonanie kopii zapasowej pamici kalkulatora kalkulatorzeTI.83 Plus lub pamici kalkulatora TI.83 Plus na kalkulatorzeTI-82. czenie TI-73 i TI.83 Plus
Z kalkulatora TI-73 do TI.83 Plus lub z TI.83 Plus do TI-73 mona przesya liczby rzeczywiste, obrazy, listy rzeczywiste L1 do L6 oraz listy zaopatrzone w nazw. Mona rwnie wymienia pomidzy kalkulatorami listy z nazw. Poniewa jednak TI-73 nie rozpoznaje symbolu q, to nie moe on byc zawarty w nazwie adnej z list przesyanych do TI-73. Oprogramowanie umoliwiajce t komunikacj jest wbudowane w TI.83 Plus. Aby przesa dane z TI.83 Plus do TI-73, wykonaj kroki procedury opisanej na str. 19.14. Aby przesa dane z TI-73 do TI.83 Plus, wykonaj kroki procedury opisanej na str. 19.15.
TI-73 na Uwaga: Nie jest moliwe wykonanie kopii zapasowej pamici kalkulatora kalkulatorzeTI.83 Plus lub pamici kalkulatora TI.83 Plus na kalkulatorzeTI-73. czenie dwch kalkulatorw przy pomocy kabla
Port kalkulatora TI.83 Plus znajduje si w dolnej czci obudowy na rodku kalkulatora. 1. W starannie jedn z kocwek kabla do portu jednego kalkulatora. 2. W drugi koniec kabla do portu drugiego kalkulatora.
Podczanie kalkulatora do systemu CBL lub CBR
System Calculator-Based Laboratory (CBL) oraz system Calculator-Based Ranger (CBR) s wyposaeniem opcjonalnym, ktre czy si z kalkulatorem TI.83 Plus przy uyciu kabla doczonego do kalkulatora. Stosujc zestaw zoony z systemu CBL lub CBR oraz TI.83 Plus moesz gromadzi i analizowa zmierzone dane. Kalkulator TI.83 Plus ma wbudowane oprogramowanie umoliwiajce tak komunikacj (rozdzia 14).
Podczanie kalkulatora do komputera PC lub Macintosh TI.GRAPH LINK jest osobno sprzedawanym wyposaeniem, ktre umoliwia
Wywietla wszystkie dostpne elementy wybrane do przesania Wywietla wszystkie elementy jako nie wybrane do przesania Wywietla nazwy wszystkich programw Wywietla wszystkie nazwy list Wywietla nazwy list od L1 do L6 Wywietla wszystkie bazy danych wykresw Wywietla wszystkie typy danych obrazowych Wywietla wszystkie typy danych macierzowych Wywietla wszystkie zmienne rzeczywiste Wywietla wszystkie zmienne zespolone Wywietla wszystkie zmienne typu Y= Wywietla wszystkie zmienne acuchowe Wywietla wszystkie aplikacje oprogramowania. Wywietla wszystkie zmienne aplikacji oprogramowania. Wywietla wszystkie zmienne zgrupowane. Wysya natychmiast numer identyfikacji kalkulatora ID. (Nie musisz w tym celu wybiera polecenia SEND.) Wysya uaktualnienia oprogramowania do innego kalkulatora TI.83 Plus. Wybiera wszystkie dane, z ktrych ma by utworzona kopia zapasowa w TI.83 Plus.
Po wybraniu dowolnej pozycji menu LINK SEND, wywietlone zostanie odpowiadajace jej okno SELECT .
Uwaga: Z wyjtkiem All+ SELECT kade oknoSELECT jest pocztkowo wywietlane bez wybranych danych. Wybr elementw do wysania
Aby wybra elementy do wysania ich do innego urzdzenia, wykonaj ponisze kroki. 1. Wywoaj menu LINK SEND, q tym celu nacinij y [LINK]. 2. Wybierz element menu, ktry opisuje typ danych do wysania. Ukae si wtedy okno SELECT. 3. Naciskajc } i , przemie kursor wyboru ( 4 ) na t pozycj, ktr chcesz wysa (lub zrezygnowa z jej wysania) 4. Aby wybra element lub zrezygnowa z jego wyboru, nacinij . Wybrane nazwy zostan wtedy zaznaczone znakiem 0.
Uwaga: Gwiazdka (*) umieszczona po lewej stronie pozycji menu oznacza, e pozycja ta jest zarchiwizowana (rozdzia 18).
5. Jeeli chcesz wybra dodatkowe elementy (lub zrezygnowa z ich wyboru), powtrz kroki 3 i 4 powyszej procedury.
19-6 cze komunikacyjne
Odbir danych
Menu LINK RECEIVE
Jeli wybierzesz 1:Receive z menu LINK RECEIVE, to na urzdzeniu odbierajcym pojawia si wiadomo Waiting... (Oczekiwanie) oraz wskanik zajtoci. Oznacza to, e urzdzenie odbierajce jest gotowe do pobierania przesyanych danych. Aby zrezygnowa z trybu odbierania danych, nacinij , i wybierz 1:Quit z menu Error in Xmit. Aby przesa dane, wykonaj kroki procedury opisanej na stronie 19.6. Po zakoczeniu transmisji urzdzenie wychodzi z trybu odbierania. Aby pobra wicej danych, moesz ponownie wybra 1:Receive. Wtedy jednostka odbierajca wywietla list otrzymanych danych. Jeeli natomiast chcesz wyj z trybu odbierania danych, nacinij y [QUIT].
Menu DuplicateName
Jeli podczas transmisji nazwa zmiennej zostanie powtrzona, wwczas na urzdzeniu odbierajcym zostanie wywietlone menu DuplicateName.
DuplicateName 1: Rename Pozwala na zmian nazwy odbieranej zmiennej 2: Overwrite Zawarto odbieranej zmiennej jest zapisywana pod istniejc 3: Omit 4: Quit
Jeli wybierzesz 1:Rename, to zostanie wywietlony znak zachty Name= i zostanie wczona alfanumeryczna klawiatura. Wprowad now nazw zmiennej i nacinij . Transmisja zostanie wznowiona. Jeli wybierzesz 2:Overwrite, to dane istniejce w urzdzeniu odbierajcym zostan zastpione danymi z jednostki wysyajacej. Transmisja zostanie wznowiona. Jeli wybierzesz 3:Omit, to urzdzenie wysyajce nie wyle danych zawartych w powtrzonej zmiennej. Transmisja zostanie wznowiona. Jeli wybierzesz 4:Quit, to transmisja zostaje przerwana i urzdzenie odbierajce wychodzi z trybu odbierania danych.
Brak miejsca w pamici urzdzenia odbierajcego
Jeeli podczas transmisji okae si, e urzdzenie odbierajce nie ma wystarczajcej iloci pamici, aby odebra dany element, to zostanie wywietlony na ekranie komunikat Memory Full. Jeeli chcesz zrezygnowa z odbioru tego elementu danych, wybierz 1:Omit. Transmisja zostanie wznowiona od nastepnej pozycji. Aby zrezygnowa z transmisji i wyj z trybu odbierania danych, wybierz 2:Quit. cze komunikacyjne 19-7
Przesyanie danych
Przesyanie danych
W celu przesania danych, po ich uprzednim wybraniu do wysania w urzdzeniu wysyajcym (strona 19.5) i ustawieniu urzdzenia odbierajcego w trybie odbioru (strona 19.6), wykonaj ponisze kroki. 1. W urzdzeniu wysyajcym wywoaj menu TRANSMIT; w tym celu nacinij ~.
2. Upewnij si, e na ekranie urzdzenia odbierajcego jest wywietlony komunikat Waiting... , ktry wskazuje na ustawienie tego urzdzenia w trybie odbioru (strona 19.5). 3. Naciskajc wybierz 1:Transmit. Wtedy na ekranie urzdzenia wysyajcego zostan wywietlone, wiersz za wierszem, nazwa i typ kadego elementu danych oczekujcych w kolejce do wysania. Nastpnie, w miar odbioru danych, kady z tych elementw bdzie wywietlony na ekranie urzdzenia odbierajcego.
Uwaga: Dane wysane z pamici RAM jednostki wysyajcej s przesyane do pamici RAM urzdzenia odbierajcego. Dane wysane z archiwum danych uytkownika jednostki wysyajcej s przesyane do archiwum danych uytkownika urzdzenia odbierajcego.
Po przesaniu wszystkich danych, na ekranach obu kalkulatorw jest wywietlona wiadomo Done. Aby przewin list nazw, naciskaj } lub .
Przerywanie transmisji
Jeeli chcesz przerwa przesyanie, nacinij . Wtedy na obu ekranach urzdze zostanie wywietlone Error in Xmit. Aby wyj z tego menu, wybierz 1:Quit.
Bd transmisji wystpi, po jednej lub dwch sekundach, w przypadku gdy: Kabel nie jest podczony do urzadzenia wysyajcego. Kabel nie jest podczony do urzdzenia odbierajcego. Urzdzenie odbierajce nie jest ustawione w trybie odbioru. Chciae wykona kopi zapasow pomidzy kalkulatorami TI-73 i TI-82 lub TI.83 i TI.83 Plus. Chciae przesa z kalkulatora TI.83 Plus do TI.83 zmienne lub funkcje, ktre nie mog by rozpoznane przez TI.83. Do zmiennych i funkcji nie rozpoznawanych przez TI.83 zaliczaj si: aplikacje, zmienne aplikacji, zmienne zgrupowane, nowe typy zmiennych lub programy zawierajace nowe instrukcje, takie jak np. Archive, UnArchive, SendID, SendSW, Asm(, AsmComp oraz AsmPrgm. Chciae przesa z kalkulatora TI.83 Plus do TI-82 dane inne ni lista rzeczywista od L1 do L6 lub bez pomocy elementu 5:Lists to TI82 z menu . Chciae przesa z kalkulatora TI-83 do TI-73 dane inne ni liczby rzeczywiste, obrazy, listy rzeczywiste od L1 do L6 lub listy z symbolem q w nazwie.
docinij mocno kocwki kabla Wskazwka:Jeli kabel jest podczony, to i sprbuj jeszcze raz.
Ponisze dwie sytuacje mog przeszkodzi w prawidowym przesaniu danych bez informacji o wystpieniu bdu: Chciae uy funkcji Get( w odniesieniu do kalkulatora zamiast do CBL lub CBR. Chciae uy funkcji GetCalc( w odniesieniu do kalkulatora TI.83 zamiast TI.83 Plus.
Po wysaniu lub odebraniu danych, moesz powtrzy t sam transmisj do kolejnych urzdze TI.83 Plus - zarwno z urzdzenia wysyajcego, jak i odbierajcego - bez koniecznoci ponownego wybierania danych do wysania. Dane te pozostan nadal wybrane, jako aktualne pozycje do wysania.
.. Uwaga: Nie moesz powtrzy transmisji, jeli wybrae All+ lub All
Jeeli chcesz przesa dane do kolejnego kalkulatora TI.83 Plus, to wykonaj nastpujce kroki. 1. Ustaw TI.83 Plus na odbir (strona 19.7). 2. Nie wybieraj nowych danych i nie zmieniaj danych ju wybranych. Jeli zmienisz wybr danych, wszystkie ustawienia wyboru z poprzednich transmisji zostan usunite. 3. Odcz kabel od jednego TI.83 Plus i podcz go do kolejnego TI.83 Plus. 4. Ustaw kolejny TI.83 Plus w trybie odbioru (strona 19.7). 5. Nacinij y [LINK] na wysyajcym kalkulatorze TI.83 Plus w celu wywietlenia menu LINK SEND. 6. Wybierz t sam pozycj menu, ktrej uywae podczas ostatniej transmisji. Dane z Twojej ostatniej transmisji pozostan nadal wybrane. 7. Nacinij ~ w celu wywoania menu LINK TRANSMIT. 8. Upewnij si, e jednostka odbierajca jest ustawiona w trybie odbioru (strona 19.7). 9. Aby wybra 1:Transmit i rozpocz transmisj, nacinij .
Z kalkulatora TI.83 Plus do TI.83 moesz przesya wszystkie zmienne za wyjtkiem aplikacji, zmiennych aplikacji, zmiennych zgrupowanych, nowych typw zmiennych lub programw zawierajacych archiwizacj i dezarchiwizacj. Jeli zmienne zarchiwizowane w kalkulatorze TI.83 Plus s zmiennymi rozpoznawanymi i uywanymi przez kalkulator TI.83, to moesz je do niego przesya. W czasie procesu przesyania zmienne te zostan automatycznie przesane do pamici RAM odbierajcego kalkulatora TI.83. Aby przesa do TI.83 dane zachowane w pamici TI.83 Plus, wykonaj nastpujce kroki. 1. Ustaw TI.83 w trybie odbioru (strona 19.7). 2. Wywoaj menu LINK SEND, naciskajc y [LINK] w wysyajcym TI.83 Plus. 3. Wybierz te pozycje z menu, ktre chcesz wysa. 4. Wywoaj menu LINK TRANSMIT, naciskajc ~. 5. Upewnij si, e urzdzenie odbierajce jest ustawione w trybie odbioru (strona 19.7). 6. Aby wybra 1:Transmit i rozpocz transmisj, nacinij .
Jedynym typem danych nadajcym si do przesania z kalkulatora TI.83 Plus do TI-82 s dane z list rzeczywistych znajdujce si w L1 do L6 i majce do 99 elementw kada. Aby wysa do TI-82 listy L1, L2, L3, L4, L5 lub L6 zachowane w pamici kalkulatora TI.83 Plus, wykonaj ponisze kroki. 1. Ustaw TI-82 w trybie odbioru (strona 19.7). 2. Aby wybra pozycje 5:Lists to TI82 z menu , nacinij y [LINK] 5 na wysyajcym TI.83 Plus. Zostanie wwczas wywietlone okno SELECT. 3. Zaznacz kad list do transmisji. 4. Wywoaj menu transmisji LINK TRANSMIT; naciskajc ~. 5. Upewnij si, e jednostka odbierajca jest ustawiona w trybie odbioru (strona 19.7). 6. Aby wybra 1:Transmit i rozpocz przesyanie, nacinij .
TI.83 Plus jest wikszy Uwaga: Jeli rozmiar listy wybranej do wysania z kalkulatora ni 99, to odbierajcyTI-82 zakoczy odbieranie listy na jej 99 elemencie.
Jakkolwiek przesyanie danych z kalkulatora TI-82 do TI.83 Plus jest moliwe, to rnice pomidzy tymi kalkulatorami mog zmienia niektre przesyane dane. Ponisza tabela pokazuje rnice, dla ktrych oprogramowanie TI.83 Plus potrafi automatycznie dostosowa dane przesylane z TI-82 do TI.83 Plus.
TI.82 nMin nStart Un Vn UnStart VnStart TblMin TI.83 Plus PlotStart nMin u v u(nMin) v(nMin) TblStart
Na przykad, kiedy przesyasz z TI-82 na TI.83 Plus program zawierajcy instrukcj nStart, a potem wywietlisz program w TI.83 Plus, to zauwaysz, e nStart zostao automatycznie zamienione na nMin.
Rnice, ktre nie s automatycznie rozpoznawane podczas transmisji z kalkulatora TI.82 na TI.83 Plus
Oprogramowanie wbudowane w kalkulatorze TI.83 Plus nie jest w stanie rozpozna i usun pewnych rnic pomidzy TI-82 i TI.83 Plus. Rnice te opisane zostay poniej. Aby je uwzgldni, musisz po dokonaniu transmisji odpowiednio przeredagowa dane w kalkulatorze TI.83 Plus. Jeli tego nie zrobisz, to TI.83 Plus nieprawidowo zinterpretuje dane. Kalkulator TI.83 Plus moe zmini pewn prefiksy w TI-82 tak, co moe doprowadzi do powstania dodatkowych nawiasw w przesanych wyraeniach. Jeeli na przykad, przelesz sin X+5 z kalkulatora TI-82 do TI.83 Plus, wtedy TI.83 Plus zinterpretuje wyraenie jako sin(X+5. Bez zamykajcego nawiasu po X TI.83 Plus zinterpretuje to wyraenie jako sin(X+5), a nie jako sum 5 i sin(X). Jeli z kalkulatora TI-82 zostanie przesana instrukcja, ktrej kalkulator TI.83 Plus nie moe przetumaczy, wwczas podczas prby wykonania tej instrukcji zostanie wywietlone menu ERR:INVALID. Na przykad, w kalkulatorze TI-82 grupa znakw Un-1 jest wstawiana w miejscu kursora, po naciniciu y [UnN1], kalkulator TI.83 Plus nie moe bezporednio zapisa Un-1 w uywanej przez siebie postaci u(nN1), co powoduje wywietlenie menu ERR:INVALID.
TI.83 Plus jest inna od przyjtej w Uwaga: Kolejno mnoenia przyjta w kalkulatorze kalkulatorzeTI-82. Na przykad, kalkulator TI.83 Plus oblicza 12X jako (12)X, podczas gdyTI-82 oblicza 12X jako 1(2X) (rozdzia 2).
Z kalkulatora TI.83 Plus do TI-73 moesz przesya listy, liczby rzeczywiste, obrazy, listy rzeczywiste o nazwach L1 do L6 oraz listy majce nazw.
q, Uwaga: Poniewa kalkulatorTI-73 nie rozpoznaje symbolu nie mona go uy w adnej nazwie listy.
Aby wysa do kalkulatora TI-73 listy L1, L2, L3, L4, L5 lub L6 zachowane w pamici kalkulatora TI.83 Plus, wykonaj ponisze kroki. 1. Ustaw TI-73 w trybie odbioru (strona 19.7). 2. Wybierz pozycj 4:Lists... . z menu; w tym celu nacinij y [LINK] 4 na wysyajcym TI.83 Plus. Zostanie wwczas wywietlony ekran SELECT. 3. Wybierz list, ktr chcesz wysa. 4. Wywoaj menu transmisji LINK TRANSMIT przez nacinicie ~ na wysyajcym TI.83 Plus. 5. Upewnij si, e jednostka odbierajca jest ustawiona w trybie odbioru (strona 19.7). 6. Aby wybra 1:Transmit i rozpocz transmisj, nacinij .
Z kalkulatora TI-73 do TI.83 Plus moesz przesya listy, liczby rzeczywiste, obrazy, listy rzeczywiste o nazwach L1 do L6 oraz wszelkie listy posiadajce nazw. Aby wysa do kalkulatora TI.83 Plus listy L1, L2, L3, L4, L5 lub L6 zachowane w pamici kalkulatora TI-73, wykonaj ponisze kroki. 1. Ustaw TI.83 Plus w trybie odbioru (strona 19.7). 2. Wywoaj menu APPLICATIONS, w tym celu nacinij Apps...na wysyajcym TI-73. 3. Aby wybra 1:Link i wywietli menu LINK SEND, nacinij na wysyajcym TI-73. 4. Wybierz 0:Vars to TI83, a nastpnie zaznacz te listy, ktre chcesz wysa. 5. Wywoaj menu transmisji LINK TRANSMIT przez nacinicie ~ na kalkulatorze TI-73. 6. Upewnij si, e urzdzenie odbierajce jest ustawione w trybie odbioru (strona 19.7). 7. Aby wybra 1:Transmit i rozpocz transmisj, nacinij .
Aby skopiowa ca zawarto pamici z wysyajcego TI.83 Plus do pamici odbierajcego TI.83 Plus, ustaw docelow jednostk w trybie odbioru, a nastpnie wybierz na niej H:Back Up z menu LINK SEND. Ostrzeenie: H:Back Up nadpisuje pami w urzadzeniu odbierajcym; wszystkie informacje znajdujce si w pamici urzdzenia odbierajcego s tracone.
Uwaga: Jeli nie chcesz wykonywa kopii zapasowej, moesz powrci do menu LINK SEND poprzez wybranie2:Quit.
Jednostka odbierajca
W celu ochrony przed przypadkow utrat zawartoci pamici, przed wykonaniem kopii zapasowej w momencie otrzymania przez urzadzenie odbierajce polecenia odbioru kopii ukazuje si komunikat WARNING . Backup. Aby kontynuowa proces wykonywania kopii zapasowej, wybierz 1:Continue. Rozpocznie si wtedy transmisja. Jeeli nie chcesz wykona kopii, wybierz 2:Quit.
Uwaga: Jeli wystpi bd transmisji podczas wykonania kopii zapasowej, wwczas urzadzenie odbierajce jest resetowane. Wykonywanie kopii zapasowej
Gdy kopia jest ju wykonana, wtedy zarwno wysyajcy, jak i odbierajcy kalkulator wywietlaj ponisze potwierdzenie.
A
Spis treci
Tabela funkcji i polece wykonywanych przez kalkulator...................................... A-2 Struktura menu kalkulatora TI.83 Plus ..................................................................A-40 Zmienne ..................................................................................................................A-51 Wzory statystyczne................................................................................................A-52 Wzory finansowe ...................................................................................................A-56
Podaje warto bezwzgldn liczby rzeczywistej, wyraenia, NUM elementw listy lub macierzy. 1:abs( Podaje modu liczby zespolonej lub list moduw liczb. Podaje jako wynik warto 1, jeli zarwno wartoA, jak i wartoB s 0. wartoA i wartoB mog by liczbami rzeczywistymi, wyraeniami lub listami. Podaje argument (we wsprzdnych biegunowych) liczby zespolonej lub argumenty liczb listy liczb zespolonych. Wykonuje jednowymiarow analiz wariancji w celu porwnania rednich z dwch do dwudziestu populacji. Podaje ostatni odpowied. Przenosi podane zmienne z pamici RAM do pamici archiwum danych uytkownika Wykonuje program napisany w jzyku asemblera.
CPX 5:abs(
2-13 10-10
abs(liczba zespolona)
2-19
y [TEST]
LOGIC 1:and
2-26
CPX 4:angle(
angle(warto)
2-19
TESTS F:ANOVA(
ANOVA(lista1,lista2 [,lista3,...,lista20])
Ans Archive
y [ANS] y [MEM]
5:Archive
13-24 1-18
18-10 y [CATALOG]
Asm(
Asm(assemblyprgmname)
16-24
Wynik
AsmPrgm
augment(macierzA,macierzB)
Kompiluje program w jzyku asemblera zapisany w kodzie ASCII i zachowuje go w notacji szesnastkowej. Polecenie, ktre musi by uyte w pierwszym wierszu programu zapisywanego w jzyku asemblera. Docza macierzB do macierzyA w postaci nowych kolumn. Podaje list elementw, ktra jest doczeniem (konkatenacj) listyB do koca listyA. Wycza wywietlanie osi wykresu. Wcza wywietlanie osi wykresu. Ustawia tryb przedstawiania liczb zespolonych w postaci kanonicznej (a+bi). Podaje saldo (bilans) przy npmt dla danego planu amortyzacji kredytw przy uyciu zapamitanych wartoci PV, oraz PMT. Zaokrgla wykonane obliczenia do wprowadzonej wartoci zaokrglenia. Podaje dystrybuant prawdopodobiestwa w punkcie x dla dyskretnego rozkadu dwumianowego przy podanej liczbie prb i prawdopodobiestwie zdarzenia sprzyjajacego p dla kadej prby.
y [CATALOG]
AsmComp(
16-24 y [CATALOG]
AsmPrgm
16-24 y [MATRIX]
MATH 7:augment(
10-14
augment(listaA,listaB)
y [LIST]
OPS 9:augment(
y [FORMAT]
AxesOff
y [FORMAT]
AxesOn
bal(npmt[,warto zaokrglenia])
14-10 y [DISTR]
DISTR A:binomcdf(
binomcdf(ilo prb,p[,x])
13-32
Wynik
c2pdf(x,df)
c2.Test(macierz obserwacji,
macierz spodziewana
[,znacznik]) Circle(X,Y,promie)
Podaje prawdopodobiestwo w punkcie x dla dyskretnego rozkadu dwumianowego przy podanej liczbie prb i danym prawdopodobiestwie zdarzenia sprzyjajcego p dla kadej prby. Podaje prawdopodobiestwa dla rozkadu c2 (chi-kwadrat) pomidzy grn granic, a doln granic przy danej liczbie stopni swobody df. Podaje warto funkcji gstoci prawdopodobiestwa rozkadu c2 przy danej wartoci x i okrelonej liczbie stopni swobody df. Wykonuje test c2. Gdy znacznik=1, to wykrela wyniki; Gdy znacznik=0, to oblicza wyniki. Rysuje okrg o podanym rodku (X,Y) i promieniu.
y [DISTR]
DISTR 0:binompdf(
13-32 y [DISTR]
DISTR 7:c2cdf(
13-30 y [DISTR]
DISTR 6:c2pdf(
13-30
TESTS C:c2.Test(
13-21 y [DRAW]
DRAW 9:Circle( MEMORY 3:Clear Entries
8-11
Clear Entries
18-5
ClrAllLists
ClrDraw
ClrHome
Nadaje zerowy rozmiar wszystkim listom bdcym w pamici. Usuwa z wykresu lub rysunku wszystkie narysowane elementy. Czyci ekran pocztkowy.
y [MEM]
MEMORY 4:ClrAllLists
18-5
y [DRAW]
DRAW 1:ClrDraw
8-4
I/O 8:ClrHome
16-21
nazwalisty n]
ClrTable
Nadaje zerowy rozmiar jednej lub wikszej liczbie elementw nazwalisty. Usuwa wszystkie wartoci tabeli.
EDIT 4:ClrList
12-20
I/O 9:ClrTable
16-21
Wynik
Connected
Podaje liczb zespolon sprzon do danej liczby lub liczb z listy. Ustawia tryb wykrelania lini cig; przestawia cay edytor typu wykresu Y= do typu . Wycza wywietlanie wsprzdnych pooenia kursora. Wcza wywietlanie wsprzdnych pooenia kursora. Podaje cosinus liczb rzeczywistych, wyrae lub elementw listy. Podaje arcus cosinus liczb rzeczywistych, wyrae lub elementw listy. Podaje cosinus hiperboliczny liczb rzeczywistych, wyrae lub listy. Podaje area cosinus liczb rzeczywistych, wyrae lub listy. Dopasowuje model regresji trzeciego stopnia, do list nazwalistyX oraz nazwalistyY, przy czstoci freqlist, a take zapamituje rwnanie regresji, jako regequ. Podaje sumy kolejnych elementw listy, poczwszy od pierwszego. Podaje sumy kolejnych elementw poszczeglnych kolumn macierzy. Podaje liczb dni midzy data1 oraz data2, stosujc metod ,zliczania dni faktycznych.
CPX 1:conj(
2-18
z
Connected
1-11
CoordOff
y [FORMAT]
CoordOff
3-14 y [FORMAT]
CoordOn
CoordOn
cos(warto)
cosL1(warto)
cosh(warto)
15-10
coshL1(
coshL1(warto)
y [CATALOG] 15-10
CALC 6:CubicReg
regequ]
12-26 y [LIST]
OPS 6:cumSum(
cumSum(lista)
11-12
cumSum(macierz)
y [MATRIX]
MATH 10-15 0:cumSum( 1:Finance CALC D:dbd(
dbd(data1,data2)
14-14 warto4Dec Wywietla w postaci dziesitnej: liczby rzeczywiste i MATH zespolone, wyraenia 2:4Dec matematyczne, listy oraz macierze.
2-5
Wynik
Ustawia tryb wyraania kta w stopniach. Usuwa z pamici zawarto zmiennej. Ustawia tabel z zapytaniem o wartoci zmiennej zalenej. Ustawia tabel do automatycznego generowania wartoci zmiennej zalenej. Podaje wyznacznik macierzy.
z
Degree
1-11
CTL G:DelVar
16-16 7-3
DependAsk DependAuto
y [TBLSET]
Depend: Ask
y [TBLSET]
Depend: Auto
7-3 y [MATRIX]
MATH 1:det(
det(macierz)
10-12
DiagnosticOff
DiagnosticOn
dim(nazwalisty)
Ustawia tryb pracy, bez diagnostyki dopasowania, tj. r, r2 i R2 nie s wywietlane jako wyniki modelu regresji. Ustawia tryb pracy z diagnostyk dopasowania, tj. r, r2 i R2 s wywietlane jako wyniki modelu regresji. Podaje dugo listy o nazwie nazwalisty.
y [CATALOG]
DiagnosticOff
12-23 y [CATALOG]
DiagnosticOn
12-23 y [LIST]
OPS 3:dim(
11-11
dim(nazwa macierzy)
10-12
dugo!dim(nazwalisty)
y [LIST]
OPS 3:dim(
11-11
{wiersze,kolumny}! dim(nazwa macierzy) Disp
Przydziela nowe wymiary nowej lub istniejcej macierzy nazwa macierzy. Wywietla ekran pocztkowy.
y [MATRIX]
MATH 3:dim(
10-13
I/O 3:Disp
16-19
I/O 3:Disp
16-19
Wynik
Wywietla wykres.
I/O 4:DispGraph
16-20
DispTable
Wywietla tabel.
I/O 5:DispTable
16-20
warto4DMS
Dot
Wywietla dan warto w formacie DMS (stopnie / minuty / sekundy). Ustawia tryb wykrelania punktowego. Resetuje wszystkie ustawienia edytora stylu wykresu Y= do ustawienia . Rysuje wykres zdefiniowany przez wyraenie (jako funkcj zmiennej X).
y [ANGLE]
ANGLE 4:4DMS
2-24
z
Dot
1-11
DrawF wyraenie
y [DRAW]
DRAW 6:DrawF
8-9
DrawInv wyraenie
Suy do rysowania wykresu funkcji odwrotnej do wprowadzonego wyraenia przez wykrelanie wartoci X na osi y i wartoci Y na osi x. Zmniejsza warto zmiennej o 1; omija polecenieA jeli zmienna < warto. Podaje e podniesione do potgi. Podaje list wartoci e podniesionego do listy wykadnikw. Mnoy podan warto przez 10 w potdze rwnej wykadnikowi. Mnoy podane w licie wartoci przez 10 w potdze rwnej wykadnikowi. Mnoy podane w macierzy wartoci przez 10 w potdze rwnej wykadnikowi.
y [DRAW]
DRAW 8:DrawInv
8-9
CTL B:DS<(
16-15 2-4
Wynik
Zobacz If:Then:Else
End
Wskazuje zakoczenie ptli instrukcji, takich jak For(, If-Then-Else, Repeat lub
While.
CTL 7:End
16-11 z
Eng
Ustawia tryb wywietlania w notacji inynierskiej. Equ4String(Y= zmienna,Strn) Przeksztaca zawarto Y= var na acuch znakw i zapamituje go w Strn. Przeksztaca acuch zawarty expr(acuch) w zmiennej acuch na wyraenie i wykonuje je.
Eng ExpReg [nazwalistyX, nazwalistyY,freqlist, regequ]
1-10
y [CATALOG]
Equ4String(
15-7 y [CATALOG]
expr(
15-7 Dopasowuje model regresji wykadniczej do list nazwalistyX i nazwalistyY dla czstoci freqlist, a nastpnie zapamituje rwnanie regresji w regequ. Wycza wywietlanie wyraenia matematycznego w trybie TRACE. Wcza wywietlanie wyraenia matematycznego w trybie TRACE. Oblicza prawdopodobiestwo dla rozkadu , pomidzy doln granic i grn granic dla podanej wartoci licznika df (liczby stopni swobody) oraz mianownika df. Zapamituje dan warto w kadym elemencie macierzy nazwa_macierzy. Zapamituje dan warto w kadym elemencie listy nazwa_listy. Ustawia tryb na staoprzecinkowy z dan liczb miejsc po przecinku.
CALC 0:ExpReg
12-26 y [FORMAT]
ExprOff
ExprOff
3-14 y [FORMAT]
ExprOn
ExprOn
3-14 y [DISTR]
DISTR 9:cdf(
13-31 y [MATRIX]
MATH 4:Fill(
Fill(warto,nazwa_macierzy)
10-13
Fill(warto,nazwa_listy)
y [LIST]
OPS 4:Fill(
11-11
Fix #
z
0123456789
(select one)
1-10
Wynik
Ustawia tryb na zmiennoprzecinkowy. Oblicza wartoci zmiennej dla ktrej wystpuje maksimum lokalne wyraenia pomidzy granic doln i grn z zadan tolerancj. Oblicza wartoci zmiennej, przy ktrej wystpuje minimum lokalne wyraenia pomidzy granic doln i grn zakresu zmiennej, przy podanej tolerancji. Oblicza cak oznaczon funkcji zdefiniowanej przez wyraenie, wzgldem zmiennej w granicach cakowania dolnej i grnej, przy zadanej tolerancji. Anuluje wybr wszystkich funkcji Y= lub wybranych funkcji Y=. Wybiera wszystkie funkcje Y= lub funkcje Y=.
z
Float
1-10
MATH 7:fMax(
2-6
fMin(wyraenie,zmienna, dolna,grna [,tolerancja])
MATH 6:fMin(
2-6
MATH 9:fnInt(
fnInt(wyraenie,zmienna, dolna,grna[,tolerancja])
2-7
Y-VARS On/Off 2:FnOff
FnOff [funkcja#, funkcja#,...,funkcja n] FnOn [funkcja#, funkcja#,...,funkcja n] :For(zmienna,pocztek, koniec[,przyrost]) :polecenia :End :polecenia fPart(warto)
3-8
3-8
Wykonuje wielokrotnie blok polece do End, zwikszajc za CTL kadym razem zmienn o 4:For( przyrost, a zmienna>koniec. 16-11 Oblicza cz uamkow (lub czci uamkowe) liczb rzeczywistych i zespolonych, wyrae matematycznych, list elementw oraz macierzy. Oblicza funkcj gstoci prawdopodobiestwa dla rozkadu F pomidzy doln granic i grn granic dla podanego licznika df (liczby stopni swobody) oraz mianownika df.
NUM 4:fPart(
13-31
Wynik
warto4Frac
Full
Func GarbageCollect
Wywietla podan warto, list lub elementy macierzy liczbowej wartoci w postaci uamkw nieskracalnych. Ustawia tryb wywietlania ekranu penego (nie podzielonego). Ustawia tryb graficznego przedstawiania funkcji.
MATH 1:4Frac
2-5 z
Full
1-12 z
Func
1-11
y [CATALOG] Wywietla menu "Garbage GarbageCollect collection" (porzdkowania pamici) w celu umoliwienia wyczyszczenia nieuywanej 18-19 pamici archiwum. Oblicza najwikszy wsplny dzielnik dla wartoA i wartoB, ktre musz by liczbami cakowitymi lub listami. Oblicza dystrybuant prawdopodobiestwa w punkcie x (numer prby dla ktrej po raz pierwszy pojawia si zdarzenie sprzyjajce) dla dyskretnego rozkadu geometrycznego o zadanym prawdopodobiestwie sukcesu p. Oblicza prawdopodobiestwo w punkcie x (numer prby dla ktrej po raz pierwszy pojawia si zdarzenie sprzyjajce) dla dyskretnego rozkadu geometrycznego o zadanym prawdopodobiestwie sukcesu p. Pobiera dane z systemu CBL lub CBR i zachowuje je jako zmienn TI.83 Plus. Pobiera zawartoci zmiennej, znajdujce si w innym TI.83 Plus i zachowuje je jako zmienn Podaje kod odpowiadajcy ostatnio nacinitemu klawiszowi. Jeli aden nie zosta nacinity, to podaje warto 0.
NUM 9:gcd(
gcd(wartoA,wartoB)
2-15 y [DISTR]
DISTR E:geometcdf(
geometcdf(p,x)
13-33 y [DISTR]
DISTR D:geometpdf(
geometpdf(p,x)
13-33
I/O A:Get(
Get(zmienna)
16-22
GetCalc(zmienna)
I/O 0:GetCalc(
16-22
I/O 7:getKey
getKey
16-21
Wynik
CTL 0:Goto
16-14
GraphStyle(funkcja#, stylwykresu#)
CTL H:GraphStyle(
16-16
GridOff GridOn G-T
Horiz Horizontal y
Wycza wywietlanie punktw siatki. Wcza wywietlanie punktw siatki. Ustawia tryb pionowego podziau ekranu w celu jednoczesnego wywietlania wykresu i tabeli. Ustawia tryb poziomego podziau ekranu. Rysuje prost poziom o wartoci y = const. Podaje macierz jednostkow o wymiarach: wymiar wierszy x wymiar kolumn. Jeli warunek = 0 (fasz), to instrukcjaA jest omijana.
y [FORMAT]
GridOff
3-14 3-14
y [FORMAT]
GridOn
z
G-T
1-12 z
Horiz
1-12
y [DRAW]
DRAW 3:Horizontal
8-6
identity(wymiar)
y [MATRIX]
MATH 5:identity(
10-13
:If warunek :instrukcjaA :polecenia :If warunek :Then :polecenia :End : polecenia :If warunek :Then :polecenia :Else :polecenia :End :polecenia imag(warto)
CTL 1:If
16-10 Wykonuje polecenia od Then do Else, jeli warunek = 1 (prawda); za polecenia od Else do End jeli warunek = 0 (fasz).
CTL 3:Else
16-11 Oblicza cz urojon liczby zespolonej lub liczb zespolonych z podanej listy.
CPX 3:imag(
2-18
Wynik
IndpntAuto
Input
Ustawia tabel w sposb umoliwiajcy wprowadzanie zapyta o warto zmiennej niezalenej. Ustawia tabel dla automatycznego generowania wartoci zmiennej niezalenej. Wywietla wykres.
y [TBLSET]
Indpnt: Ask
7-3 y [TBLSET]
Indpnt: Auto
7-3
I/O 1:Input
16-17
inString(string,substring [,start])
Znaki zachty do zapamitywania wartoci jako zmiennej. Wywietla Strn i zapamituje wprowadzon warto jako zmienn. Podaje pooenie pierwszego znaku pod-acucha tekstowego substring w acuchu string, rozpoczynajc od start.
I/O 1:Input
16-18
I/O 1:Input
16-18
y [CATALOG]
inString(
15-7
int(warto)
Podaje najwiksz liczb cakowit nie wiksz ni NUM warto, ktra moe by liczb 5:int( rzeczywist, liczb zespolon, list lub macierz. Oblicza sum odsetek, zaokrglon do podanej wartoci_zaokrglenia zawartych pomidzy pmt1 (patnoci pocztkow) i pmt2 (patnoci kocow) dla danego planu amortyzacji. Oblicza odwrotn dystrybuant dla funkcji normalnego rozkadu dla zadanego pola powierzchni pod krzyw rozkadu normalnego, okrelonego przez wartoci m oraz s. 1:Finance
CALC A:GInt(
2-14 10-11
GInt(pmt1,pmt2 [,warto_zaokrglenia])
14-10 y [DISTR]
DISTR 3:invNorm(
invNorm(pole[,m,s])
13-29
Wynik
Podaje cz cakowit danej liczby rzeczywistej, zespolonej, NUM wyraenia, listy lub macierzy. 3:iPart( Oblicza stop procentow dla ktrej warto netto przepywu gotwki = 0 Zwiksza zmienn o 1; omija polecenieA jeli zmienna > wartoci. Rozpoznaje kolejne symbole (do piciu), jako nazw listy utworzonej przez uytkownika. Wycza wywietlanie etykiet osi. Wcza wywietlanie etykiet osi. Podaje etykiet jedno- lub dwuznakow. Oblicza najmniejsz wspln wielokrotno podanych liczb cakowitych lub list. Podaje liczb znakw w acuchu. Rysuje odcinek od punktu (X1,Y1) do punktu (X2,Y2). 1:Finance
CALC 8:irr(
2-14 10-11
irr(CF0,CFList[,CFFreq])
14-8
CTL A:IS>(
16-14
y [LIST]
OPS B:
y [FORMAT]
LabelOff
y [FORMAT]
LabelOn
CTL 9:Lbl
16-14
lcm(wartoA,wartoB)
NUM 8:lcm(
2-15 15-8
length(acuch) Line(X1,Y1,X2,Y2)
y [CATALOG]
length(
y [DRAW]
DRAW 2:Line(
8-5
Line(X1,Y1,X2,Y2,0)
Usuwa odcinek, wykrelony od y [DRAW] punktu (X1,Y1) do punktu DRAW (X2,Y2). 2:Line(
8-5
Wynik
regequ]
LinReg(ax+b) [nazwalistyX, nazwalistyY,freqlist,
regequ]
@List(lista)
ln(warto)
Dopasowuje model regresji liniowej do list nazwalistyX oraz nazwalistyY przy czstoci elementw freqlist, a take zapamituje rwnanie regresji jako regequ. Dopasowuje model regresji liniowej do list nazwalistyX oraz nazwalistyY przy czstoci elementw freqlist, a take zapamituje rwnanie regresji jako regequ. Oblicza regresj liniow dla danych oraz przeprowadza test t. Alternatywa =L1 to <; alternatywa =0 to ; alternatywa =1 to >. Podaje jako wynik now list, ktrej elementy s rnicami kolejnych elementw starej. Wypenia macierz nazwa_macierzy, kolumna po kolumnie, elementami z zadanych list (nazwalisty1,..., nazwalisty n). Podaje logarytm naturalny liczby rzeczywistej lub zespolonej, wyraenia lub elementw listy. Dopasowuje model regresji logarytmicznej do list nazwalistyX i nazwalistyY przy czstoci elementw freqlist, a take zapamituje rwnanie regresji jako regequ. Podaje logarytm dziesitny liczby rzeczywistej lub zespolonej, wyraenia lub listy.
CALC 8:LinReg(a+bx)
12-26
CALC 4:LinReg(ax+b)
12-25
TESTS E:LinRegTTest
13-23 y [LIST]
OPS 7:@List(
11-12
y [LIST]
OPS 0:List 4 matr(
10-14 11-15
2-4
LnReg [nazwalistyX, nazwalistyY,freqlist,
CALC 9:LnReg
regequ]
12-26 2-4
log(warto)
Wynik
regequ]
max(lista)
Dopasowuje model regresji logistycznej do list nazwalistyX oraz nazwalistyY przy czstoci elementw freqlist, a take zapamituje rwnanie regresji jako regequ. Przypisuje licie o podanej nazwie elementy z poszczeglnych kolumn macierzy. Przypisuje licie nazwalisty elementy z okrelonej kolumny o numerze kolumna#, macierzy. Podaje warto wiksz z dwch danych wartoci wartoA i wartoB, Podaje najwikszy element rzeczywisty lub zespolony (w sensie moduu) z danej listy.
CALC B:Logistic
12-27 y [LIST]
OPS A:Matr 4 list(
y [LIST]
OPS A:Matr 4 list(
NUM 7:max(
2-15
y [LIST]
MATH 2:max(
11-17
max(listaA,listaB)
Podaje list wikszych y [LIST] elementw rzeczywistych lub MATH zespolonych (w sensie moduu) 2:max( z kadej pary elementw w licieA oraz licieB. 11-17 y [LIST
MATH 2:max(
max(warto,lista)
mean(lista[,freqlist])
Podaje list liczb rzeczywistych lub zespolonych (w sensie moduu) bdcych maksimum w parze warto i kady element listy. Podaje warto redni listy o czstociach z listy freqlist.
11-17 y [LIST]
MATH 3:mean(
11-17
median(lista[,freqlist])
y [LIST]
MATH 4:median(
11-17
Med-Med [nazwalistyX, nazwalistyY,freqlist,
regequ]
Dopasowuje model mediana mediana do list nazwalistyX CALC oraz nazwalistyY przy czstoci 3:Med-Med elementw freqlist, a take zapamituje rwnanie regresji jako regequ.
12-25
Wynik
etykieta1 [,...,"tekst7",etykieta7])
min(wartoA,wartoB)
min(lista)
Podczas wykonywania programu generuje nowe menu o zawartoci do siedmiu elementw. Podaje warto mniejsz z dwch danych wartoci: wartoA i wartoB. Podaje najmniejszy rzeczywisty lub zespolony (w sensie moduu) element z danej listy.
CTL C:Menu(
16-15
NUM 6:min(
2-15
y [LIST]
MATH 1:min(
11-17
min(listaA,listB)
Podaje list mniejszych y [LIST] elementw, rzeczywistych lub MATH zespolonych (w sensie moduu), 1:min( z kadej pary elementw w licieA oraz licieB. 11-17 y [LIST]
MATH 1:min(
min(warto,lista)
Podaje list liczb rzeczywistych lub zespolonych (w sensie moduu) bdcych minimum w parze warto i kady element listy. Podaje liczb wartoB elementowych kombinacji zbioru wartoAelementowego. Stosuje funkcj nCr do ustalonej wartoci A i listy wartoci B. Stosuje funkcj nCr do listy wartoci A i ustalonej wartoci B. Stosuje funkcj nCr do listy wartoci A i listy wartoci B.
11-17
PRB 3:nCr
2-21
PRB 3:nCr
2-21
PRB 3:nCr
2-21
PRB 3:nCr
2-21
nDeriv(wyraenie, zmienna,warto[,H])
Oblicza przyblion warto liczbow pochodnej wyraenia MATH wzgldem zmiennej dla podanej 8:nDeriv( wartoci i dla danego H.
2-7
Nazwa funkcji lub polecenia/ Argumenty 4Nom(realna (efektywna) stopa procentowa, liczba
Wynik
Oblicza nominaln stop procentow. Ustawia normalny tryb wywietlania. Oblicza dystrybuant dla rozkadu normalnego, pomidzy doln granic i grn granic dla zadanego m oraz s. Oblicza funkcj gstoci prawdopodobiestwa dla rozkadu normalnego przy zadanej wartoci x dla zadanego m oraz s. Podaje wynik 0, jeli dana warto jest 0 (moe by ona liczb rzeczywist, wyraeniem lub list). Podaje liczb wartoBelementowych wariacji bez powtrze zbioru wartoA elementowego. Stosuje funkcj nPr do ustalonej wartoci A i listy wartoci B. Stosuje funkcj nPr do listy wartoci A i ustalonej wartoci B. Stosuje funkcj nPr do listy wartoci A i listy wartoci B. Oblicza aktualn warto netto pienidza, tj. sum aktualnych wartoci wpyww i wypyww gotwki. Podaje jako wynik 1, jeeli wartoA lub wartoB jest 0; wartoA i wartoB mog by liczbami rzeczywistymi, wyraeniami lub listami elementw.
1:Finance
CALC B:4Nom(
14-13
z
Normal
1-10
normalcdf(dolna granica, grna granica[,m,s])
y [DISTR]
DISTR 2:normalcdf(
13-29 y [DISTR]
DISTR 1:normalpdf(
normalpdf(x[,m,s])
13-28 y [TEST]
LOGIC 4:not(
not(warto)
2-26
PRB 2:nPr
2-21
PRB 2:nPr
2-21
PRB 2:nPr
2-21
PRB 2:nPr
2-21
1:Finance
CALC 7:npv(
14-9 y [TEST]
LOGIC 2:or
wartoA or wartoB
2-26
Wynik
I/O 6:Output(
16-20
16-20 1-11
Pause [warto]
Plot#(rodzaj,nazwalistyX, nazwalistyY,oznaczenie)
Ustawia parametryczny tryb wykrelania. Zatrzymuje wykonywanie programu do czasu, gdy naciniesz . Wywietla warto; zatrzymuje wykonywanie programu do czasu, gdy naciniesz . Definiuje wykres Plot# (1, 2 lub 3) rodzaju Scatter lub xyLine dla list nazwalistyX i nazwalistyY przy uyciu oznaczenia. Definiuje wykres Plot# (1, 2 lub 3) rodzaju Histogram lub Boxplot dla listy nazwalistyX o czstociach z listy freqlist.
z
Par
CTL 8:Pause
16-13
Plot#(rodzaj,nazwalistyX, freqlist)
Plot#(rodzaj,nazwalistyX, freqlist,oznaczenie)
PlotsOff [1,2,3]
PlotsOn [1,2,3]
12-34 Definiuje wykres Plot# (1, 2 y [STAT PLOT] lub 3) rodzaju ModBoxplot dla PLOTS nazwalistyX o czstociach z 1:Plot1( listy freqlist i oznaczenia. 2:Plot2( 12-34 3:Plot3( Definiuje wykres Plot# (1, 2 y [STAT PLOT] lub 3) rodzaju NormProbPlot PLOTS dla listy nazwa listy danych na 1:Plot1( osi o danych przy uyciu 2:Plot2( oznaczenia. Osi danych moe 3:Plot3( by X lub Y. 12-34 Anuluje wybr wszystkich lub y [STAT PLOT] wybranych wykresw STAT PLOTS statystycznych (1, 2 lub 3). 12-35 4:PlotsOff Wybiera wszystkie lub wybrane y [STAT PLOT] wykresy statystyczne STAT PLOTS 12-35 5:PlotsOn (1, 2 lub 3).
Wynik
Pmt_End
poissoncdf(m,x)
poissonpdf(m,x)
Polar
PolarGC prgmnazwa
Okrela patno roczn, gdy spaty odbywaj si z pocztkiem kadego okresu patnoci. Okrela patno roczn, gdy spaty odbywaj si na kocu kadego okresu patnoci. Oblicza dystrybuant w punkcie x dla dyskretnego rozkadu Poissona, z zadan redni m. Oblicza prawdopodobiestwo w punkcie x dla dyskretnego rozkadu Poissona z zadan redni m. Ustawia tryb wykrelania we wsprzdnych biegunowych. Wywietla warto zespolon we wsprzdnych biegunowych Wcza wsprzdne biegunowe. Wykonuje dany program nazwa. Oblicza sum rat kapitaowych pomidzy pmt1 i pmt2 dla danego schematu amortyzacji, zaokrglon do wartoci roundvalue. Oblicza iloczyn podanych elementw listy. Wywietla znak zachty dla wprowadzania wartoci zmiennych: zmiennaA, nastpnie zmiennaB i tak dalej.
14-14
y [DISTR]
DISTR C:poissoncdf(
13-33 y [DISTR]
DISTR B:poissonpdf(
13-32 z
Pol
5-3
CPX 7:4Polar
2-19 3-13
y [FORMAT]
PolarGC
CTRL D:prgm
16-16
GPrn(pmt1,pmt2 [,roundvalue])
1:Finance
CALC 0:GPrn(
14-10 y [LIST]
MATH 6:prod(
11-18
I/O 2:Prompt
16-19
Wynik
Wyznacza przedzia ufnoci z dla jednej proporcji. Wyznacza przedzia ufnoci z dla dwch proporcji. Przeprowadza test z dla jednej proporcji. alternatywa=L1 to <; alternatywa=0 to ; alternatywa=1 to >. znacznik=1 rysuje wyniki; znacznik=0 oblicza wyniki. Przeprowadza test z dla dwch proporcji. alternatywa=L1 to <; alternatywa=0 to ; alternatywa=1 to >. znacznik=1 rysuje wyniki; znacznik=0 oblicza wyniki. Zmienia sposb zaznaczenia punktu o wsprzdnych (x,y). Usuwa punkt o wsprzdnych (x,y), przy uyciu oznaczenia. Zaznacza punkt o wsprzdnych (x,y) przy uyciu oznaczenia. Dopasowuje model regresji potgowej do wartoci nazwalistyX i nazwalistyY, o czstociach z listy freqlist oraz zapamituje rwnanie regresji jako zmienn regequ.
TESTS 5:1.PropZTest(
13-14
TESTS 6:2.PropZTest(
2.PropZTest(x1,n1,x2,n2 [,alternatywa,znacznik])
13-15 y [DRAW]
POINTS 3:Pt.Change(
Pt.Change(x,y)
8-15
Pt.Off(x,y[,oznaczenie])
y [DRAW]
POINTS 2:Pt.Off(
8-15
Pt.On(x,y[,oznaczenie])
y [DRAW]
POINTS 1:Pt.On(
8-14
CALC A:PwrReg
12-27
Wynik
Pxl.Off(wiersz,kolumna)
Zmienia stan zaznaczenia piksela o wsprzdnych (wiersz,kolumna); 0 wiersz 62 i 0 kolumna 94. Usuwa piksel o wsprzdnych (wiersz,kolumna); 0 wiersz 62 i 0 kolumna 94. Zaznacza piksel o wsprzdnych (wiersz, kolumna); 0 wiersz 62 i 0 kolumna 94. Wywietla wynik 1, jeeli piksel o wsprzdnych (wiersz, kolumna) jest wczony. Wywietla wynik 0, jeeli jest on wyczony; 0 wiersz 62 i 0 kolumna 94. Oblicza X z podanych wsprzdnych biegunowych r i q lub z listy wsprzdnych biegunowych. Oblicza Y z podanych wsprzdnych biegunowych r i q lub z listy wsprzdnych biegunowych. Dopasowuje model regresji drugiego stopnia do danych z list nazwalistyX i nazwalistyY, o czstociach z listy freqlist oraz zapamituje rwnanie regresji jako zmienn regequ. Dopasowuje model regresji wielomianowej czwartego stopnia do danych z list nazwalistyX i nazwalistyY, o czstociach z listy freqlist oraz zapamituje rwnanie regresji jako zmienn regequ. Ustawia tryb wyraania kta w radianach.
y [DRAW
POINTS 6:Pxl.Change(
8-16 y [DRAW]
POINTS 5:Pxl.Off(
8-16
Pxl.On(wiersz,kolumna)
y [DRAW]
POINTS 4:Pxl.On(
8-16 y [DRAW]
POINTS 7:pxl.Test(
pxl.Test(wiersz,kolumna)
8-16 y [ANGLE]
ANGLE 7:P4Rx(
P4Rx(r, q)
2-24 y [ANGLE]
ANGLE 8:P4Ry(
P4Ry(r, q)
2-24
CALC 5:QuadReg
12-25
QuartReg [nazwalistyX, nazwalistyY,freqlist, regequ]
CALC 7:QuartReg
12-26 z
Radian
Radian
1-11
Wynik
Podaje liczb losow z przedziau od 0 do 1 dla zadanej liczby liczba_prb. Generuje i wywietla losow liczb rzeczywist z podanego rozkadu dwumianowego. Generuje i wywietla liczb losow cakowit z przedziau okrelonego przez czci cakowite dolny_zakres i grny_zakres oraz zadanej iloci prb. Podaje macierz losow o wymiarach wiersze (199) x kolumny (199). Generuje i wywietla losow liczb rzeczywist z zadanego rozkadu normalnego zdefiniowanego przez wartoci m i s dla podanej iloci prb. Ustawia biegunowy tryb zapisu liczb zespolonych Ustawia tryb wywietlania, w ktrym wynik podany jest jako liczba zespolona tylko wtedy, gdy wprowadzone dane byy liczbami zespolonymi. Daje jako wynik cz rzeczywist liczby zespolonej lub listy liczb zespolonych. Podaje cz rzeczywist liczby lub liczb z listy. Przywraca wszystkie ustawienia przechowywane w graficznej bazie zmiennych GDBn. Wywietla wykres wraz z rysunkiem zapamitanym jako Picn. Wywietla liczb zespolon lub list liczb zespolonych w postaci a+bi.
PRB 1:rand
2-20
randBin(ilo prb,
PRB 7:randBin(
2-22
PRB 5:randInt(
2-22 y [MATRIX]
MATH 6:randM(
randM(wiersze,kolumny)
10-13
randNorm(m,s[,ilo prb])
PRB 6:randNorm(
2-22 z re^qi z
Real
re^qi Real
1-12
1-12
CPX 2:real(
real(warto)
2-18 y [DRAW]
STO 4:RecallGDB
RecallGDB n
8-20
RecallPic n
y [DRAW]
STO 2:RecallPic
8-18
CPX 6:4Rect
2-19
Wynik
Ustawienie trybu wykrelania wsprzdnych prostoktnych Wywietla podan macierz w postaci wektorowej (wierszy i kolumn). Wykonuje polecenia dopki jest speniony warunek.
y [FORMAT]
RectGC
3-13
y [MATRIX]
MATH A:ref(
10-15
CTL 6:Repeat
16-12 Wyjcie z procedury i powrt do programu wywoujcego. Zaokrgla liczb, wyraenie, list lub macierz z podan dokadnoci #miejsc po przecinku ( 9). Podaje macierz, w ktrej wiersz macierzy zosta pomnoony przez warto i zapamitany w wierszu. Podaje macierz, w ktrej wierszA macierzy zosta dodany do wierszaB, a wynik zapamitany w wierszuB. Podaje macierz, w ktrej wierszA macierzy zosta pomnoony przez warto, dodany do wierszaB, a wynik zapamitany w wierszuB. Podaje macierz, w ktrej wierszA macierzy zosta zamieniony z wierszB. Wywietla podan macierz w postaci tablicy. Oblicza wspczynnik R dla zadanych wsprzdnych prostoktnych x i y lub listy wsprzdnych prostoktnych Oblicza wspczynnik q dla zadanych wsprzdnych prostoktnych x i y lub listy wsprzdnych prostoktnych.
CTL E:Return
16-16
NUM 2:round(
2-13 y [MATRIX]
MATH E:row(
row(warto,macierz, wiersz)
10-16 y [MATRIX]
MATH D:row+(
row+(macierz,wierszA, wierszB)
10-16 y [MATRIX]
MATH F:row+(
row+(warto,macierz, wierszA,wierszB)
10-16 y [MATRIX]
MATH C:rowSwap(
10-16
y [MATRIX]
MATH B:rref(
10-15
R4Pr(x,y)
y [ANGLE]
ANGLE 5:R4Pr(
2-24 y [ANGLE]
ANGLE 6:R4Pq(
R4Pq(x,y)
2-24
Wynik
Przeprowadza test dla dwch prb; alternatywa=L1 to <; TESTS alternatywa=0 to ; D:2.SampTest znacznik] alternatywa=1 to >; (Dane wejciowe w postaci list) znacznik=1 rysuje wyniki; 13-22 znacznik=0 oblicza wyniki. Przeprowadza test dla dwch 2.SampTest Sx1,n1, TESTS Sx2,n2[,alternatywa, znacznik] prb. alternatywa=L1 to <; (Dane wejciowe w postaci alternatywa=0 to ; D:2.SampTest zestawienia statystyki) alternatywa=1 to >. znacznik=1 rysuje wyniki; znacznik=0 oblicza wyniki. 13-22 Wyznacza przedzia ufnoci t dla 2.SampTInt [nazwalisty1, dwch prb; sumowanie=1 TESTS nazwalisty2, sumuje wariancje; sumowanie=0 0:2.SampTInt freqlist1,freqlist2, przedzia ufnoci,sumowanie] nie sumuje wariancji. 13-19 (Dane wejciowe w postaci list) Wyznacza przedzia ufnoci t 2.SampTInt v1,Sx1,n1, dla dwch prb; sumowanie=1 v2,Sx2,n2 TESTS [,przedzia ufnoci,sumowanie] sumuje wariancje; 0:2.SampTInt (Dane wejciowe w postaci sumowanie=0 nie sumuje zestawienia statystyki) wariancji. 13-19 Przeprowadza test t dla 2. SampTTest [nazwalisty1, dwch prb. alternatywa=L1 to TESTS nazwalisty2,freqlist1, freqlist2,alternatywa, <; alternatywa=0 to ; 4:2.SampTTest sumowanie,znacznik] alternatywa=1 to >. (Dane wejciowe w postaci list) sumowanie=1 sumuje wariancje; sumowanie=0 nie sumuje wariancji. znacznik=1 rysuje wyniki; znacznik=0 oblicza wyniki. 13-13
Wynik
Przeprowadza test t dla dwch prb. alternatywa=L1 to <; alternatywa=0 to ; alternatywa=1 to >. sumowanie=1 sumuje wariancje; sumowanie=0 nie sumuje wariancji. znacznik=1 rysuje wyniki; znacznik=0 oblicza wyniki. Wyznacza przedzia ufnoci z przy porwnaniu dwch prb.
TESTS 4:2.SampTTest
13-13
TESTS 9:2.SampZInt(
(Dane wejciowe w postaci list) 2.SampZInt(s1, s2, v1,n1, v2,n2 [,przedzia ufnoci]) (Dane wejciowe w postaci zestawienia statystyki) 2.SampZTest(s1, s2 [,nazwalisty1, nazwalisty2, freqlist1,freqlist2, alternatywa,znacznik]) (Dane wejciowe w postaci list)
13-18 Przeprowadza test z przy porwnaniu dwch prb. alternatywa=L1 to <; alternatywa=0 to ; alternatywa=1 to >. znacznik=1 rysuje wyniki; znacznik=0 oblicza wyniki. Przeprowadza test z przy porwnaniu dwch prb. alternatywa=L1 to <; alternatywa=0 to ; alternatywa=1 to >. znacznik=1 rysuje wyniki; znacznik=0 oblicza wyniki. Ustawia tryb wywietlania notacji naukowej. Wybiera podane punkty z wykresu punktowego lub wykresu typu Linia xy i zapamituje je w listach nazwalistyX, nazwa listyY.
TESTS 3:2.SampZTest(
13-12
TESTS 3:2.SampZTest(
13-12 z
Sci
1-10
y [LIST]
OPS 8:Select(
11-12
Wynik
Wysya zawarto zmiennej do systemu CBL lub CBR. Podaje list wartoci podanego wyraenia od podanej wartoci pocztkowej do wartoci kocowej z podanym skokiem. Ustawia tryb wywietlania sekwencyjnego. Ustawia tryb sekwencyjnego wywietlania funkcji. Usuwa wszystkie nazwy list z edytora list statystycznych, a nastpnie przywraca nazwy list L1 do L6 dla kolumn 1 do 6. Usuwa wszystkie nazwy list z edytora list statystycznych, a nastpnie ustawia go w trybie pozwalajcym na wywietlanie jednej lub wicej nazw nazwalisty w okrelonym porzdku, poczwszy od kolumny 1. Rysuje na biecym wykresie wykresy funkcji funkcjadolna i funkcjagrna, zalenych od X oraz uywa zmiennych wzr i wzr rozdzielczoci do cieniowania obszaru ograniczonego przez funkcjadolna, funkcjagrna, Xlewy i Xprawy. Rysuje wykres funkcji gstoci rozkadu c2, zdefiniowanej przez stopnie swobody df i cieniuje obszar pomidzy doln granic i grn granic.
I/O B:Send(
16-22
y [LIST]
OPS 5:seq(
11-12 z
Seq
1-11 1-12
z
Sequential
EDIT 5:SetUpEditor
12-21
EDIT 5:SetUpEditor
nazwalisty20]
12-21 y [DRAW]
DRAW 7:Shade(
8-10 y [DISTR]
DRAW 3:Shadec2(
13-35
Nazwa funkcji lub polecenia/ Argumenty Shade( dolna granica, grna granica,licznik df, mianownik df)
Wynik
Simul sin(warto)
Rysuje wykres funkcji gstoci rozkadu , zdefiniowanej przez licznik df i mianownik df oraz cieniuje obszar pomidzy doln granic i grn granic. Rysuje wykres funkcji gstoci rozkadu normalnego, zdefiniowanej przez m i s oraz cieniuje obszar pomidzy doln_granic i grn_granic. Rysuje wykres funkcji gstoci rozkadu t-Studenta zdefiniowanej przez stopnie swobody df oraz cieniuje obszar pomidzy doln granic i grn granic. Ustawia tryb jednoczesnego wykrelania funkcji. Oblicza sinus liczby rzeczywistej, wyraenia lub listy. Podaje warto funkcji arcus sinus liczby rzeczywistej, wyraenia lub listy. Oblicza sinus hiperboliczny liczby rzeczywistej, wyraenia lub listy. Oblicza area sinus liczby rzeczywistej, wyraenia lub listy.
y [DISTR]
DRAW 4:Shade(
13-36 y [DISTR]
DRAW 1:ShadeNorm(
13-34 y [DISTR]
DRAW 2:Shade_t(
13-35 z
Simul
1-12
2-3
sinL1(warto)
y [SINL1] 2-3
sinh(warto)
y [CATALOG]
sinh(
15-10
sinhL1(
sinhL1(warto)
y [CATALOG] 15-10
Wynik
SortA(nazwalisty)
SortD(nazwalisty)
Dopasowuje iteracyjnie (liczba iteracji okrelona jest przez parametr iteracje) model regresji sinusoidalnej do danych z list nazwalistyX i nazwalistyY przy uyciu okresowego odgadywania (dla zadanego okresu) oraz zapamituje rwnanie regresji do zmiennej regequ. Rozwizuje rwnanie okrelone przez wyraenie wzgldem niewiadomej, przyjmujc podane pocztkowe przyblienie i szukajc rozwizania w przedziale [kres_dolny, kres_grny] Ustawia elementy listy nazwalisty w porzdku rosncym. Ustawia elementy listy kluczowej w porzdku rosncym, a nastpnie sortuje kad z list lista_zalena1 [,lista_zalena2 ,...,lista_zalena n]) jako list zalen. Ustawia elementy podanej listy w porzdku malejcym.
CALC C:SinReg
12-27
MATH 0:solve(
2-12 y [LIST]
OPS 1:SortA(
11-10 12-20
y [LIST]
OPS 1:SortA(
11-10 12-20
Ustawia elementy listy kluczowej w porzdku malejcym, a nastpnie sortuje kad z list lista_zalena1 [,lista_zalena2 ,...,lista_zalena n]) jako list zalen. Oblicza odchylenie stdDev(lista[,freqlist]) standardowe elementw listy o czstociach z listy freqlist. Przerywa wykonanie programu; Stop powraca do ekranu pocztkowego. Zapamitanie: warto!zmienna Zapamituje warto jako zmienn. Zapamituje biecy wykres StoreGDB n w bazie danych GDBn.
y [LIST]
OPS 2:SortD(
11-18
CTL F:Stop
16-16 1-14
y [DRAW]
STO 3:StoreGDB
8-19
Wynik
y [DRAW]
STO 1:StorePic
8-17
y [CATALOG]
String4Equ(
sub(acuch,pocztek,dugo)
sum(lista[,element pocztkowy,
Tangent(wyraenie,warto)
tanh(warto)
tanhL1(warto)
w rwnanie i zapamituje go jako Y= zmienna. Podaje pod-acuch o dugoci dugo podanego acucha, zaczynajc od pocztku. Oblicza sum elementw listy, od elementu pocztkowego do elementu kocowego. Podaje tangens liczby rzeczywistej, wyraenia lub elementw listy. Oblicza arcus tangens liczby rzeczywistej, wyraenia lub listy. Rysuje prost styczn w punkcie o podanej wsprzdnej X do krzywej okrelonej przez wyraenie . Podaje tangens hiperboliczny liczby rzeczywistej, wyraenia lub elementw listy. Podaje area tangens liczby rzeczywistej, wyraenia lub elementw listy.
15-8 y [CATALOG]
sub(
15-9 y [LIST]
MATH 5:sum(
11-18
8-8 y [CATALOG]
tanh(
15-10
tanhL1(
y [CATALOG] 15-10
Oblicza dystrybuant dla y [DISTR] rozkadu t-Studenta pomidzy DISTR granic doln i granic grn, 5:tcdf( przy podanej liczbie stopni swobody df. Wstawia tekst na wykresie zaczynajc od piksela o wsprzdnych (wiersz,kolumna), gdzie 0 wiersz 57 i 0 kolumna 94. y [DRAW]
DRAW 0:Text(
13-30
Text(wiersz,kolumna, tekst1,tekst2,...,tekst n)
8-12
Then
Patrz If:Then
Wynik
y [FORMAT]
Time
6-8
TESTS 8:TInterval
(Dane wejciowe w postaci listy) Wyznacza przedzia ufnoci t. Tinterval v,Sx,n [,przedzia ufnoci] (Dane wejciowe w postaci zestawienia statystyki) Oblicza funkcj gstoci tpdf(x,df) prawdopodobiestwa (pdf) dla rozkadu t-Studenta dla wartoci x przy podanej liczbie stopni swobody df. Wywietla wykres i wcza tryb Trace TRACE. Przeprowadza test t z T-Test m0[,nazwalisty, freqlist,alternatywa,znacznik] czstociami z listy freqlist. (Dane wejciowe w postaci list) alternatywa=L1 to <; alternatywa=0 to ; alternatywa=1 to >. znacznik=1 rysuje wyniki; znacznik=0 oblicza wyniki. Przeprowadza test t T-Test m0, v,Sx,n z czstoci z listy freqlist. [,alternatywa,znacznik] (Dane wejciowe w postaci alternatywa=m1 to <; zestawienia statystyki) alternatywa=0 to ; alternatywa=1 to >. znacznik=1 rysuje wyniki; znacznik=0 oblicza wyniki. Oblicza przysz warto tvm_FV[(,,PV,PMT, kapitau. P/Y,C/Y)]
13-17
TESTS 8:TInterval
13-17 y [DISTR]
DISTR 4:tpdf(
13-29 r 3-18
TESTS 2:T-Test
13-11
TESTS 2:T-Test
13-11 1:Finance
CALC 6:tvm_FV
14-8
Nazwa funkcji lub polecenia/ Argumenty tvm_[(,PV,PMT,FV, P/Y,C/Y)] tvm_[(,PV,PMT,FV, P/Y,C/Y)] tvm_Pmt[(,,PV,FV, P/Y,C/Y)] tvm_PV[(,,PMT,FV, P/Y,C/Y)] UnArchive
Wynik
1:Finance CALC 3:tvm_ Oblicza liczb okresw spat. 1:Finance CALC 5:tvm_ Oblicza kwoty poszczeglnych 1:Finance patnoci. CALC 2:tvm_Pmt Oblicza aktualn warto. 1:Finance CALC 4:tvm_PV Oblicza roczn stop procentow. Przenosi do pamici RAM zadane zmienne z pamici archiwum danych uytkownika. Aby zapamita zmienne w archiwum, uyj polecenia Archive. Ustawia cig wykresw tak, aby wykrela u(n) na osi x, a v(n) na osi y. Ustawia cig wykresw tak, aby wykrela u(n) na osi x, a w(n) na osi y. Przeprowadza analiz statystyczn jednej zmiennej dla danych z listy nazwalistyX z czstoci freqlist. Przeprowadza analiz statystyczn dwch zmiennych dla danych z list nazwalistyX i nazwalistyY z czstoci freqlist. Oblicza wariancj elementw listy z czstoci z listy freqlist. y [MEM]
6:UnArchive
14-8
14-8
14-7
14-8
18-10 y [FORMAT]
uv
uvAxes
6-8 y [FORMAT]
uw
uwAxes
6-8
CALC 1:1-Var Stats
freqlist]
12-25
2-Var Stats [nazwalistyX, nazwalistyY,freqlist]
12-25 y [LIST]
MATH 8:variance(
variance(lista[,freqlist])
11-18
Vertical x
8-6
vwAxes
Web
Ustawia cig wykresw tak, aby wykrela v(n) na osi x, a w(n) na osi y. Ustawia kolejno wykresw do ledzenia sieci.
y [FORMAT]
vw
6-8 y [FORMAT]
Web
6-8
Wynik
16-12 Wywietla wynik 1 tylko wtedy, gdy wartoA lub wartoB = 0. Wartoci wartoA i wartoB mog by liczbami rzeczywistymi, wyraeniami lub listami. Wywietla wykres, umoliwia wykrelenia prostokta definiujcego nowe okno, a nastpnie odwiea okno. Dopasowuje ekran tak, aby: @X=0.1 i @Y=0.1 oraz wywietla wykres z pocztkiem ukadu wsprzdnych ustawionym w rodku ekranu. Ponownie definiuje ekran, przy uyciu nastpujcych wymiarw:
@X=1 @Y=1 Xscl=10 Yscl=10
y [TEST]
LOGIC 3:xor
2-26 q
ZOOM 1:ZBox
ZBox
3-20 q
ZOOM 4:ZDecimal
ZDecimal
3-21 q
ZOOM 8:ZInteger
Zinteger
3-22
TESTS
(Dane wejciowe w postaci listy) 7:ZInterval Wyznacza przedzia ufnoci z. ZInterval s,v,n [,poziom ufnoci] TESTS (Dane wejciowe w postaci 7:ZInterval zestawienia statystyki) Powiksza wykres w otoczeniu q Zoom In kursor. ZOOM
2:Zoom In Zoom Out
13-16
13-16
3-21
q
ZOOM 3:Zoom Out
3-21
Wynik
ZoomRcl
ZoomStat
ZoomSto
Przelicza wartoci Ymin i Ymax funkcji Y w przedziale Xmin, Xmax i ponownie rysuje wykres. Sporzdza wykresy wybranych funkcji w zdefiniowanym przez uytkownika oknie. Ponownie definiuje okno ogldania tak, aby wywietli wszystkie punkty danych statystycznych. Zapamituje aktualne okno.
q
ZOOM 0:ZoomFit
3-22 q
MEMORY 3:ZoomRcl
3-23
q
ZOOM 9:ZoomStat
3-22 q
MEMORY 2:ZoomSto
3-23
Zprevious
ZSquare
ZStandard
Rysuje wykres w oknie o q parametrach sprzed ostatniego MEMORY wywoania ZOOM. 1:Zprevious Dopasowuje ustawienia okna X q lub Y tak, aby kady piksel mia ZOOM jednakow szeroko i 5:ZSquare wysoko w danym ukadzie wsprzdnych oraz uaktualnia okno ogldania. Wykrela na nowo funkcje i q uaktualnia parametry okna do ZOOM wartoci domylnych. 6:Zstandard
3-23
3-21
3-22
Wynik
Przeprowadza test z, z czstoci freqlist. TESTS alternatywa=L1 to <; 1:Z.Test( (Dane wejciowe w postaci listy) alternatywa=0 to ; alternatywa=1 to >. znacznik=1 rysuje wyniki; znacznik=0 oblicza wyniki. Przeprowadza test z. ZNTest(m0,s,v,n [,alternatywa,znacznik]) TESTS alternatywa=L1 to <; (Dane wejciowe w postaci alternatywa=0 to ; 1:Z.Test( zestawienia statystyki) alternatywa=1 to >. znacznik=1 rysuje wyniki; znacznik=0 oblicza wyniki. Wykrela na nowo funkcje i q Ztrig uaktualnia parametry okna do ZOOM wartoci domylnych dla 7:ZTrig wykresw trygonometrycznych. Silnia: liczba! Podaje silni liczby.
PRB 4:!
13-10
13-10
3-22
2-21
Silnia: lista!
Podaje wartoci silni elementw listy. Wyraa warto w stopniach; zapisuje stopnie w formacie DMS (stopnie, minuty, sekundy). Wyraa kt w radianach.
PRB 4:!
2-21
y [ANGLE]
ANGLE 1:
2-23 y [ANGLE]
ANGLE 3:r
Radian: ktr
2-24
Wynik
Transponowanie: macierzT
Podaje macierz transponowan, to jest tak, w ktrej zostay zamienione wiersze z kolumnami. Podaje warto pierwiastka stopnia x danej liczby.
y [MATRIX]
MATH 2:T
10-12
MATH 5:x
2-6
2-6
MATH 5:x
2-6 listaAxlistaB Trzecia potga: warto3 Podaje list A pierwiastkw podanej listy B.
MATH 5:x
2-6
Podaje trzeci potg liczby rzeczywistej lub zespolonej, wyraenia, elementw listy lub macierzy kwadratowej. Trzeci pierwiastek: 3(warto) Podaje trzeci pierwiastek liczby rzeczywistej lub zespolonej, wyraenia lub elementw listy. Rwne: wartoA=wartoB Wywietla wynik 1, jeeli wartoA = wartoB. Wywietla wynik 0, jeeli wartoA wartoB. wartoA i wartoB mog by liczbami rzeczywistymi lub zespolonymi, wyraeniami, listami lub macierzami.
MATH 3:3
2-6 10-10
MATH 4:3(
2-6
y [TEST]
TEST 1:=
2-25 10-11
Wynik
Nie rwne: wartoAwartoB Wywietla wynik 1, jeeli wartoA wartoB. Wywietla wynik 0, jeeli wartoA = wartoB. wartoA i wartoB mog by liczbami rzeczywistymi lub zespolonymi, wyraeniami, listami lub macierzami. Mniejsze ni: Wywietla wynik 1, jeeli wartoA<wartoB wartoA < wartoB. Wywietla jako wynik 0, jeeli wartoA wartoB. wartoA i wartoB mog by liczbami rzeczywistymi lub zespolonymi, wyraeniami lub listami. Wiksze ni: Wywietla wynik 1, jeeli wartoA>wartoB wartoA > wartoB. Wywietla wynik 0, jeeli wartoA { wartoB. wartoA i wartoB mog by liczbami rzeczywistymi lub zespolonymi, wyraeniami lub listami. Mniejsze ni lub rwne: Wywietla wynik 1, jeeli wartoAwartoB wartoA { wartoB. Wywietla wynik 0, jeeli wartoA > wartoB. wartoA i wartoB mog by liczbami rzeczywistymi lub zespolonymi, wyraeniami lub listami.
y [TEST]
TEST 2:
2-25 y [TEST]
TEST 3:>
2-25 y [TEST]
TEST 6:
2-25
Wynik
Wywietla wynik 1, jeeli y [TEST] wartoA wartoB. TEST Wywietla wynik 0, jeeli 4: wartoA < wartoB. wartoA i wartoB mog by liczbami rzeczywistymi lub zespolonymi, wyraeniami lub listami. 2-25 Wywietla wynik dzielenia 1 przez liczb rzeczywist lub zespolon, lub wyraenie. Wywietla wynik dzielenia 1 przez elementy listy. Wyznacza macierz odwrotn. Podaje kwadrat danej liczby rzeczywistej lub zespolonej, lub wyraenia. Podaje list kwadratw elementw podanej listy. Podaje macierz do kwadratu. Podaje warto podniesion do potgi. Warto moe by liczb rzeczywist lub zespolon , lub wyraeniem. Podaje list elementw listy podniesionych do potgi. Podaje warto potg z listy 2-3 2-3 10-10 2-3 10-10 2-3
Odwrotno: wartoL1 Odwrotno: listaL1 Odwrotno: macierzL1 Kwadrat: warto2 Kwadrat: list2 Kwadrat: macierz2 Potgi: warto^potga
Podaje macierz elementw podniesionych do potgi. Podaje warto przeciwn do danej liczby rzeczywistej, zespolonej, wyraenia, listy lub macierzy.
10-10
2-4 10-9
Wynik
Podaje jako wynik 10 y [10x] podniesione do potgi warto; warto moe by liczb rzeczywist, zespolon lub wyraeniem. 2-4 Podaje list wartoci 10 y [10x] podniesionego do potgi z listy. Podaje pierwiastek drugiego y [] stopnia liczby rzeczywistej, zespolonej, wyraenia lub listy. Podaje warto iloczynu wartoA razy wartoB. Podaje list zoon z iloczynw wartoci przez elementy listy. Dziaa tak samo, jak poprzednia funkcja. Podaje list A elementw pomnoonych przez elementy listy B. Podaje warto mnoenia macierzy przez liczb. Podaje iloczyn dwch macierzy. Podaje wartoA, podzielon przez wartoB. Podaje list elementw podzielonych przez warto. Podaje list ilorazw wartoci przez poszczeglne elementy listy. 2-3 2-3 2-3 2-3 10-9 10-9 2-3 2-3 2-3
2-4
2-3 Mnoenie: wartoAwartoB Mnoenie: wartolista Mnoenie: listawarto Mnoenie: listaAlistaB Mnoenie: wartomacierz Mnoenie: macierzAmacierzB Dzielenie: wartoAwartoB Dzielenie: listawarto
Dzielenie: wartolista
Wynik
Dzielenie: listaAlistaB
Dodawanie: listA+listB
Dodawanie: macierzA+macierzB Konkatenacja: acuch1+acuch2 Odejmowanie: wartoANwartoB Odejmowanie: wartoNlista Odejmowanie: listaNwarto Odejmowanie: listANlistB Odejmowanie: macierzANmacierzB Notacja minut: stopnieminuty' sekundy" Notacja sekund: stopnieminuty' sekundy"
Podaje list A elementw podzielonych przez elementy listy B. Podaje wartoA plus wartoB. Podaje list, w ktrej do kadego elementu listy dodana jest warto. Podaje list sum odpowiadajcych wartoci sum listy A i listy B. Podaje sum macierzy A i macierzy B. Dokonuje poczenia acuchw tekstowych. Odejmuje wartoB od wartociA. Odejmuje elementy listy od wartoci. Odejmuje warto od elementw listy. Odejmuje elementy listyB od elementw listyA. Odejmuje elementy macierzyB od elementw macierzyA. Wyraa miary ktw w minutach. Wyraa miary ktw w sekundach.
2-3 2-3 2-3 2-3 10-9 15-6 2-3 2-3 2-3 2-3 10-9 y [ANGLE]
ANGLE 2:'
2-23
[] 2-23
y [STAT PLOT]
STAT PLOTS 1:Plot1Off " L1 L2 2:Plot2Off " L1 L2 3:Plot3Off " L1 L2 4:PlotsOff 5:PlotsOn
y [STAT PLOT]
(PRGM editor) PLOTS 1:Plot1( 2:Plot2( 3:Plot3( 4:PlotsOff 5:PlotsOn (PRGM editor) TYPE 1:Scatter 2:xyLine 3:Histogram 4:ModBoxplot 5:Boxplot 6:NormProbPlot (PRGM editor) MARK 1: 2:+ 3:
p
(Func mode) WINDOW Xmin=-10 Xmax=10 Xscl=1 Ymin=-10 Ymax=10 Yscl=1 Xres=1 (Par mode) WINDOW Tmin=0 Tmax=p2 Tstep=p24 Xmin=-10 Xmax=10 Xscl=1 Ymin=-10 Ymax=10 Yscl=1 (Pol mode) WINDOW qmin=0 qmax=p2 qstep=p24 Xmin=-10 Xmax=10 Xscl=1 Ymin=-10 Ymax=10 Yscl=1 (Seq mode) WINDOW nMin=1 nMax=10 PlotStart=1 PlotStep=1 Xmin=-10 Xmax=10 Xscl=1 Ymin=-10 Ymax=10 Yscl=1
y [TBLSET]
TABLE SETUP TblStart=0 @Tbl=1 Indpnt:Auto Ask Depend:Auto Ask
y [TBLSET]
(PRGM editor) TABLE SETUP Indpnt:Auto Ask Depend:Auto Ask
y [FORMAT]
(Func/Par/Pol modes) RectGC PolarGC CoordOn CoordOff GridOff GridOn AxesOn AxesOff LabelOff LabelOn ExprOn ExprOff (Seq mode) Time Web uv vw uw RectGC PolarGC CoordOn CoordOff GridOff GridOn AxesOn AxesOff LabelOff LabelOn ExprOn ExprOff
y [CALC]
(Func mode) CALCULATE 1:value 2:zero 3:minimum 4:maximum 5:intersect 6:dy/dx 7:f(x)dx (Par mode) CALCULATE 1:value 2:dy/dx 3:dy/dt 4:dx/dt (Pol mode) CALCULATE 1:value 2:dy/dx 3:dr/dq (Seq mode) CALCULATE 1:value
z
Normal Sci Eng Float 0123456789 Radian Degree Func Par Pol Seq Connected Dot Sequential Simul Real a+b re^q Full Horiz G-T
EDIT 1:Edit 2:SortA( 3:SortD( 4:ClrList 5:SetUpEditor CALC 1:1-Var Stats 2:2-Var Stats 3:Med-Med 4:LinReg(ax+b) 5:QuadReg 6:CubicReg 7:QuartReg 8:LinReg(a+bx) 9:LnReg 0:ExpReg A:PwrReg B:Logistic C:SinReg TESTS 1:Z-Test 2:T-Test 3:2-SampZTest 4:2-SampTTest 5:1-PropZTest 6:2-PropZTest 7:ZInterval 8:TInterval 9:2-SampZInt 0:2-SampTInt A:1-PropZInt B:2-PropZInt C:c 2-Test D:2-SampTest E:LinRegTTest F:ANOVA(
MATH 1:4Frac 2:4Dec 3:3 4:3( 5:x 6:fMin( 7:fMax( 8:nDeriv( 9:fnInt( 0:Solver NUM 1:abs( 2:round( 3:iPart( 4:fPart( 5:int( 6:min( 7:max( 8:lcm( 9:gcd( CPX 1:conj( 2:real( 3:imag( 4:angle( 5:abs( 6:4Rect 7:4Polar PRB 1:rand 2:nPr 3:nCr 4:! 5:randInt( 6:randNorm( 7:randBin(
y [TEST]
TEST 1:= 2: 3:> 4: 5:< 6: LOGIC 1:and 2:or 3:xor 4:not(
y [MATRIX]
NAMES 1:[A] 2:[B] 3:[C] 4:[D] 5:[E] 6:[F] 7:[G] 8:[H] 9:[I] 0:[J] MATH 1:det( 2: T 3:dim( 4:Fill( 5:identity( 6:randM( 7:augment( 8:Matr4list( 9:List4matr( 0:cumSum( A:ref( B:rref( C:rowSwap( D:row+( E:row( F:row+( EDIT 1:[A] 2:[B] 3:[C] 4:[D] 5:[E] 6:[F] 7:[G] 8:[H] 9:[I] 0:[J]
y [ANGLE]
ANGLE 1: 2:' 3: r 4:4DMS 5:R4Pr( 6:R4Pq( 7:P4Rx( 8:P4Ry(
EXEC 1:name 2:name ... EDIT 1:name 2:name ... NEW 1:Create New
(PRGM editor) CTL 1:If 2:Then 3:Else 4:For( 5:While 6:Repeat 7:End 8:Pause 9:Lbl 0:Goto A:IS>( B:DS<( C:Menu( D:prgm E:Return F:Stop G:DelVar H:GraphStyle( (PRGM editor) I/O 1:Input 2:Prompt 3:Disp 4:DispGraph 5:DispTable 6:Output( 7:getKey 8:ClrHome 9:ClrTable 0:GetCalc( A:Get( B:Send( (PRGM editor) EXEC 1:name 2:name ...
VARS 1:Window 2:Zoom 3:GDB 4:Picture 5:Statistics 6:Table 7:String VARS Y-VARS 1:Function 2:Parametric 3:Polar 4:On/Off
(Window) X/Y 1:Xmin 2:Xmax 3:Xscl 4:Ymin 5:Ymax 6:Yscl 7:Xres 8:@X 9:@Y 0:XFact A:YFact (Window) T/q 1:Tmin 2:Tmax 3:Tstep 4:qmin 5:qmax 6:qstep (Window) U/V/W 1:u(nMin) 2:v(nMin) 3:w(nMin) 4:nMin 5:nMax 6:PlotStart 7:PlotStep
VARS
(Zoom) ZX/ZY 1:ZXmin 2:ZXmax 3:ZXscl 4:ZYmin 5:ZYmax 6:ZYscl 7:ZXres VARS (Zoom) ZT/Zq 1:ZTmin 2:ZTmax 3:ZTstep 4:Zqmin 5:Zqmax 6:Zqstep (Zoom) ZU 1:Zu(nMin) 2:Zv(nMin) 3:Zw(nMin) 4:ZnMin 5:ZnMax 6:ZPlotStart 7:ZPlotStep
(GDB) GRAPH DATABASE 1:GDB1 2:GDB2 ... 9:GDB9 0:GDB0 VARS (Picture) PICTURE 1:Pic1 2:Pic2 ... 9:Pic9 0:Pic0
(Statistics) XY 1:n 2:v 3:Sx 4:sx 5:w 6:Sy 7:sy 8:minX 9:maxX 0:minY A:maxY (Statistics) G 1:Gx 2:Gx 2 3:Gy 4:Gy2 5:Gxy (Statistics) EQ 1:RegEQ 2:a 3:b 4:c 5:d 6:e 7:r 8:r 2 9:R 2 (Statistics) TEST 1:p 2:z 3:t 4:c 2 5: 6:df 7: 8:1 9:2 0:s A:1 B:2 C:Sx1 D:Sx2 E:Sxp F:n1 G:n2 H:lower I:upper (Statistics) PTS 1:x1 2:y1 3:x2 4:y2 5:x3 6:y3 7:Q1 8:Med 9:Q 3
(Table) TABLE 1:TblStart 2:@Tbl 3:TblInput (String) STRING 1:Str1 2:Str2 3:Str3 4:Str4 ... 9:Str9 0:Str0
Y-VARS
(Function) FUNCTION 1:Y1 2:Y2 3:Y3 4:Y4 ... 9:Y9 0:Y0 (Parametric) PARAMETRIC 1:X1T 2:Y1T 3:X2T 4:Y2T ... A:X6T B:Y6T (Polar) POLAR 1:r1 2:r2 3:r3 4:r4 5:r5 6:r6 (On/Off) ON/OFF 1:FnOn 2:FnOff
y [DISTR]
DISTR 1:normalpdf( 2:normalcdf( 3:invNorm( 4:tpdf( 5:tcdf( 6:c 2 pdf( 7:c 2 cdf( 8:pdf( 9:cdf( 0:binompdf( A:binomcdf( B:poissonpdf( C:poissoncdf( D:geometpdf( E:geometcdf( DRAW 1:ShadeNorm( 2:Shade_t( 3:Shadec 2 ( 4:Shade(
CALC 1:TVM Solver 2:tvm_Pmt 3:tvm_ 4:tvm_PV 5:tvm_ 6:tvm_FV 7:npv( 8:irr( 9:bal( 0:GPrn( A:GInt( B:4Nom( C:4Eff( D:dbd( E:Pmt_End F:Pmt_Bgn VARS 1: 2: 3:PV 4:PMT 5:FV 6:P/Y 7:C/Y
y [MEM]
MEMORY 1:About 2:Mem Mgmt/Del 3:Clear Entries 4:ClrAllLists 5:Archive 6:UnArchive 7:Reset 8:Group
MEMORY
(Mem Mgmt/Del) RAM FREE 25631 ARC FREE 131069 1:All 2:Real 3:Complex 4:List 5:Matrix 6:Y-Vars 7:Prgm 8:Pic 9:GDB 0:String A:Apps B:AppVars C:Group
MEMORY (Reset)
RAM 1:All RAM 2:Defaults Resetting RAM erases all data and programs from RAM. ARCHIVE 1:Vars 2:Apps B:Both Resetting Both erases all data, programs and Apps from Archive. ALL 1:All Memory
Resetting ALL erases all data, programs and Apps from RAM and Archive.
RAM
RESET RAM 1:No 2:Reset Resetting RAM erases all data and programs from RAM. RESET DEFAULTS 1:No 2:Reset
ARCHIVE
RESET ARC VARS 1:No 2:Reset Resetting Vars erases all data and programs from Archive. RESET ARC APPS 1:No 2:Reset Resetting Apps erases all Apps from Archive. RESET ARC 1:No 2:Reset Resetting all data, Apps from BOTH
ALL
RESET MEMORY 1:No 2:Reset Resetting ALL will delete all data, programs & Apps from RAM & Archive.
MEMORY (GROUP...)
MEMORY (UNGROUP...)
y [CATALOG]
CATALOG cosh( cosh L1( ... Equ4String( expr( ... inString( ... length( ... sinh( sinh L1( ... String4Equ( sub( ... tanh( tanh L1(
Zmienne
Zmienne uytkownika
Kalkulator TI.83 Plus uywa wymienionych poniej zmiennych na rne sposoby. Zakres uywalnoci niektrych zmiennych jest ograniczony do okrelonych typw danych. Zmiennym A do Z oraz q mona nadawa wartoci rzeczywiste lub zespolone, jednake kalkulator TI.83 Plus moe podczas wykrelania uaktualnia zmienne uywajc znakw X, Y, R, q i T, lepiej wic uywa tych parametrw tylko do danych graficznych. Zmienne (nazwy list) od L1 do L6 s zastrzeone dla list; nie mona w nich zapamitywa danych innego typu. Zmienne (nazwy macierzy) od [A] do [J] s zastrzeone dla macierzy; nie mona w nich zapamitywa danych innego typu. Zmienne Pic1 do Pic9 i Pic0 s zastrzeone dla rysunkw; nie mona w nich zapamitywa danych innego typu. Zmienne GDB1 do GDB9 i GDB0 s zastrzeone dla graficznych baz danych; nie mona w nich zapamitywa danych innego typu. Zmienne Str1 do Str9 i Str0 s zastrzeone dla acuchw tekstowych; nie mona w nich zapamitywa danych innego typu. Za wyjtkiem zmiennych systemowych, w funkcjach: Yn, (1 do 9 i 0), XnT/YnT (1 do 6), rn (1 do 6), u(n), v(n) i w(n) mona zapamitywa dowolny acuch znakw, funkcji, polece lub zmiennych, bezporednio lub poprzez edytor Y=. Poprawno okrelenia acucha jest sprawdzana w trakcie oblicze.
Zmienne archiwalne
Dane, programy i dowolne zmienne znajdujce si w pamici RAM mona zapamita w archiwum uytkownika, skd nie mog by wywoywane ani nieodwracalnie usunite. Archiwizowanie zwalnia take miejsce w pamici RAM, ktre moe by potrzebne dla nowych zmiennych. Nazwy zmiennych zarchiwizowanych s poprzedzone gwiazdk * wskazujc, e s one umieszczone w archiwum uytkownika.
Zmienne systemowe
Podanym poniej zmiennym musz by nadane wartoci rzeczywiste. Mona w nich przechowywa dane. Poniewa jednak kalkulator TI.83 Plus moe niektre z nich uaktualnia - na przykad, jako wynik funkcji ZOOM to naley unika ich stosowania do zapamitywania innych danych ni graficzne.
Xmin, Xmax, Xscl, @X, XFact, Tstep, PlotStart, nMin i inne parametry okna. ZXmin, ZXmax, ZXscl, ZTstep, ZPlotStart, Zu(nMin) i inne parametry funkcji ZOOM. Ponisze zmienne s zastrzeone do uytku wycznie przez kalkulator TI.83 Plus . Przechowywanie w nich danych nie jest moliwe. n, v, Sx, sx, minX, maxX, Gy, Gy2, Gxy, a, b, c, RegEQ, x1, x2, y1, z, t, F, c2, , v1, Sx1, n1, lower, upper, r2, R2 i inne zmienne statystyczne.
Wzory statystyczne
Ta cz zawiera wzory statystyczne dla regresji Logistic i SinReg oraz dla funkcji ANOVA, 2.SampTest i 2.SampTTest.
Regresja Logistic
Algorytm regresji Logistic stosuje nieliniow, rekurencyjn metod najmniejszych kwadratw do optymalizacji funkcji celu wyraonej wzorem:
J=
1 + ae
i =1
c
bxi
2 yi
ktra jest sum kwadratw odchyle, dla: x = lista zmiennych niezalenych y = lista zmiennych zalenych N = wymiar list
Metoda ta pozwala rekurencyjnie oszacowa stae a, b i c, aby wyraenie J miao najmniejsz warto.
SinReg
Algorytm regresji SinReg stosuje nieliniow, rekurencyjn metod najmniejszych kwadratw do optymalizacji funkcji celu, wyraonej wzorem:
J=
[a sin(bx + c) + d y ]
i i i =1
ktra jest sum kwadratw odchyle, dla: x = lista zmiennych niezalenych y = lista zmiennych zalenych N = wymiar list
Metoda ta pozwala rekurencyjnie oszacowa stae a, b, c i d, aby wyraenie J miao najmniejsz warto.
% H G 06
&]\QQLN G06 =
% H G G06 =
&]\QQLN 66 &]\QQLN GI
% H G 66 % H G GI
: Q O [
L L= L
[ P;
% H GG66 = OQ XP6[ ;
L=
% H G GGI =
OQ :
L=
XP = GI
dla:
I = liczba populacji
2.SampTest
Poniej podano definicj testu 2.SampTest. Sx1, Sx2 = Odchylenia standardowe prb, o stopniach swobody rwnych odpowiednio n1-1 i n2-1 stopni swobody df. = statystyka =
Sx1 2 Sx 2
df(x, n1-1, n2-1) = pdf( ) ze stopniami swobody df, wynoszcymi n1-1 i n2-1 p = podawana warto p
2.SampTest dla hipotezy s1 > s2.
p=
f (x, n 1, n
1 F F
2 1)dx
p=
f (x, n 1, n
1 0 Lbnd
2 1)dx
p = 2
f ( x , n1 1, n2 1)dx =
Ubnd
f (x, n 1, n
1
2 1)dx
dla: [Lbnd,Ubnd]
Dziki Statystyce granice cakowania s dobrane tak, by te obie caki byy rwne i miay jak najmniejsze wartoci.
Poniej podano definicj testu 2.SampTTest. Statystyka t dla dwch prb, posiadajca stopnie swobody df, zdefiniowana jest przez:
t=
x1 x 2 S
gdzie obliczenie S i df zalene jest od tego, czy wariancje s sumowane. Jeeli wariancje nie s sumowane, to:
S=
Sx12 Sx22 + n1 n2
Sxp =
S=
df = n1 + n2 2
Sxp jest wariancj sumowan.
Wzory finansowe
Rozdzia ten zawiera wzory finansowe, ktre wykorzystujemy przy obliczaniu wartoci pienidza w czasie, amortyzacji, przepywu gotwki, konwersji oprocentowania, a take np. podczas wyznaczania ile dni upywa od pewnego dnia do innego.
Warto pienidza w czasie
i = [e ( y ln( x + 1))] 1
dla: PMT y x C/Y P/Y I% 0 = C/Y P/Y = (.01 I%) C/Y = liczba wskazujca, ile razy kapitalizujemy odsetki = liczba okresw spat w cigu jednego roku = roczna stopa procentowa
i = ( FV PV )(1 N ) 1
dla: PMT = 0
1 (1 + i) 0 = PV + PMT Gi i
N + FV (1 + i)
Gi = 1 + i k
dla: k = 0 dla spat uiszczanych na kocu kadego okresu patnoci. k = 1 dla spat uiszczanych na pocztku okresu patnoci.
N = ( PV + FV ) PMT
dla: i =0
PMT =
dla:
Gi
PV + FV PV + (1 + i) N 1
i 0
PMT = ( PV + FV ) N
dla: i =0
PMT Gi 1 PMT Gi PV = FV i i (1 + i) N
dla: i 0
PV = ( FV + PMT N )
dla: i =0
FV =
dla:
PMT Gi PMT Gi ( 1 + i )N PV + i i
i 0
( PV
FV =
dla:
+ PMT N )
i = 0
Amortyzacja
Jeli obliczajc warto bal(), pmt2 = npmt przy zaoeniu, e bal(0) = RND(PV) Iteruj (powtarzaj) od m = 1 do pmt2
bal( ) = bal( pmt 2) Pr n ( ) = bal( pmt 2) bal( pmt1) Int( ) = ( pmt 2 pmt1 + 1) RND( PMT ) Pr n ( )
dla: RND = zaokrglenie widoczne na ekranie z podan iloci miejsc dziesitnych. RND12 = zaokrglenie do 12 miejsc po przecinku. Saldo (bilans), kwota gwna (kapitau) oraz oprocentowanie s zmiennymi zalenymi od wartoci PMT, PV, oraz od pmt1 i pmt2.
npv( ) = CF0 +
CF (1 + i)
j j =1
Sj 1
(1 (1 + i) i
n j
j ni dla: Sj = i =1 0
j 1 j=0
Aktualna warto netto pienidza zaley od wartoci: pocztkowego przepywu pienidza (CF0), nastpnych przepyww pienidza (CFj), czstoci wystpowania kadego przepywu pienidza (nj) oraz od podanej stopy procentowej (i). irr() = 100 i, gdzie i spenia rwno npv() = 0 Wewntrzna stopa zysku zaley od pocztkowego przepywu pienidza (CF0) oraz od nastpnych kolejnych przepyww pienidza (CFj). i = I% 100
Konwersja oprocentowania
Przy uyciu funkcji dbd( kalkulatora mona wprowadza daty zawarte midzy 1 stycznia 1950 r a 31 grudnia 2049 i dokonywa w tym przedziale oblicze. Metoda "zliczania dni faktycznych" (przyjmuje do oblicze faktyczn liczb dni w miesicu oraz prawdziw liczb dni w danym roku): dbd( (dni pomidzy datami) = Liczba dni II - Liczba dni I
(Y 1 YB ) 4
Liczba dni II = (Y2-YB) 365 + (liczba dni MB do M2) + DT2 + dla: M1 DT1 Y1 M2 DT2 Y2 MB DB YB = = = = = = = = =
(Y 2 YB ) 4
miesic dla pierwszej daty dzie dla pierwszej daty rok dla pierwszej daty miesic dla drugiej daty dzie dla drugiej daty rok dla drugiej daty miesic bazowy (stycze) dzie bazowy (1) rok bazowy (pierwszy rok po roku przestpnym)
B
Spis treci
Informacje oglne
Informacje o bateriach .............................................................................................. B-2 W przypadku trudnoci............................................................................................. B-4 Sytuacje, w ktrych wystpuj bdy ....................................................................... B-6 Informacje o dokadnoci oblicze......................................................................... B-11 Informacje o serwisie i gwarancji dla produktw TI ............................................. B-13
Informacje o bateriach
Kiedy wymienia baterie
Kalkulator TI.83 Plus uywa piciu baterii: czterech baterii zasadowych AAA oraz jednej baterii litowej. Bateria litowa dostarcza pomocniczego zasilania do zachowania pamici podczas wymiany baterii AAA. Gdy poziom napicia w bateriach spadnie poniej dopuszczalnego poziomu uytkowania, to: Po wczeniu kalkulatora, ukazuje si ten komunikat. Gdy chcesz zaadowa aplikacj, to ukazuje si ten komunikat.
Komunikat A Komunikat B Po pierwszym wywietleniu komunikatu informujcego o rozadowaniu baterii i koniecznoci ich wymiany mona spodziewa si, e baterie bd pracowa jeszcze przez jeden lub dwa tygodnie, zalenie od sposobu uytkowania. (Ten jedno-, dwutygodniowy okres oparty jest na testach z bateriami zasadowymi; czas pracy innych typw baterii moe si rni.) Dopki baterie nie zostan wymienione, komunikat o wyczerpywaniu si baterii bdzie wywietlany za kadym razem, po wczeniu kalkulatora. Jeeli baterie nie zostan wymienione w cigu okoo dwch tygodni, kalkulator moe wyczy si samoczynnie lub moe nie wczy si, dopki nie zostan zaoone nowe baterie. Jeli wywietlany jest komunikat o wyadowaniu, to baterie naley wymieni natychmiast, aby mc z powodzeniem zaadowa aplikacj. Baterie litowe naley wymienia co trzy lub cztery lata.
Skutki wymiany baterii
Nie usuwaj obu typw baterii (AAA i pomocniczych litowych) w tym samym czasie. Nie pozwl, aby baterie zupenie si rozadoway. Postpowanie zgodnie z tymi wskazwkami oraz z informacjami dotyczcymi wymiany baterii na stronie B.3, umoliwi wymian obu typw baterii bez utraty informacji z pamici.
Podczas wymiany baterii przestrzegaj poniszych rodkw ostronoci. Nie uywaj razem baterii nowych i uywanych. Nie mieszaj marek baterii (lub typw w obrbie marek). Nie mieszaj baterii akumulatorowych i jednorazowych. Zakadaj baterie zgodnie ze schematami biegunowoci (+ i N). Nie umieszczaj baterii jednorazowych w urzdzeniu do adowania baterii. Usu zuyte baterie niezwocznie i we waciwy sposb. Nie zostawiaj ich w miejscu dostpnym dla dzieci. Nie wrzucaj baterii do ognia.
Wymiana baterii
Aby wymieni baterie: 1. Wycz kalkulator. Zasu pokryw na klawiatur, aby zapobiec przypadkowemu wczeniu kalkulatora. Odwr kalkulator. 2. Trzymajc kalkulator pionowo, nacinij palcem zatrzask u gry wieczka komory baterii, a nastpnie pocignij pokryw do siebie.
Uwaga: Aby unikn utraty informacji przechowywanych w pamici, musisz wyczy kalkulator. Nie wyjmuj jednoczenie baterii alkalicznych AAA i baterii litowych.
3. Wymie jednoczenie wszystkie cztery alkaliczne baterie AAA; wzgldnie wymie bateri litow. Aby wymieni baterie zasadowe AAA, usu wszystkie cztery rozadowane baterie AAA i za nowe, zgodnie ze schematem biegunowoci (+ i N) w komorze baterii. Aby wymieni bateri litow, wykr wkrt z wieczka komory baterii litowej, a nastpnie zdejmij wieczko. Za now bateri, stron + do gry. Ponownie za wieczko i zabezpiecz je wkrtem. Uywaj baterii litowej CR1616 lub CR1620 (lub rwnowanej). 4. Za z powrotem pokryw komory baterii. Wcz kalkulator i w razie koniecznoci wyreguluj kontrast wywietlenia (krok 1; strona B.4).
W przypadku trudnoci
Sposb postpowania, gdy masz problemy z prac kalkulatora
W przypadku pojawienia si trudnoci wykonaj nastpujce kroki: 1. Jeeli nie wida niczego na ekranie, moe by potrzebna regulacja kontrastu. Aby przyciemni ekran, nacinij i zwolnij y, a nastpnie nacinij i przytrzymaj }, a ekran si odpowiednio przyciemni. Aby rozjani ekran, nacinij i zwolnij y, a nastpnie nacinij i przytrzymaj }, a ekran si odpowiednio rozjani. 2. Jeeli wywietlone zostao menu bdw, wykonaj kroki opisane w rozdziale 1. W razie koniecznoci, szczegw dotyczcych poszczeglnych bdw szukaj na stronach B.5 do B.9. 3. Jeeli zosta wywietlony wskanik zajtoci (linia przerywana), oznacza to wstrzymanie pracy z wykresem lub z programem; kalkulator TI.83 Plus oczekuje na wprowadzenie danych. Aby kontynuowa, nacinij ; aby przerwa, nacinij . 4. Jeeli zosta wywietlony kursor w postaci szachownicy ( # ), oznacza to, e albo wprowadzie maksymaln liczb znakw po symbolu zachty, albo brakuje wolnej pamici. Jeeli brakuje wolnej pamici: Nacinij y [MEM] 2, aby wywietli menu MEMORY MANAGEMENT DELETE. Wybierz typ danych do usunicia lub wybierz opcj 1:All - list wszystkich danych wszystkich typw. Wtedy ukae si ekran z wykazem wszystkich zmiennych tego typu, ktry wybrae, jak rwnie liczba bitw zajmowanych przez kad zmienn. Naciskaj } i , aby przemieci kursor (4) w miejsce - obok pozycji, ktr chcesz usun, a nastpnie nacinij {. (Rozdzia 18).
5. Jeeli masz wraenie, e kalkulator w ogle nie dziaa, upewnij si, e baterie s naadowane i e s zaoone poprawnie. Posu si informacj na temat baterii na stronach B.2 i B.3. 6. Jeli kalkulator dalej nie dziaa, nawet jeli upewnie si, e baterie s wystarczajco naadowane, moesz sprbowa poniszych dwch procedur w takiej kolejnoci, w jakiej s one tu opisane. I. Pobierz oprogramowanie systemowe kalkulatora w nastpujcy sposb: 1. Usu jedn bateri z kalkulatora, nastpnie nacinij i przytrzymaj klawisz { podczas ponownego zakadania baterii. Dziaanie to wymusi zaadowanie oprogramowania systemowego przez kalkulator. 2. Podcz kalkulator do komputera osobistego (PC) przy pomocy (dostarczanego na zamwienie) cza TI.GRAPH LINK w celu pobrania biecego lub nowego kodu oprogramowania do Twojego kalkulatora. II. Jeli powysze rozwizanie nie dziaa, zresetuj ca pami w nastpujcy sposb: 1. Usu jedn bateri z kalkulatora, nacinij i przytrzymaj klawisz podczas ponownego zakadania baterii. Trzymajc klawisz , nacinij i przytrzymaj klawisz . Zwolnij klawisze, kiedy pojawi si ekran pocztkowy. 2. Nacinij y [MEM] w celu wywietlenia menu MEMORY. 3. Wybierz 7:Reset w celu wywietlenia menu RAM ARCHIVE ALL. 4. Nacinij ~ ~ w celu wywietlenia menu ALL. 5. Wybierz 1:All Memory w celu wywietlenia menu RESET MEMORY. 6. Aby kontynuowa resetowanie, wybierz 2:Reset. Wtedy na ekranie pocztkowym pojawi si komunikat MEM cleared.
Prbowae uywa, edytowa lub usun zmienn zarchiwizowan. Na przykad, wprowadzenie dim(L1) jest bdem, jeli L1 jest zarchiwizowane. Usiowae zarchiwizowa zmienn pomimo, e nie ma dla niej w archiwum wolnego miejsca. Funkcja lub polecenie nie ma poprawnej liczby argumentw. Patrz Dodatek A i odpowiedni Rozdzia opisujcy t funkcj. Nastpi bd w przesyaniu danych (np. zakcenie elektryczne) w czasie, gdy usiowae wysa lub odebra aplikacj. W operacji CALC podano tak przypuszczaln warto Guess, ktra nie ley midzy kresami (dolnym i grnym): Left Bound i Right Bound. Dla funkcji solve( lub equation solver podano przypuszczaln warto, ktra nie ley midzy kresami - dolnym i grnym. Nie podae przyblienia rozwizania oraz kilku punktw wok niej. Zbadaj wykres funkcji. Jeeli rwnanie ma rozwizanie, zmie kresy i/lub pocztkow warto rozwizania.
BOUND
W operacji CALC lub w poleceniu Select( zdefiniowae ograniczenia w ten sposb, e Left Bound > Right Bound. W poleceniach fMin(, fMax(, solve( lub w equation solver wprowadzie kres dolny kres grny.
Nacisne klawisz w celu przerwania wykonywania programu, wstrzymania polecenia DRAW lub zatrzymania obliczania wyraenia. Wprowadzie warto lub zmienn zego typu. Dla funkcji (wcznie z mnoeniem domylnym) lub polecenia wprowadzie argument o niewaciwym typie danych, taki jak np. liczb zespolon, gdy wymagana jest liczba rzeczywista. Patrz Dodatek A i odpowiedni rozdzia. W edytorze wprowadzie niedozwolony typ danych, taki jak np. macierz wprowadzona jako element w edytorze list statystycznych. Patrz odpowiedni rozdzia. Chciae zapisa dane niewaciwego typu, na przykad macierz jako list.
Chciae dokona operacji, ktra odwouje si do wicej ni jednej listy lub macierzy i zaistniaa niezgodno wymiarw. Chciae dzieli przez zero. Bd ten nie jest sygnalizowany podczas sporzdzania wykresw. Kalkulator TI.83 Plus dopuszcza obecno niezdefiniowanych wartoci na wykresie. Chciae wykona regresj liniow przy uyciu prostej pionowej.
Podano argument funkcji lub polecenia poza prawidowym zakresem. Bd ten nie jest sygnalizowany podczas sporzdzania wykresw. Kalkulator TI.83 Plus dopuszcza obecno niezdefiniowanych wartoci na wykresie. Patrz Dodatek A i odpowiedni rozdzia. Chciae dokona regresji logarytmicznej lub potgowej z uyciem LX, wzgldnie regresji wykadniczej lub potgowej z uyciem LY. Chciae obliczy GPrn( lub GInt( przy pmt2 < pmt1.
Chciae nada grupie nazw ju istniejc. Nie mona przesa zmiennej, bo w jednostce odbierajcej taka zmienna nie istnieje. Usiowae uruchomi aplikacj z limitowanym okresem prbnym (np. wersj demonstracyjn), gdy okres ten ju min. Kalkulator TI.83 Plus by niezdolny do przesania danych. Sprawd, czy kabel jest dobrze doczony do obu jednostek i czy jednostka odbierajca jest ustawiona na odbir. Nacisne , co powoduje przerw w transmisji. Chciae sporzdzi kopi zapasow z kalkulatora TI.82 do TI.83 Plus. Chciae przesa dane z kalkulatora TI.83 Plus do TI.82 (inne, ni L1 do L6). Chciae przesa z kalkulatora TI.83 Plus do TI.82 listy L1 do L6 bez uycia opcji 5:Lists to TI82 z menu LINK SEND.
Bd ten wystpuje, gdy wykonane zostanie polecenie SendID lecz system nie moe odnale waciwego ID (kodu identyfikacji) kalkulatora. Chciae uy nieprawidowego dziaania (lub te funkcji) jako argumentu funkcji, takiego jak np. seq( w obrbie wyraenia definiujcego seq(. Przyrost (inkrement) w poleceniu seq( jest rwny 0 lub ma niewaciwy znak. Bd ten nie jest sygnalizowany podczas sporzdzania wykresw. Kalkulator TI.83 Plus dopuszcza obecno niezdefiniowanych wartoci na wykresie. Przyrost (inkrement) w ptli For( jest rwny 0. Chciae odwoa si do zmiennej lub uy funkcji, gdy nie jest to dopuszczalne. Na przykad, Yn nie moe odwoywa si do Y, Xmin, @X lub TblStart. Chciae odwoa si do zmiennej lub funkcji, ktra zostaa przesana z kalkulatora TI.82, a nie ma jej w kalkulatorze TI.83 Plus. Na przykad, moge przesa (z TI.82do TI.83 Plus) zmienn UnN1, a nastpnie chciae si do niej odwoa. Chciae w trybie Seq wykreli wykres fazowy bez zdefiniowania rwna obydwu skadowych wykresu fazowego.
INCREMENT
INVALID
Na wykresie typu Seq chciae wykreli cig rekurencyjny bez wprowadzenia poprawnej liczby wartoci pocztkowych. W trybie Seq chciae odwoa si do wyrazw innych ni (nN1) lub (nN2). Chciae okreli styl wykresu, ktry nie jest dopuszczalny w biecym trybie wykrelania. Chciae uy polecenia Select( bez wybrania (wczenia) co najmniej jednego Linia xy lub wykresu punktowego.
INVALID DIM
Podae wymiary argumentu, ktre nie s odpowiednie dla tej operacji. Podae wymiar listy, ktry nie jest liczb cakowit z przedziau od 1 do 999. Podae wymiar macierzy w inny sposb, anieli liczb cakowit zawart z przedziau od 1 do 99. Chciae obliczy odwrotno macierzy, ktra nie jest kwadratowa.
ITERATIONS
Funkcja solve( lub equation solver, przekroczyy liczb dozwolonych iteracji. Zbadaj wykres funkcji. Jeeli rwnanie ma rozwizanie, zmie kresy lub warto pocztkow rozwizania lub te obie te wartoci jednoczenie. Funkcja irr przekroczya liczb dozwolonych iteracji. Podczas obliczania przekroczono maksymaln liczb iteracji.
LABEL MEMORY
Etykieta w instrukcji Goto nie jest zdefiniowana w programie poleceniem Lbl. Brakuje pamici, aby wykona polecenie lub funkcj. Przed ich wykonaniem, naley usun pozycje z pamici (Rozdzia 18). Bd ten jest sygnalizowany przez pewne polecenia rekurencyjne takie, jak na przykad wykrelenie rwnania Y1=Y1. Bd ten moe rwnie niekiedy wystpi przy rozgazieniach z ptli
If/Then, For(, While lub Repeat przed End, bo wyraenie End, ktre
Nie mona przesa jakiego elementu danych, poniewa jednostce odbierajcej brakuje wolnej pamici. Mona wtedy pomin ten element lub opuci tryb odbioru. Podczas tworzenia zapasowej kopii pamici, jednostce odbierajcej zabrako wolnej pamici do odebrania wszystkich danych. Komunikat podaje liczb bajtw pamici, ktre trzeba zwolni, aby utworzy kopi zapasow pamici. Usu jakie elementy i sprbuj ponownie.
MODE
Chciae okreli parametr okna w innym trybie graficznym lub wykona polecenie bdc w niewaciwym trybie. Na przykad DrawInv w trybie graficznym innym ni Func. Funkcja solve( lub equation solver nie wykryy zmiany znaku. Chciae obliczy warto , gdy FV, (PMT) i PV s 0 lub gdy FV, (PMT) i PV s 0. Chciae obliczy warto irr(, gdy lista CFList lub warto CFO nie s > 0 lub gdy lista CFList lub warto CFO nie s < 0.
NO SIGN CHNG
NONREAL ANS
Wynik obliczenia w trybie Real (dziaa na liczbach rzeczywistych) da wynik zespolony. Bd ten nie jest sygnalizowany podczas sporzdzania wykresw. Kalkulator TI.83 Plus dopuszcza obecno niezdefiniowanych wartoci na wykresie. Chciae wprowadzi lub obliczy liczb bdc poza zakresem pamici kalkulatora. Bd ten nie jest sygnalizowany podczas sporzdzania wykresw. Kalkulator TI.83 Plus dopuszcza obecno niezdefiniowanych wartoci na wykresie. Chciae niewaciwie uy zmiennej systemowej. Patrz Dodatek A. Dla macierzy osobliwej (o wyznaczniku 0) nie istnieje macierz odwrotna. Polecenie SinReg lub regresja wielomianowa wygeneroway macierz osobliw (wyznacznik= 0), poniewa rozwizanie nie mogo zosta znalezione lub nie istnieje. Bd ten nie jest sygnalizowany podczas sporzdzania wykresw. Kalkulator TI.83 Plus dopuszcza obecno niezdefiniowanych wartoci na wykresie.
OVERFLOW
Argument wyraenie funkcji solve( lub wyraenie w equation solver zawiera osobliwo (punkt, w ktrym nie jest okrelone to wyraenie lub funkcja). Zbadaj wykres funkcji. Jeeli rwnanie ma rozwizanie, zmie kresy lub pocztkow warto rozwizania lub obie te wartoci jednoczenie. Chciae wykona obliczenie statystyczne przy uyciu niewaciwych list. Analizy statystyczne musz mie co najmniej dwa punkty danych. Med.Med musi mie co najmniej trzy punkty w kadym przedziale. Podczas uywania listy czstoci, jej elementy musz by 0. Wyraenie (Xmax N Xmin) Xscl dla histogramu musi by 47. Chciae wywietli wykres, gdy by wczony tryb sporzdzania wykresw statystycznych przy niezdefiniowanej licie. Polecenie zawiera bd skadni. Poszukaj le wpisanych przecinkw, nawiasw, argumentw i funkcji. Patrz Dodatek A i stosowny rozdzia. Algorytm nie moe wyznaczy wyniku z podan dokadnoci. Odwoano si do zmiennej, ktra nie jest zdefiniowana. Na przykad, odwoano si do zmiennej statystycznej, gdy brak jest biecego obliczenia, poniewa dokonano edycji listy lub odwoano si do zmiennej, ktra jest nieprawidowa (np. a po opcji Med.Med). Nastpio przerwanie poczenia na skutek zakce elektrycznych lub kalkulator ten nie ma autoryzacji do uruchomienia tej aplikacji. Usiowae zarchiwizowa zmienn, ktra nie moe by archiwizowana lub prbowae zdearchiwizowa aplikacj lub grup. Przykady zmiennych, ktre nie mog by archiwizowane: Liczby rzeczywiste LRESID, R, T, X, Y, Theta, zmienne statystyczne w Vars, menu STATISTICS, zmienne Yvars oraz AppIdList. Chciae przyj z innego kalkulatora zmienn, ktra jest podana w wersji niekompatybilnej. Istnieje problem z parametrami okna. Zdefiniowae Xmax Xmin lub Ymax Ymin. Zdefiniowae qmax qmin i qstep > 0 (lub na odwrt). Chciae zdefiniowa Tstep=0. Chciae zdefiniowa Tmax Tmin i Tstep > 0 (lub na odwrt). Parametry okna s zbyt mae lub zbyt due, aby poprawnie wykrela. Prawdopodobnie chciae przeskalowa (powikszy lub zmniejszy) obraz lub wykres do rozmiaru, ktry przekracza zakres numeryczny kalkulatora TI.83 Plus. W poleceniu ZBox zdefiniowae punkt lub lini zamiast prostokta. Operacja ZOOM spowodowaa jaki bd matematyczny.
STAT
VALIDATION VARIABLE
ZOOM
Dla zwikszenia dokadnoci oblicze, kalkulator TI.83 Plus przeprowadza operacje z wiksz precyzj ni ta, ktr podaje na ekranie i zapamituje liczby przy uyciu do 14 cyfr i z dwucyfrowym wykadnikiem. Mona zapamitywa wartoci jako parametry okna przy uyciu do 10 cyfr (12 cyfr - przy zmiennych Xscl, Yscl, Tstep i qstep). Wywietlone wartoci s zaokrglane, zgodnie z tym co podano w ustawieniach trybu pracy, maksymalnie do 10 cyfr i dwucyfrowego wykadnika. Polecenie RegEQ (obliczania regresji) pokazuje w trybie Float (zmiennoprzecinkowym) - do 14 cyfr. Uywanie ustawienia staoprzecinkowego (innego ni Float) powoduje, e rozwizania rwnania RegEQ s zaokrglane i zapamitywane z okrelon liczb miejsc dziesitnych.
Dokadno wykrelania Xmin jest rodkiem skrajnego lewego piksela, Xmax jest rodkiem piksela na prawo
od skrajnego prawego piksela. (Skrajny prawy piksel jest zarezerwowany dla wskanika zajtoci.) @X jest odlegoci rodkw dwch ssiednich pikseli. Przy ustawieniu Full (penego ekranu), warto @X jest wyznaczana jako (Xmax N Xmin) 94. Przy ustawieniu G.T (ekranu podzielonego pionowo) warto @X jest wyznaczana jako (Xmax N Xmin) 46. Jeeli wprowadzisz warto @X z ekranu pocztkowego lub z programu, to przy ustawieniu Full, warto Xmax jest wyznaczana jako Xmin + @X 94. Przy ustawieniu G.T (ekranu podzielonego) warto Xmax jest wyznaczana jako Xmin + @X 46.
Ymin jest rodkiem piksela obok dolnego piksela; Ymax jest rodkiem grnego piksela. @Y jest odlegoci rodkw dwch ssiednich pikseli.
Przy ustawieniu Full, warto @Y jest wyznaczana jako (Ymax N Ymin) 62. Przy ustawieniu Horiz (ekranu podzielonego poziomo), warto @Y jest wyznaczana jako (Ymax N Ymin) 30. Przy ustawieniu G.T warto @Y jest wyznaczana jako (Ymax N Ymin) 50. Jeeli wprowadzisz warto @Y z ekranu pocztkowego lub z programu przy ustawieniu trybu Full (penego ekranu), warto Ymax jest wyznaczana jako Ymin + @Y 62. W trybie ekranu podzielonego Horiz warto Ymax jest wyznaczana jako Ymin + @Y 30. W trybie ekranu podzielonego G.T warto Ymax jest wyznaczana jako Ymin + @Y 50.
Gdy wybrano tryb Float, wtedy wsprzdne kursora s wywietlane jako liczby omioznakowe (ktre mog zawiera znak minus, kropk dziesitn i wykadnik). Wartoci X i Y s uaktualniane z dokadnoci do omiu cyfr. Wartoci minimum i maximum w menu CALCULATE s obliczane z tolerancj 1EL5; funkcja f(x)dx jest wyznaczana z tolerancj 1EL3. Dlatego te, wywietlany wynik moe nie mie dokadnoci do wszystkich omiu wywietlonych cyfr. Dla wikszoci funkcji zachowana jest dokadno co najmniej do piciu cyfr. Dla funkcji fMin(, fMax( i fnInt( w menu MATH i solve( w menu CATALOG mona podawa tolerancj (wg wasnego uznania).
Zakresy argumentw funkcji Funkcja sin x, cos x, tan x sinL1 x, cosL1 x ln x, log x ex 10x sinh x, cosh x tanh x sinhL1 x coshL1 x tanhL1 x x (tryb rzeczywisty) x (tryb zespolony) x! Zakres argumentw
0 |x| < 10 12 (radiany lub stopienie) L1 x 1 10 L100 < x < 10 100 L10 100 < x 230.25850929940 L10 100 < x < 100 |x| 230.25850929940 |x| < 10 100 |x| < 5 x 10 99 1 x < 5 x 10 99 L1 < x < 1 0 x < 10 100 |x| < 10 100 L.5 x 69, gdzie x jest wielokrotnoci 0,5
Wartoci funkcji odwrotnych do funkcji trygonometrycznych Funkcja sinL1 x, tanL1 x cosL1 x Zakres wartoci
L90 do 90 0 do 180
Aby uzyska informacje na temat okresu i warunkw gwarancji lub o serwisie produktw, prosimy zapozna si z Owiadczeniem Gwarancyjnym, doczonym do tego produktu, lub skontaktowa si ze swoim miejscowym sprzedawc lub dystrybutorem firmy Texas Instruments.
Skorowidz
(dodawanie), 2-3, A-38 + c2cdf( (chi-kwadrat dla rozkadu cdf),
c2pdf( (chi-kwadrat dla rozkadu pdf), c2.Test (test chi-kwadrat), 13-21, A-4 (dwukropek), 6, 16-5 : (konkatenacja), 15-6, A-38 +
3 3(
13-30, A-4
! "" N
Zapamita, 1-15, A-28 (wskanik acucha znakw), 15-3 (odejmowanie), 2-3, A-38 .A.
13-30, A-4
= ! >
L1
< {} [] ' M ()
p
+ ^
10^( x
"
2
(trzecia potga), 2-6, A-35 (pierwiastek trzeciego stopnia), 2-6, A-35 (notacja stopni), 2-23, A-34 (dzielenie), 2-3, A-37 (test relacji rwnoci), 2-25, A-35 (silnia), 2-21, A-34 (styl wykresu, animowany), 3-9 (styl wykresu, kropkowany), 3-9 (styl wykresu, linia), 3-9 (wiksze), 2-25, A-36 (wiksze lub rwne), 2-25, A-36 (odwrotno), 2-3, 8-9, 10-10, A-36 (mniejsze), 2-25, A-35 (mniejsze lub rwne), 2-25, A-36 (znak pocztku i koca listy), 11-4 (znak pocztku i koca macierzy), 10-7 (oznaczenie minut, w mierze ktowej), 2-23, A-38 (mnoenie), 2-3, A-37 (warto przeciwna), 1-24, 2-4, A-37 (rne od), 2-25, A-35 (nawiasy), 1-24 (liczba pi), 2-4 (znak piksela), 8-15, 12-34 (znak piksela), 8-15, 12-34 (znak piksela), 8-15, 12-34 (typ wykresu, supkowy), 12-33 (typ wykresu, histogram), 12-32 (typ wykresu, zmodyfikowany supkowy), 12-32 (typ wykresu, prawdopodobiestwa o rozkadzie normalnym), 12-33 (potgowanie), 2-3, A-36, A-37 (dziesi do potgi), 2-4, A-37 (wyliczanie pierwiastka stopnia x), 2-6, A-35 (oznaczenie sekund, w mierze ktowej), 2-23, A-38 (podnoszenie do kwadratu), 2-3, A-36 (pierwiastkowanie drugiego stopnia), 2-3, A-37
10-10, A-2 amortyzacja bal( (saldo planu amortyzacji), 14-10, A-3 obliczanie przepyww gotwki, 14-10 wzr, A-57 GInt( (suma odsetek),14-10, A-12 GPrn( (suma rat kapitaowych), 14-10, A-19 and (operator Boole'a), 2-26, A-2 angle(, 2-19, A-2 animowany styl wykresu (), 3-9 ANOVA( (jednokierunkowa analiza wariancji), 13- 24, A-2 wzr, A-52 Ans (ostatnia odpowied), 1-19, 18-4, A-2 APD (Automatic Power Down), 1-2 Apps, 1-15, 18-3, 18-10, AppVars, 1-15, 18-3, 18-10 Archive ix, 18, 1-15, 18-10, A- 2 porzdkowanie pamici, 18-18 bd: archiwum pene, 18-20, B-5 bd pamici 18-18 arcus cosinus (cosM1(), 2-3 arcus sinus (sinM1(), 2-3 arcus tangens (tanM1(), 2-3 Asm(, 16-24, A-2 AsmComp(, 16-24, A-3 AsmPrgm(, 16-24, A-3 augment(, 10-14, 11-15, A-3 Automatic Power Down (APD), 1-2 automatyczna lista reszt (RESID), 12-22 automatyczne wyliczanie rwnania regresji, 12-22 AxesOff , 3-14, A-3 AxesOn , 3-14, A-3
Skorowidz-1
Skorowidz (c.d.)
.B. 14-10, A-3 baterie, 1-2, B-2 binomcdf(, 13-32, A-3 binompdf(, 13-32, A-4 blokada alfa (do pisania liter alfabetu), 1-8 bdy: diagnozowanie i poprawianie, 1-25 komunikaty, B-5 Boxplot typ wykresu ( ), 12-33 .C. caka oznaczona funkcji, 2-7, 3-28, 4-8, 5-6 Caka- Patrz warto liczbowa caki CATALOG, 15-2 CBL System - system zewntrznego poczenia kalkulatora z drugim kalkulatorem, 14-16, 16-22, 19-5, A-10 CBR, 14-16, 16-22, 19-5, A-10 CBL/CBR Uruchamianie aplikacji, 14-16 Wybr aplikacji, 14-16 Przerwanie wykonywania aplikacji, 14-18, 14-26 CBL/CBR APP - menu, 14-18 cigi nierekurencyjne, 6-5 cigi rekurencyjne, 6-6 cieniowanie wykresu, 3-10, 8-10 Circle( (rysuje okrg), 8-11, A-4 Clear Entries (kasuje ostatni pozycj rejestru ENTRY) 18-2, 18-5, A-4 ClrAllLists (nadaje zerowy rozmiar wszystkim listom w pamici), 18-2, 18-5, A-4 ClrDraw (Usuwa wszystkie narysowane elementy), 8-4, A-4 ClrHome (czyci ekran pocztkowy), 16-21, A-4 ClrList (nadaje zerowy rozmiar jednej lub wikszej liczbie elementw list(y)), 12-20, A-4 ClrTable (usuwa wszystkie wartoci tablicy), 16-21, A-4 Skorowidz-2
bal( (saldo planu amortyzacji kredytw),
. C (c.d.) .
conj( (podaje liczb zespolon sprzon
tryb wykrelania lini cig), 1-11, A-5 CoordOff, (wyczanie wywietlania wsprzdnych) 3-16, A-5 CoordOn, (wczanie wywietlania wsprzdnych pooenia kursora) 3-14, A-5 cos( (cosinus), 2-3, A-5 cosM1( (arcus cosinus), 2-3, A-5 cosh( (cosinus hiperboliczny), 15-10, A-5 coshM1( (area cosinus), 15-10, A-5 cosinus (cos(), 2-3, A-5 CubicReg (model regresji trzeciego stopnia), 12-26, A-5 cumSum( (oblicza sum kumulowan elementw), 10-15, 11-12, A-5 czsto (liczba powtrze wystpowania danych), 12-24 cz cakowita liczby (iPart(), 2-14, 10-11, A-12 cz urojona liczby zespolonej(imag(), 2-18, A-11 C/Y (liczba okresw obliczania spaty kredytu w cigu roku), 14-15 .D. DATA LOGGER (Rejestrator Danych), 14-21 dbd( (dni pomidzy datami), 14-14, A-5, A-59 4Dec (Wywietla wartoci w postaci dziesitnej), 2-5, A-5 Defragmenting... (zaznaczanie aplikacji do usunicia), 18-17 Degree ustawia tryb wyraania kta w stopniach, 1-11, 2-23, A-6 DelVar (suwa z pamici zawarto zmiennej), 16-16, A-6 DependAsk, 7-3, 7-5, A-6 DependAuto, 7-3, 7-5, A-6 det( (podaje wyznacznik macierzy), 10-12, A-6
. D (c.d.) . diagnostyki dopasowania), 12-23, A-6 DiagnosticOn (ustawia tryb pracy z diagnostyk dopasowania),12-23, A-6 diagram kodw klawiszy, 16-21 dim( (podaje dugo listy), 10-12, 11-11, A-6 !dim( (przydziela nowy wymiar (dugo) licie), 10-13, 11-11, A-6 DIRECTNS, 14-20 Disp (wywietla ekran pocztkowy), 16-19, A-6 DispGraph (wywietla wykres), 16-20, A-7 DispTable (wywietla tablic), 16-20, A-7 DISTR (menu rozkadw), 13-28 DISTR DRAW (menu wykrelania rozkadw), 13-34 DMS (dane w notacji stopnie/minuty/sekundy), 2-24, A-7 4DMS (wywietla dan warto w formacie DMS (stopnie / minuty / sekundy)-), 2-24, A-7 dni midzy datami 14-14 dodawanie (+), 2-3, A-38 Dot (ustawia tryb wykrelania punktowego), 3-9, A-8 dr/dq operacje na wykresie, 5-6 DRAW STO (menu zapamitywania rysunkw), 8-17 DrawF (rysuje wykres zdefiniowany przez wyraenie), 8-9, A-7 DrawInv (rysowanie wykresu funkcji odwrotnej), 8-9, A-7 DS<( (Zmniejsza warto zmiennej o 1 i omija polecenie), 16-15, A-7 dwukropek oddzielajcy (:), 6, 16-6 dx/dt operacje na wykresie, 3-28, 4-8 dy/dx operacje na wykresie, 3-28, 4-8, 5-6 dystrybuanta dla rozkadu t-Studenta (tcdf(), 13-30, A-29 dystrybuanta dla rozkadu normalnego ( normalcdf( ), 13-29, A-17 dziaania matematyczne, klawiatura, 2-3 dzielenie (), 2-3, A-37 dziesi do potgi (10^(), 2-4, A-37
DiagnosticOff (ustawia tryb pracy, bez
.E.
e^( (podaje e podniesione do potgi), 2-4,
przez 10 w potdze rwnej wykadnikowi), 1-7, 1-10, A-7 Ekran Ceck RAM (sprawdzania pamici RAM), xii edytor Y= : wykrelania biegunowego, 5-3 wykrelania cigw, 6-4 wykrelania funkcji, 3-5 wykrelania parametrycznego, 4-4 edytor list danych statystycznych: edycja elementw list tworzonych przy uyciu wyraenia, 12-16 edycja elementw listy, 12-13 nazwy list tworzonych przy uyciu wyraenia, 12-15 odczanie wyrae od nazw list, 12-16 przyczanie wyrae do nazw list, 12-14 przywracanie nazw list L1-L6, 12-12, 12-21 tryb edycji elementw, 12-18 tryb ogldania elementw, 12-18 tryb ogldania nazw, 12-19 tryb wprowadzania nazw, 12-19 tworzenie nazw list, 12-12 usuwanie list, 12-12 usuwanie elementw z list, 12-12 wprowadzanie nazw list, 12-11 wywietlanie, 12-10 zmiany trybu edytora danych statystycznych, 12-17 edytor XFact wspczynnik skalowania obrazu, 3-24 edytory wnioskowania statystycznego, 13-6 ekran Check RAM (sprawdzania pamici RAM), xii ekran pocztkowy, 1-4 4Eff( (podaje efektywn stop procentow), 14-13, A-7 wzr, A-58 ekran TABLE SETUP, 7-3 Skorowidz-3
Skorowidz (c.d.)
. E (c.d.) .
Else, 16-11 End, 14-22, 16-11, A-8 Eng (ustawia tryb wywietlania
. F (c.d.) . format osi, wykrelanie cigw, 6-8 fPart( (oblicza cz uamkow), 2-14, 10-11, A-9 pdf( , 13-31, A-9 4Frac (wywietla podan warto(ci) w postaci uamkw nieskracalnych), 2-5, A-10 Full (ustawia tryb wywietlania ekranu penego), 1-12, A-10 Func (ustawia tryb graficznego przedstawiania funkcji), 1-11, A-10 funkcje rozkadu prawdopodobiestwa: normalpdf(, 13-28, A-17 tpdf(, 13-29, A-30 c2pdf() (dla rozkadu c2), 13-30, A-4 funkcja, jej definicja, 1-7 funkcje finansowe: dni midzy datami, 14-14 konwersje oprocentowania, 14-13 plany amortyzacji, 14-10 przepywy gotwki, 14-9 sposb patnoci, 14-14 warto pienidza w czasie (TVM), 14-7 funkcje hiperboliczne, 15-10 funkcje rozkadw: binomcdf(, 13-32, A-4 binompdf(, 13-32, A-4 c2cdf(, 13-30, A-3 c2pdf(, 13-30, A-4 cdf(, 13-31, A-8 pdf(, 13-31, A-9 geometcdf(, 13-33, A-10 geometpdf(, 13-33, A-10 invNorm(, 13-29, A-12 normalcdf(, 13-29, A-17 normalpdf(, 13-28, A-17 poissoncdf(, 13-33, A-19 poissonpdf(, 13-32, A-19 tcdf(, 13-30, A-29 tpdf(, 13-29, A-30 FV (zmienna z obliczania wartoci przyszej), 14-5, 14-15 funkcje rozkadu statystycznego- Patrz: funkcje rozkadw (str- 6) funkcje trygonometryczne, 2-3 funkcje odwrotne do funkcji trygonometrycznych, 2-3
pozycji), 1-17 EOS (Equation Operating System), 1-23 eqn (zmienna rwnania), 2-8, 2-12 Equ4String( (przeksztaca zawarto Y= var na acuch znakw), 15-7, A-8 Equation Operating System (system EOS), 1-23 Equation Solver, 2-8 etykiety (opisy): programw, 16-14, A-13 wykresw, 3-14, A-13 expr( (przeksztaca acuch znakw na wyraenie), 15-7, A-8 ExpReg (dopasowuje model regresji wykadniczej do list), 12-26, A-8 ExprOff (wycza wywietlanie wyraenia matematycznego), 3-14, A-8 ExprOn (wcza wywietlanie wyraenia matematycznego), 3-14, A-8 .F.
f(x)dx operacja wykonywana na cdf( (oblicza prawdopodobiestwo dla
wykresie, 3-28
Finansowanie zakupu samochodu , 14-3 Fix (Ustawia tryb na staoprzecinkowy), 1-10, A-8 Float (ustawia tryb na zmienno-przecinkowy), 1-10, A-8 fMax( (maksimum lokalne wyraenia), 2-6, A-9 fMin( (minimum lokalne wyraenia), 2-6, A-9 fnInt( (oblicza cak oznaczon funkcji), 2-7, A-9 FnOff (anuluje wybr funkcji), 3-8, A-9 FnOn (wybiera funkcje), 3-8, A-9 For(, 16-11, A-9 Skorowidz-4
.G.
GarbageCollect, 18-19, A-10 Gauge, 14-18 gcd( (wylicza najwikszy wsplny
. I (c.d.).
If-Then-Else, 16-11, A-11 imag( (oblicza cz urojon liczby IndpntAsk, 7-3, A-12 IndpntAuto, 7-3, A-12
podzielnik), 2-15, A-10 GDB (baza danych wykresw), 8-19 geometcdf(, 13-33, A-10 geometpdf(, 13-33, A-10 Get( (pobiera dane z sytemu CBL lub CBR), 16-22, A-10 ClrAllLists (pobiera dane z 16-22, A-10 getKey, 16-21, A-10 Goto, 16-14, A-10 graficzna baza danych (GDB), 8-19 GraphStyle( , 16-16, A-11 GridOff, 3-14, A-11 GridOn, 3-14, A-11 Gromadzenie danych opcje, 14-18 metody, 14-18 wyniki, 14-20, 14-23 rozpoczynanie i przerywanie, 14-25, 14-26 Grupowanie, 18-13 G.T (ustawia tryb pionowego podziau ekranu na wykres i tablic), 1-12, 9-5, A-11 .H.
Histogram typ wykresu (histogram) ( ), Horiz (ustawia tryb poziomego podziau Horizontal (rysuje prost poziom), 8-6,
8-7, A-11
informacja o gwarancji, B13 o serwisie, B-12 o dokadnoci: obliczania i wykrelania, B-10 wykrelania, 3-17 granic funkcji i wynikw, B-11 instrukcja Clear Entries, NEL instrukcja ClrAllLists (odnonie pami), NEL instrukcje, 14-9 Input, 16-17, 16-18, A-12 inString( (podaje pooenie pierwszego znaku pod-acucha znakw w acuchu znakw), 15-7, A-12 int( (najwiksza liczba cakowita), 2-14, 10-11, A-12 GInt( (suma odsetek), 14-10, A-12 intersect (znajduje punkt(y) przecicia wykresw dwch funkcji), 3-27 inverse (L1), 2-3, 8-9, 10-10, A-36 invNorm( (oblicza odwrotn dystrybuant dla funkcji normalnego rozkadu), 13-29, A-12 iPart( (cz cakowita liczby), 2-14, 10-11, A-12 irr( (wewntrzna stopa zysku), 14-8, A-13 IS>( (Zwiksza zmienn o 1; omija polecenie jeli zmienna > wartoci.), 16-14, A-13 .K. kasowanie: ekranu pocztkowego (ClrHome), 16-20, A-4 list (ClrList), 12-20, A-4 ostatniej pozycji rejestru ENTRY (Clear Entries), 18-2, 18-5, A-4 rysunkw (ClrDraw), 8-4, A-4 wszystkich elementw wszystkich list (ClrAllLists), 18-2, 18-5, A-4 tablicy (ClrTable), 16-21, A-4 Skorowidz-5
.I. i (staa liczby zespolonej), 2-17 (zmienna stopy procentowej), 14-5, 14-15 identity(, 10-13, A-11 If polecenia: If, 16-10, A-11 If-Then, 16-10, A-11
Skorowidz (c.d.)
. K (c.d.) . klawiatura: dziaania matematyczne, 2-3 rozmieszczenie, 2-3 kolejno oblicze, 1-22 kombinacje (nCr), 2-21, A-16 kompilowanie programu w jzyku maszynowym, 16-24, A-3 konkatenacja (doczenie) (+), 15-6, A-38 kontrast (wywietlania), 1-3 konwersje oprocentowania: 4Eff( (podaje efektywn stop procentow), 14-13, A-7 4Nom( (podaje nominaln stop procentow), 14-13, A-16 obliczanie, 14-13 wzr, A-58 krzyowy znak piksela (+), 8-15, 12-34 kursor drugorzdny (klawisz 2nd wykonuje drug operacj przypisan do klawisza), 1-5 liter alfabetu, 1-5 swobodny, 3-17 wprowadzania danych, 1-5 kursory, 1-5, 1-8 kwadrat (2), 2-3, A-36 .L.
L (symbol nazwy listy utworzonej przez
. L (c.d.) . w acuchu, 15-8, A-13 liczba wskazujca, ile razy kapitalizujemy odsetki / rok (C/Y), 14-5, 14-15 liczby zespolone, z uyciem wsprzdnych prostoktnych, 2-17 liczby zespolone, tryb wykrelania we wsprzdnych biegunowych 2-17 Light-Time (wykres owietlenia w czasie) , 14-18 Line( (rysuje lini), 8-5, A-13 linie styczne, rysowanie, 8-8 linie, rysowanie, 8-6, 8-7 LinReg(a+bx) (model regresji liniowej), 12-26, A-14 LinReg(ax+b) (model regresji liniowej), 12-25, A-14 LinRegTTest (regresja liniowa, test-t), 13-23, A-14 @List( , 11-12, A-14 List4matr( (wypenia macierz elementami z zadanych list), 10-14, 11-15, A-14 listy: (11.1 do 11.18) anulowanie doczenia wzoru do listy, 11-8, 12-16 doczanie wzorw do listy, 11-7, 12-14 kasowanie wszystkich elementw, 12-12, 12-20 kopiowanie, 11-5 nadawanie nazw listom, 11-3 stosowanie do wybierania punktw danych z wykresu, 11-13 stosowanie list do operacji matematycznych, 2-3 stosowanie list do wykrelania rodziny krzywych, 3-16, 11-5 stosowanie listy w wyraeniu matematycznym, 11-9 stosowanie w funkcjach matematycznych, 11-9 transmisja danych do- i z TI.82, 19-12, 19-13 tworzenie, 11-3, 12-12 udostpnianie elementw listy, 11-5 usuwanie listy z pamici, 11-5, 18-4
length( podaje liczb znakw
Last Entry - ostatnio wprowadzone dane, 1-16 Lbl (etykieta - opis), 16-14, A-13 lcm( (najmniejsza wsplna wielokrotno), 2-15, A-13
DIST, 14-21 DREF, 14-21 LIGHT, 14-21 LREF, 14-21 TREF, 14-21 TEMP, 14-21 VOLT, 14-21 VREF, 14-21 LabelOff , 3-14, A-13 LabelOn , 3-14, A-13
Skorowidz-6
. L (c.d.) . wprowadzanie list, 11-6, 12-11 wskanik ({ }), 11-4 wymiar listy, 11-4, 11-11 zapamitywanie i wywietlanie, 11-4 ln(, 2-4, A-14 LnReg (regresja logarytmiczna), 12-26, A-14 log(, 2-4, A-14 Logistic (regresja logistyczna), 12-27, A-15 . . acuchy znakw: (15-3 15-9) dugo - liczba znakw w acuchu (length(), 15-8, A-13 dystrybuanta dla rozkadu t-Studenta(tcdf(), 13-30, A-29 funkcja gstoci prawdopodobiestwa (pdf) dla rozkadu J-Studenta (tpdf(), 13-29, A-30 funkcje i instrukcje tekstowe w wykazie CATALOG, 15-6 konkatenacja (+), 15-6, A-38 przeksztacanie, 15-7, 15-8 wprowadzanie danych, 15-3 wskanik ("), 15-3 wywietlanie zawartoci, 15-5 zapamitywanie, 15-5 zdefiniowane, 15-3 zmienne, 15-4 czenie: (kalkulatorw) dwch jednostek TI.83 Plus, 19-4 jednostek odbierajcych, 19-7 jednostek wysyajcych (transmitujcych), 19-8 z kalkulatorem TI.82, 19-5, 19-12 z PC lub Macintosh, 19-5 z systemem CBL lub CBR, 19-5 .M. macierze: (10-1 10-16) definiowanie macierzy, 10-3 operacje na wierszach((det(, T, dim(, Fill(, identity(, randM(, augment(, Matr4list(, List4matr(, cumSum(), 10-12, 10-16 edycja elementw macierzy, 10-6
. M (c.d.) .funkcje (det(, T, dim(, Fill(, identity(, randM(, augment(, Matr4list(, List4matr(, cumSum(), 10-12, 10-16 dziaania matematyczne na macierzach, 10-9 10-11 kopiowanie, 10-8 macierz odwrotna (L1), 10-10 ogldanie macierzy, 10-5 operacje badania zalenoci, 10-11 udostpnianie elementw, 10-8 usuwanie z pamici, 10-4 uywanie w wyraeniach, 10-7 wskanik ([ ]), 10-7 wybieranie macierzy, 10-3 wymiary, 10-3, 10-12, 10-13 wywietlanie elementw, 10-4 wywietlanie macierzy, 10-8 maksimum lokalne wyraenia (fMax(), 2-6, A-9 MATH CPX (menu operacji na liczbach zespolonych), 2-18 MATH NUM (menu operacji na liczbach), 2-13 MATH PRB (menu rachunku prawdopodobiestwa), 2-20 Matr4list( (przeksztacenie macierzy w list), 10-14, 11-16, A-15 max( (maksimum), 2-15, 11-17, A-15 maximum operacje na wykresie, 3-27 mean(, 11-17, A-15 Med.Med (model mediana-mediana), 12-25, A-15 median(, 11-17, A-15 Mem Mgmt/Del (sprawdzenie dostpnej pamici), 18-2 menu: ANGLE, 2-23 CALCULATE , 3-25 DRAW, 8-3 DRAW POINTS , 8-14 DuplicateName, 19-7 FINANCE CALC, 14-6 FINANCE VARS, 14-15 LINK RECEIVE, 19-7 LINK SEND, 19-6
Skorowidz-7
Skorowidz (c.d.)
. M (c.d.) .
LIST MATH, 11-17 LIST NAMES, 11-6 LIST OPS, 11-10 MATH, 2-5 MATRX EDIT, 10-3 MATRX MATH, 10-12 MATRX NAMES, 10-7 MEMORY, NEE, 18-2 MANAGEMENT/DELETE, 18-3 PRGM EDIT, 16-8 PRGM EXEC, 16-8 PRGM NEW, 16-4 RAM ARCHIVE ALL, 5, 18-6 RESET, NL, 18-5
. M (c.d.) . mnoenie (), 2-3, A-37 mnoenie niejawne (wykonywane domylnie), 1-23 ModBoxplot typ wykresu (), 12-32 model regresji modele, 12-25 .N.
(liczba okresw spat), 14-5, 14-15 najmniejsza wsplna wielokrotno (lcm(), 2-15, A-13 najwiksza liczba cakowita (int(), 2-14, 10-11, A-12 najwikszy wsplny podzielnik (gcd(), 2-15, A-10 nawiasy, 1-23 nCr (liczba kombinacji), 2-21, A-16 nDeriv( (warto liczbowa pochodnej), 2-7, A-16 nie rwne (), 2-25, A-35 4Nom (nominalna stopa procentowa), 14-13, A-16 Normal ustawia normalny tryb wywietlania, 1-10, A-16 normalcdf( (oblicza dystrybuant dla rozkadu normalnego), 13-29, A-17 normalpdf( (oblicza funkcj gstoci prawdopodobiestwa dla rozkadu normalnego), 13-28, A-17 NormProbPlot typ wykresu (), 12-33 not( (operator Boole'a), 2-26, A-17 notacja minut (') (wyraa miary ktw w minutach), 2-23, A-38 notacja naukowa, 1-7,1-10 notacja w radianach (r), 2-24, A-34 nPr (Liczba wariacji bez powtrze), 2-21, A-17 npv( (oblicza aktualn warto netto pienidza), 14-9, A-17
menu rne: (4, 1-19) definiowanie (Menu(),16 -15, A-15 mapa menu, A-39 przewijanie, 1-19 menu: STAT CALC, 12-24 STAT EDIT, 12-20 STAT PLOTS, 12-34 STAT TESTS, 13-9 VARS i Y.VARS, 1-21
VARS: GDB, 1-22 Picture, 1-22 Statistics, 1-22 String, 1-22 Table, 1-22 Window, 1-22 Zoom, 1-22 Y.VARS: Function, 1-22 Parametric, 1-22 Polar, 1-22 On/Off, 1-22 ZOOM MEMORY, 3-23 ZOOM, 3-20 Menu( (definiuje menu), 16-15, A-15
meter (typ miernikowy przedstawiania wynikw gromadzenia danych), 14-18 min( (minimum), 2-15, 11-17, A-16 minimum lokalne wyraenia (fMin(), 2-6, A-9 minimum operacja na wykresie, 3-27 mniejsze lub rwne(), 2-25, A-36 mniejsze (<), 2-25, A-35 Skorowidz-8
.O. obliczanie wymiaru listy lub macierzy, 10-12, 10-13, 11-11, A-6 obrazy (Pic), 8-17, 8-18
. O (c.d.) . odcinki, rysowanie, 8-5 odejmowanie (N), 2-3, A-38 odsetki skadane - obliczanie odsetek, 14-4 odwrotna dystrybuanta dla funkcji normalnego rozkadu (invNorm(), 13-29, A-12 okno ogldania, 3-11 omijanie edytorw (wnioskowanie stat-), 13-8 Omit, 18-15, 19-7 ON/HALT, 14-27 opcja: czenia wariancji, 13-6, 13-8 wprowadzania danych, 13-6, 13-7 wyjcia (Calculate), 13-6, 13-8 rysowania, 13-6, 13-8 wprowadzania danych wnioskowania statystycznego, 13-6, 13-7 operacje sprawdzania wartoci logicznej, 2-25, 10-11 operatory boolowskie, 2-26 or operator boolowski, 2-26, A-17 osie, wzcanie / wyczanie wywietlania osi wykresu- (AxesOn, AxesOff), 3-14, A-3 ostatnio wprowadzona pozycja, 1-16 Output(, 9-6, 16-17, A-18, 16-20 Overwrite, 18-15, 19-7 Overwrite All, 18-15 .P. biegunowych na prostoktne), 2-24, A-21 pami: bd, 18-17, 18-18 brak pamici w czasie transmisji danych, 19-7 czyszczenie wprowadzonych pozycji, 18-5 czyszczenieczyszczenie wszystkich elementw listy, 18-5 resetowanie pamici, 18-6
P4Rx(, P4Ry( (konwersja wsprzdnych
. P (c.d.) . resetowanie ustawie domylnych, 18-8 sprawdzanie dostpnej pamici NEE, 18-2 tworzenie kopii zapasowej bezpieczestwa, 19-2, 19-10 usuwanie elementw, 18-4 usuwanie elementw list, NEL usuwanie elementw z pamici, NEEE usuwanie zawartoci rejestrw (wprowadzonych danych), NEL wywietlanie ekranu Check RAM (sprawdzania pamici RAM), NEE pami rezerwowa kalkulatora, 19-4, 19-15 Par/Param (parametryczny tryb wykrelania), 1-11, A-18 Pause, 16-13, A-18 Pen, 8-13 permutacje - liczba wariacji bez powtrze (nPr), 2-21, A-17 Pi (p ), 2-4 Pic (obrazy), 8-17, 8-18 pierwiastek: drugiego stopnia ((), 2-3, A-37 funkcji, 3-26 stopnia x (x), 2-6, A-35 piksel, 8-16 piksele w trybach Horiz/G.T, 8-16, 9-6 Plot1(, 12-34, A-18 Plot2(, 12-34, A-18 Plot3(, 12-34, A-18 PlotsOff, 12-35, A-18 PlotsOn, 12-35, A-18 PMT (zmienna kwoty patnoci), 14-5, 14-15 Pmt_Bgn (patno, przy spatach z pocztkiem kadego okresu patnoci), 14-14, A-19 Pmt_End (patno, przy spatach z kocem kadego okresu patnoci), 14-14, A-19 pochodna- Patrz pochodna numeryczna / warto liczbowa pochodnej poissoncdf(, 13-33, A-19 poissonpdf(, 13-32, A-19
Skorowidz-9
Skorowidz (c.d.)
. P (c.d.) . wsprzdnych biegunowych), 1-9, 1-11, A-19 4Polar (wywietla warto we wsprzdnych biegunowych), 2-19, A-19 PolarGC (wcza wsprzdne biegunowe), 3-13, A-19 polecenia cieniowania obszarw rozkadw: Shadec2(, 13-35, A-26 Shade(, 13-36, A-27 ShadeNorm(, 13-34, A-27 Shade_t(, 13-35, A-27 polecenia opcji DRAW, 8-3 N 8-16 polecenie, 8-12, 9-6, A-29 polecenie; definicja, 1-7 posiew generatora liczb pseudolosowych, 2-20, 2-22 potga ( ^ ), 2-3, A-36, A-37 prawdopodobiestwo dla rozkadu c2 (chi kwadrat)(c2cdf(), 13-31, A-3 prawdopodobiestwo, 2-20 prgm (nazwa programu), 16-16, 16-24, A-19 PRGM CTL (menu sterowania programem), 16-9 PRGM I/O (menu Wejcia / Wyjcia programu), 16-17 GPrn( (planowana amortyzacja kwoty kapitau), 14-10, A-19 prod( (iloczyn elementw), 11-18, A-19 programowanie: edycja programu, 16-7 instrukcje sterujce programem, 16-9, 16-23 kopiowanie i zmiana nazwy programu, 16-8 program o nazwie (prgm), 16-16, A-19 program zdefiniowany, 16-4 programy w jzyku wewntrznym kalkulatora, 16-24 podprogramy standardowe (wywoywanie innych programw jako podprogramw), 16-23 przerywanie programu, 16-6 pworzenie nowego programu, 16-4 usuwanie linii programu, 16-7 Skorowidz-10
Pol/Polar (tryb wykrelania we
. P (c.d.) . usuwanie programu, 16-4 wprowadzanie linii programu, 16-6 wstawianie linii programu, 16-7 wykonanie programu, 16-6 zmiana nazwy programu, 16-8 Prompt, 16-19, A-19 1.PropZInt (przedzia ufnoci z, dla jednej proporcji), 13-20, A-20 1.PropZTest (test z, dla jednej proporcji), 13-14, A-20 2.PropZInt (przedzia ufnoci z, dla dwch proporcji), 13-21, A-20 2.PropZTest (test z, dla dwch proporcji), 13-15, A-20 P4Rx(, P4Ry( (oblicza X lub Y z podanych wsprzdnych biegunowych ), 2-24, A-21 punkt przecicia z osi x, 3-26 przedzia ufnoci: t (TInterval), 13-17, A-30 z, dla dwch proporcji (2.PropZInt), 13-21, A-20 z, dla jednej proporcji (1.PropZInt), 13-20, A-20 przedziay ufnoci, 13-8, 13-16 N 13-21 przegldanie (poza brzegiem ekranu), 3-19 przeksztacenia: 4Dec (do postaci dziesitnej), 2-5, A-5 4DMS (do formatu DMS (stopni / minut / sekund)), 2-24, A-7 4Eff (do efektywnej stopy procentowej), 14-13, A-7 Equ4String( (przeksztacanie rwnania na acuch znakw), 15-7, A-8 4Frac (przeksztacanie do postaci uamkw nieskracalnych), 2-5, A-10 List4matr( (przeksztacanie listy na macierz), 10-14, 11-15, A-14 Matr4list( (przeksztacanie macierzy na list), 10-14, 11-16, A-15 4Nom (dla konwersji na nominaln stop procentow), 14-13, A-16
. P (c.d.) . wsprzdnych biegunowych), 2-19, A-19 P4Rx(, P4Ry( (przeksztacanie ze wsprzdnych biegunowych na prostoktne), 2-24, A-21 4Rect (przeksztacanie do wsprzdnych prostoktnych), 2-19, A-22 R4Pr(, R4Pq( (przeksztacanie ze wsprzdnych prostoktnych na biegunowe), 2-24, A-23 String4Equ( (przeksztacanie acucha znakw w rwnanie), 15-8, A-29 przepywy gotwki irr( (wewntrzna stopa zysku), 14-9, A-13 npv( (aktualna warto netto), 14-9, A-17 obliczanie wartoci pienidza w czasie (TVM), 14-9 wzory finansowe, A-58 przerywanie wykrelania, 3-16 przykady-rne: godziny wiata dziennego na Alasce, 12-28 model drapienik - ofiara, 6-13 obliczanie sald (zbilansowania) niespaconego kredytu, 14-10 zbieno (cigu), 6-12 przykady-wstpw (szybkiego wprowadzenia) pudeko z pokrywk, 9-16 definiowanie, 9 definiowanie tablicy, 10 powikszanie wykresu, 15 ledzenie przebiegu wykresu, 13 ustawianie okna ogldania, 12 wyznaczanie maksimum funkcji, 16 zwikszanie dokadnoci tablicy, 11 dugoci i okresy wahada, 12-2 finansowanie zakupu samochodu, 14-3 generowanie cigu, 11-2 las i drzewa, 6-2 naliczanie (skadanie) odsetek, 14-4 objto walca, 16-2
4Polar (dla wywietlenia we
. P (c.d.) . okrg jednostkowy, 9-2 pierwiastki, 7-2 przeksztacanie do postaci uamkowej, 7 rozetka we wsprzdnych biegunowych, 5-2 rozwizywanie ukadu rwna liniowych, 10-2 rysowanie linii stycznej, 8-2 rzuty monet, 2-2 redni wzrost populacji, 13-2 tor lotu piki, 4-2 wprowadzanie oblicze, 6 wykrelanie okrgu, 3-2 wysyanie zmiennych, 19-2 wywietlanie wynikw zespolonych, 8 wzr drugiego stopnia przykady-zastosowania atraktory wykresw sieciowych cigu, 17-8 nierwnoci, 17-5 okrg jednostkowy i krzywe trygonometryczne, 17-10 podstawowe twierdzenie rachunku rniczkowego, 17-14 pola wieloktw foremnych, 17-16 pole ograniczone krzywymi, 17-11 probe (sonda), 14-18 rozwizywanie ukadu rwna nieliniowych, 17-6 rwnania parametryczne: problem diabelskiego koa, 17-12 spaty kredytu hipotecznego 17-18 trjkt Sierpiskiego, 17-7 wykresy supkowe, 17-2 wykrelane funkcji przedziaami liniowej, 17-4 zastosowanie programu do znajdowywania wspczynnikw, 17-9 punkty danych, 14-22 Pt.Change(, 8-15, A-20 Pt.Off(, 8-15, A-20 Pt.On(, 8-14, A-20
Skorowidz-11
Skorowidz (c.d.)
. P (c.d.) .
PV (zmienna wartoci obecnej), 14-5,
. R (c.d.) .
Real tryb wywietlania wynikw real( (cz rzeczywista liczby
14-15 PwrReg (regresja potgowa), 12-27, A-20 Pxl.Change(, 8-16, A-21 Pxl.Off(, 8-16, A-21 Pxl.On(, 8-16, A-21 pxl.Test(, 8-16, A-21 P/Y (zmienna liczby okresw patnoci w roku), 14-4, 14-15 .Q.
QuadReg (regresja drugiego stopnia), QuartReg (regresja czwartego stopnia),
RecallGDB, 8-20, A-22 RecallPic, 8-18, A-22 4Rect (do wsprzdnych prostoktnych),
12-25, A-21
12-26 Quick Zoom (szybka zmiana pola widzenia) 3-`19, A-21 .R.
r (wspczynnik korelacji), 12-23 RAM ARCHIVE ALL - menu, 5, 18-6 Ranger, 14-18 R4Pr(, R4Pq( (przeksztacenia ze
wsprzdnych prostoktnych na biegunowe), 2-24, A-23 r2, R2 (wspczynniki determinacji), 12-23 Radian miara kta w radianach, 1-11, 2-24, A-21 rand (liczba losowa), 2-20, A-21 randBin( (liczba losowa z rozkadu dwumianowego), 2-22, A-21 randInt( (losowa liczba cakowita), 2-22, A-22 randM( (macierz losowa), 10-13, A-22 randNorm( (liczba losowa z rozkadu normalnego), 2-22, A-22 RCL (przywoywanie), 1-16, 11-9 rA^qE (biegunowy tryb zapisu liczb zespolonych), 1-12, 2-16, A-22
wsprzdnych prostoktnych), 3-13, A-22 ref( (przedstawianie w postaci wektorowej), 10-15, A-22 RegEQ (zmienna rwnania regresji), 12-22, 12-29 regresja trzeciego stopnia (CubicReg), 12-26, A-5 regresja wykadnicza (ExpReg), 12-26, A-8 Repeat, 16-12, A-23 resetowanie caej pamici, 5, 18-9 pamici NL , pamici RAM, 18-6 pamici w archiwum, 5, 18-7 pamici, 5, 18-6, NL ustawie domylnych, NLi wartoci domylnych, 18-6 Return, 16-16, A-23 rodzina krzywych, 3-16 round(, 2-13, 10-10, A-23 row(, 10-16, A-23 row+(, 10-16, A-23 row+(, 10-16, A-23 rowSwap(, 10-16, A-23 rozwizywanie rwna za pomoc programu Solver, 2-10, 2-11 rwnania biegunowe, 5-4 rwnania w przedstawieniu parametrycznym, 4-5 rwnania z wieloma pierwiastkami, 2-12 rniczkowanie, 2-8, 3-28, 4-8, 5-6 R4Pr(, R4Pq( (przeksztacanie ze wsprzdnych prostoktnych na biegunowe), 2-24, A-23 rref( (wywietlanie w postaci tablicy), 10-15, A-23 rysowanie wykresu:
2-19, A-22
Skorowidz-12
. R (c.d.) . funkcji i funkcji odwrotnej (DrawF, DrawInv), 8-9 kursorem (z uyciem funkcji piro) Pen, 8-13 linii (Horizontal, Line(, Vertical), 8-6, 8-7 odcinkw linii (Line(), 8-5 okrgu (Circle(), 8-11 pikseli (Pxl.Change, Pxl.Off, Pxl.On, pxl.Test), 8-16 punktw (Pt.Change, Pt.Off, Pt.On), 8-15 stycznej (Tangent), 8-8 tekstu (Text), 8-12 . S.
2.SampTest (test dla dwch prb), 2.SampTInt (przedzia ufnoci t dla 2.SampTTest (test t dla dwch prb), 2.SampZInt (przedzia ufnoci z, dla 2.SampZTest (test z, dla dwch prb), Scatter typ wykresu ("), 12-31 Sci (tryb notacji naukowej), 1-10, A-25
. S (c.d.) .
sinM1( (arcus sinus), 2-3, A-27 sinh( (sinus hiperboliczny), 15-10, A-27 sinhM1( (area sinus), 15-10, A-27 SinReg (regresja sinusoidalna), 12-27,
13-22, A-24
13-12, A-25
sektor, 18-18 Select(, 11-12, A-25 Send( (polecenie wysania do systemu CBL lub CBR), 16-22, A-26 SendID, 19-6 SendSW, 19-6 Seq (tryb wywietlania sekwencyjnego), 1-11, A-26 seq( (lista wartoci podanego wyraenia matematycznego), 11-12, A-26 Sequential (tryb sekwencyjnego wywietlania funkcji), 1-12, A-26 SetUpEditor, 12-21, A-26 Shade(, 13-36, A-27 Shade(,8 -10, A-26 Shadec2(,13-35, A-26 Shade_t(,13-35, A-27 ShadeNorm(,13-34, A-27 silnia (!), 2-21, A-34 Simul (tryb jednoczesnego wykrelania funkcji), 1-12, A-27 sin( (sinus), 2-3, A-27
A-28 sinus (sin(), 2-3, A-27 Smart Graph, 3-15 skalowanie obrazu, 3-20, 3-24 kursor, 3-20 wspczynniki skalowania, 3-24 wykrelania biegunowego, 5-6 wykrelania cigw, 6-10 wykrelania funkcji, 3-20 wykrelania parametrycznego, 4-8 solve(, 2-12, A-28 Solver, 2-8 sonda sonic, 14-18 sonic, 14-18 sonic-time (wykres), 14-18 SortA( (sortuje rosnco), 11-10, 12-20, A-28 SortD( (sortuje malejco), 11-10, 12-20, A-28 statystyka jednej zmiennej (1.Var Stats), 12-25, A-31 statystyka dwch zmiennych (2.Var Stats), 12-25, A-31 stdDev( (odchylenie standardowe), 11-18, A-28 Stop, 16-16, A-28 StoreGDB, 8-19, A-28 StorePic, 8-17, A-29 String4Equ( (przeksztacanie acucha w rwnanie), 15-8, A-29 sub( (pod-acuch z innego acucha), 15-9, A-29 styl kropkowany linii wykresu (), 3-9 styl wykresu: () linia pogrubiona, 3-9 () z cieniowaniem powyej, 3-9 z lini cig (), 3-9 z cieniowaniem powyej(), 3-9 z cieniowaniem poniej (), 3-9 typy wykresu, 3-9 sum( (obliczanie sumy elementw), 11-18, A-29
Skorowidz-13
Skorowidz (c.d.)
. S (c.d.) . sumy kolejnych elementw listy (cumSum(), 10-15, 11-12, A-5 szybkie skalowanie obrazu, 3-19, A-21 cieka () styl wykresu, 3-9 .T.
T (podaje
. T (c.d.).
LinRegTTest (test t regresji liniowej), 1.PropZInt (przedziau ufnoci z dla 1.PropZTest (test-z dla jednej 2.PropZInt (przedziau ufnoci z dla 2.PropZTest (test-z dla dwch 2.SampTest (test dla dwch prb), 2.SampTInt (przedzia ufnoci t dla 2.SampTTest (test-t dla dwch prb), 2.SampZInt (przedzia ufnoci z dla 2.SampZTest (test-z dla dwch prb), TInterval (przedzia ufnoci t dla jednej T.Test (test t dla jednej prby), 13-11 ZInterval (przedzia ufnoci z dla Z.Test (test-z dla jednej prby), 13-10 Text(
13-23
macierz transponowan), 10-12, A-34 T.Test (test t), 13-11, A-30 tabela: funkcji oraz polece kalkulatora, A-2 klawiszy edycji, 1-8 opisw danych wejciowych, 13-25 zmiennych statystycznych, 12-29 tablice, 7-1 7-6 opis, 7-5 zmienne, 7-3 7-5 tan( (tangens), 2-3, A-29 tanM1( (arcus tangens), 2-3, A-29 tangens (tan(), 2-3, A-29 Tangent( (rysowanie linii stycznej), 8-8, A-29 tanh( (tangens hiperboliczny), 15-10, A-29 tanhM1( (area tangens), 15-10, A-29 @Tbl (krok tablicy), 7-3 TblStart (pocztek tablicy), 7-3 tcdf( (dystrybuanta dla rozkadu t-Studenta), 13-30, A-29 Temperatura (pomiar), 14-18 Temp-Time (wykres), 14-18 TEST (sprawdzanie wartoci logicznej), 2-25 test chi-kwadrat (c2.Test ), 13-21, A-4 TEST LOGIC (menu logiki Boole'a), 2-26 test relacji rwna si (=), 2-25, A-35 test z, dla dwch proporcji (2.PropZTest ), 13-15, A-20 test z, dla jednej proporcji (1.PropZTest ), 13-14, A-20 testy hipotez, 13-10 N 13-15 testy statystyczne i przedziay ufnoci: ANOVA( (jednowymiarowa analiza wariancji), 13-24 wzr, A-52 c.Test (test chi-kwadrat), 13-21
prby), 13-17
polecenie, 8-12, 9-6, A-29 umieszczanie na wykresie, 8-12 Then , 16-9, A-11 TI.82 rnice w poczeniach, 19-13 transmitowanie danych do / od, 19-6, 19-7, 19-8 TI.83 Plus klawiatura, 2, 3 cze kalkulatora- Patrz czenie mapa menu kalkulatora, A-39 schemat kodw klawiszy, 16-21 wykonywane funkcje, 17, 18 TI.GRAPH LINK, 19-5 Time format osi, 6-8, A-30 TInterval (przedzia ufnoci t dla jednej prby), 13-17, A-30 tpdf( (funkcj gstoci prawdopodobiestwa (pdf) dla rozkadu t-Studenta), 13-29, A-30
Skorowidz-14
. T (c.d.). kursor, 3-18 wprowadzanie liczb w czasie ledzenia, 3-19, 4-8, 5-6, 6-9 wywietlanie wyraenia, 3-14, 3-18 Trace instrukcja w programie (wywietla wykres i wcza tryb TRACE), 3-19, A-30 transmisja do dodatkowego TI.83 Plus, 19-10 elementw do wysania do innej jednostki (kalkulatora), 19-8 list do TI.82, 19-5, 19-12 list do TI.73, 19-15 list do TI.83 Plus, 19-15 warunki wystpowania bdu, 19-9 z kalkulatora TI.73 do TI.83 Plus, 19-15 z kalkulatora TI.82 do TI.83 Plus, 19-13 z kalkulatora TI.83 Plus do TI.73, 19-14 zatrzymywanie transmisji, 19-8 transponowanie macierzy (T), 10-12, A-34 tryb: dziesitny (zmienno- lub staoprzecinkowy), 1-10 pionowego podziau ekranu wykres tabela (G.T), 1-12, 9-5, A-11 staoprzecinkowy (Fix ), 1-10, A-8 wywietlania diagnostyki (r, r2, R2), 12-23 tryb wywietlania ekranu penego (Full), 1-12, A-10 zmiennoprzecinkowy (Float), 1-10, A-8 tryby ekranw, 1-12 tryby ekranu podzielonego G.T tryb (wykres - tabela), 9-5 Horiz tryb (poziomy), 9-4 ustawianie, 9-3, 9-6 tryby ktowe, 1-11 tryby porzdku (kolejnoci) wykrelania, 1-12 tryby sporzdzania wykresw, 1-11
TRACE
. T (c.d.). A-35 trzecia potga (3), 2-6, A-35 tvm_ (liczba okresw spat), 14-8, A-31 tvm_FV (przysza warto), 14-8, A-31 tvm_I% (oprocentowanie), 14-8, A-31 tvm_Pmt (kwoty poszczeglnych patnoci), 14-7, A-31 tvm_PV (aktualna warto), 14-8, A-31 typ wykresu dla prawdopodobiestwa o rozkadzie normalnym (), 12-33 .U.
3( (pierwiastek trzeciego stopnia), 2-6,
ustawianie: kontrastu wywietlacza, 1-3 stylw wykresu, 3-9 stylw wykresu z programu, 3-10 trybw, 1-9 trybw z programu, 1-9 trybw wywietlania ekranu podzielonego, 9-3 trybu ekranu podzielonego z ekranu pocztkowego lub z programu, 9-6 tablic z programu, 7-3 ustawienia trybu: (1-9) a+bi (przedstawiania liczb zespolonych w postaci kanonicznej (a+bi)-), 1-12, 2-16, A-3 Connected (wykrelania lini cig), 1-11, A-5 Degree (wyraania kta w stopniach), 1-11, 2-24, A-6 Dot (wykrelania punktowego), 1-11, A-7 Eng (wywietlania w notacji inynierskiej), 1-10, A-8 Fix (staoprzecinkowego), 1-10, A-8 Float (zmienno-przecinkowego), 1-10, A-8 Full (penego ekranu), 1-12, A-10
Skorowidz-15
Skorowidz (c.d.)
. U (c.d.). funkcji), 1-11, A-10 G.T (ekranu podzielonego pionowo), 1-12, A-11 Horiz (ekranu podzielonego poziomo), 1-12, A-11 Normal (normalnego wywietlania i zapisu), 1-10, A-16 Par/Param (wykrelania parametrycznego), 1-11, A-18 Pol/Polar (wykrelania we wsprzdnych biegunowych), 1-11, A-19 Radian (wyraania kta w radianach), 1-11, 2-24, A-21 re^qi (przedstawiania liczb zespolonych we wsprzdnych biegunowych), 1-12, 2-16, A-22 Real, 1-12, A-22 Sci (notacji naukowej), 1-10, A-25 Seq (wywietlania sekwencyjnego), 1-11, A-26 Sequential (sekwencyjnego wywietlania funkcji), 1-12, A-26 Simul (jednoczesnego wykrelania funkcji), 1-12, A-27 ustawienie formatu, 3-13, 6-8 usuwanie z pamici zawarto zmiennej (DelVar), 16-16, A-6 uv/uvAxes (ustawianie typu wykresu dla cigw), 6-8, A-31 uw/uwAxes (ustawianie typu wykresu dla cigw), 6-8, A-31 .V.
v (oznaczenie cigu), 6-3 value operacje na wykresie, 3-25 1.Var Stats (analiza statystyczna jednej 2.Var Stats (analiza statystyczna dwch variance( (oblicza wariancj elementw Vertical (rysuje lini pionow), 8-6, A-31 Volt (sonda), 14-18 Voltage (napicie w voltach), 14-18 Volt-Time (wykres napicia w czasie), vw/uvAxes (ustawianie typu wykresu dla Func (graficznego przedstawiania
.W.
w (nazwa cigu w kalkulatorze), 6-3 wariancja elementw listy (variance(),
14-18
11-18, A-31 wartoci: dla ekranu podzielonego, 8-12, 8-16, 9-6 domylne, 18-6 w stopniach (), 2-3, A-34 warto: aktualna, 14-6, 14-8, 14-15 bieca, 14-6, 14-8, 14-15 caki oznaczonej funkcji (fnInt(), 2-7, A-9 liczbowa caki, 2-7, 3-28 liczbowa pochodnej, 2-7, 3-28, 4-8, 5-6 warto pienidza w czasie: (TVM) zmienna (liczba okresw patnoci), 14-15 zmienna (rocznej stopy procentowej), 14-15 C/Y (zmienna liczby okresw naliczania w roku), 14-5 FV zmienna (wartoci przyszej), 14-15 obliczanie, 14-7 P/Y zmienna (liczba okresw patnoci w roku), 14-15 PMT zmienna (kwota patnoci), 14-15 PV zmienna (warto aktualna), 14-15 TVM Solver, 14-5 tvm_ (liczba okresw patnoci), 14-8, A-31 tvm_FV (warto przysza), 14-8, A-31 tvm_Pmt (kwoty poszczeglnych patnoci), 14-7, A-31 tvm_PV (aktualna warto), 14-8, A-31 tvm_I% (stopa procentowa oprocentowanie), 14-8, A-31 wzory, A-54 zmienne, 14-15 warto przeciwna (M), 1-23, 2-4, A-37 warto przysza, 14-5, 14-8, 14-15 warto-p, 13-28 Web (kolejno wykresw do ledzenia sieci), 6-8, A-31
cigw), 6-8
Skorowidz-16
. W (c.d.).
While, 16-12, A-32
. W (c.d.). operacje ZOOM (powikszania / pomniejszania obrazu), 5-6 parametry okna, 5-4 przemieszczanie kursora do wartoci, 5-6 rwnania, 5-4 typy wykresu, 5-3 ledzenie przebiegu, 5-6 tryb (Pol/Polar), 1-9, 1-11, 5-3, A-19 wybr i anulowanie wyboru, 5-4 wykrelania danych statystycznych: (12-31) Boxplot (normalny wykres supkowy), 12-33 definiowanie, 12-34 Histogram, 12-32 ModBoxplot (zmodyfikowany wykres supkowy), 12-32 NormProbPlot (wykres prawdopodobiestwa o rozkadzie normalnym), 12-33 okno ogldania, 12-36 przywoanie wykresw statystycznych, 3-7, 12-35 Scatter, 12-31 ledzenie wykresu, 12-36 wykrelania danych statystycznych: xyLine, 12-31 z programu, 12-37 wykrelanie cigw: badanie (wykresw cigw), 6-10 CALC (menu oblicze), 6-10 cigi nie rekurencyjne, 6-5 cigi rekurencyjne, 6-6 definiowanie i wywietlanie, 6-3 edytor Y=, 6-4 format osi, 6-8 format wykresu, 6-8 kursor swobodny, 6-9 przemieszczanie kursora do wartoci, 6-9 typy wykresu, 6-4 ledzenie przebiegu, 6-9 Tablica porwnujca TI.83 Plus z TI.82, 6-15 ustawianie trybu wykrelania cigw, 6-3 Skorowidz-17
wiksze lub rwne (), 2-25, A-36 wiksze, ni (>), 2-25, A-36 wczanie i wyczanie: etykiet (oznacze), 3-14 funkcji, 3-7 kalkulatora, 1-2 pikseli, 8-16 punktw, 8-14 siatki, 3-14 wsprzdnych, 3-14 wykresw danych statystycznych, 3-7, 12-35 wyrae, 3-14 osi, 3-14 wnioskowanie statystyczne: Patrz na testy statystyczne; przedziay ufnoci wprowadzanie kilku wyrae w jednej linii, 1-6 wskanik zajtoci, 1-4 wspczynnik determinacji (r2, R2), 12-23 wspczynnik korelacji (r), 12-23, 12-25 N 12-27 wstp, 1-18- Patrz take: przykady, wstp wybr: funkcji w edytorze Y=, 3-7 funkcji z ekranu pocztkowego lub z programu, 3-8 pozycji z menu, 4 punktw danych z wykresu, 11-13 wykresw statystycznych z edytora Y=, 3-7 wyjcie z aplikacji CBLCBR, 14-18 wykonanie programu z innego programu, 16-16, 16-23 wykres typu Smart, 3-15 wykresy fazowe, 6-13 wykresy siatkowe Web, wykrelanie cigw, 6-11 wykrelanie we wsp- biegunowych: CALC (operacje obliczeniowe), 5-6 definiowanie i wywietlanie, 5-3 edytor Y=, 5-3 format wykresu, 5-5 kursor swobodny, 5-6
Skorowidz (c.d.)
. W (c.d.). wybr i anulowanie wyboru, 6-4 wykresy fazowe, 6-13 wykresy siatkowe - Web, 6-11 parametry okna, 6-7 ZOOM (menu powikszania / pomniejszania obrazu), 6-10 wykrelanie danych statystycznych, 12-31 wykrelanie funkcji: (3-1 3-28) anulowanie wyboru, 3-7 CALC (menu obliczania), 3-25 cieniowanie, 3-10 definiowanie w edytorze Y=, 3-5 definiowanie i wywietlanie, 3-3 definiowanie na ekranie pocztkowym, definiowanie w programie, 3-6 dokadno, 3-18 edytor Y=, 3-5 kursor swobodny, 3-17 maksimum lokalne wyraenia (fMax(), 2-6, A-9 menu ZOOM MEMORY, 3-23 menu ZOOM, 3-20 minimum lokalne wyraenia (fMin(), 2-6, A-9 nakadanie wykresw funkcji na wywietlanym wykresie, 3-16 obliczanie, 3-6 okno wywietle (ogldania obrazu), 3-11 przegldanie pola wykresu (kursorem), 3-19 przemieszczanie kursora do wartoci, 3-19 przerywanie lub zatrzymywanie sporzdzania wykresu, 3-15 rodzina krzywych, 3-16 rozgrupowanie zmiennych, 18-13 style wykresw, 3-9 szybka zmiana pola widzenia (ZOOM), 3-19, A-21 ledzenie przebiegu wykresu, 3-18 tryby, 1-11, 3-4, A-10 ustawienia formatu, 3-13 wybieranie, 3-7, 3-8, A-9 wykres typu Smart, 3-15 wywietlanie, 3-3, 3-11, 3-15 zmienne (parametry) okna, 3-11, 3-12 Skorowidz-18 . W (c.d.). parametry okna @X i @Y (odlegoci midzy pikselami wykresu), 3-12 wykrelanie we wsprzdnych parametrycznych: CALC (operacje obliczania na wykresie), 4-8 definiowanie i edycja, 4-4 edytor Y=, 4-4 format wykresu, 4-6 kursor swobodny, 4-7 Operacje powikszania / pomniejszania obrazu, 4-8 przemieszczanie kursora do wartoci, 4-8 typy wykresw, 4-4 ledzenie przebiegu, 4-7 ustawianie trybu wykrelania parametrycznego, 4-4 wybr i anulowanie wyboru krzywych, 4-5 parametry okna, 4-5 wyraenie kta w radianach (r), 2-24, A-34 wyraenie: (1-6) przeksztacanie z acucha znakw (expr(), 15-7, A-8 wczanie i wyczanie (wywietlania wyraenia) (ExprOn, ExprOff), 3-14, A-8 wysyanie- Patrz transmisja wywietlacz - ustawianie kontrastu, 1-3 wywietlanie kursora, 1-5 wyznacznik macierzy (det(), 10-12, A-6 wzory: amortyzacja, A-57 ANOVA, A-51 dni pomidzy datami, 14-14, A-5, A-59 konwersja oprocentowania, A-58 przepyw gotwki, A-58 regresja logistyczna, A-51 regresja sinusoidalna, A-51 silnia, 2-21 test statystyki-t dla dwch ( prb, A-54 test- dla hipotezy alternatywnej, A-53 warto gotwki w czasie, A-51
. W (c.d.). wzr na test t dla dwch prb, A-54 wzr na test- dla dwch prb, A-53 wzr regresji logistycznej, A-51 wzr regresji sinusoidalnej, A-51 .X.
XFact wspczynnik skalowania obrazu,
. Z (c.d.).
ZInteger, 3-22, A-32 ZInterval (przedzia ufnoci z dla jednej
3-24 Tylko jedna warto jest zero (fasz) (operacje algebry Boole'a), 2-26, A-32 xor operator Boole'a (przynajmniej jedna warto jest niezerowa (prawda), 2-26, A-32 x (pierwiastek stopnia x ), 2-6 xyLine () typ wykresu (linia w ukwsp- xy), 12-31 @X (zmienna dokadnoci wykrelania), 3-12 .Y.
Y= edytor
.Z.
Z.Test (test z ), 13-10, A-34 zapamitywanie: graficznej bazy danych (GDBs), 8-19 obrazu wykresw, 8-17 wartoci zmiennej, 1-15 zapis sekund (") w mierze ktowej DMS, 2-23 zastosowania- Patrz przykady, zastosowania zbieno, wykrelanie cigu, 6-12 ZBox , 3-20, A-32 ZDecimal, 3-21, A-32 zero operacja na wykresie, 3-26 zespolone: tryby (a+bi, re^qi), 1-12, 2-16, A-3, A-22 liczby, 1-12, 2-16, 2-18, A-22
prby), 13-16, A-32 zmienna niezalena, 7-3, A-12 (zmienna finansowa - oprocentowanie roczne / roczna stopa procentowej), 14-5, 14-15 parametry okna wywietlania: wykrelanie cigw, 6-8 wykrelanie funkcji (we wspprostoktnych), 3-11 wykrelanie we wsp- biegunowych, 5-4 wykrelanie we wspparametrycznych, 4-5 zmienne: bazy danych wykresw, 1-13 danych wyjciowych dla testu i przedziau, 13-27 edytora solver, 2-9 equation solver, 2-10 liczb rzeczywistych, 1-13 list elementw, 1-13, 11-3 acucha znakw, 15-4, 15-5 macierzy, 1-13, 10-3 menu VARS i Y.VARS, 1-22 niezalene / zalene, 7-5 obrazu wykresw, 1-13 przywoywania wartoci, 1-16 statystyczne, 12-29 typy zmiennych, 1-13 uytkownika i systemu, 1-14, A-50 wywietlania i zapamitywania wartoci, 1-15 zespolone, 1-13 zmniejszenie wartoci zmiennej o 1 (DS<(), 16-15, A-7 zmodyfikowany wykres supkowy (), 12-32 znak piksela (), 8-15, 12-34 znak piksela (), 8-15, 12-34 znak zapamitania (!), 1-14, A-28 zoom, 3-20 3-24 kursor, 3-20 wspczynniki, 3-24 wykrelanie funkcji, 3-20
Skorowidz-19
Skorowidz (c.d.)
. Z (c.d.). wykrelanie we wsprzdnych parametrycznych, 4-8 wykrelanie we wsprzdnych biegunowych, 5-6 wykrelanie cigw, 6-10 Zoom In (powikszanie wykresu), 3-21, A-32 Zoom Out (pomniejszanie wykresu), 3-21, A-32 ZoomFit (skalowanie celem dopasowania wykresu), 3-22, A-33 ZoomRcl (wykrela wybrane funkcje w zdefiniowanym przez uytkownika oknie), 3-23, A-33 ZoomStat (skalowanie okna wywietlania danych statystycznych), 3-22, A-33 ZoomSto (zapamituje aktualne okno), 3-23, A-33 ZPrevious (stosuje poprzednie okno ogldania), 3-23, A-33 ZSquare (ustawia piksele o jednakowej dugoci i wysokoci), 3-21, A-33 ZStandard (uaktualnia okno do wartoci domylnych), 3-22, A-33 ZTrig (uaktualnia okno do wartoci domylnych dla wykresw trygonometrycznych-), 3-22, A-34
Skorowidz-20
Konieczny bdzie komputer typu PC kompatybilny z Windows, wyposaony w stacj dyskietek i port szeregowy. Bdzie take potrzebny kabel TI.GRAPH LINK (sprzedawany osobno).
Zestawianie sprztu
1. Woy mniejsz kocwk kabla TI.GRAPH LINK do portu w dolnej czci TI.83 Plus.
2. Podczy drug kocwk do portu szeregowego w komputerze PC, uywajc przejciwki z 25 na 9 wtykw, jeli to konieczne. Instalowanie aplikacji jzykowej
Aby zainstalowa plik aplikacji jzykowej:
1. W dyskietk lokalizacji TI.83 Plus Localization Disk do stacji dyskietek w komputerze PC. 2. Skopiuj plik swojego jzyka (na przykad, Deutsch.exe) z dyskietki lokalizacji na twardy dysk w komputerze. 3. Kliknij na monitorzekomputera dwukrotnie nazw pliku swojego jzyka. Pojawi si ekran instalacyjny. 4. Wykonaj na PC procedur podan na ekranie.
Aby wybra swj jzyk:
1. Nacinij w TI.83 Plus, aby wywietli menu APPLICATIONS (Aplikacje). 2. Wprowad liczb, ktra odpowiada wybranemu jzykowi. 3. Aby zakoczy lokalizacj swojego TI.83 Plus, nacinij 1.
Uwagi: Lokalizowana jest take wbudowana aplikacja Finance (finansowa); aktualnie nie s jeszcze lokalizowane aplikacja CBL/CBR oraz inne aplikacje, ktre zaadowae do TI.83 Plus. Zresetowanie All RAM lub Arc Vars nie ma wpywu na jzyk. Jeli jednak zresetujesz Apps lub All Memory, to aplikacja jzykowa zostanie usunita (pozostanie tylko jzyk angielski).
1. Nacinij w TI.83 Plus, aby wywietli menu APPLICATIONS (Aplikacje). 2. Wprowad liczb, ktra odpowiada Twojemu jzykowi. 3. Nacinij 2, aby wybra English.
Strona 1
Po wykonaniu lokalizacji, do menu CATALOG w TI.83 Plus, zostaje dodana nowa pozycja (CHARACTER). Pozycja ta pozwala na uzyskanie dostpu do znakw specjalnych i znakw akcentu, w celu wywietlania komunikatw i acuchw tekstowych, ktre chcesz zachowa jako zmienn. Jednake, nie moesz ich uywa w nazwach zmiennych.
Aby wybra znaki specjalne i utworzy znaki akcentowane:
1. Nacinij y CATALOG , aby wywietli CATALOG. Uwaga: CHARACTER jest zawsze pierwsz pozycj w menu CATALOG. 2. Nacinij , aby wywietli ekran CHARACTER. Wok pierwszego znaku pojawi si ramka.
Uwaga: Przy jzykach norweskim i szwedzkim, ekran CHARACTER ma inny wygld, ni ten pokazany po prawej. Aby wybra znaki specjalne:
Znaki specjalne
a. Naciskaj |, ~, lub }, aby przemieci ramk do tego znaku specjalnego, ktry chcesz uy w komunikacie lub acuchu tekstowym. b. Nacinij , aby umieci wybrany znak w linii edycji.
Aby doda znaki akcentu do znakw pisarskich:
a. Naciskaj klawisze [F1], [F2], [F3], [F4] lub [F5], aby wybra znaki pisarskie znajdujce si bezporednio nad tymi klawiszami. b. Dla znakw duych liter, nacinij . Dla znakw maych liter, nacinij . c. Nacinij klawisz zwizany z danym znakiem, na przykad [E] (powyej ), aby umieci go w linii edycji. W linii edycji pojawi si wtedy znak z akcentem.
3. Naciskaj |, ~, lub }, aby przemieci ramk do napisu Done (Wykonane), a nastpnie nacinij , aby wklei zawartoci linii edycji do poprzedniego ekranu.
Printed in The Netherlands 2000 Texas Instruments Incorporated 83PL/IC/1E13/A
Strona 2