Bo Co Tiu Lun

B CNG THNG

TRNG I HC CNG NGHIP THC PHM TPHCM

KHOA CNG NGH SINH HC K THUT MI TRNG

TI:

NG DNG CH PHM SINH HC TRONG SN XUT THUC TR SU SINH HC Bt (Bacillus thuringiensis)

GVHD: Phm Minh Tun SVTH: Nguyn Th Lng Nguyn Th Dim Kiu Nguyn Th Kim Hu V Bch Vn 3008090109 3008090106 3008090091 3008090313

Nguyn Th Thanh Tuyn 3008090310

TP.HCM, THNG 6 NM 2012

GVHD: PHM MINH TUN

Page 1

Bo Co Tiu Lun

M U
Hin nay, s pht trin ca nn nng nghip nc ta ang i vo mc thm canh cao vi vic s dng ngy cng nhiu phn bn ha hc, thuc bo v thc vt ha hc v hng lat cc bin php nh trng la 3 v, ph rng canh tc c ph, h tiu, iu vi mc ch khai thc, chy theo nng sut v sn lng. Chnh v vy, vi s canh tc trn lm cho t ai ngy cng thoi ha, dinh dng b mt cn i, mt cn bng h sinh thi trong t, h vi sinh vt trong t b ph hy, tn d cc cht c hi trong t ngy cng cao, ngun bnh tch ly trong t cng nhiu dn n pht sinh mt s dch hi khng d bo trc. Chnh v vy, xu hng quay tr li nn nng nghip hu c vi vic tng cng s dng ch phm sinh hc, phn bn hu c trong canh tc cy trng ang l xu hng ca Vit Nam ni ring v th gii ni chung. Hin cc ch phm ang c s dng nhiu ti cc vng trng rau sch Lt, Vnh Phc, Thanh Tr, Hi Dng, H Ty, ng Anh...ca Vit Nam. Nhiu thp k qua, thuc ha hc bo v thc vt (BVTV) pht huy c tc dng tch cc trong vic phng tr su bnh, bo v cy trng, tuy nhin n cng gy ra nhng tc dng khng mong mun nh nh hng xu n mi trng sng, nhim lng thc, thc phm, gy ng c cht ngi... Do vy, vic s dng cc tc nhn sinh hc nh virut, vi khun, vi nm hay cc hp cht t nhin c hot tnh sinh hc mnh phng tr su bnh cho cy trng l rt hu ch v cn thit, trong thuc tr su vi sinh v ang c la chn. Trong thuc tr su BT thuc nhm thuc tr su vi sinh n c nhiu u im i vi cy trng v an ton i vi mi trng c nhiu ngi la chn.

GVHD: PHM MINH TUN

Page 2

Bo Co Tiu Lun

MC LC
I. TNG QUAN.............................................................................................................4 1.1. Gii thiu chung v thuc tr su.......................................................................4 1.2. Thuc tr su sinh hc..........................................................................................5 1.2.1. Gii thiu v thuc tr su sinh hc...................................................................5 1.2.2. Phn loi thuc tr su sinh hc.........................................................................6 1.3. Thuc tr su sinh hc Bt....................................................................................6 1.3.1. Lch s..................................................................................................................6 1.3.2. Phn loi...............................................................................................................8 1.3.3. c im vi khun Bacillus thuringensis (Bt)..................................................8 1.3.4. c im tinh th c v c ch tc ng ca vi khun Bacillus thuringenisis..................................................................................................................10 1.3.5. Tnh an ton ca thuc sinh hc Bt..................................................................15 II. QUY TRNH SN XUT CH PHM THUC TR SU BT.......................18 2.1 Tuyn chn chng..................................................................................................18 2.2. Ln men................................................................................................................18 2.3. Thu hi sn phm v to ch phm k thut......................................................20 2.4 Kim tra cht lng sn phm.............................................................................21 2.5 Cc yu t nh hng n s hnh thnh tinh th Cry.......................................22 III. U IM V HN CH CA THUC TR SU SINH HC BT..............23 3.1. u im ................................................................................................................23 3.2 Hn ch v cch khc phc...................................................................................23 IV. KT LUN............................................................................................................25

GVHD: PHM MINH TUN

Page 3

Bo Co Tiu Lun
I. TNG QUAN 1.1. Gii thiu chung v thuc tr su a s nhng thuc tr su dng trong sn xut nng nghip u l nhng cht hu c tng hp. Thuc tr su ln hu c, thuc tr su Pyrethroid (Cc tr su tng hp), thuc iu ho sinh trng cn trng, (nh Atabron, Nomolt), thuc tr su Cacbamat, v cc hp cht hu c khc (Padan, Trebon, Confidor, Regent,). Mt s loi thuc tr su khng phi l nhng hp cht ho hc do con ngi tng hp ra, chng l nhng ch phm cha nhng vi sinh vt hoc nhng c t do vi sinh vt to ra c tc dng tr su: Bacterine, Xentari, NPV, Beauverine, Ngoi ra c mt s thuc tr su c ngun gc thc vt: Fortenone (Rotenone) ch t r cy ruc c, thuc tr su Nimbecidine ch t ht cy Neem (Xoan n ). Thuc tr su thng tc ng n su hi giai on su non (u trng). Su non tui cng nh cng d mn cm vi thuc, d b thuc gy c. Trng thnh ca nhiu loi su hi cng d b thuc gy c (ry nu, b xt, b cnh cng, ). Thuc tr su thng t c hiu qu i vi giai on nhng. a s cc thuc tr su tng hp hu c tc ng n h thn kinh cn trng, c tc ng tip xc, v c, v c xng hi, dit cn trng tng i nhanh: Thuc tr su ln hu c, Cacbamat, cc tr su, Mt s thuc tr su c tc ng ch ngn cn s lt da ca su non v u trng v hiu lc tr su th hin chm hn: Atabron, Nomolt, Applaud C loi thuc tr su li tc ng ch yu n h tiu ho, ph hu vch rut cn trng: Thuc tr su BT. Thuc v nhm thuc tr su cn c nhng hp cht tuy khng gy c trc tip cho su hi nhng li gp phn hn ch ng k tc hi ca chng n ma mng, cht dn r Methyl Eugenol khng gy c trc tip cho cn trng nhng c tc dng thu ht nhiu loi rui c tri cy t xa di chuyn n ni c phun thuc khin cho s lng cn trng b nhim c tng cao (by rui c qu Vizubon D), t m lm tng hiu qu ca thuc tr su. Hoc vic s dng nhng by Pheromone trn ng rung vo thi im cn trng trng thnh ra r s ngn cn s ghp cp giao phi ca chng, khin cho chng khng sinh si pht trin c. S hiu bit v c ch tc ng ca thuc tr su

GVHD: PHM MINH TUN

Page 4

Bo Co Tiu Lun
n su hi l c s xy dng k hoch dng lun phin thuc tr su trn cc rung vn chuyn canh nhm ngn nga hoc khc phc hin tng khng thuc ca su hi. Tnh c ca thuc tr su i vi ngi v ng vt c ch thay i nhiu tu theo nhm thuc, loi thuc, dng thnh phn. C nhng thuc rt t c vi ngi v ng vt mu nng: BT, Applaud, Nomolt, chng c khuyn khch s dng tr su trn rau xanh, tri cy, c nhng thuc c c cp tnh tng i cao i vi ngi v ng vt mu nng: Methomyl, li c nhng thuc c tnh c cao vi ong hoc i vi c hoc i vi thin ch ca su hi: Thiodan, 1.2. Thuc tr su sinh hc 1.2.1. Gii thiu v thuc tr su sinh hc Thuc tr su sinh hc l nhng ch phm sinh hc c sn xut ra t cc loi tho dc hay cc chng vi sinh vt c nui cy trn mi trng dinh dng khc nhau theo phng php th cng, bn th cng hoc phng php ln men cng nghip to ra nhng ch phm c cht lng cao, c kh nng phng tr c cc loi su, b gy hi cy trng nng, lm nghip. Tht ra cc loi thuc tr su sinh hc c b con nng dn s dng t lu i nh mt kinh nghim sng. V d nh: l su u (xoan o), cy thuc c, m u , m xng rng, m v sa... c b con s dng t bao i nay dit su b, cua, c cn ph cy trng. Tuy nhin, vic s dng cc loi cy, l trn dit tr su b gy hi i hi rt nhiu cng sc v thi gian. khc phc kh khn , cc nh khoa hc trn th gii u t nghin cu chit xut ra cc hot cht, to thnh mt dng cc sn phm thuc bo v thc vt c ngun gc sinh hc, ch yu l tr su, tr nm bnh v kch thch sinh trng nh khun Bacillus thuringiensis (BT), nm Trichoderma, hot cht Azadirachtin, bt neem (chit xut t cy neem - xoan o), Karanjin - chit xut t cy hoa o n , Matrine - chit xut t cy kh sm, Saponin - b tr, abamectin, emamectin benzoate... v hot cht c sn xut dit tr su, b mi y nht l hot cht Methylamine avermectin.

GVHD: PHM MINH TUN

Page 5

Bo Co Tiu Lun
1.2.2. Phn loi thuc tr su sinh hc Thuc tr su sinh hc bao gm cc loi ch phm c ngun gc sinh hc. Thnh phn git su c trong thuc sinh hc c th l cc vi sinh vt (nm, vi khun, virus) v cc cht do vi sinh vt tit ra (thng l cc cht khng sinh), cc cht c trong cy c (l cht c hoc du thc vt). Vi cc thnh phn trn, thuc tr su sinh hc c th chia thnh hai nhm chnh l: - Nhm thuc vi sinh: Thuc tr su vi sinh bao gm mt vi sinh vt (v d: vi khun, nm, virt hoc ng vt nguyn sinh) nh thnh phn hot ha. Thuc tr su vi sinh c th kim sot nhiu loi gy hi khc nhau mc d mi hot cht c hiu cho mi loi gy hi mc tiu ca n. V d: c nhng loi nm kim sot mt s loi c di, v nhng loi nm khc tiu dit c mt s loi cn trng. Cc loi thuc tr su vi sinh c s dng nhiu nht l nhng loi ph v nhng chng ca Bacillus thuringiensis, hay Bt. - Nhm thuc tho mc: Thnh phn git su l cc cht c c trong cy c hoc du thc vt. 1.3. Thuc tr su sinh hc Bt 1.3.1. Lch s Ln u tin vao nm 1870, nha bac hoc Pasteur ngi Phap a phat hin mt loai vi khun gy bnh cho con tm va t tn la Bacillus bombycis. Sau o vao nm 1911, nha cn trung hoc ngi c la Berline a phat hin loai vi khun nay trn loai su xam Thuringia vung ia Trung Hai va t tn la Bacillus thuringiensis (vit tt la Bt). Sau o n khoang gia th ky 20, ngi ta a phat hin nhiu chung Bt ky sinh trn nhiu loai su khac nhau nh su xanh, su keo, su rom thng. T o vi khun Bt a c ch tao thanh thuc tr su s dung trong nng nghip nhiu nc, m u cho cng ngh thuc tr su sinh hoc. Bt ln u tin c pht hin vo nm 1901 ti Nht Bn bi nh sinh vt hc Shigente Ishiwarti, khi ng tm ra nguyn nhn gy ra ci cht t ngt ca mt s su t. Shigente Ishiwarti u tin phn lp vi khun Bacillus thuringiensis, gi l Bacillus Sotto. Nm 1911, Bernard - ngi c, tm thy trong mt xng bt m Thuringia, mt ging vi

GVHD: PHM MINH TUN

Page 6

Bo Co Tiu Lun
khun k sinh trong c th cn trng, c sc tr su rt mnh, gi l khun Thuring. 1971, ch phm Bt c nghin cu. Vi nhng thanh tu cua di truyn hoc va cng ngh sinh hoc, ngi ta a phat hin nhiu chung Bt co kha nng ky sinh manh, san xut ra nhng ch phm co ham lng c t va tinh n inh cao tng hiu lc dit su va m rng ph tac dung trn nhiu loai su hai thuc nhiu b cn trung nhiu vung khi hu khac nhau. a xac inh co ti trn 150 loai su hai bi nhim cac chung Bt, trong o bao gm hu nh toan b cac loai su hai co Vit Nam. Hin nay thuc tr su t vi khun Bt a chim phn ln thi trng thuc tr su sinh hoc trn th gii cung nh nc ta. Ngoai vic dung lam thuc tr su, hin nay ngi ta a tach mt s gen t vi khun Bt ghep vao h thng gen cua cy tao ra cac ging cy khang su nh ging bng khang su xanh, ging lua khang su uc thn, su cun la, ging ng khng su Vit Nam, ch phm Bt (Bacillus thuringiensis var.) c nghin cu t nm 1971. Hn 20 ch phm Bt nhp khu v ni a cho kt qu tt trong phng th nghim v ngoi ng i vi mt s su hi chnh trn ng rung nh su xanh bm trng, su xm, su t, su hi bng, su o. Cc lai sn phm thng mi c trn th trng kh nhiu nh Vi-BT 32000WP, 16000WP; BT Xentary 35WDG, Firibiotox P dng bt; Firibiotox C dng dch c c ...

Hnh 1. Sn phm Bt trn th trng

GVHD: PHM MINH TUN Page 7

Bo Co Tiu Lun
1.3.2. Phn loi Thuc nhm tr su sinh hc, c ngun gc vi sinh vt (Bacillus thuringiensis var.) , ph dit rng v hu hiu vi cc lai su nh su cun l, su t, su xanh, su khoang, su n tp C nhiu loi thuc Bacillus thuringiensis trn th trng th gii nh: - Bacilus thuringiensis var aizawai kiu serotype, hot cht dng bo t v tinh th, ch bin thnh dung dch c, dng tr u trng mt hi kho tng. - Bacillus thuringiensis var. israelensis (tn khc: Teknar) hot cht dng tinh th endotoxin to thnh qua ln men Bacillus thuringiensis Berliner var. israelensis, Serotype (H-14). Thuc c gia cng nhiu dng nh dung dch, bt thm nc... dng tr mui, u trng rui. - Bacillus thuringiensis var. kurstaki (tn khc Bakthane, Agritol, Bactospeine plus, Biotrol...), hot cht dng bo t v tinh th -endotoxin c to thnh qua ln men Bacillus thuringiensis Berliner, var. kurstaki, Serotype H-3a 3b. Thuc c gia cng thnh nhiu dng nh bt thm nc, sa huyn ph, dung dch c... dng tr u trng b Lepidoptera nh su khoang, su t, su xanh v nhiu loi su khc hi rau, mu v cy n tri. - Bacillus thuringiensis var. morrisoni, hot cht dng bo t v tinh th -endotoxin c to thnh qua ln men Bacillus thuringiensis Berliner var morrisoni, serotype 8a 8b. Thuc c gia cng thnh dng bt kh tan trong nc v bt thm nc, dng tr u trng b Lepidoptera hi rau, mu, cy n tri, cy cnh, cy cng nghip. - Bacillus thuringiensis var. San Diego (tn khc: Myx 1850), dng tr b cnh cng cho khoai ty, c chua, cy xanh. 1.3.3. c im vi khun Bacillus thuringensis (Bt) Bacillus thuringiensis, l loi vi khun t in hnh c phn lp vng Thuringia, c. Vit Nam trong s 185 mu t, bn thu thp H Ni, H Nam, Nam nh, Thi Bnh, Hi Dng, Hng Yn, Ninh Bnh phn lp c 920 chng Bacillus vi c im Gram +, hnh que, bo t khng phnh. Ch c 295 chng trong s c tinh th hnh trn,

GVHD: PHM MINH TUN

Page 8

Bo Co Tiu Lun
thp i, hnh kim. Cc chng Bacillus c tinh th c phn loi thnh loi Bacillus thuringiensis (Bt). Bt c trong cc mu t rung, t vn, bn nc, ao h Hnh dng tinh th (mt trong nhng c im quan trng phn loi Bt thnh loi ph) rt a dng. Phn ln cc chng Bt phn lp c dng tinh th hnh thp i , mt s hnh cu v mt s chng c tinh th vi cc hnh dng khc nhau. Bt l trc khun sinh bo t hiu kh khng bt buc, gram dng (khng mt mu nhum khi ty bng it v cn, kch thc 3-6 m, c ph tim mao khng dy, t bo ng ring r v xp thnh tng chui, cha tinh th c c kh nng dit su. Bt pht trin trong iu kin nhit 15-45 0C nhng thch hp nht 29-30 0C. Bo t dng hnh oval, hnh trng di 1,2 1,6 m.

Hnh 2. Vi khun Bacillus thuringiensis

GVHD: PHM MINH TUN

Page 9

Bo Co Tiu Lun

Hnh 3. Khun lc vi khun Bacillus thuringiensis Trng thnh mi t bo vi khun c mt bo t hnh trng v mt tinh th c hnh qu trm.

Hnh 4. T bo vi khun Bt vi tinh th (crystal) v bo t (spore) 1.3.4. c im tinh th c v c ch tc ng ca vi khun Bacillus thuringenisis a. c im tinh th c Da vo c ch tc ng dit cn trng ngi ta xc nh c 4 loi c t: - Ni c t endotoxin, cn gi l tinh th c crystal: cry I, cry II, cry III, cry IV. Hu ht l cc chng Bt c mt hoc nhiu gen tin c t. C s gy bnh cho cn trng chnh l cc gen Cry khc nhau. Gen Cry c chia thnh 4 lp chnh: Cry I, II, III, IV. + Gen Cry I: Thng tng hp cc Protein hnh thoi gy bnh cho cn trng b cnh vy.
GVHD: PHM MINH TUN Page 10

Bo Co Tiu Lun
+ Gen Cry II: To tinh th dng hnh thp gy bnh cho cn trng b cnh vy v cn trng b 2 cnh. V d nh gen Cry IIA gy bnh cho loi Lymantria dispa, Cry IIB Helicoverpa armigera. + Gen Cry III: Tng hp tinh th dng hnh thoi, gy bnh cho cn trng b cnh cng Coleoptera . + Gen Cry IV: Tng hp c tinh th dng hnh thoi v hnh thp, ch gy bnh cho cn trng b 2 cnh Diptera.

Hnh 4: Pansy peacock

Hnh 5: Diaethria

GVHD: PHM MINH TUN

Page 11

Bo Co Tiu Lun

Hnh 6: Helicoverpa armigera

Hnh 7: Lymantria dispa

Hnh 8. B cnh cng Coleoptera

Hnh 9. B 2 cnh Diptera

GVHD: PHM MINH TUN

Page 12

Bo Co Tiu Lun
Nm 1955, C.L. Hannay v P.C Fitz James xc nh c bn cht protein c lin quan n c tnh ca vi khun. Tinh th c ca Bt c dng hnh thoi, hnh qu trm, hnh thp mang bn cht Protein v c c tnh cao vi rt nhiu loi cn trng, chim 30% trng lng kh ca t bo. Khi nhum xanh metylen hoc fusin th c t bt mu di knh hin vi i pha tinh th c. Tinh th c rt bn vng nhit cao, c trng lng phn t l 5000 n v v khng phi bo t no cng c tinh th c. Trong qu trnh bo qun nu lu Bt s mt hot tnh do tinh th c b bin dng hoc phn hu. Cht focmandehit 20% v tia t ngoi c th lm mt hot tnh ca tinh th c.

Hnh 10. Bo t Bt v tinh th c Bn cht ha hc ca tinh th: trong tinh th c c nhiu loi acid amin, trong c hai loi c t l cao nht l acid glutamic v acid asparaginic. Trong tinh th c cha lng kh ln 5 nguyn t C, N, H, O, S. Ngoi ra cn cha 19 nguyn t khc nhng khng c P. Cc phn t c khi lng ln th c c tnh cn loi c phn t lng nh th khng c c tnh. Tinh th bn vng vi nhit cao so vi c t dng ha tan, chng hn tinh th B. thuringensis sotto 65oc sau 1 gi vn cn hot tnh trong khi cc dng khc s mt hon ton c tnh. - Ngoi c t (anpha) exotoxin, cn c gi l phospholipaza. Thc cht y l mt loi men lin quan n s phn hy phospholipit dn n cn trng cht. - Ngoi c t (beta) exotoxin, cn gi l ngoi c t bn nhit. Chng c khi lng phn t thp (707-850). Sau 15 pht 120oc vn cn hot tnh. Chng tc ng ln cn
GVHD: PHM MINH TUN Page 13

Bo Co Tiu Lun
trng lm cn tr vic tng hp ARN thng tin. Chng cn c tc ng cng hng vi ni c t, sau khi ni c t ph v biu b rut gia, chng nhanh chng xm nhim vo huyt tng v mu i n cc c quan lm thay i qu trnh trao i cht v lm cho cn trng mau cht. - Ngoi c t (gamma) exotoxin, cn gi l c t tan trong nc. chng c khi lng phn t thp 200-2000, c mt s acid amin t do, tan trong nc, mn cm vi nh sng v c bit mt hot lc trong 15 pht 600 tr ln. b. C ch tc ng

Hnh 11. C ch tc ng ca tinh th c i vi su Khi c phun ln l cy, protein c t di dng tinh th s dit nhng loi su hi nht nh. Tc ng ca tinh th ln cn trng l rt phc tp. Tc ng in hnh l lm lit ng rut v xoang ming. C th l sau khi su hi n phi cc tinh th tin c t, di tc dng ca mt loi men tiu ho trong dch rut ca su, tin c t b ho tan thnh nhng phn t nh c hot tnh c.

GVHD: PHM MINH TUN

Page 14

Bo Co Tiu Lun
Cc c t ny bm vo mng vi mao trong rut, to ra cc l r cho nc chy vo, lm su mng nc, ngng n v cht. Sau khi n tinh th 1-7 gi tm du b lit ton thn cc t bo thng b. Sau khi n 1 pht, tinh th xut hin ti thng b rut gia su xanh bm ci. Mt s t bo b tch ri, bin i, cc cht bn trong chy ra ngoi mng (nh trn su c thn) lm tng tnh thm thu Kali v chng minh tng K+ trong mu v bch huyt l nguyn nhn gy t lit ng rut v ton thn tm du. S thay i tc ng ca tinh th ph thuc vo nhiu yu t. Chng hn bnh thng, khi vo rut trc v rut gia, nu pH cao (>7.0) v c th khng c c ch gii c, tinh th s v ra lm nhim c mu. Hin tng thy ph bin trn tm, su rm, bm ciTuy vy trong nhiu trng hp khi tinh th c v ra, mt s loi su c c ch t gii c, ngng n, pH ng rut gim xung, sau mt thi gian nht nh ng tiu ha c phc hi. Cc ng vt c v khng b ng c khi n phi tinh th l do cht pepsin trong rut ng vt (hot ng thch hp khi pH =2) lm mt tnh c ca tinh th vi khun.

Hnh 12. Su cht do trng c t thuc tr su Bt 1.3.5. Tnh an ton ca thuc sinh hc Bt Cc sn phm Bt c s dng rng ri trn th gii, chim 1 n 2% tng sn lng th trng thuc tr su trn th trng th gii vo nhng nm 1990. Protein Cry c tnh c hiu cao ti cc loi cn trng c ch ch. Cc protein Cry t hoc khng nh hng ti cc loi sinh vt khc. Trong gn 40 nm c s dng rng ri trn ton th gii, chng ta

GVHD: PHM MINH TUN

Page 15

Bo Co Tiu Lun
cha tm thy nh hng xu ca chng ti sc khe con ngi hay mi trng (EPA, 1998a; Mc Clontock et. A;..1995). K t nm 1961 n nm 1998 ti Hoa K hin c t nht 180 sn phm vi sinh Bt c ng k kim nh. Ti chu u c hn 120 sn phm. Theo cuc kho st gn y ca WHO v tnh an ton ca sn phm vi sinh Bt v khng nh rng: Khng tn ti mi nguy him no ca sn phm Bt ti con ngi, ng vt c xng sng khc hoc ti cc sinh vt khng ch ch khc (IPCS, 2000). - Sc khe con ngi: Cc nghin cu v tnh an ton ca thuc tr su vi sinh Bt trong hn 40 nm chng minh rng khng tm thy du hiu nh hng no ti vic tng cn, khm nghim lm sng hay trn t thi. (McClintock et al., 1995). Cc Bo v Mi trng Hoa k (US Environmental Prtectin Agency US-EPA) trin khai nhng nh gi c t v thm ch cc protein Bt c th liu lng cao hn. Theo Extension Toxicology Network (Extoxnet), cc d n v thng tin thuc tr su mt s trng i hc ca Hoa k cho thy Kt qu cuc th nghim trn 18 ngi mi ngy n 1 gram Bt thng mi trong vng 5 ngy, v trong cc ngy khc nhau khng gy ra chng bnh g. Nhng ngi n 1 gram Bt/ngy trong 3 ngy lin tc han ton khng b ng c hay nhim bnh. Hn na, mc phn t protein nhanh chng b phn hy bi dch v d dy (trong iu kin phng th nghim) (Extoxnet, 1996). - nh hng n mi trng: Nc ngm v h sinh thi t: Protein Bt tn ti tng i bn trong t v c phn loi vo dng bt ng v n khng c kh nng di chuyn hoc thm qua nc ngm. Protein ny khng bn vng trong iu kin t axit, v b phn hy nhanh chng khi phi di nh sng mt tri, di tc ng ca tia UV. Cc chuyn gia tin hnh nhng nghin cu c lp nhm iu tra cc nh hng ca cy trng Bt i vi sinh vt t v cc loi cn trng khc c xem l c ch trong nng nghip. Kt qu cho thy, chng khng gy ra nh hng bt li i vi cc sinh vt t khng phi l ch tn cng ca chng, thm ch ngay c khi c sinh vt ny c x l Bt
GVHD: PHM MINH TUN Page 16

Bo Co Tiu Lun
vi liu lng cao hn nhiu so vi thc t c th xy ra trong iu kin trng trt t cho thy khng c s thay i no trong qun th vi sinh vt t gia cc cnh ng c nguyn liu thc vt Bt v cnh ng c nguyn liu thc vt truyn thng (Donegan v cng s, 1995), cng nh khng quan st thy s khc bit gia cc cnh ng trng cy Bt v cy khng chuyn gen Bt (Donegan v cng s, 1996 ).

- ng vt v cn trng:

Cc th nghim tin hnh trn ch, chut, chut lang, th, c, ch, k ging v chim cho thy protein Bt khng gy ra nhng nh hng c hi. Cng cn nhn mnh rng, c t cng hon ton khng gy nh hng n cc loi cn trng c ch hoc ng vt n tht nh ong mt v b cnh cng (Extoxnet, 1996). Nm 1999, c mt bo co v nh hng c hi ca ht phn t cy ng Bt n u trng ca loi bm Monarch. Bo co ny gy ra mi quan tm v lo ngi v nhng ri ro m thc vt Bt c th gy ra i vi sinh vt khng cn dit. Tuy nhin, nhng nghin cu gn y cho thy ng Bt gy nh hng khng ng k i vi qun th bm Monarch trn cnh ng. N lc nghin cu hp tc gia cc nh khoa hc Hoa K v Canada cung cp nhng thng tin xy dng qu trnh nh gi ri ro tiu chun v nh hng ca ng Bt i vi qun th bm Monarch. H i n kt lun rng, hu ht cc ging lai thng mi, protein bt c biu hin vi nng thp trong ht phn v nghin cu trong phng th nghim cng nh trn cnh ng cho thy mi mt ht phn u khng gy nh hng c hi trn ng rung. - Tnh an ton ca cy trng c bo v bi Bt c chng minh nh cc c tnh sau: + Cy trng c bo v bi Bt khng c c t ti con ngi v khng tm thy du hiu ca s d ng.

GVHD: PHM MINH TUN

Page 17

Bo Co Tiu Lun
+ Da trn hai tiu ch (v lng thc v thc phm) th cy trng Bt l an ton cho tiu th. + Cc protein Cry gn nh khng c c t ti cc sinh vt khng ch ch, ngoi tr cc loi cn trng c quan h gn gi vi vt ch ch, + Protein Cry,cc marker v cy trng Bt khng tm thy ri ro ti mi trng.

II. QUY TRNH SN XUT CH PHM THUC TR SU BT 2.1 Tuyn chn chng - Chn chng t nhin c c lc cao: Phn lp t t v cn trng. Vit Nam hin nay c khong 10 chng Bacillus thurigensis c phn lp sn xut thuc tr su sinh hc. Mi chng VSV ch cha 1 hoc 1 vi gene tng hp protein gy c vi 1 lai su nht nh. - To ging bng gy t bin v cng ngh gen: sn xut c ch phm dit c nhiu lai su, ngi ta tin hnh xc nh ( c chn lc ) nhng an gene ri dng k thut chuyn gene a vo 1 chng Bt. Chng ging Bt ny sau c cy vo bnh ln men, trong iu kin nhit thch hp (28-30 C). Sau khong 52-54 gi l c th thu hoch c dch th cha cc tinh th protein c t i vi su hi. 2.2. Ln men - Nhn ging cho nui cy vi khun: Mc ch: To lng ging hot ho nhm gip giai on pha lag pht trin nhanh. Nu lag ko di: tn thi gian, mi trng. Thi gian pha lag ph thuc: lng ging, trng thi sinh l ca ging: + T l ging c chn: 3 10%.
GVHD: PHM MINH TUN Page 18

Bo Co Tiu Lun
+ Ging vi khun c tip vo khi vi khun ang giai on pht trin log, t bo chuyn ho mnh. Cui pha log bt u xy ra to bo t, ko di pha lag. - Thnh phn mi trng: Thnh phn Bt u tng Bt kh lc Bt ng Nc chit ng Tinh bt Bt c Pepton Glucose R ng Cao nm men K2PO4 K2HPO FeSO4.7H2O MgSO4.7H2O MnSO4.7H2O ZnSO4.7H2O CaCO4 (NH4)2SO4 22 10 10 1 1 0.02 1 22.5 20 15 1.5 30 30 2 45 2 0.02 0.3 0.02 0.02 Hm lng (g/l) 40 14 20 16.7 7.5 30 18.6 0.75 1 18 5 36 3 2.16 1.1 5 20 1 1 2 2 1 0.7 2 3 10 1 25 40 20 -

Bng 1: Thnh phn mi trng nui cy Bt C hai phng php sn xut ch phm Bt l ln men bn rn v ln men chm - Phng php ln mem chm Phng php hin nay c coi l tt nht sn xut cc ch phm Bt thng mi Chun b mi trng ln men: Ho trn cc thnh phn mi trng trong nc; thanh trng; lm ngui v bm vo cc thit b ln men. Qu trnh ln men: Nhit : 28 34oC. pH: pHB = 6,8 7,2; pHQT 5,5 5,6 Hoc gi khng i bng cch s dng NaOH; NH4OH hoc H2SO4.
GVHD: PHM MINH TUN Page 19

Bo Co Tiu Lun
B sung du ph bt polypropylen, glycol, silicon hoc du thc vt tinh ch nu mi trng giu protein. iu khin lng oxy ho tan thch hp. Dng ln men khi t t l tch bo t t do ln nht: 36 96 gi. - Phng php nui cy bn rn Chun b mi trng ln men: Cm, nc v cc dung dch dinh dng, mui khong c trn ln v c thanh trng bng hi. Ging c nui cy theo phng php ln men chm trong my lc. Qu trnh ln men: Nhit : 30oC. m mi trng: 50 70%. m khng kh nui cy: 80 100%. Kt thc ln men thng sau 48 gi; khng kh m s c thay bng khng kh kh gim m sn phm xung 4%. 2.3. Thu hi sn phm v to ch phm k thut Sau khong 52-54 gi l c th thu hoch c dch th cha cc tinh th protein c t i vi su hi. - iu chnh pH dch ln men v 4,1 bng H2SO4 5M - Ly tm lin tc dch ln men 8000g v < 35C, vn khuy trn lin tc trong thng ln men - Ly mu - B sung t t cht phn tn vi t l 2% v 1% gum arabic hoc 5% lactoza trong khi vn o trn trong 5 pht m bo khng vn cc - Sy phun n hm lng nc 6-7% - Sng qua l < 50m, nghin cc cc kch thc ln < 35C - Th hot tnh ca sn phm.

GVHD: PHM MINH TUN

Page 20

Bo Co Tiu Lun
Thnh phn Dch ln men ly tm Dung dch Bevaloid 211 40% Gum arabic Phn trm (w/w) 97 2 1 Vai tr Tc nhn sinh hc Cht phn tn Cht bo v khi sy

Bng 2: thnh phn ch phm k thut 2.4. Kim tra cht lng sn phm - Hiu lc dit su, kch thc ht, m, pH, thm t, phn tn, to huyn ph, nht - Hiu lc sinh hc S lng t bo v bo t t do: S lng t bo v bo t: m trn knh hin vi quang hc s lng bo t t do: m s khun lc trn mi trng thch Hiu lc dit su: Liu lng gy cht u trng cn trng: LC50 v LC95 Liu th 25-50 u trng, Thi gian 24 gi, s ln lp li 4-6 ln Trng lng phn t protein tinh th: Xc nh bng phng php in di trn gel polyacrylamid (PAGE

GVHD: PHM MINH TUN

Page 21

Bo Co Tiu Lun
2.5 Cc yu t nh hng n s hnh thnh tinh th Cry

Hnh 13. ng hc qu trnh pht trin, to bo t v tinh th c - Nhit thch hp: 25 35oC; Topt = 30oC - pH thch hp: 7,0; pH qu cao hoc qu thp lm bin tnh tinh th. - Lng oxy a vo mi trng phi tu theo tng giai on: Giai on sinh trng thiu oxy: tch lu sinh khi gim mnh. Giai on to bo t v hnh thnh tinh th c: tha oxy lng bo t khng thay i nhng lng tinh th to thnh gim mnh. - Tc ng ca axit amin: Lxin v izolxin c ch sinh trng v s hnh thnh bo t ca Bt. Nu c mt thm valin th tc dng c ch b mt i. C mt treonin hoc serin c ch sinh trng v s hnh thnh bo t ca Bt. Nu c mt ca c hai axit amin cng mt lc th tc dng c ch b mt i. Tc dng c ch ca serin mt i khi c mt ca metionin. Cht khng sinh erythromycin nng thp cha c ch sinh trng ca Bt, nhng cn tr s hnh thnh bo t.

GVHD: PHM MINH TUN

Page 22

Bo Co Tiu Lun
III. U IM V HN CH CA THUC TR SU SINH HC BT 3.1. u im Kt qu th nghim cho thy cc ch phm Bt dit c gn 90% su hi, so vi gn 80% ca thuc ho hc. - Khng gy nhim mi trng. - Bt c hiu lc cao i vi su khng cc loi thuc gc ln, carbamat, - Tinh th c do Bt to ra khng th ho tan trong dch d dy ca ngi nn thuc tr su sinh hc Bt hon ton v hi i vi ngi, cng nh cc sinh vt khc. - Khng c vi c, ong mt v cc loi thin ch. - Thi gian cch ly ngn. 3.2 Hn ch v cch khc phc - Ch dit c su non khi chng n l, khng dit c trng, nhng v bm. - D b phn hu bi tia cc tm c trong nh mt tri. - C tc ng vi c, khng tip xc. - Hn ch ln nht l pht tc chm, 48 ting sau khi n c t th su mi cht. Tc ng ca thuc tr su vi sinh chm nn hiu qu chm bi v thuc tr su vi sinh thng c qu trnh gy bnh v nhim bnh khi vo c th su th thi gian bnh phi mt 1-3 ngy. Thuc vi sinh c cng ngh sn xut phc tp th cng nn gi thnh cao Vit Nam . Cch khc phc: - Nn ch phun sm t khi su non t 1-3 ngy tui. - Nn phun vo lc chiu mt. - Cn phun t u hai mt l.

GVHD: PHM MINH TUN

Page 23

Bo Co Tiu Lun

GVHD: PHM MINH TUN

Page 24

Bo Co Tiu Lun
IV. KT LUN Mc d c nhng nhc im ko th trnh khi nhng hiu qu ca thuc tr su sinh hc t vi khun Bacillus thuringiensis l khng th ph nhn.Vi nhng c tnh khng gy hi cho mi trng v sinh vt c li th ch phm sinh hc thuc tr su Bt nn c s dng rng ri thay th cc sn phm ha hc. Hin nay thuc tr su t vi khun Bt a chim phn ln thi trng thuc tr su sinh hoc trn th gii cung nh nc ta dit c nhiu loi cn trng gy hi cho cy trng. Thuc tr su Bt l cng c dit su bnh thc vt mi. Vn khai thc mi kh nng gim thit hi ma mng v tng sn lng lng thc tr nn cp bch khi dn s ton cu tng ln nhanh chng v din tch t canh tc li gim ng k. Cng vi k thut canh tc nng nghip thch hp, cng ngh khng cn trng Bt c th em li rt nhiu li ch cho loi ngi.

GVHD: PHM MINH TUN

Page 25

Bo Co Tiu Lun
TI LIU THAM KHO [1] vietbao.vn/Khoa-hoc/Dung-vi-khuan-lam-thuoc-tru-sau [2] www.slideshare.net/haucsk32/thuoc-tru-sau-bt [3] Phng tr su hi bng cng ngh vi sinh - Chu Th Thm, NXB Lao ng, 2006. [4] http://www.wattpad.com/855399-vk-gay-benh

GVHD: PHM MINH TUN

Page 26