Professional Documents
Culture Documents
+
=
m v
W V m
P
m
m
( )
m
P
W
m
m 01 , 0 1
01 , 0 1
1
0
+
=
Tiu chun vit nam TCVN 4198 : 1995
Trong :
m
h
- khi l|ng ca nhm ht trn ry 0,25 (hoc 0,1mm) |c sy kh n
gi tr khng i, tnh bng gam;
m
0
- khi l|ng phn ht ca mu t trung bnh ly phn tch bng t trng
k, xc nh theo iu 3.2.5c, tnh bng gam;
K - l|ng cha tng cng ca cc nhm ht c kch th|c ln hn 0,5mm, tnh
bng phn trm.
e) Tnh ton |ng knh (d) ca cc ht bng milimet theo ton Stokes nh| ch
dn mc 2 ca Ph lc, hoc theo cng thc (5):
Trong :
H
R
- C li chm lng ca cc ht k t b mt dch the cho n trng tm ca
bu t trng k ng vi s c hiu chnh R trong thi gian T, tnh
bng centimet;
q - h s nht ca n|c tnh bng Poaz, xc nh theo bng 2 ca Ph lc,
ph thuc vo nhit ;
g- gia tc trng tr|ng, bng 981 cm/s
2
;
- khi l|ng ring ca ht t, tnh bng gam trn centimet khi
n
- khi l|ng ring ca n|c, ly bng 1 gam trn centimet khi;
T- thi gian chm lng k t lc bt u thi khuy huyn ph cho n khi c
|c R, tnh bng giy.
f) Tnh l|ng cha phn trm (P) ca cc ht c kch th|c nh bn |ng knh no
cho tr|c (xc nh theo Mc e) ca iu 3.2:5, theo cng thc (6) v (7)
- i vi t trng k loi B:
- i vi t trng k loi A:
Trong :
0
- khi l|ng ring dng khc , ly bng 2,65 gam trn cetimt khi
( )
( ) K
m
R
P
n
B
= 100
'
'
0
( )
( )
( ) K
R
P
A
= 100
1
' 1
'
0
0
( )T g
H
d
n
R
.
. . 1800
q
=
( ) k
m
m
P
h
= 100
0
Tiu chun vit nam TCVN 4198 : 1995
Cc k hiu ,
n
, m
0
,K ging nh| ch dn cc iu trn
R
A
,R
B
- s c hiu chnh trn t trng k loi A hoc loi B.
Vi t trng k loi A, dng cng thc (8):
R'
A
= R
A
+ m
A
+n
A
- c
A
(8)
r
a
- s c t trng k loi A;
n
A
- S hiu chnh mt cong v khc theo t trng k A;
m
A
- S hiu chnh nhit theo t trng k A.
Vi t trng k loi B, dng cng thc (9):
R'
B
= p
B
+ m
H
+n
B
- c
B
(9)
R
B
S c t trng k loi B ( n gin ha);
n
B
- S hiu chnh mt cong khc theo t trng k loi B ( n gin ha);
m
B
- S hiu chnh nhit theo t trng k loi B ( n gin ha);
C
B
-S hiu chnh cht phn tn theo t trng k B.
Ch thch: Trong cc cng thc trn s ly K: 0 i vi tr|ng hp t em phn tch thnh
phn ht khng c cc ht ln hn 0,5mm.
khng ng nht ca t |c biu din bng h s khng ng nht U - l t s
gia cc |ng knh ht ng vi cc l|ng cha 60 v l0% so vi tng khi l|ng
mu t phn tch thnh phn ht, |c xc nh theo cng thc (l0):
g) V |ng thnh phn ht trong h ta na lgurit: trn trc honh biu th
lograit ca |ng knh ht v trn trc tung - l|ng cha phn trm ca ht
Theo |ng biu din, xc nh l|ng cha phn trm ca cc nhm ht 0,5 n
0,25; 0,25 n 0,1; 0,1 n 0,5; 0,05 n 0,01; 0,01 n 0,005 (hoc 0,01 n nh v
nh hn 0,005mm (hoc nh hn 0,002mm) ty theo yu cu nghin cu.
h) Kt qu phn tch |c trnh by d|i dng bng, trong nu r l|ng cha
phn trm ca cc ht c kch th|c ln hn l0; t l0 n 5; t 5 n 2; t 2 n
1; t 1 n 0,5; t 0,5 n 0,25; t 0,25 n 0,1; t 0,1 n 0,05 , t 0,05 n
0,01; t 0,01 n 0,005 (hoc t 0,01 n 0,002) v nh hn 0,005 (hoc nh hn
0,002mm).
Km theo kt qu phn tch phi c ch thch v ht m (hoc m t nhin)
ca t, v cht dng n nh, ph kt ta huyn ph, v qu trnh ra mui, v.v.
Ph lc A
A.1. Hiu chnh t trng k
C nhiu loi t trng k. Th|ng dng nht l t trng k loi A (o khi l|ng ca
cc ht trong dch th) v t trng k loi B (o khi l|ng ring ca dch th). Tr|c
khi s dng chng cn phi tin hnh hiu chnh.
10
60
d
d
U =
Tiu chun vit nam TCVN 4198 : 1995
A.1.1. Xc nh khong cch t mt dch th n trng tm ca khi n|c do t trng k
chon ch H
R
ng vi mi mt vch chia trn thang t trng k lm ring cho tng
chic v tng ng o.
Cc tr s H
R
dng xc nh |ng knh cc ht theo Mc c iu 3.2.5 ca tiu
chun ny.
A.1.3. Khong cch H
R
(c li chm lng ca cc ht t), o bng cm, i vi mi vch
chia thang t trng k, |c tnh theo cng thc (l):
H
R
= L
1
+ (a - b) (l)
Trong :
a - khong cch t vch chia cui cng n trng tm ca khi n|c do bu t
trng k chon ch, tnh bng centimet;
b - chiu cao dng n|c trong ng o, khi t trng k chm xung n trng tm
ca khi n|c b bu t trng k chon ch, tnh bng centimet;
L
1
- khong cch t vch chia cui cng trn thang t trng k n cc vch chia
pha trn tnh bng centimet;
A.l.2.l. i vi t trng k loi B, khong cch L
1
c th xc nh theo cng thc.
Trong :
N - s vch chia phn nghn trn thang t trng k k t vch chia cui cng
(th|ng 1.030 hoc l.050) n vch chia l.000, l tr s khng i i vi t
trng k cho.
M - s vch chia phn nghn trn thang t trng k k t vch chia l.000 n
mt huyn ph (l tr thay i-ty theo chm lng ca t trng k). M lun
lun bng s c trn t trng k;
L chiu di ca thang khc trn t trng k k t vch cui (l.080 hoc
1.050) n vch 1.000, tnh bng centimet, (l tr khng i i vi t trng k
cho).
Trong cng thc trn, tr s ca M |c ly t l n 30.
thun tin cho vic dng ton sau ny, nn lp sn biu quan h gia
H
R
v M cho tng t trng k v ng o dng trong phn tch.
A.1. Chiu cao dng n|c trong ng o khi t trng k chm xung n trng tm ca
khi n|c b bu t trng k chon ch (b), o bng cm, |c xc nh theo cng
thc (3):
Trong :
V
b
- th tch ca bu t trng k (tnh n vch chia cui cng trn thang t trng
k), tnh bng centimet khi;
F - tit din ngang ca ng o, tnh bng centimet vung.
L
N
M N
L
=
1
F
V
b
b
2
=
Tiu chun vit nam TCVN 4198 : 1995
Th tch bu t trng k (V
b
) |c xc nh nh| sau:
900 n 920cm
3
n|c ct c nhit 20
0
C vo trong mt ng o bng thy
tinh c dung tch 1000cm
3
. Nhng chm t trng k cho n vch cui cng v ghi
dng ln ca mc n|c. Hiu gia mc n|c trong khi nhng chm t trng k
v khi khng c t trng k chnh l bng th tch (V
b
) ca bu
Tit din ngang ca ng o (F) |c xc nh bng cch o chiu cao(H) tng
on ng, ghi th tch V
b
t|ng ng ca on v tm tit din ca n F = V/H
Cn o chiu cao (H) nhiu ln cc on khc nhau tm tr s tit din trung
bnh ca ng o.
A.1.2.1. Khong cch t vch chia cui cng n trng tm ca khi n|c do bu chon
ch (a) |c xc nh nh| sau:
900cm
3
n|c ct nhit 20
0
C vo trong ng o bng thy tinh dng
ng huyn ph khi phn tch.
Dn mt ming giy k li ln mt bu. Nhng t trng k vo ng o cho n khi
mc n|c trong ng dng ln ng bng na th tch (Vb) ca bu. Ghi ch tip
xc gia mt n|c dng ln v bu, chnh l trung tm bu. o khong cch
t vch chia cui cng trn thang n trung tm bnh t trng k, |c tr s a,
tnh bng centimet.
A.1.3. Xc nh s hiu chnh ch s "C" (tc l hiu chnh khc) ca t trng k nh|
sau:
y n|c ct 20
0
C vo mt ng o v nhng t trng k vo n|c Tin hnh
c mt ca n|c, s c |c l mt n v.
Hiu gia vch chia thang v s c lc t trng k ng yn trong n|c ct 20
0
C
bng s hiu chnh |a vo tnh ton.
Cng s hiu chnh vo cho mi mt s c trn thang t trng k, nu khi kim
tra thy t trng k ch d|i l 000 v tr i, nu t trng k ch trn l.000
Ch thch: chnh xc hn, c th hiu chnh cc khc ca t trng k bng nhng
dung dch c mt ln hn mt ca n|c.
Pha ch cc dung dch axit hoc mui 20
0
C c mt t|ng ng vi s c ca
t trng k
Th t trng k vo cc dung dch v ly cc s c t|ng ng. Sau mi ln c,
ly cc dung dch cho vo bnh t trng v cn 20
0
C. Sau n|c ct, cng
vo bnh t trng , v cn 20
0
C vi chnh xc ti 0,0001 gam
S c chun xc ca t trng k loi B (20
0
/20
0
C) |c tnh theo cng thc (4):
Trong :
m
d
khi l|ng ca dung dch axit (hoc mui) trong bnh t trng 20
0
C,
tnh bng gam;
m
n
- khi l|ng ca n|c ct trong bnh t trng 20
0
C, tnh bng gam.
i vi mi dung dch xc nh t nht hai ln tr s R
B
Sai s cho php ca hai ln xc nh song song l 0,0002.
n
d
B
m
m
R =
Tiu chun vit nam TCVN 4198 : 1995
S c chun xc ca t trng k loi A tnh theo cng thc (5):
R
A
= (R
B
- l) 1601 x 5041 (5)
H s gia s c thc o khi th t trng k vo dung dch v s c chun xc l
tr s hiu chnh khc.
A.1.3. Trong tnh ton phi hiu chnh chiu cao mt cong, nu t trng k |c khc
theo mp d|i ca mt cong. (Nu t trng k khc theo mp trn ca mt cong th
khng phi hiu chnh).
Th t trng k vo ng o ng y n|c ct 20
0
C. Tin hnh c theo cc s
dc theo mp d|i v mp trn ca mt cong. Hiu cc s c trn t trng k
ng yn chnh l s hiu chnh chiu cao mt cong. Cng thm s hiu chnh vo
cho mi mt s c trn thang t trng k khi o mt ca huyn ph.
Ch thch: Nu kt hp hiu chnh mt cong vi hiu chnh khc v v |ng biu
din quan h s c t trng k vi cc s hiu dng trong tnh ton.
A.1.5. Khi trong phn tch c dng cht lm phn tn t, th phi xc nh s hiu chnh
cho cht phn tn ny.
950 cm
3
n|c ct vo trong mt ng o th t trng k vo v tin hnh c
theo mp trn ca mt cong.
Cho thm cht phn tn vo ng o vi mt l|ng yu cu, sau n|c vo
ng cho n 1.000cm
3
, lc hn hp ri th t trng k vo trong hn hp v li
tin hnh c theo mp trn ca mt cong.
Hiu gia s c ln th hai v s c ln u chnh l s hiu chnh cho cht
phn tn. Khi o mt huyn ph th mi mt s c trn thang t trng k phi
|c tr i gi tr hiu chnh ny.
A.1.6. Hiu chnh nhit
Nu c s sai khc gia nhit dung dch khi phn tch v nhit t trng k
khi hiu chnh (20
0
C), th cn phi hiu chnh s c theo cc tr s hiu chnh
nhit trong bng 1.
Bng A.1- Bng tr s hiu chnh nhit
Nhit
dung dch,
0
C
S hiu
chnh t
trng k loi
A
S hiu
chnh t
trng k loi
B
Nhit
dung dch,
0
C
S hiu
chnh t
trng k loi
A
S hiu chnh
t trng k
loi B
Tiu chun vit nam TCVN 4198 : 1995
10
10,5
11,0
11,5
12,0
12,5
13,0
13,5
14,0
14,5
15,0
15,5
16,0
16,5
17,0
17,5
18,0
18,5
19,0
19,5
20,0
-2,0
-1,9
-1,9
-1,8
-1,8
-1,7
-1,6
-1,5
-1,4
-1,3
-1,2
-1,1
-1,0
-0,9
-0,8
-0,7
-0,5
-0,4
-0,3
-0,1
-0,0
-0,0012
-0,0012
-0,0011
-0,0011
-0,0011
-0,0010
-0,0010
-0,0009
-0,0009
-0,0008
-0,0008
-0,0007
-0,0006
-0,0006
-0,0005
-0,0004
-0,0003
-0,0003
-0,0002
-0,0001
-0,000
20,5
21,0
21,5
22,0
23,0
23,5
24,0
24,5
25,0
25,5
26,0
26,5
27,0
27,5
28,0
28,5
29,0
29,5
29,5
30,0
+0,1
+,03
+0,5
+0,6
+0,8
+0,9
+1,1
+1,3
+1,5
+1,7
+1,9
+2,1
+2,2
+2,5
+2,6
+2,9
+3,1
+3,3
+3,5
+3,7
+0,0001
+0,0002
+0,0003
+0,0004
+0,0005
+0,0006
+0,0007
+0,0008
+0,0009
+0,0010
+0,0011
+0,0015
+0,0014
+0,0015
+0,0016
+0,0018
+0,0019
+0,0021
+0,0022
+0,0023
Bng A.2 H s ca n|c ng vi cc nhit t 10 n 40
0
C
Nhit
0
C H s nht, Poaz Nhit ,
0
C H s nht, Poaz
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
0,01308
0,01272
0,01236
0,01208
0,01171
0,01140
0,01111
0,01086
0,01056
0,01050
0,01005
0,00981
0,00958
0,00936
0,00914
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
0,00874
0,00854
0,00836
0,00818
0,00801
0,00784
0,00768
0,00752
0,00737
0,00722
0,00718
0,00695
0,00681
0,00668
0,00656
Tiu chun vit nam TCVN 4198 : 1995
25 0,00894
A.2. Quy tc dng ton
A.2.1. Ton Casagrande |c thnh lp theo cng thc Stokes gm 7 thang (xem hnh
v). K hiu cc thang |c trnh by trn hnh v.
Tr|c khi dng ton , phi tin hnh hiu chnh n bng cch ghi ln pha phi
ca thang VII cc tr s M, tc l mang tr M t din vi cc tr H
R
t|ng ng
vi chng ( pha tri ca thang) tnh theo cng thc iu 2.1 ph lc ny.
A.2.2. Khi xc nh |ng knh ca cc ht theo tnh ton th th dng s c trn
t trng k |c tin hnh theo th t sau y:
a) t mt ci th|c ln thang III ti im ng vi khi l|ng ring ca t () v
trn thang II ti im ng vi nhit (t
0
C) ca huyn ph. Tm giao im ca
|ng thng vi thang I.
b) Trn pha phi ca thang VII ti im ng vi s c hiu chnh trn t trng
k (vi cc s hiu chnh cho nhit , cho mt khum, cho t phn tn), vch
mt |ng thng ni vi mt im trn thang VI ng vi thi gian c (T) v
tm giao im ca |ng thng vi thang V (thang tc chm lng ca cc
ht)
c) Vch mt |ng thng ni cc im tm |c trn thang I v thang V tm
giao im ca n vi thang IV. Giao im ny chnh l |ng knh ht (d) cn
phi xc nh.
Tiu chun vit nam TCVN 4198 : 1995