Chuyn : Chuyn ng trn u v dao ng iu ha

1. Mi lin h gia dao ng iu ha v hnh chiu ca chuyn ng trn u:

Xt mt im M chuyn ng trn u trn ng trn c bn knh A
v tc gc . Ti thi im ban u cht im v tr im M
0

v to vi trc ngang mt gc . Ti thi im t cht im v tr M
v gc to vi trc ngang 0x l (t + ). Khi hnh chiu ca im M
xung ox l OP c di i s . x =
OP
= Acos(t + ) (hnh 1)
->hnh chiu ca mt cht im chuyn ng trn u l mt dao ng iu ha.

- Chiu di qu o ca dao ng iu ha: l= 2A.
2.Qung ng i c trong khong thi gian (t
2
t
1
) ca cht im dao ng iu ho:
- Qung ng vt i c trong 1 chu k dao ng( t
2
t
1
=T) l: S = 4A.
- Qung ng vt i c trong 1/2 chu k dao ng ( t
2
t
1
=T/2) l: S = 2A.
a.Khi vt xut pht t v tr c bit: Ta ch xt khong thi gian( t
2
t
1
=t < T/2) v vt khng i chiu C.
Vt xut pht t VTCB:(x=0)
+ khi vt i t: x = 0

2
A
x t th
12
T
t : Qung ng i c l: S = A/2 ( hnh 2)
+ khi vt i t: x=0

2
2
A
x t
th
8
T
t : Qung ng i c l: S =
2
2
A
+ khi vt i t: x=0

3
2
t
A
x
th
6

T
t : Qung ng i c l: S =
3
2
A
+ khi vt i t: x=0

t x A th
4

T
t : Qung ng i c l: S = A
Vt xut pht t v tr bin:( t x A)
+ khi vt i t: x= t A

3
2
t
A
x th
12

T
t : Qung ng i c l : S = A -
3
2
A
( hnh 3)
+ khi vt i t: x= t A

2
2
A
x t th
8
T
t : Qung ng i c l : S = A-
2
2
A
+ khi vt i t: x = t A

2
A
x t th
6

T
t : Qung ng i c l : S = A/2
+ khi vt i t: x= t A

x= 0 th
4

T
t
: Qung ng i c l : S = A
b. Khi vt xut pht t v tr bt k! Qung ng vt i c t thi im t
1
n t
2
.
PPG: Phn tch: t
2
t
1
= nT + t (n N; 0 t < T)
DD: 0905883246 - Ti liu n thi Tt nghip v i hc 2012-2013 - Vinhquang807@gmail.com 1
x
Hnh1
Hnh 3
M
0
III
I
II
O
IV
x
a
A/
2
30
III
I
II
o
IV
x
A
30
M
1
II
II
Hnh 2
III
I
O
IV
x
a
A/
2
30
M
1
III
I
M
0
O
x
A/2
30
M
1
S
2
=

+ 2A - x
1
- x
2
+ Qung ng i c trong thi gian nT l S
1
= 4nA, trong thi gian t l S
2
.
+ Qung ng tng cng l: S = S
1
+ S
2
. Tnh S
2
nh sau:( Nu 2
T
2A t S
2

)
Xc nh:
1 1 2 2
1 1 2 2
Acos( ) Acos( )

sin( ) sin( )
x t x t
v
v A t v A t


+ +
' '
+ +

(v
1
v v
2
ch cn xc nh du)
* Nu v
1
v
2
0
2 2 1
2 2 1
0, 5.
0, 5. 4
T t S x x
t T S A x x
<

>

* Nu v
1
v
2
< 0
1 2 1 2
1 2 1 2
0 2
0 2
v S A x x
v S A x x
>

< + +

Lu :+ Nu t
2
t
1
= nT/2 vi n l mt s t nhin th qung ng i c l S = n.2A.
+ Tnh S
2
bng cch xc nh v tr x
1
, x
2
v chiu chuyn ng ca vt trn trc Ox
+ Dng mi lin h gia dao ng iu ho v chuyn ng trn u c th gii bi ton n gin hn.
M t tnh S
2
: Da vo hnh chiu ca chuyn ng trn u.Tnh x
1
= Acos(t
1
+ ); x
2
= Acos(t
2
+).
Xc nh v tr im M trn ng trn thi im t
1
v t
2
.Tm S
2
nh cc hnh 5 sau y: (t = t
2
t
1
)
Hnh 5: (Ch thch: Cc Hnh v ny ti paste ca thy Chu Vn Bin)
Nhn xt: Khi vt xut pht t VTCB hoc v tr bin (tc l = 0; ; t /2) th
+Qung ng i c t thi im t
1
= 0 n thi im t
2
= T/4 l : S=A
+Qung ng i c t thi im t
1
= 0 n thi im t
2
= nT/4 l: S= nA
DD: 0905883246 - Ti liu n thi Tt nghip v i hc 2012-2013 - Vinhquang807@gmail.com 2
S
2
= x
1
+ 2A + x
2
1 1
2
2
S
2
= x
1
+ 4A x
2
1 1
2
2
S
2
= x
1
+ 4A x
2
1
2
2
S
2
= -x
1
+ 4A + x
2
1
S
2
= x
2
x
1
1
2
S
2
= x
2
x
1
2
1
2
1
2
S
2
= x
1
x
2
1
1
S
2
= x
1
x
2
1
2
2
1
2
S
2
= x
1
+ 2A + x
2
S
2
= -x
1
+ 4A + x
2
2
2
1
1
2
2
1
S
2
= 2A -x
1
- x
2
1
1
2
S
2
= x
1
+ 2A + x
2
2
S
2
=

+ 2A - x
1
- x
2
1
1
2
+Qung ng i c t t
1
= 0 n t
2
= nT/4 + t (vi 0 < t < T/4) l: S = nA +|x(nT/4 + t) - x(nT/4)|
3. Khong thi gian ngn nht vt i t v tr c li x
1
n x
2
:
2 1

t


vi
1
1
2
2
s
s
x
co
A
x
co
A

'

v (
1 2
0 ,
) (Hnh 6)
4. Qung ng ln nht, nh nht i c trong t
2
t
1
=t (0 < t < T/2).
-Vt c vn tc ln nht khi qua VTCB.Vt c vn tc nh nht khi qua v tr bin.
Trong cng mt khong thi gian:
+Qung ng i c cng ln khi vt cng gn VTCB
+Qung ng i c cng nh khi vt cng gn v tr bin.
-Mi lin h gia dao ng iu ho v chuyn ng trn u:
Gc qut: = t.
-Qung ng ln nht khi vt i t M
1
n M
2
i xng qua trc sin (hnh 7):
=> Trong DH ta c: ax
2Asin
2

M
S

-Qung ng nh nht khi vt i t M
1
n M
2
i xng qua trc cos (hnh 8)
=> Trong DH ta c:
2 (1 os )
2

Min
S A c

Lu : +Nu t > T/2 -> Tch '
2
T
t n t + (
*
; 0 '
2
T
n N t < < )
+Trong thi gian
2
T
n qung ng lun l 2nA
+Trong thi gian t th qung ng ln nht, nh nht tnh nh trn.
5.Tc trung bnh ca vt i t thi im t
1
n t
2
:
+
2 1
tb
S
v
t t

vi S l qung ng tnh nh trn.

+Tc trung bnh ln nht v nh nht ca vt trong khong thi gian t:

ax
ax

M
tbM
S
v
t
v

Min
tbMin
S
v
t
vi S
Max
; S
Min
tnh nh trn.
II.Cc dng bi tp:
Dng 1 : Xc nh qung ng vt i c t thi im t
1
n thi im t
2
1. Phng php : Xc nh qung ng vt i c t thi im t
1
n t
2

Bc 1: Xc nh :
1 1 2 2
1 1 2 2
x Acos( t ) x Acos( t )
v
v Asin( t ) v Asin( t )
+ +
' '
+ +

(v
1
v v
2
ch cn xc nh du)
Bc 2: Phn tch : t
2
t
1
= nT + t (n N; 0 t < T) . (Nu
2
T
2A t S
2

)
Qung ng i c trong thi gian nT l: S
1
= 4nA, trong thi gian t l S
2
.
Qung ng tng cng l S = S
1
+ S
2
:
Cch tnh S
2
: (Xem hnh 5)
* Nu v
1
v
2
0
2 2 1
2 2 1
T
t S x x
2
T
t S 4A x x
2

<

>

* Nu v
1
v
2
< 0
1 2 1 2
1 2 1 2
v 0 S 2A x x
v 0 S 2A x x
>

< + +

Lu : + Tnh S
2
bng cch nh v tr x
1
, x
2
v chiu chuyn ng ca vt trn trc Ox
+ C th dng mi lin h gia dao ng iu ha v Chuyn ng trn u gii bi ton s n gin hn.
+ Trong nhiu bi tp c th ngi ta dng k hiu: t = t
2
t
1
= nT + t
3.Cc V d:
V d 1: Mt vt dao ng iu ha vi phng trnh 2cos(10 )( )
3
x t cm

. Tnh qung ng vt i c trong 1,1s

u tin.
Gii: Qung ng vt i c trong 1,1s u tin tnh t lc vt bt u chuyn ng. Nh vy, thay t = 0 vo phng trnh
li v phng trnh vn tc xem vt bt u i t v tr no v theo chiu no.
DD: 0905883246 - Ti liu n thi Tt nghip v i hc 2012-2013 - Vinhquang807@gmail.com 3
A
-A
x1 x2
M2
M1
M'1
M'2
O

Hnh 6
A
-A
M
M
1
2
O
P
x
P
2
1
P
2

Hnh 7
x O
2
1
M
M
-A
A P
2

Hnh 8
Ta c : 2cos(10 )( )
3
x t cm

=> 20 sin(10 )( / )
3
v t cm s

Ti t = 0 :
Vy vt bt u i t v tr x = - 1cm theo chiu dng. Ta li c :
2 2
0, 2( )
10
T s


Qung ng vt i c l S = 5.4A+ 2A = 22A = 44cm.
V d 2: Mt vt dao ng iu ha vi phng trnh 4cos( )( )
2
x t cm

. Tnh qung ng vt i c trong 2,25s

u tin.
Gii cch 1 : Ta c :
2 2
2( ) T s


; t = 2,25s =T + 0,25(s)
Qung ng vt i c trong 2s u tin l S
1
= 4A = 16cm.
- Ti thi im t = 2s :
- Ti thi im t = 2,25s :
T ta thy trong 0,25s cui vt khng i chiu chuyn ng nn qung ng vt i c trong 0,25s cui l

2
2 2 0 2 2( ) S cm .Vy qung ng vt i c trong 2,25s l: S = S
1
+S
2
(16 2 2)( ) + cm
Gii cch 2 : (S dng mi lin h gia dao ng iu ha v chuyn ng trn u).
Tng t nh trn ta phn tch c t = 2,25s = T + 0,25(s).
Trong mt chu k T vt i c qung ng S
1
= 4A = 16cm
Xt qung ng vt i c trong 0,25s cui. Trong 0,25s cui th gc m vt qut c trn ng trn (bn knh A =
4cm) l: . .0, 25
4
t rad

=> di hnh chiu l qung ng i c:

2
2
cos 4 2 2( )
2
S A cm
T ta tm c qung ng m vt i c l: S = S
1
+S
2
(16 2 2)( ) + cm
V d 3: Mt con lc l xo dao ng iu ha vi phng trnh: x = 12cos(50t - /2)cm. Qung ng vt i c trong
khong thi gian t /12(s), k t thi im gc l (t = 0):
A. 6cm. B. 90cm. C. 102cm. D. 54cm.
Gii Cch 1: Chu k dao ng : T =
2

=
2
50

=
25

s
ti t = 0 :
0
0
x 0
v 0

'
>

Vt bt u dao ng t VTCB theo chiu dng

ti thi im t = /12(s) :
x 6cm
v 0

'
>

Vt i qua v tr c x = 6cm theo chiu dng.

S chu k dao ng : N =
0
t t
T

=
t
T
=
.25
12.

= 2 +
1
12
Thi gian vt dao ng l: t = 2T +
T
12
= 2T +
300

s.
Qung ng tng cng vt i c l : S
t
= S
nT
+ S
t
Vi : S
2T
= 4A.2 = 4.12.2 = 96m.
V
1 2
v v 0
T
t <
2

'

S
t
=
0
x x = 6 0 = 6cm
Vy : S
t
= S
nT
+ S
t
= 96 + 6 = 102cm. Chn : C.
Gii Cch 2 : ng dng mi lin h gia CT v DH
ti t = 0 :
0
0
x 0
v 0

'
>

Vt bt u dao ng t VTCB theo chiu dng

DD: 0905883246 - Ti liu n thi Tt nghip v i hc 2012-2013 - Vinhquang807@gmail.com 4
O
B B x x
0
x
O
B
B x x
0
x
6

Hnh 9
S chu k dao ng : N =
0
t t
T

=
t
T
=
.25
12.

= 2 +
1
12
t = 2T +
T
12
= 2T +
300

s. Vi : T =
2

=
2
50

=
25

s
Gc quay c trong khong thi gian t : = t = (2T +
T
12
) = 2.2 +
6

(hnh 9)
Vy vt quay c 2 vng +gc /6 qung ng vt i c l : S
t
= 4A.2 + A/2 = 102cm.
Cu 1. Mt con lc l xo dao ng iu ha vi phng trnh : x 6cos(20t + /3)cm. Qung ng vt i c trong
khong thi gian t 13/60(s), k t khi bt u dao ng l :
A. 6cm. B 90cm. C102cm. D. 54cm.
Cu 2. Mt vt nh dao ng iu ha c bin A, chu k dao ng T, thi im ban u t = 0 vt ang v tr cn bng
hoc v tr bin. Qung ng m vt i c t thi im ban u n thi im t = T/4 l
A. A/2 B. 2A C. A D. A/4
Cu 3. Mt con lc l xo gm mt l xo c cng 40 N/m v vt c khi lng 100 g, dao ng iu ho vi bin 5
cm. Chn gc thi gian t = 0 lc vt qua v tr cn bng. Qung ng vt i c trong 0,175 (s) u tin l
A. 5 cm B. 35 cm C. 30 cm D. 25 cm
Cu 4. Mt vt dao ng iu ha dc theo trc Ox vi phng trnh: x = 5cos(8t + /3) cm. Qung ng vt i c t
thi im t = 0 n thi im t = 1,5 (s) l
A. 15 cm B. 135 cm C. 120 cm D. 16 cm
Cu 5. Mt vt dao ng iu ho dc theo trc Ox vi phng trnh: x = 3cos(4t - /3) cm. Qung ng vt i c t
thi im t = 0 n thi im t = 2/3 (s) l
A. 15 cm B. 13,5 cm C. 21 cm D. 16,5 cm
Cu 6. Mt vt dao ng iu ha dc theo trc Ox vi phng trnh: x = 5cos(t +2/3) cm. Qung ng vt i c t
thi im t
1
= 2 (s) n thi im t
2
= 19/3 (s) l:
A. 42.5 cm B. 35 cm C. 22,5 cm D. 45 cm
Cu 7. Mt vt dao ng iu ha dc theo trc Ox vi phng trnh: x = 5cos(t + 2/3) cm. Qung ng vt i c t
thi im t
1
= 2 (s) n thi im t
2
= 17/3 (s) l:
A. 25 cm B. 35 cm C. 30 cm D. 45cm
Cu 8. Mt vt dao ng iu ha dc theo trc Ox vi phng trnh: x = 5cos(t + 2/3) cm. Qung ng vt i c t
thi im t
1
= 2 (s) n thi im t
2
= 29/6 (s) l:
A. 25 cm B. 35 cm C. 27,5 cm D. 45 cm
Cu 9. Mt vt dao ng iu ha dc theo trc Ox vi phng trnh: x = 7cos(5t + /9) cm. Qung ng vt i c t
thi im t
1
= 2,16 (s) n thi im t
2
= 3,56 (s) l:
A. 56 cm B. 98 cm C. 49 cm D. 112 cm
Dng 2 : Xc nh thi im- s ln vt i qua mt v tr xc nh
xc nh thi im mt vt dao ng iu ho i qua mt im cho x hoc v, a, F, W

, W
t
.
1. Phng php : Phng trnh dao ng c dng: x Acos(t + ) cm
Phng trnh vn tc: v Asin(t + ) cm/s
Tnh s chu k dao ng t thi im t
1
n t
2
: N
2 1
t t
T

n +
m
T
vi T
2

Trong mt chu k : + vt i c qung ng 4A + Vt i qua ly bt k 2 ln

* Nu m 0 th: + Qung ng i c: S
T
n.4A; + S ln vt i qua x
0
l M
T
2n
* Nu m 0 th : + Khi t t
1
ta tnh x
1
= Acos(t
1
+ )cm v v
1
dng hay m (khng tnh v
1
)
+ Khi t t
2
ta tnh x
2
= Acos(t
2
+ )cm v v
2
dng hay m (khng tnh v
2
)
Sau v hnh ca vt trong phn l
m
T
chu k ri da vo hnh v tnh S
l
v s ln M
l
vt i qua x
0
tng ng.
Khi : + Qung ng vt i c l: S S
T
+S
l
; + S ln vt i qua x
0
l: M M
T
+ M
l
2.CcV d :
V d 4: Mt vt dao ng iu ho vi phng trnh x = 8cos(2t) cm.
Thi im th nht vt i qua v tr cn bng l:
A)
1
4
s B)
1
2
s C)
1
6
s D)
1
3
s
Gii Cch 1: Vt qua VTCB: x = 0 2t = /2 + k
1
k
4 2
k
t N +
Thi im th nht ng vi k = 0 t = 1/4 (s)
Gii Cch 2: Dng mi lin h gia dao ng iu ho v chuyn ng trn u.
Vt i qua VTCB, ng vi vt chuyn ng trn u qua M
1
v M
2
.(Hnh 10)
V = 0, vt xut pht t M
0
nn thi im th nht vt qua VTCB ng vi vt qua M
1
.
DD: 0905883246 - Ti liu n thi Tt nghip v i hc 2012-2013 - Vinhquang807@gmail.com 5
O
x
M
1
M
2
A
-A
M
0
Hnh 10
Khi bn knh qut gc = /2
1
4
t s

V d 5: Mt vt dao ng iu ho vi phng trnh x = 4cos(4t +
6

) cm. Thi im th 3 vt qua v tr x = 2cm theo

chiu dng.
A) 9/8 s B) 11/8 s C) 5/8 s D) 1,5 s
Gii Cch 1: Ta c
4 os(4 ) 2
2
6
4 2
0 6 3
16 sin(4 ) 0
6
x c t
x
t k
v
v t

+ +
' '
>

+ >

*
1
k N
8 2
k
t +
. Thi im th 3 ng vi k = 3
11
8
t s
Gii Cch 2: Dng mi lin h gia dao ng iu ho v chuyn ng trn u.Vt qua x = 2 theo chiu dng l qua
M
2
.Qua M
2
ln th 3 ng vi vt quay c 2 vng (qua 2 ln) v ln cui cng i t M
0
n M
2
.(Hnh 11)
Gc qut = 2.2 +
3
2

11
8
t s

V d 6: Mt vt dao ng iu ho vi phng trnh x = 4cos(4t +
6

)cm.
Thi im th 2011 vt qua v tr x=2cm.
A)
12061
24
s B)
12049
24
s C)
12025
24
s D) p n khc
Gii Cch 1:
*
1
4 2 k N
6 3 24 2
2
1
k N 4 2
8 2 6 3
k
t k t
x
k
t t k





+ + +



+ + +


Vt qua ln th 2011(l) ng vi nghim trn
2011 1
1005
2

k

1 12061
502, 5 = s
24 24
+ t
-> p n A
Gii Cch 2: Vt qua x =2 l qua M
1
v M
2
. Vt quay 1 vng (1 chu k) qua x = 2 l 2 ln.
Qua ln th 2011 th phi quay 1005 vng ri i t M
0
n M
1
.(Hnh 12)
Gc qut
1 12061
1005.2 502, 5
6 24 24

+ + t s

V d 7: Mt vt dao ng iu ho vi x=8cos(2t-
6

) cm. Thi im th 2010 vt qua v tr v= -8 cm/s.

A) 1004,5s B)1004s C)2010 s D) 1005s
Bi gai: Cch 1: Ta c v = -16sin(2t-
6

) = -8
1
2 2
6 6 6

5 1
2 2
6 6 2
t k t k
k N
t k t k





+ +



+ +


Thi im th 2010 ng vi nghim di
2010
1 1004
2
k
1
1004 1004, 5
2
t s +
Cch 2: Ta c
2 2
( ) 4 3
v
x A cm

t .V v < 0 nn vt qua M
1
v M
2;
Qua ln th 2010 th phi quay 1004 vng ri i
t M
0
n M
2
. Gc qut = 1004.2 + t = 1004,5 s . (Hnh 13)
V d 8: Mt vt dao ng iu ho vi phng trnh x=8cos(2t-
3

) cm. Thi im th nht vt qua v tr c ng nng

bng th nng. A)
1
8
s B)
1
24
s C)
5
8
s D) 1,5s
DD: 0905883246 - Ti liu n thi Tt nghip v i hc 2012-2013 - Vinhquang807@gmail.com 6
O
x
M
1
M
2
A
-
A
M
0
Hnh 11
O
x
M
1
M
2
A
-A
M
0
Hnh 12
Hnh 14
4 3
4 3
Hnh 13
Gii Cch 1: W

= W
t

2 2 2 2 2 2
1 1
sin (2 ) s (2 )
2 3 2 3
m A t m A co t


2 2
cos( 4 ) 0 4
3 3 2
t t k

+
7
k [-1; )
24 4
k
t +
Thi im th nht ng vi k = -1 t = 1/24 s
Gii Cch 2 : W

= W
t

1
W W x=
2 2
t
A
t
c 4 v tr M
1
, M
2
, M
3
, M
4
trn ng trn.
Thi im u tin vt qua v tr W

= W
t
ng vi vt i t M
0
n M
4
.(Hnh 14)
Gc qut:
1
3 4 12 24
t s

V d 9: Mt vt dao ng iu ho vi phng trnh x=8cos(t-
4

) cm.
Thi im th 2010 vt qua v tr c ng nng bng 3 ln th nng.
Gii Cch 1: W

= 3W
t

2 2
1
sin ( ) 3 s ( ) os(2 )
4 4 2 2
t co t c t


*
2 7
2 2 k N
2 3 12
2 1
2 2 k N
2 3 12
t k t k
t k t k





+ +



+ +


Qua ln th 2010 ng vi nghim di k = 1005
12059
12
t s
Gii Cch 2: W

= 3W
t

1
W W
4 2
t
A
x t c 4 v tr trn ng trn M
1
, M
2
, M
3
, M
4
.
Qua ln th 2010 th phi quay 502 vng (mi vng qua 4 ln) ri i t M
0
n M
2
. .(Hnh 15)
Gc qut
11
502.2 ( ) 1004
3 4 12

+ + . =>
11 12059
1004
12 12
t s

+
Cu 1: Cho mt vt dao ng iu ha c phng trnh chuyn ng x 10cos(2 t )
6

(cm). Vt i qua v tr cn
bng ln u tin vo thi im A. 1/ 3s. B. 1/ 6 s. C. 2 / 3 s. D. 1/ 12 s.
Cu 2: Mt vt dao ng iu ho vi ly
4cos(0, 5 5 / 6)( ) x t cm
trong t tnh bng (s) .Vo thi im
no sau y vt i qua v tr x = 2 3 cm theo chiu dng ca trc to
A. t = 1s. B. t = 2s. C. t = 16 / 3s. D. t =1/ 3 s.
Cu 3: Mt vt dao ng iu ho theo phng trnh x = 10cos(2

t + / 4 )cm thi im vt i qua v tr cn bng

ln th 3 l A.13 / 8 s. B. 8 / 9 s. C.1s. D . 9 / 8s.
Cu 4: Mt vt dao ng iu ha c phng trnh x = 8cos10t. Xc nh thi im vt i qua v tr x = 4 ln th 2
theo chiu m k t thi im bt u dao ng.
A. 2/30s. B. 7/30s. C. 3/30s. D. 4/30s.
Cu 5: Mt vt dao ng iu ha vi phng trnh
10sin(0, 5 / 6) x t cm +
thi gian ngn nht t lc vt bt
u dao ng n lc vt qua v tr c li 5 3cm ln th 3 theo chiu dng l
A. 7s. B. 9s. C. 11s. D.12s.
Cu 6: Mt vt dao ng iu ho vi phng trnh x 4cos(4t + /6) cm. Thi im th 3 vt qua v tr x
2cm theo chiu dng. A. 9/8 s B. 11/8 s C. 5/8 s D.1,5 s
Cu 7: Vt dao ng iu ha c ptrnh : x 5cost (cm).Vt qua VTCB ln th 3 vo thi im :
A. 2,5s. B. 2s. C. 6s. D. 2,4s
Cu 8: Vt dao ng iu ha c phng trnh: x 4cos(2t - ) (cm, s). Vt n v tr bin dng ln th 5 vo
thi im A. 4,5s. B. 2,5s. C. 2s. D. 0,5s.
Cu 9: Mt vt dao ng iu ha c phng trnh : x 6cos(t /2) (cm, s). Thi gian vt i t VTCB n lc
qua im c x 3cm ln th 5 l A. 61/6s. B. 9/5s. C. 25/6s. D. 37/6s.
Cu 10: Mt vt dao ng iu ha c phng trnh x 8cos10t. Thi im vt i qua v tr x 4 ln th 2008
theo chiu m k t thi im bt u dao ng l :
A.
12043
30
(s). B.
10243
30
(s) C.
12403
30
(s) D.
12430
30
(s)
DD: 0905883246 - Ti liu n thi Tt nghip v i hc 2012-2013 - Vinhquang807@gmail.com 7
Hnh 15
Dng 3 : Xc nh thi gian ngn nht vt i t v tr c li x
1
n x
2

1.Phng php : (Ta dng mi lin h gia DH v CT u tnh)
-Khi vt dao ng iu ho t x
1
n x
2
th tng ng vi vt chuyn ng trn
u t M n N ( x
1
v x
2
l hnh chiu ca M v N ln trc OX) (Hnh 16)
Thi gian ngn nht vt dao ng t x
1
n x
2
bng thi gian vt
chuyn ng trn u t M n N
t
MN
t =
2 1

MON
360
T vi
1
1
2
2
x
cos
A
x
cos
A

'

v (
1 2
0 ,
)
-Xc nh v tr vt lc u t = 0 th
0
0
x ?
v ?

'

- Xc nh v tr vt lc t (x
t
bit)
- Xc nh gc qut =

MOM' ?
- Xc nh thi gian:
2 1

=
2

T
2 .Cc v d:
V d 10: Mt vt dao ng iu ha vi chu k T = 8s, tnh thi gian ngn nht vt i t v tr
2
+
A
x n v
tr c li
2

A
x
Hng dn gii : Ta c tn s gc:
2 2
( / )
8 4
rad s
T

Vy thi gian ngn nht m vt i t

2
+
A
x n
2

A
x l
4
( )
3
t s .
V d 11 : Mt vt dao ng iu ha vi chu k T v bin l A. Tm thi gian ngn nht m vt i t v tr:
a. x = 0 (v tr cn bng) n v tr x = A. b. x = 0 (v tr cn bng) n v tr
2
+
A
x . c.
2
+
A
x n v tr x = A.
Hng dn gii : Thc hin cc thao tc nh v d 1 chng ta c:
a.
b.
c.
Cu 1. Vt dao ng iu ha theo phng trnh: x 4cos(8t /6)cm. Thi gian ngn nht vt i t x
1
2 3
cm theo chiu dng n v tr c li x
1
2 3 cm theo chiu dng l :
A. 1/16(s). B. 1/12(s). C. 1/10(s) D. 1/20(s)
Cu 2. Mt vt dao ng iu ha vi chu k T 2s. Thi gian ngn nht vt i t im M c li x +A/2
n im bin dng (+A) l
DD: 0905883246 - Ti liu n thi Tt nghip v i hc 2012-2013 - Vinhquang807@gmail.com 8
M N
X O N
x
1
x
2
-A
Hnh 16

2
O
A A
1
x
2
x
M'
M
N
N'
A. 0,25(s). B. 1/12(s) C. 1/3(s). D. 1/6(s).
Cu 3: Vt dh: gi t
1
l thi gian ngn nht vt i t VTCB n li x = A/2 v t
2
l thi gian vt i t v tr li
x = A/2 n bin dng. Ta c
A. t
1
= 0,5t
2
B.
t
1
= t
2
C.
t
1
= 2t
2
D.
t
1
= 4t
2

Cu 4: Con lc l xo dao ng vi bin A. Thi gian ngn nht vt i t v tr cn bng n im M c li
2
2 A
x l 0,25(s). Chu k ca con lc
A. 1s B. 1,5s C. 0,5s D. 2s
Cu 5: Mt con lc l xo dao ng vi bin A, thi gian ngn nht con lc di chuyn t v tr c li x
1
= - A
n v tr c li x
2
= A/2 l 1s. Chu k dao ng ca con lc l
A. 1/3 s. B. 3 s. C. 2 s. D. 6s.
Cu 6: Mt vt dao ng iu ha vi t n s b ng 5Hz. Thi gian ngn nht vt i t vi tri co li
x
1
= - 0,5A (A la bin dao ng) n vi tri co li x
2
= + 0,5A la
A. 1/10 s. B. 1 s. C. 1/20 s. D. 1/30 s.
Cu 7: Mt vt dao ng iu ho vi tn s 2Hz, bin A. Thi gian ngn nht khi vt i t v tr bin n v tr
ng nng bng 3 ln th nng l
A.
1
6
s B.
1
12
s C.
1
24
s D.
1
8
s
Cu 8: Mt vt dao ng iu ha vi phng trnh x = Acos(
T
2
t +
2

). Thi gian ngn nht k t lc bt u dao

ng ti khi vt c gia tc bng mt na gi tr cc i l
A. t = / 12 T . B. t = / 6 T . C. t = / 3 T . D. t = 6 / 12 T
Cu 9: Con lc l xo dao ng iu ho theo phng thng ng vi phng trnh x =5cos(20t+ )
3

cm. Ly
g=10m/s
2
. Thi gian l xo dn ra trong mt chu k l
A.
15

s. B.
30

s. C.
24

s. D.
12

s.
Cu 10: Mt con lc l xo thng ng , khi treo vt l xo dn 4 cm. Kch thch cho vt dao ng theo phng thng
ng vi bin 8 cm th trong mt chu k dao ng T thi gian l xo b nn l
A. T/4. B. T/2. C. T/6. D. T/3
Cu 11 (H-2008): Mt con lc l xo treo thng ng. Kch thch cho con lc dao ng iu ha theo phng thng
ng. Chu k v bin ca con lc ln lt l 0,4s v 8cm. Chn trc xx thng ng chiu dng hng xung,
gc ta ti VTCB, gc thi gian t 0 vt qua VTCB theo chiu dng. Ly g 10m/s
2
v
2
= 10. thi gian
ngn nht k t khi t 0 n lc n hi ca l xo c ln cc tiu l :
A 7/30s. B 1/30s. C 3/10s. D 4/15s.
Dng 4: Tnh qung ng ln nht, nh nht vt i c trong khong thi gian t
( 0 < t < T/2).
1.Phng php : Trong dao ng iu ha:
- Qung ng ln nht: (hnh 17)
max
2 ( )
2

S Asin


-Qung ng nh nht: (hnh 18)
-Ch : + Trong trng hp t > T/2
Tch:
'
2
+
T
t n t
Trong :
+Trong thi gian
2
T
n qung ng lun l n.2A, nh nht
+Trong thi gian t th qung ng ln nht (S
max
) ; nh nht ( Smin ) tnh nh trn.
DD: 0905883246 - Ti liu n thi Tt nghip v i hc 2012-2013 - Vinhquang807@gmail.com 9
Hnh 17 Hnh 18
+Tc trung bnh ln nht v nh nht trong thi gian t:
max
max

tb
S
v
t
v
min
min

tb
S
v
t

2.M t: Trong dao ng iu ha:
+Qung ng di nht vt i c trong khong t (vi 0 < t < T/2)
t M n N: S
max
= MO + ON. Chn gc thi gian lc vt qua
VTCB theo chiu dng th : x =A.cos(t-/2) = A.sint.
2. 2 . .
2
sin
max
t
S ON A

_


,
(Hnh 19)
+Qung ng ngn nht vt i c trong khong t (vi 0 < t < T/2)
t J n F ri n J: S
min
= JF + FJ. Chn gc thi gian lc vt bin dng th : x = A.cost
min
2. 2 2 .
2
os
t
S JF A Ac

_


,
(Hnh 19). Th t vo 2 cng thc trn ta c:
3 3
3 :
2 2
3
: :
2 2

'

t t t

m
Max
Min
A A
S A Khi x
T
t
A A
S A Khi x A
;
2 2
2 . :
2 2
4
2 2
(2 2). :
2 2

'

t t t

m
Max
Min
A A
S A Khi x
T
t
A A
S A Khi x A
; :
2 2
6
3 3
(2 3); :
2 2

'

t t t

m
Max
Min
A A
S A Khi x
T
t
A A
S A Khi x A
;
........ : ..........
......... : .......... 8


'

Max
Min
S x
T
t
S x
: Dng my tnh tay
3.Cc V d :
V d 12: Mt vt dao ng iu ha vi bin A v chu k l T. Tm qung ng:
a. Nh nht m vt i c trong
6
T
. b. Ln nht m vt i c trong
4
T
. c. Nh nht m vt i c trong
2.
3
T
.
Hng dn gii :
a. Gc m vt qut c l :
2
.
6 3

T
t
T


p dng cng thc tnh S
min
ta c:
b. Gc m vt qut c l:
2
.
4 2

T
t
T


p dng cng thc tnh S
max
ta c:
c. Do Qung ng m vt i c trong
2
T
lun l 2A.
Qung ng nh nht m vt i c trong
2
3
T
chnh l qung ng nh nht m vt i c trong
6
T
.
Theo cu a ta tm c qung ng nh nht m vt i c trong
6
T
l .
Vy qung ng nh nht m vt i c trong
2
3
T
l
V d 13 : Mt vt dao ng iu ha vi bin A v chu k T. Tm tc trung bnh nh nht v tc trung bnh ln
nht ca vt trong
3
T
.
Hng dn gii : Gc qut:
2 2.
.
3 3

T
t
T


DD: 0905883246 - Ti liu n thi Tt nghip v i hc 2012-2013 - Vinhquang807@gmail.com 10
0
E
J F
x
Nhanh
Chm
N M
Hnh 19
3 3
3 :
2 2
3
: :
2 2

'

t t t

m
Max
Min
A A
S A Khi x
T
t
A A
S A Khi x A
=>
3 3 3
1
3
3
3.
1
3

'

Max
Max
Min
Min
S A A
v
t T
T
T
t
S A A
v
t T
T
Cu 1: (CD-2008)Mt vt dao ng iu ha dc theo trc Ox, quanh v tr cn bng O vi bin A v chu k T. Trong
khong thi gian T/4, qung ng ln nht m vt c th i c l
A. A B. 1,5.A
C. A.
3
D. A.
2
Cu 2: Mt vt dao ng iu ha dc theo trc Ox, quanh v tr cn bng O vi bin A v chu k T. Trong khong thi
gian T/3, qung ng ln nht m vt c th i c l
A. A B. 1,5.A
C. A.
3
D. A.
2
Cu 3: Mt vt dao ng iu ha dc theo trc Ox, quanh v tr cn bng O vi bin A v chu k T. Trong khong thi
gian T/4, qung ng nh nht m vt c th i c l
A. (
3
- 1)A
B. 1,5.A
C. A.
3
D. A.(2 -
2
)
Cu 4: Mt vt dao ng iu ha dc theo trc Ox, quanh v tr cn bng O vi bin A v chu k T. Trong khong thi
gian T/3, qung ng nh nht m vt c th i c l
A. (
3
- 1)A
B. 1,5.A
C. A.
3
D. A
Dng 5: Bi ton tm li , vn tc dao ng sau (trc) thi im t mt khong thi gian t. Bit ti thi
im t vt c li x = x
0
.
1.Phng php :
Bit ti thi im t vt c li x = x
0
.
T phng trnh dao ng iu ho : x = Acos(t + ) cho x = x
0
Ly nghim: t + = vi
0
ng vi x ang gim (vt chuyn ng theo chiu m v v < 0)
hoc t + = ng vi x ang tng (vt chuyn ng theo chiu dng)
Li v vn tc dao ng sau (trc) thi im t giy l :

x Acos( t )
v Asin( t )
t +
'
t +

hoc
x Acos( t )
v Asin( t )
t
'
t

2.Cc V d
V d 14 . Vt dao ng iu ha theo phng trnh: x 10cos(4t +
8

)cm. Bit li ca vt ti thi im t l 4cm. Li

ca vt ti thi im sau 0,25s l :
Gii : Ti lc t : 4 10cos(4t + /8)cm. t : (4t + /8) 4 10cos
Ti lc t +0,25: x 10cos[4(t + 0,25) +/8] 10cos(4t +/8 +) -10cos(4t + /8) 4cm. Vy: x
-4cm
V d 15 : Mt vt dao ng iu ha vi phng trnh: 10cos(4 )( )
8
+ x t cm

. Bit li ca vt ti thi im t l 5cm.

Xc nh li ca vt sau 0,25s
Gii: x
0
= 5cm ta c: 5 10cos(4 )
8
+ t

=> cos(
1
(4 )
8 2
+ t

v v< 0 nn ly (4 )
8 3
+ t

. Li v vn tc dao
ng sau thi im 0,25s = T/2 l: x = 10cos(4t.0,25+ /3) = -5cm
Cu 1. Vt dao ng iu ha theo phng trnh : x 10cos(4t +
8

)cm. Bit li ca vt ti thi im t l 6cm, li

ca vt ti thi im t t + 0,125(s) l :
A. 5cm. B. 8cm. C. 8cm. D. 5cm.
Cu 2. Vt dao ng iu ha theo phng trnh : x 10cos(4t +
8

)cm. Bit li ca vt ti thi im t l 5cm, li

ca vt ti thi im t t + 0,3125(s).
A. 2,588cm. B. 2,6cm. C. 2,588cm. D. 2,6cm.
Cu 3. Mt cht im dao ng dc theo trc Ox. Phng trnh dao ng l x = 5 cos (10t - 2 /3) (cm). Ti thi im t
vt c li x = 4cm th ti thi im t = t + 0,1s vt c li l :
A. 4cm B. 3cm C. -4cm D. -3cm
Cu 4. Mt cht im dao ng dc theo trc Ox. Phng trnh dao ng l x = 10 cos (2t + /3) (cm). Ti thi im t vt
c li x = 6cm v ang chuyn ng theo chiu dng sau 0,25s th vt c li l :
DD: 0905883246 - Ti liu n thi Tt nghip v i hc 2012-2013 - Vinhquang807@gmail.com 11
A. 6cm B. 8cm C. -6cm D. -8cm
III.VN DNG -RN LUYN:
Cu 1. Mt cht im dao ng dc theo trc Ox. Phng trnh dao ng l x = 2 cos (2t + )(cm). Thi gian ngn nht
vt i t lc bt u dao ng n lc vt c li x = 3 cm l :
a. 2,4s b. 1,2s c. 5/6 s d. 5/12 s
Cu 2. Mt cht im dao ng dc theo trc Ox. Phng trnh dao ng l x = 5 cos (8t - 2/3)(cm). Thi gian ngn nht
vt i t lc bt u dao ng n lc vt c li x = 2,5cm l :
a. 3/8 s b. 1/24 s c. 8/3 s d. p s khc
Cu 3. Mt cht im dao ng dc theo trc Ox. Phng trnh dao ng l x = 4 cos 5t (cm). Thi gian ngn nht vt i
t lc bt u dao ng n lc vt i qung ng S = 6cm l :
a. 3/20s b. 2/15 s c. 0,2 s d. 0,3 s
Cu 4. Mt cht im dao ng dc theo trc Ox. Phng trnh dao ng l x = 8 cos (2t + )(cm). Sau t = 0,5s, k t khi
bt u dao ng , qung ng S vt i l :
a. 8cm b. 12cm c. 16cm d. 20cm
Cu 5. Mt cht im dao ng dc theo trc Ox. Phng trnh dao ng l x = 3 cos (10t - /3)(cm). Sau t = 0,157s, k t
khi bt u dao ng , qung ng S vt i l :
a. 1,5cm b. 4,5cm c. 4,1cm d. 1,9cm
Cu 6. Mt vt dao ng iu ha vi phng trnh dao ng x = Acos(t+). Bit trong khong thi gian 1/30 s u tin,
vt i t v tr x
0
= 0 n v tr x =
3
2
A
theo chiu dng. Chu k dao ng ca vt l :
a. 0,2s b. 5s c. 0,5 s d. 0,1 s
Cu 7. Mt cht im dao ng dc theo trc Ox. Phng trnh dao ng l x = 6 cos (20t- /2) (cm). Vn tc trung bnh
ca cht im trn on t VTCB ti im c li 3cm l :
a. 360cm/s b. 120cm/s c. 60cm/s d. 40cm/s
Cu 8. Mt cht im dao ng dc theo trc Ox. Phng trnh dao ng l x = 4 cos (4t- /2) (cm). Vn tc trung bnh
ca cht im trong chu k t li cc tiu n li cc i l :
a. 32cm/s b. 8cm/s c. 16cm/s d. 64cm/s
Bi 1: Mt vt dao ng iu ha vi bin l A v chu k T. Tm:
a) Qung ng nh nht m vt i c trong thi gian
4
T
. b) Qung ng ln nht m vt i c trong thi gian
5
6
T
.
c) Tc trung bnh ln nht m vt i c trong thi gian
3.
4
T
.
Bi 2: Mt vt dao ng iu ha vi chu k T v bin A. Hy tnh khong thi gian ngn nht vt i t v tr c ly :
a) x
1
= A n x
2
= A/2; b) x
1
= A/2 n x
2
= 0; c) x
1
= 0 n x
2
= -A/2; d) x
1
= -A/2 n x
2
= -A;
e) x
1
= A n x
2
=
3
2
A
; f) x
1
= A n x
2
= A
2
2
A
; g) x
1
= A n x
2
= -A/2
Bi 3: Mt vt dao ng iu ha vi 10cos(2 )( )
4
x t cm

. Gi P v P l hai bin ca vt trong qu trnh dao ng.

Gi M v N tng ng l trung im ca OP v OP. Hy tnh vn tc trung bnh ca vt trn on t M ti N.
Bi 4: Mt vt dao ng iu ha vi phng trnh 10cos( )( )
2
x t cm

. Qung ng vt i c trong khong thi

gian t t
1
= 1,5s n t
2
=
13
( )
3
s l bao nhiu?
Bi 5: Mt vt dao ng iu ha vi bin A = 4cm c chu k dao ng T = 0,1s.
a) Tnh khong thi gian ngn nht vt i t v tr c ly x
1
= 2cm n x
2
= 4cm.
b) Tnh khong thi gian ngn nht vt i t v tr x
1
= -2cm n x
2
= 2cm.
c) Tnh khong thi gian ngn nht vt i t v tr cn bng n v tr x =2cm.
Bi 6: Mt vt dao ng iu ha vi phng trnh: 10cos(4 )( )
8
+ x t cm

a. Bit li ca vt ti thi im t l -10cm. Xc nh li ca vt sau 0,125s

b. Bit li ca vt ti thi im t l 5
2
cm. Xc nh li ca vt sau 0,3125s
Bi 1: Cho vt dao ng iu ha c phng trnh: x = 10sin(10t /2)cm. Tnh qung ng m vt i c sau khong
thi gian
8
15
s

k t lc vt bt u dao ng.
DD: 0905883246 - Ti liu n thi Tt nghip v i hc 2012-2013 - Vinhquang807@gmail.com 12
-10
10
x
1
x
2
O
x
O
Ta c T =
2 2
10 5
s

0
0
8 8 2
2 2
3 3 3
2.4
t
t T T T T t
T
S A S

+ +
+
Ti t = 0:
1
1
10
0
x
v

'

Ti t =
8
15
8 16
. 10. 5 ( )
15 3 3
t rad

+
Suy ra
2
2
5
0
x cm
v

'
<

S
0
= x
2
2.x
1
= 5 + 2.10 = 25cm. S = 2.4.10 + 25 = 105cm.
Bi 2: Cho vt dao ng iu ha c phng trnh : x = 8cos(3t /2)cm. Tnh qung ng vt i c sau 11/18(s) k t
thi im t = 0. Ta c: Ti t = 0: x = 0 v v < 0 vt chuyn ng theo chiu m.
Ti t =
11
18
(s) : = .t = +
5
6

.
T gin vc t c: =

MON
, chiu dng
ngc chiu kim ng h, suy ra qung ng vt i c:
S = 3A + 4 = 28 (cm)
Vy qung ng vt i c sau 11/18 (s)
k t t = 0 l S = 28 (cm).
DD: 0905883246 - Ti liu n thi Tt nghip v i hc 2012-2013 - Vinhquang807@gmail.com 13
8
- 8
M
N
O